Professional Documents
Culture Documents
AVAN PROJESİ
HAZIRLAMA
TEKNİK ESASLARI
ISBN: .......
Bu yapıtın yayın hakkı Makina Mühendisleri Odası’na aittir. Kitabın hiçbir bölümü değiştirilemez.
MMO’nun izni olmadan kitabın hiçbir bölümü elektronik, mekanik vb. yollarla kopya edilip
kullanılamaz. Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir.
Bu kitapta yer alan bilgilerin sorumluluğu yazara aittir.
Kitabın mizanpajında orjinal metin esas alınmıştır.
Daha önce İlk baskısı 1998 yılında yapılan, 14 yıl içinde 7. baskısı gerçekleştirilen ve tek kitap olarak
basılan Asansör Avan ve Uygulama Projeleri Hazırlama Teknik Esasları kitabı, proje ve uygulama
aşaması farklı zamanlarda oluştuğu için ayrı iki kitap haline getirilmiştir. Gözden geçirilerek
güncellenen ve ilk baskısı hızla tükenen Asansör Avan Proje Hazırlama Teknik Esasları kitabımızın
2. baskısı da asansör sektöründe çalışan meslektaşlarımızın ve teknik elemanların ihtiyaçlarına yanıt
verecek kapsamlı bir kaynak olarak yayımlanmaktadır.
Bu kitabın yayına hazırlanmasında sekretarya çalışmasını yürüten Makina Mühendisleri Odası İzmir
Şubesine, kitabı yayın hayatına kazandıran üyelerimiz Ahmet ÖZ, Bekir TİKEN, Sebahaddin
OSMANLAR, Amaç SARIGÜLÜ, Zafer GÜNEŞ, Mehmet AY ve Halim AKIŞIN’a, ayrıca kitabın
yayımlanmasında emeği geçen Odamız İzmir Şubesi personeline teşekkür ederiz.
Ülkemizde gün geçtikçe daha fazla önem kazanan asansörlerin avan ve uygulama
projelendirilmeleri konularında farklı uygulamalar mevcuttur. Bunlara belli bir sistem
kazandırmak için Makina Mühendisleri Odası bünyesinde yapılan çalışmalar sonucunda
aşağıdaki teknik esaslar belirlenmiştir.
Ancak bu kitapta yer alan bilgilerin, uygulamada ortaya çıkabilecek aksaklıkların ve yorum
farklılıklarının düzeltilmesine yönelik olduğu, gerektiğinde değişikliklerin ve güncellemelerin
de yapılmasına olanak verecek şekilde hazırlanmış olduğu göz önünde tutulmalıdır.
1.2.1. Açıklamalar
a) Ülkemizde halen uygulanmakta olan 3194 sayılı İmar Kanunu ve Bağlı İmar
yönetmeliklerinde “Asansör Avan Projeleri mimari proje ile birlikte yapılacak ve mimari
projeye esas teşkil eder.” denilmektedir. Bu maddeden amaç, içine asansör sığamayacak
bir kuyunun ve makina dairesinin yapılmasını önlemektir.
b) Odaya kayıtlı SMM Büro Tescil Belge sahibi Firma tarafından Asansör Avan Projesi
(başlık, hesaplar ve çizimler) A4 boyutunda kağıtlara veya ozalite çekilerek 3 takım dosya
halinde hazırlanıp önce Makina Mühendisleri Odası’nca vizelenecektir.
c) Makina Mühendisleri Odası’nca 3 takım dosya halinde vizelenmiş Asansör Avan Projesi,
ilgili kuruluşa (Valilik, Belediye, Yapı Denetim, vs.) verilecek ve ilgili kuruluşun kontrolü
sonrası onaylanacaktır.
d) Mimari proje; asansör kuyusunun, onaylı Asansör Avan Projesindeki ölçülerle uygunluğu
belirlendikten sonra onaylanması tavsiye edilir.
Asansör Avan Projesi; Proje Antedi, Hesapları ve Çizimleri sırası ile hazırlanır. Proje Antedi
Asansör avan projesi kapağında; yapı sahibi veya vekiline ait bilgiler, projeyi yapan üyeye ait
bilgiler, yapının bulunduğu yere ait bilgiler, asansör sayısı, asansöre ait tahrik cinsi, sınıfı,
kapasitesi, durak adedi, seyir mesafesi, hızı, kabin ölçüleri, makina dairesinin yeri ve motor
gücü yer alır.bilgisayarda eksiksiz olarak doldurulmalıdır.
|6
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
a) Yapılacak olan kuvvet hesapları TS EN 81-20 (Ekim 2014) Madde 5.2.1.8 bölümünde yer
alan "Kuyu Duvarları, Kuyu Tabanı ve Kuyu Tavanı koşullarını sağlamalıdır. Yapılacak olan
kuvvet hesapları Ayrıca Kuyu Üstü Betonuna Etki Eden Kuvvet Hesapları da Asansör Avan
Projesinin içinde bulunmalı, binanın betonarme projesinin bu hesaplara göre yapılması
sağlanmalıdır.
a) Asansörlerde gerekli motor gücü hesabının Asansör Avan Projesinde yapılması, elektrik
tesisatı uygulama projesinin bu hesaplara göre yapılmasını sağlayacaktır.
1.2.4.1. Asansör Kuyu Tabanına ve Raylara Gelen Kuvvetler (Ölçek: 1/10 veya 1/20)
Asansör kuyu tabanına gelen P1 ve P2 kuvvetleri ile raylara gelen PK ve PR kuvvetleri, Çizim-
1 ve Çizim-2'deki gibi gösterilecektir.
Asansör kuyusu, kabin, karşı ağırlık, kapı, raylar ve ölçüleri, Çizim-3 ve Çizim-4 'deki gibi
gösterilecektir.
1.2.4.3. Asansör Kuyusu ve Makina Dairesi Düşey Kesitleri (Ölçek: 1/20 veya 1/50)
Kabin, karşı ağırlık, ray ve tamponlar, kat kapıları, makina dairesi yerleşimi (motor, tahrik ve
saptırma kasnakları), havalandırma pencereleri ve makine dairesi kapısı ve ölçüleri önden ve
yandan görünüş olarak Çizim-5 Çizim-6 'daki gibi gösterilecektir.
Kapı, pencere yerleri ve ölçüleri, kapı açılma yönü, makina dairesi ölçüleri, PS kuvvetleri,
Çizim-7'deki gibi gösterilecektir. Motorun yerleştirileceği platform üstündeki halat delik ölçüleri
ve yerleri, beton atılması sırasında asansör imalatçısı tarafından mutlaka gözden
geçirilmelidir.
7 |
BÖLÜM 2
ASANSÖR AVAN PROJESİ
HESAPLAR
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
PROJEYİ HAZIRLAYAN
Seyir
Tahrik Durak Kabin
SINIFI ASANSÖR ADETİ KAPASİTE(KG/KİŞİ) HIZ(m/s) Mesafesi Motor Gücü
Cinsi Sayısı Ölçüleri
(m)
I ELEKTRİKLİ 1 1125 KG /15 KİŞİ 1.6 10 27 1,2x2,1 m 22 kW
I ELEKTRİKLİ 1 450 KG /6 KİŞİ 1.6 10 27 1,0x1,25 m 7,5 kW
| 10
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
B = b + ( . b)
b = c
b = Binada bulunan sürekli insan sayısı
c = Bir bağımsız bölümde sürekli bulunan insan sayısı (Tablo -1)
Katlar arası mesafe kabin beyan hızına bölündüğü zaman asansör kabininin bir katı geçiş
zamanı bulunacaktır.
