Limba Si Literatura Romanagimnaziu

Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
_apara eatcjcichnda pabtru

pab tru dcbscinjmram mdlnzn ț
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =

_APA_A EAZCJCICHNDA PABZ_Q DCBTCINJM_AM MDLNVNȖNNIC_ MBQIQN

ȜDCIM_ ?0=> — ?0?0
Ą Jnsdnpinbm ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ dimsaia m W-m — m WNNN-m,

b
ï mbui Ȟdcimr ?0?0 — ?0?=
e
c
r
m TDCP
r
u
t
m Tdcpui mdastun jcdueabt asta raeajnaram jadmimfaicr mpĄruta im sgïrȞntui mbuiun Ȟdcimr
r
a
t ?0=> — ?0?0 dm uremra m pmbjaenan ja Dcvnj-=> âbtra durrnduiueui cgndnmi (prchrmem ȞdcimrĄ) Ȟn
n
i
n dai mpindmt (cparmțncbminzmram prchrmean), cgarnbju-sa, ja msaeabam, suhastnn ja dcbscinjmra m
Ȟ dcepatabțaicr jcoïbjnta (durrnduiueui mtnbs).
m
o Jcdueabui vm ureĄrn6
e
n • njabtngndmram dcepatabțaicr dmra traouna raeajnmta âb gnadmra mb Ȟdcimr jnb dndiui
I hnebmznmi;
•
• prcpubaram ja ntaen pabtru avmiumram
cgarnram ja suhastnn/radcembj nbnțnmi
Ąrn prmdtnda jaĄmdtnvnt
pabtruĄțgnadmra mb ja stujnu;
n raeajnmia/ja raduparmra.
MTPADZA HABA_MIA
Âb vajaram raduparĄrnn durrnduiueuiun baraminzmt âb mbui Ȟdcimr ?0=> — ?0?0 Ȟn m raeajnarnn
jadmimfaicr âbtra durrnduiueui cgndnmi Ȟn dai mpindmt, asta radcembjmt Ą pmrdurharam, ja dĄtra gnadmra
prcgascr, m tran pmȞn.
Mbminzm Mbminzm Nepiaeabtmram

durrnduiueuiun durrnduiueuiun durrnduiueuiun -
nbtabțncbmt- raminz
raminzmt
mt -
mbminzm prcnadtmram
prchrmeaicr mbminzm razuimtaicr mdtnvntĄțnicr
Ȟdcim
Ȟdcimra
ra Ȟn m avmiuĄrnn raeajnmia/ja
pimbngndĄrnicr nbnțnmia raduparmra
Pmsui = Mbminzm durrnduiueuiun nbtab țncbmt — mbminzm prchrmeaicr Ȟdcimra Ȟn m pimbngndmrnicr

Âb parncmjm mbtarncmrĄ ravabnrnn aiavnicr im dursurn âb mbui Ȟdcimr ?0?0 — ?0?=, gnadmra
prcgascr vm mbminzm gaiui âb dmra m gcst pmrdurs Ą prchrmem ȞdcimrĄ âb mbui Ȟdcimr pradajabt pabtru
m stmonin dmra jnbtra dcepatabța bu mu gcst sugndnabt strudturmta im bnvaiui gnad Ąran dimsa im dmra m
prajmt. Asta pcsnoni dm âb mbui Ȟdcimr tradut sĄ gn gcst sntumțnn gcmrta jnvarsa âb Ȟdcinia jnb țmrĄ6 sĄ gn
gubdțncbmt gcmrta onba Ȟdcmim cb-inba smu spcrmjnd. Mu gcst Ȟn sntumțnn âb dmra aiavnn bu mu pmrtndnpmt

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?

jaicd im mdasta dursurn Ȟn, âb mdasta dcbjnțnn, sĄ bu mnoĄ mdlnznțnnia badasmra, baemnputïbj gn vcrom
ja dcbscinjmra, dn ja gcremra ja dcepatabța. Âb dcbsadnbțĄ, prcgascrui vm gn bavcnt sĄ hïbjamsdĄ
ecjmintĄțn ja raduparmra. JupĄ c mbminzĄ mtabtĄ m gaiuiun âb dmra s-m âbdlanmt mbui Ȟdcimr tradut,
Ą prcgascrui traouna sĄ njabtngnda dmra subt dcepatabțaia Ȟn dcbțnbuturnia mscdnmta dmra traouna
b raeajnmta/dcbscinjmta âb mbui Ȟdcimr ?0?0 — ?0?=. Asta gcmrta nepcrtmbt Ą parscbminzmram
ï
e ecjmintĄțnn ja strudturmra m dcepatabțaicr Ȟn sciuțnnia jnb prazabtui jcdueabt subt buemn
c radcembjĄrn dmra pct gn mjmptmta im sntumțnnia gcmrta jnvarsa axnstabta âb țmrĄ, pabtru dĄ prchrmem
r
m suharamzĄ c ichndĄ m conadtuiun ja stujnu dmra gmdnintamzĄ njabtngndmram dcepatabțaicr nbsugndnabt
r
u
t
strudturmta.
m
r
a
t Pabtru dĄ axparnabțaia gnadĄrun prcgascr mu gcst jngarnta, mdamst Ą atmpĄ asta ubm parscbminzmtĄ. Âb
n
i dmzui âb dmra, jnb jnvarsa ectnva, bu s-m mpindmt prnbdnpnui dcbtnbunt Ąțnn im dimsĄ, prcgascrui
n pcmta scindntm sprnfnbui dmjruiun jnjmdtnd dmra m prajmt im dimsm raspadtnv Ą âb mbui Ȟdcimr mbtarncr
Ȟ
m smu mi dcensnan eatcjnda jnb ubntmtam ja âbvĄțĄeïbt âb sdcpui njabtngndĄrnn dcbțnbuturnicr
o âbvĄțĄrnn âb rnsd.
rnsd.
e
n
I Mpcn, prcgascrui traouna sĄ mbminzaza du mtabțna prchrmem pabtru mbui Ȟdcimr ureĄtcr,
mstgai âbdït
dcepatab sĄ jnb
țaicr njabtngnda dcepatab
mbui pradajabt Ȟn țsaia Ȟn dcbțnbuturnia
Ą raminzaza mscdnmta
c pimbngndmra dmras Ąmr
âb dmra parenta
nbdiuj strudturmram
Ą mdasta mspadta,
jnstrnounbj mdtnvntĄțnia ja âbvĄțmra âb ubntĄțn ja âbvĄțmra pctrnvnta ja-m iubhui âbtrahuiun mb Ȟdcimr.
Pmsui ? Mbminzm durrnduiueuiun raminzmt — mbminzm razuitmtaicr avmiu Ąrnn nbnțnmia

JupĄ âbdaparam dursurnicr, sa vcr mpindm tasta nbnțnmia pabtru dm prcgascrui sĄ pcmtĄ
prcnadtm mdtnvntĄțnia raeajnmia smu ja raduparmra dmra sĄ dcbjudĄ im gcremram dcepatabțaicr
bastrudturmta smu pmrțnmi strudturmta âb mbui Ȟdcimr ?0=> — ?0?0, raminzïbj, âb mdaimȞn tnep, Ȟn
strudturmram dcepatabțaicr pabtru mbui Ȟdcimr ?0?0 — ?0?=.
Âb mdast sabs, sa vm mvam âb vajara6
• gcreuimram ubcr smrdnbn ja avmiumra dmra s Ą varngnda dcepatabțaia spadngnda mia
âbtrahuiun mb Ȟdcimr du c gcdminzmra pa daia dmra s-mr gn gcremt/strudturmt âb parncmjm ==

emrtna — =? nubna ?0?0;
• aimocrmram ubcr smrdnbn ja avmiumra pabtru gnadmra dcepatab țĄ spadngndĄ da traouna
eĄsurmtĄ;
• mscdnaram gnadĄran smrdnbn ja avmiumra du jasdrnptcrn ja pargcremb țĄ pa tran bnvaiurn6
enbne, eajnu, emxne.
Âb mosabțm stmbjmrjaicr ja pargcrembțĄ im bnvai bmțncbmi, gnadmra prcgascr stmoniaȞta

bnvaiurnia ja pargcremra mia smrdnbnn ja avmiumra raspadtnva (enbne, eajnu, emxne),
bu bnvaiui ja pargcrembțĄ mi dcepatabțan spadngnda.

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 4

smrdnbm ja avmiumra + jasdrnptcrn ja bnvai

dcepatabțm spadngndĄ pabtru smrdnbm ja
rĄspubsurn mȞtaptmta avmiumra
Ą

b
ï
e
c Prcgascrui vm miaha eatcjm ja avmiumra âb gubdțna ja dcepatabțaia spadngnda dmra traouna
r
m avmiumta Ȟn vm dcbstrun ub nbstrueabt ja avmiumra mjmptmt mdastcrm.
r
u
t Pmsui 4 Nepiaeabtmram durrnduiueuiun — prcnadtmram mdtnvntĄțnicr raeajnmia/ja raduparmra
m
r
a
t
n
i Avmiumram nbnțnmiĄ vm ravaim dcepatabțaia spadngnda bastrudturmta smu pmr țnmi strudturmta mia
n gnadĄrun aiav. Pcrbnbj ja im razuitmtaia avmiu Ąrnn, prcgascrui vm dcbstrun mdtnvnt Ąțn ja âbvĄțmra âb
Ȟ
m vajaram strudturĄrnn dcepatabțaicr du mfutcrui dcbțnbuturnicr mscdnmta.
o
e
n
I
mvïbj
Pabtru raduparmram jadmimfaicr njabtngndmta, sa vcr pimbngndm mdtnvnt Ąțn ja âbvĄțmra mvïbj
dmrmdtar raeajnmi smu ja raduparmra dmra s Ą dcbjudĄ im gcremram dcepatabțaicr bastrudturmta/
pmrțnmi strudturmta âb mbui Ȟdcimr ?0=> — ?0?0, g ĄrĄ m prafujndnm gnbmintĄțnia mbuiun Ȟdcimr ?0?0 —
?0?=. Mdasta mdtnvntĄțn rapraznbtĄ jaearsui prnb dmra aiavui asta dcbjus spra âbv Ąțmra, gcreïb-
ju-n-sa/strudturïbju-n-sa dcepatabțaia bastrudturmta. Âb mdast sabs6
• sa nbtrcjud mdtnvntĄțnia ja âbvĄțmra raeajnmia/ja raduparmra âb ubntĄțn ja âbvĄțmra pctrnvnta

jnb pimbngndmram dmiabjmrnstndĄ;
• sa varngndĄ jnb bcu bnvaiui strudturĄrnn mdaicr dcepatabța spadngnda pabtru dmra s-mu
jazvcitmt mdtnvntĄțn ja âbvĄțmra raeajnmia/ja raduparmra, nbtahrïbj smrdnbn ja avmiumra m
mdastcrm âb dcbtaxta ja avmiumra durabt Ą m dcepatabțaicr spadngnda.
pabtru
_apara eatcjcichnda pab tru dcbscinjmram mdlnzn ț
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 :

Ą Dimsm m W-m

b
ï
e
c
r Tadțnubam =
= — _apara pabtru astnemram bnvaiuiun mdlnzn țnnicr âbvĄțĄrnn im gnbaia mbuiun
m
r Ȟdcimr ?0=> — ?0?0 âb vajaram raminzĄrnn pimbngndĄrnn dmiabjmrnstnda pabtru bcui mb
u
t Ȟdcimr
m
r Prchrmem ja ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ pabtru dimsaia m NNN-m Ȟn m NW-m, mȞm due asta am
a
t
n
i strudutrmtĄ, mra im omzĄ Dmjrui dceub pabtru jazvcitmram dcepatab ț aicr
aicr ja dceubndmra âb ineom
n
Ȟ
emtarbĄ strudturmt pabtru m vmicrngndm ecjaiui dceubndmtnv-gubdțncbmi mi âbvĄțĄrnn ineonn Ȟn
m
o intarmturnn rceïba. Ja msaeabam, âbdlanaram dndiuiun prnemr im dimsm m NW-m strudturamzĄ Ȟn
e
n avmiuamzĄ dcepatabțaia-dlana pravĄzuta âb dmjrui Prcgniuiun moscivabtuiun ja dimsm m NW-m.
I
HïbjntĄ âb mdaamȞn embnarĄ, prchrmem ja hnebmznu dcbtnbuĄ jaearsui Ȟn jnradțnnia prchrmean
pabtru âbvĄțĄeïbt prnemr mtït im bnvaiui dcepatab țaicr habarmia, dït Ȟn im bnvaiui daicr spadngnda
dmra subt raminzmta âb prchrasna. Daicr pmtru dcepatab ța habarmia jnb dimsm m NNN-m Ȟn m NW-m ia vcr
dcraspubja daia dnbdn dcepatabța habarmia jnb prchrmem ja hnebmznu. Ja msaeabam, âb daam da
prnvaȞta prcgniui moscivabtuiun, dndiui hnebmznmi dcbtrnouna im mtnbharam bnvaiuiun nbtareajnmr ja
gcremra m dcepatabțaicr-dlana.
Dcepatabțm habarmiĄ = (_adaptmram ja easmfa crmia âb jnvarsa dcbtaxta ja dceubndmra) Ȟn
dcepatabțm habarmiĄ ? (Axprnemram ja easmfa crmia âb jnvarsa sntum țnn ja dceubndmra) jnb
prchrmem ja âbvĄțĄeïbt prnemr vcr stm im omzm gcreĄrnn dcepatabțaicr habarmia = (Pmrtndnpmram im
nbtarmdțnubn varomia âb jnvarsa sntumțnn ja dceubndmra prnb radaptmram Ȟn prcjudaram taxtuiun crmi)
Ȟn raspadtnv : (Qtninzmram dcradtĄ, mjadvmtĄ Ȟn agndnabtĄ m ineonn âb prcdasui dceubndĄrnn crmia Ȟn
sdrnsa) jnb dndiui hnebmznmi.
Dcepatabțm habarmiĄ 4 jnb dndiui prnemr (_adaptmram ja easmfa sdrnsa âb jnvarsa dcbtaxta
ja dceubndmra) Ȟn dcepatabțm habarmiĄ : (_ajmdtmram ja easmfa âb jnvarsa sntumțnn ja
dceubndmra) gubjmeabtamzĄ dcbstrunram dcepatabțan habarmia : ja im bnvaiui hnebmznmi. Âb pius,
dcepatabțm habarmiĄ 4 jnb prchrmem ja âbvĄțĄeïbt prnemr msnhurĄ Ȟn mdlnznțnnia badasmra
jazvcitĄrnn dcepatabțan habarmia ? (_adaptmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn) jnb dndiui
hnebmznmi. Ja msaeabam, dcepatabțm habarmiĄ : m dndiuiun prnemr vm dcbtrnoun im gcremram
dcepatabțan habarmia 4 jnb dndiui hnebmznmi.

ț nnicr

Dcepatabțm habarmiĄ 1 (Axprnemram njabtntĄțnn inbhvnstnda Ȟn duiturmia prcprnn âb dcbtaxt

bmțncbmi Ȟn nbtarbmțncbmi) pravĄzutĄ âb prchrmem ja hnebmznu vm gn strudturmt Ą mvïbj dm pubdt ja
piadmra tcmta dcepatabțaia habarmia jnb âbvĄțĄeïbtui prnemr, pradue Ȟn daiaimita pmtru
Ą
b dcepatabța habarmia jnb dndiui hnebmznmi.
ï
e Mbminzm prchrasnan dcepatabțaicr habarmia ja im dndiui prnemr im dndiui hnebmznmi asta ub
c
r jaears dmra susțnba gmptui dĄ Ȟn dcepatabțaia spadngnda pct gn rastrudturmta ja im ub bnvai im mitui.
m
r Mvmbtmfui asta Ȟn gmptui dĄ gnbmiui dimsan m NW-m prcpuba, âb gcmrta euita sntum țnn, gnxmram Ȟn
u
t
m avmiumram bnvaiuiun ja gcremra m dcepatabțaicr.
r
a
t Mocrjmram nbtuntnvĄ m euitcr dcbțnbuturn jnb prchrmem ȞdcimrĄ m dimsan m NW-m jasdlnja
n
i
n mscdnaram mdastcrm du ub spadtru imrh ja dcepatabța spadngnda. Ba vce ragarn, m Ȟmjmr, strndt im
Ȟ
m mdaia dcepatabța spadngnda dmra subt susdaptnonia ja m bu gn sugndnabt strudturmta jnb dmuzm
o
e
n âbtraruparnn dursurnicr gmțĄ âb gmțĄ Ȟn dcbtnbumram mdastcrm cb-inba, dmra s-m prcjus spra sgïrȞntui
I saeastruiun mi NN-iam mi mbuiun Ȟdcimr ?0=> — ?0?0.
Dcepatabțaia spadngnda :.= raspadtnv :.? mscdnmta dcepatabțan habarmia :, pradue Ȟn
dcepatabțm spadngndĄ =.4 Ȟn 4.1., jarnvmta jnb dcepatabțaia habarmia = raspadtnv 4 jnb dimsm m NW-m
vcr putam gn rastrudturmta âb dmjrui dcepatabțaicr spadngnda :.=, :.:. Ȟn :.1 mgarabta dcepatabțan
habarmia : jnb dimsm m W-m. Dcbțnbuturnia mscdnmta mdastcr dcepatabța subt mspadta bcn, mocrjmta
nbtuntnv, gmpt da vm badasntm micdmram ubun bue Ąr emn emra ja cra âb dimsm m W-m.
Dcepatabțaia spadngnda 4.=., 4.4. Ȟn 4.:. dmra jarnvĄ jnb dcepatabțm habarmiĄ ? vcr putam
gn rastrudurmta âb dmjrui mdtnvntĄțnicr ja âbvĄțmra dmra vcr vnzm dcepatabțaia spadngnda ?.= Ȟn ?.?.
jnb dimsm m W-m. Ja msaeabam, pabtru stujnui taxtaicr intarmra Ȟn bcbintarmra, sa pct mvam âb vajara
Ȟn mdtnvntĄțnia ja âbvĄțmra crhmbnzmta âb sprnfnbui gcreĄrnn dcepatabțan spadngnda :.?. jnb dimsm m W-
m. Mvïbj âb vajara bmturm dcbțnbuturnicr Ȟn prchrasnm dcepatabțaicr, asta pcsnoni, rĄeïbïbj im

imtntujnbam prcgascruiun, dm mbuenta dcb țnbuturn sĄ gna raiumta dlnmr Ȟn âb dimsm m WN-m.
Dcepatabțm spadngndĄ :.1. mgarabtĄ dcepatabțan habarmia : jnb âbvĄțĄeïbtui prnemr dmra
vnzamzĄ rajmdtmram ja taxta nbgcremtnva Ȟn gubdțncbmia pcmta gn strudturmtĄ âb dimsm m W-m âb dmjrui
mdtnvntĄțnicr dmra dcbtrnouna im gcremram dcepatabțan spadngnda 4.?.
_adcembjĄrn
Dcbțnbuturnia dmra vnzamzĄ duvïbtui dm pmrta ja prcpcznțna, raspadtnv prajndmtui Ȟn
suonadtui Ȟn dmra subt mgarabta dcepatabțan spadngnda =.4., 4.1 Ȟn :.= jnb dimsm m NW-m pct gn

ț nnicr

racrhmbnzmta âb dimsm m W-m Ȟn trmtmta dm pubdt ja piadmra pabtru mocrjmram mpindmtnv Ą m mdastcrm,
mtubdn dïbj sa stujnmzĄ prajndmtui varomi, raspadtnv suonadtui Ȟn gaiurnia mdastunm, dcbțnbuturn
mgarabta dcepatabțaicr spadngnda :.=, :.: Ȟn :.1. Ja msaeabam, jupĄ mocrjmram mpindmtnvĄ m
Ą
b mdastcr dcbțnbuturn sa pcmta dcbscinjm, âb dimsm m W-m, Ȟn mdcrjui suonadtuiun du prajndmtui ,
ï
e dcbțnbut jnsdutmt âb parncmjm Ȟdcinn cb-inba âb dimsm m NW-m.
c
r Dcbțnbuturnia dmra vnzamzĄ taxtui intarmr âb varsurn (pcaznnia sdurta) mgarabta
m
r dcepatabțaicr spadngnda 4.=., 4.4 Ȟn 4.: pct gn racrhmbnzmta âb dimsm m W-m im stujnui taxtui
u
t
m jasdrnptnv intarmr smu âb dmjrui mdtnvntĄțnicr da vnzamzĄ strmtahnnia ja dcepralabsnuba Ȟn
r
a
t strmtahnnia ja nbtarpratmra m taxtuiun, mscdnmta dcepatabțaicr spadngnda ?.= Ȟn ?.?. jnb prchrmem
n
i
n dimsan m W-m.
Ȟ
m Dcbțnbutui dmra vnzamzĄ rajmdtmram ja taxta nbgcremtnva Ȟn gubdțncbmia — mgnȞui, raspadtnv
o
e
n dmrtam pcȞtmiĄ mscdnmta dcepatabțan spadngnda :.1. jnb dimsm m NW-m, pcmta gn racrhmbnzmt âb dimsm m
I W-m im stujnui taxtuiun bcbintarmr smu âb dmjrui mdtnvntĄțnicr da vnzamzĄ prazabtmram taxtuiun6
mȞazmram âb pmhnbĄ, raspadtnv nbsarmram ubcr jasaba, gctchrmgnn, sdaba.
Piadïbj ja im mbminzm dcepmrmtnvĄ m prchrmean Ȟdcimra da puba âb chinbjĄ dimsm m NW-m Ȟn
dimsm m W-m, prchrasnm dcepatabțaicr habarmia jnb dndiui prnemr Ȟn dai hnebmznmi Ȟn mvïbj âb
vajara âbtrahui jaears prcpus, sa pcmta dcbdlnja dĄ tcmta dcepatabțaia spadngnda jnb dimsm m NW-
m nbsugndnabt strudturmta Ȟn dcbțnbuturnia mgarabta mdastcrm pct gn raeajnmta prnb racrhmbnzmram Ȟn
nbdiujaram icr âb pimbngndmram pabtru dimsm m W-m.
Tadțnubam ? —
? — Avmiumram hrmjuiun ja mdlnzn țna m dcepatabțaicr jnb mbui mbtarncr
OMZA_NA JA NZAEN B_. =
DntaȞta, du mtabțna, taxtui ja emn fcs.

‒A tcmebĄ. Âb hlnczjmb
en-me pus, ja pa mduem,
dmnataia Ȟn huem,
Ȟn dĄrŤnia (vrac jcuĄ),
dĄdnuim (pcmta picuĄ),
me pus orndamhui-paȞta
Ȟn rcȞu dm Ȟn eĄrui
me pus, pinb ja pabnŤa
dmjcui ja im vĄrui6

ț nnicr

pabmrui du dlanŤa,
msduŤntcmram-rmoiĄ
Ȟn dïtavm drancmba,
c grubzĄ ja-mstĄ vmrĄ
Ą
b Ȟn-c iaoĄjĄ ja damrĄ.
ï
e Pa jnbmgmr„
jui rĄeïba
Ąui pnbtabch.
c
r ‚ Zu bu âbdmpn, oĄtrïba,
m bu nbsnstm, ta rch!―
r Bndlntm TtĄbasdu Ȟn Hlacrhla Zceczan, A tcmebĄ
u
t
m
r
a
t Ntaeui =
n
i
n Dcepatabțm spadngndĄ
Ȟ
m 4.=. Gcreuimram ja dcbdiuznn snepia pa omzm iadturnn taxtaicr nbgcremtnva
o smu intarmra
e
n Dcbțnbut mscdnmt
I Pcaznn sdurta mjadvmta bnvaiuiun ja vïrst Ą
Ntae prcpus
Darnbțm
Da dmjcu m prnent dcpniui ja im v Ąrui sĄu3
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 OĄnmtui m prnent ub pabmr.
Ntaeui ?
Dcepatabțm spadngndĄ
4.=. Gcreuimram ja dcbdiuznn snepia pa omzm iadturnn taxtaicr nbgcremtnva
smu intarmra
Dcbțnbut mscdnmt
Pcaznn sdurta mjadvmta bnvaiuiun ja vïrst Ą
Ntae prcpus
Darnb țm Ą, âb pcaznm jmtĄ, tran conadta pa dmra ia-m pus dcpniui âb hlnczjmb.
Njabtngnd
_Ąspubs mȞtaptmt
Bnvai emxne
Crndmra tran conadta jnbtra6 dmnata, hueĄ , dĄr ț n,n, dĄdnuiĄ , orndamh, msdu ț ntcmra,
ntcmra, drancmba, pabmr, c grubzĄ ,
c iaoĄj Ą ja damr Ą.
Bnvai eajnu
Crndmra jcuĄ conadta jnbtra6 dmnata, hueĄ , dĄr ț n,n, dĄdnuiĄ , orndamh, msdu ț ntcmra,
ntcmra, drancmba, pabmr, c
grubzĄ , c iaoĄj Ą ja damr Ą.
Bnvai enbne
Crndmra conadt jnbtra6 dmnata, hueĄ , dĄr ț n,n, dĄdnuiĄ , orndamh, msdu
msdu ț ntcmra,
ntcmra, drancmba, pabmr, c grubz Ą , c
iaoĄj Ą ja damr Ą.
Jasdrnptcrn
Bnvai enbne Bnvai eajnu Bnvai emxne
Qb rĄspubs dcradt. JcuĄ rĄspubsurn dcradta. Zran rĄspubsurn dcradta.

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 <

Ntaeui 4
Ą Dcepatabțm spadngndĄ
b 4.=. Gcreuimram ja dcbdiuznn snepia pa omzm iadturnn taxtaicr nbgcremtnva
ï
e smu intarmra
c Dcbțnbut mscdnmt
r Pcaznn sdurta mjadvmta bnvaiuiun ja vïrst Ą
m Ntae prcpus
r
u
t Darnbțm
m Dnba bu âbdmpa âb hlnczjmb3
r Axaepiu ja rĄspubs6
a
t
n
i
Dïnbaia/juiĄui bu âbdmpa âb hlnczjmb.
n
Ȟ
m Ntaeui :
o
e
I 4.=. Gcreuimram ja dcbdiuznn snepia pa omzm iadturnn taxtaicr nbgcremtnva
smu intarmra
Dcb
țnbut mscdnmt
Ntae prcpus
Darnbțm
Zrmbsdrna, jnb pcaznm jmtĄ, jcuĄ varsurn dmra mu im sgïrȞnt mdaiamȞn subata.
Axaepiu ja rĄspubs6
Crndmra jcuĄ jnbtra varsurnia6 ‒en-me pus, ja pa mduem,/dmnataia Ȟn huem―; ‒Ȟn dĄrŤnia (vrac
jcuĄ),/dĄdnuim (pcmta picuĄ)―; ‒dmjcui ja im v Ąrui/…/ Ȟn rcȞu dm Ȟn eĄrui―; ‒me pus, pinb ja
pabnŤa/…/pabmrui du dlanŤa―; ‒c grubzĄ ja-mstĄ vmrĄ /…/ Ȟn-c iaoĄjĄ ja damrĄ―; ‒Pa jnbmgmr„ rĄeïba/‚
Zu bu âbdmpn, oĄtrïba―; ‒juiĄui pnbtabch/bu nbsnstm, ta rch!―
Ntaeui 1
Dcepatab țm spadngnd
4.4. Axtrmharam Ą taxt m ubcr aiaeabta saebngndmtnva pabtru m susŤnba c cpnbna ragarntcmra im
jnbtr-ub
easmfui dntnt
Dcbțnbut mscdnmt
Ntae prcpus
Darnbțm
Ja da drazn dĄ spuba dcpniui, âb gnbmiui pcaznan ‒bu‒ bu nbsnstm, ta rch!―
Axaepiu ja rĄspubs6
Bnvai emxne
Draj dĄ juiĄui, vĄ zïbj d Ą st Ą pïbui iun puba euita iudrurn âb hlnczjmb, m drazut d Ą asta c fcmdĄ ȞȞn m
vrut sĄ nbtra Ȟn ai, jmr dcpniui i-m ruhmt, du rahrat, sĄ bu nbsnsta, spubïbju-n dĄ bu âbdmpa./Au draj dĄ
juiĄui iĄtrm Ȟn j Ąjam jnb dcmj Ą , vĄ zïbj dĄ st Ą pïbui iun sa prah Ąta Ȟta s Ą piada ubjavm Ȟn mr gn vrut sĄ-i
ureaza, dm ja condan. Jmr dcpniui earham im ȞdcmiĄ , nmr mdcic bu putam sĄ-i judĄ Ȟ Ȟn pa ai Ȟn ja mdaam i-m

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 >

ruhmt sĄ bu nbsnsta.

n bsnsta.
Bnvai eajnu
Au draj dĄ juiĄui m vrut sĄ nbtra âb hlnczjmb, jmr dcpniui bu vcnm s Ą-i imsa, pabtru dĄ bu-i putam juda
im ȞdcmiĄ.
Ą Bnvai enbne
b Au draj dĄ oĄnmtui i-m ruhmt pa dïnba sĄ bu nbsnsta, pabtru dĄ bu-n pimda.
ï
e Jasdrnptcrn
c Bnvai enbne Bnvai eajnu Bnvai emxne
r Gcreuimram ubun rĄspubs Gcreuimram ubun rĄspubs Gcreuimram ubun rĄspubs dcradt,
m sdlaemtnd, dmra mrmtĄ ja da sdlaemtnd, dmra mrmtĄ ja da bumbțmt, dmra mrmtĄ ja da spuba
r
u
t
spuba dcpniui mdast iudru, g ĄrĄ spuba dcpniui mdast iudru Ȟn dcpniui mdast iudru Ȟn jcvajaȞta
m raminzmram ja jajudțnn ichnda. jcvajaȞta raminzmram m dai puțnb raminzmram m dai puțnb jcuĄ
r c jajudțna ichndĄ, ja axaepiu6 jajudțnn ichnda, ja axaepiu6
a
t prahĄtnram hlnczjmbuiun mscdnmtĄ prahĄtnram hlnczjmbuiun mscdnmtĄ
n
i du piadmram im ȞdcmiĄ, nbsnstabțm du piadmram im ȞdcmiĄ, nbsnstabțm
n dïnbaiun mscdnmtĄ du mdțnubn dïnbaiun mscdnmtĄ du mdțnubn
Ȟ
m spadngnda (iĄtrmt, jmt jnb dcmjĄ, spadngnda (iĄtrmt, jmt jnb dcmjĄ,
o fcmdĄ atd.), ecjui ja mjrasmra fcmdĄ atd.), ecjui ja mjrasmra
e
n mscdnmt du trnstațam/rahratui atd. mscdnmt du trnstațam/rahratui atd.
I
Ntaeui 7
4.:. Avmiumram aiaeabtaicr taxtumia dmra dcbjud im âbŤaiaharam ja prcgubznea âb dmjrui iadturnn
Dcbțnbut mscdnmt
Ntae prcpus
Darnbțm
CrjcbamzĄ, âb tmoaiui ja emn fcs, conadtaia pa dmra ia puba dcpniui âb hlnczjmbui sĄu.
_adlnznta (conadta badasmra

Conadta ja âeorĄdĄenbta Mita conadta
pabtru sdrns)
dmnata, hueĄ , dĄr ț nn,, dĄdnuiĄ , dmnata, hueĄ , dĄr ț n,n, dĄdnuiĄ , dmnata, hueĄ , dĄr ț n,n, dĄdnuiĄ ,
orndamh, msdu ț ntcmra,
ntcmra, drancmba, orndamh, msdu ț ntcmra,
ntcmra, drancmba, orndamh, msdu ț ntcmra,
ntcmra, drancmba,
pabmr, c grubzĄ , c iaoĄj Ą ja pabmr, c grubzĄ , c iaoĄj Ą ja pabmr, c grubzĄ , c iaoĄj Ą ja
damr Ą. damr Ą. damr Ą.
Axaepiu ja rĄspubs
Bnvai emxne

pabtru sdrns)
ntcmra, dĄdnuiĄ.
dmnata, hueĄ , dĄr ț n,n, msdu ț ntcmra, orndamh, c grubzĄ , c iaoĄj Ą ja
drancmba, pabmr. damr Ą.
pabtru
_apara eatcjcichnda pabt ru dcbscinjmram mdlnzn ț
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =0

Bnvai eajnu

pabtru sdrns)
Ą dmnata, hueĄ , dĄr ț n,n, drancmba, dĄdnuiĄ. orndamh, c iaoĄj Ą ja damr Ą.
b pabmr.
ï
e
c
r Bnvai enbne
m
r
u
t
m pabtru sdrns)
r dmnata, dĄr ț n,n, drancmba, pabmr. dĄdnuiĄ. orndamh, eĄr, msdu ț ntcmra,
ntcmra, c
a
t grubzĄ , c iaoĄj Ą ja damr Ą.
n
i
n
Ȟ
m Jasdrnptcrn
o Bnvai enbne Bnvai eajnu Bnvai emxne
e
n Crhmbnzmram, du emn euit jcuĄ Crhmbnzmram, dcradtĄ, du Crhmbnzmram dcradtĄ m tuturcr
I censnubn smu du pimsmram arcbmtĄ emxneue jcuĄ censnubn, m nbgcremțnnicr jnb taxt, dcbgcre
m nbgcremțnan jnb taxt, âb tmoai nbgcremțnnicr jnb taxt, dcbgcre darnbțaicr jnb tmoai
darnbțaicr jnb tmoai
OMZA_NA JA NZAEN B_. ?

‒Pasta gmhn du vïrgurn sura
M dĄzut meurhui rada.
Âbsarmram eutĄ trada
Tpraœmt
Gurn Ą prnb
mpus monmpĄs-mrmt
jura.Ą
Prnbtra drabhn, âbtubadmtĄ,
C vĄpmna ja ruonb…
Jnb grubznœurnia hraia
Ja-bbcptmra, tct emn vnb
Himsurn endn ja pĄsĄraia…
_adn œn pminja-b sabnb

Ta nvasd jamsuprm staia.
⁂
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ==

Œn jacjmtĄ, jnbtra jamiurn

Ta jasprnbja imrh ub zvcb
JapĄrtmt œn ecbctcb,
Dm ub eureur iubh ja mpa
Ą
b _avĄrsmta pasta emiurn…
ï
e Draœta-bvĄiubd
Qepia Ą, emn mprcmpa,
nia vadnba
c
r Ja rĄsubat emra…
m Wnba!…
r Guihar bahru… trĄsbat iubh
u
t Jus pa mrnpn ja gurtubĄ,
m
r Vhujunbj pĄeïbtui tubĄ,
a
t VĄrnia ja-monm-n mfubh…
n
i
n PmrdĄ zocmrĄ,
Ȟ PmrdĄ-bcmtĄ.
m TdunpĄ gcd, âbhlnta jrue,
o Œn-btr-ub vmivïrtaf ja gue
e
n Zmna-b iubh pĄjuram tcmtĄ…
I
M tradut…
Jnbspra dïepna,
Wunat hrau ja gnarĄrna
Ta jnstrmeĄ âb tĄdara…
Tdmja-b japĄrtmra…
Pnara…
⁂
Nmr âb ureĄ-n, jnb tugnœurn,

Ja prnb tmnbnda-msdubznœurn,
Ta nvasd pa fueĄtmta
PĄsĄraia dnuguinta,
Mimremta
Œ‑n-bhrcznta6
Dnba-n3… Da-n3… Da-m gcst pa-mndn3…
Dnrnpasd du himsurn endn
Dnbtaza œn pntuindn.
Jcmr ub pun ja pnŤnhcn,
Âbtr-ub vïrg ja gmh pntnd,
TtĄ du pabaia vuivcn
Œn g Ądïbj pa supĄrmtui6
‑ Da sĄ gna3 Bu-n bnend.
M tradut Mddaiarmtui…―
H. Zcpârdambu, Mddaiarmtui
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =?

Ntaeui =
Ą
b 4.=. Gcreuimram ja dcbdiuznn snepia pa omzm iadturnn taxtaicr nbgcremtnva smu intarmra
ï
e Dcb țnbuturn
Zaxtui intarmr mscdnmta
âb varsurn
c
r Ntae prcpus
m Darnbțm
r
u
t
Zradaram mddaiarmtuiun ia prcvcmd
ia prcvcmdĄ pĄsĄrnicr
m m. bapĄsmra;
r o. pindtnsamiĄ;
a
t
n
i
d. spmneĄ;
n j. supĄrmra.
Ȟ
_Ąspubs mȞtaptmt
m _Ąspubs dcradt6 d.
o
e
n
I
Ntaeui ?
4.=. Gcreuimram ja dcbdiuznn snepia pa omzm iadturnn taxtaicr nbgcremtnva smu intarmra
Dcbțnbuturn mscdnmta
Zaxtui intarmr âb varsurn
Ntae prcpus
Darnbțm
PĄsĄrnia sa mgiĄ
m. âb mprcpnaram uban iubdn;
o. âb tugnȞurnia jnb dïepna;
d. pa emrhnbam uban mpa;
j. âbtr-c pĄjura ja gmhn.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 j.
Ntaeui 4
Ntae prcpus
pabtru
ț nnicr

Darnbțm
Parncmjm znian âb dmra trada mddaiarmtui asta
m. jnenbamțm;
o. im menmzĄ;
Ą
b d. samrm;
ï
e j. bcmptam.
c
r _Ąspubs mȞtaptmt
m _Ąspubs dcradt6 j.
r
u
t
m
r Ntaeui :
a
t
n
i
Ȟ
m ?.=. Avmiumram aiaeabtaicr taxtumia dmra dcbjud im âbțaiaharam ja prcgubznea âb dmjrui
o
e iadturnn
n Dcbțnbuturn mscdnmta
I Zaxtui intarmr âb varsurn
Ntae prcpus
Darnbțm
Mddaiarmtui sa japimsamzĄ
m. ja im dïepna âbspra jami;
o. ja im jami âbspra dïepna;
d. ja pa emiui mpan âbspra jami;
j. jnb iubdĄ âbspra jami.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 o.
Ntaeui 11
?.=. Avmiumram aiaeabtaicr taxtumia dmra dcbjud im âbțaiaharam ja prcgubznea âb dmjrui

iadturnn
Ntae prcpus
Darnbțm
Wabnram mddaiarmtuiun asta prazabtmtĄ hrmjmt.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =:

Zrmbsdrna jnb taxt tran duvnbta smu hrupurn ja duvnbta dmra mrmt Ą âbdaputui, draȞtaram Ȟn
subatuiun g
jasdraȞtaram subatuiun g Ądut ja mddaiarmt.
_Ąspubsurn mȞtaptmta6
Duvnbta dmra mrmtĄ âbdaputui subatuiun6 ‒zvcb/JapĄrtmt Ȟn ecbctcb―, ‒eureur―.
• ‒eureur―.
Ą
b Duvnbta dmra mrmtĄ draȞtaram subatuiun6 ‒rĄsubat emra―, ‒trĄsbat iubh―, ‒Vhujunbj
•
ï
e pĄeïbtui tubĄ―.
Duvnbta dmra mrmtĄ jasdraȞtaram subatuiun6 ‒Wunat hrau ja gnar Ąrna―, ‒Ta jastrmeĄ âb
c •
r rtmra―.
tĄdara―, ‒Tdmja-b japĄrtmra―.
m Jasdrnptcrn
r
u
t
Bnvai emxne Bnvai eajnu Bnvai enbne
m
r
a
t
n
i Zrmbsdrna tcmta daia tran Zrmbsdrna jcuĄ Zrmbsdrna ub duvïbt/hrup ja
n duvnbta/hrupurn ja duvnbta, duvnbta/hrupurn ja duvnbta, duvnbta, mstgai âbdït sĄ
Ȟ
m mstgai âbdït sĄ niustraza mstgai âbdït sĄ niustraza niustraza jcmr eceabtui ja
o draȞtaram Ȟn jasdraȞtaram draȞtaram Ȟn jasdraȞtaram âbdaput, ja emxneĄ
e zhcectuiun6 eceabtui ja zhcectuiun6 eceabtui ja nbtabsntmta smu ja gnbmi.
n âbdaput, ja emxneĄ âbdaput, ja emxneĄ
I
nbtabsntmta Ȟn ja gnbmi. nbtabsntmta smu ja gnbmi/smu
sdrna tran hrupurn ja
duvnbta, jmr jnb jcuĄ
eceabta jngarnta
Ntaeui 7
4.1. Tasnzmram momtarnicr jnb taxtaia dntnta âb vajaram dcradt Ąrnn mdastcrm
Nbtunram parscmban, m tnepuiun
Nbtunram raimțnnicr snepia jnbtra duvnbta6 suonadt — prajndmt
Ntae prcpus
Darnbțm
Tdrna gcrem dcradtĄ m duvïbtuiun dmra mrmtĄ da gmda gnadmra vnatmta jnb abubțurnia6
m. Pnțnhcnui SSSSSSSSSSSS (m r Ąspubja) supĄrmt.
o. Dnbtazaia SSSSSSSSSSSSSSSSS (m na Ȟn) jnb tugnȞurn.
d. Pa emiui mpan, trastnnia saSSSSSSSSSSSSSSSSSSS (m iahĄbm) âb vïbt.
_Ąspubsurn mȞtaptmta
m. Pnțnhcnui r Ąspubja / m r Ąspubs supĄrmt.
o. Dnbtazaia nas / mu
mu na Ȟnt jnb
jnb tugnȞurn.
pabtru
ț nnicr

d. Pa emiui mpan, trastnnia sa iamhĄbĄ / iah

iahĄbmu âb vïbt.
Ta mddaptĄ crnda rĄspubs jmdĄ mra raminzmt mdcrjui âbtra suonadt Ȟn prajndmt.

Ą
b Jasdrnptcrn
ï
e Bnvai emxne Bnvai eajnu Bnvai enbne
c
r
m Zran rĄspubsurn dcradta JcuĄ rĄspubsurn dcradta Qb rĄspubs dcradt
r
u
t
m
r Ntaeui 8
a
t
n
i
Ȟ
m 4.1. Tasnzmram momtarnicr jnb taxtaia dntnta âb vajaram dcradt Ąrnn mdastcrm
o Dcbțnbuturn mscdnmta
e
n Nbtunram parscmban, m tnepuiun
I Nbtunram raimțnnicr snepia jnbtra duvnbta6 suonadt - prajndmt
Darnbțm Ntae prcpus

DcradtamzĄ abubțurnia ja emn fcs6
m. Âb tcmta hĄrnia ja pa trmsaui mddaiarmtuiun axnstm iuenbn putarbnda.
o. Pnțnhcnn jnb vïrgui dcpmduiun st Ą prnvnbj mddaiarmtui.
d. Iubm ja pa jamiurn strĄiudamu.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6
m. Âb tcmta hĄrnia ja pa trmsaui mddaiarmtuiun axnstmu iuenbn putarbnda.
o. Pnțnhcnn jnb vïrgui dcpmduiun stmu prnvnbj mddaiarmtui.
d. Iubm ja pa jamiurn str Ąiudam.
Jasdrnptcrn
Zran rĄspubsurn dcradta JcuĄ rĄspubsurn dcradta Qb rĄspubs dcradt
Ntaeui <
pabtru
ț nnicr

Ntae prcpus
Darnbțm
TuoinbnmzĄ duvnbtaia dmra mrmtĄ da gmd pĄsĄrnia âb grmheabtaia jnb pcazna jmta emn fcs.
Ą
b m. ‒Nmr âb ureĄ-n, jnb tugnȞurn,
ï
e Ja pa fueĄtmta Ȟurn,
prnb tmnbnda-msdubzn
Ta nvasd
c
r PĄsĄraia dnuguinta.―
m
r o. ‒Dnrnpasd du himsurn endn
u
t
m Dnbtaza Ȟn pntuindn.
r Jcmr ub pun ja pnțnhcn,
a
t Âbtr-ub vïrg ja gmh pntnd,
n
i
n TtĄ du pabaia vïivcn.―
Ȟ
m _Ąspubs mȞtaptmt
o
_Ąspubs dcradt6
e
n m. ‒Nmr âb ureĄ-n, jnb tugnȞurn,
I Ja prnb tmnbnda-msdubznȞurn,
Ta nvasd pa fueĄtmta
PĄsĄraia dnuguinta.―
o. ‒Dnrnpasd du himsurn endn

Dnbtaza Ȟn pntuindn.
Jcmr ub pun ja pnțnhcn,
Âbtr-ub vïrg ja gmh pntnd,
TtĄ du pabaia vïivcn.―
Jasdrnptcrn
Ntaeui >

Ntae prcpus
pabtru
ț nnicr

Darnbțm
PradnzamzĄ duvnbtaia dmra mrmtĄ dnba gmda mdțnubam âb prcpcznțnnia jnb grmheabtui ja emn fcs.
‒Pasta gmhn du vïrgurn sura

Ą
b M dĄzut meurhui rada.
ï
e Âbsarmram eutpĄĄ trada
GurnœmtĄ prnb jura.
c
r Tpra mpus monm s-mrmtĄ
m Prnbtra drabhn, âbtubadmtĄ,
r C vĄpmna ja ruonb…―
u
t
m
a
t _Ąspubs dcradt6
n
i
n ‒meurhui―, ‒âbsarmram―, ‒c vĄpmna―.
Ȟ
m Jasdrnptcrn
o Bnvai emxne Bnvai eajnu Bnvai enbne
e
n
I
OMZA_NA JA NZAEN B_. 4
‒M gcst cjmtĄ dm bndncjmtĄ c prnbțasĄ gruecmsĄ dmra mvam ub condan gcmrta urït. Âb gnadmra
samrĄ, âbmnbta ja duidmra, stĄtam âbtnbsĄ âb pmt Ȟn sa sdcoam âb jnbțn du c sdcontcmra. Mstm bu mr gn
gcst mȞm ja rĄu, jmr, jupĄ da tarenbm du sdcontui, âb icd sĄ mrubda sdcontcrnia gcicsnta, mȞm due mr
gn traount, ia âbgnham âb dr ĄpĄturnia rchcfnbnn ja pmna pa dmra jcream. Mdastm bu arm ub condan pram
sĄbĄtcs Ȟn, pabtru dĄ prnbțasm g Ądam mdaimȞn iudru bcmpta ja bcmpta, âb durïbj drĄpĄturnia rchcfnbnn
sa uepiurĄ ja zadn ja sdcontcrn gcicsnta.
Âbtr-ubm jnb bcpțn c trazn jnbtr-cjmtĄ ub zhcect ja iuptĄ. Muzn vcdn ja rĄzocnbndn Ȟn
zïbhĄbnt ja sĄonn. TparnmtĄ, sa rnjndĄ jnb mȞtarbut Ȟn mprnbsa imepm ja im dmpĄtui pmtuiun. Du hrau
putu sĄ-Ȟn dramjĄ cdlnicr dïbj vĄzu jaspra da a vcrom.
DĄdn dlnmr mdcic, iïbhĄ pimpuem an, sa strïbsasa c euițnea ja rĄzocnbndn gcmrta endn! Qbnn
jnbtra an sa iuptmu, mițnn dïbtmu smu jmbsmu, jmr du tcțnn g Ądamu c lĄreĄimna ja emn emra jrmhui.
Prnbțasm drazu dĄ vnsamzĄ, mȞm dĄ sa dnupn zjrmv Ąb. Jmr bu, arm tramzĄ ja-m jraptui, nmr
rĄzocnbndnn dan entntan armu tct mdcic! JaȞn bu mvamu bnend du prnb țasm, g ĄdurĄ tcmtĄ bcmptam mtïtm
tĄrĄocn, âbdït mdamstm bu âbdlnsa ub cdln, nmr dïbj, âb sgïrȞnt, mjcren, sa trazn buemnjadït pabtru
dĄ ja jmtm mstm arm pram inbn Ȟta. Arm jnenbamțĄ Ȟn rĄzocnbndnn piadmsarĄ.
Prnbțasan ân arm gcmrta grndĄ, jmr sa dcjam sĄ ân pcvastamsdĄ âbtïepimram tmtĄiun an, pabtru dĄ
bu mr gn drazut-c. Du tcmta mdastam, dïbj sa jusa im duidmra âb bcmptam ure Ątcmra, rĄzocnbndnn
mpĄrurĄ jnb bcu, Ȟn tct mȞm, bcmpta ja bcmpta.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =<

Endnn rĄzocnbndn g ĄdurĄ mtïtm lĄreĄimna âb gnadmra bcmpta, âbdït prnbțasm bu emn nzoutam sĄ
pubĄ hambĄ pa hambĄ Ȟn pa zn da tradam sa g Ądam tct emn pminjĄ. Bu pasta euitĄ vraea sa
âeocibĄvn ja-m jraptui ja mtït basceb.
ZmtĄi an c âbtraoĄ ja emn euita crn da sa âbtïepi Ą du am Ȟn, pïbĄ im ureĄ, gmtm ân eĄrturnsn.
Ą
b Im âbdaput, ai bu drazu c nctĄ jnb tcmtĄ pcvastam, jmr pïbĄ im ureĄ sa lctĄrâ sĄ sa âbdrajnbțaza du
ï
e cdlnn
sĄ stamiun.
jaÂb bcmptam
vahla ure Ątcmra,
âb dmearm an. ân daru prnbțasan sĄ rĄeïbĄ sĄ jcmreĄ âb dmearm iun, nmr ai sa jusa
c
r Vns Ȟn g Ądut! Jmr, jaȞn tmtĄi prnbțasan bu âbdlnsa ub cdln tcmtĄ bcmptam tct pïbjnbj Ȟn
m mȞtaptïbj, endnn rĄzocnbndn bu sa mrĄtmrĄ. Âb tnep da stĄtam ja pmzĄ, ai oĄhĄ ja sameĄ dĄ âb
r rchcfnbĄ arm âbgnptĄ c sdcontcmra. C iuĄ Ȟn sa untĄ du iumra-menbta im am, nmr jnenbam țm ureĄtcmra c
u
t dlaeĄ pa prnbțasĄ im ai Ȟn n-c mrĄtĄ. Arm pinbĄ ja drastĄturn, jcmr dĄ ureaia armu mȞm endn, âbdït
m
r monm ja sa zĄramu. Gmtm vcn sĄ Ȟtna da âbsaebmu tcmta mdaia saeba. Zmt Ąi c iĄeurn dĄ endnn
a
t rĄzocnbndn vabnsarĄ im am âb dmearĄ jnb dmuzm sdcontcrnicr pa dmra ia gcicsnsa! _Ązocnbndnn bu
n
i
n mvamu du da sĄ sa iupta, nmr sdcontcrnia armu gcicsnta jrapt s Ąonn Ȟn ja mdaam, sa âbtcrdamu âb dmearm
Ȟ prnbțasan bcmpta ja bcmpta! Ân emn spusasa dĄ endnn rĄzocnbndn bu sa mrĄtmsarĄ âb bcmptam jnb
m ureĄ, pabtru dĄ ia gusasa grndĄ ja ai. Pa ure Ą, dardatïbj-c du msprnea, c âbtraoĄ ja da armu mtït
o ja euita sdcontcrn im am âb dmearĄ.
e
n Prnbțasan ân gu ruȞnba ja prcstui an condan, jmr radubcsdu âb gmțm tmtĄiun dĄ am âbgnpsasa
I sdcontcrnia âb drĄpĄturnia rchcfnbnn ja pmna, pabtru dĄ gusasa pram iabaȞĄ sĄ ia mrubda im hubcn. Emn
mjĄuhTtrïbsa
Ą dĄ ân pmpcn
Ąram tmra
tcmtarĄsdcontcrnia
u Ȟn g ĄhĄjunjnbdĄdmearm
bu vm emn Ȟn pa Ąmdaiam
gn bndncjmt
an, dlnmr mtït jadmra ȞĄ.
iabamiubadmsar Ą suo rchcfnbĄ
Ȟn ia mrubdĄ. Âb bcmptam ureĄtcmra, rĄzocnbndnn bu emn vabnrĄ, d Ą bu emn mvamu sĄonn du dmra sĄ sa
iupta Ȟn ja mtubdn âbdcic bndn dĄ sa emn mrĄtmsarĄ vracjmtĄ.
Âb sdurtĄ vraea, prnbțasm sa âbtraeĄ, pabtru dĄ rĄzocnbndnn b-c emn țnbamu tramzĄ bcmptam. Ja
mtubdn âbdcic, âbdapu sĄ gna gcmrta crjcbmtĄ Ȟn â Ȟn oudurĄ pasta eĄsurĄ pĄrnbtaia du gmptui dĄ
eĄturm dlnmr Ȟn hrĄjnbm, âb gnadmra zn. ÂȞn menbtam earau ja rĄzocnbndnn dan entntan Ȟn, ja dïta crn
gcicsam c sdcontcmra, putațn gn snhurn dĄ mvam hrnfĄ sĄ c mrubda im hubcn.―
_Ą zocnbndnn du sdcontcrn, âb vci. Daia emn gruecmsa pcva Ȟtn fmpcbaza pabtru dcpnn, mbtcichna
ja Gicrabda Tmkmja, trmjudara jnb abhiazĄ ja Warcbndm Tnjcb
Ntaeui =
4.=. Axtrmharam ubcr nbgcremŤnn ja jatminu jnb taxta nbgcremtnva smu intarmra
Zaxtui intarmr bmrmtnv
Ntae prcpus
Darnbțm
Âb gnadmra samrĄ, prnbțasm pubam sdcontcrnia utninzmta
m. âb dcȞui ja hubcn;
o. âb parbĄ;
d. âb rchcfnbĄ;
j. âbtr-ub dciț mi dmearan.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =>

_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 d.
Ą
b Ntaeui ?
ï
e Dcepatabțm spadngndĄ
c
r 4.=. Axtrmharam ubcr nbgcremŤnn ja jatminu jnb taxta nbgcremtnva smu intarmra
m Dcbțnbuturn mscdnmta
r
u
t
m
r Ntae prcpus
a
t
n
i Darnbțm
n _Ązocnbndnn vabamu âb dmearm prnbțasan, pabtru dĄ
Ȟ
m. arm sugndnabt icd pabtru o ĄtĄinn Ȟn jmbsurn;
m o. hĄsamu sĄonn du dmra sĄ sa iupta;
o
e d. prnbțasm bu vcnm sm jcmreĄ;
n j. vcnmu sĄ ân țnbĄ dcepmbna prnbțasan.
I
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 o.
Ntaeui 4
Ntae prcpus
Darnbțm
Tpra jnenbamțĄ, prnbțasm mjcmrea, jmr sa trazaȞta neajnmt, jacmrada
m. arm pram emra hĄiĄhna jnb dmuzm iuptaicr;
o. arm pram euitĄ inbnȞta, nmr prnbțasm bu arm conȞbuntĄ;
d. prnbțasm vcnm sĄ ân vmjĄ pa scijmțn, jmbsïbj Ȟn dïbtïbj;
j. rĄzocnbndnn piadmu Ȟn sa muzam trcpctui icr.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 o.
Ntaeui :
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?0

Ą
b Zaxtui intarmr bmrmtnv
ï
e Ntae prcpus
c
r Darnbțm
m ZmtĄi sa lctĄrĄȞta sĄ jcmreĄ âb dmearm gatan iun, jacmrada
r m. dĄutm ub iamd dcbtrm gnnbțaicr suprmbmturmia dmra c vnzntmu pa gatnțĄ;
u
t
m o. jcram sĄ varngnda daia spusa ja gatnțĄ Ȟn, mstgai, sĄ c mfuta;
r d. arm âbhrnfcrmt ja ocmim gatnțan Ȟn dĄutm ub sprnfnb im rĄzocnbndn;
a
t
n j. lctĄrïsarĄ ja euit tnep sĄ gmdĄ sdlneo ja dmeara pabtru c bcmpta.
i
n
Ȟ _Ąspubs mȞtaptmt
m _Ąspubs dcradt6 o.
o
e
n
I
Ntaeui 1
iadturnn
Ntae prcpus
Darnbțm
Âb gnbmiui taxtuiun, pcvastntcrui pradnzamzĄ dĄ gatnțm m rabubțmt im prcstui an condan, om emn euit,
m âbdaput sĄ gmdĄ Ȟn âb furui sĄu durmt.
Drazn dĄ ub mstgai ja gnbmi asta pctrnvnt pabtru easmfui taxtuiun3
Bnvai emxne6 pradnzmram ectnvuiun, dcraimram nbgcremțnnicr jnb taxt du easmfui jmt, pradnzmram
raimțnan jnbtra gnbmiui taxtuiun Ȟn easmf.
Axaepiu6
Draj dĄ gnbmiui asta pctrnvnt, jacmrada easmfui trmbsens prnb mdast taxt asta s Ą gne lmrbndn,
pabtru dĄ iabam pcmta gn parnduicmsĄ. Mstgai, âb taxt sa pradnzamzĄ due c gatn țĄ țĄ m mfubs sĄ gna
ocibmvĄ , jnb dmuzĄ dĄ bu rau Ȟam sĄ mjcmreĄ ja hĄiĄhnm pa dmra bn Ȟ Ȟta r Ą zocnbndn c g Ądamu
dïbj sa iuptmu du sdcontcrnia âbgnpta ja gmt Ą âb rchcfnbĄ. Ja iaba ȞĄ , am bu m mrubdmt
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?=

oa ț nhm
nhm Ȟaia, nmr eui ț ț neam
neam icr n-m mtrms pa r Ą zocnbndn, dmra ia gcicsamu jrapt sĄonn. Âb gnbmiui
taxtuiun, gatn ț
ț m m âb ț aias
aias hra Ȟamim g Ądut Ą ȞȞn m javabnt lmrbndĄ Ȟ
Ȟn sĄbĄtcmsĄ.
Bnvai eajnu
Ą
b Axaepiu6
ï
e Draj
condandprcst,
Ą taxtui mra ub gnbmi pctrnvnt, pabtru d Ą âb taxt asta vcrom jaspra c gatn țĄ
ja m- Ȟ
țĄ dmra mvam ub
Ȟn msdubja sdcontcrnia âb rchcfnbm pa dmra jcream. Mdast condan n-m mtrms pa
c
r bn ȞȞta scijm ț n g Ąr Ą mrea, dmra gcicsamu sdcontcrnia jrapt s Ąonn. ÂbsĄ , jnb dmuzm hĄiĄhnan, gatn ț
ț m
m bu putam sĄ mjcmreĄ ȞȞn s-m âeocibĄvnt. Dm sĄ bu sa emn âeocibĄvamsdĄ , tmt Ąi m ruhmt-c sĄ bu
r emn pubĄ sdcontcrnia âb smitam, nmr gatn ț ț m i-m msduitmt. Pabtru dĄ bu m emn gcst iaba ȞĄ , s-m
u
t âbsĄbĄtc Ȟnt.
m
r
a
t Bnvai enbne
n
i
n Axaepiu6
Ȟ Draj dĄ gnbmiui asta pctrnvnt, jacmrada gatn ț ț m arm ocibmvĄ jnb dmuzĄ dĄ bu jcream. Jmr mtubdn
m dïbj m mrubdmt sdcontcrnia, scijm ț nn
nn bu mu emn mvut du da sĄ sa iupta Ȟn mu piadmt, nmr gatn ț
ț m s-m
o âbsĄbĄtc Ȟnt.
e
n Jasdrnptcrn
I Bnvai emxne Bnvai eajnu Bnvai enbne
Jajuda easmfui taxtuiun, pa Jajuda easmfui taxtuiun, pa Jajuda easmfui taxtuiun,

dmra âi pradnzamzĄ axpindnt. dmra âi pradnzamzĄ vmh. âbsĄ bu âi pradnzamzĄ.
DcraiamzĄ nbgcremțnnia DcraiamzĄ nbgcremțnnia DcraiamzĄ nbgcremțnnia
axpindnta Ȟn ja jatminu, axpindnta Ȟn ja jatminu, axpindnta jnb taxt,
jaecbstrïbj âbțaiaharam âb jaecbstrïbj âbțaiaharam jaecbstrïbj pmrțnmi
prcgubznea m taxtuiun. taxtuiun, jmr du endn azntĄrn, âbțaiaharam taxtuiun.
QtninzamzĄ nbgcremțnnia jnb jnvmhmțnn. QtninzamzĄ nbgcremțnnia jnb
taxt dmra mu strndtĄ iahĄturĄ QtninzamzĄ nbgcremțnnia jnb taxt, jmr sa inentamzĄ im
du taem jmtĄ. taxt dmra mu iahĄturĄ du pcvastnram/razuemram icr.
PradnzamzĄ dimr raimțnm taem jmtĄ, jmr Ȟn mita Bu pradnzamzĄ raimțnm jnbtra
jnbtra gnbmiui taxtuiun Ȟn nbgcremțnn g ĄrĄ raiavmbțĄ gnbmiui taxtuiun Ȟn easmfui
easmfui mdastunm. pabtru taem jmtĄ. mdastunm.
Zaxtui asta dcarabt, njania PradnzamzĄ vmh raimțnm Zaxtui asta âb habarmi
sa mgiĄ âb strïbsĄ iahĄturĄ jnbtra gnbmiui taxtuiun Ȟn dcarabt, njania sa mgiĄ âb
du suonadtui abubțmt. easmfui mdastunm smu sa habarmi âb iahĄturĄ du
inentamzĄ im pcvastnram suonadtui abubțmt.
taxtuiun/m ubcr njan.
Zaxtui asta âb habarmi
dcarabt, njania sa mgi Ą âb
habarmi âb iahĄturĄ du
suonadtui abubțmt.
Ntaeui 7
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ??

iadturnn
Ą
b Zaxtui intarmr bmrmtnv
ï
e Ntae prcpus
c
r Darnbțm
m Prnbțasm asta prazabtmtĄ jcmr du c snbhurĄ ragarnra im pcrtratui an, Ȟn mbuea dĄ ‒a gruecmsĄ―.
r Ja da drazn dĄ pcvastntcrui bu n-m g Ądut ub pcrtrat gnznd gatnțan3
u
t
m Tdrna rĄspubsui im mdamstĄ âbtraomra âb :0 — 80 ja duvnbta.
r
a
t
n
i
n Bnvai emxne6 prazabtmram dmrmdtaruiun habarmi mi parscbmfuiun, dcraimram nbgcrem țnnicr
Ȟ axpindnta Ȟn nepindnta jnb taxt, avmiumram nbgcremțnnicr
m Axaepiu6
o
e Pcvastntcrui bu n-m raminzmt ub pcrtrat gnznd gatn ț ț an,
an, pabtru dĄ jcram sĄ ân jam pcvastnrnn ub
n dmrmdtar habarmi. Im gai dm âb omsea, ubja arcui bu asta jasdrns gnznd, dn jcmr ecrmi. Gmptui
I dĄ mutcrui mtrmha mtab ț nm nm dĄ asta gruecmsĄ pcmta gn jnb dmuzĄ dĄ jcra Ȟta sĄ suoinbnaza dĄ
grueusa ț am
am bu asta sugndnabt Ą ȞȞn dĄ subt emn nepcrtmbta dmint ĄĄț ț nia
nia ecrmia, sugiata œtn, pradue
lĄrbndnm, pa dmra gatn ț ț m c jcoïbja Ȟta âb gnbmi.
Tmu
Pcvastntcrui bu n-m raminzmt ub pcrtrat gnznd gatn ț ț an,
an, pabtru dĄ jcram sĄ pubĄ âb avnjab țĄ dĄ
mdamstm arm iaba ȞĄ , suoinbnnbj da n sa pcmta âbtïepim âb dmzui âb dmra mdamstm r Ąeïbam m Ȟm.
Pcrtratui gnznd bu mra nepcrtmb țĄ mtubdn dïbj dnbavm sa âeocibĄva Ȟta jnb dmuzm iabnn, pabtru
dĄ tr ĄsĄturnia ecrmia Ȟn ocinia bu sa unt Ą im dït ja gruecmsĄ smu im dït ja ochmt Ą asta
parscmbm raspadtnv
r aspadtnvĄ. Ja msaeabam, gatn ț ț m pcmta gn crndnba, nbdiusnv ub dcpni jnb zniaia bcmstra
dmra asta iaba Ȟ.
Bnvai eajnu
Axaepiu6
Pcvastntcrui bu n-m raminzmt ub pcrtrat gnznd gatn ț ț an,
an, pabtru dĄ bu jcram sĄ gmdĄ ragarnra im c
snbhur Ą parscmbĄ , dn im emn euita dmra mu mdaam Ȟn tr ĄsĄtur Ą6 iabam. Draj dĄ jcram sĄ pubĄ
mddabtui pa tr ĄsĄturnia sugiata Ȟtn.
Bnvai enbne
Axaepiu6
Pcvastntcrui bu n-m g Ądut ub pcrtrat gnznd gatn ț ț an,
an, pabtru dĄ bu mvam spm ț nu
nu pabtru m raminzm
jasdrnaram. Zctu Ȟn, nepcrtmbt asta dĄ gatn ț ț m arm iaba ȞĄ.
Jasdrnptcrn
PradnzamzĄ axpindnt Ta jajuda jnb daia Gmda ragarnra vmhĄ im gmptui

dmrmdtarui habarmi vmimoni prazabtmta dmrmdtarui dĄ mddabtui dmja pa
mi parscbmfuiun. habarmi vmimoni mi trĄsĄturnia ecrmia mia
pabtru
ț nnicr

DcraiamzĄ nbgcremțnnia parscbmfuiun. parscbmfuiun.

axpindnta Ȟn ja jatminu, DcraiamzĄ nbgcremțnnia DcraiamzĄ nbgcremțnnia
jaecbstrïbj âbțaiaharam âb axpindnta Ȟn ja jatminu, axpindnta jnb taxt,
prcgubznea m taxtuiun. jaecbstrïbj âbțaiaharam jaecbstrïbj pmrțnmi
Ą
b Njania, nbgcremțnnia smu taxtuiun, jmr du endn azntĄrn, âbțaiaharam taxtuiun.
ï
e axaepiaia
strïbs Ą iahĄmjusa
turĄ du mgiĄ âb
sataem Njania, țnbgcrem
jnvmhm nn. țnnia smu Qtninzamz
taxt, Ą nbgcrem
jmr sa inentamzțnnia
Ą im jnb
c
r jmtĄ. axaepiaia mjusa sa mgiĄ, âb pcvastnram/razuemram icr.
m Zaxtui asta dcarabt, njania habarmi, âb iahĄturĄ du taem Zaxtui asta âb habarmi
r sa mgiĄ âb strïbsĄ iahĄturĄ jmtĄ. dcarabt, njania sa mgiĄ âb
u
t
m du suonadtui abubțmt. Zaxtui asta âb habarmi habarmi âb iahĄturĄ du
r dcarabt, njania sa mgi Ą âb suonadtui abubțmt.
a
t habarmi âb iahĄturĄ du
n
i
n suonadtui abubțmt.
Ȟ
m
o
e
n Ntaeui 8
I
:.4. _ajmdtmram uban jasdrnarn tnp pcrtrat pa omzm ubun pimb snepiu
Jasdrnaram (ja parscbmfa nemhnbmra, ja gnie/dmrta)
Ntae prcpus
Darnbțm
Tdrna, âb 40 — 10 ja duvnbta, c jasdrnara gnznd Ą m prnb asan,
asan, m m due n-c nemh
nemhnba
nbazn
zn tu.
_Ąspubs mȞtaptmt
Axaepiu ja rĄspubs6 Prnb ț asm
asm arm gruecmsĄ , mvam pĄrui bahru, cbjuimt Ȟn gm ț m mioĄ. Cdlnn
enhjmim ț n armu ja duicmram daruiun, nmr pnaiam mio Ą spadngndĄ prnb ț asaicr
asaicr fmpcbaza sdctam âb
avnjab țĄ trupui gnrmv, âbzcrzcbmt du pcjcmoaia Ȟn va Ȟenbtaia rahmia vnu dcicrmta.
Ta mddaptĄ crnda rĄspubs dcradt dmra raspadtĄ darnbțm.
Jasdrnptcrn
Bnvai emxne Bnvai emxne Bnvai emxne
QtninzamzĄ prajcenbmbt QtninzamzĄ prajcenbmbt QtninzamzĄ
hrupui suostmbtnv- hrupui suostmbtnv- rastrïbs/nbsugndnabt hrupui
jatarenbmbt âb raminzmram jatarenbmbt âb raminzmram suostmbtnv-jatarenbmbt âb
pcrtratuiun gnznd pcrtratuiun gnznd raminzmram pcrtratuiun gnznd
AbuearĄ aiaeabtaia AbuearĄ aiaeabta AbuearĄ aiaeabtaia
dcepcbabta mia dcepcbabta mia dcepcbabta mia
pcrtratuiun/pĄrțnia dcrpuiun pcrtratuiun/pĄrțnia dcrpuiun pcrtratuiun/pĄrțnia dcrpuiun
PraznbtĄ jatminn pabtru PraznbtĄ jatminn pabtru PraznbtĄ jatminn puțnba pabtru
gnadmra aiaeabt prazabtmt mprcmpa gnadmra aiaeabt = — ? aiaeabta mia
Znepui varomi asta utninzmt prazabtmt pcrtratuiun
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?:

dcraspubzĄtcr pa tct Znepui varomi asta utninzmt AxnstĄ, âb ecj rapatmt,

pmrdursui taxtuiun dcraspubzĄtcr pa pmrdursui tradarn bafustngndmta ja im
Zaxtui asta dcarabt, njania sa taxtuiun, âbsĄ axnstĄ Ȟn prazabt im tradut
mgiĄ âb strïbsĄ iahĄturĄ du badcbdcrjmbța (ja ax6 Zaxtui asta âb habarmi
Ą
b suonadtui abubțmt. tradarn bafustngndmta ja im dcarabt, jmr praznbtĄ
ï
e prazabt im tradut
Zaxtui asta atd.)
âb habarmi abubțmtțnn(ja
jnvmhm jaax6
im suonadtui
mdțnubn mia
c
r dcarabt, njania sa mgi Ą âb gatnțan, raimțnn du mita
m strïbsĄ iahĄturĄ du suonadtui parscbmfa atd.)
r abubțmt.
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ Ntaeui <
m
o
e
I 4.?. Mscdnaram aiaeabtaicr jasdcparnta âb taxtui dntnt du axparnab ța prcprnn
Cgarnram ja nbgcremŤnn ragarntcmra im ubnvarsui œdcinn smu axtrmœdcimr
Ntae prcpus
Darnbțm
Da prcvaro rceïbasd dcbsnjarn dĄ sa pctrnvaȞta easmfuiun taxtuiun jmt3
m. ‒Iabam a âbdaputui rĄutĄțnicr.―
o. ‒IabaȞui emn euit miamrhĄ.―
d. ‒IabaȞui bndn bu s-m sduimt Ȟn nmr trmha im pmt.―
j. ‒Âb dmsm iabaœuiun âbtctjamubm a sĄroĄtcmra.―
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 m.
Ntaeui >
:.=. _adubcmȞtaram œn raeajnaram hraȞainicr ja crtchrmgna œn ja pubdtumțna âb rajmdtmram ja
taxt
Taebaia ja pubdtumțna (pubdtui, vnrhuim, jcuĄ pubdta); crtchrmgna
Ntae prcpus
Darnbțm
DcradtamzĄ taxtui sdrns ja Mbjran du prnvnra im parscbmfui jnb _Ą zocnbndnn du sdcontcrn,
pabtru
ț nnicr

pubïbj saebaia ja pubdtumțna dcraspubzĄtcmra Ȟn rasdrnnbj duvnbtaia sdrnsa hraȞnt.
Prnbțasm arm iabaȞĄ grndumsĄ Ȟn ocibĄvndncmsĄ Âbtrc samrĄ, tmtĄi an m ruhmt-c sĄ ân spubĄ ectnvui

pabtru dmra bu m jcrent, nmr am m e Ąrturnsnt Ȟn sm dcradtmt.
Ą
b _Ąspubs mȞtaptmt
ï
e sĄĄ ânspubs
_ spubdcradt6 țasm arm
Prnbpabtru
Ą ectnvui buȞĄm, jcrent,
iaba
dmra grndcmsĄnmr
Ȟn ocib
am m ĄevndncmsĄ. Âbtr-c
Ąrturnsnt samrĄ, tmtĄi an m ruhmt-c
Ȟn s-m dcradtmt.
c
r
m Jasdrnptcrn
r Bnvai emxne Bnvai emxne Bnvai emxne
u
t
m NjabtngndĄ Ȟn dcradtamzĄ daia NjabtngndĄ Ȟn dcradtamzĄ c NjabtngndĄ Ȟn dcradtamzĄ c
r jcuĄ hraȞain ja pubdtumțna hraȞamiĄ ja pubdtumțna hraȞamiĄ ja pubdtumțna
a
t
n
i
NjabtngndĄ Ȟn dcradtamzĄ daia NjabtngndĄ Ȟn dcradtamzĄ tran NjabtngndĄ Ȟn dcradtamzĄ c
n tran hraȞain ja crtchrmgna smu jcuĄ hraȞain ja hraȞamiĄ ja crtchrmgna
Ȟ crtchrmgna
m
o
e
n
I Ntaeui =0
Ntae prcpus
Darnbțm
Abubțui gcreuimt dcradt asta6
m. Prnbțasan ân pimda bcpțnia du jmbs.
o. _Ązocnbndnn vnb bcmpta ja bcmpta.
d. Tdcontcrnia sa mgim âb rchcfnbm gatan.
j. Tcijmțnn b-m emn țnbut-c pa gatnțĄ tramzĄ.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 o.
Ntaeui ==
Nbtunram raimțnnicr snepia jnbtra duvnbta6 suonadt - prajndmt
Ntae prcpus
pabtru
ț nnicr

Darnbțm
Duvïbtui dmra mrmtĄ dnba gmda mdțnubam jnb abubțui endnn r Ą zocnbndn bu sa mr Ątmr Ą âb bcmptam
jnb ureĄ asta
m. endnn;
Ą
b o. bcmptam;
ï
e j. r Ą zocnbndn
d. ure Ą.
;
c
m _Ąspubs dcradt6 d.
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
Ntaeui =?
Ntae prcpus
Darnbțm
Duvnbtaia dmra mrmtĄ da gmda parscbmfui jnb abubțui Âb gnadmra samr Ą , âbmnbta ja duidmra,
st Ątam âbtnbsĄ âb pmt Ȟn sa sdcoam âb jnb ț n du c sdcontcmra. subt
m. gnadmra Ȟn samr Ą;
o. âbtnbsĄ Ȟn sa sdcoam;
d. samr Ą Ȟn duidmra;
j. st Ątam Ȟn sdcoam.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 j.
Tadțnubam 4 — _apara pabtru dcbstrunram bcnicr mdlnznțnn. Axaepia ja mdtnvntĄțn ja

âbvĄțmra
4.= Axaepia ja mdtnvntĄțn raeajnmia
pabtru
ț nnicr

Nb npctazm dĄ ntaenn =, ?, 4 Ȟn : jnb omtarnm ja ntaen br. = Ȟn ntaenn =, ?, 4, : Ȟn 1 jnb omtarnm

ja ntaen br.? ravaiĄ strudturmram nbdcepiatĄ m dcepatabțan spadngnda 4.=. jnb prchrmem dimsan m
NW-m, dmra vnzamzĄ gcreuimram ja dcbdiuznn snepia pa omzm iadturnn taxtaicr nbgcremtnva smu
intarmra, mvïbj mscdnmt dcbțnbutui Pcaznn sdurta mjadvmta bnvaiuiun ja vïrst Ą, prcgascrui pcmta
Ą
b raeajnm mdast bamfubs, âb dimsm m W-m, âb dmjrui dcepatab țaicr spadngnda ?.=. (Njabtngndmram
ï
e nbgcrem țnnicr nepcrtmbta
?.? (Njabtngndmram taean Ȟjnb
n m taxta
njanicrintarmra Ȟn bcbintarmra,
prnbdnpmia dcbtnbua,
Ȟn sadubjmra jnvarsa),Ȟnmvïbj
jnsdcbtnbua
jnb taxta euitnecjmia) Ȟn
dcb țnbutui
c
r mscdnmt Ttrmtahnn ja dcepralabsnuba6 nbgarab ț a snepia (raim ț nn nn dmuzĄ-agadt, prcoiaeĄ-sciu Ť na
na atd.),
m prajnd ț nn, ĄȞnram neprasnnicr ja iadtur Ą.
nn, âepĄrt ĄȞ
r JmdĄ ntaeui 1 jnb omtarnm ja ntaen br. = jazvĄiuna strudturmram pmrțnmiĄ m dcepatabțan 4.4.
u
t (axtrmharam jnbtr-ub taxt m ubcr aiaeabta saebngndmtnva pabtru m sus Ťnba c cpnbna ragarntcmra im
m
r easmfui dntnt), nmr ntaeui 7, jnb mdaamȞn omtarna ja ntaen, jazvĄiuna strudturmram pmrțnmiĄ m
a
t dcepatabțan spadngnda 4.:. (avmiumram aiaeabtaicr taxtumia dmra dcbjud im âb Ťaiaharam ja
n
i
n prcgubznea âb dmjrui iadturnn) jnb dimsm m NW-m, mdasta dcepatab ța sa pct strudturm prnb
Ȟ dcbțnbuturnia Zaxtui jasdrnptnv intarmr , raspadtnv Ttrmtahnn ja nbtarpratmra6 r Ąspubs mgadtnv,
m jnsdutmram easmfuiun/easmfaicr taxtuiun nbtarpratmram ineomfuiun gnhurmt (parscbngndmram,
o dcepmrm Ť nm)nm), mscdnmta, ja msaeabam, dcepatabțaicr spadngnda ?.=. Ȟn ?.?. jnb prchrmem dimsan m W-
e
n m.
I
Mdtnvntmtam br. =
Da-Ȟn spub pĄsĄrnia Ȟn hïzaia3
PrcoiaeĄ6 Cmra da-Ȟn spub3
Mn muznt vracjmtĄ ja ineom pĄsĄrnicr3 Ta spuba dĄ m axnstmt tmra jaeuit, pa dïbj, trĄnmu âb
mrecbna tcmta vnatĄțnia ja pa pĄeïbt, âbmnbta dm ineonia vcronta ja aia sĄ sa gn jaspĄrțnt pabtru
tctjamubm. Pa-mtubdn, bu arm c prcoiaeĄ pabtru cmeabn sĄ âbțaiamhĄ da Ȟcptamu gicrnia smu giuturnn,
iubm smu vïbtui. Dlnmr Ȟn eubțnn mvamu ineom icr, pa dmra tcmt Ą iueam c dubcȞtam. Ja im end im
emra vcroam badcbtabnt tcmtĄ g Ąpturm. Ȝn mstm gmda âb dcbtnbumra, jcmr dĄ bcn, cmeabnn, bu emn
âbțaiahae. Zu ta-mn âbtraomt vracjmtĄ da-Ȟn spub dïnbnn, dïbj imtrĄ Ȟn-Ȟn rĄspubj3 Crn pĄsĄrnia Ȟn
hïzaia3
 PrnvaȞta lttps6//ycutu.oa/NBGZn<OGkeQ Ȟn cosarvĄ im
vnjacdinpui mgimt pa nbtarbat im mjrasm lttps6//ycutu.oa/NBGZn<OGkeQ
dnba sa ragarĄ varsurnia.
 DntaȞta taxtui ja emn fcs.
‒Ja pa-c ‾‾oubĄ jnenbamŤĄ‶‶
Du tuipnbĄ ja dïrdai,
M sĄrnt ub hïbjĄdai
Du eustĄŤnia ja mŤĄ.
MiŤn hïbjmdn eĄrubŤn œn rcœnn,
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?<

Dmra-œn pcmrtĄ gnadmra
Cdlaimrnn pa spnbmra,
Jcre im scmra, scebcrcœnn!
Ą
b Nmr pa-ub gnr ja pĄpĄjna
ï
e Da sa-bmidŤĄ
Tuna-ub Ąr,Ąjrapt,
ouœ dujnb Ą, Ą,
nmro
omro
c
r Âb lĄnbuŤm murna.
m
r Tuna, eïbjru œn hrĄont,
u
t TĄ vastamsdĄ-b iueam emra6
m
r — Pram dnbstntĄ mjubmra,
a
t PrneĄvmrm m scsnt!―
n
i
n Ctninm Dmznenr, Ja pa-c ‒oubĄ jnenbam țĄ―
Ȟ
m
o  Da cosarvn3
e
n
I  Dnba dïbtĄ3
 Dnba asta mutcrui pcaznan3
 Due țn sa pmra c pcazna pus Ą pa bcta/dïbtmtĄ3
 Dmra asta, âb cpnbnm tm, njaam dam emn nepcrtmbt Ą m pcaznan3
 _adntaȞta pcaznm Ȟn dcepiatamzĄ tmoaiui ureĄtcr.
Dnba asta jasdrns âb pcazna3 Dmra subt duvnbtaia prnb dmra asta jasdrns3
 Dun sa mjrasamzĄ dĄrĄouȞui âb gnbmiui pcaznan3 Ja da drazn dĄ c gmda3

 Da aecțna asta trmbsensĄ prnb uitneaia jcuĄ varsurn mia pcaznan3
 Due asta crhmbnzmt taxtui3
 Dmra subt duvnbtaia dmra sa pctrnvasd im sgïrȞnt ja vars3
 Drazn dĄ gaiui âb dmra asta crhmbnzmtĄ pcaznm c gmda emn uȞcr ja pus pa bcta euzndmia3
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?>

 Tdrna, jnb gnadmra strcg Ą, c njaa trmbsensĄ ja taxt, âb gaiui âb dmra vcroa Ȟtn âb ecj conȞbunt. Da
s-m âbtïepimt du crjnbam ubcr duvnbta3
Ą
b
ï
e Pcaznm
rïbj jaasta
taxtub taxtmraintarmr
dmra dmra
im sgïr mra spm
Ȟnt ub c strudtur Ą spadngnd
țnu inoar. TubataiaĄ. ja
Asta sgïrĄtunt
im mid ȞntuiĄ jnb varsurn,samjnd
varsurnicr Ą jnbtr-ub
pctrnvasd, ja
c
r axaepiu6 jnenbam țĄ — m țĄ; dïrdai — hïbj Ądai. Qb hrup ja varsurn sapmrmt ja mita msaeabam
m hrupurn sa bueaȞta strcg Ą.
r
u
t
m
r  Zaxtui țn-m mrĄtmt ub ecj prnb dmra pcțn âbțaiaha da spub hïzaia. JmdĄ mr gn sĄ-i âbtïibaȞtn pa
a
t dĄrĄouȞui vcrontcr, da n-mn spuba3 MidĄtunaȞta pmtru varsurn prnb dmra sĄ-n trmbsențn easmfui tĄu.
n
i
n  _aminzamzĄ ub dvnbtat , mjndĄ c pcazna midĄtuntĄ jnb dnbdn varsurn mstgai6
Ȟ
m
o — prneui vars asta gcremt jnbtr-ub suostmbtnv dmra jabueaȞta suonadtui jaspra dmra sdrnn, âb
e
n mdast dmz, pcaznm;
I — mi jcniam vars asta gcremt jnb jcuĄ duvnbta dmra mrmtĄ âbsuœnrnia conadtuiun jabuent âb
prneui vars prnb suostmbtnv, mjndĄ mia pcaznan Ȟn subt mjfadtnva;
— mi traniam vars asta gcremt jnb tran duvnbta dmra sĄ axprnea mdŤnubn dmra sa ragar Ą im prneui
duvïbt;
— mi pmtruiam vars asta gcremt jnb pmtru duvnbta da midĄtunasd c prcpcznŤna prnb dmra sa
mgnreĄ davm nepcrtmbbt jaspra pcazna
— mi dnbdniam vars asta gcremt jnbtr-ub snbhur duvïbt dmra snbtatnzamzĄ njaam tm jaspra
pcazna.
Mdtnvntmtam br. ?
Âb npctazm dĄ ntaenn 7, 8, < Ȟn > jnb omtarnm ja ntaen br. ? Ȟn ntaenn <, =0, == Ȟn =? jnb omtarnm ja
ntaen br. 4 jazvĄiuna strudturmram pmrțnmiĄ /jagndntmrĄ m dcepatabțaicr avmiumta, âb dimsm m W-m
strudturmram mdastcrm pcmta gn raminzmt Ą âb dcbtaxtui dcbțnbuturnicr âbvĄțmta tacratnd Ȟn mpindmta
dcbȞtnabt.
Ta pcmta cosarvm dĄ nbtunram raimțnan jnbtra suonadt Ȟn prajndmt, dcbțnbut dmra dcbsnjarĄe dĄ bu
asta âbsuȞnt ja aiavn, pcmta gn raiumt im craia âb dmra sa gmda prajmram suonadtuiun Ȟn m prajndmtuiun,
raspadtnv m mdcrjuiun jnbtra suonadt Ȟn prajndmt.
Due sĄ gmdn c prcpcznțna, fudïbju-ta du gnhurn haceatrnda

Prcoiaem6 Due dcbstrunasd c prcpczn țna, jmdĄ me duvnbtaia jmta3
pabtru
ț nnicr

Tmiut! Bueaia eau asta Ecbndm Ȟn subt pmsncbmtĄ ja
gnhurn haceatrnda pa dmra ia trmbsgcre âb conadta dmra pct uȞurm
eubdm cmeabnicr Ȟn emn mias pa dam m Ȟdcimrnicr.
Ą
b Qnta! Dardui dm ub scmra pcrtcdminu jnb gnhurm = vm gn ub
ï
e supcrt dcbsnstabt pabtru c dmbĄ du tcmrtĄ bamhrĄ dm c tcoĄ…ja
aȞmpmeabt.
c
r
m
r
u
t
m dcpniui
r mdmsĄ
a
t
n
i
n
Ȟ
m m piadmt sarncs
o
e
n
I
Gnhurm =
Ecvui, mprcmpa dm ub jraptubhln jnb gnhurm ?, bu vm gn mitdavm jadït ub ouzubmr smu pcmta ub
saeb ja dmrta.
darui
Gnhurm ?
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 4=

TĄhamtm jnb gnhurm 4, jaȞn-n miomstrĄ, bu pcțn dĄiĄtcrn du am. Mdamstm vm gn saebui d Ątra dmearm
eam smu (ja da bu3), dlnmr dĄtra dmearm tm.
Ą
b
ï
e
c
r
m
r Emrnan oubndm vm vabn
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
Gnhurm 4
Mdastam mr gn gcst mȞm, jmdĄ bu s-mr gn âbtïepimt davm.

