bµi tËp Kinh tÕ vi m«

Ch¬ng 4

Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

Bµi tËp cã lêi gi¶i

Bµi tËp 4.1: H¹n chÕ ng©n s¸ch

Mét ngêi tiªu dïng cã thu nhËp lµ 90.000 ®ång vµ muèn chi
vµo 2 hµng ho¸ A vµ B víi gi¸ hµng ho¸ A lµ P A =30.000
®ång vµ gi¸ hµng ho¸ B lµ PB =10.000 ®ång.
1. H·y viÕt ph¬nng tr×nh vµ minh ho¹ ®êng ng©n s¸ch
cho ngêi tiªu dïng trªn?
2. NÕu gi¸ hµng ho¸ A gi¶m 50% th× ®êng ng©n s¸ch míi
nh thÕ nµo?
3. NÕu thu nhËp cña ngêi tiªu dïng t¨ng gÊp 2 th× ®êng
ng©n s¸ch míi nh thÕ nµo?
Lêi gi¶i:
1. Ph¬ng tr×nh ®êng ng©n s¸ch cã d¹ng tæng qu¸t lµ I = A.P A
+ B.PB. Nh vËy ®êng ng©n s¸ch cña ngêi tiªu dïng trªn lµ:
90.000 = 30.000A + 10.000B hoÆc cã thÓ rót gän lµ: 9 = 3A +
B.

60
Ch¬ng 4: Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

2. NÕu gi¸ hµng ho¸ A gi¶m 50% tøc lµ cßn 15.000 ®ång. Ta
cã ph¬ng tr×nh ng©n s¸ch míi lµ: 90.000 = 15.000A +
10.000B hay 90 = 15A + 10B
3. NÕu thu nhËp t¨ng gÊp ®«i (tøc lµ 180.000 ®ång) th× ph-
¬ng tr×nh ng©n s¸ch míi lµ: 180.000 = 30.000A + 10.000B
hay 18 = 3A + B
Minh ho¹ c¸c kÕt qu¶ trªn:

B
18

9 I3

I1 I2

A
3 6

Bµi tËp 4.2: QuyÕt ®Þnh lùa chän tiªu dïng tèi u
Mét ngêi tiªu dïng cã thu nhËp 55$ ®Ó chi tiªu cho 2 hµng ho¸
X (mua s¸ch) vµ Y (ch¬i game). Gi¸ cña hµng ho¸ X lµ
10$/mét ®¬n vÞ, gi¸ hµng ho¸ Y lµ 5$/mét ®¬n vÞ. Lîi Ých
thu ®îc tõ viÖc tiªu dïng t¬ng øng lµ TUX vµ TUY nh sau:

61
 bµi tËp Kinh tÕ vi m«

Tæng lîi Ých khi tiªu dïng hµng hãa X vµ Y

Hµng ho¸ X,Y 1 2 3 4 5 6 7

TUX(Utils) 60 110 150 180 200 206 211
TUY (Utils) 20 38 53 64 70 75 79

1. Quy luËt lîi Ých cËn biªn gi¶m dÇn cã chi phèi ®èi víi
hai hµng ho¸ trªn hay kh«ng?
2. H·y x¸c ®Þnh sè lîng 2 hµng ho¸ trªn nÕu ngêi tiªu dïng
muèn tèi ®a ho¸ lîi Ých. Lîi Ých tèi ®a thu ®îc lµ bao
nhiªu?
3. NÕu gi¸ hµng ho¸ X gi¶m xuèng cßn 5$/®¬n vÞ th×
quyÕt ®Þnh cña ngêi tiªu dïng nh thÕ nµo?
4. ViÕt ph¬ng tr×nh vµ minh ho¹ ®êng cÇu hµng ho¸ X dùa
vµo kÕt qu¶ c©u 2 vµ c©u 3.
Lêi gi¶i:
1. Quy luËt lîi Ých cËn biªn cã chi phèi ®èi víi hai hµng ho¸
thÓ hiÖn ë b¶ng tÝnh to¸n sau:

X TUX MUX Y TUY MUY

1 60 60 1 20 20
2 110 50 2 38 18
3 150 40 3 53 15
4 180 30 4 64 11
5 200 20 5 70 6

62
Ch¬ng 4: Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

6 206 6 6 75 5
7 211 5 7 79 4

2. §Ó ngêi tiªu dïng tèi ®a ho¸ lîi Ých trong viÖc lùa chän 2
hµng ho¸ X vµ Y ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn .

Chóng ta tiÕp tôc sö dông b¶ng trªn sau khi bæ sung phÇn
tÝnh to¸n sau ®©y:
Lîi Ých cËn biªn trªn mét ngµn ®ång chi mua hµng hãa X
vµ Y
X TUX MUX MUX/PX Y TUY MUY MUY/PY
1 60 60 6 1 20 20 4
2 110 50 5 2 38 18 3,6
3 150 40 4 3 53 15 3
4 180 30 3 4 64 11 2,2
5 200 20 2 5 70 6 1,2
6 206 6 0,6 6 75 5 1
7 211 5 0,5 7 79 4 0,8

¸p dông nguyªn t¾c Max(MU/P) víi thu nhËp hiÖn cã lµ 55$

vµ gi¸ hµng ho¸ X lµ 10$/®¬n vÞ, gi¸ hµng ho¸ Y lµ 5$/®¬n
vÞ. Ta cã X* = 4 vµ Y* = 3 víi qu¸ tr×nh ph©n bæ thu nhËp
nh sau:
LÇn mua thø nhÊt ngêi tiªu dïng sÏ chän mua s¸ch do lîi Ých
cËn biªn tÝnh trªn 1$ chi mua lµ 6 lín h¬n so víi lîi Ých cËn

63
 bµi tËp Kinh tÕ vi m«

biªn tÝnh trªn 1$ chi ch¬i game lµ 4 vµ lîi Ých thu ®îc ë lÇn
thø nhÊt lµ 60. T¬ng tù nh vËy c¸c lÇn lùa chän sau sÏ lµ:
LÇn mua thø hai ngêi tiªu dïng chän mua s¸ch vµ tæng sè tiÒn
chi tiªu céng dån lµ 20$
LÇn mua thø ba ngêi tiªu dïng ®ång thêi chän mua s¸ch vµ
ch¬i game víi tæng sè tiÒn chi tiªu céng dån lµ 35$
LÇn mua thø t ngêi tiªu dïng chän ch¬i game vµ tæng sè tiÒn
chi tiªu céng dån lµ 40$
LÇn mua thø n¨m ngêi tiªu dïng ®ång thêi chän mua s¸ch vµ
ch¬i game víi tæng sè tiÒn chi tiªu céng dån lµ 55$
§Õn ®©y th× ngêi tiªu dïng ®· chi tiªu hÕt sè tiÒn 55$. Nh
vËy, theo c¸ch ph©n tÝch trªn, tæng lîi Ých thu ®îc lín nhÊt
víi thu nhËp hiÖn cã lµ 4 lÇn mua s¸ch vµ 3 lÇn ch¬i game
tho¶ m·n ®iÒu kiÖn c©n b»ng: MU X/ PX = MUY/ PY = 3 vµ
X.PX + Y.PY = 55$.
Tæng lîi Ých lín nhÊt thu ®îc lµ: TUMax = 180 + 53 = 233 lín
h¬n lîi Ých thu ®îc tõ bÊt cø tËp hîp tiªu dïng kh¶ thi nµo
kh¸c.
3. Víi gi¶ ®Þnh thu nhËp vµ gi¸ hµng ho¸ Y kh«ng ®æi chØ
cã gi¸ hµng ho¸ X gi¶m xuèng cßn 5$/®¬n vÞ, ta cã MU/P cña
hµng ho¸ X t¬ng øng nh sau
Lîi Ých cËn biªn trªn mét ngµn ®ång khi gi¸ hµng ho¸ X gi¶m
xuèng lµ 5$

X 1 2 3 4 5 6 7 8 9
MUX/PX 12 10 8 6 4 1,2 1 0,8 0,6

64
Ch¬ng 4: Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

MUY/PY 4 3,6 3 2,2 1,2 1 0,8 0,6 0,4

3. Cïng nguyªn t¾c Max (MU/P) víi thu nhËp 55$ ta cã: X* = 6
vµ Y* = 5 vµ tæng lîi Ých t¬ng øng lµ TUMax = 206 + 70 = 276.
4. Ph¬ng tr×nh ®êng cÇu hµng ho¸ X lµ P X=20-2,5QX dùa
vµo kÕt qu¶ c©u 2 vµ 3.

