Fakulteti i Arkitekturës, Dizajnit dhe Teknologjisë së Drurit

Aplikimi i Dizajnit me Teknologjitë CNC

Punim Seminarik

"Dizajnimi i mobilies dhe detalizimi i tij për prodhimin në CNC"

Profesori Studenti
Prof. As. Muhamet Ymeri Blertë Sylejmani

Ferizaj, 2020
TABELA E PË RMBAJTJES

1 HYRJE................................................................................................................................3
2 METODOLOGJIA.............................................................................................................4
2.1 Koncepti i CNC...........................................................................................................4
2.2 Llojet e makinave CNC...............................................................................................4
2.2.1 Përparësitë e makinave CNC...............................................................................5
2.2.2 Disavantazhi i makinave CNC.............................................................................6
2.3 Fazat e punës së CNC..................................................................................................6
2.3.1 Computer-Aided Design (CAD)..........................................................................6
2.3.2 Computer-Aided Manufacturing (CAM).............................................................7
2.3.3 Kontrolli dhe funksionimi i makinës....................................................................7
3 HAPAT E DIZAJNIT – PËRZGJEDHJA E PRODUKTIT...............................................9
3.1 Paraqitja grafike e projektit- Kuzhinë.......................................................................11
4 EKSPANDIMI I PRODUKTIT- KUZHINËS.................................................................13
5 KONSTRUKSIONI I PRODUKTIT................................................................................14
5.1 Parametrat e Kuzhiës për futje në prodhim...............................................................14
6 PROGRAMIMI ME PAKOT GJEGJËSE........................................................................15
6.1 Përzgjedhja e teknologjisë së programimit................................................................15
6.1.1 Programimi manual............................................................................................15
6.1.2 Programimi Konvencional.................................................................................16
6.1.3 Programimi i sistemit CAM...............................................................................17
7 APLIKIMI I DIZAJNIT ME TEKNOLOGJITË CNC NË PROCESIN E PËRPUNIMIT
FINAL......................................................................................................................................18
8 APLIKIMI I DIZAJNIT ME TEKNOLOGJITË CNC NË PROCESIN E PËRPUNIMIT
SIPËRFAQËSOR.....................................................................................................................19
9 KONKLUZIONE DHE REKOMANDIME.....................................................................20
10 LITERATURA DHE REFERENCAT..........................................................................21

2
1 HYRJE

Qëllimi ideal në industri është prodhimi sasior me shpejtësi të lartë me kosto të ulët me
përparimet e jashtëzakonshme në pajisjet elektronike, mekanika u lidh me shkencën
elektronike.Kontrolli automatik është i mundur në zona të ndryshme prodhimi. Me rritjen e
produkteve më komplekse, u shpik makina CNC. Makina CNC u shpik dhe pas kësaj shpikje
ndodhi një rilindje e re industriale. Sot shumica e fabrikave punojnë sipas kësaj teknike. Një
nga arsyet e zhvillimit të sotëm është kontrolli numerik kompjuterik.

Shpikja e makinave operuese ishte një moment historik në historinë e njerëzimit për të
zëvendësuar njeriun. Këto makina prodhojnë në vend të njeriut dhe efikasiteti është më i lartë
dhe saktësia sigurisht që do të jetë më e mirë dhe në vend të përdorimit të numrit të veglave
të dorës dukej rreth një vit 1775.

Prodhimi masiv u aplikua praktikisht intensivisht në montimin e makinave Ford në vitin 1913
në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Që atëherë kjo metodë e prodhimit masiv është njohur
me efikasitet të lartë.

Menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore, me rritjen e produkteve më komplekse, makina CNC
u shpik për të reduktuar në mënyrë efektive nevojën urgjente për punëtorë të kualifikuar për
të operuar sistemet e prodhimit. Që nga vitet 1950, disa zhvillime shkencore dhe teknike ishin
një nga shpikjet më të spikatura të kompjuterit në formën e shtyllës kurrizore për zhvillimin e
disa teknologjive industriale të kontrollit dhe rindezjes dixhitale dhe prodhimin e kamerës
mbështetëse kompjuterike.

Në këtë punim do të shkruhet për përdorimin e makinave CNC në industrinë e drurit, sepse
me përparimin e industrisë së drurit kishte nevojë për makina CNC. Këto makina përdoren
gjithnjë e më shumë në industri për shkak të avantazheve të shumta ndaj makinerive
konvencionale, disa nga përfitimet janë: saktësia e madhe, cilësia dhe shpejtësia e përpunimit,
përpunimi i pjesëve komplekse. Ne mund të përdorim makina CNC për të krijuar mobilje
moderne sepse përveç funksionalitetit dizajni është shumë i rëndësishëm dhe këtë mund ta
arrijmë me këtë teknologji.

3
2 METODOLOGJIA

2.1 Koncepti i CNC

Makinat e kontrollit dixhital janë përpunim, detyrat e të cilave kontrollohen në mënyrë që

funksionet e funksionimit të tyre të rregullohen përmes shkronjave, simboleve dhe numrave,
të gjitha të formuara për t'u quajtur drejtuesi është quajtur CNC sepse përmban kompjuterin
dhe makinën dhe pajisjen ndërruese midis të dyjave.

CNC përbëhet nga tre pjesë:

• Makina (që është operimi).

• Kontrolli (i cili është përgjegjës për kontrollin e motorëve të makinerive).

