You are on page 1of 13

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN


--------

BÀI TIỂU LUẬN


MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

Đề tài : Lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin về giai cấp công nhân và sự vận
dụng của Đảng trong quá trình xây dựng và phát triển giai cấp công nhân
Việt Nam hiện nay

Tên : Lâm Thị Oanh


Mã sinh viên : 11217864
Lớp : LLNL1107(122)_37

Hà Nội tháng 10 năm 2022


Mục lục
Lời mở đầu
Nội dung
I Lý luận quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin về giai cấp công nhân và sứ mệnh
lịch sử thế giới giai cấp công nhân
1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
1.1. Giai cấp công nhân trên phương diện kinh tế- xã hội
1.2. Giai cấp công nhân trên phương diện chính trị- xã hội
2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
2.1. Nội dung và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
a. Nội dung kinh tế
b. Nội dung chính trị- xã hội
c. Nội dung văn hóa, tư tưởng
2.2. Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
3.2. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
a. Sự phát triển của giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng
b. Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công nhân thực
hiện thắng lợi lịch sử của mình
c. Điều kiện khác
II. Vận dụng
1. Đường lối chính sách của Đảng
2. Thành tựu đã đạt được
3. Hạn chế
III. Giải pháp phát triển công nhân hiện nay
Kết luận
Lời mở đầu

Trong thời đại xã hội nào, những người lao động sản xuất trong các ngành sản xuất
công nghiệp, dich vụ công nghiệp hay nhũng người công nhân đều có vai trò sáng tạo chân
chính ra lịch sử và là những người giữ vai trò quết định sáng tạo công  cụ sản xuất, giá trị
trặng dư và chính trị xã hội .Chủ nghĩa xã hội khoa học là một trong ba bộ phận của chủ
nghĩa Mac-Lênin đã nghiên cứu một cách toàn diện về các quy luật chính trị xã hội của quá
trình phát sinh,hình thành và phát triển của các hình thái kinh tế xã hội cộng sản chủ
nghĩa .Trong đó ,chủ nghĩa xã hội khoa học tâp trung nghiên cứu những nguyên tắc cơ
bản ,những điều kiện, con đường,hình thức phương pháp đấu tranh của giai cấp công nhân
để chuyển biến từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội .
Từ vai trò to lớn của giai cấp công nhân, việc khẳng định sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân có ý nghĩa quan trọng cả về lý luận lẫn thực tiễn. Chính vì thế em đã chọn đề tài
“ Lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin về giai cấp công nhân và sự vận dụng của Đảng trong
quá trình xây dựng và phát triển giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay”
Để hoàn thành đề tài tiểu luận lần này, em xin chân thành cảm ơn giảng viên phụ trách
bộ môn đã hết sức hỗ trợ em trong thời gian qua để em có đủ kiến thức vận dụng vào bài
tiểu luận cũng như kiến thức trên thực tế. Đây là đề tài rất thiết thực đối với thế hệ trẻ, đặc
biệt với lớp sinh viên chúng em và sẽ là hành trang cần thiết để mỗi cá nhân sẵn sàng trở
thành công dân tốt củanước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Do chưa có nhiều kinh
nghiệm cũng như hạn chế về kiến thức, trong tiểu luận dưới đây chắc chắn sẽ không tránh
khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được nhận xét cũng như ý kiến đóng góp của thầy
để bài tiểu luận được hoàn thiện hơn.
Nội dung