Asansör kabininin bir durak katında durması esnasında kapı açılma ve kapı kapanma
zamanı kabinin her duruşundaki zaman kaybının toplamıdır. Kapı açılma ve kapı kapanma
11 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
zamanları, kapı tipine ve kapı genişliğine göre Tablo -4’den, tek katı geçme süresi de
asansör kabin hızına göre Tablo -6’da verilmiştir.
ts = ta + tk + tg - tv (s)
Burada;
ta : Kapı açılma zamanı (s)
tk : Kapı kapanma zamanı (s)
tg : Tek katı geçme zamanı (s)
Asansör kabinin de taşınacak insan sayısı (P) ve kabin yükleri Tablo -7’de ve kişi transfer
zamanı ise (tp) kapı tipine, bağlı olmaksızın kapı genişliğine göre Tablo -8’de verilmiştir.
Tablolardan yararlanarak bir asansörün yukarı çıkış ve iniş için gerekli seyir zamanı (TR)
hesaplanır.
1 1 1 1
= + + ⋯+
𝑇𝑇𝑅𝑅𝑅𝑅ş 𝑇𝑇𝑅𝑅1 𝑇𝑇𝑅𝑅2 𝑇𝑇𝑅𝑅𝑅𝑅
Reş = R1 + R2 + … + Rn ≥ B . k
𝑇𝑇𝑅𝑅𝑅𝑅ş = 𝐼𝐼eer ≤ Izul
şartları sağlanmalıdır.
| 12
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
13 |
Ana durak ASANSÖRÜN KAPASİTESİ ( KİŞİ )
üzerindeki
kat sayısı 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34
| 14
1 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
2 1,98 1,99 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00
3 2,91 2,94 2,96 2,97 2,98 2,99 2,99 2,99 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00
4 3,81 3,86 3,90 3,92 3,94 3,96 3,97 3,98 3,98 3,99 3,99 3,99 3,99 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00
5 4,69 4,76 4,81 4,86 4,89 4,91 4,93 4,94 4,96 4,96 4,97 4,98 4,98 4,99 4,99 4,99 4,99 4,99 5,00 5,00 5,00 5,00 5,00 5,00 5,00 5,00 5,00 5,00 5,00
6 5,56 5,65 5,72 5,78 5,82 5,85 5,88 5,90 5,92 5,93 5,94 5,95 5,96 5,97 5,97 5,98 5,98 5,98 5,99 5,99 5,99 5,99 5,99 5,99 6,00 6,00 6,00 6,00 6,00
7 6,43 6,54 6,63 6,69 6,75 6,79 6,82 6,85 6,88 6,89 6,91 6,92 6,94 6,94 6,95 6,96 6,97 6,97 6,97 6,98 6,98 6,98 6,99 6,99 6,99 6,99 6,99 6,99 6,99
8 7,29 7,43 7,53 7,61 7,67 7,72 7,76 7,80 7,83 7,85 7,87 7,89 7,90 7,92 7,93 7,94 7,95 7,95 7,96 7,96 7,97 7,97 7,98 7,98 7,98 7,98 7,99 7,99 7,99
9 8,16 8,31 8,43 8,52 8,59 8,65 8,70 8,74 8,77 8,80 8,83 8,85 8,87 8,88 8,90 8,91 8,92 8,93 8,94 8,95 8,95 8,96 8,96 8,97 8,97 8,97 8,98 8,98 8,98
10 9,02 9,19 9,32 9,43 9,51 9,58 9,63 9,68 9,72 9,75 9,78 9,81 9,83 9,85 9,87 9,88 9,89 9,91 9,92 9,92 9,93 9,94 9,95 9,95 9,96 9,96 9,96 9,97 9,97
11 9,88 10,07 10,22 10,33 10,42 10,50 10,56 10,62 10,66 10,70 10,74 10,76 10,79 10,81 10,83 10,85 10,86 10,88 10,89 10,90 10,91 10,92 10,93 10,93 10,94 10,95 10,95 10,96 10,96
12 10,74 10,95 11,11 11,24 11,34 11,42 11,49 11,55 11,60 11,65 11,69 11,72 11,75 11,77 11,79 11,81 11,83 11,85 11,86 11,88 11,89 11,90 11,91 11,91 11,92 11,93 11,94 11,94 11,95
13 11,60 11,83 12,00 12,14 12,25 12,35 12,42 12,49 12,54 12,59 12,63 12,67 12,70 12,73 12,76 12,78 12,80 12,82 12,83 12,85 12,86 12,87 12,88 12,89 12,90 12,91 12,92 12,92 12,93
14 12,46 12,71 12,90 13,05 13,17 13,27 13,35 13,42 13,48 13,54 13,58 13,62 13,66 13,69 13,72 13,74 13,76 13,78 13,80 13,82 13,83 13,85 13,86 13,87 13,88 13,89 13,90 13,91 13,91
15 13,32 13,59 13,79 13,95 14,08 14,19 14,28 14,36 14,42 14,48 14,53 14,57 14,61 14,65 14,68 14,70 14,73 14,75 14,77 14,79 14,81 14,82 14,83 14,85 14,86 14,87 14,88 14,89 14,90
16 14,18 14,46 14,68 14,85 14,99 15,11 15,21 15,29 15,36 15,42 15,48 15,52 15,57 15,60 15,64 15,67 15,69 15,72 15,74 15,76 15,78 15,79 15,81 15,82 15,84 15,85 15,86 15,87 15,88
17 15,04 15,34 15,57 15,76 15,91 16,03 16,13 16,22 16,30 16,36 16,42 16,47 16,52 16,56 16,59 16,63 16,66 16,68 16,71 16,73 16,75 16,77 16,78 16,80 16,81 16,82 16,84 16,85 16,86
18 15,90 16,22 16,46 16,66 16,82 16,95 17,06 17,15 17,24 17,31 17,37 17,42 17,47 17,51 17,55 17,59 17,62 17,65 17,67 17,70 17,72 17,74 17,75 17,77 17,79 17,80 17,81 17,83 17,84
19 16,76 17,09 17,35 17,56 17,73 17,87 17,99 18,09 18,17 18,25 18,31 18,37 18,42 18,47 18,51 18,55 18,58 18,61 18,64 18,66 18,69 18,71 18,73 18,74 18,76 18,78 18,79 18,80 18,81
20 17,62 17,97 18,24 18,46 18,64 18,79 18,91 19,02 19,11 19,19 19,26 19,32 19,37 19,42 19,47 19,50 19,54 19,57 19,60 19,63 19,65 19,68 19,70 19,72 19,73 19,75 19,77 19,78 19,79
21 18,48 18,85 19,13 19,36 19,55 19,71 19,84 19,95 20,04 20,13 20,20 20,27 20,32 20,38 20,42 20,46 20,50 20,54 20,57 20,60 20,62 20,65 20,67 20,69 20,71 20,72 20,74 20,76 20,77
22 19,33 19,72 20,03 20,27 20,46 20,63 20,76 20,88 20,98 21,07 21,15 21,21 21,27 21,33 21,38 21,42 21,46 21,50 21,53 21,56 21,59 21,61 21,64 21,66 21,68 21,70 21,72 21,73 21,75
23 20,19 20,60 20,92 21,17 21,37 21,54 21,69 21,81 21,92 22,01 22,09 22,16 22,22 22,28 22,33 22,38 22,42 22,46 22,49 22,53 22,56 22,58 22,61 22,63 22,65 22,67 22,69 22,71 22,72
