ELEKTROKİMYA ÜNİTE-1

Elektroliz

3
 ÜNİTE-1 ELEKTROKİMYA
Elektroliz

ÖĞRETMENİN NOTU NOT

ELEKTROLİZ Bazı istemsiz olaylar elektroliz yöntemi ile gerçekleştirilebilir.
• Elektrik enerjisini kimyasal enerjiye dönüştüren hücreye elekt-
rolitik hücre (elektroliz hücresi) denir. • Kaplamacılıkta elektroliz yönteminden yararlanılır.
• Elektrolitik hücrede gerçekleşen olaya ise elektroliz adı verilir.
Elektroliz ile bileşikler elementlerine ayrıştırılabilir.

Anot (+) Güç kaynağı

(yükseltgenme) Katot (–)
(indirgenme)

Sulu çözelti ya da
Elektronlar
erimiş tuz Örneğin: – +
MgCl2 sıvısı elektroliz edildiğinde Katot Anot
Pt(k) Pt(k)
anotta Cl2 gazı, katotta Mg katısı
• Elektroliz genellikle tek hücrede gerçekleştirilir. toplanır.
• Anotta anyonlar yükseltgenerek, katotta katyonlar indirgenerek Anot: 2Cl–(s) $ Cl2(g) + 2e–
serbest hâle geçer. Katot: Mg2+ – Mg2+ Cl–(s)
(s) + 2e $ Mg(k)
(s)

• Güç kaynağının (+) kutbu anot, (–) kutbu katottur.

NOT UYARI

Ortamda birden fazla katyon varsa indirgenme yarı pil potansiye- Elektroliz işlemi, elektrolit özellik gösteren saf sıvılar ve çözel-
li büyük olan önce indirgenir. Ortamda birden fazla anyon varsa tilere uygulanabilir. Yani iyonik bileşiklerin sıvısı, asit, baz ve
yükseltgenme yarı pil potansiyeli büyük olan önce yükseltgenir. tuzların sulu çözeltileri elektroliz edilebilir.

Çözümlü Soru Örnek Çözüm

NaF sıvısının elektrolizinde anot ve katotta gerçekleşen Anyonlar anotta yükseltgenir, katyonlar katotta indirgenir.
tepkimeleri yazınız. NaF(s) $ Na+(s) + F–(s)
Katyon Anyon
Anot: 2F–(s) $ F2(g) + 2e–
Katot: Na+(s) + e – $ Na(k)

Çözümlü Soru Örnek Çözüm

0,1 mol AlF3 sıvısının elektrolizi ile ilgili aşağıdaki soru- AlF3(s) $ Al3+ –
(s) + 3F (s)
ları cevaplayınız. a) Anyonlar anotta yükseltgenir, katyonlar katotta indirgenir.
Anot: 2F–(s) $ F2(g) + 2e– Anotta F2 gazı açığa çıkar.
a) Anot ve katot tepkimelerini yazarak, katotta ve anotta açı-
Katot: Al3+ –
(s) + 3e $ Al(k) Katotta Al katısı açığa çıkar.
ğa çıkan maddeleri belirtiniz.
3
b) Al3+ –
(s) + 3F (s) $ Al(k) + F
b) Açığa çıkan F2 gazı normal koşullarda (NK) kaç L hacim 2 2(g)
0,1 0,3 0,1 0,15 mol
kaplar? Al katısı F2 gazı
oluşur. oluşur.
0,15 mol F2 gazı oluşur.
NK 1 mol F2 gazı 22,4 L
0,15 mol x
—————————————
x = 3,36 L

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 2

 ELEKTROKİMYA ÜNİTE-1
Faraday Kanunları

ÖRNEK 1 Çözüm
MgCl2 sıvısının elektrolizi ile ilgili aşağıdaki yargılardan
MgCl2(s) $ Mg2+ –
(s) + 2Cl (s)
hangisi yanlıştır?
Anot: 2Cl–(s) $ Cl2(g) + 2e– Cl– iyonları e– vererek yükseltgenir.
A) Anot tepkimesi 2Cl–(s) $ Cl2(g) + 2e– şeklindedir.
1 mol MgCl2’den 1 mol Cl2(g) gazı elde edilir. Anotta 1 mol Cl2 ga-
B) 1 mol MgCl2 bileşiği elektroliz edilerek tamamı elementle- zı toplanır.
rine ayrıştığında katotta 1 mol Mg toplanır. Katot: Mg2+ – 2+
iyonları e– alarak indirgenir.
(s) + 2e $ Mg(k) Mg
C) 1 mol MgCl2 bileşiği elektroliz edilerek tamamı elementle- 1 mol Mg2+ iyonu indirgenerek 1 mol Mg katısı oluşturur. Katotta
rine ayrıştığında anotta 1 mol Cl2 gazı toplanır. 1 mol Mg toplanır.
D) Tepkime ekzotermik bir tepkimedir. Tepkime enerji alarak gerçekleşen endotermik bir tepkimedir.
E) Cl– iyonları elektron vererek yükseltgenir. Cevap: D

NOT Elektrolitik Hücre (Elektroliz Hücresi)

Galvanik Hücre (Elektrokimyasal Hücre)
• Gerçekleşen tepkime ekzotermiktir.
• Redoks tepkimeleri istemli olarak gerçekleşir.
• Kimyasal enerji, elektrik enerjisine dönüşür. (Elektrik enerjisi el-
de edilir.)
• Anot elektrodun aktifliği katot elektrodunkinden fazladır.
• Endotermiktir.
• İstemsiz redoks tepkimeleri elektrik enerjisi yardımıyla gerçekleşir.
• Elektrik enerjisi kimyasal enerjiye dönüşür. (Elektrik enerjisi har-
canır.)
• Amaca bağlı olarak anot elektrodun aktifliği katot elektrodunkin-
den az olabilir veya anot ve katotta aynı tür elektrotlar da kullanı-
labilir.

ÖĞRETMENİN NOTU NOT

Faraday Kanunları 1 Coulomb (kulon), iletken bir tel üzerinden 1 amperlik akımın
1. Kanun: 1 saniye boyunca geçmesi sırasında oluşan elektriksel yüktür.
• Elektrolizde açığa çıkan (anot ya da katotta toplanan) veya çö-
zünen madde miktarı, devreden geçen elektrik yükü miktarıyla • Devreden geçen toplam elektriksel yük miktarı:
doğru orantılıdır. Q : I · t eşitliği ile hesaplanır.
Q : Elektrik yük miktarı (Coulomb)
1 mol elektronun yükü = 1 Faraday (F) = 96500 C (Coulomb) t : Zaman (saniye)
I : Akım şiddeti (amper)

Çözümlü Soru Örnek Çözüm

NaCl sıvısı 2 amperlik akım ile 965 saniye elektroliz ediliyor. a) Q = I·t & Q = 2·965 & Q = 1930 Coulomb
b) Anotta Cl2 gazı toplanır.
Buna göre; Devreden geçen elektron mol sayısı:
–
a) Devreden geçen elektrik yük miktarı kaç coulombdur? 1 mol e 96500 C ise
x 1930 C 2Cl –(s) $ Cl2(g) + 2e–
b) Anotta toplanan gazın normal koşullardaki (NK) hacmi kaç ———————————
1930 –
x = 96500 = 0, 02 mol e 0,01 0,02
litredir?
NK 1 mol gaz 22,4 L
c) Katotta toplanan katı kütlesi kaç gramdır? (Na: 23)
0,01 mol gaz x
——————————————
x = 0,224 L Cl2 gazı toplanır.
c) Katotta Na katısı toplanır.
Na+(s) + e – $ Na(k) 1 mol Na 23 gram
0,02 0,02
0,02 mol x
————————————————
x = 0,46 gram Na katısı toplanır.

3 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 ÜNİTE-1 ELEKTROKİMYA
Faraday Kanunları

ÖRNEK 2 Çözüm
MgCl2 sıvısı 50 amperlik akım ile 1930 saniye elektroliz ediliyor.
a) Q = I·t & Q = 50·1930 & Q = 96500 Coulomb
Buna göre; Devreden 96500 Coulomb yük geçer, bu 1 mol elektronun yüküdür.
b) Anotta Cl2 gazı açığa çıkar.
a) Devreden geçen yük miktarı kaç Coulomb’dur? (1 mol
2Cl –(s) $ Cl2(g) + 2e– NK; 1 mol gaz 22,4 L
elektron: 96500 C) 0,5 mol 1 mol 0,5 mol x
———————————
b) Anotta açığa çıkan gazın normal koşullardaki hacmi kaç
x = 11,2 L Cl2 gazı açığa çıkar.
litredir?
c) Katotta Mg katısı açığa çıkar.
c) Katotta açığa çıkan katı kütlesi kaç gramdır? (Mg: 24) Mg2+ –
(s) + 2e $ Mg(k) 1 mol Mg 24 gram
1 mol 0,5 mol 0,5 mol x
————————————————
x = 12 gram Mg katısı açığa çıkar.