PX

10 

5 
DX

4 6 X

PX=10$/®¬n vÞ th× X=4

PX=5$/®¬n vÞ th× X=6
§êng cÇu vÒ hµng ho¸ X dèc xuèng minh ho¹ ë h×nh trªn (gi¶
sö r»ng nã lµ ®êng th¼ng).

Bµi tËp 4.3: Lùa chän tiªu dïng tèi u

Hµm lîi Ých cña mét ngêi tiªu dïng nh sau U(X;Y)=10X.Y

65
 bµi tËp Kinh tÕ vi m«

1. Gi¶ sö ngêi tiªu dïng nµy tiªu dïng 4 ®¬n vÞ X vµ 12 ®¬n

vÞ Y. NÕu viÖc tiªu dïng hµng ho¸ Y gi¶m xuèng cßn 8 ®¬n
vÞ th× ngêi nµy ph¶i cã bao nhiªu ®¬n vÞ X ®Ó vÉn tho¶
m·n nh lóc ®Çu?
2. Ngêi nµy thÝch tËp hîp nµo h¬n trong 2 tËp hîp sau (X=3
vµ Y=10) vµ (X=4 vµ Y=8).
3. H·y xÐt 2 tËp hîp sau (X=8 vµ Y=12) vµ (X=16 vµ Y=6),
ngêi nµy cã bµng quan gi÷a 2 tËp hîp nµy kh«ng?
Lêi gi¶i:
1. V× hµm lîi Ých cña ngêi tiªu dïng nµy lµ U(X;Y)=10X.Y nªn
nÕu tiªu dïng 4 ®¬n vÞ X vµ 12 ®¬n vÞ Y th× sÏ ®¹t ®îc 480
®¬n vÞ lîi Ých. NÕu viÖc tiªu dïng hµng ho¸ Y gi¶m xuèng
cßn 8 ®¬n vÞ th× ngêi nµy ph¶i cã 6 ®¬n vÞ X ®Ó vÉn tho¶
m·n lîi Ých nh ban ®Çu.
2. Ngêi tiªu dïng nµy thÝch tËp hîp 4 ®¬n vÞ X vµ 8 ®¬n vÞ
Y (®em l¹i 320 ®¬n vÞ lîi Ých) h¬n tËp hîp 3 ®¬n vÞ X vµ
10 ®¬n vÞ Y (®em l¹i 300 ®¬n vÞ lîi Ých).
3. T¬ng tù c¸ch tÝnh to¸n trªn, ngêi tiªu dïng thÝch 2 tËp hîp
sau (X=8 vµ Y=12) vµ (X=16 vµ Y=6) nh nhau (v× chóng
®em l¹i cïng mét møc lîi Ých lµ 960). Nh vËy, ngêi tiªu dïng
trªn bµng quan víi 2 tËp hîp nµy.

Bµi sè 4.4: Lùa chän tiªu dïng tèi u

Gi¶ sö mét ngêi tiªu dïng cã thu nhËp b»ng tiÒn I = 60 ®« la
dïng ®Ó mua hai hµng ho¸ X vµ Y víi gi¸ t¬ng øng PX = 3 ®«
la, PY = 1 ®« la, cho biÕt hµm tæng Ých lîi U(X,Y) = X.Y.

66
Ch¬ng 4: Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

1. ViÕt ph¬ng tr×nh ®êng ng©n s¸ch (BL). Cã nhËn xÐt g×

vÒ c¸c giá hµng ho¸ (X=10;Y=20); (X=20; Y=10) vµ (X=15;
Y=15).
2. TÝnh MUX, MUY vµ MRSX/Y
3. X¸c ®Þnh lîng hµng ho¸ X vµ Y mµ ngêi tiªu dïng mua ®Ó
tèi ®a ho¸ Ých lîi (TUmax). VÏ h×nh minh häa.

