1

TINDER PO EM IRACKU

es t p o cztek emirack ieg o week en d u : czwartek wiecz r, o k o o g o d zin y

d wu d zies tej. Na p ark in g g alerii h an d lo wej zajed a b y s zczcy mimo
ws zech o b ecn eg o p ias k u i k u rzu s p o rto wy s amo ch d lu b teren wk a
z n ap d em n a cztery k o a. Sed an y , tu n azy wan e au tami z s alo n u , n ie
s p o p u larn e w r d Emiratczy k w, b o u waa s i je za s amo ch o d y tan ie,
wa ciwe k las ie p racu jcej i o d zwiercied lajce n is k i s tatu s s p o eczn y
p rzy n alecy ch d o n iej o s b .
Przez zaciemn io n e s zy b y tru d n o zo b aczy , co k ry je s i wewn trz.
Ty mczas em w ro d k u ty p o wy mo d y Emiratczy k (2 0 3 5 lat) s zy k u je
s i d o wy j cia d o g alerii. Zan im wy s id zie z au ta, p o p rawi zawin it n a g o wie g u tr,
czy li ch u s t: b ia, n iezo b o wizu jc, lu b b ard ziej wy j cio w, w b iao -czerwo n
k rat. Na p o trzeb y week en d o weg o p o lo wan ia wie j w n iefo rmaln y m s ty lu
b ezp o red n io n a czarn y ch wo s ach , zak rcajc materia wo k g o wy i u k ry wajc
jeg o k o ce w fad ach materiau . Tak i mo d zieo wy s zn y t jes t zak azan y w miejs cach
p racy s ek to ra rzd o weg o , g d zie u waa s i g o za zb y t s wo b o d n y , n ie p rzy s to i te n a
o ficjaln y ch s p o tk an iach . W s y tu acjach fo rmaln y ch eleg an ck i Emiratczy k p o win ien
zao y n a g o w g afij (ro d zaj b iaeg o n ician eg o czep k a), n as tp n ie zamo co wa n a
n iej zo o n w tr jk t ch u s t, p rzy trzy ma ca k o n s tru k cj s p ecjaln y m czarn y m
k rk iem n o s zcy m n azw ik al i eleg an ck o zarzu ci p o y materiau d o ty u , w tak
zwan y m s ty lu n a k o b r.
Emirack i eleg an t o g ld a jes zcze w s amo ch o d o wy m lu s terk u s w j d o s k o n ale
p rzy s trzy o n y zaro s t i p o raz o s tatn i s p ry s k u je s zat o u d em in ten s y wn y mi
arab s k imi p erfu mami, k t ry ch zap ach u n o s i s i w p o wietrzu d u g o p o p rzej ciu teg o ,
k to je n o s i.
Wres zcie, zad o wo lo n y z efek tu , mczy zn a wy s iad a z au ta i p o p rawia k an d u r,
czy li trad y cy jn y s tr j d u g b ia s zat, p o d k t r n ie n o s i s i n ic p o za wizarem,
k awak iem b iaeg o , p rzy p o min ajceg o p rze cierad o materiau cias n o o k rco n eg o
wo k talii. Str j ten n ie ty lk o s p rawia, e mczy zn a wy g ld a imp o n u jco , ale te
p rzy d aje mu p o wag i: p o y materiau n ieco k rp u j ru ch y , p rzez co ch d
z k o n ieczn o ci s taje s i p o wo ln y i d y s ty n g o wan y . Tak p rzy g o to wan y eleg an t mo e
wy ru s zy w g alerio w n o c n a p o s zu k iwan ie p rzech o d zcej k s in iczk i z b ajk i, ty le
e zamias t mag iczn y ch lamp b d mu to warzy s zy y n eo n y mid zy n aro d o wy ch
s ieci wek .
M czy zn a k o n s ek wen tn ie ig n o ru je jed n ak ws zy s tk ie mijan e rek lamy . Nie
zak u p y mu w g o wie. Najn o ws ze mo d ele k o m rek i tak ju walaj s i w jeg o
s amo ch o d o wy m s ch o wk u , wic n iczeg o wicej mu n ie p o trzeb a. On s zu k a tu taj
to waru cak iem in n eg o ro d zaju .
W tu tejs zy ch cen trach h an d lo wy ch , s zczeg ln ie w Ab u Zab i, mie cie o wik s zej
p o p u lacji rd zen n y ch Emiratczy k w n i Du b aj, co wiecz r s p aceru j s etk i b iay ch
ms k ich k an d u r i czarn y ch d ams k ich ab ai czarn y ch d u g ich s zat zak ad an y ch p rzez
Emiratk i n a u b ran ia za k ad y m razem, g d y wy ch o d z z d o mu . Czas em zd o b i s i je
k o lo ro wy mi ws tawk ami czy n awet k ry s ztaami Swaro v s k ieg o . Fas o n y i d o d atk i
zale o d o b o wizu jcej w d an y m s ezo n ie mo d y . W ty m ro k u fu ro r zro b iy mo d ele
n iemal cak o wicie s zare z czarn k o ro n k n a rk awach . Zd arzaj s i te elemen ty
b eo we k o lo ry s ty czn a zeb ra emirack ieg o s p o ecze s twa p o wo li zo s taje
p rzeaman a. Do ab ai k o b iety w Ab u Zab i wk ad aj trad y cy jn ie czarn ch u s t s zejl.
W Du b aju czer n ie jes t a tak d o min u jca i zd arzaj s i ch u s ty k o lo ro we.
Du b ajczy cy lu b i p o d k re la s wo j laick o , o d cin ajc s i o d trad y cji. Dlateg o te
n ik ab u , czy li p o k azu jcej jed y n ie o czy zas o n y n a twarz, p rak ty czn ie s i tam n ie
n o s i.
J ed n ak zar wn o w Du b aju , jak i w Ab u Zab i wik s zo s p aceru jcy ch p o cen trach
h an d lo wy ch d ziewczy n o raz p an w wcale n ie zag ld a d o p awilo n w s k lep o wy ch .
W s p o ecze s twie, w k t ry m s taran n ie p rzes trzeg a s i s ep aracji p ci w p rzes trzen i
p u b liczn ej, jes t ty lk o jed n o miejs ce, s wo is ta s zara s trefa, g d zie k o b iety i mczy n i
mo g s wo b o d n ie n awiza k o n tak t: cen tru m h an d lo we. To to warzy s k a mek k a, d o
k t rej co d zien n ie p ielg rzy mu j mo d zi Emiratczy cy . Czer i b iel n aro d o wy ch
s tro j w, p rzeciws tawn e y wio y , d ams k a i ms k a s zach o wn ica, an ty p o d y n a p alecie
k o lo r w i r l s p o eczn y ch cz s i w jed en wartk i i n ieb ezp ieczn y n u rt.
Nie zn aczy to b y n ajmn iej, e zak u p y n ik o g o tu taj n ie in teres u j. Galeria
h an d lo wa jes t d la k o b iet d o s k o n ay m p retek s tem d o wy j cia z d o mu . Zak u p y s d la
n ich s wo is ty m wen ty lem b ezp iecze s twa w y ciu ro d zin n y m. P artem m wi s i
tu taj, e o n ie mo n a o d m wi ed u k acji, ale n ie zak u p w. Ty lk o w tej s ferze k o b iety
mo g zas p o k o i p o trzeb tw rczeg o wy raan ia s ieb ie i b y cia p ik n . W mo d n y ch
s k lep ach k o b iety w ab ajach i n ik ab ach k rztaj s i mid zy wies zak ami z s u k ien k ami
min i p o y s k u jcy mi o d cek in w, r o wy mi k o ro n k o wy mi b lu zk ami czy leg g in s ami
we ws zy s tk ich k o lo rach tczy . Szczeg ln ie w s ezo n ie wy p rzed ay p an ie n u rk u j
w s tertach mark o wy ch s p d n iczek i ak iecik w. Zaws ze, k ied y to wid z, zad aj s o b ie
p y tan ie: p o co ? I tak n ie b d s i w ty m mo g y p o k aza p u b liczn ie.

*
Ko n s erwaty wn e p an ie id d o g alerii tak jak ws zd zie in d ziej z ms k im
o p iek u n em, ale to ws k a g ru p a. Wik s zo mo d y ch k o b iet mo e s p o k o jn ie wy b ra
s i n a zak u p y z k o lean k . Cen tru m h an d lo we jes t wy jtk o wy m miejs cem eg alitarn ej
ro zry wk i, b o ze wzg ld w p rak ty czn y ch n ie d a s i p o d zieli s k lep w n a d ams k i
i ms k i s ek to r. Po za ty m p o trzeb a i ch zak u p w jes t n a ty le p o ws zech n a, tak e
w r d s tran ik w mo raln o ci, e n ie wp ro wad za s i d o d atk o wy ch s an k cji. Kin o ,
o ws zem, jes t n ieb ezp ieczn e k o b iety i mczy n i w jed n y m ciemn y m
p o mies zczen iu mo g b u d zi ro d ziciels k ie o b awy jes t zatem haram: g rzes zn e,
n ied o zwo lo n e. J ed zen ie w res tau racjach wie s i z k o n ieczn o ci p u b liczn eg o
o d s o n icia u s t, wic ta p rzes trze r wn ie wy mag a s eg reg acji, ale co mo n a zarzu ci
w s y tu acji, g d y p metra o d k o b iety mczy zn a o g ld a ten s am to war?
M o d zi lu d zie n au czy li s i jed n ak , jak k o rzy s ta z tej s wo b o d y . Sied z
w k awiarn iach lu b was aj s i p o o g ro mn y m cen tru m h an d lo wy m w r d s etek
p rzed s tawicieli o d mien n ej p ci, n ie n araajc s i n a p lo tk i. M czy n i n atu raln ie n ie
p o trzeb u j ad n eg o p retek s tu , eb y p o ru s za s i s amo tn ie w miejs cach p u b liczn y ch ,
jed n ak d la k o b iety n iecierp ice zwo k i week en d o we zak u p y s ws p an ia wy m wk
d o zro b ien ia p ik n eg o mak ijau i wy ru s zen ia d o g alerii, w k t rej n ag le s taje s i
mo liwe p o o cieran ie s i o p rzy s to jn iak w w k an d u rach , n acies zen ie wo n i ms k ich
p erfu m, czy n awet n awizan ie ro man s u .
Na p ark in g u n ie ty lk o p an o wie p rzeg ld aj s i w lu s terk ach s amo ch o d o wy ch
i s zy b ach n is s an w p atro l, ro zmiarem p rzy p o min ajcy ch raczej au to b u s y n i
s amo ch o d y o s o b o we. Ko b iety p o p rawiaj mo cn y mak ija we was n y ch lu k s u s o wy ch
au tach , czs to d ek o ro wan y ch n a zam wien ie, ch o ciab y w b arwy d o mu mo d y Gu cci
alb o k ry s ztaami. Dy s k retn ie u zu p en iaj n ied y s k retn s zmin k . (R o wa p o mad k a
M AC wy d aje s i h item o s tatn ich k ilk u s ezo n w). Do malo wu j lek k o ro zmazan e
w u p ale k res k i b rwi, k t re zg o d n ie z tu tejs zy m k an o n em u ro d y p o win n y b y g ru b e
i d o d atk o wo p rzy ciemn io n e. Tak ie wy razis te u k i two rz id ealn o p raw d la
czarn y ch mig d ao wy ch o czu emirack ich p ik n o ci.
Kied y s tr j i mak ija s ju o d p o wied n io d o p raco wan e, mo d e d ziewczy n y p y n
z n u rtem g alerio wy ch k o ry tarzy . Sp o d czarn ej ch u s ty s taran n ie wy rey s ero wan y m
p rzy p ad k iem wy s u waj s i wo s y , czs to b lo n d , n iek ied y k o lo ro we, w p u n k o wy m
s ty lu , a ro zch y lo n y d ab ai u k azu je k o lo ro w s u k ien k , d in s y ru rk i, leg g in s y
w k wiaty i o b cas y lu b tramp k i. Pan ie o d g ry waj s wo j was n ro l w ty m p o lo wan iu .
Ch c p o k aza in d y wid u aln y s ty l, n a co w co d zien n y ch s y tu acjach n ie p o zwalaj im
o g ran iczen ia n aro d o weg o s tro ju .
Pan o wie ty mczas em czu jn ie k r p o mid zy s k lep ami, k o rzy s tajc z lib eraln ej
atmo s fery teg o miejs ca. Po zwalaj s o b ie b ezws ty d n ie n a s p o g ld an ie k o b ieto m
w o czy . Gd zie in d ziej reg u y s p o eczn e i g rzeczn o b y im n a to n ie p o zwo liy .
Niep is an e zas ad y g ry m wi, e d ru g ie s p o jrzen ie, k t re o d wzajemn ia k o b ieta, jes t
o zn ak zain teres o wan ia, a trzecie to zap ro s zen ie. Galeria to tak i emirack i Tin d er
s p o jrzen ie k o mu w o czy d ecy d u je, czy b d zie to match i d y s k retn a wy mian a
n u mer w, czy swipe, k o s z. Sy g n aem teg o o s tatn ieg o jes t o d wr cen ie wzro k u
i rzu cen ie g o , jak g ru b y ch s ieci, n a k o lejn o s o b . Tu tejs ze ro d k i k o mu n ik acji
w s ferze ro man s o wo -to warzy s k iej w miejs cu p u b liczn y m s z k o n ieczn o ci
n iezwy k le s u b teln e.
Emiratczy k o m o czek u jcy m o d y cia to warzy s k ieg o czeg o wicej n i
czato wan ia n a BB lu b Wh ats Ap p n ie jes t atwo p j n a ran d k . Nie ma tu wp rawd zie
o b o s trze tak ich jak w Arab ii Sau d y js k iej, g d zie p rawo zab ran ia n ies p o k rewn io n ej
p arze p rzeb y wa razem w miejs cu p u b liczn y m, ale zaws ze is tn ieje ry zy k o , e k to ze
zn ajo my ch czy ro d zin y m g b y zo b aczy flirtu jc p ar i d o n ie o ty m ro d zico m,
co o zn aczao b y k o p o ty , s zczeg ln ie d la d ziewczy n y . Zak o ch an i mu s z wic
p o zo s ta p o za wid o k iem p u b liczn y m, a to n ajcz ciej o zn acza n o cn e p rzejad k i
s amo ch o d em lu b s ch ad zk i w wy n ajty ch mies zk an iach . Wieczo rami o d lu d n e p lae
p en e s zap ark o wan y ch i s zczeln ie zamk n ity ch s amo ch o d w.
Wr my jed n ak d o p o lo wan ia w g alerii. Emirack i flaneur, zn alazs zy wres zcie
p rzech o d zc d am, k t ra o d p o wied ziaa n a jeg o s p o jrzen ie w s ty lu Ru d o lfa
Valen tin o , ru s za d o n atarcia. M u s i b y d y s k retn y . Nie mo e p o p ro s tu p o d ej
i p o ro zmawia z k o b iet czy p o p ro s i o jej n u mer telefo n u . Nib y to mimo ch o d em
s p aceru je wic za zain teres o wan o fiar lu b u s tawia s i za n i n a ru ch o my ch
s ch o d ach i mru czy cis zo n y m g o s em d zies i mag iczn y ch cy fr. Nie mu s i s i
n iep o k o i, e wy b ran k a ich n ie zap amita to o czy wis te, e wy ta u wag . Przecie
p o to tu s o b o je.

*
Nie jes t tak , e Emiratk i i Emiratczy cy n ie b y waj razem w res tau racjach czy k in ach ,
ale ro b i to raczej jak o p ary mae s k ie. Samo tn e k o b iety n a k ad y m k ro k u
n ap o ty k aj o g ran iczen ia. Ws zy s tk o tu jes t d la mczy zn , k t rzy mo g ro b i, co
ty lk o im p rzy jd zie d o g o wy w p rzeciwie s twie d o k o b iet. Szczeg ln ie mo d e
d ziewczy n y , d ziewice, trzy ma s i tu p o d k lu czem. Te z o twarty ch ro d zin czas em
wy b ieraj s i d o res tau racji b ez ms k ieg o o p iek u n a, ale zaws ze w wik s zej d ams k iej
g ru p ie. Niek ied y wk ad aj ro zp in an e ab aje, s p o d k t ry ch wy g ld aj d u g ie,
k o lo ro we jed wab n e s u k n ie. Nacig n ita n a ro zp u s zczo n e wo s y s zejla n ib y to
p rzy p ad k iem zs u wa s i n a ramio n a.
Nawizan ie zn ajo mo ci w res tau racji jes t jed n ak wy s o ce ry zy k o wn e i tru d n e d o
p rzep ro wad zen ia ze wzg ld w lo g is ty czn y ch . Nie d o p o my len ia jes t, ab y o b cy
mczy zn a p o p ro s tu s i p rzy s iad , p o za ty m s s iad alb o , n ie d aj B g , czo n ek
d als zej ro d zin y m g b y co zau way ! Rep u tacja d ziewczy n y b y ab y w wczas
n arao n a n a s zwan k . M imo to p o my s o wy p o d ry wacz i z tak im p ro b lemem czas em
s o b ie p o rad zi. Sk o ro n ie d rzwiami, to o k n em! J e li ma s i d o d y s p o zy cji telefo n
z ap lik acjami s p o eczn o cio wy mi n a b lu eto o th , mo n a p r b o wa p o czy s i
z k o m rk p ik n ej n iezn ajo mej a p rzy o k azji z telefo n ami ws zy s tk ich jej
k o lean ek .

*
Galerio we czy res tau racy jn e zalo ty s u g wn ie zawieran iu n iezo b o wizu jcy ch
zwizk w. M o i k o led zy , zap y tan i wp ro s t, wy zn ali z ro zb rajajc s zczero ci, e
w cen tru m h an d lo wy m n ig d y n ie s zu k alib y o n y . Bo o n a to k o mp letn ie in n e
u n iwers u m. M a b y s k ro mn a i p o b o n a. Lo k aln e g alerian k i s wy k lu czo n e.
M imo to p o s zu k iwaczy p rzy g d o b u p ci n ig d y n ie b rak u je i cen tra h an d lo we
n iezmien n ie p k aj w s zwach . Co ty d zie ty s ice Emiratczy k w n a zwo ln ien iu
lek ars k im p rzemierzaj tras mid zy Ab u Zab i i Du b ajem, g d zie lu b i b ry lo wa
w mo d n y ch res tau racjach i b u tik ach . Tu tejs ze p rzy ch o d n ie y j z L4 . Do s taj
p ien id ze o d firm u b ezp ieczen io wy ch za k ad wizy t, wic d ru k ark a ch o d zi n o n
s to p . Czas em lek arz n ie p y ta n awet o d o leg liwo , wid zc zd ro weg o jak ry b a,
eleg an ck ieg o i wy p ach n io n eg o p acjen ta, k t ry n a ch wil zatrzy ma s i w k lin ice p o
d ro d ze d o d u b ajs k iej marin y , alb o p an i w d ro d ze n a s ek retn e rendez-vous, k t ra led wo
n arzu cia ch u s t n a zro b io n e u fry zjera lo k i. Ch ce ty lk o wied zie, n a ile d n i.
Ze zwo ln ien iami w k ies zen iach p an o wie i p an ie wy ru s zaj n a g alerio we o wy .
W k awiarn iach w cen trach h an d lo wy ch , s ty lizo wan y ch n a o to ma s k ie p aace, aman ci
w k an d u rach to cz s i p rzy s to lik ach z wid o k iem n a p rzech o d zce p an ie i zarzu caj
s ieci. Nieo p o d al n a p lu s zo wy ch fo telach s ied z p u d ern ice, p rzejrzae ju d amy ,
zb lazo wan e i zg o rzk n iae, zn u d zo n e u b o k u reg u larn ie je zd rad zajcy ch m w,
len iwie s czc arab s k ie es p res s o i zajad ajc cias teczk a. Trzep o cz s k lejo n y mi
s ztu czn y mi rzs ami i p rzeb ieraj p u lch n y mi o p ier cien io n y mi p alcami,
zak o czo n y mi tip s ami z b ro k atem. Zb y t ciemn k o n tu r wk , k t r o b ry s o way
wid n ce warg i, b ez p ard o n u wy s y aj ero ty czn e s y g n ay . Ch c zo wi u wag
mo d zie c w. M o g s o b ie jed n ak d o wo li wy cig a s p o d ch u s t s zty wn e o d lak ieru
g rzy wk i i wb ija s i w za mae, cias n o o p in ajce b u jn e k s ztaty s zaty . I tak n ie
p rzeb ij s ek s ap ilu mo d y ch M aro k an ek i Eg ip cjan ek .
Po d wian a s u k ien k a M arily n M o n ro e n ie jes t n awet w p o o wie tak zmy s o wa jak
ich lu n e ab aje i ro zp u s zczo n e d u g ie wo s y . ad n a mark o wa to reb k a n ie
zrek o mp en s u je tak iej wieo ci i s wo b o d y . To o n e, wraz z ro zn eg lio wan y mi
Eu ro p ejk ami, n ajs zy b ciej zwracaj u wag g alerio wy ch aman t w. Ko b iety ty ch n acji
maj wicej s wo b o d y n i ro d o wite Emiratk i i atwiej im wd a s i w p rzy p ad k o we
zn ajo mo ci. Co n ie zn aczy , e lo k aln e d ziewczy n y n ie cies z s i p o wo d zen iem i n ie
k o rzy s taj z mo liwo ci, jak ie d aje g aleria wrcz p rzeciwn ie.
Bo ch o mio s n e p o d ch o d y Emiratczy k w mo g s p rawia wraen ie
ro zp aczliwy ch , w rzeczy wis to ci tu tejs zy m mczy zn o m tru d n o s i o p rze. S
p ik n i, in telig en tn i, p rzewan ie wy k s ztacen i, eleg an ccy , d u mn i i d o b lu g rzeczn i
mimo wad zy i p ien id zy , jak imi d y s p o n u j. Faceci z Zato k i to n ie zd es p ero wan i
p o d ry wacze z o ro d k w wczas o wy ch d la s ek s tu ry s tek w Eg ip cie czy Tu n ezji, ale
crme de la crme arab s k ieg o wiata.
Wizja raju jak o o g ro d u , k t r p rzejli my o d Pers w, ws p cze n ie p o d ras o wan a
p rzez d o d an ie d rin k a z p aras o lk i u miejs co wien ie g d zie n a M aled iwach , ma d zi
n o w o d s o n Zjed n o czo n e Emiraty Arab s k ie, raj s in g ielek . Niep rzeb ran e zas tp y
Emiratczy k w, k t rzy u wo d z eu ro p ejs k ie d amy p rawie jak s zejk g ran y p rzez
Ru d o lfa Valen tin o . Pik n i i b o g aci arab s cy k s ita z b ajk i czek aj n a k ad y m ro g u
i w k ad ej g alerii.
Nies tety , p o zo ry my l i trzeb a o ty m p amita, zan im zab ierzemy s i d o n iw
i p o wiemy k an d y d at w w s n o p k i. A trzeb a n iemao wp rawy , b y u mie o d r n i
ziarn o o d p lew.
Ws zy s cy ch o p cy wy g ld aj tu n iemal d o k ad n ie tak s amo , jak z ta my
p ro d u k cy jn ej. Biaa k an d u ra, b iaa g u tra, ciemn e s an d ay , p ik n ie p rzy s trzy o n y
zaro s t i u wo d ziciels k ie wejrzen ie. Na o k o n ie d a s i o cen i, k to zacz. Ak ces o ri w
n o s z n iewiele. Nie ma, tak jak w Eu ro p ie, s y g n a w o s trzeg awczy ch w p o s taci
b iay ch s k arp etek czy zo ty ch k rzy y malta s k ich n a s zy i. Dlateg o flirt w cen tru m
h an d lo wy m jes t jak p o k er w ciemn o , b ez o d k ry wan ia k art. Nie wiad o mo , k to n am s i
trafi: s zejk czy p o licjan t z d ro g wk i. Do p iero p o p ierws zy m telefo n ie alb o
s p o tk an iu mo n a co k o lwiek o aman cie p o wied zie. Nib y k to n ie ry zy k u je, ten n ie
p ije s zamp an a, ale tu taj to p rawie zaws ze So wiets k o je Ig ris to je.
Tu tejs i aman ci maj r n e s trateg ie u wo d zen ia. Tak i n a p rzy k ad n iep o zo rn y
Hilal to taln ie wtap ia s i w tu m. Nie p u s zy s i jak p aw zo ty m zeg ark iem
w d u b ajs k im s ty lu . J eg o tajn a b ro to p o d ry w n a Bed u in a. J es t k o o czterd zies tk i,
d o b rze u s tawio n y , zamo n y , z willami w Emiratach i za g ran ic. Do b rze zb u d o wan y
z lek k o s iwiejcy m, d o s k o n ale p rzy city m zaro s tem, ms k im n o s em
i mag n ety zu jcy m czarn y m wejrzen iem zaws ze jes t w p o g o to wiu i ma zap as
wizy t wek . Po lu je s amo d zieln ie. J eg o modus operandi to d y s k recja. Up atrzo n o fiar
zag ad u je n a p rzy k ad p g b k iem w k o lejce p o lo d y . Uwo d zi n a p ro s to lin ijn o
i b ed u i s k s k ro mn o . M wi o s o b ie ch o p ak z Al-Ajn . Tro ch tak , jak b y
p o d k re la, e jes t z p ro win cji, s zczy ci s i: jes tem z Po d h ala.
Wiejs k ie p o ch o d zen ie i o d wo y wan ie s i d o b ed u i s k ich k o rzen i ma tu b ard zo
p o zy ty wn e k o n o tacje. Ko jarzy s i z trad y cy jn y mi warto ciami, s zlach etn o ci,
g o cin n o ci p ro s ty m, s k ro mn y m, d o b ry m y ciem, k t re d zi s taje s i ju ty lk o
ws p o mn ien iem. Nic n ie ch wy ta mo cn iej za lo k aln e s erce n i o b raz b ed u i s k iej p ary
s ied zcej p rzy o g n is k u p rzed n amio tem, s p o g ld ajcej n a k s iy c i czek ajcej n a
p rzy j cie n a wiat p ierwo ro d n eg o s y n a. By mo e wa n ie d lateg o ta n o s talg ia
wietn ie s i s p rawd za jak o ch wy t mark etin g o wy n a ry n k u ran d ek .
Samo imi, trad y cy jn e, jes zcze p rzed mu zu ma s k ie, te jes t p ik n e i p as u je d o
wizeru n k u : Hilal o zn acza p o arab s k u p k s iy c. Nas z Bed u in ewid en tn ie wie,
jak s i zarek lamo wa. Wy g ld a te b ard zo d o b rze jak n a s w j wiek . Emiratczy cy
s zy b k o d o jrzewaj i p o p rzek ro czen iu trzy d zies tk i mo men taln ie tatu s iej, ale
n iek t rzy s zcz liwcy trzy maj s i n iele, z s u k ces em p rzech o d zc o d
mo d zie czeg o u ro k u d o wy rafin o wan eg o s zp ak o wateg o s ek s ap ilu d o jrzaeg o Arab a
z Zato k i, p en eg o k las y , u jmu jcej g rzeczn o ci i p o czu cia h u mo ru , k t remu
s ied mio cy fro we k wo ty n a k o n cie b an k o wy m d o d aj p ewn o ci s ieb ie, p rezen cji
i au to ry tetu .
Hilal lu b i o p o wiad a, jak w mo d o ci zo s ta zau wao n y p rzez s zejk a. Dzi p racu je
w jeg o p aacu i cies zy s i s p o eczn y m i fin an s o wy m awan s em. W g b i s erca jed n ak
wci p rzecie jes t Bed u in em zn ajcy m s i n a h o d o wli k o n i i wielb d w
 To ty p o we, b o Emiratczy cy u wielb iaj p o wo y wa s i n a k o n ek s je z wan y mi
s zejk ami. Sy s zaam n ies two rzo n e h is to rie teg o ro d zaju : a to k to ch cia
zaimp o n o wa s zejk o wi, jed c k o n n o b ez b u t w, i trafi d o s zp itala, a to s zejk n a
wy cig ach , wid zc, e k to ro zb i s amo ch d , p o d aro wa mu n o wy , a to zn o wu
in n emu , p o d wraen iem jeg o mu s k u latu ry , o fero wa p o s ad p ry watn eg o o ch ro n iarza.
Gd y b y d awa im ws zy s tk im wiar, o k azao b y s i, e s taty s ty czn ie n a k ad eg o
o b y watela p rzy p ad a tu k ilk u s zejk w.
Z Hilalem jes t d o k ad n ie tak s amo . J eg o s zejk wp ro s t n ie mo e s i b ez n ieg o
o b ej . I n ic d ziwn eg o , b o to n atu ra fas cy n u jca i p en a s p rzeczn o ci: ten p ro s ty
ch o p ak z Al-Ajn p rzep ad a za jap o s k k u ch n i. W Zu mie, n ajlep s zej teg o ty p u
res tau racji w Ab u Zab i, zaws ze trzy maj d la n ieg o s to lik . Sk ro mn y Bed u in Hilal ma
te wart k ilk a milio n w d irh am w will n ad mo rzem, g d zie trzy razy d o ro k u
relak s u je s i p rzy p ik n y m b as en ie, w cien iu d rzew, o k t re co d zien n ie d b a
o g ro d n ik . To id ealn e miejs ce n a p ry watn e imp rezy .
Hilal o b ecn ie ma d wie o n y Emiratk i i jed n Niemk , a d o teg o (b ied actwo ) ty lk o
czwo ro d zieci. Na s zcz cie mo e p o lu b i jes zcze jed n k o b iet.
J es t s y mp aty czn y , n ien ach aln y i p rawie k o lee s k i, ale je li u p o lo wan a
w cen tru m h an d lo wy m d ziewczy n a n ie zech ce zo s ta n a n o c w n ad mo rs k iej
h acjen d zie, s zy b k o j s p awia. Trad y cy jn e wy ch o wan ie trad y cy jn y m wy ch o wan iem,
lecz Hilal n ie b d zie marn o wa czas u n a jao we, p lato n iczn e ro man s e. Tu b ed u i s k a
k in d ers ztu b a p rzeg ry wa z s amczy m p rag maty zmem.
Dla d ziewczy n , k t re lu b i zacz o d o p r n ian ia k ies zen i ad o rato r w, d o b r
altern aty w mo e b y Ab d u laziz, o d p ierws zeg o telefo n u rek lamu jcy s i jak o
jele , a raczej b aran czy jag n i, charuf, b o to o n jes t w ZEA p rzy s o wio wy m
s y mb o lem n aiwn o ci. Lat n a o k o trzy d zie ci p i, lek k a n ad wag a, o d u ro d zen ia
ch o d zi w k an d u rze i n ig d y n ie mia n a s o b ie d in s w. Pracu je jak o mech an ik n a p o lu
n afto wy m. Wy b ran k s erca n azy wa s wo j r . J eg o s trateg ia u wo d zen ia p o leg a n a
ro b ien iu za p o d n ek . Ch tn ie wy k u p i cay Du b ai M all* , je li r a s o b ie teg o
zay czy . Biu teria, elek tro n ik a, p erfu my p ro , o co ch ces z. Ab d u laziz zro b i, co p an i
ro zk ae.
Przy o k azji ma o czy wi cie o n , tro je d zieci i, jak s am p rzy zn aje, malu tk i
p ro b lem z ag res j. eb y mie p ewn o , e s p rawy n ie wy mk n s i s p o d k o n tro li,
y k a d wie tab letk i n a u s p o k o jen ie zamias t jed n ej, p rzep is an ej p rzez p s y ch iatr.
Oczy wi cie d y s k retn ie, b o p ro b lemy i zab u rzen ia p s y ch iczn e n ie s czy m , d o czeg o
Emiratczy cy ch tn ie s i p rzy zn aj. J e li czy je zach o wan ie d aje s i we zn ak i
o to czen iu , to p o p ro s tu d o s taje lek i. Nie ma tu zwy czaju k o rzy s tan ia z p o mo cy
terap eu t w.
M alu tk i p ro b lem Ab d u laziza o zn acza, e o n a ju k ilk a razy wy p ro wad zaa s i
o d n ieg o , zo s tawiajc g o z jed n p o d u s zk w o g o o co n y m p o k o ju . Zab ieraa
ws zy s tk ie meb le, a n awet rczn ik i. Wted y zaws ze in terwen io wa te . Po in ten s y wn ej
med iacji i o b as k awien iu k ilk u d zies icio ma ty s icami d irh am w n a d ro b n e wy d atk i
mao n k a zaws ze wracaa.
Ab d u laziz jes t aman tem s tarej d aty . Od ro b in a an g iels k ieg o wy s tarcza mu d o
p o ro zu miewan ia s i w jzy k u mio ci. Gad a n awet wiers zem. Prag n ie jed y n ie
p o trzy ma s wo j d am za rk k o n s ek wen tn ie g ra n ie miaeg o i p o ru s za s i
zg o d n ie ze s trateg i may ch k ro czk w. M o n a s p o k o jn ie liczy n a n ieg o
w k wes tiach p rak ty czn y ch , tak ich jak zajcie s i n ap raw s amo ch o d u . To w g ru n cie
rzeczy n ieg ro n a i p rzy d atn a zn ajo mo : w p rzy p ad k u k ry zy s u fin an s o weg o mo n a
s i s p o k o jn ie s to o wa w d o b ry ch res tau racjach n a jeg o k o s zt.
W p o r wn an iu z trad y cy jn y m Bed u in em i ag o d n y m b aran k iem d o b r p arti
wy d aje s i Saif lat d wad zie cia s ied em, z zawo d u k ad ro wy w p rzemy le n afto wy m.
Eleg an ck i, wy s p o rto wan y , p o d o b n o s in g iel, wy wao n y w o b y ciu , wielb iciel Ch els ea
i s tay b y walec mo d n y ch res tau racji, n a k ilk a g o d zin d zien n ie p rzy s s an y d o s zis zy
w n ad mo rs k iej k afejce. (Co ma lep s zeg o d o ro b o ty ? To Emiraty czy s i s to i, czy s i
ley , czterd zie ci ty s icy s i n aley !)
Saif s k o czy s tu d ia w An g lii. Wo ln y , p ik n y i b o g aty , lu b i p o d ry wa n a
o wiad czy n y . J eg o g ru p d o celo w s d ziewczy n y z n ad mo rs k ich k awiarn i, te, k t re
raczej n ie b y waj n a d y s k o tek ach i d la k t ry ch jeg o rzek o mo s zczere in ten cje
o en k u mo g b y k u s zce. Kied y Saif zn ajd u je k an d y d atk , o czaro wu je j p en y m
s zacu n k u trak to wan iem, s p u s zczo n y m wzro k iem i zap ewn ien iem o p o wan y ch
zamiarach . J u n a p ierws zej ran d ce o p o wiad a, e p rag n ie p rzed s tawi wy b ran k
s wo jej matce. Twierd zi, e n ie ch ce czek a, ch ce s i u s tatk o wa. Bd zie trak to wa
d ziewczy n jak k s in iczk , n ig d y n iczeg o jej n ie zab rak n ie. Nie p o way s i ch o b y
n a p r b p o cau n k u , jeg o s ek s ap il to u jmu jca g rzeczn o . Czy b y to wres zcie
u p rag n io n a s z s tk a w to tk a? Nie, k o lejn a p o d p u ch a. Saif p o p ro s tu lu b i p o d ry wa
d la s p o rtu i zas p o k o jen ia was n eg o eg o . Ch ce zo b aczy , jak s zy b k o d ziewczy n a mu
u leg n ie i y k n ie jeg o o b ietn ice jak mo d y p elik an , a k ied y wid zi, e cel zo s ta
o s ig n ity , u latn ia s i b ez wy rzu t w s u mien ia.
Wic mo e M u b arak ? Ten s tara s i wy r n i mu s k u latu r. Kan d u ra o p in a
mo n s tru aln k lat, a g u tra p rzy k ry wa o g o lo n g o w. Kied y ak u rat n ie o g ld a
o d y wek w s k lep ie s p o rto wy m, ch tn ie n awizu je n o we zn ajo mo ci. J es t p rzed
trzy d zies tk , s tan cy wiln y n iezn an y , czy li p rawd o p o d o b n ie o d k ilk u lat o n aty ,
z k ilk o rg iem d zieci w wiek u p rzed s zk o ln y m. Po d o b n o ma jak i b izn es
s amo ch o d o wy , ale n ajwan iejs zy jes t d la n ieg o ro czn y k arn et n a b as en w h o telu
Fairmo n t.
Gu s tu je w b lo n d y n k ach , k t re ch tn ie zab iera d o h o telo weg o p o k o ju ,
wy n ajmo wan eg o z rab atem d la s tay ch b y walc w. Na p lay b ry lu je w k r tk ich
jas k rawy ch s zo rtach , a n ie jak jeg o k o led zy w d u g ich b ry czes ach , s zan u jc
is lams k reg u , k t ra k ae mczy n ie zak ry wa s i o d p as a d o k o lan .
W u lu b io n y m k lu b ie zaws ze ma s to lik zas tawio n y b u telk ami w d k i i in n y ch
alk o h o li, p rzep ija k ilk a ty s icy w jed n n o c. J e li jak a d ziewczy n a mu s i s p o d o b a,
zap ras za j d o s to lik a z d rin k ami b ez limitu . M a p o wo d zen ie. Wied zie y cie
wzo ro wan e n a wid eo k lip ach g wiazd amery k a s k ieg o h ip -h o p u . Zaws ze wy lu zo wan y ,
zaws ze z p en y m k ielis zk iem, u wo d zi d ziewczy n y n a lu zak a, zwes tern izo wan eg o
amato ra d o b rej zab awy . Bard ziej h u las zczy n i wczes n y 5 0 Cen t, jes t p rzek o n an y , e
wa n ie n a to lec d u g o n o g ie b lo n d y n k i. Lu b i p rzech wala s i p ijack imi
i s ek s u aln y mi ek s ces ami, ch tn ie o rg an izu je imp rezy n a jach cie. Sied zen ia jeg o
s amo ch o d u u g in aj s i w n o cy p o d ciarem wielu p o lad k w. Bd b ra ci
w au cie.
M u b arak n awet n a k acu n ie traci czu jn o ci i leci n a d ziewczy n y wiato wo d em. S
w s martfo n ach ap lik acje p o k azu jce imi i n azwis k o u y tk o wn ik a. W ZEA to n ie jes t
tru d n e, b o k ad y n u mer telefo n u jes t zarejes tro wan y p o d p as zp o rtem wa ciciela.
Ch o p cy tacy jak M u b arak z n u d w b awi s i teg o ty p u ap lik acjami i p is z w ciemn o
d o k o b iet o zach o d n ich imio n ach a n u trafi s i jak a , k t r zain teres u je czat
z n iezn ajo my m. Umi n io n y b ezg o wy to rs M u b arak a czs to g o ci r wn ie n a
s tro n ach WeCh atu i in n y ch zap o zn awczy ch ap lik acji.
Ko lejn y k an d y d at p rzeczes u jcy wzro k iem k o ry tarze g alerii to Hazza. M a p ik n e
o czy i n ie wah a s i ich u y . Po d k re la je n awet w ty m celu k ad alem czarn
arab s k k red k . J es t mo d y , ma d wad zie cia trzy lata, i p racu je n a n ieo k re lo n y m, ale
d o b rze p atn y m s tan o wis k u w b u d et wce. Po g o d zin ach amato r mak ijau .
(Po czern ian ie o czu p rzez mczy zn b y o b ard zo p o p u larn e w czas ach b ed u i s k ich .
Dzi w o rg an izacjach rzd o wy ch s u ro wo zab ran ia s i ms k ieg o mak ijau
w g o d zin ach p racy . A s zk o d a, b o ad n ie to wy g ld a ciemn a k red k a p o d k re la
czarn e o czy , k t re p rzy ty p o wej d la Emiratczy k w jas n ej s k rze i d u g ich rzs ach
s ame w s o b ie s p rzep ik n e).
 Dla wzmo cn ien ia efek tu o d g ru d n ia d o marca Hazza p o lu je n a d ziewczy n y
w czarn ej k an d u rze. Umo liwia mu to s ezo n o wa zmian a mo d y : p o g o rcy ch
mies icach letn ich s p o rad y czn ie p o jawiaj s i n iefo rmaln e zimo we k an d u ry .
Oficjaln e ms k ie k an d u ry s b iae, ale zim ta k o lo ry s ty k a jes t b o g ats za. M o n a
s p o tk a wers je czarn e, b rzo we lu b g ran ato we, a ch u s ty b y waj wzo rzy s te
i wy s tp u j w o d cien iach s zaro ci, b rzu , czern i i b eu . Ko lo ry te, u zn awan e za
n iefo rmaln e, mo n a n o s i d o p iero p o p racy .
Pik n e imi Hazza wy s tp u je ty lk o w Ab u Zab i i o zn acza k o g o ch tn eg o d o
p o mo cy . W o g le emirack ie imio n a s fas cy n u jce. Imi Zajed , p o s y n n y m s zejk u ,
n o s i tu z d u m s p o ra p o p u lacja ch o p c w. Nazwis k o ro d o we ro d zin y rzd zcej, An -
Nah jan , ewo lu o wao d o u ltrap atrio ty czn eg o imien ia i w n ajmo d s zy m p o k o len iu
mo n a zao b s erwo wa is tn y wy s y p Nah jan w. J es t te Dh ab i (Zab i) d la s y n a i Dh ab ia
(Zab ia) d la c rk i, co o zn acza g azel, o d k t rej p o ch o d zi n azwa s to licy . Szams a
(So ce), Hu rja (Hu ry s a* * ), Sag ir (s o k ), Szu ru k (ws ch d s o ca) Lu la (p era),
Szejk a (k s in iczk a) Kamar (k s iy c w p en i imi e s k ie), Hilal (p k s iy c
imi ms k ie) i in n e p rzed mu zu ma s k ie imio n a s w ZEA r wn ie p o p u larn e jak te
wy wo d zce s i z trad y cji relig ijn ej. Nie ty lk o M o h ammad em i Fatim p a s two s to i.
Os tatn i p o d ry wacz z cen tru m h an d lo weg o to Ch alifa, aka s amo tn y jed ziec.
Wieczo rami o d wied za g alerio we res tau racje, a je li tam n ie u d a mu s i n ic zo wi,
wy ru s za n a n o cn p rzejad k . Zres zt n ie ty lk o o n . Niep rzeb ran e tu my mo d y ch
Emiratczy k w p rzemierzaj d ro g i d la zab icia czas u i w p o s zu k iwan iu p rzy g o d y .
Ch alifa ma lat d wad zie cia k ilk a, a p rzy n ajmn iej n a ty le wy g ld a s p o za
wp o p u s zczo n ej s zy b y s amo ch o d u . Po trafi wy k o rzy s ta k ad o k azj d ro g o w d o
zain icjo wan ia p o ten cjaln eg o ro man s u . Kad a k o b ieta zatrzy mu jca s i n a wiatach
czy p ark u jca p o d s k lep em mo e u s y s ze p ro b u n u mer telefo n u wy d o b y wajc
s i z s amo ch o d u o b o k . Nawet n ieb aczn e s p o jrzen ie n a k iero wc wy p rzed zan eg o au ta
mo e s k u tk o wa p o cig iem i p ro b o zatrzy man ie s i n a p o b o czu w celu wy mian y
d an y ch telek o mu n ik acy jn y ch . Dlateg o Emiratk i jed wy czn ie s amo ch o d ami
z czarn y mi s zy b ami, k t re czas ami lek k o o p u s zczaj w czwartk o we wieczo ry n a
au to s trad zie d o Du b aju .

*
ad n a k o b ieta n ie mo e s i czu b ezp ieczn a a d o o s tatn ieg o metra p ark in g u p rzy
g alerii. Samo tn ej d ziewczy n ie z to rb ami zak u p w n iemal zaws ze zajd zie d ro g jak i
ch tn y d o p o mo cy mczy zn a. Nie s p o s b czas em n awet ws i d o s amo ch o d u b ez
k o n ieczn o ci reag o wan ia n a g rzeczn e p ro p o zy cje d o b ieg ajce z teren wk i o b o k .
Niek ied y d rap ien ik p o trafi zro b i k ilk a p o d ej , zan im o s tateczn ie g azela mu
u mk n ie. Nie s to n ach aln e tek s ty , raczej n ieg ro n e zag ajen ia ty p u : Bard zo
p rzep ras zam, czy mo g ab y d a mi s w j n u mer telefo n u ? Bard zo ch ciab y m ci
p o zn a; M o e m g b y m ci zab ra n a o b iad , je li wo ln o mi o to p o p ro s i?;
Pik n a k o b ieta n ie p o win n a n o s i zak u p w, mo e mo g p o m c?. Od p o wied , e
ma s i ju ma lu b n arzeczo n eg o , p rzy jmu j z p o k o r. Grzeczn ie y cz ws zy s tk ieg o
d o b reg o i o d jed aj w s in d al.
Czas em jed n ak ich s trateg ia p o p aca i u d aje im s i zd o b y u p rag n io n e d zies i
cy fr. W p o d ry wie n a s amo tn eg o jed ca p o mag a s amo ch d . Ferrari czy
lamb o rg h in i cz ciej p o zwo li zas u y n a p rzy ch y ln e s p o jrzen ie n ap o tk an ej p an n y
n i zd ezelo wan y lex u s . Po za ty m, je li k o b ieta wy k azu je zain teres o wan ie, jes t o d
czeg o zacz ro zmo w. Niek ied y d ziaa te p ro p o zy cja p rzejad k i.
Nie warto jed n ak d a s i zwie b y s zczcy m felg o m. Tak a p rzy g o d a w lo k aln y m
s ty lu k o czy s i jak ws zy s tk ie in n e. W Emiratach o ficjaln ie n ie ma an i ran d ek , an i
d ams k o -ms k ich p rzy jan i. W s p o eczn ie ak cep to wan ej n o rmie mie ci s i alb o
mae s two , alb o s p u s zczo n e z s zacu n k iem o czy , ws zy s tk o in n e to mn iej lu b
b ard ziej zak amu flo wan e p o d an ie. Wb rew p o zo ro m relacje p o zamae s k ie k witn
n awet w tak trad y cy jn y ch s p o ecze s twach jak emirack ie. W p rzes trzen i p u b liczn ej
is tn ieje n ieu s tan n e n ap icie i to czy s i d ams k o -ms k a g ra s ek s wis i w p o wietrzu
i n ie wy ru g u je g o ad en s zariat.

* Du b ai M all d ru g a n a wiecie p o d wzg ld em wielk o ci g aleria h an d lo wa,

n ajwik s za w Emiratach .
* * Imi Hu rja, czy li Hu ry s a, o zn acza czarn o o k rajs k d ziewic, jed n
z s ied emd zies iciu d w ch , k t ry mi ma cies zy s i p o mierci d o b ry mu zu man in .
 Darmo we eBo o k i: www.eBo o k 4 me.p l

BAKA M YDLANA

lis k i Ws ch d b y d la mn ie n atu raln y m wy b o rem. Zan im

s k o czy am relig io zn aws two n a Un iwers y tecie J ag iello s k im,
p rzez p ewien czas s tu d io waam iran is ty k . Kraje Blis k ieg o
Ws ch o d u zaws ze mn ie p o cig ay . Po s tu d iach wy jech aam n a
Zach d , ale p o s p d zen iu k ilk u lat w d es zczo wy m Lo n d y n ie
zaczam s i ro zg ld a za p rac w jak im b ard ziej s o n eczn y m
miejs cu . Lin ie lo tn icze wy d ay mi s i in teres u jc o p cj.
Etih ad , n aro d o wa lin ia ZEA, d o n o wa n a ry n k u , n ajs zy b ciej
o d p o wied ziaa n a mo j ap lik acj. Ro zmo wa k walifik acy jn a
o d b y a s i b y s k awiczn ie i ju mies ic p n iej s ied ziaam n a p o k ad zie s amo lo tu
relacji Lo n d y n Ab u Zab i z b iletem w jed n s tro n .
Niek t rzy k o ch aj p rac s teward es y . J a s zy b k o s traciam d o n iej s erce, n iemn iej
jed n ak b y to d o b ry s p o s b n a zo b aczen ie wiata. Nies tety p o k ilk u mies icach
p o cztk o wa ek s cy tacja mija i wy marzo n e p o d r o wan ie za p ien id ze s taje s i ty lk o
wy mag ajc fizy czn ie i p s y ch iczn ie p rac. Wid zian y p ity raz Sin g ap u r ju tak n ie
cies zy , n ato mias t p res ja zwizan a z n ieu s tan n y m d o p as o wy wan iem s i d o n o wy ch
k o leg w p o d czas k ad eg o k o lejn eg o lo tu n ie maleje. Do teg o d o ch o d z
n iep rzes p an e n o ce i p o czu cie in wig ilacji ze s tro n y p raco d awcy n arzu cajceg o wiele
o b o s trze , k t re rzu tu j n a y cie p ry watn e.
Na p ierws zy d u s zy , b o a d wu d zies to o mio g o d zin n y , p o s t j w Eu ro p ie
p rzy p ad mi, o iro n io , Lo n d y n . Wted y d o p iero u d erzy o mn ie, jak n ierealn y m
miejs cem s Emiraty .
Tu ws zy s tk o wy d aje s i tro ch n ierzeczy wis te. Klu czo wy m elemen tem, k t ry
b u d u je to wraen ie, jes t p o czu cie jed n o s tajn o ci czas u , p o wo d o wan e b rak iem p r
ro k u . W ten s p o s b k limat p o red n io wp y wa n a p o s trzeg an ie ws p o mn ie , k t re
tru d n o u mie ci n a o s i czas u , b o zlewaj s i w p amici. Za k ad y m razem, k ied y
p r b u j s o b ie o d two rzy k o n k retn e zd arzen ie, jak an eg d o t b d o b raz, n ie
p o trafi p recy zy jn ie o k re li, k ied y zais tn iay .
Week en d jes zcze p o g b ia p o czu cie d y s o n an s u , b o zamias t s o b o ty i n ied zieli
wo ln e s p itek i s o b o ta. Przez p ierws ze k ilk a mies icy tru d n o b y o mi s i
p rzes tawi na n o wy ry tm do d zi men taln ie fu n k cjo n u j
w p o d w jn o week en d o wy m wiecie i o ile n ie g ard z wo ln y m p itk iem, o ty le wci
p o d s k rn ie czu j, e n ied ziela n ie jes t p ierws zy m d n iem ty g o d n ia.
Brak mo liwo ci o d n ies ien ia d o zmien iajceg o s i o to czen ia to n ie ws zy s tk o :
n awet d n i tru d n o o d s ieb ie o d r n i, g d y jed y n y m zjawis k iem atmo s fery czn y m jes t
p alce s o ce. W Emiratach n ik t n ie p o trzeb u je p ro g n o zy p o g o d y : b y o s o n eczn ie
p o p rzed n ieg o d n ia, d zi jes t tak s amo i id en ty czn ie b d zie ju tro . Tu tejs za zima
o k re len ie wy s o ce u mo wn e trwa o d g ru d n ia d o marca i zwy k le n ie wy mag a o d
mies zk a c w wicej n i n arzu cen ia lek k ieg o s wetra. Lato , p rzen o s zce n as w i cie
d an tejs k ie k limaty , cig n ie s i o d maja d o p ad ziern ik a. W n ajg o rts ze mies ice
w czerwcu , lip cu i s ierp n iu temp eratu ra d o ch o d zi d o b lis k o 5 0 s to p n i. Lato n ie jes t
tu s ezo n em p lao wy m, jes t n a to zb y t g o rco . Wid a to n awet p o o fertach k u ro rt w
i p ry watn y ch p la, k t re w ty m czas ie o b n iaj cen y wej ci wek . To n ie u p a jes t
jed n ak n ajb ard ziej u ciliwy , a wilg o tn o p o wietrza, k t ra mo e o s ig n n awet 9 0
p ro cen t, co g waran tu je k o n ieczn o wzicia p ry s zn ica p o k ad y m wy j ciu n a
zewn trz.
Tru d n o s i wic d ziwi, e Emiratczy cy walk z u p aem o p an o wali d o p erfek cji.
Go rce mies ice mo n a tu p rzetrwa wa ciwie b ez k o n tak tu ze wiatem
zewn trzn y m man ewru jc p o mid zy k limaty zo wan y m mies zk an iem, s amo ch o d em
i b iu rem, g d zie temp eratu ra wy n o s i o k o o 1 8 s to p n i. Kad y , k to n ie jes t u b ran y n a
ceb u lk , d ry z zimn a. Po g o d zin ach , w ramach relak s u i b ez k o n ieczn o ci zmian y
temp eratu ry , mo n a s i u d a d o g alerii czy res tau racji. Klimaty zacja n ie jes t tu , jak
w Eu ro p ie, wy razem s n o b izmu , ale k o n ieczn o ci. Sy tu u je s i w p o s tawie p iramid y
p o trzeb . Wy jazd n a k ilk a ty g o d n i i p o zo s tawien ie d o mu b ez wczo n ej k limaty zacji
to g waran to wan y g rzy b n a zawilg o co n y ch cian ach .
Des zcz jes t tu taj rzad k o ci. J eg o b rak , o p r cz o s ten tacy jn eg o b o g actwa
i zak ry ty ch k o b iet, jes t ch y b a n ajp o ws zech n iej k o jarzo n cech Emirat w Arab s k ich .
Pad a tu mo e d wa razy w ro k u . Paras o lk a jes t jed y n ie zb d n y m g ad etem. W zes zy m
ro k u , g d y w jed n y m z ty ch d w ch d es zczo wy ch d n i p o jawiam s i w p racy
z p aras o lem, k o lean k i n aty ch mias t wy jy k o m rk i i p rzy s tp iy d o fo to g rafo wan ia
teg o n iezwy k eg o ek s p o n atu . Ich reak cja to taln ie mn ie zas k o czy a d o p iero p o
d u g iej ch wili d o taro d o mn ie, jak n iezwy k y p rzed s tawiam s o b wid o k , trzy majc
w d o n i co , co jes zcze d o n ied awn a b y o d la mn ie n ieo d zo wn y m elemen tem
co d zien n o ci. Tak ie mo men ty p rzy p o min aj mi, jak d alek o jes tem o d d o mu .

Nieu s tajce s o ce, b rak p o d atk w, atwe p ien id ze, firma zap ewn iajca mies zk an ie
i d o p en iajca ws zelk ich fo rmaln o ci d aj p o czu cie y cia p o d k lo s zem. Wik s zo
ek s p at w, jak p o p u larn ie n azy wa s i tu o b co k rajo wc w p rzy jed ajcy ch d o p racy ,
n ie ma jes zcze ro d zin alb o p o zo s tawia je g d zie d alek o , wic czs to ich jed y n y m
zmartwien iem s taje s i d y lemat, n a k t rej p lay s p d zi week en d . Natu raln
k o n s ek wen cj teg o s ty lu y cia jes t s k rajn y k o n s u mp cjo n izm. W Lo n d y n ie o d razu
p o wy j ciu z lo tn is k a p o czu am n a twarzy zimn e g ru d n io we p o wietrze. Wy j cie n a
mias to p en e zaafero wan y ch lu d zi z p rawd ziwy mi p ro b lemami, ro d zin ami
i k o p o tami fin an s o wy mi wy d ao mi s i p o wro tem d o realn eg o wiata.
Po ro zs tan iu z Etih ad em zaczam y cie i p rac w Emiratach n a was n y rach u n ek .
Przez jak i czas p raco waam w s ek to rze b an k o wo ci, a w k o cu wy ld o waam
w ad min is tracji emirack ieg o o d p o wied n ik a NFZ. M ies zk am z d alek a o d Du b aju ,
k t ry n azy wam mias tem g rzech u . Przewaa tam p o p u lacja zach o d n ich ek s p at w, co
n ad aje mu b ard zo n o wo czes n y , metro p o litaln y ch arak ter. To emirat s ztu czn o ci,
o s ten tacy jn eg o lu k s u s u i imp rez, n a k t re p o d jed aj ry czce lamb o rg h in i, wo ce
p u s te w ro d k u d ziewczy n y , zalo tn ie ek s p o n u jce d izajn ers k ie s u k ien k i
i s ilik o n o we imp lan ty .
Ab u Zab i jes t b ard ziej n ak iero wan e n a p rzy ro d i b ard ziej trad y cy jn e, a o d s etek
o b co k rajo wc w jes t tu o wiele mn iejs zy . M ies zk aam n a o b rzeach mias ta w p rawie
s tu p ro cen to wo emirack iej d zieln icy z p rzewag k las y red n iej. Praco waam
i s p d zaam czas razem z czo n k ami lo k aln ej s p o eczn o ci, co d ao mi o k azj d o
au ten ty czn eg o p o zn an ia emirack ieg o s p o ecze s twa o d wewn trz i n iemal s tan ia s i
jeg o cz ci.
Pis z: n iemal, b o cik o jes t p o czu s i jak u s ieb ie w k raju , w k t ry m n ie ma s i
s zan s n a u zy s k an ie o b y watels twa. To miejs ce n a k ilk a lat, p o czek aln ia, p rzed u en ie
mo d o ci, p o y czo n y czas . Zd o b y cie emirack ieg o p as zp o rtu jes t p rawie n iemo liwe.
Nie ma tu n atu ralizacji. Nawet u ro d zen ie s i tu n ie u p rawn ia d o o b y watels twa. M o n a
to zro zu mie, b io rc p o d u wag , e lu d n o lo k aln a s tan o wi ty lk o 1 5 p ro cen t
mies zk a c w, za caa res zta to imig ran ci. Cz z n ich to wy k walifik o wan i
i wietn ie zarab iajcy p rzy b y s ze z zach o d n ich p a s tw.
 ZEA jes t k r les twem in y n ier w. Ro p a, o ch ro n a zd ro wia i in n o wacje n ale d o
n ajlep iej p atn y ch s ek to r w. J es t tu tro ch d o b rze zad o mo wio n ej k las y red n iej
p o ch o d zcej g wn ie z In d ii i k raj w arab s k ich o raz mid zy n aro d o wy k o n g lo merat
lu d zi p racu jcy ch w mn iej lu k raty wn y ch zawo d ach . Filip i czy cy n a p rzy k ad
o p an o wali ry n ek u s u g . Wik s zo imig ran t w to jed n ak tan ia, p rawie n iewo ln icza
s ia ro b o cza z In d ii, Pak is tan u i Ban g lad es zu , rce d o p racy w b ran y b u d o wlan ej.
Krg o s u p emirack iej g o s p o d ark i.
Nawet mae s two z Emiratczy k iem b d Emiratk n ie d aje o b y watels twa. M o n a
o n ie wn io s k o wa ty lk o n a p ro b ws p mao n k a i d o p iero p o p iciu latach o d
lu b u . Ta ry g o ry s ty czn a p o lity k a ma n a celu o g ran iczen ie mies zan y ch mae s tw
i zn iech cen ie miejs co wy ch d o en ien ia s i z cu d zo ziemk ami z k raj w tak ich jak
J emen czy Arab ia Sau d y js k a. Ale tu tejs i mczy n i, ch o ch tn ie zawieraj tak ie
mies zan e zwizk i, i tak rzad k o s i wy ry waj, b y p o m c mao n ce w u zy s k an iu
o b y watels twa. Najcz ciej b o j s i eman cy p acji o n y , k t ra zy s k u jc p rawa
o b y watels k ie, n ie mu s i s i ju martwi o s wo je u trzy man ie. J ak o Emiratce
p rzy s u g u je jej b o wiem h o jn a p o mo c o d p a s twa. To za o zn acza, e mo e p o mach a
o b mierzemu mao n k o wi p as zp o rtem n a p o eg n an ie i wy j za s wo jeg o mo d eg o
jeme s k ieg o k u zy n a. o n a n ie-Emiratk a jes t ek o n o miczn ie i s p o eczn ie zd an a
n a ma o wiele b ard ziej n i o b y watelk a.
Pa s two s tara s i wy wrze p res j n a tu tejs zy ch k awaler w, ab y p o lu b iali s wo je
ro d aczk i, ale n ie u d aje s i mu wy wo a p o d an eg o s k u tk u . Staro p an ie s two s taje
s i tu p lag , b o o ile Emiratczy cy p o ws zech n ie en i s i z cu d zo ziemk ami,
p o lu b ien ie o b co k rajo wca p rzez o b y watelk ZEA jes t mezalian s em n iemies zczcy m
s i w g o wie. Emiratk i s wic s k azan e ty lk o n a ry n ek wewn trzn y , a p o d a
k an d y d at w jes t n iep ro p o rcjo n aln a d o p o p y tu . Pan o wie ch tn ie p o lu b iaj b o wiem
u leg e i mn iej ro s zczen io we p an ie z k raj w o cien n y ch .
Nawet d zieci z mies zan y ch zwizk w, w k t ry ch jed n o z ro d zic w (p rawie zaws ze
matk a) p o ch o d zi z zag ran icy , n ie n ab y waj emirack ieg o o b y watels twa wraz
z u ro d zen iem, ale d zied zicz je p o n ietu tejs zy m ro d zicu . Do p iero o jciec mo e
wn io s k o wa o zmian o b y watels twa s wo jeg o p o to mk a. Zazwy czaj tak s i wa n ie
d zieje, ch y b a e ro d zic ch ce zarezerwo wa majtek i s tatu s d la s wo ich emirack ich
d zieci czy s tej k rwi z p ierws zej o n y (je li tak o w ma).
W Emiratach mies zk a wiele o s b , k t re n ig d y n ie d o s tay o b y watels twa p o mu
lu b o jcu , a co za ty m id zie, s p o zb awio n e p rzy wilej w zas trzeo n y ch d la o b y wateli
ZEA. W firmach rzd o wy ch d ro g a awan s u jes t p rzed n imi zamk n ita, mimo e maj
o d p o wied n ie k walifik acje. Czs to p o d leg aj te o s tracy zmo wi s p o eczn emu jak o
n ie w p en i Emiratczy cy , co n a k ad y m k ro k u im s i wy p o min a.
Dy s k ry min acja w Emiratach jes t n a p o rzd k u d zien n y m i ma s tatu s o ficjaln y .
Nik o g o n ie o b u rza. Po p ro s tu n ie ma tu r wn y ch p raw. Na p ewn o jes t to s trateg ia
o b ro n n a male k ieg o n aro d u , k t ry lk a s i u to n w p o tn ej fali imig racji,
n iemn iej jed n ak ta men taln o b o li ty ch , k t ry ch d o ty k a.
Rd zen n o jes t u waan a za warto , co s p rzy ja p o ws tawan iu s p ecy ficzn ie
lo k aln y ch o d mian s n o b izmu i n acjo n alizmu . Nawet o s o b y , k t re maj p as zp o rt ZEA,
ale n ie p o ch o d z z d awn y ch b ed u i s k ich k lan w, n ie s u waan e za p rawd ziwy ch
Emiraty czy k w. Stu p ro cen to wi lo k als i* p atrz n a n ich z g ry , ewen tu aln ie
trak tu j z p ro tek cjo n aln g rzeczn o ci.
Emirack i p as zp o rt jes t jak lo s n a lo terii, ticket to Hollywood. Wraz z n im zy s k u je s i
o g ro mn e p rzy wileje. ZEA d b a o s wo ich o b y wateli jak mao k t re p a s two .
Emiratczy k jes t u p rzy wilejo wan y w relacjach s p o eczn y ch i n a ry n k u p racy .
Ob o wizu j tu p ary tety , wy mag ajce zatru d n ien ia w k ad ej firmie o k re lo n eg o
p ro cen ta o b y wateli. Ich p ace s k ilk ak ro tn ie wy s ze n i p en s je in n y ch p raco wn ik w
n a ty m s amy m s tan o wis k u , z czeg o n ik t n ie ro b i tajemn icy , a d o teg o s p rak ty czn ie
n iezwaln ian i, n iezalen ie o d o b ecn o ci, wy n ik w i k o mp eten cji. Czs to mo n a s i
n atk n n a o ferty p racy zawierajce k lau zu l ty lk o Emiratczy cy alb o p refero wan a
n aro d o wo : ZEA. Pa s two s tara s i ak ty wizo wa o b y wateli zawo d o wo , zap ewn e
an ty cy p u jc wy czerp an ie z ro p y . M o e to jed n ak razi p rzy wy k y ch d o
d emo k raty czn y ch s tan d ard w p rzy b y s z w z Eu ro p y .
Brak r wn o ci i p o d w jn e s tan d ard y k u j w o czy , s zczeg ln ie je li jak ja
p racu je s i w firmie rzd o wej i wid zi s i je n a co d zie . Ko lejn a zn aczca r n ica
p o mid zy lo k aln y mi p raco wn ik ami i imig ran tami wy n ik a z fak tu , e emiraccy
o b y watele n ie mu s z zarab ia n a u trzy man ie ro d zin y . Po tn a p o mo c fin an s o wa o d
p a s twa s p rawia, e n ie maj teg o ty p u mo ty wacji. Rzad k o p rzy ch o d z wic d o
p racy . Pan ie p o trafi te w ro d k u d n ia zarzu ci n a rami to reb eczk o d Ch an el
i wy j n a k ilk u g o d zin n e zak u p y , p o czy m wr ci ty lk o p o to , b y p o d p is a lis t
o b ecn o ci.
Wo ln o im.
Do teg o p a s two zap ewn ia o b y watelo m ziemi i d o tacje n a b u d o w willi, alb o
wrcz g o to we wille p o d k lu cz d la ty ch , k t ry ch n a n ie n ie s ta. Po b ierajcy m s i
p aro m p rzy s u g u j d o d atk i wes eln e d o r wn o warto ci o k o o 1 0 0 ty s icy d irh am w
(p rawie 1 0 0 ty s icy zo ty ch ). W tak ich waru n k ach tru d n o o czek iwa u k s ztato wan ia
s i mo d elu s tach an o wca.
Gwo li s p rawied liwo ci mu s z jed n ak zau way , e p rzy is tn iejcy m u k ad zie
p o p u lacy jn y m, w k t ry m Emiratczy cy s w mn iejs zo ci, i p rzy s tay m n ap y wie
wy s o k o wy k walifik o wan y ch p raco wn ik w z zag ran icy z mo cn y m eto s em p racy
i amb icjami, wo ln y ry n ek zatru d n ien ia p rawd o p o d o b n ie cak o wicie wy elimin o wab y
lo k aln y ch p raco wn ik w. Rzd d b a wic, b y d o teg o n ie d o s zo , s to s u jc ws zelk ie
d o s tp n e ro d k i. Kad y b izn es o twieran y w ZEA mu s i mie emirack ieg o p artn era
alb o s p o n s o ra* * . Tu tejs ze u n iwers y tety s n ak iero wan e stricte n a tech n iczn e
wy k s ztacen ie. Hu man is ty k i n ie ma, b o p o co , a b ib lio tek n ie u wiad czy s z. J ed y n e
wo lu min y , k t re mo n a zau way p o d p ach Emiratczy k a, to k s ik i d o in y n ierii,
ewen tu aln ie Ko ran , p o d czy ty wan y w p o czek aln iach .
Kied y s zejk Zajed , o jciec emirack iej p a s two wo ci, d o s zed d o wad zy , ch cia
zrek o mp en s o wa s wo im lu d zio m wiek i n ied o s tatk u . Tu tejs i Bed u in i p rzez wiek i n ie
mieli n awet wieej wo d y , p o za k ilk o ma o azami p ili mtn ciecz z o d k o p y wan y ch
co d zien n ie s tu d n i. Szejk zacz ro zd awa o b y watelo m n ieb o ty czn e k wo ty . Za s wo j
mis j u zn a zap ewn ien ie im ws zy s tk ieg o , czeg o p o trzeb u j i wicej. J eg o wizja
o p iek u czeg o p a s twa u trzy mu je s i d o d zi . Po o d k ry ciu ro p y Emiratczy cy
w jed n ej ch wili p rzen ie li s i z n o mad y czn ej n d zy d o atweg o lu k s u s u , b ez
k o n ieczn o ci p o k o n y wan ia d ro g i p o wo ln eg o wzb o g acan ia s i. Nie wy k s ztacia s i
tu wic d o rab iajca s i p rzez p o k o len ia k las a red n ia an i p racu jca. Z mo men tem
o p u s zczen ia p u s ty n i n a rzecz ek s p an s ji mias t Emiratczy cy mieli ju p etro d o lary , za
k t re wy n ajmo wali p raco wn ik w. Dlateg o d zi ro d o wici o b y watele n ie p racu j an i
w h an d lu , an i w u s u g ach , an i w p rzemy le. Uwaaj tak ie zawo d y za d eg rad u jce.
J ed y n e k o n k retn e p ro fes je, n a jak ie s i d ecy d u j p o za ad min is tracj i zarzd zan iem,
to in y n ieria i mech an ik a n a p o lach n afto wy ch , o czy wi cie o d p o wied n io
wy n ag rad zan a.
Emiratczy cy s zy b k o zap o mn ieli o n o mad y czn ej s amo wy s tarczaln o ci
i zach y s n li s i d o b ro b y tem. Trad y cy jn e b ed u i s k ie warto ci: s k ro mn o
i g o cin n o , p o s zy w k t. Nafto we b o g actwo , o p r cz wielu d o b ro d ziejs tw, n ies tety
jes t te n iek ied y r d em b ezn ad ziejn ie ro s zczen io wy ch p o s taw, b ezd en n ej b u ty ,
d y s k ry min acji i p o czu cia to taln ej b ezk arn o ci s p o d zn ak u jes tem Emiratczy k iem
i ws zy s tk o mi wo ln o . Czas ami p o s tawy te s wy raan e wp ro s t, k ied y in d ziej u k ry te
p o d g rzeczn y m u miech em, atwo jed n ak wy p y waj n a p o wierzch n i, je li
co k o lwiek n ie id zie p o my li ro zm wcy . W tak ich mo men tach u raen i
i zn ies maczen i ek s p aci k rzy wi s i w d u ch u tro ch z p o czu cia n ies p rawied liwo ci,
a tro ch z zazd ro ci, e tamci o d u ro d zen ia maj ws zy s tk o p o d an e n a tacy .
Przewracaj o czami, k rc g o wami i s zep cz d o s ieb ie: ro p a s i k ied y s k o czy .