• Kompjuteri (dhe funksionin e kompjuterit shkruajmë në të programin e dedikuar makinës

dhe i ruajmë programet në memorien e caktuar).

2.2 Llojet e makinave CNC

Fuqia e makinerive CNC vjen nga aftësia e tyre për të trajtuar lloje të ndryshme materialesh
me saktësi të lartë. Ndryshe nga makinat e tjera, makinat e kontrollit dixhital kanë provuar
efikasitetin e tyre në trajtimin e materialeve të trasha dhe mund të depërtojnë lehtësisht në to.

Makinat CNC mund të trajtojnë gjithashtu detaje të imta, për shembull prerja e shkronjës V
mund të mos jetë e lehtë për makinat e tjera të merren me punë të tilla që kërkojnë saktësi,
por kjo prerje do të jetë e lehtë nëse përdorni CNC. Makinat e kontrollit dixhital kanë shumë
përparësi dhe merren me të ndryshme materiale të tilla si druri dhe materiale të tjera, dhe kjo
shkathtësi ka çuar në ekzistencën e më shumë se një lloj makinerie CNC.

4
 A) Routerët CNC- Routerët CNC presin dru, plastikë dhe gjithashtu fletë metalike dhe
kanë boshte tre-dimensionale në prodhimin e produkteve të mëdha dhe produkteve
komplekse. Dhe duke përdorur për prerjen e materialeve të ndryshme përgjatë një
rruge.
B) Prerje me rrymë uji- Një sistem prerjeje i përdorur në makineritë CNC, një sistem i
prerjes së ftohtë që nuk është i ndotur për mjedisin, pritet duke pompuar ujin dhe e
përdor këtë teknikë me çdo lloj materiali të butë ose të ashpër si metali, qelqi dhe
qeramika.
C) Printera 3D- Printimi tredimensional është një nga metodat moderne të prodhimit, ku
një produkt tredimensional mund të prodhohet stereoskopik dhe i prekshëm duke u
dizajnuar në një kompjuter dhe më pas të printohet (prodhohet) me një printer 3D.
Procesi i printimit bëhet duke vendosur shtresat e materialit njëra mbi tjetrën derisa të
përfundojë objekti i dëshiruar.
D) Tornot- Një nga llojet e makinerive CNC që përdoret në mbushjen dhe prodhimin e
metaleve duke rrotulluar artifaktet që do të formohen, duke u dhënë atyre formën e
dëshiruar.
E) Makina Frezë- Ky lloj makinerie CNC përdor prerëse rrotulluese për të prerë
materiale të ndryshme nga materialet e prodhuara.
F) Prerëse plazma- Ky lloj makinerie CNC shkëput çelikun dhe materialet e tjera me anë
të plazmës, dhe procesi i prerjes bëhet duke përdorur gërshërë plazma.

2.2.1 Përparësitë e makinave CNC

Thelbi jetësor i çdo vendi prodhues është industria. Sa më shumë që industria të mbështetet
në makineri, aq më e suksesshme është. Sa më të sakta të jenë këto makina në punë, aq më
shpejt janë më mirë nëse shkencëtarët fillojnë të zhvillojnë përdorimin e sistemeve
elektronike në fushën e makinave mekanike. dhe punoi për të lidhur këto makina me
kompjuterin për kontrollin në rritje. Përparësitë e CNC:

• Programet mund të futen direkt nga pajisja dhe t'i ruani ato në memorien e kompjuterit të
bashkangjitur në makinë
• Lehtë korrigjimi dhe rishikimi i programit.
• Të dhënat hyrëse janë më të pakta dhe prodhimi i daljes është më i shpejtë.

5
• Punimet e aktivitetit janë të larta sepse makina e sistemit lejon që punimet të kryejnë punë
të tjera në të njëjtën kohë.
• Prodhimi i produkteve me precizion të lartë për të gjitha pjesët për shkak të përdorimit të të
njëjtit program.
• Prodhimi i produkteve komplekse që janë të vështira për t'u prodhuar në makineri
tradicionale.
• Zvogëloni kohën totale të prodhimit sepse ajo duhet të rregullojë dhe pajis makinën vetëm
në funksionimin e parë.
• Ulja e kostos së prodhimit. Për shkak se nuk ka doreza në prodhim
• Kursimi i kohës së konsumit në prodhim krahasuar me makineritë tradicionale.
• Ofron saktësi të lartë në prodhimin e pjesëve.
• aftësia për të përsëritur numrin e madh të produkteve me të njëjtën saktësi për të gjitha
pjesët
• Aftësia për të kontrolluar kushtet e përshtatshme të prerjes.
• Lehtësia e lëvizjes ndërmjet formave të ndryshme të produkteve.

2.2.2 Disavantazhi i makinave CNC

Nuk ka shpikje perfekte në botë kur ka avantazhe, do të thotë se ka disavantazhe, por shpikja
e mirë që ka avantazhet është më e madhe se disavantazhet e saj. Disavantazhet e CNC:
• Kostoja e lartë e makinës.
• Operatori duhet të ofrohet në nivelin më të lartë të trajnimit për t'u marrë me këtë lloj
makinerie.
• Mungesa e specialistëve në mirëmbajtjen e këtij lloji makinerish.

2.3 Fazat e punës së CNC

2.3.1 Computer-Aided Design (CAD)

Sistemi i projektimit kompjuterik ka qenë i lidhur ngushtë me zhvillimin e konceptit të
grafikës kompjuterike. Sidoqoftë, koncepti i dizajnit kompjuterik shkon përtej shumë
grafikave kompjuterike në aspektin e analizës dhe modelimit.