I.Lý luận quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin về giai cấp công nhân và sứ
mệnh lịch sử thế giới giai cấp công nhân
1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
1.1. Giai cấp công nhân trên phương diện kinh tế- xã hội
Thứ nhất giai cấp công nhân với phương thức lao động công nghiệp trong nền sản xuất
tư bản chủ nghĩa: đó là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ
sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao
Thứ hai, giai cấp công nhân trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. Đó là giai cấp của
những người lao động không sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội. Họ phải bán sức
lao động cho nhà tư bản và bị chủ tư bản bóc lột giá trị thặng dư. Đối diện với nhà tư bản
công nhân là những người lao động tự do, với nghĩa là tự do bán sức lao động của mình để
kiếm sống, Chính vì điều này khiến cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp đói kháng
với giai cấp tư sản
1.2. Giai cấp công nhân trên phương diện chính trị- xã hội
Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức công nghiệp với
đặc trưng công cụ lao động là máy móc tạo ra năng suất lao động cao, quá trình lao động
mang tính xã hội hóa cao
Giai cấp công nhân là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, là chủ thể của quá trình
sản xuất vật chất hiện đại. Do đó, giai cấp công nhân là đại biểu cho lực lượng sản xuất
tiên tiến, cho phương thức sản xuất tiên tiến, quyết định sự tồn tại và phát triển xã hội hiện
đại.
Nền sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiên tiến đã rèn luyện chp giai cấp
công nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác và
tâm lý lao động công nghiệp. Đó là một giai cấp cách mạng và có tinh thân cách mạng triệt
để
2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
2.1 Nội dung và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
a. Nội dung kinh tế
Là nhân tố hàng đầu của lực lượng sản xuất xã hội hóa, giai cấp Công nhân cũng là đại
biểu cho quan hệ sản xuất mới, sản xuất ra của cải vật chất ngày càng đáp ứng nhu cầu
ngày càng tăng của con người và xã hội bằng cách đó, giai cấp công nhân tạo tiền đề vật
chất- kỹ thuật cho sự ra đời của xã hội mới.
Mặt khác, tính chất xã hội hóa cao của lực lượng sản xuất đòi hỏi một quan hệ sản xuất
mới, phù hợp với chế độ công hữu các tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội là nền tảng tiêu
biểu cho lợi ích toàn xã hội. giai cấp công nhân đại biểu cho lợi ích chung của xã hội. chỉ
có giai cấp công nhân là giai cấp duy nhất không có lợi ích riêng với nghĩa tư hữu. phấn
đấu cho lợi ích chung của toàn xã hội. chỉ tìm thấy lợi ích chân chính của mình khi thực
hiện được lợi ích chung của cả xã hội.
Ở các nước xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân thông qua quá trình công nghiệp hóa
và thực hiện “ một kiểu tổ chức xã hội mới về lao động” để tăng năng suất lao động xã hội
và thực hiện tốt nguyên tắc sở hữu, quản lý và phân chế phù hợp với nhu cầu phát triển sản
xuất, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.
Trên thực tế, hầu hết các nước xã hội chủ nghĩa lại ra đời từ phương thức phát triển rút
ngắn, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa. Do đó, để thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình về nội
dung kinh tế, thế giai cấp công nhân phải đóng vai trò nòng cốt trong quá trình giải phóng
lực lượng sản xuất, thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển để tạo cơ sở cho quan hệ sản
xuất mới, xã hội chủ nghĩa ra đời.
b.Nội dung chính trị- xã hội
Giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng
sản ,tiến hành cách mạng chính trị để lật đổ quyền thống trị của giai cấp thống trị, xóa bỏ
chế độ bóc lột, áp bức của chủ nghĩa tư bản, giành chính quyền về tay giai cấp công nhân
và nhân dân lao động. Thiết lập nhà nước kiểu mới mang bản chất giai cấp công nhân ,xây
dựng nền dân chủ chủ nghĩa thực hiện quyền lực của nhân dân quyền dân chủ và làm chủ
xã hội của tuyệt đại đa số nhân dân lao động
Giai cấp công nhân và nhân dân lao động sử dụng nhà nước của mình, cho mình làm
chủ như một công cụ có hiệu lực để cải tạo xã hội cũ và tổ chức xây pháp quyền, quản lý
kinh tế xã hội và tổ chức đời sống xã hội phục vụ quyền và lợiích của nhân dân lao động,
thực hiện dân chủ , công bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội, theo tư tưởng và mục tiêu của
chủ nghĩa xã hội.
c.Nội dung văn hóa, tư tưởng
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp công nhân trong tiến trình cách mạng phải
tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng cần phải tập trung
xây dựng hệ giá trị mới, lao động, công bằng, dân chủ, bình đẳng và tự do.
