Charakterystyka wybranych organizacji

terrorystycznych

Wprowadzenie
Przeczytaj
Film
Sprawdź się
Dla nauczyciela

Bibliografia:

Źródło: Anne Allmeling, Elżbieta Stasik, Coraz większy zasięg globalnego terroryzmu,
22.12.2015 r., dostępny w internecie: dw.com [dostęp 7.10.2020 r.].
Źródło: Bartłomiej Niedziński, IRA czy ETA uderzały w konkretne cele. Dla islamistów celem
jest wszystko, 10.08.2016 r., dostępny w internecie: gazetaprawna.pl [dostęp 6.10.2020 r.].
Źródło: Ewa Rzeczowska, Terroryzm wczoraj i dziś. Wybrane problemy, dostępny w
internecie: biblioteka.oapuw.pl [dostęp 26.10.2020 r.].
Źródło: Zamach w Hiszpanii, dostępny w internecie: tvn24.pl [dostęp 26.10.2020 r.].
Źródło: Anna Tylikowska, Skąd się bierze terroryzm i kim są zamachowcy?, 25.10.2017 r.,
dostępny w internecie: polityka.pl [dostęp 6.10.2020 r.].
 Charakterystyka wybranych organizacji
terrorystycznych

Źródło: Cpl Paul Morrison RLC, domena publiczna.

Materiał jest częścią serii „Inne spojrzenie”.

Międzynarodowy terroryzm jest jednym ze sposobów osiągania celów politycznych przez

organizacje skrajnie zideologizowane. W XX wieku obserwowano różne ideowe podłoża
organizacji terrorystycznych. Pojawiły się organizacje nacjonalistyczne, których głównym
celem było utworzenie państw narodowych lub odzyskanie utraconych terytoriów. Skrajna
lewica, której idee zostały odrzucone po II wojnie światowej przez społeczeństwa
demokratyczne, próbowała wprowadzić zasady komunizmu. Również po drugiej, skrajnie
prawicowej stronie sceny politycznej pojawiły się organizacje mające na celu ataki na
środowiska LGBT lub mniejszości narodowe i etniczne. Zaczęły również powstawać
organizacje terrorystyczne oparte na ideach religijnych, przede wszystkim islamskie. Jeśli
jednak przyjrzymy się realnym motywom działań organizacji terrorystycznych, często
opierają się one na historycznych konfliktach, mających często podłoże ekonomiczne,
nierzadkie są również zamachy organizowane z pobudek materialnych i chęci
wzbogacenia się.

Twoje cele

Scharakteryzujesz wybrane organizacje terrorystyczne.

Przeanalizujesz statystyki dotyczące liczebności i działań wybranych organizacji
terrorystycznych.
Zdefiniujesz pojęcie terroryzmu międzynarodowego i jego znaczenie w dzisiejszym
świecie.
Rozróżnisz różne idee leżące u podłoża działań terrorystycznych.
Przeczytaj

Hamas
Hamas jest jednym z najbardziej radykalnych, niebezpiecznych i wpływowych ugrupowań
fundamentalistów islamskich. Posługując się metodami terrorystycznymi i politycznymi,
dąży do utworzenia państwa palestyńskiego. Uznanie i popularność wśród ludności
zamieszkałej na Zachodnim Brzegu i w Strefie Gazy przyniosła Hamasowi działalność
społeczna polegająca na zorganizowaniu systemu szkół i ośrodków pomocy społecznej dla
najbiedniejszych.

Główne tezy ideologii ugrupowania dotyczą likwidacji Izraela i utworzenia w jego miejsce
Państwa Islamskiego. Ponadto Hamas nawołuje do świętej wojny, deklarując równocześnie
przeciwstawienie się wszelkim inicjatywom pokojowym dotyczącym problemu
palestyńskiego i uznając je za sprzeczne ze swoją ideologią. Choć Hamas został w 1989 roku
zdelegalizowany przez władze Izraela, to jednak bardzo szybko poparcie dla tego ruchu
odrodziło się i nasilało. Sprzyjało temu między innymi niezadowolenie z działalności Jasira
Arafata kierującego Organizacją Wyzwolenia Palestyny.

