ANG MGA BATAS NA NAKABATAY SA LIKAS NA BATAS MORAL

FIRST DO NO HARM (PRIMUM NON NOCERE) - hippocrates

 mga manggagamot na doctor, na kung saan aagapan habang maaga palang ang
karamdaman ng kanilang mga pasyente upang hindi na lumala pa.
Paniniwala ng pilosopong si Sto. Tomas De Aquino:
• Lahat ng tao ay may kakayahang mag-isip, Lahat ng tao ay may kakayahang makaunawa sa
kabutihan.
• Ang kabutihan ay ang siyang nilalayon ng ating mga gawa.
Para sa pilosopong si Max Scheler:
• Ang pag-alam sa kabutihang ito ay hindi lamang gumagalaw sa larangan ng pagiisip kundi sa
larangan din ng pakiramdam.
• Ninanasa ng tao ang mabuti, hindi ang masama. Walang sinuman ang magnanais na
mapasama siya.
Paano ko nalaman kung ano ang mabuti at kung ano ang masama?
• Sa larangan ng pag-iisip, ito ay tinuro ng magulang (culture).
• Napapanood
• Nababasa
• Sa larangan ng emosyon, nararamdaman kung ano ang mabuti
“Nararamdaman ko ang mabuti,Nararamdaman ko ang tama. Kahit na kung minsan ay parang
sinasabi ng isip ko na mali ito.”

ANG MABUTI
• Ang mabuti ang laging pakay at layon ng tao.
• Ang isip at puso ang gabay para kilatisin kung ano talaga ang mabuti. (matinong pag-iisip,
pagsusuri, pagtitimbang)
• Ang mabuti ay ang siyang kilos na pagsisikap na laging kumikilos tungo sa pagbubuo at
pagpapalagong sarili at ng mga ugnayan.
ANG TAMA
• Ay ang pagpili ng mabuti batay sa panahon, kasaysayan, konteksto, at sitwasyon.
• Tinitingnan dito ang mga pangangailangan at kakayahan ng gagawa ng pagpili.
• Ang pasyente na ang bahalang humanap ng hihiyang sa kanya batay sa reseta ng doktor.
Tulad din ng likas na batas moral, preskripsyon ang mabuti, ang tama ay angkop sa tao.
• Iba ang mabuti sa tama. Ang mabuti ay ang pagtungo lagi sa pagkabuo ng sarili. Ang tama
ang pagpili ng mabuti batay sa panahon, kasaysayan, konteksto, at sitwasyon.
• Iba-iba man ang pormula ng likas na batas moral,tinuturo nito ay isa lamang. Hindi ko
kakasangkapin ang tao. Na ituturing ko bilang may pinakamataas na halaga ng tao, na
gagawin ko ang lahat upang ingatan at payabungin ang mga tao.
PAG-AANGKOP
• Ang bawat estado (state) rin ay nagsisikap iangkop sa kanikanilang mga kultura ang pagkilala
sa karapatang pantao.
• Ipinapahayag nila sa kanilang konstitussyon ang mga karapatan ng bawat mamamayan at
ang paggarantiya ng estado na bigyang proteksyin ang mga karapatang ito.
Halimbawa:
• ASEAN (SOUTH EAST ASIAN NATIONS) – one vision, one identity, one community.
• UN (UNITED NATIONS) – universal declaration of human rights
BATAS
• Hindi perpekto ang mga batas subalit muli, babalik tayo sa depinisyon ng mabuti.
- sapat na ang laging pagtingin sa kabutihan at ang pagsisikap na mapatupad ito.
• Ang likas na batas moral ay hindi instruction manual. Hindi ito isang malinaw na utos kung
ano ang gagawin ng ato sa iba’t ibang pagkakataon. Gabay lamang ito upang makita ang
halaga ng tao.
Matutupad ba natin ang likas na batas moral sa ating bayan?
Isang simpleng sagot.
• Habang may naatingin sa mabuti – nagtataka, nagtatanong – tiyak na hahakbang tayo
papalapit sa mabuti.