Samenvatting - Hoofdstuk 3: Nederland duurzaam:

energie en water

3.1 Energie en klimaatverandering

● Wat is energie?
● De kracht die dingen laat werken
● Wat is in Nederland een belangrijke energiebron?
● Aardgas
● welke vormen van energie zijn er?
● zonne energie windenergie biobrandstof, aardgas , aardolie
● Wat zijn de drie fossiele brandstoffen?
● - Aardgas
● - Aardolie
● - Steenkool
● Wat zijn fossiele brandstoffen? (Betekenis)
● Brandstoffen die in miljoenen jaren gevormd zijn uit resten van
afgestorven planten, bomen en dieren (aardgas, aardolie en
steenkool)
● Wat is een duurzame energiebron? (Betekenis)
● Energiebron die bij het gebruik ervan nooit opraakt en die het
broeikaseffect niet versterkt. Heet ook hernieuwbare energiebron.
● Wat zijn duurzame energiebronnen?
● - Zonne-energie
● - Windenergie
● Wat is het ontwikkelingspeil?
● Het niveau van de rijkdom of de armoede in een land
● Wat is het nadeel van het gebruik van fossiele brandstoffen?
● De verspreiding van extra koolzuurgas (CO2)
● Wat is koolzuurgas/CO2?
● Gas in de dampkring dat voor het leven op aarde van groot belang
is
● Wat is de atmosfeer?
● De lucht om ons heen
● Wat is het versterkte broeikaseffect?
● De versterking van het 'natuurlijke' effect van koolzuurgas (CO2)
door de sterke toename ervan in de lucht
● Wat houdt koolzuurgas veel vast?
● Zonnestralen, daardoor wordt het overal op aarde warmer
● Wat is klimaatverandering?
● Als over een periode van zo'n dertig jaar de klimaatfactoren, zoals
temperatuur of neerslag, zijn veranderd
● Wat is de zeespiegel?
● De gemiddelde hoogte van het zeewater
● Wat is landijs?
● Laag eeuwige sneeuw op het land die tot ijs is samengeperst
● Wat is een gletsjer?
● Een met nauwelijks waarneembare snelheid naar het dal
schuivende ijstong die hoog in de bergen begint in een
verzamelbekken van sneeuw
● Wat is de zeespiegelstijging?
● De stijging van de gemiddelde hoogte van het zeewater
● Welke vormen van energie zijn er?
● zonne energie windenergie biobrandstof, aardgas , aardolie
● wat is de motor van de welvaart

● 3.2 De energie van de toekomst

● Wat is energiebesparing?
● Minder (fossiele) energie gebruiken
● Wat is zonne-energie?
● Duurzame opwekking van elektriciteit met zonnepanelen. Ook kun je
de zon gebruiken voor het verwarmen van water
● Wat is windenergie?
● Duurzame opwekking van elektriciteit met windmolens
● Wat is duurzaamheid?
● Niet meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan dat er bij komen,
zodat mensen ze ook in de toekomst nog kunnen gebruiken
● Wat is energietransitie?
● Overgang van het gebruik van fossiele energiebronnen naar
duurzame energiebronnen
● Wat is biomassa?
● Organische materialen, zoals plantaardige olie, hout en groente- en
tuinafval
● Wat is biobrandstof?
● Dat is groene, duurzame benzine, diesel of gas voor auto’s en zelfs
voor vliegtuigen
● Wat zijn energiegewassen?
● Speciaal geteelde gewassen om energie uit te winnen zoals:
oliepalmen, koolzaad, maïs en suikerriet
 3.4 Water: de bescherming van de kust

● Wat is er nodig om het land te beschermen?

● Dijken en duinen
● Wat ligt er achter de dijken?
● Achter de dijken liggen polders
● Wat zijn polders?
● Dat zijn gebieden waar de waterstand kunstmatig wordt beheerd
● Wat zijn waterschappen?
● Dat zijn organisaties
● Wat doen waterschappen?
● Ze zorgen voor:
● -waterveiligheid
● -waterzuivering
● -genoeg zoet water
● Waardoor stijgt de zeespiegel?
● Door klimaatverandering en bodemdaling
● Waardoor daalt de bodem?
● De bodem daalt door:
● -Oppompen van grondwater
● -Winning van delfstoffen
● Hoe heet de bodemdaling en de zeespiegelstijging samen?
● Relatieve zeespiegelstijging
● Wat is zandsuppletie?
● Toevoeging van grote hoeveelheden zand langs de kust, zodat die kan
meegroeien met de stijging van de zeespiegel

3.5 Rivieren temmen

● Wat is het project Ruimte voor de rivier?

● Project om de waterafvoer te verbeteren in de rivierbedding en
uiterwaarden
● Wat is een uiterwaard?
● Het gebied tussen de dijk en de rivierbedding
● Wat zijn zomerdijken?
● Wat zijn zomerdijken?
● Kleine dijk in de uiterwaard die water tegenhoudt bij een kleine verhoging
van de waterstand
● Wat is een nevengeul?
● Extra afvoerkanaal in een rivier, te gebruiken bij hoogwater.
● Wat is klimaatbestendig inrichten?
● Inrichting die het mogelijk maakt regenwater op te vangen
● Wat zijn voorbeelden van klimaatbestendige inrichtingen?
● -Wadi’s
● -Waterpleinen
● Wat zijn wadi’s?
● Groenstroken die bij regen overtollig water opvangen
● Wat zijn ruilverkavelingen?
● Herinrichting van landbouwgebieden met als doel hogere opbrengsten
● Wat is verzilting?
● Het zout worden van de bodem en/of het water