Giai cấp công nhân thực hiện cuộc cách mạng về văn hóa, tư tưởng bao gồm cải tạo cái
cũ lỗi thời, lạc hậu,Xây dựng cái mới, tiến độ trong lĩnh vực ý thức tư tưởng, trong tâm lý,
ý với sống và trong đời sống tinh thần xã hội. xây dựng và củng cố ý thức tiên tiến của giai
cấp công nhân, đó là chủ nghĩa mác-lênin, đấu tranh để khắc phục ý thức tư sản và tàng thư
còn sót lại của các hệ tư tưởng cũ. phát triển văn hóa, xây dựng con người mới xã hội chủ
nghĩa, đạo đức và lối sống xã hội chủ nghĩa là một trong những nội dung căn bản là cách
mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực văn hóa tư tưởng đặt ra đối với sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân hiện đại
2.2Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
a. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân xuất phát từ những tiền đề kinh tế - xã hội
của sản xuất mang tính xã hội hóa với hai biểu hiện nổi bật
Thứ nhất, xã hội hóa sản xuất làm xuất hiện những tiền đề vật chất, thúc đẩy sự phát
triển của xã họi, thúc đẩy sự vận động của mâu thuẫn cơ bản trong lòng phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa
Thứ hai, quá trình sản xuất mang tính xã hội hóa đã sản dinh ra giai cấp công nhân và
rèn luyện nó thành chủ thể thực hiện sứ mệnh lịch sử. Do mâu thuẫn về lợi ích cơ bản
không thể điều hòa giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản, nên mâu thuẫn trở thành động
lực chính cho cuộc đấu tranh giai cấp trong xã hội hiện đại.
b. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là sự nghiệp cách mạng của bản
thân giai cấp công nhân cùng với đông đảo quần chúng và mang lại lợi ích cho đa số
Đây là một cuộc cách mạng của đại đa số mưu lợi ích xgo tuyệt đại đa số, nhờ việc
hướng tới xây dựng một xã hội mới dựa trên chế độ công hữu những tư liệu sản xuất chủ
yếu của xã hội. Sự thống nhất cơ bản về lợi ích của giai cấp công nhân với lợi ích của nhân
dân lao động tạo ra điều kiện để đặc điểm quan trọng này về sứ mệnh lịch sử giai cấp công
nhân được thực hiện. Giai cấp công nhân thông qua đội tiền phong của nó là Đảng Cộng
sản sẽ thực hiện sứ mệnh lịch sử bằng một cuộc cách mạng triệt để không chỉ xóa bỏ sự
thống trị áp bức của chủ nghĩa tư bản mà còn xây dựng thành công chế độ xã hội mới- xã
hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩ, tiến tới một xã hội không còn giai cấp.
c.Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không phải là thay thế chế độ sở hữu tư nhân
này bằng một chế dộ sở hữu tư nhân khác mà là xóa bỏ triệt để chế độ tư hữu về tư liệu
sản xuất
Đối tượng xóa bỏ ở đây là sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa là nguồn gốc sin ra những áp
bức bóc lột, bất công trong xã hội hiện đại
d. Việc giai cấp công nhân giành lấy quyền lực thống trị xã hội là tiền đề để cải tạo toàn
diện, sâu sắc và triệt để xã hội cũ và xây dựng thành công xã hội mới với mục tiêu cao
nhất là giải phóng con người
Cuộc cách mạng của giai cấp công nhân nhằm xóa bỏ tình trạng bóc lột, áp bức và nô
dịch con người, xóa bỏ sự thống trị của giai cấp tư sản đê thực hiện quyền làm chủ của giai
cấp công nhân và nhân dân lao động trong chế độ xã hội mới- xã hội chủ nghĩa và cộng sản
chủ nghĩa. Đó là cuộc cách mạng triệt để nhất thực hiện lý tưởng và mục tiêu của chủ
nghĩa cộng sản “ sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của
tất cả mọi người”
3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Thứ nhất, do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân quy định: Giai cấp công nhân là con
đẻ là sản phẩm của nền đại công nghiệp trong phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, là
chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại.Điều kiện khách quan này là nhân tố kinh
tế, quy định giai cấp công nhân là lực lượng phá vỡ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa,
giành chính quyền về tay mình, chuyển từ giai cấp “ tự nó” thành giai cấp “ vì nó”. Giai
cấp công nhân trở thành đại biểu cho sự tiến hóa tất yếu của lịch sử, là lực lượng duy nhất
có đủ điều kiện để tổ chức và lãnh đạo xã hội, xây dựng và phát triển lực lượng sản xuất và
quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, tạo nền tảng vững chắc để xây dựng chủ nghĩa xã hội
với tư cách là một chế độ xã hội kiểu mới, không còn chế độ áp bức, bóc lột người
Thứ hai do địa vị chính trị- xã hội của giai cấp công nhân quy định: Giai cấp công nhân
có tính tổ chức và kỷ luật, tự giác và đoàn kết trong cuộc đấu tranh tự giải phóng mình và
giải phóng xã hội. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân sở dĩ được thực hiện bởi giai
cấp công nhân vì nó là một giai cấp cách mạng, đại biểu cho lực lượng sản xuất hiện đại,
