You are on page 1of 19

JSTOR Primary Sources

Angola bulletin, Vol. 14, No. 2


Source: JSTOR Primary Sources , 02-01-1976
Contributed by: Angola Comité
Stable URL: https://www.jstor.org/stable/al.sff.document.nizap2c00276

JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide
range of content in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and
facilitate new forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact support@jstor.org.

This item is part of a JSTOR Collection.


For terms of use, please refer to our Terms & Conditions at https://about.jstor.org/terms/#whats-in-jstor

JSTOR Primary Sources is collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to
JSTOR Primary Sources

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
- losse nummers 50 cent.
AN G—0 MEIN
I —
februari 1976

VRIJHEID VOOR
ANGOLA ANGOLA
| MONDLANE STICHTING PO RTU GAL ry Loceuas
ANGOLA COMITE
eZ

ERKEN ANGOLA NU
De grote manifestatie, die op 4
februari in Amsterdam werd gehou-
den ter ondersteuning van de eis
tot een onmiddellijke erkenning
van de Volksrepubliek Angola door
de Nederlandse regering, werd
door meer dan duizend mensen bij-
gewoond. Jammer genoeg moesten
enkele honderden mensen buiten
blijven omdat er binnen geen plaats
meer was.

De grote belangstelling voor deze


manifestatie onderstreept nogmaals
de noodzaak om tot erkenning van
Angola over te gaan. Sprekers van
PvdA, PPR, PSP en CPN onder-
streepten deze eis. Namens het
partijbestuur van de PvdA noemde
buitenlandsecretaris Harry van den
Bergh de weigering van minister
Van der Stoel om te erkennen
""kortzichtig en onaanvaardbaar''.

Door Angola niet te erkennen on-


dersteunt de Nederlandse regering
de Amerikaanse pogingen om de
Volksrepubliek te isoleren en te
boycotten. Het niet-erkennen leid-
de al tot het bevriezen van de
deviezenvoorraden van Angola bij
de internationale banken. Daardoor
wordt de handel van Angola ern-
stig bemoeilijkt.
Door niet te erkennen wordt onze-
kerheid geschapen over de verplich-
ting van de multinationals om hun
royalties aan de regering van An-
gola te betalen.
Door het land niet te erkennen
verschaft men de agressoren van
de Volksrepubliek Angola een
schijn van recht om hun interven-
tie voort te zetten.

Daarom blijft onze eis aan de


Nederlandse regering:

ERKEN DE VOLKSREPUBLIEK
ANGOLA NU '!

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
4 FEBRUARI

AL
Be peteneine Ld dd IN LUANDA

Ter gelegenheid van de herdenking van de


4de februari werden voor het eerst de nieuwe
tanks van het leger van de Volksrepubliek
Angola getoond. President Neto onthulde een
gedenksteen ter nagedachtenis aan de vele
doden die vielen voor Angola's vrijheid.

OPEN BRIEF AAN DE NEDERLANDSE REGERING


Aan de minister van buitenlandse zaken M. v. d. Stoel
Het Angola Comité te Amsterdam is ernstig veront-
rust over de berichten dat ook in Nederland huur-
De organisatoren van de grote manifestatie ter on-
lingen worden geronseld voor de strijd tegen de dersteuning van de eis tot onmiddellijke erkenning
MPLA in Angola.
van de Volksrepubliek Angola, hedenavond 4 februa-
Het Angola Comité dringt er bij de Nederlandse re- ri 1976 in Krasnapolsky te Amsterdam, dringen er
gering op aan direkt een diepgaand onderzoek naar bij de Nederlandse regering op aan:
deze zaak in te stellen.
- over te gaan tot onmiddellijke erkenning van de
1 evens dringt het Angola Comité er op aan dat de
Volksrepubliek Angola
Nederlandse regering zo spoedig mogelijk op ruime - al het mogelijke te doen om te voorkomen dat Ne-
schaal bekendheid geeft aan de sankties, welke kun-
derlandse huurlingen zich mengen in de strijd tegen
nen worden getroffen tegen diegenen die in vreemde de Volksrepubliek Angola
krijgsdienst treden. - de Volksrepubliek financieel te steunen.
Tenslotte eist het Angola Comité van de Nederlandse
regering dat zij alle mogelijke maatregelen neemt, Amsterdam, 4 februari 1976
0a. via haar vertegenwoordigingen in Zaire en Bel- Angola Comité - Boycot Outspan Actie - FJG in de
gié, om te bereiken dat deze sankties ook geéffek- PvdA - Landelijk Overleg Grondraden - Mondlane
tueerd kunnen worden.
Stichting - PPR - PSP - PSP-jongeren - PvdA -
Amsterdam, 2 februari 1976 Werkgroepen Zuidelijk Afrika.

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
@® Deze foto, gemaakt op 13 janua-
ri in San Salvador op het noord-
front in Angola, toont de drie Brit-
se huurlingen die door Roberto
Holden belast werden met het op-
perbevel over het hele noordfront.
Zij konden echter niet voorkomen
dat het FNLA steeds verder werd

teruggedrongen.

BUITENLANDSE INTERVENTIE TEGEN


DE VOLKSREPUBLIEK NIET BEEINDIGD
De ontwikkelingen in Angola worden nog steeds voor afrikanen was de voortdurende strijd in het zuiden van
een groot deel bepaald door de buitenlandse interventie Angola tussen UNITA en FNLA. Volgens UNIT A-woord-
tegen de Volksrepubliek. Hoewel het leger van de voerder Kakumba zouden echter ook FNLA-trcepen die
Volksrepubliek duidelijk vorderingen maakt zijn de ge- trouw zijn aan Roberto Holden strijd hebben geleverd
varen nog lang niet geweken. met FNLA-eenheden die voorman Chipenda volgen.
Nu de Amerikaanse regering bemoeilijkt wordt bij het
geven van heimelijke steun aan de anti-MPLA bewegin- De troepen van Chipenda en de huurlingen die meevoch-
gen wil men het congres voorstellen om openlijke hulp ten in de Chipenda-kolonne schijnen reeds geruime tijd
te verlenen. En terwijl Zuid- Afrika zich meer en meer geleden het front verlaten te hebben. Zij trekken plun-
van het front schijnt terug te trekken komen er via derend door Zuid- Angola. Volgens het Zuidafrikaanse
Kinshasa, Lusaka en Pretoria steeds meer blanke huur- blad de Star van 30 januari, heeft Chipenda thans Ango-
lingen aan om de rol van de Zuidafrikanen over te ne- la verlaten. Hij zou een bedrag van 50 miljoen dollar
men. meegenomen hebben, het resultaat van zijn plunderin-
Dat de regering van Zuid- Afrika er nog lang niet aan gen en bankovervallen.
denkt een eind te maken aan de agressie tegen de buur-
landen blijkt uit de wetswijziging die aan het Zuidafri-
GROOT VERSCHIL
kaanse parlement werd voorgelegd. Volgens dit voor-
stel zullen in de toekomst de Zuidafrikaanse troepen
niet alleen meer in Zuid- Afrika en Namibié, maar ook FNLA en UNITA tonen in het door hen beheerste ge-
in Zaire, Tanzania, Zambia, Angola, Mozambique, bied duidelijk aan wat zij waard zijn. In de New York
Rhodesie en Botswana kunnen worden ingezet. De Zuid- Times van 23 januari wordt het leven in Huambo (vroe-
afrikaanse 'Lebensraum' reikt volgens dit voorstel tot ger Nova Lisboa) en Luanda vergeleken. "In Huambo
de evenaar. zijn de straten praktisch verlaten, met uitzondering
van enkele auto's die met gierende banden voorbijracen
De meeste winkels zijn gesloten, en de weinigen die
ZUID-AFRIKA AARZELT soms open zijn hebben bijna niets te verkopen. De ban-
ken zijn gesloten, de post functioneert niet meer, de
Overigens is de blanke Zuidafrikaanse gemeenschap levering van water is een maand geleden tot stilstand
sterk verdeeld over de inval van Zuid-Afrika in Angola. gekomen.'"" De verslaggever vat de situatie in het zui-
Tot schrik van de blanken heerst er bij de Afrikanen delijk deel van Angola samen in de woorden: "er was
in dit land grote eensgezindheid. De Zuidafrikaanse een crisis, maar het wordt nu een katastrofe''.
kranten konstateerden dat de Afrikanen de MPLA steu- In hetzelfde blad bericht een andere verslaggever over
nen en juichen over wat zij beschouwen als de neder- de situatie in Luanda, de hoofdstad van de Volksrepu-
laag van het Zuidafrikaanse leger. De zelfbewustheid bliek. Hier is weinig meer te merken van de moeilijk-
van de Afrikanen in Zuid-Afrika is verder toegenomen. heden van enkele maanden geleden. '""De kinderen met
Een van de redenen voor de Zuidafrikaanse terugtocht hun wapens zijn van de straten verdwenen. Men wordt
schijnt de grote wanorde bij FNLA en UNITA op het niet meer op straat gecontroleerd. Burgerpolitieagen—
zuidfront te zijn. De Zuidafrikaanse regering zou vre- ten in nieuwe blauwe uniformen regelen het verkeer.
zen dat FNLA en UNITA niet lang stand kunnen houden, En men ziet meer straatvegers dan soldaten. De haven
en dat Zuid- Afrika een groter aandeel in de strijd zou die verstopt was, voert nu weer koffie uit. De winkels
moeten nemen. Een bron van ergernis voor de Zuid- zijn redelijk goed voorzien, niet alleen met voedsal,