ÖĞRETMENİN NOTU
• Anotta veya katotta toplanan veya çözünen madde miktarı (m): ÖRNEK 3
Q · MA I · t · MA 9650 Coulomb elektrik yükü kullanılarak AlCl3 sıvısı elekt-
m= = eşitliği ile de hesaplanır. roliz edildiğinde anotta açığa çıkan gaz kaç gram olur?
96500 · z 96500 · z
(Cl2: 70, 1F: 96500 C)
Q: Devreden geçen elektrik yükü miktarı (Coulomb)
A) 1,75 B) 3,5 C) 7 D) 14 E) 70
I: Akım şiddeti (amper)
t: Zaman (saniye)
Çözüm
z: Tesir değerliği (alınan veya verilen toplam elektron sayısı)
MA: Elementin mol kütlesi Anotta Cl2 gazı açığa çıkar.
2Cl–(s) $ Cl2(g) + 2e–
Q · MA 9650 · 70
Çözümlü Soru m= &m = = 3, 5 gram Cl2 gazı toplanır.
96500 · z 96500 · 2
KCl sıvısı 193 amperlik akım ile 500 saniye boyunca Cevap: B
elektroliz ediliyor.
Buna göre;
a) Anotta açığa çıkan madde kaç moldür?
b) Katotta açığa çıkan madde kaç gramdır? (Cl: 35, K: 39,
1 mol elektron: 96500 C))
ÖRNEK 4
Sıvı hâldeki NaF bileşiği elektroliz edildiğinde katotta açı-
Örnek Çözüm ğa çıkan Na katısı 4,6 gram olduğuna göre devreden ge-
çen elektrik yükü kaç Coulomb’dur? (Na: 23, 1F: 96500 C)
a) Anyonlar anotta yükseltgenerek elementel olarak açığa çı-
kar. Anotta Cl2 gazı toplanır. 2Cl –(s) $ Cl2(g) + 2e– A) 96500 B) 19300 C) 9650
I · t · MA D) 1930 E) 965
m=
96500· z
193 · 500 · 70
m= = 35 gram Cl2 gazı toplanır.
96500 · 2
1 mol Cl2 70 g
Çözüm
x 35 g
—————————
x = 0,5 mol Q·M A Q·23
b) Katyonlar katotta indirgenerek elementel olarak açığa çı- m= & 4, 6 =
96500·z 96500·1 Cevap: B
kar. Katotta K metali toplanır. K+(s) + e – $ K(k)
193 · 500 · 39
Q = 19300 Coulomb
m= = 39 gram K metali toplanır.
96500 · 1

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 4

 ELEKTROKİMYA ÜNİTE-1
Faraday Kanunları

ÖRNEK 5 Çözüm
XBr2 sıvısı elektroliz edildiğinde katotta 6,4 gram X katısı top-
lanmaktadır. X2+ –
(s) + 2e $ X(k)
Elektroliz sürecinde devreden geçen yük miktarı 19300 Cou- Q · MA 19300 · MA
lomb olduğuna göre X elementinin mol kütlesi kaç gramdır? m= & 6, 4 =
96500 · z 96500 · 2
(1F: 96500 C)
MA = 64 g/mol Cevap: C
A) 16 B) 32 C) 64 D) 80 E) 86

ÖRNEK 6 Çözüm
CaCl2 sıvısı 193 amperlik akım ile elektroliz edildiğinde katot-
ta 80 gram katı toplanmaktadır. m 80
nCa = &n = = 2 mol
MA 40
Buna göre CaCl2 sıvısı kaç saniye süre ile elektroliz edilmiştir? Katotta 2 mol Ca katısı toplanır.
(Ca: 40, 1F: 96500 C) Ca2+ –
(s) + 2e $ Ca(k) 1 mol elektronun yükü 96500 C
A) 20 B) 200 C) 400 4 mol 2 mol 4 mol elektronun yükü x
————————————————
D) 1200 E) 2000 x = 386.000 Coulomb
Q = I·t
386.000 = 193·t
t = 2000 saniye Cevap: E

ÖRNEK 7 Çözüm
AlF3 eriyiği 500 saniye boyunca elektroliz edildiğinde anot-
Anotta F2 gazı açığa çıkar.
ta açığa çıkan gazın normal koşullardaki hacmi 11,2 L ola-
Normal koşullarda
rak ölçülüyor.
1 mol gaz 22,4 L 2F–(s) $ F2(g) + 2e –
Buna göre elektroliz kabından geçen akımın şiddeti kaç x 11,2 L
amperdir? (1F: 96500 C) ————————— 0,5 mol 1 mol e –
x = 0,5 mol F2
A) 193 B) 1930 C) 19300 Q = I·t 1 mol e– = 96500 C
96500 = I·500
D) 9650 E) 96500 I = 193 amperlik akım geçer. Cevap: A

ÖRNEK 8 Çözüm
XCln sıvısı elektroliz edildiğinde anotta toplanan gazın nor-
Anotta Cl2 gazı açığa çıkar.
mal koşullardaki hacmi 67,2 L, katotta toplanan X katısı ise
Normal koşullarda
54 gramdır. 1 mol gaz 22,4 L
? 67,2 L
Buna göre n sayısı kaçtır? (X: 27) —————————
? = 3 mol Cl2 gazı anotta toplanır.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 2Cl–(s) $ Cl2(g) + 2e–
3 mol 6 mol (Devreden 6 mol elektron geçer.)
m 54
nX =
MA
& nX =
27
= 2 mol Xn+ + n e– $ 1 X(k)

1 mol X n mol e– 6 mol 2 mol

2 mol X 6 mol e–
—————————
n=3 Cevap: C

5 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 ÜNİTE-1 ELEKTROKİMYA
Faraday Kanunları

ÖĞRETMENİN NOTU

• 2. Kanun: Bir elektroliz devresinden 1 Faradaylık yük geçtiğin- ÖRNEK 9

de anot ya da katotta 1 eş değer-gram madde toplanır ya da + –
çözünür.
• Eş değer kütle (E): Bir maddenin mol kütlesinin tesir değerliğine
bölünmesi ile elde edilir.

MA Mg(s)
2+
Fe3+
(s)
E=
z
1. kap 2. kap
E : Eş değer kütle
Seri bağlı elektroliz kaplarından 1. kabın katodunda 72 gram
MA : Mol kütlesi
Mg metali toplandığı anda 2. kabın katodunda kaç gram Fe
z : Tesir (etki) değerliği katısı toplanır? (Mg: 24, Fe: 56)
A) 28 B) 56 C) 112
Kararlı hâldeki metal katyonunun yükü, tesir değerliğidir.
D) 224 E) 336
24 24
Örneğin 12 Mg için E = = 12’dir.
2
Çözüm
NOT
nMg · zMg = nFe · zFe
Seri bağlı elektroliz kaplarında devreden geçen elektrik yük-
m Mg m Fe 72 m
leri eşittir. Bu nedenle seri bağlı elektroliz kaplarında açığa çı- ·2 = ·3 ·2 = ·3
kan maddelerin eş değer gram sayıları eşittir. MA MA 24 56
Mg Fe

– + m = 112 gram Fe katısı toplanır. Cevap: C

z = Tesir değerliği
n = Mol sayısı
Xa+ Yb+ ÖRNEK 10
FeBr2 ve CuCln sıvıları seri bağlı kaplarda elektroliz edildiğin-
de açığa çıkan Fe katısı 11,2 gram, Cu katısı ise 12,8 gramdır.
nX · zX = nY · zY
Buna göre n sayısı kaçtır? (Fe: 56, Cu: 64)

mX · zX mY · zY m : Kütle A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
————— = ————— MA : Mol kütlesi
MAX MAY
z: Tesir değerliği

ÖĞRENCİNİN NOTU Çözüm

m Fe m Cu 11, 2 12, 8
·z = ·z , ·2 = ·n n=2
MA MA 56 64
Fe Cu

Cevap: B

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 6

 ELEKTROKİMYA ÜNİTE-1
Pilin Şarj Edilmesi

2V
– +
ÖRNEK 11 Katot
Tuz köprüsü
Anot
Al(k) Ni(k)
+ –

1M 1M
Al(suda)
3+
Ni2+
(suda)
25°C 25°C

Cr(s)
3+
X2+ 1. kap 2. kap
(s)

Elektroliz tepkimesi;
1. kap 2. kap 3Ni(k) + 2Al3+ 2+
(suda) m 3Ni (suda) + 2Al(k) şeklinde olur.
Pilde gerçekleşen tüm olayların yönü değişir.
Yukarıdaki seri bağlı kaplarda erimiş CrCl3 ve XCl2 tuzları
bir süre elektroliz ediliyor. Pil tepkimesi
1. kabın katodunda 104 gram Cr katısı toplandığında 2. ka- • Al elektrot anottur ve Al metali
bın katodunda 195 gram X katısı toplanıyor. yükseltgenir.
Buna göre X metalinin atom kütlesi kaç gram/mol’dür? (Cr: 52) • Ni elektrot katottur ve Ni2+ iyonla-
A) 27 B) 56 C) 64 rı indirgenir.
D) 65 E) 69 • Dış devrede elektron akış yönü
Al’den Ni’ye doğrudur.
• Tuz köprüsünde anyonlar 1. ka-
ba, katyonlar 2. kaba doğru akar.
Çözüm
Elektroliz tepkimesi
• Al elektrot katottur ve Al3+ iyonla-
rı indirgenir.
• Ni elektrot anottur ve Ni metali
yükseltgenir.
• Dış devrede elektronların akış
yönü Ni’den Al’ye doğrudur.
• Tuz köprüsünde anyonlar 2. ka-
ba, katyonlar 1. kaba doğru akar.

