Bµi tËp ph­¬ng tr×nh l­îng gi¸c

TS. NguyÔn Thµnh Chung, Khoa To¸n - Tin, §¹i häc Qu¶ng B×nh; email: chungnt.univ@gmail.com

1 - Ph­¬ng ph¸p biÕn ®æi t­¬ng ®­¬ng.

Bµi 1.1. Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:

1 1 2
1.
cos x + sin 2x = sin 4x ; 2. 4 cos x − 2 cos 2x − cos 4x = 1
√
3. cos 3x tan 5x = sin 7x; 4. 3 sin 3x − 3 cos 9x = 1 + 4 sin3 3x
   
5π
5. sin 2x +
2 − 3 cos x − 7π
2 = 1 + 2 sin x; 6. cos3 4x = cos 3x cos3 x + sin 3x sin3 x
 
2 2 17π
7. sin 2x − cos 8x = sin 10x + 8. tan 2x + cot 2x = 2 sin 4x
2
√
9. cos3 cos 3x + sin3 x sin 3x = 2
4 ; 10. 2 cot 2x − 3 cot 3x = tan 2x
Bµi 1.2. Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:
√
3 1 cos x cos 5x
1. 8 cos x =sin x + cos x ;
2.
cos 3x − cos x = 8 sin x sin 3x
3(cos 2x+cot 2x)
3.
cot 2x−cos 2x − 2 sin 2x = 2; 4. 3 tan 3x + cot 2x = 2 tan x + sin24x
     
4 4 7 π π 2 2 21
5. sin x + cos x = −x 6. sin 4x − cos 6x = sin 10x +
8 cot x + 3 cot 6 ; 2
 
1
7. 8 cos
3
x + π3 = cos 3x; 8. 3 sin x + 2 cos x = 3(1 + tan x) − cos x

9. cos2 2x + 2(sin x + cos x)3 − 3 sin 2x − 3 = 0; 10. 4(sin 3x − cos 2x) = 5(sin x − 1)
Bµi 1.3. Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:

1. 5 + cos 2x = 2(2 − cos x)(sin x − cos x); 2. sin6 x + cos6 x = 2(sin8 x + cos8 x)
3. sin x − 4 sin3 x + cos x = 0; 4. sin2 (tan x + 1) = 3 sin x(cos x − sin x) + 3
5. 2 sin3 x − cos 2x + cos x = 0; 6. 2 + cos x = 2 tan x2
√ √  
7. cos 2x − 3 sin 2x − 3 sin x − cos x + 4 = 0; 8. tan
3
x − π4 = tan x − 1
9. cos3 x + sin x − 3 cos x sin2 x = 0; 10. cos3 x + cos2 x + 2 sin x − 2 = 0
Bµi 1.4. Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:
1−cos 2x 1
1. 1 + cot 2x = sin2 2x
; 2. 2 tan x + cot x = 2 sin 2x + sin 2x
cos x−2 sin x cos x
√ √
2(cos x−sin x)
3. = 3; 1
2 cos2 x+sin x−1 4.
tan x+cot 2x = cot x−1
cot2 x−tan2 x sin2 x−2 x
5.
cos 2x = 16(1 + cos 4x); 6.
sin2 x−4 cos2 x = tan2 2
√ √ 2

7. 2 tan x + cot x = 3 + sin22x ; 8. 3 sin x − cos x + 2 sin 3x = 0

sin x cot 5x √
9.
cos 9x =1 10. 1 + tan x = 2 2 sin x

2 - Ph­¬ng ph¸p ®Æt Èn phô.

Bµi 2.1. Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:

√ √
1. 4 cos2 x − 2( 3 − 1) cos x − 3 = 0; cos x + cos1 x + sin x + sin1 x = 10
2.
3 
  
2 4 2
3. sin x − 5 sin x cos x − 3 sin x cos x + 3 cos x = 0; 4. 2 cos + cos2 x + 9 cos x − cos x − 1 = 0
3 2 2 3

5. sin10 x + cos10 x = 29
cos4 2x; 6. sin8 x + cos8 x = 17
16 cos2 2x
16

7. 3 sin x + cos x − 4 cot x2 + 1 = 0; 8.cos4 x − cos 2x + 2 sin6 x = 0

 
4 4
9. 2(tan x − sin x) + 3(cot x − cos x) + 5 = 0 10. sin x + sin x + π4 = 14

1
Bµi 2.2. Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:

1.
sin10 x+cos10 x
= sin6 x+cos6 x
; 2. 2(1 − sin x − cos x) + tan x + cot x = 0
4 4 cos2 2x+sin2 2x

