U8 Lingua Solucinario

unidadE REPASO
1 Nome: Data: Curso:
1 Busca na sopa de letras cinco palabras con ditongo e escríbeas a continuación.
G U Á N E D L O É L
I O P Á F T S U F S náutico
C G M U G Ó P R A E
camión
P A R T I U A O S F
partiu
A L R I B S Z H C X
F A M C A M I Ó N A bocoi
U O B O C O I Q F V ouro
Í R G T F V Á D L E
2 Observa o debuxo, trátase da primeira excursión deste neno. Imaxina como foi a súa experien-
cia e explícaa.
Resposta modelo. Erguinme ben cedo para orga-

nizar a mochila e coller todo o necesario: chaque-
ta, cantimplora, prismáticos, compás… Pasámolo
xenial facendo unha ruta polo bosque. Que gana
de repetir!
3 Relaciona cada tipo de dicionario co exemplo que corresponda.

Dicionario bilingüe. bo. adx. 1. Exquisito. 2. Amable.
Dicionario de sinónimos e antónimos. bo. adx. Bueno.
Dicionario xeral. bo. adx. Que é agradable.
4 Localiza e colorea de vermello as palabras con hiato.
asubío raia lúa oír real
mentiu puido raíña náufrago peiteado
Lingua 4.º EP Unidade 1 MATERIAL FOTOCOPIABLE 4

unidadE REPASO
5 Di se estas afirmacións sobre a biografía son verdadeiras (V) ou falsas (F).
F Unha biografía debe contar feitos inventados sobre a vida dunha persoa.
●●
V Se a biografía está escrita en primeira persoa denomínase autobiografía ou memorias.

●●
F Os feitos sobre a vida da persoa deben aparecer desordenados.

●●
V Unha biografía é a narración sobre a vida dunha persoa.

●●
●● Agora corrixe as afirmacións falsas para transformalas en verdadeiras.
a) Unha biografía debe contar feitos reais sobre a vida dunha persoa.
c) Os feitos sobre a vida da persoa deben aparecer ordenados.
6 Localiza neste debuxo dúas palabras con ditongo e dúas con hiato e escríbeas debaixo.
Resposta
modelo.

gaivota sombreiro toalla xeado
7 Ordena as oracións do parágrafo para formar un texto con sentido e cópiao a continuación.
Sempre fan o mesmo: chegan ben cedo, descálzanse e pasean á beira do mar. Despois,
len unha hora deitados nunha hamaca. E por último, antes de cear, van ao mesmo bar
de sempre para picar algunha cousiña. Ao tío Xoán e á tía Luísa encántalles pasar os
domingos na praia. Poden estar horas e horas, e non lles importa se vai frío ou calor.
Ao tío Xoán e á tía Luísa encántalles pasar os domingos na praia. Poden estar horas e horas,
e non lles importa se vai frío ou calor. Sempre fan o mesmo: chegan ben cedo, descálzanse e
pasean á beira do mar. Despois, len unha hora deitados nunha hamaca. E por último, antes de
cear, van ao mesmo bar de sempre para picar algunha cousiña.

unidade REFORZO Os tipos de dicionario
1 Fíxate nos debuxos e escribe unha definición para cada obxecto semellante á que poderías ato-
par nun dicionario xeral. Resposta modelo.
Aparello que serve para limpar o po mediante un sistema que aspira a
sucidade.
Táboa de madeira con rodas sobre a que te podes mover dun lugar a
outro.
Lámpada, xeralmente de mesa, con brazo flexible ou móbil, que per-
mite concentrar o punto luminoso sobre un espazo determinado.
2 Completa estas entradas dun dicionario bilingüe galego-castelán.
libro s.m. libro. porta s.f. puerta. lingua s.f. lengua.
3 Escribe a palabra á que corresponden estas definicións.

●● limoeiro
Árbore de flores olorosas, cun froito de cor amarela e sabor ácido.
●● salvaxe
Dise do animal que non vive en relación directa coas persoas.
●● barallar
Mesturar as cartas da baralla antes de comezar a xogar.
●● felicidade
Sensación que se ten cando se está moi contento.
4 Fíxate nesta entrada de dicionario e contesta a seguinte pregunta.
empezar v. comezar, iniciar, principiar. Cont. acabar, rematar, terminar.
●● En que dicionario poderías atopar esta entrada?
Nun dicionario de sinónimos e antónimos.

unidade REFORZO A oración, o parágrafo e o texto
1 Combina as seguintes palabras e forma dúas oracións.
Os solidarias curmáns Antón de nun coro A

directora propuxo día de actividades un cantan
Os curmáns de Antón cantan nun coro.
A directora propuxo un día de actividades solidarias.
2 Le este texto e contesta as preguntas.
O señor Lamote baixaba case tódolos días, ó remate da súa derradeira clase de
Chairego, ata a estación do ferrocarril.
El gustaba de ve-la xente que viña no tren e tamén de fixarse nos que marcha-
ban para xogar a adiviñarlle-lo destino.
Aquel xoves xa ía algo tarde.
Paco Martín: Das cousas de Ramón Lamote, Ediciones SM
a) Cantas oracións hai en total? Hai tres oracións en total.
b) Cantos parágrafos ten este texto? Ten tres parágrafos.
3 Fíxate no debuxo e escribe un parágrafo con tres oracións para explicar o que ocorre.
Resposta modelo. No debuxo hai moitos nenos e
algúns monitores. Os nenos aprenden a escalar por un
rocódromo coa axuda dos monitores. Todos están ben
protexidos con casco e arnés porque a seguridade é o
máis importante.

unidade REFoRZO A sílaba: o ditongo e o hiato
1 Completa a táboa coas palabras do recadro segundo o número de sílabas de cada unha.
idade querer salamántiga par rede elegante

la reloxo papeleira folerpa xel pedra
Monosílabas par, la, xel,
Bisílabas querer, rede, pedra
Trisílabas idade, reloxo, folerpa
Polisílabas salamántiga, elegante, papeleira
2 Escribe os nomes dos seguintes debuxos e, a continuación, sepáraos en sílabas.
candea
caldeiro froita muíño
can-de-a cal-dei-ro froi-ta mu-í-ño
3 Rodea os ditongos das seguintes palabras.
caixa acuático chuvia castiñeiro ancián chapeu noite

ciencia meu maceira pau vasoira fiestra auga
4 Volve escribir estas palabras separándoas en sílabas. Fíxate ben, porque todas teñen hiato!
●● dí-a
día ●● o-í-do
oído
●● di-úr-no
diúrno ●● ba-úl
baúl
●● le-ón
león ●● ca-í-da
caída
●● cor-ta-ú-ñas
cortaúñas ●● ra-íz
raíz

unidadE AMPLIACIÓN
1 Completa a táboa cunha palabra de cada tipo. Todas as palabras deben ter ditongo ou hiato.
Resposta modelo.
Palabra monosílaba Palabra bisílaba Palabra trisílaba Palabra polisílaba
moi moa ruído montañeiro
2 Le este texto e vólveo escribir cambiando as palabras destacadas por outras que signifiquen o
contrario. Emprega o dicionario se o precisas.
A camiñada sentounos fatal, respirar aire sucio sempre é malo para a saúde. Ao chegar á
cima, comemos un insípido bocadillo acompañado dun zume ben quente.
Alá arriba, xogamos a un xogo aburridísimo, unha xincana con preguntas sobre os animais
e as plantas do contorno. Este día nunca o esquecerei!
Resposta modelo. A camiñada sentounos xenial, respirar aire limpo sempre é bo para a saúde.
Ao chegar á cima, comemos un delicioso bocadillo acompañado dun zume ben frío.
Alá arriba, xogamos a un xogo divertidísimo, unha xincana con preguntas sobre os animais e
as plantas do contorno. Este día sempre o lembrarei!
3 Volve ler o texto da actividade anterior e contesta as seguintes preguntas.
a) Cantos parágrafos ten o texto? Ten dous parágrafos.
b) Cantas oracións hai en total? En total, hai catro oracións.
c) Utilizaches algún dicionario para cambiar as palabras? Cal? Si, o de sinónimos e antónimos.
4 Inventa unha biografía para o personaxe do debuxo. Lembra ordenar os feitos cronoloxicamente.
Resposta modelo. A María sempre lle gustou o mar. De pequeni-
ña apuntouse á escola de windsurf da súa localidade e practica-
ba cada día. Este ano, despois de moito esforzo gañou o campio-
nato mundial júnior de windsurf feminino.

unidadE REPASO
1 Le as respostas dunha enquisa sobre as actividades preferidas para o tempo libre e escribe as
preguntas que che parezan axeitadas. Resposta modelo.
a) Tes tempo libre despois das actividades extraescolares?

Non, non teño moito tempo libre despois das actividades extraescolares.
b) Cales son as túas actividades extraescolares preferidas?

As actividades que máis me gusta facer son ao aire libre: saír a correr, andar en bici, facer
atletismo…
c) Cres que é bo facer actividades extraescolares?

Si, creo que están ben as actividades extraescolares porque así facemos cousas distintas.
d) Tamén realizas algunha actividade durante as fins de semana?

Claro! Nas fins de semana meus pais, meu irmán e mais eu sempre facemos algunha excursión.
2 Relaciona os tipos de oración co seu exemplo correspondente.
Enunciativa Carla conseguiu gañar o concurso!

Interrogativa Lois vai celebrar unha festa.
Exclamativa Acabaches de cear?
Imperativa Non sei se te poderei ver.
Dubitativa Pechade a porta.
3 Fixeron unha enquisa sobre os animais domésticos que teñen na casa os nenos da escola e este
gráfico é o resultado. Obsérvao e contesta as preguntas.
50
a) Cal é o animal máis popular? O can.
40
b) Cal é o animal que menos persoas teñen? Os peixes.
30
20
c) Cantas persoas teñen gato? 40 persoas.
10 d) Cantas persoas teñen un coello? 30 persoas.
peixe gato coello can

unidadE REPASO
4 Escribe as abreviaturas das seguintes palabras. Usa o dicionario se o precisas.

●● volume vol. ●● f.
feminino
●● pl.
plural ●● avda.
avenida
5 Coloca as palabras dos recadros no oco que corresponda do texto.
achatado corniños arriba
Alí arriba , sobre da herba verde e vizosa, silenciosa e inmóbil, albis-

cábase unha cabeza da mesma cor, cun fociño bicudo e achatado
Os ollos pechados, as orellas caídas e na testa dous corniños coma
de cuxo novo.
Pepe Carballude: A fraga misteriosa, Ediciones SM
6 Completa con palabras do texto anterior. Resposta modelo.
Palabra aguda Palabra grave Palabra esdrúxula
alí inmóbil albiscábase
7 Le este informe e escribe un título e unha conclusión adecuados. Resposta modelo.
Europa está de moda

Un estudo recente sobre os lugares máis visitados do
planeta mostra que os países europeos son os preferi-
dos polos turistas. Francia atópase en primeira posición
con 84,7 millóns de visitas, seguida dos Estados Unidos
con 69,8 millóns, España con 60,7 millóns, a China con
55,7 e Italia con 47,7 millóns de visitantes.
En resumo, o continente máis visitado é Europa, con
países como Francia, España e Italia.

unidade REFORZO As abreviaturas e os símbolos
1 Le estas abreviaturas con atención e escríbeas debaixo do debuxo correspondente.
pza. estr. esc.
estr.
pza. esc.
2 Relaciona cada palabra coa súa abreviatura.
departamento asinado dicionario
dic. dpto. asdo.
3 Escribe as palabras que corresponden a estes símbolos.

●● máis
+ ●● milímetro
mm
●● quilómetro
km ●● euro
€
4 Volve escribir este texto substituíndo as abreviaturas que atopes polas palabras completas que
representan.
O Sr. dir. foi á admón. da r. Cumio para presentar uns papeis. Tiña que dirixirse ao dpto. de
Educación, e preguntar na 2.ª pta. por D. Xosé M.ª Rguez. Todo foi máis fácil do que esperaba!
O señor director foi á administración da rúa Cumio para presentar uns papeis. Tiña que dirixirse
ao departamento de Educación, e preguntar na segunda planta por don Xosé María Rodríguez.
Todo foi máis fácil do que esperaba!

unidade REFORZO Suxeito e predicado. Tipos de oracións
1 Rodea os suxeitos e subliña os predicados das seguintes oracións.