m Cr mX
ÖRNEK 12
104 195
·z Cr = ·z X , ·3 = ·2 2,2 V
MA MA 52 MA + –
Cr X X
Cu(k) Tuz köprüsü Al(k)
390
MA = = 65 g/mol Cevap: D
X
6
1M 1M
Cu(suda)
2+
Al3+(suda)

ÖĞRETMENİN NOTU 1. kap 2. kap

Al3+ –
(suda) + 3e $ Al(k) E° = –1,66 V
Pilin Şarj Edilmesi
Cu2+ –
(suda) + 2e $ Cu(k) E° = +0,34 V
• Bir pil tepkimesine, zıt yönde pilin potansiyelinden daha büyük Yukarıdaki hücreye zıt yönde 2,2 voltluk bir gerilim uy-
bir gerilim uygulanırsa tepkime tersine döner. gulandığında gerçekleşen olaylar ile ilgili aşağıdaki
• Pil tepkimesindeki anot ile katot yer değiştirir. ifadelerden hangisi yanlıştır?
– + A) 1. kap anot yarı hücresidir.
Üreteç B) 2. kap katot yarı hücresidir.
Al(k) Ni(k)
Tuz köprüsü C) Dış devrede elektronlar 2. kaptan 1. kaba doğru akar.
D) Cu elektrodun kütlesi azalır, Al elektrodun kütlesi za-
manla artar.
1M 1M E) Tepkime 3Cu(k) + 2Al3+ 2+
3+ (suda) m 3Cu (suda) + 2Al(k)
Al(suda) Ni2+
(suda)
şeklinde gerçekleşir.
25°C 25°C

1. kap 2. kap

Çözüm

2Al(k) + 3Ni2+ 3+
(suda) m 2Al (suda) + 3Ni(k) E0pil =1,41 V Hücreye volttan büyük gerilim uygulan-
E0pil = E0anot + E0katot dığı için anot ve katot yer değiştirir. Pilde
• Yukarıda verilen sisteme zıt yönde 1,41 volttan daha büyük = 1,66 + 0,34 gerçekleşen tüm olayların yönü değişir.
gerilim uygulanırsa tepkime tersine döner. = 2,00 volt Dış devrede elektronlar 1. kaptan 2. kaba
doğru akar. Cevap: C

7 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 ÜNİTE-1 ELEKTROKİMYA
Pilin Şarj Edilmesi

ÖRNEK 13 Çözüm
– +

Al(k) Tuz köprüsü Ag(k) Pil tepkimesi;

Al(k) + 3Ag+(suda) m Al3+

(suda) + 3Ag(k) E° = 2,46 V

1M 1M
tepkimenin yön değiştirmesi için pile 2,46 volttan daha
Al3+
(suda) Ag+(suda) yüksek gerilim uygulanması gerekir. Tepkime ters yönde
25°C 25°C ilerlemeye başladığında anot ve katot yer değiştirir.
1. kap 2. kap 3Ag(k) + Al3+ +
(suda) m 3Ag (suda) + Al(k)
Al(k) $ Al3+ –
(suda) + 3e E° = +1,66 V
Ag elektrot anot, Al elektrot katot olur.
Ag(k) $ Ag+(suda) + e– E° = –0,80 V
Yukarıda verilen elektrokimyasal hücreye ters yönde bir geri- Ag anot olduğu için aşınır, Al katot olduğu için kütlesi ar-
lim uygulandığında pil tepkimesinin yön değiştirdiği gözlem- tar.
lenmiştir.
I. ve II. yargılar doğrudur.
Sistemin son hâli ile ilgili;
I. Pile standart koşullarda 2,46 volttan daha yüksek voltaj Tuz köprüsünde anyonlar anota (2. kaba) akar III. yargı
uygulanmıştır. yanlıştır.
II. Al elektrodun kütlesi artarken Ag elektrot aşınmaya başla-
mıştır. Cevap: B
III. Tuz köprüsünde anyonlar 1. kaba doğru akmaya başlamıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

ÖRNEK 14 Çözüm
– +

Zn Tuz köprüsü Pb Standart pil potansiyeli, E0pil = 0,76 – 0,13

= 0,63 volttur.
1M 1M Bu gerilimden daha büyük bir gerilim uygulanan sistem
Zn(suda)
2+
Pb2+
(suda)
artık bir elektroliz hücresi (elektrolitik hücre) olarak çalışır,
25°C 25°C
pil tepkimesinde anot ve katot yer değiştirir.
1. kap 2. kap
Pb, anot elektrot; Zn katot elektrot olur.
Zn(k) $ Zn2+ –
(suda) + 2e E0 = +0,76 V
A, B, C, E seçeneklerindeki ifadeler doğrudur.
Pb(k) $ Pb2+ –
(suda) + 2e E0 = +0,13 V
Yukarıdaki hücreye zıt yönde 1,0 voltluk bir gerilim uygulan- Zn elektrot katot olduğu için bu yarı hücrede Zn2+ iyonları
maktadır. indirgenir, Zn metali yükseltgenmez.
Buna göre aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? Pb elektrot anot olduğu için bu yarı hücrede Pb metali
A) Pb elektrot aşınır. yükseltgenir. D seçeneğindeki ifade yanlıştır.
B) Zn elektrodun zamanla kütlesi artar.
Cevap: D
C) Dış devrede elektronlar 2. kaptan 1. kaba doğru akar.
D) 1 mol Zn metali yükseltgenirken 1 mol Pb2+ iyonu indirgenir.
E) Sistem bir elektrolitik hücre olarak çalışmaktadır.

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 8

 ELEKTROKİMYA ÜNİTE-1
Metal Kaplamacılık

• Metal ile kaplama işleminde kaplanacak madde, elektroliz ka-

ÖĞRETMENİN NOTU
bında katot elektrot, kaplayacak metal anot elektrot olarak kul-
Metal Kaplamacılık lanılır. Elektrolit olarak anotta kullanılan metalin iyonunu içeren
• Metaller çevresel etkenler nedeniy- + – çözelti kullanılır.
Anot Katot
le zamanla aşınır ve kullanılamaz • Yandaki görselde verilen Fe metalinden yapılmış kolye Ag metali
hâle gelir. Bu nedenle metallerin Ag(k) Fe(k) ile kaplanmak istenirse kolye katot, Ag elektrot anot olarak seçilir.
aşınmasını önlemek amacıyla bazı Elektrolit olarak da Ag+ iyonları içeren bir çözelti kullanılır.
yöntemler kullanılır. Bu yöntemler- Anotta: Ag(k) $ Ag+(suda) + e-
den bir tanesi metalin aşınmaya
(Anotta Ag yükseltgenir ve Ag+ iyonu olarak çözeltiye karışır.)
daha dayanıklı yani daha pasif bir Ag+(suda)
metal ile kaplanmasıdır. NO–3(suda)
Katotta: Ag+(suda) + e- $ Ag(k)
• Kaplamacılıkta genellikle altın, (Çözeltideki Ag+ iyonları indirgenerek katotta kolye üzerinde
gümüş, krom, nikel, bakır gibi AgNO3 sulu çözeltisi toplanır.)
aktifliği düşük metaller kullanılır • Elektroliz işlemi sırasında çözeltideki Ag+ iyonu derişimi değiş-
çünkü elektrolit içindeki iyonların kolay indirgenmesi ve metalin mez.
tepkimeye girmemesi istenir.

ÖRNEK 15 Çözüm
+ –

Cu (anahtarlık) Ag levhadaki aşınma 21,6 gramdır.

m 21, 6
n Ag = & n Ag = = 0, 2 mol Ag
MA 108
Ag(k)
Anotta: Ag(k) $ Ag+(suda) + e–
AgNO3(suda)
0,2 mol 0,2 mol e– devreden geçer.
25°C, 1M AgNO3(suda)

1 mol elektronun yükü 96500 Coulombtur.