3. 6 sin x − 2 cos3 x = 5 sin 4x cos x 4. tan4 x + cot4 x = 8(tan x + cot x)2 − 9

2 cos 2x ;

5. sin 2x + 4(cos x − sin x) = 4; 6. sin2 x − sin x + 1

sin2 x
− 1
sin x =0

7. tan x + tan2 x + tan3 x + cot x + cot2 x + cot3 x = 6; 8. 1 + sin3 x + cos3 x = 3

2 sin 2x
6
9. cos 3x + cos 2x − cos x − 1 = 0 10. 3 cos x + 4 sin x + 3 cos x+4 sin x+1 =6
3 - Ph­¬ng ph¸p ­íc l­îng, ®¸nh gi¸.

Bµi 3.1. Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:

√ √
1. 4 cos2 x + 3 tan2 x − 4 3 cos x + 2 3 tan x + 4 = 0; 2. sin 2x cos 8x = 1
3. cos 2x − cos 6x + 4(3 sin x − 4 sin3 x + 1) = 0; 4. cos13 x + sin14 x = 1
√
5. sin x + cos x = 2(2 − sin 3x); 6. cos x = 1 + x
 2  2
7. sin3 x2 + sin13 x + cos3 x2 + cos13 x = 81 2
4 cos 4x;
8. 2sin x = cos x
√ 2 2

9. cos 3x + 2 − cos2 3x = 2(1 + sin2 2x) 10. sin3 x + cos3 x = 2 − sin4 x

Bµi 3.2. Gi¶i ph­¬ng tr×nh sau:

1. cot 2x + cot 3x + sin x sin12x sin 3x = 0; 2. sin2 x + 1

4 sin2 3x = sin x sin2 3x
q q
1 1 x2
3. cos x
cos x − 1 + cos 3x cos 3x − 1 = 1;
4. cos x = 1 − 2
1
5. 7 cos2 x + 1995 sin1994 x = 1995; 6. 2sin x = sin x + sin x
√
7. 3| sin x|
= | cos x|; 8. tan x + cot x = 2sin 2x
√ √ √
2
9. 2 cos (x + x) = 3− x + 3 x ; 10. 2 cos x5 = 2x + 2−x
4 - C¸c bµi to¸n tæng hîp.

Bµi 4.1. Gi¶i ph­¬ng tr×nh sau:

 
1. 5 sin x + cos 3x+sin 3x
1+2 sin 2x = cos 2x + 3 (x ∈ (0, 2π)); 2. sin2 3x − cos2 4x = sin2 5x − cos2 6x
3. cos 3x − 4 cos 2x + 3 cos x − 4 = 0 (x ∈ [0, 14]); 4. cot x − 1 = cos 2x
1+tan x + sin2 x − 1
2 sin 2x
 
x 2
2
5. tan x + cos x − cos x = sin x 1 + tan x tan
2 ;
6. cot x − tan x + 4 sin 2x = sin 2x
2
 
2 x π x
7. tan4 x + 1 = (2−sincos2x)
4x
sin 3x
; 8. sin
2 − 2
4 tan x − cos
2
2 =0
q
1 2
9. = sin x;
8 cos2 x 
10. cos 2x + cos x(2 tan x − 1) = 2
√ π

1 1
11. 2 2 cos x +
4 + sin x = cos x ;
12. sin 4x sin 7x = cos 3x cos 6x
13. cos2 3x cos 2x − cos2 x = 0; 14. 1 + sin x + cos x + sin 2x + cos 2x = 0
Bµi 4.2. Gi¶i ph­¬ng tr×nh sau:

1. 3 − tan x(tan x + 2 sin x) + 6 cos x = 0; 2. sin2 3x − cos2 4x = sin2 5x − cos2 6x

3. 3 cos 4x − 8 cos6 x + 2 cos2 x + 3 = 0; 4. cot x − 1 = cos 2x
1+tan x + sin2 x − 1
2 sin 2x
2
cos x(cos x−1) 2
5.
sin x+cos x = 2(1 + sin x); 6. cot x − tan x + 4 sin 2x = sin 2x
(2−sin2 2x) sin 3x
 