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
maar ook met bikini's, motorzagen, airconditioners
en motorfietsen. En de Portugezen komen langzaam
berg Wij sluiten
Tegenover de plunderingen, bankovervallen en terreur
vamde legers van UNITA en FNLA stelt het leger van
de MPLA hulp aan de bevolking voorop. Een correspon- een girokaart bij...
dent van het Engelse dagblad The Times bezocht aan
MPLA-zijde de frontgebieden. Hij schreef (the Times, Alle regelmatige ontvangers van het Angola Bulletin
24 januari 1976):
vinden in dit nummer een girokaart bijgesloten voor
"De MPLA probeert de mensen voor zich te winnen de betaling van het abonnementsgeld en voor verdere
door het plaatselijke bestuur weer aan het draaien te steun aan het Angola Comité.
brengen, evenals de belangrijkste instellingen. De Het was voor ons technisch onmogelijk om het bij-
MPLA zorgt ervoor dat de mensen iets te eten hebben, sluiten te beperken tot de mensen die op het ogen-
en probeert hen over te halen weer aan het werk te blik abonnementsgeld verschuldigd zijn. Daarom
gaan. Het leger van de MPLA, de FAPLA, helpt bij de vragen we degenen die onlangs nog geld overmaakten
verdeling van voedsel, repareert de schade van de ge- om het bijsluiten van de kaart niet te beschouwen
vechten en levert soms zelfs mensen om op het land te als een aanmaning om opnieuw te betalen. Het abon-
werken. Hoewel in de steden de winkels gebroken rui- nementsgeld bedraagt f10,-- voor twee jaar, maar
ten hebben (naar men zegt door plunderaars van FNLA een extra bijdrage voor het werk van het Angola
en UNITA) functioneren de waterleiding en de electrici- Comité blijft zeer welkom.
teitslevering weer. In de winkels is geen voedsel, maar
niemand komt van de honger om."

ONTVANGST CHINA

In the Times van 27 januari meldt deze correspondent China gaat onverminderd door met zijn steunverlening
hoe ook de bevolking van de UNIT A-gebieden verlan- aan het FNLA. Dit is de overtuiging van de leiders
gend uitkijkt naar de komst van het leger van de MPLA: van de MPLA. Zo zorgden Chinese technici ervoor dat
'"Uit deze gebieden komen berichten dat de plaatselijke het vliegveld Negage in het noorden van Angola, het
bevolking zich reeds voorbereid op de verwachte eindpunt van de luchtbrug voor wapens uit Kinshasa,
machtsovername door de MPLA. De havenarbeiders
bleef functioneren, totdat de MPLA dit gebied in janua-
van Benguela en Lobito zetten hun staking uit sympathie ri bevrijdde. Ook in de westerse pers duiken voortdu-
met de MPLA voort. De poging van UNIT A-leider in rend berichten op over een voortzetting van de Chinese
het weekend om steun te vinden in Lobito schijnt een steun aan FNLA en UNITA. Zo wordt China vaak ver-
mislukking te zijn geworden. Ook verder naar het zui- meld als financier van een deel van het huurlingenle-
den rond de steden SA da Bandeira en Mogamedes ger dat in Angola tegen de MPLA vecht.
schijnt de bevolking tegen UNITA in opstand te zijn ge- Leiders van de MPLA hebben zich zeer kritisch uitge-
komen. Guerrilla-eenheden hebben de weg en spoorweg- sproken over deze houding van China. "Hoe je het ook
verbindingen tussen beide steden verbroken. bekijkt, de politiek van de Volksrepubliek China kan
Het schijnt dat de leiding van de MPLA zelf verbaasd niet revolutionair genoemd worden, want China steunt
was over de hartelijke ontvangst van de bevolking voor de Verenigde Staten, het FNLA, Mobutu en de CIA-
de MPLA-strijdkrachten in de UNITA- en FNLA-gebie- agenten', verklaarde eerste-minister Lopo de Nasci-
den. In het FNLA-gebied in het noorden van Angola be- mento op 14 januari in een vraaggesprek voor radio
klaagde de bevolking zich over het wangedrag van de Ethiopié€.
corrupte FNLA-leiders. Het eerste wat zij deden toen Ook Lucio Lara keerde zich op een persconferentie op
de stad Carmona in handen van het FNLA viel was de
10 januari fel tegen de Chinese politiek. "De Chinese
plaatselijke bank beroven. Volksrepubliek hielp ons gedurende onze vrijheids-

@® Het bezoek van Mobutu aan Mao Tse Tung in 1973 betekende het begin van de Chinese steun aan het FNLA.
4

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
strijd, maar nu schijnt dit land aan de kant te staan NOORD - KOREA
van apartheid en imperialisme."
De jongerenorganisatie van de MPLA, de JMPLA, is
in Angola een nationale voorlichtingscampagne begon- Volgens berichten in de pers zou Noord-Korea zijn mi-
nen over 'de buitenlandse politiek van China en haar litaire steun aan het leger van Zaire en het FNLA heb-

consequenties voor Angola'. De JMPLA herinnert er- ben stopgezet. Daarmee schijnt een eind gekomen aan
aan dat de Chinese leiders aan Lucio Lara tijdens zijn de dubbelzinnige houding van de Koreaanse regering,
laatste bezoek aan China (voorjaar 1975) beloofden dat die op 17 november overging tot erkenning van de

China zijn steun aan MPLA, FNLA en UNITA zou stop- Volksrepubliek Angola.
zetten. "Maar de Chinese regering ging niet over tot De 454 Koreaanse instructeurs waren naar Zaire geko-
terugtrekking van zijn militaire instructeurs die de men na een bezoek van Mobutu aan Pjongjang, eind

troepen van Holden in Zaire en Noord- Angola opleid- 1974. Ze leidden er ondermeer de Kamanyola divisie
den op, een elitekorps dat trouw is aan de persoon van

"We hebben gedurende lange tijd over deze zaak ge- president Mobutu. De Noordkoreanen zeggen nu dat al
zwegen'', aldus de JMPLA. "Als we Chinese diploma- voor de proclamatie van de onafhankelijkheid van An-
ten in de hoofdsteden van de Derde Wereld hierover gola tot terugtrekking van de Koreaanse instructeurs
ondervroegen kregen we slechts vage antwoorden. " uit Zaire was besloten.
Het besluit van de Chinese regering om FNLA en UNI-
TA tegen de MPLA te steunen is volgens de JMPLA
FRANKRUJK
een weloverwogen stap geweest.
"Maar in Peking zegt men dat de Organisatie van Afri-
kaanse Eenheid nog steeds ook het FNLA erkent. In- Nu Amerika, China, Zuid-Afrika en ook Zaire zich
derdaad, maar sinds wanneer is het standpunt van een steeds meer uit de strijd in Angola lijken terug te trek-

organisatie van staten een criterium voor de vaststel- ken komt de vraag op welke koers Frankrijk zal varen.

ling van de politiek van een revolutionair land als Chi- Hoewel er weinig bekend is geworden over de Franse
na? Het feit dat de Verenigde Naties nog bijna 25 jaar deelname aan de oorlog tegen Angola neemt men aan

Tsjang-Kai Sjek bleven erkennen was toch ook geen re- dat het Franse aandeel aanzienlijk is. Zo werd bekend
den voor vele landen om de onvervreemdbare rechten dat Frankrijk dertien grote helikopters, die met ra-
van de Volksrepubliek China te erkennen?" ketten zijn uitgerust, via Zuid- Afrika aan UNITA le-
Vent

De leiders van de MPLA menen dat China het FNLA Opmerkelijk was, dat eind januari zowel Roberto Hol-
blijft steunen zolang dit land met Mobutu blijft samen-
den als Jonas Savimbi een bezoek aan Parijs brachten,
werken. En hieraan schijnt nog geen einde te komen. beide op zoek naar meer wapens. Volgens het blad
China is nu begonnen met de bouw van een 'volkspa- Libération was bij de besprekingen ook Frangois Jet-
leis' in- Kinshasa, dat een feestzaal voor 3500 mensen ton aanwezig, het hoofd van de CIA in Zuid-Afrika.

omvat, een banketzaal voor 800 genodigden en een Volgens Zuidafrikaanse bronnen is Jetton de verbin-
privé appartement voor de president-stichter (Mobutu) dingsagent tussen de CIA, de Franse geheime dienst
_ Kortom, een projekt dat niet ten goede komt aan de SDECE en de Zuidafrikaanse regering voor de aankoop
allerarmsten, maar aan de heersende kliek in Zaire. van Franse wapens voor Savimbi.