Bakır (Cu) metalinden yapılmış anahtarlık, gümüş (Ag) meta-
li ile kaplanmak isteniyor. Kaplama işlemi sırasında anottaki Q=I·t
Ag levhanın kütlesindeki azalma 21,6 gram olarak ölçülüyor. 0,2·96500 = I · 1000
Elektroliz süresi 1000 saniye olduğuna göre devreden I = 19,3 amper olur.
geçen akım kaç amperdir? (Ag: 108, 1F: 96500 C)
Cevap: E
A) 96500 B) 9650 C) 19300 D) 193 E) 19,3

ÖRNEK 16
Bakır metalinden yapılmış bir kaşık, gümüş metali ile kaplan-
mak isteniyor.
Bu işlem için hazırlanan elektroliz düzeneği için;
I. Bakır çubuk katot olarak yerleştirilir.
II. Gümüş metali anot olarak yerleştirilir.
III. Elektrolit olarak AgNO3 sulu çözeltisi kullanılabilir.
IV. Sisteme 0,46 volttan daha büyük gerilim uygulanır.
yukarıda verilenlerden hangilerinin uygulanması doğru
olur? a E 0Cu/Cu 2+: - 0, 34 V, E 0Ag/Ag +: - 0, 80 V k
A) I, II ve III B) II, III ve IV C) III ve IV
D) I ve III E) I, II, III ve IV
Çözüm
Kaplamak istediğimiz metal (bakır çubuk) katot, kaplama-
da kullanılacak (kaplayacak) metal (gümüş) anot olarak
seçilir ve çözelti anot için seçilen metalin iyonunu içerme-
lidir. AgNO3 uygundur.
Sisteme Cu – Ag metallerinin aktiflik farkından oluşan po-
tansiyelden daha büyük gerilim uygulanmalı ki (Cu – Ag
pilinin potansiyeli 0,46 volttur.) Cu – Ag pil tepkimesinin
tersi (elektroliz) gerçekleşebilsin. Yapılan işlemlerin tama-
mı kaplamanın yapılabilmesi için uygundur.
Cevap: E

9 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 ÜNİTE-1 ELEKTROKİMYA
Korozyon

ÖRNEK 17 Çözüm
+ –
0,2 Faraday = 0,2 mol elektronun yüküne eşittir.
Ag(k) $ Ag+(suda) + e–

Ag levha Fe levha
0,2 mol Ag 0,2 mol e– 1 mol Ag 1 mol e–
AgNO3(suda) kullanılır. ? 0,2 mol e–
———————————
? = 0,2 mol Ag
Bir demir (Fe) levha gümüş metali ile kaplanırken devreden I. 1 mol Ag 108 gram ise
0,2 Faradaylık yük geçmektedir. 0,2 mol Ag x
———————————
Buna göre;
I. Kaplamada kullanılan Ag metali kaç gramdır? x = 21,6 gram Ag metali kullanılır.
II. 96,5 amperlik akım ile elektroliz edildiğine göre elektroliz II. 1 mol e– 96500 C
–
süresi kaç saniyedir? (Ag: 108, 1F: 96500 C) 0,2 mol e x
———————————
sorularının cevapları aşağıdakilerden hangisinde doğru x = 96500·0,2 C
verilmiştir? Q = 96500·0,2 C
I II Q=I·t
A) 21,6 200 0,2·96500 = 96,5 · t
B) 10,8 100 t = 200 saniye
C) 5,4 50 Elektroliz 200 saniye sürer.
D) 2,7 25 Cevap: A
E) 21,6 12,5

elektrot denir. Kurban elektrot anot görevi görür, korozyona uğrar.

ÖĞRETMENİN NOTU
Korunmak istenen metalin korozyona uğramasını engeller.
Korozyon Köprü, gemi, yer altı petrol boruları veya hava gazı saklama
• Metallerin veya alaşımların, elektrokimyasal reaksiyonlar sonu- tanklarının korozyondan korunması için katodik koruma yön-
cunda fiziksel, kimyasal ve mekanik özelliklerinde değişimlerin temi en uygun yöntemdir.
oluşmasına korozyon denir. Metaller genellikle havadaki oksijen
ile oksitlerine dönüşerek korozyona uğrar. Demirin paslanması, NOT
gümüşün kararması, bu metallerin korozyona uğradığını gösterir.
Katodik korumada genellikle Mg, Al, Zn gibi aktif metaller kul-
Nemli ortamda korozyon daha hızlı gerçekleşir.
lanılır.
Metalleri Korozyondan Koruma Yöntemleri
1) Boyama
En basit koruma yöntemlerinden biridir. Boyama sonucunda metalin
hava, su gibi etkenlerle teması kesilerek korozyonu engellenir.
2) Başka bir metal ile kaplama (galvanize etmek)
Galvanize etme yönteminde korozyona uğraması istenmeyen
metalin yüzeyi düzgün, çok ince ve çatlaksız çinko (Zn) taba-
kasıyla kaplanır.
3) Kurban elektrot kullanma (Katodik koruma yöntemi)
Katodik korumada temel prensip, korozyona sebep olan oksi-
jenin metalden uzak tutulmasıdır.
Bir metali korozyondan korumak için metale, aktifliği bu metalden
daha fazla olan bir metal bağlanır. Bağlanan bu metale kurban Bir gemide korozyonu önlemek için yüzeye tutturulan metal parçaları

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 10

 ELEKTROKİMYA ÜNİTE-1
Suyun Elektrolizi

ÖRNEK 18 Çözüm
Zn, Pb, Ag ve Au metallerinin elektron verme eğilimleri arasın-
daki ilişki, Zn > Pb > Ag > Au şeklindedir. Bu yöntemde korumak istediğimiz metalden daha aktif bir
metal kurban elektrot olarak seçilir.
Buna göre Pb metalini kurban elektrot yöntemi ile koroz-
yondan korumak için Zn, Ag ve Au metallerinden hangi- Pb’den daha aktif olan Zn metali kullanılabilir.
leri kullanılabilir? Cevap: A

A) Yalnız Zn B) Yalnız Ag C) Zn ve Ag
D) Ag ve Au E) Zn, Ag ve Au

ÖRNEK 19 Çözüm
Kaplama yönteminden faydalanılarak X metalini korozyondan
korumak için Y veya Z metali kullanılabilir. Bir metali korozyondan korumak için kendisinden daha pa-
sif olan başka bir metal ile kaplayabiliriz.
Y metalini korumak için Z metali kullanılabilir. Fakat Z metali
için X veya Y kullanılamaz. Bu durumda Y ve Z metalleri X metalinden daha pasiftir.
Y’yi korumak için Z kullanıldığına göre Z metali Y’den da-
Buna göre X, Y ve Z metallerinin aktiflikleri arasındaki iliş-
ha pasiftir.
ki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Aktiflikleri X > Y > Z şeklinde sıralanabilir.
A) Y > X > Z B) Y > Z > X C) X > Y > Z Cevap: C
D) X > Z > Y E) Z > X > Y

ÖĞRETMENİN NOTU • Suyun elektrolizi, Hoffman voltmetresi ile gerçekleştirilir.

• Saf suyun elektriksel iletkenliği oldukça azdır. Bu nedenle su-
Suyun Elektrolizi yun elektrolizinde iletkenliği artırmak için suya az miktarda sül-
fürik asit (H2SO4) eklenir.

1
Anot: H2O(s) $ O2(g) + 2H+(suda) + 2e–
Oksijen Hidrojen 2
O2 H2 Katot: 2H+(suda) + 2e– $ H2(g)
————————————————————
1
Net tepkime: H2O(s) $ H2(g) + O2(g)
2

• Suyun elektrolizinde anotta O2, katotta H2 gazı açığa çıkar.

Pt Pt • Oluşan H2 gazının hacmi aynı koşullarda oluşan O2 gazının
Anot Katot
Su + seyreltik H2SO4 hacminin 2 katıdır.
Pozitif Negatif
• Suyun elektrolizinde anot ve katot tepkimeleri;
Batarya
Anot: 2H2O(s) $ O2(g) + 4H+(suda) + 4e–
Hoffman Voltmetresi
Katot: 4e– + 4H+(suda) 2H2(g) Katot: 2H2O(s) + 2e– $ H2(g) + 2OH–(suda)
Anot: 2O(suda)
2–
4e– + O2(g)

Net tepkime: 2O(suda)

2–
+ 4H+(suda) 2H2(g) + O2(g) şeklinde de yazılabilir.