Âb hrmoĄ, âbtr-c jnenbamțĄ ja iubn, ia-me strïbs pa tcmta, pcmta pram meastadmta Ȟn ia-me
mȞazmt âbtr-c dmrta. Zcmta mdastam bu mr gn gcst c babcrcdnra, jmdĄ, jnb bamtabțna, bu mȞ gn vĄrsmt
impta pa dmrta.
Dm sĄ radcbstntun scmraia, saebui ja dmrta Ȟn sĄhamtm m traount sĄ mȞaz duvnbtaia jnb gnadmra
nemhnba, mstgai âbdïț sĄ coțnb c prcpcznțna. Zu pcțn gmda mdast iudru3
JmdĄ pcțn, trmbsdrna gnadmra prcpcznțna coțnbutĄ pa suprmgmțm gceaicr eaia haceatrnda!
GaindntĄrn! Mn rauȞnt!
Mdtnvntmtam br. 4
Due gcicsne duvnbtaia dm s Ą ba âbțaiahae3
Prcoiaem6 Da rci mu duvnbtaia âb prcpcznțna3
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 4?

Ą
b
ï
e
c
r
m DntaȞta duvnbtaia ja emn fcs. Da traouna sĄ gmdn dm s Ą ia trmbsgcren âb prcpczn țna3
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
gmtĄ jasabm
m
o
e
n
I
gnhurĄ haceatnd
Tdrna prcpcznțnm gcremtĄ jnb duvnbtaia jmta âb saebui eau ja dmrta.
Da mn sdlneomt im duvnbta dm sĄ coțnn prcpcznțnm6 sabsui smu gcrem, mjndĄ subataia jnb dmra
subt midĄtunta3
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……
………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………
……
_Ąspubja im ureĄtcmraia âbtraoĄrn prnvntcmra im prcpcznțnm gcremtĄ ja tnba6

Dnba jasabamzĄ3.................................................................................................
•
Da jasabamzĄ3....................................................................................................
•
Da gai ja gnhurĄ3.................................................................................................
•
pabtru
ț nnicr

JupĄ due mn cosarvmt, duvnbtaia mu sabs Ȟn dïbj subt snbhura.

Aia sameĄbĄ du bnȞta dĄrĄenzn du mfutcrui dĄrcrm âb icd sĄ dcbstrune znjurn, dcbstrune prcpcznțnn.
Ą
b Dïbj subt snbhura duvnbtaia subt pĄrțn ja vcronra Ȟn dïbj ia nbtahrĄe âb prcpcznțnn subt pĄrțn ja
ï
e prcpcznțna.
c
r
m
r
u
t
m Duvnbtaia snbhura sa bueasd pĄrțn ja prcpcznțna.
r Duvnbtaia nbtahrmta âb prcpcznțna sa bueasd pĄrțn ja prcpcznțna.
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 4:

Mdtnvntmtam br. :
Waroui — duvïbtui âb furui d Ąrunm sa crhmbnzamzĄ prcpcznțnm

Ą
b Prcoiaem6 Dït ja nepcrtmbt asta varoui âbtr-c prcpczn țna3
ï
e MȞm due mn mgimt, au gmd jnb haceatrna ub gai ja tïepi Ąrna.
c
r DntaȞta prcpcznțnnia ja emn fcs Ȟn pradnzamzĄ varoaia.
m  Ecbndm m vabnt im bcn.
r  Wimj earha âb mtainarui ja tïepi Ąrna.
u
t  Tcrm EcbndĄn vm jasdcparn euita iudrun bcn
m
r
a
t DcepiatamzĄ spmțnnia inoara jnb tmoai pa omzm daicr tran aubu țurn ja emn sus.
n
i
n
Ȟ Âbtraomra Duvïbt Pmrta ja vcronra
m Dnba m vabnt3 Ecbndm suostmbtnv
o
Dnba earha3
e
n Dnba vm jasdcparn3
I
Âbtr-c prcpcznțna, gnadmra duvït mra ub rci smu c gubdțna dmra sa bueaȞta gubdțna
snbtmdtndĄ.
Âbtr-c prcpcznțna, varoui asta Ȟn pmrta ja prcpcznțna, buentĄ prajndmt.
Ja prajndmt asta iahmt âb prcpcznțna ub duvïbt dmra mrmtĄ dnba gmda mdțnubam Ȟn sa
bueaȞta suonadt.
Au Ȟtnu, an Ȟtnu…tu3 Lmn sĄ vajae!

NjabtngndĄ prajndmtaia axprnemta prnb varo jnb abub țurnia ja emn fcs Ȟn dcepiatamzĄ
tmoaiui.
Piadmsae dĄtra oubndm eam. Âb p Ąjura, vïbtui enȞdm âb vmiurn drabhnia dcpmdnicr. Bnend bu
mbubțm gurtubm. Zmtm en-m vcront jaspra c pcsnoniĄ vnfaina âbnmbta ja piadmra. Wcn hr Ąon pmsui.
Duvïbtui Pmrtam ja Pmrtam ja Znepui Parscmbm BueĄrui

prcpcznțna vcronra
pabtru
ț nnicr

Ą
b
ï
e Pa iïbhĄ haceatrna, âen pimda sĄ dntasd Ȟn pcazna Ȟn dĄrțn ja oudmta Ȟn
c vcroa jnb oĄtrïbn. ȜȞȞȞ! Ta spuba dĄ an subt âbțaiapțn Ȟn oubn. Me hĄsnt Ȟn au dïtavm, jmr pa-micdurn
r
m ia inpsaȞta davm. DcepiatamzĄ ueĄtcmraia prcvaroa du prajndmtaia pctrnvnta.
r  ‒Outuruhm endm…………………….dmrui emra.―
u
t  ‒MȞdlnm …………………..japmrta ja trubdln.―
m
r  ‒Oubui hcspcjmr â Ȟn …………vmrm smbna Ȟn nmrbm dmr.―
a
t  ‒HĄnbm oĄtrïbĄ…………….dncrom oubĄ.―
n
i  ‒BĄrmvui jnb gnra…………………iadunra.―
n
Ȟ
m
o
e
n
I
JmdĄ mn rauȞnt, mdue gnn dm ub oubnd bacocsnt! _adnta Ȟta prcvaroaia Ȟn

njabtngndĄ, pabtru gnadmra jnbtra prajndmta, dnba gmda mdțnubam. Mstgai van jasdcparn suonadtaia.
pabtru
ț nnicr

Mdtnvntmtam br. 1
Ą Âb npctazm dĄ ntaeui > jnb omtarnm ja ntaen br. ? Ȟn ntaeui == jnb omtarnm ja ntaen br. 4
b jazvĄiuna strudturmram pmrțnmiĄ /jagndntmrĄ m dcepatabțaicr avmiumta, âb dimsm m W-m strudturmram
ï
e mdastcrm pcmta gn raminzmtĄ âb dcbtaxtui prajĄrnn suonadtuiun
c
r
m
r Dugaraia du pcvaœtn
u
t
m
r
a
t Prcoiaem6 Due hĄsasd suonadtui jnbtr-c prcpcznțna3
n
i
n
Ȟ
m Dugaraia du pcvaœtn mu gcst âbdunmta. Pabtru m ia jasdlnja, raminzamz Ą dcraspcbjabțm jnbtra
o jcum dcicmbĄ.
abubț (prnem dcicmbĄ) Ȟn duvïbtui dmra mrmtĄ dnba gmda mdțnubam, jnb m jcum
e
n
I
N. ….. ân spuba pcvaœtn iun PatrndĄ. M. mionbm

NN. Mu gcst cjmtĄ ……… O. urscmndm œn punui
NNN. Pabtru dĄ m mfutmt-c, ……. n-m jmt iun Lmrmp-Mio c mrnp Ą D. gïbtïbm
gareadmtĄ.
NW. Âb scoĄ sa msdubjam ………. J. oubndm
W. ……. n-mu euiŤuent iun GĄt-Gruecs pabtru smivmram A. ub âepĄrmt œn-c
punuiun. âepĄrĄtamsĄ
WN. Gnnbj âbsatmtĄ, ……… n-m jmt mpĄ rada œn durmtĄ gatan G. najui
ecœuiun. H. pceui
Âb dmjrui iadțnan dmra vnzamzĄ dcepatabțm :.=. Qtninzmram mdlnzn Ť Ť nnicr

nnicr snbtmdtnda œn
ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âb Ť aiaharam
aiaharam œn axprnemram dcradt Ą m
nnicr dceubndmtnva, raspadtnv Tuonadtui — dm aiaeabt ja dcbțnbut vnzmt, sa pcmta nbsnstm pa
nbtab Ť nnicr
emn euita dcbtaxta Ȟn vmrnmta prnb dmra aiavui sĄ âbțaiamhĄ rciui suonadtuiun âb abubț.
pabtru
ț nnicr

Mdtnvntmtam br. 7
Âb dmjrui iadțnnicr dmra vnzamzĄ dcepatabțm jnb dimsm m W-m :.=. Qtninzmram mdlnzn Ť
Ť nnicr
nnicr
Ą
b snbtmdtnda œn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âb Ť aiaharam
aiaharam œn axprnemram
ï dcradt Ą m nbtab Ť nnicr
nnicr dceubndmtnva, sa pcmta jasg ĄĄȞȞurm c mdtnvntmta raeajnmiĄ prnb dmra aiavnn sĄ
e jnstnbhĄ bcțnubnia ja pmrta ja vcronra Ȟn pmrta ja prcpcznțna nbsugndnabt mssnenimta âb dimsm m NW-m.
c
r
m
r
u
t _aimțnnia jnbtra cmeabn sameĄbĄ du raimțnnia jnbtra duvnbta âb prcpcznțna
m
r
a
t Prcoiaem6 Due jnstnbh pĄrrțnia ja vcronra ja pĄrțnia ja prcpcznțna3
n
i
n PrnvaȞta nemhnbam ja emn fcs.
Ȟ
m
o
e
n
I
Nemhnbam M
PrnvaȞta vnjacdinpui dmra pcmta gn mddasmt im mjrasm

lttps6//www.ycutuoa.dce/wmtdl3tneaSdcbtnbua5=0&v5kFGzxwDWcHs&gamtura5
lttps6//www.ycutuoa.dce/wmtdl3tneaSdcbtnbua5=0&v5kFGzxwDWcHs&gamtura5aeoSichc
aeoSichc
Nemhnbam O
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 4<

=. Da spcrturn niustramzĄ nemhnbam Ȟn vnjacdinpui3
?. Dmra mr putam gn rciurnia âb dmzui fcduiun ja lcdlan3 Da rci mra fud Ątcrui du bueĄrui 403
Ą
Jmr dai du bueĄrui =<3
b 4. Âb nemhnbam M, Zmbntl Oaionb œn Oabfmenb Mhcstc subt jcn pmtnbmtcrn, dmra mu raprazabtmt
ï
e Ttmtaia Qbnta im Fcdurnia Cinepnda ja nmrbĄ jnb ?0=0 ja im Wmbdcuvar. An mu jmbsmt pa
c mdcrjurnia iun Dnprnmb Pcrueoasdu. Da axprneĄ âb nbtarpratmram icr dan jcn pa hlam țĄ3
r
m
r
u
t
m CosarvĄ!
r
a
t Gnadmra jnbtra dan jcn pmtnbmtcrn mra c nbjnvnjumintmta prcprna, du tr ĄsĄturn dceuba
n
i Ȟn jngarnta, tctcjmtĄ. Âb vnmțm pmrtnduimrĄ, gnadmra mra gmeninm iun, pragarnbțaia iun. Zmbntl
n Oaionb asta
Oaionb asta dmbmjnmbdĄ, bĄsdutĄ âb =><:, nmr Oabfmenb Mhcstc asta mearndmb, bĄsdut âb
Ȟ
m =><?.
=><?.
o Dïbj pmtnbamzĄ âbs Ą âepraubĄ, gnadmra jnbtra an mra ub rci onba stmonint âb paradla
e
n Ȟn japnbj ubui ja daiĄimit. Tntumțnm pcmta gn cosarvmtĄ Ȟn emn onba âbtr-ub fcd ja adlnpĄ.
I Tpra axaepiu, im lcdlan. Gnadmra fud Ątcr mra c vnmțĄ prcprna âb mgmrm hlațnn, âbsĄ mtubdn
mitui fcmdĄpcrtmrui,
dïbj asta , jadn dïbj subt
mitui c adlnpȞĄ.m.e.j.,
mtmdmbtui , gnadmraâbs gubdțna6
mraĄ cjapnbj ubui
ubnn danimidĄțn,pntmbui
ja asta pabtruadlnpan,
m fudm
onba.
Im gai sa âbtïepiĄ Ȟn du gubdțnnia snbtmdtnda mia duvnbtaicr. Iumta nbjnvnjumi, aia
subt pĄrțn ja vcronra (ja dmra sa cdup Ą ecrgcichnm, da ia jasdrna tr ĄsĄturnia), âbsĄ, im gai
dm eaeornn uban adlnpa, dïbj subt nbtahrmta âb abub ț, aia mu rciurn spadngnda âb
dceubndmram raspadtnvĄ, buenta gubdțnn snbtmdtnda (ja dmra sa cdupĄ snbtmxm dmra
vnzamzĄ stujnui raimțnnicr jnbtra duvnbta âb prcpczn țna). JmdĄ adlnpm sa sdlneoĄ (mjndĄ
prcpcznțnm), Ȟn rciui pcmta gn sdlneomt, jadn Ȟn gubdțnm snbtmdtndĄ.
BctĄ pabtru prcgascrn . Tdcpui mdastcr axardnțnn asta ja m gmeninmrnzm aiavnn du

bcțnubnia ja snbtmxĄ m prcpcznțnan, ja m jnstnbha pĄrțnia ja vcronra ja daia ja prcpcznțna
Ȟn ja m nbtun suonadtui Ȟn prajndmtui.
Du dït subt emn rapaja âbțaiasa Ȟn njabtngndmta mspadtaia ja emn sus, du mtït sa pcmta
trada emn rmpnj im gcremram dcepatab țaicr, im âbsuȞnram dubcȞtnbțaicr gmdtumia Ȟn
prcdajurmia ja dĄtra aiavn.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 4>

4.? Axaepia ja mdtnvntĄțn ja raduparmra
Ą Mdtnvntmtam br. =

b
ï
e
c Ja msaeabam, asta pcsnoni dm im dcepatabțm jnb dimsm m NW prnvntcmraim _ajmdtmram uban
r jasdrnarn tnp pcrtrat pa omzm ubun pimb snepiu, aiavnn sĄ âbtïepnba jngnduitĄțn âb rajmdtmram
m
r dcepubarnn, jcvajnbj c bastrudturmra sugndnabtĄ m mdastanm. Âb dimsm m W-m, im iad țnnia ja rajmdtmra
u
t da vnzamzĄ jasdrnaram sa pcmta crhmbnzm c mdtnvntmta ja raduparmra.
m
r
a
t
n
i
n Due gmd ub pcrtrat dunvm3
Ȟ
m
o Tadvabțm =
e
n Fcd! Gnadmra aiav sdrna pa c oudmtĄ ja lïrtna tran trĄsĄturn mia ubun dciah jnb dimsĄ, g ĄrĄ sĄ-
I n nbjnda bueaia. Dnbavm meastadĄ oniataia âbtr-ub oci œn aiavnn trmh pa rïbj dïta ub oniațai,
âbdardïbj sĄ njabtngnda parscmbm, âb gubdŤna ja trĄsĄturnia sdrnsa.
Tadvabțm ?
=. Prnvaœta pndturnia miĄturmta. Pa dmra jnbtra aia c dcbsnjarn emn mprcmpa ja ecjui âb dmra
asta raprazabtmtĄ prnbțasm jnb taxtui _Ą zocnbndnn du sdcontcrn pa dmra i-me raprcjus emn
fcs3 EctnvamzĄ-Ťn rĄspubsui.
Pnarra Muhusta
_abcnr,, Nraba
_abcnr
lttps6//www.amstarbkndks.dce/ravnaw
lttps6//www.amstarb kndks.dce/ravnaws/tla-tmia-cg-
s/tla-tmia-cg-
prnbdass-kmhuym-mit
prnbdass-kmhuym-mit lttps6//www.pnarra-muhusta-
lttps6//www.javnmbtmrt.dce/seab=<<:/mrt/Tanhm
-mbj-Prnbda-Tlctcku-7701?<787 rabcnr.crh/
rabcnr.crh/
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 :0

‒M gcst cjmtĄ dm bndncjmtĄ c prnbțasĄ gruecmsĄ dmra mvam ub condan gcmrta urït. Âb gnadmra samrĄ,
âbmnbta ja duidmra, stĄtam âbtnbsĄ âb pmt Ȟn sa sdcoam âb jnbțn du c sdcontcmra. Mstm bu mr gn gcst mȞm ja
rĄu, jmr, jupĄ da tarenbm du sdcontui, âb icd s Ą mrubda sdcontcrnia gcicsnta, m Ȟm due mr gn traount, ia
âbgnham âb drĄpĄturnia rchcfnbnn ja pmna pa dmra jcream. Mdastm bu arm ub condan pram sĄbĄtcs Ȟn, pabtru
Ą
b dĄ prnbțasm g Ądam mdaimȞn iudru bcmpta ja bcmpta, âb durïbj dr ĄpĄturnia rchcfnbnn sa uepiurĄ ja zadn ja
ï sdcontcrn gcicsnta.
e Âbtr-ubm jnb bcpțn c trazn jnbtr-cjmtĄ ub zhcect ja iupt Ą. Muzn vcdn ja rĄzocnbndn Ȟn zïbhĄbnt ja
c sĄonn. TparnmtĄ, sa rnjndĄ jnb mȞtarbut Ȟn mprnbsa imepm ja im dmp Ątui pmtuiun. Du hrau putu sĄ-Ȟn dramjĄ
r
m cdlnicr dïbj vĄzu jaspra da a vcrom.
r DĄdn dlnmr mdcic, iïbhĄ pimpuem an, sa strïbsasa c eui țnea ja rĄzocnbndn gcmrta endn! Qbnn jnbtra
u
t an sa iuptmu, mițnn dïbtmu smu jmbsmu, jmr du tc țnn g Ądamu c lĄreĄimna ja emn emra jrmhui.
m Prnbțasm drazu dĄ vnsamzĄ, mȞm d Ą sa dnupn zjrmvĄb. Jmr bu, arm tramzĄ ja-m jraptui, nmr r Ązocnbndnn
r
a
t
dan entntan armu tct mdcic! JaȞn bu mvamu bnend du prnbțasm, g ĄdurĄ tcmtĄ bcmptam mtïtm tĄrĄocn, âbdït
n
i mdamstm bu âbdlnsa ub cdln, nmr dïbj, âb sgïrȞnt, mjcren, sa trazn buemnjadït pabtru d Ą ja jmtm mstm arm
n pram inbnȞta. Arm jnenbamțĄ Ȟn rĄzocnbndnn piadmsarĄ.
Ȟ Prnbțasan ân arm gcmrta grnd Ą, jmr sa dcjam s Ą ân pcvastamsdĄ âbtïepimram tmtĄiun an, pabtru dĄ bu mr
m gn drazut-c. Du tcmta mdastam, dïbj sa jusa im duidmra âb bcmptam ure Ątcmra, rĄzocnbndnn mpĄrurĄ jnb bcu,
o Ȟn tct mȞm, bcmpta ja bcmpta.
e
n Endnn rĄzocnbndn g ĄdurĄ mtïtm lĄreĄimna âb gnadmra bcmpta, âbdït prnb țasm bu emn nzoutam s Ą pubĄ
I hambĄ pa hambĄ Ȟn pa zn da tradam sa g Ądam tct emn pminjĄ. Bu pasta euitĄ vraea sa âeocibĄvn ja-m
jraptuiZmt
jaĄimtït
an cbasceb.
âbtraoĄ ja emn euita crn da sa âbtïepi Ą du am Ȟn, pïbĄ im ureĄ, gmtm ân eĄrturnsn. Im
âbdaput, ai bu drazu c nct Ą jnb tcmtĄ pcvastam, jmr pïbĄ im ureĄ sa lctĄrâ sĄ sa âbdrajnbțaza du cdlnn iun.
Âb bcmptam ureĄtcmra, ân daru prnbțasan sĄ rĄeïbĄ sĄ jcmreĄ âb dmearm iun, nmr ai sa jusa sĄ stam ja
vahla âb dmearm an.
Vns Ȟn g Ądut! Jmr, jaȞn tmtĄi prnbțasan bu âbdlnsa ub cdln tcmtĄ bcmptam tct pïbjnbj Ȟn mȞtaptïbj,
endnn rĄzocnbndn bu sa mrĄtmrĄ. Âb tnep da stĄtam ja pmzĄ, ai oĄhĄ ja sameĄ d Ą âb rchcfnbĄ arm âbgnptĄ c
sdcontcmra. C iuĄ Ȟn sa untĄ du iumra-menbta im am, nmr jnenbamțm ureĄtcmra c dlaeĄ pa prnbțasĄ im ai Ȟn n-
c mrĄtĄ. Arm pinbĄ ja drastĄturn, jcmr dĄ ureaia armu mȞm endn, âbdït monm ja sa z Ąramu. Gmtm vcn sĄ Ȟtna da
âbsaebmu tcmta mdaia saeba. ZmtĄi c iĄeurn dĄ endnn rĄzocnbndn vabnsarĄ im am âb dmearĄ jnb dmuzm
sdcontcrnicr pa dmra ia gcicsnsa! _Ązocnbndnn bu mvamu du da sĄ sa iupta, nmr sdcontcrnia armu gcicsnta
jrapt sĄonn Ȟn ja mdaam, sa âbtcrdamu âb dmearm prnbțasan bcmpta ja bcmpta! Ân emn spusasa d Ą endnn
rĄzocnbndn bu sa mrĄtmsarĄ âb bcmptam jnb ureĄ, pabtru dĄ ia gusasa grndĄ ja ai. Pa ureĄ, dardatïbj-c du
msprnea, c âbtraoĄ ja da armu mtït ja euita sdcontcrn im am âb dmearĄ.
Prnbțasan ân gu ruȞnba ja prcstui an condan, jmr radubcsdu âb gm țm tmtĄiun dĄ am âbgnpsasa sdcontcrnia
âb drĄptmra
pĄram Ąturnia
rĄu Ȟrchcfnbnn
n g ĄhĄjunja pmna,
dĄ bu vmpabtru dĄ gusasaĄ mtït
emn gn bndncjmt pramjaiaba ȞĄȞĄ
iaba s.Ą ia mrubda im hubcn. Emn mjĄuhĄ dĄ ân
Ttrïbsa mpcn tcmta sdcontcrnia jnb dmearm an, dlnmr Ȟn pa mdaiam dmra miubadmsar Ą suo rchcfnbĄ Ȟn ia
mrubdĄ. Âb bcmptam ureĄtcmra, rĄzocnbndnn bu emn vabnrĄ, d Ą bu emn mvamu sĄonn du dmra sĄ sa iupta Ȟn ja
mtubdn âbdcic bndn d Ą sa emn mrĄtmsarĄ vracjmtĄ.
Âb sdurtĄ vraea, prnbțasm sa âbtraeĄ, pabtru dĄ rĄzocnbndnn b-c emn țnbamu tramzĄ bcmptam. Ja
mtubdn âbdcic, âbdapu sĄ gna gcmrta crjcbmtĄ Ȟn â Ȟn oudurĄ pasta eĄsurĄ pĄrnbtaia du gmptui dĄ eĄturm
dlnmr Ȟn hrĄjnbm, âb gnadmra zn. ÂȞn menbtam earau ja rĄzocnbndnn dan entntan Ȟn, ja dïta crn gcicsam c
sdcontcmra, putațn gn snhurn dĄ mvam hrnfĄ sĄ c mrubda im hubcn.―
sdcontcrn, âb vci. Daia emn gruecmsa pcva Ȟtn fmpcbaza pabtru dcpnn, mbtcichna ja
_Ą zocnbndnn du sdcontcrn
Gicrabda Tmkmja, trmjudara jnb abhiazĄ ja Warcbndm Tnjcb
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 :=

?. _Ąspubja im darnbŤaia ureĄtcmra, pcrbnbj ja im ubm jnbtra nemhnbnia ja emn sus miasa ja
tnba6
m. bctamzĄ tran trĄsĄturn gnznda mia parscbmfuiun; pcŤn gmda ragarnra im âbĄiŤneam an, im
Ą
duicmram pĄruiun, m cdlnicr, m pnainn, im stmtur Ą, im ecjui âb dmra â œn pcmrtĄ pĄrui
b atd.;
ï
e
o. jasdrna c aecŤna, c stmra pa dmra c mra parscbmfui, mœm due ranasa jnb nemhnba;
c d. sdrna jcuĄ trĄsĄturn ecrmia mia mdastanm, pa dmra drazn dĄ ia mra, âb gubdŤna ja
r ecjaiui mias.
m
r
u
t 4. Prnvaœta nemhnbam miĄturmtĄ (Mbtccb vmb Jydk, Dan tran dcpnn emn emrn mn iun Dmrci N ,
m tmoicu raminzmt âb =741 — =747).
r
a
t _ajmdtamzĄ ub taxt ja 10 — <0 ja duvnbta, âb dmra s Ą jasdrnn ubui jnbtra dan tran dcpnn. Âb
n
i rajmdtmram dcepubarnn, van mvam âb vajara6
n
Ȟ m. prazabtmram trĄsĄturnicr gnznda6 stmturm, duicmram pĄruiun Ȟn m cdlnicr,
m âeorĄdĄenbtam, stmtutui scdnmi;
o
o. prazabtmram trĄsĄturnicr ecrmia6 aecŤnn, stĄrn, mtntujnbn.
e
n
I
Tdrna âbtïn pa dncrbĄ rĄspubsurnia im mspadtaia ja emn fcs, mpcn iamhĄ nbgcremțnnia pabtru m sdrna
dcepubaram darutĄ.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 :?

= • prazn
praznbtĄ
btĄ par
parscbmfu
scbmfuii mias.
Ą • jĄ ub buea crnh

crnhnbmi
nbmi pars
parscbmfuiu
cbmfuiun.n.
b ?
ï
e • pradnzamzĄ vïr
vïrstm,
stm, mspadtui gnznd (stmtu
(stmturm,
rm, duicmram cdlnicr
cdlnicr,, m pĄruiun, m pnainn,
c
r 4 âeorĄdĄenbtam, stmtutui
stmtutui scdnmi atd.) mi mdastunm.
m
r • bueaœta jcuĄ trĄsĄturn ja dmrmdtar mia parparscbmfuiun
scbmfuiun pa dmra sĄ ia praznbțn âb taxtui tĄu;
u
t pcŤn miaha jnbtra mtabŤna, mutcdcbtrci, oiïbjaŤa, oubĄtmta, dcepmsnuba, dramtnvntmta, durmf,
m tameĄ, eïbna, savarntmta, dcepmsnuba, imœntmta, jnsdraŤna, bmnvntmta, abtuznmse, mpmtna,
r
a
t : habarczntmta, zhïrdabna,
zhïrdabna, lĄrbndna, iaba, ahcnse, mitrunse, cbastntmta, âbœaimra, rĄojmra,
n
i barvczntmta atd. PraznbtĄ
PraznbtĄ gmptaia parscb
parscbmfuiun
mfuiun pa dmra trĄsĄturm miamsĄ ia-mr niustrm.
n
Ȟ
m 1 • bctamzĄ ja ubja țn-mn jmt ssamem
amem ja trĄsĄturm ja dmr
dmrmdtar
mdtar..
o
e
n
I 7 • praznbtĄ aecŤnm, sstmram,
tmram, mtntujnbam pa dmra drazn dĄ c mra parscbmfui.
4.4 Axaepia ja mdtnvntĄțn pabtru aiavnn âb rnsd

MdtnvntĄțnia ja raduparmra mdcparĄ Ȟn sntumțnnia âb dmra aiavnn bu mu pmrtndnpmt jaicd im
mdtnvntmtam cb-inba.
4.: _adcembj rn jnb parspadtnvm nbtahr rnn talbcichnnicr âb prcdasui ja prajmra/

âbvĄțmra Ą Ą
Qtninzmram mpindmțnnicr ajudmțncbmia parenta raminzmram ubcr mdtnvnt Ąțnia ja âbvĄțmra âb
eajnui cb-inba6
mdtnvntĄțn msnbdrcba, dmra prasupub dm nbtarmdțnubam jnbtra prcgascr Ȟn aiav sĄ sa raminzaza
•
prnb mddasmram rasursaicr ajudmțncbmia cb-inba âb dcbtaxta taepcrmia jngarnta;

mdtnvntĄțn snbdrcba, nbtarmdțnubam jnbtra prcgascr Ȟn aiav sĄ sa raminzaza âb tnep rami, prnb
•
nbtareajnui mpindmțnnicr dmra parent crhmbnzmram ja vnjacdcbgarnbța.

Jnbtra mpindmțnnia ajudmțncbmia dmra parent raminzmram ja mdtnvntĄțn snbdrcba smu msnbdrcba,
eabțncbĄe ureĄtcmraia6
Dimsa vnrtumia, dmra parent mdtnvntĄțn snbdrcb Ȟn msnbdrcb6
Endrcscgt Zames (lttps6//tames.endrcscgt.dce/
• (lttps6//tames.endrcscgt.dce/ ));;
pabtru
ț nnicr

• Hcchia Dimssrcce (lttps6//dimssrcce.hcchia.dce/

(lttps6//dimssrcce.hcchia.dce/ ));;
• Ajecjc lttps6//baw.ajecjc.dce
lttps6//baw.ajecjc.dce..
LĄrțn dcbdaptumia cb-inba, dmra parent dcimocrmra snbdrcbĄ6
Ą • (lttps6//www.enbjeanstar.dce/ ));;
EnbjEanstar (lttps6//www.enbjeanstar.dce/
b
•
ï
e •
Enrc (lttps6//enrc.dce/
(lttps6//enrc.dce/ );
);
EnbjEup (lttps6//www.enbjeup.dce
(lttps6//www.enbjeup.dce); );
c
r • Iudnjdlmrt (lttps6//www.iudnjdlmrt.dce
(lttps6//www.iudnjdlmrt.dce).
).
m Tnstaea ja vnjacdcbgarnbțĄ, dmra parent mdtnvntĄțn snbdrcb6
r
u
t • Eaat
Eaat (lttps6//eaat.hcchia.dce);
(lttps6//eaat.hcchia.dce);
m
r • (lttps6//zcce.us/ )),,
Vcce (lttps6//zcce.us/
a
t (lttps6//www.waoax.dce/ ))..
Xaoax (lttps6//www.waoax.dce/
n
i
•
n Zmoia vnrtumia, dmra parent dcimocrmra snbdrcbĄ6

Ȟ
m • Hcchia Fmeocmrj (lttps6//fmeocmrj.hcchia.dce/
(lttps6//fmeocmrj.hcchia.dce/ ));;
o • (lttps6//www.endrcscgt.dce/rc-rc/endrcscgt-471/endrcscgt-
Endrcscgt Xlntaocmrj (lttps6//www.endrcscgt.dce/rc-rc/endrcscgt-471/endrcscgt-
e
n wlntaocmrj/jnhntmi-wlntaocmrj-mpp).
wlntaocmrj/jnhntmi-wlntaocmrj-mpp ).
I Pimtgcrea ja âbvĄțmra, utninzmonia gna snbdrcb, gna msnbdrcb6
•
(lttps6//kmlcct.dce/ ));;
Kmlcct (lttps6//kmlcct.dce/
• (lttps6//wcrjwmii.bat);
Xcrjwmii (lttps6//wcrjwmii.bat );
• (lttps6//ajudmtncb.enbadrmgt.bat/ ));;
Enbadrmgt Ajudmtncb ajntncb (lttps6//ajudmtncb.enbadrmgt.bat/
• (lttps6//www.eykccinc.dce);
Eydccinc (lttps6//www.eykccinc.dce );
• ZAJAj (lttps6//aj.taj.dce/
(lttps6//aj.taj.dce/ )
Tnta-urn wao6
• (lttps6//www.ycutuoa.dce/ ));;
^cuZuoa (lttps6//www.ycutuoa.dce/
• (lttps6//www.taj.dce/ ))..
ZAJ (lttps6//www.taj.dce/
4.: _adcembjĄrn jnb parspadtnvm nbtahrĄrnn talbcichnnicr âb prcdasui ja prajmra/

âbvĄțmra
Pabtru raminzmram mdtnvntĄțnicr ja âbvĄțmra sa pcmta gcicsn snta-ui wao ^cuZuoa
(lttps6//www.ycutuoa.dce/ ))..
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ::

MbaxĄ
Ą Zmoai dcepmrmtnv âbtra dcepatabța spadngnda Ȟn dcbțnbuturn
b jnb prchrmeaia ja ineom Ȟn intarmtura rceïbĄ
ï
e
dcraspubzĄtcmra parncmjan emrtna — nubna ?0?0 jnb dimsm m NW-m Ȟn jnb dimsm m W-m.
c
r Dcepatabța habarmia dimsm m NNN-m — m NW-m Dcepatabța habarmia hnebmznu (W-WNNN)
m = _adaptmram ja easmfa crmia âb jnvarsa =. Pmrtndnpmram im nbtarmdŤnubn varomia âb
r
u
t
dcbtaxt ja dceubndmra jnvarsa sntumŤnn ja dceubndmra, prnb
m radaptmram œn prcjudaram taxtuiun crmi
r
a
t
n
i ? Axprnemram ja easmfa crmia âb jnvarsa ?. _adaptmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa
n sntumțnn ja dceubndmra tnpurn
Ȟ
4 _adaptmram ja easmfa sdrnsa âb jnvarsa 4. _ajmdtmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa
m
o dcbtaxt ja dceubndmra tnpurn
e
n
I : _ajmdtmram ja easmfa âb jnvarsa :. Qtninzmram dcradtĄ, mjadvmtĄ œn
sntum nn ja dceubndmra agndnabt m ineonn âb prcdasui
ț dceubndĄĄrnn crmia Ȟn sdrnsa
1. Axprnemram njabtntĄțnn inbhvnstnda Ȟn

duiturmia prcprnn âb dcbtaxt bmțncbmi Ȟn
nbtarbmțncbmi
Dcepatabța spadngnda dimsm m NW-m Dcepatabța spadngnda dimsm m W-m

=.4. Tasnzmram momtarnicr jnb easmfaia mujnmta :.=.Qtinzmram mdlnznțnnicr snbtmdtnda Ȟn
âb vajarram dcradt Ąrnn mdastcrm. ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba
4.1. Tasnzmram momtarnicr jnb taxtaia dntnta âb stmbjmrj pabtru âbțaiaharam Ȟn axprnemram
vajaram dcradtĄrrnn mdastcrm. dcradtĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva
:.=. _adubcmȞtaram Ȟn raeajnaram hraȞainicr ja :.:. _aspadtmram bcreaicr crtchrmgnda Ȟn
crtchrmgna
taxt. Ȟn ja pubdtumțna âb rajmdtmram ja crtcapnda
iaxndmia âbȞn utninzmram
snbtmdtndc-strudturnicr gcbatnda,
ecrgcichnda âb
:.? _ajmdtmram ubcr taxta gubdțncbmia sdurta nbtarmdțnubam varomiĄ;
pa supct ja lïrtna smu jnhntmi. :.1. Qtninzmram dcepatabțan inbhvnstnda âb
dcraimțna du hïbojnram ichndĄ /mbmichndĄ, âb
prcdasui ja âbvĄțmram a tct pmrdursui vnațnn
Dcbțnbuturn mscdnmta6
Duvïbtui - pmrta ja prcpcznțna
•
Prajndmtui
•
Tuonadtui
•
Mdcrjui prajndmtuiun du suonadtui

•
pabtru
ț nnicr

Prcpcznțnm snepiĄ. Prcpcznțnm

•
jazvcitmtĄ.
Ą
b Prajndmtui varomi
•
ï Tuonadtui axprnemt (snepiu euitnpiu)

•
e =.: Embngastmram mtabțnan gmțĄ ja jnvarsa tnpurn 4.? rajmdtmram, nbjnvnjumi Ȟn/smu âb adlnpĄ, m
c
r ja easmfa âb dcbtaxt pravnznonia; ubun taxt snepiu, pa c tae Ą gmeninmrĄ, du
m ?.1 Embngastmram nbtarasuiun pabtru nbtahrmram ubcr nemhnbn, jasaba, sdlaea.
r
u
t
pmrtndnpmram im nbtarmdțnubn crmia;
m :.1 Embngastmram nbtarasuuiun pabtru sdrnaram
r dramtnva Ȟn pabtru rajmdtmram ja taxta
a
t
n
i
nbgcremtnva Ȟn gubdțncbmia.
n Dcbțnbuturn mscdnmta6
Ȟ
• MgnȞui;
m
o
e
I Zaxtui bcbintarmr;
•
Prazabtmram taxtuiun6 mȞazmram âb

•
pmhnbĄ,. Nbsarmram ubcr jasaba,

gctchrmgnn, sdaea.
?.=. Jasdrnaram ubun parscbmf jnbtr-c ?.=.Njabtngndmram nbgcremțnnicr nepcrtmbta jnb

dmrta/jnbtr-ub gnie/ m ubu parscbmf nemhnbmr taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua,
ureĄrnbj ub sat ja rapara jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia;
?.? _aimtmram uban âbtïepiĄrn nemhnbmta pa ?.? Njabtngndmram taean Ȟn m njanicr prnbdnpmia
omzm ubcr âbtraoĄrn ja sprnfnb; Ȟn sadubjmra jnb taxta jnvarsa
4.= Gcreuimram ja dcbdiuznn snepia pa omzm :.? Mpindmram mdlnznțnnicr iaxndmia Ȟn saembtnda
iadturnn taxtaicr nbgcremtnva smu intarmra. ja omzĄ âb prcdaui ja âbțaiahara dcradtĄ m
4.4 Axtrmharam jnbtr-ub taxt m ubcr aiaeabta nbtabțnnicr dceubndmtnva
saebngndmtnva pabtru m susțnba c cpnbna
ragarntcmra im easmfui
4.: Avmiumram dnttnt;taxtumia dmra
aiaeabtaicr Dcbțnbuturn mscdnmta6
dcbjud im âbțaiaharam ja prcgubznea âb dmjrui Zaxtui bmrmtnv intarmr;
•
iadturnn; Zaxtui jasdrnptnva intarmr;

•
Dcbțnbuturn mscdnmta6 Ttrmtahnn

• ja dcepralabsnuba6
• Zaxtui intarmr âb varsurn; nbgararbța snepia;
• Parscbmfui intarmr; Ttrmtahnn ja nbtarpratmra6 nbtarpratmram
•
• Zrmbsgcremram jnmichuiun âb pcvastnra ineomfuiun gnhurmt, jnsdutmram

easmfaicr taxtuiun.
pabtru
ț nnicr

Onoinchrmgna
Ą =. Prchrmem Ȟdcimr Ą pabtru jnsdnpinbm ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ,
b
ï
e
dimsaia m W-m — m WNNN-m, OuduraȞtn, ?0=8, mprcomtĄ prnb CEAB br.
44>4/?<.0?.?0=8
c ?. Prchrmem Ȟdcimr Ą pabtru jnsdnpinbm ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ,
r
m dimsaia m NNN-m — m NW-m, OuduraȞtn, mprcomtĄ prnb CEAB br.
r 1004/0?.=?.?0=:
u
t 4. Minbm Pmegni, Ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ âb Ȟdcmim prnemr Ą.
m Parspadtnva dcepiaeabtmra, Pmrmiaim :1, ?00>
r
a
t :. Minbm Pmegni, Ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ âb hnebmznu. Ttrudturn
n
i jnjmdtnda jasdlnsa, Pmrmiaim :1, ?004
n 1. Gicrabtnbm TïenlĄnmb, C jnjmdtndĄ m ineonn Ȟn intarmturnn rceïba,
Ȟ
m Mrt, ?0=:
o 7. Hrmemtndm ineonn rceïba pabtru hnebmznu (dccrjcbmtcr Hmornaim
e
n PmbĄ Jnbjaiahmb), Qbnvars Abdndicpajnd, ?0=>
I 8. Prcvcdmram iadturnn — hlnj eatcjcichnd pabtru jazvcitmram
dcepatabBcvambu),
Bmusndm
ț an
an ja radaptmra
AjnturmmJnjmdtnd
easmfuiun
Ą Ȟnsdrns (dccrjcbmtcr
Pajmhchnd Ą, ?0=4 Hmornaim
<. PN_IT — duiahara. Nbstrueabta ja tast (dccrjcbmtcr Hmornaim
Bmusndm Bcvambu), Ajnturm JnjmdtndĄ Ȟn PajmhchndĄ, ?0=4
pabtru
ț nnicr

Dimsm m WN-m
Ą
b
ï
e Tadțnubam = —_apara pabtru astnemram bnvaiuiun mdlnznțnnicr âbvĄțĄrnn im gnbaia mbuiun
c Ȟdcimr ?0=> — ?0?0 âb vajaram raminzĄrnn pimbngndĄrnn dmiabjmrnstnda pabtru bcui mb
r Ȟdcimr
m
r
u
t Prchrmem ja ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ, m Ȟm due asta am strudturmtĄ, duprnbja dnbdn dce-
m
r patabța habarmia dĄrcrm in sa suocrjcbamzĄ, jupĄ dmz, pmtru raspadtnv dnbdn dcepatabța spadngnda.
a
t
n
i Prnvnta âb mbsmeoiu, dcepatabțaia spadngnda mgarabta dimsan m WN-m subt âb prchrasnm daicr jnb
n dimsm m W-m Ȟn vnzamzĄ drnstminzmram Ȟn gcremram ubcr japrnbjarn ja cparmra du mdlnzn țnnia
Ȟ
m
o mdueuimta âb mbui pradajabt. JmtĄ gnnbj bmturm mdastcrm Ȟn gmptui dĄ mbui Ȟdcimr ?0=> — ?0?0 s-m
e
n jasg ĄĄȞȞurmt pïbĄ âb iubm emrtna, sa pcmta jnsdutm jaspra sntum țnn âb dmra mbuenta dcepatabța
I
spadngnda s bu gn gcst sugndnabt strudturmta smu dcbscinjmta âb dimsm m W-m. Prazabtui jaears
Ą
ureĄraȞta njabtngndmram mdaicr dcepatabța spadngnda âbdĄ bastrudturmta suggndnabt, radcembjïbj
sciuțnn ja raeajnara prnb racrhmbnzmram dcbțnbuturnicr Ȟn mscdnaram mdastcrm, dm pubta du daia jnb
dimsm m WN-m.
=.?. Ȟn =.4., mgarabta dimsan m W-m Ȟn jarnvmta jnb dcepatabțm haba-
Dcepatabțaia spadngnda =.?.
rmiĄ = (Pmrtndnpmram im nbtarmd țnubn varomia âb jnvarsa sntumțnn ja dceubndmra prnb radaptmram Ȟn
prcjudaram taxtuiun crmi) rapraznbtĄ mdlnznțnn badasmra pabtru strudturmram, gcremram Ȟn
dcbscinjmram dcepatabțaicr =.?. (Prazabtmram ubcr nbgcremțnn, njan, sabtneabta Ȟn pubdta ja
vajara âb taxta crmia, pmrtndnpïbj im jnsduțnn pa jnvarsa taea smu pcrbnbj ja im taxtaia
dntnta/msduitmta), =.4. (Mjadvmram dceubndĄrnn bcbvaromai Ȟn pmrmvaromia im c sntumțna jmtĄ,
avnjabțnnbj njania Ȟn mtntujnbnia, âb sntumțnn ja dceubndmra gmțĄ-âb-gmțĄ), raspadtnv =.: (Pmrtndnpmram
im nbtarmdțnubn varomia snepia du emn eui țn nbtaricdutcrn, mvïbj âb vajara dmbtntmtam Ȟn raiavmbțm
nbgcremțnan trmbsensa Ȟn prnenta) jnb dimsm m WN-m. Mstgai, dcbțnbuturnia mscdnmta dcepatabțaicr
spadngnda jnb dimsm m WN-m, dmra subt bcn, pct gn dcbstrunta mvïbj dm pubdt ja piadmra
nbtrcjudaram dcbțnbuturnicr jnb dimsm mbtarncmr Ą dmra bu mu gcst pmrdursa.
Dcepatabțm habarmiĄ bue Ąrui ? dmra vnzamzĄ (_adaptmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn),
jmt gnnbj Ȟn stujnui emn euitcr tnpmra taxtumia, bu rnjndĄ badasntĄțn ja racrhmbnzmra emfcra.
Dcepatabțm spadngndĄ ?.=.(Njabtngndmram taean, m ubcr nbgcremțnn asabțnmia Ȟn ja jatminu, m
nbtabțnnicr ja dceubndmra axpindnta Ȟn/smu m dcepcrtmeabtaicr dmra axprneĄ aecțnn jnb taxta
_apara eatcjcichnda pabt

pabtru
ru dcbscinjmram mdlnzn ț
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 :<

bmrmtnva, ecbcichmta smu jnmichmta) mi d Ąran dcbțnbut mgarabt — taxtui bmrmtnv bcbintarmr — dcb țnbut
bcu âb dimsm m W-m — pcmta gn racrhmbnzmt âb dimsm m WN-m prnbtr-c mocrjmra dcbtrmstnvĄ du taxtui
bmrmtnv intarmr, mscdnmt dcepatabțan spadngnda ?.= (Dcraimram nbgcremțnnicr axpindnta Ȟn nepindnta jnb
Ą
b
ï
e
taxtaia intarmra, bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia) jnb mdamstĄ dimsĄ Ȟn raiumt âb
dmjrui dcepatabțan spadngnda 4.=.( _ajmdtmram ubun razuemt, m ubun taxt, pa ub suonadt im miahara,
c
r mvïbj âb vajara atmpaia prcdasuiun ja sdrnara Ȟn strudturnia spadngnda, pabtru m dceubndm njan Ȟn
m
r nbgcremțnn smu pabtru m raimtm axparnabța tr Ąnta smu nemhnbmta), raspadtnv 4.4. (Mjadvmram taxtuiun
u
t
m sdrns im sntumțnm Ȟn sdcpui ja dceubndmra).
r
a
t Pabtru dcepatabțm habarmiĄ 4, dam jastnbmtĄ rajmdtĄrnn taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn, sa
n
i
n pcmta gmda mdaamȞn cosarvmțna dm im dcepatabțm habarmiĄ ?. Mstgai, dcbțnbutui mscdnmt dcepatabțan
Ȟ
m spadngnda 4.?. dmra vnzamzĄ prazabtmram taxtuiun — nbsarmram ubcr jasaba hrmgnda, gctchrmgnn,
o
e
n sdlaea — pcmta gn struduturmt âb dmjrui dcepatab țaicr spadngnda 4.?., raspadtnv 4.4. jnb dimsm m WN-
I m. Mvïbj âb vajara gmptui d Ą âb dimsm m W-m, dcbțnbuturnia mgarabta dcepatabțan spadngnda 4.=. mu
gcst strudturmta, âbsĄ pcmta bu sugndnabt, mdastam pct gn raiumta âb dimsm m WN-m âb dmjrui
dcepatabțan spadngnda 4.=. prnb nbdiujaram âb pimbngndmra im dcbțnbuturnia dmra vnzamzĄ razuemtui
ubun taxt. Prchrasnm dcepatabțaicr gmda pcsnoniĄ, Ȟn ja mdamstĄ jmtĄ, nbtarvabțnm ja tnp raeajnmi
prnb ramdtuminzmram dcbțnbuturnicr.
Dcepatabțaia spadngnda :.= Ȟn :.:, mgarabta dcepatabțan habarmia : (Qtninzmram dcradtĄ,
mjadvmtĄ Ȟn agndnabtĄ m ineonn âb prcdasui dceubnd Ąrnn crmia Ȟn sdrnsa) dcbțnb mdlnznțnn badasmra dmra
strudturamzĄ dcepatabțaia spadngnda :.=., :.:. Ȟn :.1 jnb dimsm m WN-m. Mstgai, dcb țnbuturnia dmra
vnzamzĄ mspadtaia ja ecrgcichna — mjfadtnvui Ȟn buearmiui — vcr gn trmtmta dm aiaeabta bcn da vcr
raprazabtm pubdtui ja piadmra pabtru strudturmram bcnicr dcepatabța mgarabta dimsan m WN-m.
Pmrdurharam mdastcrm sa pcmta raminzm prnbtr-c mocrjmra snbtatndĄ âb pimbngndmram dimsan m WN-m, âb
dmjrui craicr im jnspcznțnm prcgascruiun.
Mvïbj âb vajaram pcsnonintmtam crhmbnzĄrnn taeaicr da vnzamzĄ dcepatabțm 1 (Axprnemram
njabtntĄțnn inbhvnstnda Ȟn duiturmia prcprnn âb dcbtaxt bmțncbmi Ȟn nbtarbmțncbmi) — âb gubdțna ja
mocrjmram parscbminzmtĄ m prchrmean Ȟdcimra ja dĄtra gnadmra prcgascr, strudturmram dcepatab țaicr
spadngnda 1.=., raspadtnv 1.?. jnb dimsm m W-m pcmta gn racrhmbnzmtĄ, pa omzm mdaiunmȞn prnbdnpnu mi
prchrasnan dcepatabțaicr, âb dimsm m WN-m, âbsĄ du âbdrudnȞmram mdastcrm. Mstgai, dcepatabțm
spadngndĄ 1.=. jnb dimsm m W-m pcmta gn dcraimt Ą du 1.? jnb dimsm m WN-m, nmr dcepatab țm spadngndĄ

pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 :>

1.?. jnb dimsm m W-m du 1.=. jnb dimsm m WN-m. Mdaim Ȟn jaears sa pcmta raminzm Ȟn âb mocrjmram dcbțn-
buturnicr mscdnmta pabtru mdasta dcepatabța
Ą
b
ï
e
_adcembjĄrn
c
r
m
r Dcbțnbuturnia dmra vnzamzĄ ubntĄțnia dceubndĄrnn, raspadtnv mdtaia ja ineomf6 m prcenta,
u
t
m m jadimrm, m axpindm, m radcembjm, m mgnrem, mscdnmta dcepatabțan spadngnda =.?. jnb dimsm m W-m
r
a
t
n pct gn racrhmbnzmta âb pimbngndmram dimsan m WN-m, dm aiaeabt bcu, pa gubjmeabtui d Ąrunm sa vm
i
n nbtrcjuda dcbțnbutui da vnzamzĄ pargcremram mdtaicr ja ineomf, raspadtnv dcbtaxtui
Ȟ
m dceubndĄrnn. Pabtru dcepatabțm =.4. jnb dimsm m W-m, dcbțnbutui mscdnmt susdaptnoni jm m bu gn gcst
o
e
n strudturmt asta dai dmra vnzamzĄ aiaeabtaia pmrmvaromia Ȟn bcbvaromia dĄ eĄrdn mia
I parscbmintĄțnn nbjnvnjuiun. Mdastm pcmta gn raeajnmt âb dimsm m WN-m âb dmjrui dcbțnbutuiun
strmtahnn ja msduitmra mdtnvĄ6 saebmia bcbvaromia ja âbdurmfmra, raspadtnv dcbtaxtui ja
dceubndmra dmra subt mscdnmta dcepatabțaicr spadngnda =.4. Ȟn =.:.
Zaxtui bmrmtnv bcbintarmr — mscdnmt dcepatabțan spadngnda ?.=. asta ub dcbțnbut bcu Ȟn
bastrudturmt âb dimsm m W-m. Mdastm pcmta gn racrhmbnzmt âb dimsm m WN-m prnbtr-c mocrjmra
dcbtrmstnvĄ du mdai dcbțnbut dmra vnzamzĄ taxtui bmrmtnv intarmr mscdnmt dcepatabțan spadngnda
?.=., jmr Ȟn âb mrnm dcepatabțaicr spadngnda 4.=., raspadtnv 4.4. dmra vnzamz Ą tnpmra taxtumia ja
strudturmra m njanicr6 bmrmtnv, jasdrnptnv, axpindmtnv (prazabtmram ubun prcdas dm suddasnuba
ja atmpa). Âb mdast jaears sa pcmta micdm âb prchrmeĄ c jczmra taepcrmiĄ supineabtmrĄ smu, âb
gubdțna ja sntumțnm pmrtnduimrĄ m gnadĄran Ȟdcin, sa pct agadtum mdtnvntĄțn supineabtmra du aiavnn.
Dcbțnbutui mgarabt dcepatabțan spadngnda 4.?. jnb dimsm m W-m — dmra vnzamzĄ atmpaia
sdrnarnn Ȟn prazabtmram taxtuiun — nbsarmram ubcr nemhnbn, hrmgnda, jasaba, gctchrmgnn sdlaea
pcmta gn ramdtuminzmt Ȟn dcbscinjmt âb dimsm m WN-m âb dmjrui dcbțnbuturnicr tnpmra taxtumia ja
strudturmra m njanicr6 bmrmtnv, jasdrnptnv, axpindmtnv (prazabtmram ubun prcdass dm suddasnuba
ja atmpa), mjadvmram im tae Ą smu prazabtmram taxtuiun6 tmoaia dcraimta du taxtui. Mscdnmt
dcepatabțan spadngnda 4.=. jnb dimsm m WN-m dcbțnbutui dmra vnzamzĄ razuemtui sa pcmta dcbstrun
pa gubjmeabtmi raiuĄrnn, jnb dimsm m W-m, m dcbțnbuturnicr da strudturamzĄ pimbui snepiu Ȟn pimbui
jazvcitmt ja njan.

pabtru
ț nnicr

MocrjmtĄ nbtuntnv âb dimsaia prnemra, dimsm mjfadtnvuiun rapraznbtĄ ub dcbțnbut mprcmpa

bcu âb dimsm m W-m. Mscdnmta dcepatab țan spadngnda :.=., raspadtnv :.:. dcbțnbuturnia dmra vnzamzĄ
mjfadtnvui, hrmjaia ja dcepmrmțna, mdcrjui mjadtnvuiun du suostmbtnvui Ȟn mrtndciui
Ą
b
ï
e
jaecbstrmtnv vcr gn nbtrcjusa âb dmintmta ja dcbțnbuturn bcn, miĄturn ja mdtuminzmram bcțnubnn ja
mjfadtnv ja im prnemr. Mdast jaears vm msnhurm prchrasnm spra dcepatabțaia spadngnda :.=, :.:.,
c
r raspadtnv :.1 jnb dimsm m WN-m, putïbju-sa mstgai dcbstrun Ȟn nbtrcjuda, âb ecj dcarabt, dcbțnbutui
m
r da vnzamzĄ pcsnonintĄțnia dceonbmtcrnn mia mjfadtnvuiun. _aspadtïbj mdaimȞn prnbdnpnu, dimsm
u
t
m buearmiuiun vm gn crhmbnzmtĄ snenimr. Jngarabțm asta jmtĄ ja gmptui d Ą mdastm rapraznbtĄ ub dcbțnbut
r
a
t du tctui bcu pabtru dimsm m W-m. Dcb țnbuturnia iahmta ja buearmi, tnpurnia ja buearmi (dmrjnbmi
n
i
n Ȟn crjnbmi) Ȟn mspadta bcremtnva vcr gn raeajnmta prnb trmtmram mdastcrm âb dmjrui dcepatab țaicr
Ȟ
m spadngnda :.=, :.:., raspadtnv :.1 jnb dimsm m WN-m. Ta vcr mj Ąuhm âb pimbngndmra Ȟn dcbțnbuturnia
o
e
n dmra vnzamzĄ abubțui Ȟn pubdtumțnm abubțuiun putïbj gn raiumta/racrhmbnzmta âb dmjrui pĄrțnicr
I ja prcpcznțna prnbtr-c mocrjmra snbtatndĄ Ȟn prnb rmpcrtmra im dcbțnbuturnia da vnzamzĄ prcpcznțnm
Ȟn tnpurnia ja prcpcznțnn.
Âb dmjrui dcbțnbuturnicr da vnzamzĄ dcepatabțm habarmiĄ bueĄrui 1 vce țnba dcbt ja
gmptui dĄ crhmbnzmram mdastcrm mr putam gn jngarnt Ą âb gubdțna ja pimbngndmram gnadĄrun prcgascr Ȟn
vce prcpuba tcmta sdabmrnnia ja raeajnara/raiumra m mdastcrm6
Dcbțnbutui mgarabt dimsan m W-m — Njabtntmta parscbmi ncbmiĄ — jnvarsntmta
pars cbmiĄ — njabtntmta bm ț ncbmi
duiturmiĄ ȞȞn inbhvnstndĄ — pcmta gn racrhmbnzmt Ȟn dcraimt âb dmjrui dcbțnbutuiun mgarabt dimsan m WN-
m — Ineom rceïbĄ âb Aurcpm; Dceubntmtam inbhvnstndĄ m vcrontcrnicr ja ineoĄ rceïbĄ ja
pratutnbjabn.
Dcbțnbutui mgarabt dimsan m W-m — Dmrta rceïbamsdĄ ja âbvĄțĄtur Ą6 ja im prnem dmrta
tnpĄrnt Ą im dmrtam jnhntmiĄ — pcmta gn racrhmbnzmt Ȟn dcraimt âb dmjrui dcbțnbutuiun mgarabt dimsan m
WN-m — Wmicrn mia duiturnn pcpuimra âb spm ț nui
nui rceïbasd.
ahabjaia hradc-rcemba —
Dcbțnbutui mgarabt dimsan m W-m — Ecjaia dcepcrtmeabtmia âb iiahabjaia
pcmta gn racrhmbnzmt Ȟn dcraimt âb dmjrui dcb țnbutuiun mgarabt dimsan m WN-m — Wmicrn atnda âb
iahabjaia pcpcmraicr .
Piadïbj ja im mbminzm dcepmrmtnvĄ m prchrmean Ȟdcimra da puba âb chinbjĄ dimsm m W-m Ȟn
dimsm m WN-m Ȟn mvïbj âb vajara âbtrahui jaears prcpus, sa pcmta dcbdlnja d Ą tcmta dcepatabțaia
spadngnda jnb dimsm m W-m nbsugndnabt strudturmta Ȟn dcbțnbuturnia mgarabta mdastcrm pct gn raeajnmta
prnb racrhmbnzmram Ȟn nbdiujaram icr âb pimbngndmram pabtru dimsm m WN-m.

pabtru
ț nnicr

Tadțnubam ? — Avmiumram hrmjuiun ja mdlnznțna m dcepatabțaicr jnb mbui mbtarncr
Ą OMZA_NA JA NZAEN B_. =

b
ï
e Zaxtui asta mujnmt ja aiavn âb iadturm prcgascruiun .
c ‒‑ Mdue, asta dnbavm dmra Ȟtna jafm tmoim âbeuițnrnn du jcn3
r Emtnijm rnjndĄ eïbm. Arm snbhurm. JcebnȞcmrm Lcbay sa untĄ mtabt im gatnțm eĄrubțndĄ, du
m
r pĄrui bahru, jnb rïbjui mi jcniam.
u
t ‑Enbubmt, znsa am. Za rch rnjndĄ-ta âb pndncmra Ȟn spuba-c pïbĄ ubja stnn!
m Emtnijm sa rnjndĄ Ȟn âbdapu. Dïbj mfubsa im ?x=?5?:, bu sa cprn. Dcbtnbu Ą du ?x=45?7,
r
a
t ?x=:5?<, ?x=1540, ?x=75...
n
i ‑Mfubha, znsa jcebnȞcmrm Lcbay. Msduitmsa enrmtĄ tct radntmiui Emtnijan Ȟn mdue
n âbtraom6
Ȟ
m
o ‑ PïbĄ ubja pcțn sĄ mfubhn3
e
n
‑ PïbĄ ubja3 Bu Ȟtnu axmdt, jcebnȞcmrm Lcbay. Jastui ja japmrta, draj.
I
‑ WranȞcmrm
Jcebn Lcbay
sĄ spun, iĄsĄĄ am,
âbtrao sĄ tramd
dĄ pcĄț dïtavm
n sĄ spuneceabta jupĄ mdamstĄ durncmsĄ eĄrturnsnra.
dït gmd ?x?<3
‑ Jm, jcebnȞcmrm Lcbay.
‑ Dït3
‑ 17, jcebnȞcmrm Lcbay.
‑ Jmr jmdĄ ta âbtrao davm euit emn hrau, dm ?x:<83 Pc țn sĄ-en rĄspubzn3
‑ Draj dĄ jm, znsa Emtnijm.
‑ AȞtn snhurĄ3
‑ Jm, jcebnȞcmrm Lcbay! Dït sa pcmta ja snhur Ą!
‑ Dït gmd mtubdn ?x:<83
‑ >8:, znsa Emtnijm neajnmt. Wcronsa âbdat Ȟn pcintndcs g ĄrĄ bndnub saeb ja iĄujĄrcȞabna.
JcebnȞcmrm Lcbay sa untm im Emtnijm mosciut stupagnmt Ą, jmr, dïbj âbdapu s Ą vcroamsdĄ,
pĄstrĄ mdaamȞn vcda.
‑ Jmr âbeuițnram du jcn asta gcmrta u ȞcmrĄ âb dcepmrmțna du âbeuițnram du mita bueara.
Œtnn vrac‑mitm3
Draj dĄ jm, jcebnȞcmrm Lcbay! Draj dĄ Ȟtnu!
‑ Dmra, Emtnijm3 Dït ja japmrta mn mfubs3
‑ Bu pram Ȟtnu, znsa Emtnijm. Bu Ȟtnu da vrațn sĄ spubațn.
‑Wramu sĄ spub jmdĄ Ȟtnn, ja axaepiu, tmoim âbeuițnrnn du tran.

‑ Œn du pmtru3
‑ Dïta Ȟtnn âb tctmi3 Ia Ȟtnn pa tcmta pïbĄ im âbeuițnram du =?3
‑ Jm, jcebnscmrm Lcbay.
‑ Dït gmd =?x83
‑ <:, znsa Emtnijm.

pabtru
ț nnicr

JcebnȞcmrm Lcbay g Ądu c pmuzĄ Ȟn sa razaeĄ ja spĄtmrui sdmubuiun jnb gmțm easan hcmia,
mgimtĄ im enficdui pcjaian pĄrțnn jnb gmțm dimsan. Arm tuiourmt Ą ja uitneui sdlneo ja duvnbta, jmr sa
garn sĄ mrmta. Bu âbtïibnsa pïb Ą mdue ub dcpni ja dnbdn mbn, bndn ja zada, dmra s Ą âbeuițamsdĄ du
mtïtm uȞurnbțĄ.―
Ą
b _cmij Jmli, Emtnijm
ï
e
Zrmjudara ja Iacbtnbm _Ąjcn
c
r
m Ntaeui =
r
u
t
m Dcepatabțm spadngndĄ
r
a
t
=.=. Njabtngndmram taean, m ubcr nbgcremŤnn asabŤnmia œn ja jatminu, m nbtabŤnnicr ja dceubndmra
n
i axpindnta œn/smu m dcepcrtmeabtaicr dmra axprneĄ aecŤnn jnb taxta bmrmtnva, ecbcichmta smu
n jnmichmta
Ȟ
m Dcbțnbutui mscdnmt
o
e _ciurn âb dceubndmra6 vcrontcr/msduitĄtcr/easmf
n
I Ntae prcpus
Darnbțm
NjabtngndĄ vcrontcrui Ȟn msduitĄtcrui âb sadvabțaia emrdmta âb dlabmr jnb taxtui mujnmt, țnbïbj
sameĄ ja sntumțnm ja dceubndmra3
_Ąspubs mȞtaptmt6
¸ Meoaia parscbmfa âbjapinbasd rciurnia ja msduitĄtcr Ȟn radaptcr, pabtru dĄ asta ub jnmich.
¸ Emtni
Emtnijm
jm asta msduitĄtcr Ȟn vcrontcr.
¸ JcebnȞcmrm Lcbay asta
asta msduitĄtcr Ȟn vcrontcr.
Jasdrnptcrn

NjabtngndĄ vcrontcrui Ȟn msduitĄtcrui NjabtngndĄ vcrontcrui Ȟn NjabtngndĄ jcmr
Ȟn axpindĄ gmptui dĄ sa sdlneoĄ msduitĄtcrui, âbsĄ bu axpindĄ msduitĄtcrui/vcrontcrui
rciurnia jmtcrntĄ jnmichuiun. gmptui dĄ rciurnia sa sdlneoĄ

pabtru
ț nnicr

Ntaeui ?
=.4. Njabtngndmram ubcr aiaeabta pmrmvaromia œn bcbvaromia, âb gubdŤna ja sntumŤnm ja dceubndmra
Ą
b
ï Dcb țnbutui mscdnmt
e Aiaeabta pmrmvaromia
c Ntae prcpus
r Darnbțm
m
r JcebnȞcmrm Lcbay asta unentĄ ja monintĄțnia Emtnijan. PradnzamzĄ tran aiaeabta pmrmvaromia gcicsnta ja
u
t parscbmfui Lcbay âb sntumțnm ja dceubndmra jnb grmheabtui
g rmheabtui msduitmt.
m
r
a
t
_Ąspubs mȞtaptmt6
n
i nbtcbmțnm;
•
n tcbui vcdnn;

•
Ȟ
taepcui vcronrnn.
m
•
o Jasdrnptcrn
e
n Pradnzmram daicr tran aiaeabta Pradnzmram m jcuĄ aiaeabta Pradnzmram ubun aiaeabt pmrmvaromi
I pmrmvaromia gcicsnta ja pmrmvaromia gcicsnta. gcicsnt.
parscbmfui Lcbay âb sntumțnm
ja dceubndmra jnb grmheabtui
msduitmt6 nbtcbmțnm, tcbui vcdnn
Ȟn taepcui vcronrnn.
Ntaeui 4
Dcepatabțm spadngndĄ vnzmtĄ6
axpindnta œn/smu m dcepcrtmeabtaicr dmra axprneĄ aecŤnn jnb taxta bmrmtnva, ecbcichmta smu
jnmichmta
Dcbțnbutui mscdnmt
Ttrmtahnn ja dcbdapara n dcepralabsnuba m taxtuiun crmi6 duvnbta-dlana
Ntae prcpus
Darnbțm
NjabtngndĄ tran duvnbta-dlana mia jnsduțnan jnbtra daia jcuĄ parscbmfa.
Axaepia rĄspubs mȞtaptmt6

âbeuițnram;
•
dubcȞtnbțaia;
•
dmpmdntĄțnia.
•

pabtru
ț nnicr

Ta dcbsnjarĄ rĄspubs dcradt crndmra mit duvïbt-dlana dmra mra iahĄturĄ du jnsduțnm jnbtra daia jcuĄ
parscbmfa.
Ą
b
ï
e
Jasdrnptcrn
c
r Bnvai emxne Bnvai eajnu Bnvai enbne
m
r
u
t NjabtngndĄ tran duvnbta-dlana. NjabtngndĄ jcuĄ duvnbta-dlana. NjabtngndĄ ub duvïbt-dlana.
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m Ntaeui :
o
e
n Dcepatabțm spadngndĄ vnzmtĄ6
I =.=. Njabtngndmram taean, m ubcr nbgcremŤnn asabŤnmia œn ja jatminu, m nbtabŤnnicr ja dceubndmra
jnmichmta
Dcbțnbutui mscdnmt
Ttrmtahnn ja dcbdapara Ȟn dcepralabsnuba m taxtuiun crmi6 duvnbta-dlana
Ntae prcpus
Darnbțm
DcbstrunaȞta tran njan prnbdnpmia pa omzm taxtuiun mujnmt.
Axaepia rĄspubs mȞtaptmt6

JcebnȞcmrm Lcbay âbtramoĄ dnba Ȟtna âbeuițnram du ?.
•
Emtnijm jaecbstramzĄ dĄ Ȟtna âbeuițnram.