W 1993 roku Hamas nie poparł pokojowego porozumienia izraelsko‐palestyńskiego

i zbojkotował wybory parlamentarne na obszarze Autonomii Palestyńskiej. Równocześnie
nasilił działalność terrorystyczną. Podobnie w roku 2002 ugrupowanie odrzuciło projekt
dialogu między Izraelem i Autonomią Palestyńską, dopuszczając się krwawych zamachów.
Popularność Hamasu osiągnęła szczyt w 2006 roku, kiedy wygrał on wybory do parlamentu
Autonomii Palestyńskiej i przejął władzę od założonego przez Jasira Arafata ugrupowania
Fatah. Struktura Hamasu obejmuje trzy niezależne od siebie poziomy:

pierwszy prowadzi działalność społeczną (żłobki, szkoły, pomoc medyczna), jak

również zajmuje się działalnością propagandową (organizuje protesty, werbuje nowych
członków, indoktrynuje, pozyskuje środki finansowe);
drugi poziom zajmuje się bezpieczeństwem (wywiad, kontrwywiad, egzekwowanie
przestrzegania wewnętrznych praw islamu);
trzeci poziom to utajnione komórki realizujące zamachy terrorystyczne.
Kampania Hamasu w Ramallah
Źródło: Hoheit, licencja: CC BY-SA 2.0.

Hezbollah
Hezbollah jest szyickim ugrupowaniem ekstremistycznym działającym na terenie Libanu.
Powstał w następstwie agresji Izraela na Liban w 1982 roku. W swojej wymowie jest
nastawiony negatywnie wobec państw zachodnich (uważa kraje zachodnie oraz USA za
głównego wroga świata islamskiego) i Izraela jako przedstawiciela interesów imperialnych
na Bliskim Wschodzie. Łączy metody terroru z działalnością polityczną, społeczną
(prowadzi szkoły i szpitale) i religijną. Współpracuje z innymi bliskowschodnimi
ugrupowaniami terrorystycznymi (np. Hamasem, Palestyńskim Islamskim Dżihadem), a jest
głównie finansowany przez Iran i Syrię.

Naczelnym gremium w strukturze Hezbollahu jest rada konsultatywna (szura) składająca się
z dwunastu duchownych i sekretarza generalnego. Jako organy pomocnicze funkcjonują
komisje zajmujące się konkretnymi zagadnieniami (polityka, prawo, ideologia, militaria).
Należy wspomnieć, że w ramach komisji militarnej funkcjonuje Specjalna Służba
Bezpieczeństwa o profilu wywiadowczym, zajmująca się także kwestiami bezpieczeństwa.

Ideologia i terrorystyczny pragmatyzm Hezbollahu są wymierzone w kilka obszarów:

utworzenie w Libanie państwa szyickiego (na wzór Iranu) jako najważniejszy cel;
walka o całkowitą likwidację Izraela jako państwa i wprowadzenie władzy opartej na
islamie na terytorium Palestyny;
sprzeciwianie się za pomocą różnych środków procesowi pokojowemu na Bliskim
Wschodzie.
Okresem szczególnej aktywności omawianego ugrupowania były lata dziewięćdziesiąte
ubiegłego stulecia. Należy także wspomnieć o roku 2006, kiedy to w wyniku wkroczenia
wojsk izraelskich do południowego Libanu doszło do eskalacji napięcia i wybuchu ponad
trzydziestodniowego konfliktu, wskutek którego śmierć poniosło ponad dwa tysiące osób.
Dopiero rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ doprowadziła do wycofania wojsk obu stron
z rejonu konfliktu. W początkach swojej działalności organizacja podjęła walkę o usunięcie
z kraju wojsk zachodnich i izraelskich, później inicjatywa zbrojna objęła ataki na
przedstawicielstwa tych dwóch podmiotów.

Placówka Hezbollahu w pobliżu granicy z Izraelem

Źródło: Johnny Zoo, licencja: CC BY-SA 3.0.

ETA
ETA była założoną w 1959 roku przez członków Nacjonalistycznej Partii Basków organizacją
terrorystyczną walczącą o niezależność Baskonii (pogranicze Hiszpanii i Francji).
Założyciele ETA określali ją jako organizację patriotyczną i bezwyznaniową, co było
wynikiem ich lewicowych tendencji. Już wkrótce po utworzeniu tej struktury uwypukliły
się w niej dwa nurty: z jednej strony istnieli zwolennicy rewolucyjnego nurtu walki
o niepodległość Kraju Basków, z drugiej – funkcjonował nurt umiarkowany dążący do
uzyskania autonomii. Miało to oczywiste przełożenie na sposób i metody działania
ugrupowania: lewicowcy domagali się wykorzystywania bezwzględnej przemocy,
narodowcy z kolei propagowali uzupełnienie terroru perspektywą polityczną.