11 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 ÜNİTE-1 ELEKTROKİMYA
Suyun Elektrolizi

ÖRNEK 20 Çözüm
Bir miktar saf su Hoffman voltmetresinde elektroliz edildiğinde
Suyun elektrolizinde katotta V cm3 H2 gazı toplandığında,
anotta 75 cm3 gaz toplanıyor.
anotta 0,5 V cm3 O2 gazı toplanır.
Buna göre katotta hangi gazdan kaç cm3 toplanır?
Anotta toplanan O2 gazı 75 cm3 tür.
A) O2 gazı 37,5 cm3 1
H2O(s) $ H2(g) + O 2 (g)
B) O2 gazı 150 cm3 2
1 V cm3 H2 0,5 V cm3 O2
C) H2 gazı 37,5 cm3
? 75 cm3 O2
————————————————
D) H2 gazı 150 cm3
? = 150 cm3 H2
E) H2 gazı 225 cm3 Katotta H2 gazından 150 cm3 açığa çıkar. Cevap: D

ÖRNEK 21 Çözüm
Bir miktar saf su elektroliz edildiğinde anot ve katotta açığa çı-
kan gazların toplam hacmi aynı koşullarda 120 mL olarak öl- 1
H2O(s) $ H2(g) + O
çülüyor. 2 2(g)
Buna göre anot ve katotta hangi gazdan kaç mL açığa çık- 2V mL V mL
mıştır? 1442443
2V + V = 3V = 120 mL
Anot Katot
V = 40 mL O2 gazı anotta açığa çıkar.
A) O2, 40 mL H2, 80 mL
2V = 80 mL H2 gazı katotta açığa çıkar.
B) O2, 20 mL H2, 100 mL
Cevap: A
C) H2, 40 mL O2, 80 mL
D) H2, 20 mL O2, 100 mL
E) O2, 30 mL H2, 90 mL

ÖRNEK 22 Çözüm
Suyun elektrolizi ile ilgili;
I. Anotta: 2H2O(s) $ O2(g) + 4H+ + 4e– tepkimesi gerçek- I. ve II. yargıda anot ve katotta gerçekleşen tepkimeler
leşir. doğru verilmiştir. Anotta O2 gazı, katotta H2 gazı açığa çı-
II. Katotta: 2H2O(s) + 2e– $ H2(g) + 2OH– tepkimesi ger- kar.
1
çekleşir. III. H2O(s) $ H2(g) + O2(g)
2
III. Anotta toplanan gazın hacmi, katotta toplanan gazın hac-
Katotta açığa çıkan H2 gazının hacmi anotta açığa çıkan
minin iki katıdır.
O2 gazının hacminin iki katıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
III. yargı yanlış verilmiştir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III Cevap: D

ÖĞRENCİNİN NOTU

ÖDEV
MİRAY AYT Kimya Soru Bankası Elektrokimya
Test 13, 14, 15 ve 16’yı çözebilirsiniz.

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 12

 ELEKTROKİMYA ÜNİTE-1
Sulu Çözeltilerde Elektroliz (İsteğe bağlı olarak anlatılacaktır.)

Suyun Elektrolizi
ÖĞRETMENİN NOTU
elektroliz 1
Sulu Çözeltilerde Elektroliz H2O(s) H2(g) + O2(g)
2
MEB kitabında sulu çözeltilerde elektroliz konusuna yer verilme- H+ H2 (Katotta H2 gazı açığa çıkar.)
miştir. Fakat kazanımlarda sulu çözeltide elektrolize girilmez di- H2O
ye bir ifade yer almamaktadır. Bu nedenle kitabımızda bu konu- OH– O2 (Anotta O2 gazı açığa çıkar.)
ya da kısaca yer verilmiştir.
KATOT: 2H2O(s) + 2e– H2(g) + 2OH–(suda) pH - ([H+].)
• Bir elektroliz hücresinde birden fazla anyon ya da katyon varsa
anot ve katotta öncelikle pasif olan iyonlar serbest hâle geçer. ANOT: 2H2O(s) O2(g) + 4H+(suda) + 4e– pH . ([H+]-)

• Metallerde yükseltgenme potansiyeli küçük olan katotta, ame-

tallerde ise indirgenme potansiyeli küçük olan anotta ilk olarak NOT
açığa çıkar.
Elektron verme eğilimleri verildiyse (–) yük ile atomun buluştu-
ğu yerden bir çizgi çekilir. İlk (–) eksi yüklü tanecik anotta, ilk
Katyon Aktifliği metal ise katotta serbest hâle geçerek açığa çıkar.
Elektron verme eğilimi: Örneğin:

Diğer metaller (Aktif metaller) > H2 > Cu > Ag > Hg > Pt > Au Elektron verme eğilimi:
1442443 123 Mg > H2 > Ag > Cl– > OH– > SO42–
Yarı soy Tam soy
metaller metaller
Katotta ilk Anotta ilk
Ag(k) çıkar Cl2(g) çıkar

Anyon Aktifliği

Çözeltilerdeki anyon kararlılığı: F– > SO42– > NO3– > OH– > Cl– > Br– > I– ÖĞRENCİNİN NOTU
144424443
Kökler

UYARI

Çözeltideki anyon OH-, NO-3, SO42- iyonlarından biri ise anot-

ta O2 gazı açığa çıkar.

Çözümlü Soru Örnek Çözüm

CaCl2 sulu çözeltisinin elektrolizinde anot ve katotta ilk
Katotta, elektron verme eğilimi küçük olan H2 elementi-
açığa çıkan maddeler aşağıdakilerden hangisinde doğru
nin katyonları (H+) indirgenir. (H+ iyonlarının elektron alma
verilmiştir? (Elektron verme eğilimleri: Ca > H2 > Cl– > OH–)
eğilimi Ca2+ iyonlarınınkinden daha büyük olduğu için H+
Anot Katot
iyonu indirgenir.) Katotta H2 gazı açığa çıkar.
A) H2 Cl2 Anotta elektron verme eğilimi büyük olan Cl– iyonları yük-
B) Cl2 H2 seltgenir ve Cl2 gazı açığa çıkar.
[Ca > H2 > Cl– > OH–]
C) O2 Ca
Katotta ilk H2 gazı Anotta ilk Cl2 gazı
D) O2 H2
açığa çıkar. açığa çıkar. Cevap: B
E) Cl2 Ca

13 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 ÜNİTE-1 ELEKTROKİMYA
Sulu Çözeltilerde Elektroliz

ÖRNEK 23 Çözüm
CuCl2 sulu çözeltisinin elektrolizinde anot ve katotta ilk
açığa çıkan maddeler aşağıdakilerden hangisinde doğru Katotta Cu2+ iyonları indirgenir ve Cu metali açığa çıkar.
verilmiştir? (Elektron verme eğilimi: H2 > Cu > Cl– > OH–)
Anotta Cl– iyonları yükseltgenir ve Cl2 gazı açığa çıkar.
Anot Katot H2 > > SO42–
Cu > Cl–
A) Cl2 Cu
Katotta ilk Cu katısı Anotta ilk Cl2 gazı
B) Cu O2
açığa çıkar. açığa çıkar.
C) O2 H2 Cevap: A
D) H2 O2
E) Cl2 H2

ÖRNEK 24 Çözüm
I. NaCl sulu çözeltisi
Anot Katot
II. AgBr sulu çözeltisi I. NaCl Cl2 H2
III. H2SO4 sulu çözeltisi Na+ ve H+ iyonları katoda, Cl– ve OH– iyonları anoda yöne-
lir. H+ iyonunun indirgenme potansiyeli daha büyük olduğu
Yukarıda verilen maddelerin elektrolizinde anot ve katot-
için önce H+ iyonları indirgenir, katotta H2 gazı açığa çıkar.
ta ilk önce açığa çıkan maddeler aşağıdakilerden hangi-
sinde doğru verilmiştir? Cl– iyonunun yükseltgenme eğilimi daha büyük olduğu
için önce Cl– iyonları yükseltgenir, anotta Cl2 gazı açığa
(Elektron verme eğilimi: Na > H2 > Ag > Br– > Cl– > OH– > SO42–)
çıkar.
A) Anot Katot B) Anot Katot
I. Cl2 H2 I. Cl2 H2 Anot Katot
II. Br2 H2 II. Br2 Ag II. AgBr Br2 Ag
III. O2 H2 III. O2 H2 Ag+ ve H+ iyonları katoda, Br– ve OH– iyonları anoda yönle-
nir. Ag+ iyonlarının indirgenme eğilimi daha fazla olduğu için
katotta önce Ag katısı açığa çıkar. Br– iyonlarının yükselt-
C) Anot Katot D) Anot Katot genme eğilimi fazla olduğu için anotta önce Br2 açığa çıkar.
I. O2 H2 I. O2 H2
II. O2 Ag II. Br2 Ag Anot Katot
III. O2 H2 III. SO2 H2
III. H2SO4 O2 H2
H+ iyonları katoda, OH– ve SO42– iyonları anoda yönlenir.
E) Anot Katot
Katotta H2 gazı açığa çıkar. OH– iyonlarının yükseltgen-
I. Cl2 Na me eğilimi daha fazladır. Anotta O2 gazı açığa çıkar.
II. Br2 Ag Cevap: B
III. O2 H2

ÖĞRENCİNİN NOTU

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 14

 Ö˜REN 1 2 3 Düzey

KAZANIMLARI Ö˜REN VE PEK°˛T°R 1 TEST

1. İçerisinde erimiş ZnSO4 bulunan elektroliz hücresin-
den kaç Coulombluk elektrik yükü geçirilirse katotta 6,5
gram Zn metali elde edilir? (Zn: 65)
(1 mol elektronun yükünü 96500 Coulomb alınız.)
A) 1930 B) 9650 C) 19300
D) 96500 E) 193000
4. Erimiş CaCl2 tuzu platin elektrotlarla bir süre elektroliz ediliyor.
Buna göre;
I. Anotta Cl2 gazı katotta Ca katısı açığa çıkar.
II. Anotta açığa çıkan maddenin mol sayısı katotta açığa çı-
kan maddenin mol sayısının iki katıdır.
III. Devreden 96500 Coulombluk elektrik yükü geçirildiğinde
anotta 1 mol Cl2 gazı açığa çıkar.
yargılarından hangileri doğrudur?
(1 mol elektronun yükünü 96500 Coulomb alınız.)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

