Sprawdzian 1.

Początki epoki nowożytnej

grupa A

........................................................................................................................................
imię i nazwisko

.................... ................ / 35 ....................

klasa liczba punktów ocena

Zadanie 1. (0–3)
Ustal, który to wiek i która jego połowa.

a) 1500 r. p.n.e. . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) 1618 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) 1398 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 2. (0–7)
Przyjrzyj się mapie, a następnie wykonaj polecenia.

Legenda:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1
a) Uzupełnij legendę mapy.
b) Podkreśl skutki wypraw, których trasy zostały zaznaczone na mapie.
• odkrycie nowego kontynentu
• odnalezienie drogi morskiej do Azji
• udowodnienie poglądu o kulistości Ziemi
• poszerzenie wiedzy Europejczyków o świecie
• powstanie europejskich imperiów kolonialnych

Zadanie 3. (0–2)
Przyjrzyj się ilustracji, a następnie odpowiedz na pytania.

Domena publiczna
Ostatnie dni Tenochtitlán – podbój Meksyku

a) Kim są ofiary na ukazanym obrazie?

......................................................

b)Skąd wywodzili się agresorzy?

......................................................

Zadanie 4. (0–3)
Przeanalizuj poniższą listę składników i podkreśl te, których Europejczycy
nie mogliby wykorzystać przed odkryciem Ameryki.

Sernik z ananasem
Składniki na ciasto i masę serową:
• mąka 3 szklanki • masło 200 gram
• kakao 2 łyżki • ser 1 kg
• cukier 1 i 1/2 szklanki • olej 1 szklanka
• ekstrakt wanilii 1 łyżeczka • jajka 10 sztuk
• smalec 2 łyżki • ananasy 1 puszka

2
Zadanie 5. (0–4)
Ustal, jaka cyfra spośród zaznaczonych na osi czasu odpowiada podanym
wydarzeniom. Przy każdym wpisz właściwą cyfrę (1–4).
1 2 3 4

1440 1453 upadek 1519 początek 1555 pokój 1600

Bizncjum wyprawy Magellana w Augsburgu

odkrycie Ameryki wynalezienie druku

wystąpienie Marcina Lutra początek obrad soboru trydenckiego

Zadanie 6. (0–2)
Przeczytaj tekst źródłowy, a następnie zaznacz poprawne odpowiedzi.

Ci, którzy tam pojechali i którzy nazywają siebie chrześcijanami, posługiwali się
głównie dwoma sposobami wypleniania i gładzenia z oblicza ziemi tych pożałowania
godnych narodów. Jeden sposób – to niesprawiedliwe, okrutne, krwawe, tyrańskie
wojny. Drugi sposób – to [...] – wyniszczanie […] wszystkich […] trudami najsurow-
szej, najstraszniejszej i najcięższej niewoli, w jaką kiedykolwiek mogli dostać się lu-
dzie czy zwierzęta.
Bartolome de Las Casas, Krótka relacja o wyniszczeniu Indian, 1552 r.
http://pthlodz.uni.lodz.pl/dydaktyka/zrodla/zrodlo02b.pdf

1. W tekście została opisana działalność

a) Europejczyków w Afryce. c) rdzennych mieszkańców Ameryki w Afryce.
b) Europejczyków w Ameryce. d) mieszkańców Afryki w Ameryce.

2. Stosunek autora do działań wymienionych w tekście był

a) negatywny, gdyż zostały one całkowicie potępione.
b) pozytywny, gdyż autor gardził narodami, które zostały poddane tym działaniom.
c) neutralny, gdyż nie ocenia on opisywanej przez siebie działalności.
d) negatywny, gdyż chrześcijanie nie wykonali należycie swojego zadania.

Zadanie 7. (0–3)
Podane zdania zakwalifikuj jako prawdę lub fałsz. Dopisz obok nich w ko-
lejnych rubrykach tabeli odpowiednią literę: P (prawda) lub F (fałsz).

Pod wpływem humanizmu i renesansu w Europie nastąpił rozwój

a)
języków narodowych.
Jedną z przyczyn reformacji był sprzeciw duchowieństwa wobec pla-
b)
nów wprowadzenia celibatu przez papieża.
W ramach działalności kontrreformacyjnej Kościół katolicki dopro-
c) wadził do powstania Świętego Oficjum, które objęło nadzór nad try-
bunałami inkwizycji.

3
Zadanie 8. (0–6)
Przyporządkuj podane informacje do właściwego wyznania. Wpisz w tabeli
pod każdą cyfrą odpowiednie litery.
1. katolicyzm a) do zbawienia są potrzebne: wiara, łaska Boża, a także
dobre uczynki
2. luteranizm b) każdy chrześcijanin sam decyduje, jak rozumieć Pismo Święte
c) pośrednikiem między Bogiem a ludźmi jest tylko Chrystus
d) nabożeństwa są odprawiane w językach narodowych
e) istnieją zakony
f) duchownym wolno się żenić
1 2

..................................................... .....................................................

