ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ | ΠΡΟΒΑΤΟΤΡΟΦΙΑ

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΜΕΓΕΘΩΝ ΣΕ
ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΠΡΟΒΑΤΩΝ
ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Τήρηση ατομικών στοιχείων για καλύτερη αναπαραγωγική
διαχείριση
Στόχος του άρθρου είναι να αναδείξει την οικονομική αξία της τήρησης των στοιχείων σε εκτροφές γαλακτοπαραγωγών
προβάτων. Συγκεκριμένα, θα αναλυθούν και θα συγκριθούν οικονομικά κάποιες συνήθεις πρακτικές αναπαραγωγικής
διαχείρισης των ενήλικων ζώων, με τη διαφορετική προσέγγιση της αναπαραγωγής σε εντατικές εκτροφές όπου
εφαρμόζεται η τήρηση στοιχείων.

ΚΑΖΑΝΆ ΠΑΝΑΓΙΏΤΑ ΤΕΡΜΑΤΖΊΔΟΥ ΣΟΦΊΑ-ΑΦΡΟΔΊΤΗ

DVM, Υπ. Διδάκτωρ DVM, MSc, Διδάκτωρ Κτηνιατρικής
Κτηνιατρικής Σχολής ΑΠΘ Σχολής ΑΠΘ

Α
ν και στις εκτροφές των γαλακτο-
παραγωγών αγελάδων η τήρηση
ατομικών στοιχείων αποτελεί συ-
νήθη πρακτική, οι προβατοτρόφοι δεν
έχουν ακόμη πειστεί για την αναγκαιότη-
τά της και οι περισσότεροι δεν καταγρά-
φουν οποιουδήποτε είδους στοιχεία για
τα ζώα τους. Ακόμα και όσοι τηρούν κά-
ποια αρχεία ή καταγραφές, δεν τα αξιο-
λογούν σωστά. Τα επιχειρήματα που επι-
καλούνται είναι ότι η τήρηση στοιχείων
απαιτεί πολύ χρόνο και μεγάλο κόστος
σε επενδύσεις, ενώ κάποιοι ισχυρίζο-
νται ότι τελικά δεν συμβάλλει ουσιαστι-
κά στην ενίσχυση της βιωσιμότητας της
εκτροφής τους.
Ωστόσο, για την ενίσχυση αυτής της
βιωσιμότητας, ο κάθε κτηνοτρόφος κα-
λείται καθημερινά να πάρει σημαντικές
αποφάσεις. Ο αντίκτυπος των αποφά-
σεων αυτών είναι άγνωστος, όταν αυτές
λαμβάνονται στην τύχη, χωρίς να βασί-
ζονται σε κάποια κριτήρια. Για παράδειγ-
μα, ποιο είναι το κρίσιμο επίπεδο της γα-
λακτοπαραγωγής που καθιστά ένα ζώο τους κτηνιάτρους και όσους συμμετέ- εκτροφών.
ασύμφορο να διατηρηθεί στην εκτροφή; χουν στη διαχείριση μιας εκτροφής να Παρακάτω παρατίθεται ένα παράδειγμα
Ή ποια ζώα πρέπει να διατηρηθούν για λάβουν ορθότερες αποφάσεις. Στόχος για μια μεσαίου μεγέθους ημι-εντατική
αντικατάσταση, όταν είναι άγνωστες οι του συγκεκριμένου άρθρου είναι να εκτροφή γαλακτοπαραγωγών προβά-
αποδόσεις των γονέων; αναδείξει κάποια σφάλματα που πραγ- των, ώστε να γίνει ευκολότερα αντιληπτό
Οι παραπάνω προβληματισμοί μπορούν ματοποιούνται συνήθως στις εκτροφές το οικονομικό όφελος των εκτροφών
να απαντηθούν μόνο μέσω της ακρι- των γαλακτοπαραγωγών προβάτων κατά από την υιοθέτηση μιας διαφορετικής
βούς και αξιόπιστης «on farm» τήρησης τη διαχείριση της αναπαραγωγής, ώστε προσέγγισης στη διαχείριση της ανα-
στοιχείων, που αφορούν το ύψος της γα- να βελτιωθεί η διαχείριση των εκτροφών παραγωγής των ενήλικων προβατίνων.
λακτοπαραγωγής, την αναπαραγωγή, τη και να ενισχυθεί η οικονομικότητά τους. Η οικονομική σύγκριση με την συνήθη
διατροφή και την υγεία των ζώων. Όλα τα δεδομένα που θα παρουσια- πρακτική θα επικεντρωθεί στην εφαρ-
Συγκεκριμένα, η σωστή λήψη αποφάσε- στούν παρακάτω έχουν συγκεντρωθεί μογή διαφορετικών διαχειριστικών πρα-
ων για τη διαχείριση της αναπαραγωγής και αναλυθεί κατά την αξιολόγηση της κτικών στα ζώα χαμηλής γαλακτοπαρα-
μπορεί να βοηθήσει τους παραγωγούς, οικονομικότητας των συνεργαζόμενων γωγής και στα παράγωγα τους.