●● Alexandre fixo unha torta deliciosa de mazá con crema.
●● Os alumnos de 4.º gañaron a olimpíada de matemáticas.
●● Clara e mais a súa nai adoptaron un canciño moi bonito.
●● O noso can e o noso gato pórtanse moi ben, sempre xogan xuntos.
2 Nestas oracións falta o suxeito, inventa un para cada unha. Resposta modelo.
●● Os meus curmáns foron ao cine pola tarde.
●● Mariña e eu representamos a obra de teatro da escola.
●● Eu camiño cada día porque é importante facer deporte.
3 Escribe unha oración para cada debuxo, con suxeito e predicado. Resposta modelo.
a b c
a) O avó cóntalle historias á súa neta.
b) O pai e os fillos ven unha película de medo.
c) As tres nenas xogan xuntas.
4 Transforma as seguintes oracións segundo o tipo indicado entre parénteses.

●● Sabela, lavaches as mans?
(imperativa) Sabela, lava as mans.
●● Os seus amigos virán despois.
(dubitativa) Quizais os seus amigos veñan despois.
●● Gústanme as verduras da horta de Carme.
(exclamativa) Como me gustan as verduras da horta de Carme!

unidade REFoRZO Palabras agudas, graves e esdrúxulas
1 Clasifica as palabras que representan os debuxos segundo sexan agudas, graves ou esdrúxulas.
Palabras agudas león anel
Palabras graves piano bruxa
Palabras esdrúxulas teléfono lámpada
2 Le este texto, rodea de vermello catro palabras agudas, de negro catro graves e de verde catro
esdrúxulas.
Puxéronse todos moi contentos coa aparición do mestre. Con máis agarimo ca
nunca, levárono á aula e pedíronlle que lles explicase unha lección especial. Ese
día o mestre faloulles moi emocionado dos países tropicais, de como se coce o
pan, dos distintos tipos de volcáns e da formación dos desertos, sen dúbida
influenciado pola calor que pasara dentro do cuarto da caldeira.
Antón Cortizas: Xiganano, onde estás?, Ediciones SM
3 Busca no texto anterior tres palabras coas seguintes características e cópiaas.

●● A sílaba tónica é a antepenúltima e levan acento gráfico.
Puxéronse, levárono, dúbida.

●● A sílaba tónica é a penúltima e non levan acento gráfico.
Contentos, nunca, mestre.

●● A sílaba tónica é a última e levan acento gráfico.
Aparición, lección, volcáns.

unidadE AMPLIACIÓN
1 Le esta postal e rodea as abreviaturas que atopes. Despois, cópiaas e indica ao lado de cada
unha a que palabra se refiren.
29 set.
Ola, Xián!
Carme Piñeiro
Como estás? Estou acabando as vacacións nunha localidade
preciosa da montaña, por aquí todo é moi verde! Cambiamos o r. Landra, núm. 56
número de tel., xa cho darei.
Bicos 36500 Lalín
set. = setembro; tel. = teléfono; r. = rúa; núm.= número.
2 Localiza na sopa de letras dúas palabras agudas, dúas graves e dúas esdrúxulas e clasifícaas.
C Ú S P I D E P agudas calor
O F R G Ó T R A
parchís
G R Á F I C A R graves
fráxil
L Á Z É M A S C
I X E M Í L G H fémur
esdrúxulas
D I V U N O S Í cúspide
X L I R E R N S
gráfica
3 Que tipo de oración estarán a dicir estes personaxes? Inventa unha para cada un. Resposta modelo.
a b c
a) Dubitativa. Non teño claro que xeado pedir.
b) Exclamativa. Que dano me fixen!
c) Interrogativa. En que película estás traballando actualmente?

unidadE REPASO
1 Observa o debuxo e completa a receita.
FACEMOS UN SÁNDWICH !
Ingredientes:
✱ Pan de molde ✱ Queixo ✱ Unha tixola
✱ Manteiga ✱ Xamón cocido
PASOS:
1. Untar cun coitelo de untar o pan coa manteiga.
2. Introducir o queixo e o xamón cocido entre as dúas rebandas de pan.
3. Poñer o sándwich enriba da tixola xa quente e esperar ata que se fun-
da o queixo. Darlle a volta, esperar un chisco, e xa está listo!
2 Completa as oracións cos substantivos do cadro segundo as indicacións entre parénteses.
torta alfabeto ramo cómics Mauro avoa bandada
●● o safari observamos moitos animais: un tigre, dous gorilas e unha

N bandada (subs-
tantivo común, colectivo, feminino) de aves salvaxes.
●● Ordenei todos os cómics (substantivo común, masculino, plural) segundo o
alfabeto (substantivo común, colectivo, masculino).
●● Regalámoslle un ramo (substantivo común, masculino, colectivo) á
avoa (substantivo común, feminino, singular).
●● O meu curmán Mauro (substantivo propio, masculino) fixo unha
torta (substantivo común, feminino, singular) para toda a familia.
3 É correcta a afirmación deste científico? Por que?
Resposta modelo: Non, porque unha

Unha hipótese é unha
explicación imposible do hipótese é unha explicación posible do
que pode pasar.
que pode pasar.

unidadE REPASO
4 Clasifica as palabras agudas da nota na táboa segundo leven ou non acento gráfico.
Palabras agudas Palabras agudas

carbón carné
con acento gráfico sen acento gráfico
estudar
atrás lugar carbón carné estudar relax
relax
postal atrás reunións lugar postal
reunións
5 Le estes conxuntos de palabras e escolle a sigla correcta para cada un.
●● Sistema de Información Xeográfica: ●● Universidade de Santiago de Compostela:

●● SISX X SIX
●● ●● SIXE ●● UNSC ●● USCO X USC
●●
6 Le este texto e contesta as seguintes preguntas.
Desde que instalaron o gran supermercado en fronte da súa casa, a Raquel encán-
talle asomarse á fiestra e mirar a rúa. Antes non lle gustaba, aburríase axiña porque
nela nunca pasaba nada. Pero agora hai un continuo rebumbio de coches que van
e veñen. E os arredores do centro comercial están sempre ateigados de persoas que
entran e saen polas amplas portas. É un movemento incesante, que á nena lle fai
lembrar as incansables ringleiras de formigas que tanto a fascinaran cando descu-
brira os formigueiros da horta da avoa.
Agustín Fernández Paz: O meu nome é Skywalker, Ediciones SM
a) Cal é o personaxe principal? Raquel.
b) Que instalaron diante da súa casa? Un gran supermercado.
c) Que lle gusta mirar a Raquel? O movemento que hai na rúa.
d) Que descubrira Raquel na horta da avoa? Uns formigueiros.
7 Atopa no texto anterior os seguintes substantivos.

●● Raquel
Subst. propio ●● rúa
Subst. feminino singular
●● rebumbio
Subst. masculino singular ●● formigueiros
Subst. masculino plural

unidade REFORZO As siglas
1 Escribe as siglas que corresponden a estes conxuntos de palabras.
Educación Secundaria Obrigatoria ESO
Colexio de Educación Infantil e Primaria CEIP
Organización de Nacións Unidas ONU
Organización Mundial da Saúde OMS
2 Relaciona cada sigla co significado correspondente.
RAG Estados Unidos de América
IES Organización Mundial do Turismo
OMT Instituto de Educación Secundaria
EUA Real Academia Galega
●● Escolle unha das anteriores siglas e escribe unha oración.
Resposta modelo. A RAG é un organismo importantísimo para promover a nosa lingua.
3 Atopa na sopa de letras as siglas dos seguintes grupos de palabras. Despois, escríbeas no oco
correspondente.
V Q F M U X O C
U S D A P H N H
a) Asociación de Nais e Pais de Alumnos ANPA
E A I N U L G U
b) Organización Non Gobernamental ONG
I A N P A V M N
c) Documento Nacional de Identidade DNI
X E H G R T I X
d) Diario Oficial de Galicia DOG U C I N I G L S
e) Unidade de Coidados Intensivos UCI M T O F T V E D
R L G D N I H O
A T U Z V B M G

unidade REFORZO O substantivo. Tipos de substantivos
1 Le este texto e completa a táboa cos substantivos destacados.
Xurxo e Xoán, dous irmáns xemelgos, saíron xa vestidos co traxe rexional,

pois antes de comer había un festival onde bailarían unha muiñeira. Era unha
ledicia miralos como marcaban os puntos de baile.
A comida era a típica da rexión: sardiñas, empanadas, coello ao espeto, e de
sobremesa, freixós e torta de améndoas.
Pilar Martínez: Dous rapaces en apuros, Biblioteca de Autores Galegos
Singular Plural
Masculino festival baile irmáns puntos
Feminino muiñeira ledicia sardiñas améndoas
2 Subliña nas seguintes oracións os substantivos propios de vermello e os substantivos comúns

de azul.
●● Sabela colocou as margaridas do xardín nun testo.
●● Carme vai ir de vacacións a Suíza cos seus pais e a súa avoa Adela.
●● Os anteollos novos de Paulo son de pasta.
●● Os gatos que ten Marta na aldea de Xinzo miañan moito cando queren comida.
3 Escribe as palabras que representan os seguintes debuxos.
dentadura
rabaño banda
●● Estes substantivos son individuais ou colectivos? Explica por que.
Son colectivos porque se refiren a un grupo de cousas, de persoas ou de animais.

unidade REFoRZO A acentuación das palabras agudas
1 Completa os ocos destas palabras agudas coas letras correspondentes. Non esquezas poñer o
acento gráfico cando sexa necesario.
irm á n Ferr o l cemp é s az u l reiseñ o r

le ó ns fin a l sof á fal a r paspall á s
2 Observa os debuxos e completa as palabras agudas coa sílaba tónica.
panta lón ven tá de dal
3 Risca en cada grupo as palabras que non sexan agudas.
feixón escolar papel laranxa parchís aire
teito postal comedor feira mantel salón
4 Rodea neste texto as palabras agudas que encontres. Despois, clasifícaas onde corresponda.
No armario atopei o marabilloso mantón ruso de mamá, adornado con caraveis e un enorme
xirasol na parte de atrás. Aproveitei para probar o precioso colar de rubís e zafiros que lle mer-
cara o bisavó nunha tenda de antigüidades que estaba de liquidación. Cantas sorpresas no
mesmo día!
Con acento gráfico

mantón, mamá, atrás, rubís, bisavó, liquidación
Sen acento gráfico

atopei, caraveis, xirasol, Aproveitei, probar, colar

unidadE AMPLIACIÓN
1 Completa este texto coas siglas das palabras que hai entre parénteses.
Hoxe foi un día magnífico, primeiro asistimos a un partido de baloncesto da

ACB (Asociación de Clubs de Baloncesto) e gañou o noso equipo. Despois,
pola noite, fomos ver unha película en VOS (Versión Orixinal Subtitulada) e
saíunos moi ben de prezo, porque baixaron o IVE (Imposto sobre o Valor Enga-
dido) cultural, que alegría!
2 Resolve esta adiviña completando os ocos coas palabras agudas adecuadas.
Solución
Col cara ao rev é s por á s
e o meu nome ter á s!
O caracol.
3 Atopa neste encrucillado os nomes colectivos das seguintes definicións.
1 2
F C
1. Conxunto de plantas dunha rexión.
3 P Ú B L I C O
2. Conxunto de persoas que cantan xuntas.
O R
3. Conxunto de persoas que acoden a un espectáculo.
R O
4. Conxunto de abellas.
4 E N X A M E
4 Fíxate no debuxo e escribe os pasos para facer unha careta! Resposta modelo.
Facemos unha careta!