cho phuwoeng thức sản xuất tiên tiến. Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu cho tương
lai, cho xu thế đi lên của tiến trình phát triển lịch sử
3.2. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
a. Sự phát triển của giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng
Sự phát triển về số lượng phải gắn liền với sự phát triển về chất lượng giai cấp công
nhân hiện đại, đảm bảo cho giai cấp công nhân thực hiện được sứ mệnh lịch sử của
mình.Chất lượng của giai cấp công nhân phải thể hiện ở trình độ trưởng thành về ý thức
chính trị của
một giai cấp cách mạng, tức là tự giác nhận thức được vai trò và trọng trách của giai cấp
mình đối với lịch sử, do đó giai cấp công nhân phải được giác ngộ về lý luận khoa học và
cách mạng của chủ nghĩa Mác- Lênin.
b. Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công nhân thực hiện
thắng lợi lịch sử của mình
Đảng cộng sản- đội tiên phong của giai cấp công nhân ra đời và đảm nhận vai trò lãnh
đạo cuộc cách mạng là dấu hiệu về sự trưởng thành vượt bậc của giai cấp công nhân với tư
cách là giai cấp cách mạng. Đảng Cộng sản đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp
công nhân, của dân tộc và xã hội. Sức mạnh của Đảng không chỉ thể hiện ở bản chất giai
cấp công nhân mà còn ở mối liên hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, với quần chúng lao
động đông đảo trong xã hội, thực hiện cuộc cách mạng do Đảng lãnh đạo để giải phóng
giai cấp và giải phóng xã hội.
c. Điều kiện khác
Ngoài hai yếu tố chủ quan nêu trên thì còn phải có sự liên minh giai cấp giữa giai cấp
công nhân với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác do giai cấp công nhân
thông qua đội tiên phong của nó là Đảng cộng sản lãnh đạo
II. Vận dụng
1. Đường lối chính sách của Đảng
Xây dựng giai cấp công nhân nước ta lớn mạnh trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước là nhiệm vụ quan trọng và cấp bách của Đảng, Nhà nước, của
cả hệ thống chính trị, của mỗi người công nhân và của toàn xã hội. Sự quan tâm của Đảng
đối với giai cấp công nhân đã được khẳng định ngay từ khi thành lập Đảng và được minh
chứng ngay trong các văn kiện của Đảng ta qua các kỳ Đại hội nhất là từ sau Đại hội Đổi
mới toàn diện đất nước đến nay. 
Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
(CNXH) năm 1991 đã khẳng định: "Phát triển giai cấp công nhân về số lượng và chất
lượng để xứng đáng là giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội…
Đặc biệt coi trọng việc xây dựng một đội ngũ công nhân lành nghề, những nhà kinh doanh
có tài, những nhà quản lý giỏi và các nhà khoa học, kỹ thuật có trình độ cao”
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng đã xác định: "Mục tiêu của CNH,
HĐH là xây dựng nước ta thành một nước công nghiệp có cơ sở vật chất – kỹ thuật hiện
đại, cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp với trình độ phát triển của lực
lượng sản xuất, đời sống vật chất và tinh thần cao, quốc phòng, an ninh vững chắc, dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh. Từ nay đến năm 2020 ra sức phấn đấu đưa
nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng ta có những bước tiến mới trong nhận
thức, lý luận về giai cấp công nhân trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại
hóa (CNH, HĐH), phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập kinh tế
quốc tế. "Đối với giai cấp công nhân, phát triển về số lượng, chất lượng và tổ chức; nâng
cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn và nghề nghiệp, xứng đáng là lực
lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Giải quyết việc làm,
giảm tối đa số công nhân thiếu việc làm và thất nghiệp. Thực hiện tốt chính sách và pháp
luật về lao động, tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hộ
lao động, chăm sóc, phục hồi sức khoẻ đối với công nhân; chính sách ưu đãi nhà ở đối với
công nhân bậc cao. Xây dựng tổ chức, phát triển đoàn viên công đoàn, nghiệp đoàn đều
khắp ở các cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc các thành phần kinh tế. Thường xuyên chăm
lo đời sống vật chất và tinh thần, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của công nhân và
những người lao động, chú trọng công nhân làm việc ở các khu công nghiệp và đô thị lớn.
Chăm lo đào tạo cán bộ và kết nạp đảng viên từ những công nhân ưu tú.
Để giai cấp công nhân Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ lịch sử của mình, văn kiện Đại
hội X của Đảng tiếp tục chỉ rõ: "Đối với giai cấp công nhân, phát triển về số lượng, chất
lượng và tổ chức, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn và nghề nghiệp,
xứng đáng là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.[1]