Megjithatë, grafika kompjuterike interaktive (ICG: Interactive Computer Graphics) është

baza teknike e nevojshme për sistemin e dizajnimit kompjuterik. Është një softuer që na lejon

6
të vizatojmë pjesët gjeometrike që do të prodhohen në të gjitha dimensionet dhe më pas t'i
konvertojmë format dydimensionale në tredimensionale nëse është e nevojshme.

Gjithashtu na lejon të simulojmë pjesët gjeometrike për sa i përket lëvizjes, të shpërndajmë

sforcimet dhe gjithashtu të mundësojmë Vizatimi i kthesave të forcave dhe momentit që
ndikojnë në pjesën e inxhinierisë që do të prodhohet. Më pas e ruajmë skedarin në një format
të përshtatshëm për të kuptuar softuerin CAM më të famshmin. nga këto programe:

▪ Autodesk Inventor
▪ SolidËorks
▪ CATIA
▪ Autodesk Inventor
▪ SolidËorks
▪ CATIA
▪ Autodesk Inventor
▪ SolidËorks
▪ CATIA
▪ Autodesk Inventor
▪ SolidËorks
▪ CATIA
▪ Autodesk Inventor
7
▪ SolidËorks
▪ CATIA
▪ Autodesk Inventor
▪ SolidWorks
▪ CATIA

2.3.2 Computer-Aided Manufacturing (CAM)

Prodhimi me ndihmën e kompjuterit mund të përkufizohet si përdorimi i sistemeve

kompjuterike për të planifikuar, menaxhuar dhe kontrolluar proceset e prodhimit nëpërmjet
ndërveprimit të drejtpërdrejtë ose të tërthortë të kompjuterëve me vendet e prodhimit në
fabrikë. CAM është një softuer që konverton një pjesë të inxhinierisë të krijuar në softuerin
CAD në GCODE për të mundësuar makinën CNC të lexojë dizajnin. Ky GCODE
transferohet në makinën CNC direkt nga softueri përmes një kabllo rrjeti ose në mënyrë
indirekte përmes memories Flash dhe më pas përcaktoni parametrat e makinës CNC për
fillimin e fazës së prodhimit. Më të famshmit nga këto programe:

▪ Surfcam
▪ PoëerMill
▪ Hsm
▪ Solidcam
▪ Surfcam
▪ PoëerMill
▪ Hsm
▪ Solidcam
▪ Surfcam

8
▪ PoëerMill
▪ Hsm
▪ Solidcam

2.3.3 Kontrolli dhe funksionimi i makinës

Pajisja e veglave të makinerisë CNC kryen operacione duke arritur lëvizje lineare rrëshqitëse
dhe rrotulluese. Këto lëvizje normale janë projektuar nga prodhuesi i makinës dhe mund të
ndryshojnë nga makina në makinë.
Sistemi do t'i përgjigjet komandës së lëvizjes së boshtit (mjet prerës) përgjatë boshtit X + ose
Y + të tabelës duke e lëvizur atë në drejtim të kundërt -X, -Y sepse makina mëson
automatikisht se si të lëvizë në përgjigje të një urdhri lëvizjeje. në një aks.
Nuk ka nevojë të dijë nëse tabela apo boshti i makinës është duke lëvizur. E vetmja gjë e
rëndësishme këtu është që boshti i mjetit prerës ose mjeti prerës të arrijë në vendndodhjen që
dëshironi të arrini sipas programit. Të gjitha sistemet e kontrollit përdoren për të parandaluar
automatizimin e makinës nëse nuk kryhet kthimi në zero. Ky është një tipar i mirë sigurie.
Zero vendoset në kryqëzimin e skajeve pozitive të zonave të lëvizjes së boshtit.
Pasi programi të ngarkohet në MCU, programuesi punon për të futur informacione të tjera të
rëndësishme të cilat lihen bosh nga programuesi, më e rëndësishmja prej të cilave është gjetja
e pikës së referencës së programit të zënë ose zero, Origjina e pjesës për shtëpinë me makinë
zero. Për funksionimin e CNC:
1. Siguroni një mjedis të përshtatshëm pune.
2. Siguroni ushqim të përshtatshëm dhe të sigurt për makinën.
3. Zgjidhni veglat prerëse duke rregulluar gjatësinë e saj për t'iu përshtatur makinës.
4. Përzgjedhja e metalit që do të përdoret.
5. Funksionimi i makinës.
6. Shkarkoni programin e pjesës që do të prodhohet. nga programi CAM sipas gjuhës që i
përshtatet makinës.
7. Kopjojeni programin në memorien e makinës.
8. Rregullo miniaplikacionin zero.
9. Zgjidhni parametrat e duhur.
10. Vendoseni ne Veprim.
11. Kontrolloni punën.

9
10
3 HAPAT E DIZAJNIT – PË RZGJEDHJA E PRODUKTIT

Faza e parë, e cila ka të bëjë më dokumentimin e projektiti - digjitalizimin nga matjet

fillestare. Ku këtu bëhët takimi i parë më klientët, gjithashtu përcaktohen / propozohen idetë
fillestare.