24 21,05 21,48 21,81 22,07 22,28 22,46 22,61 22,74 22,85 22,95 23,03 23,11 23,17 23,23 23,29 23,34 23,38 23,42 23,46 23,49 23,52 23,55 23,58 23,60 23,62 23,64 23,66 23,68 23,70
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
25 21,91 22,35 22,70 22,97 23,19 23,38 23,54 23,67 23,79 23,89 23,98 24,05 24,12 24,19 24,24 24,29 24,34 24,38 24,42 24,46 24,49 24,52 24,55 24,57 24,60 24,62 24,64 24,66 24,68
26 22,77 23,23 23,59 23,87 24,10 24,30 24,46 24,60 24,72 24,83 24,92 25,00 25,07 25,14 25,20 25,25 25,30 25,34 25,38 25,42 25,45 25,49 25,52 25,54 25,57 25,59 25,61 25,63 25,65
27 23,62 24,10 24,48 24,77 25,01 25,22 25,39 25,53 25,66 25,77 25,86 25,95 26,02 26,09 26,15 26,21 26,26 26,30 26,35 26,39 26,42 26,45 26,48 26,51 26,54 26,56 26,59 26,61 26,63
28 24,48 24,98 25,37 25,67 25,92 26,13 26,31 26,46 26,59 26,71 26,81 26,89 26,97 27,04 27,11 27,17 27,22 27,27 27,31 27,35 27,39 27,42 27,45 27,48 27,51 27,53 27,56 27,58 27,60
29 25,34 25,85 26,25 26,57 26,83 27,05 27,23 27,39 27,53 27,64 27,75 27,84 27,92 28,00 28,06 28,12 28,18 28,23 28,27 28,31 28,35 28,39 28,42 28,45 28,48 28,51 28,53 28,55 28,58
30 26,20 26,73 27,14 27,48 27,74 27,97 28,16 28,32 28,46 28,58 28,69 28,79 28,87 28,95 29,02 29,08 29,14 29,19 29,23 29,28 29,32 29,35 29,39 29,42 29,45 29,48 29,50 29,53 29,55
N −1 P
i Tablo - 3 Ortalama en yüksek dönüş katı
H=N−
i =1 N
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Kapı Tipi
Kapı Teleskopik Merkezden Kabin içi otomatik,
Genişliği [mm] Otomatik açılan otomatik kat kapısı çarpma
ta [s] tk [s] ta [s] tk [s] ta [s] tk [s]
700 2,5 3.0 2.0 2.5 5.0 5.0
800 2.5 3.0 2.0 2.5 5.0 5.0
900 2.5 3.8 2.3 2.9 5.0 5.0
1100 3.0 4.0 2.5 3.5 6.0 6.0
1300 3.7 5.0 2.7 3.7
15 |
Ana durak ASANSÖRÜN KAPASİTESİ ( KİŞİ )
| 16
üzerindeki
kat sayısı 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34
1 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
2 1,97 1,98 1,99 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00
3 2,74 2,82 2,88 2,92 2,95 2,97 2,98 2,98 2,99 2,99 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00
4 3,29 3,47 3,60 3,70 3,77 3,83 3,87 3,90 3,93 3,95 3,96 3,97 3,98 3,98 3,99 3,99 3,99 3,99 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00
5 3,69 3,95 4,16 4,33 4,46 4,57 4,66 4,73 4,78 4,82 4,86 4,89 4,91 4,93 4,94 4,95 4,96 4,97 4,98 4,98 4,98 4,99 4,99 4,99 4,99 5,00 5,00 5,00 5,00
6 3,99 4,33 4,60 4,84 5,03 5,19 5,33 5,44 5,53 5,61 5,68 5,73 5,77 5,81 5,84 5,87 5,89 5,91 5,92 5,94 5,95 5,96 5,96 5,97 5,97 5,98 5,98 5,99 5,99
7 4,22 4,62 4,96 5,25 5,50 5,72 5,90 6,06 6,19 6,31 6,41 6,49 6,56 6,63 6,68 6,73 6,76 6,80 6,83 6,85 6,87 6,89 6,91 6,92 6,93 6,94 6,95 6,96 6,96
8 4,41 4,86 5,25 5,59 5,90 6,16 6,39 6,59 6,77 6,92 7,06 7,17 7,28 7,37 7,45 7,52 7,58 7,63 7,68 7,72 7,75 7,78 7,81 7,83 7,85 7,87 7,89 7,90 7,91
9 4,56 5,05 5,49 5,88 6,23 6,54 6,81 7,05 7,27 7,46 7,63 7,78 7,92 8,04 8,15 8,24 8,33 8,40 8,47 8,53 8,58 8,63 8,67 8,70 8,74 8,77 8,79 8,82 8,84
10 4,69 5,22 5,70 6,13 6,51 6,86 7,18 7,46 7,71 7,94 8,15 8,33 8,50 8,65 8,78 8,91 9,02 9,11 9,20 9,28 9,35 9,42 9,48 9,53 9,58 9,62 9,66 9,69 9,72
11 4,79 5,36 5,87 6,33 6,76 7,14 7,50 7,81 8,10 8,37 8,61 8,82 9,02 9,20 9,36 9,51 9,65 9,77 9,88 9,98 10,08 10,16 10,24 10,31 10,37 10,43 10,48 10,53 10,57
12 4,88 5,47 6,02 6,52 6,97 7,39 7,78 8,13 8,45 8,75 9,02 9,27 9,49 9,70 9,89 10,07 10,23 10,38 10,51 10,64 10,75 10,85 10,95 11,04 11,12 11,19 11,26 11,32 11,38
13 4,96 5,58 6,15 6,67 7,16 7,61 8,02 8,41 8,76 9,09 9,39 9,67 9,92 10,16 10,38 10,58 10,77 10,94 11,10 11,24 11,38 11,50 11,62 11,72 11,82 11,91 12,00 12,07 12,14
14 5,03 5,67 6,26 6,81 7,33 7,80 8,25 8,66 9,04 9,39 9,72 10,03 10,31 10,58 10,82 11,05 11,26 11,45 11,64 11,80 11,96 12,11 12,24 12,37 12,48 12,59 12,69 12,79 12,87
15 5,08 5,75 6,36 6,94 7,48 7,98 8,45 8,88 9,29 9,67 10,03 10,36 10,67 10,96 11,23 11,48 11,71 11,93 12,14 12,33 12,51 12,67 12,83 12,97 13,11 13,23 13,35 13,46 13,56
16 5,14 5,82 6,45 7,05 7,61 8,13 8,62 9,09 9,52 9,92 10,30 10,66 10,99 11,31 11,60 11,87 12,13 12,37 12,60 12,81 13,01 13,20 13,37 13,54 13,69 13,84 13,97 14,10 14,22
17 5,18 5,88 6,53 7,15 7,73 8,27 8,79 9,27 9,72 10,15 10,56 10,93 11,29 11,63 11,94 12,24 12,52 12,78 13,03 13,27 13,49 13,69 13,89 14,07 14,24 14,40 14,56 14,70 14,84
18 5,23 5,94 6,61 7,24 7,84 8,40 8,93 9,44 9,91 10,36 10,79 11,19 11,57 11,92 12,26 12,58 12,88 13,17 13,43 13,69 13,93 14,15 14,37 14,57 14,76 14,94 15,11 15,27 15,42
19 5,26 5,99 6,67 7,32 7,94 8,52 9,07 9,59 10,09 10,56 11,00 11,42 11,82 12,20 12,56 12,90 13,22 13,52 13,81 14,08 14,34 14,59 14,82 15,04 15,25 15,44 15,63 15,81 15,98