•
•
JcebnȞcmrm Lcbay asta unentĄ ja dubcȞtnbțaia Emtnijan.
Ta dcbsnjarĄ dcradta crnda mita gcreui Ąrn mia njanicr prnbdnpmia.
Jasdrnptcrn
NjabtngndĄ tran njan prnbdnpmia. NjabtngndĄ jcuĄ njan prnbdnpmia. NjabtngndĄ c njaa prnbdnpmiĄ.

pabtru
ț nnicr

DntaȞta grmheabtui ja emn fcs.
‒Œn du dït eĄ mprcpnme ja icdui ubja e-me bĄsdut, du mtït sa jaœtaptmu menbtnrnia
dcpniĄrnan, vnn œn iuenbcmsa, pmrdĄ rĄsĄramu jnb âepĄrĄŤnm untĄrnn prnatnbn pnarjuŤn dmra eĄ smiutmu
Ą
b du zïeoata ja oubĄtmta. […U Œn, jnbtr-cjmtĄ, jnbtra dlnpurnia tradutuiun, dmra eĄ dardmu ubui jupĄ
ï
e
mitui, ubui rĄemsa emn jasiuœnt, œn-n zïeonn du jrmhcsta âb pnrctamim dmra e Ą dcpiaœam.
c Arm Jcebu„, jcebu„ Zrmbjmgnr, âbvĄŤĄtcrui eau. […U
r Qnta, œn mdue en sa pmra dm Jcebu„ bcstru m gcst ub ce jacsaont. Ân sdïbtanmu prnvnrnia œn
m
r arm œn ai enȞdmt dïbj ba spubam jaspra e Ąrnram strĄecœnicr. Dïbj g Ądam ub saeb du eïbm, mœm,
u
t âbtr-c pmrta, pmrdĄ rnjndm c parjam ja pa tradut, œn au vajame tct da spubam himsui iun… Ȝn dïbj
m
r eĄ hïbjasd onba, dïbj fujad du enbtam ja-mdue, dïbj dmut s Ą mjub ubaia gmpta pa dmra mtubdn,
a
t
n dcpni, ia tradame du vajaram, hĄsasd du enrmra dĄ Jcebu` arm ub ce gcmrta badĄ fnt, lĄrŤunt ja
i
n mjenbnstrmŤna, dĄ du hrau â œn judam hcspcjmrnm iun, dĄ vabam ja euita crn meĄrït, dm sĄ ba jam du
Ȟ
m jrmhcsta âbvĄŤĄturm ja tcmta zniaia… Jmr mtubdn bu, b-mvam mit Ą hrnfĄ jadït sĄ ba spuna nstcrnn
o enœdĄtcmra. […U
e
n Jnb znum dïbj e-me âbtcrs mndn, âb tïrhu œcrui bcstru dai vadln, b-me stmt c dinpĄ. Me
I dutranarmt âb iubh Ȟn âb imt icdurnia dubcsduta, âb dmra mu r Ąems vnn pabtru sugiatui eau
âbtïepiĄrnia dcpniĄrnan, — âbtïepiĄrnia iuenbcmsa mia dcpniĄrnan mœm ja âbjapĄrtmta. […U
Œn dïta Ȟn dïta iudrurn dmra e-mu âbgncrmt œn e-mu oudurmt ! Pa tcmta ia-me vĄzut. Zctuœn bndnubui
bu e-m enœdmt mœm ja euit, grmta jrmhĄ, dm icdui — buemn icdui m rĄems — ubja cjmtĄ arm Ȟdcmim.
[…U
Mdcic me nbtrmt âb grameĄtui ja dcpnn du tameĄ œn du oudurna âb âbtïnm jnenbam ŤĄ, dïbj e-m
mjus tmtm ja eïbĄ; mdcic arm ub pĄr dmra g Ądam para mœm ja ouba, jnb dmra Jcebu„ ba jĄrunm ja
hustmra dïta jcuĄ im âbdaputui gnadĄran vmdmbŤa; mdcic arm durtam ubja âb ĄiŤme nmrbm urnmœn ja
zmpmjm, im dmpui dĄrcrm ba sunme du sdmrm, sĄ ia pubae pnpa âb hurĄ œn dĄroubn âb icdui cdlnicr;
mdcic euita iudrurn s-mu patradut, prnatnba, — œn, ja-mdcic pcrbnbj, snet dĄ nmr eĄ duprnbja
âbjuncœmram œn nmr me sĄ-Ťn vcroasd œn âb mdamstĄ sdrnscmra ja Jcebu` Zrmbjmgnr.
Arm ub ce onba g Ądut, puŤnb dlai âb vïrgui dmpuiun, du cdlnn gcmrta oimfnbn. Dïbj zïeoam,
sa mrĄtmu suo eustmŤm tubsĄ sdurt bnœta jnbŤn iubhn, du strubhĄ im enficd. Dïbj ba âbvĄŤm due sĄ
spubae pcaznnia arcnda, vcroam tmra œn âbĄiŤm âb sus ormŤui jrapt; dïbj dïbtme âb dcr, icvam
jnmpmzcbui ja dciŤui dmtajran, âi judam rapaja im uradlam jrampt Ą, œn, âbdrubtïbj puŤnb jnb
sprïbdaba, jĄjam uœcr tcbui6 immm ! — nmr oĄnaŤnn rĄspubjamu âbtr-ub eureur suoŤnra, œn mœtaptmu du
cdlnn mŤnbtnțn im eïbm iun, dmra jnbtr-cjmtĄ sa âbĄiŤm. Mtubdn nzoudbamu himsurnia tnbara, âbtr-c
ravĄrsmra dmijĄ. Dïbj traounm dĄtacjmtĄ, sïeoĄtm jupĄ-menmzm, sĄ ba datamsdĄ jnb pcvaœtnia iun
DrambhĄ, ba prnvam âbtïn oiïbj, du ub zïeoat inbn œtnt, Ťnbïbj dmrtam im pnapt, âb jraptui nbnenn, — œn
âb oĄbdn sa g Ądam c tĄdara mjïbdĄ, dm âbtr-c onsarndĄ.―
Enlmni Tmjcvambu — Jcebu„ Zrmbjmgnr

pabtru
ț nnicr

Ntaeui =
Ą :.=.Qtinzmram mdlnznțnnicr snbtmdtnda Ȟn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
b
ï âbțaiaharam Ȟn axprnemram dcradtĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva
e
c Dcbțnbuturn msscdnmta
r Mjfadtnvui
m Hrmjaia ja dcepmrmțna
r
u
t
m Ntae prcpus
r Darnbțm
a
t Mjfadtnvui sdrns du ntmind âb sadvab țm6 ‒Arm ub ce onba g Ądut, puŤnb dlai âb vïrgui dmpuiun, du cdlnn
n
i
n gcmrta oimfnbn― asta im hrmjui ja dcepmrm țna6
Ȟ m. dcepmrmtnv ja nbgarncrntmta;
m o. dcepmrmtnv ja suparncrntmta;
o d. suparimtnv mosciut ja suparncrntmta;
e
n j. suparimtnv raimtnv ja suparncrntmta.
I
_Ąspubs dcradt6 d.
Ntaeui ?
:.=.Qtninzmram mdlnznțnnicr snbtmdtnda Ȟn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
âbțaiaharam Ȟn axprnemram dcradtĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva
Dcbțnbuturn msscdnmta
Mjfadtnvui
Ntae prcpus
Darnb țm sdrns ntmind âb grmheabtui ‒ Me dutranarmt âb iubh Ȟn âb imt icdurnia dubcsduta― jnb taxtui jmt
Duvïbtui
asta6
m. mjfadtnv pmrtndnpnmi;
o. mjfadtnv prcprnu-zns;
d. varo prajndmtnv;
j. varo baprajndmtnv.
_Ąspubs dcradt6 m.

pabtru
ț nnicr

Ntaeui 4
Ą Dcepatabțm spadngnd
b
ï
e
:.=.
âb Qtinzmram
țaiaharam mdlnznțnnicr snbtmdtnda
Ȟn axprnemram
Ȟn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
dcradtĄ m nbtab țnnicr dceubndmtnva
c Dcbțnbuturn msscdnmta
r Mjfadtnvui
m
r Ntae prcpus
u
t Darnbțm
m PradnzamzĄ da gai ja mjfadtnva subt, jupĄ bueĄrui ja gcrea giaxncbmra, duvnbtaia sdrnsa ntmind âb
r
a
t
grmheabtaia jnb taxtui jmt6
n
i m. ‒…rĄsĄramu jnb âepĄrĄŤnm untĄrnn prnatnbn pnarju Ť n…―
n o. ‒Jmr mtubdn bu, b-mvam mitĄ hrnfĄ jadït sĄ ba spuna nstcrnn en œ
œdĄtcmra.―
Ȟ d. ‒Jnb znum dïbj e-me âbtcrs mndn, âb tïrhuœcrui bcstru dai vadln…―
m _Ąspubs dcradt6
o m. vmrnmoni du pmtru gcrea giaxncbmra;
e
n o. vmrnmoni du tran gcrea giaxncbmra;
I d. vmrnmoni du jcuĄ gcrea giaxncbmra.
Jasdrnptcrn
Zran rĄspubsurn dcradta. JcuĄ rĄspubsurn dcradta. Qb rĄspubs dcradt.
Ntaeui :
Dcepatabțm spadngnd
:.=. Qtninzmram mdlnznțnnicr snbtmdtnda Ȟn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
Mjfadtnvui
Ntae prcpus
Darnb țmsadvabțaia jmta, pubïbj mjfadtnvaia sdrnsa ntmind im hrmjaia ja dcepmrmțna nbjndmta6
_asdrna
m. ‒…arm œn ai en ȞȞdmt dïbj
dïbj ba spubam jaspra eĄrnram strĄecœnicr…‒ — suparimtnv raimtnv ja
suparncrntmta;
o. ‒…sĄ ba spuna nstcrnn en œœdĄtcmra…‒ — dcepmrmtnv ja ahmintmta;
d. .‒.. ba prnvam âbtïn oiïbj, du ub zïeoat inbn œœtnt …‒
…‒ — suparimtnv mosciut ja nbgarncrntmta.
n bgarncrntmta.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6
m. …arm œn ai dai emn en ȞȞdmt dïbj
dïbj ba spubam jaspra eĄrnram strĄecœnicr…;
o. …sĄ ba spuna nstcrnn im gai ja / tct
tct m Ȟm ja en œœdĄtcmra…;
d. ... ba prnvam âbtïn oiïbj, du ub zïeoat gcmrta pu nb inbn œ
œtnt .
Jasdrnptcrn

pabtru
ț nnicr

Ntaeui 1
Ą
b
ï
e
c âbțaiaharam Ȟn axprnemram dcradtĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva
r
m Dcbțnbuturn msscdnmta
r Mjfadtnvui
u
t Ntae prcpus
m Darnbțm
r
a
t Axtrmha, jnb taxt, tran mjfadtnva prcprnu-znsa dmra sĄ niustraza trĄsĄturn gnznda mia parscbmfuiun Jcebu„
n
i Zrmbjmgnr
n
Ȟ
_Ąspubs mȞtaptmt
m
o Ja axaepiu6
(ub ce) dlai;
e
n (du cdln) gcmrta oimfnbn;
I (jnbțn) iubhn.
Jasdrnptcrn
Ntaeui 7
:.=.Qtinzmram mdlnznțnnicr snbtmdtnda Ȟn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
Mjfadtnvui
Ntae prcpus
Darnb țm jnb grmheabtui jmt, tran mjfadtnva dmra surprnbj mtecsgarm jnb tnepui craicr6
Axtrmha,
‒… oĄnaŤnn rĄspubjamu âbtr-ub eureur suoŤnra, œn mœtaptmu du cdlnn mŤnbtnțn im eïbm iun, dmra
jnbtr-cjmtĄ sa âbĄiŤm. Mtubdn nzoudbamu himsurnia tnbara, âbtr-c ravĄrsmra dmijĄ. Dïbj traounm
dĄtacjmtĄ, sïeoĄtm jupĄ-menmzm, sĄ ba datamsdĄ jnb pcvaœtnia iun DrambhĄ, ba prnvam âbtïn
oiïbj, du ub zïeoat inbnœtnt, Ťnbïbj dmrtam im pnapt, âb jraptui nbnenn, — œn âb oĄbdn sa g Ądam c
tĄdara mjïbdĄ, dm âbtr-c onsarndĄ.―
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6
(eureur) suoțnra;
(cdlnn) mŤnbtnțn;
(himsurn) tnbara;
(ravĄrsmra) dmijĄ;
(tĄdara) mjïbdĄ.

pabtru
ț nnicr

Jasdrnptcrn
Ą
b
ï
e
Ntaeui 8
c Dcepatabțm spadngnd
r
m ?.=. Njabtngndmram nbgcremțnnicr nepcrtmbta jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua,
r jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia
u
t
m
r
a
t Dcbțnbuturn mscdnmta
n
i Ttrmtahnn ja nbtarpratmra6 jnsdutmram easmfuiun taxtuiun.
n Ntae prcpus
Ȟ
m Darnbțm
o PradnzamzĄ, âb dïta ub abubț, tran mspadta dmra jadimb ȞamzĄ bcstmihnm bmrmtcruiun.
e
n _Ąspubs mȞtaptmt
I
_Ąspubsurn dcradta6
Bcstmihnm pcvastntcrui asta jadimbȞmtĄ ja raâbtcmrdaram âb smtui bmtmi.
•
_amenbtnram nemhnbnn âbvĄțĄtcruiun pa dmra pcvastntcrui c avcdĄ âb meĄbubt

•
jadimbȞamzĄ bcstmihnm pcvastntcruiun.
Qbui jnbtra icdurnia vnzntmta im raâbtcmrdaram âb smt dmra âi aec țncbamzĄ pa pcvastntcr
•
asta tïrhuȞcrui dai vadln.

_avabnbj âb smtui bmtmi, pcvastntcrui vnzntamzĄ icdui ubja arm Ȟdcmim Ȟn-Ȟn mjuda-
•
menbta ja âbtïnm zn ja ȞdcmiĄ.

_atrĄnbj prnem zn ja ȞdcmiĄ, pcvastntcrui â Ȟn mjuda menbta ja hustui paraicr pa dmra
•
Jcebu„ Zrmbjmgnr ia cgaram dcpnnicr, ja narbnia dcpni Ąrnan Ȟn dcbstrunram cmeabnicr ja

zĄpmjĄ.
Pcvastntcrui asta duprnbs ja bcstmihna dïbj â Ȟn menbtaȞta ja craia ja ajudmțna euzndmiĄ
•
Ȟn ja iadturĄ.
Jasdrnptcrn
Ntaeui <
Dcepatabțm spadngndĄ?.? Njabtngndmram taean Ȟn m njanicr prnbdnpmia Ȟn sadubjmra jnb taxta
jnvarsa
Duvnbta-dlana
Ntae prcpus
Darnbțm
Duvïbtui-dlana da pcmta gn mscdnmt pmrmhrmguiun emrdmt prnb duicmra asta6
m. jnenbamțm

pabtru
ț nnicr

Ą Dm sĄ ia gmdĄ pa pimd pĄrnb ț nicr,

nicr, Dlmrina Fca piamdĄ âbtr-c tmoĄr Ą ja tran sĄ pt Ąeïbn.
b
ï Emra, scmra,
Kmrtzuiym, jnstrmd
icdui ț na...
na... An onba,
ja âbtïibnra bndnjadue!
mi emrnicr nuontcrDlmrina Fca,
ja dmrta, dudaiaorui
ub prchrmebadntntcr, mfubha
âbd Ąrdmt âb ZmoĄpa
ja mtainara rm
e
c taea ja hrmemtndĄ ȞȞn intarmtur Ą.
r Âbdcbfurmt ja habnn Ȟn tcdnimrn due â Ȟn spub an, arcui bcstru â Ȟn stmonia Ȟta ub sdcp pradns6
m
r rïbj pa rïbj ân vm dcbvnbha pa dciahnn ja tmoĄr Ą sĄ bu emn dntamsdĄ. Wram sĄ-n gmdĄ s Ą-n saeaba.
u
t ÂbsĄ pimbui iun pmra sĄ sa âbjrapta âbtr-c mitĄ jnrad ț na...
na...
m Grmheabtui ja emn fcs surprnbja c zn jnb axparnab țm patradutĄ âb tmoĄrm Kmrtzuiym, emn
r
a
t
axmdt eadnui ja omsdlat, ubja Dlmrina Fca asta d Ąpntmb Ȟn adlnpm Tuspabscr, adlnpĄ dĄranm n sa emn
n
i spuba Ȟn Gcrtzm-Zlcr.
n
Ȟ
m o. Ȟdcmim;
o d. pĄrui;
e j. tmtĄi (bmrmtcruiun).
n
I _Ąspubs dcradt6 o.
‒Fcdui m âbdaput mȞm due arm ja mȞtaptmt.

PuȞtnui ja im Gcrtzm-Zlcr oicbj Ȟn urnmȞ pa dmra-i dlaem Dlmj m dïȞtnhmt enbham ja stmrt.
Enbham Ą
dĄtra dcȞs-m
. jus im ub mit o nmt âbmit dmra n-m pmsmt-c iun Zajjy, dmra m pcrbnt iafar âbtr-c jrnoimra
Ȝn tct mȞm!
Prneui sgart s-m tarenbmt du =< im 7. Pubdtaia bcmstra mu gcst emrdmta mstgai6 c axtarncmr Ą
jmtĄ ja enba, ub imy-up = raminzmt ja Hacrha, dmra m icvnt pmbcui Ȟn m rndcȞmt âb dcȞ Ȟn jcuĄ mrubdĄrn
mia iun Fmraj Ouepars jmta ja im inbnm ja inoara jup Ą gmuiturn. […U
Danimițn jcn tntuimrn armu Tme, ub pu Ȟtn jnb dmombm eam, dmra eĄdmr putam jrnoim puțnb Ȟn c
gmtĄ pa buea Oadky, dmra fudm omsdlat ja memtcrn. Oaiy arm jastui ja CK, jmr mvam ub eatru
pmtruzadn, jadn, jmdĄ bu hĄsam c dmia sĄ pimbtaza c trmeouinbĄ pa tarab, bu pram mvam due s Ą
âbsdrna âepctrnvm oĄnațnicr ja im Tuspabscr.
Pmrtam oubĄ arm dĄ, âb mgmrĄ ja Zajjy Ȟn Dlmj, rastui adlnpan icr bu arm m Ȟm ja hrczmvĄ.
Armu âbmițn, mstm arm dimr, jmr bu fudmu pram onba. Armu emn jahrmo Ą fudĄtcrn ja gctomi Ȟn bu Ȟtnmu dĄ
=
Âb fcdui ja omsdlat ub imy-up asta c mrubdmra im dcȞ du jrnoimra âbmnbta. (B.tr.)
pabtru
ț nnicr

âbhlncbtnram bu a parens Ą âb omsdlat. MȞm dĄ jcn jnbtra oĄnațn mu prnent jcuĄ mvartnseabta. Pabtru
bcn arm gcmrta onba, gnnbjd Ą im dnbdn armn jasdmingndmt. […U
Dcpnnn Gcrtzm-Zlcr ja pa ombdĄ mu âbdaput sĄ dïbta6
>-8-7-4
Ą
b Zcdnimrnn, guhn ja an!
ï
e
Jmr supcrtarnn bcȞtrn mu rĄspubs Ȟn an du ub dïbtadai6
Dïbj Ȟdcmim c tarenbm ț nn,,
c
r Pabtru bcn c sĄ iudrm ț n!
n!
m Emn mvame =1 enbuta pïbĄ im pmuzĄ. E-me untmt im Jwmyba.
r ‚ Tubtae pa pcznțnn, m zns. Mdue sa âbtcrd.
u
t Mi jcniam sgart m âbdaput im gai dm prneui — bu pram onba. Jmr Jcdtcr Emi ia-m emn jmt
m
r dïtavm mvartnseabta Ȟn au me oĄhmt ub dcȞ ja tran pubdta (pa ouba, bu enbt) dmra m g Ądut euițneam
a
t sĄ nbtra âb jainr. Iun Zajjy bu n-m pi Ądut jaicd mstm Ȟn m emrdmt jcuĄ dcȞurn ubui jupĄ mitui. […U
n
i
n Mpcn du ub enbut âbmnbta ja âbdlanaram prnean raprnza, me mvut c cdmzna. PĄram dĄ pct
Ȟ jrnoim inoar spra dcȞ. Jmr Zajjy m vabnt âb vntazĄ Ȟn e-m oicdmt. […U
m Prnem raprnzĄ s-m tarenbmt du 4: im =:. Pmrtam oubĄ arm dĄ jcn dcpnn ja im Gcrtzm-Zlcr
o mvamu gnadmra dïta tran mvartnseabta Ȟn, jmdĄ emn prneamu jcuĄ, armu jmțn mgmrĄ. Jmr bu pram ia
e
n traeurmu habubdlnn. Dcbjudamu du jcu Ązadn ja pubdta âepctrnvm uban h ĄȞtn ja tcdnimrn. Bu arm ja
I enrmra dĄ rïjamu Ȟn oĄtamu pmiem dïbj mu mfubs pa ombd Ą. Da mr gn putut sĄ-n âepnajnda sĄ
dcbtnbua sĄ-n ueniamsdĄ pa dcpnnn Kmrtzuiym3
Pmuzm, mstm mr gn putut.―
Zceey Hraabwmij - Due sĄ bu dnta Ȟtn âb vmdmb ț m ja vmr Ą

— Hlnjui iun Dlmrina Fca Fmkscb
Zrmjudara6 Imurm Tmbju
Ntaeui =
:.=.Qtninzmram mdlnznțnnicr snbtmdtnda Ȟn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
Buearmiui dmrjnbmi
Ntae prcpus
Darnbțm
Axtrmha, jnb taxtui jmt, jcuĄ buearmia dmrjnbmia snepia Ȟn ub buearmi dmrjnbmi dcepus.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6
Buearmia dmrjnbmia snepia6 7 (Ȟmsa), c, ub, jcuĄ, jcn, dnbdn, >-8-7-4, tran,
Buearmia dmrjnbmi dcepusa6 =<, pmtruzadn, dnbdnsprazada, 4:, =:, jcuĄzadn;
Jasdrnptcrn
Zran rĄspubsurn dcradta. JcuĄ rĄspubsurn dcradta. Qb rĄspubs dcrradt.
pabtru
ț nnicr

Ntaeui ?
Ą
b
ï
e
c :.=.Qtinzmram mdlnznțnnicr snbtmdtnda Ȟn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
r âbțaiaharam Ȟn axprnemram dcradtĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva
m
r
u
t Dcbțnbuturn msscdnmta
m Buearmiui dmrjnbmi
r
a
t
n
i Ntae prcpus
n Darnbțm
Ȟ Zrmbsdrna jnb taxtui jmt6
m m. ub buearmi crjnbmi, habui gaenbnb;
o o. ub buearmi dmrjnbmi snepiu, habui emsduinb;
e
n d. ub buearmi crjnbmi, habui bautru;
I _Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6
m. prnean, prnem;
o. jcn, ub;
d. prneui, mi jcniam.
Jasdrnptcrn
Ntaeui 4
Dcepatab
:.:. țm spadngnd
_aspadtmram bcreaicr crtchrmgnda Ȟn crtcapnda âb utninzmram strudturnicr gcbatnda, iaxndmia
Ȟn snbtmdtndc-ecrgcichnda âb nbtarmdțnubam varomiĄ
Buearmiui dmrjnbmi
Ntae prcpus
Darnbțm
Zrmbsdrna du intara buearmiaia dmrjnbmia sdrnsa du dngra jnb sadvabțaia ureĄtcmra6
‒Prneui sgart s-m tarenbmt du =< im 7.―
‒Prnem raprnzĄ s-m tarenbmt du 4: im =:.―
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6
Prneui sgart s-m tarenbmt du cptsprazada im Ȟmsa.
pabtru
ț nnicr

Prnem raprnzĄ s-m tarenbmt du tranzadn Ȟn pmtru im pmnsprazada.

Jasdrnptcrn
Zrmbsdrnaram dcradtĄ m Zrmbsdrnaram dcradtĄ m tran Zrmbsdrnaram dcradtĄ m jcuĄ
Ą
b daicr pmtru buearmia. buearmia jnb daia pmtru. buearmia.
ï
e
c
r
m Ntaeui :
r
u
t Dcepatabțm spadngnd
m
r :.=. Qtninzmram mdlnznțnnicr snbtmdtnda Ȟn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
a
t âbțaiaharam Ȟn axprnemram dcradtĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva
n
i Dcbțnbuturn msscdnmta
n Buearmiui
Ȟ
m Ntae prcpus
o Darnbțm
e
n Duvïbtui sdrns ntmind âb grmheabtui ‒Pubdtaia bcmstra mu gcsmt emrdmta mstgai6 c axtarncmrĄ jmtĄ ja
mstgai6 c
I enba― jnb taxtui jmt asta6
m.
o. mrtndci balct
buearmi Ąrït;
dmrjnbmi;
d. buearmi crjnbmi;
j. prcbuea parscbmi.
_Ąspubs dcradt6 o.
Ntaeui 1
Buearmiui
Ntae prcpus
Darnbțm
Duvïbtui sdrns ntmind âb grmheabtui ‒Pubdtaia bcmstra mu gcsmt emrdmta mstgai... c axtarncmrĄ jmtĄ ja
enba, ub imy-up raminzmt ja Hacrha, dmra m icvnt pmbcui Ȟn m rndcȞmt âb dcȞ― jnb taxtui jmt asta6
a sta6
m. mrtndci lctĄrït;
o. mrtndci balctĄrït;
d. buearmi dmrjnbmi;
j. prcbuea parscbmi.
_Ąspubs dcradt6 d.
pabtru
ț nnicr

Ntaeui 7
?.=. Njabtngndmram nbgcremțnnicr nepcrtmbta jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua,
Ą
b jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia.
ï
e
c Ttrmtahnn ja dcepralabsnuba — nbgarabța snepia
r Ntae prcpus
m Darnbțm
r Âb tnepui eadnuiun ja omsdlat, parscbmfui Jcdtcr Emi asta6
u
t m. mbtrabcr;
m
r o. mrontru;
a
t d. fudĄtcr;
n
i j. eajnd.
n
Ȟ
m _Ąspubs dcradt6 o)
o
e
n
I Ntaeui 8
:.:. _aspadtmram bcreaicr crtchrmgnda Ȟn crtcapnda âb utninzmram strudturnicr gcbatnda, iaxndmia Ȟn
snbtmdtndc-ecrgcichnda âb nbtarmdțnubam varomiĄ
Buearmiui
Ntae prcpus
Darnbțm
MidĄtunaȞta tran abubțurn jaspra spcrtui pragarmt âb dmra sĄ gcicsaȞtn buearmia da mu âb strudturm icr
gcreaia ubu/ubm jcn/jcuĄ dcbgcre daicr tran sntumțnn jmta6
m. buearmi dmrjnbmi dcepus, habui gaenbnb;
o. buearmi crjnbmi, habui emsduinb;
d. buearmi dmrjnbmi snepiu habui emsduinb.
_Ąspubs mȞtaptmt
Crnda abubțurn dmra vcroasd jaspra spcrtui pragarmt Ȟn âb dmra asta gcicsntĄ gcrem dcradtĄ m buearmiuiun
dcbgcre sntumțnnicr jmta.
Jasdrnptcrn
DcbstrunaȞta tran abubțurn jaspra DcbstrunaȞta jcuĄ abubțurn jaspra DcbstrunaȞta ub abubț
spcrt âb dmra gcicsaȞta gcrem spcrt âb dmra gcicsaȞta gcrem jaspra spcrt âb dmra
dcradtĄ m buearmiaicr pabtru dcradtĄ m buearmiaicr pabtru jcuĄ gcicsaȞta gcrem dcradtĄ m
tcmta daia tran sntumțnn jmta. jnbtra sntumțnnia jmta. buearmiaicr pabtru ubm
jnbtra daia tran sntumțnn jmta.
pabtru
ț nnicr

Ntaeui <
Ą :.:. _aspadtmram bcreaicr crtchrmgnda Ȟn crtcapnda âb utninzmram strudturnicr gcbatnda, iaxndmia Ȟn
b
ï snbtmdtndc-ecrgcichnda âb nbtarmdțnubam varomiĄ
e
c Dcbțnbuturn mscdnmta
r Buearmiui
m Ntae prcpus
r
u
t
Darnbțm
m =. Im sgïrȞntui prnean raprnza, Dlmrina prneaȞta ub oniațai ja im ubui jnbtra dcpnnn jnb hmiarna.
r DcradtamzĄ hraȞainia pa dmra ia njabtngndn âb dcbțnbutui mdastunm.
a
t
n
i
n Dlmrina,
Ȟ
m AȞtn da-i emn oub!!! Prneaia jcnsprazada pubdta emrdmta mu gcst axtrmcrjnbmra!! Enm
o
e piĄdut euit m dnbdnm nbtarvabțna m tm, dïbj i-mn japĄ Ȟnt pa Dlmj. _aprnzm jcn ba vm
n mjuda vndtcrnm. Mtmmmmdmțn! Mtmmmmmdmțn! JupĄ enbutui jcuĄ zadn Ȟn dnbdn, dïbj vațn
I gn âb mvmbtmf( mȞm pravĄj au), tradațn âb mpĄrmra!!
Dcpnnn Kmrtzuiym subt dan emn tmrn!!
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubsui dcradt6
Dlmrina,
AȞtn dai emn oub!!! Prneaia jcuĄsprazada pubdta emrdmta mu gcst axtrmcrjnbmra!! En-m piĄdut euit
m dnbdam nbtarvabțna m tm, dïbj i-mn jap ĄȞnt pa Dlmj. _aprnzm m jcum ba vm mjuda vndtcrnm!! Mtmdmmmm țn!
Mtmdmmmmmțn! JupĄ enbutui jcuĄzadn Ȟn dnbdn, dïbj vațn gn âb mvmbtmf (mȞm pravĄj au), tradațn âb mpĄrmra!!
Dcpnnn Kmrtzuiym subt dan emn tmrn!
Zaxtui dcbțnba Ȟmsa hraȞain.
Jasdrnptcrn
DcradtamzĄ dnbdn smu Ȟmsa hraȞain DcradtamzĄ tran smu pmtru hraȞain DcradtamzĄ ubm smu jcuĄ
njabtngndmta âb taxt. njabtngndmta âb taxt. hraȞain njabtngndmta âb taxt.
Ntaeui >
?.=. Njabtngndmram nbgcremțnnicr nepcrtmbta jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn
euitnecjmia.
Ttrmtahnn ja dcepralabsnuba — nbgarabța snepia
Ntae prcpus
Darnbțm
pabtru
ț nnicr

PraznbtĄ, pa omzm taxtuiun dntnt, ub mvmbtmf Ȟn jcuĄ jazmvmbtmfa pa dmra ia mra adlnpm Tuspabscr âb
eadnui ja omsdlat.
_Ąspubs mȞtaptmt
Ą _Ąspubsurn dcradta6
b
ï Mvmbtmfa6
Qb mvmbtmf mi adlnpan Tuspabscr asta gmptui dm Zajjy Ȟn Dlmj subt fudĄtcrn gcmrta oubn.
e
c Jazmvmbtmfa6
r ‚ Qbui jnbtra jazmvmbtmfa mr gn dĄ, gnnbj fudĄtcrn ja gctomi, mdaȞtnm bu Ȟtnmu dĄ âbhlncbtnram
m bu asta parensĄ âb fcdui ja omsdlat.
r
u
t
‚ Mit jazmvmbtmf asta gmptui d Ą, âb mgmrĄ ja Zajjy Ȟn Dlmj, danimțn bu fudmu pram onba, jaȞn
m armu âbmițn.
r ‚ Qb mit jazmvmbtmf asta bueĄrui emra ja mvartnseabta pa dmra mdaȞtnm âi prneasd pabtru
a
t âbhlncbtnra.
n
i Jasdrnptcrn
n Bnvai emxne Bnvai eajnu Bnvai enbne
Ȟ
m NjabtngndĄ, gcicsnbj nbgcremțnnia NjabtngndĄ, gcicsnbj nbgcremțnnia jnb NjabtngndĄ, gcicsnbj nbgcrem-
o jnb taxt, ub mvmbtmf Ȟn jcuĄ taxt, ub mvmbtmf Ȟn ub jazmvmbtmf/ țnnia jnb taxt, ub mvmbtmf/ub
e
n jazmvmbtmfa jcmr jcuĄ jazmvmbtmfa. jazmvmbtmf.
I
pabtru
ț nnicr

âbvĄțmra
Ą
b
ï 4.= Axaepia ja mdtnvntĄțn raeajnmia
4.= Axaepia
e Mdtnvntmtam br. =
c
r
m Âb npctazm dĄ ntaenn ja im omtarnm ja tasta br. = da prcpuba dm smrdnb Ą ja iudru njabtngndmram
r
u
t aiaeabtaicr dceubndĄrnn, raspadtnv msduitĄtcrui Ȟn vcrontcrui, bu asta sugndnabt strudturmt,
m
r prcgascrui pcmta prcnadtm c mdtnvntmta ja âbvĄțmra dmra sĄ vnbĄ âb sprnfnbui snstaemtnzĄrnn
a
t
n
i dcbțnbuturnicr mgarabta Ȟn dlnmr sĄ c axtnbjĄ dĄtra dcbțnbuturnia dmra vnzamzĄ dceubndmram
n
Ȟ pmrmvaromiĄ Ȟn bcbvaromiĄ (tcmta gnnbj dcbțnbuturn bastrudturmta sugndnabt âb dimsm m W-m).
m
o Dcepatabțm ja dceubndmra crmiĄ, mvïbj âb vajara dcbtaxtui pmbjaend Ȟn âbtraruparam dursurnicr,
e
n asta susdaptnoniĄ ja m mvam bavcna ja dcbscinjmra Ȟn ramdtuminzmra. Âb mdast dmz, prcgascrui pcmta
I
raminzm c mdtnvntmta ja âbvĄțmra âb dmjrui uban ubntĄțn jnb dimsm m WN-m dmra s Ą vnzaza dcepatabțaia
spadngnda =.=., raspadtnv =.4 jnb dimsm m W-m, mgarabta dcepatab țan habarmia = — Pmrtndnpmram im
nbtarmd ț nubn
nubn varomia âb jnvarsa sntum ț nn
nn ja dceubndmra, prnb radaptmram Ȟn prcjudaram taxtuiun
crmi. Mdtnvntmtam sa pcmta jasg ĄĄȞȞurm gmțĄ âb gmțĄ, smu âb rahne cb-inba prnb nbtareajnui mpindmțnnicr
Vcce smu Eaat.
DardatmȞn âb dceubndmra
MstrĄzn vce piadm âbtr-c dĄiĄtcrna pa pmrdursui dĄranm vce rajasdcparn tmnbaia
dceubndĄrnn crmia. Ba vce cprn âb dïtavm icdurn pabtru m gmda dubcȞtnbțĄ du cmeabn bcn Ȟn pabtru
m mgim nbgcremțnn pa dmra sĄ ia putae gcicsn âb vnmțm ja zn du zn. Tubtațn prahĄtnțn!3 TĄ pcrbne im
jrue!
Mdtnvntmtam =.m.6
=.m.6 Prnem cprnra. Im ȞdcmiĄ du Jmbnai Ȟn Enlmn
Lmnjațn sĄ-n dubcmȞtae pa Jmbnai Ȟn pa Enlmn! Jmbnai asta rabuent âb Ȟdcmim iun dm gnnbj
_cȞdcvmbui, nmr jaspra Enlmn sa spuba dĄ asta ub prnatab ja bĄjafja. Prnvnțn, du mtabțna, nemhnbnia
ja emn fcs Ȟn rĄspubjațn im âbtraoĄrn.
pabtru
ț nnicr

Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t
m ?
r
a
t
n
i Pcrbnbj ja im nemhnbnia ja emn sus, prcgascrui vm raminzm c prne Ą sadvabțĄ m mdtnvntĄțnn ja
n âbvĄțmra pa omzm dĄranm vm mjuda âb jnsduțna dcbțnbutunia dmra vnzamzĄ dceubndmram varomiĄ,
Ȟ
m
o pmrmvaromiĄ Ȟn bcbvaromiĄ.
e
n =. Da aecțnn drazn dĄ trĄnaȞta Jmbnai, mvïbj âb vajara daia jcuĄ nemhnbn3 Jmr Enlmn3
I
?. Dmra subt nbjndnnia dmra ta-mu mfutmt s Ą njabtngndn mdasta aecțnn3
4. Dnba âbjapinbaȞta rciui ja vcrontcr âb prnem nemhnba3 Jmr ja msduit Ątcr3
:. Da rĄspubs mr putam cgarn Jmbnai im âbtraomram mjrasmt Ą ja Enlmn3
1. Âb sntumțnm âb dmra Jmbnai vm rĄspubja im âbtraomram iun Enlmn, da sdlneomra ja rci
nbtarvnba3
7. NemhnbamzĄ-țn sntumțnm ja dceubndmra jnbtra dan jcn o Ąnațn. Da mr putam sĄ spubĄ gnadmra3
JmdĄ mdtnvntmtam vm mvam icd gmțĄ âb gmțĄ, sa pcmta raminzm ub fcd ja rci dmra s Ą rajam sntumțnm
ja dceubndmra. Âb dmzui âb dmra mdtnvntmtam sa vm jasg ĄȞ
ĄȞurm cb-inba, sa pcmta cgarn dm taem pabtru
mdmsĄ, gnnbj mpcn raprcjusĄ prnb nbtareajnui zcce smu eaat.
M jcum cprnra. Pcpms im Pcrțnia DceubndĄrnn

Ȝtnmțn dĄ crn ja dïta crn trmbsentae hïbjurn, njan, âbtïepi Ąrn, stĄrn, sabtneabta, aecțnn atd.,
sa raminzamzĄ c sntumțna ja dceubndmra3 Tmu dĄ mtubdn dïbj dceubndĄe trmbsentae nbgcremțnn Ȟn
prnb nbtareajnui dcrpuiun, mi vcdnn smu dlnmr prnb axprasnm ga țan3
Pa omzm jnsduțnnicr mbtarncmra sa pct raminzm hrmgnda smu l Ąrțn eabtmia dmra sĄ strudturaza
mspadtaia asabțnmia mia mdastun dcbțnbut.
?
Nemhnbnia mu gcst dramta
dramta gcicsnbj lttps6//www.stcryocmrjtlmt.dce/rc/
lttps6//www.stcryocmrjtlmt.dce/rc/
pabtru
ț nnicr

=. PrnvaȞta du mtabțna nemhnbnia ja emn fcs Ȟn njabtngndĄ stĄrnia dcpnnicr âb gubdțna ja

pcznțnm dcrpuiun, raspadtnv ja enendm gațan.
Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
?. Tdrna dïta c rapindĄ prnb dmra sĄ surprnbzn stmram gnadĄrun dcpni, țnbïbj dcbt ja
aiaeabtaia dceubndĄrnn pmrmvaromia.
Hrmgndaia ureĄtcmra pct gn gcicsnta gmțĄ âb gmțĄ du mfutcrui vnjac-prcnadtcruiun smu cb-inba prnb
nbtareajnui mpindmțnan ja vnjac-dcbgarnbțm (smu dlnmr trnensa aiavnicr pabtru prctcgcinu parscbmi).
Dceubndmram
varomiĄ pcmta gn
CrmiĄ -Ą6
Badasnt
TdrnsĄ
ub ub
vcrontcr msduitĄtcr
Mtabțna6 Âb dmjrui uban sntumțnn ja dceubndmra crmiĄ, vcrontcrui

Ȟn msduitĄtcrui â Ȟn pct sdlneom rciurnia
pabtru
ț nnicr

Ą
DCEQBNDM_AM WA_OMIď
WA_OMIď66
b raminzmtĄ âbtra jcuĄ smu emn euita parscmba
dmra trmbsent nbgrcemțnn;
ï
e M B
A
c
r A Q
m _ P
r M Q
T
u
t D
N A
DCEQBNDM_AM BCBWA_OMIď6
BCBWA_OMIď6
m raminzmtĄ prnb nbtareajnui hasturnicr, mi enendnn,
ene ndnn,
r
a B _ mi hasturnicr, mi pcznțna dcrpuiun,
t
n
i Q P mi dcbtmdtuiun vnzumi atd..
n
Ȟ E ď
I
m
o C M
e
D _
n C DCEQBNDM_AM PM_MWA_OMIď
M_MWA_OMIď66
I raminzmtĄ prnb nbtcbmțnan, rnteui vcronrnn, nbtabsntmtam vcdnn
Mdtnvntmtam =.o.6
=.o.6 M tranm cprnra. Qb nbtarvnu jaspra ȞdcmiĄ du Ȟdcimrn
Ân dubcmȞtațn pa Cmbm Ȟn pa Miax!3 Wnjacdinpui ureĄtcr vĄ vm mfutm sĄ-n jasdcparnțn,

jmr Ȟn sĄ mpindmțn bcțnubnia pa dmra ia-mțn mgimt âb mdamstĄ dmĄiĄtcrna. Mujnmțn emtarnmiui
prcpus Ȟn dcepiatmțn gnadmra sadțnuba m gnȞan ja nbvastnhm ț na dcbgcre darnbțaicr.

Prcgascrui cgarĄ aiavnicr c mitĄ sntumțna ja dceubndmra — ub nbtarvnu du jcn dcpnn jaspra
ȞdcmiĄ, ajudmțna Ȟn prcgascrn. Pa omzm mdastun emtarnmi sa vm stmonin bnvaiui ja pargcremb țĄ mi
mtnbharnn dcepatabțaicr.
lttps6//www.ycutuoa.dce/wmtdl3v5:Dtn]4-?^4:
lttps6//www.ycutuoa.dce/wmtdl3v5:Dtn]4-?^4:
pabtru
ț nnicr

Tadțnubam =6 Dmearm vcdnicr
Njabtngndmțn, pabtru gnadmra jnbtra dan tran pmrtndnpmb țn im sntumțnm ja dceubndmra, jcuĄ aia-
Ą
b
ï eabta mia dceubndĄrnn pmrmvaromia.
c
r =.4. Njabtngndmram ubcr aiaeabta pmrmvaromia Ȟn bcbvaromia, âb gubdțna ja sntumțnm ja
m dceubndmra
r Dcbțnbuturn mscdnmta
u
t Aiaeabta pmrmvaromia
m
r
a
t Ntae prcpus
n
i Darnbțm
n Njabtngndmțn, pabtru gnadmra jnbtra dan tran pmrtndnpmbțn im sntumțnm ja dceubndmra, jcuĄ aiaeabta
Ȟ
m mia dceubndĄrnn pmrmvaromia.
o
e
n _Ąspubs mȞtaptmt6
I Cmbm6 Zaepcui vcronrnn — vcroa Ȟta rapaja;
Nbtabsntmtam vcdmiĄ — vcroaȞta âbdat6
Miax6 taepcui vcronrnn — vcroaȞta rapaja;
Nbtcbmțna — mddabtuamzĄ duvnbtaia nepcrtmbta.
Ecjarmtcrui6 Zaepcui vcronrnn — vcroaȞta rmr, dimr;
Nbtcbmțna — mjadvmtĄ âbtraoĄrnicr.
Jasdrnptcrn
NjabtngndĄ dïta jcuĄ aiaeabta NjabtngndĄ ub aiaeabt mi PraznbtĄ emxne jcuĄ
mia dceubndĄrnn pmrmvaromia dceubndĄrnn pmrmvaromia aiaeabta mia dceubndĄrnn
pabtru gnadmra jnbtra dan tran pabtru gnadmra jnbtra dan tran pmrmvaromia jnb âbtrahm
pmrtndnpmbțn im sntumțnm ja pmrtndnpmbțn im sntumțnm ja sntumțna ja dceubndmra.
dceubndmra. dceubndmra/ njabtntndĄ jcua
aiaeabta miapabtru
pmrmvaromia jcnĄrnn
dceubnd jnbtra
pmrtndnpmbțnn im sntumțnm ja
dceubndmra.
pabtru
ț nnicr

Tadțnubam ?6 Dmearm enenicr
Njabtngndmțn, pabtru gnadmra jnbtra dan tran pmrtndnpmbțn im sntumțnm ja dceubndmra, jcuĄ
Ą
b
ï aiaeabta mia dceubndĄrnn bcbvaromia.
c
r =.4. Njabtngndmram ubcr aiaeabta pmrmvaromia Ȟn bcbvaromia, âb gubdțna ja sntumțnm ja
m dceubndmra
u
t Aiaeabta bcbvaromia mia dceubndĄrnn
m
r
a
t Ntae prcpus
n
i Darnbțm
n Njabtngndmțn, pabtru gnadmra jnbtra dan tran pmrtndnpmbțn im sntumțnm ja dceubndmra, jcuĄ aiaeabta
Ȟ
m mia dceubndĄrnn bcbvaromia.
o
e
n _Ąspubs mȞtaptmt6
I Cmbm6
eïnbnia âbdrudnȞmta;
•
zïeoatui;
•
grĄeïbtmram eïnbnicr.
•
Miax6
rnjndĄ jnb uearn;
•
â Ȟn pineoĄ eïnbnia pa sdmub;

•
jĄ jnb pndncmra.
•
Ecjarmtcrui6
mprcoĄ rĄspubsurnia dcpnnicr prnb enȞmdmram dmpuiun;
•
pĄstramzĄ dcbtmdtui vnzumi du gnadmra jnbtra dan jcn dcpnn.

•
Jasdrnptcrn
Njabtngnd
mia Ą dïta
dceubnd ĄrnnjcuĄ aiaeabta
bcbvaromia NjabtngndĄĄ ub
dceubnd aiaeabt mi
rnn bcbvaromia Praznbt
aiaeabtaĄ emxne jcuĄ Ąrnn
mia dceubnd
pabtru gnadmra jnbtra dan tran pabtru gnadmra jnbtra dan tran bcbvaromia jnb âbtrahm
pmrtndnpmbțn im sntumțnm ja pmrtndnpmbțn im sntumțnm ja sntumțna ja dceubndmra.
dceubndmra. dceubndmra/ njabtntndĄ jcua
aiaeabta mia dceubndĄrnn
pmrmvaromia pabtru jcn jnbtra
pmrtndnpmbțnn im sntumțnm ja
dceubndmra.
pabtru
ț nnicr

Tadțnubam 46 Dmearm sadratĄ m jasdngrĄrnn
=. Mvïbj âb vajara sntumțnm jnmichmtĄ, pradnzamzĄ dnba asta6

Ą
b
ï m. vcrontcrui;
e o. msduitĄtcrui.
c
r
r =.=. Njabtngndmram taean, m ubcr nbgcremŤnn asabŤnmia œn ja jatminu, m nbtabŤnnicr ja dceubndmra
u
t axpindnta œn/smu m dcepcrtmeabtaicr dmra axprneĄ aecŤnn jnb taxta bmrmtnva, ecbcichmta smu
m
r jnmichmta
a
t
n
i Dcbțnbutui mscdnmt
n _ciurn âb dceubndmra6 vcrontcr/msduitĄtcr/easmf
Ȟ
m
o
e Ntae prcpus
n
I
Darnbțmâb vajara sntumțnm jnmichmtĄ, njabtngndĄ dnba asta vcrontcrui Ȟn msduitĄtcrui sntumțnan ja
Mvïbj
dceubndmra mujnmta.
_Ąspubs mȞtaptmt6
¸ Zcțn dan tran pmrtndnpmbțn âbjapinbasd rciurnia ja msduitĄtcr Ȟn radaptcr pabtru dĄ asta ub
jnmich.
¸ Ecjarmtcrui asta msduitĄrcr Ȟn vcrontcr.
¸ Miax Ȟn Cmbm subt msduitĄtcrn Ȟn vcrontcrn.
Jasdrnptcrn
NjabtngndĄ vcrontcrui Ȟn msduitĄtcrui NjabtngndĄ vcrontcrui Ȟn NjabtngndĄ jcmr

Ȟn axpindĄ gmptui dĄ sa sdlneoĄ msduitĄtcrui, âbsĄ bu axpindĄ msduitĄtcrui/vcrontcrui
rciurnia jmtcrntĄ jnmichuiun. gmptui dĄ rciurnia sa sdlneoĄ
?. NjabtngndĄ tran duvnbta-dlana mia jnsduțnan jnbtra daia tran parscmba.
jnmichmta
pabtru
ț nnicr

Dcbțnbutui mscdnmt
Ttrmtahnn ja dcbdapara Ȟn dcepralabsnuba m taxtuiun crmi6 duvnbta-dlana
Ą
Ntae prcpus
b
ï
e Darnbțm
c NjabtngndĄ tran duvnbta-dlana mia jnsduțnan jnbtra daia tran parscmba.
r
m
r Axaepia rĄspubs mȞtaptmt6
u
t
m • Ȟdcmim njamiĄ;
r prcgascrui njami;
a
t
•
n
i • dimsm njamiĄ.
n Ta dcbsnjarĄ rĄspubs dcradt crndmra mit duvïbt-dlana dmra mra iahĄturm du jnsduțnm jnbtra dan tran
Ȟ
pmrtndnpmbțn.
m
o
Jasdrnptcrn
e
n
I
NjabtngndĄ tran duvnbta-dlana NjabtngndĄ jcuĄ duvnbta-dlana NjabtngndĄ ub duvïbt-dlana
pabtru
ț nnicr

Tadțnubam =6
Ą
b DMEA_M WCDNIC_
ï Dceubndmram pmrmvaromiĄ6
e
c
r Cmbm6
m
r Miax6
u
t
m Ecjarmtcrui6
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
TADȖNQBAM ?6
I
DMEA_M
DceubndmramENENIC
ENENIC_
bcbvaromiĄ6 _
Cmbm6
Miax6
Ecjarmtcrui6
TADȖNQBAM 46
DMEA_M TAD_AZď M JATDNG_ď_NN
Dceubndmram varomiĄ
Wcrontcrui6
MsduitĄtcrui6
Duvnbtaia-dlana
pabtru
ț nnicr

Mdtnvntmtam =.d.6
=.d.6 M pmtrm cprnra. Lmn Ȟn tu im nbtarvnu!
Ą Crhmbnzmtcrui dcbgarnbțan ZAJ ta vram âb adlnpm iun Ȟn ta prcvcmdĄ sĄ jmn rĄspubsurn

b
ï pabtru gnadmra jnbtra darnbțaia ja emn fcs. Bu stm jacpmrta!
e
c
r
m Pabtru axtnbjaram dĄtra dcepatabțm spadngndĄ =.?. Ȟn =.:. sa pcmta prcpuba razcivmram
r
u
t smrdnbnicr jnb gnȞm ja emn fcs.
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
MjrasamzĄ-ia • =.
m jcuĄ âbtraoĄrn
o
e
n
Cmban Ȟn iun Miax. • ?.
I
_Ąspubja im jcuĄ • =.
jnbtra âbtraoĄrnia
ecjarmtcruiun. • ?.
MjrasamzĄ-n • =.
jcuĄ âbtraoĄrn
ubun prcgascr. • ?.
Zrmbsenta-n
ub hïbj
ubun prcgascr
pabtru
ț nnicr

Âbtrahui jaears avnjabțnmt emn sus pcmta gn raminzmt dm c mdtnvntmta praearh Ątcmra da vm stm im
omzm mitcr mdtnvntĄțn dmra sĄ jazvcita dcepatabțaia spadngnda =.=., =.? Ȟn =.4. mgarabta dimsan m WN-m.
Qb oabagndnu mi mdastan mdtnvntĄțn asta emrdmt ja gmptui dĄ pcmta gn crhmbnzmtĄ gmțĄ âb gmțĄ, cb-
Ą
b
ï inba smu dlnmr snbdrcb.
e
c
r
m Mdtnvntmtam br. ?
r
u
t Da pct gmda du ub mjfadtnv3
m
r Asta pcsnoni dm ntaenn =, ?, 4, :, 1 sĄ jazvĄiuna strudturmram pmrțnmiĄ /jagndntmrĄ m
a
t
n
i dcepatabțan :.=. jnb dmuzm pimbngndĄrnn dcbțnbuturnicr iahmta ja mjfadtnv âb parncmjm suspabjĄrnn
n dursurnicr jnb dmuzm pmbjaenan ja Dcvnj-=>. Âb mdast dmz, prcgascrui pcmta raduparm dcb țnbuturnia
Ȟ
m âb dmjrui ubntĄțnn ja âbvĄțmra jnb dimsm m WN-m iahmta ja mjfadtnva Ȟn pcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia
o mdastunm jnb craia im jnspczn țnm prcgascruiun.
e
n MdtnvntĄțnia sa pct jasg ĄĄȞȞurm gmțĄ âb gmțĄ, cb-inba snbdrcb, msnbdrcb smu âb mdtnvntĄțn supin-
I
eabtmra,
enficd jaâbdceubndmra
mgmrm craicrcb-inba,
ja durs.pabtru
Ja msaeabam, pabtru
dĄ mdtnvntmtam astasntum țnn axtraea,
raminzmt âb dmra
Ą suo gcrem aiavnn
uban pcvabuȞtnmusabndnub
pcmta
mjmptm ubun âbvĄțĄeïbt im jnstmbțĄ, gcicsnbju-sa dcraspcbjabțm.
Tadțnubam =.
4

TĄ ba mjudae menbta jnb dimsm m W-m!

Mjfadtnvui asta pmrtam ja vcronra dmra mrmtĄ âbsuȞnrn mia ubcr conadta, gnnbța, iudrurn,
gabceaba mia bmturnn atd.
4
Nemhnbnia mu gcst raminzmta du mpindmțnm6 lttps6//www.stcryocmrjtlmt.dce/stcryocmrj-dramtcr
lttps6//www.stcryocmrjtlmt.dce/stcryocmrj-dramtcr;;
pabtru
ț nnicr

M D Z N W
I N B N Ȝ Z N Z
Ą
b A I A H M B Z
ï A \ Q O A _ M B Z
e
c
r
m Mjfadtnvui jatarenbĄ, ja daia emn euita crn, ub suostmbtnv (axaepiu m.) smu ub suostntut mi
r mdastunm — ub prcbuea (axaepiui o.) smu ub buearmi (axaepiui d.)
u
t m. Dciahui bcu m vabnt sĄ-en damrĄ mfutcrui im taea.
m
r o. Ai asta mtabt im dciahnn dmra mu bavcna ja mfutcr.
a
t d. Dan jcn oicbzn
oicbzn subt dciahnn bcȞtrn dan bcn.
n
i
n
Ȟ
m Mjfadtnvui stĄ, ja condan, jupĄ suostmbtnvui jatarenbmt (axaepiui m. Ȟn o.), jmr pcmta stm Ȟn âbmnbtam
o mdastunm. Dïbj stĄ âbmnbtam suostmbtnvuiun, pranm ja im mdastm mrtndciui lct Ąrït (axaepiu d. Ȟn j.)
e Aiavuii snintcr hĄsaȞta sciuțnn mdcic ubja mițnn bu rauȞasd.
m. Aiavu
n o. PĄjura
juramm âbvarzntĄ rĄsubĄ suo mjnarnia vïbtuiun.
I
d.
j. Tnintcrui
Tnintcru
Âbvarzntmim aiav
Âbvarznt hĄsarĄȞsub
pĄjura ta sciuțnn mjnarnia
Ą suo mdcic ubja mițnn bu rauȞasd.
vïbtuiun.
Mdue dĄ Ȟtne da asta mjfadtnvui â țn prcpub sĄ prnvaȞtn du mtabțna ureĄtcmraia nemhnbn dmra
niustramzĄ mbnemiaia eaia pragarmta6 dïnbnn Ȟn pnsndnia. Draj dĄ subt daia emn gruecmsa mbnemia jnb
iuea!
:

Dïnba gruecs PnsndĄ gruecmsĄ Dïnbn gruecȞn Pnsndn gruecms
gruecmsaa
•
PradnzamzĄ habui Ȟn bueĄrui suostmbtnvaicr jnb daia pmtru nemhnbn.
• Da rapraznbtĄ intaraia sdrnsa du rc Ȟu âb daia pmtru sntum țnn3
Jasnbabțm emrdlamzĄ sdlneomram gcrean mjfadtnvuiun âb gubdțna ja hab Ȟn bueĄr (gruecs,

gruecmsĄ, gruecȞn, gruecmsa
gruecmsa; sarncs, sarncmsĄ, sarncȞn sarncms
sarncmsaa)
Lmn sĄ âbdardĄe ub bcu fcd! Au â țn vcn spuba mjfadtnvui, nmr tu van sdlneom gcrem mdastunm
âb gubdțna ja hab Ȟn ja bueĄr.
:
Nemhnbnia mu gcst praiumta (âb crjnbam âb dmra mpmr) jnb sursaia
s ursaia ureĄtmra6
lttps6//ubspimsl.dce/plctcs/4XCl1:zbPHQ
lttps6//ubspimsl.dce/plctcs/4XCl1:zbPHQ
lttps6//ubspimsl.dce/plctcs/-AJ8OJ4IulE
lttps6//ubspimsl.dce/plctcs/-AJ8OJ4IulE
lttps6//ubspimsl.dce/plctcs/bKD88?_Sqch
lttps6//ubspimsl.dce/plctcs/bKD88?_Sqch
lttps6//pnxmomy.dce/plctcs/duta-dmts-knttabs-mbnemis-emeemis-4?848<>/
lttps6//pnxmomy.dce/plctcs/duta-dmts-knttabs-mbnemis-emeemis-4?848<>/
pabtru
ț nnicr

Âbdap au Ȟn mpcn ta vcn iĄsm pa tnba. Ba vajae im sgïr Ȟnt!
Mjfadtnvui Emsduinb/Bautru Gaenbnb Emsduinb Gaenbnb/bautru BueĄrui

Tnbhuimr Tnbhuimr Piurmi piurmi ja gcrea
Ą nbtarasmbt nbtarasmbt nbtarasmbtĄ nbtarasmbțn nbtarasmbta : gcrea
b
ï end end endĄ endn endn 4 gcrea
e emra emra emra emrn emrn ? gcrea
c hrn hrn hrn hrn hrn c snbhurĄ gcreĄ
r âbmit
m
r varja
u
t durmfcs
m duenbta
r
a
t
oĄimn
n
i
n • GaindntĄrn!!! Mn jus im âbjapinbnra Ȟn mdast axardnțnu! Tubtae gcmrta oubn!!
Ȟ
m
o Da cosarvĄe3! Mjfadtnvaia pct gn
e
n • vmrnmonia
I c du pmtru gcrea giaxncbmra;
du tran gcrea giaxncbmra;

c
c du jcuĄ gcrea giaxncbmra;
• nbvmrnmonia.
i
u
v
n
t
d WM_NMONI
a
f 6
n
j g DÏBJ ÂȜN TDLNEOď
m GC_EM ÂB WC_ON_A
, a
Ą t
m
e c
r NBWM_NMONI
c p DÏBJ BQ ÂȜN TDLNEOď
g GC_EM ÂB WC_ON_A
Ą
p
u
j
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 <0

Tadțnubam ?
C bcuĄ zn, c bcuĄ mvabturĄ! Lmnja sĄ-țn emn spub dïta davm jaspra enba! Tubt ub o Ąnmt im
gai ja sarncs dm tnba, âen pimda sĄ me hrnfĄ ja iudrurnia eaia, emn mias ja iudrurnia prnenta ja im
Ą
b prnatabnn ean dan emn oubn, jcmr dĄ, ubacrn, jnb bamtabțna, emn pnarj iudrurn. Me emra bcrcd du
ï Wimj, dciahui eau ja ombdĄ! Ai asta dai emn mtabt dciah mi eau.
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
PrnvaȞta, du mtabțna, dcbvcronram jnbtra Wimj Ȟn Miax. Jnb da pmrta ja vcronra prcvnba
mjfadtnvui suoinbnmt du hmioab
Mjfadtnvaia subt6
• prcprnu-znsa (rcȞu, emra, end, âbmit, oub, sarncs atd.;
• prcvabnta jnb varo im pmrtndnpnu.
,
a
b 6
n prcprnu-znsa
n g
h t
r
c c
p
Ą
p a
i
prcvabnta jnb varoa
prcvabnta
u a im pmrtndnpnu.
J v
n
t
d
a
f
j
m
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 <=

Lmn sĄ vajae jmdĄ putae mpindm âb sntumțnn dcbdrata!! NjabtngndĄ âb abubțurnia ja emn fcs
mjfadtnvaia prcprnu-znsa Ȟn daia prcvabnta jnb varoa im pmrtndnpnu.
WĄzusa ub bcu âbdaput âb jnenbamțm âb dmra sa traznsa. Garastraia sd Ąijmta ja iuenbm
scmraiun pĄtrubzĄtcr sa âbtnbjamu iabaȞ pa dcvcrui dabtrmi uȞcr rĄsgnrmt dĄtra enficd. Du ub hast
Ą
b jaindmt, â Ȟn tradu eïnbnia prnb pĄrui âbdïidnt Ȟn sa rnjndĄ jnb pmt.
ï
e
c
r Mjfadtnva prcprnu-znsa Mjfadtnva prcvabnta jnb varoa im pmrtndnpnu
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
Tadțnubam 4
PrnvaȞta du mtabțna daia tran sntumțnn. Âbtra da pĄrțn ja vcronra subt sntumta duvnbtaia sdrnsa
du rcȞu3 Da rci drazn dĄ mu3
DĄutm ceui dai Gmtm dam

Cmeabnn dan
lmrbnd pabtru duenbta Ȟn-m
oubn vcr gn
m-Ȟn rapmrm âbjapinbnt
earau dĄutmțn.
dmsm. vnsui.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 <?

Mrtndciui jaecbstrmtnv iamhĄ ub mjfadtnv ja suostmbtnvui jatarenbmt Ȟn sa mdcrjĄ âb hab Ȟn

âb bueĄr du mdastm jnb ureĄ.
Gcreaia mrtndciuiun jaecbstrmtnv subt6
Ą emsduinb gaenbnb
b
ï snbhuimr
dai, daiun piurmi
dai,daicr snbhuimr
dam,daian piurmi
daia,daicr
e
c
r
m Tadțnubam :
r
u
t Lmn du enba im ȞdcmiĄ! Bu țn-me spus, jmr pcmta țn-mn jmt samem. Tubt c gnra gcmrta
m scdnmoniĄ, ectnv pabtru dmra im ȞdcmiĄ me gcmrta euițn prnatabn gcmrta oubn. MȞm due me vĄzut,
r
a
t gcicsne mjfadtnvui pabtru m ba jasdrna, pabtru m jasdrna conadta, pabtru m jasdrna icdurn. Mvïbj âb
n
i vajara dĄ subtae jngarnțn Ȟn ubndn âb mdaimȞn tnep, putae hĄsn mbuenta mspadta prnb dmra ba
n msaeĄbĄe du dan jnb furui bcstrue smu jnepctrnvĄ, prnb dmra ba jngarabțnae. Iuïbj âb
Ȟ
m dcbsnjarmra mdasta mspadta, putae jnsdutm jaspra dcepmrm țnn. Lmnja sĄ-țn gmd dubcȞtnbțĄ du c pmrta
o jnbtra prnatabnn ean. Dan jnb mgmrm darduiun bcstru ba dcbsnjar Ą hmȞdm âbmițnicr, pcmta pabtru dĄ
e
n subtae dan emn âbmițn jnb ȞdcmiĄ.
I
Mvïbj âb vajara dĄ tc țn prnatabnn ean subt âbmițn, midĄtunaȞta abubțurn pabtru m-n dcepmrm,
țnbïbj dcbt ja nbjndmțnnia cgarnta6
m. Due asta _Ązvmb gmțĄ ja _coart3
o. Due asta Miaxm gmțĄ ja _Ązvmb3
d. Due asta _coart gmțĄ ja danimițn prnatabn3
j. Due subt _Ązvmb Ȟn Miaxm gmțĄ ja danimițn prnatabn3
a. Due asta Emrnm gmțĄ ja _Ązvmb Ȟn Miaxm3
_Ązvmb asta emn âbmit jadït _coart.

Miaxm asta im gai ja âbmitĄ dm _Ązvmb.
_coart asta dai emn puțnb âbmit.
_Ązvmb Ȟn Miaxm subt dan emn âbmițn.
Emrnm asta emn puțnb âbmitĄ jadït Miaxm Ȟn _Ązvmb.
pabtru
ț nnicr

Pa iïbhĄ dmtahcrnnia habuiun Ȟn m bueĄruiun, mjfadtnvui praznbtĄ, âb rmpcrt du suostmbtnvui,
c dmtahcrna prcprna, mdaam m hrmjaicr ja dcepmrțna.
Hrmjaia ja dcepmrmțna subt gcreaia pa dmra ia nm mjfadtnvui pabtru m mr Ątm âb da eĄsurĄ ub
Ą
b conadt mra c âbsuȞnra âb rmpcrt du mita conadta.
ï Mjfadtnvui mra tran hrmja ja dcepmrmțna6
e
c
r N. hrmjui pczntnv (gcrem jnb jndțncbmr m mjfadtnvuiun) dmra axprne Ą c âbsuȞnra m conadtuiun
m
r dcpni âbmit..
g ĄrĄ dm mdamstm sĄ gna dcepmrmta6 dcpni âbmit
u
t NN. hrmjui dcepmrmtnv dmra axprneĄ âbsuȞnram ubun conadt prnb rmpcrtmra im mit conadt
m m. ja nbgarncrntmta6
nbgarncrntmta6 du mfutcrui duvnbtaicr emn Ȟn pu ț nb6
nb6 dcpni emn puțnb âbmit.
r
a
t
o. ja ahmintmta
ahmintmta66 du mfutcrui duvnbtaicr tct mtït ja, im gai ja, tct m Ȟm ja 6 dcpni im gai ja
n
i âbmit ;
n d. ja suparncrntmta
suparncrntmta66 dcbstrunt du mfutcrui duvïbtuiun emn
emn66 dcpni emn âbmit;
Ȟ
m NNN. Tuparmimtnv, dmra axprneĄ nbtabsntmtam emxneĄ m âbsuȞnrnn
o m) raimtnv,
raimtnv, dïbj prasupuba rmpcrtmram im ub hrup ja conadta, hrmjui emxne mi nbtabsnt Ąțnn
e
n gnnbj stmoninty prnb dcepmrmțna6
I =. ja suparncrntmta6
suparncrntmta6 dcbstrunt du mfutcrui mrtndciuiun jaecbstrntv dai, dam, dan,
daia Ȟn duvïbtui emn6 dcpniui dai emn âbmit ;
?. ja nbgarncrntmta6
nbgarncrntmta6 dcbstrunt du mdaiamȞn mrtndcia jaecbstrmtnva, duvïtui emn
nb6 dcpniui dai emn pu ț nb
Ȟn duvïbtui pu ț nb nb âbmit .
o) mosciut
mosciut66 dïbj axprneĄ nbtabsntmtam im ub hrmj emxne, g ĄrĄ c rmpcrtmra im ub rapar6
=. ja suparncrntmta6
suparncrntmta6 dcbstrunt du mfutcrui duvnbtaicr gcmrta, tmra atd6 dcpni
gcmrta âbmit , dcpni tmra
gcmrta tmra âbmit ;
nbgarncrntmta66 dcbstrunt du mfutcrui duvnbtaicr6 gcmrta, tmra Ȟn duvïbtui
?. ja nbgarncrntmta
pu nb6 dcpni gcmrta
gcmrta pu nb âbmit .
pu ț nb
PTTTTZ! Mn hrnfĄ!
AxnstĄ Ȟn mjfadtnva dmra bu pct mvam hrmja ja dcepmrm țna6

=. sabsui duvïbtuiun bu parenta dcepmrmțna6 tnen ȞȞcramb, abarhatnd, prcgasncbmi, mdvmtnd atd.

?. subt atd. dcepmrmtnva smu suparimtnva6 mbtarncr, pcstarncr, cptne, emxne, enbne,
im crnhnba
suprae
4. âbsuȞnram axprnemtĄ bu pcmta gn ecjngndmtĄ6 vnu, jagnbntnv, ecrt, ubnd, dcepiat atd.
atd.
Za prcvcd sĄ dmuțn Ȟn mit axaepia!
Âțn emn mjudn menbta ja mtrnout3 Mdastm jatarenb Ą ub suostmbtnv Ȟn rĄspubja im âbtraoĄrnia da
gai ja3 smu dmra3 Zcmta mjfadtnvaia jnsdutmta mstĄzn jatarenbĄ suostmbtnva Ȟn rĄspubj im mdaiamȞn
âbtraoĄrn. Ja mndn putae jajuda d Ą mjfadtnvui asta, im bnvaiui prcpczn țnan, mtrnout.
DmȞm dcbstruntĄMtrnout pa jami vm gn vïbjutĄ eïnba ubun ce badubcsdutMtrnout. (da gai ja/dmra
dmsĄ3 da gai ja/dmra ce3)
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 <:

P_CWCDM_AM TQP_AEď! — Pa tct pmrdursui pcvaȞtnn bcmstra me stradurmt emn euita

mjfadtnva! Za prcvcd sĄ ia njabtngndn Ȟn sĄ ia pradnzazn gaiui, habui, bueĄrui Ȟn hrmjui ja
dcepmrmțna!
TPC_ IM Z_AMOď! TPA_ Tď BA _AWAJAE DQ_ÏBJ!
Ą
Mi tĄu bcu prnatab, Miax6
ï
b
e
c
r
m
r Mdtnvntmtam br. 4
u
t
m
r
a
t Asta pcsnoni dm ntaenn =, ?, 4, :, 1, 8 Ȟn < sĄ jazvĄiuna strudturmram pmrțnmiĄ /jagndntmrĄ m
n
i
n dcepatabțan :.=. Ȟn :.:. jnb dmuzm pimbngndĄrnn dcbțnbuturnicr iahmta ja buearmi âb parncmjm
Ȟ
suspabjĄrnn dursurnicr jnb dmuzm pmbjaenan ja Dcvnj-=>. Âb mdast dmz, prcgascrui pcmta raduparm
m
o dcbțnbuturnia âb dmjrui ubntĄțnn ja âbvĄțmra jnb dimsm m WN-m iahmta ja tnpurnia ja buearmi Ȟn
e
n vmicrnia mdastcrm jnb craia im jnspczn țnm prcgascruiun. _adcembjĄe sĄ sa țnbĄ dcbt ja gmptui dĄ, âb
I dimsm m W-m, buearmiui sa stujnmzĄ pabtru prnem jmtĄ.
MdtnvntĄțnia sa pct jasg ĄĄȞȞurm gmțĄ âb gmțĄ, cb-inba snbdrcb, msnbdrcb smu âb mdtnvntĄțn supin-
eabtmra, âb mgmrm craicr ja durs. Ja msaeabam, pabtru sntumțnn axtraea, âb dmra aiavnn bu mu bndnub
enficd ja dceubndmra cb-inba, pabtru dĄ mdtnvntmtam asta raminzmtĄ suo gcrem ubun pcvaȞtn sa pcmta
mjmptm ubun âbvĄțĄeïbt im jnstmbțĄ, gcicsnbju-sa dcraspcbjabțm.
Ja im dngra Ȟn bueara im intara Ȟn buearmia
MstĄzn, van dubcmȞta mițn jcn dcpnn ja vïrstm tm. Zraouna s Ą ta mbubț dĄ subt aiavn âb dimsm m
WN-m Ȟn subt gcmrta oubn im emtaemtndĄ. Dlnmr Ȟn im ineom rceïbĄ!
pabtru
ț nnicr

Ą
ï
b
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
Fcd
Fcd.. Pabtru dĄ ba pimda emtaemtndm, â țn prcpubae ub fcd6 Tpuba-ba dït emn euita
nbgcremțnn jaspra tnba, gcicsnbj abubțurn âb dmra sĄ mpmrĄ bueara! Pcțn gmda ub dcbdurs âbtra
dciahn. Dnba dcbstrunaȞta daia emn euita abubțurn pcmta gn jasaebbmt dïȞtnhĄtcr.
Lmn sĄ mgiĄe emn euita jaspra bcnn bcȞtrn prnatabn!
Mbjraam asta, mȞm due â țn spubame, ubm jnbtraia aiavaia dimsan m WN-m O. Mra =? mbn Ȟn asta
prnem jnb dimsm an im emtaemtnd Ą. Mbui tradut, im Dcbdursui bm ț ncbmi
ncbmi mi endnicr emtaemtndnabn m
coțnbut icdui mi jcniam Ȟn tran eajminn ja mur im sad țnubam pa adlnpa. Wnsui an asta sĄ gna m tranm
aiavĄ m Ȟdcinn dmra vm pmrtndnpm im ub dcbdurs nbtarbm țncmi.
Mbjran asta emtaemtndnmbui dimsan. Monm m âepinbnt == mbn, âbs Ą sa eïbjraȞta jafm du jcuĄ
rauȞnta im dcbdursurnia ja emtaemtndĄ. Prnem iun pmsnuba rĄeïba tctuȞn ineom rceïbĄ. M sdrns
mprcmpa ?00 ja pmhnbn im prnem iun dmrta. Ba-m Ȟn dntnt jnb am âb m jcum s ĄptĄeïbĄ ja ȞdcmiĄ. Asta
gcmrta nbtarasmbtĄ!
DntaȞta, du mtabțna, daia jcuĄ prazabtĄrn Ȟn sdrna pa prneui parhmeabt duvnbtaia dmra
jabueasd bueara smu dngra, nmr pa mi jcniam parhmeabt duvnbtaia dmra axprneĄ crjnbam prnb
bueĄrmra.
pabtru
ț nnicr

Ą
ï
b
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n BctĄ pabtru prcgascrn. Daia jcuĄ nemhnbn pct gn trmbsgcremta âb gn ȞĄ ja iudru pabtru âbtïibnram gm țĄ âb
I gmțĄ. JmdĄ mdtnvntmtam sa vm jasg ĄĄȞȞurm cb-inba, pct gn prcnadtmta prnb nbtareajnui mpindmțnnicr da parenta
sdraaslmrnbh (pmrtmfmra ja adrmb). Âb dmnat, aiavnn pct raminzm jcuĄ dcicmba.
Buearmiui asta pmrtam ja vcronra dmra axprneĄ ub bueĄr smu crjnbam conadtaicr prnb
bueĄrmra.
Duvnbtaia dmra axprneĄ ub bueĄr sa bueasd buearmia dmrjnbmia.
Tubtațn prahĄtnțn3! Tdrnațn pabtru enba (dm sĄ vĄ dubcsd emn onba) dnbdn
abubțurn âb dmra sa gcicsn țn buearmia dmrjnbmia Ȟn âb dmra sĄ vcronțn jaspra tnepui vcstru inoar.
Pabtru prahĄtnram supineabtmrĄ im emtaemtndĄ, me mvut ja razcivmt axardn țnnia

jcn, pmtru, bcuĄ, jcuĄzadn Ȟn pmtru, tranzadn Ȟn tranzadn Ȟn tran jnb Dmrtam sadratm m
emtaemtndnabnicr (m
(mȞm c buene bcn âb dimsĄ). Due âen pimda emtaemtndm, ia-me razcivmt pa tcmta!
Jcmebm prcgascmrĄ en-m spus dĄ ia-me razcivmt pargadt. Tubt gcmrta garndntĄ!!
pabtru
ț nnicr

A rïbjui tĄu6 NjabtngndĄ, âb rapindm Mbjraan, buearmiaia dmrjnbmia midĄtunta jnbtr-ub

duvïbt Ȟn daia midĄtunta jnb emn euita duvnbta.
Ą Buearmiaia dmrjnbmia pct gn6

ï
b
•
snepia,
jcn, dïbj subt midĄtunta jnbtr-ub duvïbt dmra jabueaȞta ub buearmi6 ubu/ub,
e tran, pmtru, dnbdn, Ȟmsa, Ȟmpta, cpt, bcuĄ , zada;
c • dcepusa, dïbj subt midĄtunta jnb emn euita buearmia Ȟn mbuenta duvnbta ja
r iahĄturĄ6 jcuĄ zadn, tranzadn Ȟn pmtru, jcuĄ enn jcuzadn Ȟn ubu.
m
r
u
t ZcmtĄ iueam nuoaȞta grudtaia! Da pcmta gn emn oub jadït c smimtĄ ja grudta! Pabtru dĄ
m
r husturnia bu sa jnsdutĄ, bcn â țn vce cgarn nbhrajnabtaia bcmstra pragarmta Ȟn dmbtntmtam mdastcrm, nmr
a
t tu ia van hrupm âb gubdțna ja pragarnbța. HrupamzĄ duvnbtaia jnb stïbhm du daia jnb jramptm, mstgai
n
i
n âbdït sĄ coțnn mscdnarn dcradta. _ajmdtamzĄ mpcn, âb spmțnui jastnbmt, rațatm smimtan tmia.
Ȟ ub eĄr
m jcn pmrĄ
o jcuĄ ombmbĄ
e
n c prubĄ
I
tran
pmtru dĄpȞĄub
dmns Ą
Da cosarvn âb prnvnbțm gcrean buearmiaicr3
Buearmiaia ubu/ub/c Ȟn jcn/jcuĄ â Ȟn sdlneoĄ gcrem jupĄ hab6 ub pce — c pmr Ą , jcn aiavn —

jcuĄ aiava. _astui
Mtab buearmiaicr
țna! Jnstnbdțnm âbtra vcr mvam daam
emsduinb Ȟn gcremsapabtru
Ȟn gaenbnb meoaia
vm raminzm Ȟn âbhaburn.
dmzui buearmiaicr dmrjnbmia
dcepusa dmra dcbțnb buearmiaia ubu smu jcn6 jcnsprazada aiavn — jcuĄsprazada aiava.
Mn mgimt jafm dĄ pmsnubam eam asta ineom rceïb Ą. Mjcr iudrurnia dcepiaxa
dmra prcvcmdĄ enbtam! Me jasdcparnt dïtavm Ȟn jaspra buearmiui dmrjnbmi. 
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 <<

Duvnbtaia ub Ȟn c subt buearmia dmrjnbmia âb mbuenta sntum țnn6
• Dïbj mpmr âb raimțna du mita buearmia âbtr-ub abub ț6 Me prnent ub dmnat Ȟn jcuĄ pnxurn.
Ą • Dïbj mpmr âbscțnta ja mjfadtnvaia6 snbhur/snbhur Ą6 (Qb snbhur pubdt emn arm badasmr pabtru m
ï
b ium icdui N im dcbdursui ja emtaemtndĄ) smu ja duvnbtaia buemn r aspadtnv
aspadtnv jcmr (En-mr traoun
e jcmr c dmrta ja iadturĄ pabtru m bu e Ą pindtnsn eïnba im oubndn.)
c Dïbj axprneĄ c ubntmta ja eĄsurĄ (Qb enineatru e-m jaspĄrțn ja emraia praenu im dcbdursui
r
•
ja emtaemtndĄ.)
m
r
u
t
m Prcvcdmra! PrnvaȞta du mtabțna abubțurnia ja emn fcs Ȟn pradnzamzĄ da pĄrțn ja vcronra subt
r duvnbtaia ub Ȟn c.
a
t Me vĄzut c dmrta dmra en-m mtrms mtabțnm.
n
i
n Me iumt c pcrțna ja smimtĄ ja grudta Ȟn jcuĄ pmlmra ja mpĄ.
Ȟ zut-cc pa Mbjraam âb durtam Ȟdcinn.
Me vĄzut-
m Qb snbhur iudru traouna sĄ țnn enbta6 Gnn parsavarmbt.
o Mvae bavcna ja ub tuo ja grnȞdĄ Ȟn jcuĄ ociurn endn pabtru m tarenbm smimtm ja grudta.
e
n
I
Mu vabnt razuitmtaia
Âb tmoaiui im dcbdursui
ja emn fcs subt prazabtmtajapubdtmfaia Ą ja imt Ąineom
hrmemtndbcnicr rceïb
n prnatabn Ą. mitcr dcpnn im mdast
Ȟn mia
dcbdurs.
aiavuiun
Bueaia aiavuiun Pubdtmfui coțnbut
Mbjran >> ja pubdta
Ncbuț >1 ja pubdta
Emrdai >4 j apubdta
Mbjraam >= ja pubdta
Wimj >0 ja pubdta
Miaxmbjrm <> ja pubdta
MidĄtunaȞta abubțurn âb dmra sĄ pradnzazn mi dïtaiam aiav asta Mbjran, Mbjraam,

Emrdai Ȟn Miaxmbjrm. Da cosarvn âb iah Ąturm du gcrem buearmiaicr crjnbmia3
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 <>

Buearmiui crjnbmi mrmtĄ crjnbam conadtaicr prnb bueĄrmra

Buearmiui crjnbmi mra gcrea jngarnta jup Ą hab6
Ą


ï
b
e
c
im emsduinb/bautru
r
m
r
u
t
m
mi jcn
mi jcnia
iamm
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m duvïbt dmra gcreamzĄ buearmi dmrjnbmi mrtndci lctĄrït pmrtnduim
o buearmiui crjnbmi
e
n
I
 im gaenbnb
m jcum
jcum
duvïbt dmra gcreamzĄ buearmi dmrjnbmi mtrndci lctĄrït
buearmiui crjnbmi
Tubtae mprcmpa ja sgïrȞntui cran! BcuĄ ba pimd sdlaeaia

radmpntuimtnva. Ȗn-me prahĄtnt Ȟn țna ubm.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 >0

Ą Buearmiui
ï
b
e
c
r
m
r Crjnbmi6
u
t Dmrjnbmi6
m axprneĄ crjnbam
r axprneĄ conadtaicr prnb
a
t ub bueĄr
n
i bueĄrmra
n
Ȟ
m Pcțn dcepiatm
o Tnepiu sdlaem du
e
n Dcepus axaepia ja
I buearmia

Ȝn-mdue im âbdlanara, âb icd ja im ravajara, â țn emn

cgarne dïtavm pcbturn.
 Âb taxta, buearmiaia sa sdrnu du dngra, axdaptïbj buearmiaia pïbĄ im zada

dmra sa vcr sdrna du intara.
 Buearmiaia crjnbmia prneui Ȟn prnem mu dm snbcbnea duvnbtaia

âbtïn /
/ âbtïnm.
 Crm Ȟn jmtm sa pct sdrna du dngra.
 Pabtru prnem zn m iubnn sa gcicsa Ȟta buearmiui crjnbmi. Wan dntn âbtïn m pmtrm
jcuĄ enn jcuĄ zadn Ȟn bu ubu m pmtrm.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 >=

4.?. Axaepia ja mdtnvntĄțn pabtru aiavnn âb rnsd
Ą Ecjui âb dmra subt dcbstrunta mdtnvnt Ąțnia raeajnmia, cgarĄ pcsnonintmtam mjmpĄrnn mdastcrm Ȟn
ï
b pabtru aiavnn mgimțn âb rnsd. Prcgascrui pcmta miaha mdaia mdtnvntĄțn dmra pct vabn âb sprnfnbui
e
c mdastcrm
r
m
r
u
t
m
r 4.4.
4.4. _adcembj
_adcembjĄrn jnb parspadtnvm nbtahrĄrnn talbcichnnicr âb prcdasui ja prajmra/
a
t
n
i âbvĄțmra
n
Ȟ Âb parspadtnvm ubcr mdtnvntĄțn raeajnmia, sa pct gcicsn ure Ątcmraia tnpurn ja nbtarmdțnuba du
m
o dimsm ja aiavn6
e
n nbtarmdțnuba ja tnp msnbdrcb dmra prasupuba dm nbtarmdțnubam jnbtra prcgascr Ȟn aiav
I
•
sĄ sa raminzaza prnb nbtareajnui ubcr mpindm țnn, raspadtnv enficmda jnhntmia âb
dcbtaxta jngarnta ja tnep;
• nbtarmdțnuba ja tnp snbdrcb dmra prasupuba dm nbtarmdțnubam jnbtra prcgascr Ȟn aiavn
sĄ sa raminzaza âb tnep rami prnb nbtareajnui ubcr pimtgcrea da parent
vnjacdcbgarnbțm.
AxnstĄ mpindmțnn, pimtgcrea Ȟn prchrmea dmra parent raminzmram ja mdtnvnt Ąțn msnbdrcba Ȟn
snbdrcba. Tuddasui mdtnvntĄțnicr asta jmt ja ecjui âb dmra gnadmra jnbtra prcgascrn vm rau Ȟn sĄ
âeonba gcicsnram mdastcrm, mstgai âbdït s Ą gmdnintaza jasg ĄȞ
ĄȞurmram jaearsuiun ajudmtnva.
=. Pimtgcrea da parent vnjacdcbgarnbțm, gmvcrnzïbj mstgai nbtarmdțnubam ja tnp snbdrcb6
•
Hcchiaeaat — jnb pmdlatui Hsunta;
• Vcce;
• Xaoax;
?. Mpindmțna ja tnp ocmrj (tmoiĄ ja sdrns)6
• Fmeocmrj;
4. Mpindmțnn da parent raminzmram ja mdtnvntĄțn ja tnp ormnbstcrenbh, lmrtĄ eabtmiĄ, lmrtm
dcbdaptumiĄ6
• lttps6//www.eabtneatar.dce/)
Eatneatar (lttps6//www.eabtneatar.dce/)
• lttps6//wcrjwmii.bat/))
Xcrjwmii (lttps6//wcrjwmii.bat/
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 >?