Emiratczy cy n ie s jed n o lici etn iczn ie. W ty m ro k u ZEA jak o p a s two o b ch o d z 4 4 .

u ro d zin y . Przo d k o wie d zis iejs zy ch 5 milio n w p o s iad aczy emirack ieg o p as zp o rtu
to n ieliczn i ro d o wici mies zk a cy ty ch s tro n i n ieco p n iejs i p rzy b y s ze z Iran u ,
J emen u , Arab ii Sau d y js k iej, Kataru i Oman u . Rd zen n i Emiratczy cy wci im to
p amitaj. Po ch o d zen ie jes t d o p ewn eg o s to p n ia o d zwiercied lo n e w n azwis k ach
ro d o wy ch , p o k t ry ch tu b y lcy d o s k o n ale p o trafi o k re li k raj p o ch o d zen ia czy ich
p rzo d k w, n a p rzy k ad Al-Hammami wy wo d z s i z Arab ii Sau d y js k iej, Al-M arri
z Kataru , Al-M as s ab i z J emen u .
Po ws zech n ie fu n k cjo n u je tu filo zo fia: p o d aj mi s wo je n azwis k o , a p o wiem ci,
k im jes te , jak p o zy cj ma two ja ro d zin a, a n awet jak i mas z ch arak ter!
Ro zp o ws zech n ian e s s tereo ty p y , e n a p rzy k ad Al-M an s u ri s u p arci
i n ieu s tp liwi, a Al-Ku b ais i wp y wo wi.
M imo o b s es ji n a p u n k cie rd zen n o ci ZEA zap o y czy o wiele elemen t w k u ltu ry
o d k raj w o cien n y ch , k t re mo g s i p o s zczy ci d u g h is to ri i ws p an ia
arch itek tu r, jak ch o b y Oman czy Iran . Emiraty jak o s w j s y mb o l trad y cji
i to s amo ci mo g p o k aza ty lk o p u s ty n n y ch s o k o ln ik w, b ed u i s k i ms k i tan iec
z cien k las k d o p o g an ian ia wielb d w, p icie trad y cy jn ej k awy i malu n k i z h en n y .
Warto o b ejrze ro zmaite filmik i p ro mu jce ten k raj alb o p u b lik o wan e z o k azji wit
n aro d o wy ch ws zy s tk ie p o k a to s amo .
M imo czceg o ich o b y watels twa i ws p ln eg o mian o wn ik a k u ltu ro weg o k raj w
Zato k i Pers k iej mies zk a cy Emirat w wci zach o wu j s wo je in d y wid u aln e etn iczn e
trad y cje, co n ajlep iej wid a p o d czas wes el, k t re r n i s i s tro jami i ceremo n iaem.
J eme czy cy n a p rzy k ad s g ru p n ajmn iej u p rzy wilejo wan , b ied n iejs z i mn iej
wy k s ztaco n , a co za ty m id zie, mn iej p o g o d zo n z n o wo czes n , p ro g res y wn wizj
s p o ecze s twa p ro mo wan p rzez p a s two . J es t jes zcze jed n a g ru p a,
n azy wan a adami to p o to mk o wie n iearab s k iej lu d n o ci o s iad ej n a p n o cy , p rzy
g ran icy z Iran em. Adami d o s o wn ie zn aczy n iem wicy p o arab s k u , n iep o s u g u jcy
s i ty m jzy k iem w d o mu .
Najwik s zy p o w d d o d u my d aje jed n ak rd zen n o n ad rd zen n o ciami lo k aln e
b ed u i s k ie k o rzen ie. Uczy am k ied y jzy k a p o ls k ieg o d o b rze s y tu o wan eg o
rd zen n eg o Emiratczy k a, k t ry p u s zy s i p rzed e mn s wo im p o n o czy s to lo k aln y m
ro d o wo d em. Po wied zia mi wp ro s t, e w jeg o ro d zin ie n ie p rak ty k u je s i lu b w
z czo n k ami in n y ch g ru p etn iczn y ch . Tak i elitary zm jes t tu n a p o rzd k u d zien n y m.
To p o czu cie elitarn o ci p rzek ad a s i n a relacje z p rzy b y s zami z zag ran icy . Dla
imig ran t w b iaa k an d u ra, trad y cy jn y s tr j ms k i w Emiratach , o zn acza wad z.
Trak tu j lo k als w z n ab o n y m p rawie lk iem i s zacu n k iem, mo e tro ch z p o wo d u
b ariery , jak two rzy ich n aro d o wy s tr j, tro ch ze s trach u p rzed p a s twem, k t re
w razie k o p o t w zaws ze wemie s tro n s wo jeg o o b y watela, a tro ch z p o wo d u
au to ry tetu , jak i Emiratczy cy b u d u j p rzez s wo je d o b re man iery i b ajeczn e b o g actwo .
Nie da s i zap rzeczy , e w cig u d w ch p o k o le d o k o n a s i tu
n iep rawd o p o d o b n y s k o k cy wilizacy jn y . Tru d n o teg o k raju za to n ie p o d ziwia.
J es zcze czterd zie ci lat temu lu d zie mies zk ali tu w n amio tach i h o d o wali wielb d y .
Dzi maj wieo wce i s k o mp lik o wan e s y s temy elek tro n iczn e d o zarzd zan ia
i ad min is tracji, s k an ery d o n i d o id en ty fik acji p eten t w w u rzd zie czy two rzen ie
p ro filu o k a zamias t o d cis k w p alc w d la p rzy jezd n y ch n a lo tn is k u .
Wy d aje s i, e n atu raln a ciek awo i o twarto Emiratczy k w p rzep ro wad ziy ich
p rzez te zmian y s p o eczn e z wik s zy m s u k ces em n i lu d n o Arab ii Sau d y js k iej.
By mo e jes t to zwizan e z fak tem, e Bed u in i z ty ch teren w n ig d y n ie p rzy jli
wah ab izmu p u ry ta s k iej, u ltrak o n s erwaty wn ej wers ji s u n n ick ieg o is lamu
d o min u jcej w Arab ii Sau d y js k iej. Dzik i temu tu tejs ze s p o ecze s two wy d aje s i
lep iej zaad ap to wan e d o ws p czes n eg o main s treamu cy wilizacy jn o -k u ltu ro weg o ,
a n ie ty lk o tech n iczn eg o .
To wa n ie n ieu s tan n y k o n flik t trad y cji i n o wo czes n o ci jes t d la mn ie
n ajciek aws zy m as p ek tem teg o k raju . Wid o k n o s zcej u n ik ato w b ed u i s k mas k
s tars zej p an i, k t ra ch o n iep i mien n a ma p o zacan eg o iPh o n ea i artu je, e n ie
u mie s i p o d p is a, ale wie, jak wy s a zd jcie, jes t czy m ab s o lu tn ie wy jtk o wy m.
Bu d u jce s te ro zmo wy z d o ju wiek o wy mi Emiratczy k ami, k t rzy czs to
wietn ie m wi p o an g iels k u i ro zu miej Eu ro p o wiele lep iej n i ich d zieci
i wn u k i. To p o k o len ie b o o mu ro p y , wy s y an e ch tn ie n a s tu d ia n a eu ro p ejs k ie
u czeln ie ws k u tek o wieco n eg o my len ia wizjo n ers k ieg o s zejk a Zajed a.

* Lo k als i o d an g . local, tu b y lec. Tak o s o b ie m wi ro d o wici Emiratczy cy i tak

te p rzy jo s i ich p o p u larn ie n azy wa.
* * Zas ad y te n ie s tak res try k cy jn e w tak zwan y ch wo ln y ch s trefach , free zones, n a
p rzy k ad w Du b aju . Tak ich s tref n ie ma jed n ak w Ab u Zab i.
 3

NASZ OJCIEC ZAJED

ur father Zayed g o s i d u mn a in s k ry p cja n a o g ro mn y m

b illb o ard zie p rzy Co rn ich e, n ad mo rs k im b u lwarze w s to licy .
Szejk Zajed Ib n Su ltan an -Nah jan , o jciec o jczy zn y ,
p o s g o wo zad u man y , z u n ies io n lew b rwi, p atrzy
w wietlan p rzy s zo n aro d u , k t ry s am s two rzy .
Przed o d k ry ciem czarn eg o zo ta Emiraty b y y lu n o
p o wizan y m k o n g lo meratem k s is tw rzd zo n y ch p rzez
s zejk w g o wy p lemien ia czy zb io ru p lemio n
zamies zk u jcy ch d an y teren . Nad mo rs k ie emiraty , tak ie jak
Ras al-Ch ajma, Ad man , teren Ch au r Fak k an i d zis iejs zej Fu d airy , u trzy my way s i
z p o o wu p ere, k t re s p rzed away h in d u s k im k u p co m. W g b i ld u mies zk ali
Bed u in i, y jcy g wn ie w o azach Liwa i Al-Ajn , n alecy ch d o emiratu Ab u Zab i. To
wa n ie w Al-Ajn u ro d zi s i Zajed i d o d zi Emiratczy cy maj s en ty men t d o tej
p en ej zielen i o s ad y jak o d o r d a ich b ed u i s k ich k o rzen i. So d k a wo d a p o zwalaa
jej mies zk a co m p rzey i u p rawia p almy d ak ty lo we, co zap ewn iao im u trzy man ie
p o za s ezo n em p o awian ia p ere, d o k t reg o co ro czn ie s i wy n ajmo wali.

W latach trzy d zies ty ch XX wiek u J ap o czy cy zaczli wy p u s zcza n a ry n ek p ery

h o d o wlan e. To o zn aczao zaaman ie filaru wczes n ej g o s p o d ark i n a teren ie
d zis iejs zy ch ZEA, p rzez co mies zk a cy zn aleli s i n a s k raju d ramaty czn eg o
u b s twa. Do mo men tu , g d y o d k ry cie z ro p y w 1 9 6 1 ro k u wy win d o wao ten k raj
z n amio t w i d o mk w z wy s u s zo n y ch p almo wy ch li ci, zwan y ch barasti, d o
n ajwy s zeg o b u d y n k u n a wiecie i p o s tawio g o w czo wce k raj w z n ajwik s zy m
d o ch o d em w p rzeliczen iu n a jed n eg o mies zk a ca w s k ali g lo b u . Tru d n o s o b ie to
d zi wy o b razi, ale p rzed p o cztk iem lat s ze d zies ity ch w Ab u Zab i n ie b y o an i
jed n ej s zk o y , an i jed n eg o s zp itala, lek arza, d ro g i, rad io o d b io rn ik a czy h o telu .
czn a liczb a mies zk a c w teren u d zi n azy wan eg o ZEA wy n o s ia ty lk o o k o o
1 3 ty s icy lu d zi. Ws zy s cy s tars i Emiratczy cy , ci zas iad ajcy d zi n a
min is terialn y ch s tan o wis k ach i ci p o zo s tajcy w zacis zu ro d zin n y ch
k limaty zo wan y ch willi, u ro d zili s i n a macie z li ci d ak ty lo wc w i p o d r o wali
z emiratu d o emiratu w k arawan ie.
Urb an is ty czn y b o o m, k t ry tu n as tp i, jes t n ie ty lk o zas u g ro p y , ale i o s o b y ,
k t ra p o trafia wy k o rzy s ta s p rzy jajce o k o liczn o ci i n ie b aa s i n o wo czes n o ci,
in aczej n i p o p rzed n i s zejk Ab u Zab i, Szach b u t, k t ry n ie u fa k o n s tru k cjo m
b u d o wlan y m i u waa elek try czn o za d iab els k s i. Zamias t in wes to wa w ro zw j
k raju , mag azy n o wa w s wo im p aacu p ien id ze u zy s k an e z ro p y n a czarn g o d zin .
Os o b , k t ra miaa wizj zjed n o czo n eg o n o wo czes n eg o k raju , b y d o p iero s zejk
Zajed . Kied y d o s zed d o wad zy w 1 9 6 6 ro k u , Emiraty p rzes zy tran s fo rmacj n a
b ezp reced en s o w s k al. Szejk d o s o wn ie o two rzy p aac i ro zd awa zg ro mad zo n e
w n im p ien id ze s to jcy m w k o lejk ach lu d zio m. Wierzy , e n ale o n e d o n ich .
Z d n ia n a d zie ro zw j s ta s i s ztan d aro wy m h as em, mo to rem n ap d o wy m
ro d zceg o s i p a s twa. Petro d o lary miay b y weh ik u em, k t ry p rzen ies ie
s p o eczn o z b ed u i s k ich n amio t w d o ws p czes n eg o wiata i n ad ro b i s tu lecia
w d ek ad .
Ud ao s i.

*
J es t jed n a k u lto wa fo to g rafia s zejk a Zajed a, z k t r Emiratczy cy u to s amiaj s i d o
teg o s to p n ia, e ch tn ie j p o wielaj jak o zd jcie p ro filo we n a Wh ats Ap p ie: mo d y
jes zcze s zejk s ied zi p ro s to n a wielb d zie i d u mn ie s p o g ld a p rzed s ieb ie; u b ran y
w trad y cy jn b ia k an d u r, n a k t r ma n ao o n k r tk ro zp it k amizelk . Sp o d
n iej wy ch o d z s k rzy o wan e n a p iers iach rzemien ie, b ieg n ce d o o zd o b n eg o p as a, n a
k t ry m mo cu je s i zd o b io n y zak rzy wio n y s zty let. Na g o wie n o s i ch u s t
w trad y cy jn y m b ed u i s k im s ty lu n ie o p ad ajc p ro s to n a ramio n a, ale o k rco n
wo k g o wy , tro ch jak tu rb an . Przy s to jn y , p ewn y s ieb ie i ch ary zmaty czn y lid er
i wo jo wn ik . Na jeg o p rzed ramien iu s p o k o jn ie i majes taty czn ie s ied zi s o k :
fo to g en iczn y Zajed u jarzmi tak e d zik n atu r. I p o d b i zb io ro w wy o b ran i
mies zk a c w p a s tw Zato k i. Lawren ce z Arab ii mo e s i s ch o wa.
Na p n iejs zy ch zd jciach s zejk p o zu je ju z ch u s t o p ad ajc n a ramio n a,
zao o n w s ty lu , k t ry p o zjed n o czen iu Emirat w p rzy j s i jak o ms k i u n ifo rm.
Na czarn o -b iay ch filmach z wczes n y ch lat s ied emd zies ity ch mo n a zo b aczy , jak
u miech a s i zza k iero wn icy s wo jeg o k las y czn eg o merced es a. Ch tn ie s am
p ro wad zi au to i n ig d y n ie p o rzu ci s k ro mn eg o s p o s o b u b y cia. Lu b i ro zmawia
i arto wa z d zien n ik arzami o raz zwy k y mi lu d mi, k t rzy ch cieli mu zo y wy razy
s zacu n k u . Emiratczy cy k o ch aj g o za to d o d zi .
Ciep y , md ry i o twarty n a wiat Zajed jes t arch ety p em Bed u in a. Ro p a g o n ie
zep s u a. Kr leg en d y o d o b ro ci i s zczo d ro ci, z jak imi trak to wa s w j lu d . Kied y
s p ro wad zi d o s wo jeg o d o mu p o d Al-Ajn p ierws zy p ro jek to r i jed en film, wy wietla
g o n a ru d y men tach mu r w d la d zieci, k t re s iad ay n a p ias k u i zafas cy n o wan e
o g ld ay w k k o t s am h is to ri, ty le razy , e mo g y s ame o d g ry wa filmo we
s cen y . Zajed p o d o b n o k o ch a d zieci, zaws ze je zag ad y wa i zn a ich imio n a. M ia te
n as tawien ie p ro ek o lo g iczn e. J eg o b ed u i s k a ts k n o ta za weg etacj i zielen i
zao wo co waa p ro jek tem s ad zen ia s etek ty s icy d rzew w Ab u Zab i. Dzi jes t to
n ajb ard ziej zielo n y z Emirat w.
Zajed b y n iezwy k le s zczo d ry i zach ca p rzy b y s z w d o o s ied lan ia s i n a jeg o
ziemiach . Wied zia, e trzy n as to ty s iczn y n ar d n ie ma s zan s n a d als zy ro zw j, wic
ro zd awa p as zp o rty , ch cc zach ci emig ran t w z p a s tw Zato k i Pers k iej d o y cia
w ZEA. Nies tety , jeg o n as tp cy d awn o ju o d es zli o d tej p o lity k i. Ach , g d zie s te
n ieg d y s iejs ze n ieg i?

*
Su ch aam k ied y p rzemo wy s zejk a Zajed a n a temat k o b iet i o d n io s am wraen ie, e
n ap rawd mia fan tas ty czn ie o twarty u my s . Twierd zi, e k o b ieta n ie p o win n a b y
jak to war, k t ry m s i k u p czy i k t ry s i s p rzed aje mczy n ie. Po win n a p raco wa, b y
razem z mem b u d o wa d o b ro ro d zin y i k raju . To n ap rawd p rzeo mo we my len ie
w s p o ecze s twie, k t re n ied awn o o p u cio b ed u i s k ie n amio ty i w k t ry m k o b ieta
wci p rzech o d zi s p o d o p iek i o jca p o d k u ratel ma, a w raz z n i z rk d o rk
wd ru j tak e as tro n o miczn e s u my w p o d aru n k u lu b n y m n o s zcy m n azw mah r,
wy p acan e w zo cie, p rzy ch wk u lu b g o t wce. M ma ab s o lu tn y o b o wizek d b an ia
o materialn e d o b ro ro d zin y , a k o b ieta zg o d n ie z trad y cj jes t o d n ieg o cak o wicie
zalen a ek o n o miczn ie.
Szejk Zajed wy s zed d alek o p o za h o ry zo n ty p lemien n eg o my len ia. Nawet d zi
jeg o wizja p o zo s taje p o za zas ig iem id eo wy m wielu k raj w arab s k ich .

*
Od mo men tu p rzejcia wad zy Zajed zab ieg a o zjed n o czen ie u d zieln y ch k s is tw.
Nies tru d zen ie o d wied za s zejk w s to jcy ch n a czele p o s zczeg ln y ch p lemio n
i p rzek o n y wa ich d o zaak cep to wan ia n o wej id ei: s cen tralizo wan ej wad zy .
Do ty ch czas b o wiem ty lk o Ab u Zab i p rzey wao g wato wn y ro zw j i wio d o p ry m
w reg io n ie, jak o e o d k ry te zo a ro p y mie ciy s i n a jeg o teren ie.
To wa n ie p o d eg id teg o emiratu miaa p o ws ta fed eracja d la o b ro n y i r wn eg o
d y s try b u o wan ia k o rzy ci. W 1 9 7 1 ro k u Zajed o wi u d ao s i zrealizo wa u p rag n io n y
cel, mimo p o rzu cen ia p lan u wielk iej u n ii p rzez Katar i Bah rajn , k t re wy b ray
n iep o d leg o . ZEA o s tateczn ie o b ejmu j s ied em emirat w: Ab u Zab i i Du b aj o raz
p n o cn e emiraty : Szard , Ad man , Fu d ejr, Ras al-Ch ajm i Umm al-Kajwajn .
W k ad y m z n ich rzd zi in n y s zejk i jeg o k lan . Na czele fed eracji s to i wad ca
i p rezy d en t Ab u Zab i, a fu n k cj p remiera p en i s zejk Du b aju .
Nie u leg a wtp liwo ci, e u n ia u d aa s i ty lk o d zik i u miejtn o cio m
n eg o cjacy jn y m Zajed a, jeg o n iezo mn emu ch arak tero wi, n iep rzek u p n o ci
i p o ws zech n ej es ty mie, jak b y d arzo n y , zar wn o w r d zwo len n ik w, jak
i o p o n en t w. Dzis iejs i Emiratczy cy d o b rze o ty m p amitaj, a s zejk wci s p o g ld a
n a s w j k raj z ws zech o b ecn y ch p o rtret w. Wp atrzo n y w h o ry zo n t mo liwo ci, k t re
czek aj jeg o n ar d , zaws ze majes taty czn y , z lek k n u t Otto ws k ieg o mysterium
tremendum.

*
Po jeg o mierci, m wi s i tu taj, ws zy s tk o zes zo n a p s y . Zo ty wiek s i s k o czy . Nie
ma ju s zczo d reg o s zejk a o jca, k t ry zwy k y ch lu d zi n azy wa s wy mi d ziemi
i o d wied za b ez as y s ty o ch ro n iarzy . Dzi jeg o n as tp cy zamy k aj s i w b ajeczn y ch
marmu ro wy ch p aacach . Wy jtk iem jes t mo e s zejk M u h ammad Ib n Ras zid al-
M ak tu m z o k s y mo ro n iczn ie b rzmicy m ty tu em: p remier i wad ca Du b aju . J eg o
s amo ch d jes t atwo ro zp o zn awaln y n a d ro g ach to b iay teren o wy merced es
z tab lic rejes tracy jn 1 DUBAI, ws k azu jc n a VIP-a n ad VIP-ami. Szejk
M u h ammad czas ami p o jawia s i w metrze i p o tem med ia s p o eczn o cio we zalewa
lawin a zro b io n y ch s martfo n ami fo tek p o k azu jcy ch wad c w r d zwy k y ch lu d zi,
w jak e s y mb o liczn ie czcy m k las y ro d k u tran s p o rtu . Szejk n as z p o ws zed n i.
M o e to ty lk o PR, a mo e s zczera ch n a lad o wan ia o jca n aro d u ? In n y ch
s zejk w zwy k y o b y watel wid zi jed y n ie n a fo to g rafiach z p rzeci ws tg i wy cig w
k o n n y ch . Ich zn ak iem ro zp o zn awczy m jes t czarn o -zo ta n arzu tk a n o s zca n azw
b is zt. M czy n i b ez ary s to k raty czn eg o ro d o wo d u zak ad aj j ty lk o n a s wo je
wes ele.
Szejk i, czy li k s in iczk i, p o jawiaj s i r wn ie w med iach . Parcie n a s zk o maj
g wn ie k s in iczk i z k o s mo p o lity czn eg o Du b aju , jak Lu b n a, p las u jca s i n a 4 2 .
miejs cu n ajb ard ziej wp y wo wy ch lu d zi wiata wed u g Fo rb es a i M ah ra. Lu b n a
miao fo to g rafu je s i b ez ch u s ty . Co Emirat, to o b y czaj p o za Du b ajem wy s o k o
u ro d zo n e d amy u k ry waj s wo je s zlach etn e o b licza p o d zas o n ami i trad y cy jn ie
u n ik aj fles zy . Bed u i s k a men taln o i u ltran o wo czes n a zach o d n ia fas ad a ZEA
cieraj s i i czs to two rz g ro tes k o we k o n fig u racje.

We ws p o mn ien iach s tars zeg o p o k o len ia czu ts k n o t za s tary mi czas ami

p lemien n y mi, k ied y o p o mo c czy rad zwracan o s i b ezp o red n io d o s zejk a.
W Emiratach n ie fu n k cjo n o waa s zu ra (zg ro mad zen ie s tars zy zn y ). M o n a
p o wied zie, e n ig d y n ie b y o tu d emo k racji, n awet p lemien n ej. Na czele p lemio n
s tay g o wy wp y wo wy ch k lan w. Tak ie ro d zin y rzd z p o s zczeg ln y mi emiratami
d o d zi : n a p rzy k ad Nah jan o wie w Ab u Zab i czy M ak tu mo wie w Du b aju . Wad ca
s p o ty k a s i ze s tars zy zn i ro zwizy wa p ro b lemy p o d d an y ch . Relik tem tak ich
s p o tk a , n azy wan y ch mad lis ami, s d zis iejs ze au d ien cje z u d ziaem s zejk a, k t ry
s p o ty k a s i z lu d n o ci i o d b iera p ety cje z p ro b ami o k o n k retn e s p rawy : p ien id ze,
ziemi, d o m. Oczy wi cie u czes tn ik ami tak ich p o s u ch a s zg o d n ie z trad y cj
wy czn ie mczy n i.
Ta o jco ws k o -s y n o ws k a relacja s zejk a z n aro d em jes t wci y wa w wiad o mo ci
s p o eczn ej. Tak wa n ie p atern alis ty czn wi z lu d em mia s zejk Zajed . I tak i
wa n ie jeg o o b raz, p o k ry ty s en ty men taln p aty n , y je w zb io ro wej p amici
Emiratczy k w.

*
Szejk Ch alifa, s y n Zajed a, p rezy d en t ZEA i wad ca Ab u Zab i rzad k o wy s tp u je
p u b liczn ie. Plo tk i o jeg o rzek o mej ch o ro b ie alb o mierci u k ry wan ej p rzez
p aaco wy ch d y g n itarzy o b ieg aj Ab u Zab i k ilk a razy w ro k u . J eg o o b ecn o jes t
zau waaln a g wn ie n a p o rtretach wis i zaraz o b o k s awn eg o o jca we ws zy s tk ich
p u b liczn y ch in s ty tu cjach , a n awet p ark ach , h o telach i s u p ermark etach . Przewan ie
p o rtrety two rz p atrio ty czn tr jc: ze cian y s p o g ld aj Zajed , Ch alifa i rzd zcy
d an y m emiratem s zejk . W Ab u Zab i jes t to s y n Ch alify , s zejk M u h ammad , p rzy s zy
p rezy d en t (emir) s to eczn eg o emiratu .
Ku lt wad cy p rzejawia s i n iek ied y w s p o n tan iczn y ch eru p cjach . wito
n aro d o we u p amitn iajce o ficjaln e u two rzen ie Emirat w d ecy zj s ze ciu s zejk w,
o b ch o d zo n e 2 g ru d n ia, s zczeg ln ie o b fitu je w teg o ro d zaju ek s ces y . Po d czas
u b ieg o ro czn y ch o b ch o d w wid ziaam, jak jak a s taru s zk a d o rwaa s i d o jed n ej
z o d p u s to wy ch p o d o b izn wad cy , k t ry mi k raj jes t w ty m czas ie zas y p an y ,
i n ab o n ie cao waa s zejk o w ik o n , wy d ru k o wan n a tan im ch i s k im k arto n ie.
Su tan Ch alifa, s u tan Ch alifa, wy k rzy k iwaa z p rzejciem. Patrio ty czn y d u ch
wieje, k d y ch ce.

M o d zi k s ita, mn iej zn an i p o za g ran icami ZEA, p o wo li zas k arb iaj s o b ie s erca

n o weg o p o k o len ia i w o d r n ien iu o d o jc w n ie zas an iaj s i p o wag majes tatu . Na
p rzy k ad k s i Said , wn u k zn an eg o p rzo d k a, wd rap a s i n a s zczy t wieo wca Bu rd
Ch alifa, b y zro b i s o b ie zd jcie z flag n aro d o w, k ied y o g o s zo n o , e Du b aj wy g ra
wy cig o o rg an izacj Ex p o 2 0 2 0 . M iaam k ied y o k azj p rzy p atrze mu s i z b lis k a,
g d y p rzy s zed in co g n ito d o k lin ik i, w k t rej p raco waam. Szczu p y , n iep o zo rn y
ch o p ak , u b ran y p o cy wiln emu : w d in s ach , T-s h ircie i k o lo ro wej h ip s ters k iej
czap ce. M iy i g rzeczn y , jak ws zy s cy wy k s ztacen i i wiad o mi s wo jej wy s o k iej
p o zy cji Emiratczy cy .
Z k o lei s y n cy z u ro d y d u b ajs k i k s i Hamd an p o d b i n ie ty lk o lo k aln e s erca.
Zy s k a p rzy d o mek Prince Charming k s i z b ajk i. Do b ry jed ziec i p o eta, ch tn ie
p o zu je d o s es ji fo to g raficzn y ch z s o k o ami, p o wielajc s y n n y mo ty w. Dziewczta za
n im s zalej, b ez wzg ld u n a n aro d o wo . M o je k o lean k i Po lk i ju d o czy y d o
fan k lu b u k s icia n a Faceb o o k u . Do jeg o wielb icielek n aley te mo ja mama: n o
lalk a, p o d s u mo waa. M imo tak ieg o p o wo d zen ia Hamd an jes t jes zcze s in g lem
i d ziewczy n y p o lu jce n a t n ajlep s z p arti w ZEA wci maj s zan s e.
 4

M AM A NURA

azy wam s i Has s an , mam d wad zie cia cztery lata i o d k ied y
ci zo b aczy em, n ie mo g ci zap o mn ie.
Z tak im wy zn an iem n a maej k arteczce, k iep s k o
p rzetu maczo n y m n a an g iels k i (p rawd o p o d o b n ie p rzez
k o leg ), Has s an p o jawi s i w mo im b iu rze. Tak wy g ld ay
o wiad czy n y z mio ci.
Nig d y wcze n iej g o n ie wid ziaam. Kied y tamteg o d n ia
u s iad p rzy mo im b iu rk u , b ez zn ajo mo ci jed n eg o s o wa p o
an g iels k u , n ie m wic ju o aci s k ich literach , i p o d a mi
s w j lis t mio s n y , p o my laam, e to art. Zamias t b iaej k an d u ry mia n a s o b ie
w ciek le te p o lo . Pewn ie jed en z k ilk u elemen t w zach o d n iej o d ziey
czek ajcy ch n a s w j mo men t w jeg o g ard ero b ie. Kto wie, mo e k u p i je s p ecjaln ie n a
t o k azj? Z k o s zu lk i wy ziera wielk i k o , k t reg o ad n miar n ie mo n a b y o
p rzeg ap i. Ro zb u ch an e i p o wik s zo n e lo g o d o mu mo d y Ralp h Lau ren trafio
w Emiratach n a ch o n n y ry n ek , s k o n cen tro wan y n a man ifes tacji p res tiu i k las y
s p o eczn ej k ad y m mo liwy m k an aem. Has s an ewid en tn ie wd raa p rzemy lan
s trateg i, p r b u jc zd o b y eu ro p ejs k ie s erce zach o d n im mark o wy m lo g o . Po za ty m
k o jes t p rzecie g b o k o zak o rzen io n y w s au d y js k iej n atu rze. M o e n ie b y to d o
k o ca wiad o my wy b r, ale jed n ak mia w s o b ie co arch ety p iczn eg o .
Has s an zo s ta o b d arzo n y p rzez n atu r ty p o wo s au d y js k im wy g ld em i o wk o w
s y lwetk : s zczu p y , wy p ro s to wan y i z ws em. J eg o emirack o n ie wy ch o d zia p o za
p o s iad an ie p as zp o rtu . Sied zia p rzed e mn , n ie p atrzy mi w o czy i czek a n a
o d p o wied . Nie wziam teg o w wczas n a p o wan ie i g rzeczn ie, n a mig i, o d p rawiam
k o n k u ren ta. Dzi mam o g ro mn y s zacu n ek d o jeg o u czu , b o wiem, e liczb a
miejs co wy ch ze s zczery mi matry mo n ialn y mi in ten cjami wo b ec d ziewczy n
z zag ran icy b alan s u je n a g ran icy b d u s taty s ty czn eg o .
Emiratczy cy s mis trzami s p o eczn ej s amo k o n tro li i n iezalen ie o d teg o , co
my l i czu j, p o trafi d o s k o n ale k o n tro lo wa s wo je zach o wan ie. M aj tak e zb y t
d u o p o czu cia g o d n o ci i s zacu n k u , p rzed e ws zy s tk im d o s ieb ie s amy ch , eb y
n ap as to wa d ziewczy n czy n arzu ca s i jej, je li o n a s o b ie teg o n ie y czy . Has s an
zo s tawi d la mn ie n a recep cji k ilk a p erfu mery jn o -b iu tery jn y ch p rezen t w
i wy d awao s i, e zn ik n n a d o b re.
J ak s i o k azao , to jed n ak n ie b y k o n iec tej h is to rii. Ob d aro wy wan ie k o b iet
b iu teri i lu k s u s o wy mi ak ces o riami to tu taj n o rma. Przy ch y ln o d amy zd o b y wa
s i p o d aru n k ami. (M o e to i wy raz p atriarch atu , ale n ie wid ziaam jes zcze k o b iety ,
k t ra b y n a to n arzek aa. Przeciwn ie, d ziewczy n y to wy k o rzy s tu j, czs to cy n iczn ie).
Ty mczas em Has s an , jak n ak azu je trad y cja, p o wierzy k o n ty n u o wan ie mis ji s wo jej
matce. M czy n ie n ie wy p ad a ro zmawia z k o b iet s am n a s am, s zczeg ln ie je li
ch ce j p o lu b i. In aczej jej rep u tacja mo g ab y u cierp ie. Tak e o n a s ama mo e
p o my le, e k an d y d at n ie trak tu je jej p o wan ie. Has s an i tak ju n a d u o s o b ie
p o zwo li, ro b ic ten p ierws zy k ro k .
Kilk a ty g o d n i p n iej, o p o ran k u s tawia s i u mn ie mama Nu ra. Ko rp u len tn a
p an i o k o o s ze d zies itk i, ch o tu taj tru d n o jes t o s zaco wa wiek k o b iety , b o trzeb a
o rzek a n a p o d s tawie teg o , co wid a p rzez n ik ab , czy li p ary o czu . M ama Nu ra
p rzy s za d o mn ie z twarz u k ry t za czarn k o ro n k o w g u s z zas o n zak ry wajc
ca twarz. J ej d o n ie p o wewn trzn ej s tro n ie b y y cak o wicie zaczern io n e h en n ,
w s tary m s ty lu Zato k i Pers k iej. Serd eczn ie wy cig n a je n a p o witan ie i cis n a
mo je tak Arab k i witaj k o lean k i.
Nig d y n ie mo g y b y s i zd o b y n a tak i g es t w s to s u n k u d o mczy zn y . M s k o -
d ams k i n ies p o k rewn io n y u cis k rk i n a p o witan ie jes t tu n ie d o p o my len ia. Warto
o ty m p amita, tak e w s y tu acjach b izn es o wy ch . Wy k s ztaco n y Emiratczy k
p rzy jmie wy cig n it d o Eu ro p ejk i, eb y jej n ie u razi, ale to zaws ze faux pas.
Czas em mczy zn a zig n o ru je g es t lu b p o wie wp ro s t, e mu n ie wo ln o . Zd arzy o mi
s i zo s ta z zawies zo n w p o wietrzu d o n i, wy cig n it w n ieo d wzajemn io n y m
u cis k u . Na s zcz cie w ramach tej s amej p ci mile wid zian e s p rzy jazn e g es ty , jak
ch o b y emirack i ms k i p o cau n ek n a p rzy witan ie, czy li zetk n icie s i n o s em
i czo em.
Nu ra d aa te mi b u ziak a, p o tu tejs zemu , trzy razy w p o liczek . J ej o czy b y y
p o czern io n e d o o k o a w trad y cy jn y s p o s b , p o ch o d zcy jes zcze z czas w o n
p ro ro k a. Wy g ld aa fas cy n u jco , s zczeg ln ie d la ek s o rien talis tk i. Przy s za d o b iu ra
ty lk o p o to , eb y mn ie zap ro s i d o s ieb ie. M o g am s i d o my li jej u miech u za
k o ro n k o w zas o n , d ao s i g o te u s y s ze w jej g o s ie. Ud ao mi s i z mo im
ru d y men tarn y m wted y arab s k im j zro zu mie i wy razi zg o d . J ak mo g ab y m jej
o d m wi? Czu am s i ab s o lu tn ie zas zczy co n a!
 By o jas n e, e to mama Has s an a, k t ra p rzy s za o ficjaln ie zap o zn a s i
z k an d y d atk n a s y n o w i w n ied alek iej p rzy s zo ci s fin alizo wa zarczy n y . Nie
p ad o jed n ak ch o b y jed n o s o wo n a temat s y n a. Przy s zy p an mo d y jes t
wy k lu czo n y z tak ich n eg o cjacji. Wp ro wad zen ie g o d o ro zmo wy s u g ero wao b y , e
mo e is tn ieje mid zy n ami jak a relacja, k t ra jak o wci p o zamae s k a n ie
mo e b y o mawian a w wietle d zien n y m p rzy h erb acie z k ard amo n em. Nu ra
zach o wy waa s i wic, jak b y Has s an w o g le n ie is tn ia. A s k d wied ziaa o mo im
is tn ien iu i s k d ws zy s tk ie jej c rk i zn ay mo je imi? Tak ich p y ta s i n ie zad aje.

*
Szam d o mamy Nu ry o g ro mn ie p o d ek s cy to wan a. Bard zo ch ciaam zo b aczy , jak
wy g ld a p ry watn e y cie k o b iet w jej ro d zin ie.
Ro d zin a Has s an a mies zk a w s tarej willi, o to czo n ej mu rem jak ws zy s tk ie tu tejs ze
d o mo s twa, za cik b ram s trzeg c p ry watn o ci d o mo wn ik w. Na tak o g ro d zo n y m
p o d w rk u k o b iety mo g s wo b o d n ie p o s ied zie b ez ab ai. J ak ie b y o mo je
zd ziwien ie, k ied y zo b aczy am n ie ty lk o p an ie w k o lo ro wy ch s u k ien k ach , s ied zce
p rzy p ik n ik u , ale i d rewn ian e o g ro d zen ie, za k t ry m s p acero waa p ik n a b iaa k lacz.
Arab o wie z k o rzen iami b ed u i s k imi fak ty czn ie k o ch aj k o n ie. Nawet n ajb ard ziej
n o wo czes n e ro d zin y maj s wo je farmy , g d zie d la p rzy jemn o ci i z s en ty men tu
trzy maj wielb d y , o wce, k o zy i in n e zwierzta.
Pan ie wy s zy mn ie p rzy wita. Atmo s fera b y a p o d n io s a. Wy s tro iam s i n a t
o k azj w zd o b y t w Du b aju s u k n i w k u wejck im s ty lu . By a czerwo n o -czarn a, cik a,
ze zo ty mi rk awami, p lis ami i trad y cy jn d ek o racj z d zwo n icy ch p rzy k ad y m
ru ch u mo n et. Przes ad ziam z t k reacj, ale wied ziaam, e to u ro czy s ta o k azja,
i ch ciaam s i d o p as o wa. Os zo o mio n e p an ie, s y p ic k o mp lemen tami, wp ro wad ziy
mn ie d o mad lis u s alo n u , miejs ca p o d ejmo wan ia g o ci d la k o b iet. M ad lis d la
mczy zn jes t czs to may m b u d y n k iem p o s tawio n y m o b o k willi tak , e b y d o s ta
s i d o ro d k a, n ie trzeb a p rzech o d zi p rzez p o d w rk o i n araa k o b iet n a
n iep o d an ms k o b ecn o . Wej cie jes t p rzez mn iejs z b ram, p ro wad zc wp ro s t
n a u lic.
Wp ro wad zo n o mn ie d o d u eg o p o k o ju , w k t ry m n ie b y o n ic p o za d y wan em
i d u g imi p as k imi p u fami p o d trzema cian ami p o mies zczen ia. Trad y cy jn ie
w emirack ich mad lis ach n ie ma s to w. Go cie s ied z p o d cian , a jed zen ie i k aw
s tawia s i n a macie n a p o d o d ze. Salo n mamy Nu ry p rzes zed ren o wacj i ro d zin a
s p ro wad zia fio leto wo -zo ty k o mp let p u f w i zas o n z Arab ii Sau d y js k iej (b o
tan iej). Szy k o wn e ch wal o d razu . Ty mczas em wo k o o zg ro mad zi s i ju tu zin
p a : c rek , s y n o wy ch i p o win o waty ch , z n iezliczo n y mi d ziemi. Bieg ay
w malu tk ich k an d u rk ach n a b o s ak a, z o s mo lo n y mi b u k ami. Ws zy s tk ie p an ie
p rzy g ld ay mi s i z ciek awo ci, p o d o b n ie jak ja im. By am zd an a wy czn ie n a
s w j arab s k i, d o k t reg o p o d s zk o len ia zn alazam p ry watn n au czy cielk ,
Eg ip cjan k . Najwan iejs ze s o wo , k t re zap amitaam n a ten d zie , to machtuba
zarczo n a. Tak a b y a mo ja s trateg ia n a wy j cie z k o p o tliweg o p o o en ia b ez
u raen ia u czu ro d zin y : p o s tan o wiam o zn ajmi, e jes tem ju k o mu o b iecan a.
Pan ie b y y zain teres o wan e mo j p rac, ro d zin , ty m, jak mies zk am, i czy
s amo ch d , k t ry m p rzy jech aam, n aley d o mn ie. M ae d ziewczy n k i p o d s k ak iway
z zach wy tu , p y tajc, czy je k ied y p rzewio z. W ich ro d zin ie k o b iety n ie p ro wad z.
Fas cy n acja b y a wzajemn a. Nas ze s ty le y cia ch y b a n ie mo g y b y b y b ard ziej
o d leg e. Cz p a miaa o d s o n ite twarze, a in n e, n awet w e s k im mad lis ie,
o s an iay s i n ik ab ami. Ub ran e b y y w d ams k ie k an d u ry p ro s te, s zy te n a miar,
d u g ie k o lo ro we s u k ien k i ze zd o b ien iami z cek in w, k t re p o d b iy mo je s erce
i s zaf. Bawen ian e n a co d zie i jed wab n e n a wy j cie, tak ie k an d u ry s mn iej lu b
b ard ziej d o p as o wan e, czas em wrcz mo cn o wy cite i ek s p o n u jce b iu s t. Wy s tp u j
w n ajb ard ziej k rzy k liwy ch zes tawien iach b arw i fo rm, mien i s i o d k ry s zta w
i zo ty ch n itek .
No s zen ie n ik ab u w d o mo wy m zacis zu to o zn ak a d u eg o k o n s erwaty zmu .
Sy n o we, jak o n ies p o k rewn io n e z b rami ma, mu s z zak ry wa twarz, n a wy p ad ek
g d y b y k t ry z n ich zn ien ack a p o jawi s i w p o lu wid zen ia. Has s an i jeg o b racia
p rawd o p o d o b n ie n ig d y n ie wid zieli twarzy s wo ich s zwag ierek . Dla mamy Nu ry
n ik ab to d ru g a s k ra, n o s i g o z p rzy zwy czajen ia. Wid ziaam j zar wn o zas o n it,
jak i o d k ry t, w zalen o ci o d teg o , n a ile k o mfo rto wo czu je s i w to warzy s twie
d an y ch d ams k ich g o ci. Po d czas mo jej p ierws zej wizy ty n ik ab trwa n a p o s teru n k u .
Kilk a razy p o d n io s a g o d o g ry p rzy jed zen iu i wted y mo g am zo b aczy jej
p lemien n y tatu a ro d zaj tr jzb u b ieg n ceg o o d k o ca n o s a d o ro d k a czo a.
Zaws ty d zia s i, k ied y j o n ieg o zap y taam, i p o wied ziaa, e zro b io n o jej g o , g d y
b y a d zieck iem. Niek t re Sau d y jk i wci n o s z tak ie s y mb o le. By am
w etn o lo g iczn ej ek s tazie. Dzi mama Nu ra czu je s i ze mn s wo b o d n ie i ro zmawia ze
mn b ez n ik ab u , a i ja zwracam u wag wy czn ie n a jej s erd eczn y u miech .
Sio s try , b d c we was n ej ro d zin ie, mo g y czu s i s wo b o d n ie, wic zak ry way
ty lk o lu n o wo s y . Barak a o k azaa s i wiern y m o d b iciem Has s an a. Kied y j
zo b aczy am, b y am ju wicej n i p ewn a, e jes tem w jeg o d o mu i mo ja wizy ta ci le
wie s i z tamty mi o wiad czy n ami. Barak a miaa n a s o b ie k an d u r z p erk alu
w b rzo we k wiaty o raz p o mara czo w b awen ian ch u s t n arzu co n n a g o w
i ramio n a. M imo lu n ej s zaty wid a b y o , e ma s zczu p s y lwetk , ch o cia zaled wie
k ilk a mies icy wcze n iej u ro d zia k o lejn e male s two , Ab d u ll. Najmo d s ze
d ziewczy n y , wci n a wy d an iu , n ie zak ry way n awet wo s w. W s wo im czas ie, k ied y
p rzen io s s i d o d o mu s wo ich p rzy s zy ch m w, b d mu s iay zao y zas o n y
ch y b a e zamies zk aj we was n ej willi, k t r k u p i im m, a wted y n ie b d s i miay
p rzed k im zak ry wa. W tej ro d zin ie to n ies tety mao p rawd o p o d o b n e, jak o e
ws zy s tk ie c rk i s wy d awan e za k u zy n w i wy s y an e d o Arab ii Sau d y js k iej, czy im
s i to p o d o b a, czy n ie. Po tem ty lk o o d wied zaj matk ze s wo imi ro d zin ami, jak
Fatma i Ferd a, k t ry ch twarze mo g am zo b aczy . Ak u rat b y y w Ab u Zab i
z k ilk u ty g o d n io w wizy t. Przy jech ay s amo ch o d em p rzez p u s ty n i z s au d y js k ieg o
mias teczk a Ned ran . To zn aczy mo wie je p rzy wieli.
Pan ie n ie mo g s ame wy j z d o mu , p o jech a n a zak u p y czy d o s alo n u p ik n o ci
b ez p o zwo len ia mczy zn y n ajp ierw o jca lu b b rata, a p o tem mao n k a. Po za ty m
n awet je lib y s p r b o way , to i tak b ez k iero wcy n ig d zie s i n ie d o s tan . Samo ch d
to p rawd ziwa n iezalen o .
W p rzeciwie s twie d o Sau d y jek Emiratk i p ro wad z, i to z fan tazj, n awet
o g ro mn e teren wk i. J ed n ak w s p o eczn o ciach p o ch o d zen ia jeme s k ieg o
i s au d y js k ieg o to czas em zb y t d alek o id ca s wo b o d a.
Su ch an ie o p o wie ci o ty m, jak s ama mies zk am i p o d r u j, p racu j i p ro wad z
s amo ch d , mu s iao b y d la tamty ch k o b iet k o mp letn ie eg zo ty czn e. A mimo
ws zy s tk o u d ao n am s i zn ale jak ie p u n k ty ws p ln e i zb u d o wa s weg o ro d zaju
k o b iec wi. Wres zcie w p o wo li s n u jcej s i ro zmo wie, mo liwej ty lk o d zik i
o b o p ln ej k reaty wn o ci i mo jemu aman emu arab s k iemu , p ad o p y tan ie, k t re
p rd zej czy p n iej p a mu s iao : czy jes tem zamn a. To tu taj s wo is te b y alb o n ie
b y , n ajwan iejs ze p y tan ie s y tu u jce k o b iet w p rzes trzen i s p o eczn ej, teraz
d o d atk o wo zad an e w o k o liczn o ciach wy s o ce matry mo n ialn y ch . Zg o d n ie z p lan em
wy zn aam, e jes tem zarczo n a. Sio s tro m to taln ie o p ad y s k rzy d a. Ty lk o mama,
ws p an iaa, p o g o d n a k o b ieta, zaws ze s k o ra d o art w, n ie p o k azaa p o s o b ie zawo d u .
Nap rawd b y ab y ws p an ia te cio w.
Po wy k o rzy s tan iu ws zy s tk ich zn an y ch mi arab s k ich fraz i tak to wn y m
zas erwo wan iu czarn ej p o lewk i ro zmo wa p rzes taa s i k lei. Dla rato wan ia s y tu acji
zap y taam wic, czy n ie zro b iy b y mi n a d o n iach tak iej s amej h en n y , jak ma mama.
Nu ra u cies zy a s i, e s tary s ty l p o d o b a mi s i b ard ziej o d ws p czes n y ch k wiato wo -
es o wo -flo res o wy ch wzo r w, tak p o p u larn y ch w r d mo d eg o p o k o len ia. Trad y cy jn y
tatu a, p ro s ty i g eo metry czn y , malu je s i p o wewn trzn ej s tro n ie d o n i. M o e to b y
n a p rzy k ad p o czen ie lin ii b ieg n cy ch o d maeg o , ro d k o weg o i ws k azu jceg o
p alca w cen traln ie u mies zczo n e k o o . Ko ce p alc w te s i zaczern ia. Hen n a zab arwia
p azn o k cie i n ie d a s i jej zmy . Po zo s tan b rzo we, d o p k i s i ich n ie o b etn ie.
Czas em n awet p o k ilk u mies icach mo n a ro zp o zn a, e d an a p an i ma za s o b zab aw
n a wes elu .
Po d k o n iec s p o tk an ia p o jawia s i s p n io n a n ajmo d s za c rk a Nu ry , Nad la,
p rzed s tawiajca s i jak o J u lie. Przep ik n a d ziewczy n a o k azaa s i mo im
wy b awien iem. Do b rze m wi p o an g iels k u , jak o e p rzy g o to wu je s i d o s tu d i w,
i d zik i temu mo g a ro zru s za p rzy g as ajc k o n wers acj. Zd o aa wy p ro s i u b rata
p o zwo len ie n a s tu d io wan ie, ale n a n au k fran cu s k ieg o , o k t ry m marzy , s i n ie
zg o d zi. Nad la n ie lu b i d ams k iej k an d u ry i jak o jed y n a k o b ieta w ro d zin ie n o s i
eu ro p ejs k ie u b ran ia z s ieci wek , k t re jed n ak mu s z s p en ia p ewn e waru n k i
k o n ieczn a jes t d u g a s p d n ica, b o s p o d n ie n ie p rzy s to j k o b iecie.
Ro d zin a Has s an a jes t k o n s erwaty wn a. Du o mo d y ch d ziewczy n z b ard ziej
n o wo czes n y ch i mo e te fin an s o wo u p rzy wilejo wan y ch ro d zin jes t
zeu ro p eizo wan y ch . M aj n ajn o ws ze merced es y , n o s z b lo n d wo s y i mo cn y mak ija,
a s p o d ab ai wy s taj im zg rab n e n o g i w b ard zo o b cis y ch d in s ach . M o i g o s p o d arze
to jed n ak mo d elo wy p rzy k ad trad y cy jn ej familii, w k t rej s zcz cie mierzo n e jes t
liczb p o to ms twa. M czy n i n ie maj wy s zeg o wy k s ztacen ia i p racu j n a
n ajn is zy m s tan o wis k u w p o licji. J ak n a emirack ie s tan d ard y n ie zarab iaj d u o
o k o o 1 4 ty s icy d irh am w (p rawie 1 4 ty s icy zo ty ch ). Wo ln y czas s p d zaj n a
farmie, g d zie k o b iety s ied z w cien iu i racz s i led wo trzy majcy mi s i w jed n y m
k awak u lo d ami n a p aty k u , p o d czas g d y mo d s i b racia jed k o n n o n a o k lep , b a,
n awet s to jc g o y mi s to p ami n a k o s k im g rzb iecie. Od czas u d o czas u s tars i k rewn i
p o jad w trzy d n io w wy p raw s amo ch o d em d o M ek k i. Ot, s p o k o jn e, p o s tb ed u i s k ie
y cie.
J ed y n ie Nad la n ie p as u je d o tej u k ad an k i. Gd y zo s tay my p rzy jaci k ami,
zwierzy a mi s i, e n ie ch ce n ig d y wy j za m i o g ran iczy s i d o ro li o n y . Nie
ch ce p o lu b i s wo jeg o k u zy n a, k t ry jes t n iewy k s ztaco n y i n ig d y jej n ie zro zu mie.
Nie ch ce mies zk a w Arab ii Sau d y js k iej, g d zie k o b ieto m jes t b ard zo tru d n o ,
s zczeg ln ie ty m z amb icjami. Nie b d zie miaa jed n ak lu k s u s u wy b o ru . P k i co ,
wy alien o wan a, s ied zi wieczo rami z iPad em w s wo im p o k o ju n a p itrze, k t ry n ie ma
o k ien , ab y n ik t n ie m g jej zo b aczy z zewn trz. J ed y n e, co j cies zy , to wy j cia n a
u n iwers y tet. Brat o d wo zi j n a zajcia i p rzy wo zi z p o wro tem. M imo to o b ecn e y cie
jes t d la n iej o n ieb o lep s ze n i to czek ajce j w Arab ii Sau d y js k iej, w k t rej tak b o i
s i o s i .
Nie p rzetrwaab y m n a d u s z met w tak d u ej ro d zin ie, mies zk ajcej razem
w jed n ej, n awet d u ej willi, n ie m wic ju o n ik ab ie czy n acis k ach n a k o n wers j n a
is lam, k t re wcze n iej czy p n iej mu s iay b y s i p o jawi. Brak p ry watn o ci b y b y
n ie d o zn ies ien ia. M o e g d y b y Has s an b y wy k s ztaco n y i m g b y mi o d razu
zap ewn i was n will, to b y m s i zas tan o wia? Ale w ty ch waru n k ach , mimo
s erd eczn o ci i s zczery ch in ten cji p o ten cjaln ej te cio wej i s zwag ierek , mu s iaam
o d m wi s tan ia s i cz ci ich ro d zin y .
M imo d zielcy ch n as r n ic zb liy am s i d o Nu ry , jej c rek i s y n o wy ch . Nawet
p rzy s zy z to rtem n a mo je u ro d zin y . Imig ran tk , mies zk ajc s amo tn ie n a o b rzeach
Ab u Zab i, tak i g es t ch wy ta za s erce i n a ch wil p o zwala p o czu , e ma s i tu k o g o
b lis k ieg o s zczeg ln ie e Nu ra s ama za k ad y m razem to p o d k re la i u p arcie n azy wa
mn ie c rk . Po d ejrzewam, e w g b i s erca jes zcze n ie p o g o d zia s i ze s trat mn ie
jak o p o ten cjaln ej s y n o wej. Nie wiem ty lk o , co o n i we mn ie wid z ws zy s tk o , co
s o b rep rezen tu j, p o d waa zas ad y , d o jak ich p rzy wy k li. Ch o tu z d efin icji to
p rzy s za o n a mu s i s i d o p as o wa d o s ty lu y cia ro d zin y ma, wic p ewn ie
zao y li, e tak b d zie i ty m razem.
Po d czas k ad ej z wizy t w ich d o mu an i razu n ie s p o tk aam Has s an a, zaws ze b y
wielk im n ieo b ecn y m. Raz ty lk o n ap is a mi, e p ik n ie wy g ld aam w n ieb ies k iej
jed wab n ej s u k n i, k t r k u p iam w maro k a s k im b u tik u . Gd y zap y taam, s k d to wie,
o d p is a, e o b s erwo wa mn ie z d ach u willi, n a k t ry m u k ry wa s i cay wiecz r,
p o d czas g d y s ied ziay my z p an iami w o g ro d zie. Prawd ziwy ro meo w emirack im
s ty lu .
Ch o mae s two o czy wi cie n ie wch o d zio w rach u b , mu s z p rzy zn a, e
ro d zin a Has s an a to ws p an iali lu d zie. M aj wietn y k o n tak t z n atu r i s erce d o
zwierzt. Po d aro wali mi n awet o wc i p ar k r lik w, k t re d o d zi ch o waj s i n a ich
farmie, p rzy b ieraj n a wad ze i czek aj n a rep atriacj. Reg u larn ie d o s taj wiad o mo ci
n a temat s tan u zd ro wia i d o b ro b y tu mo jej trz d k i. Po d czas p o s ik w n a mo im
talerzu zaws ze ld u je n ajtu s ts zy i n ajd o ro d n iejs zy k awaek s wo js k ieg o b aran a,
n awet k ied y w g arn k u n ie ma zb y t d u o mis a. M ama Nu ra d b a o g o cia.
Rezo lu tn ie zarzd za cay m g o s p o d ars twem, mimo e d o k u czaj jej cu k rzy ca
i b le p lec w. Na p ewn o p o mo g ab y jej zmian a d iety . Nies tety jak o jed zen ia
w ZEA p o zo s tawia wiele d o y czen ia. Pro d u k ty s p o y wcze s w wik s zo ci s ztu czn e,
n as zp ik o wan e k o n s erwan tami i cu k rem. Do teg o d o ch o d zi zamio wan ie d o jed zen ia
ty p u fast food. Oty o jes t tu taj p lag .
Nawet w ramad an ie, k ied y d zien n y post k o czy s i o k o o g o d zin y
d ziewitn as tej, ro d zin a tak a jak mamy Nu ry s iad a d o o b fitej k o lacji n a p o d o d ze
mad lis u . Do wy b o ru s s mao n e o d mraan e s amo s y , s ajg o n k i, min ip izze, b ak lawa
i cias to z p aczk i. J ed y n e wiee p ro d u k ty to d ak ty le, zu p a i mlek o z k ard amo n em.
Os tatn i p o s iek p rzed ws ch o d em s o ca jes t s o lid n iejs zy : p o jawiaj s i ry , b aran in a
i mak aro n o raz eg ip s k ie min ig o b k i (machszi). Nie jes t to d o b re men u d la d iab ety k a.
Emiraty n ie maj trad y cy jn ej wy k win tn ej k u ch n i. Do lat s ze d zies ity ch
Bed u in i y li n a s k raju u b s twa i b y li ch ro n iczn ie n ied o y wien i. Nad mo rs k ie
emiraty , jak Ras al-Ch ajma czy Ad man , miay d o s tp d o ry b , ale o aza Al-Ajn b d
Liwa, b ed u i s k i mateczn ik , lecy ty d zie p o d r y n a wielb d zie o d mo rza,
o fero way lu d zio m wy czn ie p almy d ak ty lo we. Wielb d y te n ie b y y h o d o wan e n a
mis o , ty lk o n a mlek o . Dieta z czas w p rzed o d k ry ciem z ro p y s k ad aa s i p rawie
wy czn ie z jo g u rtu i d ak ty li. Ry p rzy wo o n o z In d ii. Od wielk ieg o d zwo n u
p rzy rzd zan o k o z lu b b aran a. Go to wan o w wczas zwierz w cao ci wraz z p s zen ic
tak d u g o , a cig n a i w k n a s i ro zp ad y i o s ig n y k o n s y s ten cj p p y n n . Tak
p o ws taa p o trawa n azy wan a h aris , k t rej eu ro p ejs k ie g ard o n ie jes t w s tan ie
p rzek n . By y te p iece w ziemi, d o k t ry ch wk ad an o mis o i s zczeln ie zak ry wan o
li mi, d alek i p rzo d ek s zy b k o waru . In n y m trad y cy jn y m d an iem s lu k aimat mae
p czk i s mao n e w g b o k im tu s zczu i p o d awan e w p o lewie z s y ro p u d ak ty lo weg o
z o d ro b in s ezamu . I to b y b y o n a ty le lo k aln ej trad y cji k u lin arn ej. Dzi n a
emirack ich s to ach s to j p rawie wy czn ie imp o rto wan e d an ia, w r d k t ry ch
k r lu je in d y js k ie b ry ian i.
M ama Nu ra n ie jes t p rzek o n an a d o p ro d u k t w light. Uro d zia i wy ch o waa
d wan a cio ro d zieci i b ro n i s wo jeg o p rawa d o d ak ty la i fig o wej ch awy . J es zcze ma
k ilk a wes el d o zo rg an izo wan ia i s y n o wy ch d o o d h aczen ia. M imo res try k cji
k u ltu ro wy ch i ciaru fizy czn eg o zwizan eg o z ch o ro b i p o ro d ami n ie traci p o g o d y
d u ch a i n ie zwaln ia temp a, jes t ciek awa wiata. Nie s taa s i zg o rzk n iaa i n ie
o p u cio jej p o czu cie h u mo ru . Wci p o trafi mn ie s ztu rch n o k ciem i p o wied zie
ze miech em, e p rzecie d o b ry jes t emirack i p as zp o rt, mo e jed n ak zmien i zd an ie.
Gd y b y m mo g a zy s k a tak te cio w b ez wy ch o d zen ia za s y n a, to b y m s i n ie
zas tan awiaa.
 5

NIKABY KONTRA SZPILKI

o b ieta w n ik ab ie s taa s i s y mb o lem is lamo fo b ii,

p rzewro tn ie mo n a b y p o wied zie: twarz rad y k aln eg o
is lamu i zn iewo len ia k o b iet. Tru d n o d zi zn ale tek s t
o zag ro en iach p y n cy ch z mu zu ma s k ieg o
fu n d amen talizmu czy is lamu w o g le b ez zawo alo wan ej
k o b iety n a ilu s tracji. Po d o b n ie z p o p u larn y ch p u b lik acji,
b lo g w, wiad o mo ci i k ary k atu r n ieo d mien n ie s tras zy n as
p ara o czu wy zierajca s p o d czarn ej zas o n y . Tak i jes t
n ies tety o b ecn y b illb o ard o wy imag e is lamu .

*
W p o ws zech n ej wiad o mo ci relig ia Pro ro k a to d zis iaj ad u n k i wy b u ch o we p o d
czad o rem, d ek ap itacje red n io wieczn y mi s zab lami i an ty cy wilizacy jn e s cen y ,
k t ry mi raczy n as Pa s two Is lams k ie, cy n iczn ie wy k o rzy s tu jc p rzy ty m s y mb o l
n o wo czes n o ci, jak im s med ia s p o eczn o cio we, d o p ro mo wan ia id ei cak o wicie
z n i s p rzeczn y ch , co fajcy ch n as d o red n io wiecza z cay m jeg o en to u rag eem
n iewo ln icami i k alifatem. Prag n ien ie o d two rzen ia wy jtej z k o n tek s tu ,
wy id ealizo wan ej p rzes zo ci. Bo jo wn icy ISIS ch c p o wro tu d o r d e, tak ich , jak imi
je s o b ie wy o b raaj b o jo wn icy tren o wan i w rad y k aln y ch s zk o ach k o ran iczn y ch .
W cen tru m tej wizji In n eg o tk wi zak wefio n a k o b ieta z k aas zn ik o wem,
wy k rzy k u jca arab s k ie h as a z wzn ies io n y m d o g ry p alcem ws k azu jcy m. Para jej
n ien awis tn y ch o czu zerk a n a n as z p ierws zy ch s tro n p o rtali in fo rmacy jn y ch . Nie
ty lk o terro ry zm, ale i k o b ieta d wa n aczeln e tematy is lamo fo b ii, i to jes zcze
zmik s o wan e. Ko b ieta, b ro , zas o n a tru d n o o b ard ziej s k rajn y i n aad o wan y
n eg aty wn y mi emo cjami o b raz. To p rawd ziwy ik o n o g raficzn y k o k tajl M o o to wa.
Nik ab jes t ju n ie ty lk o s y mb o lem u ciemien ia i d y s k ry min acji, ale
i fu n d amen talis ty czn ej fu rii. J ak tu s i n ie b a?

*
Ty mczas em w Emiratach n ik ab jes t p o p ro s tu elemen tem k rajo b razu . Nawet zn alaz
s wo je miejs ce w r d k las y k w p o p k u ltu ry . Co ca-Co la wy p u cia n a tu tejs zy ry n ek
p u s zk i z wizeru n k iem d ziewczy n y w r o wy m, flu o res cen cy jn y m n ik ab ie,
z s zero k im u miech em w o czach i d u g imi rzs ami. Zas o n a ma s wo j wers j cool.
Zak wefio n e mo d e d ziewczy n y w au to iro n iczn y m g e cie ch tn ie wy b ieraj s o d k ie
etu i n a telefo n , w k s ztacie d ziewczy n y w n ik ab ie, lu b b ard ziej u wo d ziciels k ie,
w fo rmie d amy w b ed u i s k iej mas ce.

W zach o d n iej k u ltu rze twarz to in d y wid u alizm i o s o b o wo . Ob razu j to o b ecn e

w jzy k u wy raen ia, tak ie jak : twarz w twarz, s traci twarz, p o k aza s wo je
p rawd ziwe o b licze. Zas an iajcy twarz n ik ab p o zb awia k o b iet in d y wid u aln o ci.
Tru d n o jes t ro zp o zn a k o b iet, k t ra g o n o s i, alb o o d r n i jed n o d d ru g iej.
Zg o d n ie z eu ro p ejs k im p u n k tem wid zen ia zas o n a n a twarz u p rzed mio tawia wic
k o b iet, k t ra jak o n ieu s tajcy o b iek t ms k ieg o p o d an ia mu s i s ta s i
n iewid o czn a. To d o p ewn eg o s to p n ia p rawd a. Tak to wy g ld a z zewn trz. J a ch c
jed n ak tro ch o d s o n i te k o b iety , o p o wied zie o o s o b ach k ry jcy ch s i p o d
zas o n , zd emas k o wa n ik ab .

*
Eu ro p ejk i czs to p rzey waj amb iwalen tn fas cy n acj zas o n . Wiele ek s p atek zaraz
p o p rzy jed zie wrzu ca n a p o rtale s p o eczn o cio we zd jcia w ch u cie ze zwied zan ia
Biaeg o M eczetu . Ko lean k i p ierws zy raz o d wied zajce b azar fo to g rafu j s i
z ch u s tami p rzy k ad an y mi d o twarzy n a k s ztat n ik ab u . J es t to jed n ak zab awa
w Arab k ty lk o n a ch wil.
Zas an ian ie twarzy n a s erio wy d aje s i n ajwik s zy m p o wicen iem, n a jak ie
d ecy d u j s i zach o d n ie d ziewczy n y , wy ch o d zc za mu zu man w. Zak ry wajcy wo s y
h id ab n ik o g o n ie ru s za. Ko n werty tk i n o s z g o d u mn ie i n ik t s i n ie czep ia. S
k o lo ro we ch u s ty , wiecce s p in k i, mo n a wy g ld a k o b ieco i mo d n ie. Nik ab
n ato mias t wzb u d za n iep o k j i n a Zach o d zie rep rezen tu je rezy g n acj z was n ej
p o d mio to wo ci. M imo e w g ru n cie rzeczy s p o ro jes t mies zan y ch mae s tw
i wy ch o d zce za Emiratczy k w Eu ro p ejk i w p rzewaajcej wik s zo ci p rzech o d z n a
is lam, to b iaa d ziewczy n a w zas o n ie jes t rzad k o ci. Ab aje, o ws zem, n o s z; ch u s ta,
p rzy k ry wajca wo s y n ied b ale n iczy m lis tek fig o wy , jes t n a p o rzd k u d zien n y m
ale n ie n ik ab . Nawet Emiratk i rzad k o s i n a n ieg o d ecy d u j, s zczeg ln ie te b ard ziej
wy k s ztaco n e i n iezalen e. Nie zaws ze jed n ak ma zn aczen ie zamo n o , n ie ma
p ro s teg o p rzeo en ia wielk o ci majtk u n a s wo b o d . Bo g aci Emiratczy cy o wy s o k im
s tatu s ie s p o eczn y m b ard zo d b aj o to , jak s p o s trzeg an i, a p o d trzy man ie tej
es ty my czs to wy mag a o d k o b iet zas an ian ia s i.
Emiratk i n ie s jed n o lite p o d wzg ld em p o d ej cia d o trad y cji. M in imu m to ab aja
i ch u s ta, res zta to k wes tia wy b o ru . M o n a s p o tk a mo d e d ziewczy n y n awet
w d res ach , s zczeg ln ie w Du b aju i z mies zan y ch mae s tw. Rzad k o , ale s i zd arza.
In aczej n i w Iran ie, g d zie ch u s ta jes t o b o wizk o wa, h id ab n ie jes t tu wy mag an y
p rawn ie. Pres ja s p o eczn a i ro d zin n a s jed n ak n a ty le s iln e, e p an ie s ame czu j s i
zo b lig o wan e d o mu zu ma s k ieg o s tro ju . Przy n ajmn iej n a p o k az.

*
Dla Eu ro p ejk i n ik ab jes t rad y k aln y m k ro k iem, s y mb o lem b ezk o mp ro mis o wej
p o s tawy relig ijn ej. Dla lo k aln y ch k o b iet to n ajcz ciej n ie ty le wy b r, ile d ru g a
n atu ra. Nik ab n ie jes t tu s y mb o lem rad y k alizmu , ale elemen tem k u ltu ry , w k t rej
ro d z s i k o b iety z r n y mi o s o b o wo ciami, r n y m p o d ej ciem d o y cia
i s to p n iem zaan g ao wan ia relig ijn eg o . Zas o n a n ie zamy k a d ro g i d o ich k o b iecej
au to ek s p res ji.
Nie wid ziaam jes zcze n ato mias t Eu ro p ejk i, k t ra czu ab y s i k o mfo rto wo
w n ik ab ie. Biae k o b iety , n iemajce za s o b g en eracji zas o n ity ch b ab ek i cio tek , s
w n im p rzy g as zo n e, b ez lad u mak ijau czy man ik iu ru . Wy d aje s i, e b y waj p o za
d o mem ty lk o i wy czn ie w celach p rak ty czn y ch .
Dla miejs co wej d ziewczy n y ty mczas em n ik ab n ie o zn acza au to maty czn ie
zamk n icia s i p rzed wiatem. Dziewczy n y p o trafi s i wy raa za p o mo c ro d k w,
k t re s im d o s tp n e. Po czern io n e o czy , s ztu czn e rzs y , n amalo wan e b rwi, n atu raln y ,
ale d o k ad n y man ik iu r, a n awet czerwo n y lak ier, je li o jciec i b rat n ie maj ad n y ch
o b iek cji. Nas to latk i n ie wah aj s i zes tawia zas o n y z jas k rawy mi b u tami Nik e czy
Co n v ers e. Nawet p o d n ik ab em wp rawn e o k o w mig wy ch wy ci o zn ak i s ty lu
i o s o b o wo ci d an ej k o b iety .