Materiais: papel, tesoira, cores, fío elástico
1-
Debuxar nun papel a cara e pintala.
2- Recortar coa tesoira a forma da cara e facer os ollos, o nariz e a boca.
3- Facer un burato a cada lado e pasar un fío elástico do tamaño da
cabeza.

unidadE REPASO
1 Escribe o superlativo destes adxectivos de dúas maneiras diferentes.
novo grande feliz canso

o máis novo o máis grande o máis feliz o máis canso
novísimo grandísimo felicísimo cansísimo
2 Subliña as frases feitas que atopes nestes globos de diálogo e explica o seu significado.
Vas a fume
de carozo!
Gañarei esta carreira Buf! Eu non
nun chiscar de ollos. podo coa alma!
1) Nun chiscar de ollos: nun intre, rapidamente.
2) A fume de carozo: moi rápido.
3) Non poder coa alma: estar moi canso.
3 Le este texto e rodea a sílaba tónica das palabras graves.
A aclaración do misterio obtívena de maneira indirecta grazas ao meu irmán

Vítor. Un día tiven que entrar no seu caótico refuxio privado do faio porque a
mamá non atopaba a súa cámara fotográfica profesional e eu sabía que el lla
collía ás veces para os seus experimentos no ordenador.
Manuel Lourenzo: O día despois do día, Ediciones SM
●● Que regra de acentuación das palabras graves segue a palabra Vítor?
Leva acento gráfico porque é unha palabra grave e remata en consoante diferente de -n ou -s.

unidadE REPASO
4 Escribe unha descrición para os personaxes deste debuxo. Debes utilizar adxectivos en grao
positivo, adxectivos en grao comparativo e adxectivos en grao superlativo.
Resposta modelo. O pai é barbudo, é o máis alto e o
maior dos tres. O neno que leva o pelo levantado é o
mediano dos tres pero é o máis grande dos fillos. O
neno que está encima da báscula é o máis pequeno e
é baixísimo.
5 Le esta lenda e contesta as preguntas que se formulan a continuación.
Hai moitos anos, miles de anos, vivía nun gran castelo unha princesa moi egoísta. Esta
princesa herdara unha gran cantidade de diñeiro dos seus antepasados, uns reis moi ri-
cos e coñecidos.
A princesa, de nome Margarida, decidira facer un cabalo con todas as moedas de ouro que
tiña (que eran moitas!). Un día, o castelo inundouse debido ás fortes chuvias e a princesa
decidira salvar unicamente o seu cabalo, e deixou que as lembranzas de toda a súa vida se
esvaecesen.
Conta a lenda que o cabalo fuxiu e que a princesa quedou sen diñeiro e tamén sen lembranzas.
a) Que elemento cres que é fantástico nesta lenda?
O cabalo feito con moedas de ouro.
b) Pensas que hai algún feito real? Cal? Escríbeo.
Que o castelo se inundase, que herdara moito diñeiro.
6 Fai un resumo da lenda anterior coa información máis importante.
Resposta modelo. Unha princesa fixo un cabalo coas súas moedas de ouro. Un día, houbo un
incidente no seu castelo e polo seu egoísmo perdeu o diñeiro e as lembranzas.

unidade REFORZO As frases feitas
1 Relaciona estas frases feitas cos significados correspondentes.
Estar na póla. Facer algo moi rápido.
Botar lume polos ollos. Estar despistado.
Meu dito meu feito. Estar moi enfadado.
2 Escribe unha frase feita e o seu significado a partir destes debuxos. Resposta modelo.
Ver as estrelas.
Ter unha dor intensa.
Estar na lúa.
Estar despistado.
Saber a raios.
Saber moi mal.
3 Escribe ao carón de cada frase feita o seu significado correspondente.
Estar distraído. Molestar, ser pesado. Querer complicar as cousas.
a) Dar a roncha. Molestar, ser pesado.
b) Buscarlle os tres pés ao gato. Querer complicar as cousas.
c) Andar aos biosbardos. Estar distraído.
4 Elixe unha frase feita da actividade anterior e escribe unha oración en que a utilices.
Resposta modelo.
Non puiden ver a película tranquila porque a miña irmá non me deixou de dar a roncha.

unidade REFORZO O adxectivo. Os graos do adxectivo
1 Rodea os adxectivos das seguintes oracións e subliña os substantivos aos que acompañan.
●● Os pianistas son fantásticos, demostrárono no marabilloso concerto de hoxe.
●● Esta é unha familia moi caritativa e xenerosa, sempre axudan a todos os veciños.
●● O pai de Brais comprou un coche antigo que parece novo.
●● As gatas de Iria son preciosas e moi boíñas, nunca fan falcatruadas.
2 Analiza os adxectivos anteriores segundo o exemplo.

Fantásticos: adxectivo masculino plural. Antigo: adxectivo masculino singular.
Marabilloso: adxectivo masculino singular. Novo: adxectivo masculino singular.
Caritativa: adxectivo feminino singular. Preciosas: adxectivo feminino plural.
Xenerosa: adxectivo feminino singular. Boíñas: adxectivo feminino plural.
3 Le e completa as seguintes oracións en grao comparativo. Usa máis ou menos diante dos adxec-
tivos para que teñan sentido.
●● A miña nai é máis nova ca a miña avoa.
●● O coche é menos rápido ca o avión.
●● O elefante é máis grande ca o gato.
4 Observa este debuxo e completa o texto coa forma correcta dos seguintes adxectivos.
maior fortísimo pequenísima máis pequena mediano
O avó é o maior dos tres.
O neno é o mediano e a nena
é pequenísima ; é a máis
pequena dos tres. O neno é
fortísimo ! Leva a bolsa da
compra sen axuda ningunha!

unidade REFoRZO A acentuación das palabras graves
1 Escribe as palabras graves que representan estes debuxos.

túnel béisbol
cómic álbum
2 Ordena as sílabas para formar palabras graves e escríbeas. Despois, colorea a peza que leva a
sílaba tónica.
BIL HÁ BIL MÓ A TÍ
hábil
móbil tía
MÓ AU BIL TO DE TE POR
POR
automóbil deporte
3 Escolle a palabra grave para completar estas oracións.
●● O pasado verán montamos en barco (barco/tren).
●● Descubrimos un niño de paxaros (paxaros/gorrións) nunha árbore do parque.
●● En Educación Física fixemos exercicios para traballar os bíceps (bíceps/músculos).
●● Meu avó fixo un invernadoiro moi bonito (bonito/práctico) para as plantas.

unidadE AMPLIACIÓN
1 Completa este encrucillado con palabras graves.
2
1) Planta acuática.
1 N E N Ú F A R
2) Óso que está na coxa.
3) Clase de animal que se despraza É
reptando. 4 M Ó B I L
4) Cousa que se pode mover e U
desprazar.
3 R É P T I L
2 Le o texto e fíxate nas palabras destacadas. Cámbiaas polas seguintes frases feitas.
Escachar coa risa. A esgalla. Sen pés nin cabeza.
Antón sempre inventa historias sen sentido pero que nos fan rir un montón. É un bo compañeiro
de clase, e ademais gústalle moito a literatura. De maior quere ser escritor, para así poder escri-
bir novelas sen parar.
Antón sempre inventa historias sen pés nin cabeza pero que nos fan escachar coa risa. É un
bo compañeiro de clase, e ademais gústalle moito a literatura. De maior quere ser escritor,
para así poder escribir novelas a esgalla.
3 Escolle dous dos seguintes personaxes e escribe unha breve lenda.
Resposta libre.

unidadE REPASO
1 Le o seguinte texto e rodea as palabas esdrúxulas.
Pola tarde, Cora levounos ao cine. Non entendín nada da película e mesmo
esquecín o título, pero non dixen nada. Tamén comín un xeado á saída, aínda
que non me gustan, xa sabes, están demasiado fríos, pero tampouco non quería
contrariar a Cora. Vas rir, pero comportábanse coma se nunca antes fose ao cine
ou nunca comese un xeado na rúa. E todo porque me levou tempo elixir o sabor,
pero Cora dixo que non iriamos á praia ata que eu aprendese a nadar. Mañá
comezo as clases. Ai, au, ai, xa che contarei mañá.
Valérie Dayre: As desgrazas de Sophie, Xerme Edicións
2 Une estas dúas frases co conector adecuado en cada caso. Resposta modelo.
Facer as tarefas Saír a xogar

●● Engadir información. Esta tarde vou facer as miñas tarefas e, ademais, saír a xogar.
●● Expresar dificultade ou contradición. Hoxe vou saír a xogar, pero antes hei facer as tarefas.
●● Relacionar un resultado coa súa causa. Vou saír a xogar porque rematei de facer as tarefas.
●● Situar no tempo. Debemos facer as tarefas e despois saír a xogar.
3 Atopa no seguinte texto tres palabras homófonas. Despois escríbeas no recadro coa súa parella.
Mañá todos os da clase imos de excursión a Cabo Home. Saímos moi cedo para po-
der botar alá todo o día e volver á noitiña. Ímolo pasar xenial e seguro que é precioso
ver as vagas do mar desde o alto. Que gana de ir!
cabo / cavo
botar / votar
vagas / bagas

unidadE REPASO
4 Inventa o texto das viñetas deste fragmento dun cómic. Despois, responde as preguntas.
Resposta modelo.
Non debín to- Imos bañar a Pipo!
Hoxe
mar o xeado....
aprendín
Que rico!
moito!
Pipo! Esquecín ir
saudalo. Pobriño!
a) Cantas viñetas aparecen no cómic anterior? Aparecen 3 viñetas.
b) Cantos globos de diálogo hai? Hai cinco globos de diálogo.
5 Completa as palabras coa sílaba que falta. Ten en conta que poden levar acento gráfico.
mala ba rista ár bore téx tiles lám pada

chí charo ca ra vana sím bolo bol bo reta
bá goa pa ra sito te lé fono có bado
có xegas rép tiles a xóu xere pan dei reta
de por tivo ca cha rela náu frago e lite
6 Escribe as instrucións para empregar un helicóptero de xoguete. Utiliza polo menos unha pare-
lla de palabras homófonas e dúas palabras esdrúxulas. Non esquezas os conectores.
Resposta modelo.
Este helicóptero voa en piloto automático ao premer o botón de acendido. Para facelo
xirar débese premer o botón vermello do mando. Cando se esgote a batería é necesario
conectar o cargador á corrente eléctrica e deixalo cargar durante catro horas..

unidade REFORZO As palabras homófonas
1 Escolle a palabra axeitada para cada un dos seguintes debuxos.
nobelo novelo
baca vaca
barra varra
2 Relaciona cada palabra homófona co significado que corresponda.
varón Persoa que vaticina, adiviño.

barón Persoa de sexo masculino.
bate Relativa ao touro, á vaca ou ao boi.
vate Cilindro de diferentes materiais para enrolar fío, corda…
bobina Home que posúe un título da nobreza.
bovina Pau que se usa nalgúns deportes para golpear a pelota.
3 Escolle unha das parellas de palabras homófonas e escribe unha oración con cada unha delas.
Resposta modelo. Os seus avós tiveron catro fillos varóns.

Na obra de teatro representaba o papel de barón.
4 Pensa nunha parella máis de palabras homófonas e define cada unha delas.
Resposta modelo. Ben: aquilo que supón algún proveito para algo ou alguén.
Ven: terceira persoal do plural do presente de indicativo do verbo ver.

unidade REFORZO Os conectores
1 Completa estas oracións cos conectores do cadro.

●● Isto quédame grande xa que non é do meu talle.
porén e xa que
●● Teño présa, prefiro o camiño máis longo.
ois
●● Fixo a torta despois de facer a compra. desp porén
●● Nas festas da vila vou montar na nora e no carrusel.
2 Completa estas oracións con conectores.