Lêi gi¶i:
1. Ph¬ng tr×nh ®êng ng©n s¸ch (BL) cã d¹ng I = X.P X + Y.PY,
nh vËy theo ®Çu bµi ta cã:
3X + Y = 60 hoÆc Y = 60 - 3X
2. TÝnh MUX, MU
TUY vµ MRSX/Y
MU X   (TU )' X  Y
X
TU
MU Y   (TU )'Y  X
Y
MU X Y
 MRS X / Y  
MU Y X

3.MU
§iÒu
X
kiÖn
PX ®Ó
Y lùa3chän tiªu dïng tèi u:
    Y  3X
MU Y PY X 1

Thay vµo ph¬ng tr×nh ®êng ng©n s¸ch ta cã: X* = 10, Y* =

30, TUmax = X*.Y* = 10.30 = 300 (®¬n vÞ Ých lîi).

67
 bµi tËp Kinh tÕ vi m«

Y
60

a
30 
TU = X.Y = 300

BL
0 Tû lÖ thay
Bµi tËp 4.5: 10thÕ cËn biªn
20 vµ ®êng bµng
X quan

Cho ®êng ng©n s¸ch vµ 3 ®êng bµng quan cña mét ngêi tiªu
dïng ë h×nh sau

Y
10
A B

C

I2
I1
I0

0 20 X

1. NÕu gi¸ cña Y lµ 15$ th× ng©n s¸ch cña ngêi tiªu dïng nµy
lµ bao nhiªu?
2. Theo kÕt qu¶ c©u 1, gi¸ cña hµng ho¸ X lµ bao nhiªu?

68
Ch¬ng 4: Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

3. TØ lÖ thay thÕ cËn biªn (MRS) cña ngêi tiªu dïng t¹i ®iÓm
tèi u lµ bao nhiªu?
4. T¹i sao ®iÓm tèi u kh«ng ph¶i lµ A vµ B?
Lêi gi¶i:
1. NÕu gi¸ cña Y lµ 15$, theo h×nh vÏ th× ngêi tiªu dïng cã
thÓ mua ®îc tèi ®a lµ 10 ®¬n vÞ Y (®iÓm c¾t cña ®êng
ng©n s¸ch víi trôc tung). Nh vËy, ng©n s¸ch cña ngêi tiªu dïng
trªn lµ 150$
2. Thu nhËp lµ 150$ vµ tèi ®a cã thÓ mua ®îc 20 ®¬n vÞ X
(theo h×nh vÏ) th× gi¸ cña X lµ PX=7,5$
3. TØ lÖ thay thÕ cËn biªn t¹i ®iÓm C (®iÓm tèi u) lµ

4. §iÓm tèi u kh«ng ph¶i lµ A v× A kh«ng cho phÐp ngêi tiªu

dïng ®¹t ®îc ®êng bµng quan cao nhÊt cã thÓ; nã còng kh«ng
ph¶i lµ ®iÓm B v× ë ®ã ngêi tiªu dïng kh«ng thÓ ®¹t ®îc víi
ng©n s¸ch h¹n chÕ (®êng bµng quan I2 n»m ngoµi giíi h¹n
kh¶ n»ng tiªu dïng).

Bµi tËp 4.6: §êng bµng quan vµ MRS

H·y minh ho¹ tËp hîp c¸c ®êng bµng quan m« t¶ së thÝch cña
mét ngêi tiªu dïng A ®èi víi:
1. Cocacola vµ Pepsi nÕu 2 hµng ho¸ nµy lµ thay thÕ hoµn
h¶o.
2. GiÇy tr¸i vµ giÇy ph¶i nÕu 2 hµng ho¸ nµy lµ bæ sung hoµn
h¶o.

69
 bµi tËp Kinh tÕ vi m«

3. A thÝch ®å uèng cã cån h¬n ®å uèng kh«ng cã cån.

Lêi gi¶i:
GiÇy ph¶i Cã cån
Cocacola

Pepsi GiÇy tr¸i Kh«ng cån

H×nh 1 H×nh 2 cån 3
H×nh
Bµi tËp 4.7: Lùa chän tèi u b»ng ph¬ng ph¸p ®¹i sè
Mét ngêi tiªu dïng cã ng©n s¸ch h¹n chÕ lµ I ®Ó chi tiªu cho 2
hµng ho¸ X vµ Y víi gi¸ t¬ng øng lµ PX vµ PY. Hµm lîi Ých
cña ngêi tiªu dïng nµy cã d¹ng U(X;Y) = X.Y.
H·y x¸c ®Þnh hµm cÇu cña c¸c hµng ho¸ X vµ Y b»ng ph¬ng
ph¸p nh©n tö Lagrange?
Lêi gi¶i:
C¨n cø vµo môc tiªu cña ngêi tiªu dïng lµ tèi ®a ho¸ lîi Ých
trong viÖc tiªu dïng hµng ho¸, dÞch vô chóng ta cã hµm môc
tiªu: U(X;Y) = X.Y  max
Rµng buéc ng©n s¸ch cña ngêi tiªu dïng cã d¹ng I = PX.X + PY.Y
Nh vËy, chóng ta ph¶i gi¶i bµi to¸n cùc trÞ cã ®iÒu kiÖn
rµng buéc lµ:
U(X;Y) = X.Y  max víi I = PX.X + PY.Y