*
Oczy wi cie, m wic o g ln ie, d ziewczy n y w n ik ab ach maj b ard ziej o g ran iczo n e
mo liwo ci. Nie wy ch o d z z d o mu b ez ms k ieg o o p iek u n a i n ie trajk o cz
z k o lean k ami w s zis zo wy ch k awiarn iach n ad mo rzem w p ro wo k acy jn ie ro zp ity ch
ab ajach , o d s an iajcy ch o p ite g etry czy p o zacan e s u k ien k i, a z ich p ik n ie
wy s ty lizo wan y ch wo s w n ie s p ad a co ru s z ch u s ta jak u b ard ziej s wo b o d n y ch ,
b ezn ik ab o wy ch r wie n iczek . Nie o zn acza to jed n ak , e n ie s tu d iu j, n ie maj
amb icji an i s ty lu . Wp ro s t p rzeciwn ie.

Ko b iety , k t re ch c wy g ld a zalo tn ie, p o trafi to zro b i n awet w n ik ab ie.

Sied ziaam k ied y z k o leg n a lu n ch u w g alerii h an d lo wej i ro zmawiali my
o k o b ietach . Ws k aza n a p rzech o d zc d ziewczy n , zas o n it o d s t p d o g w,
i s k o men to wa, e to flirciara. wiad o mie wy g ld a sexy, to k u s icielk a. Nie
ro zu miaam wted y , p o czy m to n ib y ro zp o zn a. Ty mczas em n iu an s e, mao
wy czu waln e d la k o g o , k to tu d o p iero p rzy jech a, tak ie jak mak ija o czu , o b cas y czy
b y s zczca to reb k a, to d la k o b iet w zas o n ach r n ica p o mid zy b y ciem atrak cy jn
a n iewid zialn o ci. Tu tejs i mczy n i b ezb d n ie wy ch wy tu j te s y g n ay .
Gd y b y tamta d ziewczy n a z k awiarn i zd ja ch u s t, p ewn ie zo b aczy lib y my b lo n d
wo s y alb o k o lo r p rzech o d zcy o d g b o k iej czern i p o p laty n , p rzez ws zy s tk ie
o d cien ie ru d o ci. Emiratk i lu b i b lo n d . Niek t re p an ie n ag in aj wrcz reg u y i mimo
k o n ieczn o ci n o s zen ia n ik ab u s taraj s i p o ch wali wiatu ws p an ia fry zu r.
Wid ziaam d ziewczy n y w zas o n ie n a twarz i z wy p u s zczo n y m n ad czo o b lo n d
tap irem. Tak a mies zan k a b u d zi jed n ak k o n s tern acj o to czen ia. Bezws ty d n a
s zep n a d o mn ie k o lean k a Emiratk a. Alb o n ik ab , alb o b lo n d n a wid o k u !
To te k wes tia k o n wen cji. Dziewczy n ie b ez n ik ab u wo ln o p o k aza tro ch wo s w,
n awet farb o wan y ch , i n ik t s i n ie o b u rza; s n awet Emiratk i w o g le n ien o s zce
ch u s ty n a g o wie, ale je li k o b ieta n o s i zas o n n a twarz, to ro n ie wo b ec n iej n ie
ty lk o s p o eczn y s zacu n ek , ale r wn ie p res ja ro d o wis k a. Nik ab ma b y p ieczci
s k ro mn o ci i wch o d zi w o s try k o n flik t z jak k o lwiek ek s trawag an cj. M a
n atap iro wan ej b lo n d y n k i n ie b y o ak u rat w p o b liu , in aczej tak ie ek s ces y n a p ewn o
b y n ie p rzes zy .

Brwi i o czy to jed y n e, co mo e zo b aczy wiat zewn trzn y w zetk n iciu z k o b iet
w zas o n ie. W wers ji hardcore o p r cz n ik ab u i wo rk o watej s zaty p an ie n o s z te czarn e
rk awiczk i, a p rzy tak im s taran n y m o k ry wan iu ciaa n awet b rew ma zn aczen ie.
Do p iero w Emiratach o d k ry am, e b rwi mo g b y n arzd ziem femin is ty czn ej walk i.
Po b o n iejs ze k o b iety wp d zaj wrcz w mo raln y d y lemat: s au d y js cy wah ab ici
twierd z, e reg u lacja b rwi jes t n ied o zwo lo n a i n ie p rzy s to i k o b iecie, jak o e mo e
p rzy cig a ms k u wag i ep ato wa s ek s ap ilem.
W Emiratach jes t s p o ro Sau d y jek i mo n a czas em zo b aczy mo d e d ziewczy n y ,
k t ry m p rawd o p o d o b n ie b ed u i s cy o jco wie lu b b racia n ie p o zwo lili n a d ep ilacj.
eb y jak o p o rad zi s o b ie z o b fity m b lis k o ws ch o d n im wo s em, p rzy k ad aj d o b rwi
s zab lo n p o k ry wajcy p o d an y k s ztat, a res zt u tlen iaj, czeg o n ie d a s i n ie
zau way p rzy ich ciemn iejs zej k arn acji. W ak cie k o b iecej s o lid arn o ci p o d ziwiam
ich s taran ia, b y o b ej res try k cy jn y zak az, ch o trzeb a p rzy zn a, e wid o k jes t
d elik atn ie m wic n ieco d zien n y .

*
Dla d ziewczy n rad y k aln ie cn o tliwy ch , a tak e ich ms k ich o p iek u n w p o k azan ie
twarzy w miejs cach p u b liczn y ch , g d zie p o lu j mczy n i, n a p rzy k ad w cen tru m
h an d lo wy m, jes t zach o wan iem wy zy wajcy m. Szu ru k mo ja k o lean k a
z k o n s erwaty wn y ch p rzed mie (jej imi o zn acza p o arab s k u ws ch d s o ca) n a
mo je p y tan ie, czy jed zie w week en d n a zak u p y , z d u m o d p o wied ziaa, e n ie jes t
z tak ich , co s i s zlajaj p o g aleriach i d aj o g ld a ch o p ak o m, co jes t p rawie
r wn o zn aczn e ze zb ru k an iem, i e ws zy s cy d o b rze wied z, co s i d zieje w tak im
miejs cu . Ojciec/b rat n ig d y b y jej tam n ie p u ci b ez ms k iej o ch ro n y i p en ej
zas o n y n a twarz, a i o n a s ama b ez wo alk i zas an iajcej cae o b licze czu ab y s i n ag a.
Zres zt jes t w ty m tro ch racji mczy n i p o trafi n ied wu zn aczn ie wp atry wa s i
w n ieo s o n it k o b iet. Czas ami, p rzed zierajc s i p rzez o b leg an e p rzez
p ak is ta s k ich b u d o wla c w cen tru m Ab u Zab i, d o s trzeg am p o zy ty wy n ik ab u
jak k o lwiek to b rzmi, n ap rawd mo n a czu s i mo les to wan tak imi n atarczy wy mi
s p o jrzen iami.
Szu ru k n ie n ak ad a mak ijau p o za wes elami b lis k iej ro d zin y , b o s k ro mn a
d ziewczy n a n ie p rzes iad u je p o wes elach , eb y ep ato wa s ek s ap ilem, ch o k o b iety
i mczy n i i tak s n a n ich o d s ieb ie o d s ep aro wan i. M imo to Szu ru k s tu d iu je d la
was n ej s aty s fak cji, b o n a p ewn o n ie wy jd zie za mczy zn , k t ry p o zwo lib y jej
p raco wa. Zres zt n awet b y teg o n ie ch ciaa. Co lleg e, o czy wi cie ci le e s k i, s u y
ty lk o zas p o k o jen iu jej o s o b is ty ch amb icji i p rawd o p o d o b n ie o d ro czen iu
mae s twa. Szan u j to .

Nik ab jes t cz ci g ard ero b y teo rety czn ie zap ro jek to wan n ie p o to , b y wizi
k o b iety w d o mu , ale b y d a im s wo b o d p o ru s zan ia s i p o za d o mem b ez u s zczerb k u
d la rep u tacji. Trad y cy jn e p an n y n iek o n ieczn ie s k ar s i n a s wo je y cie. Raczej
k o rzy s taj z n ieg o w wy zn aczo n y ch g ran icach . Ich co d zien n o jes t b ard zo
u reg u lo wan a: d o m, s ied zen ie w mad lis ie, d zieci, k o n ieczn o d o p iln o wan ia, czy
p o mo c d o mo wa n ie s p artaczy a k u rczak a z ry em, wieczo rk i h en n o we, wes ela,
zab ieran ie d zieci d o lek arza, in s tru o wan ie g o s p o s i, k t r d zieci cig n za n o g awk i
p iamo p o d o b n eg o u n ifo rmu , co wo y d o k o s za w s u p ermark ecie. M /o jciec
ws zd zie je zawo zi i zews zd p rzy wo zi, n ie wied z, co to rach u n ek d o zap acen ia czy
u b ezp ieczen ie s amo ch o d o we. Nie o b ch o d zi ich cay ms k i wiat p racy , walk i
o awan s , wzajemn e wy g ry zan ie, k u p o wan ie ziemi p o d wille. J es t im tak d o b rze i n ic
n am d o teg o .
Dla p ewn ej cz ci zag ran iczn y ch k o b iet, k t re mo e maj za s o b trau maty czn e
d o wiad czen ia, tak a u reg u lo wan a wizja y cia mo e s i wy d awa k u s zca. Is lam
zwaln ia k o b iety z k o n ieczn o ci walk i o b y t. J ed n ak tam, g d zie s p rawa, s
i o b o wizk i.

*
Ko b ieta n o s zc g u s z n ie mo g ab y p raco wa n awet ze wzg ld w p rak ty czn y ch , b o
n ajzwy czajn iej w wiecie n iczeg o b y zza n iej n ie wid ziaa. Nik ab d aje tak ie
mo liwo ci i tro ch d ziewczy n w n ik ab ach realizu je s i zawo d o wo , n a p rzy k ad mo ja
k o lean k a z d ziau fin an s o weg o , Gh u s n a. Zas o n a n o s zo n a w p racy u s p o k o ia
mao n k a i ro zwiaa jeg o o b awy o h o n o r jeg o p an i. Z reg u y jed n ak k o b iety
w n ik ab ach n ie maj n a ty le s wo b o d y , b y m c s i cay d zie o b raca w r d lu d zi b ez
k o n tro li/o p iek i ma. Zres zt n ajcz ciej s ame tak iej s wo b o d y n ie s zu k aj. I n ie s
to ty lk o o n y i c rk i zaco fan y ch Bed u in w b o tak ie o k re len ie n o wo cze n i,
zach y n ici Zach o d em miejs co wi s to s u j wo b ec b ard ziej trad y cy jn y ch ro d zin , mo e
b ied n iejs zy ch i mn iej wy k s ztaco n y ch .
Cak o wite u b ezwas n o wo ln ien ie n iek t ry ch k o b iet mo e b u d zi mies zan e
u czu cia. By am k ied y wiad k iem s cen y , k t rej ws p o mn ien ie d o d zi b u d zi we mn ie
fru s tracj i s mu tek . W p o czek aln i lek ars k iej s ied zia eleg an ck i mczy zn a k o o
trzy d zies tk i, ze wietn y m an g iels k im, wy lu zo wan y , arto wa z in n y mi p acjen tami.
Wres zcie n ad es za k o lej jeg o mao n k i, k t r d o p iero teraz wezwa p rzez telefo n . Na
wizy t czek aa w s amo ch o d zie: m n ie ch cia, eb y s ied ziaa z in n y mi p acjen tk ami,
mimo s eg reg acji p o czek aln i o raz p o d ziau p ers o n elu med y czn eg o n a d ams k i
i ms k i. ad en mczy zn a n ie p o win ien mie o k azji n a n i s p o jrze, mimo e b y a
to taln ie o k u tan a: ab aja, k ilk a wars tw ch u s t, wierzch n ia, mas k u jca ws zelk ie k s ztaty
wars twa czarn eg o materiau , p en a i czarn a jak wita ziemia zas o n a, czarn e s k arp ety
i rk awiczk i. Nic b ied n a n ie wid ziaa, wic m mu s ia j wp ro wad zi d o g ab in etu .
Ko mp letn ie u b ezwas n o wo ln io n a k o b ieta. M ae s k a zazd ro i k o n tro la p o s u n ita
d o ek s tremu m. To s jed n ak n a s zcz cie o d o s o b n io n e p rzy p ad k i.

*
Ale n awet w n o rmaln y ch s y tu acjach n ik ab au to maty czn ie wp ro wad za d y s tan s
p o mid zy k o b iet a o to czen iem. W s k lep ach , u rzd ach i res tau racjach o b s u g a i in n i
k lien ci d b aj, eb y n ie zb liy s i zan ad to d o zak wefio n ej p an i, n ie u razi jej an i
n iczy m n ie s p ro wo k o wa, an ty cy p u jc n ad ej cie ag res y wn eg o ma alb o b liej
n ieo k re lo n s k arg d o b liej n ieo k re lo n y ch wad z, k t re s p ro wad z n a n ich
imig racy jn e p ro b lemy . J ed n ak d la k o b iet, k t re maj co d zien n y k o n tak t z tak imi
p an iami, ten d y s tan s s taje s i zn aczn ie mn iejs zy , zah amo wan ia w ro zmo wie s i
zmn iejs zaj i mo n a d o s trzec o s o b p o d zas o n . Dla o b ezn an eg o o k a ju s am ro d zaj
n ik ab u mo e d u o o d an ej p an i p o wied zie.

Po ty p ach zas o n mo n a n a p rzy k ad o d g ad n p o ch o d zen ie wa cicielk i.

Najcz ciej ch y b a w med iach ek s p o n o wan y jes t ty p jeme s k i. J eme s k i n ik ab jes t
k ilk u wars two wy , zak ad an y n a czarn y h id ab i wizan y z ty u g o wy n ajb liej
twarzy mamy wic wars tw n iep rzezro czy s teg o , lu n eg o materiau z p ro s to k tn y m
wy ciciem n a o czy , d alej wars tw czarn ej wo alk i, k t r mo n a zo s tawi i p rzes o n i
n i ca twarz alb o o d rzu ci d o ty u , ewen tu aln ie zak ad ajc te k o lejn wars tw, jak
o d wr co n y welo n , k t ry mo cu je s i za g o w i k t ry s p o wija twarz, cay to rs i s ig a
k o lan to ws p o mn ian a ju g u s za, wielo wars two wa k as k ad a czern i, cak o wicie
izo lu jca k o b iet o d wiata. Ozn acza to , e p rak ty czn ie n ie d a s i w ad en s p o s b
zid en ty fik o wa zawo alo wan ej o s o b y , z k t r s i ro zmawia, a o n a s ama n iewiele
wid zi, wic eb y n a p rzy k ad p o d p is a d o k u men ty , mu s i wo y je p o d wo alk
w tak i s p o s b te czatu je n a telefo n ie.
Najcz ciej jed n ak p an ie o d rzu caj te wars twy d o ty u , p o zo s tajc p rzy p ierws zej
zas o n ie z wy ciciem n a o czy . Lu n y materia s p y wa o d czo a za g o w i d o p o o wy
p lec w, tro ch jak u n as zy ch zak o n n ic. W miejs cach , g d zie jes t s p o ro mczy zn ,
mo g s zy b k o zs u n wo alk z p o wro tem d o p rzo d u i zak ry lico . W tak im n ik ab ie
tru d n o n awet ro zp o zn a k s ztat twarzy i mie p o jcie o fig u rze wa cicielk i. W s tro ju
jeme s k im mamy jes zcze tak zwan y w r: p ach t z rk awami zak ad an n a ab aj,
z wy ciciem n a zan ik ab io n g o w. Ks ztatem p rzy p o min a to ira s k i czad o r, k t reg o
n azwa p o ch o d zi o d p ers k ieg o s o wa o zn aczajceg o n amio t, co d o b rze o d d aje jeg o
k s ztat.
Iran k i n ie zas an iaj twarzy , wic n ie wy k s ztacia s i tam ad n a mo d a n ik ab o wa.
Czad o r to ty lk o n iezs zy ta p ach ta materiau , o k rco n a wo k ciaa i n ao o n a n a
g o w, k t r trzeb a cay czas p o d trzy my wa. Wid ziaam, jak w Iran ie p rzed s ib io rcze
k o b iety , zmczo n e p o d trzy my wan iem czad o ru rk ami alb o w zb ach , p o p ro s tu
o k rcay s o b ie k o c wk i materiau wo k p as k a to reb k i, b y s am s i trzy ma. Iran k i
w czad o rach zy s k ay s o b ie p rzez ten k s ztat zas o n y k s y wk wro n . M n ie to
b ard ziej p rzy p o min a p in g win a. Nie m wi teg o zo liwie Iran jes t b lis k i mo jemu
s ercu i s ama zas u waam w czad o rze d o mau zo leu m Imama Rezy w M es zh ed zie.
Zres zt w ira s k ich mias tach d ziewczy n y n ajcz ciej n o s z cias n e p as zczy k i, led wo
zak ry wajce wb it w o b cis e d in s y p u p , i ty lk o zarzu caj k o lo ro we ap as zk i n a
u tap iro wan e fry zu ry , p ik n ie wy ek s p o n o wan e z ty u i p o b o k ach .
Po d r u jc do Iran u , n aty ch mias t po p rzek ro czen iu g ran icy z Tu rcj
zao p atrzy am s i w s k ro mn y , lu n y czarn y p as zcz i mak n i co w ro d zaju welo n u
n a g o w. W k o cu to Iran , my laam s o b ie. Hid ab to mu s . Ty mczas em g d y ty lk o
trafiam d o wik s zeg o mias ta, p o czu am s i jak u b o g a k rewn a. Zas zo k o wan a
k o lo rami, s k p y mi ch u s teczk ami, ro zp as an iem fry zu r i k r tk imi p as zczy k ami, tak
cias n y mi, e p rawie p k ay g u zk i, ru s zy am d o p ierws zeg o n ap o tk an eg o b u tik u .
W arab s k ich k rajach Zato k i trad y cy jn ie n o s i s i czarn wo alk n a twarz
z o two rem n a o czy , p rzed zielo n y m p as k iem lu b s zn u reczk iem b ieg n cy m wzd u
n o s a. Ty p s au d y js k i, n ajcz ciej b ez p rzed ziak a, to cias n o p rzy leg ajca d o twarzy
wo alk a. R wn ie zawizu je s i j z ty u g o wy , mo cu jc za u k ry ty mi p o d h id ab em
wo s ami zwizan y mi w k o czek . Tak i s tr j d aje p rzy n ajmn iej jak ie tak ie p o jcie
o ro zmiarze wa cicielk i. Po wied ziaab y m, e jes t to n ik ab eleg an ck i,
w p rzeciwie s twie d o k o mp letn ie b ezk s ztatn eg o n ik ab u jeme s k ieg o , k t ry
u ch o d zi tu n ie b ez p o wo d u za n ajb ard ziej s k ro mn y i p o d an y z p u n k tu
wid zen ia zazd ro s n eg o ma. W tak im n ik ab ie tru d n o jes t o k re li n ie ty lk o p o s tu r,
ale n awet o rien tacy jn y wiek k o b iety .
W czas ach p lemien n y ch Oman k i i Emiratk i n o s iy metalo we mas k i s k ad ajce s i
z p o p rzeczn eg o p as k a zas an iajceg o lin i b rwi, p io n o weg o p as k a wzd u n o s a
i p as k a wy g iteg o w u k , o s an iajceg o d o ln cz n o s a i u s ta. M a o n s wo je
ws p czes n e o d b icie w n ik ab ie ze s zn u reczk iem. Dzi ty lk o n ajs tars ze p o k o len ie jes t
jes zcze wiern e tej trad y cji mas ek . M o n a te je zo b aczy p o d czas o b ch o d w Dn ia
Zjed n o czen ia, k ied y mamy d u mn ie p rzeb ieraj s wo je c reczk i w b ed u i s k ie s tro je.
Emiratk i z k las y red n iej p rawie w o g le n ie zas an iaj twarzy . Najb ard ziej
trad y cy jn e d ziewczy n y wy b ieraj, je li ju , n ik ab w s ty lu jeme s k im alb o p en
zas o n , g u s z.

*
W p en ej wo alce atwo o d s o n i i zas o n i twarz, w zalen o ci o d o b ecn o ci
mczy zn w o to czen iu . Na p en zas o n czs to d ecy d u j s i te o n y w liczb ie
mn o g iej wy s o k o p o s tawio n y ch Emiratczy k w, o d k t ry ch wy mag a s i
n ajwy s zy ch s tan d ard w zach o wa s p o eczn y ch . Emiratczy cy o b s es y jn ie ch ro n i
s wo j p ry watn o , a o n a t p ry watn o rep rezen tu je. Im wik s zy p res ti, ty m
mn iejs za ek s p o zy cja. Pen a zas o n a jes t w jak im s en s ie s y n o n imem s tatu s u .
Nied o s tp n o p o b u d za te wy o b ran i: k ry p lo tk a, e o n y wy s o k o
p o s tawio n y ch Emiratczy k w zas an iaj s i cak o wicie ze wzg ld u n a n iezwy k
u ro d , k t r u k ry waj p rzed wiatem zewn trzn y m, ab y ich p ik n a n ie s k alay
zazd ro s n e lu b lu b ien e s p o jrzen ia. Sy s zaam te miejs k ie leg en d y g o s zce, e
k s in iczk i z ro d zin y k r lews k iej, zn u d zo n e b ajeczn y m y ciem w zo tej k latce,
zak ad aj p en zas o n i wy my k aj s i n a s u k (n a b azar), b y p o o b s erwo wa y cie
zwy k y ch lu d zi, s ame n ie b d c ro zp o zn an e.
J e li to p rawd a, n aley d o cen i ws zech s tro n n o zas o n y , b o d ziaa o n a te
w d o k ad n ie p rzeciwn y s p o s b : p o mag a u d awa, e n aley s i d o wy s zej k las y
s p o eczn ej n i w rzeczy wis to ci. W k raju , g d zie p o ch o d zen ie i s tatu s s p o eczn y
o cen ia s i p o k o lo rze s k ry , wiele k o b iet wy k o rzy s tu je zas o n y d o mas k o wan ia
s wo ich n ieemirack ich k o rzen i. Rd zen n i Emiratczy cy maj n atu raln ie jas n k arn acj,
n ato mias t Arab k i afry k a s k ieg o p o ch o d zen ia p o zo s taj p o za k an o n em
b lad o s k reg o p ik n a. Za to p o d d wiema wars twami czarn ej wo alk i atwo p o zo wa n a
k s in iczk .

Nie u leg a jed n ak wtp liwo ci, e o s o b o m z zach o d n ieg o k rg u k u ltu ro weg o tru d n o
jes t p ro wad zi z k im ro zmo w, n ie wid zc jeg o twarzy . Do p iero p o k ilk u latach
p rzes taam u p arcie wp atry wa s i w zag icia materiau , s zu k ajc p o d p en zas o n
ch o b y zary s u o czu , n a k t ry ch mo n a s i s k u p i. Teraz, je li ro zm wczy n i ma n a
s o b ie g u s z, p o p ro s tu k o n cen tru j s i n a jej g es tach i to n ie g o s u . Nik ab
u mo liwia n a s zcz cie k o n tak t wzro k o wy , a co za ty m id zie, atwiej jes t s i
k o mu n ik o wa czy n awiza p rzy ja . Oczy zd rad zaj k ry jcy s i p o d zas o n s zero k i
u miech .
Zawo alo wan e d ziewczy n y wietn ie zd aj s o b ie s p raw, co zas o n a o zn acza d la
o to czen ia. Kied y p ewn a p an i p o d es za d o mn ie w k lin ice, ch cc co zaatwi czy s i
p o s k ary . Zag aia: Habibti (k o ch an a), n ie p amitas z mn ie?. Ko mp letn ie ro zb ro jo n a
o d p aram: Hajjati (mo je y cie), n ig d y n ie wid ziaam two jej twarzy ! J ak mam ci
p amita? Po g o s ie?. Ob ie s erd eczn ie s i ro ze miay my . Nik ab to n ie jes t temat
tab u .

*
In n y m razem ro zmawiaam z Faiz, b ard zo s y mp aty czn p an i jeme s k ieg o
p o ch o d zen ia, k t ra lu b i wy p i s o b ie ze mn w b iu rze h erb atk i p o g awd zi. Na o k o
jes t p o mid zy trzy d zies tk a p id zies itk , ty p u b ran ia: w r, n ik ab : b ezk s ztatn y ,
jeme s k i.
Zo b aczy am k ied y zd jcie Faizy w d o wo d zie o s o b is ty m. Ws zy s tk ie d o wo d y
mu s z zawiera fo to g rafie z o d s o n it twarz. Na k artach zd ro wia, te p las tik o wy ch ,
k o b iety czas em tro ch o s zu k u j i d aj p rze wietlo n e fo to g rafie, n a k t ry ch n ie wid a
d o b rze ich ry s w, ale w d o wo d zie tak ie n u mery n ie p rzejd . Patrz n a zd jcie, wiek
i n ie wierz. Faiza ma d wad zie cia o s iem lat i jes t b ard zo u ro d ziw k o b iet. Patrz
wic to n a d o w d , to n a zan ik ab io n p an i p rzed e mn i m wi: Faiza, en ti h ela,
en ti s zeich a, mas zalla! (J es te p ik n a jak k s in iczk a), w n ik ab ie teg o n ie wid a.
Ha! o d p o wiad a. Zg ad za s i, n ie jes t z mn tak le. I h o p , p o d wija n ik ab d o
g ry , d u mn ie p rezen tu jc s wo j u ro d . Od razu s i wy p ro s to waa. Ko b iety lu b i
k o mp lemen ty p o d k ad s zero k o ci g eo g raficzn . Rad o trwaa a d o mo men tu ,
k ied y o b o k zjawi s i mczy zn a i n ik ab , wraz z d u mn ie wy p it p iers i, n aty ch mias t
o p ad . Faiza p o wr cia d o s wo jej an o n imo wo ci, a zas o n a p o d n o s ia s i ty lk o
wted y , k ied y u ch y laa j, b io rc d o u s t y czek h erb aty lu b cias teczk o .

Ch o w Du b aju i n iek t ry ch d zieln icach Ab u Zab i mo n a zo b aczy ab aje we

ws zy s tk ich k o lo rach tczy , to zd ecy d o wan a wik s zo Emiratek trzy ma s i
k o n s erwaty wn ej czern i. J ed n o licie czarn e mo rze n a u licach n ie o zn acza jed n ak , e
tu tejs ze k o b iety n ie s taraj s i wy r n i. To reb k i i b u ty to tu taj p rawd ziwe p o le
b itwy o s ty l i s tatu s . Nawet mn iej zamo n a d ziewczy n a mu s i mie to reb k z lo g o
zn an ej mark i, ch o ciab y p o d rab ian . Im b ard ziej k o lo ro wa i b y s zczca, ty m lep iej.
W k las ie n is zej red n iej k r lu je M ich ael Ko rs . Tro ch zamo n iejs ze p an ie s ig aj
p o p ro d u k ty YSL, Gu cci, Fen d i, a te n ajb o g ats ze czs to p y s zn i s i lu k s u s o wy mi
mo d elami o d Ch an el, Prad y czy Herms , o trzy man y mi w p rezen cie lu b n y m.
Dru g im w k o lejn o ci in d y wid u aln y m elemen tem wy g ld u s b u ty . Po d s tawo wa
zas ad a b rzmi: im wy s zy o b cas , ty m lep iej. Nap rawd n ie wiem, jak Emiratk i s
w s tan ie p ro wad zi wielk ie au ta z n ap d em n a cztery k o a w s zp ilk ach n a
d o d atk o wy m k o tu rn ie. Sy n n e czerwo n e p o d es zwy mo n a tu zo b aczy n iemal n a
k ad y m, nomen omen, k ro k u . Po zb awian ie k o b iet o b cas w za rzd w talib w czy
w Arab ii Sau d y js k iej to fu n d amen taln ie an ty k o b iece p rawa w ZEA jed n ak n a
s zcz cie n ie o b o wizu j i tu tejs ze k o b iety s k ru p u latn ie z teg o k o rzy s taj.
W cen trach h an d lo wy ch zag s zczen ie s k lep w z b u tami i to reb k ami n a metr
k wad rato wy p rzy p rawia o zawr t g o wy .
Ko lejn y m p o p u larn y m d o d atk iem d o czarn ej ab ai jes t zeg arek , k o n ieczn ie zo ty ,
p rzy n ajmn iej n a o k o . Cartier, Lin k s o f Lo n d o n , Tiffan y , DKNY, M ich ael Ko rs . Czs to
to ty lk o p o zo rn y lu k s u s , zak u p io n y n a d zieln ico wy m s u k u , b azarze imp o rtu jcy m
ch i s zczy zn . Zeg ark i reg u larn ie wy s u waj s i s p o d ab ajo weg o rk awa, czs to
s ig ajceg o ty lk o p o o wy p rzed ramien ia, i b y s zcz. To jed y n y elemen t b iu terii,
k t ry wo ln o p o k aza k o n s erwaty wn ej p an i w k o cu to n ie b ah e wiecid ek o , ale
p o trzeb n y i fu n k cjo n aln y p rzed mio t. Bard ziej wy zwo lo n e d ziewczy n y n o s z te
b ran s o letk i i p ier cio n k i. Emiratk i to ty p o we s ro czk i: u wielb iaj zo to i b y s k o tk i.
Stars ze p an ie, k o rzy s tajc z p rzy wileju , jak i d aje im wiek , o p ier cien iaj s i n a
caeg o . M o d e d ziewczy n y p rzy k lejaj s o b ie imitu jce zo te i s reb rn e b ran s o letk i
n ak lejan e tatu ae. M o n a je k u p i w p rawie k ad y m s alo n ie p ik n o ci. Trzy maj
s i ty d zie .

Nik ab d o d aje d ziewczy n ie warto ci n a ry n k u p an ien mo d y ch . Ko b iety , k t re

u waaj zas o n za s wo j d ru g s k r, jak te o p o ch o d zen iu s au d y js k im
i jeme s k im, s w cen ie n a matry mo n ialn ej g ied zie. Swo b o d n e, ro b ice k ariery
Emiratk i an i my l o zas an ian iu twarzy . Co raz tru d n iej jes t mo wi wy wrze p res j
n a k o b iet, eb y wo y a zas o n p o lu b ie. Wy k s ztaco n e Emiratk i s b ard ziej
s amo d zieln e, n iezalen e ek o n o miczn ie i zn aczn ie wicej wy mag aj o d ma tak e
w s ferze fin an s o wej. Nies tety ta n iezalen o p rzek ad a s i n a wy s o k i o d s etek
s taro p an ie s twa. Nik ab n ato mias t, jak o s y mb o l s k ro mn o ci i u leg o ci,
p o ws zech n ie u waa s i za g waran cj d o b rej o n y .
 Zag ad n am k ied y n ik ab o w d am z c rk w u ltran o wo czes n ej s eled y n o wej
ab ai, k remo wej s zejli i o czy wi cie b ez zas o n y n a twarz n awet w Du b aju n ieczs to
wid zi s i tak s wo b o d . Wy g ld aa ws p an iale, wic s k o mp lemen to waam jej u b i r,
n a co ta u miech n a s i i triu mfaln ie s p o jrzaa n a matk . Dama p rzewr cia o czami
i zap aa s i za g o w wy mo wn y m g es tem. Najwy ran iej wcale, ale to wcale n ie b y a
zad o wo lo n a z wy g ld u c rk i. Nie jes t amato rk n o wy ch tren d w w ab ajo wej mo d zie,
a ju n a p ewn o n ie p o ech taa jej matczy n ej d u my ap ro b ata Eu ro p ejk i, d o p y tu jcej,
g d zie k u p ia ab aj w tak im p ik n y m k o lo rze. Nam wia mn ie! wy rzu cia z s ieb ie
z alem i zaamaa rce. Pro s ia i p ro s ia, to w k o cu s i zg o d ziam.
Dama n ie mo g a zro zu mie, d laczeg o n o we p o k o len ie n ie ch ce ju n o s i n ik ab u .
Pr b o waam o p o n o wa, e to p rzecie o czy wis te, ale mo ja ro zm wczy n i miaa n a
to p rzy g o to wan y elazn y arg u men t. J e li mas z d o wy b o ru czek o lad k o win it
s zczeln ie w zo tk o i tak , co mies icami ley b ez p ap ierk a i zb iera k u rz, to k t r
wy b ierzes z? Zawin it to jas n e. Ha! o d p o wiad a tak s amo mczy zn a wo li
k o b iet zak ry t.
M iaam n a k o cu jzy k a rip o s t, e k o b ieta to n ie ms k i d es er, ale d aam s p o k j.
Ko n s erwaty wn a p an i n a p ewn o w g b i s erca p o p ro s tu b o i s i o mae s k ie
p ers p ek ty wy c rk i.

*
Kied y ro zmawiaam o ry n k u o n z k o leg . By am ciek awa, s k d w ZEA ty le
ro zwo d w tak k o czy s i o k o o 3 0 p ro cen t mae s tw. Od p o wied zia, e Emiratk i
p o s tu d iach , ro b ice k ariery , wy mag aj n ieb o ty czn y ch s u m mah ru i tru d n o je
zad o wo li, a p o n ad to n ie ch c b ezd y s k u s y jn ie p o d p o rzd k o wa s i mo wi. M ajc
was n e p ien id ze, n ie mu s z s i ju n a to g o d zi. Co wicej, jak m wi, zad zieraj
n o s a i s b ard zo materialis ty czn ie n as tawio n e d o mae s twa. J emen k a czy
Sau d y jk a, jak to o k re li, b d zie p rzy mu trwa n a d o b re i n a ze, d o k o ca.
Kry zy s ms k o ci wy wo an y eman cy p acj k o b iet wy ran ie d o ty czy n ie ty lk o
zach o d n iej k u ltu ry .

*
Czy n n ik k o n tro li jes t o czy wi cie b ard zo wan y , a ty mczas em k o b iety u n iezalen iy
s i w cig u zaled wie jed n eg o p o k o len ia, n a co mczy n i n ie s p rzy g o to wan i.
Zg o d n ie z trad y cj k o b ieta b y a k s in iczk w s wo im zamk u , p an u jc we was n y m
d o mo s twie. M iaa b y p ik n a d la ma i ro d zi mu d zieci. Dzis iejs ze wy k s ztaco n e
Emiratk i ju n ie ch c tak y . Walcz o k arier i s amo d zieln o , co czs to o d b ija s i
n a ich y ciu o s o b is ty m i s to s u n k u d o o to czen ia. Czas em trac w ty m p ro ces ie
trad y cy jn b ed u i s k s erd eczn o .
Pan ie w zas o n ach , czs to b ez d y p lo m w u n iwers y teck ich i n iezeu ro p eizo wan e
jak wik s zo Emiratek z d u y ch mias t, o ws zem, mo e i n ie m wi zb y t d o b rze p o
an g iels k u , ale za to s o d n ich zn aczn ie s erd eczn iejs ze i b ard ziej p ro s to lin ijn e.
M u s iay w y ciu wiele p o wici i maj w s o b ie d u o ciep a, p o k o ry
i wy ro zu miao ci. Kad k o b iet trak tu j jak czo n k a ro d zin y ju p o k ilk u min u tach
ro zmo wy . Ty mczas em ich wy eman cy p o wan e k o lean k i, wy n io s e, eleg an ck ie, n a
n iewiary g o d n ie wy s o k ich s zp ilk ach , k t re wy d u aj ich p o s tu r d o n ien atu raln y ch
p ro p o rcji, w ab ai d o ziemi, wy g ld aj, jak b y ch o d ziy n a s zczu d ach . W tak im s tro ju
p racu j w s wo ich b iu rach i tak p ro wad z s amo ch d . M en ed erk i, p ilo tk i,
b izn es men k i, d y rek to rk i p o wan e i k o mp eten tn e, d u mn e ze s wo ich o s ig n i. To
fo rp o czta emirack ieg o femin izmu . Ch tn ie u d zielaj wy wiad w i s twarz p a s twa
o twarteg o , n o wo czes n eg o , k t re s tawia n a k o b iety . W s ek to rze rzd o wy m zajmu j
n ajwy s ze k iero wn icze s tan o wis k a.
Ak ty wizacja zawo d o wa k o b iet jes t n ajwik s za w k ad rach i ad min is tracji. Nie s
d o teg o wy mag an e u miejtn o ci tech n iczn e, a p res ja zawo d o wa jes t b lis k a zeru . Ty m,
k t ry m n ie ch ce s i tak n ap rawd p raco wa, a ty lk o p o b iera s p o r wy p at, n ik t n ie
b d zie p rzes zk ad za. Wy d ajn o p o d trzy mu j n ieliczn i p raco wn icy z zag ran icy .
Pan ie ty mczas em n ak rcaj g o s p o d ark zak u p ami d b r lu k s u s o wy ch i g o d zin ami
p rzes iad u j n a lu n ch ach w ek s k lu zy wn y ch res tau racjach . S te k lien tk ami
mark o wy ch o u tlet w w mo d o wy ch s to licach Eu ro p y . Tu p o wy ld o wan iu zrzu caj
ab aje i ch u s ty i p ielg rzy mu j in co g n ito d o Bices ter Villag e, b y zao p atrzy s i
w p rzecen io n e o k azy o d Gu ccieg o i Bu rb erry . Dla n ich mu zu ma s k i s tr j to
trad y cja, k t r trzeb a s zan o wa we was n y m ro d o wis k u , a n ie wewn trzn y p rzy mu s .
Nie zn aczy to , e w ZEA n ie n o s z s i z k las ich ab aje maj metk i o d zn an y ch
p ro jek tan t w, k t rzy d o b rze wied z, jak b ard zo ch o n n y to ry n ek , i wy p u s zczaj
s p ecjaln e lin ie n a k raje arab s k ie. Na p rzy k ad Fen d i s p rzed aje tu d o p as o wan e,
cig n ite zo ty m p as k iem, jed wab n e ab aje z ro zciciem o d s an iajcy m zg rab n e n o g i
wa cicielk i. Wcale n ie ro b i wraen ia s k ro mn ej wierzch n iej zas o n y , p rzy p o min aj
raczej wy s mak o wan e k reacje.
Emiratk i n ie mo g y b ez ek s p o n o wan ia d ro g ich marek . Zwy k a czarn a ab aja
i s zejla o g ran iczaj p o le ek s p res ji. To reb k a, b u ty czy n awet mark o wa, lecz wci
u trzy man a w ciemn ej to n acji ab aja n ie k rzy cz d o g o n o . By temu zarad zi,
Du b ajk i p o trafi zao y n a g o w jas k raw, zo to - t ch u s t o d Vers ace, tak eb y
k ad y wid zia a n a wierzch n arzu caj czarn s zejl d la p rzy zwo ito ci. Trad y cja
mu s i b y zach o wan a.

Nie k ad a p an i n o s zca ab aj jes t Emiratk . Eg ip cjan k i, M aro k an k i, Sy ry jk i

i Hin d u s k i czs to s ig aj p o n aro d o wy s tr j, ch cc p o d n ie w ten s p o s b s w j
s tatu s w o czach p rzech o d n i w i ek s p ed ien t w tu d zie wy mu s i n a o b s u d ze lep s zy
s erwis . Brak im jed n ak teg o s zn y tu , eleg an cji, wy s o k o u p ity ch wo s w p o d s zejl,
d y s k retn y ch d ro g ich d o d atk w, d y s ty n g o wan eg o k ro k u i p erfu m. Teg o n ie d a s i
tak p o p ro s tu p o d ro b i. Po d o b n ie jak zach o wan ia: p rawd ziwe Emiratk i n ie k rzy cz,
n ie miej s i g o n o i ab y zawo a z k ilk u metr w czo n k a ro d zin y , d zwo n i d o
n ieg o , a n ie wzy waj g o p o imien iu . Arab s k a k s in iczk a ma b y d u mn a, d o s to jn a
i ws trzemiliwa.

*
Emiratk a, k t ra d o b rze zarab ia, ch tn ie p o k azu je s wo je p ik n e, wy malo wan e o b licze,
jes t zmo to ry zo wan a, wy k s ztaco n a, n ie ma p ro b lemu z wy j ciem d o res tau racji czy
k in a, s p aceru je z mem za rk w ab ai z wy city m d ek o ltem i wy p u s zczo n s p o d
ch u s ty g rzy wk . Nie jes t jed n ak wo ln a w eu ro p ejs k im ro zu mien iu teg o s o wa.
Ro d zin a mu s iaa zaap ro b o wa jej wy b r p racy i s tu d i w, a o n a s ama n ie wy jd zie
z d o mu b ez zg o d y ms k ieg o o p iek u n a an i n ie wy b ierze s o b ie ma.
M o ja k o lean k a Fatma ma d wad zie cia jed en lat. Stu d iu je, jes t p o g o d n a, zab awn a
i b u zia jej s i n ie zamy k a. Na o s tatn ie u ro d zin y b ab cia p o d aro waa jej p o rs ch e
cay en n e. Kad y wy p ad n a mias to mu s i jed n ak wcze n iej u zg ad n ia z p itn as to letn im
b ratem. Zn ajo ma mo d a lek ark a w p racy zamias t ab ai n o s i k itel n ao o n y n a ch in o s y
i b lu zk z Zary . Lu b i p u n k o we d o d atk i i tramp k i z wiek ami. Nie mo e n ato mias t
s amo d zieln ie p o d j d ecy zji o u czes tn ictwie w k o n feren cji n a temat s wo jej
s p ecjalizacji. Nie czu je s i jed n ak o g ran iczo n a an i n ies zcz liwa. Po p ro s tu tak tu
jes t. Wik s zo tu tejs zy ch k o b iet trak tu je to jak n o rm, a n ie u cis k .
Ro d zin n a h is to ria tej lek ark i te jes t d o s y ciek awa. M imo n iezad o wo len ia
ro d zic w p o lu b ia s wo jeg o k u zy n a p ierws zeg o s to p n ia. Nie teg o ch cieli d la c rk i,
k ied y wy s y ali j n a s tu d ia med y czn e. Os tateczn ie jed n ak n ie o p o n o wali.
M ae s twa w r d k rewn y ch s tu d o p o p u larn e, n iezalen ie o d s tatu s u
s p o eczn eg o i ek o n o miczn eg o . Dlateg o p rzed lu b em k ad a p ara ma o b o wizek
zro b i tes ty g en ety czn e d o ty czy to tak e o b co k rajo wc w. M aj o n e o k re li, jak ie
jes t p rawd o p o d o b ie s two wy s tp ien ia ch o r b g en ety czn y ch u ich p o to ms twa. Nawet
je li jes t o n o alarmu jce, p ara ma p rawo s i p o b ra, jed n ak z p en wiad o mo ci
ry zy k a.
Zak az, s zlab an , trad y cja n ie d la ws zy s tk ich s r wn o zn aczn e z zamk n iciem s i
w wiey z k o ci s o n io wej. W Emiratach , in aczej n i w Arab ii Sau d y js k iej, k o b iety
mo g s i p o ru s za s ame i n ie b u d zi to p u b liczn eg o zg o rs zen ia. S lu k s u s o we g alerie,
g d zie mo n a s i zas zy . Wo ln o k u s i.
Zd arzaj s i b u n to wn iczk i, k t re n ag in aj s u ro we zas ad y , wy k azu j s i
zarad n o ci i tw rcz in terp retacj zas ad , zg o d n ie z k t ry mi y j. Czs to o jciec
n awet n ie p o d ejrzewa, e jeg o s k arb zamawia w in tern ecie s k p e s u k ien k i n a ran d k .
Pu s zcza c ru n i d o s alo n u p ik n o ci z k o lean k , a s tamtd d ziewczy n a ma ju
ty lk o ab i s k o k n a k r tk s ch ad zk .

Bard ziej trad y cy jn e d ziewczy n y , jak d ziewitn as to letn ia Wad h a, b ez p rawa jazd y
i was n eg o s amo ch o d u , s mn iej n iezalen e i wa ciwie n ig d y n ie wy ch o d z z d o mu
b ez ms k ieg o czo n k a ro d zin y . J ed n ak o n a te p o trafi wy k o rzy s ta realia, w k t ry ch
fu n k cjo n u je. eb y wy d o s ta s i z d o mu , s y mu lu je ch o ro b . Brat co p rawd a p o d wo zi
j d o p rzy ch o d n i, ale e s am jes t mo d y i ciy mu o b o wizek o p iek u n a, b o wo li
w ty m czas ie p o jed zi z ch o p ak ami n a q u ad ach , zo s tawia s io s tr s am
w p o czek aln i. Zn ik a i k ae jej zad zwo n i, k ied y s k o czy wizy t. Ty mczas em Wad h a,
k o rzy s tajc z p o ws zech n ej o p in ii o wielo g o d zin n y ch k o lejk ach w rzd o wy ch
k lin ik ach , ty ln y mi d rzwiami wy my k a s i n a ran d k . J ej ch o p ak ju czek a n a
p ark in g u . Po k ilk u g o d zin ach d ziewczy n a wraca w ro zmazan y m mak ijau
i d es p erack o p ro s i filip i s k p ielg n iark , eb y j k ry a, je li b rat b d zie d o p y ty wa,
czy n ap rawd s p d zia tu cay d zie . Nie b y o b y to n iczy m n iezwy k y m.
Czas em n awet te n ajb ard ziej trad y cy jn e d ziewczy n y w n ik ab ach wag aru j
i p o tajemn ie s p o ty k aj s i ze s wo imi s y mp atiami alb o p o p ro s tu ch c n a p ar g o d zin
p o czu s i wo ln e i p o b y s ame, co w trad y cy jn y ch , wielo p o k o len io wy ch ro d zin ach
jes t s p o ry m lu k s u s em. Scen ariu s z jes t w wczas p o d o b n y . Brat p rzy wo zi je n a
u czeln i e s k , rzecz jas n a i o d jed a. M o ja zn ajo ma, Hu rja, zamawia wted y
p ry watn eg o k iero wc, k t ry o d s tawia j d o g alerii. Po d ro d ze cig a zas o n , wcis k a
j g b o k o d o maej to reb k i i wk ad a zo te p latfo rmy . Nik t z jej s s iad w
i zn ajo my ch ro d zin y n ig d y n ie wid zia jej twarzy , wic mo e s p o k o jn ie s p acero wa
in co g n ito ty lk o w s amej ch u cie. Tak s p o ty k a s i ze s wo im p rzy jacielem, n ie-
Emiratczy k iem p o zn an y m w in tern ecie. Nik t w d o mu s i n ie d o my li tak ma
n ad ziej. Sama p o wied ziaa mi, e ro d zice ch y b ab y j zab ili, g d y b y s i d o wied zieli.
Ze mn te s p o tk aa s i p o k ry jo mu . By am zas k o czo n a jej telefo n em, b o zn am jej
ro d zin i wiem, jak b ard zo jes t k o n s erwaty wn a. Od razu p o my laam, e co tu jes t
n ie tak . Hu rja n a co d zie o p r cz n ik ab u n o s i p en zas o n i n ig d y n ie wy ch o d zi
z d o mu s ama ty m wik s ze b y o mo je zas k o czen ie, e jes t n a g ig an cie.
Nig d y b y m n ie p rzy p u s zczaa, e ta s p o k o jn a i u o o n a d ziewczy n a, zaws ze
wci n ita w r g mad lis u , ma w s o b ie d u ch a reb elii. Um wiy my s i w cen tru m
h an d lo wy m Yas M all, p o d jed y n y m s k lep em, jak i d o b rze zn a: b u tik iem z b ielizn
Victo rias Secret. Tro ch s i s p n ia, b o k iero wca u tk n g d zie w k o rk u . Nie miaa
n a s o b ie mak ijau p ewn ie d o p ad y j wy rzu ty s u mien ia. Nie jes t p rzy zwy czajo n a
d o ch o d zen ia z o d s o n it twarz. I tak jes t p rzep ik n a, n awet saut, z jas n cer
i mig d ao wy mi o czami jej imi id ealn ie d o n iej p as u je. Db a o s y lwetk p rzes aa
mi k ied y zd jcia z d o mo weg o tren in g u w k r tk iej k o s zu lce z zary s em cztero p ak u .
Ch o d zia te n a tren in g i taek wo n d o d la k o b iet, ale o jciec s zy b k o jej teg o zab ro n i.
Zap y taam j ty lk o , czy p rzy jech aa tak s wk , eb y s i u p ewn i, czy n ap rawd zwiaa
z zaj. Ab s o lu tn ie n ie wy p ad ao zad a tak ieg o p y tan ia wp ro s t. Po wied ziaa, e
wy n aja p ry watn eg o k iero wc i s p o jrzaa n a mn ie p ro s zco , d ajc d o zro zu mien ia,
eb y m ju o n ic n ie p y taa. Ws zy s tk o i tak b y o jas n e. Ob ie u czes tn iczy y my teraz
w k o n s p iracji.
Po s n u y my s i tro ch p o s k lep ach . Hu rja, s mu tn a i p rzy g as zo n a, n ie miaa s iy
n awet n iczeg o o g ld a. J ej u wag p rzy cig n o ty lk o s ztu czn e fu tro z To p s h o p u .
Bard zo lu b i wy s p iars k mo d i ws zy s tk o , co b ry ty js k ie. Po tem p o s zy my n a lu n ch .
Op o wiad aa mi ze zami w o czach , jak jes t jej cik o i jak b o i s i p rzy mu s o weg o
mae s twa z mies zk ajcy m n a ws i k u zy n em, p o d o b n ie jak mo ja n ied o s za
s zwag ierk a. Wiele k o b iet d zieli ich lo s . W ro d zin ie Hu rji to jed y n a o p cja
zamp j cia. Po n iewa ws zy s cy k u zy n i s ju zajci, b d zie mu s iaa zo s ta d ru g
lu b trzeci o n , mimo e jes t p an n i d ziewic. J ak o jed y n a w ro d zin ie jes t
wy k s ztaco n a i n ik t z jej k rewn y ch jej n ie ro zu mie, czu je s i to taln ie wy alien o wan a.
W o g le n ie ch ce wy j za Emiratczy k a. Najch tn iej wy jech aab y s td jak n ajd alej,
d o Lo n d y n u .
Os o b ie o o twarty m u my le tru d n o jes t o d d y ch a w cias n ej k latce o p res y jn ej
trad y cji. Hu rja jes t mu zu man k i twierd zi, e n ig d y n ie p o rzu ciab y is lamu , ale n ie
mo e cierp ie p lemien n eg o wiato p o g ld u , k t ry k rp u je ws zy s tk ie o b s zary jej
y cia.
cis k ajc w d o n i s k raj ab ai, p o wied ziaa z d es p eracj w g o s ie, e n ie ch ce teg o
n o s i. Zazd ro ci Sy ry jk o m, k t re n o s z ty lk o ch u s t. Zao fero waam jej, e wezm j
ze s o b d o Eu ro p y . Bilet w jed n s tro n . Hu rja n ie zn io s ab y jed n ak wy rzeczen ia s i
ro d zin y i ws ty d u , k t ry p o jej u cieczce s p ad b y n a jej ro d zic w. Za b ard zo ich k o ch a.
Po za ty m b racia b y jej s zu k ali. M a d o p iero d wad zie cia d wa lata i ju wie, e p rzez
res zt y cia b d zie cierp ie w milczen iu , zamk n ita w d o mu u b o k u ma ty ran a,
k t reg o b d zie d zieli z d wiema in n y mi k o b ietami.
Ze s wo im p rzy jacielem b y a o s tatn io w cen tru m h an d lo wy m Emirates M all
w Du b aju . M imo tak cis ej k o n tro li i p res ji ro d zin y u d aje jej s i czas em
zaaran o wa tak ie wy p ad y . Po d ziwiam j. Do p k i jes t p an n i ma p rzy k ry wk tak
jak zajcia, mo e zazn a ch o tro ch s wo b o d y , k t ra d la n as jes t o czy wis to ci.
M atk o m o wiele tru d n iej jes t s i wy rwa s p o d k o n tro li. Op r cz b aczn eg o ma
k o b ieta ma zazwy czaj s o k o lo o k te cio w, k t ra zaws ze zn ajd zie czas , eb y jej
to warzy s zy . Nie jes t atwo p o b y s amemu w ty m wiecie. Ro d zin a ma p o trafi b y
jak cie . M a mn iejs zy marg in es zau fan ia d o k o b iety n i jej wa n i k rewn i. Wy p ad y
ze ws p o n te s n a p o rzd k u d zien n y m. Czas em zd arza s i, e k o b ieta jes t n a ty le
zamo n a i n o wo czes n a, e d zieli will ty lk o z mem. Ro d zin n y mo n ito rin g n ie jes t
w wczas a tak s iln y , ale to rzad k o . Najcz ciej wo ln o ci mo n a d o tk n ty lk o
w s ieci, w med iach s p o eczn o cio wy ch , zalen ie o d p ak ietu meg ab ajt w.

*
Rzd o wa wizja p rzecitn ej Emiratk i jes t d o s y p ro g res y wn a. Szczeg ln ie je li
p o r wn u je s i j z wzo rcem z k o n s erwaty wn y ch p rzed mie . Rek lamy i ro zmaite
k amp an ie s p o eczn e p rezen tu j wizeru n ek k o b iety n iezalen ej zawo d o wo , ale
zo rien to wan ej n a ro d zin . Z o d k ry t twarz i o d ro b in wo s w wid o czn s p o d
ch u s ty , z s u b teln y m u miech em s p o g ld aj n a n as z p lak at w k o b iety , k t re majc
mo liwo wy b o ru , wy b ieraj to , co s u s zn e i g o d n e. Na b illb o ard ach an i w filmach
p ro mo cy jn y ch n ie ma n ik ab w. Po p ierws ze, p a s two ch ce p ro mo wa n o wo czes n
wizj Emirat w o twarty ch , zg o d n z wy o b raen iami s zejk a Zajed a. Po za ty m k o b iety
n o s zce zas o n z zas ad y n ie u p u b liczn iaj s wo jeg o wizeru n k u .
Nie d ajmy s i jed n ak zwie o ficjaln emu imag eo wi wy zwo lo n ej Emiratk i.
Og ro mn a cz p o p u lacji, s zczeg ln ie w p n o cn y ch emiratach i n a b ed u i s k ich
p rzed mie ciach , jes t b ard zo k o n s erwaty wn a. Po mid zy ty mi d wo ma b ieg u n ami
ro zp ita jes t o g ro mn a s k ala s zaro ci, u waru n k o wan a etn iczn ie, ro d o wis k o wo
i ek o n o miczn ie. Str j i zas o n a w d u ej mierze s k lu czem, wed u g k t reg o d aje s i
o d czy ta to s amo wa cicielk i, ale p o win n y b y ty lk o p ierws zy m k ro k iem
w p o zn awan iu o s o b y u k ry tej p o d wars twami materiau .
 6

M ATKI, ONY I KOCHANKI

ae s two jes t cen traln y m wy d arzen iem w y ciu

miejs co wej k o b iety , n iezalen ie o d jej s tatu s u
ek o n o miczn eg o czy s to p n ia trad y cjo n alizmu . J ej
p rzy s zo o rb itu je wo k fig u ry ma. M o d litwy
i y czen ia ws zy s tk ich k rewn y ch s k u p iaj s i n a o s o b ie
p rzy s zeg o mao n k a. Do b ry i o d d an y m jes t jak zo te
ru n o . Zy o b r ci y cie d ziewczy n y w g eh en n .
Zaws ze d ziwio mn ie, d laczeg o o n aci Emiratczy cy
k o mp letn ie n ie czu j s i o g ran iczen i wizami
mae s k imi. W ZEA n ie ma trad y cji n o s zen ia o b rczek , co u atwia p o lo wan ie n a
n o we zn ajo mo ci b ez wzg ld u n a s tan cy wiln y . J e li p o d ej d o rzeczy
s taty s ty czn ie, wa ciwie n aley zao y , e k ad y tu tejs zy mczy zn a p o
d wu d zies ty m p ity m ro k u y cia jes t o n aty . J ed n ak eb y u p ewn i s i n a s to p ro cen t,
trzeb a zap y ta.
W n as zej mo n o g amiczn ej k u ltu rze, n awet je li p rzy zn an ie s i d o b y cia o n aty m
n ie p rzes zk ad za czas em w n awizan iu ro man s u , to jed n ak rzad k o o b y wa s i w wczas
b ez s k rp o wan ia, ws ty d u , p o czu cia win y czy ch o b y n ies to s o wn o ci. Tu taj
p ro p o rcje s o d wr co n e. Wik s zo p o zn an y ch i ewid en tn ie zain teres o wan y ch
flirtem mczy zn n a p y tan ie, czy ma o n , o d p o wiad a b ez s k rp o wan ia, e tak
a w czy m p ro b lem? eb y zro zu mie t men taln o , trzeb a s p o jrze n a jej to : tu tejs z
relig i i k u ltu r.
W is lamie p o lig amia jes t d o zwo lo n a: mczy zn a mo e mie jed n o cze n ie n awet
cztery o n y . J es t to p o ws zech n ie zn an y fak t. Nie k ad y jed n ak zd aje s o b ie s p raw,
jak ie to ma k o n s ek wen cje d la p o s trzeg an ia zwizk u i d la s amy ch o n , k t re mu s z
b y trak to wan e jed n ak o wo . Zg o d n ie z p rzy jt reg u n ie wo ln o im mies zk a p o d
jed n y m d ach em. Kad a mu s i mie o s o b n e mies zk an ie, wic mo n a s p o k o jn ie
zap o mn ie o p o b u d zajcy ch wy o b ran i p ry watn y ch h aremach . Swo je mao n k i
n aley te trak to wa s p rawied liwie p o d wzg ld em fin an s o wy m, czy li k u p u jc
s amo ch d jed n ej z n ich , p o zo s tay m trzeb a o fiaro wa au to tej s amej k las y . Zas ad a
r wn o ci d o ty czy tak e czas u i s p d zan y ch razem n o cy , ale to czas ami n ie jes t
p ro s te, zwas zcza je li o n a mies zk a d alek o , n a p rzy k ad w in n y m k raju . Ty mczas em
k o b iety zacicie walcz o s wo je d n i i eg zek wu j n alen e im p rzy wileje.
W Emiratach , in aczej n i w in n y ch k rajach arab s k ich , g d zie zap is ten p o zo s taje
czs to martw liter relig ijn eg o p rawa, wielo e s two jes t d o p o ws zech n e. Po
p ro s tu tu tejs zy ch mczy zn n a to s ta. Zaws ze u miech am s i, czy tajc n a fo rach
in tern eto wy ch o tro s k ach d ziewczy n wd ajcy ch s i w wak acy jn e ro man s e
z Eg ip cjan ami. Eu ro p ejk i czs to s i martwi, ile o n b y mo e u k ry wa ich habibi,
h o telo wy b o y . Od p o wied n ajp ewn iej b rzmi: zero , b o n awet jed n a o n a to o g ro mn y
wy d atek , a co d o p iero zap ewn ien ie jed n ak o weg o s tan d ard u y cia czterem
wy mag ajcy m Arab k o m, k t re n ie p racu j i maj p o wy ej s ze cio rg a d zieci.
Go o d u p ca n a p ewn o n ie s ta n a wielo e s two . Fo ru mo wiczk i mo g s p a s p o k o jn ie.
W b o g aty ch ZEA n ato mias t p an o wie k o o czterd zies tk i czs to d ecy d u j s i n a
k o lejn o n . Op r cz k ry zy s u wiek u red n ieg o i atwej d o s tp n o ci k o b iet ch tn y ch ,
b y d o s ta emirack i p as zp o rt, ro l o d g ry wa te in n y czy n n ik : p o s iad an ie k ilk u o n
wie s i z p ewn y m p res tiem. To czy teln y s y g n a d la o to czen ia, e d an eg o
mczy zn s ta n a u trzy man ie d u ej ro d zin y , a d o teg o o czy wi cie jeg o mo c, s ia
i lib id o mu s z b y imp o n u jce, s k o ro jes t w s tan ie zas p o k o i ty le k o b iet, k t re
raczej n ie d ad z mu wo ln eg o w s y p ialn i, k ied y n ad ejd zie ich k o lej.
Wizan ie p res tiu s p o eczn eg o z ms k p o ten cj ma d u g ewo lu cy jn trad y cj.
Po ro zu miewawcze s p o jrzen ia i u mies zk i, p o czo n e z s u g es ty wn y mi artami n a
temat faceta z tak im h aremem, s n o rm, ale g d zie w tle p o b rzmiewa elemen t
p o d ziwu . Liczb a o n wiad czy o s ile i s tatu s ie. Nie jes t to te temat tab u . M czy n i
o twarcie artu j n a ten temat, a s k ad an ie d ziewczto m o fert d o czen ia d o g ro n a
mao n ek jes t p o p u larn y m s p o s o b em flirtu . Czas em o d b y wa s i to wrcz
w o b ecn o ci o n y , k t ra n ies tety n iewiele mo e zro b i. Same k o b iety miej s i
z teg o mid zy s o b i p o lecaj s wo jeg o ma zn ajo my m p an ien k o m. Te mi s i to
zd arzy o i wy wo ao mo j to taln k o n s tern acj. Nies tety p rawd a jes t tak a, e tak i art
mo e mie w s o b ie wicej n i ziarn o p rawd y . M czy zn a mo e s o b ie wzi k o lejn
o n , k ied y zech ce, a k o b ieta mu s i to zaak cep to wa.
Niek t re zach o d n ie d ziewczy n y d ecy d u jce s i n a mae s two z Emiratczy k iem
i wiad o me, e mo n a s o b ie r n e rzeczy zas trzec w k o n trak cie lu b n y m, my l e
mo g w ten s p o s b zd o b y g waran cj mo n o g amiczn eg o zwizk u . Nies tety jes t may
h aczy k : w k o n trak cie n ie wo ln o zap is a n iczeg o n iezg o d n eg o z Ko ran em, k t ry
zezwala n a cztery o n y . J ed y n e, co k o b ieta mo e w tej s y tu acji zro b i, to zd o b y
p is emn d ek laracj, e je li m zd ecy d u je s i n a k o lejn e mae s two , d a jej to
p rawo d o ro zwo d u . Wy d aje s i to mo e fair, ale warto p amita, e o ile wy k s ztaco n a
Eu ro p ejk a mo e w tak iej s y tu acji wr ci d o p racy alb o wy jech a, o ty le d la
trad y cy jn ej Emiratk i ro zw d to czarn a d ziu ra. Ta mu s i wr ci d o n iezad o wo lo n ej
ro d zin y , a czs to tak e zo s tawi d zieci. Tru d n o b d zie jej p o n o wn ie wy j za m
i n a p ewn o n ie p o lu b i ju k awalera.
Z o k azji lu b u k o b ieta trad y cy jn ie d o s taje mah r, czy li p o d aru n ek w p ien id zach
(w u b ieg y m ro k u rzd o g ran iczy t s u m d o mak s y maln ie 4 0 ty s icy d irh am w),
zo cie i in n y ch lu k s u s o wy ch d o b rach , tak ich jak s amo ch o d y czy mark o we to reb k i.
Do d atk o wo w k o n trak cie lu b n y m zap is u je s i s u m, k t r k o b ieta o trzy ma w razie
ro zwo d u z win y mczy zn y . S to zazwy czaj zn aczn e k wo ty , d la k las y red n iej
o s cy lu jce w g ran icach 7 0 1 0 0 ty s icy d irh am w, k t re maj o d s tras zy ma o d
p o ch o p n ej d ecy zji o ro zs tan iu . Nie ma tu ro zp raw ro zwo d o wy ch : je li mczy zn a
o d d ala o d s ieb ie k o b iet, wy s tarczy o wiad czen ie. Pro ced u ra ta mo e s i o d b y b ez
jej wied zy . Nato mias t je li to k o b ieta ch ce s i fo rmaln ie ro zs ta, s p rawa n ie jes t ju
tak a p ro s ta. J e li s ama wn o s i p o zew o ro zw d , mo e zap o mn ie o p ien id zach
n ajp rawd o p o d o b n iej zo s tan ie z n iczy m. M imo to s p o ty k a s i teraz s p o ro
ro zwied zio n y ch p a p o trzy d zies tce, k t re p racu j, o twieraj s i n a wiat i n ie ch c
zn o s i k o n s ek wen cji n ied o p as o wan ia w aran o wan y ch mae s twach , czs to n a s i
zawieran y ch w o b rb ie ro d zin y , co ma zap o b iec ro zd rab n ian iu majtk u . Wo l o d iu m
ro zw d k i n i trwan ie w b ezn ad ziejn y m zwizk u .
M am k o lean k Amery k an k , k t ra wy s za za Emiratczy k a, k ied y miaa zaled wie
p itn a cie lat. W ty m ro k u d o wied ziaa s i, e m s i z n i ro zwi d . Nig d y n ie
p raco waa i n ie ch ce wr ci d o Stan w, zo s tawiajc w Emiratach s wo je d wie c rk i
(je li w k o n trak cie lu b n y m n ie ma k lau zu li, e w razie ro zwo d u d zieci zo s taj
z matk , to p rawo d o o p iek i au to maty czn ie p rzy p ad a o jcu lu b jeg o ro d zin ie). Nawet
je li jak im cu d em matk a b d zie w s tan ie zatrzy ma d zieci n a o d ch o wan ie, to
w razie p o wt rn eg o mae s twa p rawie n a p ewn o je s traci. Ch y b a e o jciec d zieci
wy razi zg o d , eb y zo s tay z matk i b y y wy ch o wy wan e p rzez in n eg o mczy zn .
Ale to b ard zo mao p rawd o p o d o b n y s cen ariu s z.
Nie majc tu ro d zin y , k t ra b d zie walczy o jej p rawa, k o b ieta z in n eg o k raju n ie
ma wy b o ru , mu s i zau fa ch arak tero wi n arzeczo n eg o i mo d li s i arliwie, eb y s i
n ie zmien i i n ie zrad y k alizo wa n a p n iejs zy m etap ie y cia. Emiratk i s tartu j
z in n ej p o zy cji. Ich mae s twa s u s talan e mid zy ro d zin ami, a h o n o r o b y d wu
ro d w jes t is to tn y m elemen tem w u trzy man iu zwizk u . Kied y p o jawiaj s i
p ro b lemy , k rewn i o n y maj y wo tn y in teres w ty m, b y trzy ma ma w ry zach .
M o ja zn ajo ma, p o zb awio n a ws p arcia s wo jej o d d alo n ej ro d zin y , weg etu je o b ecn ie
w d o mu te cio wej, s k azan a n a k ies zo n k o we, k t re mo e ale n ie mu s i d a jej
ek s m. Kad e wy j cie z d o mu jes t mo n ito ro wan e p rzez te ci w, k t rzy wci
u waaj, e maj p rawo i o b o wizek d b an ia o jej d o b re p ro wad zen ie s i. Kied y
p rzy jech aam p o n i p o d ich will, p o p ro s ia, eb y m zap ark o waa u lic d alej,
i wy mk n a s i z d o mu n a s p o tk an ie ze mn jak n as to latk a n a s zlab an ie. Do ro s a
k o b ieta z d w jk d zieci n awet p o ro zwo d zie n ie p o win n a s ama wy ch o d zi z d o mu
b ez p o in fo rmo wan ia ro d zin y . Nies tety tak ie s k o n s ek wen cje n ied o p as o wan y ch
zwizk w z eg zo ty czn y mi k s itami.
I to n ie zaws ze jes t win a mity czn eg o zeg o Arab a. Ok azao s i, e mimo p r b
p o jed n an ia, o trzy man ia was n ej willi o raz zg o d y ma n a s k o czen ie s zk o y
w Stan ach i zab ieran ia d zieci n a wak acje d o USA Amery k an k a p o rzu caa ro d zin ,
d wu k ro tn ie p rzep ad ajc b ez wie ci p o d o b n o n ie mo g c s i d o p as o wa d o
p rzy jteg o w Emiratach s ty lu y cia. Wr cia d la d zieci. J ak n a waru n k i emirack ie jej
m i tak o k aza d u wy ro zu miao .
J u s am fak t, e w o g le s i z n i o en i, wiad czy o s p o ry m lib eralizmie.
Zach o d n ia o n a to b ard zo d u e ry zy k o d la mczy zn y i jeg o ro d zin y . Biae
d ziewczy n y maj zu p en ie in n e p o g ld y n a ro d zin i ro l mao n k i. Po s trzeg aj
s ieb ie jak o jed n o s tk i, k t ry ch in d y wid u aln e p o trzeb y , p o czu cie s zcz cia
i s aty s fak cji s is to tn e. Ty mczas em w Emiratach p o lu b ie liczy s i n ie o s o b is te
s zcz cie o n y , a s zcz cie ro d zin y . Prio ry tetem jes t h o n o r. Ko b ieta n ie jes t
n iezalen jed n o s tk , ale cz ci g ru p y . Przech o d zi s p o d o p iek i o jca p o d o p iek
ma. Wik s zo mczy zn b o i s i, e o n a z imp o rtu n ie b d zie ch ciaa
zaak cep to wa au to ry tetu ma, k t ry w tej k u ltu rze d ecy d u je n awet o ty m, czy o n a
mo e wy j z d o mu , k u p i czerwo n to reb k b d p o malo wa u s ta b y s zczy k iem. Do
teg o mo e p rzy jd zie jej d o g o wy zab ran ie d zieci i wy jazd za g ran ic? W tej k u ltu rze
d zieci n ie n ale d o matk i, ale d o o jca i jeg o ro d zin y . Trzeb a mie teg o wiad o mo ,
zan im p o wie s i tak .
Na P wy s p ie ro man ty czn a mio wy s tp u je g wn ie w p io s en k ach z k raj w
M ag h reb u , eg ip s k ich o p erach my d lan y ch i s o d k ich s wk ach p o d ry waczy .
M ae s twa s aran o wan e, a mczy n i i k o b iety teo rety czn ie n ie p o win n i
p rzeb y wa razem, je li n ie s s p o k rewn ien i, wic tru d n o s i d ziwi, e p o d s taw d o
zawarcia mae s twa n ie jes t wi emo cjo n aln a mid zy mo d p ar. lu b to u mo wa,
lis ta p raw i o b o wizk w, k t re mao n k o wie maj wo b ec s ieb ie. Decy zje w s p rawach
matry mo n ialn y ch p o d ejmu j ro d zin y . Ko b ieta o p iek u je s i d ziemi i u s zcz liwia
ma, a o n w zamian d aje jej u trzy man ie i trak tu je j s p rawied liwie. Po ws zech n e jes t
wy p acan ie o n ie mies iczn eg o k ies zo n k o weg o n a o s o b is te wy d atk i, k t reg o
wy s o k o u s tala s i p rzed lu b em. To red n io o k o o 7 1 0 ty s icy d irh am w.
Nato mias t je li k o b ieta p racu je, to n ie d zieli wy p aty z mem, ale ca zach o wu je
d la s ieb ie, jak o e zg o d n ie z trad y cj ciar o b o wizk w fin an s o wy ch s p o czy wa
cak o wicie n a mczy n ie.
Sp en ien ie marze ? C , co za co . Ko b ieta mu s i za to zaak cep to wa, e m
w p rzeciwie s twie d o n iej ma p rawo d o p ry watn o ci i e s ms k ie s p rawy , wy j cia
i k o led zy , o k t ry ch o n a n ie mu s i wied zie. J e li mae s two n ie jes t s zcz liwe, m
p o p ro s tu zn ik a z d o mu n a cae d n ie i n o ce i wied zie b o g ate y cie to warzy s k ie,
p o d czas g d y k o b ieta s ied zi w d o mu , g o d zin ami wis i n a telefo n ie z k o lean k ami
i zajad a s i s o d y czami. Ich y cia k o mp letn ie s i ro zjed aj.
Przes trze s p o eczn a to d o men a ma, d la o n y p o zo s taje za willa z o g ro d em
i ty le s wo b d i zaj p o za d o mem, n a ile mczy zn a s i zg o d zi. Ko b iet trak tu je s i
tu jak d zieck o , d la k t reg o d o b ry ro d zic jes t wy ro zu miay i h o jn y , ale mu s i te
wy zn aczy jas n e g ran ice, eb y g o n ie ro zp u ci i n ie p o zwo li, b y zro b io s o b ie
k rzy wd .
Do teg o d o ch o d zi is lam. Ko b ieta, k t ra n ie zd ecy d u je s i n a k o n wers j, b d zie
s i czu a k o mp letn ie wy alien o wan a w mu zu ma s k iej ro d zin ie. W trad y cy jn y ch
ro d zin ach k o b ieta mu s i p rzej n a is lam. Ko ran m wi co p rawd a o lu d ziach k s ig i
i ich p rawie d o wy zn awan ia s wo jej relig ii, ale p rzecie n ie tu , n ie w ich was n y ch
ro d zin ach . Nawet je li p o cztk o wo n ik t n ie zmu s za k o b iety d o zmian y wy zn an ia, to
wk r tce z p ewn o ci p o jawi s i o lb rzy mia p res ja. Nie b d zie s i w p en i n alee d o
ro d zin y , n ie p o d zielajc n ajwy s zy ch warto ci wy zn awan y ch p rzez jej czo n k w.
Po za ty m n iemu zu man k a n ie d zied ziczy p o mu . Ab s o lu tn ie n iczeg o .
Od wied ziam k ied y w d o mu mo j emirack k o lean k Salim, u s tawio n
trad y cy jn p an i p o czterd zies tce. W jej s y p ialn i leciay z rad ia wers ety Ko ran u .
Salima ro b ia mak ija i p rzy g o to wy waa s i n a jak ie wes ele. Urzd ziy my s o b ie
tak i b ab s k i wiecz r. Zap in aam jej s u k ien k , a o n a wy p y ty waa mn ie, czy p lan u j
lu b z Emiratczy k iem. Od p o wied ziaam d y p lo maty czn ie, e d laczeg o n ie, jak B g
d a: Inszallah. Od wr cia s i, s p o jrzaa n a mn ie p rzen ik liwie, b ez d ro czen ia s i,
i o zn ajmia, e je li n a p o wan ie mam tak ie p lan y , to mu s z p rzej n a is lam, b ez
d w ch zd a . Lahzam, tak trzeb a. ad n e jak B g d a.
 *

Is lam i o k re lo n e p rzez relig i n o rmy wi s i ci le z zach o wan iem i wy g ld em

o n y w miejs cach p u b liczn y ch , k t re wiad cz o mu i jeg o ro d zin ie. J ej u b ran ie,
mak ija, to , g d zie i z k im jes t wid zian a to ws zy s tk o alb o b u d u je rep u tacj ma,
alb o j n is zczy . Eu ro p ejk i czs to n ie ro zu miej, jak b ard zo to wan e w tej k u ltu rze.
Po o wiad czy n ach Has s an a d u g o my laam n ad ty m, co mu s iaab y m zap is a
w k o n trak cie lu b n y m, eb y czu s i b ezp ieczn ie. Tu n ie ma ran d ek an i czas u n a
p o zn awan ie s i latami, wic ty lk o d o b ry k o n trak t ch ro n ib y mn ie i zab ezp iecza n a
p rzy s zo . M u s iaab y m k o n ieczn ie wy n eg o cjo wa zap is o o trzy man iu was n eg o
d o mu , b y n ie d zieli willi z te ciami, p rawo d o ro zwo d u w razie p o lu b ien ia d ru g iej
o n y , 1 0 0 ty s icy d irh am w w razie ro zs tan ia i p rawo d o o p iek i n ad d ziemi.
Zak o czy am teo rety zo wan ie n a ty m etap ie. ad en tu tejs zy mczy zn a n ie zg o d zib y
s i n a o d d an ie o p iek i n ad d zieck iem o n ie wy s o k ieg o ry zy k a.
Wid ziaam k ied y k o n trak t mae s k i p ewn ej Po lk i z Sy ry jczy k iem. By a caa
w s k o wro n k ach , e w k o cu o n a i jej wy b ran ek b d fo rmaln ie razem. Sp o jrzaam n a
ru b ry k z mah rem: ty s ic d irh am w zg ro za. Do teg o ad n y ch zab ezp ieczajcy ch j
k lau zu l, ad n eg o mies zk an ia. Nie ch o d zi mi o ch ciwo , ty lk o o zab ezp ieczen ie
w razie ro zwo d u . Ro zw d d la mczy zn y to k wes tia trzy k ro tn ie p o wt rzo n ej
d ek laracji i zan im k o b ieta zd y n awet mru g n , d o mies zk an ia mo e wp ro wad zi s i
n o wa mu zu ma s k a o n a. Tamta d ziewczy n a b y a zak o ch an a i k o mp letn ie n ie
my laa o mo liwy ch k o n s ek wen cjach . M am n ad ziej, e n ig d y n ie b d zie mu s iaa
teg o ao wa.
Ch o , s zczerze m wic, n ie p o zn aam tu ad n ej s zcz liwej w mae s twie
Eu ro p ejk i mo e p o za p rzy p ad k iem p ewn ej Irlan d k i, k t ra s ama p rzy zn aa, e jej
m jes t o wiele s tars zy i n ie ma ju ty le wig o ru . Z ty g ry s a s ta s i k an ap o wcem i n ie
w g o wie mu ju u g an ian ie s i za s p d n iczk ami. Ale to wy jtek , b o zazwy czaj n awet
p rzy wy k e d o b ard ziej p atriarch aln y ch wzo rc w k u ltu ro wy ch d ziewczy n y z Azji
Cen traln ej i Bak an w n ie s p rzy g o to wan e n a to , co mo e je s p o tk a. Ko lean k a
z Alb an ii wy p ro wad zia s i z d o mu p o ty m, jak jej m p o jech a s k o rzy s ta z u s u g
p ro s ty tu tek w Tajlan d ii i p o s tan o wi jed n z n ich s p ro wad zi d o k raju . In n a
zn ajo ma, Uk rain k a, n ie mo e p rzeb o le, e ro d zin a ma s k o n fis k o waa jej lu b n
b iu teri, k t ra s i jej leg aln ie i k o ran iczn ie n aley . M a j to p o ws trzy ma p rzed
s p ak o wan iem man atk w.

