Zawd: technik mechatronik Arkusz zawiera informacje

Symbol cyfrowy zawodu: 311[50]

prawnie chronione do
Numer zadania: 8
momentu rozpoczcia
egzaminu

311[50]-08-12
Czas trwania egzaminu: 240 minut

ARKUSZ EGZAMINACYJNY
ETAP PRAKTYCZNY
EGZAMINU POTWIERDZAJCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE
CZERWIEC 2011
Informacje dla zdajcego:
1. Materiay egzaminacyjne obejmuj: ARKUSZ EGZAMINACYJNY z treci zadania
i dokumentacj, zeszyt ze stron tytuow KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ oraz KART
OCENY.
2. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 6 stron. Sprawd, czy materiay egzaminacyjne
s czytelne i nie zawieraj bdnie wydrukowanych stron. Ewentualny brak stron lub inne
usterki w materiaach egzaminacyjnych zgo przewodniczcemu zespou nadzorujcego
etap praktyczny.
3. Na KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ:
 wpisz swoj dat urodzenia,
 wpisz swj numer PESEL*.
4. Na KARCIE OCENY:
 wpisz swoj dat urodzenia,
 wpisz swj numer PESEL*,
 wpisz symbol cyfrowy zawodu,
 zamaluj kratk z numerem odpowiadajcym numerowi zadania,
 przyklej naklejk ze swoim numerem PESEL w oznaczonym miejscu na karcie.
5. Zapoznaj si z treci zadania egzaminacyjnego, dokumentacj zaczon do zadania,
stanowiskiem egzaminacyjnym i jego wyposaeniem. Masz na to 20 minut. Czas ten nie jest
wliczany do czasu trwania egzaminu.
6. Po upywie tego czasu przystp do rozwizywania zadania. Rozwizanie obejmuje
opracowanie projektu realizacji prac okrelonych w treci zadania, wykonanie prac
zwizanych z opracowywanym projektem i sporzdzenie dokumentacji z ich wykonania.
7. Zadanie rozwizuj tylko w zeszycie KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ od razu na czysto,
nie otrzymasz dodatkowych kartek. Notatki, pomocnicze obliczenia itp., jeeli nie nale
do pracy, obwied lini i oznacz sowem BRUDNOPIS. Zapisy oznaczone BRUDNOPIS
nie bd oceniane.
8. Po rozwizaniu zadania ponumeruj strony pracy egzaminacyjnej. Numerowanie rozpocznij
od strony, na ktrej jest miejsce do zapisania tytuu pracy. Wszystkie materiay, ktre
zaczasz do pracy, opisz swoim numerem PESEL* w prawym grnym rogu.
9. Na stronie tytuowej zeszytu KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ, wpisz liczb stron swojej
pracy i liczb sztuk zaczonych materiaw.
10. Zeszyt KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ i KART OCENY przeka zespoowi
nadzorujcemu etap praktyczny.
Powodzenia!

