మధుపురి కథా సంపుటి (రాహుల్ సాంకృత్యాయన్)

sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé
eT<ÛäT|ü⁄]
ø£<∏ëdü+|ü⁄{Ï
nqTyê<ä+
ø£$ì Ä\÷]
Bahurangi Madhupuri (Hindi) - By Rahul Sankrit
Bahurangi yayan
Sankrity
Madhupuri (Telugu) Translated by Kavini Al
Kavini uri
Aluri
Á|ü#·Ts¡D HÓ+. : 2350/623

Á|ü‘·T\T : 1000
Á|ü<eä∏ T eTTÁ<äD : pHé, 2016
f…Æ{Ï˝Ÿ &çC…’Hé : |ü<ëàe‹
s¡#·sTT‘·
yÓ\ : 200/`
Á|ü‘·T\≈£î
$XÊ˝≤+Á<Ûä |ü_¢wæ+>¥ Vü≤Ödt $XÊ˝≤+Á<Ûä ãTø˘Vü≤Ödt
33`22`2, #·+Á<ä+ _*¶+>¥‡ $»j·Tyê&É, $XÊK|ü≥ï+,
#·T≥Tº>T∑ +≥, $»j·Tyê&É`520 004 nq+‘·|⁄ü s¡+, >∑T+≥÷s¡T
bò˛Hé : 0866`2430302 ‹s¡T|ü‹, ø±øÏHê&É, ˇ+>√\T
Email : vphpublish@gmail.com lø±≈£îfi¯+, ø£&|É ,ü $»j·Tq>∑s+¡
ôV≤#·Ã]ø£ : á |ü⁄düÔø£+˝À @ uÛ≤>±HÓ’ïHê |üP]Ô>± ø±˙, bÕøÏåø£+>± ø±˙ ø±|”¬s’{Ÿ Vü≤≈£îÿ
ø£*–qyê] qT+&ç ˝Òø£ Á|ü#·Ts¡Dø£s¡Ô\ qT+&ç eTT+<äT>± sê‘·|üPs¡«ø£
nqTeT‹ bı+<ä≈£î+&Ü @ s¡÷|ü+>± yê&ÉT≈£îHêï ø±|”¬s’{Ÿ #·≥ºØ‘ê´ H˚s¡+.
eTTÁ<äD : $XÊ˝≤+Á<Ûä $C≤„q dü$T‹ eTTÁ<äD≤\j·T+ ` $»j·Tyê&É
eTT+<äTe÷≥
eTVü‰|ü+&ç‘· sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THéqT >∑T]+∫ ‘Ó\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\≈£î Á|ü‘˚´ø£+>±
|ü]#·j·T+ #˚j·÷*‡q nedüs¡+˝Ò<äT. Äj·Tq s¡#·q\T ªªy√˝≤Z qT+∫ >∑+>±rs¡eTT,
dæ+Vü≤ùdHê|ü‹, $düàè‘· j·÷Á‹≈£î&ÉT, ãTTπ>«<ä Äs¡T´\T, »j·Tj·TÚ<Û̊jT· , ~y√<ëdüT, ˝Àø£d+ü #ê],
eT<ÛäTs¡dü«|üï+, yÓ’C≤„ìø£ uÛÖ‹ø£yê<ä+, $X¯«s¡÷|ü+, ÁbÕø£Œ•ÃeT <äs¡ÙHê\Tμμ Ç|üŒ{Ïπø |ü\Te÷s¡T¢
eTTÁ~+#·ã&ç #Ó*¢b˛j·÷sTT. á s¡#·q\ìï+{Ïì ‹]– eTTÁ~+#ê\ì $XÊ˝≤+Á<Ûä |ü_¢wæ+>¥
Vü≤Ödt dü+ø£*Œ+∫+~. Ä dü+ø£\Œ+˝À uÛ≤>∑+>±H˚ $qÁeT‘·‘√ á |ü⁄düÔø±\qT ‘Ó\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\
eTT+<äT+#·T‘·THêï+.
sêVüQ©® eTVü‰|ü+&ç‘·T&˚ >±ø£ ªªÁ‹|”]ƒø±#ês¡T´&ÉTμμè÷]ÿ‡düTº y˚T<Ûë$, kÕ«‘·+Á‘·´
düeTs¡jÓ÷<ÛäT&ÉT, ø£eT÷´ìdüTº ñ<äéT+˝À #·Ts¡T>±Z bÕ˝§Zqï ø±s¡´ø£s¡Ô. |ü\Te÷s¡T¢ C…’\T¬øfi≤fl&ÉT.
‘·q C…’\TJ$‘· ø±\+˝ÀH˚ s¡#·Hê yê´kÕ+>±ìøÏ Á|üD≤[ø£ y˚düT≈£îHêï&ÉT. Ä ‘·sê«‘· ¬s’‘·Tdü+|òüT
ìsêàD+˝Àq÷, b˛sê{≤˝À¢q÷ bÕ˝§Z+≥÷H˚ Á>∑+<∏äs¡#·q≈£î |üPqTø=Hêï&ÉT. ‘·q C…’\TJ$‘·
ø±\+˝À ‘√{Ï ø±Áy˚T&é‡≈£î bÕsƒê\T #Óù|Œyês¡T.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì e÷]ÿ‡düTº y˚T<Ûëe⁄\qT Á|ü‘˚´øÏ+∫ ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·+˝Àì y˚T<Ûëe⁄\qT
Äj·Tq ‘ê‹«ø£ ∫+‘·q Á|üuÛ≤$‘·+ #˚dæ+~. d”«j·÷qTuÛÑe+, d”«j·T|ü]o\q, n<Ûä´j·Tq
ÁbÕ‹|ü~ø£>± Äj·Tq s¡#·q\T kÕ>±sTT. e÷]ÿ‡düTº >∑‹‘·sêÿìï Äj·Tq Ä˝À#·q\≈£î
nqT>∑TD+>± uÛ≤s¡‘·<˚X¯ #·]Á‘·≈£î, ‘ê‹«ø£ <Û√s¡DT\≈£î nqTe]Ô+|ü#˚XÊ&ÉT.
ª e÷qeC≤‹ Á|ü>∑‹|ü<∏ä+yÓ’|ü⁄ kÕ–+∫q Á|ü‹ n&ÉT>∑÷ s¡ø£Ô‘·s¡ŒD+‘√H˚ kÕ–+~. qs¡
s¡ø£Ô+ Ç+‘·>± Á|üeVæ≤+#·&ÜìøÏ nìï eT‘ê\ <Ûäsêà#ês¡T´˝Ò ø±s¡D+— yêπs u≤<ÛäT´\T. @ ˇø£ÿ
eT‘·eTT, @ ˇø£ÿ eT‘ê#ês¡T´&ÉT >∑]«+#·e*‡+~ @MT˝Ò<äTμ nì #ê]Á‘·ø£ Ä<Ûësê\ Ø‘ê´
‘·q s¡#·q\ <ë«sê Äj·Tq s¡TEe⁄ #˚XÊ&ÉT. Á|üdüTÔ‘· sê»ø°j·T, kÕe÷õø£ yê‘êes¡D+˝À
sêVüQ©® |ü⁄düÔø±\ |üsƒ¡q+ n‘·´+‘· ÄeX¯´ø£+.
Ä eTVü‰|ü+&ç‘·Tì s¡#·q\qìï+{Ï˙ ‹]– eTTÁ~+∫ ‘Ó\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\ eTT+<äT+#·T
‘·Tqï+<äT≈£î $XÊ˝≤+Á<Ûä |ü_¢wæ+>¥ Vü≤Ödt >∑s¡«|ü&ÉT‘·Tqï~. n+<äT˝À uÛ≤>∑+>±H˚ leT‹ ø£$ì
Ä\÷] >±] nqTyê<ä ø£<∏ä\T ª eT<ÛäT|ü⁄]μμ bÕsƒ¡≈£î\≈£î n+~düTÔHêï+. eTVü‰|ü+&ç‘· sêVüQ˝Ÿ
kÕ+ø£è‘ê´j·THé >±] nH˚ø£ s¡#q· \qT ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ nqTe~+∫q ø°.X‚. Ä\÷] uÛTÑ »+>∑sêe⁄>±]
es¡ú+‹ dü+<äs¡“¤+>± á ø£<∏ä\ dü+|ü⁄{Ïì $qÁeT|üPs¡«ø£+>± $XÊ˝≤+Á<Ûä |ü_¢wæ+>¥ Vü≤Ödt
bÕsƒ¡≈£î\≈£î n+~düTÔ+~.
n_Ûe+<äHê\‘√
>∑&É¶+ ø√fÒX¯«s¡sêe⁄
dü+bÕ<ä≈£î&ÉT
$XÊ˝≤+Á<Ûä |ü_¢wæ+>¥ Vü≤Ödt
s¬ +&ÉT e÷≥\T
á dü+Á>∑Vü≤eTT˝À H˚qT s¡∫+∫q 21 ø£<∏ä\T ñHêïsTT.
á ø£<∏ä\ìï+{Ï˙ Væ≤e÷\j·÷\˝Àì $˝≤dü q>∑s¡ Á|ü»\
J$‘ê\≈£î n+øÏ‘·+ Ç#êÃqT. á ø£<∏ä\qT yêdüÔe J$‘ê\ MT<ä
Ä<Ûës¡|ü&ç s¡∫+#êqT. Ç$ ø£*Œ‘ê\T ø±e⁄. bÕsƒ¡≈£î\T ˇø√ÿ
ø£<∏äq÷ ˇø√ÿ J$‘·>±<∏ä>± bıs¡ã&˚ neø±e+ e⁄+~. ø±˙, á
ø£<∏ä\ ∫Á‘·D˝À nH˚ø£ eT+~ J$‘ê\qT rdüT≈£îHêïqT. dü«\Œ+>±
ø£*Œ‘· $wüj·÷\q÷ bı+<äT|üs¡#êqT.
düeTø±©q ∫Á‘·D˝À bÕsƒ¡≈£î\≈£î eTH√s¡+»ø£+‘√ bÕ≥T>±
Ç‘·s¡Á‘ê Á|üjÓ÷»Hê\T @e÷Á‘·+ ˇq>∑÷&çHê n~ Hê≈£î
dü+‘√wü<ëj·Tø£+.
sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé
neTè‘·düsY,
4`5`1954.
nqTyê<ä≈£îsê* e÷≥
sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé Væ≤+B˝À s¡∫+∫q ªãVüQs¡+^ eT<ÛäT|ü⁄]μ nH˚

dü+Á>∑Vü≤eTT˝À <ë<ë|ü⁄>± 21 ø£<∏ä\THêïsTT. á ø£<∏ä\qT sêVüQ©® 40 dü+ˆˆ\ ÁøÏ‘·+
s¡∫+#ês¡T. ‘Ó\T>∑T˝À ªeT<ÛäT|ü⁄]μ nqï ù|s¡T‘√ H˚qT á Á>∑+<∏ëìï nqTyê<ä+ #˚XÊqT.
<ë<ë|ü⁄>± q÷≥j·÷uÛ…’ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ Á_{°wüßyês¡T ‘·eT $˝≤kÕ\ ø√dü+, ‘·eT
ôd’ì≈£î\ $˝≤kÕ\ ø√dü+ o‘·\ ` eT+<ä ` düT>∑+<Ûä |üeHê\T M#˚ Væ≤e÷\j·T |üs¡«‘·
ÁbÕ+‘ê\˝À ì]à+∫q $˝≤dü q>∑s¡+ eT<ÛäT|ü⁄]. eT<ÛäT|ü⁄]ì Á_{Ïwt yêfi¯ófl ‘·eT $˝≤kÕ\
ø√dü+ ì]à+#·T≈£îHêïs¡T. #ê˝≤ø±\+bÕ≥T eT<ÛäT|ü⁄] Á_{Ïwt yê]øÏ $˝≤dü q>∑s¡+>±H˚
e⁄qï~. Á_{Ïwtyêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷ø£ eT<ÛäT|ü⁄]ì kÕeT+‘·esêZìøÏ #Ó+~q sêE\÷,
»$T+<ës¡÷¢, C≤^sê›s¡÷¢ ‘·eT $˝≤dü q>∑s¡+>± #˚düT≈£îHêïs¡T. eT<ÛäT|ü⁄] q>∑s¡ ìsêàD+
»s¡>∑{≤ìøÏ eTT+<äT nø£ÿ&É <ä≥ºyÓTÆq n&É$ ÁbÕ+‘·eTT+&˚~. kÕúìø£+>± yÓqTø£ã&çq
nHê>∑]ø£ C≤‘·T\≈£î #Ó+~q Á|ü»\T e⁄+&˚yês¡T. á Á>∑+<∏ä+˝Àì ø£<∏ä\˙ï Äj·÷ e´≈£îÔ\
J$‘ê\‘√bÕ≥T ÄHê{Ï #ê]Á‘·ø£, sê»ø°j·T n+XÊ\‘√ ≈£L&ÉT≈£îì e⁄HêïsTT. n‹‘·≈£îÿe
ø£\Œq‘√, j·T<∏ës¡ú J$‘ê˝Ò Ä<Ûës¡+>± á ø£<∏ä\ s¡#·q kÕ–+~. $_ÛqïyÓTÆq, yÓ’s¡T<Ûë´\T
ø£*–q J$‘ê\T á ø£<∏ä\˝À eTq≈£î ø£ì|ækÕÔsTT.
‘Ó\¢<=s¡\, kÕeT+‘·esêZ\ J$‘ê˝Ò ø±≈£î+&Ü n≥º&É>∑T esêZ\ Á|ü»\ J$‘ê\q÷
á ø£<∏ä\˝À $X¯<ä|ü]#ês¡T. eT<Ûä´‘·s¡>∑‹, ñqï‘·es¡Z eTVæ≤fi¯\ Jeq $<ÛëHê\‘√ bÕ≥T
bı≥º≈£L{Ïø√dü+ nVü≤]ïX¯\÷ ÁX¯$T+#˚ ù|<äes¡Z|ü⁄ eTVæ≤fi¯\ J$‘ê\q÷, n˝≤π>
eT<ÛäT|ü⁄]øÏ e#˚Ã $˝≤dü Á|æj·TT\ e\q düVü≤» kÂ+<äs¡é+‘·T\sTTq #·T≥TºÁ|üø£ÿ\
Á>±e÷\ ne÷j·Tø£|ü⁄ Ád”Ô\ J$‘ê\T @ $<Ûä+>± qs¡ø£ÁbÕj·TyÓTÆHêjÓ÷? ∫ÛÁ<äyÓTÆHêjÓ÷?
$eX¯ó˝…’ yês¡T ‘·eT J$‘ê\qT m˝≤ ã*ô|≥Tº≈£îHêïs√? ø£fi¯fl≈£î ø£{Ïºq≥Tº ∫Á‹+#ês¡T
sêVüQ©®.
Hêqï>±s¡T (Ä\÷] uÛÑT»+>∑sêe⁄>±s¡T) ‘·s¡#·T>± eT<ÛäT|ü⁄] ø£<∏ä\ >∑T]+∫ Hê‘√
#Ó|⁄ü +Ô &˚yês¡T. Äj·Tq ‘·qT sêdæq $\TyÓq’ nqTyê<ë\q÷, s¡#q· \q÷ b˛>=≥Tº≈î£ Hêïs¡T.
á $wüj·T+ bÕsƒ¡≈£î\≈£î $~‘·y˚T. 1970 Ä ÁbÕ+‘ê\‘√ μeT<ÛäT|ü⁄]μ μuÛ≤>√qV”≤ <äTìj·÷
ø√ ã<ä˝Àμ (bÕ]b˛≈£î! Á|ü|ü+#êìï e÷s¡TÃø√) sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé sêdæq á ¬s+&ÉT
Á>∑+<∏ë\q÷ ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ nqTe~+#ês¡˙, Á|ü#·Ts¡D≈£î ÇkÕÔeTì rdüT≈£îqï $TÁ‘·T\T
nqTyê<ä Á|ü‘·T\qT b˛>={≤ºs¡ì #Ó|ü⁄Ô+&˚yês¡T. á Á>∑+<∏ë\qT ‘Ó\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\≈£î
n+~e«˝Òø£b˛j·÷s¡ì u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ e⁄+&˚yês¡T. á Á>∑+<∏ë\T yÓ\T>∑T˝ÀøÏ eùdÔ
u≤>∑T+&ÉTqqï n_ÛÁbÕj·÷*ï e´ø£Ô|üs¡#˚yês¡T.
eTs=ø£ $wüj·T+ Á_{Ïwt yêfi¯ófl @ s¡ø£+>±qsTT‘˚ ÄHê&ÉT ‘·eT ‘·eT ôd’ì≈£î\
nedüsê\ ø√dü+, $˝≤kÕ\ ø√dü+, <ä≥ºyÓTÆq |ü#·Ãì n&Ée⁄\qT <Ûä«+dæ+#ês√? n<˚
$<Ûä+>± áHê{Ï Á|üuÛÑT‘ê«\T <˚oj·T, $<˚o ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ nedüsê\≈£î nqT>∑TD+>±
düVü≤» eqs¡T\‘√ n\˝≤&˚ |ü#·Ãì ÁbÕ+‘ê\qT eTs¡TuÛÑ÷eTT\T>± e÷s¡TdüTÔHêïs¡T.
nD>±]q ù|<ä, ã&ÉT>∑T, –]»q C≤‘·T\ Á|ü»\ J$‘ê\qT ∫ÛÁ<ä+ #˚düTÔHêïs¡T. Çø£ Ád”Ô\
e÷q ÁbÕD≤\≈£î s¡ø£åDÒ ˝Ò<äT.
ô|’ #Ó|æŒq ¬s+&ÉT ø±s¡D≤\ e\q 40 dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé
Væ≤+B˝À s¡∫+∫q á Á>∑+<∏ëìï #ê]Á‘·ø£, sê»ø°j·T $wüj·÷\ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ yÓT+&ÉT>±
e⁄+&˚ ‘Ó\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\ ø√dü+, >∑‘·+˝À Hêqï>±s¡T Ç∫Ãq Áù|s¡D‘√, ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ
nqTe~+#ê\ì ìX¯ÃsTT+#·T≈£îHêïqT.
$XÊ˝≤+Á<Ûä |ü_¢wæ+>¥ Vü≤Ödt m&ç≥sY >∑&É¶+ ø√fÒX¯«s¡sêe⁄>±]ÿ, y˚TH˚»sY eTH√Vü≤sY
Hêj·TT&ÉT>±]øÏ, $XÊ˝≤+Á<Ûä $C≤„q dü$T‹ »qs¡˝Ÿ y˚TH˚»sY |æ. Vü≤]Hê<∏é¬s&ç¶ >±]øÏ
Á|ü‘˚´ø£ ø£è‘·»„‘·\T. k˛<äs¡ düe÷qT˝…’q m.myéT.ÄsY. Äq+<é>±]øÏ Vü≤è<äj·T|üPs¡«ø£
ø£è‘·»„‘·\T.
Hê á ‘Ó\T>∑T nqTyê<ëìï Hê ‘·+Á&ç Ä\÷] uÛÑT»+>∑sêe⁄>±]øÏ n+øÏ‘·+
ÇdüTÔHêïqT. Çø£ á Á>∑+<∏ä+ ‘Ó\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\ #˚‘·T˝À¢øÏ....
` ø£$ì Ä\÷]
Ä]Ô‘√....!
|üÁ‹ n+X¯eT÷ MT‘√ #·]Ã+∫q<˚

nqTyê<ä yÓTfi¯≈î£ e\T MTs¡T H˚]Œ+∫qy˚
MTs¡T Hê ‘·+&çÁ e÷‘·Áy˚T ø±<äT
Hê >∑Ts¡TeP, Hê e÷s¡Z<äs¡Ù≈£î\Tq÷
MT]∫Ãq ù|ÁsD¡ ‘√H˚, dü÷Œ¤]‘Ô √H˚
á >∑Á+<∏ä nqTyê<+ä kÕ–+~
MT C≤„|üø±\‘√ ì+&ç ñqï
ªªeT<ÛäT|ü⁄]μμ >∑Á+<∏ä ‘Ó\T>∑T nqTyê<ä+
MTπø n+øÏ‘·+.....!
` ø£$ì Ä\÷]
ø£<∏ëÁø£eT+
1. eè<äT&Δ TÉ ˝≤˝≤ 1
2. njÓ÷´! eTTdü*‘·q+!! 13
3. <äTs¡+»j·T ≈£îe÷sY 24
4. <=s¡kÕì 37
5. eTVü‰Á|üuÛÑ÷ 48
6. ª*|tdæºø˘μ 64
7. sƒê≈£îØ® 76
8. sêjYTãVü≤<ä÷›sY 88
9. >∑Ts¡÷J 103
10. MTHêø°å 118
11. ª>√\÷μ 131
12. s¡÷|” 144
13. sêe⁄‘·T 155
14. ø£eT˝Ÿdæ+>¥ 168
15. &√sê 182
16. _düTqT 196
17. ù|&éù≤u≤ 212
18. düT˝≤ÔHé 226
19. e÷düºsYJ 238
20. #·+b˛ 251
21. q\¢<=s¡ 263
eè<äTΔ&ÉT ˝≤˝≤
ª˝≤uÛŸ&Ü˝≤μ ˝Àì Ç+&Éq¢ T #·÷ùd,Ô n$ m|ü&√ @ ø£è‘·jT· T>∑+˝ÀH√ ì]à+∫
q≥Tº>± nqT≈£î+{≤s¡T Á|ü»\T. ø±˙ Ä }]˝À n|üŒ{Ïø±\+˝À ø£{qºÏ Çfi¯ófl ˇø£{°
˝Ò<Tä . Ç|üŒ{ÏøÏ q÷≥eTTô|Œ’ ¤ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· eT<ÛTä |ü⁄]˝À yÓTT≥ºyTÓ T<ä{Ï Ç+{Ïì
ø£≥≥º + »]–+~. n+fÒ 1820 Ä ÁbÕ+‘ê˝À¢ eT<ÛTä |ü⁄]˝À Çfi¯fl ìsêàD≤ìøÏ |ü⁄Hê<äT\T
|ü&Ü¶j·Tqïe÷≥.
$<˚o uÛ≤wü‘√ n|ü]∫‘·T˝…q’ Á|ü»\T düV≤ü »+>±H˚ kÕúìø£ uÛ≤wü˝À Ä X¯u≤›*ï
‘·eT≈£î nqT≈£L\+>± e÷s¡TÃ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. eè<äTΔ&ÉT ˝≤˝≤ ªª\yé&˚˝Ÿμμ nqï
|ü<ëìï ªª˝≤uÛŸ&Ü˝≤μμ>± n+≥T+{≤&ÉT. yêdüyÔ êìøÏ ˝≤˝≤ ˇø£ÿ&˚ Ç˝≤ nqø£b˛e#·TÃ.
>∑‘+· ˝À mes√ á X¯u≤›ìï Ç˝≤ e÷]Ã e⁄+&Ée#·TÃ. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì #ê˝≤ }s¡¢ ù|s¡T¢
á $<Ûä+>± e÷]Ãqy˚. ˇø£ÿ eT<ÛäT|ü⁄]˝ÀH˚ ø±<äT Væ≤e÷\j·÷\˝Àì $˝≤dü
q>∑sê\ìï+{Ï˝À ù|s¡q¢ T á $<Û+ä >±H˚ e÷sêÃs¡T. yÓTdÆ ÷ü sY˝Àì ªªVü‰´|”yê´©μμì kÕ<Ûës¡D
Á|ü»\T ªVü‰bÕyê˝≤μ nH˚ n+≥T+{≤s¡T.
˝≤˝≤ ÄHê{Ï ‘·q C≤„|øü ±\qT e÷≈£î #Ó|⁄ü HÔ êï&ÉT. n‘·qT ≈£Ls¡TÃqï #√≥T≈£î
ø=+#Ó+ m>∑Teq e÷Á{ÏHé ¨≥\T e⁄+&˚~. Ä ¨≥\T ìsêàD+ 70 @fi¯fl ÁøÏ‘+·
n+fÒ ‘ê‘·≈î£ 10, 12 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡ e⁄qï|ü&ÉT »]–+~. ‘ê‘· eT<ÛTä |ü⁄]
e#˚Ã≥|üŒ{ÏøÏ ¨≥˝Ÿ ìsêàD+ Ç+ø± |üP]Ô ø±˝Ò<Tä . ‘ê‘· ‘·q C≤„|øü ±\qT HÓeTs¡T
y˚dTü ≈£î+≥÷ ªªÄ ¨≥\T ø£{+ºÏ ∫+~. ªe÷{Ÿμ (e÷Á{ÏH)é kÕôV≤uŸ ªe÷{Ÿμ kÕôV≤uŸ
‘·+Á&ç »MT+<ës¡T>±] n&Ée⁄*ï ø±+{≤≈£î≈º î£ (>∑T‘·≈Ô î£ ) rdüT≈£îHêï&ÉT. n‘·ì ‘·+Á&ç
|üø±ÿ ‘Ó˝À¢&TÉ . ªª‘ê‘· ‘·q ø£fifl¯ eTT+<äT »]–q~, ‘·qT #·÷dæq$, $qï$ e÷Á‘·yT˚
#·]Á‘·>± #Ó|⁄ü HÔ êï&ÉT. n‘·ì C≤„q+ Á|ü‘´· ø£yå TÓ qÆ <˚ ø±˙ |üs√ø£yå TÓ qÆ ~ ø±<äT. dü+e‘·‡sê\T
>∑&ÉTdüTÔqï ø=~›ø° n‘·ì C≤„|üø£X¯øÏÔ˝À mH√ï e÷s¡TŒ\T #˚s¡TŒ\T e#êÃsTT. ‘ê‘·≈£î
‘Ó*j·Tì $wüjT· + @$T≥+fÒ.... n‘·qT n&É$øÏ e÷Á‘·yT˚ ø±+Á{≤ø£sº T¡ ø±<äT. >∑+>±,
j·TeTTHê qB Á|üyêVü‰\ >∑T+&Ü n≥M ÁbÕ+‘·+˝Àì ø£\|ü m>∑TeT‹ì Á|üÁ|ü<eä∏ T+>±
Ä#·sD¡ ˝À ô|{Ï+º ~ n‘·H!˚ ◊‘˚, ˝≤˝≤≈£î á $wüj÷· ìøÏ dü+ã+~Û+∫q C≤„qeTT
˝Ò<äT. eT<ÛäT|ü⁄] #·T≥Tº|üø£ÿ\ e⁄qï uÛÑ÷eTT˝À¢ yÓTT≥ºyÓTT<ä≥>± ã+>±fi≤<äT+|ü*ï
|ü+&ç+∫+B n‘·&!˚ <ë<ë|ü⁄>± ˇø£ X¯‘êã›+ ÁøÏ‘+· >∑+>√Á‹øÏ yÓfifl‚ <ë]˝À <˚e<ës¡T
ø£\|ü‘√ ˇø£ $XÊ\yÓTÆq ã+>∑fi≤qT ì]à+#·T≈£îHêï&ÉT. ◊‘˚, Ç|üŒ{Ïø° n~ #Ó≈£îÿ
#Ó<sä ≈¡ î£ +&Ü e⁄+~. n<˚ eT<ÛTä |ü⁄]˝À ì]à+∫ e⁄+fÒ m|ü&√ •~∏\yÓTÆ b˛sTT e⁄+&˚~.
s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ eTT–dæ Ç+^¢wßü yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷ø£ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ @*Hê{Ï
X¯ì |ü{qºÏ ≥¢sTT+~. e÷Á{ÏHé ‘·+Á&ç Ä uÛeÑ Hêìï eT<ÛTä |ü⁄]˝À ì]à+∫ e⁄+fÒ ‘·|Œü ≈£î+&Ü
X¯ì eÁø£<èä wæº Ä uÛeÑ q+ MT<ä |ü&ç e⁄+&˚<!˚
yÓTfiÆ fl¯ ø=B› $dü]Ô +∫ ñqï eT<ÛTä |ü⁄] #·]Á‘·≈î£ düJe ñ<ëVü≤s¡D eTTdü* ‘ê‘·
˝≤˝≤. ‘ê‘· ø£+fÒ eTT+<˚ n‘·ì u≤u≤sTT ˇø£‘q· T ã‘·T≈£î ‘ÓsT¡ e⁄≈£î eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
e#êÃ&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄] ìsêàD+ #·Ts¡T>±Z kÕ>∑T‘·Tqï s√E\$. y˚\ dü+K´˝À ø±]à≈£î\T
uÛeÑ Hê*ï ì]à+#·{≤ìøÏ e#˚Ãyês¡T. yêfi¯fl ‹+&û, ‹|üŒ\ ø√dü+ <äTø±D≤\T yÓ*XÊsTT.
eT<ÛäT|ü⁄]˝À #ê˝≤ Çfi¯flqT Ç+^¢wüß yês¡T dü«j·T+>± <ä>∑Zs¡T+&ç ø£{Ïº+#·T≈£îHêïs¡T.
uÛeÑ Hê\ ìsêàD≤ìøÏ ø±+Á{≤ø£sº T¡ ¢ nedüs+¡ nj·÷´s¡T. n|üŒ{ÏøÏ e+<ä dü+e‘·‡sê\
ø£+fÒ eTT+<˚ Ä+π>j ¢ T· T\T ‘·eT uÛ≤wü˝À yêsêÔ|Áü ‹ø£\qT Á|ü#T· ]+#·≥+, #·<eä ≥+
»s¡T>∑T‘·T+&˚~. Ä yêsêÔ |üÁ‹ø£\˝À Ç‘·s¡ $wüj÷· \‘√ bÕ≥T eT<ÛTä |ü⁄] kÂ+<äsê´ìø°,
#·\ì¢ yê‘êes¡D≤ìø° dü+ã+~Û+∫q yês¡\Ô qT ≈£L&Ü Á|ü#T· ]+#˚yês¡T. Ä yês¡*Ô ï
#·~$q Ç+^¢wßü yês¡T y˚d$ü ø±˝≤ìï >∑&|É {ü ≤ìøÏ b˛{°\T |ü&ç eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edüT+Ô &˚yês¡T.
◊‘˚, ã+>∑fi≤\T mìï ì]à+∫Hê e#˚Ã yêfi¯fl≈£î dü]b˛j˚T$ ø±e⁄.
Á|üdTü ‘Ô +· HÓsTT´ ùds¡T ◊<äT s¡÷bÕj·T\T neTTà‘·T+~. yÓqTø£{Ï ø±˝≤ìï >∑Ts¡TÔ
#˚dTü ≈£î+≥÷ ˝≤˝≤ Ç|ü&ÉT m+‘· >∑&TÉ ¶ s√E\T e#êÃsTT? Hê ∫qï‘·q+˝À s¡÷bÕsTTøÏ
ùds¡Tqïs¡ HÓsTT´ ny˚Tà yêfi¯ófl. Ç|ü&ÉsTT‘˚ ◊<äTs¡÷bÕj·T\≈£î neTTà‘·THêïs¡T.
>√<ÛTä eT\T≈£L&Ü Ä sπ ≥T≈£î <=s¡øe£ ⁄. Ä s√E˝À¢ ≈£L© ‘·≈î£ ÿy˚ e⁄+&˚~. <Ûsä \¡ ÷
‘·≈î£ ÿy˚. ˝≤uÛ≤\T ‘·≈î£ ÿe>±H˚ e⁄+&˚$.....!
|ü•ÃeT Væ≤e÷\j·÷\˝À $˝≤dü q>∑sê\˝Àì yê´bÕs¡düTú\˝À m≈£îÿe XÊ‘·+
Vü≤sê´˙\T e⁄+&˚yês¡T. Vü≤sê´Hê e÷sê«&ÜøÏ bıs¡T>∑TH˚ e⁄Hêï nH˚ø£ $wüj÷· \˝À
Vü≤sê´˙\T ≈£L&Ü e÷sê«&û\ ˝≤>±H˚ e⁄+{≤s¡T. ◊‘˚, Vü≤sê´Hê yê´bÕs¡T\T e÷sê«&û
yê´bÕs¡T\+‘·>± dü+bÕ~+#·˝sÒ T¡ . ˇø£yfi˚ ¯ me¬sH’ ê n˝≤ dü+bÕ~ùdÔ n‘·DíÏ Á|ü»\T
Vü≤sê´˙ nqs¡T. e÷sê«&û nH˚ n+{≤s¡T. &ÉãT“ dü+bÕ~+#·≥+˝À ˇø£ Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ
2 sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé : eT<ÛäT|ü⁄]
ø£fi¯ e÷sê«&û\øπ e+≥ã{Ï+º ~. e÷sê«&û yê´bÕ] ø£≥Tºã≥º\‘√ nkÕ‡+≈£î, ãsêà≈£î
ã‘·ø{£ ≤ìøÏ ãj·T˝Ò]› yÓfi≤Ô&TÉ . n‘·ì eTqe&ç f…eÆ TT e#˚Ãdü]ø£˝≤¢ ø√{°X«¯ s¡T&Ée⁄‘ê&ÉT.
ø±˙ Vü≤sê´˙\T Ç+‘·>± m<ä>q∑ ÷ ˝ÒsT¡ . Ç+‘· kÕ|ò˝ü ≤´˙ï bı+<ä˝sÒ T¡ .
‘ê‘· ˝≤˝≤ ã+<ÛTä e⁄\T #ê˝≤ eT+~ ∫\¢s¡ eT\¢s¡ yê´bÕsê\T #˚ùdyês¡T.
yêfi¯ófl eT<ÛäT|ü⁄]˝≤+{Ï Væ≤e÷\j·T |üs¡«‘ê\˝Àì $˝≤dü q>∑sê\˝ÀH˚ ø±≈£î+&Ü
yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘ê\˝Àì Á>±e÷\˝Àq÷ yê´bÕsê\T #˚ùdyês¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À øπ e\+
q>∑\ yê´bÕs¡yT˚ #˚ùdyês¡T. ø±˙ #·T≥Tº|øü ÿ£ \ Á>±eT+˝Àì yê´bÕs¡T\T <äTø±D+˝Àì
edüTeÔ ⁄\qT Á>±eTdüT\ú ≈£î m≈£îÿe sπ ≥T≈£î n|ü>± ÇdüT+Ô {≤s¡T. &ÉãT“ e&ûø¶ Ï ÇdüT+Ô {≤s¡T.
ø=~› dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· es¡≈L£ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Á|ü»\T #ê˝≤ ìC≤sTTr |üsT¡ \T>±
e⁄+&˚yês¡T. yê´bÕs¡T\T yêfi¯fl≈£î ˝…ø±ÿ|üÁ‘·+ ˝Ò≈î£ +&Ü e+<ä\, y˚\ s¡÷bÕj·T\qT
n|ü>± Ç#˚Ãyês¡T. |üs«¡ ‘· ÁbÕ+‘· Á|ü»\T ìC≤sTTrøÏ ô|{Ï+º ~ ù|s¡T>± e⁄+&É≥y˚T
ø±≈£î+&Ü ìC≤sTTr˝À >=|üŒ U≤´‹˙ bı+<ës¡T. Ç‘·sT¡ \ kıeTTàqT #˚‹‘√ eTT≥Tº≈î£ H˚
yês¡T ø±<äT.
ˇø£ ‘Ó\¢ <=s¡ |üs«¡ ‘· ÁbÕ+‘· Á|ü»\qT yÓT#·TÃ≈£î+≥÷, ‘·q nqTuÛyÑ êìï Ç˝≤
#ÓbÕŒ&ÉT. ˇø£kÕ] ns¡ú s¡÷bÕsTT _fi¯fl C≤] ‹yêN MT<ä |ü&+ç ~. |üìeTìwæ ø=+&É
ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~qyê&ÉT. >∑~ ∫eTà{≤ìøÏ e#êÃ&ÉT. ‹yêN MT<ä e⁄qï ns¡sú ÷¡ bÕsTTì
eTT≥Tºø√≈£î+&Ü n+‘·es¡≈L£ ‹yêNì ø£‹]Ô +∫, m‹Ô ∫y˚TàXÊ&ÉT. ns¡sΔ ÷¡ bÕsTT ø£+fÒ
‹yêN $\TyÓq’ ~. nsTTHê ‹yêNì ∫+|ü{≤ì¬øH’ ê Çwü|º &ü Ü¶&TÉ . ø±˙ ns¡sú ÷¡ bÕsTT
_fi¯flqT e÷Á‘·+ #˚‹‘√ eTT≥º˝<Ò Tä . ‘ê‘· ˝≤˝≤ ø=+&É ÁbÕ+‘· Á|ü»\ ìC≤sTTrì
ˇ|ü≈£î+{≤&ÉT. ø±˙ á eT<Û´ä q e∫Ãq e÷s¡TŒ*ï >∑T]+∫ e÷{≤¢&≥˚ |ü&ÉT ìsêX¯>±
Ç˝≤ n+{≤&ÉT. ªª|ü+‘·T\T>±s¡÷? @$T #ÓbÕŒ*? Ç|ü&ÉT á ø=+&É ÁbÕ+‘· yêfi¯ófl
‘Ó*$ MT]b˛j·÷s¡T. ≥qTï\≈£î ≥qTï\T &Ü˝≤¶ ø=qT≈£îÿì yÓ[fl <ëìï eT+∫ H˚‹>±
neTTà‘·THêïs¡T. ùds¡T Hê\T>∑Tqïs¡..... Ç+πø+ ø±yê*?μμ nì nH˚yê&ÉT.
˝≤˝≤ »qàkÕúq+ Vü≤sê´Hê.... nsTT‘˚ Ç|ü&ÉT n‘·ì uÛ≤wü Vü≤sê´Hê ÁbÕ+‘·|⁄ü
uÛ≤wü˝≤>± ˝Ò<Tä . øÏ#&· û uÛ≤wü˝≤>± e÷]+~. ˝≤˝≤≈£î sê‘·ø√‘·\T sêe⁄. n‘·qT ‘·q
U≤‘ê |ü⁄düøÔ ±\˝À |ü<Tä \› es¡≈L£ sêdüTø√>∑\T>∑T‘ê&ÉT. n‘·ì ø£+{Ï#÷· |ü⁄ n+‘·>±
eTdüøu£ ≤s¡˝<Ò Tä . ø±˙ C≤„|øü X£ ø¯ ÔÏ e÷Á‘·+ ø=+#Ó+ ‘·–+Z ~. n+<äTøπ e÷≥\qT ˇø£
Áø£eT+˝À #Ó|Œü ˝Ò&TÉ . n|ü&É|ü &ÉT Áø£eT+ ‘·|ü ‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. n˝≤+≥|ü&ÉT eTq+
ø=+#Ó+ n+~ùdÔ eT∞fl ‹]– ‘·qT #Ó|⁄ü qÔ ï $wüjT· +˝ÀøÏ yÓfi≤Ô&TÉ . eT<ÛTä |ü⁄]˝À Ç|üŒ{Ïø°
s√p ∫s¡T‘·|⁄ü \T\T edüT+Ô {≤sTT. ∫s¡T‘· |ü⁄\T\≈£î ≈£îø£ÿ\+fÒ s¡d>ü T∑ ˝≤¢+‘· Çwü+º .
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 3
>∑&∫É q 3 dü+e‘·‡sê\˝À 8 ≈£îø£ÿ\qT n$ rdüT≈£îb˛j·÷sTT. ‘ê‘· ∫s¡T‘·|⁄ü \T¢\
>∑T]+∫ #Ó|Pü Ô ªªuÛ>Ñ e∑ +‘·T&ç <äjT· ! á ∫s¡T‘· |ü⁄\T\T Ç|üŒ{Ïes¡≈L£ »+‘·Te⁄\qT
m‘·TÔ¬øfi≤flsTT ø±˙ eTqTwüß\≈£î m˝≤+{Ï ø°&ÉT #˚j·T˝Ò<äT!μμ uÛÑ>∑e+‘·T&çøÏ <ä+&É+
ô|&ÉT‘·÷ nHêï&ÉT ‘ê‘· ˝≤˝≤.
‘ê‘· C≤„|üø±\T ù|J\T }&çb˛sTT ø±–‘ê\T #Ó~]b˛sTTq |ü⁄düÔø£+˝≤>±
e⁄HêïsTT. yê≥ìï+{Ï˙ ˇø£ Áø£eT+˝À ô|≥º≥+ ø£wyºü TÓ qÆ |üH!˚ yê{Ï˝À #·]Á‘·ø+£ fÒ
ø=+‘· n‘·T´øÏÔ ≈£L&Ü e⁄+&Ée#·TÃ. ø±˙ ˇø£ $wüjT· + ˇ|üø√ø£ ‘·|Œü <äT ‘ê‘· ˝≤˝≤˝≤+{Ï
eè<äT˝Δ Ò ˝Ò≈î£ +fÒ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ dü+ã+~Û+∫q #·]Á‘· eTs¡T>∑Tq |ü&bç ˛‘·T+~. Ç~ eTq+
ˇ|üø√yê*‡+<˚! ‘ê‘· ˝≤˝≤ düàè‹|ü≥+˝À Ç|üŒ{Ïø° Ç+^¢wßü <=s¡\÷, <=s¡kÕqT\÷
#Ó{≤º|ü{≤º˝ÒdüT≈£îì eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì |ü#·Ã{Ï eèøå±\ øÏ+<ä #·\¢{Ï yê‘êes¡D+ øÏ+<ä
wæø±s¡T¢ ‹s¡>&∑ +É u≤>± C≤„|øü +£ e⁄+~. ‘ê‘· ∫Á‘·ø±s¡T&ÉT ø±<äT. ∫Á‘·ø±s¡T&˚ nsTT
e⁄+fÒ ÄHê{Ï Ç+^¢wßü <=s¡\q÷, <=s¡kÕqT\q÷ j·T<∏ë‘·<+ä∏ >± ∫Á‹+#˚ yê&˚! ˇø£yfi˚ ¯
‘ê‘· ∫Á‘·ø±s¡T&Ó’ e⁄Hêï ∫Á‘ê\T ^dæ e÷Á‘·+ Á|üj÷Ó »q+ @eTT+~? &Óu“’…Û , mquÛ’…
dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· ø£{qºÏ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤\˝À n|üŒ{Ï ∫Á‘ê\T mH√ï #Ó<\ä T
|ü{ºÏ HêX¯q+ ne⁄‘·THêïsTT.
˝≤˝≤ #Óù|Œ<ëìï ã{Ïº ÄHê{Ï eT<ÛäT|ü⁄] Ç+Á<ä|ü⁄]‘√ düe÷q+. ≈£L© Hê©
#˚dTü ≈£îì ã‹πø yêfi¯fl≈£î #˚‹ì+&Ü|ü˙, ø£&TÉ |ü⁄ì+&û ‹+&û <=s¡øπ $ Äs√E˝À¢! q\¢yê&Óq’
ø±s¡D+>± ‘ê‘·≈î£ ≈£L&Ü ‘Ó\<¢ =s¡\ #˚‘˝· À¢ ‹≥÷¢, ∫yê≥÷¢ ‘·ù|Œ$ø±e⁄. <Óã“\T
e÷Á‘·+ mqï&É÷ ‹q˝Ò<Tä . ◊‘˚ n~ ‘ê‘· >=|üŒ‘·q+ m+‘· e÷Á‘·+ ø±<äT. m+<äTø£+fÒ
eTT+<äT>±H˚ ‘√ø±&ç+#˚ ô|+|ü⁄&ÉT ≈£îø£ÿ˝≤>± Á|üe]Ô+#·&+É n\yê≥T #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
˝≤˝≤ #Óù|Œ<ëìï ã{Ïº ‘Ó\<¢ =s¡\T dü«<˚o sêE©ï, dü+kÕúHêBÛXó¯ ©ï, »MT+<ës¡q¢ T
‹≥º≥y˚T ø±≈£î+&Ü #ÓsTT´ ≈£L&Ü #˚dTü ≈£îH˚yês¡≥. n˝≤ ‘Ó\<¢ =s¡\ #˚‘T· ˝À¢ yêfi¯ófl
‹≥÷¢, <Óã“\÷ ‹Hêï kÕúìø£ –]»qT\≈£L, yê´bÕs¡T\≈£L ø=+‘· dü+‘·è|æ>Ô ±H˚ e⁄+&˚~≥.
kÕúìø£ »MT+<ës¡÷,¢ dü+kÕúHêBÛXó¯ \÷ øÏ+~ esêZ\ ù|<ä Á|ü»\qT eTqTwüß\T>±H˚
#·÷ùdyês¡T ø±<ä≥. »+‘·Te⁄\‘√ düe÷q+>± #·÷ùdyês¡≥. H√{ÏøÏ e∫Ãq≥T¢>±
‹fÒyº ês¡≥. ‘Ó\<¢ =s¡\ #˚‘T· ˝À¢ n˝≤+{Ï eTVü‰sêE\T, »MT+<ës¡÷,¢ ‹≥÷¢, <Óã“\÷
‹+≥÷+fÒ, ìeTïesêZ\ Á|ü»\≈£î dü+‘·è|æÔ ø£\>∑≥+˝À ø=+‘· Hê´j·T+ e⁄qïe÷≥
yêdüÔey˚T.
˝≤˝≤ Ç+ø± Ç˝≤ #Ó|⁄ü HÔ êï&ÉT. ªªÄs√E˝À¢ y˚TeTT eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+&˚ Ç+^¢wßü
yêfi¯ófl }s√¢ ‹s¡T>∑T‘·÷H˚ e⁄+&˚yêfi¯fl+. ‘Ó\¢<=s¡\T ø£q|ü&ç‘˚ |ü]#·j·T+ e⁄Hêï
˝Òøb£ ˛sTTHê dü˝≤+ ø={Ïº |üøÿ£ ≈£î ‘·|ü ø√yê*‡+<˚! q\¢<=s¡\T ndü\T eP]˝ÀøÏ sêe&Üìπø
kÕVü≤dæ+#˚ yês¡T ø±<äT. á |ü]düsê\≈£î <ä÷s¡+>± e⁄+&˚yês¡T. n|üŒ{À¢ ‘Ó\<¢ =s¡\
Vü≤yê #ê˝≤ m≈£îÿe>± e⁄+&˚~. ˇø£kÕ] @eTsTT+<ä+fÒ Çø£ÿ&=ø£ ã+>∑fi≤ U≤∞ nsTT+~.
ã+>∑fi≤\ X¯óÁuÛ‘Ñ · >∑T]+∫ #Ó|Œü qø£ÿs¡˝<Ò Tä . s√&É¢ MT<ä ˇø£ ø±–‘·+ eTTø£ÿ>±˙, m+&ÉT{≤≈£î
>±˙ ø£q|ü&<˚ ˚ ø±<äT. |üìyêfi¯ó¢ m|ü&É÷ }&ÉTdü÷HÔ ˚ e⁄+&˚yês¡T. Ç˝≤+{Ï ã+>∑fi≤\T
U≤∞nsTT‘˚ Çø£ dü«<˚osêE\ Äq+<ëìï |ü≥>º \∑ e÷? yêfi¯ófl yÓ+≥H˚ rùddüT≈£îH˚yês¡T.
ˇø£kÕ] ˝≤˝≤≈£î ˇø£ dü«<˚o eTVü‰sêE ‘Ó\<¢ =s¡\ ã+>∑fi≤qT n<Ó≈› î£ e÷{≤¢&eÉ Tì
#ÓbÕŒ&ÉT. Ä ã+>±¢ @C…+≥T Ä+>√¢ Ç+&çjT· Hé... Ä s√E˝À¢ Ä+>√¢ Ç+&çjT· q¢qT
‘Ó\<¢ =s¡\T #ê˝≤ ∫qï #·÷|ü⁄‘√, ˙#·+>± #·÷ùdyês¡T. uÛÀ»q düeTj·÷\˝ÀqsTT‘˚
n+≥sêìyêfi¯flqT #·÷dæq≥T¢ #·÷ùdyês¡T. ◊‘˚, q\¢<=s¡\ MT<ä Ä+>√¢Ç+&çjT· q¢qT
ø=+‘· >ös¡e+>± #·÷ùdyês¡T ‘Ó\<¢ =s¡\T. ‘Ó\<¢ =s¡\T ‘·eTqT nee÷q |ü]∫q|ü&É˝≤¢
Ä+>√¢ Ç+&çjT· qT¢ q\¢<=s¡*ï ‹&ÉT‘·÷ ‘·eT ø£dìæ yêfi¯flMT<ä rs¡TÃ≈£îH˚yês¡T. <˚oj·T
ø±+Á{≤ø£ºs¡¢q÷, yê´bÕs¡T\q÷e÷Á‘·+ n+‘·V”≤q+>± #·÷ùdyês¡T ø±<äT. Ä+>√¢
Ç+&çjT· qT¢ á ø±+Á{≤ø£sº T¡ ¢ yê´bÕs¡T\ qT+&û ø=<√›, >=b˛Œ Ä]úø£ ˝≤uÛ+Ñ e⁄+≥T+~
ø£<ë? Çø£ Mfi¯flqT V”≤q+>± m+<äT≈£î #·÷kÕÔsT¡ ?
dü«<˚o eTVü‰sêE ˇø£‘q· T ã+>±¢qT n<Ó≈› î£ #·÷dæô|≥ºeTì ˝≤˝≤≈£î #ÓbÕŒ&ÉT.
n|ü&ÉT ˝≤˝≤ j·TTø£Ô ej·TdüT‡˝À e⁄Hêï&ÉT. Ä ã+>∑fi≤≈£î @C…+≥T Ä+>√¢Ç+&çjT· qT.
˝≤˝≤ yÓ[fl ã+>∑fi≤qT n<Ó›≈£î n&ç–q|ü⁄&ÉT n‘·qT Ç˝≤ #ÓbÕŒ&ÉT. ªªnsTT<äTy˚\T
ø±<äT. |ü~y˚\T Ç∫ÃHê q\¢yê&çøÏ ã+>∑fi≤ Çe«+! q\¢yêfi¯ó¢ X¯óÁuÛÑ+>± e⁄+&És¡T.
yêfi¯ófl U≤∞ #˚XÊø£ ã+>±¢qT X¯óÁuÛ+Ñ #˚sTT+#·{≤ìø°, düTHêï\T ø={Ï+º #·&Üìø° #ê˝≤
Ks¡TÃ ne⁄‘·T+~. ˇø£kÕ] q\¢yê&ÉTã+>∑fi≤˝À e⁄+fÒ Çø£ Ä ã+>∑fi≤qT ‘Ó\y¢ ê&ÉT
#·ùdÔ n<Ó›≈£î rdüTø√&ÉT.μμ.
n<Ó›≈£î ã+>∑fi≤qT e÷{≤¢&çô|≥ºeTqï sêC≤kÕôV≤uŸ≈£î ˝≤˝≤≈£î eT<Ûä´#ê˝≤
˝≤yê<˚M\THêïsTT. sêC≤kÕôV≤uŸ≈î£ nedüsy¡ TÓ qÆ düsT¡ ≈£î\q÷, Ç‘·s¡ kÕeTÁ–ì ˝≤˝≤
<ä>sπZ∑ ø=H˚yê&ÉT. n+<äTe\¢ ˝≤˝≤≈£î Ä sêC≤kÕôV≤uŸ qT+&ç #ê˝≤ ˝≤uÛ+Ñ e⁄qï~.
ø£qTø£ ˝≤˝≤ Ä+>√¢ Ç+&çjT· Hé e÷{≤¢&qç nee÷qø£s¡ e÷≥*ï n‘·ìøÏ #Ó|Œü ˝Ò&TÉ .
n˝≤>∑ì ã+>±¢ U≤∞ ˝Ò<ìä #Ó|Œæ ‘·|Œæ +#·Tø√q÷ ˝Ò&TÉ . m+<äTø£+fÒ Ä ã+>±¢ ‘ê\÷≈£î
Á|üø≥£ qqT sêC≤kÕôV≤uŸ ù||üs√¢ #·~yê&ÉT. ◊‘˚ ˝≤˝≤ ªªÄ ã+>±¢˝ÀøÏ n<Ó≈› î£ mes√
edüTqÔ ï≥Tº e⁄Hêïs¡T. ◊Hê, Ä ã+>±¢ rdüTø√e≥+ e\¢ MT≈£î ñ|üj÷Ó >∑+ @eTT+≥T+~?
Çø£ÿ&ç ‘Ó\¢<=s¡\ <Ís¡®Hê´ìï ‘·≥Tºø√yê* ø£<ë? s√&ÉT¶MT<ä q&Ée{≤ìøÏ e⁄+&É<äT.
m|ü&É÷ ‹≥÷¢, #Ó|ü <Óã“˝Ò? ‘Ó\¢<=s¡\T m|ü&É÷ ‘ê– ‘·÷\T‘·÷ MT >ös¡e
eTsê´<ä\≈£î uÛ+Ñ >∑+ ø£*–düT+Ô {≤s¡T. sêC≤kÕôV≤uŸ Ä<ÛTä ìø£ uÛ≤yê\T ø£*– e⁄qï|üŒ{Ïø°
Ä‘êà_Ûe÷q+ ø£\yê&ÉT. eTT+<äT ø±<äT ≈£L&É<äHêï ‘·sê«‘· ˝≤˝≤ #Ó|æŒq <ëìøÏ
ˇ|ü≈£îHêï&ÉT.
ˇø£|ü &ÉT Ä s√E˝À¢ eT<ÛTä |ü⁄]˝À ‘Ó\<¢ =s¡\T dæ+Vü‰\˝≤>± yÓqTï $s¡T#·T≈£îì
‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+fÒ kÕúìø£ q\¢yêfi¯ófl, sêE\T, eTVü‰sêE\T |æ\T¢\˝≤>± ˇ~–, ˇ~–
J$+#˚yês¡T. ø±˝+ e÷]+~. Ç|ü&ÉT eT<ÛäT|ü⁄]˝À uÛ≤s¡rj·TT\T ùd«#·Ã¤>±
‹s¡T>∑T‘·THêïs¡T. e÷Á{ÏHé kÕôV≤uŸ ù|s¡TMT<ä ø£{qºÏ $XÊ\yÓTqÆ á ¨≥˝À¢ Hê\T>∑sTT<äT
>∑<Tä ˝À¢H˚ Ç+^¢wßü yêfi¯ófl e⁄Hêïs¡T. $T–*q >∑<Tä \˙ï uÛ≤s¡rj·TT˝Ò e⁄+≥THêïs¡T.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ e~* Ç+^¢wüßyêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷ø£ &Ûç©¢ uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ sê»<Ûëì
nsTT+~. y˚d$ü ø±\+˝À &Û©ç ˝¢ À 116+) ñc˛íÁ>∑‘· e⁄+≥T+~. Ç‘·s¡ <˚XÊ\ qT+&ç
$<˚o sêj·Tu≤s¡T\T &Û©ç ø¢ Ï e∫Ãq|ü⁄&ÉT &Û©ç ¢ m+&É\≈£î ‘·≥Tºø√˝Òø£ b˛j˚Tyês¡T.yêfi¯ófl
o‘·\ ` eT+<ä`düT>∑+<Ûä #·\ì¢ yê‘êes¡D+˝À e⁄+&˚ eT<ÛTä |ü⁄] >∑T]+∫ $Hêïs¡T.
&Û©ç q¢ T+∫ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ Hê\T>∑T >∑+≥\ Á|üj÷· D+ e÷Á‘·yT˚ . yêfi¯ófl yêfi¯fl ≈£î≥T+u≤\‘√
düV‰ü e∫Ã #·\ì¢ y˚d$ü ø±\+ Hê\T>∑T HÓ\\÷ e÷Á{ÏHé ¨≥˝À¢ >∑&|ç æ yÓfifl‚ yês¡T.
Ç|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄] n+‘ê uÛ≤s¡rj·TT\<˚!
Ç+^¢wüß yêfi¯ófl eTq <˚XÊìï e~* yÓ[flq|ü&ÉT #Ó˝≤¢#Ó<äTs¡T>± m≥Tyêfi¯ófl
n≥T>± yÓ[flb˛j·÷s¡T. yÓfifl‚ eTT+<äT ‘·eT ã+>∑fi≤\qT n‹ ‘·≈î£ ÿe <Ûsä \¡ ≈£î neTTà
≈£îHêïs¡T. e&û¶ yê´bÕs¡T\ <ä>∑Zsê, Ç‘·s¡ yê´bÕs¡düTú\ <ä>∑Zsê ¬s+&Ée Á|ü|ü+#·
j·TT<äøΔ ±\+˝À dü+bÕsTT+∫q <Ûqä sêX¯ó\T eT÷\T>∑T‘·THêïsTT. neø±X¯+ e∫Ã+<˚
#ê\T nqï≥Tº>± Ä ã+>∑fi≤\ìï+{Ï˙ yê´bÕs¡dTü \Ô T ø=H˚XÊs¡T. Ç|ü&ÉT n+fÒ Äπsfi¯fl
‘·sT¡ yê‘· dü«<˚o yê´bÕs¡T\T Ä ã+>∑fi≤\qT neTà&ÜìøÏ dæ<+Δä >± e⁄Hêïs¡T. dü>±ìøÏ
dü>+∑ qcÕºìø¬ H’ ê düsπ .... ø±˙ ø=H˚yêfi‚fl ø£sT¡ ej·÷´s¡T. Ç+^¢wßü yêfi¯fl <ä>sZ∑ ¡ qT+&û
<˚oj·TT\T ø=qï|ü&ÉT |ò]ü ï#·s‘Y √ ã+>∑fi≤\T ì+&ç e⁄+&˚$. X¯óÁuÛ+Ñ >± ø£fiø¯ fi£ ˝¯ ≤&ÉT‘·÷
#·÷&ÉeTT#·Ã≥>± e⁄+&˚$. eT] Ç|ü&√? |òü]ï#·sY n+‘ê rdüT≈£îb˛j˚Ts¡T. Äπsfi¯¢
ìs¡¢øå±´ìøÏ >∑Ts¡TÔ>± <äTeTTàø=≥Tº≈£îb˛sTT, mø£ÿ&Éã&ç‘˚ nø£ÿ&É ã÷E\T Áy˚˝≤&ÉT‘·÷
#·÷&É˝qÒ ≥T¢>± e⁄HêïsTT.
Ç|ü&ÉT ª˝≤uÛŸ&Ü˝≤μ˝À uÛ≤s¡rj·TT˝Ò e⁄+≥THêïs¡T. ◊‘˚, ‘ê‘· ˝≤˝≤≈£î ‘·eT
uÛ≤s¡rj·T k˛<äsT¡ \T e⁄+&É≥+ @eT+‘· dü+‘√wü+>± ˝Ò<Tä . á s√E˝À¢ uÛ≤s¡rj·TT˝…es¡÷
yÓqTø£{Ï˝≤ ‘Ó\¢<=s¡\ #˚‘·T˝À¢ ‹≥÷¢, <Óã“\÷ ‹q≥+ ˝Ò<äT. |ü]#·j·T+ e⁄Hêï,
˝Ò≈î£ Hêï <ë]qb˛‘·Tqï Á|ü‹ Ç+^¢wßü yê&çø° e+–, e+– <äD≤í\Tô|fÒº <äèXÊ´\qT
Ç|ü&ÉT mes¡÷ #·÷&É≥+ ˝Ò<Tä . uÛ≤s¡rj·TT\T Ç+^¢wßü yê]‘√ düe÷qyÓTqÆ ¨<ë˝À
e⁄+≥THêïs¡T. ◊Hê, ˝≤˝≤≈£î ‘·è|æ>Ô ± ˝Ò<Tä .
2
eTqeTT Ç+‘·≈î£ eTT+<äT #Ó|ü ≈£îqï≥Tº>± ‘ê‘· ˝≤˝≤ 10, 12 dü+e‘·‡sê\
ej·TdüT‡q|ü⁄&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃ&ÉT. Ç|üŒ{Ïø° n‘·ìøÏ Vü≤sê´Hê˝Àì ‘·eT eP]˝À
|æÁ‘ê]®‘y· TÓ qÆ •~Û\yÓTqÆ |üP]Ç\T¢ ø£fifl¯ ≈£î ø£q|ü&TÉ ‘·÷H˚ e⁄+≥T+~. n‘·ì |æ\˝¢ e… s¡÷
Ä •~∏\ >∑èVü‰ìï m|ü&É÷ #·÷&É˝<Ò Tä . Ç|ü&ÉT Çø£ ‘ê‘·≈î£ eTT~eTqefi¯ófl |ü⁄{≤ºsT¡ .
yêfiËfl’ Hê #·÷kÕÔsq¡ ï ÄX¯ ˝Ò<Tä . ˝≤˝≤ dü+‘êq+ ø£\>±|ü⁄\>∑+>± e⁄+&˚ øÏ#&· û uÛ≤wü˝ÀHÓH’ ê
Vü≤sê´Hê uÛ≤wüH˚ Ç+{À¢ e÷{≤¢&TÉ ‘·T+{≤s¡T. Bìø° ˇø£ ø±s¡D+ e⁄+~. ô|[¢ dü+ã+<Ûë\
ø√dü+ ‘·eT C≤‹yê¬s’q Vü≤sê´˙j·TT\‘√ dü+ã+<Ûä+ ô|≥Tºø√e\dæ sêe≥+. ‘ê‘·
˝≤˝≤ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ e∫Ãq 10,12 dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· j·Te«qT&Éj·÷´&ÉT. Ç+‘·
‘=+<äs>¡ ± $yêVü≤+ #˚ùd dæ‹ú ˝À Ç+{Ï |ü]dæ‹ú ˝Ò<Tä . $yêVü≤+ ø√dü+ ø=ìï dü+e‘·‡sê\T
y˚∫ e⁄+&Ée\dæ e∫Ã+~. 30 dü+e‘·‡sê\T <ë{≤ø£ n‘·ìøÏ $yêVü≤+ nsTT+~.
‘·sê«‘· |ü~ dü+e‘·‡sê\T <ë{≤ø£ ø±˙ n‘·&TÉ ‘·q yÓTT<ä{Ï dü+‘êHêìï #·÷&É˝<Ò Tä .
á X¯‘ê_› Á|ü<eä∏ T X¯‘ø· +£ ˝À ˝≤˝≤ j·Te«q+˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|{≤º&TÉ . ˝≤˝≤≈£î ô|<ä>› ±
#·<Tä e⁄ dü+<Û´ä \T nã“˝Ò<Tä . yêfi¯fl u≤u≤sTTø° #·<Tä e⁄ ˝Ò<Tä . ◊Hê, Ç<äs› ÷¡ e÷Á{ÏHé
¨≥˝Ÿ≈î£ ø±+{≤ø£sº T¡ >¢ ± e⁄+&˚yês¡T. n+fÒ ¨≥˝Ÿ≈î£ nedüsy¡ TÓ qÆ düsT¡ ≈£î*ï dü|s¢ü TT
#˚ùd |üì M]øÏ <=]øÏ+~. e÷]ºHé ¨≥\T #ê˝≤ ô|<ä›~. n+<äT˝À ˇø£ e+<ä
≈£î≥T+u≤\ <ëø± e⁄+&Ée#·TÃ. n≥Te+{Ï ¨≥\T≈£î düs¡T≈£î*ï dü|ü¢sTT #˚ùd
ø±+{≤ø£sº T¡ >¢ ± <=s¡ø≥£ + n<äèwüeº TH˚ nHê*.
˝≤˝≤ e÷Á{ÏHé ¨≥\TqT yÓT#·TÃ≈£î+≥÷ á ¨≥\+fÒ @eTqT≈£î+≥THêïs¡T?
◊<äe C≤]® eTVü‰sêDÏ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ãq|ü⁄&ÉT á¨≥˝Ÿ˝ÀH˚ ~π>~ ‘Ó\TkÕ? ÄyÓT
~–q >∑~ì me«]ø° n<Ó≈› î£ Çe«˝Ò<Tä . Ç|üŒ{Ïø° ÄyÓT bòı{À Ä >∑~˝ÀH˚ e⁄+~μμ
nHêï&ÉT.
uÛ≤s¡‘<· X˚ ¯ kÕÁe÷õ„, ◊<äe C≤]®>±] eTVü‰sêDÏ e÷Á{ÏHé ¨≥˝À¢ e∫Ã ~–q
dü+|òTü ≥q ˝≤˝≤≈£î Ç|ü&˚ ø£fie¢̄ TT+<äsπ »]–q+‘· düŒwü+º >± C≤„|øü +£ e⁄+~. ¨≥˝Ÿ
q\T~≈£îÿ˝≤ ‘Ó\¢ ôdì’ ≈£î\T ø±|ü˝≤ø±düTHÔ êïs¡T. ô|<ä› ô|<ä› ôdì’ ø±~Ûø±s¡T\T ø±ìùdãº T\¢
˝≤>± #·T≥Tº|üø£ÿ\ C≤Á>∑‘·Ô>± ø±|ü˝≤ ø±düTÔHêïs¡T. }]˝Àì $T–*q ã+>∑fi≤\˙ï
Ä+π>j ¢ T· T\‘√ ì+&çb˛j˚T$. eTVü‰sêDÏøÏ @ |òTü ÀcÕ\T, |üs<¡ ë\T e⁄+&˚$ ø±e⁄. nsTTHê
ÄyÓT <äsÙ¡ q+ <äTs¡u¢ eÑÛ Tj˚T´~. ‘Ó\<¢ =s¡\÷, <=s¡kÕqT˝Ò sêDÏ>±] <äsÙ¡ q uÛ≤>∑´+ ø√dü+
|ü&>ç ±|ü⁄\T |ü&y˚ ês¡T. ‘Ó\<¢ =s¡˝Ò Ç˝≤ e⁄+fÒ Çø£ q\¢yêfi¯fl≈£î sêD°>±] <äsÙ¡ q uÛ≤>∑´+
\_Û+#·≥+ <äTs¡¢uÛÑy˚T? ÄHê{Ï nqTuÛÑyê\qT »„|æÔøÏ ‘Ó#·TÃ≈£î+≥÷ nHêï&ÉT ˝≤˝≤.
ø±˙ ‘ê‘· ˝≤˝≤≈£î ˇø£kÕ] sêD°>±]ì <ä]Ù+#·T≈£îH˚ uÛ≤>∑´+ ø£*–+~. yêfi¯fl u≤u≤sTT‘√
bÕ≥T ¨≥˝Ÿ düsT¡ ≈£î*ï s√p dü|s¢ü TT #˚jT· e\dæ e#˚Ã~ ˝≤˝≤≈£î. nø£ÿ&É |üìyêfi¯fl‘√
>±&ÛyÉ TÓ qÆ dü+ã+<Ûë*ï ø£*– e⁄+&˚yê&ÉT ˝≤˝≤. >±&ÛyÉ TÓ qÆ dü+ã+<Ûë˝Òï ø£*– e⁄+&Éøb£ ˛‘˚
á eè‹Ô˝À m˝≤ sêDÏ+#·>\∑ &ÉT? eTVü‰sêDÏø,° ÄyÓT≈£î dü+ã+~Û+∫q yêfi¯fl≈£î |üì
yêfi¯ófl>± ‘Ó\¢yêfi‚fl e⁄qï|üŒ{Ïø° ˇø£ e+≥yê&ç kÕj·T+‘√ ˝≤˝≤ sêD°>±] <äs¡Ùq
uÛ≤>±´ìï bı+<ä>*∑ >±&ÉT.
˝≤˝≤ ãC≤s¡T qT+&ç düsT¡ ≈£î\qT ¨≥\T≈£î dü|s¢ü TT #˚dTü +Ô &˚yê&ÉT. ≈£Ls¡>±j·T\T,
bÕ\T, yÓqï, _j·T´+ Ç˝≤+{Ïy˚ ø±≈£î+&Ü e÷+kÕìï ≈£L&Ü dü|ü¢sTT #˚ùdyê&ÉT.
kÕsêsTT˙, Ç‘·s¡ $˝≤dü edüTeÔ ⁄\q÷ ¨≥˝Ÿ yêfi¯ófl H˚sT¡ >± Ç+^¢wßü yê] k˛ºsT¡
qT+&ç ‘Ó|æŒ+#·T≈£î+≥÷+fÒ yês¡T. Ä s√E˝À¢ eT<ÛäT|ü⁄]˝À j·T÷s√|æj·Tq¢
n»e÷sTTw”˝À #ê˝≤ <äTø±D≤\T+&˚$. ¨≥˝Ÿ yêfi¯ófl Ä<äTø±D≤\ <ä>∑Zs¡ qT+&˚
kÕsêsTT ˝≤+{Ï yê{Ïì ‘Ó|Œæ +#·T≈£îH˚yês¡T. ‘ê‘· ˝≤˝≤ mqï&É÷ e÷+dü+ ‹q˝Ò<Tä .
‘·s¡‘·sê\T>± edüTÔqï Ä#ês¡+ Á|üø±s¡+ XÊU≤Vü‰] ø±e≥+ e\¢ e÷+kÕìï ˇø£
s¡ø+£ >± @e–+#·T≈£îH˚ yê&ÉT. ◊‘˚, e÷+dü+ e⁄&çøπ ≥|ü&ÉT e#˚Ã eTkÕ˝≤ yêdüqqT
@e–+#·T≈£îH˚ yê&ÉT ø±<äT. ˝≤˝≤ ≈£î≥T+ã+˝Àq÷ >∑s+¡ eTkÕ˝≤ yê&É‘ês¡T ø±˙
yÓ\T¢*b¢ Õj·T\T ã<äT\T Ç+>∑TeqT yê&É‘ês¡T. Ç+>∑Te #ê˝≤ |ü$Á‘·yTÓ qÆ |ü<ës¡eΔ Tqï
$XÊ«dü+ ˝≤˝≤≈£L, n‘·ì uÛ≤s¡´≈£î e⁄+~. yêfi¯fl |üPØ«≈£î\≈£î ≈£L&Ü n<˚ $XÊ«dü+
e⁄+&˚~. ˇø£kÕ] ˝≤˝≤≈£î Ç+>∑Te >∑T]+∫ mes√ #ÓbÕŒs¡T. Ç+>∑Te ‘·TeTàõ>∑Ts¡T
˝≤>±H˚ e⁄+&˚ ˇø£ #Ó≥TºqT+N rùd õ>∑Ts¡ì #ÓbÕŒs¡T. eTq <˚XÊìøÏ Ç+>∑TeqT
|ü+ù| <˚XÊ\ yêfi¯fl+<äs÷¡ e÷+kÕVü≤s¡T\˙— Çø£ H˚‹˝À &Ü˝≤¶qT ø£©Ô #˚dTü qÔ ï≥Tº>±H˚
yêfi¯Sfl Ç+>∑Te˝À ø£©Ô ø£\T|ü⁄‘ês¡T? ø£©Ô @+ ø£\T|ü⁄‘ês√ ‘Ó\TkÕ? n|üŒ{Ïø|£ ü &ÉT
#·+|æq »+‘·Te⁄\ s¡ø±Ôìï! Ä »+‘·Te⁄\ #·sà¡ +‘√H˚ Ç+>∑TeqT ùds¡T, s¬ +&ÉTùds¡T>¢ ±
eT÷≥ø£{Ïº |ü+|ü⁄‘ês¡T. yêfi¯ófl á $wüj·÷\qT #Ó|ü⁄Ôqï|ü&ÉT ˝≤˝≤ uÛ≤s¡´ ≈£L&Ü
Á|üø£ÿH˚ e⁄+~. ◊Hê yêfi¯ófl Äs√E‘√ Ç+>∑Te ‹q{≤ìï Ä|ü˝Ò<äT. ‘·s¡‘·sê\T>±
edüTqÔ ï n\yê{≤j˚T! m˝≤ e÷q‘ês¡T! Ç|üŒ{Ïø° ˝≤˝≤ Ç+{À¢ ñ*¢bÕj·T>±˙, yÓ\T¢*¢
>±˙ yê&ÉsT¡ . Ç+>∑TeqT e÷Á‘·+ <Ûësêfi¯+>± yê&ÉT‘·THêïs¡T.
˝≤˝≤ J$‘·+˝À mqï&É÷ e÷+dü+ eTT≥º˝<Ò Tä . n‘·ì ‘·sT¡ yê‘· ‘·sê\T e÷Á‘·+
e÷+dü+ ‹q{≤ìï n\yê≥T #˚dTü ≈£îHêïs¡T. ø±˙ kÕsêsTT $wüjT· +˝À e÷Á‘·+ ˝≤˝≤
‘·q |üPØ«≈£î\ e÷s¡Z+˝À q&Ée˝Òø£b˛j·÷s¡T. eT<ä´+ ùd$+#·{≤ìï H˚]Œq n‘·ì
>∑Ts¡Te⁄ dü«C≤rj·TT&˚. ˝≤˝≤≈£î •wüß´&ç ≈£î|ü<•˚ +∫q≥Tº>± Ç˝≤ ñ|ü<•˚ +#ê&ÉT Ä
>∑Ts¡Te⁄. ªªeT<ä´+ n+fÒ eTπs$T{À ø±<äT. Á<ëø£å s¡dyü T˚ ! Ç~ #˚|\ü T, e÷+dü+ ˝≤+{Ï~
ø±H˚ø±<äT. eTq+ wüs“¡ ‘Y ‘ê>∑≥+ ˝Ò<ë? ÇB n+‘˚!μμ nì #ÓbÕŒ&ÉT. >∑Ts¡Te⁄ #˚dqæ
ñ|ü<X˚ Êìï $qï ˝≤˝≤ ˇø£ X¯óuÛ~Ñ Hêq eT<ë´ìï rdüT≈£îHêï&ÉT. ˇø£kÕ] n\yê≥sTT‘˚
eT<ä´+ eTìwæì e<äT\T‘·T+<ë? ô|>’ ± @ &ÉãT“ Ks¡TÃ˝Ò≈î£ +&Ü ePs¡øπ edü÷Ô e⁄+fÒ
eTìwæ e÷Á‘·+ e~* ô|&É‘ê&Ü? e÷Á{ÏHé ¨≥˝Ÿ˝À $<˚o eT<ä´+ $d”ÿ, wü+ù|Hé,
Áu≤+B ø±\Te\T ø£&TÉ ‘·T+&˚~. Ä ¨≥˝Ÿ˝Àì e+≥ yêfi¯fl≈£î, e+≥yêfi¯fl qT+&ç
˝≤˝≤≈£î ø=ìï Á|üj÷Ó »Hê\T e⁄+&˚$. Ä ¨≥\T ∫qï y˚TH˚»s¡T Ä+>√¢ Ç+&çjT· qT.
n‘·&øç ,° ˝≤˝≤≈£î ˝≤yê<˚M\T+&˚$. n˝≤ j·Te«q+˝ÀH˚ eT<ë´ìøÏ u≤ìdüj÷· ´&ÉT.
Ç|ü&ÉT n‘·ìøÏ eè<ëΔ|ü´+ e∫Ã+~. Á_{Ïwt |ü]bÕ\Hê n+‘·eTsTT+~. e÷Á{ÏHé
¨≥˝Ÿ Ç|üŒ{Ïø° e⁄qï~. Á|üdTü ‘Ô +· <ëì j·T»e÷qT\T uÛ≤s¡rj·TT˝Ò. Mfi¯ófl Ç+^¢wßü
yêfi¯fl˝≤>± Ks¡TÃ ô|≥ºsT¡ . n+<äTe\q j·TTø£eÔ j·TdüT‡˝À rdüT≈£îqï Bø£qå T Ç|ü&ÉT
|üP]Ô>± bÕ{Ï+#·˝øÒ b£ ˛‘·THêï&ÉT ˝≤˝≤. @yÓTHÆ ê ø±˙ Ç+^¢wßü yêfi¯ófl uÛ≤s¡‘<· X˚ Êìï
e~* yÓ[flb˛j˚T es¡≈£L ˝≤˝≤ #ê˝≤ düTKyÓTÆq J$‘êH˚ï >∑&çbÕ&ÉT. Ä ø±˝≤ìï
ªdü‘´· j·TT>∑+μ nq˝Ò&TÉ ø±˙ ªdü«s¡j í T· T>∑+μ nì e÷Á‘·+ n+≥T+{≤&ÉT. Ä s√E\T
>∑Ts¡TÔ≈£î e∫Ãq|ü&É˝≤¢ ‘ê‘· Bs¡È+>± ì≥÷ºs¡TÃ‘·÷ ªªÄ s√E˝À¢ ì»+>± Äø±X¯+
qT+&ç ã+>±s¡+ ≈£î]ùd~μμ nH˚yê&ÉT.
˝≤˝≤ eT<ä´+ ‘ê>∑{≤ìï s¡V≤ü dü´+>± ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. @ Hê{Ïø° s¡V≤ü dü´+>±H˚
e⁄+&Ü\H˚ n‘·ì ñ<˚X› +¯ . ø±ì Ç+{À¢ yêfi¯ó¢ |üd>æ ≥∑ ≈º î£ +&Ü m˝≤ e⁄+{≤s¡T? n‘·ì
e÷≥ rs¡T, H√{Ï qT+∫ e#˚Ã yêdüq Ç+{À¢ yêfi¯fl≈£î ‘Ó*j·T|üsT¡ dü÷HÔ ˚ e⁄+&˚~.
n‘·ì ø=&ÉT≈£î\÷, eTqefi¯Sfl eT<ä´+ ùdeHêìï n\es¡TÃ≈£îHêïs¡T. ˇø£ ø=&ÉT≈£î
‘·|Œü ‘ê– M<ÛTä ˝À¢ <=s¡T‘¢ T· +fÒ n‘·&ìç Ç+{ÏqT+∫ yÓfifl¯ >={≤º&TÉ . n‘·qT ô|fi≤fl˙ï,
q\T>∑Ts¡T |æ\©¢ ï eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e~˝Òdæ <=]øÏq #√≥˝≤¢ n|ü #˚dæ C≤&É˝≈Ò î£ +&Ü
mø£ÿ&çø√ yÓ[flb˛j·÷&ÉT. ø=+<äsT¡ #·ìb˛j·÷&Éì, ø=+<äsT¡ ã‹πø e⁄Hêï&É˙, Ä }fiÀfl
#·÷XÊeTì, á }s√¢ #·÷XÊeTì Ç˝≤ s¡øs£ ø¡ ±\T>± }s√¢ n+≥T+&˚yês¡T. n‘·ì
uÛ≤s¡´qT #·÷dæ |üXÊÃ‘êÔbÕìï ø£q|üsT¡ dü÷Ô ø=+<äsT¡ eTVæ≤fi¯\T ªªÇ˝≤+{Ï uÛsÑ Ô¡ <=]øÏq
Ád”Ô n<äèwüeº +‘·Tsê\T. ÄyÓT≈£î yÓ<’ eäÛ éT+≥÷ e⁄+&É<Tä ! ì»y˚T Ç˝≤+{Ï uÛsÑ \Ô¡ T+fÒ
n‘·qT #·ìb˛j·÷&√? ˝Ò<√? ‘Ó*j·T<äT ø±ã{Ïº, uÛ≤s¡´ ã‹øÏ e⁄qï+‘·ø±\+
eTT‘·sÔ TT<äTy˚? ø±˙ q\T>∑Ts¡T _&É˝¶ ÀÔ ‹q{≤ìøÏ, ‹+&ç ˝Òø£ _&É*¶ ï |üdTü \Ô T ô|≥Tº≈î£ H˚
ÄyÓT eTT‘·sÔ TT<äT‘·Hêìï @+ #˚dTü ≈£î+≥T+~?
#ê˝≤ ø±\+ ÁøÏ‘y· T˚ ˝≤˝≤ ‘·q ø=&ÉT≈£î*ï Ç+{À¢ qT+&ç yÓfi>¢̄ ={≤º&TÉ . n|üŒ{À¢
ñqï ø=~›bÕ{Ï ÄdæbÔ ÕdüT*ï |ü+#·e\dæ edüT+Ô <äì ø=&ÉT≈£î*ï y˚sT¡ #˚jT· ≥+ ne⁄düs+¡
nqT≈£îHêï&ÉT. eT<ä´+ ‘·qqT HêX¯q+ #˚dTü +Ô <äì mqï&É÷ ˝≤˝≤ nqTø√˝Ò<Tä . uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì
<äjT· e\¢ e÷Á{ÏHé ¨≥˝Ÿ ‘·q #˚‘T· ˝À¢ e⁄+~. Ç+ø£ ‘·qøπ +{Ï?μ nqï <Ûs’Ó ´¡ +‘√
e⁄+&˚yê&ÉT. ◊‘˚, uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ç <äjT· n‘·ìô|’ qT+&ç ‘=\–b˛sTT+~. @ kÕsêsTT
‘·qqT HêX¯q+ #ÓjT· ´<äqT≈£îHêï&√. Ä kÕsêj˚T n‘·D|íÏ ü &ÉT düs«¡ HêX¯q+ #˚k˛Ô+~.
Ç|ü&ÉT ˝≤˝≤≈£î &Óu“’…Û ¤ @fi¯ófl <ë{Ï b˛j·÷sTT. ø±{ÏøÏ ø±fi¯ófl #ê#ê&ÉT. #·T≥Tº|øü ÿ£ \
yêfi¯ófl ˝≤˝≤qT #·÷dæ ªª∫Á‘·>∑T|ü⁄Ô&ÉT ø£ãTs¡T ô|≥º≥+... eT]Ãb˛j·÷&˚yÓ÷!μ nì
n+≥THêïs¡T. eT<äý˚T ø±≈£î+&Ü ˝≤˝≤≈£î j·Te«q+˝À n\yêf…qÆ eTs=ø£ <äTs¡\yê≥T
e⁄+~. n~ p<ä+ Ä&É≥+. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì dü+|üqTï\T, q\¢<=s¡\÷ ªÁ_CŸμ Ä≥
Ä&ÉT‘·T+&˚yês¡T. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl ≈£L&Ü ªÁ_CŸμ Ä≥ Ä&˚yês¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À ø=+<ä]øÏ
ì‘·´+ p<ä+ Ä&˚ n\yê≥T e⁄+~. ‘ê‘· ˝≤˝≤ <˚oj·T p<ä+ u≤>± Ä&É‘ê&ÉT.
nsTT‘˚ n‘·ìøÏ ªÁ_CŸμ Ä≥sê<äT. <˚oj·T p<ä+˝ÀHÓH’ ê m|ü&É÷ >¬ \TkÕÔ&˙É #Ó|Œü ˝Ò+!
ø±˙, n‘· ì Ç+{Ï ì Ädæ Ô b Õdü T Ô * ï #· ÷ dæ q yês¡ T n‘· q T p<ä + ˝ÀH˚ M{Ï ì
dü+bÕsTT+#ê&ÉH˚ yês¡T.
3
eTTdü* ˝≤˝≤ Ç|üŒ{Ï es¡eÔ ÷q X¯‘êã›+˝Àì nìï uÛ≤>±˙ï >∑‘· X¯‘êã›+˝Àì
∫e] uÛ≤>±˙ï ‘·q ø£+&É‘¢ √ #·÷XÊ&ÉT. s¬ +&ÉT Á|ü|+ü #· j·TT<ëΔ\qT ‘·q ø£+&É¢ eTT+<˚
#·÷XÊ&ÉT. yÓTT<ä{Ï eTVü‰ j·TT<äeΔ T|ü⁄&ÉT n‘·qT j·TTe≈£î&ÉT. n+‘· nqTuÛeÑ eTT ˝Ò<Tä .
Ä düeTj·T+˝À <Ûäs¡\T $|üØ‘·+>± ô|]>±sTT. n|ü&ÉT ˝≤˝≤ ø=<√› >=b˛Œ
dü+bÕ~+#ê&ÉT. ¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<äΔ+ düeTj·T+˝À yê´bÕs¡T\≈£î Vü≤<ä÷›|ü<ä÷›
˝Ò≈î£ +&Üb˛sTT+~. s¬ +&ÉT #˚‘T· ˝≤ ˝≤uÛ≤\qT >∑&+ç #ês¡T. ˝≤˝≤ p<ä+˝ÀH˚ ø±≈£î+&Ü
u≤¢øe˘ ÷¬sÿ{Ÿ #˚jT· ≥+˝À ≈£L&Ü HÓ|’ ⁄ü D´+ dü+bÕ~+#ê&ÉT. e÷Á{ÏHé ¨≥˝Ÿ ø±+Á{≤≈£îº
e⁄+&ÉH˚ e⁄+~. eTs=ø£ ∫qï<äTø±D+ ‘Ó]#ê&ÉT. nB ˝≤uÛ≤\ MT<˚ q&ç∫+~. j·TT<ä+Δ
s√E˝À¢ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Ç‘·s¡ yê´bÕs¡dTü \Ô T |ü<d˚ ,æ Çs¡ej˚T´dæ \ø£\å T dü+bÕsTT+#ês¡T.
˝≤˝≤ n+‘· dü+bÕsTT+#·øb£ ˛sTTHê u≤>±H˚ dü+bÕsTT+#ê&ÉT. n‘·ìøÏ &ÉãT“ $\Te
u≤>± ‘Ó\T‡. kÕ<Û´ä eTsTTq+‘· ‘·≈î£ ÿe Ks¡TÃ ô|{Ïº m≈£îÿe dü+bÕsTT+#ê\qï Ä<äsÙ¡ +
>∑\ e´øÏÔ ˝≤˝≤. j·TT<ä+Δ ø±\+˝À dü+bÕsTT+∫q &ÉãT“‘√ Ç\T¢ ø£{≤º\qT≈£îHêï&ÉT.
eTTì‡bÕ*{°˝À bÕ¢qT ^sTT+∫ sTTe«≈£î+&Ü Ç\T¢ ø£≥º{≤ìøÏ M\T ˝Ò<äT. ø£qTø£
Ç+»˙sYì |æ*|æ+∫ bÕ¢qT ^sTT+#ê&ÉT. ˝Òøb£ ˛‘˚ bÕ¢Hé |üì ˝Ò≈î£ +&Ü @ø£+>± Ç\T¢
ø£{Ïº+#˚yê&˚! n‘·&ÉT e÷eT÷\T Á&Ü|ü⁄ºyÓTHé‘√ bÕ¢qT ^sTT+∫ eTTì‡bÕ*{°øÏ
|ü+|æ+#ê&ÉT. Ä bÕ¢qT ≈£L&Ü n‘·ì ø£*Œ‘·yT˚ ! n‘·&TÉ n–Zô|f…*º ï Ä<äsÙ¡ + ô|≥Tº≈î£ ì
y˚T&É ø£fÒºyê&ÉT. ∫qï∫qï nH˚ø£ >∑<äT\‘√ ¬s+&É‘·düTÔ\ y˚T&É ø£{≤º&ÉT. Á_{Ïwtyêfi¯¢
ø±\+˝À n‘·ì y˚T&É n<Ó≈› î£ e⁄+&˚ yêfi¯fl‘√ ø£fiø¯ fi£ ˝¯ ≤&ÉT‘·T+&˚~. Ç|ü&ÉT Ä y˚T&É˝À
>∑_“˝≤\T ø±|ü⁄s¡+ e⁄+≥THêïsTT. ˇø£ÿ ˝≤˝≤ y˚T&É˝ÀH˚ ø±<äT e÷]ºHé ¨≥\T ‘·|Œü
$T>∑‘ê nìï ã+>∑fi≤\˝À Ç|ü&ÉT n<˚ |ü]dæú‹. Ä ã+>∑fi≤\˝À B|ü+ ô|{Ïº
mHêïfi¯flsTT+<√?
˝≤˝≤ Ä uÛeÑ Hêìï #ê˝≤ Çwü+º >± ø£{+ºÏ #·T≈£îHêï&ÉT. Á|ü‹ n+>∑Tfi¯ Á|ü<X˚ e¯ TT
dü<Tä |üj÷Ó >∑eTj˚T´≥≥Tº>± #˚XÊ&ÉT. m≈£îÿe >∑<Tä \T ñ+fÒ m≈£îÿe n<Ó\› T ekÕÔjT· ì
>∑<Tä \T m≈£îÿe>± e⁄+&˚≥≥Tº <ä>sZ∑ T¡ +&ç ø£{+ºÏ #ê&ÉT. ã+>∑fi≤≈£î ø±e*‡q dæyTÓ +{Ÿ,
Ç≥Tø£\T, ø£\|ü ˝≤+{Ï yê{Ïì ø£+Á{À\T sπ ≥T≈£î ø=Hêï&ÉT. dæyTÓ +{Ÿ, ø£\|ü m≈£îÿe>±
yê&É{≤q ã+>∑fi≤ qøÏ©~ ø±≈£î+&Ü ndü\sTT+~>± ‘·j÷· s¡sTT+~. n<Ó≈› î£ e∫Ãq
yêfi¯ófl kÕïHê\ >∑~ ˝Ò<ìä eTs¡T>∑T<=&ç¶ ˝Ò<ìä n+fÒ n$ ˝Òøb£ ˛e≥+ ‘·q ã+>∑fi≤≈£î
˝À|üeTì ˝≤˝≤ m|ü&É÷ nqTø√˝Ò<äT. ne⁄düs¡+ ˝Òìyêfi¯ófl Ç˝≤π> e+ø£\T
ô|&ÉT‘·T+{≤s¡ì dü]ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT.
n–Zô|f…º*ï Ä<äs¡Ù+>± rdüT≈£îì ø£{Ïº+∫q ˝≤˝≤ y˚T&É ø=ìï dü+e‘·‡sê\T>±
U≤∞>± |ü&ç e⁄+~. ø£q|ü&É¶ yêfi¯¢+<ä]ø° ªme¬s’Hê n<Ó›≈£î e#˚Ãyêfi¯ófl+fÒ ø=+#Ó+
#Ó|üŒ+&Éìμ n+≥T+{≤&ÉT.ne‘·\ e´øÏÔ ªn<Ó› m+‘· #Ó|ü⁄ÔHêïe⁄?μ n+fÒ Á|üuÛÑT‘·«+
ìs¡sí TT+∫q <Ûsä ¡ |ü~ùV≤qT e+<ä\T. |ü]dæ‹ú ì ã{Ïº yÓsTT´s¡÷bÕj·T\¬øH’ ê ÇkÕÔqTμμ
nì n+{≤&ÉT.
ø±˙ yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\¬øH’ ê Ä ã+>∑fi≤˝À n<Ó≈› î£ mes¡T rdüT≈£î+{≤s¡T? 3,500≈£î
n<Ó≈› î£ Ç∫Ãq ˇø£ ã+>∑fi≤qT 500πø n<Ó≈› î£ Ç#êÃs¡T yÓTT˙ïeT<Û´ä H˚! m+‘√ ø=+‘·
eùdÔ Ç\T¢ u≤>∑T#˚sTT+#·{≤ì¬øH’ ê e⁄+≥T+~ ø£<ë! n<Ó› sê≈£îHêï ‘·qT e⁄+<ëeTHêï
M\T ˝Ò≈î£ +&Ü e⁄+~. ‘·qT e⁄+&ç ã+>∑fi≤qT yê&ÉTø£˝ÀøÏ rdüT≈£îeùdÔ eTTì‡bÕ*{°øÏ
|üqTï ø£≥eº \dæ edüT+Ô ~.
˝≤˝≤ eè<äT&Δ jÉ ÷· ´&ÉT. e÷qdæø+£ >± e÷Á‘·+ yÓqTø£{Ï dæ‹ú ˝ÀH˚ e⁄Hêï&ÉT. á
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 11
eè<ëΔ|´ü +˝À ≈£L&Ü ô|fi≤flìøÏ ø±˙, |æ\\¢ ≈£î ø±˙ @e÷Á‘·+ n\TdüT Çe«˝Ò<Tä . Ç|üŒ{Ïø°
Ç+{À¢ mes¡÷ n‘·ì e÷≥qT ø±<äq{≤ìøÏ M˝Ò<¢ Tä . ˝≤˝≤ Ç˝≤ n+≥T+{≤s¡T ªªJ$‘·+
∫e] <äX≈¯ î£ e∫Ã+~. Ç+ø£ Ç|ü&˚$T{Ï? Ks¡TÃ\T ‘·–+Z #·T≈£î+<ëeTì ø=&ÉT≈£î\qT
$&ç>± e⁄+#êqT. Ks¡TÃ\Tô|s¡T>∑T‘·THêïj˚T ø±˙ ‘·s¡>∑≥+ ˝Ò<äT. e&û¶\T m≈£îÿe
rdüT≈£î+{≤s¡ì ø√eT≥¢qT n+≥T+{≤s¡T ø±˙ neø±X¯+ <=]øÏ‘˚ e&û\¶ T rdüTø√e{≤ìøÏ
n+<äs÷¡ dæ<yΔä T˚ !μμ
eT<ÛTä |ü⁄]˝À kÕúìø£ »MT+<ës¡T ˇø£‘q· T e⁄Hêï&ÉT. n‘·&TÉ HÓ\≈£î 6ò % #=|üq
&ÉãT“ e&ûø¶ Ï ÇdüT+Ô {≤&ÉT. ˇø£yfi˚ ¯ ø√s¡T≈º î£ yÓ&‘ç ˚ #Ó\ø¢ £ b˛‘·T+<˚y÷Ó qì 5 dü+ˆˆ\
e&û¶ì ø£*|æ ˇø£kÕπs H√≥T ÁyêsTTkÕÔ&ÉT. Ç‘·s¡ eTVü‰sêE\÷, »MT+<ës¡T¢ ‘·eT
dü+kÕúHê\T b˛‘·THêïj·Tì >∑T+&Ó\T u≤<äT≈£î+≥THêïs¡T. ô|’ #Ó|Œæ q »MT+<ës¡T e÷Á‘·+
e&û¶ yê´bÕs¡+ <ë«sê >∑&∫É q |ü~ dü+e‘·‡sê\˝À mH√ï ã+>∑fi≤\qT ø=qT≈£îÿHêï&ÉT.
ã+>∑fi≤\ <Ûsä ¡ Ç+‘· <ës¡TD+>± |ü&bç ˛ø£b˛‘˚ n‘·qT @Hê&√ ø√fÒX«¯ s¡T&É j˚Týê&ÉT.
dæúsêdæú e⁄+fÒ Ä »MT+<ës¡T me]¬ø’Hê &ÉãT“ e&û¶øÏ Ç#˚Ãyê&ÉT. eTTdü*‘ê‘·≈£î
»MT+<ës¡T≈£î yÓqTø£{Ï qT+&˚ |ü]#·j÷· \T, Ç∫Ã|ü⁄#·TÃø√e{≤\T e⁄+&É≥+‘√ ‘ê‘·
Ç‘·s¡¢≈£î ≈£L&Ü n|üÇ|æŒ+#˚yê&ÉT. ˝≤˝≤ kı+‘êìøÏ ne⁄düs¡eTsTT‘˚ »MT+<ës¡T
ø=+‘· ‘·≈î£ ÿe e&ûø¶ Ï n|ü Ç#˚Ãyê&ÉT. »MT+<ës¡T ‘ê‘·≈î£ y˚T&Éô|q’ , Ç‘·s¡ dæsú êdüT\ú ô|q’
ø=ìïy˚\T Ç|üŒ{Ïøπ n|ü Ç#êÃ&ÉT. Ç|ü&ÉT Ä n|ü rs¡T‘·T+<äqï ÄX¯ ˝≤˝≤≈£î
˝Ò<Tä . ˝≤˝≤ ì»+>± s√E\T ˝…øÿ£ ô|&ÉT‘·THêï&ÉT. ‘·q ‘·sê«‘· yêfi¯ó¢ @yÓTbÆ ˛‘ês√
nqï düeTdü´ n‘·ìøÏ ˝Ò<Tä . n+<ä] J$‘ê\ u≤<Û´ä ‘· ‘·qsTT‘˚ rdüTø√˝Ò<Tä >±? ‘·qT
m+‘√ yêfi¯Sfl n+‘˚! ‘·qT |ü~ |üHÓï+&˚fi¯fl ej·TdüT‡˝À ã‘·ø£{≤ìøÏ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ
sê˝Ò<ë?

njÓ÷´! eTTdü*‘·q+!!
o‘·\ eT+<ä düT>∑+<ÛäyÓTÆq >±\T\qT eTq<˚X¯+˝À ÄVü‰¢<äø£s¡yÓTÆq$>±
uÛ≤$düT+Ô {≤s¡T. n˝≤>∑ì, Á|ü|+ü #·+˝Àì nìï <˚XÊ\ Á|ü»\≈£î o‘·\ eT+<ä düT>∑+<Ûä
yê‘êes¡D+ ÄVü‰<¢ ëìï ø£*–düT+Ô <äqT≈£î+fÒ bıs¡bÕfÒ! mø£ÿ&É @~ n+<äTu≤≥T˝À
e⁄+&É<√? nø£ÿ&É <ëìøÏ $\Te m≈£îÿe>± e⁄+≥T+~. eTq≈£î m+&É\T m≈£îÿe.
o‘·>±\T\T ns¡T<äT>± >±˙ M#·e⁄. ø£qTø£ eTq<˚X¯+˝À o‘·>±\T\qT m≈£îÿe>±
Çwü|º &ü ‘É ês¡T. j·T÷s√|t˝Àq÷, Ç‘·s¡ Ädæj÷· ˝Àì 300 nøå±+XÊìøÏ ñ‘·sÔ ¡ <Ûèä e+
yÓ’|ü⁄ e⁄qï o‘·\ <˚XÊ\˝À #·*>±\T\qT mes¡÷ ø√s¡Tø√s¡T. n$ m+‘· eT+<ä
düT>∑+<Ûä |üeHê\qT rdüT≈£îe∫Ãq|üŒ{Ïø° Ä<˚X¯ Á|ü»\≈£î q#·Ãe⁄. eTq<˚X¯+˝Àq÷
eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï Á|ü<X˚ Ê\˝À ìedæ+#˚ Á|ü»\T o‘·\ ` eT+<ä düT>∑+<Ûä |üeHê\qT
ø√s¡Tø√s¡T. nsTT‘˚, yÓT<Æ ëq rs¡ ÁbÕ+‘ê\˝À ìqedæ+#˚ Á|ü»\T á >±\T\qT #ê˝≤
ÄVü‰<¢ +ä >± uÛ≤$kÕÔsT¡ . kÕ<Ûës¡D+>± düeTTÁ<ä eT{≤ºìøÏ 5y˚\ m‘·TqÔ e⁄+&˚ Á|ü<X˚ Ê\˝À
#·* n+‘· $|üØ‘·+>± e⁄+&É<Tä . lq>∑s˝Y ≤+{Ï m‘·sÔ TTq Á|ü<X˚ Ê\˝À m≈£îÿe>± eT+#·T
≈£îs¡Tdü÷Ô e⁄+≥T+~. ◊‘˚, lq>∑s˝Y ≤+{Ï Á|ü<X˚ Ê\T uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe.
eT<ÛTä |ü⁄] ˝≤+{Ï $˝≤dü q>∑sê\T #ê˝≤ m‘·TqÔ ñ+&É{≤q nø£ÿ&É #·* #ê˝≤
m≈£îÿe>± e⁄+≥T+~. rs¡ ÁbÕ+‘· Á|ü»\T Ä #·*ì uÛ]Ñ +#·˝sÒ T¡ . <˚«wækÕÔsT¡ ! eT<ÛTä |ü⁄]
˝≤+{Ï q>∑sê\˝À dü+e‘·‡s¡eT+‘ê #·* $|üØ‘·+>± e⁄+&É<Tä . dü+e‘·‡s¡+˝À Hê\T>∑T
HÓ\\T n+fÒ qe+ãsY, &çôd+ãsY, »qe], |òÁæ ãe]˝À #·* m≈£îÿe>± e⁄+≥T+~.
n|ü&É|ü &ÉT eT+#·T ≈£îs¡Tdü÷Ô e⁄+≥T+~. $T–*q mì$T~ HÓ\\÷ eT<ÛTä |ü⁄]˝À
o‘·\ ` eT+<ä ` düT>∑+<Ûä >±\T\T m+‘√ ÄVü‰<¢ +ä >± e⁄+{≤sTT. dü+e‘·‡s¡+˝À
8 HÓ\\T $˝≤dü Á|æjT· T\qT dü+‘·è|æÔ |üs#¡ {· ≤ìøÏ dæ<+Δä >± e⁄+≥T+~ eT<ÛTä |ü⁄]! ◊‘˚,
nìï HÓ\˝À¢ n+<ä]ø° düe÷qyÓTqÆ ÄVü‰<¢ +ä e⁄+&É<Tä . u§+u≤sTT˝Àì dü+|üqTï\T,
yê´bÕs¡düTú\T eTT+<äT>±H˚ n+fÒ @Á|æ˝Ÿ ø£˝≤¢ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ ekÕÔs¡T. ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 13
dü+|üqï $˝≤dü Á|æjT· T\T y˚T dü>+∑ >∑&#ç êø£ e∫Ã pHé dü>+∑ <ëø± e⁄+&ç yÓfi≤ÔsT¡ .
yêdüyÔ êìøÏ áHÓ˝≤, HÓ\qïs¡ s√E\T $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\‘√ s¡B>› ± e⁄+≥T+~. Ç<˚
Çø£ÿ&É ô|<ä› d”»qT. u§+u≤sTT, >∑T»sê‘Y qT+&ç e#˚Ã j·÷Á‹≈£î\T #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe
dü+K´˝À e⁄+{≤s¡T. Ms¡T eT<ÛäT|ü⁄] Á|ü»\qT n+‘·>± dü+‘·è|æÔ |üs¡#·˝Òs¡T. ø±˙
eTT+<äT>±H˚ e∫Ã Mfi¯ófl uÀD° #˚kÕÔsT¡ . ÇB M] Á|ü‘´˚ ø£‘.· á d”»qT es¡¸+ MT<ä
Ä<Ûës¡|&ü ç e⁄+≥T+~. es¡¸+ pHé ∫e] <ëø± ø£qø£ |ü&øÉ b£ ˛‘˚ n|ü&ÉT d”»Hé‡
s¬ +&ÉT HÓ\\T e⁄+≥T+~. á s¬ +&ÉT HÓ\\÷ $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\ <ë«sê ø=+‘· &ÉãT“
dü+bÕ~+#·T≈£î+{≤s¡T. kÕúìø£ Á|ü»\T esê¸\T ‘=+<äs¡>± |ü&É≈£L&É<äì <˚e⁄fi¯flì
yÓTT≈£îÿ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. ˇø£yfi˚ ¯ esê¸\T ‘=+<äs>¡ ± |ü&‘ç ˚ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷
Ä<˚e⁄fi¯flH˚ ‹≥Tº≈î£ +≥÷ e⁄+{≤s¡T.
ô|<ä› d”»qT, HÓ\, HÓ\qïs¡ e⁄+≥T+~. n+fÒ <ëqs¡+Δ Äd”»qT ‘·sT¡ yê‘· eT<ÛTä |ü⁄]
ìsêàqTwü´+>± e÷s¡T‘·T+<äì ø±<äT. ô|<ä› d”»qT˝À e∫Ãq+‘· ø±ø£b˛sTTHê j·÷Á‹≈£î\T
edü÷HÔ ˚ e⁄+{≤s¡T. |ü+C≤ãT $˝≤dü Á|æjT· T\T yêdüyÔ êìøÏ E˝…˝’ À >±˙ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
sês¡T. y˚d$ü ø±\+˝À ñ‘·sÔ Á¡ |ü<X˚ Ÿ˝À e⁄qï+‘· ñc˛íÁ>∑‘· |ü+C≤ãT˝À e⁄+&É<Tä . ãHês¡d,t
ã+<ë, n»yéT>∑&,éÛ \ø√ï ˝≤+{Ï q>∑sê\˝À 115+`116+ es¡≈L£ ñc˛íÁ>∑‘· e⁄qï|ü&ÉT
|ü+C≤uŸ˝À 110+ &çÁ^\T ø£+fÒ ‘·≈î£ ÿe e⁄+≥T+~. 5, 6 &çÁ^\ ñc˛íÁ>∑‘· e÷Á‘·yT˚
‘˚&Ü e⁄+≥T+~. n+<äTe\qH˚ |ü+C≤ãT $˝≤dü |ü⁄s¡Twüß\T E˝…˝’ À eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ãj·T\T
<˚sT¡ ‘ês¡T. Ç˝≤ E˝…˝’ À eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓ[fl sêe≥+ >∑T]+∫ $qï yêfi¯ófl ÄX¯Ãs¡´|ü&‘É ês¡T?
m+<äTø£+fÒ y˚dü$ ø±\+˝Àì m+&É\qT, e&É>±\TŒ\qT uÛÑ]+∫ E˝…’˝À esê¸\T
|ü&Ü¶ø£ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ edüTÔHêïs¡T. Ç~ ÄX¯Ãs¡´|ü&Ée\dæq $wüj·Ty˚T. ◊‘˚, yêfi¯ófl
#Óù|Œ<˚$T≥+fÒ esê¸\T |ü&ÉT‘·T+fÒ m+&É\T ‘·>∑TZ‘êsTT ø±˙ ñø£ÿb˛‘· m≈£îÿe>±
e⁄+≥T+~. y˚&øç Ï ôd>∑&Z \¶É T edüT+Ô {≤sTT. ñø£ÿb˛‘· u≤<Ûä |ü&˝É øÒ £ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓfió¯ +Ô
{≤eTì. ø=+#Ó+ Ä˝À∫ùdÔ Ç~ <Ûìä ≈£î\ n‹‘·q+>± nì|ædTü +Ô ~. e&É>±*ì uÛ]Ñ +#·
>∑*–q yês¡T ñø£ÿb˛‘·qT uÛ]Ñ +#·˝sÒ ê? E˝…,’ Ä>∑dTü º HÓ\\˝À |ü+C≤ãT |üsê´≥≈£î\T
eT<ÛTä |ü⁄]˝À ø£ì|ækÕÔsT¡ . pHé˝À e⁄qï+‘· s¡B,› dü+<ä&û á¬s+&ÉT HÓ\˝À¢ ˝Òøb£ ˛sTTHê
ø=+‘· u…≥s¡T>±H˚ e⁄+≥T+~. pHé HÓ\˝À yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\T ô|{ÏHº ê n<Ó≈› î£ <=s¡øì£
ã+>∑fi≤ E˝…’ HÓ\˝À 200 s¡÷ˆˆπø <=s¡T≈£î‘·T+~. ôdô|+º ãs¡T <ëø± |ü+C≤ãT |üsê´≥≈£î\T
eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+&ç ‘·sê«‘· yêfi¯fl }fi¯fl≈£î yÓ[b¢ ˛‘ês¡T. n|üŒ{ÏøÏ ;Vü‰sYù…+>±˝Ÿ\˝Àì
ùdsƒ\Y T eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edüT+Ô {≤s¡T. &Û©ç ¢ #·T≥Tº|øü ÿ£ \ ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç ≈£L&Ü |üsê´≥≈£î\T
edüT+Ô {≤s¡T. Á|üøè£ ‹ k˛j·T>±\‘√, XÀuÛ‘Ñ √ ôdô|+º ãs¡T qT+&ç nø√ºãs¡T HÓ\+‘ê e⁄+&˚
ád”»qT Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ Äø£s¸¡ D>± e⁄+≥T+~.
n|ü&É|ü &˚ esê¸\T ‘·>T∑ ‘Z ÷· e⁄+&É{≤q H˚\MT<ä <äTeTTà e⁄+&É<Tä . >±*˝À
<äTeTTà ˝Ò≈î£ +&Ü ìs¡à\+>± e⁄+≥T+~. y˚d$ü ø±\+˝À <äTeTTà, <Û÷ä [ e&É>±&ÉTŒ\T
edüTqÔ ï|ü&ÉT Äø±X¯+ <äTeT÷à, <Û÷ä [‘√ ì+&çb˛sTT eT*q+>± e⁄+≥T+~. Ä <äTeT÷à,
<Û÷ä [øÏ ‘Ó\ì¢ Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘·ÁX‚DT\T ø£q|ü&≈É î£ +&Ü b˛‘êsTT. s¬ +&Ée d”»qT˝À
qsTT‘˚ Äø±X¯+ ìs¡à\+>± e⁄+&É≥+ e\q Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘· ÁX‚DT\T ‘Ó\ì¢ <Ûeä fi¯
ø±+‘·T\‘√ yÓTs¡Tdü÷Ô n<äT“¤‘·+>± e⁄+{≤sTT. eT<ÛäT|ü⁄]øÏ m>∑Te ñ+&˚ ø=+&É\T
y˚d$ü ø±\+˝À @e÷Á‘·+ |ü#Ã· <äq+˝Òø£ m+&çb˛sTT #·÷&É{≤ìπø u≤<Ûëø£s+¡ >± e⁄+{≤sTT.
ôdô|+º ãs¡T˝À qsTT‘˚ u≤>± @|ü⁄>± ô|]–q |ü#Ã· <äq+‘√ ø£fifl¯ ≈£î m+‘√ Äq+<ëìï
ø£*–düT+Ô {≤sTT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À ∫Hêï, ô|<ä› ø£*|æ yÓTT‘·+Ô Hê\T>∑T d”»qT\T+{≤sTT.
nìï d”»q¢˝À ˇπø s¡ø+£ >± e⁄+&Éøb£ ˛sTTHê e÷˝Ÿs√&ÉT,¶ Ç+ø± Ç‘·s¡ eTTK´Á|ü<X˚ Ê\˝À
eTqTwüß\ dü+<ä&ç m|ü&É÷ ø£ì|ædü÷ÔH˚ e⁄+≥T+~. &ÜHé‡dü÷ÿ˝Ÿ‡˝À u≤˝Ÿ&ÜHé‡qT
(j·T÷s√|”jT· qè‘·´+) s√p #·÷&Ée#·TÃ. Çø£ qe+ãs¡T qT+&ç eT<ÛTä |ü⁄]˝À kÕúì≈£î\T
‘·|Œü ãj·T{Ïyêfi¯ófl mes¡÷ ø£ì|æ+#·sT¡ .
2
eT<ÛTä |ü⁄]˝À ãkÕº+&ÉT, {≤ø°‡ kÕº+&ÉT y˚sT¡ y˚sT¡ >± e⁄HêïsTT. ø=+#Ó+ &ÉãT“ m≈£îÿe
Ks¡TÃô|≥Tºø√>∑*–‘˚ ùdwº qü T qT+&ç 22 øÏ˝ÀMT≥s¡T¢ e⁄+&˚ á Á|ü<X˚ Êìπø yês¡T n<Ó≈› î£
rdüT≈£îqï ã+>∑fi≤<ëø± {≤ø°‡˝ÀH˚ sêe#·TÃ. ◊‘˚, s√&ÉT¢ ã+>∑fi≤<ëø± {≤ø°‡ yÓfifl¯ {≤ìøÏ
nqT≈£L\+>± e⁄+&Ü*.
esê¸ø±\+ ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+~. ãdtkÕº+&é <ä>∑Zs¡ ≈£L©\T Á|üj·÷D°≈£î\ ø√dü+
b˛{° |ü&TÉ ‘·THêïs¡T. n<˚ düeTj·T+˝À ˇø£ eTVæ≤fi¯ ‘·q Ç<äs› T¡ |æ\\¢ ‘√ düV‰ü ãdüT‡
~–+~. ø=+#Ó+ <ä÷s¡+ qT+&ç #·÷ùdÔ ÄyÓT≈£î 25 dü+ˆˆ\ ej·TdüT‡ e⁄+{≤j·TqT
≈£î+{≤s¡T. ÄyÓT ‘·q kÕe÷qT\T ≈£L©\‘√ yÓ÷sTTdü÷,Ô HÍø£]ï yêfi¯fl‘√ bÕ≥T ø£*‡
s¡eTàì ‘·qT ]øå±˝À ã+>∑fi≤≈£î ãj·T\T<˚]+~. ìC≤ìøÏ ≈£L©\‘√ bÕ≥T HÍø£]ï
e⁄+#·e\dæq nedüs+¡ ˝Ò<Tä . Ç|üŒ{Ïø° j·T»e÷qT\T ˝Òøb£ ˛‘˚ ≈£L©\T kÕe÷qT\T
<=+–*kÕÔsq¡ ï~ Çø£ÿ&É ˝ÒH˚ ˝Ò<Tä . kÕe÷qT¢ n|üŒ#Ó|Œæ eTq nÁ&Édt ÇùdÔ nÁ&ÉdTü ‡
yÓ‘T· ≈£îÿ+≥÷qsTTHê ≈£L©yêfi¯ófl kÕe÷qT ‘Ó∫ÃÇkÕÔsT¡ . ◊‘˚, ≈£L©\T n|ü&É|ü &ÉT
nÁ&ÉdTü ‘Ó\TdüTø√e≥+˝À bıs¡bÕ≥T |ü&TÉ ‘·÷ e⁄+{≤s¡T. eT<ÛTä |ü⁄] ˝≤+{Ï q>∑sê\˝À
s√&Éù¢ |s¡T,¢ ã+>∑fi≤\ ù|s¡T¢ n˙ï Ç+^¢wßü ˝ÀH˚ e⁄+{≤sTT. Ä ù|s¡q¢ T #·<Tä e⁄sêì Ä~yêd”
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 15
≈£L©\T ‘·eT≈£î ‘√∫q≥Tº>± e÷s¡TÃ≈£îì, yê&ÉTø£˝À n<˚ ù|s¡T‘√ |æ*#˚ yê{Ïì >∑Ts¡TÔ
‘Ó#T· Ãø√{≤ìøÏ Á|üjT· ‹ïdüT+Ô {≤s¡T. á Áø£eT+˝À bıs¡ã&ÉT‘·÷ e⁄+{≤s¡T. mes√ ˇø£sT¡
#·<Tä e⁄≈£îqï yêfi¯ófl m≥÷ ø£qã&É‘ês¡T. Ä Ç+^¢wßü ù|s¡T≈£î yê&ÉTø£˝À e⁄qï ù|s¡TqT
#ÓbÕÔsT¡ . Ä eTVæ≤fi¯ mÁs¡>±, dü]|ü&Ü m‘·T,Ô ˝≤eP e⁄+&ç >∑T˝≤; s¡+>∑T dæ\Tÿ Ns¡
ø£≥Tº≈î£ ì Äø£s¸¡ Dj° T· +>± e⁄+~. düV≤ü »+>±H˚ esê¸ø±\+˝À |ü\T#·ì Ns¡ ø£≥Tºø√s¡T.
◊‘˚, ÄyÓT ]øå±˝À yÓfió¯ ‘√+~. es¡¸eT÷ ≈£îs¡e&É+ ˝Ò<Tä .
kÕe÷qTqT |ü+|æ+∫ ÄyÓT ]øå±˝À ≈£Ls¡TÃ+&çb˛sTT+~. ÄyÓT‘√bÕ≥T 12, 13
dü+e‘·‡sê\ ÄyÓT Ç<äs› T¡ ø=&ÉT≈£î\÷ ]øå±˝À ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. ªªu≤ã÷ ‘·|ü ø√+&ç! ‘·|ü
ø√+&çμμ n+≥÷ ]øå± ˝≤>∑T‘·THêï&ÉT ]øå±yê&ÉT. ø=+&É‘√ bÕ≥T yÓT*ø£\T ‹]– e⁄qï
‘êÁs√&ÉM¢ T<ä ]øå±yêfi¯ófl |üsT¡ >¬ &ÉT‘·T+{≤s¡T. yêfi¯ófl møÏÿ+#·T≈£îqï u≤&ÉT>∑qT ‘·«s¡>±
~+ù|dæ eTs=ø£ u≤&ÉT>∑qT e÷{≤¢&TÉ ø√yê\ì ‘=+<äs|¡ &ü TÉ ‘·T+{≤s¡T. nedüsêì ø£+fÒ
]øå±\T m≈£îÿe>± e⁄+&É{≤q Çø£ u≤&ÉT>∑ <=s¡ø≥£ + <=s¡øø£ b£ ˛e≥eTqï~ yêfi¯fl yêfi¯fl
n<äèwü+º MT<ä Ä<Ûës¡|&ü ç e⁄+≥T+~. ÄyÓT y˚w<ü ëÛ s¡D, n\+ø£sD¡ #·÷ùdÔ #ê˝≤ bòÕ´wüH>é ±
e⁄+&É{≤ìøÏ Çwü|º &ü ˚ ÄyÓT˝≤>± nì|ædTü +Ô ~. ÄX¯Ãs¡´ø£sy¡ TÓ qÆ $wüjT· y˚T$T≥+fÒ $˝≤dü
Á|æjT· T\≈£L, Ä<ÛTä ìø£ kÂø£sê´\≈£L ì\j·TyÓTqÆ e÷˝Ÿs√&ÉTq¶ T e~* yÓT\Æ Tqïs¡ <ä÷s¡+˝À
e⁄qï ªdæŒ+>¥&˝˚ Ÿμ˝À ã+>∑fi≤ rdüT≈£î+~. ôd+≥sY≈î£ <ä÷s¡+>± e⁄+fÒ ˇø£ Á|üj÷Ó »q
eTsTT‘˚ e⁄qï~! á esê¸ø±\ d”»qT˝À e÷˝Ÿs√&ÉT≈¶ î£ <ä÷s¡+>± e⁄qï ã+>∑fi≤\T
‘·≈î£ ÿe n<Ó≈› î£ <=s¡T≈£î‘êsTT. ÄyÓT≈£L Ä $wüjT· + ‘Ó\TdüT n+<äTøπ ÄyÓT ªÁ|üy÷Ó <ä
uÛeÑ q+μqT n<Ó≈› î£ rdüT≈£î+~. á dü+e‘·‡s¡yT˚ ø±<äT Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ÄyÓT Ç˝≤π>
n<Ó≈› î£ rdüT≈£î+≥T+~. ªÁ|üy÷Ó <é uÛeÑ Héμ ù|s¡T $ì eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤\˙ï Ç|ü&ÉT
Ç˝≤π> uÛ≤s¡rj·T ù|s¡‘¢ √ e⁄Hêïj·TqTø√e{≤ìøÏ M\T ˝Ò<Tä . Ç˝≤+{Ï ù|s¡‘¢ √ ˇø£{,Ï
s¬ +&ÉT ã+>∑fi≤\T e÷Á‘·yT˚ e⁄HêïsTT. Ä ã+>∑fi≤ j·T»e÷qT\T @ Ç+^¢wßü n‘·ì
<ä>sZ∑ √ ã+>∑fi≤qT ø=ì e⁄+{≤s¡T. n‘·ì e+X¯+˝À Á|üy÷Ó <äeTqï ù|s¡T @ ‘·s+¡ ˝ÀH√
e⁄+&ç e⁄+≥T+~. n+<äTø£ì ã+>∑fi≤≈£î Ä ù|s¡T ô|{Ïº e⁄+{≤&ÉT. eTTì‡bÕ*{° *düT˝º À
Ç˝≤+{Ï uÛ≤s¡rj·T ù|s¡T¢ #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe>± ø£q|ü&‘É êsTT. #·T≥Tº|øü ÿ£ \ yêfi¯fl≈£î ≈£L&Ü
á ø=‘·ùÔ |s¡T¢ ‘Ó*j·Te⁄. ≈£L©\T, ]øå±yêfi¯ó¢ Ä uÛeÑ Hêìï ªø√‘·T\y˚T&Éμ>± n+≥T+{≤s¡T.
Ç+^¢wßü yêfi¯fl düeTj·T+˝À kÕúìø£ ≈£L©\T Ä uÛeÑ Hêìï Ä ù|s¡T‘√H˚ |æ*#˚yês¡T.
ÄyÓT ù|s¡T Á|üyÓ÷<äu≤\. π>≥T ‘Ós¡T#·T≈£îì ã+>∑fi≤ ˝À|ü\≈£î yÓ[fl+~. n~
s¬ +&É+‘·dTü \Ô uÛeÑ q+. #·÷&É{≤ìøÏ #ê˝≤ >=|üŒ>± e⁄+~. j·TT<äΔ düeTj·T+˝À qsTT‘˚
eT÷&ÉT y˚\T ø£{ÏºHê Ç{≤¢+{Ï ã+>∑fi≤ n<Ó›≈£î <=]πø<˚ø±<äT. Ç<ä›s¡T |æ\¢\T, ‘·*¢
e⁄+&É{≤ìøÏ Ä ã+>∑fi≤ #ê˝≤ m≈£îÿe. ÄyÓT øÏ+<ä n+‘·dTü ˝Ô À e⁄qï >∑<Tä \ìï+{Ï˙
ñ|üj÷Ó –+#·Tø√˝Ò<Tä . ◊Hê, á ∫+‘· ã+>∑fi≤ j·T»e÷qT\≈£î e⁄+&Ü* ø±˙ øÏsêsTT
<ës¡T\≈£î ø±<äT. Á|üy÷Ó <äu≤\ nø£ÿ&É≈î£ e#˚Ãdü]øÏ ÄyÓT yÓqTø£H˚ ≈£L©\T, HÍø£sT¡
e#êÃs¡T. ≈£L©\T HÍø£s¡T‘√ >=&Ée |ü&ÉT‘·THêïs¡T. yÓTÆ\Tqïs¡ <ä÷s¡+ #Ó|üŒ˝Òq+‘·
ãs¡Te⁄ yÓ÷dæq ≈£L©\≈£î ˇø=ÿø£ÿ]øÏ ns¡sú ÷¡ bÕsTT ÇkÕÔq+≥THêï&ÉT HÍø£sT¡ . yêfi¯ófl
s¡÷bÕsTTqïs¡ n&ÉT>∑T‘·THêïs¡T. ø±ùd|ü⁄ >=&Ée|ü&Ü¶ø£ s¡÷bÕsTTøÏ ~>±s¡T ≈£L©\T.
>∑es¡ïyÓT+≥T yês¡T ˇø=ÿø£ÿ ≈£L©øÏ s¡÷bÕsTT Çe«eTì s¡÷\T bÕdt #˚dæ+~.
ªs¡÷bÕjÓTÆ Hê Çe«eTHêïs¡Tμ ≈£L©\T. HÍø£sT¡ e÷Á‘·+ @$T #˚jT· >∑\&ÉT. <=s¡kÕì
Ä»„ ns¡sú ÷¡ bÕsTTø£+fÒ ˇø£ÿô|k’ Õ m≈£îÿe Çyê«\Hêï j·T»e÷qTsê*ì n&É>±*‡+<˚!
eNÃ sê>±H˚ j·T»e÷qTsê\T ≈£L©\qT eT+<ä*dü÷Ô Ç˝≤ nqï~.
ªªy˚ T y˚ T eTHêï ø=‘· Ô y êfi¯ fl eTqT≈£ î Hêïsê? MTs¡ T ø=‘· Ô y êfi¯ fl qsTT‘˚ Ç+ø±
<√#·T≈£î+{≤πs?μμ nì ø√|ü–+#·T≈£î+~.
≈£L©\T ã‹$T˝≤&ÉT‘·THêïs¡T. j·÷∫+#ês¡T. Ä yÓT ø=+‘·ùd|ü{øÏ Ï ÄsƒêHê qT+∫
|ü~ nD≤\T ÇkÕÔqqï~. HÍø£sT¡ kÕe÷q¢qT düsT¡ ‘› T· Hêï&ÉT. ÄyÓT #ê˝≤ düeTj·T+
<ëø± ª|ü~ nD≤\μ MT<˚ e⁄+&ç kÕe÷q¢˙ï düsê›ø£ ª|üHÓï+&ÉT nD≤\Tμ Çe«eTì
HÍø£sT¡ ≈£î #Ó|Œæ ˝À|ü\≈£î yÓ[flb˛sTT+~. eTTì‡bÕ*{°yês¡T ˇø=ÿø£ÿ ≈£L©øÏ s¡÷bÕsTT
Çyê«\ì #·{≤ºqïsTT‘˚ #˚XÊs¡T >±˙ ªÁ|üyÓ÷<äu≤\μ ˝≤+{Ï yêfi¯flqT+&ç ≈£L©\≈£î
dü]>± &ÉãT“ Ç|æŒ+#·≥+˝À u≤<Û´ä ‘·H‘’Ó ˚ rdüTø√s¡T. ]øå±yêfi¯ófl Ç˝≤+{Ï |üsê´≥≈£î\qT
#ê˝≤ eT+~H˚ #·÷düT+Ô {≤s¡T. ìs¡sí TT+∫q <Ûsä ≈¡ î£ neTà>±s¡T ns¡sú ÷¡ bÕsTT e÷Á‘·yT˚
‘·–+Z ∫ Ç∫Ãq+<äT≈£î n<˚ ‘·eT n<äèwü+º >± uÛ≤$+#ês¡T.
<=s¡kÕì Ç<äs› T¡ ø=&ÉT≈£î\÷ ùdwº Hü é <ä>sπZ∑ {Ï|Hæò é #˚ùdkÕs¡T. eT<Ûë´Vü‰ïìøÏ ø=ìï
_ôdÿ≥÷¢, kÕï≈£î‡\÷, #ê\T. <=s¡kÕì sê>±H˚ ø±|ü˝≤<ës¡T&ÉT e∫Ã e+≥≈£î eTT>∑TsZ T¡
|üìyêfi¯flqT e÷{≤¢&Ü&Éqï X¯óuÛyÑ ês¡Ô #ÓbÕŒ&ÉT. ø=~›ùd|ü{Ï ‘·sT¡ yê‘· eTT>∑TsZ T¡ |üìyêfi¯flq÷
|æ\T#·T≈£îe#êÃ&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À u≤>± e+≥ #˚jT· >∑*–q e+≥yêfi¯ófl uÛÀ»q+ ô|{Ïº
HÓ\≈£î 40 s¡÷bÕj·T\T ÇùdÔ ø±˙ <=s¡øs£ T¡ . uÛÀ»q+ ˝Ò≈î£ +&Ü HÓ\≈£î 25 s¡÷bÕj·T\≈£î
mes¡T ˇ|ü≈£î+{≤s¡T. ◊‘˚, Á|üy÷Ó <äu≤\≈£î n+‘·u≤>± e+≥#˚ùd yêfi¯ófl ne⁄düs+¡
˝Ò<Tä . e+≥ #˚dæ ô|≥º{≤ìøÏ Ç|ü&ÉTqï HÍø£sT¡ ª#˚‘T· μ dü]b˛‘ê&ÉT. ø±ø£b˛‘˚ n+≥T¢
‘√eT{≤ìøÏ ˇø£sT¡ , <=s¡kÕqeTà≈£î @ ø£Då ≤q @ |üì nedüse¡ Te⁄‘·T+<√? qì #˚‘T· \T
ø£≥Tº≈î£ ì ì\ã&É{≤ìøÏ ˇø£sT¡ ø±yê*. ◊‘˚, yêfi¯ó¢ #ÓsTT´‹]–q e+≥yêfi¯ófl ø±qedüs+¡
˝Ò<Tä . n+<äTø£H˚ Ä |üìyêfi¯fl‘√ m≈£îÿe ùd|ü⁄ uÒse¡ ÷&É≥+ Á|üy÷Ó <äu≤\≈£î Çwü+º ˝Ò<Tä .
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 17
ÄyÓT ãj·T≥ e⁄qï s¡ø£s¡ø±\ |üP\ r>∑*ï #·÷k˛Ô+~. |ü#·Ãì r>∑\ ì+&Ü
mÁs¡ì, |üdTü |ü⁄|ü#Ã· ì |üP\T $s¡>ø∑ ±dæ e⁄HêïsTT. Á|üy÷Ó <äu≤\ Äq+<ä+>± yê{Ïì
#·÷k˛Ô+~. ø±|ü˝≤<ës¡T&ÉT ªªÁøÏ‘+· d”»Hé yêfi¯fl≈£î |üP\qT ô|+#·≥+ #ê˝≤ Çwü+º .
yêfi‚fl M{Ïì y˚XÊs¡T. yêfi¯ófl+&É>± Ç$ |üP‘·≈î£ sê˝Ò<Tä μμ nì nHêï&ÉT. Á|üy÷Ó <äu≤\
#·T≥Tº|üø£ÿ\ uÛÑeHê\˝À me¬ses¡T e⁄+≥THêïs¡T? n&ç– ‘Ó\TdüT≈£î+~. Á|üdüTÔ‘·+
#·T≥Tº|øü ÿ£ \ ã+>∑fi≤\˙ï U≤∞>±H˚ e⁄HêïsTT. ◊Hê esê¸ø±\+˝À á ã+>∑fi≤\˝ÀøÏ
ekÕÔs√? sês√? #Ó|Œü ˝ÒeTT. e÷˝Ÿs√&ÉT¶ <ä>sZ∑ ¡ e⁄qï ã+>∑fi≤\˝ÀH˚ n<Ó≈› î£ rdüT≈£î+{≤s¡T.
Ç+‘·<÷ä s¡+ m+<äT≈£î ekÕÔsT¡ ? eT÷&ÉT ã+>∑fi≤\ ne‘·\ e⁄qï Hê\T>√ ã+>∑fi≤˝À
Ä+>√¢ Ç+&çjT· Hé eè<äTsΔ ê\T ˇø±yÓT e⁄qï<äì Á|üy÷Ó <äu≤\≈£î ‘Ó*‡+~. ÄyÓT eè<äTsΔ ê\T
nsTTHê düs<¡ ë>±, ø£\T|ü⁄>√\T‘·q+>± e÷{≤¢&TÉ ‘·T+~. ªÁ|üy÷Ó <äueÑÛ Héμ˝ÀøÏ ~π>yê]øÏ
ÄyÓT‘√ ø±\πø|å +ü e⁄+≥T+~.
ã+>∑fi≤ ø±|ü˝≤<ës¡Tì ≈£î≥T+ã+ ã+>∑fi≤≈£î |üøÿ£ H˚ e⁄+≥T+~. ø±|ü˝≤<ës¡T
uÛ≤s¡´, ÄyÓT s¬ +&˚fifl¯ ø=&ÉT≈£L m+‘·ø° ø£q|ü&øÉ £ b˛j˚Tdü]øÏ yêfi¯fl >∑T]+∫ n‘·&ìç
n&ç–+~ Á|üy÷Ó <ä. ø±|ü˝≤<ës¡T @&ÉT|ü⁄ eTTK+ ô|{Ïº ªª<ëì >∑T]+∫ n&Éøÿ£ +&Ée÷à!
qqTï yÓ÷dü+ #˚dæ ˝Ò∫b˛sTT+~. |üøÿ£ ã+>∑fi≤ e+≥yê&ÉT Hê <ä>sZ∑ ≈¡ î£ edüT+Ô &˚yê&ÉT.
yê&=ø£ bÕeTì Hêπø+ ‘Ó\T‡? y˚TeTT ø£*dæ ø£≥Tº>± ùdïVü≤+>± e⁄+&˚yêfi¯fl+. d”»qT
nsTTb˛‘·T+<äq>± Hê uÛ≤s¡´qT ˝Ò|⁄ü ≈£îb˛j·÷&ÉT. yÓfió¯ ‘·÷, yÓfió¯ ‘·÷, Hê dü+e‘·‡s¡+
ø=&ÉT≈£îq÷ rdüT≈£îb˛j·÷&ÉTμμ nHêï&ÉT.
ø±|ü˝≤<ës¡Tì |ü≥¢ Á|üy÷Ó <äu≤\≈£î kÕqTuÛ÷Ñ ‹ ø£*–+<äì #Ó|Œü {≤ìøÏ M\T ˝Ò<Tä .
ÄyÓT u≤>± #·<Tä e⁄≈£îqï~. Ä<ÛTä ìø£ uÛ≤yê\T ø£*– e⁄qï~. Ád”Ô |ü⁄s¡Twüßì ø£+fÒ @
$<Û+ä >±q÷ ‘·≈î£ ÿe ø±<äì ÄyÓT n_ÛÁbÕj·T+. n+<äTe\¢ ªªm+&çq yÓTTK+ #Óøÿ£ ù|&ÉT˝≤>±
e⁄Hêï&ÉT. M&çì e~* n+<äyTÓ qÆ ÄyÓT eTs=ø£DíÏ #·÷düTø√e≥+˝À ‘·ù|ŒeTT+~? nì
nqT≈£îqï~. ◊‘˚, n‘·ì |ü≥¢ ø=+‘· kÕqTuÛ÷Ñ ‹ Á|üø{£ +Ï #·ø£ ‘·|Œü <äT ø£<ë? ÄyÓT ø=ìï
dü+e‘·‡sê\T>± Ä ã+>∑fi≤qT n<Ó›≈£î rdüT≈£î+{À+~. mH√ï dü+e‘·‡sê\T>±
ø±|ü˝≤<ës¡Tì>± e⁄Hêï&ÉTn‘·qT? eT] kÕqTuÛ÷Ñ ‹ #·÷|æ+#·øb£ ˛‘˚ m˝≤?
3
e÷˝Ÿs√&ÉT≈¶ î£ <ä÷s¡+>± eTqTwüß\ dü+<ä&ç ˝Òì #√≥ ªÁ|üy÷Ó <éueÑÛ Héμ˝À e⁄+≥Tqï
Á|üyÓ÷<äu≤\≈£î dü+<ä&ç‘√ ≈£L&çq Ä<ÛäTìø£ J$‘·+ Çwüº+ ˝Ò<äqT≈£î+fÒ bıs¡bÕfÒ.
dü÷s√´<äj÷· ìøÏ eTT+<˚ ìÁ<ä˝∫Ò yÓ[flb˛sTTq ÄyÓT ns¡sú êÁ‹øÏ >±˙ ã+>∑fi≤≈£î ‹]–
sê<äT. |ü>{∑ |Ï Pü ≥, Ç‘·s¡ düeTj·÷\˝À ÄyÓTqT ã+>∑fi≤˝À #·÷&É≥+ ndü+uÛeÑ +.
ÄyÓT uÛsÑ Ô¡ >∑es¡ïyÓT+≥T˝À ˇø£ ñqï‘· n~Ûø±]. n‘·ì #˚‹˝À ˇø£ &çbÕs¡Tyº TÓ +≥T
e⁄qï~. n‘·ì J‘·+ m+‘Óq’ |üŒ{Ïø° ô|’ Ä<ëj·T+ Ç+{À¢ ø£qø£esê¸Hï˚ ≈£î]|ædTü +Ô ~.
n≥Te+≥|ü&ÉT Á|üyÓ÷<äu≤\≈£î &ÉãT“≈£î ø=<äy˚eTT+~? nsTT‘˚ n‘·qT m|ü&É÷
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sê˝Ò<Tä . n‘·qT eTs=ø£ $˝≤dü q>∑sêìøÏ yÓfió¯ +Ô {≤&ÉT. Á|üy÷Ó <äu≤\ |æ\\¢ ‘√
düV‰ü e∫Ã Hê\T>∑T HÓ\\÷ eT<ÛTä |ü⁄]˝À >∑&ùç |düT+Ô ~. ÄyÓT m|ü&É÷ uÛsÑ Ô¡ ˝Ò≈î£ +&ÜH˚
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edü÷Ô e⁄+≥T+~. #·T≥Tº|øü ÿ£ \ yêfi¯ófl ÄyÓT uÛsÑ ‘Ô¡ √ $&Ü≈£î\T rdüT≈£î+<˚y÷Ó
qì nqT≈£îH˚yês¡T. Ä<ÛäTìø£ J$‘·+˝À n<˚eT+‘· #Ó|üø√<ä–q $wüj·T+ ø±<äT.
m+<äTø£+fÒ ñqï‘· esêZ\˝À $&Ü≈£î\T Ç#·TÃø√e≥eTqï~ #ê˝≤ düs¡«kÕ<Ûës¡D+
nsTTb˛sTT+~. ø±˙, ìC≤ìøÏ Á|üy÷Ó <äu≤\, ÄyÓT uÛsÑ Ô¡ $&Ü≈£î\T rdüTø√˝Ò<Tä . yêfi¯ófl
HÓ\\ ‘·sã¡ &ç ø£*dæ e⁄+&Éøb£ ˛sTTHê, e÷{≤¢&øÉ b£ ˛sTTHê ˇø£]‘√ ˇø£]øÏ dü+ã+<Û+ä
˝Ò≈î£ +&Ü >∑&TÉ |ü⁄‘·THêï $&Ü≈£î\T rdüTø√yê*‡q ne⁄düs+¡ yê]øÏ nì|æ+#·˝<Ò Tä .
ªÁ|üy÷Ó <äueÑÛ Héμ≈£î e÷˝Ÿs√&ÉT¶ yÓT\Æ Tqïs¡ <ä÷s¡+˝À e⁄+≥T+~. nHéd»” Hé ø±ã{Ïº
]øå±\T ‘·≈î£ ÿe u≤&ÉT>∑≈î£ <=s¡T≈£î‘êsTT.ÄyÓT e÷˝Ÿs√&ÉT≈¶ L£ , ªÁ|üy÷Ó <äueÑÛ Hêìø°μ s√p
]øå±˝À ‹s¡T>∑T‘·÷e⁄+≥T+~. ÄyÓT s√p ˇø£ ¨≥˝Ÿ≈î£ yÓfió¯ ‘·÷ e⁄+≥T+~. ªÁ_CŸμ
Ä≥qT ÄyÓT #ê˝≤ Çwü+º >± Ä&ÉT‘·T+~. ø±˙, Ä≥˝À ‘·sT¡ #·T z&çb˛‘·÷H˚ e⁄+≥T+~.
ã+>∑fi≤˝À e⁄qï|ü&ÉT ÄyÓT #ê˝≤ >∑+;Ûs+¡ >± e⁄+≥T+~. ¨≥˝Ÿ≈î£ yÓfi>¢¯ ±H˚ ÄyÓT˝Àì
>∑+;Ûse¡ T+‘ê b˛sTT ∫qï|æ\˝¢ ≤, #·˝≤ø°>± qe⁄«‘·÷ ø£ì|ædTü +Ô ~. ÄyÓT ‘·\ yÓ+Á≥Tø£\T
q\¢>±, e+ø£\T ‹]– e⁄+{≤sTT. ø£qTu§eTà©ï, ø£qT¬s|üŒ©ï, q\¢ì ô|ì‡˝Ÿ‘√
~<äT≈› î£ +≥T+~. ø£fió¯ fl ô|<ä>› ± ø£q|ü&{É ≤ìøÏ eTè>∑qj·T˙ nì|æ+#·Tø√{≤ìπø ø£qT∫es¡\
ø±≥Tø£qT ~<äT›≈£î+≥T+~. n˝≤ n\+ø£]+#·T≈£îì ‘·q n_Ûe÷qT˝…’q j·TTe≈£î\
eT<Û´ä ñqï|ü&ÉT yÓTeÆ T]∫b˛‘·÷ e⁄+≥T+~. ªu≤˝Ÿμ &ÜHé‡˝À #ê˝≤ ÁbÕMD´‘· e⁄+&É≥+
e\¢ j·TTe≈£î\T ÄyÓT‘√ ø£*‡ &ÜHé‡ #˚jT· {≤ìøÏ Çwü|º &ü TÉ ‘·T+{≤s¡T. áyÓTqT #·÷dæ
$T>∑‘ê j·TTe‘·T\T ás¡¸´ |ü&TÉ ‘·T+{≤s¡T.
á eT<Û´ä eT<ÛTä |ü⁄]øÏ >±+BÛ>±] >±* k˛øÏq≥T¢+~. eT<ÛTä |ü⁄]ì ªdüTU≤ øπ Áå ‘·μ
(X¯ówüÿuÛ÷Ñ $T)>± Á|üø{£ +Ï ∫+~ Á|üuTÑÛ ‘·«+. n+fÒ eT<ä´bÕq ìùw<Ûëìï neT\T |ü]∫+~.
eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï q>∑s+¡ ˝À eT<ä´bÕqy˚T ˝Òøb£ ˛‘˚ $˝≤dü Á|æjT· T\≈£î Äq+<ä+ mø£ÿ&ç~?
◊‘˚ Á|ü»\ Çø£ÿ≥¢qT Á|üuTÑÛ ‘·«+ >∑eTì+∫+<√? @yÓ÷? ìùw<Ûëìï ø=+‘· dü&*É +∫+~.
<äTø±D+ qT+&ç m+‘· eT+<äsTTHê ø=qTø√ÿe#·TÃ ø±˙ yêfi¯ófl yêfi¯fl ã+>∑fi≤\˝À
e÷Á‘·yT˚ ‘ê>±*. $˝≤dü Á|æjT· T˝…q’ eT<ÛTä |ü⁄] |üsê´≥≈£î\≈£î Á|üuTÑÛ ‘·«+ #·÷|æq á
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 19
ª<äjT· μ ‘·è|æìÔ mø£ÿ&É ÇdüT+Ô ~? ã+>∑fi≤\˝À ≈£Ls=Ãì eT<ë´ìï ùd$+∫ ¨≥˝Ÿø¬ [¢
&ÜqT‡ #˚ùdÔ eTC≤ @eTT+≥T+~? Á|üy÷Ó <äu≤\≈£î Á|üuTÑÛ ‘·«+ eT<ë´ìï ìùw~Û+#·&+É
Ä˝À#·q ˝Ò≈î£ +&Ü #˚dqæ ˇø£ ndüu´ÑÛ XÊdüq+ ˝≤>± nì|æ+∫+~. ◊‘˚, dü+e‘·‡s¡+
ÁøÏ‘+· Á|üuTÑÛ ‘·«+ eT<ÛTä |ü⁄]˝À eT<ä´ ìùw<ëìï ‘=\–+∫+~. Á|üy÷Ó <äu≤\ Äq+<ëìøÏ
ne<ÛTä \T ˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~. Ç|ü&çø£ ã+>∑fi≤˝ÀH˚ ‘ê– ¨≥\T≈£î yÓfifl¯ e\dæq
nedüs+¡ ˝Ò<Tä . ¨≥˝Ÿ Vü‰˝À¢H˚ eT<ä´+ ùd$dü÷,Ô Á_CŸ Ä≥ Ä&ÉT‘·÷, j·TTe≈£î˝…q’
$TÁ‘·T\‘√ qe⁄«‘·÷, ‘·Tfi¯ófl‘·÷ ø±\+ >∑&|É eü #·TÃ. á esê¸ø±\+ Hê\T>∑T HÓ\\÷
ÄyÓT ~q#·s´¡ ¨≥˝À¢ ‘ê>∑&+É , Á_CŸ Ä≥ Ä&É≥+, u≤˝Ÿ &ÜqT‡\T #˚jT· ≥+. ÄyÓT
ø=&ÉT≈£î*ï eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì j·T÷s√|æjT· Hé dü÷ÿ˝À¢ #˚]Œ+∫+~. ø£qTø£ yêfi¯ófl ôd\e
s√E˝À¢ e÷Á‘·y˚T ‘·*¢ <ä>∑Zs¡ e⁄+{≤s¡T. ◊‘˚, Á|üyÓ÷<äu≤\ ã+>∑fi≤˝À ˇ+≥]>±
e⁄+{À+~ nì nqTø√{≤ìøÏ ˝Ò<Tä . n|ü&É|ü &ÉT ÄyÓT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ j·TTe≈£î˝…q’ n‹<∏Tä \T
edüT+Ô {≤s¡T. yêfi¯ófl yês¡+, |ü~s√E\T bÕ≥T ã+>∑fi≤˝ÀH˚ e⁄+{≤s¡T. Ä yês¡+,
|ü~s√E\÷ ã+>∑fi≤ n+‘ê dü+<ä&>ç ± e⁄+≥T+~.
Ç‘·s¡ <Ûìä ø£ es¡Z eTVæ≤fi¯\ ˝≤>±H˚ Á|üy÷Ó <äu≤\≈£î u≤>± Ks¡TÃô|&ÉT‘·÷, $˝≤dü+>±
J$+#·&+É Çwü+º ! ◊‘˚ n˝≤ J$+#·{≤ìøÏ uÛsÑ Ô¡ |ü+ù| &ÉãT“ #ê\<äT. n|ü&çø£ n|ü
#˚jT· ø£ ‘·|Œü <äT. #˚dqæ n|ü*ï rs¡Tdü÷HÔ ˚ e⁄+≥T+~ ø±˙ rs¡Ã≈£î+&Ü e⁄+&É{≤ìøÏ
@ e÷Á‘·+ ÄkÕÿs¡+ e⁄Hêï m+‘√ dü+‘√wü|&ü TÉ ‘·T+~. ÄyÓT <ä>sZ∑ ¡ HÍø£sT¡ ¢ m≈£îÿe
s√E\T |üì#˚jT· s¡T. Á|ü‹HÓ˝≤ HÍø£s‘¢¡ √ >=&Ée |ü&TÉ ‘·÷H˚ e⁄+≥T+~ J‘·+ <ä>sZ∑ .¡
ÄyÓT J‘·+ dü]>± Çe«<äì HÍø£s≈¢¡ î£ ‘Ó*dæb˛sTT+~. n+<äTø£ì @ HÓ\ J‘·+ Ä HÓ\
|üP]Ô>± rdüTø√yê\ì HÍø£sT¡ ¢ #·÷düT+Ô {≤s¡T. Á|üy÷Ó <äu≤\ m+‘√ ø=+‘· #˚‹˝À ô|{Ïº
$T–*q J‘êìï ‘·q <ä>sπZ∑ e⁄+#·T≈£î+≥T+~. uÛÀ»q+ ˝Ò≈î£ +&Ü J‘·+ MT<ä |üìøÏ
≈£î~]q|ü&ÉT HÓ\HÓ˝≤ J‘·+ #˚‹øÏ n+<äøb£ ˛‘˚ |üìyêfi¯ófl e+≥ düsT¡ ≈£î*ï m˝≤
ø=qTø√ÿ>∑\s¡T? n+<äTø£H˚ HÍø£sT¡ ¢ |üP]Ô J‘·+ Çe«eT+{≤s¡T. Ç˝≤+≥|ü&˚ Á|üy÷Ó <äu≤\
|üø£ÿ<ës¡T\T yÓ‘·T≈£îÿ+≥T+~. |üìyêfi¯fl MT<ä @<√ y=ø£ <=+>∑‘·Hêìï y˚dæ |üø£ÿH˚
e⁄qï b˛©düTùdwº Hü √¢ ]b˛s¡Tº #˚dTü +Ô ~. |üìyêfi¯fl J‘·+ m>∑s>¡ =≥º{≤ìøÏ Ç<=ø£ e+ø£
nqï $wüjT· + b˛©düT\≈£î #ê˝≤ ø±\+>± ‘Ó\TdüT. |üìyêfi¯flqT ø√|üŒ&ç, ÄyÓT#˚‘·
ø=<√›, >=b˛Œ &ÉãT“ HÍø£sø¢¡ Ï Ç|æŒdüT+Ô {≤s¡T. ∫qï, ∫qïãø±sTT\qT, |üìyêfi¯fl J‘ê\qT
m>=Z≥º≥+ ÄyÓT≈£î n‹kÕ<Ûës¡DyÓTÆq $wüj·T+. ÄyÓT ø£≥÷º, u§≥÷º, e÷≥ rs¡T,
VüQ+<ë‘·q+ #·÷dæqyêfi¯ófl |üìyêfi¯fl≈£î J‘ê\T m>=Z&TÉ ‘·T+<äì m˝≤ nqT≈£î+{≤s¡T?
#·T≥Tº|øü ÿ£ \ yêfi¯fl≈£î, b˛©düT\≈£L, ø=ìï dü+e‘·‡sê\T>± ÄyÓT rs¡T ‘Ó\T‡. n˝≤
#˚jT· &É+ ‘·|Œü ì ÄyÓT m<äTs¡T>± mes¡÷ nqs¡T? m+<äTø£+fÒ ÄyÓT ÄVü‰«Hêìï d”«ø£]dü÷,Ô
{° bÕØº\≈£L, &çqïsY\≈£L, &ÜqT‡\≈£L Vü‰»s¡e⁄‘·÷ ÄyÓT ø£èbÕ bÕÁ‘·T\sTTq b˛©düT
n~Ûø±s¡T\÷, Ç‘·s¡ ô|<ä\› ÷, ÄyÓT Á|ües¡qÔ qT ‘·|ü |ü≥>º \∑ sê?
4
ñ<äj·T+ 9 >∑+≥\≈£î Á|üyÓ÷<äu≤\ ìÁ<ä˝ÒdüTÔ+~. ◊Hê |üìyêfi¯ófl e÷Á‘·+
ñ<äjT· + 6 >∑+ˆˆ\ ø£˝≤¢ eT+#·+ <ä>sZ∑ ¡ u…&é {° s¬ &û>± e⁄+#ê*‡+<˚. 9 >∑+≥\es¡≈L£
n˝≤ e⁄+∫q {° #·˝≤¢]b˛‘·T+~. #·˝≤¢]b˛sTTq {°ì bÕs¡uÀj·T≥+ »]–Hê |üì
yêfi¯ófl e÷Á‘·+ Bìï ìj·TeT+>± #˚j÷· *‡+<˚. 9 >∑+≥\≈£î ìÁ<ä˝∫Ò n\+ø£]+#·Tø√
e{≤ìøÏ n<ä+› eTT+<äT qT+#·T+≥T+~. ñ<äjT· + |üP≥#˚ùd á n\+ø£sD¡ kÕ<Ûës¡DyÓTqÆ
n\+ø£s¡D. Çø£ Á|ü‘˚´ø£ n\+ø£s¡D eT<Ûë´Vü≤ï+ {° ‘ê>±ø£ Hê\T>∑T >∑+≥\≈£î
Äs¡+uÛeÑ Te⁄‘·T+~. Ä n\+ø£sD¡ ≈£î s¬ +&ÉT >∑+≥\ f…eÆ TT |ü&TÉ ‘·T+~. Çø£ sêÁ‹øÏ
u≤˝Ÿ&ÜqT‡, Á_CŸ Ä≥≈£î ‘·j÷· s¡T ø±yê˝≤jÓT! ÄyÓT |üfió¯ fl <ëìeTà –+»˝≤¢ e⁄+&ç
‘Ó\>¢ ± yÓTs¡Tdü÷Ô e⁄+{≤sTT. nsTT‘˚ ÄyÓT eTTô|Œ’ s¬ +&ÉT |üfiS¯ fl ô|≥Tº&TÉ |üfifl¯ ì me]ø°
‘Ó*j·T<äT. ÄyÓT ndü\T |üfió¯ fl m>∑T&ÉT ~>∑T&ÉT>± m‘·T>Ô ± e⁄+&É{≤q yê≥ìï+{Ï˙
|”øÏ+#˚dæ, yê{Ï kÕúq+˝À eTT‘ê´˝≤¢ yÓT]dæb˛j˚T n+<äyÓTÆq ô|≥Tº&ÉT |üfi¯ófl
ô|{Ï+º #·T≈£î+~. ÄyÓT ø£qTu§eTà\T q\¢>±H˚ e⁄+&˚$. ◊‘˚, u§<äT>› ±, ≈£îs¡#>· ± e⁄+&É≥+
e\q ø£qTu§eTà\qT |üP]Ô>± rdæy˚dæ ô|ì‡˝Ÿ‘√ $\T¢ Äø±s¡+˝À ø£qTu§eTà*ï
~<äT›≈£î+~. ÄyÓT≈£î eT÷‹ ô|’q düqïì s√e÷\Te⁄HêïsTT. n$ ø£q|ü&É≈£î+&Ü
e⁄+&É{≤ìøÏ #ê˝≤ ÁX¯eT |ü&TÉ ‘·T+~ ÄyÓT. ne⁄qT eT] MTkÕ\Tqï j·TTe‹ì mes¡÷
Çwü|º &ü sÉ T¡ ø£<ë? nìï{Ïø+£ fÒ ø£wkºü Õ<Û´ä yÓTqÆ $wüjT· + eTTK+ MT<ä eTT&É‘\· T ø£q|ü&É
≈£î+&Ü #˚dTü ø√e≥+. eTTK+ MT<ä eTT&ÉT‘·\T ì»yÓTqÆ ej·TdüT‡qT ‘Ó*j·T|üsT¡ kÕÔsTT.
‘·q $TÁ‘·eT+&É* eTT+<äT |ü\T#·q |ü&˚ neø±X¯+ e⁄+~. n+<äTøπ m+‘√ ø£w|ºü &ü ç
eTT&É‘*· ï ø£q|ü&˙É j·T≈£î+&Ü #˚dTü ≈£î+≥T+~. >∑+≥\ ‘·sã¡ &ç n<ä+› eTT+<äT ≈£Ls=Ãì,
Áø°eTT, bÂ&ÉsT¡ eTTU≤ìøÏ sêdüT≈£î+≥÷ e⁄+≥T+~. eT∞fl ‘·T&ÉT#·T≈£î+≥÷e⁄+≥T+~.
n\+ø£]+#·T≈£î+≥÷ e⁄+≥T+~. n|ü&çø£ eTTK+ |ü⁄e⁄«˝≤ $ø£dædüTÔ+~. m˝≤>√
eTTK+ eTT&É‘*· ï ø£q|ü&˙É j·T≈£î+&Ü #˚dTü ≈£îHêï, >∑&+¶É øÏ+<ä #·sà¡ + e<äT˝…’ y˚˝≤&ÉT‘·÷
e⁄+≥T+~. >=+‘·T <ä>sZ∑ ¡ #·sà¡ + ˇ&ç*b˛sTT e⁄+≥T+~. Çø£ n<ä+› eTT+<äT ≈£Ls=Ãì
ÄyÓT |ü&˚ u≤<ÛäqT #·÷düTÔ+fÒ n\+ø£s¡D #˚düT≈£î+≥Tqï<äì |æ+#·<äT. X¯Á‘·Te⁄‘√
b˛sê&ÉT‘·Tqï≥Tº nì|ædTü +Ô ~. yÓ+Á≥Tø£\≈£î n+‘· u≤<Û|ä &ü eÉ \dæq ne⁄düs+¡ ˝Ò<Tä .
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 21
q\¢s+¡ >∑T y˚dTü ≈£îì ˇø£ 5 ì$TcÕ\T Äs¡u≥… Tº≈î£ +fÒ #ê\T. yÓ+Á≥Tø£\T q\¢>± ‘·TyÓTà<ä
¬sø£ÿ˝≤¢ ‘·j·÷s¡e⁄‘êsTT. ñ+>∑sê\T ‹]–q ‘·\yÓ+Á≥Tø£\qT #·÷dæ eTqdüT‡˝ÀH˚
nqT≈£î+≥÷ e⁄+≥T+~ ªª‘·\ yÓ+Á≥Tø£\T ˝≤>±H˚ $T>∑‘ê n+>±\T ≈£L&Ü #Ó|Œæ q≥T¢
$+fÒ m+‘· u≤>∑T+&ÉT!μμ nì.
eTT&ÉT‘·\T ø£q|ü&≈É î£ +&Ü e⁄+&É{≤ìøÏ m+‘√ Á|üj÷· dü |ü&qç |üŒ{Ïø° dü+‘·è|æ>Ô ±
e⁄+&˚~ ø±<äT ÄyÓT≈£î. n≥Te+≥|ü&ÉT ‘·q≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&ÜH˚ ªªnjÓ÷´! eTTdü*‘·q+μμ
nì ‘·q˝À ‘êqT nqT≈£îH˚~. á $#ês¡ X¯u≤›ìï eTTdü*‘·HêìøÏ yê&˚ u<äT\T>±
>∑&∫ç b˛sTTq <ëìï düà]dü÷Ô ªªnjÓ÷´! j·Te«qe÷!μμ nì nqT≈£î+fÒ u≤>∑T+≥T+<˚y÷Ó !
ø±˙ nÁ|æjT· yÓTqÆ yê{Ïì, X¯Á‘·Te⁄\qT düà]+#·Tø√e≥+ e÷qe düV≤ü »+ ø£<ë!
ªªeTTdü*‘·q+ nH˚ X¯Á‘·Te⁄‘√ b˛sê&É{≤ìøÏ Á|üy÷Ó <äu≤\ kÕj·T+Á‘·+ 4 >∑+ˆˆ\
qT+&ç n<ä+› eTT+<äT ≈£Ls¡TÃ+≥T+~. n|ü⁄&ÉT ÄyÓT≈£î ‘·q J$‘·eT+‘ê >∑Ts¡T≈Ô î£ edüT+Ô ~.
ÄyÓT uÛsÑ Ô¡ Ç+>±¢+&ÉT˝À #·~yê&ÉT. n‘·qT j·TTeø£‘«· +˝À e⁄+&É>±H˚ e+X¯ Ä#êsê\qqT
dü]+∫ >∑&Ü¶\T, MTkÕ\T ô|+#˚XÊ&ÉT. n‘·qT bı{Ï>º ±, ˝≤e⁄>± e⁄+&˚yê&ÉT. ÄyÓT
‘·+Á&ç u≤]düsº T¡ (˝≤j·Ts¡T) $<˚XÊ˝À¢ #·<Tä e⁄≈£îì e∫Ãq Á|üuTÑÛ ‘√«<√´– ‘·q≈£î n\T¢&TÉ
ø±e≥+ ø£+fÒ ø±e*‡+~ @eTT+~? ù|s¡T Á|ü‹wü\º T ÄdæbÔ ÕdüT\Ô T ø£*–q u≤]wüsº T¡
≈£L‘·Ts¡T ÄyÓT. n‘·ìøÏ e÷Á‘·+ m+<äT≈£î q#·Ã<äT. ô|[fl Hê{ÏøÏ ÄyÓT≈£î 18 @fi¯fl
ej·TdüT‡+≥T+~. Ä ej·TdüT‡˝À >±&ç<ä |æ\¢ ≈£L&Ü n+<ä+>±H˚ e⁄+≥T+~. Á|üy÷Ó <ä
u≤\qT ≈£îs¡÷|æ nì ≈£L&Ü nq˝ÒeTT. ø±ø£b˛‘˚, ø£qTu§eTà\T u≤>∑T+&˚$ ø±e⁄.
eT÷‹MT<ä q\¢ì q÷qT>∑T yÓ+Á≥Tø£\T ø£ì|ædTü +Ô &˚$. eTTKeTT ≈£L&Ü yÓTTs¡≥T>±
e⁄+&˚~. á $ø±sê˝ÀÔ b˛sê&É{≤ìøÏ ÄyÓT ø£‹Ô ø£Ásê #˚‘· |ü{+ºÏ ~. ø±uÀj˚T uÛsÑ ≈Ô¡ î£
m|ü&ÉT |ü&‘ç ˚ n|ü&ÉT ø£ì|æ+#˚~ ø±<äT. n<ä+› eTT+<äT ≈£Ls=Ãì >∑+≥\ ‘·sã¡ &ç
n\+ø£]+#·T≈£îHêïπø ø£ì|æ+#˚~. ◊Hê n‘·ìøÏ ø±uÀj˚T uÛ≤s¡´ ndü\T s¡÷bÕìï
#·÷&Ée\dæq |üì ˝Ò<Tä . m+<äTø£+fÒ n‘·H+˚ u≤>∑T+{≤&Éì? ô|>’ ±, n|üŒ{À¢ n‘·ì ñ
<√´>∑+ ô|<ä~› ≈£L&Ü ø±<äT. dü+bÕ<äHê ˝Ò<Tä . j·TT<ëΔq+‘·s+¡ Á|üuTÑÛ ‘·« ñ<√´– nj·÷´ø£
&ÉãT“ u≤>± dü+bÕsTT+#ê&É+fÒ n~ y˚πs $wüj·T+. ô|[fl Hê{ÏøÏ e⁄qï n+<ä+,
Ä<ëj·Ty˚T ˝…øÿ£ ˝ÀøÏ ekÕÔsTT. $yêVü≤+ nsTTHêø£ uÛ≤sê´ uÛsÑ \Ô¡ T Ç<äs› ÷¡ #ê˝≤ ‘·è|æ>Ô ±
ø£ì|æ+#˚yês¡T. Ç+>±¢+&ÉT˝À e⁄+&ç e∫Ãq j·TTe≈£î&ÉT ‘·q uÛ≤s¡´˝À @y˚T$T Á|ü‘´˚ ø£‘\· T
e⁄+&Ü\ì ø√s¡T≈£î+{≤&√ ne˙ï Á|üy÷Ó <äu≤\˝À e⁄HêïsTT n|üŒ{À¢.
ø±\+ e÷s¡T‘·÷ e⁄+≥T+~. ‘·sê«‘· n‘·qT ‘·q ‘Ó*$ ‘˚≥\÷, düeTs¡ú‘ê,
eéVü‰s¡ C≤„q+ ø±s¡D+>± ‘√{Ï yêfi¯fl+<ä]ø£+fÒ eTT+<äT≈£î yÓ[flb˛j·÷&ÉT. Áπ>&ÉT
ô|]–+~. <ë+‘√ bÕ≥T J‘·eT÷, ô|’ Ä<ëj·TeT÷ ≈£L&Ü ô|]–+~. á˝À|ü⁄ uÛ≤s¡´≈£î
8 eT+~ dü+‘êq+ ø£*>±s¡T. q\T>∑Ts¡T b˛j·÷s¡T. q\T>∑Ts¡T ã‹øÏ e⁄Hêïs¡T. yÓ+≥
yÓ+≥H˚ ø±qTŒ\T ne&É+ e\q Á|üy÷Ó <äu≤\ Äs√>∑´+ <Óã“‹qï~. uÛsÑ ≈Ô¡ î£ ÄyÓT |ü≥¢
ndü+‘·è|æÔ @s¡Œ&ÉkÕ–+~. uÛÑs¡Ô nHê<äs¡DqT ‹s¡düÿ]+∫Hê, Ä]úø£+>± Ä<Ûës¡|ü&ç
e⁄+&É≥+ e\¢ @MT #˚j·T˝Òø£b˛j˚T~. uÛÑs¡Ô &ÉãT“ dü+bÕsTTdüTÔHêï&ÉT. Ä &ÉãT“‘√
ÄyÓT nedüsê\T rs¡T‘·THêïsTT. eT] n‘·ìøÏ ‘·\e+#·ø£ b˛‘˚ m˝≤? uÛ≤sêúÛsÑ *Ô¡ <äs› ÷¡
$&Ü≈£î\T rdüT≈£î+{≤s¡ì n+<äs÷¡ nqTø=Hêïs¡T. ø±˙ yêfi¯ófl Ä dæ‹ú ì <ë{≤s¡T.
ô|]– ô|<äe› ⁄‘·Tqï |æ\\¢ T. Mfi¯ófl $&Ü≈£î\T rdüTø√e{≤ìøÏ nuÛ´Ñ +‘·s+¡ nj·÷´s¡T.
á düeTdü´≈£î ìC≤ìøÏ uÛÑπsÔ dü¬s’q e÷s¡Z+ Ä˝À∫+#ê&ÉT. |æ\¢\ uÛÑ$wü´‘·TÔ ø√dü+
ø=+‘· kÕ«‘·+Á‘ê´ìï #·+|ü⁄≈£îHêï&ÉT. Á|üy÷Ó <äu≤\ ≈£L&Ü ø=+‘· es¡≈L£ dü]ô|≥Tºø√e
&ÜìøÏ n\yê≥T|ü&~¶É . mì$T~ eT+~ |æ\\¢ ‘·*¢ Ç|ü&ÉT uÛsÑ ≈Ô¡ î£ $&Ü≈£î\TÇùdÔ `
eT∞fl ô|[fløÏ >±´s¡+{° @+{Ï? eT∞fl ô|[fl #˚dTü ø√e≥+ ÄyÓT≈£î Çwü+º ˝Ò<Tä .
sêÁ‹|üP≥ 20@fi¯fl <ëì˝≤ ø£ì|æ+#˚ Á|üy÷Ó <äu≤\ |ü>{∑ |Ï Pü ≥ ô|k’ Õ≈£î |üìøÏsê<äT.
uÛsÑ ≈Ô¡ î£ $&Ü≈£î\T ÇùdÔ |æ\\¢ ≈£î <ä÷s¡+ nsTT, Äj·Tq Ç#˚Ã ø=~›bÕ{Ï eTH√eè‹Ô‘√
J$‘êìï >∑&É|üe\dæ e⁄+≥T+~. n˝≤ ø±≈£î+&Ü ø£*dæ e⁄qï≥Tº>± Á|ü|ü+#êìøÏ
ø£q|ü&TÉ ‘·÷, uÛsÑ Ô¡ |ü+|æ+#˚ &ÉãT“˝ÀÔ Hê\T>∑T HÓ\\÷ Vü‰sTT>± eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+&ç,
J$‘· Äq+<ëìï nqTuÛ$Ñ +#·e#·TÃ. n|ü&É|ü &ÉT Á|üy÷Ó <äu≤\ njÓ÷´! eTTdü*‘·q+μ
nì nqT≈£î+≥÷H˚ e⁄+≥T+~. ◊‘˚, eTTdü*‘·HêìøÏ uÛsÑ qÔ¡ T m|ü&É÷ u≤<ÛTä ´DÏí #˚jT· <äT.
Ç|ü&ÉT uÛ≤sêúÛÑs¡Ô\ J$‘ê\T ¬s+&É÷ Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq e÷sêZ˝À¢ dü«‘·+Á‘·+>±H˚
|üjT· ìdüTHÔ êïsTT. Ç<äs› ÷¡ düs«¡ dü«‘·+Á‘·T˝…’ J$‘· Äq+<ëìï nqTuÛ$Ñ düTHÔ êïs¡T. düe÷»+
<äèwæ˝º À yê[fl<äs› ÷¡ uÛ≤sêúÛsÑ ˝Ô¡ !Ò Á|üy÷Ó <äu≤\ dü«‘·+Á‘·yTÓ qÆ J$‘êìï 12 @fi¯ófl>±
>∑&ÉT|ü⁄‘√+~. J$‘· düTU≤\˙ï nqTuÛÑ$+∫+~. á dü+e‘·‡s¡y˚T ãVüQXÊ q≥q
Ç+ø£ m≈£îÿe s√E\T kÕ>∑<˚yÓ÷qì nqT≈£î+~. #ê˝≤ C≤Á>∑‘·Ô>± ‘·q eè<ë›|ü´+
‘ê\÷≈£î ∫Vü‰ï\qT ø£|Œæ |ü⁄#·TÃ≈£î+≥T+~. ◊Hê, sêÁ‹|üP≥ ˝…≥’ ¢ yÓ\T>∑T˝À j·TTe≈£î\
rø£Då <äèwüß\º T ÄyÓT˝Àì eè<ëΔ|´ü \ø£Då ≤\qT |üdæ ø£fdºÒ Tü HÔ êïsTT. yÓqTø£{˝Ï ≤ j·TTe≈£î\qT
Äø£]¸+#·˝øÒ b£ ˛‘√+~. sêÁ‹|üP≥ ¨≥\T≈£î e#˚Ã Ç‘·s¡ j·TTe‘·T\T ‘·eT ø£qT∫es¡¢
qT+&ç e´+>∑´+>± ÄyÓT e+ø£ #·÷düTHÔ êïs¡T. Ä #·÷|ü⁄\T Á|üy÷Ó <ä u≤\˝Àì q≥qqT
ã≥ºãj·T\T #˚dTü HÔ êïsTT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 23

