Nama:

IskandarAl
-Fat
tah

Ni
m :
180303095

Mat
aKul
i
ah:
Ushul
Taf
sirwaQawai
duh

RESUMEKAI
DAHMUFRADDANJAMA’

1.Penger
ti
anMuf
raddanJamak

A.Penger
ti
anMuf
rad

Secar
aet
imol
ogimuf
radmer
upakanmashdarmi
midar
ikat
aaf
rada¬-
1
y
ufr
iduy
angmemi
l
ikiar
tit
unggal
,sat
u,dansendi
ri
. Sedangkansecar
a
t
ermi
ologi
muf
raddi
def
ini
sikansebagai
ber
ikut
:

‫ﻠﻰ‬
‫ﺎﺩﻝﻋ‬
‫ﻣ‬
‫ﺪ‬
‫ﺍﺣ‬‫ﻭ‬

Ar
ti
nya,“
Kat
ayang menunj
ukkan j
uml
ah bi
l
angan t
unggal(
sat
u),bai
k
mudzakkarat
aupunmuannat
s”.

Kat
ayangber
maknat
unggaldanbukanasma’
ulkhamsah.Cont
oh:‫ﻟﺐ‬
‫ﺎ‬
‫ﻃ‬
(
seor
angmur
id)
.

B.Penger
ti
anJamak

Secar
aet
imol
ogij
amakmer
upakanmashdardar
ikat
ajama’
a¬-
yaj
ma’
u
2
(
‫ﻊ‬‫ﻤ‬‫ﺟ‬-
‫ﻊ‬‫ﻤ‬‫ ) ﻳﺠ‬y
ang memi
l
ikiar
ti pengumpul
an at
au penghi
mpunan.
Sedangkansecar
ater
miol
ogidef
ini
sij
amakadal
ah ‫ﺮ‬
‫ﺜ‬‫ﻛ‬‫ﺎ‬
‫ﻼﺔﻓ‬
‫ﻠﻰﺛﺛ‬
‫ﺩﻝ ﻋ‬
‫ﺎ‬‫ﻣ‬
Ar
ti
nya,
Kat
ayangmenunj
ukkanj
uml
ahbi
l
angant
igaat
aul
ebi
h.

Jamakdi
bagi
menj
adi
tiga,
yai
tu:

a.JamakMudzakkarSal
i
m

Jamakmudz
akkarsal
i
m dal
ahi
simy
angmenunj
ukkanj
uml
ah
bi
l
anganl
ebi
hdar
iduadenganmenambahkanwaw dannundal
am
1
AhmadWar sonMunawwi r
,Al¬Munawwi
rKamusAr
ab¬Indonesi
a,(
Surabay
a:Pust
aka
Pr
ogr
essif
,cet
.Ke¬14,1997)
,1042.
2
AhmadWar sonMunawwi r,Al
¬Munawwi
rKamusArab¬I
ndonesi
a,(Sur
abaya:
Pustaka
Pr
ogr
essif
,cet
.Ke¬14,1997)
,209
 keadaanr
afa’at
auy
adannundal
am keadaannashabdanj
ar.Jamak
mudzakkarsal
i
m mer
upakani
simy
angdi
gunakanunt
ukmenunj
ukkan
j
eni
slaki
-¬l
aki
.Cont
oh:
‫ﻮﻥ‬‫ﺒ‬
‫ﻟ‬‫ﺎ‬
‫ﻴﻦ–ﻃ‬
‫ﺒ‬‫ﻟ‬
‫ﺎ‬‫)ﻃ‬
)par
amur
idl
aki
¬-l
aki
.

b.JamakMuannastSal
i
m

Jamakmuannat
ssal
i
m adal
ahi
simy
angmenunj
ukanj
uml
ah
bi
l
anganl
ebi
hdar
iduadenganmenambahkanal
i
fdant
apadabent
uk
muf
radny
a.Jamakmuannat
ssal
i
m mer
upakani
simy
angdi
gunakan
unt
uk menunj
ukan j
eni
s per
empuan.Cont
oh:‫ﺎﺕ‬
‫ﺒ‬‫ﻟ‬
‫ﺎ‬‫)ﻃ‬
)par
a mur
id
per
empuan.

c.JamakTaksi
r

Jamakt
aksi
radal
ahi
simy
angmenunj
ukanar
til
ebi
hdar
idua
denganmengubahdar
ibent
ukmuf
radny
a.Jamakt
aksi
rmer
upakan
bent
ukj
amaky
angbany
akdi
pakai
,bai
kunt
uky
angber
akalmaupun
t
idakber
akal
,bai
kmudzakkarmaupunmuannast