Tại Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương khóa X ngày 28/1/2008, Ban chấp
hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW về tiếp tục xây dựng giai cấp
công nhân Việt Nam thời kỳ đấy mạnh CNH, HĐH đất nước cũng đã nhấn mạnh mục tiêu:
Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, phát triển nhanh về số lượng, nâng cao chất lượng,
có cơ cấu đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước; ngày càng được trí thức hoá: có trình độ
học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp cao, có khả năng tiếp cận và làm chủ khoa học
- công nghệ tiên tiến, hiện đại trong điều kiện phát triển kinh tế tri thức; thích ứng nhanh
với cơ chế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế; có giác ngộ giai cấp, bản lĩnh chính trị
vững vàng, có tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động cao.
Đến Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng ta tiếp tục khẳng định: "Quan tâm giáo
dục, đào tạo,bồi dưỡng, phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng; nâng
cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong công
nghiệp, kỷ luật lao động, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và
hội nhập quốc tế”
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã xác định: "Quan tâm giáo dục, đào
tạo, bồi dưỡng, phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng; nâng cao bản
lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong công nghiệp,
kỷ luật lao động của công nhân; bảo đảm việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện điều kiện
làm việc, nhà ở, các công trình phúc lợi phục vụ cho công nhân; sửa đổi, bổ sung các chính
sách, pháp luật về tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp,... để
bảo vệ quyền lợi, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của công nhân”
Kế thừa những quan điểm trên, văn kiện Đại hội XIII của Đảng đưa ra chủ trương: "Phát
triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng; nâng cao bản lĩnh, trình độ, kỹ năng
nhằm thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; đổi mới tổ chức và hoạt động
của công đoàn phù hợp bối cảnh, điều kiện mới”. Như vậy, chủ trương phát triển giai cấp
công nhân và tổ chức Công đoàn trong Dự thảo các văn kiện Đại hội XIII của Đảng vẫn
"phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng; nâng cao bản lĩnh chính trị,
trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp”; nhưng đã bổ sung điểm mới rất quan
trọng là phát triển giai cấp công nhân "nhằm thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp
lần thứ tư; đổi mới tổ chức và hoạt động của công đoàn phù hợp bối cảnh, điều kiện mới”
2. Thành tựu đã đạt được
Với tất cả sự quan tâm trên của Đảng ta và cả hệ thống chính trị, giai cấp công nhân đã
phát triển mạnh mẽ và tự ý thức được vai trò tiên phong lãnh đạo cách mạng xây dựng
CNXH của mình. Tuy chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 14% dân số, 27% lực lượng lao động xã hội,
song hằng năm giai cấp công nhân Việt Nam đã tạo ra trên 65% giá trị tổng sản phẩm xã
hội và hơn 70% giá trị thu ngân sách nhà nước. Về trình độ chuyên môn, lực lượng lao
động đã qua đào tạo có văn bằng, chứng chỉ chiếm 22,37% (trong đó, lao động có trình độ
đại học trở lên chiếm 10,82 %; cao đẳng chiếm 3,82%; trung cấp chiếm 4,65% và sơ cấp
chiếm 3,08%.
3. Hạn chế
Hiện nay, công nhân nước ta năng động trong công việc, nhanh chóng tiếp thu những
thành tựu khoa học công nghệ hiện đại và đã bắt đầu hình thành ý thức về giá trị của bản
thân thông qua lao động. Vị thế giữa công nhân lao động trong doanh nghiệp nhà nước và
doanh nghiệp ngoài nhà nước không còn cách biệt nhiều. Tâm lý lấy lợi ích làm động lực
là nét mới đang dần trở thành phổ biến trong công nhân. Sự quan tâm hàng đầu của công
nhân là việc làm, thu nhập tương xứng với lao động.Mong muốn có được sức khoẻ, đất
nước ổn định và phát triển, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, dân chủ,
công bằng xã hội được thực hiện, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thuận lợi, có đủ việc
làm. Mong muốn được học tập, nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, được bảo đảm các
quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng.
Thực tế cho thấy giai cấp công nhânViệt Nam đang có những biến đổi căn bản về chất.
Tuy nhiên, so với những yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc
tế thì giai cấp công nhân Việt Nam còn không ít hạn chế, bất cập:
Thứ nhất, giai cấp công nhân không những bất cập so với yêu cầu phát triển chung của thời
đại mà đang thực sự bất cập với chính yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa
. Trình độ học vấn, chuyên môn, nghề nghiệp của công nhân lao động còn thấp so với yêu
cầu phát triển đất nước và đang mất cân đối nghiêm trọng trong cơ cấu lao động kỹ thuật
giữa các bộ phận công nhân. Rõ nét nhất là tình trạng thiếu nghiêm trọng chuyên gia kỹ
thuật, nhà quản lý giỏi, công nhân có trình độ tay nghề cao.
Thứ hai, đời sống vật chất, tinh thần của công nhân chưa được đảm bảo, môi trường làm
việc độc hại, quyền lợi không được giải quyết một cách thỏa đáng...
Thứ ba, ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong công nghiệp của một bộ phận công nhân còn
yếu. Ý thức chính trị, nhận thức về luật pháp của công nhân còn hạn chế. Tỷ lệ đảng viên,
đoàn viên công đoàn trong công nhân lao động còn thấp.
Thứ tư, vai trò của tổ chức đảng và các đoàn thể trong các doanh nghiệp chưa đáp ứng
được sự phát triển nhanh chóng về số lượng, cơ cấu của giai cấp công nhân. Công tác phát
triển đảng trong công nhân chậm. Ở hầu hết các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài,
doanh nghiệp tư nhân đều không muốn hoặc không quan tâm đến việc xây dựng các tổ
chức đảng. Hoạt động của Đoàn Thanh niên, tổ chức công đoàn còn mang tính hình
thức.Nhiều tổ chức công đoàn chưa thực sự đứng về phía người lao động, bởi cán bộ công
đoàn do doanh nghiệp trả lương, làm việc không chuyên trách dưới sự lãnh đạo của doanh
nghiệp.
III. Giải pháp phát triển công nhân hiện nay
1. Đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội một cách hài hòa. Vừa tăng trưởng kinh tế với
tốc độ cao, ổn định vừa bảo đảm phát triển văn hóa - xã hội hài hòa, lành mạnh; không
ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân lao động, đặc biệt là giai cấp
công nhân; giữ vững ổn định chính trị; bảo đảm an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội.
Một xã hội ổn định, phát triển toàn diện và hài hòa không chỉ là môi trường thuận lợi cho
sự phát triển của giai cấp công nhân mà còn của mọi người dân trong xã hội.
2. Tiếp tục phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Quy hoạch nền
kinh tế, vùng kinh tế, khu vực kinh tế, cấu trúc lại nền kinh tế phù hợp với sự phát triển nền
kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế. Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, thu hút
đầu tư nước ngoài, khuyến khích các tập thể cá nhân phát triển sản xuất - kinh doanh, chủ
động và tích cực tham gia vào thị trường lao động quốc tế, phát triển cảng biển, hệ thống
đường giao thông thủy, bộ, đường sắt, hàng không, xây dựng những khu công nghiệp, khu
chế xuất mới... Đây sẽ là quá trình phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp, hiện đại;
đồng thời, hướng tới việc tạo ra một thị trường lao động công nghiệp mới, thu hút nhiều
lao động với phong phú về ngành nghề, đa dạng về chủng loại. Quá trình này sẽ phát triển
giai cấp công nhân không chỉ về số lượng mà cả chất lượng.
3. Đẩy mạnh tuyên truyền và giáo dục để nhận thức rõ hơn về vai trò, vị trí và sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân. Xuất phát từ thực trạng đời sống của người công nhân còn
nhiều khó khăn, nên trong quan niệm của xã hội hiện nay, hình ảnh người công nhân chưa
phải là hình ảnh được đề cao. Trong điều kiện như thế, để giai cấp công nhân có điều kiện
khẳng định được vai trò, vị trí của mình cũng như hoàn thành được sứ mệnh lịch sử cao
quý của mình cần có một chiến dịch tuyên truyền, vận động rộng khắp trong xã hội nhằm
đề cao, tôn vinh người công nhân, sao cho cả xã hội nhận thức được vai trò và vị trí quan
trọng của giai cấp công nhân trong sự nghiệp phát triển kinh tế trong điều kiện toàn cầu
hóa và hội nhập quốc tế; đồng thời, cũng là nhân tố quyết định xây dựng xã hội mới - xã
hội xã hội chủ nghĩa.
4. Cải cách triệt để hệ thống giáo dục và đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ và tay nghề cho
giai cấp công nhân. Đây là một vấn đề sống còn đối với người công nhân và việc phát triển
giai cấp công nhân trong tình hình mới. Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội
nhập kinh tế quốc tế trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế đang tạo ra một nhu cầu mới về
nguồn nhân lực cả về số lượng và chất lượng. Đặc thù của kinh tế thị trường là tính cạnh
tranh cao, lao động và việc làm cũng không ngoài tình trạng đó. Sự cạnh tranh trong sử
dụng lao động đòi hỏi lực lượng lao động cần được đào tạo một cách chuyên nghiệp và cơ
bản. Do đó, chất lượng lao động, nguồn nhân lực mới là nhân tố quyết định cho sự phát
triển và tăng trưởng cao. Đối với người lao động, khi tham gia thị trường lao động nếu
chưa được đào tạo cơ bản, đáp ứng nhu cầu thực tế của thị trường lao động, thì rất khó tìm
được việc làm, và nếu có, thì cũng thường là việc làm không ổn định, lao động giản đơn,