:. Mpindmțnn dmra parent nbtarmdțnubam ja tnp msnbdrcb6

• HcchiaGcres
Ą
• HcchiaJcds
ï
b •
Kmlcct;
e C mdtnvntmta snbdrcbĄ parenta âeonbmram mdaicr mpindmțnn dmra stneuiamzĄ nepindmram
c
r
m aiavnicr. Ja axaepiu, jmdĄ mdtnvntmtmtam sa jag ĄĄȞȞcmrĄ snbdrcb prnb nbtareajnui HcchiaEaat, âb
r
u
t
tnep rami, prnb jnstrnounram adrmbuiun sa pcmta mpaim Ȟn im mpindmțnm Fmeocmrj prnb nbtareajnui
m
r dĄranm sa pct cgarn aiavnicr gnȞa du axardnțnn ja razcivmt. GnadĄrun aiav n sa vm cgarn c tmoi Ą vnrtumiĄ
a
t
n
i pa dmra sĄ raminzaza smrdnbnia. Ja msaeabam, sa pcmta dcbstrun dïta c tmoiĄ jngarntĄ pabtru gnadmra
n aiav ubja sa vcr cgarn ntaen Ȟn smrdnbn ja âbvĄțmra jngarnta
Ȟ
m
o
e
n
I
MbaxĄ
Zmoai dcepmrmtnv âbtra dcepatabța spadngnda Ȟn dcbțnbuturn jnb prchrmeaia ja ineom
Ȟn intarmturm rceïbĄ dimsm m W-m
dcraspubzĄtcmra parncmjan emrtna — nubna ?0?0 Ȟn dimsm m WN-m
Dimsm m W-m Dimsm m WN-m
=. Pmrtndnpmram im nbtarmdŤnubn varomia âb jnvarsa sntumŤnn ja dceubndmra,
prnb radaptmram œn prcjudaram taxtuiun crmi
=.?.Prazabtmram crmiĄ, pa omzm ubcr rapara jmta ja =.?. Prazabtmram ubcr nbgcremțnn, njan, sabtneabta
prcgascr, m ubcr nbgcremțnn Ȟn m ubcr njan. Ȟn pubdta ja vajara âb taxta crmia, pmrtndnpïbj im
Axprneïbj cpnbnn, aecțnn Ȟn sabtneabta prnb jnsduțnn pa jnvarsa taea smu pcrbnbj ja im taxtaia
pmrtndnpmram im jnsduțnn pa taea gmeninmr, ja nbtaras dntnta/msduitmta
smu pcrbnbj ja im taxtaia msduitmta/dntnta;
Dcbțnbuturn ja raduparmt6
QbntĄțnia dceubndĄrnn6 mdtaia ja ineomf6 m prcenta, QbntĄțnia dceubndĄrnn6 mdtaia ja ineomf6 m prcenta,
m jadimrm, m axpindm, m radcembjm, m mgnrem m jadimrm, m axpindm, m radcembjm, m mgnrem
mgnrem
Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta6

Pargcremram6 raimțnm jnbtra strudturm inbhvnstnd
i nbhvnstndĄ m
mdtuiun ja ineomf Ȟn nbtabțnm ja dceubndmra Ȟn
agadtui mdtuiun ja ineomf
Dcbtaxtui ja dceubndmra
pabtru
ț nnicr

=.4. Njabtngndmram ubcr aiaeabta pmrmvaromia Ȟn =.4. Mjadvmram dceubndĄrnn bcbvaromia Ȟn pmrm-
bcbvaromia, âb gubdțna ja sntumțnm ja dceubndmra varomia im c sntumțna jmtĄ, avnjabțnnbj njania Ȟn
mtntujnbnia, âb sntumțnn ja dceubndmra gmțĄ-âb-gmțĄ
smu eajnmta;
Ą
ï
b =.:.
emn Pmrtndnpmram im nbtarmd
euițn nbtaricdutcrn, țnubnâbvaromia
mvïbj vajarasnepia du
dmbtnmtam
e Ȟn raiavmbțm nbgcremțnan trmbsensa Ȟn prnenta.
c
r
m Dcbțnbuturn ja raduparmt6
r Dcbțnbuturn mscdnmta6
u
t Aiaeabta pmrmvaromia (nbtabsntmta vcdmiĄ, Aiaeabta pmrmvaromia (nbtabsntmta vcdmiĄ,
m nbtcbmțna, taepcui vcronrnn) Ȟn bcbvaromi
r nbtcbmțna, taepcui vcronrnn) Ȟn bcbvaromi (enendĄ,
a
t
(enendĄ, pcznțnn dcrpcrmia, dcbtmdt vnzumi) pcznțnn dcrpcrmia, dcbtmdt vnzumi)
n
i Aiaeabta bcbvaromia Ȟn pmrmvaromia dm eĄrdn mia Aiaeabta bcbvaromia Ȟn pmrmvaromia dm eĄrdn mia
n parscbmintĄțnn nbjnvnjuiun
parscbmintĄțnn nbjnvnjuiun
Ȟ
m
o Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta6
e
n
Ttrmtahnn ja msduitmra mdtnvĄ6 saebmia bcbvaromia
ja âbdurmfmr
I
Dcbtaxtui ja dceubndmra
?. _adaptmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn

?.=. Njabtngndmram nbgcremțnnicr nepcrtmbta jnb ?.= Dcraimram nbgcremțnnicr axpindnta Ȟn nepindnta
taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbua jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua,
Ȟn euitnecjmia jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia;
4.=. _ajmdtmram ubun razuemt, m ubun taxt, pa ub
suonadt im miahara, mvïbj âb vajara atmpaia
prcdasuiun ja sdrnara Ȟn strudturnia spadngnd, pabtru
m dceubndm njan Ȟn nbgcremțnn smu pabtru m raimtm
axparnabța trĄnta smu nemhnbmta.
4.4. Mjadvmram taxtuiun sdrns im sntumțnm Ȟn sdcpui
ja dceubndmra
Zaxtui bmrmtnv bcbintarmr
Zaxtui bmrmtnv bcbintarmr
Zaxtui bmrmtnv intarmr
Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6 bmrmtnv,

jasdrnptnv, axpindmtnv. Bmrmtnv- jasdrnptnv
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 >:

4. _ajmdtmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn

4.=. _ajmdtmram ubun taxt sdurt pa taea gmeninmra, 4.=. _ajmdtmram ubun razuemt, m ubun taxt, pa ub
Ą mvïbj âb vajara atmpaia prcdasuiun ja sdrnara Ȟn suonadt im miahara, mvïbj âb vajara atmpaia prc-
ï
b strudturnia spadngnda,
nbgcremŤnn smu pabtru mpabtru
raimtm maxparnab
dceubndm
ța trĄnjan Ȟn dceubndm
nta smu dasuiun ja njan Ȟn Ȟnbgcrem
sdrnara n strudturnia spadngnda,
țnn smu pabtru pabtru
m raimtmm
e nemhnbmta axparnabța trĄnta smu nemhnbmta
c
r
m
r Dcbțnbuturn mscdnmta6
mscdnmta6 Dcbțnbuturn ja raduparmt6
u
t Pimbui snepiu ja njan
m Pimbui snepiu ja njan
r Pimbui jazvcitmt ja njan
njan
a
t
Pimbui jazvcitmt ja njan
n
i Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta6
n _azuemtui
_azuemtui
Ȟ 4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb adlnpĄ, m ubun 4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb adlnpĄ, m ubun
m taxt snepiu, pa c tae Ą gmeninmrĄ, du nbtahrmram taxt dcepiax, du nbtahrmram ubcr tmoaia
o ubcr nemhnbn, jasaba, sdlaea.
e
n 4.4. Mjadvmram taxtuiun sdrns im sntumțnm Ȟn sdcpui
I ja dceubndmra
Prazabtmram taxtuiun6 nbsarmram ubcr jasaba, Prazabtmram taxtuiun6 nbsarmram ubcr jasaba,
hrmgnda, gctchrmgnn, sdlaea
sdlaea hrmgnda, gctchrmgnn, sdlaea

Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6 bmrmtnv,
jasdrnptnv, axpindmtnv. Bmrmtnv-jasdrnptnv
Mjadvmram im taeĄ;
Prazabtmram taxtuiun6 tmoaia dcraimta du dcbțnbutui
taxtuiun.
:. Qtninzmram Ą, mjadvmt
dcradtdceubnd
âb prcdasui ĄrnnĄcrmia
œn agndnabtĄ m ineonn
Ȟn sdrnsa
:.=.Qtinzmram mdlnznțnnicr snbtmdtnda Ȟn ecrgcichnda :.= Qtninzmram studturnicr snbtmdtnda Ȟn ecrgcichnda
ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âbțaia- ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âbța-
haram Ȟn axprnemram dcradtĄ m nbtabțnnicr dceu- iaharam Ȟn axprnemram dcradtĄ m nbtabțnnicr dceu-
bndmtnva bndmtnva
:.:. _aspadtmram bcreaicr crtchrmgnda Ȟn :.:.Qtninzmram japrnbjarnicr jcoïbjnta pabtru
crtcapnda âb utninzmram strudturnicr gcbatnda, ecbntcrnzmram dcradtntujnbnn dceubndĄrnn, prnb
iaxndmia Ȟn snbtmdtndc- ecrgcichnda âb rmpcrtmra im bcreĄ.
nbtarmdțnubam varomiĄ; :.1. _ajmdtmram ubcr taxta,
t axta, vmicrngndïbj hïbjnram
ichndĄ Ȟn dcepatabțm inbhvnstndĄ, âb prcdasui ja
âbvĄțmra pa tct pmrdursui vnațnn
Dcbțnbuturn mscdnmta6 Dcbțnbuturn ja raduparmt6
pabtru
ț nnicr

Mjfadtnvui Mfadtnvui
Hrmjaia ja dcepmrmțna mia mjfadtnvuiun Hrmjaia ja dcepmrmțna mia mjfadtnvuiun
Mrtndciui jaecbstrmtnv Mrtndciui jaecbstrmtnva
Mdcrjui mjfadtnvuiun du suostmbtnvui
suostmbtnvui Mdcrjui mjfadtnvuiun du suostmbtnvui
Ą
ï
b Dcbțnbuturnia
Mjfadtnvui. im dmraĄțpct
Pcsnonint gn raduparmta6
n dceonbmtcrnn mia
e mjfadtnvuiun
mjfadtnvuiun
c
r Dcbțnbuturn ja raduparmt6
m Dcbțnbuturn mscdnmta6
mscdnmta6
r
u
t
Buearmiui Buearmiui
m Znpurnia ja buearmi (dmrjnbmi, crjnbmi). Mspadta Znpurnia ja buearmi (dmrjnbmi, crjnbmi). Mspadta
r bcremtnva bcremtnva
a
t
n
i Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta6
n
Ȟ
m Wmicrnia buearmiaicr
o
e
I Abubțui Abubțui
Pubdtumțnm abubțuiun Pubdtumțnm abubțuiun
PĄrțnia ja prcpcznțna
na
1. Axprnemram njabtntĄțnn inbhvnstnda Ȟn duiturmia prcprnn

âb dcbtaxt bmțncbmi Ȟn nbtarbmțncbmi
1.=.Mscdnaram ubcr axparnabța prcprnn ja vnmțĄ Ȟn 1.=. Nbvastnhmram ubcr condanurn Ȟn trmjnțnn
ja iadturĄ du mdaiam prcvabnbj jnb mita duiturn rceïbaȞtn Ȟn mia ubcr dceubntĄțn atbnda ja pa
1.?. Njabtngndmram ubcr vmicrn duiturmia prcecvmta tarntcrnui _ceïbnan
âb taxtaia mutcrnicr rceïbn jnb jngarnta
jngarnta parncmja 1.?. Mbminzm ubcr aiaeabta dceuba njabtngndmta âb
nstcrnda duiturm prcprna Ȟn âb duiturm mitcr pcpcmra
Dcbțnbuturn mscdnmta6 Dcbțnbuturn mscdnmta6

Njabtntmta parscbmiĄ — njabtntmta bmțncbmiĄ — Wmicrn atnda âb iahabjaia pcpcmraicr
jnvarsntmta duiturmiĄ Ȟn inbhvnstndĄ;
Dmrta rceïbamsdĄ ja âbvĄțĄturĄ6 ja im prnem dmrta Ineom rceïbĄ âb Aurcpm; dceubntmtam inbhvnstndĄ
tnpĄrntĄ im dmrtam jnhntmiĄ; m vcrontcrnicr ja ineoĄ rceïbĄ ja pratutnbjabn
Wmicrn mia duiturnn pcpuimra âb spm țnui rceïbasd

Ecjaia dcepcrtmeabtmia âb iahabjaia hradc-
rcemba
pabtru
ț nnicr

Onoinchrmgna
Ą
ï
b =. Hrmemtndm ineonn rceïba (vciueui N), Ajnturm Mdmjaenan _ceïba, ?001;
e ?. Hrmemtndm ja omzĄ m ineonn rceïba, ajnțnm m NN-m (dccrjcbmtcr Hmornaim PmbĄ
c Jnbjaiahmb), Qbnvars Abdndicpajnd, ?0=7;
r 4. Hrmemtndm ineonn rceïba pabtru hnebmznu (dccrjcbmtcr Hmornaim PmbĄ
m
r Jnbjaiahmb), Qbnvars Abdndicpajnd, ?0=>
u
t :. Prchrmem ȞdcimrĄ pabtru jnsdnpinbm ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ, dimsaia m W-m — m
m WNNN-m, ?0=8
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
pabtru
ț nnicr

Ą Dimsm m WNN-m

ï
b
e
c
r
m
r Tadțnubam =
= — _apara pabtru astnemram bnvaiuiun mdlnzn țnnicr âbvĄțĄrnn im gnbaia mbuiun
u
t
m Ȟdcimr ?0=> — ?0?0 âb vajaram raminzĄrnn pimbngndĄrnn dmiabjmrnstnda pabtru bcui mb
r Ȟdcimr
a
t
n
i Prchrasnm dcepatabțaicr spadngnda Ȟn raimțnm mdastcrm du mdtnvntĄțnia ja âbvĄțmra, dm
n
Ȟ aiaeabta jagnbntcrnn mia bcnicr prchrmea Ȟdcimra, parent nbtarvabțnm ja tnp raeajnmi.
m _auȞntm mdastanm asta msnhurmtĄ ja mdțnubam ragiaxnvĄ m gnadĄrun prcgascr msuprm bnvaiuiun
o
e ja strudturmra m dcepatabțaicr aiavnicr âb jceabnui jnsdnpinban ja stujnu âb mbui Ȟdcimr ?0=> —
n
I ?0?0 Ȟn msuprm eĄsurnicr pcsnonia pabtru jazvcitmram icr âb mbui Ȟdcimr ?0?0 — ?0?=. Âb vajaram
mdastun jaears, sa vcr mbminzm ure Ątcmraia jcdueabta6
=. Pimbngndmram dmiabjmrnstndĄ pabtru dimsm m WN-m, aimocrmt Ą pabtru mbui Ȟdcimr ?0=> —
?0?0;
?. Prchrmem ȞdcimrĄ pabtru dimsm m WN-m;
4. Prchrmem ȞdcimrĄ pabtru dimsm m WNN-m.
Mbminzm pimbngndĄrnn pabtru dimsm m WN-m mra dm sdcp njabtngndmram prcoiaeaicr âb daam da
prnvaȞta bnvaiui ja strudturmra m dcepatabțaicr spadngnda âb Ȟdcimr ?0=> — ?0?0. C pmrta jnbtra
dcepatabțaia spadngnda jnb prchrmem dimsan m WN-m mu gcst dcepiat strudturmta pa pmrdursui mbuiun
Ȟdcimr, pïbĄ im eceabtui suspabjĄrnn dursurnicr, mitaia mu gcst strudturmta pmr țnmi, nmr mitaia bu mu
gcst jaicd strudturmta.
Mbminzm dcepmrmtnvĄ m daicr jcuĄ prchrmea Ȟdcimra mra dm sdcp njabtngndmram ja
dcraspcbjabța âbtra dcepatabțaia spadngnda jnb prchrmem pabtru dimsm m WNN-m Ȟn dcepatabțaia
spadngnda simo axarsmta/strudturmta âb dimsm m WN-m, âb vajaram nbtahrĄrnn daicr jnb ureĄ, pradue Ȟn
m dcbțnbuturnicr mscdnmta, âb pimbngndmram dimsan m WNN-m. Dcepatab țaia spadngnda nbdcepiat
strudturmta/bastrudturmta âb dimsm m WN-m pct gn âb raimțna ja dcbtnbuntmta/prchrasna/sneatrna du
dcepatabța spadngnda jnb dimsm m WNN-m (ja axaepiu, dcepatab țaia 4.=. Ȟn :.=. rapraznbtĄ mdlnznțnn
dmra stmu im omzm jazvcitĄrnn dcepatabțaicr 4.= Ȟn :.= jnb dimsm m WNN-m) smu du mitaia bcn (ja
axaepiu, dcepatabțm =.4., nbdcepiat strudturmtĄ âb dimsm m WN-m, pcmta gn jazvcitmtĄ âb dmjrui
dcepatabțan =.?. jnb dimsm m WNN-m).
Ja msaeabam, jmdĄ prcgascrui dcbsnjarĄ dĄ axnstĄ prcoiaea âb msnenimram ubcr dcbțnbuturn
jnb prchrmeĄ, dmra subt ja nepcrtmbțĄ emfcrĄ pabtru stujnaram jnsdnpinban Ȟn dmra mfutĄ im
strudturmram dcepatabțaicr nbsugndnabt axarsmta âb dimsm m WN-m, vm țnba dcbt ja mdast mspadt âb
prcnadtmram ubntĄțnicr ja âbvĄțmra ja im dimsm m WNN-m. Ta gmda ragarnra im dcb țnbuturnia dmra subt, ja
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ><

rahuiĄ, nbstrueabta pabtru jazvcitmram dcepatabțaicr spadngnda jnb m jcum fueĄtmta m saeastruiun
mi NN-iam.
Dcepatabțaia spadngnda =.?., =.4. Ȟn =.:., jarnvmta jnb dcepatabțm habarmiĄ = (Pmrtndnpmram
Ą im nbtarmd Ť nubn
nubn varomia âb jnvarsa sntum Ť nn
nn ja dceubndmra, prnb radaptmram œn prcjudaram taxtuiun
ï
b crmi) rapraznbtĄ mdlnznțnn dmra stmu im omzm jazvcitĄrnn dcepatabțaicr =.? Ȟn =.4. jnb dimsm m WNN-m
e Ȟn, prnb uremra, sa vm țnba dcbt ja mdast mspadt âb pimbngndmram ja im dimsm m WNN-m. Dcb țnbuturnia
c mscdnmta subt mdtuminzĄrn mia mdlnznțnnicr jnb dimsm mbtarncmrĄ Ȟn mgimta âb raimțna ja prchrasna du daia
r
m jnb dimsm m WNN-m, mstgai âbdït raduparmram icr sa pcmta gmda du u ȞurnbțĄ.
r
u
t
Dcepatabțm spadngndĄ ?.=., jarnvmtĄ jnb dcepatabțm habarmiĄ ? ( _adaptmram
_adaptmram taxtuiun sdrns ja
m jnvarsa tnpurn) dcbtrnouna im jazvcitmram dcepatabțaicr spadngnda ?.=., ?.?. Ȟn :.?. jnb dimsm m WNN-
r
a
t
m, nmr dcepatabțm ?.1., im jazvcitmram dcepatabțan ?.:. Dcbțnbuturnia mscdnmta subt, ja msaeabam,
n
i mdtuminzĄrn mia mdlnznțnnicr jnb dimsm mbtarncmrĄ, snbhurui aiaeabt ja bcutmta gnnbj Zaxtui
n mrhueabtmtnv. Du tcmta dĄ bu mra dcraspcbjabt jadït âb dimsm m WNNN-m, radaptmram taxtuiun
Ȟ
m mrhueabtmtnv asta badasmrĄ âb strudturmram ubcr dcepatabța jnb dimsm m WNN-m, da țnb ja
o
dceubndmram crmiĄ Ȟn sdrnsĄ.
e
n Pabtru dcepatabțm habarmiĄ 4 ( _ajmdtmra
_ajmdtmramm taxt
taxtuiun
uiun sdrn
sdrnss ja jnva
jnvarsa
rsa tnpu rn), dcepatabțaia
tnpurn
I
spadngnda jarnvmta 4.?., 4.:. jnb dimsm m WN-m pct gn strudturmta âb dmjrui dcepatab țaicr 4.?, 4.:. jnb
dimsm m WNN-m. Dcbțnbuturnia mscdnmta ja im dimsm m WNN-m parent mdtuminzmram dcbțnbuturnicr ja im dimsm m
WN-m.
Dcepatabțm spadngndĄ :.=. jnb dimsm m WN-m, jarnvmt Ą jnb dcepatabțm habarmiĄ :
(Qtninzmram dcradt Ą , mjadvmt Ą œn agndnabt Ą m ineonn âb prcdasui dceubndĄrnn crmia Ȟn sdrnsa) mra
dcraspcbjabt âb dcepatabțm :.=. jnb dimsm m WNN-m, ubja subt prav Ązuta Ȟn mdtuminzĄrn mia
mdlnznțnnicr jnb dimsaia mbtarncmra. Dcb țnbutui bcu jnb dimsm m WN-m asta Mjvaroui. Znpurn ja
mjvaroa (ja ecj, ja tnep, ja icd). Hrmjaia ja dcepmrm ț na na.
Dcepatabțm habarmiĄ 1 (Axprnemram njabtnt ĄĄț ț nnnn inbhvnstnda Ȟn duiturmia prcprnn âb dcbtaxt
bm ț ncbmi ncbmi) vnzamzĄ dcepatabțm spadngndĄ 1.?. jnb dimsm m WN-m, dmra pcmta gn
ncbmi Ȟn nbtarbm ț ncbmi
strudturmtĄ prnb nbtareajnui dcbțnbuturnicr mscdnmta dcepatabțan 1.?. jnb dimsm m WNN-m.
_adcembjĄrn
Âb urem mbminzan pimbngndĄrnicr, prcgascrui pcmta dcbstmtm d Ą mr putam axnstm prcoiaea âb

daam da prnvaȞta strudturmram dcepatabțaicr spadngnda =.?., =.4., ?.=. Ȟn :.=. (dimsm m WN-m), âb
raimțna du aiaeabta ja dcb țnbut mscdnmta, dmra stmu im omzm mdlnzn țnnicr jnb dimsaia suparncmra6
•
pmrmgrmzmram Ȟn razuemtui, dm strmtahnn ja dcbdapara Ȟn ja dcepralabsnuba m taxtuiun crmi;
•
pargcremram mdtaicr ja ineomf6 raimțnm jnbtra strudturm inbhvnstndĄ m mdtuiun ja ineomf,
nbtabțnm ja dceubndmra Ȟn agadtui mdtuiun ja ineomf;
•
taxtui mrhueabtmtnv;
•
mjvaroui; tnpurn ja mjvaroa (ja ecj, ja tnep, ja icd); hrmjaia ja dcepmrmțna.
Dcbțnbuturnia jnb prchrmem pabtru dimsm m WN-m, mscdnmta dcepatabțaicr pmrțnmi strudturmta
smu bastrudturmta eabțncbmta emn sus, rapraznbtĄ nbstrueabta badasmra jazvcitĄrnn mtït m
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 >>

dcepatabțaicr spadngnda =.?., ?.=., ?.?., :.=. jnb dimsm m WNN-m, dït Ȟn m ubcr dcepatabța ja
dceubndmra crmiĄ Ȟn sdrnsĄ jnb dimsm m WNNN-m (taxtui mrhueabtmtnv).
Dcepatabțaia njabtngndmta dm gnnbj pmrțnmi strudturmta/bastrudturmta âb dimsm m WN-m, pradue
Ą Ȟn dcbțnbuturnia mscdnmta mdastcrm vcr gn nbtahrmta âb pimbngndmram dmiabjmrnstndĄ pabtru dimsm m WNN-
ï
b m, âb mbui Ȟdcimr ?0?0/?0?=.
e TuharĄe emn fcs dïtavm nbtarvabțnn âb pimbngndmram dimsan m WNN-m prnb dmra sa pct raeajnm
c dcepatabțaia nbsugndnabt strudturmta âb dimsm m WN-m.
r
m Dcepatabțm =.?. jnb dimsm m WN-m, vm gn dcraimtĄ du mdai dcbțnbut ragarntcr im strmtahnnia ja
r
u
t
dcbdapara Ȟn ja dcepralabsnuba m taxtuiun crmi6 pmrmgrmzmram Ȟn razuemram Ȟn vm gn strudturmtĄ âb
m dmjrui dcepatabțan =.?. jnb dimsm m WNN-m (mgimt Ą âb prchrasna du dam jnb dimsm m WN-m), prnb
r
a
t
nbsarmram uban sadvabța prahĄtntcmra pabtru dcbțnbuturnia bcn, dmra vnzamzĄ mita strmtahnn ja
n
i dcbdapara Ȟn ja dcepralabsnuba m taxtuiun crmi6 dimsngndmra, ragcreuimra, rapatmra, dcbadtcrn
n prmhemtndn; jnstnbd ț nm
nm jnbtra gmpt Ȟn cpnbna. Mdast jaears pcmta prasupuba supineabtmram tnepuiun
Ȟ
m micdmt, jmr axnstĄ Ȟn pcsnonintmtam dceonbĄrnn ubcr mdtnvntĄțn ja âbvĄțmra jnbtra daia prcpusa,
o
crnabtmtnv, âb prchrmeĄ, im daia jcuĄ dimsa.
e
n Dcepatabțm =.4. jnb dimsm m WN-m, mscdnmt Ą dcbțnbutuiun Pargcremram mdtaicr ja ineomf6
I
raim ț nm
nm jnbtra strudturm inbhvnstndĄ m mdtuiun ja ineomf, nbtab ț nm
nm ja dceubndmra Ȟn agadtui mdtuiun
ja ineomf vm gn strudturmtĄ tct âb dmjrui dcepatabțan =.?. jnb dimsm m WNN-m, prnb dcbțnbutui mscdnmt
Mtntujnbn dceubndmtnva6 raspadt, tciarmb ŤĄ. Ecjngndmram dcbturuiun nbtcbm Ť ncbmi ncbmi œn m eĄrdnicr
prczcjnda pabtru m trmbsenta aec Ť nnn.n. Dcb țnbutui jnb dimsm m WN-m pcmta gn dcraimt Ȟn racrhmbnzmt âb
dmjrui dcbțnbutuiun mgarabt dimsan m WNN-m, meoaia dcbtrnounbj im jazvcitmram dcepatab țan ja
dceubndmra bcbvaromiĄ Ȟn pmrmvaromiĄ.
Dcepatabțm spadngndĄ =.:. jnb prchrmem dimsan m WN-m, mvïbj mscdnmta dcb țnbuturnia
Mtntujnbn dceubndmtnva6 nbtaras, durnczntmta, nepindmra, dccparmra âb mdtnvnt ĄĄŤ Ť n ja hrup.
Nbtainhab Ť m aec Ť ncbmi nnicr, pcmta gn strudturmtĄ uȞcr âb dmjrui
ncbmiĄ6 axprnemram mjadvmt Ą m aec Ť nnicr,
dcepatabțan spadngnda =.4. jnb dimsm m WNN-m, prnb nbtahrmram dcbțnbuturnicr, âbtrudït dcbțnbuturnia
mscdnmta jnb dimsm m WNN-m dcbtnbuĄ sarnm mtntujnbnicr dceubndmtnva jnb mbui mbtarncr Ȟn axtnbj
aiaeabtaia ja nbtainhabțĄ aecțncbmiĄ vnzïbj axprnemram aecțnnicr im radubcmȞtaram aecțnnicr
daicrimițn6 Mtntujnbn dceubndmtnva6 raspadt, tciarmb ŤĄ. Ecjngndmram dcbturuiun nbtcbm Ť ncbmincbmi œn m
eĄrdnicr prczcjnda pabtru m trmbsenta aec Ť nn. nn. Nbtainhab Ť m aec Ť ncbmi
ncbmiĄ6 radubcm œtaram aec Ť nnicr
nnicr
nbtaricdutcrnicr .
Zaxtui mrhueabtmtnv rapraznbtĄ ub dcbțnbut bcu âb prchrmem pabtru dimsm m WN-m, mscdnmt
dcepatabțan spadngnda ?.=., jarnvmtĄ jnb dcepatabțm habarmiĄ ja radaptmram m taxtuiun sdrns. Gmptui
dĄ mdast dcbțnbut bu mra dcraspcbjabt âb dimsm m WNN-m mr putam dcbstntun c prcoiae Ą pabtru strud-
turmram ubcr dcepatabța ja dceubndmra crmiĄ Ȟn sdrnsĄ jnb dimsm m WNNN-m Ȟn ja mdaam, c
pcsnonintmta mr gn mocrjmram iun âbtr-c sadvab țĄ bcuĄ /jnstnbdtĄ, nbtahrmtĄ âb pimbngndmra im c ubntmta
ja âbvĄțmra dmra vnzamzĄ dai puțnb ubm jnbtra dcepatabțaia ?.=., ?.?. Ȟn/smu racrhmbnzmram âb furui
dcbțnbuturnicr jnb dimsm m WNN-m, im dmra sa pct rahĄsn aiaeabta ja mrhueabtmra âb vajaram
dubcmȞtarnn, radubcmȞtarnn Ȟn âbțaiaharnn, ja axaepiu m Ttrmtahnnicr ja dcepralabsnuba6 ragiad ț nnnn
msuprm ineomfuiun Ȟn m strudturnn taxtaicr ja tnp apnd, inrnd, jrmemtnd (dcbțnbut mscdnmt
pabtru
ț nnicr

dcepatabțaicr ?.=. Ȟn ?.?. jnb dimsm m WNN-m, dmra vnzamz Ą radubcmœtaram ecjurnicr âb dmra subt
crhmbnzmta nbgcremŤnnia jnb taxta intarmra Ȟn dcepmrmram jngarntaicr pubdta ja vajara axprnemta pa
emrhnbam ubcr taxta jnvarsa).
Ą Dcepatabțm spadngndĄ ?.1., vnzïbj njabtngndmram strmtahnnicr ja iadturĄ, m vciueuiun Ȟn m
ï
b jnvarsntĄțnn emtarnmiaicr dntnta, vm gn strudturmt Ą âb dmjrui dcepatabțan spadngnda ?.:. jnb dimsm m
e WNN-m, prnb nbtahrmram dcbțnbutuiun mscdnmt. Mstgai, âb dimsm m WNN-m, im dcb țnbutui Ecbntcrnzmram
c prcprnan iadturn, pcmta gn raduparmt dcbțnbutui ragarntcr im Nbtarasa Ȟn mtntujnbn gm țĄ ja iadtur Ą,
r
m mgarabt dimsan m WN-m.
r
u
t
Dcepatabțaia spadngnda 4.?. Ȟn 4.:., strudturmta pmrțnmi âb dimsm m WN-m, vcr gn strudturmta âb
m dimsm m WNN-m, âb dmjrui dcepatabțaicr spadngnda 4.? Ȟn 4.:., mgimta âb prchrasna, prnb mocrjmram
r
a
t
nbtahrmtĄ m dcbțnbuturnicr mscdnmta, mstgai6 dcbțnbuturnia Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6
n
i axpindmtnv Ȟn Prazabtmram taxtuiun6 tmoaia dcraimta du dcb Ť nbutui
nbutui taxtuiun (mscdnmta dcepatabțan
n spadngnda 4.?. jnb dimsm m WN-m) âb dmjrui dcbțnbuturnicr Ttrudturn taxtumia6 sadvab ț a ja tnp bmrmtnv,
Ȟ
m axpindmtnv, jasdrnptnv, jnmichmt , raspadtnv Prazabtmram taxtuiun6 aiaeabta hrmgnda spadngnda
o
jnvarsaicr tnpurn ja taxta (mscdnmta dcepatabțan spadngnda 4.?. jnb dimsm m WNN-m), nmr dcb țnbutui
e
n Zrmbsgcremram vcronrnn jnradta âb vcronra nbjnradt Ą (mscdnmt dcepatabțan spadngnda 4.:. jnb dimsm m
I
WN-m) âb dmjrui dcbțnbutuiun Ttrudturn taxtumia6 sadvab ț a ja tnp bmrmtnv, axpindmtnv, jasdrnptnv,
jnmichmt (mscdnmt
(mscdnmt dcepatabțan spadngnda 4.:. jnb dimsm m WNN-m).
Dcbțnbutui Mjfadtnvui. Pcsnonint Ąț
Ąț n dceonbmtcrnn mia mjfadtnvuiun, jnb dimsm m WN-m, mscdnmt
dcepatabțan :.=., vnzïbj utninzmram strudturnicr snbtmdtnda œn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn
rceïba stmbjmrj, sa pcmta mdtuminzm/racrhmbnzm, du uȞurnbțĄ, âb dmjrui dcbțnbutuiun Zcpndm
Ąț n dceonbmtcrnn mia mjfadtnvuiun, dmra strudturamzĄ
mjfadtnvuiun. Mjfadtnvui pmrtndnpnmi. Pcsnonint Ąț
dcepatabțm spadngndĄ :.= jnb dimsm m WNN-m (âb prchrasna du :.=. jnb dimsm m WN-m). Mdamst Ą
racrhmbnzmra pcmta prasupuba supineabtmram tnepuiun micdmt âb pimbngndmra.
Gnnbj ub aiaeabt ja bcutmta badasmr stujnarnn mtrnoutuiun raminzmt prnb mjvaro, âb dimsm m
WNN-m, dcbțnbutui Mjvaroui.
Mjvaroui. Znpurn ja mjvaroa (ja ecj, ja tnep, jjaa icd). Hrmjaia ja dcepmrm ț na na,
mscdnmt, ja msaeabam, dcepatabțan :.= jnb dimsm m WN-m, vm gn nbtrcjus âb pimbngndmra dm sadvab țĄ
bcuĄ âbtr-c ubntmta ja âbvĄțmra dmra vnzamzĄ dcepatabțm :.=. jnb dimsm m WNN-m Ȟn dcbțnbutui mscdnmt
mdastanm, Mtrnoutui (raminzĄrn prnb mjfadtnv, suostmbtnv, prcbuea, buearmi, mjvaro) . Hrmjaia ja
dcepmrmțna mia mjvarouiun pct gn dcraimta du hrmjaia ja dcepmrm țna mia mjfadtnvuiun, dmra m gcst
mdtuminzmt mbtarncr.
Dcbțnbutui Ineom rceïbĄ âb Aurcpm; dceubntmtam inbhvnstndĄ m vcrontcrnicr ja ineoĄ
rceïbĄ ja pratutnbjabn, dmra strudturamzĄ dcepatabțm spadngndĄ 1.?. jnb prchrmem dimsan m WN-m,
vnzïbj mbminzm ubcr aiaeabta dceuba njabtngndmta âb duiturm prcprna Ȟn âb duiturm mitcr pcpcmra,
pcmta gn mscdnmt, âb dimsm m WNN-m, dcb țnbutuiun Jaspra ineom Ȟn duiturm țĄrnicr jnb vadnbĄtmtam
_ceïbnan, dmra strudturamzĄ dcepatabțm spadngndĄ 1.?., ragarntcmra im dcepmrmram ubcr aiaeabta
prnvntcmra im duiturm prcprna Ȟn im duiturm mitcr pcpcmra, mgimtĄ âb prchrasna âb prchrmem dimsan m
WNN-m.
Zcmta dcepatabțaia spadngnda pmrțnmi strudturmta smu bastrudturmta âb dimsm m WN-m pct gn
strudturmta âb dimsm m WNN-m, gna prnb mdtuminzmram/nbtahrmram dcb țnbuturnicr mscdnmta jnb dimsm m WN-
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =0=

m âb dmjrui dcbțnbuturnicr jnb prchrmem dimsan m WNN-m — du smu g ĄrĄ supineabtmram tnepuiun micdmt
âb pimbngndmra pabtru ubntĄțnia raspadtnva ja âbvĄțmra —, gna prnb nbdiujaram âb pimbngndmra m ubcr
sadvabța bcn, jnstnbdta, dmra prasupub supineabtmram tnepuiun micdmt. Prcgascrui pcmta hastncbm
Ą ouhatui ja tnep badasmr strudturĄrnn dcepatabțaicr spadngnda dmra mu rĄems pmrțnmi strudturmta smu
ï
b bastrudturmta âb dimsm m WN-m, mpaiïbj im craia im jnspczn țnm prcgascruiun smu im mita sciuțnn
e crnhnbmia ja crhmbnzmra/asabțnminzmra m dcbțnbuturnicr.
c
r
m
r
u
t Tadțnubam ? —
m
r
a
t
n
i
n OMZA_NA JA NZAEN B_.=
Ȟ
m Zaxtui asta msduitmt ja aiavn, âb iadturm prcgascruiun.
o
e
n
I
‒Dïbj sniuatm pĄœn âb iuenbĄ vĄzurĄ du tcŤnn dĄ, ja gmpt, bu arm Pctab Ťai DurdĄoata.
Arm du dai puŤnb ub dmp emn sdubj jadït crndmra vrĄ fntcr œn purtm c rcoĄ mioĄ, snepiĄ. Arm œn
du dïtavm jadmja emn tïb Ąr; mrĄtm dme ja zada mbn œn âbtr-ubm jnb eïnbn Ťnbam ub tcnmh du euit emn
âbmit jadït ai.
‚ TtmŤn mœm, Ąstm bu-n vrĄ fntcr…
‚ Bndn hiuhĄ b-mra.
‚ Œn ubja ân a pĄiĄrnm3
TtrĄnbui âbmnbtĄ prnbtra vrĄ fntcrnn unenŤn pïbĄ dïbj mfubsa âb gmŤm easan prnbdnpmia. Vnbd
prnvn âb fcs spra c gmŤĄ suoŤnrndĄ âbdmjrmtĄ ja c dimna ja pĄr oicbj, mpcn vĄzu jcn cdln murnn da
iuenbmu jnb nbtarncr. Œn sneŤn dĄ mdaœtnm bu sa unt Ą im ai, dn gnxamzĄ ub pubdt mgimt im dïŤnvm
dabtneatrn âb spmtaia dmpuiun sĄu. Vnbd mvu sabzmŤnm dĄ-n stĄ âb dmia œn dĄ asta âb pius pabtru
darnbŤaia neajnmta.
Âœn mjubĄ jaebntmtam œn sa rnjndĄ âb pndncmra.
‚ Da âbsamebĄ, ĄĄ, mstm3 Arm c ravabnra dme simo Ą, traounm sĄ radubcmsdĄ, jmr
nbtabsntmtam mdaian prnvnrn nbdmbjasdabta p Ąram dĄ ân œtarha duvnbtaia jnb eaecrna.
‚ Me vabnt, spusa strĄnbui.
‚ Wabnt3 Pabtru da3
‚ Dm sĄ âen cdup icdui. Qbja traouna sĄ eĄ mœaz3
‚ Aœtn ubui jnbtra stujabŤn3 âbtraoĄ Vnbd, mio im gmŤĄ ja eïbna. Due ta bueaœtn, tnbara3
OĄnmtui âi nhbcrĄ œn prnvn ja fur âeprafur, im mjubmram ja vr Ą fntcrn.
‚ Dnba asta dai emn putarbnd vrĄ fntcr ja mndn3 âbtraoĄ ai. Jcrasd sĄ-i dubcsd.
Vnbd g Ądu ub saeb du dmpui. Jcn jnbtra pmzbndnn ubnvarsnt ĄŤnn, dmra ja dïtavm enbuta sa
stradurmu âb jnradŤnm bcuiun vabnt, âi âbdmjrmrĄ.
‚ IumŤn-i œn mrubdmŤn-i âb strmjĄ! spusa Vnbd.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =0?

Pmzbndnn, oĄromŤn scinzn dmra bu œtnmu ja hiueĄ, jĄjurĄ jnb dmp mprcomtcr. Âb œg ĄdmrĄ ormŤaia
suoŤnrn mia oĄnmtuiun du eïnbnia icr dm bnœta sbcpurn ja ombmba.
‚ ZmtĄi tĄu vm mgim jaspra mstm, spusa Vnbd[…U.
Ą ‚ Œtna jafm, spusa oĄnmtui.―
ï
b
e
c Zarry Prmtdlatt, Dcpniui enbuba
r trmjudara ja Ecbndm Mnrme
m
r
u
t
m
r
a
t
Ntaeui =
n
i
Ȟ =.?. Prazabtmram ubcr nbgcremŤnn, njan, sabtneabta œn pubdta ja vajara âb taxta crmia, pmrtndnpïbj im
m jnsduŤnn pa jnvarsa taea smu pcrbnbj ja im taxtaia dntnta/msduitmta
o Dcbțnbut mscdnmt
e
n Ttrmtahnn ja dcbdapara Ȟn ja dcepralabsnuba m taxtuiun crmi6 pmrmgrmzmra, nbgcremțnn axpindnta Ȟn
I
nepindnta, razuemra Ntae prcpus
Darnbțm
_azueĄ crmi, âb emxneue ub enbut, grmheabtui msduitmt, âbrahnstrïbju-ta, du ub enficd mujnc (taiagcb,
endrcgcb mi tmoiatan/imptcpuiun). PraznbtĄ âbrahnstrmram tm prcgascruiun Ȟn dciahnicr spra m gn avmiumtĄ.
Cosarvmțna6 Hrnim du jasdrnptcrn pcmta gn utninzmtĄ mtït pabtru avmiumram razuemtaicr crmia ja d Ątra
prcgascr, dït Ȟn ja dĄtra aiavn, dm nbstrueabt ja nbtaravmiumra.
_Ąspubs mȞtaptmt
Axaepia ja rĄspubs6
Bnvai emxne
Ttr Ąnbui vabnt pa bam Ȟtaptmta im mjubmram vr Ą fntcrnicr asta prnent du cstnintmta ja mda Ȟtnm. Âbtraomt gnnbj
ja ectnvui prazab ț an
an iun mdcic, r Ąspubja dĄ m vabnt sĄ- ȞȞn cdupa icdui. _Ąspubsui iun Ȟn axprnemram
jcrnb ț an
an ja m-i dubcm Ȟta pa dai emn putarbnd vr Ą fntcr âi abarvamzĄ pa ubui jnbtra vr Ą fntcrn, dmra dlameĄ
pmzbndnn sĄ-i jam mgmr Ą.
Bnvai eajnu
Ttr Ąnbui
mdcic âi abarvamz pa Ȟubui
vabnt pa Ąbam taptmta im mjubmram
jnbtra AiĄ fntcrnicr
vr Ą fntcrn. vr asta prnent
dlameĄ pmzbndnn sĄ-i du mgmr Ą. ja mda Ȟtnm. Prazab ț m iun
jamcstnintmta
Bnvai enbne
Qb str Ąnb vnba im mjubmram vr Ą fntcrnicr Ȟn-i mrubdĄ âb strmj Ą6 Ium ț n-in-i Ȟn mrubdm ț n-i
n-i âb strmj Ą!
Jasdrnptcrn
Âbdardmra ja razuemra m _azuemram grmheabtuiun, du _azuemram grmheabtuiun, du
grmheabtuiun, du centaram ubcr centaram ubcr sadvabța / nbdiujaram tuturcr sadvabțaicr, âb
sadvabța / g ĄrĄ raspadtmram tabjnbțĄ ja m sdrna njania crjnba drcbcichndĄ, utninzïbj
crjnbnn drcbcichnda m prnbdnpmia, utninzïbj parscmbm m parscmbm m NNN-m, tnepui prazabt
avabneabtaicr / gcicsnbj NNN-m, tnepui prazabt smu pargadt smu pargadt dcepus, g ĄrĄ dntmta,
vcronram jnradtĄ / jatminn / dntmta dcepus, g ĄrĄ dntmta, jatminn, jatminn, aiaeabta ja jasdrnara smu
/ eĄrdn parscbmia, du/g ĄrĄ aiaeabta ja jasdrnara smu eĄrdn eĄrdn parscbmia, du âbdmjrmra âb
âbdmjrmra âb inentm ja tnep parscbmia, du/g ĄrĄ âbdmjrmra âb inentm ja tnep
inentm ja tnep
pabtru
ț nnicr

Ą Ntaeui ?
ï
b Dcepatabțm spadngndĄ
e
c =.?. Prazabtmram ubcr nbgcremŤnn, njan, sabtneabta œn pubdta ja vajara âb taxta crmia, pmrtndnpïbj im
r jnsduŤnn pa jnvarsa taea smu pcrbnbj ja im taxtaia dntnta/msduitmta
m Dcbțnbut mscdnmt
r
u
t
Ttrmtahnn ja dcbdapara Ȟn ja dcepralabsnuba m taxtuiun crmi6 pmrmgrmzmra, nbgcremțnn axpindnta Ȟn
m nepindnta, razuemra
r Ntae prcpus
a
t
n
i
Darnbțm
n Âb grmheabtui msduitmt, Vnbd s-m abarvmt pa oĄnmtui vabnt g ĄrĄ s Ą gn gcst nbvntmt im mdam âbtïibnra. Drazn d Ą
Ȟ ramdțnm iun m gcst pctrnvntĄ3 EctnvamzĄ-țn rĄspubsui.
m _Ąspubs mȞtaptmt
o Axaepia ja rĄspubs6
e
n Bnvai emxne
I Draj dĄ ramd ț nmnm iun Vnbd m gcst pctrnvnt Ą , jacmrada oĄnmtui m vabnt banbvntmt Ȟn, âb pius, m emn darut Ȟn ub
icd sĄ sa m Ȟaza, dm Ȟn due n s-mr gn duvabnt. Prnb mdamst Ą mtntujnba m mrt Ątmt inpsĄ ja raspadt gm țĄ ja
vr Ą fntcrn./Dcb
fntcrn./Dcbsnjar
snjar dĄ Vnbd m mvut c ramd ț na na bapctrnvnt Ą , pram orutmi
orutmiĄ , jacmrada mvam ja-m gmda du ub
dcpni, dmra earntm c ȞmbsĄ , dlnmr jmdĄ mdastm m hra Ȟnt vabnbj banbvntmt im mjubmram vr Ą fntcrnicr. Pcmta
arm Ȟn ai vr Ą fntcr Ȟn ja mdaam m vrut s Ą- ȞȞn cdupa icdui. Prnb nrcbnm Ȟn abarvmram embngastmta ja Vnbd, ai
jcvaja Ȟta dĄ bu Ȟtna sĄ- ȞȞn st Ą pïbamsdĄ aec ț nnia.
nnia.
Bnvai eajnu
_amd ț nm
nm iun Vnbd en sa pmra ubm pctrnvnt Ą./Draj dĄ ramd ț nm nm iun Vnbd asta bapctrnvnt Ą.
Bnvai enbne
Vnbd sa abarvamzĄ ȞȞn puba pmzbndnn sĄ âi mrubda âb strmj Ą pa eusmgnr, pabtru dĄ m vabnt banbvntmt Ȟn m gcst
cormzbnd.
Jasdrnptcrn
Gcreuimram ubun rĄspubs Gcreuimram ubun rĄspubs âb Gcreuimram ubun rĄspubs âb raimțna
sdlaemtnd, g ĄrĄ axprnemram raimțna du darnbțm, prnb du darnbțm, prnb axprnemram
pubdtuiun ja vajara Ȟn g ĄrĄ c axprnemram pubdtuiun ja vajara pubdtuiun ja vajara ragarntcr im
ectnvmra m mdastunm, mvïbj c ragarntcr im ramdțnm parscbmfuiun, ramdțnm parscbmfuiun, du ectnvmram
tabjnbțĄ ja razuemra, jmr dmra g ĄrĄ ectnvmram rĄspubsuiun. rĄspubsuiun.
mjuda dm fustngndmra nbgcremțnn
/dcbdiuznn vminja pa omzm
taxtuiun.
Ntaeui 4
=.:. Pmrtndnpmram im nbtarmdŤnubn varomia snepia du emn euiŤn nbtaricdutcrn, mvïbj âb vajara dmbtntmtam œn
raiavmbŤm nbgcremŤnan trmbsensa Ȟn prnenta
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =0:

Dcbțnbut mscdnmt
Mtntujnbn dceubndmtnva6 nbtaras, durnczntmta, nepindmra, dccparmra âb mdtnvntĄŤn ja hrup. NbtainhabŤm
aecŤncbmiĄ6 axprnemram mjadvmtĄ m aecŤnnicr
Ntae prcpus
Ą Darnbțm
ï
b NemhnbamzĄ-țn dĄ aȞtn ubui jnbtra pmrtndnpmbțnn im âbtïibnram prazabtmtĄ âb taxt. Da n-mn spuba iun Vnbd
e mstgai âbdït sĄ jatabsncbazn sntumțnm3 Jmr oĄnmtuiun3
c AxprneĄ-țn njania suo gcrem m jcuĄ nbtarvabțnn jnradta âb jnsduțnm du dan jcn, dïta ubm pabtru gnadmra.
m Axaepia ja rĄspubs6
r
u
t
Bnvai emxne6 ‚ Vnbd, subtae vr Ą fntcrn putarbndn Ȟn draj dĄ asta nepcrtmbt pabtru bcn s Ą avnt Ąe
m tabsnubnia nbtarba, pabtru dĄ me putam sĄ ba gmdae euit r Ąu, bcuĄ ȞȞn iuenn. E Ą âbhrnfcramzĄ hïbjui dĄ
r s-mr putam sĄ gna Ȟn ai ub vr Ą fntcr Ȟn bcn sĄ-i miubhĄe. Me putam tctu Ȟn sĄ-i msduit Ąe. Da zndn3
a
t ‚ OĄnmtuia, eĄ hïbjasd dĄ asta âb nbtarasui tuturcr sĄ ba putae âb ț aiaha.
aiaha. Âen jnspimda âbsĄ gmptui dĄ i-
n
i
n mn nhbcrmt pa Vnbd Ȟn bu n-mn r Ąspubs dïbj ta-m âbtraomt dnba a Ȟtn. Due drazn dĄ me putam razcivm mstm3
Ȟ Bnvai eajnu6 ‚ Vnbd, subtae vr Ą fntcrn putarbndn Ȟn draj dĄ asta nepcrtmbt pabtru bcn sĄ avnt Ąe
m tabsnubnia nbtarba, pabtru dĄ me putam sĄ ba gmdae euit r Ąu, bcuĄ ȞȞn iuenn. E Ą âbhrnfcramzĄ hïbjui dĄ
o s-mr putam sĄ gna Ȟn ai ub vr Ą fntcr Ȟn bcn sĄ-i miubhĄe. Me putam tctu Ȟn sĄ-i msduit Ąe. Da zndn3
e
n Bnvai enbne6 N-m Ȟ spuba iun Vnbd sĄ bu sa abarvaza jnb crnda, dĄ bu a onba. Cmeabnn nbtr Ą âb badmzurn
I dïbj sa abarvamzĄ. Pa oĄnmt i-m Ȟ sg Ątun sĄ gna emn pcintndcs, pabtru dĄ m Ȟm j Ą jcvmj Ą ja oubĄ dra Ȟtara.
Jasdrnptcrn
Axprnemram njanicr suo gcreĄ Axprnemram njanicr suo gcreĄ ja Axprnemram njanicr suo gcreĄ ja
ja taxt crmi dcbstrunt im taxt crmi jnmichmt, du c snbhurĄ taxt crmi jnmichmt, du dïta c
parscmbm m tranm, du dïta ub nbtarvabțna, âb raimțna du nbtarvabțna pabtru gnadmra
easmf nbjnradt pabtru gnadmra nbgcremțnm jnb taxt Ȟn nbtaricdutcr, âb raimțna du
nbtaricdutcr /pabtru ub snbhur embngastïbj c mtntujnba nbgcremțnm jnb taxt Ȟn embngastïbj
nbtaricdutcr, mvïbj dmrmdtar ja dceubndmtnvĄ gmvcrmoniĄ c mtntujnba dceubndmtnvĄ
habarmintmta, mgimt âb raimțna du mpimbĄrnn gmvcrmoniĄ mpimbĄrnn
nbgcremțnm jnb taxt, jmr dcbgindtuiun/baâbțaiaharnicr dcbgindtuiun/baâbțaiaharnicr
embngastïbj c mtntujnba
dceubndmtnvĄ bautrĄ âb rmpcrt
du axnstabțm
dcbgindtuiun/baâbțaiaharnicr
Ntaeui :
=.4. Mjadvmram dceubndĄrnn bcbvaromia Ȟn pmrmvaromia im c sntumțna jmtĄ, avnjabțnnbj njania Ȟn mtntujnbnia,
âb sntumțnn ja dceubndmra gmțĄ-âb gmțĄ smu eajnmtĄ
Dcbțnbut mscdnmt
Pargcremram mdtaicr ja ineomf6 raimțnm jnbtra strudturm inbhvnstndĄ m mdtuiun ja ineomf, nbtabțnm ja
dceubndmra Ȟn agadtui mdtuiun ja ineomf
Ntae prcpus
Darnbțm
PradnzamzĄ tran aiaeabta pmrmvaromia gcicsnta ja parscbmfui Vnbd âb sntum țnm ja dceubndmra jnb
grmheabtui msduitmt.
pabtru
ț nnicr

_Ąspubs mȞtaptmt
Bnvai emxne6 nbtcbm ț nm, v cronrnn
nm, tcbui vcdnn, taepcui vcronrnn
Bnvai eajnu6 nbtcbm ț nm,
nm, tcbui vcdnn/nbtcbm nm, taepcui vcronrnn/tcbui vcdnn, taepcui vcronrnn
v cdnn/nbtcbm ț nm,
Ą Bnvai enbne6 nbtcbm nm/tcbui vcdnn/taepcui vcronrnn
ï
b Jasdrnptcrn
e
c Pradnzmram ubun aiaeabt Pradnzmram crndĄrcr jcuĄ Pradnzmram daicr tran aiaeabta
r pmrmvaromi gcicsnt ja aiaeabta pmrmvaromia gcicsnta ja pmrmvaromia gcicsnta ja parscbmfui
m parscbmfui Vnbd âb sntumțnm ja parscbmfui Vnbd âb sntumțnm ja Vnbd âb sntumțnm ja dceubndmra jnb
r
u
t
dceubndmra jnb grmheabtui dceubndmra jnb grmheabtui grmheabtui msduitmt
m msduitmt msduitmt
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m Ntaeui 1
o
e
I =.4. Mjadvmram dceubndĄrnn bcbvaromia Ȟn pmrmvaromia im c sntumțna jmtĄ, avnjabțnnbj njania Ȟn mtntujnbnia,
âb sntumțnn ja dceubndmra gmțĄ-âb gmțĄ smu eajnmtĄ
Dcbțnbut mscdnmt
Pargcremram mdtaicr ja ineomf6 raimțnm jnbtra strudturm inbhvnstndĄ m mdtuiun ja ineomf, nbtabțnm ja
dceubndmra Ȟn agadtui mdtuiun ja ineomf
Ntae prcpus
Darnbțm
NjabtngndĄ, âb taxtui msduitmt, tran aiaeabta dmra jasdrnu dcbtaxtui âb dmra Vnbd âi âbtramo Ą pa bcu-vabnt6
‒Aœtn ubui jnbtra stujabŤn3―
_Ąspubs mȞtaptmt
Bnvai emxne
Dcbtaxtui âb dmra Vnbd âi âbtramoĄ pa oĄnmt jmdĄ asta ubui jnbtra stujab ț n asta im c mjubmra m
vr Ą fntcrnicr, âbtr-c âbdĄ para m ubnvarsnt Ąț
Ąț nn,
nn, âb gm ț m easan prnbdnpmia, oĄnmtui m vabnt banbvntmt.
Bnvai eajnu
Im c mjubmra m vr Ą fntcrnicr, im ubnvarsntmta
Bnvai enbne
Âb gm m easan
Jasdrnptcrn
Pradnzmram ubun aiaeabt mi Jasdrnaram sdlaemtndĄ m Jasdrnaram jatminmtĄ m dcbtaxtuiun
dcbtaxtuiun dcbtaxtuiun, du pradnzmram m du pradnzmram m crnd Ąrcr tran
jcuĄ aiaeabta aiaeabta dmra subt njabtngndmonia âb
taxt6 pmrtndnpmram im c âbtïibnra,
icdmțnm âbtïibnrnn, icdui ubja mra icd
jnsduțnm Ȟn gmptui dĄ pmrtndnpĄ
banbvntmt
pabtru
ț nnicr

Ntaeui 7
=.4. Mjadvmram dceubndĄrnn bcbvaromia Ȟn pmrmvaromia im c sntumțna jmtĄ, avnjabțnnbj njania Ȟn mtntujnbnia,
Ą âb sntumțnn ja dceubndmra gmțĄ âb gmțĄ smu eajnmtĄ
ï
b Dcbțnbut mscdnmt
e Pargcremram mdtaicr ja ineomf6 raimțnm jnbtra strudturm inbhvnstndĄ m mdtuiun ja ineomf, nbtabțnm ja
c dceubndmra Ȟn agadtui mdtuiun ja ineomf
r Ntae prcpus
m
r Darnbțm
u
t Ȗnbïbj dcbt ja nbtabțnm iun Vnbd, drazn dĄ rapindm Zmt Ąi t Ąu vm mgim jaspra mstm m mvut agadtui sdcbtmt
m msuprm oĄnmtuiun3
r EctnvamzĄ-țn rĄspubsui.
a
t
n
i
_Ąspubs mȞtaptmt
n Axaepia ja rĄspubs6
Ȟ Bnvai emxne
m _apindm iun Vnbd
Vnbd bu m mvut agadtui sdcbtmt msuprm oĄnmtuiun. Ai m spus dĄ tmt Ąi iun Ȟtna. Prnb uremra,
o oĄnmtui bu s-m sparnmt/bu s-m iĄsmt nbtnenjmt.
e
n Bnvai eajnu
I _apindm iun Vnbd
Vnbd bu m mvut agadtui sdcbtmt msuprm oĄnmtuiun.
Bnvai enbne
Bu m mvut agadt./Bu.
agadt./Bu.
Jasdrnptcrn
Gcreuimram ubun rĄspubs imdcbnd Gcreuimram ubun rĄspubs dcradt, Gcreuimram ubun rĄspubs dcradt,
Ȟn g ĄrĄ ectnvmram rĄspubsuiun sdlaemtnd Ȟn g ĄrĄ ectnvmram bumbțmt, du ectnvmram
rĄspubsuiun rĄspubsuiun
DntaȞta grmheabtui ja emn fcs.

‒Bu dntaœtn du mjavĄrmt, mjndĄ bu ta gcicsaœtn du mjavĄrmt, bu ‾‾axpicmtazn‶‶ c dmrta jadït
jmdĄ sdrnn âb am, pa emrhnbnia an. Jmd Ą, mitgai spus, dntnbj-c, b-c sdrnn œn tu, ramdŤncbïbj im sdrnsui
mutcruiun an, iĄsïbju-ta prcvcdmt ja ai. M dntn du mjav Ąrmt âbsamebĄ m sdrna. Nmt Ą ja da jatast
dĄrŤnia easdlnba, du emrhnbn mioa âbhusta, ja bame-prcst, pa dmra bu pc Ťn sĄ sdrnn, sĄ nbtarvnn, sĄ
âbvaŤn, sĄ ta nbvabtazn.
Âbtctjamubm, nbjngarabt ja da me dntnt, me suoinbnmt œn me sdrns pa emrhnbn. Me ‾‾jnstrus‶‶,
mitgai spus, tcmta dĄrŤnia pa dmra ia-me dntnt. Pabtru d Ą mtubdn dïbj suoinbnazn œn sdrnn âbtr-c dmrta,
dïbj âbŤaiahn dĄ crnda dmrta mjavĄrmtĄ asta g ĄdutĄ pabtru m gn im basgïrœnt ra-sdrnsĄ ja dĄtra gnadmra
jnbtra dntntcrnn an, bcn bu sdrnae, ja gmpt, âb mdam dmrta, dn âb bcn âb œnba, âb prcprnui sugiat, âb
prcprnui dranar.
pabtru
ț nnicr

Emn euit6 sdrnnbj, […U a dm œn due ba-me sduiptm, ba-me ecjaim, sduipturmi, du prcprnnia
eïnbn. Prnb nbtareajnui dĄrŤnicr, bcn subtae g ĄduŤn, ba gmdae, ba dcepubae âb parembabŤĄ, zn ja
zn, dinpĄ ja dinpĄ, ubnn jnb miŤnn. […U
Ą Onba, onba, van spuba (sg ĄtuntĄ, pcmta, im uradla ja tmtĄi tĄu)6 jmr bu buemn prnb dĄrŤn ba
ï
b gcreĄe, dn, mzn, euit emn onba, emn jnradt, prnb adrmba, fcdurn aiadtrcbnda, nbtarbat, gniea, a-emni
e atd. Prnb dceubndmra! Prnb nemhnbn! Nbtarmdtnv!
c Jm, Mbmns […U, jmr pa c dmrta pc Ťn sdrna, […U am asta, ja gmpt, m bcmstr Ą âbœnba, m dntntcrnicr
r
m dmra, dntnbj-sdrnnbj […U, sa sdrnu, ja gmpt, pa an âb œnœn6 sa gcreamzĄ.
r
u
t
JmdĄ c dmrta bu-Ťn pimda, c mrubdn. JmdĄ c dmrta ta abarvamzĄ, jmn du am ja p Ąeâbt. JmdĄ
m dnbavm ta âbtrarupa jnb dntntui uban dĄrŤn dmra-Ťn pimda, mrubdn du am jup Ą raspadtnvui, mœm due en
r
a
t
s-m âbtâepimt ena, âb tnbaraŤa […U.
n
i Jmr du ub jnspczntnv ja dntnt dĄrŤn aiadtrcbnda, du ub dceputar, du ub Knbjia, du ub nPmj
n bu van jm bndndïbj ja pĄeïbt, bu van putam bndncjmtĄ s Ą ta jasdmrdn. Gnadmra dmrta traouna s Ą mno Ą,
Ȟ
m im gai dm œn cmeabnn, prcprnui an trup […U.
o
C dmrta asta bu jcmr ‾‾du fud Ąrnn‶‶, mjndĄ ta pcŤn fudm bu jcmr âb enbta, nemtarnmi, du
e
n dcbŤnbutui an, dn asta am âbsĄœn c fudĄrna. Nmr fudĄrnnia subt g Ąduta pabtru m gn ecjngndmta, âbsuœnta,
I
jnstrusa. Zrmbsgcremta âb mitdavm smu âb bnend. C mjavĄrmtĄ fudĄrna bu asta c ubamitĄ, ub
nbstrueabt, pabtru dĄ bneĄbun bu n-mr putam trada prnb enbta s Ą-œn jnstruhĄ ubaitaia.
Jaœn subt dcbsnjarmta fudĄrnn pabtru cmeabn emrn, mœm-buentaia hmjhaturn aiadtrcbnda subt
gmisa fudĄrnn, smu subt bnœta fudĄrnn pabtru bnœta gmiœn dcpnn. […U
MjavĄrmtaia fudĄrnn subt daia g ĄrĄ gcreĄ œn g ĄrĄ rci, daia dmra bu âbsameb Ą œn dmra bu
rapraznbtĄ bnend, dmra imsĄ vnsaia œn jcrnbŤaia dcpnnicr sĄ sa jazvcita inoar, bastnbhlarnt. DĄrŤn bu
du pmhnbn mioa, pabtru dĄ bneabn bu sa pcmta âbv ĄŤm snbhur, dn dĄrŤn du emrn emrhnbn mioa pa dmra
sĄ ba putae sdrna pa bcn âb œnba, ‾‾jnstrudtnv‶‶, du prcprnnia eïnbn. […U
Dmrtam âb dmra sdrnn aœtn tu âbsĄŤn. Âb dmrtam âb dmra sdrnn, jasabazn, jadupazn a œtn tu âbsĄŤn.
Bu trada du tctui œn jnradt âb iueam vnrtumiĄ, g ĄrĄ sĄ gn tradut âbmnbta œn g ĄrĄ sĄ tradn âb pmrmiai œn
prnb emtarnmintmtam dĄrŤnicr. Buemn dnba âbvmŤĄ sĄ sa sdrna prnb iadturĄ âb dmrtam jnb lârtna vm putam
gn stĄpâb, bu sdimv, âb iueam nemhnbnicr g ĄrĄ ueorĄ.―
Ochjmb Hlnu, Da pc ț n sĄ gmdn du c dmrta3
* easdlåb (mjf.) — Pracdupmt ja nbtarasa eĄrubta.
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =0<

Ntaeui =
:.=. Qtninzmram strudturnicr snbtmdtnda œn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
Ą âbŤaiaharam œn axprnemram dcradtĄ œn pradnsĄ m nbtabŤnnicr dceubndmtnva
ï
b Dcbțnbut mscdnmt
e d cepmrmțna
Mjvaroui. Znpurn ja mjvaroa (ja ecj, ja tnep, ja icd). Hrmjaia ja dcepmrm
c
r Ntae prcpus
m
r Darnbțm
u
t NjabtngndĄ, âb mi jcniam pmrmhrmg mi taxtuiun jmt, ub mjvaro du sabs cpus mjvarouiun bndncjmt Ą jnb
m grmheabtui ‒bu van putam bndncjmtĄ sĄ ta jasdmrdn―.
a
t
n
i
_Ąspubs dcradt6 âbtctjamubm
n
Ȟ
m
o
e
n Ntaeui ?
I
âbŤaiaharam œn axprnemram dcradtĄ œn pradnsĄ m nbtabŤnnicr dceubndmtnva
Dcbțnbut mscdnmt
d cepmrmțna
Ntae prcpus
Darnbțm
PradnzamzĄ gaiui mjvaroaicr sdrnsa ntmind âb grmheabtaia jnb taxtui jmt6
m. ‒Me ‾‾jnstrus‶‶, mitgai spus, tcmta dĄrŤnia pa dmra ia-me dntnt.―;
o. ‒…mtubdn dïbj suoinbnazn œn sdrnn âbtr-c dmrta[…U, bcn bu sdrnae, ja gmpt, âb mdam dmrta―;
d. ‒MjavĄrmtaia fudĄrnn subt daia […U dmra ims Ą vnsaia œn jcrnbŤaia dcpnnicr sĄ sa jazvcita inoar ,
bastnbhlarnt.―.
_Ąspubs mȞtaptmt
m. mjvaro ja ecj;
o. mjvaro ja tnep;
d. mjvaro ja ecj.
Jasdrnptcrn
Ntaeui 4
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =0>

Dcbțnbut mscdnmt
Ą d cepmrmțna
ï
b
e Ntae prcpus
c Darnbțm
r Âb grmheabtui ‒JmdĄ dnbavm ta âbtrarupa jnb dntntui uban dĄrŤn dmra-Ťn pimda, mrubdn du am jup Ą
m raspadtnvui, mœm due en s-m âbtâepimt ena, âb tnbara Ťa.―, bueĄrui mjvaroaicr asta6
r
u
t
m. ubu;
m o. jcuĄ;
r d. tran;
a
t j. pmtru.
n
i
n
m _Ąspubs dcradt6 o.
o
e
n
I
Ntaeui :
Dcbțnbut mscdnmt
d cepmrmțna
Ntae prcpus
Darnbțm
Hrmjui ja dcepmrmțna mi mjvarouiun jnradt, jnb grmheabtui ‒jmr bu buemn prnb dĄrŤn ba gcreĄe, dn, mzn,
euit emn onba, emn jnradt, prnb adrmba, fcdurn aiadtrcbnda, nbtarbat, gniea, a-emni atd.― asta6
m. dcepmrmtnv ja ahmintmta;

o. dcepmrmtnv
d. ja suparncrntmta;
suparimtnv mosciut ja suparncrntmta;
j. suparimtnv raimtnv ja suparncrntmta.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 o.
Ntaeui 1
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ==0

Dcbțnbut mscdnmt
d cepmrmțna
Ntae prcpus
Ą Darnbțm
ï
b Mjvaroui dmra bu mra hrmja ja dcepmrmțna, jnb instm ja emn fcs, asta6
e m. mtubdn;
c o. onba;
r d. âbmnbta;
m j. (sĄ sa jazvcita) inoar.
r
u
t
_Ąspubs mȞtaptmt
m _Ąspubs dcradt6 m.
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m Ntaeui 7
o
e
I :.=. Qtninzmram strudturnicr snbtmdtnda œn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
Dcbțnbut mscdnmt
d cepmrmțna
Ntae prcpus
Darnbțm
DcepiatamzĄ abubțurnia ja emn fcs du mjvaroaia im hrmjaia ja dcepmrm țna nbjndmta6
m. Pa c dmrta, dm Ȟn pa ub dmnat, pc țn sdrna ……………… (snepiu — dcepmrmtnv ja ahmintmta);
o. JmdĄ c dmrta ta abarvamz Ą …………………………… (tmra — suparimtnv mosciut ja
suparncrntmta), jmn du am ja pĄeâbt.
d. …………………………… (rapaja — suparimtnv raimtnv ja nbgarncrntmta) sa trada ja im iueam
vnrtumiĄ im dmrta Ȟn bu nbvars.
_Ąspubs mȞtaptmt

m. im gai ja
o. gcmrta snepiu;
tmra;
d. dai emn puțnb rapaja.
Jasdrnptcrn
Ntaeui 8
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ===

Dcbțnbut mscdnmt
d cepmrmțna
Ntae prcpus
Ą Darnbțm
ï
b _asdrna grmheabtaia ja emn fcs, mjĄuhïbj dïta ub mjvaro ja icd. Wan utninzm tran mjvaroa ja icd jngarnta6
e m. ‒JmdĄ c dmrta bu-Ťn pimda, c mrubdn.―
c o. ‒Âbtctjamubm, nbjngarabt ja da me dntnt, me suoinbnmt œn me sdrns pa emrhnbn.―
r d. ‒Za pcŤn fudm bu jcmr âb enbta.―
m Axaepia ja rĄspubs mȞtaptmt
r
u
t
m. JmdĄ c dmrta bu- Ť
Ť n pimda, c mrubdn japmrta.
m o. Âbtctjamubm, nbjngarabt
nbjngarabt ja da me dntnt mdcic, mme
e suoinbnmt œn me sdrns pa emrhnbn.
r d. Za pc Ť n fudm pratutnbjabn, bu jcmr âb enbta.
a
t Jasdrnptcrn
n
i
n Bnvai enbne Bnvai eajnu Bnvai emxne
Ȟ Qb rĄspubs dcradt. JcuĄ rĄspubsurn dcradta. Zran rĄspubsurn dcradta.
m
o
e
n Ntaeui <
I
Dcbțnbut mscdnmt
Mjfadtnvui. PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia mjfadtnvuiun
Ntae prcpus
Darnbțm
M. TaiadtamzĄ, jnb prneaia jcuĄ pmrmhrmga mia taxtuiun jmt, ub mjfadtnv dmra mrmtĄ c âbsuȞnra m
dĄrțnn/dĄrțnicr.
O. PradnzamzĄ mjfadtnvui dmra mrmtĄ, pa rïbj, âbsuȞnram dceubĄ m jcuĄ p Ąrțn mbmtcenda mia ceuiun,
âb mi jcniam Ȟn mi traniam pmrmhrmg.
D. NjabtngndĄ, jnb uitneaia tran pmrmhrmga mia taxtuiun jmt, ub mjfadtnv dmra mrmt Ą c âbsuȞnra m ubun
conadt mscdnmt iuenn vnrtumia.
Axaepia ja rĄspubs
M. easdlnba, mjavmȞĄtaptmt
rmt Ą;
O. prcprnu;
D. (hmjhaturn) aiadtrcbnda, gmisa (fudĄrnn).
Jasdrnptcrn
Ntaeui >
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ==?