5. Erimiş NaCl’nin elektrolizinde katotta 2,3 gram Na metali

2. Günlük hayatta kullanım alanları oldukça geniş olan me- toplandığında anotta açığa çıkan Cl2 gazının normal ko-
talleri korozyondan korumak için; şullardaki hacmi kaç litredir? (Na: 23)
I. Metallerin daha pasif bir metalle kaplanması A) 1,12 B) 2,24 C) 11,2 D) 22,4 E) 44,8
II. Katodik koruma
III. Metal yüzeyleri boyama
yukarıda verilen yöntemlerden hangileri uygulanabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

6. – +
O2
3.
Su Fe+3 H2O
Pas
Fe2O3 x H2O Katot
Anot bölgesi bölgesi
Ca2+
(s) X(s)
m+

Demir

1. kap 2. kap
Yukarıda demir yüzeyinde pas oluşumu gösterilmiştir.
Buna göre;
Şekildeki seri bağlı iki elektroliz kabından 1. kabın katodun-
I. Oksijen indirgenir. da 12 gram Ca biriktiği anda 2. kabın katodunda 5,4 gram X
II. Demir yükseltgenir. katısı birikmektedir.
III. Demir yüzeyde pas oluşumu korozyona neden olmuştur.
Buna göre m kaçtır? (Ca: 40, X: 27)
yargılarından hangileri doğrudur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

15 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 Düzey 1 2 3 Ö˜REN

TEST 2 KAZANIMLARI Ö˜REN VE PEK°˛T°R

1. Birbirine seri bağlı iki elektroliz kabından birincisinde CaCl2 4. I. NaCl sıvısı
ikincisinde ise MgCl2 eriyikleri bulunmaktadır. II. C2H5OH sıvısı
Kaplardan bir süre elektrik akımı geçirildiğinde birinci III. HCl sıvısı
kabın katodunda 5 gram Ca metali toplandığında ikinci Yukarıdaki maddelerden hangileri elektroliz edilebilir?
kabın katodunda kaç gram Mg metali toplanır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
(Mg: 24, Ca: 40)
D) II ve III E) I, II ve III
A) 3 B) 4 C) 8 D) 12 E) 16

5. Saf su 1 Faradaylık akım ile elektroliz ediliyor.

2. Erimiş NaCl tuzunun elektrolizinde anotta normal koşul-
larda 33,6 litre hacim kaplayan Cl2 gazı açığa çıktığına Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
göre bu sürede devreden geçen elektron kaç moldür? (H: 1, O: 16, 1 mol elektronun elektrik yükünü 96500 Coulomb alınız.)

A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 3 E) 4 A) Anotta O2 gazı, katotta H2 gazı elde edilir.

B) Devreden 96500 Coulombluk elektrik yükü geçmiştir.
C) Katotta elde edilen gazın hacmi normal koşullarda 22,4 lit-
redir.
D) Anotta elde edilen gazın kütlesi, katotta elde edilen gazın
kütlesinden fazladır.
3. Üreteç E) Katotta elde edilen gazın hacmi, aynı koşullarda anotta
+ –
elde edilen gazın hacminin iki katıdır.
2,5 V

Cu(k) Tuz köprüsü Cd(k)

1M 6.
1M + –
Cu(NO3)2(suda) Cd(NO3)2(suda)
25°C 25°C
Au(k)

1. kap 2. kap Ni(k)

Gözlük
Cd2+ -
(suda)+ 2e $ Cd(k) E° = -0,40 Volt Au3+
(suda)
Cu2+ -
(suda)+ 2e $ Cu(k) E° = 0,34 Volt
Yukarıda verilen pil sistemine zıt yönde 2,5 voltluk bir gerilim
uygulanıyor. Kararan gözlük çerçevesini altın ile kaplamak isteyen Özlem
Buna göre sistemde meydana gelen değişimler ile ilgili Öğretmen yukarıda verilen elektroliz düzeneğini oluşturuyor.
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Buna göre bu olay ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden
A) 1. kapta yükseltgenme olayı gerçekleşir. hangisi yanlıştır?
B) Cd elektrodun kütlesi zamanla artar.
A) Kimyasal bir değişim gerçekleşir.
C) Net tepkime denklemi,
B) Gözlük çerçevesi katoda yerleştirilmiştir.
Cd(k) + Cu2+ 2+
(suda) m Cd (suda) + Cu(k)
C) Anot tepkimesi, Au(k) $ Au3+ -
(suda) + 3e şeklindedir.
şeklindedir.
D) Zamanla çözeltideki Au3+ iyonu derişimi azalır.
D) 2. kapta Cd2+ iyonu derişimi zamanla azalır.
E) Au metali, Ni metalinden pasiftir.
E) Elektrik enerjisi, kimyasal enerjiye dönüşür.

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 16

 Düzey 1 2 3 GEL˜°T˜R

SORU T˜PLER˜N˜ TANI VE GEL˜°T˜R 3 TEST

1. 3. T metalinden yapılmış bir çubuk X sulu çözeltisinde aşınır-
ken Y sulu çözeltisinde aşınmıyor.

Ag(k) T T
Tuz köprüsü Cu(k)

1M 1M Xn+ n+
Y(suda)
(suda)
AgNO3(suda) Cu(NO3)2(suda)
25°C 25°C

1. kap 2. kap Buna göre;

Ag+(suda) + e– $ Ag(k) E° = 0,80 Volt I. T metali X metalinden aktiftir.

Cu(k) $ Cu2+ (suda) + 2e–
E° = –0,34 Volt II. Y metali T metalinden aktiftir.
Yukarıdaki pil sistemine aynı sıcaklıkta ayrı ayrı uygula- III. X metali Y metalinden aktiftir.
nan;
yargılarından hangileri doğrudur?
 1. kaba saf su ilave etme
 2. kapta çökelme olmaksızın bir miktar su buharlaştırma A) I ve II B) I ve III C) II ve III
 Elektrotların yüzey alanını büyütme
D) Yalnız I E) I, II ve III
işlemlerinde pil gerilimindeki değişim ile ilgili aşağıdaki-
lerden hangisi doğru olur?


 

A) Azalır Azalır Artar

B) Artar Artar Değişmez
C) Azalır Artar Artar
D) Artar Artar Azalır
E) Azalır Azalır Değişmez 4.

Zn(k) Tuz köprüsü Zn(k)

2.
xM yM
Zn(NO3)2(suda) Zn(NO3)2(suda)
25°C 25°C
Co(k) Tuz köprüsü Cu(k) 1. kap 2. kap

Şekildeki elektrokimyasal pil düzeneğinde aynı sıcaklıkta 1.

25°C 25°C kaptaki çözeltinin buhar basıncının 2. kaptaki çözeltiden da-
0,1 M 1M ha büyük olduğu bilinmektedir.
Co(NO3)2(suda) Cu(NO3)2(suda)
Buna göre pil düzeneği ile ilgili olarak;
1. kap 2. kap I. Dış devrede elektronlar 2. kaptan 1. kaba doğru hareket
etmektedir.
Co(k) $ Co2+ –
(suda) + 2e E° = 0,28 Volt
II. x < y’dir.
Cu2+ –
(suda) + 2e $ Cu(k) E° = 0,34 Volt
III. Tuz köprüsündeki anyonlar 1. kaba doğru akarlar.
Yukarıda verilen pil sisteminde başlangıç pil gerilimi
yargılarından hangileri doğrudur?
(Epil) aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
(Nernst sabitini 0,06 alınız.)
D) II ve III E) I, II ve III
A) 0,62 B) 0,56 C) 0,68 D) 0,65 E) 0,64

17 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 Düzey 1 2 3 GEL˜°T˜R

TEST 4 SORU T˜PLER˜N˜ TANI VE GEL˜°T˜R

1. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinde altı çizili atomun yük- 4.

seltgenme basamağı yanlış verilmiştir?

Bileşik Yükseltgenme basamağı
Co(k) Tuz köprüsü Cu(k)
A) NH4Cl –3
B) HClO –1
C) H2O2 –1
1M 0,1 M
D) KNO3 +5 Co(NO3)2(suda) HCl(suda)
E) CO +2
1. kap 2. kap

Oda koşullarında çalışan yukarıdaki pil sisteminde Co elekt-

rodunun kütlesi zamanla azalmaktadır.
Buna göre aynı sıcaklıkta bu olaya ilişkin çizilen;
2.
e– [Co2+] 2. kabın pH değeri Epil

X(k) Y(k)
Tuz köprüsü

0 Zaman 0 Zaman 0 Zaman

I II III
1 M X(NO3)n 1 M Y(NO3)m
sulu çözeltisi sulu çözeltisi yukarıdaki grafiklerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
Bazı elementlerin elektron verme eğilimleri,

Li > Mg > Al > Zn > H2 > Cu > Ag 5.

şeklindedir.

Elektronların hareket yönü şekildeki gibi olan pilde X ve

Y yerine sırasıyla hangi elementler kullanılırsa pil gerili- Zn(k) Ag(k)
Tuz köprüsü
mi en fazla olur?