nặng nhọc và thu nhập thấp. Tính cạnh tranh cao cùng với sự sôi động của thị trường lao
động đòi hỏi Nhà nước cần có một chiến lược xây dựng và phát triển nguồn nhân lực vừa
đông đảo, có chất lượng cao vừa phong phú, đa dạng nhằm đáp ứng kịp thời và lâu dài nhu
cầu nguồn lực con người cho quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội
nhập kinh tế quốc tế
5. Thiết thực chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của giai cấp công nhân. Trong xã
hội hiện nay, cùng với nông dân, giai cấp công nhân là những người nghèo trong xã hội.
Đời sống vật chất và tinh thần của người công nhân lao động còn nghèo nàn. Đây là một
nghịch lý rất đáng suy nghĩ. Giai cấp tiên tiến, ưu tú, nắm quyền lãnh đạo xã hội mà lại
nghèo. Vì lẽ đó, Đảng và Nhà nước cần cấp thiết có một chiến lược thiết thực chăm lo đời
sống người công nhân, nhất là đội ngũ công nhân trẻ mới vào nghề, tập trung đông ở các
khu công nghiệp, khu chế xuất. Trong đó, trước hết, là các chính sách mới về việc làm, nhà
ở và tiền lương. Có như thế, giai cấp công nhân mới thoát khỏi những bức bách của đời
sống, có điều kiện học tập, rèn luyện nâng cao tay nghề và ý thức xã hội. Chỉ khi đó, đội
ngũ công nhân trẻ này mới gắn bó sâu sắc với sự nghiệp đổi mới của Đảng và Nhà nước,
có ý thức giai cấp, có lý tưởng xã hội chủ nghĩa.
6. Xây dựng giai cấp công nhân gắn liền với cuộc vận động thực hiện Quy chế Dân chủ
ở cơ sở và chống tham nhũng. Xây dựng và phát triển giai cấp công nhân phải được thực
hiện trong một môi trường kinh tế - xã hội mà mỗi người công nhân luôn có điều kiện phát
huy năng lực của mình và được thụ hưởng thành quả lao động do chính mình làm ra. Muốn
thế, cần thực hiện nghiêm chỉnh Quy chế Dân chủ trong các loại hình doanh nghiệp khác
nhau. Một khi người công nhân được tôn trọng, được thực sự góp phần vào quá trình phát
triển doanh nghiệp thì sẽ tạo ra một động lực mạnh mẽ thúc đẩy cán bộ, công nhân yên tâm
và hăng say làm việc, sáng tạo mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và bản thân.
Cùng với thực hiện nghiêm túc Quy chế Dân chủ trong các doanh nghiệp, đấu tranh
chống tham nhũng cũng là một vấn đề gây bức xúc trong không ít các doanh nghiệp, nhất
là doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp cổ phần. Tham nhũng đang tạo ra khoảng cách
giàu - nghèo giữa công nhân, viên chức và người lãnh đạo doanh nghiệp, gây nên sự bất
bình trong dự luận công nhân, mất đoàn kết nội bộ, mâu thuẫn trong doanh nghiệp. Nếu
không kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng sẽ dễ dẫn tới tình trạng bất ổn, làm sản xuất
đình đốn. Kiên quyết đấu tranh loại trừ tệ tham nhũng ra khỏi các doanh nghiệp đó là một
việc làm vừa có ý nghĩa phát triển sản xuất, kinh doanh vừa có ý nghĩa bảo vệ cán bộ và
công nhân không bị rơi vào trạng thái mâu thuẫn trên. Đó chính là một con đường thiết
thực góp phần xây dựng và phát triển giai cấp công nhân trong các doanh nghiệp.
7. Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với các tổ chức chính trị - xã hội trong
các doanh nghiệp; đồng thời, đổi mới hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội trong các
doanh nghiệp phù hợp với tình hình mới. Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với các tổ
chức chính trị - xã hội trong các doanh nghiệp được đề cập ở đây là trong các doanh nghiệp
nhà nước và doanh nghiệp cổ phần hóa. Trong quá trình chuyển đổi vừa qua, phương thức
lãnh đạo của Đảng đối với doanh nghiệp cũng như đối với các tổ chức chính trị - xã hội
trong các doanh nghiệp còn lúng túng, có nhiều bất cập. Chính vì vậy, vị thế, vai trò của
Đảng trong các doanh nghiệp nhất là các doanh nghiệp đã cổ phần hóa khá mờ nhạt. Các tổ
chức chính trị - xã hội trong nhiều doanh nghiệp hầu như rất lúng túng trong phương
hướng hoạt động, không hoạt động hoặc hoạt động chỉ mang tính hình thức.
Vấn đề đặt ra là, Đảng cần có phương thức lãnh đạo mới, một cơ chế mới để vừa thể
hiện được vai trò lãnh đạo của mình vừa thúc đẩy sự hoạt động một cách có hiệu quả của
các tổ chức chính trị - xã hội trong các doanh nghiệp. Trong đó, đặc biệt tạo lập mối quan
hệ mới giữa Đảng và tổ chức công đoàn, từng bước góp phần đưa Công đoàn trở thành một
tổ chức hùng mạnh, thực sự xứng đáng là tổ chức hoạt động vì quyền lợi chính đáng của
toàn thể công nhân, lao động. Sự lãnh đạo sát sao của Đảng đối với tổ chức công đoàn sẽ là
một sức mạnh mới thiết thực góp phần bảo vệ, chăm sóc và phát triển giai cấp công nhân
trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế. Bảo vệ quyền lợi chính đáng
của công nhân cũng là một cách xây dựng và phát triển giai cấp công nhân trong giai đoạn
hiện nay.

