PSİKROMETRİ ve UYGULAMALARI

3.6. HAVADAN HİGROSKOPİK MADDELERLE NEM ALINMASI

Soğutma ile nem alma uygulamalarında mutlak nem oranının azaltılması Cihaz çiy
noktası (CÇN) ile sınırlıdır. Teorik olarak CÇN’nı daha aşağılara çekmek soğutucu
bataryada kullanılan direkt genleşmeli gazın evaporasyon sıcaklığını düşürmek ile
mümkün olacak gibi görünse dahi pratikte bu mümkün değildir. Çünkü evaporasyon
sıcaklığının aşırı düşürülmesi, örneğin 0oC’ın altındaki değerlere çekilmesi batarya
yüzeylerinde karlanmaya neden olacak, nem alma randımanını düşürecektir. Defrost
yapılsa dahi kesintili çalışma olacağı için verimde yine düşmeler olacaktır.
Evaporasyon sıcaklığının 0oC’ın biraz üzerinde, örneğin +2oC gibi bir seviyede
tutulması da bu mahsuru gidermemektedir. Çünkü kısmi kapasite kullanımlarında da
evaporasyon sıcaklığı azalacak ve karlanma olayı yine meydana gelecektir. Kademeli
kapasite kullanımlı ve frekans konvertörlü kompresörlerle bunun önüne kısmen
geçilse dahi 0oC evaporasyon bu uygulamanın alt limiti olacaktır. 4oC aşırı ısınma
(superheat) sıcaklığı kabul edilse dahi CÇN’nı bu derecenin altına çekmek mümkün
olmamaktadır. Evaporasyon sıcaklığının düşmesi komprsörlerde kapasite azalmasına
da neden olmakta, daha büyük kompresörlerin seçilmesi gerekmektedir.
Bu negatif hususların önüne geçmek için adsorbsiyonlu nem alma sistemleri
geliştirilmiştir. Adsorbsiyonun anlamı taşınım yoluyla nem tutmadır. Bu işlem
için “dessicant” tabir edilen özel tamburlar kullanılmaktadır. Isı geri kazanım
sistemlerinde kullanılan tamburlara son derece benzeyen bu tamburların ana
maddesi aluminyum yerine silika-jel’dir. Tamburlar fibrocam dokudan
yapılmakta, bu dokunun üstü silika-jel kaplanmaktadır. Silika-jel tamburun
%80’ini oluşturmaktadır. Ayrıca üzerinde koruyucu olarak akrilik bir kaplama
da bulunmaktadır.

HAVADAN HİGROSKOPİK MADDELERLE NEM ALINMASI

Bazı kimyasal maddeler nemi absorbe ederler. Bunlara nem alıcı
(Higroskopik) maddeler denir. Nemli hava, nem alıcı madde (örneğin
silika jel) yatağından geçirilirse, nemini bu yatakta kaybederek
kuruyacaktır. Nem alıcı maddeler zamanla neme doyarlar. Bu durumda
nem alıcı yatak ısıtılarak (sıcak hava ile) rejenere edilir ve tekrar
kullanıma hazır hale getirilir. Nem alıcı maddelerle nem alınması
adyabatik bir işlem olarak kabul edilebilir. Bu durumda kurutucu yatak
boyunca ilerleyen havanın değişimi, yaklaşık olarak sabit yaş
termometre doğrusu boyunca aşağı yönde bir değişim olarak kabul
edilebilir. Şekil 15‘te bu değişim görülmektedir.

HAVADAN HİGROSKOPİK MADDELERLE NEM ALINMASI

https://www.kutmankaplan.net/2019/05/havadan-nem-alma-yontemleri-nelerdir.html

Nemli havadan higroskopik maddelerle nem alınması

HAVADAN HİGROSKOPİK MADDELERLE NEM ALINMASI

https://tr.trotec.com/ueruenler-ve-hizmetler/makineler-highperformance/nem-alma/adsorpsiyon-nem-alici-sabit/