*
Op r cz to taln ej k o n tro li ze s tro n y liczn y ch k rewn y ch p ro b lemem jes t te czs to
p o d ej cie d o wiern o ci. Ta, s k ru p u latn ie eg zek wo wan a w p rzy p ad k u k o b iety ,
u mczy zn y jes t wp rawd zie cen io n cech ch arak teru , ale n ie d a s i jej wy m c lu b
s k o n tro lo wa. Wy p y wa ty lk o z d o b rej wo li. J e li mczy n ie wo ln o mie cztery
o n y jed n o cze n ie, to n ie mo n a o d n ieg o o czek iwa mo n o g amiczn ej mo raln o ci.
Zg o d n ie z trad y cj mczy zn a p o s zu k u jcy k o lejn ej o n y p o win ien zaan g ao wa
matk alb o k rewn y ch d o zn alezien ia mu p artn erk i, ale n ie zaws ze tak jes t. Gd zie te
o n y mu s i p o zn a! Ko ch an k i czs to p o trafi s o b ie o k rci k o ch an k a wo k p alca
i s taj s i k o lejn y mi o n ami. Czas em p ierws za o n a s ama wo li zap ro p o n o wa
k an d y d atk , k t r zn a i k t ra u s zan u je jej p rawa jak o tej p ierws zej. Najg o rs zy m
z mo liwy ch k o s zmar w p ierws zej o n y k t ry wcale n ierzad k o s taje s i fak tem
jes t m d ajcy fo rmaln ie s tatu s mao n k i ciarn ej in d o n ezy js k iej lu b filip i s k iej
g o s p o s i. Emiratk i w o g le k rzy wo p atrz n a imig ran tk i zy s k u jce o b y watels two
d zik i zamp j ciu . Czu j s i zag ro o n e. Nawet p o k azy wan ie s i p rzez imig ran tk i
w miejs cach p u b liczn y ch z mczy zn w k an d u rze wy wo u je k wa n e min y ,
n iep rzy jemn e k o men tarze i fal an ty p atii p y n c s p o d ab ai wo k o o .
M czy n i u s tawiczn ie wd aj s i w n iezliczo n e ro man s e, k t ry ch k o b ieta n ie ma
jak k o n tro lo wa. J ak o d o b ra o n a n ie p o win n a n awet zad awa mo wi p y ta , d o k d
i z k im wy ch o d zi. To n ie jes t jej p rero g aty wa. M czy zn a u waa, e jeg o ro man s e to
jeg o s p rawa. J es t n a to s p o eczn e p rzy zwo len ie. J e li wy p en ia mae s k ie
o b o wizk i, czy li u trzy mu je o n i j zas p o k aja, to jeg o p ry watn e s p rawy n ie
p o win n y jej in teres o wa. Nawet je li n ak ry je ma z k o ch an k , to co zro b i?
Ro zwied zie s i, s traci d zieci i z p o d k u lo n y m o g o n em wr ci n a g arn u s zek d o
ro d zic w? Tak mi to wy ja n i p ewien p o licjan t, ch cc mn ie zach ci d o ro man s u
i u s p o k o i s u mien ie.
Zd rad a n ie jes t p o wo d em d o ro zwo d u w miejs cu , g d zie p an u je p o lig amia. Zd rad a
ma, o czy wi cie. Ko b ieta p rzy ap an a n a n iewiern o ci to to taln e tab u i ws ty d
wy k raczajcy p o za lo k aln wy o b ran i. M czy zn a za co n ajwy ej w ramach
rek o mp en s aty za s traty mo raln e k u p i o n ie n o w b iu teri i s p rawa ro zejd zie s i p o
k o ciach . M o ja ws p o mn ian a ju k o lean k a Amery k an k a wy tu maczy a mi to jas n o :
in n e k o b iety n ies tety s w p ak iecie.

*
Sto s u n k o wo zro zu miay m p o wo d em p o lig amii jes t b ezp o d n o . W tu tejs zej
k u ltu rze p o to ms two jes t ab s o lu tn ie fu n d amen taln e w mae s twie. Im wicej d zieci,
ty m lep iej. Do o b o wizk w o n y n aley p rzed e ws zy s tk im wy d an ie n a wiat s y n a.
Zn ajo ma w ciy , zap y tan a p rzeze mn ie, czy s p o d ziewa s i ch o p ca czy d ziewczy n k i,
o d p o wied ziaa mi, e d zik i Bo g u ma ju s y n k a, wic teraz mo e s p o k o jn ie
o d etch n i cies zy s i d zieck iem b ez wzg ld u n a p e. Sp en ia o czek iwan ia ro d zin
i ma wity s p o k j. Brak s y n a to p o wan a s p rawa. J e li p ierws za o n a n ie u ro d zi
mczy n ie ms k ieg o p o to mk a, to ten mo e p o s tara s i o n as tp n , k t ra wy k o n a
zad an ie. Nawet je li s am teg o n ie ch ce, to jeg o ro d zin a, a s zczeg ln ie matk a, n a
p ewn o s i o to zatro s zczy .
Rad wan a, mo ja k o lean k a z p racy , b ard zo s y mp aty czn a i ad n a d ziewczy n a, n a co
d zie u k ry wa s wo j u ro d za g ru b y mi o p rawk ami o k u lar w, k t re wo laab y zamien i
n a s zk a k o n tak to we, ale mo wi n ie p o d o b a s i ten p o my s . Lep iej, eb y wy d awaa
s i n ieatrak cy jn a, s zczeg ln ie e p racu je i s ty k a s i z in n y mi o s o b ami, tak e p ci
ms k iej. Im g ru b s ze wic s zk a, ty m lep iej. Kied y Rad wan a p rzy s za d o b iu ra b ez
o k u lar w i u malo wan a. M imo k o mp letn ie zak ry wajceg o wo s y i ramio n a h id ab u
wy g ld aa liczn ie. W p rzeciwie s twie d o wielu mo d y ch d ziewczy n n ie mu s iaa
tap iro wa wo s w an i wp in a w n ie o g ro mn y ch k lamr z p las tik o wy mi k wiatami,
k t re p o d ch u s t s y mu lu j o b fito fry zu ry .
Rad wan y b ez s zp eccy ch ak ces o ri w i w mak ijau n ie p o zn aa p o o wa zes p o u .
P n iej zd rad zia mi, e teg o d n ia n o co waa u s wo jej mamy . Nie mo g ab y tak wy j
z d o mu za wied z ma. Zap rzy jan iy my s i i d o wied ziaam s i wicej o jej y ciu .
Rad wan a ma ty lk o jed n c rk , co jes t d la n iej cig y m r d em zmartwie i s tres u ,
a y cie z te cio w p o d jed n y m d ach em to k o s zmar, d lateg o o d czas u d o czas u ,
zas an iajc s i ch o ro b matk i, u ciek a n a d zie czy d wa d o ro d zin n eg o d o mu .
W arab s k im d o mu h ierarch ia p an u je n ie ty lk o w r d mczy zn , ale i w r d
k o b iet. No wo p rzy czo n a d o ro d zin y s y n o wa zn ajd u je s i n a o s tatn im s zczeb lu
d rab in y i n ie ma lek k ieg o y cia. Te cio wa mo e n i d o wo ln ie d y ry g o wa. Te cio wej
Rad wan y n ie p o d o b a s i, e jej s y n ma ty lk o jed n o d zieck o i w d o d atk u
d ziewczy n k , wic reg u larn ie k o men tu je ten fak t n a s p o tk an iach z k o lean k ami,
p o d czas k t ry ch Rad wan a, jak o n ajmo d s za k o b ieta w d o mu , u s u g u je g o cio m.
Ch cc n ie ch cc, mo ja k o lean k a p rzy s u ch u je s i wic p rzy cin k o m te cio wej, k t ra
z n iej s zy d zi, e n ie mo e mie wicej d zieci i n ie jes t atrak cy jn a d la ma. Zd arzao
s i te, e te cio wa n as u ch iwaa p rzy u ch y lo n y ch d rzwiach s y p ialn i, czy Rad wan a
n aley cie wy p en ia mae s k ie o b o wizk i.
Te cio wa Rad wan y tak d u g o d ry a i n amawiaa s y n a n a d ru g o n , e w k o cu
zn alaz s o b ie Oman k , a Rad wan a zo s taa o d s u n ita n a b o czn y to r. To b ard zo
p rzy k ry mo men t w y ciu k o b iety , g d y mu s i s i p o g o d zi z fak tem, e jej m jes t
z in n , a o n a s ama, n iezd o ln a d a mu wicej d zieci, s taje s i n iep o trzeb n a. Ro zw d
b y b y ws ty d em i p o rak . Ko b ieta b ez ma jes t zawies zo n a w s p o eczn ej p r n i,
n ig d zie n ie p rzy n aley .
His to ria Rad wan y to n ie o d izo lo wan y p rzy p ad ek , a s mu tn a co d zien n o
o g ro mn ej cz ci s p o ecze s twa. M o n a zo b aczy p o d o b n o p o wie w b ard zo
o d wan y m s p o eczn ie s au d y js k im filmie Wadda, g d zie matk a g wn ej b o h aterk i
d o wiad u je s i, e p lan o wan e w ro d zin ie wes ele, n a k t re s zy k o waa p ik n s u k n i,
ch cc n a n o wo zd o b y s erce ma, jes t u rzd zan e d la n ieg o . Z d ach u d o mu o g ld a
u ro czy s to i p rzey wa s w j d ramat. M o cn o p rzy tu la c rk jed y n aczk . M aj ju
ty lk o s ieb ie.
Pierws za o n a, trak to wan a jak rep rezen tu jcy ma s ztan d ar, mu s i s p en ia
s u ro we s p o eczn e o czek iwan ia. Emiratk a, czas em J emen k a lu b Sau d y jk a, ale
k o n ieczn ie d ziewica, n ies ie n a s wo ich b ark ach h o n o r ro d zin y . Oczek u je s i o d n iej
d o ro d n eg o i liczn eg o p o to ms twa o raz n ien ag an n eg o p ro wad zen ia s i. W razie
n iep o d o an ia zad an iu , d ras ty czn eg o n ied o p as o wan ia ch arak ter w lu b p o p ro s tu
u traty atrak cy jn o ci k o b ieta mo e s traci mo n o p o l n a ma.
Dru g a i k o lejn e o n y alb o n ap rawiaj b d y i zan iech an ia p ierws zej, s zczeg ln ie
w s ferze b io lo g iczn o -ro zro d czej, alb o p o p ro s tu s o n ami d la p rzy jemn o ci, k t re
jak o e n ie s n a wieczn ik u n ie mu s z s p en ia r wn ie wy ru b o wan y ch k ry teri w.
Od k o lejn y ch o n n ie wy mag a s i tak s u ro wo d ziewictwa. Najcz ciej k o lejn y mi
o n ami zo s taj Arab k i in n y ch n acji: b ard ziej wy mag ajce p rzy jed aj z M aro k a,
Eg ip tu i J emen u , ta s ze p o ch o d z z Sy rii, Pales ty n y , So malii i In d ii. Nie s
rzad k o ci mae s twa b ard zo mo d y ch Arab ek z Emiratczy k ami w p o d es zy m
wiek u . Otrzy mu j w zamian u trzy man ie i s tatu s . By cie k o lejn o n to tak e s zan s a
d la ro zw d ek i wd w n a p o wr t d o o b ieg u matry mo n ialn eg o i wy d o s tan ie s i ze
s p o eczn eg o limb o .
Te d o s taam k ied y p ro p o zy cj zo s tan ia d ru g o n o d n iezn ajo meg o
mczy zn y w red n im wiek u . Przy s a s wata d o mn ie d o p racy . Sam, z s zacu n k u d o
p o ten cjaln ej o n y , a zatem i s ameg o s ieb ie, n ig d y b y mn ie n ie zag ad n . Nig d y z n im
n awet n ie ro zmawiaam, ale n ie p rzes zk o d zio to w o wiad czy n ach . Dru g a o n a?
p o wt rzy am. Ab s o lu tn ie n ie, jes tem p an n i zas u g u j, eb y b y p ierws z
o d p o wied ziaam z o b rao n min . Decy zja zo s taa u s zan o wan a.
Ciek awe, czy jeg o p ierws za o n a wied ziaa o tej p ro p o zy cji. Co my laa
o p ers p ek ty wie d zielen ia ma z d ziewczy n z Eu ro p y ? Tru d n o mi s o b ie wy o b razi,
jak czu j s i tu tejs ze k o b iety , k t ry m s tale to warzy s zy wiad o mo , e je li m s i
n imi zn u d zi, mo g w k ad ej ch wili p j w o d s tawk .

Nie ma s i zatem co d ziwi, e tu tejs ze k o b iety b ard zo o s ieb ie d b aj, ch o ro b i to

in aczej n i Eu ro p ejk i. Gen eraln ie mo n a p o wied zie, e zamn e Emiratk i n ie
tro s zcz s i p rzes ad n ie o lin i. Tu tejs zy mo d el p ik n a p ro mu je k o b iece k s ztaty ,
mo d n a jes t k rg a, tak zwan a maro k a s k a s y lwetk a, ale atwo jes t p rzed o b rzy
z ciak iem, cies zc s i s tacjo n arn y m try b em y cia arab s k iej matro n y .
Wy s zczu p lajce k lin ik i p o ws taj w ZEA jak g rzy b y p o d es zczu . W k lu b ach
s p o rto wy ch s wy d zielo n e g o d zin y d la k o b iet lu b icy ch ry walizacj i u p rawiajcy ch
tak ie s p o rty , jak d ams k i h o k ej czy k o s zy k wk a.
W s io wn iach s te s p ecjaln e s trefy d la p a , g d zie o d d zielo n e cian o d
mczy zn , u malo wan e i wci n ite w g etry b io d rzas te Emiratk i wicz n a k ilk u
ro werk ach i b ien iach . Og ln o d o s tp n a s ek cja d la mczy zn jes t o wiele lep iej
wy p o s ao n a. Dziewczy n a z Zach o d u mo e z n iej s wo b o d n ie k o rzy s ta, ale jak o
jed y n a k o b ieta czu am s i n iezrczn ie i o s tateczn ie p o mas zero waam d o cz ci d la
p a . Na o g ran iczen ia s p rzto we ad n a z n ich n ie n arzek a, a i p o s es ji p o t z cz im
raczej n ie s p y wa. Emiratk i n ie lu b i s i p rzemcza n awet n a b ien i.
Zab ieg med y czn y jes t d o s tp n i atw altern aty w d la wy s ik u i wy rzecze . Std
ty le o p eracji p las ty czn y ch b iu s tu , k o rek t n o s a, to n y d o p in ek , tres ek
i s ztu czn y ch rzs . M aj p o m c w u trzy man iu s ek s ap ilu i zain teres o wan ia ma.
Niezad o wo lo n y i n iezas p o k o jo n y mczy zn a b d zie s zu k a u ciech p o za d o mem, a to
n ies tety jes t p o s trzeg an e jak o win a k o b iety .

Nieu s tan n e p o czu cie zag ro en ia p o jawien iem s i n o wej o n y alb o k o ch an k i ma

s wo je u j cie w lo k aln y ch leg en d ach . Zb io ro wa wy o b ran ia wy k reo waa z lk w
k o b iet p o s ta Umm al-Du wais , miercio n o n ej d in n ii-u wo d zicielk i. Demo n iczn a
femme fatale u wo d zi mczy zn mo cn y mi p erfu mami, s o d k im g o s em i zielo n y mi
o czami. Po d d aj s i jej mag iczn y m man ip u lacjo m, n ie wied zc, e za ch wil
u n ies ien ia zap ac y ciem. M o n a czas ami u s y s ze, jak s fru s tro wan e matro n y
rzu caj jej imi p g b k iem jak k ltw za p rzech o d zcy mi eleg an tk ami, za k t ry mi
b ezwo ln ie p o d aj s p o jrzen ia m w. W ten s p o s b p rag n p rzy wr ci n ies fo rn e
d ru g ie p o wk i d o p o rzd k u , cak iem jak d zieci s tras zo n e czarn wo g .
 Po s ta Umm al-Du wais zo s taa ciek awie wy k o rzy s tan a w zas k ak u jco
femin is ty czn ej k r tk iej an imacji s tu d en t w z Szard y , n ajb ard ziej k o n s erwaty wn eg o
z emirat w. Film wy wraca leg en d n a n ice i p o k azu je, jak k o b ieca s o lid arn o
mid zy o n a Umm al-Du wais o b raca s i p rzeciwk o n iewiern emu mo wi i cig a n a
n ieg o zas u o n k ar. Emiratk i p o wo li maj d o b ezk arn y ch ms k ich flirt w.
Wid eo mo n a zo b aczy n a Yo u Tu b ie. Na p o cztk u filmu Umm al-Du wais
p rzy ch o d zi o d wied zi n o wy ch s s iad w. Otwiera jej g o s p o d y n i, k t ra zap ras za j d o
ro d k a i id zie zro b i h erb at. W ty m s amy m czas ie zap ach p erfu m d emo n a d o b ieg a
d o n o zd rzy n ies fo rn eg o ma. Ten , o czaro wan y ak s amitn y m g o s em i s arn im
s p o jrzen iem s s iad k i, u s iu je zap a j za k o lan o , lecz o d k ry wa p o d ab aj k o zie
n k i i k rzy wi s i w o b rzy d zen iu . Ro zzo s zczo n a Umm al-Du wais o b cin a mu g o w
rk zak o czo n s ierp em. W ty m mo men cie w p o k o ju zjawia s i o n a. Na wid o k ciaa
ma p rzed o czami p rzewija jej s i s y tu acja, p ewn ie n iejed n a, k ied y to mao n ek
w s wo jej teren wce o g ld a s i za in n y mi, a o n a cierp iaa w milczen iu . Po d wp y wem
tej wizji s twierd za, e w s u mie ma, n a co zas u y . Ko b iety w s zamp a s k im n as tro ju
p lan u j wy j cie n a zak u p y , a p o n iewa p o zb y y s i ma, n ie mu s z ju p y ta g o
o zg o d .
 7

BEDUINKI NA INSTAGRAM IE

a map ie Ab u Zab i jes t wielk a b iaa p lama: Ban ijas . Ro zleg y

p as p rzed mie ro zp o cierajcy s i n a p p u s ty n n e o b s zary
i p o y k ajcy zap o mn ian e p rzez cy wilizacj o k o liczn e
d zieln ice, g d zie ju ty lk o h o d u je s i wielb d y i o rg an izu je
ich wy cig i: Szawamech , Szamch a, Ch alifa City B, Al-Falah ,
Al-Wath b a. W czas ach tran s fo rmacji zain icjo wan ej p rzez
s zejk a Zajed a n a ty ch teren ach ro zlo k o wan o n aju b o s zy ch
Bed u in w. Otrzy mali g ru n ty i d armo we wille. Po ws tay cae
o s ied la, p rzek azy wan e jak o rek o mp en s ata za wy k o rzy s tan ie
ich ziem p o d miejs k zab u d o w. Same n azwy d zieln ic p o ch o d z o d b ed u i s k ich
p lemio n , jak Ban ijas n ajp o tn iejs ze p lemi w emiracie Ab u Zab i lu b Al-Falah .
M o d zi lu d zie, p rzy jed ajcy d o ZEA z caeg o wiata d la p ien id zy czy
p rzy g o d y , n ig d y n ie s y s zeli o ty m miejs cu , a s n o b u jcy s i miejs co wi z Du b aju czy
lep s zy ch d zieln ic Ab u Zab i k rzy wi s i n a s am my l o n im. Ban ijas p o zo s ta
marg in es ie ro zwijajceg o s i w p rzy s p ies zo n y m temp ie k raju . Bed u i s k ie d zieln ice
n ie p as u j d o b y s zczcy ch wieo wc w w s to licy . M o g y b y r wn ie d o b rze s tan o wi
elemen t k rajo b razu San y alb o zas y p an y ch p ias k iem p ro win cji Arab ii Sau d y js k iej.
Po d o b n ie jak cae P n o cn e Emiraty , d zieln ice te d rzemi n a b o czn y m to rze
n ap d zan ej p rzez ro p u rb an izacji. Niewiele jes t tam willi zb u d o wan y ch n a b o g ato ,
b ez o g ld an ia s i n a p lan zag o s p o d aro wan ia. Od s taj o d k rajo b razu i wy g ld aj jak
zamk i o b lo n e p rzez s tare, s y p ice s i k o mu n aln e d o my . Po za ty mi n ieliczn y mi
wy jtk ami caa zab u d o wa wy g ld a tak s amo . Setk i b ezimien n y ch u lic i ro n d
s tan o wi zewn trzn g ran ic cy wilizacy jn Emirat w. Nie ma tam n iczeg o o p r cz
o k azjo n aln y ch p alm d ak ty lo wy ch , z wy s ik iem u trzy my wan y ch p rzy y ciu p o d
res p irato rem s ieci wy o g ro d o wy ch , k t ry mi h in d u s cy o g ro d n icy co d zien n ie je
n awad n iaj. Gd zien ieg d zie trafia s i meczet lu b s k lep z my d em i p o wid em, d o
k t reg o i tak trzeb a d o jech a s amo ch o d em. Nieatrak cy jn y , p rzy k u rzo n y k rajo b raz.
Tak ich o b raz w n ie zo b aczy cie w s y n cy m z d rap aczy ch mu r Du b aju an i
w fo ld erach p ro mu jcy ch wak acje w k u ro rtach Fu d ejry . Ban ijas to k o mp letn ie in n y
 wiat, rezerwat b ed u i s k ieg o s ty lu y cia. Pierws ze p o n afto wy m b o o mie p o k o len ie
p rzen io s o s i tu wp ro s t z p u s ty n n y ch n amio t w i o d td n iewiele s i zmien io . Ot,
d o czy y d o n ich fale mig ru jcy ch za ch leb em J eme czy k w z zas tp ami c rek n a
wy d an iu . Szejk Zajed o two rzy s wo je p a s two d la ws zy s tk ich , k t rzy b y li
w p o trzeb ie. M ies zan k a n aro d o wo ci, k t ra w wczas p o ws taa, to d zis iejs i
Bed u in i. In fras tru k tu ra mias t p rzes za faz ag res y wn eg o ro zwo ju , a wik s zo
mies zk a c w zaad ap to waa s i d o n o weg o wiata ale n ie Ban ijas .
Ban ijas k ie p an ie n ie wy ciu b iaj n o s a za d rzwi b ez s zczeln ie s p o wijajcy ch ich
ciaa n ik ab w i zas o n . Nawet d ziewczy n k i z n as zej p ers p ek ty wy d o p iero wid zce n a
h o ry zo n cie zap o wied d o jrzewan ia trac s wo b o d b ieg an ia w k o lo ro wy ch
k an d u rk ach i z lu n o zwizan y mi wo s ami. Do jrzao jes t w Emiratach wci
p o s trzeg an a b io lo g iczn ie, ale w Ban ijas ie n ie czek a s i n awet d o p ierws zej
mies iczk i. In icjo wan ie d o ab ai i o trzy man ie p ierws zej d o ro s ej to reb k i n as tp u je tu
wcze n iej n i w mias tach . Dziewczy n k a s taje s i w o czach s p o ecze s twa k o b iet
jes zcze jak o d zieck o . Tak jak b y p rzecitn a d u g o y cia wci wy n o s ia o k o o
trzy d zies tu p iciu lat.
Po d o b n ie ch o p cy wcze n ie u cz s i o d p o wied zialn o ci za k o b iet i wad zy ,
k t r o n a im d aje. Starzy malu tcy n a lad u j o jc w i b raci. Czs to d y ry g u j
k o n ty n g en tem d o ro s y ch matek i s i s tr, p o d n o s zc g o s , k t ry jes zcze n ie p rzes zed
mu tacji. Wid ziaam n awet d zies icio latk a w za d u y ch s an d aach , p s try k ajceg o
p alcami n a g ru p k o b iet, ab y za n im p o d ay .
Ro zmawiaam te k ied y w p racy z k o b iet i jej s y n em. On a s ied ziaa milczco
w jeme s k im wo rze, trzy majc to reb k n a k o lan ach , a o n o k o o jed en as to letn i
ch o p aczek ro zs iad s i w fo telu jak b as za, ek s p o n u jc wy s u wajcy s i s p o d
k an d u ry zo ty zeg arek . Nib y mu zu ma s k im mczy zn o m n ie wo ln o n o s i zo ta, ale
o n n ajwy ran iej ju p o czu s i s zejk iem b ez g ran ic. Nie p o trafiam zd ecy d o wa, czy
jes zcze jes t d zieck iem i mam k iero wa p y tan ia d o matk i, czy ju mczy zn i to o n
d ecy d u je za ich o b o je. Sp o g ld aam to n a n i, to n a n ieg o i o k azao s i, e to o n mia
o s tatn ie s o wo . J ak n a s zy b k o d o jrzewajcy ch Emiratczy k w b y b ard zo d ro b n y
i u b awiy mn ie jeg o g ro tes k o wo p o wan e min y i g es ty .
Ban ijas cy n as to latk o wie s zy b k o d o s taj s w j s y mb o l wej cia w d o ro s o :
s amo ch d . Ws iad aj d o p ik ap w w n iewy p ras o wan y ch ty ch jeme s k ich
k an d u rach i ro zb ijaj s i p o d ro g ach d o wo li. Ben zy n a k o s ztu je tu p rzecie g ro s ze.
Na g o wach n o s z ch u s ty zawin ite w tu rb an n a p lemien n mo d . Wielu mo d y ch
mczy zn zap u s zcza d u g ie wo s y jak ich p rzo d k o wie. Dawn iej, g d y Bed u in i n ie
n o s ili n ic p r cz materiau , k t ry o wijali cias n o wo k talii, d u g ie wo s y ch ro n iy
ich k ark i ramio n a p rzed p alcy m s o cem. Dzi Emiratczy cy zak ad aj n a wierzch
k an d u r, ale k ied y majs terk u j n a s wo ich farmach , o ch o czo ro zd ziewaj s i d o
p rze cierad o p o d o b n ej b ielizn y . Ban ijas cy ch o p cy n ie s tak wy mu s k an i jak ich
k o led zy z p ry watn y ch s zk . Nie s maru j s i k remami p rzeciws o n eczn y mi. Sa
ciemn iejs i, wy g ld aj n ied b ale, jak b y p erman en tn ie b y li wy s mag an i wiatrem
i p y em. Nie s p rzy zwy czajen i d o k rzes e i je li ju mu s z s i n a n ich u s ad o wi,
n ajch tn iej s iad aj w k u ck i czy p o tu reck u .
W n o wo czes n ej emirack iej men taln o ci to , co b ed u i s k ie, ma amb iwalen tn y
ch arak ter. Z jed n ej s tro n y to trad y cja, s wo is ta ch o p o man ia, s en ty men talizo wan ie
Al-Ajn i s tary ch d ziej w, a z d ru g iej s y mb o l zaco fan ia, o b iek t arcik w. Bed u in
i Bed u in k a to o k re len ia n iemal o b raliwe. M wi s i n a n ich p o to czn ie b ed u ,
mars zczc p rzy ty m n o s . Bed u jes t jed n o zn aczn e z tward o g o wy m
k o n s erwaty zmem, k iep s k ed u k acj, n is k imi jak n a waru n k i emirack ie d o ch o d ami
i o p o rem p rzed p o s tp em. J ed n y m s o wem: wio ch a. An alfab ety zm w ty ch rejo n ach
zan ia emirack ie s taty s ty k i, k t re o d ziwo s g o rs ze n i w Arab ii Sau d y js k iej.

*
Dla mn ie Ban ijas to y wy d o w d n a to , e fak ty czn ie o d czas w k arawan
Emiratczy k w d zieli ty lk o jed n o p o k o len ie, k t re w d o d atk u jes zcze n ie wy maro ,
o czy m ZEA zb y t s zy b k o ch c zap o mn ie.
Ty mczas em w b ed u i s k im zag b iu s p o eczn o y je w s wo im was n y m czas ie,
n ie d o k o ca lin earn y m. J eg o wek to r n ie jes t jed n o zn aczn ie zwr co n y k u s zalo n ej
mo d ern izacji: to p rzy s taje, ro b i p tle i wraca d o trad y cy jn eg o , p lemien n eg o y cia, to
zn w wy s trzeliwu je k u n o wo czes n ej k o mu n ik acji i k o n s u mp cjo n izmo wi. Wes ela,
p o ro d y , s zlach to wan ie b aran a n a mu zu ma s k ie wita n ad aj y ciu ry tm, p rawie jak
Rey mo n to ws k ie p o ry ro k u . W ten ry tm p o wo li wk rad a s i jed n ak n o wo czes n o :
zak u p y o n lin e, ap lik acje s p o eczn o cio we, M TV. Ws zy s tk o to two rzy o ry g in aln
mies zan k k u ltu ro w.

Ban ijas k ie Bed u in k i, k s in iczk i p rzed mie , maj s w j was n y p rzep is n a czen ie
trad y cji z n o wo czes n o ci. W p o k o len iu trzy d zie ci p i p lu s twarze p rawie zaws ze
s zas o n ite, a s to p y o b u te w czarn e s an d ay . M o d s ze d ziewczy n y jed n ak p o wo li,
z lek k n u tk n iep ewn o ci ami s i i w Sh o e M arcie, o d p o wied n ik u s ieci CCC,
n ab y waj p an to felk i n a o b cas ie, k t ry ch tan ia lak iero wan a p o wierzch n ia n iemal o d
p ierws zeg o k ro k u p o k ry wa s i czarn y mi s mu g ami.
To o n e s mo imi b o h aterk ami.
To o n e k u lty wu j trad y cy jn g o cin n o , p o g o d d u ch a i p ro s to lin ijn o
s p o eczn o ci p lemien n y ch z k raj w Zato k i, k t re w in n y ch miejs cach s ju
n ajcz ciej ty lk o ws p o mn ien iem. Ch o n ig d y n ie wid ziaam twarzy wik s zo ci
z n ich , to wa n ie o n e, s erd eczn e i ciep e z n atu ry , s b ez p o r wn an ia n ajb ard ziej
p rzy jazn y m i p rzy s tp n y m o b liczem Emirat w. Nies k ao n y m zman iero wan y mi
g es tami, amery k a s k im ak cen tem i wy n io s p o s taw eleg an tek z cen tr w
h an d lo wy ch , wy mach u jcy ch to reb k ami z lo g o Dio ra.
To o n e zap ro s z ci d o d o mu i b d n azy wa s wo j s io s tr. Stars ze p an ie ch tn ie
p o artu j i b d s i s zczerze miay p rzez n ik ab . J u p o k ilk u min u tach ro zmo wy
o b ejm ci, wezm p o d p ach i zab io r ze s o b n a wes ele zn ajo mej. Na p o s tro n n eg o
o b s erwato ra zas o n ita twarz d ziaa jak zimn y p ry s zn ic, n ak az d y s tan s u . Dla mn ie
wy tarty , len icy s i n ik ab , s p alo n y zb y t g o rcy m elazk iem, jes t zap ro s zen iem d o
ro zmo wy .
Bed u in k i s n iezep s u te p etro d o larami. Ich wy ro zu miao i s p o leg liwo
wy p y waj z n ieatwy ch d o wiad cze y cio wy ch . M u s iay wiele p o wici, b y
u ro d zi i wy ch o wa o mio ro lu b d zies icio ro d zieci tak fizy czn ie, jak i men taln ie.
M czy n i n ie maj ws tp u d o ich wiata, ale k o b ieta, n awet z in n ej k u ltu ry ,
b y le z p rzy jazn y m n as tawien iem, o d ro b in arab s k ieg o i zro zu mien iem d la ich
to s amo ci, mo e s i z n imi atwo zap rzy jan i.

*
S b ard zo ciek awe wiata. Tak s amo zain try g o wan e n ami, Eu ro p ejk ami, jak my n imi.
Zas y p u j mn ie p y tan iami: jak wy g ld aj n as ze relacje ro d zin n e, zawo d o we, mo je
y cie w p o jed y n k w o b cy m k raju . Wb rew p o ws zech n y m s tereo ty p o m n ie p atrz
k rzy wo n a o d s o n ite wo s y , n ie d y s k ry min u j. Wa n ie te p an ie, s p d zajce
wik s zo czas u w d ams k im mad lis ie, s ied zc n a p ro s tej wy k ad zin ie lu b
s ied zis k ach z o b leczo n ej k o lo ro wy m materiaem g b k i, s n ajlep s zy mi
k o mp an k ami.
M ad lis w Ban ijas ie jes t czs to n is k d o b u d wk d o d o mu , z k o tar zamias t
d rzwi i b ez p ro g u . Go wch o d zi d o ro d k a, wci o trzep u jc s to p y z p ias k u , i s iad a
p o tu reck u p o d cian . Od n amio t w p o mies zczen ie o d r n ia ty lk o mu ro wan a
k o n s tru k cja. Tam d ziewczy n y z Ban ijas u o d p o czy waj, jed z, mo d l s i i o g ld aj
eg ip s k ie telen o wele.
Zap ro s iy mn ie d o teg o wiata.

Wad ima jes t d ro b n p id zies icio latk . Po d wars twami ch u s t i wo alek u k ry wa

mas y wn e s zczero zo te k o lczy k i. Niech n ik o g o n ie zwied zie zad ep tan a ab aja. Te p an ie
s p d zaj y cie, u k ry wajc s wo je p ik n o p rzed wiatem zewn trzn y m i ro b i to
d o b rze. Dwu p itro wy s k ro mn y d o m Wad ima d zieli z mem, te ciami, zas tp em
d o ro s y ch d zieci, s y n o wy mi i g ro mad wn u k w. M ad lis d o b u d o wan o tam d o
ws ch o d n iej cian y .
Kied y p rzy s zam n a u m wio n wizy t, p an ie ju s ied ziay w ro d k u , czek ajc n a
eg zo ty czn eg o g o cia. Dziatwa p o d g ld aa mn ie zza k o tary jak cy rk o w atrak cj.
Ub raam s i n a t o k azj w mo j n ajlep s z czerwo n k an d u r. M imo to raczej n ie d ao
s i wto p i w o to czen ie z k r tk imi wo s ami i s zary mi o czami o raz b rak iem
zn ajo mo ci b ed u i s k iej k in d ers ztu b y . Dwie etio p s k ie g o s p o s ie ro zo y y n a
d y wan ie cerat i zaczy zn o s i p o czs tu n ek . Przy jemn ie b y o zajad a mleczn y d es er
z k ard amo n em, p o p ija h erb atk i trad y cy jn g ah w (n ap j n a b azie k awy , jak b y
ro zrzed zo n a jej wers ja p ita b ez cu k ru ) n alewan z d elli, czajn iczk a z d u g im cien k im
d zio b k iem, d o o k rg y ch filian ek , k t re trzy ma s i mid zy k ciu k iem a p alcem
ws k azu jcy m.
Po d awan ie k awy jes t b ard zo wan y m b ed u i s k im ry tu aem. W d awn y ch czas ach
k arawan y n ap o ty k ajce n o mad w mo g y liczy n a g o cin i o ch ro n ty lk o wted y ,
g d y g o s p o d arz p o czs to wa p o d r n y ch k aw. Po d an ie jej b y o zn ak iem p en ej
ak cep tacji p lemien ia n a czas p rzej cia ws zy s tk ich wielb d w. Zap ro s zen ie n a o b iad
g waran to wao d zie o ch ro n y p rzed zb jeck im n ap ad em, a n a n o cleg trzy d n i.
Czs to wan ie k aw d o d zi jes t wan y m k o mu n ik atem. J e li g o s p o d arz n as n ie
p o czs tu je, to zn ak , e n ie jes t s i mile wid zian y m, jeeli za my o d m wimy wy p icia,
to d ajemy d o zro zu mien ia, e jes te my czy m u raen i. Nawet w b iu rach p o d an ie
n ap o ju p eten to wi jes t zn ak iem, e u rzd n ik b ierze n a s ieb ie o d p o wied zialn o za
zaatwien ie s p rawy . Sy mb o lik a k awo weg o p o czs tu n k u jes t wci y wa. Nawet
w filmach p ro mo cy jn y ch ZEA, w arty k u ach mark etin g o wy ch i h o telo wy ch lo b b y
mu s i s i p o jawi d ella z g ah w, ab y g o p o czu s i p rawd ziwie i p o b ed u i s k u
p rzy witan y .
W mad lis ie Wad imy p rzek s k i i n ap o je s erwo waa jej n ajmo d s za c rk a, Amal,
zn ajca k ilk a s w p o an g iels k u z rek lam telewizy jn y ch . M iaa b awen ian t
k an d u r i wo s y cias n o zwin ite w k o czek , k t ry led wo mie ci s i w k lamrze.
Z p iety zmem n ap en iaa filian k i i en erg iczn ie d y s try b u o waa wiee d ak ty le. Nie
jes tem p rzy zwy czajo n a d o o b s erwo wan ia, jak k to mi u s u g u je, i wy ry waam s i,
eb y j wy rczy . Niep o trzeb n ie b y a zad o wo lo n a ze s wo jej ro li mis trzy n i
ceremo n ii. Po p ro s ia, eb y m s i zrelak s o waa. Wad ima wzia mn ie za rk i zacza
p rawi mi k o mp lemen ty , k t re s taraam s i o d wzajemn i ws zy s tk imi zwro tami
g rzeczn o cio wy mi, jak ie mi p rzy s zy d o g o wy .
Czu am s i u g o s zczo n a o wiele lep iej n i p rzy marmu ro wy ch s to ach w d o mach
b o g aczy . O ile p rzy jemn iej jes t zajad a k awaek b aran in y w o to czen iu caej ro d zin y ,
n i s p d zi wiecz r n a p rzy g o to wy wan y m p rzez zas tp y g o s p o g rillu z p o k azem
s ztu czn y ch o g n i, w r d mo d y ch d ziewczy n , k t re n ajb ard ziej ciek awi cen y u b ra ,
k t re mam n a s o b ie! U Wad imy s y n o we k armiy d zieci p iers i, p o zo s tawiajc ciar
k o n wers acji g o s p o d y n i, zain teres o wan ej g wn ie mo im s tan em cy wiln y m.
Nato mias t Amal, as p iru jca s tu d en tk a, ch ciaa wied zie, jak d aj s o b ie rad w Ab u
Zab i b ez b rata i o jca i jak to s i s tao , e mn ie tu s am p u cili. We wczo n ej g d zie
w tle telewizji lecia reality s h o w z Paris Hilto n . Zas ied ziaam s i i zo s taam n a
o b iad . M o je arab s k ie s o wn ictwo b ard zo s i wzb o g acio p o ty m s p o tk an iu .

*
Bed u i s k ie k s in iczk i rezy d u j w zas y p an y ch p ias k iem d zieln icach , p en y ch
p o d o b n y ch d o s ieb ie willi w k o lo rze p ias k u , p rzep latan y ch d ro g ami b ez n azw o raz
n iezliczo n ilo ci b ezimien n y ch ro n d i o d ch o d zcy ch o d n ich p o n u mero wan y ch
u lic, k t ry ch n u mer w n ie k o jarz n awet mies zk a cy . Kto , k to n ie d o tar tu
wcze n iej, jad c za jak im zn ajcy m d ro g miejs co wy m, n ig d y s i tu n ie o d n ajd zie.
To k ry j wk a lep s za n i g ry Afg an is tan u . Nawet p o czta tu n ie d o ch o d zi. (Do rczen ie
p rzes y k i w Ban ijas ie g ran iczy z cu d em. Po czta i tak d ziaa ty lk o w mie cie,
a n ajwik s za firma k u riers k a, Aramex , zwy czajn ie tu n ie d o wo zi ze wzg ld u n a
p ro b lem z id en ty fik acj ad res w. Nie ma n azw u lic, a n ie k ad y wy n ajmu je s k ry tk
p o czto w). So ce, b ru d n y p ias ek , ro n d a i s amo ch o d y tak i jes t k rajo b raz
b ed u i s k ieg o d o min iu m.
Prawd ziw k o n fro n tacj z n awig acj w Ban ijas ie p rzey am d o p iero , k ied y
s p r b o waam n a was n rk o d wied zi zn ajo me: Alj, Salm i Zan i. Po d czas
wcze n iejs zy ch b an ijas k ich wizy t es k o rto wa mn ie zaws ze s y n Wad imy , a ja
s traciam czu jn o i n ie liczy am ro n d an i n ie p rzeczes y waam n erwo wo wzro k iem
k rajo b razu w p o s zu k iwan iu p u n k t w o rien tacy jn y ch , k t re mo g y b y mi p n iej
p o m c w o d n alezien iu d ro g i.
Alj, Salm i Zan i, n iep o zo rn e b an ijas k ie d amy , p o zn aam w p racy . Klin ik a,
w k t rej p racu j, p o o o n a jes t s trateg iczn ie n a g ran icy p o mid zy cy wilizo wan y m
wiatem lo k aln ej k las y red n iej i b an ijas k terra incognita. Tamteg o d n ia ak u rat
miaam n a d o n iach wieo zro b io n h en n i p an ie o d razu s i zain teres o way , co
adnabija (b iaa, n ie-Arab k a) ro b i z h en n n a rk ach . Nas tp n ie s zy b k o s p y tay o m j
wiek i s tan cy wiln y wite, p o d s tawo we p y tan ia, zaws ze zad awan e p rzy
zap o zn awan iu s i w d ams k im g ro n ie, k lu czo we ro zp o zn an ie teren u . Gd y
zas p o k o iam ich ciek awo , p o d als zej wy mian ie g rzeczn o ci zap ro s iy mn ie d o
s ieb ie i zap o wied ziay , e je li ch c, zab io r mn ie n a wes ele d o zn ajo my ch .
Oczy wi cie s i zg o d ziam, ale mu s iaam p rzy jech a d o n ich n a was n rk , b o ak u rat
n ie mia mn ie k to es k o rto wa. I tak ty d zie p n iej, mimo telefo n iczn y ch in s tru k cji
p o d awan y ch p o arab s k u , u d ao mi s i wielo k ro tn ie zg u b i d ro g w b ed u i s k im
mateczn ik u , g d zie ws zy s tk ie wille, u liczk i i ro n d a wy g ld aj tak s amo i n ie ma
s k lep w czy b an k w, k t re mo g y b y p o s u y jak o p u n k t o d n ies ien ia.

Alja, k o rp u len tn a czterd zies to latk a, d o b rze wy s za za m i mies zk a w p ik n ej willi

z d ro g im w u trzy man iu o g ro d em w o d r n ien iu o d jej d w ch k rewn iaczek , k t re
n ie wy b iy s i p o n ad p o s tb ed u i s k i s tan d ard . Wy s za p o mn ie jed n a z jej c rek ,
Fatma. Przep ro wad zia mn ie p rzez mies zczcy s i n a p arterze mad lis , u d ek o ro wan y
k ry s ztao wy m y ran d o lem, i zab raa n a g r, d o s y p ialn i matk i, k t ra p rzy witaa
mn ie z wielk s erd eczn o ci. Wy g ld aa ws p an iale w p ik n ej zielo n ej s u k n i
w wy city m d ek o ltem i w p o o wie u malo wan y mi zo ty m cien iem p o wiek ami. Nie
p o zn aam jej p rawie, s zp ecca j n a co d zie wad a wzro k u (Alja n ie wid zi n a jed n o
o k o ) teraz b y a p rawie n iewid o czn a. An d acz fu s tan ? (M as z s u k n i?) d o p y ty waa,
ch cc s i u p ewn i, e n ie b d zie mu s iaa s i za mn ie ws ty d zi p o d czas wes ela.
Du mn ie wy jam z to rb y k reacj p ro s to s p o d ig y .
Kilk a ty g o d n i wcze n iej p rzy wio zam s o b ie z Nep alu k ilk a metr w s u ro weg o
jed wab iu w k o lo rze b ru d n eg o r u i p o s tan o wiam g o wy k o rzy s ta n a t o k azj.
Niemao s i n atru d ziam, b y wy tu maczy d zieln ico wemu k rawco wi, o jak i k r j mi
ch o d zi, ale u d ao s i, a p o d wy s zo n y s tan zg o d n ie z mo imi p ro b ami b y
u d ek o ro wan y zo t ta m. By am zad o wo lo n a z ro zk lo s zo wan ej b alo wej k reacji.
M imo to o k azao s i, e p rzy s u k n iach i b iu terii b an ijas k ich p a wy g ld aam jak
u b o g a k rewn a.
 Op r cz Alji czek aa n a mn ie d elik atn a Zan ia, o d s t p d o g w w r u . Przy wio za
ze s o b n arcze k o lo ro wy ch s tro j w i cae to rb y k o s mety k w d o mak ijau . Salma
b y a jes zcze w d ro d ze. M s k i czo n ek ro d zin y , k t ry mia j d o wie, n ieco s i
s p n i, a Salma mu s iaa n a n ieg o p o czek a. (W p rzeciwie s twie d o ich
wielk o miejs k ich k o lean ek p an ie z Ban ijas u n ie p ro wad z).
Ob ecn a b y a jes zcze k rewn a Zan i, Umm Ch ad id a, n iezamn a i p rzez to
n iemo g ca s i p o ch wali was n b iu teri. Przy mierzaa b o d aj k ilo g ramo wy zo ty
p as n alecy d o Zan i, k t ry m J emen k i trad y cy jn ie s p in aj lu n e, p p rzezro czy s te
k o lo ro we n arzu tk i ze wieccy mi zd o b ien iami, u s tp u jce teraz p o la n o wo czes n y m,
ci le d o p as o wan y m s u k n io m, p ro mu jcy m s y lwetk n a k s ztat b u telk i co ca-co li.
W k o cu d o jech aa Salma, zach wy cajco u ro d ziwa mimo red n ieg o wiek u
i lek k iej n ad wag i. Z n i n ajb ard ziej s i zap rzy jan iam. J es t ek s trawerty czn a
i k o n k retn a. Przy wio za p ar n o wy ch s u k ien d la Alji k rewn ej p an n y mo d ej, k t rej
imien ia n ig d y n ie p o zn aam. Nies tety ws zy s tk ie o k azay s i p rzy mae w b iu cie,
p rzy i tak g b o k o wy city ch d ek o ltach .
W s y p ialn i Alji zn w u d ao mi s i wzb o g aci s wo je arab s k ie s o wn ictwo , ty m
razem o n azwy d ams k iej b ielizn y , tak ie jak s u tjan , s tan ik , k t ry n a p ro b Salmy
miaam p rzy n ie z s zu flad y . Piln ie n ad s tawiaam u ch a, b o n ie jes t to s o wn ictwo ,
k t re mo n a wy ap a z b iu ro wej k o n wers acji.
Ty mczas em to n ie s u ch miaam wy ta, a wzro k , b o o to zy s k aam s p o s o b n o
zap o zn an ia s i ze ws p czes n b ed u i s k k o b iec mo d d o s o wn ie o d p o d s zewk i.
Alja zd ja s u k n i p rzez g o w i u k azay mi s i b iae p an talo n y p rzy p o min ajce
eu ro p ejs k b ielizn z ep o k i wik to ria s k iej o raz s to k o wy b iu s to n o s z ro d em z lat
s ied emd zies ity ch . Co za o d mian a! Do n ied awn a z n ab o n aten cj ch wy taam n a
p o witan ie d o mo jej emirack iej men ed erk i w wy p ach n io n ej ab ai, a d zi o g ld am
b an ijas k matro n w refo rmach . Nap rawd u d ao mi s i zajrze za zas o n i to
jes zcze jak ! Po czu am s i jak n ajwy s zy k ap an wk raczajcy d o witeg o wity ch .
Nies tety zmian a s tan ik a n a mn iejs zy n iewiele p o mo g a p rzy za cias n ej s u k ien ce
i Alja wr cia d o p ierwo tn ej zielo n ej k reacji. Ty mczas em w k remo wej s u k n i Salmy
p u ci s zew, n a s zcz cie w mao wid o czn y m miejs cu . Przy s za zap y ta, jak p o wan a
jes t s y tu acja. Nie wid a? To w p o rzd k u . Narzu tk a i tak p rzy k ry je ro zd arcie.
R wn o leg le w s wo ich p o k o jach s tro iy s i c rk i Alji, ws zy s tk ie
w p o d k re lajcy ch fig u r k reacjach . Su k n ie b y y raczej eu ro p ejs k ie, wp rawd zie
d u g ie i ak s amitn e, ale z s zo k u jcy m d ek o ltem, a d p rzy p o min a k ro jem s y ren i
o g o n . Ch walen ie s i k o b iecy mi k rg o ciami n a wes elach jes t d la mo d y ch
d ziewczy n b ard zo wan e, b o ch o to imp rezy w wy czn ie d ams k im g ro n ie,
p o ten cjaln e te cio we k o rzy s taj z tak ich o k azji i b aczn ie o b s erwu j p rzy s ze
k an d y d atk i n a s y n o we. Fig u ra k lep s y d ry , atry b u t k o b ieco ci, to rk o jmia p o d n o ci,
n ajwik s zy atu t p o ten cjaln ej o n y .
Salma p o p ro s ia mn ie o zro b ien ie mak ijau . Nag le zn alazam s i w cen tru m y cia
k o b iet z k o mp letn ie in n ej k u ltu ry , w s amy m s ercu ich tak ch ro n io n ej p ry watn o ci.
Zo s taam p as o wan a n a k o lean k , z k t r ro b i s i ws p ln ie mak ija i wy mien ia
g ard ero b . Czu am s i, jak b y m wy g raa lo s n a lo terii. Ty mczas em Salma s ied ziaa
b ez ru ch u , to wy s tawiajc p o liczk i d o tru s k awk o weg o r u , to u s ta d o malin o wej
s zmin k i. Tro ch k o lo ru k o mp letn ie j p rzeo b razio i o y wio . Ud erzy o mn ie, jak
p ik n e s Emiratk i, n awet te d o jrzae.
W k o cu zeb ray my s i i wy ru s zy y my n a p rzy jcie. J ak s i o k azao , b y to
zaled wie p o cztek n as zej wes eln ej p rzy jan i. Po tej p ierws zej u ro czy s to ci o d b y o
s i wiele n as tp n y ch , a ja b y am n a n ie o ch o czo zap ras zan a n ie ty lk o jak o
ciek awo s tk a, s y mp aty czn a Eu ro p ejk a, k t ra czu je s i s wo b o d n ie w tej k u ltu rze, ale
tak e jak o s zo ferk a. Do ty ch czas k ad e wy j cie mo ich n o wy ch zn ajo my ch b y o
u zalen io n e o d d o s tp n o ci ms k ieg o czo n k a ro d zin y , k t ry je zawiezie i o d b ierze.
Ko lean k a z s amo ch o d em s p ad a im wic jak z n ieb a.
A ja mo g d zi miao p o wied zie, e wo ziam b an ijas k ie k s in iczk i.

Szejk i z p rzed mie n ie o p u s zczaj s wo jeg o k r les twa b ez p o trzeb y . Rzad k o zas ilaj
k ad ry elity zawo d o wej ZEA i n ie p ro wad z au ta. Pan ie s tars ze i w red n im wiek u
czs to s an alfab etk ami, co je k rp u je, k ied y p rzy ch o d zi d o s k ad an ia p o d p is w
w u rzd ach . Zak o p o tan e jak d zieci, u miech aj s i ro zb rajajco i p rzy zn aj, e n ie
p o trafi. W tak iej s y tu acji u rzd n ik wy jmu je z s zu flad y d o b rze ju zu y te
p u d eeczk o z tu s zem i zap ras za d o o d d an ia o d cis k u p alca w ramach p o d p is u .
Prawd a jes t tak a, e te k o b iety czs to n ie maj ad n ej mo ty wacji, b y wy r wn a
b rak i w wy k s ztacen iu . W ich d o mo s twach to mczy n i o d p o wiad aj za ws zy s tk ie
u rzd o we s p rawy . M s k i o p iek u n z d efin icji zajmu je s i med io wan iem p o mid zy
k o b ietami a wiatem zewn trzn y m.
M imo to mo d s ze p o k o len ie k o b iet, u ro d zo n y ch w Ban ijas ie, a n ie d o wo o n y ch
wp ro s t z J emen u n a o n y d la tu tejs zy ch mczy zn , ma amb icje s tu d io wa. Ucz s i
d la s ieb ie, a n ie eb y zn ale p rac. Po p ierws ze, n ie mu s z p raco wa, a p o d ru g ie,
p rzy s zy m i tak raczej n ie d ab y n a to zg o d y . Ich an g iels k i o g ran icza s i d o
p o d s tawo wy ch zwro t w i n ie mo n a g o p o r wn a z ty m u czo n y m w p ry watn y ch
s zk o ach , k t ry m b ieg le p o s u g u j s i b o g ats ze Emiratk i, a i tak te d ziewczy n y s
n ajcz ciej jed y n y mi o s o b ami w ro d zin ie, k t re ch o tro ch zn aj ten jzy k . Ich
b racia i mo wie p racu j w zawo d ach n iewy mag ajcy ch tak ich u miejtn o ci, n a
p rzy k ad w wo js k u czy w p o licji, a w wo ln y m czas ie zajmu j s i wy cig ami
s amo ch o d o wy mi, p alen iem lo k aln ej fajk i i jazd b ez celu p o u licach .

Dziewczy n y z Ban ijas u rzad k o ch o d z n a p o d ry w d o g alerii h an d lo wy ch . Ich o jco wie

i b racia d o s k o n ale zn aj n iecn y p ro ced er wy mian y n u mer w, p o ws zech n y w ty ch
p rzy b y tk ach . Dlateg o te d ziewczy n y raczej n ie wy ch o d z n a zak u p y b ez mczy zn y ,
k t ry je zawo zi i p rzy wo zi, a tak e to warzy s zy im n a k ad y m k ro k u . Zas ad a
o d wo en ia i p rzy wo en ia d o ty czy tak e u czeln i. J e li d ziewczy n a s tu d iu je, b rat
zap ewn ia jej tran s p o rt n a zajcia.
W k o n s erwaty wn y ch ro d zin ach wiele wo ln o , ale n a s u ro wy ch mu zu ma s k ich
zas ad ach . W k wes tii o b y czaj w n ic s i tu n ie zmien io o d czas w n amio t w n a
p u s ty n i. Nawet wy j cie n a wes ele, jed y n e miejs ce ro zry wk i i ep ato wan ia s ek s ap ilem
d o s tp n e d la b ed u i s k iej p an ien k i, n ie zaws ze jes t mo liwe. W trad y cy jn ej
b ed u i s k iej s p o eczn o ci mo d e d ziewczy n y u czes tn icz ty lk o w wes elach czo n k w
was n ej ro d zin y , p o win o waci i zn ajo mi mu s z s i zad o wo li o b ecn o ci matk i.
Wy ja n ia mi to Wafa, jed n a z mo ich mo d s zy ch b an ijas k ich k o lean ek :
d ziewczy n o m n a wy d an iu n ie wy p ad a w czy s i p o imp rezach . M imo e w zab awie
b io r u d zia wy czn ie k o b iety , a o p iek u n o wie je d o wo i o d b ieraj, to teo rety czn ie
mo g y b y zo s ta p o d p atrzo n e p rzez k o g o n a p ark in g u . Co in n eg o wes ela w d o mu
w d o mu wo ln o .

*
Nie o zn acza to b y n ajmn iej, e b an ijas k ie k s in iczk i s k ad aj b ro i rezy g n u j
z celeb ro wan ia s wo jej k o b ieco ci. Ows zem, wik s zo czas u s p d zaj w d o mu , ale to
n ie zn aczy , e n ie ch c b y mo d n e. Wrcz p rzeciwn ie. M imo o g ran icze fin an s o wy ch
i s u ro wy ch zas ad , u tru d n iajcy ch im ek s p o n o wan ie s wo ich walo r w, s taraj s i, jak
mo g . Najwan iejs zy m ak ces o riu m jes t o czy wi cie to reb k a, b o o b o k b u t w s tan o wi
jed y n y in d y wid u aln ie d o b ieran y elemen t s tro ju p rzeamu jcy czer ab ai. In n y m
n iezb d n y m d o d atk iem jes t ws p o min an y ju wcze n iej zeg arek , za k t reg o s p raw
d o k o n u je s i is to tn a k o n trab an d a es tety czn a: is lam co p rawd a n ak azu je zas an ian ie
b iu terii, ale zeg arek u d aje s i p rzemy ci jak o u rzd zen ie p rak ty czn e.
Zd o b y wan ie ty ch o zd b jes t p rawd ziwy m ceremo n iaem i s tay m elemen tem
to warzy s k ich ro zm w.

*
Bed u in k i maj s wo je Harro d s y lo k aln e s u k i, targ o wis k a, tak ie jak cen tru m
h an d lo we M ad in at Zajed czy targ o wy n amio t n a Ban ijas ie z s zero k im as o rty men tem
b ed u i s k ich ak ces o ri w i b iu terii n a d o n ie, s to p y i wo s y . Pan u je tam atmo s fera
targ u jak w s taro y tn y m Damas zk u , z czas w, zan im s ta s i ru in p en b ied y i cia
cielcy ch s i w b ezs en s o wn ej wo jn ie, z czarn y mi flag ami zawies zo n y mi n a
s p ld ro wan y ch b ezcen n y ch zab y tk ach .
Dzi n a s u k ach rzd zi ch i s zczy zn a. Tan io ch a i p las tik p rzep lataj s i tam
z wy s zy wan y mi s u k n iami ro d em z b ajk i, b elami k o lo ro weg o s ztu czn eg o jed wab iu ,
p o zacan y mi n as zy jn ik ami i b ran s o letk ami (wa ciciel d aje g o w, e n ie s czern iej).
Sk lep ik arze n awo u j i zap ras zaj d o s wo ich k ram w: s zejk a, s zejk a, p o p atrz, zajrzy j
n a ch wil, tan io !
M o n a tu fak ty czn ie k u p i cae k r les two i w p rzy s tp n ej cen ie wy p o s ay s i
w o rien taln e p arafern alia. Tu m p o d ek s cy to wan y ch k o b iet o b leg a wy s tawy
p o zacan ej b iu terii, p o d ziwiajc zeg ark i, b ran s o letk i i n as zy jn ik i p o cig n ite
z wierzch u wars tw k ru s zcu made in China. Strag an iarz o feru je g ig an ty czn e zn ik i,
d o rzu ca g ratis k o lczy k i wy g rzeb an e z p rzy b ru d zo n eg o wo rk a, ewen tu aln ie k u s i
p o d r b k ami s p o d lad y : M ich ael Ko rs , Gu cci!
Na s u k ach p an ie zao p atru j s i w materia n a k o lo ro we d ams k ie k an d u ry
z wy s zy wan y mi i zd o b io n y mi rk awami i d ek o ltem, to taln ie k o n tras tu jce z p ro s to t
czarn y ch ab ai. W wiecie Bed u in ek k o b ieto m n ie wo ln o n o s i s p o d n i. Kied y p ewn a
d ama w n ik ab ie p o d es za d o mn ie, g d y b y am w p racy . Ak u rat miaam n a s o b ie d u g
s u k ien k , ale mu s iaa mn ie ju k ilk a razy p rzy u way w s p o d n iach . Ozn ajmia mi
p ro s to z mo s tu , e jes t ze mn ie d u mn a i e d o p iero teraz wy g ld am jak p rawd ziwa
k o b ieta. Od teg o d n ia zaczam n o s i d o p racy k an d u ry , trak tu jc je jak n o wy
b iu ro wy u n ifo rm. Lo k aln a licentia poetica.
Su k i s te p en e p erfu m ro zmaiteg o p o ch o d zen ia. Pach n id a s wan e w tej
k u ltu rze. Ich u y wan ie zaleca wed u g jed n eg o z h ad is w s am p ro ro k , amato r p erfu m.
Ro zmaite b u teleczk i arab s k ich mo cn y ch o u d w p erfu m w o lejk u n a b azie wo n n y ch
d rzew zap en iaj k ad y k t d o mu i s ch o wk i s amo ch o d w. Co b o g ats i u y waj
d ro g ich o lejk w, k t ry ch zap ach u trzy mu je s i d u g o , wis i w p o wietrzu d o b r ch wil
p o p rzej ciu o s o b y , k t ra je n o s i, i zo s taje n a o d ziey p rzez k ilk a d n i. Tu p erfu mu je
s i u b ran ia, a n ie b ezp o red n io s k r. Na b ed u i s k ich s u k ach s p rzed aje s i ta s ze
p ach n id a k witn ie tu ry n ek imitacji zn an y ch marek , a o s zu k a cze b u teleczk i
wy p en iaj p o s u fit s k lep ik i p ro wad zo n e p rzez Hin d u s w. Na k o lejn y ch s to is k ach
p ro d u cen ci p rze cig aj s i w fik u n y ch flak o n ik ach z o rien taln y mi
zd o b ien iami, p o zacan arab s k k alig rafi, u p ajajcy mi n azwami: M io , Zap ach
u czu cia, Uk o ch an a. Nies tety s am zap ach n ie trzy ma s i d u ej n i g o d zin
i u latn ia jak tu tejs zy ro man s . Prza n a o u d o p o d o b n a mies zan k a d ran i n o s , ale
p rzek o n u je p o rtfel.
Su k o we p erfu merie mo g p rzy p rawi o s y n d ro m Sten d h ala. Umm al-Du wais
p ewn ie b y s i ty lk o s k rzy wia i ru s zy a d o n o wo czes n ej d ro g erii, g d zie s wo je
k o lek cje o u d w ek s p o n u j ws zy s tk ie zn an e zach o d n ie mark i, k t re czas em
p ro d u k u j limito wan e s erie n a ry n ek emirack i, p o k ilk a ty s icy d irh am w za
flak o n ik . Gu cci, Arman i, Dio r, Ch an el, To m Fo rd , Es te Lau d er ws zy s tk ie liczce
s i k o n cern y ch c u s zczk n co d la s ieb ie z teg o lu k raty wn eg o ry n k u .
J a jed n ak lu b i te ta s ze p erfu my i cias n e alejk i s u k w b ed u i s k ie Ulice
Kro k o d y li. Do s k o n ale o d d aj as p iru jcy femin izm k lien tek , k t re p rag n b y s zcze
i p ach n ie mimo s u ro wy ch reg u i o g ran iczo n eg o b u d etu . W ty m k raju k ad y ch ce
b y VIP-em. In tern eto we s k lep y z wy p rzed aami d ams k ich ak ces o ri w n o tu j
g ig an ty czn e o b ro ty , a ich to wary trafiaj p o d b an ijas k ie s trzech y i zd o b i
p ro win cjo n aln e k s in iczk i.
Niczeg o n ie d a s i p o r wn a z d u m malu jc s i w s p o jrzen iu wy s tro jo n ej
d ziewczy n y z Ban ijas u . M o e i n a co d zie ch o d zi w p rzy b ru d zo n y m n ik ab ie
i p rzy d ep tan ej ab ai, a jed n ak ma s tro je ze s ztu czn eg o , b o s ztu czn eg o , ale jed wab iu .
J ej cik ie p o wiek i, p rzy s an iajce czarn e jak Kaab a o czy , p o k ry wa p ero wy cie .
Z ro zp u s zczo n y mi wo s ami d o p as a i w zo to p o d o b n y m n as zy jn ik u mo e
k o n k u ro wa z s am s zejk Amir ik o n arab s k iej u ro d y i b y o n
ek s cen try czn eg o i o b rzy d liwie b o g ateg o s au d y js k ieg o k s icia Walid a.