Okres do roku 1975 charakteryzował się

znacznym poparciem społecznym dla ETA. Po
śmierci generała Francisco Franco (1975)
rządy objął mianowany przez dyktatora
następca – król Juan Carlos, który złamał
obietnicę kontynuowania frankistowskiej
polityki. Efektem tego był zauważalny spadek
liczby zwolenników ETA, wynikający z faktu,
iż organizacja stosowała formy terroru wobec
już demokratycznego państwa hiszpańskiego.
Apogeum przemocy i terroru ETA przypadło
na lata 1978–1980. Głównymi celami
zamachów były madryckie władze i ich
lokalni przedstawiciele (również policjanci
i ich rodziny), a także sędziowie,
dziennikarze, wojskowi i biznesmeni. Nie
obyło się bez przypadkowych, niewinnych
ofiar, w tym turystów odwiedzających
Hiszpanię, co spotkało się z potępieniem
nawet ze strony lokalnych mieszkańców.

Fale nasilenia agresji ze strony ETA przewijały

się jeszcze przez następne dziesięciolecia, Pomnik poświęcony ofiarom zamachów ETA
pociągając za sobą setki ofiar. Władze znajdujący się w mieście Vitoria, stolicy Kraju

Hiszpanii kilkakrotnie próbowały porozumieć Basków

Źródło: Zarateman, domena publiczna.
się z organizacją, jednakże to terroryści
zrywali ogłaszane zawieszenia broni. Dopiero
we wrześniu 2010 roku ETA ogłosiła bezterminowe zawieszenie broni potwierdzone
oświadczeniem ze stycznia 2011 roku. W 2017 roku terroryści oddali będącą w ich
posiadaniu broń i materiały wybuchowe, a w rok później oficjalnie przeprosili ofiary, które
nie miały bezpośredniego udziału w konflikcie, i zakończyli działalność organizacji.

Struktura ETA obejmowała małe (dwudziestoosobowe) grupy oraz całą rzeszę osób
wspierających jej działalność. Dowództwo ulokowane było w hiszpańskich i francuskich
prowincjach Baskonii. Członkowie i sympatycy ETA rozrzuceni byli po całym świecie (np.
Algieria, Argentyna, Kuba, Niemcy, Niderlandy, Belgia, Włochy, Meksyk). Organizacja
wysyłała swoich członków na szkolenia do Libii, Jemenu, Nikaragui. Fundusze na jej
działalność pochodziły od sponsorów (darczyńców) z haraczy, handlu narkotykami,
okupów, napadów rabunkowych. Obecna Baskonia jest regionem Europy mającym
największą wewnętrzną niezależność: własny rząd, parlament, prezydenta i policję,
decyduje o systemie podatkowym, ma konstytucyjną możliwość zjednoczenia się
z sąsiadującą Nawarrą, baskijski jest językiem oficjalnym obok hiszpańskiego.

RAF
RAF (Frakcja Czerwonej Armii, zwana także grupą Baader‐Meinhof) to organizacja
terrorystyczna utworzona w 1970 roku na terenie Niemiec Zachodnich, odwołująca się do
ideologii marksizmu i anarchizmu oraz rewolucyjnych zdobyczy Trzeciego Świata (Kuba).
W historii funkcjonowania RAF wymienia się tzw. pokolenia, czyli różne składy osobowe,
powstałe po kolejnych aresztowaniach jej przywódców. Najbardziej znane było pierwsze
pokolenie ugrupowania, w którym funkcjonowali jego założyciele: Andreas Baader, Ulrike
Meinhof, Holger Meins, Jan‐Carl Raspe. Druga generacja, działająca w latach 1975–1977,
także uważała państwo za głównego wroga i stosowała bardzo radykalne metody walki
(uprowadzenia samolotów i polityków, zamachy bombowe). Z kolei od roku 1977 doszło do
głosu trzecie pokolenie, które zwalczało władzę państwową, gospodarczą i środowisko
wymiaru sprawiedliwości.