* w przypadku braku numeru PESEL - seria i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzajcego tosamo.
Zadanie egzaminacyjne
Detal poddawany malowaniu przemieszczany jest pomidzy dwoma stanowiskami
do malowania i stanowiskiem pocztkowym za pomoc mechanicznego podnonika.
W mechanizmie sterowniczym podnonika zastosowano sterownik PLC. Dziaanie
mechanizmu w postaci opisu oraz diagramu czasowego zamieszczono w Zaczniku 1.
Na stanowisku egzaminacyjnym znajduje si pyta montaowa z dziaajcym
modelem mechanizmu sterowniczego ze sterownikiem PLC. W zalenoci od wyposaenia
stanowiska model moe zawiera rzeczywiste elementy mechanizmu sterowniczego
zamieszczone w Tabeli 1 lub zamiast rzeczywistych elementw ich modele tj. zamiast
czujnikw optycznych przyciski sterownicze zwierne bez samoczynnego powrotu
(bistabilne, normalnie otwarte), zamiast stycznikw lampki sygnalizacyjne.
Opracuj projekt realizacji prac zwizanych z montaem, oprogramowaniem
i uruchomieniem mechanizmu sterowniczego podnonika mechanicznego.
Na podstawie modelu mechanizmu sterowniczego zamontowanego na stanowisku
egzaminacyjnym narysuj schemat pocze elementw rzeczywistego mechanizmu
tj. przyciskw sterowniczych, czujnikw optycznych, stycznikw ze sterownikiem PLC. W
KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ uzupenij list przyporzdkowania.
Napisz program sterowniczy w jzyku LD (schemat drabinkowy) lub FBD (schemat
blokw funkcyjnych), zapewniajcy dziaanie mechanizmu zgodnie z opisem. Przelij
program do sterownika PLC, skontroluj poprawno dziaania mechanizmu, wykonujc
prbne uruchomienie modelu zamontowanego na stanowisku egzaminacyjnym. Wprowad
ewentualne poprawki do programu.
Sporzd dokumentacj z wykonanych prac.

Projekt realizacji prac powinien zawiera:

1. Tytu pracy egzaminacyjnej zgodny z treci zadania.
2. Zaoenia do projektu realizacji prac wynikajce z treci zadania i zacznika.
3. Wykaz dziaa zwizanych z montaem, oprogramowaniem i uruchomieniem
mechanizmu sterowniczego podnonika mechanicznego.
4. Wykaz elementw, narzdzi i sprztu kontrolno-pomiarowego potrzebnych do
montau i oprogramowania mechanizmu.
5. Algorytm dziaania mechanizmu w formie listy krokw lub schematu blokowego.

Dokumentacja z wykonania prac powinna zawiera:

1. Uzupenion list przyporzdkowania oraz schemat pocze elementw
wejciowych i wyjciowych ze sterownikiem PLC.
2. Wnioski dotyczce poprawnoci dziaania programu sterowniczego.
3. Podpisany numerem PESEL jeden zrzut ekranu zawierajcy program zaadowany
do pamici sterownika wraz z komentarzami wyjaniajcymi dziaanie programu
(format A4 o orientacji pionowej).

Strona 2 z 6
UWAGA:
Zrzut ekranu umie w dokumencie edytora tekstu, plik zapisz na pulpicie w folderze
o nazwie PESEL (PESEL to Twj numer pesel). Nastpnie folder skopiuj do pamici USB
i popro przewodniczcego zespou nadzorujcego etap praktyczny o wydrukowanie pliku.

Do wykonania zadania wykorzystaj:

Zacznik 1. Opis dziaania mechanizmu sterowniczego podnonika
mechanicznego wraz z diagramem czasowym pracy podnonika

oraz
zamieszczon w KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ List przyporzdkowania.
Do wykonania zadania przygotowano stanowisko wyposaone w:
1. Komputer z oprogramowaniem poczony ze sterownikiem PLC,
2. Model mechanizmu sterowniczego skadajcy si z pyty z zamontowanymi
i sprawnymi elementami podczonymi do wej i wyj sterownika PLC,
3. Dokumentacj stanowiskow zawierajc informacje o elementach zastosowanych
w modelu mechanizmu sterowniczego.

Czas przeznaczony na wykonanie zadania wynosi 240 minut.