●● A miña nai ten moitos libros porque lle encanta ler.
●● Na fin de semana xogo ao baloncesto, ao voleibol e tamén ao xadrez.
●● Hoxe non vai un bo día, pero iremos de paseo igualmente.
●● Na praia primeiro xogamos ás pas e despois ímonos bañar.
●● Non sei se ir á casa de Breixo ou se dicirlle que vaiamos ao parque.
3 Relaciona os conectores coa función que cumpren.
Así mesmo, tamén, igual que Engadir información.
Porque, logo, xa que Expresar dificultade ou contradición.
Á vez que, despois Relacionar un resultado coa súa causa.
Non obstante, malia que, pero Situar no tempo.
4 Fíxate nos debuxos e completa as oracións con conectores. Resposta modelo.
Gústalle moito viaxar,

por iso marcha.
A nena sorrí porque

lle encanta o libro.

unidade REFoRZO A acentuación das palabras esdrúxulas
1 Rodea as palabras esdrúxulas nas seguintes oracións.

●● María prepárase para ser piloto de helicópteros.
●● Cándido vai a clases de húngaro cun profesor nativo.
●● Na miña vila temos unha clínica veterinaria grandísima.
●● A ver se vés rápido, que vai un día fantástico para ir á praia.
2 Atopa nesta sopa de letras seis palabras esdrúxulas e escríbeas a continuación.
P V L O I N Á R T U C
Á X Ó R B Ú X Z M T Ú número
H F P S C M D H N R P
pícaro
I P Í N T E G A D É U
cúpula
R I C T Á R I D O P L
Q É A Ñ X O É B R U A nécora
L U R Ú M G L G V M G árido
D I O C Ó F B L O A E
píntega
N É C O R A X Í Ñ Q U
3 Risca as palabras que non sexan esdrúxulas e copia as que si o son.
Francia máscara Bélxica vertixe

páxina pantalla heroe
clásico
páxina, máscara, Bélxica, clásico
4 Une os seguintes verbos cos pronomes correspondentes e coloca o acento gráfico cando sexa
preciso.
●● escribimos + lle escribímoslle ●● pedirán + vos pediranvos
●● collín + o collino ●● chama + te chámate
●● fixo + mo fíxomo ●● vimos + a vímola
●● prestamos + llo prestámosllo ●● escoito + o escóitoo

unidade AMPLIACIÓN
1 Escribe oracións nas que empregues os seguintes conectores. Resposta modelo.
mentres así e todo así que ademais

O meu avó puxo a mesa mentres o meu pai cociñaba.
Tiña as entradas pero, así e todo, non fun ao concerto.
Teño moita sede, así que vou beber auga.
Prepararon a comida para o día seguinte e ademais fixeron galletas.
2 Escribe o plural das seguintes palabras. Pon atención ao acento gráfico.
fácil cónsul
fáciles cónsules
dólar réptil
dólares réptiles
túnel fósil
túneles fósiles
3 Indica cales das seguintes afirmacións sobre as palabras homófonas non son correctas.
●● s palabras homófonas son as que se pronuncian igual pero se escriben diferente.
A
X A
●● s palabras homófonas son as que teñen un mesmo significado.
X A
●● s palabras homófonas sempre son verbos.
●● s palabras homófonas non teñen o mesmo significado.
A
4 Inventa o texto para os globos de diálogo deste cómic. Resposta modelo.
Ola!
Tería cambio É que quería un zu-
de cinco euros? me da máquina.
Agora mesmo o
Vaia, pois vas ter
comprobo.
que vir máis tarde…

unidadE REPASO
1 Atopa nesta sopa de letras dous sinónimos e dous antónimos de alegría.
T E P L T E T R D
D I T A G V R P F Sinónimos
A Z C F I G I E B ledicia
S X M Ñ S O S N R dita
F N T I D V T A L
Antónimos
T L O X A H U L O tristura

R T U M R N R E H
pena
L E D I C I A R T
2 Completa as oracións cos substantivos que representan os debuxos. Despois, rodea os deter-
minantes posesivos.
●● O meu can é moi rebuldeiro e sempre quere xogar con todos.

●● A súa casa ten un xardín pequeno e moi bonito.
●● Perdín as miñas chaves e tiven que levar as túas.
●● As vosas bicicletas parecen moi veloces!
3 Enche os ocos coas contraccións axeitadas.
No meu colexio sempre facemos o festival dos disfraces para celebrar o comezo
do Entroido. Cada clase ten que escoller un disfrace distinto e durante o mes ante-
rior facémolo cos materiais reciclados que atopamos nas nosas casas. O desfile
comeza no salón de actos despois das presentacións e remata noutro
punto da escola, este ano será no pavillón onde damos Educación Física.
Ao rematar facemos unha merenda todos xuntos cos produtos que traemos
da casa: filloas, sándwichs, empanada...

unidadE REPASO
4 Une cada contracción coas palabras que a forman.
llela de + unha
naquela vos + o
volo lles + a
coas de + algún
dunha en + aquela
chos con + as
dalgún che + os
5 Atopa no cadro o antónimo e o sinónimo que formen unha parella e escribe unha oración con eles.
admitir distinto tranquilo rexeitar impaciente igual
Resposta modelo. Antón pensaba que o seu chándal era distinto ao de Iago, pero é igual.
6 Completa esta táboa cos determinantes demostrativos.
Singular Plural
Masculino Feminino Masculino Feminino
Pouca distancia este esta estes estas
Distancia media ese esa eses esas
Moita distancia aquel aquela aqueles aquelas
7 Reescribe estas oracións e cambia as cifras por determinantes numerais ordinais.

a) A 3.ª persoa que gañe o concurso tamén terá un recoñecemento.
A terceira persoa que gañe o concurso tamén terá un recoñecemento.
b) Mariña vive no 5.º piso daquel edificio e eu no 1.º piso destoutro.

Mariña
vive no quinto piso de aquel edificio e eu no primeiro piso destoutro.
c) Na carreira popular da súa vila Ana quedou en 2.º lugar. Fíxoo moi ben!
Na carreira popular da súa vila Ana quedou en segundo lugar. Fíxoo moi ben!

unidade REFORZO Os sinónimos e os antónimos
1 Completa a táboa co sinónimo que corresponda en cada caso.
descubrir organizado enorme horroroso rematar
Palabra Sinónimo Antónimo
destapar descubrir tapar
acabar rematar empezar
ordenado organizado desordenado
espantoso horroroso belo
encontrar atopar perder
2 Completa as oracións co antónimo da palabra que hai entre parénteses.

●● Como nos sobrou moita comida, ímola conxelar (desconxelar) para outro día.
●● O voso coche é moi ancho (estreito) e non cabe na praza de garaxe.
●● Estou moi contento (triste) coa excursión que temos planificada.
●● É moi traballadora (lacazana),sempre está a facer cousas.
●● ara poder chegar ata a fervenza tedes que
P baixar (subir) por ese carreiro ata
chegar ao final.
3 Atopa neste texto dúas palabras que sexan sinónimas e dúas que sexan antónimas e escríbeas
a continuación.
Sempre quixen viaxar en globo aerostático. Nunca montei nun e faime unha ilusión
grandísima! Poder ver a paisaxe desde un deses enormes globos é un dos meus
maiores soños.
Sinónimos
grandísima
enorme
Antónimos
sempre nunca

unidade REFORZO Os determinantes
1 Le o seguinte texto e atopa dous exemplos de cada determinante. Resposta modelo.
Mirade! Esta praia é a de Liméns. Aquel areal de alá, onde están as árbores, é o meu
lugar preferido. Os nosos pais sempre nos traían aquí a xogar. Era divertidísimo cando
estaba a marea alta, é o meu recordo preferido do verán!
Artigos Demostrativos Posesivos

as esta meu
a aquel nosos
2 Escribe a carón destes numerais se son cardinais ou ordinais.
●● sesenta cardinal ●● décimo ordinal
●● cuarto ordinal ●● quince cardinal
●● vinte e tres cardinal ●● oitavo ordinal
3 Fíxate neste debuxo e describe o que ves. Emprega polo menos dous artigos e dous posesivos.
Resposta modelo. Os nenos están debuxan
do os seus aparellos electrónicos favoritos.
Logo vannos colorear coas súas pinturas.
4 Completa estas oracións co demostrativo correspondente.

●● Estes coches en miniatura colecciónaos o meu avó. aquel
●● Esas medidas para combater a contaminación son boas. estes
esas
●● Non me gusta aquel restaurante de comida rápida!

unidade REFoRZO As contraccións
1 Ordena esta sílabas e forma catro contraccións.
NES TOU LA QUE TRO
GÚNS TE DA DAL ES
daquela
neste estoutro dalgúns
2 Completa cada oración coa palabra que representa o debuxo e a contracción axeitada.
●● Cando entrou (por) pola porta , viu a sorpresa que lle preparamos.
●● Ao final da clase, sempre limpamos o encerado (con) co borrador.
●● Se vas (a) á praia , lembra botar crema protectora.
●● De maior quero ser como a protagonista (de) do libro.
3 Describe este debuxo utilizando as contraccións da nota.
no nun
da nunha
do pola
Resposta modelo: Ximena é arquitecta e está deseñando unha ponte nunha lámina. Nun lado
da mesa ten o ordenador, no que se ven uns bosquexos. Pola fiestra entra o aire fresco e a luz
do sol.

unidade AMPLIACIÓN
1 Forma os antónimos destas palabras cos prefixos des- e in-.
acordo preocupado
desacordo despreocupado
activo estable
inactivo inestable
2 Completa estas oracións co determinante que se indica entre parénteses.

●● erta quedou no
B primeiro (numeral ordinal) posto na carreira popular de Cesan
tes, e levou a medalla de ouro.
●● As miñas (posesivo) curmás e os meus amigos viñeron onte á festa de aniversario.
●● sta mochila branca de aquí é de Lois e
E aquela (demostrativo) carpeta ver
mella de alí é de Xandra.
3 Completa as contraccións coa sílaba axeitada.
es tou tro (to/tou) a quel outra (quel/des) di so (di/do)

na quela (na/en) aque lou tro (lou/lo) alg ún (ou/ún)
4 Escribe as normas para poder xogar a este xogo tan divertido! Resposta modelo:
1. O xogador que ten a quenda tapa os
ollos.
2. Antes de buscar os compañeiros, o xo
gador que ten a quenda debe contar
mentres os demais se agochan.
3. O xogo remata cando todos os xoga
dores xa saíron do seu agocho.

n, sál
4. Se algún xogador chega ao lugar de partida antes de que o atope
vase e non ten que contar na seguinte quenda.
5. Tocaralle contar ao primeiro xogador descuberto.

unidadE REPASO
1 Atopa neste debuxo tres palabras polisémicas e escríbeas a continuación. Resposta modelo.
rato
planta
cadeira
2 Le o seguinte poema e subliña as sílabas que formen sinalefa.
Curioso arbusto é o buxo, A guapa e lista papoula

pode unir ou separar: anda axuntándose ao trigo,
nos valos divide, achega un moletiño de pan
se a gaita empeza a soar. pode ser un grande amigo.
Yolanda Castaño
<obloguedapoesía.com>
3 Substitúe as palabras destacadas por un pronome.