Niemieccy terroryści współpracowali między innymi z Organizacją Wyzwolenia Palestyny:

atakiem na izraelskich sportowców w trakcie olimpiady w Monachium w 1972 roku
kierował członek Czarnego Września (organizacji terrorystycznej należącej do Ludowego
Frontu Wyzwolenia Palestyny), szkolący uprzednio w Jordanii terrorystów z RAF.
Działalność organizacji była wspierana przez służby specjalne NRD Stasi, które zapewniały
między innymi poszukiwanym listami gończymi terrorystom schronienie w postaci
mieszkań i zatrudnienia na terenie kraju. RAF przestał funkcjonować w 1998 roku przez
samorozwiązanie.

Czerwone Brygady
Czerwone Brygady to najsłynniejsze, skrajnie lewicowe włoskie ugrupowanie
terrorystyczne powstałe w 1970 roku. To właśnie z rąk tego ugrupowania zginął premier
Włoch Aldo Moro. Tylko do roku 1980 terroryści z Czerwonych Brygad zamordowali
pięćdziesiąt pięć osób, przeprowadzili ponad dwa tysiące zamachów, podpaleń i aktów
sabotażu. Znaczną skuteczność zapewniała organizacji jej struktura podobna do piramidy:
ścisła konspiracja, centralnie zapadające decyzje, decentralizacja wykonawcza. Na czele
struktur stała dyrekcja, dalej komitet kierujący bieżącymi działaniami organizacji oraz
samodzielne oddziały (kolumny). Jednak sedno stanowiły brygady złożone z komórek.
Obiektami ataków terrorystycznych były przede wszystkim symbole państwowości (policja,
karabinierzy, więzienia, koszary itd.). W późniejszym okresie cele przekierowano na
instytucje demokratyczne, aparat biurokratyczny, sądownictwo, policję. Kres Czerwonych
Brygad przypadł na lata osiemdziesiąte ubiegłego stulecia. Powodem była niechęć
i ograniczenie poparcia ze strony społeczności, ale także brak jasnego i przekonującego
programu.

IRA
Irlandzka Armia Republikańska (IRA) powstała w 1919 roku jako tajna organizacja wojskowa
partii Sinn Féin. Była wielokrotnie delegalizowana, by w 1956 roku wznowić działalność
wymierzoną przeciw obecności Brytyjczyków w Irlandii Północnej. Bardziej radykalne
skrzydło IRA stosowało rozmaite metody walki (podkładanie bomb, uprowadzenia, paraliż
gospodarki, zabójstwa polityków) w celu utworzenia jednego państwa irlandzkiego.
Struktura organizacji miała charakter terytorialny, głęboko zakonspirowany, złożony
z wywiadu i komórek taktycznych. Członkowie wywodzili się najczęściej spośród biednych,
źle wykształconych obywateli Irlandii Północnej. Finansowanie terrorystycznej działalności
IRA opierało się na datkach od nacjonalistycznej, katolickiej ludności tego kraju; środki
pochodziły także z napadów na banki i poczty, z przemytu, od środowisk emigracyjnych.
W 2002 roku IRA wydała oświadczenie, w którym wyrzekła się stosowania przemocy
i przeprosiła za ofiary wśród ludności cywilnej.

Al-Kaida
Al‐Kaida to religijna (sunnicka) organizacja terrorystyczna powstała w 1988 roku. Za
swojego głównego wroga uważa świat zachodni na czele z USA oraz Izraelem. Jej struktura
jest silnie zdecentralizowana, opiera się na luźnych połączeniach między poszczególnymi
elementami. Gwarantuje to szybką odbudowę w momencie likwidacji któregoś z nich. Na
początku lat dziewięćdziesiątych minionego wieku organizacja przeszła metamorfozę:
z formacji walczącej z sowieckimi wojskami okupującymi Afganistan stała się typową
strukturą terrorystyczną stawiającą sobie za cel rozpowszechnianie fundamentalizmu
religijnego i radykalizowanie już istniejących organizacji islamskich. Hermetyczność
środowiska Al‐Kaidy oraz specyficzna, chroniąca swoich krajanów, mentalność
społeczności arabskich (świadczą o tym choćby problemy z ujęciem Osamy bin Ladena)
powodują brak rzetelnej wiedzy na temat jej struktur i stanu liczebnego (przypuszczalnie
około pięciu tysięcy członków). Zamachy organizowane przez Al‐Kaidę wymierzone były
w główne instytucje zachodniego życia gospodarczego (zamach na World Trade Center
w 2001 roku) lub społecznego (zamach na metro w Londynie w 2005 roku).

