VEZNI ELEMENTI

- veza između mobilne proteze i zuba uspijeva primjenom lijevanih uporišnih i retencijskih elemanata, ali
oni moraju bit debeli i nisu estetski lijepi pa se traže drugi izbori

PODJELA GOTOVIH VEZNIH ELEMENATA S OBZIROM NA NJIHOV SMJEŠTAJ

- dva dijela, moguće spojiti i razdvojiti
- najčešće povezuju djelomičnu protezu s fiksnim krunama i mostovima
s obzirom na smještaj razlikuju se slijedeći:
1. intrakoronarni
2. ekstrakoronarni
3. interkoronarni
4. intraradikularni

INTRAKORONARNIH VEZNI ELEMNT

- unutar krune na uporišnim zubima
- sastoje se od matrice i patrice koje se spajaju u ustima i obe se nalaze u lijevanoj kruni
- služe za retenciju i podupiranje djelomične proteze, mostova na skidanje i fiksnih mostova
- intrakoronarna veza T - kruta veza, kada oslabi može se ponovno aktivirati
- koristi se za retenciju djelomičnih proteza i mostova na skidanje - retencija se
postiže frikcijom koja je najvećim dijelom ovisna o dodrinim površinama matrice i patrice, njezina snaga
ovisi o dodirnim površinama
- intrakoronarna veza H - mobilne djelomične proteze i fiksni mostovi -jača frikcija nego T
- kod kombiniranih matrica je na fiskom dijelu, a patrica ugrađena u protezi

s obizrom na način na koji se postiže retencija imamo 2 vrste veznih elemanta:

1. intrakoronarne veze gdje se retencija postiže frikcijom
2. intrakoroanre veze gdje je retencija pojačana mehainčkim zabravljivanjem

Stern G/L i Mccollum su grupe veza sa slovom H - retiniraju frikcijom

Kod Crismani je patrica rascijepljena što omoguće zabravljivanje

- oblik i veličina zuba određuje širinu i dužinu (visinu) intrakoronarnog etečmena - potrebno 4 mm
vertikalnog prostora

- s gledišta statike i aksijalnog prijenosa opterećenja intrakoroanrni etečmeni su idealni jer se

opterećenje prenosi paralelno s uzdužnom osi međutim nedostatak je gubitak retencije kao posljedice
trošenja legure
- ovdje imamo i manju mogućnost skupljanja hrane, čišćenje je lako

POMOĆNI RETENCIJSKI ELEMENTI

- mali zubi s niskim krunama nemanju dovoljan prostor (4mm) za postavu veznih elemenata što je
dovelo do stvaranja pomoćnih elemenata kako bi se povećala snaga retencije
- dodani su klipovi sa spiralnim oprugama i vijci
- Schartzmann intrakoronarni - u patricu je ugrađen klip sa spiralnom oprugom koji onda dodirom s
određenim mjesto na matrici ostvaruje retneciju - retencija djelomičnih proteza i mostova na skidanje
- elementi s dodatnim pomoćnim elemntima zahtjevaju češće popravke pa im je to minus i više mjesta
zahtjevaju
- primjenjuju se u izradi fiksnih mostova i djelomičnih proteza s umetnutim sedilma i djelomičnih proteza
s jednostrano i dvostrano produženim sedilima
- zamjenjuju okluzijski upirač, retencijski i stabilizacijski krak kvačice
predosti intrakoronarnih u odnosu na kvačice
1. bolja estetika
2. retencija ne ovisi o obliku krune uporišnih zuba
3. bolja stabilizacija tj. opiranje horizontalnih i rotacijskih sila
4. lakše namještanje proteze uz minimalan pritisak na uporišne zube

nedostaci:
1. više brušenja zuba
2. viša cijena

EKSTRAKORONALNI VEZNI ELEMENTI

- cijeli mehanizam smješten izvan kontrue lijevane krune na uporišnom zubu i okrenut prema sedlu
- manji opseg brušenja zuba
- nedostatak je prijenos sila koji nije parelaln s uzdužnom osi zuba pa su potrebna 2 zuba za smještaj
- za stabilizaciju treba koristiti ručicu lingvalno
- velik nedostak je i oralna higijena jer se hrana može zavući ispod samog elementa
grupa sredstava veze smještenih izvan strukture lijevane krune:
1. šarnirski vezni elemti koji su kruti
2. rezilijentni vezni elemnti koji omogućuju kretenj