2.Kai
dahJamakdanMuf
rad

Sebagi
an l
afadz-
laf
adz Al
-Qur
an t
erdapatmuf
rad t
erhadap makna
khusus,danj
amakny
abagii
syar
ahper
nyat
aan,at
aupunmember
ibekasol
eh
3
j
amakt
erhadap muf
rad at
au sebal
i
kny
a. Maka dar
ipada demi
ki
an,kami
(
MannaKhal
i
lAl
-Khat
tan)ber
pendapatsebahagi
anl
afazd-
laf
azddal
am Al
-
Qur
ant
idakdi
per
dat
angkankecual
ijama’
,danket
ikamembut
uhkant
erhadap
shi
gat(
laf
azd)muf
rad,
bel
i
aumenggunakanmur
adi
fseper
ticont
ohkal
i
matAl
-
Lubbu,makabahwasany
alaf
azdt
ersebutt
idakt
erdapatbal
asan(muf
rad)
kecual
ijamak.seper
ticont
oh‫ﺎﺏ‬
‫ﺒ‬‫ﻟ‬
‫ﻷﻰﺍﻷ‬
‫ﺮﻟ‬‫ﻛ‬
‫ﺬ‬‫ﻟﻚﻟ‬
‫ﺇﻥﻓﻲﺫ‬ Dant
idak
dat
ang di
dal
am Al
-Qur
an ol
eh muf
radny
a,t
etapidat
ang ol
eh t
empat
nya
“
Qal
bu”
,seper
ti:‫ﻠﺐ‬
‫ﻪﻗ‬‫ﺎﻥﻟ‬
‫ﻤﻦﻛ‬
‫ﺮﻟ‬‫ﻛ‬
‫ﺬ‬‫ﻟﻚﻟ‬
‫ﺇﻥﻓﻲﺫ‬.DanLaf
azd“Kub”
,ti
adadat
ang
(
ter
dapat
)muf
raddanhany
ater
dapatj
amak,
seper
ti:
‫ﺔ‬‫ﻮﻋ‬
‫ﻮﺿ‬‫ﺍﺏﻣ‬
‫ﻮ‬‫ﻛ‬‫ﻭﺃ‬

3
MannaAl
-Qat
tan,
Mabahi
stFi
Ulumi
lQur
an,
Bei
rut:
Makt
abahI
slami
yyah,
2000,
Hal
.192
 Dan sebal
i
kny
a,bagi
an i
nimer
upakan l
afadz-
laf
azd y
ang t
idak
di
dat
angkankecual
idal
am bent
ukmuf
radpadat
iap-
ti
apt
empatdar
ipada
segal
atempat
-t
empaty
angt
erdapatdal
am Al
-Qur
an,seper
ticont
oh ‫ﺬﻱ‬
‫ﻟ‬‫ﷲﺍ‬
‫ﻬﻦ‬
‫ﻠ‬‫ﺜ‬‫ﺭ ﺽﻣ‬
‫ﻣﻦﺍﻻ‬
‫ﺍﺕﻭ‬
‫ﻭ‬‫ﺎ‬
‫ﻤ‬‫ﻊﺳ‬
‫ﺒ‬‫ﻠﻖ ﺳ‬
‫ ﺧ‬,Kat
a‫ﺭ ﺽ‬
‫ﺍﻷ‬y
angt
erdapatdal
am Al
-¬Qur
’an
sel
aluber
bent
ukmuf
rad,bukanj
amak.DanAl
l
aht
idakmengat
akan ‫ﻊ‬
‫ﺒ‬‫ﻭﺳ‬
‫ﻴﻦ‬
‫ﺭﺿ‬‫ﺍ‬,Kemudi
ankat
a‫ﺀ‬‫ﺎ‬
‫ﻤ‬‫ﻟﺴ‬
‫ﺍ‬ter
kadangdi
sebutdenganr
edaksimuf
raddan
j
ugadenganr
edaksij
amak,t
ergant
ungkont
eksny
a(si
yaqal
-kal
am)
.Ar
ti
nya,
ket
ikay
angdi
i
ngi
nkanadal
ahmaknaket
erbi
l
angan/
juml
ah(
lebi
hdar
idua)
,
di
gunakanbent
ukj
amak(
‫ﺍﺕ‬‫ﻭ‬
‫ﺎ‬‫ﻤ‬‫ﻟﺴ‬
‫ﺍ‬
)yangmenunj
ukanar
tibany
akdanl
uasny
a
4
keagungan. cont
ohny
aseper
ti:‫ﺭ ﺽ‬
‫ﺎﻓﻲﺍﻻ‬
‫ﻣ‬‫ِﻭ‬
‫ﺍﺕ‬َ
‫ﻭ‬
‫ﺎ‬َ
‫ﻤ‬َ
ّ
‫ﻟﺴ‬
‫ﺎﻓﻲﺍ‬
َ
‫ﻪﻣ‬‫ﻠ‬
ِ
‫َﻟ‬
‫َﺢ‬
ّ
‫ﺒ‬َ
‫ﺳ‬,danket
ika
di
i
ngi
nkan adal
ah makna ar
ah (
ji
hah)
,di
gunakan dal
am bent
uk muf
rad.
seper
ticont
oh:
‫ﺭﺽ‬‫ﻜﻢﺍﻷ‬
‫ﺀﺃﻥﻳﺨﺴﻒﺑ‬
‫ﺎ‬‫ﻤ‬‫ﻟﺴ‬
‫ﺍ‬‫ﺘﻢﻣﻦﻓﻲ‬
‫ﻨ‬‫ﻣ‬‫ﺃ‬
‫ﺀ‬.5