M imo rezy d o wan ia n a u b o czu cy wilizacji b ed u i s k ie d amy p o ru s zaj s i p o

med iach s p o eczn o cio wy ch ze zwin n o ci g azeli. Szczeg ln ie mo d e p o k o len ie
s p d za y cie z k o m rk w rce, ap ic d o b re wiato d o s elfie w zacis zu s wo ich willi.
No wo o d n alezio n a wo ln o ek s p res ji w in tern ecie czy mo d y ch Emiratczy k w b ez
wzg ld u n a p o ch o d zen ie i s tatu s s p o eczn y . Zjawis k o to d o ty czy n ie ty lk o
n as to latk w r wn ie d o jrzae p an ie d o mu o d ran a d o n o cy p ielg n u j y cie
to warzy s k ie n a s martfo n ie.
M ed ia s p o eczn o cio we o feru j k u s zc altern aty w d la ci le k o n tro lo wan ej
i res try k cy jn ej p rzes trzen i p u b liczn ej. Serwery In s tag rama i Sn ap ch ata zawies zaj s i
o d g ig an ty czn y ch ilo ci zd j i filmik w, zas p o k ajajcy ch n arcy s ty czn y g d
p o k o len ia. Ws zelk ieg o ro d zaju p ro g ramy d o czat w, a s zczeg ln ie te wy k ry wajce
u y tk o wn ik w zn ajd u jcy ch s i w b lis k iej o d leg o ci p rzez b lu eto o th , jak n a
p rzy k ad WeCh at, cies z s i tu o lb rzy mi p o p u larn o ci n a ws zy s tk ich s zczeb lach
s p o eczn y ch . W k rajach tak ich jak ZEA p en i wy jtk o w fu n k cj: n ie ty lk o
k an alizu j i amp lifik u j p ewn e s p o eczn e zach o wan ia, ale te n iek ied y s tan o wi
jed y n p rzes trze , w k t rej mo g o n e w o g le zais tn ie.
Dzik i ap lik acjo m s p o eczn o cio wy m mo d zie mo e n awiza k o n tak ty
d ams k o -ms k ie b ez k o n ieczn o ci d emas k o wan ia s i w miejs cu p u b liczn y m
i n araan ia n a s zwan k s wo jej rep u tacji. Sa ap lik acje rejes tru jce u y tk o wn ik w
mijajcy ch s i w cig u d n ia. M o n a s p o k o jn ie ro b i o k ren ia w g alerii, s zu k ajc
czek o lad ek z mam lu b wy mien ia n iek o czcy s i a cu ch lo k aln y ch zwro t w
g rzeczn o cio wy ch z s s iad ami, a w ty m czas ie liczn ik b ije.

Po za ty m d ziewczy n y , k t re n a co d zie mu s z u k ry wa s wo je wd zik i i s taran n ie

s k o mp o n o wan e s tro je p o d czarn y mi ab ajami, w in tern ecie mo g s i w k o cu wy razi
p o za trad y cy jn y m k an o n em, o d wies i n a ch wil k o b iecy u n ifo rm i p o w cig liwe
man iery . Co p rawd a zaws ze is tn ieje n ieb ezp iecze s two , e raz o p u b lik o wan y p lik
n ig d y n ie zg in ie i k to b d zie m g g o wy k o rzy s ta, ale i n a to zn alaza s i rad a.
Sn ap ch at zawo jo wa emirack ie k o m rk i wa n ie d lateg o , e o feru je ro zwizan ie teg o
p ro b lemu . Dzik i tej ap lik acji d a s i p rzes y a zn ajo my m filmy i zd jcia b ez
mo liwo ci cig n icia i zap is an ia p lik u . Od b io rca n ie mo e n awet zro b i zrzu tu
z ek ran u . Dzik i temu p ry watn o s fo to g rafo wan ej o s o b y mo e b y u p u b liczn ian a
w k o n tro lo wan y s p o s b . To d o s k o n ae ro zwizan ie d la u zalen io n y ch o d s elfie,
a jed n o cze n ie d b ajcy ch o rep u tacj, wieczn ie ro zd arty ch p o mid zy ty mi d wo ma
b ieg u n ami miejs co wy ch . Szczeg ln ie b ed u i s k ie p ik n o ci, n a co d zie zak u tan e
w wars twy materiau mas k u jce fig u r i zak ry wajce wo s y co d o k o s my k a, mo g s i
w k o cu p o k aza b ez ch u s ty , ro zp u ci p ik n e d u g ie lo k i, k t re wid zi n o rmaln ie
ty lk o fry zjerk a i n ajb lis za ro d zin a, p o ch wali s i b alejaem, zap rezen to wa
w o b cis y ch ciu ch ach i s p o rto wy m to p ie o raz wy g i s i w k ad rze w s ek s o wn e S
b ez p o zo s tawian ia lad w w s ieci.
Ap lik acja n ie s u y ty lk o d o flirtu . Przy d aje s i te w zwy k y m g ro n ie k o lean ek ,
k t ry m b y mo e tru d n o jes t s i s p o tk a b ez n ad zo ru ro d zic w. Dla wo ln y ch
rajs k ich p tak w ze zwes tern izo wan y ch ro d zin , w p ro zp ity ch ab ajach i ch u s tach
s p ad ajcy ch z ro zp u s zczo n y ch wo s w, u zalen io n y ch o d Starb u ck s a, h ip s ters k ich
res tau racji i b u lwaro wy ch k afejek ap lik acje te maj in n y ciar g atu n k o wy . Te
d ziewczy n y mo g s o b ie p o zwo li n a lu k s u s u y wan ia med i w s p o eczn o cio wy ch
d o zab awy i zab ijan ia czas u , ale n ale d o zd ecy d o wan ej mn iejs zo ci. Wik s zo ci
mo d y ch k o b iet in tern et d aje wo ln o , o k t rej in aczej mo g y b y ty lk o p o marzy .
Po p u larn o Sn ap ch ata wie s i te ci le z miejs cem, jak ie w k u ltu rze ZEA
o d g ry waj zd jcia w o g le. Fo to g rafie p rzed s tawiajce o s o b y to tu taj b ard zo
d elik atn y temat. Ko b iety u n ik aj b y cia fo to g rafo wan y mi ze wzg ld u n a o ch ro n
p ry watn o ci i lk p rzed d o s tan iem s i zd j w ms k ie rce.
Nie ma tu co p rawd a tab u zak azu jceg o ro b ien ia lu d zio m zd j mu zu ma s k a
zas ad a n iep rzed s tawian ia p o s taci lu d zk ich n ie p rzetrwaa w ty m o b s zarze
k u ltu ro wy m. Lo k aln i arty ci wy s tawiaj fig u raty wn e o b razy . J ed n ak n a p rzy k ad n a
trad y cy jn y ch wes elach n ie wo ln o ro b i zd j, s zczeg ln ie in n y m g o cio m. Alb u m
lu b n y to wielk i s ek ret. Nawet je li n a d ams k iej cz ci imp rezy p o jawia s i wy n ajta
k amerzy s tk a, to i tak p o d a wy czn ie za p an n mo d . In n e d ziewczy n y p o zu j
razem rzad k o i zaws ze we wzajemn y m p o ro zu mien iu o p o s zan o wan iu p ry watn o ci.
Nic jed n ak n ie p rzes zk ad za w p s try k an iu s elfie. Nie p o to p rzecie s i wy s tro ia,
k u p ia zo ty d iad em i wy d aa fo rtu n u mak ijay s tk i, eb y s i n ie p o k aza rzecz
jas n a w in tern ecie.
Fles ze s trzelaj n o n s to p . Pro fil, en face, z g ry , z d o u , p o d k tem n iek t ry m
w s zale fo to g rafo wan ia u d aje s i p rzeg ap i wej cie p an n y mo d ej. Ale to jes zcze
n ic o s tatn io wid ziaam cio ci p an n y mo d ej, k t ra zamias t zg o d n ie z p rzy p is an
jej ro l czy n i h o n o ry n a p o d iu m, n a k t ry m s io s trzen ica p rzy jmo waa y czen ia,
wd ziczy a s i d o o b iek ty wu k o m rk i, u s iu jc u ch wy ci w k ad rze s wo j tiar wraz
z czerwo n y mi u s tami i b u jn y mi b io d rami w o b cis ej s u k n i.
J ed n ak k ied y ja wy jam k ied y k o m rk n a b ed u i s k im wes elu w n amio cie,
ch cc u k rad k o wo u wieczn i b ajeczn b iu teri n iek t ry ch witu jcy ch d am, s ala
wp ad a w p o p o ch i u p rzed zo n o mn ie, e n ik t s o b ie teg o n ie y czy . M o g am ty lk o
p s try k n p ar ws p ln y ch fo tek z s io s tr p an a mo d eg o , z k t r tam p rzy s zam za
jej wy ran zg o d . Od czas u tamteg o faux pas z telefo n em u k ry wam g o n a wes elach
g b o k o w to reb ce, eb y n ik o g o n ie k rp o wa.
 Zg o d a n a ws p ln e zd jcie z zap rzy jan io n ro d zin wy mag a o g ro mn eg o zau fan ia,
s zczeg ln ie e jes tem s p o za ich ro d o wis k a. Nawet je li wy ra zg o d , n ie
o mies zk aj d elik atn ie n ap o mk n , eb y n ik o mu n ie p o k azy wa ty ch fo to g rafii. Nie
d ziaa to jed n ak w o b ie s tro n y k ad a mo ja wizy ta p rzeb ieg a w b las k u fles zy . J a
z d ziemi n a rk u , ja z h en n n a d o n iach , ja w trad y cy jn ej s u k ien ce

Emiratk i s b ard zo zd ig italizo wan e i k o ch aj fo tk i, ale ty lk o p o d waru n k iem, e b d

zab ezp ieczo n e p rzed n iep o wo an y mi ms k imi s p o jrzen iami. Ich alb u my w telefo n ie
p en e s s elfie w r n y ch k reacjach i fry zu rach , a tak e zd j d zieci, mao n k w
i ro d zin y ws zy s tk o o p atrzo n e h as em d o s tp u , n a wy p ad ek g d y b y telefo n wp ad
k ied y w n iep o wo an e rce.
Na k o n tach n a Faceb o o k u , BB czy Wh ats Ap p ie Emiratk i n ig d y n ie zamies zczaj
zd j p ro filo wy ch , b o wted y k ad y , k to ws zed b y w p o s iad an ie ich n u meru , o d razu
m g b y je zo b aczy i ro zp o zn a alb o co g o rs za p o k aza in n y m. Zd jcia
p ro filo we d ziewczy n s p en e p tas zk w, k wiatk w, d o n i p o malo wan y ch h en n
zap in ajcy ch rk aw k an d u ry ma, frag men t w p o ezji, czas ami zd j d zieci, s zejk a
Zajed a lu b ro d zin y k r lews k iej, o k azjo n aln ie p o jawia s i te p atrio ty czn y s o k .
Ch o p cy s b ard ziej miali, ale n ajcz ciej r wn ie wo l zamie ci fo to g rafi
s p o rto weg o s amo ch o d u alb o lo g o d ru y n y p ik ars k iej zamias t s wo jej twarzy ,
rep rezen tu jcej ro d zin i k lan . Po mag a im to zach o wa an o n imo wo , ale tak e
o n g lo wa k ilk o ma k o n tami, czas em zak ad an y mi wy czn ie n a u y tek wirtu aln y ch
flirt w.
Emiratczy cy maj o b s es j n a p u n k cie p ry watn o ci. Ch ro n i n ie ty lk o s wo j, ale
te ro d zin y i zn ajo my ch . Po zy cje w ich telefo n iczn ej k s ice ad res o wej to czs to
ty lk o zap is an e b ez imio n n u mery , co ma zab ezp ieczy d an e ich wa cicieli. Nie d o
p o my len ia b y ab y tu s y tu acja, g d y d o mczy zn y d zwo n i o n a, a n a ek ran ie
wy wietla s i jej imi, k t re ws zy s cy wo k o o mo g zo b aczy , a co d o p iero imio n a
in ty mn y ch p rzy jaci ek . Nie ma te co liczy n a u miech n it b u zi d zwo n iceg o ,
p o jawiajc s i n a ek ran ie wraz z s y g n aem p o czen ia. Emiratczy cy zn aj n u mery
caej b lis k iej ro d zin y n a p ami.
Trzeb a czas u , eb y p rzed o s ta s i za t s y mb o liczn zas o n i u zy s k a d o s tp d o
czy jej p ry watn o ci. Po tem jed n ak tamy p k aj i wy lewa s i zza n ich p rawd ziwy
o cean . Kad e zap ro s zen ie n a Wh ats Ap p ie, d o g ru p y n a In s tag ramie lu b BB d aje
d o s tp d o o g ro mn ej ilo ci film w i fo tek , k t re co d zien n ie jak n iefiltro wan y
s tru mie wiad o mo ci p y n p rzez tab lety i telefo n y zn ajo my ch . Plik i n a k ad y
temat, o d Sas a d o Las a. Lu d zie maj tu d u o czas u i ch tn ie s p d zaj g o n a
p rzes y an iu s o b ie cay ch g ig ab ajt w b ezs en s o wn y ch tre ci ro zry wk o wy ch o d
g imn as ty k i, d ziecicy ch p io s en ek i wy cig w s amo ch o d o wy ch , p rzez arty , p o
d ialo g i w d ro d ze d o Du b aju . Nie n aley p rzy jmo wa zap ro s ze d o ad n ej g ru p y b ez
n ieo g ran iczo n eg o tran s feru d an y ch wliczo n eg o w ab o n amen t. Przes y an e p rzez s ie
filmik i s ws zech o b ecn e: o g ld a s i je n ie ty lk o w d o mu , ale te w miejs cach
p u b liczn y ch , n a p rzy k ad w p o czek aln iach . Po ws zech n o Wi-Fi w in s ty tu cjach
p u b liczn y ch ty lk o p o g ars za s y tu acj.
In tern et wzi Emiraty s ztu rmem.

*
In s tag ram zas p o k aja tak e ciek awo p erwers ji i q u eeru . Ws zy s tk ie mo je k o lean k i
w g o d zin ach p racy p rzeg ld aj in s tag ramo we p ro file lo k aln y ch tran s wes ty t w. Krc
p rzy ty m g o wami z n ied o wierzan iem, ale n ie mo g o d erwa s i o d ek ran u . Fo tk i
z d u g o wo s d iw w p en y m mak ijau , k o ro n k o wy m g o rs ecie i z jab k iem Ad ama
w tu tejs zy ch realiach to n ap rawd co . Dla mn iejs zo ci s ek s u aln y ch In s tag ram to
tu taj jed y n e miejs ce, g d zie mo n a zais tn ie i czu s i ak cep to wan y m. Niek t re k o n ta
s b ard zo p o p u larn e i zy s k u j s tatu s ik o n u n d erg ro u n d u .
Dzik i mu ltimed io m, s martfo n o m i p o rtalo m s p o eczn o cio wy m mo n a jed n ak
p rzed e ws zy s tk im p o zn a b liej k o b iety , k t re wid u je s i n a co d zie . Do p iero n a
fo to g rafii w telefo n ie mo n a zo b aczy , jak n ap rawd wy g ld a k o lean k a, z k t r s i
o d k ilk u lat p racu je. Zaws ze s k ry ta p o d n ik ab em Wafa o k azu je s i n ag le k r lo w
s elfie z b lo n d g rzy w, s ztu czn y mi rzs ami i b o rd o w s zmin k . Na zd jciu u miech a
s i z o d b icia w lu s trze, wb ita w o b cis k reacj z cek in ami. Hu d a p rzes u wa p alcem
fo tk i n a ek ran ie iPh o n ea, eb y p o k aza mi n o w fry zu r in aczej n ig d y b y m s i n ie
d o my lia, e b y a u fry zjera. (Na marg in es ie: k o b ieto m z k o n s erwaty wn y ch ro d zin
n ie wo ln o k o rzy s ta z u s u g fry zjera mczy zn y , to s amo d o ty czy lek arzy ). Ok azu je
s i, e M aith a ma mah o n io we wo s y d o p as a, Bu d u r p o g o d zin ach p racu je w d o mu
n ad cellu litem, a Ch ad id a wd ziczy s i b ez ch u s ty w g ro n ie k o lean ek , p o r wn u jc
k o lo ry s zmin ek In g lo ta n a tle s k rzan y ch s ied ze n is s an a p atro l. Z zamies zczo n eg o
n a czy im p ro filu wid eo d o wied ziaam s i te o s ek retn y m p rzy jciu u ro d zin o wy m,
u rzd zo n y m w wy n ajty m n a jed en d zie p o k o ju w h o telu Ritz-Carlto n .
So len izan tk a, s in g ielk a Ch u lu d , w tajemn icy p rzed ro d zicami zd mu ch n a
trzy d zie ci s ze wieczek wb ita w o b cis , k o ro n k o w k reacj.
 W alb u mie k o m rk i alb o w in tern ecie d ziewczy n y ch tn ie p o k azu j zau fan y m
k o lean k o m s wo j p rawd ziw n atu r. Zap ro s zen ie d o g ro n a zn ajo my ch d aje
p rzep u s tk d o ich p ry watn eg o , altern aty wn eg o wiata. R n ica p o mid zy co d zien n ,
s zczeln ie zas o n it wers j a fan tazj ek s p o n o wan w in tern ecie jes t s zczeg ln ie
wielk a w p rzy p ad k u b an ijas k ich d ziewczy n z k o n s erwaty wn y ch , b ed u i s k ich ro d zin .
Grzeczn e w d o mu , o k u tan e o d s t p d o g w w zas ig u ro d ziciels k ieg o o k a, wic
s wo je ch wile triu mfu , k ied y u d a im s i ch o cia n a mo men t wy rwa s p o d k o n tro li.
Wizy ta u lek arza b d zak u p y mo g p rzy n ie o k azj d o ch wilo weg o zerwan ia s i
ze s my czy . Dziewczy n y w p o p iech u ro b i mo cn y mak ija, o b wies zaj s i
jas k rawy mi d o d atk ami i p las tik o wy mi ak ces o riami. Ro zch y laj s zejl, u k azu jc
d ek o lt i d u mn ie s p aceru j z p o d rab ian y mi to reb k ami, z k t ry ch zwis aj ju
s trzp ice s i n itk i. Zwao n y p o d k ad n a twarzy , n ieb ies k ie cien ie, b y s zczce
p o rtmo n etk i, p o d rab ian e zeg ark i, s zp ilk i z ek o lo g iczn ej s k ry z o k alajc k o s tk i
s ztu czn k o ro n k , p o n ad k t r ro zcig a s i k awaek y d k i wci n ity w te g etry .
Czerwo n y lak ier s ch o d zi z p azn o k ci. Po d s ztu czn y mi rzs ami u k ry waj s i p ik n e
o czy , k t ry ch k o lo r zmien ia s i w zalen o ci o d d n ia i o k azji. (Ko lo ro we s o czewk i s
tu taj h item. Nieb ies k ie, zielo n e, s zare d o wy b o ru , d o k o lo ru . Zap ewn e z zao en ia
n ie maj wy g ld a n atu raln ie i zd ecy d o wan ie s p en iaj te o czek iwan ia). Ch u s ta
led wo s i trzy ma n a czu b k u ru d aweg o tap iru i n ierzad k o w o g le zs u wa s i z g o wy ,
o b n aajc g ru b e k lamry s p in ajce zn is zczo n e p ro s to wn ic wo s y . Te jarmarczn e
k u rk i n ie in s p iru j s i n ajn o ws zy m n u merem Vo g u ea. Wy raaj s i za p o mo c
d o s tp n y ch ro d k w. Tak k rawiec k raje, jak mu materii s taje.
Gd y b y to warzy s zy im o jciec, a n ie k u zy n k i, in aczej b y to wy g ld ao . Na
s zcz cie p ap a zo s ta w d o mu , a b rat te u lo tn i s i g d zie n a p ap iero s a p o
p o d rzu cen iu ich n a miejs ce. Dziewczy n y o b s iad aj wic p o czek aln ie lek ars k ie lu b
aweczk i w cen trach h an d lo wy ch i p o zu j w g ru p ach . Od g o s y fles zy n ie milk n .
Po tem z n k zao o n n a n k p rzeg ld aj o wo ce wieo zro b io n ej s es ji.
To n iewiary g o d n e, jak ie metamo rfo zy zach o d z w to aletach p rzy ch o d n i
i g alerio wy ch azien k ach . Dziewczy n y , k t re n o rmaln ie n ie mo g s o b ie p o zwo li n a
p u b liczn e p o k azan ie s i b ez n ik ab u , tam ro b i mak ija, u k ad aj d u g ie d o p as a
wo s y i b ez s k rp o wan ia p rzy s tp u j d o s es ji fo to g raficzn ej w s ty lu glamour n a tle
d ek o ro wan y ch k afelk w. Dzi b k i, b u ziaczk i i s o d k ie min k i w k o cu maj s wo je 5
min u t. lad y s zmin k i i k red k i zn ik n , zan im wr c d o d o mu . Po d o b n ie lak ier d o
p azn o k ci, n a k t ry o p iek u n mu s i wy razi zg o d . Po s es ji i p o ch wili s awy o d b itej
w b las k u ek ran u LCD o b cas y wd ru j d o to rb y , p o y ab ai wracaj n a s wo je miejs ce,
zas o n a o p ad a. Brat d zwo n i, e ju p o d jed a.
Ob y ty lk o p rzy s zy m n ie o k aza s i b ard ziej s u ro wy i n ie wep ch n ich jes zcze
g b iej w in s tag ramo we p o d ziemie.
 8

AUTOSTRADA I DEM OKRACJA

u to s trad a E1 1 , zwan a p o p u larn ie au to s trad s zejk a Zajed a,

Sh eik h Zay ed Ro ad , s p in a s ze cio p as mo wy m s zwem b o g aty
w zo a ro p y Zach o d n i Reg io n Ab u Zab i z Du b ajem. Dalej,
ju p o d in n y mi n azwami, ta s ama d ro g a czy ze s o b
k o lejn e emiraty a d o g ran icy z Oman em.
Kied y p rzy p rzek raczan iu k ad eg o z emirat w
o b o wizy wao my to . Dzi b ezp atn a ek s p res wk a, n iczy m
s trefa Sch en g en , celeb ru je wo ln o i zjed n o czen ie. Bieg n ca
z p o u d n ia n a p n o c au to s trad a s zejk a Zajed a jes t b o d aj
n ajb ard ziej d emo k raty czn s tru k tu r w ZEA p a s twie, g d zie wy s o k a tech n o lo g ia
i wielo k u ltu ro wo s u g eru j co p rawd a d emo k raty czn e s tan d ard y , ale to ty lk o u d an y
k amu fla. I n iech n ik o g o n ie zmy l zn ajo mo b rzmice termin y : fed eracja s ied miu
emirat w, z p rezy d en tem i p remierem n a czele. W rzeczy wis to ci Emiraty to k s is twa
z n ep o ty czn y mi wad cami, a u s tr j p a s twa w p rak ty ce mo n a o k re li jak o
fed eraln mo n arch i ab s o lu tn .
Kto , k to o czek iwab y u rn i d o p y ty wa o p rawa wy b o rcze d la k o b iet
i rezy d en t w, b d zie zawied zio n y n ie ma tu wy b o r w p o ws zech n y ch an i p artii
p o lity czn y ch , b o u s tro jem n ie jes t d emo k racja. Co k ilk a lat p o jawiaj s i afis ze
z n u merami k an d y d at w n a wz r zach o d n ich p lak at w wy b o rczy ch , s u o n e jed n ak
ty lk o elek cji rad d zieln ico wy ch i n ie maj ad n eg o wp y wu n a jak iek o lwiek d ecy zje
p o lity czn e. Stars i k an d y d aci n a zd jciach s zwy k le p o wan i, ale n a twarze
mo d s zy ch p o wo li wcis k a s i p iaro ws k i u miech p rzeamu jcy emirack i arch ety p
ch mu rn eg o , s zaco wn eg o mczy zn y .
Nie za wiele maj jed n ak p o wo d w d o u miech u o s tatn ia p r b a s fo rmo wan ia
o p o zy cy jn ej s iy p o lity czn ej zao wo co waa wtrcen iem d o wizien ia p o n ad s etk i
o s b z o s k aren iem o zd rad s tan u . Nie wiem, co s i p o tem z n imi s tao , i n a p ewn o
z lo k aln y ch g azet s i teg o n ie d o wiem. W ZEA n ie ma co liczy n a wo ln o s o wa.
Gazety jed n o g o n ie p iewaj p ean y n a cze ro d zin y rzd zcej. Tak e n a u licach
w o g le n ie ro zmawia s i tu o p o lity ce n a ws zelk i wy p ad ek .
 Ucz an g iels k ieg o o mio latk , k t ra jak wik s zo d zieci lep iej s y tu o wan y ch
Emiratczy k w ch o d zi d o p ry watn ej s zk o y z wy k ad o wy m an g iels k im i b ry ty js k im
p ro g ramem n au czan ia. Przerab iay my razem czy tan k z jej p o d rczn ik a. M o ja
u czen n ica s p o jrzaa n a mn ie wielk imi czarn y mi o czami i zap y taa: Pro s z p an i, co
to s p rawa wy b o rcze?. Po d rap aam s i w g o w. Nieatwo to wy ja n i k o mu
o tu tejs zej men taln o ci. Wielu d o ro s y ch Emiratczy k w r wn ie teg o n ie wie.

Sp o ecze s two ZEA jes t n ied emo k raty czn e i trad y cy jn ie zh ierarch izo wan e. wiaty
b o g aty ch i b ied n y ch p rak ty czn ie s i n ie p rzecin aj. Ty lk o n a Sh eik h Zay ed Ro ad
ws zy s tk ie s zczeb le s p o eczn ej d rab in y mies zaj s i ze s o b . Ko lek cje s ed an w
o twieraj lo k aln e VIP-y w b k itn y ch ro lls -ro y ceach , lin co ln ach i ch ry s lerach .
Os tatn io o mo j czerwo n h o n d jazz p rawie o tar s i zo ty b en tley .
Lo k aln i p lay b o y e g u s tu j w mark ach tak ich jak Ferrari, Lamb o rg h in i, Po rs ch e,
Bu g atti, M as erati czy Co rv ette. Co b ard ziej as p iru jcy wy b ieraj mu s tan g i. Do d g e
z amery k a s k im lo o k iem i mo cn y m s iln ik iem te ma wielu wielb icieli, s zczeg ln ie
w r d p an w k o o trzy d zies tk i, k t rzy mimo y cio wej s tab ilizacji wci ch c mie
jes zcze ten p azu r. Klas s am w s o b ie s amery k a s k ie s amo ch o d y v in tag e
p rzero b io n e i p o d ras o wan e n a zam wien ie. To o s tatn i k rzy k mo d y . Ob rzy d liwie
b o g aty i mo d n y wa ciciel tak ieg o au ta n ie s p ies zy s i n a d ro d ze, jed zie p o wo li
i d u mn ie jak s o ty s , k t ry wid zi ws zy s tk ich i k t reg o ws zy s cy wid z.

Dla ty ch , k t rzy red n i zas o b n o p o rtfela ch c zamas k o wa imp o n u jcy m

wy g ld em, id ealn o p cj jes t s p o rto wy ch ev ro let camaro , k t ry m j zn ajo my trafn ie
o p is a jak o s amo ch d Batman a. Dwu letn i eg zemp larz mo n a k u p i ju za cen
d o b rej h o n d y . W r d teren o wy ch au t k r lu je n iep o d zieln ie to y o ta lan d cru is er. To
n ajp o p u larn iejs zy s amo ch d w Emiratach n ied ro g i i w razie p o trzeb y p o mie ci
ca ro d zin , a d o teg o ma o d p o wied n ie g ab ary ty , eb y wzb u d za s zacu n ek n a
d ro d ze. Po zwala wa cicielo wi wp is a s i w k an o n emirack iej k las y red n iej. Au to
z n ap d em n a cztery k o a jes t s y n o n imem s tatu s u s p o eczn eg o i p ewn y m
s tan d ard em, d o k t reg o as p iru j te co lep iej zarab iajcy p rzy jezd n i.
W ZEA ro zmiar ma zn aczen ie i p rzek ad a s i n a p o p u larn o v an w, tak ich jak
mies zczcy d zies icio ro p as aer w n is s an p atro l. Po p u larn e jes t te p o rs ch e
cay en n e, czce s p o rto w mark z d u y mi g ab ary tami. Ob o k b ezceremo n ialn ie
ro zp y ch aj s i p o two rn e, g ig an ty czn e h u mmery i p ciar wk i GM C, k t ry ch
ro zmiaro m lep iej o s zczd zi freu d o ws k iej in terp retacji. Ob o wizu je p rawo d u n g li.
J u s ame n azwy mo d eli s amo ch o d w maj d a wa cicielo wi p o czu cie p rzy g o d y
i p o d n ie mu p o zio m ad ren alin y n a s am my l o zap an iu za k iero wn ic: armad a,
ex p lo rer, p ath fin d er, ex terra, ch arg er. Firmy o p ierajce s w j p rzek az n a ms k im
imag eu , p o czu ciu s iy , wad zy i d o min acji trafiy w Emiratach n a p o d atn y g ru n t.
Samo ch d , n ajcz ciej b iay , mu s i wy g ld a i s p rawia wraen ie ek s k lu zy wn eg o .
Pres ti jes t g wn warto ci w ty m k raju . Kad y ch ce tu b y VIP-em. Szczy tem
lu k s u s u s tab lice rejes tracy jn e z d wu - lu b trzy cy fro wy m n u merem, za k t re trzeb a
zap aci k ilk a milio n w d irh am w. (J ed n o cy fro we n u mery s zarezerwo wan e d la
ro d zin y k r lews k iej). Zg o d n ie z n iep is an zas ad n ie trb i s i n a d wu -
i jed n o cy fro we n u mery i u s tp u je s i im miejs ca n a d ro d ze. Przy wy p rzed zan iu
zaws ze lep iej jes t zerk n n a rejes tracj i u p ewn i s i, e n ie mamy d o czy n ien ia
z fu r jak ieg o s zejk a.
Au to s trad a to b y mo e jed y n e miejs ce w ZEA, w k t ry m o b o wizu je p ary tet p ci.
W o d r n ien iu o d Arab ii Sau d y js k iej, g d zie k o b iety n ie mo g p ro wad zi
s amo ch o d u , Emiratk i p o ws zech n ie s iad aj za k k iem, ch o o czy wi cie wy mag a to
zg o d y ma lu b o p iek u n a. Ko b iety p ro wad z r wn ie ch tn ie jak mczy n i i lu b i
lan s o wa s i w lu k s u s o wy ch au tach . Pan ie w n ik ab ach jed g wn ie p o mie cie
i tu mn ie zas tawiaj p ark in g i k lin ik , cen tr w h an d lo wy ch i s alo n w p ik n o ci.
Samo ch o d y n alece d o p a p rawie zaws ze maj zaciemn io n e s zy b y ch ro n ice
p rzed ms k imi s p o jrzen iami. W p rzeciwie s twie d o mczy zn Emiratk i
n iek o n ieczn ie s tawiaj n a ro zmiar s amo ch o d u . Bard ziej liczy s i d la n ich eleg an cja,
i to czas em d alek o p o s u n ita: n a d ro g ach ZEA mo n a zo b aczy au ta u d ek o ro wan e
k ry s ztaami Swaro v s k ieg o , a n awet r o we teren wk i i min i co o p ery w p as telo wy ch
k o lo rach .
Niezalen ie o d mo d elu s amo ch d d aje k o b iecie s wo b o d , k t ra in aczej b y ab y
cak o wicie p o za jej zas ig iem. Na p en y ch p ias k u p rzed mie ciach i d o to wan y ch
p rzez p a s two o s ied lach willo wy ch d alek ich o d cen tru m mias ta i cy wilizacji
s amo ch d jes t jed y n y m ro d k iem tran s p o rtu i weh ik u em wo ln o ci. Ko b ieta, k t ra
n ie p ro wad zi, jes t to taln ie zalen a o d ma lu b in n eg o ms k ieg o czo n k a ro d zin y .
Bez ich p o mo cy n ie jes t w s tan ie n ig d zie d o trze. Nie wy jd zie p rzecie n a
czterd zies to p icio s to p n io wy u p a, a ju n a p ewn o n ie b d zie s ama ch o d zi p o
o k o licy .
W Emiratach n ie s p aceru je s i p o u licach . Tak s wk i s p ro wad zo n e p rzez
mczy zn , g wn ie Hin d u s w i Pak is ta czy k w, z k t ry mi k o b iety n ie ch c s i
s ty k a, eb y n ie n araa s i n a ich n iewy b red n e zalo ty . Au to b u s te n ie wch o d zi
w g r, b o jed n im g wn ie mczy n i n ap y wo wi p raco wn icy fizy czn i. Od
n ied awn a is tn iej n a s zcz cie d ams k ie tak s wk i, p ro wad zo n e p rzez k o b iety
w r o wy ch h id ab ach , g wn ie Filip in k i, i mo e to jes t jak ie wy j cie, ale n a razie
to k ro p la w mo rzu . P k i co k o b ieta, k t ra n ie p ro wad zi i n ie ma ak u rat w p o b liu
ma czy b rata, jes t p rak ty czn ie u wizio n a w d o mu . Zd arzaj s i n awet d ras ty czn e
s y tu acje, k ied y w n ag ej p o trzeb ie k o b ieta n ie mo e s i d o s ta d o lek arza i u zy s k a
p o mo cy med y czn ej, b o n ie ma jej tam k to zawie.
Dla mo d eg o p o k o len ia s amo ch d jes t aren to warzy s k , miejs cem wo ln o ci,
g d zie d ziewczy n y i ch o p cy , o d s ep aro wan i o d o to czen ia czarn y mi s zy b ami, mo g
n ares zcie cies zy s i s wo b o d . Pry watn o was n eg o au ta i p rzes trze w ro d k u
zach caj d o h u las zczy ch imp rez o raz in ty mn y ch s p o tk a p ar. Na au to s trad zie s zejk a
Zajed a mo d zi miao mk n p rzed s ieb ie, cies zc s i ch wilami b eztro s k i z d ala o d
k o n tro lu jcy ch s p o jrze ro d zic w.
Co p ar k ilo metr w wy p rzed zaj ta s ze s ed an y , p ro wad zo n e p rzez Hin d u s w
i Arab w z k las y red n iej lu b Eu ro p ejczy k w n a k o n trak tach , k t ry m firmy p ac za
wy n ajem au t. To ad n e s alo n o we s amo ch o d y , d o b rze zad o mo wio n e n a eu ro p ejs k ich
d ro g ach , jed n ak w Emiratach ich ek o n o miczn e s iln ik i n ie p o d b ijaj k o n s u men ck ich
s erc. Tu b en zy n a k o s ztu je mn iej n i o rzes zk i. Do d zi n ie zn am d o k ad n ej cen y za
litr, b o tu zaws ze tan k u je s i d o p en a. M imo to s ed an y zn ajd u j n ab y wc w, b o s
eleg an ck ie i n ied ro g ie. Nie wzb u d zaj jed n ak res p ek tu n a d ro d ze i s u waan e za au ta
k las y p racu jcej.
Acco rd y i mo d ele s tars zej g en eracji, ju n ie tak b y s zczce, ze s ztu k o wan y m
k o em i p rzy b ru d zo n y mi s zy b ami, s p o p u larn e w r d Arab w s p o za Zato k i, k t rzy
p rzy jech ali tu n a zaro b ek . Czs to p ro wad z je Sy ry jczy cy , k t ry m co raz tru d n iej jes t
zd o b y k o lejn emirack wiz, i g rzzn tu n a d o b re, trzy majc s i p rac, k t re u d ao
im s i zd o b y . To ch y b a n ajp o p u larn iejs ze au ta w ran k in g ach b an k o wy ch k red y t w.
Zu b o ali miejs co wi z p rzed mie s to licy i zap o mn ian y ch p rzez u ltran o wo czes n y
Du b aj p n o cn y ch Emirat w p referu j s tare lex u s y , k t re p o n o s n ie d o zd arcia,
i d o cis k aj g az d o d es k i. Zn ak iem ro zp o zn awczy m p rawd ziweg o Emiratczy k a s
p rzy ciemn io n e s zy b y , k t re zap ewn iaj tak cen io n tu taj d y s k recj i an o n imo wo .
Niemal n ig d y n ie d a s i s p o jrze w lu s terk u w o czy k iero wcy , k t ry wa n ie zmu s i
n as d o u s tp ien ia miejs ca i s u n ie p o p as ie d la k aretek .
Po led n iejs ze s alo n o we mark i s wizy t wk s p rzed awc w p o y czek , za to
s p rzed awcy k art k red y to wy ch , n ajcz ciej Hin d u s i, p o d r u j tak s wk ami lu b
p ies zo , b o rzad k o s ta ich n a s amo ch d . Czs to mo n a zo b aczy , jak p rzeb ieg aj
p rzez p rzej cia d la p ies zy ch w k o s zu lach z p o lies tru p rzy o zd o b io n y ch wy mity m
k rawatem, o cierajc p o t z czo a w u p ale i trzy majc p o d p ach n ieo d zo wn
p las tik o w teczk . W s ek to rze b an k o wy m p an u je p en a s eg reg acja: ch o p ak i o d k art
o b s u g u j g wn ie k lien t w z was n eg o k rg u k u ltu ro weg o . Bieg aj o d ran a d o
n o cy , p ro s zc k o leg w z in n y ch p lac wek o u d o s tp n ien ie im n u mer w telefo n w
p o ten cjaln y ch k lien t w w ramach p rzy s u g i. Zarab iaj n ie wicej n i 6 ty s icy
d irh am w mies iczn ie.
Ch o p cy o d p o y czek i in wes ty cji s tro ch lep iej o p acan i, mo g liczy n a
zaro b k i w p rzed ziale 6 1 2 ty s icy d irh am w. Po lu j n a lo k aln y ch k lien t w, wic
mu s z mie o d p o wied n ie zd o ln o ci jzy k o we. Najcz ciej s to Arab o wie
z b ied n iejs zy ch k raj w: Sy ry jczy cy , Eg ip cjan ie, J o rd a czy cy , Lib a czy cy , czas em
Pales ty czy cy . No s z g arn itu ry , jed s ed an ami n a s u b o we s p o tk an ia i n ie
ro zmawiaj z ty mi o d k art. Emiratczy cy z p o my s em n a may b izn es czs to
zatru d n iaj ich jak o p artn er w-wy ro b n ik w. M ae s k lep ik i, b ary z s zaarm
i k rawiectwo to ich d o men a. Arab s k i p rzed s tawiciel jes t filarem h an d lu . Samo ch o d y ,
meb le, u rzd zen ia s an itarn e lu b elek try czn e, tu ry s ty k a ws zd zie, g d zie
zad zwo n imy , u s y s zy my b lis k o ws ch o d n i ak cen t.
Po ch o d zen ie p o mag a: Arab ma d o Arab a wik s ze zau fan ie n i d o p rzy b y s za
z In d ii. Do b rze zas ied zen i, wy k s ztacen i Hin d u s i o b s tawili co p rawd a s ek to ry
in fo rmaty czn e i s p o ro s tan o wis k men ed ers k ich , ale ci n o wo p rzy b y li mo g liczy
g wn ie n a n is k o p atn e p race fizy czn e, jed en ie tak s wk lu b b u d o wlan k ,
a czas em n a zaczep ien ie s i w d zieln ico wy m s k lep ik u p ro wad zo n y m p rzez
p o b raty mca.
Filip i czy cy zd o min o wali s ek to r u s u g , b o d o b rze m wi p o an g iels k u i d u o
s i u miech aj. Galerie h an d lo we, res tau racje, h o tele i s alo n y p ik n o ci zatru d n iaj
n iemal wy czn ie p rzy b y s z w z Filip in . Sp o ra cz z n ich wy k o n u je te g o rzej
p atn e p race b iu ro we, p rzy k t ry ch mo g liczy n a zaro b k i w g ran icach 4 6 ty s icy
d irh am w. Nie ma te s zp itala czy k lin ik i b ez p rawie s tu p ro cen to wej filip i s k iej
zao g i p ielg n iars k iej p en s je w s u b ie zd ro wia s p rawie d wa razy wy s ze.
Praco wn icy z In d ii, Ban g lad es zu i Azji Po u d n io wej s tu to lero wan i, b o
k o n ieczn i. Bez n ich n ie b y o b y emirack iej g o s p o d ark i an i ch o b y jed n eg o b u d y n k u
w ty m k raju . Sk lep y , h o tele czy res tau racje zatru d n iaj te czas em Eu ro p ejczy k w
i p ac im o wiele wicej n i Azjato m n a p o d o b n y ch s tan o wis k ach , ze wzg ld u n a
p res ti, jak i d aje o b s u g a p rzez b iaeg o .

Filip i czy cy rzad k o s iad aj za k iero wn ic, n ajcz ciej s wo en i firmo wy m

tran s p o rtem. Nato mias t Hin d u s i mo cn o zazn aczaj s wo j o b ecn o n a d ro g ach .
Od n o to wu je s i tu wrcz tak zwan y fen o men h in d u s k ieg o s amo ch o d u : s tary b iay
s ed an , k t ry p o trafi zab lo k o wa cay ru ch n a d ro d ze. W ro d k u tak iej to y o ty camry
czy n is s an a s u n n y zaws ze, ale to zaws ze s ied zi Hin d u s , trzy majcy s i k iero wn icy
jak to n cy b rzy twy . Wied zio n y n iewy tu maczaln y m in s ty n k tem b ezb d n ie u s tawia
s i n a zato czo n y ch ro d k o wy ch p as ach i wp atrzo n y w p rzed n i s zy b , jed zie g ru b o
p o n iej limitu p rd k o ci, czy m iry tu je ca k awalk ad cig n cy ch za n im p o jazd w.
Wo ln y mi p as ami n ies p ies zn ie p o ru s zaj s i n iewielk ie s amo ch o d y d o s tawcze,
au to b u s y , min ib u s y i p ik ap y . Cik i s p rzt i tiry k o rzy s taj z d r g o b jazd o wy ch ,
k t re maj za zad an ie p rzejcie n ieeleg an ck ieg o tran s p o rtu i u trzy man ie g o z d ala o d
n ad ajcy ch s i n a p o czt wk i s zy b k ich tras , zap en iajcy ch d ewelo p ers k ie k atalo g i.
Po d czas g d y te o s tatn ie k u s z p as ami s zy b k ieg o ru ch u , n a d ro d ze d o p n o cn y ch
emirat w Ras al-Ch ajma i Fu d airy , g d zie mie ci s i s p o ro n ad mo rs k ich res o rt w,
k u s zcy ch o fertami z Gro u p o n u i Co b o n eu , mo n a zo b aczy p rawd ziwe Emiraty o d
k u ch n i: zak o rk o wan e d ro g i, p en e lawet wio zcy ch mas zy n eri i s talo we
k o n s tru k cje, s taro wieck ich wy s u o n y ch ciar wek p ro wad zo n y ch p rzez
s p o co n y ch p as ztu s k ich k iero wc w, k ln cy ch i wy rzu cajcy ch p ety p rzez o k n a.
Za n as zp ik o wan y m wieo wcami Du b ajem i n ieciek aw Szard mo men taln ie
zn ik aj in d u s trialn e s tras zy d a i p an o ram d o min u j p u s ty n n e b ezd ro a. Wid a
zmien iajce s i k o lo ry p ias k u o d jas n o teg o p rzez p o mara czo wy d o
czerwo n eg o i s tad a wielb d w p as cy ch s i za o g ro d zen iem ty lk o k ilk ad zies it
k ilo metr w o d wielk o miejs k ich d rap aczy ch mu r. Przed Ras al-Ch ajma n ie ma ju
p rawie lad u lu d zk iej o b ecn o ci, p o za mn s twem ro zerwan y ch o p o n ,
p o zo s tawio n y ch p rzy d ro d ze p rzez p rzead o wan e ciar wk i. J es zcze tro ch
i zaczy n aj s i n ag ie s k alis te g ry . A p o g ran ic z Oman em mo n a mie wraen ie
p o d r y p rzez Wielk i Kan io n .
Ty mczas em tras a Ab u Zab i Du b aj ttn i y ciem. Co d zien n ie p rzemierza j
mn s two min ib u s w p rzewo cy ch p raco wn ik w firm u s u g o wo -tu ry s ty czn y ch .
Wik s zo p raco wn ik w p rzy jech aa tu z zag ran icy n a czas o k re lo n y w k o n trak cie.
Ty mczas o wo ich p o b y tu k reu je d o d atk o wy , p o tn y ry n ek : zatru d n iajce n a
u mo wy czas o we firmy mu s z zap ewn i p raco wn ik o m mies zk an ie i tran s p o rt.
Stan d ard y s r n e: czas em jes t to p o k j, w k t ry m jak led zie le p raco wn icy
fizy czn i, czas em ap artamen ty d la wy k walifik o wan y ch p raco wn ik w lu b wille
z b as en em d la s p ecjalis t w. Po d o b n ie jes t z tran s p o rtem. J ed n y m p raco d awca o p aca
wy n ajty s amo ch d , in n y ch p ak u je d o min ib u s a, a ro b o tn icy mu s z d o jed a
au to b u s ami. Praco wn icy h o teli o raz firm z b ran y tu ry s ty czn ej i caterin g o wej,
a tak e s teward es y d u s z s i w ro zk lek o tan y ch min ib u s ach . Kied y ja tak im jed ziam
za mo ich Etih ad o wy ch czas w, b y am w s zo k u , jak b ard zo o b s k u rn e s te p o jazd y ,
z zas o n k ami d o r wn u jcy mi s tan em h ig ien iczn y m zas o n k o m z p rzed zia w
d awn eg o PKP.
Do Du b aju p ielg rzy mu j o s tatn io mas y mo d y ch Eu ro p ejczy k w, s zu k ajcy ch
s zcz cia i d o b ro b y tu w emirack iej b a ce my d lan ej. Na miejs cu s zs zo k o wan i, e n a
d zie d o b ry mu s z z g ry o p aci ro czn y czy n s z za n awet n ajmn iejs ze mies zk an ie,
co o zn acza wy d atek rzd u 5 0 6 0 ty s icy d irh am w. Przy p arci d o mu ru , zn ajd u j
p rac za n ajn is ze s tawk i w u s u g ach i caterin g u , czs to n awet b ez u b ezp ieczen ia
zd ro wo tn eg o . Do teg o u s tawiczn ie ig raj z lo s em, p racu jc n a wizach tu ry s ty czn y ch ,
k t re reg u larn ie o d n awiaj, p rzek raczajc g ran ic z Oman em ty lk o p o to , b y zaraz
wr ci i k u p i s o b ie k o lejn e trzy mies ice leg aln eg o p o b y tu . W ty m ro k u jed n ak
wes zy w y cie p rzep is y , k t re u k r c te p rak ty k i. Zlik wid o wan o o p cj
au to maty czn eg o p rzed u an ia wizy , i p o o k res ie 9 0 d n i trzeb a o p u ci k raj n a
k o lejn e 9 0 p rzed mo liwo ci n as tp n ej wizy ty . W Ab u Zab i n ie d a s i p raco wa n a
wizie tu ry s ty czn ej, wic k ad y p raco d awca mu s i zap ewn i p raco wn ik o m
u b ezp ieczen ie.
To jed n ak p o k azu je, jak b ard zo zr n ico wan e s Emiraty o p is an e p o wy ej
s y tu acje s p o ws zech n e w Du b aju , ale ju w Ab u Zab i s u ch a s i o tak ich s tan d ard ach
z n ied o wierzan iem.
Od czas u d o czas u mo e n as min n a au to s trad zie b u s ik p rzewo cy p o mo c
d o mo w, g o s p o s ie n a telefo n z firmy M aid s .ae. Ag en cje p o red n ictwa w Du b aju
wy czu y ry n ek . Prawie k ad a miejs co wa ro d zin a zatru d n ia jed n lu b k ilk a g o s p o ,
k t re n a s tae mies zk aj p rzy ro d zin ie, a ich zaro b k i o s cy lu j w g ran icach 8 0 0 1 0 0 0
d irh am w. Do s tp n o i n is k ie k o s zty zatru d n ien ia p o mo cy d o mo wej s p rawiaj, e
zamo n iejs i imig ran ci tak e ch tn ie k o rzy s taj z tak ich u s u g , co p rzy zaled wie
mies iczn y m u rlo p ie macierzy s k im n ie mo e d ziwi. Os o b y , k t re n ie ch c lu b n ie
mo g zatru d n i g o s p o s i n a p en y etat, mo g wy n aj p o mo c n a k ilk a g o d zin
w ty g o d n iu . Pan i s p rztajca d o s taje red n io 3 0 d irh am w za g o d zin i ch tn ie
d o ro b i s o b ie p ar g ro s zy . Niek t re b io r s p rawy we was n e rce i wy wies zaj
o g o s zen ia w b u d y n k ach mies zk aln y ch alb o o s o b i cie zag ad u j mies zk a c w
w h allu . Najcz ciej p racu j w ten s p o s b p an ie zatru d n io n e n a s tae p rzy jak iej
ro d zin ie. Przy s u g u je im d zie wo ln y raz w ty g o d n iu lu b raz w mies icu i n awet te
rzad k ie wo ln e ch wile ch c wy k o rzy s ta n a zwik s zen ie zaro b k w. Warto s k o rzy s ta
z tak iej o ferty , b o wy n ajmu jc p o mo c o d ag en cji, mu s imy s i liczy z ty m, e n as za
g o s p o s ia d o s tan ie ty lk o u amek s tawk i, a lwia cz zap aty p rzy p ad n ie
p o red n ik o wi.
Stay m elemen tem n a d ro g ach s wielk ie s taro wieck ie au to b u s y mark i As o k
Lay lan d , p o jawiajce s i n ajcz ciej wcze n ie ran o i wieczo rem n a p o cztek
i k o n iec d n i wk i. Przewo p raco wn ik w b u d o wlan y ch z k o mp lek s u b arak w, g d zie
s zak watero wan i, n a miejs ce p racy . Ro b o tn icy fizy czn i to n ajn is za k ateg o ria
p raco wn ik a. Rek ru to wan i z In d ii, Pak is tan u i Ban g lad es zu , s tan o wi tan i s i
ro b o cz, k t ra zb u d o waa ten k raj i p o zo s taje ws ty d liwy m tematem d la Emirat w
i in n y ch k raj w Zato k i.
Cik o p racu jcy imig ran ci zarab iaj marn e g ro s ze p o n iej ty s ica d irh am w za
mies ic. Przeraajce waru n k i mies zk an io we w b arak ach , n is k ie s tan d ard y s an itarn e
i g o d o we p ace b u d z wiele k o n tro wers ji w zach o d n ich med iach . Na Yo u Tu b ie
mo n a o b ejrze filmy d o k u men taln e z u k ry ty ch k amer p rzemy can y ch d o
ro b o tn iczy ch o s ied li wzn ies io n y ch n ap rd ce p o za o b rb em mias t. Rzd wy d a
n ied awn o n o we ro zp o rzd zen ia d o ty czce p raw p raco wn iczy ch , s tarajc s i p o k aza,
e co w tej s p rawie ro b i. Prawd jes t, e n iep i mien n i ro b o tn icy p rzy jed aj d o
ZEA, b o we was n y m k raju s s k azan i n a k o mp letn n d z. M imo to zes tawien ie
n iek limaty zo wan y ch b arak w, w k t ry ch k ilk u n as tu lu d zi ci n ie s i n a p itro wy ch
p ry czach , z p itrzcy m s i n ieo p o d al lu k s u s em s p o d zn ak u zo ty ch b en tley w razi
mn ie i b o li.
To ro b o tn ik w zo b aczy my w tan ich au to b u s ach , s k leco n y ch z wielk ich p ro s ty ch
b lach , k t re wy g in aj s i p o d czas jazd y jak eb ra p rzy o d d ech u , zb u d o wan e tak , b y
p o mie ci jak n ajwik s z liczb o s b . Po d s u fitem u mies zczo n e s min iwiatraczk i,
n ie ma k limaty zacji, k t ra p rzy p an u jcy ch tu temp eratu rach n ie jes t lu k s u s em,
ty lk o s tan d ard em, a n awet k o n ieczn o ci. W lecie mo n a zo b aczy , jak u p ch an i p o
b rzeg i, u b ran i w trad y cy jn e s zalwar k amiz (s zero k ie s p o d n ie i d u g ie d o k o lan
k o s zu le) wy ch y laj g o wy p rzez mae o k n a, ch wy tajc ap czy wie k ad y y k
p o wietrza, b o wiatraczk i ju d awn o n ie d ziaaj, a temp eratu ra d o b ija d o 5 0 s to p n i.
Serce s i k raje n a tak i wid o k , ale n ie n aley p o p en i b d u i o k aza im s y mp atii
za p o mo c u miech u czy s p o jrzen ia s zczeg ln ie je li s i jes t k o b iet. Sfru s tro wan i
i s p rag n ien i d ams k ieg o to warzy s twa ro b o tn icy p o trafi b y n ap as tliwi, a n awet
ag res y wn i. J ed n z mo ich k o lean ek Pak is ta czy k zap a w p rzej ciu p o d ziemn y m za
b iu s t, a mn ie d wu k ro tn ie w b iay d zie k to s ch wy ci za p o lad k i w miejs cu
p u b liczn y m. Ok ro p n e u czu cie. Nie ma n awet jak zawo a p o licji czy ws k aza
s p rawcy , k t ry n aty ch mias t rzu ca s i d o u cieczk i i g in ie w tu mie. Zalecam wic
o s tro n o lep iej jes t wes p rze o rg an izacje ch ary taty wn e p racu jce n a rzecz
p o p rawy waru n k w y cia p raco wn ik w fizy czn y ch , n i p r b o wa n ie mio s ierd zie
n a was n rk .
Au to s trad imien ia s zejk a Zajed a w s to eczn y m emiracie ro zb u d o wu je s i teraz
d o s ze ciu p as m d o celo wo tak ma b y n a caej jej d u g o ci. Po b o cza zaro iy s i o d
p raco wn ik w d ro g o wy ch , d wig w i in n ej mas zy n erii. Co d zien n ie mijam s etk i lu d zi
p racu jcy ch w p alcy m u p ale. Dla o ch ro n y p rzed s o cem, p y em i p ias k iem o wijaj
g o wy i cien k ie s zy je s zmatami. W cig u s wo jeg o p rawie p icio letn ieg o p o b y tu n ie
wid ziaam tu jes zcze ro b o tn ik a z n ad wag . To d la n ich s cy s tern y z wo d p itn i to
p o n ich p rzy jed zie au to b u s As o k Lay lan d . W s ercu d zik u j im za ich wy s iek . M am
n ad ziej, e waru n k i ich p racy s i k ied y zmien i, a Emiratczy cy p rzy p o mn s o b ie
o trad y cy jn ej b ed u i s k iej h o jn o ci i p o s tan o wi ich n i o b d arzy .

*
Nieo d czn y m elemen tem ru ch u u liczn eg o s tak s wk i. W Du b aju tak s wk arze s
s zczeg ln ie b ezczeln i, b o b izn es k rci s i n a ty le, e mo g s o b ie p o zwo li n a
wy b rzy d zan ie. J e li k u rs wy d aje im s i mao zy s k o wn y , p o trafi o d jech a,
zo s tawiajc k lien ta s amemu s o b ie w u p ale. W Ab u Zab i jes t p o d ty m wzg ld em
tro ch lep iej.
Tak s wk i w s to licy to s reb rn e to y o ty camry , k t re mo n a s p o s trzec d o s o wn ie
ws zd zie. Nie d a s i p rzejech a p rzez mias to , n ie k ln c n a b rawu ro wy ch , n ieu d o ln y ch
i ch ams k ich tak s wk arzy . In n i k iero wcy mu s z s i d o b rze p iln o wa, eb y
wp y ch ajca s i n a b ezczeln eg o tak s wk a n ie u s zk o d zia im k aro s erii. Niemn iej
jed n ak tak s wk i s tan ie i atwo d o s tp n e. To n ajwy g o d n iejs zy ro d ek tran s p o rtu
d la lu d zi b ez s amo ch o d u , zwas zcza d la p a . J ed n ak i tam p as aer n araa s i n a s tres
i n iep rzy jemn y zap ach . Na n awig acj lu b zn ajo mo mias ta p rzez k iero wc te n ie ma
co liczy . Czs to zd arza s i, e p o p o d an iu ad res u k iero wca z Pes zawaru , z k rzaczas t
b ro d i w tak s wk ars k iej g ran ato wej mary n arce, s p lu wa n a u lic p rzez o p u s zczo n
s zy b i o zn ajmia, e jes t tu n o wy , wic n ie zn a d ro g i n awet je li ch o d zi o d u y
h o tel w cen tru m mias ta. Zaczy n a s i d zwo n ien ie p o zn ajo my ch i d ialo g i w p as zto ,
a p as aer mo e ty lk o mie n ad ziej, e ro zmo wa fak ty czn ie d o ty czy lo k alizacji
p o d an eg o p rzeze celu . J e li telefo n d o p rzy jaciela n ie zad ziaa, caa
o d p o wied zialn o za zn ajo mo tras y p rzech o d zi n a k lien ta.

Tak s wk arze zarab iaj o k o o 3 ty s icy d irh am w p o n ad trzy k ro tn ie wicej n i

p rzecitn y b u d o wlan iec ale ws zy s tk ie man d aty o p acaj z was n ej k ies zen i.
Kad eg o d n ia mu s z wy ro b i min imaln k wo t d la k o rp o racji, w k t rej s
zatru d n ien i, zazwy czaj o k o o 4 5 0 d irh am w, a o d u targ u p o wy ej tej s u my n aley im
s i d zies icio p ro cen to wa p ro wizja. M ies zk aj p o mn iej wicej s ze o s b w p o k o ju
w mies zk an iach p raco wn iczy ch , ale to i tak Wers al w p o r wn an iu z s ezo n o wy mi
b arak ami d la ro b o tn ik w fizy czn y ch . Na au to s trad zie reg u larn ie k u rs u j te tak
zwan e d zielo n e tak s wk i. Na s tacji au to b u s w w Ab u Zab i co d zien n ie zb ieraj s i
o s o b y n iezad o wo lo n e ze limaczeg o temp a au to b u s u , k t re ch c s zy b k o d o s ta s i
d o Du b aju . Bez s amo ch o d u i p ien id zy n a tak d alek tras reg u larn tary f p o zo s taje
im d zielen ie wik s zej tak s wk i z p rzy g o d n y mi p as aerami. Kiero wca ru s za, g d y
zb ierze s i k o mp let.
Nic tak n ie o trzewia z mitu ek s k lu zy wn y ch Emirat w jak d zielen ie s ied zen ia
z d wo ma s p o co n y mi facetami, zd ecy d o wan ie u rad o wan y mi t k o n fig u racj,
mru czcy mi co p o d n o s em w h in d i, p as zto i s y ry js k im arab s k im p rzy
p id zies icio s to p n io wy m u p ale i s zwan k u jcej k limaty zacji. Czu jc s i jak p o s ta
z k o mp letn ie in n ej b ajk i, p o k o n aam t tras k ilk ak ro tn ie, u b ran a w eleg an ck
s u k ien k i z CV p o d p ach , p o d r u jc w p o s zu k iwan iu p racy .

*
W r d s u b y d o mo wej, o g ro d n ik w, p o mag ier w i b u d o wla c w n ajczs ts zy m
ro d k iem lo k o mo cji jes t s tary zard zewiay ro wer, p o d o b n y d o n iezn is zczaln y ch
mo d eli k o ro d u jcy ch o d d ek ad w p iwn icach n as zy ch d ziad k w. Bez d w ch k ek
p o zo s taje im ty lk o d u s zen ie s i n a wo ln y m o g n iu emirack ieg o s o ca n a
n iezad as zo n y ch p rzy s tan k ach w s zczery m p p u s ty n n y m p o lu i s an d ay n a g ru b ej,
s o lid n ej p o d es zwie, k t re n ie ro zp ad n s i n a k amien n y ch i p ias zczy s ty ch
b ezd ro ach .

*
Nie d a s i p o k o n a tras y Ab u Zab i Du b aj b ez n atk n icia s i n a d zies itk i p ik ap w
To y o ty , o b s u g u jcy ch d ro b n y b izn es p rzead u n k o wo -h an d lo wy . Pro wad z je
n iezmien n ie b ro d aci Pak is ta czy cy s p o d g ran icy afg a s k iej, p rzy cz k a talib w,
w n ieo d zo wn ie p rzep o co n y ch i b ru d n y ch s zalwar k amiz. Tak ie p ik ap y k o jarz mi s i
ze s cen z k s ik i Ah med a Ras h id a Talibowie, w k t rej tak imi wa n ie s amo ch o d ami
talib o wie wo o fiary n a wid o wis k o we eg zek u cje o d b y wajce s i n a s tad io n ach
fu tb o lo wy ch wy b u d o wan y ch ze ro d k w p o mo cy mid zy n aro d o wej. Ras h id o p is u je
jed n z n ich : id en ty czn y p ik ap wiezie p ar, k t ra miaa d o p u ci s i cu d zo s twa.
Ro b i k ilk a o k re wo k s tad io n u , eb y zad o wo li g ap i w, k t rzy p rzy s zli n a
s tad io n s p ecjaln ie d la k rwawy ch ig rzy s k . Po tem p ara zo s taje u k amien o wan a.
Stras zn e s k o jarzen ie, ale tru d n o mi g o u n ik n , p atrzc n a b ro d at fizis k iero wcy .
Na s zcz cie w ZEA n a p ik ap ach wo zi s i p almy d ak ty lo we k ilk u metro we
d rzewa zawin ite w k o k o n , y we i g o to we d o p o s ad zen ia w o g ro d zie lu b miejs k iej
p rzes trzen i. Palmy in s tan t, k t ry ch n ie trzeb a p ielg n o wa latami. Wy s tarczy
p o s ad zi, u wo ln i li cie z k o k o n u i o to s .

*
Ok o o s tu p id zies icio k ilo metro wy o d cin ek au to s trad y Ab u Zab i Du b aj jes t
n ajb ard ziej u czs zczan tras w ZEA. Co d zien n ie p o k o n u j j d zies itk i ty s icy
s amo ch o d w. O emis j CO2 n ik t tu s i n ie martwi. W Emiratach o d leg o ci s d u e,
a d ro g i fan tas ty czn e i o wietlo n e tak d o b rze, e n awet w n o cy mo n a b y jed zi b ez
wiate. J e li d o d amy d o teg o jed n e z n ajn is zy ch n a wiecie cen b en zy n y , tru d n o
s i d ziwi, e k ilo metry n a liczn ik u s zy b k o id tu w g r.
M ies zk ajc p o za cen tru m, n ie d a s i y b ez s amo ch o d u . Ws zd zie jes t d alek o . J a
mam d wad zie cia p i min u t jazd y d o n ajb lis zej s tacji p aliw, d wad zie cia min u t d o
b an k u , p itn a cie d o b an k o matu (je li ak u rat d ziaa), d wad zie cia p i min u t d o
p racy i ty le s amo d o p u b u czy res tau racji.

Ws zy s tk ie d ro g i p ro wad z d o Ab u Zab i alb o d o Du b aju i zb ieg aj s i n a tej s amej

au to s trad zie p n o c p o u d n ie, a Sh eik h Zay ed Ro ad jes t jak k o mp as , k t ry b ez
wzg ld u n a p o o en ie ws k ae k iero wcy wa ciwy k ieru n ek . Gd ziek o lwiek s i
zg u b ie , zaws ze zn ajd zies z d ro g o ws k az, k t ry zab ierze ci w t s tro n . Kad y
wiad u k t, k ad a d ro g a d o p ro wad zi ci d o ty ch d w ch mias t, u o o n y ch jak o
o rien tacy jn a Emirat w. W s amy ch metro p o liach n awig acja jes t ju tru d n iejs za.
W Ab u Zab i atwiej jes t s i zg u b i, ale w Du b aju tak e s d zies itk i limak w,
mo s t w i d ezo rien tu jcy ch tab lic.

Najwik s ze wy zwan ie n a d ro g ach s tan o wi s tres zwizan y z k u ltu r jazd y , a raczej jej
cak o wity m b rak iem. Arab o wie s b ard zo n iecierp liwi. Wy jazd n a au to s trad mo n a
s p o k o jn ie zaliczy d o k ateg o rii s p o rt w ek s tremaln y ch . Uy wan ie k ieru n k o ws k azu
n ie n aley d o tu tejs zej ety k iety i k o rzy s taj z n ieg o ty lk o p rzy jezd n i alb o
n ied o wiad czen i k iero wcy . Emiratczy cy n ie zap in aj te p as w, k t re u waaj za
zach o d n i fan ab eri. M j emirack i zn ajo my , k t ry w trak cie s tu d i w w Stan ach
wy ro b i s o b ie o d ru ch zap in an ia p as w, jes t s tay m o b iek tem art w, a k o led zy
n azy waj g o zwes tern izo wan y m cien ias em. Rzd walczy z b rawu r i p en alizu je
b rak p as w u k iero wcy , ale zmian a s p o s o b u my len ia wy mag a ch y b a zmian y
p o k o len io wej. Ty mczas em w Emiratach zd arza s i s p o ro wy p ad k w z racji
n ag min n eg o p rzek raczan ia p rd k o ci i cig an ia s i n a s zo s ie d la s p o rtu , a p rzez
n iezap in an ie p as w wiele z n ich jes t mierteln y ch .
Najwicej d zieje s i n a s zy b k im p as ie au to s trad y . Samo ch o d y p o jawiaj s i
zn ik d , wb ijaj w ru ch z zawro tn p rd k o ci i wy mu s zaj u s tp ien ie p as a.
Up o rczy wie mru g ajc wiatami, k iero wcy d aj zn a, e n ie s w n as tro ju n a czek an ie
i p o d jed aj tak b lis k o p o d zd erzak , e p rzy p rd k o ci 1 4 0 k ilo metr w n a g o d zin
(k t ra, jak wid a, im n ie wy s tarcza) ig raj de facto z n as zy m y ciem, s zczeg ln ie je li
mamy may s amo ch d , z k t reg o p o ewen tu aln y m zd erzen iu zo s tan ie ty lk o p lama
i s k rawk i o p o n p rzy ich wg n iecio n y m zd erzak u . Tu tejs i k iero wcy n ie cierp i an i
min u ty zwo k i. Cierp liwo zd ecy d o wan ie n ie jes t emirack cn o t. Na d ro d ze
d ecy d u je k las y czn e p rawo s iln iejs zeg o : im wik s zy s amo ch d , ty m wik s za s ia
p rzeb icia. Z h u mmerem s i n ie d y s k u tu je.
Czas ami tak i cwan iak ju z o d leg o ci k ilk u k ilo metr w mig a d u g imi wiatami,
o czy s zczajc s o b ie d ro g jak maczet w b u s zu s amo tn y jed ziec, k t remu u s tp u je
s i p o la d la witeg o s p o k o ju . To warzy s z mu ty lk o mig awk i fo to rad ar w, ale c
s ta g o p rzecie n a zap acen ie man d at w o warto ci k ilk u n as tu ty s icy d irh am w
mies iczn ie. Najb ard ziej k o zacz Sau d y jczy cy . Ich tab lice rejes tracy jn e s two rzo n e s
ch y b a d o d ro g o weg o p iractwa zap is an e d ro b n y m arab s k im maczk iem,
n iewid o czn y m z o d leg o ci wik s zej n i p ar metr w, s k o mp letn ie n ieczy teln e d a
zach o d n ieg o o k a.
Najb ard ziej n ieb ezp ieczn ie jes t w n ied ziel ran o , k ied y rzes ze o s b p racu jcy ch
w Ab u Zab i, ale wo lcy ch mies zk a w s n o b is ty czn y m Du b aju , wy ru s zaj d o ro b o ty
d o p ro win cjo n aln ej s to licy , i w czwartek wieczo rem, k ied y p lay b o y e g n aj d o
d u b ajs k ich n o cn y ch k lu b w, a tak e co d zien n ie w ramad an ie o k o o g o d zin y
p rzerwan ia p o s tu , k ied y lu d zie s p ies z s i, eb y s i w k o cu n ap i i zacz
wielo g o d zin n u czt. Wted y u czes tn icy ru ch u d ro g o weg o n ie b io r je c w.