@ Op 23 januari werd op een plechtige bij-


eenkomst door president Neto de lucht-
macht (FAPA) van de Angolese Volksrepu-
bliek opgericht. Bij deze gelegenheid vlo-
gen drie straalvliegtuigen van het type
MIG-17 over het militaire vliegveld van
Luanda. De luchtmacht bestaat uit een
twaalftal MIG-17 en MIG-21 (waaronder
twee lestoestellen), enkele door de Portu-
gezen achtergelaten transportvliegtuigen
van het type Noratlas, enkele Dakota's
en helikopters.

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
MOBUTU VREEST GEVOLGEN VAN
ZIJN ANTI-ANGOLESE POLITIEK
Het gaat er steeds meer op lijken dat president Mobu- rieven op Matadi vanwege de gevaren aanzienlijk ver-
tu van Zaire aarzelt of hij zich maar beter neer kan hogen.
leggen bij de nederlaag van zijn troepenmacht, die An- Nu de Benguela-spoorlijn door de oorlog in Angola
gola was binnengevallen. Opvallend verzoenend kan niet functioneert heeft Mobutu een belangrijk deel van
men zijn opstelling noemen tegenover de MPLA, en zijn in- en uitvoer moeten verplaatsen naar havens op
een regering onder leiding van president Neto in Ango- de oostkust van Afrika in Tanzania en Mozambique.
la.
Maar als Mobutu doorgaat met oorlogvoeren tegen An-
Mobutu weet dat zijn regime zeer kwetsbaar is. Er gola zal de MPLA zijn zeer goede relaties met deze
heerst onder de bevolking grote ontevredenheid door twee landen kunnen gebruiken om ook aan deze door-
de corruptie van de leiders en het ineenstorten van de voer een eind te maken.
economie door de daling van de koperprijzen. Al sinds afgelopen zomer circuleerden er geruchten
dat Mobutu weinig tevreden was met de prestaties van

AFHANKELUK FNLA-leider Holden, die er maar steeds niet in slaag-


de de hoofdstad Luanda te veroveren. Na de recente
nederlagen distancieert Mobutu zich nog verder van
Zaire is praktisch van de zee afgesloten. Het land be- Holden.
schikt over twee in- en uitvoerroute's naar zee, en
voor beide is Mobutu afhankelijk van de medewerking
van Angola. Een van deze routes is de Benguela-spoor- SENTIMENTEEL
lijn, dwars door Angola, die de rijke provincie Katan-
ga (nu: Shaba) verbindt met de havenstad Lobito. De
In een interview in het Belgische blad Le Peuple ver-
tweede verbinding loopt via de haven Matadi, aan de
klaarde Mobutu dat Zaire lange tijd Roberto Holden
monding van de rivier Congo. Maar deze rivier vormt
had gesteund uit 'sentimentaliteit' en vanwege de eigen
bij de monding de grens tussen Zaire en Angola, en
rust en veiligheid. Hij voegde hieraan toe: "Maar nu
de schepen naar Matadi varen via Angolese wateren. de zaken zich zo ontwikkeld hebben moet er een einde
Angola is ook verantwoordelijk voor het uitdiepen van
komen aan onze sentimentaliteit." Opmerkelijk nog
de vaarweg naar Matadi. Ook als de Volksrepubliek
was dat dit interview twee weken later integraal in de
Angola niets tegen de scheepvaart van Mobutu onder-
pers van Zaire werd afgedrukt. Ook andere woord-
neemt zullen bij een voortduring van de oorlogssitua-
voerders van de regering van Zaire distantiérden zich
‘tie in dit gebied de scheepvaartondernemingen hun ta-
min of meer van Holden, en spreken zeer verzoenend
over de MPLA.
Begin februari verbood Mobutu de doorvoer door
AFRICA Zaire van huurlingen en goederen naar Angola met het
oog op de 'neutraliteit' van zijn land. Hoewel een der-
gelijk verbod niet al te serieus moet worden genomen
betekent deze uitspraak toch een voorzichtige koers-
wijziging.
Dictator Mobutu hoopt mogelijk door een koerswending
zijn eigen ondergang te voorkomen. Maar het interna-
tionale vertrouwen in deze zetbaas van de westerse
kapitaalsbelangen is duidelijk geslonken. Een duidelijk
ATLANTIC teken is de stopzetting van een groot koperproject in
OCEAN
Katanga, dat twee miljard gulden zou kosten. Hoewel
er al een half miljard is uitgegeven hebben de wester-
se investeerders besloten de zaak in de ijskast te zet-
ten. Dit slinkende vertrouwen van het westerse kapi-
taal betekent een zware slag voor Mobutu.

REGERING ZAMBIA
BEGINT NERVEUS TE WORDEN
Ook in het andere buurland van Angola, Zambia, be- over enorme inkomsten, maar deze werden niet ge-
gint de regering nerveus te worden nu haar vijandige bruikt om de boeren te helpen hun landbouw te verbete-
politiek tegenover Angola geen succes blijkt te hebben. ren of om kleine industrieén op te zetten. De rijkdom-
Om de achtergronden van deze nervositeit te begrij- men werden gestoken in prestige-projecten, wolken-
pen, is het nodig in te gaan op de enorme sociale tegen- krabbers in de steden en volautomatische fabrieken
stellingen binnen Zambia. die luxe produkten leveren voor de weinige bevoorrech-
Net als in Zaire is ook de regering van Zambia weinig ten (montage van auto's, televisietoestellen). Dit bete-
verstandig omgesprongen met de enorme rijkdommen kende dat hooggekwalificeerde technici uit het buiten-
van het land, het koper. Jarenlang beschikte Zambia land moesten worden aangetrokken en dat de Zam-

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
biaanse arbeiders werkloos bleven. Het gevolg was
dat 30% van het nationale inkomen naar het buitenland
moet worden overgemaakt als salarissen, renten en
winsten. Aan de produktie van goederen voor de arme
massa's werd niets gedaan.
Doordat de arme Afrikaanse boeren op geen enkele
wijze werden gesteund, vond er een massale trek naar
de steden plaats. Steeds meer voedsel moet uit het
buitenland worden ingevoerd. Ondertussen floreren de
400 grote blanke plantages. Zij leveren 70% van het
geproduceerde volksvoedsel mais, 60% van het vlees,
97% van de melkprodukten, 95% van de tabak, na koper
het belangrijkste uitvoerprodukt.
Zambia is een voorbeeld van een neo-koloniaal land
waar een kleine elite in welvaart leeft, maar de grote
massa van de bevolking honger lijdt. Meer dan 50%
van de totale inkomsten van het land komt terecht bij
10% van de bevolking, d.w.z. hoogstens 50. 000 men-
sen. De resterende 90% van de inwoners haalt niet de
minimum welvaartsgrens (bread line) die gesteld is
op 60 kwacha per maand voor een gezin van vier per so-
nen. (1 kwacha is circa f 3, 90).
In het rijke Zambia gingen door het wanbestuur de ge-
middelde lonen per inwoner (bij constante prijzen) tus-
sen 1969 en 1973 achteruit van 216 kwacha per jaar
naar 176 kwacha. In dezelfde vette jaren nam de
staatsschuld enorm toe, van 330 miljoen kwacha tot
582 miljoen kwacha. Dit rijke Zambia kwam voor ern-
stige problemen te staan toen na de vette jaren de ko-
perprijs daalde en de uitvoerweg door Angola, de Ben-
guela-spoorlijn, door de oorlog buiten gebruik raakte. @ Premier Vorster en president Kaunda tijdens de be-
Via deze spoorlijn vond ongeveer de helft van Zam- sprekingen bij de Victoria Watervallen in 1975.
bia's totale in- en uitvoer plaats.
voerde met president Kaunda over uitgebreide econo-
mische samenwerking. Ondanks het feit dat de landen
WANHOPIGE POSITIE van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid op zich na-
men geen handel met Zuid-Afrika te drijven is dit land
Op 2 januari gaf de minister van voorlichting in een sinds kort de belangrijkste leverancier van Zambia.
radiotoespraak inzicht in de wanhopige positie van Deze toenadering tussen de heersende kringen in Zam-
Zambia. Terwijl de inkomsten van het land uit de ex- bia en de blanke regering van Zuid- Afrika had ernstige
port in de eerste negen maanden van 1974 nog 191 mil- gevolgen voor de bevrijdingsbewegingen uit Zimbabwe
joen kwacha bedroegen, was dit in de eerste negen en Namibié, die vanuit Zambia opereerden. De SWA-
maanden van vorig jaar gedaald tot 57 miljoen. Als PO werd praktisch lam gelegd, en de bewegingen van
men bedenkt dat in dezelfde periode de importprijzen Zimbabwe tot een fusie en besprekingen met Smith ge-
aanzienlijk stegen, dan betekenen deze cijfers dat de dwongen.
inkomsten van het land in een jaar tijd tot een kwart Een ten aanzien van Angola steunde de regering van
van zijn vroegere waarde terugliepen. Zambia voortaan Zuid- Afrika's lieveling, UNITA, in
Deze economische moeilijkheden treffen in de eerste plaats van de MPLA die tot dan toe altijd de steun van
plaats de allerarmsten. De bevoorrechte, heersende Zambia had gekregen.
kliek in het land is bang voor een omwenteling. Deze
heersers hebben Zuid-Afrika te hulp geroepen om aan
de moeilijkheden het hoofd te bieden. Volgens hardnek- NOODTOESTAND
kige geruchten zou de regering van Zambia zich al aan
Zuid-Afrika hebben verkocht en in ruil daarvoor een Eind januari riep de regering van Zambia de noodtoe-
krediet van ongeveer 600 miljoen gulden hebben gekre- stand uit. Waarschijnlijk is de voornaamste reden
daarvan de toenemende onvrede in het land over het
gen. De Zambiaanse minister van buitenlandse zaken
noemde deze berichten ""ongegrond''. Maar de voorzit- economische debacle. Een tweede reden was Angola:
ter van de South Africa Foundation, Jan Marais, be- vluchtende eenheden van UNITA en FNLA trokken de