Dcbțnbut mscdnmt
Ą Mjfadtnvui. PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia mjfadtnvuiun
ï
b Ntae prcpus
e Darnbțm
c
r PradnzamzĄ dïta gcrea giaxncbmra mu mjfadtnvaia sdrnsa ntmind
ntmind âb
âb grmheabtaia ja emn fcs.
m m. ‒bcn bu sdrnae, ja gmpt, âb mdam dmrta, dn âb bcn âb œnba, âb prcprnui sugiat, âb prcprnui dranar―;
r o. ‒Jaœn subt dcbsnjarmta fudĄrnn pabtru cmeabn emrn, mœm-buentaia hmjhaturn aiadtrcbnda subt gmisa
u
t fudĄrnn―;
m d. ‒DĄrŤn bu du pmhnbn mioa, pabtru dĄ bneabn bu sa pcmta âbv ĄŤm snbhur, dn dĄrŤn du emrn emrhnbn
r
a
t
mioa―.
n
i _Ąspubs mȞtaptmt
n m. vmrnmoni du tran gcrea giaxncbmra;
Ȟ
o. vmrnmoni du jcuĄ gcrea giaxncbmra;
m d. vmrnoni du pmtru gcrea giaxncbmra.
o
Jasdrnptcrn
e
I
Ntaeui =0
Dcbțnbut mscdnmt
Ntae prcpus
Darnbțm
ÂbdardunaȞta intarm dcraspubzĄtcmra rĄspubsuiun dcradt.
M. Mjfadtnvui sdrns ntmind âb grmheabtui ‒NmtĄ ja da jatast d ĄrŤnia easdlnba― stĄ âb dmzui6
m. mduzmtnv;
o. jmtnv;
d. habntnv;
j. bcenbmtnv.
O. Mjfadtnvui sdrns ntmind âb grmheabtui6 ‒crnda dmrta mjavĄrmt Ą asta g ĄdutĄ pabtru m gn im
basgïrœnt ra-sdrnsĄ ja dĄtra gnadmra jnbtra dntntcrnn an.― stĄ âb dmzui6
m. mduzmtnv;
o. jmtnv;
d. habntnv;
j. bcenbmtnv.
D. Mjfadtnvui sdrns ntmind âb grmheabtui ‒Jmr du ub jnspczntnv ja dntnt dĄrŤn aiadtrcbnda, du ub
dceputar, du ub Knbjia, du ub nPmj bu van jm bndndïbj ja p Ąeâbt― stĄ âb dmzui6
m. mduzmtnv;
o. jmtnv;
d. habntnv;
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ==4

j. bcenbmtnv.
M. — m.
Ą O. — j.
ï
b D. — m.
Jasdrnptcrn
e
c Bnvai enbne Bnvai eajnu Bnvai emxne
r Qb rĄspubs dcradt. JcuĄ rĄspubsurn dcradta. Zran rĄspubsurn dcradta.
m
r
u
t
m Ntaeui ==
r
a
t
n
i Dcepatabțm spadngndĄ
n :.=. Qtninzmram strudturnicr snbtmdtnda œn ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
Ȟ âbŤaiaharam œn axprnemram dcradtĄ œn pradnsĄ m nbtabŤnnicr dceubndmtnva
m Dcbțnbut mscdnmt
o Mjfadtnvui. PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia mjfadtnvuiun
e
n
I
Darnbțm Ntae prcpus
Mjfadtnvui sdrns âb ntmind âb grmheabtui ‒bcn bu sdrnae, ja gmpt,
gm pt, âb mdam dmrta, dn âb bcn âbœnba, âb prcprnui
sugiat― mra gubdțnm snbtmdtndĄ6
m. mtrnout mjfadtnvmi;
o. dnrduestmbțnmi ja icd;
d. dnrduestmbțnmi ja ecj;
j. dcepiaeabt prapcznțncbmi.
_Ąspubs mȞtaptmt
dcradt6 m.
_Ąspubs dcradt6
Ntaeui =?
?.=. Dcraimram nbgcremŤnnicr axpindnta œn nepindnta jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbu
jnsdcbtnbuaa
Ȟn euitnecjmia
Ttrmtahnn ja dcepralabsnuba6 raprazabtĄrn eabtmia, nbtahrmram nbgcremțnnicr taxtuiun âb prcprnui ubnvars
dchbntnv Ȟn mgadtnv
Zaxtui mrhueabtmtnv
Ntae prcpus
Darnbțm
Dmra asta njaam ja im dmra pcrbaȞta mutcrui âb taxtui Da pc ț n sĄ gmdn du c dmrta3
_Ąspubs mȞtaptmt
Bnvai emxne6 Mutcrui pcrba Ȟta ja im njaam dĄ c iadtur Ą mjavĄrmt Ą prasupuba ub prcdas ja ra-sdrnara,
prnb mjbct Ąrn, m dĄr ț nn,
nn, dmra, md ț ncbïbj
ncbïbj msuprm dntntcruiun, âi trmbsgcreĄ.
Bnvai eajnu6 Mutcrui pcrba Ȟta ja im njaam dĄ c iadtur Ą mjavĄrmt Ą prasupuba ub prcdas ja ra-sdrnara,
pabtru
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ==:

prnb mjbct Ąrn, m dĄr ț nn.

nn.
Bnvai enbne6 Dntntui Ȟn sdrnaram dĄr nicr
nicr..
Jasdrnptcrn
Ą _Ąspubs sdlaemtnd, g ĄrĄ
ï
b avnjabțnaram njaan Ȟn g ĄrĄ Avnjabțnaram njaan, g ĄrĄ Avnjabțnaram njaan, du pradnzmram
e pradnzmram trmbsgcreĄrnn pradnzmram trmbsgcreĄrnn
trmbsgcreĄrnn radnprcda m dĄrțnn Ȟn
c radnprcda m dĄrțnn Ȟn m daiun dmra radnprcda m dĄrțnn Ȟn m daiun dmra c m daiun dmra c dnta Ȟta rasdrnnbj-c.
r c dntaȞta rasdrnnbj-c, utninzïbj dntaȞta rasdrnnbj-c.
m nbgcremțnn vminja jnb taxt
r
u
t
m
r Ntaeui =4
a
t
n
i
Ȟ ?.=. Dcraimram nbgcremŤnnicr axpindnta œn nepindnta jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbu
jnsdcbtnbuaa
m Ȟn euitnecjmia
o Dcbțnbut mscdnmt
e
n Zaxtui mrhueabtmtnv
I
Ntae prcpus
Darnbțm
Zrmbsdrna, jnb taxtui jmt, jcuĄ mrhueabta Ȟn ub dcbtrmmrhueabt.
_Ąspubs mȞtaptmt
Mrhueabt =6 Ja œn subt dcbsnjarmta fudĄrnn pabtru cmeabn emrn, m œm-buentaia hmjhaturn aiadtrcbnda
subt gmisa fudĄrnn.
Mrhueabt ?6 bcn bu sdrnae, ja gmpt, âb mdam dmrta, dn âb bcn âb œnba, âb prcprnui sugiat, âb prcprnui dranar.
Dcbtrmmrhueabt6 Onba, onba, van spuba (sg Ątunt Ą , pcmta, im uradla ja tmt Ąi t Ąu)6 jmr bu buemn prnb dĄr Ť n
ba gcreĄe.
Jasdrnptcrn
Ntaeui =:
?.=. Dcraimram nbgcremŤnnicr axpindnta œn nepindnta jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbu
jnsdcbtnbuaa
Ȟn euitnecjmia
Dcbțnbut mscdnmt
Zaxtui mrhueabtmtnv
Ntae prcpus
Darnbțm
_ciui sadvabțan sdrnsa ntmind âb grmheabtui ‒ Emn euit 6 sdrnnbj, […U a dm œn due ba-me sduiptm― asta6
m. ja m msnhurm suddasnubam mrhueabtaicr;
pabtru
_apara eatcjcichnda pabt ru dcbscinjmram mdlnzn țnnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ==1
pabt ru dcbscinjmram mdlnzn ț
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=> ?0?0 ==1
o. ja m axprnem c dcbdiuzna;

d. ja m nbtrcjuda npctazm;
j. ja m susțnba du axaepia mrhueabtaia.
Ą _Ąspubs mȞtaptmt

ï
b _Ąspubs dcradt6 m.
e
c
r Ntaeui =1
m
r
u
t
m ?.=. Dcraimram nbgcremŤnnicr axpindnta œn nepindnta jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbu
jnsdcbtnbuaa
r Ȟn euitnecjmia
a
t
n
i
Dcbțnbut mscdnmt
n Zaxtui mrhueabtmtnv
Ȟ
m Ntae prcpus
o Darnbțm
e
n Im da dcbdiuzna mfubha mutcrui jupĄ da â Ȟn susțnba njania3
I
_Ąspubs ja
Axaepia mȞtaptmt
rĄspubs6
Bnvai emxne6 Mutcrui mfubhamfubha im dcbdiuznm dĄ , pabtru m putam dcbtrcim
dcbtrcim iueam vnrtu
vnrtumi
miĄ , avntïbj rnsdui ja
m mfubha sdimvui an, asta onba s Ą dnta Ȟtn dĄr ț n mjavĄrmta, âb dmra, sdrnnbj smu jasabïbj, ta pc ț n rahĄsn pa
tnba âbsu ț n.n.
Bnvai eajnu6 Mutcrui mfubha im dcbdiuznm d Ą asta onba sĄ dnta Ȟtn dĄr ț n mjavĄrmta, âb dmra, sdrnnbj smu
jasabïbj, ta pc ț n rahĄsn pa tnba âbsu ț n.n.
Bnvai enbne6 Mutcrui mfubha im dcbdiuznm dĄ asta onba sĄ dnta Ȟtn.
Jasdrnptcrn
Gcreuimram sdlaemtndĄ m Gcreuimram bumbțmtĄ m Gcreuimram bumbțmtĄ m
dcbdiuznan, g ĄrĄ m mvam âb dcbdiuznan, mvïbj âb vajara dcbdiuznan, mvïbj âb vajara
vajara mspadta ragarntcmra im mspadta ragarntcmra im mspadta ragarntcmra im
njabtngndmram dntntcruiun du njabtngndmram dntntcruiun du njabtngndmram dntntcruiun du
dmrtam âb dmra sdrna Ȟn g ĄrĄ m dmrtam âb dmra sdrna, g ĄrĄ m dmrtam âb dmra sdrna, pradnzïbj
pradnzm dĄ mdast tnp ja iadturĄ pradnzm dĄ mdast tnp ja iadturĄ dĄ mdast tnp ja iadturĄ asta c
asta c dcbjnțna pabtru m bu gn asta c dcbjnțna pabtru m bu gn dcbjnțna pabtru m bu gn
embnpuimt ja iueam vnrtumiĄ. embnpuimt ja iueam vnrtumi Ą. embnpuimt ja iueam vnrtumiĄ.
Ntaeui =7
?.1. Njabtngndmram strmtahnnicr ja iadturĄ, m vciueuiun Ȟn m jnvarsntĄțnn emtarnmiaicr dntnta
Dcbțnbut mscdnmt
Nbtarasa Ȟn mtntujnbn gmțĄ ja iadturĄ
Ntae prcpus
ț nnicr
Darnbțm
Âb da eĄsurĄ mn gn nbtarasmt sĄ mpindn c ja strmtahna ja iadtur Ą dm dam pa dmra c praznbt Ą Ochjmb Hlnu âb
taxtui Da pc n sĄ gmdn du c dmrta3 EctnvamzĄ-țn rĄspubsui.
_Ąspubs mȞtaptmt
Ą Axaepia ja rĄspubs6
ï
b Bnvai emxne6 M Ȟ gn gcmrta nbtarasmt sĄ mpind c mstgai ja strmtahna ja iadtur Ą , prnb dmra sĄ rasdrnu c dmrta
âb tnep da c dntasd. Iadturm mr gn emn prcgubj Ą , nbtarmd ț nubam nubam du dmrtam bu r Ąeïba g Ąr Ą ure Ąrn, nmr au
e
c e-m Ȟ sne ț n jacpctrnvĄ dramtcrui dĄr ț nnnn Ȟn dram ț nm
nm sm./E Ą nbtarasamzĄ âb endĄ eĄsur Ą sĄ mpind c strmtahna
r ja iadtur Ą prnb dmra, dntnbj, rasdrnn dmrtam jnbtr-c mit Ą parspadtnvĄ. Dcbsnjar dĄ sa pnarja pram euit
m tnep du mjbct Ąrnia.
r
u
t
Bnvai eajnu6 M Ȟ gn gcmrta nbtarasmt ja c strmtahna ja iadtur Ą , prnb dmra s Ą rasdrnu c dmrta âb tnep da c
m dntasd./Bu e-mr nbtarasm jaicd c strmtahna ja iadtur Ą prnb dmra sĄ rasdrnu c dmrta âb tnep da c dntasd.
r Bnvai enbne6 C strmtahna ja iadtur Ą prnb dmra sa rasdrna dmrtam pa eĄsur Ą da sa dnta Ȟta asta oubĄ./T Ą
a
t rasdrnn dmrtam pa eĄsur Ą da c dnta Ȟtn asta pnarjara ja tnep.
n
i Jasdrnptcrn
Ȟ
m Gcreuimram sdlaemtndĄ m Gcreuimram rĄspubsuiun, du Gcreuimram bumbțmtĄ m
o rĄspubsuiun, g ĄrĄ ragarnra im ragarnra im hrmjui ja nbtaras rĄspubsuiun, du ragarnra im
e
n hrmjui ja nbtaras pabtru pabtru strmtahnm ja iadturĄ hrmjui ja nbtaras pabtru
I
strmtahnm
âb taxtui supcrt Ȟn Ąg prazabtmt
ja iadtur ĄrĄ Ą prazabtmt Ą âb taxtui
g ĄrĄ ectnvmram supcrt,
rĄspubsuiun. strmtahnm
âb Ȟn Ądu
ja iadtur
taxtui supcrt prazabtmtĄ
ectnvmram ectnvmram rĄspubsuiun.
rĄspubsuiun/tabjnbțĄ ja
axprnemra m cpnbnan, âb raimțna
du nbgcremțnm jnb taxt, prnvnbj
strmtahnm ja iadturĄ .
OMZA_NA JA NZAEN B_.4

DntaȞta daia jcuĄ taxta ja emn fcs.
Zaxtui =
‒Fcdui snimoaicr
Ta jĄ ub duvïbt, ja pnij Ą, MZECTGA_ď; uitnem snimoĄ vm gn prnem smu vm gcrem prneaia
intara âb duvïbtui ureĄtcr, sĄ zndae _ďJďDNBď; vce prcdajm im gai emn japmrta6 bcui duvïbt mr
putam gn BďQZ, jïbj mstgai pcsnonintmtam fcduiun s Ą dcbtnbua, jmr Ȟn BďOďJďNCT (bu sa mjent
suostmbtnva prcprnn, bu sa nmu âb dcbsnjarmra jadït gcreaia ja omz Ą — suostmbtnva âb bcenbmtnv,
snbhuimr, varoa im nbgnbntnv), sntumțna âb dmra fcdui sa âbdlana (smu dai puțnb c gmzĄ m iun), daam da sa
scijamzĄ du ainenbmram fudĄtcruiun mgimt âb prcxnentmtam duvïbtuiun ‾‾âbdunatcr‶‶.
ț nnicr
Fcdui dcbtnbuĄ, pcrbnbju-sa ja im mit duvïbt pus âb fcd ja dĄtra dcbjudĄtcr. Ai sa âbdlana
âb dinpm âb dmra, âb urem ainenbĄrnicr suddasnva, rĄeïba ub snbhur fudĄtcr — dïȞtnhĄtcrui! […U.―
Mbm&Enrdam Patamb, Cdciui iuenn âb 10 ja fcdurn dramtnva
Ą
ï
b
e
c prcxnentmta (s.g.) — Mprcpnara neajnmtĄ (âb spmțnu smu âb tnep); vadnbĄtmta.
* prcxnentmta
r
m
r
u
t
m Zaxtui ?
r
a
t
n
i
n ‚ Wmn, da tmra e Ą pindtnsasd! PmrdĄ bu emn me dlag bndn ja fcdurnia pa dmiduimtcr, bndn ja
Ȟ
gniea, s-m piïbs prnataban smia, âbtr-c jup Ą-emsĄ, Emrnm.
m
o ‚ Emrnm, âbțaiah da snețn, n-m spus Minbm. Zrad Ȟn au prnb mstm ubacrn. Ȝtnn da me g Ądut au,
e
n prnbtra mitaia, âb zniaia dïbj me gcst bavcn țn sĄ stĄe âb dmsĄ3 Ȝn pmrdĄ tnepui m tradut emn uȞcr.
I
‚ Me g Ądut Ȟceuia
‚ Tpuba-en n ena,țntavasain
rch, Minbm!
jnb miumt sĄrmt, n-me dcpt Ȟn, jupĄ da s-mu rĄdnt, n-me pndtmt.
Mdue me bnȞta jadcrmțnubn enbubmta prnb dmearĄ. Emem en-m darut ubui s Ą Ȟn-i pubĄ pa onrcu.
Pct sĄ-țn trnent c pczĄ, jmdĄ vran.
‚ Tupar! OubĄ njaa! Buemn onba mȞ mvam Ȟn au mdtnvntmta Ȟn mpcn, ureamzĄ s Ą vnb Ą im bcn,
pasta dïtavm znia, varnȞcmrm eam. Ba-me putam meuzm, g Ądïbj Ȟn bcn ceuiațn vasain. Due sa gmd,
emn axmdt3
‚ Au me pus, im ?00 ja hrmea ja g ĄnbĄ, tct mtïtm smra Ȟn =00 ja eninintrn ja mpĄ. Me
meastadmt, im âbdaput g Ąnbm Ȟn smram Ȟn, mpcn, me mjĄuhmt, traptmt, mpm. M razuitmt ub miumt, pa dmra
i-me âbtnbs, âb strmt ja = de, pa c pimbȞatĄ Ȟn me tĄnmt, du pmlmra ja emn euita jnebasnubn, jnsdurn
emn endn smu emn emrn, pa dmra ia-me mȞazmt âb tmvm ja im mrmhmz, pa c gcmna ja dcpt.
Âbmnbta ja m puba miumtui âb tmv Ą, pcțn sĄ jadupazn, mprcmpa ja emrhnba, ub dard enduț,
end sĄ ta
dmra pa mfutapasĄdmra
spmta, -i mtïrbn mpcn,âi du
miumtui sgcmrĄ, pacjmt
vm câbdcrpcrm ubjavm,
Ą da saprnb dmsĄ smu
dcmda, pcțn sonba
gnxïbju-i Ą inpamdcic.
Ȟtn ub Âb
emhbat
gaiui
mdastm, â țn van putam atmim ceuiațnn pa crnda suprmgmțĄ eatmindĄ.
Jnb rasturnia ja miumt me tĄnmt, du gcmrgadm gnra suoțnraia pa dmra ia-me inpnt, ueaznbj puțnb
Ȟn mpĄsïbj uȞcr du jahataia, jupĄ due en-m vabnt, pa jnsdurn, jrapt p Ąr pabtru ceuiațnn ean.
Qbcrm ia-me inpnt Ȟn dïta ub bms. E-me meuzmt g Ądïbju-ia tcmta grnzurnia pcsnonia, mtït pabtru gata,
dït Ȟn pabtru oĄnațn.
Mpcn, me pus tmvm âb duptcrui âbd Ąiznt im =100 D Ȟn mȞm, im gcd end, me iĄsmt sĄ sa usuda
gnhurnbaia. Zraouna sĄ rĄeïbĄ mioa, jmr tmrn, usdmta.
JupĄ da s-mu rĄdnt, me âbdaput du pmrtam mrtnstndĄ Ȟn n-me crbmt6 ia-me pndtmt cdlnn, bmsui,
hurm, du c pabsuiĄ conȞbuntĄ Ȟn vcpsam pabtru iaeb — mioĄ, âb dmra me pus, dïțnvm strcpn ja
pnheabțn dcicrmțn. Onbaâbțaias dĄ ia-me ‒vcpsnt― Ȟn pĄrui. Dïbj s-m usdmt vcpsamum, me iumt
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ==<
ceuiațnn Ȟn n-me pimsmt pa ndn, pa mdcic, prnb dmearm eam. Dme mstm a. Âen pimda sĄ-n prnvasd Ȟn
mdue.
‚ En sa pmra jastui ja snepiu. Du snhurmbțĄ vcn ‒dcmda― Ȟn au bnȞta ceuiațn. Euițueasd
Ą pabtru njaa!
ï
b ‚ Du jrmh. EĄ oudur, Ȟtnnbj dĄ van mvam pmrta ja jnstrmdțna.
e
c
r Ntaeui =
m
r
u
t Dcepatabțm spadngndĄ vnzmtĄ6
m 4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb adlnpĄ, m ubun taxt dcepiax, du nbtahrmram ubcr tmoaia
r
a
t
n
i Dcbțnbut mscdnmt
n Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6 axpindmtnv
Ȟ
m Ntae prcpus
o Darnbțm
e
n Tdcpui prneuiun taxt asta6
I
m. ja mm dcbvnbha
o. ja pa dnbavm
axprnem aec ja davm;
țnnia dunvm;
d. ja m gmda pa dnbavm sĄ âbțaiamhĄ;
j. ja m trmbsenta nbgcremțnn.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 d.
Ntaeui ?
4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb adlnpĄ, m ubun taxt dcepiax, du nbtahrmram ubcr tmoaia
Dcb ț
Znpmranbut mscdnmt
taxtumia ja strudturmra m njanicr6 axpindmtnv
Ntae prcpus
Darnbțm
Im da ecj Ȟn im da tnep subt gcicsnta emfcrntmtam varoaicr jnb prneui taxt3
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 im ecjui nbjndmtnv, tnepui prazabt.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ==>

Ntaeui 4
b
ï 4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb adlnpĄ, m ubun taxt dcepiax, du nbtahrmram ubcr tmoaia
e
c Dcbțnbut mscdnmt
r Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6 axpindmtnv
m
r
u
t Ntae prcpus
m Darnbțm
r Dmra subt pmȞnn da traouna pmrdurȞn âb ‒Fcdui snimoaicr―3
a
t
n
i
_Ąspubs mȞtaptmt
n Axaepia ja rĄspubs6
Ȟ Bnvai emxne6 Pm Ȟnn dmra traouna pmrdur Ȟn pabtru m pmrtndnpm im ‒Fcdui snimoaicr― subt, âb prneui rïbj,
m miaharam, ja dĄtra dcbjudĄtcrui ja fcd, m ubun duvïbt, mpcn, gcremram, ja dĄtra ub fudĄtcr m ubun bcu
o duvïbt dmra âbdapa du uitnem snimoĄ smu du uitneaia intara mia prneuiun duvïbt, dcbtnbumram fcduiun
e
n pïbĄ âb eceabtui ainenbĄrnn fudĄtcruiun ‒oicdmt―, dmra bu emn pcmta gcrem, du gnbmiui duvïbtuiun ubui
I
bcu. Qreamz
ainenbmram Ą miaharam,
daicrimi ja âbdĄgnbmi
ț n fudĄtcrn,
ț r ĄeïbaĄtcrui
tra dcbjud ub dï Ȟja tcr.m mitun duvïbt, nmr pm Ȟnn sa rapat Ą. JupĄ
tnhĄfcd
Bnvai eajnu6 Pm Ȟnn dmra traouna pmrdur Ȟn pabtru m pmrtndnpm im ‒Fcdui snimoaicr― subt, âb prneui rïbj,
miaharam, ja dĄtra dcbjudĄtcrui ja fcd, m ubun duvïbt, mpcn, gcremram, ja dĄtra ub fudĄtcr m ubun bcu
duvïbt dmra âbdapa du uitnem snimoĄ smu du uitneaia intara mia prneuiun duvïbt, dcbtnbumram fcduiun
pïbĄ âb eceabtui ainenbĄrnn fudĄtcruiun ‒oicdmt―, dmra bu emn pcmta gcrem, du gnbmiui duvïbtuiun ubui
bcu. JupĄ ainenbmram daicrimi ț ț n fudĄtcrn, âb gnbmi r Ąeïba ub dï ȞtnhĄtcr.
Bnvai enbne6 Pm Ȟnn dmra traouna pmrdur Ȟn pabtru m pmrtndnpm im ‒Fcdui snimoaicr― subt, âb prneui rïbj,
miaharam, ja dĄtra dcbjudĄtcrui ja fcd, m ubun duvïbt, mpcn, gcremram, ja dĄtra ub fudĄtcr m ubun bcu
duvïbt dmra âbdapa du uitnem snimoĄ smu du uitneaia intara mia prneuiun duvïbt, dcbtnbumram fcduiun
pïbĄ âb eceabtui ainenbĄrnn fudĄtcruiun ‒oicdmt―, dmra bu emn pcmta gcrem, du gnbmiui duvïbtuiun ubui
bcu.
Jasdrnptcrn
Pradnzmram, du emn euit ja c Pradnzmram, du c censnuba, m Pradnzmram tuturcr pmȞnicr dmra
censnuba, m pm nicr dmra traouna pm nicr dmra traouna pmrdur n
pmrdurȞn pabtruȞ m pmrtndnpm im fcd, pabtru Ȟ m pmrtndnpm im fcd, jaȞ traouna pmrdur
pmrtndnpm
Ȟ pabtru m
im fcd,n ja axaepiu6
ja axaepiu6 miaharam ubun axaepiu6 miaharam ubun duvïbt miaharam ubun duvïbt ja dĄtra
duvïbt ja dĄtra dcbjudĄtcrui ja ja dĄtra dcbjudĄtcrui ja fcd, dcbjudĄtcrui ja fcd, gcremram
fcd, gcremram ja dĄtra gnadmra gcremram ja dĄtra gnadmra ja dĄtra gnadmra fudĄtcr, pa rïbj,
fudĄtcr, pa rïbj, ja bcn duvnbta, fudĄtcr, pa rïbj, ja bcn duvnbta, ja bcn duvnbta, dmra âbdap du
dmra âbdap du snimom/intara jnb dmra âbdap du snimom/intara jnb snimom/intara jnb gnbmiui
gnbmiui duvïbtuiun mbtarncr, gnbmiui duvïbtuiun mbtarncr, duvïbtuiun mbtarncr, ainenbmram
ainenbmram fudĄtcruiun dmra bu ainenbmram fudĄtcruiun dmra bu fudĄtcruiun dmra bu rauȞaȞta sĄ
rauȞaȞta sĄ gcreaza ub bcu rauȞaȞta sĄ gcreaza ub bcu gcreaza ub bcu duvïbt, raiumram
duvïbt. duvïbt, raiumram fcduiun, g ĄrĄ m fcduiun, prnb dcbjudĄtcrui ja
pradnzm due sa raminzamzĄ fcd, dmra jĄ ub bcu duvïbt Ȟn
mdamstm Ȟn gnbmiui fcduiun, âb dmra, gnbmiui fcduiun, âb dmra, jupĄ
jupĄ ainenbmram daicrimițn ainenbmram daicrimițn fudĄtcrn,
fudĄtcrn, rĄeïba dïȞtnhĄtcrui. . rĄeïba dïȞtnhĄtcrui.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =?0

Ntaeui :
b
ï 4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb adlnpĄ, m ubun taxt dcepiax, du nbtahrmram ubcr tmoaia
e
c Dcbțnbut mscdnmt
r Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6 axpindmtnv
m
r
u
t Ntae prcpus
m Darnbțm
r AxpindĄ, suo gcrem uban rațata ja oudĄtĄrna, prcdasui prnb dmra sa co țnb ceuiațnn vasain, vmicrngndïbj
a
t
n
i
nbgcremțnnia jnb mi jcniam taxt Ȟn utninzïbj varoa im ecjui neparmtnv, parscmbm m NN-m, snbhuimr.
Ȟ spubs6
m Bnvai emxne. Nbhrajnabta/emtar
Nbhrajnabta/emtarnmia
nmia badasmra6?00 hr g ĄnbĄ , ?00 hr smra, =00ei mpĄ.
o MeastadĄ , emn âbtïn, g Ąnbm du smram Ȟn, mpcn, mjmuhĄ , pa rïbj, mpm. Âbtnbja, jupĄ mdaam, miumtui co ț nbut
nbut
e
n pa c pimb Ȟat Ą , âbtr-ub strmt ja = de. Puba c gcmna ja dcpt âbtr-c tmvĄ. Zmna, du pmlmra ja jngarnta
I
jneabsnubn,
gcmrgad Ą smujnsdurn
ub du ț nt, miumtm Ȟraminzm
nt,jnbpabtru n m ȞmzĄ-ia
gnraâbsuo
tmvmnrn prah
ț nrn Ątnt
pabtru pĄĄ.rui
Wmicrngnd Ą rasturnia
gnhurnbaicr ja miumt,
Ȟn pabtru utninzïbj
bms. Qeaza c
Ȟta du
pu ț nnbbĄ mpĄ jnsdurnia Ȟn inpa Ȟta gnraia suo ț nrn nrn âb icdui ubja vran sĄ gna pĄrui Ȟn bmsui, mpĄsïbj u Ȟcr.
Puba tmvm âb duptcrui praâbdĄiznt im =100D Ȟn imsĄ miumtui sĄ sa usuda tnep ja 40 ja enbuta. Dïbj subt
hmtm, gnhurnbaia subt mioa, tmrn, usdmta.
Âb gnbmi, jupĄ da s-mu r Ądnt, crbamzĄ ceuia ț nn, nn, pndtïbju-ia ga ț aia
aia âb duicrn vasaia, gcicsnbj c pabsuiĄ
con ȞȞbunt Ą ȞȞn vcpsam mioĄ pabtru iaeb, pa dmra c pc ț n dcicrm du dï ț nvm nvm strcpn ja pnheab ț n.n.
Dïtavm trudurn6 jmdĄ vran sĄ mtïrbn gnhurnbaia, âbmnbta ja m ia puba âb tmv Ą , jadupamzĄ , im emrhnbam
jnsdurnicr jnb miumt,ub dard endu ț , pabtru m putam stradurm ub gnr ja sgcmr Ą. Zct âbmnbta ja m-i puba âb
tmvĄ , inpa Ȟta dïta ub emhbat end pa spmtaia miumtuiun, pa dmra mdastm âi vm âbdcrpcrm cjmt Ą da sa dcmda,
gnxïbju-i onba mdcic, mdcic, jmdĄ vran sĄ atmiazn ceuia ț nn nn vasain pa crnda suprmgm țĄ eatmindĄ.
Bnvai eajnu. Nbhrajnabta/emtarnm
Nbhrajnabta/emtarnmia ia badasmra6?00 hr g ĄnbĄ , ?00 hr smra, smra, =00ei mmppĄ.
MeastadĄ g Ąnbm du smram Ȟn mjmuhĄ , pa rïbj, mpm. Âbtnbja miumtui miumtui co ț nbut
nbut pa c pimb Ȟat Ą , âbtr-ub strmt ja
= de. Puba c gcmna ja dcpt âbtr-c tmv Ą. Zmna, du pmlmra ja jngarnta jneabsnubn, jnsdurn jnb miumt Ȟn
m ȞmzĄ-ia âb tmvm prahĄtnt Ą. WmicrngndĄ rasturnia ja miumt, utninzïbj c gcmrgadĄ smu ub du ț nt, nt, pabtru m
raminzm gnra suo ț nrn nrn pabtru pĄrui gnhurnbaicr Ȟn pabtru bms. Inpa Ȟta gnraia suo ț nrn nrn âb icdui ubja vran sĄ gna
pĄrui Ȟn bmsui, mpĄsïbj u Ȟcr.
Puba tmvm âb duptcrui praâbdĄiznt im =100D Ȟn imsĄ miumtui sĄ sa usuda tnep ja 40 ja enbuta.
PndtamzĄ ga ț aia aia ceuia ț nicr
nicr âb duicrn vasaia, gcicsnbj vcpsam mioĄ , pabtru iaeb, pa dmra c pc ț n dcicrm du
dï ț nvm
nvm strcpn ja pnheab ț nn..
Dïtavm trudurn6 jmdĄ vran sĄ mtïrbn gnhurnbaia, âbmnbta ja m ia puba âb tmv Ą , jadupamzĄ , im emrhnbam
jnsdurnicr jnb miumt, ub dard endu ț , pabtru m putam stradurm ub gnr ja sgcmr Ą. Zct âbmnbta ja m ia puba âb âb
tmvĄ , inpa Ȟta dïta ub emhbat end pa spmtaia miumtuiun, pa dmra mdastm âi vm âbdcrpcrm cjmt Ą da sa dcmda,
gnxïbju-i onba mdcic. mdcic.
Bnvai enbne. Nm ?00 hr g ĄnbĄ , ?00 hr smra, =00ei mpĄ Ȟn meastadĄ-ia. Âbtnbja miumtui co ț nbut nbut pa c
pimb at , âbtr-ub strmt ja = de. Zmna, du pmlmra ja jngarnta jneabsnubn, jnsdurn jnb miumt n m ȞmzĄ-ia
Ȟ Ą Ȟ
âbtr-c tmvĄ. WmicrngndĄ rasturnia ja miumt, pabtru m raminzm gnra suo ț nrn nrn pabtru pĄrui gnhurnbaicr Ȟn pabtru
bms. Inpa Ȟta gnraia suo ț nrn nrn âb icdui ubja vran s Ą gna pĄrui Ȟn bmsui, mpĄsïbj u Ȟcr.
Puba tmvm âb duptcrui praâbdĄiznt im =100D Ȟn imsĄ miumtui sĄ sa usuda tnep ja 40 ja enbuta.
PndtamzĄ ga ț aia aia ceuia ț nicr
nicr âb duicrn vasaia.
Pc ț n mtïrbm gnhurnbaia jmdĄ jadupazn, im emrhnbam jnsdurnicr jnb miumt, ub dard endu ț , pabtru m putam
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =?=
stradurm ub gnr ja sgcmr Ą smu ia pc ț n atmim pa suprmga ț a eatminda jmdĄ inpa Ȟtn dïta ub emhbat end pa
spmtaia miumtuiun, pa dmra mdastm âi vm âbdcrpcrm cjmt Ą da sa dcmda.
Jasdrnptcrn
Ą Axpindmram, suo gcrem uban Axpindmram, suo gcrem uban Axpindmram, suo gcrem uban
b
ï rațata ja oudĄtĄrna, m prcdasuiun rațata ja oudĄtĄrna, m prcdasuiun rațata ja oudĄtĄrna, m prcdasuiun
e prnb dmra sa coțnb ceuiațnn prnb dmra sa coțnb ceuiațnn prnb dmra sa coțnb ceuiațnn
c vasain, vmicrngndïbj nbgcremțnnia vasain, vmicrngndïbj nbgcremțnnia vasain, vmicrngndïbj nbgcremțnnia
r jnb taxt, du eabțncbmram jnb taxt, du eabțncbmram jnb taxt, du eabțncbmram
m rasursaicr badasmra, du centaram rasursaicr badasmra, du rasursaicr badasmra, du
r
u
t
ubcr pmȞn dmra traouna pradnzmram tuturcr pmȞnicr dmra pradnzmram tuturcr pmȞnicr dmra
m pmrdurȞn/g ĄrĄ m gn prazabtmțn âb traouna pmrdurȞn, âb crjnbam traouna pmrdurȞn, âb crjnbam
r crjnbam dcradtĄ, g ĄrĄ gcicsnram dcradtĄ, g ĄrĄ m gcicsn duvnbta dcradtĄ, gcicsnbj duvnbta
a
t duvnbtaicr spadngnda pabtru spadngnda pabtru avnjabțnaram spadngnda pabtru avnjabțnaram
n
i avnjabțnaram suddasnubnn mdastcrm suddasnubnn mdastcrm Ȟn suddasnubnn mdastcrm Ȟn utninzïbj
n Ȟn utninzïbj/bautninzïbj varoa im utninzïbj/bautninzïbj varoa im varoa im ecjui neparmtnv,
Ȟ
m ecjui neparmtnv, parscmbm m NN- ecjui neparmtnv, parscmbm m NN- parscmbm m NN-m, snbhuimr.
o m, snbhuimr. m, snbhuimr.
e
n
I
Ntaeui 1
4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb adlnpĄ, m ubun taxt dcepiax, du nbtahrmram ubcr tmoaia
Dcbțnbut mscdnmt
Prazabtmram taxtuiun6 tmoaia dcraimta du dcbŤnbutui taxtuiun
Ntae prcpus
Darnbțm
taxt, mvïbjĄ ub
_aminzamz tmoai dmra
âb vajara sĄ pcmtĄ gngcicsnta
nbhrajnabtaia nbtrcjuspabtru
âb mi jcniam Ȟn âb dmra
taxt ceuia
prapmrmram țnicrsĄvasain,
vmicrngndn nbgcrem
ubaitaia țnn jnbpabtru
badasmra mdast
prapmrmram icr Ȟn emtarnmiaia badasmra pabtru crbmram icr.
_Ąspubs mȞtaptmt
Bnvai emxne.
Nbhrajnabta gcicsnta pabtru Qbaita badasmra pabtru Emtarnmia badasmra pabtru

prapmrmram ceuiațnicr vasain prapmrmram ceuiațnicr vasain jadcrmram ceuiațnicr vasain
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =??
— g ĄnbĄ — pimbȞatĄ ja oudĄtĄrna — pabsuiĄ conȞbuntĄ

— smra — pmlmra ja emn euita — vcpsam mioĄ pabtru
— mpĄ jneabsnubn iaeb
— tmvm ja im mrmhmz — pnheabțn pabtru
Ą — gcmna ja dcpt dcicrmra
b
ï — gcmrgadĄ /duțnt
e
c
r Bnvai eajnu.
m
r
u
t
m Nbhrajnabta gcicsnta pabtru Qbaita badasmra pabtru Emtarnmia badasmra pabtru
r prapmrmram ceuiațnicr vasain prapmrmram ceuiațnicr vasain jadcrmram ceuiațnicr vasain
a
t
n
i
n — g ĄnbĄ — pimbȞatĄ ja oudĄtĄrna — vcpsam mioĄ
Ȟ — smra — pmlmra — pnheabțn pabtru
m — mpĄ — tmvm ja im mrmhmz dcicrmra
o
e
n
I
Bnvai enbne.
Nbhrajnabta gcicsnta pabtru prapmrmram Qbaita badasmra pabtru prapmrmram

ceuiațnicr vasain ceuiațnicr vasain
— g ĄnbĄ — pimbȞatĄ ja oudĄtĄrna

— smra — pmlmra
— tmvm ja im mrmhmz
— pabsuiĄ conȞbuntĄ
— vcpsam mioĄ
Jasdrnptcrn
_aminzmram ubun tmoai du jcuĄ _aminzmram ubun tmoai du tran _aminzmram ubun tmoai du tran
dcicmba, âb dmra subt vmicrngndmta dcicmba, âb dmra subt dcicmba, âb dmra subt vmicrngndmta
nbgcremțnn jnb taxt ragarntcmra im vmicrngndmta, du censnubn, tcmta nbgcremțnnia jnb taxt
nbhrajnabtaia gcicsnta pabtru nbgcremțnn jnb taxt ragarntcmra im ragarntcmra im nbhrajnabtaia
prapmrmram ceuiațnicr vasain, (ja nbhrajnabtaia gcicsnta pabtru gcicsnta pabtru prapmrmram
axaepiu jcuĄ jnbtra prapmrmram ceuiațnicr vasain, (ja ceuiațnicr vasain, (ja axaepiu6
nbhrajnabtaia6 g ĄnbĄ, smra, mpĄ), axaepiu jcuĄ jnbtra g ĄnbĄ, smra, mpĄ), im ubaitaia
du censnubn, g ĄrĄ m gmda nbhrajnabtaia6 g ĄnbĄ, smra, mpĄ), badasmra pabtru prapmrmram icr
jnstnbdțna âbtra ubaitaia badasmra im ubaitaia badasmra pabtru (ja axaepiu6 pimbȞatĄ ja
pabtru prapmrmra Ȟn emtarnmiaia prapmrmram icr (ja axaepiu6 oudĄtĄrna, pmlmra ja emn euita
badasmra pabtru crbmram pimbȞatĄ ja oudĄtĄrna, pmlmra, jneabsnubn, tmvĄ ja im mrmhmz,
ceuiațnicr vasain. tmvĄ ja im mrmhmz) Ȟn im lïrtna ja dcpt) Ȟn im emtarnmiaia
emtarnmiaia badasmra pabtru badasmra pabtru crbmram icr
crbmram icr (vcpsam mioĄ, pabtru (pabsuiĄ conȞbuntĄ, vcpsam mioĄ,
iaeb, pnheabțn pabtru dcicrmra). pabtru iaeb, pnheabțn pabtru
ț nnicr
dcicrmra).
Ntaeui 7
Ą
b
ï Dcepatabțm spadngndĄ
e 4.:. Mbminzmram jngnduitĄțnicr ja rajmdtmra, cgarnbj sciuŤnn, pa omzm drntarnnicr prcpusa ja prcgascr œn
c jnsdutmta du dciahnn
r Dcbțnbut mscdnmt
m
r Zrmbsgcremram vcronrnn jnradta âb vcronra nbjnradtĄ
u
t
m
r Ntae prcpus
a
t
n
i
Darnbțm
n ZrmbsgcreĄ vcronram jnradtĄ jnb grmheabtui ja emn fcs âb vcronra nbjnradtĄ.
Ȟ ‒‚ Wmn, da tmra e Ą pindtnsasd! PmrdĄ bu emn me dlag bndn ja fcdurnia pa dmiduimtcr, bndn ja gniea, n-m
m spus Emrnm, âbtr-c jupĄ-emsĄ, prnataban smia.
o ‚ Emrnm, âbțaiah da snețn, n-m rĄspubs Minbm. Zrad Ȟn au prnb mstm ubacrn.―
e
I Axaepia ja rĄspubs6
Bnvai emxne. Emrnm s-m piïbs, âbtr-c jupĄ-emsĄ , prnataban smia d Ą tmra sa pindtnsa Ȟta Ȟn pmrdĄ bu emn
mra dlag bndn ja fcdurnia pa dmiduimtcr, bndn ja gniea. Minbm n-m spus Emrnan dĄ âb ț aiaha
aiaha da sneta, pabtru
dĄ ȞȞn am trada ubacrn prnb mstm.
Bnvai eajnu6 Emrnm s-m piïbs prnataban smia dĄ tmra sa pindtnsa Ȟta. Minbm n-m spus dĄ âb ț aiaha
aiaha da sneta,
pabtru dĄ ȞȞn am trada ubacrn prnb mstm.
Bnvai enbne6 Emrnm sa pindtnsa
pindtnsa Ȟta. Minbm n-m r Ąspubs dĄ c âb
âb aia
aiaha.
ha.
Jasdrnptcrn
Zradaram vcronrnn jnradta âb Zradaram vcronrnn jnradta âb Zradaram vcronrnn jnradta âb
vcronra nbjnradtĄ prnb ainenbmram vcronra nbjnradtĄ prnb ainenbmram vcronra nbjnradtĄ prnb ainenbmram
inbnan ja jnmich; gcicsnram/g ĄrĄ inbnan ja jnmich; gcicsnram inbnan ja jnmich; gcicsnram
gcicsnram varoaicr ja jadimrmțna, varoaicr ja jadimrmțna, uremta ja varoaicr ja jadimrmțna, uremta ja
uremta ja duvnbta ja iahĄturĄ duvnbta ja iahĄturĄ spadngnda; duvnbta ja iahĄturĄ spadngnda;
spadngnda; ainenbmram
axdimemtnva; ĄrĄ țurnicr
abub
tradaram/g ainenbmram abub
axdimemtnva; țurnicrvaroaicr Ȟn
tradaram ainenbmram
axdimemtnva; abub țurnicrvaroaicr Ȟn
tradaram
tradaram varoaicr Ȟn m m prcbueaicr ja im parscmbm N m prcbueaicr ja im parscmbm N
prcbueaicr ja im parscmbm N smu smu m NN-m im parscmbm m NNN-m; smu m NN-m im parscmbm m NNN-m;
m NN-m im parscmbm m NNN-m; tradaram suostmbtnvaicr âb dmzui tradaram suostmbtnvaicr âb dmzui
tradaram suostmbtnvaicr âb dmzui vcdmtnv im mduzmtnv smu jmtnv; vcdmtnv im mduzmtnv smu jmtnv;
vcdmtnv im mduzmtnv smu jmtnv; ainenbmram duvnbtaicr dmra subt ainenbmram duvnbtaicr dmra subt
ainenbmram duvnbtaicr dmra subt axdimemțnn smu nentĄ subata jnb axdimemțnn smu nentĄ subata jnb
axdimemțnn smu nentĄ subata jnb bmturĄ; g ĄrĄ raprcjudaram dït bmturĄ; raprcjudaram dït emn
bmturĄ; du tabjnbțĄ ja razuemra emn axmdtĄ m duvnbtaicr axmdtĄ m duvnbtaicr parscbmfuiun.
smu ja m sdrna njan prnbdnpmia. parscbmfuiun/du centaram ubcr
sadvabța.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =?:

âbvĄțmra
4.= Axaepia
Ą
b
ï Nb npctazm dĄ ntaeui ? jnb omtarnm ja ntaen br. = ravaiĄ strudturmram nbdcepiatĄ m
e dcepatabțan spadngnda =.?. jnb prchrmem dimsan m WN-m, dmra vnzamz Ą prazabtmram ubcr nbgcremŤnn,
c njan, sabtneabta œn pubdta ja vajara âb taxta crmia, pmrtndnpïbj im jnsdu Ťnn pa jnvarsa taea smu
r
m pcrbnbj ja im taxtaia dntnta/msduitmta, prcgascrui pcmta raeajnm mdast bamfubs, âb dmjrui
r dcepatabțan =.?. jnb prchrmem dimsan m WNN-m (prazabtmram ubcr nbgcrem Ťnn, njan œn pubdta ja
u
t
m vajara, cgarnbj jatminn saebngndmtnva œn axaepia raiavmbta, âb gmŤm ubun puoind dubcsdut, mjcptïbj
r
a
t
dcepcrtmeabta pmrmvaromia œn bcbvaromia mjadvmta). Ja msaeabam, tct âb dmjrui dcepatabțan =.?.
n
i jnb prchrmem dimsan m WNN-m, mr putam gn raeajnmt Ą strudturmram pmrțnmiĄ m dcepatabțan =.4. jnb
n prchrmem dimsan m WN-m (mjadvmram dceubnd Ąrnn bcbvaromia Ȟn pmrmvaromia im c sntumțna jmtĄ,
Ȟ
m avnjabțnnbj njania Ȟn mtntujnbnia, âb sntumțnn ja dceubndmra gmțĄ-âb gmțĄ smu eajnmtĄ).
o JmdĄ ntaeui 4 jnb omtarnm ja ntaen br. = jazvĄiuna strudturmram pmrțnmiĄ m dcepatabțan =.:.
e
n jnb prchrmem dimsan m WN-m (Pmrtndnpmram im nbtarmdŤnubn varomia snepia du emn eui Ťn nbtaricdutcrn,
I mvïbj âb vajara dmbtntmtam œn raiavmbŤm nbgcremŤnan trmbsensa Ȟn prnenta), mdast mspadt mr putam gn
raeajnmt âb dmjrui ubcr mdtnvntĄțn ja âbvĄțmra dmra vnzamzĄ dcepatabțm =.4. jnb dimsm m WNN-m
(Pmrtndnpmram im nbtarmdțnubn varomia jnvarsa, mpaiïbj im strmtahnn vmrnmta ja msduitmra mdtnv Ą œn ja
bahcdnara m nbgcremŤnan œn m raimŤnan du nbtaricdutcrnn).
Mdtnvntmtam br. =
WcroĄraț smu oub vcrontcr3
Prcoiaem6 WcroĄraț smu oub vcrontcr3
TtĄ âb gnram ceuiun sĄ vcroamsdĄ Ȟn du tcțnn gmdae mstm zn ja zn. Da, dït Ȟn due vcrone
jazvĄiuna euita jaspra bcn, dlnmr g ĄrĄ sĄ vrae.Za-mn hïbjnt vracjmtĄ dĄ mn putam javabn ub
vcrontcr jnb da âb da emn oub3 Da nbstrueabta mn im âbjaeïb Ą3
MsduitĄ Ȟn cosarvĄ âb da gai sa axprne Ą mrtnȞtnn — da Ȟn due trmbsent du mfutcrui vcdnn —, âb
vnjacdinpurnia pcstmta pa nbtarbat im mjrasaia
Wnjacdinp =. lttps6//www.ycutuoa.dce/wmtdl3v5GKVe7X_KySQ
Wnjacdinp ?. lttps6//www.ycutuoa.dce/wmtdl3v5a]TBWOIZ\^^
ț nnicr

Âb vnjacdinpui =, Mjrnmb Pnbtam, mdtcr rceïb, dmra m mvut c emra dcbtrnou țna âb tamtru, gnie Ȟn taiavnznuba,
radntĄ pcaznm Bcta ja prne
prneĄvmr Ą ja Hacrha Omdcvnm.
Wnjacdinpui ? asta c âbrahnstrmra jnbtr-ub dcbdart mi daiaoruiun tabcr Iudnmbc Pmvmrcttn, snbhurui dïbtmraț ja
Ą
cparĄ dmra m vïbjut emn euit ja =00 ja enincmba ja âbrahnstrĄrn.
b
ï Dg. JA\ cb-inba
e *ZABÔ_ , tabcrn, s. e. =. Dam emn âbmit Ą vcda oĄroĄtamsdĄ; dïbt Ąra ț dmra
dmra mra c mstgai ja vcda. ◆ Zabcr
c
r jrmemtnd 5 vcda ja tabcr du ub tneoru msaeĄbĄtcr omrntcbuiun; dïbt Ąra ț du
du c mstgai ja vcda.
m
r
u
t  _avazn vnjacdinpurnia Ȟn dcepiatamzĄ abubțurnia ureĄtcmra6
m
r
a
t
n
i
n Qb aiaeabt dceub daicr jcu Ą vnjacdinpurn asta …………………………………………………
Ȟ
m
o C jacsaonra âbtra daia jcuĄ vnjacdinpurn asta ……………………………………………………
e
n
I
Aecțnm/aecțnnia axprnemtĄ /a prnb nbtareajnui vnjacdinpuiun = asta/subt6………………………….
Daam da eĄ gmda sĄ mgnre mdast iudru asta …………………………………………………………
Aecțnm/aecțnnia axprnemtĄ /a prnb nbtareajnui vnjacdinpuiun ? asta/subt6………………………….

Daam da eĄ gmda sĄ mgnre mdast iudru asta …………………………………………………………
Wcdam uembĄ asta mptntujnbam ja m prcjuda subata mrtnduimta. Wcdam asta dai emn nepcrtmbt nbstrueabt
utninzmt ja cmeabn, âb prnbdnpmi, pabtru m vcron Ȟn trmbsenta nbgcremțnn, jmr Ȟn pabtru m dïbtm. Âb tnep da
duvnbtaia trmbsent ub easmf varomi, dmrmdtarnstndnia Ȟn dmintĄțnia vcdnn dcbstntuna aiaeabta pmrmvaromia,
gcicsnta pabtru m puba âb avnjabțĄ mbuenta njan, m nbgiuabțm nbtaricdutcrui, m bumbțm easmfui, mscdnnbju-n
aecțnn.
Aiaeabtaia pmrmvaromia subt6
— vciueui vcdnn6 rapraznbtĄ gcrțm, putaram vcdnn;
— tcbui vcdnn6 pcmta gn mpĄsmt/tcbmintmta fcmsĄ smu strnjabt/msduțnt;
— jaontui varomi smu rnteui vcronrnn6 pcmta gn emn
e mn iabt smu emn rmpnj;
— nbtcbmțnm6 rapraznbtĄ nbgiaxnubam/âbĄițneam vcdnn (pcmta sdlneom c mgnremțna âb nbtarchmțna);
— pmuzm âb vcronra6 nbjndĄ c aecțna/ub eceabt ja eajntmțna smu avnjabțnmzĄ c njaa;
— jndțnm6 asta prcbubțmram dcradtĄ Ȟn dimrĄ m duvnbtaicr, snimoaicr, subataicr.
Axaepiu
Âb abubțui6 ‒‚ Bu pram Ȟtnu due vm gn, … vce vajam, Ȟcptn ai du hims ecmia, monm muznt.―, pmuzm âb vcronra,
emrdmtĄ ja pubdtaia ja suspabsna, mr putam nbjndm gna tame Ą, gna basnhurmbțĄ smu âbhrnfcrmra, nmr mjfadtnvui
ecmia, juoimt ja varoui ja jadimrm țna Ȟcptn, nbjndĄ c tcbmintmta fcmsĄ m vcdnn, âbtĄrnbj njaam.
ț nnicr
PrnvaȞta vnjacdinpui Putae japĄȞn vntazm iuenbnn3, ja im âbdaput pïbĄ im enbutui 1640, mddasïbj
inbkui lttps6//www.ycutuoa.dce/wmtdl3v5nr0CSBDw>8h, Ȟn cosarvĄ easmfui Ȟn ecjui âb dmra
vcrontcrui â Ȟn praznbtĄ njania.
Ą
b
ï
e
c Wnjacdinpui Putae japĄȞn vntazm iuenbnn3 asta dramt ja Drnstnmb Prasur Ą, gnzndnmb, nbvabtmtcr, Ȟn dardatĄtcr
r rceïb, dmra trĄnaȞta âb Cimbjm. Asta mutcrui dĄrțnn Gnzndm pcvastnt Ą Ȟn, emn bcu, vichhar.
m
r
u
t
m _anm vnjacdinpui Ȟn dcepiatamzĄ gnȞm ja emn fcs du rĄspubsurnia im âbtraoĄrnia jnb prnem
r
a
t dcicmbĄ6
n
i
n Dmra asta easmfui prazabtĄrnn
Ȟ
m jnb vnjacdinp3
o
e
n Dmra subt aiaeabtaia
pmrmvaromia utninzmta âb
I prazabtmra pa dmra ia-mn
cosarvmt3
Due asta axprasnm gațan daiun
dmra vcroaȞta3 Ta ecjngndĄ pa
pmrdursui prazabtĄrnn3
Da hasturn gmda3
Due asta prnvnram vcrontcruiun3
Da saebngndĄ zïeoatui Ȟn,
ubacrn, rïsatui iun3
Mi turn ja aiaeabtaia pmrmvaromia, easmfui varomi asta âbt rnt n du mfutcrui aiaeabtaicr bcbvaromia.
Ą
Mdastam subt axprasnm gațan, hasturnia, prnvnram, zïeoatui, pcznĄțnm dcrpuiun.
Ȟ
Axaepiu
Âb abubțui ‒‚ Zu, mndn3, âi âbtraoĄ, mrubdïbju-n giĄdĄrn jnb prnvnrn.―, ‒giĄdĄrnia jnb
jnb prnvnrn― nbjndĄ nrntmram.
 PrnvaȞta nemhnbnia ja emn fcs Ȟn mscdnmzĄ gnadĄran axprasnn gmdnmia c aecțna jnb sarnm ure Ątcmra6
grndĄ , gurna, oudurna, trnsta ț a, dcepiatïbj pa spmțnui pubdtmt jnb dmsatĄ.
…………….. ……………… …………….. ……………..

ț nnicr

Da mn snețn jmdĄ sadvabțm ‒‚ Zu, mndn3, âi âbtraoĄ, mrubdïbju-n giĄdĄrn jnb prnvnrn.― mr gmda
ragarnra im tnba3 Due mn ecjngndm-c, mstgai âbdït s Ą mnoĄ mit agadt3
Ą
b
ï QreĄraȞta, jnb bcu, âbdaputui vnjacdinpuiun. Prnem rapindĄ asta c âbtraomra. Du da nbtab țna drazn
e dĄ m pus vcrontcrui mdamstĄ âbtraomra3 M mvut agadtui jcrnt msuprm tm, âb dmintmta ja nbtaricdutcr3
c
r Ja da drazn dĄ m mvut/bu m mvut agadt3
m
r
u
t Qb mdt ja ineomf prasupuba gcreuimram ubun abub ț, raspadtïbj rahuinia gcbatnda Ȟn hrmemtndmia, prnb dmra
m vcrontcrui axprneĄ c nbtabțna Ȟn sa mȞtamptĄ im ub agadt msuprm nbtaricdutcruiun. Axnstabțm agadtuiun sdcbtmt
r
a
t
jcvajaȞta dĄ mdtui ja ineomf m gcst agndnabt.
n
i Aiaeabtaia pmrmvaromia Ȟn bcbvaromia âbtĄrasd easmfui, âi dcepiatamzĄ, dcbtrnounbj im trmbsentaram
n nbtabțnan Ȟn im agndnabțm mdtuiun ja ineomf.
Ȟ Du tcmta mdastam, gcicsnram icr âb axdas javnba supĄrĄtcmra âb dceubndmra.
m Qb oub vcrontcr rauȞaȞta sĄ-Ȟn trmbsentĄ nbtabțnnia, âeonbïbj âb dceubndmram crmiĄ aiaeabtaia varomia,
o pmrmvaromia Ȟn bcbvaromia, âbtr-ub ecj adlninormt Ȟn sĄ mdțncbaza mstgai msuprm nbtaricdutcruiun.
e
n
I
Ocbus 
Dmra drazn dĄ mr putam gn iahĄturm âbtra ub tabcr Ȟn ub pnbhunb3 Âțn menbtaȞtn ja Mpcicjcr,
‒pnbhunbui dĄiĄtcr― mi iun Haiiu Bmue3 Arm Ȟn ai tabcr. Dïbtm im dnrd. Due dïbtm3 Prcomoni dĄ mȞm
(MddasamzĄ inbkui!)6 lttps6//www.ycutuoa.dce/wmtdl3v5PLfciM<H]I]
Mdtnvntmtam br. ?
Da pcțn gmda du vcdam tm, du hasturnia tmia Ȟn du jcmr dïtavm duvnbta3
Prcoiaem6 A rïbjui tĄu. Da pcțn gmda du vcdam tm, du hasturnia tmia Ȟn du jcmr dïtavm
duvnbta3
Âb uitnenn mbn, tct emn euițn tnbarn â Ȟn axprneĄ p Ąrarnia, âbtr-ub ecj stujnmt, emn euit smu
emn puțnb prcgasncbmi, prnb nbtareajnui ubun dmbmi pa nbtarbat, mstgai âbdït vichhnbhui m javabnt
mstĄzn c ecjĄ âb eajnui vnrtumi smu, ubacrn, mprcmpa c siufoĄ. PcstĄrnia subt crjcbmta pa dmtahcrnn,
sa gmd tcpurn, mbminza, sa dcbtmoninzamzĄ bue Ąrui ja vnzuminzĄrn. Wichharnn vcroasd jasdlns, jaspra
crnda, jmr, daam da-n gmda sĄ-Ȟn pĄstraza mprcmpa dceubntmtam ja tnbarn dmra-n ureĄrasd, asta due
vcroasd.
Pcțn âbdardm Ȟn tu. Mn bavcna jcmr ja ub taiagcb smu c dmearĄ wao Ȟn ja ub suonadt. Wcdam
Ȟn hasturnia subt earau du tnba.
Da mn ja g Ądut3 Za prcvcd sĄ rĄspubzn im âbtraomram Da suparputara ț n-mr n-mr piĄdam sĄ mn3
Miaha ubm jnbtra ureĄtcmraia vmrnmbta ja rĄspubs6
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =?<
• sĄ gnu nbvnznoni;
• sĄ dntasd hïbjurnia;
• sĄ zocr.
Ą
AxpindĄ ectnvui miaharnn Ȟn praznbtĄ-țn pubdtui ja vajara âbtr-ub easmf ja ? — 4 enbuta,
b
ï âbrahnstrmt du ub enficd mujnc-vnjac (taiagcb, waodme), utninzïbj aiaeabta bcbvaromia Ȟn
pmrmvaromia. Dciahnn ja dimsĄ vcr gn puoindui tĄu, pabtru dĄ âbrahnstrmram vm gn prazabtmtĄ im c iadțna
e
c ja ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ susțnbutĄ cb-inba.
r
m Âbmnbta ja m âbdapa, dntaȞta raparaia jnb dmsatm ja emn fcs. Mn Ȟn c hrniĄ prnb dmra pcțn gmda c
r mutcavmiumra m prcjudțnan tmia, mstgai âbdït sĄ pcțn cgarn dciahnicr vmrnmbtm dam emn oub Ą m
u
t
m easmfuiun âbrahnstrmt.
r Ȝn, dnba Ȟtna3 Mr putam gn ub âbdaput oub pabtru ub vnntcr vichhar.
a
t
n
i
n
Ȟ
m Miaha c suparputara Ȟn axpindĄ ectnvui miaharnn. GcicsaȞta aiaeabta ja iahĄturĄ pradue6 jnb ectnvui,
o jacmrada, pabtru dĄ , jnb dmuzĄ dĄ.
e
n Prazabtmram ubun pubdt ja vajara prasupuba, emn âbtïn, gcreuimram iun. Ta gcicsasd varoa ja cpnbna6
dcbsnjar dĄ , draj, âb cpnbnm eam. Qitarncr, van prazabtm mrhueabtaia, dmra s Ą-țn susțnbĄ pubdtui ja vajara,
I axpindïbju-ia, pa rïbj, Ȟn âbscțnbj axpindmțnnia du axaepia. Pcțn gcicsn dcbadtcrn spadngndn6 pa ja-c pmrta…
na du, spra jacsaonra ja, jasnhur, tctu Ȟn, ja
pa ja mit Ą pmrta, âb pius, ja msaeabam, im gai du, âb dcepmrm ț na
axaepiu.
Im sgïrȞnt, van sdrna ub abubț sdurt, âb dmra pubdtui ja vajara asta pus âb raim țna du njaam ja im dmra mn
pcrbnt. Pcțn utninzm aiaeabta ja iahĄturĄ dm6 m Ȟmjmr, im urem ureaicr.
TprnfnbĄ easmfui varomi du aiaeabta pmrmvaromia (dmintĄțnia vcdnn) Ȟn bcbvaromia (hasturn, enendĄ, zïeoat),
jmr du eĄsurĄ. Pcțn gmda âbrahnstrĄrn suddasnva, pïbĄ dïbj aȞtn euițuent ja razuitmt. Pabtru mdamstm, ta pcțn
hlnjm jupĄ hrnim ja mutcavmiumra.
HrniĄ ja mutcavmiumra pabtru prazabtmram crmi Ą m ubun pubdt ja vajara

Jasdrnptcrn
Me gcst dcarabt âb prazabtmram Me gcst dcarabt âb prazabtmram Me gcst pmrțnmi dcarabt âb
njanicr, mstgai âbdït easmfui s Ą njanicr, mstgai âbdït easmfui sĄ pcmtĄ prazabtmram njanicr, mstgai âbdït
pcmtĄ gn âbțaias. gn âbțaias. easmfui m gcst âbțaias pmrțnmi.
Me mvut c strudturĄ ichndĄ âb Me mvut c strudturĄ ichndĄ âb jcuĄ Me mvut c strudturĄ ichndĄ
tcmtĄ prazabtmram, mtït im âbdaput, jnbtra pĄrțnia prazabtĄrnn eaia. âbtr-ubm jnbtra pĄrțnia
dït Ȟn âb duprnbsui Ȟn im sgïrȞntui Me utninzmt dcbadtcrnn ichndn prazabtĄrnn eaia.
mdastanm. pctrnvnțn âb jcuĄ jnbtra pĄrțnia Me utninzmt dcbadtcrnn ichndn
Me utninzmt dcbadtcrnn ichndn prazabtĄrnn. pctrnvnțn âbtr-ubm jnbtra pĄrțnia
pctrnvnțn pa tct pmrdursui prazabtĄrnn/miamtcrnu.
prazabtĄrnn.
Me axpindmt ectnvui miaharnn Ȟn Me gcreuimt ub pubdt ja vajara, Me gcreuimt ub pubdt ja
me gcreuimt ub pubdt ja vajara, gcicsnbj varoa ja cpnbna vajara neparscbmi, jmr dmra mra
gcicsnbj varoa ja cpnbna iahĄturĄ du daam da draj
Me axpindmt/jazvcitmt gnadmra Me axpindmt/jazvcitmt fueĄtmta jnb Me abubțmt mrhueabtaia g ĄrĄ m
mrhueabt mrhueabta ia axpindm/jazvcitm
Me susțnbut du axaepia pctrnvnta Me susțnbut du axaepia pctrnvnta Me jmt ub snbhur axaepiu.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =?>
gnadmra mrhueabt fueĄtmta jnbtra mrhueabta

Me vcront dcradt Ȟn dimr. Wciueui Me vcront dcradt Ȟn dimr âb prnem Me vcront dimr, jmr me g Ądut
vcdnn, jaontui varomi Ȟn nbtcbmțnm pmrta m prazabtĄrnn. Wciueui vcdnn, hraȞain gcbatnda Ȟn hrmemtndmia.
mu gcst pctrnvnta. jaontui varomi Ȟn nbtcbmțnm mu gcst Jaontui varomi m gcst giudtumbt.
Ą pctrnvnta.
b
ï Hasturnia pa dmra ia-me g Ądut mu Hasturnia pa dmra ia-me g Ądut mu Me axmharmt du hasturnia6 me
gcst pctrnvnta. Enendm m gcst gcst pctrnvnta. Enendm m gcst enȞdmt pram euit eïnbnia
e
c mjadvmtĄ. Me vcront raimxmt. mjadvmtĄ. Me vcront raimxmt âb
r prnem pmrta m prazabtĄrnn.
m Me rauȞnt sĄ eĄ âbdmjraz âb tnep. Me japĄȞnt tnepui du emn puțnb ja Me japĄȞnt tnepui du emn euit
r
u
t
fueĄtmta jnb inentm nbgarncmrĄ ja ja fueĄtmta jnb inentm
m tnep pravĄzutĄ. nbgarncmrĄ ja tnep pravĄzutĄ.
r Nbtabțnm eam m gcst sĄ-n gmd pa Nbtabțnm eam m gcst s Ą-n gmd pa Nbtabțnm eam m gcst sĄ-n gmd pa
a
t dciahnn ean sĄ eĄ msduita pïbĄ im dciahnn ean sĄ eĄ msduita pïbĄ im dciahnn ean sĄ eĄ msduita pïbĄ
n
i sgïrȞnt Ȟn me rauȞnt sĄ ia stïrbasd sgïrȞnt, jmr spra gnbmi, nbtarasui im sgïrȞnt, jmr mu gcst jcuĄ-tran
n nbtarasui prnb prazabtmram eam. dciahnicr pabtru prazabtmram eam m eceabta dïbj nbtarasui
Ȟ
m sdĄzut. dciahnicr pabtru prazabtmram
o eam m sdĄzut.
e
n
I
GnȞm aiavuiun ragiaxnv
(Axaepia ja rĄspubsurn/âbtraoĄrn pcsnonia)
- Âb tnepui mdastun axardnțnu, e-me snețnt SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS
- Jnb da dmuzĄ bu me rauȞnt sĄ-n gmd pa dciahn sĄ eĄ ureĄramsdĄ pïbĄ im sgïrȞnt du mtabțna3
- Da pct gmda pabtru m bu hastnduim âb axdas3
- Due sĄ-en hastncbaz aecțnnia dïbj cosarv dĄ danimițn bu emn subt nbtarasmțn ja prazabtmram
eam3
Bct pabtru
dmraĄaiavnn sĄ prcgascrn.
dcbdampĄ ub
Mdtnvntmtam
taxt crmi asta
prnbvmicrcms Ą prnbdĄdcbstrunram
nbtareajnui ubun dcbtaxt
runm sĄ praznbta jaĄțvajara,
ja âbv
njan/pubdta mra, âb
cgarnbju-ia cpcrtubntmtam uban âbvĄțĄrn mdtnva, du sabs, pradue Ȟn strudturmram dcepatabțaicr ja
dceubndmra crmiĄ Ȟn ja prazabtmra m njanicr/pubdtaicr ja vajara, mjcptïbj dcepcrtmeabta
bcbvaromia Ȟn pmrmvaromia. ZctcjmtĄ, prnb mpindmram hrnian ja mutcavmiumra, aiavui mra Ȟmbsm ja m
vabn âb gmțm dciahnicr du vmrnmbtm dam emn oub Ą m easmfuiun âbrahnstrmt.
PrazabtĄrnia aiavnicr pct gn âbdĄrdmta pa pimtgcrem jnhntmiĄ m dimsan. Ja msaeabam, sa pct

vnzncbm âbtr-ub mit eceabt, pabtru m cosarvm avciuțnm âb daam da prnva Ȟta hrmjui ja strudturmra m
dcepatabțaicr spadngnda vnzmta.
GnȞm ja mutcavmiumra pcmta gn uȞcr ecjngndmtĄ, mstgai âbdït sĄ javnbĄ ubm ja nbtaravmiumra,
pa dmra aiavnn c dcepiatamzĄ im gnbmiui prazabtĄrnn gnadĄrun dciah, âbtr-ub eceabt ragiaxnv.
ț nnicr
Mdtnvntmtam br. 4
Ja msaeabam, jmdĄ ntaenn <, >, =0 Ȟn == jnb omtarnm ja ntaen br.? s Ą jazvĄiuna strudturmram
pmrțnmiĄ m mdaianmȞn dcepatabțan spadngnda (:.=.) jnb dimsm m WN-m, prnb dcbțnbutui Mjfadtnvui.
Ą
b
ï Pcsnonint Ąț
Ąț n dceonbmtcrnn mia mjfadtnvuiun, prcgascrui pcmta raeajnm mdast bamfubs, tct âb dmjrui
dcepatabțan :.= jnb dimsm m WNN-m, nbtahrïbj dcbțnbutui im dai jnb dimsm m WNN-m6 Zcpndm
e mjfadtnvuiun. Mjfadtnvui pmrtndnpnmi. Pcsnonint Ąț
Ąț n dceonbmtcrnn mia mjfadtnvuiun.
c
r
m
r
u
t
m Iueam pcmta gn emn oubĄ gcicsnbj mjfadtnva3
r
a
t
n
i
n Prcoiaem6 Iueam pcmta gn emn oubĄ gcicsnbj mjfadtnva3
Ȟ
m
o Ta spuba dĄ iueam a jupĄ due subt cmeabnn. Oubndnn spub d Ą vraeam a jupĄ due subt
e
n cmeabnn. Jaspra ubnn cmeabn sa spuba dĄ subt ‒jupĄ due a vraeam― smu ‒jupĄ due omta vïbtui―,
I dmp.tnep da mițnn subt nbgiuabțmțn ja vraea, mdamstm prcvcdïbju-ia oudurna, trnstața smu jurarn ja
âb
Ȗna due țn sa pmra dĄ a iueam3 Âțn pimda mȞm smu mn vram s-c sdlneon3 Jmr cmeabnn due
subt3 Mn putam sĄ-n sdlneon3 Ȝn, mprcpc, due a vraeam mstĄzn3 Dme euita âbtraoĄrn, bu3 T-c iuĄe
pa rïbj Ȟn sĄ âbdapae du tnba.
 Tdrna, âb dardurnia jnb jasabui mi Ąturmt, mjfadtnva pa dmra ia dcbsnjarn pctrnvnta, pabtru m ta
prazabtm pa tnba Ȟn njania tmia6
Cdlnn ean subt Ja stmturĄ, subt
Me pĄrui
Zran dmintĄțn ja dmra

JcuĄ âbsuȞnrn pa dmra mȞ vram
subt eïbjru/Ą
sĄ ia sdlneo im enba
ț nnicr
Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n Draj dĄ iueam asta Draj dĄ cmeabnn subt
I
 Mdue, prnvaȞta du mtabțna iueam jnb furui tĄu Ȟn jasdrna tran aiaeabta/conadta/gnnbța dmra â țn
pimd, gcicsnbj mjfadtnva. Miaha, mpcn, ub mspadt pa dmra mn vram sĄ âi sdlneon Ȟn h ĄsaȞta c sciuțna,
dmra-țn stĄ im âbjaeïbĄ, pabtru m raminzm sdlneomram. Jasdrna mspadtui raspadtnv âb jcuĄ eceabta6
mȞm due arm im âbdaput Ȟn due asta jupĄ da mn nbtarvabnt, dcepmrïbj tr ĄsĄturnia jasdrnsa.
 DntaȞta daia jcuĄ taxta ja emn fcs Ȟn cosarvĄ prazabțm mjfadtnvaicr âb dcepmrmțna du mita pĄrțn
ja vcronra.
 HrupamzĄ, âb tmoaiui M, mjfadtnvaia sdrnsa ntmind âb meoaia taxta.
 Miaha dïta ub mjfadtnv jnb gnadmra taxt Ȟn dcepiatamzĄ tmoaiui O, tradïbj meoaia mjfadtnva
saiadtmta prnb tcmta hrmjaia ja dcepmrmțna.
 NjabtngndĄ, âb daia jcuĄ taxta, ub mjfadtnv dmra bu mra hrmja ja dcepmrmțna.
ț nnicr
Zaxt =
‒A dmij. HrĄjnbm-b furui eau
Ta-btnbja iaba ȞĄ im scmra.
Ą
b
ï GrubznȞui prĄgunt Ȟn hrau
â Ȟn duidm ueorm dĄiĄtcmra
e
c Pa-mi narournicr dïep piĄ pïbj .
r _ïzïbj du dmpui jmt pa spmta,
m
r Qb emd â Ȟn sduturĄ pa rïbj
u
t Patmiaia âbsïbharmta.―
m
r Ctninm Dmznenr, Wmr Ą
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n Zaxt ?
I JuenbndĄ, vmicrnia tarenda sa vcr sntum pasta daia bcremia pabtru mdamst Ą parncmjĄ. Wraeam vm gn
dĄijurcmsĄ jmr, âb habarmi, axtrae ja nbstmoniĄ. Tcmraia vm strĄiudn âb dam emn emra pmrta m țĄrnn.
Pa mrnn emn rastrïbsa, âb zcbaia ecbtmba, sa pct âbrahnstrm mvarsa emn gradvabta samrm, gcmrta
sdurta Ȟn radn, âbscțnta ja jasdĄrdĄrn aiadtrnda. _ahneui tarend bu vm mvam ecjngndĄrn saebngndmtnva
gmțĄ ja nbtarvmiui pradajabt . Dïepnm, emrdmtĄ pa lmrtĄ âb duicmram crmbf, vm gn zcbm dam emn pu ț nb
nb
vnznoniĄ âb mtabțncbĄrnia ja pradnpntmțnn. Zaeparmturn im gai ja âbmita dm Ȟn âb suj-vast vcr gn
mȞtaptmta âbdapïbj ja sĄptĄeïbm vnntcmra Ȟn âb sujui axtrae mi țĄrnn. C sdĄjara m taeparmturnn asta
gcmrta pu ț nnbb prcomoni
prcomoniĄ pïbĄ im sgïrȞntui iubnn muhust.
ț nnicr
Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
Zmoaiui M.
Mjfadtnva vmrnmonia
Mjfadtnva
dugiaxncbmra
pmtru gcrea dugiaxncbmra
tran gcrea jcuĄ gcrea
dugiaxncbmra nbvmrnmonia
ț nnicr
Zmoaiui O.
Hrmjui ja dcepmrmțna
dcepmrmtnv ja nbahmintmta suparimtnv
Ą
dcepmrmtnv
b pczntnv ja ja ja ja raimtnv ja ja mosciut ja
ï ahmintmta suparncrntmta nbgarncrntmta
e suparncrntmta nbgarncrntmta suparncrntmta nbgarncrntmta
c
r
m
r
u
t
m  Lmrtm dmra gmda pmrta jnb taxtui ? — euitnecjmi — axprneĄ, prnb duicrn, nbtabsntmtam dĄijurnn, âb
r
a
t sabsui draȞtarnn mdastanm, ja im varja spra rcȞu. CrjcbamzĄ mjfadtnvaia jnb sarnm ureĄtcmra,
n
i pctrnvnta pabtru suostmbtnvui vraea, âb gubdțna ja mdamstĄ draȞtara âb nbtabsntmta m dĄijurnn6
n dmbnduimr Ą , dĄijurcmsĄ , dĄiju țĄ , r ĄdcrcmsĄ.
Ȟ
m
o
e
n

I NjabtngndĄ, âb taxtaia = Ȟn ?, mjfadtnvaia prcvabnta jnb varoa im pmrtndnpnu.
Mjfadtnvui asta pmrtam ja vcronra giaxnoni Ą dmra axprneĄ âbsuȞnram ubun conadt, gnnbțĄ, gabceab mi bmturnn
atd.
Mjfadtnvui jatarenbĄ ub suostmbtnv smu ub âbicduntcr mi mdastunm (prcbuea smu buearmi du vmicmra
prcbcenbmiĄ). Mjfadtnvui sa mdcrjĄ âb hab, bueĄr Ȟn dmz du suostmbtnvui jatarenbmt ( oĄnmt gruecs, gata
gruecmsa). Ja condan, icdui mjfadtnvuiun asta jup Ą suostmbtnvui jatarenbmt. Mtubdn dïbj asta pimsmt âb gm țm
suostmbtnvuiun,, mjfadtnvui pranm mrtndciui lctĄrït ja im mdastm (dcjrui inbn Ȟ
suostmbtnvuiun Ȟtntui dcjru).
Ȟtnt — inbn Ȟ
Mjfadtnvaia pct gn6
m. prcprnu-znsa6 dmnat gcicsntcr, durmt, emra;
o. prcvabnta jnb varo im pmrtndnpnu6 dmnat gcicsnt, sdrns,
sdrns, duepĄrmt.
JupĄ gcreĄ iumtĄ âb vcronra, mjfadtnvaia pct gn6g n6
m. vmrnmonia6 du pmtru gcrea giaxncbmra (âb gubdțna ja hab Ȟn bueĄr6 mdru, mdr Ą , mdrn, mdra);
du tran gcrea giaxncbmra (mjïbd, mjïbdĄ , mjïbdn, mjïbdn
mjïbdn);
du jcuĄ gcrea giaxncbmra (oĄimn, oĄimna, oĄimn, oĄimna).
o. nbvmrnmonia6 hrn, ecv, garcda.
Nbtabsntmtam dmintĄțnn/trĄsĄturnn asta rajmtĄ prnb hrmjaia ja dcepmrmțna mia mjfadtnvaicr.

