Amnesty International – międzynarodowa organizacja pozarządowa, której celem jest zapobieganie naruszeniom praw

człowieka poprzez wszelkie pokojowe akcje obywatelskie – od organizowania pisania listów do rządów krajów łamiących te
prawa, poprzez publikowanie informacji o takich naruszeniach, po realną pomoc finansową i prawną poszkodowanym osobom.
Organizacja jest laureatem Pokojowej Nagrody Nobla z 1977 roku za „wkład w umacnianie podstaw wolności, sprawiedliwości, a
tym samym pokoju na całym świecie”. Amnesty International finansuje swoją działalność głównie ze składek członkowskich i
darowizn od osób indywidualnych i firm.

Zasadami działania Amnesty International są uniwersalność i niepodzielność praw człowieka, bezstronność i niezależność,
solidarność międzynarodowa i skuteczne działania na rzecz konkretnych osób, których prawa zostały złamane. Organizacja jest
niezależna politycznie i finansowo. W wielu krajach (głównie tych, które często represjonują swoich obywateli) oskarżana jest o
wspieranie USA i Europy Zachodniej i propagowanie ich idei. Amnesty protestuje przeciwko torturom i przetrzymywaniu ludzi
przez USA w Guantanamo. Amnesty International twierdzi, że wspiera obecnie ponad 7 mln osób w 150 krajach świata.
Sekretariat Międzynarodowy Amnesty International znajduje się w Londynie, ale organizacja posiada biura regionalne w Afryce,
Ameryce, Azji, Europie i na Bliskim Wschodzie (m.in. Johannesburg, Dakar, Nairobi, Meksyk, Bangkok, Hongkong, Bejrut,
Bruksela). Do końca 2009 Sekretarz Generalną Amnesty International była Irene Khan, jej następcą był Salil Shetty, od 2018
funkcję tę pełni Kumi Naidoo.

Wizją Amnesty International jest świat, w którym wszystkie prawa zawarte w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i innych
dokumentach międzynarodowych oraz standardach są przestrzegane w stosunku do jednostki ludzkiej. Aby zrealizować tę wizję,
misją Amnesty International jest prowadzenie badań i działań na rzecz zapobiegania i zaprzestania naruszeń prawa do fizycznej i
psychicznej integralności, wolności sumienia i wyrażania się oraz wolności od dyskryminacji, w kontekście promocji wszystkich
praw człowieka.

Cele te są realizowane przez następujące działania:

- Wysyłanie kilkuosobowych grup badaczy i badaczek dla oceny sytuacji poszczególnych represjonowanych osób i ew. pomocy
tym osobom na miejscu. Zasadą jest tutaj wysyłanie osób z innego kraju niż kraj, w którym dochodzi do represji. Amnesty
International nie przyjmuje i nie wymaga od swoich członków informacji na temat własnego kraju, aby nie być posądzonym o
szpiegostwo.
- Organizowanie dużych ogólnoświatowych akcji i kampanii medialnych nakierowanych na jeden konkretny problem, który
wydaje się mieć szczególne znaczenie w danym momencie, np. niepokojąca sytuacja w jednym z państw, ochrona praw
uchodźców bądź sprzeciw wobec stosowania tortur.
- Tworzenie i publikowanie dorocznych raportów ze stanu przestrzegania praw człowieka na całym świecie (raport roczny).

„Pilne akcje” to ogólnoświatowe akcje ogłaszane przez Amnesty International, polegające na wysyłaniu listów – apeli w sprawie
osób, których podstawowe prawa są zagrożone lub łamane. Dotyczą one m.in. osób zagrożonych egzekucją lub torturami,
aresztantów pozbawionych kontaktu z prawnikiem, rodziną albo opieki medycznej oraz więźniów sumienia. Podstawą każdej
Pilnej Akcji jest krótki tekst składający się z opisu historii danej osoby, wskazówek dotyczących treści apelu oraz adresów, na
które należy go wysłać. Język listu może być dowolny, przy czym, jeżeli nie jest to angielski ani język urzędowy danego kraju,
sugerowane jest podkreślenie nazwiska osoby, w sprawie której się pisze. Z danych Amnesty International wynika, że dzięki
Pilnym Akcjom udało się w ciągu ostatnich 30 lat uratować 16 600 osób.

Maraton Pisania Listów jest największą akcją na rzecz praw człowieka. Odbywa się corocznie w weekend w okolicach 10
grudnia, kiedy obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. Akcja została zapoczątkowana przez warszawska grupę
lokalną Amnesty International, ale bardzo szybko stała się wydarzeniem o zasięgu globalnym. Liczba listów pisanych w trakcie
kolejnych maratonów systematycznie wzrasta. W 2016 roku w Polsce napisano 356 645 listów i apeli, a na całym świecie ponad
4,6 mln. Celem Maratonu Pisania Listów jest wysłanie jak największej ilości listów i innych apeli do odpowiednich władz we
wskazanych krajach, tak by skierować ich uwagę na naruszenia praw człowieka. Co roku listy pisane są w sprawie kilku lub
kilkunastu osób, których prawa zostały złamane. Oprócz apelowania do władz, podczas Maratonu wysyłane są także listy
solidarnościowe do osób lub społeczności, których prawa człowieka są naruszane.

Amnesty International była obecna w Polsce od połowy lat 70. Jej pierwsza polska akcja dotyczyła obrony robotników
represjonowanych w Ursusie i Radomiu w 1976 roku. Polska struktura Amnesty International powstała w 1989 roku (choć jeszcze
przed upadkiem PRL-u „Biuletyn Amnesty International” z informacjami ze świata wydawał po polsku Ruch Wolność i Pokój). W
latach 1991–1995 prezeską polskiego Amnesty International była Małgorzata Tarasiewicz. Obecnie polska Amnesty International
ma 8000 członków i sympatyków, działa 12 grup lokalnych, 7 edukacyjnych i ponad 100 grup szkolnych. Prezeską polskiej sekcji
Amnesty International jest Urszula Skonecka. Od 2008 roku Amnesty International Polska jest członkiem Polskiej Koalicji Social
Watch.