Šarnirski vezni elementi

- koristi se za retenciju jednostrano produženih sedala u obe čeljusti što nadomještaju dva ili tri
izgubljena prirodna zuba
- retencija se aktivira spajanjem patrice i matrine, a ostvaruje se pritiskom spiralne opruge na klip

Rezilijentni ekstrakoronalni vezni elemnti

- Dalbo je tipičan predstavnik, sastoji se od patrice (prečke) u obliku slova T koja se produžuje u L i
završava zglobnom kuglom
- patrica je spojena sa zubom
- matrica ima oblik cilindra koji je gore zatvoren, sa strane rascijepljen, a dolje otvoen, u gornjem djelu
smještena je spiralna opruga. nalazi se na protezi i kada se spoji s patricom obuhvaća prečku i zglobnu
vezu
- spiralna opruga omgoućava iznos vertikalne translacije i šarnirsku kretnju između njezinih djleova
Ceka vezni element
- matrica okruglog oblika povezana sa zubom, a patrica povezana s protezom
- pstoje dva osovne M2 I M3
- za retenciju proteza s produženim sedlima koriste se ekstrakoronarni ceka elementi za rezilijentnom
patricom
- prilikom cementrianja i laboratorijske izrade potrebno koristiti držač prostroa zbog vertikalnog
pomicanja

Kopčaste veze
- patrice smještene na lijevanoj kapici s kolčićem dok je matrica ugrađena u protezu
- kada imamo mali broj preostalih zubi

Retencijski cilindar po Gerberu

- izrađuju se u dva temljna oblika, jedan omogužćava krutu vezu djelomične proteze sa uporišnim
zubom, a drugi omogućava vertikalnu translaciju
- koristi ese za retenciju djelomičnih protzeza, pokrovnih proteza i mostova na skidanje
- matrica i patrica se međusobno povezuju na principu kopče

Dalbo cilindar
- djelomične i pokrovne proteze
- matrica ima rascijepljen plašt koji osigurava dugotrajnu retenciju frikcijom
- za pokrovnu protezu za retenciju koristimo rezilijenti oblik dalbo cilindra, a to se postiže postavom
montažne pločice pomoću koje se između patrice i matrice osigurava prostor koji dozvoljava početnu
vertikalnu translaciju
- ako se koristi više dalbo cilindarskih veza, one moraju biti paralelne kako bi se omogućilo nesmetano
namještanje proteze, to radimo paralelometrom

Retencijska veza po Rothermannu

- dva oblika, kruti i rezilijentni
- matrica ima oblik prstena i obuhvaća matricu tako da zauzima malo prostroa
- omogućuje vertikalnu translaciju i primjenjuje se kod pokrovnih proteza, za njen smještaj treba malo
prostroa

- kopčaste veze najčešće se primjenjuju u izradi pokrovnih proteza, pogotovo u dnonjoj čeljusti kada su
preostala dva zuba
- ta dva zuba su najčešće očnjaci, oni idu preko okluzijske ravnine pa otežavaju usposavljanje dobre
okluzije te se oni moraju devitalizirati i skratiti - tu se dobiva povoljniji prijenos opterećenja, bolja
retencija i stabilizacija proteze
- pokrovna proteza porkvia sve površine kao i totalna, veća površina koju pokriva znači manje resorpcije
kosti
- prednost kopčastih veza je što se za retenciju može korisiti samo jedan zub
- nedostatak kopčastih veza je što se često pretjerano pomiču sa samog ležišta

Adhezivne (lijepljene) ekstrakoronalne veze