<äTs¡+»j·T ≈£îe÷sY
Á|ü|+ü #·+˝Àì Ç‘·s¡ <˚XÊ\˝À kÕeT+‘· j·TT>∑|⁄ü uÛ÷Ñ kÕ«eT´ \ø£Då ≤\T @Hê&√
n+‘·]+∫b˛j·÷sTT. ø±˙ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À e÷Á‘·+ Á_{Ïwßü bÕ\≈£î\T Ä eédüqú T
ô|+∫ b˛wæ+#ês¡T. uÛ≤s¡‘<· X˚ ÊìøÏ kÕ«‘·+Á‘·´+ e#êÃø£ uÛ÷Ñ kÕ«eT´ eédüú n+‘·yTÓ T+<äø£
‘·|æŒ+~ ø±<äT! dü«‘·+Á‘·´+ e∫Ã+<ä+fÒ ns¡ú+ Á_{Ïwt bÕ\≈£î\ #˚‘·T˝À¢ e⁄+&˚
sêC≤´~Ûø±s¡+ á<˚X¯ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ #˚‘T· ˝À¢øÏ e÷]+<äqï e÷≥! uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì
ã&Ü ô|≥Tºã&ç<ës¡T\+<äs¡÷ sê»kÕúHé qT+&ç e∫Ãq yêπs! yêfi¯fl≈£î ‘·eT e÷‘·è
ÁbÕ+‘·yÓTÆq sê»kÕúHé˝À m≥Te+{Ï sêCø°j·÷~Ûø±s¡+ ˝Ò<äT. nø£ÿ&ç Á|ü»\qT
|ü]bÕ*+#·{≤ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡+≈£îX¯ó˝…’q dü«<˚o sêE*ï, »MT+<ës¡¢q÷ ìj·T
$T+∫+~. á dü«<˚o sêE\T düs«¡ dü«‘·+Á‘·T\sTT Ä ÁbÕ+‘ê*ï |ü]bÕ*+#·T≈£î+≥T
Hêïs¡T. dü«<˚o sêE\ ìs¡+≈£îX¯ bÕ\q˝À bòÕ´ø£Øº \T >±˙ eTπs $<Ûeä TsTTq≥Te+{Ï
ìsêàD≤\qT#˚ùd neø±X¯+ á ã&Ü ô|≥Tºã&ç<ës¡T\≈£î <=s¡ø˝£ <Ò Tä . ø£qTø£ uÛ≤s¡rj·T
ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ ø£fifl¯ ˝À¢ dü«<˚o sêE\T eTT\T¢˝≤ >∑T#·TÃ≈£î+≥THêïs¡T. uÛ≤s¡‘<· X˚ ÊìøÏ
dü«‘·+Á‘·+ e∫Ã+<äqT≈£îHêï ø£fifl¯ ˝À¢ eTT\T¢˝≤ >∑T#·TÃ≈£î+≥Tqï dü«<˚o sêE*ï @]bÕπsj·T
˝Òøb£ ˛j·÷s¡T ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T. Ä |üìì dü«<˚o dü+kÕúHê\ Á|ü»\T #˚jT· >∑*>±s¡T.
nø£ÿ&ç Á|ü»\T ìs¡+≈£îX¯ sêE\≈£î e´‹πsø£+>± ñ<äé÷\qT q&çbÕs¡T. ‘·TbÕø° >∑T+&É≈¢ î£
ã* nj·÷´s¡T. Ä sêE\÷, »MT+<ës¡÷¢ uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« ô|q¸qs¡T¢>± e÷Á‘·y˚T
e⁄+&çb˛j·÷s¡T. nsTTq|üŒ{Ïø° ô|q¸qs¢ ÷¡ |ü+˝À ù|<ä Á|ü»\ ø£cÕº]‘® êH˚ï ‹+≥THêïs¡T.
e+<ä\ dü+e‘·‡sê\T>± Á|ü»\qT <√#·T≈£î+≥Tqï »$T+<ëØ eédü≈ú î£ eTè‘·T´|”&qÉ qT
nqTuÛ$Ñ +#·e\dæq nedüs+¡ ˝Òøb£ ˛sTT+~. yêfi¯fl Vü‰sYº ô|sò TT˝Ÿ nsTTHê nVæ≤+kÕ‘·àø£
<√|æ&û u≤>± ø=qkÕ–+~. ø=+<äsT¡ ‘Ó*yÓq’ eTVü‰sêE\T eTT+<äT>±H˚ ã+>±s¡+
q>∑\÷, &Éã÷“ ˝≤+{Ï yê{Ïì uÛÁÑ <ä|sü #¡ T· ≈£îHêïs¡T. n+‘˚ø±≈£î+&Ü dü+kÕúq <ÛHä ê>±sêìï
}&çÃô|fÒXº Ês¡T. •~∏\yÓTqÆ uÛeÑ Hê*ï e~*ô|{Ïº $T–*q ìyêdüj÷Ó >∑ýÓTqÆ uÛeÑ Hê\
ìï+{Ï˙ ‘·eT e´øÏ>Ô ‘∑ · Ädæ>Ô ± e÷s¡TÃ≈£îHêïs¡T. yÓTqÆ s¡T,¢ njÓ÷>∑T´\T, eTVü‰sêE\T>±
e⁄qï dü+kÕúHê\˝À yê] dü+s¡ø≈å£ î£ \T (>±]¶jT· Hé)>± e⁄qï yêfi¯ófl ªn+~q+‘· <√#·Tø√μ
nqï≥Tº>± $#·Ã\$&ç>± dü+kÕúHêìï <√#˚dTü ≈£îHêïs¡T. ø=ìï#√≥¢ ‘·eT <√|æ&û >∑T]+∫
Á|ü»\≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü e⁄+&É{≤ìøÏ #ê]Á‘·øy£ TÓ qÆ ]ø±s¡T\¶ qT ôd‘’ +· ‘·>\∑ u…fXºÒ Ês¡T.
eTTKýÓTÆq <äkÕÔy˚E˝…H√ï n–ïbÕ\j·÷´sTT. #·]Á‘·˝À eTs¡T>∑Tq |ü&çb˛‘·Tqï
eTVü‰sêE\T m+<äs√ ‘·eT uÛ$Ñ wü´‘·TqÔ T uÛÁÑ <ä|sü #¡ T· ø√e&ÜìøÏ \ø£å nÁø£e÷\T #˚XÊs¡T.
ô|>’ ± yês¡+<äs÷¡ nqï<ë‘·\÷ ` eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\÷q÷! ø=+<äsT¡ y˚\ y˚\ mø£sê\
düTøπ Áå ‘ê\qT ‘·eT e´øÏ>Ô ‘∑ · ÄdüT\Ô T>± Á|üø{£ +Ï #·T≈£îì Á{≤ø£sº ‘¢¡ √ eékÕj·T+ #˚jT· &É+
yÓTT<ä\T ô|{≤ºsT¡ . ù|<ä s¬ ‘’ T· \ Vü≤≈£îÿ*ï ø±bÕ&É{≤ìøÏ uÛ≤s¡‘Á· |üuTÑÛ ‘·«+ mqï&É÷ q&ÉT+
ø£≥˝º <Ò Tä ! ø£≥<º Tä ≈£L&Ü!
<äTs¡+»jYT ≈£îe÷sY ô|’ #Ó|Œæ q ˝≤+{Ï dü+kÕúHêìï ø√˝ÀŒsTTq ˇø£ sê≈£îe÷s¡T&ÉT
n‘·ì ‘·+Á&ç uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT <äj·T ‘·\e{≤q 1947 Hê{Ï ‘·TbòÕqTqT #·÷&É{≤ìøÏ
eTT+<˚ ø£qTïeT÷XÊ&ÉT. n‘·qT ˇø£ ìs¡+≈£îX¯ dü+kÕúHêBÛXó¯ &ÉT. uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT eTT+<˚
|æ*|æ+#·T≈£îHêï&ÉT ø£qTø£ dü]b˛sTT+~. ˝Òøb£ ˛‘˚ dü+kÕúq+ ô|sò TT˝Ÿ ne≥+‘√ bÕ≥T
Äj·Tq Vü‰sYº ≈£L&Ü ô|sò TT˝Ÿ nsTTb˛j˚T~. ìs¡+≈£îX¯ Á|üuTÑÛ e⁄\ ø°]Ô n‹ ìs¡+≈£îX¯yTÓ qÆ ~.
◊Hê, Ç+^¢wßü Á|üuTÑÛ ‘ê«\T n‘·ì ø°]Ô ‘ê\÷≈£î düT>∑+<Ûë\qT ‘·eT <ä] #˚sì¡ e«˝Ò<Tä .
n‘·qT mH√ï Vü≤‘·´\T #˚sTT+#ê&ÉT. n‘·ì bÕ\q˝À Á|ü»\ Vü‰Vü‰ø±sê\T $Tqï+{≤sTT.
◊Hê Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ e⁄\T |ü{+ºÏ #·Tø√˝Ò<Tä . ‘·eTqT uÛøÑ ‘ÔÏ √ ø=*#˚ dü+kÕúHê BÛXó¯ \T m+‘·
Á≈£Ls¡T˝…‘’ ˚ e÷Á‘·yT˚ +? Ç+^¢wßü Á|üuTÑÛ e⁄\T |ü{+ºÏ #·Tø√s¡T? ùdïVü≤ <Ûsä à¡ e÷jÓT!
dü+kÕúq+ #ê˝≤ ô|<ä~› . Ä<ëj·TeTT ≈£L&Ü u≤>±H˚ e#˚Ã~. ◊Hê Ä<ëj·T+
dü]b˛ø£ <Ûìä ≈£î˝…q’ yê´bÕs¡T\ <ä>sZ∑ ¡ n|ü rdüT≈£î+≥÷ e⁄+&˚yê&ÉT <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY
‘·+Á&ç. n‘·&øç Ï n+<äyTÓ qÆ Ä&É|\æ \¢ qT ‘·q eTVü≤\T˝À ã+B\T>± e⁄+#·Tø√e&É+
ˇø£ e´düq+. n‘·ì eTVü≤\T˝À düT+<äsê+>∑T\T #Ó|üŒ˝Òq+‘· eT+~ e⁄+&˚yês¡T.
◊Hê, Ç+ø± Ç+ø± ‘Ód÷ü HÔ ˚ e⁄+&˚yês¡T. ne÷j·T≈£î˝…q’ ø=+&ÉC≤‹ nHê>∑]ø£ Á|ü»\T
sêE |ü\ø¢ ° ek˛Ô+<ä+fÒ #ê\T uÛj Ñ T· ø£+|æ‘T· \j˚Týês¡T. ‘·eT ≈£L‘·Tfi¯flq÷, ø√&Éfifl¯ q÷
Çfi¯fl˝À¢ <ë#˚ùdyês¡T. ◊‘˚, m+‘·es¡ø£ì <ëj·T>∑\s¡T? eTVü‰sêE nqTuÛÑeE„˝…’q
n~Ûø±s¡T\qT nìï#√{≤¢ ìj·T$T+#˚ yê&ÉT. yêfi¯ófl n+<ä>‘∑ \ÔÓ T mø£ÿ&Óøÿ£ &É e⁄Hêïs√?
‘Ó\TdüT≈£îì eTVü‰sêE≈£î #Ó|⁄ü +Ô &˚yês¡T. lsêeT#·+Á<äT&ç ‘·+Á&ç <äXs¯ <¡ äÛ eTVü‰sêE≈£î
16y˚\ eT+~ sêDT\T. Á|üdTü ‘Ô +· eTq+ #Ó|ü ≈£î+≥Tqï eTVü‰sêE≈£î 16y˚\ eT+<äsTT‘˚
˝ÒsT¡ >±˙ yÓsTTéT+~øÏ ô|H’ ˚ sêDT\T e⁄+{≤s¡T! 50 eT+~øÏ ô|>’ ± ≈£L‘·Tfi¯ófl e⁄Hêïs¡T.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 25
Çø£ ø=&ÉT≈£î\T ˇø£ |ü{≤\eT+‘· eT+~ e⁄Hêïs¡T. n+<äT˝À eTq ø£<ë∏ Hêj·T≈£î&ÉT
<äTs¡+»jYT≈£îe÷sY ≈£L&Ü ˇø£sT¡ .
eTVü‰sêE $$<Ûä <˚XÊ\ sêDT\qT, $$<Ûä uÛ≤wü\ sêDT\q÷ n+‘·'|ü⁄s¡+˝À
e⁄+#˚yê&ÉT. Ä sêDT\˝À eTVü‰sêE>±]øÏ Á|”‹bÕÁ‘·T\j˚T´ n<äèwü+º #ê˝≤ eT+~πø
<äøÿÏ +~. ◊‘˚, |ü{≤º_ùÛ wø£+ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e#˚Ãdü]øÏ e÷Á‘·+ dü«C≤‘· eTVü‰sêDÏ ô|<ä› ø=&ÉTøπ ÿ
dæ+Vü‰düq+ <äøÿÏ +~. <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY |ü{≤\+ n+‘·{À¢øÏ ô|<äy› ê&˚ nsTTq|üŒ{Ïø°
dæ+Vü‰düHêìï n~Ûw+ºæ #·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT. n‘·&ç ‘·eTTàfi¯fl˝À¢ ˇø£sT¡ eTVü‰sêE nj·÷´s¡T.
◊‘˚, >∑‹+∫q eTVü‰sêE <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY|≥ü ¢ Á|ü‘´˚ ø£ ÁX¯<Δä #·÷|æ+#ê&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À
s¬ +&É÷, eT÷&ÉT ã+>∑fi≤\q÷ eT+∫ |ü+≥\T |ü+&˚ uÛ÷Ñ $Tì Ç∫Ãb˛j·÷&ÉT.
<äTs¡+»jYT≈£îe÷sY q\¢>± e⁄+&˚yê&ÉT. q\¢>± e⁄Hêï ø£qTeTT≈£îÿ rs¡T u≤>∑T+&˚
yêfi¯ó#¢ ê˝≤ eT+<˚ e⁄+{≤s¡T. ø±˙ <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY n˝≤+{Ï ø£qTeTT≈£Lÿ rs¡T ø£\
yêfi¯fl˝Àq÷ ø£\e&ÉT. Äs¡&ÉT>∑T\ ô|’>± m‘·TÔ. m‘·TÔ≈£î ‘·>∑Z ˝≤e⁄ e⁄+{≤&ÉT. ◊‘˚,
m‘·T≈Ô î£ ˝≤e⁄≈£î ‘·>≥Z∑ Tº>± n‘·ì yÓT<ä&TÉ ˝Ò<Tä . ◊Hê, n‘·DíÏ eT÷s¡T&â TÉ nì nq{≤ìøÏ
˝Ò<Tä . <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY j·TTesêE ø±<äT. sê»≈£îe÷s¡T\ |ü{≤\+˝À ˇø£sT¡ ø±e{≤q
n‘·ìøÏ n‘·ì #˚‹ Ks¡TÃ\≈£î dü]|ü&Ü &ÉãT“ n+<˚~ ø±<äT. m+‘· Ä<ëj·T+ e∫ÃHê
n+‘·'|ü⁄s¡+˝Àì sêDT\ s√EyêØ Ks¡TÃ\πø dü]b˛j˚T~ø±<äT. Ç+ø£ Mfi¯≈¢ î£ mø£ÿDTí+∫
edüTÔ+~? ‘·+Á&ç Çyê«\qT≈£îHêï Ç+‘· eT+~øÏ m+‘·ì Çe«>∑\&ÉT? eTVü‰sêE
<äTs¡+»jYT≈£îe÷sY |ü≥¢ Á|ü‘´˚ ø£ ÁX¯<Δä #·÷|ü⁄‘·T+&˚yê&ÉT. ◊Hê, Ks¡TÃ\≈£î dü]b˛j˚T$
ø±e⁄. ˇø£yfi˚ ¯ Ks¡TÃ ‘·–+Z #·T≈£î+<ëeTqT≈£îHêï, m˝≤ M\T? ‘·eT dü+kÕúq+ ô|<ä~› .
n+<äT˝Àq÷ ‘·qT eTVü‰sêE>±]ô|<ä› ø=&ÉTø±jÓT! ¨<ë≈£î ‘·>∑Z≥Tº Ks¡TÃ ô|{≤º*
ø£<ë? ∫qï|ü&ÉT #ê˝≤ >±sêã+>± ô|]>±&ÉT. ô|<äj › ÷· ´ø£ eTVü‰sêE ˇø£ C≤^s¡T
Ç#êÃs¡T. nB <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY≈£î #ê˝Ò~ ø±<äT. m˝≤ #ê\T‘·T+~? Ç‘·ì
n+>∑sø¡ ≈å£ î£ \÷, e+‘·yês¡÷,¢ eTTkÕVæ≤ãT\÷ #ê˝≤ eT+<˚e⁄Hêïs¡T. n+<ä] Ks¡TÃ\q÷
<äTs¡+»jYT≈£îe÷sY uÛ]Ñ +#ê*‡+<˚! ‘·+Á&ç Áã‹øÏ e⁄qï+‘· es¡≈L£ eTTK´+>± Á_{Ïwt
yêfi¯ófl |ü]bÕ*+∫q+‘· es¡≈L£ sê»≈£îe÷s¡T&ç>±H˚ #·˝≤eTD° nj·÷´&ÉT. ˇø£kÕ]
eTq ø£<∏ëHêj·T≈£î&çøÏ eT<ÛäT|ü⁄]˝À ã+>∑fi≤ ø=qT≈£îÿ+fÒ u≤>∑T+&ÉTqì |æ+∫+~.
Ç+πøeTT+~ n+>∑s¡ø£å≈£î\q÷, eTTkÕVæ≤ãT©ï yÓ+≥ u…≥Tº≈£îì eT<ÛäT|ü⁄] yÓfi≤fl&ÉT.
ø=quÀj˚T ã+>∑fi≤ j·T»e÷qTsê\T <ä÷s¡+ qT+&˚ ø£‘T· \Ô ÷, ø£{≤sê\‘√, ‘·TbÕ≈£î\÷
ã˝≤¢\T |ü⁄#·TÃ≈£îì edüTÔqï á |ü{≤˝≤ìï #·÷dæ Vü≤&É*b˛sTT+~. Mfi¯flqT #·÷dæ
ã+~b˛≥T <=+>∑\ì nqTø√e{≤ìπø M˝Ò<¢ Tä . m+<äTø£+fÒ n|üŒ{Ï<ëø± eT<ÛTä |ü⁄]˝À
∫qï <=+>∑‘q· + »]–q Äqyêfi‚fl ˝Ò<Tä . Ç+ø£ ã+~b˛≥T <=+>∑\T mø£ÿ&É qT+&ç
ekÕÔsT¡ ? ◊‘˚, ã+>∑fi≤ ø=q{≤ìøÏ e#êÃs¡ì ‘Ó*XÊø£ Ä ã+>∑fi≤ j·T»e÷ì, ÄyÓT
ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯ófl |ü>\∑ ã&ç qe⁄«≈£îHêïs¡T≥. á $wüjT· + Á_{Ïwßü yêfi¯ófl bÕ*düTqÔ ï|ü&ÉT
»]–+~. n|ü&ÉT Ç+^¢wßü yêfi¯ófl eT<ÛTä |ü⁄]ô|’ |üP]Ô n~Ûø±s¡+˝À e⁄Hêïs¡T. n+fÒ
Ç+^¢wüßyêfi¯ófl eT<ÛäT|ü⁄]ì |ü]bÕ*+#·≥+ e÷Á‘·y˚T ø±≈£î+&Ü <ëìï Ç+>±¢+&ÉT≈£î
Á|ü‹s¡÷|ü+˝≤, eTs=ø£ ∫qï Ç+>±¢+&ÉT˝≤ ‘·j÷· s¡T #˚dTü ≈£îHêïs¡T. Ä s√E˝À¢ ‘Ó\<¢ =s¡\÷,
Ä+>√¢ Ç+&çjT· q÷¢ dü«<˚o dü+kÕúHêBÛXó¯ *ï ˙Á>√*ï #·÷dæq≥Tº #·÷ùdyês¡T.
2
dü+kÕúq dæ+Vü‰düq+ MT<ä <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY ‘·eTTà&ÉT n~Ûw+ºæ #ê&ÉT. ◊‘˚, ‘·«s¡˝ÀH˚
dü«‘·+Á‘·+ nH˚ ‘·TbòÕqT≈£î dæ+Vü‰düHêìï e~* y˚dæ ô|q¸qT MT<ä Ä<Ûës¡|&ü eÉ \dæ
e∫Ã+~ n‘·ìøÏ. n‘·ì #Ó˝fi¢… fl¯ ≈£L, ‘·eTTàfi¯fl≈£L n+<ä]ø° uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+ ô|q¸Hé
Çk˛Ô+~. <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY yêfi¯fl+<ä]ø£+fÒ eTT+<˚ Á|ü|+ü #·+˝ÀøÏ e#êÃ&ÉT. uÛ≤s¡‘·
Á|üuTÑÛ ‘·«+ á $wüj÷· ìï >∑eTì+∫+~. n‘·ì|ü≥¢ Á|ü‘´˚ ø£ <äjT· qT Á|ü<]ä Ù+∫+~.
n‘·ì C≤^s¡TqT |üP]Ô>± rùddüTø√˝Ò<Tä . uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+ s¬ ‘’ T· \qT dü+‘·è|æÔ |üs#¡ {· ≤ìøÏ
»MT+<ës¡¢q÷, C≤^sê›s¡¢q÷ |üP]Ô>± s¡<äT› #˚kÕÔeTì Á|üø£{Ï+∫+~. ˇø£ s¡ø£+>±
#ÓbÕŒ\+fÒ nsTTwü+º >±H˚, ‘·|Œü ìdüs¬ ’ n˝≤ Á|üø{£ +Ï ∫+~. ◊‘˚, Ä Á|üø≥£ q≈£î ‘=+<äs|¡ &ü ç
ø±s¡´s¡÷bÕìï Çe«≈£î+&Ü eTqkÕ, yê#ê, ø£s¡àD≤ nVæ≤+kÕ‘·àø£‘·qT bÕ{Ï+∫+~.
dü+e‘·‡sê\ ‘·sã¡ &ç »MT+<ës¡q¢ ÷, C≤^sês¡T\› q÷ yê] yê] C≤^s¡q¢ T Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ
ˇ|üŒC…|Œü eTì ã‹$T˝≤&Üs¡T. uÒsê˝≤&Üs¡T. <Ûsä ¡ ô|+#·eTì »MT+<ës¡÷,¢ C≤^sê›sT¡ \÷
Á|üuTÑÛ ‘·«+ MT<ä n*>±s¡T. yêfi¯flqT ã‹$T˝≤&ç ˇ|æŒ+#˚d]ü øÏ ‘·\ÁbÕD+ ‘√ø£≈î£ e∫Ã+~.
ãVüQXÊ uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+ á |ü<‹Δä ˝ÀH˚ k˛wü*C≤ìï ‘ÓdTü +Ô <˚y÷Ó ?
ô|’ ø±s¡D≤\ e\¢ <äTs¡+»jYT ≈£îe÷sY C≤^s¡q¢ T ≈£L&Ü Ç+ø± Á|üuTÑÛ ‘·«+ rdüTø√˝Ò<Tä .
á $wüjT· +˝À Á|üuTÑÛ ‘·«+ m+‘· ì<ëq+>± e⁄+<√? n+‘·≈î£ s¬ {Ï+º |ü⁄ Ä‘·Ts¡‘>· ±
¬s’‘·T\T e⁄Hêïs¡T. Ç|ü&ÉT <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY Ä C≤^s¡T|ü≥¢ m≥Te+{Ï ÄdüøÏÔ
ø£q|üs#¡ ≥· + ˝Ò<Tä . |ü]dæ‘ú T· \T Ç+‘· ‘·«s¡>± e÷]b˛‘˚ Ç+ø£ ÄdüøÔÏ @eTT+≥T+~?
ˇø£|ü &ÉT dæbÕsTT\˝À ø£*dæ ‘êqT ‘·TbÕ≈£î\‘√, C≤^s¡T≈£î yÓ[‘˚ s¬ ‘’ T· \T Vü≤&É*
b˛j˚Tyês¡T. Ç|ü&ÉT ‘·qT n˝≤ yÓ[‘˚ s¬ ‘’ T· \T qe⁄«‘·THêïs¡T. ‘·TbÕ≈£î\÷, ‘·÷{≤\T
≈£L&Ü yêfi¯fl qe⁄«qT Ä|ü˝øÒ b£ ˛‘·THêïsTT. <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY $eX¯ó&Ó’ @MT #˚jT· ˝Òø£
#·÷düT+Ô &çb˛‘·THêï&ÉT. Ç|ü&˚ ø£qTø£ ‘·q ‘·+Á&ç lll.... eTVü‰sêE\T>±s¡T e⁄+&ç
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 27
e⁄+fÒ bı>∑sT¡ uÀ‘·T˝…q’ Ä s¬ ‘’ T· ˝À¢ ˇø£]<ä]› HÓH’ ê j·TeT˝Àø±ìøÏ |ü+|æ+#˚ yê&ÉT! ◊Hê
á Á|üuTÑÛ ‘·«+ áwüyTÓ ‘·sÔ TTHê #˚jT· >∑*>π Hê? Ç˝≤+{Ï e÷s¡TŒ e#êÃø£ Ç+ø£ sê»
≈£îe÷s¡T&çøÏ C≤^s¡T MT<ä eTqdüT‡ $]–b˛sTT+~. sê»´+˝Àq÷, C≤^s¡T˝Àq÷ Ç≥T
e+{Ï |ü]dæ‘ú T· \H˚ #·÷dæ m≈£îÿe düeTj·T+ eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ >∑&|É {ü ≤ìøÏ Çwü|º &ü TÉ ‘·T+&˚yês¡T.
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ø=+&É\T eTØ n&É~¶ &É+¶ >± ‘˚\T Äø±s¡+˝À, kÕ˝…|⁄ü s¡T>∑T Äø±s¡+
˝Àq÷ e⁄+≥THêïsTT. Bìe\q e+<ä >∑C≤\ <ä÷sêì¬øH’ ê ø=ìï yÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+ es¡≈L£
#·T{Ïº sêe*‡ e#˚Ã~. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl q÷≥bÕ‹ø£ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· eT<ÛTä |ü⁄]ì
‘·eT ìyêdü+>± uÛ≤$+∫ ì]à+#·T≈£îHêïs¡T. eT<ÛTä |ü⁄] ÁbÕ+‘·+ Væ≤e÷\j·÷\ qT+&ç
6, 7 n&ÉT>∑T\ m‘·TqÔ e⁄+≥T+~. nø£ÿ&ç #·\<¢ qä +, <ä≥yº TÓ qÆ n&É$ Á_{Ïwt yêfi¯flqT
Äø£]¸+∫+~. nø£ÿ&ç qT+&ç #·÷ùdÔ eT+#·T‘√ ø£|Œü ã&çq Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘·ÁX‚DT\T
yÓTs¡Tdü÷Ô ø£q|ü&ÉT‘·T+{≤sTT. Ç+^¢wüß yêfi¯ó¢ Ä Á|ü<˚XÊìï eX¯+ #˚düTø=qï|ü&ÉT
Væ≤e÷\j·T |üs¡«‘· ÁX‚DT\T ø£q|ü&É&Éy˚T eTTK´+>± uÛ≤$+#ês¡T. ◊‘˚, yÓTT<ä≥>±
ã+>∑fi≤\qT ø£{≤ºeTqï yêfi¯ófl nìï $<Ûë˝≤ nqT≈£L\+>± e⁄+&˚≥≥Tº ì]à+#·T≈£îHêïs¡T.
‘·sê«‘· ø£≥Tº≈î£ qï yêfi¯fl≈£î dü]ô|≥Tºø√yê*‡ e∫Ã+~. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl <äTø±D≤\≈£L,
ãC≤s¡≈¢ L£ <ä÷s¡+>± e⁄+&˚ Á|ü<X˚ Ê˝Òï Çwü|º &ü y˚ ês¡T. Ä Á|ü<X˚ Ê\˝À e⁄+&É≥+ e\q
s¡B›øÏ <ä÷s¡+>± e⁄+&É&Éy˚T ø±≈£î+&Ü nø£ÿ&ç Á|üø£è‹ ≈£L&Ü #ê˝≤ kÂ+<äs¡´+>±,
s¡eTD°jT· +>± e⁄+≥T+~. n˝≤π> nø£ÿ&Ó‘’ ˚ q\¢yêfi¯fl ˙&É ≈£L&Ü |ü&≈É î£ +&Ü e⁄+≥T+~.
Ç+^¢wßü yêfi¯ófl Væ≤e÷\j·T •Ksê\T ø£q|ü&˚ @ø±+‘· Á|ü<X˚ Ê\˝À ‘·eT ìyêkÕ*ï
@s¡Œs¡#T· ≈£îHêïs¡T. á ìsêàD≤\T eT÷&ÉT ÁX‚DT\T>± e⁄HêïsTT. ô|’ #Ó|Œæ q ˝≤+{Ï$
Á|ü<ÛäeT ÁX‚DÏøÏ #Ó+<äT‘êsTT. Çø£ ~«rj·TÁX‚DÏøÏ #Ó+~q ã+>∑fi≤\˝À Væ≤e÷\j·T
ÁX‚DT\T ø£q|ü&Éø£b˛sTTHê 20 yÓTÆfi¯fl <ä÷s¡+˝À ÁøÏ+<ä e⁄qï yÓTÆ<ëq Á|ü<˚XÊ\T
ø£ì|ækÕÔsTT. eT÷&Ée ÁX‚DøÏ Ï #Ó+~q ã+>∑fi≤\˝À Ç≥T Væ≤e÷\j·÷\T ø£q|ü&eÉ ⁄.
n≥T yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘ê\÷ ø£q|ü&eÉ ⁄. s¬ +&ÉT ø=+&É\ eT<Û´ä q e⁄+{≤sTT Ä ã+>∑fi≤\T.
n˝≤+{Ï ã+>∑fi≤H˚ <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY≈î£ \_Û+∫+~. q÷≥bÕ‹ø£ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+·
eT<ÛTä |ü⁄]˝À uÛeÑ q ìsêàD+ ÁbÕs¡+uÛeÑ TsTT‘˚, 25 dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T Ä ìsêàD+
HÓeTà~>± q&ç∫+~. dü]>±Z e+<ä dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· eT<ÛTä |ü⁄] uÛeÑ q ìsêàD+˝À
#ê]Á‘ê‘·àø£yTÓ qÆ b˛{° @s¡Œ&ç+~. ˇø£ <ëìï $T+∫q ã+>∑fi≤ eTs=ø£{Ï @s¡Œ&ç+~.
á b˛{° 50 dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T kÕ–+~. yÓTT<ä{Ï Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ yÓTT<ä\j·÷´ø£
eT<ÛTä |ü⁄]˝À uÛeÑ q ìsêàD+ eT+<ä–+∫+~. j·TT<ëΔq+‘·s+¡ eT<ÛTä |ü⁄]˝À ø£fi¯ ‘·–qZ ≥º
sTT+~. Ç+^¢wßü yês¡T ‘·eT ã+>∑fi≤\qT n$Tà y˚jT· ≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. uÛ≤s¡rj·TT\T
eTTK´+>± sêE\T, »MT+<ës¡÷¢ Ä ã+>∑fi≤*ï ø=qT≈£îÿHêïs¡T. n|ü&˚ <äTs¡+»j·T
≈£îe÷sY ≈£L&Ü ˇø£ ã+>∑fi≤qT ‘·q ø√dü+ @s¡Œs¡#T· ≈£îHêï&ÉT. eT] Ä ã+>∑fi≤qT
‘·+Á&ç ø=ì#êÃ&√? ‘·H˚ dü«j·T+>± ø=qT≈£îÿHêï&√? ‘Ó*j·T<äT. n+‘·'|ü⁄sê˝À¢ |ü⁄{Ïôº |]–q
yêfi¯fl≈£î kÕ<Ûës¡D Á|ü»\ ø£+fÒ ãT~Δ ≈£îX¯\‘· ‘·≈£îÿe>±H˚ e⁄+≥T+~. yêfi¯ófl @
|üqT\q÷ dü«j·T+>± #˚dTü ø√s¡T. uÒsk¡ Õsê\˙ï eTTkÕVæ≤uŸ\ <ë«sê »s¡>e∑ \dæ+<˚.!
ø£qTø£ @<ÓH’ ê ø=q≥+, neTà≥+ ˝≤+{Ï $wüj÷· \˝À kÕ<Ûës¡D+>± qwübº ˛‘·T+{≤s¡T.
<äTs¡+»jYT ≈£îe÷sY ‘·q ã+>∑fi≤qT yÓTT<ä≥ #·÷#êø£ #ê˝≤ ndü+‘·è|æìÔ Á|üø{£ +Ï #ê&ÉT.
ã+>∑fi≤ s¬ +&ÉT ø=+&É\ eT<Û´ä e⁄+~. n≥T Væ≤e÷\j·T ÁX‚DT\÷ ø£q|ü&eÉ ⁄. Ç≥T
yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘ê\÷ ø£q|ü&eÉ ⁄. #·*ø±\+ ÁbÕs¡+uÛeÑ Tj·÷´ø£ Ä ã+>∑fi≤˝À e⁄+&Ée\dæ
eùdÔ <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY #ê˝≤ u≤<Û|ä &ü y˚ ê&ÉT. |ü>\∑ T m+‘· e÷Á‘·+ dü÷s¡´s¡•à |ü&ìÉ
Ä uÛeÑ q+˝Àì #·\<¢ Hä êìø°, $dæ– b˛j˚Tyê&ÉT. ◊Hê, Ç|ü&˚+ #˚ùd≥Tº! &√\T yÓT&É≈î£
ø£{Ïºq≥ºsTT+~!
<äTs¡+»j·T ≈£îe÷sY uÛ≤s¡´ j·TTesêDÏøÏ ‘·eT ã+>∑fi≤≈£î dü+ã+~Û+∫q ∫+‘·
ndü\T ˝ÒH˚˝Ò<äT. ÄyÓT ˇø£ düTÁ|üdæ<äΔ dü+kÕúHêBÛX¯óì ≈£îe÷¬sÔ! <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY
>∑T]+∫ >∑s¡«+>± #Ó|üø√e{≤ìøÏ e÷Á‘·+ @eTT+~? ô|<ä› |ü{≤\+˝À ˇø£&ÉT!
j·TTesêDÏ ø±|ü⁄sêìøÏ e#˚Ã≥|ü&ÉT ÄdæbÔ ÕdüT\Ô ‘√ e∫Ã+~. Ç|üŒ{Ïø° ÄyÓT |ü⁄{Ï+º {Ï
qT+#˚ ø=<√›, >=b˛Œ edü÷HÔ ˚ e⁄+{≤sTT. n≥Te+≥|ü&ÉT ‘·q uÛsÑ Ô¡ >∑T]+N, Ç‘·s¡
$wüj÷· \ >∑T]+N |ü{+ºÏ #·Tø√e*‡q ne⁄düs+¡ ÄyÓTøπ +{Ï? eTs=ø£y|’Ó ⁄ü ≈£îe÷sY ≈£L&Ü
‘·q ‘·+Á&ç n&ÉT>∑TC≤&É˝À¢ q&Ée{≤ìøÏ dæ<+Δä >± e⁄Hêï&ÉT. ‘·+Á&ç˝≤ ‘·q÷ n+‘·'|ü⁄sêìï
n+<ä>‘∑ \ÔÓ ‘√ ì+|ü>\∑ &ÉT. ø±˙ @+ #˚jT· >∑\&ÉT? #˚‹˝À ô|k’ Õ ˝Ò<Tä . >∑T] ‘·|Œü ìyê&Ó’
e⁄+&ç ≈£L&Ü u≤D≤ìï y˚j·T˝Òø£b˛j·÷&ÉT. Çø£ j·TTesêDÏ Á|ü|ü+#êìï n+‘·>±
|ü{+ºÏ #·Tø√<äT. |ü{+ºÏ #·Tø√e*‡q nedüse¡ T÷ ÄyÓT≈£î ˝Ò<Tä . ÄyÓT ìÁ<ä˝#Ò d˚ ]ü øÏ fÒãT˝Ÿ
MT<ä eT<ä´+ d”kÕ s¬ &û>± e⁄+≥T+~. bı<äTq› ìÁ<äyTÓ TU≤q ‘ê>∑&+É yÓTT<ä\T ô|&ç‘˚
sêÁ‹ ìÁ<äb˛j˚T <ëø± n˝≤ eT<ä´+ ùd$+#ê*‡+<˚! nVü≤]ïX¯\÷ ìcÕ˝ÀH˚ e⁄+≥÷
á Á|ü|+ü #·+˝Àì ø£wdºü Tü U≤\qT eT]Ãb˛‘·T+<ëyÓT! n˝≤ eT<ë´ìï ùd$dü÷HÔ ˚ ˇø£s√E
ÄyÓT ø±\+ #˚d+æ ~. n|üŒ{Ïøπ dü+kÕúq+ uÛ≤s¡‘Á· |üuTÑÛ ‘·«+˝À ø£*dæb˛sTT+~. ◊‘˚,
dü+kÕúq+ uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+˝À ø£*‡b˛sTT+<äqï $wüj÷· ìï ÄyÓT mqï&É÷ $X¯«dæ+#·˝<Ò Tä .
<äTs¡+»jYT≈£îe÷sY≈î£ uÛ≤s¡´ #·ìb˛sTT+<äqï ~>∑T\T ndü\T ˝ÒH˝˚ <Ò Tä . Ç‘·s¡
dü+kÕúHêï˝≤¢>±H˚ e÷eT>±] dü+kÕúHêìøÏ ≈£L&Ü ªVü‰sYºô|òsTT˝Ÿμ nsTT+~. uÛ≤s¡´
‘·s|¡ ⁄üò qT+&ç Ä<ëj·Ty˚TMT n+<ä≥+ ˝Ò<Tä . ‘·qø=#˚Ã Ä<ëj·T+ #ê\≥+ ˝Ò<Tä . J$‘·+
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 29
eT÷&ÉTeT÷s¡¢ <äT|üŒ{Ï nqï kÕyÓT‘·>± nsTT´+~. ‘·\≈£î ø£|ü ≈£î+fÒ ø±fi¯fl≈£î #ê\<äT.
ø±fi¢̄≈î£ ø£|ü ≈£î+fÒ ‘·\≈£î e⁄+&É<Tä . Ä<ëj·T+ e#˚Ã e÷sêZ\T ‘·–bZ ˛‘·THêïsTT nqï
~>∑T\T|ü≥Tº≈î£ +~ <äTs¡+»j·T ≈£îe÷sY≈î£ . ñqï ÄdüT*Ô ï neTTà≈£î+≥÷b˛‘˚ mHêïfi¯ófl
ekÕÔsTT? nqï düeTkÕ´ |ü≥Tº≈î£ +~. u≤eeTs¡T<äT\T eùdÔ Ç+‘·≈î£ eTT+<äT m+‘·
VüQcÕs¡T>± e⁄+&˚yês¡T. @ N≈£L∫+‘ê ˝Ò≈î£ +&Ü e⁄+&˚yês¡T. Ç|ü&ÉT yêfi¯ófl >=+‘·T
˙fi¯fl˝À eTTì–b˛j·÷s¡T. Ä<ëj·T+ #ê\ø£ dæsú êdüT\ú qT yêfi¯Sfl neTTà≈£î+≥T Hêïs¡T.
u≤e>±]ø£+fÒ eTT+<äT u≤eeTs¡T<äT˝Ò eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ‘·eT ã+>∑fi≤\qT neTàø±ìøÏ
ô|fÒsº T¡ . n|ü&ÉT ã+>∑fi≤\≈£î u≤>±H˚ <Ûsä ¡ |ü\T≈£î‘√+~! ◊‘˚ sêE\T dü«‘·+Á‹+∫
neTTàø√˝Ò<Tä ! eTTkÕVæ≤ãT\qT eT<Û´ä es¡T\Ô T>± ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. ny˚Tà yêfi¯Sfl, ø=H˚yêfi¯Sfl
≈£L&Ü eTTkÕVæ≤ãT\≈£î ‘·–q+‘· eTT≥ºCb… ÕŒ*. n|ü&˚ ã+>∑fi≤ neTTà&ÉT b˛j˚T~!
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤\≈£î <Ûsä ¡ |ü*øÏqHêïfi¯Sfl eTTkÕVæ≤ãT\≈£î ‘·–q+‘· eTT≥º˝<Ò Tä .
Ä ø±s¡D+#˚‘· ã+>∑fi≤\≈£î uÒs+¡ ≈£î<äs˝¡ <Ò Tä . ∫es¡≈î£ dü]|ü&Ü eTT≥º#|Ó Œæ Hê ã+>∑fi≤\
<Ûsä ¡ dü>±ìøÏ dü>+∑ |ü&bç ˛sTT+~.
3
<äTs¡+»j·T ≈£îe÷sY ‘·+Á&çøÏ ‘·–q jÓ÷>∑T´&Ó’q ≈£îe÷s¡T&ÉT. ø±ø£b˛‘˚ #·]Á‘·
m<äTs¡T ‹]–+~. ˇø£<ëìï $T+∫ eTs=ø£{>Ï ± e⁄+&˚ KØ<Óq’ ≈£îø£ÿ*ï e+<ä\ dü+K´˝À
ô|+#ê&ÉT. Ä ‘·+Á&ç ø=&ÉTø£sTTq ‘·qT Hê\T>∑sTT<äT ≈£îø£ÿ\ïsTTHê ô|+#·øb£ ˛‘˚ m˝≤?
<äTs¡+»j·T≈£îe÷sY ô|+#˚ ≈£îø£ÿ˝À¢ ªªÁπ>{Ÿ&H˚ μé μ ≈£îø£ÿ\ »‘· ˇø£≥T+~. ªuÛÀ{Ïj÷· μ nH˚
y˚≥≈£îø£ÿ\ »‘· eTs=ø£{Ï e⁄+~. ªÁπ>{Ÿ&H˚ μé ≈£îø£ÿ\T #ê˝≤ ô|<ä$› >±, uÛ≤Ø>± e⁄Hêï
n$ Á≈£Ls¡yTÓ qÆ $ ø±e⁄. eT+∫ ‘Ó*$‘˚≥\T ø£\$. eTqTwüß\T ‘·eT≈£î @MT Vü‰˙
#˚jT· s¡ì, ‘êeT÷ eTqTwüß\≈£î @MT Vü‰ì #˚jT· ≈£L&É<˙ä yê{ÏøÏ ‘Ó\T‡! ø=‘·Ô yêfi¯ófl
e∫Ãq|ü&ÉT e÷Á‘·+ n\yê≥T Á|üø±s¡+ ns¡TdüT+Ô {≤sTT. ªªuÛÀ{Ïj÷· μ ≈£îø£ÿ\T n˝≤+{Ï$
ø±<äT. u§#·TÃ m≈£îÿe>± e⁄+&É≥+ e\q ªÁπ>{Ÿ&H˚ μé ø£+fÒ ≈£L&Ü uÛ≤Ø>± nì|ækÕÔsTT.
ã\+>± ≈£L&Ü e⁄+{≤sTT. ªuÛÀ{Ïj÷· μ ≈£îø£ÿ\ uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ ns¡T|ü⁄\≈£î ø=‘·yÔ êfi¯ófl
uÛj
Ñ T· ø£+|æ‘T· \e⁄‘ês¡T. <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY ã+>∑fi≤ eTqTwüß\ dü+#êsêìøÏ <ä÷s¡+>±
@ø±+‘· Á|ü<X˚ +¯ ˝À e⁄+~. dü+<äT ∫es¡ ã+>∑fi≤ e⁄+&É{≤q Ä dü+<äT˝ÀøÏ, Ä ã+>∑fi≤
<ä>sZ∑ ≈¡ î£ Ç‘·sT¡ \T mes¡÷ sês¡T. ˇø£yfi˚ ¯ me¬sH’ ê |üìMT<ä e∫ÃHê ªuÛÀ{Ïj÷· μ ≈£îø£ÿ\T
ø£fdºÒ æ e⁄HêïjÓ÷? ˝Ò<√? #·÷düT≈£îì eTØ e#˚Ãyês¡T. ;Ûøs£ ¡ s¡÷|ü+˝À e⁄+&˚ ªuÛÀ{Ïj÷· μ
≈£îø£ÿ*ï <äTs¡+j·T» ≈£îe÷sY m|ü&É÷ ø£{yºÏ d˚ æ e⁄+#˚yê&ÉT.
dü+kÕúq+˝Àì eTTK´ |ü≥Dº +˝À C≤^s¡Te⁄qï Á>±eT+˝Àq÷ ≈£îe÷sY≈î£ ã+>∑fi≤
\THêïsTT. d”»Hé˝À eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+≥÷ #·*ø±\+˝À eTTK´|ü≥Dº +˝À e⁄+&É≥+
n‘·ìøÏ n\yê≥T. eT<ÛTä |ü⁄] ã+>∑fi≤˝À e⁄+fÒ á Hê\T>∑T ≈£îø£ÿ˝Ò ø±≈£î+&Ü dü+kÕúBqÛ
eTTK´|ü≥Dº +˝Àì ã+>∑fi≤˝Àq÷, C≤^s¡Te⁄qï Á>±eT+˝À ≈£îø£ÿ\÷, >∑TÁsê\T, ø√fi¯ófl,
|ü≈îå£ \÷ e⁄HêïsTT. áeT÷&ÉT ã+>∑fi≤\˝Àq÷ HÍø£sT¡ ¢ e⁄Hêïs¡T. #ê˝≤ Ks¡TÃ‘√ ≈£L&çq
J$‘·+. n|ü&ÉT n‘·ì J$‘·+ eTØ #ê©#ê\ì <äT|üŒ{Ï˝≤ ˝Ò<äT. $+<äT\≈£L,
$H√<ë\≈£L, sê»<äsê“s¡T˝≤ eT+∫˙fi¯fl ÁbÕj·T+>± Ks¡TÃ ô|fÒºdüTÔqï s√E\$.
eT<ÛäT|ü⁄]˝À mø£ÿ&É @ $+<äT »]–Hê, @ $H√<ä+ »]–Hê <äTs¡+»j·T ≈£îe÷sY
‘·|Œü ≈£î+&Ü yÓfiy¢‚ ê&ÉT. $<˚o eT<ë´ìøÏ #ê˝≤ Ks¡TÃ ô|fÒyº ê&ÉT. ¨<ë≈£î ‘·–q≥Tº>±H˚
ø=&ÉT≈£î*ï ô|+#·T‘·THêï&ÉT. uÛ≤s¡‘<· X˚ Êìï Á_{Ïwt yêfi¯ófl $&ç∫ yÓ[flHê yêfi¯fl Á|üu≤Û e+
e÷Á‘·+ á <˚XÊìï $&ç∫ ô|≥º˝Ò<äT. <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY ‘·q ø=&ÉT≈£î*ï Ç+^¢wüß
dü÷ÿ˝À¢ #˚]Œ+#ê&ÉT. ≈£L‘·Tfi¯flqT Ç+^¢wßü ø±HÓ«+≥T˝À #˚]Œ+#ê&ÉT. |æ\*¢ ï ¨<ë≈£î
‘·–q≥Tº>± ô|+#ê*‡+<˚! Ks¡TÃ\T ‘·–+Z #·Tø√yê\qT≈£î+≥THêï&ÉT. ø±˙ @ Ks¡TÃqsTT‘˚
‘·–+Z #·Tø√yê\qT≈£î+≥THêï&√, Ä KπsÃ $|üØ‘·+>± ô|]–b˛‘√+~. ‹+&ç Ks¡TÃ >∑T]+∫
Çø£ #Ó|Œü qedüs+¡ ˝Ò<Tä . ˇø£ |üøÿ£ <Ûsä \¡ T $|üØ‘·+>± ô|]–b˛‘·THêïsTT. eTs=ø£|øü ÿ£
e#˚Ãb˛j˚T yêfi¯ófl m≈£îÿe nj·÷´s¡T. Çy˚ø±≈£î+&Ü ‘·q ø=‘·Ô Á|æjT· Tsêfi¯fl≈£î ã≥º\÷,
q>∑\÷ ø±yê* >∑<ë? ÄVü‰s¡|<ü ësêú\≈£L,q>∑\≈£L, ã≥º\≈£L n|üô|≥ºe#·TÃ. ø±˙
|æ\\¢ ª|òE ” μ n|ü ô|≥º{≤ìøÏ ≈£î<äs<¡ Tä ø£<ë! e&û¶ yê´bÕs¡T\T n‘·&TÉ Çe«e\dæq
n|üqT ‘·\T#·T≈£îì uÛj Ñ T· |ü&TÉ ‘·THêïs¡T. Çe«˝ÒeTì #Óù|Œ <Ûs’Ó ´¡ + ˝Òø£ ø±˙ ˝Òøb£ ˛‘˚
@Hê&√ ªn|ü Çe«+μ nì #Óù|Œyês¡T. Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ø=<√›, >=b˛Œ u≤ø° rs¡Tdü÷Ô
e⁄+{≤&ÉT. ˇø£yfi˚ ¯ U≤‘ê Ä|æyù˚ dÔ yÓTT‘·+Ô u≤ø°H˚ rs¡Ã≈£î+&Ü e÷H˚kÕÔ&y˚ ÷Ó qqï uÛj Ñ T· +
e⁄+&É≥+ e\¢ e&û¶ yê´bÕs¡T\T u≤ø° Çe«+ nq{≤ìøÏ kÕVü≤dæ+#·˝øÒ £ b˛‘·THêïs¡T.
<äTs¡+»j·T≈£îe÷sY ø=+<ä]øÏ H√≥T¢ sêdæ Ç#êÃ&ÉT. ø=+<ä]øÏ Ç∫Ãq H√≥¢≈î£ ª*$TfÒwHü μé
≈£L&Ü <ë{Ïb˛sTT+~.
˝≤<ä÷sê+, <äTs¡+»jYT ≈£îe÷sY≈£î $|üØ‘·yÓTÆq <Ûäs¡\≈£î edüTÔe⁄*ï n|ü≈£î
ÇdüTÔ+{≤&ÉT. n&ç–q+‘· e&û¶ ÇdüTÔ+{≤&ÉT ø±ã{Ïº ˝≤<ä÷sê+ q>∑<äT ô|≥Tºã&ç
ô|&ÉT‘·÷+{≤&ÉT! ˝≤<ä÷s¡+ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ∫qï yê´bÕs¡dTü \Ô ˝À ˇø£&TÉ . n‘·ì yÓTT‘·+Ô
ô|≥Tºã&ç |ü~ùV≤qT, |ü<Vä ‰ü s¡T y˚\≈£î $T+#·<Tä . n+fÒ, n<˚ j·TT<äøΔ ±˝≤ìøÏ eTT+<äsTT‘˚
Hê\T>∑sTT<äT y˚\ s¡÷bÕj·T\ ô|≥Tºã&ç ne⁄‘·T+~. á ø=~› ô|≥Tºã&ç˝À <äTs¡+»j·T
≈£îe÷sY 5,6 y˚\ es¡≈L£ u≤ø° e⁄Hêï&ÉT. ˇø£{Ï s¬ +&ÉTkÕs¡T¢ &ÉãT“ n&ç>±&ÉT. <äTs¡+»j·T
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 31
≈£îe÷sY u≤ø° rs¡Ã˝Ò<Tä . dü]ø£<ë |üøÿ£ ø={À¢ qT+&ç düsT¡ ≈£î\T ‘Ó|Œæ +#·T≈£î+≥THêï&ÉT.
˝≤<ä÷sê+ Hê\T>∑sTT<äTkÕs¡T¢ ‘·q eTqTwüß*ï &ÉãT“ø√dü+ |ü+bÕ&ÉT. ˝≤uÛ+Ñ ˝Òøb£ ˛
sTT+~. ∫es¡≈î£ ‘·H˚ ã+>∑fi≤ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ ãj·T˝Òs› ê&ÉT. es¡+&Ü˝À ªuÛÀ{Ïj÷· μ ≈£îø£ÿ\T
e⁄HêïjÓ÷? ˝Òy√? eTT+<˚ #·÷düT≈£îHêï&ÉT. ≈£îø£ÿ\T ˝Òe⁄. ã+>∑fi≤ ãj·T≥qT+&ç
|ü]#·jT· düT&ú q’Ó |üìyêDÏí ôd>’ ∑ #˚dæ |æ*∫ ø£qT≈£îÿHêï&ÉT. n‘·&TÉ ªuÛÀ{Ïj÷· μ ≈£îø£ÿ\T
yÓqTø£ yÓ|’ ⁄ü e⁄Hêïj·Tì <Ûs’Ó ´¡ $T#êÃ&ÉT. ˝≤<ä÷sê+≈£î ÁbÕD+ e∫Ãq≥ºsTT+~. ô|<ä›
ô|<ä› yêfi¯fl≈£î, m≈£îÿe <Ûsä ≈¡ î£ edüTeÔ ⁄*ï neTà≥+ ‘˚*ø£sTTq $wüjT· + ø±<äT. eTT+<äT
HÍø£sq¢¡ T eT+∫ #˚dTü ø√yê*!
˝≤<ä÷sê+ #Ó|Œü eT+fÒ ˇø£ HÍø£sT¡ <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl ªªnj·÷´!
‘·eTø√dü+ mes√ e#êÃs¡T?μμ nì #ÓbÕŒ&ÉT.
ªªmes¡‘q· T?ã+>∑fi≤ ø=q{≤ìøÏ me¬sH’ êe#êÃsê?μμ
ªªø±<äT nj·÷´! ˝≤<ä÷sê+ yê´bÕ]! &ÉãT“ ø√dü+ e#êÃ&ÉT.μμ
˝≤<ä÷sê+ ù|s¡T $H˚dü]øÏ <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY efi¯ófl eT+&çb˛sTT+~.HÍø£]ï,
˝≤<ä÷sê+≈£î $q|ü&+˚ ‘·>± øπ øπ XÊ&ÉT. ªª_Ûj÷· *! uÛÀ{Ïj÷· ≈£îø£ÿ*ï e~*ô|≥Tº!μμ nHêï&ÉT.
uÛÀ{Ïj÷· ≈£îø£ÿ\ ù|s¡T $H˚d]ü øÏ ˝≤<ä÷sê+ ô|Á’ bÕD≤\Tô|H’ ˚ b˛j·÷sTT. n‘·qT
ÁbÕD≤\T ns¡#‹˚ ˝À ô|≥Tº≈î£ ì ãj·T≥≈£î |üsT¡ >¬ ‘êÔ&TÉ . ã+>∑fi≤ ø£+{ÏøÏ ø£q|ü&qÉ +‘·
<ä÷s¡+ es¡≈L£ n˝≤ |üsT¡ >¬ ‘·T‘Ô ÷· H˚ e⁄Hêï&ÉT. Ç+{ÏøÏ yÓfi≤flø£ ˝≤j·TsYqT ø£*XÊ&ÉT.
<äTs¡+»j·T ≈£îe÷sY sêdæ∫Ãq H√≥T≈£î ø±\+ #Ó*+¢ <äì ‘Ó*‡+~. ˝≤<ä÷sê+≈£î 103
&çÁ^\ »«s¡+ e∫Ãq≥ºsTT+~. <äTs¡+»j·T ≈£îe÷sY me]ø° n|ü rs¡Ã&ÉT. uÛ$Ñ wü´‘·T˝Ô À
n‘·ì <ä>sZ∑ ¡ n|ü #ÓjT· ´q+{≤&ÉT. n|ü Ç∫Ãq yêfi¯ófl ø√s¡T≈º î£ yÓfifl‚ kÕVü≤düeT÷
#˚jT· ˝ÒsT¡ . ˇø£yfi˚ ¯ #˚dHæ ê Á|üj÷Ó »q+ e⁄+&É<Tä .
4
<äTs¡jT· +»j·T ≈£îe÷sY≈î£ sêqTsêq÷ eT<ÛTä |ü⁄]˝À n|ü Ç#˚Ãyêfi‚fl ø£sT¡ ej·÷´s¡T.
n‘·ìøÏ &ÉãT“ n|ü≈£î Çe«&É+ n+fÒ &ÉãT“qT eT÷≥ø£{Ïº ˙{Ï˝À bÕπsdæqfÒºqì
n+<ä]ø° ‘Ó*dæb˛sTT+~. Çø£ Ks¡TÃ ‘·–+Z #·Tø√yê\qï Ä˝À#·q˝À |ü&Ü¶&TÉ <äTs¡+»j·T
≈£îe÷sY. ‘·q ìyêkÕìï eT<ÛTä |ü⁄] qT+&ç m‹Ôyj
˚ ÷· \qT≈£îHêï&ÉT. C≤^s¡T e⁄qï Á>±eT+˝À
e⁄+&É≥+ |üP]Ô>± e÷H˚XÊ&ÉT. Çø£ dü+kÕúHé eTTK´ |ü≥ºD+˝ÀøÏ e÷sê*. nø£ÿ&É
y˚d$ü ø±\+˝À m+&É\T #ê˝≤ m≈£îÿe>± e⁄+{≤sTT. #ÓeT≥... ñø£ÿb˛‘· m≈£îÿe>±
e⁄+≥T+~. nsTTHê @+ #˚ùd≥Tº? eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+fÒ Ks¡TÃ≈£î &Éu“Ò ~? eT<ÛTä |ü⁄]˝À
e⁄+&Éøb£ ˛sTTHê eTTK´|ü≥Dº +˝À e⁄+fÒ e÷Á‘·+ Ks¡TÃ≈£î &ÉãT“ mø£ÿ&ÉqT+&ç edüT+Ô ~?
s√EyêØ Ks¡TÃ\ ø√dü+ m+‘√ dü+|ü‹ìÔ ny˚TàXÊ&ÉT. Ç|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤qT
≈£L&Ü uÒs+¡ ô|{≤º&TÉ . ◊‘˚, Ä ã+>∑fi≤ <Ûsä ¡ eT{Ïøº +£ fÒ V”≤q+>± <ës¡TD+>± |ü&bç ˛sTT+~.
ndü\T eT<ÛTä |ü⁄]˝À ã+>∑fi≤ ø=q&É+ n+fÒ yÓT&É≈î£ >∑T~ã+&ÉqT ‘·–*+#·Tø√e&ÉeTqï
uÛ≤eq @s¡Œ&çb˛sTT+~. eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· es¡≈L£ ã+>∑fi≤≈£î <Ûsä ¡ |ü\T≈£î‘·÷H˚
e⁄qï~. ◊‘˚, n|ü&ÉT eTTkÕVæ≤ãT\ j·TT≈£î\Ô e\¢ ‘·qT ã+>∑fi≤qT neTà˝Òøb£ ˛j·÷&ÉT.
eTTkÕVæ≤ãT\T (nqT#·sT¡ \T) eT+∫yêfi¯Sfl e⁄+{≤s¡T! #Ó&y¶É êfi¯Sfl e⁄+{≤s¡T. ‘·eT≈£î
Á|üj÷Ó »q+ m≈£îÿe>± e⁄+&Éq|ü&ÉT eTTkÕVæ≤ãT\T ‘·|Œü ≈£î+&Ü eT+∫>± Á|üe]ÔkÕÔsT¡ .
<äTs¡+»j·T ≈£îe÷sY |ædHæ ê]>± e÷]q|ü⁄&ÉT Ç+ø£ eTTkÕVæ≤ãT\T m˝≤ ã‘·T≈£î‘ês¡T?
dü+kÕúHê\T |üP]Ô>± ~yêfi≤ rj·T&É+ e\q eTTkÕ+Væ≤ãT\÷, ø=C≤®\÷, <ëd”\qT
‘=\–düTHÔ êïs¡T. #·+&ÉÁ|ü#+· &ÉT˝…q’ eTTkÕVæ≤ãT\T <ä$Tà&ûøÏ eTT>∑TsZ T¡ #=|üq <=s¡T≈£î
‘·THêïs¡T ãC≤s¡˝¢ À!
<äTs¡+»j·T≈£îe÷sY≈£î &ÉãT“ ~>∑T\T |ü≥Tº≈£î+~. ÄdæÔq+‘·{Ï˙ neTTà≈£îHêï
»s¡T>∑Tu≤≥T≈£î e÷s¡+Z ˝Ò<Tä ! nqï Ä˝À#·q n‘·DíÏ rÁe+>± y˚~dÛ Tü qÔ ï~. n‘·&+ç ø±
j·÷uÛ…’¬ø’Hê #˚s¡Tø√˝Ò<äT. nqTuÛÑ$+#·>∑\ ej·TdüT‡˝ÀH˚ e⁄Hêï&ÉT. |æ\¢\ $wüj·T+
|ü{+ºÏ #·Tø√ø£b˛sTTHê, ‘·q Ks¡TÃ\ >∑T]+#ÓH’ ê Ä˝À∫+#ê* ø£<ë!
ˇø£Hê&ÉT eTTkÕVæ≤u§ø£&TÉ ˇø£ <äTsêàs¡yZ TÓ qÆ dü\Vü‰ì#êÃ&ÉT <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY≈î£ !
ã+>∑fi≤ ì#˚Ãdæ e÷J eTVü‰sêE ≈£îe÷s¡T&ç ªbòÕyéTμì rdüT≈£î+<ëeTì. á dü\Vü‰
Ç∫Ãq düeTj·÷ìøÏ <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY |ü≥ï+˝Àì ‘·q eTVü≤\T˝À e⁄Hêï&ÉT. eTTkÕVæ≤uŸ
#Ó|Œæ q e÷J eTVü≤sêE ≈£îe÷s¡T&ÉT ≈£L&Ü n|ü&ÉT n<˚ |ü≥ï+˝À e⁄Hêï&ÉT. e÷J
eTVü‰sêE ≈£îe÷s¡T&ÉT ‘·q dü+kÕúq+ uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+˝À ø£*ùd≥|ü&ÉT kÕ<Û´ä eTsTTq+‘·
es¡≈L£ dü+kÕúq Á|ü»*ï <√#·T≈£îHêï&ÉT. kÕúìø£ s¬ ‘’ T· \T ‘·s‘¡ s· ê\T>± kÕ>∑T #˚dTü ≈£î+≥Tqï
uÛ÷Ñ eTT\ìï+{Ï˙ ˝≤ø=ÿì s¬ +&ÉTy˚\ mø£sê\ ªbòÕyéTμ H=ø£<ëìï @sêŒ≥T #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
<ë<ë|ü⁄>± nìï dü+kÕúHê\ìï+{Ï˝Àq÷ Ç<˚ »]–+~. Á|üuTÑÛ ‘·«+ |ü{+ºÏ #·Tø√˝Ò<Tä .
Á|üuTÑÛ ‘·«+ ñqï‘· esêZ\ yê] ¨<ëì, >ös¡yêìï ø±bÕ&É≥+˝À >∑{ºÏ ÁX¯<HΔä ˚ Á|ü<]ä Ù+
∫+~. n|üŒ{À¢ e÷J eTVü‰sêE ≈£îe÷s¡T&ç #˚‹˝À &ÉãT“ u≤>±H˚ e⁄qï~. s¬ +&ÉT
Á{≤ø£sº T¡ ¢ ø=Hêï&ÉT. bı\+˝ÀH˚ e⁄+&É{≤ìøÏ M\T>± ã+>∑fi≤ H=ø£<ëìï ø£{+ºÏ #·T≈£îHêï&ÉT.
yÓTT<ä{À¢ ø=Hêïfi¯ófl U≤ø° #=ø±ÿ ` bÕ´+{Ÿ y˚dTü ≈£îì Vü‰≥T ô|≥Tº≈î£ ì ‘·H˚ dü«j·T+>±
Á{≤ø£ºsY q&çù|yê&ÉT. ø±s¡T q&çù|yê&çøÏ Á{≤ø£ºsY q&É|ü≥+ ô|<ä› ø£wüº+ ø±<äT ø£<ë!
eékÕj·÷ìï >∑T]+∫ nyÓT]ø±˝À, Ç+>±¢+&ÉT˝À eTTÁ~+∫q |ü⁄düøÔ ±\ HÓìï+{ÏH√
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 33
‘Ó|Œæ +#·T≈£îHêï&ÉT. eT+∫ $‘·HÔ ê\÷, ms¡Te⁄\÷, ‘Ó|Œæ +#·T≈£îHêï&ÉT eTTkÕVæ≤ãT ˇø£‘q· T
dæbÕò s¡T‡ #˚jT· ≥+ e\¢ n‘·ì ã+<ÛTä e⁄qT ñ<√´>∑+˝À ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. s¬ +&ÉT eT÷&ÉT
dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T eékÕj·T+ u≤>± kÕ–+~. Ä<ëj·T+ m+‘· ek˛Ô+~? m+‘·
Ks¡Ãe⁄‘·T+~? nqï $wüj÷· ìï >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·≥+ ‘·q ¨<ë≈£î ‘·><∑ qä T≈£îHêï&ÉT.
e÷J eTVü‰sêE ≈£îe÷s¡T&ÉT! ‘·sê«‘· ‘·sê«‘· Á{≤ø£sº ˝Y Àì @<√ ˇø£ uÛ≤>∑+ s√p
Çã“+~ ô|&ÉT‘·÷ e⁄+&˚~. @<√ ˇø£ uÛ≤>∑+ #Ó&bç ˛‘·÷ e⁄+&˚~. ø±s¡T q&É|>ü \∑ &ÉT
ø£qTø£ Á{≤ø£sº T¡ ≈£L&Ü q&çù|yê&ÉT ø±˙#Ó&bç ˛‘˚ u≤>∑T #˚dTü ø√e≥+ sê<ä‘ì· øÏ. eT÷&ÉT
dü+e‘·‡sê\T >∑&ç#˚dü]øÏ eékÕj·T+ MT<ä n‘·ìøÏ yÓTT<ä≥ ñqï+‘· ñ‘ê‡Vü≤+
düqï–*¢+~. Ä<ëj·T+ø£+fÒ Ks¡TÃ m≈£îÿe ne⁄‘√+~. n|ü #˚j·T≥yÓ÷, @<Ó’Hê
neTà≥yÓ÷ #˚j·Te\dæ ek˛Ô+~. sê»≈£îe÷s¡T&çøÏ ªbòÕyéTμ >∑T~ã+&É>± nsTT+~.
<ëìï e~*+#·Tø√yê\ì #·÷düTHÔ êï&ÉT. kı+‘· eékÕj·T+ eTTK+ yÓTT‹Ô+~!
kı+‘· eékÕj·T+ #˚ùd≥|ü&ÉT sê»≈£îe÷s¡T&ÉT y˚dü$ø±˝≤ìï >∑&É|ü{≤ìøÏ
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edüT+Ô &˚yê&ÉT. n‘·ì yÓ+≥ j·TTesêD°, $T>∑‘ê |ü]»qeT÷ e⁄+&˚yês¡T.
sê»≈£îe÷s¡T&çøÏ eT<ÛTä |ü⁄]˝À kı+‘· ã+>∑fi≤ ˝Ò<Tä . n‘·ì ‘·+Á&ç>±¬sq’ e÷J eTVü‰sêE
>±]øÏ e⁄+&˚~. <ëìï Äj·Tq nqï>±s¡T rùddüT≈£îHêïs¡T. sê»≈£îe÷s¡T&ÉT ‘·qø=ø£
ã+>∑fi≤ e⁄+fÒ u≤>∑T+&ÉTqqT ≈£î+≥THêï&ÉT. <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY ‘·q ã+>∑fi≤qT ø=qï
<Ûsä øπ¡ neTTà<ëeTqT≈£îHêï&ÉT. ø±˙, qeTàø£dTü &Ô q’Ó ˇø£ eTTkÕVæ≤ãT eTs=ø£ s¡øy£ TÓ qÆ
dü\Vü‰ Ç#êÃ&ÉT. neTà≥+ ø£+fÒ e÷]Œ&ç #˚dTü ø√e≥+ eT+∫<äHêï&ÉT. ªªsê»≈£îe÷s¡T&ç
bòÕyéT rdüT≈£î+fÒ y˚T\T »s¡T>∑T‘·T+<äì #ÓbÕŒ&ÉT. ªbòÕyéTμ &ÉãT“ dü+bÕsTT+∫
ô|&ÉT‘·T+<äì ÄX¯ #·÷bÕ&ÉT. m≥÷ ã+>∑fi≤qT &É_“∫Ã ø=qT≈£îÿH˚ yêfi¯ófl <=s¡ø≥£ +
˝Ò<Tä ø±ã{Ïº ªdüsπ μ qHêï&ÉT <äTs¡+»j·T≈£îe÷sY! ô|>’ ±, ‘·qT u≤>± ø±s¡T q&É|>ü \∑ qqï
qeTàø£eT÷ >∑s«¡ eT÷ e⁄+~ eTq ø£<ë∏ Hêj·T≈£î&çø.Ï eTTkÕVæ≤uŸ #Ó|Œæ q á X¯óuÛyÑ ês¡Ô
$H˚d]ü øÏ n‘·ìøÏ ñ‘ê‡Vü≤+ s¬ {Ï+º |üsTT+~. U≤ø° Á&ÉdTü ‡ y˚dTü ≈£îì nyÓT]ø£Hé nsTTb˛<ë
eTqT≈£îHêï&ÉT. <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY eTTkÕVæ≤ãT sê»≈£îe÷s¡T&ç‘√ e÷{≤¢&Ü&ÉT. e÷J
eTVü‰sêE ø=&ÉT≈£î ªªeT<ÛTä |ü⁄]˝À ã+>∑fi≤ mø£ÿ&ÉT+~? m˝≤ e⁄+≥T+~?μnq&ç>±&ÉT.
<äTs¡+»jYT≈£îe÷sY eTTkÕVæ≤ãT $qj·T+>± ªªnj·÷´! ã+>∑fi≤ eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì
‘Ó\<¢ =s¡\T ìedæ+#˚ ãC≤s√¢ e⁄+~.u≤‘Ys÷¡ + e⁄+~. Á&ÜsTT+>¥V‰ü \÷, &Óì’ +>¥ Vü‰\T
e⁄HêïsTT. Á|üsTTy˚≥T ôdÁø£≥Ø>±˙, Ç‘·s¡ HÍø£sT¡ ¢ >±ì e⁄+&É{≤ìøÏ $&ç>± ˇø£ ã+>∑fi≤
e⁄qï~. #·T≥Tº|øü ÿ£ \+‘ê |ü#Ã· <äq+! #ê˝≤ n+<äyTÓ qÆ Á|ü<X˚ +¯ u≤ãT>±s¡÷!μμ nHêï&ÉT.
ªªeT] nø£ÿ&çes¡≈L£ yÓ÷{≤s¡T ø±s¡T yÓfió¯ +Ô <ë?μμ
ªªu≤ã÷, J|ü⁄ nsTT‘˚ ã+>∑fi≤ ˝À|ü\≈£î ≈£L&Ü yÓfió¯ +Ô ~. ø=+#Ó+ <ë] u≤>∑T
#˚ùdÔ yÓ÷{≤s¡T ø±s¡T ≈£L&Ü yÓfió¯ +Ô ~!μμ
<äTs¡+»jYT≈£îe÷sY eTTkÕVæ≤ãT, eTVü‰sêE eTTkÕVæ≤ãT yÓTT<äfÒ e÷{≤¢&TÉ ≈£îHêïs¡T.
Ç+<äT˝À ‘·eT ‘·eT yê{≤*ï ≈£L&Ü ìX¯ÃsTT+#·T≈£îHêïs¡T. ìC≤ìøÏ <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY
‘·+Á&ç ≈£L&Ü eTVü‰sêCÒ! ø£qTø£, n‘·&˙ç sê»≈£îe÷s¡T&ÉH˚ nqe#·TÃqT. ø±˙ bÕsƒ≈¡ î£ \T
‹ø£eTø£|&ü ≈É î£ +&Ü e⁄+&É{≤ìøÏ eTq s¬ +&Ée ø£<ë∏ Hêj·T≈£î&çøÏ e÷Á‘·yT˚ sê»≈£îe÷s¡T&Éì
yê&É≥+ »]–+~. sê»≈£îe÷s¡T&ç eTTkÕVæ≤ãT eT<Ûä´˝À n+<äTø=ì ªªeTVü‰Á|üuÛÑ÷!
eT<ÛTä |ü⁄] ePfiÀfløÏ Je⁄ yÓfifl¯ ≥y˚T >=|üŒ $wüjT· +! nø£ÿ&ç ã+>∑fi≤\ >∑T]+∫ ‘·eT≈£î
‘Ó*j·Tì~@eTT+~! n+<ä+>± e⁄+{≤sTT. @ø±+‘·+, $ÁXÊ+‹, yê{Ïì <äèwæ˝º À ô|≥Tº
≈£îH˚ nø£ÿ&É ã+>∑fi≤\T ø£{dºÏ Tü +Ô {≤s¡T. ã+>∑fi≤˝Àπø J|ü⁄yÓ&‘ç ˚ Ç+πø+ ø±yê*!μμ nHêï&ÉT.
sê»≈£îe÷s¡T&ÉT s¬ +&ÉT s√E\T Ä– Ä˝À∫+∫ #ÓbÕÔqHêï&ÉT. e÷≥ es¡d≈ü î£
n˝≤ nHêï&˚ ‘·|Œü Ä˝À∫+#·Tø√yê*‡+~ @eTT+~? ‘·qyÓT&É≈î£ e⁄qï >∑T~ã+&ÉqT
rdæ <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY yÓT&É≈î£ ‘·–*+#·≥y˚T>±? ndü\T Ä ªbòÕyéTμqT m+‘·øs£ TTHê
neTà{≤ìøÏ dæ<+Δä >± e⁄Hêï&ÉT. n˝≤+≥|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝À eùdÔ Ç+ø± Ä˝À∫+#·{≤ìøÏ
@eTT+≥T+~?
yÓ+≥H˚ sê»≈£îe÷s¡T&ÉT ‘·q eTTkÕ+Væ≤ãTqT ã+>∑fi≤ #·÷dæse¡ Tàì eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
|ü+|æ+#ês¡T. n‘·qT yÓ[fl e∫Ã ã+>∑fi≤qT $|üØ‘·+>± bı>∑T&ÉT‘·÷H˚ ªªyÓ÷{≤s¡T
yÓfifl¯ {≤ìøÏ @e÷Á‘·+ M\T˝Ò<ìä μμ düŒwü+º >± #Óù|ŒXÊ&ÉT. yÓ÷{≤s¡T yÓfifl¯ ø£b˛‘˚ b˛j˚T
Ç‘·s¡ kÂø£sê´\T e⁄HêïsTT ø£<ë!μμ nqT≈£îHêï&ÉT sê»≈£îe÷s¡T&ÉT. Ç≥T <äTs¡+»jYT
≈£îe÷sY ≈£L&Ü yÓ[fl ªbòÕyéTμqT #·÷dæ e#êÃ&ÉT. øπ e\+ sê»≈£îe÷s¡T&ÉT nqTuÛeÑ +
˝ÒøH£ ˚ ‘·eT≈£î á ã+>±s¡T >∑ììμ Ç#êÃ&Éì nqT≈£îHêï&ÉT.
Ä #·*ø±\+˝À ªbòÕyéTμ ã+>∑fi≤q÷ e÷πsÃdüT≈£îHêïs¡T. sê‘·ø√‘·\T ≈£L&Ü
nsTTb˛j·÷sTT. Ç|ü&çø£ <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY ªbòÕyéTμ≈£î j·T»e÷ì nj·÷´&ÉT. n‘·ì
yÓ÷{≤s¡Tø±s¡T &Óu’…Û yÓTfiÆ fl¯ <ä÷sêq >∑\ ªbòÕyéTμ≈£î <ä÷düT≈£îb˛‘√+~. <äTs¡+»jYT ≈£îe÷sY
‘·q eTTkÕVæ≤ãT˝ÀÔ ø£*dæ uÛ$Ñ wü´‘Y ø±s¡´Áø£e÷ìï s¡÷bı+~düTHÔ êï&ÉT. n‘·&TÉ #ê˝≤
VüQcÕs¡T>±, Äq+<ä+>± e⁄Hêï&ÉT. |ü⁄sê‘·qyÓTÆq ã+>∑fi≤≈£î ã<äT\T ªbòÕyéTμqT
rdüT≈£îHêï&ÉT. nìï{Ïø+£ fÒ eTTKýÓTqÆ $wüjT· + eT<ÛTä |ü⁄]˝À n|ü rs¡ÃeTì e#˚Ã
yêfi¯fl |”&É e~*+~. yÓTT‘·+Ô <äTs¡+»jYT≈£îe÷sY≈î£ eT<ÛTä |ü⁄]˝À s¡T.20,000 <ëø±
u≤ø°\THêïsTT. yê{Ïì m>=Z{qºÏ fÒ!º Ä˝À∫ùdÔ Ä ‘·T≈£îÿã+>∑fi≤≈£î ã<äT\T ã+>±s¡T >∑ì
˝≤+{Ï bòÕyéT <=s¡ø≥£ y˚T ø±≈£î+&Ü s¡T.20,000\T u≤ø° ≈£L&Ü e÷|ò” nj·÷´sTT!
Ç+πø+ ø±yê*!
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 35
sê»≈£îe÷s¡T&ç eTqTwüß\T yÓ+≥H˚ eT<ÛTä |ü⁄] yÓ[fl Áø=‘·Ô ã+>∑fi≤qT X¯óÁuÛ+Ñ #ÓjT· ´&É+
yÓTT<ä\T ô|{≤ºsT¡ . e÷eT÷\T>± nsTT‘˚ Hê\T>∑sTT<äT yêsê\ ‘·sT¡ yê‘· sê»≈£îe÷s¡T&ÉT
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓfifl‚ yê&ÉT. Ç|ü&ÉT ã+>∑fi≤qT #·÷düTø√yê\qï Ä<äTsê›‘√ eTT+<äT>±H˚
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓfi≤fl&ÉT. Ç+^¢wßü yêfi¯fl düeTj·T+˝À yÓ÷{≤s¡T ø±s¡˙¢ ï kÕº+&ç+>¥ <ä>sπZ∑
Ä–b˛j˚T$. yÓÁ’ kÕsTT, ˝Ò<ë Ä¨<ë≈£î ‘·–q yêfi¯ó¢ eùdÔ yêfi¯fl ø±s¡q¢ T e÷Á‘·yT˚
ã+>∑fi≤<ëø± yÓfifl¯ ì#˚Ãyês¡T. ø±˙ ø±+Á¬>dt Á|üuTÑÛ ‘·«+ e#êÃø£ ˇø£ kÂø£s´¡ + @s¡Œ&ç+~.
Hê\T>∑T s¡÷bÕj·T\T Ç∫Ã me¬sH’ ê ø±s¡TqT eT<ÛTä |ü⁄]øÏ rdüT≈£îyÓfie¢̄ #·TÃ. ◊‘˚, yÓfi¢‚
e÷s¡+Z ø±s¡T rdüT≈£îyÓfifl¯ {≤ìøÏ nqT≈£L\+>± e⁄+&Ü*. ã+>∑fi≤ es¡≈L£ yÓ÷{≤s¡Tø±s¡T
m≥÷ yÓfi¯fl<äì ‘Ó\TdüTø±ã{Ïº sê»≈£îe÷s¡T&ÉT J|ü⁄ y˚düT≈£îì yÓfi≤fl&ÉT. ª|ü]$T{Ÿμ
rdüT≈£îì ‘·q ã+>∑fi≤yÓ|’ ⁄ü ≈£î ãj·T\T<˚sê&ÉT. ø±ì, ã+>∑fi≤ Ç+ø± Hê\T>∑T |òsü ê¢+>∑T\
<ä÷s¡+˝ÀH˚ e⁄+<äq>± J|ü⁄ Ä–b˛sTT+~. Ç+ø£ J|ü⁄ yÓfifl¯ {≤ìøÏ <ë] ˝Ò<Hä êïs¡T.
sê»≈£îe÷s¡T&ç ø√|ü+ e∫Ã+~. ◊‘˚, <ë] u≤>∑T #˚dTü ≈£î+fÒ |üsê«˝Ò<Tä J|ü⁄ q&É|eü #·TÃ
nHêïs¡T ø=+<äsT¡ . n‘·&TÉ XÊ+‹+∫ J|ü⁄~– ø±*q&Éøq£ ã+>∑fi≤≈£î yÓfi≤fl&ÉT. ã+>∑fi≤qT
|üìyêfi¯ófl X¯óÁuÛ+Ñ #˚deæ ⁄+#ês¡T. |òsü ê«˝Ò<ìä |æ+∫+~. ◊‘˚, |òØü ï#·sT¡ #ê*q+‘· ˝Ò<Tä !
◊Hê dü]ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. ‘·q ªbòÕyéTμ e÷Á‘·+ @eT+‘· eT+∫~ >∑qTø£! nì nqT≈£îHêï&ÉT.
Hê\T>∑T s√E\T >∑&ç#˚dü]øÏ sêD°>±]øÏ, yê] |æ\¢\≈£L ªuÀsYμ ø={Ïº+~. #·T≥÷º
n&É$˝≤>± e⁄+&ç #Ó≥÷¢, #˚eT\÷, e+≥]‘·q+ nì|æ+∫+~ yêfi¯fl≈£î. b˛˙ ã+>∑fi≤
nsTTHê ø=‘·Ô<ë n+fÒ nB bÕ‘·<˚! J|ü⁄ nsTTHê yÓfi¯¢{≤ìøÏ ˝Ò<äT. ‘·«s¡˝ÀH˚
sê»≈£îe÷s¡T&çøÏ ≈£L&Ü yÓTTVü≤+ yÓTT‹Ô+~. n|üŒ{Ïes¡≈L£ <äTs¡+»jYT≈£îe÷sYqT ãT≥º˝À
y˚XÊqqT≈£îHêï&ÉT. Çø£ Ç|ü&ÉT ‘·H˚ ãT≥º˝À |ü&bç ˛j·÷qqT≈£îHêï&ÉT sê»≈£îe÷s¡T&ÉT!
sê»≈£îe÷s¡T&çøÏ ~>∑T\T |ü≥Tº≈î£ +~. Ä ã+>∑fi≤qT n$Tàø=+#Ó+ kÂø£s´¡ + >∑\
eTs=ø£ ã+>∑fi≤qT ø=+<ëeTqT≈£îHêï&ÉT. 20`25 y˚\T ô|≥Tº≈î£ +fÒ Ç+‘·ø+£ fÒ eT+∫
ã+>∑fi≤ edüTÔ+<äHêïs¡T ø=+<äs¡T. ‘·q ã+>∑fi≤qT m˝≤¬>’Hê n$Tà+#·e\dæ+~>±
@C…+≥¢≈î£ #ÓbÕŒ&ÉT sê»≈£îe÷s¡T&ÉT. @C…+≥¢≈î£ eT+∫ ø£$TwüHé ÇkÕÔqì ≈£L&Ü #ÓbÕŒ&ÉT.
ø±˙ mes¡÷ uÒsêìøÏ sêe&É+ ˝Ò<Tä . Ä ã+>∑fi≤qT <ëq+ Ç∫ÃHê düsπ rdüTø√e{≤ìøÏ
mes¡÷ dæ<+Δä >± ˝ÒsT¡ . ‘·\T|ü⁄\÷, øÏ{øÏ \° T, Ç‘·s¡ kÕe÷qT\qT ≈£L&Ü ùdø£]+∫
n$Tà‘˚ Hê\T>∑T ô|’dü\T sêe#·TÃ>±ì, n$ }&ÉBj·T{≤ìøÏ e∫Ãq ≈£L©\≈£î Ä
&ÉãT“\T #ê\‘êjÓ÷? #ê\y√ nqï~ düeTdü´!

<=s¡kÕì
Væ≤e÷\j·÷˝À¢ì Ä<ÛTä ìø£ $˝≤dü q>∑sê\T ø=+‘·es¡≈L£ Væ≤+<ä÷ rs¡kú ÕúHê\qT
b˛* e⁄+{≤sTT. rs¡úkÕúHê\˝À m˝≤>∑sTT‘˚ rs¡ú|ü⁄s√Væ≤‘·T\T (|ü+&Ü) $$<Ûä
ÁbÕ+‘ê\qT+&ç e#˚Ã >∑èVü≤düT\ú qT kÕ«>∑‹+#·{≤ìøÏ dæ<+Δä >± ñ+{≤s√ n˝≤π> á
$˝≤düq>∑s+¡ ˝Àì ãkÕº+&é\˝À ¨≥\T yêfi¯ófl Á|üj÷· D°≈î£ *ï #·T≥TºeTT{Ïº Äø£≥Tºø√e
&ÜìøÏ Á|üjT· ‹ïdüT+Ô {≤s¡T. Mfi¯fl‘√ bÕ≥T ≈£L©\ >∑\uÛ≤ ≈£L&Ü yÓTT<ä\e⁄‘·T+~.
>∑&É∫q ns¡úX¯‘êã›+˝À eTq düe÷»+˝À e∫Ãq $$<Ûä e÷s¡TŒ\qT á
$˝≤düq>∑sê˝À¢ #·÷&Ée#·TÃ. ns¡Xú ‘¯ êã›+ ÁøÏ+<ä ùV≤≥T ô|≥Tº≈î£ H˚ |ü⁄s¡Twüß*ï yêfi¯ófl
q\¢C≤‹ yês¡sTTHê, ‘Ó\C¢ ≤‹yês¡sTTHê ª<=s¡μ nì |æ\TdüT+Ô &˚yês¡T. ùV≤≥T ô|≥Tºø√ì
$T>∑‘ê ô|<ä› eTqTwüß\qT u≤ã÷J (nj·T´>±s¡T) nì |æ\TdüT+Ô &˚yês¡T. ªùdsƒμY nqï
|ü<ä+ n|üŒ{ÏøÏ+ø± yê&ÉTø£˝ÀøÏ sê˝Ò<äT. Ç|ü&ÉT MTs¡T eT<ÛäT|ü⁄]øÏ ø±˙ $T>∑‘ê
$˝≤dü q>∑sê˝À¢øÏ ø±˙ ã<äØHê<∏`é øπ <ësYHê<∏é ˝≤+{Ï rs¡kú ÕúHê\≈£î ø±˙ yÓfifl¯ +&ç.
nø£ÿ&É $TeTà*ï ªùdsƒμY nì |æ\TkÕÔsT¡ ! n˝≤ yêfi¯ófl |æ*∫q+<äT≈£î MTs¡T ÄX¯Ãs¡´|ü&≥É yÓ÷,
$#ês¡|&ü ≥É yÓ÷ #˚jT· ≈£L&É<Tä eT]! m+<äTø£+fÒ yÓqTø£{Ï s√E˝À¢ ñ‘·sÔ ¡ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À
ªùdsƒμY nì |æ\e{≤ìøÏ ˇø£ Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ ‘·\bÕ>± ne⁄düse¡ Tj˚T´~. ø±˙ Ç|ü&ÉT
m˝≤+{Ï ‘·\bÕ>± ‘√{Ï |üì˝Ò<Tä . ‘·\ MT<ä ùV≤≥T ô|≥Tº≈î£ H˚ Á|ü‹ ˇø£ÿ]˙ @ø£+>±
ªùdsƒμY nH˚ |æ\TdüTHÔ êïs¡T. ◊‘˚ Ç˝≤ ªùd{Ÿμ nì n+<ä]˙ |æ\TdüTHÔ êï yêfi¯ófl @ |ü+&ç‘T· ˝À,
Ä]úøy£ ‘˚ ˝Ô· À nì MTs¡T nqT≈£î+fÒ bıs¡ã&Éf¶ !ºÒ kÕ<Ûës¡D Á|ü»\T ô|{≤ºØ ù|s¡TqT.
ãVüQXÊ á $˝≤düq>∑sê\≈£î e#˚Ã Á|üj÷· D°≈î£ *ï u≤u≤, |ü+&ç{Ÿ, ùdsƒY ˝≤˝≤, eTT˙¸μ
Ç˝≤ s¡øs£ ø¡ ±\ ù|s¡q¢ T C≤„|øü +£ ô|≥Tº≈î£ ì |æ\e≥+ yêfi¯fl≈£î ø£weºü Tì|æ+∫ ñ+&Ée#·TÃ.
s¬ +&Ée~ ˇø£] ù|s¡T‘√ Ç+ø=ø£]ì |æ\e≥+ Çã“+~ ø£s+¡ >±q÷ ñ+≥T+~. ª|ü+&ç{ŸμqT
ª˝≤˝≤μ nì |æ*∫Hê, ª˝≤˝≤μqT ª|ü+&ç{Ÿμ nì |æ*∫Hê Çu“+<˚! n+<äTøπ n+<ä]˙
ø£*|æ ªùdsƒμY nqï |ü<ëìï kÕúì≈£î\T yê&ÉTø£˝ÀøÏ ‘Ó∫Ã e⁄+{≤s¡T. ˝Ò<ë ªùdsƒμY nqï
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 37
|ü<+ä >ös¡e dü÷#·ø+£ >±q÷ nì|æ+∫ e⁄+&Ée#·TÃ. ø±ì sêqT sêqT ªùdsƒμY nqï|ü<+ä
∫\¢s¡ es¡Ôø£+ #˚düT≈£îH˚ ∫qïbÕ{Ï yê´|üs¡düTÔ\≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq~. ñ‘·Ôs¡
uÛ≤s¡‘·+˝Àì ªùdsƒYμ <äøÏåD+˝À ªXË{Ïºμ, ªXË{Ïºj·÷sYμ>± e÷]b˛sTT+~. 20e X¯‘êã›
eT<Ûä´ø±\+˝À ªùdsƒYμ\T bÕ\≈£î\T>± |ü]DÏ‹ #Ó+<ës¡T. nsTT‘˚ á |ü]D≤eT+
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ø=+‘· Ä\dü´+>± »]–+~. Çø£ >ös¡e dü÷#·ø£+>± |æ\e{≤ìøÏ
Ç+‘·ø+£ fÒ dü]jÓTÆ q |ü<eä TT @eTT+≥T+~? nsTTHê Ç|ü&ÉT sêE\T »MT+<ës¡T¢
m+<äsT¡ Hêïs¡ì? kÕ<Ûës¡D Á|ü»\˝À yêfi¯fl ñìπø ˝Ò<Tä . ø±ø£b˛‘˚ yêfi¯fl y˚w<ü ëÛ s¡D˝À
ø=+‘· Á|ü‘´˚ ø£‘· ñ+&=#·TÃ. nsTTq|üŒø° yêfi¯flqT ùdsƒY nq≈£L&É<ìä @eTT+~? eT<ÛTä |ü⁄]
Á|ü»\T yêfi¯flqT ùdsƒY nì |æ\e{≤ìøÏ yÓqTø±&ÉsT¡ . ã+&ÉT,¢ z&É\T z&É\T ã+&ÉT¢
ne⁄‘êj·Tqï kÕyÓT‘· }]πø sê˝Ò<Tä ! Ç|üŒ{Ïø±\+˝À sêE\ XÊdüHê\T ùdsƒ\Y MT<ä
q&Ée&É+ ˝Ò<Tä . Ç+<äT≈£î _Ûqï+>± ùdsƒ\Y ø£èbÕbÕÁ‘·T\T sêE\T nj·÷´s¡T.
ø£<˝ä∏ Àì HêsTTø£ ùdsƒY esêZìøÏ #Ó+~+~. ÄyÓTqT ùdsƒê˙ (ùdsƒuY ≤Û s¡´) nq≥+
düããT>± ñ+≥T+~. ø±˙ ÄyÓT #Óe⁄˝À¢ ªùdsƒê˙μ nH˚ á eT÷&ÉT |ü<ë\T X¯S˝≤˝≤¢>±
>∑T#·TÃ≈£î+{≤sTT. n<äèwüeº XÊ‘·÷Ô H˚qT yê&çq ªùdsƒê˙μ nqï á |ü<ëìï ÄyÓT #·÷&É≥+
»s¡><∑ Tä . ùdsƒê˙ |üP]Ô>± <=s¡kÕqT˝≤¢>±H˚ ñ+≥T+~. ø±ø£b˛‘˚ <=s¡kÕqT˝≤¢>± >öqT
y˚düTø√≈£î+&Ü Ns¡ ø£&ÉT‘·T+~. ◊‘˚ m|ü&É÷ Ç+^¢wüß˝ÀH˚ e÷{≤¢&ÉT‘·T+~. ÄyÓT
ñ‘·sÔ +¡ ˝Àì Væ≤+B ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~q~ nsTTq|üŒ{Ïø° ≈£L&Ü Ç+^¢wßü <=s¡kÕqT˝≤¢>±
|üìyêfi¯‘¢ √ e÷Á‘·yT˚ Væ≤+B˝À e÷{≤¢&TÉ ‘·T+~. n~ ≈£L&Ü <=s¡kÕqT\T e÷{≤¢&qç ≥T¢
j·÷dü>± e÷{≤¢&TÉ ‘·T+~.
n+<ëìøÏ ‘Ó\¢s¡+>∑T ÁbÕe÷DÏø£+ ø±<äT. ˇø£y˚fi¯ ‘Ó\¢>± e⁄+&É≥y˚T n+<ä+
nqT≈£î+fÒ j·T÷s¡|t K+&É+˝Àì nìï <˚XÊ\ Ád”\Ô T n+<ä>‘∑ ˝ÔÓ Ò nsTT e⁄+&Ü*. ø±˙
j·T÷s¡|t Ád”Ô\+<äs¡÷ n+<ä>∑‘ÓÔ\T ø±s¡T. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\˝À 15
qT+&ç 30 XÊ‘·+ <ëø± kÂ+<äs¡é‘·T\T ø£q|ü&É‘ês¡T. ãVüQXÊ j·T÷s¡|t˝Àì @
<˚X¯+˝Àq÷ 15 XÊ‘·+ eT+~ kÂ+<äs¡é‘·T\T ø£q|ü&És¡T. ªùdsƒê˙μ eT+∫ X¯Øs¡
#Ûêj·T ø£\~. ‘Ó\>¢ ± e⁄+≥T+~. n+<ä+>±q÷ e⁄+≥T+~. eTTô|Œ’ ¤ @fi¯ófl e∫ÃHê ÄyÓT
kÂ+<äs´¡ + @ e÷Á‘·+ ‘·>˝Z∑ <Ò Tä . ÄyÓT 20 @fi¯fl ej·TdüT‡˝À nqq´ kÂ+<äs´¡ +>±
uÛ≤dæ+∫q<äq{≤ìøÏ m≥Te+{Ï dü+X¯jT· eT÷ ne⁄düs+¡ ˝Ò<Tä . $#ê]+#· <ä–q $wüjT· +
@$T≥+fÒ Ä s√E˝À¢ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À eT<ÛTä |ü⁄]˝À kÂ+<äs´¡ b˛{°\ Ä#ês¡+ ˝Ò<Tä .
ˇø£yfi˚ ¯ kÂ+<äs´¡ b˛{°\T ñ+&ç ñ+fÒ e÷Á‘·+ áyÓT ‘·|Œü ø£ ª$Tdt eT<ÛTä |ü⁄]μ nsTT
e⁄+&˚~. yêdüeÔ +>± áyÓT kÂ+<äs´¡ e‹ ø±e≥+ e\qH˚ ø√{°X«¯ s¡T&Óq’ ùdsƒ≈Y î£ ø√&É\T
ø±>∑*–+~. ˝Òø£b˛‘˚ ÄyÓT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î ø√{°X¯«s¡T&çì n\T¢&ç>± ‘Ó#·TÃ≈£îH˚ dæú‹
mø£ÿ&ç~? sêÁ‹ |ü>\∑ ÷ ` ø£\˝À¢ ôd‘’ +· Ç+^¢wßü e÷{≤¢&TÉ ‘·÷, Ç+^¢wßü yêfi¯flqT
nqTø£]dü÷Ô e⁄+≥T+~. n˝≤+≥|ü&ÉT <=s¡kÕì nq≥y˚T ñ∫‘·+. ø±˙ ≈£î˝≤ìï,
yêfi¯ófl #˚dTü qÔ ï eè‹Ôì >∑T]+∫ Ä˝À∫+#ê* ø£<ë! n˝≤ Ä˝À∫+∫q|ü&ÉT ªùdsƒêì `
<=s¡kÕìμ nq≥+ düããT>± nì|ædTü +Ô ~. n˝≤ |æ\e≥+ e\q eTq+ ÄyÓT≈£î m˝≤+{Ï
nHê´j·TeT÷ #˚jT· &É+ ˝Ò<Tä .
eTq+ ÄX¯Ãs¡´|ü&˚ eTs=ø£ $wüjT· + @$T≥+fÒ ` eTq <˚X+¯ qT+&ç Á_{Ïwyt êfi¯ófl
yÓ[b¢ ˛sTTHê eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï q>∑sê\˝À Ç+^¢wßü Á|üu≤Û e+ @e÷Á‘·+ ‘·>˝Z∑ <Ò Tä . Á_{Ïwt
yêfi¯ófl |ü]bÕ\q ñqï|ü&ÉT m˝≤ nsTT‘˚ Ç+^¢wßü e÷{≤¢&y˚ ês√! n˝≤π> Ç|ü&É÷
e÷{≤¢&TÉ ‘·THêïs¡T. ‘˚&Ü ˇø£ÿfÒ kÕ«‘·+Á‘ê´ìøÏ eTT+<äT Á_{Ïwt yêfi¯ófl e÷Á‘·yT˚ Ç+^¢wßü
e÷{≤¢&TÉ ‘·T+&˚ yêfi¯ófl. Ç|ü&ÉT s¡+>∑TuÒ<+äÛ ˝Ò≈î£ +&Ü n+<äs÷¡ Ç+^¢wßü e÷{≤¢&TÉ
‘·THêïs¡T. <=s¡kÕì! ‘·q |æ\\¢ ‘√ wæø±s¡T≈£î ãj·T≥≈£î yÓ[flq|ü⁄&ÉT øπ e\+ Ç+^¢wßü ˝ÀH˚
e÷{≤¢&TÉ ‘·T+~. n~ ≈£L&Ü Äø˘‡|òsü ¶Y ñ#êÃ¤sD¡ ˝À e÷Á‘·yT˚ . ùdsƒY mqï&É÷ Ç+>±¢+&ÉT
yÓfifl¯ ˝Ò<Tä ` n˝≤>∑ì Ç+^¢wßü dü÷ÿfi¯fl˝À¢ ≈£L&Ü #·<eä ˝Ò<Tä . ùdsƒY ‘·+Á&ç düHê‘·qT&ÉT
yêfi¯fl ≈£î\ Ä#êsê\ e\¢ ùdsƒ≈Y î£ j·T÷s√|æjT· Hé ˝Ò<ë Ä+>√¢Ç+&çjT· Hé dü÷ÿfi¯fl˝À¢
#·~y˚ neø±X¯yT˚ <=s¡ø˝£ <Ò Tä . Ç+>±¢+&ÉTqT ≈£L&Ü ‘·+Á&ç #·ìb˛sTTq ‘·sê«‘·H˚ #·÷XÊ&ÉT.
Ç+^¢wßü ñ#êÃs¡D ˇπø s¡ø+£ >± ø±≈£î+&Ü _Ûqï_Ûqï+>± ñ+≥T+<äqï $wüjT· + ùdsƒ≈Y î£
‘Ó*dæ+~. Ç+>±¢+&ÉT <ëø± m+<äT≈£î dü«#·Ã¤yÓTÆq Ç+^¢wüß ñ#êÃ¤s¡D ≈£L&Ü nH˚ø£
s¡÷bÕ\T ñHêïj·T˙ yê{Ïì nqTdü]+#˚ eTqTwüß\≈£î $\Te ñ+≥T+<äì, Äø˘‡|òsü ¶Y
ñ#êÃ¤s¡DqT nìï{Ïø£+fÒ ÁX‚wü˜yÓTÆq ñ#êÃ¤s¡D>± uÛ≤$kÕÔs¡˙, ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT ùdsƒY.
n|üŒ{ÏqT+&ç Äø˘‡|òsü ¶Y ñ#êÃ¤sD¡ Ò Á|üjT· ‘·ï|üPs¡«ø£+>± nqTø£]+#·≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤º&TÉ .
ìÁ<ä˝Àq÷ Äø˘‡|òsü ¶Y ñ#êÃ¤sD¡ ˝À ñ+&˚ Ç+^¢wßü H˚ ñ#·Ã]¤ +#·&+É n\e\s¡#T· ≈£îHêï&ÉT
ùdsƒ.Y Çø£ |ü‹H˚ nqTdü]+#˚ <=s¡kÕì á $wüjT· +˝À |üP]Ô |ü‹uÛøÑ ìÔÏ Á|ü<]ä Ù+∫+~.
ùdsƒY dü«j·T+>± Äø˘‡|òüsY¶ |üs¡eTuÛÑ≈£îÔ&ÉT nsTTq|ü&ÉT <ëìøÏ ‘·–q≥Tº>± ‘·q
uÛ≤s¡´qT eT\T#·Tø√≈£î+&Ü m˝≤ ñ+&É>\∑ &ÉT? ◊‘˚ |üdTü |ü⁄|ü#Ã· ì ‘·\bÕ>± #·T≥Tº≈î£ H˚
ùdsƒY ‘·+Á&ç ã‹øÏ e⁄qï+‘·ø±\+ uÛ≤s¡´qT |ü<Vä ‰ü s¡D≤\ <=s¡kÕì>± r]Ã~<ä{› ≤ìøÏ
kÕVü≤dæ+#·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT. ªeTTdü˝≤j·Tq |”&É m|ü&ÉT $s¡>&∑ eÉ ⁄‘·T+<ë?μ nì Ç<äs› ÷¡
m<äTs¡T #·÷düT+Ô &˚yêfi¯ófl. ∫Á‘·>T∑ |ü⁄&Ô TÉ s¬ +&ÉT ô|>∑T\Z T m≈£îÿe |ü⁄#·TÃ≈£îì Ä eT‘·T˝Ô À
ñ+&É{≤q eTTdü˝≤j·Tq ø=s¡≈î£ ø£ãTs¡T |ü+|ü≥+ ˝Ò<y˚ ÷Ó ! nì nqT≈£îH˚yês¡T. ˇø£yfi˚ ¯
Ä ø£ãTs¡T ≈£L&Ü <=s¡kÕìøÏ 40 @fi¯ófl <ë{≤ø£ eùdÔ Á|üj÷Ó »q+ @eTT+≥T+~? nì
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 39
Ä˝À∫+#˚yês¡T. yÓTT‘êÔìøÏ ∫Á‘·>T∑ |ü⁄&Ô øç Ï eT‘·TÔ e~*q≥Tº+~. m{≤º>={≤ <ä÷‘·*ï
|ü+bÕ&ÉT. <=s¡kÕìøÏ 25 dü+e‘·‡sê\T ej·TdüT‡ <ë≥ø£ eTT+<˚ eTTdü* ùdsƒY >∑‹+#ê&ÉT.
Çø£ uÛ≤sê´ uÛsÑ *Ô¡ <ä]› Äq+<ëìøÏ ne<ÛTä \T ˝Òe⁄. ÁbÕ|ü+∫ø£ kÂU≤´*ï nqTuÛ$Ñ +#·{≤ìøÏ
Ç+ø± yêfi¢̄≈î£ |üP]Ô neø±X¯eT÷, düeTj·TeT÷ e⁄HêïsTT! ‘·sê«‘· dü+e‘·‡s¡yT˚ ùdsƒ,Y
ùdsƒê˙ $<˚XÊ\≈£î yÓfi≤fls¡T. Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ q&ÉTk˛Ô+~. n{≤¢+{Ï düeTj·T+˝À j·T÷s¡|t
yÓfi¯fl≥+ #ê˝≤ Á|üe÷<äø£s¡+. ø±˙ j·TT<äΔ+ nj˚T´<ëø± ìØøÏå+#˚ zs¡TŒ, düVü≤q+
yêfi¯fl≈£î mø£ÿ&É e⁄HêïsTT! <=s¡kÕì nø£ÿ&˚ ‘·q bı&Éyê{Ï n+<äyTÓ qÆ ‘·TyÓTà<ä s¬ ø£ÿ˝≤¢+{Ï
q\¢{Ï ≈£îs¡T\qT ∫qï>± ø£{Ï+>¥ #˚sTT+#·T≈£î+~. Çø£ n$ H˚s¡Œs¡T˝…’q j·T÷s¡|t
eT+>∑˝≤j·Tq #˚‹˝À ˇø£ Á|ü‘´˚ ø£ |ü<‹Δä ˝À n\+ø£]+|üã&Ü¶sTT. Ä yÓ+Á≥Tø£\T ]+>∑T\T
]+>∑T\T>± ñ+{≤sTT ø±˙ ãj·T≥ #·÷ùdÔ ìs¡ø¢ ´å£ +>± n\+ø£]+∫q≥Tº nì|ækÕÔsTT.
˝À|ü\ ˇø£ Á|ü‘´˚ ø£ ÁX¯<‘Δä √ n+<ä+>± n\+ø£]+#·ã&ç ñ+{≤sTT. ‘·\ yÓ+Á≥Tø£\qT
ø£‹]Ô +#·T≈£îì ø√&É\T j·T÷s¡|t qT+&ç yÓTT<ä{kÏ Õ] e∫Ãq|ü⁄&ÉT n‘·≈Ô î£ @e÷Á‘·+ q#·Ã
˝Ò<Tä . ◊Hê @+ #˚jT· >∑\T>∑T‘·T+~? uÛsÑ Ô¡ eTs¡D+‘√fÒ ø√&É\T MT<ä n~Ûø±s¡+ #Ó˝≤sTT+#˚
s√E\T b˛j·÷j·Tì ÄyÓT≈£î ‘Ó\TdüT. n‘·Ô>±s¡T Ç+ø± ã‹πø ñ+~. ◊Hê @+
Á|üj÷Ó »q+? ‘√≥≈£Ls¡˝À qT+&ç rdæbÕπsdæq |ü⁄s¡T>∑T˝≤ s√E\T >∑&TÉ |ü⁄≈£î+{À+~.
á nHê#êsê*ï #·÷dæ uÛ]Ñ +#·˝øÒ £ ÄyÓT ‘·\ ã<ä\› T ø=≥Tº≈î£ +~. ◊Hê mes¡T $+{≤s¡T?
á ‘·s+¡ yêfi‚¢ ÄyÓT e÷≥\T n+^ø£]+#·{≤ìøÏ ‘·j÷· s¡T >± ˝ÒsT¡ . Ç+ø£ sêuÀj˚T
‘·s+¡ >∑T]+∫ #Ó|Œü e\dæ+~ ˝Ò<Tä .
@ bòÕ´wüHqé sTTHê >∑T&ç>¶ ± nqTø£]+#·&+É Á|üe÷<äøs£ +¡ ! j·T÷s¡|˝t À m|üŒ{ÏqT+#√
bòÕ´wüHé <äTø±D≤\T (ã÷´{° bÕs¡¢sY) yÓ*XÊsTT. &Üø£ºs¡¢˝≤>±H˚ nø£ÿ&É bòÕ´wüHé
ì|ü⁄DT\T+{≤s¡T. e´øÏÔ s¡+>∑T, s¡÷|ü⁄, Äø±sêìï n+fÒ ˝≤e⁄>± e⁄Hêïsê, ãø£ÿ>±
e⁄Hêïsê Ç˝≤+{Ï yê{Ïì nqTdü]+∫ eT+<äTN{Ï (Á|ædÿæ |ü¸H)é ‘·j÷· s¡T #˚kÕÔsT¡ . Ç~
#ê˝≤ Ks¡TÃ‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï~. ◊‘˚ eTq<˚X+¯ ˝À dæìe÷ ‘ês¡*ï nqTø£]kÕÔsT¡ . n$
‘·eT≈£î q|ü‘êj·÷? ˝Ò<ë dü]b˛‘êj·÷? ˝Ò<ë? nH˚~ >∑eTì+#·sT¡ .Ç˝≤+{Ï >∑T&ç¶
nqTø£sD¡ ˇø£ÿkÕ] kÂ+<äsê´ìï ô|+#·{≤ìøÏ ã<äT\T>± ‘·–+Z #˚ Á|üe÷<ä+ e⁄+~.
ø±˙ bòÕ´wüH˝é À eTT–ì‘˚˝Ò eTVæ≤fi¯\T Çy˚M \ø£´å ô|≥ºsT¡ . Á|ü‹ ˇø£ÿ eTVæ≤fi≤ ‘·qqT
‘êqT kÂ+<äs´¡ e+‘·Tsê*qH˚ nqT≈£î+≥T+~. nK]øÏ ì\Te⁄≥<ä+› ˝À ‘·qq÷ ‘êqT
#·÷düT≈£î+≥÷, n\+ø£]+#·T≈£î+≥T+~ ø£<ë? eTs=ø£] dü\Vü‰ ÄyÓT≈£î ø±yê˝≤ï?
n+{≤s¡T eTqyêfi¯ófl. ªÄ|t s¡T∫ uÛÀ»Hé |üsY s¡T∫. dæ+>±sYμ (uÛÀ»q+/eTq≈£î s¡T∫>±
ñ+&Ü* ` n\+ø£sD¡ #·÷ùd yê]øÏ Äø£s¸¡ Dj ° T· +>± ñ+&Ü*) á kÕyÓT‘· #Óù|Œyêfi¯fl
yÓTTVü≤+ MT<ä ø={Ïqº ≥Tº #˚XÊs¡T eTqyêfi¯ófl. á s√E˝À¢ nsTT‘˚ uÛÀ»q+ Ç‘·sT¡ \≈£î
s¡T∫>± ñ+&=#·TÃ. n\+ø£sD¡ e÷Á‘·+ ‘·eT≈£î q∫Ãq $<Ûëq+ >±H˚ ñ+&Ü*.
<=s¡kÕì bòÕ´wüq˝¢ À |üP]Ô>± dæìe÷‘ês¡˝ïÒ nqTø£]düT+Ô <äì #Ó|Œü ˝ÒeTT. ø±˙
ÄyÓT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ bÕ]dt˝Àì bòÕ´wüHé ôdŒwü*düTº\ dü\Vü‰\T rdüT≈£î+~. yê{Ïì
bÕ{ÏdTü +Ô ~. bòÕ´wüHé m|üŒ{Ïø° ˇπø s¡ø+£ >± q&Ée<äT ø±ã{Ïº ÄyÓT≈£î m|üŒ{Ï ø£|ü &ÉT
dü\Vü‰\T e÷Á‘·+ dæìe÷‘ês¡˝Ò Çe«>∑\T‘ês¡T. ÄyÓT q\¢ì ≈£îs¡T*ï e÷Á‘·+
uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì ôdŒwü*dt˝º Ò n\+ø£sD¡ #˚dTü HÔ êïs¡T.
2
eT<ÛTä |ü⁄] Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘ê˝À¢ì $˝≤dü q>∑sê\ìï+{Ï˝ÀøÏ sêDÏ ˝≤+{Ï~.
ø£qTø£ nø£ÿ&ç Ks¡TÃ\T ≈£L&Ü $T>∑‘ê $˝≤dü q>∑sê\ø£+fÒ düV≤ü »+>±H˚ n~Ûø+£ >±
e⁄+{≤sTT. yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘ê\˝À ñc˛íÁ>∑‘· 1100 &çÁ^\qT <ë≥T‘·Tqï<äq>± |üsê´≥≈£î\T
eT<ÛäT|ü⁄]øÏ #˚s¡T≈£î+{≤s¡T. ø±˙ <=s¡kÕì e÷Á‘·+ 1000 &çÁ^\≈£î ñc˛íÁ>∑‘·
#˚sT¡ ≈£î+{À+<äq>±H˚ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ #˚sT¡ ≈£î+≥T+~. n|ü&É|ü &ÉT e÷]Ã HÓ\ ∫e]πø
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓ[b¢ ˛‘·T+~. ‹]– ñc˛íÁ>∑‘\· T ‘·–Z #·*ø±\+ Äs¡+uÛeÑ Te⁄‘·T+<äq>±
yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘êìøÏ yÓfi¯ó‘·÷+≥T+~. n+fÒ dü+e‘·‡s¡+˝À 7 HÓ\\T ÄyÓT≈£î
eT<ÛäT|ü⁄]˝ÀH˚ >∑&ç∫b˛‘·T+{≤sTT. ÄyÓT Ç<ä›s¡T ≈£L‘·Tfi¯ófl, ˇø£ ø=&ÉT≈£î Çø£ÿ&˚
j·T÷s√|æjT· Hé dü÷ÿ˝À¢ #·<Tä e⁄‘·THêïs¡T. ∫qïø=&ÉT≈£î≈£î 5 dü+ˆˆ\T ñ+{≤sTT. eTÁ<ëd”
Äj·÷ dü+s¡ødåÏ ÷ü +Ô ≥T+~. Äj·÷ eTÁ<ëdüT ÁbÕ+‘·|⁄ü eTìwæ q\¢>± e⁄+≥T+~. dü«#·Ãy¤ TÓ qÆ
Ç+^¢wüß e÷{≤¢&ÉT‘·T+~. ø±˙ Äø˘‡|òüsY¶ ñ#êÃ¤s¡D˝À ø±<äT. n+<äTe\¢ ª<=s¡>±s¡Tμ
ª<=s¡kÕìμ ø£qï ùdsƒ≈Y î£ Äø˘‡|òsü ¶Y ñ#êÃ¤sD¡ ‘√ ≈£L&çq Ç+^¢wßü qT H˚sT¡ Œ‘·T+{≤s¡T.
á $<Û+ä >± <=s¡>±]ì e~* dü+e‘·‡s¡+˝À m≈£îÿeXÊ‘·+ Äj·Tq ≈£î≥T+ãeT+‘ê
eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+≥T+~. á ø±\+˝À ùdsƒY (<=s¡>±s¡T) øπ e\+ s¬ +&ÉT eT÷&ÉT kÕs¡T¢
e÷Á‘·y˚T eT<ÛäT|ü⁄]øÏ edüTÔ+{≤s¡T. e∫ÃHê yês¡+ s√E\ø£+fÒ m≈£îÿe s√E\T
ñ+&ÉsT¡ . Äj·Tq≈£î yê´bÕs¡ u≤<Û´ä ‘·\T m≈£îÿe>± ñ+{≤sTT. yÓqTø£{˝Ï ≤>± e+<ä≈î£
|ü<√ |üsø¡ √ ˝≤uÛ≤ìï e÷Á‘·yT˚ Ä•+#·&+É Ç|üŒ{Ï yê´bÕs¡ \ø£Då + ø±<äT. @ ùdsƒY
≈£L&Ü ‘·≈î£ ÿe ˝≤uÛ≤ìï Çwü|º &ü ≥É + ˝Ò<Tä . eT] eTq ùdsƒY ‘·+Á&ç yÓqTø£{Ï |ü<‘Δä T· \‘√
bÕ≥T Ä<ÛTä ìø£ |ü<‘Δä T· \ì ≈£L&Ü yê´bÕs¡+ #˚d÷ü Ô n|t ≥T &˚{Ÿ>± ñ+{≤s¡T. m|üŒ{Ï
ø£|ü &ÉT e÷¬sÿ{Ÿ <Ûsä \¡ qT, Á|üuTÑÛ ‘·« <äèwæøº √D≤ìï >∑eTìdü÷Ô ñ+{≤&ÉT. >∑Te÷kÕÔ\qT,
y˚TH˚»s¡q¢ ÷ qeTà&ÉT. e÷eT÷\T yê´bÕs¡+ ø£+fÒ <=+>∑ yê´bÕs¡+˝À ˝≤uÛ≤\T m≈£îÿe
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 41
ø£qTø£ ‘·q $T\T¢˝À ‘·j÷· s¡jT˚ ´ düsT¡ ≈£î*ï dü>±ìøÏ ô|>’ ± u≤¢ø˘ e÷¬sÿ{Ÿ˝À neTTà‘ê&ÉT.
eTs¡˝≤+≥|ü&ÉT u≤¢ø˘ e÷¬sÿ{Ÿ˝À n$Tàq düs¡T≈£î\ ‘ê\÷≈£î »e÷ Ks¡TÃ\qT
e÷eT÷\T>± yê&˚ U≤‘ê |ü⁄düøÔ +£ ˝À Áyêdæ yÓT&É≈î£ ‘Ó#T· Ã≈£î+{≤&Ü? yÓT&É≈î£ ‘Ó#T· Ãø√e≥+
n+fÒ 50, 60 \ø£\å ˝≤uÛ+Ñ ˝À qT+&ç 4, 5 \ø£\å qT n~Ûø±s¡T\ #˚sTT ‘·&bÉ Õ*‡+<˚!
düeT]Œ+#·Tø√yê*‡+<˚! ◊‘˚, Ä Hê\T>∑sTT<äT \ø£\å qsTTHê m+<äTøÏyê«* yêfi¯fl≈£î.
eT] u≤¢≈î£ e÷¬sÿ{Ÿ≈î£ dü+ã+~Û+∫q <=+>∑ ˝…øÿ£ \T Áyêùd≥|ü&ÉT >∑Te÷kÕÔ\T, y˚TH˚»s¡÷¢
ø=+‘· ø=fÒºùdÔ ùdsƒY≈£î m˝≤ ‘Ó\TdüTÔ+~? ø£qTø£ Á|ü‹ |ü˙ ‘·q ø£qTdüqï\˝ÀH˚
»s¡>±\qT≈£î+{≤&ÉT ùdsƒ.Y ‘·q düeTj·÷qï+‘·{˙Ï Ç˝≤+{Ï u≤>√>∑T*ï (yê´bÕsêìï)
#·÷düTø√e{≤ìπø yê&ÉT≈£î+{≤&ÉT. ej·TdüT‡ ô|ã’ &ÉT‘·Tqï ø=B› ùdsƒ≈Y î£ &ÉãT“ MT<ä ø±+ø£å
ô|s¡T>∑T‘·Tqï~. Ks¡TÃ≈£î yÓqTø±&ÉT‘·THêï&ÉT. Ç~ <=s¡kÕìøÏ @e÷Á‘·+ q#·Ãì $wüjT· +.
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì <Ûqä e+‘·T\ ã+>∑fi≤\T ãC≤s¡TqT+&ç s¬ +&ÉT eT÷&ÉT yÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À
e⁄+&˚$. Á_{Ïwt yêfi¯fl≈£î ãC≤s¡T≈£î <ä>sZ∑ >¡ ± ñ+&É≥+ Çwü+º ñ+&É<Tä . ø£qTø£ ‘·eT
ã+>∑fi≤\qT ø=ìï yÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À ø£≥Tº≈î£ Hêïs¡T. Á_{Ïwt yêfi¯flqT #·÷dæ sêE\T,
eTVü‰sêE\T, uÛ÷Ñ kÕ«eTT\T, »MT+<ës¡T¢ ≈£L&Ü eT<ÛTä |ü⁄]˝À ñ+&É{≤ìøÏ Çwü|º &ü y˚ ês¡T.
ø±˙ yêfi¯fl≈£î <=s¡\ ã+>∑fi≤\ |üø£ÿH˚ ‘·eT ã+>∑fi≤\T ø£≥Tºø√e{≤ìøÏ neø±X¯+
mø£ÿ&ç~? Ç|ü&ÉT Á_{Ïwt yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷ø£ sêE\T, eTVü‰sêE\÷, »MT+<ës¡T¢
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sêe&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. yêfi¯fl n+<äyTÓ qÆ ã+>∑fi≤\˙ï ìsêàqTwü´+>±
e÷]b˛j·÷sTT. ã+>∑fi≤\˝Àì |òØü ï#·sY #ê˝≤ uÛ≤>∑+ <Óã“‹+~. |üP\≈£î+&û\T |ü–*
b˛j·÷sTT. dü+e‘·‡sê\ ‘·sã¡ &ç eTs¡eTà‘·TÔ ˝Òøb£ ˛e&É+ e\¢ ã+>∑fi≤\ ô|’ ø£|ü \T
;≥T yê] (<Óã“‹ì) ˝À|ü*øÏ es¡¸|⁄ü ˙s¡T e∫Ã |ü&TÉ ‘√+~. dü+e‘·‡s¡ dü+e‘·‡sêìøÏ
m+‘√ ø=+‘· •~∏\eTe⁄‘·÷H˚ ñHêïsTT. >√&É\T ã\+>± ñ+&É≥+ e\q Ç|üŒ{Ï
es¡≈L£ ô|’ ø£|ü ì\∫ e⁄qï~. ø±˙ ˝Òøb£ ˛‘˚ m|ü&√ ≈£L*b˛sTT e⁄+&˚~. #·÷ùdyêfi¯fl≈£î
Ä ã+>∑fi≤\T Ç+ø± m≈£îÿe ø±\+ e⁄+&Éyy˚ ÷Ó nì nì|ædTü +Ô {≤sTT.
s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äT Á_{Ïwt yêfi¯ófl ã+>∑fi≤\ |üøÿ£ q uÛ≤s¡rj·T
»MT+<ës¡T ˇø£]øÏ ã+>∑fi≤ ø£≥Tº≈î£ H˚ neø±X¯+ <=]øÏ+~. n‘·&TÉ Á_{Ïwt yêfi¯fl≈£î
BÛ≥T>± ‘·q ã+>∑fi≤qT ø£{+ºÏ #ê&ÉT. Ä s√E˝À¢ n+fÒ s¡÷bÕsTTøÏ |ü~ùds¡¢ >√<ÛTä eT\T
<=]πø s√E˝À¢ »MT+<ës¡T Ä<ëj·T+ dü+e‘·‡sêìøÏ 25 y˚\T. nM n‘·&øç Ï dü]b˛j˚T$
ø±<äT. ã+>∑fi≤qsTT‘˚ ø£{+ºÏ #·T≈£îHêï&ÉT ø±˙ m≈£îÿe s√E\T eT<ÛTä |ü⁄]˝À ñ+&É˝øÒ £
b˛j·÷&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]ø£+fÒ j·T÷s¡|≈t î£ yÓfifl¯ &É+ qj·TeTqT≈£îHêï&ÉT Ä »MT+<ës¡T.
j·T÷s¡|t≈£î yÓfi≤fl&ÉT. j·T÷s¡|t eTVæ≤fi¯qT $yêVü≤+ #˚düT≈£îHêï&ÉT. ◊‘˚ yê[fl<ä›]ø°
‘·s¡Tyê‘· dü]|ü&É˝Ò<äT. eTVü‰sêE eT+>∑fi≤ ªdæŒ+>¥|ò”˝Ÿ¶μ (edü+‘·πøåÁ‘·+)˝À e⁄+~.
ì»+>±H˚ Ä ÁbÕ+‘·eT+‘ê edü+‘·XÀuÛ‘Ñ √ $\dæ\T¢‘÷· e⁄+≥T+~. s¬ +&Ée Á|ü|+ü #·
j·TT<ä+Δ Ç+ø√ dü+e‘·‡sêìøÏ eTT–dæb˛‘·T+<äq>± <=s¡kÕì á ã+>∑fi≤qT »MT+<ës¡T
<ä>∑Zs¡ n<Ó›≈£î rdüT≈£î+~. n|üŒ{ÏqT+&ç Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ª<=s¡kÕìμ Ä ã+>∑fi≤H˚
n<Ó≈› î£ rdüT≈£î+≥÷ ñ+~. j·TT<äøΔ ±\+˝À #Ó*+¢ ∫q+‘· n<ÓH› ˚ Ç|ü&É÷ #Ó*k¢ ˛Ô+~.
ã+>∑fi≤ #ê˝≤ ô|<ä~› . 8 >∑<Tä \T e⁄HêïsTT. &Óì’ +>¥ Vü‰\÷, Á&ÜsTT+>¥ Vü‰\÷
e⁄HêïsTT. Ä »MT+<ës¡T≈£î Ç+‘· ô|<ä› ã+>∑fi≤ dü]b˛j˚T~ ø±<äT. m+‘√ eT+~
n‹<ÛäT\T e∫Ã b˛‘·T+&˚yês¡T. >∑<äT\˙ï n‹<∏äT\‘√ ì+&çb˛sTT øÏ≥øÏ≥˝≤&ÉT‘·÷
e⁄+&˚$. ◊‘˚ <=s¡kÕìøÏ n+‘·eT+~ n‹<∏Tä \T ñ+&ÉsT¡ . ˇø£]<äs› T¡ n‹<∏Tä \T e÷Á‘·yT˚
m|ü&É÷ ñ+≥÷ ñ+{≤s¡T. ø±˙ nìï >∑<Tä \÷ ÄyÓT≈£î ne⁄düs+¡ . ˇø£{,Ï s¬ +&ÉT
>∑<Tä \T $TqVü‰ $T–*q>∑<Tä \˙ï U≤∞>±H˚ e⁄+&˚$. nsTTHê >∑<Tä \˙ï s√p X¯óÁuÛ+Ñ
#˚j÷· *‡+<˚. Äj·÷‘√ düV‰ü eTs√ 5>∑Ts¡T HÍø£sq¢¡ T ô|≥Tº≈î£ +~ <=s¡kÕì. yêfi¯ófl ]øå±
˝≤>∑&ÜìøÏ Ç<äs› T¡ HÍø£sT¡ ¢ ñ+&˚yês¡T. yÓ÷{≤s¡¢ f…sÆ ¢¡ kı+‘· ]øå± ˇø£≥T+&˚~ ÄyÓT≈£î.
eT<ÛTä |ü⁄]˝À eTVü‰sêE\T ` »MT+<ës¡T¢ m≈£îÿe>± ñ+&˚ s√E˝À¢ kı+‘· ]øå±\≈£î
–sêø° m≈£îÿe>± ñ+&˚~. kı+‘· ]øå±, Ä ]øå± ˝≤>∑&ÜìøÏ ≈£L©yêfi¯ófl e⁄+&É&É+
Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ ¨<ë≈£î ∫Vü≤ï+>± ñ+&˚~ Äs√E˝À¢ ` n|üŒ{À¢ ]øå±˝≤π> yêfi¯ófl #ê˝≤eT+~
eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+&˚yês¡T. yêfi¯fl|üì »˝≤‡>± e⁄+&˚~. <=s¡kÕì ]øå± HÍø£s≈¢¡ î£ Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ
Á&Ódt ø√&é ñ+&˚~. yêfi¯fl≈£î #˚‘T· \≈£î ø£≥Tº≈î£ H˚ _fi¯fl\T ≈£L&Ü e⁄+&˚$. ]øå± yêfi¢̄ >∑‘·
yÓ’uÛÑe+ ø±\>∑s¡“¤+˝À ø£*‡b˛sTT+~. Ç|ü⁄&ÉT yÓTT‘·Ô+ eT<ÛäT|ü⁄]˝À ¬s+&ÉT, eT÷&ÉT
]øå±\≈£î $T+∫ ø£ì|æ+#·&+É ˝Ò<Tä . <=s¡kÕìøÏ ]øå± e⁄+~, HÍø£sT¡ ¢ e⁄Hêïs¡T. ◊Hê
‘·q ¨<ëqT Á|ü<]ä Ù+#·Tø√e{≤ìøÏ Ç|ü&ÉT neø±X¯+ ˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~.
3
>∑‘· dü+e‘·‡s¡+ <=s¡kÕì j·T÷s¡|t yÓ[fl+~. bÕ]dt qT+&ç KØ<Ó’q ôd+≥T
d”kÕ\qT ‘Ó∫Ã+~. á eT<Û´ä Ä ôd+≥T d”kÕ\T U≤∞ ne{≤ìøÏ e#êÃsTT. Äs√E
bÕ´πs˝≤˝Ÿ n+&é düH‡é <äTø±D≤ìøÏ yÓ[fl+~. ÄyÓT≈£î bÕ]dt qT+&ç ‘Ó#T· Ã≈£îqï s¬ +&ÉT
ôd+{Ÿ d”kÕ\T U≤∞ ne{≤ìøÏ e#êÃj·Tqï $wüjT· + >∑Ts¡T≈Ô î£ e∫Ã+~. bÕ]dt˝À ‘·qT
‘Ó#T· Ã≈£îqï ôd+≥T d”kÕ˝≤+{Ï$ <=s¡T≈£î‘êj·÷? nì n&ç–+~ <=s¡kÕì.
` ªªá ôd+≥T bÕ]dt˝ÀH˚ <=s¡T≈£î‘·T+~. Á_{Ïwt yêfi¯fl ø±\+˝À y˚TeTT ‘Ó|Œæ +#˚
yêfi¯fl+, ø±˙ uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+ ‘Ó|Œæ +#·˙j·T&É+ ˝Ò<Tä . ô|>’ ± ø=H˚yêfi¯ófl ˝ÒsT¡ ?μμ nHêï&ÉT
bÕ´πs˝≤˝Ÿ.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 43
` nsTT‘˚ á ôd+≥T Çø£ÿ&É <=s¡ø£<ë? á ôd+≥T ˝Ò≈£b˛‘˚ e÷≈£î q&Ée<äT.
eTT+<˚ ‘Ó*dæe⁄+fÒ C≤Á>∑‘>Ô· ± yê&ÉT≈£îH˚<ëìïμμ nqï~ $#êsêìï e´ø£|Ô sü T¡ dü÷.Ô
` ndü\T <=s¡ø<£ ìä ø±<äT. ndü\T <=s¡øì£ edüTeÔ +≥÷ @eTT+<√ #Ó|Œü +&ç? ø±ø£b˛‘˚
ø=+‘· &ÉãT“ m≈£îÿe Ks¡Ãe⁄‘·T+~. düeTj·TeT÷ m≈£îÿe |ü&TÉ ‘·T+~.
` ◊‘˚ <=s¡T≈£î‘·T+<ä+{≤s¡T? dü+‘√cÕìï Á|üø{£ dÏ ÷ü Ô #Óe⁄\ MT<ä≈î£ |ü&TÉ ‘·Tqï ‘·\
yÓ+Á≥T≈£*ï ‘·q mÁs¡s+¡ >∑T y˚dTü ≈£îqï >√fi¯fl‘√ düT‘ês¡+>± yÓq≈£îÿ HÓ≥Tº‘÷· nqï~
ªªnsTT‘˚ ‘Ó|Œæ +#·+&ç. KØ<Ó+‘·sTTHê |òsü ê«˝Ò<Tä . ø=+#Ó+ ‘·«s¡>± ‘Ó|Œæ +#·+&ç!μμ
bÕ´πs˝≤˝Ÿ n+&é düH‡é #ê˝≤ |ü⁄sê‘·qyÓTqÆ ø£+ô|˙. nH˚ø£ ÁbÕ+‘ê\ yê´bÕs¡dTü \ú ‘√
n‘·ìøÏ ˝≤yê<˚M\THêïsTT. n<˚s√E eTT+u≤sTTøÏ bò˛Hé #˚XÊ&ÉT. >√yêqT+&ç ôd+≥T
‘Ó|æŒ+#·Tø√e#·Ãì ‘Ó*dæ+~. Áô|ò+∫ yêfi¯ófl, b˛s¡TÃ^düT yêfi¯ófl ñqïHêïfi¯ófl uÛ≤s¡‘·
Á|üuTÑÛ ‘·«+ @ $<˚o edüTeÔ ⁄q÷ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝ÀøÏ sê˙j·T≈£î+&Üìùw~Û+#·˝<Ò Tä . eTT+u≤sTT
qT+&ç eTìwæ >√yê yÓfi≤fl&ÉT. ôd+≥TrdüT≈£îì H˚sT¡ >± eT<ÛTä |ü⁄]πø e#êÃ&É‘q· T. dü]>±Z
yês¡+ ‘·sT¡ yê‘· bÕ]dt˝Àì KØ<Óq’ ôd+≥T bÕ´πs˝≤˝Ÿ n+&é ø£+ô|˙˝À yÓ*dæ+~.
<=s¡kÕì s√p ôd+≥¢ø√dü+ bò˛qT #˚dü÷ÔH˚ e⁄+&˚~. ôd+≥T d”kÕ\T e#êÃj·Tì
‘Ó*j·T>±H˚ ˇø£ÿø£Då + Ä\dü´+ #ÓjT· ´≈£î+&Ü kı+‘· ]øå±˝À, ø£Då +˝À bÕ´πs˝≤˝Ÿ n+&é
düH‡é <äTø±D+ e<ä≈› î£ e∫Ã+~ <=s¡kÕì. eTTdü* bÕ´πs˝≤˝Ÿ ôd+{Ÿ d”kÕ\Tqï øπ düTqT
‘Ó∫Ã ÄyÓT eTT+<äT ô|{≤º&TÉ . ôd+≥T d”kÕ\Tqï øπ düT n+<ä+>±, Äø£s¸¡ Dj ° T· +>± e⁄+~.
<=s¡kÕì øπ düT ‘Ó]∫ #·÷dæ+~. ny˚ d”kÕ\T n<˚ôd+≥T... <Ûsä ¡ n&ç–+~. ˇø=ÿø£ÿ
d”kÕ KØ<äT q÷≥j·÷uÛ’… s¡÷bÕj·T\T nHêï&ÉT bÕ´πs˝≤˝Ÿ.
ª|òsü y¡ ê˝Ò<Tä μ n+≥÷ d”kÕ\Tqï øπ düTqT ]øå± yê&ç #˚‹øÏ∫Ã+~.
<=s¡kÕì ã+>∑fi≤≈£î ‹]– edüTqÔ ï|ü&ÉT #ê˝≤ ñ‘ê‡Vü≤+>±, Äq+<ä+>± e⁄qï~.
bÕ´]dt ôd+≥T eTT+<äT Ç‘·s¡ <˚XÊ\ ôd+≥¢˙ï ~>∑<Tä &ÉTù|!
ˇø£ÿ ôd+≥T $wüjT· +˝ÀH˚ ø±<äT. @ edüTeÔ ⁄ø£sTTHê <=s¡kÕì Ç˝≤π> <Ûësêfi¯+>±
Ks¡TÃô|&ÉT‘·÷ e⁄+≥T+~. bÕ´πs˝≤˝Ÿ n+&é düH‡é <äTø±D+ ˝≤+{Ï$ eTs√ |ü~ |üHïÓ +&ÉT
<äTø±D≤\THêïsTT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À yês¡+<ä]ø° ª<=s¡kÕìμ ˝≤+{Ïyêπs ø£\Œeèøå±\T. <=s¡kÕì
<äTø±D≤ìøÏ yÓ[fl+<ä+fÒ ‘·q≈£î ø±e*‡q edüTeÔ ⁄ n~ m+‘· KØ<äsTTq <ÓH’ ê yÓqTø±&É<Tä .
<=s¡kÕì e÷eT>±]øÏ kÕsê ‘ê>∑&É+ n\yê≥T. ◊‘˚ Äj·Tq ø=&ÉT≈£î\÷,
ø√&Éfió¯ fl, eTqTeT\÷ ` eTqTeTsêfi¯Sfl ‘ê>∑&ÜìøÏ ˇ|ü≈£îH˚ yês¡T ø±<äT. <=s¡kÕì
|ü+C≤ãT˝À |ü⁄{Ïº ô|]–+~. ÄyÓT |ü⁄{Ïº ô|]–q Á|ü<X˚ +¯ #ê˝≤ Hê>∑]ø£yTÓ qÆ ~. Ä#ês¡
eéVü‰sê˝À¢ Ç+ø± m≈£îÿe. ÄyÓT ÄVü‰s¡ bÕ˙j·÷˝À¢ ≈£L&Ü eTT+<äT ñqï~ ` e÷+dü+,
eT+<äT ˝Ò≈£î+&Ü ÄyÓT≈£î ìeTTwü+ >∑&ÉTe<äT. Hê>∑]ø£‘· ÄyÓTqT ªdæ>∑¬s{Ÿμ yÓ’|ü⁄≈£î
≈£L&Ü ˝≤–+~. ª556μ e÷s¡Tÿ dæ>s¬∑ {Ÿ ÄyÓT≈£î Á|”‹bÕÁ‘·yTÓ +Æ ~. m|ü&ÓH’ ê <äTø±D≤ìøÏ
yÓ[flq|ü⁄&ÉT s¬ +&˚dæ &É»q¢ dæ>s¬∑ {Ÿ &Éu≤“*ï ]øå±˝À ‘Ó#T· Ã≈£î+≥T+~. ÄyÓT esêZìøÏ,
¨<ë≈£î #Ó+~q, Ç‘·s¡ Ád”\Ô T ≈£L&Ü ÄyÓT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ edüT+Ô {≤s¡T. yêfi¯flqT Ä<ä]+#·{≤ìøÏ
dæ>s¬∑ ≥T¢, bòÕ]Hé Á&ç+ø˘‡ ‘·|Œü ìdü]. ùwsY, $d”ÿ, wü+ù|Hé, cÕs¡÷,º b˛Á‘Y, Áu≤+~ ˝≤+{Ï
yê{Ïì ÄyÓT #ê˝≤ Çwüº|ü&˚~. ø=H˚≥|ü⁄&ÉT ˇø£ÿ u≤{Ï˝Ÿ ø±≈£î+&Ü ¬s+&ÉT eT÷&ÉT
øπ düT*ï ø=H˚~. Á|ü‹ øπ düT˝Àq÷ ˇø£ &É»qT <ëø± u≤{Ïfió¯ fl ñ+{≤sTT. $d”ÿ ÄyÓT≈£î
#ê˝≤ Á|æjT· yÓTqÆ ~. 28 s¡÷bÕj·T\πø <=s¡T≈£î‘·T+~. ø±˙ ÄyÓT #ê˝≤ KØ<Óq’ 56
s¡÷bÕj·T\ u≤{Ï˝ŸH˚ ø=+≥T+~. ˇø£fkÒ Õ] s¬ +&ÉT øπ düT\T ø=+≥T+~. wü+ù|Hé 35
s¡÷bÕj·T\ u≤{Ï˝ŸqT Çwü|º &ü TÉ ‘·T+~. Áu≤+~ 30 s¡÷bÕj·T\~ ø=+≥T+~. cÕs¡÷º
‘ê>∑e\dæ eùdÔ 36 s¡÷bÕj·T\T KØ<äT #˚ùd d”kÕqT yê&ÉT‘·T+~. Ç+ø£ d”kÕ |ü~
|üHïÓ +&ÉT s¡÷bÕj·T\ KØ<äT #˚ùd ùwsY Ç+ø± Ç‘·s¡ eT<ë´\T øπ e\+ s¡ø+£ e÷s¡TŒ
ø√düyT˚ ÄyÓT ô|Á{°˝À ñ+{≤sTT. ÄyÓT ã+>∑fi≤˝À eT<ë´\T ø±\e⁄\T >∑{ºÏ Á|üeVæ≤düT+Ô {≤
j·Tq≥+ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±<äT. ø±˙ <=s¡kÕì eT<ä´bÕq+˝Àq÷ ìj·TeTã<äΔ+>±
e⁄+≥T+~. ÄyÓT esêZìøÏ #Ó+~q eTVæ≤fi¯\T ñ<äj·T+ ìÁ<ä˝Ò∫+~ yÓTT<ä\T
sêÁ‹|ü&TÉ ø√uÀj˚T <ëø± ‘ê>∑T‘·÷H˚ e⁄+{≤s¡T. ns¡sΔ êÁ‹ ìÁ<ä ˝Ò∫q|ü⁄&ÉT e÷Á‘·yT˚
yêfi¯ófl e÷eT÷\T eTqTwüß\T>± e⁄+{≤s¡T. $T>∑‘ê düeTj·÷˝À¢ yêfi¯ófl eT<ä´+ eT‘·T˝Ô À
ˇfi¯ófl ‘Ó*j·T≈£î+&Ü e⁄+{≤s¡T. ø±˙ <=s¡kÕì n˝≤ ‘ê>∑<Tä . Á|ü‘´˚ ø£ dü+<äsê“¤˝À¢H˚
|ü>{∑ Ï düeTj·÷˝À¢ rdüT≈£î+≥T+~. bÕHé qeT\T‘·÷ e⁄+≥T+~. kÕ<Ûës¡D+>± bı<äT›
>∑÷øÏq ‘·s¡Tyê‘˚ ‘ê>∑T‘·T+~. n‹>± e÷{≤¢&É≥+ ÄyÓT≈£î n\yê≥T ˝Ò<äT. ø£fi¯ófl
mÁs¡ã&É‘êsTT. s¡+>∑Ty˚dTü ≈£îqï ãT>∑\Z T eT]ø=+#Ó+ ms¡Tô|≈£îÿ‘êsTT. *|tdøºæ ˘ y˚dTü ≈£îqï
ô|<äe⁄\T ø=+#Ó+>± ø£+|ækÕÔsTT. n+‘·≈î£ $T+∫ ÄyÓT˝À Ç+πø+ e÷s¡TŒ ø£q|ü&<É Tä .
4
Ä s√E <=s¡kÕì bÕ´πs˝≤˝Ÿ n+&é düH‡é ≈£î yÓ[fl+~. ÄyÓT ∫qï ø=&ÉT≈£î ≈£L&Ü
yÓ+≥ e⁄Hêï&ÉT. n‘·&ÉT eT÷&ÉT ø±fi¯fl ôd’øÏ\T eT]ø=ìï Ä≥ edüTÔe⁄\qT yÓTT‘·Ô+
eT÷&ÉT e+<ä\≈£î rdüT≈£îHêï&ÉT. ÄyÓT Á|ü‘˚´ø£+ n‘·ì ø√dü+ ôd’ì≈£î\T y˚düT≈£îH˚
ªm&çàs¡˝Ÿμ Á&Édt rdüT≈£î+~. ˇø£fkÒ Õ] yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\ edüTeÔ ⁄\qT rdüTø√e&É+
ÄyÓT≈£î n\yê≥T. bÕ´πs˝≤˝Ÿ eTTdü*yê&ÉT. nqTuÛÑE„&ÉT. <=s¡kÕì u≤ø° 7y˚\qT
$T+#·T‘√+~. bÕ‘· u≤ø° rsêÃπø ø=‘·Ô u≤ø° Çyê«\qT≈£îHêï&ÉT. HÍø£sT¡ kÕe÷q¢qT
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 45
düsT¡ ‘› T· Hêï&ÉT. á˝À|ü⁄ bÕ´πs˝≤˝Ÿ eTè<äTe⁄>±, ø±˙ <äè&ÛyÉ TÓ qÆ dü«s¡+‘√ ` neTà>±s¡T
MT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ eTìwæì |ü+|æ+#êqT. ˇ{Ïº #˚‘T· ˝ÀÔ ‹]– e#êÃ&ÉT. MTs¡T &ÉãT“ düsT¡ ‘› ê
eTHêïs¡T ø£<ë?μμ nì n&ç>±&ÉT.
` ªz nj·÷yéT kÕØ.....μμ <=s¡kÕì Hê≥ø£+˝À bÕÁ‘·˝≤ Hê≥ø°jT· +>± e÷{≤¢&TÉ ‘·÷
>∑TeTà+ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ q&ÉTdü÷.Ô ... ªªH˚qT #Óøã˘ Tø˘ ‘˚e&É+ eT]Ãb˛j·÷qTμμ nqï~.
<=s¡kÕì ‘·q ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯fl <ä>sZ∑ ¡ ªˇø£ #Óø˘ ãTø˘ eT]Ãb˛j·÷qH˚μ ø±<äT nH˚ø£
s¡ø±\T>± nã<ëΔ˝≤&É≥+ H˚s¡TÃ≈£î+~. ÄyÓTqT eT<ÛäT|ü⁄]˝À ªªdæŒ+>¥|ò”˝Ÿ¶μμ <=s¡kÕì
nì n+≥T+{≤s¡T. ÄyÓT≈£î q>∑\ cÕ|ü⁄\T, »qs¡˝Ÿ k˛ºs‡Y , bòı{À dü÷&º j ç ÷Ó ` Ç˝≤
nìï#√≥¢ ÄyÓT≈£î U≤‘ê\THêïsTT. Á|ü‹#√{≤ ÄyÓT≈£î y˚\˝À¢H˚ u≤ø° e⁄HêïsTT. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
sê>±H˚ ‘·˝≤ 500\T, ‘·˝≤ 600\T düsT¡ ‘› T· +~. Çø£ nø£ÿ&É qT+&ç u≤ø° ô|≥º&+É
yÓTT<ä\Tô|&ÉT‘·T+~. dü+e‘·‡sêìøÏ 10 y˚\T U≤‘ê˝À 5 y˚\T e÷Á‘·yT˚ #Ó*d¢ Tü +Ô ~.
ÄyÓT≈£î nø£ÿ&É 20 y˚\ <ëø± u≤ø°\THêïsTT. ùdsƒY á yÓTT‘·+Ô u≤ø°ì ø£Då ≤\ MT<ä
rs¡Ã>∑\&ÉT. nsTTHê n‘·&TÉ rs¡Ãø£b˛e&É+ <=s¡kÕìì u≤~Ûd÷ü Ô e⁄+≥T+~. yêfi¯fl
≈£î\+˝À $&Ü≈£î\T Ç#·TÃ≈£îH˚ Ä#ês¡+ ˝Ò<Tä . ô|>’ ± yêfi¯ófl #˚dTü ≈£î+~ dæ$˝Ÿ e÷´πsCŸ
≈£L&Ü ø±<äT. ˇø£ dæ$˝Ÿ e÷´πsCŸ nsTT e⁄+fÒ ùdsƒY m|ü&√ <=s¡kÕìøÏ $&Ü≈£î\T
Ç∫Ãe⁄+&˚yê&˚y÷Ó ? mes¡T #Ó|Œü >∑\s¡T? ◊‘˚ ùdsƒ≈Y î£ |æ\\¢ MT<ä n$T‘·yTÓ qÆ eTeTø±s¡+.
n+<äTøπ <=s¡kÕì‘√ dü+ã+<Ûëìï ì\u…≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. s¬ +&ÉT eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ qT+&û
uÛ≤sê´ uÛsÑ \Ô¡ dü+ã+<Ûë\T |üP]Ô>± <Óã“‹HêïsTT. n|ü&É|ü &ÉT <=s¡kÕì Bs¡+È >±
ì≥÷ºsT¡ dü÷Ô nqT≈£î+≥T+~ ` ej·TdüT‡˝À ñqï|ü&ÉT Hê yÓqø± yÓ+ã&ç ‹]π>yê&ÉT`
ø±˙ ... Ç|ü&√?μμ
ùdsƒY Ç|üŒ{Ïø° eT<ÛTä |ü⁄]˝À >∑&ùç | @&ÉT HÓ\\≈£î >±qT eTTô|Œ’ ,¤ q\uÛ’… y˚\T |ü+|ü⁄‘·÷H˚
e⁄Hêï&ÉT. Ä ˝…øÿ£ q HÓ\≈£î Hê\T>∑T y˚\T ô|>’ ±H˚ |ü&TÉ ‘·T+~. ø£qTø£ ‘·qT Hê´j·T+>±H˚
|ü+|ü⁄‘·THêïqì nqT≈£î+≥THêï&ÉT. ø±˙ <=s¡kÕìøÏ HÓ\≈£î Hê\T>∑Ty˚\T ˇø£ ˝…ø±ÿ!
ÄyÓT KØ<Óq’ J$‘êìøÏ n\yê≥T |ü&~¶É . ÄyÓT <äèwæ˝º À &ÉãT“≈£î @ e÷Á‘·+ $\Te
˝Ò<Tä . edüTeÔ ⁄*ï ø=q≥+˝Àq÷, nedüse¡ ÷? nqedüse¡ ÷? nqï Á|üXfl‚ ˝Ò<Tä . $|üØ‘·yTÓ qÆ
KØ<Ó ’ q edü T Ô e ⁄*ï ø=q≥y˚ T ÄyÓ T |ü ì . ÄyÓ T ô|<ä › ø =&É T ≈£ î *<ä › s ¡ ÷ dü ÷ ÿfiÀ¢
#·<Tä e⁄≈£î+≥THêïs¡T. m|ü&√ ˇø£kÕ] ø±˙ sês¡T. ∫qï ø=&ÉT≈£î ˇø£ÿ&˚ ÄyÓT <ä>sZ∑ ¡ ñ
+{≤&ÉT. ˇø£kÕ] ø=&ÉT≈£î ø√dü+ #êø˘˝≥’… T¢ ø=q{≤ìøÏ yÓ[fl+~. Äs¡T &É»q¢ &Éu≤“\qT
]øå±˝À y˚dTü ≈£î+~. n+fÒ 90 s¡÷bÕj·T\ #êø˘˝≥’… T¢ ø=qï~.
ªªnù|Œ yê´bÕsêìøÏ n+<ä+μμ nì yê´bÕs¡dTü \Ô T n+≥÷ e⁄+{≤s¡T. <=s¡kÕì
yêfi¯fl e÷≥H˚ #·]‘ês¡+ú #˚dTü qÔ ï~. ùdsƒY ≈£L&Ü ‘·q yê´bÕs¡+ ø√dü+ \ø£\å s¡÷bÕj·T\T
u≤´+ø˘ qT+&ç n|ürdüT≈£î+≥÷ ñ+{≤&ÉT. n|ü Çdü÷qÔ T e⁄+{≤&ÉT! n˝≤+≥|ü&ÉT
<=s¡kÕì e÷Á‘·+ ‘·ù|Œ+ #˚k˛Ô+~? bÕ´πs˝≤˝Ÿ ˝≤+{Ï yê´bÕs¡T\÷ $ìjÓ÷>∑<ës¡T*ï
ì\Te⁄Hê <√#·T≈£î+≥THêïs¡T. yêfi¯ófl ny˚Tà Á|ü‹ edüTeÔ ⁄˝Àq÷ dü>±ìøÏ dü>+∑ ˝≤uÛ+Ñ
#·÷düT≈£î+≥THêïs¡T. m+<äs√ ø=qT>√\T<ës¡T*ï ì‘·´+ yê´bÕs¡T\T yÓ÷dü+ #˚dTü HÔ êïs¡T.
yêfi¯fl˝À¢ ª<=s¡kÕìμ ˝≤+{Ï ø=qT>√\T <ës¡T\Tqï+<äT≈£î u≤<Ûä |ü&eÉ \dæq |üHe˚ TT+~?μμ
<=s¡kÕì $wüjT· +˝Àq÷ bÕ´πs˝≤˝Ÿ ˝≤+{Ï yêfi¯ófl |üP]Ô>± ìsêX¯ |ü&eÉ \dæq |üì
˝Ò<Tä . m+<äTø£+fÒ ùdsƒY Ç|üŒ{Ïø° Ç+ø± u≤>±H˚ dü+bÕsTTdüTHÔ êï&ÉT.
@~ @yÓTqÆ |üŒ{Ïø° ªª<=s¡kÕìμ ô|{Ïqº u≤ø° n+<ä<qä ï nqTe÷q+ yê´bÕs¡T\≈£î
ø£*–+~. ø√s¡Tº≈£î yÓfi¯<ëeT+fÒ ˇø£{Ï Ç+ø± Ks¡TÃ m≈£îÿe ne⁄‘·T+~. ¬s+&Ée~
yêfi¯ófl n$Tàq edüTeÔ ⁄\≈£î ndü˝q’… <Ûsä \¡ qT Á|üø{£ +Ï #·{≤ìøÏ M˝Ò<¢ Tä . á dü+<˚V‰ü \T
yê´bÕs¡T\qT |ü{ºÏ |”&dç Tü HÔ êïsTT.
<=s¡kÕì ‘êøÏ&øç Ï ø√≥¢≈î£ |ü&>É ˝∑ ‹… qÔ bÕ´πs˝≤˝Ÿ ˝≤+{Ï yê´bÕs¡T\T e÷Á‘·yT˚
ø±<äT. kÕ<Ûës¡D yê´bÕs¡T\÷ m+<äs√ ñHêïs¡T. Á|ü‹ edüTeÔ ⁄≈£L sê‘·ø√‘·\T sêdüTø√˝ÒsT¡
ø£<ë! Á|ü|+ü #·+ m+‘· e÷]Hê ø=qï edüTeÔ ⁄\qT qeTàø£+ MT<ä n|ü>± Çe«e\dæ
e⁄+≥T+~. KØ<Óq’ u…Hês¡dt Ns¡\+fÒ <=s¡kÕìøÏ #ê˝≤ Çwü+º . #·÷&É{≤ìøÏ Hê\T>∑T
Ns¡\T ‘Ó|Œæ +#·T≈£îì ‘·sê«‘· n$ Hê≈£î #˚s˝¡ <Ò Tä nì n+fÒ ÄyÓTqT @+ #˚jT· >∑\s¡T?
@ ø√s¡Tº Ä Ns¡\ KØ<äTqT sêã{Ïº yê´bÕs¡T\≈£î Ç|æŒ+#·>∑\<äT? nìï{Ïø£+fÒ
$#ês¡|&ü eÉ *‡q $wüjT· + <=s¡kÕì ù|<äyêfi¯fl kıeTTà m>=Z≥&º +É ˝À ≈£L&Ü @ e÷Á‘·+
dü+X¯sTT+#·<Tä . ˇø£kÕ] HÓ‹qÔ eT÷≥ ô|≥Tº≈î£ ì ‹]– |ü⁄düøÔ ±\T neTTà≈£îH˚ ˇø£‘q· T
e#êÃ&ÉT. n‘·&ç <ä>sZ∑ ¡ e+<ä s¡÷bÕj·T\ |ü⁄düøÔ ±\T rdüT≈£îì, &ÉãT“≈£î s¬ +&ÉT yêsê\
‘·sê«‘· s¡eTàqï~. n‘·&TÉ &ÉãT“≈£î e#˚Ã˝Àù| d”»Hé nsTTb˛j·÷ø£ ÄyÓT yÓ[flb˛sTT+~.
n‘·qT ø£$TwüHé MT<ä cÕ|ü⁄˝À¢ |ü⁄düøÔ ±\T ‘Ó#T· Ã≈£îì ‹]– neTTà≈£î+{≤&ÉT. e#˚Ãdü+e‘·‡s¡+
≈£L&Ü cÕ|ü⁄\ qT+&ç |ü⁄düøÔ ±\T rdüTø√yê\qT≈£î+fÒ á dü+e‘·‡s¡+ rdüT≈£îqï |ü⁄düøÔ ±\
&ÉãT“*ï cÕ|ü⁄\≈£î ø£fj ºÒ ÷· *. n˝≤ ø£&‘ç H˚ ˚ eT∞¢ |ü⁄düøÔ ±\T Ç#˚Ã~! <=s¡kÕì eT<ÛTä |ü⁄]
qT+&ç yÓ[flb˛j˚T≥|ü&ÉT ô|<ä› ô|<ä› yê´bÕs¡dTü \ú øπ ø±≈£î+&Ü ≈£Ls¡\yê&çø,Ï s=f…\º
yê&çø,Ï bÕ\Tb˛ùd yê&çø,Ï #êø£*øÏ Ç˝≤ bı≥º≈L£ {Ïì yÓ‘T· ≈£îÿH˚ yêfi¯fl <ä>sZ∑ ¡ ≈£L&Ü
rdüT≈£îqï u≤ø°\T rs¡Ã≈£î+&ÜH˚ yÓ[flb˛sTT+~. Mfi¯fl+<äs÷¡ e#˚Ã dü+e‘·‡s¡+ ø√dü+
m<äTs¡T #·÷&Ée*‡+<˚.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 47