A) Li - Ag B) Mg - Ag C) Al - Cu

D) Zn - Ag E) Li - Cu 1 M ZnCl2(suda) 1 M HCl(suda)

1. kap 2. kap

Zn(k) $ Zn2+ –
(suda) + 2e E° = 0,76 V
Ag(k) $ Ag+(suda) + e– E° = –0,80 V
–
H2(g) $ 2H+(suda) + 2e E° = 0,00 V
3. Ag+(suda) + e– $ Ag(k) E° = 0,80 V Yukarıda verilen bilgilere göre;
Mg2+ –
(suda) + 2e ´$ Mg(k) E° = –2,37 V I. Sistemin standart pil potansiyeli (E0pil) 0,76 volttur.
–
2H+(suda) + 2e $ H2(g) E° = 0,00 V II. 2. kapta Ag elektrodun etrafından H2 gazı açığa çıkar.
Yukarıda verilenlere göre Ag elektrodun standart yük- III. Zamanla 2. kaptaki çözeltinin aynı sıcaklıktaki pH değeri
seltgenme potansiyeli 0,00 V kabul edilseydi Mg elektro- azalır.
dun standart yükseltgenme potansiyeli kaç V olurdu?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) –1,57 B) 1,57 C) 3,17
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) –3,17 E) 2,37 D) II ve III E) I, II ve III

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 18

 Düzey 1 2 3 GEL˜°T˜R

SORU T˜PLER˜N˜ TANI VE GEL˜°T˜R 5 TEST

1. X3+ ve Y2+ metal iyonlarını içeren iki elektrolit, seri bağlı kap- 3. Bazı iyonların standart indirgenme gerilimleri aşağıda verilmiştir.
larda elektroliz edilmektedir.
Yarı tepkime E° (volt)
Elektroliz süresince 10,8 gram X metali, 14,4 gram Y metali
toplanmaktadır. X2+ –
(suda) + 2e $ X(k) +0,33
Buna göre Y metalinin atom kütlesi aşağıdakilerden han-
Y3+ –
(suda) + 3e $ Y(k) –0,44
gisinde doğru verilmiştir? (X: 27 g/mol)
Z+(suda) + e– $ Z(k) –2,86
A) 56 B) 40 C) 32

D) 24 E) 19 Buna göre X, Y ve Z metallerinin aktiflikleri arasındaki

ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) X > Y > Z B) Y > X > Z C) Z > Y > X

D) Z > X > Y E) X > Z > Y

2. 4.

Tuz köprüsü Mg(k) Tuz köprüsü Pb(k)

Cr(k) Mg(k)

1M 1M
1M 0,01 M
Mg(NO3)2(suda) Pb(NO3)2(suda)
Cr(NO3)3(suda) Mg(NO3)2(suda)
25°C 25°C 25°C
25°C

1. kap 2. kap 1. kap 2. kap

o
Cr(k) $ Cr3+ – E Mg = +2,37 volt
(suda) + 3e E° = +0,74 V /Mg 2+

Mg2+ –
(suda) + 2e $ Mg(k) E° = –2,37 V E oPb/Pb 2+ = +0,13 volt
Yukarıda verilen elektrokimyasal pil ile ilgili;
Yukarıda verilen pilin gerilimini artırmak için;
I. Pil potansiyeli 1,69 volttur.
I. 1. kaba aynı sıcaklıkta saf su eklemek
II. Zamanla Mg elektrodunun kütlesi azalır.
III. Katot kabına aynı sıcaklıkta saf su ilave edilirse pil gerili- II. 2. kaba aynı sıcaklıkta saf su eklemek
mi artar. III. 1. kaba aynı sıcaklıkta Na2S katısı ekleyip çözmek
yargılarından hangileri doğrudur? işlemlerinden hangileri ayrı ayrı uygulanabilir?
0, 06
> E pil = E 0pil – · log Q H
(MgS’nin suda çözünmediği kabul edilecektir.)
n
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

19 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 Düzey 1 2 3 GEL˜°T˜R

TEST 6 SORU T˜PLER˜N˜ TANI VE GEL˜°T˜R

1. Periyodik cetvelin IIA grubunda bu­lunan X elemen­tinin eri- 4. X(k) + Y2+ 2+

(suda) $ X (suda) + Y(k)
miş tuzunun elektroli­zinde devreden 0,4 Fa­raday yük geçi- tepkimesi yazıldığı yönde kendiliğinden gerçekleştiğine
rildiğinde katotta 8 gram X katısı toplan­maktadır. göre;
Buna göre, X in, SO42– iyonu ile ya­pa­cağı bileşi­ğin mol
I. X metali, Y2+ iyonunu indirger.
küt­lesi kaç g/moldür? (O: 16, S: 32)
II. Y2+ iyonu, X metalini yükseltger.
A) 136 B) 120 C) 118 D) 108 E) 100 III. X metali, Y metalinden daha kuvvetli yükseltgendir.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Ca(k) / Ca2+ 2+
(suda) (0,1 M) // Fe (suda) (0,01 M) / Fe(k)

Oda koşullarındaki pil sistemine ait pil şeması yukarıda veril-

miştir.
2+
Elektrolit hücrelerde Ca iyonu derişimi 0,1 M ve Fe
iyonu derişimi 0,01 M olduğuna göre galvanik hücrenin
başlangıç pil potansiyeli kaç volttur?
a E °Ca/Ca 2+ = + 2, 87 V, E °Fe/Fe 2+ = 0, 44 V, Nernst sabiti: 0, 06 k
A) +3,2 B) +2,90 C) +2,81
5. As2O3 + I2 + H2O $ H3AsO4 + HI
2+
Yukarıda denklemi verilen redoks tepkimesi en küçük
tam sayılarla denkleştirildiğinde H2O’nun katsayısı kaç
olur?
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

D) +2,6 E) +2,40

6.

3.

X(k) Tuz köprüsü Y(k)

X(k) Tuz köprüsü 1 atm
H2(g)

1 M XCl(suda) 1 M HCl(suda)
25°C 25°C
1. kap 2. kap
Yukarıdaki sistemde dış devrede elektronlar Pt elektrot-
tan X elektroda doğru aktığına göre;
I. Anot tepkimesi; H2(g) $ 2H+(suda) + 2e– şeklindedir.
II. X, hidrojenden aktif bir metaldir.
III. Aynı sıcaklıkta 2. kaptaki çözeltinin pH değeri zamanla
azalır.
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
1 M X2+
(suda)
3+
1 M Y(suda)
Pt(k) 25°C 25°C
2. kap
1. kap
Yukarıdaki elektrokimyasal pil ile ilgili;
I. Tuz köprüsündeki anyonlar 2. kaba akıyorsa zamanla 1.
kapta X2+ iyonunun derişimi azalır.
II. Zamanla Y elektrodunun kütlesi artıyorsa elektronlar dış
devredeki tel üzerinden X elektrottan Y’ye doğru akar.
III. Aynı sıcaklıkta 2. kapta çökelme olmadan su buharlaştı-
rıldığında pil gerilimi artıyorsa Y metali X’ten daha aktiftir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 20

 Düzey 1 2 3 GEL˜°T˜R

SORU T˜PLER˜N˜ TANI VE GEL˜°T˜R 7 TEST

1. I. 3Mg(k) + 2Al3+ 2+
(suda) $ 3Mg (suda) + 2Al(k) 3.
II. 2Al(k) + 3Ni2+ 3+
(suda) $ 2Al (suda) + 3Ni(k)

III. Ni(k) + 2Ag+(suda) $ Ni2+

(suda) + 2Ag(k)

tepkimeleri yazıldığı yönde kendiliğinden gerçekleştiği- Zn(k) Tuz köprüsü Ag(k)

ne göre bu elementlerin yükseltgenme eğilimleri arasın-
daki ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Mg > Ni > Al > Ag B) Mg > Al > Ni > Ag 25°C 25°C

1 M Zn2+
(suda) 1 M Ag+(suda)
C) Al > Mg > Ni > Ag D) Al > Ni > Mg > Ag 1L 1L

E) Ni > Al > Ag > Mg 1. kap 2. kap

Zn2+ –
(suda) + 2e $ Zn(k) E° = –0,76 Volt
–
Ag+(suda) + e $ Ag(k) E° = +0,80 Volt
Yukarıdaki pil sistemiyle ilgili;
I. Pil sistemine zıt yönde 1,56 volttan daha fazla enerji veri-
lirse Zn2+ iyonları indirgenir.
II. Zamanla 2. kaptaki çözeltinin aynı sıcaklıktaki pH değeri
azalır.
III. Pilin başlangıç gerilimi (Epil) 1,56 volttur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
2.

Al(k) Tuz köprüsü Cd(k) 4.