Plani i Rilevimit, nënkupton paraqitjen e gjendjes ekzistuese të hapësirës në të cilën

dëshirojmë të projektojmë / dizajnojmë. Pra, kjo është faza e parë në të cilën qëndron baza
kryesore e projektimit, pasi që aty përshkruhen/skicohen, të gjitha detajet e pamjes
ekzistuese. Paraqiten detajisht instalimet, hapjet (dyer, dritare), pëngesa të tjera të cilat mund
të jenë statike ose edhe të lëvizshme. Këto detaje shërbejnë për dizajnimin e mirëfillt të
mobilijeve. Pasi që, bazuar në to, reduktohet mundësia e gabimeve, apo mospërputhjeve pas
prodhimit.

Pas fazës së matjeve, propozohet ideja e parë, e cila jo gjithmonë mund të jetë fillestare. Pasi
që, në progres ato mund të ndryshojnë sipas kërkesave të klientëve. Gjëra të ndryshmë dhe
koncepte të reja mund të shtohen, apo edhe të hiqen nga ideja fillestare. Minimum bëhen dy
ide për klientet, apo nëse klienti është prezent në fazën e 3d modelimit, atëhrë bëhet vetëm
një ide, e cila përpunohet/ndryshohet vazhdimisht në bashkëbisedim me klientin. Pastaj,
identifikohet ideja finale e konfirmuar si nga dizajnuesi, ashtu edhe nga klienti. Së fundmi,
krijohet oferta me çmime, e cila rrjedhimisht caktohet nga puna dhe nga materialet,
mekanizmat dhe modeli i përzgjedhur.

Përfundimisht mund t'i përshkruajm hapat e dizajnimit të produktit, si më poshtë:

1. Takimi i parë me klientin - Matjet e hapësirës për të cilën kërkohet produkti,

2. Plani i Rilevimit - dimensionimi, paraqitja në skica e hapsirës arkitektonike,
3. Digjitalizimi - paraqitja grafike në programet profesionale,
4. Skicimi 2d, i produktit,
5. Modelimi 3d - Paraqitja e produktit së bashku më materializimin,
6. Takimi i dytë me klientin - ku prezantohet produkti, si dhe sqarohet gjërë e gjatë
funksionimi i tij, si dhe detajet tjera si çmimi, materialet, kohëzgjatja, etj.,
- Nëse faza nr.6 është në rregull, klienti pajtohet plotësisht me prezantimin e
produktit, atëherë këtu mbaron procesi me nënshkrimin e ofertes, ku përfshihet:
çmimi, data e montimit, si dhe garancioni. Kjo ofertë nënshkruhet nga dyja palët:

11
 dizajnuesi dhe klienti, e cila shërben si "kontrat" për përmbushjen/realizimin e
kërkesës.
7. Por, nësë klienti edhe pas fazës 6 kërkon ende ide tjera për produktin, funksionin apo
detaje tjera, atëherë vazhdohet me propozimin e dytë, tretë apo edhe më shumë, deri
sa të ndahen të kënaqur të dyja palët, dhe të nënshkruhet oferta e lartë cekur.
8. Finalizimi / realizimi i prodhimit të produktit,
9. Montimi dhe kontrollimi.

12
3.1 Paraqitja grafike e projektit- Kuzhinë

Figura 1. Paraqitja grafike e Kuzhinës për realizim.

Dizajni dhe planifikimi i kuzhinës, është çelësi i dizajnit të mirë të kuzhinës. Shumë prej nesh
kalojnë orë të tëra në kuzhinë në baza ditore. Bukëpjekësi, kuzhinierja, përgatitja e kafesë dhe
çajit janë disa nga detyrat që kryhen në kuzhinë. Të gjitha kuzhinat janë të ndryshme dhe
secila kuzhinë duhet t'i përshtatet në mënyrë unike një stili jetese individuale ose familjare.

Kuzhina është hapësira kryesore shtëpiake brenda shtëpisë dhe vizitohet dhe përdoret nga
shumica e anëtarëve të familjes. Si hapësirë, ajo shpesh përfshin një zonë ngrënieje dhe
ndoshta një dhomë shërbimi, si dhe është hapësira ku do të takohet familja dhe ku do të
mblidhen miqtë.

Rolet e shumta që duhet të përmbushë kuzhina kërkon fleksibilitet në funksion dhe ndriçim,
gjë që mund të arrihet vetëm me planifikim të kujdesshëm dhe të saktë. Paraqitja dhe dizajni i
kuzhinës do të ndikojë në mënyrën në të cilën hapet dhe përdoret hapësira, dhe integrimi i
rëndësishëm i kërkesave funksionale është i nevojshëm për të krijuar një hapësirë të
këndshme për të punuar.

Përpara se të shikoni paraqitjet e ndryshme të dizajnit të hapësirave të kuzhinës, është e

rëndësishme që së pari të identifikoni konsideratat kryesore se si do të përdoret kuzhina dhe
nga kush, dhe gjithashtu nëse keni ndonjë kërkesë të veçantë për hapësirën.

13
Pyetjet që duhet të krijoni në mendjen tuaj përpara se të dizajnoni hapësirën e kuzhinës tuaj
janë:

 Nga sa njerëz do të përdoret rregullisht kuzhina?