eTVü‰Á|üuÛÑ÷
ã+>∑fi≤ >π ≥T ‘ÓsT¡ dü÷Ô ªªsêsê s¡yT˚ wt! @$T{Ï qTM« eT<Û´ä ø£+{À¢ q\TdüsTT
b˛j·÷e⁄μμ nHêï&ÉT X¯sà¡ .
Væ≤e÷\j·÷\˝Àì eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï $˝≤düq>∑sê\T düeT‘·\ Á|ü<X˚ +¯ ˝À e⁄+&Ée⁄
` XÊ´+X¯sà¡ e⁄+&˚ ã+>∑fi≤ e÷˝Ÿ s√&ÉT≈¶ î£ <ä÷s¡+>± u≤>± m>∑T&ÉT ~>∑T&ÉT Á|ü<X˚ +¯ ˝À
e⁄+≥T+~. s¡y˚Twt es¡à m>∑Te qT+N edüTÔHêï&ÉT. n‘·ì eTTK+˝À dü+‘√wü+
ø=≥ºe∫Ãq≥Tº ø£ì|æk˛Ô+~. s√pø£+fÒ VüQcÕs¡T>± nì|ædüTÔHêï&ÉT. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì
j·TTer j·TTe≈£î\≈£î $˝≤kÕìøÏ ø=<äy˚ ˝Ò<Tä . s¡yT˚ wt es¡à Ç+‘· Äq+<ä+>± e⁄Hêï&É+fÒ
Ä eT<Û´ä |ü]#·jT· yÓTqÆ düT+<ä]øÏ á s√E n‘·qT n‘·´+‘· ø£èbÕbÕÁ‘·T&Éj÷· ´&˚y÷Ó ?
s¡yT˚ wt es¡à es¡+&Ü˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&ÉTqï ˇø£ ≈£îØÃ˝À es¡àqT ≈£L#√eTì,
‘·q÷ ≈£îØÃ˝À ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT XÊéTX¯sà¡ . ã<äøΔ +£ >±, ∫{Ïø¬ \T y˚d÷ü ,Ô Äe*dü÷Ô ªªÇyê«fi¯
@$T{Ï #ê˝≤ dü+‘√wü+>± e⁄Hêïe⁄?μμ nì n&ç>±&ÉT.
ªªne⁄qT. Çyê«fi¯ #ê˝≤ dü+‘√wü+>± e⁄HêïqT.μμ
ªª˙ Á|æjT· Tsê\T ©\ ` ø£èbÕø£{≤ø£å bÕÁ‘·T&çyH’Ó êyê?@+{Ï?μμ
s¡yT˚ wt es¡à eTTK+˝À ø=+#Ó+ e÷s¡TŒ ø£ì|æ+∫+~. n|ü&ÉT ©\ Á|ükÕÔeq
‘˚e&É+ n‘·ìøÏ n+‘· Çwüº+>± ˝Ò<äT. es¡à n|ü&˚ Ä<Ûë´‹àø£ Äq+<ëìï bı+~
e#êÃ&ÉT. n˝≤ Ä<Ûë´‹àø£ uÛ≤e $Vü≤«\T&Ó’ e∫Ãq n‘·ìøÏ ø±˝ÒJ s√E\ Hê{Ï
Á|æjT· Tsê*ì Á|ükÕÔeq rdüT≈£îe∫Ã e÷{≤¢&≥É + u≤<Ûëø£s+¡ >± nì|æ+∫+~. n‘·&TÉ
ø=+#Ó+ >∑+;Ûs¡+>± ` ªª˝Ò<äT. qTe⁄« bıs¡ã&ÉT‘·THêïe⁄. ©\ Hêø±Hê&ÉT ø£fi≤´D°
»\bÕ‘·+ <ä>sZ∑ ¡ e÷eT÷\T>± |ü]#·jT· + nsTT+~. n+<äT˝À Á|ü‘´˚ ø£‘· @MT ˝Ò<Tä μμ
nì nHêï&ÉT.
ªªne⁄qT. ÄHê&ÉT Hê≈£L ÄX¯Ãs¡ý˚T y˚dæ+~. ˙ eTqdüÔ‘·«+ Hê≈£î ‘Ó\T‡>±?
Ä<Ûë´‹àø£ ∫+‘·q˝À eTTì– ‘˚\T‘·T+&˚ qTe⁄« Áù|eT bÕXÊ˝À¢ m˝≤ ã+~Û+|üã&Ü¶yê
nì nqT≈£îHêïqT. >∑‹+∫q j·Te«q+ ‹]– sê<äì ‘Ó*‡ ≈£L&Ü, qTe⁄« eT∞fl ©\
Áù|eT˝À |ü&bç ˛j·÷eqT≈£îHêïqT!μμ.
ªªá e÷≥\˙ï e~˝…jTY X¯sà¡ ! H˚qT dü+e‘·‡sê\ ‘·sã¡ &ç @ ~e´ Äq+<ëìï
bı+<ë\ì ‘·|dæ Tü HÔ êïH√ ` Ä ÁãVü‰àq+<ëìï Çyê«fi¯ bı+<ä>*∑ >±qT!μμ
ªªne⁄qT. X¯sêà! qTe⁄« m+.m. dü+düÿè‘·+ #·~yêe⁄. eTq XÊÁkÕÔ\ìï+{Ï˙
n<Û´ä j·Tq+ #˚XÊe⁄. ◊Hê ˙˝À Ä<Ûë´‹àø£ Äq+<ä+ |ü≥¢ e⁄+&Ée\dæq ÁX¯<Δä ˝Ò<Tä .
m+<äTø£Hê?μμ nì H˚qT ÄX¯Ãs¡´|ü&TÉ ‘·÷ e⁄+{≤qT.
ªªH˚qT dü+düÿè‘·+˝À m+.m. #·~$q e÷≥ ì»y˚T. y˚<ë+‘ê˙ï, jÓ÷>±˙ï
Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq $wüj·÷\T>± ≈£L&Ü rdüT≈£îHêïqT. dü+düÿè‘·+ #·~$q+‘· e÷Á‘êq
@eTe⁄‘·T+~?μμ
ªª@yÓ÷ ne⁄‘·T+<äì ø±<äT. H˚qT sê»˙‹ì, ns¡Xú ÊÁkÕÔ˙ï rdüT≈£îHêïqT. yê{Ïø√dü+
‘·\ã<ä›\T ø=≥Tº≈£îHêïqT. ø±˙ dü+düÿè‘·yÓTÆHê #·<äe˝Òø£b˛j·÷qì Ç|ü&ÉT
|üXÊÃ‘êÔ|ü&ÉT‘·THêïqT.μμ
ªªÇ+<äT˝À |üXÊÃ‘êÔ|ü |ü&Ée\dæq~ @eTT+~? b˛˙, Ç|üŒ{Ï qT+&˚ #·<äTe⁄!
e÷qe⁄&ÉT J$‘·eT+‘ê $<ë´]ú>± e⁄+&Ée#·TÃ. eTq+ ôd\e\T nsTTb˛j˚T <ëø±
Ç+ø± ¬s+&ÉT HÓ\\bÕ≥T eT<ÛäT|ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+{≤+ >∑<ë? H˚qT s√p dü+düÿè‘·+
H˚]ŒkÕÔqT. H˚sT¡ Ãø√!μμ
ªªdü+düÿè‘·+ #·<äe≈£î+fÒ |üì »s¡>∑<äì|æk˛Ô+~. m+<äTø£+fÒ jÓ÷>±uÛ≤´kÕìøÏ
dü+ã+~Û+∫q$, y˚<ë+‘· Á>∑+<∏ë\T n˙ï dü+düÿè‘·+˝ÀH˚ e⁄HêïsTT.μμ
ªªjÓ÷>±uÛ≤´kÕ˙ï, y˚<ë+‘ê˙ï ‘Ó\T‡ø√e{≤ìøÏ dü+düÿè‘·+‘√ |üì˝Ò<äT ø£<ë?
≈£;s¡T<ëdüT @ dü+düÿè‘êìï #·~yê&ÉT? eTquÛøÑ Ô£ ø£e⁄˝À¢ #ê˝≤ eT+~øÏ dü+düÿè‘·+
‘Ó*j·T<äTμμ.
ªªkÕ«$T sêeTrs¡,ú Á>∑+<∏ë©ï, $y˚ø±q+<äTì Á>∑+<∏ë\˙ï #·~yêqqTø√! y˚<ë+‘êìï
>∑T]+N, jÓ÷>±uÛ≤´kÕìï >∑T]+#˚ Ç+^¢wßü ˝À @eTHêï |ü⁄düøÔ ±\T <=]øÏ‘˚ u≤>∑T+&ÉT!μμ
ªªy˚<ë+‘êìø°, jÓ÷>±uÛ≤´kÕìø° dü+ã+~Û+∫q Á>∑+<∏ë\˙ï Ç+^¢wüß˝À
<=s¡T≈£î‘êsTT. ø=ìï Væ≤+B˝Àq÷ <=s¡T≈£î‘êsTT. ◊‘˚, qTe⁄« ‘Ó\T‡ø√e*‡q $wüjT· +
@$T≥+fÒ kÕ«$T sêeTrs¡ú ≈£L&Ü Ç˝≤π> eT÷\+˝À y˚<ë+‘· Á>∑+<∏ë*ï #·<yä ê\qï
ñ<˚X› +¯ ‘√ dü+düÿè‘·+ #·<eä ≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. ì+&ÉT j·Te«q+˝À n‘·qT düq´dæ+#·{≤
ìøÏ ø±s¡D+ á dü+düÿè‘· ` y˚<ë+‘· Á>∑+<∏ä |üsH¡ƒ ê˝Ò! <˚e⁄&ÉT y˚T\T #˚ùd,Ô qTe⁄«
kÕ«$T sêeTrs¡+ú ˝≤ düq´dæ+#êeqTø√! ì»+>± qTe⁄« dü+düÿè‘·+ #·<yä ê\qT≈£î+fÒ,
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 49
#Ó|Œü {≤ìøÏ H˚qT dæ<+Δä ! Ç+ø√#√≥ dü+e‘·‡s¡+ #·~y˚ #·<Tä e⁄qT eT÷D…\í ˝¢ À¢ H˚qT
H˚sŒ¡ ˝Òøb£ ˛‘˚, Hê ù|s¡T e÷s¡TÃø√! ˙¬ø+<äT≈£î qTe⁄« ÁbÕs¡+_Û+#·T! j·T÷ìe]Ù{° ‘Ó]#êø£,
n\Vü‰u≤<é yÓfi≤flø£ s√p ˇø£ >∑+≥ dü+düÿè‘êìøÏ øπ {≤sTT+#·T! #ê\T ‹]– #·÷ùddü]øÏ
dü+düÿè‘·+ e#˚ÃdüT+Ô ~! n&É>≥∑ + eT]Ãb˛j·÷qT. qTe⁄« Çyêfi¯ ÁãVü‰àq+<ä+˝À ©q+
ø±e{≤ìøÏ ø±s¡D+ @+{À?μμ
ªªHê≈£î dü<Tä sZ T¡ e⁄ \_Û+#ê&ÉT!μμ
XÊéTX¯sà¡ s¡yT˚ wt es¡à eTTK+˝ÀøÏ dü÷{Ï>± #·÷XÊ&ÉTμμø£+Á>±#·T´˝ÒwHü ‡é ! ø±<äT
>±˙, ìqTï #·÷düT+Ô fÒ düHê´dü+˝À |ü&bç ˛‘êy˚y÷Ó qì uÛj Ñ T· +>± e⁄+~. ˇø£yfi˚ ¯ qT$«˝≤
|ü&bç ˛sTTHê ÄX¯Ãs¡´|ü&eÉ \dæq |üì˝Ò<Tä . |üPs¡«ø±\+˝À eTTeTT≈£îå e⁄\T dü|qÔü >∑sê\˙ï
>±*+#˚yês¡T dü<äTZs¡Te⁄\ ø√dü+! eT] eT<ÛäT|ü⁄] Væ≤e÷\j·÷˝À¢H˚ e⁄+~. Çø£ÿ&É
˙≈£î dü<Tä sZ T¡ e⁄ <=s¡ø≥£ + düV≤ü »y˚T! m+<äTø£+fÒ Ç|ü&ÉT Ä dü|qÔü >∑sê\T ‘·eT Á|üu≤Û yêìï
ø√˝ÀŒj·÷sTT. eT<ÛäTsê, ñ»®sTT˙ ˝≤+{Ï q>∑sê\≈£î eTTeTT≈£åîe⁄˝…es¡÷ Ç|ü&ÉT
yÓfifl¯ ≥+ ˝Ò<Tä ! Á|üdTü ‘Ô +· eT<ÛTä sê, ñ»®sTT˙ ˝≤+{Ï q>∑sê˝À¢ n˝≤+{Ï eTVü‰‘·Tà\T
˝ÒsT¡ ø±˙ Á|üd<æ Tä ˝Δ q’… |ü+&Ü\T e⁄Hêïs¡T. ˙ø√ $wüjT· + #Ó|Œü Hê? n˝≤+{Ï eTVü‰‘·Tà\
ø£+fÒ |ü+&Ü˝Ò yÓsTT´¬s≥T¢ qj·T+!μμ nì nHêï&ÉT.
ªªìqTï #·÷ùdÔ Hê≈£î Ç+<äTøπ ÄX¯Ãs¡ý˚TdüT+Ô ~ X¯sêà! qTe⁄« eTq <Ûsä à¡ XÊÁkÕÔ\ìï+{Ï˙
#·~yêe⁄. nsTTHê yê{Ï >=|üŒ‘·Hêìï ˇ|üø√e⁄ ø£<ë?μμ
ªªesêà! ˙≈£î eTs=ø£$wüjT· + #Ó|Œü Hê?e÷ e+X¯+, <ë<ë|ü⁄>± &Óu“’…Û ‘·sê\ qT+&û
ø=ìï ≈£î≥T+u≤\ yê]øÏ >∑Ts¡Te⁄>± e⁄+≥T+~. Ç|üŒ{Ïø° e÷ ≈£î≥T+u≤ìøÏ •wüß´\T
#ê˝≤ eT+<˚ e⁄Hêïs¡T. yêfi¯fl˝À¢ >=|üŒ |ü<eä ⁄˝À¢ e⁄qïyêfi¯ófl ñHêïs¡T. yêfi¯ófl H˚H+Ó ‘·
e´‹πsøÏ+∫Hê $q≈£î+&Ü Hê bÕ<ë\≈£î Á|üD≤eT+ #˚jT· {≤ìøÏ dæ<|Δä &ü ‘É ês¡T. düsπ ,
eTq dü+uÛ≤wüD y˚sπ $wüj÷· \ MT<ä≈î£ b˛j˚T≥≥Tº e⁄+~>±˙, ˙≈£î \_Û+∫q Ä
dü<Tä sZ T¡ e⁄ mes√ #Ó|ü . $+{≤qT. H˚qT Ç+<ëø£ #ÓbÕŒqT. Ç+‘·≈î£ eTT+<äT eT+&çb˛j˚T
m+&Üø±\+˝À ‘·eT yê>±Δ{‘Ï √ XÊ+‘·|sü #¡ {· ≤ìøÏ eTVü‰‘·Tà\T dü|qÔü >∑sê\≈£î yÓfió¯
‘·T+&˚yês¡ì! ø±˙ Ç|ü&ÉT eTVü‰‘·Tà\T y˚d$ü ˝À e&É>±\TŒ\ qT+&ç ‘·eTqT ø±bÕ&ÉT
ø√e{≤ìøÏ Væ≤e÷\j·÷˝À¢ì á eT<ÛTä |ü⁄] edüTHÔ êïs¡T. jÓ÷>∑+ùÛÀ>∑+ á s¬ +&É÷
|üsd¡ Œü s¡ yÓs’ T¡ <Û´ä + ø£\$ ø±e⁄. ˇø£yfi˚ ¯ yÓs’ T¡ <Û´ä + e⁄Hêï ‘·|ü ˝Ò<Tä . yÓs’ T¡ <Û´ä + e⁄qï|ü&˚
düe÷>∑eT+ kÕ<Û´ä eTe⁄‘·T+~. düsπ , ˙≈£î \_Û+∫q dü<Tä sZ T¡ e⁄ ù|sπ $T{À #Ó|ü !μμ
ªª˙≈£î Ç˝≤+{Ï eTVü‰‘·Tà\‘√ dü+ã+<Ûë\T ˝Òe⁄ ø£<ë? H˚qT ˇø£yfi˚ ¯ ˙≈£î ù|s¡T
#Ó|Œæ Hê ˙¬ø˝≤ ‘Ó\TdüT+Ô ~? #Óù|,Ô m>∑‘ê[ #˚dTü +Ô {≤e⁄!μμ
ªªø±˙ s¡yT˚ wt, Hê≈£î Ç˝≤+{Ï $wüj÷· \˝À ÁX¯<Δä ˝Òì e÷≥ ìCy˚T! ◊Hê, Ç‘·sT¡ \
ÁX¯<ëΔd≈ü î£ *Ô ï neùV≤fi¯q #˚jT· qT. eTs=ø£ $wüjT· + @$T≥+fÒ Hê≈£î m+‘·ÁX¯<Δä ˝Òø£
b˛sTTHê Á|ü‹ $wüj÷· ìï ‘Ó\TdüTø√yê\qï õC≤„dü Hê≈£î e⁄+~. á s√E˝À¢ eT<ÛTä |ü⁄]˝À
ô|<ë\≈£î *|tdæºø˘ |üPdæ, eTTU≤ìøÏ bÂ&És¡T ø={°º, ø£fi¯fl≈£î ø±≥Tø£ |üPdüT≈£î ‹]π>
düT+<äØeTDT\T, düT+<äØeTDT˝≤¢ ø£q|ü&Ü\ì Á|üjT· ‘·ï+ #˚ùd Ä düT+<äØeTDT\÷
y˚\ dü+K´˝À e⁄Hêïs¡T! Ç˝≤+{Ï á s¡døæ £ Á|ü<X˚ +¯ ˝À ø±cÕj·÷+ãsê\T <Û]ä +∫q
dü<Tä sZ T¡ e⁄\÷ n~Ûød£ +ü K´˝ÀH˚ ‹s¡T>∑T‘·÷e⁄+{≤s¡T.! ◊‘˚, ø±cÕj·÷+ãs¡+ <Û]ä +∫q
Á|ü‹ dü<Tä sZ T¡ e⁄q÷ ˙e⁄ d”«ø£]+#·eì Hê≈£î ‘Ó\T‡! Ç+‘·≈L£ qTe⁄« 1008e »>∑<Tä sZ T¡ e⁄øÏ
ø£èbÕ bÕÁ‘·T&ç$ ø±˝Ò<Tä ø£<ë?μμ
ªª˝Ò<Tä . eT‘êìï yê´bÕs¡+>± #˚ùdyêfi¯fl+fÒ Hê≈£î ˇfi¯ófl eT+≥μμ (<˚«wü+)
ªª◊‘˚ eT+∫<˚! eT] Ç+ø£ me] •wü´]ø£+ \_Û+∫+~ ˙≈£î.μμ
ªªqTe⁄« ªeTVü‰Á|üuTÑÛ !μ ù|s¡T $H˚ e⁄+{≤eqT≈£î+≥THêïqT.μμ
ªªz¨".... ªeTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄μ ù|s¡T $qπø+? $HêïqT. n˝≤+{Ï eTVü‰‘·Tà&ç ø£èbÕ
<äèwæº ˙MT<ä |ü&<¶É +ä fÒ qTe⁄« n<äèwüeº +‘·T&ç$! s¡yT˚ wt ndü\T uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ç ne‘êsê\qT
|ü~ø√ |üHïÓ +&ÉTø√ |ü]$T‘·+ #˚jT· ≥+ bıs¡bÕfÒ! uÛ>Ñ e∑ +‘·T&çøÏ ne‘êsê\qT Ç˝≤
|ü]$T‘·+ #˚dqæ yêfi¯ófl kÕ«s¡|ú sü T¡ \T! Væ≤+<ä÷ <Ûsä à¡ Á>∑+<∏ë˝À¢ uÛ>Ñ e∑ BZ‘· ÁbÕe÷DÏøy£ TÓ qÆ ~.
Ä Á>∑+<∏ëìøÏ $T+∫q Á>∑+<∏+ä eTs=ø£{Ï ˝Ò<Tä . uÛ>Ñ e∑ BZ‘˝· À ø£èwüuí >ÑÛ y∑ êqT&ÉT nH˚ø£
#√≥¢ @eTì #ÓbÕŒ&√? ‘Ó\TkÕ. yÓu’ eÑÛ dü+|üqï ‘˚»düT‡>∑\ e´≈£î\Ô T me¬s‘’ ˚ e⁄Hêïs√,
yêfi¯fl+<äs÷¡ ‘·q ne‘êsê˝Òqì #ÓbÕŒ&ÉT. ô|>’ ± ne⁄düs+¡ |ü&|¶É ü &É˝≤¢ ‘·qT eTs¡˝≤,
eTs¡˝≤ ne‘êsê*ï m‘·T‘Ô T· +{≤qì #ÓbÕŒ&ÉT. ø£qTø£ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ç ne‘êsê*ï |ü~
es¡øπ |ü]$T‘·+ #˚jT· ≥+ eTVü‰ n|üsê<Û+ä !á eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄ ì»+>± eTVü‰Á|üuTÑÛ y˚!
Ç‘·&TÉ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì ne‘ês¡+ nq≥+˝À @ e÷Á‘·+ dü+<˚V≤ü + ˝Ò<Tä !μμ
XÊéTX¯sà¡ ô|’ e÷≥*ï m+‘· >∑+;Ûs+¡ >± #ÓbÕŒ&É+fÒ, s¡yT˚ wtes¡à n‘·ì >∑+;Ûsêìï
ì»y˚TqqT≈£îHêï&ÉT. dü+‘√wü+‘√ ªª◊‘˚, eTVü‰Á|üuÛÑTe⁄>±] Ä<Ûë´‹àø£ X¯øÏÔì qTe⁄«
ˇ|ü≈£î+{≤yê?μμ nì n&ç>±&ÉT.
ªªH˚qT Ä<Ûë´‹àø£ $wüj÷· \ |ü≥¢ ÁX¯<qΔä T ø£q|üs#¡ ì· e÷≥ ì»y˚T! ø±˙ Hê≈£î
ndü\T ÁX¯<Δä ˝Ò<ìä nqTø√≈£î. j·Te«q+˝À e⁄Hêï+. ‹ì ‹s¡>e∑ \dæq düeTj·T+ eTq
XÊÁkÕÔ\T ≈£L&Ü eè<ë›|´ü +˝À jÓ÷>∑kÕ<Ûqä #ÓjT· éTHêïsTT. H˚q<˚ dü]jÓTÆ q <äqT≈£î+≥T
HêïqT. eTq Ç<ä]› n_ÛÁbÕj·÷\˝À ô|<ä>› ± ‘˚&Ü ˝Ò<Tä . qTe⁄« ‘·–q ej·TdüT‡sêø£eTT+<˚
yÓs’ ê>∑´+ yÓ|’ ⁄ü #·÷düTHÔ êïe⁄. H˚qT ‘·–q ej·TdüT‡ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷düTHÔ êïqT! n+‘˚
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 51
ø±˙ eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄ ì»+>± Á|üuTÑÛ eq&ÜìøÏ Hêπø dü+<˚V≤ü eT÷ ˝Ò<Tä ?μμ
ªªø±˙ m<äTs¡T #·÷&É≥+˝ÀH˚ J$‘·+ >∑&ç∫b˛‘·T+<˚yÓ÷? XÊýéT. á s√E
eTVü‰Á|üuÛÑTe⁄ ns¡yÓ’ nsTT<äe |ü⁄{Ïºqs√E! m+<äs√ Ád”Ô, |ü⁄s¡Twüß\T yê] <äs¡Ùq+
#˚dTü ø√e{≤ìøÏ, yê]ì |üPõ+#·{≤ìø° e#êÃs¡T.μμ
ªªeT] qTe⁄« ns¡qú ÷≥ |ü<Vä ‰ü s¡T\T #·~$+#êyê? ˝Ò<ë. s¡yT˚ wtμμ
ªª#·~$+#·≥+ eTTK´+ ø±<äT. #·~$+#ê\qï ìj·TeT+ ˝Ò<äT. uÛÑ≈£îÔ\T ‘·eT
ÁX¯<Δä ø=B› #·~$ùdÔ n~ yπ̊s $wüjT· +μμ nHêï&ÉT s¡yT˚ wt es¡à.
XÊýéTX¯sà¡ ‘·q <ä>sZ∑ ¡ e⁄qï |üÁ‹ø£˝À¢ qT+&ç ˇø£ <ëìì rdæ <ëì˝À Á|ü#T· ]+∫q
ˇø£ bòı{ÀqT #·÷|æd÷ü Ô ªª#·÷&ÉT, Ç‘·&÷É uÛ≤s¡‘<· X˚ Êìπø >∑s«¡ ø±s¡DyÓTHÆ =ø£ ~e´ |ü⁄s¡Twüß&ÉT.
eTVü‰‘·Tà&ÉT! ◊‘˚, Ç‘·qTÇ|ü&ÉT ˝Ò&TÉ . ~e+>∑‘T· &Éj÷· ´&ÉT. Ç‘·ì ø°]Ô uÛ≤s¡‘<· X˚ e¯ T+‘·{≤
e÷s¡TÁyÓ÷–b˛sTT+~. Ç‘·&ç U≤´‹øÏ eTTK´ø±s¡D+ Ç‘·qT me] <ä>sZ∑ ê ø±qTø£\T
rdüTø√&ÉT. ø±qTø£\T rdüTø√&É+fÒ e+<ë ` ¬s+&ÉT e+<ä\T rdüTø√&ÉT. øÏ+<ä{Ï
dü+e‘·‡s¡+ Ç‘·qT eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃ&ÉT. ‹]– yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT •wüß´\T \ø£å s¡÷bÕj·T\
<ëø± Ç‘·ì ÄdæìÔ ø=fÒXº Ês¡Tμμ nHêï&ÉT.
ªªÄ ~>∑T\T‘√H˚ Äj·Tq b˛j·÷&É+{≤e⁄? n+‘˚Hê?μμ
ªªø±<äT. H˚qT #Ó|üŒuÀj˚T~ n~ ø±<äT. eTVü‰Á|üuÛÑT <äs¡Ùq+ ø√dü+ #ê˝≤
<ä÷sê\qT+&ç Hê>∑]≈£î˝…’q |ü⁄s¡Twüß\T, Ád”Ô\T Á|üyêVü≤+˝≤ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ edüTÔHêïs¡T.
&Û©ç ˝¢ Àì ◊.|æ.j·Tdt. Ä|òd” sü T¡ ,¢ uÛ≤s¡´\T u≤+<ä˙ #Íø˘˝À |üP\e÷\\T ø£{+ºÏ #·T≈£îì
‘·eT ∫qïø±s¡˝¢ À ás√E eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ekÕÔsT¡ . Ç~ ì»+. ªªeTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄˝À @<√ ˇø£
~e´‘·«+ e⁄qï<äì ø£qTø£H˚ Á|ü»\T Ç˝≤ Á|üyêVü≤+˝≤ e#˚ÃdüTHÔ êïs¡ì kÕ<Ûës¡D e÷qe⁄\T
≈£L&Ü nqT≈£î+{≤s¡T. Ç‘·ì˝À @ X¯ø°Ô ˝Òø£b˛‘˚ Ä e#˚Ãyêfi¯fl+<äs¡÷ |æ∫Ãyêfi≤fl?
˝Òø£b˛‘˚ uÛÑ+>∑T|ü{Ïº+#êsê?μμ.
XÊýéT uÛ≤yê\˝À e÷s¡TŒ e∫Ã+<äì s¡yT˚ wt nqT≈£îHêï&ÉT. áeT<Û´ä $TÁ‘·T*<äs› ÷¡
@ $wüj·T+ >∑T]+N Ç+‘· $es¡+>± e÷{≤¢&ÉTø√˝Ò<äT. Ç<ä›] uÛ≤yê\T y˚¬s’Hêø£
mø£ÿ&ÉsTTHê ø£q|ü&‘ç ˚ ªqeTùdμÔ #Ó|ü ø√e≥+‘√H˚ dü]b˛‘·Tqï~. eTVü‰Á|üuTÑÛ |ü⁄{Ïqº
s√E|ü+&ÉT>∑ y˚&TÉ ø£\ >∑T]+∫ s¡yT˚ wtes¡à, XÊýéTX¯sà¡ ≈£î #ÓbÕŒ&ÉT. Ä y˚&TÉ ø£\ dü+<äs“¡ +¤ >±
ªeTVü‰Á|üuTÑÛ μ Jeq©\\ >∑T]+∫ uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î #Ó|Œü ≥+ »]–+~. yê≥ìï+{Ï˙ $es¡+>±
X¯sà¡ ≈£î #ÓbÕŒ&ÉT es¡à. Ç˝≤ #Ó|Œü ≥+ e\q X¯sà¡ MT<ä ≈£L&Ü eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\ Á|üu≤Û e+
|ü&TÉ ‘·T+<äì es¡à ñ<˚X› +¯ !
n+‘ê $Hêïø£ XÊýéT nHêï&ÉT. ªªø±˙ s¡yT˚ wt, qTe⁄« sêe÷j·TD+˝Àì ñ‘·sÔ ê
ø±+&ÉqT e÷Á‘·yT˚ #ÓbÕŒe⁄. n˝≤ø±<äT $T>∑‘ê @&ÉT ø±+&É\qT ≈£L&Ü $qï|ü&˚
eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\ #·]Á‘·˝Àì >=|üŒ‘·q+ ns¡eú Te⁄‘·T+~.μμ
s¡yT˚ wt ñ‘ê‡Vü≤+>± n&ç>±&ÉT. ªªeTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\ J$‘·+ >∑T]+∫ Hêø£+fÒ ˙≈£î
Ç+ø± m≈£îÿy˚ ‘Ó\Tdüqïe÷≥. #Ó|Œü sê<ë? $+{≤>±!μμ.
ªªne⁄qT, Hê≈£î u≤\ø±+&ÉqT+&ç ñ‘·sÔ ø¡ ±+&É <ëø± Á|üuTÑÛ #·]Á‘· yÓTT‘·+Ô ‘Ó\TdüT!
◊‘˚, Ç|ü&ÉT ø±<äT eTs=ø£kÕ] #ÓbÕÔqT.μμ
ªªb˛˙, ˇø£ÿ u≤\ø±+&ÓH’ ê #ÓbıŒ#·TÃ>±.μμ
ªªÇ˝≤. ‘=+<äs¡|ü&É≈£L&É<äT. Á|üuÛÑT#·]Á‘· u≤\ø±+&ÉqT+&ç ñ‘·Ôsêø±+&É es¡≈£î
@&ÉT ø±+&É\÷ #Ó|ü⁄‘êqT. ◊‘˚, Çyê«fi¯ e÷Á‘·+ ø±<äT. yÓ÷\÷ #êjYT _ôdÿ≥T¢
|ü≥Tº≈î£ edüTHÔ êï&ÉT. {° ‘ê>±ø£, Çyê«fi¯ eTq düe÷y˚XÊìï eTT–<ë›+!μμ nHêï&ÉT XÊýéTX¯sà¡ .
2
XÊýéTX¯sà¡ Hê\T>∑T >∑+≥\T <ë{Ï‘˚ ã+>∑fi≤˝À e⁄+&É&ìÉ s¡yT˚ wt≈î£ ‘Ó\T‡. n‘·&øç Ï
Á|üuTÑÛ #·]Á‘· |üP]Ô>± $Hê\ì ñ‘·T‡ø£‘>· ± e⁄+~. ‘·sT¡ yê‘· s√E n‘·qT ñ<äj÷· H˚ï
{°`{Ï|Hæò é nj·÷´ø£ XÊýéTX¯sà¡ ã+>∑fi≤≈£î e#êÃ&ÉT. ‘·q÷ Ç<˚ ã+>∑fi≤˝À >∑~ rdüT≈£îì
e⁄+fÒ m+‘· u≤>∑T+&˚<√qì nqT≈£îHêï&ÉT es¡à. ˇø£f#Ò √≥ e⁄+fÒ n≥T dü+düÿè‘·eT÷
#·<äTe⁄≈£îH˚ yê&ÉT Ç≥T Á|üuÛÑT#·]Á‘· $H˚yê&ÉT ø£<ë! Ç<ä›s¡÷ ≈£îØÃ˝À¢ ≈£Ls¡TÃHêïø£
ªª◊‘˚, dü+düÿè‘· bÕsƒ+¡ yÓTT<ä\T ô|&É<ëe÷? Á|üuTÑÛ #·]Á‘· yÓTT<ä\T ô|&É<ëe÷!μμ
ªª¬s+&É÷q÷, ◊‘˚ eTT+<äT Á|üuTÑÛ #·]Á‘·sTT‘˚ u≤>∑T+≥T+~!μμ
XÊéTX¯sà¡ ‘·\ MT<ä e⁄qï ùV≤{ŸqT rdæ |üøÿ£ qTqï ≈£îØÃ˝À ô|{Ïº >∑+;Ûs¡ e<äq+‘√
|ü⁄sêD+ #Óù|Œ bÂsêDÏ≈£î&ç˝≤ ªªsêe÷j·TD+ ø£<∏ë ÁbÕs¡+uÛÑyÓT{Ïº<äìq.... nì
ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. s¡yT˚ wt ÄX¯Ãs¡´|ü&{É ≤ìï >∑eTì+∫ ªªÄX¯Ãs¡´|ü&≈É î£ ! mø£ÿ&É sêe÷j·TD
|ü⁄sêD ø±\πø|å +ü »]–‘˚ nø£ÿ&çøÏ Vü≤qTe÷Hé ekÕÔ&ìÉ Á|ü»\T #Ó|ü ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T.
n‘·ìøÏ Ädüq+ @s¡Œs¡#≥· + ø√dü+ ‘·eT ‘·\>∑T&É©¶ ï, <äT|üŒ≥¢˙ #·T≥Tº #·T{Ïº eTT+<äT
ô|≥Tº≈î£ +{≤s¡T. Ä #·T≥Tº MT<ä≈î£ Vü≤qTeT+‘·T&ÉT e∫Ã ≈£Ls¡TÃ+{≤&Éì yêfi¯fl $XÊ«dü+!
eT] ø√≥÷, bÕ´+≥T, ùV≤≥T ô|≥Tº≈î£ H˚ eTq≈£î ‘·\ >∑T&É\¶ T <=s¡øe£ ⁄ ø£qTø£ ùV≤≥TH˚
‘·\>∑T&É>¶ ± ≈£îØÃ˝À ô|{≤ºqT. Vü≤]ø£<ä∏ nq+‘·yTÓ qÆ <äì n+{≤s¡T. Á|üuTÑÛ ø£<ä∏ nq+‘·yTÓ qÆ
<äì H˚q+{≤qT. eTTK´ ø£<˝ä∏ ÀøÏ yÓfifl‚ dü]øÏ m+‘· ø±\+ |ü&TÉ ‘·T+<√! H˚qT #Ó|Œü ˝ÒqT
ø£qTø£ yÓTT<ä≥ ` ø£<\ä∏ qT ÁbÕs¡+_ÛkÕÔqT.
ø±o uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì nìï q>∑sê\≈£L <ä>sZ∑ >¡ ± e⁄+&É<Tä . n+<äTe\¢ Áu≤Vü≤àD
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 53
≈£îe÷s¡T\+<ä]ø° düe÷qyÓTqÆ ˝≤uÛ≤ìï bı+<˚ neø±X¯+ <=s¡ø<£ Tä . ø£qTø£ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯
˝Àì #ê˝≤ ÁbÕ+‘ê\˝À ∫{Ïbº ı{Ïº ø±o\T nH˚ø+£ yÓ*XÊsTT. M{Ïì ∫qï ø±o\ì
n+{≤s¡T. Ä ∫qï ø±o˝À¢ì düÁ‘ê˝À¢ Áu≤Vü≤àD ≈£îe÷s¡T\≈£î uÛTÑ øÏÔ >∑&∫ç b˛‘·T+~.
bÕsƒX¡ Ê\˝À¢ ñ∫‘·+>± dü+düÿè‘·+ H˚sT¡ Ã≈£î+{≤s¡T. Ç+^¢wßü Ks¡TÃ‘√ ≈£L&çq $<ä´. Ä
$<ä´qT nuÛ´Ñ dæ+#·{≤ìøÏ |òE ” ø±yê*, |ü⁄düøÔ ±\T Ç+ø± ñ+&É{≤ìøÏ ‹+&çø° q>∑s+¡ ˝À
@sêŒ≥T¢ ø±yê*. Çe˙ï <Ûìä ≈£î\≈£î e÷Á‘·yT˚ kÕ<Û´ä eTe⁄‘êsTT ;<ä˝q’… nq´≈£î\düT\Ô T
ndü\T #·<Tä e⁄ $wüjT· y˚T |ü{+ºÏ #·T≈£îH˚ yês¡T ø±<äT. ø±ì ;<äÁu≤Vü≤àDT\ ÁãVü≤à#ês¡T\T
e+X¯bÕs¡+|üs¡´+>± edüTÔqï dü+düÿè‘· $<ä´qT ∫qï ø±oπøåÁ‘ê\˝À Ks¡TÃ˝Ò≈£î+&Ü
nuÛ´Ñ dæ+#˚yês¡T. {°ø±sê+ n˝≤ dü+düÿè‘·+ nuÛ´Ñ dædTü qÔ ï |üHïÓ +&˚fifl¯ Áu≤Vü≤àD ÁãVü≤à#ê]!μμ
{°ø±sê+ Áu≤Vü≤àDT&˚ nsTTHê n‘·ì ≈£î≥T+ã+ ‘·s‘¡ s· ê\T>± $<ä´≈£î <ä÷s¡eT
j·÷´s¡T. Ä ≈£î≥T+ã+ #·<Tä e⁄ dü+<Û´ä \T ø£\~ ø±ø£b˛sTTq|üŒ{Ïø° e+X¯bÕs¡+|üs´¡ +>±
edüTqÔ ï bÂs√Væ≤‘·´+ e⁄+~. ◊‘˚, {°ø±sê+ <äTs¡<èä wüyº ÷Ó @yÓ÷ ø±˙ n‘·ìøÏ 10, 11
@fi¯ófl e#˚Ãdü]øÏ }]˝Àì >∑èVü≤düT\Ô Çfi¯ó¢ mìï ñHêïjÓ÷? |ü⁄s√Væ≤‘·T\ Çfi¯ófl nìï
nj·÷´sTT. n+fÒ ˇø=ÿø£ÿ |ü⁄s√Væ≤‘·T&ç Ç+{Ïø° ˇø=ÿø£ÿ >∑èVü≤düTú Ç\T¢ <=]øÏ+<äqïe÷≥.
Ä düeTj·T+˝À {°ø±sê+ ‘·eT ÁbÕ+‘·+˝À ∫qï ø±o>± ù|s=+~q •e|ü⁄sêìøÏ
#·<Tä e⁄ø√e&ÜìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. n‘·ì e+{ÏMT<ä #=ø±ÿ ˝Ò<Tä . ø£≥Tº≈î£ qï n+>∑ eÁdüeÔ TT
∫ì– |”\ø£˝e’… ⁄+~. {°ø±sê+ ø£qTeTT≈£îÿ rs¡T>∑\yê&˚, eT+∫ s¡+>∑T ≈£L&Ü nsTTHê
e÷+dü+ ˝Òì #·sà¡ +‘√ meTTø£\ b˛>∑T˝≤ e⁄qï X¯ØsêìøÏ n+<ä+ @eTT+≥T+~?
{°ø±sê+ <ä÷s¡|⁄ü ã+<ÛTä e⁄ ˇø£‘q· T •yê|ü⁄s¡+˝À #·<Tä e⁄≈£î+≥THêï&ÉT. n‘·ì
<ä>sZ∑ ø¡ Ï yÓfi≤fl&ÉT {°ø±sê+. n<äèwüeº XÊ‘·÷Ô n‘·qT e⁄+&˚ düÁ‘·+˝ÀH˚ Ç‘·ìø° uÛÀ»Hê~
@sêŒ≥T¢ »]>±sTT.
ª\|òTü TøöeTTBμ nqï |ü⁄düøÔ ±ìï ‘Ó#T· Ãø√>∑*>±&ÉT {°ø±sê+. ns¡+ú ‘√ |üì˝Ò≈î£ +&Ü,
nsêúìï Ä˝À∫+#·≈î£ +&Ü s¬ +&ÉTeT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T ã{°º ø={≤º&TÉ {°ø±sê+.
Ä düÁ‘·+˝Àì ø=+<äsT¡ $<ë´s¡T\ú T ªneTs¡ø√XÊìïμ ≈£L&Ü e˝…y¢ d˚ Tü HÔ êïs¡T. ª\|òTü TøöeTT~μ
#ê\qT≈£îHêï&ÉT {°ø±sê+. ‘·q dü«Á>±eT+˝Àì Áô|e’ TØ dü÷ÿ˝À¢ nø£så ¡ C≤„Hêìï bı+<ë&ÉT,
{°ø±s¡+. ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ e÷Á‘·yT˚ #·~yê&ÉT. ‘·sê«‘· s¬ +&ÉT eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T
>=&Éq¢ T ø±j·T≥+˝À e∫Ãq Hê\T>∑T eTTø£ÿ\÷ eT]Ãb˛j·÷&ÉT. ã+<ÛTä e⁄\ n‘·qT
nø£åsê\qT Hê\T>∑T s√E˝À¢ H˚]Œ+#ê&ÉT. ø±ì ª\|òüTTøöeTT~μ #·<äe{≤ìøÏ ¬s+&ÉT
HÓ\\T |ü{+ºÏ ~. n‘·qT ªeT+>∑fi≤#·sD¡ +μ XÀ¢ø+£ #·~yê&ÉT. ‘·sT¡ yê‘· yêsê\ ‘·sã¡ &ç
ªÄ`á`ñμqT e˝…¢ y˚XÊ&ÉT. ◊Hê, {°ø±s¡+≈£î |üsT¡ >¬ ‘êÔ*‡q ne⁄düs+¡ @eTT+~?
Hê\T>∑sTT<äT HÓ\\T >∑&#ç d˚ ]ü øÏ {°ø±sê+ X¯ØsêìøÏ e÷+düeTT |ü{+ºÏ ~. düÁ‘·+˝À
|üPØ\T ` |ü|ü s√p ô|fÒyº ês¡T. n|ü&É|ü &ÉT Áu≤Vü≤àD≤sêú\≈£L yÓfió¯ ‘·T+&˚yê&ÉT.
|æ*∫q >∑èVü≤düTú ù|<äyê&ÉsTTHê Vü≤˝≤«, |üPØ, ‘·|Œü ≈£î+&Ü #˚sTT+#˚yês¡T. ø=B› >=bÕŒ
Ä]úø£ dæ‹ú >∑\ yê¬s‘’ ˚ |üse¡ ÷qï+, \&É÷,¶ Ç‘·s¡ |æ+&çe+≥\÷ ‘·|Œü ≈£î+&Ü e&çk¶ ÕÔsT¡ .
yÓqTø£{qÏ T+&û #·<Tä e⁄≈£îqï $<ë´s¡T\ú +<ä]˙ |ü]#·jT· + #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. yêfi¯fl<ë«sê
‘·qT dü«j·T+>± ≈£L&Ü •yê|ü⁄s¡+ >∑èVü≤düT\Ô qT |ü]#·jT· + #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. Äs¡THÓ\¢
‘·s¡Tyê‘· ã+<ÛäTe⁄\‘·qT ô|<ä› #·<äTe⁄ #·<äe{≤ìøÏ yês¡D≤dæ yÓfi≤fl&ÉT. n‘·&É˝≤
yÓ[flb˛e{≤q {°ø±sê+≈£î }|æ] rdüT≈£îqï≥¢sTT+~. m+<äTø£+fÒ n‘·qT e⁄+fÒ
#·<Tä e⁄.... #·<Tä e⁄ nì ˇπø rs¡T>± ÁbÕD+ rùdyê&ÉT. Ç|ü&É‘ì· u≤<Ûä ‘·|Œæ +~.
\|òTü TøöeTT~˝Àì s¬ +&ÉT eT÷&ÉT ù|J\qT m˝≤>=˝≤ ø£+sƒd¡ +úü #˚XÊ&ÉT. ã+<ÛTä e⁄\‘·qT
n≥T yÓfifl¯ >±H˚ ª\|òTü TøöeTT~ìμ ˇø£ eÁdü+Ô ˝À #·T{Ïº n≥ø£ MT<ä ô|fÒXº Ê&ÉT. ◊‘˚, n|ü
&É|ü &É÷ \|òTü TøöeTT~ì n˝≤ n≥ø£ MT<˚ e⁄+∫ #ÓjTÓ ´‹Ô qeTkÕÿs¡+ #˚dTü +Ô &˚yê&ÉT.
Çìï s√E˝À¢ n‘·ìøÏ •yê|ü⁄s¡+˝Àì $$<Ûä s¡ø±\ eTqTwüß\ ‘√{Ï |ü]#·jT· + nsTT+~.
á $<Û+ä >± dü+e‘·‡s¡+ >∑&∫ç +~. Çø£ Ç|ü&É‘ì· øÏ düÁ‘êìï >∑T]+∫ ≈£L&Ü ô|<ä›
|ü{+ºÏ |ü⁄ ˝Ò<Tä . düÁ‘·+˝À uÛÀ»q+ ô|≥ºøb£ ˛sTTHê |òsü ê«˝Ò<qä ï <Ûs’Ó ´¡ + e#˚Ãdæ+~. HÓ\≈£î
m≥÷ ø£˙dü+ Çs¡y’Ó ◊Hê Áu≤Vü≤àD≤sêú\T <=s¡T≈£î‘·THêïsTT. Áu≤Vü≤àD≤sêúìøÏ eTT+<äT
sêÁ‹ |üdTü eÔ ⁄Hêï |òsü ê«˝Ò<Tä . ‘·sê«‘· s√E eT<Ûë´Vü‰ïìø£˝≤¢ Á‹|ü⁄+&Éø±ìï ~<äTø› =ì
‘Ó\ì¢ #=ø±ÿ, <Û√e‹ <Û]ä +∫ Áu≤Vü≤àD≤sêúìøÏ ãj·T\T<˚sπ yê&ÉT. Çø£ Äs√Eq {°ø±sê+≈£î
ø£Då + r]ø£ e⁄+&˚~ø±<äT.
ªªs¡yT˚ wt eT<Û´ä ˝À n+<äT≈£îì ªª◊‘˚, {°ø±sê+≈£î @e÷Á‘·+ $<ä´ nã“˝Ò<+ä {≤e⁄.μμ
nì n&ç>±&ÉT.
ªª$<ä´ n+fÒ ˙<äèwæ˝º À |ü⁄düøÔ ±\ #·<Tä y˚ nqT≈£î+fÒ, Ä #·<Tä e⁄ ì»+>±H˚ n‘·ìøÏ
nã“˝Ò<Tä . ø±˙ |ü⁄düøÔ ±\ #·<Tä y˚ ø±<äT. eTq eTTqT\≈£î, ãTTwüß\≈£î ª|ü⁄düøÔ +£ μ nqï
ù|s¡T ≈£L&Ü ‘Ó*j·T<äT. >∑Ts¡Te⁄ qT+&˚ $<ä´qT nuÛ´Ñ dæ+#˚yês¡T. eTVü‰|ü+&ç‘T· \j˚T´
yês¡Tμμ nHêï&ÉT.
ªªn+fÒ, ˙ ñ<˚X› ´¯ + {°ø±sêyéT #·<eä ≈£î+&Ü $+≥÷ |ü+&ç‘T· &Éj÷· ´&É+{≤yé.μμ
ªª<ë<ë|ü⁄ n+‘˚! ◊‘˚, Hê ñ<˚X› +¯ ˝À $<ä´˝À #ê˝≤ s¡ø±\THêïsTT. {°ø±sê+
H˚sT¡ Ã≈£î+≥Tqï $<ä´ @$T≥+fÒ ` q>∑s¡ dü+düÿè‘· $<ë´]ú q&Ée&çø.£ ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT
#·<Tä e⁄˝À Ç‘·ìøÏ n+‘· ‘Ó*$‘˚≥*ï Çe«ø£b˛sTTHê eéVü‰s¡ C≤„q+˝À ‘Ó*$‘˚≥*ï
Ç#êÃ&ÉT. •yê|ü⁄s¡+˝À s¬ +&ÉT @fi¯ófl e⁄+&˚d]ü øÏ n‘·qT eT+∫ eéVü‰s¡ C≤„Hêìï
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 55
dü+bÕ~+#·T≈£îHêï&ÉT. |ü⁄düÔø£+ <ë«sê ø±ø£b˛sTTHê Á|ü»*ï #·÷dæ ` $ì #ê˝≤
H˚s¡TÃ≈£îHêï&ÉT.μμ
ªªÄs¡T, @&ÉT dü+e‘·‡sê\ es¡≈L£ {°ø±sê+ ~q#·s´¡ ˝À @$<Ûyä TÓ qÆ e÷s¡TŒ sê˝Ò<Tä .n
‘·qT 18 dü+e‘·‡sê\ j·TTe≈£î&Éj÷· ´&ÉT. ª\|òTü TøöeTT~μ n|üŒ{Ïø° n≥ø£MT<ä n˝≤π>
|ü&eç ⁄+~. |ü+#· dü+<ÛTä *ï <ë{Ï eTT+<äT≈£î b˛e{≤ìøÏ n‘·qT @e÷Á‘·+ Á|üjT· ‘·ï+
#˚j·T˝Ò<äT. á $wüj·T+˝À nqTe÷q+ eùdÔ n‘·&ç |ü⁄düÔø±ìï ‘Ó]∫ #·÷&Ée#·TÃ.
|ü⁄düøÔ +£ ˝Àì yÓTT<ä{Ï Hê\T>∑T ù|J\T u≤>± q*–, ∫ì–b˛sTT e÷dæb˛sTT e⁄+{≤sTT.
$T–*q ù|J\˙ï ø=‘·Ô yê{Ï˝≤ @ e÷Á‘·+ q\>∑≈î£ +&Ü, e÷j·T≈£î+&Ü e⁄+{≤sTT.
•yê|ü⁄s¡+˝À e⁄+&É≥+ e\q n‘·ìøÏ ˇø£ Á|üj÷Ó »q+ nsTT‘˚ ø£*–+~ n‘·ìøÏ
n|ü&É|ü &ÉT Væ≤+B ø£<ë∏ dü+|ü⁄{≤ìï #·~y˚ neø±X¯+ <=]øÏ+~. {°ø±sê+ n+‘·
≈£îXÊÁ>∑ãT~Δ ø£\yê&ÉT ø±ø£b˛sTTq|üŒ{Ïø° ø=+#Ó+ ÁX¯eT#˚dHæ ê m+‘√ ø=+‘· |ü⁄düøÔ £
C≤„Hêìï dü+bÕsTT+#·T≈£îì e⁄+&˚yê&˚! ‘·sT¡ yê‘· n‘·qT Äs¡´düe÷» düu\ÑÛ ≈£LyÓfifl¯ ≥+
yÓTT<ä\T ô|{≤º&TÉ . yêfi¯fl ñ|üHê´kÕ*ï ÁX¯<>Δä ± $H˚yê&ÉT. •yê|ü⁄s¡+˝À _Ûqï_Ûqï eT‘ê\
XÊÁkÕÔsêú\T »s¡T>∑T‘·T+&˚$. {°ø±sê+ yê{Ïø° Vü‰»s¡jT˚ ýê&ÉT. {°ø±sê+≈£î dü+düÿè‘·
uÛ≤cÕ C≤„q+ ø±˙ Ç‘·s¡ uÛ≤cÕC≤„q+ ø±˙ n+‘·>± ˝Òøb£ ˛sTTq|üŒ{Ïø° n‘·&TÉ |üP]Ô>±
$<ä´ nã“ìyê&Éì nqTø√e{≤ìøÏ ˝Ò<Tä . |ü⁄düøÔ +£ eTT≥Tºø√ì n‘·ì k˛eT]‘·Hêìï
#·÷dæ n‘·ì ‘√{Ï $<ë´s¡T\ú T Vü‰dü´+>± e÷{≤¢&‘ç ˚ ªªH˚qT eTq |üPØ«≈£î\sTTq ãTTwüß\
e÷sêZìï nqTdü]düTHÔ êïqT. C≤„Hês¡q® ≈£î Á|ü<ëÛ q kÕ<Ûqä + #Óy«˚ nqT≈£î+≥THêïqTμμ `
nH˚yê&ÉT.
s√E\T >∑&ç∫b˛‘·THêïsTT. {°ø±sê+ u≤\´ <äX¯qT+&ç j·Te«q+˝ÀøÏ n&ÉT>∑T
ô|{≤º&TÉ . n‘·qT ‹+&û, ã≥º≈L£ ~>∑T\T ˝Ò<Tä . #˚‹˝À ø=<√› >=b˛Œ &ÉãT“\T e⁄+≥T+&˚$.
Áu≤Vü≤àD≤sêúìøÏ yÓ[‘˚ <äøDåÏ Ç#˚Ãyês¡T. me]+{À¢qsTTHê |üPC≤, |ü⁄Dé#·q+ »]–ùdÔ
n<äq+>± ø=+‘· &ÉãT“ eTTfÒ~º . Ç˝≤ Áø£eTÁø£eT+>± Ç‘·ì <ä>sZ∑ ¡ &ÉãT“ b˛>∑T|ü&kÉ Õ–+~.
ø=ìï e+<ä\T b˛>∑T#˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
XÊéTX¯sà¡ {°ø±sê+ $<ë´]ú J$‘êìï >∑T]+∫ s¡yT˚ wt es¡à≈£î #ÓbÕŒ&ÉT. Äs√E
n+‘·{‘Ï √ eTT–+#ê&ÉT.
3
s¬ +&ÉTs√E\ ‘·sT¡ yê‘· s¡yT˚ wtes¡à, XÊýéTX¯sà¡ ã+>∑fi≤≈£î e#êÃ&ÉT. Äs√E‘√
{°ø±sê+ #·]Á‘·qT |üP]Ô #˚j÷· \qT≈£îHêï&ÉT XÊýéTX¯sà¡ . Ç˝≤ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. ªª{°ø±sê+
25 dü+ˆˆ\ yê&Éj÷· ´&ÉT. Ç|ü&ÉT n+<äs÷¡ n‘·&ìç ª{°ø±sê+μ>±s¡T nì >ös¡$düTHÔ êïs¡T.
•yê|ü⁄s¡+˝Àì #ê˝≤ ≈£î≥T+u≤\‘√ eT+∫ |ü]#·j·÷\T @s¡Œ&Ü¶sTT {°ø±sê+≈£î.
>∑èVæ≤DT\T n‘·&ìç >=|üŒ|ü+&ç‘T· &ÉH˚ nqT≈£îH˚yês¡T. dü+düÿè‘· XÀ¢ø±\qT eT<ÛTä s¡ dü«s¡+‘√
>±q+ #˚ùdyê&ÉT. yê{Ïnsêú\qT #Ó|üŒ{≤ìøÏ u≤<Ûä|ü&Ée*‡q |üì˝Ò<äT. dü+düÿè‘·
Á>∑+<∏ë\ìï+{Ïø° nìï uÛ≤wü˝À¢q÷ {°ø±\T yÓ\Te&Ü¶sTT. n+‘·{‘Ï √ ‘·è|æÔ |ü&‘ç ˚ n‘·ì
J$‘·+ Vü‰sTT>± yÓ[flb˛‘·T+~. ‹+&çø,° ã≥º≈L£ ~>∑T˝Ò<¢ Tä . ô|’ &ÉãT“\T <=s¡T≈£î‘·÷H˚
e⁄+{≤sTT. ø±˙ Ç{≤¢ J$‘êìï >∑&|É {ü ≤ìøÏ n‘·ì eTqdüT‡ n+^ø£]+#· ˝Ò<Tä . Çs¡y’Ó
nsTT<˚fió¯ fl e#êÃø£ n‘·qT eTqdüT˝À u≤&Û|É &ü TÉ ‘·÷ e⁄+&˚yê&ÉT. ªªH˚HM˚ T #·<Tä e⁄ø√˝Ò<Tä
ø£<ë! mHêï[fl˝≤ ã‘·T≈£î‘êqT? Ç‘·sT¡ \ Çfi¯fl˝À¢ bı≥ºb˛düT≈£î+≥÷....μμ nì.
{°ø±sê+ $y˚øe£ +‘·T&ÉT. ∫qï ∫qï $»j·÷\πø ‘·è|æÔ |ü&&É TÉ . n‘·ì ej·TdüT‡
yêfi¯ófl #ê˝≤ eT+~ ªXÊÁdæμÔ , ªÄ#ês¡´μ |üØ≈£\å T bÕdüj÷· ´s¡T. ø=+<äsT¡ m+.m., m+.ˇ.m˝Ÿ
≈£L&Ü nj·÷´s¡T. ø=+<äsT¡ ø±˝ÒJ˝À¢ Ábıô|dò sü T¡ ¢ nj·÷´s¡T. n˝≤+{Ï yêfi¯fl≈£î >ös¡eeT÷
\_Ûk˛Ô+~. Ä<ëj·TeT÷ u≤>±H˚ e⁄+~. {°ø±sê+≈£î Ç|ü&ÉT yêfi¯fl˝≤ |üØø£\å ≈£î #·~$
bÕdüe≥+ »s¡>∑ì |üì! ◊‘˚, n‘·ìøÏ eéVü‰s¡ C≤„q+ #ê˝≤ m≈£îÿe. @<Ó’Hê
kÕ~Û+#·>\∑ qqï Ä‘·à$XÊ«dü+ n‘·ìøÏ #ê˝≤ m≈£îÿe. n‘·qT nqT≈£î+{≤&ÉT. düsd¡ «ü ‹
≈£L&Ü \øÏàå øÏ }&ç>+∑ #˚dTü +Ô ~ ø±ã{Ïº @<√ $<Û+ä >± \øÏàå ì ‘Ó#T· Ã≈£î+fÒ düsd¡ «ü ‹ ˝Òì
˝À≥T uÛØÑ Ô ne⁄‘·T+~.
{°ø±sê+ e÷{≤¢&≥É +˝À #ê˝≤ H˚sŒ¡ ]. n‘·ì e÷≥*ï Á|ü»\T eT+Á‘· eTT>∑T˝Δ ’…
$+≥T+{≤s¡T. •yê|ü⁄s¡+ ãC≤s¡¢˝À eT+<äT\T ny˚Tàyêfi¯flqT #·÷düTÔ+{≤&ÉT. yêfi¯fl
e÷≥˝À¢ |ü<ë\≈£L yêfi¯ófl e÷{≤¢&˚ $<ÛëHêìø° eTT>∑T˝Δ ’… >∑T+|ü⁄\T >∑T+|ü⁄\T>± >∑T$T>∑÷&ç
Á|ü»\T $+≥T+{≤s¡T. yêfi¯ófl m+‘√ #êø£#ø· ´£ +>± eT+<äT*ï neTTà≈£î+≥T+{≤s¡T.
ªªø£fi¯fl »ãT“≈£î sê+u≤D+ ˝≤+{Ï eT+<äT. n<äT“¤‘·+>± |üì#˚düTÔ+~. HÓ\s√E˝À¢
|üì#ÓjT· ´ø£b˛‘˚ &ÉãT“ yê|üd.t >∑T+|ü⁄˝Àì ˇø£]<äs› T¡ (eTT+<äT>±H˚ e÷{≤¢&ç ô|≥Tº≈î£ qï
yêfi¯ófl) ªMT eT+<äT e÷≈£î u≤>± |üì#˚d+æ ~. Ç+ø√ s¬ +&ÉT d”kÕ\T Çe«+&çμμ n+≥÷
eT+<äT\T ny˚Tàyê&çøÏ &ÉãT“*∫Ã eT+<äT d”kÕ*ï rdüT≈£î+{≤s¡T. eT+<äT\T ny˚Tà
n‘·qT nø£ÿ&ÉTqï Á|ü»\≈£î ø£fifl¯ ˝À¢ eT+<äT ≈£L&Ü y˚kÕÔ&TÉ . ˇø£{Ï s¬ +&ÉT >∑+≥˝À¢
Hê\T>∑T s¡÷bÕj·T\ eT+<äT neTTà≈£î+{≤&ÉT. n˝≤ ‹s¡T>∑T‘·÷ eT+<äT\y˚Tà yêfi¯flqT
#ê˝≤ eT+~H˚ #·÷XÊ&ÉT {°ø±sê+! ª‘·qT eT+<äT\T neTà≥+ yÓTT<ä\T ô|&ç‘˚ Mfi¯flø£+fÒ
≈£L&Ü m+‘√ düeTs¡eú +‘·+>± eT+<äT\T neTà>∑\&ÉT. ø±˙, n˝≤ ãC≤s¡y¢ +Ó ≥ ‹s¡T>∑T‘·÷
eT+<äT\T ny˚Tàyêfi¯fl≈£î düe÷»+˝À >ös¡e+ @eTT+≥T+~? Ä<ëj·T+ e÷Á‘·+ @+
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 57
edüT+Ô ~? nì nqT≈£îHêï&ÉT. >ös¡e+>± eT+<äT\T neTTà≈£îH˚ <äTø±D<ës¡T\ >∑T]+∫
Ä˝À∫+#ê&ÉT. #·÷düT+Ô &É>±H˚ eT+<äT\ ø£+ô|˙\qT kÕú|+æ ∫ \ø£\å T Ä]®+∫q yêfi¯flqT
>∑T]+N Ä˝À∫+#ê&ÉT. Ä ø£+ô|˙\T ‘·j÷· s¡T #˚ùd eT+<äT\T @e÷Á‘·+ HêDýÓTqÆ y√?
{°ø±sê+≈£î ‘Ó\T‡. <äTeT÷à`<Û÷ä ∞ d”kÕ˝À¢ b˛dæ e+<ä\ dü+K´˝À¢ n$Tà‘˚ @ |ü~eT+~ø√
kÕ«uÛ≤$ø£+>± >∑TD+ ø£ì|æùdÔ n~ Ä eT+<äT\ qT+#˚qì yêfi¯ófl ‘·è|æ|Ô &ü øÉ £ ‘·|Œü <äT.
◊‘˚, {°ø±sê+≈£î <äTeT÷à`<Û÷ä [ì d”kÕ˝À¢ b˛dæ neTTàø√e*‡q ne⁄düs+¡ ˝Ò<Tä .
n‘·ìøÏ yÓTT<äfÒ ø=ìï eT+<äT\÷ ` eT÷*ø£\÷ ‘Ó\T‡. ‘·qT Áu≤Vü≤àD≤sêú\≈£î yÓ[flq|ü⁄&ÉT
Ä ≈£î≥T+u≤\˝Àì |æ\\¢ ≈£L, eTVæ≤fi¯\≈£L ∫qï ∫qï »ãT“\≈£î ∫{≤ÿ\T #Ó|⁄ü +Ô &˚yê&ÉT.
ø±˙, eT+<äT\ ø£+ô|˙ kÕú|+æ #·≥+ n+‘· ‘˚*ø¬ q’ |üì ø±<äT. ø£+ô|˙ Á|ü#êsêìπø
#ê˝≤ &ÉãT“ Ks¡Ãe⁄‘·T+~. 20 @fi¯fl ÁøÏ‘+· yÓTT<ä\T ô|{Ïº e⁄+fÒ á bÕ{ÏøÏ ì\<=≈£îÿ≈£îH˚
yê&˚. Ç|ü&ÉT ø£+ô|˙\T #ê˝≤ e#êÃsTT. Ä ø£+ô|˙\‘√ ‘·H+˚ b˛{°|&ü >É \∑ &ÉT?
b˛{° |ü&Ü\Hêï #ê˝≤ &ÉãT“+&Ü*. ∫es¡≈£î eT+<äT\ yê´bÕs¡+ ˝≤uÛÑ+ ˝Ò<äì
ìs¡ísTT+#·T≈£îHêï&ÉT.
eT]+ø£ <Ûqä e+‘·T&ÉT ø±e{≤ìøÏ e÷s¡+Z @$T{Ï? nì Ä˝À∫dü÷,Ô Ä˝À∫dü÷Ô
∫es¡≈î£ n‘·ì <äèwæº »>∑<Tä sZ T¡ e⁄\ MT<ä≈î£ b˛sTT+~. »>∑<Tä sZ T¡ e⁄\≈£î ø±˙ eTVü≤+‘·T\≈£î
ø±˙ •wüß´DÏí nsTT‘˚ u≤>∑T+&ÉTqì nqT≈£îHêï&ÉT. ø±˙, mHêïfi¯ófl •wü´]ø£+ #˚dHæ ê @
»>∑<Tä sZ T¡ y√, @ eTVü≤+‘√ nj˚T´ neø±X¯+ ‘·q≈£î \_Û+#·<Tä . m+<äTø£+fÒ, Ä |ü<eä ⁄\≈£î
ø±e\dæq $<ä´ ‘·q≈£î ˝Ò<Tä . ˇø£yfi˚ ¯ $<ä´ e⁄qï|üŒ{Ïø° »>∑<Tä sZ T¡ e⁄\≈£L, eTVü≤+‘·T\≈£L
m+<äs√ •wüß´\T e⁄+{≤s¡T. yêfi¯fl˝À @ n<äèwüeº +‘·T&çø√ >±ì yês¡d‘ü «· n~Ûø±s¡+
<äøÿ£ <äT. J$‘êìï @ n<äècÕºìø√ e~˝Òdæ e⁄+&É˝&Ò TÉ {°ø±sê+. yêdüyÔ êìøÏ eTVü≤+‘·T
ø±>∑*–q \ø£åD≤\T {°ø±sê+˝À #ê˝≤H˚ e⁄HêïsTT. n‘·ì Äø±s¡eTT, y˚wü<Ûës¡D
eTVü≤+‘·T≈£î dü]>±Z dü]b˛‘êsTT. •yê|ü⁄s¡+˝À <Ûqä e+‘·yTÓ qÆ eTsƒê\T #ê˝≤H˚ e⁄HêïsTT.
yê{Ï eTVü≤+‘·T\T n+‘·>± $<ëĆ≤„q+ e⁄qïyês¡T ø±<äT. nsTTq|üŒ{Ïø° {°ø±sê+≈£î
eTVü≤+‘·T |ü<$ä \_ÛdTü +Ô <äq{≤ìøÏ M˝Ò<¢ Tä . m+<äTø£+fÒ eTVü≤+‘·T ø±yê\+fÒ, mes√
ˇø£ eTVü≤+‘·T≈£î nH√ï `‘·eTTà&√, y˚Tq\T¢&√, y˚Tqe÷yÓ÷ nsTTe⁄+&Ü*. ˝Òøb£ ˛‘˚
Ç+ø√ $<Ûä+>± qsTTHê eTVü≤+‘·T≈£î <ä>∑Zs¡ dü+ã+<Ûä+ ø£\yês¡T e÷Á‘·y˚T
yês¡dTü \e⁄‘ês¡T. ø=ìï dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· Á|üjT· ‹ï+∫ e⁄+fÒ ‘·|Œü ≈£î+&Ü kÕ|ò\ü ´‘·qT
bı+~e⁄+&˚yê&˚! ø±˙, Ç|ü&ÉT n+‘· ‘˚*ø¬ q’ |üì ø±<äT!
eTVü≤+‘·T, »>∑<Tä sZ T¡ |ü<eä ⁄\ >∑T]+∫ Ä˝À∫dü÷HÔ ˚ {°ø±sê+ uÛ≤yê\T eTs=ø£
~X¯>± e÷sêsTT. n‘·ìøÏ eTs=ø£ Ä˝À#·q ‘·{+ºÏ ~. eTqdüT˝ÀH˚ Ç˝≤ nqT≈£îHêï&ÉT.
Ä".... Hê≈£î Ç~ dü¬s’q~. H˚HÓ+<äT≈£î eTs=ø£] •wüß´D√í, ø£èbÕbÕÁ‘·TD√í ø±yê*!
eTq<˚X+¯ ˝À uÛøÑ ,ÔÏ ÁX¯<\Δä ≈£î ø=<äy˚ ˝Ò<Tä . m≈£îÿeXÊ‘·+ Á|ü»\T ÁX¯<ëΔ uÛ≈Ñ î£ \Ô T ø£*–q
yês¡T. ◊‘˚, Ä ÁX¯<ë›u≈ÑÛ î£ \Ô qT ˇø£ <ë]˝À yêfi¯flì ô|≥Tºø√e≥+ nedüs+¡ . H˚q˝≤
Á|ü»\ uÛøÑ ÔÏ ÁX¯<\Δä qT <ë]˝À ô|≥Tºø√>∑\qT. Ç~ n+‘· Ks¡TÃ‘√ ≈£L&çq |üì ≈£L&Ü
ø±<äT. H˚qT >∑Ts¡Te⁄ qe⁄‘êqT. ùdJº MT<ä q≥T&ÉT ø=ìï >∑+≥˝Ò q{ÏkÕÔ&TÉ .eTVü≤+‘·T\÷
` »>∑<äTZs¡Te⁄\÷ Çs¡yÓ’ Hê\T>∑T >∑+≥\÷ q{ÏkÕÔs¡T. yê]˝≤ ‘êq÷ q{Ï+#ê*.
ø=+#Ó+ ø£wyºü TÓ qÆ |üŒ{Ïø° ‘·qT q{Ï+#·>\∑ &ÉT.μμ
{°ø±sê+ u≤>± e÷{≤¢&>É \∑ &ÉT. n+<ä]‘√ ø£*dæb˛>∑\&ÉT. uÛ≤cÕ yêÚ≤´q+‘√
bÕ≥T>± ‘·q kı+‘· e÷≥\qT ø£*|æ #ê˝≤ Äø£s¸¡ Dj ° T· +>± ø£<\ä∏ qT #Ó|Œü >∑\&ÉT.
{°ø±sê+ Äs¡´düe÷»+ ñ|ü<X˚ ≈¯ î£ &ÉT ø±ø£b˛e≥+ n‘·ì <äTs¡<èä wü+º nqe#·TÃ. n‘·ì
$ìøÏ&ç C≤„HêìøÏ, yêø£Œ≥T‘ê«ìøÏ Äs¡´düe÷» ñ|ü<˚X¯≈£î&ÉT nsTTq≥ºsTT‘˚ m+‘√
sêDÏ+#·>*∑ >π yê&ÉT. ø±˙ »>∑<Tä sZ T¡ e⁄ ø±yê\qï uÛ≤eq dæsú +¡ >± e⁄Hêïø£ ñ|ü<X˚ ≈¯ î£ ì>±
e⁄+&É≥+ ‘·T#·Ãe¤ Tì|æ+∫+~ n‘·ìøÏ!
4
Vü≤]<ë«s¡+˝À >∑+>±q~ bÕj·T ˇ&ÉTq¶ j·TTe≈£î&Óq’ düHê´dæ ˇø£‘q· T yÓfió¯ HÔ êï&ÉT.
n‘·&TÉ ø±cÕj·T eÁkÕÔ\qT <Û]ä +#ê&ÉT. n‘·ì yÓ+≥ eTT>∑TsZ T¡ •wüß´\THêïs¡T. ˇø£‘ì·
#˚‹˝À ã+>±s¡T »Øb˛>∑T>∑\ |ü≥Tº #ÛÁ· ‘· (>=&ÉT>∑T) e⁄qï~. eTs=ø£ n‘·ì #˚‹˝À
≈£Ls¡TÃH˚ Ädüq+ e⁄qï~. eT÷&Ée •wüß´&ÉT $+C≤eTs¡\T |ü≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. >∑Ts¡T•wüß´\T
q\T>∑Ts¡÷ kÕj·T+ø±\+ 6 >∑+ˆˆ\≈£î ˇø£ X¯óÁuÛyÑ TÓ qÆ Á|ü<X˚ Êìï #˚sT¡ ≈£îHêïs¡T. Ä
kÕj·T+Á‘·+ nø£ÿ&É Ä>±s¡T. s¬ +&Ée •wüß´&ÉT Ädüq+ |ü]#ê&ÉT. >∑Ts¡Te⁄>±s¡T <ëì
MT<ä |ü<ëàdüq+ y˚dTü ≈£îì ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. yÓTT<ä{Ï •wüß´&ÉT #ÛÁ· ‘·+ |ü≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. eT÷&Ée
•wüß´&ÉT $+C≤eTs¡eTT‘√ $düTs¡T‘·THêï&ÉT. eTT>∑TsZ T¡ q\T>∑Ts¡T uÛ≈Ñ î£ \Ô T b˛>∑j÷· ´s¡T.
ø=~›ùd|ü{øÏ Ï 10, 15 eT+~ <ëø± |ü⁄s¡Twüß\÷, eTVæ≤fi¯\÷ e#êÃs¡T. Ä Á|ü<X˚ +¯
#ê˝≤ X¯óÁuÛ+Ñ >± e⁄+~. ã≥º\T eTT]øÏ ne⁄‘êjÓ÷yÓ÷qqï u…<Tä s¡T ≈£L&Ü ˝Ò≈î£ +&Ü
n+<äs÷¡ u≤dæ|≥ü T¢ y˚dTü ≈£îì ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. <Ûë]àø£ #·sÃ¡ ÁbÕs¡+uÛeÑ TsTT+~. n+<äs÷¡
#·sÃ¡ ˝À bÕ˝§Z+≥THêïs¡T. ø±cÕj·T eÁkÕÔ\˝À e⁄qï düHê´dæ eTTKeTT ø±+‹e+‘·+>±
e⁄+~. n‘·&ç e÷≥˝À neTè‘·+ e]¸k˛Ô+~. kÕ<ÛTä e⁄ eTTK+˝À m+‘· qÁeT‘· e⁄+<√,
n‘·ì dü«s¡+˝À n+‘·ø+£ f… m≈£îÿe e÷<ÛTä s¡´+ e⁄+~. Ä ÁbÕ+‘·+˝À á eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉT
<äs¡Ùq+ Çe«&É+ Ç<˚ Á|ü<ÛäeT+! n‘·ì eTTKes¡ÃdüT‡, dü«s¡ e÷<ÛäTs¡´+ ÁXÀ‘·\qT
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 59
$X‚w+ü >± Äø£]¸k˛Ô+~. ˇø£ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ Ç˝≤ n&ç>±&ÉT.μμ
ªªkÕ«$T ‘·eT ìyêdü+ @~? mø£ÿ&É qT+&ç edüTHÔ êïs¡T?μμ
ªªuÛøÑ ±Ô! kÕúq, s¡÷|ü, HêeT uÛ<Ò ë\˙ï eTq+ ø£*Œ+#·T≈£îqïy˚! Ç<ä+‘ê e÷j·T?
mø£ÿ&ÉqT+∫ e#êÃe⁄? mø£ÿ&çøÏ yÓfi≤Ôe⁄? mø£ÿ&É e⁄+{≤e⁄! á Á|üX¯ï˝À¢ @eTT+~
#Ó|ü ?μμ nHêïs¡T kÕ«eTT\ yês¡T.
Á|ü•ï+∫q uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ ‘·qT y˚dqæ Á|üXï¯ ndü+<äs“¡ y¤ TÓ +Æ <äì nì|æ+∫+~ Ç‘·s¡ uÛ≈Ñ î£ \Ô Tμμ
bÕqø£+˝À |ü⁄&Éø£ @$T{° Ç‘·ì Á|üXï¯ ? nì nqT≈£îHêïs¡T.
ˇø£ HÓ\ es¡≈L£ kÕ«eTT\ yê] H√{ÏqT+&ç neTè‘· es¡¸+ ≈£îs¡Tdü÷HÔ ˚ e⁄qï~.
ˇø£ yês¡+ >∑&#ç d˚ ]ü øÏ Vü≤]<ë«s¡+˝Àì uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î kÕ«eTT\yê] >∑T]+∫ ‘Ó*dæ+~.
n|üŒ{ÏqT+&ç uÛ≈Ñ î£ \Ô T kÕ«eTT\ yê] yÓ+fÒ ‹s¡>k∑ Õ>±s¡T. #ÛÁ· ‘·`#êeTsêÔ\‘√, $\TyÓq’
Ädüq+‘√, eTè<äTyÓ’q ø±cÕj·T eÁkÕÔ˝ÀÔ e⁄qï kÕ«eTT\ yê]ì #·÷dæq ø=+<äs¡T
Hêdæ≈Ô î£ \T ª@+{Ï á y˚weü TT? nì nqT≈£î+≥T+fÒ ` n˝≤+{Ï Hêdæ≈Ô î£ \qT kÕ«eTT\
yês¡T ndü\T ˝…øÿ£ ô|&ç‘˚ ø£<ë? uÛ≈Ñ î£ \Ô T KØ<Óq’ kÕ«eTT\yê] y˚cÕìï #·÷dæ ªªdæ<Δä
|ü⁄s¡Twüß\T #ê˝≤ s¡÷bÕ\˝À e⁄+{≤s¡Tμμ nì nqT≈£îH˚yês¡T.
kÕ«eTT\yês¡T Ç˝≤π> $$<Ûä ÁbÕ+‘ê˝À¢ |üs´¡ {Ï+#˚yês¡T. n‘·ìyÓ+≥ eTT>∑TsZ T¡
uÛ≈Ñ î£ \Ô T, ˇø£ e+≥yê&ÉT e⁄+&˚yês¡T. @ |üìø¬ H’ ê ÁbÕs¡+uÛ+Ñ ˝À m+‘√ ø=+‘· ô|≥Tºã&ç
ô|≥ºe\dæ e⁄+≥T+~. kÕ«eTT\yês¡T yÓTT<ä{À¢ ô|≥Tºã&ç ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. ø=~› s√E˝À¢H˚
uÛ≈Ñ î£ \Ô Vü≤è<äj÷· \qT >¬ \T#·T≈£îHêïs¡T. uÛ≈Ñ î£ \Ô Vü≤è<äj÷· \qT <√#·Tø√yê˝Ò ø±ì Ç+ø£
&É ã T“≈£ î ø=<ä y ˚ + {Ï ? á s¡ ø £ + >± kÕ«eTT\yês¡ T nK+&É y Ó T Æ q n_Û q j· ÷ ìï
n_ÛqsTTdüTHÔ êïs¡T. Äj·Tq øπ e\+ dü<√Zwßü *˜ ï e÷Á‘·yT˚ »]ù|yês¡T. eT+Á‘· ‘·+Á‘ê*ï
` eT+<ä÷ e÷≈£î*ï Ç#˚Ãyês¡T ø±<äT. me]ø° uÛ$Ñ wü´‘·TqÔ T #Óù|Œyês¡T ø±<äT ` düeTdüÔ
$wüj÷· \÷ ‘·q≈£î $X¯<yä T˚ qqï $XÊ«kÕìï uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î ø£*–+#ês¡T.
kÕ«eTT\yês¡T uÛøÑ `Ô£ C≤„q yÓs’ ê>±´\‘√ C≤„HêìøÏ ÁbÕ<Ûëq´‘· ì#˚Ãyês¡T. •wüß´\≈£î
ÁãVü≤àC≤„Hêìï ñ|ü<•˚ +#˚yês¡T. düs«¡ + ÁãVü≤àeTj·T s¡÷|ü+, ns¡+ú düs«¡ + ÁãVü≤àeTj·T+
nqï<˚ n‘·ì dæ<ëΔ+‘·+. ìX¯Ã\ <ëdüT sêdæq ª$#ês¡kÕ>∑s+¡ μ ø±©ø£eT©yê˝Ò sêdæq
ªnqTuÛeÑ Á|üø±X¯+μ ˝≤+{Ï y˚<ë+‘· Á>∑+<∏ë*ï #·~$, y˚<ë+‘·+˝À ìcÕí‘T· &Éj÷· ´&ÉT.
n‘·qT m|ü&É÷ ª|ü<ëàdüq+μ y˚dTü ≈£îì ìX¯Ã\+>± ÁãVü‰àq+<ëìï bı+<äT‘·÷ ñ+&˚yê&ÉT.
˝Òøb£ ˛‘˚ uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î ñ|ü<•˚ dü÷Ô e⁄+&˚yê&ÉT. eTs=ø£ dæ‹ú ˝À uÛ≈Ñ î£ ˝Ô e… s¡÷ n‘·&ìç #·÷&É˝<Ò Tä .
‘·qqT >∑T]+∫ me¬s’Hê $esê\T n&ç–‘˚ á X¯Øs¡+ nXÊX¯«‘·yÓTÆq~μ nH˚dæ
dü+uÛ≤wüDqT e÷πsÃùdyê&ÉT. ø±˙ ‘·q uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î dü+ã+~+∫q nìï $esê\qT C≤„|øü +£
ô|≥Tº≈î£ H˚yê&ÉT. uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ mHêïfi¯fl≈£î ø£*dæHê n‘·ì ≈£î≥T+ã+˝Àì düuTÑÛ ´\+<ä] øπ eå ÷ìï
ù|s¡Tù|s¡THê n&ç– ‘Ó\T‡≈£îH˚yê&ÉT. Ç+‘· C≤„|üø£X¯øÏÔ e⁄qï kÕ«eTT\yês¡T ø=+#Ó+
ø£w|ºü &ü ‘ç ˚ ª\|òTü TøöeTT~μ˝Àì |ü+#·d+ü <ÛTä \‘√H˚ Ä–b˛j˚Tyê&ÉT ø±<äT.
eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\T s¬ +&ÉT |ü{≤ï\˝ÀH˚ m≈£îÿe>± e⁄+≥THêï&ÉT. Ä |ü{≤ï˝À¢ uÛ≈Ñ î£ \Ô T
n‘·ì eTTU≤s¡$+<ëìï ne˝ÀøÏd÷ü Ô neTè‘êìï bÕq+ #˚d÷ü Ô ‘·è|æÔ bı+<äT‘·THêïs¡T.
C≤„Hêdü≈î£ ˝Ô q’… uÛ≈Ñ î£ \Ô T m|ü&É÷ Äj·Tq #·T≥÷º b˛>∑Tã&ç e⁄+&˚yês¡T. Äj·Tq ‘·q
uÛ≈Ñ î£ *Ô ï ø£è‘ês¡T\ú qT #˚dTü +Ô &˚yê&ÉT.
s¡yT˚ wt≈î£ XÊýéT e÷{\ <ë«sê ø£<ä∏ ns¡yú TÓ +Æ ~. ˇø±H=ø£ Á>±eT+ qT+&ç •e|ü⁄sêìøÏ
$<ë´]ú>± e∫Ãq |üHïÓ +&˚fifl¯ Áu≤Vü≤àD ≈£îÁs¡yê&˚ eT<ÛTä |ü⁄]˝À uÛ≈Ñ î£ \Ô |üP»\+<äT≈£î+≥Tqï
ªeTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄μ nì. ªeTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄μ≈£î dü+ã+~Û+∫q düe÷#êsêìï XÊýéT <ë«sê $Hêïø£
≈£L&Ü s¡yT˚ wt es¡à˝À n‘·ì |ü≥¢ ÁX¯<ëΔd≈ü î£ \Ô T @ e÷Á‘·+ ‘·>˝Z∑ <Ò Tä . ìC≤ìøÏ ÁX¯<ëΔ,
$XÊ«dü+ nH˚$ ÇqT|ü ø£e#ê˝≤¢+{Ï$. ãT~Δ, ‘·sÿ¡ + nH˚ u≤D≤\T rÁey˚>+∑ ‘√ e∫ÃHê
Ä ø£e#êìï @MT #˚jT· ˝Òe⁄.
ªeTVü‰Á|üuÛÑTμ •wüéT+&É*˝À |ü⁄s¡Twüß\÷ e⁄Hêïs¡T. Ád”Ô\÷ e⁄Hêïs¡T. j·TTer
j·TTe≈£î\÷, eè<äT\Δ ÷ nìï s¡ø±\ yês¡÷ e⁄Hêïs¡T. uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î ‘·qàj·TT&Ó’ Áã¨à|ü<X˚ +¯
#˚ùd≥|ü&ÉT ªH˚q÷`˙eP nqTø√e&É+, HêB`˙B nqTø√e&É+ nC≤„q \ø£Då +! ÁãVü≤à
ìsêeTj·TT&ÉT. n‘·&TÉ |ü⁄s¡Twüß&É÷ ø±<äT. Ád”Ô ø±<äT. ø£sà¡ +èT‘·+ Ç<ä+‘ê e÷j·T.
ÁãVü‰àq+<ä+˝À, ©qeTsTTq yê&çøÏ ø£sà¡ `<Ûsä êà\+≥÷ e⁄+&Ée⁄. ÁãVü≤à ˇø£ÿ&˚ dæsú +¡ .
$T–*q<ä+‘ê e÷j·T ªnìμ nH˚yê&ÉT. ˇø=ÿø£ÿ X¯u≤›ìï Ä∫ ‘·÷∫ Äj·Tq ÁãVü≤àC≤„Hêìï
ñ|ü<•˚ dü÷Ô e⁄+fÒ ÁXÀ‘· eT+&É* ‘·qàj·T‘·«+˝À yÓTeÆ Ts¡#~˚ ! kÕ«$T yê] uÛøÑ eÔ£ T+&É*˝À
ø£s¡e÷ nH˚ ÁbÂ&É Ád”Ô ˇø±yÓT e⁄+&˚~. ÄyÓT <Ûäì≈£îsê\T. ‘·q düs¡«dü+|ü<ä\‘√
kÕ«$Tyê] •wü´]ø±ìï d”«ø£]+∫+~. mH√ï s√E\T>± kÕ«$Tyê] ñ|ü<X˚ Êìï $+{À+~
ÄyÓT. ÄyÓT Vü≤è<äj·T+˝À kÕ«$Tyê] |ü≥¢ nbÕs¡yÓTÆq ÁX¯<äΔ @s¡Œ&ç+~. Áø£eT+>±
ø£s¡e÷ |ü≥¢ kÕ«eTT\ yê] Á|ües¡Ôq eT<ÛäTs¡‘·yÓTÆ+~! áÁø=‘·Ô Á|ües¡Ôq≈£î ø±s¡D+
eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\ Vü≤è<äjT· +˝À ‘·q |ü≥¢ nkÕ<Ûës¡DyÓTqÆ <äjT· ñ‘·Œqï+ ø±e≥y˚T nì
nqT≈£î+~ ø£se¡ T! ø±˙ Ád”,Ô |ü⁄s¡Twüß\ dü+ã+<Û+ä m≈£îÿes√E\T n˝≤π> e⁄+&É<Tä .
n~ ÁãVü≤àC≤„q+ ø√düyT˚ ø±˙, eTπs dü+ã+<Û+ä ø√düy÷Ó ø±˙ ‘·«s¡˝ÀH˚ ‘·q düV≤ü »‘ê«ìøÏ
~–b˛‘·T+~! |ü]D≤eT+ Ç˝≤ e⁄+≥T+<äì eTT+<äT>±H˚ ÄyÓT }Væ≤+∫ e⁄+fÒ kÕ«eTT\
yê]ï n+‘· <ä>sZ∑ ≈¡ î£ sêì#˚Ã~ ø±<˚y÷Ó ! ◊‘˚, ø£se¡ T˝À Ád”Ô düV≤ü »yÓTqÆ ã\V”≤q‘·
e⁄+~. eTVü‰Á|üuÛÑTe⁄≈£î ˇø£ $wüj·T+ K∫Ã‘·+>± ‘Ó\TdüT. uÛÑø£Ô eT+&É* ì»+>±
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 61
‘·qqT <˚e⁄&ÉqT≈£î+{À+~. mH√ï s√E\T>± ‘·eT Vü≤è<äj÷· ˝À¢ ô|+∫ b˛wæ+#·T≈£î+≥Tqï
ÁX¯<äΔqT m˝≤+{Ï |ü]dæú‘·T˝˝Àq÷ |ü&É>=≥Tºø√s¡T. ◊‘˚, n{≤¢ ø£s¡eT‘√ s¡Vü≤dü´
dü+ã+<Ûëìï kÕ–+#·≥+ kÕ«eTT\ yê]øÏ Çwü+º ˝Ò<Tä . ø£se¡ ÷ ≈£L&Ü n+<äT≈£î Çwü|º &ü ≥É +
˝Ò<Tä . ∫es¡≈î£ kÕ«eTT\yês¡T ø£se¡ TqT ªX¯øÔÏ dü«s¡÷|æD>Ï ±μ u≤Vü‰≥+>± d”«ø£]+#ês¡T.
m+<äs√ dæ<Tä \Δ ÷, kÕ<ÛTä e⁄\÷, »>∑<Tä sZ T¡ e⁄\÷ ‘·eT •wüß´sêfi¯fl˝À qT+&ç X¯øÔÏ dü«s¡÷|æDìÏ
mìïø£ #˚dTü ø√e&É+ eTq kÕ«eTT\ yê]øÏ ≈£L&Ü ‘Ó\T‡. ô|’ #Ó|Œæ q dæ<Tä ©Δ ï, kÕ<ÛTä e⁄©ï,
»>∑<äTZs¡Te⁄*ï ` nqTdü]+#ê&ÉT kÕ«eTT\ yês¡T! eTVü‰Á|üuÛÑTe⁄ X¯øÏÔ dü«s¡÷|æDÏ>±
ø£se¡ T≈£L, ‘·q≈£L j·÷>∑XÊ\ qT+&û dü+ã+<Û+ä e⁄+<äì •wüéT+&É*˝À Á|üø{£ +Ï #ê&ÉT.
X¯øÔÏ dü«s¡÷|æDÏ |ü{≤¢, eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\ |ü{≤¢ •wüß´\ uÛøÑ ÔÏ ÁX¯<\Δä T Ç+ø± ô|]>±sTT.
ø£s¡eT kÕøå±‘·TÔ uÛÑ>∑e‹>± |üP»\T n+<äT≈£î+≥T+~. ÄyÓT bÕ<ë\≈£î n+<äs¡÷
qeTdüÿ]düTÔHêïs¡T. Ç+^¢wüß Ä|ò”düs¡÷¢, yê] <=s¡kÕqT\÷ ø£s¡eTqT ªVü≤sY¨©HÓdtμ
nq≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºsT¡ . ø£se¡ T ªVü≤sY¨©HÓdμt nsTT‘˚ nsTT´+~>±˙, kÕ«eTT\yê]
MT<ä Ç+‘·≈î£ eTT+<äTqï ÁX¯<Δä ÄyÓT˝À ‘·–bZ ˛sTT+~. m+<äTø£H√ ÄyÓT Vü≤è<äjT· +˝À
kÕ«$Tyê]|ü≥¢ yÓqTø£{Ï ÁX¯<ëΔu≈ÑÛ î£ \Ô T eTè>∑ýÓTHÆ êsTT!
Ç~ e÷j·÷ Á|ü|+ü #·+! á Á|ü|+ü #·+˝À ˇø£sT¡ Ç<äs› T¡ ø±e≥+, Ç<äs› T¡ q\T>∑Ts¡T
ø±e≥+ düV≤ü »+! eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄≈£L ` X¯øÔÏ dü«s¡÷|æDøÏ ° >∑D|ü‹ ` ø±]Ôøπ j·TT˝≤¢ Ç<äs› T¡
ø=&ÉT≈£î\T |ü⁄{≤ºsT¡ ! Ç<ä]› ø° eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄ ªVü≤è<äjT· Á|æjT· T\Tμ nì ù|s¡T ô|{≤º&TÉ .
n+<äs÷¡ Ä |æ\*¢ ï n˝≤π> |æ*#˚yês¡T!
ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì nH˚ø£ q>∑sê\˝À eTVü‰Á|üuÛÑTe⁄≈£î uÛÑ≈£îÔ\THêïs¡T. yê]
•wüß´˝À¢ Ä<ÛTä ì≈£î˝…q’ #·<Tä e⁄≈£îqï yêfi¯Sfl, <Ûìä ≈£î\÷ n~Ûø+£ >± e⁄Hêïs¡T. Ç+‘·≈î£
eTT+<äT˝≤ eTT>∑TsZ T¡ •wüß´\T Ç|ü&ÉT dü]b˛e≥+ ˝Ò<Tä . n‘·ì yÓ+≥ Ç|ü&ÉT &É»q¢
ø=B› •wüß´\THêïs¡T. kı+‘·ø±s¡T e⁄+~! Ç+^¢wßü #·<Tä e⁄≈£îqï Áô|y’ ≥˚ T ôdÁø£≥Ø e⁄Hêï&ÉT.
@s¡øy£ TÓ qÆ Á|ü#ês¡+ ˝Ò≈î£ +&ÜH˚ kÕ«eTT\yê] U≤´‹ <˚X+¯ q\TeT÷\\≈£î bÕøÏb˛sTT+~.
XÊýéTX¯sà¡ á eT<Û´ä q »]–q ˇø£ dü+|òTü ≥qqT #Ó|Œæ ø£<ä∏ eTT–+#ê&ÉT.
|ü]#·jT· + e⁄Hêï ˝Òøb£ ˛sTTHê kÕ«$Tyê] |ü⁄{Ïqº s√E |ü+&ÉT>∑≈î£ sêe*‡+~>±
n+<ä]ø° ÄVü‰«Hêìï |ü+|ü≥+ Áô|y’ ≥˚ T ôdÁø£≥Ø |üì! uÛ≈Ñ î£ \Ô ‘√ bÕ≥T Ç+‘·≈î£ eTT+<äT
|ü]#·j·T+ ˝Òì yês¡T ≈£L&Ü eTVü‰Á|üuÛÑTe⁄\T düìï~ÛøÏ edü÷Ô e⁄+{≤s¡T. sê»<Ûëì
q>∑s+¡ ˝Àì ˇø£ ø±˝ÒCŸ Á|æì‡bÕ˝Ÿ ˇø£‘q· T ˇø£kÕ] eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\ düìï~ÛøÏ sêe≥+
»]–+~. yÓTTVü≤e÷≥+ ø√dü+ n‘·q÷ kÕ«eTT\yê] |ü≥¢ ø=+‘· uÛøÑ ìÔÏ Á|ü<]ä Ù+#ê&ÉT.
Ç+πøeTT+~? kÕ«eTT\yês¡T n‘·&˙ç ‘·q uÛ≈Ñ î£ \Ô ˝À ˇø£&>ç ± ˝…øÿ£ ø£≥Tº≈î£ Hêïs¡T.μμ
ø=~›s√E\ ‘·sT¡ yê‘· Ä Á|æì‡bÕ˝Ÿ ù|s¡T MT<ä kÕ«eTT\yê] Áô|y’ ≥˚ T ôdÁø£≥Ø
qT+&ç C≤ãT ˇø£{Ï e∫Ã+~. n+<äT˝À Ç˝≤ e⁄+~.
ªeTVü‰Á|üuÛÑTe⁄\T MTMT<ä nbÕs¡yÓTÆq ø£è|ü #·÷bÕs¡T. yês¡T ‘·eT ªVü≤è<äj·T
Á|æjT· T\μ‘√{Ï ªVü≤sY¨©HÓdμt ‘√ ø£*‡ ` MT ìyêkÕìøÏ <äjT· #˚j÷· \qT≈£îHêïs¡T.
yê] yÓ+≥ |üHïÓ +&ÉTeT+~ •wüß´\T+{≤s¡T! kÕ«eTT\ yê]øÏ m˝≤ kÕ«>∑‘+· Çyê«˝À,
m˝≤ yê]ï dü‘ÿ· ]+#ê˝À` MT≈£î ‘Ó*j·T+~ø±<äT! eTVü‰ Á|üuTÑÛ e⁄\≈£î bÕ<ä |üP»\T
#˚sTT+#·Tø√yê\qï Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ ÄdüøÔÏ n+≥÷ @MT ˝Ò<Tä . uÛ≈Ñ î£ \Ô T #˚kÕÔq+fÒ yês¡T
ø±<äqs¡T!
Áô|’y˚≥T ôdÁø£≥Ø Ç˝≤ C≤ãT sêj·T≥+ Á|æì‡bÕ˝Ÿ>±]øÏ n+‘·>± q#·Ã˝Ò<äT.
◊‘˚, ‘·q $<ë´s¡Tú\˝À ø√{°X¯«s¡T\ |æ\¢\T ø=+<äs¡THêïs¡T. yêfi¯fl Çfi¯fl˝À¢ ‘·s¡#·÷
kÕ«eTT\ yê]øÏ |üP»\T #˚d÷ü Ô e⁄+{≤s¡T. á eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\ u≤<Û´ä ‘·qT ˇø£ •wüß´&çøÏ
n|üŒ–+#ê&ÉT Á|æì‡bÕ˝Ÿ! ˇø£s√Eq Ä $<ë´]ú Ç+{ÏøÏ ‘·eT ≈£î≥T+ã+‘√ düVü‰
kÕ«eTT\yês¡T $#˚ÃXÊs¡T. kÕ«eTT\yê]øÏ kÕ«>∑‘· dü‘êÿsê\˙ï ìj·TeT+>±H˚ »]>±sTT.
sê»<Ûëì q>∑s+¡ ˝À ≈£L&Ü eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\ uÛøÑ Ô£ eT+&É* @s¡Œ&ç+~!μμ
eTVü‰Á|üuÛÑTe⁄\ #·]Á‘·qT kÕ+‘·+ $Hêïø£ s¡y˚Twtes¡à Vü≤è<äj·T+˝À nH˚ø£
dü+X¯j·÷\T ñ‘·ŒqïeTj·÷´sTT. ◊‘˚, eT÷&ÛÉ $XÊ«dü+ eTT+<äT Ä dü+X¯j·÷\T
#Ó~]b˛j·÷sTT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 63

ª*|tdæºø˘μ
ªª≈£î+C≤j·TeTà ø√&É*ï #·÷XÊe⁄>±, qTe⁄«?μμ n\T|ü⁄ rs¡TÃø√e{≤ìøÏ ≈£L#·Tqï
Ç<äs› T¡ eè<äTsΔ êfi¯fl˝À ˇø±yÓT eTs=ø±yÓTqT n&ç–+~.
eT<ÛTä |ü⁄] u≤>± ô|<ä› q>∑s+¡ nsTT+~. ô|<ä› ãC≤s√¢ ã+>∑fi≤\T #ê˝≤ m≈£îÿe>±
e⁄HêïsTT. $T–*q Á|ü<˚X¯eT+‘ê n&Ée⁄\÷, ø=+&É\÷ yê{Ï eT<Ûä´˝À nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü
ã+>∑fi≤\T e⁄HêïsTT. ã+>∑fi≤\T <ä÷s¡<÷ä s¡+>±, nø£ÿ&Éøÿ£ &Ü e⁄+&É≥+ e\q ˇø£#√{Ï
qT+&ç eTs=ø£ #√{ÏøÏ yÓfi≤fl\+fÒ yÓTfiÆ fl¯ ‘·sã¡ &ç q&Ée e\dæ e⁄+≥T+~. n˝≤+≥|ü&ÉT
nø£ÿ&Éøÿ£ &Ü dæyTÓ +≥T u…+N\qT @sêŒ≥T #˚ùdÔ Á|üj÷· D°≈î£ \≈£î n\T|ü⁄ rs¡TÃø√e&ÜìøÏ
M\T>± e⁄+≥T+~. eT<ÛäT|ü⁄]˝À nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü dæyÓT+≥T πs≈£î\ ôw&ÉT¶\÷ yê{ÏøÏ+<ä
dæyTÓ +≥T u…+N\T y˚dæ e⁄HêïsTT. m+&É˝À¢, yêq˝À¢ Á|üj÷· D°≈î£ \T Ä ôw&É¢ øÏ+<ä
‘·\<ë#·T≈£î+{≤s¡T. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì m+&É\T ø√eT˝≤+>∑T\qT e÷Á‘·y˚T u≤~ÛkÕÔsTT.
es¡¸+ n˝≤ø±<äT. n+<äØï düe÷q+>± u≤~ÛdTü +Ô ~. esê¸ø±\+˝À á sπ ≈£î\ ôw&ÉT\¶ T
Á|ü»\≈£î u≤>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT. ˇø£|ü&ÉT á ôw&É¢˝À #Óø£ÿu…+N\T ≈£L&Ü
ñ+&˚$. eTTì‡bÕ*{°yês¡T yê{Ïì rùdXÊs¡T. dæyTÓ +≥T u…+N\qT ‘=\–+#·≥+ ø£w+ºü
ø£qTø£ e~*y˚XÊs¡T. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#˚Ã $˝≤düj÷· Á‹≈£î\≈£î u…+N\ MT<ä ≈£Ls√Ãe≥+
n\yê≥T. kÕúìø£ Á|ü»\≈£î u…+N\ MT<ä ≈£Ls¡TÃH˚ |üì˝Ò<äT. ˇ{Ïº H˚\MT<Ó’Hê
ìs¡u´ÑÛ +‘·s+¡ >± ≈£Ls¡TÃ+{≤s¡T. Ç|ü&ÉT e÷{≤¢&TÉ ≈£î+≥Tqï Ç<äs› T¡ eè<äTsΔ êfi¯ófl øÏ+<ä
H˚\MT<ä ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. yêfi¯fl≈£î øÏ+<ä ≈£Ls¡TÃHêïeTqï u≤<Û˝ä <Ò Tä . Ç˝≤+{Ï yêfi¯flqT
#·÷dæq|ü⁄&ÉT eTTì‡bÕ*{° yêfi¯ófl u…+N\T nqedüs+¡ >± |ü&eç ⁄HêïsTT. |”øÏ bÕπsùdÔ
u≤>∑T+&ÉTqì nqT≈£î+≥÷ e⁄+&˚yês¡T.
ªªm+<äT≈£î #·÷&É˝<Ò Tä ? #·÷XÊqT. H˚qT #·÷&É≥y˚T ø±<äT. }s¡÷, yê&Ü n+‘ê
#·÷XÊs¡Tμμ n+~ sêeT÷ yêfi¯fl neTà.
XÊéTT yêfi¯fl neTà eT÷‹ $s¡T#·T≈£î+≥÷ ªª@+ b˛j˚Tø±\+ e∫Ã+<√! ns¡yú T˚
ø±e≥+ ˝Ò<Tä . ø±fi¯fl≈£î ô|≥Tº≈î£ H˚ bÕsêDÏì ô|<ë\≈£î ô|≥Tº≈î£ +{≤sê? e÷ ø±\+˝À,
e÷ n‘·>Ô ±] ø±\+˝À eTTU≤ìøÏ ˇø£ÿ u§≥Tº e÷Á‘·+ ô|≥Tº≈î£ H˚ yêfi¯fl+. bÕ|ü{À¢
≈£î+≈£îeT ô|≥Tºø√e≥+ ≈£L&Ü ‘Ó*j·T<äTμμ nì nqï~.
ªªH˚qT ø=‘·>Ô ± n‘·yÔ ê]+{ÏøÏ e∫Ãq|ü⁄&ÉT eTTU≤q>±˙, bÕ|ü{À¢ >±˙ ≈£î+≈£îeT
ô|≥Tº≈î£ H˚ yês¡T. n~ ◊<äe‘·HêìøÏ >∑Ts¡T>Ô ± e⁄+≥T+~. ø±˙ Ç˝≤ ô|<ë\≈£î bÕsêDÏ
sêdüTø√e≥+ e÷≈£î ‘Ó*j·T<äT u≤ã÷μμ nqï~ sêeT÷ yêfi¯fl neTà.
ªªÇø£ÿ&É eT<ÛTä |ü⁄]˝À yÓqTø£ <=s¡kÕqT¢ ô|<ë\≈£î s¡+>∑T y˚dTü ≈£îH˚yês¡T! ô|<ë\≈£î
Ä s¡+>∑T @$T≥ì H˚H=ø£ ã+>∑fi≤ e÷© uÛ≤s¡´qT n&ç>±qT. ÄyÓT @eT+<√ ‘Ó˝≤‡?
eTq+ eTTU≤q, bÕ|æ≥˝À ≈£î+ø£+ ô|≥Tº≈î£ qïfÒ¢ yêfi¯ófl ô|<ë\≈£î bÕsêDÏô|≥Tº≈î£ +{≤s¡≥!
eTq≈£î eTTU≤q ≈£î+≈£îeT u§≥Tº ô|≥Tºø√e≥+ ª◊<äe‘·HêìøÏμ ì<äs¡Ùq+ ˝≤>±H˚
<=s¡kÕqT\≈£î ô|<ë\≈£î bÕsêDÏ ô|≥Tºø√e≥+ ◊<äe‘·HêìøÏ >∑Ts¡T≥Ô μμ nqï~ e÷©
uÛ≤s¡´.
ªª<=s¡kÕqT˝À¢ ô|<ë\≈£î bÕsêDÏô|≥Tº≈£îH˚ Ä#ês¡+ m|üŒ{ÏqT+#√ e⁄+~!
<=s¡kÕq¢øπ + yêfi¯ófl mø£ÿ&ÓH’ ê ô|≥Tº≈î£ +{≤s¡T. yêfi¯fl≈£î <Ûsä êà<Ûsä êà\+≥÷ @+ e⁄HêïsTT
>∑qTø£?μμ
ªª<=s¡kÕqT*ï #·÷dæ øÏsk¡ ÕÔq+ yêfi¯ófl ≈£L&Ü ô|<ë\≈£î bÕsêDÏ ô|≥Tºø√e≥+
yÓTT<ä\T ô|{≤ºsT¡ . øÏsk¡ ÕÔq+ yêfi¯ófl ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡+fÒ n~ yπ̊s $wüjT· +! yêfi¯fl~ eTq
eT‘·+ ø±<äT. eTq e÷≥ ø±<äT. ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T ≈£L&Ü ô|<ë\≈£î bÕsêDÏ
ô|≥Tºø√e≥+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. ≈£&TÉ |ü⁄ ∫+#·T≈£î+fÒ ø±fi¯flMT<ä |ü&TÉ ‘·T+<ä+fÒ Ç<˚.
◊q yêfi¯fl˝À¢H˚ á <äTs¡T“¤<Tä \Δ T |ü⁄&ÉT‘·THêïsTT!μμ
ªªWqT eT], <äTs¡T“¤~Δ ø±ø£b˛‘˚ eTπs+{Ï. á »ãT“ <=s¡kÕq¢ qT+&ç øÏsk¡ ÕÔq+
yêfi¯fl≈£î, yêfi¯flqT+&ç ô|~›+{Ï ø√&Éfifl¯ ≈£L bÕøÏ+~. #·øÿ£ >± Ns¡ ø£≥Tºø√e#·TÃ. u§≥÷º,
ø±≥Tø± ô|≥Tºø√e#·TÃ! Ç<Óøÿ£ &ç s√>∑+?μμ
sêeT÷, XÊéT÷ Çfi¯fl˝À¢ì Ä&Éyêfi¯fl≈£î ô|<ë\≈£î bÕsêDÏ ô|≥Tº≈î£ H˚ n\yê≥T
˝Ò<Tä . ◊‘˚, á s¬ +&ÉT ≈£î≥T+u≤˝À¢q÷ ø=‘·øÔ √&Éfió¯ fl, ej·TdüT‡˝À e⁄qï ≈£L‘·Tfi¯Sfl
e⁄Hêïs¡T. ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T≈£L, á s¬ +&ÉT ≈£î≥T+u≤\˝Àì ø√&Éfifl¯ ≈£L, ≈£L‘·Tfi¯fl≈£L
eT+∫ ùdïVü≤+. ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T ø=+‘·es¡≈£L #·<äTe⁄≈£î+~. eTìwæ q\¢>±
e⁄+≥T+~. >∑D|ü‹øÏ mø£ÿ&Ü ‘·\ø±j·T <=s¡ø£ø£b˛‘˚ @qT>∑T ‘·\qT ‘Ó∫Ãô|{≤º&ÉT
•e⁄&ÉT! n˝≤π> ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É*ï düèwæº+#˚≥|ü&ÉT ÁãVü≤à<˚e⁄&çøÏ ‘·\ø±j·T\T
<=s¡ø˝£ <Ò y˚ ÷Ó |ü⁄s¡Twüß&ç ‘·\ø±j·TqT ‘Ó∫Ãô|{≤º&TÉ . ÄyÓT eTTK+ |ü⁄s¡Twüß&ç eTTK+.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 65
q\¢ì q\T|ü⁄. |ü⁄s¡Twüß&ç eTTK+ Ç+ø£ ÄyÓT ô|<ë\≈£î bÕsêDÏ (*|tdæºø˘) @+
n+<ëìdüT+Ô <√? #Ó|Œü ˝Ò+? ndü\T ô|<ë\≈£î s¡+>∑T y˚dTü ø√e≥+ nkÕ«uÛ≤$ø£‘q· T
Á|ü<]ä Ù+#·{≤ìøÏ ø±<äT.u≤>± mÁs¡ì s¡+>∑T ø£*–, ˙&Éq Áã‘·T≈£î‘·÷ ø£eTà>± ‹+≥T+fÒ
ø√eT\ X¯Øsê\ ô|<ë\T düV≤ü »+>±H˚ mÁs¡>± e⁄+{≤sTT. yÓqø£{Ï ø£e⁄\T n+<ä>‘∑ \ÔÓ
ô|<ë\qT ª_+u≤<Ûsä ê\μH˚ yês¡T. n+fÒ Ä n+<ä>‘∑ \ÔÓ kÂ+<äsê´ìï eT]+‘· ÇqTeT&ç+|ü
#˚jT· &ÜìøÏ yê] ô|<ë\T düV≤ü »+>±H˚ ms¡T|ü⁄<äHêìï <ë˝≤Ãj·Tì nqTø√yê*! ◊‘˚,
Äø±\+˝Àq÷ n+<äs÷¡ ª_+u≤<Ûsä ê\Tμ ø£\yês¡T ø±<äT, n˝≤+{Ï n<Ûsä ê\T ˝Òìyês¡T
ô|<ë*ï, mÁs¡ãs¡T#·Tø√e{≤ìøÏ ªn<Ûsä s¡ ê>±ìïμ yê&ÉT‘·T+&˚yês¡T. n˝≤ ªn<Ûsä s¡ ê>∑+‘√μ
ô|<ë*ï mÁs¡ãs¡T#·T≈£îqï yê]ì ø£e⁄\T ª_+u≤<Ûäs¡μ\H˚ yês¡T! X¯ØsêìøÏ s¡+>∑T*ï
|ü⁄\TeTT≈£îH˚ n\yê≥T nìï <˚XÊ˝À¢q÷ e⁄+~. eTq<˚X¯ Á|ü»\ ‘·\ yÓ+Á≥Tø£\T
düV≤ü »+>± q\¢>± e⁄+{≤sTT. ej·TdüT MT<ä |ü&Ü¶ø£ HÓ]dæ ‘Ó\ã¢ &É‘êsTT. n|ü&ÉT
‘·\yÓ+Á≥Tø£\≈£î q\T|ü⁄ s¡+>∑Ty˚dæ ø£èÁ‹eT+>± yê{ÏøÏ düV≤ü » s¡+>∑TqT rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ
nø£ÿ&ç Á|ü»\T yÓ+Á≥Tø£*ï düVü≤» s¡+>∑T˝À e÷s¡TÃø√e{≤ìøÏ >∑&Ü¶ìø° ` ‘·\≈£L
>√]+{≤≈£î sêdüT≈£îH˚ yês¡T. eTq <˚X+¯ ˝Àq÷ ø=+<äsT¡ ÇsêHé, Ä|òìÈü kÕÔHé Á|ü»*ï
nqTø£]+∫ ‘·\≈£L, >∑&Ü¶ìø°, >√]+≥ s¡+>∑T y˚dTü ≈£î+{≤s¡T. Ç~ $ø£è‘·yTÓ qÆ nqTø£sD¡ Ò
nì|æ+#·T≈£î+≥T+~.
sêeT÷yêfi¯fl neTà, XÊéT÷yêfi¯¢ neTà q\¢ì ô|<ë\≈£î m˝≤+{Ï ªbÕsêDÏμ
ô|≥Tºø√e≥+ ñ∫‘·+ nì ‘·]ÿ+#·Tø√e≥+ ˝Ò<äT. q\¢ì ô|<ë\≈£î q\¢bÕsêD≤?
mÁs¡bÕsêD≤? @ bÕsêDÏ ô|≥Tºø√e≥e÷? nqï~ ø±≈£î+&Ü ndü\T á ô|<ë\≈£î
bÕsêDÏ ô|≥Tº≈î£ H˚ ø=‘·Ô Ä#ês¡+ m+<äT≈£î? nì yêfi¯ófl ‘·]ÿ+#·T≈£î+≥THêïs¡T! mes¡T
mìï $<Ûë\T>± ‘·]ÿ+#·T≈£îHêï ø=‘·Ô $wüj÷· \÷, ø=‘·Ô Ä#êsê\÷ edü÷HÔ ˚ e⁄+{≤sTT.
sêeT÷yêfi¯fl ne÷à, XÊéT÷yêfi¯fl ne÷à yêfi¯ófl j·Te«q+˝À e⁄qï s√E˝À¢ ø=‘·Ô
Ä#êsê*ï Á|üy˚X¯ô|{Ïºq yês¡T ø±<ë? n|üŒ{À¢ |ü•ÃeT õ˝≤¢˝À¢ bÕ|ü{À¢ ≈£î+≈£îeT
ô|≥Tº≈î£ H˚ Ä#ês¡+ ˝Ò<Tä . á ø=‘·Ô Ä#êsêìï Mfi‚fl yÓTT<ä≥>± Á|üyX˚ ô¯ |{≤ºsT¡ . eTTô|Œ’ ,¤
q\uÛ’… ‘·sê\ ÁøÏ‘+· , Mfi¯fl |üPØ«≈£î\T ªn<Ûsä s¡ ê>∑+μ nH˚ s¡+>∑TqT ô|<äe⁄\≈£î sêdüT≈£îH˚
yês¡T. ◊‘˚, Ä ªn<Ûsä s¡ ê>∑+μ X¯Øs¡ s¡+>∑T*ï nqTdü]+∫ $$<Ûä s¡+>∑T˝À¢ \_Û+∫+<√?
˝Ò<√? eTq≈£î ‘Ó*j·T<äT. n|üŒ{À¢ mÁs¡ì ªn<Ûsä s¡ ê>∑yT˚ μ e⁄+&˚<qä Tø√e#·TÃqT. ø£qTø£
≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T #˚dqæ n|üsê<Û+ä @MT˝Ò<Tä . Ä ãC≤s√¢ì ø√eT{Ï Ä&É|\æ \¢ ˝À
ô|<ë\≈£î s¡+>∑T y˚dTü ≈£îqï yÓTT<ä{Ï e´øÏÔ ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É˝!Ò n+<äTø£H,˚ ãC≤s√¢ì
yêfi¯fl+<äs÷¡ ÄyÓTqT $eT]ÙdüTHÔ êïs¡T!
sêeT÷, XÊéTT\ cÕ|ü⁄\T e⁄qï Ä ãC≤s¡T <ë<ë|ü⁄>± ˇø£ yÓT\Æ T bı&Ée⁄ e⁄+≥T+~.
Ä #·T≥Tº|øü ÿ£ \ ˇø£ Çs¡y’Ó ã+>∑fi≤\THêïsTT. á∫qï ∫qï yê´bÕs¡dTü \ú ≈£î≥T+u≤˝Ò
ø±≈£î+&Ü yêfi¯fl ã+>∑fi≤ ø±|ü˝≤<ës¡T\ ≈£î≥T+u≤\÷ #ê˝≤ e⁄+{≤sTT. Mfi¯fl+<äs÷¡
nø£ÿ&˚ kÕúìø£+>± e⁄+≥÷ e⁄+{≤s¡T! MfiËfle]ø° ô|<ë\≈£î s¡+>∑T y˚dTü ≈£îH˚ n\yê≥T
˝Òøb£ ˛sTTHê Ä ã+>∑fi≤˝À¢øÏ e#˚Ã |üsê´≥≈£î\≈£î ô|<ë\≈£î s¡+>∑T y˚dTü ø√e≥+ n\yêfÒ!
|üsê´≥≈£î\T ù|<ä yêfiË’fl e⁄+&És¡T ø£<ë! m+‘· m+&É\T eT+&çb˛sTTHê ù|<äyêfi¯ófl
eT<ÛäT|ü⁄]˝≤+{Ï KØ<Ó’q Á|ü<˚X¯+˝À e⁄+&É˝Òs¡T ø£<ë? |üsê´≥≈£î\T u≤>± &ÉãT“qï
yêfi¯ófl, <Ûäì≈£î\T yêfi¯fl˝À¢ eTTdü*yêfi¯ófl $TqVü‰ ≈£îÁs¡ø±s¡+‘ê ô|<ë\≈£î s¡+>∑T\T
y˚dTü ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. &ÉãT“qï dü+|üqTï\≈£î ª*|tdøºæ μ˘ yê&É≥+ n‹ kÕ<Ûës¡DyÓTqÆ
$wüj·T+!
ªªø£*j·TT>∑+ e#˚Ãdæ+~! ø£*j·TT>∑+! Ç+ø£ eTT+<äT @$T ne⁄‘·T+~?μμ sêeT÷
yêfi¯fl neTà nqï~.
ªªì»y˚T. ø£*j·TT>∑yT˚ e∫Ã |ü&+ç ~. ≈£î+C≤j·TeTà e÷Á‘·+ @+ #˚dTü +Ô ~? ˇø£{Ï
s¬ +&ÉTkÕs¡T¢ ø√&É*ï ø√|üŒ&É~¶ . ◊‘˚, ø√&É\T n‘·qÔ T ˝…øÿ£ #˚dTü +Ô <ë? á ø±\|ü⁄ ø√&Éfió¯ fl
n‘·yÔ ê]+{ÏøÏ sê>±H˚ yÓTT>∑TDÏí e˝À¢ y˚dTü ≈£îì Ä≥\T kÕ–+#·T≈£î+{≤s¡T! ÄyÓT uÛsÑ Ô¡
ã‹øÏ e⁄+fÒ Ç+‘· nqs¡+Δ »]π><ë? Ç|ü&ÉT ø=&ÉT≈£L ` ø√&É\÷ ˇø£≥j·÷´s¡T. n~
ˇø£ÿ‘˚ ô|&É nsTT+~!μμ
ªª˙¬ø+<äT≈£î qTe⁄« #·÷dü÷Ô e⁄+&ÉT? á Á|ü|+ü #·+˝À Ç+¬øìï e÷s¡TŒ\T ekÕÔj÷Ó ?
Ç+¬ø˝≤+{Ï e÷s¡TŒ\T ekÕÔj÷Ó ?μμ
ªªÇ+‘·ø+£ fÒ Ç+πø+ e÷s¡TŒ\T ekÕÔsTT? ø±fi¯fl≈£î ô|≥Tº≈î£ H˚ bÕsêDÏì ô|<ë\≈£î
ô|≥Tº≈£î+≥THêïs¡T.μμ
2
Ä ãC≤s√¢ ø√eT≥¢ ≈£î≥T+u≤\T yÓTT‘·+Ô @&ÉT e⁄HêïsTT. n+<äs÷¡ ∫\¢sy¡ ê´bÕs¡+
#˚düTÔ+{≤s¡T. ÄyÓTT‘·Ô+ ≈£î≥T+u≤\˝Àq÷ yÓTT<ä≥>± ô|<ë\≈£î s¡+>∑T y˚düT≈£î+~
≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T. ÄHê&ÉT sêeT÷yêfi¯¢ ne÷à, XÊéT÷ yêfi¯fl neTà ÄyÓT ô|<ë\≈£î
s¡+>∑T y˚düTø√e{≤ìï >∑T]+∫ #Ó|ü≈£îHêïs¡T. n˝≤ ô|<ë\≈£î s¡+>∑T y˚düTø√e≥+
≈£î+C≤j·TeTà Ç+{ÏøÏ |ü≥Tº≈î£ qï X¯˙X¯«s¡+ nqT≈£îHêïs¡T. Ä X¯˙X¯«s¡yT˚ ‘·sê«‘· n+<ä]
ø=+|ü©ï <ä>∑Δ+ #˚düTÔ+<äì n|üŒ{À¢ yêfi¯ófl ePVæ≤+#·˝Ò<äT. Ä ãC≤s√¢ e⁄qï yÓ’X¯´
j·TTe‘·T\T ã+>∑fi≤˝À¢ ~>∑T‘·Tqï $˝≤dæqT\qT #·÷düTHÔ êïs¡T. Ä$˝≤dæqT\T ô|<ë\≈£î
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 67
s¡+>∑T y˚dTü ≈£îì ‘·eT n+<ëìï ÇqTeT&ç+|ü #˚dTü ø√e{≤ìï >∑eTìdüTHÔ êïs¡T. ø=+<äsT¡
yÓX’ ´¯ Ád”\Ô T |üøÿ£ ã+>∑fi≤˝À¢ ~>∑T‘·Tqï $˝≤düj÷· Á‹≈£î\‘√ |ü]#·j÷· *ï ô|+bı+~+#·T
≈£î+≥THêïs¡T. ◊Hê, Ä ã+>∑fi≤\˝ÀøÏ e#˚Ã |üsê´≥≈£î\T ø√eT≥÷¢, Áu≤Vü≤àDT˝Ò>±?
<=s¡\÷, <=s¡kÕqT\÷ ø±s¡T>±? |ü]#·j·T+ #˚düTø√e{≤ìøÏ uÛÑj·T|ü&Ée\dæq |üH˚
eTT+~? n\+ø£sD¡ e\¢ yêfi¯ófl n|ü‡s¡d˝ü ≤¢ ø£q|ü&{É ≤ìï ø£fi≤flsê #·÷düTHÔ êïs¡T. ìÁ<äb˛sTT
˝Ò∫q|ü&ÉT yêfi¯fleTTU≤\T, ‘·eT eTTU≤\ ˝≤>±H˚ e⁄+&˚$. ø±˙ ˇø£ ns¡>+∑ ≥ ùd|ü⁄
n<ä+› eTT+<äT ≈£Ls=Ãì, ø£qTu§eTà\qT s¡+>∑T ô|ì‡fi¯fl˝À ~<äT≈› î£ ì , ø£+&É≈¢ î£ ø±≥Tø£
ô|≥Tº≈î£ ì, ãT>∑\Z ≈£î bÂ&ÉsT¡ ø=≥Tº≈î£ ì, ô|<ë\≈£î *|tdøºæ ˘ y˚dTü ≈£îH˚ dü]øÏ n|ü‡s¡d˝ü ≤¢
e⁄+&˚yêfi¯ófl! á n<äT“¤‘êìï #·÷dü÷Ô kÕúìø£ j·TTe‘·T\T #·*+#·≈î£ +&Ü m˝≤ e⁄+&É>\∑ s¡T?
eT<ÛTä |ü⁄] eTVæ≤fi¯\T dü+e‘·‡s¡+˝À Hê\T>∑sTT<äTkÕs¡T¢ dæìe÷ #·÷dü÷Ô e⁄+{≤s¡T.
sêeT÷yêfi¯fl ne÷à, XÊéT÷yêfi¯fl neTà ˝≤+{Ï eè<äΔ eTVæ≤fi¯\T ª‘·T\d”<ëdüTμ, ªd”‘ê
eqyêdü+μ ˝≤+{Ï uÛøÑ sÔÏ d¡ ü Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ bÂsêDÏø£ dæìe÷\T #·÷düT+Ô {≤s¡T. ˇø£kÕ]
M[fl<äs› ÷¡ ˇø£ bÂsêDÏø£ dæìe÷qT#·÷&É{≤ìøÏ yÓfi≤fls¡T. dæìe÷qT #·÷dü÷HÔ ˚ ‘·qàj·TT˝…’
yÓqTø£ d”≥T˝À ≈£Ls¡TÃqï yêfi¯ófl ns¡TdüTÔqï |ü{Ïº+#·Tø√≈£î+&Ü ˝Ò∫ ì\ã&ç ¬s+&ÉT
#˚‘T· \÷ m‹Ô ‘ÓsM¡ T<ä ø£ì|æ+∫q sêeTT\yê]øÏ qeTdüÿ]+#ês¡T. dæìe÷\T #Ó&e¶É ì
yêfi¯ófl m|ü&É÷ nq˝Ò<Tä . Çø£ ej·TdüT˝À e⁄qï yêfi¯ófl ‘·eT uÛsÑ ˝Ô¡ ÀÔ ‘·sT¡ #·÷ dæìe÷\≈£î
yÓfió¯ qÔ ï+<äT≈£î ÄX¯Ãs¡´|ü&eÉ \dæq |üì˝Ò<Tä . dæìe÷\ e\¢ yêfi¯fl≈£î $H√<ä+ ø£\T>∑T‘·T+~.
mH√ï $wüj÷· \T H˚sT¡ Ãø√e≥+ »s¡T>∑T‘·T+~. eTTK´+>± Áù|eT >∑T]+∫ Áù|eT ;C≤\T
m˝≤ #·˝≤¢*? n$ m˝≤ yÓTT\ø£˝‘… T· ‘Ô êsTT. n$ yÓTT>∑Z ‘=&É>{∑ ≤ìøÏ m˝≤+{Ï C≤Á>∑‘\Ô· T
rdüTø√yê*. ˝≤+{Ï $wüj÷· \T dæìe÷\qT #·÷dæ H˚sT¡ Ãø√e#·TÃ! uÛsÑ *Ô¡ ï m˝≤ n<äT|ü⁄˝À
e⁄+#·Tø√yê˝À ≈£L&Ü dæìe÷\T #·÷dæ ‘Ó\T‡ø√e#·TÃ! yÓqTø£{Ï ø±\+ Ád”\Ô T uÛsÑ *Ô¡ ï
eX¯+ #˚dTü ø√e{≤ìøÏ, eoø£sD¡ eT+Á‘ê©ï, eT+<äT©ï yê&ÉT‘·T+&˚yês¡T. Ç|üŒ{Ïø±\+
yêfi¯fl≈£î eT+<äT\ô|H’ ê, eT+Á‘ê\ô|H’ ê |üP]Ô>± qeTàø£+ ˝Ò<ìä #Ó|Œü ˝Ò+ ø±˙ uÛsÑ *Ô¡ ï
eX¯+ #˚düTø√e{≤ìøÏ dæìe÷˝À¢ Á|üjÓ÷–+∫q yê{ÏH˚ ‘êeT÷ Á|üjÓ÷–+#·{≤ìøÏ
Çwü|º &ü TÉ ‘·THêïs¡T. H˚&TÉ J$‘·+˝Àì nH˚ø£ s¡+>±\˝À dæìe÷˝Ò e÷s¡<Z sä Ù¡ ø±\e⁄‘·T
HêïsTT. |ü•ÃeT õ˝≤¢˝À¢ì Ád”\Ô T \+>±\T ø£≥Tº≈î£ H˚ yês¡T. Ä Ä#êsêìï |üP]Ô>±
e÷]Ãy˚XÊsTT dæìe÷\T. Ç|üŒ{Ïø,° ô|[fl≈£L‘·Ts¡T≈£î Á|ü<ëÛ q+ ô|fÒ≥º |ü&ÉT \+>±`
zD°\qT |ü+|ü≥+ Ä õ˝≤¢˝À¢ Ä#ês¡+>±H˚ e⁄+~. nsTT‘˚, yê{Ïì ô|{À¢ <ë∫
ô|&ÉT‘·THêïπs ø±˙ ø£≥Tºø√e≥+ ˝Ò<Tä . \+>±\T ø£≥Tºø√eTT. yÓTTs¡≥T n+≥THêïs¡T.
ø=‘·Ô ô|[fl≈£L‘·Tfi¯fl $wüjT· + |üøÿ£ q ô|&ç‘,˚ sêeT÷yêfi¯fl ne÷à, XÊéT÷ yêfi¯fl neTà
M[fl<ä›s¡÷ ≈£L&Ü \+>±\T y˚düTø√e&É+ ˝Ò<˚? Mfi¯¢≈£L \+>±\T yÓTTs¡≥j·÷´sTT?
Ç|ü&ÉT m˝≤ ã≥º\T ø£≥Tºø√yê*? m˝≤ q>∑\T ô|≥Tºø√yê*? m˝≤ e÷{≤¢&Ü*?
m˝≤ e⁄+&Ü*? ˝≤+{Ï eìï+{Ï˙ dæìe÷˝Ò H˚sT¡ Œ‘·THêïsTT. ø£\sY dæìe÷\T n+‘·>±
sêø£b˛sTTHê u≤¢ø˘ n+&é yÓ{’ Ÿ dæìe÷˝À¢ ‘ês¡\ ô|<ë\T, yêfi¯ófl *|tdøºæ ˘ yê&çq≥Tº>±
‘Ó*j·TCÒd÷ü HÔ ˚ e⁄HêïsTT. ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\÷, Ä ãC≤s¡T˝Àì Ç‘·s¡ j·TTe‘·T\T
dæìe÷\qT #·÷dæ n\+ø£sD¡ ≤ |ü<‘Δä T· *ï ‘Ó\T‡≈£î+≥THêïs¡T. dæìe÷˝À¢ #·÷|ædTü qÔ ï
Ä<ÛäTìø£ n\+ø£s¡D≤ |ü<äΔ‘·T*ï πøe\+ j·TTe‘·T˝Ò eTT+<äT≈£î e∫Ã n\+ø£]+#·T
≈£î+≥THêïs¡qT ø√e{≤ìøÏ ˝Ò<äT. yêfi¯flì dæìe÷\≈£î rdüT≈£îyÓfi¯ó‘·Tqï j·TTe≈£î\T
‘·eT uÛ≤s¡´\T dæìe÷ ‘ês¡˝≤¢ e⁄+&Ü\˙, n˝≤π> n\+ø£]+#·Tø√yê˝ì ø√s¡T‘·THêïs¡T.
y˚dü$ø±\+˝À n|ü&É|ü&É÷ dæìe÷ ‘ês¡\T eT<ÛäT|ü⁄]øÏ edü÷Ô e⁄+{≤s¡T. ndü˝Ò
y˚d$ü ø±\+˝À eT<ÛTä |ü⁄]˝À |üsê´≥≈£î\T m≈£îÿe Ç+ø£ dæìe÷ ‘ês¡\T e#êÃs¡+fÒ
Çø£ eT<ÛäT|ü⁄] ãC≤s¡¢˝À¢ Áù|ø£å≈£î\T düeTTÁ<ä ¬øs¡{≤˝≤¢ |ü⁄≥Tºø=kÕÔs¡T. ñqï‘·
≈£î≥T+u≤\˝Àì Ád”\Ô T ≈£L&Ü ‘√|ü⁄˝≤≥qT ‘·≥Tº≈î£ +≥÷ ˇ~–, ˇ~– yÓ[fl dæìe÷
‘ês¡*ï #·÷dæ edüT+Ô {≤s¡T. ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T˝≤+{Ï kÕúìø£ j·TTe‘·T\T dæìe÷
‘ês¡*ï #·÷&É{≤ìøÏ yÓfifl¯ ˝ÒsT¡ . yêfi¯fl uÛsÑ ˝Ô¡ À, eTs¡T<äT˝À dæìe÷ ‘ês¡\T e#êÃs¡˙,
ãC≤s√¢ dü+<ä&øç Ï n<˚ ø±s¡DeTì yêfi¯fl≈£î #Ó|Pü HÔ ˚ e⁄+{≤s¡T! yêfi¯fl≈£L #·÷&Ü\ì
e⁄Hêï eTqdüT˝ÀH˚ nDÏ#˚düT≈£î+{≤s¡T. eT<ÛäT|ü⁄]øÏ $˝≤dü j·÷Á‘·≈£î e#˚Ã ñqï‘·
esêZ\≈£î #Ó+~q eTVæ≤fi¯\≈£L, dæìe÷ ‘ês¡\≈£L ô|<ä>› ± ‘˚&Ü e⁄+&É<Tä . n+<äTøπ
<äTø±D≤\ eTT+<äT ]øå±˝À¢q÷, ø±*q&ÉøH£ √ dæìe÷ ‘ês¡\T yÓfió¯ HÔ êï kÕúìø£ j·TTe‘·T\T
>∑eTì+#·˝Òø£b˛‘·T+{≤s¡T. ◊Hê dæìe÷ ‘ês¡*ï nqTø£]+#·≥eTqï~ yêfi¯fl≈£î
n‘·édüs+¡ . n˝≤ n\+ø£]+#·Tø√e≥+ e\q ‘êeTT n+<ä+>± ø£q|ü&TÉ ‘·THêïeTqï
dü+‘·èù|Ô ø±≈£î+&Ü, uÛsÑ \Ô¡ T #ÓsTT´<ë{Ï b˛‘ês¡qï uÛj Ñ T· eT÷ e⁄+&É<Tä . yÓTTHêï eT<Û´ä
kÕúìø£ yÓX’ ´¯ j·TTe≈£î&=ø£&TÉ ‘·q uÛ≤s¡´ Ä<ÛTä ìø£+>± ˝Ò<ìä ÄyÓT nHê>∑]ø±ìøÏ $dæ–
eTs=ø±yÓTqT rdüT≈£îì ˝Ò∫b˛j·÷&ÉT. ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T #Óù|Œ<ëìï ã{Ïº n‘·ì
uÛ≤s¡´ eTØ nHêø±] ≈£L&Ü ø±<äT. n+<ä] ˝≤>±H˚ e⁄+≥T+~. nsTT‘˚ ‘·q kÂ+<äsê´ìï
ô|+bı+~+#·Tø√e≥+ ‘Ó*j·T<äT ÄyÓT≈£î.
≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T ª*|tdøºæ μ˘ ≈£î #ê˝≤ Á|ü#êsêìï Ç∫Ã+~. #·T≥Tº|øü ÿ£ \ ≈£î≥T+u≤
\˝À ª*|tdøºæ μ˘ n\yê≥T n‹y˚>+∑ >± »]–+~. |üøÿÏ +{≤yÓT eTs¡<\ä T ≈£î+C≤j·TeTà
ø√&É\T <ä>sZ∑ ¡ H˚sT¡ Ã≈£îì eTØ ô|<ë\≈£î *|tdøºæ ˘ y˚dTü ≈£î+≥T+~. yÓTT<ä{À¢ Ä Ç+{Ï
ô|<äø› √&É\T, ‘√&çø√&É\T MT<ä ∫s¡ãTs¡T˝≤&ÉT‘·T+&˚~. ø±˙, ‘√&çø√&É\T n˝≤ n\+ø£
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 69
]+#·T≈£îì eTVü‰sêDÏ˝≤ ‘·j÷· s¡e≥+, ‘·Hy˚ ÷Ó Ç˝≤ e⁄+&É≥+ u≤<Ûëø£se¡ Tì|æ+∫+
<ëyÓT≈£î! n+‘˚ø±≈£î+&Ü eTs¡<\ä T n\+ø£]+#·T≈£îì e⁄+&É≥+ ‘·q uÛ≤s¡´ n\+ø£sD¡
˝Ò≈£î+&Ü e⁄+&É≥+ ÄyÓT uÛÑs¡Ô≈£î Çã“+~>± e⁄+~. n‘·&ÉT uÛ≤s¡´ |ü≥¢ $eTTK‘·
Á|ü<]ä Ù+#·&+É yÓTT<ä\Tô|{≤º&TÉ . <ë+‘√ ô|<ä› ø√&É\T ‘·q÷ ô|<ë\≈£î ª*|tdøºæ μ˘ y˚dTü ø√e&É+
yÓTT<ä\T ô|{Ïº+~. ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T Ç+{Ï|üq+‘ê n+≥T¢ ‘√eT≥+, ã≥º\T
ñ‘·ø≥£ +, |æ+&ç s¡Tã“≥+, |æ\\¢ #êøÏØ n˙ï dü«j·T+>± #˚dTü ≈£î+ ≥T+~. ã≥º\T
eTT]øÏ>± e⁄Hêï, Ç+{À¢ H˚\ MT<ä #·‹øÏ\ |ü&ç ≈£Ls¡TÃHêï, s¬ +&ÉT|üP≥˝≤ ô|<ë\≈£î
s¡+>∑T e÷Á‘·+ y˚j÷· *‡+<˚! ªø±s¡´+μ nsTT yÓTT<ä{kÏ Õ] n‘·yÔ ê]+{À¢ ø±\Tô|{Ïqº
ø£Då ≤qTï+N ÄyÓT ô|<ë\≈£î s¡+>∑T y˚d÷ü HÔ ˚ e⁄+~.
ø=‘·Ô $wüj÷· \qT <Ûs’Ó ´¡ +>± d”«ø£]+#·{≤ìøÏ Ád”\Ô T eTT+<äT≈£î ekÕÔsê? |ü⁄s¡Twüß\T
eTT+<äT≈£î ekÕÔsê? nqï~ ìs¡ísTT+∫ #Ó|üŒ≥+ ø£wüº+. ø=ìï ø=ìï $wüj·÷\˝À
|ü⁄s¡Twüß\ ø£+fÒ Ád”˝Ô Ò eTT+<äT≈£î edüT+Ô {≤s¡T. <ëìøÏ ø±s¡DeT÷ e⁄+~. uÛsÑ *Ô¡ ï dü+‘·è|æÔ
|üs#¡ ≥· +˝ÀH˚ Ád”\Ô JeqkÕs¡eTT,düTK, dü|\üò ‘·\÷ Ç$T&ç e⁄HêïsTT. n˝≤+≥|ü&ÉT
|ü⁄s¡Twüß*ï ‘·è|æ|Ô sü #¡ ≥· + m˝≤>± nqï düeTdü´ Ád”\Ô qT y˚~dÛ ÷ü Ô e⁄+≥T+~. n+<äT≈£î
e÷sêZ*ï yÓ‘T· ≈£î‘·÷ e⁄+{≤s¡T. Ád”\Ô T ‘·s‘¡ s· ê\T>± eoø£sD¡ eT+Á‘êìï nH˚«wædTü HÔ êïs¡qï
$wüj·T+ eTq≈£î ‘Ó*j·T+~ ø±<äT. uÛÑs¡Ô*ï dü+‘·è|æÔ |üs¡#·{≤ìøÏ @ ø=‘·Ô e÷s¡Z+
ø£ì|æ+∫Hê nqTø£]düT+Ô {≤s¡T Ád”\Ô T. |ü⁄s¡Twüß\˝À ≈£L&Ü Ád”\Ô ˝≤ ø£èÁ‹eT kÂ+<äs´¡ +
ø√dü+ ‘·Vü≤‘·Vü≤˝≤&˚yêfi¯ófl e⁄+{≤s¡T. Ád”Ô˝˝≤ Ç‘·s¡¢ ø£èbÕbÕÁ‘·T˝…’, Ç‘·s¡¢qT ‘·è|æÔ
|üs#¡ {· ≤ìøÏ ø£èÁ‹eT kÂ+<äs´¡ kÕ<ÛHä ê*ï ÄÁX¯sTT+#ê*‡q ne⁄düs+¡ yê]øÏ ˝Ò<Tä .
◊Hê eT<ÛTä |ü⁄]˝À ø£˙ø£q|ü&≈É î£ +&Ü ô|<ë\≈£î ª*|tdøºæ μ˘ y˚dTü ≈£îH˚ j·TTe≈£î\÷ e⁄Hêïs¡T.
3
ªªyê{Ÿ HêHÓ‡Hé‡.... á #·#T· Ã yÓTTU≤\øÏ @ e÷Á‘·+ ‘Ó*j·T<äT. ø£fifl¯ ≈£î ø±≥Tø£
n+<ëìïdüT+Ô ~. n<˚ ãT>∑≈Z î£ sêdüT≈£î+fÒ eTdæ sêdæq≥Tº e⁄+≥T+~. Mfi¯fl≈£î Ç˝≤+{Ï
kÕe÷q´ $wüj÷· \T ≈£L&Ü ‘Ó*j·Te⁄.μμ
ªªyêfi¯fl≈£î ‘Ó*j·Tø£b˛‘˚ qTe⁄« ‘Ó*j·T#ÓbÕŒ* XË˝’ ≤!μμ XË\’ ‘·q ùV≤+&éu≤´>∑T ‘Ós∫¡ ,
∫qï d”kÕqT ãj·T≥≈£î rdæ ô|<ë\≈£î *|tdøºæ ˘ sêdüT≈£î+≥Tqï XË\’ ‘√ $eT\ nqï~.
ªªeTØ n<Ûë«qï+! á ø√eT{Àfi¯ófl *|tdøºæ q˘ T ≈£L&Ü düyêùds¡T, nD≤ ø±˙ ˝…øÿ£ ˝À
#·÷kÕÔs¡T.μμ
ªªeT+∫ edüTeÔ ⁄qT n+<äs÷¡ m≈£îÿe>± yê&ç‘˚ eT+∫<˚ ø£<ë! Mfi¯ófl *|tdøºæ q˘ T
yê&ÉT‘·THêïs¡ì qTyÓ«+<äT≈£î ás¡¸´|ü&‘É êe⁄? Mfi¯ófl yê&É≈L£ &É<ìä mø£ÿ&ÓH’ ê e⁄qï<ë?μμ
nqï~ $eT\ >∑+;Ûs+¡ >±.
ªª˙πø+, qTyÓ«ìï ≈£ãTs¡s¢ TTHê #ÓãT‘êe⁄? $jÓ÷–ì ◊q d”‘˝· ≤ *|tdøºæ ˘ sêj·Te⁄.
u§≥÷º, ø±≥Tø£‘√ ≈£L&Ü ˙≈£î |üì˝Ò<Tä μμ nqï~ XË\’ .
$eT\, XË\’ ø£+fÒ n+<ä>‘∑ .ÔÓ XË\’ n‹ ø£w+ºü MT<ä yÓTÁ{Ïø˘ bÕdüsTT+~. $eT\
m+.m. bÕdüsTT+~. Ä]úø+£ >± eT+∫ dü+|üqï ≈£î≥T+ã+ nsTTq|üŒ{Ïø° ‘·q ø±fi¯fl
MT<ä ‘êqT ì\ã&Ü\qï ñ<˚X› +¯ ‘√ ˇø£ ø±˝ÒJ˝À Ç+^¢wßü Ábıô|dò sü >Y ± |üì #˚k˛Ô+~.
$eT\, XË\’ Ç<äs› ÷¡ ∫qïHê{Ï ùdïVæ≤‘·T\T. á y˚d$ü ø±˝≤ìï ÄVü‰<¢ +ä >± >∑&|É {ü ≤ìøÏ
Ç<äs› ÷¡ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃs¡T. Ç<ä]› ø° ˇπø ã+>∑fi≤˝À >∑<Tä \T <=]ø±sTT. XË\’ uÛsÑ Ô¡
ø√{°X«¯ s¡T&ÉT. ◊‘˚, ‘·qT ø√{°X«¯ s¡T&ç uÛ≤s¡´qqï >∑sê«ìï e÷Á‘·+ ùdïVæ≤‘·Tsê* eTT+<äT
Á|ü<]ä Ù+|ü<Tä . $eT\ ≈£L&Ü ‘êqT $<ë´~Û≈î£ sê*qqï >∑s«¡ + e⁄+&É<Tä . n\+ø£sD¡
|ü≥¢ $eT\≈£î e⁄qï nsTTwüº‘·qT #·÷dæ ÄyÓT≈£î Ä<ÛäTìø£‘· |ü≥¢ Ä<äs¡D ˝Ò<˚yÓ÷
nqT≈£î+{≤eTT. n~ dü]ø±<äT. ÄyÓT #ê˝≤ Ä<ÛTä ìø£yTÓ qÆ uÛ≤yê\T ø£*–q~. s¡+>∑T\T
|üPdüT≈£îì, n\+ø£]+#·T≈£îì ‹s¡>≥∑ + ÄyÓT≈£î Çwü+º e⁄+&É<Tä . n˝≤>∑ì n˝≤ ‹]π>
Ád”\Ô qT <˚«wæ+#·<Tä ≈£L&Ü. ‘·s‘¡ s· ê\T>± Ád”Ô ‘·q n\+ø£sD¡ Ä<Ûës¡+>± ªªs¡÷bÕJeμμ
(s¡÷|üyT˚ JeHê<Ûës¡+` y˚X´¯ ) J$‘êìï >∑&TÉ |ü⁄≈£î+≥T+<äqï q>∑ï dü‘´· + $eT\≈£î
‘Ó\TdüT. n+<äTø£H˚ n\+ø±s¡ Á|æjT· T˝…q’ Ád”\Ô qT ás¡¸´‘√ #·÷&É<Tä ! Ä&É~ n+<ä+>±
e⁄+fÒ uÛsÑ Ô¡ u≤>± #·÷düT≈£î+{≤&ÉT. ÄyÓT J$‘·+ Vü‰sTT>± >∑&∫ç b˛‘·T+~. Ád”,Ô |ü⁄s¡Twüß&ç
dü+bÕ<äq MT<ä Ä<Ûës¡|&ü ì¶É ï s√E\÷, ‘·q kÂ+<äsê´ìï >∑T]+∫ C≤Á>∑‘\Ô· T rdüTø√ø£
‘·|Œü <äT. XË\’ dæìe÷ ‘ês¡˝≤ ø£ì|æ+#·øb£ ˛‘˚ m˝≤? n˝≤ ø£ì|æùdHÔ ˚ ø√{°X«¯ s¡T&Óq’
uÛsÑ Ô¡ ÄyÓT MT<ä nqTsê>±ìï Á|ü<]ä ÙkÕÔ&TÉ . uÛsÑ Ô¡ ø£+{ÏøÏ n+<ä+>± ø£ì|æ+∫qHêïfi‚fl
‘·qô|’ n‘·qT Áù|eTqT Á|ü<]ä ÙkÕÔ&ìÉ , ‘·qT uÛsÑ Ô¡ ø£+{ÏøÏ n+<ä+>± ø£ì|æ+#·ì s√Eq
n‘·ì Áù|eT≈£î @ e÷Á‘·+ >±´s¡+{° e⁄+&É<ìä XË\’ »≈£î ‘Ó\TdüT. ◊‘˚, ≈£î+C≤j·TeTà
ø√&É\T ˝≤+{Ï eT*q+>± e⁄+&˚ ã≥º\T ø£≥Tº≈î£ ì ‘Ó*d” ‘Ó*j·Tì Ø‹˝À Á|ü<]ä Ù+#˚
ÄyÓT |ü⁄s¡Twüß&çï eX¯|sü #¡ T· ø√e&ÜìøÏ ÄyÓ÷|ò÷ü ÁdüeÔ TT>± Á|üd~æ Δ bı+~q *|tdøºæ q˘ T
yê&É≥+ ` XË\’ + @ $<Û+ä >±q÷ düV≤æ +#·˝≈Ò î£ +&Ü e⁄+~.
ªªÁ|ü‹ |üìø° ˇø£ |ü<‘Δä +· ≥÷ e⁄+≥T+~. Ä |ü<‹Δä ì ãfÒº eTìwæ Hê>∑]≈£î&Ü,
nHê>∑]≈£î&Ü nqï~ ‘Ó\TdüT+Ô ~.μμ nqï~ XË\’ .
ªªqTe⁄« yê&ÉT‘·Tqï ˝≤+{Ï KØ<Óq’ *|tdøºæ q˘ T, Ç‘·s¡ $<ëé+‘·T˝…q’ , Hê>∑]≈£î˝…q’
|ü<äΔ‹ ‘Ó*‡q Ád”Ô\+<äs¡÷ yê&É>∑\sê? XË’˝≤, qTe⁄« ‘Ó|æŒ+#·T≈£îH˚ *|tdæºø˘ Çs¡yÓ’
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 71
s¡÷bÕj·T\T. $T>∑‘ê Ád”\Ô T ˙‘√ düe÷q+>± ø=q>∑\sê? |ü<‹Δä ‘Ó*‡Hê ø=q˝ÒsT¡ . @
s¡÷bÕsTT, s¡÷bÕsTTqïs¡ KØ<äT #˚ùd *|tdøºæ q˘ T yê&ÉT‘·T+{≤s¡T.μμ
ªªqTe«˝≤ n+fÒ H˚qT ˇ|üø√qT, $eT˝≤, &Üø£sº T¡ dü\Vü‰ @+{À ‘Ó˝≤‡? Hêdæsø¡ +£
*|tdøºæ q˘ T yê&ç‘˚ ô|<ë\T |ü⁄fi¯ófl |ü&‘É êj·T≥. yê&ç‘˚ KØ<Óq’ *|tdøºæ H˘ ˚ yê&Ü*.μμ
ªª&Üø£sº T¡ ¢ #Ó|Œü {≤ìπø+ #ÓbÕÔsT¡ . á &Üø£sº T¡ ¢ KØ<Óq’ *|tdøºæ ˘ ‘·j÷· s¡T #˚ùd ø£+ô|˙\≈£î
@C…+fÒy¢ ÷Ó ? n+<äTøπ KØ<Óq’ *|tdøºæ ˘ ø=Hê\ì #Ó|⁄ü HÔ êïπsyÓ÷? @yÓTHÆ ê >±˙, *|tdøºæ ˘
áHê&ÉT ‘·|Œü ìdü] nsTT+~. eT] n+<ä] uÛsÑ \Ô¡ ÷, ˙ uÛsÑ ˝Ô¡ ≤ ø√{°X«¯ s¡T\T ø±s¡T
ø£<ë? Çs¡y’Ó s¡÷bÕj·T\ *|tdøºæ q˘ T yê&É{≤ìøÏ.
ªª˙≈£î *|tdøºæ ˘ n+fÒ <˚«wü+˝≤>± e⁄+~ $eT˝≤?μμ
ªª<˚«wü+ nH˚<˚MT ˝Ò<äT. Ád”Ô Ä]úø£+>± ‘·q ø±fi¯flMT<ä ‘êqT ì\ã&˚ es¡≈£L
|ü⁄s¡Twüß&ç MT<ä Ä<Ûës¡|&ü øÉ £ ‘·|Œü <äT. ì‘êédüsê\≈£î |ü⁄s¡Twüß&ç MT<ä Ä<Ûës¡|&ü qç Hêïfi¯Sfl
ÄyÓT ‘·q n+<ä+ô|’ Ä<Ûës¡|&ü øÉ £ ‘·|Œü <äT. |ü]dæ‘ú T· \≈£î nqT>∑TD+>± Ád”\Ô ˝À edüTqÔ ï
|ü]e÷D≤\≈£î @ ˇø£Ád”Ô ø±s¡D+ ø±<äT. @ ˇø£ÿ Ád”Ô <√wæ ≈£L&Ü ø±<äT.μμ
ªªÄ]úø+£ >± dü«‘·+Á‘·Tsê*$ ø±e{≤ìøÏ ñ<√´>∑+˝À #˚sêyê ˙e⁄?μμ
ªªWqT XË˝’ ≤! Ä]úø+£ >± dü«‘·+Á‘·+>± e⁄+&É{≤ìø° H˚qT ñ<√´>∑+ #˚dTü HÔ êïqT.
‘·T\d”<ëdüT @eTHêï&√ ‘Ó\TkÕ? ‘·T\d” ø£s¡ ` |üs¡ ` ø£s¡ <Ûsä √, ø£s`¡ ‘·s`¡ ø£s`¡ q`<Ûsä √μμ
Ç+ø=ø£] eTT+<äT #˚sTT#ê|üe*‡q |ü]dæ‹ú e#êÃø£ Ç+ø£ kÕ«_Ûe÷q+ m˝≤ e⁄+≥T+~?
Ád”\Ô +<äs÷¡ kÕ«e\+_qT\T ø±yê\˙, Ç‘·sT¡ \ eTT+<äT #˚sTT #ê|üe*‡q |ü]dæ‹ú ˝À
e⁄+&Ésê<ä˙ nqT≈£î+{≤qT! ø±˙ Ç˝≤ nqTø√e≥+ ‘˚*øπ , Ä#·sD¡ Ò #ê˝≤ø£w+ºü .μμ
ªªn+fÒ qTe«H˚~, kÕeTýê<ä $|üe¢ + sêyê\+{≤e⁄?μμ
ªªkÕeTýê<ä $|üe¢ + n+fÒ uÛj Ñ T· |ü&TÉ ‘·THêïyê— XË˝’ ≤? $|üe¢ + ˙ uÛsÑ Ô¡ ˇø£ÿ&ç
ø√dü+ sê<äT. n~ eTVü‰Á|üyêVü≤+˝≤>± eTT+#·T≈£î edüTÔ+~. düsê«˙ï eTT+#·T≈£î
yÓ[flb˛‘·T+~. ne‘·\ ˇ&ÉT≈¶ î£ #˚sT¡ ø√>∑*–q yêfi¯ófl düTKø£sy¡ TÓ qÆ , dü+|üqïyÓTqÆ J$‘êìï
>∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T.μμ
ªªnsTT‘˚, $|üe¢ + ‘·sT¡ yê‘· Ä kÕeTýê<ä Á|üyêVü≤+˝À H˚H˝Ó ≤ e⁄+{≤H√ #Ó|ü .μμ
ªªm˝≤ e⁄+&˚<e˚ TT+~? ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É˝≤¢ e⁄+{≤e⁄? ÄyÓT ô|<ë\≈£î *|tdøºæ ˘
y˚dTü ø√e≥+ ˙≈£î dü]|ü&<É Tä >±?μμ
ªªdü]|ü&<É Tä nq≈£î $eT˝≤! Á|ü|+ü #·+˝Àì Ád”Ô \+<äs÷¡ yê&˚ *|tdøºæ \˘ T H˚q÷
yê&É≥+ Hê≈£î Çwü+º . nsTT‘˚, n<=ø£ |ü<‹Δä >± e⁄+&Ü* ø£<ë?μμ
ªªø±˙ XË˝’ ≤! qTe⁄« |ü<‹Δä n+≥Tqï Ä eT÷&ÉT nø£så ê\T m+‘· KØ<Óq’ y√ ‘Ó\TkÕ?
≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T ˝≤+{ÏkÕ<Ûës¡D Ád”\Ô T eTTô|Œ’ ¤ s¡÷bÕj·T\T ô|{Ïº C≤¬s{® Ÿ dæ˝Ÿÿ
Ns¡*ï @+ ø=qTø√ÿ>∑\s¡T? n<˚ ˇø£ÿNs¡ #ê\<äT ø£<ë? ã≥º\T e÷j·T≈£î+&Ü e⁄+&Ü
\+fÒ ø£˙dü+ Hê\T>∑T Ns¡˝H’… ê e⁄+&Ü*! n|üŒ{Ïø° Ç+{Ï |üìbÕ≥\˙ï #˚dTü ≈£î+≥÷
e⁄+fÒ Hê\T>∑T Ns¡\T Hê\T>∑T s√E\˝ÀH˚ n\T≈£î >∑T&É¶\e⁄‘êsTT. X¯óÁuÛÑ+>±
e⁄+&É{≤ìøÏ Hê\T>∑T N¬s\T ø=qTø√ÿe≥y˚T ø±≈£î+&Ü, Ç+{Ï |üìbÕ≥\T ≈£L&Ü
#˚jT· ≈£î+&Ü e⁄+&Ü*. n|ü&ÉT ø£<ë qTe⁄« #Ó|Œæ q |ü<‹Δä n\e&ÉT‘·T+~. |üìbÕ≥\T
e÷ì‘˚ Ä ≈£î≥T+ã+ ã‘·ø≥£ + m{≤¢?μμ
ªªn˝≤+≥|ü&ÉT *|tdøºæ ˘ y˚dTü ø√e≥+ m+<äT≈£î?μμ XË˝’ ≤ $düT≈£îÿ+~.
$eT\ qe⁄«‘·÷ ªªm+<äT≈£î? qTyÓ«+<äT≈£î y˚düT≈£î+≥THêïe⁄? n+<ä+>±
ø£q|ü&Ü\qï ÄX¯ n+<ä]ø° e⁄+≥T+~ ø£<ë?μμ nqï~.
*|t d æ º ø ˘ >∑ T ]+N, Ád” Ô \ n\+ø£ s ¡ D \ >∑ T ]+N #ê˝≤kÕs¡ T ¢ XË ’ \ `$eT\
#·]Ã+#·T≈£îHêïs¡T.
ªªeTq+ @ |üì˙ me]#˚‘· ã\e+‘·+>± #˚sTT+#·˝eÒ TT. ñ|üj÷Ó >∑øs£ y¡ TÓ qÆ |üìì
Á|ü»\T düV≤ü »+>±H˚ nqTø£]kÕÔsT¡ .! nqï~ $eT\.
ªªø±˙ qTe⁄« #Ó|⁄ü qÔ ï Áø±+‹, $|üe¢ + dü|\üò yÓT,Æ kÕeTýê<ä düe÷»+ ne‘·]ùdÔ
n+<äs÷¡ düe÷qyÓTÆ b˛‘ês¡T>±? n|ü&ÉT Ád”\Ô +<äs÷¡ bÕ´]dt˝À ‘·j÷· s¬ q’ Ç˝≤+{Ï
*|tdøºæ H˘ ˚ ô|<ë\≈£î y˚dTü ≈£î+{≤s¡+{≤yê?μμ nqï~ XË\’ .
ªªH˚qT *|tdøºæ ˘ MT<ä ˝…øÃ£ sY Çe«{≤ìøÏ sê˝Ò<Tä . e÷ $|üe¢ + dü|\üò + nsTT‘˚ Ád”Ô
C≤‹ dü«‘·+Á‘·eTe⁄‘·T+~. nìï $<Ûë˝≤ Ä]úø+£ >± ≈£L&Ü. n|ü&ÉT Ád”\Ô ≈£î *|tdøºæ ˘
ne⁄düs+¡ ne⁄‘·T+<√? ˝Ò<√? H˚qT #Ó|Œü ˝ÒqT. ˇø£{Ï e÷Á‘·+ #Ó|Œü >∑\qT. Ç|ü&ÉTqï+‘·
$|üØ‘·+>± *|tdøºæ ˘ ne⁄düs+¡ n|ü&ÉT e⁄+&É<Tä . ˇø£yfi˚ ¯ *|tdøºæ ˘ ˝Òøb£ ˛sTTHê n~
˝Ò<äì uÒ\ ø±s¡T. n|üŒ{Ï Ád”Ô\T! *|tdæºø˘øÏ n|ü&É÷ e⁄+fÒ düs¡«kÕ<Ûës¡D\+<ä]
ñ|üj÷Ó >±ìπø n+<äTu≤≥T˝À e⁄+≥T+~. ñqï‘· esêZ\ Ád”\Ô ≈£î ø=+<ä]øÏ e÷Á‘·yT˚
|ü]$T‘·yTÓ Æ e⁄+&É<Tä .μμ
ªª◊‘˚, H˚qqï<˚ »s¡T>∑T‘·T+~. >±&ç<qä ÷, >∑TÁsê˙ï ˇø£ >±{ÏøÏ ø£fdºÒ qæ ≥Tº Hê≈£î
ˇø£ $wüjT· + ÄX¯Ãs¡éTì|ædTü +Ô ~. Çìï $wüj÷· \˝À $TeTà*ï nqTø£]düTqÔ ï|ü&É÷
e÷˝≤>± ‘·\yÓ+Á≥Tø£\T ø£‹]Ô +#·Tø√yê* ø£<ë? Ä |üì m+<äT≈£î #˚jT· s¡T Mfi¯ófl?μμ
ªªHê\T>∑T &ÉãT“\T #˚‹˝À e⁄+fÒ ˙˝≤>±H˚ ‘·\yÓ+Á≥Tø£\T ø£‹]Ô +#·T≈£î+{≤s¡T.
˙≈£î, ˇø£kÕ] ‘·\yÓ+Á≥Tø£\qT ø£‹Ô]+#·Tø√e{≤ìøÏ ns¡yÓ’ s¡÷bÕj·T\T Ks¡TÃ
ne⁄‘êsTT. n+‘˚ø±≈£î+&Ü m+‘√ C≤Á>∑‘>Ô· ± ‘·\yÓ+Á≥Tø£\T mø£ÿ&É bÕ&Ée⁄‘êjÓ÷qì
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 73
#·÷düT≈£î+≥÷ e⁄+{≤e⁄. á kÕúì≈£î\T n+‘· &Éu≤“ ˝Ò<Tä ? n+‘· r]ø£ e÷Á‘·+
mø£ÿ&ÉT+≥T+~?
ªª◊‘˚, Çø£ y˚Ty˚T Çe˙ï e÷H˚kÕÔ+.μμ
ªªqTe⁄« e÷Hê\qT≈£îHêï e÷q˝Òe⁄ XË˝’ ≤! ˇø£yfi˚ ¯ e÷q>∑*–Hê, qTy=«ø£ÿ <ëì$
e÷ìq+<äTe\¢ Á|üj÷Ó »q+ @+{Ï? á eT<ÛTä |ü⁄]˝À kÕj·T+Á‘·+ nj˚T´dü]øÏ d”‘êø√ø£
∫\Tø£˝≤¢ n\+ø£]+#·T≈£îì ‹]π> s¡+>∑T\ $düqø£Ás¡\T m+<äs√ e⁄Hêïs¡T ø£<ë?
yêfi¯fl+<äs÷¡ ª*|tdøºæ μ˘ qT e÷H˚kÕÔsê? yêfi¯ófl e÷q≥+ n+fÒ ‘·eT ø±fi¯flqT ‘êeTT
qs¡Tø√ÿe≥y˚T! n˝≤+{Ï bıs¡bÕ≥T yêfi¯ófl mqï{Ïø° #˚jT· s¡T! XË˝’ ≤, qTe⁄« ø£qTeTT≈£îÿ
rs¡T ø£\ <ëì$. n\+ø£sD¡ qT e÷ìHê, ª*|tdøºæ μ˘ qT e÷ìHê nHêø±]>± ø£ì|æ+#·e⁄.
ø±˙, eTq ñqï‘· esêZ\ Ád”˝Ô ˝À m+<äs√ nHêø±s¡T\THêïs¡T? yêfi¯fl+<äs÷¡ n\+ø£sD¡
e÷ì‘˚, *|tdøºæ q˘ T e÷ì‘˚ <ä$Tà&ûøÏ |üìøÏ ekÕÔsê? ø£qTø£, yêfi¯fl‘√ n\+ø£sD¡ qT
$&ç∫ô|≥ºeTì >±˙, n\+ø£sD¡ qT <˚«wæ+#·eTì >±˙ #Ó|Œü ≥+ nqedüs+¡ . #Ó|Œü qT
≈£L&ÜqT!μμ nqï~ $eT\.
ªªÇ~ Á|ü|+ü #·+. qT$«˝≤+{Ï y˚<ë+‘ê*ï <ä+∫‘˚ y˚T+ uÛ]Ñ +#·˝+Ò μμ n+~ XË\’ .
ªªÇ~ y˚<ë+‘·+ ø±<äT. y˚<ë+‘·+ |üì Á|ü»*ï á Á|ü|+ü #· düeTdü´\ qT+&ç
<ä÷s¡+ #˚j·T≥y˚T. düπs, Ä $wüj·÷ìï |üø£ÿq e⁄+∫‘˚, ø=‘·Ô $wüj·÷ìï <˚˙ï,
düe÷»+˝Àì Á|ü»\+<äs÷¡ yÓ+≥H˚ d”«ø£]+#·&ÜìøÏ dæ<+Δä >± e⁄+&ÉsT¡ . $<ëé+‘·T\T,
ø=‘·Ô $wüj÷· *ï eTT+<äT>± nqTdü]kÕÔsT¡ . d”«ø£]kÕÔsT¡ . eT] $<ëé+‘·T\T, <˚X,¯
ø±\ |ü]dæ‘ú T· \qT, |ü]es¡qÔ \qT >∑eTìdü÷Ô e⁄+{≤s¡T ø£<ë? ø£qTø£, ‘·«s¡>± e÷s¡TŒqT
d”«ø£]kÕÔsT¡ ! ø±˙, ìqTï ˇø£ e÷≥ n&ÉT>∑T‘êqT #Ó|ü . Çø£ÿ&É eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄Hêïe⁄
ø£qTø£ Ç+‘· ùd«#·Ã>¤ ± ‹s¡T>∑T‘·THêïe⁄. Ç<˚ Ç+{Ï <ä>sZ∑ ¡ e⁄+fÒ ‹s¡>\Z∑ yê?μμ
ªª˝Ò<äT $eT˝≤! ‹s¡>∑˝ÒqT. Ç+{Ï <ä>∑Zs¡ e⁄+fÒ eTTdü*yêfi¯ófl HêMT<ä }]πø
n<˚|üì>± >∑TqTdüTÔ+{≤s¡T. ◊‘˚, yêfi¯fl >∑TqT|ü⁄*ï H˚qT |ü{Ïº+#·Tø√qqTø√! yêfi¯ófl
>∑Tìdæq+<äTe\¢ Hê≈£î e#˚Ã qwüeº T÷ ˝Ò<Tä . ùd≥T>±s¡T m|ü&É÷ Hê |üøyå£ T˚ e⁄+{≤s¡T.
◊Hê, yêfi¯fl˝≤ @&ÉTdü÷Ô e⁄+fÒ Vü‰sTT>± ‹s¡>H∑ ˚ ‹s¡>˝∑ +Ò .μμ
ªªÇø£ÿ&É #·÷&ÉT m+‘· ùd«#·Ã>¤ ± e⁄+<√, ø£+&É≈¢ î£ ã+&Ó&TÉ ø±≥Tø£ ô|≥Tºø√, n&ç>π
yêfi¯ófl ˝ÒsT¡ . m+‘· *|tdøºæ ˘ sêdüT≈£îHêï |ü{+ºÏ #·T≈£îH˚yês¡T ˝ÒsT¡ .μμ
ªªqTe⁄« eTØ $|üØ‘·+>± e÷{≤¢&É≈£î $eT˝≤! ø±≥Tø£ ÄX¯≈£î ø£fiËfles¡T
b˛>=≥Tº≈£î+{≤s¡T.μμ
ªª$|üØ‘·+>± ø±≥Tø£ |üPdüT≈£îH˚ yêfi¯flqT s√p eTq+ m+‘·eT+~ì #·÷&É&+É
˝Ò<äT? düπsø±˙, eTq Ád”Ô\T |ü•ÃeT <˚XÊ\ n\+ø£s¡D\q÷ d”«ø£]kÕÔs¡T. Ç≥T
Hêj·TqeTà\ |ü<‹Δä ˙ e<ä\s¡T! #ê˝≤ $∫Á‘·yTÓ qÆ $wüjT· + Ç~. Ä <˚XÊ\ Ád”\Ô qT
nqTø£]+∫ E≥Tº ø£‹]Ô +#·T≈£îHêïe⁄. ª*|tdøºæ μ˘ y˚dTü ≈£îHêïe⁄. n+‘·es¡≈L£ u≤>±H˚
e⁄+~. ø±≥Tø£ ≈£L&Ü ô|≥Tº≈î£ +{≤y˚+? |ü•ÃeT <˚XÊ˝À¢ì Ád”\Ô T ø±≥Tø£ ô|≥Tº≈î£ +{≤sê?μμ
ªªÄ <˚XÊ\ Ád”Ô\≈£î ø±≥Tø£ >∑T]+∫ ‘Ó*j·T<äT... ø±≥Tø£ ô|≥Tº≈£î+fÒ ø£fi¯ófl
$XÊ\yÓTqÆ $>± ø£ì|ækÕÔjT· q≥+˝À dü+<˚V≤ü + ˝Ò<Tä .μμ
ªªÁ|ü‹ <˚XÊìø° kÂ+<äs´¡ ì|ü⁄DT\qT ‘·j÷· s¡T #˚dTü ≈£îH˚ n~Ûø±s¡+ e⁄+~. ø±˙
Hê <äèwæ˝º À Ç<ä+‘ê ∫qï |æ\\¢ T Ä&ÉT≈£îH˚ Ä≥˝≤>± e⁄+~. ≈£î+C≤j·TeTà ø√&É\T
ø±˙ XË˝’ ≤sêDÏ ø±˙ mes¡T n\+ø£]+#·T≈£î+≥THêï Ç~ n_Ûqj·T+ ˝≤>±H˚ Hê≈£î
nì|ædüTÔ+~.
ªªÁ|ü|+ü #·+ ˇø£ Hê≥ø£ s¡+>∑+ nì ô|<ä\› T nHêïs¡T ø£<ë! Çø£ n_ÛqsTT+#·≥+˝À
‘·ù|ŒeTT+~?μμ
ªª‘·|üŒì H˚qT nq≥+ ˝Ò<äT ø£<ë! eTq+ Ç˝≤ n\+ø£]+#·Tø√e≥+ e\q
yês¡+<ä]ø° $H√<äeT÷` Äq+<äeT÷ ø£*Œ+∫q yêfi¯fleTT ne⁄‘êeTT! ø±˙ á d”»Hé˝À
ñqï‘· esêZ\≈£î #Ó+~q yêfi¯fl+ eT<ÛTä |ü⁄]˝À m≈£îÿe dü+K´˝À e⁄+{≤eTT. kÕúì≈£î\T
q÷{ÏøÏ |ü~eT+~ ≈£L&Ü ñ+&ÉsT¡ . d”»Hé ñqï yêfi¯ófl Çø£ÿ&É á $˝≤düq>∑s+¡ ˝À z
q÷‘·qyÓTÆq Á|ü|ü+#·y˚T yÓ*¢$s¡TdüTÔ+~. &Ûç©¢, u§+u≤sTT, ø£\ø£‘êÔ q>∑sê˝À¢ eTq
dü+K´ q÷{ÏøÏ |ü~øÏ $T+#·<äT. Çø£ÿ&É e⁄qï kÕúì≈£î\ MT<ä d”»Hé düeTj·T+˝À
Á|üyêVü≤+˝≤ e∫Ã |ü&çb˛‘·THêï+. <ë+‘√, kÕúì≈£î\T ñøÏÿ]_øÏÿ¬s’ eTqì |æ∫Ã>±
nqTø£]düTHÔ êïs¡T. &Û©ç `¢ u§+u≤sTT` ø£\ø£‘êÔ q>∑sê˝À¢ Ç˝≤ »s¡>{∑ ≤ìøÏ M\T+&É<Tä .
nø£ÿ&É eTq dü+K´ q÷{ÏøÏ |ü<!˚ ø£qTø£, nø£ÿ&ç Á|ü»\T eTqì nqTø£]+#·sT¡ ?μμ
$eT\ #Ó|Œæ +~ nø£så ê˝≤ ì»+. $˝≤dü q>∑sê˝À¢ ø=‘·Ô ø=‘·Ô bòÕ´wüqT¢ ø£Då ≤˝À¢
Á|ü#ês¡eTe⁄‘êsTT. yÓT<Æ ëq Á|ü<X˚ Ê˝À¢ì q>∑sê\˝À Ç+‘· ‘·«s¡>± @ bòÕ´wüq÷ Á|ü#ês¡+
ø±<äT. d”»Hé˝À eT<ÛäT|ü⁄]˝≤+{Ï $˝≤düq>∑sê˝À¢ n‘ê´<ÛäTì≈£î˝…’q düT+<äsê+>∑T\
Á|üyêVü≤+ eTTeTàs¡+ ne⁄‘·T+~. Ä Á|üyêVü≤+˝À kÕúìø£ j·TTe‘·T\T >∑&ç¶b˛#·˝≤¢
ø=≥Tº≈£îb˛‘ês¡T!
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 75