Inne organizacje
Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny to radykalna, lewicowa, polityczno‐militarna
formacja założona w 1967 roku na terenie tego kraju, posługująca się metodami
przypisywanymi ugrupowaniom terrorystycznym. Głównym celem działań formacji jest
Izrael. W początkach XXI wieku organizacja podzieliła się na kilka innych.

Japońska Armia Czerwona to grupa terrorystyczna funkcjonująca od 1971 do 2001 roku, na

czele której stała kobieta, Fusako Shigenobu. Organizacja miała powiązania
z ugrupowaniami terrorystycznymi z obszaru Palestyny; za główny cel stawiała sobie walkę
z aparatem państwowym i obalenie cesarza.
Notatki pozostawione przez przechodniów po zamachu na moście w Londynie, 2017 r.
Źródło: Nick Amoscato, licencja: CC BY 2.0.

Słownik
państwo palestyńskie

nieuznawane państwo znajdujące się na terenie historycznej Palestyny; terytorialnie

ustalony obszar leżący w Strefie Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu; okupowane przez
Izrael

szyizm

jeden z głównych nurtów współczesnego islamu; drugi podwzględem liczby wyznawców

po sunnizmie

święta wojna

wojna prowadzona z przyczyn religijnych; zaciekły i długotrwały spór wynikający

z przyczyn ideologicznych
Film

Polecenie 1

Zapoznaj się z filmem, w którym dr Krzysztof Kowaluk mówi o organizacjach terrorystycznych

i wykonaj zadanie.

Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1COKwK8u

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film nawiązujący do treści materiału pod tytułem Czy Państwo Islamskie to państwo?.
Ćwiczenie 1 輸

Zapoznaj się z mapą i wykonaj ćwiczenie.

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zaznacz właściwe dokończenia zdania.

Ataki terrorystów islamskich są przeprowadzane...

 na terytorium Azji i Australii.

 w państwach Bliskiego Wschodu skonfliktowanych ze Stanami Zjednoczonymi.

na terytorium państw europejskich zaangażowanych w konflikt z Państwem


Islamskim.

 na terytorium państw afrykańskich, w których działa Boko Haram.

Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia: 輸醙難

Ćwiczenie 1 輸

Wskaż, które stwierdzenie charakteryzuje Hamas.

To grupa terrorystyczna funkcjonująca od 1971 do 2001 roku, na czele której stała


kobieta, Fusako Shigenobu.

Jest organizacją terrorystyczną założoną w 1959 roku przez członków


Nacjonalistycznej Par i Basków, walczącą o niezależność Baskonii.

Posługując się metodami terrorystycznymi i politycznymi, dąży do utworzenia


państwa palestyńskiego.

 Jest szyickim ugrupowaniem ekstremistycznym działającym na terenie Libanu.

Ćwiczenie 2 輸

Wskaż, jakie są główne cele działalności Hezbollahu.

 wprowadzenie władzy opartej na chrześcijaństwie na terytorium Palestyny

sprzeciwianie się za pomocą różnych środków procesowi pokojowemu na Bliskim


Wschodzie

 utworzenie w Libanie państwa szyickiego (na wzór Iranu)

 walka o całkowitą likwidację Izraela jako państwa

Ćwiczenie 3 醙

Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.

Stwierdzenie Prawda Fałsz

Hamas nawołuje do świętej wojny, deklarując
równocześnie przeciwstawienie się wszelkim inicjatywom
 
pokojowym dotyczącym problemu palestyńskiego
i uznając je za sprzeczne ze swoją ideologią.
Czerwone Brygady to najsłynniejsze, skrajnie prawicowe
włoskie ugrupowanie terrorystyczne powstałe w 1970  
roku.
Irlandzka Armia Republikańska (IRA) powstała w 1919
 
roku jako tajna organizacja wojskowa par i Sinn Féin.
Struktura Al-Kaidy jest silnie scentralizowana.  
Ćwiczenie 4 醙

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.

“
Anna Tylikowska

Skąd się bierze terroryzm i kim są zamachowcy?