20 5,30 6,03 6,73 7,40 8,03 8,62 9,19 9,73 10,25 10,73 11,20 11,64 12,06 12,45 12,83 13,19 13,53 13,85 14,16 14,45 14,73 14,99 15,24 15,48 15,71 15,92 16,13 16,32 16,50
21 5,33 6,08 6,79 7,46 8,11 8,72 9,31 9,86 10,39 10,90 11,38 11,84 12,27 12,69 13,09 13,46 13,82 14,16 14,49 14,80 15,09 15,38 15,64 15,90 16,14 16,37 16,59 16,80 17,00
22 5,36 6,11 6,84 7,53 8,18 8,81 9,41 9,98 10,53 11,05 11,55 12,02 12,48 12,91 13,32 13,72 14,09 14,45 14,80 15,12 15,44 15,73 16,02 16,29 16,55 16,80 17,04 17,26 17,48
23 5,38 6,15 6,88 7,58 8,25 8,90 9,51 10,09 10,66 11,19 11,71 12,20 12,67 13,12 13,55 13,96 14,35 14,73 15,09 15,43 15,76 16,07 16,38 16,66 16,94 17,20 17,45 17,70 17,93
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
24 5,41 6,18 6,93 7,64 8,32 8,97 9,60 10,20 10,77 11,32 11,85 12,36 12,84 13,31 13,75 14,18 14,59 14,98 15,36 15,72 16,06 16,39 16,71 17,01 17,31 17,58 17,85 18,11 18,35
25 5,43 6,21 6,97 7,69 8,38 9,04 9,68 10,29 10,88 11,45 11,99 12,51 13,01 13,49 13,95 14,39 14,82 15,22 15,61 15,99 16,35 16,70 17,03 17,35 17,65 17,95 18,23 18,50 18,76
26 5,45 6,24 7,00 7,73 8,44 9,11 9,76 10,39 10,99 11,56 12,12 12,65 13,17 13,66 14,13 14,59 15,03 15,45 15,86 16,25 16,62 16,98 17,33 17,66 17,98 18,29 18,59 18,87 19,15
27 5,47 6,27 7,04 7,78 8,49 9,17 9,83 10,47 11,08 11,67 12,24 12,79 13,31 13,82 14,31 14,78 15,23 15,67 16,09 16,49 16,88 17,25 17,62 17,96 18,30 18,62 18,93 19,23 19,52
28 5,49 6,29 7,07 7,82 8,54 9,23 9,90 10,55 11,17 11,77 12,35 12,91 13,45 13,97 14,47 14,95 15,42 15,87 16,30 16,72 17,12 17,51 17,89 18,25 18,60 18,93 19,26 19,57 19,87
29 5,51 6,32 7,10 7,85 8,58 9,29 9,97 10,62 11,26 11,87 12,46 13,03 13,58 14,11 14,63 15,12 15,60 16,06 16,51 16,94 17,35 17,76 18,14 18,52 18,88 19,23 19,57 19,89 20,20
30 5,52 6,34 7,13 7,89 8,63 9,34 10,03 10,69 11,34 11,96 12,56 13,14 13,70 14,25 14,77 15,28 15,77 16,24 16,70 17,15 17,57 17,99 18,39 18,78 19,15 19,51 19,86 20,20 20,53
P
N −1
S = N . 1−
N
Tablo - 5 Ortalama durak adedi
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Hız [m/s] < 1.00 1.00 1.60 2.00 2.50 3.50 5.00 > 5.00
tg [s] 10.0 7.0 6.0 5.7 5.5 5.0 4.5 4.3
Kabul Şartlı
Sınıf Standart Yükseltilmiş3)
Edilemez Kabul2)
Konut 120 sn. üzeri 120 sn. 100 sn. 80 sn.
Karma Binalar
60 sn. üzeri 60 sn. 50 sn. 30 sn.
(İşyeri ve Konut)
İş Merkezi
60 sn. üzeri 60 sn. 50 sn. 40 sn.
(Tek Firmalı)
İş Merkezi
50 sn. üzeri 50 sn. 40 sn. 30 sn.
(Çok Firmalı)
Otel
60 sn. üzeri 60 sn. 50 sn. 40 sn.
(3* ve altı)
Otel
50 sn. üzeri 50 sn. 40 sn. 30 sn.
(4* ve üzeri)
Kamu Binaları 40 sn. üzeri -- 40 sn. 30 sn.
Hastane 40 sn. üzeri -- 40 sn. 30 sn.
Poliklinik Binaları ve Yaşlı
60 sn. üzeri 60 sn. 50 sn. 40 sn.
Bakım Ev.
Katlı Otopark 60 sn. üzeri 60 sn. 50 sn. 40 sn.
2) Sadece asansör yaptırıcısı/bina sorumlusu onayı ile (Taahhütname)
3)Yüksek yapılardaki asansörlerin hesabı için yükseltilmiş standart seçilmelidir.
17 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Kuyunun, makina alanlarının ve makara dairelerinin yapısı, millî bina mevzuatına uygun olmalı ve
tahrik makinasından, güvenlik tertibatının çalışması sırasında kılavuz, kabindeki dengesiz yük
durumunda, tamponların çalışmasından veya dengeleme halatı gergi tertibatından, kabinin
yükleme ve boşaltılmasından v.b. gelebilir yüklere en azından dayanabilecek şekilde olmalıdır.
2.3.2.1. Kuyunun duvarları, 0,30 m x 0,30 m daire veya kare alanı üstünde düzgün dağıtılmış 1000
N kuvvet, her iki yüzde herhangi bir nokta da duvara dik açıda uygulandığında aşağıda verilen
bozulmalar olmaksızın dayanabilecek şekilde mekaniksel bir dayanıma sahip olmalıdır:
2.3.2.2. Düz veya şekil verilmiş cam paneller, lamine edilmiş (katmanlı) camdan imal edilmelidir.
Bunlar ve bağlantı parçaları, kuyunun iç ve dış her iki tarafında herhangi bir noktadaki 0,30 mx
0,30 m alan üzerinde yatay statik 1000 N kuvvete kalıcı şekil bozukluğu olmaksızın dayanmalıdır.
Kuyu boşluğu zemini; asılı kılavuz rayları hariç olmak üzere; kılavuz rayların kütlesi dolayısıyla ve
ayrıca kılavuz/kılavuzlara sabitlenmiş veya bağlanmış bileşenlere ve/veya acil durdurma (örneğin,
raylar üzerinde makina olduğunda dengeleme halatı gergi tertibatı nedeniyle tahrik makarasındaki
yük) sırasında meydana gelen herhangi ilave reaksiyona (N) bağlı olarak oluşan ve kılavuz ray
klipsleri (kelepçeleri) tarafından uygulanan kuvvet ile güvenlik tertibatının dereye girmesi
esnasındaki tepkiye ve herhangi bir itmeye bağlı olarak oluşan herhangi bir ek yük nedeniyle
meydana gelen kuvvete her bir kılavuz rayı altında dayanabilmelidir.