sƒê≈£îØ®
1
sƒê≈£îØ®ø°, $˝≤dü q>∑sêìø° dü+ã+<Ûä+ @+{À ns¡ú+ø±ø£ #ê˝≤ eT+~
ÄX¯Ãs¡´|ü&‘É ês¡T! ªeT<ÛTä |ü⁄]μ n+fÒ eT<ÛTä ` eT<ë´ìøÏ ` |ü⁄] (ì\j·TyÓT+Æ ~) nì
≈£L&Ü ns¡ú+ #Ó|üø√e#·TÃ. eT] n˝≤+≥|ü&ÉT eT<ÛäT|ü⁄]ø°, <˚e⁄&çø° dü+ã+<Ûä+
@$T≥ì ÄX¯Ãs¡´+ ø£\T>∑ø£ e÷q<äT. y˚dü$ ø±\+˝À $˝≤dü Á|æj·TT\T düs¡<ë>±
>∑&|É {ü ≤ìøÏ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edüT+Ô {≤s¡T. kÕúìø£ Á|ü»\ dü+K´ 8y˚\ <ëø± e⁄+≥T+~.
n<˚ y˚dü$ø±\+˝À eT<ÛäT|ü⁄] »HêuÛ≤ j·÷uÛ…’, ns¡yÓ’ y˚\ es¡≈£L ô|s¡T>∑T‘·T+~.
n+fÒ y˚d$ü ø±\+˝À $˝≤düj÷· Á‹≈£î\ dü+K´ <ë<ë|ü⁄>± j·÷uÛy’… \˚ es¡≈L£ e⁄+≥T+~.
kÕúìø£ Á|ü»\ø√düs¡+ nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü ø=ìï <˚yê\j·÷\÷, eTd”<äT\÷ e⁄HêïsTT.
y˚d$ü ø±\+˝À $˝≤düj÷· Á‹≈£î\T>± Ç+^¢wßü yêπs m≈£îÿe>± eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edüT+Ô {≤s¡T.
Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ e⁄\T eT<ÛTä |ü⁄]ì ˇø£ ∫qï Ç+>±¢+&ÉT>± ‘·j÷· s¡T#˚XÊs¡T. Á_{Ïwt yê]øÏ
ÁbÕs¡qú \ ø√dü+ ÁbÕs¡Hú ê eT+~sê\T nedüs+¡ ø£<ë! n+<äTøπ eT<ÛTä |ü⁄]˝À nedüsêìøÏ
$T+∫q #·]Ã\q÷, øπ ~∏Á&É˝Ÿ\q÷ ì]à+#ês¡T. yÓTT<ä{Ï Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ eTT–XÊø£
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ Ç+^¢wßü <=s¡\T sêe≥+ ‘·–+Z ~. Ç|ü&ÉT Á¬ød’ eÔü ÁbÕs¡HΔ ê eT+~sê\T
eT<ÛTä |ü⁄]˝À ˇø£ ô|<ä› düeTdü´>± ‘·j÷· s¡j÷· ´sTT.
\ø£\å s¡÷bÕj·T\T Ks¡TÃô|{Ïº ø£{+ºÏ ∫q #·]Ã uÛeÑ Hê˝À¢ d”»Hé düeTj·T+˝À Ä+>∑¢
uÛ≈Ñ î£ \Ô ÷ ` uÛ≈Ñ î£ sÔ êfi¯ófl >∑T+|ü⁄\T >∑T+|ü⁄\T>± edüT+Ô &˚yês¡T. n|üŒ{À¢ #·+<ë\ s¡÷|ü+˝À
#ê˝≤ &ÉãT“\T e#˚Ã$. Ä #·ØÃ\ eTs¡eTà‘·TÔ düeTdü´>± e⁄+&˚<˚ ø±<äT. ø±˙, Ç|ü&ÉT
Ç+^¢wßü yêfi¯ófl eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sêe≥+ #ê˝≤ ‘·–bZ ˛sTT+~. <ë+‘√ #·]ÃøÏ e#˚Ã uÛ≈Ñ î£ \Ô ÷
‘·>±ZsT¡ .Ç|ü&ÉT edüTqÔ ï yêfi¯ófl ˇø£{Ï s¬ +&ÉT #·]Ã\≈£î dü]|ü&Ü ≈£L&Ü ˝ÒsT¡ . Ä #·ØÃ\qT
ªsƒê≈£LsYμ nì <˚e⁄D°í n+{≤s¡T. eTTK´+>± >√bÕ\ø£èwüßíD°í ªsƒê≈£LsYμ n+{≤s¡T.
<˚yê\j·÷ìï ªsƒê≈£LsY u≤&ûμ n+{≤s¡T. ˆˆnqTˆˆ
ø£{qºÏ yêfi¯ó¢ n$ ø£f≥ºÒ |ü&ÉT ªˇø£|Œü {ÏøÏ <˚e⁄fi¯fl dü+K´ ô|]– uÛ≈Ñ î£ \Ô dü+K´ ‘·>T∑ ‘Z T· +<äqï
$wüj÷· ìï }Væ≤+#·˝øÒ b£ ˛j·÷s¡T.
Ç+^¢wßü yê] <˚e⁄fi¯fl≈£î ≈£L&Ü uÛ≈Ñ î£ \Ô qT <˚yê\j·÷ìøÏ |æ\e{≤ìøÏ ô|<ä› ô|<ä›
>∑+≥\T+{≤sTT. q\¢yêfi¯fl <˚e⁄fi¯fl≈£L >∑+≥\T+{≤sTT. uÛ≈Ñ î£ *Ô ï |æ\TÃ≈£î+{≤ìøÏ. nsTT‘˚
q\¢yêfi¯fl$ ‘Ó\y¢ êfi¯fl≈£î q#·Ãe⁄. &Ü]®*+>¥˝À ªeTVü‰ø±\T&ÉHμ˚ <˚e⁄&çøÏ ˇø£ <˚yê\j·T+
e⁄+&˚~. n‘·qT Væ≤+<äTe⁄\≈£L, uÖ<äT\› ≈£L ñeTà&ç <˚e⁄&ÉT. Ä <˚e⁄&ÉT X¯‘êu≤›\T>±
nø£ÿ&˚ e⁄Hêï&ÉT. ◊‘˚, Ä <˚e⁄&çì nø£ÿ&çqT+&ç kÕúqÁuÛ+Ñ X¯+ #˚sTT+∫ Ä kÕúq+˝À
düT$XÊ\yÓTqÆ #·]ÃH=ø£<ëìï ø£{+ºÏ #ês¡T Ç+^¢wßü yêfi¯ófl. eT<ÛTä |ü⁄]˝À kÕ<Û´ä eTsTTq+‘·
es¡≈L£ kÕúìø£ <˚e⁄fi¯flqT >∑&|É <ü ë{Ï ãj·T≥≈£î sê˙j·T˝Ò<Tä Ç+^¢wßü yês¡T! kÕúì≈£î\T
‘·eT ø±«s¡sº ‡Y ˝ÀH√, dü+<äT >=+<äT˝À¢H√ uÛj Ñ T· |ü&TÉ ‘·÷, uÛj
Ñ T· |ü&TÉ ‘·÷ <˚yê\j·÷ìï
@sêŒ≥T #˚dTü ≈£îH˚yêfi¯ófl. Ç˝≤+{Ï dæ‹ú ˝À ≈£L&Ü eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Á|ü‹ ∫qï ∫qï s√&É˝¢ À
Væ≤+<äTe⁄\<√, eTTdæe¢ TT\<√ <˚yê\j·÷\T @sêŒ≥j·÷´j·T+fÒ Á|ü»\≈£îqï uÛøÑ ÔÏ uÛ≤eq
m˝≤+{Ï<√ }Væ≤+#·e#·TÃ. ¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<äΔ+ eTT–dæ+~. Ç+^¢wüßyês¡T
eT<ÛTä |ü⁄]ì M&çy[Ó flb˛‘·THêïs¡T. n<˚ düeTj·T+˝À ñqï <˚yê\j·÷\T #ê˝eqï≥T¢
ªsƒê≈£îØ®μ <˚yê\j·T+ ˇø£{Ï ø=‘·~Ô yÓ*dæ+~ eT<ÛTä |ü⁄]˝À. Ä <˚yê\j·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫q
ø£<ä∏ Ç˝≤ e⁄+~.
Ä s√E˝À¢ ˇø£sêE e⁄+&˚yê&ÉT. n‘·ìø√ >±sê\ ≈£L‘·Ts¡T e⁄+&˚~. ÄyÓT≈£î
n‹Ô+{Ïø+£ fÒ |ü⁄{Ï+º {Ï MT<äH˚ n_Ûe÷q+ m≈£îÿe e⁄+&˚~. n‘·yÔ ê]+{ÏøÏ yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT
|ü⁄{Ïº+{Ï <ëd”\qT ø=+<ä]ì yÓ+≥ rdüT≈£î yÓ[fl+~. Ä <ëd”\qT sê»kÕú˙
eÁdü<Ô ëÛ s¡D˝ÀH˚ n+fÒ \+>±`zD°\˝ÀH˚ e⁄+#·T‘·T+&˚~. ‘·q÷ n|ü&É|ü &ÉT \+>±
zD°ì y˚dTü ≈£îH˚~. e÷eT÷\T>± ÄyÓT E≥Tº ø£‹]Ô +#·T≈£îì, ô|<ë\≈£î s¡+>∑T y˚dTü ≈£î˙,
bÕ´+{Ÿ y˚dTü ≈£î˙, m‘·TÔ eT&ÉeT\ #Ó|ü \T y˚dTü ≈£îì n#·TÃ j·T÷s√|æjT· Hé eì‘·˝≤>±
e⁄+&˚~! nsTT‘˚, ÁbÕNq Ä#êsê\Hêï, ø£≥Tºu≤≥¢Hêï #ê˝≤ n_Ûe÷q+!
ªsê»≈£îe÷]øÏ eTs=ø£ sê»≈£îe÷s¡T&ç‘√ $yêVü≤+ ø±e≥+ düVü≤»+. n˝≤π>
nsTT+~. eTVü‰sêE ‘·q >±sê\ ≈£L‘·T]ø°, n\T¢&çø° ˇø£ $\TyÓ’q ø±qTø£
Çyê«\qT≈£îHêï&ÉT. y˚d$ü ø±\+˝À >∑&|É {ü ≤ìøÏ eT<ÛTä |ü⁄]˝À ˇø£ ã+>∑fi≤qT ø£{+ºÏ ∫
Ç#êÃ&ÉT. ≈£L‘·T]øÏ eTVü≤˝Ÿ ø£{Ïº+∫ Ç#˚Ã $wüj·T+˝À Ä eTVü‰sêE cÕ»Vü‰Hé≈£î
Á|ü‹s¡÷|üeTj·÷´&ÉT. ª‘·q ≈£L‘·T]øÏ ø£{+ºÏ #˚ uÛeÑ q+ m˝≤ e⁄+&Ü˝≤ïμ nì sêÁ‹+
ã>∑fió¯ fl $|üØ‘·+>± Ä˝À∫+#ê&ÉT. ã+>∑fi≤ ∫qï<äsTTHê, n<äT“¤‘+· >± e⁄+&Ü\qï~
Äj·Tq ñ<˚›X¯+. Ä˝À∫+#·>± Ä˝À∫+#·>± \+&ÉHé ≥esY n‘·&ç ø£fi¯fl eTT+<äT
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 77
ø£q|ü&+ç ~. Ç<˚ø±ø£ eT]ø=ìï ø√≥\T, qeT÷Hê\T ≈£L&Ü n‘·ì <äèwæøº Ï e#êÃsTT.
∫es¡≈î£ ˇø£ ìX¯Ãj·÷ìøÏ e#êÃ&ÉT. ‘·q ≈£L‘·T]øÏ ˇø£ n‹ düT+<äsy¡ TÓ qÆ ∫qï ø√≥˝≤
ø£ì|æ+#˚ ã+>∑fi≤qT ø£{ºÏ Çyê«\qT≈£îHêï&ÉT.
uÛeÑ q ìsêàD≤ìøÏ nqTe⁄>± e⁄+&˚ Á|ü<X˚ +¯ ø√dü+ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ø=+&É˝À¢ düsπ «
ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT eTVü‰sêE. kÕ<Ûës¡D+>± nsTT‘˚ Ç+^¢wßü yê] ã+>∑fi≤\ düMT|ü+˝À
kÕúìø£ sêE≈£î ã+>∑fi≤ ø£≥Tºø√e{≤ìøÏ dü\ú + <=s¡ø≥£ + ndü+uÛeÑ +. ø±˙ n$ s¬ +&Ée
Á|ü|+ü #·jT· T<ä+Δ »s¡T>∑T‘·Tqï s√E\T. ‘Ó\<¢ =s¡\T #ê˝≤eT+~ eT<ÛTä |ü⁄] qT+&ç yÓ[fl
b˛j·÷s¡T. d”»Hé düeTj·T+˝Àq÷ #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿeeT+~ e÷Á‘·yT˚ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edüTHÔ êïs¡T.
n|üŒ{ÏøÏ s¬ +&ÉT <äXÊu≤›\ ÁøÏ‘+· qT+&˚ Ç+^¢wßü yê] Á|üu≤Û e+ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À düqï–\¢≥+
ÁbÕs¡+uÛeÑ TsTT+~. Ç+^¢wßü <=s¡\T uÛ≤s¡rj·TT\ |ü≥¢ ‘·eT n_ÛÁbÕj·÷*ï e÷s¡TÃø√ø£
b˛sTTHê <=s¡*ï <˚e⁄fi¯ófl>± ø=*#˚ dü«<˚X¯ sêE\ <äèwæøº √D+˝À e÷s¡TŒ e∫Ã+~.
eTVü‰sêE HÍø£sT¡ ¢ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤\ìï+{Ï˙ >±*+#ês¡T. ∫es¡≈î£ ˇø£ n‘·´+‘·
nqT≈£L\yÓTqÆ ã+>∑fi≤ \_Û+∫+~. Ä ã+>∑fi≤≈£î ˇø£ |üøÿ£ q eT<ÛTä |ü⁄]˝À ù|s¬ ìïø£>q∑ ï
ˇø£ ¨≥\T e⁄qï~. eTs√ Á|üøÿ£ q #·]Ã e⁄qï~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À ã+>∑fi≤\qT m‘·sÔ TTq
sê‹ã+&É\ MT<ä ø£≥Tº≈î£ +{≤s¡T. eTVü‰sêE ‘·q ≈£L‘·T]øÏ rdüTø√<ä\#·T≈£îqï ã+>∑fi≤
n≥Te+{Ï Á|ü<X˚ +¯ ˝ÀH˚ ñqï~. Ä ø=+&É ô|u’ ≤Û >∑+˝Àì q\T#·<sä |¡ ⁄ü Á|ü<X˚ +¯ ˝À ∫qï
ã+>∑fi≤ n~. #·T≥Tº|øü ÿ£ \ Á|ü<X˚ +¯ n‘·´+‘· s¡eTD°jT· +>± e⁄+≥T+~. Ä ã+>∑fi≤qT
e÷]Ã ‘·q ≈£L‘·T]øÏ ne⁄düs+¡ nsTTq eTVü≤˝ŸqT #˚j÷· \qï ìX¯Ãj·÷ìøÏ e#êÃ&ÉT
dü«<˚o eTVü‰sêE.
s¬ +&Ée Á|ü|+ü #·jT· T<ä+Δ ‘·sT¡ yê‘· eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤\≈£î <Ûsä ¡ |üP]Ô>± |ü&bç ˛
sTT+~. eTVü‰sêE ‘·q ≈£L‘·T] ø√dü+ #ê˝≤ Ks¡TÃô|{Ïº eTVü≤\TqT Çyê«\qT≈£îHêï&ÉT.
eT+∫ eTVü≤˝Ò edüT+Ô ~ eT<ÛTä |ü⁄]˝À! ø±˙, n+‘·e÷Á‘·+‘√ ‘·è|æÔ |ü&˝É <Ò Tä eTVü‰sêE.
‘·q eTH√|ò\ü ø£+ MT<ä ∫Á‹+#·T≈£îqï eTVü≤\TqT uÛ÷Ñ MTà<ä≈î£ m˝≤ ‘˚>\∑ &ÉT?
sê»≈£îe÷]ì Ç+^¢wßü Äj·÷\T ô|+#ês¡T. yêfi¯flô|+|üø+£ ˝À Ç+^¢wßü |æ\˝¢ ≤>±H˚
ô|]–+~. ÄyÓT ùd«#·Ã>¤ ± e⁄+&˚~. n+‘·'|ü⁄s¡+˝Àì Hê\T>∑T >√&É\ eT<Û´ä e⁄+&É≥+
ÄyÓT≈£î ‘Ó*j·T<äT. sêE\ Çfi¯fl˝À¢ ø±˙, »MT+<ës¡¢ Çfi¯fl˝À¢ ø±˙ eT>∑ |æ\y¢ ê&ÉT
|ü⁄≥º&+É ‘√H˚ Ä+>∑¢ düu´ÑÛ ‘·qT s¡+>∑]+∫ ñ>∑TbZ Õ\‘√ bÕ≥T |ü&TÉ ‘·THêïs¡T. Ä |æ\\¢ T
s¡+>∑T $TqVü‰ $T>∑‘ê nìï+{Ï˝Àq÷ Ä+π>j ¢ T· T\‘√ düe÷q+>± e⁄+&˚yês¡T. n˝≤
ô|]–q sê»≈£îe÷s¡T\≈£î kÕúìø£ sê»≈£îe÷¬sÔ\T m˝≤ q#·TÃ‘ês¡T? m+<äs√ sê»
≈£îe÷s¡T\T kÕúìø£ sê»≈£îe÷¬s\Ô qT ‹s¡dÿü ]+∫ X‚«‘ê+–qT\qT $yêVü≤+ #˚dTü ≈£îHêïs¡T.
ø=+<äsT¡ sê≈£îe÷s¡T\T kÕúìø£ sê≈£îe÷¬s\Ô qT $yêVü≤e÷&Üø£, ‘êeTT bıs¡ã&Ü¶eTì
‘Ó\T‡≈£îì Ä sê≈£îe÷¬s\Ô qT n+‘·'|ü⁄s¡ ã+B\T>± #˚ùddæ, ‘êeTT e÷Á‘·+ <=s¡kÕqT\
kÕ+>∑‘ê´ìï n\es¡#T· ≈£îHêïs¡T. |ü]dæ‘ú T· \T Ç˝≤ ‘ês¡Te÷s¡T ne≥+ e\q ‘·eT
≈£îe÷¬s\Ô $wüjT· +˝À eTVü‰sêE\T ∫+‘êÁ>∑dTü ˝ú ’… ∫es¡≈î£ ˇø£ ìs¡j í ÷· ìøÏ e#êÃs¡T.
n+‘·'|ü⁄s¡+˝ÀH˚ kı+‘·+>± <=s¡kÕqT\qT ‘·j÷· s¡T #˚j÷· \qT≈£îHêïs¡T.
ÁbÕNq ø±\+˝À eTq<˚X+¯ ˝À ˇø£ Ä#ês¡+ e⁄+&˚~. ñ‘·sÔ ,¡ |ü•ÃeT <˚XÊ\≈£î
#Ó+~q n‹ kÕVü≤dæ≈î£ ˝…q’ kÕeT+‘·sêE\qT ‘·eT >∑Tô|Œ{À¢ ô|≥Tºø√e{≤ìøÏ #·Áø£es¡T\Ô T
ôd’ìø£ ã\>±*ï ô|+bı+~+#·Tø√e≥y˚T ø±≈£î+&Ü ‘·eT ø£q´*ï Ä kÕeT+‘·T\≈£î
Ç#˚Ãyês¡T ≈£L&ÜqT! #·Áø£es¡T\Ô n+‘·'|ü⁄s¡+˝À sêDT\T ndü+K´ø£+>± e⁄+&˚yês¡T.
yêfi¯¢ dü+K´ ˇø=ÿø£ÿ|ü&ÉT |ü~y˚\ ø£+fÒ m≈£îÿe e⁄+&˚~. ndü\T n+‘·'|ü⁄s¡+˝À
sêDT\T m+‘·eT+~ e⁄+&˚yês√? }Væ≤+#·f+ ø£wyºü T˚ . Ä sêDT\ ù|s¡s¢ TTHê #·Áø£e]ÔøÏ
C≤„|øü +£ e⁄+&˚~ ø±<äT. ø=+<äsT¡ sêDT*ï #·Áø£e]Ô J$‘·+˝À ˇø£ÿkÕ¬sH’ ê #·÷&ÉHH’Ó ê
#·÷&É˝<Ò Tä . ◊Hê, kÕeT+‘·T\≈£î ‘·eT ≈£îe÷¬s\Ô qT düse›¡ \dæe#˚Ãdü]øÏ ≈£îe÷¬s\Ô dü+K´
dü]b˛j˚T~ ø±<äT. n≥Te+≥|ü&ÉT n+<äyTÓ qÆ Ä&É •X¯óe⁄*ï ‘Ó∫Ã, n+‘·'|ü⁄s¡+˝À
ô|+∫, yêfi¯flH˚ #·Áø£e]Ô ø£q´\ì kÕeT+‘·T\≈£î Ç#˚Ãyês¡T. #ÓH’ ê˝À á $<Ûyä TÓ qÆ qs¡‡Ø
ˇø£{Ï @sêŒ≥sTT+~ yÓqTø£{Ï ø±\+˝À. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì sêE\ n+‘·'|ü⁄sê\T #ÓH’ ê
<˚X|¯ ⁄ü n+‘·'|ü⁄sê\+‘· $XÊ\yÓTqÆ qs¡‡Ø\T ø±e⁄. ◊Hê, Çs¡ej·Té X¯‘êã›|⁄ü Á|ü<eäÛ T
bÕ<ä+ eTT–ùdHê{ÏøÏ uÛ≤s¡‘·<˚X¯|ü⁄ sêE n+‘·'|ü⁄s¡+˝À sê≈£îe÷¬sÔ\ qs¡‡Ø\T
‘·j·÷s¡j·÷´sTT.
eTq ø£<ë∏ Hêj·T≈£îsê˝…q’ sê»≈£îe÷] ô|’ #Ó|Œæ q yê‘êes¡D+˝ÀH˚ ô|]–+~.
sê»≈£îe÷] <=s¡kÕHÓ’‘˚ ø±>∑*–+~ ø±˙ ‘·q eTqdüÔ‘ê«ìï e÷Á‘·+ e÷s¡TÃø√˝Òø£
b˛sTT+~. e÷s¡TÃø√e*‡q nedüs¡eT÷ ˝Òø£b˛sTT+~. ÄyÓTqT ô|+∫q Ç+^¢wüß
Äj·÷\≈£L, <=s¡kÕqT¢≈L£ Væ≤+<ä÷ Ád”Ô ˝≤>±H˚ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ç MT<ä nqq´ uÛøÑ ÔÏ ÁX¯<\Δä T+
&É{≤ìï >∑eTì+∫+~. Ç+^¢wßü yêfi¯fl˝Àq÷ nH˚ø£ XÊK\THêïsTT. s√eTHé ø±<∏*ä ø˘\T
‘·eT #·]Ã˝À¢ u≤\T&ç>± e⁄qï Áø°dTü ,Ô eT]j·TeTà\ $Á>∑V‰ü \T ô|≥Tº≈î£ +{≤s¡T. Ä $Á>∑V‰ü \T
#ê˝≤ n+<ä+>± e⁄+{≤sTT. Ábıf…d+ºü {Ÿ\T Äs¡´ düe÷õ≈£î˝≤¢ ìsêø±s¡ uÛ>Ñ e∑ +‘·TDÏí
ÁbÕ]údTü +Ô {≤s¡T. sê»≈£îe÷] ‘·©,¢ neTàe÷à Ç<ä]› ø° uÛøÑ ÔÏ uÛ≤eq\T #ê˝≤ m≈£îÿe.
|üP]Ô>± j·T÷s√|æjT· Hé |ü<‹Δä ˝À ô|]–q sê≈£îe÷]øÏ uÛøÑ ÔÏ uÛ≤eq ‘·*¢ qT+&ç neTàeTà
qT+N yês¡d‘ü «· +>± \_Û+∫+~. ÄyÓT m|ü&É÷ ÁbÕs¡qú düeTj·÷ìøÏ ‘·q eTVü≤\TqT
ÄqT≈£îì e⁄qï eT+~sêìøÏ yÓ[fl ÁbÕs¡qú ˝À bÕ˝§ZH~˚ Á|ükÕ<ëìï ‘Ó#T· Ã≈£îH˚~.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 79
2
sê»≈£îe÷]øÏ ô|[fl nsTT+~. ô|q’ #Ó|Œæ q≥Tº>± eTVü‰sêE≈£î ‘·q ≈£L‘·T] ø√dü+
ˇø£ eTVü≤\TqT ø£{ºÏ Çyê«\qï ñ<˚X› +¯ ø£*–+~. uÛøÑ øÔÏ Ï dü+ã+~Û+∫q+‘· es¡≈L£
sê»≈£îe÷]ì n|üs¡ ªMTsêμ nqe#·TÃ. MTsê ˝≤>±H˚ áyÓT ≈£L&Ü. ªì‘Y ñsƒY <äsd¡ Hü é
bÕdü÷"!μ nì bÕ&ÉT≈£î+≥T+<√? ˝Ò<√? ‘Ó*j·T<äT ø±˙ bÕ&É{≤ìøÏ n+<ä]ø° >=+‘·T
ñ+&Ü* ø£<ë? sê»≈£îe÷] n+‘·'|ü⁄s¡+˝À Á|üd<æ Δä >±j·T≈£î\ |üs´¡ y˚øDå£ ˝ÀH˚ |ü⁄{Ïº
ô|]–+~. n+‘· e÷Á‘êq dü«s¡ e÷<ÛTä s¡´+ e⁄+&Ü\ì mø£ÿ&É e⁄+~? nsTTHê, bÕ≥
bÕ&ç‘H˚ ˚ uÛøÑ ÔÏ ˝Òøb£ ˛‘˚ uÛøÑ ÔÏ ˝Òq{≤º? eTVü‰sêE uÛeÑ q qeT÷HêqT #·÷|æ+∫q|ü&ÉT
sê»≈£îe÷] |üPC≤eT+~s¡+ ˝Òì uÛeÑ +‹˝À ‘êqT m|üŒ{Ïø° düTK|ü&˝É qÒ qï uÛ≤eqqT
Á|ü‘´· ø£+å >±H√, |üs√ø£+å >±H√ eTVü‰sêE≈£î ‘Ó*j·T|ü]Ã+~.
n|ü&ÉT eTVü‰sêE eTVü≤\T ø√dü+ m+‘· Ä˝À∫+∫ ˇø£ qeT÷HêqT #˚XÊ&√,
ÁbÕs¡Hú ê eT+~s¡ qeT÷Hê≈£î ≈£L&Ü n+‘˚ Ä˝À∫+#ê&ÉT. n+‘˚ ÁX¯eT|ü&Ü¶&TÉ . Ä
eT+~s¡eTT eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄qï Á|ü»\+<ä] ø√dü+ ø±<äT ø±ã{Ïº ∫qï~>± e⁄Hêï |òsü ê«˝Ò<Tä .
nsTT‘˚, n+<ä+>± e⁄+&Ü*. cÕ»Vü‰qT ‘êCŸeTVü≤˝ŸqT |üP]Ô bÕ\sêsTT‘√ ø£{+ºÏ #ê&ÉT.
eTVü‰sêE bÕ\sêsTT‘√ ø£{+ºÏ #·˝øÒ £ b˛sTTHê dæyTÓ +{Ÿ‘√ ªsƒê≈£îsYu≤&ûμ ø£{+ºÏ #ê\qT
≈£îHêï&ÉT. j·TT<ä+Δ s√E\$. <Ûsä \¡ T Äø±XÊqï+≥T‘·THêïsTT. nsTTHê, eTVü‰sêE
Ks¡TÃ≈£î <Ûësêfi¯+>± Ks¡TÃô|{≤º&ÉT. j·TT<äΔ+ eTT–XÊø£ ‘·eT »MT+<ëØøÏ, C≤^ØøÏ
eTT|ü edüT+Ô <äì Á|üuTÑÛ es¡+Z mqï&É÷ }Væ≤+#·˝<Ò Tä . ìs¡+‘·s+¡ ‘·eT≈£î Ä<ëj·÷ìï
ÇdüTqÔ ï »˝≤\T nø£kÕà‘·T>Ô ± m+&çb˛‘êj·Tì nqTø√˝Ò<Tä . Ç+ø± eTVü‰sêE>±] s¬ ‘’ T· \T
nH˚ø£ s¡ø±˝…q’ nÁø£eT |üqTï*ï #Ó*d¢ ÷ü HÔ ˚ e⁄Hêïs¡T.
eTVü‰sêE ≈£L&Ü n+‘· Ks¡TÃ eTìwæ ø±<äT. Ks¡TÃ eTìùw nsTT e⁄+fÒ, e#˚Ã
Ä<ëj·T+ #ê\ø£ C≤^s¡TqT m|ü&√ ‘êø£≥Tºô|fÒºyê&ÉT. n‘·ì C≤^s¡T m|ü&É÷
n|ü\bÕ\T ø±˝Ò<Tä . KC≤Hê˝À <Ûqä + eT÷\T>∑T‘√+~. eTVü‰sêE≈£î uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì
MT<ä uÛøÑ ,ÔÏ ÁX¯<\Δä T m≈£îÿe. Væ≤+<ä÷ dü+düÿè‹ |ü≥¢ n‘·ìøÏ m+‘· ÁX¯<Δä e⁄+~ ‘·q˝Àì
uÛøÑ ÔÏ ÁX¯<\Δä T Á|üø{£ ‘Ï e· Tj˚T´≥≥Tº>± ≈£L‘·T] ø√dü+ <˚yê\j·÷ìï ø£{+ºÏ #ê\qï~ n‘·ì
<äè&ÛÉdü+ø£\Œ+. nsTT‘˚, eTVü‰sêE ∫es¡≈£î ˇø£ ìs¡íj·÷ìøÏ e#êÃ&ÉT. ñ‘·Ôs¡
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ˇø£ X¯‘êã›+ ÁøÏ‘·+ qT+&ç πøe\+ •Ks¡+‘√ kÕ<ë>± eT+~sêìï
ì]à+#·≥+ Ä#ês¡+>± e⁄+~. ‘·q ≈£L‘·T]ø° n˝≤+{Ï kÕ<ë nsTTq >√|ü⁄s¡+‘√
<˚yê\j·÷ìï ø£{Ïº+#ê\qT≈£îHêï&ÉT eTVü‰sêE. ≈£L‘·T] uÛÑe+‹øÏ m<äTs¡T>±
e⁄+&˚≥≥T¢>± Ä <˚yê\j·÷ìï ø£{+ºÏ #ê&ÉT.
á <˚yê\j·T+˝ÀøÏ yÓ[flq yês¡T Ç+‘·{Ï düT+<äsy¡ TÓ qÆ , s¡eTD°jT· yÓTqÆ Á|ü<X˚ +¯
eT<ÛTä |ü⁄]˝À eT¬sø£ÿ&Ü ˝Ò<+ä {≤s¡T. Ä <˚yê\j·T ÁbÕ+>∑D+˝À qT+#·T+fÒ ‘·÷s¡TŒ
qT+N |ü•Ãe÷ìøÏ düT<ä÷s¡ <ä÷sê\ es¡≈L£ u≤s¡T\T r]q Væ≤eT•Ksê\T ø£ì|ækÕÔsTT.
|ü#Ã· ì #Ó≥‘¢ √ e+ø£s,¡ {Ï+ø£s>¡ ± yê´|æ+∫ e⁄qï eT<ÛTä |ü⁄] ø√≥\T ø£fifl¯ ≈£î m+‘√
ÄVü‰<¢ ëìïkÕÔsTT. m‘·TÔ |ü˝≤¢\‘√ düT+<äs+¡ >± e⁄+&˚ ˝Àj·T\T, |üs«¡ ‘ê\÷ düT$XÊ\yÓTqÆ
|ü≥\+ MT<ä ∫Á‹+∫q ∫Á‘ê˝≤¢ eTH√»„+>± ø£ì|ædTü +Ô {≤sTT. Çìï Á|ü‘´˚ ø£‘\· ‘√
bÕ≥T eTs√ Á|ü‘´˚ ø£‘· ≈£L&Ü e⁄+~. n<˚$T≥+fÒ eT<ÛTä |ü⁄] Á|ü<ëÛ q e÷sêZìøÏ n‹
<ä>∑Zs¡˝À e⁄+~ Ä <˚yê\j·T+. <˚yê\j·÷ìøÏ n‹ düMT|ü+˝ÀH˚ ãC≤s¡T e⁄+~.
ãC≤s√¢ @ ø£Då ≤qïsTTHê ]øå±\T <=s¡T≈£î‘êsTT. $˝≤dü Á|æjT· T\T >∑T+|ü⁄\T>± ‹s¡T>∑T‘·÷
e⁄+{≤s¡ T . ndü \ T $wü j · T y˚ T $T≥+fÒ , Ä <˚ y ê\j· T eT÷, uÛ Ñ e qeT÷, n≥T
@ø±+‘·+˝Àq÷ Ç≥T dü+<ä&‘ç √q÷ e⁄HêïsTT.
j·TT<äøΔ ±\+˝À s¬ fi’ ó¯ fl ôdì’ ≈£î\ ‘√{°, ôdì’ ø£ kÕe÷Á–‘√{° ì+&ç e⁄+≥THêïsTT.
ø±sêâHê\≈£î u§>∑TZ dü]>±Z dü|s¢ü TT ø±e&É+ ˝Ò<Tä . u§>∑TZ <=s¡øÿ£ b˛e&É+ e\¢ ø£f\º… ≈£î,
#Óøÿ£ \≈£î, –sêø° e∫Ã+~. e÷$T&ç ‘√≥\T e⁄qïyêfi¯ófl, yê{Ïì q]øÏ+#˚dæ m≈£îÿe
<Ûsä ≈¡ î£ neTTà≈£î+≥THêïs¡T. n˝≤+{Ï dæ‹ú ˝À eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï |üs«¡ ‘· ÁbÕ+‘êìøÏ uÛeÑ q
ìsêàD≤ìøÏ ne⁄düs+¡ nsTTq kÕe÷Á–ì |ü+|ü≥+ ‘˚*ø¬ q’ |üì ø±<äT. nsTT‘˚ eTq≈£î
kÕyÓT‘· e⁄+&ÉH˚ e⁄+~ ø£<ë. ªªÁ<äy´˚ D düsπ «eXÊ'μμ Á<äe´+ e⁄+fÒ, n˙ï kÕ<Û´ä eTe⁄‘êsTT.
ã+>±s¡+, ñ≈£îÿqT yÓT‘·|Ô sü T¡ düT+Ô {≤s¡T. ì»y˚T eT] ã+>±s¡+ e⁄+&Ü˝Ò ø±˙ ø=+&É*ï
ã+&É*ï #Û̊~+#ÓH’ ê ø£\|üqT eT<ÛTä |ü⁄]øÏ #˚sÃ¡ e#·TÃ. n≥T Á|ü|+ü #· n<äècÕºìï n{À
Ç{À ‘˚˝ÃÒ j·÷\qï <äè&ÛÉ dü+ø£\Œ+‘√ j·TT<ä+Δ rÁe+>± kÕ>∑T‘√+~. Ç≥T sê»≈£îe÷]
uÛeÑ HêìøÏ |ü⁄Hê<äT\T |ü&ç >√&É\T ˝ÒdTü HÔ êïsTT. sêC≤yê] |üìyêfi¯ófl |üì˝À |üP]Ô>±
ìeT>∑ïyÓTbÆ ˛j·÷s¡T. ø±+Á{≤ø£sº T¡ ,¢ Ç+»˙s¡T¢ m+‘√ C≤Á>∑‘Ô· rdüT≈£î+≥THêïs¡T. ‘·eT≈£î
Ç∫Ãq qeT÷Hê≈£î @ e÷Á‘·+ ‘˚&Ü sê≈£î+&Ü |üP]Ô C≤>∑s÷¡ ø£‘‘· √ e⁄Hêïs¡T.
sê»≈£îe÷] ìÁ~+#˚ >∑~øÏ m<äTs¡T>± eT+~s¡ ìsêàD+ »]–+~. ÄyÓT
ñ<äj·÷H˚ï eT+#·+ MT<ä |ü&ÉT≈£îH˚ ø£fi¯ófl ‘Ós¡e>±H˚ <˚yê\j·T <äs¡Ùq uÛ≤>∑´+
\_Û+#˚≥≥Tº>± ì]à+#ês¡T. nsTT‘˚, n˝≤ <äsÙ¡ q+ #˚dTü ø√yê\+fÒ <˚yê\j·T+ yÓ|’ ⁄ü
ø±fi¯ófl C≤|æ |ü&ÉTø√yê*‡ e⁄+≥T+~. ø±˙ <Ûäs¡à|üsêj·TD, Ä<ÛäTìø£ MTsê nsTTq
sêC≈£îe÷] n˝≤+{Ï nHê#êsêìï #˚jT· >∑\<ë? j·T÷s√|æjT· Hé <äTdüT\Ô T <Û]ä +∫,
‘·\ yÓ+Á≥Tø£*ï ø£‹Ô]+#·T≈£îqï|üŒ{Ïø° uÛÑøÏÔøÏ dü+ã+~Û+∫q+‘· es¡≈£î sê»≈£îe÷]
MTsê≈£î @ $<Û+ä >±q÷ rdæb˛<äT! ø£qTø±yÓT |ü&TÉ ≈£îH˚≥|ü&ÉT <˚yê\j·T+ yÓ|’ ⁄ü ‘·\ô|{Ïº
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 81
|ü&TÉ ≈£îH˚<ìä , ìÁ<ä˝#Ò êø£ <˚yê\j·T+ yÓ|’ ⁄ü ‹]– >√|ü⁄sêìï <ä]Ù+#˚<ìä nqTø√yê*.
<˚yê\j·T <ë«sê˙ï, sê»≈£îe÷] ìÁ~+#˚ >∑~øÏ øÏ{øÏ ì° ô|fÒ≥º |ü&ÉT ˇø£ $wüj÷· ìï
Á|ü‘´˚ ø£+ <äèwæ˝º À e⁄+#·T≈£îHêïs¡T. sê»≈£îe÷] X¯jT· q eT+~s¡+˝À qT+&ç |üP]Ô>±
ãj·T≥≈£î sê≈£î+&ÜH˚ øÏ{øÏ ˝° À qT+&ç #·÷dæ sƒê≈£îØ®øÏ qeTkÕÿs¡+ ô|≥Tº≈î£ H˚ kÂø£sê´ìï
ø£*Œ+#ês¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À esê¸ø±\+˝À esê¸\T #ê˝≤ m≈£îÿe>± |ü&‘É êsTT. n+<äTe\q
nìï ø±˝≤˝À¢q÷ uÛeÑ q+ qT+&ç <˚yê\j·÷ìøÏ yÓfifl¯ {≤ìøÏ M\T+&É<Tä .
uÛeÑ q ìsêàD≤ìøÏ eTT+<äT >√&É\T, >√|ü⁄sê\T ‘·j÷· s¡j÷· ´sTT. ‘·sT¡ yê‘· X¯jT· q
eT+~sê\÷, kÕïHê>±sê\÷, uÛÀ»qXÊ\\T, $ÁXÊ+‹ >∑èVü‰\T ì]à+#·≥+ »]–+~.
#·÷düT+Ô &É>±H˚ uÛeÑ q ìsêàD+ |üPs¡sÔ TT+~. ø±+Á{≤ø£sº ¢¡ <ë«sê ø£{+ºÏ ∫q uÛeÑ Hê\T
ô|q’ |ü{≤s¡+ ˝Àq ˝§{≤s¡+>± e⁄+{≤j·Tqï $wüjT· + n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚! uÛeÑ q
ìsêàD+˝À ø±+Á{≤ø£ºs¡T¢ dæyÓT+≥TqT $T>∑T\TÃø√e≥+, ÇdüTø£qT eT{Ïºì m≈£îÿe>±
yê&É≥+ #˚dTü +Ô {≤s¡T! ˝À|ü\ m˝≤ e⁄Hêï |òsü ê«˝Ò<Tä . ô|ø’ Ï n+<ä+>±, <äè&Û+É >± e⁄qï≥Tº
ø£q|ü&‘ç ˚ #ê\T. nqï ñ<˚X› +¯ ˝À e⁄+{≤s¡T ø±+Á{≤ø£sº T¡ .¢ n˝≤ e⁄+fÒH˚ ‘·eT≈£î eTTfÒº
&ÉãT“˝À¢ eT÷&ç+≥ ˇø£ e+‘·sTTHê CÒãT˝À |ü&<É Tä . Ä<ÛTä ìø£ MTsê nsTTq sê»≈£îe÷]
uÛeÑ +‹ô|ø’ Ï e÷Á‘·+ n+<ä+>±q÷, <äè&Û+É >±q÷ ø£q|ü&TÉ ‘·T+~ eT] ˝À|ü* $wüjT· +
m<äTs¡T>± e⁄qï uÛ>Ñ e∑ +‘·T&çøπ ‘Ó*j·÷*!
<ä÷s¡+ qT+&ç #·÷ùdÔ <˚yê\j·T+ n‹ kÕ<Ûës¡D+>± e⁄+≥T+~. ‘Ó\ì¢ düTqï+
eT{Ïº e⁄+≥T+~. @ Á|ü‘˚´ø£‘ê ˝Òì n‹ kÕe÷qýÓTÆq >√|ü⁄s¡+. Ä >√|ü⁄s¡+ô|’q
ã+>±s¡T #·Áø£+. bÕ\sê‹‘√ ø£{HºÏ ê Ä eT+~s¡ kÂ+<äs´¡ + Ç+‘·ø+£ fÒ n~Ûø+£ >±
nsTT‘˚ e⁄+&˚~ ø±<äT. Ä\j·T ìsêàD+ #˚dæq yêfi¯fl }Vü≤˝À¢ m+‘· kÂ+<äs¡´+
e⁄qï<√ n<˚ Ä\j·T+˝À ø£ì|ædTü +Ô ~. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì kÕ<Ûës¡D uÛeÑ Hê˝À¢H˚ ø£s¬ +≥T
e⁄qï|ü&ÉT sê»≈£îe÷] ø√dü+ ø£{Ïºq <˚yê\j·T+˝À ø£¬s+≥T ˝…’≥T¢ e⁄+&Éyê?
<˚yê\j·÷ìøÏ Hê\T>∑T yÓ|’ ⁄ü ˝≤, ø±+‹e+‘·yTÓ qÆ ã\T“*ï neTsêÃs¡T. sêÁ‹|üP≥ yê{Ï
yÓ\T>∑T˝À X¯+K+˝≤ yÓT]dæb˛‘·Tqï <˚yê\j·T+, n\ø±|ü⁄]˝Àì uÛeÑ ´ >√|ü⁄sê\qT
>∑Ts¡T≈Ô î£ ‘ÓdTü +Ô ~. Ç+‘· Ä&É+ãs¡+>± <˚yê\j·T+ ìsêàD+ »]π>≥|ü&ÉT eTVü‰sêE>±]
Ä]úø£ |ü]dæ‹ú u≤>±H˚ e⁄qï~. uÛ$Ñ wü´‘·T˝Ô À »MT+<ëØ b˛‘·T+<ä˙, sƒê≈£LØ®øÏ ì‘·´
HÓy’ <˚ ë´ìøÏ ≈£L&Ü &ÉãT“\T e⁄+&Ée˙ mes¡qT≈£îHêïs¡T?
yÓqTø£{Ï ªMTsêμ –]<Ûsä ¡ >√bÕ\TDÏí ñbÕdæ+#·{≤ìøÏ #ê˝≤ ø£cÕº\T |ü&+ç ~. ÄyÓT≈£î
$cÕìï ‘ê>∑e\dæe∫Ã+~. n˝≤ ø£cÕº\T |ü&+ç <äì n+<ä]ø° ‘Ó\T‡. nsTT‘˚, áHê{Ï
á Ä<ÛäTìø£ MTsê ≈£L&Ü sƒê≈£îØ®ì ñbÕdæ+#·&ÜìøÏ n+‘˚ ø£cÕº\T |ü&ç+<äì
nqTø√e{≤ìøÏ ˝Ò<Tä . sê»≈£îe÷] uÛsÑ Ô¡ Ä<ÛTä ìø£ j·TTe≈£î&ÉT n‘·ì $<ëúÛ≤´dü+ j·T÷s√|t
yêdüT\ |ü<‹Δä ˝À kÕ–+~. nsTT‘˚, ÁbÕNq‘·qT ñbÕdæ+#˚ dü«uÛ≤e+ nìï <˚XÊ\
kÕeT+‘·sêE\ |ü⁄Á‘·T\˝À e⁄qï≥Tº>±H˚ Ä dü«uÛ≤e+ Ç‘·ì˝Àq÷ e⁄qï~. ‘·q
ªMTsêμ˝≤>± uÛÑøÏÔ˝À ©q+ ø±˝Òø£b˛sTTHê uÛ≤s¡´ uÛÑøÏÔøÏ n&ÉT¶ ‘·–˝Ò yê&ÉT ø±<äT.
\ø°àå |ü⁄Á‘·T&Óq’ ‘·+Á&çøÏ >±sêu≤\ |ü{ºÏ ‘·q uÛ≤s¡´. ÄyÓTqT >ös¡$+#·≥+ ‘·q Á|ü<ëÛ q
ø£seÔ¡ éTì uÛ≤$+#˚yê&ÉT. eTVü≤\÷, <˚yê\j·TeT÷ ø£{+ºÏ ∫q ns¡Δ X¯‘êã›+ ‘·sT¡ yê‘·
≈£L&Ü yê{Ï ø=‘·<Ô qä + b˛≈£î+&Ü #·÷düT≈£îH˚ yês¡T. n|ü&˚ ø£{+ºÏ ∫q yê{Ï ˝≤>±
e⁄+&˚$.
sƒê≈£LsYJøÏ s¬ +&ÉT |üP≥˝≤ HÓy’ <˚ ´ä + ô|fÒyº ês¡T. >∑+≥ ø=fÒyº ês¡T. ˇø£ |üPC≤]
dü+e‘·‡s¡+ bı&Ée⁄Hê e⁄+&˚yê&ÉT. ˇø£ ø±|ü˝≤ »yêqT, ˇø£ e÷* ≈£L&Ü e⁄+&˚yê&ÉT.
eT<ÛTä |ü⁄]˝À y˚T |ü~ùV≤qT qT+&ç pHé ∫e] es¡≈î£ |üsê´≥≈£î\T #ê˝≤ m≈£îÿe>±
e⁄+{≤s¡T. ◊‘˚, yêfi¯fl+<ä]˙ uÛøÑ Ô£ düeT÷Vü‰\T nì nqTø√e{≤ìøÏ M˝Ò<¢ Tä . pHé
‘·sT¡ yê‘· ôdô|+º ãsY es¡≈L£ j·÷Á‹≈£î\T ‘·≈î£ ÿe>± edüT+Ô {≤s¡T. áHê{Ï ªMTsêμ #·*
u≤>± ô|]π> es¡≈î£ n+fÒ nø√ºãsY es¡≈L£ eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+≥T+~. ÄyÓT eT<ÛTä |ü⁄]˝À
nø√ºãsY <ëø± e⁄+&É≥+ e\¢ sƒê≈£LØ®øÏ ø=+‘· Á|üj÷Ó »q+ e⁄+~. ø£ècÕíwMºü T, BbÕe[
˝≤+{Ï |ü+&ÉT>∑\≈£î <˚yê\j·÷ìï n\+ø£]+#·≥+ »]π>~. ø£s¬ +≥T ã\T“\ ‘√s¡D≤\‘√
‘Ó\ì¢ ø±+‹‘√ <˚yê\j·T+ yÓT]dæb˛‘·÷ e⁄+≥T+~.
<˚yê\j·T+ Á|ü<ëÛ q e÷s¡+Z qT+&ç s¬ +&ÉT e+<ä\ >∑C≤\ m>∑Teq e⁄+~. ø£qTø£
uÛÑøÏÔ ÁX¯<ä›\T m+‘· e⁄Hêï ¬s+&ÉT e+<ä\ >∑C≤\÷ mø£ÿ˝Òø£ <ä÷sêqTï+#˚ <äDí+
ô|&ÉT‘·÷+{≤s¡T uÛ≈Ñ î£ \Ô T. m‘·TÔ møÏÿ nø£ÿ&çøÏ yÓ[flHê ø=ìï nuÛ´Ñ +‘·sê\T e⁄HêïsTT.
ªÄ<ÛTä ìø£ MTsêμ n+‘·'|ü⁄sê˝À¢ e⁄+&˚ ªndü÷s¡´|üX´¯ μ ø±<äT. wüs÷¡ ,º bÕ´+≥÷ y˚dTü ≈£îH˚
Áø±|ò⁄ü #˚sTT+#·T≈£îì ãC≤s¡˝¢ À ‹s¡T>∑T‘·Tqï ÄyÓTqT me¬sH’ ê #·÷&Ée#·TÃqT. ‘·èrj·T
ÁX‚D,Ï dæìe÷ ‘ês¡˝≤>±H√, d”»Hé s√E˝À¢ eT<ÛTä |ü⁄] ãC≤s¡˝¢ À ‹s¡T>∑T‘·T+fÒ ªkıôd{’ °
>∑sμ¢Y ˝≤>±H˚ e⁄+≥T+~ ÄyÓT. nsTT‘˚, <˚yê\j·÷ìøÏ yÓfi≥¢‚ |ü&ÉT e÷Á‘·+ n+‘·'|ü⁄sê+–ì
˝≤>± e⁄+≥T+~.
sƒê≈£LØ®, MTsê≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq <˚e⁄&ÉT! n˝≤+≥|ü&ÉT sƒê≈£LØ®
<˚yê\j·T+˝ÀøÏ <ë]q b˛j˚T Á|ü‹yê&É÷ m˝≤ yÓfifl¯ >∑\&ÉT? eTT+<äT eTVü≤\T˝ÀøÏ
yÓfi¯fl{≤ìøÏ nqTeT‹ rdüTø√yê*. nqTeT‹ rdüT≈£îqï <˚yê\j·T+˝ÀøÏ yÓfi¯fl&Üìï
>∑T]+∫ Ä˝À∫+#ê*. Ç˝≤+{Ï nqTeT‘·T\T, nuÛ´Ñ +‘·sê\T e⁄+fÒ m+<äs√ uÛ≈Ñ î£ ˝Ô À¢ì
uÛøÑ ÔÏ ÁX¯<\Δä T m+&ÉT≈£î b˛‘êsTT. #·*ø±\+˝À eTVü≤\T ìsêàqTwü´+>± ne⁄‘·T+~. ˇø£
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 83
ø±|ü˝≤ n‘·qT, ˇø£ |üPC≤] e÷Á‘·y˚T e⁄+{≤s¡T. n|ü&çø£ Á|ü‘˚´ø£+ nqTeT‹
rdüTø√yê*‡q |üì e⁄+&É<Tä . |ü>{∑ Ï |üP≥ ô|<ä› ô|<ä› q\¢ì s¬ +&ÉT ≈£îø£ÿ\T ‹s¡T>∑T‘·÷
e⁄+{≤sTT. eTVü≤˝Ÿ Äes¡D˝À! uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ç MT<ä m+‘· uÛøÑ ÔÏ e⁄+fÒ e÷Á‘·+ Ä ≈£îø£ÿ\
#˚‘· efi¯ófl N]+#·Tø√e{≤ìøÏ mes¡T e÷Á‘·+ dæ<|Δä &ü ‘É ês¡T?
meTTø£\T ø=]πø #·*˝À, uC≤s¡¢˝À >∑&çù| Á|ü»\≈£î m<äTs¡T>± ø=+&ÉMT<ä
<˚yê\j·T+ ø£ì|ædü÷Ô e⁄+≥T+~. Äø±X¯+ y˚T|òü÷\‘√ ≈£L&ÉTø=ì e⁄+&ç, >±&ÛÉ˙\
es¡+í ˝À e⁄qï|ü&ÉT, nq+‘·˙* Äø±X¯+˝À qT+&ç ñ<ä“$¤ dü÷+Ô &˚ ‘Ó\ì¢ <˚yê\j·T
•Ks¡+ #·÷&ÉeTT#·Ã≥>± e⁄+≥T+~. yÓTT‘·+Ô eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀøÏ Ç˝≤+{Ï uÛeÑ q+ Ç<=ø£ÿfÒ
ø±e≥+ e\¢ $˝≤düj÷· Á‹≈£î\ <äèwæìº ÇfÒº Äø£]¸dTü +Ô ~. Ç+<äT˝À dü+<˚V≤ü + ne⁄düs+¡
˝Ò<Tä . kÕ<Ûës¡D+>± j·÷Á‹≈£î\T eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì düeT‘·\ Á|ü<X˚ Ê˝À¢H˚ $Vü≤]+#·{≤ìøÏ
Çwü|º &ü ‘É ês¡T. ø=+<äsT¡ kÕVü≤dæ≈î£ ˝…q’ j·÷Á‹≈£î\T ]øå±kÕº+&ÉT≈£î e∫Ã ‘·\ ô|ø’ Ï m‘·>Ô ±H˚
s¬ +&ÉT eT÷&ÉT e+<ä\ >∑C≤\ m‘·TqÔ ø£ì|ædTü qÔ ï uÛeÑ +‹˙, <˚yê\j·÷˙ï #·÷dæ n≥T
yÓfifl¯ {≤ìøÏ dæ<|Δä &ü ‘É ês¡T. nsTT‘˚, Hê\T>∑&TÉ >∑T\ ô|ø’ Ï sê>±H˚ s¬ +&ÉT q\¢ì ≈£îø£ÿ\T
<äsÙ¡ q$TkÕÔsTT. ˝Òøb£ ˛‘˚ ªÄ>∑+&çμ nqTeT‹ ˝Ò≈î£ +&Ü eTT+<äT≈£î yÓfiø¢̄ +£ &ç! n+{≤&ÉT
ø±|ü˝≤ n‘·qT. <ë+‘√ Mfi¯fl ñ‘ê‡Vü≤+ ˙s¡T>±]b˛‘·T+~.
neTàeTà\÷, Hêj·TqeTà\÷ ø£<\ä∏ T #Óù|Œ≥|ü&ÉT ªnq>±.... nq>± ˇø£ sêE...
Ä sêE>±] KC≤Hê≈£î düV≤ü Ádü •s¡dTü ‡\T >∑\ Ä~X‚wßü &ÉT ø±|ü˝≤ ø±düTHÔ êï&ÉTμ nì
ÁbÕs¡+_ÛdTü +Ô {≤s¡T. n˝≤π> sêE>±] á KC≤Hê≈£î ø±|ü˝≤ ø±j·T{≤ìøÏ q\¢ ≈£îø£ÿ\T,
#Íø°<ës¡T\÷ ‘ê#·TbÕeTT˝≤¢ ‘·j÷· s¡j÷· ´s¡T. uÛeÑ +‹, <˚yê\j·÷\÷, j·÷Á‹≈£î\≈£î
|üìøÏsêì ej·÷´sTT. n+<äT≈£î MTsêqT ì+~+#·{≤ìøÏ M˝Ò<¢ Tä . uÛeÑ q ÁbÕ+>∑D+˝À
|üP\ ‘√≥ e⁄+~. eTq<˚X¯+˝Àì n~Ûø£ dü+U≤´≈£î\T ‘·eT Hê>∑]ø£ u≤<Ûä´‘·\qT
dü]>± ìs¡«Væ≤+#·{≤ìøÏ dæ<|Δä &ü sÉ T¡ ! |üP\T ø√düTø√e≥+, yÓTTø£ÿ*ï $s¡#≥· +, mes¡÷
#·÷&É≈î£ +&Ü e⁄+fÒ ‘Ó\ì¢ <˚yê\j·T >√&É\MT<ä u§>∑T‘Z √ ‘·eT ù|s¡T Áyêj·T≥+ ˝≤+{Ï$
#˚düTÔ+{≤s¡T. u§>∑TZ‘√ ‘·eT ù|s¡¢qT sêdæ Ä $<Ûä+>± ‘·eT ù|s¡¢qT XÊX¯«‘·+>±
#˚düTø√<ä*#ês¡T. n˝≤+≥|ü&ÉT nqTeT‹ ˝Ò≈£î+&Ü ô|’øÏ yÓfi¯flsê<äqï ìùw<Ûëìï
Á|üø{£ +Ï #·&+É ˝À ‘·|ü ˝Ò<Tä ! ñ<äjT· +, kÕj·T+Á‘·+ sƒê≈£LØ®øÏ Vü‰s¡‘T· *#˚Ã düeTj·T+˝À
á ìùw<Ûë»„*ï ‘=\–+∫ uÛÑ≈£îÔ\+<ä]ø° <˚yê\j·÷\˝ÀøÏ Á|üy˚XÊìøÏ neø±XÊìï
ø£*ŒùdÔ u≤>∑T+≥T+~. nsTT‘˚, eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï$ $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\ ø√dü+ ñ<˚•› +|ü
ã&ç+<˚ ø±˙ uÛøÑ Ô£ j·÷Á‹≈£î\ ø√dü+ ø±<äT.
3
eT<ÛTä |ü⁄]˝À @ø±+‘·yêdü+ #˚dTü qÔ ï ªsƒê≈£îØ®μ ˇø±H=ø£ ‘·+Á&û ≈£L‘·Tfi¯fl uÛøÑ ÔÏ uÛ≤eq≈£L,
düV≤ü è<äjT· ‘·≈L£ ∫Vü≤ï+! eTVü‰sêE Vü≤è<äjT· +˝Àq÷, sê»≈£îe÷] Vü≤è<äjT· +˝Àq÷
á sƒê≈£LØ® |ü≥¢ m+‘√ ÁX¯<ëΔ uÛøÑ Ô° e⁄+~. uÛøÑ øÔÏ Ï Á|ürø£˝q’… $ ñqï‘· dæ‹ú ˝À e⁄+{≤sTT.
ø±˙ ø±\+ m+‘·{Ï <ÍwüºýÓTÆq<√? ø£<ë? Ç+‘· ÁX¯<äΔ‘√ Á|ü‹wæ˜+∫q sƒê≈£LØ®øÏ
@ø±+‘·yêkÕìï ø£*Œ+∫+~! nø£ÿ&É Á|ü‹wæ+º #˚≥|ü&ÉT ‘·q≈£î uÛ$Ñ wü´‘·T˝Ô À ‘·qø° kÕúq+˝À
bÕ\˝À |ü&¶É á>∑ ø£+fÒ m≈£îÿe ÁX¯<Δä \_Û+#·<ìä , sƒê≈£îØ® ≈£L&Ü Ä˝À∫+∫ e⁄+&É&TÉ .
ˇø£|ü &ÉT uÛøÑ ÁÔÏ X¯<\Δä ≈£î ∫Vü≤ïyÓTqÆ sƒê≈£LØ® Ç|ü&ÉT eTVü‰sêE eT÷s¡‘â ê«ìøÏ ∫Vü≤ï+
nj·÷´&ÉT. Ç+‘·≈L£ ndü\T $wüjT· + @$T≥+fÒ ªsƒê≈£LØ®μ $T–*q <˚e⁄fi¯fl+<ä]˝Àø°
Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ ¨<ë ø£\yê&ÉT. @ ø=+&ÉsêsTTH√ •e*+>∑+>± eT\∫‘˚, Ä •e*+>±ìøÏ
Äø±X¯+qT+&ç |ü&˚ es¡¸|⁄ü <Ûës¡˝Ò #ê\T. @ <Û÷ä |üB|ü HÓy’ <˚ ë´\‘√{Ï |üì ˝Ò<Tä ! eT]
sƒê≈£LØ® n˝≤+{Ï <˚e⁄&ÉT ø±<äT. Á|ü‹s√p <Û÷ä |ü+, B|ü+, HÓy’ <˚ ´ä + n˙ï düÁø£eT+>±
»s¡>±*‡+<˚!
ne⁄qT! Ç~ sƒê≈£LsY u≤&û! ‘·q \øÏàå ‘√ düV‰ü sƒê≈£LØ® eT+~s¡+˝À $sêõ\T¢
‘·THêï&ÉT. yêfi¯fl≈£î ø£≥Tºø√e{≤ìøÏ ã≥º\T ø±yê*. q>∑\÷ ø±yê*. ø=<√› >=b˛Œ
q>∑\qT uÛ≈Ñ î£ ˝Ô e… s¬ H’ ê sƒê≈£LØ®øÏ <Û]ä +|ü #˚<ë›eTqT≈£îHêï Á|üj÷Ó »q+ ˝Ò<Tä . #·*ø±\+
ªsƒê≈£LØ®μ <ä>sZ∑ ¡ q>∑\T e⁄+#·&eÉ T+fÒ ø±|ü˝≤<ës¡T≈£î, |üPC≤]øÏ ÁbÕD≤\ô|’ ÄX¯ e<äT\T
ø√e\dæ edüT+Ô ~. HÓy’ <˚ ë´ìøÏ |æ+&çe+≥\T e+&Ü*. >∑+≥ ø=≥º{≤ìøÏ, X¯+KTe⁄
eP<ä{≤ìøÏ eT]ø=+<äs¡T <ëdü<ëd” »Hê\T+&Ü*! Ç<ä+‘ê Ks¡TÃ‘√ ≈£L&çq |üì.
<˚yê\j·÷ìï u≤>∑T#˚jT· &Üìø°, |ü+&ÉT>∑\≈£î nj˚T´ Ks¡TÃ\T n˙ï ø£\T|ü⁄≈£î+fÒ eT÷&ÉT
Hê\T>∑T y˚\ s¡÷bÕj·T\T ø±yê*!
dü+kÕúHê\T, »MT+<ëØ\T eTT–dæb˛j·÷sTT. Ç+ø£ sêE\≈£L, »MT+<ës¡≈¢ L£
‘·eT <˚V‰ü ìøÏ |ü{qºÏ ø=e⁄«qT ø£s–¡ +#·T≈£î+≥÷ Jeq j·÷Á‘·qT ø=qkÕ–+#ê*‡q
|ü]dæ‘ú T· \T @s¡Œ&Ü¶sTT. n≥Te+≥|ü&ÉT á <˚yê\j·T+ yÓT&Éø√ >∑T~ã+&É>± e÷s¡{≤ìøÏ
m+‘√ ø±\+ |ü≥<º Tä .
|üPC≤] dü+e‘·‡s¡eT+‘ê nø£ÿ&˚ e⁄+{≤&ÉT. nsTT‘˚, <˚yê\j·T+ >∑+≥ yÓ÷>∑ì
s√E˝À¢ ªÄ<ÛTä ìø£ MTsêμ ˝Ò<ìä eTq+ }Væ≤+#·Tø√yê*! ªMTsêμ˝Òì s√E˝À¢ |üPC≤]
s√p e÷eT÷\T>± Ç#˚Ã Vü‰s¡‹ì ≈£L&Ü Çe«&ÉT. ˇø£yfi˚ ¯ Ç∫ÃHê BbÕsê<Ûqä ˝À
HÓsTT´øÏ ã<äT\T &Ü˝≤¶ yê&É‘ê&ÉT. á s¡ø+£ >± #·*ø±\+ Äs¡T HÓ\\÷ ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü ø√eTì
X¯Sq´+˝À e~*ô|&É‘ês¡T. n˝≤+≥|ü&ÉT n≥Te+{Ï uÛ≈Ñ î£ *Ô ï sƒê≈£LØ® @+ Äos¡«~
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 85
kÕÔ&TÉ ? #·*ø±\+˝À sƒê≈£LØ® <˚yê\j·T+yÓ|’ ⁄ü #·÷ùd,Ô me]¬øH’ ê C≤* y˚dTü +Ô ~. nq+‘·
yÓTqÆ X¯Sq´+. nq+‘·yTÓ qÆ ñ<ëd”q‘·. sƒê≈£LØ® #˚ùd~ ˝Òø£ eTÚq+>± e⁄+&çb˛‘ê&ÉT.
Ç|ü&˚ Ç˝≤ sƒê≈£LØ®ì #·÷ùdyêfi¯ófl ˝Òøb£ ˛‘˚ e+<ä dü+e‘·‡sê\ ‘·sT¡ yê‘· |ü]dæ‹ú
m˝≤ e⁄+≥T+<√? }Væ≤+#·+&ç. ÁøÏ.X¯. 2053˝À á uÛeÑ +‹, á <˚yê\j·TeTT @
dæ‹ú ˝À e⁄+{≤sTT? áHê{Ï á qej·TTe‹ Ä<ÛTä ìø£ MTsê n|ü&ÉT e⁄+&É<Tä . áyÓT
‘·sê«‘· eT÷&√ ‘·s¡yÓ÷, Hê\T>√‘·s¡yÓ÷ e⁄+≥T+<ä|ü&ÉT. áyÓT ‘ê\÷≈£î ◊<äe
‘·s¡+ yêfi¯fl≈£î nq+‘·yÓTÆq Á|üC≤düeTTÁ<ä+˝À ˙{Ï#·Tø£ÿ˝≤¢ ©qyÓTÆb˛‘ês¡T. n|ü&ÉT
yêfi¯fl≈£î ‘êeTT eTVü‰sêE e+X¯E\eTqï ndüŒwüyº TÓ qÆ C≤„|øü +£ e⁄+≥T+<˚y÷Ó ? nB
nqTe÷qy˚T. Ä dü+‘·‹øÏ sƒê≈£LØ® <˚yê\j·T+ ˇø£{Ï ø£{Ïº+#·≥+ »]–+<ä˙, Ä
<˚yê\j·÷ìï ÄqT≈£îì e⁄qï uÛeÑ +‹˝À ªÄ<ÛTä ìø£ MTsêμ e⁄+&˚<ìä ‘Ó*j·T≥+ ≈£L&Ü
ø£wyºü T˚ . ndü\T ‘Ó*j·Tø£b˛sTTHê ÄX¯Ãs¡´|ü&eÉ \dæq |üì˝Ò<Tä .
Væ≤+<ä÷ <˚yê\j·÷\T ø±˙, #·ØÃ\T, eTd”<Tä \÷ ø±˙ øπ e\+ |üPC≤s¡Ãq\ ø√düyT˚
ì]à+#·≥+ »s¡>∑<äT. yê{Ïì ø£{Ïº+∫q <ë‘·\T Ä ìsêàD≤\ s¡÷|ü+˝À ‘·eT
nVü≤+ø±sêìï ∫s¡kÕúsTT #˚düTø√e{≤ìøÏ Á|üj·T‹ïkÕÔs¡T. Ç˝≤+{Ï ìsêàD≤\ e\q
‘·eT ù|s¡T m|üŒ{Ïø° ì*∫e⁄+≥T+<äì yêfi¯ófl nqT≈£î+{≤s¡T. |üs¡«‘ê*ï ‘=*∫
XÊX¯«‘·+>± ì*∫ e⁄+&˚≥≥T¢ >∑TVü‰ ÁbÕkÕ<ë*ï ø£{qºÏ yêfi¯fl ù|s¡T¢ á s√Eq eTq≈£î
‘Ó*j·Te⁄. ø=+&É*ï ‘=*∫ n»+‘ê, m˝À¢sê, ˝≤+{Ï düT+<äs¡ eT+~sê*ï ø£{qºÏ yê]
ù|s¡T¢ eTq≈£î ‘Ó*j·Te⁄. n˝≤+≥|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝À á eT<Û´ä q ì]à+∫q sƒê≈£LØ®
<˚yê\j·T+ dæ‹ú @$T{Ï? Ç~ e+<ä dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T |ü&bç ˛≈£î+&Ü e⁄+≥T+<ë?
Ç+ø£ Bìï ì]à+∫q <ë‘·≈î£ neTs¡ø]° Ô m˝≤ \_ÛdTü +Ô ~?
á <˚yê\j·T+˝À ø£fi≤‘·àø£yÓTÆq Á|ü‘˚´ø£‘·\T @MT ˝Òe⁄. n˝≤+{Ï ø£fi≤‘·àø£
Á|ü‘´˚ ø£‘\· T e⁄+fÒ e+<ä dü+e‘·‡sê\ ‘·sT¡ yê‘· e#˚Ã Á|üuTÑÛ ‘·«+, Ä Á|ü‘´˚ ø£‘*· ï ø±bÕ&ÉT
ø√e≥+ ø√düyTÓ HÆ ê á <˚yê\j·T dü+s¡øDå£ u≤<Û´ä ‘·*ï rdüT≈£î+≥T+<äì Ä•+#·e#·TÃ.
<˚yê\j·T+˝Àì $Á>∑Vü‰\T yÓTT<äT›>±, yÓTTs¡≥T>± e⁄HêïsTT. <˚yê\j·TeTT ≈£L&Ü
Äø£s¸¡ Dj ° T· +>± ˝Ò<Tä . Ä $Á>∑V‰ü \T @<ÓH’ ê eT÷´õj·T+˝À ô|≥º{≤ìøÏ ≈£L&Ü |üìøÏ
sêe⁄. Ä\j·T ìsêàD≤ìøÏ ñ|üj÷Ó –+∫q sêsTT ` ø£\|ü me]¬øH’ ê ñ|üj÷Ó >∑ |ü&eÉ #·TÃ.
e+<ä dü+e‘·‡sê\ ‘·sT¡ yê‘· Á|ü»\T sêsTT` ø£\|üqT ‘·eT kı+‘· ñ|üj÷Ó >±\≈£î
m‘·TÔ≈£î yÓ[‘˚ sƒê≈£LØ® »qà U…’<äT qT+&ç ‘·|æŒ+#·T≈£îì, $XÊ\ Á|ü|ü+#êìï
#·÷&É>∑\T>∑T‘ê&ÉT.
Çø£ uÛeÑ +‹. uÛeÑ +‹ uÛ$Ñ wü´‘·TÔ eT<ÛTä |ü⁄] MT<ä Ä<Ûës¡|&ü ç e⁄+≥T+~. <˚X+¯ ˝À
HêHê{Ïø° <ä]Á<ä+ ô|]–b˛‘√+~. Ä ø±s¡D+>± eT<ÛTä |ü⁄] s√Es√E≈£L m+&çb˛‘·÷,
s¡ø£Ôe÷+dü ˝Ò≈£î+&Ü ne⁄‘·Tqï~. y˚\≈£î y˚\T Ks¡TÃô|{Ïº ø£{Ïº+∫q uÛÑeHê\˙ï
ìsêàqTwü´+>± |ü&eç ⁄HêïsTT. ø=ìï uÛeÑ Hê\˝À |òØü ï#·s,Y eT]ø=ìï uÛeÑ Hê\˝À øÏ{øÏ \° T,
<äsê«C≤\÷ |”≈î£ ÿb˛j·÷s¡T. ø=ìï+{ÏøÏ ô|’ ø£|ü >± y˚dqæ sπ ≈£î*ï Á<Í|ü~øÏ Ns¡\T
e*∫q≥Tº m‘·T≈Ô î£ b˛‘·THêïs¡T. n+<äyTÓ qÆ ã+>∑fi≤\T mH√ï n<äèX¯éTj·÷´sTT. øπ e\+
yê{Ï ‘ê\÷≈£î >√&É\T e÷Á‘·+ $T–* e⁄HêïsTT.
e+<ä dü+e‘·‡sê\ ‘·sT¡ yê‘· uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ Ç˝≤ e⁄+&É<ìä nqT≈£î+<ë+. n|ü&ÉT
uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ <Ûqä <ÛëHê´ dü+|ü<˝ä ÀÔ ‘·T\‘·÷>∑T‘·÷ e⁄+≥T+~. n|üŒ{Ï Á|ü»\T eT<ÛTä |ü⁄]ì
eT]ø=+#Ó+ $XÊ\ q>∑s+¡ >± e÷s¡TÃ≈£î+{≤s¡T. düT+<äs+¡ >± ‘·j÷· s¡T #˚dTü ≈£î+{≤s¡T.
Á|ü»\T, $˝≤düj÷· Á‘·\≈£î Ç|üŒ{Ïø+£ fÒ n~Ûø+£ >± n|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edüT+Ô {≤s¡T.
Ç|üŒ{Ïø+£ fÒ ñqï‘·+>± ñ|üj÷Ó >∑+˝À ô|≥Tº≈î£ +{≤s¡T. nsTT‘˚, ˇø£ $wüjT· + e÷Á‘·+
>∑{Ïº>± #Ó|üŒ>∑\qT. ªì‘Y`ñsƒY`<äs¡X¯q`bÕ"eP"! (ì‘·´+ e⁄<äj·÷H˚ï ˝Ò∫ <äs¡Ùq+
#˚dTü ≈£î+{≤qT) nì bÕ&ÉT‘·÷, sƒê≈£LØ®øÏ qeTdüÿ]+#˚ eTs√ eT÷&Ée MTsê e÷Á‘·+
ÄHê&ÉT e⁄+&É<Tä >±ø£ e⁄+&É<Tä !
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 87

sêjYTãVü≤<ä÷›sY
1
ø=ìï dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· es¡≈L£ ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY nqï _s¡T<äT≈£î m≥Te+{Ï
&çe÷+&é ñ+&˚<√. sêjYTãVü≤<ä÷s› Y ø±ø£b˛sTTHê sêjYTkÕôV≤uŸ nqï _s¡T<äT <=]øÏHê
#ê\T ‘·eTqT ‘êeTT ø£è‘·øè£ ‘·T´\eTqT≈£îH˚yês¡T. Ä _s¡T<äT bı+<ä>*∑ –‘˚ ‘·eT J$‘·+
kÕs¡øú +£ nsTTq≥Tº nqT≈£îH˚yês¡T. ‘·eT |üPs¡«»qà düTø£è‘·+ e\¢H˚ Ç+‘· >=|üŒ _s¡T<äT
‘·eT≈£î \_Û+∫+<äqT≈£îH˚ yês¡T. Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ ø=ìï dü+øπ ‘ê\<ë«sê Ç+^¢wßü yês¡T
eTq <˚oj·TT\ Vü≤è<äj÷· ˝À¢ m+‘· >=|üŒ kÕúHêìï bı+<ës√ #Ó|Œü ˝ÒqT. ÄsY.M (sêjYT
ãVü≤<ä÷s› )Y d”.◊.Ç., düs.Y ø¬ .dæ.◊, ˝≤+{Ï nø£så ê\qT eTq <˚Xy¯ êdüT\≈£î Ç∫Ã, eTq
yêfi¯fl Vü≤è<äj÷· \˝À yÓ÷Vü≤C≤«\*ï sπ bÕs¡T. ô|’ nø£så ê\T ø=+<ä]øÏ >ös¡yêìï ‘Ó∫Ã
ô|&É‘êj˚TyÓ÷ ø±˙ #ê˝≤ eT+~øÏ e÷Á‘·+ ˝Òìb˛ì Ks¡TÃqT HÓ‹qÔ |ü&ù˚ d≥≥Tº>±
e÷Á‘·yT˚ ‘·j÷· s¡j÷· ´sTT. yÓTõÁùd{º Ÿ yÓTT<ä\T õ˝≤¢ ø£˝ø… sº£ Y es¡≈L£ me]øÏ @ $wüjT· +˝À
#·+<ë nedüsy¡ TÓ HÆ ê ô|’ _s¡T<ä Hêe÷*ï <Û]ä +∫q ô|<ä› eTqTwüß\≈£î #ÓbÕÔsT¡ . á ô|<ä›
eTqTwüß\T yêfi¯fl Ä»„*ï •s¡kÕeVæ≤kÕÔsT¡ . eVæ≤+#·ø£ ‘·|Œü <äT. ø±˙ yê´bÕs¡dTü \ú ≈£î ô|’
_s¡T<äT\T n<äT“¤‘· |ò*ü ‘ê\ì#êÃsTT. yê]øÏ \ø£\å T dü+bÕsTT+∫ ô|&ÜÔjT· +fÒ n‹X¯j÷Ó øÏÔ
ø±<äT. @<Ó’Hê eè‹ÔøÏ dü+ã+~Û+∫q yês¡T ªsêjYTãVü≤<ä÷›sYμ ªsêjYT kÕôV≤uŸμ\T
nj·÷´s¡+fÒ yêfi¯fls=f…º $]– H˚‹˝À |ü&f¶É .ºÒ yÓTT<ä{~Ï ãC≤s√¢ |ü\T≈£îã&ç ô|s¡T>∑T‘·T+~.
s¬ +&Ée~ Á|üuTÑÛ ‘·« ø£+Á{≤≈£î\º T n˙ï yêfi¯fløπ ekÕÔsTT. Ç+ø£ y˚\T \ø£\å ÷, \ø£\å T
ø√≥÷¢ ø±e&É+ m+‘·ùd|ü⁄? ˝≤˝≤ <äj÷· #·+<é≈î£ ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY _s¡T<äT \_Û+∫+~.
Ä _s¡T<äT n‘·ì‘√ &ÉãT“ Ks¡TÃ ô|{Ï+º #·˝<Ò Tä . \ø£\å s¡÷bÕj·T\T Ä]®+∫ ô|{Ï+º ~.
n‘·ìì <Ûìä ≈£îDÏí #˚d+æ ~. <äj÷· #·+<é yÓTT<ä≥ #Ó≥Tºø+Ï <ä |”&¢ sÉ T¡ . kÕ<Ûës¡DyÓTqÆ eø°\T.
‘·s¡Tyê‘· Ç+^¢wüß yê]øÏ ø£èbÕbÕÁ‘·T&Éj·÷´&ÉT. eø±\‘YqT e~* yê´bÕsêìï
ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. yê´bÕs¡+˝À ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY |ü{+ºÏ <ä˝≤¢ ã+>±s¡eTsTT´+~. n|ü»j·T+
ø±˙, yÓqTø£&TÉ >∑T y˚jT· ≥+ ø±˙ n‘·ìøÏ ‘Ó*j·T<äT. ‘·q dü|\üò ‘·≈î£ ø±s¡D+ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì
<äjT· n+{≤&ÉT. ì»+ #ÓbÕŒ\+fÒ, n‘·ì kÕ|ò˝ü ≤´ìøÏ ø±s¡D+ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ç <äjT· ø±<äT.
n‘·ì |ü≥Tº<\ä , ø±s¡´<äø˝å£ Ò ø±s¡D≤\T. düeTj·÷qT≈£L\+>± yÓfifl¯ ≥+ Á|ü<ëÛ q ø±s¡D+.
kÕ<Ûës¡D+>± ô|<ä› ô|<ä› »MT+<ës¡≈¢ î£ Ç+^¢wßü yês¡T ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY _s¡T<äTqT
ÇdüT+Ô &˚yês¡T. ˇø√ÿkÕ] Á|üd<æ Tä ˝Δ q’… eø°fifl¯ ≈£L á _s¡T<äTqT ÇdüT+Ô &˚yês¡T. eTTK´+>±
Ä eø°\TqT >∑Tô|Œ{À¢ ô|≥Tºø√e≥+ ne⁄düs¡+. ˝≤uÛÑ<ëj·Tø£+ nqT≈£îqï|ü&ÉT
Ç+^¢wßü yês¡T ‘·|Œü ≈£î+&Ü n‘·ìøÏ ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY _s¡T<äTì#˚Ãyês¡T.
<äj÷· #·+<é ø±˝ÒJ #·<Tä e⁄qT eTT–+#êø£ |”&¢ sÉ T¡ >± ÁbÕø°dº Tü qT ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.
#ê˝≤ø±\+ n‘·ì ÁbÕø°ºdüT dü]>± q&Ée˝Ò<äT. ∫es¡≈£î $dæ–b˛sTT |”¢&És¡T eè‹Ôì
e~* ø£+{ÀHÓà+{Ÿ˝À dæ$*j·THé ø£s¢ ÿY >± ñ<√´>±ìï dü+bÕsTT+#ê&ÉT. n<äèwüeº XÊ‘·÷Ô
n‘·ì ñ<√´>∑+ ôdì’ ≈£î\≈£î ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\qT dü|s¢ü TT #˚ùd ø±+Á{≤ø£sº ‘¢¡ √ eTT&ç|&ü ç
e⁄qï~. Ä s√E˝À¢ Ç+^¢wßü ôdì’ ø£ n~Ûø±s¡T\T \+#ê\T rdüTø√e{≤ìøÏ ø=+#Ó+
yÓqTø±&˚yês¡T. nsTT‘˚ eT<ë´ìï >±˙, Ç‘·s¡ |ü<ësêú\qT >±˙ ø±qTø£>± rdüTø√e{≤ìøÏ
yÓqTø±&˚yês¡T ø±<äT. |ü+&ÉT,¢ |ò\ü Vü‰sê\÷ |ü⁄#·TÃ≈£îH˚yês¡T. <äj÷· #·+<é Ç+^¢wßü yê]
HÓC’ ≤ìï u≤>± Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. Ç+^¢wßü yê]øÏ ∫{Ïbº ı{Ïº ø±qTø£\qT Çe«&É+‘√ yÓTT<ä\T
ô|{≤º&TÉ . ø£s¢ T¡ ÿ>± e⁄qï|ü&ÉT ‘·q ô|’ n~Ûø±] nsTTq <=s¡≈L£ ` <=s¡kÕìøÏ ô|q’
#Ó|æŒq≥Te+{Ï ø±qTø£*ï ø±+Á{≤ø£ºs¡¢ <ë«sê |ü+|ædüTÔ+&˚yê&ÉT. <=s¡ø√dü+ ø±qTø£
s¡÷|ü+˝À ˇø£ s¡÷bÕsTT Ks¡TÃô|{≤ºeT+fÒ ‘=+uÛ…’ s¡÷bÕj·T\T dü+bÕ~+#·{≤ìøÏ
neø±X¯+ @s¡Œ&ÉT‘·T+<äì ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT ø±ã{Ïº mì$T~ dü+e‘·‡sê\T>± #˚dTü qÔ ï
ø£¢s¡Tÿ ñ<√´>±ìï ø±\<äHêï&ÉT. n+<äT≈£î ø±s¡D+, ôd’ì≈£î\≈£î ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\qT
dü|s¢ü TT #˚ùd ˇø£ ø±+{≤ø£sº T¡ <äèwæº <äj÷· #·+<é MT<ä |ü&&É yÉ T˚ . Ç˝≤+{Ï ‘Ó*yÓq’ yê&ÉT,
#·Ts¡T¬ø’q yê&ÉT ‘·q≈£î uÛ≤>∑kÕ«$T>± e⁄+fÒ #ê\qT≈£îHêï&ÉT Ä ø±+{≤ø£ºs¡T.
<äj÷· #·+<éqT ø£s¢ ÿY ñ<√´>∑+ e÷ìŒ+∫ ‘·q yê´bÕs¡+˝À uÛ≤>∑+ Ç#êÃ&ÉT. n+‘·ø+£ fÒ
<äj÷· #·+<é≈î£ ≈£L&Ü Ç+πø+ ø±yê*? ‘·qT ô|≥Tºã&ç ô|≥ºqedüs+¡ ˝Ò<Tä . ô|≥Tºã&ç
ô|{Ïqº ‘·q uÛ≤>∑dTü &ú øç Ï n~Ûø+£ >± ˝≤uÛ≤*ï Ä]®+∫ô|≥º≥y˚T. n+<äT˝À ‘·q≈£L uÛ≤>∑+
edüT+Ô ~. Hê\Tπ>fi¯fl˝À¢ <äj÷· #·+<é kı+‘·+>± yê´bÕsêìï kÕ–+#·{≤ìøÏ ne⁄düs+¡
nsTTq ô|≥Tºã&çì dü+bÕsTT+#ê&ÉT. ndü\T ô|≥Tºã&ç ô|{Ïqº uÛ≤>∑dTü Dú íÏ ø±<äì ‘·qT
dü«j·T+>± ø±+Á{≤ø£sº T¡ nj·÷´&ÉT. nø£ÿ&˚ »qs¡˝Ÿ k˛ºsT¡ ‡qT ˇø£<ëìï ô|{≤º&TÉ . <ëìøÏ
ô|≥Tºã&ç n+‘·>± nedüs+¡ ˝Ò<Tä . düsT¡ ≈£î\T n|ü>± rdüT≈£îì n$TàHêø£ &ÉãT“\T
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 89
Çe«e#·TÃ. n≥T ø±+Á{≤≈£îº |ü˙, Ç≥T »qs¡˝Ÿ k˛ºs‡Y s¬ +&É÷ q&ÉTdüTHÔ êïsTT. nsTT‘˚,
Ç‘·s¡ ø±+Á{≤ø£sº T¡ ¢ yÓqTø£{Ï |ü<‘Δä T· \T ø£\yês¡T. <äj÷· #·+<é n˝≤ø±<äT yÓTT<ä{Ï Á|ü|+ü #·
j·TT<ä+Δ »]π>≥|üŒ{Ïøπ }Vü≤ ‘Ó*‡ Á|ü|+ü #êìï ø£fió¯ fl $|æŒ #·÷dæqyê&ÉT. Ä+>∑¢ Á|üuTÑÛ e⁄\‘√
m˝≤ eéVü≤]+#ê˝À n‘·ìøÏ u≤>± ‘Ó\T‡. Ç‘·s¡ ø±+Á{≤ø£sº T¡ ¢ bÕ‘·ø±\|ü⁄ uÛ≤yê\T
ø£\yês¡T ø±e≥+ e\¢ uÛÀ»Hê~ eéVü‰sê˝À¢ n+≥÷ kı+≥÷ ˝≤+{Ï Ä#êsê\qT
bÕ{ÏdTü +Ô &˚yêfi¯ófl. <äj÷· #·+<é Ä+>∑¢ Á|üuTÑÛ e⁄*ï Äø£]¸+#·&ÜìøÏ m+‘·ø¬ H’ ê dæ<|Δä &ü y˚ ê&ÉT.
n‘·&ÉT y˚ùd dü÷≥T, n‘·&ÉT e÷{≤¢&˚ Ç+^¢wüß <=s¡*ï u≤>± Äø£]¸+#˚$. ªn‘·qT
ø£¢s¡Tÿ>±H˚ e⁄qï≥ºsTT‘˚, m+‘√ n_Ûeè~Δ ø±<ä–q j·TTe≈£îDÏí ø±\+ <ës¡TD+>±
yÓ÷dü–+∫+~μ nì nqT≈£îH˚yês¡T. ˇø£kÕ] n‘·qT $~Ûe+∫‘·T&Éj÷· ´&ÉT. n≥º&TÉ >∑T
dæ‹ú øÏ HÓ{yºÏ j˚ T· ã&Ü¶&TÉ . nsTT‘˚, ‘·q #êø£#ø· ´£ + e˝≤¢, ìs¡+‘·s¡ ÁX¯eT e˝≤¢ ‘=+<äs>¡ ±H˚
‘˚sT¡ ≈£îì ñqï‘· kÕúHêìï #˚sT¡ ø√>∑*>±&ÉT.
<äj÷· #·+<é ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\~ ˇø£ |ü˝≥¢… ÷s¡T. yêfi¯ófl nø£ÿ&É ∫qï ∫\¢s¡ <äTø±D+
ô|≥Tº≈î£ ì m˝≤>√ ã‘·T≈£î ‘ÓsT¡ e⁄ #·÷düT≈£îH˚yês¡T. Ç|ü&Ü $wüj÷· ìï #Ó|Œæ Hê mes¡÷
qeTàs¡T. Ç+‘·{Ï n<äèwü+º |ü≥{º ≤ìøÏ Á|üøè£ ‹ ≈£L&Ü ø=+‘· düV≤ü ø£]+∫+~. n‘·qT
#ê˝≤ ‘Ó\>¢ ± e⁄+&˚yê&ÉT. j·T÷s¡|t yÓ[fl ‘·qT Ç{≤*j·THé nH√, ôdŒ’ Hé <˚Xd¯ Tü Dú √í
#Ó|ü ≈£î+fÒ me¬sH’ ê yÓ+≥H˚ qy˚TàkÕÔsT¡ . <äj÷· #·+<é \ø°àå |ü⁄Á‘·T&Ée≥+‘√ bÕfÒ `
ô|d’ ˝ü Ò ø±<äT. ø=e⁄« ≈£L&Ü ô|]–+~. yÓqTø£ ÄdæbÔ ÕdüT\Ô T Ç+‘·>± ô|s¡>ø∑ £ eTT+<äT
eTìwæ düqï>± ãø£ÿ|ü\Ã>± e⁄+&˚yê&ÉT. ø±ì <äè&Û+É >± e⁄+&˚yê&ÉT. j·TTeø£‘«· +‘√
e⁄+&É≥+ e\q Äs√>∑´+>± e⁄+&˚yê&ÉT.
ªs¡÷bÕsTT s¡÷bÕsTTì ô|&ÉT‘·T+~μ nqï kÕyÓT‘· <äj÷· #·+<é J$‘·+˝À |üP]Ô>±
#·]‘ês¡yΔ TÓ +Æ ~. ˝≤uÛ+Ñ s¡÷|ü+˝À e∫Ãq Á|ü‹ô|k’ Õ eTs=ø£ ô|k’ ÕqT ‘Ó∫Ã ô|&ÉT‘√+~
n‘·ìøÏ. <äj÷· #·+<é ù|<ä ≈£î≥T+ã+˝À |ü⁄{≤º&TÉ . ìs¡+‘·s+¡ |ü]ÁX¯$T+∫ n_Ûeè~ΔøÏ
e#êÃ&ÉT. nsTT‘˚, n‘·&ç dü«uÛ≤e+˝À <ë]Á<ä´ dæ‹ú qT+&ç ô|ø’ Ï e∫Ãq yê&ç˝À e⁄+&Ée*‡q
|ædæHê]‘·q+ ˝Ò<äT. Ks¡TÃ≈£î yÓqTø±&É≈£î+&Ü <Ûësêfi¯+>± Ks¡TÃô|fÒºyê&ÉT. ø£¢s¡Tÿ
ñ<√´>∑+#˚ùd s√E˝À¢ ≈£L&Ü n˝≤π> Ks¡TÃô|fÒyº ê&ÉT. ø±yê\+fÒ ‘·qT |üdTü Ô |ü&TÉ ø√qsTTHê
$TÁ‘·T\≈£î {° bÕØº\T ÇdüTÔ+&˚yê&ÉT. Ç|ü&ÉT <äj·÷#·+<é≈£î yÓqTø£{Ï dæú‹˝Ò<äT.
dü«‘·+Á‘·+>± ø±+Á{≤≈£î\º T #˚jT· &É+, »qs¡˝Ÿ k˛ºs‡Y ô|≥º≥+ »]>±ø£ HÓ\≈£î ø=ìïy˚\
Ä<ëj·T+ ek˛Ô+~. Ä Ä<ëj·T+˝À+∫ <Ûësêfi¯+>± $TÁ‘·T\≈£î Ks¡TÃô|&ÉT‘·T+&˚yê&ÉT.
n‘·&ç dü«uÛ≤e+˝Àì á >∑TD+ ø±s¡D+>± #·÷düT+Ô &É>±H˚ kÕúìø£ Äs¡´düe÷» XÊK≈£î
düu≤Û |ü‹ nj·÷´&ÉT. ì»+>±H˚ Ä |ü<$ä øÏ <äj÷· #·+<é≈î£ $T+∫q jÓ÷>∑T´&ÉT eTs=ø£sT¡
mes¡T <=s¡T≈£î‘ês¡T? Ç‘·qT Äs¡´düe÷C≤ìøÏ #·+<ë\T u≤>± ÇkÕÔ&TÉ . Á|ü‹ Ä~yês¡+
eT+~sêìøÏ Vü‰»s¡e⁄‘ê&ÉT. n<Û´ä ø£å |ü<$ä øÏ Ç+‘·ø+£ fÒ Ç+πø+ ø±yê*? Äs¡´düe÷C≤ìï
>∑T]+∫ sêdæq Á>∑+<∏ë*ï <äj·÷#·+<é |ü]ƒ+#˚yê&ÉT ø±<äT. n‘·ìøÏ Ä |ü⁄düÔø±*ï
#·<eä {≤ìøÏ r]πø e⁄+&˚~ ø±<äT. <äj÷· #·+<é≈î£ Væ≤+B, ñs¡÷› s¬ +&ÉT uÛ≤wü\÷ e#·TÃ.
ñs¡÷˝› À Äs¡´düe÷C≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q Á>∑+<∏ë\T nH˚ø+£ e⁄HêïsTT. nsTT‘˚, yê{Ïì
#·<eä {≤ìøÏ n‘·ìøÏ r]πø~? Á|ü‹ Ä~yês¡+ eT+~sêìøÏ yÓfifl‚ yê&ÉT. ñ|üHê´kÕ©ï
$H˚yê&ÉT. ñ|üHê´kÕ\T $q≥+ e\q ø£*–q C≤„q+ e\¢H˚ Äs¡´düe÷C≤ìï >∑T]+∫
#ê˝≤ $wüj÷· \T ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT. ˇø£ ô|<ä› q>∑s+¡ Äs¡´düe÷C≤ìøÏ düu≤Û |ü‹ nsTTq|üŒ{Ïø°
<äj÷· #·+<é˝À eT‘· dü+ã+<Ûyä TÓ qÆ >∑T&çq¶ eTàø£+ ˝Ò<Tä . yê´bÕs¡ dü+ã+<Û+ä >± eTTdæ+¢
ñ<√´>∑T˝ÀÔ, |üì|ü&ÉT‘·÷ e⁄+≥T+~. ø±ã{Ïº eTTdæ¢+ |ü+&ÉT>∑\≈£L, ñ‘·‡yê\≈£L
Vü‰»s¡e⁄‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. eTTdæ+¢ dü+dü\ú ≈£î #·+<ë\T Çdü÷Ô e⁄+{≤&ÉT. n˝≤π> ÁøÏdj ºæ T· Hé
eT‘· dü+dü\ú ≈£L ô|<ä› ô|<ä› yÓTT‘êÔ˝À¢ #·+<ë*dü÷Ô e⁄+{≤&ÉT. #·÷düT+Ô &É>±H˚ <äj÷· #·+<é
Ä q>∑s+¡ ˝Àì >=|üŒ e´≈£î˝Ô À¢ ˇø£&j É ÷· ´&ÉT. |ü~ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· n‘·qT HÓ\≈£î
30 s¡÷ˆˆ\ J‘·+ rdüT≈£îH˚ ˇø£ kÕ<Ûës¡D ø£s¢ T¡ ÿ. ø±˙ Ç|ü&ÉT n‘·ì n_Ûeè~Δì #·÷dæ
ás¡¸|&ü y˚ êfi¯ófl e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚ yêfi¯fl dü+K´ #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe. dü+|üqï ≈£î≥T+;≈£î\+<äs÷¡
<äj·÷#·+<éqT Áù|$TkÕÔs¡T. Á|üX¯+dædüTÔ+{≤s¡T. ø±+Á{≤≈£îº\T ÁbÕs¡+_Û+∫q |ü~
dü+e‘·‡sê\˝Àù| Á|üuÛÑT‘·«+ n‘·ìøÏ ªsêjYTãVü≤<ä÷›sYμ nqï _s¡T<äTqT Ç#˚Ãdæ+~.
n‘·ì Äø±s¡+, Á|ües¡HÔ ê, W<ës¡´+ M≥ìï+{Ï˙ #·÷XÊø£ ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY nqï _s¡T<äTqT
n‘·ì >=|üŒ ‘·HêìøÏ ‘·–q≥Tº>± e⁄+&É<y˚ ÷Ó qì õ˝≤¢ yÓTõÁùd{º Ÿ u≤<Û|ä &ü Ü¶&TÉ . ≈£î<äs¡
˝Ò<Tä ø±˙ ˝Òøb£ ˛‘˚ dæ.◊.Ç. _s¡T<äTqT Ç|æŒ+#˚yê&˚ yÓTõÁùd{º Ÿ?
2
ªsêjYTãVü≤<ä÷›sYμ \+<äs¡÷ düVü≤»+>±H˚ Ä+π>¢j·TT\≈£î |üs¡eT uÛÑ≈£îÔ\T n+fÒ
n˝≤ e⁄+&É>*∑ –q yê&˚ ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY ne⁄‘ê&ÉT. eTq <äj÷· #·+<é ≈£L&Ü n˝≤+{Ï
sêjYTãVü≤<ä÷s› !Y Ç‘·ìøÏ Ç+^¢wßü yêfi¯fl+fÒ mq˝Òì uÛøÑ ÔÏ ÁX¯<\Δä T. yêdüyÔ êìøÏ, Ç+^¢wßü
yê] sêjYT (n_ÛÁbÕj·T+)˝À sêjYT (‘·eT n_ÛÁbÕj·T+) ø£\|ü≥+˝À ãVü≤<ä÷s¡T¢ (Ms¡T\T)
ø±e≥+ e\¢ ªsêjYT ãVü≤<ä÷s› μY _s¡T<äTìdüTHÔ êïs¡T yêfi¯ófl. n+fÒ ªJVüQpsYμ n+≥÷
‘√ø±&ç+#·≥+˝À Ms¡T\ì ns¡ú+. _s¡T<äT bı+<ëø£ Ç+ø£ n+‘·{Ï‘√ Ä–b˛‘˚
Á|üj÷Ó »q+? Ç+^¢wßü yês¡T uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À dæsú +¡ >± e⁄+&˚ e÷Á‘·yT˚ ªdüsμY nqï _s¡T<äTH√!
ªsêC≤μ nqï _s¡T<äTH√ |ü⁄#·TÃø√e#·TÃ nì nqT≈£î+≥÷ e⁄+&˚yê&ÉT sêjYT. ãVü≤<ä÷s› !Y
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 91
ñ|ü dü‘ê´Á>∑V≤ü + »s¡T>∑T‘·Tqï s√E\$. <˚X¯ uÛ≈Ñ î£ *Ô ï ˝≤Øƒ#êÛ ]® #˚dTü HÔ êïs¡T. C…fi’ fl¯ ˝À
≈£î≈£îÿ‘·THêïs¡T. n¬sdüT\º T eTTeTàs¡+>± kÕ>∑T‘·THêïsTT. Ä s√E˝À¢ ªsêjYT ãVü≤<ä÷s› μY
õ˝≤¢ ø£˝ø… sº£ T¡ qT ‘·sT¡ #·÷ ø£\TdüT+Ô &˚yê&ÉT. ñ|ü dü‘ê´Á>∑V≤ü + #˚dTü qÔ ï <Ísê“¤>T∑ ´*ï
˝≤Øƒ#êÛ ]®‘√ <ë]øÏ ‘˚yê*‡+<˚ >±˙, eTs√ s¡ø+£ >± <ë]øÏ rdüT≈£îsê˝ÒeTì #Ó|⁄ü +Ô &˚yê&ÉT.
n‘·ìøÏ ˇø£ $XÊ«dü+ e⁄+&˚~ n<˚$T≥+fÒ uÛ≤s¡rj·TT*ï e÷qe⁄\T>± ‘·j÷· s¡T #˚d,æ
uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï XÊ+‹, düeTè<ä›+ #˚j·T>∑\ X¯øÏÔ ˇø£ÿ Ç+^¢wüß yê]πø e⁄+~. yêfi¯ófl
e÷Á‘·yT˚ n˝≤ #˚jT· >∑\s¡T nì qy˚Tàyê&ÉT. Ç+^¢wßü Á|üuTÑÛ ‘ê«ìï e´‹πsøÏ+#˚yês¡T
ªsêjYT ãVü≤<ä÷s› μY <äjT· ≈£î nbÕÁ‘·T\j˚Týês¡T.
eTq ªsêjYTãVü≤<ä÷›sYμ Ç+^¢wüß yê] >±sê\|ü{Ïº. n˝≤+≥|ü&ÉT Ç+^¢wüß
Á|üuTÑÛ ‘ê«ìï e´‹πsøÏ+#˚, <˚«wæ+#˚ <˚Xu¯ ≈ÑÛ î£ \Ô T n‘·DíÏ dü]jÓTÆ q <äèwæ‘º √ m˝≤ #·÷kÕÔsT¡ ?
nsTT‘˚, sêjYT ãVü≤<ä÷s› Y nìï dü+dü\ú ≈£L düe÷q+>± #·+<ë\T Ç#˚Ãyê&ÉT. $<ë´
dü+dü\ú ≈£L Ç#˚Ãyê&ÉT. >=|üŒ eø°\T, ø±+Á¬>düTyês¡T @<ÓH’ ê $<ë´ dü+dü≈ú î£ n<Û´ä ≈£îå &Ó’
e⁄+fÒ n˝≤+{Ï $<ë´ dü+dü≈ú î£ ‘·|Œü ø£ #·+<ë Ç#˚Ãyê&ÉT. n‘·ìøÏ ˇø£ $wüjT· + u≤>±
‘Ó\T‡. &Éu“Ò eTTK´+. ªdüsπ «>∑TD≤' ø±+#·q e÷ ÁX¯jT· +‹μ nì eP]πø #ÓbÕŒsê?
@<ÓH’ ê sê»ø°jT· Ä+<√fi¯q ñÁ>∑s÷¡ |ü+ <ë\Ã≥+ n‘·ìøÏ Çã“+~ ø£*–+#˚~.
rÁe+>± ñ<äé÷\T q&ÉTdüTqÔ ï q>∑sê\˝À, n‘·ìøÏ e⁄+&É≥+ ø£weºü Tj˚T´~. nsTT‘˚,
Ç|ü&É‘ì· yê´bÕs¡d+ü dü\ú T nìï q>∑sê\˝Àq÷ e⁄HêïsTT ø£qTø£ n˝≤+{Ï ñ|üÁ<äyê\T
e∫Ãq|ü&ÉT ø=+‘·ø±\+ kÕúq #·\q+ #˚dTü +Ô {≤&ÉT. sêj·TãVü≤<ä÷s› Y s¬ +&Ée Á|ü|+ü #·
j·TT<äøΔ ±\+˝À s¬ +&ÉT #˚‘T· ˝≤ dü+bÕ~+#ê&ÉT. Ks¡TÃ ≈£L&Ü ô|{≤º&TÉ . Ç|ü&É‘&· TÉ
q&çej·TdüT‡≈£î e#êÃ&ÉT. yê´bÕs¡+ eT÷&ÉT |ü⁄e⁄«\÷, Äs¡T ø±j·T\÷ ø±düTqÔ ï ‘=*
s√E˝À¢H˚ ˇø£ #·<Tä e⁄≈£îqï eTVæ≤fi¯qT $yêVü≤+ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. dü+‘êq+ ø£*–+~.
n‘·ì Ç\T¢ n‘·´~Û≈£î&Ó’q <Ûäì≈£î&ç Ç\T¢ m˝≤ e⁄+≥T+<√? n˝≤π> n\+ø£]+∫
e⁄+≥T+~. yÓTT<ä{Ï Á|ü|ü+#· j·TT<äΔø±\+˝À Äs¡´düe÷»≈£î\T ‘·eT Ád”Ô\‘√ Ä+>∑¢
düu´ÑÛ ‘ê, uÛ≤cÕ |ü≥¢ yê]øÏ yêýÓ÷Vü≤+ ø£\>∑≈î£ +&Ü #ê˝≤ C≤Á>∑‘· |ü&y˚ ês¡T. ‘·eT
Ád”\Ô qT Äs¡´ eTVæ≤fi¯\T>± #˚j÷· \ì ‘·|+æ #˚yês¡T. n+<äTø£H˚ yêfi¯fl #·<Tä e⁄qT dü+düÿè‘·+
es¡øπ |ü]$T‘·+ #˚ùdyês¡T. ˝Ò<ë <˚X¯ uÛ≤wü*ï #Ó|Œæ +#˚ yês¡T. nsTT‘˚ sêjYTãVü≤<ä÷s› Y
Äs¡´düe÷»≈£î&ÉT nsTTq|üŒ{Ïø,° n‘·ì uÛ≤s¡´ @ dü+düÿè‘·+ es¡ø√? <˚X¯ uÛ≤wü\ es¡ø√
|ü]$T‘·+ ø±≈£î+&Ü yÓTÁ{Ïø˘ bÕdüsTT´+~. ‘·*¢ yÓTÁ{Ïø˘ es¡≈L£ #·~$‘˚, ≈£L‘·Tfi¯ófl
n+‘·es¡øπ #·~$ Ä–b˛s¡T ø£<ë? Ç+^¢wßü Á|üuTÑÛ ‘·«+˝À n_Ûeè~Δì kÕ~Û+#ê\+fÒ
‘·|üŒìdü]>± Ç+^¢wüß #·~$ e⁄+&Ü*. n|ü&˚ |æ\¢\T ‘·eT J$‘ê˝À¢ eTT+<äT≈£î
b˛>∑\T>∑T‘ês¡T.á dü‘ê´ìï sêjYTãVü≤<ä÷s› Y u≤>± ns¡+ú #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. ‘·q ø=&ÉT≈£î\≈£L,
≈£L‘·Tfi¯fl≈£L ∫qï|üŒ{Ï qT+N ñ>∑TbZ Õ\‘√ Ç+^¢wßü qT s¡+>∑]+∫ |ü{+ºÏ #ê&ÉT. sêjYT
ãVü≤<ä÷s› Y Ç˝≤ <Ûs’Ó ´¡ +>±, Ä<äsÙ¡ e+‘·+>± Ç+^¢wßü kÕÁe÷C≤´ìï @ø£+>± Ç+{À¢H˚
Á|üyX˚ ô¯ |{≤º&TÉ . n|ü&ÉT Ç‘·s¡ Äs¡´ düe÷õ≈£î\T yêfi¯fl yêfi¯fl >∑èVü‰\˝À Ä+>±¢ìï
Á|üyX˚ ô¯ |{≤º˝≤ï? e<ë›? nqï MTe÷+dü˝À |ü&bç ˛j·÷s¡T. Væ≤s¡D´ ø£X´¯ |ü⁄&ç Ç+{À¢
Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT |ü⁄{≤º&TÉ . ‘·+Á&ç Ä#êsê*ï, uÛ≤yê*ï ø±<äH˚ dü+‘êq+ ø£\>∑≥+ düV≤ü »+.
ø±˙ á $wüjT· +˝À sêjYTãVü≤<ä÷s› Y n<äèwüeº +‘·T&ÉH˚ nHê*. nHê{Ï ≈£î≥T+ã+˝À
ø±+Á¬>dtqT ø±˙, ø±+Á¬>dt Hêj·T≈£î\qT ø±˙ n_Ûe÷ì+#˚ Á|üV‰ü <¢ Tä ˝…es¡÷ |ü⁄≥º˝<Ò Tä !
ªsêjYT ãVü≤<ä÷s› μY ã+>∑fi≤˝À¢ ‘·sT¡ #·÷ Ç+^¢wßü <=s¡\≈£î $+<äT\T »s¡T>∑T‘·÷
e⁄+&˚$. Ä $+<äT˝À¢ Äs¡´ düe÷J≈£î\÷, Væ≤+<äTe⁄\÷, e~*y˚dqæ nH˚ø£ bÕ˙j·÷
\q÷, ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\q÷ Ä+>∑¢ s¬ kÕºs¬ +{Ÿ qT+&ç ‘Ó|Œæ düT+Ô &˚yê&ÉT. Ç˝≤ #˚dTü qÔ ï+<äT≈£î
ˇø=ÿø£ÿkÕ] n‘·qT ‘·q Á|üX+¯ dü≈î£ \ $eTs¡Ù\≈£î >∑T] ne⁄‘·T+&˚yê&ÉT. ne⁄qT, á
Á|ü|+ü #·+˝À ùdyêÁe‘·+ #ê˝≤ ø£]qƒ yÓTqÆ ~! sêjYTãVü≤<ä÷s› Y ‘Ó\y¢ ê] ùdyêÁe‘êìï
d”«ø£]+#ê&ÉT. Ä Áe‘êìï #ê˝≤ <Ûs’Ó ´¡ +>± ìs¡«Væ≤düTHÔ êï&ÉT. n˝≤+≥|ü&ÉT ˇø=ÿkÕ]
Äràj·TT\ $eTs¡Ù\≈£L >∑T]ø±yê*‡ edüT+Ô ~. n+‘· e÷Á‘êq ø£\‘· #Ó+~‘˚ m˝≤?
sêjYTãVü≤<ä÷s› Y m|ü&É÷ ø=~› ˝≤uÛ≤ìï e÷Á‘·yT˚ Ä•+#˚yê&ÉT ø±<äT. ª‹+fÒ
@qT>∑T ≈£î+uÛdÑ ˝úü ≤H˚ï ‹Hê*μ nH˚ s¡ø+£ Äj·Tq. mH√ïkÕs¡T¢ ‘·q düs«¡ kÕ«˙ï ô|{Ïº
ì\<=≈£îÿø√e≥+ »]–+~. ø=‘·Ô ø=‘·Ô yê´bÕsê*ï n‹ kÕVü≤dü+‘√ ÁbÕs¡+_Û+∫q
s√E\÷ e⁄HêïsTT. n˝≤ ÁbÕs¡+_Û+∫q yê´bÕsê˝À¢ <Óã“ ‹q≥y˚T ø£qTø£ »]–
e⁄+fÒ sêjYTãVü≤<ä÷›sY |ædæHê] nsTT e⁄+&˚yê&˚, ø±˙ ‘·q J$‘·+˝À n˝≤+{Ï
s√E sê<äì n‘·&çøÏ >∑{Ïº $XÊ«dü+. kÕVü≤dü+‘√ eéVü≤]+#ê*‡q düeTj·T+˝À
eTT+<äT>±H˚ $|òüTï$Hêj·T≈£îfi¯flqT Äø£≥Tº≈£îH˚yê&ÉT. eTTK´+>± n‘·&ç yê´bÕs¡+
Á|üuTÑÛ ‘·«+ e<ä› ø±+Á{≤≈£î\º T rdüTø√e≥+ ˇø√ÿe÷≥T ‘·q X¯øøÔÏ Ï $T+∫ ø±+Á{≤≈£î\º T
rdüT≈£îH˚ yê&ÉT. <Óã“ ‹+{≤y˚TyÓ÷qqï uÛj Ñ T· + e⁄qï|üŒ{Ïø° <Óã“‹H˚ yê&ÉT ø±<äT.
m≥¢sTTHê ìs¡«Væ≤+#˚yê&ÉT.
á $<Û+ä >± sêjYTãVü≤<ä÷s› Y n_Ûeè~Δì kÕ~Û+#ê&ÉT. ø±˙ Á|üuTÑÛ ‘·« $<ÛëHê*ï
#·÷dæq|ü⁄&ÉT ˇø√ÿe÷≥T #ê˝≤ u≤<Û|ä &ü y˚ ê&ÉT. sê»Á<√VüQ˝…q’ ø±+Á¬>dt yê]ì Á|üuTÑÛ ‘·«+
<ä+&ç+#·e*‡q $<Û+ä >± <ä+&ç+#·q+<äT≈£î e´<Ûä |ü&y˚ ê&ÉT. á sê»Á<√VüQ\πø (n‘·ì
ÁbÕ+‘·+˝À ø±<äT) Ä+>∑¢ Á|üuTÑÛ ‘·«+ ø=ìï ÁbÕ+‘ê\˝À¢ |ü]bÕ\Hê n~Ûø±sêìï Ç∫Ã+~.
J$‘ê+‘·+ ‘Ó\y¢ ê] ùdyêÁe‘êìï d”«ø£]+∫q sêjYT ãVü≤<ä÷s› ≈Y î£ Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ ‘·«+
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 93
#˚ùd nHê˝À∫‘·yTÓ qÆ |üqT\T $T+>∑T&ÉT |ü&ìÉ ej·÷´sTT. yÓTT<ä≥ nqq´ uÛ≈Ñ î£ &Ô ˝ç ≤
$\$˝≤¢&Ü&ÉT. ‘·sT¡ yê‘· Ä˝À∫+#ê&ÉT. mes¡T #˚XÊs¡T? uÛ$Ñ wü´‘·TÔ m˝≤ e⁄+≥T+<√?
ø£qTø£ nìï+{Ïø° ˇπø u≤D+ ñ+&É≈L£ &É<Tä . ‘·q ÁbÕ+‘·+˝À nsTT‘˚ ø±+Á¬>dt Á|üuTÑÛ ‘·«+
˝Ò<Tä . Ç+^¢wßü yê] |üse¡ T uÛ≈Ñ î£ ˝Ô Ò ‘·eT ÁbÕ+rj·T Á|üuTÑÛ ‘·«+˝À e⁄Hêïs¡T. m+‘· ‘·eT
ÁbÕ+‘·+˝À Ç+^¢wüßyê] |üs¡eT uÛÑ≈£îÔ\T sê»ý˚T\T‘·THêï ‘·qT ø£fi¯ófl eT÷düT≈£îì
e⁄+&É≈L£ &É<ìä ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT sêjYTãVü≤<ä÷s› !Y Ç|üŒ{Ïø° sêjYTãVü≤<ä÷s› Y Ç+^¢wßü yê]
MT<ä e⁄qï uÛøÑ ÁÔÏ X¯<\Δä e\¢H˚ &ÉãT“ dü+bÕsTT+#·T≈£î+≥THêï&ÉT. nsTT‘˚, n‘·ì eTqdüT‡˝À
yÓqTø£{Ï nqq´ uÛøÑ ÔÏ ø=+‘· ‘·–+Z ~. n+<äT≈£î eTs=ø£ ø±s¡DeT÷ e⁄+~. ‘·q eè‹Ô˝ÀøÏ
á eT<Û´ä ø±\+˝À eTTdæ+¢ cÕe⁄ø±s¡T¢ ≈£L&Ü #=s¡ã&Ü¶sT¡ . Ç+^¢wßü <=s¡\T yê]˙ M|ü⁄
ìeTTs¡T‘·THêïs¡T. Çe˙ï #·÷XÊø£ uÛ$Ñ wü´‘·T˝Ô À ‘·q≈£L, ‘·q yê´bÕsêìø° ‘·q ÁbÕ+‘·+˝À
kÕúq+ ˝Ò≈î£ +&Ü b˛‘·T+<˚y÷Ó qì nqTe÷q+ ø£*–+~ n‘·ìøÏ. ø£qTø£ ‘·«s¡‘«· s¡>±
Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\˝À ≈£L&Ü ‘·q yê´bÕsêìøÏ XÊK*ï @sêŒ≥T #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. Ç+‘·
#˚dHæ ê, s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ eTT–dæq ‘·sT¡ yê‘· sêjYTãVü≤<ä÷s› Y n<äèwü+º nH˚
dü÷s¡T´&ÉT |ü•ÃeT <˚X+¯ ˝ÀøÏ ˇ~–b˛j·÷&ÉT. nqTø√≈£î+&Ü dü+uÛ$Ñ +∫q ø=ìï qcÕº\qT
uÛ]Ñ +#ê*‡ e∫Ã+~. nsTTHê, ‘·≥Tº≈î£ Hêï ‘·÷*b˛sTTq yê&ç ÁøÏ+<äH˚ ˝…øÿ£ .
3
j·TT<ä›+ eTT–dæb˛sTT Ç+^¢wüßyês¡T á <˚X¯+ qT+&ç yÓ[flb˛j˚THê{ÏøÏ
sêjYTãVü≤<ä÷›sY |ü]dæú‹ n~. <˚X¯+˝Àì sê»ø°j·T |ü]dæú‘·T\T #ê˝≤ y˚>∑+>±
e÷s¡T‘·THêïsTT. sêjYTãVü≤<ä÷›sY ˝≤+{Ï <ä÷sê˝À#·q e⁄qï e´≈£îÔ\T ≈£L&Ü
}Væ≤+#·˝Òq+‘·>± e÷s¡T‘·THêïs¡T. e÷s¡T‘·Tqï |ü]dæú‘·T\≈£î nqT>∑TD+>± ‘·q
yê´bÕsêìï e÷s¡TÃø√yê\ì nqT≈£î+≥÷H˚ e⁄Hêï&ÉT. Ç+‘·˝ÀH˚ 1947 sêH˚ e∫Ã+~.
Ç+^¢wßü yês¡T ø±+Á¬>dt yê]øÏ <˚XÊìï n|üŒC…|Œæ yÓ[flb˛j·÷s¡T. Ä ‘·sT¡ yê‘· n‘·ì
dü«düú\+˝À ≈£L&Ü dü«sê»´+ nH˚ n–ï n+≥T≈£î+~. n‘·&É÷ ‘·q j·T»e÷qT\
˝≤>±H˚ düsê«˙ï $&ç∫ yÓfifl¯ e\dæq yê&Éj÷· ´&ÉT. m+‘· dü«dü\ú + qT+&ç yÓ[flb˛yê*‡
e∫ÃHê eTØ ˇ{Ïº #˚‘T· \‘√ e÷Á‘·+ ˝Ò&TÉ . n|üŒ{ÏøÏ &Û©ç ˝¢ À ‘·q yê´bÕs¡d+ü düú m≥÷
e⁄+&ÉH˚ e⁄+~. á eT<Û´ä eT<ÛTä |ü⁄]˝Àq÷ ¨≥\T H=ø£<ëìï ø=Hêï&ÉT sêjYTãVü≤<ä÷s› !Y
Ä ¨≥\T ˇø£ Ä+π>j ¢ T· T&ç~. <ëìï ø=q{≤ìøÏ ø=+‘· n|ü #˚jT· e\dæ e∫Ã+~.
sêjYTãVü≤<ä÷›sY≈£î!
sêjYTãVü≤<ä÷›sY ej·TdüT‡ eè<ëΔbÕ´ìï düMT|æk˛Ô+~. ej·TdüT‡‘√bÕ≥T n‘·ì
Á|üu≤Û eeT÷, ◊X¯«s¡éT÷ ≈£L&Ü eè<ëΔbÕ´ìï düMT|æ+#êsTT. Ç|ü&ÉT ø=‘·>Ô ± @s¡Œs¡#T· ≈£îì
kÕ~Û+#·T≈£îH˚ <Ûs’Ó ´¡ eT÷, X¯øÔ° s¬ +&É÷ ˝Òe⁄. nsTT‘˚, 30 s¡÷ˆˆ\≈£î ø£s¢ T¡ ÿ>± #˚] @
Á|ü‘´˚ ø£‘\· e\¢ á dæ‹ú øÏ m<ä>>∑ *∑ >±&√? Ä Á|ü‘´˚ ø£‘\· T Ç|üŒ{Ïø° e⁄HêïsTT n‘·ì˝À.
n‘·qT eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+&çb˛yê\qï ìs¡j í ÷· ìøÏ e#êÃ&ÉT. n˝≤ ìs¡sí TT+#·Tø√e
{≤ìøÏ Ç+ø=ø£ ø±s¡DeT÷ e⁄qï~. Á|üdTü ‘Ô +· n‘·ì≈£îqï yê´bÕs¡ dü+dü\ú ìï+{Ï˝Àø°
eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄qï ¨≥˝Ò ô|<ä~› . n˝≤+≥|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+&É≥+ düs¬ q’ <äqT
≈£îHêï&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#˚Ã|üŒ{ÏøÏ n‘·ì˝À Ç+^¢wßü <=s¡\ MT<ä ùdyêÁe‘·+ |üP]Ô>±
b˛˝Ò<Tä . ùdyêÁe‘·+ ‘ê\÷≈£î$ ãj·T≥|ü&≈É î£ +&Ü kÕ<Û´ä eTsTTq+‘· es¡≈L£ C≤Á>∑‘Ô·
|ü&ÉT‘·THêï&ÉT. Á|ü»\T ‘·qqT y˚˝…‹Ô #·÷|ü⁄‘ês¡qï uÛÑj·T+ n+‘·>± ˝Ò<äT. n‘·&ç
Áe‘·ìwü̃ |üP]Ô>± #Ó~]b˛ø£ eTT+<˚ Ç+^¢wßü Á|üuTÑÛ e⁄\T ô|fÒ,º uÒ&Ü, eT÷{≤ eTT˝Ò¢
düsT¡ ≈› î£ ì yÓ[flb˛j·÷s¡T. eTT+<äT ~Á>∑“e¤ T #Ó+~Hê ‘·sT¡ yê‘· ‘˚sT¡ ≈£îì ‘Ó\¢ <=s¡\
MT<ä ‘·q≈£î e⁄qï uÛøÑ ÔÏ ÁX¯<\Δä qT ø±+Á¬>dt <=s¡\ MT<ä≈î£ eT[fl+#ê&ÉT. sêjYTãVü≤<ä÷s› Y
dü÷ø£àå ãT~Δ ø£\yê&ÉT. m≥T dü÷s¡T´&ÉT ñ<äsTTùdÔ n≥T ‹]– qeTdüÿ]+#·&+É ÁX‚jT· düÿs¡+.
nqï dæ<ëΔ+‘êìï yÓTT<ä{ÏqT+&û $X¯«dædüTÔHêï&ÉT. n{≤¢>∑ì ˇø£ÿkÕ]>± ø±+Á¬>dt˝À
C§s¡ã&É{≤ìøÏ _&çjT· |ü&TÉ ‘·THêï&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À yÓqTø£{Ï qT+&˚ e⁄+≥Tqï ø±+Á¬>dt
|ü+&Ü\T ø=+<äs¡T e⁄Hêïs¡T. yêfi¯ófl á ø=‘·Ô |ü+&ÜqT ‘·eT˝À ø£\T|ü⁄ø√e{≤ìøÏ
mes¡÷ dæ<|Δä &ü ˝É <Ò Tä . e´‹πsøÏ+#ês¡T ≈£L&ÜqT. ø±˙ sêjYTãVü≤<ä÷s› Y >∑‘· J$‘· #·]Á‘·
ø±+Á¬>dt |ü+&Ü\≈£î ‘Ó*j·T<äT. n+<äTe\¢ áø=‘·Ô |ü+&Ü (|üPC≤]ì) ‘·eT˝À
ø£\T|ü⁄ø√e{≤ìøÏ m≥Te+{Ï nuÛ´Ñ +‘·sê*ï, ø±s¡D≤*ï #·÷|æ+#·>\∑ s¡T? á Á|üXï¯ qT
y˚dTü ø√≈£L&É<Tä . m+<äTø£+fÒ, ˝ÀbÕ*ï #·÷|æ+#·≥y˚T eTTK´+ nqT≈£îqï|ü&ÉT, ‘êeTT
#·÷|æ+#·<\ä T#·T≈£îqï ˝ÀbÕ\T m<äT{Ï e´øÏ˝Ô À ˝Òøb£ ˛sTTHê ‘êy˚T düèwæ+º ∫ Äs√|æ+#·
≈£L&É<ìä @eTT+~? kÕúìø£ ø±+Á¬>dt Hêj·T≈£î\T sêjYTãVü≤<ä÷s› Y MT<ä Ä nÁkÕÔHï˚
Á|üj÷Ó –+#ês¡T. ø=ìï n|üyê<äT\qT *düTº sêdüT≈£îì eTØ Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T. mìï
nuÛ´Ñ +‘·sê\T e⁄Hêï ø=‘·Ô <=s¡\≈£î nqqúÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ ø±yê\ì <äè&ÛÉ ìX¯Ãj·T+ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
sêjYT ãVü≤<ä÷›sY! n<ÛäTHê‘·qyÓTÆq, nìï kÂø£sê´\T e⁄qï ô|<ä› ¨≥˝Ÿ≈£î n‘·&ÉT
j·T»e÷ì. Ç+ø£ n‘·DíÏ ø±+Á¬>dt <=s¡\≈£î nqq´ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ ø±≈£î+&Ü mes¡T Ä|ü>\∑ s¡T?
eT<ÛTä |ü⁄] qT+&ç Ç+^¢wßü <=s¡\T yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT ‘·eT ã+>∑fi≤\qT ø±s¡T#Íø£>±
neTTà≈£îì yÓfi≤fls¡T. ô|<ä› ô|<ä› ªùd≥Tμ\T Ä ã+>∑fi≤\qT ø=qT≈£îÿHêïs¡T. ø=+<äsT¡
ô|<ä˝› ‘’… ˚ ‘·eT $T\T¢˝Àì ø±]àø£ dü+øπ eå T ì~Û qT+&ç &ÉãT“\T rdüT≈£îì eT<ÛTä |ü⁄]˝À
Ç+^¢wßü <=s¡\ ã+>∑fi≤\qT ø=Hêïs¡T. Ç˝≤ ø±]àø£ dü+øπ eå T ì~Ûì Ks¡TÃ ô|≥º≥+
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 95
e\q ˇπø <Óã“≈£î s¬ +&ÉT |æ≥*º ï ø={Ïqº ≥ºsTT+~. ˇø£{Ï ø±]à≈£î\ dü+øπ eå T ì~Û ‘ê\÷≈£î
&ÉãT“≈£î ÇHéø+£ {≤ø˘‡ e⁄+&É<Tä . s¬ +&Ée~ Ä &ÉãT“‘√ ø=qï ã+>∑fi≤\˝À ∫+øÏ ù|*ø£\T
ø£≥Tº≈î£ H˚ ø±]à≈£î\T e∫Ã e⁄+&É&eÉ Tqï~ dü+uÛeÑ + ø±<äT! ø£qTø£ yê{Ïì ø=qï ô|<ä\› øπ
n$ ñ|üj÷Ó >∑|&ü ‘É êsTT. ndü\T, Ç˝≤+{Ï kÂø£sê´\qT ePVæ≤+#·T≈£îH˚ ø±]àø£ dü+øπ eå T
ì~Û˝À &ÉãT“ y˚d÷ü Ô e⁄+{≤s¡T $T\T¢ j·T»e÷qT\T. Ä &ÉãT“≈£î ÇHéø+£ {≤≈£î‡ e⁄+&É<Tä >±?
@ ì~Û‘√ Ä ã+>∑fi≤\qT ø=qï|üŒ{Ïø,° Á|üdTü ‘Ô +· Ä uÛeÑ Hê˝À¢ e÷Á‘·+ ªùd≥Tμ esêZìøÏ
#Ó+~q ô|<äe› TqTwüß\ ≈£î≥T+u≤\T e⁄+≥THêïsTT. XÊdüHê\T, ìj·Te÷\T, ìã+<Ûqä \÷
n˙ï ∫qï yêfi¯fl es¡øπ |ü]$T‘·+! n$ ô|<äy› êfi¯fl≈£î nq«sTT+|üã&Ée⁄. ø±]àø£ dü+øπ eå T
ì~Û &ÉãT“‘√ eT<ÛTä |ü⁄]˝À $˝≤dü uÛeÑ Hê*ï ø=qTø√ÿe&É+ yÓ÷dü+ ø±<ë? nsTT‘˚,
Bìï yÓ÷düeTì mes¡T nq>∑\s¡T? mes¡T n+≥THêïs¡T? XÊdüHê*ï, Hê´j·T XÊÁkÕÔ*ï
‹s¡>π dæq Hê´j·÷BÛXó¯ \÷, ø±+Á¬>dt eT+Á‘·T\÷ Ç|ü&Ü uÛeÑ Hê˝À¢ $&ç~øÏ ~>∑T‘·THêïs¡T.
nÁø£eT <Ûqä +‘√ Ä uÛeÑ Hê*ï ø=qï ªùd≥Tμ es¡|Z ⁄ü ô|<ä› eTqTwüß\e+ø£ y˚˝{… ºÏ #·÷ù|
kÕVü≤dü+ me]øÏ e⁄+≥T+~? yêdüeÔ + #ÓbÕŒ\+fÒ ø±]àø£ dü+øπ eå T ì~Û˝ÀqT+&˚ &ÉãT“
rdæ á uÛeÑ Hê*ï ø=qe*‡q ne⁄düs+¡ @eTT+~? u≤¢ø˘ e÷¬sÿ{Ÿ˝À dü+bÕsTTdüTqÔ ï
ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\qT Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Ä#·÷ø° ‘Ó*j·T≈£î+&Ü #˚j·T>∑*π> á ô|<ä›\≈£î
eT<ÛTä |ü⁄]˝À ã+>∑fi≤ø√dü+ Ks¡TÃô|{Ïqº ø=ìï \ø£\å s¡÷bÕj·T\T ˇø£ ˝…øÿ£ @+{Ï?
dü+øπ eå T ì~Û &ÉãT“‘√ á uÛeÑ Hê*ï ø=qï ñ<˚X› +¯ y˚sT¡ . Ç$ Çø£ÿ&É ø±+Á¬>dt eT+Á‘·T\≈£î
$&ç~ >∑èVü‰\T>± e⁄|üj÷Ó >∑|&ü TÉ ‘·THêïsTT. ø±+Á¬>dt yêfi¯ófl m\¢ø±\+ Ä uÛeÑ Hê˝À¢
e⁄+&ÉsT¡ ø£<ë? eT+Á‘·T\T e⁄+&Éì düeTj·÷˝À¢ yê{Ïì ø=qï ªùd≥Tμ ≈£î≥T+u≤\T
e⁄+{≤s¡T.
sêjYTãVü≤<ä÷s› Y |ü]dæ‹ú ø=+‘· Çã“+~ø£s+¡ >±H˚ e⁄qï~. ªùd≥Tμ es¡|Z ⁄ü áô|<ä›
eTqTwüß\ u+>∑fi≤\‘√ n‘·&ç ¨≥\T b˛{° |ü&>É \∑ >±*. n|ü&ÉT >±ì yêfi¯fl≈£î
b˛{°>± ì\ã&É˝&Ò TÉ . yÓqTø£{Ï Ä]úø£ dæ‹ú Ç|ü&É‘ì· øÏ ˝Ò<Tä . Á|üdTü ‘Ô +· n‘·ì ô|≥Tºã&ç
n+‘ê ø£*|æHê |ü~ |ü~ùV≤qT \ø£\å ≈£î $T+∫ e⁄+&É<Tä . n≥T ‘·q≈£î b˛{°<ës¡T\sTTq
ªùd≥Tμ es¡+Z ˝À Á|üeTTKyÓTqÆ ùd≥T ª»>∑‘ùY d≥Tμ. dü+e‘·‡s¡ Ä<ëj·T+ ø√≥¢˝À¢ e⁄+≥T+~.
»>∑‘ùY d≥T ˝≤+{Ï yêfi¯ófl ‘·eT n‹~∏ >∑èVü‰˝À¢ ø±+Á¬>dt <=s¡\≈£î, #ê˝≤ n≥ºV‰ü dü+>±,
Ä&É+ãs¡+>± &ÉãT“qT Ks¡TÃô|{Ïº eTØ Ä‹<∏ë´ìï Çdü÷Ô e⁄+{≤s¡T. eT] n+‘· Ks¡TÃô|{Ïº
ø±+Á¬>dt <˚e‘·\≈£î Ä‹<Ûë´ìï Çe«≥+ sêjYTãVü≤<ä÷s› ≈Y î£ kÕ<Û´ä e÷? nsTT‘˚, sêjYT
ãVü≤<ä÷s› Y ¨≥˝À¢ ø=ìï Á|ü‘´˚ ø£‘\· T e⁄HêïsTT. Ä Á|ü‘´˚ ø£‘\· T ùd≥T es¡|Z ⁄ü ô|<ä›
eTqTwüß\ uÛeÑ Hê˝À¢ ˝ÒeH˚ #ÓbÕŒ*. Ç‘·ì ¨≥˝À¢ Ä<ÛTä ìø£yTÓ qÆ kÂø£sê´\˙ï e⁄HêïsTT.
n$ yêfi¯fl ã+>∑fi≤˝À¢ ˝Òe⁄. eè<äΔ ø±+Á¬>dt <=s¡\≈£î ªùd≥Tμ\T n|ü&É|ü &É÷ ø±qTø£\T
≈£L&Ü Çdü÷Ô e⁄+{≤s¡T. ø±˙ ø±+Á¬>dt <=s¡\ ≈£L‘·Tfi¯fl≈£L, ø=&ÉT≈£î\≈£L, ø√&Éfifl¯ ≈£L Ä
uÛeÑ Hê\T @ e÷Á‘·+ q#·Ãe⁄. nø£ÿ&É yêfi¯ófl ~>∑sT¡ . yêfi¯fl≈£î ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY ¨≥\T
Ä<ÛTä ìø£‘‘· √ ì+&ÉT j·Te«q+˝À e⁄qï nqq´ kÂ+<äs´¡ e‹˝≤>± yêfi¯flqT ÄVü‰«ìdüT+Ô fÒ
eè<äΔ uÛeÑ Hê\ e+ø£ ø£HïÓ ‹Ô nsTTHê #·÷kÕÔsê?
kÕ«‘·+Á‘·´+ e#êÃø£ ø±+Á¬>dt ô|<ä›\ dü+‘êq+ ≈£L&Ü eT<ÛäT|ü⁄]øÏ sêe≥+
ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. yêfi¯ófl eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sêe≥+ @ø±+‘· yêkÕìøÏ ø±<äT. Ä<ÛTä ì≈£î\sTTq
q÷‘·q düe÷»+˝À ø£\Tdü÷Ô düs«¡ kÂU≤´*ï nqTuÛ$Ñ +#·{≤ìøÏ edüTHÔ êïs¡T. M] ‘ê‘·˝À,
‘·+Á&ÉT˝À ˇø£|ü &ÉT ø±+Á¬>dt˝À ùde #˚dqæ e÷≥ ì»y˚T! Ç|üŒ{Ïø° yêfi¯ófl ø±+Á¬>dt˝À
u≤<Û´ä ‘·>\∑ |ü<eä ⁄\˝À e⁄qï e÷≥ ì»y˚T. n+‘· e÷Á‘êq Mfi¯ófl J$‘· kÂU≤´*ï
>±+BÛøÏ ‘êø£≥Tºô|{≤º\ì mø£ÿ&Ü sêdæô|{Ïº ˝Ò<Tä ø£<ë! Ç|ü&ÉT K<äs› T¡ <Û]ä +#˚ >=|üŒ
>=|üŒ ø±+Á¬>dt eT+Á‘·T\ ≈£L‘·Tfi¯Sfl`ø√&Éfi¯Sfl ‘·\≈£î b˛düT≈£îH˚ cÕ+|ü⁄\ ø√dü+
e+<äs÷¡ bÕj·T\T Ks¡TÃô|&ÉT‘·÷, m+‘√ ‘ê´>∑eT÷s¡T\Ô ì Á|ü»\T ÁuÛeÑ T|ü&TÉ ‘·÷qï Á|üd<æ Δä
ø±+Á¬>dt Hêj·T≈£î\ dü+‘êqy˚T Ç{≤¢ e⁄+fÒ uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À sêuÀj˚T q÷‘·q ‘·s¡+
(>±+BÛ>±] •wü´ dü+‘·‹) mÁs¡ì $<˚o Á<ëø£å kÕsêsTTì ‘ê´>∑+ #˚dæ ã‘·ø>£ \∑ T>∑T‘·T+<ë?
nqï nqTe÷q+ kÕ<Ûës¡DT\≈£î sêø£e÷q<äT. Ç+‘·≈£L #Óù|Œ<˚$T≥+fÒ, ø±+Á¬>dt
<˚e‘·\ dü+‘êqeTsTTq <˚e ≈£îe÷s¡T\T, <˚e ≈£îe÷¬sÔ\÷ e⁄+&É{≤ìøÏ nqTyÓ’q
Á|ü<˚X¯+ sêjYTãVü≤<äT›sY ¨≥˝Ò! nø£ÿ&ÉsTT‘˚H˚ yês¡T ø√s¡T≈£îqï u≤˝Ÿ &ÜqT‡\÷,
ÄVü‰s¡|ü<ësêú\T, $TÁ‘· düe÷>∑eTeT÷ \_ÛkÕÔsTT! á <äèwæº‘√ #·÷dæq|ü⁄&ÉT
sêjYTãVü≤<ä÷s› Y ªùd≥Tμ es¡|Z ⁄ü ô|<ä\› ≈£î @ s¡ø+£ >±q÷ ‘·≈î£ ÿe ø±<äì|ædTü +Ô ~. ˇø√ÿkÕ]
eè<äΔ ø±+Á¬>dt ô|<ä\› T ùd≥T¢ ã+>∑fi≤˝À¢ ~–‘˚, yê] dü+‘êq+ ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY ¨≥˝À¢
~>∑≥+ »s¡T>∑T‘·÷ e⁄+≥T+~. ùd≥T eØZjT· T\T ø±+Á¬>dt <˚e‘·*ï |üPõ+∫ ø√≥T¢
dü+bÕ~ùd,Ô sêjYTãVü≤<ä÷s› Y <˚e≈£îe÷s¡T*ï, <˚e≈£îe÷¬s\Ô ì ùd$+∫ Ç‘·q÷ ø√≥T¢
dü+bÕsTTdüTÔHêï&ÉT. ÁøÏ‘·+kÕ] >∑+<äs¡>√fi¯+ »]–q|ü&ÉT sêjYTãVü≤<ä÷›sY #ê˝≤
Çã“+<äT˝À¢ |ü&Ü¶&TÉ . ˇø£ |üøÿ£ s¡TD<ë‘·\T,Ç+ø√Á|üøÿ£ ÇHéø+£ {≤ø˘‡ yêfi¯ófl, eTs√|üøÿ£
‘·eT ÁbÕ+‘·+˝À $&ç∫e∫Ãq ÄdæbÔ ÕdüT\Ô ˙ï #Ó˝≤¢#<Ó sä e¡ ⁄‘êj˚TyÓ÷ qqï uÛj Ñ T· eT÷
y˚~Û+#êsTT. <˚e≈£îe÷s¡T*ï, <˚e≈£îe÷¬sÔ*ï ñbÕdæ+#·≥+ <ë«sê m˝≤>√ n|üŒ{À¢
‘·q HêeqT ˇ&ÉT≈¶ î£ ‘Ó#T· Ã≈£îHêï&ÉT. Ä s√E˝À¢ sêÁ‹fi¯ófl ìÁ<ä|fü ~ºÒ ø±<äT. n|ü\
yêfi¯ófl m|ü&ÉT <ëyê y˚kÕÔs√, ¨≥\T e<äT\T≈£îì b˛yê*‡ edüT+Ô <˚y÷Ó qì ÁbÕD≤\T
ns¡#‘˚ T· ˝À¢ ô|≥Tº≈î£ ì e⁄+&˚yê&ÉT. <˚e≈£îe÷s¡T\÷ ` ≈£îe÷¬s\Ô T n‘·&ç yÓTTs¡ Ä\øÏ+∫
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 97
esê\T Á|ükÕ~+#ês¡T. sêjYTãVü≤<ä÷s› Y Ä |ü]dæ‘ú T· \qT+&ç ãj·T≥ |ü&Ü¶sT¡ ` u≤ø°\˙ï
rs¡TÃ≈£îHêï&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ô|<ä› ¨≥\T n‘·ìøÏ kı+‘· Ädæú øÏ+<ä $T–*+~.
ø=+‘· dü+|ürÔ $T–*+~.
sêjYTãVü≤<ä÷s› Y j·TTeø£‘ê«ìï <ë{Ï eè<ëΔ|´ü +˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|{≤º&TÉ . |ü⁄wæ̃øs£ y¡ TÓ qÆ
‹+&ç ø±s¡D+>± ÁbÂ&ÛeÉ j·TdüTÿ&ç˝≤ ø£ì|æd÷ü Ô e⁄+{≤&ÉT. á ej·TdüT‡˝À ø=‘·Ô yê{Ïì
@$T kÕ~ÛkÕÔ&TÉ . ø=‘·Ô ø√¬sÿ©ï, Ä<äsêÙ©ï, ì]à+#·T≈£îH˚ u≤<Û´ä ‘· ≈£L‘·Tfi¯fl≈£L, ø=&ÉT≈£î\≈£L
e~* ‘·qT‘·q ej·TdüT‡≈£î ‘·–q≥Tº Á|üXÊ+‘·+>± e⁄+≥THêï&ÉT. 20 \ø£\å <ëø± dæsú ¡
#·sêdüT\ú Te⁄HêïsTT.yê{Ï MT<ä @ n|ü ˝Ò<Tä . Ç|ü&ç‘ì· øÏ uÛ$Ñ wü´‘·T≈Ô î£ dü+ã+~Û+∫q
∫+‘· ˝Ò<äT. ‘·qT yÓTT<ä{ÏqT+&û @ ùdyêìs¡‘· Bø£åqT rdüT≈£îHêï&√ Ä Áe‘êìï
Á|üXÊ+‘·+>± #·øÿ£ >± ìs¡«Væ≤+#·Tø√>∑\T>∑T‘·THêï&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Ä<ÛTä ìø£ kÂø£sê´\T
>∑\ >=|üŒ ¨≥\T≈£î ‘êqT j·T»e÷ì. ùdyêÁe‘êìï kÕ–+#·{≤ìøÏ Ç+‘· ø£+fÒ
dü<eä ø±X¯+ Ç+πøeTT+≥T+~? ∫Hêï ` ô|<ë› eT+Á‘·T\T, ©&ÉsT¡ ¢ mes¡T eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
e∫ÃHê sêjYTãVü≤<ä÷s› Y ‘·|Œü ≈£î+&Ü $+<äT Ç#˚Ãyê&ÉT. eTs=ø£ $wüjT· + @$T≥+fÒ
Ç+^¢wßü yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷ø£ yêfi¯ófl Ç∫Ãq _s¡T<äT\T ≈£L&Ü |üøÿ£ q |ü&j ˚ T· &É+»]–+~.
nsTT‘˚, J$‘·+˝À m+‘√ ÁX¯$T+∫ dü+bÕsTT+#·T≈£îqï ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY nqï ‘·q
_s¡T<äTqT e<äT\Tø√˝Ò≈î£ +&Ü e⁄Hêï&ÉT <äj÷· #·+<é. e<äT\Tø√ø£ @+ #˚kÕÔ&TÉ ? >∑‘+· ˝À
ªdüsμY nì |æ*|æ+#·T≈£îqï yêfi¯fl+<äs÷¡ Ç|ü&ÉT ª$Tdüsº μ¢¡ >± $T–*b˛j·÷s¡T. Á|ü»\T
eT]Ãb˛≈£î+&Ü e⁄+&˚+<äT≈£î ªùd{º Ÿ‡eTHéμ |üÁ‹ø£ e÷Á‘·+ n|ü&É|ü &É÷ yêfi¯flù|s¡¢ eTT+<äT
ªdüsμY _s¡T<äTqT Á|ü#T· ]k˛Ô+~. n˝≤+{Ï eTVü‰ eTVü‰yêfi¯fløπ >∑‹ ˝Òøb£ ˛‘˚, Çø£ <äj÷· #·+<é
‘·q _s¡T<äTqT >∑T]+∫ @+ ~>∑T\T ô|≥Tº≈î£ +{≤&ÉT. n‘·&ç HÍø£sT¡ ¢ n‘·&ìç ªã&Ü
kÕôV≤uŸμ nì |æ\TdüT+Ô {≤s¡T. n‘·&ç ô|<ä› ø=&ÉT≈£îqT #Û√{≤ kÕôV≤uŸ nqï _s¡T<äTqT
uÛÁÑ <ä|]ü #ês¡T. ¨≥˝Ÿ≈î£ e#˚Ãyês¡T, Ç‘·s¡ Á|ü»\÷ ª˝≤˝≤Jμ nì >±˙ yπ̊s ù|s¡T‘√
ø±˙ |æ\TkÕÔsπ ‘·|Œü ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY nì e÷Á‘·+ |æ\e≥+ ˝Ò<Tä . ø±˙ <äj÷· #·+<é≈î£
e÷Á‘·+ Ç|üŒ{Ïø° ªsêjYTãVü≤<ä÷s› μY nqï ù|s¡T‘√ |æ*|æ+#·Tø√yê\qï ø√¬sÿ e⁄qï~.
n‘·&çøÏ Ç|üŒ{Ïø° ns¡ú+ ø±ì <˚$T≥+fÒ ªsêjYTãVü≤<ä÷›sYμ nqï HêeT+ uÛ≤s¡rj·T
HêeTy˚T ø£<ë? n˝≤+≥|ü&ÉT Ç+^¢wßü yês¡T yÓ[flb˛sTTq+‘· e÷Á‘êq á uÛ≤s¡rj·T
Hêe÷ìï ‹s¡dÿü ]+#·e\dæq ne⁄düs+¡ @eTTqï~?
4
sêjYTãVü≤<ä÷s› Y Ç|üŒ{Ïø° yÓqø£{˝Ï ≤>±H˚ ùdyêÁe‘· Bø£qå T #˚dTü HÔ êï&ÉT ø±˙ yÓqTø£{Ï
nqq´ uÛøÑ ÔÏ e÷Á‘·+ Ç+^¢wßü yê]‘√H˚ >∑‹+∫+~. n‘·qT Ç+^¢wßü yê]ì |üPõdüTqÔ ï
|ü&ÉT Ç˝≤ eT<Û´ä ˝À $s¡$T+#·Tø√yê*‡ edüT+Ô <äì ø£˝À¢ ≈£L&Ü nqTø√˝Ò<Tä . ñqï‘·
esêZ\ ø£q´\ $yêVü‰˝≤¢ ‘·q≈£L J$‘ê+‘·+ Ç~ ˇø£ÿfÒ $yêVü≤+ nqT≈£îHêï&ÉT. uÛøÑ Ô£
MTsê ªªy˚Tsê‘√ –]<Ûsä Y >√bÕ˝Ÿ <ä÷düsê Hê ø√ áμμ nì bÕ&ç ‘·q nqq´ uÛøÑ ìÔÏ
#ê≥T≈£î+~. sêjYTãVü≤<ä÷s› Y ≈£L&Ü >∑<<Zä dä «ü s¡+˝À ªy˚Tsê‘√ >ösê+>¥ Á|üuTÑÛ <ä÷düsê
Hê ø√á μ nì bÕ&É<ëeTqT≈£îHêï&ÉT ø±˙ $~Û eÁøÏ+∫+~. >ösê+>¥ Á|üuTÑÛ (‘Ó\¢
Á|üuTÑÛ e⁄\T) >∑‹+#ês¡T. sêjYTãVü≤<ä÷s› Y yêfi¯fl‘√ düV≤ü >∑eTq+ #˚jT· ˝Òø£ Áã‹øÏ e⁄Hêï&ÉT.
Ä ‘·sT¡ yê‘· ø±+Á¬>dt Á|üuTÑÛ e⁄\ |ü]Dj·T dü÷Á‘·+˝À ã+~Û+|üã&Ü¶&TÉ . á Áø=‘·Ô J$‘·eT÷
n‘·ìøÏ dü+‘·è|æøÔ s£ +¡ >±H˚ e⁄+~. yÓTT<ä{À¢ ø=Hêïfi¯ófl ndü+‘·è|æ>Ô ±H˚ e⁄Hêï ‘·«s¡˝ÀH˚
dü+‘·è|æìÔ n\es¡T#·T≈£îHêï&ÉT. Ç|ü&ÉT n‘·ì uÛøÑ øÔÏ ,° Áù|eT≈£L bÕÁ‘·T\sTTq yês¡T
nH˚≈î£ \THêïs¡T. ø±+Á¬>dt eT+Á‘·T\÷, ©&És÷¡ ,¢ Ç+^¢wßü yêfi¯fl ìs¡+≈£îX¯ n~Ûø±s¡+˝À
≈£L&Ü ô|<ä›\T>± #·˝≤eTDÏ nsTTq yêfi¯Sflq÷ ‘·q uÛÑ»q≈£î jÓ÷>∑T´\T>±
nqT≈£î+≥THêï&ÉT n‘·qT. Ç|ü&ÉT n‘·qT Ç˝≤+{Ï <˚e‘·\ (<˚y˚‘·s¡T\T) Á|ü»\
ùde˝Àq÷ ñ‘ê‡Vü‰ìï #·÷|ü⁄‘·THêï&ÉT. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì Vü≤]»qT\ ø√dü+ @ |üì
#˚j·÷\Hêï, f…*bò˛Hé düVü‰ ‘·j·÷s¡T>± e⁄+≥THêï&ÉT. ô|<ä› kÕôV≤uŸ ¨≥\T
ìs¡«Væ≤düTHÔ êï&ÉT. ø£qTø£ ùdyêÁe‘·+˝À |üP]Ô düeTj·÷ìï yÓ∫Ã+#·>\∑ T>∑T‘·THêï&ÉT. sêjYT
ãVü≤<ä÷s› Y Vü≤]»q uÛøÑ ÔÏ #·÷dæ eT+Á‘·T\T ≈£L&Ü dü+‘·è|æÔ #Ó+<˚yês¡T. Vü≤]»qT\
ø√dü+ n‘·qT @$T &çe÷+&é #˚dHæ ê sêjYTãVü≤<ä÷s› qY T ìsêX¯ |üsπ Ãyês¡T ø±<äT. ø±˙
Ç+‘·{Ï <ëìπø sêjYTãVü≤<ä÷s› Y dü+‘·è|æìÔ m˝≤ bı+<ä>\∑ &ÉT? n‘·ì eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì
ø±]à≈£î\ ø£cÕº\qT ≈£L&Ü <ä÷s¡+ #˚j÷· \qT≈£îHêï&ÉT. ø±]à≈£î\T dü+|ò÷ü \T ≈£L&Ü
Ç‘·ìì $T+∫ eT]+¬øe]ì Hêj·T≈£î&ç>± mqTïø√>∑\s¡T? ˇø£s√E n‘·qT ø±]à≈£î\
MT{Ï+>¥qT @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT. ø±]à≈£î\+<äs÷¡ ø£è‘·»‘„ ê uÛ≤e+‘√ n‘·&Hç ˚ Hêj·T≈£î&ç>±
mqTï≈£îHêïs¡T. ø±]àø£ Hêj·T≈£î\˝À e⁄+&Ée*‡q ø=ìï eTTK´ \ø£åD≤\T sêjYT
ãVü≤<ä÷s› ˝Y À e⁄HêïsTT. ‘·qT sêjYTãVü≤<ä÷s› Y nsTTe⁄+&ç ≈£L&Ü ã≥º\T e÷dæb˛‘êj·Tqï
u≤<Ûä ˝Ò≈î£ +&Ü ø±]à≈£î˝‘√ bÕ≥T >√HÓ |ü{≤º\ MT<ä ≈£Ls¡TÃì yêfi¯fl ø£wdºü Tü U≤\qT
$#ê]kÕÔ&TÉ . >∑+<Ûsä T¡ «\ eTVü‰ÁbÕkÕ<ä+ ˝≤+{Ï ‘·q ¨≥˝Ÿ˝À @ s¡øy£ TÓ qÆ dü+X¯jT· +
˝Ò≈£î+&Ü ø±]à≈£î\≈£î {° bÕØº\T Çdü÷Ô e⁄+{≤&ÉT. ø±]àø£ Hêj·T≈£î\≈£î kÕ«>∑‘·+
|ü\ø£{≤ìøÏ n‘·&ç Ç+{Ï ‘·\T|ü⁄\T m|ü&É÷ ‘Ó]#˚ e⁄+{≤sTT. ndü\T Hê≈£î ‘Ó*j·Tø£
n&ÉT>∑T‘·THêïqT. ªeT»<ä÷sY düu≤Û μ n<Û´ä ≈£îå &çøÏ Ç+‘·ø+£ fÒ eT+∫ \ø£Då ≤\T @eTT+&Ü*?
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ø±]à≈£î\T dü+e‘·‡s¡eT+‘ê nø£ÿ&É e⁄+&ÉsT¡ . dü+e‘·‡sêìøÏ ◊<äT
HÓ\\T e÷Á‘·yT˚ nø£ÿ&É e⁄+{≤s¡T. s¬ +&ÉT d”»q÷¢ nj·÷´ø£ |üs«¡ ‘· ˝Àj·T˝À¢ì ‘·eT
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 99
Á>±e÷\≈£î yÓ[flb˛‘ês¡T. n˝≤+{Ï ø±]à≈£î*ï dü+|òTü {Ï‘· |üs#¡ ≥· + ‘˚*ø¬ q’ |üìø±<äT.
Ç˝≤+{Ï ø£wüºkÕ<ÛäéTsTTq |üìì kÕ~Û+∫q+<äT≈£î sêjYTãVü≤<ä÷›sYì ‘·|üŒ≈£î+&Ü
n_Ûq+~+#ê*. ø±]à≈£î\ ø£wdºü Tü U≤\≈£î dü+ã+~Û+∫q u≤<Û*ä ï n~Ûø±s¡≈¢ î£ ‘Ó\Œ≥+
‘·q |ü\T≈£îã&çì ñ|üjÓ÷–+∫ Á|üuÛÑT‘·«+ <ë«sê ø±]à≈£î\≈£î ø=ìï kÂø£sê´\T
ø£*Œ+#·≥+ n‘·qT ‘·q Ä<äs¡Ù+>± ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT. ø±+Á¬>dt eT+Á‘·T\≈£L sêjYT
ãVü≤<ä÷s› Y n+fÒ m≥÷ n_Ûe÷q+ e⁄+~. ‘·eT≈£L ‘·eT esêZìøÏ #Ó+~q yê]øÏ ‘·q
¨≥˝Ÿ <ë«sê Ä‹<∏ë´ìï Ç∫Ã uÛøÑ ÔÏ ÁX¯<\Δä qT Á|ü<]ä ÙdüTqÔ ï sêjYTãVü≤<ä÷s› Y n+fÒ
eT+Á‘·T\≈£î n_Ûe÷q+ m+<äT≈£î e⁄+&É<Tä ? Ç‘·&TÉ dæbÕò s¡T‡ #˚dTü qÔ ï ∫{Ïbº ı{Ïº kÂø£sê´*ï
eT+Á‘·T\÷, Ç‘·s¡ ñ<√´>∑T\÷ ø±]à≈£î\≈£î ø£*Œdü÷ÔH˚ e⁄Hêïs¡T. ø±]à≈£î\≈£î
dü+ã+~Û+∫q+‘· es¡≈L£ sêjYT ãVü≤<ä÷s› Y Ä<äsÙ¡ + n+‘·{‘Ï √fÒ Ä–b˛sTT+~. ø±]àø£
ø£s¡¸ø£ sêC≤´ìï kÕú|æ+#ê\qï }Vü≤ n‘·&çøÏ mqï&É÷ sê˝Ò<äT. sê<äT ≈£L&Ü.
sêjYTuVü≤<ä÷s› Y ø£èbÕ bÕÁ‘·T\ì #Ó|ü ≈£îH˚ ø=+<äsT¡ ø±]àø£ Hêj·T≈£î\T ‘·eT Ä<äsêÙìï
∫qï ∫qï dü+düÿs¡D\ es¡øπ ø=ìj·÷&ÉT‘·THêïs¡T. ì»yÓTqÆ ø±]àø£ Hêj·T≈£î\T, ø±]àø£
ø£s¡¸ø£ sêC≤´ìï ø£\\T ø£H˚yês¡T eT<ÛäT|ü⁄]˝À Ç+‘·es¡≈£L n&ÉT>∑T ô|≥º˝Ò<äT.
n≥Te+≥|ü&ÉT sêjYTãVü≤<ä÷s› Y ø±]àø£ Hêj·T≈£î&ÉT ø±e≥+ düããT ø±<äì mes¡q
>∑\s¡T? \øå±~Ûø±s¡T\sTTq ø±]àø£ Hêj·T≈£î*ï Á|ü»\T nqedüs+¡ >± $eT]ÙdüT+Ô {≤s¡T.
n˝≤+{Ï $eTs¡Ù\T #˚ùdyês¡T eT<ÛTä |ü⁄]˝Àq÷ e⁄Hêïs¡T. n˝≤+{Ï yêfi¯fl $eTs¡Ù*ï
|ü{+ºÏ #·Tø√e*‡q ne⁄düs+¡ sêjYTãVü≤<ä÷s› ≈Y î£ ˝Ò<Tä !
sêjYTãVü≤<ä÷›sY <ä÷s¡<äèwæº ø£\yê&ÉT. >∑T&É¢ìï+{Ï˙ ˇπø#√≥ ô|{Ïº nìï+{Ï˙
ˇπøe÷s¡T ≈£îfi¯flu…≥Tº≈î£ H˚ s¡ø+£ ø±<äT. ‘·q >∑T&Éq¢ T #ê˝≤ ãT≥º˝À¢øÏ dü]ô› |≥Tº≈î£ Hêï&ÉT.
ˇø£ ãT≥º˝À$ ≈£î[flb˛sTTHê ô|<ä› qwüyº T˚ MT sê<äT. sêjYTãVü≤<ä÷s› Y ø±+Á¬>dt <˚e‘·˝À¢
Á|üeTTKT\H˚ dü+‘√wüô|{Ïº Äos¡«#·Hê\T bı+<ë&ÉT. n˝≤+≥|ü&ÉT ø±+Á¬>dt˝Àì ∫qï
∫qï <˚e⁄fi¯ófl ì+~+∫Hê |ü{Ïº+#·Tø√yê*‡q |üH˚eTT+≥T+~? Ç+^¢wüß <=s¡\≈£î
ªJVüQpsYμ ø=≥º&+É ‘√H˚ n‘·ìøÏ ‘·\ |ü+&çb˛sTT+<äì me¬sH’ ê ì+~+∫Hê, ø±+Á¬>dt
yêfi¯ófl e÷Á‘·+ #˚dæ+<˚$T{Ï? n|ü&˚<√ ø£wüº|ü&Ü¶s¡T. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT <äj·T<ä*#ê&ÉT.
áHê&ÉT nqTuÛ$Ñ düTHÔ êïs¡T. |ü]$T≥T¢, ø£+Á{À\T |ü⁄Dé÷ nì ‘·eT Ç+&Éq¢ T \ø°àå
ìyêkÕ*ï #˚düT≈£îHêïs¡T. yêfi¯fl X¯øÏÔ qqTdü]+∫ yêfi¯fl nqï<äeTTà*ï, y˚Tq\T¢fi¯fl˙,
u≤eeTs¡T<äT©ï, ø°\ø£yTÓ qÆ ñ<√´>±\T Ç|æŒ+#ês¡T. n˝≤+≥|ü&ÉT sêjYTãVü≤<ä÷s› Y
kÕ«s¡|ú sü T¡ &Éì m˝≤ ì+~+#·>\∑ s¡T? ‘êeTT dü«j·T+>± >±E y˚T&É˝À¢ e⁄+≥÷ Ç‘·sT¡ \
>±Ey˚T&É\ MT<ä sêfi¯ófl y˚jT· ≥+ ˝≤+{Ï |üìì ø±+Á¬>dt yês¡T #˚jT· s¡T? n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ
e∫Ãq yÓ+≥H˚ ø±+Á¬>dt Á|üuTÑÛ e⁄\T ˇø£ Á|üø≥£ q #˚XÊs¡T. ª>∑‘êìï eT]Ãb˛+&ç, >∑‘+·
>∑‘+· HêdæμÔ nHêïs¡T. ø±+Á¬>dt Á|üuTÑÛ e⁄\ á W<ës¡´+ø±s¡D+>± 1942˝À ø=ìïy˚\
eT+~ <˚Xu¯ ≈ÑÛ î£ *Ô ï Vü≤‘·´#˚dqæ C≤‹ Vü≤+‘·T≈£î˝…q’ b˛©düT n~Ûø±s¡T¢ n‘·T´qï‘· |ü<eä ⁄˝À¢
e⁄Hêïs¡T. Vü≤‘·´\≈£î >∑Ts¬ q’ Ä <˚X¯ uÛ≈Ñ î£ \Ô dü+‘êHêìï s√&ÉM¢ T<ä e~*y˚XÊs¡T? ø£˙dü+
‹+{≤ìøÏ ‹+&ç ≈£L&Ü ˝Ò≈£î+&Ü n&ÉT≈£îÿ‹H˚ dæú‹˝À yêfi¯flqT e⁄+#ês¡T. Ç+^¢wüß
yêfi¯fl #Ó|ü\T HêøÏ ã‹øÏq ≈£îø£ÿ˝Ò áHê&ÉT &Ûç©¢˝Àì ø±+Á¬>dt <˚e‘·\≈£î
eTTKT´\j·÷´s¡T. yêdüyÔ êìøÏ Ç+^¢wßü <=s¡\ #Ó|ü \T HêøÏ bı≥º\T ô|+#·T≈£îqï á
<äTwüß˝º Ò uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+ nH˚ HêeqT q&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T. ˇø£ ñ<√´>∑T\H˚ ø±<äT. >∑‘+· ˝À
Ç+^¢wßü <=s¡\≈£î nqqúÛ≈Ñ î£ ˝Ô q’… <˚X¯ Á<√VüQ\+<äØï ø±+Á¬>dt yês¡T Ä<äT≈£îì yê]øÏ
>=|üŒ |ü<äe⁄\qT Ç#êÃs¡T. ÄHê&ÉT sêeT#·+Á<äT&ÉT ªª>∑TDÏø±, Á>∑<äΔ, nC≤$Tfi¯ó&ÉTμμ
Mfi¯flqT ñ<ä]Δ +#ê&É≥. áHê&ÉT eTq ø±+Á¬>dt <˚e⁄fi¯ófl n˝≤+{Ï yê]ì nH˚øe£ T+~ì
ñ<ä]Δ + #ês¡T. ñ<ä]Δ +∫q sêeTT&ç˝≤ $&ç∫ ô|≥º˝<Ò Tä . dü]ø£<ë ‘·eT ≈£î˝≤˝À¢, esêZ˝À¢
ñqï‘· kÕúHêìï ø£*Œ+#ês¡T. dü+s¡ø+åÏ #ês¡T. yêfi¯fl‘√ $yêVü≤ dü+ã+<Ûë*ï @s¡Œs¡#T· ≈£îì,
ã+<ÛTä ‘ê«*ï ø£\T|ü⁄≈£îHêïs¡T. s√{°ùÒ{° ˇø£{Ï #˚ùdXÊs¡T. n+‘·{Ï bÕ|ü⁄˝Ò ø±+Á¬>dt
<˚e⁄fi¯fl ø±s¡TD´+ e\q ‘·]+∫q|ü⁄&ÉT sêjYTãVü≤<ä÷›sY ‘·]+#·≥+ ‘·|üŒì mes¡T
nq>∑\s¡T? ndü\T sêjYTãVü≤<ä÷s› Y #˚dqæ n|üsê<Û+ä @eTT+~? Ç+^¢wßü Á|üuTÑÛ e⁄*ï
ø=*#ê&ÉT? n+‘˚>±.... ÄHê&ÉT Ç+^¢wßü Á|üuTÑÛ e⁄\ nqq´ uÛ≈Ñ î£ \Ô T m+<äs√ <˚XÊìøÏ
mH√ï s¡ø±\T>± Á<√Vü≤+ #˚dæqyês¡T áHê&ÉT >=|üŒ |ü<äe⁄˝À¢ e⁄Hêïs¡T ø£<ë?
sêjYTãVü≤<ä÷s› Y n˝≤+{Ï$ @MT #˚jT· ˝Ò<Tä ø£<ë?
sêjYTãVü≤<ä÷›sY eT<ÛäT|ü⁄]˝À kÕúìø£ ø±+Á¬>dt≈£î n<Ûä´≈£åî&Éj·÷´&ÉT. ¬s+&ÉT
dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ sêjYTãVü≤<ä÷›sY kÕúìø£ ø±+Á¬>dt≈£î n<Ûä´≈£åî&Ée⁄‘ê&ÉH˚ me]‘√
HÓH’ ê n+fÒ qy˚Tàyês¡T ø±<äT? eTq <˚X+¯ ˝À Á|ü‹B q‘·qÔ &Éø£ q&ÉTk˛Ô+<äì mes¡q>∑\s¡T?
m+<äTø£+fÒ ø=ìï |üqT\T n$T‘· y˚>∑+‘√ »s¡T>∑T‘·THêïsTT. ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\
ÁøÏ‘+· ndü+uÛeÑ + nqT≈£îqï$ Ç|ü&ÉT dü+uÛeÑ eTe⁄‘·THêïsTT. nsTT‘˚, ø=ìï |üqT\T
q‘·Ôq&Éø£˝À ø±<äT, n+‘·ø£+fÒ yÓT*¢>±H˚ »s¡T>∑T‘·THêïsTT. eTTK´+>± Ä|ò”düT˝À¢
ô|ò’fi¯ófl eTVü‰ yÓT\¢>± q&ÉTdüTÔHêïsTT. Ç+^¢wüß yê] düeTj·T+˝À ˇø£ ñ<√´–‘√
»]–b˛sTTq |üì Ç|ü&ÉT ◊<äT>∑Ts¡T ñ<√´>∑T\THêï, ô|fi’ò ó¯ fl #Ó<\ä T ‹ì b˛j˚Tes¡≈L£ ,
Ä|ò”düT˝À¢+∫ ø£<ä\≥y˚T ˝Ò<äT. ˇø£yÓ’|ü⁄q Ç+‘· eT+<ä>∑‹˝À |üqT\T »s¡T>∑T‘·÷,
eTs=ø£ |üøÿ£ n‹ rÁey˚>+∑ ‘√ e÷s¡TŒ˝§∫Ã HÓ\≈£î s¬ +&ÉT e+<ä\ J‘·+ rdüT≈£î+≥Tqï
ñ<√´– ø£Då ≤\ MT<ä |ü~ùV≤qTe+<ä\ J‘·+ rdüT≈£îH˚ |ü<$ä ˝ÀøÏ yÓfió¯ HÔ êï&ÉT. <˚X+¯ ø√dü+
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 101
mqï&É÷ @ ‘ê´>∑eT÷ #˚jT· ì m˝≤+{Ï Á|ü‹uÛ≤ bÕ≥e\÷ ˝Òì ø=ìï ≈£î≥T+u≤\
yês¡T áHê&ÉT Á|üuTÑÛ ‘·«+˝À >=|üŒ |ü<eä ⁄˝À¢ e⁄Hêïs¡T. ø=ìï dü+e‘·‡sê\T>± edüTqÔ ï
dæ$˝Ÿ *düTqº T #·÷ùd,Ô øπ +Á<ä+˝À >±˙, sêÁcÕº˝À¢ >±˙, nìï |üqT\÷, q‘·qÔ &Éø‘£ √H˚
q&Ée≥+ ˝Òeqï $wüj·T+ düŒwüºeTe⁄‘·T+~. eTq<˚X¯+˝À, q\¢<=s¡\ Á|üuÛÑT‘·«+˝À
ndü+uÛeÑ + nqT≈£îqï |üqT\T dü+uÛeÑ + ne⁄‘·THêïsTT. n˝≤+≥|ü&ÉT sêjYTãVü≤<ä÷s› Y
kÕúìø£ ø±+Á¬>dt≈£î n<Ûä´≈£åî&ÉsTT‘˚ ÄX¯Ãs¡´|ü&Ée*‡q |üH˚eTT+~? Ç+^¢wüßyê]
düeTj·T+˝À, eT<ÛTä |ü⁄]˝À ø±+Á¬>dt yêfi¯ófl #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe dü+K´˝À e⁄+&˚yês¡T. yÓqTø£
eT<ÛTä |ü⁄] Ç+^¢wßü yê] eTTK´ kÕúes¡+. dü+e‘·‡sêìøÏ Hê\T>∑T HÓ\\T Á_{Ïwt ôdì’ ≈£î\T
nø£ÿ&É e⁄+&˚yês¡T. nø£ÿ&ç Á|ü»\ JeH√bÕ~Û Ç+^¢wßü <=s¡\≈£L, Ä<=s¡\ |üse¡ T
uÛ≈Ñ î£ \Ô sTTq q\¢<=s¡\≈£L, ùde #˚jT· ≥y˚T! Ä dæ‹ú ˝À, eT<ÛTä |ü⁄]˝À ø±+Á¬>dt yês¡T
e⁄+&˚ |ü]dæú‘·T˝…ø£ÿ&ç$? ø±+Á¬>dtqT >∑T]+∫ e÷{≤¢&ÉTø√yê\+fÒ Á|ü»\T yÓqø±,
eTT+<ä÷ Ä˝À∫+#˚yês¡T. mes¡÷ $q≈£î+&Ü, s¡V≤ü dü´+>± e÷{≤¢&TÉ ≈£îH˚yês¡T. >±+BÛ
{À|” ô|≥Tºø√yê\Hêï n+‘˚! #·T≥Tº|øü ÿ£ \ mes¡÷ ˝Òsì¡ ìsêúsD¡ #˚dTü ≈£îì s¡V≤ü dü´+>±
>±+BÛ {À|”ì ô|≥Tº≈£îH˚yês¡T. Ç‘·s¡ Á|ü<˚XÊ˝À¢ kÕ«‘·+Á‘√´<äéT+ eTTeTàs¡+>±
kÕ>∑T‘·÷qï s√E˝À¢ eT<ÛTä |ü⁄]˝À ˇø£]<äs› T¡ e÷Á‘·yT˚ C…\’ T≈£î yÓ[fl e⁄+{≤s¡T. ÄHê&ÉT
C…\’ T≈£î yÓ[flq ˇø£]<äs› T¡ s¡V≤ü dü´+>± ª>±+BÛJμ øÏ C…’ nqï ns¡&»É qT eT+~ ‘Ó\y¢ ê&ÉT
˝Ò≈î£ +&Ü #·÷düT≈£îì >±+BÛ{À|”ì ô|≥Tº≈î£ qï &É»qT eT+~ ‘êeTT m+‘√ ‘ê´>∑<qäÛ T
\eTì >∑T+&Ó\T u≤<äT≈£î+≥THêïs¡T. n˝≤+{Ïyês¡T ø±+Á¬>dt n<Û´ä ø£å |ü<$ä øÏ sêjYT
ãVü≤<ä÷s› Y |üìøÏsê&Éì $eT]ÙdüTHÔ êïs¡T. ndü\T yêfi¯flø£+fÒ sêjYT ãVü≤<ä÷s› øY Ï ø±+Á¬>dt
˝À‘·T\T u≤>± ‘Ó\T‡. @yÓ÷ ‘ê´>±\T #˚XÊeTì >∑T+&Ó\T u≤<äT≈£î+≥Tqï Hêj·T≈£î\≈£î
Á|ü»˝À¢ |ü\T≈£îã&ç @ e÷Á‘·+ ˝Ò<ìä sêjYTãVü≤<ä÷s› ≈Y î£ ‘Ó\T‡. nsTT‘˚, yêfi¯ófl ô|q’
e⁄qï ø±+Á¬>dt Hêj·T≈£î\ ø£èbÕ <äèwæeº \¢ ø±+Á¬>dt Hêj·T≈£î\eTì #Ó|ü ≈£î+≥THêïs¡T.
sêjYTãVü≤<ä÷›sY ≈£L&Ü ô|’ qTqï Hêj·T≈£î\T ø£èbÕ<äèwæºì u≤>±H˚ bı+<ä>∑*>±&ÉT.
kÕúìø£ Hêj·T≈£î\T ÇHêïfi¯Sfl >±&ÛìÉ Á<ä˝À e⁄Hêïs¡T. Ç|ü&˚ ø£+&ÉT¢ ‘Ó]#ês¡T. nsTTHê,
#˚‘T· \T ø±˝≤ø£ Ä≈£î\T |ü≥Tº≈î£ ì Á|üj÷Ó »q+ @eTT+≥T+~? Ç|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝À
ø±+Á¬>dt Hêj·T≈£‘«· +˝À sêjYTãVü≤<ä÷s› ≈Y î£ b˛{° mes¡÷ ˝ÒsT¡ !