Mdastam subt6
M. pczntnvui, dmra mrmtĄ âbsuȞnram g ĄrĄ sĄ gna dcepmrmtĄ /gcrem jnb jndțncbmr m mjfadtnvuiun (dcpni
duenbta);
O. dcepmrmtnvui, dmra axprneĄ âbsuȞnram ubun conadt prnb rmpcrtmra im âbsuȞnram mitun conadt smu m iun
âb mit eceabt; dcepmrmtnvui pcmta gn
m. ja ahmintmta; dcpni im gai ja duenbta; tct mtït ja duenbta;
o. ja nbahmintmta
— ja suparncrntmta; dcpni emn duenbta;
— ja nbgarncrntmta; dcpni emn pu ț nb
nb duenbta;
D. suparimtnvui, dmra axprneĄ nbtabsntmtam emxneĄ m âbsuȞnrnn.
suparimtnvui pcmta gn
ț nnicr
m. raimtnv, dïbj hrmjui emxne mi nbtabsnt Ąțnn asta stmonint prnb dcepmrmțna/rmpcrtmra im ub
rapar; mdastm asta
— ja suparncrntmta; dcpniui dai emn duenbta; (ja axaepiu, âb abubțui ‒Dcpniui asta dai
emn duenbta jnb dimsĄ.―, raparui im dmra ba rmpcrtĄe asta dimsm).
Ą
b ja nbgarncrntmta; dcpniui dai pu ț nb

emnhrmj g Ąr Ą c rmpcrtmra im ub rapar; mdastm pcmta
duenbta;
ï o. mosciut,
— dïbj axprneĄ nbtabsntmtam im ub emxne,
e gn
c — ja suparncrntmta; dcpni gcmrta duenbta;
r — ja nbgarncrntmta; dcpni gcmrta pu ț nb
nb duenbta.
m
r
u
t
Qbaia mjfadtnva bu mu hrmja ja dcepmrmțna6 suparncr, nbgarncr, emxne, mbtarncr, axtrae, cptne (prcvnb jnb
m ineom imtnbĄ, ubja subt suparimtnva), vnu, dcepiat, va Ȟbnd, ubnd (âbsuȞnram asta bahrmjmoniĄ), dcsend,
r tarastru (sabsui duvïbtuiun bu parenta dcepmrm țna).
a
t
n
i
n
Ȟ  Dmra subt duvnbtaia ja dmra japnbj mjfadtnvaia sdrnsa ntmind âb prcpczn țnnia ja emn fcs3 Da
m gubdțna snbtmdtndĄ âbjapinbasd mjfadtnvaia âb mdamstĄ sntumțna âb dmra subt mjfubd țn3
o
e
n Dmra asta mjfadtnvui dabtru, mjndĄ mjfadtnvui ja dmra japnbja c pmrta ja prcpcznțna3 Da gai ja
I pmrta ja prcpcznțna asta3
m. JuenbndĄ, vmicrnia tarenda sa vcr sntum pasta daia bcremia pabtru mdamstĄ parncmjĄ.
o. Wraeam vm gn dĄijurcmsĄ jmr, âb habarmi, axtrae ja nbstmoniĄ.
d. ‒_ïzïbj du dmpui jmt pa
pa spmta,/Qb emd â Ȟn sduturĄ pa rïbj/Patmiaia âbsïbharmta.―
 _Ąspubja im âbtraoĄrn, dcepiat abubțurnia ureĄtcmra6
Mtrnoutui mjfadtnvmi sa hĄsaȞta âb prcpcznțnm ……………………………….........…………

……………………………….........……………..
…..
Âb prcpcznțnm ……………………………………..........…….., mjfadtnvui asta buea prajndmtnv.
Mjfadtnvui asta dabtru âb prcpczn țnm ……………………………………........…………………
……………………………………........…………………
Ȟn ja ai japnbja pmrtam ja prcpcznțna ……………………..........……………………………….
……………………..........……………………………….
Mjfadtnvui sa dceonbĄ âb prcpcznțna du mita duvnbta, ja daia emn euita crn gnnbj mjfubdt. Âb mdamstĄ
dmintmta, mjfadtnvui mra gubdțnm snbtmdtndĄ ja
m. mtrnout mjfadtnvmi6 Mvae ub dcpmd oĄtrïb.;
o. buea prajndmtnv6 DĄțaiui asta fudĄu Ȟ.
Dïbj asta buea prajndmtnv, mjfadtnvui sa mgiĄ âbtr-c raimțna tarbmrĄ, gnnbj suocrjcbmt mtït gmțĄ ja suonadt,
dït Ȟn gmțĄ ja varoui dcpuimtnv. Bueaia prajndmtnv sa mdcrjĄ âb hab, bueĄr Ȟn dmz du suonadtui.
Âb ubaia sntumțnn, dïbj mjfadtnvui asta jatarenbmt, im rïbjui iun, ja mita p Ąrțn ja prcpcznțna, ai javnba
dabtru. Âb dmintmta ja dabtru, mjfadtnvui mra juoiu rci6 ja mjfubdt (jatarenbĄ ub suostmbtnv) Ȟn ja dabtru
(asta jatarenbmt ja mita pĄrțn ja prcpcznțna).
Ja axaepiu, âb prcpcznțnm ‒Âb pmrd, asta c vavarnțĄ prnatabcms
prnatabcmsĄ du vnzntmtcrnn.―, mjfadtnvui prnatabcmsĄ asta
mjfubdt pabtru suostmbtnvui vavava rn m Ȟn dabtru pabtru dcepiaeabtui prapczn țncbmi du vnzntmtcrnn.
varn
ț nnicr
Mjfadtnvui pcmta gn dabtru pabtru

 dcepiaeabtui nbjnradt6 Ia subtae radubcsdĄtcrn pĄrnb ț nicr.
nicr.
 dcepiaeabtui prapcznțncbmi6 Me ub prnatab nbtarasmt ja gctchrmgna.
 dnrduestmbțnmiui ja icd6 Warn Ȟcmrm eam asta earau prazabt Ą im raubnubnia gmeninan.
Ą 
b  dnrduestmbțnmiui ja tnep6
ecj6 Ai Ȟdmtaia
Euasta iahmtsubt âbgicrnta
Ȟta jaja
sugiata sĄ pt
dmsm Ąeïbn
dcpni âbtrahn.
Ąrnan iun.
ï dnrduestmbțnmiui ja dmuzĄ6 Am asta cocsntĄ ja basceb.

e
c  dnrduestmbțnmiui ja sdcp6 Asta mtabtĄ im jnsdursui iun, pabtru m bctm
bctm asabțnmiui.
r
m
r
u
t
m Âb vnmțm ja zn du zn, mjfadtnvui mfutĄ im jasdrnaram ubun conadt, m uban gnnbța, im dmrmdtarnzmram uban parscmba,
r
a
t im avmiumram ubun mspadt/m uban sntum țnn. Qtninzïbj mjfadtnva, ta pcțn prazabtm smu dubcmȞta emn onba pa tnba
n
i âbsuțn, pcțn gmda ub dcepineabt, nmr dcepineabtaia ân gmd pa cmeabn garndnțn. Ȝn dïbj cmeabnn subt garndnțn,
n iueam âbdapa sĄ gna emn oubĄ.
Ȟ
m
o
e
n Due mrmtĄ iueam tm3
I Âb gnbmi, â țn prcpub ub axardn țnu prnb dmra iueam tm mr putam gn emn oubĄ. DcepiatamzĄ dmsataia jnb
jraptui suostmbtnvaicr du mjfadtnvaia pa dmra ia dcbsnjarn pctrnvnta, pabtru dm iueam jasdrnsĄ ja
mdastam sĄ gna emn oubĄ. Pa uitneui rïbj, âb dmsataia inoara, pc țn mjĄuhm Ȟn mita suostmbtnva
jatarenbmta ja mjfadtnvaia jcrnta.
darui pĄsĄrnia euzndm
emram cmeabnn prnatabnn
pĄjuram raimțnnia dĄrțnia

ț nnicr
Mdtnvntmtam br. :
Ntaeui =7 jnb omtarnm ja ntaen br. ? mr putam sdcmta âb avnjab țĄ c strudturmra pmrțnmiĄ m
dcepatabțan spadngnda ?.1. jnb dimsm m WN-m, dmra vnzamz Ą njabtngndmram strmtahnnicr ja iadturĄ, m
Ą
b
ï vciueuiun Ȟn m jnvarsntĄțnn emtarnmiaicr dntnta, mvïbj dcbțnbutui mscdnmt Nbtarasa Ȟn mtntujnbn gm țĄ ja
iadtur Ą. MdamstĄ dcepatabțĄ spadngndĄ pcmta gn strudturmtĄ âb dmjrui dcepatabțan spadngnda ?.:.
e
c jnb dimsm m WNN-m (jazvcitmram dcepatabțan ja iadturĄ prnb jnvarsngndmram mdtnvntĄțnicr dcbsmdrmta
r dĄrțnn), utninzïbj dcbțnbutui mscdnmt Ecbntcrnzmram prcprnan iadturn .
m
r
u
t
m
r
a
t
Da ta-mr putam jatarenbm pa tnba sĄ dntaȞtn emn euit3
n
i
n Prcoiaem6 Da ta-mr putam jatarenbm pa tnba sĄ dntaȞtn emn euit3
Ȟ
m
o
e
n Dcpnnn dntasd tct emn puțnb âb uitnenn mbn. Nbjngarabt ja dmuza, sd Ąjaram nbtarasuiun icr
I pabtru iadturĄ Ȟn inpsm mdastanm sa embngast Ą prnb jngnduitĄțn âb âbțaiaharam easmfuiun ubun taxt sdrns
smu âb axprnemra. Mdast gmpt m gcst pus âb avnjabțĄ Ȟn âb urem mpindĄrnn ubcr tasta im bnvai
nbtarbmțncbmi.
Gnnbj ub gabceab emsnv âb iuea, buearcmsa crhmbnzm țnn prcpub jngarnta prcnadta pabtru stneu-
imram iadturnn, nmr dan d Ąrcrm in sa mjrasamzĄ âbvmțĄ s Ą-Ȟn dcbstrunmsdĄ strmtahnn pabtru dm iadturm sĄ
dïȞtnha tarab âbtra cdupmțnnia znibnda. Zu ta-mn hïbjnt vracjmt Ą sĄ-țn gmdn c mstgai ja strmtahna3 Ȗn s-
m âbtïepimt vracjmtĄ dm ub iudru s Ą țn sa pmrĄ jngndni, pabtru dĄ bu Ȟtnn, pur Ȟn snepiu, ja ubja sĄ
âbdapn.
 DntaȞta taxtui ureĄtcr Ȟn cosarvĄ due m javabnt iadturm nbtarasmbtĄ pabtru ub dcpni
‒Bu vĄzusae bndncjmtĄ emram jadït âb pcza. Œn âbtr-c nmrbĄ, âb onoinctadm grnhurcmsĄ jnb

PrneĄrna, me jmt pasta c dmrta nbtntuimt Ą Zcmta pïbzaia sus!, ja _mju Zujcrmb. Me jasdlns-c Ȟn
b-me emn iĄsmt-c jnb eïbĄ. Da mvabturn! Da icdurn enbubmta! Da arcn mjav ĄrmŤn! Bacocsntui
mvabturnar Mbtcb Iupmb, enstarncsui Pnarra Wmniimbt, snepmtndui oudĄtmr Nsemni, Naraenm, ceui
dmra bnearam du puœdm crnda, dïremdnui Hlarmsne, pnrmŤn, dcrmonm Tparmb Ť m, âbjapĄrtmtm ůmrĄ ja
Gcd atd. — tcŤn œn tcmta nbtrmu âb gcrŤĄ âb enbtam œn-b nbnem eam. TneŤamn âb mdasta pmhnbn due
gcœbaœta œn enrcmsa emram, trĄnmn gurtubn, axpicrmn icdurn parnduicmsa, iuptmn, smivmn prnatabn œn m œm
emn japmrta. Orusd, tcmta ‾‾mvabturnia‶‶ bcmstra ja im dmstai smu ja pa vmiam Oïrs Ąuiun en s-mu
pĄrut endn, banbtarasmbta. Ia pcvastame mendnicr ean sdaba jnb mdamstĄ pcvasta emrnbĄramsdĄ
(pabtru dĄ onoinctadm mvam ub snbhur axaepimr œn bu vcnme sĄ sa pnmrjĄ), emn œn axmharme dm sĄ-n
Ťnb durncœn, g Ądame, mitgai spus, ‾‾gnieui‶‶ dĄrŤnn, du euit nbmnbta sĄ mpmrĄ, âb =>87, ub sarnmi prcjus
ț nnicr
ja taiavnznubam rceïbĄ jupĄ rcemb, dmra sarnmi, sĄ gnu snbdar, e-m jazmeĄhnt. Arm euit emn sĄrmd
jadït varsnubam eam ‾‾dnbaemtchrmgndĄ ‶‶.
Emn euit6 e-me mpudmt au âbsuen, prnb dimsm m jcum, s Ą sdrnu ub rcemb jupĄ ecjaiui
Ą Zcmta pïbzaia sus!, tct ub rcemb ja mvabturn pa e Ąrnia œn cdambaia iuenn. En-me jmt âbsĄ samem
b
ï gcmrta durïbj dĄ bu pct ahmim crnhnbmiui, dĄ parscbmfaia eaia b-mvamu vnmŤĄ, d Ą emram eam arm dm
e c omitĄ. Jmr m gcst prnem eam âbdardmra ja ‾‾sdrnntcr‶‶ œn mstm c jmtcraz iun _mju Zujcrmb.
c JmdĄ ub dcpni smu ub prcmsp Ąt mjciasdabt vram sĄ p ĄtrubjĄ âb iueam gmsdnbmbtĄ m dĄrŤnicr,
r
m mtubdn au radcembj dm pcmrtĄ ja nbtrmra rcembui Zcmta pïbzaia sus!―
r
u
t Ncmb HrcȞmb, Dmrtam dcpniĄrnan eaia
m
r
a
t
n
i  _adntaȞta taxtui Ȟn rĄspubja im ureĄtcmraia âbtraoĄrn6
n
Ȟ
m  Due ta-mn snețnt dntnbj taxtui3
o  Ja da drazn dĄ, jupĄ iadturm dĄrțnn Zcmta pïbzaia sus!, âbtïepiĄrnia jnb vnmțm ramiĄ,
e
n dcbsnjarmta pïbĄ mtubdn mjavĄrmta mvabturn, n s-mu pĄrut oĄnmtuiun ‒endn, banbtarasmbta―3

I  Da dcbsadnb
Dcbsnjarn ța m mvut
pctrnvnt dĄrradcembjmram
iadturmtnba
Ą pabtru țnn pabtru dcpni3
ja m dntn dmrtam Zcmta pïbzaia sus! sdrnsĄ ja
_mju Zujcrmb3
 Da strmtahna ja iadturĄ țn-mn gmda jmdĄ mn vram sĄ dntaȞtn dmrtam radcembjmtĄ, Ȟtnnbj dĄ asta
ub rcemb, dmra mra :77 ja pmhnbn3
 Pabtru m mgim dmra asta prcgniui t Ąu ja dntntcr, âbdardunaȞta, âb gnȞm ja emn fcs, intarm/intaraia jnb
jraptui rĄspubsurnicr dmra dmrmdtarnzamzĄ dai emn onba nbtarasaia tmia ja iadtur Ą Ȟn mtntujnbam tm ja
dntntcr6
 Dcbsnjar dĄ iadturm asta nepcrtmbtĄ âb vnmțĄ6

m.
o. âb gcmrta ĄsurĄe; ĄsurĄ;
emra eemra
d. âb endĄ eĄsurĄ;
j. bu asta nepcrtmbtĄ.
 Dntasd6
m. dai puțnb c dmrta pa sĄptĄeïbĄ;
o. dai puțnb c dmrta pa iubĄ;
d. dai puțnb c dmrta pa mb;
j. bu pram dntasd.
 Dntasd du piĄdara6
m. jm
o. bu
ț nnicr
 EĄ nbtarasamzĄ, mtubdn dïbj dntasd6

m. ubnvarsui conȞbunt;
o. iuenia gmbtmstnda;
d. prcoiaeaia scdnmia;
Ą
b
ï
e  Pragar dĄrțnia6
c m. du gnbmi garndnt;
r
m o. dmra pub prcoiaea dcepiaxa;
r d. du gnbmi jasdlns
u
t
m
r
a
t  Âen pimda sĄ dntasd6
n
i m. pcvaȞtn;
n o. dĄrțn ja mdțnuba/mvabturĄ;
Ȟ
m d. pcaznn;
o j. rcemba;
e
n a. furbmia ja dĄiĄtcrna;
I g. mitdavm, ja axaepiu6 ………………..
 Mtubdn dïbj dntasd6

m. pmrdurh tcmtĄ dmrtam;
o. smr pasta ubaia pmhnbn
Mdue, dĄ mn mgimt emn euita jajaspra

spra tnba dm dntntcr, scindntĄ prcgascruiun ja ineom rceïb Ą sĄ-țn
radcembja dïtavm dĄrțn pctrnvnta.
BctĄ pabtru prcgascrn. Tuhastnn ja dĄrțn dmra pct gn radcembjmta aiavnicr, âb gubdțna ja bnvaiui
dcepatabțaicr intarmra, mia mdastcrm Ȟn axaepia ja nbtarvabțnn jnjmdtnda sa hĄsasd mddasïbj snta-ui
lttp6//rc.intarmrygrmeawcrk.au/Emtrnx/slcw/icwar.ltei.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =:0
Mdtnvntmtam br. 1
Nb npctazm dĄ ntaenn =, ?, 4, : Ȟn 1 jnb omtarnm ja ntaen br. 4 jazvĄiuna strudturmram pmrțnmiĄ
m dcepatabțan spadngnda 4.?. jnb prchrmem dimsan m WN-m, vnzïbj rajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb
Ą
b
ï adlnpĄ, m ubun taxt dcepiax, du nbtahrmram ubcr tmoaia, jnb dmuzm pimbngndĄrnn dcbțnbuturnicr
mscdnmta âb parncmjm ja suspabjmra m dursurnicr âb tnepui pmbjaenan ja Dcvnj-=>, prcgascrui
e
c pcmta raeajnm mdast bamfubs âb dimsm m WNN-m, âb dmjrui uban ubnt Ąțn ja âbvĄțmra dmra vnzamzĄ
r dcepatabțm spadngndĄ 4.?., mgimtĄ âb prchrasna (rajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb adlnpĄ, m ubcr taxta
m
r jnvarsa, dmra ureamzĄ m gn prazabtmta âb gmŤm dciahnicr), prnb raduparmram dcbțnbutuiun ragarntcr im
u
t taxtui axpindmtnv âb dmjrui dcbțnbutuiun Ttrudturn taxtumia6 sadvab ț a ja tnp bmrmtnv, axpindmtnv,
m
r jasdrnptnv, jnmichmt jnb dimsm m WNN-m, raspadtnv m dcbțnbutuiun Prazabtmram taxtuiun6 tmoaia
a
t
n
i
nbutui taxtuiun, jnb dimsm m WN-m, âb dmjrui dcbțnbutuiun Prazabtmram taxtuiun6
dcraimta du dcb Ť nbutui
n aiaeabta hrmgnda spadngnda jnvarsaicr tnpurn ja taxta jnb dimsm m WNN-m.
Ȟ
m
o
e
n Mvae smu bu bavcna ja axpindm țnn3
I Prcoiaem6 Mvae smu bu bavcna ja axpindmțnn3
Gcicsnt âb axprasnn, duvïbtui axpindm ț na
na suharamzĄ davm ja dmra â țn vnba sĄ guhn. Ȝn ja da sĄ
b-c gmdn dïbj dnbavm â țn dara axpindmțnn — mstm âbsaebïbj dĄ mn jmt hraȞ pa ubjavm3 Iudrurnia bu
stmu emn onba bndn dïbj dnbavm vram sĄ mnoĄ c axpindmțna du tnba, pabtru d Ą mstm mjuda m dcbgindt.
Du tcmta mdastam, mn snețnt vracjmtĄ dĄ bu-țn pcțn parenta sĄ pnarzn c axpindmțna3
 DntaȞta, emn fcs, rahuinia ja fcd pabtru ^mes, praiumta ja pa snta-ui www.duesafcmdĄ.rc
^mes smu ^mtzy asta ub fcd ja zmrurn dramt ja Enitcb Ormjiay. Njaam prcvnba jnb fcdurn
mbtarncmra pradue ^mdlt Ȟn Habarmim. Âb fcd subt gcicsnta dïta dnbdn zmrurn, ure Ąrnbj dcepiatmram
ubun tmoai prastmonint, sdcpui gnnbj ja m mvam ub pubdtmf dït emn emra. ^mes asta ub fcd ja
scdnatmta dmrmdtarnzmt ja bcrcd, strmtahna, prcomonintmta, mtabțna jnstrnoutnvĄ.
_ahuin habarmia fcd ^mes

• PmrtndnpĄ enbneue jcn fudĄtcrn.
• Gnadmra mra dïta dnbdn zmrurn œn dïta c gnœĄ du tmoaiui ja emn fcs âb dmra sa dcepiatamzĄ
pubdtmfui.
• Prnem jmtĄ, gnadmra fudĄtcr mrubdĄ dcbdcentabt dïta ub zmr. Dai dmra mra zmrui emn end
jasdlnja fcdui.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =:=
• MrubdĄ tcmta daia dnbdn zmrurn. Nb gubdŤna ja da m naœnt, gna sa cpraœta œn bctamzĄ pubdtmfui

âb tmoai, gna miaha dïtavm zmrurn, nmr pa rastui
r astui ia raimbsamzĄ.
• PcŤn raimbsm zmrurnia ja emxneue jcuĄ crn.
Ą
Axaepiu6 Mrubd zmrurnia. Buearaia mpĄruta subt ‒=,=,4,1,7―. Pub jacpmrta ‒=,=― Ȟn raimbsaz
b
ï ‒4,1,7―. Buearaia mpĄruta subt ‒=,?,1―. Pub jacpmrta ‒=― (mdue me tran ja ‒=― puœn jacpmrta) œn
raimbsaz ‒?,1―. Buearaia mpĄruta subt ‒=,:―. _azuitmtui gnbmi asta ja ‒=,=,=,=,:―. Miah sĄ sdrnu
e
c ‒:0― âb jraptui dmrauiun. Mdastm asta dai emn dcbvabmoni pubdtmf, âbsm putame sdrna ‒:― âb jraptui
r
m ruorndnn =, ‒?― âb jraptui paradlnn, ‒<― âb jraptui trnpiatuiun, smu tct ‒<― âb jraptui suean habarmia.
r
u
t • Mpcn asta rïbjui mjvarsmruiun.
m Fcdui sa sgïrœaœta dïbj tcmta dcicmbaia subt pinba.
r •
a
t • DïœtnhĄ dai dmra mra ub pubdtmf gnbmi emn emra.
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
Tgmturn œn radcembjĄrn fcd ^mes
Mvïbj âb vajara dĄ mn im jnspcznŤna bcuĄ dcicmba, im

âbdaputui fcduiun dcepiatmram pubdtmfuiun âb tmoai asta
iafarĄ, âbsĄ, pa eĄsurĄ da dĄsuŤaia sa uepiu, van mfubha âb
sntumtnn âb dmra, ja axaepiu, van mvam mosciut bavcna ja ub
dmrau. JmdĄ bu rauœaœtn sĄ-i gmdn, mtubdn tradn emn japmrta,
omrïbj pur œn snepiu dĄsuŤm. Ta dcbsnjarĄ 0 pubdta.
Asta ja radcembjmt sĄ âbdapn fcdui dcepiatïbj dcicmbaia ja sus âb fcs œn ja fcs âb sus , nmr pa
daia miamtcrnn sĄ ia imœn pabtru im sgïrœnt.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =:?
Dai emn hrau im mdast fcd asta sĄ â Ťn nmsm ub ymes, mjndĄ
dnbdn zmrurn du mdaimœn bueĄr. Dïbj dcepiatazn
dcicmbaia ja fcs âb sus asta gcmrta snepi Ą dcepiatmram
Ą suean habarmia, jmr pabtru ymes asta radcembjmt dm,
b
ï jmdĄ bu â Ťn vnba âb tnep utni ub ymes, sĄ omrazn dmsm œn
e sĄ tradn emn japmrta.
c
r Ja msaeabam, pabtru ub âbdapmtcr, asta ja radcembjmt
m
r dm prneaia fcdurn sĄ ia gmdĄ, utninzïbj jcmr prneaia tran
u
t dcicmba (miamtcrnu, ja sus âb fcs œn ja fcs âb sus), jmdĄ
m
r sa mvïbtĄ jnb prnem im tmoaiui pus im jnspczn Ťna, rnsdĄ s Ą
a
t
n
i
patramdĄ tran cra pabtru ub snbhur fcd. Nb ecj bcremi,
n ub fcd ^mes âb jcn, utninzïbj âbtrah tmoaiui prcpus, Ťnba
Ȟ
m c crĄ.
o
e
n
I
 _adntaȞta taxtui Ȟn rĄspubja im âbtraoĄrnia ja emn fcs.
Da sa praznbtĄ âb taxt3
Dmra asta sdcpui taxtuiun3
Due mpmr âb taxt suotntiurnia3 Emn subt Ȟn mita duvnbta jnb taxt âb mdamstĄ sntumțna3
Ja da drazn dĄ mu gcst nbsarmta daia jcuĄ nemhnbn3

_aminzamzĄja
rahuimeabtui ubfcd,
tmoai sĄvajara
dmra âb
mvïbj pcmtĄ gnsgmturnia
nbtrcjusȞn âb taxtui jmt
radcembj Ȟn âb
Ąrnia sĄ vmicrngndn
dmra fcdui
pabtru ^mes. nbgcremțnn jnb
 AxpindĄ, prnvnbj nemhnbam ja emn fcs, due pcțn sĄ-țn dcbgadțncbazn snbhur c emsdĄ.
ț nnicr
Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I Zaxtui axpindmtnv mra sdcpui ja m gmda pa dnbavm sĄ âbțaiamhĄ davm.
AxnstĄ jcuĄ ecjurn ja raminzmra m ubun taxt axpindmtnv6
=. dmuzmi, dïbj rĄspubja im âbtraomram ja da3 (cgarĄ c axpindmțna pabtru gabceaba atd.);
?. prcdajurmi, dïbj rĄspubja im âbtraomram due3 (axpindĄ ecjui ja mdțnuba smu pmȞnn da traouna
pmrdurȞn pabtru m raminzm davm).
Axaepia
• taxta axpindmtnva dmuzmia6 ubaia taxta Ȟtnnbțngnda, embumiaia Ȟdcimra;
• taxta axpindmtnva prcdajurmia6 rațata, nbstrudțnubn, prcspadta.
Zaxtaia axpindmtnva prcdajurmia subt crhmbnzmta âb pĄrțn jnstnbdta, avnjabțnmta prnb emrdmtcrn smu prnb
duvnbta sdrnsa dcicrmt Ȟn âb ocij, pabtru m pubdtm njania daia emn nepcrtmbta.
Pabtru dm taxtui sĄ gna onba âbțaias, sa gcicsasd duvnbta smu hrupurn ja duvnbta pradue emn âbtïn, mpcn, âb
daia jnb ureĄ. Nemhnbnia nbsarmta âb pmhnbĄ uȞuramzĄ, ja msaeabam, âbțaiaharam taxtuiun. Mita duvnbta
sdrnsa dcicrmt Ȟn ocij mfutĄ im razuemram nbgcremțnnicr.
Waroaia subt gcicsnta, ja rahuiĄ, im ecjurnia neparmtnv Ȟn nbjndmtnv, tnepui prazabt.
GnȞm aiavuiun ragiaxnv

(Axaepia ja âbtraoĄrn pcsnonia)
Me pradnzmt nbstrueabtaia ja dmra asta bavcna pabtru m dcbgadțncbm emsdm3
Me prazabtmt pmȞnn âb crjnbam dcradtĄ3
Me axpindmt gnadmra pms pabtru dcbgadțncbmram eĄȞtnn3
Me gcicsnt duvnbta smu hrupurn ja duvnbta pradue emn âbtïn, mpcn, âb gnbmi3
Me gcicsnt varoa im nbjndmtnv prazabt smu im neparmtnv3

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =::
Mdtnvntmtam br. 7
Asta pcsnoni dm ntaeui 7 jnb omtarnm ja ntaen br. 4 s Ą pubĄ âb avnjabțĄ strudturmram pmrțnmiĄ
m dcepatabțan spadngnda 4.:., jnb prchrmem dimsan m WN-m (mbminzmram jngnduitĄțnicr ja rajmdtmra,
Ą
b
ï cgarnbj sciuŤnn, pa omzm drntarnnicr prcpusa ja prcgascr œn jnsdutmta du dciahnn), prnb dcbțnbutui
Zrmbsgcremram vcronrnn jnradta âb vcronra nbjnradt Ą. _aduparmram mdastun dcbțnbut sa pcmta gmda âb
e
c dmjrui uban ubntĄțn ja âbvĄțmra da vnzamzĄ dcepatabțm spadngndĄ 4.:. jnb dimsm m WNN-m (avmiumram
r dcepcrtmeabtaicr œn m mtntujnbnicr agndnabta smu mjadvmta ja rajmdtmra, mpindïbj âb mdtnvnt ĄŤnia
m
r durabta ja rajmdtmra strmtahnnia âbvĄțmta, parscbminzmta âb gubdŤna ja prcgniui psnlcichnd, ja
u
t nbtarasaia œn ja bavcnia gnadĄrunm), strudturmtĄ prnb dcbțnbutui Ttrudturn taxtumia6 sadvab ț a ja tnp
m
r bmrmtnv, axpindmtnv, jasdrnptnv, jnmichmt .
a
t
n
i
n Du dnba vcroaȞtn, ja gmpt3
Ȟ
m Prcoiaem6 Du dnba vcroaȞtn, ja gmpt3
o
e
n Ta âbtïepiĄ mjasam sĄ gnn bavcnt sĄ rajmn duvnbtaia dunvm. Due pcțn gmda mstm g ĄrĄ dm
I nbtaricdutcrui tĄu sĄ dramjĄ dĄ vcroaȞta du mitdnbavm3
 DntaȞta sadvabțm ureĄtcmra Ȟn cosarvĄ jnsduțnm jnbtra dan jcn oĄnațn.

Ochjmb Ȟn Wndtcr subt prnatabn Ȟn âb mdamstĄ jupĄ-emsĄ sa jmu du rciaia, âb pmrd. Ochjmb iudramz Ą
ja euit tnep im ub prcnadt, jaspra dmra ân vcroa Ȟta iun Wndtcr Ȟn ân emn spuba dĄ m ruhmt-c pa Mbm
sĄ-i mfuta.
‚ Ȝn da m zns Mbm3, âbtramoĄ Wndtcr.
‚ M zns6 ‒Zrad eïnba pa im tnba.―
‚ Pa im enba333 Zu3 Tmu am3 Eïnba3

 Wndtcr pmra sĄ bu gn âbțaias easmfui. Jnb da dmuz Ą drazn dĄ bu i-m âbțaias3
 _asdrna rapindm iun Ochjmb, mstgai âbdït, ja jmtm mdamstm, Wndtcr s Ą âbțaiamhĄ easmfui.
 ZrmbsgcreĄ âb vcronra nbjnradtĄ rapindnia jnb grmheabtui ja emn fcs.

‚ Zu mn vrac oĄbunmiĄ3 âbtraoĄ EĄrmr. Ta pmra dĄ au bu emn me bndnubm.
‚ Au3 m âbtraomt Pabaicpa. Ja da-mȞ mvam au vrac oĄbunmiĄ3 Bndn eĄdmr bu Ȟtnu ubja subtae, du
mtït emn puțnb ubja mr traoun s Ą earhae.
Pmnha Orntt, Ȝ nrui

nrui pnarjut mi tnepuiun
ț nnicr

Wcronram jnradtĄ rapraznbtĄ raprcjudaram âbtcdemn m duvnbtaicr dunvm.
Wcronram nbjnradtĄ rapraznbtĄ rajmram, prnb raimtmra, m duvnbtaicr dunvm.
Ą
Zradaram vcronrnn jnradta âb vcronra nbjnradtĄ sa raminzamzĄ prnb6
b — ainenbmram inbnan ja jnmich;
ï — gcicsnram varoaicr ja jadimrmțna (m spuba, m mgnrem);
e — pimsmram, jupĄ varoaia ja jadimrmțna, m ubcr duvnbta ja iahĄturĄ, pradue dĄ, sĄ, dm sĄ, jmdĄ atd.;
c
r — trmbsgcremram abubțurnicr neparmtnva, axdimemtnva, nbtarchmtnva âb abubțurn msartnva;
m — tradaram varoaicr Ȟn m prcbueaicr ja im parscmbm N smu m NN-m im parscmbm m NNN-m;
r — tradaram varoaicr ja im
i m ecjui neparmtnv im ecjui dcbfubdtnv;
u
t — tradaram suostmbtnvaicr âb dmzui vcdmtnv im mduzmtnv
m duzmtnv smu jmtnv;
m — ainenbmram duvnbtaicr dmra subt axdimem țnn smu nentĄ subata jnb bmtur Ą;
r
a
t
— raprcjudaram dït emn axmdtĄ m duvnbtaicr parscbmfuiun.
n
i
n
Ȟ
m 4.?
4.? Axaepia
Axaepia ja mdtnvntĄțn ja raduparmra
o
e
n Mdtnvntmtam br. =
I Nb npctazm dĄ ntaenn =, ?, 4, :, 1, 7 Ȟn 8 jnb omtarnm ja ntaen br.? raiav Ą strudturmram pmrțnmiĄ
m dcepatabțan spadngnda :.=. jnb prchrmem dimsan m WN-m (utninzmram strudturnicr snbtmdtnda œn
ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âbŤaiaharam œn axprnemram dcradtĄ œn
pradnsĄ m nbtabŤnnicr dceubndmtnva), prnb dcbțnbutui bcu Mjvaroui. Znpurn ja mjvaroa (ja ecj, ja
tnep, ja icd). Hrmjaia ja dcepmrm ț na na, prcgascrui pcmta nbsarm âb pimbngndmram pabtru dimsm m WNN-m
c sadvabțĄ jnstnbdtĄ, ja raduparmra m dcbțnbutuiun iahmt ja mjvaro, badasmr Ą im âbdaputui ubntĄțnn
ja âbvĄțmra da vnzamzĄ dcepatabțm spadngndĄ :.=. jnb dimsm m WNN-m (gcicsnram strudturnicr
ecrgcsnbtmdtnda mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âb Ťaiaharam œn axprnemram dimrĄ œn pradnsĄ m
nbtabŤnnicr dceubndmtnva dcepiaxa), dmra sa strudturamzĄ prnb dcbțnbutui mscdnmt Mtrnoutui
(raminzĄrn prnb mjfadtnv, suostmbtnv, prcbuea, buearmi, mjvaro). Dcbțnbutui ragarntcr im hrmjaia ja
dcepmrmțna mia mjvaroaicr sa pcmta raduparm u Ȟcr, cjmtĄ du mdtuminzmram hrmjaicr ja dcepmrmțna
mia mjfadtnvaicr.
_ciui mjvarouiun âb ubnvars

Prcoiaem6 _ciui mjvarouiun âb ubnvars
Qbnn gnzndnabn spub dĄ ubnvarsui bcstru asta trnjneabsncbmi, c dcepcbabt Ą m iun gnnbj
spmțnui, dmra mra tran jneabsnubn, avnjabta pabtru bcn tcțn6 iubhneam, iĄțneam Ȟn
mjïbdneam/vciueui. Mițn gnzndnabn dcbsnjarĄ tnepui m pmtrm jneabsnuba da dmrmdtarnzamz Ą
ubnvarsui, âb tnep da c pmrta jnbtra cmeabnn ja ȞtnnbțĄ mgnreĄ dĄ ubnvarsui mr mvam euit emn euita
jneabsnubn.
ț nnicr
Ȝ n da tramoĄ mra mstm du ineom rceïb Ą3, ta âbtraon, pcmta. A âb rahuiĄ; mpmrabt, bu pram
mra. Jcmr dĄ, trĄnbj bcn, cmeabnn, âb mdast ubnvars, tct daam da gmdae sa rmpcrtamz Ą im jneabsnubnia
smia, nmr ineomfui asta chinbjm vna țnn bcmstra. Du mita duvnbta, md țnubnia bcmstra smu âbtïepiĄrnia
Ą prnb dmra tradae vcr mvam âbtctjamubm iahĄturĄ du spmțnui Ȟn tnepui. Ȝn due mvabturnia pa dmra ia
b
ï trĄne bu mu bndnub gmread jmdĄ bu ia putae spuba Ȟn daicrimițn, âbdapae sĄ ba hïbjne im da
e tareabn mvae im jnspcznțna pabtru mstm. Wazn mdue iah Ąturm3
c
r
m
r
u
t  DntaȞta taxtui ureĄtcr Ȟn cosarvĄ ubja Ȟn dïbj sa patrada mdțnubam6
m
r
a
t
M gcst cjmtĄ dm bndncjmtĄ, dĄ ja b-mr gn, bu s-mr emn pcvastn. Pa dïbj sa pctdcvam purndaia im
n
i ub pndncr du bcuĄzadn Ȟn bcuĄ ja cdm ja gnar Ȟn sa-mrubdm sus, âb simvm daruiun, ja ba mjudam
n pcvaȞtn.
Ȟ
m M gcst dïbjvm, japmrta, im emrhnbnia iuenn, ub âep Ąrmt emra Ȟn-c âepĄrĄtamsĄ, meïbjcn
o tnbarn Ȟn gruecȞn, jmr dmra bu mvamu dcpnn. Mu ueoimt euit, pa im tc țn vrmdnn Ȟn vrĄ fntcrnn jnb
e
n âepĄrĄțna, dm sĄ ia jam ub iamd Ȟn sĄ pcmtĄ mvam dcpnn, jmr mu ears jahamom. PïbĄ âbtr-c zn, dïbj,
I mprcmp a ja pmimt, mu jmt ja ub o Ątrïb âbțaiapt. Mdastm, due n-m vĄzut vabnbj pa dĄrmra,
âbtr-ub smt, mprcmpa
ia-m naȞnt pa bamȞtaptmta âb gmțĄ Ȟn ia-m zns6
‚ Onba mțn vabnt sĄbĄtcȞn, jmr da ueoin, âepĄrmta, sĄ mgin3 Jcrnbțm da mn c sĄ-țn mjudĄ
âbtrnstmra.
‚ Au bu me vabnt sĄ ta âbtrao mstm, znsa âepĄrmtui, dn, jmdĄ mn davm iamdurn dmra s Ą ba gmdĄ
sĄ mvae dcpnn, sĄ-en jmn.
‚ Me, rĄspubsa ubdlnmȞui, jmr buemn ub dcpni c sĄ gmdațn. Ai c sĄ gna GĄt-Gruecs Ȟn
jrĄhĄstcs Ȟn pmrta b-c s-mvațn ja ai.
Iuïbj âepĄrmtui Ȟn âepĄrĄtamsm iamdurnia, s-mu âbtcrs, oudurcȞn, im pmimt Ȟn, durïbj,
âepĄrĄtamsm ia-m spus tuturcr dĄ m ȞtamptĄ ub dcpni. Mtubdn, du end, du emra s-mu vasaint Ȟn mu urmt
daia ouba tnbarnicr stĄpïbn.
Âbmnbta ja m vabn damsui bmȞtarnn, dcpniui sa pusa pa-ub piïbs, ja b-m putut bndn ub vrmdn s Ą-i
gmdĄ sĄ tmdĄ. Mtubdn, âepĄrmtui, m âbdaput sĄ-n prcentĄ tcmta ouburnia jnb iuea.
‚ Zmdn, jrmhui tmtnn, znsa âep Ąrmtui, dĄ țn-cn jm âepĄrĄțnm dutmra smu dutmra; tmdn, gnuia, dĄ țn-
cn jm scțna pa dutmra smu dutmra gmtĄ ja âepĄrmt Ȟn mita euita msaeabam iudrurn. Zïrznu, dïbj vĄzu
dĄ bu tmda Ȟn bu tmda, ân emn znsa6
‚ Zmdn, g Ątui eau, dĄ țn-cn jm Znbara ț a g Ąr Ą oĄtrïba ț a Ȟn vnm țĄ g Ąr Ą ja ecmrta.
Neajnmt, dcpniui tĄdu Ȟn sa bĄsdu, nmr siufntcrnn jĄjurĄ rapaja vasta âb tcmtĄ âepĄrĄțnm Ȟn sa
țnburĄ cspața emrn, c sĄptĄeïbĄ âbtramhĄ Ȟn bneabn b-m putut untm vasainm ja mtubdn. Im gai ja
rapaja draȞtam Ȟn dcpniui, g Ądïbju-sa nstaț Ȟn âbjrĄzbaț.
Mjmptmra jupĄ Znbara ț a g Ąr Ą oĄtrïba ț a Ȟn vnm țĄ g Ąr Ą ja ecmrta
 _adntaȞta taxtui Ȟn dcepiatamzĄ tmoaiui ja emn fcs6
ț nnicr
Duvnbta dmra mrmtĄ icdui mdțnubnn Duvnbta dmra mrmtĄ tnepui Duvnbta dmra mrmtĄ due sa
mdțnubnn jasg ĄĄȞȞcmrĄ mdțnubam
Ą
b
ï
e  ÂbicdunaȞta du ub snbcbne hrupui ja duvnbta sdrns ntmind âb grmheabtui ‒ia-m na Ȟnt pa bam Ȟtaptmta
c
r âb gmțĄ―.
m
r
u
t
 Da pmrta ja vcronra jatarenbĄ duvnbtaia pa dmra ia-mn tradut âb tmoai3 Jmr hrupui ja duvnbta pa
m dmra i-mn âbicdunt du ub snbcbne3
r
a
t
n
i  Da mrmtĄ mdasta duvnbta3
n
Ȟ
 Mdasta duvnbta subt pĄrțn ja vcronra Ȟn sa bueasd mjvaroa.
m
o
e
n Mjvaroui asta pmrtam ja vcronra bagiaxnoni Ą dmra mrmtĄ dnrduestmbțaia âb dmra sa jasg ĄĄȞȞcmrĄ c
I mdțnuba.
Jup Ą âbțMjvaroui jatarenb
aias, mjvaroaia Ą ub varo.
subt6
m. ja icd6 mndn, mdcic, jnbdcic, jnbdcmda, sus, fcs, jamsuprm;
o. ja tnep6 mzn, eïnba, pcneïnba, narn, dïbjvm, mdue, durïbj;
d. ja ecj6 onba, r Ąu, m Ȟm, mstgai, prnataba Ȟta, rapaja, âbdat.
JupĄ midĄtunra, mjvaroaia pct gn6
m. snepia6 m Ȟm, mndn, mdcic, mzn, sus;
o. dcepusa6 mitgai, jnbmnbta, mit Ąjmt Ą , jaicd.
AxnstĄ Ȟn hrupurn ubntmra ja duvnbta (snbcbnea du mjvaroa) dmra mrmtĄ dnrduestmbțaia âb dmra sa
ĄȞcmrĄ c mdțnuba, dcepcrtïbju-sa dm ub mjvaro Ȟn buenbju-sa icduțnubn mjvaronmia. Ja
jasg ĄȞ
axaepiu6 mb ja mb, dït mn znda pa Ȟta, jnb dïbj âb dïbj.
 Âb sadvabțm ‒Im gai ja rapaja dra Ȟtam Ȟn dcpniui―, sa dcepmrĄ ecjui ja raminzmra m jcuĄ
mdțnubn6 siufntcrnn jmu rapaja ja vasta Ȟn dcpniui draȞta im gai ja rapaja.
 Qbja mn emn âbtïibnt msaeabam gcrea3
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =:<
Mjvaroui mra hrmja ja dcepmrmțna (ja nbtabsntmta) dmra subt mdaiamȞn dm im mjfadtnv.

=. pczntnvui (draȞta rapaja);
?. dcepmrmtnvui6
m. ja ahmintmta (draȞta tct mtït ja rapaja, draȞta im gai ja rapaja);
Ą
b o. ja nbahmintmta6
 ja suparncrntmta (draȞta emn rapaja);
ï
 ja nbgarncrntmta (draȞta emn pu ț nb
nb rapaja).
e
c 4. suparimtnvui6
r m. raimtnv6
m  ja suparncrntmta (draȞta dai emn rapaja);
r  ja nbgarncrntmta (draȞta dai emn pu ț nb
u
t
nb rapaja);
o. mosciut6
m
r  ja suparncrntmta (draȞta gcmrta rapaja);
a
t  ja nbgarncrntmta (draȞta gcmrta pu ț nb
nb rapaja).
n
i Jcmr ubaia mjvaroa mu hrmja ja dcepmrmțna.
n
Ȟ
 Dmra asta duvïbtui ja dmra japnbja mjvaroui sdrns ntmind âb prcpcznțnm ‒bneabn b-m putut untm
m
o vasainm ja mtubdn―3 Da gubdțna snbtmdtndĄ âbjapinbaȞta mjvaroui âb mdamstĄ dmintmta ja mjfubdt3
e
n  Dmra asta, âb prcpcznțnm ‒PïbĄ âbtr-c zn, dïbj, âbtr-ub smt, mprcmpa ja pmimt, mu jmt ja ub o Ątrïb
I âbțaiapt.― mjvaroui dabtru, mjndĄ mjvaroui ja dmra japnbja c pmrta ja prcpczn țna3 Da gai ja pmrta
ja prcpcznțna asta3
Mjvaroui sa dceonbĄ âb prcpcznțna du mita duvnbta, mvïbj, ja daia emn euita crn, dmintmtam ja mjfubdt
m. mi ubun varo, âb mdamst Ą sntumțna iun gubdțnm snbtmdtndĄ gnnbj ja
 dnrduestmbțnmi ja ecj6 Ta vaja onba.;
 dnrduestmbțnmi ja tnep6 M vabnt mzn.;
 dnrduestmbțnmi ja icd6 Earha jnbdcic.;
 dnrduestmbțnmi ja dmuzĄ6 DïbtĄ ja onba da-n asta.;
 dnrduestmbțnmi ja sdcp6 EubdaȞta pabtru emn onba onba;
 buea prajndmtnv6 An subt âepraubĄ ja emn euit tnep. (mjvaroui asta mjfubdt mi ubun varo
dcpuimtnv).
o. mi ubun mjfadtnv, ja daia emn euita crn, emrd Ą m hrmjaicr ja dcepmrmțna mia mjfadtnvuiun6 Asta
jastui ja gruecmsĄ.
d. mi ubun mit mjvaro, dcbtrnounbj im axprnemram hrmjaicr ja dcepmrmțna mia mjvarouiun6
M âbvĄțmt jastui ja onba.
AxnstĄ sntumțnn âb dmra mjvaroui asta nbtahrmt âbtr-ub hrup bcenbmi Ȟn mra gubdțnm snbtmdtndĄ ja mtrnout
mjvaronmi6 TtĄ âb dmsm ja sus.
Qbaia mjvaroa bu mu gubdțna snbtmdtndĄ. Mdastam sa bueasd saenmjvaroa. Ja axaepiu6 Emn stĄ puțnb.
Buemn ai vnba. Zct au
au vcn earha Ȟn ja jmtm mstm. M dme axmharmt.
Taenmjvaroaia buemn Ȟn jcmr mpmr buemn âb abubțurn mgnremtnva ( Buemn/jcmr
Buemn/jcmr an Ȟtnmu.), âb tnep da
saenmjvaroui jadït asta
asta gcicsnt jcmr âb abubțurn bahmtnva (Bu Ȟtnmu jadït an.)
an.)
Dïbj mjvaroui asta jatarenbmt, im rïbjui iun, ja mita p Ąrțn ja prcpcznțna, ai javnba dabtru. Âb dmintmta ja
dabtru, mjvaroui mra juoiu rci6 ja mjfubdt (jatarenbĄ ub varo) Ȟn ja dabtru (asta jatarenbmt ja mita pĄrțn ja
prcpcznțna).
Mjvaroui pcmta gn dabtru pabtru
 dcepiaeabtui nbjnradt6 M prcdajmt mjadvmt sntum ț nan.;
nan.;
 dcepiaeabt prapcznțncbmi6 IcdunaȞta japmrta ja enba.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =:>
Ą
b
ï
Mdtnvntmtam br. ?
e Asta pcsnoni dm, ntaenn =?, =4, =: Ȟn =1 jnb omtarnm ja ntaen br. ? s Ą sdcmtĄ âb avnjabțĄ
c
r strudturmram pmrțnmiĄ m dcepatabțan spadngnda ?.=. jnb dimsm m WN-m, vnzïbj dcraimram nbgcremŤnnicr
m axpindnta œn nepindnta jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia, âb
r
u
t dmzui âb dmra dcbțnbutui Zaxtui mrhueabtmtnv m gcst stujnmt âb parncmjm pmbjaenan. Mdast dcbțnbut
m bu sa rahĄsaȞta jaicd, âb ecj axpindnt, âb dimsm m WNN-m, gnnbj raiumt, prchrasnv, jcmr âb dimsm m
r
a
t WNNN-m. Ja mdaam, prcgascrui pcmta nbdiuja c sadvabțĄ bcuĄ âb pimbngndmra, im crndmra ubntmta ja
n
i âbvĄțmra jnb dimsm m WNN-m, vnzïbj dcepatabța spadngnda dmra sa strudturamzĄ prnb dcbțnbuturn da mu
n
Ȟ iahĄturĄ du aiaeabta mia taxtuiun mrhueabtmtnv, raspadtnv dcepatab țaia spadngnda ?.=. (radubcmœ-
m taram ecjurnicr âb dmra subt crhmbnzmta nbgcremŤnnia jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua,
o
e jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia) Ȟn ?.?. (dcepmrmram jngarntaicr pubdta ja vajara axprnemta pa
n
I emrhnbam ubcr taxta
prnb dcbțnbuturn praduejnvarsa). Dcepatab
strmtahnn țaia spadngnda ?.=.
ja dcepralabsnuba6 Ȟn ț ?.?.
ragiad sa strudturamz
nn msuprm
nn Ą âb Ȟndimsm
ineomfuiun m WNN-m
m strudturnn
taxtaicr ja tnp apnd, inrnd, jrmemtnd, âb dmjrui dĄrcrm mr putam gn raduparmt taxtui mrhueabtmtnv.
Da-n ja g Ądut dm sĄ gnn dcbvnbhĄtcr3

Prcoiaem6 Da-n ja g Ądut dm sĄ gnn dcbvnbhĄtcr3
Cmeabnn mu earau njan. Njania vnb Ȟn piamdĄ. Qbaia jnbtra aia bu sa euițueasd jcmr du
mtït. Wcr sĄ prnbjĄ dcbsnstabțĄ, s Ą gna putarbnda, sĄ dcbvnbhĄ, s Ą âbvnbhĄ, nmr pabtru mstm a bavcna
sĄ âbtïibamsdĄ ceui pctrnvnt. Za-mn hïbjnt vracjmtĄ im due mr putam ub ce sĄ-Ȟn susțnbĄ c pĄrara
mstgai âbdït sĄ-n dcbvnbhĄ Ȟn pa mițnn3 Emn mias dïbj tct ubnvarsui pmra s Ą gna âepctrnvĄ.
Ȗna țn s-m âbtïepimt vracjmtĄ3
DntaȞta taxtui ja emn fcs Ȟn cosarvĄ da ia-m spus Mbjran pĄrnbțnicr iun pabtru m-n dcbvnbha sĄ-n
duepara ub dmiduimtcr bcu. [Za âbtraon dnba a Mbjran3 A ub dcpni, mfubs âb dimsm m WNN-m, d Ąrunm n
sa spuba earau sĄ dntamsdĄ emn euit, sĄ bu emn stam im dmiduimtcr, s-c imsa emn âbdat du taiagcbui
econi. Ȗn sa pmra dubcsdut3U
Âb znum ja mzn, asta emn nepcrtmbt s Ą mn ub dmiduimtcr pargcrembt jadït jcmr sĄ mn
dmiduimtcr. Au draj du tĄrna mstm.
Emn âbtïn, talbcichnm Ȟn eajnui vnrtumi mu avciumt. Âb mdasta dcbjnțnn, ub dmiduimtcr oub
asta tctui, pabtru dĄ daam da sa h ĄsaȞta pa nbtarbat Ȟn rasursaia ja dmra me bavcna prasupub
dmrmdtarnstndn pargcrembta mia mdastunm. JupĄ due Ȟtnțn, me mvut ja durïbj Ȟn axparnabțm Ȟdcinn cb-
inba, dïbj bn s-mu prajmt iadțnn pabtru dmra m traount sĄ gcicsasd mpindmțnn dcepiaxa, sĄ jasdlnj emn
ț nnicr
euita pmhnbn sneuitmb, sĄ ureĄrasd gniea, sĄ-en gmd taeaia Ȟn sĄ ia âbdmrd pa pimtgcrem jnhntmiĄ.
En s-m oicdmt jas dmiduimtcrui Ȟn mstm en-m iumt emn euit tnep jadït mitcr dciahn.
Pa ja mitĄ pmrta, Ȟtnu dĄ-en raprcȞmțn dĄ âen pimd tcmta hmjhaturnia, dĄ stmu euit âb gmțm
Ą
b
ï jmr vramu sĄ ȞvnĄd spub
ecbntcruiun, Ą, prcomoni, vĄ hïbjn
dĄ au snet țn denba
dĄ pa Ą vcn dmiduimtcrui
stm Ȟn emn euit
eĄjmd Ą vcn
mfutĄ sĄ mvam ub dmiduimtcr
eĄ jazvcit. Im gaiemn oub,
spub Ȟn
e dciahnn ean. JmdĄ âb ureĄ du jcmr dïțnvm mbn dmiduimtcrui Ȟn tcmta daiaimita armu jcmr snepia
c fudĄrnn, mdue, vĄ msnhur dĄ bu emn asta mȞm. Mdasta hmjhaturn subt nbvabțnn mia tnepuiun bcstru Ȟn
r
m subt fudĄrnn mjavĄrmta, dmra ba mfutĄ âb jazvcitmra, mȞm due mita habarmțnn mu gcst mfutmta ja
r
u
t
fudĄrnnia tnepuiun icr. TĄ iuĄe, spra axaepiu, taiavnzcrui smu rmjncui. Ȝn aia mu gcst ‒hmjhaturnia―
m vraenn icr Ȟn ub pms nbtareajnmr spra talbcichnm ja mzn, dmra vm gn mit pms spra talbcichnm
r
a
t
vnntcruiun. Jnb mdast ectnv, enficmdaia aiadtrcbnda ja mzn subt fud Ąrnn ja dmra asta bavcna Ȟn mr gn
n
i hraȞnt sĄ bu ba oudurĄe ja aia.
n Âb pius, ub dmiduimtcr emn oub razcivĄ Ȟn iudrurn prmdtnda, dmra ba gcicsasd tuturcr, jacmrada
Ȟ
m znibnd a bavcna ja nbtarbat pabtru m hĄsn sciuțnn im jngarnta prcoiaea, nmr pa dmiduimtcrui eau pmhnbnia
o
sa âbdmrdĄ hrau. Da sĄ emn spubae dĄ, ja euita crn mȞ mvam bavcna ja spmțnu pabtru m stcdm emn euitĄ
e
n nbgcremțna. Du ub dmiduimtcr pargcrembt mȞ putam jasdĄrdm emn rmpnj euzndĄ pabtru msduitmt âb
I emȞnbĄ, dïbj earhae âb vmdmbțĄ smu ba-me emn putam untm samrm tcțn im ub gnie.
Ja mdaam, âbtr-c iuea putarbnd talbcichnzmt Ą Ȟn du tabjnbța dimra ja m sa jazvcitm âb
dcbtnbumra âb mdast jceabnu, cmeabnn mu bavcna sĄ țnbĄ pmsui. Âb dcbsadnbțĄ, bu ub dmiduimtcr, dn
ub dmiduimtcr oub, pargcrembt asta emn nepcrtmbt s Ą mn.
 _adntaȞta taxtui Ȟn dcepiatamzĄ gnȞm ja emn fcs6

Njaam ja im dmra pcrbaȞta Mbjran asta …………………………………………………………….
…………………………………………………………….
Prneui mrhueabt prnb dmra Mbjran â Ȟn susțnba pĄraram asta ……………………………………
……………………………………….
….
Mdast mrhueabt sa mjrasamzĄ rmțnubnn smu asta ubui aecțncbmi3 ………………………………

…………………………………..
…..
Duvïbtui/hrupui ja duvnbta asta nbtrcjus mdast mrhueabt asta …………………………………..
Mi jcniam mrhueabt prnb dmra Mbjran â Ȟn susțnba pĄraram asta …………………………………
…………………………………….
….
…………………………………..
…..
Mi traniam mrhueabt prnb dmra Mbjran â Ȟn susțnba pĄraram asta ……………………………………
…………………………………..
…..
ț nnicr

Dcbdiuznm im dmra mfubha
mfubh a Mbjran asta ………………………………………………………………
Ą
b
ï Duvnbtaia dmra gmd iahĄturm âbtra njan subt ………………………………………………………..
………………………………………………………..
e
c
r
m
r Zaxtui mrhueabtmtnv mra sdcpui ja m dcbvnbha dntntcrnn du prnvnra im ub pubdt ja vajara.
u
t Ttrudturm taxtuiun mrhueabtmtnv6
m Npctazm/tazm/praensm asta c prcoiaeĄ pusĄ âb jnsduțna, dmra jasdlnja, âb ahmiĄ e ĄsurĄ, jcuĄ pcsnonintĄțn
r
a
t
ja mrhueabtmra6 prc Ȟn dcbtrm. Npctazm asta uremtĄ ja pcznțncbmram daiun dmra mrhueabtamzĄ, prnb
n
i gcreuimram cpnbnan/pubdtuiun ja vajara ragarntcmra im prcoiaem pus Ą âb jnsduțna.
n Mrhueabtaia subt njan dmra susțnb pubdtui ja vajara. Mrhueabtaia pct gn rm țncbmia (gmpta, jcvazn,
Ȟ axaepia) smu aecțncbmia (âbtïepiĄrn trĄnta ja dai dmra mrhueabtamzĄ) Ȟn subt axpindmta, pa rïbj Ȟn âbscțnta
m ja axaepia. Âb taxtui mrhueabtmtnv axnst Ą duvnbta/hrupurn ja duvnbta dmra narmrlnzamzĄ mrhueabtaia6
o emn âbtïn, mpcn, âb prneui rïbj…, âb mi jcniam rïbj…, pa ja-c pmrta… pa ja mit Ą pmrta, âb pius, emn euit,
e
n ja msaeabam, âb dcbdiuzna, prnb uremra, m Ȟmjmr . IahĄturm jnbtra njan sa raminzamzĄ prnb dcbadtcrn
I spadngndn, pradue6 pabtru dĄ , jacmrada, mvïbj spraa jacsaonra ja.
mvïbj âb vajara, spr
Dcbdiuznm asta abubț snbtatnd prnb dmra asta âbtĄrntĄ npctazm, prnb raiumram, âb ecj bumb țmt, m cpnbnan daiun
dmra mrhueabtamzĄ.
 Drazn dĄ n-m dcbvnbs Mbjran pa p Ąrnbțnn iun3

………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………..
………………………………..
 Da ta gmda sĄ drazn dĄ n-m dcbvnbs/bu n-m dcbvnbs3
………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
……………………………….
BctĄ pabtru prcgascrn.
prcgascrn. C mitĄ mdtnvntmta ja âbvĄțmra mr putam gn avmiumram, du mfutcrui uban hrnia,
m ubun taxt mrhueabtmtnv. Zaxtaia mrhueabtmtnva cgarnta ja prcgascr pabtru m gn avmiumta mr putam
gn mia dciahnicr emn emrn, dmra mu âbvĄțmt sĄ rajmdtaza ub mstgai ja taxt.
HrniĄ ja avmiumra m ubun taxt mrhueabtmtnv
Jasdrnptcrn
Npctazm asta gcreuimtĄ âb mdcrj du Npctazm asta gcreuimtĄ âb mdcrj du Jnb gcreuimram npctazan bu
prcoiaem pusĄ âb jnsduțna6 sa prcoiaem pusĄ âb jnsduțna, g ĄrĄ m sa ranasa axpindnt prcoiaem
rahĄsasd duvnbta smu ragcreuiĄrn mia rahĄsn duvnbta smu ragcreuiĄrn mia pusĄ âb jnsduțna, abubțui
prcoiaean prcpusa. prcoiaean prcpusa. gnnbj emn mprcpnmt ja
spadngndui axprneĄrnn
cpnbnan
Npctazm asta susțnbutĄ du dai puțnb Npctazm asta susțnbutĄ du ub Npctazm asta susțnbutĄ du
ț nnicr
jcuĄ mrhueabta. mrhueabt. ub mrhueabt, g ĄrĄ dm mdastm

Gnadmra mrhueabt asta axpindmt âb Mrhueabtui asta axpindmt âb iahĄturĄ sĄ gna axpindmt Ȟn âbscțnt ja
iahĄturĄ du suonadtui/prcoiaem pusĄ du suonadtui/ prcoiaem pusĄ âb axaepia.
âb jnsduțna Ȟn asta âbscțnt ja ub jnsduțna Ȟn asta âbscțnt ja ub axaepiu
Ą
b axaepiu dmra sĄ sprnfnba âbțaiaharam
iun. dmra sĄ sprnfnba
iun./Npctazm țaiaharam
astaâbsus țnbutĄ du dai puțnb
ï jcuĄ mrhueabta, g ĄrĄ m gn axpindmta Ȟn
e
c âbscțnta ja axaepia smu subt âbscțnta
r ja axaepia nraiavmbta.
m Dcbdiuznm asta ub abubț snbtatnd Dcbdiuznm asta ub abubț mepiu, du Dcbdiuznm asta gcreuimtĄ
r
u
t
prnb asta âbtĄrntĄ npctazm, prnb tabjnbța ja m axpindm Ȟn axaepingndm. sdlaemtnd, âb tareabn
m raiumram, âb ecj bumbțmt, m cpnbnan habarmin, g ĄrĄ m raium cpnbnm
r daiun dmra mrhueabtamzĄ. daiun dmra mrhueabtamzĄ,
a
t jmr mvïbj iahĄturĄ du
n
i njania susțnbuta.
n
Ȟ
Tubt gcicsnta gcreuiĄrn dmra mrmtĄ Tubt gcicsnta gcreuiĄrn dmra mrmtĄ Nbtrcjudaram mrhueabtuiun
m narmrlnzmram mrhueabtaicr Ȟn narmrlnzmram mrhueabtaicr/axns
m rhueabtaicr/axnsttĄ c sa gmda g ĄrĄ gcicsnram uban
o dcbadtcrn spadngndn dmra gmd iahĄturm gcreuimra prnb dmra sa nbtrcjuda gcreuiĄrn spadngnda Ȟn
e
n âbtra njan. mrhueabtui, g ĄrĄ m gn utninzmțn inpsasd dcbadtcrnn spadngndn.
I dcbadtcrn spadngndn dmra gmd iahĄturm
âbtra njan.
4.4
4.4 Axaepia ja mdtnvntĄțn pabtru aiavnn nb rnsd

4.:
âbvĄțmra
Qtninzmram mpindmțnnicr ajudmțncbmia parenta raminzmram ubcr mdtnvntĄțn ja âbvĄțmra âb eajnui
cb-inba6
• mdtnvntĄțn msnbdrcba, dmra prasupub dm nbtarmdțnubam jnbtra prcgascr Ȟn aiav sĄ sa raminzaza
prnb mddasmram rasursaicr ajudmțncbmia cb-inba âb dcbtaxta taepcrmia jngarnta;
• mdtnvntĄțn snbdrcba, nbtarmdțnubam jnbtra prcgascr Ȟn aiav sĄ sa raminzaza âb tnep rami, prnb
nbtareajnui mpindmțnnicr dmra parent crhmbnzmram ja vnjacdcbgarnb ța.
Jnbtra mpindmțnnia ajudmțncbmia dmra parent raminzmram ja mdtnvntĄțn snbdrcba smu msnbdrcba,
eabțncbĄe ureĄtcmraia6
Dimsa vnrtumia, dmra parent mdtnvntĄțn snbdrcb Ȟn msnbdrcb6
Endrcscgt Zames (lttps6//tames.endrcscgt.dce/
ț nnicr
• Hcchia Dimssrcce (lttps6//dimssrcce.hcchia.dce/

• Ajecjc lttps6//baw.ajecjc.dce
Ą •
b
ï •
EnbjEanstar (lttps6//www.enbjeanstar.dce/
(lttps6//www.enbjeanstar.dce/
Enrc (lttps6//enrc.dce/
(lttps6//enrc.dce/ );
);
));;
e • EnbjEup (lttps6//www.enbjeup.dce
c

r • Iudnjdlmrt (lttps6//www.iudnjdlmrt.dce
(lttps6//www.iudnjdlmrt.dce).
).
m Tnstaea ja vnjacdcbgarnbțĄ, dmra parent mdtnvntĄțn snbdrcb6
r
u
t • Eaat
(lttps6//eaat.hcchia.dce);
m
r • (lttps6//zcce.us/ )),,
a
t (lttps6//www.waoax.dce/ ))..
n
i
•
n
Ȟ
m Zmoia vnrtumia, dmra parent dcimocrmra snbdrcbĄ6
o
e Hcchia Fmeocmrj (lttps6//fmeocmrj.hcchia.dce/
• (lttps6//fmeocmrj.hcchia.dce/ ));;
n
•
I (lttps6//www.endrcscgt.dce/rc-rc/endrcscgt-471/endrcscgt-
wlntaocmrj/jnhntmi-wlntaocmrj-mpp
wlntaocmrj/jnhntmi-wlntaocmrj-mpp). ).
Pimtgcrea ja âbvĄțmra, utninzmonia gna snbdrcb, gna msnbdrcb6
• Kmlcct (lttps6//kmlcct.dce/
• (lttps6//wcrjwmii.bat);
Xcrjwmii (lttps6//wcrjwmii.bat );
• Enbadrmgt Ajudmtncb ajntncb (lttps6//ajudmtncb.enbadrmgt.bat/
(lttps6//ajudmtncb.enbadrmgt.bat/ ));;
• (lttps6//www.eykccinc.dce);
Eydccinc (lttps6//www.eykccinc.dce );
Tnta-urn wao6
• (lttps6//www.ycutuoa.dce/ ));;
^cuZuoa (lttps6//www.ycutuoa.dce/
(lttps6//www.taj.dce/ ))..
ț nnicr
Ą
b
ï MbaxĄ
e
c Zmoai dcepmrmtnv âbtra dcepatabța spadngnda Ȟn dcbțnbuturn
r
m jnb prchrmeaia ja ineom Ȟn intarmtura rceïbĄ jnb dimsm m WN-m
r dcraspubz Ątcmra parncmjan emrtna — nubna ?0?0 Ȟn dimsm m WNN-m.
u
t
m
r
a
t Dimsm m WN-m Dimsm m WNN-m
n
i
n =. Pmrtndnpmram im nbtarmdŤnubn varomia âb jnvarsa sntumŤnn ja dceubndmra, prnb radaptmram
Ȟ
œn prcjudaram taxtuiun crmi
m
o
e =.?. Prazabtmram ubcr nbgcremŤnn, njan, =.?. Prazabtmram ubcr nbgcremŤnn, njan œn
n
I sabtneabta œn pubdta
crmia, pmrtndnpïbj ja vajara
im jnsdu Ťnn pa âb taxta
jnvarsa pubdta ja vajara,
saebngndmtnva cgarnbj raiavmbta,
œn axaepia jatminn âb gmŤm
taea smu pcrbnbj ja im taxtaia ubun puoind dubcsdut, mjcptïbj
dntnta/msduitmta dcepcrtmeabta pmrmvaromia œn bcbvaromia
mjadvmta
Ttrmtahnn ja dcbdapara Ȟn ja
Ttrmtahnn ja dcbdapara Ȟn ja dcepralabsnuba m taxtuiun crmi6
dcepralabsnuba m taxtuiun crmi6 pmrmgrmzmra, nbgcremțnn axpindnta Ȟn
pmrmgrmzmra, nbgcremțnn axpindnta Ȟn nepindnta, razuemra
nepindnta, razuemra
razuemra
Dcbțnbuturn im dmra pct gn raduparmta
Ttrmtahnn ja dcbdapara Ȟn ja
dcepralabsnubam taxtuiun crmi6 dimsngndmra,
ragcreuimra, rapatmra, dcbadtcrn
prmhemtndn; jnstnbdțnm jnbtra gmpt Ȟn cpnbna
cpnbna
=.4. Mjadvmram dceubndĄrnn bcbvaromia Ȟn =.?. Prazabtmram ubcr nbgcremŤnn, njan œn

pmrmvaromia im c sntumțna jmtĄ, avnjabțnnbj pubdta ja vajara, cgarnbj jatminn
njania Ȟn mtntujnbnia, âb sntumțnn ja saebngndmtnva œn axaepia raiavmbta, âb gmŤm
dceubndmra gmțĄ-âb gmțĄ smu eajnmtĄ ubun puoind dubcsdut, mjcptïbj
dcepcrtmeabta pmrmvaromia œn bcbvaromia
mjadvmta
ț nnicr
Dcbțnbuturn mscdnmta Dcbțnbuturn ja raduparmt6

Pargcremram mdtaicr ja ineomf6 raimțnm
Pargcremram mdtaicr ja ineomf6 raimțnm
jnbtra strudturm inbhvnstndĄ m mdtuiun ja
Ą
b
ï
jnbtra
ineomf,strudturm
nbtabțnm inbhvnstndĄ m mdtuiun
ja dceubndmra ja
Ȟn agadtui ineomf, nbtabțnm ja dceubndmra Ȟn agadtui
mdtuiun ja ineomf
e mdtuiun ja ineomf
ineomf
c
r Dcbțnbuturn im dmra pct gn raduparmta
m
r
u
t Mtntujnbn dceubndmtnva6 raspadt, tciarmbŤĄ.
m Ecjngndmram dcbturuiun nbtcbmŤncbmi œn m
r
a
t eĄrdnicr prczcjnda pabtru m trmbsenta
n
i aecŤnn.
n
Ȟ
m
o =.:. Pmrtndnpmram im nbtarmdŤnubn varomia =.4. Pmrtndnpmram im nbtarmdțnubn varomia
e
n snepia du emn euiŤn nbtaricdutcrn, mvïbj âb jnvarsa, mpaiïbj im strmtahnn vmrnmta ja
I vajara dmbtntmtam œn raiavmbŤm nbgcremŤnan

trmbsensa Ȟn prnenta
msduitmra mdtnvĄ œn ja bahcdnara m
nbgcremŤnan œn m raimŤnan du nbtaricdutcrnn
Mtntujnbn dceubndmtnva6 nbtaras, Mtntujnbn dceubndmtnva6 nbtaras,

durnczntmta, nepindmra, dccparmra âb
durnczntmta, nepindmra, dccparmra âb mdtnvntĄŤn ja hrup. NbtainhabŤm aecŤncbmiĄ6
mdtnvntĄŤn ja hrup. NbtainhabŤm aecŤncbmiĄ6 axprnemram mjadvmtĄ m aecŤnnicr
axprnemram mjadvmtĄ m aecŤnnicr
nnicr
Mtntujnbn dceubndmtnva6 raspadt, tciarmbŤĄ.

Ecjngndmram dcbturuiun nbtcbmŤncbmi œn m
eĄrdnicr prczcjnda pabtru m trmbsenta
aecŤnn. NbtainhabŤm aecŤncbmiĄ6
radubcmœtaram aecŤnnicr nbtaricdutcrnicr
nbtaricdutcrnicr
?.=. Dcraimram nbgcremŤnnicr axpindnta œn ?.=. _adubcmœtaram ecjurnicr âb dmra subt

nepindnta jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra, crhmbnzmta nbgcremŤnnia jnb taxta intarmra Ȟn
dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn
euitnecjmia
Ttrmtahnn ja dcepralabsnuba6 raprazabt Ąrn
Ttrmtahnn ja dcepralabsnuba6 raprazabtĄrn
ț nnicr
eabtmia, nbtahrmram nbgcremțnnicr taxtuiun eabtmia, nbtahrmram nbgcremțnnicr taxtuiun

âb prcprnui ubnvars dchbntnv Ȟn mgadtnv âb prcprnui ubnvars dchbntnv Ȟn mgadtnv
Ą
b
ï Ttrmtahnn ja dcepralabsnuba6 ragiadțnn
e msuprm ineomfuiun Ȟn m strudturnn taxtaicr ja
c
r tnp apnd, inrnd, jrmemtnd
m
r
u
t ?.=. _adubcmœtaram ecjurnicr âb dmra subt
m
r crhmbnzmta nbgcremŤnnia jnb taxta intarmra Ȟn
a
t
n
i bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn
n euitnecjmia
Ȟ
m
o ?.?. Dcepmrmram jngarntaicr pubdta ja
e
n vajara axprnemta pa emrhnbam ubcr taxta
I jnvarsa
Zaxtui
Zaxtui mrhueabtmtnv Zaxtui mrhueabtmtnv
Ttrmtahnn ja dcepralabsnuba6 ragiadțnn

msuprm ineomfuiun Ȟn m strudturnn taxtaicr ja
tnp apnd, inrnd, jrmemtnd
?.1. Njabtngndmram strmtahnnicr ja iadturĄ, m ?.:. Jazvcitmram dcepatabŤan ja iadturĄ

prnb jnvarsngndmram mdtnvntĄŤnicr dcbsmdrmta
vciueuiun
dntnta Ȟn m jnvarsntĄțnn emtarnmiaicr dĄrŤnn
Nbtarasa Ȟn mtntujnbn gmțĄ ja iadturĄ
Nbtarasa Ȟn mtntujnbn gmțĄ ja iadturĄ Ecbntcrnzmram prcprnan iadturn
iadturn
4. _ajmdtmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn
4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb 4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi œn/smu âb

adlnpĄ, m ubun taxt dcepiax, du nbtahrmram adlnpĄ, m ubcr taxta jnvarsa, dmra ureamzĄ
ubcr tmoaia m gn prazabtmta âb gmŤm dciahnicr
ț nnicr

Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6
Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6
axpindmtnv
Ą
b
ï
axpindmtnv
Prazabtmram taxtuiun6 tmoaia dcraimta du
e Prazabtmram taxtuiun6 tmoaia dcraimta du
c dcbŤnbutui taxtuiun
r dcbŤnbutui taxtuiun
m Dcbțnbuturn im dmra pct gn raduparmta
r
u
t
m Ttrudturn taxtumia6 sadvabța ja tnp bmrmtnv,
r
a
t
axpindmtnv, jasdrnptnv, jnmichmt
n
i
n Prazabtmram taxtuiun6 aiaeabta hrmgnda
Ȟ
m spadngnda jnvarsaicr tnpurn ja taxta
taxta
o
e
n 4.:. Mbminzmram jngnduitĄțnicr ja rajmdtmra, 4.:. Avmiumram dcepcrtmeabtaicr œn m
I cgarnbj sciuŤnn, pa omzm drntarnnicr prcpusa mtntujnbnicr agndnabta smu mjadvmta ja
ja prcgascr œn jnsdutmta du dciahnn rajmdtmra, mpindïbj âb mdtnvntĄŤnia durabta
ja rajmdtmra strmtahnnia âbvĄțmta,
parscbminzmta âb gubdŤna ja prcgniui
psnlcichnd, ja nbtarasaia œn ja bavcnia
gnadĄrunm
Zrmbsgcremram vcronrnn jnradta âb vcronra Zrmbsgcremram vcronrnn jnradta âb vcronra
nbjnradtĄ nbjnradtĄ
Ttrudturn taxtumia6 sadvabța ja tnp bmrmtnv,

axpindmtnv, jasdrnptnv, jnmichmt
:. Qtninzmram dcradtĄ, mjadvmtĄ œn agndnabtĄ m ineonn âb prcdasui dceubndĄrnn crmia Ȟn

sdrnsa
:.=. Qtninzmram strudturnicr snbtmdtnda œn :.=. Gcicsnram strudturnicr ecrgcsnbtmdtnda

ecrgcichnda ja omzĄ mia ineonn rceïba mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru
stmbjmrj pabtru âbŤaiaharam œn axprnemram âbŤaiaharam œn axprnemram dimrĄ œn pradnsĄ m
dcradtĄ œn pradnsĄ m nbtabŤnnicr nbtabŤnnicr dceubndmtnva dcepiaxa
dceubndmtnva Dcbțnbuturn ja raduparmt6
ț nnicr
Dcbțnbuturn mscdnmta Mjfadtnvui. PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia

Ą
b
ï
mjfadtnvuiun Mjvaroui. Znpurn ja mjvaroa (ja ecj, ja
Mjvaroui. Znpurn ja mjvaroa (ja ecj, ja tnep, ja icd). Hrmjaia ja dcepmrm țna
e
c tnep, ja icd). Hrmjaia ja dcepmrm țna
na
r Dcbțnbuturn im dmra pct gn raduparmta
m
r
u
t
Zcpndm mjfadtnvuiun. Mjfadtnvui pmrtndnpnmi.
m PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia mjfadtnvuiun
r
a
t
n
i Mtrnoutui (raminzĄrn prnb mjfadtnv,
n suostmbtnv, prcbuea, buearmi, mjvaro)
mjvaro)
Ȟ
m
o 1. Axprnemram njabtntĄțnn inbhvnstnda Ȟn duiturmia prcprnn âb dcbtaxt bm țncbmi Ȟn
e
n nbtarbmțncbmi
I
1.?. Mbminzm ubcr aiaeabta dceuba 1.?. Dcepmrmram ubcr aiaeabta prnvntcmra
njabtngndmta âb duiturm prcprna Ȟn âb duiturm im duiturm prcprna Ȟn im duiturm mitcr
mitcr pcpcmra pcpcmra

Ineomrce
In eomrceïbĄïbĄ âb
â b Aurcpm
Aur cpm; dceubn
dce ubntm
tmtam
Ineom rce
rceïbĄ
ïbĄ âb Aurc
Aurcpm
pm; dceu
dc eubnt
bntm
mtam
inbhvnstndĄ m vcrontcrnicr ja ineoĄ rceïbĄ
inbhvnstndĄ m vcrontcrnicr ja ineoĄ rceïbĄ
ja pratutnbjabn
ja pratutnbjabn
pratutnbjabn
Jaspra ineom Ȟn duiturm țĄrnicr jnb

vadnbĄtmtam _ceïbnan
_ceïbnan
Onoinchrmgna
=. Prchrmem ȞdcimrĄ pabtru jnsdnpinbm ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ, dimsaia m W-m — m
WNNN-m, OuduraȞtn, ?0=8
?. Minbm Pmegni, Ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ âb hnebmznu. Ttrudturn jnjmdtnda
jasdlnsa, Pmrmiaim :1, ?004
4. Hrmemtndm ineonn rceïba pabtru hnebmznu (dccrjcbmtcr Hmornaim PmbĄ
Jnbjaiahmb), Qbnvars Abdndicpajnd, ?0=>
:. Hrmemtndm ja omzĄ m ineonn rceïba (dccrjcbmtcr Hmornaim PmbĄ Jnbjaiahmb),
Qbnvars Abdndicpajnd, ?0=0
ț nnicr
1. Hrmemtndm ineonn rceïba (vciueui N Ȟn mi NN-iam), Ajnturm Mdmjaenan _ceïba,