70
Ch¬ng 4: Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

Ta cã hµm Lagrange t¬ng ®¬ng nh sau

§¹o hµm riªng theo c¸c biÕn sè X, Y vµ  ta cã:

Trong ®ã  ®îc gäi lµ sè nh©n Lagrange.

Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh trªn ta cã hµm cÇu cña c¸c hµng ho¸ t-
¬ng øng nh sau:
CÇu hµng ho¸ X lµ vµ cÇu hµng ho¸ Y lµ

Bµi tËp 4.8: Lùa chän tiªu dïng tèi u

Mét ngêi tiªu dïng cã mét lîng thu nhËp lµ 1000$ ®Ó chi tiªu
cho 2 hµng ho¸ X vµ Y. KÕt hîp tiªu dïng cña ngêi nµy ®îc
x¸c ®Þnh trªn h×nh vÏ sau:
Y
50 BL2

U2

BL1 


U1

71 0 10 20 30 50 X
 bµi tËp Kinh tÕ vi m«

1. H·y x¸c ®Þnh gi¸ cña c¸c hµng ho¸ X vµ Y t¬ng øng víi
tõng ®êng ng©n s¸ch BL1 vµ BL2.
2. Ngêi nµy tiªu dïng bao nhiªu ®¬n vÞ hµng ho¸ Y t¬ng øng
víi c¸c trêng hîp trªn?
3. ViÕt ph¬ng tr×nh ®êng cÇu tuyÕn tÝnh ®èi víi hµng ho¸
X.
Lêi gi¶i:
1. T¹i ®êng ng©n s¸ch ban ®Çu (BL1) gi¸ hµng ho¸ lµ PX=50$
vµ PY=20
T¹i ®êng ng©n s¸ch sau (BL2) gi¸ cña hµng ho¸ Y kh«ng ®æi
nhng gi¸ cña X gi¶m xuèng thµnh PX=20$
2. Ban ®Çu khi ®êng ng©n s¸ch lµ BL1 th× ngêi tiªu dïng nµy
sÏ tiªu dïng 25 ®¬n vÞ hµng ho¸ Y.
Sau khi gi¸ hµng ho¸ X gi¶m xuèng, ®êng ng©n s¸ch thay
®æi thµnh BL2 th× ngêi tiªu dïng nµy sÏ tiªu dïng 20 ®¬n vÞ
hµng ho¸ Y.
3. XÐt riªng hµng ho¸ X ta cã:
P=50  X=10
P=20  X=30
Tõ d÷ liÖu trªn ta cã hµm cÇu tuyÕn tÝnh ®èi víi hµng ho¸ X
nh sau: P=65 - 1,5X

72
Ch¬ng 4: Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

Bµi tËp tù lµm

Bµi sè 4.9
Mét ngêi tiªu dïng cã thu nhËp lµ 100.000 ®ång/th¸ng ®Ó chi
tiªu cho 2 hµng ho¸ A vµ B. Gi¸ cña c¸c hµng ho¸ lÇn lît lµ
PA=2.000 ®ång/®¬n vÞ vµ PB =5.000 ®ång/®¬n vÞ.
1. VÏ ®êng ng©n s¸ch cho ngêi tiªu dïng trªn.
2. NÕu gi¸ hµng ho¸ A gi¶m 50% h·y minh ho¹ ®êng ng©n
s¸ch míi.
3. NÕu thu nhËp gi¶m ®i mét nöa th× ng©n s¸ch míi nh thÕ
nµo?