Sianie strachu, lęku, paniki, dezorientacji, poczucia przerażenia

i niepewności. To zasadnicze sposoby działania terroryzmu, którego
cechą definicyjną jest grożenie dużym społecznościom, często
państwowym, przez stosunkowo niewielkie ugrupowania mające
określone cele gospodarcze, religijne, najczęściej polityczne.
Wykorzystują różne formy przemocy, począwszy od gróźb, poprzez
tortury i upubliczniane egzekucje, aż po masowe morderstwa,
współcześnie dokonywane często w zamachach inicjowanych przez
przeszkolonych samobójców. Zasadnicze modus operandi terroryzmu
jest brutalnie proste: cel uświęca środki.

Źródło: Anna Tylikowska, Skąd się bierze terroryzm i kim są zamachowcy?, 25.10.2017 r., dostępny w internecie:
polityka.pl [dostęp 6.10.2020 r.].

Wskaż najważniejsze cele działania terrorystów.

realizacja celów politycznych przez stworzenie mechanizmów braku zaufania do


władz państwowych

 tworzenie wspólnot lokalnych, sprzeciwiających się polityce władz

 zastraszenie społeczeństw i dezorganizacja

 realizacja osobistych celów ekonomicznych i zwiększenie własnego majątku

Ćwiczenie 5 難

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

“ Zamach w Hiszpanii

Co najmniej 14 osób zginęło a ponad 130 zostało rannych w dwóch

zamachach terrorystycznych w Hiszpanii. Napastnicy najpierw
zaatakowali w czwartek 17 sierpnia 2017 roku w centrum Barcelony,
a następnie w piątek przed świtem w nadmorskim kurorcie w Cambrils.
W obu przypadkach zamachowcy wjechali furgonetką w grupę ludzi.
Zastrzelonych zostało pięciu napastników, zatrzymano również cztery
osoby. (…) W piątek późnym popołudniem hiszpańska policja
wystosowała listy gończe za czterema mężczyznami, którzy mieli mieć
związek z zamachami. Wszyscy to Marokańczycy, w wieku od 17 do 24
lat. Policja opublikowała ich fotografie i podała rysopisy.

Źródło: Zamach w Hiszpanii, dostępny w internecie: tvn24.pl [dostęp 26.10.2020 r.].

Rozstrzygnij, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.

Stwierdzenie Prawda Fałsz

Opisany zamach terrorystyczny został przeprowadzony
 
przez ETA.
Zamach ten miał miejsce w Kraju Basków.  
Zamachowcy najprawdopodobniej byli wyznawcami
 
islamu.
Ćwiczenie 6 難

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.

“
Bartłomiej Niedziński

IRA czy ETA uderzały w konkretne cele. Dla

islamistów celem jest wszystko

Z danych wynika, że GTD IRA przeprowadziła nieco ponad 1300

zamachów, w których były ofiary śmiertelne, z czego w prawie tysiącu
przypadków ginęła jedna osoba. W najkrwawszym przeprowadzonym
przez nią zamachu zginęło 18 osób. Miał on miejsce w Warrenpoint,
a jego celem były koszary wojskowe. Skala działania i cele były więc
zupełnie inne niż później w przypadku dżihadystów z Al-Kaidy czy
Państwa Islamskiego. W najtragiczniejszym w skutkach ataku UVF
zginęło 26 osób – i w tym przypadku byli to akurat cywile – ale był to
raczej wyjątek niż reguła. ETA przeprowadziła w całej swojej historii
tylko trzy zamachy, w których liczba ofiar była dwucyfrowa. Powyższe
przykłady nie są próbą usprawiedliwiania terroru, ale trudno nie
dostrzec różnicy w stosowanych środkach między tamtymi
organizacjami a współczesnymi. Z drugiej strony nie można też
zapominać o takich zamachach, jak ten przeprowadzony przez
neofaszystowską organizację Nuclei Arma Rivoluzionari w sierpniu
1980 r. na stacji kolejowej w Bolonii, gdzie zginęło 85 zupełnie
przypadkowych osób.

Źródło: Bartłomiej Niedziński, IRA czy ETA uderzały w konkretne cele. Dla islamistów celem jest wszystko, 10.08.2016 r.,
dostępny w internecie: gazetaprawna.pl [dostęp 6.10.2020 r.].