>∑Ts¡÷J
1
y˚\ dü+e‘·‡sê\T>± $T~∏\ ($<˚V≤ü ) ÁbÕNq $<ä´\≈£î ì\j·T+>± e⁄+&˚~.
|üPs¡«ø±\+˝À »q≈£î&ÉT ÁãVü≤à$<ä´˝À b˛{°*ï ìs¡«Væ≤+∫ >¬ *∫q ÁãVü≤àC≤„ìøÏ y˚\
dü+K´˝À Äe⁄*ïÇdüT+Ô &˚yê&É≥. n+‘·>± ø±ø£b˛sTTHê áHê{Ïø° Ä yÓqTø£{Ï Ä#ês¡+
@<√ ˇø£ s¡÷|ü+˝À ã‹øÏ e⁄+~. $T~∏\˝À $T>∑‘ê ÁbÕ+‘ê\ø£+fÒ ÁbÕNq $<ä´\+fÒ
nø£ÿ&É áHê{Ïø° >ös¡e+ m≈£îÿe>±H˚ e⁄+~. Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\˝À dü+düÿè‘·+ dü+bÕ<äq≈£î
‘√&ÉŒ&Éì $<ä´ ø±e≥+ e\q dü+düÿè‘êìï u≤jYTø£{Ÿ #˚XÊs¡T. dü+bÕ~+∫ ô|fÒº
Ç+^¢wßü $<ä´qT nuÛ´Ñ dædTü HÔ êïs¡T. ø±˙ $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT\˝À dü+düÿè‘êìï e~* Ç+^¢wßü
$<äýÓ|’ ⁄ü yÓTT–Zq yê] dü+K´ #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe. $T~∏\˝À e⁄qïìï dü+düÿè‘· $<ë´\j·÷\T
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì $T–*q ÁbÕ+‘ê\˝À ˝Òe⁄. Çø£ÿ&É n‘·´~Ûø£ dü+K´˝À $<ë´s¡Tú\T
dü+düÿè‘êìï nuÛ´Ñ dæ+#·≥y˚T ø±≈£î+&Ü dü+düÿè‘·+˝Àì $$<Ûä XÊÁkÕÔ*ï, XÊU≤uÒ<ëÛ ˝ÀÔ
düVü‰ nuÛÑ´dæ+#·{≤ìøÏ ‘·eT J$‘·+˝À n~Ûø£ uÛ≤>±ìï Ks¡TÃô|&ÉT‘·T+{≤s¡T. ;<ä
$<ë´s¡T\ú T $T~Û\˝À #ÛêÁ‘·eè‹Ô (kÕÿ\sYw|æ )t ì bı+<äT‘·÷ ˝Ò<ë #·T≥Tº|øü ÿ£ \ e⁄qï
<Ûìä ≈£î\ Çfi¯fl˝À¢ yêsê\T #˚dTü ≈£îì dü+düÿè‘·+ H˚sT¡ Ã≈£îH˚ neø±X¯+ Ç|üŒ{Ïø° e⁄+~.
;<ä Áu≤Vü≤àD $<ë´s¡T\ú T Ç+^¢wßü #·<eä {≤ìøÏ nH˚ø£ nuÛ´Ñ +‘·sê\T m<äTs¡e⁄‘êsTT.
dü÷ÿ\T |òE ” ø£{≤º*. ‹+&çø,° |ü⁄düøÔ ±\≈£L &ÉãT“ ø±yê*. Çe˙ï mø£ÿ&É qT+&ç ekÕÔsTT?
ø±ã{Ïº Ç+^¢wßü $<ä´qT nuÛ´Ñ dæ+#·˝øÒ b£ ˛j·÷s¡T. $T~∏\ Ç|üŒ{Ïes¡≈L£ ~>∑CZ ≤\ ˝≤+{Ï
eTVü‰ |ü+&ç‘T· *ï ‘·j÷· s¡T #˚d+æ ~. eT+&Éq $TÁXÊ, yê#·dŒü ‹ $TÁX¯, ñ<äjT· qT&ÉT,
bÕs¡kú Õs¡~Û $TÁX¯, >∑+>π XŸ ñbÕ<Ûë´j·T ` ˝≤+{Ï eTVü‰ |ü+&ç‘T· \+<äØï $T~∏\ eTq≈£î
Ç∫Ã+~. Ç|üŒ{Ïø° m+<äs√ |ü+&ç‘T· *ï Çk˛Ô+~ $T~∏\!
Á|üdTü ‘Ô +· ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ <Ûsä \¡ T #·Tø£ÿ\q+≥T‘·THêïsTT. yÓqTø£ 20 eT+~øÏ
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 103
kÕÿ\sYw|æ t Çùd,Ô Ç|ü&ÉT 5>∑T]øÏ Çe«&É+ >∑>q∑ +>± e⁄+~. dü«<˚X¯ dü+kÕúHê\÷,
»MT+<ës¡T\T s¡<äT› ø±e≥+ e\q dü+düÿè‘· bÕsƒ¡XÊ\\÷ yê{Ï˝À #·<äTe⁄≈£îH˚
$<ë´s¡T\ú ÷, u≤>± qwübº ˛j·÷s¡T. nsTTHê $T~∏\˝À dü+düÿè‘· |ü+&ç‘T· \T m≈£îÿe>±H˚
e⁄Hêïs¡T. ø£qTø£ $T~∏\˝Àì dü+düÿè‘· |ü+&ç‘T· \T ã‘·T≈£î <ÓsT¡ e⁄ ø√dü+ Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î
yÓfifl¯ ≥+ nHê~>± edüTqÔ ï<˚! Á|ü‹ Á>±eT+˝Àq÷ |ü+&ç‘T· \T &É»q¢ ø=B› e⁄+fÒ n<Ûë´|üø£
eè‹Ô me]øÏ \_ÛdTü +Ô ~?
düV‰ü j·T ìsêø£sD¡ √<äéT+ »s¡T>∑T‘·Tqï s√E\$. ;Vü‰sY˝À ñ<äéT+ n–ï C≤«\˝≤¢
yê´|æ+∫+~. $T~∏\˝Àì dü+düÿè‘· |ü+&ç‘T· \T Ä ñ<äéT+ |ü≥¢ <äèwæº ô|≥º{≤ìøÏ
‘·j÷· s¡T>± ˝ÒsT¡ .$T~∏\˝Àì |ü+&ç‘T· \T Áu≤Vü≤àD j·TTe≈£î\≈£î ◊<äT e+<ä\ dü+e‘·‡sê\
ÁøÏ‘+· Hê{Ï #·<Tä e⁄ #Ó|⁄ü HÔ êïs¡T. j·TTe≈£î\ ãTÁs¡˝À¢ ÄHê{Ï uÛ≤yê˝Ò Hê≥T≈£îì e⁄HêïsTT.
n˝≤+≥|ü&ÉT m+‘·{Ï Á|ü‹uÛ≤ dü+|üqTï&Ó’q|üŒ{Ïø° ≈£L|üdüÔ eT+&É÷ø£+ ø±ø£ eT]
Ç+πøeTÚ‘ês¡T? eT÷s¡yâ TÓ qÆ Ä#êsê*ï, @ ˇø£ÿ<ë˙ï e~* ô|≥º{≤ìøÏ yêfi¯ófl dæ<+Δä >±
˝ÒsT¡ . me¬sH’ ê Ç‘·s¡ <˚X+¯ yÓ[‘˚ #ê\T ‘·|Œü ìdü]>± ÁbÕj·T•Ã‘·+Ô #˚sTT+#·Tø√e*‡+<˚!
Ç‘·s¡ <˚X+¯ yÓ[flq yê&ÉT m≥÷ Ç‘·s¡ C≤rj·TT\T düŒ]Ù+∫q ìwæ<›ä |ü<ësêú\ì ‹ì
e⁄+{≤&Éì |ü+&ç‘T· \T ìsêú]+#·T≈£îH˚ yês¡T. XÊÁd”j Ô T· +>± ÁbÕj·T•Ã‘·+Ô »s¡>±*‡+<˚
nH˚yês¡T. n+fÒ, ÁuVü≤àC≤„qT\÷, |ü+&ç‘·T\÷ nsTTq Áu≤Vü≤àDT\≈£î ªdü+‘·s¡ŒDμ
#˚j÷· \qï e÷≥. Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓ[fl, mH√ï ø£cÕº\T |ü&ç dü+bÕsTT+#·T≈£îqï
dü+bÕ<äqqT ªdü+‘·s¡ŒDμ˝À Ks¡TÃ ô|≥º{≤ìøÏ me]øÏ eTqkı|ü‘·T+~? uÛÀ»q+
$wüjT· +˝À $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT\˝À Ç|üŒ{Ïø° yÓqTø£{Ï kÕ+Á|ü<ëj·÷H˚ï bÕ{ÏdTü HÔ êïs¡T.
ªª|ü+#· |ü+#·qU≤ uÛøÑ ±å ´'μ nqï eTVü‰yêø±´ìï nø£ÿ&ç Áu≤Vü≤àDT\+<äs÷¡ ˇ|ü≈£î+{≤s¡T.
ø£qTø£ nø£ÿ&ç eTVü‰|ü+&ç‘T· \÷, <Ûë]àø£ ìcÕº|sü T¡ \T #˚|\ü ÷, e÷+kÕH˚ï ø±≈£î+&Ü
◊<äT>√fi¯ófl e⁄HêïsTT ø£qTø£ ‘êuÒfi¯óì ≈£L&Ü kÕ«Vü‰ #˚kÕÔs¡T. nsTT‘˚ e÷+kÕìï
kÕ‹«ø£ ÄVü‰s¡+>±H˚ d”«ø£]kÕÔsT¡ . <ëì˝À ñ*¢bÕj·T, yÓ\T¢*¢ >±˙, >∑s+¡ eTkÕ˝≤ø±˙
ñ+&É<äT. á e÷+dü+ |ü<ësêú\qT e+≥>∑~ ãj·T≥≈£î ‘Ó#·TÃ≈£îì ‹qs¡T. |ü+øÏÔ
uÛÀ»HêìøÏ ns¡TΩ˝q’… yês¡T e+&çyê]ÃHê ‹qs¡T. yê] <˚X,¯ ø±\ |ü]C≤„q+ ≈£L&Ü
_Ûqï+>± e⁄+≥T+~. ◊<äT e+<ä\ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ e⁄qï uÛÑ÷>√fi¯ C≤„Hêìï
nqTdü]+∫ s¡∫+∫q Á>∑+<∏ëìï n<Ûä´j·Tq+ #˚düTÔqï|ü&ÉT, Ä<ÛäTìø£ uÛÑ÷>√fi≤ìï
‘Ó\TdüTø√q|ü&ÉT @ <˚X+¯ mø£ÿ&É e⁄+<√? yê]øÏ m˝≤ ‘Ó\TdüT+Ô ~?
n˝≤+{Ï $T~∏\ q>∑s+¡ ˝Àì ˇø±H=ø£ s¡‘ï· + ª>∑Ts¡÷Jμ. n‘·ì #·<Tä e⁄ dü+<Û´ä \˙ï
e+X¯bÕs¡+|üs´¡ +>± edüTqÔ ï Ä#êsê\ Á|üø±s¡yT˚ »]>±sTT. ‘·eT Á>±eT+˝Àì dü+düÿè‘·
|ü+&ç‘T· ì <ä>sZ∑ ¡ $<ëúÛ≤´kÕìï kÕ–+#ê&ÉT. nø£så ê\T e#˚Ã es¡øs£ TTHê Áô|e’ TØdü÷ÿ\T≈£î
yÓfifl¯ ˝Ò<Tä . s¬ +&ÉT eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T Áô|e’ TØ dü÷ÿ\T≈£î yÓ[flHê <˚X¯ |ü{≤ìï #·÷&É≥yÓ÷
ø£˙dü+ ‘·eT õ˝≤¢≈î£ dü+ã+~Û+∫q uÛ÷Ñ >√fi¯ C≤„Hêìï ‘Ó\T‡ø√e≥yÓ÷ »]– e⁄+&˚~.
ø±˙ n‘·q˝≤ Áô|e’ TØ dü÷ÿ˝À¢ #·<eä ˝Ò<Tä . dü+düÿè‘·eTT e÷Á‘·yT˚ #·~yê&ÉT. |ü+&ç‘T· &É
j·÷´&ÉT. |ü+&ç‘T· \T n~Ûø+£ >± e⁄qï #√≥ m+‘· >=|üŒ |ü+&ç‘T· ˝…H’ ê ªnÁ>∑μ kÕúHêìï
bı+<ä≥+ ø£w+ºü . ˇø£yfi˚ ¯ nÁ>∑kÕúHêìï bı+<ä>*∑ –Hê, J$ø£ ø√dü+ nq´ÁbÕ+‘ê\≈£î
yÓfi¯fle\dæ+<˚! $T~∏\ ˝Àì |ü+&ç‘·T˝…es¡÷ y˚T¢#·Ã¤ <˚XÊ\sTTq nq´ ÁbÕ+‘ê\≈£î
yÓfi≤fl\ì ø√s¡Tø√s¡T. ø±˙ bı≥ºø√dü+ yÓfifl¯ ø£ ‘·|Œü <äT ø£<ë? nqý˚T#¢ Ã· ¤ ÁbÕ+‘ê\˝Àì
Áu≤Vü≤àDT\T yÓ~’ ø£ ø±\+ qT+&ç nHê#ês¡+>± edüTqÔ ï |ü$Á‘·yTÓ qÆ ÄVü‰s¡+ ªMTq
e÷+kÕ*ïμ ‘ê´>∑+ #˚XÊs¡T. yê{Ïì n|ü$Á‘·yTÓ qÆ ÄVü‰s¡+>± uÛ≤$düTHÔ êïs¡T. n˝≤+{Ï
<äTdæ‹ú ì <Ûsä à¡ ìcÕº|sü T¡ ˝…q’ $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT\T m˝≤ düV≤æ +#·>\∑ s¡T? n+‘˚ø±ø£ Ä
y˚T¢#·Ã¤ ÁbÕ+‘ê\˝À dü+e‘·‡sê\ ‘·s¡ã&ç XÊU≤Vü‰s¡+‘√ e⁄+&ç dü«<˚XÊìøÏ eùdÔ
ÁbÕj·T•Ã‘·+Ô #˚dTü ø√e\dæ e⁄+≥T+~. >∑Ts¡÷JøÏ ‘·q Çs¡y’Ó Hê\T>∑÷, Çs¡y’Ó nsTT<˚fi¢̄
ej·TdüT‡˝À $<ë´<Ûä´j·THêìï |üP]Ô#˚düT≈£îì ‘·s¡Tyê‘· <ä]Á<ä+‘√ dü‘·eT‘·eTÚ‘·Tqï
‘·qq÷, ‘·q ≈£î≥T+u≤ìï ñ<ä]Δ +#·Tø√e{≤ìøÏ ‘·|Œü ì düs¬ ’ nq´ ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓfifl¯ e\dæ
e∫Ã+~.
ÄHê&ÉT $T~∏\ eTVü‰sê»sTTq »q≈£î&ÉT ‘·q ≈£L‘·Ts¡T d”‘·qT ªMs¡´Áπøj·Tμ>±
Á|üø{£ +Ï #ê&ÉT. nsTT‘˚, n~ ÄHê&ÉT ø£Áå ‹j·T ø£q´\ es¡øπ |ü]$T‘·+ nqT≈£î+≥THêïqT.
ÄHê&ÉT, áHê&ÉT, m|ü&É÷ Áu≤Vü≤àDø£q´\T ªÁ<äe´Áø°jT· \Tμ>±H˚ e⁄+&çb˛j·÷s¡T. Á<äe´
Áø°jT· \T ø±ì Áu≤Vü≤àD ø£q´\T #ê˝≤ ns¡T<äT>± ø±˙ \_Û+#·sT¡ . áeT<Û´ä $T>∑‘ê
yê]ì #·÷dæ Á<äyê´ìøÏ Áu≤Vü≤àD ø£q´*ï neTà≥+ ˇø£]<äs› T¡ e÷qT≈£îHêïs¡T. <äs“¡ +¤ >±
õ˝≤¢˝Àì ªkÂsêÁwüμº ˝À ø=ìï y˚\ eèøå±\T >∑\ e÷$T&ç‘√≥ áHê{Ïø° e⁄+~. Ä
‘√≥˝À Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ˇø£ ô|<ä› ‹s¡THêfi¯ófl (y˚Tfi≤) »s¡T>∑T‘·T+~. Ä ‹s¡THêfi¯fl≈£î
ø=ìïy˚\ eT+~ Áu≤Vü≤àDT\T ô|[fl dü+ã+<Ûë\T ≈£î<äTs¡TÃø√e{≤ìøÏ edüTÔ+{≤s¡T.
ndü\T á ‹s¡THêfi¯ófl ô|[flfi¯fl ‹s¡THêfi¯fl>± Á|üd~æ Δ #Ó+~+~. ô|[flfi¯fl ù|s¡eTà\T #ê˝≤
eT+~ edüT+Ô {≤s¡T. yêfi¯fl <ä>sZ∑ ¡ Áu≤Vü≤àD ≈£î≥T+u≤\≈£î dü+ã+~Û+∫q e+XÊ\ yêØ
$esê\Tqï <äÁkÕÔ\T+{≤sTT. yê]øÏ kÕø£´å +, dü\Vü‰ ˝Ò≈î£ +&Ü @ $yêVü≤eT÷ »s¡>{∑ ≤ìøÏ
M˝Ò<¢ Tä . n‘·H˚ e<Û÷ä es¡T\ e+XÊ\ $esê*ï ‘Ó*j·T|ü]∫, $yêVü≤ ÁbÕe÷DÏø‘£ q· T
<Ûèä Mø£]kÕÔ&TÉ . ˇø=ÿø£ÿkÕ] á ô|[flfi¯fl ù|s¡jT· ´\T &Éu≤“X¯≈î£ nq´≈£î˝≤\≈£î #Ó+~q
ø£q´*ï Áu≤Vü≤àD ø£q´\T>± #·÷|æ+#·≥eT÷ »s¡T>∑T‘·÷ e⁄+≥T+~. nsTT‘˚, n˝≤+{Ï
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 105
dü+|òTü ≥q\T #ê˝≤ ns¡T<äT>± >±˙ »s¡>e∑ ⁄. $yêVü≤ ej·TdüT‡ e∫Ãq Áu≤Vü≤àD j·TTer,
j·TTe≈£î\ ≈£î≥T+u≤\ yêfi¯fl+<äs÷¡ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡eT÷ Ä ‹s¡THêfi¯fl≈£î Vü‰»s¡e⁄‘·÷
e⁄+{≤s¡T. Ä >∑èVü≤düT\ú ‘√ bÕ≥T es¡T&ÉT ‘·|Œü ø£ yÓfi≤fl*. e<ÛTä e⁄ sêø£b˛sTTHê |òsü ê«˝Ò<Tä .
e<ÛTä e⁄≈£î |ü<fi˚ ó¯ fl ø±˙ n+‘·ø+£ fÒ ‘·≈î£ ÿe ej·TdüT‡ e⁄Hêï |òsü ê«˝Ò<Tä . es¡T&çøÏ ø£˙dü+
Çs¡y’Ó @fi¯flsTTHê e⁄+&Ü*. $T~∏\˝Àì Ç‘·s¡ ≈£î˝≤\ Á|ü»\T yÓTT>∑|\æ \¢ ≈£î ø£{≤ï\T
n&ÉT>∑T‘·÷ e⁄+fÒ Áu≤Vü≤àDT\T e÷Á‘·+ ø£Hê´X¯ó˝≤ÿìï n&ÉT>∑T‘·THêïs¡T. Áu≤Vü≤àD
≈£î≥T+u≤˝À¢ Ä#ês¡+>± edüTÔqï ø£Hê´X¯ó\ÿ+ ˇø=ÿø£ÿkÕ] e+<ä\T, y˚\T <ëø±
dü+<äsê“¤qqTdü]+∫ |ü\T≈£î‘·÷ e⁄+≥T+~. >∑Ts¡÷J ‘·q »qàkÕúq+˝ÀH˚ ˇø£yfi˚ ¯ e⁄+fÒ,
‹+&ç ‹˙, ‹qø± s√E*ï >∑&ùç |yê&˚ ø±˙ ô|+&ç¢ e÷Á‘·+ #˚dTü ø√>∑*>π yê&ÉT ø±<äT.
ô|+&ç¢ nj·÷´ø£ HÓ˝≤, s¬ +&ÉT HÓ\\ bÕ≥T n‘·yÔ ê]+{À¢ ô|fÒº eTqT>∑&TÉ |ü⁄ (n\T¢&øç Ï
Ä‹<∏ë´ìï Çe«≥+) q÷ ‹q>∑*π>yê&ÉT ø±<äT. n‘·Ôyê]+{À¢ eTqT>∑&ÉT|ü⁄ n+fÒ
s¡T∫ø£sy¡ TÓ qÆ eT‘·‡´è÷+kÕ*ï, |æ+&çe+≥*ï ‹qu…≥&º +É nqïe÷≥. ‘·eT Á>±eT+˝ÀH˚
e⁄+fÒ, >∑Ts¡÷JøÏ Ä n<äèwü+º mø£ÿDTí+&ç |ü&TÉ ‘·T+~.
ª>∑Ts¡÷JμøÏ n|üŒ{Ïø+Ï ø± Ä HêeT+ dæsú |¡ &ü ˝É <Ò Tä . <ë<ë|ü⁄>± eTTô|Œ’ ¤ dü+e‘·‡sê\≈£î
ô|>’ ± ø£sà¡ øπ Áå ‘·+˝À ø£w|ºü &ü ‘ç ˚ n‘·ìø± _s¡T<äT \_Û+∫+~. >∑Ts¡÷J #Ûê+<ädü ≈£î≥T+ã+˝À
|ü⁄{Ïºq|üŒ{Ïø° bı≥ºø√dü+ nq´<˚X¯ Á|üyêkÕìï ùd«#êÃ¤ |üPs¡«ø£+>± d”«ø£]+#·&É+ Ä
≈£î≥T+u≤˝À¢ Ä#ês¡+>± edüTqÔ ï<˚! $T~∏\ ˝Àì Áu≤Vü≤àD ≈£î≥T+u≤\˝Àì |ü+&ç‘T· \T
düV≤ü »+>±H˚ Áã‘·T≈£î ‘ÓsT¡ e⁄qT yÓ‘T· ≈£îÿ+≥÷ Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓfió¯ ‘·T+{≤s¡T. n˝≤
yÓ[fl e∫Ãq |ü+&ç‘T· \T Ä ÁbÕ+‘ê\ >∑T]+∫ #Ó|Œü >± ø=ìï $wüj÷· \T ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT
>∑Ts¡÷J. yêfi¯fl <ë«sê ‘Ó\T‡≈£îqï $wüj÷· ˝Ò >∑Ts¡÷JøÏ ‘Ó*‡q uÛÖ>√[ø£ C≤„q+ |ü•ÃeT
ÁbÕ+‘ê˝À¢ XÊÁdüCÔ ≤„q+ >∑\ |ü+&ç‘T· \T ‘·≈î£ ÿe. ø£qTø£ eT+∫ bÕ+&ç‘´· + ø£\yê]øÏ
|ü•ÃeT ÁbÕ+‘ê˝À¢ &çe÷+&é m≈£îÿe. n+<äTø£H˚ $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT\T |ü•ÃeT ÁbÕ+‘ê\≈£î
yÓfi¯fl{≤ìøÏ ñ‘ê‡Vü‰ìï #·÷|ækÕÔs¡T. $T~∏\≈£î <äøÏåD≤q e⁄qï u…+>±\T˝À Ç+^¢wüß
$<ä´ MT<ä yÓ÷E ô|s¡>∑≥+ e\q dü+düÿè‘· |ü+&ç‘·T\≈£î nø£ÿ&É n+‘·>± kÕúq+
\_Û+#·<Tä . nsTT‘˚, $T~∏\ e+≥ Áu≤Vü≤àDT\≈£î u…+>±˝Ÿ˝À eT+∫ &çe÷+&é e⁄+~.
$T~∏\ |ü+&ç‘T· \T |ü•ÃeT ÁbÕ+‘ê\ sêCkÕúHê\≈£L, Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î m≈£îÿe>±
yÓfi¯ó‘·÷ e⁄+{≤s¡T. sê»kÕúq+˝À eTVü‰sêE\T+{≤s¡T. n<äèwüº+ ø£*dæe∫Ã yê]
ÄkÕúHê˝À¢, ÄkÕúq |ü+&ç‘T· \T>± <=]øÏ‘˚ <ÛHä êìøÏ <Ûqä + >ös¡yêìøÏ >ös¡e+ \_ÛkÕÔsTT.
ÄkÕúq |ü+&ç‘T· \T ø±e≥+ n+<ä]ø° kÕ<Û´ä + ø±ø£b˛sTTHê, ø±yê\ì ÄX¯ nsTT‘˚
e⁄+≥T+~ ø£<ë? >∑Ts¡÷JøÏ ‘·qT sê»kÕúq+˝À |ü+&ç‘T· &Ée⁄‘ê&Éqï $XÊ«dü+ ˝Ò<Tä .
ø£˙dü+ @ dü+düÿè‘· bÕsƒX¡ Ê\˝ÀHÓH’ ê n<Ûë´|ü≈î£ DísTT‘˚ #ê\qT≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&É kÕ<Ûës¡D
dü+düÿè‘· bÕsƒX¡ Ê\˝À¢ì n<Ûë´|ü≈î£ \≈£î $T~∏\˝Àì n<Ûë´|ü≈î£ \ø£+fÒ s¬ +&ÉT, eT÷&ÉT
s¬ ≥T¢ n~Ûø+£ >± J‘·+ \_ÛdTü +Ô ~. ‘·eT Á>±eT+˝Àì |ü+&ç‘T· \T >∑Ts¡÷JøÏ eTT+<äT>±
ø=ìï $wüj·÷\qT #Ó|æŒ e⁄+#ês¡T. |ü•ÃeT ÁbÕ+‘· Á|ü»\T <Ûäs¡à XÊÁkÕÔqTkÕs¡+
ÁuÛwÑ ßü \˜ j·÷´s¡T. ø£qTø£ eT‘·‡é÷+kÕ*ï ‹q≥+ eTVü‰bÕ|ü+>± |ü]>∑D+Ï |üã&ÉT‘·T+~.
y˚\ dü+e‘·‡sê\T>±, eTVü‰|ü⁄s¡Twüß\ ø±\+ qT+&û m+‘√ |ü$Á‘·yTÓ qÆ ~>± uÛ≤$düTqÔ ï
ªeT<ÛTä |üsêÿ˙ïμ e÷+dü+ ˝Ò≈î£ +&ÜH˚ d”«ø£]+#ê\ø£ÿ&É. (eT‘·‡´+ ` ø£#Ã· |¤ +ü ` esêVü≤+)
$wüßeí T÷]Ô jÓTTø£ÿ á eT÷&ÉT ne‘êsê*ï) >∑eTìø£˝ÀøÏ rdüTø√ì $T<∏Tä \ |ü+&ç‘T· \≈£î
<Ûsä à¡ ÁuÛwÑ ßü \˜ ÷, XÊø±Vü‰s¡T\÷, ìedæ+#˚ ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓfi≤fl\ì m+<äT≈£î nì|ædTü +Ô ~?
nì|æ+#·øb£ ˛sTTHê yÓfifl¯ ø£ ‘·|Œü <äT ø£<ë? bı≥ºø√dü+ @yÓTHÆ ê #˚j÷· * eT]? ˇø£<X˚ ¯
sê»kÕúq+˝À, dü+düÿè‘· bÕsƒX¡ Ê\˝À¢ HÍø£Ø <=]øÏ+B nqT≈£î+<ë+! nø£ÿ&ç Áu≤Vü≤àDT\≈£î
eT‘·‡é÷+kÕ*ï ‹qeTT nì Á|üe÷D+ #˚dæ #Ó|‘æ ˚ ø±˙ qeTàs¡T. #Ó|Œü ≥y˚T ø±≈£î+&Ü
Á‹ø£sD¡ X¯ó~Δ>± bÕ{Ï+#ê*. Ç+{À¢ e+&ÉTø√e{≤ìøÏ M\T+&É<Tä . #ê≥T>± @ ¨{˝Ÿ
qT+&√ e+&çq e÷+kÕìï ‘Ó#T· Ã≈£î ‹Hê\+fÒ, ‘·eT e+≥XÊ\˝À¢ e+&çq e÷+kÕH˚ï
‹qe#·TÃ ø±˙ y˚sπ #√≥ e+&çq e÷+kÕìï ‹q≈£L&É<qä ï ìj·TeT+ ˇø£{Ï e⁄qï~ ø£<ë?
>∑Ts¡÷J ‘êqT $qï<ëìï ã{°,º ‘·q≈£î ‘Ó*dæq <ëìï ã{Ïº |ü•ÃeT <˚XÊ˝À¢ m+‘√
ø£w+ºü >± J$‘êìï >∑&|É eü \dæ e⁄+≥T+<äqT≈£îHêï&ÉT. ª|üs<¡ X˚ ó¯ `ø£˝dÒ Tü `qπsdüTÁVüQø√μ
(eTVü ‰ sêEø£ s TTHê |ü s ¡ < ˚ X ¯ yêdü + π ø ¢ X ¯ < ëj· T ø£ y ˚ T ) nqï eTVü ‰ ø£ $ yêø£ ´ +
ì»eTqT≈£îHêï&ÉT.
2
ˇø£s√Eq X¯óuÛÑeTTVüAsêÔq >∑Ts¡÷J <äs¡“¤+>± õ˝≤¢˝Àì ‘·eT Á>±eT+qT+&ç
|ü•Ãe÷ìøÏ Á|üj÷· D+ kÕ–+#ê&ÉT. s¬ fi’ ó¯ fl m≥÷ e⁄HêïsTT. ø=ìï s¡÷bÕj·T\T @s¡Œs¡#T·
≈£îì mø£ÿ&çøs£ TTHê yÓfifl¯ e#·TÃqT. ø±˙ mø£ÿ&çøs£ TTHê yÓ[‘˚ ñ<√´>∑+ <=s¡T≈£î‘·T+<äqï
>±´s¡+{° @eTT+~. ø£qTø£, ñ<√´>∑+ <=]πø #√≥Tπø yÓfi≤fl*. >∑Ts¡÷J ÁbÕNq |ü<‘Δä T· ˝À¢
øπ e\+ dü+düÿè‘êìï e÷Á‘·yT˚ #·~yê&ÉT. eTìwæ ‘Ó*$ ‘˚≥\T e⁄qïyê&˚. ‘Ó*$ ‘˚≥˝Ò
˝Òìyê&ÉsTT‘˚ }s¡T $&ç∫ Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓfi≤fl\qï kÕVü≤k˛ù|‘·yTÓ qÆ ìs¡j í ÷· ìï
rdüT≈£îH˚ yê&ÉTø±<äT. ñ‘·sÔ ¡ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì |ü•ÃeT q>∑sê\˝À >∑Ts¡÷JøÏ ã+<ÛTä e⁄\T
ø=+<äsT¡ Hêïs¡T. <ë<ë|ü⁄>± ã+<ÛTä e⁄\Tqï q>∑sê\ìï+{Ïø° ã‘·T≈£î ‘ÓsT¡ e⁄ ø√dü+ yÓfi≤fl&ÉT.
nø£ÿ&É ø=Hêïfi¯ófl, Çø£ÿ&É ø=Hêïfi¯ófl dü+düÿè‘· bÕsƒX¡ Ê\˝À n<Ûë´|ü≈î£ &ç>± |üì #˚XÊ&ÉT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 107
dü+düÿè‘· bÕsƒX¡ Ê\˝À¢ #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe J‘·+ ÇkÕÔsT¡ . n+‘·ø+£ fÒ Ç‘·s¡ bÕsƒX¡ Ê\˝À¢
dü+düÿè‘· n<Ûë´|ü≈î£ &ç>± ñ<√´>∑+ ‘Ó#T· Ã≈£î+fÒ ø=+‘·es¡≈L£ qj·T+. nsTT‘˚ n˝≤+{Ï
ñ<√´>∑+ dü+bÕ~+#ê\+fÒ Ç+^¢wßü uÛ≤cÕC≤„qeT÷ ø=+‘· e⁄+&Ü*. n+<äTøπ >∑Ts¡÷J
dü+düÿè‘· bÕsƒX¡ Ê\˝À¢ |üì#˚d÷ü HÔ ˚ Ç+^¢wßü ªm._.dæ.&ç.μ\T ≈£L&Ü H˚sT¡ Ã≈£îHêï&ÉT. ˇø£
|ü⁄düøÔ ±ìï ≈£L&Ü #·~y˚XÊ&ÉT. ªneTs¡ø√X¯+μ ˝≤+{Ï ø√X¯+ Ç+^¢wßü ˝Àq÷ e⁄+fÒ u≤>∑T+&ÉT
ø£+sƒd¡ +úü #˚jT· e#·TÃ qqT≈£îHêï&ÉT. q\T>∑T]˙ n&ç>±&ÉT. neTs¡ø√X¯+ ˝≤+{Ï ø√X¯+
e*¢+#·{≤ìøÏ |üìøÏ e#˚Ã~ Ç+^¢wßü ˝À ˝Ò<ìä #Óù|Œyês¡T. Ç+^¢wßü ˝À n˝≤+{Ïø√X¯+
@MT ˝Ò<ìä ‘Ó\TdüT≈£îHêïø£ $<ë´ $wüjT· +>± Ç+^¢wßü yês¡T #ê˝≤ yÓqTø£ã&ç e⁄Hêïs¡ì
nqT≈£îHêï&ÉT. nsTT‘˚, n˝≤+{Ï ø√X¯+ Ç+^¢wßü ˝À ˝Ò<ìä #Ó|Œæ q yê]øÏ ‘Ó*j·T<äT
ø±˙ |ü<ä´ã<äΔyÓTÆq ªø√X¯+μ ˝Òø£b˛e#·TÃ ø±˙, e#·q+˝À |üsê´j·Tyê∫ X¯ã› ø√X¯+
Ç+^¢wßü ˝Àq÷ e⁄+~. <ëìï y˚T<Ûëe⁄\T, ø£e⁄\T ñ|üj÷Ó –+ #·T≈£î+≥÷H˚ e⁄Hêïs¡T.
kÕ<Ûës¡DT\≈£î nø±sê~ Áø£eT+˝À e⁄qï e÷eT÷\T X¯ãø› √XÊ˝Ò m≈£îÿe ñ|üj÷Ó >∑øs£ +¡ >±
e⁄+{≤sTT. e*¢+#·&É+˝Àì kÂø£s¡´+ >∑Ts¡÷JøÏ u≤\´+ qT+&ç ‘Ó\T‡! e*¢+#·>±,
e*¢+#·>± $<ä´ Á‘·e«>± Á‘·e«>± ˙s¡÷ \_ÛkÕÔj·Tqï $XÊ«dü+ >∑Ts¡÷JøÏ e⁄+~.
e*¢+#·≥+ nH˚ Á|üÁøÏj·T Ç‘·s¡T\≈£î ø£wüº<ëj·Tø£+>± ø£ì|ædüTÔ+~. ø±˙ >∑Ts¡÷JøÏ
e÷Á‘·+ e*¢+#·&É+ n+fÒ q˝Ò¢s¡T MT<ä ã+&ç ‘√*qfÒº! ‘·q $<ÛëHê\≈£î dü]|ü&˚
Á>∑+<∏ë\T Ç+^¢wßü ˝À ˝Òq+<äT≈£î #ê˝≤ $#ês¡ |ü&Ü¶&‘É &· TÉ ! mH√ïkÕs¡T¢ nqT≈£îHêï&ÉT.
ªª\|òTü TøöeTT~˝≤ e*¢+#·{≤ìøÏ M˝…q’ yê´ø£sD¡ dü÷Á‘ê\T >∑\ Á>∑+<∏eä T÷, neTs¡ø√X¯+
˝≤+{Ï e*¢+#·{≤ìøÏ M\T>± |ü<´ä ã<äyΔ TÓ qÆ |üsê´j·T+ yê∫ X¯ãø› √X¯eT÷ ` Ç+^¢wßü ˝Àq÷
e⁄+fÒ m+‘· u≤>∑T+&˚~μμ. s¬ +&ÉT Á>∑+<∏ë\q÷ ø£+sƒd¡ +úü #˚ùddæ Ç+^¢wßü q÷ Wb˛düq
|ü≥Tº≈î£ H˚ yêDÏí ø£<ë! ªª‘·qT ø√s¡T≈£îqïy˚M Ç+^¢wßü ˝À <=s¡øø£ b£ ˛ sTTq|üŒ{Ïø° ø=+#·yTÓ HÆ ê
Ç+^¢wßü qT nuÛ´Ñ dæ+#ê\qT≈£îHêï&ÉT. n˝≤ nuÛ´Ñ dæ+∫q+<äTe\¢ ø=+‘· ˝≤uÛeÑ T÷ e⁄+~.
@ Ç+^¢wßü dü÷ÿ\T˝ÀqsTTHê, dü+düÿè‘· ñbÕ<Ûë´j·TT&ç>± ñ<√´>±ìï dü+bÕ~+#·Tø√e#·TÃ.
nsTT‘˚ ôV’≤dü÷ÿfi¯fl j·÷»e÷q´+ dü+düÿè‘êìøÏ ñbÕ<Ûë´j·TT*ï ìj·T$T+#·≈£î+&Ü
dü+düÿè‘·+ e∫Ãq Ç‘·s¡ ñbÕ<Ûë´j·TT\‘√ dü+düÿè‘êìï #Ó|Œæ +∫ dü]ô|≥Tº≈î£ +{≤s¡T.
ˇø£yfi˚ ¯ me]HÓH’ ê ìj·T$T+∫Hê nø£ÿ&É |üì#˚ùd yêfi‚fl dü]b˛‘ês¡T. >∑Ts¡÷JøÏ mes√
ø=+&É ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓfifl¯ eTì, ªªø=+&É ÁbÕ+‘ê˝À¢ Ç+^¢wßü ø=~›>± e∫ÃHê, dü+düÿè‘·
|ü+&ç‘T· ì ñ<√´>±ìï dü+bÕ~+#·e#·TÃ. yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘ê\ ø£+fÒ ≈£L&Ü J‘·+ m≈£îÿe>±
e⁄+≥T+~!μμ nì dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T.
rs¡ ÁbÕ+‘ê\˝À e⁄+&˚ ‘·eT Á>±e÷\qT e~* |ü•ÃeT q>∑sê\˝À ã‘·T≈£î
<ÓsT¡ e⁄ ø√dü+ yÓ[flq j·TTe≈£î\≈£î nø£ÿ&çqT+&ç eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓfifl¯ ≥+ ô|<ä› düeTdü´
ø±<äT. ˇø£ X¯óuÛ~Ñ Hêq >∑Ts¡÷J eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓfi≤fl&ÉT.
$T~∏\ |ü+&ç‘T· \ bÕ+&ç‘ê´ìï nìï ÁbÕ+‘ê\ yês¡÷ ˇ|ü≈£î+{≤s¡T. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
yÓfifl¯ >±H˚ |ü]#·jT· düT\ú T >ös¡e+‘√ >∑Ts¡÷Jì Ä<ä]kÕÔsq¡ &É+˝À m{≤¢+{Ï dü+X¯jT· +
˝Ò<Tä . >∑Ts¡÷JøÏ Ç+^¢wßü sêì e÷≥ yêdüeÔ y˚T nsTTq|üŒ{Ïø,° Äø±s¡D+>± yê]ì
Ä<ä]+#·≥+˝À ø±˙ yê]øÏ uÛèÑ ‹ì ø£*Œ+#·&+É ˝À ø±˙ m˝≤+{Ï ˝À|üeT÷ e⁄+&É<Tä .
m+<äTø£+fÒ n‹o‘·\ Á|ü<X˚ +¯ ø±e≥+ e\q eT<ÛTä |ü⁄]øÏ kÕ<Ûës¡D+>± |ü+&ç‘T· \T
mes¡÷ yÓfifl¯ s¡T.
eTTô|Œ’ ,¤ eTTô|Œ’ ¤ ◊<äT dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· eT<ÛTä |ü⁄]˝À dü+düÿè‘· |ü+&ç‘T· \T nedüsêì
ø£+fÒ #ê˝≤ ‘·≈£îÿeeT+~ e⁄+&˚yês¡T. $T~∏\ j·TTe≈£î&çøÏ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ sê>±H˚
ñ<√´>∑+ <=]øÏ+~. >∑Ts¡÷J nqï _s¡T<ä÷ \_Û+∫+~. ˇø£|ü &ÉT Ç+>±¢+&ÉT qT+&ç
ˇø£ uÛ÷Ñ K+&Üìï ‘Ó∫Ãô|{≤ºsê nqï≥Tº>± Ç+^¢wßü yêfi¯fl‘√ ì+&ç e⁄+&˚~ eT<ÛTä |ü⁄].
>±+BÛ>±] düV‰ü j·T ìsêø£sD¡ √<äéT+ eTTeTàs¡+>± kÕ>∑T‘·Tqï s√E\$. Ç+^¢wßü yê]
Á|üu≤Û e+ uÛ≤s¡‘<· X˚ e¯ TT˝Àì Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\ Vü≤è<äj÷· \˝À+∫ m–]b˛sTT+<äH˚
#ÓbÕŒ*. n˝≤+{Ï düeTj·T+˝À eT<ÛTä |ü⁄]˝À ªdüV‰ü j·T ìsêø£sD¡ √ <äéT+μ nqïe÷fÒ
$ì|æ+#˚~ ø±<äT. y˚d$ü ø±\+˝Àq÷, esê¸ø±\+˝Àq÷ Ç+^¢wßü yêfi¯ófl eT<ÛTä |ü⁄]˝À
n~Ûø£ dü+K´˝À ø£ì|ædü÷Ô e⁄+{≤s¡T. ø=ìï ÁbÕ+‘ê\˝ÀqsTT‘˚ q\¢yêfi¯ófl ndü\T
ø£ì|æ+#·H˚ ø£ì|æ+#·sT¡ . y˚d$ü , esê¸ø±˝≤\˝À Ç+^¢wßü es¡≈Ô î£ \÷, eT‘· Á|ü#ês¡≈î£ \T
≈£L&Ü nø£ÿ&É≈î£ edüT+Ô {≤s¡T. yêdüyÔ êìøÏ ÁøÏdj ºæ T· q¢≈î£ dü+düÿè‘·+ H˚sŒ¡ ≥+ eTVü‰bÕ|üeTì
>∑Ts¡÷JøÏ ‘Ó\T‡. nsTT‘˚, $T~∏\ |ü+&ç‘T· \T Hêdæ≈Ô î£ ˝…q’ Äs¡´ düe÷J≈£î\≈£L, C…q’ T\≈£L
` $<ä´qT neTà≥+ ˝Ò<ë? yêfi¯fl≈£î $<ä´qT n$Tàq|ü&ÉT ÁøÏdj ºæ T· Hé bòÕ<äs\Y ≈£î n$Tà‘˚
@+? Ç‘·s¡¢≈£î dü+düÿè‘·+ #Ó_‘˚ 40`50 s¡÷bÕj·T\T Ç∫Ã n<Ûë´|ü≈£î\≈£î >=|üŒ
y˚T\T #˚dqæ ≥Tº e÷{≤¢&‘É ês¡T. ø±ì bòÕ<äØ\T n˝≤ø±<äT. Ç‘·sT¡ \T j·÷uÛ’… Ç#˚Ã#√≥
‘êeTT e+<ä s¡÷bÕj·T\T ÇkÕÔsT¡ . >=|üŒ y˚T˝Ò<√ #˚dqæ ≥÷º e÷{≤¢&sÉ T¡ ! >∑Ts¡÷JøÏ
yÓTT<ä≥>± ñ<√´>∑+ Ç∫Ã+~ ‘Ó\¢ bòÕ<äØ˝Ò. $<ä´ #Ó|Œæ , J‘·+ rdüT≈£î+fÒ n~ $<ä´qT
neTTàø√e≥y˚T ø£<ë? $<ä´qT m≥÷ neTTàø√e≥+ ‘·|Œü q|ü&ÉT, #·eø£>± m+<äT≈£î
neTTàø√yê*, eT+∫ <Ûsä øπ¡ neTTà≈£î+fÒ dü]b˛j˚T ø£<ë! $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT\T n+<äs÷¡
Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓ[flq|ü&ÉT $<ä´qT &ÉãT“≈£î neTTà≈£î+≥÷H˚ ` ÄVü‰s¡ eéVü‰sê\
<ë«sê, Ä#êsê\ <ë«sê ‘·eT Áu≤Vü≤àD‘ê«ìï ø±bÕ&ÉT≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. n˝≤π>
>∑Ts¡÷J ≈£L&Ü ‘·q Áu≤Vü≤àD‘ê«ìï ø±bÕ&ÉTø√e{≤ìøÏ ìX¯ÃsTT+#·T≈£îHêï&ÉT. >∑Ts¡÷J
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 109
ø£˝≤¢ø|£ ≥ü + ms¡T>∑ì |ü+&ç‘T· &ÉT. ‘·q |üìì m+‘√ ìeT>∑ï‘·‘√ #˚ùdyê&ÉT. n‘·ì
$<ë´s¡T\ú ≈£î n‘·q+fÒ n_Ûe÷q+. $<ë´s¡T\ú ≈£î #·øÿ£ >± ñqï‘· $<ëúÀ<Ûqä #˚ùdyê&ÉT.
ø=+#Ó+ Ä\düéTsTTHê ‘·q |ü]#·jT· düT\Ô ˝À eT+∫ kÕúHêH˚ï @s¡Œs¡#T· ≈£îHêï&ÉT >∑Ts¡÷J.
>∑Ts¡÷Jì n_Ûe÷ì+#˚ yê] dü+K´ ‘·«s¡˝ÀH˚ ô|]–b˛sTT+~. n‘·ì n_Ûe÷qT\+<äs÷¡
‘Ó\¢yêfi‚fl. n˝≤+≥|ü&ÉT ôV’≤dü÷ÿ˝À¢ dü+düÿè‘· n<Ûë´|ü≈£î&ç ñ<√´>∑+ <=s¡ø£≥+˝À
nuÛ´Ñ +‘·s+¡ @eTT+≥T+~? dü÷ÿ˝À¢ ñ<√´>∑+ <=]øÏ+<äì ‘·q n_Ûe÷qT˝…q’ Áô|y’ ≥˚ T
$<ë´s¡T\ú ≈£î qwü+º @MT ø£\>∑ ì#˚Ãyê&ÉT ø±<äT. kÕj·T+Á‘·+ dü÷ÿ\T nj·÷´ø£ yêfi¯flqT
#·~$+#˚yê&ÉT. Ç|ü&ÉT >∑Ts¡÷J eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ˇø£ msTT&Ó&é ôV≤’ dü÷ÿ˝À¢ dü+düÿè‘·
|ü+&ç‘T· &ç>± ñ<√´>±ìøÏ ≈£î~sê&ÉT.
3
eT<ÛäT|ü⁄] j·T÷s√|æj·THé\ q>∑s¡+. á q>∑sêìøÏ e#êÃø£ >∑Ts¡÷J˝À ø=+‘·
e÷s¡TŒ e∫Ã+~. <äs“¡ +¤ >± õ˝≤¢˝Àì ˇø£ Á>±eT+˝À e⁄qï|ü&ÉT m˝≤ e⁄Hêï&√, Ç|ü&É÷
n˝≤π> m˝≤ e⁄+&É>\∑ &ÉT? yÓTT<ä{Ï ˇø£{Ï s¬ +&ÉT dü+e‘·‡sê\T |ü+#· ø£≥Tº≈î£ H˚ #·*ø±˝≤ìï
>∑&TÉ |ü⁄<ëeTqT≈£îHêï&ÉT. ø±˙ eT<ÛTä |ü⁄] #·* kÕ<Ûës¡DyÓTqÆ ~ ø±<äT. #·*ø±\+˝À nø£ÿ&É
˙s¡T >∑&¶É ø£f+ºÒ ‘· #·*ô|&ÉT‘·T+~. n+‘·#*· ˝À <äs“¡ +¤ >± õ˝≤¢˝Àì $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT\T
<Ûä]+#˚ <Û√er, u§+<äT\ #=ø±ÿ‘√ >∑&Ée<äT. yÓTT<ä{Ï #·*ø±\+˝ÀH˚ <Û√e‹‘√
e⁄+&É˝eÒ Tì >∑Ts¡÷J ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT. m|ü&ÉsTTHê ‘·eT ÁbÕ+‘·+ yÓfifl¯ e\dæ edüT+Ô ~
>∑qTø£ ˇø£ <Û√erì, $Ts¡j ® ÷· (u§+<äT\ #=ø±ÿ) H=ø£ <ëìï Á≥+≈£îô|f…˝º À e⁄+#·Tø√e≥+
nedüs+¡ nqT≈£îHêï&ÉT. s¬ +&Ée dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç ø√≥T, ô|C’ ≤e÷ <Û]ä +#·&+É yÓTT<ä\T
ô|{≤º&TÉ . yÓT&É <ä>sZ∑ ¡ e÷dæq≥Tº>± e⁄qï e⁄ìï ø√≥÷ bÕ´+≥T ˝≤+{Ï ô|C’ ≤e÷qT
yÓTT<ä{kÏ Õ]>± <Û]ä +∫q|ü&ÉT ª‘·qT s¬ +&ÉT dü+e‘·‡sê\T nqedüs+¡ >± #·*øÏ u≤<Û|ä &ü Ü¶qT
ø£<ë! nì nqT≈£îHêï&ÉT. n|üŒ{ÏqT+&ç >∑Ts¡÷J ô|C’ ≤e÷, yÓT&É <ä>sZ∑ ¡ e÷dæq≥Tº>±
e⁄+&˚ ø√≥÷ <Û]ä düTHÔ êï&ÉT. y˚d$ü ø±\+ <Û√e‹ ø£≥Tºø√e#·TÃ ø±˙ dü÷ÿ\T≈£î yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT
<Û√e‹ ø£≥Tºø√e≥+ dü]jÓTÆ q~>± n‘·ìøÏ nì|æ+#·˝<Ò Tä . dü÷ÿ\T≈£î yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT ø±˙
$TwüqØ\≈£î dü+düÿè‘·+ #Ó|üŒ{≤ìøÏ yÓfi‚fl≥|ü&ÉT ø±˙ n‘·qT ø√≥÷, ô|’C≤e÷H˚
y˚düT≈£î+≥THêï&ÉT. Ä <äTdüTÔ˝Ò n‘·ìøÏ >ös¡e˙j·TyÓTÆq$>±, düTKø£s¡yÓTÆq$>±
nì|ædTü HÔ êïsTT. $T~∏\ ÁbÕ+‘·+˝À ô|≥Tº≈î£ H˚ ‘·\bÕ>± eT<ÛTä |ü⁄] es¡≈L£ >∑Ts¡÷Jì
nqTdü]+∫+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À <ëì nedüs+¡ n+‘·>± ø£qT|æ+#·˝<Ò Tä . n|üŒ{Ïø° <˚Xe¯ T+‘ê
>±+BÛ {À|” Á|ü#ês¡+ nsTT+~. nsTT‘˚, eT<ÛTä |ü⁄]˝À >±+BÛ {À|”øÏ m≥Te+{Ï kÕúq+
˝Ò<Tä . >∑Ts¡÷J >±+BÛ {À|”‘√ dü÷ÿ\T yÓfifl¯ ˝Ò&TÉ . $TwüqØ\ <ä>sZ∑ ≈¡ L£ yÓfifl¯ ˝Ò&TÉ . ø£qTø£,
>±+BÛ{À|”øÏ s¡+>∑T y˚dTü ≈£îì ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. ø√≥÷, ô|C’ ≤e÷, s¡+>∑Ty˚dqæ >±+BÛ
{À|” ` Ç~ n‘·ì y˚w+ü . ãj·T≥≈£î yÓfifl‚ ≥|ü&˚ ø±<äT, Ç+{À¢q÷ >∑Ts¡÷J Ç<˚
y˚w+ü ˝À ø±\+ >∑&ùç |yê&ÉT.
‘·eT Áu≤Vü≤àD‘ê«ìï ø±bÕ&ÉTø√e{≤ìøÏ $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT\T ì‘·´ kÕïq, »|ü,
|üPC≤qTcÕºHê˝ÀÔ bÕ≥T dü«Vü≤düT\Ô j˚Týês¡T. n+fÒ ‘·eT e+≥ ‘êy˚T #˚dTü ≈£î ‹H˚yês¡T.
n˝≤ #˚ùdÔ ø±˙ Áu≤Vü≤àD <Ûäs¡à+ s¡øÏå+#·ã&É<äì yê] $XÊ«dü+. nsTT‘˚, ≈£L|üdüú
eT+&É÷ø±˝…q’ Mfi¯ófl ì‘·´+ |ü]+ƒ #˚ <Ûsä à¡ Á>∑+<∏ë˝À¢H,˚ eT‘ê#êsê\T <˚X¯ ø±˝≤qT>∑TD+>±
e÷s¡T‘·÷ e⁄+{≤j·Tì #Ó|Œü ≥+ »]–+~. eT<ÛTä |ü⁄] ˝≤+{Ï o‘·\ Á|ü<X˚ +¯ ˝À m+‘·
eT‘ê#êsê*ï bÕ{Ï+#ê\qT≈£îHêï ì‘·´+ kÕïq+ #˚jT· ≥+ nqedüs+¡ . Væ≤e÷\j·T
ÁbÕ+‘·+˝À e⁄+&˚ >±*˝À n|üPs¡«yÓTqÆ X¯øÔÏ e⁄qï<ä˙, Ä >±* nìï+{Ï˙ |ü$Á‘·+
>±$+#·>\∑ <ä˙ eTq ãTTwüß˝Ò n+^ø£]+#ês¡T. y˚&˙ç fi¯ófl e⁄+&˚, yÓ#Ã· ì kÕïHê\ >∑~
e⁄+fÒ ì‘·´+ kÕïq+ #˚dHæ ê |òsü ê«˝Ò<Tä . ø±˙, >∑Ts¡÷J Ç\T¢ $&ç∫ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ã+~
Hê\T>∑T ô|d’ \ü T dü+bÕsTT+#·Tø√e{≤ìøÏ y˚&˙ç fi¯ófl b˛düTø√e{≤ìøÏ ø±<äT ø£<ë!
eT<ÛTä |ü⁄] e∫Ãq s¬ +&ÉT dü+e‘·‡sê\πø >∑Ts¡÷J Hê\T>∑T ô|d’ \ü T dü+bÕsTT+#·T
≈£îHêï&ÉT. kÂsêÁwü+º ˝À ô|[flfi¯fl düu≈ÑÛ î£ yÓfi≤fl&ÉT ‘·q ø√dü+ ˇø£ ø£q´qT mqTï≈£îHêï&ÉT.
mÁs¡ì <Û√e‹ |üdTü |ü⁄ ã≥º*ï ø£≥Tº≈î£ ì ô|[flø=&ÉT≈£î nj·÷´&ÉT. HÓ\s√E\T n‘·yÔ ê]+{À¢
e⁄+&ç eT<ÛTä sê‹<Ûë´ìï bı+<ë&ÉT. ‘·sT¡ D Áu≤Vü≤àD ø£q´\ eT<ÛTä sê˝≤bÕ*ï $Hêï&ÉT.
e´+>∑´ yê≈£îÿ\≈£î |ü⁄\øÏ+#ê&ÉT. ô|[fl nsTTHêø£ dü+e‘·‡sêìøÏ ˇø£kÕ] Ç+{ÏøÏ yÓ[fl
edüTHÔ êï&ÉT. >∑èVæ≤DÏì yÓ+≥ rdüT≈£îyÓfifl¯ ≥+ $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT˝À¢ Ç|üŒ{Ïø° Ä#ês¡+
ø±<äT. n+<äTe\¢ uÛ≤s¡´qT Ç+{Ï<>ä sZ∑ ¡ e⁄+∫ ‘êqT e÷Á‘·+ dü+e‘·‡sêìøÏ s¬ +&ÉTkÕs¡T¢
Ç+{ÏøÏ yÓ[fl edü÷Ô e⁄+{≤&ÉT. uÛ≤s¡´qT ≈£L&Ü eT<ÛTä |ü⁄]øÏ rdüT≈£îyÓfi{¢̄ ≤ìøÏ neø±X¯+
e⁄+fÒ >∑Ts¡÷J düTKø£s¡yÓTÆq J$‘êìï >∑&çù|yê&ÉT. e+&É≈£î+&ÜH˚ ‹+&ç edüTÔ+fÒ
Ç+ø£ ∫+‘· @eTT+≥T+~? nsTT‘˚, á kÂK´+ >∑Ts¡÷J uÛ≤>∑´+˝À ˝Ò<Tä . Äj·Tq
‘·sê«‹ ‘·s+¡ Ä kÂU≤´ìï nqTuÛ$Ñ +#·>\∑ <äT. >∑Ts¡÷J ej·TdüT‡yê&˚ eTs√ Áu≤Vü≤àDT&ÉT.
eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ yπ̊s ãC≤s√¢ e⁄+≥THêï&ÉT. n‘·q÷ <äs“¡ +¤ >± õ˝≤¢ yê&˚. ø±˙ n‘·qT
dü+düÿè‘· |ü+&ç‘T· &ÉT ø±<äT. Ä+>∑¢ $<ë«+düT&ÉT. dæ>s¬∑ {Ÿ ˝Ò≈î£ +&Ü ˇø£ÿ ø£Då + e⁄+&É˝&Ò TÉ .
ÄVü‰s¡ $Vü‰sê\˝À ≈£L&Ü dü«‘·+Á‘·T&ÉT. $T~∏\ ÁbÕ+‘·|⁄ü Ä#êsê*ï @Hê&√ e~*y˚XÊ&ÉT
n‘·qT. ˇø£kÕ] Ç+>±¢+&ÉT ≈£L&Ü yÓ[fle#êÃ&ÉT. Ç˝≤ Çwü+º e∫Ãq≥Tº ‹ì ‹]–q|üŒ{Ïø°
n‘·DÏí ≈£î\+˝À+∫ yÓ*y˚j·T≥+ »s¡>∑˝Ò<äT. »qàkÕúqyÓTÆq $T~∏\≈£î yÓ[flq|ü&ÉT
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 111
Ä+>∑¢ |ü+&ç‘·T&Ó’q Ä Áu≤Vü≤àDT&çH˚ Á|ü»\÷, Áu≤Vü≤àDT\T ≈£L&Ü m≈£îÿe>±
>ös¡$düT+Ô {≤s¡T. Ç<ä+‘ê >∑Ts¡÷J >∑eTìdüTHÔ êï&ÉT. ns¡+ú #˚dTü ø√yê\qT≈£î+≥THêï&ÉT
ø±˙ n‘·ì˝≤ ‘·j÷· s¡T ø±˝Òøb£ ˛‘·THêï&ÉT. >∑Ts¡÷JøÏ ˇø£ $wüjT· + ‘Ó\T‡. ªdüeTs¡<éÛ
ø√ qV”≤<√wt >∑TkÕsT÷μ nqï ‘·T\d”<ëdüT |ü<ëìï n‘·H|Ó ü &É÷ eTs¡Te˝Ò<Tä . (düeTs¡T&ú TÉ
@+ #˚dHæ ê <√wü+ e⁄+&É<Tä ).
yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘ê\˝Àì dü÷ÿfi¯fl˝À¢ y˚dü$ø±\+ ôd\e\T m≈£îÿe>± e⁄+{≤sTT.
ø±˙ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì dü÷ÿfi¯fl≈£î »qe] ` |òÁæ ãe] HÓ\˝À¢ m≈£îÿe>± ôd\e\T ÇkÕÔsT¡ .
eT<ÛTä |ü⁄] qT+&ç Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ $T~∏\ yÓfifl¯ ≥+ Ks¡TÃ‘√ ≈£L&çq |üH.˚ nsTTHê,
yÓfifl¯ ø£ ‘·|Œü <äT ø£<ë nsTT‘˚, n|ü&ÉT s¬ \’ T #ÛêØ®\T Ç|ü&É+‘·>± ˝Òe⁄. >∑Ts¡÷J ‘·q
j·Te«q+˝À ìj·TeT+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ Ç+{ÏøÏ yÓ[fl edüTÔ+&˚yê&ÉT.
q\T>∑Ts¬ <’ Tä >∑Ts¡T dü+‘êq+ ø£*>±ø£ á ìj·Te÷ìï ø=+‘· es¡≈L£ dü&*É +#ê&ÉT. >∑Ts¡÷J
#·˙ïfi¯fl‘√ kÕïq+ #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T #˚XÊs¡T. Ä]úø£ dæ‹ú ø=+‘· yÓTs¡T>∑T|ü&Ü¶ø£
y˚&˙ç fi¯fl‘√ kÕïq+ #˚jT· ≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï o‘·\ Á|ü<X˚ +¯ ˝À ì‘·´+
kÕïq+ #˚j·÷\qï ìj·Te÷ìï bÕ{Ï+#·&É+ ø£wüº+. Ä ø£cÕºqsTTHê >∑Ts¡÷J
|ü&>É \∑ T>∑T‘·THêï&ÉT. ø±˙ dü«j·T+>± e+&ÉT≈£îH˚ u≤<Ûä |ü&˝É øÒ b£ ˛‘·THêï&ÉT. ˇø£ <Û√e‹ì
‘·Tyê«\T y˚dTü ≈£îì e+≥ #˚dTü ø√e≥+ y˚T, pHé HÓ\˝À¢ nsTT‘˚ |òsü ê«˝Ò<Tä ø±˙
$T–*q HÓ\˝À¢ Çã“+~>±H˚ e⁄+≥T+~. qe+ãsY ` &çôd+ãsY HÓ\˝˝À n˝≤ e+≥
#˚dTü ø√e≥+ qs¡ø£ j·÷‘·qqT nqTuÛ$Ñ +∫q≥Tº>± e⁄+≥T+~. #·*øÏ eDT≈£î‘·÷ n˝≤
e+≥ #˚düT≈£î+fÒ dü>∑+ Äø£*ì #·˝Ò $T+π>düTÔ+~. >∑Ts¡÷J bÕ‘·ø±\|ü⁄ eTìwæ.
bÕ‘·ø±\|ü⁄ |ü+&ç‘T· &ÉT. nsTTHê eTØ n+‘· #Ûê+<ädTü &ÉT ø±<äT. >∑&>É &∑ ˝É ≤&ç+#˚ eT<ÛTä |ü⁄]
#·* n‘·DíÏ Væ≤+dæ+∫q e÷≥ ì»y˚T. n<˚ #·* n‘·&ìç ø=+‘· Ä˝À∫+|ü CÒd+æ ~.
n‘·ìøÏ ø=+‘· ‘Ó*$‘˚≥\q÷ Ç∫Ã+~. m+<äT≈£î nqedüsy¡ TÓ qÆ u≤<Û*ä ï |ü&‘É êe⁄?
Ç˝≤ u≤<Ûä |ü&qç +<äTe\¢ ˙≈£î e#˚Ã Á|üj÷Ó »q+ @$T{Ï? Ç+^¢wßü |ü+&ç‘T· DÏí #·÷&ÉT
#·øÿ£ >± ã+>∑fi≤˝À e⁄+≥THêï&ÉT. düTK+>± J$‘êìï >∑&TÉ |ü⁄‘·THêï&ÉT. qTe⁄« ÇVü≤
J$‘·+˝À Ç+‘· ø£w|ºü &ü +¶É <äT≈£î |üs+¡ (dü«s¡+Z )˝À z ã+>∑fi≤ ˙ø√dü+ ]»s¡T« #˚ùd
e⁄+≥T+~. ø±˙ <˚X+¯ ˝Àì Ç‘·s¡ Áu≤Vü≤àDT\T ìqTï nqTe÷ìkÕÔs+¡ {≤e⁄. qTe⁄«
Çø£ÿ&É Çwü+º e∫Ãq≥Tº ‹ì Á‘ê– J$‘êìï >∑&bç Õeì nø£ÿ&É yêfi¯fl≈£î mes¡T #ÓbÕÔsT¡ ?μ
nì Á|ü•ï+∫+~ n‘·ì˝Àì eéVü‰s¡ C≤„q+.
<äs“¡ +¤ >± õ˝≤¢˝Àq÷ á eT<Û´ä >±+BÛ>±]øÏ C…’ ø=≥º&+É m≈£îÿyÓ+’ ~. ø±+Á¬>dt
Á|ü#ês¡eTT u≤>± kÕ>∑T‘√+~ Ç|ü&ÉT. yÓqø£ Ä õ˝≤¢˝À Væ≤+<ä÷ uÛÀ»Hê\j·T+
ˇø£ÿ{° e⁄+&˚~ ø±<äT. Ç|ü&É˝≤ ø±<äT. Á|ü‹ |ü˝˝¢… Àq÷, q>∑s+¡ ˝Àq÷ Væ≤+<ä÷ uÛÀ»q
¨≥fi¯ófl yÓ*XÊsTT. Ä ¨≥fi¯fl˝À¢ eT‘·‡´ e÷+kÕ<äT\≈£î ø=<äe e⁄+&É<Tä . Ä ¨≥fi¯fl˝À
|ü˝≥¢… ÷s¡¢ qT+&ç e∫Ãq Áu≤Vü≤àD |ü+&ç‘T· \T uÛÀ»q+ #˚dTü +Ô {≤s¡T. nsTT‘˚ #ê˝≤
s¡Vü≤dü´+>± uÛÀ»q+ #˚kÕÔs¡T. Ç+‘· ‘Ó\TdüT≈£îHêïø£ uÛÀ»q+ $wüj·T+˝À yÓqTø£{Ï
Ä#êsê*ï ‘·T.#·. ‘·|Œü ≈£î+&Ü bÕ{Ï+#·&+É n$y˚ø+£ nqT≈£îHêï&ÉT >∑Ts¡÷J. eT<ÛTä |ü⁄]˝À
yÓw’ eíü uÛÀ»qXÊ\ ˇø£≥T+~. n+<äT˝À ìU≤s¡‡sTTq Áu≤Vü≤àDT\T e+≥ #˚dôæ |&ÉT‘·÷
e⁄+{≤s¡T. n~ø±ø£ >ö&É, Áu≤Vü≤àD ¨≥\÷ ˇø£{Ï e⁄+~. Ä ¨≥˝À¢ uÛÀ»q+
#˚j÷· \ì ìs¡sí TT+#·T≈£îHêï&ÉT >∑Ts¡÷J. Ç˝≤ ¨≥˝À¢ uÛÀ»q+ #˚jT· ≥+ e\q &ÉãT“\÷
$T>∑T\TÔHêïsTT. ÁX¯e÷ ‘·>T∑ ‘Z T· +~. Ä ¨≥˝À¢ e÷+kÕVü‰s¡+ <=s¡T≈£î‘·T+~. ø±˙
eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄qïHêïfi¯ófl eT‘·‡é÷+kÕ<äT*ï eTT≥ºsê<äì ìs¡ÃsTT+#·T≈£îHêï&ÉT. nsTT‘˚,
á ˝À≥TqT ôd\e˝À¢ ‘·q ePs¡T yÓ[flq|ü&ÉT |üP]Ô #˚düT≈£îH˚yê&ÉT. eT<ÛäT|ü⁄]˝À
>∑Ts¡÷J e⁄+≥Tqï ãC≤s√¢ ø√eT≥T¢ m≈£îÿe>± e⁄+&˚yês¡T. yêfi¯fl+<äs÷¡ XÊU≤Vü‰s¡T\T.
yêfi¯ófl >∑Ts¡÷Jì >ös¡e+>± ª>∑Ts¡÷Jμ nì |æ\TdüT+Ô &˚yêfi¯ófl. n|ü&É|ü &ÉT |ü⁄sêD
ø±\πø|å +ü #˚dTü +Ô &˚yês¡T. ‹~∏, yês¡, qø£Áå ‘ê\qT n&ÉT>∑T‘·T+&˚yês¡T. <ëq <äøDåÏ ≤\T
ÇdüT+Ô &˚yês¡T. Mfi¯fl+<äs÷¡ >∑Ts¡÷Jì m+‘√ >ös¡$+#˚yês¡T. ˇø£yfi˚ ¯ >∑Ts¡÷J e÷+kÕVü‰]
nì ‘Ó*ùdÔ Ä ãC≤s¡T˝Àì ø√eT≥T¢ mes¡÷ Ç+ø£ n‘·ìì >ös¡$+#·sT¡ . eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì
>ö&É uÛÀ»qXÊ\qT ø√eT≥T¢ |ü$Á‘·yTÓ qÆ ~>±H˚ uÛ≤$kÕÔsT¡ . ø±˙ >∑Ts¡÷J Ç˝≤ Ç‘·s¡
XÊK\≈£î #Ó+~q >ö&É Áu≤Vü≤àD ¨≥˝À¢ uÛÀ»q+ #˚XÊ&Éì dü«Á>±eT+˝À ‘Ó*ùdÔ
Ç+πøeTT+~? nø£ÿ&ç Áu≤Vü≤àDT\T >∑Ts¡÷J #˚‘· >∑+>∑ ÇdüTø£qT q$T*kÕÔsT¡ . >∑+>∑˝À
eTTì–kÕÔsT¡ . n+‘·{‘Ï √ e<ä\s¡T. ˇø£ eTìwæì kÕøÏ>å ± ô|≥Tº≈î£ ì >∑j÷· yÓfifl¯ eT+{≤s¡T.
nìï |òTü {≤º˝À¢q÷ @&ÉT ‘·sê\ |æ‘s· T¡ \≈£î ‘·sŒ¡ D≤\T Ç∫Ã nø£ÿ&ç |ü⁄s√Væ≤‘·T&ç <ä>sZ∑ ¡
qT+&ç Á|üe÷D |üÁ‘êìï rdüT≈£î s¡eTà+{≤s¡T. yÓT~Æ ©Û uÛ≤cÕ ø£$ Hê>±s¡Tq® TìøÏ ñqïìï
‘Ó*$‘˚≥\T >∑Ts¡÷JøÏ ˝ÒeH˚ #ÓbÕŒ*. Ä ‘Ó*$ ‘˚≥˝Ò e⁄+fÒ ` kÕøÏ‘å √ bÕ≥T bÕ{≤ï˝À
ˇø£ eT+∫ dæìe÷ #·÷dæ ‘·sT¡ yê‘· ¨≥˝À¢ Ä ªkÕøÏμå øÏ ø£&TÉ |ü⁄ì+&Ü ‹ì|æ+∫ Ç+ø£
yÓT\¢>± kÕøÏ‘å √ ªª&ÉãT“qT m+<äT≈£î nqedüs+¡ >± ÁXÊ<ëΔìøÏ , ‘·sŒ¡ D≤\ø£˙ Ks¡TÃô|{Ïkº ÕÔy?é
á $<Û+ä >± s¬ +&ÉT s√E\ bÕ≥T »˝≤‡ #˚d,æ ‘·sT¡ yê‘· $T–*q &ÉãT“qT #Ó]dü>+∑
|ü+#˚dTü ≈£î+<ë+! Ç+ø£ |ü+&Ü Á|üe÷D|üÁ‘·+ n+{≤yê? ns¡sú ÷¡ bÕsTT ÇùdÔ |ü+&Ü
Á|üe÷D|üÁ‘·+ Ç#˚ÃkÕÔ&TÉ ! düsπ Hêμμ nì #Ó|ü ≈£îH˚yê&ÉT.
yÓT~Æ ©∏ uÛ≤cÕø£$ Hê>±s¡Tq® T&ÉT #ê˝≤ $∫Á‘·yTÓ qÆ e´øÏ.Ô Á|ü‹kÕØ ÁbÕj·T•Ã‘·+Ô
nj·÷´ø£ |æ\ø£ ø£‹Ô]+#·T≈£îì, <˚X¯+ MT<ä |ü&ç ÇwüºyÓTT∫Ãqe˙ï ‹H˚yê&ÉT. XÊU≤
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 113
uÛ<Ò ë\q÷, ≈£î\ uÛ<Ò ë\q÷ ndü\T bÕ{Ï+#˚yê&ÉT ø±<äT. eT] n+‘· <Ûs’Ó ´¡ + >∑Ts¡÷JøÏ
mø£ÿ&ç~? >ö&É, Áu≤Vü≤àD ¨≥˝À¢ #˚jT· ≥+, ø√≥÷, ô|C’ ≤e÷ y˚dTü ø√e≥+˝À ‘·è|æÔ
|ü&ç Ä–b˛j˚Tyê&ÉT >∑Ts¡÷J.
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì kÕúì≈£î\‘√ >∑Ts¡÷JøÏ eT+∫ |ü]#·j÷· \T @s¡Œ&Ü¶sTT. düHê‘·q
n_ÛÁbÕj·÷©ï, Ä#êsê©ï n_Ûe÷ì+#˚ ø√eT≥¢‘√ n‘·&øç Ï |ü\T≈£îã&û |ü]#·j÷· \T
e⁄HêïsTT. Ä+>∑¢ bÕsƒX¡ Ê\˝À¢ dü+düÿè‘· |ü+&ç‘T· &ÉT ø±e≥+ e\q n<ÛTä Hê‘·q uÛ≤yê\T
ø£\yê]˝Àq÷ n‘·ìøÏ |ü\T≈£îã&ç @s¡Œ&ç+~. >∑Ts¡÷J n+<ä]‘√q÷ m+‘√
düV≤ü è<äjT· ‘·‘√ eéVü≤]dü÷Ô e⁄+{≤&ÉT. n‘·&ç e÷≥˝À¢ ø±˙ Á|ües¡qÔ ˝À ø±˙ m≥Te+{Ï
ø£˝≤¢ ø£|ü≥eT÷ e⁄+&É<äT. n+<äTø£H˚ n‘·ì |ü]#·j·TdüTú\ dü+K´, $TÁ‘·T\ dü+K´
m≈£îÿe>± e⁄+&˚~. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Ä+>∑¢ bÕsƒX¡ Ê\˝À¢ì j·T÷s√|æjT· Hé ñbÕ<Ûë´j·TT\T
≈£L&Ü >∑Ts¡÷Jì #ê˝≤ >ös¡e+>± |ü\Tø£]+#˚yês¡T. bòÕ<äØ\T n‘·ì |ü≥¢ Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ
n_Ûe÷Hêìï Á|ü<]ä Ù+#˚yês¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À »]π> nìï $+<äT bÕØº\≈£î, {° bÕØº\≈£L
>∑Ts¡÷Jì |æ\Tdü÷Ô e⁄+&˚yês¡T. yê{Ïì m|ü&É÷ ‹s¡dÿü ]+#˚yê&ÉT ø±<äT >∑Ts¡÷J.
Væ≤+<äTe⁄\ {°bÕØº\≈£L yÓ&‘É ê&ÉT. ÁøÏdj ºæ T· q¢ bÕØº\≈£L Vü‰»s¡e⁄‘ê&ÉT. $+<äT≈£î |æ*∫q
ÁøÏdæºj·TqT¢ ˇø£ XÊø±Vü‰] ‘·eT $+<äT≈£î Vü‰»s¡sTTq+<äT≈£î u≤<Ûä|ü&És¡T. >∑Ts¡÷J
≈£L&Ü @ e÷Á‘·+ u≤<Û|ä &ü ≈É î£ +&Ü yÓ[fl ˇø£ ∫es¡ ≈£Ls¡TÃ+{≤&ÉT. _ôdÿ≥T¢, |üfiS¯ fl,
|ò\ü Vü‰sê\÷ {° ` Çe˙ï á $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT&ç eTT+<äT≈£î ‘Ó∫Ã ô|&É‘ês¡T. yê{Ï˝À¢
ø£˙dü+ {° nsTTHê ‘ê>∑&ÉT >∑Ts¡÷J. >∑Ts¡÷J $<ë´s¡Tú\T ø=+<äs¡T #·<äTe⁄ |üP]Ô
#˚dTü ≈£îì ñ<√´>±\T #˚dTü HÔ êïs¡T. yêfi¯ófl Ç˝≤+{Ï bÕØº\≈£L, $+<äT\≈£L Vü‰»s¡e⁄‘·÷
e⁄+{≤s¡T. >∑Ts¡÷J ‘·q eTT+<äT ô|{Ïqº _ôdÿ≥¢q÷, {°ì, |ü+&ÉT¢ |ü\Vü‰sê\‘√ yÓqø£
‘·q •wüß´\ eTT+<äT≈£î »s¡T|ü⁄‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. |ü+&ÉTH¢ H’Ó ê ‹qe#·TÃ ø£<ë? nB ‹q&ÉT!
Ç+‘· eT<ÛTä s¡yTÓ qÆ ÄVü‰sêìï mes¡T e<äT\T≈£î+{≤s¡T. nsTTHê $T~∏\ Áu≤Vü≤àDT\T
mes¡T #·÷kÕÔsT¡ ø£qTø£? >ö&É Áu≤Vü≤àD ¨≥˝À¢ uÛÀ»q+ #˚jT· ≥+ ˝Ò<ë? n˝≤π>
ÇM d”«ø£]ùdÔ mes¡T ì+~kÕÔsT¡ ø£qTø£ nsTT‘˚ |ü+&ÉT¢ ‹qï ‘·sT¡ yê‘· eT+∫˙fi¯ófl
ne⁄düs+¡ ne⁄‘êsTT. ÁøÏdj ºæ T· Hé e+≥yêfi¯ófl >±E >±¢dTü \T |ü≥Tº≈î£ e∫Ã Ç∫Ãq ˙fi¯flqT
‘ê>∑e\dæ edüTÔ+~. Ä uÛÑj·T+‘√ |ü+&É¢qT ≈£L&Ü eTT≥Tºø√&ÉT. Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+
>∑Ts¡÷J Ç˝≤+{Ï $+<äT\≈£î mìï+{Ïø√ yÓfió¯ +Ô {≤&ÉT. nsTTHê ‘·q C≤Á>∑‘˝Ô· À ‘·qT
e⁄+{≤&ÉT. yÓTT<ä{À¢ ø√eT≥¢ #˚‹e+≥qT ≈£L&Ü eTT≥Tº≈î£ H˚yê&ÉT ø±<äT. ‘·sê«‘· ‘·sê«‘·
ª|òTü è‘·|øü «£ +, |üjT· ' |üø«£ +μ ` ‹+fÒ ‘·|ü ˝Ò<qä T≈£îHêï&ÉT. bÕ\‘√, H˚‹‘√ #˚dqæ
e+≥*ï e÷Á‘·yT˚ d”«ø£]düTHÔ êï&ÉT.
4
>∑Ts¡÷J eT<ÛäT|ü⁄] e∫Ã <ë<ë|ü⁄>± eTTô|’Œ¤ dü+e‘·‡sê\T <ë{Ï+~. d”»Hé
düeTj·T+˝À eT<ÛTä |ü⁄] »HêuÛ≤ @&Óì$T~ s¬ ≥T¢ ô|]– b˛‘·T+~. nsTT‘˚, yê´bÕs¡dTü \ú ÷,
ñbÕ<Ûë´j·TT\÷ ` Ç‘·s¡ kÕúìø£ Á|ü»\÷ >∑Ts¡÷JøÏ u≤>± |ü]#·jT· T\j·÷´s¡T. Ç|ü&ÉT
eT<ÛäT|ü⁄] >∑Ts¡÷JøÏ kı+‘· ePs¡Tø£+fÒ m≈£îÿe nsTT+~. $T~∏\˝Àì dü+düÿè‘·
|ü+&ç‘·T˝…es¡÷ ePVæ≤+#·˝Òq+‘·>± dü+bÕsTT+#ês¡T >∑Ts¡÷J. düeTTÁ<ä ‘·˝≤ìøÏ
◊<ës¡Ty˚\ n&ÉT>∑T\T m‘·TÔq >∑\ eT<ÛäT|ü⁄] yê‘êes¡D+ n‘·ìøÏ dü]b˛sTT+~.
#·*ø±\+˝À HÓ\≈£î |ü~ùV≤qT s√E\T e÷Á‘·yT˚ ‘·eT Á>±e÷ìøÏ yÓ[fl edü÷eÔ ⁄+{≤&ÉT.
#·*ø±\+ nø£ÿ&É m+&É\T ô|<ä›>± e⁄+&Ée⁄ nsTTHê, eTTô|’Œ @fi¯ó¢>± eT<ÛäT|ü⁄]˝À
e⁄+≥Tqï >∑Ts¡÷JøÏ n~ ˇø£ ˝…øÿ£ ø±<äT. Ç|ü&É‘&· ç ej·TdüT‡ 56 dü+e‘·‡sê\T.
Ç+ø£ ñ<√´>∑ $s¡eTD #˚j·Te\dæq düeTj·T+ e∫Ã+~. ñ<√´>∑ $s¡eTD #˚dæ
dü«Á>±e÷ìøÏ yÓ[‘˚ y˚d$ü ø±\+˝À <äs“¡ +¤ >± õ˝≤¢˝À $|üØ‘·yTÓ qÆ e&É>±&ÉTŒ\qT m˝≤
‘·≥Tºø√yê\qï u≤<Ûä n‘·&ìç y˚~+Û #·kÕ–+~. bÕ‹ø£ dü+e‘·‡sê\T e#˚Ã<ëø± Ä m+&É˝À¢,
Ä yê‘êes¡D+˝ÀH˚ ô|]>±&ÉT. nsTTHê Ç|ü&ÉT uÛj Ñ T· |ü&TÉ ‘·THêï&ÉT. Ç+‘˚ø±ø£, ‘·qT
|üì#˚düTÔqï~ msTT&Ó&é dü÷ÿ\T. ‘·q≈£î ÁbÕ$&Ó+{Ÿ |òü+&é ø=~›>± edüTÔ+~. ô|q¸Hé
kÂø£s´¡ + ˝Ò<Tä . e#˚Ã ø=~› &ÉãT“‘√ J$‘êìï m˝≤ >∑&bÉ Õ*? ñ<√´>∑ $s¡eTD nsTT
dü«Á>±e÷ìøÏ yÓfi≤flø£ HÓ\J‘·+ e⁄+&É<Tä . Ä]úø+£ >± ø=+‘· Çã“+~. nsTTHê, Äø£*‘√
u≤<Û|ä &ü ˚ |ü]dæ‹ú nsTT‘˚ e⁄+&É<Tä . eT<ÛTä |ü⁄]˝À dü+bÕsTT+∫q &ÉãT“˝À¢ ø=+‘· &ÉãT“qT
≈£L&Éu≥… Tº≈î£ Hêï&ÉT. Ä &ÉãT“‘√ ø=+‘· uÛ÷Ñ $Tì ø=qT≈£îÿHêï&ÉT. kı+‘·>± eékÕj·T+
#˚dTü ≈£îHêï ‘êqT ‹ì eTs=ø£]øÏ ô|≥º>\∑ &ÉT. n+<äTøπ ø£;s¡T <ëdüT Ç˝≤ nHêï&ÉT.
ø£ôV≤’ ø£;sY ≈£î#ÛY ñ<äeΔ Tø°C,’… Ä|t U≤jÓT Ws¡Hé ø√ BC….’ μ (ø£èwæ #˚jT· +&ç. MTs¡T ‹ì
eTs=ø£]øÏ ô|≥º+&ç).
Ç|üŒ{Ï<ëø± >∑Ts¡÷J ‘·qT ø=qï bı˝≤ìï dü>+∑ |ü+≥ ‘·q≈£î Ç#˚Ã $<Û+ä >±
øö\T≈£î ÇdüTHÔ êï&ÉT. Ç|ü&ÉT yêfi¯fl }fiÀflq÷ ª<äTH˚ï yê&çøπ uÛ÷Ñ $Tμ nqï ìHê<ä+
$Tqï+≥T‘√+~. Ç+‘· ø£w|ºü &ü ç ø=qT≈£îÿqï uÛ÷Ñ $T mø£ÿ&É #ÓsTT´ <ë{Ï b˛‘·T+<√ qqï
uÛjÑ T· + |ü≥Tº≈î£ +~ >∑Ts¡÷Jì. ˇø√ÿkÕ] ª<äTH˚ï yê&çøπ uÛ÷Ñ $Tμ nqï yê]MT<ä $|üØ‘·+>±
ø√|ü+ e#˚Ã~. ø±˙ me]ì e÷Á‘·+ @eTq>∑\&ÉT? @ø£+>± u≤$˝ÀH˚ uÛ+Ñ >∑T ø£*bÕs¡T?
Ç+ø£ <ä÷s¡+>± m˝≤ e⁄+&É>\∑ &ÉT? ndü\T Á|ü|+ü #·yT˚ e÷]b˛sTT+~. >∑Ts¡÷J Ç|üŒ{Ïø°
eT<ÛTä |ü⁄]˝À ‘·qqT ÄVü‰«ì+∫q $+<äT\≈£î yÓ[fl ˇø£ÿ #·Tø£ÿ ˙fi¯flsTTHê ‘ê>∑≈î£ +&Ü
edüTÔ+{≤&ÉT. dü«Á>±eT+˝À n‘·ì nqï ø=&ÉT≈£î mÁs¡C…+&Ü |ü≥Tº≈£îì }s¡¢˙ï
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 115
‹s¡T>∑T‘·THêï&ÉT. ‘·q ‘·+Á&ç ‘ê‘·\ ø£fifl¯ eTT+<˚ X¯SÁ<äT\‘√ bÕ≥T ≈£Ls=Ãì |ü+øÏÔ
uÛÀ»Hê\T #˚dTü HÔ êï&ÉT. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü qqTï ≈£î\+ qT+&ç yÓ*y˚jT· +&ç #·÷kÕÔqTμ
nì düyê\T $düTs¡T‘·THêï&ÉT. Ç+ø£ n‘·DíÏ ≈£î\+ qT+&ç yÓ*y˚jT· ≥+ me] e\¢
ne⁄‘·T+~? n‘·qT ˇø£ÿ&˚ ‹q≥+ ø±<äT. m+‘√ ìwü>º \∑ yêfi¯fleTì #Ó|ü ≈£î+≥Tqï
nH˚ø£ Áu≤Vü≤àD ≈£î≥T+u≤\˝Àì j·TTe≈£î\ #˚‘· ø√&çÁ>∑T&ÉT¢ u≤Vü‰≥+>± ‹ì|æ+#ê&ÉT.
á |ü]dæ‘ú T· \qT $qï|ü&ÉT ` ø£fifl¯ ‘√ #·÷dæq|ü&ÉT >∑Ts¡÷J #ê˝≤ u≤<Û|ä &ü TÉ ‘·THêï&ÉT.
ˇø√ÿkÕ] ‘·q˝À‘êH˚ Hê es¡≈L£ H˚qT Hê <Ûsä êàìï ì\u…≥Tº≈î£ HêïqT nqT≈£îì ø=+‘·
dü+‘·è|æÔ |ü&TÉ ‘·THêï&ÉT. ˇø£ÿkÕ] Ç˝≤≈£L&Ü nqT≈£î+≥THêï&ÉT. H˚qT nqedüs+¡ >±
õVü≤«qT #·+|ü⁄≈£îì qwübº ˛j·÷H˚y÷Ó !
ª|üè~Û« MT<ä ø£*ø±\+ |üP]Ô>± ne‘·]+∫+~. Ç+ø£ |üPØ«≈£î\ Ä#êsê\≈£î
eTqT>∑&É ˝Ò<äTμnì >∑Ts¡÷J ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT. >∑Ts¡÷J ≈£L&Ü J$‘·+˝À ˇø£ Vü≤<äT›
es¡≈L£ eTT+<äT≈£î q&ç#ê&ÉT. Ä Vü≤<äTq› T <ë{Ï eTT+<äT≈£î b˛e{≤ìøÏ kÕVü≤dæ+#·˝øÒ £
b˛j·÷&ÉT. nsTT‘˚, Ä kÕVü≤kÕìï sπ |ü⁄ ‘·q ø=&ÉT≈£î\÷, n‘·ì eTqefi¯Sfl Á|ü<]ä ÙkÕÔsT¡ .
uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À n‘·ì eTqe&ÉT eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì @<Ó’Hê $+<äT≈£î Vü‰»s¡sTT‘˚ ‘ê‘·˝≤
Äø£* ø£&TÉ |ü⁄‘√ ‹]– sê&ÉT. ø£&TÉ |ü⁄ì+&Ü $+<äT uÛÀ»Hêìï Äs¡–+∫ ekÕÔ&TÉ . á
‘ê‘· #·∫Ã dü«sêZìøÏ yÓfi≤flø£, Ä eTqe&ç |æ+&É Á|ü<ëHêH˚ï d”«ø£]+#ê*, ‘·|Œü <äT!
>∑Ts¡÷JøÏ á $wüj÷· \ |ü≥¢ n+‘·>± ∫+‘· ˝Ò<Tä . m+<äTø£+fÒ Ç~ ˇø£ Ç+{ÏøÏ
|ü{qºÏ »ãT“ ø±<äT. eTVü≤e÷à]˝≤ n+‘·{≤ yê´|æ+∫+~. ø±˙ ñ<√´>∑+ b˛‘˚ m˝≤
nHêï Ä˝À#·q >∑Ts¡÷Jì y˚~kÛ ˛Ô+~. Ä eT<Û´ä yêfi¯fl˙, Mfi¯fl˙ |ü≥Tº≈î£ ì Ç+ø± s¬ +&ÉT
dü+e‘·‡sê\T ñ<√´>∑+ #˚jT· {≤ìøÏ nqTeT‹ ‘Ó#T· Ã≈£îHêï&ÉT. n˝≤π> eT] Hê\T>∑T
dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T bı&ç–+#·T≈£î+≥÷ yÓ&‘ç ˚ J$‘·+ eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ >∑&∫ç b˛‘·T+~
nì nqT≈£î+≥T+&É>±H˚ Ç+^¢wßü yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷s¡T. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷ø£
eT<ÛäT|ü⁄]˝À dü+düÿè‘êìøÏ Ä<äs¡D ô|s¡>∑ø£b˛>± ‘·]–b˛sTT+~. <ëì ã<äT\T>±
Ç+^¢wßü ≈£î m≈£îÿe kÕúq+ \_Û+∫+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Ç+^¢wßü MT&çjT· + ø±HÓ«+≥T\˝À
á eT<Ûä´ $<ë´s¡Tú\≈£î d”≥T <=s¡ø£≥y˚T ø£wüºyÓTÆ b˛sTT+~. >∑Ts¡÷J Ä+>∑¢ uÛ≤cÕ
|ü+&ç‘T· &ÉT nsTT e⁄+fÒ ]f…sÆ Y nsTTHê nø£ÿ&˚ ≥÷´wüqT¢ #Ó|ü ≈£î+≥÷H√ eTs√|üì
#˚düT≈£î+≥÷H√ e⁄+&çb˛j˚Tyê&ÉT.
dü÷ÿ˝À¢ ñ<√´>∑+ b˛sTT+~. Ä ‘·sT¡ yê‘· ≈£L&Ü #ê˝≤ s√E\ es¡≈L£ Áø=‘·Ô
Äs¡s¶ T¡ ‡ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷dü÷Ô eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+&çb˛j·÷&ÉT >∑Ts¡÷J! ]ø£eT+&˚wHü é
ø√dü+ ‹]>±&ÉT. ø±˙ Á|üjÓ÷»q+ ˝Òø£b˛sTT+~. ÁbÕ$&Ó+{Ÿ |òü+&é˝Àì &ÉãT“*ï
Ks¡TÃô|&ÉT‘·÷ eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ ≈£Ls√Ãe≥+ nqedüs+¡ nqT≈£îHêï&ÉT >∑Ts¡÷J ùdïVæ≤‘·T\≈£î
Äj·Tq kÂeTýÓTqÆ Äø±s¡+ XÊX¯«‘·+>± ‘·eT≈£î <ä÷s¡+ ø±e≥+ Çwü+º ˝Ò<Tä .
>∑Ts¡÷J bÕ+&ç‘´· + |ü≥¢ ø±˙ bÂs√Væ≤‘·´+ |ü≥¢ ø±˙ n+‘·>± ÁX¯<Δä #·÷|ü˝<Ò Tä .
n‘·ìøÏ Áu≤Vü≤àD‘·«+ πøe\+ ª|ü+&ç‘YJμ ª>∑Ts¡÷Jμ nì |æ*|æ+#·T≈£îH˚+‘· es¡πø
|ü]$T‘·+! ∫es¡≈£î >∑Ts¡÷JøÏ eT<ÛäT|ü⁄]ì e~* yÓfi¯fle\dæq düeTj·T+ e∫Ã+~.
n‘·qT eT<ÛTä |ü⁄] e∫Ãq|ü&ÉT j·TTe≈£î&ÉT, n|ü&ÉT n‘·ì eTT+<äT düTBs¡yÈ TÓ qÆ uÛ$Ñ wü´‘·TÔ
e⁄+~. ø±˙ Ç|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]ì $&ç∫ yÓfió¯ qÔ ï|ü&ÉT eè<äT&Δ TÉ ÄHê&ÉTqï düTBs¡yÈ TÓ qÆ
uÛ$Ñ wü´‘·TÔ áHê&ÉT ˝Ò<Tä . uÛ$Ñ wü´‘·TÔ e⁄Hêï ˝Òøb£ ˛sTTHê ÁbÕD+ e⁄qïHêïfi¯ófl J$‘·+
|ü≥¢ ÁX¯<Δä eVæ≤+#·ø£ ‘·|Œü <äT ø£<ë!
∫es¡≈î£ eT<ÛTä |ü⁄]ì e~* yÓfifl‚ ø£Då ≤q, ‘·q düeTdüÔ düT>∑TD≤\ ‘√{° eT<ÛTä |ü⁄]
>∑Ts¡÷J eTT+<äT ∫s¡Tqe⁄« qe⁄«‘·÷ ì\ã&É~¶ . eTTô|Œ’ ø¤ Ï ô|>’ ± y˚d$ü ø±˝≤\q÷,
esê¸ø±˝≤\q÷ >∑&bç Õ&ÉT n‘·qT Çø£ÿ&É. m+‘· Äq+<ä+>± ø±\+ >∑&∫ç +<√? @Hê&É÷
ñø£ÿô|{Ï>º ±˙, $düTs¡Tø√ì >±˙ ms¡T>∑&TÉ . Çìï dü+e‘·‡sê\˝À m+‘√eT+~ $TÁ‘·T\T
@s¡Œ&Ü¶sT¡ ‘·qøÏøÿ£ &É. Çø£ <äs“¡ +¤ >± õ˝≤¢˝Àì e÷s¡TeT÷\ |ü˝˝¢… À¢ J$‘êìï >∑&bÉ Õ*.
nø£ÿ&É Ç˝≤+{Ï düV≤ü è<äjT· T˝…q’ $TÁ‘·T\T \_ÛkÕÔsê? ásê¸´, <˚«cÕ\‘√ ≈£î$T*b˛j˚T
eTTU≤˝Ò ø£ì|ækÕÔjT· ø£ÿ&É.
ˇø£s√Eq n_Ûe÷qT\T, uÛ≈Ñ î£ \Ô ÷, $TÁ‘·T\÷ n+<äs÷¡ >∑Ts¡÷JøÏ M&√ÿ\T Ç#êÃs¡T.
n‘·&TÉ eT<ÛTä |ü⁄]ì $&ç∫ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 117

MTHêø°å
eT<ÛTä |ü⁄]ì Ç+^¢wßü yêfi¯ófl ‘·eT $˝≤kÕ\ ø√dü+ ì]à+#·T≈£îHêïs¡T. #ê˝≤ø±\+
bÕ≥T eT<ÛTä |ü⁄] Ç+^¢wßü yêfi¯fl≈£î $˝≤düq>∑s+¡ >±H˚ e⁄qï~. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷ø£
eT<ÛTä |ü⁄]ì kÕeT+‘·esêZìøÏ #Ó+~q yêfi¯ófl n+fÒ sêE\÷, »MT+<ës¡÷,¢ C≤^sê›s÷¡ ¢
‘·eT $˝≤düq>∑s+¡ >± #˚dTü ≈£îHêïs¡T. ªÁ^wüà ø±˝Òq o‘·\+μ nqï dü+düÿè‘· ñøÏìÔ kÕeT+‘·
eØZjT· T\T ns¡+ú #˚dTü ≈£îHêïπsyÓ÷! y˚d$ü ø±\+˝À eT<ÛTä |ü⁄] yÓ|’ ⁄ü ≈£î |üsT¡ >∑T\T ô|{≤ºsT¡ .
Ç+^¢wßü yêfi¯ófl á <˚X+¯ qT+&ç yÓfifl¯ ø£ eTT+<äT kÕeT+‘· eØZjT· T\T eT<ÛTä |ü⁄]˝À
ô|<ä>› ± ø£ì|æ+#˚yês¡T ø±<äT. Ç+^¢wßü <=s¡\T s¡+>∑T uÛ<Ò ëìï K∫Ã‘·+>± bÕ{Ï+#˚yês¡T.
Ä ø±s¡D≤\ e\¢ ô|’ esêZìøÏ #Ó+~q ˇø£]<äs› T¡ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫ÃHê, yêfi¯ófl ˇ~–
ˇ~– e⁄+&Ée\dæ e#˚Ã~. n|üŒ{ÏøÏ Ç+ø± n+‘·'|ü⁄sê\˝À |òTü ÀcÕ |ü<‹Δä ìsê|ò÷ü ≥ø£+>±
kÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄qï~. mes¡÷ ‘·eT sêDT\qT ‘·eT‘√ bÕ≥T ‘Ó#Ã˚ yês¡T ø±<äT. ˇø£yfi˚ ¯
me¬sH’ ê ‘·eTsêDÏ‘√ e∫ÃHê Çø£ÿ&É ÄyÓTqT ˇ+{Ï dü+ú uÛ+Ñ y˚T&É˝À e⁄+∫q≥Tº e⁄+#·e\dæ
e#˚Ã~. 20e X¯‘êã›+ qT+&ç eT<ÛäT|ü⁄] ‘·q j·Te«Hêìï <ë{Ï yês¡Δø£´+˝ÀøÏ
n&ÉT>∑Tô|{Ï+º ~. n|üŒ{ÏqT+&˚ eTVü‰sêE\ n+‘·'|ü⁄sê˝À¢øÏ Ä<ÛTä ìø£ düu´ÑÛ ‘· ‘ê\÷≈£î
Á|üuÛ≤e+ ø=+#Ó+ ø=+#Ó+>± |ü&ÉT‘√+~. yÓTT<ä{Ï Á|ü|ü+#· j·TT<äΔ düeTj·÷ìø£˝≤¢
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ eè<ëΔ|´ü + e#˚Ãdæ+~. n|üŒ{Ïøπ n+‘·'|ü⁄s¡ ‘êfi≤\÷ ã<ä\Δ T ø=≥º≥+ »]–+~.
ø±˙ ‘·\T|ü⁄\T n˝≤π> e⁄HêïsTT. s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<äΔ düeTj·T+˝À Ä ‘·\T|ü⁄*ï
|ü&<É √j·T≥+ »]–+~. s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ eTT–j·T≥+‘√H˚ Ç+^¢wßü yêfi¯ófl
ô|fÒº uÒ&Ü düsT¡ ≈› î£ ì j·T÷s√|t≈î£ ‘·s*¡ yÓfi≤fls¡T. n|üŒ{ÏqT+&ç eT<ÛTä |ü⁄] kÕeT+‘·
sêE\≈£î eTTøÏÔ uÛÀ>∑´ nsTT+~. nH˚ø£ n+‘·'|ü⁄sê\T X¯‘êu≤›\ ‘·sã¡ &ç>± ù|s¡T≈£î+≥Tqï
n+<Ûøä ±sêqTï+&ç ãj·T≥|ü&ç yÓ\T>∑TqT #·÷&ÉkÕ>±sTT. ø=ìï n+‘·'|ü⁄sê\˝À |òTü ÀcÕ
|ü<äΔ‹ Ç+ø± e⁄qï|üŒ{Ïø° Ä n+‘·'|ü⁄s¡ Ád”Ô\T eT<ÛäT|ü⁄]øÏ e∫Ãq|ü&ÉT ùd«#·Ã¤>±
$Vü≤]düTHÔ êïs¡T.áeT<Û´ä sê»kÕúq|ü⁄ ˇø±H=ø£ eTVü‰sêD° ‘·q ≈£L‘·TØï, ø√&É©ï yÓ+≥
ô|≥Tº≈î£ ì eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ã+~. ÄyÓT ‘·\MT<ä ø=+>∑T ø£|ü ø√≈£î+&Ü n˝≤π> HÓsd¡ qæ
‘·\ yÓ+Á≥Tø£\‘√ eT<ÛTä |ü⁄] ãC≤s¡¢ yÓ+≥ ‹s¡>{∑ ≤ìï m+<äs√ #·÷XÊs¡T. ˇø£s√E Ä
eTVü‰sêD°øÏ <ä÷s¡|⁄ü ã+<ÛTä e⁄ ˇø±yÓT ãC≤s√¢ m<äTs¡sTT+~. n|ü&ÉT ÄyÓT ‘·&ãÉ &ÉT‘·÷,
ø£+>±s¡T|ü&ç HÓ‹qÔ #Ó+>∑T ø£|ü ≈£î+~. Ä»qà+ n+‘·'|ü⁄sê\˝À ã+B\sTTq eè<äΔ
Ád”˝Ô Ò Ç˝≤ eT<ÛTä |ü⁄]˝À ùd«#·Ã>¤ ± ‹s¡T>∑T‘·T+fÒ 20`25 dü+e‘·‡sê\sTTHê ì+&Éì
qe j·TTe‘·T\ $wüjT· + Ç+πø+ #Ó|Œü >∑\+! nsTT‘˚ á ùd«#·Ã¤ eT÷&ÉTHêfi¯fl eTT#·ÃfÒ
nsTT+~. Ä yÓqTø£{Ï n+<Ûäø±s¡+˝ÀøÏ HÓ≥ºã&É˝Ò<äT ø±˙ »MT+<ëØ eédüú≈£î
eTè‘·T´ø±\+ düMT|æ+∫+~. »MT+<ëØ\qT, C≤^sê›Ø\qT Á|üuTÑÛ ‘·«+ rùddüT≈£î+~.
˝…øÿ£ Á|üø±s¡+ e#˚Ã &ÉãT“‘√ eT<ÛTä |ü⁄]˝À »˝≤‡ #˚jT· ≥+ dü+uÛeÑ + ø±<äT ø£<ë?
nìï n+‘·'|ü⁄sê\˝Àq÷ Ä<ÛäTìø£ düuÛÑ´‘· ‘ê\÷≈£î yÓ\T>∑T\T ˇπøkÕ] ˇπø
yÓ÷‘ê<äT˝À sê˝Ò<äT. ø=ìï n+‘·'|ü⁄sê\T ‘·\T|ü⁄\qT |üP]Ô>± ‘Ó]#˚XÊs¡T. ø=ìï
n+‘·'|ü⁄sê\ ‘·\T|ü⁄\≈£î øπ e\+ HÓÁs¬ \T e÷Á‘·yT˚ @s¡Œ&Ü¶sTT. yê{Ï˝À¢ qT+&ç e#˚Ã
n‹ ‘·≈î£ ÿe yÓ\T>∑TH˚ d”«ø£]düTHÔ êïsTT! á ø±s¡D+>± n+‘·'|ü⁄sê˝À¢ì Ád”\Ô $ø±düeT÷
ndüe÷q+>±H˚ e⁄qï~. nsTTHê, n+‘·'|ü⁄s¡ Ád”\Ô ≈£î eTs=ø£ kÂø£s´¡ + e⁄+~. C≤‹ì
>∑T]+N, ≈£î˝≤ìï >∑T]+N |ü{Ïº+#·Tø√≈£î+&Ü $$<Ûä ≈£î˝≤\≈£î #Ó+~q sê»kÕúq|ü⁄
sêE\÷ |üs¡düŒs¡+ $yêVü≤ dü+ã+<Ûë\qT @s¡Œs¡#·T≈£îH˚yês¡T. <Ûäs¡à XÊÁkÕÔ˝À¢
ìùw~Û+#·ã&çq düeTTÁ<äj÷· Á‘·qT yÓTT≥ºyTÓ T<ä≥>± ÁbÕs¡+_Û+∫q~ sê»|ü⁄Á‘·T˝Ò! e+<ä
dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· yÓTT<ä≥>± Ç+>±¢+&ÉT yÓ[flq sê»|ü⁄Á‘·T\T ‘·eT‘√bÕ≥T >∑+>±
»˝≤˙ï uÛ≤s¡‘<· X˚ |¯ ⁄ü eT{Ï˙º rdüT≈£îyÓfiy¢‚ ês¡T. e+<ä dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· $wüj÷· ìï
|üøÿ£ q ô|&ç‘,˚ á X¯‘êã›+˝À |ü+&ç‘· e÷\Mj·TJ Ç+>±¢+&ÉT qT+&ç ‹]– e#êÃø£
Ä#êsêìøÏ dü+ã+~Û+∫q eT÷s¡‘â ê«ìøÏ ‘·\ e+#ês¡T. Çø£ eTq <˚X¯ H˚‘· ‹\ø˘>±¬s‘’ ˚
Ç+>±¢+&é qT+&ç ‹]– e#êÃø£ bÕ|ü Á|üø±å fi¯Hês¡+ú ÁbÕj·T•Ã‘·+Ô #˚dTü ø√e≥+ ne⁄düs+¡
nqT≈£îHêïs¡T. á X¯‘êã›+˝Àì sê»kÕúq|ü⁄ sê»|ü⁄Á‘·T\T Ç˝≤+{Ï eT÷s¡âyÓTÆq
Ä#êsê\≈£L, uÛ≤yê\≈£L ‘=+<äs>¡ ±H˚ dü«dæÔ #ÓbÕŒs¡T. sê»kÕú˙ sê»|ü⁄Á‘· sêE\≈£î
ÄVü‰s¡ ìj·Te÷\ $wüj·T+˝À ô|<ä›>± |ü{Ïº+|ü⁄ e⁄+&É<äT. n+‘˚ø±<äT uÛÀ»q
$wüj·÷\˝Àq÷ ô|<ä›>± |ü{Ïº+|ü⁄ e⁄+&É<äT. e+≥ Çfi¯ófl Á|ü‘˚´ø£+>± e⁄+&Ü\qï
ìj·TeTeT÷ ˝Ò<Tä . uÛÀ»q+ e+≥ Ç+{À¢ e÷Á‘·yT˚ #Ój÷· ´\ì e⁄+&É<Tä . uÛÀ»q+
#˚ùd Á|ü<X˚ Êìø°, e+≥ Ç+{Ïø° |òsü ê¢+>∑T <ä÷s¡+ e⁄+≥T+~. HÍø£sT¡ ¢ #Ó|ü \T y˚dTü ≈£îì
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 119
uÛÀ»q |ü<ësêú\qT ‘Ó∫Ã e&çd¶ ÷ü ,Ô rdüT≈£î yÓ&TÉ ‘·÷ e⁄+{≤s¡T. ‘·eT |ü+øÏ˝Ô À eTTdæ+¢
qyêãT\T ≈£Ls¡TÃHêï uÛÀ»q+ #˚j·T{≤ìøÏ Mfi¯ófl dü+ø√∫+#·s¡T. yÓqTø£ $yêVü‰~
$wüj÷· \˝À C≤‹ |ü{+ºÏ |ü⁄ e⁄+&˚~. nsTT‘˚, á eT<Û´ä C≤‹ |ü{+ºÏ |ü⁄ ≈£L&Ü b˛sTT+~.
|ü~ùV≤qT e+<ä\ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· ô|k’ Õ ` ‘·˝≤«sY\ ÁbÕã\´+ e\¢ ˙#· C≤‘·T\T
ø=ìï ñqï‘·yÓTÆq C≤‘·T\T>±q÷, ñqï‘·yÓTÆq C≤‘·T\T ø=ìï ˙#· C≤‘·T\T>±q÷
e÷]b˛‘·÷ e⁄+&˚$. n<˚ |ü<‹Δä Ç|ü&ÉT eT∞fl ø=qkÕ>∑T‘√+~. #·]Á‘· |ü⁄qsêeè‘·+
nsTT+~. ‹s¡Tyê+≈£îsY, ‘√_ÛH,é |ü⁄<äTø√ÿ≥ ˝≤+{Ï ø=ìï dü+kÕúHê\ eTVü‰sêE\qT
$TqVü‰sTTùdÔ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì $T–*q eTVü‰sêE\+<äs÷¡ ‘·eT˝À ‘êeTT $yêVü≤
dü+ã+<Ûë*ï @s¡Œs¡#T· ≈£îì ã+<ÛTä ‘ê«*ï ø£\T|ü⁄≈£îHêïs¡T. Ç~ eTq ø£fifl¯ eTT+<˚ »]–+~.
Ç˝≤ ã+<ÛTä ‘ê«ìï ø£\T|ü⁄ø√e{≤ìï #·÷dæ Á|ü»\T ÄX¯Ãs¡´ #·ø‘Ï T· \j·÷´s¡T. ìqï yÓTTqï{Ï
≈£îeTàs¡T\÷, >=\¢\÷, C≤≥T¢, ≈£îØà\÷, ø£˝≤«s¡÷¢ #·÷düT+Ô &É>±H˚ sê»|ü⁄Á‘· eTVü‰sêE\T
nsTTb˛j·÷s¡T. ô|’ #Ó|æŒq ≈£î˝≤\ yês¡T dü+kÕúHêBÛX¯ó\T ø±>±H˚ dü÷s¡é+X¯|ü⁄,
#·+Á<äe+X¯|ü⁄, n–ï e+X¯|ü⁄ ` sê»ø£q´*ï $yêVü≤e÷&Üs¡T. Ä sê»ø£q´*ï
$yêVü≤e÷&Üø£ Ms¡T sê»|ü⁄Á‘·T\T ø±ø£ eTπseTe⁄‘ês¡T? Ç˝≤+{Ï $yêVü‰\ e\q
n+‘·'|ü⁄sê\ MT<ä >=|üŒ Á|üu≤Û e+ |ü&~¶É . |ü⁄{Ï+º {À¢ m|ü&É÷ |òTü ÀcÕqT bÕ{Ï+#·ì
sê»ø£q´\T, $yêVü≤+ nsTT n‘·Ôyê]fi¯fl≈£î e#êÃø£ Hê\T>∑T >√&É\ eT<Ûä´ m˝≤
e⁄+&É>\∑ s¡T? yÓTT<ä{À¢ yÓTTU≤ìøÏ eTTdüT>∑T ˝Ò≈î£ +&Ü ‘·\ MT<äes¡øπ ø=+>∑T ø£|ü ≈£îì
mes¡sTTHê sêDÏ ãj·T≥≈£î eùdÔ #ê\T, @<√ »s¡>≈∑ L£ &Éì~ »]–q≥Tº>± Á|ü»\T
ÄX¯Ãs¡´ #·ø‘Ï T· \T nj˚Týês¡T. Ç|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝À Ç<ä+‘ê kÕ<Ûës¡DeTsTTb˛sTT+~.
‘·\ MT<ä ø=+>∑T ø£|ü ≈£îì ‹]π> sêDT\qT bÕ‘· ø±\|ü⁄ yêfi¯ófl>± uÛ≤$düTHÔ êïs¡T.
Ç|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝À sêDT˝…e«s¡÷ bı&Éyê{Ï yÓ+Á≥Tø£\qT e⁄+#·Tø√e≥+ ˝Ò<Tä . ‘·\
yÓ+Á≥Tø£\qT #·øÿ£ >± ø£‹]Ô +#·T≈£î+≥THêïs¡T. nsTT‘˚, H˚qT eTT+<˚ #Ó|Œæ q≥Tº>± á
Ä<ÛTä ìø£ düu´ÑÛ ‘· ‘ê\÷≈£î Á|üu≤Û e+ n+<ä] MT<ë ˇπø˝≤ |ü&<É Tä . ø=+<äsT¡ sêDT\T,
bÕ´+≥÷, wüs¡Tº\÷ y˚düT≈£îì, yÓ+Á≥Tø£\qT ø£‹Ô]+#·T≈£îì |æ\¢\‘√{Ï, uÛÑs¡Ô\‘√{Ï
Ç+^¢wßü ˝ÀH˚ e÷{≤¢&TÉ ‘·T+{≤s¡T. |üìyêfi¢̄‘√, HÍø£s‘¢¡ √ Væ≤+B˝À e÷{≤¢&Hç ê, e÷{≤¢&˚
$<Ûëq+, yê´ø£sD¡ eT÷ Ç+^¢wt <=s¡kÕqT\qT $T+∫ e⁄+≥T+~. Ä<ÛTä ìø£ düu´ÑÛ ‘·qT
Ç+‘·>± ‘·eT˝À ÇeTT&ÉTÃ≈£îHêï bı&É>±{Ï u§≥Tº ô|≥Tºø√e&Üìï e÷q˝Ò<Tä á sêDT\T.
bÕ‘·ø±\|ü⁄ ø√&Éfi˝¢̄ ≤>± n‘·eÔ ÷eT\ ø±fi¯fl≈£î qeTdüÿ]dü÷Ô e⁄+{≤s¡T. ø=ìï Á|ü‘´˚ ø£
dü+<äsê“¤˝À¢ n‘·>Ô ±]øÏ ø±fi¯ófl |ædøæ Ï ‘·eT Væ≤+<ä÷ düu´ÑÛ ‘·qT ì\u…≥Tº≈î£ +≥÷ e⁄+{≤s¡T.
Ç+ø£ uÛøÑ ÔÏ uÛ≤eq >∑T]+∫ Çø£ #Ó|Œü qø£ÿs¡˝<Ò Tä . >∑T&ç˝ÀøÏ yÓ&‘ç ˚ uÛøÑ ÔÏ bÕs¡eX¯´+˝À
kÕcÕº+>∑ qeTkÕÿsê\T #˚dTü +Ô {≤s¡T. Ç˝≤+{Ï sêDT\q÷, sê»≈£îe÷Ø\q÷ eTq+
Ä<ÛTä ìø£ düu´ÑÛ ‘ê |üsT¡ \ì m˝≤ nq>∑\+?
Ms¡T Ä<ÛTä ìø£ düu´ÑÛ ‘·qT Bø£>å ± rdüT≈£îqï yÓTT<ä{Ï ‘·s+¡ sêDT\T n{≤¢ ø±≈£î+&Ü
Ä<ÛTä ìø£ düu´ÑÛ ‘ê Bø£qå T rdüT≈£îì eT÷&Ée ‘·s+¡ >∑&TÉ düTqÔ ï n+‘·'|ü⁄s¡ sêDT\÷ e⁄Hêïs¡T.
Ms¡T Ç+ø√ s¡ø+£ >± e⁄+{≤s¡T. e÷eT÷\T>± #·÷ùdÔ yÓTT<ä{Ï ‘·s+¡ ˝Àq÷, eT÷&Ée
‘·s¡+˝Àq÷ ‘˚&Ü e⁄qï≥Tº>± >∑eTì+#·˝ÒeTT. Ç<ä›]ø° ‘·\ yÓ+Á≥Tø£\qT ø£‹Ô]+∫
e⁄+{≤sTT. Ç<äs› ÷¡ bÕ´+≥T¢ y˚dTü ≈£î+{≤s¡T.... ø±˙, |ü]o\q>± #·÷ùdHÔ ˚ Ç<ä]› ˝À
e´‘ê´dü+ ø£q|ü&TÉ ‘·T+~. eT÷&Ée‘·s+¡ sêDÏøÏ eTT≈£îÿ\T ≈£î{Ïº e⁄+&Ée⁄. eTT≈£îÿ|ü⁄&Éø\£ T
e⁄+&Ée⁄. eTTU≤q ≈£î+≈£îeT u§≥Tº e⁄+&É<Tä . nsTT‘˚, dæìe÷ ‘ês¡\qT eTTU≤q ø£˙
ø£q|ü&≈É î£ +&Ü á eT÷&Ée ‘·s+¡ sêDT\÷ ` sê»≈£îe÷¬s\Ô ÷ nqTø£]dü÷Ô ‹\ø£+
~<äT≈› î£ +≥÷ e⁄+{≤s¡T. ñ>∑TbZ Õ\‘√ bÕXÊÃ‘·´ düu´ÑÛ ‘·qT n\es¡#T· ≈£îqï á eT÷&Ée
‘·s+¡ sê»≈£îe÷Ø\ q&Ée&çø˝£ À¢ @ e÷Á‘·+ ‘Ó∫Ãô|≥Tº≈î£ qï‘·q+ ø£ì|æ+#·<Tä . Mfi¯ófl
<Û]ä +#˚ #=ø±ÿ\T, bÕ´+≥T¢ ` ø√≥T¢ @ e÷Á‘·+ nyêdü$Ô ø£+>± e⁄+&Ée⁄.
Ä<ÛTä ìø£ düu´ÑÛ ‘·˝À eTTì–b˛sTTq Ç˝≤+{Ï sê»≈£îe÷¬s\Ô T, d”»Hé düeTj·T+˝À
eT<ÛTä |ü⁄]˝À #ê˝≤ø±\+ ø£q|ü&TÉ ‘·÷ e⁄+{≤s¡T. kÕj·T+Á‘ê\T ¨≥fi¯fl˝Àì qè‘·´XÊ\˝À¢
u≤˝Ÿ &ÜqT‡\T #˚d÷ü Ô ø£ì|æd÷ü Ô e⁄+{≤s¡T á sê»≈£îe÷¬s\Ô T. ñqï‘· kÕúq+˝À e⁄qï
Á|üuTÑÛ ‘·« n~Ûø±] >±˙, eT+Á‹>±s¡T >±˙ edüTHÔ êïs¡+fÒq÷, n˝≤+{Ï yê]øÏ kÕ«>∑‘+·
ÇdüTHÔ êïs¡+fÒq÷ Mfi¯ófl eTTK´+>± nø£ÿ&çøÏ #˚sT¡ ≈£î+{≤s¡T. n˝≤+{Ï kÕ«>∑‘√‘·‡yê\˝À
Mfi¯fl≈£î Á|ü<eäÛ T kÕúHêìï Çdü÷Ô e⁄+{≤s¡T. Ç+‘·es¡≈L£ n+‘·'|ü⁄sê\ n+<Ûøä ±s¡+˝À
}s¡÷, ù|s¡÷ ˝Ò≈î£ +&Ü e⁄qï á sê»≈£îe÷¬s\Ô T Ç|ü&ç|ü &˚ yÓ\T>∑T˝ÀøÏ edüTHÔ êïs¡T.
MTHêøÏå n˝≤ Ç|ü&ç|ü &˚ yÓ\T>∑T˝ÀøÏ edüTqÔ ï, Ä<ÛTä ìø£ düu´ÑÛ ‘·˝À ì+&Ü eTTì–q
ˇø£ sê≈£îe÷¬s.Ô áyÓT y˚d$ü d”»Hé˝ÀH˚ ø±≈£î+&Ü d”»Hé nsTTb˛j·÷ø£ ≈£L&Ü eT<ÛTä |ü⁄]˝À
ø£ì|ædTü +Ô ~. m+&É\T u≤>± e⁄qï s√E˝À¢ ]øå±˝À ‹s¡T>∑T‘·÷ ø£ì|ædTü +Ô ~. #·\>¢ ±
e⁄+&˚ s√E˝À¢ ø±*q&Éø£H˚ ‹s¡T>∑T‘·÷ ø£ì|ædüTÔ+~. ªMTHêøÏåμ nqï ù|s¡T áyÓT≈£î
‘·–q~. Væ≤e÷\j·÷\ qT+&ç ø£Hê´≈£îe÷] es¡≈L£ , nkÕ‡+ qT+&ç sê»kÕúHé es¡≈L£
yê´|æ+∫q á $XÊ\ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À ªMTHêø°μå nqï ù|s¡T≈£î ‘·–q Ád”Ô áyÓT ˇø£ÿ‘˚
nqT≈£î+≥THêïqT. ÄyÓT$ $XÊ\ H˚Á‘ê\T. Ç+‘·{Ï $XÊ\ H˚Á‘ê\qT C…q’ Á>∑+<∏ë\˝À
ø±˙, ô|<ä› ô|<ä› ø£fi¯ófl >∑\ <˚e‘ê $Á>∑Vü‰\˝À ø±˙ #·÷&É>∑\+. Ç+ø£ eT¬sø£ÿ&Ü
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 121
#·÷&É˝eÒ TT. eTTK+ ø£+f… ô|<ä› ø£fió¯ fl $Á>∑V‰ü \˝ÀH˚ ø±˙ eTqTwüß\˝À dü+uÛeÑ + ø±<äT.
Ç˝≤+{Ï ndü+uÛeÑ + MTHêøÏå |ü≥¢ dü+uÛeÑ eTsTT+~. MTHêøÏå ø£fió¯ fl eTTK+ ø£+f… ô|<ä$› .
ø£qTu§eTà\T ø£fi¯fl≈£î #ê\e⁄. n+<äTe\¢ s√p ø£qTu§eTà*ï q\¢ ô|ì‡\T‘√
~<äT≈› î£ +≥T+~. Ä<ÛTä ìø£ Hê>∑]ø£‘˝· À eTTì–q|üŒ{Ïø° ÁbÕNq n\+ø£sD¡ qT u≤jYTø£{Ÿ
#˚jT· ˝Ò<Tä . ø£fifl¯ ≈£î yÓqTø£{Ï Ád”\Ô T ô|≥Tº≈î£ qï≥Tº ø±≥Tø£ ô|≥Tº≈î£ +≥T+~. ø£qT ∫es¡¢
es¡≈L£ sπ K*ï ˝≤– ~<äT≈› î£ +≥T+~. Ç˝≤ ø±≥Tø£ sπ K*ï ~<äTø› √e≥+ ø£fió¯ fl ô|<ä$› >±
ø£ì|æ+#ê\ì ø±<äT. n˝≤ ø£ì|æ+#·e\dæq nedüse¡ T÷ ˝Ò<Tä . ø±ø£b˛‘˚, ø£qTu§eTà\T
ø£fifl¯ ≈£î ‘·–q≥Tº>± ø£ì|ækÕÔsTT. ‘Ó\ì¢ n–ï>√fi≤˝À¢ q\¢ì ø£qTu§eTà\T n<äT“¤‘+· >±
yÓT]dæb˛‘·÷ ø£ì|ækÕÔsTT. ô|≥Tº&TÉ ø£qTu§eTà\ ˝≤>±H˚ ô|≥T¶&TÉ ø£qT>∑T&ÉT¢ ô|≥Tºø√e{≤ìøÏ
M\T+&É<+ä fÒ, ÄyÓT s¬ +&ÉT ø£fiS¯ fl \ø£\å KØ<äT #˚kÕÔsTT. MTHêøÏå eTTU≤ìøÏ mqï&É÷
u§≥Tº ô|≥Tºø√<äT. n˝≤ eTTU≤ìï eT*q|üs¡#·Tø√e≥+ ÄyÓT≈£î Çwüº+ ˝Ò<äT. ‘·\
yÓ+Á≥Tø£\qT ∫qï>± ø£‹]Ô +#·Tø√e≥+ e\¢ ñ+>∑sê\T ‹]–q≥Tº>± e⁄qï –s¡C≤\
E≥Tº >±*øÏ sπ >∑T‘·÷ e⁄+≥T+~. MTHêøÏå ‘·*¢ ≈£L&Ü MTHêøÏå ˝≤>±H˚ ‘·\ yÓ+Á≥Tø£\qT
ø£‹]Ô +#·T≈£îì, bÕ´+≥T y˚dTü ≈£îì eT<ÛTä |ü⁄] ãC≤s¡˝¢ À ‹s¡T>∑T‘·÷ ø£ì|ædTü +Ô ~. #·÷ùd
yêfi¯ófl Ç<äs› ÷¡ nø£ÿ#Ó˝fi¢… ó¯ fl nì nqTø√e*‡+<˚! ‘=* ‘·sy¡ T˚ Ç˝≤ bÕ´+≥T¢ y˚dTü ≈£îì,
Áø±|ò⁄ü \T #˚sTT+#·T≈£îì Ä+>∑¢ eì‘·˝≤¢>± ‘·j÷· s¬ ’ ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+fÒ Ç+ø£ eT* ‘·sêìï
>∑T]+∫ #Ó|Œü e\dæq~ @eTT+≥T+~. nsTT‘˚ MTHêøÏå ˝≤+{Ï ø£fió¯ fl ÄyÓT ‘·*ø¢ Ï ˝Òe⁄.
MTHêøÏå ø£fi¯flqT #·÷dæ ‘·s¡Tyê‘· ÄyÓT Äø±sêìï X¯Øs¡ n+<ä#·+<ë*ï #·÷ùdÔ
ÁãVü≤à<˚e⁄&ç ãT~ΔV≤” q‘·≈î£ ‘·|Œü ìdü]>± C≤*|ü&‘É ê+. Ç+‘· #·øÿ£ ì ø£fifl¯ qT Ç∫Ãq
ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT $T–*q n+>±\ $wüjT· +˝À |ædHæ ê]‘·Hêìï Á|ü<]ä Ù+#ê&ÉT. ÄyÓT eTTK+
ø£fifl¯ ≈£î ‘·–q≥Tº>± e⁄+&É<Tä . eTTK+ bı&ÉT>±Z, #Óøÿ£ ù|&ÉT˝≤>± e⁄+≥T+~. eTTK+˝À
ø£fi≤ø±+‘·T\÷ n+‘·+‘· e÷Á‘·yT˚ . ÄyÓT m|ü&É÷ mÁs¡ì Á^düTqT ãT>∑\Z ≈£î sêdüT≈£î+
≥T+~. >∑&Ü¶ìø° s¡+>∑T sêdüT≈£î+≥÷ e⁄+≥T+~. eTTU≤ìøÏ m|ü&É÷ bÂ&És¡T
sêdüT≈£î+≥÷ e⁄+≥T+~. Ç+‘·>± ‘·j·÷¬s’q|üŒ{Ïø° n<ä›+˝À eTTK+ #·÷düTø√>±H˚
eTqdüT‡ ∫e⁄≈£îÿ eT+≥T+~ ÄyÓT≈£î. ÁãVü≤à<˚e⁄&ç øÏsê‘·ø±ìï ø£qT|æ+#·≈£î+&Ü
#˚j·T˝Òø£b˛j·÷qT >∑<ë!μμ nì ì≥÷ºs¡TdüTÔ+~. ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT ‘·q≈£î Á|ükÕ~+∫q
nHêø±]‘·Hêìï ø£qT|æ+#·≈î£ +&Ü #˚jT· ˝Òøb£ ˛e&É+‘√ $dæ–b˛sTT ø√|ü+‘√ ‘·q <ä>sZ∑ T¡ qï
*|tdøºæ ˘ q+‘ê ô|<ë\≈£î |ü{+ºÏ #˚dTü +Ô ~. áÁ|ü|+ü #·+˝À ô|<ë\≈£î ã+&Ó&TÉ *|tdøºæ q˘ T
|ü{+ºÏ #˚ j·TTe‹ me¬sH’ ê e⁄+<ë? n+fÒ n~ MTHêø°å nH˚ j·TTe‹ e÷Á‘·yT˚ ! kı>∑dTü >±
ø£‹]Ô +∫q –s¡C≤\T ‹]–q q\¢ì ‘·\ yÓ+Á≥Tø£\T dæìe÷ ‘ês¡\ ‘·\ yÓ+Á≥Tø£*ï
‘·\ ‘·Hï˚ ≥Tº>± e⁄+{≤sTT. nsTT‘˚ @+ Á|üj÷Ó »q+? eTTK+ e+ø£ #·÷ùddü]øÏ #·÷dæq
yêfi¯fl eTqdüT‡ ˙s¡d|ü &ü bç ˛‘·T+~. ÁãVü≤à^∫q ^‘·qT ‘·T&Ée≥+ me] eX¯+? yÓTT‘·+Ô
X¯Øs¡ n+>±\˙ï MTHêøÏå MT<ä @ |òTü Às¡yTÓ qÆ ≈£îÁ≥H√ |üqTï‘·÷ e⁄+fÒ, ø£fió¯ ¢ e÷Á‘·+ Ä
≈£îÁ≥˝À #˚s≈¡ î£ +&Ü ÄyÓT |üø±å q ì\∫e⁄Hêïj·÷ nì nì|ædTü +Ô ~ #·÷ùdyê]øÏ. #˚‘T· \÷,
ø±fi¯ófl #Óøÿ£ ‘√ #˚dæ ‘·–*+∫q≥Tº>± e⁄+{≤sTT. m+‘· eT+∫ bÕ´+≥÷, m+‘· KØ<Óq’
ø√≥T ≈£L&Ü #˚‘·T\÷ ` ø±fi¯Sfl jÓTTø£ÿ nHêø±]‘·Hêìï ø£q|ü&É≈£î+&Ü #˚j·T˝Òø£
b˛‘·THêïsTT. MTHêøÏøå Ï mÁs¡s+¡ >∑+fÒ #ê˝≤ Çwü+º . ÄyÓT mÁs¡ì *|tdøºæ q˘ T ô|<ë\≈£î
y˚dTü ≈£î+≥T+~. ø√≥÷ mÁs¡ì<˚ y˚dTü ≈£î+≥T+~. n|ü&É|ü &É÷ ªÄ≥>±fi¯óflμ y˚dTü ≈£îH˚
˝≤+{Ï ø√≥TqT y˚dTü ≈£î+≥T+~. nsTT‘˚, ø√≥T y˚dTü ≈£îqï+‘· e÷Á‘êq ÄyÓT≈£î Ä≥\
|ü≥¢ n_ÛsT¡ ∫ e⁄+<√? ˝Ò<√? #Ó|Œü ˝Ò+. eT<ÛTä |ü⁄]˝À #·* m≈£îÿe. #·* u≤<Û̊ ˝Òøb£ ˛‘˚,
#=ø±ÿ, ô|C’ ≤e÷˝ÀH˚ ÄyÓT s√&É¢ yÓ+≥ ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+≥T+~. eTTK+ e+ø£ #·÷&É≈î£ +&Ü
e⁄+fÒ ø£qTø£ #=ø±ÿ, ô|C’ ≤e÷˝À |òsü y¡ ê˝Ò<ìä |ædTü +Ô ~. eTTK+˝Àq÷ øπ e\+ ø£fifl¯ qT
e÷Á‘·yT˚ #·÷&É>*∑ >π ≥≥ºsTT‘˚, ø±[<ëdüT <ä>sZ∑ ¡ qT+&ç áHê{Ï ø£e⁄\ es¡≈L£ m+<äs√
ø£e⁄\T ø£fifl¯ qT >∑T]+∫ s¡∫+∫q ø=ìïy˚\ yêø±´*ï #·~$q Äq+<ä+ \_ÛdTü +Ô ~
eTq≈£î. ø±fi¯Sfl #˚‘·T\÷ m˝≤ yÓ<äTs¡T |ü⁄\¢˝≤¢ düqï>± e⁄HêïjÓ÷ n˝≤π> yÓTT‘·Ô+
X¯Øs¡eT+‘ê #·÷<ë›eTHêï e÷+dü+ ˝Ò≈î£ +&Ü ø£fº… ù|&ÉT˝≤ e⁄+≥T+~. <ë+‘√bÕ≥T
bı&ÉT>∑sTTq eTìwæ ≈£L&Ü. Çø£ q&Éø£ $wüj÷· ìøÏ eùdÔ n≥T >∑»>±$Tìø±<äT, Ç≥T
Vü≤+düj÷· Hêø±<äT. e÷{≤¢&≥É +˝Àq÷ ∫qï‘·q+ qT+&ç Ç+^¢wßü Äj·÷\T, {°#s· T¡ ¢
H˚]Œq |ü<‹Δä ˝À ì<ëq+>± eTT≈£îÿ‘√ e÷{≤¢&≥É + n\yê≥T #˚dTü ≈£î+~. nsTT‘˚,
dü«s¡ e÷<ÛTä s¡´+ e÷Á‘·+ X¯Sq´+.
MTHêøÏå á Çs¡y’Ó ◊<äe X¯‘êã›+˝À ` Áù|eT e+∫‘·>±H˚ e⁄+&çb˛‘·T+<ë nì
nì|ædTü +Ô ~. Ç+‘·ø+£ fÒ nHê´j·T+ eTs=ø£{Ï e⁄+&É<Tä ø£<ë? |ü⁄s¡Twüß&ÉT m+‘· ø£è‘·|Tüò Tï&√
ø£<ë? ndü\T Ç+‘· n+<äyTÓ qÆ ø£fifl¯ qT ø√πs |ü⁄s¡Twüß&ÉT ˇø£ÿ&É÷ ˝Òøb£ ˛e≥+ @$T{Ï?
sê»e+XÊ˝À¢, áHê&ÉT ø£$ Vü≤è<äjT· + >∑\ |ü⁄s¡TwüßDÏí (sê≈£îeTs¡TDÏ)í |ü⁄{Ï+º #˚ X¯øÔÏ
˝Òøb£ ˛sTT+<ë? ˝Òøb£ ˛‘˚ @$T{Ï á<ës¡TD+? yÓqTø£{Ï eTVü‰sêE\T m+‘·{Ï s¡døæ £
Vü≤è<äjT· T\T? ˇø£>=|üŒ ø£$‘·«+ ø√dü+, ˇø£ >=|üŒ XÀ¢ø+£ ø√dü+ ø=ìï \ø£\å yÓTTVü≤Ø*ï
<Ûës¡b˛ùdyês¡T. ø=+<äs¡T eTVü‰sêE˝…’‘˚ @ø£+>± ‘·eT ns¡ΔsêC≤´ìï <Ûës¡b˛XÊs¡ì
≈£L&Ü #Ó|⁄ü +Ô {≤s¡T. eT] n≥Te+≥|ü&ÉT MTHêøÏå ø£fifl¯ qT ` n$ kÕ<Ûës¡DyÓTqÆ $
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 123
ø±e⁄. wü|Øüò #ê|ü˝≤¢+{Ï ø£fió¯ fl ` yê{Ïì Áù|$T+#˚ ˇø£ |ü⁄s¡TwüßDÏí ≈£L&Ü düèwæ+º #·øb£ ˛e&É+
m+‘· |òTü Às¡+? ÁãVü≤à bÕcÕD Vü≤è<äjT· T&ÉT nq{≤ìøÏ á ˇø£ÿ $wüjT· + #ê\<ë? á
MTHêøÏå @ n+‘·'|ü⁄s¡+˝ÀH√ e⁄+&ç Á|ü|+ü #·|⁄ü yÓ\T>∑TqT #·÷&É≈î£ +&Ü e⁄+fÒ, áyÓT
eTè>∑qj·THê\T ø£eT\ qj·THê\T, MTq H˚Á‘ê\T Á|ü|+ü #· Á|ü»\ <äèwæ˝º À |ü&≈É î£ +&Ü
e⁄+fÒ, n|ü&ÉT áyÓT≈£î Á|æjT· T&ÉT \_Û+#·øb£ ˛sTTHê ˇø£ s¡ø+£ >± e⁄+≥T+~. ø±˙,
Ç|ü&ÉT MTHêøÏå dü+e‘·‡sêìøÏ Äs¡THÓ\T¢ eT<ÛTä |ü⁄] ãC≤s¡¢ yÓ+fÒ ‹s¡T>∑T‘·Tqï~. m+<äs√
|ü⁄s¡Twüß\T Ä ø£+&Éq¢ T ˇø£kÕ] ø±<äT eT∞fl eT∞fl #·÷düT+Ô {≤s¡T. nsTTHê, ÄyÓTqT
Áù|$T+#˚ |ü⁄s¡Twüß&ÉT mø£ÿ&Ü ˝Ò&HÉ ˚ #ÓbÕŒ*. ÄyÓTqT Áù|$T+#˚ |ü⁄s¡Twüß&ÉT sê»≈£îe÷s¡T&Ó’
e⁄+&Ü*. n|ü&˚ n‘·ìøÏ MTHêøÏå yÓ|’ ⁄ü Áù|eT Vü≤kÕÔìï #ê#˚ n~Ûø±s¡+ \_ÛdTü +Ô ~.
MTHêøÏå |ü~ dü+e‘·‡sê\T>± eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ek˛Ô+~. á |ü~ dü+e‘·‡sê\˝À m+<äs√
sê»≈£îe÷s¡T\T eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃs¡T. MTHêøÏå ‹]–q ãC≤s¡˝¢ À¢H˚ yêfi¯ófl ‹]>±s¡T.
n+<äT˝À ˇø£ÿs¡sTTHê MTHêøÏìå Áù|$T+#· ≈£L&É<ë! |ü⁄s¡Twü Á|ü|+ü #·+ m+‘·Á≈£Ls¡yTÓ qÆ <√?
MTHêøÏøå Ï yÓqTø£{Ï sê»≈£îe÷¬s\Ô MT<ä ás¡¸´ ø£\T>∑T‘·T+~. n+‘·'|ü⁄sê\ n+<Ûøä ±s¡+˝À
ÁeT–Zq ÄyÓqTø£{Ï sê»≈£îe÷¬sÔ\T ‘·eTø£+fÒ qj·T+ nqT≈£î+≥T+~. Äs√E˝À¢
n+‘·'|ü⁄s¡ ø£q´\qT $yêVü≤e÷&˚ sê≈£îe÷s¡T\T eTT+<äT>± ø£q´*ï #·÷&ÉsT¡ . ô|fi¯fl|ü&É÷
#·÷&És¡T. ô|[fl nsTT uÛÑs¡Ô Ç+{ÏøÏ yÓfi≤flø£ e÷Á‘·y˚T uÛ≤s¡´qT #·÷kÕÔs¡T. n˝≤+{Ï
kÂø£s´¡ + áHê&ÉT ˝Òøb£ ˛sTT+~ ø£<ë? ñ+fÒHê, @ #Ó*ø£‘ÔÓ <ë«sêH√ ‘·q kÂ+<äsê´ìï
>∑T]+∫ n‘·T´≈£îÔ*ï |ü*øÏ+#˚~. ‘·qT ø√]q sê≈£îe÷s¡T&ç <ä>∑Zs¡. n+‘·{Ï‘√ Ä
sê≈£îe÷s¡T&ÉT ‘·qqT |ü]Dj·T+ Ä&˚yê&ÉT. #Ó*ø£‘ÓÔ‘√ nã<ëΔ\T ø±≈£î+&Ü ø£fi¯fl
kÂ+<äsê´ìøÏ dü+ã+~Û+∫q ;Vü‰sY ª<√Vü‰μ (~«|ü<)ä H=ø£<ëìï #Ó|Œæ ùdÔ dü]b˛‘·T+~.
bÂ&És÷¡ ,¢ k˛ï\÷, n<Ûsä s¡ ê>±\÷, eTTK #·÷sêí\÷ ndü$Ô TdüTqÔ ï j·Te«Hêìï m≈£îÿe
s√E\T ã‹øÏ+#·˝eÒ ⁄. MTHêøÏå j·Te«q+ >∑&∫ç b˛‘·T qï~. Ç|ü&˚ ‘·TyÓTà<ä\T Áyê\≥+
˝Ò<Tä . j·Te«q+ |üP]Ô>± >∑&∫ç b˛j·÷ø£ yê˝≤Ôj÷· ? ndü\T edü+‘·+˝ÀH˚ Äø£]¸+|üã&Éì
‘·TyÓTà<ä\T qø£\T edü+‘·+˝À Äø£]¸+|üã&É‘êj·÷?
eT<ÛTä |ü⁄] Ç|ü&ÉT Ç+^¢wßü yêfi¯fl~ ø±<äT. |üP]Ô>± uÛ≤s¡rj·TT\~. $TwüqØ\T>±
<˚X+¯ ˝À $T–*b˛sTTq ø=~› eT+~ Ç+^¢wßü Ád”Ô |ü⁄s¡Twüß\T e÷Á‘·yT˚ d”»Hé˝À eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
edüTHÔ êïs¡T. nø£ÿ&É uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü*ï Hπ̊sŒ øπ +Á<ä bÕsƒX¡ Ê\ ˇø£≥T+~. d”»Hé˝À Ä
bÕsƒX¡ Ê\ $<ë´]ú˙ $<ë´s¡T\ú dü+K´ s¬ +&ÉT eT÷&ÉT e+<ä\T es¡≈L£ e⁄+≥T+~. Ä
$<ë´]úqT\‘√ j·T÷s√|æj·THé Ád”Ô\÷ ≈£L&Ü e⁄+{≤s¡T. m˝≤ nsTT‘˚ j·T÷s√|t˝À
m+<äT≈£L |üìøÏsêì |ü⁄s¡Twüß\T $TwüqØ\T nsTTÁ|ü|+ü #·+˝Àì Ç‘·s¡ <˚XÊ˝À¢ Áø°dTü Ô
»+&ÜqT bÕ‘·{≤ìøÏ yÓfiS¯ Ô e⁄+{≤s√! j·T÷s¡|˝t Àì n˝≤+{Ï Ád”˝Ô Ò Áø°dTü Ô »+&ÜqT
bÕ‘·{≤ìøÏ $$<Ûä <˚XÊ\≈£î b˛‘·÷ e⁄+{≤s¡T. d”»Hé˝À eT<ÛäT|ü⁄] $<ë´\j·÷˝À¢
#·<äe{≤ìøÏ e#˚Ã $TwüqØ <=s¡kÕqT¢ n˝≤+{Ï yêπs! ≈£îs¡÷|ü‘ê«ìøÏ b˛{°\T
ìs¡«Væ≤+#˚≥≥ºsTT‘˚ yêfi¯fl˝À ø=+<äsT¡ Á|ü<eä∏ T ãVüQeT‹ì bı+<ä>\∑ T>∑T‘ês¡T. ø=+<äsT¡
$X¯«≈£îs¡÷|ü⁄\T>± Á|üd~æ HΔ ˚ bı+<ä>\∑ T>∑T‘ês¡T. Ç˝≤+{Ï ≈£îs¡÷|ü⁄\T n+<ë\ e÷¬sÿ{Ÿ≈î£
n~ÛHêj·T≈£î\T m˝≤ ø±>∑\s¡T? $TwüqØ <=s¡kÕH¢̊ ø±≈£î+&Ü Ç‘·s¡ Ä+>∑¢ Ád”\Ô T ≈£L&Ü
ø=+<äsT¡ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edüT+Ô {≤s¡T. Ç‘·s¡ Ä+>∑¢ Ád”\Ô T kÕ<Ûës¡D+>± $<˚o sêj·Tu≤s¡T\≈£î
dü+ã+~Û+∫q yêfi¯flsTT e⁄+{≤s¡T. Mfi¯ó¢ eT<ÛäT|ü⁄] e∫Ãq|ü&ÉT ¨≥fi¯fl˝À¢ ãdü
#˚düTÔ+{≤s¡T. Mfi¯flqT ø=+‘·es¡≈£L n+<ä>∑‘ÓÔ˝Ò nqe#·TÃ. á s¡ø£+>± Ç|ü&ÉT
eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì n+<ë\ e÷¬sÿ{Ÿ˝À uÛ≤s¡rj·TT\ Ä~Û|ü‘·´+ dæús¡|ü&çb˛sTT+~. á
Ä~Û|‘ü ´· + <˚X+¯ ˝Àì n+<ë\ e÷¬sÿ{Ÿ˝ÀH˚ nsTTq+<äT≈£î <˚XÊ_Ûe÷qT\+<äs÷¡ ‘·>T∑
e÷Á‘·+>± n_Ûe÷q|ü&Ée#·TÃqT. á kÂ+<äsê´~Ûø£´‘·qT ø=+<äs¡T ªHê≥T d”kÕ˝À
d”eTkÕsêμ nì $eT]Ù+#·e#·TÃ. |ü]Vü≤dæ+#·q÷ e#·TÃ. nsTT‘˚ <√cÕ\qT yÓ‹øπ yês¡T
‘·T\d”<ëdüT $wüjT· +˝Àq÷ e⁄Hêïs¡qï $wüj÷· ìï eTq+ eT]Ãb˛≈£L&É<Tä .
eT<ÛTä |ü⁄] n+<ë\ e÷¬sÿ{Ÿ˝À Ä~Û|‘ü ê´ìï dü+bÕ~+∫q uÛ≤s¡rj·T Ád”\Ô qT eT÷&ÉT
esêZ\T>± $uÛõÑ +#·e#·TÃ. ˇø£≥e es¡+Z ˝À sêDT\÷, sê≈£îe÷¬s\Ô ÷, s¬ +&Ée es¡+Z ˝À
>=|üŒ>=|üŒ ñ<√´>∑düTú\ Çfi¯fl˝À¢ ô|]–q d”‘êø√ø£ ∫\Tø£\T. Ms¡T n+<ä+˝Àq÷,
Hê>∑]ø£‘˝· Àq÷ sêDT*ï, sê»≈£îe÷¬s\Ô qT $T+∫ e⁄+{≤s¡q≥+˝À m≥Te+{Ï dü+<˚V≤ü +
˝Ò<Tä . eT÷&Éees¡+Z ùd≥T uÛ≤s¡´\T (ùdsƒê˙\T) ùd≥T ≈£îe÷¬s\Ô T. á eT÷&ÉT esêZ˝Ò
ø±≈£î+&Ü, ∫qï ∫qï ñ<√´>∑dTü \Ô uÛ≤s¡´\÷, ≈£L‘·Tfi¯Sfl n|ü&É|ü &ÉT ø£ì|æd÷ü Ô e⁄+{≤s¡T.
n+<ë\ e÷¬sÿ{Ÿ˝À Ä~Û|‘ü ´· + dü+bÕ~+#·Tø√e{≤ìøÏ ˇø£ n+<ä+ e⁄+fÒ #ê\<äT.
\øÏàå ≈£L&Ü ‘√&ÉT e⁄+&Ü*. \øÏàå n+fÒ kÂ+<äs´¡ \øÏàå nì ø±<äT. <Ûqä \øÏàå . bòÕ´wüHé
Á|ü|+ü #·+ Ks¡TÃ‘√ ≈£L&çq Á|ü|+ü #·+. ø±ã{Ïº Ä Á|ü|+ü #·+˝À n+<ä+ ø£+fÒ ≈£L&Ü
&ÉãT“πø m≈£îÿe ÁbÕ<Ûëq´‘· e⁄+≥T+~. yÓqTø£{Ï s√E˝À¢q÷ ªyê´bÕπs edü‹ \øÏàå '
nqï dü÷øÏÔì #ÓbÕŒs¡T. ãVüQXÊ Ä s√E˝À¢ ô|’ yêø±´ìï eTqdü÷Œ¤]Ô>± #Ó|üŒ˝ÒqT
nqT≈£î+≥THêïqT. m+<äTø£+fÒ sê»XÊdüq+ kÕeT+‘·T\ #˚‘T· ˝À¢ e⁄+&˚~. kÕeT+‘·T\
rø£Då yÓTqÆ K&ÜZ\T eTVü‰ <ÛHä ê&ÉT´\ <ÛHä ê>±sê*ï ôd‘’ +· ø£Då +˝À K÷˙ #˚dTü +Ô &˚$.
ø£qTø£ Ä s√E˝À¢ ªyê´bÕπs edü‹ \øÏàå 'μ nqï ñøÏÔ Á|ü#ês¡+˝À e⁄qï|üŒ{Ïø° \øÏàå øÏ
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 125
ì»yÓTqÆ n~Û|‘ü T· \T ùd≥T eØZjT· T\T (yê´bÕs¡dTü \ú T)ø±<äT. nsTT‘˚, Ç|üŒ{Ï |ü]dæ‹ú
y˚sT¡ . Ç|ü&ÉT eTq Á|üuTÑÛ ‘·« j·T+Á‘ê+>∑eT+‘ê øπ e\+ ùd≥T eØZjT· T\ X¯óuÛÑ ∫+‘·q
ø√düyT˚ e⁄+{À+~ ø£qTø£ yê]øÏ #·]Á‘·˝À mqï&É÷ \_Û+#·ì, n|üPs¡«yÓTqÆ kÕúq+
\_Û+∫+~. ì»+ #ÓbÕŒ\+fÒ áHê{Ï XÊdüqdü÷Á‘· <Ûës¡T\T ùd≥T eØZjT· T˝Ò. Mfi¯fl
Çfi¯fl˝À¢ u≤´+≈£î\T, ;e÷ ø£+ô|˙\T, u≤¢≈î£ e÷¬sÿ≥Tº Ç˝≤ ãVüQeTTK+>± <Ûqä sêX¯ó
\T e∫Ã|ü&TÉ ‘·÷ ø£\Œeèøå±ìï düTŒ¤]+|ü #˚kÕÔsTT. á s√E˝À¢ ˇø=ÿø£ÿ ùd≥T ø√{°X«¯ s¡T&ÉT
nì|æ+#·Tø√e{≤ìï nee÷q ø£s+¡ nqT≈£î+≥THêïs¡T. á ùd≥T eØZjT· T\T eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
ø=‘·>Ô ± e∫Ãq n‹<∏Tä \T. kÕeT+‘· eØZjT· T\ ø£+fÒ, ñ<√´>∑ düT\ú ø£+fÒ M] dü+K´
‘·≈î£ ÿy˚. nsTTHê Ä~Û|‘ü ´· +˝À e÷Á‘·+ ùd≥T esêZì<˚ ô|’ #˚sTT. >∑‘+· ˝À ‘Ó\<¢ =s¡\T
ø£{Ïº+#·T≈£îqï >=|üŒ>=|üŒ uÛÑeHê\˙ï áHê&ÉT á ùd≥T eØZj·TT\ (yê´bÕs¡düTú\)
#˚‘T· ˝À¢H˚ e⁄HêïsTT. n+‘· ô|<ä› ô|<ä› ã+>∑fi≤\˝À |ü~, |ü~ùV≤qT eT+~ HÍø£s‘¢¡ √
e⁄+&É>\∑ k˛úeT‘· ˇø£ÿ ùd≥T eØZjT· T\≈£î e÷Á‘·yT˚ e⁄qï~. á esêZìøÏ #Ó+~q
j·TTer j·TTe≈£î\˝À Ä<ÛTä ìø£ Hê>∑]ø£‘· ø£≥\º T ‘Ó+#·T≈£î+~. ø±˙ Á|üyêVü≤ y˚>+∑
Ç+ø± rÁekÕúsTTì n+<äTø√˝Ò<Tä . á es¡|Z ⁄ü j·TTe≈£î\T Çfi¯fl˝Àì bÕ‘· Ä#êsê\qT
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫ÃHê e<ä\≥+ ˝Ò<Tä . bÕ´+≥T y˚dTü ≈£î+{≤s¡T. <ëìô|q’ yÓT&É <ä>sZ∑ ¡
|üP]Ô>± eT÷dæ ≈£î{Ïqº bÕ‘·ø±\|ü⁄ ø√≥TqT y˚dTü ≈£î+{≤s¡T. f…{Æ Ÿy`˚ ˝Ò&©é dü÷≥¢qT
Á|ü‘´˚ ø£+ eT<ÛTä |ü⁄]˝À y˚dTü ø√e{≤ìøÏ ø=ì ‘Ó#T· Ã≈£î+{≤s¡T. nsTT‘˚, n$ y˚dTü ≈£îì
q&ç#˚ q&Éø£ y˚sT¡ >± e⁄+≥T+<äì eT]Ãb˛‘ês¡T. n˝≤+{Ï dü÷≥T¢ y˚dTü ≈£îì, <Û√e‹
˝≤©Ã\T ø£≥Tº≈î£ ì ‘·eT ‘ê‘·\TyÓqTø£ m˝≤ q&ç#y˚ ês√? n˝≤ q&ÉTkÕÔsT¡ . yêfi¯fl e÷≥˝À¢
Ä<ÛTä ìø£‘«· + ø£ì|æ+#·<Tä . eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ô|<ä› ãC≤s√¢ q&ÉTdü÷Ô Ç+^¢wßü ‘·|Œü eTs√
uÛ≤wü˝À e÷{≤¢&≈É L£ &É<qä ï $wüjT· + Ä j·TTe≈£î\≈£î áHê{Ïø° ‘Ó*j·T<äT. Ä<ÛTä ìø£yTÓ qÆ
dü÷≥÷ ` ø√≥÷ y˚dTü ≈£îqï j·TTe≈£î\T ãC≤s√¢ q&ÉTdüTqÔ ï|ü&ÉT ‘·eT ã+<ÛTä e⁄\‘√{Ï
nsTTHê Ç+^¢wßü ˝ÀH˚ e÷{≤¢&Ü* ‘·|Œü eTπs Ç‘·s¡ uÛ≤wü\˝À e÷{≤¢&≈É L£ &É<qä ï $wüjT· +
M]øÏ ‘Ó*j·T<äT ø£<ë! á ùd≥T ≈£îe÷s¡T\≈£î &Éã“sTT‘˚ e⁄qï~ ø±˙ ãT~Δ dü÷ø£àå ‘·
‘·≈£îÿe. ãC≤s√¢ q&ÉTdüTÔqï|ü&ÉT e÷sê«&û uÛ≤wü˝ÀH√, eNÃsê˙ Væ≤+B˝ÀH√
e÷{≤¢&TÉ ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. Mfi¯fl≈£î ‘·eT˝À|ü+ @$T{À ‘Ó*j·T≥+ ˝Ò<Tä . nsTT‘˚
n|ü&É|ü &ÉT Mfi¯ófl |üøÿ£ q q&ÉTdüTqÔ ï »+{Ÿ‡ n+&é ˝Ò&dû t Mfi¯flqT #·÷dæ qe⁄«≈£î+≥÷
‘·eT Á|æj÷· ‹ Á|æjT· yÓTqÆ Ç+^¢wßü uÛ≤wü˝À e´+>∑´+>± e÷{≤¢&TÉ ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T.
‘·eT MT<ä edüTqÔ ï $eTs¡Ù\ yÓ\T¢e Mfi¯fl #Ó$q |ü&TÉ ‘·÷H˚ e⁄HêïsTT.
X¯‘êu≤›\T>± n+‘·'|ü⁄sê\T düT+<äØeTDT\ Á|ü<äs¡Ùq XÊ\\T>± e⁄HêïsTT.
n+‘˚ø±<äT düT+<äØ eTDT\qT ‘·j÷· s¡T#˚ùd qs¡‡Ø\T>± ≈£L&Ü |üì #˚XÊsTT. ˇø£|ü &ÉT
n+‘·'|ü⁄sê˝À¢ nqq´ kÂ+<äs¡é‘·T\T |ü⁄&ÉT‘·T+&˚yês¡T. Ä kÂ+<äs¡é‘·T\qT,
dü«j·T+es¡+ b˛{°˝À¢ $»j·T+ bı+~q yê]øÏ ãVüQeT‘·T\T>± Ç#˚Ãyês¡T. dü«j·T+
es¡ Ä#ês¡+ ø£qTeTs¡T>∑e&É+‘√ n+‘·'|ü⁄sê\T n+<ä>‘∑ \ÔÓ qs¡‡Ø\H˚ Á|ü‘´˚ ø£ _s¡T<äTì
ø√˝ÀŒj·÷sTT. n+‘·'|ü⁄sê\˝À ˇø£ÿ sê»≈£îe÷¬s˝Ô Ò ø±≈£î+&Ü sê»≈£îe÷s¡T\T ≈£L&Ü
|ü⁄&ÉT‘·T+{≤s¡T ø£<ë! eT] sê»≈£îe÷s¡T\˝À n+<ä$V”≤qT\T e⁄qï|ü&ÉT sê»≈£îe÷¬sÔ
\˝À ≈£L&Ü e⁄+&Ü* ø£<ë? @yÓTÆHê ø±˙, sê»≈£îe÷¬sÔ*ï »>∑‘Y Á|üdæ<äTΔ\sTT
kÂ+<äs´¡ sêX¯ó\T>± #˚dqæ |òTü q‘· n+‘·'|ü⁄sê\<˚! <˚X+¯ ˝Àì kÂ+<äs´¡ sêX¯ó\qT e⁄#·TÃ
y˚dæ ˝≤–q≥Tº n+‘·'|ü⁄sê˝À¢øÏ ˝≤π>yês¡T. ªn+‘·'|ü⁄s¡+˝ÀøÏ yÓ[flq Ád”,Ô n+‘·'|ü⁄sê+>∑q
ø±ø£ eT]+πøeTe⁄‘·T+~? Ç+‘˚ø±ø£ eTq ãTTwüß\T Ád”Ô s¡‘êï\ ø√dü+ Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq
$<ÛëHêH˚ï Á|üø{£ +Ï #ês¡T. ªÁd”Ô s¡‘ï· <äèwüßÿ˝≤ <ä|μæ nHêïs¡T. B+‘√ n+‘·'|ü⁄sê\T nìï
≈£î˝≤\ qT+&ç Ád”Ô s¡‘êï*ï d”«ø£]+∫ n+<ë\ e÷¬sÿ{Ÿ˝À ‘·eT >∑T‘êÔ~Û|ü‘ê´ìï
Á|üø£{Ï+#·T≈£îHêïsTT. Ç|ü&Ü >∑T‘êÔ~Û|ü‘·´+ ˝Òø£b˛sTTq|üŒ{Ïø° á V”≤q <äX¯˝Àq÷
b˛{°øÏ ì\u…&‘ç ,˚ ùd≥T ≈£îe÷¬s\Ô ø£+fÒ, ùd≥T uÛ≤s¡´\ø£+fÒ kÕeT+‘· es¡|Z ⁄ü Ád”˝Ô Ò
kÂ+<äs´¡ e‘·T\qï dü‘´· + ãj·T≥|ü&TÉ ‘·T+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À M]s¡Te⁄]˙ <ä>sZ∑ <¡ >ä sZ∑ >¡ ±
#·÷düTqÔ ï yê]øÏ á $wüjT· + Ç+ø± ‘·«s¡>± ns¡eú Te⁄‘·T+~.
á s¬ +&ÉT esêZ˝Ò ø±≈£î+&Ü eT÷&Ée es¡+Z ñ<√´>∑dTü \Ô ~. Á|üuTÑÛ ‘·«+˝À, ñqï‘·
yÓTqÆ |ü<eä ⁄˝À¢ e⁄qï yê] uÛ≤s¡´\÷, ≈£L‘·Tfi¯ófl, y˚T<Ûëe⁄\sTTq $<ëé+‘·T\ qT+&˚
á Á|üu‘ÑÛ ‡· >∑T\T e#êÃs¡T ø£qTø£, M]˙ y˚T<Ûë$es¡+Z ˝À ø£\|üe#·TÃ. nsTT‘˚, >∑&∫É q
eT÷&ÉT <äXÊu≤›\ qT+&˚ dü«j·T+es¡ Ä#ês¡+ Á|üø±s¡yT˚ düT+<äØ eTDT\+<äs÷¡ øπ e\+
ñ<√´>∑dTü \ú ˝ÀH˚ |ü+|æD° nj˚Týês¡T. ◊.|æ.mdt. nsTTq n\T¢&øç √dü+ ˇø√ÿ>∑èVü≤düT,ú
sê»]¸ uÛ^Ñ s¡<TäÛ &ÉT #˚dqæ +‘· ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü +Ô {≤&ÉT. ˇø√ÿ ‘·+Á&ç ‘·q ≈£L‘·T]ï uÛ$Ñ wü´‘·T˝Ô À
‘·q≈£î \_Û+#·uÀj˚T ◊.|æ.mdt. n\T¢&çøÏ ‘·–q≥Tº>± ‘·j·÷s¡T #˚j·T{≤ìøÏ m+‘·
u≤<Ûä|ü&É‘ê&√, m+‘· <ÛäHêìï yÓ∫ÃkÕÔ&√ #Ó|üŒ˝ÒqT. ÄyÓTqT #·~$kÕÔ&ÉT. Ä<ÛäTìø£
düe÷»+˝Àì düuÛÑ´ Ä#êsê\ìï+{Ï˙ H˚]ŒkÕÔ&ÉT. yê{ÏøÏ nqT>∑TD+>± ≈£L‘·T]ï
r]Ã~<äT‘› ê&ÉT. Ç+>±¢+&ÉT qT+&ç e∫Ãq ø±uÀj˚T n\T¢&ç düeTdüÔ ø√¬sÿ*ï rs¡Ã>∑\
düeTs¡Tsú ê*>± ≈£L‘·T]ï ‘·j÷· s¡T #˚kÕÔ&TÉ . eT÷&ÉT <äXÊu≤›\ ø±\+ qT+&ç Á|ü#ês¡+˝ÀøÏ
e∫Ãq á $yêVü‰*ï dü«j·T+esê\H˚ nqe*‡ edüT+Ô ~. yÓqTø£{Ï dü«j·T+ esê\≈£L,
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 127
á dü«j·T+ esê\≈£L Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ ‘˚&Ü ˇø£{Ï e⁄+~. yÓqTø£{Ï dü«j·T+esê˝À¢ ø£q´
es¡TDÏí mqTï≈£îH˚~. ádü«j·T+esê˝À¢ n{≤¢ ø±<äT. es¡T&˚ ø£q´qT mqTï≈£î+{≤&ÉT.
Ç+^¢wßü yêfi¯flø±\+˝À dü+e‘·‡sêìøÏ j·÷uÛe’… T+~ <ëø± ◊.|æ.j·Tdt.\j˚Týês¡T. yê]#˚‘·
e]+|üã&É{≤ìøÏ ø=ìï y˚\ eT+~ qe Hê>∑]ø£‘·qT dü+‘·]+#·T≈£îqï ø£q´\T
|üP\e÷\qT #˚‘|· ≥ü Tº≈î£ ì dæ<+Δä >± e⁄+&˚yês¡T. á dü«j·T+es¡+˝À ˇø£ dü+e‘·‡s¡+
$|òü\eTsTTq|üŒ{Ïø° ø£q´>±˙, ø£q´ ‘·+Á&ç>±˙ ìsêX¯ |ü&˚yês¡T ø±<äT. ‘·s¡Tyê‹
dü+e‘·‡s¡+ ‹]– b˛{°˝À ì\ã&˚yês¡T. ‘·eT #˚‘T· ˝À¢ì »j·Te÷\\T yê&çb˛j˚T
es¡≈L£ n˝≤Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ b˛{°˝À bÕ˝§Z+≥÷H˚ e⁄+&˚yês¡T.
kÂ+<äsê´ìï mìïø£ #˚ùd n~Ûø±s¡+ kÕeT+‘·es¡+Z , ùd≥T es¡+Z #˚‘T· ˝À¢ qT+&ç
ñ<√´>∑düTú\ #˚‘·T˝À¢øÏ e#˚Ãdæ+~. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì kÕeT+‘·es¡Z, ùd≥Tes¡Z Ád”Ô\T
ñ<√´>∑dTü \Ô uÛ≤s¡´\ eTT+<ä÷ ` ≈£L‘·Tfi¯fl eTT+<ä÷ dü÷s¡T´&ç eT+<äT ~${°˝≤¢ m˝≤‘Ó˝≤
b˛‘·THêïs¡T. kÕeT+‘· eØZjT· T˝À¢ ø=+<äsT¡ Ç|üŒ{Ïøπ u≤>± Ks¡TÃô|≥º>*∑ >π dæ‹ú ˝ÀH˚
e⁄Hêïs¡T. ùd≥Tes¡|Z ⁄ü düT|ü⁄Á‘·T\T, düT|ü⁄Á‹ø£\qT >∑T]+N yês¡T ô|fÒº Ks¡TÃqT >∑T]+N
Á|ü‘´˚ ø£+>± Ç+ø£ #Ó|Œü qø£ÿs¡˝<Ò Tä . eT<ÛTä |ü⁄]˝À yês¡T ô|fÒKº s¡TÃqT eTTdü*ùd≥T¢ #·÷&ÉsT¡ .
#·÷ùdÔ Ç+πøeTT+~? >∑T+&Ó Ä– #·∫Ãb˛‘ês¡T. n˝≤+{Ï Á|üe÷<ä+ m|üŒ{Ïø° dü+uÛ$Ñ +
#·<Tä . m+<äTø£+fÒ eTTdü*ùd≥T¢ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ mqï&É÷ sês¡T ø£qTø£! u≤¢øe˘ ÷¬sÿ{Ÿ |ü⁄Dé÷
nì eTTdü*ùd≥T¢ »e÷Ks¡TÃ\T sêj·T≥+ H˚sT¡ Ã≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚, j·TTe≈£î\T eè<äT\Δ ≈£î
rdæb˛‘êsê? ndü\T eTTdü*ùd≥¢≈î£ ‘·eT Ks¡TÃ\ $esê\qT ‘Ó*j·T|üsÃ¡ e\dæq ne⁄düs+¡
yê]øÏ ˝Ò<Tä . Mfi¯fl˝À¢ ˇø£|Œü {Ï ñeTà&ç ≈£î≥T+u≤\ eédüú •~∏\yÓTqÆ ~. ùd≥T uÛ≤s¡´\÷
` ùd≥T ≈£îe÷¬s\Ô ÷ ‘·eT esêZìøÏ #Ó+~q düV≤ü »yÓTqÆ ø£≥÷ºù§≥÷ºqT ‘·´õ+#ês¡T.
dæ>÷∑ `Z _&çj÷· *ï $&ç∫ô|{≤ºsT¡ . n+‘·'|ü⁄s¡ |ü+»sê˝À¢ ã+~Û+|üã&çq Ád”Ô s¡‘êï\T
kÕ«‘·+Á‘ê´ìï bı+~q≥Tº>±H˚, ùd≥T es¡|Z ⁄ü Ád”\Ô T ≈£L&Ü kÕ«‘·+Á‘ê´ìï bı+~ eTT+<äT≈£î
edüTÔHêïs¡T. M]˝Àq÷ ej·TdüT‡qT ã{Ïº Hê>∑]ø£‘·˝À e´‘ê´dü+ ø£q|ü&ÉT‘·T+~.
eTTdü*yês¡T Äs¡T>∑C≤\ Ns¡, m‘·TÔ eT&ÉeT\÷ y˚düT≈£îqï|üŒ{Ïø° \+>±, zD°ì
y˚dTü ≈£îqï≥Tº>± q&ÉTkÕÔsT¡ . dæìe÷ ‘ês¡\ qqTdü]+∫, ˇø£{Ï s¬ +&ÉT neT÷\ýÓTqÆ
q>∑\‘√ n‘ê´<ÛTä ìø£+>± n\+ø£]+#·T≈£îì yÓfió¯ qÔ ï|üŒ{Ïø,° nqTø√≈£î+&ÜH˚ M] #ÓsTT´
‘·\MT<ä ø=+>∑T ˝≤ø√ÿe{≤ìøÏ yÓfiS¯ Ô e⁄+≥T+~. yÓqTø£{Ï Ä#êsê\ ‘ê\÷≈£î #Ûêj·T\T
Ç+ø± Mfi¯flqT e<ä\˝Ò<Tä . nsTTHê, Mfi¯ófl kÕ~Û+∫q n_Ûeè~Δ ‘·≈î£ ÿe<ë? Mfi¯fl n‘·>Ô ±s¡q¢ T
‘·\T#·T≈£îì Mfi¯flqT #·÷ùdÔ n|ü&ÉT ø±˙ Mfi¯ó¢ kÕ~Û+∫q n_Ûeè~Δ @$T{À? uÀ<Û|ä &ü <É Tä .
M] uÛsÑ ˝Ô¡ À¢ ø√≥÷ bÕ´+≥T y˚dTü ≈£îì |ü+#· ø£≥Tº≈î£ qï≥Tº>± q&ÉTdüT+Ô fÒ, Mfi¯flqT nì
Á|üj÷Ó »q+ @eTT+≥T+~? nsTT‘˚, sêeD≤düTs¡T&ç eTVü‰sê»<Ûëì \+ø£˝ÀH˚ $;ÛwDü T&ÉT
|ü⁄≥Tº≈î£ e#êÃ&ÉT >∑<ë? n˝≤π> ùdsƒê˙\˝À ≈£L&Ü q>∑Hê>∑]ø£‘q· T e+≥|ü{+ºÏ #·T≈£îqï
yêfi¯ófl ˝Òøb£ ˛˝Ò<Tä . ø=+<äsT¡ ÁbÂ&ÛÜ+>∑q\÷, qe j·TTe‘·T\÷ ◊.|æ.mdt. uÛ≤s¡´*ï `
≈£L‘·Tfi¯fl˙ ‘·\ ‘·Hï˚ ≥Tº>± e⁄+{≤s¡T. ì‘·´ eéVü‰sê\˝À Ç+>±¢+&ÉT qT+∫ n|ü&˚
~–e∫Ãq≥Tº>± eéVü≤]düT+Ô {≤s¡T. yêfi¯fl ≈£L‘·Tfi¯fl‘√, ø=&ÉT≈£î\‘√ ≈£L&Ü Ç+^¢wßü ˝ÀH˚
e÷{≤¢&É‘ês¡T. ªª|æ‘ê s¡ø£å‹ øöe÷πs, uÛÑs¡Ô s¡ø£å‹ j·Te«H˚, |ü⁄Á‘·düTÔ düú$πs uÛ≤y˚ q Ád”Ô
kÕ«‘·+Á‘·´ eTs¡Ω‹μμ nqï ãTTwæ yêø±´*ï n≥ø£ MT<ä ô|{Ïº ùd≥T uÛ≤s¡´\T ˇ+≥]>±
$e÷Hê˝À¢ $<˚XÊ\≈£î ≈£L&Ü yÓfió¯ HÔ êïs¡T. ùd≥T es¡|Z ⁄ü qe j·TTe‘·T\T kÕeT+‘·
es¡|Z ⁄ü Ád”\Ô q÷, ◊.|æ.mdt.\ uÛ≤s¡´*ï Ä<äsÙ¡ +>± ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ùd≥T
es¡Z|ü⁄ Ád”Ô\˝À¢ ø=‘·Ô<äq+ ‘ê\÷≈£î u…<äTs¡T Ç+ø± ø£q|ü&ÉT‘·÷H˚ e⁄qï~. nsTTHê
ø=+<äsT¡ e÷Á‘·+ >=|üŒ n_Ûeè~ΔH˚ kÕ~Û+#ês¡T. Ç|ü&ç|ü &˚ ùd≥T |ü⁄Á‘·T\÷, |ü⁄Á‹ø£\÷
j·T÷s√|æj·THé dü÷ÿfi¯fl˝À¢ #·<äe≥+ ÁbÕs¡+_ÛdüTÔHêïs¡T. düeTTÁ<äj·÷q+ e\¢
eT‘·ÁuÛwÑ ßü \˜ e⁄‘ês¡qï ô|<ä\› yêø±´*ï |üøÿ£ q ô|{Ïº ì‘·´+ Ç+>±¢+&ÉT≈£L, nyÓT]ø±≈£L
wæø±s¡T¢ ø=&ÉT‘·THêïs¡T. nsTT‘˚, #ê˝≤ eT+~ ùd≥T\T ‘·eT uÛ≤s¡´\T #·ìb˛‘˚, j·T÷s√|t
ùd≥T\qT Ä<äsÙ¡ +>± ô|≥Tº≈î£ ì eT∞fl ô|[fl #˚dTü ø√≈£î+&Ü @ø£|rü ïÁe‘·T \ì|æ+#·T
≈£î+≥THêïs¡T.
kÕeT+‘· eØZjT· T\÷, ùd≥TeØZjT· T\÷ ñqï‘√<√´>∑T\÷ ` á eT÷&ÉT ‘Ó>\∑
yês¡÷ ˇø£ HêeqT mø±ÿs¡T. yê] J$‘· |ü<‘Δä T· \÷, Ä#êsê\T s√Es√E≈£L <ä>sZ∑ e¡ ⁄
‘·THêïsTT. eTq uÛ≤s¡‘<· X˚ |¯ ⁄ü ≈£î\ eédüú á eT÷&ÉT esêZ\ Á|ü»*ï @ø£+ ø±≈£î+&Ü
n&ÉT≈¶ î£ +≥Tqï~. j·T÷s√|t˝À ≈£L&Ü ˇø£|ü &ÉT eTVü‰sêE\T, kÕeT+‘·T˝ÀÔ $yêVü≤
dü+ã+<Ûë*ï n+^ø£]+#˚yês¡T ø±<äT. Çø£ ø√{°X«¯ s¡T\sTTq ùd≥T eØZjT· T*ï Ä≈£î
≈£Ls¡˝Àì |ü⁄s¡T>∑T˝≤ #·÷ùdyês¡T. ø±˙ Ç|ü&ÉT nø£ÿ&É sê»es¡Z+, kÕeT+‘·es¡Z+,
ùd≥T es¡+Z ` eT÷&ÉT esêZ\÷ ø£*dæb˛j·÷sTT. \ø°àå |ü⁄Á‘·T\+<äs÷¡ ˇπø C≤‹>±
|ü]D‹ #Ó+<ës¡T. ns¡Δ X¯‘êã›+ ÁøÏ‘+· uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì $$<Ûä ≈£î˝≤\≈£L, C≤‘·T\≈£L
#Ó+~q dü+kÕúHêBÛXó¯ \+<äs÷¡ ˇø£ ≈£î\+˝Àø°, C≤‹˝ÀøÏ, |ü]D‹ì #Ó+<ës¡T. n+<äs÷¡
s¡d|ü ⁄ü Á‘·T\sTTb˛j·÷s¡T. n˝≤π>, áHê{Ï á eT÷&ÉT esêZ\÷ @ø£ C≤‹>±, @ø£es¡+Z >±
|ü]D‹ #Ó+<˚ s√E #ê˝≤ <ä>sZ∑ √¢ e⁄+~. á \ø°àå |ü⁄Á‘·T\≈£L, Á|üuTÑÛ ‘ê«~ÛH‘˚ \· ≈£L
e´‹πsø£yÓTÆq eTs√es¡Z+ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ñ<ä“¤$düTÔqï~. Ä es¡Z+ Áø£eT+>± |ü⁄+E
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 129
≈£î+≥Tqï~. Äes¡+Z |ü⁄+E≈£îqï düsê«˙ï n+‘·]Ω‘+· #˚dTü ≈£îqï s√Eq MTHêøÏå ˝≤+{Ï
yêfi¯fl≈£î qwübº ˛yê*‡q |üì e⁄+&É<Tä .
ÄHê&ÉT ÄyÓT uÛsÑ *Ô¡ ï mqTï≈£îH˚ øπ Áå ‘·+ $düèÔ ‘· eTe⁄‘·T+~. nsTTHê Á|üj÷Ó »q+
@eTT+≥T+~? m|ü&√ ø£<ë? Ä neø±X¯+ Á|üdTü ‘Ô +· ÄyÓT kÕeT+‘· es¡+Z ˝ÀH˚ ø£<ë
uÛsÑ *Ô¡ ï mqTïø√e*‡+~. Ä esêZìï <ë{Ï ˇø£ÿ n&ÉT>∑T ≈£L&Ü eTT+<äT≈£î y˚jT· {≤ìøÏ
M\T˝Ò<Tä ø£<ë? ‘·q˝≤>± qeHê>∑]ø£‘q· T n_Ûe÷ìdüTqÔ ï kÕeT+‘· es¡|Z ⁄ü Ád”\Ô +<äs÷¡
uÛsÑ *Ô¡ ï mqTï≈£îH˚ øπ Áå ‘ê*ï $düèÔ ‘·+ #˚dæ $$<Ûä C≤‘·T˝À¢ qT+&ç uÛsÑ *Ô¡ ï mqTïø√e&É+
ÁbÕs¡+_ÛùdÔ ‘·q÷ n&ÉT>∑T eTT+<äT≈£î y˚jT· >∑\<äT. Ä X¯óuÛ|Ñ Tüò &çjT· qT e#˚ÃHê{ÏøÏ MTHêøÏå
j·Te«q ÁbÕ+>∑D≤ìï <ëfÒ b˛‘·T+~. Ä q÷‘·q j·TT>∑+ ‘=+<äs>¡ ± ÁbÕs¡+uÛ+Ñ ø±e{≤ìøÏ
MTHêøÏå ‘·qT>± ‘êqT @MT Á|üjT· ‘·ï+ #˚jT· ˝Ò<Tä . $T–*q yêfi¯ófl Á|üjT· ‹ï+∫ nq´
C≤‘·T\ |ü⁄s¡Twüß*ï Áù|$T+∫ Ä j·TT>±ìï ‘˚>∑*–‘˚ ˝≤uÛÑ|ü&É{≤ìøÏ e÷Á‘·+ ‘·qT
dæ<äΔ+.
MTHêøÏå <äjT· ˙j·Tdæ‹ú ì #·÷ùdÔ ø±*+b˛+>¥ C…\’ T yês¡H¶ é ã*j·÷ õ˝≤¢ ìyêdæ
‹yê] C≤„|øü +£ edüTHÔ êï&ÉT. n‘·ìøÏ j·÷uÛ’… @fi¯fl ej·TdüT+≥T+~. n+‘·es¡≈L£ $yêVü≤+
ø±˝Ò<Tä . Çø£ ne⁄‘·T+<äqï qeTàø£eT÷ ˝Ò<Tä . #ê˝≤ <äjT· ˙j·T dü«s¡+˝À ªª$‘·+‘·T
$yêVü‰\T ÁbÕs¡+uÛ+Ñ ne⁄‘êsTT. nsTT‘˚ H˚qT #·÷&ÉqTμμ nì nH˚yê&ÉT.
ªb˛˙ MTs¡T @ Áu≤Vü≤àD u≤\ $‘·+‘·Te⁄qsTTHê $yêVü≤ e÷&É≈L£ &É<ë?μ n+fÒ
‘·\ n&É+¶ >± ‹ù|Œyê&ÉT. ‘·qT>± kÕVü≤dæ+∫, eTT+<äT≈£î n&ÉT>∑T y˚d,æ q÷‘·q e÷sêZìï
ì]à+#˚ <ÛÓ’s¡´+ n‘·ìøÏ ˝Ò<äT. Ç+¬øe¬s’Hê e÷sêZìï ì]àùdÔ ‘·qT Ä e÷s¡Z+˝À
q&ÉTkÕÔq+{≤&ÉT.

