SA

özcükte
anlam

Test 1
1. Testlerin cevap anahtarları için karekodu okutunuz.
2. Çıkmış sorulara yakın bir şekilde hazırlanmıştır.
3. Tüm sorular telif hakkına sahiptir. Gelir elde etme amacıyla kullanılamaz, kopyalanamaz.

1. I) Gün ışığı, araladı tüm geçmişi. II) Cam kenarlarından
sızıyordu içeriye rüzgâr. III) O esnada konaktaki herkes
dışarı çıkmak istedi. IV) Dışarıda hayat vardı resmen
ve insanlar hızlıca bir yere gidiyor gibiydiler. V) Toplum,
saracak birilerini arıyordu her zaman.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
yan anlamda kullanılmış bir sözcük vardır?
A) I B) II C) III D) IV
4. Aşağıdakilerden hangisinde mecaz anlamda kul-
lanılmış bir sözcük bulunmamaktadır?
A) Kalbinde bana bir yer ayırmanı isterdim oysa.
B) Bu çocuğun peşinden koşuyorum yıllardır.
C) Valla cebimdeki son paradan çıktım artık, ne
yapayım?
E) V
D) Yağacak olan karın mikrobu kıracağı söyleniyor.

E) Aklındaki her şeyi babasına anlattı dün gece.

2. Türkçede temel anlamıyla terim olan sözcükler bu-

www.edebiyatveturkce.com

lunmaktadır. Bazen cümleye göre temel anlamıyla

terim olan ifadeler, cümle içinde terim anlam özelliğini
yitirebilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu duruma örnek 5. I) Dün gece sinirlenince bardağı kırmış.
vardır? II) Soğuk hava, hayvanları kırdı.
A) Dün, aşırı derecede hızlı gittiği için radara takıldı. III) Bir gündüz olsa belki bu derdi kıracağım.
IV) Merdivenden düşüp ayağını kırmış.
B) Diyarbakırspor’un attığı gol, ofsayt gerekçesiyle V) Alacağı eşyaların fiyatını kırdı, öyle aldı.
iptal edildi.
Yukarıdaki cümlelerde “kırmak” kelimesi kaç
C) Güneş ışınları, ozon tabakasından kolaylıkla farklı anlamda kullanılmıştır?
geçmeye başladı artık.
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) Dünkü tiyatroda, son perde pek hoşuma gitmedi.

E) Bu eser, toplumun röntgenini iyi çekmiş durum-

da.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “koşmak” söz-

3. Kinaye, bir sözün hem gerçek hem mecaz anlama
cüğü, “bir işle ilgilenmek, koşuşturmak” anlamında
gelecek şekilde kullanılması ve kastedilen esas anlamın
kullanılmıştır?
mecaz anlam olması durumudur.
A) Sabahtan beri ben koşturuyorum, biraz da
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kinayeye örnek onlar yorulsunlar.
olabilecek bir ifade yoktur?
B) Ben kaçtıkça hırsız, pes etmeden ardımdan
A) Yuvarlanan taş yosun tutmaz.
koşuyor.
B) Ateş, düştüğü yeri yakar. C) Doru at, bu gece koşmayacakmış anladığım
kadarıyla.
C) Güneş, balçıkla sıvanmaz.
D) Ben beş senedir bu işin peşinden koşuyorum,
D) Üzüm üzüme baka baka kararır. farkında mısın?
E) Bizim seyis, bu sabah atları, arabaya koştu.
E) Kaynayan kazan kapak tutmaz.

1
 Cevap anahtarı için karekodu okutmanız yeterlidir.

7. Türkçede kelimeler, kullanıldığı cümleye göre anlam 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “unutmak”
kazanmaktadır. sözcüğü “bir şeyi yapamaz hâle gelmek” anlamında
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde temel anlamın- kullanılmıştır?
da somut olan bir sözcük, soyut anlama gelecek A) Biz şimdi Evliya’nın hayalhanesinden aktardığı
şekilde kullanılmıştır? tatları unutmadan gerçeklere dönelim.
A) Bugünlerde bir aşk rüzgârı sarmış çevremizi. B) Uçak kullanmayı da bilirdim eskiden memleket-
teyken amma sonradan unuttum.
B) Hüzün, bizi her zaman aldatan bir cehalettir. C) Onun yersiz davranışlarını çoktan unuttum.
C) Benim aklım, umutlarımla uçup gitti. D) İçinde kabaran sevinçten vücudunun berelerini
D) Dün akşam, havuzda elektrik akımı olmuş. unutarak uyudu.
E) İyiliğini de ölünceye kadar unutmam.
E) Bu şarkılar, hep mutsuz kılıyor insanı.

www.edebiyatveturkce.com

11. Yan anlam, bir sözcüğün temel anlamıyla anlam bağlan-

tısını koparmadan yeni bir anlam kazanmasıdır.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz anlamlı bir
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu duruma örnek
sözcük bulunmamaktadır?
vardır?
A) İki yıldır doktoranın peşinde koşuyorum.
A) Seyrettiği göl, belki de görebileceği en mavi
B) Bu yaşananlar beni bitirdi artık. göldü.
B) Bu göl resmen bir huzur yatağı gibiydi onun için.
C) Bütün hayalleri uçmuştu artık ve mutsuzdu.
C) Koşup sarılmak istedi bir anda sevdiklerine.
D) Ağaç, yerini bir türlü sevemedi; küstü.
D) Evdeki masanın gerisinden seslendi ona.
E) Beni bir daha aramamanı isterdim.
E) Yalnızlık, en büyük dostu olmuştu onun.

9. Somutlama, soyut anlamlı bir ifadenin zihinde canlan- 12. Saçlarında sonbahar, gülüşünde ise bir papatya sak-
lıydı. Dalgalar tırmalarken kayaları, geçerdi aklımdan
dırılabilecek bir şekilde dinleyiciye aktarılması sonucu
her an gülüşü. Rüzgârın söylediği bir şarkıydı adı benim
ortaya çıkan bir kavramdır.
için. Her mısrasında güzelliğin saklandığı bir adaydı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somutlamaya bir Yıkılıp gitti uzaklara. Kimseler görmedi.
örnek bulunmaktadır? Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin bir örne-
A) Ben artık onun bu söylediklerine sinirleniyorum. ği bulunmamaktadır?
B) Elindeki kahveden bana da ikram edersin A) Benzetme
bence.
B) Doğadan doğaya aktarma
C) Bizler, bu kanıtlarla onun tüm düşüncelerini
çürüttük. C) Mecaz anlamlı sözcük
D) Bugün televizyonda yer alan programlar beni
D) Ad aktarması
mutsuz etti.
E) Sürekli hastalanarak hepimizi korkutmuyor değil. E) İnsandan doğaya aktarma