Kemudi
anadaj
ugapadakal
i
mati
ni,penggunaanbent
ukt
unggalpada
kat
a‫ﺭ‬‫ﻮ‬
‫ﻨ‬‫ﻟ‬‫ﺍ‬danpenggunaanbent
ukj
amakpadakat
a‫ﺎﺕ‬
‫ﻤ‬‫ﻠ‬
‫ﻟﻈ‬‫ﺍ‬ser
tapenggunaan
muf
rad pada ‫ﻴﻞ‬
‫ﺒ‬‫ ﺳ‬dan bent
uk j
amak pada ‫ﺎﻃﻞ‬
‫ﺒ‬‫ﻟ‬
‫ﺒﻞﺍ‬
‫ﺳ‬.Sebagai
mana
di
sebut
kan dal
am ay
at:‫ﻪ‬
‫ﻠ‬‫ﻴ‬‫ﺒ‬
‫ﻜﻢ ﻋﻦ ﺳ‬
‫ﺮﻕﺑ‬
‫ﻔ‬‫ﺘ‬‫ﺒﻞ ﻓ‬
‫ﻟﺴ‬‫ﺍﺍ‬
‫ﻮ‬‫ﻌ‬‫ﺒ‬
‫ﺘ‬‫ ﻭﻻﺗ‬Sebab,j
alan
kebenar
an i
tu sat
u,sedangkan j
alan kej
ahat
an i
tu sangatbany
ak dan
ber
cabang-
cabang.Dal
am hali
tu,kat
a ‫ﺎﺕ‬
‫ﻤ‬‫ﻠ‬
‫ﻟﻈ‬‫ﺍ‬j
amakzhul
mah:kegel
apan
menempat
iposi
sij
alan kebat
il
an,sedangkan kat
a‫ﺭ‬‫ﻮ‬
‫ﻨ‬‫ﻟ‬‫ﺍ‬muf
rad:cahay
a
menempat
iposi
sij
alankebenar
an.

Demi
ki
anj
ugaangi
n‫ﻳﺢ‬
‫ﺮ‬‫ﻟ‬
‫ﺍ‬dal
am al
-¬Qur
’anadakal
any
adi
sebutdengan
kat
amuf
raddanadakal
any
adenganj
amak.Apabi
l
adi
sebutdal
am kont
eks
r
ahmat
,di
gunakanbent
ukj
amak.Sebal
i
kny
a,j
i
kadal
am kont
ekssi
ksa,y
ang
di
gunakan adal
ah bent
uk muf
rad. I
mam I
bn AbiHat
im dan l
ainny
a
mer
iway
atkandar
iUbayI
bnKa’
aby
angber
kat
a,“
Semuaber
it
a(ket
erangan)
dal
am al
-¬Qur
’any
angdi
embuskanol
eh‫ﺎﺡ‬
‫ﻳ‬‫ﺮ‬‫ﻟ‬
‫ﺍ‬
))angi
n,dal
am bent
ukj
amak
ber
kenaandenganr
ahmat
,sedangkany
angdi
embuskanol
eh(
‫ﻳﺢ‬‫ﺮ‬
‫ﻟ‬‫ﺍ‬
)angi
n,
dal
am bent
ukmuf
rad)ber
kenaandengansi
ksa.
”At
asdasari
nil
ah,dal
am
sal
ahsat
uhadi
sdi
sebut
kan:

4
Ti
m Edi
tor
,(Jalal
uddinAs-Suyut
i),
Ulumul Quranterj
emahanI
tqanFi
UlumilQur
an,
Sol
o(Bei
rut
):
I
ndi
vaMediaKr easi
,(DarAl-
Fikr:
1991) ,
2008,Hal .52
5
MannaAl-
Qattan,MabahistFiUlumilQuran,Bei
rut:Makt
abahIsl
ami
yyah,
2000,Hal
.192
 ‫ﺎ‬
‫ﻬ‬‫ﻠ‬
‫ﻌ‬‫ﺎﻭﻻﺗﺠ‬
‫ﺎﺣ‬‫ﻳ‬
‫ﺎﺭ‬‫ﻬ‬
‫ﻠ‬‫ﻌ‬‫ﷲﻡﺍﺟ‬
‫ﻳﺢ‬
‫ﺭ‬

“
YaAl
l
ah!Jadi
kanl
ahmasal
ahi
tusebagai‫ﺎﺡ‬
‫ﻳ‬‫ﺮ‬‫ﻟ‬
‫(ﺍ‬r
ahmat
)danj
anganj
adi
kan
i
tusebagai
‫ﻳﺢ‬‫ﺮ‬
‫ﻟ‬‫(ﺍ‬
azab)
.”