Zadanie 9. (0–3)
Przyjrzyj się ilustracjom, a następnie krótko scharakteryzuj osiągnięcia
epoki odrodzenia. W swojej wypowiedzi uwzględnij:
• przynajmniej jednego twórcę z tej epoki i jego dokonania,
• największe odkrycie lub wynalazek z tej epoki.

Agencja BE&W
Domena publiczna

Ostatnia wieczerza, XV w. Pracownia drukarska, XV w.

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................

Zadanie 10. (0–2)

Podaj imię i nazwisko postaci, których dotyczą poniższe opisy.
a) Reformator religijny. Założyciel Kościoła kalwińskiego.

.............................................................................

b)Hiszpański żołnierz. Założyciel zakonu jezuitów.

.............................................................................

4
 Sprawdzian 1.
Początki epoki nowożytnej

grupa B

........................................................................................................................................
imię i nazwisko

.................... ................ / 35 ....................

klasa liczba punktów ocena

Zadanie 1. (0–3)
Ustal, który to wiek i która jego połowa.

a) 1300 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) 1168 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) 1991 r p.n.e. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 2. (0–7)
Przyjrzyj się mapie, a następnie wykonaj polecenia.

Legenda:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1
a) Uzupełnij legendę mapy.
b) Podkreśl skutki wypraw, których trasy zostały zaznaczone na mapie.
• skonstruowanie nowych typów statków oceanicznych
• powstanie europejskich imperiów kolonialnych
• poszerzenie wiedzy Europejczyków o świecie
• udowodnienie poglądu o kulistości Ziemi
• odkrycie nowego kontynentu

Zadanie 3. (0–2)
Przyjrzyj się ilustracji, a następnie odpowiedz na pytania.

Agencja BE&W
Chrystianizacja Indian

a) Na jakim kontynencie była prowadzona działalność, z którą jest związana ilustracja?

......................................................

b)Skąd wywodzili się duchowni udzielający chrztu?

......................................................

Zadanie 4. (0–3)
Przeanalizuj poniższą listę składników i podkreśl te, których Europejczycy
nie mogliby wykorzystać przed odkryciem Ameryki.

Steki z indyka
Składniki:
• steki z piersi indyka 4 szt.
• ananas z puszki 4 plastry
• starty żółty ser 4 łyżki
• natka pietruszki 1 łyżka
• pomidory z puszki 700 g
• cebula 1 szt.
• ząbek czosnku 1 szt.
• oliwa 6 łyżek
• jajka 2 szt.
• mąka 2 łyżki

2
Zadanie 5. (0–4)
Ustal, jaka cyfra spośród zaznaczonych na osi czasu odpowiada podanym
wydarzeniom. Przy każdym wpisz właściwą cyfrę (1–4).
1 2 3 4

1440 1453 upadek 1519 początek 1555 pokój 1600

Bizncjum wyprawy Magellana w Augsburgu

początek obrad soboru trydenckiego wystąpienie Marcina Lutra

wynalezienie druku odkrycie Ameryki

Zadanie 6. (0–2)
Przeczytaj tekst źródłowy, a następnie zaznacz poprawne odpowiedzi.

Kiedy ujrzeliśmy owe wzniesione na wodzie miasta i wioski, i inne wielkie miasta
na suchym lądzie […] stanęliśmy oniemiali. […] Te wielkie miasta i piramidy, i bu-
dynki wyrastające z wody, a wszystkie z kamienia, wyglądały jak czarodziejska wi-
zja. […] Dziś jednak wszystko to, co wtedy widziałem, jest zrujnowane i zniszczone.
Nie pozostał kamień na kamieniu.
Bernal Diaz del Castillo, Pamiętnik żołnierza Corteza, czyli prawdziwa historia
podboju Nowej Hiszpanii1, przeł. A.L. Czerny, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1986.
1
hiszpańska posiadłość kolonialna założona po podboju Meksyku

1. Skutkiem działań podejmowanych przez Europejczyków, na które wskazuje tekst, było

a) zniszczenie cywilizacji istniejących w Ameryce.
b) powstanie wielokulturowego społeczeństwa.
c) powstanie imperiów kolonialnych.
d) rozwinięcie się niewolnictwa.
2. Autor tekstu reprezentował
a) rdzennych mieszkańców Ameryki. c) Europejczyków.
b) mieszkańców Afryki. d) nie można tego określić.