7. tan4 x + 1 = cos4 x ; 8. sin
2 x
2 − π 2
4 tan x − cos
2 x
2 =0
q
1 2
9.
8 cos2 x = sin x; 10. cos 2x + cos x(2 tan x − 1) = 2
2 cos 4x
11. cot x = tan x + sin 2x ; 12. (2 cos x − 1)(2 sin x + cos x) = sin 2x − sin x
2
13. 5 sin x − 2 = 3(1 − sin x) tan x; 14. 4(sin3 x + cos3 x) = cos x + 3 sin x

2
Bµi 4.3. Gi¶i ph­¬ng tr×nh sau:

2(cos6 x+sin6 x)−sin x cos x

    2. √
2−2 sin x
=0
4 4 π π 3

1. cos x + sin x + cos x − sin 3x −
4 − 4 2 = 0; 4. cot x + sin x 1 + tan x tan x2 = 4
2 x
√  
3. 4 sin
2 − 3 cos 2x = 1 + 2 cos2 x − 3π
4 ; 6. cos 3x + cos 2x − cos x − 1 = 0
√ 3

π
  
5. 2 2 cos x − 4 − 3 cos x − sin x = 0; 8. 2 sin 2x −
π
6 + 4 sin x + 1 = 0
7. sin x cos 2x + cos2 x(tan2 x − 1) + 2 sin3 x = 0; 10. cos 2x + (1 + 2 cos x)(sin x − cos x) = 0
 
π
9. tan + x − 3 tan2 x = cos 2x−1
cos2 x ; 12. cos3 x + sin3 x + 2 sin2 x = 1
2 
3π sin x
11. tan
2 − x + 1+cos x = 2; 14. (1 + sin2 x) cos x + (1 + cos2 x) sin x = 1 +
13. sin 2x + cos 2x + 3 sin x − cos x − 2 = 0; sin 2x
2 sin 2x cos 2x
15. 2 sin 2x + sin 7x − 1 = sin x; 16.
cos x + sin x = tan x − cot x
 2 √
17. sin x2 + cos x2 + 3 cos x = 2; 18. (1 − tan x)(1 + sin 2x) = 1 + tan x
2
√ √ 1 1

7π

19. 2 cos x + 2 3 sin x cos x + 1 = 3(sin x + 3 cos x) 20.
sin x +   = 4 sin 4 − x
sin x− 3π
2

5 - Ph­¬ng tr×nh l­îng gi¸c cã tham sè.

Bµi 5.1. T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh:

π
2. m2 (1−tan x) = 4+3m−4 tan x (0 < x < 2)

1. m cos x − m2 = cos x − 1 (− π3 < x < π

3 ) cã nghiÖm; cã nghiÖm

3. m2 tan x = tan x + m + 1 cã nghiÖm; 4. m sin2 x + 2(m + 1) sin x − 2(m − 3) = 0 v«

5. cos2 x − 2m cos x + 4(m − 1) = 0 (− π2 < x < π
2 ) cã nghiÖm
√
nghiÖm; 6. cos x + 2 2 sin x = m − 1 cã nghiÖm thuéc

7. 2 cos 2x + 2(m + 1) sin x + m = 0 cã nghiÖm thuéc (0, π3 )

®o¹n [0, π] 8. (m2 + 2) sin2 x + 4m sin x cos x = m2 + 3 cã
nghiÖm

Bµi 5.2. T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh:

√
1. sin x + cos x = m 1 + sin x cos x cã nghiÖm;
2
2. (1 − m) tan2 x − cos x + 1 + 3m = 0 cã nhiÒu
3. sin6 x + cos6 x = m(sin4 x + cos4 x) cã nghiÖm;
h¬n mét nghiÖm trong kho¶ng (0, π4 )
2 2
5.
sin2 x
+ 2 tan x + (2m + 3)(tan x + cot x) + 4 = 0 1 1
4.
cos x − sin x = m cã nghiÖm
cã nghiÖm;
6 6
6. sin x + cos x = m| sin 2x| cã nghiÖm
7. (2 sin x − 1)(2 cos 2x + 2 sin x + m) = 3 − 4 cos2 x
8. sin 2x + 4(cos x − sin x) = m cã nghiÖm
cã ®óng hai nghiÖm thuéc [0, π] 1 4 tan x
10.
2 cos 4x + 1+tan2 x = m v« nghiÖm
2 2
9. cos x − sin x cos x − 2 sin x = m cã nghiÖm