vestigde voor de radio dat hij in Lusaka besprekingen grens over en veroorzaakten onrust in het grensge-
bied. Hier werden vier politiemensen door onbekenden
vermoord. Het leger van Zambia is naar de Angolese
grens opgetrokken.
De regering van Zambia had de noodmaatregelen ook
nodig om het binnenlandse verzet tegen de opportunis-
tische buitenlandse politiek van het land de kop in te
| PEELELRER LE FL]
drukken. Studenten in Lusaka eisten van de regering
| ZAMBIA ib erkenning van de Angolese Volksrepubliek.
1 Hisaha) Het Zuidafrikaanse dagblad Die Burger, het officiéle
orgaan van de partij van Vorster, meende dat de nood-
maatregelen van Zambia tot doel hebben af te rekenen
met de bevrijdingsbeweging van Namibié, de SWAPO,
SOUTH-
WEST omdat deze beweging de toenadering met Zuid- Afrika
AFRICA in de weg zou staan. Het Engelse dagblad The Guar-
Indian Ocean
dian maakt zelfs melding van geruchten dat Kaunda om
Zuidafrikaanse hulp zou hebben gevraagd om de oppo-
sitie in zijn land te vernietigen.

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
DE MPLA

MARXISTISCH

OF... .... ..
Steeds weer duikt in artikelen over
Angola in de Nederlandse pers de
aanduiding marxistische of zelfs
communistische MPLA op. Meestal
is deze benaming een gevolg van het
klakkeloos overnemen van berich-
ten uit Zuid- Afrika of van de grote
persbureau's. De bedoeling van de-
ze etikettering is duidelijk: door
middel van het opwekken van koude-
oorlogs-sentimenten moet de MPLA
zoveel mogelijk geisoleerd worden.
De MPLA heeft herhaaldelijk gepro-
testeerd tegen deze onjuiste bena-
mingen, die ook in de buitenlandse
pers voortdurend opduiken. De
MPLA is geen beweging met een
nauwkeurig omschreven ideologie,
maar veeleer een breed front van
krachten die zich in willen zetten
voor de nationale bevrijding en de
volledige onafhankelijkheid van het
land. Onder die volledige onafhan-
kelijkheid wordt niet alleen de
beéindiging van het kolonialisme
verstaan, maar ook economische
en culturele onafhankelijkheid.

BREED FRONT

Sinds de oprichting van de MPLA in


1956 heeft de beweging alle mensen
willen bundelen die zich achter dit
doel wilden opstellen. Men meende
dat de strijd tegen het Portugese
kolonialisme alleen via een breed
front aangebonden kon worden. De
aanhangers van de MPLA kunnen het blok van ongebonden landen be- land onderhouden. Daarnaast was
het beste worden omschreven als hoort. Dit punt staat sinds de op- Cuba een land, dat vanaf het begin
'nationalisten'. Onder hen zijn mar- richting in 1956 in het programma nauwe banden onderhield met de be-
xisten en andere revolutionairen, van de MPLA, en men vindt deze vrijdingsbewegingen in de drie Por-
maar binnen de MPLA vindt men eis eveneens terug in de grondwet tugese kolonién. Cubaanse militai-
ook zeer gematigde stromingen. De van de Volksrepubliek Angola uit ren adviseerden MPLA, FRELIMO
bindende factor is dat allen zich 1975. Daarnaast werd in de grond- en PAIGC, en vochten zelfs mee in
kunnen vinden in de doelstelling wet (artikel 16) vastgelegd dat er in Guinee- Bissau. Che Guevara was
niet alleen het Portugese kolonialis- Angola geen buitenlandse militaire een graag geziene gast bij de
me te verdrijven, maar ook een ein- bases gevestigd zullen worden. MPLA.
de te maken aan de greep van de Dat de banden van de MPLA met de
grote buitenlandse ondernemingen westerse landen minder nauw zijn
op de economie van het land. AANSLUITING is duidelijk: deze landen steunden
Daarnaast is het een wezenlijke de vroegere vijand: Portugal, en nu
doelstelling van de MPLA om niet De MPLA zoekt in het buitenland in ook de coalitie die de Volksrepu-
de blanke uitbuiters en onder druk- de eerste plaats aansluiting bij de bliek wil vernietigen. Een uitzonde-
kers door zwarte soortgenoten te andere progressieve landen in Afri- ring hierop vormt een land als Zwe-
vervangen. Dit laatste betekent een ka, zoals Mozambique, Tanzania, den, waar de MPLA sinds lang een
voortdurende strijd tegen corruptie Guinee-Bissau en Algerije. De be- vertegenwoordiging heeft.
en machtsmisbruik binnen de bewe- weging zoekt nauwe samenwerking Het is daarom onjuist om de MPLA
ging. Het is logisch dat ook oppor- met de Sovjet-Unie, maar heeft ook "'marxistisch' of zelfs 'communis-
tunisten, die hele andere doelein- steeds steun uit China en het wes- tisch' te noemen. De MPLA is een
den najagen, zich bij de MPLA heb- ten gevraagd. Hoewel Joegoslavié nationalistische beweging, een pro-
ben aangesloten. relatief weinig steun aan de MPLA gressieve beweging, een beweging
Het is van wezenlijk belang dat de kon geven heeft de MPLA altijd bij- die men 'Afrikaans-socialistisch’
MPLA ernaar streeft dat Angola tot zonder hartelijke relaties met dit kan noemen.

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
@® Foto hiernaast: uitdeling van
voedsel uit Nederland aan vluchte-
lingen in pas bevrijd gebied.
Foto hieronder: capucijners uit
Nederland voor het ziekenhuis in
Luanda.

GROTE STEUNACTIE
VOOR ANGOLA IN MAART
Gedurende de maand maart zal in Nederland een gro-
te steunactie voor Angola worden gehouden. Wij roe-
pen al onze lezers op in hun woonplaats deze actie te
steunen.

De strijd die het Angolese volk onder leiding van de

geef om MPLA voert, is niet uitsluitend een militaire strijd.


Het is ook een politieke strijd, een strijd tegen de
ANGOLA

[i
dreigende economische ineenstorting van het land.
= GIRO En op dit front kunnen we de MPLA helpen.

In 1975 werden door het Angola Comité en de Mondla-


ne Stichting goederen ter waarde van f1.195. 000,--
MONDLANE STICHTING
ANGOLA COMITE naar de MPLA verzonden. Het was materiaal om de
A'DAM

politieke strijd te voeren: drukpersen en drukinkt,


stencilmachines en papier, bandrecorders en fotoappa-
ratuur. Daarnaast werden grote hoeveelheden voedsel
en kleding gezonden.

De landelijke actie in maart wordt gedeeltelijk gevoerd


via de publiciteitsorganen, dat wil zeggen de dag- en
weekbladen, radio en televisie. Maar de plaatselijke
ondersteuning van de actie is onontbeerlijk. Wij vra-
gen onze lezers om in hun woonplaats een groep men-
sen bijeen te brengen, die de actie in maart onder-
steunen. Hierbij kan een beroep worden gedaan op de
plaatselijke afdelingen van de progressieve politieke
partijen, op wereldwinkels en werkgroepen Zuidelijk
Afrika en op andere organisaties.
De actie kan plaatselijk worden onder steund door pu-
bliciteit in de lokale pers, door het ophangen van af-
fiches bij winkels, door ze overal aan te plakken,
door het opplakken van stickers.
Daarnaast kan er plaatselijk geld worden ingezameld,
of via een collecte, met intekenlijsten of door materi-
aal te verkopen. Er worden speciale intekenlijsten ge-
drukt. Misschien is het ook mogelijk een paar honderd
gulden bijeen te brengen door de verkoop van MPLA-
speldjes, grammofoonplaten met Angolese muziek, of
.door de verkoop van een speciaal nummer van het
Angola Bulletin.

Het meeste actiemateriaal zal eind februari gereed


zijn.

Wij roepen iedereen op, die op de een of andere ma-


nier actief de actie voor Angola wil steunen, ons te
schrijven of te bellen.
Wij hopen dat veel van onze lezers zullen besluiten
zich voor Angola in te zetten.