70 | Γεωργία – Κτηνοτροφία 11|21 © ΑγροΤύπος

 Εκτροφές γαλακτοπαραγωγής

ΣΕ
ΠΡΟΒΑΤΊΝΕΣ
ΧΑΜΗΛΉΣ
ΓΑΛΑΚΤΟ-
ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ
ΕΦΑΡΜΌΖΟΥΜΕ
ΓΡΗΓΟΡΌΤΕΡΟΥΣ
ΑΝΑΠΑ-
ΡΑΓΩΓΙΚΟΎΣ
Εκτροφή με 500 αρμεγόμενες προβατίνες
ΚΎΚΛΟΥΣ
Συνήθεις πρακτικές 70% στην
Ορθές πρακτικές
πρώιμη περίοδο
τοκετών

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 350 350

Συνήθεις πρακτικές
Ομαδοποίηση των ζώων (30%) με τη
χαμηλότερη γαλακτοπαραγωγή
Στις περισσότερες εκτροφές γαλακτο-
245 + 105 245 105
Οικονομικότερη διατροφική διαχείριση!
παραγωγών προβάτων, το 70% των
ΑΠΡΙΛΙΟΣ είσοδος κριών προβατίνων πραγματοποιούν τους το-
κετούς τους από τον Οκτώβριο έως τον
Δεκέμβριο (πρώιμη περίοδος τοκετών).
ΙΟΥΝΙΟΣ είσοδος κριών είσοδος κριών
Στις περιπτώσεις που δεν τηρούνται πα-
ραγωγικά στοιχεία, οι προβατίνες που
Το 85% των προβατίνων με
τη χαμηλότερη γαλακτοπαραγωγή γεννούν
γεννούν αυτή την περίοδο δεν ομαδο-
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ Το 85% των προβατίνων γεννούν ξανά
89 2 μήνες νωρίτερα ποιούνται σύμφωνα με το επίπεδο της
τον επόμενο Νοέμβριο
γαλακτοπαραγωγής τους. Συνεπώς, δι-
αχειρίζονται σε ότι αφορά τη διατροφή
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 297 208 ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΡΟΦΗ!!
και τα πρωτόκολλα προληπτικής υγιει-
νής ως ενιαίο σύνολο. Επιπλέον, η έναρ-
ΑΡΝΙΑ ξη της επόμενης αναπαραγωγικής περι-
όδου είναι κοινή χρονικά για όλα αυτά
Πολυδυμία 1,6 τα ζώα. Τα αρνιά αυτών των προβατίνων
214 214 150 150
Θνησιμότητα 10%
Ετήσιος ρυθμός αντικατάστασης 25%
αναμένονται πάλι κατά την πρώιμη περί-
Εκτιμώμενο βάρος σφάγιου 10kg οδο τοκετών και προορίζονται είτε για
Αρσενικά & Θηλυκά
σφαγή είτε για αντικατάσταση. Όσα αρ-
νιά προορίζονται για σφαγή, θα απομα-
125 89 125 25 128 κρυνθούν από τις εκτροφές την περίοδο
που η μέση τιμή/ κιλό σφάγιου είναι 5,5 €.
Γράφημα 1: Σύγκριση πρακτικών αναπαραγωγικής διαχείρισης (συνήθεις VS ορθές) σε
Ταυτόχρονα, η επιλογή των ζώων που
μια εκτροφή 500 αρμεγόμενων προβατίνων.
διατηρούνται για αντικατάσταση γίνεται
εμπειρικά χωρίς να βασίζεται σε στοι-
χεία αποδόσεων των γονέων τους.
Διαφορετική προσέγγιση
Η προσέγγιση είναι διαφορετική στις
εκτροφές όπου τηρούνται ατομικές κα-
ταγραφές αποδόσεων. Σύμφωνα με
στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει την
τελευταία δεκαετία από τις συνεργαζό-
μενες εκτροφές, στο 30% των ζώων
που γεννούν κατά την πρώιμη περίοδο
τοκετών, σημειώνεται νωρίτερα πτωτική
τάση της καμπύλης γαλακτοπαραγωγής
σε σχέση με τα υπόλοιπα. Ο εντοπισμός
και η καταγραφή των ζώων με τη χαμη-
λότερη γαλακτοπαραγωγή επιτρέπει την
Γράφημα 2: Ενδεικτικές καμπύλες γαλακτοπαραγωγής