HAVADAN HİGROSKOPİK MADDELERLE NEM ALINMASI

Şekil 15. Nem alıcı maddelerle havanın neminin alınması

HAVADAN HİGROSKOPİK MADDELERLE NEM ALINMASI

ÖRNEK PROBLEM

T2Y = 18 °C
3.7.BİR SALONDAKİ ISI VE NEM KAZANCININ NEMLİ HAVA İLE ALINMASI

Bir salonun iklimlendirmesi ile ilgili problemlerde çoğunlukla,

gönderilen nemli havanın debisinin ve hava şartlarının
belirlenmesi gerekir.
Şekil 16'da ısı ve nem kazancının olduğu, iklimlendirilen bir
salon, şematik olarak görülmektedir. Salonun cidarlarından içeri
giren ısı ile salon içinde üretilen net ısıların toplamı Qs ile
gösterilmektedir.
Göz önüne alınan durumda, su buharının neden olduğu
buharlaşma ısısı, bu ısı içinde düşünülmediğinden Qs ısısı,
duyulur ısı olarak tanımlanır.
Şekil 16. Bir salondaki ısı ve nem kazancının nemli hava ile alınmasına ait şema
Diğer taraftan, salonun cidarlarından giren ve çıkan ile salon içinde, çeşitli kaynaklardan
üretilen net su buharı miktarı Σmw olsun. Salona ilave edilen bu su buharı, kütlesi ile
entalpisinin çarpımı kadar bir gizli ısıyı, salona ilave edecektir. Devamlı rejim halinde bu salon
için;

bağıntıları yazılabilir.
İlk denklemin sol tarafı, bu salonda bütün kaynaklardan açığa çıkan, hem duyulur hem de gizli
ısı miktarlarının toplamını göstermektedir. İki denklemin birleştirilmesi ile;
Örnek Problem 7.
Bir salondan emilen havanın (salon iç hava şartları) kuru termometre sıcaklığı 25 °C,
termodinamik yaş termometre sıcaklığı ise 19 °C değerlerindedir. Bu salonun duyulur
ısı kazancının 30,000 kJ/h ve salondaki insanlardan olan nem kazancının 5 kg/h olduğu
bilinmektedir. Üretilen nem doymuş ve 30 °C sıcaklıktadır. Salona gönderilen temiz
havanın kuru termometre sıcaklığının 15 °C olduğu bilindiğine göre, salona
gönderilmesi gereken temiz havanın hacimsel debisi ile termodinamik yaş termometre
sıcaklığını bulunuz.

Çözüm

Havanın salondan çıkış şartı psikrometrik diyagramda 2 noktası ile gösterilmiştir. EK 2

yardımı ile salona ilave edilen nemin entalpisi (üretilen nem doymuş ve 30 °C için);

hw = 2555.52 kJ/kg
 Psikrometrik diyagramdaki yarım dairenin Δh/Δx ölçeğinden yararlanılarak 2 noktasından
geçen ve eğimi 8.555 kJ/gnem olan bir doğru çizilebilir. Bu doğrunun, kuru termometre
sıcaklığı 15 °C olan doğruyu kestiği nokta 1 noktasıdır. Bu şekilde, 1 noktasının
termodinamik yaş termometre sıcaklığı T1* = 13.8 °C elde edilir.

İstenirse psikrometrik diyagramda, 2 noktasından geçen bu eğimdeki doğru yardımıyla 1

noktası bulunabilir.
Şekil . Örnek 7'nin psikrometrik diyagram yardımı ile çözümü
Örnek Problem 8.
Bir salonda kışın iç şartlar kuru termometre sıcaklığı 20 °C, bağıl nem %50 değerlerinde
tutulmak istenmektedir. Salonun duyulur ısı kaybı 30000 kJ/h ve nem kazancı 5 kg/h olarak
bilinmektedir. Nemin entalpisi, hw = 2555.52 kJ/kg alınabilir. Salona üflenen sıcak hava ile
salon havası arasındaki fark 10 °C istendiğine göre, salona gönderilmesi gereken üfleme
havası miktarı ve şartlarını belirleyiniz.
Çözüm

Problemin psikrometrik diyagramdaki çözümü Şekil 'de görülmektedir. Salon iç

şartları diyagramda 2 noktası ile gösterilmiştir.

Burada ısı kaybının (-) işaretle göz önüne alınacağı unutulmamalıdır. Psikrometrik
diyagramdaki yarım dairenin Δh/Δx ölçeğinden yararlanılarak 2 noktasından geçen
ve eğimi -3.445 olan doğru çizilir.
Bu doğrunun;

T1 = T2 + 10 = 20 + 10 = 30 °C

kuru termometre sıcaklığı doğrusunu kestiği (1) noktası üfleme şartlarını verir.

T1 = 30 °C
h1 = 44.6 kJ/kg
x1 = 5.6 g/kg

Salona gönderilmesi gerekli üfleme havası,