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
Bevrijdingsbewegingen in Zaire
streven naar herovering van de
onafhankelijkheid en souvereiniteit

De vrijheidsoorlog in Angola heeft in het noorden van Angola zullen mumba's streven voor een onafhan-
de kansen op succes van de bevrij- aan het prestige van Mobutu een kelijk Congo werd in 1960 een halt
dingsbewegingen van het naburige nieuwe slag toebrengen. En tenslot- toegeroepen door ingrijpen van de
Zaire aanzienlijk vergroot. Deze te is van belang dat verschillende Verenigde Staten, die hiervoor de
bewegingen beschouwen president verzetsbewegingen in november Verenigde Naties als dekmantel kon-
Mobutu als een verlengstuk van de 1975 in de Angolese hoofdstad een den gebruiken. In 1963-1964 werd
Amerikaanse en Westeuropese kapi- gezamenlijke bevrijdingsfront op- een tweede serieuze poging van de
taalsbelangen in Zaire. Ze streven richtten, het FLNC (Front de Libé- Lumumbisten ondernomen om het
naar een ''nerovering van de onaf- ration Nationale Congolais; het ver- land van buitenlandse overheersing
hankelijkheid en souvereiniteit" van zet weigert de door Mobutu inge- te bevrijden. Strijdkrachten van de
Zaire, door omverwerping van het voerde naam Zaire te gebruiken). CNL (Conseil National de Libéra-
regime Mobutu.
tion) bevrijdden tweederde van het
De regering van Zaire heeft op dit
land. Maar de onervaren leiding
ogenblik te maken met een wijdver- PATRICE LUMUMBA
maakte een aantal politieke en mili-
breide ontevredenheid onder de be-
taire fouten, er ontstonden menings-
volking, met name door de enorme De bevriiding van Angola zal de verschillen en de beweging stortte
corruptie en de economische inzin- voornaamste belemmering van de ineen. Een deel van de lumumbis-
king. Deze inzinking is enerzijds bevrijdingsstrijd in Zaire opheffen: tische kaders week hierop uit naar
een gevolg van de scherpe daling tot nu toe werkte geen enkel buur- het buitenland; anderen gaven de
van de koperprijzen, anderzijds land mee aan de doorvoer van wa- strijd op en kregen goede posities
van de sluiting van de Benguela- pens naar het binnenlands verzet in binnen het bestuur. Uit de naar het
spoorlijn door Angola, waarover Zaire.
buitenland uitgeweken leiders is de
70% van het koper uitgevoerd werd. De verzetsbewegingen in Zaire be- nieuwe verzetsheweging van Zaire
schouwen Patrice Lumumba als hun

J SouDaN|
De recente nederlaag en vlucht van voortgekomen. In het buitenland ver-
de troepen van Zaire en het FNLA lichtende voorbeeld. Maar aan TLu- diepten zij hun inzichten in het revo-

/ $n
"REP. CENTRAFRICAINE

r=
"CAMEROUN | — BANGUI_ 7 ow
Ae 5
2 I pom
©YAOUNDE
Quellg

a al
(GUINEE EQU'E

SE

ud

} meszavic) % : 3 ao
ol HLL

(—=%
vrai \
; KINSHASA
; K 84S A i Ic!
- = Osongel \q 3 5 2)7 yxf\auln
Bi 3oes 7.
Zs

= Matadi i ( lg
Ng/oiib
a5.
— Barrage dings NE
>

&

A y J
\ 5 |
@® Operatiegebieden van de be-
vrijdingsbewegingen van Zaire:
1: de M. N.C.
28d elPARSME CG)
3: de P.R.P.
4: de groep van Mukuidi

10

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
MOBUTU’S ELITEKORPS

@® Op 24 november 1975 herdacht Mobutu het tienjarig


bestaan van zijn regime. Elitetroepen van de Kamanyo-
la-divisie, die opgeleid werden door Noord-Korea, pa-
raderen door de straten van Kinshasa.

lutionaire proces en hun kennis van gen politieke scholing en een mili- antwoord waren. De beweging wilde
de oorlogvoering. Ze wilden de taire opleiding. Tegelijkertijd wer- de Tanzaniaanse regering verzoe-
strijd heropenen op een betere ba- den nieuwe guerrilla's gerecruteerd, ken om een transport wapens vrij te

sis en de fouten uit het verleden sloten andere verzetsleiders zich geven, dat eind van de jaren zestig
niet herhalen. aan en werd de boerenbevolking uit in beslag was genomen. Verder wil-
de omgeving voor de strijd gemobi- de men een regeling treffen voor de
liseerd. aanvoer van medicijnen, kleren en
OPRICHTING P.R.P. Na twee jaar zorgvuldige voorberei- andere noodzakelijke goederen voor
ding werd in 1969 de strijd tegen het de bevrijde gebieden. De besprekin-
gen hadden echter geen resultaat.
Drie leiders van de zogenaamde leger van Mobutu geopend. Dit leger
In Dar es Salaam werd Yumbu her-
Simba-opstand in Zaire uit de jaren probeerde verschillende keren in
kend door iemand van de ambassade
1964-1966 stichtten in 1967 in het grote campagnes de opstand in het
oosten van Zaire de kop in te druk- van Zaire. Kort daarop werd hij
oosten van het land de PRP (Parti
de la Révolution Populaire) met de ken, maar tevergeefs. Het gebied door de politie van Tanzania gear-
dat in handen van de PRP is ligt in resteerd. Verzoeken van de PRP
militaire vleugel FAP (Forces Ar-
Zaire, langs het Tanganyika meer, om Yumbu vrij te laten bleven onbe-
mées Populaires). De leider van de
antwoord.
PRP werd Laurent Kabila, die in in een gebied dat Hewa Bora II
oktober 1967 na een verblijf van een (Frisse Lucht II) wordt genoemd.
jaar in China, illegaal naar Zaire
VRIJLATING
terugkeerde. Tweede man van de
ARRESTATIE
beweging was secretaris-generaal
Twee jaar later, in mei 1975, ont-
Gabriel Yumbu, de vroegere minis—
ter van financién van de regering Begin 1973 werd Gabriel Yumbu voerden guerrilla's van de PRP in
naar Tanzania gezonden om contact Tanzania vier studenten, drie Ame-
van Stanleyville. Kabila en Yumbu
rikanen en een Nederlandse, om de
brachten verschillende groepen Sim- op te nemen met bevriende ambas-
sades, en om van de regering van regering van Tanzania te dwingen
ba's bijeen die zich na de nederlaag
Tanzania een reactie te vragen op Yumbu en twaalf andere leden van
op het oostfront in de bossen ver-
borgen hielden. De guerrilla's kre- verschillende brieven, die nooit be- de PRP vrij te laten. Verder werd

Lil

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
een half miljoen dollar en Belgische Holden bij te staan bij de verove-
en Amerikaanse wapens geéist. ring van de Angolese hoofdstad
Maar de belangrijkste eis was de
vrijlating van Yumbu en Saleh Ki-
Luanda op de MPLA. Maar deze ex- Landen
peditie eindigde eind 1975/begin
die Angola
lenga, een lid van het centrale co- 1976 in een groot echec voor Mobu-
mité van de PRP, die in maart 1975 G0

met elf man in Tanzania was gear-


resteerd toen hij daar kleding wilde
De MPLA kreeg bij haar strijd erkennen
steun van allerlei anti- Mobutu Zai-
kopen. De regering van Zaire heeft rezen. De grootste groep wordt ge-
herhaaldelijk bij de Tanzaniaanse De Volksrepubliek Angola is
vormd door de 'Katangezen', voor- thans door de meerderheid van
regering aangedrongen op uitleve- malige troepen van Tsjombe die in- de Afrikaanse landen erkend.
ring van de PRP-leiders. Het is on-
dertijd naar Angola uitweken. Zij Dit betekent dat het land prac-
duidelijk of deze leiders nog in le- zijn door de MPLA georganiseerd
ven zijn. De regering van Tanzania tisch lid is van de Organisatie
en gepolitiseerd. van Afrikaanse Eenheid.
verklaarde dat ze werden vrijgela- Ook onder de vele studenten en ban-
ten, maar de PRP ontkent dit.
Ook buiten Afrika gaan steeds
nelingen uit Zaire in Belgie, Parijs meer landen tot erkenning van
Het is de vraag of de ontvoering van en Geneve kwam onder invloed van Angola over.
de studenten een gelukkige stap is de strijd in Angola beweging. Voor-
geweest. Weliswaar kwam de PRP Hieronder volgt de lijst van
beelden hiervan zijn ondermeer de landen die de Volksrepubliek
voor het eerst in het wereldnieuws, oprichting van het blad Miso Gaa,
maar de regering van Tanzania be- erkennen. (10 februari 1976)
de Beweging van de Vierde Juni,
gon een grootscheepse jacht op het persbhureau Lumumba Presse,
PRP-aanhangers in Tanzania, ter- alle ontstaan in 1975. Voor al deze Afrika:

wijl deze zich daarvoor tamelijk mensen werd de MPLA de hoop voor Algerije
vrij konden bewegen. De PRP kon hun eigen bevrijding.
Tanzania op een bescheiden schaal Benin (vroeger: Dahomey)
Burundi
als bevoorradingsroute gebruiken. Comoren
BEVRIJDINGSFRONT
Congo-Brazzaville
GEBREK AAN WAPENS Ethiopié
In november 1975 werd in de Ango-
Equatoriaal Guinee
lese hoofdstad Luanda het FLNC op- Ghana
Het is duidelijk dat de PRP een gericht, het Nationale Bevrijdings- Guinee-Bissau
groot gebrek aan wapens heeft. De front van Congo. Tot het front tra-
Guinee- Conakry
beweging zegt over 3.000 guerril- den onder meer toe de PRP van Ka-
Kaap Verdische Eilanden
la's te beschikken. De PRP zegt bila, de Lumumbistische MNC en Kameroen
geen enkele steun uit het buitenland de beweging van de Katangezen
Lybie
te ontvangen en alle wapens op het CONACO. De beweging vestigde Malagasy
Zairese leger te veroveren. Het le- haar hoofdkwartier in Chicapa in Mauritius
ger bestaat uit een groot aantal Angola, dicht bij de grens met het Mali
kleine eenheden, die geheel zelf- vroegere Katanga. Een van de be- Mozambique
standig opereren. Men heeft tot nu langrijkste leiders van de beweging Niger
toe niet geprobeerd steden aan te is Mbumba.
Nigeria
vallen. Het leger van Mobutu werd "De vooruitzichten zijn zeer gun-
Sao Tomé en Principe
het laatste jaar uitgebreid van stig. Kabila van de PRP en de voor-
Sierra Leone
50.000 tot 70. 000 man. zitter van het FLNC hebben accoor-
Somalié
Elders in Zaire opereren troepen den getekend om alle krachten te
Soedan
van de in 1972 opgerichte PRMC verenigen die strijden voor een ge- Tanzania
(Parti Révolutionaire Marxiste du zamenlijke overwinning. Onze over- Tsjaad
Congo-Kinshasa). Deze beweging is winning zal op deze alliantie geba-
ideologisch verwant met de PRP. seerd zijn. Sommigen zeggen dat Buiten Afrika:
Het leger heet ARP (Armée Rouge ons front na de overwinning weer
du Peuple). uiteen zal vallen. Maar dat geloof Brazilié
Verder zouden in het noordoosten ik niet. Het is een definitief front, Bulgarije
van Zaire nog steeds 1.500 a 2.000 met een gemeenschappelijk pro- Cuba

guerrilla's van de MNC (Mouvement gramma op socialistische basis." DDR

National Congolais) actief zijn. Het Aldus een woordvoerder van het Guyana
MNC is de beweging die in 1958 FLNC. Dem. Rep. Jemen
door Patrice Lumumba werd opge- Het is te vroeg om te oordelen over Hongarije
richt. In de streek van Kwilu in het de stabiliteit en de kracht van dit India
Irak
westen van Zaire is een groep on- gezamenlijke front. Ongetwijfeld
der leiding van Mukuidi actief. zullen de zeer verschillende achter- Jamaica
Begin 1975 werd een gezamenlijk grond en geschiedenis van de ver- Joegoslavié
front van de verschillende bewegin- Laos
schillende personen en groepen uit
gen opgericht, het FODELICO het front tot tal van moeilijkheden Mongolie
(Forces Démocratique pour la Li- leiden. Het aantal opportunisten en Noord-Korea
bération du Congo-Kinshasa), ge- Noord- Vietnam
'leiders' is groot. Anderzijds zijn
vestigd in Hewa Bora. door de bevrijding van Angola de
Oost-Timor
vooruitzichten voor Zaire beter dan Polen
Roemenié
sinds vele jaren. Want het grootste
NIEUWE DIMENSIE
probleem van het verzet in Zaire Sovjet-Unie
was, dat het niet aan wapens uit het Syrié
Door de ontwikkelingen in Angola buitenland kon komen. En Angola Tsjechoslowakije
heeft de strijd in Zaire thans een zit boordevol met wapens. Niemand Zuid-Vietnam
nieuwe dimensie gekregen. In 1975 zal kunnen voorkomen dat een deel
stuurde Mobutu steeds meer troe- van deze wapens bij het verzet in
pen naar Angola om zijn zwager Zaire terecht zal komen.
12

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
WAT DEED IN 1975
DE MONDLANE STICHTING
COMMUNICATIEMIDDELEN

1975 is een bijzonder jaar voor de Mondlane Stich-


In de nieuwe landen is de communicatie van het groot-
ting geweest. Het werk heeft een enorme vlucht geno-
ste belang voor een goede organisatie en het contact
men. Zoals we al in 1974 zagen aankomen bleek er
van de bewoners onderling. Voor dit doel is een druk-
voor de Mondlane Stichting een taak te liggen in de
pers verzonden naar de Volksrepubliek Angola, gefi-
ondersteuning van de pas onafhankelijk geworden lan-
nancierd door een Noorse steungroep en uit eigen mid-
den in Afrika. Niet alleen werd er op ons een beroep
delen. Daarnaast zijn stencil- en kopieermachines
gedaan voor hulp bij projecten en de begeleiding en
plus onderdelen verzonden naar de Kaap Verdische Ei-
coordinatie daarvan, maar ook het uitzenden van
landen en de Volksrepubliek Angola.
vrijwilligers is een belangrijke taak geworden.
Werkten er begin 1975 nog twee vaste krachten bij de
Mondlane Stichting, eind 1975 waren er al zes. CEMENT KAAP VERDISCHE EILANDEN
Zonder de steun van een ieder zal het werk, dat zo
hard nodig blijkt te zijn, niet kunnen doorgaan. We Voor de sociale woningbouw en het opzetten van kleine
hopen dat we die steun mogen blijven ontvangen, nu covperatieve industrietjes was er behoefte aan cement.
meer dan ooit! In samenwerking met de NOVIB en de Nederlandse re-
gering is aan deze aanvraag voldaan.
SE SY OT ER TE VS SS UR Se J |
VAKBEWEGINGEN
ONDERWIJSMIDDELEN
In de nieuwe staten zijn ook vakbewegingen werkzaam,
die hun organisatie vanaf de grond moeten opbouwen.
De voormalige Portugese kolonién, die bij hun onafhan- In de Volksrepubliek Angola is de UNTA actief. Voor
kelijkheid geconfronteerd werden met het oude Portu- deze beweging is geld gegeven door de SOSV. Ook voor
gese onderwijssysteem, willen zo snel mogelijk een de vakbewegingen van Guinee- Bissau (UNTG) en de
onderwijssysteem invoeren dat aan hun ideeén aange-
Kaap Verdische Eilanden worden momenteel projecten
past is. Zo werkt de Mondlane Stichting aan het druk-
uitgevoerd.
. ken van de schoolboeken voor het lager onderwijs op
de Kaap Verdische Eilanden. Voor dit project hebben
HET UITZENDEN VAN VRIJWILLIGERS
de actie Sahel, OXFAM te Belgi€ en een particuliere
organisatie financién beschikbaar gesteld. Ook is hier-
1975 is door ons besteed aan het uitwerken van de
voor een bedrag aangevraagd bij het Nederlandse Mi-
nisterie van Ontwikkelingssamenwerking. ideeén over het uitzenden van vrijwilligers naar de
Naar Angola is materiaal voor de inrichting van een nieuwe staten en het opzetten van een structuur, waar-

créche verstuurd, gefinancierd door de Stichting Kin- binnen dat gerealiseerd zou kunnen worden. Er zijn
derpostzegels. XminY heeft geld beschikbaar gesteld verschillende delegaties op bezoek geweest om dit on-
voor schoolmateriaal bestemd voor Guinee-Bissau. derwerp nader uit te werken. Er is vooral grote vraag

Uit eigen middelen zijn cassetterecorders verzonden naar specialisten met ervaring. Momenteel worden
naar Guinee-Bissau. projecten opgesteld om deze uitzendingen financieel

© :
mogelijk te maken.

VOEDSEL

Vooral Guinee-Bissau, de Kaap Verdische Eilanden en


de Volksrepubliek Angola kampen met enorme voedsel-
tekorten. In codrdinatie met de Stichting Oecumenische
Hulp en Mensen in Nood is rijst verstuurd naar Guinee-
Vy NEs al ee)
Bissau. Door bemiddeling van de Mondlane Stichting Ratio de nerae

is door de Nederlandse regering een project voor

a
rijstzaden voor Guinee-Bissau gefinancierd.
Aan de Volksrepubliek Angola is los van de actie Geef
om Angola voedselhulp gegeven door de actie Gast aan
Tafel. Ook aan Mozambique is een bedrag voor voed-
sel gestuurd, beschikbaar gesteld door de Bisschoppe-
lijke Vastenaktie.

VOLKSONTWIKKELINGSPROJECT LUANDA

Door de Stichting XminY en de Vastenaktie is geld be-


schikbaar gesteld voor een project in de volkswijken
(musseques) van Luanda. Dit project is een vervolg op
en een onderdeel van het grote project dat door de Ne-
derlandse regering in Luanda wordt gefinancierd. Het
opzetten van cooperaties, volkswinkels, bibliotheken
en medische posten zijn onderdelen van dit project.