Bµi sè 4.10
Mét ngêi tiªu dïng cã hµm lîi Ých lµ U(X;Y) = 2
1. NÕu ban ®Çu ngêi tiªu dïng nµy tiªu dïng 9 ®¬n vÞ X vµ
10 ®¬n vÞ Y th× lîi Ých thu ®îc lµ bao nhiªu?
2. NÕu viÖc tiªu dïng hµng ho¸ X gi¶m xuèng cßn 4 ®¬n vÞ
th× ngêi nµy ph¶i cã bao nhiªu Y ®Ó vÉn tho¶ m·n nh ban
®Çu?

Bµi tËp 4.11

Lîi Ých cña Lan tõ viÖc tiªu dïng b¾p chiªn b¬ vµ kÑo trong
mét tuÇn nh sau:
B¶ng 1: Lîi Ých tõ b¾p ng« chiªn b¬

73
 bµi tËp Kinh tÕ vi m«

Sè lîng tói b¾p 1 2 3 4 5 6

Tæng lîi Ých 20 36 50 72 80
Lîi Ých cËn biªn 12
B¶ng 2: Lîi Ých tõ kÑo

Sè lîng tói kÑo 1 2 3 4 5 6

Tæng lîi Ých 14 26 44 51 57
Lîi Ých cËn biªn 10
1. Hoµn thµnh sè liÖu trong 2 b¶ng trªn.
2. NÕu gi¸ cña ng« chiªn lµ 1$/tói vµ gi¸ cña kÑo lµ 0,5$/tói.
H·y tÝnh lîi Ých cËn biªn trªn 1$ bá ra (MU/P) tõ sè liÖu b¶ng
trªn.
3. NÕu sè tiÒn Lan cã lµ 4$/tuÇn ®Ó chi cho 2 hµng ho¸ trªn
th× møc tiªu dïng tèi u cña Lan lµ bao nhiªu? Tæng lîi Ých thu
®îc lµ bao nhiªu?
4. ThÆng d tiªu dïng Lan thu ®îc tõ ng« chiªn vµ kÑo lµ bao
nhiªu?

Bµi tËp 4.12: Lùa chän tiªu dïng tèi u

Mét ngêi tiªu dïng cã thu nhËp lµ 35$ ®Ó chi tiªu cho 2 hµng
ho¸ X vµ Y víi gi¸ cña 2 hµng ho¸ lµ P X=10$/®¬n vÞ vµ
PY=5$/®¬n vÞ. Lîi Ých tiªu dïng cña mçi ®¬n vÞ hµng ho¸ ®îc
cho trong b¶ng sau:

X; Y 1 2 3 4 5 6 7 8 9
TUX 60 110 150 180 200 206 211 215 218

74
Ch¬ng 4: Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

TUY 20 38 53 64 70 75 79 82 84

1. H·y x¸c ®Þnh MU cña viÖc tiªu dïng 2 hµng ho¸ ®ã.
2. X¸c ®Þnh møc tiªu dïng tèi u. Khi ®ã tæng lîi Ých lµ bao nhiªu?
3. NÕu thu nhËp cña ngêi tiªu dïng nµy t¨ng lªn thµnh 55$ th×
kÕt hîp tiªu dïng tèi u thay ®æi nh thÕ nµo?
4. Víi thu nhËp lµ 55$ nhng gi¸ hµng ho¸ X gi¶m xuèng cßn
5$/®¬n vÞ. H·y x¸c ®Þnh kÕt hîp tiªu dïng tèi u míi.

Bµi tËp 4.13

Hµng th¸ng mét ngêi tiªu dïng dµnh 1 triÖu ®ång ®Ó mua
thÞt (X) vµ khoai t©y (Y) víi gi¸ t¬ng øng lµ PX=20.000
®ång/kg vµ PY=5.000 ®ång/kg.
1. ThiÕt lËp ph¬ng tr×nh ®êng ng©n s¸ch vµ minh ho¹ trªn ®å
thÞ.
2. NÕu hµm lîi Ých cña ngêi tiªu dïng lµ U(X;Y) = (X-2).Y th×
kÕt hîp nµo gi÷a thÞt vµ khoai t©y ngêi tiªu dïng sÏ mua ®Ó
tèi ®a ho¸ lîi Ých?
3. NÕu gi¸ khoai t©y t¨ng gÊp ®«i th× quyÕt ®Þnh cña ngêi
tiªu dïng thay ®æi nh thÕ nµo?
4. H·y minh ho¹ ®êng cÇu vÒ khoai t©y dùa vµo kÕt qu¶
c©u 2 vµ c©u 3.