Oceń, które organizacje terrorystyczne są zdaniem autora nastawione na śmierć większej

liczby ludzi. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do danych.
Ćwiczenie 7 難

Zapoznaj się z schematem i wykonaj ćwiczenie.

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Rozstrzygnij, czy organizacje terrorystyczne mogłyby działać bez wsparcia społecznego.

Odpowiedź uzasadnij.

Rozstrzygnięcie: tak

Uzasadnienie:
Ćwiczenie 8 難

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

“
Ewa Rzeczowska

Terroryzm wczoraj i dziś. Wybrane problemy

Do powstania RAF paradoksalnie przyczyniły się protesty społeczne,

działalność ruchów pacyfistycznych, antyatomowych oraz, przede
wszystkim, zainteresowanie przenikającymi do Niemiec ideałami
światowej rewolucji socjalistycznej. (…) Wielu młodych skłaniało się ku
koncepcjom społeczno-politycznym Herberta Marcusego, a także ku
poglądom anarchistów. Przejawiało się to w krytyce państwa oraz
prawa. Młodzież lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego
wieku kształtowała swoje poglądy społeczne w oparciu o ideologię
marksizmu, trockizmu, maoizmu.

Źródło: Ewa Rzeczowska, Terroryzm wczoraj i dziś. Wybrane problemy, dostępny w internecie: biblioteka.oapuw.pl
[dostęp 26.10.2020 r.].

Rozstrzygnij, czy tekst opisuje sytuację w Niemczech Zachodnich, czy Wschodnich. Swoje
zdanie uzasadnij, podając dwa argumenty.

Rozstrzygnięcie: w Niemczech Zachodnich

1. 2.
Dla nauczyciela

Autorka: Anna Wąsiel‐Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Podobieństwa i różnice w działaniach organizacji terrorystycznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

VII. Współczesne stosunki międzynarodowe.

Uczeń:

5) wyjaśnia źródła współczesnego terroryzmu oraz przedstawia różne organizacje

terrorystyczne i sposoby oraz przykłady ich działania.

Zakres rozszerzony

XIII. Ład międzynarodowy.

Uczeń:

16) wyjaśnia przyczyny i sposoby działania terrorystów.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

definiuje pojęcie terroryzmu jako agresywnego sposobu realizowania celów

politycznych;
rozróżnia cele i metody działania organizacji terrorystycznych;
ocenia skuteczność działań terrorystów;
charakteryzuje pożądane przez terrorystów reakcje społeczne.
Strategie nauczania:

konektywizm;
konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

burza mózgów;
prezentacja multimedialna;
odwrócona klasa;
dyskusja;
mapa myśli.

Formy zajęć:

praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie są proszeni o stworzenie definicji terroryzmu jako metody walki politycznej.

Wykorzystują burzę mózgów.

2. Na tablicy, za pomocą mapy myśli, zostają wypisane najważniejsze idee przyświecające

działaniom terrorystycznym.

Faza realizacyjna

1. Na poprzedniej lekcji uczniowie zostają podzieleni na grupy. Każda z nich dostała za

zadanie przygotowanie prezentacji przedstawiającej jedną z organizacji terrorystycznych
i metody jej działania.

2. Każda grupa przedstawia swoją organizację, a także przykładowe zamachy i ich cele.

3. Przedstawiciele grup zwracają uwagę na reakcje społeczeństw i rządów na zamachy

terrorystyczne.
Faza podsumowująca

1. Uczniowie proszeni są o wyrażenie swojego zdania na temat: „Kiedy organizacje

terrorystyczne osiągają swoje cele społeczne i polityczne?”. Wybrana osoba moderuje
dyskusję.

2. Na tablicy zostają zapisane wnioski, które podsumowują dyskusję.

Praca domowa:

Uczniowie są proszeni o przedstawienie zachowań społecznych, które mogą

przeciwdziałać rozwojowi organizacji terrorystycznych.

Materiały pomocnicze:

Bartosz Bolechów, Terroryzm, Warszawa 2010.

Anna Tylikowska, Skąd się bierze terroryzm i kim są zamachowcy?, polityka.pl.

Bartłomiej Niedziński, IRA czy ETA uderzały w konkretne cele. Dla islamistów celem jest
wszystko, gazetaprawna.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film może być przyczynkiem do dyskusji na temat reakcji społecznych na działania

terrorystów.