2.3.3.1.Kuyu boşluğu zemini, Kabin tamponlarının toplam sayıları arasında düzgün dağıtılmış tam
yüklü kabin kütlesi nedeniyle uygulanan statik yükün dört katına dayanacak kabin tamponu
destekleri altında dayanabilmelidir:
F = 4 gn (P + Q)
2.3.3.2. Kuyu boşluğu zemini, eşitlikte ifade edilen karşı ağırlık tampon toplam sayıları arasında
düzgün dağıtılmış karşı ağırlık kütlesi nedeniyle uygulanan statik yükün dört katına karşı ağırlık
tampon destekleri altında dayanabilmelidir:
F = 4 gn (P + q Q)
P Boş kabinin ve kabin tarafından desteklenen bileşenlerin kütlesi, örneğin, hareketli gezici
kablo parçaları, dengeleme halatları/zincirleri (varsa), vb. (kg),
| 18
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
q Beyan yükünün karşı ağırlık tarafından dengelenen miktarını gösteren denge faktörü =0,5
2.3.3.3. Hidrolik asansörlerde kuyu boşluğu zemini, her bir hidrolik kaldırma ünitesine uygulanan
yüklere ve kuvvetlere (N) karşı her bir ünite altında dayanabilmelidir.
3.g n . (P + Q )
F=
n
b) Enerjiyi dağıtan tip tamponlarla donatılmış kenetlenme tertibatı:
2.g n . (P + Q )
F=
n
Burada;
P Boş kabinin ve kabin tarafından desteklenen bileşenlerin kütlesi, örneğin, hareketli gezici
kablo parçaları, dengeleme halatları/zincirleri (varsa) vb. (kg),
Kılavuz rayları üzerinde etkili olan aşağıdaki kuvvetler, müsaade edilebilir gerilmeler ve kılavuz
rayların sehimlerinin hesaplanmasında dikkate alınmalıdır:
1) Kabin kütlesi ve bunun beyan yükü, dengeleme tertibatları, seyir kabloları, vb. veya
karşı/dengeleme ağırlığı, bunların askı noktaları ve dinamik darbe faktörlerinin dikkate alınması ve
2) Kısmi kapalı olan asansör kuyusuna sahip bina dışındaki asansör durumunda rüzgar
yükleri.
19 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Güvenlik tertibatı frenleme kuvveti, kılavuz rayları üzerinde eşit olarak dağıtılmış olmalıdır.
Not— Güvenlik tertibatı, kılavuz raylar üzerinde eş zamanlı olarak çalıştığı kabul edilmiştir
Baskı veya germe kuvveti sonucu olarak kabinin, karşı ağırlığın veya dengeleme ağırlığının dikey
kuvveti Fv, aşağıdaki formül kullanılarak uygun bir şekilde hesaplanmalıdır (değerlendirilmelidir).
k1 .g n .(P + Q )
Fv = + (M g .g n ) + Fp Kabin için
n
k1 .g n .(P + q.Q )
Fv = + (M g .g n ) + Fp Karşı Ağırlık için
n
k1 .g n .(P + q.Q )
Fv = + (M g .g n ) + Fp Dengeleme ağırlığı için
n
Kuyu boşluğunda veya askıda desteklenmiş kılavuz raylarda (kuyu tepesinde sabitlenmiş):
Fp =nb.Fr
1
Serbestçe askıda kılavuz raylarda (sabitleme noktası olmayan: Fp = nb .Fr
3
Burada,
Fp Bir kılavuz rayda bulunan tüm konsolların kuvvetiyle itme (betonun çekilmesinin veya
binanın normal oturması nedeniyle) , (N),
k1 Çizelge 1 göre darbe faktörü (kılavuz rayı üzerinde güvenlik tertibatı etki etmemesinde
k1 = 0),
P Boş kabinin ve örneğin, kabin, seyir kablosu, dengeleme halatları/zincirleri (varsa), vb. nın
parçaları gibi kabin tarafından desteklenen bileşenlerinin kütlesi, kilogram (kg),
| 20
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Not— Fp; desteklenmiş bir kılavuz ray yolu boyuna, sabitlemelerin, konsolların sayısına ve
klipslerin tasarımına bağlıdır. Küçük seyirler için binanın (ahşaptan yapılmamışsa) oturma etkisi
azdır ve konsolların elastisitesiyle absorbe edilebilir. Kaymayan klipslerin kullanılması, ortak
uygulamadır.
Seyir yüksekliği 40 m’yi geçmeyen durumlar için Fp kuvveti, formülde ihmal edilebilir. Tasarım,
binanın çekmesine müsaade edecek sabitleme elemanlarına bağlı olan kılavuz rayları üstü ve/veya
altı yeterli açıklıklara müsaade etmelidir.
TS EN 20 Ek E de belirtildiği gibi ;Bina yapısı, asansör donanımı nedeniyle maruz kalınan yüklere
ve kuvvetlere dayanacak şekilde inşa edilmiş olmalıdır. Özellikli uygulamalar için bu standardda
farklı bir şekilde belirtilmemişse, bu yükler ve kuvvetler:
— Statik kütlelerden kaynaklanan değerlerdir ve
— Hareketli kütlelerden ve bunların acil durum müdahalelerinden oluşan değerlerdir. Bu dinamik
etki, 2 faktörüyle temsil edilmektedir.
21 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
NOTLAR
1. Bu hesap yönteminde seçilen ve kullanılan değerler binaya monte edilecek asansörlerin asgari
şartlarını tespit etmektedir. Asansör firması bu şartların altına inmeden daha iyi özelliklerde
asansör yapmakta serbesttir.
2. Tablolarda verilecek olan değerler asansörün yaklaşık özelliklerini tespit etmekte olup asansör
uygulama projesi sırasında bu değerlerin altında olmayan TS değerleri kullanılacaktır.
| 22
BÖLÜM 3
ASANSÖR AVAN PROJESİ
ASANSÖR SINIFLANDIRILMASI
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
a) 450 kg beyan yüklü kabinler yalnız insan ve refakatçi personel hariç bir tekerlekli sandalye
taşımak için kullanılabilir.
b) 630 kg beyan yüklü kabinler tekerlekli sandalyeli insan taşımaya ek olarak refakatçi içinde
kullanılabilir, (fakat tam hareket serbestliği sağlamaz örneğin, tam bir dönüş gibi)
c)1000 kg beyan yüklü kabinler, a ve b şıklarında belirtilenlerin yanı sıra tutamakları sökülebilen
sedyelerin, tabutların ve mobilyaların taşınması için de kullanılabilir.
Sınıf I asansörleri için Kabinlerin Fonksiyonel Boyutlar, Asansör Kuyusu ve Makina Dairesi
Boyutları Çizelge -2 ve Çizelge 3’de, Asansör Kabin İç Boyutları Tablo –11 Tablo -12 ve Tablo -
13’de,Çeşitli Boyutlardaki Asansör Kuyularına Uygun Boyuttaki Kabinlerin Yerleştirilmeleri Şekil —
4’de verilmiştir.
3.0.2. SINIF II Asansörleri (TS ISO 4190-1/Haziran 2014)
Esas olarak insan taşımak için tasarımlanan, ancak gerektiğinde yük de taşınabilen asansörler.