*
Zarzd y d r g ry walizu jcy ch ze s o b emirat w Ab u Zab i i Du b aju maj r n e
filo zo fie zag o s p o d aro wan ia p o b o czy . W ju ry s d y k cji emiratu Ab u Zab i jed zie s i
mio , es tety czn ie, wzd u s zp aler w p alm. M id zy in n y mi d lateg o Ab u Zab i ma
o p in i emiratu zielo n eg o i n as tawio n eg o n a n atu r. To tu taj s zejk Zajed ch cia
o b r ci p u s ty n i w o az.
atwo zau way g ran ic z Du b ajem. Tam n as tp u je b o wiem k o mp letn a zmian a
k rajo b razu , k t ry z p alm, n awad n ian y ch g ig an ty czn y m n ak ad em p racy i p ien id zy ,
p rzech o d zi w n ag ie i jao we p ias k o we p o b o cza. Z k u rzu i p p u s ty n n y ch
in d u s trialn y ch p rzed mie ro d em z Mad Maxa wy an iaj s i p o wo li wieo wce. Tru d n o
jes t zo b aczy Du b aj z d alek a o k ala g o jak b y u n a s zareg o n ieb a i g o rceg o
p o wietrza, k t re n iczy m fatamo rg an a u d zi zmy s y , a n as tp n ie n ag le p ry s k a,
o d s an iajc mias to ze s zk a.

*
Wid zian e z o k ien ld u jceg o n o c s amo lo tu , Emiraty p rezen tu j s i jak o
majs ters zty k in fras tru k tu ry . Ab u Zab i zach wy ca g eo metry czn p ro s to t. Wy g ld a jak
p rzy o o n y wp ro s t d o ziemi p ro jek t arch itek ta s tru k tu ralis ty . Pu s ty n ia jes t p rzecita
s ieci p ro s to p ad y ch i r wn o leg y ch d r g , p o czo n y ch ro n d ami, wy zn aczajcy ch
p ro s to k ty d zieln ic. M ias ta n ie n aras tay tu wraz ze s to p n io wy m ro zwo jem
u rb an izacji, ale p o ws tay za jed n y m p o cig n iciem o wk a i lin ijk i, zap ro jek to wan e
wa ciwie o d zera. Pik n ie ilu min o wan e wieo wce i fan tazy jn a s ztu czn a p alma wy s p
w Du b aju p rzep lataj s i z to taln ciemn o ci p u s ty n n y ch reg io n w. W ZEA
miejs k ie wiata n ig d y n ie g as n , jak b y k o mp en s u jc d awn e b ed u i s k ie mro k i.

Dla k o g o , k to lu b i p ro wad zi, emirack ie tras y mo g b y in s p iru jcy m miejs cem.

Do s k o n ae d ro g i p o zwalaj w zaled wie k ilk a g o d zin p rzejech a ws zy s tk ie emiraty
i o b s erwo wa r n o ro d n o k rajo b razu zar wn o g eo g raficzn eg o , jak
i s p o eczn eg o . Pu s ty n ia, wielb d y , mo rze, g ry , mias to ze s zk a, s amo lo ty
p rzelatu jce tu n ad g o w Ws zy s tk o p o d czu jn y m o k iem o jca n aro d u , k t ry
s p o g ld a z d u mn ie p o d n ies io n b rwi z k las y czn eg o p o rtretu n a wzn o s zcy m s i
p rzy au to s trad zie b illb o ard zie. Na p ewn o b y b y zad o wo lo n y .
 9

SEKS, ALKOHOL I WIEPRZOWINA

a miejs k iej p lay p rzy Co rn ich e n ie mo n a o d p i g ry

k o s tiu mu k p ielo weg o , lec n a b rzu ch u , eb y n ie p o jawia
s i s tran iczk a i n ie p o u czy a o p alajcej s i
o n iep rzy s to jn o ci tak ieg o ak tu . Z k o lei n a p ry watn ej p lay
n a Saad ijat n iek t re d ziewczy n y p arad u j w s trin g ach
i n ik o g o to jak o n ie razi. Nieo p o d al, n a tej s amej p lay ,
mo n a s p o tk a k o b iety g o tu jce s i w n ik ab ach i czarn y ch
ab ajach . Sied z p o d p aras o lem i o b s erwu j s wo ich m w,
k t rzy w s amy ch s zo rtach s zalej n a s k u terach wo d n y ch , tu
o b o k b razy lijs k ich b ik in i i s p alo n y ch s o cem p o lad k w. J es zcze d alej, p rzy b arze,
miejs co wy mczy zn a p o p ija p iwo . Zd erzen ie cy wilizacji? Nie tu , g d zie p ach n ce
ro p p ien id ze b u fo ru j k ad y k o n flik t s p o eczn y .
Po zio m g o lizn y , p o d ej cie d o alk o h o lu i g ran ice p rzy zwo ito ci r n i s i o d
p lay d o p lay , o d imp rezy d o imp rezy . Emiratczy k o m tru d n o s i o d n ale
w mies zan ce trad y cji i n o wo czes n o ci, wy ty czy jas n e zas ad y mo raln o ci w s wo im
k raju . P k i co p o mid zy czern i i b iel ro zcig a s i o g ro mn a s k ala s zaro ci.
Po d w jn e s tan d ard y zaczy n aj s i o d mo raln o ci jed n o s tk i, a k o cz n a s zczeb lu
p a s two wy m.
No cn e y cie w ZEA p rzy p rawia o zawr t g o wy . Emiraty to Bab ilo n k raj w Zato k i
Pers k iej. Po d czas week en d w au to s trad y zap en iaj s i s amo ch o d ami n a
s au d y js k ich tab licach rejes tracy jn y ch , p ielg rzy mu jcy mi d o Du b aju , mias ta
g rzech u , g d zie s p ek tak u larn e imp rezy i u ltran o wo czes n e k lu b y co ty d zie zap en iaj
s i s ilik o n o wy mi b iu s tami, a p rzed h o telami ry cz zas tp y lamb o rg h in i. Sek s jes t
ch y b a n ajatwiej d o s tp n y m d o b rem s p o r d p o k u s o b jty ch s zariato wy mi
zak azami. Na imp rezach i p o n ich d zieje s i to s amo , co w zach o d n ich metro p o liach .
Niewiele trzeb a, eb y miejs co wy zap ro wad zi p o zn an w k lu b ie d ziewczy n n a
p ark in g d o s wo jeg o ferrari i p o d cig n d o g ry k an d u r.
Do teg o d o ch o d z p ry watn e imp rezy n a jach tach , n a k t re d ziewczy n y b ez
p ro b lemu mo g s i d o s ta. Tru d n o jes t zm wi d rin k a w k lu b ie, eb y n ie trafi n a
g o cia zap ras zajceg o n a jak ie yacht party.
Op r cz imp rezo wiczek s i zawo d o we p an ie d o to warzy s twa. Wy trwae Filip in k i
p o lu j n a s reb rn e lis y w Hero es , s p elu n o wy m k lu b ie w h o telu Cro wn Plaza, i p o d
Co n tin en talem. Dla red n iej arab s k iej k las y s M aro k an k i i d ziewczy n y ze
ws ch o d n iej Eu ro p y lu b Ro s ji, d o wy n ajcia n ie ty lk o n a s ek s , ale i n a ws p ln e
s p d zen ie week en d u alb o n a s tae.
Niek t re d ziewczy n y w s zarej s trefie czu j s i jak ry b y w wo d zie. Ich rach u n k i
o p acaj zn ajo mi mczy n i. Do teg o wy n ajem s amo ch o d u , mies zk an ie,
k ies zo n k o we. Gd y jes zcze p raco waam w Etih ad zie, p o zn aam Hu d d ro b n , ad n
d ziewczy n , wy g ld ajc n a zn aczn ie mo d s z n i w rzeczy wis to ci. Zap ro p o n o waa
mi k ied y k o lacj ze s wo imi k o leg ami w Sh an g ri La. Po s zam, s p o d ziewajc s i
zwy czajn ej imp rezy .
Do p iero n a miejs cu , w to warzy s twie trzech p an w len iwie ro zo o n y ch n a s o fach
i k o p ccy ch s wo je k r tk ie fajk i zwan e midwach, k t ry ch p alen ie wy mag a s p o rej
wp rawy , p rzy mo rzu s ak e, zo rien to waam s i, w czy m rzecz. Oczy wi cie ad n e
p ro p o zy cje n ie p ad y wp ro s t, to b y o b y u zn an e za b rak k las y Emiratczy cy maj d o
s ieb ie d u y s zacu n ek i s b ard zo o p an o wan i. Po cztk o wo p rzy s to le to czy a s i wic
p o wo ln a ro zmo wa o n iczy m, a p an o wie u p rzejmie p ro p o n o wali n am k o lejn e
p rzek s k i.
Atmo s fera zmien ia s i jed n ak , k ied y ch o p cy zaczli s o b ie p o zwala n a arty :
zawizali Hu d zie n a g o wie s wo j ms k ch u s t i ro b ili jej zd jcia. Bo e,
p o my laam, mu s z j n ap rawd d o b rze zn a, s k o ro im wo ln o . Tak ie zach o wan ie to
jawn e zaman ie ws zy s tk ich tu tejs zy ch n iep is an y ch zas ad , racy b rak s zacu n k u d la
k o b iety : p rzeb ieran ie jej za mczy zn to jed n o , ale d o teg o jes zcze fo to g rafo wan ie
to aman ie tab u . M imo to Hu d a n ie p ro tes to waa i u b awio n a p o zo waa z n imi.
Do taro d o mn ie: to jes t ich d ziewczy n a i ma za zad an ie u mila im czas , a mn ie ch ce
wk rci d o teg o b izn es u . Rzeczy wi cie tak b y o ch wil p o tem zap y taa, czy n ie
ch c jech a z n imi d o willi, k t r jed en z mczy zn wy n ajmu je n ied alek o , s p ecjaln ie
n a d y s k retn e wizy ty . Po eg n aam s i g rzeczn ie i s ama wr ciam d o d o mu , p atrzc,
jak Hu d a ws iad a d o wy p o lero wan eg o teren o weg o merced es a n a k o s zto wn y ch trzech
n u merach .
W wers ji soft d ziewczy n y b io r p rezen ty ty lk o za to warzy s two . Czas ami ch o d zi
o s ek s , a czas em o co wicej, n a p rzy k ad o week en d o we wy p ad y n a p la, q u ad y lu b
s k u tery wo d n e, p o d czas k t ry ch d u mn y s p o n s o r mo e s i p o ch wali n o w zd o b y cz,
n ajlep iej b lo n d y n k .
 Prezen ty d la d ziewczy n s cz ci k rajo b razu . M czy n i s do teg o
p rzy zwy czajen i. Zg o d n ie z tu tejs z trad y cj wk u p u j s i w as k i k o b iety za p o mo c
to reb ek , p erfu m, b iu terii i d ro g ich g ad et w, k t re w wy k o lawio n ej wers ji czs to
s u jak o walu ta mik k iej p ro s ty tu cji. Plo tk u jc o s wo ich ch o p ak ach , d ziewczy n y
p rze cig aj s i w o p o wie ciach o ich o s tatn ich p o d aru n k ach , z d u m p ro p o rcjo n aln
d o teg o , ile u d ao im s i z n ich wy cis n . Bizn es s i k rci, s zara s trefa d ziaa.
Czas ami tru d n o d o s trzec jej g ran ice. Gd y k awaler p rzy n o s i p erfu my i n o weg o
iPh o n ea, n ierzad k o tru d n o jes t wy czu , czy to zaliczk a n a p o czet p rzy s zeg o
ero ty czn eg o zwizk u , czy mo e d o w d s zczereg o u wielb ien ia. Zd arzaj s i
mczy n i z d o b ry mi in ten cjami, ale w wczas za p o d aru n k ami n ajcz ciej id zie
p ro p o zy cja mae s twa. Uczciwy facet n ie b d zie rzu ca zo ta n a wiatr.
Czas em jed n ak ab s zty fik an t p ro s to z mo s tu o zn ajmia, czeg o o czek u je. Zaczep i
mn ie k ied y w k awiarn i p rzy s to jn y , wy mu s k an y mo d y mczy zn a: p ik n ie
o d p ras o wan a k an d u ra, n ien ag an n ie p rzy s trzy o n y zaro s t. M iy , g rzeczn y ,
s y mp aty czn y . Dlaczeg o n ie u m wi s i n a lu n ch w week en d ? Do s p o tk an ia jed n ak
n ie d o s zo . Zad zwo n i jes zcze teg o s ameg o d n ia i p o s tawi s p raw jas n o . Ty rad a jak
z k aas zn ik o wa: s zu k a d ziewczy n y , n ie k o lean k i (co zap ewn e miao mn ie p o zb awi
zu d ze , e b d ziemy s i p ro wad za p o res tau racjach n a s u ch o ). Nie jes t amato rem
p lato n iczn y ch relacji. Szu k a d ziewczy n y n a d u ej i ja mu s i p o d o b am. Czs to lata
d o Eu ro p y w s p rawach b izn es o wy ch i ch ce, eb y mu to warzy s zy a ad n a d ziewczy n a,
ale n ie k o lean k a, p o d k re li raz jes zcze z tward y m lo k aln y m ak cen tem: no frjendz.
Ch ce mn ie n a wy czn o , wic mam s o b ie wy b i z g o wy in n y ch ab s zty fik an t w.
Only me g rzmia d o s u ch awk i. W zamian za s p en ien ie p o wy s zy ch wy mag a o n
s i mn fin an s o wo zao p iek u je i n ie b d s i mu s iaa martwi o p rac czy
mies zk an ie p ro s te. J eg o to n s u g ero wa, e n ie p o raz p ierws zy p ro wad zi tak
ro zmo w, a p ewn o s ieb ie wiad czy a o ty m, e o n s am i jeg o k o led zy reg u larn ie
zawieraj tak ie zn ajo mo ci. Po czu am s i s tras zn ie. M o ja wiara w lo k aln ms k
p o p u lacj p o d u p ad a.
Oczy wi cie s tak e wiern i i g o d n i zau fan ia Emiratczy cy , k t rzy zaws ze p o mo g
k ad emu , k to p ro s i ich o ws p arcie, s zczeg ln ie k o b iecie, b ez lis k ich p ro p o zy cji.
Niezn ajo my mczy zn a b ez ad n y ch d wu zn aczn y ch g es t w zad zwo n i k ied y
w mo im imien iu d o p o licji d ro g o wej, ab y u s u n s amo ch d , k t ry mn ie zab lo k o wa
n a p o d ziemn y m p ark in g u . In n y wy b awi mn ie z k o p o tu i zap aci za m j p o s t j,
k ied y n ie miaam wy s tarczajcej ilo ci mo n et d o p ark o matu , a jes zcze in n y ,
p o wicajc s w j czas , zap ro wad zi mn ie d o k iero wn ik a wy d ziau ru ch u i lo b b o wa
za s zy b k im zaatwien iem mi n o weg o p rawa jazd y cak o wicie b ezin teres o wn ie.
Po p ro s tu trzeb a u waa, b y n ie p rzek racza g ran icy zach o wawczeg o s zacu n k u .
M imo k ilk u n iep rzy jemn y ch k o n fro n tacji, w tarap atach n ad al n ie wah am s i p ro s i
o p o mo c Emiratczy k w. Ich d u ma, k u ltu ro wo zak o d o wan a g rzeczn o
i s amo k o n tro la w zach o wan iach s p o eczn y ch to warto ci, k t ry m u fam. Nie
mo g ab y m teg o s ameg o p o wied zie o Arab ach in n y ch n acji.

Wiele n iezrczn y ch s y tu acji, w k t re wp ltu j s i p rzy jed ajce d o ZEA Eu ro p ejk i,

wy n ik a z n iezn ajo mo ci r n ic k u ltu ro wy ch . Trzeb a zd a s o b ie s p raw, e tu n ie ma
d ams k o -ms k ieg o k o lee s twa: alb o mczy zn a trak tu je ci p o wan ie, i wted y
w s p raw zaan g ao wan a jes t jeg o ro d zin a, alb o n ie, i wted y ch o d zi wy czn ie
o zab aw. Dziewczy n y majce n ad ziej n a zwy k y zwizek w zach o d n im s ty lu p rd zej
czy p n iej czek a p rzy k re ro zczaro wan ie. J e li ch o p ak o b wo zi je p o b as en o wy ch
imp rezach w b ik in i, p rzed s tawia k o leg o m alb o o k azu je czu o w miejs cu
p u b liczn y m, to n ie jes t to o zn ak a zaan g ao wan ia, a wrcz p rzeciwn ie d o w d , e n ie
ch ro n i ich p ry watn o ci i n ie trak tu je jak k an d y d atk i n a o n .

Dla wielu o s b lu k s u s o we h o tele i ich p ry watn e p lae to jed y n e s en s o wn e p o my s y

n a s p d zen ie week en d u p o za k limaty zo wan y m wn trzem g alerii h an d lo wy ch . Co
in n eg o p o zo s taje? W mie cie n ie ma ry n k u , n a k t ry m mo n a b y n ap i s i k awy , a n a
ro wer jes t za g o rco . Nie ma s i wic co d ziwi, e b as en y p o d p almami i p ry watn e
p lae to aren a mid zy k u ltu ro wy ch ro man s w i s ch ad zek . Zap en iaj je p n ag ie p ary
mo s zczce s i n a s ied zis k ach b as en o wy ch b ar w, wy b rzy d zajce w k o lo ro wy ch
k o k tajlach .
W p rzeciwie s twie d o Emiratek Emiratczy cy n ie mu s z s i z n iczy m k ry i jawn ie
o b n o s z s i z k o lejn y mi p artn erk ami. Niek t re p ary g o s zcz w h o telu ty lk o n a
p o p o u d n ie, in n e zo s taj n a n o c lu b n a cay week en d . J u wjed ajc n a p ark in g ,
mo n a s i ro zezn a, co d zieje s i w ro d k u i jak i p ro fil g o ci ma d an y o ro d ek .
Szp alery ferrari, mu s tan g w i p o rs ch e b ezb d n ie p ro wad z d o d ziu p li lo k aln y ch
p lay b o y w. A ci alb o p rzy jech ali z d ziewczy n ami, alb o p rzy b y li n a o wy , i wierzcie
mi, n ie wy jd z p u s ty mi s ieciami.
Nie ty lk o b iae d ziewczy n y k r lu j n a ry n k u atwy ch zn ajo mo ci. J es t s p o ro
Arab ek in n y ch n acji, czas ami b ard zo mo d y ch d ziewczy n , wy ry wajcy ch s i s p o d
k o n tro li ro d zic w i s p d zajcy ch p o p o u d n ia n a zawieran iu n ieb ezp ieczn y ch
zwizk w, z d ala o d s ro g ieg o o k a s p o ecze s twa. Ss iad k a raczej tu n ie zawita, a je li
n awet, b d zie jech aa n a ty m s amy m w zk u , wic raczej n ie zd ecy d u je s i n ik o mu
d o n ie .
W k u ro rtach k witn n ie ty lk o h etero s ek s u aln e ro man s e. Na ty m p o lu s zczeg ln ie
ak ty wn i s zerwan i z s u ro wej o b y czajo wej s my czy Sau d y jczy cy . Emirack a s wo b o d a
u d erza im d o g w jak p rzy s o wio wa s o d wk a. W Emiratach Sau d y jczy cy maj
k s y wk wachsz, d zicy , k t rej zazwy czaj to warzy s zy g es t o zn aczajcy p o mies zan ie
zmy s w. Emiratczy cy lu b i d o cin a s wo im wah ab ick im s s iad o m.
Na p lay w Ab u Zab i wid ziaam k ied y , jak n a b as en len iwie wk racza s au d y js k a
watah a wilczk w, a w r d n ich s amiec alfa w n ied b ale zawin ity m b iay m h o telo wy m
s zlafro k u . Ro zs iad s i n a leak u p o d p alemk s ag o , a ch o p cy o b s ied li g o d o o k o a.
Dw ch u s ad o wio s i n a jeg o k o lan ach i o d p alio mu p ap iero s a. Zareag o waa
o ch ro n a i s tran ik u p rzejmie p o p ro s i, eb y k ad y g o u s iad n a s wo im leak u . C
in n eg o m g zro b i d ro b n y n ep als k i o ch ro n iarz, d rcy jak lis tek o s in o wy
w k o n tak cie z k ad y m g o ciem, ab y n ie s traci p racy ? Nie ma ad n y ch ro d k w
p ers wazji p r cz wiary w mag iczn mo c u n ifo rmu i n ad ziei, e g rzeczn a p ro b a
p o d ziaa. Arab o wie alerg iczn ie reag u j n a s o wo n ie. Ty m razem jed n ak o b y o s i
b ez o fiar i ch o p cy n iech tn ie zes zli z s ieb ie, za to p o czy li leak i i k o n ty n u o wali
amo ry z o d leg o ci ramien ia. Kto im zab ro n i w wy zwo lo n y ch Emiratach , g d zie n ie
ma p o licji relig ijn ej?

J e li ch o d zi o trak to wan ie mn iejs zo ci s ek s u aln y ch , Emiraty wy r n iaj s i n a tle

in n y ch p a s tw arab s k ich . Zwias tu n em p rzemian o b y czajo wy ch b y a ch o ciab y
s y n n a s p rawa z g ejo ws k im wes elem, o k t ry m p amita k ad y Emiratczy k . Kik a lat
temu o d b y o s i p o tajemn e wes ele k ilk u p ar g ejo ws k ich , s y mb o liczn e, rzecz jas n a.
To warzy s two n ak ry a p o licja i zap ak o waa d o ares ztu . Po n acis k ach
mid zy n aro d o wy ch o rg an izacji p raw czo wiek a win i w u wo ln io n o i o d td n ie
zwalcza s i tu ak ty wn ie h o mo s ek s u alizmu mimo p en alizu jceg o g o p rawa, k t re
teo rety czn ie wci p o zo s taje w mo cy . J es t ty lk o p res ja s p o eczn a, a i o n a p o wo li
to p n ieje.
Na p rzed mie ciach Ab u Zab i mo n a zo b aczy u malo wan y ch ch o p c w
w o b cis y ch d in s ach i k o s zu lk ach n acig n ity ch n a s tan ik i. Nie jes t to czs ty
wid o k , ale s i zd arza. W p ry watn y ch k lu b ach n a p lay p rzes iad u j tran s s ek s u ali ci,
k t ry m atwiej jes t d o k o n a metamo rfo zy n i faceto m z in n y ch k raj w ze wzg ld u n a
n atu raln p o n ad p rzecitn u ro d i p o ws zech n d o s tp n o las ero weg o u s u wan ia
o wo s ien ia. Ich p o p rzed n ie wcielen ie zd rad zaj jed y n ie g b o k ie i n is k ie to n y
lo k aln eg o ak cen tu . ZEA to k raj p o d w jn y ch , czs to s p rzeczn y ch s tan d ard w.

*
Sek s jak o tak i n ie jes t w k u ltu rze mu zu ma s k iej n acech o wan y n eg aty wn ie, ale
ak cep to wan y jes t ty lk o w d o zwo lo n ej fo rmie: w mae s twie, d o d ajmy , ro zu mian y m
k las y czn ie jak o zwizek k o b iety i mczy zn y . Ocen a s ek s u zaley o d jeg o
k o n tek s tu jes t ten d o zwo lo n y (halal) i ten zak azan y (haram). W o d r n ien iu o d
trad y cy jn ej k u ltu ry ch rze cija s k iej, w k t rej s to s u n ek p cio wy jes t p rzed e
ws zy s tk im n arzd ziem p ro k reacji, wed u g Ko ran u s ek s ma s u y tak e
p rzy jemn o ci mao n k w. Wb rew zach o d n im s tereo ty p o m arab s k ie matk i s
zn aczn ie b ard ziej b ezp ru d ery jn e, n i mo g o b y s i wy d awa, majc n a u wad ze
tu tejs z s u ro w o b y czajo wo . Z Emiratk ami d a s i p o ro zmawia o ich y ciu
in ty mn y m i o ty m, czeg o o czek u j w k u . W cen trach h an d lo wy ch n iejed en
Eu ro p ejczy k m g b y s i zg o rs zy wy s tawami s k lep w z b ielizn . S n a n ich
p o czo ch y , p o d wizk i, p o mp o n ik i w n ewralg iczn y ch miejs cach , k ry s ztao we s trin g i,
k o s tiu my d o ero ty czn y ch p rzeb ieran ek i wy u zd an e g o rs ety o d Victo rias Secret.
Fak t, n ie ma s ek s g ad et w i n ie wo ln o d o ZEA wwo zi zab awek ero ty czn y ch , ale to
ty lk o k wes tia czas u . W Arab ii Sau d y js k iej o twiera s i wa n ie p ierws zy s ex s h o p
halal. P k i co jed n ak w emirack ich s u p ermark etach s ty lk o p k i z ero ty czn y mi
elami d o mas au i p en o fert Du rex u .
W k in ie cen zu ra. Wilk z Wall Street w wers ji emirack iej k u mo jemu zd ziwien iu trwa
o g o d zin k r cej n i w wers ji o ry g in aln ej i n ie b y o w n im n ic o b razo b u rczeg o ,
ad n eg o rzu can ia mis em an i o b s cen y . Nie wied ziaam, o co ten cay h aas . Do p iero
k ied y n atrafiam w in tern ecie n a p en wers j filmu , zro zu miaam s k al lo k aln ej
cen zu ry . Po d o b n ie rzecz s i ma z J ames em Bo n d em, k t ry w emirack iej wers ji
m g b y u ch o d zi za ws trzemiliweg o u czn ia Dalajlamy .
Nie zo b aczy my tu te ad n y ch rek lam z p o d tek s tem s ek s u aln y m. Tu tejs ze s p o ty
o rb itu j g wn ie wo k tematu zas tawio n eg o arab s k ieg o s to u i ro d zin n ej mio ci
o jco ws k i au to ry tet i s p en io n e macierzy s two zamk n ite w ro g alu ze s ztu czn y m
n ad zien iem. Nie ma g o lizn y n a b illb o ard ach an i ad n ej wzmian k i o s ek s ie
i alk o h o lu , p rzek le s twa s w rad iu zag u s zan e alb o k o mp letn ie wy cin an e. Nawet
lis ty p rzeb o j w p rzes iewa s i p rzez g s te s ito w s zczeg ln o ci d o ty czy to
amery k a s k ich h it w rap u i n ieg rzeczn y ch d iw p o p u . In tern et jes t mo n ito ro wan y ,
a n iep o d an e tre ci s i b lo k u je, wic b ez p ro g ram w ty p u hotshield raczej n ie ma co
marzy o d o s tp ie d o p o rn o g rafii.
M imo to o n y ch cce zad o wo li m w i n aley cie wy p en i s wo je o b o wizk i
maj d o teg o n arzd zia. Sek s w is lamie to maen s k ie p rawo i maj s i n im cies zy n a
r wn i o b o je p artn erzy . Emirack ie k o b iety s co raz b ard ziej wiad o me s wo ich
p o trzeb .
Po ra wy rzu ci za o k n o wizj mu zu man ek p o zo s tajcy ch d ziewicami d o lu b u .
Ows zem, wik s zo d ziewczy n u ch o wa s i d o n o cy p o lu b n ej, ale n ie caa e s k a
p o p u lacja. Zres zt n awet n ietk n ity wian ek n ie wiad czy o b rak u d o wiad cze
s ek s u aln y ch . S n iek las y czn e s to s u n k i, d zik i k t ry m i wilk jes t s y ty , i o wca caa.
J e li za ju s i zd arzy , e d ziewczy n a u traci d ziewictwo , to i n a to s ro zmaite trik i,
o d ch i s k ich tab letek wy wo u jcy ch k rwawien ie p o o p eracje p rzy wracan ia b o n y
d ziewiczej n ieleg aln e, acz p o ws zech n e. Zab ieg jes t zres zt w ZEA n ieleg aln y ty lk o
d la p an ien , matek zak az n ie d o ty czy . M it o s ied emd zies iciu d w ch rajs k ich
p ik n o ciach , wieczn ie o d n awiajcy ch s wo je d ziewictwo , zd aje s i n ab iera cak iem
realn y ch k s ztat w d zik i g b o k im k ies zen io m zd etermin o wan y ch m w. Ko s zt
o p eracji to o d 5 d o 1 0 ty s icy d irh am w. Nawet o s iemn as to latk i b ezp ru d ery jn ie
p y taj p ielg n iark i w mo jej k lin ice, czy d a s i zaatwi z s p raw lek arzem i u m wi
s i n a p rzy wr cen ie d ziewictwa, ws k rzes zen ie fen ik s a z p o p io w. Za trzy mies ice
lu b i mu s z s i p rzy g o to wa. A co my laa , habibti? Wes ele za p as em, n aley
p o g rzeb a p an ie s k ie ws p o mn ien ia i zacero wa, co trzeb a.
In tern et p een jes t o g o s ze k lin ik w In d iach i Tu rcji, g o to wy ch p o d j s i
mag iczn eg o zab ieg u o d wracajceg o n ieo d wracaln e. Barwn e s tro n y k u s z
wak acy jn y mi o fertami h y men o p las ty k i all inclusive. M o n a p o czy j ze
zwied zan iem, wy p o czy n k iem n a p lay , a tak e p o d r b izn es o w. Przy jemn e
z p o y teczn y m. J ed en telefo n n a lo k aln y n u mer i d y s k retn a o b s u g a ch tn ie
zo rg an izu je ca wy p raw.
Is tn iej te k lin ik i p o tajemn ie wy k o n u jce zab ieg i w ZEA, ale n ie d a s i tak atwo
z n imi s k o n tak to wa. Os tatn io n iemieck i lek arz zo s ta ares zto wan y za tak ie p rak ty k i.
Wy k o n u je s i te p o d ziemn e ab o rcje, mimo e tab letk i an ty k o n cep cy jn e
teo rety czn ie p rzep is y wan e n a recep t wy czn ie d la matek mo n a k u p i
w d u b ajs k ich ap tek ach n iemal h u rto wo b ez ad n y ch p ap ier w. W Ab u Zab i ap tek i te
o twieraj p o wo li s wo je an ty k o n cep cy jn e s ezamy d la p o trzeb u jcy ch .
 *

Gd zie w k o n s erwaty wn y m s p o ecze s twie jes t miejs ce n a k o n s u mo wan ie

n iefo rmaln y ch zwizk w? Najp o p u larn iejs zy m b o d aj s ch ro n ien iem k o ch an k w s
s amo ch o d y z s zy b ami czarn y mi jak s mo a, n ajwy g o d n iejs ze miejs ce n a ch wile
u n ies ie . W wers ji n ieco b ard ziej ry zy k o wn ej h o tele, wy n ajmo wan e mies zk an ia
czy wille. J eeli k to ch ce, to zn ajd zie s p o s b . J e li w g r wch o d z d ziewczy n y
z zag ran icy , n ie-Emiratk i, to n ie ma p rak ty czn ie ad n y ch o g ran icze . Nik t w h o telach
n ie b d zie zad awa ad n y ch p y ta an i o d p ro wad za tak iej p ary s p o jrzen iem. Do
cu d zo ziemek p o d ch o d zi s i zn aczn ie mn iej ry g o ry s ty czn ie n i d o miejs co wy ch
d ziewczy n , n ie o b o wizu j ich te s ame reg u y g ry . Emirack a p an n a, wy ch o d zc za
m, mu s i b y d ziewic i k ro p k a, a s zan s e n a zamp j cie p o zau wao n ej u tracie
cn o ty s marn e. Oczy wi cie ro zw d k i czy wd o wy to in n a h is to ria, ale te te mo g co
n ajwy ej as p iro wa d o b y cia d ru g lu b trzeci o n . Cen a s p o eczn a d ziewictwa jes t
wy s o k a, s td te i b o o m n a wian k i z o d zy s k u .

Sp rzed a alk o h o lu to k o lejn a rzecz, k t ra ch o teo rety czn ie zak azan a ro zk wita
w s zarej s trefie. Oficjaln ie alk o h o l jes t d o s tp n y n a teren ie h o teli i k u ro rt w, d lateg o
wik s zo n o cn y ch k lu b w zn ajd u je s i wa n ie tam. W Ab u Zab i i Du b aju
wy s o k o p ro cen to we tru n k i lej s i s tru mien iami. Klu b y u rzd zaj ladies nights, k ied y
k o b iety n ie p ac za d rin k i alb o d o s taj b u telk w d k i n a s to lik za frik o .
Dziewczy n y n a rau s zu maj p rzy cig n p acc za ws tp i d rin k i ms k k lien tel. To
s trateg ia zach cajca zar wn o d o n ad u y wan ia alk o h o lu , jak i ek s ces w s ek s u aln y ch
p o . Dwie g rzes zn e p ieczen ie n a jed n y m o g n iu .
Wy d aje s i te s p ecjaln e licen cje d la p ry watn y ch k lu b w i res tau racji, jak n a
p rzy k ad J o n es Th e Gro cer w Ab u Zab i jed y n e p o za h o telami miejs ce, g d zie mo n a
wy p i win o d o o b iad u . Lo k al ten s ta s i te p rzy cz k iem ramad an o wy ch
b u n to wn ik w to jed n a z n iewielu res tau racji majcy ch p o zwo len ie n a s erwo wan ie
jed zen ia w cig u d n ia w czas ie ramad an u , w u k ry ciu za cik imi czarn y mi k o tarami,
rzecz jas n a.
W mies icu p o s tu p icie i jed zen ie w miejs cach p u b liczn y ch jes t w ZEA zak azan e
o d ws ch o d u d o zach o d u s o ca. Is tn iej jed n ak miejs ca, g d zie ro b i s i wy jtk i.
Ho tele s erwu j s wo im g o cio m p o s ik i w o d d alo n y ch o d o k ien zak amark ach
res tau racji, p icie n ap o i n iealk o h o lo wy ch w k u ro rtach n ie jes t ju p ro b lemem, jak im
b y o jes zcze ro k temu . Z zewn trz p arawan i zas o n a. A w ro d k u ? Uczta Bab ette.
W wy b ran y ch lo k alach ro i s i o d Eu ro p ejczy k w i Arab w z jed n ak o wy m s mak iem
zajad ajcy ch z u g in ajcy ch s i s to w. Szczk s ztu c w n iemal o g u s za.

Szard a to jed y n y emirat, g d zie fak ty czn ie n ie wo ln o p i an i s p rzed awa alk o h o lu .

Nie u wiad czy s i tu n awet maeg o p iwa. Nato mias t w emiracie o b o k s s k lep y
mo n o p o lo we. Nie ma p icia n ap o j w w miejs cach p u b liczn y ch w ramad an ie, a jed n ak
n a p ry watn y ch p laach ro zn o s i s i b ezalk o h o lo we d rin k i. Nib y n ie wo ln o , a jed n ak
mo n a. Trzeb a ty lk o wied zie, g d zie i k ied y .
eb y ch ro n i wizeru n ek Emiratczy k w i ich mu zu ma s k to s amo , n iek t re
h o tele zab ran iaj p icia alk o h o lu w k an d u rze. M arn y wy s iek . Czy p rzes tras zo n y
Filip i czy k p rzy b arze o d way s i p o wied zie g o cio wi: p an d zi n ie p ije?

*
J es t co w tu tejs zej men taln o ci, k t ra k ae to , co haram, zak azan e, zak ry wa czarn
zas o n . To g ra z zak azan y m o wo cem i wariacja n a temat p o k u s k ry jcy ch s i
w s ty mu lacji wzro k o wej. Po d o b n ie jes t ze s k lep ami mo n o p o lo wy mi. Nie ma rek lam
an i wy s taw, n ie ma p lak at w z M artin i, w k t ry m o d b ijaj s i o d s ieb ie zielo n e
o liwk i ze s o n eczn ej Pu li. Tu ry s ta n awet n ie wie, e tak ie p rzy b y tk i is tn iej. Trzeb a
wied zie, g d zie s zu k a! Po lak z y k d o k o n trab an d y mo e s i tu p o czu jak ry b a
w wo d zie.
Sk lep y z alk o h o lem mu s z b y u k ry te za zacien io n y mi o k n ami alb o w o g le n ie
maj o k ien . Alk o h o l n a wid o k u p u b liczn y m s iab y zg o rs zen ie. W ro d k u jed n ak
p k i u g in aj s i o d b o g actwa to war w: o d tan ich p iw, p rzez cy d ry i win a, p o w d k i
b iae i k o lo ro we o raz in n e mo cn e tru n k i. S n awet p ro mo cje: buy one, get one free. Dwa
litry d in u mo n a k u p i za r wn o warto 3 0 zo ty ch . Teo rety czn ie, eb y zro b i
zak u p y w tak im s k lep ie, trzeb a mie licen cj, k t r mo g o trzy ma ty lk o
n iemu zu man ie, ale w p rak ty ce, je li p aci s i g o t wk , to n ik t o n ic n ie p y ta.
Sztu k a k amu flau n ie k o czy s i n a s k lep o wy ch o k n ach . Zak u p mu s i b y u k ry ty
p rzed p u b liczn y m o k iem tak e p o za alk o h o lo wy m p rzy b y tk iem. Tro s k a o to
s p o czy wa n a s p rzed awcy . Ek s p ed ien t s zczeln ie p ak u je to war w g ru b , czarn ,
n iep rze witu jc p las tik o w to rb , k t rej k o s zt z p ewn o ci p rzewy s za
p rzezro czy s te s iatk i w s u p ermark etach . No c , za p rzy mk n icie o k a s zariatu trzeb a
zap aci. I n ib y ws zy s tk o jes t w p o rzd k u , b o zawarto ci n ie wid a, ale n ie zmien ia to
fak tu , e n a u licy tak a to rb a jes t n aty ch mias t jed n o zn aczn ie id en ty fik o wan a.
 Klien ci, k t rzy n ie ch c d a s i zo b aczy z tak s iatk , s to s u j in n e meto d y
ro b ien ia zak u p w. Ile to razy wid ziaam teren o we au ta z czarn y mi s zy b ami
p ark u jce p o d s k lep em. Na o d g o s k lak s o n u wy ch o d zi h in d u s k i ek s p ed ien t, b ierze
zam wien ie i p o ch wili u s u n ie wraca z czarn to rb , p o k t r z o k n a au ta s ig a
rami w k an d u rze.

Zn w czarn e s zy b y id ealn a metafo ra emirack iej o b y czajo wo ci. Ch ro n i

p ry watn o i czy n i an o n imo wy m. Sk ry ta za n imi k o b ieta mo e zd j ch u s t i czu
s i s wo b o d n ie: p rzez tak ie o k n a o b cy mczy n i n ie mo g zajrze d o ro d k a. Szy b a
z p rzo d u o czy wi cie n ie mo e b y cak o wicie czarn a, ale i n a to jes t s p o s b . Da s i
zain s talo wa w ro d k u s iatk n a zamek , k t ry zas u wa s i, g d y n a p rzed n im s ied zen iu
s ied zi k o b ieta n awet s amo ch d jad cy z n ap rzeciwk a n ie jes t w wczas zag ro en iem
d la p ry watn o ci. Pierws z rzecz, jak ch ciay wied zie mo je k o lean k i Emiratk i p o
zap ak o wan iu s i d o mo jeg o au ta w d ro d ze n a wes ele, b y o wa n ie to , czy s zy b y s
p rzy ciemn io n e. J e li n ie, n ik ab mu s i zo s ta n a s wo im miejs cu .
Najg ro n iejs z s tro n czarn y ch s zy b i zwizan ej z n imi an o n imo wo ci n ie jes t
b y n ajmn iej zak azan y s ek s w s amo ch o d o wy m wn trzu , ale to , e ch o p cy mo g
b ezk arn ie p i p o d czas jazd y . Alk o h o l w p o czen iu z u ltras zy b k im s p o rto wy m
s amo ch o d em to n ap rawd n ieb ezp ieczn a zab awa. Pamitam, jak u m wiam s i n a
o b iad z k u zy n em k o lean k i, k t ra p o s tan o wia s p r b o wa s wo ich s i jak o s watk a.
Przy jech a p o mn ie imp o n u jcy m b iay m lamb o rg h in i, ale wy d awa s i jak i
n iewy ran y , mo e zmczo n y lu b o n ie mielo n y , b o jzy k mu s i p lta. Nies tety
k ied y p rzy jech ali my d o res tau racji, d o s o wn ie wy to czy s i z s amo ch o d u b y tak
p ijan y , e led wo trzy ma s i n a n o g ach . Narazi was n e i mo je y cie n a
n ieb ezp iecze s two , cis n c p ed a g azu d o 2 2 0 k ilo metr w n a g o d zin w tak im s tan ie.
M imo to wy d awa s i u b awio n y . Patrz, trzs s i jak g alareta, mru cza z zach wy tem.
W k n ajp ie zam wi p iwo . Rce mi o p ad y . Z p o wro tem p ro wad ziam ja, a n ie b y o to
p ro s te: b ieg i, s p ecjaln e p rzerzu tk i p rzy k iero wn icy n ie jes t atwo o d razu s i
w ty m o d n ale, a m j k o mp letn ie p ijan y p as aer w n iczy m mi n ie p o mag a.
Kied y in d ziej z k o lean k p o p en iy my b d i zab ray my s i ze zn ajo my mi
Emiratczy k ami d o Ras al-Ch ajma, n ad mo rze. Ws iad amy , a w s amo ch o d zie imp reza
n a caeg o . Fah ad o twiera d la n as p iwk o n a p o czs tu n ek , a k iero wca, M an s u r, g ard zi
n is k im p ro cen tem i p ro s i o ch o d zc s i we wb u d o wan ej lo d wce w d k z s o k iem
u rawin o wy m, k t r n as tp n ie p o p ija, w d ru g iej rce trzy majc k iero wn ic. Na
p y tan ie o p o licj o b aj p ars k n li ty lk o miech em. S tu u s ieb ie. Po d o b n o
mu zu man ie p rzy ap an i n a jed zie p o d wp y wem s o s trzej k aran i, ale w p rak ty ce
jes zcze n ie wid ziaam, eb y k to s i ty m p o wan ie p rzejmo wa. Nawet p rzy ap an i
p ijan i k iero wcy mu s z co n ajwy ej p rzej p ar metr w w lin ii p ro s tej w ramach
tes tu n a trzewo , b o p o licjan ci n ie s wy p o s aen i w alk o maty .
W d ro d ze p o wro tn ej w d k a s i s k o czy a i p an o wie p o s tan o wili u zu p en i
zap as y . Przecie n ie b d jech a n a o p arach . Ale g d zie zn ale licen cjo n o wan y s k lep
alk o h o lo wy w mateczn ik u k o n s erwaty wn y ch p n o cn y ch Emirat w? Po k ilk u
telefo n ach d o k o leg w i k lu czen iu n a p ias zczy s ty ch d ro g ach p o d jech ali my p o d
n ieo zn ak o wan y , b ru d n y b u d y n eczek . Fah ad zn ik n w n im n a ch wil, p o czy m
p o wr ci z s iatk p o d zwan iajc k ilk o ma b u telk ami z n ieleg aln ej g o rzeln i i jej
r wn ie n ieleg aln eg o s k lep u , k t ry n ie ty lk o jes t n ajwy ran iej tajemn ic p o lis zy n ela,
ale i s to i n ieo p o d al b u d y n k u p o licji. Szu k ajcie, a zn ajd ziecie. Najciemn iej p o d
latarn i.

*
Prawd a jes t tak a, e alk o h o l mo n a zn ale ws zd zie, g d zie ty lk o s i g o s zu k a.
Tru d n o s i wic d ziwi, e is tn ieje te p ro b lem alk o h o lizmu , o k t ry m n ig d y s i
tu taj g o n o n ie m wi. M am k o leg alk o h o lik a, k t ry n a s wo jej rzd o wej p o s ad ce
u latn ia s i w cig u d n ia n a k ilk a p iw i wraca jak b y n ig d y n ic, z zap as em g u m d o
u cia.
S o ro d k i reh ab ilitacy jn e d la u zalen io n y ch o d alk o h o lu , ale n ie ma wielu
terap eu t w. W Emiratach lu d zie n ie p rzy zn aj s i d o p ro b lem w emo cjo n aln y ch czy
p s y ch iczn y ch , tak jak n iech tn ie p o k azu j p u b liczn ie d zieci z zes p o em Do wn a,
k t ry ch jes t tu d u o ze wzg ld u n a mae s twa b lis k ich k rewn y ch , n awet k u zy n w
p ierws zeg o s to p n ia. Ps y ch o lo g o wie i p s y ch iatrzy n ie mo g tu liczy n a p rac. Nie
ma s zp itali p s y ch iatry czn y ch , s ty lk o p rzy ch o d n ie, w k t ry ch p acjen ci o d rk i
d o s taj lek i. Lu d zio m z p ro b lemami, o ile s n a ty le p o wan e, e n ie d a s i ich
zamie p o d d y wan , p o p ro s tu wy p is u je s i tu recep ty .
Alk o h o l n ie jes t jed y n y m p ro b lemem Emiratczy cy zay waj te n ark o ty k i.
Po d o b n o n ietru d n o tu o h ero in . Nie tak d awn o trafiy d o n as zej k lin ik i d wie
d ziewczy n y w wiek u o s iemn as tu i d ziewitn as tu lat. J ed n a z n ich miaa
p o p rzed n ieg o d n ia u ro d zin y . Przy wi z je n iep rzy to mn e z d o mo wej imp rezy jak i
Sau d y jczy k , k t ry ch cia u ciec, ale zo s ta zatrzy man y . Zjawia s i p o licja i in n e
s u b y . J ed n a z d ziewczt o d zy s k aa p rzy to mn o , d ru g a za n ie wy b u d zia s i ze
 p iczk i, a k rew leciaa jej z n o s a i z u s t. Zmara z p rzed awk o wan ia k o k ain y . M imo to
w s ferze p u b liczn ej n ie ma ad n y ch k amp an ii u wiad amiajcy ch o zag ro en iach
p y n cy ch z u y wan ia n ark o ty k w.

J es t jed n a s ab o w ZEA, k t ra mo e b y s wo b o d n ie p rak ty k o wan a, b a, u ro s a n awet

d o ran g i n aro d o weg o s y mb o lu . M am n a my li ek s trawag an cj, lu k s u s i p r n o .
Ch y b a k ad y s y s za o o g ro mn y m ak wariu m w Du b ai M allu , Bu rd Ch alifa, h o telu -
ag lu Bu rd al-Arab czy p almie ze s ztu czn ie u s y p an y ch wy s p w Du b aju . Kad eg o
ro k u tu tejs i b o g acze wy d aj 5 milio n w d irh am w n a d wu cy fro we VIP-o ws k ie
tab lice rejes tracy jn e. In tern et o b ieg aj o b razk i wo rk w n a mieci mark i Lo u is
Vu itto n , ty g ry s w wo o n y ch n a s ied zen iach lu k s u s o wy ch au t czy p o k ry ty ch k u rzem
s p o rto wy ch s amo ch o d w k o ro d u jcy ch n a p o b o czach . W h o telu Emirates Palace
w Ab u Zab i mo n a k u p i s zczero zo t b iu teri z au to matu jak s n ick ers a. Du b ajs k i
h o tel Atlan tis ma p o d wo d n e p o k o je, w k t ry ch g o cie p i o to czen i rek in ami
p y wajcy mi s o b ie za s zy b .
M o d zi Emiratczy cy maj d o d y s p o zy cji b ard zo d u o p ien id zy , a relaty wn ie
n iewiele mo liwo ci, eb y s i wy s zu mie i wy r n i. Nawet s tro jem n ie mo n a
n ik o mu zaimp o n o wa, b o ws zy s cy u b ieraj s i tu d o s y p o d o b n ie. Os ten tacy jn e
b o g actwo i eg zo ty czn e h o b b y to jed y n e s p o s o b y n a wy r n ien ie s i z tu mu .
Najb ard ziej k o n tro wers y jn z emirack ich ek s trawag an cji jes t trzy man ie d zik ich
zwierzt jak o mas k o tek . win k a mo rs k a to p rzey tek , mu s i b y co n ajmn iej lamp art!
Dzik ie, n ieb ezp ieczn e zwierzta maj wiad czy o s ile i p o zy cji wa ciciela.
Ferrari ju n ie wy s tarcza, k ied y wik s zo ch o p ak w z o s ied la willo weg o ma tak ie
s amo . Dzik ie k o ty s zmu g lu je s i n ieleg aln ie z Afry k i p rzez J emen , a p o tem ch o wa
w d o mu lu b n a farmie. To o s tatn i k rzy k mo d y d la b o g aty ch i ro zp u s zczo n y ch
ch o p c w z k raj w Zato k i. Na In s tag ramie mo n a o b ejrze d zies itk i p ro fili mo d y ch
mczy zn p o zu jcy ch z lwami i ty g ry s ami. Wy cig aj s i z n imi n a mas k ach
lu k s u s o wy ch au t, p o d b ijajc n ap icie, tu d zie d o k u men tu j zab awy , tak ie jak
zag ld an ie w p as zcze czy d ro czen ie s i z d o ro s y m lwem s ied zcy m n a k latce
p iers io wej wa ciciela.
To o czy wi cie ig ran ie z o g n iem, a s y mb o lem ciemn ej s tro n y eg zo ty czn eg o
h o b b y s taa s i g o n a s p rawa Swak ila z Ku wejtu , k t ry z ty p o w arab s k b u t
o p o wiad a d zien n ik arzo m o s wo ich milu s i s k ich . Nie mia p ro b lem w
z p o k azy wan iem twarzy w med iach , mimo e teo rety czn ie trzy man ie tak ich zwierzt
jes t n ieleg aln e. Ale k to b o g atemu zab ro n i?
Nies tety n ied u g o p o u d zielen iu wy wiad w wy d arzy a s i trag ed ia. Kto n ie
d o mk n d rzwi d o lwiarn i i d wie s amice wy d o s tay s i n a wo ln o . Pech ch cia, e
ak u rat w o g ro d zie k rztaa s i filip i s k a g o s p o s ia. Z p o s zarp an p o o w ciaa trafia
d o s zp itala. Swak il tu maczy , e p o g ry z j p ies . Nies tety o b raen ia b y y zb y t d u e
i d ziewczy n a zmara. Zg o n p rzez zag ry zien ie. Ab y u n ik n p ro ces u , Ku wejtczy k zab i
s wo je lwy n a p u s ty n i i s p ali ich ciaa. Najg o rs ze b y y n iek t re k o men tarze n a temat
jeg o zach o wan ia te p o ch leb n e. M g p rzecie zo s tawi d ziewczy n w o g ro d zie,
a zawi z j d o s zp itala i n arazi s i n a n iep rzy jemn o ci. W p rzeciwn y m razie n ik t b y
s i n ig d y n ie d o wied zia o wy p ad k u . Lu d zk i p an !
Amb as ad a filip i s k a ch ciaa ro zp o cz d o ch o d zen ie, ale jak zwy k le s p rawa
ro zes za s i p o k o ciach . Bezmy ln a b rawu ra s k o czy a s i mak ab ry czn mierci
n iewin n ej o s o b y . Ty mczas em p ro fil Swak ila n a In s tag ramie jes t wci ak ty wn y .
Ob s erwu je g o 2 8 8 ty s icy o s b .
Dzik ie k o ty to n iejed y n e p o p u larn e mas k o tk i. Po ws zech n e jes t trzy man ie map
i p s w h u s k y , z k t ry mi ch o p cy s p aceru j w czterd zies to s to p n io wy m u p ale p o
n ad mo rs k ich p ro men ad ach . Nie ma to n ic ws p ln eg o z mio ci d o zwierzt. To
czy s ty s zp an , p o d o b n ie jak ro lek s y , jach ty , zo te s amo ch o d y , wy s ad zan e
d iamen tami to reb k i czy o g ro mn e marmu ro we h o tele s tawian e n a o d lu d ziu z k ap ry s u
jak ieg o s zejk a, ty lk o p o to , b y p rzy mi k u ro rt k u zy n a. W is lamie majtn o to n ie
g rzech i b o g acz mo e s p o k o jn ie zap o mn ie o p rzecis k an iu wielb d a p rzez u ch o
ig ieln e.

Po zo s ta n am jes zcze jed en g rzes zn y p ro d u k t, au to maty czn ie k o jarzo n y

z mu zu ma s k im k atalo g iem zak az w: wiep rzo win a. Szy n k a i b ek o n s d o s tp n e
w eu ro p ejs k ich d elik ates ach , ty le e o czy wi cie u k ry te. W o d d zielo n y m
zak amark u s k lep u , za p las tik o w k o tar i o s trzeg awcz tab lic z n ap is em ty lk o d la
n iemu zu man w, ro zcig a s i k r les two win in y . M o n a k u p i wy ro b y ro s y js k ie,
p o ls k ie, an g iels k ie, wiee i wd zo n e d o wy b o ru , d o k o lo ru . S s u ch a k rak o ws k a,
p as ztet i ls k a. Brak u je ty lk o d y n d ajceg o n a s zn u rk u wo s k ieg o p ro s ciu tto . Ch o
mo n a tak ie p ro d u k ty tu n ab y , teo rety czn ie n ie wo ln o ich wwo zi d o k raju . Nik t
teg o jed n ak n ie s p rawd za, p rzy n ajmn iej n a razie. Zn ies ien ie wiz d la p o ls k ich
o b y wateli i n o wa fala imig racy jn a mo e p o s k u tk o wa wik s z czu jn o ci s u b
g ran iczn y ch . P k i co jed n ak mo rtad ela w walizce mo e lee s p o k o jn ie.
 W zes zy m ro k u z o k azji targ w y wn o ci zjawi s i w Du b aju wicep remier
J an u s z Piech o ci s k i, b y p ro mo wa p o ls k ie p ro d u k ty . W in tern ecie n aty ch mias t
p o d n io s o s i laru m, e p ro mu jemy wiep rzo win w is lams k im k raju . M u s ieli to b y
in tern au ci k o mp letn ie n iezn ajcy lo k aln eg o k o n tek s tu , o g ro mn ej s k ali s zaro ci
i p a s two wej filo zo fii p rzy my k an ia o k a n a p rak ty k i s p rzeczn e z mu zu ma s k imi
zas ad ami.
Emiraty ch c b y jed n o cze n ie o twarte i trad y cy jn e. Po p u lacja 8 5 p ro cen t
imig ran t w s p rawia, e wad ze mu s z p rzy my k a o k o n a to , czeg o n ie mo g o ficjaln e
zaap ro b o wa. M as o wy n ap y w p rzy b y s z w z zach o d n ich p a s tw p rzek ad a s i n a
p o lu zo wan ie n o rm mo raln y ch . Po ws zech n o med i w s p o eczn o cio wy ch ,
wes tern izu jcy ch p o s tawy i wy b o ry mo d eg o p o k o len ia, o raz ws p is tn ien ie o b o k
s ieb ie lu d zi o k o mp letn ie r n y ch wiato p o g ld ach relaty wizu j u my s y
Emiratczy k w i s p rawiaj, e mo d ziey wo ln o d zi wicej n i p o p rzed n im
p o k o len io m. Do teg o d o ch o d zi p ielg n o wan y p rzez wad ze imag e p a s twa
o twarteg o , n ied y s k ry min u jceg o . Emiraty p o trzeb u j zach o d n ich in wes ty cji, two rz
p ark i tech n o lo g iczn e.
Niek t re z p ro jek t w s p rzez to wd raan e b ez p o my lu n k u i b ran ia p o d u wag
lo k aln eg o k o n tek s tu . Przes zczep ia s i n a p u s ty n i zach o d n ie ro zwizan ia,
a n as tp n ie s i je p o rzu ca, k ied y s i n ie s p rawd zaj, i p rzech o d zi d o k o lejn y ch .
Do b ry m p rzy k ad em jes t M as d ar City , s y n n e ek o lo g iczn e mias to . Do d zi s k ad a
s i jed y n ie z d w ch b u d y n k w, o g ro mn eg o i b ezu y teczn eg o wiatro ap u , k t ry
mu s ia k o s zto wa fo rtu n , i in s ty tu tu b ad a . To r z k ilk o ma elek try czn y mi
s amo ch o d ami ma n ie wicej n i k ilk as et metr w, a p ark in g i zap en iaj d zies itk i
h u mmer w o b ak ach d o r wn u jcy ch wielk o ci mrzo n k o m o ek o lo g iczn y m s ty lu
y cia.
M imo to Emiratczy cy wci s wp atrzen i w Zach d . Bez n as , imig ran t w
z ro zwin ity ch p a s tw, g o s p o d ark a ZEA b y n ie p rzetrwaa. Po trzeb u j n as i mu s z
n as zad o wo li, eb y n as tu zatrzy ma. Z d ru g iej s tro n y ch c o b ro n i s wo j
to s amo p rzed cak o wit wes tern izacj. Wy d aje mi s i, e emirack ie p o d w jn e
s tan d ard y to co wicej n i ty lk o h ip o k ry zja to tak e reak cja n a p o lity k p a s twa,
s to jc w ro zk ro k u p o mid zy rzeczy wis t k u ltu r wik s zo ci mies zk a c w ZEA
a s p rzeczn y m z n i mu zu ma s k im p ro filem k raju .
 10

PARALELNE WIATY

h o o b ecn o imig ran t w jes t tak n iezb d n a d la ro zwo ju

g o s p o d arczeg o k raju i p rzy jed a ich co raz wicej, p rzy b y s ze
z Zach o d u n ie in teg ru j s i, a ich y cie i y cie ro d o wity ch
Emiratczy k w to d wa n u rty , k t re b ieg n o s o b n o i s ty k aj s i
ty lk o in cy d en taln ie. Szczeg ln ie w Du b aju , zd o min o wan y m
p rzez imig ran t w n ad ajcy ch ttn u teg o mias ta ry tm ty p o wy d la
zach o d n iej metro p o lii. atwo mo n a tu zap o mn ie, g d zie s i jes t.
Tak e w Ab u Zab i, mies zk ajc w ap artamen tach o p acan y ch p rzez
p raco d awc, n a zamk n ity ch o s ied lach lu b w n ad mo rs k ich
wieo wcach z s io wn i i b as en em n a wy n ajem, p en y ch eu ro p ejs k ich
i amery k a s k ich wy k walifik o wan y ch p raco wn ik w, k o rzy s tajcy ch z atweg o y cia,
wieczn eg o lata i wy s o k ich p en s ji, jes t s i cak o wicie o d izo lo wan y m o d y cia
miejs co wej p o p u lacji. M o n a w ZEA p rzemies zk a n awet d ek ad b ez s ty k an ia s i
z lo k aln k u ltu r. Niek t rzy weteran i imig ran ck ieg o k o n s u mp cjo n izmu zn aj ty lk o
d wa arab s k ie zwro ty : szukran i chalas, d zik u j i wy s tarczy , d o s y .
Prawd ziwe emirack ie d zieln ice s o d d alo n e o d ro zry wk o wy ch cz ci Ab u Zab i,
zb u d o wan y ch w celu o b s u g iwan ia ru ch u imig racy jn o -tu ry s ty czn eg o . Przy b y s ze
i p rzy b y s zk i z Zach o d u , z wy jtk iem ty ch zatru d n io n y ch w rzd o wy ch firmach i ty ch
ro man s u jcy ch z p o zn an y mi n a mie cie Emiratczy k ami, s ty k aj s i o s o b i cie
z ro d o wity mi mies zk a cami ty lk o p rzy o d p rawie p as zp o rto wej n a lo tn is k u .
M iejs co wi i p rzy jezd n i to d wa k o mp letn ie r n e wiaty ws p is tn iejce o b o k s ieb ie
n a jed n y m o b s zarze jak d wie s ty k ajce s i p y ty tek to n iczn e, g o to we d o
s p o wo d o wan ia k atas tro fy .

*
Tu rk u s o wa wo d a i d ziewicze p lae wy s p y Saad ijat s ws p an iay m miejs cem n a
s p d zen ie p itk o weg o p o p o u d n ia. Najlep s ze h o tele b ij s i, b y wy rwa tam d la
s ieb ie k awaek g ru n tu . Lu k s u s o we willo we o s ied la k u s z n ajb o g ats zy ch
p rzy jezd n y ch . Wy s p a Yas o feru je ro d zin n y czas w r d liczn y ch res tau racji w marin ie
wy ch o d zcej n a to r Fo rmu y 1 i fu tu ry s ty czn y h o tel Vicero y . W czwartk o w n o c Th e
On e, n ajmo d n iejs zy k lu b w mie cie, o twiera s wo je p o d wo je d la s p rag n io n y ch
d u b ajs k ich s tan d ard w p lay b o y w i femmes fatales. Yas s y n ie te z Ferrari Wo rld
i ek s trawag an ck ieg o aq u ap ark u . M ag n es n a tu ry s t w, k t ry ch s to lica ch ce o d b i
Du b ajo wi. Fu tu ry s ty czn a wy s p a Reem k u s i n ajlep s zy mi res tau racjami w s zk lan y ch
wieo wcach o d b ijajcy ch b k it zato k i. Wy s p y to n ajn o ws za cz Ab u Zab i.
Stare cen tru m mias ta n ie k u s i. Kied y p io n iers k ie, a d zi ju zmu rs zae b eto n o we
wieo wce raczej s tras z, n i u wo d z. Na wak acje n ig d y b y m tu n ie p rzy jech aa. Rzd
n ato mias t wo y wiele wy s ik u w ro zb u d o w b u lwaru Co rn ich e, wy ch o d zceg o n a
miejs k p la. Im d alej o d cen tru m mias ta, ty m wicej lo k aln y ch d zieln ic. Te b o g ate,
jak Ben al-Das rin , p en e s o s zk lo n y ch willo wy ch p aac w. M ies zk aj tam majtn i
Emiratczy cy , a n a p o d w rk ach ciele s i marmu r. Nato mias t Kh alifa City A jes t
zd o min o wan a p rzez k las red n i. Dalek o o d mias ta p o o o n a jes t p rzemy s o wa
d zieln ica M u s affa, g d zie rezy d u j ro b o tn icy . Nik t s i n ie wy s ila, eb y j p o d ras o wa
es tety czn ie, ale i tak ws zy s cy zag ld aj d o tamtejs zy ch zak ad w mech an ik i
s amo ch o d o wej. J ed n ak g d y ty lk o ws zy s tk o ak u rat d ziaa, mo n a s p o k o jn ie
s p o czy wa n a lau rach b ez wy ciu b ian ia n o s a p o za ro zry wk o we d zieln ice. Do wy b o ru
s week en d y w p icio g wiazd k o wy m h o telu p o p ro mo cy jn ej cen ie, s k u tery wo d n e,
wy n ajmo wan e n a d zie jach ty , k u b a s k ie b ru n ch e i p u s ty n n e s afari, n a k t ry m
p rzeb ran y w k an d u r Sy ry jczy k s erwu je tu ry s to m imp o rto wan e, rach ity czn e d ak ty le.

*
Du b aj jes t mias tem wieczn ej zab awy . M iejs co wi mawiaj, e w Ab u Zab i s i mies zk a,
a w Du b aju imp rezu je. W tamtejs zy ch res tau racjach i cen trach h an d lo wy ch n iewielu
jes t g o ci w k an d u rach . Po p ierws ze, jes t tam n iewielu miejs co wy ch , a p o d ru g ie,
je li ju jacy b y waj, wo l imp rezo wa in co g n ito . M n ie mczy d u b ajs k i high life
i p rzero s t fo rmy n ad tre ci. Nie ek s cy tu j mn ie ek s k lu zy wn e k lu b y , jak wzn ies io n y
n a wo d zie 3 6 0 , n alecy d o h o telu -ag la Bu rd al-Arab , g d zie zb lazo wan y ch g o ci
d o wo zi s i w zk ami g o lfo wy mi, czy filia lo n d y s k ieg o M ah ik i, g d zie b awi s i p o
g o d zin ach s zejk o wie, z p ark in g iem p en y m limu zy n , mas erati i ro lls -ro y ce w.
Du b aj to s ztu czn e miejs ce. Biu ra, w k t ry ch p racu j p rzy jezd n i Amery k an ie
i Eu ro p ejczy cy , mo g y b y r wn ie d o b rze mie ci s i w No wy m J o rk u , a p u b y
i res tau racje, w k t ry ch s i relak s u j, wy g ld aj jak k o p ie ty ch z eu ro p ejs k ich
metro p o lii. R n i s i o d n ich jed y n ie zawy o n y m p o zio mem lu k s u s u o raz b rak iem
wiep rzo win y w k arcie d a . Emiraty zach o d n ich ek s p at w to fatamo rg an a. Czas em
mo n a s i n i cies zy latami i n ag le zo s ta b ru taln ie o b u d zo n y m, k ied y wp ad n ie s i
w k o p o ty .

Przy k ad em s ares zto wan ia za n iep rzy s to jn e zach o wan ia w miejs cach p u b liczn y ch ,
jak n amitn e o b cis k iwan ie s i w tak s wce czy , w s k rajn y ch p rzy p ad k ach , p o cau n k i
w res tau racji. In terwen cja p o licji czs to o k azu je s i s zo k iem d la win o wajc w.
Ro zd arcie o b y czajo we Emirat w b y wa my lce d la p rzy b y s z w, k t rzy n ie d o k o ca
p o trafi o d g ad n , n a co i w jak ich o k o liczn o ciach p rzy my k a s i tu o k o . Ows zem,
n a n iek t ry ch p laach o p alaj s i p n ag ie d ziewczy n y , k lu b o we s to y p o d czas
ladies nights u g in aj s i o d d armo wej w d k i, a w trak cie imp rezy p ary zn ik aj n a k ilk a
g o d zin w h o telo wy ch p o k o jach . Ale to wci jes t k raj mu zu ma s k i i n ie mo n a
o ty m zap o min a.
Szero k o k o men to wan a b y a s p rawa Au s tralijk i, k t ra zg o s ia g wat w Fu d ejrze.
M ed ia rzu ciy s i n a t s p raw. Po licja zatrzy maa n ie ty lk o s p rawc, ale tak e
d ziewczy n o fiar n ap a ci. Po d o b n o n ajp ierw twierd zia, e s to s u n ek o d b y za jej
zg o d , a p o tem o d wo aa zezn an ia, arg u men tu jc, e p o d p is aa d o k u men t p o
arab s k u , k t reg o n ie ro zu miaa. Do p iero p o zewn trzn y ch n acis k ach n a rzd ZEA
d ziewczy n a zo s taa wy p u s zczo n a z wizien ia.
J ak s i o k azao , Au s tralijk a, p raco wn ica k u ro rto weg o s p a, wy p ia p ar d rin k w
z k o leg z p racy w s wo im p o k o ju . Na d ru g i d zie o b u d zia s i p o tu rb o wan a. Po n o
n ie p amita p rzeb ieg u tamtej n o cy , b o d o s y p an o jej czeg o d o d rin k a. Dziaajc
zg o d n ie z zach o d n i men taln o ci, zg o s ia s i n a p o licj n ie ro zu miaa, e
tu tejs ze p rawo i o b y czajo wo wcale jej w tej s y tu acji n ie ch ro n i.
W tej k u ltu rze k o b ieta p rzed e ws zy s tk im n ie p o win n a p rzeb y wa s am n a s am
z n ies p o k rewn io n y m mczy zn , k t ry n ie jes t jej mem, a p o n ad to n ie wo ln o jej
p i alk o h o lu . Sek s p rzed mae s k i i alk o h o l s zak azan e w p rawie s zariatu . J eeli
k o b ieta p ije d rin k i z mczy zn i wp u s zcza g o w n o cy d o s wo jeg o p o k o ju
h o telo weg o , to zar wn o d la n ieg o , jak i d la p o licji o zn acza to jed n o zn aczn zg o d
n a p j cie n a cao . Zg o d n ie z n iep is an zas ad n a alk o h o lo we ek s ces y i ero ty czn e
y cie imig ran t w z Zach o d u p rzy my k a s i tu o k o ale ty lk o d o mo men tu
p o p ad n icia w k o n flik t z p rawem lu b zaan g ao wan ia w s p raw o rg an w p o rzd k u
p u b liczn eg o . J e li k to teg o n ie ro zu mie, to s am s i p ch a w k o p o ty .