ª>√\÷μ
ªªsê+ sê+ u≤ã÷J!μμ
ªªsê+ sê+, >√\÷!μμ nHêïqT H˚qT.
eT<ÛTä |ü⁄]˝À ª>√\÷μ ≈£L© #˚dTü ≈£îì ã‘·T≈£î‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. m≈£îÿeXÊ‘·+ á
es¡Z+ Á|ü»\T |üs¡düŒs¡+ ø£\TdüT≈£îqï|ü&ÉT ªªsê+...sê+...μμ nì #Ó|ü≈£î+{≤s¡T.
‘·eTø£+fÒ ô|’ dæ‹ú ˝À e⁄qïyê]ì ø£\TdüT≈£îqï|ü&ÉT e÷Á‘·+ ªùdsƒJY μ nì dü+uÀ<Ûqä
#˚kÕÔsT¡ . nsTT‘˚, ª>√\÷μ $T>∑‘ê yê]˝≤ ø±≈£î+&Ü ‘·eT ø£+fÒ ô|’ dæ‹ú ˝À e⁄qïyê]ï
ø£*dæq|ü&ÉT ªsê+...sê+μ nH˚ n+{≤&ÉT. Ç~ n‘·&ç eè<ëΔ|´ü + e\q nsTT e⁄+&Ée#·TÃ.
yêdüyÔ êìøÏ ª>√\÷μ≈£î j·÷uÛ’… @fi¯fl≈£î $T+∫ ej·TdüT e⁄+&É<Tä . ø±˙, #ê˝≤ eè<äT&Δ ˝ç ≤
ø£ì|ækÕÔ&ÉT.
#·*ø±\+ $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\T nø√ºãs¡T d”»qTqT eTT–+#·T≈£îì ‘·eT Çfi¯fl≈£î
yÓ[flb˛j·÷s¡T. á ¬s+&Ée d”»qT˝À yÓTT<ä{Ï d”»qT˝À e∫Ãq+‘· eT+~ $˝≤dü
j·÷Á‹≈£î\T sês¡T. nsTTq|üŒ{Ïø,° Ä]b˛‘·Tqï B|ü|⁄ü ø±+‹˝≤ ìsêàqTwüéTe⁄‘·Tqï
eT<ÛäT|ü⁄] eT∞fl ø£fi¯ø£fi¯ ˝≤&ÉT‘·T+~. ≈£L© #˚düT≈£îì ã‹πø Á|ü»\≈£î m+‘√ |üì
<=s¡T≈£î‘·T+~. yê´bÕs¡dTü \ú ≈£L, <äTø±D<ës¡T\≈£L ø=B› >=bÕŒ &çe÷+&é ô|s¡T>∑T‘·T+~.
yêfi¯fl edüTeÔ ⁄\T eT]ø=ìï neTTà&ÉTb˛‘êsTT. ø±˙ qe+ãsY HÓ\ ∫es¡≈î£ e#˚Ãdü]øÏ
$˝≤dü j·÷Á‹≈£î\T n+<äs÷¡ <ë<ë|ü⁄>± yÓ[flb˛‘ês¡T. Çø£|ü &ÉT eT¬sø£ÿ&Ü e⁄+&É{≤ìøÏ
neø±X¯+ ˝Òìyêfi¯ófl e÷Á‘·yT˚ eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+&çb˛‘ês¡T. Hê≈£î eT¬sø£ÿ&Ü e⁄+&É{≤ìøÏ
#√≥T ˝Ò<Tä . >√\÷≈£î ˝Ò<Tä . n+<äTøπ Ç<äs› +¡ s¬ +&Ée d”»Hé nj·÷´ø£ ≈£L&Ü eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚
e⁄+&çb˛j·÷+. á dæú‘˚ e÷ Ç<ä›]˝Àq÷ ˇø£] MT<ä eTs=ø£]øÏ k˛<äs¡ uÛ≤yêìï
ø£*–+∫+~. yÓHïÓ \sêÁ‹. Ä s√E sêÁ‹ @&Óì$T~ >∑+≥\|ü&ÉT #Ó≥¢ øÏ+<ä |ü&eç ⁄qï
m+&ÉT |ü⁄\¢*ï @s¡T≈£î+≥÷, yê{Ïì m\ÁøÏºø˘ ˝…’≥T düÔ+uÛÑ+ <ä>∑Zs¡ b˛>∑T#˚düTÔHêï&ÉT
>√\÷. |ü>∑{Ï|üP≥ ø£qTø£ e∫Ãq≥¢sTT‘˚ Ç+ø± eT+∫ |ü⁄\¢\T <=]πø$. m≈£îÿyê
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 131
<=]πø$. nsTT‘˚, |ü>{∑ |Ï Pü ≥ m˝≤ sê>∑\&ÉT? |üì #˚dTü ø√yê* ø£<ë? |ü>{∑ Ï |üP≥
|üHM˚ T ˝Òøb£ ˛‘˚H˚ |ü⁄\¢\ ø√dü+ yÓfió¯ ‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. Ç+‘·≈î£ eTT+<äT˝≤ eT<ÛTä |ü⁄]
#·T≥Tº|øü ÿ£ \ n&Ée⁄\T <ä≥+º >± ˝Òe⁄. |ü\Ãã&Ü¶sTT. eT<ÛTä |ü⁄]ì <ë{Ï #ê˝≤ <ä÷s¡+
yÓ[‘˚ ø±˙ #Ó≥T¢ ø£q|ü&eÉ ⁄. nsTT‘˚, s√E≈£î s¬ +&ÉT eT÷&ÉT kÕs¡T¢ q>∑sêìøÏ Ä ∫es¡
qT+&û á ∫es¡ es¡≈L£ q&ç#˚ >√\÷≈£î Ç~ ø£wyºü TÓ qÆ |üì ≈£L&Ü ø±<äT. #·*ø±\+˝À
s√E≈£î s¬ +&ÉTkÕs¡T¢ q>∑sêìøÏ Ä ∫es¡qT+&û á ∫es¡ es¡≈L£ q&Ée{≤ìøÏ neø±X¯+
e⁄+&˚ ≈£L© <=]øÏ‘˚ ‘·qqT ‘êqT n<äèwüeº +‘·T&ÉqT≈£î+{≤&ÉT. >√\÷ m≈£îÿe>± ∫\¢s¡
es¡≈Ô î£ ˝…q’ ø√eT≥¢ <ä>sZ∑ ¡ ≈£L* |üì#˚d÷ü Ô e⁄+{≤&ÉT. Ç‘·s¡ ≈£L©\T s¡÷bÕsTT ÇùdÔ
ø±˙ yÓ÷j·Tì ãs¡Te⁄≈£î, >√\÷ |üHïÓ +&ÉT nD≤\πø yÓ÷düT≈£î yÓfi‘¯ ê&ÉT. n+<äTø£H˚
yê´bÕs¡T\T m≈£îÿe>± ≈£L© yÓ÷j·T{≤ìøÏ >√\÷H˚ |æ\TdüT+Ô {≤s¡T. >√\÷ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì
Çfi¯flyÓ|’ ⁄ü ≈£î m≈£îÿe>± edüT+Ô {≤&ÉT. Ä Çfi¯fl |üøÿ£ qTqï yê´bÕs¡dTü \ú T kÕúìø£ Á|ü»\
MT<ä Ä<Ûës¡|&ü ¶É yêfi¯ó¢ ø±e≥+ e\q dü+e‘·‡s¡+ bı&ÉT>∑THê yê´bÕs¡+ kÕ>∑T‘·÷H˚
e⁄+≥T+~ yêfi¯fl≈£î. >√\÷, Ä yê´bÕs¡dTü \ú ≈£î |ü]àHÓ+≥T ≈£L© nì yπ̊s #Ó|Œü qø£ÿs¡
˝Ò<äqT≈£î+≥THêïqT.
eT<ÛTä |ü⁄] ôd+≥sY≈î£ s¬ +&ÉT yÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À y˚TeTT+≥THêïeTT. >√\÷ Ç‘·s¡
≈£L©\T e⁄+&˚ #√≥ ôd+≥sY≈î£ <ä>sZ∑ >¡ ± e⁄+{≤&ÉT. n‘·ì ã+<ÛTä e⁄\+<äs÷¡ n‘·&ç
˝≤>±H˚ ≈£L© |üqT\T #˚dTü ≈£îì ã‘·T≈£î‘·÷ e⁄+{≤s¡T. ˇø£kÕ] >√\÷≈£î |üP]Ô n+<Û‘ä «· +
e#˚Ãdæ+~. n|ü&ÉT &Üø£sº T¡ Ä|üsπ wüHé #˚dæ #·÷|ü⁄ ‘Ó|Œæ +#ê&ÉT. n|üŒ≥Tï+&ç yÓTT<äT›
ø£fifl¯ <ë›\T ô|≥Tº≈î£ +≥÷ e⁄+{≤&ÉT. ø£f|º… ⁄ü \¢\T @s¡T≈£îH˚≥|ü&ÉT ø£fifl¯ CÀ&ÉT e⁄+≥T+~.
ã+<ÛTä e⁄\T n‘·ìø√dü+ ≈£L&Ü s=f…\º T #˚dæ e⁄+#·T‘ês¡T. n+<ä]ø° e+≥≈£î ø±yê*‡q
|ü⁄\¢*ï >√\÷ @s¡T≈£î yÓfió¯ ‘·T+{≤&ÉT.
>√\÷ #ê˝≤ düqï>±, ã\V”≤q+>±, meTTø£\ >∑÷&ÉT˝≤ e⁄+{≤&ÉT. #˚‹ø£Ás¡qT
H˚\≈£î ‘êøÏd÷ü Ô q&ÉTkÕÔ&TÉ . m+‘· düqï>± e⁄Hêï ˇø£ eTDT>∑T ãs¡Te⁄ yÓ÷dü÷Ô e⁄+{≤&ÉT.
ˇø£yfi˚ ¯ m|ü&ÉsTTHê ‘·≈î£ ÿe yÓ÷ùd,Ô Ä ‘·≈î£ ÿe eT+<ä+ yê´bÕs¡dTü \ú T dü>+∑ ≈£L©H˚
ÇdüT+Ô {≤s¡T. >∑‘+· ˝À n‘·ì eTTK+ |ü#Ã· >±, ø£fiø¯ fi£ ˝¯ ≤&ÉT‘·÷ e⁄+&˚~. Ç|ü&ÉT s¡ø+Ô£
˝Òø£ bÕ*b˛sTT+~. n+‘· ∫qï X¯Øs¡+‘√ eTDT>∑T ãs¡Te⁄qT ì<ëq+>± yÓ÷dü÷Ô
e⁄+{≤&ÉT. ˇø=ÿø£ÿkÕ] eT<ÛTä |ü⁄]øÏ Ä ∫es¡ qT+&û á ∫es¡≈L£ ≈£L© yÓ÷düT≈£î
b˛yê*‡ e⁄+≥T+~. n+fÒ Hê\T>∑T yÓTfiÆ ó¯ fl yÓ[fl Hê\T>∑T yÓTfiÆ ó¯ fl sêyê*‡ e⁄+≥T+~.
sêq÷ b˛q÷ ø£*|æ yÓTT‘·+Ô mì$T~ yÓTfiÆ ó¯ fl. ≈£L© <=s¡ø±˝Ò ø±˙ mì$T~ yÓTfiÆ fl‚ +{Ï?
|üHÓï+&ÉT yÓTÆfi¯flsTTHê q&ÉTkÕÔ&ÉT >√\÷. n‘·&ÉT m+‘· <ä÷s¡yÓTÆHê ˇø£ Áø£eTyÓTÆq
y˚>+∑ ˝À q&ÉTdü÷HÔ ˚ e⁄+{≤&ÉT. eT+<äø=&ç>± q&ÉTdüTHÔ êï&ÉT. ‹q{≤ìøÏ ˝Ò<Tä . eT<Û´ä ˝À
n\T|ü⁄ rs¡TÃø√e{≤ìøÏ ø=ìï eTõ©\T e⁄HêïsTT. >√\÷ q&Ée≥+ ø±˙, n\T|ü⁄
rs¡TÃø√e≥+, ø±ùd|ü⁄ Ä>∑≥+ ø±˙ n+‘ê ˇø£ j·T+Á‘·+˝≤>± »]–b˛‘·÷ e⁄+≥T+~.
<ë]˝À me¬sH’ ê |ü]#·jT· düT\ú T ø£q|ü&‘ç ˚ ªsê+....sê+μ n+≥÷ e⁄+{≤&ÉT. ˝Òøb£ ˛‘˚
ìs¡+‘·s+¡ uÛ÷Ñ $Tì ‘·q ø±fi¯fl‘√ #·<Tä qT #˚d÷ü Ô eTõ© e∫Ãq #√≥ ˇø£ ø£Då + }|æ]
rdüT≈£î+≥÷ yÓ[flb˛‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. >√\÷qT #·÷dü÷Ô e⁄+fÒ yÓ÷ùd |üXó¯ e⁄\T C≤„|øü +£
edü÷Ô e⁄+{≤sTT. yê{Ïø,° >√\÷≈£î eT<Û´ä eTTKýÓTqÆ e´‘ê´dü+ @$T≥+fÒ, |üXó¯ e⁄\T
‘·eT ÇwüÁº |üø±s¡+ ãs¡Te⁄\T yÓ÷j·Te⁄. >√\÷ n˝≤ ø±<äT ‘·q ÇwüÁº |üø±s¡yT˚ yÓ÷düT≈£î
yÓfió¯ ‘·T+{≤&ÉT. @<√ ˇø£ s¡ø+£ >± Áã‘·ø±*. Áã‘·ø±\+fÒ ‹+&ç ‹Hê*. Ç+ø£ ≈£L©
yÓ÷j·Tø£ @+ #˚kÕÔ&TÉ ?
eT<ÛTä |ü⁄] @&Óì$T~ y˚\ n&ÉT>∑T\ m‘·TqÔ e⁄qï~. #·*ø±\+˝À nø£ÿ&É eT+#·T
>∑&¶É ø£&TÉ ‘·÷ e⁄+≥T+~. nsTTHê, >√\÷ #·*ì @ e÷Á‘·+ ˝…øÿ£ #˚jT· ≈£î+&Ü ãs¡Te⁄*ï
yÓ÷dü÷Ô e⁄+{≤&ÉT. n‘·ìøÏ m+&Ü, yêHê, #·© nìï ø±˝≤\÷ düe÷qy˚T! o‘êø±\+˝À
#·*qT+&ç ‘·qqT ‘êqT ø±bÕ&ÉTø√e{≤ìøÏ >√\÷ m˝≤+{Ï ã≥º*ï y˚düT≈£î+{≤&√
}Væ≤+#·Tø√e≥+ ø£w+ºü ø±<äT. bÕ‘·>T∑ &É\¶ yê´bÕ] <ä>sZ∑ ¡ m|üŒ{Ï<√ z bÕ‘· ñìï
ø√≥Tq÷, z ô|C’ ≤e÷q÷ ø=qT≈£îÿHêï&ÉT. yê{Ïì dü+e‘·‡sê\ ‘·sã¡ &ç>± yê&ÉT‘·THêï&ÉT.
Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ n$ ∫qT>∑T‘·÷ e⁄+{≤sTT. ∫qT>∑T\qT ≈£î≥Tº≈î£ +≥÷ e⁄+{≤&ÉT. Ä
ø√≥T≈£L, ô|C’ ≤e÷≈£î ≈£î≥Tº˝ìÒ #√≥T ˝Ò<Tä . yê{Ïì @Hê&É÷ ñ‘·ø{£ ≤ìøÏ y˚dæ e⁄+&É&TÉ .
‘·q÷ ñ‘·Tø√ÿ&ÉT. yê{Ïì ˙fi¯fl˝À¢ eTT+∫‘˚H˚ |”*ø£˝’… #˚‹øÏ e#˚Ã≥≥Tº>± e⁄HêïsTT.
ø±fi¯fl≈£î f…Æs¡T #Ó|ü\T. ‘·\MT<ä >∑&ÛÉHê˝Ÿ ÁbÕ+rj·TT\T <Ûä]+#˚ {À|”! Ä {À|”
ã≥ºH‹Ó Ô e⁄qï yêfi¢̄≈î£ #ê˝≤ s¡øDå£ qT ÇdüT+Ô ~. nsTT‘˚ >√\÷≈£î ã≥º‘\· ˝Ò<Tä .
>√\÷ s√»+‘ê |üXó¯ e⁄˝≤ ãs¡Te⁄\T yÓ÷dü÷HÔ ˚ e⁄+{≤&ÉT. ø£+#·s>¡ ±&ç<\ä T ≈£L&Ü
s√E≈£î nìï >∑+≥\T n˝≤ yÓ÷j·T{≤ìøÏ ìsêø£]kÕÔsTT ø£<ë? n‘·&˝É ≤ j·TTe≈£î&ç>±
e⁄qï|üŒ{Ï qT+&û ãs¡Te⁄\T yÓ÷dü÷ÔH˚ e⁄Hêï&ÉT. yÓqTø£ Ç‘·s¡ n\yê≥T¢ @yÓTÆHê
e⁄Hêïj˚TyÓ÷? ø±˙ Ç|ü&ÉT @ n\yê≥T¢ ˝Òe‘·ìøÏ. kÕ<Ûës¡D+>± ø=+&ÉÁbÕ+‘ê\
Á|ü»\T |ü>\∑ +‘ê ø±j·Tø£w+ºü #˚XÊø£, Ä n\dü≥q÷, u≤<Ûqä T eT]Ãb˛e{≤ìøÏ bı<äT›
>∑÷ø£+>±H˚ kÕsêsTT ‘ê>∑T‘·T+{≤s¡T. nsTT‘˚, >√\÷ ‘ê>∑>± H˚ì+‘·es¡≈L£ #·÷&É˝<Ò Tä .
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ Ç≥T ∫es¡ï kÕsêsTT #ê˝≤ #Íø£>± neTTà&Ée⁄‘·÷ e⁄+≥T+~. Ç~ <=+>∑
kÕsêsTT. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ #·T≥Tº|øü ÿ£ \ e⁄qï Á>±e÷\˝Àì Á|ü»\T ‘·eT Çfi¯fl˝Àì <ÛëHê´ìï
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 133
≈£îfi¯flu…{ºÏ kÕsêsTT ‘·j÷· s¡T #˚dTü ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. Ç˝≤ ‘·j÷· s¡T #˚dTü ≈£îqï kÕsêsTT
#ê˝≤ #Íø£! nø£ÿ&ç Á|ü»\T nHê~qT+&˚ kı+‘·+>± kÕsêsTT ‘·j÷· s¡T #˚dTü ≈£î+≥THêïs¡T.
Á|üuÛÑT‘·«+ Ä ø=+&É Á|ü»\ nHê~ Ä#ês¡yÓTÆq kÕsêsTT ‘·j·÷s¡T #˚düTø√e&Üìï
ìùw~Û+#·˝<Ò Tä . ˇø£yfi˚ ¯ ìùw~Û+∫Hê Á|üj÷Ó »q+ e⁄+&É<Tä . #Íø£>± <=]πø ø±|ü⁄kÕsêsTTì
‘ê>±\qT≈£îH˚ yêfi¯ófl eT<ÛTä |ü⁄]øÏ Ç≥T ∫es¡≈î£ ekÕÔsT¡ . d”kÕ≈£î 60 s¡÷ˆˆ\T ô|≥º>\∑
yêfi¯fl≈£î KØ<Óq’ kÕsêsTT ªôd+≥sYμ˝À m|ü&É÷ <=s¡T≈£î‘·÷H˚ e⁄+≥T+~.
u≤<Ûëø£sy¡ TÓ qÆ >√\÷ J$‘·+ m|ü&ÉT |ü]düe÷|üÔ eTe⁄‘·T+<√? mes¡T #Ó|Œü >∑\s¡T?
o‘êø±\+˝À eT+#·T ≈£î]ùd sêÁ‘·T˝À¢ n‘·ì >∑T+&Ó\T #·*øÏ ‘·≥Tºø√˝Òø£ u≤<Ûôä |&ÉT‘·÷
e⁄+{≤j·TqT≈£î+≥THêïqT. nsTTHê, u≤<Ûqä T ˝…øÿ£ #˚jT· &ÉT. #˚ùdÔ J$‘·+ m˝≤ >∑&TÉ düT+Ô ~.
>√\÷qT #·÷dæq|ü&ÉT $˝≤düj÷· Á‹≈£î˝À¢ á e÷qe⁄&ÉT m+<äT≈£î Ç{≤¢+{Ï J$‘êìï
>∑&TÉ |ü⁄‘ê&Éqï Ä˝À#·q yÓTT\¬ø‘·<Ô y˚ ÷Ó ? n‘·DíÏ >∑T]+∫ u≤>± ‘Ó*dæq yêfi¯fl Vü≤è<äj÷·
˝À¢q÷ Ç˝≤+{Ï Á|üXï¯ ñ<äsTT+#·<qä T≈£î+≥THêïqT. ãVüQXÊ >√\÷ ˝≤+{Ï <äTs¡<èä wüº
e+‘·T*ï s√p m+‘√ eT+~ì #·÷düTHÔ êïπsyÓ÷? ø±˙, >√\÷ ˝≤+{Ï J$‘êìï >∑&ùç |
yêfi¯ófl á Á|ü|+ü #·+˝À ˝Òsì¡ #Ó|Œü e#·TÃ. eT<ÛTä |ü⁄]˝À Ç+‘·{Ï u≤<ÛëeTj·TJ$ì eTs=ø£]ï
#·÷&É˝<Ò Tä H˚qT. Á|ü|+ü #·+˝À Ç˝≤+{Ï J$‘êìï >∑&ùç | Je⁄\T Ç+¬øe¬sH’ ê e⁄+&É
e#·TÃqT. nsTT‘˚, yêfi¯ófl >√\÷˝≤>± ˇ+≥]>± ˝Òsì¡ #Ó|Œü >∑\qT. yêfi¯fl≈£î, uÛ≤sê´
_&É\¶ ÷, nqï<äeTTà\÷ e⁄+{≤s¡T. n+<ä]‘√ ø£*dæ u≤<Û*ä ï |ü+#·T≈£î+≥÷ J$‘êìï
>∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T.
2
á X¯‘ê_› ÁbÕs¡+uÛ+Ñ ˝À uÛ≤s¡‘<· X˚ |¯ ⁄ü »HêuÛ≤ Ç|ü&ÉTqï+‘· ˝Ò<Tä . Ç|ü&ÉTqï
»HêuÛ≤≈£î eT÷&ç+≥ ˇø£ e+‘·T ‘·≈î£ ÿe>± e⁄+&˚~. Ç|üŒ{Ïøπ , eè<äT\Δ T ÄHê{Ï $wüj÷· *ï
#Ó|Pü Ô e⁄+{≤s¡T. yê{Ïì eTq+ |üP]Ô>± q$Tàq≥ºsTT‘˚, Ä ø±\+ ªdü‘øÔÓ ±\μ y˚Tqì
nqT≈£î+{≤eTT. @yÓTHÆ ê ø±˙ ˇø£ $wüjT· yÓT‘Æ ˚ ì»+! n|üŒ{Ïø° øπ <ësYHê<Ûé ÁbÕ+‘·
Á|ü»\≈£î <=+>∑‘·q+ n+fÒ @$T{À ‘Ó*j·T<äT. nã<äΔ+ Ä&É{≤ìï H˚s¡TÃø√˝Ò<äT
yêfi¯ófl. Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\qT+&ç e∫Ãq j·÷Á‹≈£î\T πø<ësYHê<Ûé ÁbÕ+‘· Á|ü»\qT
bı>∑T&ÉT‘·÷ e⁄+&˚yês¡T. Ç|üŒ{Ïø° eè<äTΔ\T ‘·eT ∫qï‘·q+ Hê{Ï s√E*ï ø£\\T
ø£+≥÷ e⁄+{≤s¡T. Ä s√E˝À¢ s¡÷bÕsTTøÏ Çs¡y’Ó ùds¡¢ >√<ÛTä eT\÷, ùds¡Tqïs¡ HÓsTT´
ny˚Tàyês¡≥! n+fÒ ÄVü‰s¡ düeTdü´ Ç|ü&ÉTqï+‘· rÁes¡÷|ü+˝À e⁄+&˚~ ø±<äT ÄHê&ÉT.
n{≤¢+{Ï s√E˝À¢q÷ ;<ä\÷` |üdTü \Ô T |ü&TÉ ≈£îH˚ yês¡÷ e⁄Hêïs¡T. ≈£L* #˚dTü ≈£îH˚
Á|ü»\T dü+e‘·‡s¡+˝À Hê\T>∑sTT<äT HÓ\\ bÕ≥T ≈£L© ˝Ò≈î£ +&Ü ñ+&Ée*‡q|ü&ÉT
|ü<ësêú\T #Íø£ nsTT e÷Á‘·+ Á|üj÷Ó »q+ @eTT+≥T+~? yê{Ïì ø=q{≤ìøÏ Á|ü»\
<ä>sZ∑ ¡ &ÉãT“ e⁄+&Ü* ø£<ë?
á X¯‘êã› ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À πø<ës¡Hê<Ûä ÁbÕ+‘·|ü⁄ ˇø£ ø=+&É Á>±eT+˝À >√\÷
|ü⁄{≤º&ÉT. ‘·+Á&ç eT+∫ ej·TdüT‡˝À e⁄Hêï&ÉT. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î n‘·qT yÓTT<ä{Ï
dü+‘êqyÓTHÆ ê nsTT e⁄+&Ü*. ˝Ò<ë Áã‹øÏq yêfi¯fl˝À¢ yÓTT<ä{Ï yê&ÉsTTHê nsTT e⁄+&Ü*.
uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\˝À˝≤>±H˚ Çø£ÿ&Ü |æ\\¢ T Áã‘·ø{£ ≤ìøÏ ø±<äT #êe{≤ìπø
|ü⁄&ÉT‘·÷+{≤s¡T. |ü⁄≥º>±H˚ #·∫Ãb˛j˚T yês¡T ø=+<äs¬ ‘’ ,˚ eT]ø=+<äsT¡ |ü⁄{Ïqº ø=ìï
HÓ\\<ëø±, dü+e‘·‡sê\ <ëø± Áã‹øÏ ‘·sê«‘· #·ìb˛‘·÷ e⁄+{≤s¡T. j·Te«q+ ø±\+
<ëø± ã‹øÏ e⁄+&˚yês¡T #ê˝≤ ø=~› eT+~ e÷Á‘·yT˚ . Çø£ j·÷uÛ’… J$‘êìï nqTuÛ$Ñ +#·>\∑
n<äèwüeº +‘·T*ï y˚fifl¯ MT<ä ˝…øÿ£ ô|≥ºe#·TÃ.
|æ\¢\T >∑T&çôd˝À |ü⁄{ÏºHê, eTVü≤\T˝À |ü⁄{ÏºHê ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î Äq+<äj·T≈£î˝Ò
ne⁄‘ês¡T. >√\÷ ‘·+Á&ç e+≥]yê&√, ˝Òø£ n‘·ìøÏ nqï\T, ‘·eTTàfi¯ófl e⁄Hêïs√?
˝Ò<√? ‘Ó*j·T<äT. ˇø£yfi˚ ¯ e⁄Hêï $&ç>± e⁄+&ç e⁄+&˚yêπsyÓ÷! >√\÷ ‘·+Á&ç ìedæ+∫q
Ç\T¢ sê‹>√&É\ ô|ø’ |£ Pü  e⁄qï ∫qï ô|f…º ˝≤+{Ï~. m≈£îÿe m‘·T>Ô ± e⁄+&É<Tä . eTqTwüß\T
y˚\ dü+e‘·‡sê\ J$‘êqTuÛÑe+ e\¢ ‘êeTT ìedæ+#˚ Á|ü<˚XÊ\≈£î ‘·–q Çfi¯flqT
ì]à+#·Tø√e≥+ H˚sT¡ Ã≈£îHêïs¡T. >√\÷ |ü⁄{Ïqº Á>±eT+˝À #·*ø±\+ #·* #ê˝≤ m≈£îÿe>±
e⁄+≥T+~. eT+#·T >∑&¶É ø£≥Tº≈î£ b˛‘·÷ e⁄+≥T+~. n˝≤+{Ï Á|ü<X˚ Ê˝À¢ m‘·sÔ TTq Çfi¯flqT
ø±˙ øÏ{øÏ \° T >∑\ Çfi¯flqT ø±˙ ø£≥Tºø√s¡T. >√\÷ ‘·+Á&ç Ç\T¢ n˝≤+{Ï<.˚ <ëìì Ç\T¢
nH˚ ø£+fÒ $T<Ó› nq≥+ ‘·–q~>± e⁄+≥T+~. Ä $T<Ó› ÁøÏ+<ä uÛ≤>∑+˝À |üXó¯ e⁄\T
e⁄+{≤sTT. ô|’ uÛ≤>∑+˝À eTqTwüß\T e⁄+{≤s¡T. nø£ÿ&É nìï $T<Ó\› ÷ n˝≤π> e⁄+{≤sTT.
>√\÷ ‘·+Á&ç $T<Óô› |’ uÛ≤>∑+˝À s¬ +&ÉT >∑<Tä \THêïsTT. ÁøÏ+<ä uÛ≤>∑+˝À s¬ +&ÉT >∑<Tä \÷
ñHêïsTT. Ä >∑<Tä \ yÓX’ Ê\´+ ˇø£ eTìwæ |ü&TÉ ≈£îì ø±fi¯ófl C≤|ü⁄≈£î+fÒ ø±fi¯ófl ˇø£
>√&É≈L£ , ‘·\ ˇø£ >√&É≈L£ ‘ê≈£î‘·÷ e⁄+{≤sTT.
>√\÷ ‘·+Á&ç Ç\T¢ øÏ+<ä q~ y=&ÉTq¶ e⁄qï≥ºsTT‘˚, ùd<ë´ìøÏ e] |ü+&˚ uÛ÷Ñ $T
ø=+‘· e⁄+&ç e⁄+&˚~. ø±˙ yêfi¯fl $T<Ó› ø=+&Éô|q’ m>∑Te≈£î e⁄qï~. yÓTT‘·+Ô }s¡+‘ê
ø=+&Éô|H’ ˚ e⁄+≥T+~. nø£ÿ&É uÛ÷Ñ $Tì #·<Tä qT #˚dTü ≈£îì |ü+≥\T |ü+&ç+#·T≈£î+≥÷
e⁄+{≤s¡T. n+fÒ, ø=+&Ésêfi¯fl‘√ q\T#·<sä +¡ >± e⁄+&˚ ∫qï ∫qï eT&ÉT\T ø£≥Tº≈î£ ì
yê{Ï˝À eT{Ïº ‘Ó∫Ã b˛düT≈£îì |ü+≥\T |ü+&ç+#·T≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. yê{Ïì ªuÛ÷Ñ eTTμ\ì
>±˙, eT&ÉT\ì >±˙ nH˚ø+£ fÒ yÓ&\É TŒ>± e⁄+&˚ yÓT≥T¢ n+fÒ dü]b˛‘·T+~. >√\÷
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 135
‘·+Á&çøÏ nø£ÿ&É m≈£îÿe eT&ÉT\T ˝Òe⁄. Á>±e÷ìï <ë{Ï ø=+#Ó+ m>∑Te≈£î yÓ[‘˚ ø=+‘·
U≤∞ Á|ü<X˚ +¯ ø£q|ü&TÉ ‘·T+~. n&É$ì q]øÏ ø=+‘· U≤∞ Á|ü<X˚ Êìï @sêŒ≥T #˚dTü ≈£îHêïs¡T.
nsTT‘˚, sêfi¯fl‘√ >∑≥T¢ ô|≥Tºø√˝Ò<Tä . esê¸ø±\+˝À Ä uÛ÷Ñ $T˝À $‘·HÔ ê\T »\T¢≈î£ +≥÷
e⁄+{≤s¡T eP] Á|ü»\T. <˚e⁄&ç <äjT· |ü+≥ |ü+&ç‘˚ |ü+&ÉT‘·T+~ ˝Òøb£ ˛‘˚ ˝Ò<Tä .
n{≤¢+{Ï<˚ >√\÷ ‘·+Á&çø° ø=+‘· e⁄+~. u≤\´+˝À n+<äs÷¡ düTKø£sy¡ TÓ qÆ J$‘êìï
>∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ‘êeTT |üdüTÔ |ü&ÉTø=ì nsTTHê |æ\¢\≈£î ø£&ÉT|ü⁄ì+&Ü
‹+&ç ô|&ÉT‘·÷ e⁄+{≤s¡T. u≤\´+ ì•Ã+‘·>± e⁄+≥T+~. |æ\\¢ T ô|<äy› êfi¯ófl ne⁄‘·Tqï
ø=B› |ü]dæ‘ú T· \qT ns¡+ú #˚dTü ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. |ü]dæ‘ú T· \ Á|üu≤Û e+ ≈£L&Ü yêfi¯fl
MT<ä |ü&TÉ ‘·÷ e⁄+≥T+~. >√\÷ u≤\´+ qT+&˚ ù|<ä]ø£+˝À J$‘êìï >∑&bç Õ&ÉT.
yêfi¯fl Ç+{À¢ y˚Tø£\ ø£+fÒ ∫qï$ s¬ +&ÉT Äe⁄\T e⁄+&˚$. n$ y˚Tø£\T Ç∫Ãqìï
bÕ\÷ Ç#˚Ã$. yêfi¯fl≈£î m<äT\› T ˝Òe⁄. ndü\+‘· uÛ÷Ñ MT ˝Ò<Tä . me]HÓH’ ê n&ç– ˇø£
|üP≥≈£î m<äT*› ï ‘Ó#T· Ã≈£îì e⁄qï ø=~› uÛ÷Ñ $TH˚ <äTqTï≈£îH˚ yês¡T. ˝Ò<ë ∫qï ‘·e«ø±ìï
ˇø£<ëìï rdüT≈£îì Ä ø=~› uÛ÷Ñ $T˙ Á‘·e⁄«≈£îì $‘·HÔ ê\T »\T¢≈î£ H˚ yês¡T. ‘·eT s¬ +&ÉT
Äe⁄©ï n|üìøÏ rdüT≈£îyÓfifl¯ ≥+ >√\T≈£L düs<¡ ë>± e⁄+&˚~. >√\÷ >√N ô|≥ºø£ eTT+<äT
qT+N Ä Äe⁄*ï n&É$øÏ ‘√\T≈£î yÓfió¯ ‘·T+&˚yê&ÉT. ˇø£ÿ >√\÷H˚ ø±<äT Ä Á>±eT+˝Àì
|æ\¢\+<äs¡÷ ‘·eT ‘·eT |üX¯óe⁄*ï ‘√\T≈£î yÓfi¯ó‘·T+&˚yês¡T. Á>±eT+ <ë{Ï Ç+ø±
m>∑Te≈£î yÓ[‘˚ q]øÏyj ˚ T· >± $T–*q n&É$ Ç+ø± ø=+‘· e⁄+~. Ä n&É$øÏ Á>±eT+˝Àì
|üXó¯ e⁄\ìï+{Ï˙ ‘√\T≈£î yÓfió¯ ‘·T+{≤s¡T. yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT ÄVü‰sêìï eT÷≥ø£≥Tº≈î£ yÓfi≤ÔsT¡ .
nø£ÿ&˚ eT<Ûë´Vü≤ï+ uÛÀ»q+ #˚dæ kÕj·T+Á‘·+ |üXó¯ e⁄˝ÀÔ bÕ≥T Ç+{ÏøÏ ekÕÔsT¡ . }]øÏ
~>∑Teq q~ e⁄+~. Ä q~ ˙{Ïì }]˝Àì Á|ü»\+<äs÷¡ ‘ê>∑T‘·÷ e⁄+{≤s¡T. Ä
Á>±eT+˝À dü+e‘·‡s¡+ bı&Ée⁄Hê ø=B›, >=bÕŒ eT+#·T ≈£îs¡Tdü÷HÔ ˚ e⁄+&É{≤q nø£ÿ&É
mes¡÷ s√p kÕïq+ #˚jT· s¡T. kÕïq+ #˚jT· {+ düs<¡ ë nsTTq $wüjT· +>± uÛ≤$kÕÔsT¡ .
>√\÷≈£î kÕïq+ $wüjT· +˝À n+‘·>± |ü{+ºÏ |ü⁄ e⁄+&˚~ ø±<äT. mqï&√ ˇø£Hê&ÉT #˚ùdÔ
#˚ùdyê&ÉT. ˝Òøb£ ˛‘˚ ˝Ò<Tä . ã≥º\ $wüjT· eT÷ n+‘˚! ù|<äyêfi¯fl <ä>sZ∑ ¡ dü]jÓTÆ q ã≥º\T
m≥÷ e⁄+&Ée⁄. ∫ì–, bÕ‘·ã&çq ã≥º\H˚ ø£≥Tº≈î£ +≥÷ e⁄+{≤s¡T. Ä >∑T&É¶ |”*ø£\qT
e⁄‘·ø≥£ + n+fÒ, n$ ≈£L&Ü ˝Ò≈î£ +&Ü #˚dTü ø√e≥y˚T ne⁄‘·T+~. n˝≤+{Ï ∫ì–q
>∑T&É|¶ *” ø£*ï m|üŒ{Ïø° y˚dTü ≈£îH˚ e⁄+{≤s¡Hêï ÄX¯Ãs¡´|ü&eÉ \dæq ne⁄düs+¡ ˝Ò<Tä .
>√\÷ |ü~ |üHïÓ +&˚fifl¯ yê&Éj÷· ´&ÉT. n|üŒ{Ïø° ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T #˚ùd |üqT\ìï+{Ï˙
n‘·&TÉ H˚sT¡ Ã≈£îHêï&ÉT. bı\+ <äTqï≥+, ø£\T|ü⁄ rj·T≥+, n&É$øÏ yÓ[fl ø£f\º… T ø=≥Tº≈î£
sêe≥+. á |üqT\ìï+{Ï˙ #˚ùdyê&ÉT. bı\+˝ÀøÏ ms¡Te⁄*ï yÓ÷düT≈£î yÓfifl‚ yê&ÉT.
bı˝≤ìøÏ @MT yÓ÷düT≈£îì yÓ[flq|ü&ÉT @≈£î©ï, ñ*˙ yÓ+≥ rdüT≈£îyÓ[fl <ë]˝À
q&ÉTdü÷Ô e&ÉT≈£î‘·T+&˚yê&ÉT. Ç|ü&ÉT eTTdü*‘·q+˝À ø£fió¯ fl ø£q|ü&øÉ £ ø£Ás¡kÕj·T+‘√
q&ç#˚ >√\÷qT #·÷dæ ˇø£|ü &ÉT n‘·qT eT+∫ bÕ≥>±&Éì mes¡T nqT≈£î+{≤s¡T?
n‘·&TÉ rùd sê>±˝≤|üq <ä÷sêq >∑\ |üs«¡ ‘ê˝À¢ Á|ü‹<Û«ä ì+#˚<ìä mes¡÷Væ≤+#·>\∑ s¡T?
n‘·qT ‘·q ‘√{Ï |æ\\¢ ‘√ |ü+<Ó+ y˚dTü ≈£îì bÕ&˚yê&ÉT. >√\÷ dü«s¡+ eT<ÛTä s¡+>±
e⁄+≥T+<äì #Ó|üŒ˝ÒeTT. ø±˙ yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘ê\˝Àì Á|ü»\ dü«s¡+ ø£+fÒ |üs¡«‘·
ÁbÕ+‘ê˝À¢ì Á|ü»\ dü«s¡+ ø£eT˙j·T+>± e⁄+≥T+~. |ü+&ÉT>∑\T e∫Ãq|ü&ÉT }]
Á|ü»\‘√ bÕ≥T >√\÷ ≈£L&Ü Hê≥´+ #˚ùdyê&ÉT. >√\÷ s¡d|ü ⁄ü Á‘· C≤‹øÏ #Ó+~qyê&ÉT.
yÓT<Æ ëq Á|ü<X˚ Ê˝À¢ì Ä C≤‹ Á|ü»\T Hê≥´+ #˚jT· s¡T. nsTT‘˚, ø=+&É ÁbÕ+‘ê\˝Àì
s¡d|ü ⁄ü Á‘· C≤‹øÏ #Ó+~q ù|<äyês¡T ‘·eT C≤‹˝À ìwæ<yΔä TÓ qÆ ø=ìï |üqT\qT |ü{+ºÏ |ü⁄˝ÒMT
˝Ò≈î£ +&Ü #˚d÷ü +Ô {≤s¡T. Ä Á>±e÷˝À¢ s¡d|ü ⁄ü Á‘·T˝Ò ø±<äT, Áu≤Vü≤àDT\T ≈£L&Ü $<Ûyä ê
$yêVü≤+ #˚dTü ≈£î+{≤s¡T. ˇø£kÕ] $yêVæ≤‘· nsTTq Ád”Ô uÛsÑ Ô¡ q#·Ãø£b˛‘˚ n‘·DíÏ e~*
eTs=ø£]ì $yêVü≤+ #˚dTü ø√e#·TÃ. nsTT‘˚ á s¬ +&Ée uÛsÑ Ô¡ yÓTT<ä{Ï uÛsÑ ≈Ô¡ î£ , yÓTT<ä{Ï
$yêVü‰ìøÏ nsTTq Ks¡TÃqT Ç#·TÃø√e\dæ e⁄+≥T+~.
|ü+≥ Ç+{ÏøÏ e∫Ãq|ü&ÉT >√\÷ ≈£î≥T+ã düuTÑÛ ´\≈£î ø£&TÉ |ü⁄ì+&Ü ‹q{≤ìøÏ
‹+&ç <=]πø~. $T–*q s√E˝À¢ ˇø£|üP≥ ‹q{≤ìøÏ <=]øÏHê eTVü‰uÛ≤>∑´+
nqT≈£îH˚yês¡T. edü+‘· ãTT‘·Te⁄ e∫Ã |üqdü|+ü &ÉT¢ |ü+&ç ms¡T|ü⁄≈£î ‹]π> dü]øÏ |æ\\¢ ÷,
ô|<ä›\÷, n+<äs¡÷ Äq+<ä+‘√ ªø±|òü˝Ÿ kÕø√´μ (|üqdü|ü+&ÉT¢ |ü+&ÜsTT`) n+≥÷
Hê≥´+ #˚j·T≥+ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T. |üqdü |ü+&É¢˝À >∑TE® ‘·≈£îÿe. f…+¬ø m≈£îÿe>±
e⁄+≥T+~. nsTT‘˚, Ä >∑TE® u≤>± |ü⁄wæøº s£ y¡ TÓ qÆ ÄVü‰s¡+. Ä |ü+&É¢ >∑TE®\T ø£&TÉ |ü⁄
ì+|ü⁄ø√e#·TÃ. >√\÷ ô|<äy› ê&Ée⁄‘·THêï&ÉT. ì•Ã+‘·>± J$+#˚ J$‘·+ >∑‹+∫+~.
u≤<Û*ä ï nqTuÛ$Ñ +#·{≤ìøÏ J$‘êìï düe÷j·T‘·+Ô #˚dTü ø√e*‡q düeTj·T+ e∫Ã+~.
‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T n‘·&ìç ‹≥º≥+, ø=≥º≥+ düV≤ü »y˚T. yê{ÏøÏ n‘·&TÉ n\yê≥T |ü&Ü¶&TÉ
≈£L&ÜqT. ø±˙, Ç|ü&ç|ü &˚ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\ ‹≥¢q÷, <Óã“\q÷ düV≤æ +#·˝øÒ b£ ˛‘·THêï&ÉT.
á eT<Û´ä >√\÷ ‘·*¢ n‘·ì MT<ä #˚sTT #˚dTü ø√e&É+ e÷ìy˚d+æ ~.
3
‘·*¢ b˛j˚T Hê{ÏøÏ >√\÷≈£î |ü~ùV≤&˚fió¯ fl. ∫e] dü+‘êq+ |ü⁄≥º+>±H˚ b˛sTT+~.
Ä ‘·sê«‘· ø=~› s√E\πø ‘·©¢ yÓ[flb˛sTT+~. n|üŒ{ÏøÏ ‘·+Á&ç ej·TdüT‡˝ÀH˚ e⁄Hêï&ÉT.
Ç+ø± Ç+{À¢ e+&ç ô|fÒº ~≈£îÿ˝Ò<Tä . á s¬ +&ÉT ø±s¡D≤\ e\¢ >√\÷ ‘·+Á&ç eT∞fl ô|[fl
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 137
#˚dTü ø√yê\qT≈£îHêï&ÉT. nsTT‘˚, ô|[fl ø±yê\+fÒ &ÉãT“ ø±yê*. &ÉãT“~ ô|<ä› düeTdü´
ø±e&É+ e\¢ ô|+&çì¢ yêsTT<ë y˚dTü ≈£îHêï&ÉT >√\÷ ‘·+Á&ç. ø=+&É ÁbÕ+‘ê\˝Àì
Á>±e÷\˝À es¡ø≥£ ï+ Ä#ês¡+ ˝Ò<Tä . ø£Hê´X¯ó\ÿy˚T Ä#ês¡+. ô|[fl #˚dTü ø√<ä\∫q
yêfi¯ófl &ÉãT“ô|{Ïº |æ\q¢ T ø=qTø√ÿe\dæ+<˚! >√\÷ ‘·*ì¢ ø=qTø√ÿe{≤ìøÏ n‘·ì ‘·+Á&ç
‘·q≈£îqï bı˝≤˝À¢+∫ eT+∫ bı˝≤H=ïø£ <ëìï neTTà≈£îHêï&ÉT. ø=+&É Á>±e÷˝À¢ì
J$‘·+ u≤<ÛëeTj·T+ nq≥+˝À dü+<˚V≤ü + ˝Ò<Tä . nsTT‘˚, ø=&ÉT≈£î #˚‹øÏ n+~e#êÃ&ÉT.
j·÷Á‘·\≈£î nqT≈£L\yÓTqÆ s√E˝À¢ ã<äØ`πø<ës¡+ yÓfifl‚ j·÷Á‹≈£î\ kÕe÷q¢qT yÓ÷dæ
Hê\T>∑T &ÉãT“\T dü+bÕsTT+#·Tø√e#·TÃ. nsTT‘˚, Ä s√E˝À¢q÷ Á>±eT+˝Àì
Á|ü»\+<äs÷¡ kÕe÷qT¢ yÓ÷j·T{≤ìøÏ m>∑ã&É≥+ e\¢ ≈£L© <=s¡ø≥£ + ø£weºü TsTT+~.
n+‘˚ø±ø£, j·÷Á‘·\≈£î e#˚Ã yêfi¯fl+<äs÷¡ Ks¡TÃ ô|≥º>*∑ –q yêfi‚¢ e⁄+&ÉsT¡ ø£<ë! dü>±ìøÏ
ô|>’ ± j·÷Á‹≈£î\T #·÷dæ #·÷dæ &ÉãT“ Ks¡TÃ ô|&ÉT‘·T+{≤s¡T. Çø£ÿ&É ø£+fÒ, eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï
$˝≤dü q>∑s+¡ ˝À ≈£L© u≤>± <=s¡T≈£î‘·T+~. &ÉãT“\÷ m≈£îÿe>± \_ÛkÕÔsTT. >√\÷
Á>±eTdüT\ú ˝À Ç<äs› T¡ , eTT>∑TsZ T¡ j·TTe≈£î\T ≈£L© yÓ÷j·T{≤ìøÏ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓfi≤fls¡T
≈£L&ÜqT. >√\÷ ≈£L&Ü ‘·eT Á>±eT j·TTe≈£î*ï nqTdü]+∫ ‘·q n<äècÕºìï
|üØøÏå+#·Tø√<ä*#ê&ÉT. ˇø£s√Eq >√\÷ ‘·+Á&ç dü+‘√wü+>± ø=&ÉT≈£îì eT<ÛäT|ü⁄]øÏ
|ü+|æ+#ê&ÉT. ÄHê{Ï qT+&û áHê{Ï es¡≈L£ >√\÷ á >±&ç<ä J$‘êìï >∑&TÉ |ü⁄‘·THêï&ÉT.
eT<ÛTä |ü⁄] e#êÃø£ ‘·qT $qï≥÷º, ‘·qT }Væ≤+∫q≥÷º |ü]dæ‘ú T· \T ˝Òeì ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT
>√\÷! eT<ÛTä |ü⁄]˝À ≈£L© yÓ÷j·T{≤ìøÏ b˛{° m≈£îÿe>±H˚ e⁄+~. Ä ÁbÕ+‘· ø=+&É
Á>±e÷\ Á|ü»\≈£L, H˚bÕ˝Ÿ ÁbÕ+‘· ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»\≈£L, ≈£L©yÓ÷ùd $wüjT· +˝À
ô|<ä› b˛{°! H˚bÕ˝Ÿ ÁbÕ+‘· Á|ü»\T á ÁbÕ+‘· Á|ü»\ ø£+fÒ m≈£îÿe ãs¡Te⁄ yÓ÷kÕÔsT¡ .
‘·≈î£ ÿe ≈£L© rdüT≈£î+{≤s¡T. yêfi¢̄ b˛{°ì ‘·≥Tºø√e≥+ ø£w+ºü . ø±˙, eTTô|Œ’ ¤ @fi¯fl
ÁøÏ‘+· >√\÷ yÓTT<ä≥>± eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ãq|ü&ÉT ≈£L© yÓ÷ùd $wüjT· +˝À H˚bÕ˝Ÿ
≈£L©\≈£î áHê&ÉT e⁄qï+‘· >∑T‘êÔ~|Û ‘ü ´· + ˝Ò<Tä .
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃø£ yÓTT<ä{À¢ ø=Hêïfi¯fl bÕ≥T n‘·&øç Ï ≈£L© <=s¡ø˝£ <Ò Tä . Ç+{Ï
<ä>sZ∑ ¡ qT+&ç ‘Ó#T· Ã≈£îqï |æ+&ç‘√ s=f…\º T #˚dTü ≈£îì ‹ì >∑&bç Õ&ÉT. ‘·sT¡ yê‘· ≈£L©
<=s¡ø≥£ + ÁbÕs¡+_Û+∫ ‘·sê«‘· ]øå± ˝≤>∑{≤ìøÏ ≈£î~sê&ÉT. kÕ<Ûës¡D+>± øπ <ësYHê<Ûé
ÁbÕ+‘·|⁄ü ≈£L©\T ]øå± ˝≤>∑{≤ìøÏ ≈£î<äTs¡T‘·÷ e⁄+{≤s¡T. H˚bÕ˝Ÿ ÁbÕ+‘·|⁄ü ≈£L©\T
HÓ‹MÔ T<ä ãs¡Te⁄\T yÓ÷düT+Ô {≤s¡T. >√\÷, eT] ◊<äT>∑Ts¡÷ ø£*‡ z ]øå±qT n<Ó≈› î£
rdüT≈£îHêïs¡T. Ä ]øå±qT øÏ+<ä ãdüT‡\T Äπ> #√≥T≈£î yÓ[fl j·÷Á‹≈£î\ ø√dü+ m<äTs¡T
#·÷düTÔ+&˚yês¡T. n|üŒ{ÏøÏ Ç|üŒ{Ï˝≤ ãdüT‡\T m≈£îÿe>± ˝Òe⁄. eT<ÛäT|ü⁄]øÏ Ç+^¢wüß
<=s¡\T, sêE\÷ ` qyêãT\÷, ñqï‘· ñ<√´>∑dTü \Ô ÷, $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\÷ edüT+Ô {≤s¡T.
<=s¡\÷, eTVü‰sêE\÷ edüT+Ô {≤s¡T. ø£qTø£H˚ eT<ÛTä |ü⁄] ø=+&É ~>∑Te⁄q mH√ï ãdüT‡\T
ø£ì|ædTü +Ô {≤sTT. n|üŒ{À¢ eT<ÛTä |ü⁄] es¡≈L£ ãdüT‡\T sêe{≤ìøÏ, M\T+&˚~ ø±<äT.
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ s¬ +&ÉT yÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À ø=+&É ~>∑Teq ãdüT‡\T ‹s¡T>∑T‘·T+&˚$. nø£ÿ&É
qT+&ç }s√¢øÏ ]øå±\ MT<ä edüT+Ô &˚yês¡T $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\T. ]øå± yêfi¯ófl kÕ<Ûës¡D+>±
Ç+^¢wßü <=s¡\ u≤&ÉT>∑ <=]øÏ‘˚ u≤>∑T+&ÉT nì nqT≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. yêfi¯flsTT‘˚
n&É>≈∑ î£ +&ÜH˚ eT+∫ øÏsêsTT ÇkÕÔsT¡ . Ç+^¢wßü <=s¡\ ‘·sT¡ yê‘· sêE*ï qyêãT*ï
#Ó|ü ø√e#·TÃ. nsTT‘˚, yêfi¯fl HÍø£sT¡ ,¢ yêfi¯ófl Ç#˚Ã øÏsêsTT˝À ø=+‘· ø=fÒdº Tü +Ô {≤s¡T.
Ç+ø£ ùd≥¢, ñ<√´>∑dTü \ú u≤&ÉT>∑ <=]øÏ‘˚ bı<äTH› ï˚ me] eTTK+ #·÷XÊe÷? nì
‹≥Tº≈î£ +{≤s¡T. |üs«¡ ‘· Á|ü<X˚ Ê˝À¢ HÓ‹MÔ T<ä ãs¡Te⁄*ï yÓ÷j·T≥+ ø±˙ ]øå± ˝≤>∑≥+
ø±˙ s¬ +&É÷ ÁbÕD≤+‘·øy£ TÓ qÆ |üqT˝Ò! ø=+&É ~>∑Te⁄qT+&ç m>∑Te≈£î ]øå± ˝≤>∑≥+
n+fÒ ô|’ ÁbÕD≤\T ô|H’ ˚ b˛‘·T+{≤sTT ]øå± ˝≤π> eTìwæø.Ï ø±˙ ]øå±˝À ≈£Ls¡TÃqï
n‘·ìøÏ düs<¡ ë>± e⁄+≥T+~. <äsê®>± ]øå± møÏÿ yÓ[flq yêfi¯ófl rsê øÏsêsTT Çe«e\dæ
e#˚Ãdü]øÏ ù|N ô|&ÉT‘·÷ e⁄+{≤s¡T. áHê{Ïø° kÕ<Ûës¡D+>± »]π> $wüjT· + øÏsêsTT
e÷{≤¢&TÉ ø√≈£î+&Ü ]øå±˝À møÏÿ ≈£Ls¡TÃ+{≤s¡T. ã+>∑fi≤ <ä>sZ∑ ¡ ~+bÕø£ eTTì‡bÕ*{°
ìs¡sí TT+∫q Á|üø±s¡+ øÏsêsTT n&ÉT>∑T‘ê&ÉT ]øå±yê&ÉT. ]øå± møÏÿe∫Ãq eTìwæ >=&Ée
|ü&TÉ ‘·T+{≤&ÉT. ]øå± yêfi¯fl≈£L j·÷Á‹≈£î\≈£L s√p ø√{≤¢≥\T »s¡>≥∑ + ˝Ò<+ä fÒ n~
]øå± yêfi¯fl eT+∫‘·qy˚T nHê*!
yÓTT<ä{Ï d”»Hé˝ÀH˚ >√\÷ ]øå± ≈£L©>± ≈£î<äTs¡T≈£îHêï&ÉT. &ÉãT“\T #˚‹˝À e⁄+&˚$
ø±˙ d”»Hé nsTTb˛j·÷ø£ Ç+{ÏøÏ yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT m+‘√ ø=+‘· &ÉãT“ rdüT≈£îyÓfi≤fl*
ø±ã{Ïº ‹+&çøÏ ≈£L&Ü #·÷dæ, #·÷dæ Ks¡TÃ ô|≥Tº≈î£ H˚yê&ÉT >√\÷. yÓTT<ä{Ï d”»Hé pHé
˝ÀH˚ nsTTb˛sTT+~. Ä dü+e‘·‡s¡+ dü>+∑ d”»Hé nj˚T´ es¡≈L£ >√\÷ U≤∞>±H˚
e⁄Hêï&ÉT. s¬ +&Ée d”»qT n+‘· eTTKýÓTqÆ ~ ø±<äT. esê¸ø±\+˝À düyêØ <=]øÏ‘˚
<=s¡T≈£î‘êsTT ˝Òøb£ ˛‘˚ ˝Ò<Tä . qe+ãsY HÓ\ ÁbÕs¡+uÛ+Ñ ˝À Ç‘·s¡ ≈£L©\‘√bÕ≥T>√\÷
≈£L&Ü ‘·q Ç+{ÏøÏ ãj·T\T<˚sê&ÉT. n|üŒ{ÏøÏ n‘·qT 40 s¡÷bÕj·T\ es¡≈L£ <ë#ê&ÉT.
‘·+Á&çøÏ ã≥º\T ø=Hêï&ÉT. dü+bÕsTT+#˚ ø=&ÉT≈£îqT ù|<ä ‘·+Á&ç Áù|eT>± #·÷&É≥+
düV≤ü »+. ‘·+Á&ç >√\÷≈£î >=|üŒ>± kÕ«>∑‘+· Ç#êÃ&ÉT. #·*ø±˝+ >∑&#ç êø£ eT∞fl eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
yÓfifl¯ eTHêï&ÉT ‘·+Á&ç. e+≥ #˚dæ ô|≥º{≤ìø° ø±≈£î+&Ü bı\+ |üì˝À kÕj·T+ #˚jT· {≤ìπø
Ç+{À¢ Ä&É~≈£îÿ e⁄+&É≥+ ne⁄düs+¡ nì #ÓbÕŒ&ÉT ‘·+Á&ç. >√\÷ ‘·+Á&ç ‘·q ô|[flì
>∑T]+∫ e÷{≤¢&TÉ ‘·THêï &ÉqT≈£îHêï&ÉT. eTs¡Tdü{Ï dü+e‘·‡s¡+ >√\÷ e+<ä s¡÷bÕj·T\T
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 139
$T>∑T\TÃ≈£îHêï&ÉT. n+‘· &ÉãT“ $T>∑T\TÃø√e≥y˚T ø±≈£î+&Ü ‘=+<äs¡˝À $yêVü≤+
»s¡T>∑T‘·Tqï+<äT≈£L >√\÷ dü+ãs¡ |ü&Ü¶&TÉ .
4
$yêVü≤+ »]–+~. nsTT‘˚, >√\÷ ø±ÿ<äT. >√\÷ ‘·+Á&çø.Ï dü+bÕsTT+#˚ ø=&ÉT≈£îqT
<ä÷s¡+ #˚dTü ø√e≥+ ‘·+Á&çø° Çwü+º ˝Ò<Tä . düe‹ ‘·*ø¢ ° Çwü+º ˝Ò<Tä . ø±˙, düe‹ ‘·*¢
MT<ë, ‘·+Á&ç MT<ë >√\÷≈£î e÷Á‘·+ #ê˝≤ u≤<Û>ä ± e⁄+~. ‘·+Á&çøÏ Ç˝≤ nsTT‘˚
ø=&ÉT≈£î ‘·q #ÓsTT´ <ë{Ïb˛‘ê&˚y÷Ó qqï nqTe÷q+. uÛj Ñ T· + >√\÷≈£î ø£\>∑kÕ>±sTT.
ø=&ÉT≈£î ô|[fløÏ dü+ã+<Ûë\T yÓ‘·ø£≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. nsTT‘˚ Ä dü+ã+<Ûë\T
yÓ‘ø· {£ ≤ìøÏ |ü~ dü+e‘·‡sê\T |ü{+ºÏ ~. n|üŒ{ÏøÏ \>∑ï+ ≈£î~] ô|[fl »]–+~. ìC≤ìøÏ
>√\÷ ô|[fl m|ü&√ »s¡>e∑ \dæ+~. ‘·+Á&ç nÁX¯<Δä e˝≤¢ ø=&ÉT≈£î ne÷j·T≈£‘«· + e˝≤¢
ÇHêïfi¯ófl Ä\düéTsTT+~. >√\÷ >=&ÉT˝¶ ≤ #êøÏØ #˚dæ &ÉãT“ dü+bÕsTT+#˚&TÉ . ‘·+Á&ç
Ks¡TÃô|≥Tº≈£îH˚yê&ÉT. ‘·q uÛ≤s¡´≈£î ø=ìï q>∑\T #˚sTT+#·T≈£îHêï&ÉT. ø√&É*ø° ø=ìï
yÓ+&ç q>∑\T #˚sTT+#ê&ÉT. ø√&É\T ‘·+Á&ç $j·T´+≈£î&çø,° ø£Hê´X¯ó\ÿ+ øÏ+<ä ø=+‘·
&ÉãT“ Ç#êÃ&ÉT. Ç+‘˚ø±≈£î+&Ü ‘ê– ‘·+<äHê˝≤&É{≤ìøÏ #ê˝≤ m≈£îÿe Ks¡TÃô|{≤º&TÉ .
n+‘·{‘Ï √ Ä–Hê u≤>∑T+&˚~. ô|[fl ù|s¡Tq ˇø£ yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\T n|ü >√\÷
HÓ‹øÔ Ï y˚XÊ&ÉT. ø=+&É Á>±e÷\˝Àì ≈£L©˝…es¡÷ ‘·eT uÛ≤s¡´*ï eT<ÛTä |ü⁄]øÏ rdüT≈£îsês¡T.
>√\÷ ≈£L&Ü ‘·q uÛ≤s¡´qT eT<ÛäT|ü⁄]øÏ rdüT≈£î sêe<ä›qT≈£îHêï&ÉT. Ç+^¢wüßyê]
düeTj·T+˝À eT<ÛTä |ü⁄]øÏ $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\‘√ bÕ≥T ø=ìï e+<ä\ eT+~ ‘Ó\¢ k˛\®sT¡ ¢
edüT+Ô &˚yês¡T. yêfi¯ófl kÕúìø£ Ád”\Ô qT nee÷q |üsT¡ dü÷,Ô |ü≥|º >ü \∑ T e÷quÛ+Ñ >±\T
#˚düTÔ+&˚yês¡T. Ç˝≤+{Ï dæú‹˝À @ ≈£L©yê&ÉT e÷Á‘·+ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ ‘·q uÛ≤s¡´qT
‘Ó#·TÃø√yê\qT≈£î+{≤&ÉT?
>√\÷≈£î Ç<ä›s¡T düe‹ ‘·eTTàfi¯ófl |ü⁄{≤ºs¡T. yÓTT‘·Ô+ ≈£î≥T+ã u≤<Ûä´‘· n+‘ê
n‘·ì MT<äH˚ |ü&É¶~. nsTT‘˚, Ç+{À¢ Ä&Éyêfi¯ófl Ç<ä›s¡÷ e⁄+&É{≤q eékÕj·T|ü⁄
|üqT\T ø=+#Ó+ #·Ts¡T>±Z kÕ>∑T‘·THêïsTT. y˚Tø£\ dü+K´ ô|]–+~. Äe⁄\÷ ◊<äT
nj·÷´sTT. Ä $T<Ó˝› À edü‹ ˝Ò<Tä ø±˙ e⁄+fÒ |üXó¯ e⁄\ dü+K´qT eT]+‘· ô|+#·Tø√
e#·TÃqT. yÓsTT´s¡÷bÕj·T\ n|ü ø£qTø£ ˝Òøb£ ˛‘˚ Ç+{Ï Ä<ëj·T+ <ë<ë|ü⁄>± Ç+{Ï
Ks¡TÃ≈£î dü]b˛‘·÷ e⁄+&˚~. ø±˙ yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\≈£î e&û¶ ô|]–b˛‘√+~. u≤ø°
rπsÃj·T&Üìï >∑T]+∫q ‘=+<äs¡ ‘·+Á&ç ø£+f… ø=&ÉT≈£îH˚ m≈£îÿe u≤~Ûk˛Ô+~. ñqï ø=~›
bÕ{Ï uÛ÷Ñ $T˙ u≤ø° rs¡Ã{≤ìøÏ Ç#˚ÃùdÔ Ç+ø£‘q· T }s¡÷, ù|s¡÷ ˝Òìyê&Ó’ b˛‘ê&ÉT.
d”»Hé nj·÷´ø£ mø£ÿ&çøÏ yÓfifl¯ >∑\&ÉT? >√\÷ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ d”»Hé˝À eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
yÓfi¯óÔHêï&ÉT. bÕ‘· ≈£L© ø±e≥+ e\¢ ]øå±qT ˝≤π> Äs¡T>∑T]øÏ Hêj·T≈£î&Éj·÷´&ÉT.
j·÷Á‹≈£î\T >√\÷ ]øå±qT mø£ÿ&Üìπø m≈£îÿe>± Çwüº|ü&˚yês¡T. n‘·&ç eT+∫‘·q+
e˝≤¢, #·Ts¡T≈£î‘·q+ e˝≤¢ ìs¡+‘·s+¡ |ü]ÁX¯$T+∫ n~Ûø+£ >± &ÉãT“ dü+bÕsTT+#˚yê&ÉT.
d”»Hé nj·÷´ø£ Ç+{ÏøÏ yÓfió¯ ‘·÷ Ç‘·s¡ ≈£L©\ ø£+fÒ m≈£îÿe &ÉãT“qT dü+bÕ~+#·T≈£îì
yÓfifl‚ yê&ÉT. Ç˝≤ &ÉãT“ dü+bÕsTT+#·Tø√e≥+ ‘·q n<äèwüeº Tì n‘·qT nqT≈£îH˚yê&ÉT.
ˇø£ÿ n|ü rs¡Ã≥y˚T nsTT‘˚ m|ü&√ rπsÃyê&ÉT. ø±˙ n|ü rs¡Ã&ÉyT˚ ø±≈£î+&Ü
‘·+Á&ç ø√]ø£*ï mìï+{ÏH√ rs¡Ãe\dæ e#˚Ã~ n‘·ìøÏ. d”»Hé nsTT Ç+{ÏøÏ ‹]–
yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£î ã≥º\T ø=qTø=ÿì yÓfifl¯ e\dæ e#˚Ã~. Çy˚ø±≈£î+&Ü ‘·+Á&ç
Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ø=‘·Ô n|ü*ï #˚dTü +Ô &˚yê&ÉT. yê{Ïì rs¡Ã&ÉeT÷ nedüsy¡ T˚ ! yÓTT‘·+Ô
n|ü*ï rπsÃdü]øÏ s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ eTT–j·T{≤ìøÏ e∫Ã+~. n|ü&˚ >√\÷
‘·+Á&ç #·ìb˛j·÷&ÉT.
Ç|ü&çø£ >√\÷ ªÇ+{Ïô|<äμ› nj·÷´&ÉT! Ks¡TÃ˝ÀH˚ ø±<äT. dü+bÕ<äq˝Àq÷ n‘·H˚
ô|<ä›! ø£qTø£ Ç+{À¢ n‘·ì e÷fÒ #Ó\T¢u≤≥T ne⁄‘√+~. n‘·ì düe‹ ‘·eTTàfi¯ófl
|ü<Vä ‰ü s¡T, |ü~ùV≤&ÉT @fi¯flyêfi¯flj·÷´s¡T. >√\÷≈£î uÛ$Ñ wü´‘·T˝Ô À eT+∫ s√E\T ekÕÔjT· qï
ÄX¯ ø£\T>∑T‘√+~. ]øå± yêfi¯ófl ø£]qƒ ÁX¯eT #˚kÕÔsT¡ ø£qTø£ ‘=+<äs>¡ ±H˚ >∑T+&Ó\÷,
}|æ]‹‘·T\Ô ÷ <Óã“‹+{≤sTT. á ø£]qƒ ÁX¯eT eT÷\ø£+>±H˚ >√\÷ X¯Øs¡+ meTTø£\
>∑÷&ÉT˝≤ ‘·j·÷s¡sTT+~. n‘·ìøÏ ø£+{Ï u≤<Ûä\÷ m≈£îÿej·÷´sTT. ø£fi¯ófl dü]>±
ø£ì|æ+#·&+É ˝Ò<Tä . ø£fió¯ fl b˛‘êj·Tqï uÛj Ñ T· + ˝Òøb£ ˛sTTHê #·÷|ü⁄ düØ>± ø£ì|æ+#·≥+
˝Ò<Tä . s¬ +&√ Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ nj·÷´ø£ ≈£L&Ü s¬ +&ÉT eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T
d”»Hé düeTj·T+˝À eT<ÛäT|ü⁄]øÏ yÓfi≤fl&ÉT >√\÷! ‘·s¡Tyê‘· n‘·ì ø£fi¯ófl |üP]Ô>±
ø£q|ü&É≈£î+&Ü b˛j·÷sTT. Çø£ Ç+{Ï <ä>∑Zs¡ e⁄+&ç b˛yê*‡q yê&Éj·÷´&ÉT. ù|<ä
≈£î≥T+u≤\T dü+bÕ<äq ˝Ò≈î£ +&Ü ‹ì ≈£Ls¡TÃH˚ e´øÏìÔ mHêïfi¯flì uÛ]Ñ +#·>\∑ e⁄. Áø£eT+>±
>√\÷≈£î ‘·q Ç+{À¢H˚ >ös¡e+ ‘·–bZ ˛‘·÷ e⁄+~. nee÷Hêìï uÛ]Ñ +#ê*‡ ek˛Ô+~.
dü÷{°`b˛{° e÷≥\÷, m‹Ôbı&ÉT|ü⁄\÷ m≈£îÿej·÷´sTT. Ç˝≤+{Ï$ düV≤æ +#·≥+ >√\÷≈£î
n\yê≥T ˝Ò<Tä .
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ø£fifl¯ &Üø£sº T¡ ‘·q ø£fifl¯ qT u≤>∑T #˚kÕÔ&ìÉ ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT >√\÷.
‘·q˝≤>±H˚ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ≈£L© yÓ÷ùd ˇø£ ≈£L©ì ã‹$T˝≤&ÉT≈£îHêï&ÉT. n‘·qT >√\÷qT
‘·q yÓ+≥ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ rdüT≈£î yÓfifl¯ {≤ìøÏ n+^ø£]+#ê&ÉT. ªˇø£kÕ] #·÷|ü⁄ b˛sTT+<ä+fÒ
Çø£ sêe&É+ ø£wüºeTì nqedüs¡+>± ÁX¯eT|ü&ç eT<ÛäT|ü⁄]øÏ yÓfi¯fle<ä›ìμ Ä ø=+&É
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 141
Á>±e÷\˝Àì |ü~ eT+B |ü~ s¡ø±\T>± #ÓbÕŒs¡T >√\÷≈£î. mes¡T mìï #Ó|æŒHê
e÷qe⁄&ÉT ÄXÊJ$ ø£<ë! ‘√{Ï ≈£L© #ÓsTT´ |ü≥Tº≈î£ ì ø£w‘ºü s· y¡ TÓ qÆ |üs«¡ ‘ê\qT m≈£îÿ‘·÷,
~>∑T‘·÷, ø£Ás¡kÕj·÷ìï rdüT≈£î+≥÷ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ #˚sê&ÉT >√\÷! n‘·ì ø£fifl¯ qT &Üø£sº T¡
|üØø£å #˚dæ ªˇø£ ø£+{Ïøπ Ä|üsπ wüHé #˚jT· {≤ìøÏ M\e⁄‘·T+<äì, s¬ +&Ée ø£+{ÏøÏ Ç+ø±
ø=Hêïfi¯ófl b˛yê\ìμ #ÓbÕŒ&ÉT &Üø£sº T¡ . >√\÷ #ê˝≤ Äq+<ä|&ü Ü¶&TÉ . ˇø£ ø£qTï e∫ÃHê
#ê\T. ‘·q bı≥º≈î£ ‘êqT dü+bÕ~+#·Tø√e#·TÃ qqT≈£îHêï&ÉT. ø£+{ÏøÏ Ä|üsπ wüHé »]–+~.
|ü#Ã· ì |ü{º° ø£{≤ºsT¡ . eT÷&ÉT yêsê\ ‘·sT¡ yê‘· &Üø£sº T¡ yÓTT<äT› ø£fiC¢̄ À&ÉT ˇø£{Ï Ç#êÃ&ÉT.
ø=Hêïfi¯fl bÕ≥T ø£+{ÏøÏ ÁX¯eTì#˚Ã |üqT\T @MT #˚j·Te<ä›Hêï&ÉT. ø±˙ ˇø£ yês¡+
s√E\ ‘·sT¡ yê‘· qT+#˚ >√\÷ ø£+{ÏøÏ ÁX¯eT Çe«&É+ yÓTT<ä\T ô|{≤º&TÉ . eT] n‘·qT
ã‘·ø±* ø£<ë! ã‘·ø±\+fÒ dü+bÕsTT+#·≥+ nedüs¡+ ø£<ë? Ç|ü&ÉT Ç+‘·≈£î
eTT+<äT˝≤>± ]øå± ˝≤>∑˝&Ò TÉ . ]øå± ˝≤>±\+fÒ y˚>+∑ >± |üsT¡ >¬ ‘êÔ*. ø£fió¯ fl ø£ì|æ+#·ø£
b˛‘˚ m˝≤ |üsT¡ >¬ ‘·>Ô \∑ &ÉT? n+<äTe\¢ yπ̊s |üì @<ÓH’ ê #·÷düTø√yê*. ]øå± ‘·«s¡>±
˝≤>∑˝øÒ b£ ˛‘˚ >∑TÁsê*ï ø={Ïqº ≥Tº ø=s¡&Ü\‘√ nsTT‘˚ ø={≤ºsT¡ ø±˙ yêfi¯ófl nH˚ e÷≥\T
ø=s¡&Ü <Óã“\ ø£+fÒ #·Ts¡T>±Z e⁄+{≤sTT. ô|>’ ±, m≈£îÿe dü+N\qT rdüTø√yê\qï
ÄX¯, ø=s¡&Üø£+fÒ ≈£L&Ü y˚>+∑ >± ‘√\T‘·÷ e⁄+≥T+~ ]øå± yêfi¯flqT. Çe˙ï |üøÿ£ ≈£î
ô|{ÏHº ê ø£qTï ø£q|ü&≈É î£ +&Ü ]øå± ˝≤>∑T‘êq+fÒ mes¡÷ ]øå±qT Çe«s¡T ø£<ë?
>√\÷ ]øå± ˝≤>∑≥+ e÷qT≈£îì eT÷≥\T yÓ÷j·T≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.n‘·&ç
dü«uÛ≤e+ n+<ä]ø° ‘Ó\TdüT. ‘·«s¡˝ÀH˚ ≈£L© dü+bÕsTT+#·≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤º&ÉT.
s¬ +&ÉT dü+e‘·‡sê\ ‘·sT¡ yê‘· s¬ +&√ ø£+{Ïø° Ä|üsπ wüHé #˚sTT+#·T≈£îHêï&ÉT. nsTTHê,
yÓqø£{Ï˝≤ #·÷|ü⁄ Äq≥+ ˝Ò<äT. yÓqø£{Ï˝≤ ‹]– ]øå±qT ˝≤>∑>∑\&Éqï ÄX¯qT
e<äT\T≈£îHêï&ÉT. #˚‹ø£Ás¡qT H˚\≈£î Äìdü÷,Ô M|ü⁄q ãs¡Te⁄ yÓ÷düT≈£î+≥÷ ˇø£ #√{ÏqT+&ç
eTs=ø£ #√{ÏøÏ ãs¡Te⁄\qT yÓ÷düTø¬ fi¯fl≥+ n‘·ì ì‘·´ø£è‘·éTsTT+~. yÓTT<ä{Ï dü+e‘·‡s¡+
‘·q es¡øπ dü+bÕ~+#·Tø√>∑*>±&ÉT. n+<äTe\¢ Ç+{ÏøÏ yÓfifl¯ ˝Ò<Tä . #·*ø±˝≤ìï eT<ÛTä |ü⁄]
˝ÀH˚ >∑&bç Õ&ÉT. s¬ +&Ée d”»Hé˝À d”»Hé |üP]Ôø±>±H˚ ø=+‘· &ÉãT“ dü+bÕ~+#·T≈£îì
yÓfi≤fl&ÉT. Ç+{Ï <ä>∑Zs¡ n‘·&Óqï&É÷ ePVæ≤+#·ì |ü]dæú‹ì #·÷XÊ&ÉT. n‘·ì uÛ≤s¡´,
düe‹ ‘·eTTà&çøÏ #Ó+~q~ ne{≤ìï #·÷dæ n‘·ì <äT'K+ Ä>∑˝<Ò Tä . n‘·qT m<äT˝› ≤>±
ÁX¯$T+∫ #·NÃ#Ó&û dü+bÕsTT+∫ ‘·+Á&çøÏ &ÉãT“\T Ç#êÃ&ÉT. n‘·ì ô|[fløÏ Ks¡TÃ ô|{≤º&TÉ .
n|ü rsêÃ&ÉT. ≈£î≥T+u≤ìï b˛wæ+#ê&ÉT. ø±˙, n‘·ì uÛ≤s¡´ n‘·qT n+<ÛTä &ÉsTT,
ej·TdüT‡≈£î eTT+<˚ eTTdü*yê&Ée≥+ #·÷dæ ÄyÓT n‘·&ìç e~* eT]~ #Ó+‘· #˚]+~.
>√\÷ #Ó|Œæ #·÷XÊ&ÉT. ø±˙ ‘=+<äs>¡ ±H˚ n‘·ìøÏ #Ó|Œü ≥+ e\q @e÷Á‘·+ e⁄|üj÷Ó >∑+
˝Ò<äì ns¡úeTsTT+~. ‘·eTTàDÏí ø=&ç‘˚ e÷Á‘·+ @+ ˝≤uÛÑ+? n‘·qT yÓTT<ä{Ï˝≤>±
dü+bÕsTT+#·˝øÒ £ b˛‘·THêï&Éì n‘·ìøÏ ‘Ó\TdüT. Ç+^¢wßü yêfi¯ó¢ eT<ÛTä |ü⁄]ì M&ç yÓfi≤flø£
eT<ÛTä |ü⁄] dæ‹ú s√Es√E≈£L ~>∑C≤]+~. ˇø£yfi˚ ¯ ~>∑C≤s¡øb£ ˛sTTHê yÓqTø£{˝Ï ≤>±
dü+bÕ<äq e⁄+&É<Tä . ˇø£yfi˚ ¯ n‘·qT yÓqø£{˝Ï ≤>± dü+bÕsTT+#·>*∑ –‘˚ Ç+{À¢ ãVüQXÊ
>√\T≈£î ø=+‘· Ä<äs¡D e⁄+&ç e⁄+&˚~. n‘·ì uÛ≤s¡´ ≈£L&Ü n‘·ì e<ä›≈£î e∫Ã
e⁄+&˚<y˚ ÷Ó ! ø±˙, eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓqø£{˝Ï ≤ e÷πs dærú ˝Ò<Tä . >√\÷ dærú e÷s¡<Tä .
#ê˝≤ ø£w+ºü >± d”»Hé ˝Òì s√E˝À¢ Á>±eT+˝À e⁄+&ç d”»Hé˝À ‹]– eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
e#˚ÃXÊ&ÉT XÊX¯«‘·+>±. Çø£ Ç|ü&ÉT n‘·ìøÏ eTs=ø£ Ç\T¢ ˝Ò<äT. n‘·qT ø£wüº+>±
‘·qø√dü+ eT<ÛTä |ü⁄]˝À |üHïÓ +&ÉT HÓ\\÷ e⁄+&É{≤ìøÏ edü‹ @s¡Œs¡#T· ≈£îHêï&ÉT. ≈£L©
‘·≈î£ ÿe rdüT≈£î+fÒH˚ n‘·ìøÏ ≈£L© yÓ÷j·T{≤ìøÏ <=]πø~. >√\÷ n~ ≈£L&Ü #˚XÊ&ÉT.
yÓTT<äT› ø£fifl¯ <ë›\T ô|≥Tº≈î£ +fÒ ø=+‘· #·÷|ü⁄ ø£q|ü&TÉ ‘·T+~. n‘·qT nì•Ã‘·yTÓ qÆ dæ‹ú ˝À
eTs¡˝≤ J$‘êìï ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.
ø£fi¯fl≈£î bı>∑ ‘·>∑\≈£î+&Ü s¡øÏå+#·Tø√yê\˙ ˝Òø£b˛‘˚ |üP]Ô n+<Ûä‘·«+ e#˚Ã
Á|üe÷<äeTTqï<äì &Üø£sº T¡ #ÓbÕŒs¡T. ø£+{Ï #·÷|ü⁄ ˝Òøb£ ˛‘˚ @MT #˚jT· ˝ÒeTì n‘·ìøÏ
u≤>± ‘Ó\TdüT. ø±ã{Ïº n‘·qT ø£+{Ï#÷· |ü⁄ MT<ä Á|ü‘´˚ ø£ <äèwæº ô|fÒyº ê&ÉT. ˇø£yfi˚ ¯ n‘·ì
uÛ≤s¡´ n‘·ì‘√ e⁄+fÒ n‘·qT Ä#êsêìï |üøÿ£ ≈£î ô|{Ïº nsTTHê uÛ≤s¡´qT ‘·q‘√ bÕ≥T
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ‘Ó#T· Ã≈£îH˚yê&˚. Ç|ü&ÉT n‘·ìøÏ ‹+&çø√dü+ Ç+ø=ø£] MT<ä Ä<Ûës¡|&ü eÉ \dæ
ek˛Ô+~. ù|<ä Á|ü»\T mìï ø£cÕº\˝À e⁄+{≤s√ yêfi¯fl Vü≤è<äj÷· ˝À¢ì <äj÷· Ás¡‘› `·
düVü≤è<äj·T‘· n+‘·>± ô|s¡T>∑T‘·÷ e⁄+{≤sTT. >√\÷‘√ bÕ≥T ≈£L© yÓ÷ùd eTs√
n‘·qT >√\÷≈£î s=f…º #˚dæ ô|{Ïº Çe«{≤ìøÏ n+^ø£]+#ê&ÉT. n‘·ì e+≥≈£î ne⁄düs+¡
nj˚T´ yÓTT‘·+Ô ø£f|º… ⁄ü \¢*ï b˛>∑T #˚dTü ≈£î e#˚Ã u≤<Û´ä ‘· >√\÷ rdüT≈£îHêï&ÉT. |ü>{∑ |Ï Pü ≥
ø=+#Ó+ r]ø£ <=]øÏ‘˚ n+fÒ ≈£L© <=s¡ø£ÿb˛‘˚ n&É$øÏ yÓ[fl ˝≤e⁄bÕ{Ï ø£f…º*ï
@s¡T≈£î ekÕÔ&TÉ . Äs√E |ü>\∑ T r]ø£ <=s¡ø˝£ <Ò Tä . n+<äTøπ bı<äTb› ˛j·÷ø£ s√&ÉT|¶ øü ÿ£ qTqï
#Ó≥Tºø+Ï <ä düqïì ø£f|º… ⁄ü \¢*ï @s¡T≈£î+≥THêï&ÉT >√\÷!
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 143

s¡÷|”
Ä
J$‘·+ ˇø£ }_˝≤+{Ï~. Ä J$‘·+ ÄyÓT≈£î @ e÷Á‘·+ ‘·–q~ ø±<äT.
}_˝≤+{Ï Ä J$‘·+ qT+&ç ãj·T≥|ü&Ü\ì ÄyÓT #ê˝≤kÕs¡T¢ Á|üjT· ‹ï+∫+~.

eT<ÛTä |ü⁄]øÏ q÷≥ Çs¡y’Ó ◊<äT dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· Ç+^¢wßü yê] $˝≤kÕ˝ ø√dü+
ì]à+∫q $˝≤düq>∑s+¡ . á q>∑s¡ ìsêàD+ »s¡>{∑ ≤ìøÏ eTT+<äT nø£ÿ&É <ä≥yº TÓ qÆ
n&É$ ÁbÕ+‘·eTT+&˚~. kÕúìø£ Á|ü»\T nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü ìedædü÷Ô e⁄+&˚yês¡T. nsTT‘˚
Ms¡+‘ê yÓqTø£ã&çq nHê>∑]ø£ C≤‘·T\≈£î #Ó+~qyês¡T. ªyÓqTø£ ã&É≥+μ nqï e÷≥qT
‘·|ü ns¡+ú ˝À rdüTø√≈£L&É<Tä . Ä<ÛTä ìø£ düu´ÑÛ ‘·˝À m+‘· yÓqTø£ã&ç e⁄Hêï ìC≤sTTr˝À
eTT+<äT+{≤s¡T. yêfi¯ófl Ç‘·sT¡ \‘√ b˛*Ã‘˚ Ç|üŒ{Ïø° yê]˝À ìC≤sTTr Ç+ø± e⁄+~.
ªe´_Û#ês¡+μ nH˚~ Ä Á|ü»\˝À ndü\T ˝ÒH˚ ˝Ò<Tä . nsTT‘˚, Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\˝À X¯‘êu≤›\
ÁøÏ‘·y˚T n+‘·]+∫b˛sTTq ˇø£ |ü⁄sê‘·q Ä#ês¡+ e÷Á‘·+ yêfi¯fl˝À¢ Ç|üŒ{Ïø°
#Ó\T¢u≤≥e⁄‘√+~. Ä Ä#ês¡+˝À n‹~∏ ùdeqT |üse¡ T<Ûsä à¡ +>± uÛ≤$kÕÔsT¡ . n‹~∏ì
<˚e⁄&ç˝≤ #·÷düT≈£î+{≤s¡T. n‹~∏ dü‘êÿsê\˝À uÛ≤>∑+>± uÛÀ»Hê~ edü‘T· ˝Ò ø±≈£î+&Ü
>∑èVü≤düTÔ ‘·q uÛ≤s¡´qT ≈£L&Ü n‹~∏ ùde≈£î |ü+|ækÕÔ&TÉ . Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç e∫Ãq
n‹<∏Tä \T á s¡øy£ TÓ qÆ ùde\qT <äTs¡T|üj÷Ó >∑+ #˚dTü HÔ êïs¡ì yêfi¯fl≈£î ns¡+ú nsTTq|üŒ{Ï
qT+&û Ä Ä#êsêìï Ä#·]+#·≥+ e÷qT≈£îHêïs¡T. Á|ü|+ü #·+˝À ù|<ä]ø£+ ˝Òì<Óøÿ£ &É?
nìï#√{≤¢ e⁄+~. nsTT‘˚ Çø£ÿ&É |üP≥ >∑&eÉ ì yêfi‚fl m≈£îÿe. dæ‹ú ø£\yês¡T ãVüQ
ø=~› eT+~ e÷Á‘·yT˚ . kÕúìø£ Ád”\Ô T düV≤ü »+>±H˚ kÂ+<äs´¡ e+‘·T\T. ø£qTeTT≈£îÿ rs¡T
>∑\yês¡T. Ç~ ˇø£ s¡ø+£ >± yêfi¯fl≈£î XÊ|ü+˝≤ ‘·j÷· s¡sTT+~. eT<ÛTä |ü⁄] ìsêàD+
»]>±ø£ Çø£ÿ&É≈î£ e#˚Ã $˝≤dü Á|æjT· T\T kÕúìø£ Ád”\Ô J$‘ê\qT qs¡øÁ£ bÕj·T+ #˚XÊs¡T.
Ä ne÷àsTT yêfi¯fl neTà j·Te«qe‹>± e⁄qï|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝À »]π> ‹s¡THêfi¯fl≈£î,
ñ‘·‡yê\≈£î ‘·q ùdïVæ≤‘·T\‘√ bÕ≥T edüT+Ô &˚~. n˝≤ edüT+Ô &É>± ˇø£ dü«<˚o ôdì’ ≈£î&ç‘√
ÄyÓT≈£î |ü]#·jT· + nsTT+~. n‘·qT ÄyÓTqT ‘·q }]øÏ rdüT≈£îb˛j·÷&ÉT. y˚sπ ø±|ü⁄s¡+
ô|{Ïº ø£*dæ J$+#·≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºsT¡ . ‘·sT¡ yê‘· yêfi¯fl≈£î ˇø£ Ä&É|\æ ¢ |ü⁄{Ï+º ~.
n+<ä#+· <ë\˝À ‘·*ì¢ $T+∫ e⁄+&˚~. Ä ne÷àsTTøÏ s¡÷|” nì ù|s¡T ô|{≤ºsT¡ .
s¡÷|” ∫qï‘·q+ qT+&û Hê>∑]ø£ yê‘êes¡D+˝À ô|]–+~. s¡÷|” ‘·+Á&ç ‘·q ≈£L‘·T]
>∑T]+∫ mH√ï ø£\\T ø£Hêï&ÉT. n‘·ì ø£\\T ø£\˝¢ Ò nsTTHêsTT. s¡÷|” Hê\T>∑e @≥
ÄyÓT ‘·+Á&ç Vü≤sƒê‘·T>Ô ± eTs¡D+Ï #ê&ÉT. s¡÷|” ‘·*¢ j·Te«q+˝À e⁄+~. ÄyÓT #Ó&TÉ
dü«uÛ≤e+ ø£\~ ø±<äT. ÄyÓT #˚dæq |üqT\˙ï |ü]dæú‘·T\ Á|üuÛ≤e+ e\q #˚dæqy˚.
ndüVü‰j·TTsê˝…’q j·TTe‹øÏ Á|ü|ü+#·y˚T X¯Sq´+>± nì|ædüTÔ+~. ÄyÓT ôd’ìø£ uÛÑs¡Ô
}s√¢H˚ ÄyÓT≈£î »‘· <=]øÏ e⁄+&˚<˚! ãVüQXÊ ÄyÓT≈£î Ä }s√¢ e⁄+&É≥+ Çwüº+
˝Òøb£ ˛sTT+<√? ˝Òø£ dü«‘·+Á‘· ø=+&É J$‘êìï J$+#ê\ì e⁄+<√? ø±˙ ÄyÓT ‹]–
eT<ÛäT|ü⁄]øÏ e#˚Ãdæ+~. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì düqïì ãø£ÿ|ü\Ãì ø±|ü˝≤<ës¡Tì‘√ ÄyÓT≈£î
dü+ã+<Û+ä ø£*dæ+~. ø±|ü˝≤<ës¡T ‘·q ‘·eTTà&ç‘√ ø£*dæ e⁄+&˚yê&ÉT. Ç|üŒ{Ïø° Çø£ÿ&É
Ç+ø± bÕ+&Ée $yêVü≤ |ü<äΔ‘˚ e⁄qï~. á |ü<äΔ‹˝À nqï<äeTTà\T ˇπø Ád”Ôì
$yêVü≤e÷&É‘ês¡T. ÄyÓT ‘·q ∫qï uÛsÑ qÔ¡ T ªeT]~μ nì |æ\TdüT+Ô ~. ô|<ä› uÛsÑ Ô¡ #·ìb˛‘˚
∫qï uÛsÑ ≈Ô¡ î£ ªuÛsÑ μÔ¡ kÕúHêìï ÇdüT+Ô ~. ãj·T{Ï ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç e∫Ãq yêfi¯fl <ä>sZ∑ ¡ á
|ü<‹Δä ì >∑T]+∫ <ëj·T{≤ìøÏ Á|üjT· ‹ïdü÷Ô e⁄+{≤s¡T.
ªªndü˝Ò ø√‹ Ä ô|’ ø£\T¢ ‘ê–+~μμ nqï kÕyÓT‘·qT Á>±eTJ$‘·+ Hê>∑]ø£ J$‘·+>±
e÷s¡{≤ìøÏ e⁄|üj÷Ó –+#·˝eÒ TT. nsTT‘˚ ø=+&É ÁbÕ+‘· Á>±MTD J$‘ê\ MT<ä Hê>∑]ø£
Jeq Á|üuÛ≤e+ |ü&çq|ü&ÉT n~ n‹>± e÷s¡T‘·T+~. Á>±eT J$‘·+˝À ø=+‘·
kÕ«‘·+Á‘·´+ e⁄+≥T+~. ø±˙ nø£ÿ&ç düe÷» ìj·Te÷\T, Ä#êsê\T e´øÏÔì ˇø£
e÷s¡+Z ˝À ô|&ÉT‘·T+{≤sTT. Á>±MTDT\T ‘·eT ≈£î\düT\ú , eT‘·dTü \ú Ä#êsê\≈£î $\Teì∫Ã
yê{Ïì $~Û>± bÕ{Ï+#·e\dæ edüTÔ+~. ø=+&É Á>±e÷\ Ád”Ô ˇø£ |ü⁄s¡TwüßDÏí e~*
eTs=ø£ |ü⁄s¡TwüßDÏí $yêVü≤+ #˚dTü ø√e≥+ Ä#ês¡yT˚ . nsTT‘˚, yÓTT<ä{Ï uÛsÑ ≈Ô¡ î£ $yêVü≤
düeTj·T+˝À nsTTq Ks¡TÃ\˝À ø=+‘· ‹]– Çe«e\dæ e⁄+≥T+~.
dü«<˚o ôdì’ ≈£î&ç uÛ≤s¡éT<ÛTä |ü⁄]øÏ #˚sêø£ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì $˝≤düJ$‘·+ ÄyÓT MT<ä
‘·q Á|üu≤Û yêìï y˚jT· kÕ–+~. ø±|ü˝≤<ës¡Tì J‘·+ ø=+‘· e⁄+≥T+~ >∑qTø£! ô|>’ ±
ÄyÓT≈£î eTT>∑TsZ T¡ , q\T>∑Ts¡T |æ\\¢ T yÓ+≥ yÓ+≥H˚ |ü⁄{≤ºsT¡ . yÓTT‘·+Ô @&Óì$T~ eT+~
bı≥º\T ì+&Ü*. #ê˝≤ø£w+ºü ! Ç+{Ï\b¢ Õ~ m|ü&É÷ |üì#˚jT· {≤ìøÏ dæ<+Δä >± e⁄+&˚yês¡T.
<ä>sZ∑ ˝¡ Àì n&É$øÏ yÓ[fl ø£f\º… T ø={Ïº ny˚Tàyês¡T. ã+>∑fi≤˝À ≈£Ls¡>±j·T\T |ü+&ç+#·{≤ìøÏ
ø±e*‡q+‘· dü\ú + ≈£L&Ü e⁄+~. ≈£Ls¡>±j·T\T |ü+&ç+#·T≈£îì neTTàø√e#·TÃ. ø±˙
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 145
˙{Ï ø=s¡‘· e\q Ä uÛ÷Ñ $Tì ñ|üj÷Ó –+#·Tø√˝Òøb£ ˛j·÷s¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À bÕ\ yê´bÕs¡+
u≤>±kÕ>∑T‘·T+~. bÕ\T ny˚Tàyêfi¯ófl bÕ\˝À¢ ˙fi¯ófl ø£\|ü≈î£ +&Ü ø£]qƒ XÊdüHê\THêïsTT.
nsTTHê ˙fi¯ófl ø£\|ü≥+ Äπ> |üì ø±<äT! ø=+‘·eT+~ ø±|ü˝≤<ës¡T\T Äe⁄©ï, y˚Tø£©ï
ô|+#·T≈£î+{≤s¡T. bÕ\÷ neTTàø√e#·TÃ. ø£kÕsTT\T y˚Tø£\≈£î m≈£îÿe sπ ≥÷ ÇdüT+Ô {≤s¡T.
ø±|ü˝≤<ës¡T m|ü&É÷ |üXó¯ e⁄*ï ô|+#·˝<Ò Tä . n‘·qT ø±|ü˝≤ø±ùd ã+>∑fi≤ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
∫es¡ e⁄+~. nø£ÿ&çøÏ n&É$ #ê˝≤<ä>sZ∑ .¡ ãVüQXÊ ∫s¡T‘·|⁄ü \T\T e∫Ã Äe⁄*ï, y˚Tø£*ï
m‘·TÔ≈£îb˛‘êj·Tì uÛÑj·TyÓ÷? ˝Òø£ |üX¯óe⁄*ï ø=q{≤ìøÏ &ÉãT“ n+<äø£H√? @yÓTÆHê
n‘·qT |üXó¯ e⁄*ï ô|+#·{≤ìøÏ Çwü|º &ü ˝É <Ò Tä . ø±|ü˝≤<ës¡T e⁄+&˚~ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ∫es¡q
ø±e{≤q ˇø£ kÂø£s´¡ eTsTT‘˚ e⁄+~ n<˚eT+fÒ #·T≥Tº|øü ÿ£ \ ø=+&É Á>±e÷\T <ä>sZ∑ >¡ ±
e⁄+&É{≤q Ä Á>±e÷\˝À ‘·j÷· s¬ q’ ø±|ü⁄ kÕsêsTTì ‘Ó∫Ã m≈£îÿe <Ûsä ≈¡ î£ eT<ÛTä |ü⁄]˝À
neTà≥+. Ä s√E˝À¢ #·T≥Tº|øü ÿ£ \ Á>±e÷\˙ï dü«<˚o dü+kÕúHê\≈£î #Ó+~q$ ø±ã{Ïº
nø£ÿ&É kÕsêsTT ø±j·T{≤ìøÏ @ Çã“+B e⁄+&É<Tä . Ç|üŒ{Ïø° Ä Á>±e÷\˝À ø±|ü⁄kÕsêsTT
‘·j·÷s¡e⁄‘·÷ e⁄+≥T+~. Á|üuÛÑT‘·«+ yê]ì @MT #˚j·T˝Ò<äT. #·{≤ºìï ø£]ƒq+>±
neT\T|ü]ùdÔ Á>±eTdüT\ú qT C…˝’ À¢ ô|≥ºe\dæ edüT+Ô ~. n˝≤ y˚\ dü+K´˝À Á>±eTdüT\ú qT
C…˝’ À¢ ô|&ç‘˚ yêfi¯fl+<ä]ø° Á|üuTÑÛ ‘·«y˚T ‹+&ç ô|≥ºe\dæ edüT+Ô ~ ø£<ë? Ks¡TÃ\qT uÛ]Ñ +#·&+É
Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ‘·\H=|æŒ>± ‘·j·÷s¡e⁄‘·T+~. nsTT‘˚, eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤\˝À
ø±|ü⁄kÕsêsTT ø±j·T≥+ ø£wüºkÕ<ÛäýÓTÆq |üH˚! n|ü&É|ü&É÷ b˛©düT\T <ë&ÉT\T
#˚düTÔ+{≤s¡T. eT] eTq ø±|ü˝≤<ës¡T e÷Á‘·+ ‘Ó*$ ‘·≈£îÿeyê&Ü? b˛©düT˝À¢
ø=+‘·eT+~øÏ ªdü<ëes¡+Ô μ øÏ+<ä kÕsêsTT b˛j·T≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. Ä @&Óì$T~
eT+~ >∑\ ≈£î≥T+u≤ìøÏ ã‘·T≈£î <ÓsT¡ e⁄ e÷s¡+Z ø±|ü⁄kÕsê neTà≥+ ˇø£ÿfÒ!
2
ªªãTuÛTÑ øÏ‘å V· ≤ü ' øÏ+ q ø£s√‹ bÕ|ü+μμ nqï dü÷øÏÔ Ä ≈£î≥T+ã+˝À dü+uÛ$Ñ +∫+~.
|æ\¢ ô|]–‘˚ ≈£î+&É ô|s¡T>∑T‘·T+<ä+{≤s¡T. |æ\\¢ +<äs÷¡ ô|]– ô|<äy› ês¡j÷· ´s¡T. |æ\\¢ T
ô|<ä›yêfi¯flsTT‘˚ yêfi¯fl nedüsê\÷ ô|s¡T>∑T‘êsTT. yêfi¯fl ≈£î˝≤#ês¡+ Á|üø±s¡+ ô|<ä›
|æ\q¢ T ‘·eT ≈£î\+˝ÀH˚ me]¬øH’ ê Ç∫Ã ô|[fl #˚ùdÔ ø=+‘· z* edüT+Ô ~. nsTT‘˚ Ä
z* #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe yÓTT‘·+Ô ˝À edüT+Ô ~. ô|[fl Ks¡TÃ\≈£î ˇø£{Ï s¬ +&ÉT HÓ\\≈£î ≈£L&Ü
dü]b˛<äT. ‘·*M¢ T<ä q>∑sy¡ êdü|⁄ü \ø£Då ≤\T u≤>±H˚ e+≥ |ü{≤ºsTT. ÄyÓT Ç<äs› T¡ uÛsÑ \Ô¡ T
eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+&˚yês¡T ø±e{≤q #ê˝≤ $wüj÷· \T yêfi¯fl≈£L ‘Ó\TdüT! $yêVü‰ìøÏ
z* rdüTø√e≥+ n+fÒ ne÷àsTTì neTà≥y˚T. ndü\T $wüjT· + Ä˝À∫ùdÔ &ÉãT“
rdüT≈£îì |æ\¢qT Ç∫ÃHê, |æ\¢qT n$TàHê ¬s+&ÉT ˇø£fÒ>∑<ë! |æ\¢qT neTà≥y˚T
Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ |ü⁄&ÉT ˝≤uÛ<Ñ ëj·Tø£yTÓ qÆ |ü<‹Δä ˝À m+<äT≈£î neTTàø√sê<äT? ˇπøkÕ] |æ\q¢ T
neTTà≈£î+fÒ ø=~›yÓTT‘·Ô+˝ÀH˚ &ÉãT“ edüTÔ+~. @s√Eø±s√E neTTà≈£î+fÒ m≈£îÿe
&ÉãT“\T ekÕÔsTT. n<√ dæsú y¡ TÓ qÆ Ä<ëj·÷ìøÏ e÷s¡eZ T÷ ne⁄‘·T+~. s¡÷|” ø±|ü˝≤<ës¡Tì
kı+‘· ≈£L‘·Ts¡T ø±ø£b˛e≥+ e\¢H˚ ô|’ Ä˝À#·q\T yêfi¯fl≈£î e#êÃsTT nì nqTø√e{≤ìøÏ
˝Ò<Tä . ˇø£yfi˚ ¯ s¡÷|” yêfi¯fl kı+‘· ≈£L‘·Ts¡sTTHê yêfi¯ófl n˝≤π> Ä˝À∫+#˚yês¡T.
ne÷àsTT qej·Te«q+˝À e⁄+~. ‘·*¢ kÕsêsTT yê´bÕs¡+ #˚ùd~. kÕsêsTT
‘ê>∑{≤ìøÏ e#˚Ãyêfi¯ófl ne÷àsTT‘√ |ü]Vü‰kÕ˝≤&ÉT‘·T+&˚yês¡T. ÄyÓT ‘·*¢ eT<ÛTä u≤\.
ÄyÓT ne÷àsTTø√dü+ <ë]ì øÏ¢j·TsY #˚dæ+~. ø±˙ nø£ÿ&É≈£î e#˚Ã yês¡+<äs¡÷
ìcÕÁ|æjT· T\T e÷Á‘·yT˚ qì eT<ÛTä u≤\ ‘Ó\T‡≈£î+~. m|ü&√ ˇø£e÷s¡T <=]πø $≥T\
e\¢ @+ Ä<ëj·T+ edüT+Ô ~? s¡÷|” ‘·*¢ ≈£L‘·T]øÏ dü\Vü‰ Ç∫Ã+~. dü\Vü‰ Çe«≥y˚T
ø±<äT ÄyÓT ≈£L‘·T]ï rdüT≈£îì ˇø£ ô|<ä› q>∑s+¡ ˝À $&ç∫ô|{Ïº e∫Ã+~.
y˚XÊéè‹Ô áHê{Ï Hê>∑]ø£ düu´ÑÛ ‘·˝À ˇø£ eTTKýÓT+Æ ~. q>∑sê\ ndæ‘Ô «· +‘√bÕ≥T
y˚XÊéè‹Ô ≈£L&Ü ndæ‘Ô «· +˝ÀøÏ e∫Ã+~. y˚XÊéè‹Ô q>∑sê˝À¢ nH˚ø£ s¡ø±\T>±, nH˚ø£
|ü<‘Δä T· ˝À¢ »s¡T>∑T‘·T+~. ø=+‘·eT+~ >±Hê ãC≤Hê\‘√ bÕ≥T y˚XÊéè‹Ôì #˚dTü +Ô fÒ,
eT]ø=+<ä]øÏ @ ø£fi\¯ ‘√q÷ m≥Te+{Ï dü+ã+<Û+ä e⁄+&É<Tä . øπ e\+ eè‹Ôì e÷Á‘·yT˚
#˚dTü +Ô {≤s¡T. eT÷&Ées¡ø+£ ˝À ∫\¢s¡ eT\¢s¡ |üqT\T #˚dTü ≈£îH˚ yêfi¯ófl+{≤s¡T. yêfi¯ófl
á eè‹Ôì bÕsYº f…+Æ >± ô|≥Tº≈î£ +{≤s¡T. Mfi¯fl˝À¢ ≈£L&Ü |üP]Ô>± y˚XÊéè‹ÔH˚ qeTTà≈£îì
ã‹πøyêfi¯ófl e⁄+{≤s¡T. Çø£ÿ&É kÕeT÷Væ≤ø£+>± y˚XÊéè‹Ôì #˚dTü +Ô {≤s¡T. M{ÏH˚ y˚XÊ´
>∑èVü‰\+{≤s¡T. s¡÷|” ‘·*¢ s¡÷|”ì Ç˝≤+{Ï >∑èVü‰\˝ÀH˚ $&ç∫ e∫Ã+~. ‘·*¢ á
y˚XÊ´>∑èVü‰\˝À |üP]Ô>± n|ü]∫‘·Tsê˝…’ e⁄+fÒ ˇø£ÿkÕ]>± ≈£L‘·T]ï nø£ÿ&É≈£î
rdüT≈£îb˛sTT ~+|ü≥+ dü+uÛeÑ + nj˚T´~ ø±<äT.
Ä ne÷àsTTøÏ s¡÷|” nì ù|s¡T ô|≥º{≤ìøÏ ø±s¡D+ @yÓTqÆ |üŒ{Ïø° áHê{Ï J$‘·+˝À
s¡÷|ü+ ‘√{Ï Áã‘·T≈£î <Ós¡Te⁄ #·÷düT≈£î+≥T+~ ø±ã{Ïº ªs¡÷bÕJeμ nì n+fÒ
dü]b˛‘·T+~. ‘·*¢ ÄyÓTqT eTT+<äTqT+N Ä eè‹ÔøÏ ‘·–q≥Tº>± ‘·j÷· s¡T #˚jT· ø£b˛sTT
e⁄+fÒ ÄyÓT≈£î Ä J$‘êìï ÁbÕs¡+_Û+#·≥+ #ê˝≤ u≤<Ûëø£s¡eTj˚T´~. s¡÷|”#·\¢ì
yê‘êes¡D+˝À |ü⁄{Ïº ô|]–+~. <˚X¯+˝Àì Ç‘·s¡ q>∑sê\ yê‘êes¡D+ ÄyÓT≈£î
◊<ës¡THÓ\¢ es¡øπ ìyêdü jÓ÷>∑´+>± e⁄+{≤sTT.
s¡÷|” yÓTT<ä{Ï dü+e‘·‡s¡+ y˚XÊ´>∑èVü≤+˝À >∑&|ç +æ ~. nø£ÿ&˚ ˇø£ eè<äΔ <äfi≤Ø
eTVæ≤fi¯ (ÁuÀø£s)Y s¡÷|”øÏ nedüse¡ TsTTq @sêŒ≥¢ìï+{Ï˙ #˚ùd~. Ç\T¢ ` ÄVü‰s¡+,
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 147
Ç‘·s¡ kÂø£sê´\ìï+{Ï˙ #·÷|æ+#˚~. Ç<ä+‘ê }s¡πø ÄyÓT #˚ùd~ ø±<äT. $≥T*ï
≈£î~]Ãq+<äT≈£î, Ç‘·s¡ kÂø£sê´\qT ø£*Œ+∫q+<äT≈£î s¡÷|” dü+bÕ<äq˝À dü>u∑ ≤Û >∑+
<ëø± ÁuÀø£sY rdüT≈£îH˚~. n˝≤ dü>u∑ ≤Û >∑+ rdüT≈£îqï|üŒ{Ïø° yÓTT<ä{dÏ +ü e‘·‡s¡+ #·*
ø±\+˝À ø=‘·Ô ã≥º\T ≈£î{Ï+º #·T≈£îì ø=ìï q>∑\T #˚sTT+#·T≈£î+~. ‘·*,¢ nqï<äeTTà\≈£î
≈£L&Ü ø=‘·Ô ã≥º\T ø=qï~. Ç+‘˚ø±≈£î+&Ü e+<ä s¡÷bÕj·T\‘√ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ã+~.
‘·sT¡ yê‘· Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ y˚d$ü , esê¸ø±˝≤\˝À eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+&˚~. #·*,
edü+‘·ø±˝≤\˝À Ç‘·s¡ q>∑sê\˝À e⁄+&˚~. ÄyÓT #·<äTe⁄ø√˝Ò<äT. #·<äTe⁄≈£îqï
düe÷»+˝À ô|s¡>q∑ ÷ ˝Ò<Tä . ø£qTø£ e⁄qï‘·yTÓ qÆ Ä<äsêÙ\+fÒ ÄyÓT≈£î ‘Ó*j·T<äT. ø±˙
m+‘· ìø£èwüyº TÓ qÆ J$‘êìï >∑&TÉ |ü⁄‘·Tqï|üŒ{Ïø° e´øÏ>Ô ‘∑ · kÕ«s¡+ú s¡÷|”˝À nDTe÷Á‘·+
˝Ò<äT. Äø£*‘√ n\eT{Ï+#˚ ‘·eT ≈£î≥T+u≤ìøÏ kÕj·T+ #˚j·T≥y˚T |üs¡e÷e~Û>±
nqT≈£îH˚~. ªø£s¡Ôe´+μ nqï |ü<ëìï ≈£L&Ü s¡÷|” Ç+‘·es¡≈£L $q˝Ò<äT. Äø£*‘√
e⁄+&˚ ‘·q ≈£î≥T+ã düuTÑÛ ´*ï #·÷dæq|ü⁄&ÉT ÄyÓT Vü≤è<äjT· + ‘·\&¢ *ç b¢ ˛j˚T~. yêfi¯fl
Äø£*ì rs¡Ã{≤ìøÏ ‘·q≈£î #˚‘H· q’Ó |ü<‹Δä ˝À Á|üjT· ‹ï+#˚~.
3
HÓ\\÷, dü+e‘·‡sê\÷ >∑&∫ç b˛‘·THêïsTT. |ü~ùV≤qT, |ü<Vä ‰ü sπ fi¯fl ej·TdüT‡˝À
s¡÷|” á eè‹Ô˝ÀøÏ ~–+~. n|üŒ{Ïø+£ fÒ Ç|ü&ÉT ÄyÓT ãT~Δ ø=+‘· $ø£d+æ ∫+~.
yÓTT<ä{À¢ ‘·*¢ ø=+>∑T |ü≥Tº≈î£ ‹]π> |üd|æ \æ ˝¢ ≤ e⁄+&˚~. ‘·*¢ m≥T q&çùdÔ ÄyÓT nfÒ
q&ç#~˚ . Ç|ü&É˝≤ ø±<äT. kı+‘·+>± Ä˝À∫k˛Ô+~. ÄyÓT dü+bÕ<äq e\q ≈£î≥T+ã
|ü]dæ‘ú T· \T @e÷Á‘·+ e÷s¡˝<Ò Tä . ÄyÓT &ÉãT“\T Ç+{ÏøÏ Ç∫Ãq|ü&ÉT Hê\T>∑sTT<äT
HÓ\\ bÕ≥T n+<äs¡÷ ø£&ÉT|ü⁄ì+&Ü ‹H˚yês¡T. ø=ìï s√E\πø Ç∫Ãq &ÉãT“\T
Ks¡ÃsTTb˛j˚T$. $≥T\T <=s¡ø£≥+ ø£wüºeTsTT &ÉãT“\T |ü+|ü˝Òq|ü&ÉT ≈£î≥T+ã+
yÓTT‘·Ô+ |üdüTÔ\T |ü&ÉTø√e\dæ e#˚Ã~. &ÉãT“\T e⁄qï|ü&ÉT ∫ì–q ã≥º\ ã<äT\T
eT+∫ ã≥º\T e#˚Ã$. nsTT‘˚, Hê\T>∑sTT<äT s√E\T >∑&∫É eT∞fl |üdTü \Ô T |ü&TÉ ø√e\dæ
e∫Ãq|ü&ÉT Ä ã≥º\qT <äTø±D+˝À ny˚Tàyês¡T. eT∞fl bÕ‘· ∫ì–q ã≥º˝Ò yêfi¯fl
e+{Ï MT<ä≈£î e#˚Ã$. s¡÷|” ∫ì–q ã≥º\‘√ e⁄+&É˝Ò<äT. n˝≤ ∫ì–q ã≥º\T
y˚dTü ≈£î+fÒ $≥T\qT Äø£]¸+#·˝<Ò Tä ø£<ë! s¡÷|”øÏ eT+∫ ‹+&û nedüsy¡ T˚ . |ü⁄wæ>º ±
ì>∑ì>∑˝≤&ÉT‘·÷ e⁄+&Ü\+fÒ eT+∫ ‹+&ç ‹Hê* >∑<ë! ø£qTø£ ≈£î≥T+ã+ yÓTT‘·+Ô
Äø£*‘√ |üdTü qÔ ï|ü&ÉT s¡÷|”ì e÷Á‘·+ Äø£*‘√ |üdTü Ô |ü&TÉ ø√ì#˚Ãyês¡T ø±<äT.
y˚XÊéè‹Ô bÕ|üeTì nìï eT‘ê\T #ÓbÕÔsTT. y˚XÊéè‹Ô #˚ùd yêfi¯flqT qs¡ø+£ ˝À
j·TeTuÛ≥Ñ T\T uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ u≤<Û\ä T ô|&ÜÔsì¡ uÛj Ñ T· ô|&ÉT‘·T+{≤s¡T ≈£L&ÜqT! m+‘·
bÕ|üeTì #Ó|Œæ Hê, qs¡ø+£ ˝À ø£]qƒ •ø£\å T+{≤j·Tì uÛj Ñ T· ô|{ÏHº ê y˚XÊéè‹Ô ‘·>{Z∑ ≤ìøÏ
ã<äT\T Ç+ø± Á|üã*b˛‘√+~. qs¡ø+£ ˝À #·ìb˛j·÷ø£ $~Û+#˚ •ø£\å >∑T]+∫ n≥T+∫‘˚
b˛qT b˛qT Á|üøè£ ‘˚ Bìì uÛ]Ñ +#·{≤ìøÏ dæ<+Δä ø±˝Òøb£ ˛sTT+~. á »qà˝ÀH˚ eTq
ø£fifl¯ eTT+<˚ e´_Û#êsêìøÏ •ø£å düTKs√>±\ s¡÷|ü+˝À ÁbÕ|ædÔ Tü qÔ ï~. >∑H]˚ j·÷, dæ|*æò dt
˝≤+{Ï düTKs√>±\sTT‘˚ Á|ü|+ü #·eT+‘·{≤ yê´|æ+#êsTT. <Ûìä ø£ <˚XÊ\˝Àì q>∑sê\˝À
yÓTT<ä≥ e´_Û#ês¡+ ‘·sê«‘· á s√>±\T bÕø±sTT. $˝≤dü q>∑sê\˝À M{Ï Á|üu≤Û yêìï
>∑T]+∫ #Ó|Œü qø£ÿs¡˝<Ò Tä . #·\ì¢ ø=+&É ÁbÕ+‘ê\˝À Ç+^¢wßü yês¡T ôdì’ ø£ •_sê\qT
ì]à+#ês¡T. Ä •_sê\ #·T≥Tº|üø£ÿ\ |ü~yÓTÆfi¯fl ˝À|ü⁄>∑\ |ü˝…¢\˝Àì Á|ü»\T düTK
yê´<ÛTä \‘√ n˝≤¢&TÉ ‘·THêïs¡T. Ç+^¢wßü ôdì’ ≈£î\ ø±s¡D+>± |ü˝¢… ÁbÕ+‘ê\T düTKyê´<ÛTä \≈£î
ì\j·÷\j·÷´sTT. M{Ï ø±s¡D+>± nH˚ø£ ≈£î≥T+u≤\T, nH˚ø£ e+XÊ\T dü+‘êq+
˝Ò≈î£ +&Ü n+‘·]+∫ b˛j·÷sTT. dæe÷¢ #·T≥Tº|øü ÿ£ \ |ü˝\¢… ˝À düTK yê´<ÛTä \ ;Ûøs£ ¡
s¡÷bÕìï #·÷&Ée#·TÃ. Ä |ü˝˝¢… À¢ dü>±ìøÏ ô|>’ ± ≈£î≥T+u≤\T dü+‘êq+ ˝Òø£ HêX¯q+
nj·÷´sTT. >∑H˚]j·÷ yê´~ÛøÏ ô|ì‡*Hé nyÓ÷|òüTyÓTÆq eT+<äT. nsTT‘˚ ˇø£e÷s¡T
qj·TeTe>±H˚ yê´~Û Ä e´øÏìÔ $&ç∫b˛sTT+<äqT ø√e{≤ìøÏ M\T ˝Ò<Tä . á yê´~Û
düe÷»+˝À m≈£îÿe>± yê´|æ+∫q|ü&ÉT Ád”Ô |ü⁄s¡Twüß\ ø£\sTTø£ <ë«sê eTs¡˝≤
yê´|ædTü +Ô ~. dæ|*æò dt n+‘·ø+£ fÒ <ës¡TDyÓTqÆ yê´~Û. á yê´~Û dü+‘êq $V”≤qT\qT
#˚jT· <äT ø±˙ á yê´~Û e\q ≈£îwüßsº √>∑+ e#˚Ã Á|üe÷<ä+ e⁄+~. s¡÷|”jTÆÓ Hê á
yê´<ÛTä \ qT+&ç m˝≤ ‘·|Œæ +#·Tø√ >∑\T>∑T‘·T+~. e´_Û#ês¡ eè‹Ôì ÁbÕs¡+_Û+∫ eT÷&˚fifl¯
sTTHê nsTT´+<√? ˝Ò<√? dæ|*æò dt |ü≥Tº≈î£ +~. <äTø±D+ ãC≤s√¢ ô|≥Tº≈î£ Hêïø£ düsT¡ ≈£îqT
ˇø£]øÏ n$Tà eTs=ø£]øÏ neTàqq{≤ìøÏ ≈£î<äs<¡ Tä ø£<ë? |ü~ùV≤qT e+<ä\ dü+e‘·‡sê\
ÁøÏ‘+· X¯SÁ<ä≈î£ &ÉT ªeTè#·Ãø¤ {£ øÏ μ£ ˝À Ç˝≤ sêXÊ&ÉT.
u≤cÕŒ+kÕï‹ $#·øDå£ √ ~«»es¡' eT÷s√â|æ esêí<eä∏ T'
|ò⁄ü ˝≤¢+ Hê eT´‹ yêj·Tk˛|æ, $Vü≤>√, j·÷ Hê$T‘ê e]ΩD≤
ÁãVü≤àø£Áå ‘· $X¯' ‘·s+¡ ‹ #·jT· <∏ë ‘· <∏y’Ó ˚ ‘·sπ
kÕyê|”e \‘˚e HÍ]e »q+ y˚XÊ´dæ düs«¡ + uÛ»Ñ ˆˆ
á $<Û+ä >± u≤$, \‘·, Hêe ˝≤>± y˚X´¯ ≈£L&Ü uÒ<uäÛ ≤Û eeTT ˝Ò≈î£ +&Ü n+<ä]ø°
ùde #˚j÷· *! ÄHê&˚ ø±<äT á Hê{Ïø° Ç<˚ e]ÔdTü +Ô ~.
s¡÷|”øÏ e∫Ãq s√>∑+ uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ ~. |ü⁄+&ÉT¢ |ü&bç ˛sTT ˝Ò∫ q&Ée≥y˚T ø£wyºü TÓ bÆ ˛
sTT+~ s¡÷|”øÏ. eT<ÛäT|ü⁄]˝À Vü‰düŒ≥˝Ÿ≈£î yÓ[fl+~. yÓ’<ä´+ #˚düTÔHêïs¡T. s√E≈£î
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 149
7 s¡÷ˆˆ\T yÓ<’ ë´ìøÏ Ks¡TÃô|≥º≥+ m≈£îÿeø±\+ ÄyÓT≈£î kÕ<Û´ä |ü&˝É <Ò Tä . |ü⁄+&ÉT¢ |üP]Ô>±
e÷qø£eTT+<˚ Vü‰düŒ≥˝Ÿ qT+&ç e#˚Ãdæ+~. düe‹ ‘·+Á&çøÏ }s√¢ ø=+‘· uÛ÷Ñ MT, kı+‘·
Ç\T¢ e⁄HêïsTT. s¡÷|”ì nø£ÿ&É≈£î |ü+|æ+∫y˚XÊs¡T. ÄyÓT≈£î ‘·q J$‘·+ #ê˝≤
u≤<Ûëø£s¡yÓTÆq<äì ‘Ó*‡b˛sTT+~. yÓTTqï{Ï »ãT“˝ÀH˚ ÄyÓT≈£î eTè‘·T´#Ûêj·T\T
ø£ì|æ+#êsTT. Çø£ eTT+<äT Ä yê´~Û eTT~]‘˚ eTè‘·Té⁄ ø£+fÒ V”≤qyÓTqÆ ≈£îwüßyº ê´~Û˝ÀøÏ
~>∑T‘·T+<äì ãVüQXÊ s¡÷|”øÏ ‘Ó*j·T<˚y÷Ó ! yê´~Û ãj·T≥|ü&≈É î£ +&Ü <ë∫ e⁄+∫q+‘·
ø±\+ $≥T\T ekÕÔsT¡ . yê´~Û @ e÷Á‘·+ ãj·T≥|ü&Hç ê $≥T\T sês¡T. ‘Ó*dæ, ‘Ó*dæ
#˚‘·T˝≤sê >=+‘·T≈£î ñ]Á‘ê&ÉT me&ÉT _–+#·T≈£î+{≤&ÉT #Ó|üŒ+&ç? $≥T\T sêø£,
<äTø±D+ ø£fùºÒ dÔ Áã‘·ø&£ +É m{≤¢? n&ÉT≈£îÿ ‹Hê*‡+<˚ ø£<ë? ãTTw”øπ X¯+ ˝≤+{Ï nH˚ø£
|ü⁄D´πøÁå ‘ê\˝À y˚\ dü+K´˝À n&ÉT≈£îÿ‹+≥Tqï ≈£îwüßy˜ êfi¯flqT ãVüQXÊ s¡÷|” #·÷dæ
e⁄+&É<Tä . yêfi¯+¢ <äs÷¡ ˇø£|ü &ÉT ‘·qø£+fÒ n+<ä>‘∑ ˝ÔÓ qÒ ˙, ‘·q˝≤>±H˚ yêfi¯Sfl ˇø£|ü &ÉT
ªs¡÷bÕJeμ ˝Òqì s¡÷|”øÏ ‘Ó*j·T<äT. @yÓTÆHê ø±˙ Á|üe÷<ä+˝À e⁄Hêïqì ns¡ú+
#˚dTü ≈£î+~ s¡÷|”. s√>∑+ sêe≥+ e\qH˚ ø±<äT! ÄyÓT≈£î J$‘·+ ø=+‘· ns¡eú Te⁄‘·÷H˚
e⁄+~. s¡÷|ü+ XÊX¯«‘·+ ø±<ä˙, j·Te«q+ #·÷düT+Ô &É>±H˚ y˚T|ò÷ü \ ˙&É˝≤>± >∑&∫ç b˛‘·T+
<äì! ÄyÓT≈£î ns¡eú TsTT+~. á J$‘·+ qT+&ç m˝≤ ãj·T≥|ü&>É \∑ Hê! nqï ~>∑T\T
|ü≥Tº≈î£ +~ s¡÷|”ø.Ï Äs√>∑´+ ≈£î<äT≥ |ü&Ü¶ø£ dü+e‘·‡s¡+˝À dü>u∑ ≤Û >∑+ q>∑sê\˝Àì
y˚XÊ´>∑èVü‰\˝Àq÷, $T>∑‘ê dü>u∑ ≤Û >∑+ ‘·q ‘·*¢ >∑T&çôd˝Àq÷ J$‘êìï >∑&|É eü \dæ
ek˛Ô+~ ÄyÓT≈£î. y˚XÊ´J$‘·+ #·T\ø£H.˚ ø±˙. <ëìqT+&ç ãj·T≥|ü&≥É + n+‘· ‘˚*ø¬ q’
|üìø±<äT. yÓTT<ä{À¢ ÄyÓT eTTK+˝À ∫s¡Tqe⁄« düŒwüº+>± ø£q|ü&˚~. Ç|ü&ÉT ÄyÓT
eTTK+˝À n|ü&É|ü &ÉT e÷Á‘·yT˚ ø£ì|æk˛Ô+~. nB ‘Ó∫Ãô|≥Tº≈î£ qï≥Tº>±! s¡÷|” ª>∑DøπÏ μ
ø±˙ \C≤®$V”≤qTsê\T e÷Á‘·+ ø±<äT. XÊÁdü+Ô ˝À ªdü\»® >∑DøÏ ± qcÕºμ nì #Ó|Œü ≥+
»]–+~. ø£qTø£ s¡÷|”˝Àì ªdæ>T∑ μZ ÄyÓT yê´bÕsêìï <Óã“rdæ+~. s¡÷|” n+<ä>‘∑ .ÔÓ
ã+>±sêìøÏ |üP‘·|Pü dæq≥Tº j·Te«q+ ÄyÓT n+<ëìï eT]+‘· ÇqTeT&ç+|ü #˚d+æ ~.
4
n+<Ûøä ±s¡+˝À yÓ‘T· ≈£î˝≤&ÉT‘·Tqï≥Tº>± nsTT´+~ s¡÷|” J$‘·+. ÄyÓT <ä>sZ∑ ≈¡ î£
e∫Ãq Á|ü‹ $≥T&É÷ mø£ÿ&É˝ìÒ Áù|eT ≈£î]|æ+#˚yê&ÉT. ª˙ø√dü+ @yÓTHÆ ê #ÓjT· ´{≤ìøÏ
H˚qT dæ<+Δä μ nH˚yê&ÉT. e+<ä\eT+~ $≥T\ H√{ÏqT+&ç á s¡øy£ TÓ qÆ nã<ëΔ\qT s¡÷|”
$+≥÷H˚ e⁄+&˚~. $˙ $˙ ∫es¡≈î£ |ü⁄s¡TwüC≤‹ MT<äH˚ $XÊ«dü+ düqï–*¢+~ ÄyÓT≈£î.
ø=Hêï*ºøÏ eT∞fl yÓqTø£{Ï yê´~Û ‹s¡>u∑ {… +ºÏ ~. ÄyÓT ákÕ] @ Vü‰düŒ≥\T≈£L yÓfifl¯ ˝Ò<Tä .
yÓ<’ ´ä eT÷ #˚sTT+#·Tø√˝Ò<Tä . yÓ<’ ´ä + nqedüs+¡ nqT≈£î+~. ø±˙ u…\+¢ MT<ä yê˝Ò á>∑˝≤¢
$≥T\T @e÷Á‘·+ ‘·>˝Z∑ <Ò Tä . ÄyÓT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e#˚Ã $≥T\T s¬ +&ÉT s¡ø±\T e⁄+&˚yês¡T.
|ü]àHÓ+{Ÿ $≥T\T. n|ü&É|ü &É÷ eNÃb˛j˚T yêfi¯ófl. Ç‘·s¡ q>∑sê\˝À y˚XÊ´>∑èVü‰\T
}]øÏ ∫es¡>± @ e÷s¡TeT÷\˝À e⁄+{≤sTT. nø£ÿ&çøÏ $≥T\T sêyê\+fÒ s¡V≤ü dü´+>±,
uÛj Ñ T· |ü&TÉ ‘·÷ sêyê*‡ e⁄+≥T+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À nsTT‘˚ n˝≤ø±<äT ùd«#·Ã>¤ ± yê´bÕs¡+
#˚dTü ø√e#·TÃ. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àq÷ #·≥eº T÷, ˝≤, b˛©düT\T n˙ï e⁄HêïsTT. ø±˙ >∑T&çôd\˝À
ø±|ü⁄ kÕsêsTT m˝≤ neTTà&Ée⁄‘·T+<√, s¡÷|üeT÷ n˝≤π> neTTà&ÉTb˛‘·T+~. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
<Ûqä e+‘·T\T, dæ‹ú eT+‘·T\T e÷Á‘·yT˚ ‘·eT uÛ≤s¡´*ï yÓ+≥u…≥Tº≈î£ e#˚Ãyês¡T. ∫qï∫qï
ñ<√´>∑dTü \ú ÷, ∫\¢s¡ yê´bÕs¡T\÷, ≈£L©\T #·T≥Tº|øü ÿ£ \ ø=+&É ÁbÕ+‘ê\ yêfi¯flsTTHê,
Ç‘·s¡ q>∑sê\ yêfi¯flsTTHê ‘·eT yÓ+≥ uÛ≤s¡´*ï ‘Ó#T· Ã≈£îH˚ yês¡T ø±<äT. s¡÷|” yÓ\
‘·≈î£ ÿe rdüT≈£î+≥÷ n+<ä]ø° n+<äTu≤≥T˝À e⁄+&˚~. n+<äTøπ ÄyÓT≈£î $≥T\ ø=s¡‘·
e⁄+&˚~ ø±<äT. >∑&∫É q ◊<ëπsfi¯fl˝À¢ ÄyÓT #ê˝≤ ø±\+bÕ≥T #ê˝≤kÕs¡T¢ eT<ÛTä |ü⁄]
qT+&ç dü«Á>±e÷ìøÏ yÓ[fl ø=Hêïfi¯ófl >∑&|ç æ edüT+Ô &˚~. n+fÒ bÕ‘·s√>∑+ e÷{Ïe÷{Ïø°
‹s¡>ã∑ &ÉT‘·÷ e⁄+&É{≤q. ÄyÓT yê´bÕsêìøÏ nuÛ´Ñ +‘·s+¡ >± e⁄+&˚~.
s¡÷|”øÏ 25 dü+e‘·‡sê\T <ë{≤sTT. bÕøÏkÕÔHé @s¡Œ&É≥+ e\q |ü+C≤uŸ qT+&ç
bÕ]b˛sTT e∫Ãq kÕ<Ûës¡D Á|ü»\T nH˚øe£ T+~ eT<ÛTä |ü⁄]˝À ìyêkÕH˚ïs¡Œs¡#T· ≈£îHêïs¡T.
yêfi¯fl+‘ê ∫qï ∫qï eè‘·T\Ô T, ∫{Ïbº ı{Ïº yê´bÕsê\T #˚dTü ≈£î ã‹πøyêfi¯ófl. yêfi¯fl˝À¢
ø=+<äsT¡ ÄyÓT≈£î |ü]àHÓ+≥T $≥T\j·÷´s¡T. yêfi¯fl˝À ø=+<äsT¡ $yêVü≤+ #˚dTü ≈£î+{≤eTì
ÄyÓT≈£î ÄX¯\T ø£*Œ+#˚yês¡T. Ád”Ô\T ‘·≈£îÿe>± e⁄qï#√≥ yêfi¯fl $\Te ô|s¡>∑≥+
düV≤ü »y˚T ø£<ë!
s¡÷|” <ä>∑Zs¡≈£î s√p e#˚Ã $≥T\˝À j·TTe≈£î&Ó’q <äØ® e⁄+&˚yê&ÉT. n‘·qT
yÓTT<ä{kÏ Õ] s¡÷|” <ä>sZ∑ ¡ $yêVü≤ Á|ükÕÔeq ‘Ó∫Ãq|ü⁄&ÉT ÄyÓT ‹s¡dÿü ]+#·˝<Ò Tä ø±˙
$X¯«dæ+#·˝øÒ b£ ˛sTT+~. ø±˙ J$‘·+ |ü≥¢ Ä<äTsê› ÄyÓT≈£î m≈£îÿesTT+~. ˇø£y|’Ó ⁄ü
s√>∑+, eTs=ø£ yÓ|’ ⁄ü j·Te«q+ #˚C≤]b˛‘√+<äqï uÛj Ñ T· +. Ä dü+e‘·‡s¡+ y˚d$ü ˝À
<äØ® ÄyÓT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ s√p edü÷Ô e⁄+&˚yê&ÉT. #·*ø±\+˝À ø=+&É ~– q>∑sêìøÏ yÓfiS¯ Ô
‘·q‘√ bÕ≥T s¡÷|”ì ≈£L&Ü rdüT≈£îyÓfifl¯ {≤ìøÏ dæ<|Δä &ü Ü¶&TÉ .
s¡÷|” <äØ®‘√ ÁøÏ+~ q>∑sê\˝Àì ˇø£ q>∑sêìøÏ yÓ[fl+~. yÓqTø£ Ä q>∑s¡
y˚XÊ´>∑èVü‰˝˝À ‘·qT ø=Hêïfi¯ófl e⁄qï~ ≈£L&Ü! <äØ® ÄyÓTqT #ê˝≤ Áù|eT>±, >ös¡e+>±
#·÷düT≈£îHêï&ÉT. nìï kÂø£sê´\q÷ ø£*Œ+#ê&ÉT. yÓTT<ä≥ n‘·ì ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T
e´‹πsøÏ+∫Hê ‘·sêà‘· eTTKdüeTà‹ì ‘Ó*bÕs¡T. yêfi¯fl≈£î ‘Ó\TdüT. yêfi¯fl C≤‹ ø£q´qT
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 151
‘Ó#T· Ãø√e{≤ìøÏ yêfi¯ófl z© #Ó*+¢ #ê*. z* ø£fºÒ dæ‹ú yêfi¯fl <ä>sZ∑ ¡ ˝Ò<Tä . eT<ÛTä |ü⁄]˝À
s¡÷|” yêfi¯fleTàqT me¬sH’ ê s¡÷|” >∑T]+∫ n&ç–q yÓ+≥H˚ n‘·yÔ ê]+{ÏøÏ yÓ[fl+<äì
>∑s«¡ +>± düe÷<Ûëq+ #Óù|Œ~.
#·*ø±\+ <äØ‘® √bÕ≥T ÁøÏ+~q>∑s+¡ ˝À e⁄qïs¡÷|” m+&Üø±\+ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ‹]–
e∫Ã+~. <äØ® ÄyÓT‘√ sê˝Ò<Tä m+<äTø£+fÒ n‘·ì q>∑s+¡ ˝ÀH˚ n‘·ìøÏ |üqT\T u≤>±
<=s¡T≈£î‘·THêïsTT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À <äØ\® dü+K´ u≤>± ô|]–b˛sTT+~. nedüsêìø£+fÒ m≈£îÿe
eT+~ <äØ\® T nø£ÿ&É e⁄Hêïs¡T. s¡÷|”ì #·÷&É>±H˚ ‘Ó\TdüT+Ô ~ <äØ® ÄyÓTqT #ê˝≤ u≤>±
#·÷düT≈£îHêï&Éì! ÄyÓT ãT>∑\Z MT<ä qTqT|ü⁄<äq+ e∫Ã+~. ÄyÓT X¯Øs¡+ e÷+dü+‘√
ì+&ç ì>∑ì>∑˝≤&ÉT‘√+~. ÄyÓT ø£+&ÉT¢ $bÕŒ] yÓTs¡TdüTHÔ êïsTT. <äØ® ÄyÓT≈£î eT+∫
ã≥º\T, dü˝≤«sY, ø£MTCŸ ≈£î{Ï+º #ê&ÉT. ˇø£ KØ<Óq’ n+<äyTÓ qÆ zesYø√≥T ø=qT≈£îÿ+~.
n~ ÄyÓT n+<ëìï eT]+‘· ÇqTeT&ç+|ü #˚k˛Ô+~. y˚d$ü ø±\+˝À ÁøÏ+~ q>∑s+¡ ˝Àì
y˚&ìç uÛ]Ñ +#·˝<Ò ìä s¡÷|”ì #·\ì¢ ÁbÕ+‘·yTÓ qÆ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ |ü+|æ+#ê&ÉT <äØ.®
nsTT‘˚, eT<ÛTä |ü⁄]˝À ÄyÓT ‘·q ≈£î≥T+ã+‘√H˚ ø£*dæ e⁄+&Ü*. düe‹ ‘·+Á&ç
kÕsêsTT <äTø±D+˝ÀH˚ e⁄+&Ü*. Ä <äTø±D+˝À ‘·*¢ kÕsêsTT neTTà‘·÷ e⁄+≥T+~.
kÕsêsTT ø√dü+ ìcÕÁ|æjT· T\T edüT+Ô {≤s¡T. yêfi‚fl ø±≈£î+&Ü yÓqTø£{Ï s¡÷|” $≥T\T
≈£L&Ü nø£ÿ&É≈î£ edüT+Ô {≤s¡T. #˚‹øÏ e#˚Ã \øÏàå ì s¡÷|” ‘·*¢ m˝≤ C≤s¡$&ÉT#·T≈£î+≥T+~?
s¡÷|” $≥T\T ø=‘·>Ô ± e∫Ãq n+<ë\‘√ e⁄qï s¡÷|”ì m˝≤ e<äT\T≈£î+{≤s¡T? ‘êqT
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ã #ê˝≤ ô|<ä› bıs¡bÕ≥T #˚XÊqì nqT≈£î+~ s¡÷|”. nsTT‘˚, ÄyÓT
‘Ó\TdüT≈£îì Á|üj÷Ó »q+˝Ò<Tä . ÄyÓT≈£î #·<Tä e⁄sê<äT. ÄyÓT≈£î #·<Tä e⁄ e∫Ãe⁄+fÒ ÁøÏ+~
q>∑sê\˝À 115+, 120+\ m+&É\T ø±düTÔHêïj·Tì ‘Ó*ùd~. n+‘· y˚&ç˝À ø=+&É
ÁbÕ+‘ê\˝À ìedæ+#˚ yês¡T ‘·≥Tº≈£îì e⁄+&É˝Òs¡T. m+&É\T m≈£îÿe ø±düTÔHêïj·Tì
‘Ó*dæq|üŒ{Ïø° ÄyÓT ‘·q <äØ® uÛsÑ ≈Ô¡ î£ ˝…≥s¡T¢ sêsTT+∫+~. e∫Ã ‘·qqT rdüT≈£îyÓfifl¯ eTì
ø√]+~. Ç+‘· m+&É˝À¢ ÄyÓTqT ‘ÓùdÔ u≤<Û|ä &ü TÉ ‘·T+<äqT≈£îHêï&˚y÷Ó ! <äØ® Ä ˝…≥s¡≈¢ î£
düe÷<Ûëq+ sêj·T˝Ò<Tä . n‘·q÷ sê˝Ò<Tä . s¡÷|” #ê˝≤ ø£w+ºü >± ˇø£ HÓ\s√E\T ‘·qqT
‘êqT s¡ø+åÏ #·Tø√>∑*–+~. Ä HÓ\s√E˝À¢q÷ ÄyÓT ‘·*,¢ düe‹ ‘·+Á&ç @<√ ˇø£ e+ø£‘√
ÄyÓTqT ø£düTs¡T≈£î+≥÷H˚ e⁄+&˚yês¡T. n+<äs¡÷ ø£*dæ eT∞fl s¡÷|”ì Ä }_˝Àπø
HÓ{Ïºy˚XÊs¡T.
y˚d$ü >∑&∫ç +~. s¡÷|” eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ã eT÷&ÉT HÓ\\sTT+~. ø=+#Ó+ Ä\dü´+>±
ÄyÓT ˇfi¯ófl ãs¡TyÓøÿÏ q≥T¢>± e⁄+{À+<äì ÄyÓT≈£î ns¡eú TsTT+~. <äØ® ‘=+<äs>¡ ± e∫Ã
rdüT≈£î yÓ[‘˚ u≤>∑T+&ÉTqì s¡÷|”ø+£ fÒ m≈£îÿe>± s¡÷|” ‘·*ø¢ Ï ‘=+<äs>¡ ± e⁄+~. <äØ®
ñ‘·sÔ ê\T sêdü÷HÔ ˚ e⁄Hêï&ÉT. n‘·&TÉ ‘·q Áù|eTqT Á|üø{£ +Ï #·{≤ìøÏ n|ü&É|ü &ÉT dæìe÷
bÕ≥\˝Àì ø=ìï |ü+≈£î*Ô ï ≈£L&Ü #˚]Ã eTØ ñ‘·sÔ ê\T sêdüTHÔ êï&ÉT. ˇø£kÕ] Vü≤sƒê‘·T>Ô ±
Hê ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T ìqTï rdüT≈£îsêe{≤ìøÏ n+^ø£]+#·≥+ ˝Ò<ìä sêXÊ&ÉT.
s¡÷|”øÏ ø±fi¯fl øÏ+<ä uÛ÷Ñ $T ø£~*q≥ºsTT+~. Ç|ü&ÉT ‘·H+˚ #˚j÷· *? n+‘·es¡≈L£
‘·*ø¢ Ï uÛj
Ñ T· |ü&˚ s¡÷|” ÄHê&ÉT ‘Ó–+∫+~. s¡÷|” ‘·*‘¢ √ ªªH˚Hê}_ qT+&ç ãj·T≥|ü&Ü¶qT.
qTe⁄« eT∞fl Ä }_˝ÀøÏ qqTï HÓfXºÒ Êe⁄μμ nqï~. <äØ® sêdæq ñ‘·sÔ êìï #·~$+#·T≈£îì
uÛÀs¡Tq @&çÃ+~ s¡÷|”.
#·≥+º <äèwæ˝º À yêfi¯fl kÕsêsTT ø=≥Tº ìùw~Û+#·ã&ç+~. nsTTHê ìcÕ Á|æjT· T\+
<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚ ø±ã{Ïº düC≤e⁄>±H˚ yêfi¯ófl kÕsê ø=≥Tº kÕ>∑T‘√+~. s¡÷|” eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
e∫Ã+<äì ‘Ó*XÊø£ ÄyÓT yÓqTø£{Ï $≥T\÷ kÕsêsTT ø=≥Tº≈î£ sêkÕ>±s¡T. yêfi¯fl˝À <äØ®
ùdïVæ≤‘·T\÷ ø=+<äsT¡ Hêïs¡T. Ä ùdïVæ≤‘·T\T, s¡÷|” }_˝ÀøÏ ~–+<äì ñ‘·sÔ ê\ <ë«sê
<äØø® Ï ‘Ó*j·T|üsêÃs¡T. n+<äTe\¢H˚ n‘·&TÉ s¡÷|”ì rdüT≈£îyÓfifl¯ qì ñ‘·sÔ +¡ ˝À sêXÊ&ÉT.
n+‘· e÷Á‘êìπø ÄyÓT ìsêX¯ |ü&˝É <Ò Tä . ‘·q ‘·ù|ŒMT ˝Ò<˙ä , ‘·qqT rdüT≈£îyÓfifl¯ eT˙
Áã‹e÷\T‘·÷ mH√ï ñ‘·sÔ ê\T sêsTT+∫+~. ∫es¡≈î£ <äØ® eTqdüT‡ yÓT‘·ãÔ &ç+~.
s¡÷|”#sÓ TT´ <ë{Ïb˛‘˚ ‘êq÷ J$‘·eT+‘ê n$yêVæ≤‘·T&ÉT>±H˚ e⁄+&Ée*‡ edüT+Ô <äì
uÛj
Ñ T· |ü&Ü¶&y˚ ÷Ó ø±˙ ˇø£s√Eq n‘·qT s¡÷|”ì rdüT≈£îb˛e&ÜìøÏ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃ&ÉT.
˝À|ü\ nqTe÷q+>±H˚ e⁄Hêï, n‘·&‘ç √ yÓ[flb˛e&ÜìøÏ s¡÷|” dæ<|›ä &ü +ç ~.
5
≈£L‘·T]ï <äØ‘® √bÕ≥T |ü+|æ+∫y˚d+æ ~ ‘·*.¢ n&Éøÿ£ b˛sTTHê ª≈£L‘·T]ï n‘·yÔ ê]+{ÏøÏ
|ü+|æ+#êμqì q\T>∑T]ø° #Ó|ü ≈£î+~. n‘·yÔ ê]+{ÏøÏ yÓfi≤flø£ ‘·*¢ ≈£L‘·T]øÏ s¬ +&ÉT
eT÷&ÉT ñ‘·sÔ ê\T sêdæ+~. ˇø£ÿ<ëìø° »yêãT sê˝Ò<Tä . ˇø£s√E nø£kÕà‘·T>Ô ± <äØ®
s¡÷|æì rdüT≈£îe∫Ã ‘·*¢ <ä>sZ∑ ¡ ~+|æ yÓ[flb˛j·÷&ÉT. ˇø£ÿø£Då + ≈£L&Ü Ä>∑˝<Ò Tä . s¡÷|”
eTTK+ bÕ*b˛sTT e⁄+~. »ãT“ |ü&<¶É ëì˝≤ e⁄+~. ø£fió¯ fl ˝À|ü\≈£î |”≈î£ ÿb˛j·÷sTT.
<äØ® #ê˝≤ eT+∫yê&ÉT. n+<äT˝À dü+<˚V≤ü + ˝Ò<Tä . n‘·&TÉ s¡÷|”ø√dü+ ø=qï
ã≥º©ï ø±˙, q>∑\qT ø±˙ rdüTø√˝Ò<Tä . ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\‘√ b˛{≤¢&ç nsTTHê s¡÷|”ì ‘·q
<ä>sπZ∑ e⁄+#·T≈£îH˚ yê&˚ ø±˙ ÄyÓT ◊<äTHÓ\¢ >∑s“¡ e¤ ‹ nì á eT<Û´ä H˚ ‘Ó*‡+~ <äØø® .Ï
s¡÷|”ì ‘·qT |ü⁄{Ï+º {ÏøÏ |ü+|æ+∫ Äs¡T HÓ\\T nsTT+~. n+‘·≈î£ ô|H’ ˚ nsTT+<˚y÷Ó !
eT] n˝≤+≥|ü&ÉT ◊<äTHÓ\¢ >∑s“¡ +¤ ‘√ s¡÷|” e∫Ã+<ä+fÒ n~ ‘·q e\¢ ø£*–q >∑s“¡ +¤
m˝≤ ne⁄‘·T+~? <äØ® düV≤æ +#·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT. n‘·ì ≈£î˝≤#ês¡+ Á|üø±s¡+ Ç‘·s¡ ≈£î˝≤\≈£î
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 153
#Ó+~q ø£q´*ï #˚dTü ø√e#·TÃ ø±˙ >∑s“¡ e¤ ‹ nsTTq ø£q´*ï $yêVü≤+ #˚dTü ø√≈£L&É<Tä .
ô|<ä\› T ì+~+#·≈î£ +&Ü e⁄+&É{≤ìøÏ <äØ® ˇø£ &Üø£]º ï rdüT≈£îe∫Ã >∑sê“¤ìï rsTT+∫
y˚XÊ&ÉT. s¬ +&ÉT eT÷&ÉT HÓ\\ >∑s“¡ +¤ nsTT‘˚ Á|üe÷<ä+ e⁄+&É<Tä ø±˙ ◊<äT HÓ\\T
<ë≥{≤q #ê˝≤ m≈£îÿe>± s¡ø£ÔÁkÕe+ nsTT+~. eT<ÛäT|ü⁄]øÏ e#˚Ã≥|üŒ{ÏøÏ Ç+ø±
s¡øÁÔ£ kÕe+ ne⁄‘·÷H˚ e⁄qï~.
s¡÷|” J$‘·+˝À ˇø£ÿfÒkÕ] yÓ\T>∑T e∫Ã+~. Ä yÓ\T>∑T˝À ÄyÓT ‘·q uÛ≤$
J$‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫q mH√ï ø£\\qT ø£qï~. dü«|üï ˝Àø±˝À¢ $Vü≤]+∫+~. ø±˙
eT∞fl qs¡ø£ ≈£L|ü+˝À |ü&bç ˛sTT+~. qs¡ø£ ÁbÕj·TyÓTqÆ Ä J$‘êìï ÄyÓT ø√s¡Tø√˝Ò<Tä .
<ä]Á<ä+, u≤<Ûä\÷ ÄyÓTqT Ä qs¡ø£ ≈£L|ü+˝ÀøÏ ‘√ùdkÕsTT. n˝≤ s¡ø£ÔÁkÕe+
ne⁄‘·Tqï|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+&É≥+ ø£+fÒ ‘·q düe‹ ‘·+Á&ç Á>±eT+˝À e⁄+&É≥+
qj·TeTì nø£ÿ&çøÏ yÓ[flb˛sTT+~ s¡÷|”. ákÕ] s¬ +&ÉT d”»q¢q÷ Ä |ü˝˝¢… ÀH˚ >∑&|ç +æ ~.
kÕsê <äTø±D≤ìøÏ s¡B› ‘·–+Z ~. >∑&Ü¶\ yêfi¯Sfl, {À|”\ yêfi¯Sfl s√p m+<äs√ e#˚Ãyês¡T.
yêfi¯fl+<äs÷¡ sêe≥+ ‘·–+Z #˚XÊs¡T. q&Éø£ <ë]˝À ≈£L&Ü >∑&¶ç yÓTT*∫+~. ne⁄qT.
Ç~ düV≤ü »y˚T ø£<ë! q&ç#˚ eTqTwüß\T ‘·–qZ |ü&ÉT >∑&¶ç yÓTT\e≥+!
nø√ºãs¡T˝À eT∞fl Ä <ë]˝À dü+<ä&ç @s¡Œ&ç+~. s¡øs£ ø¡ ±\ Ä#êsê\T kÕsê
<äTø±D+yÓ|’ ⁄ü ≈£î edü÷Ô b˛‘·÷ ø£ì|ædTü HÔ êïsTT. s¡÷|” e∫Ã+<äqï $wüjT· + q\T>∑T]ø°
‘Ó*‡+~. eT∞¢ n<˚ J$‘·+ ÁbÕs¡+uÛeÑ TsTT+~. <äØø® =qï zes¡T ø√≥TqT y˚dTü ≈£îì
n|ü&É|ü &É÷ ãj·T≥≈£î yÓ[fl ek˛Ô+~ s¡÷|”! eT<ÛTä |ü⁄]˝À ÄyÓT øπ eå ÷ìï ø√πsyêfi¯ófl
ø=+<äsT¡ Hêïs¡T. ÄyÓT Ä }_qT+&ç ãj·T≥|ü&Ü\ì ø√s¡T≈£îH˚ yêfi¯Sfl, ãj·T≥|ü&‘ç ˚
#·÷dæ Äq+~+#˚ yêfi¯Sfl e⁄Hêïs¡T. yêfiËfle«]ø° eTTK+ #·÷|æ+#·˝øÒ b£ ˛‘√+~. ‘·q˝À
‘êH˚ Á≈£î+–b˛‘·÷ ˇø£ j·T+Á‘·+˝≤ q&ÉTk˛Ô+~. ÄyÓT eTqdüT‡˝À ÄX¯\÷`Äø±+ø£\å ÷
@MT ˝Òe⁄. m+‘√ Á|üjT· ‘·ï+ #˚d,æ mH√ï dü+e‘·‡sê\T m<äTs¡T#·÷dæ, düe÷»+ ø£*Œ+∫q
nH˚ø£ Ä≥+ø±*ï n~Û>∑$T+∫ ãj·T≥≈£î e∫Ã+~ ˇø£kÕ]! ø±˙, e∫Ã e÷Á‘·+
Á|üj÷Ó »q+ @+ »]–+~? Ç+ø£ <äØ® ˝≤+{Ï e´øÏÔ s¡÷|”øÏ mø£ÿ&É <=s¡T≈£î‘ê&ÉT?
eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï $˝≤düq>∑s+¡ ˝À á }_˝À ∫≈£îÿ≈£îqï~ ˇø£ÿ s¡÷|” e÷Á‘·yT˚
ø±<äT. Ç+ø± nH˚ø£ eT+~ ∫≈£îÿ≈£îHêïs¡T. ‘·eT J$‘êìï düs«¡ HêX¯q+ #˚dTü ≈£îHêïs¡T.
eT<ÛTä |ü⁄] kÂ+<äsê´ìï >∑T]+∫ bı–&˚≥|ü&ÉT, Ä kÂ+<äsê´ìï Á|ükÕ~+#·{≤ìøÏ ‘·eT
J$‘ê*ï $eX¯ó˝…’ ã*ô|≥Tº≈£îqï s¡÷|”˝≤+{Ï nuÛ≤–qT\qT ø£˙dü+ C≤„|üø£yÓTÆHê
#˚düTø√eTT!