●● Marcos e mais eu coñecemos un camiño máis curto. Nós
●● Lois estivo de vacacións en Asturias porque alí vive a súa avoa. El
●● Xosé e ti faredes as madalenas para a festa de Paulo. Vós
●● Antía chegou nova á escola e enseguida nos fixemos amigas. Ela
●● Os meus pais traballan como mestres na escola pública da vila. Eles
4 Le o seguinte texto e rodea de vermello as palabras con x e de azul as palabras con s.
Hoxe miña irmá tivo un soño extraordinario. Estaba nun banco e, debaixo, atopou
unha caixa chea de obxectos máxicos. Dentro dela, unha culler remexía soa o leite,
un clarinete púxose a bailar, un raposo coxo saíu e fíxolle cóxegas...Estaba a pasalo
xenial con todos eles, pero de súpeto a culler comezou a xirar moi rápido e miña irmá
asustouse tanto que espertou axiña!

unidadE REPASO
5 Escribe o nome dos seguintes debuxos.Todos levan s ou x.
extraterrestre
estrela estrada extintor
6 Completa as seguintes definicións coa palabra que corresponda.
polisémicas homónimas

✱ As palabras homónimas escríbense igual pero teñen significados diferentes.
✱ As palabras polisémicas teñen máis dun significado.
7 Escribe dous significados de cada unha das seguintes palabras polisémicas. Resposta modelo.
chave s.f. 1 Instrumento que serve para abrir ou cerrar unha pechadura. C
2 Ferramenta que serve para apertar e afrouxar parafusos ou porcas.
carta s.f. 1 Escrito que se envía a alguén. C

2 Cada unha das cartolinas que compoñen a baralla.
gato s.m. 1 Animal mamífero doméstico. G

2 Aparello que serve para levantar grandes pesos.

unidade REFORZO A polisemia e a homonimia
1 Rodea as palabras que son polisémicas.
serra pasteis febreiro banco luns

ler ollo pata calor Pepe
●● Escolle unha das palabras que rodeaches e escribe tres oracións con significados diferentes.
Resposta modelo. A miña gata ten un ollo de cada cor.
Tes que pasar o fío polo ollo da agulla.
Sabela ten moi bo ollo para os agasallos.
2 Completa as seguintes oracións coa mesma palabra polisémica.

●● Temos unha nova planta no noso xardín.
●● Dóeme a planta do pé, así que teño que poñer calzado cómodo.
●● Colle o ascensor e sube á última planta do edificio, as vistas son impresionantes.
●● Hoxe fomos de excursión á planta de reciclaxe de Sogama.
3 Atopa neste texto tres palabras homónimas e escríbeas a continuación.
Rosa viña da aldea con moita présa. Cumpría facer o xantar. Ese día prepararía o polo
que acababa de mercar na carnizaría, antes de que chegasen os convidados tiña que
ter todo preparado. Era o seu aniversario! Que ben o ían pasar!
Palabras homónimas
viña, cumpría, polo
4 Escribe unha oración con cada unha das palabras anteriores cun significado diferente ao do que
teñen no texto. Resposta modelo.
Os meus tíos teñen unha viña na Ribeira Sacra.

Cumpríronse as predicións do tempo e ao final hoxe saíu o sol.
Gústame xogar ao polo, aínda que me dan un pouco de medo os cabalos.

unidade REFORZO Os pronomes. Os pronomes persoais
1 Completa a seguinte táboa cos pronomes persoais que faltan.
Singular Plural
Tónicos Átonos Tónicos Átonos
1.ª persoa eu, min me nós nos
2.ª persoa ti, vostede te, che, lle vós, vostedes vos, lles
3.ª persoa el, ela o/a, lle eles, elas os/as, lles
2 Completa estas oracións con pronomes persoais axeitados.

●● Nós preferimos un zume de laranxa para merendar.
●● A min non me gusta pasar toda a tarde na casa.
●● Todos sabemos que vós preferides dar un paseo polo monte.
●● Eles chegaron puntuais pero a nós fálta nos un chisco.
●● Xa che dixen que podías vir todas as veces que ti quixeses.
3 Reescribe estas oracións cambiando os pronomes polos nomes correctos.
Xabier e mais eu Xosé, Breixo e ti

Martiño Carme, Sara e Aldara
●● Vós prepararedes a música para o festival e os demais prepararemos uns xogos divertidísimos.
Xosé, Breixo e ti prepararedes a música para o festival e os demais prepararemos uns xogos
divertisdísimos.
●● El fixo de protagonista na obra de teatro da escola e elas de personaxes secundarios.
Martiño fixo de protagonista na obra de teatro da escola e Carme, Sara e Aldara de perso-
naxes secundarios.
●● Clara está axudando a mamá no xardín e nós preparamos a merenda.
Clara está axudando a mamá no xardín e Xabier e mais eu preparamos a merenda.

unidade REFoRZO Palabras con x e con s
1 Clasifica estas palabras segundo se escriban con x ou con s.
x
deixar estender
toxo
deixar
curuxa laranxa
sesta curuxa toxo xuíza enxame
escusa
xuíza laranxa s
testo
estender
escusa estragar
estragar foso
enxame sesta testo foso
2 Completa o encrucillado coas palabras que representan estes debuxos.
1 4
5
E
X 2
P 4 E X A M E
L S
5
2
O 1 E S Q U I M Ó
R U
6 E S C A R A V E L L O
D L
O 3 S E X T O
6
3 R T
O
3 Escribe dúas palabras derivadas a partir das seguintes.
●● texto contexto, textualizar ●● escavar escavadora, escavación
●● estraño estrañar, estrañeza ●● espertar espertador, esperto
●● axustar axustado, axuste ●● liso alisar, alisado

unidade AMPLIACIÓN
1 Completa as palabras deste texto con x ou s.
Na miña vila fi x emos un grupo para recoller o li x o do río. É unha mágoa que unha
pai s a x e tan bonita se e s trague dese x eito. Apuntou s e moita x ente! Sen e s a x erar,
bai x amos unhas 60 persoas. Ao acabar a x ornada demos un baño no río. Moitos non
queren porque a auga está con x elada, pero a min paréceme e x traordinario poder x ogar a
per s eguir os pei x es!
2 Baño é unha palabra polisémica. Escribe unha oración co seu outro significado.
Resposta modelo. Na casa temos dous cuartos de baño.
3 Di se os versos deste poema son de arte menor ou maior e explica por que o sabes.
Tac, tac, tac Ton, ton, ton

cuchara de pau cuchara de ouro
cunca de madeira cunca de cristal Os versos son de arte menor
o meu neno o meu neno porque todos teñen menos de
está na lareira. é príncipe real.
oito sílabas.
Tin, tin, tin Luís Pimentel:
cuchara de prata Poesía galega,
cunca do pazo Edicións Xerais
o meu neno
está no regazo.
4 Escribe unha invitación para unha tenda onde se vai vender o produto do debuxo. Emprega
polo menos dous pronomes tónicos e dous átonos.
Resposta libre.

unidadE REPASO
1 Escribe con b ou con v as palabras que representan os debuxos.
invernadoiro
embude

móbil
violín
2 Escribe unha oración co verbo falar para cada un dos seguintes modos verbais. Resposta modelo.
●● Indicativo Nunca falo na clase a non ser que me pregunten algo.
●● Subxuntivo Cando fale dos animais mariños poremos as diapositivas.
●● Imperativo Fala máis alto para que todos te oian.
3 Le o seguinte texto e atopa tres verbos de cada conxugación. Despois, clasifícaos na táboa.
Xandra, apetéceche camiñar pola montaña? Subimos no coche co meu pai e escala-
mos un dos lados ata chegar ao cumio. Seguro que o conseguimos! Podemos descu-
brir moitos animais polo camiño e veremos unha fermosa paisaxe!
1.ª conxugación 2.ª conxugación 3.ª conxugación
camiñar apetecer subir
escalar poder conseguir
chegar ver descubrir

unidadE REPASO
4 Subliña os prefixos das seguintes palabras derivadas. Logo cópiaas dividíndoas en grupos se-
gundo a palabra da que procedan.
aterraxe preocupación reocupar engrandecer
agrandar desterrar extragrande despoboado
desocupado superpoboación soterrar repoboar
1 aterraxe, desterrar, soterrar
2 desocupado, preocupación, reocupar
3 superpoboación, despoboado, repoboar
4 agrandar, extragrande, engrandecer
5 Relaciona estas definicións co recurso literario que corresponda.
Únense dous elementos con expresións como parece, é como… repetición
Aparece un elemento que se identifica con outro. metáfora
Combínanse palabras cun mesmo son. aliteración
Repítese unha ou varias palabras nalgunha parte do poema. comparación
6 Imaxina que fuches ver o espectáculo do debuxo e inventa unha crítica sobre el.
Resposta libre.

unidade REFORZO As palabras derivadas. Os prefixos
1 Escribe a palabra primitiva destes grupos de palabras derivadas.
Palabras derivadas Palabras primitivas
arborecer, arboredo, arbóreo árbore
bolseiro, reembolso, desembolsar bolsa
tellado, destellar, telleira tella
bailadeira, bailador, bailarina baile
2 Cales das seguintes palabras teñen prefixo? Rodéaas.
intercambiar desacougo subida real
superar balda predeterminar rebotar
destreza ilóxico antibiótico libraría
3 Completa as oracións engadindo un prefixo ás palabras que aparecen entre parénteses.
re- pre- sub- micro-
●● Mercouno nas rebaixas (baixas) porque lle saía mellor de prezo.
●● O meu pai deixounos a comida feita, así que imos quentala no microondas (ondas).
●● Vin a película con subtítulos (títulos) porque non entendía o idioma no que falaban.
●● Non mercamos produtos precociñados (cociñados). Gústannos máis os frescos.
4 Escribe tres palabras con cada un dos seguintes prefixos. Resposta modelo.
super-
superposición, supermercado, supervivencia
des-
desabotoar, desacordo, descalzar
re-
reagrupar, requentar, recambio
inter-
internacional, intercontinental, interestelar

unidade REFORZO O verbo
1 Escribe os verbos que representan as accións deste debuxo.
durmir cociñar
duchar comer
2 Separa a raíz e a desinencia dos verbos. Logo, indica se o tempo é presente, pasado ou futuro.
●● cantamos cant-amos; tempo presente
●● pasaredes pas-aredes; tempo futuro
●● camiñaba camiñ-aba; tempo pasado
3 Marca as características destes verbos. Fíxate no exemplo.
1.ª persoa 2.ª persoa 3.ª persoa singular plural
xogamos X X
debuxen X X
observas X X
abride X X
pensei X X
4 Escolle verbos da actividade anterior e escribe unha oración do tipo que se indica.
Resposta modelo.
indicativo
Xián e mais eu sempre xogamos xuntos as fins de semana.
subxuntivo
Cando todos debuxen a súa casa poderán coloreala.
imperativo

Por favor, abride a porta para que entre aire fresco.

unidade REFoRZO Palabras con b e con v
1 Localiza as palabras con b e con v neste texto e escríbeas a continuación.
Branca é unha costureira marabillosa! É quen lle deseñou o vestido de voda á miña tía Valeria.
Escolleu unha tea de veludo e fíxolle uns bordados ben elegantes. No van púxolle un lazo que
conxuntaba coa gravata do meu avó. Que bonito estaba!
Palabras con b Branca, marabillosa, bordados, ben, conxuntaba, bonito, estaba
Palabras con v vestido, voda, Valeria, veludo, van, gravata, avó
2 Escribe as palabras que representan estes debuxos.

cabalo bombona pavo lavadora
3 Completa este texto cos b e v que faltan.
O meu v eciño é mariñeiro e amigo das gai v otas. A v ísano de cando v ai

ha b er v enda v al e, sempre que sae no b arco, v an con el ata as b ateas. Á
v olta, cando v én cargado de roda b allo e ca b ala, v oan ao seu lado mentres
na v ega cara á b eiramar. Eu de maior quero ser na v egante para dar a v olta ao
mundo e poder o b ser v ar a ardentía desde a b orda. De b e ser mara b illoso!
4 Escribe dous exemplos de verbos rematados en -vir, -bir, -ver, -ber.
-vir -bir -ver -ber
vivir
escribir volver beber
servir prohibir ferver saber

unidade AMPLIACIÓN
1 Completa este encrucillado con palabras que conteñen b ou v.