 A do të përfshihet një bar mëngjesi për të ofruar një zonë ngrënieje më pak formale?
 Preferohet një plan urbanistik më kompakt, apo preferohet plani i hapur?
 Sa hapësirë ruajtëse do t'ju duhet? (Kjo do të përcaktojë gjithashtu paraqitjen e
përgjithshme, siç u përmend më lart, duke qenë më kompakte ose me plan të hapur)
 Cilat janë zakonet tuaja të blerjeve? Një dyqan i madh ushqimesh një herë në muaj do
të kërkojë një sasi më të madhe ruajtjeje të menjëhershme, krahasuar me një dyqan
javor.
 Cilat janë zakonet tuaja të gatimit? Nëse jeni mjaft aventurier me kuzhinen tuaj,
atëherë mund t'ju duhet më shumë ruajtje dhe lloje të ndryshme stacionesh gatimi -
avullore orizi, ëoks, rotisserie, grila, teppanyaki etj.

14
4 EKSPANDIMI I PRODUKTIT- KUZHINË S

Kuzhina përbëhet nga kabinete te ndryshme me dimensione, materiale dhe specifika të

veqanta. Në vazhdim do të paraqitet ekspandimi i kuzhinës në fjalë, dhe klasifikimi i sajë.

Figure 1. Paraqitja e ekspandimit të kuzhinës

Figura paraqet ekspandimin e secilit kabinet me karakteristika dhe materiale të veqanta.

Pas që ka forma të ndryshme të dizajnimit të kuzhinave, në këtë rast, si rast studimi kemi
zgjedhur kuzhinë në formë lineare të drejtë. Një kuzhinë e tillë përmbane masa standarde të
dizajnimit, gjë që tregon se përfshinë të gjitha gjërat dhe mjetet e nevojshme për gatim dhe
ruajtje të ushqimit, pa përfshirë zonën e ngrënies.

Kuzhina përmbanë, frigoriferin, kabinetin për ruajtjen e ushqimit, kabinetin e lavamnit,

kabinetin për enëlarëse, një kaninet të zbrazër për vendosjen e enëve, kabinetin për vendosjen
e pllakës për zierje, kabinetin për vendosjen e shisheve të ndryshme, dhe kabinetin për
vendosjen e aparateve për pjekje.

15
5 KONSTRUKSIONI I PRODUKTIT

5.1 Parametrat e Kuzhiës për futje në prodhim.

6 mdf/ k1 1 412 592 18

7 mdf/ k1 1 594 592 18

SYPRINAT
SASIA/ PËRMASAT NOMINALE
NR. MATERIALI
Copë Gjatësia Gjerësia Trashësia
1 pllakë zdrukthi/ k3 4 552 564 16
2 pllakë zdrukthi/ k3 3 322 564 16
3 pllakë zdrukthi/ k3 2 572 564 16
4 pllakë zdrukthi/ k3 2 552 114 16
5 pllakë zdrukthi/ k3 2 340 114 16
6 pllakë zdrukthi/ k3 1 572 364 16
7 pllakë zdrukthi/ k3 4 564 50 16
8 pllakë zdrukthi/ k3 2 114 50 16

FJANKOT
SASIA/ PËRMASAT NOMINALE
NR. MATERIALI
Copë Gjatësia Gjerësia Trashësia
1 pllakë zdrukthi/ k3 6 730 552 16
2 pllakë zdrukthi/ k3 3 2050 552 16
3 pllakë zdrukthi/ k3 3 750 350 16
4 pllakë zdrukthi/ k3 3 750 322 16
5 pllakë zdrukthi/ k3 2 2050 600 16

SHPINAT
SASIA/ PËRMASAT NOMINALE
NR. MATERIALI
Copë Gjatësia Gjerësia Trashësia
1 pllakë zdrukthi/ k3 4 730 600 8
2 pllakë zdrukthi/ k3 2 2050 600 8
3 pllakë zdrukthi/ k3 2 730 150 8
4 pllakë zdrukthi/ k3 2 748 150 8
5 pllakë zdrukthi/ k3 2 748 600 8
6 pllakë zdrukthi/ k3 1 748 582 8
7 pllakë zdrukthi/ k3 1 2050 400 8

16
6 PROGRAMIMI ME PAKOT GJEGJË SE

Dizajn kompjuterik - Një paketë softuerike e projektuar për të krijuar vizatime, dizajn dhe /
ose dokumentacion teknologjik dhe / ose modele 3D. Në sistemet moderne të dizajnit CAE,
sistemet e CAE (Inxhinierisë kompjuterike) (Inxhinierisë kompjuterike) janë dhënë dhe
transferohen në CAM (kompjuter-Aidufacturing) për të përgatitur programet e prodhimit për
makinat CNC ose Makinat e boshllëqeve (sistemet e prodhimit të automatizuar fleksibël).
Zakonisht mbulon krijimin e modeleve gjeometrike të produkteve (solid, tre-dimensionale, të
përbërë), si dhe gjenerimin e vizatimeve të produktit dhe mbështetjen e tyre. Duhet të
theksohet se termi rus "CAD" në lidhje me sistemet industriale ka një interpretim më të gjerë
se "CAD" - përfshin të dy elementet CAD dhe CAM, dhe nganjëherë Elementet CAE.

6.1 Përzgjedhja e teknologjisë së programimit

Në kuptimin më themelor, funksionaliteti i një CNC është të mundësojë një vegël makine për
të arritur kontrollin automatik, të saktë dhe të qëndrueshëm të lëvizjes. Për ta bërë këtë siç
duhet, CNC kërkon një grup udhëzimesh programimi që i tregojnë makinës se si të
ekzekutojë një pjesë.