sêe⁄‘·T
uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ eékÕj·T+ Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ <˚X+¯ . á <˚X+¯ ˝Àì n~Ûø£ dü+U≤´≈£î\
Á|ü<ëÛ q eè‹Ô eékÕj·T+. eTq<˚X+¯ ˝Àì ø=ìï ÁbÕ+‘ê\T n~Ûø£ »HêuÛ≤‘√ øÏøÿÏ ]dæ
e⁄HêïsTT. n˝≤+{Ï Á|ü<X˚ Ê\˝À uÛ÷Ñ $Tì düe´+>± |ü+∫q|üŒ{Ïø° uÛ÷Ñ $T˝Òì yês¡T
#ê˝≤ eT+<˚ $T–* e⁄+{≤s¡T. »q dü+K´ m≈£îÿe>± e⁄+&˚ ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\T ã‘·T≈£î
‘ÓsT¡ e⁄ ø√dü+ Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î Ç‘·s¡ <˚XÊ\≈£î yÓfifl¯ ≥+ düV≤ü »+. ñ‘·sÔ ¡ Á|ü<X˚ Ÿ˝Àì
‘·÷s¡TŒ ÁbÕ+‘·+, ;Vü‰sY sêÁwü+º ˝Àì ñ‘·sÔ ¡ uÛ≤>∑+ yÓTT‘·+Ô ñ‘·sÔ ¡ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝ÀH˚ »q
dü+K´ m≈£îÿe>± e⁄+&˚ ÁbÕ+‘ê\T. <äøDåÏ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À ‘·$Tfi¯Hê&ÉT ≈£L&Ü »qdü+K´
m≈£îÿe>± e⁄qï ÁbÕ+‘·yT˚ . n~Ûø£ »HêuÛ≤ ø±s¡D+>±H˚ ªne<Ûμä qT+&ç ª$T~Û\μ es¡≈L£
>∑\ Á|ü»\T nH˚øe£ T+~ bı≥º #˚‘|· ≥ü Tº≈î£ ì ≈£L©˝…’ |òCæ Ÿ, >∑j÷· Hê, Á{Ïì&Ü&é yÓTT<ä˝q’…
<˚XÊ\≈£î yÓ[b¢ ˛j·÷s¡T. ÄHê&ÉT á <˚X+¯ qT+&ç yÓ[flq yê] dü+‘êqy˚T Ç|ü&ÉT
Äj·÷ <˚XÊ˝À¢ e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ b˛sê&ÉT‘·THêïs¡T. uÛ≤s¡rj·TT*ï ≈£L©\T>± Ä
<˚XÊ\≈£î rdüT≈£î yÓ[flq yêfi¯óflyê]˙ yê] dü+‘êHê˙ï á Hê{Ïø° ≈£L©\T>±H˚ |ü]>∑D+Ï
#ê\ì #·÷düTHÔ êïs¡T. Ç+<äT≈£î ñ<ëVü≤s¡D>± Á_{Ïwt ` >∑j÷· Hê˝Àì sêC≤´+>±˙ï
eT+Á‹ eT+&É*ì ≈£L&Ü |üøÿ£ ≈£î ô|{Ïº nø£ÿ&ç uÛ≤s¡rj·TT*ï ≈£L©\T>±H˚ |ü]>∑D+Ï #ê\ì
|ü≥Tº|{ü +ºÏ ~ #·]Ã˝Ÿ Á|üuTÑÛ ‘·«+! B«bÕ+‘·sê\≈£î uÛ≤s¡rj·TT*ï |ü+|æ+#˚ |ü<‹Δä #ê˝≤
<ës¡TD+>± e⁄+≥T+~. ˇø£kÕ] ø£qø£ ne÷j·T≈£î&Óq’ s¬ ‘’ T· , ø±˙ ≈£L© ø±˙, ≈£L©\qT
|ü+|æ+#˚ @C…+≥T e÷≥˝À¢ |ü&çb˛j·÷&É+fÒ Çø£ »qà˝À ‘·|æŒ+#·Tø√˝Ò&ÉT. 18e
X¯‘êã›+˝À ÄÁ|òøæ H£ é Á|ü»*ï e\\T y˚dæ |ü≥Tº≈î£ ì $<˚XÊ\≈£î u≤ìdü\T>± ny˚Tàyês¡T.
uÛ≤s¡rj·TT*ï e\\T y˚dæ |ü≥øº b£ ˛sTTq|üŒ{Ïø° ø±+Á{≤≈£îº nH˚ e\˝À ã+~Û+#˚yês¡T
n˝≤ yÓfifl¯ {≤ìøÏ n+^ø£]+#˚ yê]ì »qàU…B’ \T>± |ü]>∑D+Ï #˚yês¡T. M]ì |ü≥Tº≈î£
yÓfifl¯ ≥+˝À ø±+Á{≤ø£sº ≈¢¡ î£ Á_{Ïwt b˛©düT\T düV≤ü ø£]+#˚yês¡T. Ç|üŒ{Ïø° ne~Û, uÛÀ»|ü⁄],
yÓT~Æ *Û , e÷{≤¢&˚ Á|ü»\T ã‘·ø{£ ≤ìøÏ ø£\ø£‘êÔèTT+u≤sTT |ü≥Dº ≤\≈£î e\dü yÓfió¯ ‘·÷
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 155
e⁄+{≤s¡T. ø£\ø£‘êÔ˝Àq÷, u§+u≤sTT˝Àq÷ Væ≤+B Ç+‘· yê&ÉTø£˝À sêe{≤ìøÏ dü>+∑
ø±s¡D+ á ≈£L©˝Ò! eTÁ<ëdüT˝À ≈£L©\T #Íø£>± <=s¡T≈£î‘ês¡T. nø£ÿ&É b˛{° m≈£îÿe.
˝Òø£b˛‘˚, Mfi¯ófl eTÁ<ëdüT≈£î ≈£L&Ü yÓfi‚flyêfi‚fl! n+&Ée÷qT\T <ë{Ï, s¡+>∑÷Hé,
dæ+>∑|Pü sY\≈£î ≈£L&Ü Ms¡T ≈£L©\T>± e\dü yÓfi≤fls¡T.
ø£\ø£‘êÔ, u§+u≤sTT á s¬ +&ÉT |ü{≤ï\T dü÷<ä+≥T sêsTT˝≤¢ ≈£L©\qT ‘·eTyÓ|’ ⁄ü
Äø£]¸dTü +Ô {≤sTT. nsTT‘˚, ≈£L©\T ø£\ø£‘êÔ eTT+u≤sTT es¡øπ yÓ[fl Ä–b˛s¡T. ø=+‘·
eT+~ ≈£L©\T ‘·eT n<äècÕºìï |üØøÏå+#·Tø√e{≤ìøÏ |ü+C≤uŸ es¡≈£L yÓfi‚flyês¡T.
|ü+C≤ãT\≈£L, ˝≤¨s¡T≈£L yÓfifl‚ ≈£L©\T kÕ<Ûës¡D+>± neBÛu≤Û wü e÷{≤¢&˚ yê¬s’
e⁄+{≤s¡T. uÛÀE|ü⁄Ø e÷{≤¢&˚ ≈£L©\T n‹ ‘·≈î£ ÿe eT+~ e÷Á‘·+ yÓfifl‚ yês¡T. |ü+C≤ãT≈£î
Ç+^¢wßü yêfi¯ófl |ü+C≤ãT˝À ‘Ó\ô¢ dì’ ≈£î\ •_sêìï, q\¢ ôdì’ ≈£î\ •_sê*ï @sêŒ≥T
#˚XÊs¡T. ôdì’ ø£ •_sê\qT @sêŒ≥T #˚dqæ |ü&ÉT Ç+^¢wßü <=s¡\T ˇø£ $wüjT· +˝À
C≤Á>∑‘Ô· rdüT≈£îHêïs¡T. ôdq’ ´+˝ÀøÏ |ü+C≤;\ø£+fÒ ‘·÷s¡TŒyêfi¯flqT m≈£îÿe>± rdüT≈£îHêïs¡T.
‘·÷s¡TŒ n+fÒ, m+‘·es¡≈L£ ‘·÷s¡TŒ? nqï $wüjT· + yÓqTø£{Ï qT+&ç $yê<ëdüŒ<ä+>±H˚
e⁄+~. ˇø£|ü &ÉT n+u≤˝≤ õ˝≤¢˝Àì X¯sêe‹q~øÏ ‘·÷s¡TŒq e⁄qï <˚XÊìï ª‘·÷s¡TŒμ>±
uÛ≤$+#˚yês¡T. dü+düÿè‘· HÓ’j·÷´ø£s¡D≤\T ìs¡ísTT+∫q á ìs¡íj·÷ìï Á|ü»\T
n+^ø£]+#·˝<Ò Tä . |ü+C≤ãT yêfi¯fl MTs¡{ŸqT ‘·÷s¡TŒ n+{≤s¡T. MTs¡{Ÿ yêfi¯ófl >∑+>∑≈î£
ne‘·\ yÓ|’ ⁄ü e⁄Hêï ªs¡TùV≤˝ŸK+&éμqT ‘·÷s¡TŒ n+{≤s¡T. á Áø£eT+ #ê˝≤ <ä÷s¡+ yÓfió¯
‘·T+~. ªs¡TùV≤˝ŸK+&éμ Á|ü»\T ne~Û yêfi¯flqT, ne~Û yêfi¯ófl uÛÀE|ü⁄] yêfi¯flq÷,
yêfi¯ófl $T~∏\ yêfi¯flq÷ ª‘·÷s¡TŒyêfi¯óflμ nH˚kÕÔsT¡ . MTs¡{Ÿ ø£$TwüqsY õ˝≤¢˝À¢ ≈£L©\≈£î
ø=<äe˝Ò<Tä . ø±˙ &˚sê&É÷Hé n˝≤ ø±<äT. nø£ÿ&É m|ü&É÷ ≈£L©\≈£î ø=s¡‘· e⁄+≥T+~.
eTTK´+>± ªdæHê*ø˘ ≈£L, Væ≤e÷\j·÷\≈£L eT<Û´ä e⁄qï˝Àj·T˝À¢ ‘·÷s¡TŒ ÁbÕ+‘·|⁄ü
≈£L©\≈£î –sêø° m≈£îÿe. 1815˝À Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ ‘·«+ á ÁbÕ+‘êìï H˚bÕ˝Ÿ sê»´+
qT+&ç ˝≤≈£îÿqï~. n|ü&û ÁbÕ+‘·|⁄ü »HêuÛ≤ 10, 15 y˚\T e÷Á‘·yT˚ ñqï~. düT$XÊ\
yÓTqÆ uÛ÷Ñ K+&É+. yÓTT‘·+Ô uÛ÷Ñ eT+‘ê U≤∞>± |ü&ç e⁄+&˚~. <ä≥yº TÓ qÆ n&Ée⁄\T. n&Ée⁄˝À¢
@qT>∑T\T ` |ü⁄\T\÷ ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+{≤sTT. á Á≈£Ls¡»+‘·Te⁄\ ø£+fÒ ≈£L&Ü uÛj Ñ T· +
ø£sy¡ TÓ qÆ ~ eT˝Ò]j·÷ <√eT\T. á <√eT\T Ä Á|ü<X˚ +¯ ˝À ìyêkÕìï @s¡Œs¡#T· ø√e{≤ìøÏ
yÓfi‚fl Á|ü»˝À¢ eT÷&ÉTe+‘·T\ eT+~ì ‘·T&ç∫ô|fÒº$. nsTTHê, eTè‘·Té⁄qT ≈£L&Ü
m~]+∫ Ä Á|ü<X˚ +¯ ˝À ìyêkÕ*ï @s¡Œs¡#T· ø√e&ÜìøÏ yÓfifl‚ yês¡T. n˝≤ yÓfifl‚ yêfi¯fl˝À¢
|üøÿ£ H˚ e⁄qï düV≤ü sêyé|Pü sY õ˝≤¢ s¬ ‘’ T· \T eTTKT´\T. Ä ìØ®e Á|ü<X˚ +¯ ˝À Á|ü»\ dü+K´
ø=+#Ó+ ø=+#Ó+ ô|s¡>k∑ Õ–+~. yê´bÕs¡dTü \Ô T ne⁄düs¡ eTj·÷´s¡T. ø£sêï˝Ÿ, s√eT‘·ø,˘
Vü≤sê´Hê Á|ü»\T ø=~›eT+~ e÷Á‘·yT˚ nø£ÿ&É≈î£ #˚sT¡ ≈£îHêïs¡T. ∫qï ∫qï yê´bÕsê\T
#˚dTü ø√e&ÜìøÏ. nsTT‘˚ MfiËfles¡÷ |üqT\≈£î |üìøÏ sês¡T. ≈£L©\T ne⁄düs+¡ nj·÷´s¡T.
Væ≤e÷\j·T ˝Àj·T˝À¢ ≈£L©\≈£î &çe÷+&é ô|]–+<äqï $wüjT· + ‘·÷s¡TŒ ≈£L©\ #Ó$q
|ü&É¶~. ˝≤¨sY es¡≈£L yÓfi¯fl{≤ìøÏ kÕVü≤dæ+#˚ neBÛùÛÑT»|ü⁄] ÁbÕ+‘· ≈£L©\T
Ç≥TyÓ’|ü⁄≈£î <äèwæºô|{≤ºs¡T. á s√Eq &ÓVü≤sê&É÷Hé ÁbÕ+‘·+˝Àì @ ô|<ä› ¬s’‘·T≈£L
‘·÷s¡TŒ ≈£L©˝Ò≈¢ î£ +&Ü ø£Då + »s¡><∑ Tä .
2
‘·÷s¡TŒ <˚XÊ˝À¢ >=\¢*ï ªsêe⁄‘·Tμ \+{≤s¡T. Mfi¯ófl ñ‘·sÔ Á¡ |ü<X˚ Ÿ˝Àq÷, ;Vü‰sY˝Àq÷
n~Ûød£ +ü K´˝À e⁄Hêïs¡T. ñqï‘· ≈£î˝≤\yês¡T M]øÏ ‘·–q kÕúHêìï Çe«ø£b˛sTTHê
Ms¡T ‘·eT Ä‘êà_Ûe÷Hêìï ø√˝ÀŒ˝Ò<Tä . j·TT<ä+Δ #˚jT· ≥+˝À, XÖs¡´+˝À M]øÏ Mπs
kÕ{Ï. ˇø£|ü&ÉT áC≤‹ Á|ü»\T |üX¯óbÕ\q #˚ùdyês¡T. bÕ\÷, ô|s¡T>∑÷, HÓsTT´
neTTà‘·T+&˚yês¡T. <ëH˚ï Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ eè‹Ô>± #˚dTü ≈£îHêïs¡T. Ç|üŒ{Ïø° ø=+<äsT¡ |üXó¯
e⁄*ï ô|+#·&É+, bÕ\÷, ô|s¡T>∑÷ neTà{≤H˚ï Á|ü<ÛëqyÓTÆq eè‹Ô>± ô|≥Tº≈£îHêïs¡T.
nsTTq|üŒ{Ïø° #ê˝≤ eT+~ sêe⁄‘·T\T Ç‘·s¡ eè‘·TÔ*ï nqTdü]düTÔHêïs¡T. n&Ée⁄*ï
q]øÏ y˚jT· ≥+‘√ bÕ≥T |üXó¯ dü+|ü<ë ø°Då +Ï ∫+~. |üXó¯ e⁄\T ‘·]–b˛e&É+‘√ #ê˝≤eT+~
ªsêe⁄‘·Tμ\T ≈£L© |üqT\T #˚dTü ø√e≥yÓ÷ ˝Ò<ë ø=+‘· uÛ÷Ñ $Tì dü+bÕsTT+#·T ≈£îì
eékÕj·T+ #˚dTü ø√e≥yÓ÷ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ø±˙, Áu≤Vü≤àDT\T @s¡Œs¡∫q es¡í eédüú
øπ e\+ Á|üe÷D |üÁ‘·+>±H˚ e⁄|üj÷Ó >∑|&ü <É Tä . ñqï‘· ≈£î\düT\ú sTTq Áu≤Vü≤àD, ø£Áå ‹j·T,
yÓ’X¯´ (ø√eT≥T\T R ø±j·TdüTÔ\T)\≈£î düeTdüÔ Ä]úø£ eqs¡T\qT n|üŒ–+∫+~.
n≥Te+≥|ü&ÉT ù|<ä ªsêe⁄‘·Tμ\T düqïø±s¡T s¬ ‘’ T· \T>±q÷, eékÕj·T ≈£L©\T>±H˚
e⁄+&çb˛e≥+‘√ ÄX¯Ãs¡´+ @eTT+≥T+~? eTq ø£<ë∏ Hêj·T≈£î&ÉT, n˝≤+{Ï ˇø£ ªsêe⁄‘·Tμ.
ªsêe⁄‘·Tμ nqï |ü<ëìøÏ ns¡+ú ªs¡d|ü ⁄ü Á‘·T&ÉTμ m+‘· >=|üŒ _s¡T<äT. Ç|ü&ÉT ñ‘·sÔ Á¡ |ü<X˚ Ÿ,
;Vü‰sY ÁbÕ+‘ê\˝À e⁄qï ªsêe⁄‘·Tμ\ì |æ\eã&ÉT‘·Tqï >=\¢ |üPØ«≈£î\T á <˚XÊìøÏ
ªX¯ø˘uÛÑ÷$Tμ qT+∫ e#êÃs¡T. X¯ø£C≤‹øÏ #Ó+~qyês¡T. n|üŒ{À¢ á <˚X¯+˝À X¯≈£î\
|ü]bÕ\q kÕ>∑T‘√+~. ø£qTø£ Ä C≤‹øÏ #Ó+~qyês¡T yê]q+<ä]˙, yê] dü+‘êHê˙ï
sêe⁄‘·T (s¡d|ü ⁄ü Á‘·T\T) \Hêïs¡T. ø±˝eTH˚ eTVü‰Á|üyêVü≤+˝À eékÕj·T ≈£L©\T>±
e÷] bÕ\T ô|s¡T>∑÷ neTTà≈£îH˚ >=\¢*ï ªsêe⁄‘·Tμ \q≥+ |ü]Vü‰düyT˚ ne⁄‘·T+~.
eTq ø£<ë∏ Hêj·T≈£î&Óq’ ªsêe⁄‘·Tμ Çs¡y’Ó @fi¯fl ej·TdüT˝À ã‘·T≈£î ‘ÓsT¡ e⁄≈£î |ü•ÃeT
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 157
ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É ‘·eT Á>±eTdüT&Ô √, ã+<ÛTä y√ ø£*XÊ&ÉT. n‘·ì |ü]#·jT· +‘√
ø=Hêïfi¯ófl ≈£L© Hê© #˚dTü ≈£î+≥÷ >∑&bç Õ&ÉT. Ä Á|ü<X˚ +¯ ˝À eT˝Ò]j·÷ m≈£îÿe. ˇø£{,Ï
s¬ +&ÉT kÕs¡T¢ eT˝Ò]j·÷ e∫Ã+~. nsTTHê ã‹øÏ ãj·T≥|ü&Ü¶&TÉ . ã\+>±, <äè&Û+É >±
e⁄Hêï&ÉT. Äs√>∑´+ eT+∫~. eT˝Ò]j·÷ <√eT\T n‘·&ìç @MT #˚jT· ˝Òøb£ ˛j·÷sTT.
ø=+<äsT¡ <äTs¡<èä wüeº +‘·T\T á ÁbÕ+‘ê\≈£î bı≥º #˚‘· |ü≥Tº≈î£ ì ã‘·T≈£î <ÓsT¡ e⁄≈£î
ekÕÔs¡T. ÄVü‰s¡ düeTdü´qT XÊX¯«‘·+>± |ü]wüÿ]+#·T≈£îì j·TeT|ü⁄]øÏ yÓ[flb˛‘ês¡T.
ªsêe⁄‘·Tμ ˇø=ÿø£ÿkÕ] e]#˚\˝À¢ |üì #˚ùdyê&ÉT. ˇø=ÿø£ÿkÕ] ø±\Te\T ‘·e«{≤ìøÏ
≈£L©˝≤>± yÓfifl‚ yê&ÉT. s¬ +&ÉT eT÷&˚fifl¯ ø=ø£kÕ] Ç+{ÏøÏ yÓ[fl edüT+Ô &˚yê&ÉT. Ç|üŒ{Ï˝≤
s¬ \’ T #ÛêØ®\T m≈£îÿe>± ˝Òq|ü&ÉT ≈£L© #˚dTü ≈£îH˚ yêfi¯fl≈£î Ç+{Ï<ëÛ ´dü m≈£îÿe>± |”&dç ÷ü Ô
e⁄+≥T+~. Á|ü‹ ô|’kÕ ≈£L&Éu…&ÉT‘·÷ e⁄+{≤s¡T. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£L, nqï<äeTTà\≈£L
ô|≥º≥+ Çwü+º ˝Òøb£ ˛sTTHê ‘·q ô|[flø√düy÷Ó , ô|[fl nsTTq yê&ÉsTT‘˚ uÛ≤s¡´ ø√düy÷Ó
&ÉãT“ ≈£L&Éu…≥ºø£ ‘·|üŒ<äT ø£<ë! ø£qTø£H˚ ªsêe⁄‘·Tμ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ Ç+{ÏøÏ yÓ[fl
sêyê\qï ø√¬sÿqT #·+|ü⁄≈£îHêï&ÉT. ø=+‘· &ÉãT“ b˛>∑T #˚dTü ≈£îqï ‘·sT¡ yê‘· $yêVü≤+
#˚dTü ≈£îHêï&ÉT. yêfi¯fl C≤‹˝À Ä&É|\æ \¢ T >±˙, eT>∑|\æ \¢ T >±˙ neTTà&ÉT b˛j˚T Ä#ês¡+
˝Ò<Tä . n|üŒ{Ïø+Ï ø±! $<Ûeä qT ô|fi≤fl&çHê mes¡÷ ∫qï#·÷|ü⁄ #·÷ùdyês¡T ø±s¡T.
eT˝Ò]j·÷ yê´|æ+#˚ Á|ü<˚X¯+˝À ≈£L*|üqT\T #˚düT≈£î+≥÷, eT˝Ò]j·÷‘√
dü+|òTü ]¸d÷ü Ô #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\T >∑&bç Õ&ÉT. n‘·ìøÏ dü+‘êq+ ≈£L&Ü ø£*>±s¡T. Á|ü‹
e÷qe⁄&çøÏ ãTBΔ, Á|üøè£ r _Ûqï+>± e⁄+{≤sTT. ªsêe⁄‘·Tμ |ü⁄{Ïqº Á|ü<X˚ +¯ ˝À e⁄+&˚
m+<äs√ Á|ü»\T ‹+&ç düeTdü´qT rs¡TÃø√e&ÜìøÏ <ä÷s¡ÁbÕ+‘ê\≈£î e\dü yÓ[flq
yês¡T e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚ yêfi¯ófl n˝≤ yÓfifl¯ &É+˝À ‘Ó*$ ‘˚≥\÷ eTT+<äT#·÷|ü⁄ ø£q|ü&<É Tä .
ø£&TÉ |ü⁄ ÄÁ‘·+, e÷Á‘·+ ø£q|ü&TÉ ‘·T+~. ø±˙ ªsêe⁄‘·Tμ Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ e´øÏ‘Ô «· + ø£\yê&ÉT.
eT˝Ò]j·÷‘√ dü+|òüT]¸düTÔqï düeTj·T+˝ÀH˚ n‘·ìøÏ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ yÓfi≤fl\ì|æ+∫+~.
eT<ÛTä |ü⁄] nø£ÿ&É≈î£ <ä÷s¡+ ø±<äT. ≈£L© m≈£îÿe edüT+Ô ~. nsTT‘˚, eT<ÛTä |ü⁄], dü+e‘·‡s¡
eT+‘ê |üqT\T e⁄+&Ée⁄. dü+e‘·‡sêìøÏ 5, 6 HÓ\˝Ò |üqT\T <=s¡T≈£î‘êsTT. á
ø±s¡D+ e\¢H˚ ‘·÷s¡TŒ yêfi¯ófl eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓfi≤fl\qTø√s¡T. m+‘· eT˝Ò]j·÷, |”&dç Tü HÔ êï
|ü•ÃeT <˚XÊ˝À¢H˚ ≈£L© |üqT\T yÓ‘T· ≈£îÿ+{≤s¡T. ø=+&ÉÁ>±e÷\ ≈£L©\ b˛{°øÏ ‘·≥Tºø√˝Òø£
≈£L&Ü ‘·÷s¡TŒ ÁbÕ+‘·|⁄ü ≈£L©\T eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sês¡T.
eT<ÛTä |ü⁄] e#êÃø£ ªsêe⁄‘·Tμ ˇø£ yÓT≥Tºô|ø’ Ï mø±ÿ&ÉT. #˚\˝À¢ eékÕj·T ≈£L©>±
|üì#˚dTü qÔ ï yê&É˝≤¢ ‘√≥˝À |üì#˚ùd ≈£L©>± e÷sê&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ãq ø=‘·˝Ô À¢
ˇø£ nqTuÛeÑ E„&q’Ó ‘·&eÉ ÷˝Ÿ <ä>sZ∑ ¡ Ä eè‹ÔøÏ dü+ã+~Û+∫q $wüj÷· \qT ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT.
eT<ÛäT|ü⁄]˝À ‘√≥e÷*\≈£î u≤>± &çe÷+&é e⁄+&˚~. yÓTT<ä≥ ø=Hêïfi¯ófl ªsêe⁄‘·Tμ
‘·q≈£î eè‹ÔøÏ dü+ã+~Û+∫q $wüj÷· \qT H˚]Œq ‘√≥e÷* <ä>sπZ∑ ≈£L©øÏ ≈£î~sê&ÉT.
ñqï dæ‹ú ˝À dü+‘·è|æÔ |ü&ç e⁄+&É≥+ ªsêe⁄‘·Tμ dü«uÛ≤yêìπø $s¡T<ä+Δ ! ‘√≥e÷* øÏ+<ä
≈£L©>± m≈£îÿe s√E\T |üì #˚j·T˝Ò<äT n‘·qT. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì ¬s+&ÉT ô|<ä› ô|<ä›
¨≥fi¯fl≈£î #Ó+~q ‘√≥e÷* nsTTq ˇø£ e´øÏøÔ Ï düV‰ü j·T≈£î&ç>± e⁄Hêï&ÉT ø=Hêïfi¯ófl!
n‘·ì |üì n+<ä]ø° q∫Ã+~. ø=~› s√E˝À¢H˚ dü«j·T+>± düeTs¡Tú&Ó’q ‘√≥e÷*
nj·÷´&ÉT. ¨≥˝Ÿ y˚TH˚»s¡TqT dü+‘√wüô|≥º&+É m˝≤>√ n‘·ìøÏ u≤>± ‘Ó\T‡. ø=ìï
dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· Ä s¬ +&ÉT ¨≥fi¯fl≈£î dü+ã+~Û+∫q ‘√≥\≈£î ô|<ä› ‘√≥e÷*
nj·÷´&ÉT ªsêe⁄‘·Tμ.
3
ªsêe⁄‘·Tμ ‘√≥e÷* nj·÷´&ÉT. u≤>± nqTuÛyÑ êìï >∑&+ç #ê&ÉT. ¨≥˝Ÿ #êsYà˝À
Á|ü<ëÛ q ≈£L©>± |üì #˚dTü HÔ êï&ÉT. n‘·ì #˚‹øÏ+<ä ◊<ës¡T>∑Ts¡T |üì#˚dTü HÔ êïs¡T. Ä<ëj·T+
u≤>±H˚ ek˛Ô+~. J‘·+ ø±ø£ ¨≥˝Ÿ >∑<Tä ˝À¢ e⁄+&É{≤ìøÏ e∫Ãq yêfi¯óflø=+‘· ªãø£wå μt
ÇdüT+Ô {≤s¡T. nsTT‘˚ n‘·ì dü+kÕs¡eTT ô|]–+~. |æ\\¢ T ô|<äy› êfi¯ófl nj·÷´s¡T. Ä<ëj·T+
edüTqÔ ï~ ø±˙ #ê\≥+ ˝Ò<Tä . ªsêe⁄‘·Tμ @+ #Ój÷· ´\qï Ä˝À#·q˝À |ü&Ü¶&TÉ . ¨≥˝Ÿ
ã+>∑fi≤˝À ø=+‘· U≤∞Á|ü<X˚ +¯ e⁄+~. ≈£Ls¡>±j·T\ yÓTTø£ÿ*ï ô|+#·≥+ n‘·ìøÏ m˝≤>∑÷
‘Ó\T‡. ≈£Ls¡>±j·T\ yÓTTø£ÿ*ï ô|+#·T‘·THêï&ÉT. ø±˙ e÷© ñ<√´>±ìï e÷H˚dæ
≈£Ls¡>±j·T\ yê´bÕs¡+˝À ~>∑≥+ n‘·ìøÏ Çwü+º ˝Ò<Tä . n+‘· <Ûs’Ó ´¡ eT÷ #ÓjT· ´˝Òøb£ ˛‘·T
Hêï&ÉT. ÁøÏ+<äqTqï ø=+&É Á>±e÷˝À¢ ùds¡T bÕe˝≤ ny˚Tà ≈£Ls¡>±j·T\T eT<ÛTä |ü⁄]˝À
eT÷&ÉT bÕe⁄\≈£î neTTà‘ês¡T. ‘√≥e÷© ñ<√´>∑+ #˚d÷ü HÔ ˚ neø±X¯+ <=]øÏq|ü&ÉT
ø=+&É ÁøÏ+<ä Á>±e÷\qT+&ç ≈£Ls¡>±j·T*ï ‘Ó∫Ã eT<ÛTä |ü⁄]˝À ne÷à\ì ìs¡sí TT+#·T≈£î
Hêï&ÉT. nsTT‘˚, Á|ü‘´˚ ø£+ <äTø±D+ ô|{≤º\qï ñ<˚X› +¯ n‘·ìøÏ ˝Ò<Tä . n˝≤>∑qø£ ô|&ç‘˚
cÕ|ü⁄ s¬ +≥˙, n<ä˙ Ç<ä˙ ˝≤uÛ+Ñ sê≈£î+&Ü b˛‘·T+~. ˇø£yfi˚ ¯ cÕ|ü⁄qT n<Ó≈› î£ rdüT≈£î+fÒ
cÕ|ü⁄ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e#˚Ã yêfi¯fl≈£î e÷Á‘·yT˚ ≈£Ls¡>±j·T*ï neTà>∑\&ÉT. n|ü&É‘ì· <ä>sZ∑ ¡
ø=H˚yêfi¯fl dü+K´ ‘·≈î£ ÿe>± e⁄+≥T+~. eT<ÛTä |ü⁄] ã+>∑fi≤\˝À d”»Hé˝À e∫Ã e⁄+&˚yêfi¯fl
<ä>sZ∑ ¡ HÍø£sT¡ ¢ e⁄+{≤s¡T. HÍø£sq¢¡ T <äTø±D≤\≈£î |ü+|æ+∫ ≈£Ls¡>±j·T\T ‘Ó|Œæ +#·T≈£î+≥÷
e⁄+{≤s¡T. nsTT‘˚ HÍø£sT¡ ¢ nD≤ edüTeÔ ⁄≈£î uÒ&É #ÓãT‘ês¡T. n˝≤>∑ì ‘êC≤ ≈£Ls¡*ï
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 159
rdüT≈£îH˚yês¡T. ‘·qT ãT≥ºH‹Ó MÔ T<ä ô|≥Tº≈î£ ì ã+>∑fi≤\ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ rdüT≈£î yÓ[‘˚ ‘êC≤
≈£Ls¡*ï #·÷dæ rdüT≈£î+{≤s¡T ø£<ë? eT<ÛTä |ü⁄] ã+>∑fi≤\T s¬ +&ÉT d”»q¢˝Àq÷ |üP]Ô>±
ì+&ç e⁄+&Ée⁄. d”»Hé\T nsTTb˛j·÷ø£ ≈£L&Ü ã+>∑fi≤˝À¢ ø=+‘·eT+~ $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\T
e⁄+≥÷H˚ e⁄+{≤s¡T. #·*ø±\+˝À ã+>∑fi≤\T |üP]Ô>± U≤∞ ne⁄‘êsTT. nsTT‘˚, ø=ìï
#√≥¢ s√&É¢ MT<ä <äTø±D≤\T e⁄+{≤sTT. kÕúì≈£î\T m≥÷ e⁄+{≤s¡T. ø±fi¯fl˝À¢ dü‘T· eÔ
e⁄+&ç ‹]–‘˚ ‘·|Œü ≈£î+&Ü ≈£Ls¡>±j·T\T neTTà&Ée⁄‘êj·Tì ªsêe⁄‘·Tμ nqT≈£îHêï&ÉT.
ÁøÏ+<ä e⁄+&˚ q>∑sê\ qT+#˚ ‘·≈î£ ÿe <Ûsä ≈¡ î£ ≈£Ls¡>±j·T*ï ø=qTø=ÿì e#˚Ãyê&ÉT. >∑+|ü
HÓ‹MÔ T<ä ô|≥Tº≈î£ ì ‹]π>yê&ÉT. C≤Á>∑‘>Ô· ± eT+∫ eT+∫ ≈£Ls¡*ï ‘Ó∫Ã ny˚Tàyê&ÉT.
<äTø±D≤\˝À ø£+fÒ ¬s+&ÉT ô|’dü\T ‘·≈£îÿeπø Ç#˚Ãyê&ÉT. n≥Te+≥|ü&ÉT ˇø£ÿkÕ]
ø=qïyêfi¯ófl yê&ÉTø£>± m+<äT≈£î ø=qTø√ÿs¡T?
ªsêe⁄‘·Tμ≈£î m≈£îÿe s√E\T ‘·\MT<ä >∑+|üô|≥Tº≈î£ ì ≈£Ls¡>±j·T*ï neTàqedüs+¡
˝Òøb£ ˛sTT+~. Ä<ëj·T+ ô|s¡>≥∑ +‘√ ≈£L© n‘·DíÏ ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. n‘·qT ÁøÏ+<ä e⁄qï
q>∑sê\≈£î yÓ[fl ≈£Ls¡>±j·T\T |ü≥Tº≈î£ ekÕÔ&TÉ . >∑+|ü HÓ‹MÔ T<ä ô|≥Tº≈î£ ì eT<ÛTä |ü⁄]˝Àq÷
neTTà‘ê&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À #ê˝≤ ã+>∑fi≤\T ø=+&É\ô|q’ e⁄HêïsTT. Ä ã+>∑fi≤\ <ä>sZ∑ ≈¡ î£
>∑+|ü HÓ‹qÔ ô|≥Tº≈î£ yÓfifl¯ ≥+ ø£wkºü Õ<Û´ä yÓTqÆ |üì. yÓTT<ä{À¢ sêe⁄‘·T #ê˝≤ ÁX¯eT |ü&Ü¶&TÉ .
Á|ü‹ ã+>∑fi≤≈£î mø°ÿ ~^! Ç|ü&ÉT u≤<Ûä ˝Ò<Tä . ≈£L© n‘·qT >∑+|ü yÓ÷düT≈£î edüT+Ô {≤&ÉT.
sêe⁄‘·T Á‘êdüT |ü≥Tº≈î£ yÓfió¯ ‘·T+{≤&ÉT. Ç˝≤ >∑+|üH‹Ó MÔ T<ä ô|≥Tº≈î£ ì eT<ÛTä |ü⁄]˝À
≈£Ls¡*ï neTà≥+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~ ªsêe⁄‘˚μ. n+‘·≈î£ eTT+<äT |üfió¯ fl, Ç‘·s¡ edüTeÔ ⁄\T
Ç˝≤ ny˚Tàyês¡T ø±˙ ≈£Ls¡\T ny˚Tàyêfi¯ófl ø±<äT. á ≈£Ls¡\ neTàø£+˝À n|üŒ{À¢
b˛{° ˝Òøb£ ˛e≥eT÷ n‘·ì n<äèwüyº T˚ ! ø±˙, s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ ÁbÕs¡+uÛ+Ñ nsTTHêø£
eT<ÛTä |ü⁄]˝À mH√ï e÷s¡TŒ\T »]>±sTT. ªsêe⁄‘·Tμ≈£î b˛{°>± HÓ‹MÔ T<ä >∑+|ü ô|≥Tº≈î£ ì
≈£Ls¡>±j·T\T ny˚Tàyêfi¯ófl eT] ø=+<äs¡T ≈£L&Ü ‘·j·÷s¡j·÷´s¡T. ¬s+&Ée Á|ü|ü+#·
j·TT<äΔ+ e\¢ eT<ÛäT|ü⁄] Ç+‘·≈£î eTT+<äT mqï&É÷ ˝Òq+‘·>± »qdüeTs¡ú+>±
e÷]b˛sTT+~. nyÓT]ø£Hé ôdì’ ≈£î\T s¡÷bÕsTT n&ç–q ≈£L© n‘·ìøÏ ◊<äT s¡÷bÕj·T\T
Ç∫Ã ª˙≈£î s¡÷bÕsTT dü]b˛<äT. ◊<äT s¡÷bÕj·T˝…H’ ê e⁄+&Ü*μ nì #ÓãT‘·THêïs¡T.
eT] Ä ôdì’ ≈£î\T ª&Ü\sYμ ñ+&˚ <˚X+¯ qT+&ç e#êÃsêj˚T! Çø£ÿ&É s¡÷bÕsTT ˝≤>±H˚
nø£ÿ&É &Ü\sY yê&ÉTø£˝À e⁄+≥T+~. nsTT‘˚ ˇø£ &Ü\s¡T eT÷&ÉT s¡÷bÕj·T\ ø£+fÒ
m≈£îÿe KØ<äT #˚dTü +Ô ~.
nsTT‘˚,sêe⁄‘·T ny˚Tà ≈£Ls¡>±j·T*ï nyÓT]ø£Hé ôdì’ ≈£î\T ‹qs¡T ø£<ë? yêfi¯ófl
¨≥fi¯fl˝À¢ uÛÀ»q+ #˚kÕÔsT¡ . nyÓT]ø£Hôé dì’ ≈£î\ W<ës¡´+qT+&ç ˝≤uÛ≤ìï bı+<˚ n<äèwü+º
sêe⁄‘·T≈£î ˝Ò<Tä . eT<ÛTä |ü⁄]˝À ≈£îø£ÿ>=&ÉT>∑T˝≤¢ mø£ÿ&É |ü&‘ç ˚ nø£ÿ&É ¨≥fi¯ófl ‘·˝‘… êÔsTT.
yê{Ï˝À¢ ø=ìï+{ÏøÏ yê&ÉTø£>± ≈£Ls¡>±j·T*ï Çe«≥+ ø£w+ºü ø±<äT. nsTT‘˚, j·TT<ä+Δ
ø±s¡D+>± edüTÔe⁄\ <Ûäs¡\T $|üØ‘·+>± ô|]–b˛j·÷sTT. ÁøÏ+<ä q>∑sê\˝ÀH˚
≈£Ls¡>±j·T\T #ê˝≤ sπ ≥T |ü\T≈£î‘·THêïsTT. sêe⁄‘·T eT∞fl Ä˝À#·q˝À |ü&Ü¶&TÉ . ñqï
≈£L©ì rdæyd˚ æ ‘·q eP]qT+&û eTs=ø£ ≈£L©ì ‘Ó∫Ã ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. yÓqø£{Ï ≈£L©
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ #Ó+~qyê&ÉT. n‘·ìøÏ m≈£îÿe ≈£L© Çe«e\dæ e⁄+≥T+~. ‘·q eP]
yê&Ó’‘˚ m+‘· Ç∫ÃHê dü]b˛‘·T+~. eT<ÛäT|ü⁄] ø±e≥+ e\q ≈£L©ì ô|≥ºe*‡q
ne⁄düs+¡ ø£*–+~. n<˚ ‘·q Á>±eTy˚T nsTT‘˚ yπ̊s ≈£L©‘√ |üH˝˚ <Ò Tä . uÛ≤s¡´ >∑+|üqT
HÓ‹ÔMT<ä ô|≥Tº≈£îì n‘·ì yÓ+≥ ‹]π>~. ø±˙, eTq<˚X¯+˝À X¯Øs¡ ÁX¯eTqT
nee÷qø£s+¡ >± uÛ≤$kÕÔsT¡ . eTq<˚X+¯ ˝À XÊØs¡ø£ ÁX¯eT #˚jT· ìyê&˚ ô|<äe› Tìwæ>±
#·˝≤eTDÏ ne⁄‘ê&ÉT. ãC≤s¡TqT+&ç @ ∫qï edüTeÔ ⁄ ‘Ó#T· Ãø√yê\Hêï eTq≈£î ≈£L©
ne⁄düs+¡ ne⁄‘ê&ÉT. <äTs¡<èä wüeº XÊ‘·÷Ô eTq #˚‘T· \‘√fÒ Ä edüTeÔ ⁄qT ‘Ó#T· Ãø√e\dæ
eùdÔ ‘Ó\ì¢ ø±–‘·+˝À #·T{Ïº mes¡÷ #·÷&É≈î£ +&Ü ‘Ó#T· Ã≈£î+≥÷ e⁄+{≤eTT. k˛eTs¡T\qT
>ös¡$+∫, m≈£îÿe Ä]úø£ eqs¡T\qT Ç#˚Ã neø±XÊ\ìï+{Ï˙ yê]ø√dü+ uÛÁÑ <ä|sü ∫¡ ,
ÁXÊ$T≈£î*ï, ø£wJºü e⁄*ï n>ös¡e <äèwæ‘º √ #·÷dæ yê]øÏ Ä]úø£ eqs¡T\T e#˚Ã dü<Tä bÕj·÷*ï
@ e÷Á‘·eT÷ ˝Ò≈î£ +&Ü #˚jT· ≥+ á <˚X|¯ ⁄ü <Ísê“¤>´∑ +. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃø£ sêe⁄‘·T
≈£L&Ü Hê>∑]ø£yTÓ qÆ $ nì nqT≈£î+≥Tqï ô|’ n_ÛÁbÕj·÷\≈£î ˝Àqj·÷´&ÉT. ◊<ës¡T>∑Ts¡T
≈£L©\≈£î ô|<ä>› ± e⁄qï ‘·qqT q\T>∑Ts¡÷ ª≈£L©μ nì mø£ÿ&É nqT≈£î+{≤s√qì u≤<Ûä
|ü&ÉT‘·THêï&ÉT. eT<ÛäT|ü⁄]øÏ n‘·qT ≈£L©>± sê˝Ò<äT. ‘√≥e÷©>± e#êÃ&ÉT. øÏ+<ä
q>∑s+¡ ˝À eékÕj·T ≈£L©>± |üì#˚ùd s√E˝À¢H˚ ‘Ó\ì¢ ã≥º\T y˚dTü ø√e≥+ ˝≤+{Ï
Hê>∑]ø£ \ø£Då ≤\qT n\es¡#T· ≈£îHêï&ÉT. ne~Û uÛ≤wüqT e÷{≤¢&≥É + @Hê&√ e÷H˚XÊ&ÉT.
eékÕj·T ≈£L©>± e⁄qï|ü&ÉT ô|≥Tº≈£îH˚ ã≥º {À|” ã<äT\T eT+∫ {À|”ì
ô|≥Tº≈î£ +{≤&ÉT. »+‘·Te⁄*ï nqTdü]+∫ <äTdüT\Ô T e÷s¡TdüTHÔ êï&ÉT. Ç˝≤+{Ï dæ‹ú ˝À
uÛ≤s¡´ #˚‘· ≈£Ls¡>±j·T\ >∑+|üqT m˝≤ yÓ÷sTT+#·>\∑ &ÉT?
sêe⁄‘·T nqedüsy¡ TÓ qÆ Ks¡TÃ\T ô|fÒyº ê&ÉT ø±<äT. n‘·ì uÛ≤s¡´ ≈£L&Ü bı<äT|üsπ !
|æ\\¢ T ∫qïyêfi¯ófl>± e⁄qï|ü&ÉT |üì m≈£îÿe>± e⁄+&˚~ ÄyÓT≈£î. nìï |üqT\÷ ÄyÓTH˚
#˚dTü ≈£îH˚~. Ç|ü&ÉT |æ\\¢ T ô|<äy› êfi¯flj·÷´s¡T. sêe⁄‘·T Çìï dü+e‘·‡sê\˝Àq÷ ø=+‘·
&ÉãT“qT ≈£L&Éu≥… Tº≈î£ Hêï&ÉT. Ä &ÉãT“‘√ ø=+‘· uÛ÷Ñ $Tì ‘·eT Á>±eT+˝À ø=qT≈£îÿHêï&ÉT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 161
Ä uÛÑ÷$Tì kÕ>∑T #˚j·T{≤ìøÏ |æ\¢*ï nø£ÿ&çøÏ |ü+|æ+#ê&ÉT. Ç|ü&ÉT sö‘êj·THé
(sêe⁄‘·T uÛ≤s¡´)≈£î yÓqTø£{˝Ï ≤>± |üì m≈£îÿe ˝Ò<Tä . uÛsÑ ≈Ô¡ î£ , ‘·q≈£L e+&çô|≥Tºø√e&É+
‘·|Œü . ÄyÓT s¬ ‘’ T· ≈£î≥T+ã+˝À |ü⁄{Ï+º ~. ∫qïHê{ÏqT+&û ø£w|ºü &ü ç |üì#˚d+æ ~. Ç|ü&ÉT
}]πø k˛eT]>± m˝≤ ≈£Ls√Ã>∑\<äT? ÄyÓT dü«s¡+ ø£+#·T ø£+sƒ+¡ ˝≤+{Ï~. s¬ +&ÉT
|òsü ê¢+>∑T\ es¡≈L£ $q|ü&TÉ ‘·T+~. |üHïÓ +&˚fifl¯ ÁøÏ‘+· eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sêø£eTT+<äT ÄyÓT
Ç+‘· düqï>± e⁄+&˚~ ø±<˚y÷Ó ? @yÓTHÆ ê ø±˙, eTìwæ ø£Då + ≈£L&Ü U≤∞>± e⁄+&É<Tä .
yÓqTø£+{Ï ø£+fÒ ô|<ä› e÷s¡TŒ\÷ @MT sê˝Ò<Tä . yÓqTø£ >±Á>± ` #·T˙ï y˚dTü ≈£îH˚~.
Ç|ü&ÉT Ns¡ ø£≥Tº≈î£ +≥Tqï~. eTT≈£îÿ|ü⁄&Éø£ yÓqTø£ e⁄+&˚~. Ç|ü&É÷ e⁄qï~. ‘·q
$XÊ«kÕìï nqTdü]+∫ |üPC≤ ` qeTkÕÿsê*ï #˚düT≈£î+≥÷ e⁄+≥T+~. m+‘·
#·*ø±\yÓTHÆ ê s√p kÕïq+ #˚jT· e\dæ+<˚! nB #·˙ïfi¯fl‘√! eT+#·T >∑&ø¶É f£ ºÒ #·*˝Àq÷
ˇø£ÿ Ns¡‘√ m˝≤ e⁄+&É>\∑ T>∑T‘·T+<√! ‘Ó*j·T<äT. ndü\T n+‘· #·*ì ÄyÓT m˝≤
‘·≥Tºø√>∑\T>∑T‘·T+<√! ÄyÓT˝À ˇø£ <√wü+ e⁄qï~. Çs¡T>∑T bıs¡T>∑Tq e⁄qï yê]ì
|ü]#·jT· + #˚dTü ≈£îì ùdïVü≤+ #˚jT· ≥+ ÄyÓT≈£î sê<äT. n˝≤>∑ì me]‘√q÷ $s√<Ûeä T÷
ô|≥Tºø√<äT. me¬sH’ ê ø±yê\ì ÄyÓT‘√ b˛{≤¢≥ ô|≥Tº≈î£ +fÒ Çø£ yêfi¯fl >∑‹ <äTs¡‘Z .˚
b˛{≤¢≥˝À ÄyÓT ø±[ø£! ÄyÓT ne~Û uÛ≤wü˝À e÷{≤¢&TÉ ‘·T+~. Væ≤+B, ø=+&É ÁbÕ+‘·
Á|ü»\ uÛ≤wüq÷ ns¡+ú #˚dTü ≈£î+≥T+~. nsTT‘˚ ‘·qT ‘·÷s¡TŒ neBÛ uÛ≤wü˝À eTs=ø£
uÛ≤cÕX¯u≤›ìï ø£\e˙j·T<äT. ø±˙, sêe⁄‘·T˝À e÷s¡TŒ e∫Ã+~. n‘·ì uÛ≤wü˝Àq÷
e÷s¡TŒ e∫Ã+~. neBÛ`Væ≤+B $TÁX¯eT uÛ≤wüqT e÷{≤¢&TÉ ‘·THêï&ÉT sêe⁄‘·T. e÷]q
n‘·ì y˚cÕìø° n‘·ì uÛ≤wü≈î£ dü]b˛sTT+~.
4
Á|üdüTÔ‘· |ü]dæú‹ dü+‘·è|æÔø£s¡+>± ˝Òø£b˛e≥+‘√ eT∞fl ‘·q J$‘· $<ÛëHêìï
e÷πsÃdüTø√yê\qT≈£îHêï&ÉT sêe⁄‘·T. ˇø£{Ï e÷Á‘·+ ìX¯Ãj·T+>± ‘Ó*dæb˛sTT+~ n‘·ìøÏ.
n‘·qT ≈£Ls¡>±j·T\ yê´bÕsêìï ‘·|Œü eTs=ø£ yê´bÕsêìï #˚jT· ˝Ò&TÉ . nsTT‘˚, s¬ +&ÉT
eT÷&ÉT e+<ä\T ô|≥Tºã&ç ô|{Ïº ≈£Ls¡>±j·T\ <äTø±D+ ô|≥Tºø√>∑\&ÉT ø±˙ n˝≤
<äTø±D+ ô|{Ïº ìs¡«Væ≤+#·>*∑ –q zs¡TŒ`X¯øÔ° ø√eT≥¢øπ ø±˙ ‘·q≈£î ˝Òeì sêe⁄‘·T≈£î
‘Ó\TdüTqT. n‘·ìøÏ ‹s¡>≥∑ + n\yê≥T. Çwüeº TT ≈£L&ÜqT. n˝≤+≥|ü&ÉT á>∑*ï
‘√\T≈£î+≥÷ <äTø±D+˝À ≈£Ls¡TÃì @+ #˚jT· >∑\&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤\≈£î HÍø£sT¡ ¢
e⁄+&É{≤ìø°, >∑TÁsê*ï ø£fjºÒ T· {≤ìø° Á|ü‘´˚ ø£+>± ø=ìï >∑<Tä \T e⁄+{≤sTT. ˇø√ÿ ã+>∑fi≤≈£î
<=s¡\T e⁄+&˚ >∑<Tä \ ø£+fÒ Ç≥Te+{Ï W{ŸV≤ü ÖdüT˝Ò m≈£îÿe>± e⁄+{≤sTT. ˇø£|ü &ÉT
Ç+^¢wüß <=s¡\T e#˚Ã≥|ü&ÉT HÍø£s¡¢q÷, >∑TÁsê\q÷ yÓ+≥ô|≥Tº≈£îì n≥ºVü‰dü+>±
e#˚Ãyês¡T. n|ü&ÉT á W{ŸV≤ü Ödt\T #ê˝Ò$ø±e⁄. ø±˙ s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<äΔ ø±\+˝À
|ü]dæ‘ú T· \T ø=+‘·es¡≈L£ e÷sêsTT. ã+>∑fi≤\T <=s¡\‘√ ì+&çb˛sTT á W{ŸV≤ü Ödt\T
e÷Á‘·+ U≤∞>± e⁄+&çb˛j·÷sTT. sêe⁄‘·T≈£î Ä W{ŸV≤ü Ödt ˝À¢H˚ ˇø£ >∑~ <=]øÏ+~.
n‘·qTqï W{ŸV≤ü Ödt ã+>∑fi≤ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ u≤>± ∫es¡q n˝≤ ôd+≥s¡T≈£î <ä÷s¡+>±
e⁄qï ã+>∑fi≤\T j·TT<äΔ ø±\+˝Àq÷ U≤∞>±H˚ e⁄HêïsTT. ø£qTø£, sêe⁄‘·T≈£î m≈£îÿe
ÁX¯eT|ü&É≈£î+&ÜH˚ >∑~ <=]øÏ+~. n‘·&ÉT+≥Tqï W{ŸVü≤Ödt ã+>∑fi≤ eTT+<äT U≤∞
dü\ú + u≤>±H˚ e⁄qï~. Ä ã+>∑fi≤ Ç+^¢wßü <=s¡ #˚‘T· ˝À¢ e⁄qïìï s√E\÷ Ä U≤∞
dü\ú +˝À |ü+&É¢ #Ó≥÷¢, yÓTTø£ÿ\÷ e⁄+&˚$. d”eTπs>∑T\÷, j·÷|æ˝Ÿ |ü+&ÉT¢ u≤>± ø±ùd$.
Ç+^¢wßü <=s¡ <ä>sZ∑ ¡ Äã+>∑fi≤qT dü«<˚osêE ˇø£‘q· T ø=Hêï&ÉT. yê{Ïì |ü{+ºÏ #·T ≈£îH˚
yês¡T ˝Òø£ m+&çb˛j·÷sTT. Ç|ü&Ü Á|ü<˚X¯eT+‘ê ≈£Ls¡>±j·T\ eTfi¯ófl ô|≥Tºø√e
{≤ìøÏ nqTe⁄>± U≤∞>± e⁄+~. sêe⁄‘·T ≈£Ls¡>±j·T\T eT∞fl ô|{≤º&TÉ . |üì˝À uÛ≤s¡´
≈£L&Ü düV≤ü ø£]+#˚~. n|üŒ{Ïøπ ÁøÏ+~ q>∑sêìøÏ yÓ[fl ≈£Ls¡>±j·T\T ø=qTø=ÿ#·TÃø=ì
neTTà‘·÷H˚ e⁄Hêï&ÉT.
sêe⁄‘·T≈£î eTs=ø£ Ä˝À#·q e∫Ã+~. |üøÿ£ q ã+>∑fi≤≈£î dü+ã+~Û+∫q uÛ÷Ñ $T
¬s+&Óø£sê\T U≤∞>± |ü&ç e⁄+~. eT<ÛäT|ü⁄]˝À n+<äyÓTÆq ã+>∑fi≤\qT ø£{Ïº+∫q
Ç+^¢wßü yês¡T nø£ÿ&É ≈£Ls¡>±j·T\T |ü+&ç+#ê\ì m|ü&É÷ nqTø√˝Ò<Tä . ‘·eT ã+>∑fi≤\
‘ê\÷≈£î uÛÑ÷eTT˝À¢ |ü+&ÉT¢, |üP\÷ |ü+&ç+#·T≈£îH˚yês¡T. nsTT‘˚, Ç+^¢wüß yêfi¯ófl
yÓ[flb˛j·÷ø£ |ü{+ºÏ #·T≈£îH˚yês¡T ˝Òø£ n$ m+&çb˛j·÷sTT. |üøÿ£ ã+>∑fi≤≈£î eTs=ø£
kÂø£s¡´+≈£L&Ü e⁄+~. ã+>∑fi≤≈£î dü+ã+~Û+∫q ˙{Ï≈£î+&û ˇø£≥T+~. esê¸ø±\+
ã+>∑fi≤˝À |ü&qç ˙s¡+‘ê <ëq+‘·≥ n<˚ Ä ≈£î+&û˝ÀøÏ e∫Ã |ü&TÉ ‘·T+~. esê¸ø±\+
yÓ[flb˛j·÷ø£ á ≈£î+&û\˝Àì ˙fi¯flqT eTfi¯fl≈£î ô|≥Tºø√e#·TÃ. eT<ÛTä |ü⁄]˝À @Á|æjT· ˝Ÿ,
y˚T HÓ\˝À¢ es¡¸+ |ü&<É Tä . Ä HÓ\˝À¢ ‘·|Œü ≈£î+&Ü uÛ÷Ñ $TøÏ ˙s¡T ô|≥Tºø√e\dæ e⁄+≥T+~.
uÛ÷Ñ $T e⁄+&ç ˙{Ï kÂø£s´¡ + e⁄+&É≥+ ø£+f… s¬ ‘’ T· \T≈£î ø±e*‡+~ Ç+πøeTT+~? |üøÿ£
ã+>∑fi≤≈£î dü+e‘·‡sê\ ‘·sã¡ &ç n<Ó≈› î£ mes¡÷ sêe&É+ ˝Ò<Tä . Ä ã+>∑fi≤˝ÀøÏ me¬sH’ ê
n<Ó≈› î£ ekÕÔsq¡ ï ÄX¯qT e<äT\T≈£îHêï&Ü j·T»e÷ì. n‘·ì <ä>sZ∑ ¡ s¬ +&Óøs£ ê\ uÛ÷Ñ $Tì
dü«\Œ+>± øö\T Ç#˚Ã |ü<‹Δä q rdüT≈£îHêï&ÉT sêe⁄‘·T.
sêe⁄‘·T Ä˝À#·q\T $H˚yê]øÏ >=+‘ÓeTà ø√]ø£˝≤¢ e⁄+{≤sTT. s¬ +&Óøs£ ê\ uÛ÷Ñ $T,
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 163
˙{Ï kÂø£s´¡ +, ≈£Ls¡>±j·T*ï eT+∫ <Ûsä ≈¡ î£ neTTàø√e&ÜìøÏ }fiÀfl yê&çø\£ T, eT+∫
$‘·HÔ ê\T, eT+∫ ms¡TeP e⁄+fÒ, m+‘ÓH’ ê |ü+&ç+#·e#·TÃqì n‘·ìøÏ ‘Ó\T‡. nìï+{Ï
ø£+fÒ ã{≤D°\≈£î eT+∫ –sêø° e⁄+≥T+~. eT<ÛTä |ü⁄] o‘·\Á|ü<X˚ +¯ . y˚T HÓ\˝À y˚T\Ts¡ø+£
ãsƒêD°\T u≤>± |ü+&ÉT‘êsTT nø£ÿ&É. ø=+&É ÁøÏ+~ q>∑sê\˝À ùds¡T s¬ +&ÉT s¬ +&ÉTqïs¡
s¡÷bÕj·T\≈£î ‘˚*ø£>± neTTàø√e#·TÃqT. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àq÷ u≤>±H˚ neTTà&ÉT b˛‘êsTT.
$T–*q$ &Û©ç ø¢ Ï |ü+|ü⁄ø√e#·TÃqT. @ s¡ø+£ >± #·÷dæHê usƒêD° |ü+≥≈£î Çã“+~ ˝Ò<Tä .
s¬ +&Ée Á|ü+#· j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äTqT+&ç eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ˝≤Ø\÷, ãdüT‡\÷ yÓfió¯ ‘·THêïsTT.
eT<ÛTä |ü⁄] kÕúì≈£î\T ì»+>± k˛eTs¡T\T. ˝Òøb£ ˛‘˚, ø±j·T>∑÷s¡*ï |ü+&ç+∫ &Û©ç ˝¢ À
neTTà≈£îì \ø£\å T dü+bÕ~+#·Tø√e#·TÃ. &Ü]®*+>¥ ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~q yêfi¯ófl ø£\ø£‘êÔ˝À
≈£Ls¡>±j·T\T neTTà≈£îì <Ûäqe+‘·T\j·÷´s¡T. ˇø£ÿ eT<ÛäT|ü⁄] $wüj·Ty˚T ø±<äT.
#·T≥Tº|øü ÿ£ \ e⁄qï ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»\÷ n+‘˚! Hê\T>∑T &ÉãT“\T dü+bÕ~+#·Tø√e
{≤ìøÏ |üìøÏ e#˚Ã Ç˝≤+{Ï e÷sêZ\qT nqTdü]+#·sT¡ . sêe⁄‘·T≈£î ‘Ó\T‡ø±˙ Ç+‘·es¡≈L£
n‘·qT ãsƒêD°|+ü ≥qT |ü+&ç+#·˝<Ò Tä . ≈£Ls¡eTfi¯fl˝À y˚ùd ≈£Ls¡>±j·T\ yÓTTø£ÿ\T eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
#ê\e⁄. Ç+ø± ãj·T≥≈£î rdüT≈£îyÓ[fl @+ neTTà‘ê&ÉT?
Ç|ü&ç|ü &ÉT ãsƒêD°, ø±úÒJ, ø±©|òe¢ü sY, >±»sY >∑&\¶É T |ü+&çdTü HÔ êï&ÉT. ãsƒêD°\qT
qe+ãsY˝ÀH˚ #·\T¢‘ê&ÉT. $T–*q yê{Ïì #·*ø±\+ yÓfi≤flø£ Hê≥T‘ê&ÉT. eékÕj·÷ìøÏ
s¬ ‘’ T· ø£w|ºü &ü ç |üì#˚jT· ≥+ ˇø£ÿfÒ #ê\<äT. yê‘êes¡DeT÷ düV≤ü ø£]+#ê*. n|ü&˚
s¬ ‘’ T· ø£èwæ |ò*ü düT+Ô ~. düeTj·÷ìøÏ ˇ&É>fi∑ ó¯ fl |ü&≥É yÓ÷, |ü⁄s¡T>∑T |ü≥&º yÉ ÷Ó »]–‘˚
H√{Ï <ä>∑Zs¡≈£î e∫Ãq |ü+≥ <Ûä«+dü+ nsTTb˛e&Éy˚T ø±˙ eTs=ø£{Ï e⁄+≥T+<ë?
n+‘·<ëø± m+<äT≈£î? |üXó¯ e⁄\÷`»+‘·Te⁄\÷ s¬ ‘’ T· ÁX¯eTqT eè<Ûë #˚jT· yê? ÁøÏ+<ä{Ï
dü+e‘·‡s¡+ ø=~› uÛ÷Ñ $T˝À ã+>±fi≤<äT+|ü*ï y˚XÊ&ÉT sêe⁄‘·T. yê{Ïì ˝Òfió¯ fl, <äT|ü\÷
‹H˚XÊsTT. ≈£îø£ÿ*ï ô|+#ê&ÉT. yê{Ïì ∫s¡T‘·|⁄ü \T\T ‹H˚XÊsTT. sêe⁄‘·T eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
ôd+≥sY˝À ø±≈£î+&Ü ôd+≥sY≈î£ #ê˝≤ <ä÷s¡+˝À n&Ée⁄*ï ÄqT≈£îì e⁄+≥THêï&ÉT.
s¬ +&Óøs£ ê˝À¢ ãsƒêD° y˚ùdÔ Á|üøÿ£ H˚ n&Ée⁄\T e⁄HêïsTT. »+‘·Te⁄\T |ü+≥qT ã‘·øì£ kÕÔj÷· ?
5
s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ eTT–dæq s¬ +&ÉT eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ es¡≈L£ sêe⁄‘·T
Ç˝≤π> u≤<Ûä|ü&Ü¶&ÉT. mìï u≤<Ûä\÷, Çã“+<äT\÷ e⁄Hêï ≈£Ls¡>±j·T*ï |ü+&çdü÷ÔH˚
e⁄Hêï&ÉT. n‘·ì uÛ≤s¡´≈£L Ç|ü&ÉT #˚‹ì+&Ü |üì e⁄+~. yÓTTø£ÿ*ï #·÷düTø√e&É+,
ø£\T|ü⁄ rj·T&É+ n˙ï ÄyÓT u≤<Û´ä ‘·˝!Ò bı\+ <äTqï{≤ìøÏ s¬ +&ÉT m<äT*› ï rdüT≈£îHêï&ÉT.
eT<ÛäT|ü⁄]˝À bı\+ neTàø£+ ˝≤uÛÑ<ëj·Tø£ yÓTÆq yê´bÕs¡y˚T! bÕ\T, ô|s¡T>∑T
neTà≥+ sêe⁄‘·T eè‹Ô ≈£L&Ü. ø±˙ n‘·ì <äèwæº mqï&É÷ á yê´bÕs¡+ MT<ä≈£î
b˛˝Ò<Tä . bÕ\ yê´bÕs¡+ #˚jT· <ä\#·T≈£î+fÒ kı+‘·>± Äe⁄©ï, >π <Ó©ï ô|+#·e\dæq
ne⁄düs+¡ ˝Ò<Tä . ÁøÏ+~ Á>±e÷\≈£î yÓ[fl ‘·≈î£ ÿe sπ ≥T≈£î bÕ\T ø=qT≈£îÿì e∫Ã ˝≤uÛ≤ìøÏ
neTTàø√e#·TÃ. ˇø£{Ï s¬ +&ÉT Äe⁄*ï ô|+∫Hê yê{Ïì Ç+{Ï bÕ\ø√dü+, ø√&Ó<÷ä &É*ï
ô|&É‘êj˚TyÓ÷qqï ÄX¯≈L£ ô|+#·T‘ês¡T. sêe⁄‘·T uÛ≤s¡´ ù|&ÉqT eè<Ûëb˛ì#˚Ã~ ø±<äT.
|æ&øÉ \£ T #˚ùd~. n&É$ |üøÿ£ H˚ e⁄qï ø£f\º… ‘√ nqï+ e+&˚~ ø±<äT. |æ&øÉ \£ ‘√ e+&çq
e+≥ #ê˝≤ s¡T∫>± e⁄+≥T+<äì n+≥T+~ ÄyÓT.
sêe⁄‘·T ‘·q nqTuÛeÑ +‘√ Ä ø=~› uÛ÷Ñ $Tì ùd<ä´+ #˚jT· &É+ e\¢ Á|üj÷Ó »q+
e⁄+&É<ìä ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT. á ø=~› uÛ÷Ñ $T˝ÀH˚ ùd<ä´+ #˚ùdÔ ô|{Ïqº ô|≥Tºã&ç ≈£L&Ü
sê<äqT≈£îHêï&ÉT. nsTT‘˚, ≈£Ls¡>±j·T*ï |ü+&ç+#·≥+˝À eT+∫ nqTuÛÑyêìï
dü+bÕsTT+#ê&ÉT. eT<ÛäT|ü⁄]øÏ ˇø£ ∫es¡q e⁄+≥THêï&ÉT sêe⁄‘·T. n≥TyÓ’|ü⁄ e⁄qï
Á|ü»\+<äs÷¡ n‘·ìøÏ u≤>± |ü]#·jT· T\j·÷´s¡T. ã+>∑fi≤\ìï+{Ï >∑T]+∫ ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT.
‘·qT e⁄+≥Tqï Á|ü<X˚ ÊìøÏ <ä>sZ∑ ˝¡ ÀH˚ ˇø£ ã+>∑fi≤ e⁄+~. Ä ã+>∑fi≤ j·T»e÷ì
<=s¡kÕì. $<Ûeä sê\T. Ä ã+>∑fi≤≈£î eTT+<äTyÓ|’ ⁄ü q ˇø£ mø£s+¡ , yÓqTø£ yÓ|’ ⁄ü q ˇø£
mø£se¡ T÷ ùd<ë´ìøÏ |üìøÏe#˚Ã düeT‘·˝yÓTqÆ uÛ÷Ñ $T e⁄+~. Ä ã+>∑fi≤˝ÀøÏ mH√ï
dü+e‘·‡sê\ qT+∫ ˇø£ÿfi¯ófl n<Ó≈› î£ sêe≥+ ˝Ò<Tä . sêe⁄‘·T ÄyÓT <ä>sZ∑ ¡ yÓqTø£y|’Ó ⁄ü q
e⁄qï mø£s+¡ uÛ÷Ñ $Tì n<Ó≈› î£ rdüT≈£îHêï&ÉT.
<=s¡kÕì y˚d$ü ø±\+˝À, esê¸ø±\+˝À e÷Á‘·yT˚ eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+≥T+~. ÄyÓT
sêe⁄‘·T≈£î W{ŸV≤ü Ödt˝Àì eT÷&ÉT >∑<Tä *ï Ç∫Ã+~. á ã+>∑fi≤ n&É$øÏ <ä÷s¡+>±
e⁄+&É≥+ e\q |ü+{*ï HêX¯q+ #˚ùd »+‘·Te⁄\‘√ Çã“+~ ˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~.
nsTT‘˚, mÁs¡eT÷‹ø√‘·T\÷, q\¢eT÷‹ ø√‘·T\÷ #˚‹ø£+~e∫Ãq ≈£Ls¡>±j·T*ï HêX¯q+
#˚dTü HÔ êïsTT. n$ |ü>{∑ |Ï Pü ≥ e÷Á‘·yT˚ eT&ÉT\ MT<ä≈î£ ekÕÔsTT. yê{ÏqT+&ç |ü+≥\qT
ø±bÕ&ÉTø√e{≤ìøÏ ≈£îø£ÿH=ø£<ëìï ô|+#ê&ÉT. Hê≥T ≈£îø£ÿ|æ\.¢ ‘Ó*dæq yêfi¯flqT n&ç–‘˚
C≤‹ ≈£îø£ÿ H=ø£<ëìï }s¡øH£ ˚ Ç#˚Ãyêπs. nsTT‘˚, n‘·&øç Ï C≤‹ ≈£îø£ÿ\ MT<ä yÓ÷E
˝Ò<Tä . ‘·qT ô|+#·T‘·Tqï ≈£îø£ÿ|æ\≈¢ î£ ªf…>Æ s∑ μY nì ù|s¡T ô|{≤º&TÉ . @ ø£Då ≤q <ëìøÏ Ä
ù|s¡T ô|{≤º&√>±ì n~ ì»+>± ªf…>Æ s∑ μY nì |æ+#·T≈£î+≥Tqï~. Á|ü»\ |òTü q $XÊ«dü+.
ø£qTπø ≈£îø£ÿ\≈£î Ç+^¢wßü ù|s¡T¢ ô|&ÉT‘·T+{≤s¡T.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 165
sêe⁄‘·T uÛ≤s¡´ n|ü&É|ü&ÉT ªf…Æ>∑sYμ f…Æ>∑sY nì >∑{Ïº>± |æ\Tdü÷Ô e⁄+≥T+~.
y˚T|òTü >∑sq®¡ ˝≤+{Ï ÄyÓT dü«s¡+ #·T≥Tº|≥ü ¢ ø=+&É˝À¢ Á|ü‹<Û«ä ìdü÷Ô e⁄+≥T+~. yÓqTø£{Ï
ã+>∑fi≤˝À ø£+fÒ sêe⁄‘·T≈£î Çø£ÿ&É≈î£ e#êÃø£ ≈£Ls¡>±j·T\ neTàø£+˝À ø=+‘· ˝≤uÛ+Ñ
ø£ì|æ+∫+~. Çø£ÿ&É |ü+≥\≈£î s¡ø£åD e⁄+~. uÛÑ÷MT n~Ûø£+>±H˚ e⁄+~. nsTT‘˚
s¬ +&ÉT HÓ\\T esê¸\T dü]>± ≈£îs¡ee⁄. @Á|æ˝Ÿ, y˚T HÓ\\T #ê˝≤ bı&ç>± e⁄+{≤sTT.
Ä HÓ\˝À¢ ˙{Ï kÂø£sê´ìï m˝≤ ø£*Œ+#·Tø√yê˝≤? n‘·ìøÏ ns¡+ú ø±ì düeTdü´ nsTT+~.
n˝≤+≥|ü&ÉT |ü+≥\T <Óy’ êBÛq+ MT<˚ Ä<Ûës¡|&ü ç e⁄+{≤sTT. esê¸\T dü]>± |ü&Ü¶j÷· ?
|ü+≥≈£î uÛsÑ √kÕ e⁄+≥T+~. düeTj·÷ìøÏ ∫qT≈£î |ü&øÉ b£ ˛‘˚ |üP\÷ |üPdæ ø£fiø¯ fi£ ¯
˝≤&Ü*‡q ãsƒê˙ ô|’s¡T #·|üŒ>± e÷s¡T‘·T+~. >∑&É∫q ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\˝Àq÷
ãTT‘·Te⁄\T sêe⁄‘·T≈£î n+‘·>± düV≤ü ø£]+#·˝<Ò Tä . nsTTHê n‘·qT ìsêX¯ #Ó+<ä˝<Ò Tä .
sêe⁄‘·T >=\¢. ;<ä eékÕj·T ≈£L© esêZìøÏ #Ó+~qyê&ÉT. nsTTHê, ‘·q MT<ä
eTs=ø£sT¡ n~Ûø±s¡+ #Ó˝≤sTT+#·&Üìï m+‘· e÷Á‘·+ düV≤æ +#·&TÉ . <=s¡kÕì ìU≤s¡‡sTTq
Á_{Ïwt eì‘·. Ä s√E˝À¢ uÛ≤s¡rj·T ô|<ä› Ä|òd” sü T¡ qT $yêVü≤e÷&ç uÛ≤s¡‘<· X˚ ÊìøÏ
e∫Ã+~. Ç+^¢wßü yê] Á|üuTÑÛ ‘·«+ b˛sTTHê Ç+ø± ÄyÓT Ä yÓqTø£{Ï VüQ≈£î+qT ì\u…≥Tºø√
yê\qT≈£î+≥T+~. sêe⁄‘·T q\¢yê&ÉT ø±e&É+ e\¢ n‘·&ìç V”≤q <äèwæ‘º √ #·÷&É≥+,
Çwüyº TÓ T∫Ãq≥Tº H√s¡TbÕπsdüTø√e&É+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. Ç˝≤+{Ï$ düV≤æ +#· {≤ìøÏ sêe⁄‘·T
dæ<+Δä >± ˝Ò&TÉ . n‘·ì uÛ≤sê´ dæ<+Δä >± ˝Ò<Tä . sêe⁄‘·T uÛ≤s¡´ <=s¡kÕì e÷≥≈£î e÷≥
n+≥÷+~. <ë+‘√ <=s¡kÕì sêe‘·TqT ‘·q uÛÑ÷$T˝À qT+&ç yÓfi¯fl>={≤º\ì
|ü≥Tº|ü{Ïº+~. nsTT‘˚, sêe⁄‘·T≈£L ˇø£ $wüj·T+ ‘Ó\TdüT. ‘·HêuÛÑ÷$Tì kÕ>∑T˝ÀøÏ
‘˚e{≤ìøÏ ◊<äT dü+e‘·‡sê\T>± ø£w|ºü &ü TÉ ‘·THêïs¡T. n˝≤+≥|ü&ÉT Ä uÛ÷Ñ MT MT<ä
‘·q≈£L ø=+‘· Vü≤≈£îÿ e⁄+~. sêe⁄‘·T ø√s¡T≈º î£ yÓfi≤fl&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ˇø£ ˝≤j·Ts¡T
n‘·ì ‘·s|¡ ⁄üò q yê~+#ê&ÉT. <=s¡kÕì z&çb˛sTT+~. nsTT‘˚, ô|’ ø√s¡T≈º î£ yÓfifl¯ e#·TÃ
ÄyÓT. ø±˙ á˝Àù| ÄyÓT≈£î ø±\+ r] yÓ[flb˛sTT+~.
sêe‘·T, n‘·ì uÛ≤s¡´ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ã Çs¡y’Ó dü+e‘·‡sê\T ô|H’ ˚ ne⁄‘√+~.
yêfi¯ófl ‘êeTT ùd<ä´+ #˚dTü qÔ ï uÛ÷Ñ $T˝À ø=+‘·u≤Û >±ìï kı+‘·+ #˚dTü ≈£îHêïs¡T. ˙{Ï<˚
ô|<ä› düeTdü´ nsTT+~. ms¡Te⁄≈£î ≈£L&Ü n+‘· u≤<Ûä|ü&Ée\dæq ne⁄düs¡+ ˝Ò<äT.
eT<ÛTä |ü⁄]˝À #·T≥Tº|øü ÿ£ \ ø=+&É Á>±e÷\ qT+N Äe⁄©¢ ` >π <Ó©ï ‘√\T≈£î e∫Ã ø=+<äsT¡
bÕ\ yê´bÕs¡+ #˚d÷ü Ô e⁄+{≤s¡T. nø£ÿ&É≈î£ yÓ[fl |üXó¯ e⁄\ ms¡Te⁄qT ‘Ó#T· Ãø√e#·TÃ.
z|æø£>± yÓTTj·÷´*. ø√‘·T\ düeTdü´qT |ü]wüÿ]+#·{≤ìøÏ ªf…Æ>∑sYμ m˝≤>∑÷ e⁄+~.
nsTT‘˚, n|ü&É|ü &ÉT ø√‘·T\T f…>Æ s∑ Y #·÷&É≈î£ +&Ü bı≥º ì+|ü⁄≈£î+≥÷ e⁄+{≤sTT.
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤\˝À ≈£Ls¡>±j·T*ï |ü+&ç+#·Tø√e{≤ìøÏ |üìøÏ e#˚Ã uÛ÷Ñ $T
#ê˝≤H˚ e⁄+~. ˙{Ï kÂø£sê´ìï ø£*Œ+#·T≈£îì, ø√‘·\ u…&É<ä ˝Ò≈£î+&Ü #˚düT≈£î+fÒ
#ê\T. eT<ÛäT|ü⁄]øÏ Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\ qT+&û ≈£Ls¡>±j·T*ï ‘Ó|æŒ+#·T≈£îH˚ nedüs¡y˚T
e⁄+&É<Tä . ne⁄düs+¡ nsTT‘˚ eT<ÛTä |ü⁄sπ Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î ≈£Ls¡>±j·T*ï düs|¡ süò ê #˚dTü +Ô ~.
nsTT‘˚, á $wüj·÷ìï >∑T]+∫ eT<ÛäT|ü⁄] eTTì‡bÕ*{°øÏ Ç+‘·es¡≈£L Ä˝À#·q
ø£\>∑˝Ò<äT. ô|<ä› ˙{Ï Vü≤Ödt @sêŒ≥T #˚düT≈£îì es¡¸|ü⁄˙s¡T |ü&˚≥≥Tº #·÷düT≈£î+fÒ
sêe⁄‘·T≈£î ˙{Ïø√dü+ <˚e⁄&çMT<ä Ä<Ûës¡|ü&Ée\dæq |üì˝Ò<äT. nsTT‘˚, n+‘· ô|<ä›
Vü≤Ödt ø£{+ºÏ #·Tø√yêìøÏ n‘·ì<ä>sZ∑ ¡ ô|≥Tºã&ç ˝Ò<Tä . n|ü&É|ü &˚ edüTqÔ ï yÓTTø£ÿ\≈£î
|ü⁄s¡T>∑T |ü&TÉ ‘·T+~. n˝≤+≥|ü&ÉT &ç.&ç.{Ï.ì #·˝¢Ò @sêŒ≥T¢ e⁄+&É≥eT÷ eT+∫~.
ÁøÏ+~ q>∑sê\˝À eTTì‡bÕ*{° yêfi¯ófl &ç.&ç.{Ï.ì #·˝¢Ò @sêŒ≥T¢ #˚XÊs¡T. ø±˙, eT<ÛTä |ü⁄]
eTTì‡bÕ*{°øÏ Ä Ä˝À#·q Ç+‘·es¡≈£L ø£\π>˝Ò<äT. á q>∑sêìøÏ #Ó+~q
u≤<Û´ä ‘·\ìï+{Ï˙ Á|üuTÑÛ ‘·«+ rùddüT≈£î+~. Ç|üŒ{ÏøÏ |ü<øä =+&ÉT dü+e‘·‡sê\T >∑&∫ç Hê
ˇø£ÿ|ü˙ »s¡>˝∑ <Ò Tä . ø±˙ nìï n_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷\T »]–q≥Tº ]ø±sY‡¶ e⁄HêïsTT.
sêe⁄‘·T, n‘·ì uÛ≤s¡´ Ç|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄] ìyêdüT\T nsTTb˛j·÷s¡T. eT<ÛTä |ü⁄]
uÛ÷Ñ $T yê]ì $&ç∫ô|≥º<Tä . Çø£ yês¡T eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ eTVü‰Á|üj÷· D≤ìøÏ düHêïVü≤+
#˚dTü ≈£î+{≤s¡T. sêe⁄‘·T ‘Ó*$ ø£\yê&ÉT |ü]ÁX¯$T. n‘·qT J$‘·eT+‘ê ÁX¯eT|ü&qç +<äT≈£î
Á|ü‹|ò\ü + Ä ø=~› uÛ÷Ñ y˚THê?
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 167

ø£eT˝Ÿdæ+>¥
>∑&Ûéyê˝Ÿ ÁbÕ+‘·|ü⁄ $˝≤düq>∑sê\˝À eT<ÛäT|ü⁄] ˇø£{Ï. á q>∑s¡+ $T>∑‘ê
ÁbÕ+‘ê\≈£î _Ûqï+>± e⁄+≥T+~. ˇø£y˚fi¯ _Ûqï+>± ˝Òø£b˛sTTHê, ñqï<äì $˝≤dü
Á|æjT· T\÷ yê]ì Ä<Ûës¡+>± #˚dTü ≈£îì ã‹πø Ç‘·sT¡ \÷ nqT≈£î+{≤s¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À
n‹ düT+<äsy¡ TÓ qÆ ÁbÕkÕ<ë*ï ì]à+∫q Ç+^¢wßü yê]øÏ kÕúìø£ yê´bÕs¡T\T ‘·eT≈£î
ùde #˚d÷ü Ô u≤ìdü\T>± ã‘·øe£ *‡+<˚ >±ì eTπs n~Ûø±s¡eT÷ ˝Ò<Tä nqï n_ÛÁbÕj·T+
e⁄+&˚~. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷ø£ yê] kÕúes¡ dü+|ü‹Ô n+‘ê yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘·|⁄ü
»MT+<ës¡¢ #˚‘T· ˝À¢øÏ Ç‘·s¡ <Ûqä e+‘·T\ #˚‘T· ˝À¢øÏ yÓ[flb˛sTT+~. yêfi‚fl eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
Hêj·T≈£î\j·÷´s¡T. kÕúìø£ Á|ü»\T Ç|üŒ{Ïø° |üXó¯ e⁄˝≤¢ |ü>\∑ ˝≤¢ ÁX¯eT#˚dæ Áã‘·ø{£ ≤ìøÏ
Á|üjT· ‹ïdü÷HÔ êïs¡T. kÕúìø£ Á|ü»\ J$‘ê\˝À @ e÷Á‘·eT÷ e÷s¡TŒ sê˝Ò<Tä . Ä ìø£èwüyº TÓ qÆ
J$‘êìøÏ ≈£L&Ü b˛{° e⁄qï~ n+fÒ ÄX¯Ãs¡´|ü&eÉ \dæ edüT+Ô ~. d”»Hé düeTj·T+˝À
#·T≥Tº|üø£ÿ\ e⁄+&˚ ø=+&É Á>±eT+qT+&ç kÕúìø£≈£L©\T eT<ÛäT|ü⁄]øÏ edüTÔ+ {≤s¡T.
yêfi¯flø£+fÒ ≈£L&Ü n~Ûø+£ >± H˚bÕ˝Ÿ≈L£ ©\T edüT+Ô {≤s¡T. ãs¡Te⁄ yÓ÷j·T≥+˝À H˚bÕ˝Ÿ
≈£L©\T ~≥º\T. yêfi¯fl˝≤ kÕúì≈£î\T yÓ÷j·T˝ÒsT¡ . nsTTHê b˛{° b˛{°jT˚ ! Ç+‘· b˛{°
e⁄Hêï H˚bÕ˝Ÿ qT+&ç Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ≈£L©\T Áã‘·ø£{≤ìøÏ edüTÔHêïs¡+fÒ kÕúìø£
ø=+&É Á>±e÷\˝À ø£+fÒ H˚bÕ˝Ÿ˝À Ç+ø± m≈£îÿe ù|<ä]ø£+, <ä]Á<ä+ ñHêïj·Tì
‘Ó\T‡ø√e#·TÃ. kÕúìø£ Á|ü»\T ˇø£ÿ ≈£L© yÓ÷j·T≥y˚T ø±≈£î+&Ü eTTì‡bÕ*{°˝Àì
∫{Ïbº ı{Ïº ñ<√´>±\˝À ≈£L&Ü e⁄+≥THêïs¡T. s√&ÉT¢ y˚jT· ≥+, uÛeÑ q ìsêàD+ ˝≤+{Ï
|üqT\≈£î ˇø£|ü &ÉT >∑&yéÛ ê˝Ÿ qT+&ç ≈£L©\T edüT+Ô &˚yês¡T. Ç|ü&ÉT yêfi¯fl≈£L |üì
<=s¡ø≥£ + ˝Ò<Tä . bÕøÏkÕÔHé @s¡Œ&Éø£ eTT+<äT uÛeÑ q ìsêàD ≈£L© |üìì \&ÛøÉ ˘ #·T≥Tº|øü ÿ£ \
ìyêdü eTT+&˚ u≤©Ô ≈£L©\T #˚dTü +Ô &˚yês¡T. ˇø£ÿ eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ ø±<äT. Væ≤e÷\j·T
|üs¡«‘ê\˝À¢ì |ü•ÃeT ÁbÕ+‘·eT+‘·{À¢q÷, eT<Ûä´ ÁbÕ+‘·+˝Àq÷ s√&ÉT¢ y˚j·T≥+,
uÛeÑ q ìsêàD+ ˝≤+{Ï ≈£L© |üqT\qT u≤©Ô ≈£L©\T #˚dTü +Ô &˚yês¡T. u≤©ÔkÕúHé H˚bÕ˝Ÿ
ø£+fÒ ≈£L&Ü ù|<ä <˚X+¯ nø£ÿ&ç Á|ü»\T ø£s√ƒ s¡ |ü]ÁX¯eT #˚kÕÔsT¡ . düeTTÁ<ä eT{≤ºìøÏ
|ü~ |üHïÓ +&ÉT y˚\ n&ÉT>∑T\ m‘·TqÔ ñ+{≤s¡T. ø£qTø£ u≤©Ô Á|ü»\T #·*øÏ u≤>± ‘·≥Tº
≈£î+{≤s¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À s√&ÉT¢ y˚jT· ≥+, uÛeÑ q ìsêàD+ #·*ø±\+˝ÀH˚ »s¡T>∑T‘êsTT.
ø£qTø£ s√&É¢ ìsêàD+˝Àq÷, uÛÑeq ìsêàD+˝Àq÷ u≤©Ô ≈£L©˝Ò Á|ü<Ûëq+>± |üì
#˚d÷ü Ô e⁄+{≤s¡T. 1947˝À <˚X+¯ n+‘·{À¢q÷ »]–q eT‘· ø£\Vü‰\ ‘ê\÷≈£î #Ûêj·T\T
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àq÷ ø£ì|æ+#êsTT. u≤©Ô ≈£L©\T Ä n\¢s˝¢¡ À ÁbÕD≤\T ns¡#‘˚ · ô|≥Tº≈î£ ì
eT<ÛäT|ü⁄] qT+&ç yÓ[flb˛j·÷s¡T. n˝≤ yÓ[flq yêfi¯ófl áHê{Ï es¡≈£î eT∞fl ‹]–
#·÷&É˝Ò<äT. yêfi¯fl <˚X¯+ u≤©ÔkÕúq+, bÕøÏkÕÔHé˝À ø£*dæb˛sTT+~. ˝Òø£b˛‘˚ n\¢s¡T¢
‘·>T∑ eZ TTK+ |ü{≤ºø,£ Ä n\¢s‘¢¡ √ eT<ÛTä |ü⁄]ì e~* yÓ[flq eTTdæe¢ TT\T #ê˝≤ eT+~
‹]– e∫Ãq≥T¢>± yêfi¯Sfl ‹]– e#˚Ã yêπs? ‘·eT eè‹Ô˙ #˚dTü ≈£îH˚yêπs!
eT<ÛTä |ü⁄] #·T≥Tº|øü ÿ£ \ qTqï ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»\T düu´ÑÛ ‘·˝Àq÷, dü+düÿè‹˝Àq÷
u≤>± yÓqTø£|ü&ç e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚, Ä]úø£+>± e÷Á‘·+ >∑&Ûéyê˝Ÿ≈£î #Ó+~q Ç‘·s¡
ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\ø£+fÒ Ms¡T eT+∫ dæú‹˝ÀH˚ e⁄Hêïs¡T. n+<äT≈£î ø±s¡D+ nHê~
qT+&ç Ä#ês¡+>± edüTqÔ ï bÕ+&Ée $yêVü≤+ ø±e#·TÃ. á ø=+&É Á>±e÷˝À¢ mes√
ˇø£sT¡ Ç<äs› T¡ ‘·|Œü ≈£L© #˚jT· {≤ìøÏ ô|<ä>› ± sês¡T. kÕ<Ûës¡D+>± Mfi¯ófl ã+>∑fi≤\≈£î
ø±|ü˝≤<ës¡T>¢ ±H√, eTTì‡bÕ*{°˝À ∫s¡T<√´>∑T\T>±H√ #˚s‘¡ ês¡T. Mfi¯ófl #·T≥Tº|øü ÿ£ \
Á>±e÷\qT+&ç ‘Ó∫Ã eT<ÛTä |ü⁄]˝À bÕ\÷, ô|s¡T>∑÷ neTà&É+ eTTK´ eè‹Ô>± ô|≥Tº≈î£ +
{≤s¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À bÕ\ù|s¡T‘√ ø£{øÏ £ ˙fi¯ófl neTTà‘ês¡T. HÓsTT´ù|s¡T‘√ eT÷&ÉT e+‘·T\T
&Ü˝≤¶ ø£*|æq HÓsTT´ì neTTà‘ês¡T. Ç+‘· yÓqTø£ ã&çq ÁbÕ+‘·|⁄ü Á|ü»\T bÕ\˝À¢
˙fi¯ófl ø£\|ü&yÉ T˚ ø±≈£î+&Ü, HÓsTT´˝À &Ü˝≤¶ ø£\|ü≥+ H˚sT¡ Ã≈£îHêïs¡+fÒ J$‘· dü+|òTü s¡¸D
eTìwæì @ dæ‹ú øÏ rdüT≈£îedüT+Ô <√ ePVæ≤+#·e#·TÃ. nsTTq|üŒ{Ïø° Mfi¯flqT Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\
Á|ü»\ø£+fÒ ≈£L&Ü ne÷j·T≈£î\H˚ nqe*‡ edüT+Ô ~. Mfi¯¢ ne÷j·Tø£‘«· + e\¢ dæsú y¡ TÓ qÆ
@ ñ<√´>∑+˝Àq÷ Mfi¯flqT ñ+&É˙j·Ts¡T. n˝≤+{Ï ñ<√´>±\T @yÓTHÆ ê e⁄+fÒ Ç‘·s¡
ÁbÕ+‘ê\yêfi¯ófl ø=≥Tº≈î£ b˛‘ês¡T. eT+∫ $wüjT· y˚T$T≥+fÒ á ø=+&É ÁbÕ+‘· Á|ü»\T
eT<ä´bÕq Á|æjT· T\T. @ ø£Då ≤HÓH’ ê >=+‘·T es¡≈L£ ‘ê– ˇfi¯ófl ‘Ó*j·T≈£î+&Ü |ü&TÉ +{≤s¡T.
n˝≤+{Ï yê]øÏ u≤<Û´ä ‘· >∑\ dæsú y¡ TÓ qÆ ñ<√´>±*ï m˝≤ ÇkÕÔsT¡ ?
øπ <ësYHê<∏,é ãÁBHê<∏≈é î£ yÓ[flq j·÷Á‹≈£î\T |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢ ˇø£ <äèXÊ´ìï
‘·|Œü ≈£î+&Ü #·÷kÕÔsT¡ . nø£ÿ&É s¬ ‘’ T· \T ø=+&É\ MT<ä n&Ée⁄*ï q]øÏ n+#·\+#·\T>±
yÓT≥T¢ ô|{Ïqº ≥Tº>± >∑≥T¢, >∑≥T¢>± ‘·eT eékÕj·T øπ Áå ‘êìï ì]à+#·T≈£îHêïs¡T. »qdü+K´
m≈£îÿe>± e⁄+&É{≤q yêfi¯fl≈£î n˝≤ #˚jT· e\dæ e∫Ã+~. Ç˝≤ #˚dHæ ê ‹+&ç düeTdü´
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 169
rs¡øb£ ˛e{≤q >∑&yÉÛ ê˝Ÿ |ü⁄Á‘·T\T mø£ÿ&É s=f…º <=]øÏ‘˚ nø£ÿ&çøÏ e\dü\≈£î yÓfi≤fl*‡q
yês¡j÷· ´s¡T. ø£eT˝Ÿd+æ >¥ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ Çs¡y’Ó @fi¯fl ÁøÏ‘+· n˝≤ ã‘·ø{£ ≤ìøÏ e∫Ãqyê&˚!
n|ü&É‘&· TÉ j·TTe≈£î&ÉT. ‘·q n<äècÕºìï |üØø£≈å î£ ô|≥º{≤ìøÏ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃ&ÉT.
ø=ìï s√»\T bÕ≥T ≈£L©|üqT\T #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. n+≥T¢ ‘√e÷&ÉT. nsTT‘˚ n‘·qT
‘Ó*yÓq’ j·TTe≈£î&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À n‘·ìøÏ ˇø£ |ü]#·jT· düT&ú TÉ ø£ì|æ+#ê&ÉT. n‘·&ç
düV≤ü ø±s¡+‘√ eTTì‡bÕ*{°˝À dü+e‘·‡s¡eT+‘ê e⁄+&˚ ñ<√´>±ìï dü+bÕ~+#·T≈£îHêï&ÉT.
ñ<√´>∑+ ø£+fÒ ≈£L© |üì˝À m≈£îÿe Ä<ëj·T+ e#˚Ã~. nsTT‘˚, s√p ≈£L©
<=s¡T≈£î‘·T+<äqï >±´s¡+{° ˝Ò<äT! d”»Hé˝À e÷Á‘·y˚T <=s¡T≈£î‘·T+~. n˝≤+≥|ü&ÉT
dü+e‘·‡s¡eT+‘ê e⁄+&˚ eTTì‡bÕ*{° ñ<√´>∑+ qj·T+ ø£<ë! eTTì‡bÕ*{°˝À ø£s¬ +≥T
y˚TÁd”Ô øÏ+<ä ≈£L*yê&ÉT>± |üì#˚ùdyê&ÉT. nsTT‘˚, $&ç>± ≈£L© |üì #˚dqæ |ü&ç+‘·
ø£w+ºü #˚jT· qedüs+¡ ˝Ò<Tä . ø=ìï dü+e‘·‡sê\T >∑&#ç d˚ ]ü øÏ ø£s¬ +≥T r>∑\≈£î dü+ã+~Û+
∫q ø=ìï $wüj÷· \T n‘·ìø° ns¡eú Tj·÷´sTT. ø£s¬ +≥TqT Ä|ü≥+, ø£s¬ +≥T Çe«≥+,
ne⁄düs+¡ nsTTq|ü&ÉT ø£s¬ +≥T yÓs’ q¢¡ T C≤sTT+{Ÿ #˚jT· ≥+ ˝≤+{Ï$ H˚sT¡ Ã≈£îHêï&ÉT.
eT]ø=ìï dü+e‘·‡sê\T >∑&#ç d˚ ]ü øÏ ø£s¬ +≥T≈£î dü+ã+~Û+∫q C≤„Hêìï ‘·q y˚TÁd”‘Ô √
dü]düe÷q+>± ‘·q÷ H˚s¡TÃ≈£îHêï&ÉT. C≤„HêqïsTT‘˚ ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. ø±˙ y˚TÁd”Ô
|üì<=s¡ø≥£ + n+‘· ‘˚*ø£ ø±<äT. ˇø=ÿø£ÿ ñ<√´>±ìøÏ e+<ä\ dü+K´˝À nuÛ´Ñ s¡T\ú T
m<äTs¡T #·÷düTÔqï|ü&ÉT ø£eT˝Ÿdæ+>¥≈£î y˚TÁdæÔ ñ<√´>∑+ <=s¡ø£≥+ dü+uÛÑee÷?
ø£eT˝Ÿd+æ >¥≈î£ y˚TÁdæÔ øÏ+<ä ≈£L©>± |üì#˚dqæ +<äT≈£î HÓ\≈£î Çs¡y’Ó s¡÷bÕj·T\T J‘·+
Ç#˚Ãyês¡T. s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äT Çs¡y’Ó s¡÷bÕj·T\T dü+bÕ~+#·≥+
n+fÒ Ç|ü&É÷ mquÛ’… s¡÷bÕj·T\T dü+bÕ~+#·≥+‘√ düe÷q+. ñ<√´>∑+˝À #˚]q
yÓTT<ä{À¢ ø=+‘· &ÉãT“qT $T–*Ã ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£î |ü+|æ+#˚yê&ÉT. &ÉãT“ ≈£L&Éu≥… ≈º î£ +&Ü
e⁄+fÒ J$‘·eT+‘ê ô|[fl ø±≈£î+&ÜH˚ e⁄+&çb˛e*‡ edüT+Ô <˚y÷Ó qqï uÛj Ñ T· + e⁄+&˚~
n‘·ìøÏ. dü+bÕsTT+#˚ ø=&ÉT≈£î ô|+&ç¢ #˚jT· ø£b˛‘˚ #ÓsTT´ <ë{Ïb˛‘ê&˚y÷Ó qqï uÛj Ñ T· +
‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£L e⁄+~. n|üŒ{À¢ Ä&É|æ\¢\≈£î &çe÷+&é n+‘·>± ˝Ò<äT. e+<ä `
q÷≥bÕ‹ø£ s¡÷bÕj·T\T ô|≥Tº≈î£ +fÒ Ä&É|\æ ¢ <=s¡ø{£ ≤ìøÏ nuÛ´Ñ +‘·s+¡ e⁄+&˚~ ø±<äT.
ø=~› dü+e‘·‡sê\˝ÀH˚ ô|[¢øÏ ne⁄düs+¡ nsTTq &ÉãT“qT b˛>∑T #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. $yêVü≤+
»]–+~. ej·TdüT‡˝À e⁄qï |ü˝≥¢… ÷] |æ\q¢ T $˝≤düq>∑sêìøÏ rdüT≈£îsêe&É+ ‘Ó*yÓq’
|üì ø±<äT. ø£eT˝Ÿd+æ >¥ uÛ≤s¡´qT eT<ÛTä |ü⁄]øÏ rdüT≈£îsê˝Ò<Tä .
ø=ìï dü+e‘·‡sê\ es¡≈L£ ø£eT˝Ÿd+æ >¥ J‘·+ Çs¡y’Ó s¡÷bÕj·T˝À¢H˚ e⁄+&çb˛sTT+~.
nsTT‘˚, J‘·+ ô|+#·Tø√e{≤ìøÏ ô|’ n~Ûø±]øÏ ˇø£ HÓ\ J‘·+ <äøDåÏ Ç#·TÃ≈£îHêï&ÉT.
yÓ+≥H˚ n‘·ìøÏ ◊<äT s¡÷bÕj·T\ J‘·+ ô|]–+~. Çs¡y’Ó nsTT<äT s¡÷bÕj·T\T nsTT+~
J‘·+. eT<ÛTä |ü⁄]˝À ù|<ä\≈£î Çfi¯ófl n<Ó› ô|≥ºqedüs+¡ ˝Ò≈î£ +&ÜH˚ <=s¡T≈£î‘êsTT. Á|ü‹
ã+>∑fi≤≈£î W{ŸV≤ü Ödt \T+{≤sTT. yÓTT<ä{Ï Á|ü|+ü #· j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äT Ç+^¢wßü <=s¡\T
HÍø£s‘¢¡ √ düV‰ü e#˚Ãyês¡T ø£qTø£ W{ŸV≤ü Ödt\T ne⁄düs+¡ nj˚T´$. Ç|ü&Ü dü+s¡+uÛ+Ñ
˝Ò<Tä . ôd+≥sY≈î£ ø=+#Ó+ <ä÷s¡+˝À e⁄qï ã+>∑fi≤\ W{ŸV≤ü Ödt*ï ùdq\T e⁄+&É{≤ìøÏ
ìs¡uÛÑ´s¡+‘·+>± Ç#˚ÃdüTÔHêïs¡T. n˝≤ Çe«≥+ e\¢ ã+>∑fi≤ j·T»e÷ìø° ˝≤uÛÑy˚T.
Ç+{À¢ B|ü+ ô|≥Tº≈î£ H˚yêfi¯ófl e⁄+fÒ Çfi¯ófl ‘·«s¡>± bÕ&ÉsTTb˛e⁄. bÕ&ÉsTTb˛sTTHê
e⁄qïyêfi¯ófl u≤>∑T#˚sTT+#·T≈£î+{≤s¡T. ã+>∑fi≤≈£î Á|ü‘´˚ ø£+ ø±|ü˝≤ eTìwæ ne⁄düs+¡
e⁄+&É<Tä . nsTT‘˚ Ç˝≤+{Ï W{ŸV≤ü Ödt\T <=s¡ø±\+fÒ ôd+≥sY≈î£ u≤>± <ä÷s¡+ yÓfi≤fl*.
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ˇ+≥]>± e⁄+≥THêï&ÉT. ã\+>±, <äè&Û+É >± e⁄Hêï&ÉT. s√E≈£î |ü~yÓTfiÆ fl¯ sTTHê
áJ>± q&Ée>∑\&ÉT. n‘·H=ø£ ã+>∑fi≤≈£î Äq¬sØ ø±|ü˝≤<ës¡T&Éj·÷´&ÉT. n‘·q÷,
n‘·ì‘√bÕ≥T Ç+ø± Ç<äs› T¡ , eTT>∑TsZ T¡ ø£*dæ e⁄+≥THêïs¡T. n+<äs÷¡ ø£*dæ kı+‘·>±H˚
e+≥ #˚dTü ≈£îH˚yês¡T. ø£f|º… ⁄ü \¢\T ø=qTø√ÿyê\qï düeTdü´˝Ò<Tä . |üìqT+∫ edü÷Ô ø£f|º… ⁄ü \¢*ï
@s¡T≈£îì ‘Ó#T· Ã≈£îH˚yês¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À m≥T#·÷dæHê #Óf¢Ò e⁄HêïsTT. ø£f\º… ≈£î ø=<äe
e⁄+&É<Tä . <ä÷s¡|⁄ü ã+>∑fi≤\˝À ø=ìï+{ÏøÏ kı+‘· #Ó≥T¢ e⁄HêïsTT. ø=ìï+{Ïøs£ TT‘˚
kı+‘· eHê˝Ò e⁄HêïsTT. ˙{Ïø° ô|<ä› düeTdü´ ˝Ò<Tä . eTTì‡bÕ©ºyê] ˙{Ï |ü+|ü⁄ e⁄+~.
ã+>∑fi≤≈£î j·T»e÷ì |üqTï ø£&‘É ê&ÉT. eTTì‡bÕ*{° yêfi¯ófl düeTè~Δ>± ˙{Ïì|ü+|ü⁄‘ês¡T!
2
$yêVü≤+ nj·÷´ø£ ø£eT˝Ÿd+æ >¥ eTs=ø£ uÛeÑ q|ü⁄ W{ŸV≤ü Ödt˝ÀøÏ e÷sê&ÉT. ˇø£ÿ&˚
e⁄+&˚yê&ÉT. ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ nj·÷´ø£ uÛ≤s¡´qT ‘Ó#T· Ã≈£î+fÒ u≤>∑T+&ÉTqqT≈£îHêï&ÉT.
s√p e+≥ #˚dTü ≈£îH˚ u≤<Ûë ‘·|ü ‘·T+~. |ü⁄\¢*ï ≈£L&Ü ÄyÓT @s¡T≈£î ‘Ó#T· Ã≈£î+≥T+~.
ã+>∑fi≤≈£î ÄyÓT ø±|ü˝≤ ø±düT+Ô ~. ‘·q >∑~˝À yÓTT‘·+Ô ø£*|æ‘˚ bÕ‹ø£ s¡÷bÕj·T\
kÕe÷qT ≈£L&Ü ˝Ò<Tä . nsTT‘˚, ã+>∑fi≤≈£î ø±|ü˝≤<ës¡T ne⁄düs+¡ . @ edüTeÔ ⁄ b˛sTTHê
ø£wyºü T˚ . uÛ≤s¡´ e⁄+fÒ Ç+ø£ edüTeÔ ⁄ b˛‘·T+<äqï uÛj Ñ T· + e⁄+&É<Tä . s¬ +&Ée Á|ü|+ü #·
j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äT eT<ÛTä |ü⁄]˝À <=+>∑‘q· + nqïe÷≥qT mes¡÷ $q˝Ò<Tä . Ç+‘·˝À
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ñ<√´>∑+˝À ≈£L&Ü ø=+‘· n_Ûeè~Δ e∫Ã+~. n‘·DíÏ s¬ +&Ée ˝…q’ TyÓTHé>±
y˚XÊs¡T. Á|üdTü ‘Ô +· J‘·+ ô|s¡>ø∑ £ b˛sTTHê uÛ$Ñ wü´‘·T˝Ô À ô|s¡T>∑T‘·T+<äqï ÄX¯ ˇø£{Ï
ø£*–+~. eTTì‡bÕ*{° yêfi¯ófl ø±«s¡sº T¡ H=ø£<ëìï Ç#êÃs¡T. á ø±«s¡sº T¡ eTTì‡|ü˝Ÿ
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 171
Ä|òd” Tü ≈£î s¬ +&ÉTqïs¡ yÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À e⁄+≥T+~. n+fÒ s√p n+‘·<÷ä s¡+ ø£eT˝Ÿd+æ >¥
q&Éyê*‡+<˚! n‘·ìøÏ Ç∫Ãq Ç+{Ïì yÓTT<ä{À¢ ø£s¬ +≥T Ä|òd” Tü ø√dü+ ø£{+ºÏ #ês¡T. Ä
düeTj·T+˝À eT<ÛTä |ü⁄] Ç+^¢wßü yêfi¯fl ÄBÛq+˝À e⁄+~. q>∑s+¡ Ç+ø± ô|s¡T>∑T‘·T+<äqï
ñ<˚X› +¯ ‘√ Ç≥T ∫es¡ï ≈£L&Ü ˇø£ ø£s¬ +≥T Ä|òd” Tü qT ø£{+ºÏ #ês¡T. n+<äTø£H˚ >√&É\≈£î
s¡+Á<Ûë\T, |ü>¢ T∑ \Z T e⁄HêïsTT. ø±˙ Ç+^¢wßü yêfi¯ó¢ yÓ[flb˛j·÷ø£ eT<ÛTä |ü⁄] ô|s¡>˝∑ <Ò Tä .
s¬ +&Ée ø£s¬ +≥T Ä|òd” Tü ne⁄düs+¡ ˝Òøb£ ˛sTT+~.
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ eTTì‡bÕ*{° yês¡T Ç∫Ãq Ç+{À¢ Á|üy•˚ +#ê&ÉT.á Ç\T¢ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
Ç≥T ∫es¡ï e⁄+~. s√p ◊<äT yÓTfiÆ ó¯ fl q&çùdÔ ø±ì |üì »s¡><∑ Tä . n˝≤+≥|ü&ÉT
e+&çô|≥º{≤ìøÏ uÛ≤s¡´qT ‘Ó#T· Ãø√e≥+ ne⁄düs+¡ nqT≈£îHêï&ÉT. uÛ≤s¡´ eùdÔ e+≥
#˚dTü ≈£îH˚ u≤<Û´ä ‘· ‘·q≈£î ‘·|ü ‘·T+~!
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T eTs¡D+Ï #ês¡T. nHêï e~HÓ\T ñHêïs¡T. ø±˙ yêfi¯fl≈£L
ø£eT˝Ÿd+æ >¥≈L£ n+‘·>± dü]|ü&≥É + ˝Ò<Tä . n‘·eÔ ÷eT\÷ nuÛ´Ñ +‘·s+¡ #Ó|Œü ≥+ ˝Ò<Tä .
uÛ≤s¡´ ≈£L&Ü Ç|ü&ÉT ø=+#Ó+ ô|<ä<› sä TT+~. yÓqTø£{˝Ï ≤ ne÷j·T≈£îsê\T ø±<äT. mH√ï
dü+e‘·‡sê\T>± m<äTs¡T #·÷düTqÔ ï X¯óuÛ|Ñ Tüò &çjT· düMT|æ+#·uÀ‘√+~. uÛ≤s¡´qT eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
‘Ó#T· Ãø√yê\qï ø√¬sÿ ÇHêïfi¯fl>± n‘·ì Vü≤è<äjT· +˝ÀH˚ e⁄+&çb˛sTT+~. o‘êø±\+˝À
ˇø£s√E ôd\e⁄ ô|≥Tº≈î£ ì yÓ[fl uÛ≤s¡´qT ‘Ó#T· Ã≈£îHêï&ÉT. uÛ≤s¡´ sêø£eTT+<äT Ç\¢+‘ê
uÀdæb˛‘·÷ e⁄+&˚~. uÛ≤s¡´ e#êÃø£ Ç+{ÏøÏ m+‘√ ø£fi¯ e∫Ã+~. yÓTT‘·+Ô s¬ +&ÉT >∑<Tä \~
Ä Ç\T¢. ø£s¬ +≥T e⁄+~. ˙{Ï|+ü |ü⁄ e⁄+~. nìï Ç‘·s¡ kÂø£sê´\÷ e⁄HêïsTT. uÛ≤s¡´
e#êÃø£ Ä ∫qï >∑<Tä \ Ç˝Ò¢ dü«s¡‘Z T· \ýÓT+Æ ~. ªq >∑èVü≤+ >∑èVü≤ $T‘ê´VüQ' >∑èVæ≤D°
>∑èVü≤ eTT‘·´‘˚μ (>∑èVæ≤DÒ >∑èVü‰ìøÏ n+<ä+) nqï dü+düÿè‘· dü÷øÏÔ ø£eT˝Ÿd+æ >¥≈î£ ‘Ó*j·T<äT.
uÛ≤s¡´sêø£ eTT+<äT Ä s¬ +&ÉT >∑<Tä ©ï ∫eTTà≈£îH˚yê&ÉT ø±<äT. m+‘√ ndüV≤ü ´+>± e⁄+&˚~.
uÛ≤s¡´ sê>±H˚ >∑<Tä *ï ∫$Tà+~. ù|&É |ü≥Tº≈î£ e∫Ã n*øÏ eTT>∑T\Z Tô|{Ï+º ~. –HÓï\˙ï
‘·fi¯ ‘·fi¯ ˝≤&˚≥Tº ‘√$T+~. Ç+{À¢H˚ ø±≈£î+&Ü #·T≥Tº|≥ü ¢ ≈£L&Ü X¯óÁuÛ+Ñ #˚d+æ ~.
uÛ≤s¡´≈£î Çs¡y’Ó s¬ +&ÉT Çs¡y’Ó eT÷&˚fió¯ fl e⁄+{≤sTT. |ü⁄{Ï+º {À¢ e⁄+&É>±, ô|[fl nj·÷´ø£
≈£L&Ü #ê˝≤ s√E\ es¡≈L£ n&Ée⁄\≈£î ø£f\º… ≈£î yÓfi<¢‚ ëyÓT! n&Ée⁄˝À¢, ø=+&É˝À¢ ‘·q
ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯fl‘√ ø£*‡ C≤q|ü<ä ^‘ê*ï bÕ&˚~. n&Ée⁄\T, ø=+&É\T u≤>± |ü]#·jT· +.
yêfi¯fl |ü⁄{Ï\º T¢ s¬ +&ÉTy˚\ n&ÉT>∑T\ m‘·TqÔ e⁄qï~. eT<ÛTä |ü⁄] ø£+fÒ nø£ÿ&É m+&É\T
m≈£îÿe. eT<ÛTä |ü⁄]˝À m+&É\T ndü\T ˝Òe⁄. uÛsÑ ≈Ô¡ î£ Ç∫Ãq ø±«s¡sº T¡ <ë<ë|ü⁄ |ü{≤ïìøÏ
∫es¡ï e⁄qï~. <ëìï ÄqT≈£îH˚ n&É$ e⁄+~. á ø±«s¡sº T¡ ‘·sT¡ yê‘· ≈£L&Ü s¬ +&ÉT
eT÷&ÉT ã+>∑fi≤\T e⁄HêïsTT. nsTT‘˚, n$ |üP]Ô>± n&É$˝À e⁄qï≥Tº>±H˚ e⁄+{≤sTT.
ø±«s¡sº T¡ #·T≥÷º ø=~› U≤∞ uÛ÷Ñ $T e⁄+~. <ëìøÏ <ä&ç ø£{≤ºsT¡ . uÛ≤s¡´ #Ó|Œü ≥+ e\¢
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ Ä uÛ÷Ñ $Tì n+‘·{˙Ï ‘·yê«&ÉT. d”»Hé düeTj·T+˝À #·T≥Tº|≥ü ¢ Á>±e÷\
qT+&ç mH√ï ≈£î≥T+u≤\T ‘·eT |üX¯óe⁄*ï rdüT≈£îì eT<ÛäT|ü⁄]øÏ ekÕÔs¡T. Ä |üX¯ó
e⁄\≈£î ms¡Te⁄ düeTè~Δ>± \_ÛdTü +Ô ~. ø=+&É Á>±e÷˝À¢ì Ád”\Ô T uÛ÷Ñ $T<äTqï≥+ $TqVü‰
$T–*q eékÕj·T|ü⁄ |üqT\ìï+{Ï˙ #˚kÕÔsT¡ . Hê≥Ty˚jT· &É+, ø£\T|ü⁄ rj·T≥+, ø√‘·
ø√j·T≥+ nìï |üqT\÷ Ád”˝Ô Ò #˚kÕÔsT¡ . Ád”\Ô eTT+<äT |ü⁄s¡Twüß\T k˛eTs¡T\T>± ø£ì|ækÕÔsT¡ .
nsTT‘˚, ø£eT˝Ÿd+æ >¥ n˝≤+{Ïyê&ÉT ø±<äT. uÛ≤s¡´‘√ bÕ≥T ‘·q÷ nìï|üqT\÷ #˚ùdyê&ÉT.
n‘·ì uÛ≤s¡´≈£î eékÕj·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫q |üqT\˙ï e#·TÃ. ‘·eT ø±«s¡sº T¡ #·T≥÷º
e⁄qï uÛ÷Ñ $T˝À s¬ +&˚dæ >∑C≤\ yÓ&\É TŒ>∑\ eTfi¯flqT rdæ+~. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃø£ ÄyÓT≈£î
ˇø£ eT>∑|æ\¢yê&ÉT ø£*>±&ÉT. Ä |æ\¢yê&çì #·÷düT≈£î+≥÷ eTfi¯flqT ‘·e⁄«‘·T+&˚~.
eT<ÛTä |ü⁄] uÛ÷Ñ $T˝À eT{Ïøº +£ fÒ sêfi¯ófl`s¡|Œü \÷ m≈£îÿe. |üP\ yÓTTø£ÿ*ï y˚dTü ø√yê\qT
≈£îqï yêfi¯ófl mø£ÿ&ÉqT+#Ó’Hê eT{Ïº ‘Ó#·TÃ≈£îì ≈£î+&û\˝À¢ yÓTTø£ÿ*ï ô|≥Tº≈£î+{≤s¡T.
ø£eT˝Ÿdæ+>¥ uÛ≤s¡´ eT{Ïº ‘·$« ‘Ó#·TÃ≈£îì eTfi¯fl˝À¢ b˛ùd~. n+‘˚ø±≈£î+&Ü sêfi¯Sfl
s¡|Œü \÷ @e÷Á‘·+ ˝Ò≈î£ +&Ü @]bÕπsdæ+~. ‘·eT Ç+{À¢ ˙{Ï |ü+|ü⁄e⁄+~. nsTT‘˚,
<ë+‘√ ˙fi¯ófl ˝…øÿ£ Á|üø±s¡+ yê&ÉTø√yê*. m≈£îÿe yê&ÉT≈£î+fÒ &ÉãT“ ø£≥eº \dæ e⁄+≥T+~.
Ç+{Ï ˙fi¯ófl eT&ÉT\≈£î ô|≥Tº≈î£ ì eTTì‡bÕ*{° yê]øÏ &ÉãT“ ø£≥˝º sÒ T¡ . ø±˙ e+<ä
>∑C≤\ <ä÷s¡+˝À eTTì‡bÕ*{Ï yêfi¯fl ãC≤s¡T |ü+|ü⁄ e⁄+~. sπ ≈£î &Éu≤“˝À¢ Ä |ü+|ü⁄qT+&ç
˙fi¯ófl |ü≥Tº≈î£ e∫Ã b˛ùdyê&ÉT uÛsÑ .Ô¡ uÛ≤s¡´ eTfi¯flqT ˙fi¯fl‘√ ‘·&TÉ |ü⁄≈£îH˚~.
n‘·qT uÛ≤s¡´qT eT<ÛTä |ü⁄]øÏ meTTø£\T ø=]πø #·*ø±\+˝À ‘Ó#êÃ&ÉT. Áø£eT+>±
#·*ø±\+ yÓ[flb˛sTT+~. e÷]ÃHÓ\ sê>±H˚ ≈£Ls¡>±j·T\ eTfi¯ófl ô|≥º≥+˝À
eTTì–b˛j·÷s¡T. ≈£Ls¡>±j·T\ yÓTTø£ÿ*ï ô|+#·≥+ ø£eT˝Ÿd+æ >¥≈î£ ‘Ó\TdüT. >√<ÛTä eTe],
yÓTTø£ÿC§qï\T kÕ>∑T#˚j·T≥+ n‘·&ç uÛ≤s¡´≈£î ‘Ó\T‡. Ç+ø± ã+>±fi≤<äT+|ü\T,
kıs¡ø±j·T\T |ü+&ç+#·>∑\<äT. ø£eT˝Ÿdæ+>¥ ˇø£ eT&ç˝À ñ*¢bÕj·T Hês¡T y˚XÊ&ÉT.
eTs√ <ë+{À¢ ≥yÓ÷{≤ y˚XÊ&ÉT. ø±úÒJ ˇø£ <ë+{À¢ y˚XÊ&ÉT. uÛ≤s¡´ #Ó|Œü ≥+ e\q
ø=ìï eTfi¯fl˝À¢ >√<ÛTä eT\÷ y˚XÊ&ÉT. >√<ÛTä eT, yÓTTø£ÿC§qï y˚jT· &É+ e\¢ ô|<ä>› ± ˝≤uÛ+Ñ
e⁄+&É<Tä . n+‘˚ø±ø£ dü]>± |ü+≥ #˚‹øÏ edüT+Ô <äqï qeTàø£eT÷ e⁄+&É<Tä . nsTTHê
uÛ≤s¡´ e÷≥ ø±<äq˝Òø£ Á|ü‹ j˚T&É÷ ø=+‘· Á|ü<X˚ +¯ ˝À >√<ÛTä eT, yÓTTø£ÿC§qï y˚dTü +Ô &˚yê&ÉT.
‘·eT ø±«s¡sº T¡ ãj·T≥ ≈£L&Ü ø=+‘· eT+∫ uÛ÷Ñ $T e⁄+~. <ë+{À¢q÷ ∫qï∫qï eTfi¯flqT
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 173
#˚dæ ≈£Ls¡>±j·T\ bÕ<äT*ï ô|{≤ºsT¡ . |ü+≥ #˚‹øÏ sêe{≤ìøÏ dæ<+Δä >± e⁄+~. e÷qe
ÁX¯eT nedüs+¡ . ÁX¯eT #˚jT· &ÜìøÏ ø£eT˝Ÿd+æ >¥ n‘·ì uÛ≤sê´ m|ü&É÷ dæ<yΔä T˚ ! ÄyÓT
e+≥ #˚d,æ |æ\y¢ ê&ç |üì #·÷düT≈£îì $T–*q düeTj·TeT+‘ê eTfi¯fl˝À¢ |üì #˚dTü +Ô &˚~.
Ä~yês¡+Hê&ÉT Ç‘·s¡ r]ø£ düeTj·÷˝À¢q÷ n‘·qT uÛ≤s¡´≈£î düV‰ü j·T|ü&TÉ ‘·T+&˚yê&ÉT.
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ñ<äjT· + 8 >∑+≥\≈£î ñ<√´>±ìøÏ yÓfifl‚ yê&ÉT. eT∞fl sêe&É+ bı<äT>› ÷∑ øÏq
‘·s¡Tyê‘·.
uÛ≤s¡´qT ‘Ó#·TÃ≈£îHêïø£ n‘·ìøÏ e+≥]‘·q+ b˛sTT+~. e+≥ e+&ÉT≈£îH˚
u≤<Ûë‘·|æŒ+~.≈£Ls¡>±j·T\T düeTè~Δ>± |ü+&ÉT‘·THêïsTT. >∑‘·+˝À ≈£Ls¡>±j·T\T
ø=qT≈£îÿH˚yê&ÉT. Ç|ü&ÉT ‘êeTT yê&ÉTø√e≥y˚T ø±≈£î+&Ü Ç‘·s≈¢¡ î£ neTTà‘·THêï&ÉT.
>√<ÛTä eT\T n+‘·>± |ü+&Éø£ b˛sTTHê |ü~|ü~ùV≤qT s√E\ es¡≈L£ dü]b˛‘êsTT.
3
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ uÛ≤s¡´ ø±|ü⁄sêìøÏ e∫Ãq #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\≈£î ø±˙ yÓTT<ä{Ï dü+‘êHêìï
ø£q˝Ò<Tä . kÕ<Ûës¡D+>± ø√&É\T Ä\dü´+>± dü+‘êHêìï ø£q≥+ @ n‘·≈Ô L£ q#·Ã<äT.
ø√&É\T ø±|ü⁄sêìøÏ e∫Ã mìï dü+e‘·‡sê\sTTHê _&Éq¶ T ø£ì Çe«˝Òøb£ ˛‘˚ n‘·\Ô ≈£î
‘·eT ø√&É\T >=&ÉTy¶ ÷Ó ‘·T<˚y÷Ó qqï nqTe÷q+ ø£\T>∑T‘·T+~. ø±˙ ø£eT˝Ÿd+æ >¥ uÛ≤s¡´
$wüjT· +˝À n˝≤+{Ï<M˚ T »s¡>˝∑ <Ò Tä . yÓTT<ä{Ï |æ\y¢ êDÏí Ä\dü´+>± ø£qï~. ‘·sT¡ yê‘·
eT÷&˚fifl¯ ≈£î Ä&É|\æ q¢ T, Ä ‘·sT¡ yê‘· dü+e‘·‡sêìøÏ eTs=ø£ |æ\y¢ êDÏí ø£qï~. á eT÷&˚fifl¯
ø±˝≤ìï #·øÿ£ >± yê&ÉT≈£îHêïs¡T ø£eT˝Ÿd+æ >¥, n‘·ì uÛ≤s¡´. Ç|ü&ÉT yêfi¯ófl @s¡Œs¡#T· ≈£îqï
≈£Ls¡>±j·T\ eT&ÉT\ e\q Ç|üŒ{Ïø° ø=+‘· Ä<ëj·T+ edü÷HÔ ˚ e⁄+~. yÓTT<ä{Ï |æ\y¢ ê&çøÏ
ªH˚yTé μ nqïù|s¡T ô|{≤ºsT¡ . ‘·sT¡ yê‘· |ü⁄{Ïqº Ä&É|\æ ≈¢ î£ kÕs√ (düsd¡ «ü ‹) nqï ù|s¡T
ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. |æ\\¢ T ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£î Ks¡TÃ<ës¡T¢ ne⁄‘ês¡T n+{≤s¡T. ì»+>±H˚ <Ûìä ≈£î\
Çfi¯fl˝À¢ dü+‘êq+ ô|]–‘˚ Ks¡TÃ ô|s¡T>∑T‘·T+<˚y÷Ó ø±˙ ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ˝≤{Ï ;<ä\ Ç+{À¢
dü+‘êq+ ø£*–‘˚ Ks¡TÃ ô|s¡><∑ Tä . yêfi¯fl≈£î ‘·*b¢ Õ˝Ò dü]b˛‘êsTT. ˇø£yfi˚ ¯ dü]b˛ø£b˛sTTHê
|ü{+ºÏ #·T≈£îH˚<eÓ s¡T? ‘·*¢ <Û]ä +#˚ ∫+|æ] ã≥º˝Ò yêfi¯fl≈£L dü]b˛‘êsTT. ãj·T≥ ˇø£
ã≥º |ü]∫ |æ\*¢ ï |ü&TÉ ø√u…&‘É ês¡T. m+&É ‘·–˝ÒÔ |æ\\¢ ≈£î ø£fió¯ fl <Óã“‹+{≤ j·T+{≤s¡T
ø=+<äs¡T. ªn<ä+‘ê &ÉãT“ ø£\yêfi¯fl nqedüs¡yÓTÆq uÛÑj·Ty˚T ø±˙ eTs=ø£{Ï ø±<äTμ
n+{≤s¡T ø£eT˝Ÿd+æ >¥ uÛ≤s¡´ ˝≤+{Ï yêfi¯ófl. &ÉãT“qï yêfi¯fl Çfi¯fl˝À¢ _&É¶ |ü⁄&ç‘˚ n‘·ì
X¯Øs¡+ s¡+>∑T e÷s¡Ã{≤ìøÏ bÕ\˝À¢ kÕïq+ #˚sTTkÕÔsT¡ . bÕ\T ø£*|æq q\T>∑T ô|&É‘ês¡T.
n˝≤ #˚ùdÔ ‘Ó\ã¢ &É‘ês¡ì yêfi¯fl ÄX¯. ø±˙ ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ˝≤+{Ï yêfi¯ófl Ç+≥|ü⁄{Ïqº
_&É≈¶ î£ e+{ÏøÏ sê#·Tø√e{≤ìøÏ ÄeTT<äyT˚ e⁄+&É<Tä . Çø£ q\T>∑T ô|≥Tºø√e≥eT+fÒ
yêfi¯fløπ + ‘Ó\T‡. X¯Øs¡+ MT<ä, eTTK+ MT<ä e⁄qï q÷>∑T b˛e{≤ìøÏ ÄeTT<äeT÷,
q\T>∑÷ ô|{Ïº eTè<äTe⁄>± sê∫ q÷>∑T yÓ+Á≥Tø£\T b˛j˚T≥Tº #˚kÕÔsT¡ . ø±˙ ø£eT˝Ÿd+æ >¥
uÛ≤s¡´ ‘·q _&É\¶ e+{ÏMT<ä q÷>∑T b˛e{≤ìøÏ #˚ùd Á|üÁøÏjT· #ê˝≤ <ës¡TDyÓTqÆ ~.
bısTT´˝Àì ã÷&ç<qä T n|ü&˚ |ü⁄{Ïqº •X¯óe⁄ X¯Øs¡+ MT<ä s¡T~› q÷>∑T yÓ+Á≥Tø£\T
b˛j˚T≥Tº #˚dTü +Ô ~.
m+‘· ‘·≈î£ ÿe˝À #·÷düT≈£îHêï Ks¡TÃ ô|s¡>≈∑ î£ +&Ü e⁄+&É<Tä ø£<ë? ø£eT˝Ÿd+æ >¥
uÛ≤s¡´ ˇø£ y˚Tø£|\æ q¢ T |üÁ≥eTàì #Ó|Œæ +~ uÛsÑ ≈Ô¡ î£ . j·TT<ä+Δ eTT–dæ+~. nsTTHê, edüTeÔ ⁄\
<Ûsä \¡ T Hê\T>∑T s¬ ≥T¢ ô|]>±sTT. Ç|ü&ÉT ø£eT˝Ÿd+æ >¥≈î£ 32 s¡÷bÕj·T\ J‘·+ ek˛Ô+~.
|ü~ s¡÷bÕj·T\ ø£sT¡ e⁄ uÛ‘Ñ ´· +. yÓTT‘·+Ô q\uÛs¬’… +&ÉT s¡÷bÕj·T\T edüTHÔ êïsTT. nsTT‘˚,
á q\uÛ’… s¬ +&ÉT s¡÷bÕj·T\÷ j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äTqï 14 s¡÷bÕj·T\‘√ düe÷q+.
ˇø£ ∫qï y˚Tø£qT ø=q{≤ìøÏ HÓ\ J‘·+˝À dü>+∑ Ks¡TÃô|≥ºe\dæ e∫Ã+~. ø£eT˝Ÿd+æ >¥
<ä>sZ∑ ≈¡ î£ e#êÃø£ y˚Tø£ s¬ +&ÉT |æ\*¢ ï ô|{Ï+º ~. Äs¡THÓ\¢ ‘·sT¡ yê‘· yê{Ï˝À ˇø£ |æ\q¢ T
n$Tà y˚Tø£qT ø=q{≤ìøÏ ô|{Ïqº &ÉãT“qT sêã≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. s¬ +&√ y˚Tø£|\æ ‘¢ √ ø£eT˝Ÿd+æ >¥
ø=&ÉT≈£î Ä&ÉT≈£î+≥THêï&ÉT.
eT<ÛTä |ü⁄]˝À Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ eT÷&ÉT ãC≤s¡˝¢ À ã+>∑fi≤\T <ä>sZ∑ ¡ <ä>sZ∑ >¡ ± e⁄+{≤sTT.
$T–*q ã+>∑fi≤\˙ï <ä≥yº TÓ qÆ eHê˝À¢ nø£ÿ&=ø£ÿ{° nø£ÿ&=ø£{>Ï ± e⁄+{≤sTT. ◊<√
@&ÉT e#˚Ãdü]øÏ ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ô|<äø› =&ÉT≈£î ªH˚yTé μ n\¢]yê&Éj÷· ´&ÉT. ‘·qqT ø=&É‘ês¡qï
uÛj
Ñ T· + ˝Ò≈î£ +&Ü ‘·qø£+fÒ ô|<ä|› \æ \¢ MT<ä ø={≤¢≥≈£î yÓfifl‚ yê&ÉT. n+‘˚ø±≈£î+&Ü $T>∑‘ê
‘√{Ï |æ\\¢ qT sêfi¯fl‘√ ø=fÒyº ê&ÉT. B+‘√ #ê˝≤eT+~ |æ\\¢ ‘·\\T ≈£L&Ü |ü–˝≤sTT.
n|üŒ{ÏqT+∫ ‘√{Ï |æ\\¢ T n‘·q+fÒ uÛj Ñ T· |ü&y˚ ês¡T. ◊<äT dü+e‘·‡sê\T ≈£L&Ü dü]>±
ì+&Éì ªH˚yTé μ #·T≥Tº|øü ÿ£ \ yêfi¯fl<ä>sZ∑ ¡ {≤ø˘‡ edü÷\T #˚dTü +Ô &˚yê&ÉT. ª{≤ø˘‡μ n+fÒ
eTπsMT ˝Ò<äT. n‘·ìøÏ ‹q{≤ìøÏ @yÓTÆHê ô|{≤º*. ˝Òø£b˛‘˚ yêfi¯fl ‘√≥˝À¢ |üP\T
e⁄+&Ée⁄. øÏ{øÏ \° n<ë›\T $T>∑\e⁄. ‘·*¢ ‘·+Á&û n‘·&ìç u≤>± ø=fÒyº ês¡T. nsTTHê
ø=+f… #˚wüº\T e÷H˚yê&ÉT ø±<äT. Ç+{À¢ y˚Tø£\T e⁄+&É≥+ e\q ªH˚yéTμ n\¢]ì
uÛÑ]+#·qedüs¡+ ˝Ò≈£î+&Ü b˛‘√+~. n+‘˚ø±≈£î+&Ü ø=+‘· Ä<ëj·TeT÷ ek˛Ô+~.
ªH˚yTé μ qT ‘·*¢ ñ<äj÷· H˚ï #·~ô› |{Ïº y˚Tø£*ï Ç∫Ã n&É$øÏ |ü+|ü⁄‘·T+~. Ç‘·s¡ |æ\˝¢ ÀÔ
ø£*dæ n&É$øÏ yÓfi≤Ô&TÉ ªH˚yTé μ. Hê\T¬><’ Tä y˚Tø£|\æ *¢ ¢ rdüT≈£îì n&É$øÏ yÓfifl‚ yê&ÉT H˚yTé .
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 175
bı<äT>› ÷∑ øÏ‘˚ ø±˙ Ç+{ÏøÏ e#˚Ãyê&ÉT ø±<äT. ø=+#Ó+ ô|<ä>› ± nj·÷´ø£ ˇø£ Äe⁄<ä÷&ÉqT
≈£L&Ü »‘· #˚XÊs¡T. ÁÁ|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ◊<ës¡T y˚Tø£*ï ny˚Tàyê&ÉT ø£eT˝Ÿd+æ >¥. yê{ÏMT<ä
ˇø£ e+<ä s¡÷bÕj·T\T e#˚Ã$. y˚Tø£bÕ\T ‘ê>∑e#·Ãqï $wüjT· + ø£eT˝Ÿd+æ >¥≈î£ ‘Ó*j·T<äT.
‘·eTÁ>±e÷\˝À y˚Tø£bÕ\T ‘ê>∑s¡T. ø±˙, ÁøÏ+~ Á>±e÷\qT+&ç e∫Ãq ˇø±j·Tq
ª|æ\¢\≈£î y˚Tø£bÕ\T eT+∫<äìμ #ÓbÕŒ&ÉT. ø£eT˝Ÿdæ+>¥ uÛ≤s¡´≈£î e÷Á‘·+ y˚Tø£bÕ\T
eT+∫eqï qeTàø£+ ø£\>∑˝<Ò Tä . m+<äsT¡ #Ó|Œæ Hê y˚Tø£bÕ\qT e÷Á‘·+ |æ\\¢ ≈£î yê&É˝<Ò Tä .
Äe⁄<ä÷&É ô|<ä›<äsTT áì+~. Äe⁄bÕ\qT |æ\¢\≈£î b˛j·T≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºs¡T.
Äe⁄bÕ\qT ‘ê>∑e#·TÃ ø±˙ y˚Tø£bÕ\T |üìøÏsêeì yêfi¯fl n_ÛÁbÕj·T+. nsTT‘˚
ø=+&É\ÁbÕ+‘ê\ ne⁄\T s√E≈£î ˇø£|Pü ≥ ùds¡T bÕ\T ÇkÕÔsTT. Äe⁄\≈£î, y˚Tø£\≈£î
y˚T‘·qT >∑T]+∫q düeTùd´ ˝Ò<Tä . |ü>{∑ |Ï Pü ≥ ø=&ÉT≈£î>±˙, ‘·*>¢ ±˙ me]øÏ M\T+fÒ
yêfi¯ófl y˚T|ü⁄≈£î ekÕÔsT¡ . #·*ø±\+ y˚T‘·≈î£ ø=+#Ó+ ø£w+ºü ne⁄‘·T+~. #·*ø±\+˝À
|ü∫Ã>∑&¶ç m+&çb˛‘·T+~. n+<äTø£ì esê¸ø±\+˝ÀH˚ #·*ø±˝≤ìøÏ ne⁄düs+¡ nsTTq
>∑&ì¶ç C≤Á>∑‘Ô· ô|≥Tº≈î£ H˚yê&ÉT ø£eT˝Ÿd+æ >¥.
düsd¡ «ü ‹ ‘·sT¡ yê‘· eT÷&Ée Ä&É|\æ ,¢ Hê\T>∑e Ä&É|\æ ¢ |ü⁄{Ï+º ~. eT>∑|\æ y¢ ê&ÉT
eTs=ø£&TÉ ø£*–‘˚ u≤>∑T+&ÉTqqï~ yêfi¯fl ñ<˚X› ´¯ +. Ä&É|\æ \¢ ≈£î ø£≥ï+ Çe«e\dæq
ne⁄düs+¡ ˝Òøb£ ˛sTTHê Ç+ø=ø£ eT>∑|\æ y¢ ê&ÉT |ü⁄&ç‘˚ u≤>∑T+&ÉTqqT≈£îH˚yês¡T.
4
◊<äT>∑Ts¡T, ‘·©¢ ‘·+Á&û ø£*|æ yÓTT‘·+Ô @&ÉT>∑Ts¡T Áã‘·ø±*. ø£eT˝Ÿd+æ >¥≈î£ ø£sT¡ e⁄
uÛÑ‘·´+ ø£\T|ü⁄≈£îì 59 s¡÷bÕj·T\T e÷Á‘·y˚T J‘·+ edüTÔ+~. n+fÒ j·TT<ëΔìøÏ
eTT+<äT á 59 s¡÷bÕj·T\÷ πøe\+ 25 s¡÷ˆˆ\T $\Te#˚ùd$. ø£eT˝Ÿdæ+>¥
ñ<√´>∑+˝À #˚]q yÓTT<ä{À¢ 20s¡÷ˆˆ\T J‘·+ rdüT≈£îHêï&ÉT. 59 s¡÷ˆˆ\˝À @&ÉT>∑T]
eTqTwüß\T m˝≤ Áã‘·≈î£ ‘ês√ ePVæ≤+#·&+É Á|üeTTK Ä]úøy£ ‘˚ \Ô· ≈£î ≈£L&Ü dü+uÛeÑ +
ø±<äT. yêfi¯fl≈£L ≈£î≥T+ã J$‘·+ ô|<ä› düeTdü´>± ‘·j÷· s¡sTT+~. nsTT‘˚, ádüeTdü´≈£î
düe÷<Ûëq+ n+‘· ø£wyºü TÓ qÆ |üì ø±<äT. eTqTwüß˝≤¢>± Áã‘·ø≥£ + e÷qT≈£î+fÒ, dü+e‘·‡s¡+
n+‘ê |æ\\¢ ≈£î ã≥º\T ø=q≈£î+fÒq÷, s√>±ìø°, Äø£*ø°, <ä|Œæ ø£≈L£ nìï+{Ïø° uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ç
MT<ä Ä<Ûës¡|&ü ‘ç ,˚ |æ\\¢ ÷, ô|<ä\› ÷ yêfi¯flq÷, Mfi¯flq÷ n&ç– ∫ì–q ã≥º\T ‘Ó#T· Ã≈£îì
<Û]ä ùd,Ô n|ü&ÉT 59 s¡÷ˆˆ\‘√ @&ÉT>∑Ts¡T ã‘·ø≥£ + dü+uÛeÑ eTe⁄‘·T+~. #·T≥Tº|øü ÿ£ \
e⁄qï ã+>∑fi≤˝À¢ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ $˝≤düj÷· Á‹≈£î\T edü÷Ô e⁄+fÒ ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ≈£î≥T+ã+
ˇø£s¡ø£+>± Áã‘·ø£>∑\T>∑T‘√+~. ã+>∑fi≤˝À¢øÏ e∫Ãq yêfi¯fl≈£î n‘·ì uÛ≤s¡´ |üì#˚dæ
ô|&ÉT‘√+~. @<√ ˇø£{Ï n&ç– ‘Ó#T· Ã≈£î+{À+~. j·TT<ä+Δ nsTTb˛sTT, bÕøÏkÕÔHé @s¡Œ&Ü¶ø£
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì <ä÷s¡ÁbÕ+‘ê\ ã+>∑fi≤˝À¢øÏ $˝≤düj÷· Á‹≈£î\T sêe≥y˚T ˝Ò<Tä . ôd+≥sY˝À
e⁄qï ã+>∑fi≤\˝Àπø j·÷Á‹≈£î\T ~>∑≥+ ø£w+ºü >± e⁄+fÒ Ç+ø£ <ä÷s¡|⁄ü ã+>∑fi≤\≈£î
mø£ÿ&ÉqT+&ç ekÕÔsT¡ . á$<Û+ä >± Ä ≈£î≥T+u≤ìøÏ <=]πø ô|’ Ä<ëj·T+ ≈£L&Ü b˛sTT+~.
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ n‘·ì ≈£î≥T+u≤ìï #·÷XÊø£ Mfi¯ófl e÷qe J$‘êìï >∑&TÉ |ü⁄‘·THêïs¡ì
mes¡÷ nqTø√s¡T. nsTT‘˚, eT<ÛäT|ü⁄]˝À Ç+‘·ø£+fÒ ≈£L&Ü ìø£èwüºyÓTÆq J$‘ê*ï
>∑&ùç |yêfi¯ófl nH˚øe£ T+~ e⁄Hêïs¡T. n˝≤+{Ï ≈£î≥T+u≤\T ø£eT˝Ÿd+æ >¥ uÛ≤s¡´≈£î ≈£L&Ü
‘Ó\TdüT. e÷qe dü«uÛ≤e+ $∫Á‘·yTÓ qÆ ~. ‘·eTø£+fÒ u≤<Û\ä T |ü&˚ yê]ì #·÷dæ dü+‘·è|æÔ
|ü&‘É êeTT. düTK|ü&y˚ ê]ì #·÷dæ ás¡¸´|ü&‘É êeTT.
J$‘ê\T uÛ≤s¡+>± q&ÉTdüTHÔ êïsTT. 59 s¡÷ˆˆ\≈£î $\Te @MT ˝Ò<Tä . yê{Ï˝À
q\uÛs’… ÷¡ bÕj·T\ <ëø± sπ wüHøπé dü]b˛‘·T+~. $T–*q yê{Ï˝À¢ nìïKs¡TÃ\÷ yÓfi≤fl*.
y˚Tø£\ MT<ä HÓ\≈£î ˇø£ |ü~, |ü~ùV≤qT s¡÷bÕj·T\T ekÕÔsTT. n~ yêfi¯fl ≈£î≥T+u≤ìøÏ
>=|üŒ ÄÁX¯jT· +. ‘·qT e⁄+≥Tqï ø±«s¡sº T¡ qT ø=+‘· n_Ûeè~Δ |üs#¡ T· ≈£îHêï&ÉT ø£eT˝Ÿd+æ >¥.
yêfi¯flq÷, Mfi¯flq÷ n&ç– sπ ≈£î\T ‘Ó#T· Ã≈£îì ekÕsê y˚dTü ≈£îHêï&ÉT. Ä ekÕsê˝À e+≥
#˚düT≈£îH˚yês¡T. ¬s+&ÉT >∑<äT\˝Àq÷ ˇø£<ë+{À¢ |üX¯óe⁄*ï ø£fÒºùdyês¡T sêÁ‹|üP≥.
eTs=ø£ <ë+{À¢ ‘êeTT e⁄+&˚yês¡T. á eT<Û´ä sêÁ‹|üP≥ ∫s¡T‘·|⁄ü * ˇø£{Ï ‹s¡T>∑T‘√+~.
Äe⁄©ï, y˚Tø£©ï >∑~˝À ø£fj ºÒ T· ø£b˛‘˚ ã‘·ø˙£ j·T<äT. ≈£Ls¡>±j·T\ eTfi¯fl˝À¢ dü+e‘·‡s¡
eT+‘ê @<√ ˇø£{Ï ø±dü÷HÔ ˚ e⁄+≥T+~. nsTTq|üŒ{Ïø° ø£eT˝Ÿd+æ >¥ @e÷Á‘·+ $T>∑T\TÃ
ø√˝Òøb£ ˛‘·THêï&ÉT. e#˚Ã Ä<ëj·T+‘√ Ä ≈£î≥T+ã+ ø£&TÉ |ü⁄ì+&Ü s¬ +&ÉT|üP≥˝≤ ‹q&ÜìøÏ
dü]b˛‘˚ #ê\T.
ªH˚yéTμ Ç|ü&ÉT dü÷ÿ\T≈£î yÓfi¯ó‘·THêï&ÉT. eT<ÛäT|ü⁄]˝À ìs¡“¤+<Ûä $<ë´$<Ûëq+
neT\T˝À e⁄+~. nsTTHê ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ìs¡øså£ êdüT´&˚ nsTTq|üŒ{Ïø° #·<Tä e⁄ $\Te
u≤>±‘Ó\T‡. n‘·&øç Ï #·<Tä e⁄ e∫Ãe⁄+fÒ m|ü&√ |òdü Áºt >π &é ˝…H’ yé TÓ Hé nsTTe⁄+&˚yê&ÉT.
ø=&ÉT≈£îqT ∫ì–q ã≥º\‘√ ã&çøÏ |ü+|ü˝&Ò TÉ ø£qTø£ bÕ\yê´bÕ] <ä>sZ∑ ¡ ˇø£ bÕ‘·
#=ø±ÿqT, ˇø£˝≤>∑÷q÷, ˇø£ {À|”ì ø=qT≈£îÿì ‘Ó∫Ã Ç#êÃ&ÉT. ªH˚yTé μ ˝≤+{Ï ù|<ä
|æ\\¢ ≈£î #Ó|ü \‘√ |üì e⁄+&É<Tä . yê] <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e#˚Ãdü]øÏ #Ó|ü \÷ $˝≤düedüTeÔ ⁄\
˝≤>±H˚ e÷]b˛‘êsTT. #·*ø±\+ eT+#·T >∑&É¶ø£≥Tº≈£î b˛‘·÷ e⁄+≥T+~. nsTTHê
ªH˚yTé μ≈£î #Ó|ü \ ne⁄düs+¡ ø£\>∑<Tä . #Ó|ü \T ˝Ò≈î£ +&ÜH˚ ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+{≤&ÉT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 177
5
Ä dü+e‘·‡s¡+ s¬ +&√d”»Hé ≈£L&Ü nsTTb˛e∫Ã+~. $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\T #ê˝≤
eT+~ eT<ÛTä |ü⁄] qT+∫ yÓ[flb˛j·÷s¡T. nø√ºãsY HÓ\ ∫es¡≈î£ e∫Ã+~. n|üŒ{ÏøÏ #·*
Ç+ø± eTT<äs˝¡ <Ò Tä . ˇø£s√Eq ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ø£&TÉ |ü⁄˝À düqï>± H=|æŒ yÓTT<ä\sTT+~.
s¬ +&ÉT eT÷&ÉT s√E\ es¡≈L£ n‘·qT ãj·T≥≈£î sê˝Òøb£ ˛j·÷&ÉT. ø£&TÉ |ü⁄˝À H=|æŒ,
»«s¡eTT Hê\T>∑e s√Eø£˝≤¢ n‘·qT düŒèVü≤ ‘·bÕŒ&ÉT. düyê] ø£{ºÏ n‘·DíÏ Vü‰düŒ≥˝Ÿ≈î£
rdüT≈£îyÓfi≤fls¡T. &Üø£sº Y ìyÓ÷ìj·÷ nì #ÓbÕŒs¡T. ìyÓ÷ìj·÷ n+fÒ @$T{À uÛ≤s¡´≈£î
ns¡+ú ø±˝Ò<Tä . Á|üe÷<äøs£ y¡ TÓ qÆ ~ nì &Üø£sº Y #Ó|Œæ q e÷≥\T e÷Á‘·+ ns¡+ú nj·÷´sTT.
ªÄj·Tq≈£î @yÓTHÆ ê nsTT‘˚ ‘·q >∑‹, á ◊<äT>∑Ts¡T |æ\\¢ >∑‹ @eTe⁄‘·T+~? #ê˝≤
ø£w|ºü &ü ç ekÕsê y˚dTü ≈£îHêïs¡T. eTfi¯ófl#˚dTü ≈£îHêïs¡T. Ä ‘·sT¡ yê‘· eTTì‡bÕ*{° yêfi¯ófl
Ä >∑<Tä ˝À¢ ‘·qqT e⁄+&Éìe«s¡Tμ nì nqT≈£î+~. n‘·ì uÛ≤s¡´ ÄyÓT nqT≈£îqï <ë+{À¢
ø£\Œq @MT ˝Ò<Tä . ô|>’ ± ÄyÓT n‹ uÛ≤e⁄ø£‘«· +˝À @&çÃ Vü≤+>±e÷ #˚jT· ˝Ò<Tä . Ç|ü&ÉT
yêfi¯ófl >∑&TÉ |ü⁄‘·Tqï~ n+‘· >=|üŒ J$‘·+ ø±H˚ø±<äT. |æ\*¢ ï yÓ+≥ y˚dTü ≈£îì ô|k’ Õ
ô|k’ Õ≈£L n&ÉTø√ÿe≥+ Ç+‘·ø+£ fÒ <äTs¡<èä wüøº s£ y¡ TÓ qÆ |ü]dæ‹ú ø£<ë? nø£ÿ&çøÏ Vü‰düŒ≥\T
eT÷&ÉTyÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À e⁄+~. Hê\T>∑e ≈£L‘·Ts¡T Ç|ü&ç|ü &˚ ≈£Ls¡TÃ+≥Tqï~. |æ\*¢ ï
ˇ+≥]>± $&ç∫ ÄyÓT Vü‰düŒ≥\T≈£î yÓfifl¯ ˝Ò<Tä . uÛsÑ Ô¡ Vü‰düŒ≥\T˝À e⁄Hêï&ÉT. uÛsÑ qÔ¡ T
#·÷&É≈£î+&Üq÷ e⁄+&É˝Ò<äT? #·+{Ï|æ\¢qT rdüT≈£îì, $T–*q eTT>∑Zs¡T |æ\¢*ï
#·÷düTÔ+&ÉeTì ªH˚yéTμ≈£î #Ó|æŒ yÓfi¯fle#·TÃ. ªH˚yéTμ u≤<Ûä´‘·˝Òì |æ\¢yê&ÉT. n‘·&çMT<ä
|æ\*¢ ï e~* yÓfifl¯ ≥+ m˝≤? n‘·&TÉ ‘·q ‘√{Ï |æ\\¢ ‘√ Ä&ÉTø√e{≤ìøÏ yÓfi‘¯ ê&ÉT.
ˇø=ÿø£ÿkÕ] düsd¡ «ü ‹˙ yÓ+≥ rdüT≈£î yÓfi‘¯ ê&ÉT. eT] $T–*q |æ\\¢ T. >∑T+&Ó sêsTT
#˚düT≈£îì |æ\¢*ï e~* Vü‰düŒ≥\T≈£î yÓfi‚fl~. eTØ ∫qï |æ\¢\T @&ÉTdüTÔ+&˚yêfi¯ófl!
<ä]Á<äT&ç dü+‘êq+ @&çÃHê mes¡T |ü{+ºÏ #·T≈£î+{≤s¡T. $H˚yêfi¯ófl ˝Òøb£ ˛sTTq|ü&ÉT
m+‘·ùd|üì @&ÉTkÕÔsT¡ ? Äø£* nsTT‘˚H√, eTπs<ÓH’ ê u≤<Ûä ø£*–‘˚H√ @&ÉTkÕÔsT¡ . @&çÃ@&çÃ
ìÁ<äb˛‘ês¡T. |æ\\¢ T @&ÉTkÕÔsπ yÓ÷? ‘=+<äs>¡ ± e<ë›eTì ‘·*¢ nqT≈£î+≥T+~ ø±˙
‘·«s¡>± sêe≥+ m˝≤? eT÷&ÉT eT÷fi¯ófl yÓfifl¯ {≤ìø°, eT÷&ÉTyÓTfiÆ ó¯ fl sêe{≤ìøÏ yÓTT‘·+Ô
Äs¡T yÓTÆfi¯ófl q&Éyê*. Ç+‘ê #˚dæ yÓfi≤flø£ ø=+‘·ùdô|’Hê nø£ÿ&É e⁄+&Ü* ø£<ë?
ˇø√ÿkÕ] kÕj·T+Á‘ê\|ü&ÉT s¬ +&Ée ≈£L‘·Ts¡T øÏ+<ä≈î£ ~– ‘·*ø¢ √dü+ m<äTs¡T#·÷dü÷Ô
s√&ÉT¶ MT<ä ≈£L#·Tì e⁄+&˚~. Nø£{Ï |ü&ÉT‘·Tqï düeTj·T+˝À |æ\¢q˝≤ ˇ+≥]>±
e÷s¡eZ T<Û´ä ˝À #·÷dæq düV≤ü è<äjT· T\≈£î ø£˙ïfi¯ófl Ä|ü⁄ø√e≥+ ø£weºü Tj˚T´~. n˝≤+{Ï
düeTj·÷˝À¢ kÕ<Ûës¡D+>± ∫s¡T‘·|ü⁄\T\T ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+{≤sTT Ä ÁbÕ+‘ê˝À¢.
dü+e‘·‡qïs¡ ej·TdüT‡qï ∫qï|æ\¢ X¯SqýÓTqÆ uÛ$Ñ wü´‘·TqÔ T #·÷&É{≤ìøÏ <äèwæº kÕ]dü÷Ô
n˝≤ ≈£Ls¡TÃì e⁄+fÒ #·÷dæ düV≤æ +#·>\∑ >∑≥+ sê‹ >∑T+&Ó\øπ dü+uÛeÑ +. Ç+‘·es¡≈L£
eT<ÛTä |ü⁄]˝À ∫s¡T‘·|⁄ü \T\T eTqTwüß*ï #·+|ü≥+ »s¡T>∑˝<Ò Tä . nsTTHê, Ç+‘· ∫qï|æ\q¢ T
ˇ+≥]>± #·÷dæq ∫s¡T‘·|⁄ü * e~*ô|&ÉT‘·T+<ë?
eT÷&ÉTs√E\ es¡≈£L &Üø£ºs¡T ≈£L&Ü qeTàø£+ ˝Ò<äHêï&ÉT. Hê\T>∑e s√Eq
Vü‰düŒ≥˝Ÿ qT+&ç e#˚Ã≥|ü&ÉT ÄyÓT eTTK+ ø£fiø¯ fi£ ˝¯ ≤&ÉT‘√+~. ø£eT˝Ÿd+æ >¥ Á|üe÷<ä+
qT+&ç ãj·T≥|ü&Ü¶&TÉ . eT] ø=Hêïfi¯fl ‘·sê«‘· n‘·qT Vü‰düŒ≥˝Ÿ qT+&ç Ç+{ÏøÏ e#êÃ&ÉT.
»ãT“ qj·T+ nsTT+~. nsTT‘˚ eTìwæ #ê˝≤ ã\V”≤q+>± e⁄Hêï&ÉT. &Üø£sº T¡ e÷+dü+‘√
#˚dqæ ªc˛s¡u≤μ ‘ê>∑eTHêï&ÉT. ø±˙, e÷+dü+ ùds¡T s¬ +&ÉTqïs¡ s¡÷bÕj·T\T neTTà‘√+~.
n|üŒ{Ïøπ uÛ≤s¡´ m˝≤>√ s¬ +&ÉT eT÷&ÉT s√E\T e÷+dü|⁄ü ªc˛s¡u≤μ ‘ê–+∫+~. eTs√
|ü~s√E\T Ç+{Ï <ä>sZ∑ ¡ e⁄Hêï&ÉT. n|üŒ{Ïø° |üP]Ô>± ã\+ sê˝Ò<Tä . Ç+ø£ ôd\e\÷
˝Òe⁄. ø£eT˝Ÿd+æ >¥ |üP]Ô>± ø√\T≈£îHêïø£ ñ<√´>∑+˝À #˚sê&ÉT.
J$‘·Hêe ‹]– j·T<ÛëÁ|üø±s¡+ |üjT· ì+#·≥+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. ù|<ä]ø£+ m≥÷
e⁄+&ÉH˚ e⁄+~. nsTT‘˚, á uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ ø±fi¯sêÁ‹ì >∑&#ç ês¡T. ø±˙ Ä dü+‘√wü+
m≈£îÿes√E\T ì\ã&É˝<Ò Tä . ◊<ës¡Ts√E\ ‘·sT¡ yê‘· ˇø£s√Eq ô|<ä≈› L£ ‘·Ts¡T düsd¡ «ü ‹øÏ
»«s¡+ e∫Ã+~. ¬s+&Ées√EH˚ ø±fi¯Sfl #˚‘·T\÷ ø£<ä\Ã˝Òø£b˛sTT+~. |üø£åyê‘·+
e#˚Ãdæ+~. #·∫Ãb˛‘·T+<äqï uÛj Ñ T· + ˝Òøb£ ˛sTTHê, Ä |æ\¢ J$‘·+ @eTe⁄‘·T+<√?
qqï düeTdü´ @s¡Œ&É¶~. |üø£åyê‘·+ e∫Ãq ne÷àsTTì mes¡T ô|+&ç¢#˚düT≈£î+{≤s¡T.
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ ≈£L‘·T]ï uÛTÑ C≤q y˚dTü ≈£îì Vü‰düŒ≥˝Ÿ≈î£ |üsT¡ >¬ ‘êÔ&TÉ . &Üø£sº T¡ ªÇ~ b˛*jÓ÷.
BìøÏ eT+<äT ˝Ò<Tä μ rdüT≈£îyÓfió¯ flμ nHêï&ÉT. &Üø£sº T¡ ˝≤uÛ+Ñ ˝Ò<qä ï ‘·sT¡ yê‘· ‘·*<¢ +ä Á&ç
#˚jT· >∑*–+~ @$T{Ï? Ä e÷+dü|⁄ü eTT<äq› T uÛTÑ C≤q y˚dTü ≈£îì Ç+{ÏøÏ e#˚ÃXÊ&ÉT
ø£eT˝Ÿd+æ >¥. düsd¡ «ü ‹ m|ü&É÷ eT+#·+˝ÀH˚ |ü&eç ⁄+≥T+~. me¬sH’ ê eTT<ä› ø£*|æ
H√{À¢ ô|&ç‘˚ ‹+≥T+~. eT\, eT÷Á‘ê\T ≈£L&Ü Ç‘·sT¡ ¢ u≤>∑T #˚jT· e*‡+<˚!
&Üø£sº T¡ ˝≤uÛ+Ñ ˝Ò<ìä #Ó|Œæ Hê, yêfi¯ófl Mfi¯ófl #Ó|Œæ q Ç+{Ï yÓ<’ ë´\ìï+{Ï˙ #˚d÷ü HÔ ˚
e⁄Hêïs¡T. mìï #˚dHæ ê e÷πsŒMT sêø£b˛e≥+‘√ &Üø£sº T¡ e÷≥H˚ Ksês¡T #˚dTü ≈£îHêïs¡T.
Ç+‘·˝À |üøÿ£ ã+>∑fi≤˝À e⁄qï yêfi¯flqT ø£\T‡ø√e{≤ìøÏ nqTuÛeÑ + >∑\ Hê≥TyÓ<’ Tä ´&ÉT
ˇø£‘q· T e#êÃ&ÉT. |üøÿ£ ã+>∑fi≤yêfi¯ófl eTØ eTØ #Ó|Œü ≥+ e\¢ n‘·H=∫Ã düsd¡ «ü ‹ì
#·÷XÊ&ÉT. ªÇ~ |üøyå£ ê‘·+. eT+<äT\T |üì#˚jT· e⁄. Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ q÷HÓ ˇø£{Ï e⁄+~.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 179
n~s¡T~›‘˚ ø=+‘· qj·T+ nee#·TÃ. nì #Ó|Œæ Ä q÷HÓqT ‘·j÷· s¡T#˚dTü ≈£îH˚ |ü<‹Δä ˙,
nedüsy¡ TÓ qÆ Hê≥T eT+<äT©ï sêdæ sTT#êÃ&ÉT. yÓTT‘·+Ô |ü~, |üHïÓ +&ÉT nD≤\ Ks¡TÃ.
‘·©,¢ ‘·+Á&ç Ä q÷HÓqT ‘·j÷· s¡T #˚dTü ≈£îHêïs¡T. s√p düsd¡ «ü ‹ ø±fi¯fl≈£L, #˚‘T· \≈£L
e÷*wt #˚ùdyês¡T. HÓ\s√E\ ‘·sT¡ yê‘· ø±fi¯ófl #˚‘T· *ï ø£~*+∫+~. s¬ +&ÉT HÓ\\
‘·sT¡ yê‘· eT+#ê\T |ü≥Tº≈î£ ì q&Ée≥+ yÓTT<ä\T ô|{Ï+º ~. Hê\T¬><’ Tä HÓ\\T >∑&#ç ˚
dü]øÏ ‘·q+‘·≥ ‘êqT q&Ée≥+, ‘·q+‘·≥ ‘êqT ‹q≥+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. me]
düV‰ü j·TeT÷ ˝Ò≈î£ +&Ü. ‘·q+‘·≥ ‘êqT q&ç∫yÓ[fl |üøÿ£ H˚ e⁄qï ã+&ÉMT<ä ≈£Ls=Ãì
m+&É≈î£ #·* ø±>∑≥+ #·÷dæq ø£Då ≤q. ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\πø ø±<äT Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T yêfi¢̄≈î£
≈£L&Ü dü+‘√wüeTsTT+~.
eT∞fl yêfi¯fl J$‘·+ ø=+‘· düTKeTj·TeTsTT+~. ø£cÕº\T ø=+#Ó+ ‘·–HZ ê düTKeTH˚
nqT≈£î+{≤s¡T yêfi¯ófl. ˇø£ÿ dü+e‘·‡s¡+ ˝À|ü\ ‘êqT n‹ô|<ä› Á|üe÷<ä+ qT+N
ãj·T≥|ü&Ü¶&TÉ . ≈£L‘·Ts¡÷ ã‹øÏ ãj·T≥ |ü&ç ‘·q |üì ‘êqT #˚dTü ≈£î+{À+~. Ç$
n‘·ìøÏ e∫Ãq uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ u≤<Û\ä T. nsTT‘˚ Ä|òd” Tü ˝À ø£eT˝Ÿd+æ >¥‘√ bÕ≥T |üì
#˚ùd ñ<√´– ˇø£‘·qT ásê¸uÛ≤e+‘√ ø£eT˝Ÿdæ+>¥ #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\T>± Çø£ÿ&É
e⁄+≥THêï&ÉT. n‘·DíÏ Á{≤Hé‡|òsü Y #˚j÷· * nì #ÓbÕŒs¡T. n~Ûø±]ø° ø£eT˝Ÿd+æ >¥qT ã~©
#˚jT· ≥+ ø£s¬ øπ qº ì |æ+∫+~. n‘·&ìç |üøÿ£ qTqï eTs=ø£ |ü{≤ïìøÏ ã~© #˚XÊ&ÉT. ‘·q
Á{≤Hé‡|òüsYì >∑T]+∫ $qï|ü&ÉT ø£eT˝Ÿdæ+>¥≈£î >∑T+&Ó\T >∑‘·T≈£îÿeTHêïsTT. ‘·qT
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e+≥]>± e#êÃ&ÉT. Çø£ÿ&˚ ‘·q ≈£î≥T+ãeT÷ dæsú |¡ &ü +ç ~. á eT<Û´ä H˚
n‘·ìøÏ Äs¡edü+‘êq+ eT>∑|\æ y¢ ê&ÉT ø£*>±&ÉT. Äs¡T>∑Ts¡T |æ\\¢ T. uÛ≤sê´ uÛsÑ Ô¡ yÓTT‘·+Ô
mì$T~eT+~. ø=‘·Ô ÁbÕ+‘·+˝À m˝≤ ã‘·ø±*? ÁøÏ+~ q>∑sê\˝À Ç˝≤ ≈£Ls¡>±j·T\T
|ü+&ç+#·Tø√e{≤ìøÏ uÛ÷Ñ $T <=s¡≈î£ ‘·T+<ë?|üXó¯ e⁄\≈£î y˚T‘· <=s¡T≈£î‘·T+<ë? ø£f\º… T
ø=qTø√ÿe*‡ edüT+Ô <˚y÷Ó ! 59 s¡÷ˆˆ\‘√ Çe˙ï ø£\T|ü⁄≈£îì mì$T~ eT+~ m˝≤
Áã‘·ø>£ \∑ s¡T! Ç+Á<äT&ç yÓu’ yÑÛ êìï #·÷dæ ás¡¸|&ü ≥É + düV≤ü »+. ø±˙, ø£eT˝Ÿd+æ >¥ J$‘êìï
#·÷dæ ás¡¸|&ü TÉ ‘·THêïs¡+fÒ, @+ nq>∑\+? n‘·qT Ç|ü&ÉT @+#˚j÷· *? Ä|òd” Tü ˝À
Áã‹$T˝≤&ÉT≈£îHêï&ÉT. Á|üj÷Ó »q+ ˝Òøb£ ˛sTT+~. |üøÿ£ ã+>∑fi≤˝À e⁄+≥Tqï ˇø£ ô|<ä›
eTìwæøÏ ‘·q ø£<qä∏ +‘ê #Ó|ü ≈£îHêï&ÉT. Ä ô|<äe› TìwæøÏ n‘·ì |ü≥¢ C≤* ø£*–+~.
n‘·qT ˇø£ ˝…≥s¡T sêdæ Ç∫Ãq ‘·q≈£î |ü]#·jT· yÓTqÆ eTTì‡bÕ*{° n~Ûø±] <ä>sZ∑ ≈¡ î£
|ü+|æ+#ê&ÉT. ø£eT˝Ÿd+æ >¥ Ä C≤ãTqT rdüTø¬ [fl Ç#êÃ&ÉT. ø±˙ |ò*ü ‘·+ ˝Òøb£ ˛sTT+~.
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ J$‘·+ <äjT· ˙j·TyÓTqÆ ~. n‘·ì |æ\\¢ +<äs÷¡ eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ |ü⁄{≤ºsT¡ .
eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ ô|]>±s¡T. øÏ+<ä q>∑sê˝À¢ m+&É\T m≈£îÿe. nø£ÿ&ç e&É>±&ÉTŒ\≈£î |æ\\¢ T
‘·≥Tºø√˝ÒsT¡ . n‘·qT |æ\*¢ ï #ê˝≤ Áù|eT>± #·÷düT≈£î+{≤&ÉT. $|üØ‘·yTÓ qÆ e&É>±&ÉTŒ\T
e⁄+&˚ Ä ø=~› Á|ü<X˚ +¯ ˝À |æ\*¢ ï m˝≤ ø±bÕ&ÉT≈£î+{≤&ÉT.
ø£eT˝Ÿd+æ >¥≈î£ yÓ+≥H˚ &É÷´{°˝À #˚se¡ Tì Äs¡s¶ T¡ Ç#êÃs¡T. n‘·ì ≈£î≥T+u≤ìï
eTs√ HÓ\s√E\ bÕ≥T Ä ø±«s¡sº T¡ ˝À e⁄+&É{≤ìøÏ nqTeT‹ Ç#êÃs¡T. Ä ø±«s¡sº T¡ ‘√
eTTì‡bÕ*{° ne⁄düs+¡ ˝Ò<Tä ø£qTø£ e⁄+&ÉeTHêïs¡T. ˝Òøb£ ˛‘˚ nHêïfi¯ófl e⁄+&É˙j·Ts¡T.
‘·q q\uÛ’… s¡÷bÕj·T\ y˚Tø£qT 20 s¡÷ˆˆ\πø neTTà≈£îHêï&ÉT ø£eT˝Ÿd+æ >¥. Ä y˚Tø£
#·÷&ç~. n$Tàq ¬s+&√s√EH˚ eT÷&ÉT |æ\¢*ï ô|{Ïº+~. ‘·qT m+‘√ ø£wüº|ü&ç
düeT≈£Ls¡TÃ≈£îqï edüTeÔ ⁄\ìï+{Ï˙ dü>±ìøÏ dü>+∑ qcÕºìøÏ neTTà≈£îHêï&ÉT. ø£f|º… ⁄ü \¢*ï
ny˚TàXÊ&ÉT. >∑&ì¶ç ny˚TàXÊ&ÉT. Ç+ø± nH˚øy£ TÓ qÆ edüTeÔ ⁄*ï n‘·ì <äèwæ˝º À $\TyÓq’
yê{Ï˙ Ç‘·sT¡ \ <äèwæ˝º À |üìøÏsêì yê{Ï˙ ny˚TàXÊ&ÉT. ÄHÓ\ n‘·qT Á|ü‹ Ä~yês¡+
e#êÃ&ÉT. Áø£eTÁø£eT+>± ‘êqT ì]à+#·T≈£îqï >∑÷{Ïì ‘·q #˚‘T· \ MT<äT>±H˚ <Û«ä +dü+
#˚dTü ≈£îHêï&ÉT. Ä HÓ\ n˝≤ >∑&∫ç +~.‘·sT¡ yê‘· ˇø£s√Eq yêfi¯fl+<äs÷¡ ‘·eT >∑÷{Ïy|’Ó ⁄ü
nÁX¯ó|üP]‘· qj·THê\‘√ Bq+>± #·÷dü÷Ô eT<ÛTä |ü⁄]ì $&ç∫ XÊX¯«‘·+>± yÓ[flb˛j·÷s¡T.
Ç|üŒ{Ïø° Ä ø±«s¡sº ÷¡ , n‘·qT ì]à+#·T≈£îqï ekÕsê n˝≤π> e⁄HêïsTT. yê{Ïì #·÷dæq|ü&ÉT
ø£eT˝Ÿd+æ >¥ J$‘·eT+‘ê ø£fifl¯ ≈£î ø£{qºÏ ≥Tº ø£qT|ædTü +Ô ~. Vü≤è<äjT· + ne´ø£yÔ TÓ qÆ u≤<Û‘ä √
≈£î∫+#·T≈£îb˛‘·T+~.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 181

&√sê
ªªÇ+{À¢ |æ\<¢ ëìøÏ »s¡+ ek˛Ô+~. ‹+{≤ìø° @MT ˝Ò<Tä . neTà>±s¡÷! MTs¡÷
ø√|üŒ&ÉT‘·THêïs¡T!μμ nqï<=ø£ Ád”Ô ø£˙ïfi¯ófl ø±s¡Tdü÷!Ô ÄyÓT dü«s¡+ #ê˝≤ ø£sT¡ D≤ »qø£+>±
e⁄+~. ej·TdüT‡ eTTô|Œ’ qT <ë≥ø£b˛sTTHê eTìwæ #·÷&É{≤ìøÏ q\uÛ’… @+&É¢ <ëì˝≤
e⁄+~. ÄyÓT s¡÷|üeT÷, dü«s¡eT÷ ÄyÓT u≤<ÛëeTj·T J$‘êìï ‘Ó*j·T|üsT¡ düTHÔ êïsTT.
ªªyÓTTqïH˚>± q÷HÓ ‘Ó∫Ã+~? n|ü&˚ nsTTb˛sTT+<ë?μμ nì n&ç>±&ÉT ˇø£‘q· T.
ªªø£$å T+#·+&ç!μμ ÄyÓT n˝≤π> ‘·\e+#·T≈£îì n‘·ìøÏ düe÷<Ûëq+ #Ó|Œæ +~. ÄyÓT ø£+&É¢
qT+&ç #Ó+|ü\ MT<äT>± ø£˙ïs¡T <Ûës¡ø{£ +ºÏ ~. Ç+‘·˝À meTTø£\ >∑÷&ÉT˝≤ e⁄qï ˇø£
|æ\q¢ T ˇø£‘q· T #˚‘T· \MT<ä y˚dTü ≈£îì Vü‰düŒ≥˝Ÿ qT+&ç rdüT≈£îe#êÃ&ÉT. Ä |æ\¢ ÄyÓT
eT÷&Ée ≈£L‘·Ts¡T.