Kết Luận

Tóm lại, từ các phân tích trên về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân cả về lý luận
lẫn thực tiễn đã khẳng định tính khách quan của sứ mệh lịch sử của giai cấp công nhân,
đúng như lời của C.Mác nói. Hiểu được rõ về giai cấp công nhân,đặc biệt là hiểu được sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một vấn đề hết sức quan trọng trong nhận thức của
mỗi chúng ta, giúp ta có những nhận thức đúng đắn đối với các giai cấp trong xã hội nói
chung và giai cấp công nhân nói riêng. Qua đó, mỗi cá nhân trong xã hội cần không ngừng
nâng cao ý thức trách nhiệm về giai cấp, về nhận thức xã hội để nâng cao tri thức văn hóa
của mình
Trước những đòi hỏi mới của công cuộc đổi mới hiện nay, để đảm bảo thắng lợi của sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Đảng ta luôn đòi hỏi phải tăng cường hơn
nữa bản chất giai cấp công nhân thì mới đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp cách mạng
trong giai đoạn mới. Cùng với việc đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước hiện nay, giai cấp công
nhân Việt Nam sẽ tăng nhanh về số lượng. Việc tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác-
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước trong
giai cấp công nhân là một yêu cầu cấp thiết cho thắng lợi của sự nghiệp xây dựng chủ
nghĩa xã hội mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn
Tài liệu tham khảo

1. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học (Dành cho bậc đại học hệ
không chuyên lý luậnchính trị), Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, 2021
2.Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam và Vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam,
2021
https://lytuong.net/dac-diem-cua-giai-cap-cong-nhan-viet-nam/
3. Quan điểm của Đảng ta về giai cấp công nhân trong văn kiện của đại hội Đảng từ sau
đổi mới đến nay, ths Lê Thu Hường,Trường ĐTCB Lê Hồng Phong Tp Hà Nội
https://www.baohoabinh.com.vn/41/156208/Quan-diem-cua-Dang-ta-ve-giai-cap-cong-
nhan-tr111ng-van-kien-Dai-hoi-cua-Dang-tu-sau-doi-moi-den-nay.htm
4. Một số giải pháp xây dựng và phát triển giai cấp công nhân trong thời kỳ đẩy mạnh công
nghiệp hóa hiện đại hóa, Tg Nguyễn Linh Khiếu
https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/3764/mot-so-giai-phap-
xay-dung-va-phat-trien-giai-cap-cong-nhan-trong-thoi-ky-day-manh-cong-nghiep-hoa
%2C-hien-dai-hoa.aspx

You might also like