1 M Al3+
(suda) 1 M Cd2+
(suda) Zn(k) Tuz köprüsü Zn(k)
25°C 25°C

1. kap 2. kap
100 mL 100 mL
Al(k) $ Al3+ –
(suda) + 3e E° = 1,66 volt 1M 1M
Zn(NO3)2(suda) Zn(NO3)2(suda)
Cd(k) $ Cd2+ –
(suda) + 2e E° = 0,40 volt
Yukarıda verilen pil sistemine göre aşağıdaki yargılardan 1. kap 2. kap
hangisi yanlıştır? (Al: 27, Cd: 112) Yukarıda verilen pil sistemiyle ilgili;
A) Pilin başlangıç potansiyeli (Epil) 1,26 volttur. I. Pil çalışmaz.
II. 1. kaba aynı sıcaklıkta 100 mL saf su ilave edilirse elekt-
B) Al elektrodunun kütlesi 5,4 gram azaldığında Cd elektrodu-
ronlar dış devrede 2. kaptan 1. kaba göç eder.
nun kütlesi 33,6 gram artar.
III. 2. kaba aynı sıcaklıkta Na2S katısı ilave edilip çözülürse
C) Cd2+ iyonunun indirgenme potansiyeli Al3+ iyonunun indir- tuz köprüsündeki anyonlar 2. kaba geçerler.
genme potansiyelinden küçüktür.
yargılarından hangileri yanlıştır?
D) Dış devrede elektronlar Al elektrottan Cd elektroda doğru (ZnS katısı suda çok az çözünmektedir.)
göç ederler.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) 2. kapta Cd2+ iyonu derişimi zamanla azalır.
D) I ve III E) II ve III

21 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)


TEST 8 SORU T˜PLER˜N˜ TANI VE GEL˜°T˜R
1. 3. • Al(k) + 3HCl(suda) $ AlCl3(suda) + 3/2 H2(g)
Korozyondan korunma yöntemlerinden biri de katodik ko-
ruma metodudur. Bu yöntemde aktif metaller korozyon-
dan korunmak istenen metale doğrudan ya da bir tel yar-
dımı ile bağlanır.
Z metalinden yapılmış bir levha katodik koruma yöntemi ile
korozyondan korunmak isteniyor. X metali bu işlem için uy-
gunken, Y metali uygun değildir.
Buna göre;
I. Y metalinin standart yükseltgenme potansiyeli X’inkinden
düşüktür.
II. X(k) + Z2+ 2+
(suda) $ X (suda) + Z(k) tepkimesi kendiliğinden
gerçekleşir.
III. X amfoter metal, Z yarı soy metal ve Y tam soy metal ola-
bilir.
verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve IIl
2. Seri bağlı iki ayrı kaptaki eritilmiş NaCl ve AlCl3 tuzları elekt-
roliz edilmektedir.
Kaplardan birincisinde 4,6 gram Na katısı toplanana ka-
dar geçen sürede oluşan değişimler ile ilgili;
I. Anotlarda açığa çıkan toplam Cl2 gazının normal koşul-
larda hacmi 2,24 litredir.
II. İkinci kapta 1,8 gram Al katısı toplanır.
III. Kaplardan 0,2 Faraday yük geçer.
yargılarından hangileri doğrudur? (Na: 23, Al: 27)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)
Düzey 1 2 3 GEL˜°T˜R
Ni(k) + 2HCl(suda) $ NiCl2(suda) + H2(g)
tepkimeleri belirtilen yönde kendiliğinden gerçekleşmektedir.
• Ag(k) + HCl(suda) $ tepkimesi kendiliğinden gerçekleşmez.
• 2Al(k) + 3Ni(NO3)2(suda) $ 2Al(NO3)3(suda) + 3Ni(k)
tepkimesi belirtilen yönde kendiliğinden gerçekleşmektedir.
Ni – Ag pili için E°pil = 1,05 V
Al – Ni pili için E°pil = 1,41 V
olduğuna göre Al – Ag pilinin standart pil gerilimi kaç
volttur?
A) +1,05 B) –1,05 C) –2,46
D) +2,46 E) +1,87
4. Erimiş CaCI2 ve XCI tuzları özdeş ve seri bağlı kaplarda
elektroliz ediliyor. Kaplardan birinde 160 gram Ca metali top-
landığında diğer kapta 184 gram X metali toplanıyor.
Buna göre, X metalinin atom kütlesi kaç gramdır? (Ca: 40)
A) 23 B) 46 C) 92 D) 184 E) 368
5. Cu(k) $ Cu2+ –
(suda) + 2e E0 = – 0,34 V
Cr(k) $ Cr3+
(suda)
–
+ 3e E0 = + 0,74 V
Yukarıda Cu ve Cr elementlerinin standart yükseltgenme po-
tansiyelleri verilmiştir.
Buna göre aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) 2Cr(k) + 3Cu2+ 3+
(suda) m 2Cr (suda) + 3Cu(k) tepkimesi yazıl-
dığı yönde istemlidir.
B) Cr – Cu pilinde Cr elektrot aşınır.
C) Cr(NO3)3 sulu çözeltisi Cu metalinden yapılmış bir kapta
saklanamaz.
D) Cr – Cu pilinin standart pil potansiyeli 1,08 volttur.
E) Cr – Cu pilinde Cr elektrot (–) kutup, Cu elektrot ise (+)
kutuptur.
22
 Düzey 1 2 3 GEL˜°T˜R

SORU T˜PLER˜N˜ TANI VE GEL˜°T˜R 9 TEST

1. Elektroliz, elektrik enerjisinin, kimyasal bir değişim meydana 3. Ag(k) + HNO3(suda) $ AgNO3(suda) + NO(g) + H2O(s)
getirmesi olarak tanımlanabilir.
Yukarıda verilen denkleştirilmemiş redoks tepkimesine göre
Buna göre, elektrolizle ilgili; 10,8 gram gümüş metalinin HNO3 sulu çözeltisi ile tamamen
harcanması sonucunda oluşan NO gazı kaç gramdır?
I. Elektrik enerjisi kimyasal enerjiye dönüşür.
(N: 14, O: 16, Ag: 108)
II. Katı hâldeki ve gaz halindeki maddeler elektroliz edile-
mez. A) 1 B) 3 C) 6 D) 12 E) 15

III. Elektroliz hücrelerinde elektrotlar ayrı kaplarda bulunaca-

ğı gibi aynı kapta da bulunabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) I, II ve III B) II ve III C) I ve II

D) Yalnız II E) Yalnız III

4.

2.
Pb(k) Zn(k)
Tuz köprüsü

Zn(k) Tuz köprüsü Cu(k)

0,1 M Pb2+ 0,01 M Zn2+

25°C 25°C

2+
1M Zn(suda) 2+
1M Cu(suda)
Pb(k) $ Pb2+ –
(suda) + 2e E°= 0,13 V
25°C 25°C
Zn(k) $ Zn2+
(suda)
–
+ 2e E°= 0,76 V
1. kap 2. kap
Yukarıda verilen elektrokimyasal pil ile ilgili aşağıdaki
Zn(k) + Cu2+ 2+
(suda) m Zn (suda) + Cu(k) ifadelerden hangisi yanlıştır?
Yukarıda tepkimesi verilen pil sistemine aynı sıcaklıkta; A) Zn elektrot anottur.
I. 1. kaba saf su ilave etmek. B) Dış devrede elektronların akış yönü Zn elektrottan Pb
II. 2. kapta bir miktar Cu(NO3)2 katısı çözmek. elektroda doğrudur.
III. Elektrot kütlelerini artırmak. C) Anottaki elektrolitin derişimi katottakinden daha düşük
verilen işlemlerden hangileri ayrı ayrı uygulandığında hem olduğu için, başlangıç pil potansiyeli standart pil potansi-
pil gerilimi hem de Zn2+ iyonu derişimi artar? yelinden daha yüksektir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Pil tepkimesi dengeye ulaştığında pil potansiyeli sıfır olur.

D) II ve III E) I, II ve III E) Pil çalıştıkça Pb elektrodun kütlesi azalırken Zn elektro-

dun kütlesi artar.

23 12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF)

 CEVAP ANAHTARI ELEKTROLİZ (ELEKTROKİMYA)
ÖRNEKLER SORU TİPLERİNİ TANI VE GELİŞTİR
TEST 3
1. D 2. a) 96500 C 3. B 4. B 5. C 6. E
1. E 2. D 3. A 4. D
b) 11,2 L
c) 12 gram TEST 4

1. B 2. A 3. C 4. C 5. C
7. A 8. C 9. C 10. B 11. D 12. C
TEST 5
13. B 14. D 15. E 16. E 17. A 18. A 1. D 2. C 3. C 4. C

TEST 6
19. C 20. D 21. A 22. D 23. A 24. B
1. A 2. E 3. B 4. B 5. A 6. C

TEST 7
KAZANIMLARI ÖĞREN VE PEKİŞTİR
TEST 1 1. B 2. C 3. D 4. B

TEST 8
1. C 2. E 3. E 4. A 5. A 6. C
1. E 2. D 3. D 4. A 5. C
TEST 2
TEST 9

1. A 2. D 3. C 4. A 5. C 6. D 1. A 2. B 3. A 4. E

12. Sınıf Kimya Ders Anlatım Fasikülü (DAF) 24