Not - Bu asansörler, Sınıf I, Sınıf III ve Sınıf VI asansörlerinden esas olarak kabin iç donanımı
bakımından farklıdır.
Sınıf II asansörlerinin boyutları, Sınıf I veya Sınıf VI asansörlerine ait boyutlar arasından
seçilmelidir. Özellikle konutlarda kullanılan 1000 kg beyan yüklü asansörlerin boyutları ve/veya
Sınıf III asansörleri bu amaç için kullanılmalıdır.
Sınıf II asansörleri için Kabinlerin Fonksiyonel Boyutlar, Asansör Kuyusu ve Makina Dairesi
Boyutları Çizelge -2 ve Çizelge 3’de, Asansör Kabin İç Boyutları Tablo –11 Tablo -12 ve Tablo -
13’de,Çeşitli Boyutlardaki Asansör Kuyularına Uygun Boyuttaki Kabinlerin Yerleştirilmeleri Şekil —
5’de verilmiştir.
c) 1600 kg beyan yüklü asansörlerin kabinleri, esas olarak 900 mm x 2000 mm boyutlarındaki
hastane yataklarının (tıbbî yardım cihazları hariç) ilgili görevlilerle birlikte taşınması için uygundur,
Sınıf III asansörleri için Kabinlerin Fonksiyonel Boyutlar, Asansör Kuyusu ve Makina Dairesi
Boyutları Çizelge -4’de,Çeşitli Boyutlardaki Asansör Kuyularına Uygun Boyuttaki Kabinlerin
Yerleştirilmeleri Şekil —7’de verilmiştir.
.
| 24
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Sınıf IV asansörleri için Kabinlerin Fonksiyonel Boyutlar, Asansör Kuyusu ve Makina Dairesi
Boyutları Çizelge -2 ve Çizelge 3’de, Asansör Kabin İç Boyutları Tablo –11 Tablo -12 ve Tablo -
13’de,Çeşitli Boyutlardaki Asansör Kuyularına Uygun Boyuttaki Kabinlerin Yerleştirilmeleri Şekil —
6’de verilmiştir.
.
Bu asansör, bu iş için gerekli şartlara uygun olmalı ve aşağıdaki sembol ile işaretlenmelidir.
Yük asansörlerinde yükleme forklift veya diğer araçlarla yapılacaksa, asansörün tasarımı kabinin
içine girecek herhangi bir aracın ağırlığının getirdiği ilave yükü hesaba katmalıdır. Bu kabin
boyutlarının artırılmasını gerektirmez, fakat aracın tekerlekleri tarafından oluşan büyük yerel yükleri
karşılamak için taşıma eşiklerine gerek olup olmadığı göz önüne alınmalıdır. Kabini, kılavuz ray
yapısını, vb. Takviye etmek gerekli olabilir.
25 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Asansörlerin binaya montajı için kuyu, düşey kenarları ve tabanlarını kuyu tabanı ve kuyu tavanının
oluşturduğu paralel kenarlı bir dikdörtgen prizma ile çevrelenmiş serbest bir hacme sahip olmalıdır.
Karşı ağırlıkta güvenlik tertibatı gerektiğinde, burada tanımlanan derinlik veya genişlikler 200
mm’ye kadar artırılabilir.
Hidrolik Asansörler için genel olarak en fazla ikili asansör gurubu tavsiye edilir.
Sınıf I Asansörlerinde asansör sahanlığının duvardan duvara, kabin derinlikleri yönünde ölçülen en
küçük derinliği, gurup içindeki derinliği en fazla olan kabinin derinliğine eşit olmalıdır. Ancak, özürlü
kişilerin kullandığı asansörlere sahanlıkların derinlikleri en az 1500 mm olmalıdır.
Sınıf II, Sınıf III ve Sınıf VI asansörlerinde asansör sahanlığının karşılıklı duvarları arasındaki
mesafe, en az karşılıklı olan asansör kabinlerinin derinliklerinin toplamına eşit olmalıdır. Sınıf III
hariç asansör guruplarında, bu mesafe 4500 mm’den fazla olmamalıdır.
Elektrikli asansörler için makine dairesinin asansör kuyusunun üstünde düzenlenmektedir. Ancak
günümüz teknolojisinde binanın tasarımını göz önüne alarak makine dairesi kuyu dibinde ve kuyu
içinde de olabilmektedir. Hidrolik asansörler için ise makine dairesi tercihen binanın aşağı kısmında
kuyunun yanına veya arkasına yerleştirilmelidir. Makine dairesi yeterince havalandırılmalıdır.
| 26
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
3.1.5.1.2. Genişlik
Gerçek boyutlar, en az toplam alan için öngörülene eşit bir taban alanı sağlamalıdır.
Ortak makine dairesinin en küçük genişliği, ortak kuyunun toplam genişliği ile kendi ihtiyacı en
büyük olan asansöre uygun yan uzantının toplamına eşit olmalıdır.
3.1.5.1.3. Derinlik
Gerçek boyutlar, en az toplam alan için öngörülene eşit bir taban alanı sağlamalıdır.
Ortak makina dairesinin en küçük genişliği, ortak kuyunun toplam genişliği ile kendi ihtiyacı en
büyük olan asansöre uygun yan uzantının toplamına eşit olmalıdır.
3.1.5.1.3. Yükseklik
Ortak makina dairesinin en küçük yüksekliği, en büyük yüksekliğe sahip makina dairesinin
yüksekliğine eşit olmalıdır. Makina dairesi yükseklikleri mevcut millî mevzuata uygun olmalıdır.
3.1.5.2. Sınıf I (Özellikle konutlara tesis edilecekler hariç), Sınıf II, Sınıf III ve Sınıf VI
Asansörleri
3.1.5.2.1. Semboller
Boyutları belirtmek için aşağıdaki semboller kullanılmıştır:
27 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Asansör sayısının tek olması durumunda, n bir üst çift sayıya yuvarlanır.
3.1.5.2.4. Yükseklik
Ortak makine dairesinin en küçük yüksekliği, en büyük yüksekliğe sahip makine dairesinin
yüksekliğine eşit olmalıdır.
Makina dairesi boyutları, Çizelge 3 ve Çizelge 4'te belirtildiği gibi olmalıdır. Makina dairesi
yükseklikleri mevcut millî mevzuata uygun olmalıdır.
Her iki asansör için ortak bir makina dairesi yapılması tavsiye edilir.
Makina dairesi taban alanı aşağıdaki gibi olmalıdır:
a) Aynı beyan yüküne sahip iki asansör: Ortak makina dairesi taban alanı en az, tekli asansör
kuyusunun arkasına yerleştirilmiş makina daireleri için gerekli en küçük alanların toplamına eşit
olmalıdır.
b) Farklı beyan yüklerine sahip iki asansör: Ortak makina dairesi taban alanı en az, tekli asansör
kuyusunun arkasına yerleştirilmiş makina daireleri için gerekli en küçük alanların toplamı ile iki
asansörün kuyu alanlarının farkının toplamına eşit olmalıdır.
Uygulanan standart serisine göre kabin kişi kapasitesi kabin beyan yükünün yukarıda verilen
değerlere bölünmesiyle çıkan sonucun tamsayısı alınarak bulunur.