© ΑγροΤύπος 11|21 Γεωργία – Κτηνοτροφία | 71

 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ | ΠΡΟΒΑΤΟΤΡΟΦΙΑ

Η ΤΉΡΗΣΗ
ΑΤΟΜΙΚΏΝ
ΣΤΟΙΧΕΊΩΝ
ΣΤΟΧΕΎΕΙ ΣΤΗΝ
ΕΝΊΣΧΥΣΗ ΤΗΣ
ΟΙΚΟΝΟ-
ΜΙΚΌΤΗΤΑΣ ΤΩΝ
ΕΚΤΡΟΦΏΝ

Ðßíáêáò 1. ÏéêïíïìéêÞ óýãêñéóç ôùí äýï äéáöïñåôéêþí ðñáêôéêþí áíáðáñáãùãéêÞò ο περιορισμός των μεταβολικών διαταρα-
äéá÷åßñéóçò ôùí æþùí ÷áìçëÞò ãáëáêôïðáñáãùãÞò χών στα ζώα με χαμηλότερη γαλακτοπα-
ÓõíÞèåéò ðñáêôéêÝò ÄéáöïñåôéêÞ ðñïóÝããéóç ραγωγή, που πιθανόν να παχαίνουν στο
τέλος της γαλακτικής τους περιόδου,
Êüóôïò ÄéáôñïöÞò (€) 24.003 19.814 όταν δεν διατρέφονται στοχευμένα.
Η τήρηση στοιχείων και η αξιολόγησή
Êüóôïò óõã÷ñïíéóìïý ïßóôñïõ (€) - 630 τους συμβάλλει ουσιαστικά στην ενίσχυ-
ση της οικονομικότητας των εκτροφών.
¸óïäá áðü ôá óöÜãéá(€) 16.665 17.945 Ο έγκαιρος εντοπισμός των ζώων με τη
χαμηλότερη γαλακτοπαραγωγή και η
Óýíïëï Åîüäùí(€) 7.338 2.499 εφαρμογή μιας διαφορετικής αναπαρα-
ÊÝñäïò áðü ôç äéáöïñåôéêÞ áíáðáñáãùãéêÞ äéá÷åßñéóç 4.839 €
γωγικής διαχείρισης συμβάλλουν στην
οικονομικότερη διατροφική διαχείριση,
* ôï êüóôïò ôùí óéôçñåóßùí êáé ôá Ýóïäá áðü ôá óöÜãéá ôùí áñíéþí Ý÷ïõí õðïëïãéóôåß ìå âÜóç σε μικρότερο μεσοδιάστημα τοκετών
ôéò ôñÝ÷ïõóåò ôéìÝò και στην σφαγή αρνιών σε περιόδους με
ομαδοποίησή τους, με σκοπό την οικο- ήταν χαμηλές την προηγούμενη γαλα- υψηλότερη τιμή. Το οικονομικό όφελος
νομικότερη διατροφική διαχείριση και κτική περίοδο. Επομένως, όλα τα αρνιά που προέκυψε, 4.839 €, δεν μπορεί να
την ορθότερη εφαρμογή των μέτρων που θα προκύψουν προορίζονται μόνο θεωρηθεί αμελητέο για μια μονάδα με-
προληπτικής υγιεινής. Επιπλέον, με τις για σφαγή και θα απομακρυνθούν από σαίου μεγέθους.
κατάλληλες ορμονικές παρεμβάσεις, τις εκτροφές νωρίτερα, σε μια περίο- Το σημαντικότερο όμως πλεονέκτημα
επισπεύδεται η έναρξη της επόμενης δο που η μέση τιμή/ κιλό σφάγιου είναι της εκτροφής είναι ότι η επιλογή των
αναπαραγωγικής τους περιόδου, κα- υψηλότερη (6,5€). ζώων αντικατάστασης, και κατά συνέ-
θώς το ύψος της γαλακτοπαραγωγής Στο συνολικό οικονομικό όφελος δεν πεια η γενετική βελτίωση του κοπαδιού,
τους δεν δικαιολογεί μεγάλης διάρκει- έχει υπολογιστεί η αναμενόμενη αύξηση γίνεται με ασφάλεια, καθώς βασίζεται
ας αρμεκτική περίοδο. Τα αρνιά αυτών της γαλακτοπαραγωγής των πιο αποδο- σε καταγραφές που επιτρέπουν τον
των προβατίνων δεν θα διατηρηθούν τικών ζώων, λόγω της στοχευμένης δια- αποκλεισμό των αρνιών που προέρχο-
ως ζώα αντικατάστασης στις εκτροφές, τροφικής διαχείρισης, που συνεπάγεται νται από γονείς χαμηλού γενετικού δυ-
καθώς οι αποδόσεις των μητέρων τους και βελτίωση της υγείας τους, καθώς και ναμικού. 

72 | Γεωργία – Κτηνοτροφία 11|21 © ΑγροΤύπος