BUDOWA I FUNKCJA LIŚCI

Budowa morfologiczna liścia

 Osadzenie liścia

a. długoogonkowy, b. bezogonkowy lub siedzący,

c. obejmujący łodygę, d. z przylistkami, e. z pochwą liściową
 Kształty blaszek liści pojedynczych:

a. szpilkowy, b. igłowy, c. równowąski, d. lancetowaty, e. owalnie lancetowaty,

f. jajowaty, g. spiczasto-jajowaty, h. odwrotnie jajowaty, i. łopatkowaty, j.
eliptyczny, k. okrągły, l. nerkowaty, m. odwrotnie sercowaty, n. sercowaty, o.
romboidalny, p. pierzastowrębny, r. oszczepowaty, s. strzałkowaty, t. trójkątny
 Kształty blaszek liści złożonych

a. liść trójlistkowy, b. dłoniasto złożony, c.

wachlarzowatopalczasty, d. parzystopierzasty,
e. nieparzystopierzasty z wąsami, f. podwójnie nieparzystopierzasty.
 Brzegi blaszek

A. liść całobrzegi, B. liść karbowany, C. liść ząbkowany,

D. liść piłkowany, E. liść podwójnie piłkowany,
F. liść ząbkowany z kolcami, G. liść poszarpany, H. liść falisto
wcięty.
 Nerwacja liści

a. pierzaste, b. siatkowate, c. równoległe, d. dłoniaste, e. wachlarzowate

Ustawienie liści
 Budowa
aparatu
szparkowego
https://eszkola.pl/biologia/modyfikacje-lisci-
3517.html
MODYFIKACJE LIŚCI
Liście spichrzowe są grube i mięsiste, magazynują substancje
zapasowe np. u cebuli lub wodę u sukulentów liściowych (aloes,
kaktus). Liście spichrzowe cebuli (białe, żółte lub fioletowe)
gromadzą substancje odżywcze wyprodukowane latem przez zielone
liście asymilacyjne.
 liście spichrzowe –magazynujące wodę
występują u roślin, które przystosowały się do życia w
warunkach suszy i są wyposażone w tkankę wodonośną –
takie rośliny żyją najczęściej na pustyniach, choć spotykane
są również we wszystkich strefach klimatycznych, ich
przykładem są aloes, agawa oraz rosnący w Polsce
rozchodnik;

Rozchodnik hiszpański
Liście okrywające często mają postać
łusek, okrywają organy roślinne (np. liście
spichrzowe cebuli) lub pąki będące w
okresie spoczynku.
Wąsy pochodzenia liściowego to całe liście lub ich części
przekształcone w organy czepne, które służą roślinie do
owijania się wokół różnych podpór. Występują u roślin
pnących np. groszku pachnącego, grochu zwyczajnego i
fasoli. Wąsy mogą być też pochodzenia pędowego.
Ciernie to szydłowate ostre wyrostki pełniące funkcje obronne –
chronią rośliny przed zjedzeniem ich soczystych owoców lub łodyg
(będących źródłem wody na pustynni) przez zwierzęta roślinożerne.
Wewnątrz cierni znajdują się tkanki przewodzące łączące je z resztą
rośliny. Ciernie trudno więc oderwać w przeciwieństwie do kolców,
które nie są przekształconymi organami, lecz wytworami skórki.
Ciernie pochodzenia liściowego występują u berberysu (pomiędzy
typowymi liśćmi) i kaktusów (na łodydze).
Liście pułapkowe jak sama nazwa wskazuje pełnią rolę pułapki u roślin
drapieżnych, dla których złapane i strawione drobne zwierzęta (najczęściej
owady) są źródłem azotu. Liście te wydzielają enzymy trawienne; często są
pokryte lepką substancją (która powoduje przyklejenie się ofiary) lub
szczecinkami czuciowymi (których dotknięcie powoduje uruchomienie się
mechanizmu pułapkowego). Występują m.in. u dzbanecznika, rosiczki i
muchołówki amerykańskiej, które wabią swoje owady ubarwieniem lub słodkim
nektarem.
Liście wabiące mają za zadania przyciągać owady
zapylające kwiaty, pełnią wiec funkcje wabiące. Są
kolorowo zabarwione np. liście pszeńca, żółte
wilczomleczy, czerwone poinsecji. Występują u roślin,
których właściwe kwiaty często są niepozorne i mało
atrakcyjne.
Liściaki są spłaszczonymi ogonkami liściowymi, które do
złudzenia przypominają blaszki liściowe. Pełnią funkcję
asymilacyjną u roślin, których liście uległy silnej redukcji.
Występują np. u akacji.

Liściaki Acacia melanoxylon/Kurt Stüber(27.10.2004)/commons.wikimedia.org

 Funkcja liści

•Podstawowymi funkcjami liści są fotosynteza, transpiracja

i wymiana gazowa .

•Charakterystycznymi dla liści tkankami są miękisz

asymilacyjny i skórka zaopatrzona w aparaty szparkowe
umożliwiające wymianę gazową.

•Liście mogą pełnić także inne funkcje; ulegają wówczas

różnym przekształceniom.
Prezentacja wykonana wyłącznie do celów edukacyjnych
Opr. Dorota Polska-Olszewska
Wykorzystano zasoby internetowe
Botanika Szwejkowscy
Anatomia roślin E.Malinowski