Örnek Hesap 1: Kabin alanı 1,20 m2 olan bir elektrik tahrikli asansörde; TS EN 81-20 Çizelge 6’ya
göre,
400 kg 1,17 m2
X kg 1,20 m2
450 kg 1,30 m2
| 28
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
6 1,17
7 1,31
412 kg
Ayrıca ~ 5,5 ~ 5 kişi olarak bulunur. ( Aşağı tam sayıya yuvarlanır.)
75 kg
Buradan 1,20 m2 ‘lik kabin alanında, insan sayısı 6 kişi olarak bulunur. Dolayısıyla tasarımcı
5 kişi 412 kg
6 kişi 450 kg olarak yapabilir.
ÖNEMLİ NOT: Beyan edilen yük ile beraber, asansörün tasarımı bu doğrultuda yapılması
gerekmektedir. (Güvenlik tertibatı, T1-T2, Karşı Ağırlık Dengesi, Mukavemet hesapları vb.)
Örnek Hesap 2: Kabin alanı 3,40 m2 olan bir elektrik tahrikli asansörde; TS EN 81-20 Çizelge 6’ya
göre,
1500 kg 3,40 m2
20 3,13
Buradan 3,40 m2 ‘lik kabin alanında, insan sayısı 22 kişi olarak bulunur. Dolayısıyla tasarımcı
20 kişi 1500 kg
21 kişi 1575 kg
22 kişi 1650 kg olarak yapabilir
29 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Örnek Hesap 3: Kabin alanı 1,80 m2 olan bir elektrik tahrikli asansörde; TS EN 81-20 Çizelge 6’ya
göre,
675 kg 1,75 m2
X kg 1,80 m2
750 kg 1,90 m2
10 1,73
11 1,87
700 kg
Ayrıca ~ 9,3 ~ 9 kişi olarak bulunur. ( Aşağı tam sayıya yuvarlanır.)
75 kg
Buradan 1,80 m2 ‘lik kabin alanında, insan sayısı 10 kişi olarak bulunur. Dolayısıyla tasarımcı
9 kişi 700 kg
10 kişi 800 kg olarak yapabilir
Kullanılabilir en
Beyan yükü Kullanılabilir en büyük Beyan yükü (kütle)
büyük kabin alanı
(kütle) kg kabin alanı (m2) kg
(m2)
100(1) 0,37 900 2,20
180(2) 0,58 975 2,35
225 0,70 1000 2,40
300 0,90 1050 2,50
375 1,10 1125 2,65
400 1,17 1200 2,80
450 1,30 1250 2,90
525 1,45 1275 2,95
600 1,60 1350 3,10
630 1,66 1425 3,25
675 1,75 1500 3,40
750 1,90 1600 3,56
800 2,00 2000 4,20
825 2,05 2500(3) 5,00
| 30
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Tablo – 11 TS EN 81-20 ‘e göre kullanılabilir kabin alanı, beyan yükü, kabindeki insan sayısı
3.1.6.2. Hidrolik tahrikli yük taşımada kullanılan asansörlerde, kabinin kullanılabilir alanı, Tablo 11
de belirlenmiş değerden daha büyük olabilir, ancak, beyan yükü karşılaştırmasına ilişkin Tablo
12’den belirlenmiş değeri aşmamalıdır.
Tablo – 12 TS EN 81-20 ‘e Beyan yükü ve kabin kullanılabilir azami alanı (hidrolik tahrikli yük
taşıma asansörleri için)
Kullanılabilir en Kullanılabilir en
İnsan İnsan
küçük kabin alanı küçük kabin alanı
sayısı sayısı
(m2) (m2)
1 0,28 11 1,87
2 0,49 12 2,01
3 0,60 13 2,15
4 0,79 14 2,29
5 0,98 15 2,43
6 1,17 16 2,57
7 1,31 17 2,71
8 1,45 18 2,85
9 1,59 19 2,99
10 1,73 20 3,13
31 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Çizelge –2 Sınıf I, Sıınıf II ve Sınıf VI asansörleri – Baş yüksekliği, kuyu derinliği, kabin ve kapı
yüksekliği boyutları
| 32
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Beyan Yükü
Paremetre Beyan Hızı V
1275 kg 1600 kg 2000 kg 2500 kg
Kabin Yükseklik h4 (mm) 2300
Kabin ve Durak Kapıları Yükseklik h3 (mm) 2100
0,63 m/s 1600 1800
1,00 m/s 1700 1900
Kuyu Dibi 1,60 m/s 1900 2100
derinliği, d3
2,00 m/s 2100 2300
2,50 m/s 2500
0,63 m/s 4400 4600
1,00 m/s 4400 4600
Kuyu Üst 1,60 m/s 4400 4600
Boşluğu, h1
2,00 m/s 4600 4800
2,50 m/s 5400 5600
0,63 m/s’den Yüzey A (m²) 25 27 29
2,50 m/s’ye
Makina Dairesi a
kadar Genişlik b4 (mm)
b 3200 3500
Derinlik d4 (mm)
b
5500 5800
a Şantiye şartları ve milli mevzuat değişiklik makina dairesi boyutları gerektirebilir (b 4 ,d4 , h2)
b b4 ve d4 en küçük değerlerdir. Gerçek boyutlar en az A ‘ya eşit bir taban alanı sağlamalıdır.
Genel kullanım ve yoğun kullanım asansörleri için standart olmayan konfigürasyon .
33 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Ölçüler mm’dir.
Not – Yerel Pazar şartlarını karşılamak için değişik giriş düzenlemeleri de tedarik edilebilir. Bu değişikliklerin kuyu
boyutları üstünde bazı etkileri olabilir.
Çizelge –5 Sınıf IV asansörleri - Fonksiyonel boyutlar – A Serisi: Yatay hareket eden sürmeli kapılar
Çizelge –6 Sınıf IV asansörleri - Fonksiyonel boyutlar – A Serisi: Düşey hareket eden sürmeli kapılar
| 34
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Ölçüler mm’dir.
Not 1 – Şantiye şartları ve milli mevzuat makine dairesi boyutlarını ve cihaz açıklıklarını belirler.
Not 2 – Yerel Pazar şartlarını karşılamak için değişik giriş düzenlemeleri de tedarik edilebilir. Bu değişikliklerin
kuyu boyutları üstünde bazı etkileri olabilir.
Çizelge – 7 Sınıf IV asansörleri - Fonksiyonel boyutlar – B Serisi: Yatay hareket eden sürmeli
kapılar
35 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Ölçüler mm’dir.
Not 1 – Şekil – b.2’deki kapı tipleri kullanıldığında, döşemeler arasındaki en küçük mesafe için asansör
firmalarına danışılır.
Not 2 – Şantiye şartları ve milli mevzuat makine dairesi boyutlarını ve cihaz açıklıklarını belirler.
Not 3 – Yerel Pazar şartlarını karşılamak için değişik giriş düzenlemeleri de tedarik edilebilir. Bu değişikliklerin
kuyu boyutları üstünde bazı etkileri olabilir.
Çizelge –8 Sınıf IV asansörleri - Fonksiyonel boyutlar – B Serisi: Düşey hareket eden sürmeli
kapılar
| 36
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
37 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
| 38
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
39 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
| 40
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Ölçüler mm’dir.
41 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Not 1 - Daha büyük kuyu ölçülerine sahip olduklarından 2,5 m/s’den 6,0 m/s’ye kadar (6,0 m/s
dâhil) hızlara uygun asansörler.