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
TRANSPORTFIETSEN delijke steun overgemaakt naar Mozambique, voor het
andere deel worden materialen aangeschaft voor de in-
Een groep in Utrecht heeft zich de laatste jaren inge-
richting van werkplaatsen voor woningbouw, waarvoor
zet voor het ontwikkelen en de bouw van fietsen. Tot ook door het Algemeen Diakonaal Bureau een bedrag
beschikbaar is gesteld.
op heden zijn honderd fietsen plus onderdelen ver-
stuurd naar Mozambique, de Volksrepubliek Angola en
Guinee-Bissau. Daarnaast heeft de groep een handlei- ANGOLA ACTIE
ding bij de fietsen geschreven. De financién kwamen
van OXFAM Belgie, de Wereldraad van Kerken en de
Mondlane Stichting. Vanaf maart 1975 loopt de landelijke actie 'Geef om
Angola', die in samenwerking met het Angola Comité
wordt georganiseerd. Veel van de opbrengsten van de-
ze actie, met name de bijdragen van organisaties,
worden besteed aan het sturen van voedsel. Dit is on-
ontbeerlijk voor het land dat in de huidige situatie
kampt met problemen van vluchtelingen, misoogsten,
oorlogsgeweld en het op gang brengen en houden van
de communicatie. Behalve van de Nederlandse rege-
ring en organisaties zoals de NOVIB, de Vastenaktie
en de actie Gast aan Tafel zijn ook giften van particu-
lieren gebruikt voor voedselzendingen. In totaal was
eind 1975 450 ton voedsel verstuurd zoals melkpoeder,
vlees-, vis- en capucijners in blik, kaas, maisgries,
voedselbiscuits, tarwemeel enz. Uit de giften van par-
ticulieren werden ook andere goederen gefinancierd
zoals stencilmachines, kopieerapparaten, drukinkt en
fotopapier.

BUREAU- EN ORGANISATIEKOSTEN

Aan deze post is f 56.376, -- besteed, ongeveer 2%


van het totale budget. Het is van belang hierover een
nadere uitleg te geven. Naast de voornoemde activitei-
ten werken de medewerkers van de Stichting mee in
diverse groepen in Nederland en Europa aan het op-
stellen van projecten en het coérdineren van de beste-
dingen, zoals bijvoorbeeld een project m.b.t. wind-
energie en watervoorzieningen voor de Kaap Verdische
Eilanden, in samenwerking met een aantal universitei-
ten, het TNO en het landbouwcomité Wageningen.
DIVERSEN
Het bedrag voor telefoon en postzegels is vanzelfspre-
kend fors, een actiegroep eigen. Daarnaast is een te—
Het FRETILIN op Oost-Timor staat voor een moeilijke lex aangeschaft voor een snellere en efficiéntere com-
taak om ondanks de gewelddadige inmenging van Indo- municatie, die reeds zijn diensten heeft mogen bewij-
nesié, een onafhankelijke samenleving op te bouwen. zen. Het uitgegeven bedrag voor reiskosten is ook be-
Zij is in 1975 financieel door de Mondlane Stichting ge- grijpelijk hoog.
steund.
M.b.t. de post gereserveerde fondsen kan opgemerkt
Na de onafhankelijkheid van Guinee-Bissau en de Kaap worden dat eind 1975 6f nog geen concrete bestemmin-
Verdische Eilanden zijn in beide landen voor een pe- gen (d.w.z. geschikte goederen) gevonden waren, of
riode van drie maanden medewerkers geweest van de goederen besteld, maar die nog niet betaald waren. Op
Mondlane Stichting om met de mensen aldaar een in- het ogenblik (d.d. 3 februari) is het merendeel van de-
ventarisatie te maken van de behoeften van het land en ze fondsen besteed en de goederen 6f onderweg of
het formuleren van projecten. Dit heeft een grote reeds op de plaats van bestemming aangekomen.
stroom werk opgeleverd. Dit werk is gesteund door
Cebemo en NOVIB. Ook de Pauselijke Missiewerken TOEKOMSTPLANNEN
heeft een project, voortkomenduit deze bezoeken, ge-
financierd.

Op de Kaap Verdische Eilanden is een film gemaakt, Het is duidelijk dat het werk door moet gaan. Het pro-
die gebruikt wordt voor het geven van informatie in het jectenwerk blijft van groot belang. Ook het werk m.b.t.
land zelf en aan actiegroepen in Nederland; de N.C. O. het uitzenden van de vrijwilligers zal een steeds gro-
heeft voor het geld gezorgd. tere omvang aannemen.
Daarnaast heeft de Stichting naar de Eilanden een ste- De begeleiding van plaatselijke groepen, die werken
reoscoop en rontgenmateriaal verstuurd, het laatste voor projecten of gekoppeld zijn aan de uitzending van
is gedeeltelijk betaald door X min Y. vrijwilligers zal weer veel tijd opeisen.
Voor de vrouwenbeweging in de Volksrepubliek Angola, Het werk van de Mondlane Stichting is het meest ge-
de OMA, zijn materialen aangekocht. baat bij regelmatige bijdragen, bijvoorbeeld door
maandelijkse overschrijvingen van een vast bedrag.
MOZAMBIQUE ACTIE Machtigingskaarten voor automatische overschrijvin-
gen zijn bij de Mondlane Stichting verkrijgbaar.

Als vervolg van een eerder gevoerde actie in het na- Mondlane Stichting,
jaar van 1974 is rond de 25ste juni, de onafhankelijk- Da Costastraat 88,
heidsdag van Mozambique, in samenwerking met de Amsterdam.
NOVIB en de PPR een landelijke actie gevoerd. De op- Telefoon: 020- 129104 of 141404.
brengst van deze actie is voor een deel als onvoorwaar- Postgiro: 1884800.
14

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
JAAROVERZICHT 1975 MONDLANE STICHTING

INKOMST EN UITGAVEN

Ontvangen t.b.v. de bevrijdingshewegingen/revolutio- Besteed t.b.v. de bevrijdingsbewegingen/revolutio-


naire regeringen: naire regeringen:

FRELIMO f
MPLA

PAIGC Guinee-Bissau f 31.665,--


f1.484.707,--
122.049, —-
MPLA f1.194.656,—-
FRELIMO f 64.298, --
PAIGC Guinee Bissau f 83.747, —-
restant 1974 f 60. 000,-- Kaap Verdische Eilanden f 349.249,--
FRETILIN i 28. 086, —-
FRETILIN i
f OINGEHRES

Kaap Verdische Eilanden f 33S Ibo == Gereserveerde fondsen


454, -- (te besteden in 1976) f 356.961,--
Diverse projecten (alle landen) bi
Diversen bi 24.135, —-
24.650, -- f 2.076.997, --

Vrij te besteden NTS 80


Bureau- en organisatiekosten bi 56.376, —-
ZN RSI SALDO per 31 december 1975 i 821.793, ==
f 2.240.301, --

NADERE UITWERKING
Alle activiteiten behalve de actie 'Geef om Angola’
INKOMSTEN UITGAVEN
Ontvangen van:
Besteed aan:

- Organisaties ii 794.104, -- - Onderwijsmiddelen (schoolboeken,


schoolmeubelen, cassetterecorders,
- Particulieren uit collectes, per giro
ch RO S06 créchemateriaal)
- Overigen f RANE Voedsel
Volksontwikkelingsproject Luanda
f1.045.553,-- Communicatiemiddelen (drukpers,
kopieer- en stencilapparatuur)
Cement (Kaap Verdische Eilanden)
Transportfietsenproject
Vakbeweging Angola (UNTA) Cy Sy ey

Diversen (materialen, film, onkosten


contactpersonen, FRETILIN, vrou-
wenbeweging OMA, vrijwilligers-
werk) 4 DEE, ==
Bureau- en organisatiekosten f BS 6RS6 =

in 1976) f 54.484,--
Gereserveerde fondsen (te besteden

-SALDO per 31 december 1975 f S2MTO3NE=


f gL . 045 . 953 a

AKTIE 'GEEF OM ANGOLA’


INKOMSTEN UIT GAVEN

Ontvangen ter besteding aan voedselhulp: Besteed aan voedselhulp:


- Giften van particulieren f 199. 086, -- - Voedselhulp (inclusief
- Bijdragen van organisa- transportkosten) f 653.024, --
ties f 300. 000, -- - Actiekosten ASS SANE
- Bijdrage Nederlandse
regering f 500. 000, --
£ 999.086,
- EEG bankgarantie, nog
te besteden in 1976 26D f 842.995,--
Ontvangen ter besteding aan overige Besteed aan overige hulp bi 49.2176, —-

IRL
hulp ] 195.662,-- Gereserveerd voor besteding in 1976 f 302.477, --
£1.194.748,—

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
Verkrijgbaar bij het Angola Comité

AMERIK
Uitsluitend te bestellen per giro 600657 t.n.v. Angola
BLIJF Comité, Amsterdam, met vermelding van het gewenste
materiaal.

VET ANGOLA

Angola, bezet, bevrijd, bedreigd


FIKKEN S¢ De bevrijding van Angola
f 10, 00

VAN $s Angola wil vrij zijn; onderwijsboekje


Angolese verhalen

ANGOLA. 5. Geef om Angola; dubbel nummer Ang. Bul.