*
W n ierealn y m, rzd zcy m s i s wo imi p rawami wiecie imig ran t w atwo jes t s i
zatraci. Do p iero zetk n icie s i z p araleln rzeczy wis to ci n a d ru g im k o cu
s u ch awk i wy trca mn ie z ty ch k o lein jak za p s try k n iciem p alcami. By wa, e
zaafero wan a p lan ami n a week en d , o fert h o telu Kemp in s k i w Ad man ie, wy p rzed a
Ted a Bak era w Yas M allu , wy s tp em Dep ech e M o d e czy Gran d Prix Fo rmu y 1 , n ag le
mu s z w p racy o b d zwo n i k ilk o ro p acjen t w. Wy b ieram p ierws zy n u mer i wcza s i
to n w p o s taci k o ran iczn y ch wers et w p ro wad zcy ch o czek u jceg o n a p o czen ie
z p o wro tem n a ciek Allah a. Sty l recy to wan ia s u r w Emiratach r n i s i o d
b ezn amitn ej man iery s au d y js k iej. Tu czu je s i p rawd ziw p as j mo d u lacja ws p in a
s i i p ik u je. Go n o u s tawio n a n a cay reg u lato r, a mu s z o d s u n s u ch awk o d
u ch a. Niech s o b ie p o b rzmi w b iu rze i p rzy p o mn i mi, w jak im jes tem wiecie.
Nie k ad y u y tk o wn ik ma tak relig ijn e zacicie, czs to mo n a te trafi n a p ie n i
p atrio ty czn e i wy p i p ier w p rzy p y wie n aro d o wej d u my . W rep ertu arze
p atrio ty czn y m zaws ze p o jawia s i s o k , g o d o ZEA. Te p tak i cies z s i tu o g ro mn
es ty m. Nie b ez p o wo d u s zejk o wie lu b i s i z n imi fo to g rafo wa. S d la n ich
s p ecjaln e s zp itale, a w tu tejs zy ch lin iach lo tn iczy ch s jed y n y mi zwierztami p r cz
p s w p rzewo d n ik w, k t ry m u mo liwia s i wej cie n a p o k ad s amo lo tu . Czas ami n a
lo tn is k u mo n a s p o tk a Emiratczy k a d u mn ie id ceg o z s o k o em n a p rzed ramien iu
w s tro n s wo jej b ramk i. Ik o n ms k o ci w tu tejs zej k u ltu rze jes t s to jcy n a p u s ty n i
mczy zn a k o o trzy d zies tk i w p o d k re lajcej ciemn e wejrzen ie n ien o b iaej
k an d u rze, k o n ieczn ie z s o k o em u o s o b ien iem p ik n a, s iy i n ieo k iezn an ia.
Po p o d n io s y ch k ilk u n as tu s ek u n d ach p o czen ie zo s taje n awizan e i p rzez
ch wil trwam w n iep ewn o ci, k im o k ae s i o s o b a p o d ru g iej s tro n ie i d o k d mn ie ta
ro zmo wa zap ro wad zi. M o e b d zie to s tu d en tk a in y n ierii n afto wej, k t ra s y s zc
m j ak cen t, p rzes tawi s i n a p y n n y amery k a s k i an g iels k i? M o e jak a p an n a,
o czek u jca w s alo n ie p ik n o ci n a co mies iczn d ep ilacj wo s k iem caeg o ciaa,
alb o jej k o lean k a, k t ra d o p iero co o d wies ia ab aj i zas iad a w leg g in s ach
i p o d k o s zu lk u p rzed filip i s k man ik iu rzy s tk ? M o e to b y mo d y ch o p ak z jed n
rk n a k iero wn icy s p o rto weg o s amo ch o d u , w d ro d ze n a imp rez d o Du b aju , alb o
s tateczn y o jciec ro d zin y , p rzes iad u jcy w k awiarn i n ad s wo j g ah w w g o d zin ach
p racy za p a s two we p ien id ze. Nie s p ies zy mu s i, m wi p o an g iels k u , len iwie, ale
g rzeczn ie, z cik im i jak e p ik n y m ak cen tem z Zato k i.
R wn ie d o b rze mo g s i jed n ak d o d zwo n i d o willi Emiratk i w red n im wiek u
i b y s k azan a n a arab s k i. Wid z j o czami wy o b ran i: k s in iczk a w s wo im p aacu ,
w wy s zy wan ej cek in ami k o lo ro wej k an d u rze. J es t teraz u s ieb ie i n ie mu s i zas an ia
g b o k ieg o d ek o ltu . Sied zi n a n iemio s iern ie b o g ato zd o b io n ej p lu s zo wej s o fie,
z k t rej b aro k wy ch o d zi k ad y m s zwem. M ad lis o we meb le w d o mach tak ich jak jej
s p rzewan ie o b ite ak s amitem w p o mp aty czn y m g ran ato wy m, zielo n y m lu b zo ty m
k o lo rze, wk o mp o n o wan y m w p o zacan d rewn ian ram, k t rej n ie p o ws ty d zib y s i
g d a s k i rzemie ln ik . Tak a s o fa jes t axis mundi as p iru jcej p an i d o mu . Ko lo ry s ty czn ie
zlewa s i z cik imi, o frd zlo wan y mi d o b lu , r wn ie ak s amitn y mi zas o n ami.
W s p ecjaln y ch s k lep ach zamawia s i tak ie meb le i k o tary jak o k o mp let. Two rz
cik ie d la o k a p o czen ie s ty lu k o lo n ialn eg o z Lu d wik iem XIV, p rzy p rawio n e
wik to ria s k fas cy n acj b ib elo tem. To k win tes en cja mad lis o weg o k iczu , majceg o
p o razi g o ci majes tatem g o s p o d arza.
Bo g aty mad lis to czs to d o b u d wk a o b o k willi. M ad lis majtn eg o p an a d o mu
mu s i mie k limaty zacj, k ab l wk o raz o s o b n k u ch n i i azien k . Czas ami
zap ro jek to wan y jes t jak o remin is cen cja czas w b ed u i s k ich wted y b u d u je s i g o
n a k s ztat k wad rato weg o n amio tu , a zamias t n a meb lach g o cie s iad aj n a
trad y cy jn y ch zd o b io n y ch p as k ich p o d u s zk ach u o o n y ch wzd u trzech cian .
Po s zewk i p o d u ch s zaws ze p o d k o lo r zas o n , a jak e!
M o ja p o ten cjaln a ro zm wczy n i d o p iero co s k o czy a p lo tk o wa z k o lean k
i u s iad a w s wo im b u d u arze p rzed wielk im, mas y wn y m lu s trem to aletk i, n a k t rej
ro zo o n e s k o s mety k i, k ad al d o p o czern ian ia o czu za jed n y m p o cig n iciem,
p erfu my , o u d y i wo n n e o lejk i w o rien taln y ch b u teleczk ach . M o e jej m wraca d zi
z trzy d n io weg o p o b y tu n a p u s ty n i? (Praco wn icy p l n afto wy ch , in y n iero wie i in n i
b en eficjen ci ro zd mu ch an y ch jak b alo n rzd o wy ch k ad r p rzemy s u n afto weg o
p racu j czs to w wy miarze trzy n a cztery d n i trzy d n i w p racy n a p o lach n afto wy ch
i cztery w d o mu ). Ch o u ro d zia o mio ro czy d zies icio ro d zieci, jes t d la n iej wan e,
eb y b y p ik n d la ma, i zan im ten wr ci d o d o mu , za p o mo c mak ijau i b iu terii
zmien i s i w p rawd ziw k s in iczk .
Przy ap aam k ied y n a tak im wa n ie s zy k o wan iu s i d la ma wa cicielk willi,
w k t rej mies zk am. Gd y wy b ieraam s i d o n iej, b y zap aci p ierws zy czy n s z, miaam
w g o wie jej o b raz k o b iety w p rzy b ru d zo n y m n ik ab ie i p o d n is zczo n y ch czarn y ch
k lap k ach n a k o tu rn ie. Ty mczas em d rzwi o two rzy a mi p ik n o w lo k ach i zo tej
b iu terii. Ko mu , k to n ig d y teg o n ie wid zia, tru d n o s o b ie wy o b razi, jak zo to
p rzeo b raa Arab k , jak cu d o wn ie p o d k re la jej ciemn o p raw o czu i czarn e wo s y .
Z ro zp u s zczo n y mi lo k ami i w b iu terii n iemal k ad a s taje s i rajs k im p tak iem.
Wo am d o n iej: szeicha, szeicha maszalla, jak a ty p ik n a! Id zies z n a wes ele? Na co o n a
z ru mie cem o d p o wiad a e n ie, p o p ro s tu m wraca z p racy i p rzy g o to wu je s i d la
n ieg o . Po d wu d zies tu latach z mae s twa z o k ad em i u ro d zen iu jed en a cio rg a
d zieci z p rzy jemn o ci s zy k u je s i jak n a ran d k o n a d o s k o n aa.
Ale mo e p o d ru g iej s tro n ie czek a n a mn ie wcale n ie s tateczn a matro n a, a p an n a
n a wy d an iu , tu p o p o p o u d n io wej d rzemce, k t ra len iwie p rzecig a s i w d u g iej,
b u fias tej k o s zu li n o cn ej. Na wie ze s n u lu b k p ieli p ik n o m wi s i tu naima
jak n o wo n aro d zo n a. Z mo k ry mi jes zcze wo s ami d o p as a, p an n a s n u je s i p ewn ie
p o s alo n ie p o d wielk im k ry s ztao wy m y ran d o lem. Tak s amo d u g ie wo s y miaa jej
b ab k a. Na b ed u i s k ich u ro czy s to ciach i wes elach ro zp u s zczaa je w trad y cy jn y m
ta cu i z g racj p rzerzu caa z lewa n a p rawo i z p rawa n a lewo p rzed s ied zcy m
w n amio cie o czaro wan y m s zejk iem i res zt ro d zin y . Dzi wn u czk a zn aczn ie cz ciej
walczy z ro d ze s twem o cis zen ie s ze d zies icio calo weg o telewizo ra
i b ezs k u teczn ie u s iu je p rzy wo a d o p o rzd k u d zieci p o d ry g u jce d o wid eo k lip w
J u s tin a Bieb era.

*
Asalmu alejkum, witam s i p rzez telefo n , i d o d aj: Good morning! to p r b a, k t ra
zd etermin u je res zt k o n wers acji. J e li d ru g a s tro n a, s y s zc m j ak cen t, o d p o wie p o
an g iels k u , to p rzejd ziemy d o rzeczy i n a n iej p o p rzes tan iemy . Najcz ciej jed n ak
ro zm wczy n i o d p o wiad a Wa alejkumu salam i czek a n a d als zy cig . Wted y wiem, e czas
p rzeczy s i n a arab s k i i p rzen ie d o in n eg o wiata. Po d czas g d y tu macz,
w czy m rzecz, p o d ru g iej s tro n ie n a k ad e mo je zd an ie, a n awet p , p ad a inszallah,
inszallah, jak B g d a p o twierd zen ie u wag i: tak , ro zu miem, jes tem z to b , d o b rze.
Inszallah jes t s k o mp lik o wan y m zwro tem. J eg o zn aczen ie zaley o d k o n tek s tu .
M o e to b y g rzeczn a o d mo wa, zap o wied p ro k ras ty n acji alb o p rzeciwn ie
p o twierd zen ie, ale r wn ie d o b rze g rzeczn y s p o s b n a p o zb y cie s i ro zm wcy .
Teo rety czn ie inszallah to p o b o n e zo b o wizan ie s i d o czeg o , wy raz p o k o ry . J ak o e
ty lk o B g zn a p rzy s zo i jes t o n a w jeg o rk u , czo wiek s am n ie mo e i n ie
p o win ien n a s to p ro cen t zap ewn ia o n iczy m, co wy d arzy s i w p rzy s zo ci.
Kad o razo wo p o win ien p o wo a s i n a b o s k ie zrzd zen ie. Czas em jed n ak inszallah to
p o p ro s tu s p ry tn y wy try ch , meto d a n a u n ik n icie o d p o wied zialn o ci i zo b o wiza .
Z czas em mo n a s i n au czy ro zp o zn awa, czy w d an ej s y tu acji zwro t ten o zn acza
tak , b d zie zro b io n e, czy raczej p o my l o ty m ju tro . Stars i lu d zie czs to g o
n ad u y waj i p o wtarzaj n a o k rg o s i p rzy zwy czajen ia. M o e p an i s o b ie u s id zie?
Inszallah. Czy wy j cie jes t n a p rawo ? Inszallah. Umiejtn o wa ciweg o czy tan ia teg o
zwro tu to k lu cz d o p rzetrwan ia w k ad y m arab s k im k raju .
 *

Na k o n iec ro zm wczy n i z u rad o wan iem ch wali m j arab s k i i trak tu je jak d o b r

zn ajo m, eg n ajc s i d u g wizan k arab s k ich g rzeczn o ci. Ale n ie zaws ze u d aje mi
s i p o ro zmawia z p acjen tk o s o b i cie czas ami caa ro d zin a jes t zap is an a p o d
n u merem ma i o jca, g wn eg o o p iek u n a. Sp rawy czo n k w ro d zin y n aley
zaatwia z n im. Niek ied y d la femin is ty czn eg o artu p y tam, czy mo g p o ro zmawia
z s am zain teres o wan , ale n ie ma co liczy , e zo s tan ie p o p ro s zo n a d o telefo n u .
Sp rawami u rzd o wy mi zajmu je s i mczy zn a. Ko b ieta n ie k o p o cze s i rach u n k ami
i jej o s o b is ty n u mer n ie fig u ru je jak o k o n tak to wy w ad n ej b azie d an y ch , mo e p o za
s alo n em p ik n o ci.
Czas ami n a ch wil trafiam w g war czy jeg o d o mu . Ak u rat n ie ma o jca an i matk i.
Wn u czk a wo a d o telefo n u b ab ci, w o d d ali s y ch a o d g o s y d ams k ieg o s p o tk an ia
i ro zg ard ias z p rzy n alewan iu h erb aty , d zieci maru d z i g o s p o s ia led wo d aje s o b ie
z n imi rad . Co tam zn o wu ? n arzek a zb liajcy s i d o s u ch awk i g o s z ch ry p k
nam, tak ? Sy s z s tars z p an i, zb u d zo n z p o p o u d n io wej d rzemk i, p rawd o p o d o b n ie
p rzy tu s zy i n a lek ach n a cu k rzy c, k t ra jes t tu taj p o ws zech n y m p ro b lemem. Stars ze
p an ie maj z reg u y p o czu cie h u mo ru i p o g o d d u ch a: s p ies z s i, k o ch an a, m w
s zy b k o , w czy m rzecz, b o zaraz czas n a mo d litw. S zaws ze ch tn e d o miej
ro zmo wy , p en ej emirack ich g rzeczn o ci, k t re p rawi s o b ie we was n y ch g ro n ach
k o b iety i mczy n i. W ro zmo wach mczy zn co d ru g ie s o wo to k o ch an ie.
Serd eczn o o k azy wan a k ad emu , k to ch o tro ch ro zu mie tu tejs z k u ltu r, jes t
zas k ak u jca.
Najatwiej ro zmawia mi s i z d o jrzay mi k o b ietami. Wiad o mo , czeg o s i p o n ich
s p o d ziewa. Os o b mo d , b ezd zietn tru d n o jes t ro zg ry i d o b ra o d p o wied n i
s trateg i k o mu n ik acy jn . Nig d y n ie wiad o mo , czy s p o tk a mn ie zad arty n o s ,
zd y s tan s o wan a g rzeczn o n ab y ta w mid zy n aro d o wej p ry watn ej s zk o le czy
n ie miao b ed u i s k ich p an ien .
M czy zn p rawie n ig d y n ie ma w d o mu , n awet w week en d y maj s wo je
k awiarn ie, s k u tery wo d n e, q u ad y i ro man s e. Po lu b ie p an o wie n ie zmien iaj
in ten s y wn o ci y cia to warzy s k ieg o , a wiat k o b iet, je li n ie p racu j (a tak jes t
n ajcz ciej), o g ran icza s i d o d o mu p en eg o ro d zin y , s u cy ch i d zieci. W ramach
s p d zan ia czas u z ro d zin mczy zn a p o win ien co k t ry week en d zab ra o n
i d zieci d o res tau racji czy cen tru m h an d lo weg o . J es t to jed n ak jed y n y o b o wizek ,
k t ry mu s i s p en i, res zt czas u d y s p o n u je wed u g u zn an ia je li ma n a to o ch o t,
zab iera s wo j teren wk i zn ik a n a p n o cy . Nie zad aje mu s i p y ta , d o k d jed zie
i k ied y wr ci: to s jeg o p ry watn e s p rawy , d o k t ry ch k o b ieta s i n ie wtrca.
Od czas u d o czas u p o mag am w n au ce tr jce d zieci mo ich emirack ich s s iad w.
By wajc u n ich p rzez p ro k u o r n y ch p o rach , o jca s p o tk aam ty lk o raz. Wp ad
p o d k o n iec lek cji, zaafero wan y s wo imi ms k imi s p rawami i wy ran ie s k rp o wan y
o b ecn o ci eu ro p ejs k ieg o g o cia ro d zaju e s k ieg o . Szy b k o wrczy mi p ien id ze
i ws k o czy n a n o wo zak u p io n eg o q u ad a, a mu k an d u ra fu rk o taa n a wietrze. I ty le
g o wid zian o .
Ko b iecie p o zo s taje wic d o m i wiele p a p o trafi s i ty m cies zy . W s wo ich
wielo k o n d y g n acy jn y ch willach s jak u d zieln e k s in e. Pik n e, p ewn e s ieb ie,
an ty tezy n ik ab u . Niep o zo rn e s zare my s zk i w d o mu p rzeo b raaj s i w Szeh erezad y .
O ro d k iem ich k r les twa jes t n ieo d mien n ie b u d u ar z mas y wn y mi rzeb io n y mi
s zafami, s to lik ami, lu s trem i to aletk z ek s p o zy cj mak ijao wy ch p arafern ali w.
W s zafie s ame k o lo ro we s u k n ie k reacje n a wes ela. Ws zy tk o b y s zczy i in ten s y wn ie
p ach n ie. Do teg o d o ch o d z s zk atu y ze zo t b iu teri: n as zy jn ik i, p ier cio n k i,
b ran s o lety , p as y , trzy p o zio mo we tiary . Z teg o cen tru m d o wo d zen ia p an ie d o mu
zarzd zaj d ziemi i g o s p o s iami, tro s zczc s i o wy d o ln o k rwio b ieg u d o mo weg o
y cia. To p rawd ziwe wes talk i d o mo weg o o g n is k a. Nawet p ach n ie tam tro ch jak
w wity n i cik ie, k ad zid lan e n u ty o u d u s n u j s i p o p o mies zczen iach .

*
y wica d rzewa o u d o weg o s u y d o wy rab ian ia u wo d ziciels k ich , mo cn y ch arab s k ich
wo n n o ci: k ry s ztak w b u ch u ru , k t re my zn amy jak o k ad zid o wy k o rzy s ty wan e
p o d czas k o cieln y ch ceremo n ii. Bu ch u r, d u ma k ad ej p an i d o mu , p en i tu taj
p o d o b n ie s ak raln fu n k cj. Sp ala s i g o , a u zy s k an y d y m wy k o rzy s tu je d o
ry tu aln eg o o czy s zczan ia i celeb racji. Ok ad za s i n im g o ci i p o mies zczen ia.
J e li zaafero wan y g o zap o mn i p o ch wali jak o b u ch u ru , g o s p o d arz p o trafi
czas em d elik atn ie n ad mien i, jak b ard zo jes t rzad k i i d ro g i, p rzez co o d wied zajcy
p o win ien czu s i s zczeg ln ie d o cen io n y . Bu ch u r p o led n iejs zeg o g atu n k u ,
wy g ld ajcy jak wg iel d rzewn y i p ach n cy p alo n y mi o p o n ami, k t ry mo n a d o s ta
jak o g ratis d o tan ich arab s k ich p erfu m n a s trag an ach n a s u k u , jes t p retek s tem d o
n iewy b red n y ch art w n a temat g o s p o d arzy . Zn ajo my o p o wiad a mi k ied y , e
s k ad ajc o s tatn io k o mu wizy t, b a s i, e mierd zcy d y m u ak ty wn i alarm
p rzeciwp o aro wy .
Zg o d n ie z trad y cj wo n n y d y m zag arn ia s i rk p o d u b ran ie. W b ed u i s k ich
d o mach u s tawia s i p o d ab aj czy k an d u r zd o b io n y p aln ik z d y micy mi
k ry s ztak ami, k t re maj g o cia o czy ci i n ama ci. Do wiad czy am teg o p o d czas
k ilk u wizy t u s tarej b ed u i s k iej ro d zin y z Al-Ajn .
M j k o leg a b an k o wiec zap ro s i mn ie k ied y n a letn i p rzejad k d o o azy ,
w k t rej jes zcze n ig d y n ie b y am. J ak o e b y o g o rco , a Al-Ajn jes t b ard zo
trad y cy jn y m, k o n s erwaty wn y m miejs cem, u m wili my s i, e n ie b d ziemy
wy s iad a z s amo ch o d u , b o zao k r tk s u k ien k . Traf ch cia, e g d y zatrzy mali my
s i p o d s k lep em p o wo d , p o d czas zak u p w m j k o leg a s p o tk a s wo jeg o k lien ta
b ard zo zamo n eg o mczy zn z trzema o n ami. Po ch wili razem s zli p rzez p ark in g
w mo j s tro n . Oczy wi cie zo s tali my zap ro s zen i n a lu n ch . Nie p o mo g o mru g an ie
d o k o leg i i wy m wk i. Stao s i.
M iaam b y p o d ejmo wan a w b ed u i s k im mad lis ie w min i z o d k ry ty mi p lecami.
Tak i ws ty d i s k rp o wan ie mo n a p rzey ty lk o w s n ach o b ro n ien iu d o k to ratu
n ag o . Pan ie d o mu p rzy witay s i u p rzejmie, ale w ich s p o jrzen iach wid a b y o
n iemo liwy d o u k ry cia s zo k . Po tem b y o ju ty lk o g o rzej: p o n iewa ad n a z k o b iet
n ie m wia p o an g iels k u , a ja n ie zn aam jes zcze wted y arab s k ieg o , zo s taam
wy d eleg o wan a d o d o czen ia d o ms k ieg o zeb ran ia i p o s ad zo n a o b o k k o leg i.
M ad lis d la p an w u d ek o ro wan o w ro d k u czerwo n y mi trad y cy jn y mi k ilimami,
a p o d u s zk i b y y wy k o czo n e jed wab iem i zo t n itk . Ca wizy t p rzes ied ziaam n a
k lczk ach , ro zcig ajc s u k ien k i u s iu jc zak ry n i k o lan a. Ku mo jemu
p o g b iajcemu s i zaen o wan iu wk r tce d o czy li d o n as wracajcy z p racy
s y n o wie p an a d o mu . Wo l n ie my le, o czy m ro zmawiay za cian ich o n y .
M czy n i ws p ili s i n a wy y n y g rzeczn o ci i an i razu n ie s p o jrzeli n a mo j
g o lizn . Go s p o d arz, czo wiek o b ed u i s k im s erd eczn y m u s p o s o b ien iu , p o d miewa
s i s erd eczn ie z caej s y tu acji i ro zmawia ze mn jak r wn y z r wn y m.
Na k o lejn wizy t zao y am ab aj, eb y s i ch o tro ch zreh ab ilito wa.
Przy jech ali my n a wieczo rn y p o s iek w ramad an ie i p o d an o p ieczo n eg o w cao ci (z
g o w!) b aran a o raz lo k aln y , w mo im o d czu ciu n iejad aln y p rzy s mak h aris .
Ws zy s cy zas ied li my n a d y wan ie d o o k o a wielk iej o k rg ej tacy z jed zen iem. Wted y
te n au czy am s i je rk o ma, a raczej jed n , p raw, jak o e lewa jes t u zn awan a za
n ieczy s t i s u y d o h ig ien y o s o b is tej. Po jed zen iu p o d an o g ah w. Nas tp n ie
p o jawia s i jed n a z c rek , Szu k , i n a s reb rn ej tacce p rzy n io s a p erfu my . Gu cci, d io ry
i to my fo rd y to czy y s i o b o k p o zacan y ch flak o n ik w z d ro g o cen n y mi
p ach n id ami s k o n cen tro wan y mi w o lejk u . Ry tu ay g o cin n o ci s d o k o n y wan e
p rzez g o s p o d arzy i s u ce n ie s d o n ich an g ao wan e.
Och o czo s k ro p ili my s i mies zan k p erfu m i p o ch wili p o jawia s i d ru g a c rk a,
Bas zajer. Przy n io s a p o n cy b u ch u r, k u cn a p rzed e mn , p o p ro s ia, eb y m
ro zs tawia n o g i, i ws u n a d y micy k ielich p o d mo j ab aj. Nas tp n ie ch wy cia jej
k o ce i falo waa materiaem. Dy m jak mg a p rzen ik a p rzez czarn e p o y i u n o s i s i
w p o wietrzu , p rzy p rawiajc o zawr t g o wy . Ws zy s tk ie zo liwe d in n y , jak ie
zap ltay s i w mo je o d zien ie, n a p ewn o zo s tay s k u teczn ie wy p d zo n e.

Ok ad zan ie i p erfu mo wan ie ma w is lamie p ik n i d u g trad y cj. Wielb icielem

p erfu m b y s am p ro ro k M ah o met, k t ry zaleca je jak o cz co d zien n ej h ig ien y ,
o p r cz my cia s i i d b an ia o czy s to jamy u s tn ej. Przed k ad mo d litw n aley u
miswak cite i o b ran e z k o ry d wu cen ty metro we g azk i s p ecjaln eg o d rzewa
o d ziaan iu an ty b ak tery jn y m. Po d o b n o miswak jes t s k u teczn iejs zy o d d zis iejs zy ch
p as t i s zczo teczek . M o i k o led zy w b iu rze czas em u j g azk p o lu n ch u .
Pr b o waam, to cak iem relak s u jce.

*
Remin is cen cje b ed u i s k ich czas w, o b y czaje i co d zien n e ry tu ay trwaj
n iewzru s zo n e p o mimo d ramaty czn ie wes tern izu jcej s i p o p u lacji. Emirack ie
trad y cje to n ie s k an s en i p aty n a, ale y wy k rwio b ieg , filar p o d trzy mu jcy to s amo
k raju . Nig d y n ie zro zu mie s i ZEA b ez p r b y p rzek ro czen ia mo s tu p o mid zy
p araleln y mi wiatami imig ran t w i miejs co wy ch . Emiraty to zn aczn ie wicej n i
k o n s u mp cy jn y raj z s eriali i rek lam lin ii lo tn iczy ch . Od k ad eg o p rzy jezd n eg o
zaley , ile wy n ies ie z teg o s p o tk an ia.
 11

M OJA MADAM, M J S IR

ed in a to ad n a Etio p k a o imien iu p o ch o d zcy m o d mias ta,

d o k t reg o wy emig ro wa z M ek k i p ro ro k M ah o met,
ro zp o czy n ajc s w mis j i d ajc p o cztek
mu zu ma s k iemu k alen d arzo wi. 1 6 lip ca 6 2 2 ro k u
wed u g k alen d arza g reg o ria s k ieg o s ta s i p ierws zy m
d n iem n o wej ery , p ierws zy m wzek iem n a is lams k iej o s i
czas u . Dzi mamy wic mu zu ma s k i ro k 1 4 3 6 i czas ami
mo e s i wy d awa, e s k o jarzen ia ze s ch y k iem
red n io wiecza s cak iem u zas ad n io n e.
M ed in a jes t mu zu man k , co czy n i z n iej wy jtek Etio p ia jes t w wik s zo ci
ch rze cija s k a i etio p s k ie d ziewczy n y p rzy jed ajce tu p raco wa jak o g o s p o s ie
maj z reg u y k rzy y k i wy tatu o wan e n a n ad g ars tk u , czo le lu b s zy i. Ch o w s wo im
k raju M ed in a n ie n o s ia ch u s ty , n a s u b ie, jak wiele d ziewczy n , mu s iaa s i d o n iej
p rzy zwy czai. J e li p an i d o mu s o b ie teg o y czy , ch u s ta s taje s i cz ci u n ifo rmu
p o mo cy d o mo wej, s k ad ajceg o s i z b ard zo lu n ej, p ro s tej k o s zu li d o k o lan
i s zero k ich s p o d n i. Ch u s ta jes t p rzewan ie ro d zajem b awen ian ej tu b y ze s zty wn y m
d as zk iem, wk ad an ej p rzez g o w, d zik i czemu n ie trzeb a jej p rzy trzy my wa an i
p o p rawia w trak cie p racy . Przy p o min a in d o n ezy js k i s ty l h id ab u i to g o s p o s ie
z teg o k raju j tu ro zp ro p ag o way . M as k u jcy k s ztat ciaa p iamo p o d o b n y u n ifo rm
jes t zap ro jek to wan y w tak i s p o s b , b y n ie zwraca ms k iej u wag i i n ie wo d zi n a
p o k u s zen ie. Niek t re ro d zin y wy mag aj n o s zen ia ch u s ty n awet o d n iemu zu man ek :
Filip in ek i Hin d u s ek , in n e zad o walaj s i wo rk o wat lib eri b ez k o n ieczn o ci
zak ry wan ia wo s w.
W b ard ziej n o wo czes n y ch d o mach g o s p o s io m p o zwala s i n o s i was n e u b ran ia,
a czas em n awet d o s taj rzeczy p o d o mo wn ik ach . J e li ch c, mo g n o s i ch u s t ze
s wo jej trad y cji k u ltu ro wej n a p rzy k ad zawizan w tu rb an n a mo d afry k a s k .
W n ajb ard ziej wy lu zo wan y ch ro d zin ach s p o k o jn ie mig aj w d in s ach , T-s h irtach
i z g o g o w. Stars ze, b ard ziej trad y cy jn e p raco d awczy n ie o d o b ry m b ed u i s k im
s ercu d aj im ab aje. To s y mb o liczn y p rezen t p o k azu j w ten s p o s b , e ch c, b y
g o s p o s ie cies zy y s i s zacu n k iem n alen y m mu zu man ce, tak jak o n e s ame. Ab aja
d la g o s p o s i to n o b ilitacja, man ifes tacja eg alitary zmu . Str j p o mo cy d o mo wej d u o
m wi o s tatu s ie i men taln o ci ch leb o d awc w.

eb y p rzy jech a d o Emirat w, M ed in a mu s iaa p o k o n a d o b rze u d ep tan ciek

p ro wad zc p rzez ag en cje rek ru tacy jn e, wy rab iajce d o k u men ty i zaatwiajce
fo rmaln o ci z b iu rami w k rajach d o celo wy ch , g d zie k lien ci wy b ieraj g o s p o s ie
z p o rtfo lio . Zap o trzeb o wan ie n a tak ie u s u g i jes t w k rajach Zato k i o g ro mn e. W s k ali
caeg o p a s twa n ie ma wielu g o s p o d ars tw, w k t ry ch miejs co we k o b iety zajmu j s i
p racami d o mo wy mi. Czas em ro d zin y , w zalen o ci o d liczb y d o mo wn ik w,
zatru d n iaj p o k ilk a s u cy ch , z k t ry ch k ad a zo s taje p rzy p is an a d o o k re lo n ej
s ek cji: s p rztan ia, g o to wan ia, o p iek i n ad d ziemi, p ro wad zen ia s amo ch o d u .
Najwik s ze wzicie maj b ard zo mo d e d ziewczy n y , zatru d n ian e d o k u ch n i
i s p rztan ia, k t re mo g cik o p raco wa i rzad k o ch o ru j, alb o p an ie w red n im
wiek u , z d o wiad czen iem w o p iece n ad d ziemi. Najs zy b ciej z ry n k u zn ik aj te
n ieu ro d ziwe zatru d n iajca p o mo c p an i d o mu mo g ab y s i p o czu zag ro o n a p rzez
mo d s z i ad n iejs z k o b iet.
By n ad y z p o d a, ag en cje czs to zatru d n iaj b ard zo mo d e d ziewczy n y ,
zawy ajc ich wiek o k ilk a lat. Czs to fas zu j d aty u ro d zin , eb y d o cig n d o
g ran icy p en o letn o ci i p rzech y trzy u rzd imig racy jn y . Niek ied y r n ice mid zy
rzeczy wis to ci a p ap ierami wy n o s z d o b r d ek ad , co ma s y mu lo wa d o jrzao
i d o wiad czen ie k an d y d atk i. Ws zy s tk o zaley o d jej ro li w g o s p o d ars twie
d o mo wy m. Dla wik s zo ci d ziewczy n to p ierws zy w y ciu d o k u men t to s amo ci,
a d ata u ro d zen ia n ie jes t w ich k rajach n iczy m is to tn y m. Tak s amo jes t zres zt i tu :
o jco wie p rawie n ig d y n ie p amitaj d at u ro d zin s wo ich d zieci, a i matk i mu s z s i
d u g o n amy la. Data u ro d zen ia n ie ma tu tak ieg o ciaru g atu n k o weg o jak n a
Zach o d zie.

*
Kied y p o zn aam M ed in , czek aa z b lem zb a n a wizy t w k lin ice d en ty s ty czn ej. Do
p rzy ch o d n i p rzy wi z j k iero wca ro d zin y , k t ry n ie s p u s zcza jej z o k a ch o n ie
mia ws tp u d o d ams k iej p o czek aln i, trzy ma wart z d y s tan s u . Wik s zo
emirack ich ro d zin zatru d n ia k iero wc, p rzewan ie Ben g alczy k a p raco wn icy
wy zn ajcy is lam cies z s i wik s zy m zau fan iem. M a to zn aczen ie, s zczeg ln ie k ied y
w g r wch o d zi g o to wan ie. Po s ik i p o win n y b y p rzy rzd zan e p rzez mu zu ma s k ie
rce, s td te p o p u larn o in d o n ezy js k ich g o s p o .
Ru d y men tarn y arab s k i, jak im s i o b ie p o s u g iway my , wy s tarczy , eb y
n awiza p o ro zu mien ie, i M ed in a o p o wied ziaa mi s wo j h is to ri. To b ard zo ad n a
d ziewczy n a, p o g o d n a i n ie miaa. Pracu je w k u ch n i u ro d zin y z o mio rg iem d zieci,
k t ry mi zajmu je s i Filip in k a. Ko b iety tej n acji czs to zatru d n ia s i d o d zieci, b o
zazwy czaj d o s y d o b rze zn aj an g iels k i i mo g n au czy p o d o p ieczn y ch p o d s taw
teg o jzy k a, za co d o s taj te wy s ze o d in n y ch d ziewczy n p en s je. Etio p k i
i In d o n ezy jk i zwy k le m wi ty lk o w s wo im jzy k u . Przy jed aj d o p racy d o ZEA
i trafiaj d o k o mp letn ie o b ceg o wiata b ez zn ajo mo ci jzy k a, k u ltu ry i lu d zi,
z k t ry mi maj zamies zk a.

Najwicej p rzy jed a In d o n ezy jek . S cich e, p o k o rn e, n a n ic s i n ie s k ar i s

mu zu man k ami. Go s p o s ie z Nep alu to ju rzad k o n ep als k i rzd zab lo k o wa
rek ru tacje n a s u b d o p ry watn y ch d o m w w k rajach Zato k i ze wzg ld u n a zb y t
d u liczb s k arg n a zn can ie s i i n iewy p acan ie wy n ag ro d ze . Najcis za s y tu acja
jes t w Arab ii Sau d y js k iej mo n a s o b ie p o czy ta rap o rty o rg an izacji
p o zarzd o wy ch i h u man itarn y ch n a ten temat. J es t tro ch Ben g alek , Hin d u s ek
i s tars zy ch p a ze Sri Lan k i, czs to d o b rze ju zas ied ziay ch , wy ch o wu jcy ch d ru g ie
p o k o len ie w ro d zin ie. Siln rep rezen tacj maj Filip in k i. Ich s p o eczn o b ard zo s i
tu ws p iera. Filip i s k a d ias p o ra wy d aje n awet s wo j g azet: Kab ay an Time. (Kabayan
zn aczy ty le co zio mal). Wielu Filip i czy k w p racu je w s ek to rze u s u g ,
a filip i s k ie s u ce, wid zc, jak d o b rze ich ro d aczk i rad z s o b ie w u s u g ach
i d ro b n y ch p racach b iu ro wy ch , marz o zn alezien iu p racy n a etat. Gra jes t warta
wieczk i, b o zn alezien ie tak iej p o s ad y o zn acza n awet p icio k ro tn ie wy s ze zaro b k i.
Sp o ro filip i s k ich p o mo cy d o mo wy ch zry wa wic k o n trak ty i u ciek a alb o n ie wraca
z u rlo p u , co p rzy p rawia o b ia g o rczk ich ch leb o d awc w, k t rzy zd y li ju
p o n ie s p o re k o s zty , b y s p ro wad zi g o s p o s i n a zak o n trak to wan y o k res czterech
lat.

U miech n ita o d u ch a d o u ch a M ed in a wy d aje s i zad o wo lo n a z y cia, p rzy n ajmn iej

n a p ierws zy rzu t o k a. Do p iero s p o jrzen ie n a jej to taln ie zmas ak ro wan e d o n ie n ag le
zmien ia o p ty k . Pazn o k cie zain fek o wan e g rzy b em zmien iy s i w k ik u ty p y tk i
z czarn y mi zro g o wacen iami, p o jawia s i o p u ch lizn a, a miejs cami s k ra cak o wicie
zaro s a p alce. Ro zmawiajc ze mn , M ed in a ze ws ty d u zwijaa d o n ie w p is tk i
i ch o waa w rk awy zielo n eg o s p ran eg o u n ifo rmu . Dwu d zies to d wu letn ia
d ziewczy n a w p as zp o rcie ma lat d wad zie cia o s iem a n ie zd awaa s o b ie n awet
s p rawy , e co tak ieg o trzeb a leczy . Ot, p rzy p ad o zawo d o wa. M o e te n ie miaa
o d wag i p o p ro s i s wo jej madam o wizy t u lek arza. M o ja madam, m j sir tak
p o mo ce d o mo we zwracaj s i tu d o s wo ich p raco d awc w.
Nie jes t atwo zn ale d o b re o k re len ie n a s u b d o mo w w XXI wiek u .
Su cy czy s u ca to n azwy n iewy g o d n e i o b raliwe, ch o mimo to jes zcze
w n iek t ry ch wizach w p as zp o rcie k o b iety i mczy n i maj wp is an y zaw d : servant
i s tars ze p o k o len ie tak wa n ie o n ich m wi. M o d s i p o p rzes taj n a u rzd o wy m
o k re len iu : housemaid, maid p o k o j wk a, co te n ie jes t s y mp aty czn e. Niek ied y
m wi: helper, housekeeper, nanny p o mo c d o mo wa, g o s p o s ia, n ian ia, u n ik ajc o d iu m
n iewo ln iczy ch s k o jarze . To jed n ak ty lk o p u s te s o wa, za k t ry mi n ie id realn e
zmian y . Nies tety w wielu emirack ich d o mach relacje p o mid zy g o s p o d arzami a ich
p ers o n elem n ie p o zo s tawiaj zu d ze . Niek t rzy p raco d awcy , zu p en ie jak w czas ach
wik to ria s k ich , n ie ch c zawraca s o b ie g o wy n au k s k o mp lik o wan y ch ,
cu d zo ziems k ich imio n p o d wad n y ch i n ad aj im n o we, atwe d o wy p o wied zen ia.
Najb ard ziej p o p u larn e to Fatma, emirack i o d p o wied n ik M ary s i.

Kied y zag ad u j zap o zn an e g o s p o s ie, czy s s zcz liwe, tru d n o jes t im u k ry

p ierws z, s p o n tan iczn reak cj n a tak ie p y tan ie. Czs to wted y wy ch o d z n a jaw
p rawd ziwe emo cje, n a co d zie s tu mio n e p rzez s trach i rezy g n acj. Ko b iety g o d z
s i z cik im lo s em, p rzy zwy czajaj d o p rzek raczan ia g ran ic, o b o jtn iej alb o p o
p ro s tu b o j s i s wo ich p raco d awc w, n awet je li ak u rat n ie ma ich w p o b liu .
Kiero wcy , jak w s y n d ro mie k ata i o fiary , czs to n ad u y waj s wo jej p rzewag i n ad
e s k s u b , zas tras zaj g o s p o s ie i d o n o s z n a n ie.
J ed n ak n ie ws zy s tk im d ziewczy n o m wied zie s i le. Zarab iaj wicej n i
w s wo ich k rajach , a n iek t re o wieco n e p an ie d o mu trak tu j je b ard zo d o b rze. No s z
mo d n e ciu ch y , a n awet d zied zicz p o d o mo wn ik ach zes zo ro czn e mo d ele tab let w
i k o m rek . To cak o wita lo teria: ws zy s tk o zaley o d teg o , d o jak iej ro d zin y s i trafi.
Su b a d o mo wa n ie jes t o b jta p rawem p racy , wic k ad y k o n trak t to ro s y js k a
ru letk a. Do b ro b y t i p en s ja g o s p o s i zale o d wid zimis i i ch arak teru p an a i p an i
d o mu . Po d ziewczy n ach d o b rze trak to wan y ch wid a d o s tatek i zad o wo len ie. Te
zan ied b an e, zah u k an e, z o czami wlep io n y mi w p o d o g , s k ar s i na
d ziewitn as to g o d zin n y d zie p racy , n iewy s tarczajce ilo ci jed zen ia i p rzemo c.
M ed in a twierd zi, e n ie jes t n ies zcz liwa. J ej p an i jes t d o b ra, b ard zo d o b ra
n awet, d o d aje. Pan mo e tro ch k rzy czy , ale d zieci p o d ro s y , wic ju n ie s zarp i
i n ie k o p i. Nie n arzek a, ale n a p y tan ie, k ied y wraca d o d o mu , d o Etio p ii,
z wes tch n ien iem u lg i o d p o wiad a, e d zik i Bo g u ju w ty m ro k u , alhamdulillah.
Py tam, jak j trak tu je madam. Pan ie d o mu p o trafi b ez s k ru p u w o d reag o wy wa
k o mp lek s y i mae s k ie fru s tracje w relacji ze s u b . Go s p o s ia n ie o mieli s i im
o d d a, wic mo g s o b ie p o fo lg o wa zar wn o s o wn ie, jak i fizy czn ie. M ad in a n ie
n arzek a. Pan i n ie d en erwu je s i b ard zo , ty lk o te rce Przy zn aa s i, e d u o p racu je
z d o mi w wo d zie: p ran ie, my cie, s p rztan ie, o d ran a d o wieczo ra. Pan i n ie u zn aje
p ralk i au to maty czn ej, b o p o n o n ic tak d o b rze n ie u s u wa zab ru d ze jak p ran ie
rczn e. Do teg o d o ch o d zi g o to wan ie d la cztern as to o s o b o wej ro d zin y , p raca o d p itej
ran o d o d wu n as tej w n o cy . Na s zcz cie d zik i p racy w k u ch n i d ziewczy n a zaws ze
co s o b ie s k u b n ie, wic p rzy n ajmn iej z jed zen iem n ie ma p ro b lemu .
Od p o czy n ek i p o s ik i r wn ie zale o d d o b rej wo li p an i d o mu , k t ra s p rawu je
wad z ab s o lu tn . Do b re madam as k awie p o zwalaj d ziewczy n o m o d p o cz i n aje
s i d o s y ta, ale je li g o s p o s ia trafi p ech o wo , n ie ch ro n i jej ad n e p rzep is y . J ed y n e,
co p raco d awca b ezwzg ld n ie mu s i im zap ewn i, to wiza i u b ezp ieczen ie. W res zt
s p raw rzd s i n ie wtrca.
Brak reg u lacji p rawn y ch ch ro n icy ch s u b d o mo w p o wo d u je, e w k rajach
Zato k i zd arzaj s i o k ro p n e wy n atu rzen ia, o k t ry ch s y s zy s i w czas em w med iach :
o tru cia d o mes to s em, zn can ie s i p rzez p rzy p alan ie lu b b icie, zak ato wan ie n a mier
i p o zo s tawien ie ciaa w o g ro d zie, p o arcie p rzez d zik ie zwierzta trzy man e jak o
mas k o tk i. To s k rajn e p rzy p ad k i, ale n ies tety wci d o n ich d o ch o d zi. O p rawa
g o s p o n ik t s i n ie u p o min a. Do ek s tremaln y ch fo rm zn can ia d o ch o d z te b ard ziej
p o ws zech n e: o d b ieran ie p as zp o rtu i k o m rk i, b rak zg o d y n a o d wied zin y u ro d zin y
ch o cia raz n a d wa lata, n iewy p acan ie n alen eg o wy n ag ro d zen ia. Zd arzaj s i
o czy wi cie tak e u czciwi p raco d awcy , p accy za p o czen ia mid zy n aro d o we d o
d o mu i b ilety lo tn icze, a n awet p o mag ajcy cig n n a miejs ce cae ro d zin y
i d b ajcy o ich p rzy s zo .
Praco d awcy n ieemiraccy s zazwy czaj zn aczn ie mn iej au to ry tarn i. Przy b y s ze
z Eu ro p y czy Stan w n ajcz ciej o b o je p racu j, co o zn acza, e cay d zie n ie ma ich
w d o mu , co n ig d y s i n ie zd arza w lo k aln y ch d o mo s twach . Ro zg arn ite g o s p o s ie
zatru d n io n e u zach o d n ich p raco d awc w wy my k aj s i n a ran d k i. W k o lejce
p rzy ch o d n i czek aj p o lewe zwo ln ien ia ju wy s tro jo n e, w b iu terii i ch mu rze
tan ich p erfu m. Arab s k ie p ielg n iark i k o men tu j mid zy s o b : Patrz n a t lal, n a
p ewn o p racu je u jak ieg o eu ro p ejs k ieg o n aiwn iak a. U n as zy ch n ig d y b y to n ie
p rzes zo !.

*
Dru g s tro n med alu s wy p ad k i, k t ry m u leg aj d zieci p o d o p iek n ia .
W s k rajn y ch s y tu acjach wy ad o wu j o n e s wo je fru s tracje n a p o d o p ieczn y ch , czas ami
z trag iczn y m s k u tk iem. W Arab ii Sau d y js k iej g o n a b y a s p rawa u my ln eg o
s p o wo d o wan ia mierci d zieck a p rzez o p iek u n k . Sp rawczy n i o s d zo n o i p o d d an o
eg zek u cji, a jej ciao p rzy mo co wan o n a lin ie d o h elik o p tera, k t ry triu mfaln ie
p rzelecia p rzez mias to , b ezczes zczc zwo k i. Po ty m in cy d en cie In d o n ezja zak azaa
s wo im o b y watelk o m p racy w ty m k raju .
Filip i s k i rzd te d wo i s i i tro i, eb y zab ezp ieczy s u ce z filip i s k im
p as zp o rtem. Teraz g o s p o s ia i jej p raco d awca mu s z p o d p is a k o n trak t w amb as ad zie,
a p rzy o k azji d ziewczy n y s p o u czan e, e p rzy s u g u je im p rawo d o o d wied zin
u ro d zin y , telefo n w i reg u larn y ch wy p at. Amb as ad a ma te p rn ie d ziaajc
o ch ro n k , k t ra p rzy jmu je k o b iety u ciek ajce p rzed p rzemo c ch leb o d awc w.
Filip in k i s relaty wn ie w n ajlep s zej s y tu acji, b o ich rzd jes t tward y w n eg o cjacjach .
Emiratczy cy mawiaj, e filip i s k ie s u ce s ro zp u s zczo n e. Po trafi s y mu lo wa
g o rczk i p ro b lemy z s ercem, eb y o d p o czy wa p rzez p d n ia!
Filip in k i s rzeczy wi cie wy jtk o we n a tle p o mo cy d o mo wy ch in n y ch
n aro d o wo ci. M aj wik s ze o b y cie i zn ajo my ch , z k t ry mi p o trafi s i p o ro zu mie
i k o mu n ik o wa p o za d o mem. Dzik i temu rad z tu s o b ie zd ecy d o wan ie n ajlep iej
i wied z, jak d o mag a s i s wo ich p raw, czas em n ap rawd o d wan ie. Zn am n a
p rzy k ad d wie p racu jce razem Filip in k i les b ijk i: ro ztrzep an n ian i i k r tk o
p rzy s trzy o n s zo ferk . Uzy s k ay zg o d n a zwizek i ws p ln y p o k j w willi, g ro c
n aty ch mias to wy m p o rzu cen iem p racy w razie o d mo wy . Pan i d o mu jes t p rak ty czn a
i p rzy mk n a o k o n a o b razo b u rczy zwizek .
To jed n ak wy jtek , a n ie reg u a, b o rzeczy wis to p o mo cy d o mo wy ch in n y ch
n acji jes t d alece mn iej r o wa. Ob u rzo n a trak to wan iem s u cy ch , zaczam
p raco wa jak o wo lo n tariu s zk a w o ch ro n ce d la zb ieg y ch g o s p o p rzy in d o n ezy js k iej
amb as ad zie, ale zan im zd y s i n a d o b re ro zk rci, o ch ro n k zamk n ito z p o wo d w
p o lity czn y ch p o d n acis k iem emirack ich p raco d awc w. Teraz jed y n d es k ratu n k u
d la zd es p ero wan ej In d o n ezy jk i jes t telefo n d o amb as ad y i zaaran o wan ie o d b icia jej
s p o za d o mu , eb y u n ik n d y p lo maty czn y ch zg rzy t w. Prawd a jes t jed n ak tak a, e
u cieczk a jes t p rawie n iemo liwa d o zo rg an izo wan ia. Najcz ciej d ziewczy n a n ie ma
d o s tp u d o telefo n u an i p ien id zy , wic n ie ma s zan s , e wy mk n ie s i n iezau wao n a.
M u s iaab y wy b iec n a u lic tak , jak s to i, i zn ale jak i tran s p o rt n a wy lu d n io n y ch
u licach p rzed mie .
Och ro n a p rawn a u cis k an y ch p o mo cy d o mo wy ch to b ard zo lis k i temat
w relacjach mid zy ZEA a k rajami d o s tarczajcy mi im s iy ro b o czej. In d o n ezy jk i
z o p arzen iami o d p iek arn ik a, k t ry m zy p y n z o czu n a s amo p y tan ie, czy ch c
wr ci d o d o mu , n ie maj s i d o k o g o zwr ci. Ten s ek to r k rzy czy o ci lejs ze
reg u lacje.
Przed e ws zy s tk im p o trzeb n a jes t zmian a s p o s o b u my len ia, zach cen ie
p raco d awc w d o p o s trzeg an ia g o s p o s i jak o o s o b y . Niek t rzy wy ch o d z z zao en ia,
e s k o ro d aj d ziewczy n ie d ach n ad g o w, wik t i o p ieru n ek , s k o ro jej p ac, maj d o
n iej cak o wite p rawo . Nie p rzy ch o d zi im d o g o wy , e g o s p o s ia mo e mie jak
in d y wid u aln o , y cie p ry watn e. To n ie zaws ze wy n ik a ze zej wo li, czas em p o
p ro s tu z k u ltu ro wy ch p rzy zwy czaje . Su b a ma w tej cz ci wiata d u g trad y cj.
J emen wci n ie mo e s o b ie p o rad zi z p ro b lemem n iewo ln ictwa.
Pewien m j zn ajo my , zag ad n ity o wo ln e d la g o s p o s i, s zczerze o d p o wied zia, e
to ab s o lu tn ie n ie wch o d zi w rach u b , b o In d o n ezy jk i maj zamio wan ie d o s ek s u ,
a o n n ie ch ce p o tem p o n o s i k o n s ek wen cji ich p o p d w i o d s y a ciarn ej
p raco wn icy z p o wro tem d o In d o n ezji n a s w j k o s zt, tracc p o mo c d o mo w, za k t r
s p o ro zap aci ag en cji p o red n ictwa. Nie p rzy s zo mu d o g o wy , e g o s p o s ia mo e
mie tak ie s ame p o trzeb y jak o n .

*
W tak iej p o s tawie k ry je s i co wicej n i lk p rzed ewen tu aln ci.
Eu ro p ejczy k o m tru d n o zro zu mie p y n n g ran ic mid zy o p iek a k o n tro l,
zak o rzen io n w arab s k iej men taln o ci. Niemn iej cia p o zamae s k a jes t tu
p rzes tp s twem, a g d y p rzy d arza s i p o d czas p o b y tu d ziewczy n y w d o mu
p raco d awcy , s p rawa jes zcze b ard ziej s i k o mp lik u je.
Ro zmawiaam k ied y z k o b iet o czek u jc n a wy n ik i tes tu cio weg o s wo jej
g o s p o s i. Zan iep o k o jo n a b rak iem mies iczk i liczy a, e mo e n ajg o rs ze s i n ie
p o twierd zi. Zd en erwo wan a, w my lach p o g an iaa s p rzt lab o rato ry jn y . W razie
k atas tro fy trzeb a d ziaa s zy b k o i p o zb y s i d ziewczy n y z k raju . Do teg o d o ch o d zi
s p rawa o jco s twa. J ak mo g a zaj w ci, s k o ro n ie wy ch o d zia z d o mu ? Gd y b y
p o d aa o jca d zieck a n a p o licj, o b o je p o s zlib y d o wizien ia. Niech b y to b y jes zcze
o g ro d n ik , ale n ie d aj Bo e d o mo wn ik ? Sk an d al n ad s k an d ale. W tak ich s y tu acjach
p o s zk o d o wan ej d aje s i p ar g ro s zy i o d s y a s i j d o d o mu p ierws zy m s amo lo tem,
a to i tak d o k o rzy s tn e d la p raco d awc w ro zwizan ie. Zd arza s i, e k o b iety ,
o czy wi cie s p o za k rg u p o mo cy d o mo wej, celo wo zach o d z w ci, eb y
s zan tao wa s wo ich p artn er w i wy u d zi k o mp en s at p ien in . Delik wen t
zap acib y ch y b a k ad s u m, eb y u n ik n p o licji i ws ty d u .
Nies tety zd arzaj s i p rzy p ad k i, e g o s p o s ie s wy k o rzy s ty wan e s ek s u aln ie
w zacis zach willi. Nie maj s i jak b ro n i p rzed lu b ien y m p raco d awc i zas tp em
jeg o s y n w, d la k t ry ch s jed y n y m d o s tp n y m w ich o to czen iu ro d k iem
zas p o k o jen ia p o p d u . Niek ied y d o jrzewajcy ch o p cy wa n ie z g o s p o s i
p rzey waj s wo je p ierws ze d o wiad czen ia ero ty czn e, n ie zaws ze wb rew wo li
d ziewczy n y . W rzad k ich p rzy p ad k ach p raco d awcy b io r je n awet n a k o lejn e (d ru g ie,
trzecie) o n y . Po zn aam k ilk a Filip in ek i In d o n ezy jek , k t re w ten s p o s b
awan s o way d o ro li mao n k i. Emiratk i n ig d y ich jed n ak n ie zaak cep tu j i n ie
p rzy jm d o s weg o g ro n a.
Ty mczas em p rzy s zed wy n ik tes tu : p o zy ty wn y . Za, s fru s tro wan a i zaws ty d zo n a
s p o n s o rk a p o cig n a d ziewczy n za rami i zn ik n a mi z p o la wid zen ia. Go s p o s ia
p o d y a za n i b ez s o wa, ch y b a n ie zd ajc s o b ie s p rawy z teg o , co s i wa n ie
d zieje. To b y y n ajp rawd o p o d o b n iej jej o s tatn ie g o d zin y w ZEA.

Oczy wi cie n ie s p o s b d o s y tu acji emirack ich g o s p o p rzy k ad a eu ro p ejs k miar.

Na Zach o d zie n awet n ajmn iej zarab iajcy maj s k o czo n p o d s taw wk i mies zk ajc
w s wo im k raju , rad z s o b ie z u rzd o wy mi s p rawami. Tu tejs ze g o s p o s ie s n ajcz ciej
n iep i mien n e i n ie p rzetrway b y d n ia b ez p o mo cy p raco d awc w. Nie p o trafiy b y
n awet p rzeczy ta o g o s zen ia o p rac. An g iels k ieg o n ie zn aj, a p o arab s k u m wi
led wie p ar s w. Zres zt s tu n a s p o n s o ro wan ej wizie, b ez k t rej n ie miay b y co
liczy n a leg aln y p o b y t, a n o wej n ie d o s tan b ez p o p arcia ch leb o d awc w. Zerwan ie
k o n trak tu i u cieczk a z d o mu p raco d awcy g ro wizien iem. Zb ieg e d ziewczy n y
mo g alb o u d a s i d o s wo jej amb as ad y , alb o d o czy d o ren eg atek k o czu jcy ch
w wy n ajty ch willach , zarab iajcy ch n a czy n s z d ro b n y mi p racami u p ry watn y ch
o s b i mo d lcy ch s i, eb y ich n ie zad en u n cjo wan o . Wy jte s p o d p rawa, b ez
d o k u men t w i mo liwo ci p o wro tu d o s wo jeg o k raju , y j z d n ia n a d zie .
Przy jed ajc d o Emirat w, d ziewczy n y wied z, czeg o mo g s i tu s p o d ziewa
i z jak im ry zy k iem s i to wie. W s wo im k raju n ie maj ad n y ch p ers p ek ty w,
ad n y ch k walifik acji i s zan s n a d o b rze p atn p rac. Ty mczas em ich s io s try , k rewn e
i k o lean k i, k t re p racu j w Zato ce, s w s tan ie wy s a d zieci d o s zk o y , o p aci
o p iek lek ars k ch o ry m ro d zico m i wy b u d o wa d o m. To n iemaa zach ta. Cztero letn i
k o n trak t mo e zab ezp ieczy p rzy s zo caej ro d zin y . W Emiratach zarab iaj d u o
w p o r wn an iu ze red n imi p en s jami w s wo ich k rajach : 8 0 0 1 5 0 0 d irh am w.
Teo rety czn ie p rzy s u g u je im u rlo p i b ilet d o d o mu p o d w ch latach , wik t
i o p ieru n ek , a tak e u b ezp ieczen ie zd ro wo tn e. Praco d awca p o n o s i o k o o 1 6 ty s icy
d irh am w k o s zt w n a d zie d o b ry , d o teg o u trzy man ie i p en s ja. Tu n awet
w p ry watn y ch firmach o b o wizu je s ze cio d n io wy d zie p racy i n ie ma zwizk w
zawo d o wy ch , wic n ie mo n a o czek iwa, e g o s p o s ie b d miay p rzy wileje tak ie jak
p raco wn icy w k rajach zach o d n ich . Nie s zatru d n io n e n a czterd zies to g o d zin n y
ty d zie p racy , ty lk o mies zk aj p rzy ro d zin ie i tam wy k o n u j s wo je o b o wizk i. Staj
s i cz ci d o mo weg o ek o s y s temu .
Nie miewaj wo ln y ch p o p o u d n i, ale n ajp rawd o p o d o b n iej n ie b y y b y ich n awet
w s tan ie wy k o rzy s ta. Praco d awca jes t o d p o wied zialn y za to , co ro b i, i za ich
b ezp iecze s two , wic n ie wy p u ci ich b ez n ad zo ru , a s ame b ez tran s p o rtu
i p o d s tawo wej o rien tacji w teren ie, rzu co n e w g s zcz miejs k iej d u n g li wp ro s t
z ch atek o g lin ian ej p o d o d ze n ie p o rad ziy b y s o b ie n awet w lo k aln y m s k lep ie.
J ed y n realn mo liwo ci wy j cia z d o mu jes t wic czs to p o p ro s zen ie o wo ln e n a
p j cie d o k o cio a, n a co z reg u y p raco d awcy wy raaj zg o d . Do wity n i zawo zi
d ziewczy n ro d zin n y k iero wca, k t ry p rzy wo zi j te z p o wro tem p o s k o czo n y m
n ab o e s twie.
In n e o k azje d o wy ciu b ien ia n o s a p o za will p raco d awcy to zak u p y w cen tru m
h an d lo wy m, g d zie g o s p o s ie d rep cz z k o s zy k iem trzy k ro k i za p an i d o mu , lu b
wy p ad d o mias ta z ch leb o d awczy n i i k ilk o rg iem malu ch w, k t re trzeb a trzy ma
w ry zach , a czas em tak e ro b ien ie za p rzy zwo itk p o d czas wizy t p an i u lek arza.
W n ajlep s zej s y tu acji s n ian ie, k t re to warzy s z ro d zico m p o d czas week en d w
w lu k s u s o wy ch h o telach czy n a p lay . Razem z p raco d awcami mo g tro ch
p o p o d r o wa i p o s mak o wa p icio g wiazd k o weg o s ty lu y cia. Przez cay czas maj
jed n ak p en e rce ro b o ty , b o p an ie czs to cak o wicie ced u j n a n ie co d zien n o p iek
n ad d ziemi.
J es t to zjawis k o n a ty le p o ws zech n e, e is tn ieje n awet k amp an ia s p o eczn a
zach cajca matk i d o p o wican ia wicej czas u d ziecio m i two rzen ia z n imi wizi.
W telewizy jn ej rek lamie p an i w ab ai wy ch o d zi z teren o weg o s amo ch o d u o b ad o wan a
zak u p ami z b u tik w. Wid zi s wo j c reczk , b ieg n c w jej k ieru n k u z o twarty mi
ramio n ami, ale k ied y k u ca, eb y u cis k a d zieck o , o n o o mija j b o k iem i p rzy tu la
s i d o filip i s k iej n ian i. Os tatn i k ad r p o k azu je zas zo k o wan twarz matk i.
Nia czs to n ie o g ran iczaj reg u y s tro ju i k u ltu ry , d lateg o to wa n ie o n e
p rzewan ie b awi s i z d ziemi p rzy h o telo wy ch b as en ach . Pan i w ab ai n ie zak as ze
p s tro ju i n ie p o mo czy n g , a d zieci jak to d zieci d o mag aj s i zab awy .
Szczeg ln ie g d y wid z s wo ich arab s k ich r wie n ik w z mamami w b u rk in i alb o
eu ro p ejs k ie s zk rab y ch lap ice s i z ro d zicami. Wy d aje s i to tak ie p ro s te p y wa
w b as en ie z was n y m d zieck iem, jed n ak w ty m zak tk u wiata o k azu je s i to mo cn o
s k o mp lik o wan e. Gd y d zieci ch c p o p y wa, caa n ad zieja w o jcu , k t remu jak o
jed y n emu z to warzy s twa wo ln o ws k o czy d o wo d y w s amy ch s zo rtach . M atk a mo e
s o b ie ty lk o p o p atrze.
Sama p rawd o p o d o b n ie n ig d y w y ciu n ie k p aa s i w mo rzu , ch y b a e miaa
o k azj o d p o czy wa w o d g ro d zo n ej o d wiata willi z p ry watn p la alb o m n ie ma
n ic p rzeciwk o temu , b y zd ja ab aj za g ran ic. Nie k ad a ma jed n ak tak ie s zcz cie.
Wid ziaam k ied y n a M aled iwach d ziewczy n w g ru b ej ab ai i n ik ab ie. Przy leciaa
tam z mem n a mies ic mio d o wy . Na p ewn o p rzy wy k a d o zn o s zen ia u p a w p o d
zas o n , ale w o to czen iu d ziewiczy ch p la i o b d n ie tu rk u s o wej wo d y p ewn ie
zas tan awiaa s i, czy n ie lep iej b y o b y jed n ak p o lecie d o No rweg ii. J ej mao n ek
w k lap k ach i k r tk ich s p o d n iach wy d awa s i za to w d o s k o n ay m wak acy jn y m
n as tro ju .

M ed in a te p o win n a u n ik a wo d y , p rzy n ajmn iej n a czas k u racji an ty b io ty k o wej, n a

k t r u d ao mi s i j n am wi p o ty m, jak p o wy rwan iu zb a zacig n am j jes zcze
d o lek arza. Do s taa o d e mn ie g u mo we rk awiczk i, k an ap k i, s o d y cze z k afeterii
i n ap o mn ien ie, b y w ramach mo liwo ci o g ran iczy p ran ie i zmy wan ie.
Prawd o p o d o b n ie n ic to n ie d a, ale mo e emo cjo n aln ie p o czu je s i lep iej i b d zie
mn iej p ak a p o wy rwan y m zb ie. (Op iek a d en ty s ty czn a d la s u b y d o mo wej jes t
p atn a, wic zazwy czaj p raco d awca wo li zb wy rwa, b o to ta s ze, n i s tara s i g o
leczy . Es tety k n ik t s i tu n ie p rzejmu je).
In n y m razem zau way am n a k o ry tarzu Etio p k w b rzo wy m ch aacie. Ch ciaam
zaatwi jej n aty ch mias to w wizy t u d ermato lo g a. J ej twarz b y a p en a zao g n io n y ch
wy p ry s k w, a d ramaty czn ie p rzes u s zo n a s k ra miejs cami a p k aa. cis zo n y m
g o s em o p o wied ziaa mi, e p rzed p rzy jazd em d o ZEA b y a cak o wicie zd ro wa. To
tu tejs ze jed zen ie i s ty l y cia tak zn is zczy y jej cer. Do lek arza p rzy s za jed n ak ty lk o
jak o p rzy zwo itk a d la maej madam, p rzech o d zcej h o lly wo o d zk ie wy b ielan ie
zb w. Na was n wizy t n ie miaa czas u , a p o za ty m b aa s i i d o lek arza z tak im
p ro b lemem. Pan i b d zie za, e ch c co zro b i z twarz, wy d u s ia. Db an ie o s k r
zo s tao b y p o czy tan e za p rzejaw p r n o ci, n iep o trzeb n y wy d atek i zmarn o wan y
czas , w k t ry m p o win n a s zo ro wa p o d o g . Na wizy t lek ars k n ie zg o d zi s i
k iero wca, k t reg o p raco d awczy n i ju b o mb ard o waa telefo n ami p o g an iajcy mi d o
ro b o ty . Ud ao mi s i jed n ak zaatwi d la tej d ziewczy n y lek i i wrczy je p o
k ry jo mu . Patrzy am p o tem, jak z s zero k im u miech em mas zero waa za
n ain d y czo n y m k iero wc. To relaty wn ie may s u k ces , ale p o d o b n o k to ratu je jed n o
y cie, ratu je cay wiat.
His to ria M ed in y i tamtej d ziewczy n y z p o czek aln i to ty lk o d wie z b ard zo wielu ,
k t re p o zn aam, p racu jc w tu tejs zej s u b ie zd ro wia. Ro zd aam mn s two k arteczek
ze s wo im n u merem telefo n u n a czarn g o d zin , p ro s zc d ziewczy n y , b y zap amitay
g o i zn is zczy y , b o p rzez tak ie g es ty atwo s i tu n arazi i im, i mn ie. Pamitam ich
p rzes tras zo n e o czy i wd ziczn e u miech y , tak jak p amitam u k rad k o wy u cis k d o n i
M ed in y : szukran habibti, d zik u j, k o ch an a.
J e li w o g le warto o p o wiad a co k o lwiek o Emiratach , to n ie mo n a p o min
h is to rii ty ch d ziewczy n n iezo mn y ch i p o g o d n y ch mimo cik ich waru n k w,
w jak ich y j. W p o g o n i za miraem mias t n a p u s ty n i n ie wo ln o zap o min a
o b ezd en n ej p rzep a ci o d cin ajcej g o s p o s ie o d ich p raco d awc w, mimo e fizy czn ie
d zieli ich ty lk o jed n o p itro d o mu . Ty m tek s tem ch c s i o n ie u p o mn ie.
 12

NIC NIE M A W RAHBIE

r-Rah b a to miejs ce, g d zie zach o d zi p rzero n ita b rzo s k win ia

emirack ieg o s o ca. Prawie n a s amy m k o cu ro zcig n iteg o
ramien ia p rzed mie s to licy Ar-Rah b a p ray s i i k u rzy
w p d ro g i mid zy Ab u Zab i a Du b ajem. To tu emirack i
d iab e m wi d o b ran o c. Nie ma tu n ic ciek aweg o d la
mies zcza s k ieg o o k a, a jed n ak n ie zamien iab y m teg o
miejs ca n a s tery ln e d rap acze ch mu r i s ztu czn e wy s ep k i
d u b ajs k iej marin y an i n a d u s zce s i w zas tay m p o wietrzu
i was n y m s o s ie cen tru m Ab u Zab i. Rah b a to s p o k o jn a
emirack a d zieln ica, o twarta n a p ry watn e d ziak i d ak ty lo we i s zero k i h o ry zo n t. Od
p o k o le y cie to czy s i tu p o wo li, zu p en ie in aczej n i w wielk o miejs k ich
wieo wcach z s zy b k ro tacj ty mczas o wy ch mies zk a c w. J ed y n r n ic p o mid zy
czas ami Bed u in w a ws p czes n o ci s mu ro wan e wille, s to jce d zi n a miejs cu
n amio t w.

W Rah b ie mo n a zn ale n ajs tars ze o s ied la willi s o cjaln y ch d la b ed u i s k ich

n ied o b itk w i o s ad n ik w z Arab ii Sau d y js k iej o raz J eme czy k w. Sto j tu b u d y n k i
w p n o cn o afry k a s k im s ty lu z wieami n a k s ztat maro k a s k ich min aret w,
u k o wy mi d ek o racjami i p o ro n it b lu s zczem, zielo n o -n ieb ies k terak o t. J ak
p rzy s tao n a is lams k arch itek tu r, k t rej p ry n cy p iu m jes t p ry watn o , k ad will
o tacza wy s o k i mu r.
Ep o k a wietn o ci ty ch d o m w min a d awn o temu . Kamien n e d ek o racje o s y p u j
s i i ro zp ad aj. Na p o d w rk ach ro n ie o b o wizk o wy p rzy d zia zielen i, p ry watn y raj
k ad ej p an i d o mu : d ak ty le, limo n k i i g ran aty , n ad lu d zk s i n awad n ian e p rzez
g o s p o s ie p o k ad y m zach o d zie s o ca. W cig u d n ia wo d a wy p aro waab y
n aty ch mias t. Co p rawd a p o o g ro d ach n ie p rzech ad zaj s i tu p awie, jak w b o g ats zy ch
d zieln icach , ale p o mn iejs ze p tas zy n y maj g d zie p rzy cu p n i ch tn ie to ro b i.
W Rah b ie wierk a n ie ty lk o Twitter, n a s zcz cie.
 *

Tu o b o k d o m w, n a tej s amej p o s es ji, p o ws taj d u e n o we wille, k t re wa ciciele

z p o mo c p a s two wy ch d o tacji s tawiaj p o d wy n ajem. Czs to d o my te maj lep s zy
s tan d ard n i ich was n e. No wa cz d zieln icy ju zap en ia s i imp o n u jcy mi
marmu ro wy mi p aacy k ami, mo e jes zcze b ez k o lu mn i k o p u , ale wid a, e co s i
zmien io . No we p o k o len ie o d n alazo s i w zjed n o czo n y m k raju . Przed k ad b ram
s to j teren wk i, czas em p o k ilk a, lecz za zag ro d wci n ierzad k o o d p o czy wa
d o ro d n a k lacz.

Na lo k aln y m ry n k u d ziaaj d wa arab s k ie fas t fo o d y z s zaarm i p rza n y mi

b u rg erami w g u mo waty m b iay m p ieczy wie, k t ry m mo n a b y my n aczy n ia
i d zies itk ami s o d zo n y ch s o k w o raz b ard zo p o p u larn y ch w Emiratach k o k tajli
mleczn y ch . Tak ie k afejk i wy g ld aj id en ty czn ie i maj jed n ak o we men u , czas em
u zu p en io n e o u s ian b d ami wers j an g iels k . We ws zy s tk ich emiratach p o d o b n e
k n ajp k i s erwu j d o k ad n ie tak ie s ame k o mb in acje tan ieg o wy k witu ze s tarej
fry tk o wn icy . A jed n ak czas em s zaarma za 4 5 d irh am w p o trafi u rato wa y cie,
k ied y ws zy s tk ie res tau racje s ju zamk n ite.