2 1
4 C O V A L
1. Peza do cuarto de baño para lavar as mans e
a cara. A A
2. Planta de talo delgado, follas estreitas e R V
flores de distintas cores. A A
3. Persoa que coida das colmeas. V B
4. Cavidade no terreo que serve de refuxio ou 3 A B E L L E I R O
vivenda a certos animais.
L
2 Le estes versos e escribe que tipo de recurso literario se emprega en cada un.
A música é verde, A lúa é velliña,

Verde, verde-folla, de brancos cabelos,
Verde, verde-fresca de enrugas de ouro
Verde e rumorosa. e de olliños cegos.
Antonio Rubio Luis Amado Carballo:
e David Pintor: O libro dos cen poemas,
Almanaque musical, Espiral Maior
Kalandraka Editora
repetición
metáfora
●● Que outros recursos literarios coñeces? Explica en que consisten. Resposta modelo.
A comparación: relaciónanse dous elementos mediante expresións comparativas.
A aliteración: combínanse palabras cun mesmo son.
3 Imaxina que fuches a un recital poético e recitaron os versos da actividade anterior. Escribe
unha crítica sobre eles e engade verbos das tres conxugacións.
Resposta modelo. Onte a clase de cuarto asistimos a un recital para conmemorar o 50 aniversa-
rio do colexio. Escoitamos os nenos de sexto recitar poemas de autores galegos. Foi moi intere-
sante porque cada un lle daba un estilo diferente, e iso gustoume moito. Na miña opinión creo
que pagaría a pena facer estes recitais máis a miúdo.

unidadE REPASO
1 Forma o xentilicio destas localidades engadindo os sufixos correspondentes.
-eira -án -ense -eño -esa -ino
●● Betanzos betanceira ●● Pontevedra pontevedresa
●● Sada sadense ●● Gondomar gondomareño
●● Compostela compostelán ●● Monforte monfortino
Escribe unha oración con algún dos xentilicios formados.

Resposta modelo: Coñecín unha betanceira moi simpática!
2 Escribe dúas palabras derivadas a partir destas primitivas coa axuda de sufixos. Resposta modelo:
aire
airear, airoso
limpo
limpeza, limpador
terra
terrestre, terráqueo
lingua
lingüístico, linguaxe
3 Completa a táboa con todas as formas do participio dos seguintes verbos.
Masculino Feminino Masculino Feminino

Verbo
singular singular plural plural
deseñar deseñado deseñada deseñados deseñadas
recibir recibido recibida recibidos recibidas
facer feito feita feitos feitas
marcar marcado marcada marcados marcadas
4 Escribe unha conversa entre estes dous nenos e emprega, polo menos, tres verbos en infinitivo.
Resposta modelo:
—Queres vir comigo e cos meus pais ao concerto dos Cacharreiros?
—Pois vasme ter que contar como é a súa música para decidilo.
—Claro! Despois da clase cóntoche!

unidadE REPASO
5 Escribe catro oracións empregando as formas en xerundio de cada un dos seguintes verbos.
bailar cociñar ler baixar

Resposta modelo: Ximena estaba tan contenta que foi bailando e cantando para a casa.
Mentres meus pais están cociñando, miña irmá e mais eu pomos a mesa.
No verán boto moitas horas lendo na terraza.
Caeume un pendente mentres ía baixando as escaleiras.
6 Completa este texto con formas do verbo haber.
Na casa hai un costume e nunca houbo ninguén que non o cumprise: cada
ano imos á horta para coller os pexegos do pexegueiro. Non hai cousa máis boa que a
marmelada que fan con eles! Eu non sei facela, pero xa haberá tempo de aprender!
7 Escribe o nome de cada un destes debuxos e explica que regra do uso do h seguen.
Hórreo: escríbense con h todas as palabras que comezan por
horr-.
Hexágono: escríbense con h todas as palabras que comezan
polo prefixo hex(a)-.

8 Escribe a información que sempre debe conter unha noticia.
1. que acontece 4. cando pasa
2. a quen lle pasa 5. onde ocorre
3. como ocorre 6. por que sucede

unidade REFORZO As palabras derivadas. Os sufixos
1 Escribe o nome destes debuxos. Despois, escribe dúas palabras derivadas formadas por sufixos.
Resposta modelo:
can
pinga móbil
canino pingueira mobilidade
cánidos pingar mobilización
2 Rodea o sufixo e escribe a palabra primitiva das seguintes palabras.
floraría flor maceira mazá
plantación planta saudable saúde
3 Completa estas oracións coa palabra derivada correspondente a partir das seguintes palabras
primitivas do recadro.
eléctrico piano novela porta
●● Marina é unha pianista excelente, ensaia todos os días un mínimo de tres horas.
●● Para marcar un gol hai que meter o balón dentro da portaría contraria.
●● Ten moita imaxinación, por iso se converteu nun novelista prestixioso.
●● Non funciona ningunha luz na casa. Haberá que chamar o electricista
4 Escribe a palabra derivada que corresponde a cada definición.
Deportista
:
Tendeiro :
Gracioso :
empregado dunha tenda. que fai moita graza.
persoa que fai deporte.
Debuxante
: persoa que traballa facendo debuxos.

unidade REFORZO As formas impersoais do verbo
1 Clasifica estes verbos segundo estean en infinitivo, xerundio ou participio.
comezar buscado
sinalando levado
loitando da
esqueci falando
cosendo
dos coidar aprender
estuda
mirando
Infinitivo Xerundio Participio
comezar sinalando buscado
bater loitando levado
coidar falando esquecida
aprender cosendo estudados
entregar mirando unidas
2 Subliña os xerundios e rodea os participios que atopes nas seguintes oracións.

●● Estiven preparando os doces para o aniversario do meu avó.
●● Esta obra é representada en multitude de países.
●● Viaxando por Asia durante meses foi como coñecín a súa cultura.
●● Unha vez acabado o verán, volverei asistir a clases de inglés e de música.
●● María reláxase moito correndo polo parque coa súa nai.
●● Practicando e estudando todos os días podes conseguir tocar o instrumento que queiras.
●● Os contos lidos en voz alta son máis emocionantes.
3 Indica cal é o xénero e o número dos participios que rodeaches na actividade anterior.
Representada: feminino e singular.
Acabado: masculino e singular.
Lidos: masculino e plural.

unidade REFoRZO Palabras con h e sen h
1 Escribe debaixo dos debuxos as palabras que representan.
hamaca
helicóptero hipopótamo
2 Forma palabras cos prefixos e escribe unha oración con cada unha. Resposta modelo:
hidro mercado
Os bombeiros usan o hidroavión para apagar lumes.
hecto avión Un hectolitro equivale a cen litros.
Abriron un hipermercado na miña vila.

hiper litro
3 Completa este texto coa palabra axeitada en cada caso.
A Xandre moito lle gusta o xardín! Sempre está alí ora (ora/hora) regando, ora
(ora/hora) collendo froita. Tamén lle gustan moito as flores. Os sábados, cando vou sempre me
di: “Uxía, ule (ule/hule) estas flores! MIra que aroma!”. No verán, á hora (ora/
hora) da merenda prepara a mesa de fóra cun hule (ule/hule) e invítanos a Lois e a min.
4 Atopa na sopa de letra tres palabras con h e tres sen h.
H E D R A R G E H Con h Sen h
V A L T C O X Z E
C R H A B I T A R herba
ermida
N P M Ñ O V O N B hedra ovo
H A D E R M I D A habitar arpa

unidade AMPLIACIÓN
1 Clasifica estas palabras segundo o significado que indica o seu sufixo.
bombeiro gravadora peixaría gardaría relador
reloxeira flotador libraría carniceira
Profesión Lugar Instrumento

bombeiro peixaría relador
reloxeira gardaría gravadora
carniceira libraría flotador
2 Escribe catro oracións diferentes coas catro formas do participio do verbo cantar.
Resposta modelo: A peza cantada pola tenor foi fantástica.
Moitas veces teño cantado eu esta canción.
Os raps son cantados en moitas linguas por todo o mundo.
As panxoliñas cantadas polos alumnos son un clásico do Nadal.
3 Escribe unha noticia sobre o que ocorre neste debuxo. Lembra escribir o titular, a entrada, o
corpo e a sinatura. Resposta libre.

unidadE REPASO
1 Clasifica estes verbos segundo sexan regulares ou irregulares.
ir ser temer cultivar levar

cantar ter estar resumir poñer
Verbos regulares
cantar, temer, resumir, cultivar, levar.
Verbos irregulares
ir, ter, ser, estar, poñer.
2 Escribe os infinitivos dos seguintes verbos e indica a que conxugación pertence cada un.
●● abrirei abrir, terceira conxugación.
●● contamos contar, primeira conxugación.
●● caíches caer, segunda conxugación.
●● falásedes falar, primeira conxugación.
3 Le este texto e indica a función que ten cada signo ortográfico destacado.
O vello pescantín sabe que esas cousas que fuxiron son, para algúns, un arrolo de nai;
para outros, aquel bico primeiro dunha rapaza un día de verán; para algúns outros, as
lambonadas que a avoa, en días fríos, enfornaba con meco.
Marcos Calveiro: O canto dos peixes, Xerme Edicións
Resposta modelo: O punto e coma utilízase neste texto para separar listas en que hai comas.
4 Coloca punto e coma nas seguintes oracións.

●● Pasamos un día fantástico;con todo, botámoste en falta.
●● odemos levar xogos de mesa, cartas, un balón, para as tardes;e películas, videoxogos e mú-
P
sica para antes de cear.
●● Estaba moi nerviosa;non obstante, fíxoo moi ben.
●● Carme e Xoel van mercar;Lois, Carlos e eu prepararemos a mesa.

unidadE REPASO
5 Rodea as palabras compostas que atopes no seguinte cadro.
cempés anuncio inesque

agridoce cible
pasado
mañá
autoescola
parachoques emperador
dicionario videoxog
o ensuciar
augamariña
añar
acomp fotografía
transformar
6 Forma palabras compostas a partir das seguintes palabras simples.
para + sol: parasol limpa + cristais: limpacristais
auga + neve: auganeve afia + lapis: afialapis
●● gora, con algunha das palabras simples anteriores, inventa unha palabra composta e escri-
A
be unha oración con ela.
Resposta modelo: Limpaneve. Meu pai traballa como limpaneve.
7 Escolle a definición correcta de anuncio.

X É unha mensaxe breve que anima a comprar un produto ou utilizar un servizo.
É unha mensaxe breve que aconsella que produto é o mellor para comprar.
É unha mensaxe breve que explica que servizos ou produtos se deben evitar.
8 Observa o debuxo e inventa un texto con polo menos un verbo de cada conxugación.
Resposta modelo: Que ben! Hoxe ceamos papá e mais
eu sós. É moi divertido porque xogamos a que esta-
mos nun restaurante. Despois veremos unha película
antes de ir durmir.

unidade REFORZO As palabras compostas
1 Escribe o nome do que representan estes debuxos. Despois, escribe unha palabra composta a
partir de cada substantivo.
vaso
noz lata
pousavasos crebanoces abrelatas
2 Escribe máis palabras compostas que se poidan atopar nunha cociña.
Resposta modelo: lavalouza, sacarrollas.
3 Relaciona con frechas estas palabras para formar compostas.
autoestrada
sapo estrada
auto mesa sobremesa
garda ventos papaventos

papa costas gardacostas
sobre concho
sapoconcho
●● Escribe unha oración con algunha das palabras que acabas de formar.
Resposta modelo: Miña nai sempre nos dá froita de sobremesa.
4 Separa as seguintes palabras compostas.
paracaídas altofalante
↓ ↓
para-caídas alto-falante
gardarroupa abrecartas
↓ ↓
garda-roupa abre-cartas

unidade REFORZO As conxugacións verbais
1 Clasifica estes verbos na táboa segundo a súa conxugación.
pescar estudar dar empezar

vir corrixir reunir coñecer
correr ver bater subir
1.ª conxugación 2.ª conxugación 3.ª conxugación
pescar correr vir
estudar ver corrixir
dar bater reunir
empezar coñecer subir
2 Localiza catro verbos da actividade anterior que sexan regulares e catro que sexan irregulares
e escríbeos a continuación. Resposta modelo:
Verbos regulares Verbos irregulares

estudar ver
correr vir
bater subir
coñecer dar
3 Le estas oracións e subliña os verbos. Despois, escribe a que conxugación pertencen.
●● Lerei atentamente todas as instrucións do moble novo. 2.ª conxugación
●● A directora da escola organizou unha feira medieval. 1.ª conxugación
●● A semana pasada acabaron os exames finais. 1.ª conxugación
●● O teatro de sombras chinesas recibiu moi boas críticas. 3.ª conxugación
●● Os meus pais abriron unha tenda de roupa. 3.ª conxugación
●● Queremos uns libros novos polo noso aniversario. 2.ª conxugación

unidade REFoRZO O punto e coma
1 Rodea os signos de puntuación neste texto.
A semana pasada, nas festas da miña vila organizouse unha foliada. Viñeron músicos
de todas as parroquias cos seus instrumentos: gaitas, pandeiros, pandeiretas e tambo-
res; e tamén veu xente bailar e cantar. Pasámolo moi ben e foi moi divertido; con todo,
a min fíxoseme tarde e non puiden quedar ata o final.
2 Completa estas oracións engadindo punto e coma onde sexa necesario.

