Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 4

XII Liceum Ogólnokształcące

REFERAT
z chemii na temat:

„Maria Skłodowska-Curie”

Matvii Kolomak

2A klasa

Rzeszów, 2022
 Maria Skłodowska-Curie urodziła się 7 listopada 1867 r. w Warszawie. Pochodziła
z drobnej szlachty. Ojciec, Władysław ukończył Uniwersytet w Petersburgu i był
nauczycielem matematyki i fizyki w szkołach średnich, matka - Bronisława Boguska -
przełożona w szkole dla dziewcząt, umarła na gruźlicę, gdy Maria miała 9 lat.

Życie Marii przed pracami naukowymi

Maria uczęszczała początkowo do szkół prywatnych, potem do rządowych, by mieć

pełnoprawne świadectwo. Maria władała językiem francuskim, rosyjskim, niemieckim i
trochę angielskim. Po ojcu odziedziczyła zainteresowania poezją, po matce lubiła muzykę
(grała na fortepianie).

W 1883 r. zdała maturę, uzyskując złoty medal. Niestety jako kobieta nie miała
wstępu na wyższe studia, a na wyjazd do Paryża nie pozwoliły jej wówczas środki
finansowe. Pauzowała rok dla zdrowia, wyjeżdżając na wieś.

W 17 roku życia Maria opuściła dom rodzinny i wyjechała do wsi Szczuki, aby
objąć posadę prywatnej nauczycielki u zarządcy dóbr Krasińskich - Żórawskiego. Za
zarobione w tym czasie pieniądze pomagała siostrze Bronisławie w studiach medycznych
w Paryżu.

23 września 1891, przynaglona przez siostrę Bronię, wyjechała wreszcie na studia

do Paryża. Początkowo mieszkała u niej, ale później przeniosła się bliżej uniwersytetu i
laboratoriów. Żyła wówczas w bardzo trudnych warunkach finansowych, raz nawet
zdarzyło się jej zemdleć z głodu i wycieńczenia.

W Paryżu uczęszczała na wykłady z matematyki i z fizyki w Sorbonie. Po roku

studiów otrzymała z pierwszą lokatą licencjat z fizyki. Na wakacje wyjechała do Polski.
Po powrocie kontynuowała studia, w czym pomogło jej stypendium Aleksandrowiczów z
Warszawy dla wyjątkowo zdolnych studentów. Mimo iż nie oczekiwano zwrotu pieniędzy
Skłodowska później je oddała.

Wiosną 1894 poznała Piotra Curie, syna lekarza, który jako młody naukowiec
pracował w Szkole Fizyki i Chemii. W lipcu otrzymała licencjat z matematyki, po czym
wyjechała do Polski nie mając pewności czy jeszcze wróci za granicę. Prowadziła jednak
ożywioną korespondencję z Piotrem Curie, który namawiał ją do dalszych studiów we
Francji.

Czasy badań laboratoryjnych z Piotrem Curie

26 lipca 1895 Maria Skłodowska i Piotr Curie wzięli ślub cywilny w Sceaux. W
sierpniu młoda para odbyła podróż poślubną po Francji na rowerach. Po wakacjach
wynajęli skromne mieszkanie i zaczęli prowadzić wspólne badania w laboratorium w
Szkole Fizyki i Chemii.

Po ogłoszeniu przez H. Becquerela odkrycia promieniowania uranu podjęli badania,

czy podobnej własności nie wykazują inne minerały. W 1898 Maria i Piotr Curie dokonali
odkrycia nowych pierwiastków promieniotwórczych. Pierwszy nazwali polonem na cześć
ojczyzny Marii, drugi radem.

W 1899 Maria i Piotr Curie ogłosili komunikat o odkryciu elektryczności

indukowanej, którą wywołuje rad. Rząd austriacki na wniosek Wiedeńskiej Akademii
Umiejętności umożliwił im nabywanie blendy smolistej z odpadków kopalni w
Jachimowie (Czechy).

W 1900 Uniwersytet w Genewie zaproponował Piotrowi Curie katedrę fizyki oraz

oficjalne stanowisko dla Marii. Pozostali jednak w Paryżu. Jemu zlecono wykłady w
Sorbonie, ona zaś otrzymała posadę nauczycielki w seminarium żeńskim w Svres. Nie
przerywali badań w laboratorium. W 1901 Maria i Piotr Curie ogłosili pracę "O ciałach
promieniotwórczych"

23 czerwca 1903 Maria przedstawiła swą pracę doktorską "Badania nad ciałami
promieniotwórczymi" i przeprowadziła jej obronę w Sorbonie. Egzaminatorzy do
zdobytego przez nią tytułu dodali "tres honorable" (bardzo zaszczytnie).