Zadanie 7. (0–3)
Podane zdania zakwalifikuj jako prawdę lub fałsz. Dopisz obok nich w ko-
lejnych rubrykach tabeli odpowiednią literę: P (prawda) lub F (fałsz).

Wraz z rozwojem humanizmu i renesansu nastąpiło odrodzenie śre-

a)
dniowiecznego uniwersalizmu.
Na mocy pokoju kończącego wojny religijne w Niemczech wprowa-
b)
dzono zasadę „czyja władza, tego religia”.
W ramach działalności kontrreformacyjnej Kościół katolicki dopro-
c) wadził do powstania zakonu jezuitów, którego zadaniem stało się
zbrojne zwalczanie reformacji.

3
Zadanie 8. (0–6)
Przyporządkuj podane informacje do właściwego wyznania. Wpisz w tabeli
pod każdą cyfrą odpowiednie litery.
1. kalwinizm a) istnieją zakony
2. katolicyzm b) duchowni mogą się żenić
c) nabożeństwa są odprawiane po łacinie
d) władze Kościoła decydują, jak rozumieć Pismo Święte
e) pośrednikami między Bogiem i ludźmi są Chrystus i święci
f) człowiek od urodzenia jest przeznaczony do zbawienia
lub potępienia
1 2

..................................................... .....................................................

Zadanie 9. (0–3)
Przyjrzyj się ilustracjom, a następnie krótko scharakteryzuj osiągnięcia
epoki odrodzenia. W swojej wypowiedzi uwzględnij:
• przynajmniej jednego twórcę z tej epoki i jego dokonania,
• największe odkrycie lub wynalazek z tej epoki.

Domena publiczna
Agencja BE&W

Pracownia drukarska, XV w. Madonna Sykstyńska, XVI w.

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................

Zadanie 10. (0–2)

Podaj imię i nazwisko postaci, których dotyczą poniższe opisy.
a) Król Anglii. Doprowadził do zerwania z Rzymem i utworzenia kościoła anglikańskiego.

.............................................................................

b)Włoski zakonnik. Jedna z ofiar inkwizycji, którą spalono na stosie za herezję.

.............................................................................

4
 Klucz odpowiedzi i schemat oceniania
Sprawdzian 1.
Początki epoki nowożytnej

Numer Grupa A Grupa B Schemat

zadania punktowania
1. a) I połowa XV w. p.n.e. II połowa XIII w. 3 punkty
b) I połowa XVII w. II połowa XII w.
c) II połowa XIV w. I połowa XX w. p.n.e.
2. a) a) a) 3 punkty
wyprawa Vasco da Gamy wyprawa Ferdynanda Magellana b) 4 punkty (za
wyprawa Krzysztofa Kolumba wyprawa Krzysztofa Kolumba podanie min. 4
obszary odkryte przez Hiszpanów obszary odkryte przez skutków
b) Portugalczyków wypraw)
 odkrycie nowego kontynentu b)
 odnalezienie drogi morskiej do  powstanie europejskich imperiów
Azji kolonialnych
 poszerzenie wiedzy  poszerzenie wiedzy Europejczyków
Europejczyków o świecie o świecie
 powstanie europejskich imperiów  udowodnienie poglądu o kulistości
kolonialnych Ziemi
 odkrycie nowego kontynentu

3. a) Indianie (rdzenni mieszkańcy a) w Ameryce. a) 1 punkt

Ameryki). b) z Europy. b) 1 punkt
b) z Europy.
4.  kakao  steki z piersi indyka 3 punkty
 ekstrakt wanilii  ananas z puszki
 ananasy  pomidory z puszki
5. odkrycie Ameryki – 2 początek obrad soboru trydenckiego – 4 4 punkty
wynalezienie druku – 1 wystąpienie Marcina Lutra – 3
wystąpienie Marcina Lutra – 3 wynalezienie druku – 1
początek obrad soboru trydenckiego – odkrycie Ameryki – 2
4
6. 1. b) 1. a) 2 punkty
2. a) 2. c)
7. P, F, P F, P, F 3 punkty
8. 1. a), e) 1. b), f) 6 punktów
2. b), c), d), f) 2. a), c), d), e)
9. Uczeń otrzymuje punkty za wymienienie jednego przedstawiciela renesansu 3 punkty
i scharakteryzowanie jego twórczości oraz za wymienienie jednego wynalazku lub (1 punkt za
odkrycia z tego okresu. wymienienie
postaci,
1 punkt za
charakterystykę
twórczości,
1 punkt za
wynalazek lub
odkrycie)
10. a) Jan Kalwin a) Henryk VIII a) 1 punkt
b) Ignacy Loyola b) Giordano Bruno b) 1 punkt
Łącznie
35 punktów