●● Pasou a mañá lendo poemas, contos e cómics;con todo, pola tarde preferiu ver unha película.
●● ara a festa de aniversario teño que comprar no supermercado bebidas, comida, panos de
P
mesa, pratos e vasos;e convidar os meus amigos, curmáns e veciños.
●● Iamos bañarnos na praia;porén, ao final fomos ao río porque a Martiño non lle gusta a area.
3 Ordena estes fragmentos e escribe unha oración con punto e coma.
aínda que a el non lle sabe moito o doce, e están a quedar moi ricas
Estou a facer madalenas con meu pai seguro que come algunha
Estou a facer madalenas con meu pai e están a quedar moi ricas; aínda que a el non lle sabe
moito o doce, seguro que come algunha.
4 Escribe un diálogo a partir deste debuxo. Lembra utilizar o punto e coma correctamente!
Resposta modelo:
—Que tal a excursión, fillo?
—Moi ben, mamá! No museo aprendemos sobre
as culturas grega, exipcia e romana; e no auditorio
houbo unha representación teatral. Fixemos moi-
tas cousas; con todo, non estou canso.

unidade AMPLIACIÓN
1 Clasifica estas palabras compostas na táboa segundo o tipo de palabras simples que as forman.
escornabois limpabotas Compostas de Compostas de

verbo + nome nome + nome
escornabois ferrocarril
auganeve estrelamar
rañaceos estrelamar
ferrocarril rañaceos limpabotas auganeve
2 Separa a raíz da desinencia nas seguintes formas verbais.
●● camiñaremos raíz: camiñ-, desinencia: -aremos
●● erguedes raíz: ergu-, desinencia: -edes
●● beberon raíz: beb-, desinencia: -eron
●● contarei raíz: cont-, desinencia: -arei
3 Escribe unha pequena conversa na que empregues, polo menos, dous verbos regulares e dous
irregulares.
Resposta modelo: —Ola, Estela! Que tal o pasastes onte?
—Moi ben, fomos ao cine e logo ceamos.
—Que ben, aos teus pais tamén lles gustou a película?
—Si! Viñemos todo o camiño de volta falando dela.
4 Escribe un anuncio para o produto do debuxo seguinte. Lembra incluír todas as partes.
Resposta modelo:
Magaciños: A túa nova revista!
Xa tes dispoñible no teu quiosco habitual a nova revista
de animais coa que gozarás e aprenderás sobre o reino
animal.
Ven descubrila!


unidadE REPASO
1 Subliña as anotacións deste fragmento teatral e responde as preguntas.

(Hai no escenario unha rapaza duns doce anos falando coa súa nai no cuarto de estar da súa casa).
Rapaza: Ai, mamá!, agora mesmo me lembro de que teño que facer unha redacción para a
escola.
Nai: Colle o caderno e o lapis e ponte a facela. (A rapaza colle as cousas mentres a nai rosma).
Rapaza: Ai, mamaíña!, non sei que poñer. É que me mandan falar do Camiño de Santiago e eu...
Nai: E ti que? Non cho explicaron na escola?
Rapaza: (Con aire tímido). Algo si, pero... (Con aire de lercha). Pero tamén nos dixeron que de-
biamos consultar algún libro para informarnos.
Socorro Tajes Fernández: 5 pezas para pícaros, Edicións Fontel
a) Que personaxes interveñen neste fragmento teatral? Unha rapaza e a súa nai.
b) Cantas anotacións localizaches? Catro.
2 Le as seguintes palabras e engade a cada unha tres máis da súa mesma familia.
Resposta modelo:
area
areal, areeiro, areoso
verán
veraneante, veranear, veraneo
fillo
afillado, filla, fillastro
facer
feito, refacer, desfeito
3 Completa estas oracións con dous puntos ou puntos suspensivos.

●● A monitora do campamento sempre nos dicía:“Ide todos en fila para non vos perder”.
●● No xantar había:sopa, croquetas, tortilla, peixe, empanada…
●● Cando me dixo o que pasara… Quedei pampo!
●● Estimada Rosalía: Espero que poidas vir á cita que acordamos.
4 Escribe as palabras das que derivan as seguintes.
sortear sorteo colorear cor
brancura branco modalidade modo

unidadE REPASO
5 Rodea os adverbios do cadro.
mañá zume zapatilla tampouco man entre
desde si porque agora simplemente así
6 Reescribe estas oracións cambiando o símbolo pola conxunción axeitada.

a) Gústame ir á montaña, ★ pásoo mellor na praia.
Gústame ir á montaña, pero pásoo mellor na praia.
b) Pilar é traballadora ★ boa estudante. ou
Pilar é traballadora e boa estudante. pero

c) Prefires que xoguemos ao fútbol ★ ao baloncesto?
e
Prefires que xoguemos ao fútbol ou ao baloncesto?
7 Completa as oracións coa preposición axeitada.
●● Gústame facer sopas de letras porque é moi entretido.
●● O meu pai prefire beber auga con gas.
●● Deixei o mando a distancia na mesa, pódesmo pasar?
8 Escribe un guión con argumentos a favor e en contra de comer na casa ou fóra. Lembra empre-
gar os puntos e os puntos suspensivos. Resposta modelo:
Tema: Comer na casa

A favor: Na casa a comida faise ao gusto de cada un.
Escóllense ingredientes sans e nutritivos. En xeral é máis
barato.
En contra: Hai que fregar despois de cociñar. Precísase

máis tempo que se vas comer fóra.

unidade REFORZO As familias de palabras
1 Observa os seguintes debuxos e escribe polo menos tres palabras que pertenzan á mesma fami-
lia de palabras de cada un. Resposta modelo:
floral, florida, floraría, floreiro

lectura, lector, reler, ler, lendo
zapateiro, zapataría, zapatilla, zapatear
2 Nesta lista hai unha familia de palabras. Rodea todas as palabras que a formen e escríbeas a
continuación. Indica tamén a súa palabra primitiva.
torre territorio terrorífico turrar

aterraxe
terrario soterrar torrada terral
Aerraxe, territorio, terrario, soterrar e terral.
A súa palabra primitiva é terra.
3 Completa estas oracións cunha palabra da familia da que está entre parénteses.
●● Fomos á biblioteca ver o manuscrito (man) máis antigo da historia.
●● Regaláronme unhas xeonlleiras (xeonllos) para andar na bicicleta.
●● Hoxe os croissants da panadaría (pan) están reenchidos de marmelada.
●● Lembra enxaboar (xabón) ben o pelo cando te duches.

unidade REFORZO As preposicións, as conxuncións e os adverbios
1 Completa as oracións cos adverbios axeitados.
facilmente totalmente amablemente
alegremente ordenadamente axilmente
●● Aínda que a miña avoa é maior sempre camiña axilmente.
●● Paulo pasea alegremente porque recibiu moi boas noticias.
●● Preguntei o enderezo amablemente e por iso me contestaron tan ben!
●● Se fas caso das instrucións poderás facer a compota facilmente.
●● Chovía tanto que cheguei á casa coa roupa totalmente mollada.
●● Nenos! Poñédevos na cola ordenadamente !
2 Rodea no seguinte texto as preposicións e subliña as conxuncións. Logo, cópiaas a continuación.
Tan pronto como Saleta me entregou a pelota vermella, o campamento enteiro come-
zou a gritar o meu nome. O noso equipo ía de primeiro naquela carreira de quendas.
Por sorteo, a min tocárame saír de último e corrín con todas as miñas forzas inten-
tando non mirar atrás, tal como me dixeran.
Fina Casalderrey: Gordiño recheo, Xerme Edicións
preposicións
a, de, en (n)aquela, por, con
conxuncións
tan pronto como, e, tal como
3 Clasifica as palabras dos sacos en preposicións, adverbios ou conxuncións.
ante Preposicións Adverbios Conxuncións

para s
desde
que ou para antes que
con tamén ou
con
tamén
pero desde así pero
así

unidade REFoRZO Os dous puntos e os puntos suspensivos
1 Substitúe os símbolos do texto polo signo de puntuación axeitado.
Xacobe sempre fai o mesmo! Cando quedamos sempre di Δ “Non te preocupes, que
me dá tempo a chegar”, pero despois ◊ Nunca chega á hora! É igual que quedes luns,
martes, mércores ◊ Vas ter que esperar por el. Unha vez quedaramos para ir ao cine
e, cando chegou, a película xa comezara había media hora. Xa lle dixen eu Δ “A boas
horas ◊”. A ver se aprende a ser puntual!
Δ: : ◊: …
2 Indica a función dos dous puntos nestas oracións.
a) Estimado cliente: Escribímoslle para informalo da promoción do mes.

Empréganse despois do saúdo nas cartas.
b) Cando faga a mochila, teño que meter: traxe de baño, toalla, crema solar, len-
tes de sol e un sombreiro.
Antes de facer unha enumeración.
c) Estaba no autobús e díxolle: “Senta no meu sitio se queres, que eu baixo agora”.
Para introducir algo que dixo alguén.
3 Di se as seguintes afirmacións sobre os signos de puntuación son verdadeiras (V) ou falsas (F).
F Os dous puntos indican que unha enumeración está incompleta.
V Os puntos suspensivos empréganse para expresar sorpresa, misterio ou suspense.
V Os dous puntos empréganse diante das enumeracións.
F Cando o texto se dá por sobreentendido non precisamos os puntos suspensivos.
4 Escribe unha oración cos puntos suspensivos para expresar suspense e outra que indique que
unha enumeración está incompleta.
Resposta modelo: Estaba no xardín e, de súpeto, algo caeu dunha árbore…
Naquela tenda tiñan de todo: cadernos, estoxos, mochilas, lapis de cores…

unidade AMPLIACIÓN
1 Localiza a intrusa nas seguintes familas de palabras e rodéaa!
vexetal pegar odre

vexetación pegado ordenador
vexo despegar ordenado
vexetariana pegureiro ordenar
2 Completa as oracións co nome dos obxectos e escribe dous puntos e puntos suspensivos onde
corresponda.
Para facer a viaxe a próxima fin de semana necesito:unha maleta ben
grande, un traxe de baño para ir á praia, un par de libros
para ler antes de durmir e unha pelota para xogar cos meus amigos.
Espero non esquecer nada porque se non…
3 Observa o seguinte debuxo e escribe polo menos dúas anotacións sobre o decorado e o actor.
Resposta modelo: (O escenario ten que estar am-
bientado nun bosque na época medieval).
Cabaleiro: (Entra lentamente o cabaleiro mi-
rando ao horizonte, buscando alguén. Detense
de cara ao público, asustado).