?001
7. Prcvcdmram iadturnn — hlnj eatcjcichnd pabtru jazvcitmram dcepatab ț anan ja
radaptmra m easmfuiun sdrns (dccrjcbmtcr Hmornaim Bmusndm Bcvambu), Ajnturm
Ą
b
ï
JnjmdtndĄ Ȟn PajmhchndĄ, ?0=4
8. PN_IT — duiahara. Nbstrueabta ja tast (dccrjcbmtcr Hmornaim Bmusndm Bcvambu),
8.
e Ajnturm JnjmdtndĄ Ȟn PajmhchndĄ, ?0=4
c
r
m
r
u
t
m
r Dimsm m WNNN-m
a
t
n
i
n
Ȟ
m Tadțnubam = — _apara pabtru astnemram bnvaiuiun mdlnznțnnicr âbvĄțĄrnn im gnbaia mbuiun
o
e
n
Ȟdcimr ?0=> — ?0?0 âb vajaram raminzĄrnn pimbngndĄrnn dmiabjmrnstnda pabtru bcui mb
I Ȟdcimr
C pmrta jnbtra dcepatabțaia spadngnda jnb prchrmem ja dimsm m WNN-m bu mu gcst strudturmta
âb mbui Ȟdcimr ?0=> — ?0?0, mvïbj âb vajara dĄ âbtraruparam dursurnicr gmțĄ âb gmțĄ Ȟn dcbtnbumram
mdastcrm cb-inba s-m prcjus spra sgïrȞntui saeastruiun mi NN-iam. Âb prazabtui jcdueabt, me ure Ąrnt
njabtngndmram mdaicr dcepatabța spadngnda susdaptnonia ja m bu gn gcst strudturmta smu dcbscinjmta âb
dimsm m WNN-m, radcembjïbj sciuțnn ja raeajnara m sntumțnan âb pimbngndmram pabtru dimsm m WNNN-m.
Dcepatabțaia spadngnda =.4. Ȟn =.:., jarnvmta jnb dcepatabțm habarmiĄ = jnb dimsm m WNN-m
(pmrtndnpmram im nbtarmdțnubn varomia âb jnvarsa sntumțnn ja dceubndmra prnb radaptmram Ȟn
prcjudaram taxtuiun crmi), subt mdlnznțnn badasmra pabtru strudturmram Ȟn dcbscinjmram dcepa-
tabțaicr spadngnda =.4., =.:. Ȟn =.1. jnb dimsm m WNNN-m. Dcb țnbuturnia mscdnmta dcepatabțaicr
spadngnda jnb dimsm m WNNN-m subt mdtuminz Ąrn mia mdlnznțnnicr jnb dimsaia mbtarncmra, mstgai âbdït
raeajnaram strudturĄrnn mdastcrm asta euit uȞurmtĄ. Tnbhurui dcbțnbut mscdnmt dmra arm âb dimsm m
WNN-m ub aiaeabt ja bcutmta Ȟn dmra mr traoun raduparmt âb dimsm m WNNN-m asta trmdui dceubndmtnv,
dmra pcmta gn trmtmt im mtntujnbn dceubndmtnva.
Im dcepatabțm habarmiĄ ? (radaptmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn), dcepatabțaia
spadngnda nbsugndnabt strudturmta âb dimsm m WNN-m subt ?.=. (radubcm Ȟtaramecjurnicr âb dmra subt
crhmbnzmta nbgcremțnnia jnb taxtaia intarmra Ȟn bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia) Ȟn
?.4. (mjadvmram mtntujnbnn Ȟn m prmdtndnicr ja iadturĄ âb gubdțna ja sdcpui iadturnn). Âb dmzui mdastcr
dcepatabța, prchrmem pabtru dimsm m WNNN-m pravaja mdtuminz Ąrn dmra parent c raiumra m
dcbțnbuturnicr mscdnmta dcepatabțaicr m dĄrcr strudturmra bu m gcst g ĄdutĄ /dcbscinjmtĄ, daam da
âbsamebĄ c pimsmra m mdastcrm âb pimbngndmram jnb dimsm m WNNN-m im taxtui jrmemtnd, im taxtui
bcbintarmr Ȟn im taxtui inrnd.
Pabtru dcepatabțm habarmiĄ 4 (rajmdtmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn), subt vnzmta
dcepatabțaia spadngnda 4.?. (rajmdtmram, nbjnvnjumi Ȟn/smu âb adlnpĄ , m ubcr taxta jnvarsa, dmra
ureamzĄ m gn prazabtmta âb gmțm dciahnicr) Ȟn 4.4. (utninzmram ubcr sursa jnvarsa pabtru raminzmram
ț nnicr
ja taxta crnhnbmia) jnb dimsm m WNN-m, dmra pct gn raeajnmta âb dimsm m WNNN-m prnb nbdiujaram âb
pimbngndmra im dcbțnbuturnia mscdnmta dmra subt mdtuminzĄrn mia dubcȞtnbțaicr jnb mbnn pradajabțn. Âb
mdast mb tarenbmi pabtru dndiui hnebmznmi, sa mjmuh Ą puțnba aiaeabta ja bcutmta, prchrasnm
Ą
b
ï
dcepatab țaicr g Ądïbj
Prcoiaea jaindmtaĄ nbtarvab
emn pcsnoni țnm ja
subt pabtru tnp raeajnmi.
dcepatab țm habarmiĄ : (utninzmram dcradt Ą, mjadvmtĄ Ȟn
e agndnabtĄ m ineonn âb prcdasui dceubndĄrnn crmia Ȟn sdrnsa) pabtru dmra âb dimsm m WNNN-m bu emn subt
c mdtuminzĄrn mia dcbțnbuturnicr mscdnmta dmra âb dimsm m WNN-m. Mdamstm vnzamzĄ mspadta ja
r
m ecrgcichna dcbsnjarmta âb dimsm m WNNN-m mdlnzn țnn pa omzm dĄrcrm sa strudturamzĄ dcepatabțaia
r
u
t
spadngnda dmra mu mscdnmta dcbțnbuturn ja snbtmxĄ. Tciuțnnia subt gna c mocrjmra snbtatndĄ âb
m pimbngndmram jnb dimsm m WNNN-m m mdastcr dcbțnbuturn dmra bu mu gcst mdlnznțncbmta âbmnbta ja
r
a
t
mocrjmram snbtmxan, jnb craia im jnspczn țnm prcgascruiun, gna c mit Ą ecjmintmta ja mdtnvntmta
n
i supineabtmrĄ pa dmra c lct ĄrĄȞta prcgascrui (prcnadta ja dcbscinjmra m mdlnzn țnnicr jnb parncmjm
n cb-inba, mdtnvntmta nbjnvnjumiĄ cb-inba atd.).
Ȟ
m Ja msaeabam, dcepatabțm habarmiĄ 1 (axprnemram njabtntĄțnn inbhvnstnda Ȟn duiturmi prcprnn
o
âb dcbtaxt bmțncbmi Ȟn nbtarbmțncbmi), dmra mra c snbhurĄ dcepatabțĄ spadngndĄ bastrudturmtĄ, 1.?.
e
n
I pcmta gn raeajnmtĄ du uȞurnbțĄ, gnnbj mscdnmtĄ du mbuenta dcbțnbuturn jnb dimsm m WNNN-m.
_adcembjĄrn
Dcbțnbutui prnvntcr im taxtui jnmichmt jnb dimsm m WNN-m, mscdnmt dcepatabțan =.4., pcmta gn
dcbscinjmt/raeajnmt âb dmjrui dcbțnbutuiun jnb pimbngndmram jnb dimsm m WNNN-m strmtahnn ja
msduitmra mdtnvĄ. Im dcepatabțm =.:. jnb dimsm m WNN-m, dcbțnbutui mscdnmt susdaptnoni ja m bu gn
gcst strudturmt asta trmdui dceubndmtnv pcmta gn raeajnmt âb dimsm WNNN-m im dcb țnbutui mtntujnbn
dceubndmtnva, mscdnmt dcepatabțan =.:. Ȟn =.1.
Dcbțnbuturnia mscdnmta dcepatabțan ?.=. Ȟn ?.4. pct gn raeajnmta du uȞurnbțĄ, âbtrudït âb
dimsm m WNNN-m mdastam subt mdtuminzmta. Zaxtui jrmemtnd Ȟn mrtm spadtmdciuiun; mutcr, parscbmf
jrmemtnd; rciui nbjndmțnnicr sdabnda; rciui jnmichuiun; mdtcrn, jadcr, dcstuea, iuenbn,
euzndĄ; jnmichui âb taxtui sdrns Ȟn âb spadtmdci subt dcbțnbuturnia jnb dimsm m WNN-m m dĄrcr
mdlnznțna sa pcmta sĄ gn gcst mgadtmtĄ ja sntumțnm pmbjaendĄ. Zcmta pct gn onba gnxmta âb dimsm m WNNN-
m im taxtui jrmemtnd, avabtumi micdïbj âb pimbngndmra ub bue Ąr emn emra ja cra. Ja msaeabam, im
dcepatabțm spadngndĄ ?.4. dcbțnbutui mscdnmt dmra asta c bcutmta âb dimsm m WNN-m, eatmgcrm, pcmta
gn raiumt âb dimsm m WNNN-m im taxtui inrnd; strmtahnn ja nbtarpratmra6 nbtarpratmram ineomfuiun
gnhurmt. Im taxtui bcbintarmr, âb dimsm m WNN-m sa pcmta s Ą gn gcst mocrjmt nbsugndnabt nbtarvnui, dmra
pcmta gn mscdnmt âb dimsm m WNNN-m du taxtui ja cpnbna, taxt bcbintarmr dmra mra snenintujnbn du
nbtarvnui âb dmra dai dĄrunm n sa nm ub nbtarvnu â Ȟn axprneĄ Ȟn jngarnta cpnbnn.
Ta pct mjĄuhm âb pimbngndmra Ȟn dcbțnbuturnia mscdnmta dcepatabțaicr 4.?. Ȟn 4.4. jnb dimsm m
WNN-m. Mstgai, dcbțnbutui jnb dimsm m WNN-m tnpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr pcmta gn raiumt
âb dimsm m W NNN-m âb iahĄturĄ du tnpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6 prc-dcbtrm . Dcbțnbu-
WNNN-m
turnia prnvntcmra im stni, bmturmiața, augcbna, vmrnatmta, crnhnbmintmta, dcbdnzna, vmrnatmta, pct gn
mocrjmta mdtuminzmta/raeajnmta âb dimsm m WNNN-m im atndm rajmdtĄrnn6 crnhnbmintmtam.
ț nnicr
Dcbțnbuturnia mscdnmta dcepatabțaicr spadngnda :.= Ȟn :.1. jnb dimsm m WNN-m traouna
raeajnmta mbtarncr prajĄrnn bcțnubnicr ja snbtmxĄ jnb dimsm m WNNN-m, âbtrudït pa mdastam sa omzamz Ą
strudturmram dcepatabțaicr jnb mbui tarenbmi mi hnebmznuiun. Mdastam pct gn nbdiusa âb pimbngndmra
Ą
b
ï
prnb
bc dïtavm
țnubnia ducra jnbtraim daia
prnvnra im jnspczn
prcbuea6 țnm prcgascruiun.
prcbueaia Mstgai,prcbcenbmi
Ȟn mjfadtnvui pct gn raiumtapcsasnv; Ȟn asabțnminzmt
snbtatnd prcbueaia Ȟn
e mjfadtnvui prcbcenbmi jaecbstrmtnv; prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi
c balctĄrït; prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi nbtarchmtnv; prcbueaia Ȟn mjfadtnvui
r
m prcbcenbmi raimtnv; prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi bahmtnv; mjfadtnvui prcbcenbmi ja
r
u
t
âbtĄrnra; pcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia prcbueaiun Ȟn mia mjfadtnvuiun prcbcenbmi. Ja
m msaeabam, traouna mdtuminzmta/ raeajnmta/ raduparmta bcțnubnia prnvntcmra im mjvaro Ȟn nbtarfadțnn
r
a
t
Ȟn pcsnonintĄțnia dceonbmtcrnn mia mdastcrm. Tciuțnnia miasa ja prcgascrn traouna sĄ gna daia emn
n
i mjadvmta dimsaicr im dmra prajmu, putïbj mpaim Ȟn im sciuțnn ja dcbscinjmra/raeajnara âb mgmrm
n nbdiujarnn âb pimbngndmra, emn mias jmdĄ prajmram cb-inba s-m jasg ĄȞĄȞurmt gcmrta onba.
Ȟ
m Im dcepatabțm spadngndĄ 1.? asta ja raeajnmt jcmr ub dcbțnbut jnb dimsm m WNN-m, jaspra
o
ineom Ȟn duiturm țĄrnicr jnb vadnbĄtmtam _ceïbnan, dmra pcmta gn mscdnmt âb dimsm m WNNN-m du
e
n
I raimțnn duiturmia
JupĄ duedcbstrudtnva; bcn Ȟn danimi
sa pcmta dcbstmtm, n, putïbj gnțaia
tcmta țdcepatab tradut âb pimbngndmra.
spadngnda jnb dimsm m WNN-m nbsugndnabt
strudturmta Ȟn dcbțnbuturnia mscdnmta pct gn raeajnmta dlnmr prnb nbdiujaram âb pimbngndmra,
mpaiïbju-sa im craia im jnspcznțnm prcgascruiun smu hĄsnbju-sa sciuțnn crnhnbmia ja
asabțnminzmra/snbtatnzmra m dcbțnbuturnicr âb dimsm m WNNN-m.
Tadțnubam ? —
OMZA_NA JA NZAEN B_.=
Dcrmonm
DntaȞta pcaznm ja Miaxmbjru Emdajcbskn.
‒Im ŤĄre, dcrmonm cprntĄ
A bnbsĄ ja zĄpmjm iubnn
Œn emram tmda cjnlbntĄ,
Ja ondnunrnia gurtubnn.
Dmtmrh œn pïbza mrhnbtmta
Monm uœcr subt iahĄbmta…
Emhnm bcpŤnn asta sgïbtĄ…
Warzunaia ubja jcrentamzĄ.
Bcvndnn= rïj… ‚ Dïremdnui cgtamzĄ,
Emtrcznn? eaimbdcind dïbtĄ.
Crmœui âbtrah sdïbtanmzĄ

Du gainbmraia mprnbsa…
ț nnicr
Euzndnia vasai vnoramzĄ,

Dursa prnvahlamzĄ-btnbsa.
Bcvndnn âb pcrt sa dcocmr Ą,
Tpra rïs œn patradara zocmrĄ;
Ą
b
ï
_Ąsdcmim atĄŤnn4-n grĄeïbtĄ…
Tmgnra pa darurn iĄdrĄeamzĄ.
e Jnb dmp enœdïbj, dïremdnui cgtamzĄ,
c
r Emtrcznn eaimbdcind dïbtĄ.―
m
r =
bcvnda (s.e.) — (mndn) emrnbmr dmra gmda udabndna,
udabndna, dmra asta âbdapĄtcr.
u
t ?
emtrcz (s.e.) — emrnbmr.
m 4
atmta (s.g.) — vïrstĄ.
r
a
t
n
i Ntaeui =
n
Ȟ
o ?.=. _adubcmȞtaram ecjurnicr âb dmra subt crhmbnzmta nbgcremțnnia jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra,
e dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia
n
I Dcb țnbut
Zaxtui inrndmscdnmt
Ntae prcpus
Darnbțm
Dcrmonm sa mgiĄ6
m. âb imrhui eĄrnn;
o. im țĄre;
d. pa emiui ubun imd;
j. âb enficdui ubun imd.
_Ąspubs dcradt6 o.
Ntaeui ?
?.=. _adubcmȞtaram ecjurnicr âb dmra subt crhmbnzmta nbgcremțnnia jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra,
dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia
Dcbțnbut mscdnmt
Zaxtui inrnd
Ntae prcpus
Darnbțm
Pa bcvndn ân gmda sĄ gna vasain6

m. vraeam;
o. bcmptam;
d. crmȞui;
j. tnbarațam.
ț nnicr
_Ąspubs dcradt6 j.
Ą
b
ï
e Ntaeui 4
c
r Dcepatabțm spadngndĄ
m
r ?.=. _adubcmȞtaram ecjurnicr âb dmra subt crhmbnzmta nbgcremțnnia jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra,
u
t dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia
m Dcbțnbut mscdnmt
r
a
t
Zaxtui inrnd
n
i Ntae prcpus
n Darnbțm
Ȟ ÂbdardunaȞta intarm dcraspubzĄtcmra rĄspubsuiun dcradt.
m
o Dïremdnui cgtamzĄ, gnnbjdĄ6
e
n m. bu-n pimda crmȞui;
I o. bu-n pimda bcmptam;
d. âbțaiaha parndciaia vnațnn spra jacsaonra ja bcvndn;
j. bu mra vcna sĄ dcocmra ja pa dcrmona.
_Ąspubs dcradt6 d.
Ntaeui :
dcbtnbua,
Dcb țnbut jnsdcbtnbua
mscdnmt Ȟn euitnecjmia
Ttrmtahnn ja dcepralabsnuba6 ragiadțnn msuprm ineomfuiun Ȟn m strudturnn taxtaicr ja tnp apnd, inrnd,
jrmemtnd.
Ntae prcpus
Darnbțm
PradnzamzĄ tnpui ja rneĄ jnb prneaia pmtru varsurn, jnb uitneaia pmtru varsurn Ȟn jnb varsurnia dnbdn Ȟn
Ȟmsa.
_Ąspubs mȞtaptmt
Âb prneaia pmtru varsurn rnem asta âbdrudnȞmtĄ, rneïbj varsui = du varsui 4 Ȟn varsui ? du varsui :
(m o m o). Âb uitneaia pmtru varsurn rnem asta âeorĄțnȞmtĄ, rneïbj varsui = du varsui : Ȟn varsui ? du
varsui 4 (d j j d). _nem
_ nem âbtra varsurnia dnbdn Ȟn Ȟmsa asta âeparadlamtĄ, daia jcuĄ varsurn rneïbj (a a).
Jasdrnptcrn
ț nnicr
_Ąspubsui nbjndĄ tcmta daia tran _Ąspubsui nbjndĄ jcuĄ tnpurn ja _Ąspubsui nbjndĄ ub snbhur tnp
tnpurn ja rneĄ dcradt. rneĄ dcradt. ja rneĄ dcradt.
Ą
b
ï
Ntaeui 1
c ?.=. _adubcmȞtaram ecjurnicr âb dmra subt crhmbnzmta nbgcremțnnia jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra,
r dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia
m Dcbțnbut mscdnmt
r
u
t
m jrmemtnd.
r Ntae prcpus
a
t
n
i
Darnbțm
n EabțncbamzĄ c rapatnțna, c parscbngndmra Ȟn c eatmgcrĄ jnb taxtui jmt.
m _apatnțnnia jnb taxt subt6 dïremdnui cgtamzĄ, emtrcznn eaimbdcind dïbt Ą.
o ParscbngndĄrnia jnb taxt subt6 emram tmda, ubjaia jcrentamzĄ, dursa prnvahlamzĄ, r Ąsdcmim gr Ąeïbt Ą,
e
n smgnra iĄdr ĄeamzĄ.
I Eatmgcraia jnb taxt subt6 zĄ pmjm iubnn, ondnunrnia gurtubnn, emhnm bcp Ť nn, crm œui sdïbtanmzĄ, bcvndnn
ĄŤ nnnn, smgnra pa darurn.
zocmr Ą, r Ąsdcmim at ĄŤ
Jasdrnptcrn
_Ąspubsui pradnzamzĄ dcradt c _Ąspubsui pradnzamzĄ dcradt _Ąspubsui pradnzamzĄ dcradt c
rapatnțna, c parscbngndmra Ȟn c jcuĄ gnhurn ja stni. snbhur Ą gnhurĄ ja stni.
eatmgcrĄ.
Ntaeui 7
Dcbțnbut mscdnmt
jrmemtnd.
Ntae prcpus
Darnbțm
BueaȞta gnhurm ja stni dceonbmtĄ du ureĄtcmraia apntata jnb taxtui jmt6 bnbsa, cjnlbnta, eaimbdcind.
_Ąspubs mȞtaptmt
Apntatui bnbsa asta dceonbmt du c eatmgcrĄ.
Apntatui cjnlbnta asta dceonbmt du c parscbngndmra.
Apntatui mjvaronmi eaimbdcind asta dceonbmt du c parscbngndmra.
Jasdrnptcrn
ț nnicr
_Ąspubsui pradnzamzĄ dcradt _Ąspubsui pradnzamzĄ dcradt _Ąspubsui pradnzamzĄ dcradt

gnhurnia dceonbmta du daia tran gnhurnia dceonbmta du jcuĄ gnhurm dceonbmtĄ du ub snbhur
apntata. apntata. apntat.
Ą
b
ï Ntaeui 8
e
c Dcepatabțm spadngndĄ
r ?.=. _adubcmȞtaram ecjurnicr âb dmra subt crhmbnzmta nbgcremțnnia jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra,
m dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia
r
u
t
Dcbțnbut mscdnmt
m Ttrmtahnn ja nbtarpratmra6 nbtarpratmram ineomfuiun gnhurmt (rapatnțnm, eatmgcrm)
r Ntae prcpus
a
t
n
i
Darnbțm
n AxpindĄ da suharamzĄ eatmgcrm zĄ pmjm iubnn.
m Eatmgcrm ‒zĄpmjm iubnn― suharamzĄ iuenbm mstruiun bcpțnn dmra asta msaeĄbmtĄ du str Ąiudnram zĄpaznn. Âb
o mdaimȞn tnep, trnenta Ȟn im rĄdamim mdastanm Ȟn im baenȞdmram gnrnn pa dmra âbhlațui c prcjuda. Mdastm asta
e
n ectnvui pabtru dmra dcrmonm cprntĄ jcenbĄ ub pansmf stmtnd, gnnbjd Ą pïbĄ Ȟn vmiurnia eĄrnn ‒jcrentamzĄ―,
I âbdatnbnbju-Ȟn enȞdmram.
Jasdrnptcrn
_Ąspubsui pradnzamzĄ tran _Ąspubsui pradnzamzĄ jcuĄ _Ąspubsui pradnzamzĄ ub
mspadta suharmta ja eatmgcrĄ mspadta suharmta ja eatmgcrĄ snbhur mspadt suharmt ja
(strĄiudnra, rĄdamiĄ, (strĄiudnra, rĄdamiĄ, baenȞdmra eatmgcrĄ (strĄiudnra, rĄdamiĄ,
baenȞdmra smu crnda mitĄ smu crnda mitĄ suhastna baenȞdmra smu crnda mitĄ
suhastna pcsnoniĄ). pcsnoniĄ). suhastna pcsnoniĄ).
Ntaeui <
Dcbțnbut mscdnmt
Ttrmtahnn ja nbtarpratmra6 nbtarpratmram ineomfuiun gnhurmt (rapatnțnm, eatmgcrm)
Ntae prcpus
Darnbțm
HĄsaȞta c saebngndmțna m jcrnbțan bcvndnicr ja m earha âb pcrt.
_Ąspubs mȞtaptmt
Bnvai emxne
Bcvndnn subt tnbarn
tnbarn Ȟn inpsm ja axparnab țĄ ân gmda sĄ gna durnc Ȟn, sĄ jcramsdĄ sĄ mgia tctui jaspra
axnstab țĄ , badcb Ȟtnabtnzïbj pcsnoniaia parndcia Ȟn a Ȟadurn. An tr Ąnasd jnb pinb oudurnnia vna ț nn,
nn, jcrnbj sĄ
patramdĄ âb pcrtui âb dmra dcocmr Ą ja pa dcrmonm trmsĄ im țĄre, pabtru dĄ sugiatui icr asta gr Ąeïbtmt
ja jcrnb
jcrnb m ja dub
dubcm ĄŤ nn― (sa mddaptĄ crnda rĄspubs
cm Ȟtara, m Ȟm due suharamzĄ eatmgcrm ‒r Ąsdcmim at ĄŤ
ț nnicr
dcarabt).
Bnvai eajnu
Znbarnn subt durnc Ȟn sĄ dubcmsdĄ vnm ț m Ȟn bu dcb ȞtnabtnzamzĄ pcsnoniaia a Ȟadurn. Mdastm asta
ectnvui pabtru dmra an subt gcmrta vasain, eatmgcrm ‒r Ąsdcmim at ĄĄŤ Ť nn―,
nn―, surprnbzïbj oudurnm
Ą
b tnbara ț nnnn (sa mddaptĄ crnda rĄspubs dcarabt).
ï Bnvai enbne
e Eatmgcrm ‒r Ąsdcmim at ĄŤ ĄŤ nn―
nn― surprnbja
surprnbja va
vasainm nbara nn (sa mddaptĄ crnda rĄspubs dcarabt).
sainm ttnbara
c
r Jasdrnptcrn
m Bnvai emxne Bnvai eajnu Bnvai enbne
r
u
t _Ąspubsui pradnzamzĄ c _Ąspubsui pradnzamzĄ c
_Ąspubsui pradnzamzĄ c
m
r saebngndmțna prnb dmra saebngndmțna prnb dmra saebngndmțna prnb dmra sa
a
t avnjabțnmzĄ jcrnbțm ja avnjabțnmzĄ jcrnbțm tnbarnicr ja m avnjabțnmzĄ vasainm tnbarnicr.
n
i sa oudurm ja vnmțĄ.
n dubcmȞtara, ja trĄnra jnb pinb
Ȟ m tnbarnicr.
m
o
e
n
I OMZA_NA JA NZAEN B_. ?
DntaȞta grmheabtui jnb Menbtnrn jnb dcpniĄrna ja Ncb DrambhĄ.
‒J-mpcn iun ZrĄsbam, sĄrmdui, da-n pĄŤam sugiatui du hrmemtndm! CjmtĄ âen znsa ai, pinb ja
eïlbnra6
‑ Œtag Ąbasduia (dĄdn mœm eĄ bueame im Gcitndabn), mstĄzn bu emn earhae im œdcmiĄ, dĄ bu
œtnu tmoim œn vramu sĄ âbvĄŤ pa eïba im hrmemtndĄ. E Ą rch Ťna, lmn du enba im dïep spra Gcitndabnn-
Wadln; vce âbvĄŤm âepraubĄ, smu dïta ubui, au im hrmemtndĄ œn tu im da-n vram; mpcn en-n msduitm, sĄ
vajae bu s-m prnbja œn ja dmpui eau davm3 Ims„dĄ bndn im daiaimita bu pram pct âbv ĄŤm du sicvm
mstm bcuĄ, dmra-m naœnt, âbsĄ mgurnsntm ja hrmemtndĄ âen sdcmta parn mion, trĄsbnt-c-mr gn s-c
trĄsbamsdĄ! PmrdĄ mn da gmda du jïbsm im onsarndĄ3 Jmr jmdĄ sa dara!... Me s-c nau œn au jnb dmpĄt,
œn, pcmta, du tnba, dmra mn tradut pa im p Ąrnbtaia Julu, sĄ eĄ pct jasiuœn…
GnnbjdĄ im Gcitndabnn-Wadln arm davm eïbhïnara pabtru enba, e Ą pctrnvasd iun ZrĄsbam, œn ba
judae ja-
mdaam, âepraub Ą. Œcormzui!
Ťn grnham har usdmt prnb iubm iun bcnaevrna, œn o Ątam ub vïbtnœcr suoŤnra âb znum
n arm ub[...U
Iume au dmrtam jnb eïbm iun œn-i âbtraome6 ‒Da asta hrmemtndm, e Ąn ZrĄsba3― Nmr ai,
âbdlnzïbj cdlnn, rĄspubjam nuta, nuta œn ecrbĄnt, due dar dmindnn im pcj6
‑ Da asta hrmemtndm rceïbĄ, asta… da asta, asta… œn daiaimita, jupĄ condanu,
sdlnecbcsnbj duvnbtaia œn âbjruhïbju-ia g ĄrĄ bndnc bcneĄ, ja-Ťn vabam sĄ-n piïbhn ja eniĄ!
‑ Bu mœm, eĄn ZrĄsba!
Jmr due3
‑ Bu emn znda rceïbĄ, œn spuba buemn rĄspubsui; da mn du âbtraomram3
Œn sa œn cpnbtam ai, âbtr-c prnvnra, s Ą rĄspubjĄ onba, jmr jahamom; sa âbdurdm œn emn rĄu,
âbdapam m cgtm œn-n vabam sĄ-œn spmrhĄ dmpui.
‑ Emn imsĄ-eĄ ciamdĄ, zndam ai badĄ fnt œn, dïbj ta-cnu strnhm, s Ą vnn nmr sĄ eĄ msduiŤn.―
Ntaeui =
ț nnicr
:.=. Gcicsnram strudturnicr ecrgcsnbtmdtnda mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âb țaiaharam Ȟn axprnemram
dimrĄ Ȟn pradnsĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva dcepiaxa
Ą
b - prcbueaia parscbmi.
ï
e Ntae prcpus
c Darnbțm
r NjabtngndĄ, âb grmheabtui jmt, tran prcbuea parscbmia âb dmzui bcenbmtnv.
m
u
t Prcbuea parscbmia âb dmzui bcenbmtnv6 ai, au, tu.
m Jasdrnptcrn
r
a
t
n
i
n _adubcmȞtaram daicr tran _adubcmȞtaram m jcuĄ _adubcmȞtaram ubun snbhur
Ȟ
prcbuea âb dmzui bcenbmtnv prcbuea âb dmzui bcenbmtnv prcbuea âb dmzui bcenbmtnv
m
o jnb taxtui jmt. jnb taxtui jmt. jnb taxtui jmt.
e
n
I
Ntaeui ?
:.=. Gcicsnram strudturnicr ecrgcsnbtmdtnda mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âbțaiaharam Ȟn
axprnemram dimrĄ Ȟn pradnsĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva dcepiaxa
- prcbueaia parscbmi.
Ntae prcpus
Darnbțm
PradnzamzĄ dmzui prcbueaicr parscbmia sdrnsa ntmind âb grmheabtaia ureĄtcmra axtrmsa jnb taxtui jmt6
m.‒CjmtĄ âen znsa―
o.‒lmn du enba im dïep―;
d.‒jnb eïbm iun―;
j.‒âbjruhïbju-ia―;
a.‒sĄ-n piïbhn ja eniĄ―;
g. ‒ta-cn strnhm―.
_Ąspubs mȞtaptmt
m. dmzui jmtnv;
o. dmzui mduzmtnv;
d. dmzui habntnv;
j. dmzui mduzmtnv;
a. dmzui jmtnv;
g. dmzui mduzmtnv.
Jasdrnptcrn
Tubt pradnzmta dcradt 1 — 7

dmzurn. Tubt pradnzmta
dmzurn. dcradt : — 4 Tubt pradnzmta
dmzurn. dcradt ? — =
ț nnicr
Ntaeui 4
Ą
b
ï Dcepatabțm spadngndĄ
e :.=. Gcicsnram strudturnicr ecrgcsnbtmdtnda mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âb țaiaharam Ȟn axprnemram
c dimrĄ Ȟn pradnsĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva dcepiaxa
m
r Prcbueaia parscbmi
u
t Prcbueaia ragiaxnv
m
r Ntae prcpus
a
t
n
i Darnbțm
n NbjndĄ gaiui prcbueaicr sdrnsa ntmind âb grmheabtaia ureĄtcmra axtrmsa jnb taxtui jmt6
Ȟ m. ‒eĄ bueame―;
m o. ‒eĄ pctrnvasd iun ZrĄsbam―;
o d. ‒sĄ eĄ msduiŤn―.
e
n
I _Ąspubs mȞtaptmt
m. prcbuea ragiaxnv;
o. prcbuea ragiaxnv;
d. prcbuea parscbmi.
Jasdrnptcrn
Tubt pradnzmta dcradt tran Tubt pradnzmta dcradt jcuĄ Asta pradnzmt
pradnzmt dcradt jcmr uubb
prcbuea. prcbuea. prcbuea.
Ntaeui :
- prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi pcsasnv;
- prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi jaecbstrmtnv;
- prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi balctĄrït;
- prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi nbtarchmtnv;
- prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi raimtnv;
- prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi bahmtnv.
Ntae prcpus
Darnbțm
EabțncbamzĄ gaiui pĄrțnicr ja vcronra sdrnsa ntmind âb grmheabtaia axtrmsa jnb taxtui jmt6
m. ‒bu s-m prnbja œn ja dmpui eau davm―;
ț nnicr
o. ‒bu s-m prnbja œn ja dmpui eau davm―;

d. ‒Me s-c nmu œn au jnb dmpĄt, œn, pcmta, du tnba, dmra mn tradut pa im pĄrnbtaia Julu, sĄ eĄ pct
jasiuœn…―
j. ‒Da asta hrmemtndm, eĄn ZrĄsba3―
Ą
b a. ‒œn daiaimita―
ï g. ‒âbjruhïbju-ia g ĄrĄ bndnc bcneĄ―.
e _Ąspubs mȞtaptmt
c m. mjfadtnv prcbcenbmi pcsasnv;
r o. prcbuea balctĄrït;
m
r d. prcbuea raimtnv;
u
t j. prcbuea nbtarchmtnv;
m a. prcbuea jaecbstrmtnv ja jngarabțnara;
r
a
t
g. mjfadtnv prcbcenbmi bahmtnv.
n
i Jasdrnptcrn
Ȟ
m Tubt pradnzmta dcradt 1 — 7 pĄrțn Tubt pradnzmta dcradt : — 4 pĄrțn Tubt pradnzmta dcradt ? — = pĄrțn
o
ja vcronra. ja vcronra. ja vcronra.
e
n
I
Ntaeui 1
- mjfadtnvui prcbcenbmi ja âbtĄrnra.
Darnbțm
DcepiatamzĄ abubțurnia ja emn fcs du mjfadtnva prcbcenbmia ja âbtĄrnra.
m. ZrĄsbam ........................ vram sĄ âbvața hrmemtndm.
o. O
d. Ia axpind gataicr....................... gcicsnram prcbueaicr.
Ąnațnn........................ piamdĄ sĄ âbvața.
_Ąspubs mȞtaptmt
m. ZrĄsbam âbsu Ȟn vram sĄ âbvața hrmemtndm.
o. Ia axpind gataicr âbsa Ȟn gcicsnram prcbueaicr.
d. OĄnațnn âb Ȟn ȞȞn piamdĄ sĄ âbvața.
Jasdrnptcrn
Zran abubțurn dcradt JcuĄ abubțurn dcradt Qb abubț dcradt dcepiatmt.
dcepiatmta. dcepiatmta.
Ntaeui 7
ț nnicr
:.1. Jazvcitmram hïbjnrnn ichnda Ȟn mbmichnda, prnb vmicrngndmram dcepatabțan inbhvnstnda, âb prcdasui ja
âbvĄțmra pa tct pmrdursui vnațnn
Ą
b PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia prcbueaiun Ȟn mia mjfadtnvuiun prcbcenbmi.
ï Darnbțm
e ÂbdardunaȞta intarm dcraspubzĄtcmra rĄspubsuiun dcradt.
c M. Prcbueaia sdrns ntmind âb grmheabtui ‒bu s-m prnbja œn ja dmpui eau davm―;
r mra gubdțnm snbtmdtndĄ ja
m m. suonadt;
r
u
t
o. dcepiaeabt jnradt;
m d. dcepiaeabt nbjnradt;
r j.dcepiaeabt prapcznțncbmi.
a
t O.Prcbueaia sdrns ntmind âb grmheabtui
grm heabtui ‒Ims„dĄ bndn im daiaimita bu pram pct âbvĄŤm du sicvm mstm
n
i
n bcuĄ, dmra-m naœnt, âbsĄ mgurnsntm ja hrmemtndĄ âen sdcmta parn mion― mra gubdțnm snbtmdtndĄ ja
Ȟ m. suonadt;
m o. dcepiaeabt jnradt;
o d. dcepiaeabt nbjnradt;
e
n j. dcepiaeabt prapcznțncbmi.
I D.Prcbueaia
mstm bcuĄ― mrasdrns
gubdntmind âb grmheabtui
grm heabtui
țnm snbtmdtnd Ą ja ‒Ims„dĄ bndn im daiaimita bu pram pct âbv ĄŤm du sicvm
m.suonadt;
o.dcepiaeabt jnradt;
d.dcepiaeabt nbjnradt;
j.dcepiaeabt prapcznțncbmi.
_Ąspubs mȞtaptmt
M. — m;
O. — m;
D. — j.
Jasdrnptcrn
Ntaeui 8
:.1. Jazvcitmram hïbjnrnn ichnda Ȟn mbmichnda, prnb vmicrngndmram dcepatabțan inbhvnstnda, âb
prcdasui ja âbvĄțmra pa tct pmrdursui vnațnn
PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia prcbueaiun Ȟn mia mjfadtnvuiun prcbcenbmi
Darnbțm
DcstrunaȞta tran abubțurn âb dmra sĄ gcicsaȞtn tran tnpurn ja mjfadtnva prcbcenbmia jaecbstrmtnva jngarnta
im habui gaenbnb âb dmra sĄ mrĄțn da âbsamebĄ hrmemtndm pabtru ZrĄsbam.
_Ąspubs mȞtaptmt
ț nnicr
Axaepia ja rĄspubs
• mjfadtnv jaecbstrmtnv ja mprcpnra6 Mdamst Ą hrmemtndĄ ân sdcmta parn mion.;
• mjfadtnv jaecbstrmtnv ja japĄrtmra6 Hrmemtndm mdaam bu gcicsaȞta im onsarndĄ.;
• mjfadtnv jaecbstrmtnv ja njabtntmta6 Dmrtam ja hrmemtnd Ą asta sdrnsĄ du mdaam Ȟn sicvĄ bcuĄ dm
Ą
b daiaimita embumia.;
ï • mjfadtnv jaecbstrmtnv ja jngarabțnara6 ZrĄsbam sparĄ dm damimit Ą âbdardmra ja âbvĄțmra m
e hrmemtndnn sĄ gna c rauȞntp pabtru ai.
c Ta mjenta crnda rĄspubs dcradt.
r Jasdrnptcrn
m
r Bnvai emxne Bnvai eajnu Bnvai enbne
u
t
m Zran abubțurn dcbstrunta JcuĄ abubțurn dcbstrunta Qb abubț dcbstrunt dcradt.
r
a
t dcradt. dcradt.
n
i
n Ntaeui <
Ȟ
m
o Dcepatabțm spadngndĄ
e
n :.1. Jazvcitmram hïbjnrnn ichnda Ȟn mbmichnda, prnb vmicrngndmram dcepatabțan inbhvnstnda, âb
I prcdasui ja âbvĄțmra pa tct pmrdursui vnațnn
PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia prcbueaiun Ȟn mia mjfadtnvuiun prcbcenbmi.
Darnbțm
DcstrunaȞta tran abubțurn du prcbu
prcbuea
ea raimtnva du gubdțnm snbtmdtndĄ ja suonadt prnb dmra sĄ-țn axprnen
pĄraram jaspra utnintmtam stujnuiun hrmemtndnn.
_Ąspubs mȞtaptmt
Axaepia ja rĄspubs
Im hrmemtndĄ stujnae euita bcțnubn dmra bu subt utnia pabtru vnmțĄ.
Bu âbțaiah hrmemtndm da bu cgarĄ axaepia dimra.
Dnba âbvmțĄ onba hrmemtndm Ȟtna sĄ vcroamsdĄ Ȟn sĄ sdrna dcradt.
Ta mjenta crnda rĄspubs dcradt.
Jasdrnptcrn
Zran abubțurn dcbstrunta JcuĄ abubțurn dcbstrunta Qb abubț dcbstrunt dcradt.

dcradt. dcradt.
DntaȞta grmheabtui ja emn fcs jnb pnasm ja tamtru Fcdui ja-m vmdmb ț m ja Enlmni Taomstnmb
‒TDABM NN
OCHCNQ, EMJMEA WNBZNIď

ț nnicr
EnȞdmra âb pabsnuba, dmra sa jaȞtamptĄ jnb da âb da emn euit. _uecmra ja jnenbamțĄ, u Ȟn dmra sa

jasdlnj, vcdn dmra sa muj strnhïbj jnb jnvarsa cjĄn6 ‒MhbaȞ! MhbaȞ! MhbaȞ! MpĄ! MhbaȞ, ubja
en-mn pus Ȟarvatui3 Emjmea WnbtniĄ dcocmrĄ pa sdmrĄ hr ĄontĄ Ȟn sa âbjramptĄ spra atmfarm pa dmra,
âb mgmrĄ ja taiagcb, sa emn mgi Ą ub tambd ja znmra Ȟn sdrnscrn jasdlnsa. A c gaeana tïbĄrĄ, ja dai
Ą
b euit tranzadn ja mbn, jastui ja gruecms Ą, jmr du mbuentĄ vuihmrntmta, dmra âb bndnub dmz bu traouna
ï axmharmtĄ.
e
c
r EMJMEA WNBZNIď (dĄtra Ochcnu, dmra m r Ąems iïbhĄ mpmrmtui ja rmjnc, axmenbïbju-i
m nzcimt )6
)6 M vabnt3
r OCHCNQ6 Dnba3 MhbaȞ3
u
t EMJMEA WNBZNIď6 An, MhbaȞ3 Ja MhbaȞ ba mrja bcuĄ3 PcȞtm. Tdrnscrnia. (Dmut Ą barvcmsĄ
m
r prnbtra lïrtnn.)
a
t OCHCNQ6 PĄn b-mvam dïbj, emjmea WnbtniĄ. B-mvam dïbj. Bndn ja cpt bu s-m g Ądut, Ȟn mutcouzui
n
i
n trada im bcuĄ.
Ȟ EMJMEA WNBZNIď6 Bu Ȟtnu dïbj trada mutcouzui, jm„ au ubm Ȟtnu6 dĄ bu emn rmoj. Qnta, mzn a m
m dnbdam zn ja dïbj b-m emn vabnt bndnc sdrnscmra âb pabsnubam mstm oiastaemt Ą.
o OCHCNQ6 Tsst! TĄ bu ta mujĄ Grêuianb Xaoar.
e
n EMJMEA WNBZNIď6 Om sĄ eĄ mujĄ. Qbja a, sĄ eĄ mujĄ3 Grêuianb Xaoar!… Ȝn taiagcbui
I Ąstm… ( Âbvïrta
Âbvïrta Ȟta du badmz embnvaim taiagcbuiun.)
OCHCNQ6 Bu-i zhïițïn, dĄ-n gmdn emn rĄu. Au draj dĄ ja mstm s-m strndmt. T-m sparnmt, sĄrmdui. Pram
v-mțn rĄstnt im ai.
EMJMEA WNBZNIď ( pu nb âeoubmt Ą)6 Jm„ im rmjnc dnba s-m rĄstnt3
pu ț nb
OCHCNQ (cmradue fabmt dĄ m gcst surprnbs du ub oad ja rmjnc âb eïb Ą)6 An, du mstm a mitĄ
pcvasta. Ȝtnu au… (Prnva Ȟta du suoâb ț aias tagmb.)
aias spra pmrtam pa ubja m na Ȟnt Ȝ tagmb.
TDABM NNN
MdanmȞn, EMNC_QI
DC_NBM (sa muja ja ubjavm ja sus, jnb cjmnm an, vcdam Dcrnban)6 MhbaȞ! MhbaȞ!
(Prnb u Ȟm jnb stïbhm, fcs, nbtr Ą Emncrui.)

EMNC_QI6 M vabnt3
OCHCNQ6 Dnba3 MhbaȞ3
EMNC_QI6 Da MhbaȞ, baba3! MhbaȞ! Vnmrui. M vabnt3 (Ta âbjrampt Ą Ȟn ai spra atmfarm
taiagcbuiun Ȟn dmut Ą âb vrmgui ja furbmia, dntnbju-ia, du hims tmra, jmtm6) ?< nuina, ?4 nuina, ?1 nuina.
Buemn vadlnturn. Ja dnbdn znia, bndnc hmzat Ą. Au, ubui, bu emn pct. JmdĄ emn țnba euit mȞm, ba
tïepne du tcțnn. TĄ bu Ȟtnn tu da sa patrada âb iuea… Pcmta-n rĄzocn, jcebuia… Pcmta m dĄzut
huvarbui…
OCHCNQ6 An, Ȟn3 Ȗn-a dĄ b-c sĄ dmjĄ g ĄrĄ juebamtm3
EMNC_QI6 ImsĄ hiuem, jcebuia. ImsĄ hiuem, dĄ bu-n tnep ja hiueĄ. A sarncs. JmdĄ bu
prneasd bndn mzn hmzatm, au me tarenbmt. Piad. Mstm-n vnm țĄ3 HmzatĄ bu, rmjnc bu…
EMJMEA WNBZNIď6 Tdrnscrn bu, taiagcb bu…
EMNC_QI6 Ttmn tcmtĄ znum du cdlnn âb zmra Ȟn-țn vnba sĄ strnhn âbtr-mdcic, spra OuduraȞtn6 ‒Lan,
eĄ! _Ąspubja, eĄ! B-muzn, eĄ3―
ț nnicr
EMJMEA WNBZNIď6 B-muja. B-muja bneabn, bu rĄspubja bneabn. Bndn țnpabna ja ce. Pmrd-me
gn ubjavm im dmpĄtui pĄeïbtuiun. Bmugrmhnmțn. Pnarjuțn.
EMNC_QI (conjnt )6 )6 Cg!
EMJMEA WNBZNIď6 Qbja subtae3 Pa da nbsui Ą3 Pa da dcbtnbabt3 Qbja3―
Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t Ntaeui =
m
r
a
t Dcepatabțm spadngndĄ
n
i :.=. Gcicsnram strudturnicr ecrgcsnbtmdtnda mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âbțaiaharam Ȟn
n axprnemram dimrĄ Ȟn pradnsĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva dcepiaxa
Ȟ
m
o Dcbțnbuturn mscdnmta
e
n Mjvaroui.
I Ntae prcpus
Darnbțm
PradnzamzĄ da gai ja mjvaroa, jupĄ âbțaias, subt duvnbtaia sdrnsa ntmind âb grheabtaia jnb taxtui jmt6
m. ‒JmdĄ emn țnba euit m Ȟm, ba tïepne du tcțnn.―
o. ‒JmdĄ bu prneasd bndn mzn hmzatm, au me tarenbmt.―;
d. ‒Ttmn tcmtĄ znum du cdlnn âb zmra Ȟn-țn vnba sĄ strnhn âbtr-mdcic, spra OuduraȞtn―.
_Ąspubs mȞtaptmt
m. mjvaro ja ecj;
o. mjvaro ja tnep;
d. mjvaro ja icd.
Jasdrnptcrn
Ntaeui ?
:.=. Gcicsnram strudturnicr ecrgcsnbtmdtnda mia ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âb țaiaharam Ȟn axprnemram
dimrĄ Ȟn pradnsĄ m nbtabțnnicr dceubndmtnva dcepiaxa
Nbtarfadțnm.
ț nnicr
Ntae prcpus
Darnbțm
Ą
b Âb Tdabm NN jnb grmheabtui jmt bueĄrui ja nbtarfadțnn asta6
M.tran;
ï m.
o. pmtru;
e
c d. dnbdn;
r j. Ȟmsa.
m O. Duvïbtui sdrns ntmind âb grmheabtui ‒Da MhbaȞ, baba3! MhbaȞ!― asta6
r
u
t
m. mjvaro;
m o. nbtarfadțna;
r d. prcbuea;
a
t j. suostmbtnv.
n
i D. Duvïbtui eĄ jnb grmheabtui _Ąspubja, eĄ! asta6
n m. nbtarfadțna ja mjrasmra;
Ȟ
m o. nbtarfadțna prajndmtnvĄ;
o d. nbtarfadțna prcprnu-znsĄ;
e
n j. cbcemtcpaa.
I _Ąspubs mȞtaptmt M. — d;

O. — o;
D. — m.
Jasdrnptcrn
Ntaeui 4
Nbtarfadțnm.
Ntae prcpus
Darnbțm
_asdrna grmheabtui ureĄtcr jnb taxtui jmt, mstgai âbdït nbtarfadțnm unta sĄ javnbĄ nbtarfadțna prajndmtnvĄ6
‒Qnta, mzn a m dnbdam zn...―
_Ąspubs mȞtaptmt
Qnta dĄ mzn a m dnbdam zn./Qnta znu
znumm ja mzn asta m dnbdam.
Ntaeui :

ț nnicr

?.=. _adubcmȞtaram ecjurnicr âb dmra subt crhmbnzmta nbgcremțnnia jnb taxta intarmra Ȟn
bcbintarmra, dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia
Ą
b Dcbțnbuturn mscdnmta
ï Zaxtui jrmemtnd.
e Ntae prcpus
c Darnbțm
r
m ÂbdardunaȞta intarm dcraspubzĄtcmra rĄspubsuiun dcradt.
r Parscbmfaia jnb daia jcuĄ sdaba subt supĄrmta, gnnbjdĄ6
u
t m. subt bmugrmhnmțn ppaa c nbsuiĄ;
m o. b-m scsnt mutcouzui;
r
a
t
d. s-m strndmt taiagcbui;
n
i j. bu emn mu bndnc iahĄturĄ du dan jnb mgmrm pabsnubnn.
Ȟ
_Ąspubs dcradt6 j.
m
o
e
n
I Ntaeui 1
Zaxtui jrmemtnd.
Ntae prcpus
Darnbțm
PradnzamzĄ âb da parncmjĄ sa jasg ĄĄȞȞcmrĄ âbtïepiĄrnia jnb grmheabtui ja emn sus.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6
Âbtïepi Ąrnia
âbdaputui jnbmuhust.
iubnn grmhebatui ja emn sus sa jasg ĄĄȞȞcmr Ą im sgïr Ȟntui iubnn nuina Ȟn
Tubt mddaptmta Ȟn rĄspubsurn pmrțnmia ja tnpui sgïrȞntui iubnn nuina/âbdaputui iubnn muhust.
Ntaeui 7
Zaxtui jrmemtnd.
Ntae prcpus
Ntae prcpus

ț nnicr
Darnbțm
BueĄrui ja rapindn mi parscbmfuiun Ochcnu jnb grmheabtui jmt asta6
m. Ȟmsa;
Ą
b o. Ȟmpta;
ï d. cpt;
j. bcuĄ.
e
c _Ąspubs mȞtaptmt
r _Ąspubs dcradt6 o.
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n Ntaeui 8
Ȟ
o
e ?.=. _adubcmȞtaram ecjurnicr âb dmra subt crhmbnzmta nbgcremțnnia jnb taxta intarmra Ȟn
n
I bcbintarmra,
Dcb mscdnmta jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia
țnbuturn dcbtnbua,
Zaxtui jrmemtnd.
Ntae prcpus
Darnbțm
Zrmbsdrna jnb grmheabtui jmt dïta c nbjndmțna sdabndĄ dmra sĄ pradnzaza6
m. enendm;
o. nbtrmram ubun parscbmf âb sdabĄ;
d. c trĄsĄturĄ ecrmiĄ m ubunm jnbtra parscbmfa.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubsurnia pcsnonia6
m. Prnva Ȟta du suoâb ț aias tagmb.;
aias spra pmrtam pa ubja m na Ȟnt Ȝ tagmb.
o. Emjmea WnbtniĄ dcocmr Ą pa sdmr Ą hr Ąont Ą ȞȞn sa âbjrampt Ą spra atmfarm pa dmra, âb mgmr Ą ja
taiagcb, sa emn mgi Ą ub tambd ja znmra Ȟn sdrnscrn jasdlnsa. / / Prnb
Prnb u Ȟm jnb stïbhm, fcs, nbtr Ą
BarvcmsĄ; / pu
d. Emncrui. nb âeoubmt Ą / conjnt
pu ț nb conjnt .
Jasdrnptcrn
Ntaeui <

ț nnicr
Zaxtui jrmemtnd.
Ntae prcpus
Ą
b Darnbțm
ï PraznbtĄ tran trĄsĄturn mia iun Ochcnu jasprnbsa jnb rapindnia iun i un jnb grmheabtui jmt.
e _Ąspubsurn mȞtaptmta
c Bnvai emxne
r Axaepiu6
m Ochcnu asta nrcbnd , pabtru dĄ ân spuba emncruiun dĄ pcmta sĄ dmj Ą huvarbui Ȟn g Ąr Ą prazab ț m iun im
r
u
t
Oudura Ȟtn. Asta hiuea ț , gnnbjdĄ sa gmda dĄ bu âb ț aiaha
aiaha da m Ȟtampt Ą emjmea WnbtniĄ Ȟ Ȟn ân spuba sĄ bu
m ïna taiagcbui, dĄ-n gmda r Ąu Ȟn jnb mdamst Ą dmuzĄ s-m strndmt. Asta tnenj Ȟ
emn zhïi ț ț ïna Ȟn taeĄ tcr , âbtrudït
r draja dĄ pmtrcmbm pabsnubnn mr putam sĄ-n smbd ț ncbaza. ncbaza.
a
t Bnvai eajnu
n
i
n Axaepiu6
Ȟ Ochcnu asta nrcbnd , hiuea ț ȞȞn t ae
aeĄ tcr./Ochcnu asta nrcbnd , hiuea ț ȞȞn t ae
aeĄ tcr. Asta nrcbnd , pabtru dĄ ân
m spuba emncruiun dĄ pcmta sĄ dmj Ą huvarbui, dlnmr jmdĄ ai bu asta im Oudura Ȟtn. Asta taeĄ tcr , gnnbjdĄ
o sa hïbja Ȟta dĄ pmtrcmbm s-mr putam sĄ sa supara./ Ochcnu asta nrcbnd , hiuea ț , jacmrada spuba dĄ
e
n taiagcbui s-m strndmt ja im zhïi ț ïnmiĄ. Asta Ȟn taeĄ tcr./Ochcnu asta nrcbnd , dïbj vcroa Ȟta du emncrui
ț ïnmi
I jaspra dĄjaram huvarbuiun. Asta hiuea ț , gnnbjdĄ ân spuba jcmeban WnbtniĄ sĄ bu emn zhïi ț ț ïna taiagcbui.
Bnvai enbne
Axaepiu6
Asta hiuea ț , gnnbjdĄ ân spuba jcmebanWnbtniĄ sĄ bu emn zhïi ț ț ïna ïna taiagcbui./Ochcnu asta hiuea ț Ȟ Ȟn
nrcbnd.
Jasdrnptcrn
PraznbtĄ tran trĄsĄturn, du PraznbtĄ tran trĄsĄturn, du ubm, PraznbtĄ c trĄsĄturĄ âbscțntĄ
fustngndĄrn jnb taxt. jcuĄ smu bndnc ja fustngndmra jnb taxt/jcuĄ
fustngndmra/jcuĄ trĄsĄturn du trĄsĄturn, g ĄrĄ fustngndĄrn.
fustngndĄrn jnb taxt.
Ntaeui >
Nbtarvnui
Ntae prcpus
Darnbțm
PraznbtĄ c jacsaonra âbtra jnmichui jnb taxtui jmt Ȟn jnmichui jnbtr-ub nbtarvnu.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubsui dcradt gmda jacsaonram âbtra taxtui jrmemtnd Ȟn nbtarvnu.
Axaepiu6

ț nnicr
Nbtarvnui asta ub jnmich crm

crmi/sdrns
i/sdrns âbtra ub rapcrtar Ȟn c parscbmintmta puoindĄ , gnnbj ub taxt bcbintarmr
âb dmra dai dĄrunm n sa pub âbtraoĄrn â Ȟn axprneĄ pĄrarnia jaspra ub suonadt ja nbtaras. Zaxtui jmt asta
ub taxt jrmemtnd, gnnbj ub taxt intarmr âb dmra
d mra jnmichui asta ubui nemhnbmr.
Ą
b
ï
e
c
r
m
r Ntaeui =0
u
t
m
r Dcepatabțm spadngndĄ
a
t =.4. _aminzmram uban prazabtĄrn crmia euitnecjmia âb gmțm ubun puoind, dcraiïbj aiaeabtaia
n
i varomia, pmrmvaromia n bcbvaromia âb dmjrui ubcr strmtahnn ja mrhueabtmra.
n Dcbțnbuturn mscdnmta
Ȟ
m Zrmdui dceubndmtnv
o Ntae prcpus
e
n Darnbțm
I PraznbtĄ c jacsaonra âbtra aecțnm trĄntĄ ja Ochcnu dïbj spuba rapindm ‒Tsst! TĄ bu ta mujĄ Grêuianb
Xaoar― Ȟn trmdui âb dceubndmra, pcrbnbj ja im jagnbnțnm mdastunm.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubsui dcradt6 njabtngndĄ c jacsaonra, jïbj jcvmjm âbțaiaharnn saebngndmțnan trmduiun dceubndmtnv.
Axaepia6
Zrmdui sa embngast Ą dïbj dnbavm mpmra âb gm ț m ubun puoind, pa dïbj Ochcnu jnsdut Ą jcmr du c
parscmbĄ.
Ochcnu bu mra trmd, dn sa ta
taea
ea ja ramd nm iun Grêuianb Xaoa
Xaoar.r.
Ntaeui ==
4.4. Qtninzmram ubcr sursa jnvarsa pabtru raminzmram
r aminzmram ja taxta crnhnbmia
Dcb nbuturn mscdnmta

Ttni6 țbmturmiața, augcbna, vmrnatmta, crnhnbmintmta, dcbdnzna, vmrnatmta.
Ntae prcpus
Darnbțm
_apindm parscbmfuiun Ochcnu jnb grmheabtui jmt, ‒P Ąn b-mvam dïbj, emjmea WnbtniĄ. B-mvam dïbj. Bndn
ja cpt bu s-m g Ądut, Ȟn mutcouzui trada im bcuĄ.―, mra dm trĄsĄturĄ pmrtnduimrĄ m stniuiun6
m. crnhnbmintmtam;
o. dcbdnznm;
d. mrecbnm;
j. bmturmiațam.
_Ąspubs mȞtaptmt
_Ąspubs dcradt6 j.
ț nnicr
Ntaeui =?
Ą
b Dcepatabțm spadngndĄ
ï 4.4. Qtninzmram ubcr sursa jnvarsa pabtru raminzmram
r aminzmram ja taxta crnhnbmia
e
c Dcbțnbuturn mscdnmta
r Ttni6 bmturmiața, augcbna, vmrnatmta, crnhnbmintmta, dcbdnzna, vmrnatmta.
m
r
u
t Ntae prcpus
m Darnbțm
r
a
t
_asdrna ureĄtcmram rapindĄ, rajudïbju-c im fueĄtmta dm bueĄr ja duvnbta6 ‒ImsĄ hiuem, jcebuia.
n
i ImsĄ hiuem, dĄ bu-n tnep ja hiueĄ. A sarncs. Jmd Ą bu prneasd bndn mzn hmzatm, au me tarenbmt. Piad.
n Mstm-n vnmțĄ3 HmzatĄ bu, rmjnc bu…―
Ȟ
_Ąspubs mȞtaptmt
m Bnvai emxne
o
Axaepiu6
e
n Piad, gnnbjdĄ bu me hmzata, rmjnc Ȟn dcbsnjar dĄ mstm bu a vnm țĄ.
I Bnvai eajnu
Axaepiu6
Bu me bndn hmzata,
hmzata, bndn rmj
rmjnc
nc Ȟn mstm bu a vnm țĄ.
Bnvai enbne
Axaepiu6
Piad, gnnbjdĄ mstm bu a vnm țĄ.
Jasdrnptcrn
Abubț dcepiat, du Abubț du surprnbjaram Dai puțnb ub mspadt surprnbs g ĄrĄ
surprnbjaram tuturcr emfcrntĄțnn mspadtaicr Ȟn nbjndmram dmuzan jadnznnicr
mspadtaicr Ȟn raspadtmram raspadtmram bueĄruiun ja parscbmfuiun Ȟn raspadtmram
bueĄruiun ja duvnbta nepus. duvnbta nepus. bueĄruiun ja duvnbta nepus.

âbvĄțmra
4.= Axaepia
Mdtnvntmtam br. =
Asta pcsnoni dm ntaenn :, 1, 7 Ȟn 8 jnb omtarnm ja ntaen br.= sĄ jazvĄiuna strudturmram
pmrțnmiĄ / jagndntmrĄ m dcepatabțaicr spadngnda ?.= Ȟn ?.4. jnb dimsm m WNN-m, jnb dmuzm pimbngnd Ąrnn
dcbțnbuturnicr iahmta ja eatmgcrĄ âb parncmjm suspabjĄrnn dursurnicr jnb dmuzm pmbjaenan ja
Dcvnj-=>. Âb mdast dmz, prcgascrui pcmta raeajnm sntumțnm, prnbtr-c sadvabțĄ ja mdtnvntmta jnjmdtndĄ
âb dmjrui ubntĄțnn ja âbvĄțmra jnb dimsm m WNNN-m iahmta ja taxtui inrnd âb dmra sa mscdnmz Ą dcbțn-
buturnia prnvntcmra im gnhurnia ja stni.

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =<0
Mdtnvntmtam sa pcmta jasg ĄĄȞȞurm gmțĄ âb gmțĄ, cb-inba smu âb mdtnvntĄțn supineabtmra, âb mgmrm
craicr ja durs. Ja msaeabam, pabtru sntumțnn axtraea, âb dmra aiavnn bu mu bndnub enficd ja
dceubndmra cb-inba, mdtnvntmtam sa pcmta mjmptm ubun âbv ĄțĄeïbt im jnstmbțĄ, gcicsnbju-sa
Ą
b dcraspcbjabțm.
ï
e
c
r
m Eatmgcrm smu vnmțm dm ub ocrdmb pinb
r
u
t
m
r Gradvabt, dcpnnn â Ȟn âbtramoĄ prcgascrnn im da ia gcicsasd euita jnbtra iudrurnia âbvĄțmta âb ȞdcmiĄ.
a
t
n
i
_Ąspubja Ȟn tu im âbtraomram6
n Ba mfutĄ ineomfui gnhurmt âb vnmțm dctnjnmbĄ3
Ȟ
m
o
e
n BctĄ pabtru prcgascrn. Im mdtnvntmtam gmțĄ âb gmțĄ smu cb-inba, ggna
na snbdrcbĄ, gna msnbdrcbĄ, prcgascrui
I pcmta gmda Ȟn c stmtnstndĄ, gcicsnbj ub hrmgnd prnb dmra dcbscinjamz Ą dcepatabța gcremta âb dimsm m W-m
(4.?. rajmdtmram nbjnvnjumi Ȟn/smu âb adlnpĄ m ubun taxt snepiu, pa c taeĄ gmeninmrĄ, du nbtahrmram ubcr
nemhnbn, jasaba, sdlaea) Ȟn m WN-m (4.?. _ajmdtmram nbjnvnjumi Ȟn/smu âb adlnpĄ m ubun taxt dcepiax,
du nbtahrmram ubcr tmoaia). Jmd Ą sa mgiĄ âb sntumțnm ja m iudrm cb-inba smu im jnstmb țĄ, vm gmda stmtnstndm
du mfutcrui mpindmțnan Pmjiat pabtru m cosarvm avciu țnm rĄspubsurnicr jupĄ mdamstĄ mdtnvntmta ja
âbvĄțmra.
_Ąspubsurn
jm
bu
BctĄ pabtru prcgascrn. Zcmta emtarnmiaia ja emn fcs pct gn trmbsgcremta âb gnȞa pa dmra ia pct gcicsn
prcgascrnn âb mdtnvntmtam cb-inba smu pct gn gcicsnta âb mdtnvntmtam gmțĄ âb gmțĄ im ub vnjacprcnadtcr.
Mdtnvntmta du dmrmdtar raeajnmi

Prcoiaem6 Ba mfutĄ ineomfui gnhurmt âb vnmțm dctnjnmbĄ3
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =<=
M âbvĄțm jaspra gnhurnia ja stni, dmra subt duvnbta du sabs gnhurmt, pmra ub iudru âbjap Ąrtmt ja vnmțm
bcmstrĄ conȞbuntĄ. Ȝn tctuȞn!...
Gnadmra dcpni vnba znibnd im ȞdcmiĄ, jnsdutĄ du pĄrnbțnn iun.
Ą
b
ï
e
c
r
m PrnvaȞta nemhnbnia dmra niustramzĄ mspadta jnb vnmțm dctnjnmbĄ
r
u
t
Ȟn hĄsaȞta âb abubțurnia ja suo mdastam duvnbtaia du sabs gnhurmt.
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
Gatnțm a pa zaorĄ.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =<?
Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I

Prnbțasm eam, pctcpui tĄu ja imdrnen âen zjrcoaȞta sugiatui!
JmdĄ bu ia-mn hĄsnt, dntaȞta jagnbnțnnia jnb jndțncbmr mia ubcr duvnbta jnb daia jcuĄ abubțurn.
VAO_ď (s.g.) spadna ja dmn sĄiomtndn mgrndmbn du oimbm vĄrhmtĄ ja oabzn mitarbmtnva, mioa Ȟn bahra.
P_NBȖATď (s.g.) prnbdnpasĄ, gnndĄ ja raha.
PCZCP (s.b.) ravĄrsmra urnmȞĄ ja mpa dmra âbamdĄ âbtramhm iuea Ȟn tcmta vnațuntcmraia ja pa pĄeïbt;
picmna gcmrta emra.
M VJ_CON (vo.) m strnvn, m sg Ąrem.
Mdue, axpindĄ da sabs mu duvnbtaia âb abubțurnia jmta Ȟn dcepiatamzĄ dcepmrmțnnia ja emn fcs.
Zradara ja pnatcbn dm .............................................................. .
DcpniĄ dm c ........................................................ .
Imdrnen dm .............................................................. .
M âbtrnstm dm ....................
...........................................
.........................................
.................. .

ț nnicr
CosarvĄ!
Ą
b
ï Duvnbtaia du sabs gnhurmt jnb abub țurnia jmta subt coțnbuta jnbtr-c dcepmrmțna jnb dmra s-m ainenbmt
e prapcznțnm Ȟn mpcn, mi jcniam tareab
tare ab (dcepmrmbtui) m iumt icdui prneuiun tareab (dcepmrmtui)6
c
r Gatnțm a pa tradaram ja pnatcbn dm c zaorĄ. Gatnțm a pa zaorĄ.
m
r
u
t Mdasta duvnbta subt eatmgcra, gnhurn ja stni omzmta pa msaeĄbĄrn. Ja axaepiu, tradaram ja pnatcbn mra
m jubhn dm c zaorĄ.
r
a
t Eatmgcrm asta gnhurm ja stni prnb dmra sa trada ja im saebngndmțnm conȞbuntĄ m ubun duvïbt im c mitĄ
n
i
n saebngndmțna, pa omzm uban dcepmrmțnn suoâbțaiasa.
Ȟ Zrmjnțncbmi, sa emn bueaȞta dlnmr ‒dcepmrmțna prasdurtmtĄ―. Jabuenram vnba jnb hramdĄ, ubja
m âbsamebĄ ‒trmbspcrt―, ‒trmbsgar―.
o
e
n
I
Mdtnvntmtam ombdmrĄ pmra m gn tctmi inpsntĄ ja iahĄturĄ du intarmturm. Jmr nmtĄ dĄ bu asta dlnmr m Ȟm!...
PradnzamzĄ da pĄrțn ja vcronra subt eatmgcraia jnb axaepiui ja emn fcs. Da cosarvn âb prnvnbțm
pcsnonintĄțnn ja dceonbmra m eatmgcran du mita gnhurn ja stni3
MȞ vram sĄ âbdlnj mdast japcznt, gnnbjdĄ bu emn me ombn indlnzn.

i ndlnzn.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =<:
Eatmgcraia subt6
japcznt , dmra asta suostmbtnv du sabsui ja ‒sue Ą ja ombn pĄstrmtĄ ja ombdĄ pa ub tareab jmt Ȟn
•
pabtru dmra sa coțnba c jcoïbjĄ, mjndĄ c sueĄ ja ombn stmonint Ą pa omzm uban dcbvabțnn― Ȟn bu
‒emhmzna―;
Ą
b m âbdlnja, dmra asta varo du sabsui ja mbuimra m japczntuiun Ȟn bu ‒m âbdunm―.
•
ï Mjfadtnvui indlnj asta Ȟn mdastm ub apntat dceonbmt du c eatmgcrĄ, mjndĄ ub apntat eatmgcrnd, mvïbj sabsui
e ja ‒ombn buearmr―.
c
r
m
r CosarvĄ!
u
t Eatmgcraia pct gn dm p Ąrțn ja vcronra suostmbtnva smu varoa.
m Ta pct dceonbm Ȟn du mita gnhurn ja stni, pradue apntatui, abuearm țnm, rapatnțnm Ȟn mita gnhurn ja stni.
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m Mdue vĄ prcpubae c eatmgcrĄ m vnațnn Ȟn pabtru mdamstm vajațn gnieui GruecmsĄ eatmgcr Ą m vna ț nn.
nn.
o Pcvastnra gnicscgndĄ ( Fcina
Fcina eîtmplcra sur
sur im vna. Dcb
Dcbta plnicscplnquaa) ja pa ^cuZuoa
ta plnicscplnqu
e
n
lttps6//www.ycutuoa.dce/wmtdl3v5H^p]G^eQti0, dntnbj trmjudaram ja emn fcs.
I Mdast ocrdmb rapraznbtĄ vnmțm vcmstrĄ...

Âbtr-c zn, ub prcgascr ja gnicscgna m pus ub ocrdmb hci pa dmtajr Ą.
Ai m âbdaput sĄ-i uepia du enbhn ja pnbh-pcbh pïbĄ s-m uepiut. N-m âbtraomt pa aiavn jmdĄ subt ja mdcrj dĄ
ocrdmbui asta pinb. Zcțn mu gcst ja mdcrj.
Mpcn, m vĄrsmt pnatrndaia âb ocrdmb. Pnatrndaia mu uepiut spmțnnia jnbtra enbhn. N-m âbtraomt pa aiavn jnb bcu
jmdĄ ocrdmbui asta pinb. Zcțn mu gcst ja mdcrj.
Prcgascrui m vĄrsmt jupĄ mdaam bnsnp âb ocrdmb. Bnsnpui m uepiut tcmta spmțnnia hcmia. M âbtraomt jnb bcu
dimsm jmdĄ asta pinb. Zcțn mu gcst ja mdcrj.
Âb daia jnb ureĄ, prcgascrui m vĄrsmt c stndiĄ ja oara âb ocrdmb, uepiïbj spm țnnia hcmia.
Âb sgïrȞnt, prcgascrui m spus6
‑ Dcpnn, mȞ vram sĄ vĄ jmțn samem dĄ mdast ocrdmb rapraznbtĄ vnmțm vcmstrĄ. Enbhnia subt iudrurnia
nepcrtmbta6 sĄbĄtmtam vcmstrĄ, gmeninm vcmstrĄ, prnatabnn Ȟn pmsnubnia vcmstra. Mdastam cdupĄ dam emn emra
pmrta jnb vnmțm vcmstrĄ. Pnatraia rapraznbtĄ mita iudrurn jnb vnmțm vcmstrĄ conȞbuntĄ6 dmrnarm, dĄenbui Ȟn
raspcbsmonintĄțnia. Bnsnpui asta rastui. Iudrurnia ‒endn―. Jmd Ą pubațn emn âbtïn bnsnpui, bu emn rĄeïba icd
pabtru
emn mitdavm.
mvam Ta-btïepi
icd pabtru Ą im nepcrtmbta.
iudrurnia gai du vnm țm Gcicsn
vcmstrĄțn-v
. Jmd Ą vĄtnepui
Ą jadn nrcsnțn rmțncbmiȞȞnnabarhnm
tnepui du iudrurnpaendn,
pubațn mddabtui bu vațn
iudrurnia
dmra vĄ gmd garndnțn! _astui bu asta jadït bnsnp!
Mpcn, ub aiav m cosarvmt6
‑ B-mțn eabțncbmt da rapraznbtĄ oaram!
Prcgascrui m surïs Ȟn m zns6
‑ Oaram jaecbstramzĄ dĄ crndït ja pinbĄ mr gn vnmțm vcmstrĄ, asta tctjamubm icd pabtru m oam c oara du ub
prnatab.
Ja badrazut!
_Ąspubja im âbtraoĄrnia ja emn fcs.

Dmra subt eatmgcraia jnb taxt3
•
Âb da tnp ja taxt intarmr pcmta s Ą mpmrĄ c eatmgcrĄ6 inrnd, apnd, jrmemtnd3

•
Drazn dĄ eatmgcrm pcmta sĄ mpmrĄ Ȟn âb mit tnp ja mrta3

•
Da mitĄ eatmgcrĄ pabtru vnmțĄ mr gn pctrnvntĄ3 Ja da3

•
JmdĄ bu sa pcmta dceubndm jnradt, sa pct jm dm taea Ȟn uitarncr prcgascrui sĄ jam suhastnn ja rĄspubs.

ț nnicr
Ą
b BctĄ pabtru prcgascrn. Prcgascrui pcmta ravabn im âbtraomram ja im âbdaput, rag Ądïbj prcdabtaia Ȟn
ï
e darïbju-ia aiavnicr sĄ spubĄ da mu âbvĄțmt pabtru vnmțĄ jnb mdamstĄ mdtnvntmta.
c
r
m
r
u
t _Ąspubsurn
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m jm
o bu
e
n
I
BctĄ pabtru prcgascrn. JupĄ mdtuminzmram gnhurnicr ja stni Ȟn prajmram daicr bcn jnb prchrmem ja
dimsm m WNNN-m asta onba dm s Ą sa jam ub tast prnb dmra s Ą sa cosarva jmdĄ s-m raeajnmt sntumțnm im
dcepatabțaia vnzmta.
Pa mdaimȞn taxt jmt dm tast nbnțnmi sa pct gcreuim bcn ntaen dmra s Ą vnzaza eatmgcrm, dm dan ja emn fcs.
Avmiumra jupĄ raeajnara
Ntae =
Dcbțnbut mscdnmt
jrmemtnd.
Ntae prcpus
Darnbțm
EabțncbamzĄ tran eatmgcra jnb taxtui jmt.
_Ąspubs mȞtaptmt
Eatmgcraia jnb taxt
Ą, r Ąsdcmim
zocmr Ąsubt6 zĄ pmjm
Ť nnnn, smgnra
at ĄŤ pa iubnn, ondnunrnia
darurn , dcrmonm,gurtubnn , emhnm
dïremdnui . bcp Ť nnnn, crm œui sdïbtanmzĄ, bcvndnn

ț nnicr

Jasdrnptcrn
Ą
b _Ąspubsui pradnzamzĄ dcradt tran _Ąspubsui pradnzamzĄ dcradt _Ąspubsui pradnzamzĄ dcradt c
ï eatmgcra. jcuĄ eatmgcra. snbhur Ą eatmgcrĄ.
e
c
r
m
r
u
t Ntaeui ?
m
r
a
t
n
i ?.=. _adubcmȞtaram ecjurnicr âb dmra subt crhmbnzmta nbgcremțnnia jnb taxta intarmra Ȟn bcbintarmra,
n dcbtnbua, jnsdcbtnbua Ȟn euitnecjmia
Ȟ
Dcbțnbut mscdnmt
m Ttrmtahnn ja nbtarpratmra6 nbtarpratmram ineomfuiun gnhurmt (rapatnțnm, eatmgcrm)
o
Ntae prcpus
e
n
I AxpindțĄm da suharamzĄ eatmgcrm dcrmonan âb taxtui jmt.
Darnb
_Ąspubs mȞtaptmt
Eatmgcrm ‒dcrmonan―
‒dcrmonan― suharamzĄ vnm ț m ceuiun mgimt Ą pa vmiurnia axnstab ț aann Ȟn dmra sa cpra Ȟta jnb dïbj
âb dïbj im ub țĄre. Asta eceabtui dïbj dubcm Ȟta inbn ȞȞtam, gnnbj mpĄrmt Ą ja parndciaia dmra c pmsd âb
imrh. Dïremdnui dmra asta parscmbm da ân j Ą jnrad ț nm nm cgtamzĄ , pabtru dĄ rapraznbt Ą eatmgcrnd âb ț aiaptui
aiaptui
dmpmoni sĄ âb ț aiamh
aiamhĄ grmhnintmtam an, âb dnujm âbg Ąț ȞĄrnn an emsnva.
Ąț n ȞĄ
Jasdrnptcrn
_Ąspubsui pradnzamzĄ c _Ąspubsui pradnzamzĄ c _Ąspubsui pradnzamzĄ jcmr

suhastna, axpindïbj-c dcarabt. suhastna, jmr axpindmțnm asta suhastnm g ĄrĄ axpindmțna.
azntmbtĄ.
Ntaeui 44
Dcepatabțm habarmiĄ6
?.4. Mjadvmram mtntujnbnn Ȟn m prmdtndnicr ja iadturĄ âb gubdțna ja sdcpui iadturnn
Dcbțnbut mscdnmt
Ttrmtahnn ja nbtarpratmra6 nbtarpratmram ineomfuiun gnhurmt (rapatnțnm, eatmgcrm)
Ntae prcpus
Darnbțm
AxpindĄ da suharamzĄ eatmgcrm dcrmonan Ȟn dam m dïremdnuiun, dceonbmtĄ du rapatnțnm âb
eatmgcrm dcrmonan âb taxtui
jmt.
_Ąspubs mȞtaptmt
Bnvai emxne
Eatmgcrm ‒dcrmonan― suharamzĄ vnm m ceu
‒dcrmonan― ceuiun
iun mgimt Ą pa vmiurnia
vmiurnia aaxnsta
xnstabb an Ȟn dmra sa cpra Ȟta jnb

ț nnicr
dïbj âb dïbj im ub țĄre. Asta eceabtui dïbj dubcm Ȟta inbn Ȟ Ȟtam, gnnbj mpĄrmt Ą ja parndciaia dmra c
pmsd âb imrh. Dïremdnui, dmra asta parscmbm da ân j Ą jnrad ț nm, nm, cgtamzĄ , pabtru dĄ rapraznbt Ą
eatmgcrnd âb ț aiaptui.
aiaptui. JmdĄ âb prnem mpmrn ț ț na
na trnsta ț am
am dïremdnuiun pcmta gn nbtarpratmt Ą dm rahrat
gm țĄ ja bmnvntmtam bcvndnicr, rapatn ț ț nm
nm jnb uitnem strcg Ą avnjab ț nmz nmzĄ dmpmdntmtam sm ja m âb ț aiaha
aiaha
Ą
b grmhnintmtam dcrmonan, âb dnu
dnujmjm âbg Ąț
Ąț n ȞĄ
ȞĄrnn an emsnva. Prnb rapatn ț ț na eatmgcrm suoinbnmzĄ Ȟ
Ȟn
ï nepravnznonintmtam
nepravnznonintmt an uemba (sa mddaptĄ crnda rĄspubs dcarabt).
am axnstab ț an
Bnvai eajnu
e
c Dcrmonm pcmta gn c eatmgcr Ą pabtru vnm ț m ceuiun, meabnb ț mmt t Ą ja-m iubhui tnepuiun ja emn euita
r parndcia. Dïremdnui,
Dïremdnui, prnb gmptui dĄ pcmta jm jnrad ț nm nm uban bmva, javnba eatmgcrnd âb ț aiaptui
aiaptui dmra
m âb ț aiaha
aiaha axnstab ț m.
m. Nepcrtmb ț m iun asta avnjab ț nmt ț nnaa (sa mddaptĄ crnda rĄspubs dcarabt).
nmt Ą prnb rapatn ț
r Bnvai enbne
u
t Dcrmonm asta c eatmgcr Ą pabtru vnm ț m ceuiun./Dïremdnui asta c eatmgcr Ą pabtru âb ț aiaptui aiaptui dmra
m
r âb aiah
aiahaa iueam (sa mddaptĄ crnda rĄspubs dcarabt).
iueam
a
t Jasdrnptcrn
n
i
Ȟ
m _Ąspubsui pradnzamzĄ _Ąspubsui pradnzamzĄ _Ąspubsui pradnzamzĄ jcmr
o suhastnn partnbabta pabtru suhastnn partnbabta pabtru suhastnm pabtru c eatmgcrĄ,
e
n daia jcu eatmgcra, daia jcu eatmgcra, g r c g r axpindm na m raim nan du
I axpindïbjĄ dcarabt axpindmraĄ ichndĄ m raimĄțnan
Ą du Ą Ą țnm. ț
rapatn ț
dceonbmram du rapatnțnm m rapatnțnm
uitnean eatmgcra.
Mdtnvntmtam br. ?
Ntaenn :, 1, 7, 8, < Ȟn > jnb omtarnm ja ntaen br. ? pct s Ą jcvajamsdĄ bastrudturmram
dcepatabțan ?.=., gnnbjdĄ sa pcmta dm taxtui jrmemtnd Ȟn nbtarvnui sĄ gn gcst pimbngndmta âb parncmjm
suspabjĄrnn dursurnicr. Mdasta dcbțnbuturn pct gn raeajnmta âb dimsm m WNNN-m dïbj mr traoun
mdtuminzmta dubcȞtnbțaia jaspra taxtui jrmemtnd.
Emsdm smu due ba iahĄe vnmțm ja trmjnțnn

Prcoiaem6 AxnstĄ vrac iahĄturĄ âbtra emsdm ja mzn Ȟn trmjnțnn3
Âb parncmjm pmbjaenan emsdm m javabnt ub mddascrnu pabtru bcn. Za-mn âbtraomt âbsĄ ja ubja vnba, dmra
pct gn âbtraounbțĄrnia an, da sneocinstndĄ mra3
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =<<

Ȝtnn im da gcicsasd eĄȞtnia ja emn fcs3
Ą
b
ï
e
c
r
m ...............................................................................................................................................
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I ...............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =<>

Emsdm ta pcmta prctafm ja endrcon, ja vnru Ȟn âb smim ja cparmțna, âb spmțnnia puoinda. Za mpĄrĄ ja hmza
jĄubĄtcmra âb eajnnia tcxnda. Âțn msdubja njabtntmtam dïbj bu vran s Ą țn-c jazvĄiun, mȞm due gmd
daiaoraia eĄȞtn vabațnaba purtmta ja sadcia âb tnepui dmrbmvmiuiun âb dmra mrnstcdrmțn smu cmeabn snepin
Ą
b sa snețamu ahmin jmtcrntĄ eĄȞtnn. Pcmta raprazabtm iahĄturm du ub strĄecȞ, du c gnnbțĄ jnvnbĄ, due gmda
ï emsdm mgrndmbĄ.
Emsdm rapraznbtĄ Ȟn duiturm bcmstrĄ trmjnțncbmiĄ, iahmtĄ ja daia emn ecjarba sarnmia mearndmba. Jmd Ą
e
c bu drazn, prnvaȞta gnieui ja im mjrasm lttps6//ycutu.oa/m=GM=77cksd
lttps6//ycutu.oa/m=GM=77cksd..
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i Ȝtnn da sneocinzamzĄ eĄȞtnia miĄturmta3
n
Ȟ
m
o
e
n
I
Tubt daia jcuĄ gața mia tamtruiun6 trmhajnm Ȟn dceajnm. BĄsdut âb Hradnm mbtndĄ jnb rntumiurnia jajndmta
iun Jncbyscs, tamtrui asta iahmt ja eĄȞtnia pa dmra ia purtmu pa sdabĄ mdtcrnn Ȟn dmra raprazabtmu
sabtneabta smu aecțnn axmharmta dm âb eĄȞtnia ja emn fcs.
Jnb Mbtndlntmta Ȟn pïbĄ mstĄzn, tamtrui m avciumt, âeorĄdïbj gcrea gcmrta jnvarsa. Tpadtmdciui tamtrmi s-
m coțnbut âbsĄ âbtctjamubm pa omzm ubun taxt, buent taxt jrmemtnd Ȟn dmra mra c strudturĄ spadngndĄ.
BctĄ pabtru prcgascrn. Jnb mdast pubdt prcgascrui pcmta, pa omzm crndĄrun taxt jrmemtnd sĄ ranm
dcbțnbuturnia ja raduparmt jnb dimsm m WNN-m.
4.? Axaepia ja mdtnvntĄțn ja raduparmra

Mdtnvntmtam br. =

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =>0
Asta pcsnoni dm ntaenn :, 1, 7, 8 Ȟn < jnb omtarnm ja ntaen br. ? s Ą jazvĄiuna strudturmram
pmrțnmiĄ /jagndntmrĄ m dcepatabțaicr spadngnda :.=. Ȟn :.1. jnb dimsm m WNN-m jnb dmuzm pimbngndĄrnn
dcbțnbuturnicr iahmta ja prcbuea Ȟn mjfadtnva prcbcenbmia âb parncmjm suspabjĄrnn dursurnicr jnb
Ą dmuzm pmbjaenan ja Dcvnj-=>. Âb mdast dmz, prcgascrui pcmta raeajnm sntum țnm buemn prnb micdmram
b âb pimbngndmra m ubcr iadțnn ja raduparmra jnbtra daia mgimta im jnspcznțnm prcgascruiun smu prnb
ï
e mdtnvntĄțn supineabtmra. Mdasta sadvabța ja âbvĄțmra traouna pimsmta âbmnbtam mocrj Ąrnn snbtmxan,
c putïbj gn iahmta ja dcbstrudțnnia du prcbuea ragiaxnva âb dmra traouna axpindmta tcmta sntum țnnia
r
m mpmrnțnan prcbueaiun ragiaxnv âb ineom rceïbĄ. Mdasta iadțnn vcr gn emn snbtatnda Ȟn vcr mvam
r
u
t
micdmta ub bueĄr ja cra emn end jadït âb dimsm m WNN-m, jmr vcr raduparm nbtahrmi dcb țnbuturnia
m jnb prchrmem dimsan pradajabta.
r
a
t
n
i
DcbtamzĄ hrmemtndm3
n
Ȟ Prcoiaem6 DcbtamzĄ hrmemtndm3
m
o
e
n
JaȞn s-mr putam sĄ vn sa pmr Ą dnujmt, dcpnnn ja crndïbj Ȟn ja crnubja mu dme mdaiam Ȟn prcoiaea. Dm Ȟn
I ja ureĄ du
vcn,daâbtraouna ?00 ja
sĄ âbva mbn, ZrĄsbam, parscbmfui jnb ‒Menbtnrn jnb dcpni Ąrna― ja Ncb DrambhĄ, sa âbtraom
ța hrmemtndĄ, gnnbjdĄ bu ân vm traoun âb vnntcmram easarna ja dïbtĄraț im onsarndm jnb
smt. Iun, dm Ȟn vcuĄ, dm Ȟn ena im vïrstm vcmstrĄ, prcbueaia n sa p Ąram tmra pindtnsntcr, âbdït mjcream du
dmpui pa dmrtam ja hrmemtndĄ.
Jmr v-mțn âbtraomt vracjmtĄ dïta iudrurn vĄ pct jazvĄiun prcbueaia jaspra cmeabn3
Da drajațn dĄ trmbsent prcbueaia parscbmia jnb abubțurnia ja suo niustrmțnnia ja emn fcs jaspra dan dmra
ia gcicsasd3
Ȗn-me spus,
spus, bcn
bcn subtae
subtae c dimsĄ supar!
Ȗn-me spus, an subt c dimsĄ supar!
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =>=
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I Tubt trnstĄ, gnnbjdĄ... Ȝtnn, Mbjm, au me
au me âbdardmt sĄ razciv prcoiaem, jmr b-me putut!
.............................................................................................................
.............................................................................................................
‒Ttmtui subt au.―

au.―
MdamstĄ axprasna n-m gcst mtrnountĄ iun Iujcvnd m \NW-iam (=74< — =8=1),

suprmbuent ‒rahaia scmra―.
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
BctĄ pabtru prcgascrn. GnȞaia pct gn gcicsnta im âbvĄțmram cb-inba smu pabtru iudrui âb dims Ą.
_Ąspubsurnia traouna sĄ sasnsaza dĄ dai dmra gmda pmrta jnbtr-ub dciadtnv Ȟn sa sneta pmrta m iun
gcicsaȞta parscmbm N, piurmi, nmr dai dmra bu mra mdast sabtneabt utninzamzĄ parscmbm m NNN-m, piurmi,
dcbsnjarïbju-sa âb mgmrm hrupuiun. Dai dmra gcicsa Ȟta parscmbm N, snbhuimr pcmta suharm, âb gubdțna
ja dcbtaxt, tnpui ceuiun dmra vcroa Ȟta jaspra sabtneabtaia smia crn tnpui daiun dmra asta injar,
ubacrn dlnmr du tabjnbța jndtmtcrnmia. MdamstĄ prneĄ sadvabțĄ dcbstntuna âb iadțna avcdmram Ȟn iamhĄ
dubcȞtnbțaia jaspra prcbuea jnb dimsm m WN-m ja daia bcn jnb dimsm m WNN-m.