W listopadzie Maria i Piotr Curie otrzymali medal Davy'ego, jedno z najwyższych

brytyjskich odznaczeń naukowych.

10 grudnia Akademia Nauk w Sztokholmie ogłosiła, że nagrodę Nobla z fizyki na

rok 1903 przyznano w połowie małżeństwu Curie, a w połowie H. Becquerelowi za pracę
w dziedzinie promieniotwórczości. Odkrycie radu daje początek nowej nauki nazwanej
promieniotwórczością. Rok później otrzymali jeszcze jedną nagrodę "Ozyrysa". 20 tys.
franków z przyznanej im kwoty Maria przeznaczyła na wykończenie Sanatorium Dłuskich
w Zakopanem. Udzieliła również pieniężnej pomocy biednym studentom Polakom i jednej
ze zdolnych seminarzystek w Svres.

16 kwietnia 1906 roku Piotr Curie zginął w katastrofie.

Dalsze sukcesy

Maria otrzymała katedrę fizyki po mężu. Była pierwszą kobietą w dziejach Francji,
która otrzymała stanowisko w szkolnictwie akademickim. W 1908 roku uzyskała tytuł
profesora zwyczajnego.

W 1911 roku dostała powtórnie nagrodę Nobla, tym razem w dziedzinie chemii.

W maju 1913 roku wzięła udział w uroczystym otwarciu pracowni promieniotwórczej w

Warszawie. Wygłosiła tam wówczas inauguracyjny wykład, pierwszy raz wykładając po
polsku. Niedługo wyjechała do Szwajcarii, gdzie odbywała wspólne wycieczki w Alpy z
córkami i prof. Einsteinem.

Podczas wojny 1914 pracowała w szpitalach wojskowych, zorganizowała kilka

stacji radiologicznych. Przy pomocy Czerwonego Krzyża i Wojskowego Wydziału
Zdrowia jeździła po kraju, szkoliła innych. Pomagała jej wówczas siedemnastoletnia córka
Irena, studentka Sorbony i pielęgniarka. W pracy zetknęła się z królem belgijskim
Albertem i królową belgijską Elżbietą. Podziwiała ich troskę o rannych.
 Po wojnie wróciła do pracy naukowej. W 1918 roku dla rządu włoskiego badała
zasoby rud promienistych Włoch. W 1921 roku udała się do Ameryki, gdzie została
zaproszona wraz z córkami. W Nowym Jorku otrzymała doktorat honorowy Uniwersytetu
Columbia. W 1924 Maria Skłodowska - Curie otrzymała honorowe obywatelstwo
Warszawy. W 1925 roku doprowadziła wraz z bratem dr Józefem Skłodowskim i siostrą
dr Bronisławą Dłuską do powstania Towarzystwa Instytutu Radowego i uzyskała plac pod
budowę przy ul. Wawelskiej. Uczestniczyła w położeniu kamienia węgielnego. Gram
radu, który otrzymała jako dar rządu USA, przeznaczyła dla Polski. 29 maja wzięła udział
przy otwarciu szpitala Instytutu Radowego. Był to jej ostatni pobyt w Polsce.

W 1933 dały się zauważyć pierwsze oznaki choroby, której źródłem stały się prace
nad promieniotwórczością. Maria nie przejmowała się chorobą. Interesowały ją prace
naukowe, własne i córki Ireny. Latem 1934 r nastąpiło pogorszenie choroby. 4 lipca
Skłodowska zmarła w Sancellomoz.

Sława po śmierci

W 1995 r. prochy Marii Skłodowskiej-Curie i jej męża spoczęły w paryskim

Panteonie.

Sławę naukową Maria Skłodowska zdobyła nie tylko odkryciem polonu i radu.
Pracowała nad promieniotwórczością pierwiastków i stała się twórczynią tej dziedziny
nauki. Dzięki temu poznano szereg pierwiastków obdarzonych zdolnością samorzutnej
przemiany w inne pierwiastki. Obalony zatem został pogląd o substancji nierozkładalnej,
jako nośniku indywidualnych cech materii. Wiedziano już wówczas, że różne pierwiastki
chemiczne są zbudowane z atomów, że atomy te są dla każdego pierwiastka inne, różniące
się budową, masą, właściwościami chemicznymi i że są to najdrobniejsze trwałe cząstki
pierwiastka.

Maria Skłodowska-Curie była dwukrotną laureatką nagrody Nobla. Raz z dziedziny

fizyki w 1903 r. wraz ze swym mężem za odkrycie polonu i radu, powtórnie zaś w 1911 r.
z dziedziny chemii za wyodrębnienie w stanie czystym preparatów radu oraz radu w stanie
metalicznym.