unidadE REPASO
1 Completa as oracións con parénteses, comas ou raias onde sexa necesario.
Cando ía coller o teléfono, que levaba soando un anaco, cortouse a chamada.
O concurso de poesía (celébrase desde hai tres anos) gañouno unha rapaza da Limia.
Rematou o traballo que lle mandara o seu xefe — despois de tres horas por fin o conseguira —
antes de ir comer.
2 Escribe cal é o campo semántico destas palabras.
nomes de persoas Xosé, Verónica, Vicente, Mariña, André
pezas de roupa xersei, blusa, pantalóns, abrigo, bufanda
verbos xogar, durmir, coser, cortar, manexar
flores margarida, rosa, tulipán, caravel
3 Observa o seguinte debuxo e escribe o nome do campo semántico. Logo escribe tamén seis dos
exemplos que aparecen no debuxo.
Campo Semántico
medios de transporte
Compoñentes
Resposta modelo: globo
caravana
camión
helicóptero
autobús
barco

unidadE REPASO
4 Escribe cales son as linguas oficiais destas comunidades, ademais do castelán.
Illas Baleares Navarra Galicia

catalán éuscaro galego
5 Le o seguinte fragmento e subliña todos as anotacións que aparecen para poder facer unha
representación teatral.
(Maxi Antón e Súper Elisa están almorzando. Enriba da mesa hai dous vasos con zume de
laranxa e dúas torradas con marmelada. Como aínda é moi cedo, entra moi pouco sol pola
fiestra).
Maxi Antón: Bule, Súper Elisa! Agárdannos moitas aventuras na rúa!
Súper Elisa: Por iso debemos almorzar ben, sen présas!
(Súper Elisa bota máis zume no vaso mentres Maxi Antón prepara a capa para cando
vaian voar. Súper Elisa mira a Maxi Antón con cara de desesperación e séntese o ruído do
espremedor).
Maxi Antón: Por favor, Súper Elisa! Estoume desesperando! Aínda te tes que vestir!
Súper Elisa: Non te lembras de que temos poderes máxicos?
(Cun ruído estridente e unhas luces rechamantes, Súper Elisa pon o vestido máxico).
6 Continúa o fragmento da obra anterior no que Maxi Antón e Súper Elisa vivan unha aventura.
Engade dúas anotacións.
Resposta libre.

unidade REFORZO O campo semántico
1 Observa os debuxos e indica a que campo semántico pertencen.
Campo semántico
electrodomésticos
2 Escribe tres exemplos para completar os campos semánticos. Resposta modelo:
●● alimentos legumes, carne, ovos
●● animais domésticos canario, can, gato
●● idiomas chinés, inglés, portugués
●● tipos de palabras verbo, artigo, adxectivo
3 Nestes campos semánticos coáronse uns intrusos. Atópaos e rodéaos!
Cores rosa, azul, branco, negro, carbón, verde, marrón
Países Arxentina, Francia, Etiopía, Galicia, Suecia
Partes do corpo cabeza, pé, orella, saia, dedo, xeonllo
Meses xullo, maio, martes, novembro, xaneiro

unidade REFORZO As linguas e as súas variantes
1 Fíxate na cor que aparece ao lado de cada lingua e colorea a zona do mapa na que se fala cada
unha. De amarelo: o País Vasco e Navarra; de verde: Galicia; de azul: Cataluña, Valencia e as
illas Baleares.
éuscaro → amarelo
galego → verde
catalán → azul
2 Le estas oracións e escribe ao lado de cada unha en que lingua oficial está escrita.
Hola, mi nombre es Cristina y me gusta jugar al fútbol.

castelán
Hola, el meu nom és Cristina i m’agrada jugar a futbol.

catalán
Kaixo, nire izena Cristina da eta futbolera jolastea gustatzen zait.

éuscaro
galego Ola, o meu nome é Cristina e gústame xogar ao fútbol.

3 Indica se as seguintes afirmacións son verdadeiras (V) ou falsas (F).

F As variantes dunha lingua prodúcense cando se fala en todos os lados do mesmo xeito.
V O seseo e a gheada son dúas variantes da lingua galega.
F Na gheada os sons pronúnciase como un s.
V O seseo afecta aos sons ce, ci e z.

unidade REFoRZO As comas, as parénteses e as raias
1 Localiza os incisos neste texto e sublíñaos.
Hoxe, 30 de xaneiro, naceu miña irmá Sabela. Miña nai tivo que ir ao hospital (o da Co-
ruña) á noitiña, así que teño que quedar a durmir na casa dos veciños, os que viven no
2.º B. Mañá, despois do colexio, levaranme velas e poderei levarlle o meu boneco favori-
to —compráramo o meu tío cando o viramos nun escaparate—para que xogue.
2 Relaciona estas oracións coa función que cumpre a raia nelas.
1 Raia de diálogo 2 Raia de inciso

1 —Que tal estás? 2 F
omos ao cine —ao lado do voso restau-
—Moi ben, grazas! rante— pero estaba pechado.
2 A
semana que vén —cando miña nai 1 —Vou coller un refresco, ti queres algo?
marcha de viaxe— teño unha gravación. —Non, grazas, non teño sede.
3 Le estas oracións e complétaas coa puntuación axeitada.

●● Fíxenlle unha pregunta a Berto, que estaba ao meu lado, pero non entendeu o que lle dixen.
●● No parque había un pastor alemán —o animal favorito do meu pai—na zona dos nenos.
●● Na miña vila, na noite de San Xoán, imos á praia saltar as cacharelas.
●● Se timbrades no meu piso (4.º C) xa vos abro a porta para que entredes.
4 Escribe un diálogo entre os personaxes do debuxo. Lembra empregar as raias.
Resposta libre.

unidade AMPLIACIÓN
1 Fíxate nos debuxos e pronuncia a palabra que representan. Logo escribe ao lado (G), se se pode
dicir con gheada ou (S), se se pode pronunciar con seseo.
mazá (S)
aguia (G) goma (G) pincel (S)
2 Clasifica estas palabras en tres grupos diferentes segundo o seu campo semántico. Logo, escri-
be o nome de cada campo semántico e engade un exemplo máis.
carballo Andalucía castiñeiro abeto

Aragón oliveira Galicia Estremadura
Marte Venus Saturno Terra

Árbores carballo, oliveira, castiñeiro e abeto. R. modelo: bidueiro.
Planetas Marte, Venus, Terra e Saturno. R. modelo: Urano.
Comunidades autónomas Aragón, Galicia, Andalucía e Estremadura. R. modelo: Murcia
3 Escribe unha presentación na que expliques como son os teus mellores amigos. Recorda incluír
un título!
Resposta libre.

U8 Lingua Solucinario

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

U8 Lingua Solucinario

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

unidadE REPASO

1 Nome:  Data:  Curso: 

1 Busca na sopa de letras cinco palabras con ditongo e escríbeas a continuación.

Resposta modelo. Erguinme ben cedo para orga-

ta, cantimplora, prismáticos, compás… Pasámolo

xenial facendo unha ruta polo bosque. Que gana

3 Relaciona cada tipo de dicionario co exemplo que corresponda.

4 Localiza e colorea de vermello as palabras con hiato.

asubío raia lúa oír real

mentiu puido raíña náufrago peiteado

Lingua 4.º EP Unidade 1 MATERIAL FOTOCOPIABLE 4

5 Di se estas afirmacións sobre a biografía son verdadeiras (V) ou falsas (F).

V Se a biografía está escrita en primeira persoa denomínase autobiografía ou memorias.

F Os feitos sobre a vida da persoa deben aparecer desordenados.

V Unha biografía é a narración sobre a vida dunha persoa.

●● Agora corrixe as afirmacións falsas para transformalas en verdadeiras.

c) Os feitos sobre a vida da persoa deben aparecer ordenados.

cear, van ao mesmo bar de sempre para picar algunha cousiña.

Lingua 4.º EP Unidade 1 MATERIAL FOTOCOPIABLE 5

Aparello que serve para limpar o po mediante un sistema que aspira a

Lámpada, xeralmente de mesa, con brazo flexible ou móbil, que per-

mite concentrar o punto luminoso sobre un espazo determinado.

2 Completa estas entradas dun dicionario bilingüe galego-castelán.

libro s.m. libro. porta s.f. puerta. lingua s.f. lengua.

3 Escribe a palabra á que corresponden estas definicións.

4 Fíxate nesta entrada de dicionario e contesta a seguinte pregunta.

empezar v. comezar, iniciar, principiar. Cont. acabar, rematar, terminar.

●● En que dicionario poderías atopar esta entrada?

Nun dicionario de sinónimos e antónimos.

Lingua 4.º EP Unidade 1 MATERIAL FOTOCOPIABLE 6

1 Combina as seguintes palabras e forma dúas oracións.

Os solidarias curmáns Antón de nun coro A

Os curmáns de Antón cantan nun coro.

A directora propuxo un día de actividades solidarias.

2 Le este texto e contesta as preguntas.

a) Cantas oracións hai en total? Hai tres oracións en total.

b) Cantos parágrafos ten este texto? Ten tres parágrafos.

Resposta modelo. No debuxo hai moitos nenos e

algúns monitores. Os nenos aprenden a escalar por un

rocódromo coa axuda dos monitores. Todos están ben

protexidos con casco e arnés porque a seguridade é o

Lingua 4.º EP Unidade 1 MATERIAL FOTOCOPIABLE 7

idade querer salamántiga par rede elegante

Monosílabas par, la, xel,

Bisílabas querer, rede, pedra

Trisílabas idade, reloxo, folerpa

Polisílabas salamántiga, elegante, papeleira

2 Escribe os nomes dos seguintes debuxos e, a continuación, sepáraos en sílabas.

can-de-a cal-dei-ro froi-ta mu-í-ño

3 Rodea os ditongos das seguintes palabras.

caixa acuático chuvia castiñeiro ancián chapeu noite

Lingua 4.º EP Unidade 1 MATERIAL FOTOCOPIABLE 8

moi moa ruído montañeiro

as plantas do contorno. Este día sempre o lembrarei!

3 Volve ler o texto da actividade anterior e contesta as seguintes preguntas.

a) Cantos parágrafos ten o texto? Ten dous parágrafos.

b) Cantas oracións hai en total? En total, hai catro oracións.

 Resposta modelo. A María sempre lle gustou o mar. De pequeni-

ña apuntouse á escola de windsurf da súa localidade e practica-

ba cada día. Este ano, despois de moito esforzo gañou o campio-

nato mundial júnior de windsurf feminino.

Lingua 4.º EP Unidade 1 MATERIAL FOTOCOPIABLE 9

a) Tes tempo libre despois das actividades extraescolares?

1 Nome: Data: Curso:

Resposta modelo. Erguinme ben cedo para orga-

Aparello que serve para limpar o po mediante un sistema que aspira a

Nun dicionario de sinónimos e antónimos.

Os curmáns de Antón cantan nun coro.

a) Cantas oracións hai en total? Hai tres oracións en total.

b) Cantos parágrafos ten este texto? Ten tres parágrafos.

Resposta modelo. No debuxo hai moitos nenos e

a) Cantos parágrafos ten o texto? Ten dous parágrafos.

b) Cantas oracións hai en total? En total, hai catro oracións.

Resposta modelo. A María sempre lle gustou o mar. De pequeni-

a) Tes tempo libre despois das actividades extraescolares?

b) Cales son as túas actividades extraescolares preferidas?

c) Cres que é bo facer actividades extraescolares?

d) Tamén realizas algunha actividade durante as fins de semana?

10 d) Cantas persoas teñen un coello? 30 persoas.

Europa está de moda

En resumo, o continente máis visitado é Europa, con

●● Os meus curmáns foron ao cine pola tarde.

●● Mariña e eu representamos a obra de teatro da escola.

●● Eu camiño cada día porque é importante facer deporte.

a) O avó cóntalle historias á súa neta.

(imperativa) Sabela, lava as mans.

(dubitativa) Quizais os seus amigos veñan despois.

(exclamativa) Como me gustan as verduras da horta de Carme!

Puxéronse, levárono, dúbida.

Contentos, nunca, mestre.

Aparición, lección, volcáns.

set. = setembro; tel. = teléfono; r. = rúa; núm.= número.

a) Dubitativa. Non teño claro que xeado pedir.

3. Poñer o sándwich enriba da tixola xa quente e esperar ata que se fun-

●● o safari observamos moitos animais: un tigre, dous gorilas e unha

Resposta modelo: Non, porque unha