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =>?

Mn dcbstmt dĄ miaharam ubun prcbuea parscbmi âbtr-ub abubț jazvĄiuna davm jaspra parscmbm dmra âi
gcicsa Ȟta (sa dcbsnjarĄ smu bu nbtahrmt âbtr-ub hrup, vcroa Ȟta jaspra snba, â Ȟn nepuba pubdtui ja
Ą
b vajara abub
âbtr-ub abu MȞmjmr,
atd).bț ub prcbueaia, dm pmrta ja vcronra, nbjndĄ c parscmbĄ smu ub conadt, âbicdunbj
suostmbtnv.
ï AxnstĄ âbsĄ emn euita gaiurn ja prcbuea, dmra nbjnd Ą jngarnta mspadta jnb ramintmta.
e
c
r
m
r
u
t
Earhn, mjasacrn, sĄ gmdn duepĄrĄturn pabtru gmeninm tm. DntaȞta jnmichui ja emn fcs jnbtra vïbzĄtcr Ȟn c
m dinabtĄ. PradnzamzĄ da conadta âbicdunasd duvnbtaia sdrnsa dcicrmt âb jnmichui ja emn fcs. Da pĄrțn ja
r vcronra drazn dĄ subt3
a
t
n
i
n
Ȟ
m ‑ Wramu rcȞnn.
o ‑ Jnb mstam jnb stïbhm3
e
n
I ‑ Bu,
TĄ Ȟtnvramu jnb miam
țn dĄ subt jnbȞnjramptm.
mdaiam .
‑ Jm, jmr daiaimta pmr emn prcmspata.
‑ Da emn jcrnțn3
‑ Bu emn vramu bnend.
……………………………………………..
……………………………………………..
BctĄ pabtru prcgascrn. MdamstĄ atmpĄ m iadțnan asta dcbstntunram sabsuiun. Âb mdtnvntmtam gm țĄ âb

gmțĄ aiavnn pct sĄ r ĄspubjĄ jnradt, dm Ȟn âb sntumțnm âb dmra prcgascrui gcicsaȞta c ecjmintmta ja
dceubndmra cb-inba prnb Vcce, Tkypa atd., pradnzïbj dĄ asta vcrom ja iahueaia buenta rcȞnn.
JmdĄ sa dceubndĄ jcmr âb sdrns, aiavnn pct razcivm gnȞm Ȟn c trnent prcgascruiun.
Âbicdunbj ub suostmbtnv, duvnbtaia ja im axardnțnui pradajabt subt prcbuea. QbaȞta prcbueaia du

sabsui pa dmra âi mu âb jnmichui ja emn sus.
mstam mrmtĄ njabtntmtam
miam mrmtĄ mprcpnaram
mdaiamȞn mrmtĄ jngarabțnaram
daiaimita mrmtĄ japĄrtmram
rtmram
BctĄ pabtru prcgascrn. Prcgascrui vm jagnbn mpcn prcbueaia jaecbstrmtnv Ȟn vm cgarn gcreaia

mdastunm âbtr-c gnȞĄ ja iudru.
ț nnicr
Ą
b
ï Prcbueaia jaecbstrmtnv âbicduna
âbicdunaȞta bueaia ubun conadt, mrĄtïbj mprcpnaram, japĄrtmram, njabtntmtam
e
c smu jngarabțnaram gmțĄ ja mit conadt.
r
m Mra gcrea spadnminzmta pabtru sdrns (mdastm) Ȟn pabtru crmi ( Ąstm), meoaia gnnbj mddaptmta âb ineom
r
u
t
stmbjmrj.
m Gcreaia prcbueaiun jaecbstmrtnv subt daia jnb tmoaiaia ja emn fcs.
r
a
t • Prcbuea jaecbstrmtnv ja mprcpnara
n
i
n Dmzui Emsduinb Gaenbnb
Ȟ
m snbhuimr piurmi snbhuimr piurmi
o B.-Md. mdastm mdaȞtnm mdamstm mdastam
e
n Ąstm ĄȞtnm mstm mstam
I H.-J. mdastunm mdastcrm mdastanm mdastcrm
Ąstunm Ąstcrm Ąstanm Ąstcrm
• Prcbuea jaecbstrmtnv ja japĄrtmra

Dmzui Emsduinb Gaenbnb
snbhuimr piurmi snbhuimr piurmi
B.-Md. mdaim mdanm mdaam mdaiam
Ąim Ąnm mnm miam
H.-J. mdaiunm mdaicrm mdaianm mdaicrm
Ąiunm Ąicrm Ąianm Ąicrm
• Prcbuea jaecbstrmtnv ja njabtntmta

B.-Md. mdaimȞn mdanmȞn mdaamȞn mdaiamȞn
H.-J. mdaiunmȞn mdaicrmȞn mdaiamȞn mdaicrmȞn
• Prcbuea jaecbstrmtnv ja jngarabțnara

B.-Md. daiĄimit danimițn damimitĄ daiaimita
H.-J. daiunimit daicrimițn daianimita daicrimita
TĄ ba âbdlnpune dĄ ub mit dinabt mr mvam ure Ątcrui jnmich du vïbzĄtcrui6

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =>:
‑ MdaȞtntn papabn subt im gai ja juidn dm papabaia tĄnmt3

‑ Tnhur, subt ja im mdaimȞn gurbnzcr.
PradnzamzĄ pa iïbhĄ da pmrta ja vcronra mpmr duvnbtaia sdrnsa du rc Ȟu. Zrada prneui abubț im snbhuimr Ȟn
eabțncbamzĄ pmrtam ja vcronra msaeĄbĄtcmra duvïbtuiun sdrns dcicrmbt.
Ą
b
ï
e
c BctĄ pabtru prcgascrn. Ta axpindĄ jngarabțm jnbtra prcbuea Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi,
r
m pradnzïbju-sa dĄ tctjamubm âb prcpcznțna mjfadtnvui prcbcenbmi asta mtrnout mjfadtnvmi. Ta vm
r gmda Ȟn jngarabțm jnbtra mtrnoutui prcbcenbmi Ȟn mtrnoutui mjfadtnvmi axprnemt prnb mjfadtnv
u
t prcbcenbmi pa omzm gn Ȟan ja emn fcs.
m
r
a
t
n
i
n • Mdast papaba asta juida.
Ȟ
mtrnout mjfadtnvmi axprnemt prnb mjfadtnv prcbcenbmi jaecbstmrtnv ja mprcpnara
m •
o • Duicmram mdastunm asta rcȞna.

e
n
mtrnout prcbcenbmi habntnvmi axprnemt prnb prcbuea jaecbstrmtnv ja mprcpnara âb
•
I dmzui habntnv.

• Papabaia ja im mdastm asta hustcs.
mtrnout prcbcenbmi prapcznțncbmi axprnemt prnb prcbuea jaecbstrmtnv ja mprcpnara
•
âb dmzui mduzmtnv.
Prcgascrui vm mrĄtm mpcn dĄ prcbueaia jaecbstrmtnv âbjapinbaȞta mdaiamȞn gubdțnn snbtmdtnda dm

suostmbtnvui, gnnbjdĄ asta ub âbicduntcr mi mdastunm.
_avabnbj im prneui jnmich. CosarvĄ pa dnba âbicdunaȞta duvïbtui sdrns dcicrmt âb rapindm jmtĄ.
‑ Da emn jcrnțn3 ‑ Jcrasd ub papaba.

papaba.
ÂbsamebĄ dĄ mdast duvïbt asta ub prcbuea dmra âbicduna Ȟta duvïbtui mȞtaptmt dm rĄspubs im c âbtraomra.
Jnb mdamstĄ dmuzĄ sa bueaȞta prcbuea nbtarchmtnv.
Prcbueaia nbtarchmtnv mra gcreaia6
dmra — Dmra asta emn juida3;
•
dnba — Dnba m âbtraomt3;

•
da — Da vran3;
•
dït — Dït jnb tctmiui suean m mdlntmt duep ĄrĄtcrui3.

•
Prcbueaia nbtarchmtnv âbjapinbaȞta mdaiamȞn gubdțnn snbtmdtnda dm suostmbtnvui.

Prcbueaia nbtarchmtnv javnba mjfadtnv prcbcenbmi nbtarchmtnv dïbj jatarenbĄ ub suostmbtnv
bamrtnduimt âb gmțĄ dĄrunm stĄ6 Da papaba â țn pimda3 Âb mdamstĄ sntumțna mra gubdțnm snbtmdtndĄ ja mtrnout
mjfadtnvmi.
Zct âb prneui jnmich mpmra duvïbtui bnend6

‑ Bu emn vramu bnend.

ț nnicr
CosarvĄ du da asta âbicdunt mdast duvïbt âb sdlaem ja emn fcs.
‑ Bu vramu
‑ Bu emn vramu bnend
bnend..
Ą
b emrgĄ nbaxnstabtĄ.
nbaxnstabtĄ.
ï Pabtru dĄ âbicdunaȞta bueaia ubun conadt prazabtmt dm nbaxnstabt, asta prcbuea Ȟn sa bueaȞta
e prcbuea bahmtnv. Mpmra jcmr âb abubțurn bahmtnva.
c
r Prcbueaia bahmtnv mra gcreaia6
m bneabn — B-m ears bneabn im pnm țĄ.;
•
r bnend — B-me duepĄrmt bnend.;

u
•
t bndnubui — Bndnubui bu vram dcbcpnj

• d cbcpnjĄ.;
m
r bndnubm — Bndnubm b-m iumt eara.
•
a
t
n
i
Prcbueaia bahmtnv âbjapinbaȞta mdaiamȞn gubdțnn snbtmdtnda dm suostmbtnvui.
n Prcbueaia bahmtnv javnba mjfadtnv prcbcenbmi bahmtnv dïbj jatarenbĄ ub suostmbtnv Ȟn mra jcmr
Ȟ jcuĄ gcrea6 Bndnub dinabt b-m gcst baeuițuent. Bndnc dinabtĄ b-m duepĄrmt papabn. Âb mdamst Ą sntumțna
m mra gubdțnm snbtmdtndĄ ja mtrnout mjfadtnvmi.
o
e
n
I DcepmrĄ daia tran prcbuea jnb mdamst Ą iadțna, prcbueaia jaecbstmrtnv, prcbueaia nbtarchmtnv Ȟn
prcbueaia bahmtnv du prcbueia parscbmi Ȟn prcbueaia ragiaxnv pa dmra ia-mn âbvĄțmt âb dimsm m WN-m.
Da ia jngarabțnmzĄ3
Prcbueaia parscbmi Ȟn prcbueaia ragiaxnv mu............................................
Prcbueaia jaecbstmrtnv, prcbueaia nbtarchmtnv Ȟn prcbueaia bahmtnv bu mu

.................................................................................................................................................
BctĄ pabtru prcgascrn. Mdastm asta eceabtui ja ragiad țna mi iadțnan prnb dmra sa avnjabțnmzĄ
dĄ mdasta bcn prcbuea bu mu dmtahcrnm hrmemtndmiĄ m parscmban, jacsaonbju-sa ja daia
âbvĄțmta âb dimsm m WN-m.
Mdtnvntmtam br. ?
pmrțnmiĄ / jagndntmrĄ m dcepatabțaicr spadngnda :.=. Ȟn :.1. jnb dimsm m WNN-m jnb dmuzm pimbngnd Ąrnn
dcbțnbuturnicr iahmta ja prcbuea Ȟn mjfadtnva prcbcenbmia âb parncmjm suspabjĄrnn dursurnicr jnb
dmuzm pmbjaenan ja Dcvnj-=>. Mdtnvntmtam ja emn fcs mra âb vajara tcdemn raduparmram
dcepatabțaicr bastrudturmta âb dimsm m WNN-m Ȟn sa pcmta mocrjm âb dimsm m WNNN-m âbmnbtam
dcbstrudțnnicr du prcbuea ragiaxnva.
Qb prcbuea âbtra ‒m gn― Ȟn ‒m mvam―
ț nnicr
Prcoiaem6 Qb prcbuea âbtra ‒m gn― Ȟn ‒m mvam―
Zcmta prcbueaia âbvĄțmta pïbĄ mdue țnb icdui bueaicr ubcr conadta smu gnnbța jnb fur, mjndĄ m daicr dmra
âbsĄĄ im
sa ragar ubaxnstabțĄ, imemn
‒m gn―.
Ą
b Asta prcbuea dnujmt dmra surprnbja raimțnm bcmstrĄ du conadtaia Ȟn gnnbțaia âbdcbfurĄtcmra,
ï ragarnbju-sa im ‒m mvam―.
e In sa dara aiavnicr sĄ msduita c eaicjna Ȟn s Ą dcepiataza mpcn gnȞm ja emn fcs. _Ąspubsurnia pct gn dceu-
c
r bndmta jnradt prcgascruiun âb mdtnvntmtam gm țĄ âb gmțĄ smu snbdrcbĄ smu âb sdrns âb mdtnvntmtam cb-inba, gnnbj
m dcradtmtĄ uitarncr ja prcgascr. Asta vcrom ja eaicjnm Dïbtadui gmeninan, euzndĄ Ȟn taxt Zrmnmb P Ądurmr im
r mjrasm
u
t
m lttps6//www.hcchia.dce/uri3sm5t&rdt5f&q5&asrd5s&s
lttps6//www.hcchia.dce/uri3sm5t&rdt5f&q5&asrd5s&scurda5wao&dj5&vaj5?mlQK
curda5wao&dj5&vaj5?mlQKAwfM?CrdljbqMlX
AwfM?CrdljbqMlXJpcsK
JpcsK
r Ld\pJFs]twNwM\cADMQ]M]&
Ld\pJFs]twN wM\cADMQ]M]&uri5lttps%4M%?G%
uri5lttps%4M%?G%?Gwww.ycutuoa.dce%?Gwmtdl%
?Gwww.ycutuoa.dce%?Gwmtdl%4Gv%4JubLGF0I^TkN
4Gv%4JubLGF0I^TkN
a
t &ush5MCvWmw?0PSQGdyoAKOvXD:PbA::P
n
i
n
Ȟ
m ÂbdlnpunaȞta-țn dĄ aȞtn gatnțm dmra dïbtĄ Ȟn rĄspubja im âbtraoĄrnia ja emn fcs.
o ‑ Grmțnn subt mn Emrnan3
e
n ‑ Bu, grmțnn subt ...............................
I ‑ Dmsm asta m Mban3
‑ Bu, dmsm asta ...............................
‑ Prmhui asta mi dciahnicr jnb dimsm tm3
‑ Bu, prmhui asta ...............................
Pabtru prcgascr. MdamstĄ prneĄ sadvabțĄ dcbstntuna âb iadțna avcdmram Ȟn iamhĄ dubcȞtnbțaia

ja mspadta jnb ramintmta.
Pabtru prcgascr. QreĄtcmram atmpĄ m iadțnan asta dcbstntunram sabsuiun. Âb mdtnvntmtam gmțĄ âb
gmțĄ aiavnn pct sĄ r ĄspubjĄ jnradt, dm Ȟn âb sntumțnm âb dmra prcgascrui gcicsaȞta c ecjmintmta ja
dceubndmra cb-inba
gnȞaia Ȟn ia trnent prnb Vcce, Tkypa atd. JmdĄ sa dceubndĄ jcmr âb sdrns, aiavnn pct razcivm
prcgascruiun.
DntaȞta jnsduțnm jnbtra dcpnnn jnb niustrmțnm ja emn fcs. CosarvĄ da suostmbtnva âbicdunasd duvnbtaia
sdrnsa dcicrmt.
‑ Mbjran, a c ondndiatĄ bcuĄ3 A m tm3

‑ Jm, a m eam.
‑ Crndnba Ȟn-mr jcrn mȞm c grueusața! Zcțn jnb dmrtnar mu sĄ ta nbvnjnaza.
‑ En Ȟia-mu
‑ M, n tu, Enlmn,
iumt mn mn
eanrcia! sĄ eĄmia
dm Tubt emntmia
en3Ȟd prnb pmrd.

ț nnicr
ondndiatm m
m tm
tm Mbjran
Mbjran rcia mia
mia tmia
tmia Enlmn
conadt pcsajmt pcsascrui conadt pcsajmt pcsascrui
Ą
b ondndiatm
ondndiatm m eam
eam Mbjran
Mbjran pĄrnbțnn mn ean
ean Enlmn
ï
conadt pcsajmt pcsascrui conadt pcsajmt pcsascrui
e
c
r
m
r
u
t Mdasta prcbuea mrmtĄ mtït parscmbm dmra mra ub conadt, dït Ȟn conadtui pa dmra âi mra dnbavm, mjnd Ą mtït
m conadtui pcsajmt, dït Ȟn pcsascrui, jadn surprnbja raimțnm ja pcsasna jnbtra c parscmbĄ Ȟn ub conadt smu c
r
a
t
gnnbțĄ. Jnb mdamstĄ dmuzĄ sa bueaȞta prcbuea pcsasnv.
n
i Asta midĄtunt jnb mrtndci habntnvmi + gcrea spadngnda .
n Mrtndciui habntnvmi nbtrĄ âb strudturm mdastun prcbuea.
Ȟ Gcreaia prcbueaiun pcsasnv subt daia ja emn fcs.
m
o pcsascr
e
n
I ub snbhur pcsascr emn euițn pcsascrn
conadt pcsajmt parscmbm N parscmbm parscmbm parscmbm N parscmbm
m NN-m m NNN-m m NN-m
ub snbhur conadt emsd. mi eau mi tĄu mi sĄu mi bcstru mi vcstru
pcsajmt gae. m eam m tm m sm m bcmstrĄ m vcmstrĄ
emn euita conadta emsd. mn ean mn tĄn mn sĄn mn bcȞtrn mn vcȞtrn

pcsajmta gae. mia eaia mia tmia mia smia mia bcmstra mia vcmstra
Im parscmbm m NNN-m pabtru emn eui țn pcsascrn bu axnstĄ gcrea ja prcbuea pcsasnva. Pabtru m axprnem
raimțnm ja pcsasna sa gcicsasd âb mdastĄ sntumțna prcbueaia parscbmia iun, an, icr .
Dan jcn oĄnațn pct dcbtnbum jnsduțnm mstgai6

‑ Da emn gmda scrm tm3
‑ Du lcooy-urnia an6 pcaznnia Ȟn rcdlnnia.
PradnzamzĄ pa iïbhĄ da pmrta ja vcronra mpmra duvïbtui sdrns dcicrmt. Zrada prneui abub ț im piurmi Ȟn
eabțncbamzĄ pmrtam ja vcronra msaeĄbĄtcmra duvïbtuiun sdrns dcicrmt.
BctĄ pabtru prcgascrn. Ta axpindĄ jngarabțm jnbtra prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi, pradn-

zïbju-sa dĄ tctjamubm âb prcpcznțna mjfadtnvui prcbcenbmi asta mtrnout mjfadtnvmi. Ta vm gmda Ȟn
jngarabțm jnbtra mtrnoutui prcbcenbmi Ȟn mtrnoutui mjfadtnvmi axprnemt prnb mjfadtnv prcbcenbmi
pa omzm gnȞan ja emn fcs.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =><
• sm asta bcuĄ.
Ondndiatm sm
Ą
b •
mtrnout mjfadtnvmi axprnemt prnb mjfadtnv prcbcenbmi pcsasnv
ï • PĄraram micr sĄn asta nepcrtmbtĄ pabtru ai.
e • mtrnout prcbcenbmi habntnvmi axprnemt prnb prcbuea pcsasnv âb dmzui habntnv.
c Dmjcui ja im mn sĄn asta prmdtnd.
r •
mtrnout prcbcenbmi prapcznțncbmi axprnemt prnb prcbuea pcsasnv âb dmzui

dm zui mduzmtnv.
m •
r
u
t Prcgascrui vm mrĄtm mpcn dĄ prcbueaia pcsasnv âbjapinbaȞta mdaiamȞn gubdțnn snbtmdtnda dm suostmbtnvui,
m gnnbjdĄ asta ub âbicduntcr mi mdastunm.
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m _avabnbj im prneui jnmich. EabțncbamzĄ da suostmbtnva drazn dĄ âbicdunasd duvnbtaia sdrnsa dcicrmt âb
o
rapindm jmtĄ.
e
n
I ‑ Crndnba Ȟn-mr jcrn mȞm c grueusața! Zcțn jnb dmrtnar mu s Ą ta nbvnjnaza.
crndnba tcțn
• ub oĄ
oĄnmt
nmt • dciah
dciahnnnn ja dim
dimsĄ
sĄ
• ub va
vadnb
dnb •vadnbnn
• c gm
gmtĄ
tĄ •prnatabnn
Daia jcuĄ duvnbta pct âbicdun emn euita suostmbtnva, pabtru dĄ bu sa jmu nbgcrem țnn pradnsa jaspra
conadtui jabuent pa dmra âi suostntuna, âbdït bu ta pcțn jadnja da sĄ miahn. Jnb mdamstĄ dmuzĄ sa bueasd
prcbuea balctĄrïta.
JupĄ midĄtunra, prcbueaia balctĄrïta subt6
•
• snepia6 ubui
dcepusa , mitui, mtt
6 gnadmra , tct , ,euit
crndnba , pu ț nb
crndmra , ,crnda, ;crndït , dnbavm, davm, dmravm, dïtvm,
dutmra
mitdnbavm, mitdavm, mitdmravm, cmradnba, cmradmra, vraubui.
Prcbueaia balctĄrït bu mra dmtahcrnm parscmban Ȟn âbjapinbaȞta mdaiamȞn gubdțnn snbtmdtnda dm
suostmbtnvui.
Prcbueaia balctĄrït javnba mjfadtnv prcbcenbmi balctĄrït dïbj jatarenbĄ ub suostmbtnv6 Gnadmra
dcpni â Ȟn jcraȞta c ondndiatĄ. E-me pineomt pa tcmta miania jnb pmrd. AxnstĄ Ȟn duvnbta dmra subt jcmr
mjfadtnva prcbcenbmia balctĄrïta6 En-me jcrnt ub mbuea trndcu. Lmn sĄ iuĄe bn Ȟ Ȟta âbhlațmtĄ. B-mn
vram Ȟn bnsdmnvmn sud3 Me ears im pnm țĄ du mija oubndui.
Âb mdamstĄ sntumțna mra gubdțnm snbtmdtndĄ ja mtrnout mjfadtnvmi.
BctĄ pabtru prcgascrn. In sa pcmta dara aiavnicr, âb atmpm ja ragiad țna m iadțnan, sĄ hĄsamsdĄ c
msae Ąbmra jaspra
vcrontcrui âbtra prcbueaia pcsasnva
ramintmta. Mstgai, Ȟn daiameoaicr
âb dmzui balctĄrïta prnb rmpcrtmra
prcbuea, rmpcrtmramim imdaam da trmbsenta
ramintmta sa gmda

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 =>>
prnbtr-c raimțna du vcrontcrui. Mdastm sa ragarĄ âb habarmi, g ĄrĄ pradnzĄrn axmdta, im parscmba
smu iudrurn jnb fur, dïbj gcicsaȞta prcbueaia smu mjfadtnvui prcbcenbmi balctĄrït, Ȟn im
pcsasnm iudrurnicr smu gnnbțaicr jnb ramintmta. Mitgai spus, meïbjcuĄ sa rmpcrtamzĄ ja varoui ‒m
Ą mvam―6 iudrurn
Ta pcmta smuimneprasnn.
ravabn dïbtadui ja im âbdaputui iad țnan, darïbju-sa njabtngndmram prcbueaicr Ȟn
b
ï mjfadtnvaicr prcbcenbmia pcsasnva Ȟn balctĄrïta.
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I
ț nnicr
Mdtnvntmtam br. 4
pmrțnmiĄ /jagndntmrĄ m dcepatabțaicr spadngnda :.=. Ȟn :.1. jnb dimsm m WNN-m jnb dmuzm pimbngndĄrnn
Ą dcbțnbuturnicr iahmta ja prcbuea Ȟn mjfadtnva prcbcenbmia âb parncmjm suspabjĄrnn dursurnicr jnb
b
ï dmuzm pmbjaenan ja Dcvnj-=>. Mdtnvntmtam ja emn fcs mra âb vajara tcdemn raduparmram
e dcepatabțaicr bastrudturmta âb dimsm m WNN-m Ȟn sa pcmta mocrjm âb dimsm m WNNN-m âbmnbtam
c dcbstrudțnnicr du prcbuea ragiaxnva.
r
m
r
u
t Due sĄ gmdn grmza jnb prcpcznțnn
m
r
a
t Prcoiaem6 Due sĄ gmdn grmza jnb prcpcznțnn
n
i
n
Ȟ
m Ȝtnu dĄ â țn pimd abubțurnia sdurta, dĄ âb cb-inba âbdardn s Ą dceubndn dït emn sdurt. Jmr!... Abubțurnia
o mepia subt saebui axprneĄrnn aiahmbta, mi dubcmȞtarnn ineonn âb dmra dceubndn. Tpuba da asta supĄrĄtcr
e
n âb rapindm ja emn fcs.
I
Tubt sadratmrĄ im c ȞdcmiĄ. Ȝdcmim asta ub hnebmznu.

Asta supĄrĄtcr dĄ ................................................................................
Due mn putam sdlneom abuțurnia dm sĄ bu emn gna supĄrĄtcmra3
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Mn âbvĄțmt dĄ rapatnțnnia supĄrĄtcmra mia suostmbtnvaicr pct gn âbi Ąturmta prnb gcicsnram ja prcbuea.
Jadn rapindm mr putam gn6
Tubt sadratmrĄ im c ȞdcmiĄ. Mdamstm
• Mdamstm asta ub hnebmznu.
Tubt sadratmrĄ im c ȞdcmiĄ. Am asta ub hnebmznu.
•
Tubt sadratmrĄ im c ȞdcmiĄ. M eam asta ub hnebmznu.

•
Putae âbsĄ sĄ ainenbĄe rapatnțnm, trmbsgcreïbj daia jcuĄ prcpcznțnn âbtr-c grmzĄ du mfutcrui ubun
aiaeabt ja raimțna dmra asta ub prcbuea.
BctĄ pabtru prcgascrn. MdamstĄ prneĄ sadvabțĄ dcbstntuna âb iadțna avcdmram Ȟn iamhĄ
dubcȞtnbțaia ja mspadta jnb ramintmta.
BctĄ pabtru prcgascrn. QreĄtcmram atmpĄ m iadțnan asta dcbstntunram sabsuiun. Âb mdtnvntmtam
gmțĄ âb gmțĄ aiavnn pct sĄ rĄspubjĄ jnradt, dm Ȟn âb sntumțnm âb dmra prcgascrui gcicsaȞta c
ecjmintmta ja dceubndmra cb-inba prnb Vcce, Tkypa atd. Jmd Ą sa dceubndĄ jcmr âb sdrns,

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?0=
aiavnn pct razcivm gnȞaia Ȟn ia trnent prcgascruiun.
Ą
b
ï DntaȞta gaiui âb dmra paradlnia ja prcpcznțnn ja emn fcs subt trmbsgcremta âb grmza. CosarvĄ dmra subt
e duvnbtaia sdrnsa dcicrmt dmra gmd iahĄturm jnbtra prcpcznțnn.
c
r
m
r
u
t Iudnm asta c vïbzĄtcmra. Iudnm iudramzĄ im ub suparemrkat.
m
r Iudnm asta c vïbzĄtcmra= / dmra iudramzĄ im ub suparemrkat.? /
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
n
I PrnvaȞta dïnbaia. Dïnbaia asta oiïbj.
da asta oiïbj.? /
PrnvaȞta dïnbaia= / da
C Ȟtnn pa gmtĄ3 Gmtm â țn gmda saeb.
Ȝtnn= / dnba â țn gmda saeb3? /
Mdasta
dmra sa bueasd dmra iamhĄraimtnva
duvnbta prcbuea jcuĄ prcpczn
, gnnbjdțĄnn gmd
âb raim
grmza
țnmâbicdunasd ubaia
jnbtra prcpczn țnn suostmbtnva,
âb grmzĄ. jadn subt prcbuea,
Gcreaia prcbueaicr raimtnva subt6 6 dmra, dnba, da, dït . AxnstĄ Ȟn ub prcbuea raimtnv dcepus6 daam da
(Daam da âen pimda asta
a sta skmtaocmrjnbhui.)
CosarvĄ jnb axaepiaia ja emn fcs dĄ prcbueaia raimtnv pcmta âbjapinbn mdaiamȞn gubdțnn snbtmdtnda dm
suostmbtnvui pa dmra âi suostntuna.
Me ub tmoicu. Zmoicui asta gcmrta gruecs.

Me ub tmoicu= / dmra asta gruecs.? / suonadt
Mdastm asta ub rabuent mdtcr. Pa mdtcr i-me vĄzut pa strmjĄ.

Mdastm asta ub rabuent mdtcr= / pa dmra i-me vĄzut pa strmjĄ.? / dcepiaeabt jnradt
Jmb asta
Jmb dciahui eau.
asta dciahui eau= /Dciahuiun eau
dĄrunm n-me n-me âeprueutmt
âeprueutmt dmrtam.? /dmrtam. dcepiaeabt nbjnradt

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?0?

Mdamstm asta dmrtam dntntĄ. Im dmrtam dntntĄ eĄ hïbjasd.
Mdamstm asta dmrtam dntntĄ= / im dmra eĄ hïbjasd.? / dcepiaeabt prapcznțncbmi
Ą Âen pimda icdmintmtam mdamstm.= Tpra icdmintmtam mdamstm?ba âbjraptĄe.

b Âen pimda icdmintmtam mdamstm / spra dmra ba âbjraptĄe. / dnrduestmbțnmi ja icd
ï
e
c Ȝtnu c gmtĄ. Bueaia gatan asta Mbm.
r Ȝtnu c gmtĄ= / mi dĄrun buea asta Mbm.? / mtrnout prcbcenb
prcbcenbmi
mi habntnvmi
m
r
u
t
m
r PradnzamzĄ pa iïbhĄ da pmrta ja vcronra mpmra duvïbtui sdrns du rcȞu.
a
t
n
i Ȝtnu dmra gmtĄ vm pmrtndnpm im dcbdursui ja skmtaocmrjnbh.
n
Ȟ
m
o
e Dïbj jatarenbĄ ub suostmbtnv bamrtnduimt âbmnbtam d Ąrunm stĄ Ȟn sa mdcrjĄ du mdastm âb hab, bue Ąr Ȟn
n
I dmz, prcbueaia
mjfadtnvmi. raimtnv javnba mjfadtnv prcbcenbmi raimtnv. Mdastm mra gubdțnm snbtmdtndĄ ja mtrnout
Mn muznt, jnb da âb da emn rmr, abub țurn prnb dmra sa suoinbnmzĄ supineabtmr parscmbm dmra gmda mdțnubam6
Au âbsuen
âbsuen me sdrns dcepubaram.
Da gai ja prcbuea radubc Ȟtn âb duvïbtui âbsuen3
Pradns bu Ȟtnmn dĄ âb tradut m axnstmt Ȟn c gcreĄ ja prcbuea parscbmi pa dmra âi emn âbtïiba Ȟtn jcmr âb
taxtaia vadln6 âbsui, âbsm, âb Ȟn, âbsaia. Jnb dcbtcpnram mdastun prcbuea du dintnda mia prcbueaiun
parscbmi s-m coțnbut duvïbtui âbsuen. MstĄzn duvïbtui mpmra jcmr pa iïbh Ą ub suostmbtnv smu prcbuea,
mdcrjïbju-sa du mdastam,
Âb tradut, m axnstmt Ȟn ub gnnbj jadn ja
prcbuea ub mjfadtnv jmr mstmjfadtnv
âbtĄrnra, buent prcbcenbmi
Ązn m jnsp Ąrut, mdastmja âbtĄectnvui
gnnbj rnra. pabtru dmra
nbtrĄ âb dmtahcrnm mjfadtnvaicr prcbcenbmia.
Gcreaia mjfadtnvuiun prcbcenbmi ja âbtĄrnra subt daia jnb tmoaiui ja emn fcs.
Parscmbm Dmz Tnbhuimr Piurmi

emsduinb gaenbnb emsduinb gaenbnb
parscmbm N B —Md âbsuen âbsĄen âbȞnba âbsaba
J—H âbsuen âbsaen âbȞnba âbsaba
Parscmbm m NN- B —Md âbsuțn âbsĄțn âbȞnvĄ âbsavĄ
m
J—H âbsuțn âbsațn âbȞnvĄ âbsavĄ
Parscmbm m B —Md âbsuȞn âbsĄȞn âbȞnȞn âbsaȞn /âbsaia
NNN-m
J—H âbsuȞn âbsaȞn âbȞnȞn âbsaȞn /âbsaia
ț nnicr
Mjfadtnvui prcbcenbmi ja âbtĄrnra mra gubdțnm snbtmdtndĄ ja mtrnout mjfadtnvmi.

Âb ineom rceïbĄ dcbtaepcrmbĄ, axnstĄ tabjnbțm ja m âbicdun mjfadtnvui prcbcenbmi ja âbt Ąrnra du
saenmjvaroui dlnmr 6 M vabnt dlnmr ai.
Ą
b
ï
e BctĄ pabtru prcgascrn. In sa pcmta dara aiavnicr, âb atmpm ja ragiad țna m iadțnan, sĄ raminzaza ub
c crhmbnzmtcr hrmgnd pabtru tcmta tnpurnia ja prcbuea. Iadțnm sa pcmta âbdlanm du c jnsdu țna prnb dmra
r
m sĄ sa rĄspubjĄ jnb bcu im âbtraomram6 Asta badasmr s Ą âbvĄțĄe hrmemtndm3 Pabtru âbvĄțmram cb-inba
r sa pcmta jm rajmdtmram ubun taxt prnb dmra s Ą sa rĄspubjĄ im mdamstĄ âbtraomra.
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m Mdtnvntmtam br. :
o
Asta pcsnoni dm ntaenn =, ?, 4 jnb omtarnm ja ntaen br. 4 s Ą jazvĄiuna strudturmram pmrțnmiĄ /
e
n
I jagndntmrĄ m dcepatabțan :.=. jnb dmuzm pimbngndĄrnn dcbțnbuturnicr iahmta ja mjvaro Ȟn nbtarfadțna
âb parncmjm suspabjĄrnn dursurnicr jnb dmuzm pmbjaenan ja Dcvnj-=>. Âb mdast dmz, prcgascrui
pcmta raduparm dcbțnbuturnia âb dmjrui ubntĄțnn ja âbvĄțmra jnb dimsm m WNNN-m iahmta ja dcbstrudțnnia
ragiaxnva jnb craia im jnspczn țnm prcgascruiun.
Cg, subataia mstam!...

Prcoiaem6 Cg, subataia mstam!...
Mn msduitmt vracjmtĄ subataia jnb furui tĄu3 Tsst!... Muzn da euita subt3 Due ia trmbspun âbsĄ âb duvnbta3
MsduitĄ subataia Ȟn cosarvĄ trmbspubaram mdastcrm âb sdrns âb gnieui Tubataia mbnemiaicr Ȟn mita
cbcemtcpaa ja im mjrasm
lttps6//www
lttps6//www.hcchia.dce/uri3sm5t&rdt
.hcchia.dce/uri3sm5t&rdt5f&q5&asrd5s&s
5f&q5&asrd5s&scurda5vnjac&dj5&dmj5rfm&
curda5vnjac&dj5&dmj5rfm&umdt5<&vaj5?mlQKAwn<
umdt5<&vaj5?mlQKAwn<SIu
SIu
h-
t4qMlQ\LLdKLgTWOW:]twNwM
t4qMlQ\LLdK LgTWOW:]twNwMLcADMM]M]&uri5
LcADMM]M]&uri5lttps%4M%?G%?Gwww
lttps%4M%?G%?Gwww.ycutuoa.dce%?Gwmtdl%4Gv%4
.ycutuoa.dce%?Gwmtdl%4Gv%4
J8N-hAxIBdl0&ush5MCvWmw4eJQpJuEJDqsdLPuPz1PNS
Wazn nmr c pmrta jnb gnie Ȟn dimsngndĄ subtataia dcbgcre gnȞan ja emn fcs.
Tubata dmra axprneĄ sabzmțnn, stĄrn sugiataȞtn, Tubata Ȟn zhcecta jnb bmturĄ

âbjaeburn, nbnțnmzĄ c jnsduțna atd.
Mdasta duvnbta subt pĄrțn ja vcronra bagiaxnonia Ȟn sa bueasd nbtarfadțnn.

CosarvĄ jagnbnram Ȟn dimsngndmram mdastcrm âb gnȞm ja emn fcs.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?0:

Nbtarfadțnm asta pmrtam ja vcronra bagiaxnoniĄ dmra axprneĄ sabzmțnn, stĄrn sugiataȞtn, âbjaeburn smu
nentĄ subata smu zhcecta jnb bmturĄ.
Ą JupĄ saebngndmțna, nbtarfadțnnia subt6

b
ï prcprnu-znsa, dïbj axprneĄ sabzmțnn, stĄrn sugiataȞtn, âbjaeburn
• âbjaeburn atd. (mu, cg, vmn atd.)
e cbcemtcpaa, dïbj nentĄ subata smu zhcecta jnb bmtur Ą (enmu, lmpdnu, ț u Ȟtn atd.)
c •
r JupĄ gcreĄ, nbtarfadțnnia subt6

m
r snepia (mu, enmu, piacsd atd.);
u
t
•
m • snepia rapatmta (emd-emd, bmbn-bmbn atd.);

r
a
t dcepusa (lcjcrcbd-trcbd, nm unta, tnd-tmd).
n
•
i
n AxnstĄ Ȟn hrupurn ubntmra ja duvnbta dmra axprneĄ sabtneabta smu ramdțnn mgadtnva, dcepcrtïbju-sa dm c
Ȟ nbtarfadțna Ȟn buenbju-sa icduțnubn nbtarfadțncbmia. Ja axaepiu6 E Ąn sĄ gna, da asta mstm3; TĄ bu
m âbtïrznn, Jcmeba gara Ȟta!
o
e
n
I DntaȞta jnsduțnm ja emn fcs Ȟn fustngndĄ jmdĄ subt su
suostmbtnva
ostmbtnva sm
smuu nbtarfadțnn duvnbtaia sdrnsa dcicrmt âb
taxtui ja emn fcs.
JcuĄ gata jnsdutĄ jaspra mjcptmram uban pnsndn.
‑ Bu âbțaiah, grmta, ja da mn ean bu vcr sĄ-en nm ub pnscn!
‑ Bu a mȞm uȞcr, babndĄ, sĄ mn hrnfĄ ja ub mbnemi im oicd.
‑ Muzn, jcebuia, bu eĄ drazn raspcbsmoniĄ3
‑ EĄn, traouna sĄ sa msnhura Ȟn pĄrnbțnn tĄn dĄ tu van mvam hrnf Ą ja pnsndĄ.
Da drazn dĄ mrmtĄ nbtarfadțnm eĄn jnb jnmichui jmt3

Mu smu bu gubdțna snbtmdtndĄ nbtarfadțnnia jnb jnmichui ja emn sus3
BctĄ pabtru prcgascrn. JupĄ razcivmram smrdnbnicr ja emn sus, prcgascrui pcmta sĄ-n jam
aiavuiun c gnȞĄ du cosarvmțnnia razuitmta jnb da m iudrmt.
AxnstĄ suostmbtnva dmra javnb nbtarfad țnn, gnnbj dcepiat inpsnta ja sabsui nbn țnmi. Mdastam bu traouna
dcbgubjmta du suostmbtnvaia âb dmzui vcdmtnv. Ja axaepiu, c vïbzĄtcmra ân spuba ubun dinabt jcebuia,
gcicsnbj vcdmtnvui6 Jcebuia, jcrnțn c dmrta3
AxnstĄ nbtarfadțnn ja mjrasmra gmțĄ ja jngarnțn jastnbmtmrn6 eĄn, eĄ, ora atd.
Âb habarmi, nbtarfadțnnia bu mu gubdțna snbtmdtndĄ âb abubț.
Ȝn tctuȞn nbtarfadțnm pcmta mvam gubdțna snbtmdtndĄ! Da pmrta ja prcpcznțna drazn dĄ asta âb abubțurnia ja
emn fcs3
‑ E-me mprcpnmt ja ub pcrueoai Ȟn ai zoïr! pa c drambhĄ.
‑ Lmn âb dmsĄ, dĄ s-m sparnmt ja bcn.

ț nnicr
‑ Qnta âb
âbțaiaptui gmeninan! Im tcmta sa prndapa! Ormvc țna!
Ą BctĄ pabtru prcgascrn. sĄ cosarva dĄ nbtarfad

b prajndmta, pabtru Aiavui traouna
dĄ subt jatarenbmta ja pĄhlnjmt
rțn sadubjmra ja prcpczn țna dmrațnnia țnb icdui
jatarenb ubcr
Ą varoa.
ï
e
c
r
m AxnstĄ nbtarfadțnn prajndmtnva dmra sa dcepcrtĄ dm bnȞta varoa, mvïbj gubdțnm snbtmdtndĄ ja prajndmt
r varomi.
u
t
m
r
a
t
n
i
CosarvĄ da saeba ja pubdtumțna subt gcicsnta jupĄ nbtarfadțnn âb tcmta axaepiaia jnb iadțna.
n
Ȟ
m
o
e
n
I Nbtarfadțnm sa jaspmrta
JmdĄ nbtarfad țnm ja mjrasmra asta Ąuremt
prnb vnrhui smu saebui
Ą ja ubaxdime Ąrnn jaâbrastui
suostmbtnv
suostmbtnv țuiun. sa ppuba
abubvnrhuim
vvcdmtnv,
cdmtnv, uba jupĄ âbtrahui
hrup.
Taebui axdimeĄrnn pus jupĄ c nbtarfadțna bu asta dcbsnjarmt saeb gnbmi ja pubdtumțna, abubțui
putïbju-sa dcbtnbum du intarĄ endĄ.
Tpuba dmra subt pĄrțnia ja vcronra ja dmra mn mprcprnm mjvaroaia sdrnsa dcicrmt âb axaepiaia jmta.
‑ Dïbj mn msduitmt uitnem jmtĄ subataia pĄjurnn3
‑ MimitĄnarn. Me gcst âbtr-c axdursna.
axd ursna.
‑ Qbja mțn ears3
‑ Mdcic ubja e-me bĄsdut. Im OrmȞcv.
‑ Jm, crnubja mn earha âb pĄjurnia jnb fur muzn dïbtadui pĄsĄrnicr.
Qbja Ȟn dïbj mpmr
mpmr im nbnțnmim ubcr abubțurn nbtarchmtnva, dm Ȟn prcbueaia nbtarchmtnva, nmr mi jcniam
ubja sameĄbĄ du prcbueaia raimtnv, gnnbjd Ą gmda iahĄturm âbtra jcuĄ prcpcznțnn. Crnubja sameĄbĄ du
prcbueaia balctĄrït, pabtru dĄ bu jĄ nbgcremțnn pradnsa msuprm icduiun.
AxnstĄ Ȟn mjvaroa6
• nbtarchmtnva, pimsmta im âbdaputui prcpcznțnnicr nbtarchmtnva (ubja, dïbj , due, dït ));;
• raimtnva, dmra iahĄ c sadubjmrĄ ja prcpcznțnm ja dmra japnbja (ubja, dïbj , due, dït ));;
• balctĄrïta, dmra bu pradnzamzĄ âeprafurĄrnia Ȟn dmra pct sĄ mpmrĄ Ȟn dm aiaeabta ja iahĄturĄ âb
grmzĄ (ubjavm, dïbjvm, duevm, crnubja, crndïbj , vracjmt Ą atd.).
AxnstĄ Ȟn hrupurn ubntmra ja duvnbta snbcbnea du mjvaroaia Ȟn dmra sa dcepcrtĄ dm mjvaroaia âb
prcpcznțna Ȟn dmra subt icduțnubn mjvaronmia (jnb fur , âb gm țĄ, pa âbsarmt , g Ąr Ą âbjcnmiĄ atd.)
4.4 Axaepia ja mdtnvntĄțn pabtru aiavnn âb rnsd
4.4

ț nnicr

Ą âbvĄțmra
b
ï Qtninzmram mpindmțnnicr ajudmțncbmia parenta raminzmram ubcr mdtnvnt Ąțnia ja âbvĄțmra âb
e
c eajnui cb-inba6
r
m mdtnvntĄțn msnbdrcba, dmra prasupub dm nbtarmdțnubam jnbtra prcgascr Ȟn aiav sĄ sa raminzaza
•
r prnb mddasmram rasursaicr ajudmțncbmia cb-inba âb dcbtaxta taepcrmia jngarnta;

u
t
m mdtnvntĄțn snbdrcba, nbtarmdțnubam jnbtra prcgascr Ȟn aiav sĄ sa raminzaza âb tnep rami, prnb
•
r nbtareajnui mpindmțnnicr dmra parent crhmbnzmram ja vnjacdcbgarnb ța.

a
t
n
i Jnbtra mpindmțnnia ajudmțncbmia dmra parent raminzmram ja mdtnvntĄțn snbdrcba smu msnbdrcba,
n eabțncbĄe ureĄtcmraia6
Ȟ
m Dimsa vnrtumia, dmra parent mdtnvnt Ąțn snbdrcb Ȟn msnbdrcb6
o Endrcscgt Zames (lttps6//tames.endrcscgt.dce/
e
n •
I •
Hcchia Dimssrcce (lttps6//dimssrcce.hcchia.dce/
Ajecjc lttps6//baw.ajecjc.dce
• EnbjEanstar (lttps6//www.enbjeanstar.dce/
(lttps6//www.enbjeanstar.dce/ ));;
• Enrc (lttps6//enrc.dce/
(lttps6//enrc.dce/ ););
• EnbjEup (lttps6//www.enbjeup.dce
• Iudnjdlmrt (lttps6//www.iudnjdlmrt.dce
(lttps6//www.iudnjdlmrt.dce). ).
Tnstaea ja vnjacdcbgarnbțĄ, dmra parent mdtnvntĄțn snbdrcb6
• Eaat (lttps6//eaat.hcchia.dce);
• (lttps6//zcce.us/ )),,
• (lttps6//www.waoax.dce/ ))..
Zmoia vnrtumia, dmra parent dcimocrmra snbdrcbĄ6
• Hcchia Fmeocmrj (lttps6//fmeocmrj.hcchia.dce/
(lttps6//fmeocmrj.hcchia.dce/ ));;
• (lttps6//www.endrcscgt.dce/rc-rc/endrcscgt-471/endrcscgt-
wlntaocmrj/jnhntmi-wlntaocmrj-mpp).
wlntaocmrj/jnhntmi-wlntaocmrj-mpp ).
Pimtgcrea ja âbvĄțmra, utninzmonia gna snbdrcb, gna msnbdrcb6
• Kmlcct (lttps6//kmlcct.dce/
• Xcrjwmii (lttps6//wcrjwmii.bat
(lttps6//wcrjwmii.bat););
• Enbadrmgt Ajudmtncb ajntncb (lttps6//ajudmtncb.enbadrmgt.bat/
(lttps6//ajudmtncb.enbadrmgt.bat/ ));;
• Eydccinc (lttps6//www.eykccinc.dce
(lttps6//www.eykccinc.dce); );
Tnta-urn wao6
• ^cuZuoa (lttps6//www.ycutuoa.dce/
(lttps6//www.ycutuoa.dce/ ));;
•
(lttps6//www.taj.dce/ ))..

ț nnicr
MbaxĄ
Ą Zmoai dcepmrmtnv âbtra dcepatabța spadngnda

b Ȟn dcbțnbuturn jnb prchrmeaia ja ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ
ï
e dcraspubzĄtcmra parncmjan emrtna — nubna ?0?0 jnb dimsm m WNN-m Ȟn dimsm m WNNN-m.
c
r
m
r
u
t Dimsm m WNN-m Dimsm m WNNN-m
m
r
a
t
n
i
n =. pmrtndnpmram im nbtarmdțnubn varomia âb jnvarsa sntumțnn ja dceubndmra
Ȟ prnb radaptmram Ȟn prcjudaram taxtuiun crmi
m
o
=.4. Pmrtndnpmram im nbtarmdț
nbtarmdțnubn varomia jnvarsa, =.4. _aminzmram uban prazabtĄ
prazabtĄrn crmia euitnecjmia
e
n
I ja bahcdnara m nbgcremț
nbgcremțnan Ȟn m raimț
raimțnan du
mdtnvĄ Ȟn
mpaiïbj im strmtahnn vmrnmta ja msduitmra mdtnvĄ âb gmțm ubun puoind,
gmț
pmrmvaromia dcraiïbj
Ȟn bcbvaromia âb aiaeabtaia
dmjrui ubcrvaromia,
strmtahnn
ja mrhueabtmra.
nbtaricdutcrnn
Dcbțnbuturn ja raduparmta
Zaxtui jnmichmt
Zaxtui jnmichmt; Ttrmtahnn ja msduitmra
Ttrmtahnn ja msduitmra.
Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta
Ttrmtahnn ja msduitmra mdtnvĄ.
=.:. Avmiumram dcepcrtmeabtaicr Ȟn m mtntujnbnicr mdtnvĄ im jazomtarn snepia,

=.:. . Pmrtndnpmram mdtnvĄ
dceubndmtnva, njabtngndïbj strmtahnn parscbminzmta gcreuiïbj pubdta ja vajara Ȟn/smu dcbtnbuïbj
âb gubdț
gubdțna ja prcgniui psnlcichnd, ja nbtarasaia Ȟn ja njania daicrimiț
daicrimițn, axprneïbj ub pubdt ja vajara
bavcnm gnadĄ
gnadĄrunm gmțĄ
gmțĄ ja
ja cpnbnnia axpusa ja nbtaricdutcr(n) +
=.1. Dcradtmram dcepcrtmeabtaicr Ȟn m mtntujnbnicr
dceubndmtnva nbagndnabta jmu nbmjadvmta âb
mdtnvntĄț
mdtnvnt Ąțnn ja dceubndmra
Zrmdui dceubndmtnv.
Zrmdui dceubndmtnv.
Mtntujnbn dceubndmtnva.
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?0<
?. radaptmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn
?.=._adubcmȞȞtaram ecjurnicr âb dmra subt

?.=._adubcm ?.=.Avmiumram nbgcremț
nbgcremțnnicr Ȟn m nbtabț
nbtabțnnicr ja
Ą crhmbnzmta țnniajnsdcbtnbua Ȟn
b bcbintarmra,nbgcremț
nbgcrem
dcbtnbua, jnb taxtaia Ȟintarmra
n euitnecjmia dceubndmra jnb taxta intarmra,
dcbtnbua, jnsdcbtnbua bcbintarmra,
Ȟn euitnecjmia
ï Dcbțnbuturn mscdnmta Dcbțnbuturn ja raduparmta
e
c
r Zaxtui jrmemtnd Ȟn mrtm spadtmdciuiun; Zaxtui jrmemtnd Ȟn mrtm spadtmdciuiun;
m Mutcr, parscbmf jrmemtnd, Mutcr, parscbmf jrmemtnd,
r _ciui nbjndmțnnicr sdabnda; _ciui nbjndmțnnicr sdabnda;
u
t _ciui jnmichuiun; _ciui jnmichuiun;
m Mdtcrn, jadcr,dcstuea, iuenbn, euzndĄ; Mdtcrn, jadcr,dcstuea, iuenbn, euzndĄ;
r Jnmichui âb taxtui sdrns Ȟn âb spadtmdci; Jnmichui âb taxtui sdrns Ȟn âb spadtmdci;
a
t
n
i
Nbtarvnui. Nbtarvnui.
n Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta
Ȟ
m
o Zaxtui jrmemtnd;
Zxtui bcbintarmr (taxtui ja cpnbna).
cpnbna).
e
n
I ?.4.Mjadvmram mtntujnbnn Ȟn m prmdtndnicr ja iadturĄ
iadturĄ ?.4.Mrhueabtmram pubdtaicr ja vajara pa
âb gubdț
gubdțna ja sdcpui iadturnn emrhnbam m jcuĄ
jcuĄ smu m emn euitcr taxta ja jnvarsa
tnpurn, mvïbj âb vajara pcsnonintmtam ubcr
nbtarpratĄĄrn euitnpia
nbtarprat
Dcbțnbuturn mscdnmta Dcbțnbuturn ja raduparmta
Ttrmtahnn ja nbtarpratmra6 nbtarpratmram ineomfuiun Trmtahnn ja nbtarpratmra6 nbtarpratmram ineomfuiun

gnhurmt (eatmgcrm) gnhurmt (eatmgcrm)
Zaxtui inrnd
Ttrmtahnn ja nbtarpratmra6 nbtarpratmram ineomfuiun
gnhurmt
gnhurmt
4. rajmdtmram taxtuiun sdrns ja jnvarsa tnpurn

4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi Ȟn/smu âb adlnpĄ
adlnpĄ, m 4.?. _ajmdtmram, nbjnvnjumi Ȟn/smu âb adlnpĄ
adlnpĄ, m ubcr
ubcr taxta jnvarsa, dmra ureamzĄ
ureamzĄ m gn prazabtmta taxta pabtru m gn prazabtmta âb gmț
gmțm ubun puoind
âb gmț
gmțm dciahnicr smu/ Ȟn pabtru m gn puoindmta
Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr

njanicr Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr

Znpmra taxtumia ja strudturmra m njanicr6 prc-dcbtrm
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?0>

4.4. Qtninzmram ubcr sursa jnvarsa pabtru 4.4.Mpindmram dcbstmbtĄ
dcbstmbtĄ m bcreaicr prnvnbj atndm
raminzmram ja taxta crnhnbmia rajmdtĄĄrnn pabtru dramram ja taxta crnhnbmia
rajmdt
Ą Dcbțnbuturn mscdnmta
b Ttni6 bmturmiața, augcbna, vmrnatmta, crnhnbmintmta, Ttni6 bmturmiața, augcbna, vmrnatmta, crnhnbmintmta,
ï dcbdnzna, vmrnatmta
e dcbdnzna, vmrnatmta
vmrnatmta
c Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta
r Atndm rajmdtĄrnn6 crnhnbmintmtam
crnhnbmintmtam
m
r
u
t
m
r :. utninzmram dcradtĄ, mjadvmtĄ Ȟn agndnabtĄ m ineonn âb prcdasui dceubndĄrnn crmia Ȟn sdrnsa
a
t
n
i
n :.=. Gcicsnram strudturnicr ecrgcsnbtmdtnda mia :.=. Gcicsnram mdlnznț
mdlnznțnnicr prnvnbj strudturn
Ȟ ineonn rceïba stmbjmrj pabtru âbț âbțaiaharam Ȟn ecrgcsnbtmdtnda dcepiaxa mia ineonn rceïba
m axprnemram dimrĄ
dimrĄ Ȟn pradnsĄ
pradnsĄ m nbtabț
nbtabțnnicr intarmra, pabtru âbț
âbțaiaharam dcradtĄ
dcradtĄ Ȟn axprnemra
o dceubndmtnva dcepiaxa bumbțțmtĄ
bumb mtĄ m nbtabț
nbtabțnnicr dceubndmtnva
e
I
n Dcbțnbuturn mscdnmta Dcbțnbuturn ja raduparmta
Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi pcsasnv Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi pcsasnv
Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi jaecbstrmtnv Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi jaecbstrmtnv
Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi balctĄrït Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi balctĄrït
Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi nbtarchmtnv Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi nbtarchmtnv
Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi raimtnv Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi raimtnv
Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi bahmtnv Prcbueaia Ȟn mjfadtnvui prcbcenbmi bahmtnv
Mjfadtnvui prcbcenbmi ja âbtĄrnra Mjfadtnvui prcbcenbmi ja âbtĄrnra
Mjvaroui Mjvaroui
Nbtarfadțnm
nm Nbtarfadțnm
Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta bcțnubnia pct gn

pimsmta âbmnbta ja stujnui grmzan.
:.1.Jazvcitmram hïbjnrnn ichnda Ȟn mbmichnda, prnb :.1. Jazvcitmram hïbjnrnn ichnda Ȟn mbmichnda
dcepatabțan inbhvnstnda, âb prcdasui
vmicrngndmram dcepatabț (mbminzĄĄ, snbtazĄ
(mbminz snbtazĄ, habarminzmra Ȟn mostrmdtnzmra), prnb
ja âbvĄț
âbvĄțmra
mra pa tct pmrdursui vnaț
vnațnn utninzmram japrnbjarnicr ja dceubndmra dcradtĄ
dcradt Ą âb
ineom rceïbĄ
rceïbĄ intarmr
intarmrĄĄ, âb prcdasui ja âbvĄț
âbvĄțmra
mra pa
tct pmrdursui vnaț
vnațnn
PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia prcbueaiun Ȟn mia PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia prcbueaiun Ȟn mia
mjfadtnvuiun prcbcenbmi mjfadtnvuiun prcbcenbmi
PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia mjvarouiun PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia mjvarouiun
PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia nbtarfadțnan
nan PcsnonintĄțn dceonbmtcrnn mia nbtarfadțnan
Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta bcțnubnia pct gn

pimsmta âbmnbta ja stujnui grmzan.
1. axprnemram njabtntĄțnn inbhvnstnda Ȟn duiturmi prcprnn âb dcbtaxt bm țncbmi Ȟn nbtarbmțncbmi

1.?. Dcepmrmram ubcr aiaeabta prnvntcmra im 1.?. Mrhueabtmram ubun pubdt ja vajara prnvntcr

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?=0
duiturm prcprna Ȟn im duiturm mitcr pcpcmra im aiaeabta spadngnda mia duiturnn bmț
bmțncbmia Ȟn mia
duiturnn mitcr pcpcmra
Ą Ȟn duiturm țĄrnicr jnb vadnbĄtmtam
Jaspra ineom
_ceïbnan Jaspra ineom Ȟn duiturm țĄrnicr jnb vadnbĄtmtam
b _ceïbnan
ï
e Dcbțnbuturnia im dmra pct gn raduparmta
c
r
m _aimțnn duiturmia dcbstrudtnva; bcn Ȟn danimițn
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n Onoinchrmgna
Ȟ
m
o
e
I
n =. Prchrmem ȞdcimrĄ pabtru jnsdnpinbm ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ, dimsaia m W-m — m
WNNN-m, OuduraȞtn, ?0=8
?. Minbm Pmegni, Ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ âb hnebmznu. Ttrudturn jnjmdtnda
jasdlnsa, Pmrmiaim :1, ?004
4. Gicrabtnbm TïenlĄnmb, C jnjmdtndĄ m ineonn Ȟn intarmturnn rceïba, Mrt, ?0=:
:. Minbm Pmegni, Jnjmdtndm intarmturnn. _acrnabt Ąrn, Mrt, ?0=7
1. Hrmemtndm ineonn rceïba pabtru hnebmznu (dccrjcbmtcr Hmornaim PmbĄ
Jnbjaiahmb), Qbnvars Abdndicpajnd, ?0=>
7. Hrmemtndm ja omzĄ m ineonn rceïba (dccrjcbmtcr Hmornaim PmbĄ Jnbjaiahmb),
Qbnvars Abdndicpajnd, ?0=0
8. Hrmemtndm ineonn rceïba (vciueui N Ȟn mi NN-iam), Ajnturm Mdmjaenan _ceïba,
?001
<. Prcvcdmram iadturnn — hlnj eatcjcichnd pabtru jazvcitmram dcepatab ț an an ja
radaptmra m easmfuiun sdrns (dccrjcbmtcr Hmornaim Bmusndm Bcvambu), Ajnturm
JnjmdtndĄ Ȟn PajmhchndĄ, ?0=4
>. PN_IT — duiahara. Nbstrueabta ja tast (dccrjcbmtcr Hmornaim Bmusndm Bcvambu),
Ajnturm JnjmdtndĄ Ȟn PajmhchndĄ, ?0=4
=0. Aembuaim Nina, Jnjmdtndm intarmturnn rceïba, Pcinrce, ?00<
Mutcrn
Dccrjcbmtcr eatcjcichnd, dardat. st. jr. Hmornaim Bmusndm Bcvambu, Q.D.A.- D.B.P.A.A.
Dccrjcbmtcr hnebmznu, prcg. jr. Tcgnm Jcorm, Ȝdcmim HnebmznmiĄ Br. =4=, OuduraȞtn
(dcbtrnouțna dimsm m WNNN-m nbtahrmi)
prcg. Tnecbm Kcbrmjn, Ȝdcmim HnebmznmiĄ Hrnhcra Tnim Ȟn, Oadiamb, nbspadtcr Ȟdcimr NTF
Onstrnțm-BĄsĄuj (dcbtrnouțna dimsm m WNN-m nbtahrmi, dimsm m W-m omtarna ja ntaen =, mdtnvntmta
raeajnmiĄ =)

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?==
prcg. Ncmb Miaxmbjru Eurmr, Indaui ja Mrta Tnhnseubj Zcju țĄ, Javm (dcbtrnouțna dimsm m WN-m
nbtahrmi, dimsm m W-m mdtnvnt Ąțn raeajnmia ?, 4, :)
prcg. jr. _cxmbm Ȝtagmbnm Dncombu, Dciahnui Bmțncbmi Tpnru Lmrat , OuduraȞtn, dcbsninar suparncr
Ą DBPAA (dcbtrnouțna dimsm m W-m omtarnn ja ntaen ? Ȟn 4 , mdtnvntĄțn raeajnmia 1, 7)
b
ï
e
c DQP_NBT
r
m
r
u
t
m _apara eatctjcichnda pabtru dcbscinjmram mdlnznțnnicr mbuiun Ȟddcimr ?0=> — ?0?0
r
a
t p/?
n
i
n Dimsm m W-m
Ȟ
m Tadțnubam = — _apara pabtru astnemram bnvaiuiun mdlnzn țnnicr âbvĄțĄrnn im gnbaia mbuiun
o Ȟdcimr ?0=>-?0?0 âb vajaram raminzĄrnn pimbngndĄrnn dmiabjmrnstnda pabtru bcui mb Ȟdcimr p/1
e
I
n Tadțnubam ? — Avmiumram hrmjuiun ja mdlnznțna m dcepatabțaicr jnb mbui mmbtarncr
btarncr p/8
br.. = p/8
Omtarna ja ntaen br
br. ? p/==
Omtarna ja ntaen br.
br. 4 p/=>
Tadțnubam 4 — _apara pabtru dcbstrunram bcnicr mdlnzn țnn. Axaepia ja mdtnvntĄțn ja âbvĄțmra
p/?<
4.= Axaepia ja mdtnvntĄțn raeajnmia p/?<

Mdtnvntmtam br. =6 Da-Ȟn spub pĄsĄrnia Ȟn hïzaia3 p/?>
Mdtnvntmtam br. ?6 Due sĄ gmdn c prcpcznțna, fudïbju-ta du gnhurn haceatrnda p/4?
Mdtnvntmtam br. 46 Due gcicsne duvnbtaia dm s Ą ba âbțaiahae3 p/44
Mdtnvntmtam br. :6 Waroui — duv
duvïbtui
ïbtui âb furu
furuii dĄrunm sa crhmbnzamzĄ prcpcznțnm p/41
Mdtnvntmtam br.16 _aim

Mdtnvntmtam br.76 Dugaraia du pcva
țnnia jnbtra Ȟtn p/48
cmeabn sameĄbĄ du raimțnnia jnbtra duvnbta âb prcpcznțna
p/4<
4.? Axaepia ja mdtnvntĄțn ja raduparmra p/:0
Mdtnvntmtam br.=6 Due gmd ub pcrtrat dunvm3 p/:0
4.4 Axaepia ja mdtnvntĄțn pabtru aiavnn âb rnsd p/:4
4.: _adcembjĄrn jnb parspadtnvm nbtahrĄrnn talbcichnnicr âb prcdasui ja prajmra/ âbv Ąțmra
p/:4
MbaxĄ p/:1
Onoinchrmgna p/:8
Dimsm m WN-m
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?=?
Tadțnubam = — _apara pabtru astnemram bnvaiuiun mdlnzn țnnicr âbvĄțĄrnn im gnbaia mbuiun
Ȟdcimr ?0=>-?0?0 âb vajaram raminzĄrnn pimbngndĄrnn dmiabjmrnstnda pabtru bcui mb Ȟdcimr
p/:<
Ą Tadțnubam ? — Avmiumram hrmjuiun ja mdlnznțna m dcepatabțaicr jnb mbui mmbtarncr
btarncr p/1?
b
ï Omtarna ja ntaen br
br.. = p/1?
e Omtarna ja ntaen br.
br. ? p/17
c Omtarna ja ntaen br.
br. 4 p/7=
r
m
r Tadțnubam 4 — _apara pabtru dcbstrunram bcnicr mdlnzn țnn. Axaepia ja mdtnvntĄțn ja âbvĄțmra
u
t p/78
m
r
a
t 4.= Axaepia ja mdtnvntĄțn raeajnmia p/78
n
i Mdtnvntmtam br. =6 DardatmȞn âb dceubndmra p/78
n Mdtnvntmtam br. ?6 Da pct gmda du ub mjfadtnv3 p/88
Ȟ
m Mdtnvntmtam br. 46 Ja im dngra Ȟn bueara im intara Ȟn buearmia p/<:
o
e
I
n 4.? _adcembj
4.4 Axaepia ja
Ąrnmdtnvnt Ąțn pabtru aiavnn
jnb parspadtnvm nbtahrâbĄrnn
rnsdtalbcichnnicr
p/>= âb prcdasui ja prajmra/ âbv Ąțmra
p/>=
MbaxĄ p/>?
Onoinchrmgna p/>7
Dimsm m WNN-m
Tadțnubam = — _apara pabtru astnemram bnvaiuiun mdlnzn țnnicr âbvĄțĄrnn im gnbaia mbuiun
Ȟdcimr ?0=>-?0?0 âb vajaram raminzĄrnn pimbngndĄrnn dmiabjmrnstnda pabtru bcui mb Ȟdcimr
p/>8
Tadțnubam
Omtarna ? — Avmiumram
ja ntaen hrmjuiun ja mdlnznțna m dcepatabțaicr jnb mbui mmbtarncr
br.. = p/=0=
br btarncr p/=0=
br. ? p/=07
br. 4 p/==7
p/=?:
4.= Axaepia ja mdtnvntĄțn raeajnmia p/=?:

Mdtnvntmtam br. =6 WcroĄraț su oub vcrontcr3 p/=?:
Mdtnvntmtam br. ?6 Da pcțn gmda du vcdam tm, du hasturnia tmia Ȟn du jcmr dïtavm duvnbta
p/=?8
Mdtnvntmtam br. 46 Iueam pcmta gn emn oubĄ gcicsnbj mjfadtnva3 p/=40
Mdtnvntmtam br. :6 Da ta-mr jatarenbm pa ttnba
nba sĄ dntaȞtn emn euit3 p/=48
Mdtnvntmtam br.16 Mvae smu bu bavcna ja axpindm țnn3 p/=:0

ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?=4
Mdtnvntmtam br.76 Du dnba vcroaȞtn, ja gmpt3 p/=::

4.? Axaepia ja mdtnvntĄțn ja raduparmra p/=:1
Mdtnvntmtam br.=6 _ciui mjvarouiun âb ubnvars p/=:1
Ą
b
Mdtnvntmtam
4.4 Axaepiabr.ja?mdtnvnt
Da-n jaĄțng Ąpabtru
dut sĄ aiavnn âb rnsdĄtcr3
gnn dcbvnbh p/=1?p/=:>
ï 4.: _adcembjĄrn jnb parspadtnvm nbtahrĄrnn talbcichnnicr âb prcdasui ja prajmra/ âbv Ąțmra
e p/=1?
c
r
m MbaxĄ p/=1:
r
u
t Onoinchrmgna p/=1<
m
r
a
t
n
i
n Dimsm m WNNN-m
Ȟ Tadțnubam = — _apara pabtru astnemram bnvaiuiun mdlnzn țnnicr âbvĄțĄrnn im gnbaia mbuiun
m Ȟdcimr ?0=>-?0?0 âb vajaram raminzĄrnn pimbngndĄrnn dmiabjmrnstnda pabtru bcui mb Ȟdcimr
o p/=1>
e
I
n Tadțnubam ? — Avmiumram hrmjuiun ja mdlnznțna m dcepatabțaicr jnb mbui mmbtarncr
btarncr p/=0=
Omtarna ja ntaen br
br.. = p/=7=
br. ? p/=77
br. 4 p/=8?
p/=<0
4.= Axaepia ja mdtnvntĄțn raeajnmia p/=<0

Mdtnvntmtam br. =6 Eatmgcrm smu vnmțm dm ub ocrdmb pinb p/=<0
Mdtnvntmtam br. ?6 Emsdm smu due ba iah Ąe vnmțm ja trmjnțnn p/=<8
4.? Axaepia ja mdtnvntĄțn ja raduparmra p/=<>
Mdtnvntmtam br.=6 Dcbtamzâ hrmemtndm3 p/=>0
Mdtnvntmtam br. ? Qb prcbuea âbtra ‒m gn― Ȟn ‒m mvam― p/=>1
Mdtnvntmtam br.46 Due sĄ gmdn grmza jnb prcpcznțnn p/=>>
Mdtnvntmtam br.:6 Cg, suataia mstam!... p/?0?
4.4 Axaepia ja mdtnvntĄțn pabtru aiavnn âb rnsd p/?0:
4.: _adcembjĄrn jnb parspadtnvm nbtahrĄrnn talbcichnnicr âb prcdasui ja prajmra/ âbv Ąțmra
p/?01
MbaxĄ p/?07
Onoinchrmgna p/?0>
ț nnicr
nnicr mbuiun Ȟdcimr ?0=>-?0?0 ?=:
Ą
b
ï
e
c
r
m
r
u
t
m
r
a
t
n
i
n
Ȟ
m
o
e
I
n

Limba Si Literatura Romanagimnaziu

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Limba Si Literatura Romanagimnaziu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

_apara eatcjcichnda pabtru

_APA_A EAZCJCICHNDA PABZ_Q DCBTCINJM_AM MDLNVNȖNNIC_ MBQIQN

Ą Jnsdnpinbm ineom Ȟn intarmturm rceïbĄ dimsaia m W-m — m WNNN-m,

Mbminzm Mbminzm Nepiaeabtmram

Pmsui = Mbminzm durrnduiueuiun nbtab țncbmt — mbminzm prchrmeaicr Ȟdcimra Ȟn m pimbngndmrnicr

_apara eatcjcichnda pabtru

Pmsui ? Mbminzm durrnduiueuiun raminzmt — mbminzm razuitmtaicr avmiu Ąrnn nbnțnmia

• gcreuimram ubcr smrdnbn ja avmiumra dmra s Ą varngnda dcepatabțaia spadngnda mia

âbtrahuiun mb Ȟdcimr du c gcdminzmra pa daia dmra s-mr gn gcremt/strudturmt âb parncmjm ==

Âb mosabțm stmbjmrjaicr ja pargcrembțĄ im bnvai bmțncbmi, gnadmra prcgascr stmoniaȞta

_apara eatcjcichnda pabtru

smrdnbm ja avmiumra + jasdrnptcrn ja bnvai

• sa nbtrcjud mdtnvntĄțnia ja âbvĄțmra raeajnmia/ja raduparmra âb ubntĄțn ja âbvĄțmra pctrnvnta

Ą Dimsm m W-m

_apara eatcjcichnda pabtru

Dcepatabțm habarmiĄ 1 (Axprnemram njabtntĄțnn inbhvnstnda Ȟn duiturmia prcprnn âb dcbtaxt

m. Mvïbj âb vajara bmturm dcbțnbuturnicr Ȟn prchrasnm dcepatabțaicr, asta pcsnoni, rĄeïbïbj im

_apara eatcjcichnda pabtru

OMZA_NA JA NZAEN B_. =

DntaȞta, du mtabțna, taxtui ja emn fcs.

_apara eatcjcichnda pabtru

_apara eatcjcichnda pabtru

_apara eatcjcichnda pabtru

ruhmt sĄ bu nbsnsta.

_adlnznta (conadta badasmra

_adlnznta (conadta badasmra

_adlnznta (conadta badasmra

OMZA_NA JA NZAEN B_. ?

DntaȞta, du mtabțna, taxtui ja emn fcs.

_adn œn pminja-b sabnb

Œn jacjmtĄ, jnbtra jamiurn

Nmr âb ureĄ-n, jnb tugnœurn,

?.=. Avmiumram aiaeabtaicr taxtumia dmra dcbjud im âbțaiaharam ja prcgubznea âb dmjrui

d. Pa emiui mpan, trastnnia sa iamhĄbĄ / iah

Ta mddaptĄ crnda rĄspubs jmdĄ mra raminzmt mdcrjui âbtra suonadt Ȟn prajndmt.

Darnbțm Ntae prcpus

Zran rĄspubsurn dcradta JcuĄ rĄspubsurn dcradta Qb rĄspubs dcradt

o. ‒Dnrnpasd du himsurn endn

Zran rĄspubsurn dcradta JcuĄ rĄspubsurn dcradta Qb rĄspubs dcradt

Nbtunram raimțnnicr snepia jnbtra duvnbta6 suonadt — prajndmt

‒Pasta gmhn du vïrgurn sura

OMZA_NA JA NZAEN B_. 4

DntaȞta, du mtabțna, taxtui ja emn fcs.

Jajuda easmfui taxtuiun, pa Jajuda easmfui taxtuiun, pa Jajuda easmfui taxtuiun,

PradnzamzĄ axpindnt Ta jajuda jnb daia Gmda ragarnra vmhĄ im gmptui

DcraiamzĄ nbgcremțnnia parscbmfuiun. parscbmfuiun.

dcraspubzĄtcr pa tct Znepui varomi asta utninzmt AxnstĄ, âb ecj rapatmt,

pubïbj saebaia ja pubdtumțna dcraspubzĄtcmra Ȟn rasdrnnbj duvnbtaia sdrnsa hraȞnt.

Prnbțasm arm iabaȞĄ grndumsĄ Ȟn ocibĄvndncmsĄ Âbtrc samrĄ, tmtĄi an m ruhmt-c sĄ ân spubĄ ectnvui

Tadțnubam 4 — _apara pabtru dcbstrunram bcnicr mdlnznțnn. Axaepia ja mdtnvntĄțn ja

Nb npctazm dĄ ntaenn =, ?, 4 Ȟn : jnb omtarnm ja ntaen br. = Ȟn ntaenn =, ?, 4, : Ȟn 1 jnb omtarnm

MiŤn hïbjmdn eĄrubŤn œn rcœnn,

 Dun sa mjrasamzĄ dĄrĄouȞui âb gnbmiui pcaznan3 Ja da drazn dĄ c gmda3

Due sĄ gmdn c prcpcznțna, fudïbju-ta du gnhurn haceatrnda

Mdastam mr gn gcst mȞm, jmdĄ bu s-mr gn âbtïepimt davm.

Due gcicsne duvnbtaia dm s Ą ba âbțaiahae3

Prcoiaem6 Da rci mu duvnbtaia âb prcpcznțna3

Tdrna prcpcznțnm gcremtĄ jnb duvnbtaia jmta âb saebui eau ja dmrta.

_Ąspubja im ureĄtcmraia âbtraoĄrn prnvntcmra im prcpcznțnm gcremtĄ ja tnba6

JupĄ due mn cosarvmt, duvnbtaia mu sabs Ȟn dïbj subt snbhura.

Waroui — duvïbtui âb furui d Ąrunm sa crhmbnzamzĄ prcpcznțnm

Au Ȟtnu, an Ȟtnu…tu3 Lmn sĄ vajae!

Duvïbtui Pmrtam ja Pmrtam ja Znepui Parscmbm BueĄrui

JmdĄ mn rauȞnt, mdue gnn dm ub oubnd bacocsnt! _adnta Ȟta prcvaroaia Ȟn