Affiche Voor Angola
Affiche onafhankelijkheid Angola
MOZAMBIQUE

Mozambique, van kolonie tot onafhankelijkheid f ON 0

Mozambique, informatie over het FRELIMO f 2,5 0

Revolutie in praktijk: Samora Machel i 3,0 0

Wiriyamu i 1
2,5 0

Affiche onafhankelijkheid Mozambique ij 16

GUINEE-BISSAU/KAAP VERDISCHE EILANDEN

Verkondig geen gemakkelijke overwinningen:


Amilcar Cabral f
Kaap Verdische Eilanden, documentatiemap f
Growing from grassroots; the state of Guinea
Bissau f
Ein Volk in Bewegung kann niemand aufhalten f
Djarama PAIGC; fotoboek i
Affiche onafhankelijkheid Guinee- Bissau i

ZUIDELIJK AFRIKA
"In het kader van de actie 'Geef om Angola' heeft uitge-
Van Kongo Vrijstaat tot Zaire
verij US in Tilburg bovenstaand affiche uitgegeven. De
Zuidel. Afrika, intern. strijd en solidariteit 4,50
opbrengst van de verkoop zal ten goede komen aan de
De Verbittering; verhalen uit Zuidel. Afrika 13,50
MPLA. Het affiche is in drie kleuren gedrukt en kost
Namibie, Zuidwest Afrika bevrijd 14,50
f 1,- (voor verzending in koker 75 cent extra). Te be-
Zuidelijk Afrika op weg naar bevrijding gratis
stellen door overmaking van het verschuldigde bedrag
White migration to Southern Africa 5,00
op giro 600657 t.n.v. Angola Comité, Amsterdam.
Portuguese Africa and the West 4,75
Graag vermelden: 'affiche Angola- Amerika’.
Portuguese Colonialism from South Africa
to Europe 7,50
Affiche economische en militaire kaart 1, 00%
Shih Shh Shh Shh

FOTO'S/ GRAMMOF OONP LATEN

A Luta Continua; fototentoonstelling {10,00


geef om Vitoria ou Morte, gedichten en liederenuit

ANGOLA Canto a Portugal EN 00


de Portugese kolonién f 10, 00

GIRO

* Kartonnen koker voor verzending affiches f 0,75


26655
MONDLANE STICHTING
ANGOLA COMITE
YZ)

LITERATUURPAKKET VOOR f 25,-


Documentatie over Angola, Mozambique, Guinee- Bis— - een abonnement op het Angola Bulletin voor twee jaar
sau en de Kaap Verdische Eilanden en Oost-Timor - het fotoboek 'Djarama PAIGC'
geeft het tweewekelijkse blad 'Facts and Reports' met - het boek 'Verkondig geen gemakkelijke overwinningen'
knipsels uit de internationale pers. Nadere inlichtingen - het boek "Mozambique, van kolonie tot onafhankelijk-
'Facts and Reports’, Angola Comité, Da Costastr. heid'

Angola Comité, Da Costastraat 88, Amsterdam. - de brochure 'Zuidelijk Afrika op weg naar bevrijding'
- de economische en militaire kaart van Zuidel. Afrika
- het affiche Voor Angola
Dit is een uitgave van het Angola Comité,
Da Costastraat 88, Amsterdam. Tel. 020-183598. VISUEEL GEHANDICAPTEN
Abonnementsprijs minimaal f 10,- per twee jaar.
Postgiro 600657 t.n.v. Angola Comité, Amsterdam. Het Angola Bulletin is voor visueel gehandicapten ver-
Overname van artikelen is toegestaan krijgbaar bij: Blindenbibliotheek, Molenpad 2, Am-
sterdam. Tel. 020 - 66465.

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
a

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
GEEF OM ANGOLA
GIRO 26655
WAT WIJ VRAGEN:
De strijd die het Angolese volk onder leiding van de
MPLA voert is niet uitsluitend een militaire strijd,
O Neem contact op met andere groepen en personen
maar ook een politieke strijd, een strijd tegen de
in uw woonplaats om de actie gezamenlijk te onder-
dreigende economische ineenstorting van het land.
steunen.
En op dit front kunnen we vanuit Nederland de MPLA
ondersteunen. O Probeer publiciteit rond de actie te verzorgen in
de plaatselijke pers, huis- aan huis-bladen, kerke-
Het land is door de oorlog en het vertrek van de lijke bladen etc. Schrijf zo mogelijk zelf een artikel
blanke kaders volkomen ontwricht. Het succesrijke en probeer de sticker geplaatst te krijgen.
O Steun de actie door affiches te plaatsen in open
verloop van de oorlog, waardoor bijna heel Angola
bevrijd is, betekent dat de bevolking die afhankelijk
bare gebouwen, bij de middenstand, bij bevriende
is van hulp van de MPLA in korte tijd is verdubbeld.
personen, of te plakken. Gebruik de stickers.
Bovendien kan de MPLA nu werkelijk beginnen met O Organiseer een plaatselijke inzameling, of door
een collecte of met intekenlijsten, door de verkoop
de opbouw van een nieuwe samenleving en met het
weer op gang brengen van de economie.
van grammofoonplaten, speldjes, bulletins, boeken
ten bate van de MPLA. Bij huis aan huis verkoop
of door de adressen af te gaan van leden van de po-
We hopen dat de Nederlandse regering spoedig en op
grote schaal hulp aan Angola zal geven. Maar afge- litieke partijen die de actie steunen kan men in kor-
zien van wat voedselhulp, leert de ervaring dat der- te tijd een aanzienlijk bedrag bijeen brengen.
gelijke regeringshulp pas na maanden, soms na meer
dan een jaar, op gang komt. Bovendien is deze hulp
zeer gebonden.

ACTIEMATERIAAL
PROJECTEN

Voor directe en ongebonden steun zal in eerste in- © een sticker voor steun op giro 26655, in drie kleu-
ren, afmetingen 8x11 cm, prijs 10 ct. per stuk,
stantie door ons gezorgd moeten worden. Via de te-
100 stuks voor f 7,50
lex komen bijna dagelijks concrete verzoeken uit
Angola binnen, die direct afgehandeld kunnen worden
© cen druppelvormige sticker ''"Geef om Angola"
voor zover er geld is. Enkele van deze belangrijke
prijs 5 ct. per stuk, 200 stuks voor f 7,50
behoeften zijn zaden en eenvoudige landbouwwerk-
tuigen. Door deze in voldoende hoeveelheden te stu-
ren kunnen we voorkomen dat Angola over een half © affiche ter ondersteuning van de actie, in drie
kleuren, formaat 60x40 cm, prijs 20 ct. per stuk,
jaar nog afhankelijk is van voedselzendingen uit het
50 stuks voor f 7,50
buitenland. Voor een dorp van duizend inwoners is
hiervoor een bedrag van f 500,- nodig. Wij menen
© affiche als boven, formaat 40x30 cm, prijs 10 ct.
dat vele plaatsen in Nederland een dergelijk project
zouden kunnen adopteren. per stuk, 100 stuks voor Jf 7,50

Er zijn nog vele andere projecten die gefinancierd © strooibiljetten, afbeelding als affiches, met tekst
moeten worden. We noemen: aan de achterzijde, prijs f 2,50 per 100

® Kinderopvangcentrum in een krottenwijk. Qeen speciaal nummer van het Angola Bulletin
Hiervoor is ongeveer £1000 per jaar nodig voor (no. 3). Steunprijs f 1,-, waarvan f 0,75 voor de
ruimte en speelmateriaal. MPLA

® Basisonderwijs.
Veel scholen functioneren niet door gebrek aan ma- © een MPLA-speldje. Prijs f 1,-, waarvan f 0, 80
voor de MPLA
teriaal. Er is ongeveer f 2500 nodig om een school
weer op gang te krijgen.
© ecen langspeelplaat met Angolese muziek. Prijs
@® Alfabetisatiecursussen voor volwassenen.
f 12,50, waarvan f 10,- voor de MPLA
Hiervoor is ongeveer f 10 per persoon nodig.

® Eenvoudige landbouwwerktuigen. € dichtbundel met gedichten van Agostinho Neto.

Deze kosten ongeveer f 5 per stuk. Prijs f 5,-

Alle progressieve partijen werden door ons bena- © het boek "Angola, bezet, bevrijd, bedreigd', met
derd voor ondersteuning van de actie. Tot nu toe aanvulling tot heden. Prijs f 10,-

hebben de partijbesturen van de PvdA, PPR en PSP


zich achter de actie geschaard. Het actiemateriaal is schriftelijk of telefonisch te
bestellen bij het Angola Comité, Da Costastraat 88,
Voor nadere inlichtingen: Amsterdam, tel: 020 - 183598 of 141404 of 129104.
Angola Comité, Da Costastraat 88, Amsterdam.
Tel. 020 - 183598 of 141404 of 129104.

This content downloaded from


90.209.104.246 on Thu, 20 Oct 2022 18:26:45 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms

You might also like