2- sembolü ile işaretlenmiş asansörler tekerlekli sandalye için tam hareket serbestliği sağlarlar
(tam hareket serbestliğinin asgarî şart olduğu ülkeler için).
Ölçüler mm’dir.
| 42
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Not 3 - * sembolü ile işaretlenmiş asansörler tekerlekli sandalye için tam hareket serbestliği
sağlarlar (tam hareket serbestliğinin asgarî şart olduğu ülkeler için).
Not 4 - Şekillerde karşı ağırlıkların gösterilmiş olmasına rağmen boyutlar tahrik sisteminden
bağımsız olarak bütün asansörlere uygulanır.
Not 5 - Merkezden açılan kapılı 1275 kg’lık asansör benzer kapı dizaynına sahip bir grup ile birlikte
kullanılır ve 600 mm x 2000 mm ölçülerinde sedyenin yerleşmesine müsaade eder.
a Yatak boyutları 900 mm x 2000 mm
b Yatak boyutları 1000 mm x 2300 mm
c Yatak boyutları 1000 mm x 2300 mm, ilâve cihazlar ile
43 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
| 44
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
45 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
| 46
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Şekil – 11 Sınıf IV – Yük asansörlerinin Kuyu Ve Kabin Ölçüleri A Serisi : Yatay hareket eden
sürmeli kapılar (bir veya iki giriş, Tip 1 ve Tip 2)
47 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Şekil -12 Sınıf IV – Yük asansörleri İçin Kuyu Ve Kabin Boyutlandırması A Serisi: Yatay hareket
eden sürmeli kapılar (bir veya iki giriş, Tip 1 ve Tip 2) (devamı)
| 48
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Şekil – 13 Sınıf IV – Yük asansörleri İçin Kuyu Ve Kabin Boyutlandırması A Serisi: Düşey hareket
eden sürmeli kapılar (bir veya iki giriş, Tip 4, Tip 5 ve Tip 6 )
49 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Şekil – 14 Sınıf IV – Yük asansörleri İçin Kuyu Ve Kabin Ölçüleri B Serisi: Yatay hareket eden
sürmeli kapılar (giriş Tip 3)
| 50
Şekil – 15 Sınıf IV – Yük asansörleri için Kuyu Ve Kabin Ölçüleri B Serisi: Düşey hareket eden
sürmeli kapılar (Giriş Tip 4, Tip 5 ve Tip 6)
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
BÖLÜM 4
ASANSÖR AVAN PROJESİ
ÖRNEK PROJE
| 52
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
PROJEYİ HAZIRLAYAN
Seyir
Tahrik Durak Kabin
SINIFI ASANSÖR ADETİ KAPASİTE(KG/KİŞİ) HIZ(m/s) Mesafesi Motor Gücü
Cinsi Sayısı Ölçüleri
(m)
I ELEKTRİKLİ 1 1125 KG /15 KİŞİ 1.6 10 27 1,2x2,1 m 22 kW
I ELEKTRİKLİ 1 450 KG /6 KİŞİ 1.6 10 27 1,0x1,25 m 7,5 kW
53 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
10 Katlı bir binanın her katında 4 daire, her dairede 1 yatak odası ve 2 adet oturma odası vardır.
Binanın katlar arası mesafesi 3 metre, kat kapısı ortadan açılan 900 mm genişlikte kapı seçilmiştir.
Bu binaya ait trafik hesabı yapılarak asansör sayısı hesaplanmıştır.
4.2.1. Binada bulunan insan sayısının tespiti
Her bir dairenin ilk yatak odası için 2 kişi, diğer her oda için 1 kişi, trafik hesabında dikkate alınır.
Buna göre her daire için 4 kişi,
Her katta (c) = 4x4 = 16 kişi
Binadaki bulunan sürekli kişi sayısı = b = 16x9 = 144 kişi
Bu sayıya kişi artış oranını eklediğimizde,
b 200 kişi = 30
B = 144 + (0,30 . 144) =188 kişi
| 54
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
5.60.p 5.60.4,8
R2 = = = 13,9
TR 103,567
Reş = R1 + R2 ≥ B . k
1 1 1 1 1
= + = + = 0,0163 𝑇𝑇𝑅𝑅𝑅𝑅ş = 61,35 𝑠𝑠
𝑇𝑇𝑅𝑅𝑅𝑅ş 𝑇𝑇𝑅𝑅1 𝑇𝑇𝑅𝑅2 149,9955 103,567
Planlı alanlar tip imar yönetmeliği gereğince 1,6 m/s hızında 1 adet 1125 kg asansör ve 1
adet 450 kg asansör yapılması uygundur.
k1 .gn . (P + Q) 2.9,81
. (800 + 1125)
PR = = = 18884 N
n 2
Karşı ağırlık kılavuz raylarına gelen düşey kuvvet (Pk) ; karşı ağırlıkta güvenlik tertibatı
olmadığından hesaplanmamıştır.
55 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
N1=(1/0,4).[(1125.1,6)/(2.102)]=22 kW
N2=(1/0,5).[(450.1,6)/(2.102)]=7,05 kW
SONUÇ
Kapasitesi = 6 kişi – 450 kg Hızı = 1,6 m/s Durak Adedi = 10
Motor Gücü = 7,5 kW
Yukarıda özellikleri verilen 1 adet elektrikli insan asansörü tesis edilecektir.
Kapasitesi = 15 kişi – 11250 kg Hızı = 1,6 m/s Durak Adedi = 10
Motor Gücü = 22 kW
Yukarıda özellikleri verilen 1 adet elektrikli insan asansörü tesis edilecektir.
Not: Asansörlere ait motor gücünün imalatçı kataloglarında yer alan kapasite değerine göre
seçilmesi tavsiye edilir.
| 56
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Çizim –1 Karşı Ağırlığın Arkada Olması Halinde Kuyu Tabanına ve Raylara Gelen Kuvvetler
57 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Çizim –2 Karşı Ağırlığın Yanda Olması Halinde Kuyu Tabanına ve Raylara Gelen Kuvvetler
X : Kuyu Genişliği
Y : Kuyu Derinliği
RA1 : Kılavuz Raylar Arası Mesafe
RA2 : Karşı Ağırlık Rayları Arası Mesafe
PR : Kılavuz Raylara Gelen Kuvvet
PK : Karşı Ağırlık Raylarına Gelen Kuvvet
P1 : Kabin Tamponuna Gelen Kuvvet
P2 : Karşı Ağırlık Tamponuna Gelen Kuvvet
| 58
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Çizim –3 Karşı Ağırlığın Arkada Olması Halinde Asansör Kuyusu Yatay Kesiti
59 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Çizim –4 Karşı Ağırlığın Yanda Olması Halinde Asansör Kuyusu Yatay Kesiti
| 60
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
Çizim –5 Asansör Kuyusu Düşey Kesiti - Yandan Görünüş (Karşı Ağırlık Arkada)
KD : Kuyu Derinliği
K : Kapı Yüksekliği
SM : Seyir Mesafesi
H : Kuyu Üst Betonu ile Makine Dairesi Tavanı Arasındaki Mesafe
t : Kuyu Üst Betonu Yüksekliği
61 |
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
KY : Kat Yüksekliği
Q : Son Kat Yüksekliği
| 62
ASANSÖR AVAN PROJESİ HAZIRLAMA TEKNİK ESASLARI
A - A KESİTİ
Ölçek : 1/101/20 olmalıdır.
63 |