Kur bëhet fjalë për zhvillimin e këtyre udhëzimeve, ju keni tre stile programimi për të
zgjedhur: manual, bisedor dhe CAM. Secili ka hapësirën e vet të veçantë dhe grupin unik të
avantazheve dhe të këqijave, kështu që asnjë stil i veçantë nuk është i duhuri për çdo
kompani. Prandaj, është e rëndësishme të kuptoni bazat themelore të këtyre stileve kur të
përcaktoni se cili i përshtatet më mirë nevojave tuaja.

6.1.1 Programimi manual

Programimi manual përfshin llogaritje dhe verifikime të shumta pa përdorimin e kompjuterit.

Programuesi duhet të programojë në të njëjtën gjuhë që do të ekzekutojë makina CNC, duke
krijuar një renditje hap pas hapi të komandave që e bëjnë makinën të funksionojë në
përputhje me rrethanat. Kjo kërkon që programuesi të vizualizojë operacionet e përpunimit që
do të kryejnë programin e pjesëve. I konsideruar si shkollë e vjetër nga shumë që përgatisin
programe të pjesëve përmes kompjuterit, programimi manual është ende shumë i zbatueshëm
në përpunimin e pjesëve. Në fund të fundit, ai aplikohet drejtpërdrejt në programimin
CAD/CAM. Dhe, ndërsa nuk është sekret që programimi i sistemit të automatizuar CAM

17
është shumë më i lehtë se teknikat manuale, CNC-të moderne kanë thjeshtuar qasjen manuale
duke përdorur cikle fikse ose të përsëritura të përpunimit, programimin e tipit të
ndryshueshëm dhe simulimin e lëvizjes së mjeteve grafik.

Programimi CNC është në thelb një formë arti, kështu që nuk mund të automatizohet kurrë
plotësisht. Vetëm përmes programimit manual është e mundur të keni kontroll të plotë mbi
një pjesë të programit - asnjë kompjuter nuk do të ketë kurrë instinktin që është i natyrshëm
për njerëzit. Një program i shkruar manualisht i formatuar mirë do të optimizojë
performancën e një makinerie më mirë se çdo metodë e kompjuterizuar.

Nëpërmjet programimit manual, makinat mund të arrijnë shtigje jashtëzakonisht të sakta të

veglave, si dhe të zbatojnë në mënyrë efektive teknikat e programimit parametrik. Për më
tepër, operatorët e aftë për programimin manual mund të zgjidhin dhe rregullojnë problemet
që lidhen me shtigjet e veglave të krijuara nga një sistem CAM. Disa dyqane madje betohen
për programimin manual, sepse ai mëson disiplinën (p.sh., përqendrimin e vazhdueshëm dhe
vlerësimin e vazhdueshëm), një cilësi që duhet ta ketë çdo programues i mirë CNC.

6.1.2 Programimi Konvencional

Perfekte për operatorët e nivelit fillestar, makinat CNC me aftësi programimi konvencional
kanë një modalitet të ngjashëm me magjistarin që fsheh kodin G ose anashkalon plotësisht
përdorimin e tij. Me programimin konvencional, operatorët mund të gjenerojnë lehtësisht
programe të pjesëve në makinë në pak minuta. Operatori thjesht shkon deri te CNC, me
dizajnin e pjesës në dorë, dhe plotëson një sërë kërkesash të integruara të të dhënave, që
përfshijnë gjeometrinë e pjesës, materialin e pjesës së punës dhe veglat e punës, etj. Nga atje,
CNC pothuajse merr përsipër dhe vendos makinë në lëvizje. Mbani në mend, megjithatë,
programimi konvencional është më i përshtatshmi për gjeometritë e thjeshta të pjesëve - ato
që kërkojnë 30 minuta ose më pak për t'u programuar.

Për më tepër, shpesh është më mirë të përdoret programimi bisedor kur pajisja është në
modalitetin e konfigurimit. Për shembull, nëse një dyqan bën shumë punë duke përfshirë
kohë ciklesh shumë të shkurtra ose oferta në madhësi të vogla, është pothuajse e pamundur të
përgatitësh programe për punët e mëvonshme kur makina është duke ekzekutuar prodhimin.
Shumica e CNC-ve me programim bashkëbisedues lejojnë operatorët të kontrollojnë dhe
verifikojnë grafikisht rrugën e mjetit përpara se të fillojë prodhimi. Redaktimi i programit

18
është gjithashtu i lehtë pasi operatori duhet të bëjë vetëm të rikujtojë ciklin dhe të ndryshojë
variablin për të modifikuar ose rregulluar programin.

6.1.3 Programimi i sistemit CAM

Duke qenë se kostoja e sistemeve CAM është më e arsyeshme këto ditë, dyqanet që nuk kanë
makinistë shumë të aftë nuk mund të përballojnë të mos kenë një të tillë në paketën e tyre të
veglave CNC. Në fund të fundit, një sistem CAM gjeneron automatikisht gjuhën G-Code
përgjegjëse për kontrollin e makinës CNC. Ndërsa çdo sistem CAM është i ndryshëm, ata të
gjithë priren ta mbajnë operatorin përgjegjës për futjen e të njëjtit informacion bazë, duke
përfshirë emrin e pjesës, numrin e pjesës, gjeometrinë e pjesës së punës dhe llojin e
operacionit të përpunimit që aplikohet.