Bµi tËp 4.14

H·y minh ho¹ c¸c ®êng bµng quan cho c¸c c¸ nh©n sau vÒ 2
hµng ho¸ lµ bia vµ nem chua nh sau:
1. An thÝch bia, ghÐt nem chua. Anh ta lu«n thÝch nhiÒu bia
h¬n, cã bao nhiªu nem chua còng kh«ng thµnh vÊn ®Ò.

75
 bµi tËp Kinh tÕ vi m«

2. B×nh bµng quan gi÷a c¸c kÕt hîp hoÆc 3 cèc bia hoÆc 2
c¸i nem chua. Së thÝch cña anh ta kh«ng thay ®æi khi anh ta
tiªu dïng nhiÒu h¬n bÊt kú hµng ho¸ nµo trong 2 hµng ho¸
nµy.
3. Quang ¨n 1 c¸i nem chua th× ph¶i uèng mét cèc bia. Anh ta
kh«ng tiªu dïng thªm mét ®¬n vÞ bæ sung nµo cña hµng ho¸
nµy mµ thiÕu mét ®¬n vÞ bæ sung cña hµng ho¸ kia.

Bµi tËp 4.15

Mét ngêi tiªu dïng cã thu nhËp hµng th¸ng lµ 200.000 ®ång
®Ó chi mua 2 hµng ho¸ X vµ Y.
1. Gi¶ sö gi¸ hµng ho¸ X lµ 4.000 ®ång/®¬n vÞ vµ gi¸ cña
Y lµ 2.000 ®ång/®¬n vÞ. H·y minh ho¹ ®êng ng©n s¸ch
cho ngêi nµy.
2. NÕu hµm lîi Ých cña ngêi tiªu dïng nµy lµ U(X;Y) = 2X + Y.
Ngêi nµy nªn chän kÕt hîp X vµ Y nµo ®Ó tèi ®a ho¸
lîi Ých?
3. Cöa hµng n¬i ngêi tiªu dïng nµy hay mua thêng cã sù
khuyÕn khÝch ®Æc biÖt. NÕu mua 20 ®¬n vÞ Y t¹i møc gi¸
2.000 ®ång/®¬n vÞ th× sÏ ®îc thªm 10 ®¬n vÞ kh«ng mÊt
tiÒn. §iÒu nµy chØ ¸p dông cho 20 ®¬n vÞ Y ®Çu tiªn, tÊt
c¶ c¸c ®¬n vÞ sau vÉn ph¶i mua ë gi¸ 2.000 ®ång/®¬n vÞ
(trõ sè ®îc thëng). H·y minh ho¹ ®êng ng©n s¸ch cho ngêi
nµy.
4. V× cung Y gi¶m nªn gi¸ cña Y t¨ng lªn thµnh 4.000
®ång/®¬n vÞ vµ cöa hµng kh«ng khuyÕn khÝch mua nh tríc
n÷a. B©y giê ®êng ng©n s¸ch thay ®æi nh thÕ nµo? KÕt hîp
X vµ Y nµo tèi ®a ho¸ Ých lîi cña ngêi ®ã?

76
Ch¬ng 4: Lý thuyÕt hµnh vi ngêi tiªu dïng

Bµi tËp 4.16

Cho hµm lîi Ých cña mét ngêi tiªu dïng ®èi víi tõng hµng ho¸
X vµ Y nh sau:
U(X) = 26X - X2
U(Y) = 58Y - 2,5Y2
(Gi¶ sö ngêi tiªu dïng nµy chØ tiªu dïng 2 lo¹i hµng ho¸ X
vµ Y).
1. H·y chøng minh r»ng quy luËt lîi Ých cËn biªn gi¶m dÇn
®îc thÓ hiÖn trong 2 hµm lîi Ých trªn.
2. NÕu thu nhËp cña ngêi tiªu dïng nµy lµ 35.000$, gi¸ cña
hµng ho¸ X lµ 500$/®¬n vÞ vµ gi¸ cña hµng ho¸ Y lµ
200$/®¬n vÞ. H·y x¸c ®Þnh kÕt hîp tiªu dïng tèi u cho ngêi
tiªu dïng trªn. Khi ®ã tæng lîi Ých lµ bao nhiªu?

77