Strona 3 z 6
 Zacznik 1.
Opis dziaania mechanizmu sterowniczego podnonika mechanicznego

Rys. 1 Schemat technologiczny podnonika mechanicznego

Mechanizm sterowniczy podnonika zbudowany jest z silnika elektrycznego
napdzajcego poprzez przekadni samohamown rami podnonika, stycznikw,
przyciskw sterowniczych S1, S2, S3 oraz czujnikw optycznych F1 i F2. Do sterowania
wykorzystano w mechanizmie sterownik PLC.
Mechanizm sterowniczy moe znajdowa si w trybie PRACA (podnoszenie,
opuszczanie detalu oraz zatrzymania midzyoperacyjne i powrt po awaryjnym
zatrzymaniu ruchu podnonika) oraz w trybie AWARIA (awaryjne zatrzymanie ruchu
podnonika) Przecze pomidzy trybami dokonuje si za pomoc przecznika
bistabilnego S2.
W trybie PRACA wcinicie przycisku S1 (START) powoduje rozpoczcie
podnoszenia detalu pod warunkiem, e czujnik F1 wykrywa jego obecno na stanowisku
pocztkowym. Proces podnoszenia i opuszczania detalu przebiega nastpujco: w czasie
t = 5 sekund detal na podnoniku przemieszczany jest ze stanowiska pocztkowego do
stanowiska A (rys. 2). Na stanowisku A element pozostaje przez 10 sekund (wwczas silnik
nie pracuje). Nastpnie, w czasie 5 sekund detal jest przemieszczany na stanowisko B, na
ktrym pozostaje przez czas 10 sekund. Na stanowisku B, na elemencie umieszczana jest
etykieta identyfikujca. Obecno etykiety jest kontrolowana poprzez czujnik optyczny F2.
Wykrycie etykiety przez czujnik F2 uruchamia opuszczanie detalu do stanowiska
pocztkowego (bez zatrzymania na stanowisku A). Podnoszenie i opuszczanie podnonika

Strona 4 z 6
nastpuje poprzez zmian kierunku obrotw silnika. Nacinicie przycisku S1 podczas
ruchu podnonika nie ma wpywu na jego dziaanie.
Przejcie mechanizmu sterowniczego z trybu PRACA do trybu AWARIA nastpuje po
wciniciu przycisku S2. W tym trybie pracy mechanizmu sterowniczego podnonik zostaje
zatrzymany.
Mechanizm sterowniczy w trybie AWARIA nie reaguje na stan przyciskw
sterowniczych S1 i S3 oraz czujnikw F1 i F2. Powrt podnonika na stanowisko
pocztkowe po przejciu mechanizmu sterowniczego z trybu AWARIA do trybu PRACA
nastpuje po wciniciu i przytrzymaniu przycisku S3. Sterowanie kierunkiem obrotw
silnika realizowane jest za pomoc stycznikw K1 i K2 podczonych do wyj sterownika
PLC.

Rys. 2 Diagram czasowy pracy podnonika mechanicznego

Strona 5 z 6
Tabela 1. Wykaz elementw mechanizmu sterowniczego podnonika mechanicznego
Lp. Nazwa Oznaczenie Wybrane parametry katalogowe
Napicie zasilania 24V DC
Wejcia cyfrowe min. 5 wej 24V DC
1. Sterownik PLC PLC Wyjcia cyfrowe min. 2 wyjcia 24V DC
Monta szyna TH 35 lub inny sposb
mocowania do pyty
Przycisk sterowniczy zwierny NO, o
samoczynnym powrocie (monostabilny,
normalnie otwarty NO), Un d 230 V,
2. Przyciski sterowniczy S1, S3
In = 1,5 A
Monta szyna TH 35 lub inny sposb
mocowania do pyty
Przycisk sterowniczy rozwierny, bez
samoczynnego powrotu (bistabilny,
normalnie zamknity NC), Un d 230 V,
3. Przycisk sterowniczy S2
In = 1,5 A
Monta szyna TH 35 lub inny sposb
mocowania do pyty
Napicie zasilania Un = 24 V DC
Prd zasilania In = 15 mA DC
Prd obcienia Iobc = 200 mA
4. Czujnik optyczny F1, F2
Zasig dziaania 015 mm
Temperatura pracy:-25 C +70 C
Styk zwierny NO
Cewka o napiciu zasilania 24 V DC, 3 styki
5. Styczniki K1, K2
zwierne

Strona 6 z 6