Programimi i sistemit CAM është i dobishëm në situatat kur një operator ka një sërë
modelesh makinerish për të programuar dhe ka vështirësi në mbajtjen e gjuhës për secilën
prej tyre të drejtë. Gjithashtu rezulton efektiv në punë komplekse që janë të vështira për t'u
programuar manualisht. Në shumicën e situatave, është e mundur të përcaktohet gjeometria e
pjesës së punës në CAD dhe më pas të eksportohet në sistemin CAM. Kjo kursen shumë kohë
gjatë përpunimit të pjesëve komplekse, sepse operatori nuk duhet të dyfishojë përpjekjet e
krijimit të gjeometrisë.

Sidoqoftë, një sistem CAM nuk mund të bëjë gjithçka. Zakonisht mund të prodhojë vetëm një
program që është shumë afër rezultatit të dëshiruar - dhe shumë afër nuk është gjithmonë i
pranueshëm. Plus, ka situata ku përdorimi i suksesshëm i këtij stili programimi kërkon që
operatori të kuptojë metodat manuale të programimit. Për shembull, nëse një operatori duhet
të modifikojë programet në makinë gjatë procesit të verifikimit, ai/ajo duhet të dijë teknikat e
programimit manual për të qenë në gjendje ta bëjë këtë.

19
7 APLIKIMI I DIZAJNIT ME TEKNOLOGJITË CNC NË PROCESIN E
PË RPUNIMIT FINAL

Sipas analistëve kryesorë botërorë, faktorët kryesorë të suksesit në prodhimin modern

industrial janë: reduktimin e kohës së prodhimit të produkteve në treg, duke reduktuar koston
e saj dhe përmirësimin e cilësisë.

Konteksti ekonomik dhe social i ditëve të sotme me një ofertë të madhe produktesh, llojesh të
ndryshme dhe modelesh të të njëjtave produkte, çoi në përçimin e shumë produkteve dhe
produkteve serioze të prodhuara në mënyrë serioze. Një biznes produktiv është nën një
presion të trefishtë: afatet, kostot, performancat. Duhet të plotësojë, përveç kërkesave të
cilësisë dhe çmimeve konkurruese, një fleksibilitet të veçantë në fabrikim me kosto më të ulët
kur ndryshon konfigurimin dhe strukturën e produktit. Fituesit e konkurrencës industriale do
të jenë ata që, nga fillimi i një produkti deri në hedhjen në treg, duke kaluar të gjithë fazën e
dizajnit, vendosjen e linjave të fabrikimit, përpunimin, kontrollin e cilësisë, çertifikimin dhe
dorëzimin, do të arrijnë të bëjnë të gjitha këto faza në kohën më të shkurtër.
Teknologjitë fleksibile të fabrikimit të integruara korrespondojnë saktësisht për të
përmbushur këtë qëllim.

Kontrolli Numerik i Kompjuterit (ose CNC) është një formë e përparuar e makinës
automatike që përdoret gjerësisht për të kontrolluar lëvizjen e këtyre veglave të makinës.
Makina e kontrollit numerik u shpik për herë të parë rreth shekullit të 19-të për të minimizuar
ngarkesën e punës. Përparësia e tij siguron efikasitet më të lartë, fleksibilitet më të lartë dhe
kosto të ulët të prodhimit, pak kohë pune dhe pak humbje në prodhim. Kryesisht ndjek tre
hapa që marrin të dhëna, i interpretojnë ato dhe reagojnë në përputhje me rrethanat. Për të
drejtuar funksionin e makinës, formohen kodet speciale dhe numrat komandat vijuese
(udhëzimet) që përdoren për të funksionuar automatikisht makinerinë dhe për të prodhuar një
pjesë specifike me dimension specifik. Këto udhëzime (programi) më pas shndërrohen në
sinjal anelektrik dhe veprojnë si hyrje të motorëve që prishin makinerinë dhe bëjnë lëvizjet
themelore.

20
8 APLIKIMI I DIZAJNIT ME TEKNOLOGJITË CNC NË PROCESIN E
PË RPUNIMIT SIPË RFAQË SOR

Ditëve të fundit, për shkak të kërkesës në rritje të përbërësve të cilësisë së lartë për aspektin e
saj funksional, vrazhdësia sipërfaqësore e pjesës së shkëputur luan një rol të rëndësishëm në
procesin e prodhimit modern. Një sipërfaqe e përpunuar me cilësi të mirë përmirëson me
siguri forcën e lodhjes, rezistencën ndaj korrozionit dhe jetën e zvarritjes. Vrazhdësia e
sipërfaqes gjithashtu ndikon në karakteristikat disfunksionale të pjesëve, të tilla si, shkaktarët
e kontaktit fërkimi i sipërfaqes, veshja, reflektimi i dritës, transmetimi i nxehtësisë, aftësia e
shpërndarjes dhe mbajtjes së një lubrifikuesi, veshja e kapacitetit të ngarkesës etj. Për pasojë,
sipërfaqja e dëshiruar specifikohet në përgjithësi dhe parametrat e duhur të prerjes preferohen
për të arritur cilësinë e kërkuar. Përzgjedhja e parametrave të duhur të përpunimit është hap i
rëndësishëm në planifikimin e procesit të çdo makinerie operacioni. Metoda aktuale e
zgjedhjes së parametrave të përpunimit kryesisht varet ose nga përvoja e mëparshme e punës
së planifikuesit të procesit ose rregulli i gishtit ose nga libri i të dhënave të çdo makinerie
Vrazhdësia e sipërfaqes së çdo procesi të prodhimit është bërë kritike për shkak të kërkesave
të rritura të cilësisë. Ndonjëherë, edhe nëse dimensionet e përbërësit janë brenda tolerancave
dimensionale, përsëri ekzistojnë mundësi për të refuzuar përbërësin për mungesën e
sipërfaqes së kërkuar. Vrazhdësia e sipërfaqes është një masë e rëndësishme e cilësisë së një
produkti dhe gjithashtu ndikon shumë në koston e prodhimit. Prodhimi i sipërfaqes së kërkuar
të komponentit varet kryesisht nga shumë parametra të tillë si shpejtësia e prerjes, prurja,
thellësia e prerjes, nomenklatura e mjeteve, forca e prerjes, ngurtësia e makinës etj.