Dzieln ico we s k lep ik i i mae zak ad y u s u g o we, z p raco wn ik ami mies zk ajcy mi n a
p ierws zy m p itrze, czs to p rzy k lejo n e d o s ieb ie w jed n ej lin ii alb o zb u d o wan e n a
k s ztat ry n eczk u , s zy b k o trac wieo n a p p u s ty n n y ch p rzed mie ciach ,
zo s tawio n y ch n a p as tw b u rz p ias k o wy ch . Ch o tru d n o w to u wierzy , p atrzc n a
u s zczce s i fas ad y , w Emiratach n ajs tars ze b u d y n k i maj p o 2 0 3 0 lat. Tu
ws zy s tk o jes t n o we, b u d o wan e s zy b k o , tan io i p artack o ; s zczeg ln ie b u d y n k i
mies zk aln e p rzy p o min aj wy k o czen iem b lo k i z Alternatywy 4. Szp alery zak u rzo n y ch
b u d y n eczk w zd o b i jed n ak d ek o racy jn e u k i, k t re jak arch itek to n iczn a p iecztk a
n azn aczaj s ty l b u d o wn ictwa ws zy s tk ich emirat w. Ho tele, u rzd y , wille, a n awet
zap o mn ian e p rzez cy wilizacj lo k aln e ry n k i rep lik u j p ers k i u k , p o p u larn y s y mb o l
o rien tu . Ok n a, b ramy , p o rty k i i d rzwi, ch o zak u rzo n e i s p k an e, p rzy p o min aj
o p ik n ie Is fah an u i Tad M ah al.

Ob y d wa lo k aln e s p o y wczak i p rzes zy n ied awn o o b lig ato ry jn y remo n t. Dwa lata
temu wy d an o b o wiem p a s two wy n ak az mo d ern izacji d zieln ico wy ch s k lep ik w.
W imi p o s tp u rzd zcy p o s tan o wili wzi s i za ws zy s tk ie k an ciap y i n o ry
z k lejcy mi s i p las tik o wy mi k o tarami zamias t d rzwi. Ciemn e d ziu ry o wietlan e
ar wk n a s zn u rk u i n ap ak o wan e p en ch emii y wn o ci s tan y p rzed wy b o rem:
g en eraln y remo n t alb o lik wid acja. W rezu ltacie p rzep ro wad zo n o ren o wacje n a
mas o w s k al: w cay m mie cie n ie b y o g d zie k u p i p ap iero s w p rzez d o b re k ilk a
mies icy . Wiele s k lep ik w zamk n ito , ale te, k t re w k o cu o d ro d ziy s i jak fen ik s
z p o p io w, maj o wiele lep s zy s tan d ard . Po jawiy s i lo d wk i, wiato , cen y
i wy k afelk o wan e p o d o g i. Lad y i k as y s teraz w s tan d ard zie.
Lo k aln e s k lep ik i n ie wy mag aj mo b iln o ci. Tu n ie wy ch o d zi s i z s amo ch o d u p o
zak u p y , ale p ark u je p rzed wej ciem, trb i i w k ilk a s ek u n d p o jawia s i mo d y Hin d u s
g o to wy p rzy j zam wien ie, wzi lis t zak u p w lu b zab ra to rb p ran ia. M a to
tro ch k o lo n ialn y p o s mak , ale mo n a s i p rzy zwy czai. Po zo s tan ie w s amo ch o d zie
to n ie ty lk o len is two , ale i o ch ro n a p rzez s p o jrzen iami ws zy s tk ich p raco wn ik w
i p o mag ier w, n iep rzy zwy czajo n y ch d o wid o k u k o b iet ro b icy ch zak u p y
w p o jed y n k .
Sty k ajc s i z d ro b n y mi s k lep ik arzami, k t rzy p rawie ws zy s cy p o ch o d z
z s u b k o n ty n en tu , czo wiek s zy b k o d o s to s o wu je s i i ad ap tu je d o p atch wo rk o weg o
jzy k a h an d lu i u s u g , mies zan k i p o d s tawo weg o an g iels k ieg o i lo k aln eg o
m wio n eg o arab s k ieg o . Zazwy czaj mo ja zn ajo mo jzy k a wy s tarcza, b y p o rad zi
s o b ie z zak u p ami, a k ied y p o trzeb u j b ard ziej n iety p o weg o p ro d u k tu , jak mu s ztard a
alb o u lu b io n y tu czy k w p u s zce, p o p ro s tu cig am z in tern etu zd jcie i p o k azu j je
ek s p ed ien to wi n a wy wietlaczu telefo n u . Lo k aln y s k lep ik to n ie miejs ce n a
s alo n o w k o n wers acj, tu liczy s i k o mu n ik acja w jej n ajb ard ziej u ty litarn ej p o s taci.
Najcz ciej b rzmi to mn iej wicej tak :
Salam alejkum. (Dzie d o b ry ).
Alejkumu salam. (Dzie d o b ry ).
Fi apple? (J es t jab k o ?)
Fi. How many piece? (J es t. Ile s ztu k a?)
Two piece, milk two piece, and water. (Dwa s ztu k a, mlek o d wa s ztu k a i wo d a).
One piece? (J ed en s ztu k a?)
Aiwa. (Tak jes t).
Okay, okay.

*
Urzek a mn ie p ro s to ta, a jed n o cze n ie efek ty wn o ty ch d ialo g w. W h in d u s k ich
s k lep ik ach p rzy n ajmn iej mo n a liczy n a o d ro b in an g iels k ieg o , czeg o n ie d a s i
p o wied zie o s zaarmo wy ch p rzy b y tk ach p ro wad zo n y ch p rzez Sy ry jczy k w czy
Pales ty czy k w. Tam mamy d o czy n ien ia z in n y m etn o s em, d o k t reg o trzeb a
d o s to s o wa s wo j s trateg i k o mu n ik acy jn . Bez zn ajo mo ci ch o b y p o d s taw
arab s k ieg o zo s taj ty lk o g es ty i mimik a.
Ale n awet p o d s tawy mo g n ie wy s tarczy , je li wa ciciel k n ajp k i p o s tan o wi
ak u rat wd a s i z n ami w d y s k u s j. Arab o wie lu b i s o b ie p o g ad a. Po za ty m czu j s i
b ard ziej p ewn i s ieb ie n i Hin d u s i, k t rzy wo l p o zo s tawa n iewid o czn i i n ie s k u p ia
n iczy jej u wag i, ab y n ie wp a w ad n e k o p o ty , p o ten cjaln ie g ro ce d ep o rtacj.
Arab o wie czu j s i b ard ziej u s ieb ie a to p rzek ad a s i n a s wo b o d i g o cin n o .
Ch tn ie d o rzu c d o zam wien ia d o d atk o wy falafel alb o p ik le. W p ro win cjo n aln y ch
res tau racjach , jak w mo jej Rah b ie, n ie jad a s i n a miejs cu , ale zamawia p o s iek n a
d o w z lu b n a wy n o s . J es t te caterin g n a y czen ie mo n a zam wi n a p rzy k ad
caeg o n ad ziewan eg o b aran a, jed en z u lu b io n y ch p rzy s mak w b ed u i s k iej k lien teli.

Ob o k s k lep ik w, fas t fo o d w i res tau racji s erwu jcej b ed u i s k ie p rzy s mak i

w Rah b ie d ziaaj d wie p raln ie ch emiczn e, s p ecjalizu jce s i w p ran iu ms k ich
k an d u r. Ich wy s tawy o b wies zo n e s b iay mi s zatami o d p ras o wan y mi w n ien ag an n y
k an cik . Od r n iaj s i o d s ieb ie ty lk o s zczeg ami k o n ierzy k a, wiad czcy mi
o ro d o wo d zie z r n y ch k raj w Zato k i: k an d u ry w s ty lu k atars k im i s au d y js k im
maj s t jk , a emirack ie w o g le n ie maj k o n ierzy k a. M iejs co wi zaws ze n o s z
k an d u ry s zy te n a miar, g o to we k u p u j ty lk o tu ry ci i arab s cy imig ran ci p o zu jcy
n a tu b y lc w. Tak ie p o d s zy wan ie s i p o d miejs co wy ch , ch o p o ws zech n e, n ie jes t
mile wid zian e. M imo to n ie ma w tej s p rawie o ficjaln y ch reg u lacji, tak jak w Arab ii
Sau d y js k iej, g d zie p rawn ie zab ro n io n o n o s zen ia lo k aln eg o s tro ju p rzez
p rzy jezd n y ch , g wn ie Arab w z b ied n iejs zy ch k raj w, ch ccy ch p o p rawi s o b ie
w ten s p o s b wizeru n ek . Od tamtej p o ry tamtejs ze farb o wan e lis y mu s z s o b ie
in aczej zas u y n a res p ek t o to czen ia.
Kan d u ra to w Emiratach o ficjaln y s tr j n aro d o wy i wik s zo miejs co wy ch
mczy zn n o s i j n a co d zie . I cae s zcz cie, b o u b i r ten id ealn ie p as u je d o
tu tejs zej k u ltu ry i ek s p res ji. Ty p o wa d la emirack ich mczy zn p o wag a
i wy rafin o wan y , p een g o d n o ci, wo ln y k ro k jes t d o p ewn eg o s to p n ia p o d y k to wan y
k ro jem u b ran ia. Sp o ty k ajc miejs co wy ch p rzeb ran y ch w zach o d n ie ciu ch y , czs to
mo n a d o j d o wn io s k u , e b ez k an d u ry , k t ra n ad aje im p o wag i i d y s ty n k cji, ich
p rezen cja s ch o d zi o o k taw n iej. Nie b ez zn aczen ia jes t te fak t, e lu n y k r j
k an d u ry p o zwala u k ry wiele man k amen t w s y lwetk i, a n awet d o d a s o b ie p ar
cen ty metr w wzro s tu , je li wo y s i s an d ay n a s o n in ie. Nieg rzes zcy wzro s tem
o s o b n ik , s to trzy d zie ci k ilo y wej wag i, w k an d u rze wy g ld a jes zcze n ie n ajg o rzej,
ale w d in s ach i k o s zu lce czar zd ecy d o wan ie p ry s k a.

Nieo p o d al p raln i, n a ry n eczk u w Rah b ie jes t te cy ru lik ms k i fry zjer aman e p rzez
g o lib ro d a. Do s k o n ale wy p ro filo wan y k r tk i zaro s t to wizy t wk a Emiratczy k a,
n ieo my ln a o zn ak a ms k ieg o p res tiu . M o d el zaro s tu , p o d o b n ie jak k o n ierzy k i
k an d u r, zmien ia s i w zalen o ci o d k raju : Katarczy cy n a p rzy k ad n o s z ws y ,
p o d czas g d y Oma czy cy czs to g o l s i p rawie n a g ad k o . Najb ard ziej fik u n a mo d a
p an u je w Arab ii Sau d y js k iej, g d zie mczy n i wzo rem s wo jeg o mo n arch y zo s tawiaj
s o b ie n a b ro d zie d u s ze wo s y p rzy cite n a k s ztat fig i i wy g alaj o k o lice, d zik i
czemu p o ws taje co w ro d zaju p rzy k lejo n ej wy s ep k i.
Sty l emirack i jes t s ch lu d n y i es tety czn y . W Eu ro p ie n azwalib y my go
s ek s o wn y m trzy d n io wy m zaro s tem, ale p rzy tu tejs zej p o ten cji ms k ieg o wo s a
p o jawia s i ju p o d wu d zies tu czterech g o d zin ach o d o s tatn ieg o g o len ia. Ab y
u trzy ma p o d an y efek t, trzeb a o n ieg o reg u larn ie d b a, co wy mag a czas u i u s u g
d o wiad czo n eg o fry zjera s td wy p ielg n o wan y zaro s t wiad czy o s tatu s ie
wa ciciela. M n iej wy mu s k an y to o zn ak a b ed u i s k ieg o p o ch o d zen ia i mn iejs zeg o
s to p n ia zamo n o ci, a d u g a b ro d a wiad czy o relig ijn y m rad y k alizmie.
Du g , n iech lu jn b ro d mo n a wrcz p o trak to wa jak o o s trzeen ie. Nies tety
mczy n i d emo n s tru jcy w ten s p o s b s wo j relig ijn g o rliwo czs to b y waj
p o g ard liwi i ag res y wn i wo b ec k o b iet. Nie m wi tu n awet o n iep atrzen iu w o czy
p o d czas ro zmo wy , co jes t p o p ro s tu r n ic k u ltu ro w i s tan o wi fo rm o k azy wan ia
s zacu n k u , ale o d emo n s tracy jn y m wlep ian iu wzro k u w cian , 1 8 0 s to p n i o d
ro zm wczy n i i fu n d amen talis ty czn y m p o czu ciu wy s zo ci, p o zwalajcy m n a
b ezwzg ld n e fo rs o wan ie s wo ich racji w k ad ej s y tu acji. Tacy p o s p n i p an o wie to
jed n ak n a s zcz cie jed y n ie wy jtek o d reg u y emirack iej g rzeczn o ci i p o g o d y
d u ch a.
Niemn iej jed n ak zaro s t to n ie ty lk o d ek laracja wiato p o g ld o wa, ale te wan y
elemen t wizeru n k u . W wiecie, g d zie ws zy s cy mczy n i n o s z b iae k an d u ry ,
jed y n y mi wy r n ik ami o s o b is teg o s ty lu i s tatu s u s zeg arek , s an d ay i zaro s t
wa n ie. Nawet o k u lary s zu n ifo rmizo wan e awiato ry mark i Ray -Ban s tay s i
elemen tem o ficjaln eg o emirack ieg o imag eu .
Wizy ta u fry zjera to tak e p rzy jemn o Emiratczy cy b ard zo lu b i o s ieb ie d b a,
a ms k ie s alo n y p ik n o ci i mas au s tu taj w k ad ej d zieln icy . Dzieln ico wy
g o lib ro d a p o u p o ran iu s i z b rzy tw i wy tarciu twarzy ro b i k lien to wi en erg iczn y
mas a g o wy , ale czas em k lien t ma o ch o t n a wicej lu k s u s u . Pan o wie ch tn ie
o d wied zaj wic s p a, g d zie k o rzy s taj z p eelin g u i mas au caeg o ciaa g o rcy m
o lejk iem, wy k o n y wan eg o p rzez filip i s k ich mo d zian w. Po d o b n o n a mas au n ie
zaws ze s i k o czy , a ch tn y k lien t mo e zam wi s p ecjaln u s u g n iejed n o s p a
ma o p in i lo k alu g ejo ws k ieg o . R wn ie p an ie z les b ijs k imi s k o n n o ciami maj
s wo je u lu b io n e mas ay s tk i w d ams k ich p rzy b y tk ach .

Zaraz o b o k cy ru lik a jes t n o wy s k lep z zas o n ami ro b io n y mi n a zam wien ie,

s tan o wicy mi d u m k ad ej p an i d o mu . Dla eu ro p ejs k ieg o o k a, p rzy zwy czajo n eg o d o
min imalizmu , to is tn e k r les two k iczu . Zas o n y , p ik n ie u p ite w mad lis ie, p en i
fu n k cj wy czn ie rep rezen tacy jn .
Tu tejs ze s zy b y o d b ijaj wiato , wic w cig u d n ia n ie d a s i z zewn trz zajrze
d o ro d k a, n ato mias t w n o cy wid a ws zy s tk o jak n a d o n i, d lateg o te p o zach o d zie
s o ca trzeb a p o rzd n ie zas an ia o k n a. Eleg an ck ie d rap o wan ie mo e n ie
wy s tarczy b ard ziej k o n s erwaty wn i Emiratczy cy zamawiaj zas o n y w k o mp lecie
ze s p ecjaln y m p an elem, cak o wicie p rzy k ry wajcy m o k n o . W wik s zo ci s alo n w
w o g le n ie ma o k ien , co ma zap ewn i g o cio m p ry watn o , a k o b ieto m tak e
mo liwo zd jcia n ik ab u . W n iek t ry ch mad lis ach u mies zcza s i w wczas atrap
o k n a tak jes t n a p rzy k ad u mo jej k o lean k i Nad li. Pamitam s wo je zd ziwien ie,
g d y zajrzaam p o d o frd zlo wan k o tar, a tam g o a cian a.

Najciek aws zy m p awilo n em w Rah b ie jes t d ams k i k rawiec. Trad y cy jn e Emiratk i n o s z

p ik n e, k o lo ro we d ams k ie k an d u ry . Czas ami mo n a zo b aczy wy s u wajcy s i s p o d
czern i ab ai, wy s zy wan y zo ty mi n itk ami i cek in ami wziu tk i rk aw, k t ry zap in a s i
n a zatrzas k i, b o in aczej d o b y s i p rzeze n ie p rzecis n a. Tak ie k an d u ry s zaws ze
s zy te n a miar. Klien tk a ma d o wy b o ru n iezliczo n e b ele b arwn y ch materia w
o r n y ch tek s tu rach : jed wab ie, p erk ale, wis k o zy , mies zan k i b awen y , k t re
s p rzed awca ro zwija i rzu ca n a p o d o g , jed n e n a d ru g ich . Bru n o Sch u lz n a p ewn o b y
s i tu o d n alaz.
Witry n y s k lep ik w k u s z zwo jami wielo b arwn y ch materia w, czas em o d razu
zao p atrzo n y ch w b ajeczn e, cik ie o d b o g aty ch zd o b ie rk awy d o o k cia
i r n o k s ztatn e d ek o racje p rzy d ek o lcie. Niek ied y p raco wn ie maj wy s tawy
tek s ty li w u p ity ch n a man ek in ach n a k s ztat g o to wy ch s u k ien ek . Bizan ty js k ie
ek s p o zy cje o s zaamiaj feeri b arw i wieccy mi s i k ry s ztak ami, k reacjami n a
k ad z ty s ica i jed n ej n o cy . Klien tk a n atu raln ie n ie d aje s i zmierzy h in d u s k iemu
k rawco wi, ty lk o p rzy n o s i s tar s u k ien k n a wz r. Krawiec s zy je p o d u g mo d elu ,
wci n ity w k t mik ro s k o p ijn ej s zwaln i, p o s u wajc n ap rz d n a s taro wieck iej
mas zy n ie fale ch i s k ieg o jed wab iu , k t reg o s k rawk i lataj w p o wietrzu i o p ad aj n a
ziemi wielo b arwn y m k o n fetti.

Na ry n k u n ie mo e te zab rak n d ams k ieg o s alo n u p ik n o ci, k t ry o b o k zak u p w

jes t n ajwan iejs zy m p rawem emirack iej o n y . W Rah b ie n ie jes t to
p icio g wiazd k o wy s alo n , g d zie mo d e d ziewczy n y w g etrach i k o s zu lk ach n a
ramiczk ach , z ab ajami lek k o ty lk o n arzu co n y mi n a ramio n a, p rzeg ld aj
Co s mo p o litan , p rzerzu cajc s tro n y n ied b ay m g es tem b y walczy n o wo jo rs k ich
g alerii s ztu k i. Tu , n a p ierws zy m p itrze, n ad s k lep em ze s ztu czn y mi d y wan ami,
mo n a zam wi jed y n ie s erwis p o d s tawo wy : h en n i d ep ilacj wo s k iem. W ro d k u
p an ie p rzy g o to wu j s i n a wes ela zn ajo my ch , s p o tk an ia z k o lean k ami czy wieczo ry
z mem. Klien tk i n ie b ard zo wied z, jak reag o wa n a mo s zczc s i o b o k Eu ro p ejk ,
zab ierajc s i d o p rzeg ld an ia s alo n o weg o k atalo g u wzo r w. Ob ca czy s wo ja?
Czas ami p ar s w p o arab s k u wy s tarczy , b y p rzeama lo d y i d o s ta k ilk a rad n a
temat n o weg o wzo ru , zo b aczy zd jcia z p o p rzed n iej wizy ty ro zm wczy n i alb o
u s y s ze o malu n k u p o d p atrzo n y m w in n y m miejs cu . Pan ie s ied z n a p o d o g o wy ch
p u fach , czek ajc, a d wie Ben g alk i wy p en i tu b k i d o malo wan ia wie h en n ,
a n as tp n ie o p is u j, jak ma wy g ld a g o to wy tatu a.
M in imalis ty czn y k wiato wy d es e jes t o d p o wied n i d la mo d ej d ziewczy n y . (Ta
czs to lu b i s o b ie p o s p a i d o ciera d o s alo n u w ab ai n arzu co n ej wp ro s t n a p iam).
Trad y cy jn y d la Zato k i wz r to zaczern ian ie k o c w p alc w i d ek o racje z u k w
i k ek w ro d k u d o n i, p lu s cak o wite zaczern ian ie p o d es zew s t p , k t re trzeb a
s u s zy n ad farelk p rzez n iemal g o d zin . Bo g aty s k o mp lik o wan y wz r w s ty lu
in d y js k im id ealn ie n ad aje s i n a wik s ze wy j cie.
Ob o k d ru g a i o s tan ia s ala: wo s k . Us u wan ie o wo s ien ia, n ieatwe p rzy g ru b y m,
zd ro wy m i o b fity m b lis k o ws ch o d n im wo s ie, jes t o b o wizk iem h ig ien y relig ijn ej
i zap ewn ia s tay zy s k zak ad o m k o s mety czn y m.

Za ry n eczk iem ro zcig a s i p o a p ias k u , ro b ica o d czas u d o czas u za p lac targ o wy

o d b y waj s i tu week en d o we wy p rzed ae p alm d ak ty lo wy ch (as o rty men t o b ejmu je
s ztu k i o d metra d o k ilk u , g o to we d o zas ad zen ia) o raz h an d el y wy m o wczy m
to warem p rzed mu zu ma s k imi witami* . Na k ilk a d n i p rzed witem k o n s tru u j
s i n ieo ficjaln e b azary z ry czcy m p o g o wiem. Przed witem, w wig ili u ro czy s to ci,
jes t ich n ajwicej. Dzies itk i p ciar wek i p ik ap w p ark u j n a b ru d n y m p ias k u
tu d zie n a p o b lis k ich p o s to jach cy s tern n a wo d p itn d la ro b o tn ik w.
W o czek iwan iu n a k lien ta p ak is ta s cy s p rzed awcy p o b ek u jcej ro g acizn y s ied z
w k u ck i w s wo ich p rzep o co n y ch i b ru d n y ch o d k u rzu i p ias k u s zalwar k amizach alb o
le i d rzemi, zak ry wajc o k ciem twarz o d s o ca. In n i o p ieraj p lecy o k o a
p ciar wek i ro zk ad aj jed zen ie n a p las tik o wy ch wo reczk ach .
Klien ci mu s z mie mo cn e n erwy , jak o e zg o d n ie z trad y cj s ami p o win n i
p o d ern g ard o zwierzy n ie. Po d o b n o zab ijan ie n a s wo jej p o s es ji jes t n ieleg aln e,
b o n ie d a s i s p rawd zi waru n k w s an itarn y ch w tak im p rzy b y tk u . J ed n ak w czas ie
wit p rzy my k a s i n a to o k o . Praco wn icy emirack ieg o s an ep id u p rawd o p o d o b n ie
s ami z d ziad a p rad ziad a maj farmy i n ie wah aj s i ro b i z n ich u y tk u .
By am k ied y w g o ciach w czas ie Id al-Ad h a, ale ju p o o fiaro wan iu , b o n ie
zn io s ab y m wid o k u s zlach to wan ej zwierzy n y . Na p o s es ji b y o n awet wy b eto n o wan e
p o d iu m i h ak , eb y p o wies i d elik wen ta d o p atro s zen ia. Kied y d o taram n a miejs ce,
p o mo cn ik zmy wa jes zcze k rew, a d o o k o a leay p aru jce w u p ale wn trzn o ci.
Go s p o d arze mu s ieli s p o d ziewa s i wielu g o ci, b o p o d n p o s zy : b y k , p ar
b aran w i k o za. Wy k o n y wan y p o raz p ierws zy , witeczn y u b j ma p ewn ie w s o b ie
co z ry tu p rzej cia, zwas zcza k ied y g ard a n ad s tawia s two rzen ie tak d u e jak b y k .
M o e n ie jes t to d o k ad n ie s taro y tn e taurobolium z k u lt w mis tery jn y ch , ale mo d y
Emiratczy k n a p ewn o czu je s i p o ty m wtajemn iczo n y w ms k i wiat.

Farmy , d ziak i zwan e mazra, p rzy s u g u j k ad emu o b y watelo wi. To miejs ca czy s to
rek reacy jn e: miejs co wi d la u ciech y trzy maj tam o wce, k r lik i, b aran y , k o zy i k o ty .
Niek t rzy , k iero wan i b ed u i s k im s en ty men tem, h o d u j te wielb d y i k o n ie. Cz
farm jes t jak o azy , p en e zielo n y ch p alm d ak ty lo wy ch . Nawad n ian ie ich mu s i
k o s zto wa fo rtu n . Do teg o s zatru d n ian i lu d zie z s u b k o n ty n en tu , k t rzy d b aj
o d rzewa i p rzy ch wek . J ak n ieg d y s iejs i ch o p i p a s zczy n ian i mies zk aj n a
farmach w b y le jak s k leco n y ch s zo p ach , d o k t ry ch czas em d o k lejo n e s s atelity ,
je li wa ciciel d an ej p o s es ji ma g es t. Na n iek t ry ch d ziak ach p almy s wy s u s zo n e
i zan ied b an e. To n iech y b n y zn ak p ro b lem w ro d zin n y ch . In n e maj wy b u d o wan e
k ry te b as en y , g d zie p an ie mo g s wo b o d n ie p o p y wa w zacis zu p ry watn ej p o s es ji.
M o rs k a p laa jes t d la n ich d o s tp n a ty lk o w czarn ej ab ai.
Niek ied y farmy s ty lk o s k rawk iem p ias zczy s tej ziemi, g d zie n ie d a s i
d o jech a b ez teren wk i. Kilk a ak r w p o city ch n a r wn e p ro s to k ty p rzed zielo n e
p o tem. Was n y p rzy d zia mo n a ro zp o zn a ch y b a ty lk o p o wy g ld zie s tr a, a i to
n ie jes t atwe. Wid a wa ciciel n ie mia zb y t d o b ry ch k o n ek s ji* * w miejs co wej
g eo d ezji. Na teg o ro d zaju farmach czs to n ie ma d rzew, s ty lk o zad as zo n e zag ro d y
d la zwierzt i n amio t, w k t ry m wieczo rem ro d zin a mo e zro b i g rilla czy o g n is k o
i p o s ied zie p o d g wiazd ami jak ich p rzo d k o wie zaled wie p o k o len ie wcze n iej.

*
W n iek t re p itk i n a p lacu w Rah b ie s taje wes eln y n amio t, wiad czcy o ty m, e
trad y cja b ed u i s k a jes t wci y wa. Hin d u s cy p raco wn icy firm
o rg an izu jcy ch wes ela s p rawn ie s tawiaj k ilk u d zies icio metro w k o n s tru k cj, k t r
ro zb io r ju n azaju trz. Do teg o d o ch o d zi in s talacja k limaty zacji i o wietlen ia, ale
efek t jes t wart ws zelk ich wy s ik w. Tak ich wrae n ie zap ewn i wy n ajcie s ali
w wes eln y ch p awilo n ach alb o s ala b alo wa w h o telu n a co d ecy d u j s i zamo n iejs i
Emiratczy cy . W ro d k u ciele s i d y wan , a czas em d o d aje s i te s ied zis k a
z o b leczo n ej g b k i p rzy cian ach . Krzes a s ty lk o d la matek p a s twa mo d y ch ,
a w g b i n amio tu s to i p o d iu m i p o zacan y tro n d la p an n y mo d ej. M czy n i
i k o b iety witu j alb o w o s o b n y ch n amio tach , alb o wrcz w k o mp letn ie in n y ch
miejs cach .
Niek ied y wes ela o d b y waj s i w d o mach , a wted y p o d w rk a zamien iaj s i
w cz jad aln . Pan ie i g o s p o s ie z n ieb y wa zwin n o ci p rzy n o s z d y wan y d o
s ied zen ia, ro zwijaj z ro lek p las tik o we o b ru s y i s tawiaj n a n ich o g ro mn e o k rg e
tace z tu tejs zy m wes eln y m k las y k iem ry em z p ieczo n y m mis em mo d eg o
wielb d a.
Trad y cy jn ie je s i n a p o d o d ze, n ie u y wajc s ztu c w, ty lk o jak o d d awien
d awn a rk i. Wy mag a to tro ch wp rawy is tn iej r n e tech n ik i u g n iatan ia w d o n i
mis a z ry em ale d a s i o p an o wa t s ztu k . Kied y p rzy ch o d zi czas p o s ik u , p an ie
jak n a zn ak zab ieraj s i d o p o d wijan ia rk aw w s wo ich b ajeczn y ch s u k ien .
W ro d k u , w d ams k im mad lis ie, o d b y wa s i cz tan eczn a, g d zie mo d e p an n y
n a wy d an iu p rezen tu j p rzed p o ten cjaln y mi te cio wy mi s wo je wd zik i i s y lwetk i jak
n ajb lis ze id eao wi b u telk i co ca-co li. Ko y s zc s i w ta cu , zarzu caj mae s k ie
s ieci n a p o d p ierajce cian y n o b liwe matro n y . To o n e maj k lu cze d o s erc s wo ich
s y n w. M o e wa n ie d lateg o arab s k i tan iec tak ak cen tu je p y n n y ru ch b io d er?
Szero k ie b io d ra p o ws zech n ie u waa s i p rzecie za rk o jmi p o d n o ci. Niek t re
p an ie, s zczeg ln ie jeme s k ieg o p o ch o d zen ia, g raj te n a tamb u ry n ie i p iewaj.
M atk i r wn ie lu b i p o ta czy , ale raczej w g ru p ie. Do jrzae k o b iety wo l
trad y cy jn y b ed u i s k i tan iec, w k t ry m o k raj k o lean k lu b zb liaj s i i o d d alaj
o d n iej, ro b ic d ro b n e k ro czk i i zak as u jc p rzy ty m d elik atn ie s u k n ie. M imo
to taln eg o b ezch o p ia b awi s i wietn ie. Pan ie maj n a s o b ie o b cis e ak s amitn e
czerwo n e lu b b o rd o we k reacje z g b o k im d ek o ltem a czs to tak e n ik ab . Nie
p rzes zk ad za im to . Zas o n a jes t d la n ich jak d ru g a s k ra.
M o d s ze p an n y s tro j s i w wiecce, n o wo czes n e s u k n ie. Nie zas an iaj twarzy ,
p rzeciwn ie p rezen tu j s wo je wd zik i, jak ty lk o s i d a. Do p iero w tak ich miejs cach
mo n a zo b aczy , jak d u g ie i p ik n e s ich wo s y , k t re d elik atn ie p o d k rcaj. Na
p rzy jciu wes eln y m zo to mo n a liczy n a k ilo g ramy , a b iu teria o d b ija wiato jak
b izan ty js k ie mo zaik i.
Na p o cztk u , k ied y jes zcze g o cie s i s ch o d z, s erwu je s i d ro b n e p rzek s k i
i s o d y cze. Pan ie wzajemn ie s i p o zd rawiaj i o b cao wu j. Po tem p rzy ch o d zi czas n a
tan iec d o mn iej lu b b ard ziej ws p czes n y ch arab s k ich h it w, k t ry p rzery wa wej cie
n ajwan iejs zej o s o b y wieczo ru . Kto n ig d y n ie s y s za u lu lacji o g as zajcy ch wej cie
p an n y mo d ej, n iech au je. J ed y n y m ro zczaro wan iem jes t b iaa s u k n ia w zach o d n im
s ty lu , k t r wy b ieraj n awet b ed u i s k ie p an n y mo d e. Na arab s k ie s tro je p rzy jd zie
p o ra w cig u k ilk u n ajb lis zy ch d n i wes eln y ch celeb racji w d ams k im g ro n ie.
Nas tp n ie s erwu je s i mo d eg o wielb d a i n ap o je g azo wan e. Po tem g o s p o s ie,
u b ran e w trad y cy jn e lu n e s reb rn e n arzu tk i z o rg an zy i tu rb an y , p o lewaj g ah w
i d y s try b u u j d ro b n e p rezen ty d la g o ci, n a p rzy k ad malu tk ie p ak u n eczk i
z b u ch u rem. (Tu g o cie n ie p rzy n o s z p rezen t w n a wes ele, ale je o trzy mu j).
Niek ied y te ch o d z mid zy wes eln ik ami z p erfu mami w o leju , k t ry mi g o mo e
s i u raczy .
Nas tp u je k ilk a k o lejn y ch ta c w, p o czy m zo s taje o g o s zo n e wej cie p an a
mo d eg o o czy wi cie s o lo , b o in n i mczy n i n ie maj ws tp u n a k o b iec cz
u ro czy s to ci. W wczas ws zy s tk ie p an ie zak ad aj ab aje i ch u s ty n a fan tazy jn ie
u p ite wo s y alb o lu n e lo k i. Te b ez n ik ab u wk ad aj g o n a mo cn o wy malo wan e lica.
Bed u i s k i mak ija to temat n a o s o b n o p o wie . Za id ea p ik n a u waa s i tu
jas n cer, n awet je li o d cin a s i o d ciemn ej s zy i. Pamitam, w jak im b y am s zo k u ,
g d y zo b aczy am s wo j d o b r zn ajo m n a wes elu jej s io s try . W p ierws zej ch wili
w o g le jej n ie p o zn aam: k ilk u cen ty metro wa tap eta z wy b ielajceg o p o d k ad u
i p u d ru p rzy wo d zia n a my l zo mb ie w wap ien n ej mas ce. J ej o czy czerwien iay
z min u ty n a min u t jak u k r lik a, p o d ran io n e g ru b y mi wars twami b azaro wy ch cien i
i k red k i. Wy g ld aa s tras zn ie, a mimo to ewid en tn ie p k aa z d u my . Patrzy a n a mo j
o n iemia twarz, u miech aa s i i czek aa n a k o mp lemen ty . Wy u czo n a g rzeczn o
o b u d zia mn ie ze s tu p o ru . Ale k s in iczk a zawo aam p rawd ziwa p ik n o , n o ,
n o , n o , co za rajs k i p tak ! Nie d a s i u k ry , e jej s ty lizacja miaa jak i tu rp is ty czy
u ro k . Pitro wa fry zu ra te ro b ia wraen ie.
Najb lis ze k rewn e p an n y mo d ej s zo b lig o wan e d o zro b ien ia fry zu ry i mak ijau
w s alo n ie k o s mety czn y m. lu b n y b izn es k rci s i tu w n ajlep s ze: wes eln a k reacja n a
p o zio mie k o s ztu je w g ran icach 4 6 ty s icy d irh am w, b ed u i s k a o k o o ty s ica).
Ch o cia to i tak n ic w p o r wn an iu z b ia s u k n i lu b n . Tak a ze red n iej p k i
z o b o wizk o wy mi k ry s ztaami zaczy n a s i o d 1 3 ty s icy .
Kied y p an mo d y zab ierze wieo p o lu b io n o n i wy jd zie z s ali, to warzy s two
p o wo li zaczy n a s i ro zch o d zi, ale to n ie k o n iec u ro czy s to ci. Do m p an n y mo d ej
jes t p rzez k ilk a d n i ro z wietlo n y s etk ami lamp ek zawies zo n y ch n a caej p o wierzch n i
b u d y n k u . Do p rawd y n ie wiem, jak w tak iej ch o in ce p i d o mo wn icy . Tak jed n ak
trzeb a lu b mu zu ma s k i to s p rawa p u b liczn a.

Sn o b u jcy s i Bed u in i zamias t n amio tu wy b ieraj lo k aln s al wes eln . J es t w n iej

ciu t n o wo cze n iej, s to j tu n awet d ek o ro wan e tan im tiu lem s to lik i i k rzes a. Na
s amy m p rzy jciu p o jawiaj s i ro zk lo s zo wan e k reacje d o p y d k i i b o g ate d o d atk i.
Wci p o d aje s i wielb d a, ale to ju n ie to s amo . Ty lk o w azien ce s tras zy zak az p o
an g iels k u : n ie fo to g rafo wa g o ci. Pewn e rzeczy n ie zmien iaj s i b ez wzg ld u n a
miejs ce.
Bo g ats ze i b ard ziej n o wo czes n e p an n y wy b ieraj n a s wo je wes ela h o telo we s ale
b alo we. Tam p an u je n iemal s ty lis ty czn a wo ln o amery k an k a. Nie tak d awn o c rk a
wa cicielk i mo jej willi wy ch o d zia za m, a jej wes ele o d b y o s i w red n iej k las y
p lao wy m k u ro rcie. Ko b iety z ro d zin n y p an n y mo d ej p o witay mn ie w u p io rn y ch
b k itn y ch s o czewk ach k o n tak to wy ch . Sio s try miay d o teg o n a s o b ie
cu k ierk o wo r o we k reacje n a g ru b y ch ramiczk ach , s p o d k t ry ch wy leway s i
fad k i o b fiteg o ciaa. J ed n a z k u zy n ek miaa s u k ien k tak wy cit, e co ru s z
wy p y wa z n iej b iu s t. A p an n a mo d a w b iaej k reacji s y ren ie miaa s u tk i
zamas k o wan e ta m ze wzg ld u n a k ry ty czn ie g b o k i d ek o lt. Niemal ws zy s tk ie
zap ro s zo n e p an ie miay n a s o b ie zach o d n ie s u k ien k i, b ez ramio n i p lec w, czs to d o
k o lan . tawy tlen io n y wo s mio ta s i p o mid zy falu jcy mi p o lad k ami
i n iemio s iern ie k o n tras to wa z p u d ro wy mi u s tami i ciemn iejs z k arn acj. Paris
Hilto n Blis k ieg o Ws ch o d u . Po mijajc k o cie wejrzen ia p a w n ieb ies k ich
s o czewk ach i p rzed awk o wan ie p as telo wy ch k o lo r w p rzez n iek t re wes eln ice,
k o b iety b y y p rzep ik n ie wy s ty lizo wan e, mak ijaem i s ty lem d o r wn y way
g wiazd o m n a czerwo n y m d y wan ie.
Fles ze s trzelay jak n a h o lly wo o d zk ich g alach , jed n ak fo to g rafo wan o wy czn ie
s ieb ie i p o d iu m z p an n mo d . Pry watn o in n y ch g o ci, zg o d n ie z trad y cj
i zo wr b n k artk w to alecie, n aleao u s zan o wa.
Nies tety h o tel b y zb y t wielk o miejs k i n a s erwo wan ie wielb d a. Trzeb a s i b y o
zad o wo li b riy an i z k u rczak a. M imo b ijceg o p o o czach b o g actwa u ro czy s to
wy d aa mi s i s k ro mn a za mao zwy czajo weg o arab s k ieg o b aro k u . Gd y b y n ie zo ta
tiara wieo u p ieczo n ej te cio wej, to w zas ad zie n ie b y o b y n a czy m o k a zawies i.
Nie u s zo to u wad ze g o ci: p an ie z mo jeg o s to lik a zaraz p o p o s ik u p rzy s tp iy d o
o b g ad y wan ia g o s p o d arzy . M imo as tro n o miczn y ch k o s zt w s ala wiecia p u s tk ami.
Co to jes t, jaani* * * s zy d ziy n iewd ziczn e p an n y o b iad zarczy n o wy ?

Pitek jes t n ie ty lk o d n iem wes el, ale i mo d litwy w meczecie. Na emirack iej
p ro win cji n ie u wiad czy s i n awet k ilk u k ilo metr w k wad rato wy ch b ez lo k aln eg o
meczetu , eman u jceg o w n o cy ciep y m zielo n y m wiatem. Ziele to k o lo r is lamu .
W Emiratach mias to n ie ws trzy mu je o d d ech u n a czas mo d litwy . Sk lep y i s tacje
b en zy n o we n ie zamy k aj s i p rzed n o s em k lien ta jak w Arab ii Sau d y js k iej, ale
ws zd zie czy to w p racy , czy w u rzd zie, czy w cen tru m h an d lo wy m s s ale d o
mo d litwy , wic k ad a p o b o n a o s o b a ma mo liwo wy p en ien ia mo d litewn eg o
o b o wizk u , o k t ry m p rzy p o min a n awo y wan ie mu ezin a.
M imo s p o reg o zwes tern izo wan ia Emiratczy cy mo d l s i reg u larn ie i k o n tak t
z Bo g iem wy zn acza ry tm ich d n ia. Nawet u mawiajc s i n a s p o tk an ia to warzy s k ie,
o k re laj g o d zin p rzez p o r mo d litwy , k t ra d zieli d o b n a p i cz ci: s p o tk ajmy
s i p o mag h reb ie, m wi, zamias t wieczo rem k o o s z s tej. M ies zk ajc tu , tak s i
p rzy zwy czaiam d o g o n eg o wezwan ia n a mo d litw, e p rawie n ig d y n ie b u d z s i
n ad ran em, a n awet n a wak acjach w Eu ro p ie p o cztk o we n u ty s u p ermark eto wej
p io s en k i wziam w p ierws zy m o d ru ch u za azan. W p itk i g o rliwo mo d u lacji
wzras ta, s zczeg ln ie k ied y o d p ras o wan y o jciec zab iera s y n a d o meczetu n a
p o u d n io w mo d litw. To wan y ry tu a n ie ty lk o relig ijn y , ale te ro d zin n y ,
u macn iajcy wi o jca z s y n em. Rek lamy ch tn ie wy k o rzy s tu j ten mo ty w. Ko b iety
p rzewan ie mo d l s i w d o mu i n ie to warzy s z mczy zn o m w ty ch p ielg rzy mk ach .
Naley jed n ak p o d k re li, e is lam w Emiratach ab s o lu tn ie n ie jes t is lamem
fu n d amen talis t w, p en y m ag res ji i res en ty men tu . Nie ma te wiele ws p ln eg o
z ch rze cija s k ap o lo g i i o wien iem d u s z w zelo ck im p rag n ien iu u rato wan ia ich
p rzed mk ami p iek ieln y mi. Przy jezd n i n ie mu s z u g in a s i p o d jarzmem
p a s two wej relig ii, jak ch o ciab y w Arab ii Sau d y js k iej. J ed y n y m mo men tem, g d y
Eu ro p ejczy k s ty k a s i z is lamem i jeg o zas ad ami, jes t zak az p u b liczn eg o jed zen ia
i p icia w ramad an ie. Od p rzy jezd n y ch n ie wy mag a s i p o d p o rzd k o wan ia zas ad o m
is lamu an i n o s zen ia ch u s ty . M a to p rawd o p o d o b n ie s k u tek u b o czn y w p o s taci
p o g b ian ia p o d ziau p o mid zy s p o eczn o ci lo k aln a n ap y wo w, ale za to n ie
czu je s i tu d y s k ry min acji. W ZEA zap a mis jo n ars k i, je li w o g le s i p rzejawia, to
raczej w r d zwy k y ch lu d zi, k t ry ch n ap d za n ie b rak to leran cji, a p o zy ty wn a id ea
wizji rad o ci w raju . Nawizan ie p rzy jaciels k ich relacji z Emiratk ami n a p ewn o
zao wo cu je p r b n ak o n ien ia p rzy jezd n ej n a p rzej cie n a is lam. To jed n ak wy p y wa
z s y mp atii, a n ie d y s k ry min acji.
Ss iad k i, k t re ch ciay mn ie n awr ci, ro b iy to z p o trzeb y s erca.
Niep rzes zk o lo n e w k o ran iczn y ch s zk o ach , miay ty lk o jed en arg u men t: n ie ch ces z
b y w n ieb ie? Wid zimy , e mas z d o b re s erce, i ch cemy , eb y p o mierci b y a z n ami
n ieb ie, n ie ch ces z? I co mam n a to o d p o wied zie? J ak o relig io zn awczy n i b ez cien ia
n ad ziei n a jak iek o lwiek y cie p o zag ro b o we o d p o wiad am: o czy wi cie. Czas em
wy wijam s i fraz inszallah jak B g d a.
Pamitam, e u y am jej wiele razy p o d czas p ewn eg o wieczo ru u mo ich
n ied o s zy ch te ci w. Przes zam wted y p rawd ziwy d es an t. Zab rali s i za mn ie n a
s erio . Zaczo s i o d Yo u Tu b ea. Sio s tra mo jeg o ab s zty fik an ta, Barak a, mimo e n ie
zn a an g iels k ieg o , wy g rzeb aa d la mn ie filmik ap o lo g ety czn y z wy k ad em
amery k a s k ieg o imama. Ku mo jemu p rzeraen iu wid eo miao p o n ad p g o d zin y . Na
s zcz cie p o d zies iciu min u tach s ied zen ia w n ab o n y m s k u p ien iu i s u ch an ia
wy k ad u z iPh o n ea, k t ry ty lk o ja ro zu miaam, mama Nu ra s twierd zia, e d o s y
teg o mczen ia g o cia, k o n iec z p o lity k i czas n a g o s p o d ark , b aran a p o d ali.
 Co warte p o d k re len ia, w ty ch k o b iecy ch p r b ach n awracan ia n ie ma
p ro tek cjo n aln o ci. Ko lean k i n ie p o u czaj, ale d ziel s i d o wiad czen iami, tak e
z y cia co d zien n eg o . Od wizji n ieb a i n as zej wieczn ej p rzy jan i p y n n ie p rzech o d z
d o s zcz cia i wo ln o ci, jak ie d aje is lam w y ciu d o czes n y m. M u zu man k a n ie mu s i
s i o n ic martwi an i d u ch o wo , an i materialn ie. Tro s k a o u trzy man ie ro d zin y s p ad a
n a ma, a k o b ieta mo e s i cies zy y ciem. Sto s u j p rak ty czn e arg u men ty . Tak i
relig ijn y k o n s u mp cjo n izm. Nie d la n ich g o b ice, jzy k i o g n ia i an io y z d u g
lan c tu liczy s i wy g o d a.
Lep s ze jed n ak ch rze cija s two n i n ic: ab s o lu tn ie n ie wy p ad a s i p rzy zn a, e
n ie wierzy s i w jak k o lwiek tran s cen d en cj. In n e relig ie s to lero wan e, ale
d ek laracja ateizmu czy jak ieg o k o lwiek ag n o s ty cy zmu w k raju mu zu ma s k im
mo g ab y k o s zto wa u trat zau fan ia, a n awet zerwan ie zn ajo mo ci. Tu relig ijn o jes t
s p rzo n a z mo raln o ci. Dla mu zu man in a to n ie jes t ty lk o k wes tia p rzek o n a czy
p o g ld w. I n a p ewn o n ie jes t to s p rawa p ry watn a.
Is lam p o rzd k u je ws zy s tk ie o b s zary ak ty wn o ci czo wiek a: ro d zin ,
s p o ecze s two , zwizk i, ed u k acj, zd ro wie. To n ie ty le ak t wiary , ile s p o s b
my len ia i y cia. Nawet d la o s o b y , k t ra n ie p o ci an i s i n ie mo d li, is lam jes t wci
fu n d amen tem wiato p o g ld u . Ateis ta b y b y tu k im k o mp letn ie n iezro zu miay m,
wy zu ty m z czo wiecze s twa.
Nawias em m wic, mo n a atwo wy k rci s i z n iech cian ej p ro p o zy cji
mae s twa, o wiad czajc, e n ie zg ad zamy s i, b y n as ze d zieci b y y wy ch o wan e
w is lamie. A n ajlep iej, e n as i ro d zice s i n a to n ie zg ad zaj z s zacu n k u d o
ro d zic w z tak im dictum s i n ie d y s k u tu je. M u zu man in mo e p rzy mk n o k o n a
p o zo s tan ie o n y w ch rze cija s twie, ale n a d zieci n ie zg o d zi s i n ig d y , to n p ro s to
w s erce. Sp rawd ziam d ziaa.
M o e s i jed n ak zd arzy , e w d o b rej wierze p o ten cjaln i k rewn i s p r b u j n as
p o d ej p o d s tp em. U mamy Nu ry w p ewn y m mo men cie d o ak cji wk ro czy a b ab cia,
k t ra p o s tan o wia wzi s p rawy w s wo je rce i n ie czek a, a mo je inszallah o b r ci s i
w czy n . Nib y p rzy s za s i p rzy wita, trzy b u ziak i w p o liczek , ale wzia mn ie za rk
i n ie p u s zcza. Nag le z zawad iack im u miech em k ae mi p o wtarza zd an ie p o arab s k u :
La illaha ill Ha! M y l: s zach rajk o , ju ja wiem, co s i tu wici ty mn ie s zah ad
trak tu jes z i ch ces z mn ie p o d p ro g o wo n awr ci. Wy zn an ie wiary , s zah ad a,
wy p o wied zian e p rzy wiad k ach , jes t ry tu aem p rzej cia n a is lam. Bab cia ewid en tn ie
u zn aa, e wy p o wied zen ie fo rmu k i wy s tarczy , n awet je li zro b i to n ie wiad o mie.
J u tam Allah b d zie wied zia, k to s w j.
 *

Ar-Rah b a y je p ro win cjo n aln y m, n iemal wiejs k im ry tmem. Po ran n y azan z k ilk u
may ch meczet w, b o le n ie n iezs y n ch ro n izo wan y , d o b ieg a mies zk a c w p rzed
witem. Go n ik i ch ry p i n iemio s iern ie. Na wes ele lo k aln y ch VIP- w g o cie
p rzy wo n a p rezen t mo d e wielb d y , k t re lu n o p rzy wizan e d o zn ak u
d ro g o weg o , s p aceru j p rzy u licy , czek ajc a n o wi wa ciciele zb u d u j im zag ro d n a
p o d w rk u . Ss iad k i s erd eczn ie zap ras zaj n a k ard amo n o w h erb atk . Sied z za
zamk n it b ram willi n a d y wan ach p o d g o y m n ieb em i p ik n ik u j, b ez wzg ld u n a
p o r ro k u . Na s p o tk an ie g o cia wy ch o d z ws zy s tk ie d o mo wn iczk i, a p o s k o czo n ej
wizy cie ws zy s cy zg o d n ie mach aj n a p o eg n an ie, czn ie z raczk u jcy mi s zk rab ami,
k t ry ch ap k i p o d trzy mu j ich mamy . Po d ro d ze d o d o mu mo n a jes zcze zah aczy
o ry n eczek , zas p o k ajajcy ws zy s tk ie p o d s tawo we p o trzeb y b ed u i s k iej d u s zy
i ciaa, i p atrze, jak s o ce zach o d zi n ad o g ro d ami p almo wy mi.
Dla mn ie s erce Emirat w b ije wa n ie tu .

* W ro k u s d wa g wn e wita. Po zak o czen iu ramad an u witu je s i Id al-Fitr,

n ato mias t Id al-Ad h a to u p amitn ien ie o fiary Ab rah ama. Zg o d n ie z trad y cj w ten
d zie ro d zin a p o win n a p o wici i s p o y o wc lu b b aran a.
* * Ko n ek s je, u k ad y , p rzy s u g i s w Emiratach o k re lan e s o wem wasta. Ak u rat
Po lacy ro zu miej ten termin in tu icy jn ie, w p rzeciwie s twie d o in n y ch p rzy b y s z w
z Zach o d u .
* * * Jaani arab . p rzecie, zn aczy s i. W n iek t ry ch k o n tek s tach zwro t ten mo e
fu n k cjo n o wa jak n as z n iecen zu raln y p rzery wn ik .
 13

MAS ALAMA DO WIDZENIA

es t n o c p rzed lu b em mo jej s s iad k i Bu s zry . Pd z Sh eik h Zay ed

Ro ad , eb y zd y n a jej n o c h en n y . J ad p ro s to z week en d u w s p a d la
p a w Umm al-Kajwajn . W an i tu reck iej, wy k ad an ej p o zacan
b k itn terak o t, o b racaa mn zwin n ie d o jrzaa M aro k an k a w zo ty ch
k o lczy k ach i ch u cie zawizan ej w tu rb an , jak b y y wcem wzita
z o b raz w Delacro ix . Bezceremo n ialn ie p o k ry a mn ie mas eczk
z h en n y , wy s tawia n a d ziaan ie g o rcej p ary , b ez cereg ieli zd ara ze
mn ie n as k rek tward rk awic, a p o tem p o rzd n ie n atu cia o lejk iem.
Po p o u d n ie s p d ziam na p ry watn ej p lay z Emiratk ami
wy g rzewajcy mi b lad e ciaa w s tro ju ty p u trik in i, a w n o cy s p aam p o d
b ald ach imem. Ot, n o rmaln y o d alis k o wy week en d w Emiratach !
Do d o mu d o cieram z p o lizg iem i p rzeb ieram s i w p o p iech u . Wy s k ak u j
z d in s w i wk ad am ro zk lo s zo wan k remo wo -zo t s u k n i z g ru b y m zo ty m
maro k a s k im p as em. Nap rd ce o p r n iam k u ferek z b iu teri w p o s zu k iwan iu
p o zacan eg o n as zy jn ik a z mo n et i k o lczy k w d o k o mp letu . J es zcze ty lk o o d ro b in k a
p erfu m w lo k aln y ch n u tach zap ach o wy ch i w p o d s k o k ach zap in am zo te s zp ilk i. Na
wierzch n arzu cam ro zp it ab aj. Wy b ieg am n a zewn trz, p o ru s zan a wiatrem s zejla
k lei mi s i d o twarzy . Letn ie wieczo ry s tro p ik aln ie wilg o tn e. J es zcze p ar willi. Na
p ark in g u mijam k ilk u p an w w k an d u rach , k t rzy p al k r tk ie fajeczk i, midwach,
o p ierajc s i o d rzwi b iaeg o teren o weg o merced es a. Otwieraj s zerzej o czy n a m j
wid o k . Nie d o , e Eu ro p ejk a w ab ai, to jes zcze ro zp itej. Do m Bu s zry wid a
z o d d ali, jes t p ik n ie ilu min o wan y z o k azji wes ela.
Ro zo o n y w o g ro d zie o b o k willi n amio t jes t ju p een k o b iet. Go s p o s ie n o s z
n a g o wach wielk ie o k rg e tace ze s mak o y k ami. Przed zieram s i d o ro d k a, ale
n ajlep s ze p o d u s zk i s ju zajte. Ss iad k i ap i mn ie p o d rami i ch wal s u k ien k .
Bu ziak za b u ziak iem. Na p o d iu m n ieru ch o mo s ied zi Bu s zra i p rzy jmu je y czen ia.
Go cie o k raj j jak w czas ie p ielg rzy mk i. To jej o s tatn i wiecz r jak o p an n y . M a n a
s o b ie zielo n o -czarn , lu n , trad y cy jn s u k n i. J ej twarz i ramio n a p rzy k ry wa czarn a
wo alk a ze zo ty mi zd o b ien iami p rzy p o min ajcy mi g wiazd y n a p u s ty n n y m n ieb ie,
p rzez k t r p rze witu je b ed u i s k a mas k a. Na s u k ien k led wo zas an iajc b iu s t
p rzy jd zie czas ju tro . Dzi jes t d ziewiczy m k wiatem.
Ws zy s tk ie p an ie maj n a s o b ie trad y cy jn e, b o g ato d ek o ro wan e s u k n ie,
d o p as o wan e n a g rze i ro zk lo s zo wan e n a d o le, jak o d wr co n e tu lip an y . M imo
o k re len ia n o c h en n y k ad a ma ju p ik n ie o zd o b io n e d o n ie, ramio n a i s to p y . Po
n ao en iu h en n y jej efek t wid a d o b rze d o p iero n as tp n eg o d n ia, d lateg o tatu ae
trzeb a wy k o n a o d p o wied n io wcze n iej. M is tern e malu n k i p ik n ie wy g ld aj
w p o czen iu z p lis o wan y mi, o b s zy ty mi cek in ami s u k n iami, o b s y p an y mi
d ek o racjami z k ry s zta w, o raz s zczero zo ty mi p as ami o b iek tami p o ws zech n ej
zazd ro ci. Cik ie n as zy jn ik i cig n w d ab d zie s zy je, maj za d u g ramatu r,
eb y zwis a s wo b o d n ie. Zag ad u je mn ie s ied zca o b o k matro n a w n ik ab ie. Z arab s k
p rzes ad ch wal jej p ier cio n ek , a o n a cig a g o z p alca i wcis k a w mo j d o .
Bezs k u teczn ie p ro tes tu j i w k o cu cau j j, d zik u jc s to k ro tn ie.
Sp ek tak u larn e wej cie ma p rzy s za te cio wa. Na p ierws zy rzu t o k a wid a, e
p o ch o d zi z Du b aju . J ej g ran ato wa welu ro wa k reacja o b s zy ta jes t d ro g o cen n y mi
k amien iami. Cias n y g o rs et mo d elu je s y lwetk w p o d an y k s ztat k lep s y d ry ,
ek s p o n u jc wy d atn y b iu s t i s zero k ie b io d ra. Wo s y w u p iciu la r a p itrz s i
wo k wian k a z d iamen tami. Najwik s ze wraen ie ro b i jed n ak jej ru b in o wy
p ier cie , tak d u y , e wa ciwie mo g ab y s i w n im p rzeg ld a. Te cio wej u d aje s i
p rzy mi p an n mo d jej h ip n o ty zu jcy o u d i g racja s k u p iaj n a s o b ie u wag
n iemal ws zy s tk ich g o ci. Nien ag an n y k o n tu ro wy mak ija wy o s trza ry s y jej twarzy ,
a b o rd o wa s zmin k a jes t jak o s tan ia k ro p la d o p en iajca wraen ie s k o czo n eg o
p ik n a. Nie mo n a o d n iej o d erwa wzro k u .
Dziewczy n y s taraj s i wy cig n mn ie d o ta ca w ry tm wes eln eg o h itu Mallem
Saad a Lamjarred a i k las y k a Ti Rash Rash. Ko y s z lek k o b io d rami w k as k ad zie
s p y wajcy ch a d o p o lad k w wo s w i z g racj wy g in aj n ad g ars tk i, k re lc
d o mi w p o wietrzu p o zio me s emk i. Cik i jed wab k o lo ro wy ch s u k ien mig o cze jak
w k alejd o s k o p ie. Sied z o p arta o p o d u s zk p rzy cian ie n amio tu i czu j b o les n e,
p rzen ik liwe u k u cie: p o czu cie s traty zwizan e ze zb liajcy m s i wy jazd em. Bo e,
jak ja b d za ty m ws zy s tk im ts k n i!

*
To b y a mo ja o s tatn ia n o c h en n y . M u s iaam o p u ci ten wiat jak z ilu s tracji d o
k s ig i Bani tysica i jednej nocy. Bd ts k n i za ZEA mimo caej ich amb iwalen cji
i an ty d emo k raty czn y ch tru p w w s zafie. Ku ltu ra emirack a p o trafi czas em
ro zczaro wa. J es t w d u ej mierze jed n o wy miaro wa. W ty m wiecie, d o k ad n ie
wy ja n io n y m p rzez Ko ran , n ie ma miejs ca n a d eb at, in telek tu aln y n iep o k j, iro n i
czy k o n tro wers je. M imo to n ie p o trafi p rzes ta m wi o ty m miejs cu z fas cy n acj.
Cen za to , e czy tacie d zi t k s ik , jes t mo ja emig racja z ZEA in aczej
w k o lejn ej p o zy cji p ewn ie p is aab y m o lo k aln y ch zak ad ach p en iten cjarn y ch .
Po zo s taje mi p o wracajca n o s talg ia i n ad zieja, e p o lu b icie Emiraty tak b ard zo , jak
ja je p o k o ch aam.
WKADKA ZDJCIOWA
Emiraty to raj dla turystw. Tu ja na tle ulubionego obiektu wycieczek synnego
Sheikh Zayed Mosque (Meczetu Szejka Zajeda)

Mio w ultranowoczesnych Emiratach: mczyzna i kobieta wpatruj si w ekrany

swoich telefonw.
 Emiratki nie wyobraaj ju sobie ycia bez smartfonw i sprytnie wykorzystuj
rne aplikacje, by nagina surowe reguy wiele kobiet przewrotnie wybiera etui
z tradycyjnym wizerunkiem muzumanki w beduiskiej masce
 Nad Emiratami niezmiennie czuwa baczne oko ojca narodu szejka Zajeda, ktrego
wizerunki s dosownie wszdzie

Z ycia Beduinw XXI wieku: gotowe do posadzenia palmy instant na pace terenwki
i targ wielbdw w Al-Ajn
Kraj kontrastw: nieklimatyzowane autobusy, ktrymi dojedaj do pracy robotnicy
budowlani
i lnice porche zaparkowane przed luksusow restauracj
Sklep meblowy w Abu Zabi. Emiratczycy kochaj przepych, a wystrj domu wiadczy
o statusie gospodarza. Meble i poduszki koniecznie musz by zocone, a zasony
bogato drapowane. Nad kiem (u gry) czuwaj szejkowie, synowie ojca narodu:
szejk Mohamed i szejk Chalifa

To, co najbardziej lubi w Ar-Rahbie, czyli wyprawa na suk. W pawilonie krawieckim

: atrybut emirackiej ony, czyli szczerozota biuteria (na manekinach wida
tradycyjne beduiskie maski na twarz)
Umm al-Duwais w wersji przerobionej przez marketingowcw: reklama perfum Voile
Noir (Czarna Zasona) emirackiej marki Ajmal

Nieodzownym elementem tradycyjnej gocinnoci jest okadzanie gocia buchurem

kadzidem robionym z kawakw wonnego drzewa. Buchur potrafi by bardzo drogi,
a jego jako wiadczy o zamonoci gospodarzy i szacunku dla gocia. Lada
w sklepie z buchurem
zote kadzielnice
Eksplozja kolorw na suku: kolorowe kandury w pracowni krawieckiej
Rega z pynami do prania, ktre podkrel czer twojej abai
Go musi te koniecznie zosta nakarmiony. Posiki spoywa si, siedzc na
pododze
 Farmy na przedmieciach, gdzie wielu Emiratczykw hoduje wielbdy i konie, to
idealne miejsce do jedzieckich popisw

Zrobione ukradkiem zdjcie z wesela znajomej: wejcie panny modej, ktra zasiada
na podwyszeniu na specjalnym dekoracyjnym krzele.
Odwitnie przystrojony dom panny modej.
wiee daktyle i tradycyjny malunek z henny na doniach obowizkowy element
 weselnego imageu

Creczka mojej koleanki w beduiskiej masce na twarz. Zgodnie ze zwyczajem

w dniu wita narodowego rodzice ubieraj dziewczynki w tradycyjne stroje
 SOWNICZEK

abaja czarn a d u g a s zata n o s zo n a p rzez Emiratk i jak o wierzch n ie u b ran ie, zak ad an e
p rzy wy j ciu z d o mu
adami o b cy , o s o b a s p o za k rg u arab s k iej k u ltu ry i n iep o s u g u jca s i jzy k iem
arab s k im. W ZEA n ajcz ciej o k re la s i ty m termin em Ira czy k w
adnabija n ie-Arab k a
azan wezwan ie d o mo d litwy
barasti ch atk i z li ci p almo wy ch , w k t ry ch Emiratczy cy mies zk ali za czas w
b ed u i s k ich
biszt czarn a n arzu tk a ze zo ty mi zd o b ien iami n o s zo n a p rzez s zejk w. Zwy k li
Emiratczy cy zak ad aj j p o d czas s wo jeg o wes ela i n a s zczeg ln e u ro czy s to ci
bryiani p o p u larn a in d y js k a aro maty czn a p o trawa s k ad ajc s i z ry u , mis a
i p rzy p raw k o rzen n y ch
buchur k ad zid o n a b azie y wicy s p ecjaln eg o g atu n k u d rzewa. Bu ch u r s p ala s i
p o d czas wit, p rzy jmo wan ia w d o mu s zczeg ln y ch g o ci i wes el. Su y d o
o czy s zczan ia i celeb racji
burkini mu zu ma s k i s tr j k p ielo wy d la k o b iet, zak ry wajcy cak o wicie ciao
i mas k u jcy s y lwetk
czador d o s o wn ie n amio t, czarn y materia, k t ry m o wijaj s i k o b iety w Iran ie
p o za d o mem. M o d s ze p o k o len ie zas tp u je g o p as zczy k iem p rzed k o lan a
della trad y cy jn y czajn ik d o n alewan ia arab s k iej k awy . Ch arak tery zu je s i d u g im
d zio b k iem
gafija n ician y czep ek n o s zo n y p rzez mczy zn p o d ch u s t
gahwa trad y cy jn a k awa
gusza wo alk a zak ry wajca cak o wicie twarz k o b iety
gutra ms k a ch u s ta n a g o w
hadisy zb i r p rzek az w o y ciu p ro ro k a M ah o meta, z k t reg o mu zu man ie czerp i
zas ad y i p rzy k ad y zach o wa
halal to , co d o zwo lo n e w is lamie
haram to , co zak azan e, g rzes zn e
haris trad y cy jn a p o trawa z p s zen icy i mis a
hidab ch u s ta n a g o w d la k o b iety
igal czarn y k rek p rzy trzy mu jcy ch u s t n a g o wie mczy zn y
kandura (diszdasza) trad y cy jn a b iaa d u g a ms k a s zata, p rzy p o min ajca
d o p as o wan y h ab it zak o n n ik a. Dams k a wers ja k an d u ry to k o lo ro wa s u k n ia
o lu n y m k ro ju , trad y cy jn ie n o s zo n a p rzez k o b iety p o d ab aj. Czs to b o g ato
zd o b io n a
kadal k o h l, trad y cy jn a czarn a k red k a w p y n ie, k t r p o d k re la s i k o n tu r o k a
lukaimat emirack ie mae p czk i p o d awan e z p o lew z mio d u
madlis (1 ) miejs ce p rzy jmo wan ia g o ci, o s o b n e d la k o b iet i mczy zn ; (2 )
zeb ran ie, au d ien cja
mahr o b o wizk o wy p o d aru n ek lu b n y d la n arzeczo n ej
maknae ro d zaj ira s k ieg o h id ab u . Przy p o min a welo n zak o n n icy . Nie wy mag a
s zp ilek an i zap in ek . Go w wk ad a s i w tu b , k t ra zak ry wa wo s y , s zy j
i ramio n a
mazra farma, d ziak a, g d zie trzy ma s i zwierzta. Czs to jes t to miejs ce ro d zin n ej
rek reacji z g ajami p almo wy mi i miejs cem n a g rilla
midwach k r tk a fajk a p alo n a p rzez mczy zn
miswak b ed u i s k a s zczo teczk a d o zb w, s zczap k a d rzewa d o u cia. M a
u d o wo d n io n e d ziaan ie an ty b ak tery jn e i u y wan a jes t d o h ig ien y jamy u s tn ej
muezin trad y cy jn ie o s o b a n awo u jca d o mo d litwy z min aretu meczetu . Dzi ta
p ro fes ja u leg a d ig italizacji i zo s taa zas tp io n a p rzez g o n ik i i n ag ran ie azan u
nikab zas o n a n a twarz, o d k ry wajca jed y n ie o czy
oud mo cn e arab s k ie p ach n id o n a b azie wo n n eg o d rzewa. Wy s tp u je w wers ji
s k o n cen tro wan ej (jak o o lejek ) alb o s ab s zej (jak o p erfu my ). J es t b ard zo trway .
Najd ro s ze o u d y p o trafi trzy ma s i n a u b ran iach n awet p rzez k ilk a d n i
suk b azar
szahada mu zu ma s k ie wy zn an ie wiary
szalwar kamiz trad y cy jn y s tr j ms k i w Pak is tan ie i Afg an is tan ie, s k ad ajcy s i
z lu n y ch b u fias ty ch s p o d n i i d u g iej k o s zu li p o d s zy j
szaarma arab s k i fas t fo o d , k an ap k a, k eb ab w ch leb k u p ita
szejla h id ab , czarn a ch u s ta n a g o w w k s ztacie p ro s to k tn eg o p as a
szura rad a, zeb ran ie s tars zy zn y p o d ejmu jce d ecy zje wan e d la s p o eczn o ci. Szu ra
s tan o wia p o d s taw p lemien n ej d emo k racji zalecan ej p rzez Ko ran
wasta k o n ek s je, u k ad y , p rzy s u g i
 PODZIKOWANIA

h ciaab y m s erd eczn ie p o d zik o wa d zien n ik arce Katarzy n ie

Kan tn er za wy wiad ze mn , k t ry u k aza s i w s ieci we wrze n iu
2 0 1 4 ro k u to o n s ta s i zalk iem tej k s ik i. In s p iracj
Blis k im Ws ch o d em n ato mias t zawd ziczam p an i d r Elb iecie
Wn u k -Lis o ws k iej. Bez p as ji i wraliwo ci, k t re mi p rzek azaa,
mo je y cie p o p y n o b y zap ewn e in n y m n u rtem. Ch ciaab y m te
p o d zik o wa mo jej mamie Izab eli, p artn ero wi M atteo
i p rzy jaci ce Karo lin ie za ws p arcie i k ry ty czn e u wag i, d zik i
k t ry m ta k s ik a p o ws taa.
 Pro jek t o k ad k i
Urs zu la Gire

Fo to g rafie n a o k ad ce i n a wk ad ce
Arch iwu m au to rk i

Op iek a red ak cy jn a
Alek s an d ra Kami s k a
Ag n ies zk a Ks iy k

Co p y rig h t b y Alek s an d ra Ch ro b ak

ISBN 9 7 8 -8 3 -2 4 0 -3 7 6 3 -6

Ks ik i z d o b rej s tro n y : www.zn ak .co m.p l

Sp o eczn y In s ty tu t Wy d awn iczy Zn ak , 3 0 -1 0 5 Krak w, u l. Ko ciu s zk i 3 7
Dzia s p rzed ay : tel. 1 2 6 1 9 9 5 6 9 , e-mail: czy teln icy @zn ak .co m.p l

Plik o p raco wa i p rzy g o to wa Wo b lin k

wo b lin k .co m