IRLANDAKO GAELERA

AURKEZPENA:
● Agurra
● Zein da gure hizkuntza?

SARRERA:
● Zenbat pertsonak erabiltzen dute Irlandako Gaelera?
● Non hitz egiten da?

GARAPENA:
● Nola bihurtu zen hizkuntza gutxitu bat?
● Nolakoa zen hizkuntzaren egoera duela 100 urte eta nolakoa da orain?
● Zer egiten dute hizkuntza aktibo mantentzeko?
● Hizkuntzaren euskalkiak
https://www.bbc.com/mundo/noticias-internacional-56935706

AMAIERA:
● IRArena
● Filmak Irlandaren historiari buruz
● Liburuak Irlandaren historiari buruz
● Agurra

● Amaiur
● Aimar
● Bidane
testua hemen

Bidane:
Kaixo, gu Amaiur, Aimar eta Bidane gara. Guk aukeratutako hizkuntza
gutxitua Irlandako Gaelera da.

Irlandako Gaelera, Irlandan eta Ipar - Irlandan hitz egiten da, baina zonalde
batzuetan besteetan baino askoz gehiago hitz egiten da.
Irlandan, pertsona gehienak Irlandako Gaelera hitz egiten dutenean, hori
zonaldea, “gaeltachta” deitzen dute. Adibidez, Galway, Connemara
konderrian. Baina, urteak pasata, gero ta hiztun gutxiago ditu.

355 mila pertsona inguru hiztun natiboak dira, 538.283 egunero erabiltzen
dute eta 1.860.000 pertsonek hizkuntzari buruz zerbait dakite. Guztira
2.753.283 pertsona dira. Baina ez zen 1922-rarte Irlandako
independentziarekin, Gaelera, Irlandako hizkuntza ofiziala bihurtu zela.

Amaiur:
1920.urteko hasiera arte, Irlanda eta Britaina Handia herrialde bat ziren eta
1921.urtean banatu ziren. 1938an Ipar Irlandako gatazka hasi zenean,
indarkeria hasi zen eta 30 urte iraundu zuen. Milaka irlandar eta britainiar hil
ostean, 1998ko Ostiral Santuko gatazka amaitu zen. 12.mendearen amaieran,
normandiarren inbasio ezaguna gertatu zen, uhartearen zati garrantzitsu bat
kanbro-normandar nobleziaren menpe zuena.Inbaditzaileak kontrolatzen
zuten eremu horri Irlandako Jauregia deitzen zitzaion. Hala ere, hurrengo
mendeetan Irlanda gaelikoak lurraldea berreskuratuko zuten.
Aimar:
Hizkuntza honek dialekto ugari ditu zonaldearen arabera, ahala ere, hiru
erabiltzen dira gehien:

- Munsterrekoa: Munsterreko dialektoa Kerry, Muskerry, Clear

Lurmuturrean eta Cork konderriaren mendebaldean hitz egiten da,
baita Dungarvaneko zati txiki batean ere.

- Connachtekoa: Connemara/Conamara-n eta Aran uharteetan hitz egiten

da.

- Ulstergokoa: Rosses eskualdekoa da.

Irlandaren dialektoen arteko ezberdintasunak nabariak dira, hori dela eta

irlandar batu edo estandar bat zortu egin behar izan zuten.

AMAIERA

Historian zehar, zenbait talde armatu edo talde paramilitar egon dira IRA
(Irish Republican Army) izenaren azpian. Talde ahuek, erresuma batutik
independentzia lortzea dute helburu. Talde ahuek Irlandar historian zehar
garrantzi handia izan dute konflikto askotan hartu bait dute parte.

Irlandak obra literario on zamarrak ditu, irlandar historioari buruzko

filmetatik (adb. michael collins, independentzia gerrari buruz edo igande
odoltsua, IRA talde terroristaren partehartzaileen espetxeratzeari eta horren
kontra egindako manifestazioei buruz), idatzizko historio tradizionaletararte
(adb. gulliver-en bidaiak, 1726-ko liburu famatu bat).

Irlandera oso hizkuntza polita da eta gure ustes triste samarra izango zen
desagertu eskero. Oso lan interezgarria izan da dudarik gabe eta asko gustatu
zaigu egitea. Mila esker entzuteagatik!!