Makina CNC kontrollohet nga një kompjuter, sipas udhëzimeve specifike të hyrjes.
Udhëzimet i dërgohen një makine CNC në formën e një programi vijues të udhëzimeve të
kontrollit të makinës të tilla si kodi G dhe atëherë makina fillon punën për të bërë një pjesë të
dhënë nga udhëzimet e koduara. Programi mund të shkruhet nga një person ose të gjenerohet
nga softueri grafik i dizajnit i ndihmuar nga kompjuteri (CAD). Në rastin e printerëve 3D,
pjesa që do të shtypet është "e prerë", para se të gjenerohen udhëzimet (ose programi).
Printerët 3D gjithashtu përdorin G-Code.

21
9 KONKLUZIONE DHE REKOMANDIME

Si përfundim themi se qëllimi themelor i kësaj pune ishte të sigurojë një përmbledhje efikase
për makinat CNC, menyrën se si ato veprojnë. Gjithashtu edhe realizimi i një pune
individuale, dizajnimin e një produkti, dhe detalizimin i cili do të shërbej për prodhim në
makinat CNC. Mund të konkludojmë se, njohja e mirë e pjesës së prodhimit nga diajnerët dhe
aritetët rezulton në arritje të suksesshme të prodhimit.

Me njohjen dhe zotimin e paraqitjes grafike të punimeve ideore, jo vetëm që sqarohet puna
për punëtorët përgjegjës të prodhimit, por edhe përvetësohet prodhimi në mënyrë të përsosur.
Ndërsa, makinat CNC janë makinat të cilat tashme përdoren thuajse kudo, dhe se një fabrikë
prodhimi tashmë mund të jetë e pamundur pa prezencën e tyre. Pasi që, me prezencën e
këtyre makinave jo vetëm që arrihet preciziteti në prodhim por edhe reduktohet koha dhe
rritet prodhimi njëohësisht.

Pra, me zotimin e këtyre dy elementeve, gërshëtimin e detalizimit të produkteve dhe pajisjen

e fabrikave me makina CNC. është e lehtë për të vepruar dhe puna gjithashtu mund të bëhet
me saktësi pa ndonjë gabim. Gjithashtu, me anë të këtijë hulumtimi arrijmë që të kuptojmë
qëllimet inovative të inxhinierisë janë gjithnjë e në rritje.

Si përfundim, për të gjithë fushën e prodhimtarisë së mobilijeve rekomandojmë që:

 Vetëdijësimin në lidhje me rëndësinë e përdorimit të makinave CNC

 Trajnimin e përsonelit për përdorimin e makinave CNC,
 Ndërlidhjen mes programeve kompjuterike arkitektonike me ato të prodhimit,
 Transparencë në mes pjesës ku dizajnohet dhe asaj ku prodhohet, sepse në këtë
mënyre e gjithë procedura duke filluar nga propozim ideja, detalizimi e deri tek
prodhimi, siguron saktësi, redukton kohën si dhe pastërti në punë.

22
10 LITERATURA

https://www.mazakusa.com/news-events/blog/what-cnc-programming-style-best-suits-your-
operations/

https://www.researchgate.net/publication/
344462723_COMPUTER_NUMERICAL_CONTROLCNC

https://www.researchgate.net/publication/
331258067_The_use_of_CNC_machines_in_development_of_modern_furniture

https://www.academia.edu/36056897/Numerical_Control_Machine

https://www.academia.edu/40165853/ARDUINO_BASED_CNC_MACHINE

https://www.academia.edu/38247041/4_Steps_to_Neë_Product_Development

https://www.academia.edu/30009449/8_Steps_of_Design

https://www.google.com/books/edition/CNC_Programming_for_Machining/
o67QDëAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=3+axis+cnc+machine&printsec=frontcover

https://oldgarrrage.ru/sq/purpose-sapr-definition-of-cad-cam-and-cae.html

https://www.scribd.com/document/382022599/Cim-Makinat-Me-Kontroll-Numerik-2017

https://oldgarrrage.ru/sq/purpose-sapr-definition-of-cad-cam-and-cae.html
https://www.academia.edu/19425489/
Considerations_regarding_the_integration_of_CAD_CAM_design_and_manufacturing_using_CNC_
processing_machines_CONSIDERATIONS_REGARDING_THE_INTEGRATION_OF_CAD_CAM
_DESIGN_AND_MANUFACTURING_USING_CNC_PROCESSING_MACHINES
https://www.academia.edu/44237376/IRJET_CNC_PLOTTER_MACHINE

https://www.academia.edu/6901666/
Effect_of_various_process_parameters_on_Surface_roughness_in_CNC_turning_A_Revieë

https://www.academia.edu/42102087/CNC_Machine

23