eTTô|Œ’ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· Hê{Ï e÷≥. n|üŒ{Ïø,° Ç|üŒ{Ïø° J$‘·+˝À m+‘·
e´‘ê´dü+ e∫Ã+~. ˇø£ eTVü‰ j·TT>∑+ >∑&∫ç eTs√ eTVü‰ j·TT>∑+˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|{Ïqº ≥Tº>±
e⁄+~. >√bÕ\T&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝À H˚sŒ¡ s¬ q’ e+≥yê&ÉT. n‘·ì e+≥qT Ç+^¢wßü <=s¡\÷
yÓT#·TÃ≈£îH˚yês¡T. ø£qTø£H˚ eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì Ç+^¢wüßyê] ø£¢ãT“˝À¢ e+≥yê&ÉT>±
e⁄+&É>∑\T>∑T‘·THêï&ÉT. J‘·+ HÓ\≈£î j·÷uÛ…’ s¡÷bÕj·T\T ÇkÕÔs¡T. ÄHê{Ï j·÷u…’
s¡÷bÕj·T\T áHê{Ï q÷≥j·÷uÛ’… s¡÷bÕj·T\‘√ düe÷q+. ô|q’ e#˚Ã Ä<ëj·TeT÷
u≤>±H˚ e⁄+≥T+~. e∫Ãb˛j˚T n‹<∏Tä \+<äs÷¡ ãVüQe÷q+ ÇdüT+Ô {≤s¡T. s√E≈£î
s¬ +&ÉT y˚Tø£\ e÷+dü+ ne⁄düs+¡ ne⁄‘·T+<äøÿ£ &É. e÷+dü+ ny˚Tà ø£kÕsTT >√bÕ\T&çøÏ
ø=+‘· ãVüQe÷q+ ÇdüT+Ô {≤&ÉT. Çe«ø£b˛‘˚ n‘·ì e÷+dü+ u≤>± ˝Ò<ìä eTs=ø£fi¢¯
<ä>sZ∑ ¡ yê&ÉTø£ ô|{Ïkº ÕÔ&TÉ . ≈£Ls¡>±j·T\T, kÕsê, #·{ï° ny˚Tàyêfi¯fl+<äs÷¡ >√bÕ\T&çì
‘·è|æÔ |üs#¡ e· \dæ+<˚! >√bÕ\T&ÉT <=+>∑ ø±<äT. nãBΔ≈î£ &É÷ ø±<äT. ndü\T Ä s√E˝À¢
eT<ÛTä |ü⁄] ÁbÕ+‘·+˝Àì kÕúìø£ Á|ü»\T Ç|üŒ{Ïø+£ fÒ ìC≤sTTr |üsT¡ \T>± e⁄+&˚yês¡T.
e+≥#˚dæ n‘·ìøÏ e÷eT÷fi¯ófl n+<äs÷¡ ÇkÕÔsT¡ . n˝≤ e÷eT÷fi¯ófl rdüTø√e&É+ ‘·|ü >±
mes¡÷ nqTø√s¡T. ø£ã¢ T“ y˚TH˚»s¡T Ä+>√¢ Ç+&çjT· Hé <=s¡. jÓ÷>∑´‘·, J‘·+ ø£+fÒ
m≈£îÿe dü+bÕsTT+#·≥+ n‘·ìøÏ ìwæ<eΔä Tì ‘Ó\TdüT. nsTT‘˚, n‘·q÷ e÷eT÷fi¯ófl
rdüTø√e≥+ ‘·|ü nì nqTø√&ÉT. n‘·ìø° e÷eT÷fi¯ófl n+<äT‘·÷H˚ e⁄+{≤sTT ø£<ë!
Ä e÷eT÷fi¯ófl Ä#ês¡+ ˇø£ÿ Ä˝ŸŒ¤‡ ø£¢ãT“ es¡πø |ü]$T‘·+ ø±<äT. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì
ø£ã¢ T“\ìï+{Ï˝Àq÷ á Ä#ês¡+ e⁄+~.
>√bÕ\T&ÉT ‘Ó\ì¢ ã≥º\T y˚dTü ≈£îì ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+&˚yê&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À ô|<ä›
d”»qT, ∫qï d”»q÷ »s¡T>∑T‘êsTT. á s¬ +&ÉT d”»qT\ düeTj·T+˝À eT<ÛTä |ü⁄]˝À
n+‘·>± #·* e⁄+&É<Tä . ø±ø£b˛‘˚, esê¸ø±\+˝À $|üØ‘·yTÓ qÆ es¡¸+‘√ bÕ≥T á<äTs¡T>±*
≈£L&Ü ÁbÕs¡+uÛeÑ TsTT‘˚ ‘·|Œü ≈£î+&Ü #·*ô|&ÉT‘·T+~. n˝≤+{Ï düeTj·÷˝À¢ y˚dTü ø√e&ÜìøÏ
>√bÕ\TìøÏ ñìï <äTdüT\Ô T e⁄HêïsTT. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Ç‘·s¡ yê´bÕs¡ dü+dü\ú ˝≤>±H˚
Ä˝ŸŒ¤‡ ø£¢ãT“ ≈£L&Ü y˚T qT+&ç nø√ºãs¡T es¡≈£L q&ÉTdüTÔ+~. nø√ºãs¡T ‘·s¡Tyê‘·
<äTø±D<ës¡T\+<äs¡÷ ‘·eT <äTø±D≤\≈£î ‘êfi≤\T y˚düT≈£îì yÓ[flb˛‘ês¡T. HÍø£s¡T¢
me]<ë]q yês¡T yÓ[flb˛‘ês¡T. nsTT‘˚, Ä˝ŸŒ‡¤ ø£ã¢ T“˝≤+{Ï$ ˇø£ ø±|ü˝≤<ës¡T&ç˙,
ˇø£ e+≥ yê&ç˙ #·*ø±\+˝Àq÷ eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+#·T‘ês¡T. á ø±s¡D+>±, $T>∑‘ê
|üìyêfi¯ófl d”»Hé nsTTb˛>±H˚ ñ<√´>∑+ e÷ì yÓ[flb˛‘ês¡T. >√bÕ\T&ÉT e÷Á‘·+
dü+e‘·‡s¡eT+‘ê ñ<√´>∑+˝À e⁄+{≤&ÉT. ne⁄düs+¡ nsTT‘˚ ≈£L©\qT yÓ+≥ô|≥Tº≈î£ ì
ã+>∑fi≤≈£î ne⁄düs+¡ nsTTq eTs¡eTà‘·T\T #˚sTTdüT+Ô {≤&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À #·*ø±\+˝ÀH˚
m≈£îÿe>± ã+>∑fi≤\≈£î eTs¡eTà‘·T\T #˚sTTdüTÔ+{≤s¡T. ã+>∑fi≤\˙ï n<Ó›≈£î Ç#˚Ãy˚!
yê{Ïì eTs¡eTà‘·TÔ #˚sTT+#ê*‡q u≤<Û´ä ‘· ã+>∑fi≤ j·T»e÷ì<˚! |òØü ï#·sT¡ ø±˙, |üs<¡ ë\T
>±˙, bÕØºwüHé\T ø±˙ ` @yÓ’Hê u≤>∑T #˚sTT+#·e\dæ eùdÔ Ä yê´bÕs¡ dü+düú≈£î
dü+ã+~Û+∫q y˚TH˚»s¡T #·*ø±\+ Äs¡THÓ\\÷ nø£ÿ&É e⁄+&ç u≤>∑T#˚sTTkÕÔ&TÉ . Ä˝ŸŒ‡¤
ø£ã¢ T“≈£î #·*ø±\+˝À >√bÕ\T&˚ y˚TH˚»s¡T. #·*ø±\eT+‘ê n‘·ìøÏ J‘·+ e÷Á‘·yT˚
n+<äT‘·T+~. ô|’ Ä<ëj·T+ e⁄+&É<äT. eT<ÛäT|ü⁄] n#·Ã+>± Ç+^¢wüßyê] q>∑s¡y˚T.
n|üŒ{À¢ Ç+^¢wßü yê] Á|ü‘ê|ü+ m≈£îÿe>± e⁄+&˚~. ø£ã¢ T“˝À¢ ˝≤π> n‹<∏Tä \T s¬ +&ÉT,
eT÷&ÉT HÓ\\≈£î eTT+<˚ ‘·eT >∑~ì ]»s¡T« #˚sTT+#·T≈£îH˚yês¡T. ˝Òøb£ ˛‘˚ >∑~ <=s¡ø≥£ +
ø£wüº+ nj˚T´~. ø=+<äs¡sTT‘˚ á dü+e‘·‡s¡+ d”»qT >∑&ÉT|ü⁄≈£î yÓ[flb˛‘·÷, e#˚Ã
dü+e‘·‡sêìøÏ >∑~ n&Ü«qT‡ ø£{yºÏ [Ó flb˛‘ês¡T.
>√bÕ\T&ÉT ø=+&É Á>±e÷\≈£î #Ó+~q s¡dü|ü⁄Á‘·T&ÉT, ìs¡ø£åsêdüT´&ÉT. ø±ø£b˛‘˚,
n‹ø£wüº+ MT<ä Væ≤+B˝À dü+‘·ø£+ #˚j·T>∑\&ÉT. n‘·qT >√<ÛäTeTs¡+>∑T X¯Øsêìï
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 183
eÁdü<Ô ëÛ s¡DqT #·÷dæ n‘·qT ìs¡øså£ êdüT´&Éì mes¡÷ nqTø√˝Ò<Tä . n‘·qT u≤\´+˝ÀH˚
Ä˝ŸŒ¤‡ ø£¢ãT“˝À |üì#˚j·T&É+ yÓTT<ä\T ô|{≤º&ÉT. n‘·ìøÏ yÓTT<ä{Ï Á|ü|ü+#· j·TT<äΔ+
s√E\T #ê˝≤ u≤>± C≤„|øü e£ TTHêïsTT. Ä j·TT<ä+Δ eTT–j·T&É+‘√ bÕfÒ >√bÕ\Tì
n<äèwüsπº K düŒwü+º nekÕ–+~. ∫qï‘·q+ qT+&ç eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ñqï‘· düe÷»+˝À
dü+ã+<Ûë\T+&É≥+ e\¢ n‘·q÷ Äes¡Z Á|ü»˝À¢ ˇø£&j É ÷· ´&ÉT. ìC≤ìøÏ HÍø£sT¡ ,¢ <ëdüT\÷
‘êeTT @ esêZìøÏ ùde\T #˚XÊs√ Ä es¡Z \ø£Då ≤\qT n\es¡#T· ≈£î+{≤s¡T. >√bÕ\T&ÉT
∫qïyê&ÉT>± e⁄qï|ü&ÉT Ä˝ŸŒ¤‡ ø£¢ãT“ ¨≥˝À¢H˚ |üì #˚düTÔ+&˚yê&ÉT. Áø£eT+>± Ä
¨≥\T e+≥yê&ç‘√ >√bÕ\Tì |ü]#·j·T+ nsTT+~. Ä ¨≥\T e+≥yê&çøÏ
>√bÕ\Tì ej·TdüT‡ e⁄qï ≈£L‘·Ts¡T ˇø£‹ e⁄+~. >√bÕ\T&ÉT Væ≤+<äTe⁄. e+≥ n‘·qT
ÁøÏdjºæ T· Hé. ÁøÏdj
ºæ T· Hé nsTTHê n‘·qT Ä #·T≥Tº|øü ÿ£ \ Á>±e÷\≈£î #Ó+~qyê&˚. ∫es¡≈î£
>√bÕ\T&ÉT Ä e+≥yêì ≈£L‘·Ts¡Tì ô|+&Ü¢&{É ≤ìøÏ ‘êq÷ ÁøÏdj ºæ T· Hé nj·÷´&ÉT. eT‘·+
e÷]Hê ù|s¡T e÷s¡˝<Ò Tä . >√bÕ\T&ç>±H˚ e⁄+&çb˛j·÷&ÉT. ÄyÓT ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£î ˇø£‘˚
≈£L‘·Ts¡T. >√bÕ\T&ç e÷eT≈£î ˇø£fÒ ø√¬sÿe⁄+&˚~. m{≤¢>s∑ TTHê ‘·q ‘·sT¡ yê‘· n\T¢&TÉ
‘·q kÕúHêìøÏ eùd#Ô ê\T. n‘·qT ‘Ó\<¢ =s¡\T ‹H˚ |ü<ësêú*ï m˝≤ #Ój÷· ´˝Àï C≤Á>∑‘>Ô· ±
n\T¢&çøÏ H˚]Œ+#ê&ÉT. ô|fi¯flsTTq ¬s+&ÉT eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\πø >√bÕ\T&ÉT e÷eT
<ä>∑Zs¡ ndæôdº+≥T e+≥yê&Éj·÷´&ÉT. eTs√ ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\ ‘·s¡Tyê‘· e÷eT
#·ìb˛j·÷&ÉT. >√bÕ\T&ÉT Á|ü<Ûëq e+≥ yê&Éj·÷´&ÉT. n‘·Ô Ä ‘·s¡Tyê‘· #ê˝≤
dü+e‘·‡sê\ es¡≈L£ ã‹øÏ+~.
Ç|ü&ÉT >√bÕ\T&ÉT Ä˝ŸŒ‡¤ ø£ã¢ T“˝À Á|ü<ëÛ q e+≥yê&Éj÷· ´&ÉT. uÛ≤s¡´ yÓTT<ä{Ï
dü+‘êq+>± ≈£L‘·T]ï ø£qï~. Ä ‘·sT¡ yê‘· ø£*–q dü+‘êq+ #·ìb˛j·÷s¡T. yÓTT<ä{Ï
≈£L‘·Ts¡T e÷Á‘·yT˚ ã‹øÏ+~. n+<äTøπ Ä ne÷àsTT n+fÒ >√bÕ\T&çøÏ $|üØ‘·yTÓ qÆ
Áù|eT. ‘·q÷ uÛ≤s¡´ #·]ÃøÏ yÓfifl‚ |ü&ÉT ≈£L‘·T]ï ≈£L&Ü rdüT≈£îyÓfifl‚ yê&ÉT. #·]Ã bòÕ<äsY
uÛ≤s¡´ù|s¡T ãVüQXÊ ª&És√‹μ nsTT e⁄+≥T+~. >√bÕ\T&ÉT ‘·q ≈£L‘·Ts¡TøÏ ª&És√‹μ nì
ù|s¡T ô|{≤º&TÉ . ø±˙, uÛ≤s¡rj·TT\≈£î Ä ù|s¡T ns¡+ú ø±˝Ò<Tä . bòÕ<äØ uÛ≤s¡´ Ä ne÷àsTTì
Áù|eT‘√ ª&√sêμ nì |æ\e≥+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. ª&√sêμ (n+fÒ q÷\Tb˛>∑T) nì
ns¡+ú . Ä ù|s¡T˝À Á|ü»\≈£î ˇø£ ns¡eú T÷ ø£ì|æ+∫+~.
2
&√sê Ä ≈£î≥T+u≤ìøÏ ˇø£ÿ>±ì ˇø£ÿ dü+‘êq+. ‘·©,¢ ‘·+Á&û neTàe÷à HÓ‹qÔ
ô|≥Tº≈î£ ì #·÷düT≈£îH˚yês¡T. Ä ne÷àsTTì >±sêã+>± ô|+#ês¡T. yêfi¯fl >±sêu≤ìøÏ
‘·–q≥Tº>± &√sê eTT<äT>› ±, n+<ä+>± e⁄+&˚~. m+<äT≈£î n+<ä+>± e⁄+&É<Tä ? ‘·+Á&ç
s¡d|ü ⁄ü Á‘·T&ÉT Kdt (X¯ø)£ C≤‹øÏ #Ó+~qyê&ÉT. ‘·©¢ Ä C≤‹πø #Ó+~q~ ø±e≥+ e\¢
eT+∫ X¯Øs¡#êÛ j·T‘√ #·÷&ÉeTT#·Ã≥>± e⁄+&˚~. ø=q<˚*q eTT≈£îÿ, bı&Éyq’Ó eTTK+,
n+<äyÓTÆq ø£+&ÉT¢, >√bÕ\T&ÉT n˝ŸŒ¤‡ø£¢uŸ ¨≥\T≈£î Á|ü<Ûëq e+≥yê&ÉT. \ø°åà<˚$
n‘·ì Ç+{À¢ ‹wüº y˚dqæ ≥Tº>± e⁄+~. s¬ +&ÉT d”»q¢˝Àq÷ ≈£î≥T+ã Ks¡TÃ\T b˛>±
yÓsTT´s¡÷bÕj·T\ <ëø± ô|’ Ä<ëj·T+ dü+bÕsTT+#˚yê&ÉT. #·*ø±\+ e÷eT÷\T J‘·+
m˝≤>∑÷ edüT+Ô ~. >√bÕ\T&ÉT ‘·q ≈£L‘·T]ï n˝≤¢sT¡ eTT<äT>› ± ô|+#·T≈£îHêï&ÉT. &√sê≈£î
Äs¡e @&ÉT e#êÃø£ Áø=‘·Ô bòÕ<äØ ã&çøÏ |ü+|æ+#·eTì ã\e+‘·+ #˚XÊ&ÉT. >√bÕ\T&ÉT
bòÕ<äØ\ ã&çøÏ |ü+|æ+#·&+É ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À 3 @fi¯fl qT+&ç {°H»˚ s¡T‡
es¡≈£L #·<äTe⁄ ø√e{≤ìøÏ kÂø£s¡´+ >∑\ Ç+^¢wüß ø±HÓ«+≥T\T #ê˝≤ e⁄HêïsTT.
dü÷ÿfi¯S¢ e⁄HêïsTT. Ä dü÷ÿfi¯fl˝À¢, ø±HÓ«+{Ÿ\˝À yÓTT‘·Ô+ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ qT+&ç Ä+>∑¢
u≤\u≤*ø£\T e∫Ã #·<Tä e⁄≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. Ç|ü&ç|ü &˚ ‘Ó\<¢ =s¡\T dü+‘êHêìπø
ø±≈£î+&Ü q\¢<=s¡\ dü+‘êHêìø° Ä dü÷ÿfi¯fl˝À¢q÷, ø±HÓ«+≥¢˝Àq÷ #·<Tä e⁄ø√e{≤ìøÏ
nqTeT‹ì#êÃs¡T. Ä $<ë´dü+düú˝À¢ #·<äTe⁄ø√e≥eT+fÒ #ê˝≤ Ks¡TÃ‘√ |üì. ‘Ó\¢
<=s¡\ ‘·sT¡ yê‘· n+‘· Ks¡TÃ ô|≥º>\∑ yêfi¯ófl q\¢<=s¡˝!Ò kÕ<Ûës¡D Á|ü»\T n+‘· Ks¡TÃ
m˝≤ uÛ]Ñ +#·>\∑ T>∑T‘ês¡T? q\¢<=s¡\ |æ\\¢ T ø=+<äsT¡ Ä ø±HÓ«+≥¢˝À¢ #·<Tä e⁄‘·THêïs¡T.
nsTT‘˚, ‘·eT |æ\*¢ ï eT<ÛTä |ü⁄] ø±HÓ«+≥¢˝À #·~$düTqÔ ï q\¢<=s¡\T mes¡÷ ÁøÏdj ºæ T· qT¢
ø±s¡T? >√bÕ\T&ÉT Áø°dj ºæ T· Hé nsTTHê n‘·ì ≈£î≥T+ãeTT ñqï‘· es¡+Z ˝À #˚s<¡ Tä .
ø±s¡D+ n‘·qT e+≥yê&ÉT. n‘·&ç Ä<ëj·TeT÷ Ä<äs¡ÙeT÷ <ëìøÏ ‘·–q≥Tº>±H˚
e⁄HêïsTT. ª&√sêμ n‘·ì yÓTT<ä{Ï dü+‘êq+ nqïe÷≥ ì»y˚T! ø±˙, Ä dü+‘êqy˚T
|ü⁄s¡Twü dü+‘êqeTsTTq≥¢sTT‘˚, #·~$+#ê\qï ‘ê|üÁ‘·jT· + Ç|üŒ{Ïø+£ fÒ Ç+ø± m≈£îÿe>±
e⁄+&˚~ >√bÕ\T&çø.Ï @yÓTHÆ ê ø±˙, ‘·q ≈£L‘·T]ï ø±HÓ«+≥T≈£î |ü+|ü≈î£ +&Ü e÷eT÷\T
ÁøÏdjºæ T· Hé dü÷ÿ\T≈£î |ü+|ü⁄‘·THêï&ÉT >√bÕ\T&ÉT. nsTT‘˚, Ç+{À¢ Ä |æ\¢ #·<Tä e⁄≈£î
‘·–q yê‘êes¡DeT÷ ˝Ò<Tä . n+‘· ø£w|ºü &ü ç #·<eä ≥+ Ä |æ\≈¢ î£ Çwüeº T÷ ˝Ò<Tä . ‘·©,¢
neTàe÷à ≈£L&Ü #·~$‘˚, #·~$+~ ˝Òøb£ ˛‘˚ ˝Ò<Tä nqï≥Tº }s¡T≈£îH˚yês¡T. yÓTT<ä{Ï
dü+e‘·‡s¡+ &√sê Á|ü‹s√p dü÷ÿ\T≈£î yÓ[fl+~. s¬ +&√ dü+e‘·‡s¡+˝À ˇø£s√E yÓ[‘˚
s¬ +&ÉT s√E\T e÷qT≈£îH˚~. Çs¡T>∑T bıs¡T>∑T Ä&É|\æ ˝¢ ÀÔ Ä&ÉT≈£î+≥÷ e⁄+&˚~. Ç+{À¢
yêfi¯ófl |ü{+ºÏ #·T≈£îH˚ yês¡T ø±<äT. ª&√sêμ≈£î |ü~ dü+e‘·‡sê\T e#˚Ãdü]øÏ Ç+ø£ ÄyÓT≈£î
#·<Tä e⁄ nqedüs+¡ nqï ìs¡j í ÷· ìøÏ e#êÃs¡T. ìC≤ìøÏ Ä ne÷àsTTøÏ #·<Tä e⁄ø√yê\qï
ø√]ø£ >±˙ ne⁄düs+¡ >±˙ ˝Ò<Tä .
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 185
&√sê Á|ü‹ Ä~yês¡eT÷ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\‘√, neTàeTà‘√ ø£*dæ #·]ÃøÏ yÓfió¯ ‘·T+&˚~.
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ÁøÏdj ºæ T· qT¢ <˚e⁄&É÷ s¡+>∑T uÛ<Ò ë*ï bÕ{ÏkÕÔsT¡ . eT<ÛTä |ü⁄]˝À ø=ìï s√&ÉT¢
øπ e\+ Ç+^¢wßü yêfi¯ófl q&Ée{≤ìøÏ e÷Á‘·yT˚ ìs¡sí TT+#·ã&çHêsTT. kÕ<Ûës¡D uÛ≤s¡rj·TT&ÉT
Ä s√&Éô¢ |’ q&ÉeH˚ q&Ée&ÉT. nsTT‘˚, Ä s√&É˝¢ À¢ q\¢<=s¡\T q&ç∫Hê, Nyê≥T¢ `
#Ó|ü <Óã“\T ‘·|Œü e⁄. s√&ÉM¢ T<ä, ¨≥fi¯fl˝À¢, ø£ã¢ T“˝À¢ mø£ÿ&É #·÷dæHê s¡+>∑T uÒ<+äÛ
Á|ü<Ûëq+>± ø£ì|ædüTÔ+~. Ä˝ŸŒ¤‡ ø£¢uŸ yÓT+ãs¡T>± uÛ≤s¡rj·TT&ÉTmes¡÷ e⁄+&É{≤ìøÏ
M˝Ò<¢ Tä . Ä ¨≥˝À¢ uÛ≤s¡rj·TT\≈£î >∑~ Ç#˚Ãyês¡T ø±<äT. Ä˝ŸŒ‡¤ ø£ã¢ T“˝À¢ uÛ≤s¡rj·T
ÁøÏdj ºæ T· q¢sTTq e+≥yêfi¯flq÷, Ç‘·s¡ |üìyêfi¯flq÷ ‘·|Œü eTs√ uÛ≤s¡rj·TTDÏí #·÷&É˝eÒ TT.
Ä˝ŸŒ¸¤ ø£ã¢ T“ |üìyêfi¯fl˝À¢ ø=+<äsT¡ Ä+>√¢ Ç+&çjT· qT¢ ≈£L&Ü e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚ ‘·eT
X¯Øs¡|⁄ü s¡+>∑T‘√ ø£*‡b˛j˚T+‘· ‘Ó\>¢ ± e⁄qï Ä+>√¢ Ç+&çjT· q¢ì, ‘·eT‘√bÕ≥T ÁbÕs¡qú ≈£î
n+^ø£]+#˚yês¡T Ç+^¢wüßyês¡T. Ä s¡+>∑T˝Òì yêfi¯ófl ÁøÏdæºj·TqT¢ nsTTHê ø£*dæ
ÁbÕ]ú+#·{≤ìøÏ nqTeT‹ e⁄+&É<Tä . s¡+>∑T<˚ ø±≈£î+&Ü uÛ≤cÕ ô|<ä› düeTdü´. ‘Ó\y¢ êfi¯fl
<˚e⁄&ÉT Ç+^¢wßü ˝ÀH˚ bÕ{©ï, ÁbÕs¡qú \q÷ ns¡+ú #˚dTü ≈£î+{≤&ÉT. <˚oj·T ÁøÏdj ºæ T· qT¢
<˚e⁄&ÉT <˚oj·TT\ uÛ≤wü˝ÀH˚ ns¡ú+ #˚düT≈£î+{≤&ÉT. ø£qTø£H˚ >√bÕ\T&ÉT. n‘·ì
≈£î≥T+ãeT÷ Væ≤+B˝À ÁbÕs¡qú »]π> #·sÃ¡ ≈£î yÓfi‘¯ ês¡T. Væ≤+B˝À ÁbÕs¡qú \T »]π>
#·ØÃ\T eT<ÛTä |ü⁄] yÓTT‘·+Ô ˝À ˇø£{À s¬ +&√ e⁄HêïsTT. m+‘√ uÛøÑ ÔÏ uÛ≤eq e⁄+fÒ ø±˙
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Ç≥T ∫es¡ï e⁄qï q\¢yê] #·]ÃøÏ n≥T ∫es¡ï e⁄qï q\¢yêfi¯ófl sês¡T.
Væ≤+B˝À ÁbÕs¡qú »]π> #·]Ã Ä˝ŸŒ‡¤ ø£ã¢ T“≈£î <ä>sZ∑ ˝¡ ÀH˚ e⁄+~. ô|>’ ± yêfi¯fl≈£î Áø°dTü Ô
|ü≥¢ uÛøÑ Ô° m≈£îÿe>±H˚ e⁄+~. Á|ü‹ Ä~yês¡+ Væ≤+B˝À ÁbÕs¡qú \T »]π> #·]ÃøÏ Ä
≈£î≥T+ã+ Vü‰»s¡e⁄‘·÷ e⁄+≥T+~.
&√sê dü÷ÿ\T≈£î yÓfifl¯ qì e÷sê+ #˚dHæ ê #·]ÃøÏ yÓfifl¯ &ÜìøÏ #ê˝≤ ñ‘ê‡Vü≤+>±
‘·j÷· s¡jT˚ ´~. Ä~yês¡+Hê&ÉT ‘Ó\y¢ ês¡TC≤eTTH˚ ìÁ<ä ˝Ò#~˚ . #·øÿ£ >± n\+ø£]+#·T≈£îì,
‘·\ <äTe⁄«≈£îì, mÁs¡ ]ã“q¢‘√ »&É\T y˚dTü ≈£îH˚~. eTTU≤ìø°, ø±fi¯fl≈£L, #˚‘T· \≈£L
bÂ&ÉsT¡ sêdüT≈£îH˚~. ø±fi¯fl≈£î ã÷≥T¢ y˚dTü ≈£îH˚~. yê{Ïì Á|ü‘´˚ ø£+ Ä~yês¡+ #·]ÃøÏ
yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT e÷Á‘·yT˚ y˚dTü ≈£îH˚~. &√sê ‘·*ø¢ ,° neTàeTà≈£L Ä<ÛTä ìø£yTÓ qÆ n\+ø£sD¡ \T
n+‘·>± ‘Ó*j·Te⁄. ø£ã¢ T“˝ÀøÏ edüT+Ô &˚ <=s¡kÕqT\÷, yê] |æ\\¢ ÷ m˝≤ n\+ø£]+#·T
≈£î+{≤s√ ≈£L&Ü yêfi¢̄≈î£ ‘Ó*j·T<äT.
<=s¡kÕqT¢ ‘·eT |æ\¢\ ô|+|üø£+ ø√dü+ Äj·÷*ï ô|≥Tº≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T.
kÕ<Ûës¡D+>± Äj·÷\T q\¢yêfi‚¢ e⁄+{≤s¡T. nsTT‘˚, u≤>± Ç+^¢wßü e∫Ãq q\¢yêfi¯flH˚
Äj·÷\T>± |üìøÏ ô|≥Tº≈î£ +{≤s¡T. Ç+^¢wßü e∫Ãq yêfi¯flsTT‘˚ ‘·eT |æ\\¢ ‘√ Ç+^¢wßü ˝ÀH˚
e÷{≤¢&‘É ês¡T. ˝Òøb£ ˛‘˚, <˚X¯ uÛ≤wü\˝À e÷{≤¢&{É ≤ìøÏ Á|üjT· ‹ïkÕÔsT¡ . n˝≤ q\¢yêfi¯fl
uÛ≤yê\÷, uÛ≤cÕ yê{Ï ‘ê\÷≈£î Á|üuÛ≤e+ ‘·eT |æ\¢\MT<ä |ü&ÉT‘·T+<äì Ç+^¢wüß
<=s¡kÕqT\ uÛj Ñ T· +. Ä+>√¢ Ç+&çjT· q¢q÷ Äj·÷\T>± |üìøÏ ô|≥Tºø√e#·TÃ ø±˙ yêfi¯fl≈£î
#ê˝≤ J‘·+ Çyê«*. kÕ<Ûës¡D <=s¡\÷, <=s¡kÕq÷¢ Ä+>√¢ Ç+&çjT· q¢qT uÛ]Ñ +#·˝sÒ T¡ .
>√bÕ\T&ÉT ‘·q uÛ≤s¡´qT Äj·÷>± <=s¡kÕq¢ <ä>sZ∑ ¡ |üìøÏ ≈£î<äsêÃ\ì nqTø√˝Ò<Tä .
#·T≥Tº|øü ÿ£ \ |æ\\¢ T m˝≤ n\+ø£]+#·T≈£î+{≤s√ #·÷dæ n˝≤π> &√sêqT n\+ø£]+#˚yês¡T
&√sê ‘·©,¢ neTàeTà! &√sê >=+‘·T˝À dü«s¡e÷<ÛTä s¡´+ e⁄+~. #·]Ã˝À ÁbÕs¡HΔ ê^‘ê*ï
bÕ&ÉT‘·T+&˚~. kÕúì≈£î*ï Áø°dTü eÔ T‘·+˝ÀøÏ e÷πsÃ |üì Ç+^¢wßü bòÕ<äØ\T #˚dTü +Ô {≤s¡T.
yêfi¯fl≈£î uÛ≤s¡rj·TT\ dü+^‘·+ n+‘·>± q#·Ã<äT. ˇø£ÿ dü+^‘·yT˚ ø±<äT ù|s¡÷¢ q#·Ãe⁄.
n|üŒ{Ï bòÕ<äØ @ ø±s¡D+ e\¢H√ >√bÕ\T&ç MT<ä <äjT· #·÷bÕ&ÉT. ˝Òøb£ ˛‘˚ n‘·&ç
ù|s¡TqT &˚$&é>±H√, CÒyTé ‡>±H√ e÷πsÃùdyê&ÉT. #·]Ã˝À ªádüTeTd” y˚Tsπ ÁbÕDY ã#Ój ’ ÷·
(@düj÷· ´! Hê ÁbÕD≤*ï s¡ø+åÏ #·T) nqï bÕ≥qT bÕ&˚yês¡T. nsTT‘˚ Ä bÕ≥bÕ&˚|<ü ‹Δä ì
ã{Ïº n~ Væ≤+BbÕ≥ nì mes¡÷ nqTø√˝Òs¡T. bòÕ<äØ >±] uÛ≤s¡´ dü«s¡+ ø£*|æ
bÕ&ÉuÀ‘√+~ ø±˙ kÕ<Û´ä |ü&<É Tä . Væ≤+B bÕ≥ bÕ&É˝ìÒ ÄyÓT ndüeTs¡‘ú q· T #·]Ã |æj÷· H√
ø£|Œæ |ü⁄#·TÃ‘·T+~. Ç+‘·≈L£ #Ó|Œü e#˚Ã<˚$T≥+fÒ ªádü÷ eTd” y˚Tsπ ÁbÕDY ã#Ój ’ ÷· !μ
nqï Væ≤+B bÕ≥ n#·Ã+ Ç+^¢wßü bÕ≥˝≤>± ‘·j÷· s¡sTT+~. &√sê eT<ÛTä s¡yTÓ qÆ ø£+sƒ+¡ ‘√,
Ç+^¢wßü yêfi¯fl dü«s¡+‘√ Ä bÕ≥ bÕ&ÉT‘·T+~. #·]ÃøÏ e∫Ãq yês¡+<äs÷¡ &√sê bÕ≥qT
yÓT#·TÃ≈£îH˚yês¡T. Væ≤+B bÕ≥qT K÷˙ #˚dTü HÔ êïeT˙ ø±˙, uÛ≤s¡rj·T dü+^‘êìï nee÷q
|üsT¡ düTHÔ êïeTì >±˙ &√sê≈£î @+ ‘Ó\T‡?
3
&√sê≈£î |ü<Vä ‰ü sπ fi¯ófl e#êÃsTT. düV≤ü »+>±H˚ n+<äyTÓ qÆ ~. á ej·TdüT‡ >=|üŒ‘·Hêìï
>∑T]+∫ nqTuÛeÑ E„\T Ç˝≤ nHêïs¡T. ` ªª ÁbÕù|‘Ô T· c˛&ÉH˚ eπs¸ >∑s;›¡ Û Vü‰´|ü‡ sêj·T‘˚!μμ
s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ ÁbÕs¡+uÛeÑ TsTT eT÷&˚fifl¯ sTT+~. j·TT<ä+Δ eT<ÛTä |ü⁄]ì
<Ûäq+‘√ ì+|æb˛sTT+~. e÷eT÷\T>± qsTT‘˚ d”»Hé düeTj·T+˝À <=s¡\÷,
<=s¡kÕqT\÷, m≥÷ e#˚Ãyês¡T. Mfi‚fl ø±≈£î+&Ü ôdì’ ≈£î\T ô|<ä› dü+K´˝À e#˚Ãyês¡T.
ø=+‘·eT+~ dü+e‘·‡s¡eT+‘ê eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+&çb˛j˚Tyês¡T. Ä˝ŸŒ‡¤ ø£u¢ Ÿ n<äèwü+º
|ü+&ç+~. <ë+‘√ bÕ≥T >√bÕ\T&ç Ä<ëj·T+ ≈£L&Ü ô|]–+~. n‘·ì ≈£î≥T+ã+
düTK dü+|ü<\ä ‘√ ‘·T\‘·÷–b˛‘√+~. |üHïÓ +&˚fió¯ fl <ë≥>±H˚ &√sêqT dü÷ÿ\T e÷ìŒ+
#ê&ÉT ‘·+Á&ç. Hê\T>∑sTT<äT dü+e‘·‡sê\T #·~$Hê eT÷&Ée ø±¢düT ≈£L&Ü bÕdt
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 187
ø±˝Òøb£ ˛sTT+~. #·<Tä e⁄ø√yê\ì m+‘·e÷Á‘·eT÷ Çwü+º ˝Ò<Tä &√sê≈£î. neTàeTà s¬ +&ÉT
dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘y· T˚ #·ìb˛sTT+~. &√sê ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\T J$‘·eT+‘ê Ç˝≤π> >∑&∫É b˛
‘·T+<äqT≈£îHêïs¡T. ≈£L‘·Ts¡T eT÷&√ ø±¢dTü es¡≈L£ #·<Tä e⁄≈£î+~.
>√bÕ\T&ÉT ÁøÏdj ºæ T· qT eT‘·+ |ü⁄#·TÃ≈£îHêï n‘·ì˝À yÓqTø£{Ï uÛ≤yê\T dü+kÕÿs¡eTT
n˝≤π> e⁄HêïsTT. n‘·ìì me¬sH’ ê ìeTïC≤‹øÏ #Ó+~qyê&Éì n+fÒ ø={≤¢≥≈£î ~π>yê&ÉT.
s¡dü|ü⁄Á‘·T˝À¢ düVü≤»+>± e⁄+&˚ C≤rj·÷_Ûe÷q+ n˝≤π> e⁄qï~. j·TT<äΔdüeTj·T+
ø±e&É+ e\¢ Ç+^¢wüß ôd’ì≈£î\T eT<ÛäT|ü⁄]øÏ Á|üyêVü≤+˝≤ edüTÔHêïs¡T. s√&É¢ MT<ä
mø£ÿ&É #·÷dæq yêfi‚fl. n˝≤+≥|ü&ÉT ej·TdüT‡ e∫Ãq ≈£L‘·T]ï ãj·T≥≈£î |ü+|ü≥+
ø£s¬ ≈£îº ø±<äì nqT≈£îHêï&ÉT >√bÕ\T&ÉT. Ä s√E˝À¢ Ä+>√¢ Ç+&çjT· Hé ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T
‘·eT ≈£L‘·Tfi¯flqT eT<Û´ä e]Ô düV≤ü ø±s¡+‘√ uÛsÑ *Ô¡ ï yÓ‘T· ø√ÿe{≤ìøÏ |ü+|æ+#˚yês¡T. ªn<äèwü+º
ø£*dæ e∫Ã @ nyÓT]ø£Hé ôdì’ ≈£î&√ ≈£î~]‘˚, &ÉãT“≈£î &ÉãT“ edüT+Ô ~. ≈£L‘·Ts¡T >=|üŒC≤‹øÏ
#Ó+~q~ ne⁄‘·T+~! nqT≈£îH˚yês¡T Ä+>√¢Ç+&çjT· Hé ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T. ø±˙ >√bÕ\T&ÉT
‘·q ≈£L‘·T]ï ãj·T≥≈£î |ü+|æ+#·{≤ìøÏ uÛj Ñ T· |ü&TÉ ‘·T+&˚yê&ÉT. ãj·T≥≈£î |ü+|æ+#ê\ì
mqï&É÷ nqTø√˝Ò<Tä . ≈£L‘·T]øÏ ô|[fl #˚j÷· \ì ‘=+<äs|¡ &ü Ü¶&TÉ .
‘·«s¡|&ü ç #˚dqæ |üì $<Û+ä #Ó&TÉ ‘·T+<ä+{≤s¡T. ‘·«s¡|&ü ‘ç ˚ &√sê≈£î ‘·–q es¡T&ÉT
<=s¡ø≥£ + ø£w+ºü . yÓTÁ{Ïø˘ <ëø± #·<Tä e⁄≈£îqï #·øÿ£ ì ÁøÏdj ºæ T· Hé j·TTe≈£î\T eT<ÛTä |ü⁄]˝À
#ê˝≤ eT+~ e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚, yêfiËfles¡÷ &√sêqT $yêVü≤e÷&É{≤ìøÏ dæ<äΔ+>±
e⁄+&És¡T. #·<äTe⁄˝Òì ˇø£ e+≥yê&ç ≈£L‘·T]ï $yêVü≤e÷&É‘êsê? Ä dü+e‘·‡s¡+
>√bÕ\T&ÉT $TÁ‘·T\ düVü‰j·T+‘√ eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì ‘·eT esêZìøÏ #Ó+~q j·TTe≈£î*ï
n+<äØï $#ê]+#ê&ÉT. ∫es¡≈î£ >√yê≈£î #Ó+~q ÁøÏdj ºæ T· Hé j·TTe≈£î&ÉT <=]ø±&ÉT.
>√bÕ\T&ÉT eTT+<äT>±H˚ n‘·ìøÏ dü+ã+~Û+∫q nìï $wüj÷· \q÷ ø£qT≈£îÿqï≥¢sTT‘˚
ø±uÀj˚T n\T¢&TÉ >∑T]+∫ #ê˝≤ $wüj÷· \÷ ‘Ó*ùd$. ø±˙, n‘·qT ‘·«s¡>± ô|[fl
#Ój÷· ´\qï ÄÁ‘·+˝À e⁄Hêï&ÉT ø£<ë! eT+∫#Ó&*¶É ï $#ê]+#·T≈£î+fÒ á j·TTe≈£î&ÉT
#ÓsTT´<ë{Ïb˛‘ê&˚y÷Ó , ≈£L‘·T]øÏ á dü+e‘·‡s¡eTT ô|[fl ø±<˚y÷Ó qqï uÛj Ñ T· + |ü≥Tº≈î£ +~
>√bÕ\TìøÏ. ‘·eT Ä˝ŸŒ¤‡ ø£¢uŸ ø±|ü˝≤<ës¡Tì ≈£L‘·Ts¡T ˇø±yÓT |ü≥¢ á eT<Ûä´H˚
nyê+#Û·˙j·TyÓTÆq dü+|òüT≥q\T »]>±sTT. á ne÷àsTT ˇø£ nyÓT]ø£Hé ôd’ì≈£î&ç
e\q düs«¡ HêX¯q+ nsTT+~. n˝≤+{Ï~ ‘·q ≈£L‘·T]|ü≥¢ m≈£ÿ&É »s¡T>∑T‘·T+<√qì
uÛÑj·T|ü&ÉT‘·THêï&ÉT.
>√bÕ\T&ÉT ø±uÀj˚T >√yê n\T¢DíÏ #·÷dæ e#êÃ&ÉT. n‘·qT >√bÕ\T&çøÏ q#êÃ&ÉT.
ø±˙, ô|[fløÏ dæ<eΔä Tj˚T´ dü]øÏ ˇø£ düeTdü´ e∫Ã |ü&+ç ~. n\T¢&TÉ s√eTHé ø±<∏*ä ø˘
XÊK≈£î #Ó+~qyê&ÉT. &√sê ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T Ábıf…ôd+º {Ÿ kÕ+Á|ü<ëj·T nqTj·÷j·TT\T.
s√eTHé ø±<∏*ä ø˘ XÊK≈£î #Ó+~q yêfi¯ófl y˚sπ XÊK≈£î #Ó+~q yêfi¯flqT $yêVü≤e÷&Ü\+fÒ
yêfi¯ófl s√eTHé ø±<∏ä*ø˘ XÊKqT ÄÁX¯sTT+#ê*. n|ü&ÉT ø±˙ $yêVü≤+ »s¡>∑<äT.
n+fÒ &√sê ‘·q kÕ+Á|ü<ëj·÷*ï e÷s¡TÃø√yê\qï e÷≥. ô|[flø=&ÉT≈£î &√sêqT s√eTHé
ø±<∏*ä ø˘ kÕ+Á|ü<ëj·T+˝ÀøÏ e÷s¡ÃeTì n+‘·>± |ü≥Tºã≥º˝<Ò Tä ø±˙ n‘·ì u≤u≤sTT
ˇø£‘q· T e÷]Ã‘˚ ø±˙ $yêVü≤+ »s¡>{∑ ≤ìøÏ M˝Ò<¢ ìä >∑{>ºÏ ± |ü≥Tºã{≤º&TÉ . >√bÕ\T&ÉT
n+<äT≈£L dæ<eΔä Tj·÷´&ÉT. n‘·ìøÏ nuÛ´Ñ +‘·s+¡ @MT ˝Ò<Tä . yÓTT<ä≥ ÁøÏdj ºæ T· Hé eT‘êìï
d”«ø£]+#˚≥|ü&ÉT ø=+‘· Ä˝À∫+#ê*‡q |ü]dæ‹ú @s¡Œ&ç+~. ã+<ÛTä e⁄\+<ä] ‘√{Ï
dü+ã+<Ûë\qT ‘Ó+|ü⁄ø√yê*‡q |ü]dæ‹ú @s¡Œ&ç+~. ã+<ÛTä e⁄\‘√ dü+ã+<Ûë*ï ‘Ó+|ü⁄≈£îì
ˇø£ ÁøÏdj ºæ T· Hé nj·÷´ø£ Çø£ XÊK e÷s¡TÃø√e≥+ düeTùd´ ø±<äT.
&√sê ô|[fl s√eTHé ø±<∏ä*ø˘ #·]Ã˝À »]–+~. Ä #·]Ã˝À ñ<äj·T+ |üP≥
‘Ó\¢<=s¡\÷ ` <=s¡kÕq÷¢ <˚e⁄DÏí ÁbÕ]údü÷Ô e⁄+{≤s¡T. kÕj·T+Á‘·+|üP≥ q\¢yêfi¯ó¢
ÁbÕs¡qú #˚d÷ü Ô e⁄+{≤s¡T. ≈£L‘·Ts¡T ô|[fls√Eq >√bÕ\T&ÉT eTqdü÷Œ¤]>Ô ± Ks¡TÃô|{≤º&TÉ .
‘·eT esêZìøÏ #Ó+~q <˚oj·T ÁøÏdj ºæ T· Hé eTVæ≤fi¯ H=ø±yÓTqT @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT. ˇø£|ü &ÉT
bòÕ<äØ\T uÛ≤s¡rj·T ÁøÏdj ºæ T· qT¢ ù|s¡q¢ T e÷Á‘·yT˚ ø±≈£î+&Ü y˚w+ü ˝Àq÷ |üP]Ô e÷s¡TŒ\T
rdüT≈£îe#˚Ãyês¡T. uÛ≤s¡rj·T ÁøÏwj ºæ T· Hé Ád”\Ô T <=s¡kÕqT\qT nqTø£]+∫ ‘êeTT >öqT¢
y˚düT≈£îH˚yês¡T. Ç|ü&É˝≤ ø±<äT. ÁøÏdæºj·THé Ád”Ô\T nq´ uÛ≤s¡rj·T Ád”Ô\˝≤ Ns¡
ø£≥Tº≈î£ +≥THêïs¡T. &√sê KØ<Óq’ dæ\Tÿ Ns¡ ø£≥Tº≈î£ +~. ‘Ó\ì¢ ã÷≥T y˚dTü ≈£î+~.
‘·\MT<ä düqïì ã≥ºqT ø£|ü ø=+~. #·*ø±\+ ø±e≥+ e\¢ eT<ÛTä |ü⁄]˝À >∑T˝≤;\T
<=s¡øe£ ⁄. ÁøÏ+~ Á>±e÷\ qT+&ç >∑T˝≤;\qT ‘Ó|Œæ +#ês¡T. &√sê ‘·q s¬ +&ÉT #˚‘T· \‘√q÷
¬s+&ÉT >∑T˝≤; |üP\>∑T‘·TÔ\qT |ü≥Tº≈£î+~. $yêVü≤+ s√Eq >√bÕ\Tì $TÁ‘·T\T,
Væ≤‘·T\÷ n+<äs÷¡ #·]ÃøÏ e#êÃs¡T. düV≤ü »+>±H˚ &√sê n+<ä>‘∑ .ÔÓ Äs√E kÂ+<äs´¡
<˚e‘·˝≤ uÛ≤dæ*+¢ ~. ‘Ó\ì¢ <äTdüT\Ô T q\¢yêfi¯flqT eTØ q\Tô|øÏÿkÕÔsTT. mÁs¡yêfi¯flqT
eTØ ms¡Tô|øÏÿkÕÔsTT. &√sê mÁs¡ì X¯Øs¡+ #Ûêj·T >∑\~. Á|ü‘˚´ø£+ @ ªs¡÷dtμ
sêdüTø√≈£î+&ÜH˚ ÄyÓT ãT>∑\Z T ñcÕ˝≤*‘ê´ìï düTŒ¤sD¡ ≈£î ‘ÓdTü +Ô {≤sTT. #·]ÃøÏ e∫Ãq
j·TTe≈£î˝À¢, #·<äTe⁄ dü+<Ûä´\T m≈£îÿe>±˝Òì ø±s¡D≤q >∑‘·+˝À &√sêqT $yêVü≤
e÷&É{≤ìøÏ ‹s¡dÿü ]+∫q j·TTe≈£î&ÉT ≈£L&Ü e⁄Hêï&ÉT. n‘·qT ás√E &√sêqT #·÷dæ
|üXÊÃ‘êÔ|ü |ü&TÉ ‘·THêï&ÉT. ô|[flø=&ÉT≈£î q\¢yê&ÉT ø±ø£b˛sTTq n+<äyTÓ qÆ yê&Éì nq˝ÒeTT.
n+<ä>∑‘ÓÔqT >±&ç<äøÏ∫Ã ô|[fl #˚dæq≥T¢>± e⁄+<äH˚~ n+<ä] n_ÛÁbÕj·TeTT. ô|[fl
ø=&ÉT≈£î ˇø£yfi˚ ¯ Væ≤+<äTe⁄ nsTT e⁄+fÒ Ç+‘· n+<äyTÓ qÆ uÛ≤s¡´ <=s¡ø≥£ + ‘·q |üPs¡«»qà
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 189
düTø£è‘·eTH˚yê&˚! ÁøÏwj ºæ T· qT¢ |üPs¡«»qàqT qeTàs¡T ø±˙ j·T÷<äT\T, eTTdæe¢ TT\T ˝≤>±
eT+∫ #Ó&É¢ìï+{Ï˙ uÛÑ>∑e+‘·Tì eTVæ≤eT>± #Ó|ü⁄Ô+{≤s¡T. ô|[fl ‘·sê«‘· >√bÕ\T&ÉT
$+<äT Ç#êÃ&ÉT. $+<äT˝À ‘·eT yêfi¯fl≈£î Ç#˚Ãeìï+{Ï˙ Væ≤‘·T\≈£L, $TÁ‘·T\≈£î ≈£L&Ü
Ç#êÃ&ÉT. d”»Hé eTT–dæ+~. ø±˙ ø£u¢ Ÿ #·*ø±\+˝À ≈£L&Ü ì+&çb˛j˚T e⁄+~. #ê˝≤eT+~
ôdì’ ø±~Ûø±s¡T\T Ä ø£ã¢ T“˝À ~>±s¡T. n+<äTø£ì >√bÕ\T&çøÏ Ks¡TÃ ne⁄‘·T+<˚y÷Ó qqï
uÛj
Ñ T· + ˝Ò<Tä . eT+∫ eT+<äT n‹<∏Tä \≈£î @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT. ø£ã¢ T“ y˚TH˚»s¡T Ä+>√¢
Ç+&çjT· qT. n‘·qT Ç+^¢wßü yêfi¯fl≈£î n+≥sêì yê&ÉsTTHê q\¢ì ÁøÏdj ºæ T· qT¢, e+≥yêfi¯fl‘√
ø£*ùdyê&ÉT ø±<äT. n‘·ìøÏ, n‘·ì uÛ≤s¡´≈£î >√bÕ\T&ÉT y˚sT¡ >± e+f @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT.
ø=+‘·eT+~ ÁøÏdj ºæ T· Hé j·TTe≈£î\T $+<äT Ç+ø± u≤>∑T+&É{≤ìøÏ >±q düuÑÛ ne⁄düs+¡
nqT≈£îHêïs¡T. ø±˙, &ÜHé‡ #˚jT· {≤ìï Ç+ø± Mfi¯fl es¡+Z ˝À Á|ü#ês¡+˝À ˝Ò<Tä . bÕ≥\T
≈£L&Ü ádü÷ eTd” y˚Tsπ ÁbÕDY ã#Ój ’ ÷· μμ nH˚ ≥÷´Hé˝ÀH˚ dü+‘·è|æÔ |ü&eÉ \dæ edüT+Ô ~.
‘·q n\T¢&ç |æq‘·+Á&ç (u≤u≤sTT) |üì#˚ùd ¨≥\T #·*ø±\+˝À eT÷‘· |ü&TÉ ‘·T+~.
#·* eTT<äs>¡ ±H˚ Ä ¨≥˝À¢ì |üìyêfi¯+¢ <äs÷¡ ‘·eT ‘·eT Á>±e÷\≈£î yÓ[flb˛j·÷s¡T.
|æq‘·+Á&ç ø=&ÉT≈£îqT, ø√&É*ï ≈£L&Ü rdüT≈£îyÓfi‘¯ êqHêï&ÉT. nsTT‘˚, >√bÕ\T&ÉT ≈£L‘·T]ï
|ü+|üqHêï&ÉT. n\T¢DÏí ≈£L&Ü ‘·q <ä>∑Zπs e⁄+&ç bıeTàHêï&ÉT. ‘·qT m˝≤ nsTT‘˚
e÷eT kÕúHêìï ÄÁø£$T+#·T≈£îHêï&√, ‘·q n\T¢&TÉ ≈£L&Ü ‘·q kÕúHêìï ÄÁø£$T+#·Tø√yê
\H˚~ >√bÕ\Tì n_ÛÁbÕj·T+ nsTT e⁄+&Ée#·TÃqT. n\T¢&TÉ <ä÷s¡+>± e⁄+fÒ eT]
ø=Hêïfi¯fl bÕ≥T n‘·ì #Ó&TÉ e´düHê\T e÷eT≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü e⁄+&˚$. ø±˙, Ç|ü&ÉT
Ç+{À¢H˚ n‘·qT e⁄+fÒ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü m˝≤ e⁄+≥T+~? n\T¢&TÉ eT+∫ ‘ê>∑TuÀ‘·T.
e÷eT s√p ø=~›>± kÕsêsTT ‘Ó∫Ã ÇdüT+Ô {≤&ÉT. n~ n‘·ìøÏ #ê\<äT. u≤{Ïfifl¯ ≈£î
u≤{Ïfió¯ ¢ $d”ÿ, cÕ+ô|H’ é ‘êπ>kÕÔqì #ÓbÕŒ&ÉT ø±˙ n~ n+‘· ì»+ ø±<äT. n+‘·
KØ<Óq’ eT+<äTqT n‘·qT mø£ÿ&É qT+∫ ‘Ó#T· Ã≈£îì ‘ê>∑>\∑ &ÉT? Ä KØ<Óq’ ~ n‘·ìøÏ
@+ dü]b˛‘·T+~? n‘·ìøÏ Hê≥TkÕsê ø±yê*. Ç+{À¢ uÛ≤s¡´qT ø={Àº, ‹{Àº &ÉãT“\T
rdüT≈£îì eT<ÛTä |ü⁄]øÏ n≥T ∫es¡≈î£ yÓfifl‚ yê&ÉT. nø£ÿ&É ø=+&É Á>±e÷\ qT+&ç ‘Ó∫Ãq
ø±|ü⁄ kÕsêsTT neTTà&Ée⁄‘·÷ e⁄+≥T+~. <ëìï ‘êπ>yê&ÉT. #ê˝≤ bı<äT›b˛j·÷ø£
kÕsê ìcÕ˝À ˇfi¯ófl ‘Ó*j·Tì dæ‹ú ˝À, ˇø£{Ï s¬ +&ÉT#√≥¢ ÁøÏ+<ä|&ü ç Ç+{ÏøÏ #˚sT¡ ≈£î+{≤&ÉT.
n‘·qT Ç+{ÏøÏ e∫Ãq <ä>∑Zs¡qT+&ç ˇø£ ‘·TbòÕqT ÁbÕs¡+uÛÑ+ ne⁄‘·T+~. ô|fi≤flìï
nø±s¡D+>± ø=&É‘ê&ÉT. ‹&É‘ê&ÉT. n‘·eÔ ÷eT\T n‘·ì u≤<Ûä |ü&˝É ≈Ò î£ +&Ü e⁄Hêïs¡T.
Ç~ m|ü&√ ˇø£s√E $wüj·T+ø±<äT. yês¡+˝À <ë<ë|ü⁄ Hê\T>∑sTT<äT s√E\T
e⁄+≥T+~. >√bÕ\T&ÉT ≈£î[fl ≈£î[fl @&ÉTdüTHÔ êï&ÉT. ≈£L‘·T]øÏ ‘·H˚ ñ]Á‘ê&ÉT ‘Ó∫Ãô|{Ïqº ≥º
sTT+~. &√sê düØ>± s¬ +&ÉT yêsê\T ≈£L&Ü ô|[fl dü+‘√cÕìï nqTuÛ$Ñ +#·˝<Ò Tä .
>√bÕ\T&ÉT e⁄+&˚ ø±«s¡sº T¡ ø£ã¢ T“ >∑<Tä \≈£î <ä>sZ∑ ˝¡ ÀH˚ e⁄+≥T+~. >∑<Tä ˝À¢ <=s¡\T
ìÁ<äb˛j˚T düeTj·TeT÷, n\T¢&TÉ ‘ê– e∫Ã ≈£L‘·T]ï ø=fÒ,º ‹fÒº düeTj·TeT÷ ˇø£fÒ
nsTT+~. á >=&Ée≈£î <=s¡\≈£î ìÁ<ëuÛ+Ñ >∑+ mø£ÿ&É ø£\T>∑T‘·T+<√qì >√bÕ\T&ÉT
uÛj
Ñ T· |ü&TÉ ‘·T+&˚yê&ÉT. n+<äTø£ì n\T¢&TÉ Ç+{ÏøÏ sê>±H˚ n‘·ì ns¡T|ü⁄\T ãj·T≥≈£î
$q|ü&≈É î£ +&Ü ‘·\T|ü⁄\˙ï _–+∫ y˚ùdyê&ÉT. ˇfi¯ófl ‘Ó*j·Tì dæ‹ú ˝À n\T¢&TÉ e⁄+&˚yê&ÉT.
n˝≤+{Ï dæ‹ú ˝À n‘·ì MT<ä ø√|ü–+#·Tø√e≥+ Ç+ø± nqsêú\≈£î <ë] rdüT+Ô <˚y÷Ó qì
dü+ø√∫dü÷Ô e⁄+&˚yê&ÉT. >√bÕ\T&ÉT yÓTøÆ +£ ˝À ˝Òq|ü&ÉT n\T¢DíÏ eT+∫>± <ä>sZ∑ ≈¡ î£
|æ*∫ Ç˝≤ e⁄+&É≥+ ‘·><∑ ìä #ÓbÕ›eTqT≈£îH˚ yê&ÉT. #Óù|Œyê&ÉT. ø±˙ e÷eT eT+∫‘·q+
#·÷dæq ø=B› n\T¢&ÉT ø=yÓTàøÏÿ ≈£Ls¡TÃH˚yê&ÉT. n‘·&çì nqTqsTT+#·{≤ìøÏ e÷eT
eT]ø=+‘· &ÉãT“qT ÇdüT+Ô &˚yê&ÉT.
>√bÕ\T&ÉT @Hê&√ eTVü‰bÕ|ü+ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. ˝Òøb£ ˛‘˚ n˝≤+{Ï n\T¢&TÉ <=s¡ø&£ TÉ .
ˇø√ÿkÕ] n‘·qT ‘Ó>Á∑ ‘ê– ˇfi¯ófl ‘Ó*j·Tø£ s√&ÉM¢ T<ä |ü&bç ˛‘·÷ e⁄+&˚yê&ÉT. me¬sH’ ê
‘Ó*dæqyêfi¯ófl #·÷dæ Ç+{ÏøÏ |ü+|æùdÔ dü], ˝Òøb£ ˛‘˚ ìcÕ ‘·>π eZ s¡≈L£ n˝≤π> @ ôd&’ TÉ
ø±\Te˝ÀH√ |ü&eç ⁄+&ç ìcÕ ‘·>±Zø£ ns¡sú êÁ‹øÏ Ç\T¢ #˚sT¡ ≈£îH˚yê&ÉT. yê&ÉT n˝≤π> |ü&ç
#·ìb˛‘˚ u≤>∑T+&ÉTqì ˝Òø£b˛‘˚ @ ∫s¡T‘·|ü⁄˝À m‘·TÔ≈£îb˛sTTHê u≤>∑T+&ÉTqì
nqT≈£îH˚yê&ÉT >√bÕ\T&ÉT. ø±˙ ∫s¡T‘·|⁄ü \T\T #ê˝≤ ‘Ó*yÓq’ $. n$ n‘·DíÏ m‘·T≈Ô î£
yÓfifl¯ e⁄. e÷qe⁄\‘√ X¯Á‘·T‘ê«ìï ô|+#·T≈£î+fÒ |ü]D≤eT+ @+ »s¡T>∑T‘·T+<√ yê{ÏøÏ
‘Ó\T‡. n‘·Ôe÷eT\T e+–q ø=B› e+#·T‘·THêï&ÉT n\T¢&ÉT. ªªHê ø±«s¡ºs¡T ø£¢ãT“≈£î
ø=+#Ó+ <ä÷s¡+>± e⁄+fÒ Mì dü+>∑‹ ‘˚˝ÃÒ yê&çìμμ nì nqT≈£îH˚yê&ÉT >√bÕ\T&ÉT.
e÷]Ã e∫Ã+~. #·* ø=+#Ó+ ‘·–+Z ~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À ø±˝≤\ >∑T]+∫ ø£s¬ ≈£î>º ±
#Ó|Œü ˝ÒeTT. s¬ +&ÉT, eT÷&ÉT s√E\T eTTdüTs¡T|ü{ºÏ es¡¸+ ≈£î]ùdÔ ‘·|Œü ≈£î+&Ü eT+#·T>∑&\¶É T
|ü&‘É êsTT. #·* ô|s¡T>∑T‘·T+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì kÕúì≈£î\T edü+‘· ãTT‘·Te⁄ e∫Ã+<ä+fÒ,
Äq+<ä|&ü ‘É ês¡T. yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘· Á|ü»\ø£+fÒ, #ê˝≤ ñ‘ê‡Vü≤+>± edü+‘· ãTT‘·Te⁄
y˚&TÉ ø£*ï #˚dTü ≈£î+{≤s¡T. ø±˙ >√bÕ\T&ç ≈£î≥T+u≤ìøÏ edü+‘· ãTT‘·Te⁄ Äq+<√‘·‡e+
sê˝Ò<Tä . Ä ≈£î≥T+ã+˝À Äq+<ä+ n\T¢&TÉ n&ÉT>∑Tô|{Ïqº s√EH˚ n+‘·eTsTT+~.
4
1947e dü+e‘·‡s¡+ Ä>∑dTü º HÓ\ e∫Ã+~. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl uÛ≤s¡‘<· X˚ Êìï $&ç∫
XÊX¯«‘·+>± yÓ[flb˛j·÷s¡T. eT<ÛTä |ü⁄] $<Ûeä sê\sTT+~. yÓ<’ yäÛ ê´ìï ÁbÕe÷D°ø]£ +#·{≤
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 191
ìπøHê nqï≥Tº Ä dü+e‘·‡s¡+ Ä>∑dTü º HÓ\˝À eT<ÛTä |ü⁄]˝À nH˚øy£ TÓ qÆ e÷s¡TŒ\T »]>±sTT.
uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ $uÛõÑ +#·ø£ eTT+<äT ˝≤¨s¡T˝Àì <Ûìä ≈£î\÷, |ü•ÃeT |ü+C≤ãT≈£î #Ó+~q
Ç+ø± nH˚ø£ q>∑sê\˝Àì <Ûìä ≈£î\T eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e∫Ã e⁄+&˚yês¡T. s√p sπ &çj÷Ó #Ó$
<ä>sZ∑ ¡ ô|≥Tº≈î£ ì $+≥T+&˚yês¡T. ˝≤¨s¡T m≥TyÓ|’ ⁄ü ≈£î nsTT+<√qì eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì
|ü•ÃeT |ü+C≤ãT≈£î #Ó+~q <Ûìä ≈£î\T Ä<äTsê› |ü&TÉ ‘·T+&˚yês¡T. nsTT‘˚, ˝≤¨s¡T
bÕøÏkÕÔHøπé yÓ[flb˛‘·T+<äì nqT≈£îH˚yês¡T. n+<äT˝À dü+<˚V≤ü eTT ˝Ò<Tä . m+<äTø£+fÒ
˝≤¨s¡T #·T≥Tº|øü ÿ£ \ Á>±e÷\˝À eTTdæ+¢ »HêuÛ≤ m≈£îÿe. ˇø£yfi˚ ¯ ˝≤¨s¡T˝À Væ≤+<ä÷
»HêuÛ≤ m≈£îÿy˚ e⁄Hêï, #·T≥÷º bÕøÏkÕÔHqé T @sêŒ≥T #˚dæ eT<Û´ä ˝À ˝≤¨s¡TqT e÷Á‘·+
uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À e⁄+#·{≤ìøÏ Ç+^¢wßü yêfi¯ó¢ ˇ|ü≈£î+{≤sê? Væ≤+<äTe⁄\T uÛ≤s¡‘<· X˚ Êìï
$&ç∫ô|≥ºeTì Ç+^¢wüß yêfi¯flqT u≤<Ûäô|{≤ºs¡H√, eTTdæ¢eTT\T kÕ«‘·+Á‘·´+ ø√dü+
b˛sê&É˝<Ò Hä √ Ç+^¢wßü yêfi¯ófl eTTdæ+¢ \≈£î ˝≤¨s¡TqT Ç#˚ÃkÕÔsq¡ Tø√e≥+ dü]ø±<äT.
Ç+^¢wßü yê&ÉT Væ≤+<äTe⁄\qT Væ≤+dæ+#·≥+˝À Ç+πøyÓTHÆ ê ø=s¡‘e· ⁄qï<˚y÷Ó . <ëìï ø±kÕÔ
|üP]Ô #˚<ë›eTqT≈£îHêï&ÉT. n≥Te+≥|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ø√{°X«¯ s¡T˝…q’ Væ≤+<äTe⁄\T
sêjYTãVü≤<ä÷›sY\÷, sêjYTkÕôV≤uŸ\÷ ‘·eT≈£î Á|üuÛÑTyÓ’q Ç+^¢wüßyê&ÉT <äj·T‘·\∫
˝≤¨s¡TqT ‘·eTπø e⁄+#·T‘ê&ÉqTø√e≥+ <äTsêX¯ ø±<ë? ˝≤¨s¡T bÕøÏkÕÔHé˝À
b˛e≥+‘√ bÕ≥T |ü+C≤ãT˝À Væ≤+<äTe⁄\ s¡ø+Ô£ ‘√ edü+‘√‘·‡yê*ï »s¡T|ü⁄≈£î+≥T
Hêïs¡qï n‘·T´øÏ‘Ô √ ≈£L&çq yês¡\Ô T |üÁ‹ø£˝À¢ edüTHÔ êïsTT. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì |ü+C≤;\≈£î
s¡ø+Ô£ ñbıŒ+>∑kÕ–+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄qï |ü~ eT+~ eTTdæe¢ TT\qsTTHê #·+|æ ‘·eT
s¡ø|Ô£ ⁄ü bı+>∑TqT ‘·–+Z #·T≈£î+<ëeTqT≈£îHêïs¡T.
Ç+^¢wüß yêfi¯ófl eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì ‘·eT dæÔsêdüTú\qT $&ç∫ô|{Ïº yÓ[flb˛j·÷s¡T.
yêfi¯ófl yÓfi≤flø£ >√bÕ\T&ÉT Ä˝ŸŒ‡¤ ø£ã¢ T“≈£î e+≥yê&ç>±H˚ e⁄Hêï&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄] Ç+^¢wßü
yêfi¯fl #˚‘T· ˝À¢ e⁄qï|ü&ÉT Ä+>∑¢ <=s¡\T $|üØ‘·+>± e#˚Ãyês¡T Ä ø£ã¢ T“≈£î! Ç|ü&Ü
<=s¡\T sêe≥+ ˝Ò<Tä . Ä<ëj·T+ ˝Ò≈î£ +&Ü >√bÕ\T&ÉT düTKø£sy¡ TÓ qÆ J$‘êìï m˝≤
>∑&|É >ü \∑ &ÉT! uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT >√bÕ\Tì ÁbÕs¡qú qT $Hêï&ÉT >±e⁄qT n\T¢&TÉ ˇø£ dü+e‘·‡s¡+
ÁøÏ‘·+ eT<ÛäT|ü⁄]ì e~* yÓ[flb˛j·÷&ÉT. >√bÕ\T&ÉT $dæ–b˛sTT ˇø£kÕ] n\T¢&ç
eT¬øÿ\T $s¡>=Z{≤º&TÉ . <ë+‘√ Vü≤&É*b˛sTTq n\T¢&TÉ #ÓbÕŒ ô|≥º≈î£ +&Ü yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
n\T¢&ÉT yÓ[flb˛e≥+‘√ düeTTÁ<ä+˝À |ü&É¶yêDÏí ˇ&ÉT¶≈£î #˚]Ãq≥Tº>± nsTT´+~
>√bÕ\TìøÏ. n‘·ì uÛ≤s¡´≈£î, &√sê≈£î ≈£L&Ü n˝≤π> nì|æ+∫+~. nsTT‘˚, n\T¢&TÉ
yÓfi¯ó‘·÷ &√sêqT Ç<ä›s¡T |æ\¢\ ‘·*¢ì #˚dæ yÓfi≤fl&ÉT. >√bÕ\T&ÉT Ä]úø£+>± #ê˝≤
Çã“+<äT\˝À |ü&Ü¶&TÉ . 50 s¡÷bÕj·T\T Ç|ü&ÉT Çdü÷HÔ ˚ e⁄Hêïs¡T ø±˙ Ç|üŒ{Ï j·÷uÛ’…
s¡÷bÕj·T\T yÓqTø£{Ï |ü~ùV≤qT s¡÷bÕj·T\≈£î düe÷q+ nj·÷´sTT. ô|>’ ± ô|’ Ä<ëj·T+
|üP]Ô>± ˝Ò≈î£ +&Üb˛sTT+~. uÛ$Ñ wü´‘·TÔ m˝≤ e⁄+≥T+<√? >√bÕ\TìøÏ ‘Ó*j·T<äT.
e÷qdæø£ e´<Ûä ≈£L&Ü s√>±ìøÏ ø±s¡D+ ne⁄‘·T+~. yÓqTø£ düTKe+‘·yTÓ qÆ J$‘êìï
>∑&bç Õ&ÉT >√bÕ\T&ÉT. Ç+ø£ n˝≤+{Ï J$‘·+ ‹]– \_ÛdTü +Ô <äqï ÄX¯ ˝Ò<Tä n‘·ìøÏ.
≈£î≥T+ã+˝À Ä]úø£ u≤<Û\ä T m≈£îÿej·÷´sTT. >√bÕ\T&ÉT ~>∑T\T‘√ ≈£î+–b˛j·÷&ÉT.
eTìwæ ∫øÏÿ dü>e∑ Tj·÷´&ÉT. d”»qT ÁbÕs¡+uÛeÑ TsTT+~. eT<ÛTä |ü⁄] »Hê\‘√ ì+&çb˛
sTT+~. nsTT‘˚, yêfi¯fl+<äs÷¡ |ü+C≤ãT qT+&ç e∫Ãq ø±+~o≈£î\T. W≥TVü≤ÖE˝Àì
ˇø√ÿ>∑~˝À |ü~eT+~ <ëø± e⁄+≥THêïs¡T. ã+>∑fi≤\÷`¨≥fi¯ófl U≤∞>± |ü&eç ⁄HêïsTT.
j·TT<ä›+ eTT–dæq ‘·sê«‘·qT+&ç Ç+>∑¢wüß <=s¡\T eT<ÛäT|ü⁄]øÏ sêe≥+ <ë<ë|ü⁄>±
‘·–Z+#˚XÊs¡T. Ä dü+e‘·‡s¡+ »]–q s¡ø£ÔbÕ‘êìï >∑T]+∫ $ì ndü\T sêe≥+
e÷H˚XÊs¡T. qyêãT˝À¢ #ê˝≤ eT+~ bÕøÏkÕÔHé yÓ[flb˛j·÷s¡T. ˇø£fió¯ fl, Ç<äs› T¡ e⁄Hêï
‘·eT eTVü≤\TqT <ë{Ï ãj·T≥≈£î sêe≥+ ˝Ò<Tä . |ü]dæ‘ú T· \T nqqT≈£L\+>± e⁄+&É≥+
e\q Ä dü+e‘·‡s¡+ eTVü‰sêE\÷ »MT+<ës¡T¢ ≈£L&Ü eT<ÛäT|ü⁄]øÏ sêe≥+
e÷qT≈£îHêïs¡T. j·TT<äΔ+ eTT–dæq|üŒ{Ï qT+N Ä˝ŸŒ¤‡ ø£¢uŸ≈£î q\¢yêfi¯ófl sêe{≤ìøÏ
nqTeT‹#êÃs¡T. Ä ¨≥\T≈£î j·T»e÷qT˝Ò q\¢yêfi¯flj·÷´s¡T. Ä dü+e‘·‡s¡+ Ä˝ŸŒ‡¤
ø£ã¢ T“ ¨≥˝Ÿ >∑<Tä ˝À¢ dü>y∑ TÓ HÆ ê ì+&É˝<Ò Tä . yÓTT<ä{Ï d”»Hé˝ÀH˚ >√bÕ\T&ÉT nHês√>∑´+
bÕ\j·÷´&ÉT. y˚T, pHé HÓ\*ï n˝≤π> nHês√>∑´+‘√ >∑&ùç |XÊ&ÉT. esê¸\T |ü&≥É +
yÓTT<ä\e>±H˚ n‘·q÷ eT+#êq |ü&Ü¶&TÉ . ‹]– uÛ÷Ñ $TMT<ä ø±\T ô|≥º˝<Ò Tä . ÁbÕ|ü+∫ø£
u≤<Û\ä ìï+{Ï˙ e~* XÊX¯«‘·+>± yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
ø±˙, &√sê ‘·q Ç<äs› T¡ _&É*¶ ï, ‘·*˙¢ rdüT≈£îì mø£ÿ&çøÏ b˛>∑\<äT? >√bÕ\T&ÉT
#·ìb˛j·÷ø£ n‘·ì ≈£î≥T+u≤ìï W{ŸV≤ü ÖE˝À m+<äT≈£î e⁄+&ÉìkÕÔsT¡ ? ‘·qT |ü⁄{Ïôº |]–
düTKø£sy¡ TÓ qÆ u≤˝≤´ìï >∑&|ç qæ Ä sTT+{Ïì e~* yÓ[flb˛e\dæ e∫Ã+~.

ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ ‘·sT¡ yê‘· &√sê ‘·*¢ ≈£L&Ü ÇVü≤˝Àø£|⁄ü <äT'U≤qTï+&ç ã+<Ûä
$eTT≈£îsÔ ê\sTT+~. &√sê≈£î |ü]#·jT· T&Óq’ ˇø£ e´øÏÔ ‘·qT e⁄+≥Tqï W{ŸV≤ü ÖCŸ˝Àì
ˇø£ >∑~ì ñ∫‘·+>± e⁄+&É{≤ìøÏ Ç#êÃ&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À >∑<Tä \T e⁄+&É{≤ìøÏ \_Û+#·&+É
ô|<ä› düeTdü´ ø±<äT. ø±˙ Ç<äs› T¡ |æ\\¢ qT b˛wæ+#·Tø√e≥+ &√sê≈£î X¯øøÔÏ Ï $T+∫q
$wüjT· +. Ád”øÔ Ï $yêVü≤+ düs<¡ ë ø√dü+ »]|æ+#˚ ‘·+‘·T>± uÛ≤$+#·{≤ìøÏ M˝Ò<¢ Tä .
eTTK´+>± &√sê˝≤+{Ï Ád”\Ô ≈£î $yêVü≤+ J$‘êedüsê˝À¢ n‹ Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ ~. ÄyÓT≈£î
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 193
21`22 dü+ˆˆ\T e⁄+{≤sTT. ‘·+Á&çb˛j·÷ø£ |ü&¶É ø£cÕº\ ø±s¡D+>± eTTdü* <ëì˝≤
ø£ì|æ+∫Hê ÄX¯Ãs¡´|ü&eÉ \dæq |üì˝Ò<Tä . nsTTq|üŒ{Ïø° &√sê X¯Øs¡+˝À Ç+ø± ø=+‘·
X¯øÔÏ e⁄+~. eTTK+˝À ø±+‹ e⁄+~. >∑T˝≤; |ü⁄e⁄«˝≤+{Ï 16 @fi¯fl &√sê≈£î, ‘·+Á&ç
n+‘· Á|üjT· ‘·ï+ #˚ùdÔ >±&ç<˝ä ≤+{Ï es¡T&ÉT <=]ø±&ÉT. Ç|ü&ÜyÓT eTs√ uÛsÑ qÔ¡ T ø√]Hê,
n+‘·ø+£ fÒ eT+∫yê&ÉT m≈£ÿDTí+&ç ekÕÔ&TÉ ? &√sê ˇø£ k˛eT]b˛‘·T nsTTq e+≥yêDÏí
ÄÁX¯sTT+∫+~. <˚oj·T ÁøÏdj ºæ T· Hé\≈£î Ç+^¢wßü <=s¡\ nuÛj
Ñ T· Vü≤dü+Ô XÊX¯«‘·+>± n<äèX¯´+
nsTT+~. |üì <=s¡ø≥£ + ˝Ò<Tä . eTTdæ+¢ e+≥yêfi¯ófl #ê˝≤eT+~ bÕøÏkÕÔHé yÓ[flb˛j·÷s¡T.
Ç+ø± eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄qï e+≥yêfi¯ófl m+‘· ‘·≈î£ ÿe J‘·+ Ç∫ÃHê |üì#˚kÕÔeTì
s√&Éy¢ +Ó ≥ ‹s¡T>∑T‘·THêïs¡T. n˝≤+{Ï yêfi¯fl˝À¢ ˇø£&TÉ &√sê≈£î ≈£î~sê&ÉT. ø±˙ n‘·qT
&√sêqT, ÄyÓT Ç<äs› T¡ dü+‘êHêìï b˛wæ+#·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT. ÄyÓT≈£î eTs√ dü+‘êHêìï
ø£*–+∫ #Ó|Œü ≈£î+&Ü yÓ[flb˛j·÷&ÉT. eT] Ç+ø=ø£‘ì· ï ÄÁX¯sTT+∫+~. n‘·q÷ n˝≤π>
#˚XÊ&ÉT. Ç<ä›s¡T |æ\¢*ï ø£*Œ+∫ yÓ[flb˛j·÷&ÉT. Ç|ü&ÉT 28dü+ˆˆ\ &√sê 5>∑Ts¡T
|æ\\¢ ‘√ Ç+ø=ø£] <ä>sZ∑ ¡ e⁄+{À+~. n‘·ì ìÁ<äeT>∑‘· eTTU≤ìï #·÷ùdÔ n‘·qT ø=¬øH’ é
˝≤+{Ï eT‘·TÔ |ü<ësêú\T rdüT≈£î+{≤&Éì düŒwü+º >± ‘Ó\TdüT+Ô ~. ‘·©<¢ +ä Á&û Ç∫Ãq edüTeÔ ⁄©ï,
kıeTTà©ï neTTà≈£îì Ç+‘·es¡≈L£ |æ\*¢ ï b˛wæ+#·T≈£î+~. yÓTT<ä≥ ‘·q e+{Ï MT~
kıeTTà*ï ô|{Ïº &ÉãT“ n|ü ‘Ó#T· Ã≈£îì >∑&ùç |~. #·T≥Tº|øü ÿ£ \ Çfi¯fl˝À¢ bÕ∫|üì #˚ùd~.
ø±ì bÕ∫|üì #˚dæ dü+bÕ~+∫q dü+bÕ<äq‘√ me] bı≥º\T ì+&ÉT‘êsTT?
&√sê ‘·q ã≥º\ìï+{Ï˙ neTTà≈£î+~. ˇø£ bÕ‘· dæ\TÿNs¡qT, eT&ÉeT\<ä>sZ∑ ¡
|ü–*q ˇø£ ã÷≥¢ »‘·qT e÷Á‘·+ nfÒôº |≥Tº≈î£ +~. Ç+{À¢ e⁄qï|ü&ÉT @ ∫ì–q
ã≥º˝À #·T≥Tº≈î£ ì >∑&ùç |~. ø±˙, ãj·T≥≈£î Ä ã≥º˝ÀÔ yÓfifl¯ &É+ ÄyÓT≈£î Çwü+º ˝Ò<Tä .
Ç|üŒ{Ïø° ÄyÓT≈£î m+‘√ ø=+‘· n|ü <=s¡T≈£î‘√+<ä+fÒ Ä dæ\Tÿ N¬s ø±s¡D+>±H˚!
&√sê≈£î n&ÉTø√ÿe≥+ n\yê≥T ˝Ò<Tä . ÄyÓT dæ‹ú n&ÉT≈£îÿH˚ dæ‹ú nsTTHê Ä‘êà_Ûe÷q+
#êe˝Ò<äT. n|ü n&ÉT>∑T‘·T+<˚ ø±˙ eTTwæº n&É>∑<äT. á dü+e‘·‡s¡+ ÄyÓT >∑~øÏ
|üøÿ£ q e⁄qï >∑~˝À ñ<ës¡ Vü≤è<äjT· T\T>± ø£ì|æ+#˚ <ä+|ü‘T· \T e#êÃs¡T. ˇø£s√Eq
Ä Ç+{Ï Äj·Tìï &√sê ns¡sú ÷¡ bÕsTT n|ü n&ç–+~. n|ü ‹]– rs¡Ã˝Ò<ìä n‘·ìøÏ
ns¡+ú nsTT+~. ˝Ò<Hä êï&ÉT. &√sê ‘·\e+#·T≈£î e#˚Ãdæ+~.
&√sê≈£î yÓTT‘·+Ô 5>∑Ts¡T dü+‘êq+. q\T>∑Ts¡T ≈£L‘·Tfi¯ófl, ˇø£ ø=&ÉT≈£î. n+<äs÷¡
mÁs¡>±, #·øÿ£ >± e⁄+{≤s¡T. nsTT‘˚, <ä]Á<äeTqï ø±s¡Tq\T|ü⁄ yêfi¯fl eTTU≤q n\TeTT
≈£îqï~. ô|<ä› |æ\≈¢ î£ 11 @fi¯ófl e⁄+{≤sTT. Äø£\sTT‘˚ |æ\\¢ +<äs÷¡ ‘·*¢ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e∫Ã
@&ÉTdüTÔ+{≤s¡T. ‘·*¢ $dæ–b˛sTT ø√|ü–+#·T≈£îH˚~. ø±˙, eTs¡Tø£åD+˝ÀH˚ eTqdüT‡
e÷s¡TÃ≈£îH˚~. ‘·qø£+fÒ á Á|ü|+ü #·+˝À Mfi¢̄qT Ä<ä]+#˚yêfi¯ófl mes¡T e⁄Hêïs¡T?
ª≈£î|üŒÁ‘√ C≤j˚T‘Y ø£«∫<ä|æ ≈£îe÷‘êq uÛeÑ ‹μ &√sê ≈£îe÷‘· ø±<äT. ÄyÓT ø£cÕº\T
n~Ûø+£ ø±e{≤ìøÏ ÇB ˇø£ ø±s¡Dy˚T! nìï nee÷Hê\q÷ düV≤æ +∫, n|ü‘Ó∫Ã,
bÕ∫|üì #˚dæ _&É*¶ ï b˛wæ+#·Tø√yê\ì #·÷düT+Ô ~. Ç+‘· ø£w|ºü &ü ç b˛wæ+∫q _&É\¶ T
ô|<äy› êfi¯flj·÷´ø£ m˝≤ ‘·j÷· s¡e⁄‘ês¡T? mes¡T #·÷XÊs¡T? @Hê&É÷ ø£&TÉ |ü⁄ì+&Ü ‹+&ç
ms¡>ì∑ Ä |æ\\¢ T #·<Tä e⁄ø√e{≤ìøÏ neø±X¯+ \_ÛdTü +Ô <äì ø£\˝À ≈£L&Ü }Væ≤+#·{≤ìøÏ
nqs¡TΩ˝…’q Ä |æ\¢\T ` ñ‘·ÔeT bÂs¡T\T ne⁄‘ês¡H√, C≤„qe+‘·T\T ne⁄‘ês¡H√
Ä•+#·&+É <äTsêX‚ ne⁄‘·T+~.
&√sê ãC≤s¡T yÓqTø£y|’Ó ⁄ü q e⁄qï>∑~˝À ñ∫‘·+>± e⁄+&ÉìùdeÔ ⁄+{À+~. Ä >∑~˝À
ÄyÓT Hê\T>∑e uÛsÑ êÔ, Ç+ø± Ç<äs› T¡ eTT>∑TsZ T¡ |ü⁄s¡Twüß\÷ e⁄+≥THêïs¡T. yêfi¯ó¢ ÄyÓT
eTs¡T<äT\T ø±e#·TÃ. d”»Hé düeTj·T+˝À yêfi¯fl≈£î mø£ÿ&Ó’Hê ñ<√´>∑+ <=]øÏ‘˚
<=s¡T≈£î‘·T+~. &√sê n+<ä]ø° e+&çô|&ÉT‘·T+~. d”»Hé düeTj·T+˝À |æ\\¢ ≈£î @ ns¡qΔ ïyÓ÷
<=s¡T≈£î‘·T+~. Ä ‘·sê«‘· m˝≤ ã‘·T≈£î‘ês√ Ä˝À∫+#·&+É ≈£L&Ü ndü+uÛeÑ y˚T! Á|üøÿ£
>∑<Tä ˝À¢ì $˝≤düj÷· Á‹ø£\T e∫Ã e⁄+{≤s¡T. Á|ü‹ d”»Hé˝Àq÷ Áø=‘·Ô eTTU≤\T ø£ì|æd÷ü Ô
e⁄+{≤sTT Ä >∑<Tä ˝À¢. nB ø=+‘· es¡≈L£ qj·Ty˚T. m|ü&É÷ ˇø£fifl‚ e⁄+fÒ, e÷{Ïe÷{Ïø°
yêfi¯flH˚ n|ü n&É>e∑ \dæ edüT+Ô ~. ;<ä\ u≤<Û\ä T ;<ä\øπ ns¡eú Te⁄‘êsTT. |üøÿ£ qT+&˚
|ü+C≤; ≈£î≥T+ã HÍø£s¡T &√sê dæú‹ì >∑eTì+#ê&ÉT. ‘·eT j·T»e÷qT\T ‹q>±
$T–*b˛sTTq |ü<ësêú\qT &√sê≈£î Ç#˚Ãyê&ÉT. ø±\TÃø√>± $T–*q u§>∑T*Z ï, ø£f*º… ï
≈£L&Ü &√sê≈£î Ç#˚Ãyê&ÉT. j·T»e÷qT\T #·÷&É≈î£ +&Ü yêfi¯fl |ü+|ü⁄˝À ˙fi¯ófl ‘Ó#T· Ã≈£îH˚~
&√sê! ∫ì–q ã≥º\T ø£≥Tº≈£îH˚ &√sê s√p ‘·eT |ü+|ü⁄≈£î e∫Ã ˙fi¯ófl |ü≥Tº≈£î
yÓfifl¯ ≥+ u≤<Ûä nì|æ+∫+~ |ü+C≤; eTVæ≤fi¯≈î£ . Äs√Eq ÄyÓT &√sêqT Çø£ e÷
|ü+|ü⁄≈£î sêe<äì› $~*+#˚d+æ ~. n|ü&ÉT &√sê ø£˙ïfi¯ófl ô|≥Tº≈î£ +≥÷ ‘·q dæ‹ú m+‘·
ø£s¡TD≤uÛÑ]‘·yÓTÆq<√! #Ó|üŒ{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+∫+~. ÄyÓT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T #·ìb˛e≥y˚T
eT+∫<äsTT+~. Áã‹øÏe⁄+fÒ n˝≤¢sT¡ eTT<äT>› ± ô|]–q ≈£L‘·T] <äTdæ‹ú ì #·÷dæ ≈£î$T*
b˛j˚Tyês¡T. &√sê s√p uÛ>Ñ e∑ +‘·T&çì ÁbÕ]údTü +Ô ~. ªªz j·Tÿê! qqTï Hê ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\
<ä>sZ∑ ≈¡ î£ |ü+|æ+#·T!μμ nì. ø±˙ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT ;<ä\ ÁbÕs¡qú \qT n+‘· ‘·«s¡>± $+{≤&Ü?μμ
ø±fi¯sêÁ‹˝≤+{Ï u≤<ÛëdüsŒ¡ Á<äwyºü TÓ qÆ ÄyÓT J$‘·+ Ç+ø± dü>y∑ TÓ HÆ ê >∑&eÉ +<˚!
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 195

_düTqT
H˚bÕ˝ŸqT $TqVü‰sTTùdÔ nkÕ‡+ qT+&ç \&ÛøÉ ˘ es¡≈L£ e⁄qï uÛ≤s¡‘· dü]Vü≤<äT›
{Ïu{… Ÿ n+fÒ #ÓH’ ê Á|üC≤sê»´|ü⁄ dü]Vü≤<äT‘› √ ø£*‡ e⁄+~. á s¬ +&ÉT <˚XÊ\ dü]Vü≤<äT\› ÷
ø£*ùd #√≥ Á|üøè£ ‹<äèXÊ´\T nH˚ø£ s¡ø±\T>±q÷, eTH√Vü≤s¡+>±q÷ e⁄+{≤sTT. @y√
ø=‘·Ô ˝Àø±˝À¢ ñqï≥T¢>± e⁄+≥T+~. eèøå±\‘√q÷ |üs«¡ ‘ê\‘√q÷ ì+&çe⁄qï e÷s¡+Z ˝À
ø=+‘· <ä÷s¡+ <ëø± Á|üj·÷D+ #˚dü÷ÔH˚ e⁄+{≤+. Ç+‘·˝ÀH˚ Á|üø£è‹ |ü]es¡Ôq
#Ó+<äT‘·T+~. eèøå±\‘√, |ü#Ã· <äq+‘√ XÀuÛ≤j·Te÷q+>± e⁄qï Á|üøè£ ‹ ˇø£ÿkÕ]>±
m+&ÉTyê]b˛sTTq≥Tº>± ne⁄‘·T+~. mø£ÿ&Ü |ü#·Ã<äq+ nqïe÷fÒ ø£ì|æ+#·<äT.
j·÷Á‹≈£î\≈£î sêÁ‹|üP≥ #·* ø±#·Tø√e{≤ìøÏ ø£f|º… ⁄ü \¢\T ø£sT¡ ee⁄‘êsTT. |üXó¯ e⁄\
ms¡Te⁄H˚ Ç+<Ûqä +>± ñ|üj÷Ó –+#·e\dæ edüT+Ô ~. n˝≤+{Ï ÁbÕø£è‹ø£ <äèXÊ´\T >∑\
uÛ≤s¡‘· {Ïu…≥Tº e÷s¡Z+˝À e⁄qï ˇø£ Á>±eT+ ªø£q+μ! Ä Á>±e÷ìøÏ ÁøÏ+<ä ¬s+&ÉT
yÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À X¯‘<· èäÛ q~. ª|ò÷ü |òTü sYμ nqï ù|s¡T‘√ Á|üeVæ≤dü÷Ô e⁄+≥T+~. (X¯‘<· èä `
q÷]+‘·\T |üsT¡ >∑T\T rùd~. |ò÷ü |òTü sY ` |òTü s¡sÈ q¡ Tì <Û«ä ì #˚ùd~) á q~ e÷qdü
düs√es¡+ #Ó+‘·qTqï ªsêeDÁVü≤<ä+μ nqï düs√es¡+ qT+&ç ñ<ä“$¤ düT+Ô ~. ø£q+ Á>±eT+
qT+&ç |ò÷ü |òTü sY qB rsêìøÏ sêe{≤ìøÏ <ë<ë|ü⁄>± s¬ +&ÉT yÓTfiÆ ó¯ fl ÁøÏ+<äøÏ ~>∑e*‡
edüT+Ô ~. Ä s¬ +&ÉT yÓTfiÆ S¯ fl ~>∑≥+ n‹ uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ ~. Ä ~>∑T&ÉT ÁbÕ+‘·+˝À
~>∑{≤ìøÏ ø±˙, mø£ÿ{≤ìøÏ ø±˙ Ä ø=+&ÉÁbÕ+‘· Á|ü»˝Ò dü]b˛‘ês¡T. ø£q+ Á>±eT+
<ä>sZ∑ ¡ Á|üeVæ≤düTqÔ ï dü‘\· CŸ (X¯‘<· èäÛ ) q~øÏ ˇø£y|’Ó ⁄ü q <˚e<ës¡T, <ÛTä |æ eèøå±\‘√ ì+&çq
eHê\T e⁄HêïsTT. nø£ÿ&É qT+&ç øπ e\+ ˇø£{Ï s¬ +&ÉT yÓTfiÆ ó¯ fl m>∑Te≈£î yÓ[‘˚ #ê\T.
#Ó≥÷¢ #˚eT\÷ ˝Òì |üs«¡ ‘· |”su¡ƒ ÷ÑÛ $T ø£ì|ædTü +Ô ~. n<˚ {Ïu{… Ÿ ` uÛ≤s¡‘Y <ë]. Ä
|”su¡ƒ ÷ÑÛ $T˝À |ü\Ã>± >∑&¶ç e÷Á‘·+ e⁄+≥T+~. Ä >∑&ì¶ç |üXó¯ e⁄\˙ï y˚Tj·Te⁄. Ä >∑&¶ç
yÓTTø£ÿ\˝ÀH˚ >=|üŒ Wwü<ëÛ \T>± |üì#˚ùd yÓTTø£ÿ\÷ e⁄+{≤sTT. ny˚ø±ø£ kÕ+Áu≤DÏ `
n>∑sT¡ ˝≤+{Ï düTyêdüq\‘√ >∑Tu≤[+∫b˛‘·Tqï bı<ä\÷ ø=ìï e⁄+{≤j·Tø£ÿ&É. ø=+#Ó+
d”Œ&ÉT>± q&Ée>∑*–q yêfi¯flsTT‘˚ ªø£q+μ qT+&ç ˇø£ÿs√E q&ç∫ uÛ≤s¡‘<· X˚ |¯ ⁄ü ∫≥º∫e]
Á>±eTyÓTqÆ ªqeT>±´μqT #˚sT¡ ø√e#·TÃ. ªqeT>±´μ Á>±e÷ìøÏ ˇø£ yÓT\Æ T m>∑Te⁄q X¯‘<· èäÛ
q~˝À ø£*ùd ∫qï ø±\Te ˇø£{eÏ ⁄+~. Ä ø±\Ty˚ uÛ≤s¡‘<· X˚ Êìø°, {Ïu{… Ÿ≈L£ dü]Vü≤<äì›
kÕúìø£ Á|ü»\T #Ó|ü ≈£î+{≤s¡T. nsTT‘˚ Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ ‘·«+ ø±˙, Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ ‘·« n&ÉT>∑T
C≤&É\‘√ q&ÉTdüTqÔ ï uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+ ø±˙ Ä ø±\TeqT á Hê{Ïø° ‘·eT <˚X|¯ {ü ≤˝À¢
sπ U≤+øÏ‘+· #˚jT· ˝Ò<Tä . dü‘\· CŸ q~‘√ bÕ≥T uÛ≤s¡‘`Y {Ïu{… Ÿ <ë] ªqeT>±´μ es¡≈L£
yÓ[fl nø£ÿ&ç‘√ Ä–b˛‘·T+~. dü‘\· CŸ q~ì nqTdü]+∫ eTT+<äT≈£î b˛e#·TÃqT ø±˙
Ä q~ ˇø£#√≥ |üs«¡ ‘êìï ø√düT≈£î+≥÷ yÓ[flb˛sTT+~. nø£ÿ&É dü‘\· CŸ q~qqTdü]+∫
eTT+<äT≈£î b˛e≥eT÷ me] eX¯eT÷ ø±<äT. ø£qTø£ eTs√ ∫qï q~ì nqTdü]+∫
ø=+‘· <ä÷s¡+ m>∑Te≈£î yÓfi≤¢ø£ |üs«¡ ‘· nÁ>∑u≤Û >∑+ ‘·>T∑ \T‘·T+~. <ëìï <ë{Ï ne‘·*
yÓ|’ ⁄ü ≈£î yÓ[‘˚ {Ïu{… Ÿ uÛ÷Ñ uÛ≤>±ìøÏ yÓ[flqfÒ!º nø£ÿ&çqT+&ç ªwæ|ÿæ μ yÓ[flb˛e#·TÃ.
ªø£q\μ <ë{≤ø£ e#˚Ã yÓTT<ä{Ï Á>±e÷ìï ªdü÷Œμ n+{≤s¡T. n~ ø=+#Ó+ ô|<ä›
Á>±eTy˚T. á ªdü÷Œ¤μ Á>±eT+ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ qT+&ç {Ïu≥… Tº dü]Vü≤<äT≈› î£ Hê\T>∑T >∑+≥\T
Á|üj÷· D+ #˚ùdÔ nø£ÿ&É e⁄+~. nø£ÿ&É ÁøÏdj ºæ T· Hé $TwüqØ\T dü÷ÿ\T H=ø£<ëìï, Vü‰dü\º T
H=ø£<ëìï ø£{+ºÏ #ês¡T. ÁøÏdj ºæ T· Hé bòÕ<äØ\T #·T≥Tº|øü ÿ£ \ qTqï {Ïu≥… Tº yê]ì ÁøÏdj
ºæ T· Hé
eT‘·+˝ÀøÏ e÷s¡Ã{≤ìøÏ nø£ÿ&É ~>±s¡H˚~ y˚πs #Ó|üŒqedüs¡+ ˝Ò<äqT≈£î+≥THêïqT.
bòÕ<äØ\ ø√]ø£ô|’ Ä+>∑Á¢ |üuTÑÛ ‘·«+ ªdü÷Œ¤μ˝À ˇø£ b˛kÕº|d”ò Tü q÷ ø£{+ºÏ ∫+~. ˇø£ s¡V≤ü <ë]
ã+>∑fi≤q÷ ø£{+ºÏ ∫+~. ªdü÷Œ¤μ Á>±eT+ ô|<ä<› ˚ nsTTHê, #Ó≥÷¢ ` #˚eT\‘√, |ü#Ã· <äq+‘√
Á|üø£è‹ d”eT˝À e⁄qï yÓTT<ä{Ï Á>±eT+ ªø£qy˚Tμ nqe#·TÃqT. ªdü÷Œ¤μ˝À m+&ÉT<äq+
‘·|Œü |ü#Ã· <äq+ e⁄+&É<Tä . Ç~ Á|üøè£ ‹øÏ dü+ã+~Û+∫q dü]Vü≤<äT.› á dü]Vü≤<äT› ø£q+
<ë{Ïq ‘·sT¡ yê‘· ÁbÕs¡+uÛyÑ TÓ HÆ ê, dü÷Œ¤ <ä>sZ∑ ¡ düŒwü+º >± e´‘ê´dü+ ø£ì|ædTü +Ô ~. Ç+‘˚
ø±≈£î+&Ü uÛ≤cÕ dü+ã+<Ûyä TÓ qÆ e´‘ê´dü+ ≈£L&Ü ªø£q+μ qT+&˚ ÁbÕs¡+uÛeÑ Te⁄‘·T+~.
ªø£q+μ Á>±eT Á|ü»\T ø£HÍØ (øÏHïÓ s¡) uÛ≤wüqT e÷{≤¢&‘É ês¡T. ø£HÍØuÛ≤wü øÏsê‘· uÛ≤cÕ
düeT÷Vü‰ìøÏ #Ó+~q~. sê»øÏsê‘·, eT>∑s,¡ >∑Ts¡T+>∑, ‘·eT+>∑, H˚yês¡, *+ã÷, j·÷U≤,
˝…bÕÃ yÓTT<ä\T>±>∑\ uÛ≤wü\T ô|’ uÛ≤cÕ düeTT<ëj·÷ìøÏ #Ó+~qy˚. ‘·÷s¡TŒ ÁbÕ+‘êìøÏ
#Ó+~q øÏsê‘·ø£ e+X¯ Á|ü»\T ø£+&É÷,¢ ãT>∑\Z ÷, eT+>√\T Á|ü»\ Äø£è‹ì #Ó+~
e⁄+{≤sTT. n{≤¢>ì∑ M]ø° #ÓH’ ê uÛ≤wü≈L£ dü+ã+<Û+ä e⁄qï<äqTø√e≥+ bıs¡bÕfÒ
ne⁄‘·T+~. ø£HÍØ uÛ≤wüqT e÷{≤¢&˚ Á|ü»˝À¢ eT+>√\T C≤‹øÏ #Ó+~q eTTU≤ø£è‹
mø£ÿ&√ >±˙ ø£q|ü&<É Tä . dü‘\· CŸ q~ì <ë{Ï ne‘·\øÏ yÓfi≤fleT+fÒ nø£ÿ&É eT+>√\T
C≤‹ \ø£Då ≤\T ndü\T ø£qT|æ+#·e⁄. mÁs¡ì X¯Øs¡#êÛ j·T, bı&ÉT>±{Ï ø=q<˚*q eTT≈£îÿ\T,
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 197
bı&ÉT>∑T eTTU≤\T K∫Ã‘·yÓTÆq U≤dt (X¯ø£) C≤‹ Á|ü»˝≤¢ e⁄+{≤s¡T nø£ÿ&ç yêfi¯ófl.
Ms¡+<äs÷¡ ø£HÍØ e÷{≤¢&y˚ êπs! ø±˙, ø£qyéT˝Àì Á|ü»˝À¢ eT+>√\T C≤‹ \ø£Då ≤\T
ø=<√› >=b˛Œ ø£ì|æ+#·{≤ìøÏ ø±s¡D+ e⁄+~. ø£q+ {Ïu{… Ÿ uÛ≤s¡‘<· X˚ |¯ ⁄ü Á|ü<ëÛ qe÷s¡+Z ˝À
e⁄+~. nH˚ø£ X¯‘êu≤›\ bÕ≥T {Ïu{… Ÿ |ü•ÃeT ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~q sêE\T ªø£q+μ
Á>±e÷ìï |ü]bÕ*+#ês¡T. |ü•ÃeT {Ïu{… Ÿ≈î£ #Ó+~q ne‘ês¡ |ü⁄s¡Twüß&Éì Á|üd~æ Δ H=+~q
˝≤e÷˝À` uÛHÒ `é ]+b˛ùÛÒ ≈£î dü+ã+~Û+∫q eTTK´ eTsƒ+¡ ø£q+˝ÀH˚ e⁄+~. ø£HÍØ
e÷{≤¢&˚ Á|ü»\T uÖ<äT\Δ T. ÁøÏ+~ Á>±e÷˝À¢ì ø£HÍØ e÷{≤¢&,˚ Á|ü»\T ø=+<äsT¡ Áu≤Vü≤àD
|ü⁄s√Væ≤‘·T*ï ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. nsTTHê, yê]˝Àq÷ ˝≤e÷\ |ü≥¢ >ös¡e+ u≤>±H˚
e⁄+~. πøe\+ s¡dü|ü⁄Á‘·T\T nì|æ+#·Tø√yê\qï ø√¬sÿ e\¢H˚ yêfi¯ófl Áu≤Vü≤àD
bÂs√Væ≤‘ê´ìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡ì #Ó|Œü e#·TÃ. ˇø£ÿ ªø£q+μ $wüjT· y˚T Ä˝À∫ùdÔ Ä Á>±eT+˝À
e⁄qï yês¡+<äs÷¡ uÖ<äT˝› .Ò
Á|üøè£ ‹ ø£HÍØ uÛ≤wü e÷{≤¢&˚ Á|ü»*ï $∫Á‘·yTÓ qÆ |ü]dæ‹ú ˝À e⁄+∫+~. yêfi¯ófl
|üP]Ô dü+#ês¡T\T ø±s¡T |üP]Ô dæsú ¡ ìyêdüT\÷ ø±s¡T. dü>+∑ dü+#ês¡T\T>± e⁄+∫+~
Á|üøè£ ‹ yêfi¯flqT. |üXó¯ bÕ\q y˚\ dü+e‘·‡sê\T>± edüTqÔ ï yê] eTTK´ eè‹Ô. |ü•ÃeT
{Ïu…≥Tº‘√ yê]øÏ yê´bÕs¡ dü+ã+<Ûë\T y˚\ dü+e‘·‡sê\T>± e⁄HêïsTT. dü‘·\CŸ
Á|üeVæ≤+#˚ Á|ü<X˚ +¯ ø£HÍØuÛ≤cÕ ÁbÕ+‘ê\ ø£+fÒ u≤>± ~>∑Teq e⁄+≥T+~. n+‘·ø+£ fÒ
~>∑Teq e⁄+&˚ Á|ü<X˚ +¯ eTs=ø£{Ï ˝Ò<Tä . nsTTHê, nM Äs¡Ty˚\ n&ÉT>∑T\≈£î ‘·≈î£ ÿe
e⁄+&É<Tä ` eTT+<äT≈£î b˛sTTq ø=B›m‘·TÔ ô|s¡T>∑T‘·T+~. ªq+μ nH˚ Á>±eT+ ˇø£≥T+~.
nB ø£HÍØ uÛ≤wü e÷{≤¢&˚ Á|ü»\<˚! ªq+μ Á>±eT+ |ü~y˚\ n&ÉT>∑T\ m‘·TqÔ e⁄+~.
#·*ø±\+˝À eT+#·T>∑&¶É ø£&TÉ ‘·T+~ nø£ÿ&É. Ä Væ≤eTbÕ‘êìøÏ |ü#Ã· <äq+ e⁄+&É<Tä
ø£qTø£ nø£ÿ&ç |üXó¯ e⁄\T #·*ø±\+˝À ªz≈£îμ eèø£å Ä≈£î*ï ‹+{≤sTT. Ç$ @ø±\+˝À
HÓ’Hê m+&çb˛e⁄. ô|’>± Ç$ eTTfi¯fl #Ó≥T¢. nø£ÿ&ç Á|ü»\T á eTTfi¯fl#Ó≥¢qT #ê˝≤
C≤Á>∑‘>Ô· ± ‘·eT ÁbÕ+‘ê\˝À ô|+#·T‘ês¡T. ñwüí <˚oj·TT˝…q’ yÓT<Æ ëq Á|ü»\T e÷$T&ç#≥Ó ¢
|ü≥¢ #·÷ù| Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ ÁX¯<qΔä T eTq+ ø£HÍØ Á|ü»˝À¢ z≈£î #Ó≥¢ |ü≥¢ #·÷&Ée#·TÃ.
yêfi¯ófl z≈£î Ä≈£î\qT #·*ø±\+ sê>±H˚ ‘·eT |üXó¯ e⁄\≈£î y˚T|ü{≤ìï ÁbÕs¡+_Û+#·sT¡ .
‘êeTT Áb˛>∑T#˚dTü ≈£îqï y˚T‘· nsTTb˛j·÷ø£ z≈£î Ä≈£î*ï y˚T|ü⁄‘ês¡T. z≈£î Ä≈£î*ï
m+‘·>± y˚T|æHê ø£HÍØ Á|ü»\T ‘·eT |üXó¯ e⁄*ï #·*ø±\+˝À nø£ÿ&˚ >∑qø£ e⁄+∫‘˚
yê{Ïì @ $<Û+ä >±q÷ eTè‘·Té⁄ qT+&ç s¡ø+åÏ #·Tø√˝ÒsT¡ . n+<äTø£H˚ #·*ø±\+ ÁbÕs¡+uÛ+Ñ
ø±>±H˚ Á|ü‹ ≈£î≥T+ã+˝À qT+&ç dü>∑+ eT+~øÏ ô|’>± ‘·eT |üX¯óe⁄*ï ‘√\T≈£îì
dæe÷¢, eT+&ç, &ÓV≤ü sê&É÷Hé ÁbÕ+‘ê\˝À e⁄qï n&Ée⁄\≈£î yÓ[flb˛‘ês¡T. ô|’ n&Ée⁄\˝À
Væ≤eTbÕ‘·+ ô|s¡><∑ Tä ø£qTø£ |ü#Ã· <äHêìøÏ ø=<äe e⁄+&É<Tä . yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT e#˚Ã≥|ü&ÉT
<=]øÏq y˚T‘·qT ‘·eT |üXó¯ e⁄\‘√ yÓ÷sTTkÕÔsT¡ . u≤≥kÕs¡T\ eT÷≥*ï ≈£L&Ü ‘·eT
|üXó¯ e⁄\ #˚‘· yÓ÷sTT+∫ ø=+‘· &ÉãT“ dü+bÕsTT+#·T≈£î+{≤s¡T. øÏHïÓ s¡ Ád”Ô |ü⁄s¡Twüß\T
u≤\´+ qT+&û yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘· Á|ü»*ï #·÷düTÔ+{≤s¡T. nsTTHê Ád”Ô\÷, u≤*ø£\÷
yÓT<Æ ëq Á|ü»\ uÛ≤wü*ï H˚sT¡ Ãø√s¡T. #·*ø±\+ sê>±H˚ Mfi¯ófl øÏ+~øÏ ~– e#˚ÃkÕÔsT¡ .
n+‘˚ edü+‘· ãTT‘·Te⁄ sê>±H˚ ô|ø’ Ï ‘·eT Á|ü<X˚ Ê\≈£î yÓ[flb˛‘ês¡T. y˚T HÓ\≈£î eTT+<˚
‘·eT Á>±e÷\qT #˚s¡T≈£î+{≤s¡T. n|üŒ{ÏøÏ eT+#·T ø£]–b˛‘·T+~. ‘·eT uÛÑ÷eTT*ï
<äTqTï≈£î+{≤s¡T. Hê≥T¢ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔsT¡ . pHé sê>±H˚ eT∞fl {Ïu≥… Tº yÓ|’ ⁄ü ≈£î Á|üj÷· D+
kÕ–kÕÔsT¡ . <ÛëHê´ìï, |üXó¯ e⁄©ï neTTàø√e{≤ìøÏ |üs«¡ ‘êÁ>±*ï n~Û>$∑ T+∫ wæyÿé MT<äT>±
|ü•ÃeT {Ïu≥… Tº˝Àì |üXó¯ bÕ\Ts¡ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓfi‘¯ ês¡T. á $<Û+ä >± ø£HÍØ uÛ≤wü e÷{≤¢&˚
Á|ü»\T #·*ø±\+ &ÓV≤ü sê&É÷Hé n&Ée⁄\˝ÀøÏ edüT+Ô {≤s¡T. esê¸ø±\+˝À e÷qdü düs√es¡
ÁbÕ+‘· o‘·\ Á|ü<X˚ Ê\≈£î yÓ[flb˛‘·T+{≤s¡T. {Ïu≥… Tº˝À |üXó¯ e⁄©ï, <ÛëHê´ìï neTTàø√e≥+
yêfi¯fl Ä<ëj·÷ìøÏ Á|ü<ÛëqyÓTÆq~. ‘·eT >=Á¬s\ qT+&ç <=]πø ñìïì eÁkÕÔ\T>±
H˚dTü ≈£î+{≤s¡T. ‘·eT nedüsê\≈£î dü]b˛>± $T–*q e⁄ìïì ø±q÷ŒsY ˝≤+{Ï q>∑sê\˝Àì
ã≥º\ $T\T¢\ @C…+≥¢≈î£ neTTà‘ês¡T.
2
n|üŒ{ÏøÏ _düTq÷ |üd|æ \æ y¢ ê&ÉT. _düTq÷ ø£q+ Á>±eT+˝ÀH˚ |ü⁄{≤º&TÉ . C≤rj·T
yês¡d‘ü «· +>± ‹s¡T>∑TuÀ‘·T dü«uÛ≤e+ n‘·ì s¡ø+Ô£ ˝À ø£*‡ J]í+#·T≈£îb˛sTT+~. ∫qï|üŒ{Ï
qT+&û ‘·*¢ ˇ&ç˝À Ä&ÉT≈£î+≥÷ #·*ø±˝≤\qT eT+&û`&ÓV≤ü sê&É÷Hé\˝À n&Ée⁄\˝À
>∑&bç Õ&ÉT. ø=+#Ó+ ô|<äy› ê&Ó’ |üXó¯ e⁄*ï y˚Tù| ej·TdüT e#êÃø£ ‘·q ‘·+Á&ÉT\˝À ˇø£
‘·+Á&ç yÓ+≥ |üXó¯ e⁄*ï ‘√\T≈£îì #·*ø±\+˝À ÁøÏ+~ n&Ée⁄\≈£î e#˚Ãùdyê&ÉT. Á|üøè£ ‹
Á≈£Ls¡‘«· + qT+&ç s¡øDå£ bı+<ä{≤ìøÏ n~Ûø£ dü+‘êq+ |üìøÏsê<äqï $wüj÷· ìï ø£HÍØ\T
(øÏHïÓ s¡\T) mqï&√ ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T. n~Ûø£ dü+‘êq+ e\q <ä]Á<ä+, Äø£*#êe⁄\T
‘·|Œü eì ‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚, dü+‘êq ìs√<ÛëìøÏ yêfi¯ófl ˇø£ |ü<‹Δä ì nqTdü]+#ês¡T.
bÕ+&Ée $yêVü‰ìï neT\T˝À ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. áHê{Ïø° ø£HÍØ uÛ≤wüqT e÷{≤¢&˚
ÁbÕ+‘ê\˝Àì Á|ü‹ Ç+{À¢q÷ |ü+#· bÕ+&Ée⁄\T e⁄+{≤s¡T. Á|ü‹Ç+{À¢q÷ Á<Í|ü~
e⁄+≥T+~. á kÕe÷õø£ $<ÛëHêìï Á|üuTÑÛ ‘·«eT÷ n+^ø£]+∫+~. nø£ÿ&É nqï<äeTTà\+
<ä]ø° ˇπø uÛ≤s¡´ e⁄+≥T+~. á ìj·Te÷ìï ñ\¢+|òTæ +∫q k˛<äsT¡ &çøÏ |æÁ‘ê]®‘+· ˝À
uÛ≤>∑+ \_Û+#·<Tä . ø£qTø£ nø£ÿ&É ‘·+Á&ç, u≤u≤sTT nì |æ\e≈£î+&Ü ô|<ä› ‘·+Á&ç, ∫qï
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 199
‘·+Á&ç nì |æ\TkÕÔsT¡ . _düTqT edü+‘· ãTT‘·Te⁄qT, es¡¸ãTT‘·Te⁄qT, ùV≤eT+‘êìï `
ø£q+ Á>±e÷ìøÏ m>∑Teq e⁄qï n&Ée⁄˝À¢q÷, ~>∑Teq e⁄qï n&Ée⁄˝À¢q÷ >∑&TÉ |ü⁄‘·÷
e⁄+&˚yê&ÉT. ø£HÍØ C≤‹˝À e⁄+&˚ düV≤ü »yÓTqÆ W‘ê‡Vü≤+ ` _düTq÷˝Àq÷ e⁄+~.
Ä&ÉT‘·÷ bÕ&ÉT‘·÷ s√E*ï >∑&|É ≥ü + yêfi¯fl C≤rj·T \ø£Då +. esê¸ø±\+˝À yêfi¯fl
Á>±eT+˝À |ü~ |üHÓï+&ÉT n+>∑Tfi≤\ es¡¸+ ≈£îs¡TdüTÔ+~. Ç+{À¢ ˇø£]<ä›]ì e⁄+∫
$T–*q yêfi¯fl+<äs÷¡ |üXó¯ e⁄*ï rdüT≈£îì ~>∑Teq e⁄qï n&Ée⁄\≈£î yÓfi‘¯ ês¡T.
{Ïu≥… Tº dü]Vü≤<äTq› e⁄+&˚ á uÛ≤s¡rj·TT\T dü+#ês¡T\T nq≥+˝À dü+<˚V≤ü +
˝Ò<Tä . nsTT‘˚, #Ó≥q¢ T+&ç $&çb˛j˚T m+&ÉT{≤≈£î˝≤¢ Á|üøè£ ‹˝À ø=≥Tº≈î£ ì b˛e&ÉyT˚
yêfi¯fl eè‹Ô nì nq≈£L&É<äT. yêfi¯fl dü+#êsêìø° |ü]~Û e⁄+~. ì]›wüºyÓTÆq ø=ìï
Á|ü<X˚ Ê\˝ÀH˚ yêfi¯ófl ‘·eT |üXó¯ e⁄*ï yÓ+≥u…≥Tº≈î£ ì ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+{≤s¡T. yêfi¯fl˝À¢q÷
n+<äs¡÷ ‹s¡T>∑T‘ês¡ì #Ó|üŒ˝Ò+. ‘·eT Á>±e÷ìï πø+Á<ä+>± ô|≥Tº≈£îì ‹s¡T>∑T‘·÷
e⁄+{≤s¡Tyêfi¯ófl. nqï<äeTTà\+<äs÷¡ ø£*dæ ˇπø Ád”ìÔ $yêVü≤+ Ä&˚ Ä#ês¡+ e⁄+&É≥+
e\¢ n$yêVæ≤‘·T˝…’q Ád”Ô\T #ê˝≤eT+~ e⁄+&çb˛‘·T+{≤s¡T yêfi¯flC≤‹˝À. n˝≤+{Ï
Ád”\Ô +<äs÷¡ uÖ<äe› T‘·+˝À #˚] _ÛøDåÏ T\T nsTTb˛‘ês¡T. Ä ÁbÕ+‘·+˝À Á|ü‹ Ç+{À¢q÷
Ç<ä›s√, eTT>∑TZs√ _ÛøÏåDT\T e⁄+&ÉH˚ e⁄+{≤s¡T.ø£q+˝Àì _Û≈£åîDT\T n+<äs¡÷ ˇø£
eTsƒêìï ø£≥Tºø=ì <ë+{À¢ e⁄+≥THêïs¡T. kÕ«e\+ãqT˝…’ ã‘·T≈£î‘·THêïs¡T. yêfi¯ófl
‘·eT Ç+{Ïyêfi¯fl <äj÷· <Ûsä êà\ MT<ä>±˙, Á>±eTdüT\ú <äj÷· <Ûsä êà\ MT<ä >±˙ Ä<Ûës¡|&ü ç
Áã‘·øs£ T¡ . Ä _Û≈îå£ DT\T bı\+ |üqT\T #˚kÕÔsT¡ . ‘êeTT |ü+&ç+#·T≈£îqï |ü+≥\qT
‘Ó#T· Ã≈£îì ‹+≥÷ e⁄+{≤s¡T. yêfi¯fl˝À¢ ø=+<äsT¡ eT‘·|sü y¡ TÓ qÆ |üPC≤ |ü⁄qkÕÿsê\≈£î
ne⁄düs¡+ nsTTq+‘· es¡≈£L #·<äTe⁄≈£îHêïs¡T. eT‘· dü+ã+<ÛäyÓTÆq uÛÑøÏÔ uÛ≤eq
yêfi¯fl+<ä]˝Àq÷ m˝≤>∑÷ e⁄+&ÉH˚ e⁄+≥T+~. Á|ü‹ Ç+{Ïø° ø£˙dü+ ˇø£s¬ H’ ê _Û≈îå£ e⁄
e⁄+{≤s¡T. ø=+<äsT¡ _Û≈îå£ e⁄\T $<ë´<Û´ä j·Tq ì$T‘·+Ô ˝≤kÕ yÓfió¯ ‘·T+{≤s¡T. _düTq÷
Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q j·TTe≈£î\T ø=+<äsT¡ #·<Tä e⁄ø√e{≤ìøÏ ˝≤kÕ yÓfi≤fls¡T. #·<Tä e⁄
|üP]Ô #˚dTü ≈£îì nø£ÿDTí+&ç e#êÃø£ ô|<ä› >∑T+u≤ ($Vü‰s¡+)˝À e⁄+≥THêïs¡T. _düTq÷
≈£L&Ü _Û≈îå£ e⁄ ø±e*‡q yê&˚ ø±˙ ø±˝Ò<Tä . ãVüQXÊ n‘·ìøÏ ª>∑T+u≤μ J$‘·+ ø£+fÒ
Á>±eT J$‘·yT˚ q∫Ã e⁄+≥T+~. øÏHïÓ s¡ C≤‹ düV≤ü »+>±H˚ ñ‘·‡yê\‘√, $H√<ë\‘√
Äq+<ä+>± J$‘êìï >∑&ùç | C≤‹. n˝≤+{Ï C≤‹˝À |ü⁄{Ïqº |ü~ |üHïÓ +&˚fifl¯ |æ\y¢ ê&ÉT
‘·\ >=]–+#·T≈£îì, ø±cÕj·÷+ ãsê*ï ø£≥Tº≈î£ ì uÖ<äΔ ÁX¯eTDT&Ó’ >∑T+u≤˝ÀøÏ yÓfifl¯ ≥+
ì»+>±H˚ düeTdü´>± e⁄+≥T+~. ø=+<äsT¡ |æ\\¢ ≈£î >∑T+u≤ J$‘·+ q#·Ãø£b˛e#·TÃ.
_düTq÷ Á>±eT J$‘·+˝Àì $H√<ë*ï e<äT\Tø√˝Òøb£ ˛j·÷&ÉT.
|ü<eä T÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T e#êÃø£ ˇø£kÕ] _düTq÷ ‘·q ô|<ä‘› +· Á&ç (Ä ÁbÕ+‘ê\˝À
ô|<ä› ‘·+Á&ç nqï e÷≥≈£î ns¡+ú ‘·*ø¢ Ï ô|<ä› uÛsÑ Ô¡ nì) ‘√ yê´bÕs¡|sü +¡ >± {Ïu≥… Tº≈î£
yÓfi≤fl&ÉT. n+‘·≈£î eTT+<äT ‘·eT Á|ü<˚XÊ\ø£+fÒ ~>∑Te⁄q e⁄+&ç düdü´XÊéT\yÓTÆq
Á|ü<X˚ Ê*ï #·÷XÊ&ÉT. ø±˙ {Ïu≥… Tº n+fÒ ‘·eTø£+fÒ m>∑Te Á|üøè£ ‹ì n‘·qT #·÷&É˝<Ò Tä .
ªdüTeTq+μ qT+&ç e#˚Ã ˇø£ q~ì <ë≥>±H˚ Á|üøè£ ‹øÏ |üs<¡ ë |ü&qç ≥Tº>± nsTT+~.
mø£ÿ&Ü #Ó≥÷¢ `#˚e÷, eq+ n+≥÷ ø£ì|æ+#·≈î£ +&Ü ø=+&É\÷, uÛ÷Ñ $T Á|ü‘´· ø£eå T
j·÷´sTT. n˝≤+{Ï uÛ÷Ñ $Tì _düTq÷ Ç+‘·≈î£ eTT+<äT #·÷&É˝<Ò Tä . m+‘√ ÄX¯Ãs¡´+‘√
Ä uÛ÷Ñ $Tì n˝≤ e⁄+&É{≤ìøÏ >∑\ ø±s¡D≤ìï _düTq÷ ‘·q ô|<ä› ‘·+Á&çì n&ç>±&ÉT.
n‘·qT düe÷<Ûëq+ @MT #Ó|Œü ˝Òø£ ªªÇ|ü&û uÛ÷Ñ $T Ç+‘˚μ nHêï&ÉT. ø±˙ Ä˝À∫ùdÔ Ä
uÛ÷Ñ $T n˝≤ e⁄+&É{≤ìøÏ >∑\ ø±s¡D+ ªªe]¸+#˚ y˚T|ò÷ü \T m+‘√ <ä÷s¡+ qT+∫,
Mø£Då düeTTÁ<ä+ qT+N sêyê*. áeT<Û´ä <ë]˝À mH√ï |üs«¡ ‘ê\T yê{Ïì n&ÉT≈¶ î£ +{≤sTT.
|üs«¡ ‘ê\ìï+{Ï˙ ‘·|Œæ +#·T≈£îì #ê˝≤ ø=~› y˚T|ò÷ü \T e÷Á‘·yT˚ Ä ÁbÕ+‘êìøÏ yÓfi‘¯ êsTT.
n~ ≈£L&Ü #ê˝≤ m‘·T≈Ô î£ yÓ[flb˛e&É+ e\¢ ˙{Ïì e]¸+#˚ X¯øìÔÏ ø√˝ÀŒ‘êsTT. á
ø±s¡D+>± nø£ÿ&É esê¸\T HêeTe÷Á‘·+>± e⁄+{≤sTT. n+<äTe\¢ uÛ÷Ñ $T m+&ÉTyê]
b˛‘·T+~μμ. á $wüjT· + _düTq÷ ô|<ä› ‘·+Á&çøÏ ‘Ó*j·T<äT. yê´bÕs¡+ MT<ä {Ïu≥… Tº
yÓfi‚flyêfi¯ófl >±&ç<ä\ MT<ä kÕe÷qT y˚düT≈£îì, >=Á¬s\qT, y˚Tø£\qT yÓ+≥u…≥Tº≈£îì
yÓ[flb˛‘·T+{≤s¡T. eq $V”≤qyÓTÆq Ä Á|ü<˚XÊìøÏ yÓfi‚fldü]øÏ yê´bÕs¡T\ q&Éø£
eT+<ä–düTÔ+~. <ë]˝À Á>±e÷\T ‘·–*Hê Ä>∑s¡T. Ä Á>±e÷˝À¢ Ä>∑≥+ e\q
Á|üj÷Ó »q+ e⁄+&É<Tä . yêfi¯fl |üXó¯ e⁄\≈£î y˚T‘· ≈£L&Ü <=s¡ø<£ Tä . yêfi¯ófl Ä Á>±eT+˝À
Ä>∑øb£ ˛sTTHê yÓfifl‚ <ë]˝À e⁄+~ ø£qTø£ Á>±eT+˝À+∫ yÓfifl¯ ø£ ‘·|Œü <äT. yÓTT<ä{Ï Á>±eT+
dü÷Œ¤! Ä Á>±eT+˝À e÷{≤¢&˚ uÛ≤wü ‘·eT uÛ≤wü ø±<äì ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT _düTqT. n+‘·es¡≈L£
Hê\T>∑sTT<äT #·*ø±˝≤*ï ÁøÏ+~ Á|ü<X˚ Ê˝À¢ >∑&bç Õ&ÉT. n‘·ìøÏ Væ≤+B ø=~› ø=~›>±
e#·TÃ. Ä eNÃ sêì Væ≤+~‘√H˚ dü÷Œ Á>±eT Á|ü»\‘√ s¬ +&ÉT eTTø£ÿ\T e÷{≤¢&Ü&ÉT.
qeT>±´ es¡≈L£ n‘·ìøÏ e∫Ãq Væ≤+B, düV≤ü ø£]+∫+~. wæ|ÿ” ˝À n‘·qT ã\e+‘·+>±
eT÷>∑yê&Éj·÷´&ÉT. uÛ≤ùw ø£<ë eTìwæì e÷{≤¢&˚≥≥T¢ #˚düTÔ+~. uÛ≤wüsêì yê&ÉT
eT÷>∑yêì øÏ+<˚ ˝…øÿ£ >∑<ë! ‘·qT ≈£L&Ü >∑T+u≤ (_Vü‰sY)˝ÀøÏ yÓ[flq≥ºsTT‘˚ ø=+‘·
nø£så ¡ C≤„q+ ø£*>π ~. {Ïu≥… Tº uÛ≤wüqT ns¡+ú #˚dTü ø√>∑*>π yêDÏí ø£<ë? nì nqT≈£îHêï&ÉT
_düTq÷. ø±˙ >∑+u≤˝ÀøÏ yÓfifl¯ ≥+ n+fÒ m+‘√ ‘ê´>∑+ #˚j÷· *. Ç|ü&ÉT Ç+πø+
#˚jT· >∑\&ÉT? Ç˝≤ Á|üj÷· D+ #˚d÷ü HÔ ˚ {Ïu≥… Tº uÛ≤wüqT H˚sT¡ Ãø√yê*!
wæ|ÿ” ì <ë{Ï yêfi¯ófl |üP]Ô>± {Ïu≥… Tº uÛ÷Ñ uÛ≤>∑+˝ÀøÏ Á|üy•˚ +#ês¡T. nø£ÿ&É Á>±e÷\T
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 201
|ü<Ûëï\T>∑T, |ü~ùV≤qT y˚\ n&ÉT>∑T\ m‘·TÔq e⁄+{≤sTT. nø£ÿ&É #·* $|üØ‘·+>±
e⁄+≥T+~. nsTTHê, _düTqT≈£î uÛj Ñ T· + ˝Ò<Tä . n‘·qT dü+e‘·‡s¡eT+‘ê ñìï ã≥º\T
y˚dTü ø√e{≤ìøÏ n\yê≥T |ü&Ü¶&TÉ . ô|<ä‘+· Á&ç eT]ø=+<äsT¡ (‘·eT‘√bÕ≥T ‘·eT Á>±eT+
qT+∫ e∫Ãqyêfi¯ófl) ˇø£ Á>±eT+˝À eTõ© #˚XÊs¡T. ñìïøÏ ‘·eT <ÛëHê´ìï ø=*∫
ÇkÕÔsT¡ . ñìï |ü≥Tº≈î£ edüTÔ e÷]Œ&ç #˚dTü HÔ êïs¡T. >=Á¬s\ ñìïì ‘êy˚T ø£‹]Ô +#·Tø√yê*.
ñìïì ø£‹]Ô +#·≥+˝À ‘·q÷ ‘·+Á&çøÏ kÕj·T+ #˚ùdyê&ÉT _düTqT. ô|<ä‘+· Á&ç Á>±eTdüT\Ô ‘√
{Ïu≥… Tº uÛ≤wü˝ÀH˚ e÷{≤¢&y˚ ê&ÉT. $˙ $˙ ø=ìï X¯u≤›\T _düTqT≈£î C≤„|øü +£ e⁄+&çb˛
j·÷sTT. s¬ +&ÉT HÓ\\ ‘·sT¡ yê‘· ‘·eT edüTeÔ ⁄*ï ñìïøÏ e÷s¡TÃ≈£îì ‹]– Á>±e÷ìøÏ
ø£q+ e#˚ÃXÊs¡T. Á|üj·÷D+ n+fÒ Ç˝≤ e⁄+&Ü* nqT≈£îHêï&ÉT. düTBs¡ÈyÓTÆq á
j·÷Á‘·qT #˚XÊø£ ˇø£ ø£wyºü TÓ qÆ j·÷Á‘·qT #˚XÊqqï uÛ≤eq ø£*–+~ _düTqT≈£î. ‘·eT
Á>±eT+˝À ø=+<äsT¡ ≈£î\eT‘· e´‘ê´kÕ*ï n+^ø£]+#˚ Áu≤Vü≤àD eT‘êìï nqTø£]+#˚
yê¬sH’ ê {Ïu≥… Tº≈î£ yÓ[‘˚ e÷Á‘·+ nø£ÿ&ç Á|ü»\‘√ uÛÀ»q+ #˚d÷ü Ô e⁄+{≤s¡T. {Ïu≥… Tº
Á|ü»\T >√e÷+dü uÛøÑ ≈å£ î£ \ì ‘Ó*dæ ≈£L&Ü |ü{+ºÏ #·Tø√s¡T. Çø£ ø£HÍsY, H˚\+>¥, <äsêà
Á|ü»\T uÖ<äT˝Δ !Ò yêfi¯fl≈£î {Ïu≥… Tº yêdüT\‘√ ø£*dæ uÛÀ»q+ #˚jT· {≤ìøÏ nuÛ´Ñ +‘·s+¡
@eTT+≥T+~? yêfi¯fl eT‘·>T∑ s¡Te⁄\+<äs÷¡ {Ïu≥… Tº qT+&˚ ø£<ë e#˚Ã~. n+‘˚ø±<äT.
uÖ<äT\Δ ≈£î á e÷+dü+ ‹qe#·TÃ ` á e÷+dü+ ‹q≈£L&É<Tä nqï ìùw<Û+ä ˝Ò<Tä .
≈£î\eT‘· e´‘ê´kÕ\T n+‘·ø+£ fÒ ˝Òe⁄. n˝≤+≥|ü&ÉT ‘êeTT {Ïu≥… Tº Á|ü»*ï y˚T#¢ T· Ã¤\ì
m˝≤ nq>∑\s¡T? _düTq÷ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T uÖ<äeΔ T‘êqTj·÷j·TT\T.
kÕ«uÛ≤$ø£yTÓ qÆ J$‘êìï >∑&ùç |yê] u≤\éT÷, j·Te«q+ m≈£îÿeø±\+ ì*∫
e⁄+{≤sTT. düV≤ü »yÓTqÆ J$‘êìï >∑&ùç |yês¡T Ä≥bÕ≥*ï, qè‘·´>±Hê<äT*ï Ä\+ãq>±
#˚dTü ≈£îì J$‘êìï kÕ–kÕÔsT¡ . _düTq÷ ‘·q ej·TdüT‡ø£+fÒ ◊<äT dü+e‘·‡sê\T ∫qï
yê&ÉT>± ø£ì|ædTü HÔ êï&ÉT. {Ïu≥… Tº yÓ[fl e#êÃø£ ‘·q j·÷Á‘êqTuÛyÑ ê\qT ùdïVæ≤‘·T\+<ä]ø°
#ÓbÕŒ&ÉT. n+‘·s≈¡ L£ {Ïu≥… Tº yÓfifl¯ ì ‘·q $T‘·è\ <ä>sZ∑ ¡ Ä uÛ≤cÕ|ü<ë*ï ø=ìï+{Ïì
‘·|ü&ÉT ñ#êÃ¤s¡D‘√ |ü*øÏ $ì|æ+#˚yê&ÉT. ‘·qT≈£L VüAD uÛ≤wü e÷{≤¢&É{≤ìøÏ
e#·Ãì nì|æ+#·T≈£îHêï&ÉT. uÛ≤s¡‘`· {Ïu≥… Tº Vü≤<äT≈› î£ Ç≥T uÛ≤s¡‘· uÛ÷Ñ uÛ≤>∑+˝À e⁄qï
{Ïu≥… Tº uÛ≤wü e÷{≤¢&y˚ ê]ì ø£HÍØ\T, C≤&é (C≤{Ÿ)\T n+{≤s¡T. dü]Vü≤<äT≈› î£ n≥÷
{Ïu…≥Tº˝À e⁄qï {Ïu…≥Tº uÛ≤wü e÷{≤¢&˚yê]ì VüADT\+{≤s¡T. {Ïu…≥Tº yêfi¯flqT
VüADT\ì m+<äT≈£î n+≥THêïs¡T? ø±s¡D+ @$T{Ï? VüADT\T eT<Û´ä Ädæj÷· qT
<ë{Ï <äøÏåD+ yÓ’|ü⁄≈£î mqï&É÷ sêH˚˝Ò<äT. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀøÏ ndü\T sêH˚˝Ò<äT. ø±˙
@<Ûë\÷, @|ò‘ü ê˝Ÿ\÷ uÛ≤s¡‘<· X˚ ÊìøÏ e#êÃs¡T. M]ø° VüADT\≈£L #ê˝≤ø±\+ dü+|üsÿ¡ +
e⁄qï ø±s¡D+>± M]H˚ X‚«‘·VA ü DT\T nH˚XÊs¡T. _düTq÷ ‘·qT #·÷dæq $wüj÷· \T
ùdïVæ≤‘·T\≈£î #Ó|Œü ≥y˚T ø±≈£î+&Ü nø£ÿDTí+∫ ‘Ó∫Ãq eTõ®>q∑ T m+&Éu{… ,ºÏ m+&ÉT #·sà¡ +˝≤
‘·j÷· s¡T #˚d,æ ø£‹‘Ô √ ø√dæ eTTø£ÿ\T #˚dæ ∫qï ∫qï eTTø£ÿ*ï n+<ä]ø° |ü+#ê&ÉT.
3
n˝≤ #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\T ‘·q ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\‘√ ø£*dæ {Ïu≥… Tº yÓfi≤fl&ÉT _düTq÷!
n‘·ìøÏ 24 @fi¯fl ej·TdüT‡ e∫Ã+~. nqï<äeTTà˝À¢ _düTqT ô|<äy› ê&ÉTø±<äT. ô|<äy› ê&ÉT
nsTTq≥ºsTT‘˚ Ç+{Ï u≤<Û´ä ‘·\T rdüTø=qe\dæ e#˚Ã~. $yêVü‰ìøÏ dæ<|Δä &ü eÉ \dæ e#˚Ã~.
Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ n˝≤ {Ïu≥… Tº≈î£ yÓ[flsêe≥+ e\q {Ïu≥… Tº uÛ≤wüq÷, yêfi¯fl Ä#ês¡
eéVü‰sê*ï u≤>± ns¡+ú #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡eT÷ {Ïu≥… Tº yÓ|’ ⁄ü j·÷Á‘· yÓfifl‚
X¯óuÛdÑ eü Tj·T+ ø√dü+ m+‘√ ñ‘ê‡Vü≤+>± m<äTs¡T #·÷düT+Ô &˚yê&ÉT. {Ïu≥… Tº‘√ Ç˝≤
yê´bÕs¡+ #˚ùdyêfi¯ó¢ ˇø£ÿ ø£HÍØ˝Ò ø±<äT. Mfi¯ófl ø=+‘·es¡≈L£ dæsú ¡ ìyêdüT\T. Mπsø±ø£
K+u≤ Á|ü»\T |ü•ÃeT {Ïu…≥Tº‘√ yê´bÕs¡+ ìs¡+‘·s¡+ #˚dü÷ÔH˚ e⁄+{≤s¡T. yêfi¯ófl
K∫Ã‘·yTÓ qÆ ‹s¡T>∑TuÀ‘·T\T. |ü•ÃeT {Ïu≥… Tº‘√ yê´bÕs¡+ #˚jT· &É+˝ÀH˚ yê] J$‘·+
>∑&∫ç b˛‘·T+~. ªK+u≤μ nH˚ |ü<ëìøÏ X¯u≤›s+ú¡ ªU≤+μ <˚oj·TT&Éì ªU≤+μ <˚X+¯ n+fÒ,
{Ïu…≥Tº #Ó’Hê dü]Vü≤<äT›˝À¢ ‘·÷s¡TŒÁbÕ+‘êq >∑\ {Ïu…≥Tº˝Àì ˇø±H=ø£ Á|ü<˚X¯eTqï
e÷≥. á K+u≤\≈£î ì»+>± Ä ªU≤+μ <˚X+¯ ‘√ dü+ã+<Û+ä e⁄+<ë? nì Ä˝À∫ùd,Ô
dü+ã+<Û+ä e⁄qï \ø£Då ≤\T ô|<ä>› ± ø£ì|æ+#·e⁄. M] uÛ≤cÕ, ø£≥Tºù§≥Tº Ä#êsê˝À¢
ªU≤+μ ÁbÕ+‘·|ü⁄ Á|üuÛ≤e+ u§‹Ô>± ø£ì|æ+#·<äT. K+u≤\T K∫Ã‘·yÓTÆq dü+#ês¡T\T
(‹s¡T>∑TuÀ‘·T\T) #·*ø±\+˝À &Û©ç ,¢ neTè‘·dsü Y Ç‘·s¡ yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘ê\˝Àì q>∑sê\≈£î
edüT+Ô {≤s¡T. y˚d$ü ø±\+˝À e÷qdü düs√es¡ ÁbÕ+‘êìøÏ yÓ[flb˛‘ês¡T. >∑T&Üsê˝Ò
yêfi¯fl Çfi¯ófl. >∑&j ç ÷· s¡+˝Àì eTTfi¯ófl˝≤ Á|ü‹s√p Á|ü‹HÓ˝≤ yêfi¯ófl Á|üj÷· DÏd÷ü HÔ ˚
e⁄+{≤s¡T. á K+u≤\T @ <˚X¯ Á|ü»˝À K∫Ã‘·+>± #Ó|Œü ˝ÒeTT. Á|üdTü ‘Ô +· eTq<˚X+¯ ˝Àì
yÓT<Æ ëq Á|ü<X˚ Ê˝À¢ ‹]π> dü+#ês¡ C≤‘·T\ yê] |üPØ«≈£î\T y˚\ dü+e‘·‡sê\≈£î |üPs¡«+
qT+&û |ü•ÃeT Ädæj÷· ˝Àì $$<Ûä <˚XÊ\˝À ‹s¡T>∑T‘·T+&˚yês¡T. Mfi¯ófl ‘·eT‘√ bÕ≥T
m\T>∑Tã+≥¢q÷, ø√‘·T*ï, Ç‘·s¡ edüTeÔ ⁄*ï rdüT≈£îyÓ[fl Ä <˚XÊ˝À¢ neTTà‘·T+&˚yês¡T.
sê»ø°jT· ø±s¡D≤\T ˇ‹Ô&ç #˚jT· q+‘· es¡≈L£ , #ÓH’ ê <˚X+¯ ˝À ªn&ÉT>¶ √&Éμ ì]à+#·q+‘·
es¡≈L£ Ms¡T ‘·eT e÷‘·è<˚Xy¯ TÓ qÆ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À dü+ã+<Ûë*ï ø£*– e⁄Hêïs¡T. ø±˙,
ø±\Áø£eT+˝À ‘·÷s¡TŒ≈£î e∫Ã dæ+<ÛTä q~ì <ë{Ï uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝ÀøÏ sêe{≤ìøÏ ã<äT\T
|ü•Ãe÷dæj÷· ≈£î yÓ[flb˛j·÷s¡T. Ä+Á<ÛëÁbÕ+‘·+˝À M]ì ªÇsê˙μ\+{≤s¡T. |æ˙ïdüT\÷,
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 203
dü÷<äT\÷, u≤≈£î\÷ neTTà‘·T+{≤s¡T. M]H˚ eT<Û´ä Ädæj÷· ˝À, ÇsêHé˝À ˝À©\˙
s¡cÕ´˝À ªdæ>±Héμ\˙, j·T÷s¡|˝t Àì ø=ìï <˚XÊ\˝À ªs√eTHéμ\˙, Ç+>±¢+&ÉT˝À ªõ|”‡μ\˙
n+{≤s¡T. ‘·eT uÛ≤wü˝À Mfi¯flì ªs√yéTμ\ì ø±˙ ª&√yéTμ\ì ø±˙ n+{≤s¡T. K+u≤\≈£L,
á ªs√yéTμ\≈£L Äø±sê˝À¢ m≥Te+{Ï b˛*ø£ ø£ì|æ+#·øb£ ˛sTTHê, Ç‘·s¡ nH˚ø£ $wüj÷·
\˝À kÕMT|ü´‘· ø£ì|ædTü +Ô ~. Ç+‘·es¡≈L£ K+u≤\≈£î ‘êeTT n≥T #ÓH’ ê Á|ü»\eTì
ø±˙ Ç≥T uÛ≤s¡‘<· X˚ ¯ Á|ü»\eTì ø±˙ K∫Ã‘·+>± #Ó|ü ø√e*‡q |ü]dæ‘ú T· \T @s¡Œ&É˝<Ò Tä .
Ç|ü&É˝≤ #Ó\<¢ Tä . eTq dü]Vü≤<äT› mÁs¡^‘·‘√ >∑T]Ô+#·ã&ç e⁄qï~. yêfi¯ófl yÓqTø£{˝Ï ≤
dü«‘·+Á‘·+>± ‹s¡>≥∑ + Ç|ü&ÉT dü+uÛeÑ + ø±<äT.
eT<ÛäT|ü⁄]˝À <ë<ë|ü⁄>± |ü~ |ü~ùV≤qT K+u≤ ≈£î≥T+u≤\T ìedædüTÔHêïsTT.
Mfi¯ófl y˚d$ü ø±\+˝À eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#˚Ã $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\≈£î {Ïu≥… Tº˝À ‘·j÷· s¬ q’ ∫qï
∫qï Ä≥ edüTÔe⁄\qT neTTà‘·÷+{≤s¡T. #·*ø±\+˝À &Ûç©¢˝Àì ãC≤s¡¢˝À¢ ‘·eT
<äTø±D≤\qT |üsT¡ kÕÔsT¡ . {Ïu≥… Tº˝À ø=‘·>Ô ± e÷s¡TŒ\T eNÃ sêe≥+‘√H˚ eTq<˚X+¯ ˝Àì
b˛©düT\ <äèwæº á K+u≤˝≤\ MT<ä |ü&+ç ~. &Û©ç ˝¢ À e⁄qï eT+>√\T C≤‹ eTTK
(eTTÁ<ä) ø£e[ø£\T e⁄qï ˇø£ Çs¡ye’Ó T+~ K+u≤˝≤\qT ã\e+‘·+>± $<˚oj·TT\Hêïs¡T.
yêfi¯fl≈£î bòı{À\T, bÕdtb˛s¡T\º T n+≥ø£{≤ºsT¡ . Ä dü+e‘·‡s¡+ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì K+u≤\˝À¢
#ê˝≤ ø£\es¡+ yÓTT<ä˝…’+~. nø£ÿ&É e⁄qï yêfi¯fl+<ä]˙ {Ïu…≥Tº Á|ü»\T nH˚XÊs¡T.
yêfi¯ófl ‘·eT >∑T&Üsê˝À¢ {Ïu≥… Tº uÛ≤wüH˚ e÷{≤¢&TÉ ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. nsTT‘˚, yêfi¯fl˝À¢
mes¡÷ {Ïu≥… Tº ÁbÕ+‘êìï #·÷&ÉHH’Ó ê #·÷&É˝<Ò Tä .
á K+u≤˝≤\≈£L {Ïu≥… Tº Á|üuTÑÛ ‘ê«ìø° e⁄qï dü+ã+<Û+ä @$T≥+fÒ {Ïu≥… Tº≈î£
yÓ[flq|ü&ÉT Mfi¯ófl nø£ÿ&ç n~Ûø±s¡T\≈£î uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ qT+&ç ‘Ó∫Ãq edüTeÔ ⁄ H=ø£<ëìï
ø±qTø£>± Ç#˚ÃkÕÔsT¡ . uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À n˝≤+{Ï ø±qTø£\T @MT Çe«s¡T. nsTT‘˚, á
K+u≤˝≤\≈£L z Á|üuTÑÛ ‘·«+ ø±˙, sêEø±˙ ˝Ò&ìÉ nqTø√e{≤ìøÏ ˝Ò<Tä . yêfi¯fl≈£î
ª>√yêμ (ô|<ä)› ˇø£sT¡ e⁄+{≤s¡T. n‘·H˚ yêfi¯flC≤‹ n+‘·{øÏ ° sêE‘√ düe÷q+. K+u≤\
sêE ìs¡+≈£îX¯ó&ÉT>± e⁄+&É{≤ìøÏ M˝Ò<¢ Tä . n‘·&TÉ ˇø£yfi˚ ¯ ndüeTs¡T&ú ‘’Ó ˚ eTs=ø£‘ì· ï
ª>√yêμ>± ìj·T$T+#·T≈£î+{≤s¡T. K+u≤˝≤\≈£î dæsú ¡ ìyêdü+ e⁄+&É<Tä ø£qTø£ yêfi¯fl≈£î
dü]Vü≤<äT\› düeTdü´ e⁄+&É<qä T≈£î+{≤s¡T. ø±˙ n˝≤ ø±<äT. y˚\ dü+e‘·‡sê\T>± edüTqÔ ï
J$‘êqTuÛyÑ ê*ï ã{Ï,º yêfi¯fl Jeq dü+|òTü s¡¸D\qT ã{Ïº ‘êeTT ‹]π> uÛ÷Ñ uÛ≤>±\≈£î
ø=ìï dü]Vü≤<äT*› ï yêfi¯ófl @s¡Œs¡#T· ≈£îHêïs¡T. ø£HÍØ K+u≤\T e÷qdü düs√es¡+ qT+&ç
|ü‘·+CŸ MT<äT>± dæe÷¢, eT+&˚, n+‘·ø£+fÒ ≈£L&Ü øÏ+<ä e⁄+&˚ q>∑sê\≈£î e∫Ã
b˛‘·÷ e⁄+{≤s¡T. Mfi¯fl≈£î Á|ü‘´˚ ø£+>± ˇø£ ª>√yêμ e⁄Hêï&ÉT. n˝≤π> >∑+>√Á‹ qT+&ç,
uÛ^Ñ s¡<ä∏ rs¡+ yÓ+ã&ç HÓ\’ +>¥ MT<äT>± {Ïu≥… Tº≈î£ yÓfifl‚ K+u≤˝≤\T e⁄Hêïs¡T. yêfi¯fl≈£L
Á|ü‘´˚ ø£+>± ª>√yêμ e⁄Hêï&ÉT. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ qT+&ç |ü•ÃeT {Ïu≥… Tº≈î£ yÓfifl‚ $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\
K+u≤˝≤\+<ä]ø° $&ç$&ç>± dü+|ò÷ü \THêïsTT. >√yê\THêïs¡T.
K+u≤ J$‘·+ _düTq÷≈£î u≤>± q∫Ã+~. n~ >∑T+»≈£î ø£{yºÏ d˚ qæ ãÁ¬s<ä÷&É
J$‘·+ ˝≤+{Ï~ ø±<äT. ˇø£ }s¡Tø±˙, ˇø£ øπ Áå ‘·+ ø±˙ @B yêfi¯flqT ã+~Û+#·<Tä .
‘·eT kÕ«‘·+Á‘ê´ìï >∑T]+∫ #Ó|Pü Ô ˇø£ K+u≤ j·TTe≈£î&ÉT Ç{≤¢ nHêï&ÉT. y˚TeTT
{Ïu≥… Tº˝À e] nqï+, $TsƒêsTT\T ‹q>∑\+. {Ïu≥… Tº Á|ü»\≈£î á |ü<ësêú\T <=s¡ø≥£ +
<äTs¡u¢ +ÑÛ ! n˝≤π> ÁøÏ+~ ÁbÕ+‘ê\≈£î e∫Ãq|ü&ÉT Çø£ÿ&ç Á|ü»\T ø£\˝À ≈£L&Ü #·÷&Éì
>=|üŒ |ü<ësêú\qT ‹+{≤eTT. e÷˝≤>± ‹q>∑\ n<äèwüeº TT, e÷˝≤>± ã≥º*ï y˚dTü ≈£îH˚
n<äèwü+º n≥T e÷qdü düs√es¡ ÁbÕ+‘· Á|ü»\≈£L ˝Ò<Tä . Ç≥T ÁøÏ+~ Á|ü»\≈£L ˝Ò<Tä .
y˚Ty˚T ø£qø£ ˇø£ #√≥ dæsú ¡ ìyêkÕìï @s¡Œs¡#T· ≈£î+fÒ á >=|üŒ ÄVü‰sêìï, eT+∫
eÁkÕÔ*ï b˛>=≥Tº≈£îqïyêfi¯fl+ ø±e÷?μμ K+u≤ j·TTe≈£î&ÉT me¬s’Hê _düTq÷ <ä>∑Zs¡
‘·eT J$‘·+˝Àì n<äT“¤‘êìï bı–&˚XÊ&√ @yÓ÷ #Ó|Œü ˝ÒeTT. ø±˙ _düTq÷≈£î dü+#ês¡
J$‘·eT+fÒ Çwü+º . eTT]øÏ Á>±e÷˝À¢, Çs¡T≈£î >=+<äT˝À¢ eT–Z b˛e*‡q ne⁄düs+¡
yêfi¯fl≈£î ˝Ò<Tä . n&Ée⁄˝À¢H√, yÓT<Æ ëHê˝À¢H√ ñqàø£yÔ TÓ qÆ Äø±X¯+ øÏ+<ä ‘·eT >∑T&Üsê*ï
y˚dTü ≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. >∑÷&Üsê˝Ò yêfi¯fl≈£î düs«¡ dü«+. m≈£îÿe es¡¸+ ≈£î]ùd Á|ü<X˚ Ê˝À¢
m˝≤>∑÷ yêfi¯ófl e⁄+&ÉsT¡ . >∑T&Üsê˝Ò #ê\T yêfi¯fl≈£î. _düTqT≈£L ‘·eT Á>±eT+˝ÀH˚
K+u≤˝≤\T |ü]#·jT· + nj·÷´s¡T. yêfi¯ófl ~>∑Te≈£î yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT, m>∑Te≈£î yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT
dü+e‘·‡sêìøÏ ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ K+u≤˝≤ >∑T&Üsê\T ø£q+ Á>±eT|ü⁄ •yês¡¢˝À yÓ\Tdü÷Ô
e⁄+{≤sTT. n|ü&É|ü &É÷ ‘·eT edüTeÔ ⁄*ï neTTàø√e{≤ìøÏ Á>±eT+˝ÀøÏ edüT+Ô {≤s¡T
yêfi¯ófl. nsTT‘˚, á K+u≤˝≤\ e\¢ ‘·q≈£î Á|üj÷Ó »q+ ˝Ò<Tä . _düTq÷ ‘·eTÁ>±e÷ìï
M&ç #ê˝≤ <ä÷s¡+ j·÷Á‘· #Ój÷· ´\qT≈£îHêï&ÉT. ‘·eT Á>±e÷ìøÏ ˇø£ÿ s¬ +&ÉT s√E\
Á|üj÷· D+ <ä÷s¡+˝ÀH˚ {Ïu≥… Tº e⁄+~. >∑T+u≤˝À #˚] #·<Tä e⁄≈£îH˚ uÖ<äΔ $<ë´s¡T\ú T
˝≤kÕ yÓfió¯ ‘·T+{≤s¡T. ‘·eT Á>±eT+ MT<äT>± m>∑Te≈£î yÓ[fl, dü]Vü≤<äTq› T <ë{Ï ˝≤kÕ
yÓfi≤fl\+fÒ ø=ìï HÓ\\T Á|üj÷· D+ #Ój÷· ´*. n+‘· Á|üj÷· D≤ìï #ÓjT· ´˝Òø£ dü]Vü≤<äTq›
>∑\ {Ïu≥… Tº Á|ü»\T ˝≤kÕ yÓfifl¯ e\dæ e∫Ãq|ü&ÉT ~>∑Te≈£î e∫Ã s¬ ˝’ À¢ ªdæ*>√&éμ yÓ[fl
nø£ÿ&ÉqT+∫ ªø±*+b˛+>¥μ MT<äT>± {Ïu≥… Tº≈î£ yÓfió¯ ‘·÷ e⁄+{≤s¡T. ‘·eT Á>±eTdüT\ú ˝À
ø=+<äsT¡ rs¡j ú ÷· Á‘·\T #˚jT· {≤ìøÏ ãT<ä>Δ j
∑ T· , ãHês¡dt ≈£L&Ü yÓfi≤fls¡T. _düTq÷≈£î Ä
rs¡j ú ÷· Á‘· >∑T]+∫ n+‘·>± ‘Ó*j·T<äT. ˇø£e÷≥T ‘·q ‘·+Á&ç‘√ #ê+>¥<ë∏ +>¥ yÓfi≤fl&ÉT.
dü+#ês¡T˝…q’ |üXó¯ e⁄\ø±|üs¢¡ <ä>sZ∑ ¡ ñìï ø=q{≤ìøÏ nø£ÿ&É≈î£ yÓfi≤fls¡T. >=Á¬s\ ñìï˙,
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 205
Ç+ø± Ç‘·s¡ edüTeÔ ⁄\qT ø=qTø√ÿe{≤ìøÏ nø£ÿ&É≈î£ ø=ìï dü+‘·\T ≈£L&Ü e⁄+{≤sTT.
yê{Ï˝À ª>±´ìe÷μ Á|üd<æ yΔä TÓ qÆ ~. nø£ÿ&çøÏ K+u≤˝≤\÷ edüT+Ô {≤s¡T.
n|ü&ÉT _düTq÷ j·Te«q+˝À e⁄Hêï&ÉT. n‘·ì ø£fió¯ fl eT+>√\T C≤‹øÏ #Ó+~q≥Tº>±
e⁄+{≤sTT. bı&É>]∑ n+<äyTÓ qÆ yê&ÉT Äs√>∑é+‘·T&ÉT. #ê˝≤kÕs¡T¢ {Ïu≥… Tº j·÷Á‘·
#˚jT· ≥+ e\¢ {Ïu≥… Tº uÛ≤wüq÷, e÷‘·èuÛ≤wü˝≤ e÷{≤¢&>É \∑ &ÉT. ˇø£kÕ] >±´ìe÷˝À
#ê˝≤ s√E\bÕ≥T eTø±+ y˚XÊ&ÉT. n|ü&ÉT n‘·ìøÏ ˇø£ K+u≤ j·TTe‹ |ü]#·jT· +
nsTT+~. |ü]#·j·T+ Áù|eT>± e÷]+~. ø±˙, Ä Áù|eTqT _düTq÷ ‘·+Á&ç m{≤¢
n+^ø£]kÕÔ&TÉ ? Ç+{À¢ nqï<äeTTà\+<ä]ø° ñeTà&ç e<ÛTä e⁄ dæ<+›ä >± e⁄+~. ÄyÓTqT
ø±<äì _düTq÷ dü«‘·+Á‹+∫ eTs=ø£ j·TTe‹ì Áù|$TùdÔ ‘·+Á&ç düV≤æ +#·>\∑ &Ü? nsTT‘˚,
K+u≤ j·TTe‹øÏ Ä Á|ü»\qT+&ç ô|<ä› e‹Ô&ç @MT sê˝Ò<Tä . K+u≤\T ‘·eT C≤‹
Á|ü»\T Ç‘·s¡T\qT $yêVü≤e÷&É{≤ìøÏ ˇ|üø√s¡T. ø±˙ >∑{Ïº>± e´‹πsøÏ+#·&ÉeT÷
#˚jT· s¡T. nsTT‘˚, ‘·eT Ád”,Ô |ü⁄s¡Twüß\T ‘·eT >∑T+|ü⁄˝À ø±≈£î+&Ü eTs=ø£]ì $yêVü≤
e÷&É{≤ìï Çwü|º &ü sÉ T¡ .
ˇø£s√Eq j·TTer j·TTe≈£î\T Ç<ä›s¡÷ ª>±´ìe÷μ qT+&ç bÕ]b˛j·÷s¡T.Ä
ÁbÕ+‘·+˝À 20 yÓTfiÆ ó¯ fl yÓ[‘˚ ø±ì }s¡T ‘·>\∑ <äT. eT<Û´ä ˝À mø£ÿ&ÓH’ ê s¬ +&ÉT <ës¡T¢
e⁄Hêïj·T+fÒ @<ë]q yÓ[‘˚ >∑e÷´ìï #˚sT¡ ≈£î+{≤yÓ÷ #Óù|Œ ~≈£îÿ e⁄+&É<Tä . n˝≤+{Ï
Á|ü<˚XÊ˝À¢ Ç˝≤ ˝Ò∫b˛e≥+ <äTkÕ‡Vü≤dü+ ø±ø£ eTπseTe⁄‘·T+~? ø±˙ _düTqT
kÕVü≤dæ≈î£ &ÉT. nuÛ´Ñ +‘·sê*ï ˝…øÿ£ #˚jT· &ÉT. >∑‘+· ˝À ≈£L&Ü nH˚øk£ Õs¡T¢ e÷qdü düs√es¡
j·÷Á‘· #˚XÊ&ÉT. e÷qdü düs√esêìï Væ≤+<äTe⁄\T m+‘· |ü$Á‘·yTÓ qÆ ~>± uÛ≤$kÕÔs√?
uÖ<äT\Δ ÷ n+‘˚ |ü$Á‘·yTÓ qÆ ~>± uÛ≤$kÕÔsT¡ ? yêfi¯ófl bÕ]b˛e≥+ dü]jÓTÆ q düeTj·T+˝ÀH˚
bÕ]b˛j·÷s¡T. ‘·eT ø√dü+ yÓ‘ø· {£ ≤ìøÏ @e÷Á‘·+ düeTj·÷ìï yêfi¯ófl Ks¡TÃ ô|≥º{≤ìøÏ
M\T˝Òì |ü]dæ‘ú T· \˝À yêfi¯flqT e⁄+∫ eTØ ˝Ò∫b˛j·÷s¡T. Ä düeTj·T+˝À Mfi¯flqT
yÓ‘ø· {£ ≤ì ø√dü+ @ e÷Á‘·+ Ä\dü´+ #˚dHæ ê Á|ü<eä∏ T Væ≤eTbÕ‘·+ »s¡T>∑T‘·T+~. mH√ï
|üXó¯ e⁄\÷, m+<äs√ e÷qe⁄\T q•kÕÔsT¡ . K+u≤\T\÷, ø£HÍØ\T Mfi¯flqT Mfi¯fl KsêàìøÏ
e~* øÏ+<äøÏ ~–b˛j·÷s¡T.
4
XÊØs¡ø£ ÁX¯eT #˚j·T≥+ yêfi¯fl≈£î m≥÷ n\yêfÒ! _düTq÷j˚T ø±<äT. n‘·ì
Áù|$T≈£îsê\T ≈£L&Ü ÁX¯eT |ü&TÉ ‘·T+~. eTDT>∑T ãs¡Te⁄qT M|ü⁄MT<ä y˚dTü ≈£îì m+‘·
m‘·sÔ TTHê m≈£îÿ‘·T+~. m+‘· <ä÷s¡yTÓ HÆ ê q&ÉTdüT+Ô ~. >±&ç<*ä ï, >=Á¬s*ï, y˚Tø£*ï m˝≤
‘√\T≈£î yÓfi≤fl˝Àï, m˝≤ eT+<ä y˚j÷· ˝Àï ÄyÓT≈£î u≤>± ‘Ó\TdüT. 25 dü+e‘·‡sê\
ÁøÏ‘+· ª>∑sy¡ ê´+>¥μ yê´bÕs¡T\÷, K+u≤˝≤\÷ ≈£L&Ü e÷qdü düs√es¡ ÁbÕ+‘·+qT+&˚
ñìï˙, #·eTØ yê©*ï |ü≥Tº≈î£ e∫Ã øÏ+~ Á|ü<X˚ Ê˝À¢ neTTà‘·T+&˚yês¡T. n˝≤+≥|ü&ÉT
_düTq÷≈£L, n‘·ì Áù|j·Tdæø° ≈£L© <=s¡ø≥£ +˝À nuÛ´Ñ +‘·s+¡ @eTT+≥T+~? ≈£L*øÏ
≈£î~sês¡T. BbÕe[ düeTj·÷ìøÏ n˝≤à&Ü˝Àì ‹s¡THêfi¯fl≈£î e#êÃs¡T. ‘·eT j·T»e÷ì
>=Á¬s*ï #·÷dü÷HÔ ,˚ ‘·eT kı+‘· edüTeÔ ⁄*ï ø=ìï+{Ïì yÓ÷düT≈£î ‘Ó#T· Ã≈£îHêïs¡T. j·TCe÷ì
|üì nsTTb˛j·÷ø£ ≈£L© rdüT≈£îì ªsêD°U‘Ò μY MT<äT>± ø±o|üPsY #˚] ‘·eT edüTeÔ ⁄*ï
neTTà≈£îHêïs¡T. eTT+<äT |ü{≤ï˝À¢ neTTàø√e{≤ìøÏ ne⁄düs¡+ nsTTq edüTÔe⁄*ï
ø=qT≈£îÿHêïs¡T. <ë]˝À eT]ø=+<äsT¡ K+u≤˝≤\T ø£*XÊs¡T. yêfi¯fl<ä>sZ∑ ¡ #Íø£>± ˇø£
>±&ç<ä |æ\ì¢ ø=qT≈£îÿHêïs¡T. |üP]Ô ªK+u≤μ>± nì|æ+#·Tø√yê\+fÒ >∑T&Éy¶ d˚ qæ &˚sê
‘·|Œü ìdü]>± e⁄+&Ée*‡+<˚! ˇø£ bÕ‘· &˚sê >∑T&Éq¶ ÷ ø=qT≈£îÿHêïs¡T. Çø£ |üø±ÿ K+u≤
<ä+|ü‘T· ˝…’ b˛j·÷s¡T. e÷qdü düs√es¡ j·÷Á‘·≈î£ ãj·T\T<˚sês¡T!
@<√ ˇø£ K+u≤ >∑T+|ü⁄˝À ìj·TeT+>± düuÛÑT´\j˚Tés¡≈£L yêfi¯fl≈£î u≤<Ûä\T
‘·|üŒe⁄. _düTq÷ ‘·q ‘·+Á&ç K+u≤ yê&˚qì #Ó|ü≈£îHêï&ÉT. uÛ≤s¡´ m≥÷ K+u≤
j·TTe‘˚! ø±˙ Mfi¯ófl <Ûsä e¡ ÷ K+u≤\T ø±s¡T ø£qTø£ K+u≤ >√yê≈£î, Ç‘·s¡ K+u≤
ô|<ä›\≈£L e÷+dü+‘√, kÕsê‘√ $+<äT #˚dæ yêfi¯flqT Á|”‹bÕÁ‘·T\qT #˚düTø√yê*.
n|ü&ÉT ø±˙ yêfi¯ófl K+u≤ düe÷»+˝À #˚s¡˝Òs¡T. yÓTT<ä{Ï dü+e‘·‡s¡+ $+<äT
#˚jT· ˝Òøb£ ˛j·÷s¡T. >∑T+|ü⁄ô|<ä\› ÷ yêfi¯flqT ‘=+<äsô¡ |≥º˝<Ò Tä .
_düTq÷ Ç|ü&ÉT |üP]Ô>± K+u≤ nsTTb˛j·÷&ÉT. #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T
n‘·qT e÷qdü düs√es¡eTT ` &Û©ç \¢ eT<Û´ä yê´bÕs¡+ #˚dTü ≈£î+≥÷ ‹]>±&ÉT. >∑T+|ü⁄
ô|<ä\› ≈£î $+<äT Ç#êÃ&ÉT. ‘·q >±&ç<qä ÷, Ç‘·s¡ edüTeÔ ⁄\q÷ ≈£î\ô|<ä\› ≈£î ˇ|üŒ–+∫
ãT<ä>Δ j
∑ T· , ãHês¡dt rs¡j
ú ÷· Á‘·\T #˚dæ e#êÃ&ÉT. K+u≤\T <˚XÊ\˙ï ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+{≤s¡T.
nsTTHê, yêfi¯fl≈£î ø£˝≤¢ ø£|ü≥+ ‘Ó*j·T<äT. yÓ÷dü+ #˚j·T≥eT+fÒ @$T{À ≈£L&Ü
yêfi¯fl≈£î ‘Ó*j·T<äT. ‘·eT >√yê˝≤¢>± <Ûqä e+‘·T\yê«\ì K+u≤\T mes¡÷ nqTø√s¡T.
‘·eT ã+<ÛTä e⁄\T me¬sH’ ê ø£ì|ækÕÔsq¡ ï uÛj Ñ T· + ˝Ò<Tä _düTq÷≈£î! yêfi¯ófl ‹]π> s¡÷≥T¢
y˚s¡T. Ç‘·qT ‹]π> s¡÷≥T¢ y˚s¡T. _düTq÷ bÕ]b˛sTT e∫Ãq ø=~› dü+e‘·‡sê\πø
‘·+Á&ÉT\T eTs¡D+Ï #ês¡T. nqï\÷ ‘·eTTàfi¯S¢ e⁄Hêïs¡T. yêfi¯ófl _düTq÷qT eT]∫b˛
j·÷s¡T. _düTq÷ yêfi¯flq÷ eT]Ãb˛j·÷&ÉT. ø£q+˝À ‘·eT≈£î uÛ÷Ñ $T e⁄+~. eT+∫
Ç\÷¢ e⁄+~. |üX¯óe⁄\÷ e⁄HêïsTT. nsTTHê, ø£q+ yÓfi≤fl\ì n‘·qT mqï&É÷
nqTø√˝Ò<Tä . á J$‘·yT˚ n‘·ìøÏ q∫Ã+~.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 207
5
>∑s>¡ ±´+>¥ K+u≤>± e⁄+&É≥+ _düTq÷≈£î q#·Ã˝Ò<Tä . ˇø£kÕ] {Ïu≥… Tº edüTeÔ ⁄*ï
ø=ìï+{Ïì &Û©ç ˝¢ À neTà{≤ìøÏ yÓfi≤fl&É‘q· T. nø£ÿ&É n‘·qT >∑+>√Á‹øÏ #Ó+~q H˚\+>¥
K+u≤*ï ø£\TdüT≈£îHêï&ÉT. e÷qdüdsü √es¡+ qT+&ç &Û©ç ¢ sêe{≤ìøÏ ‘êeTT yÓfifl‚ e÷s¡+Z
ø£+fÒ ªH˚\+>¥ K+u≤μ\T yÓfifl‚ e÷s¡+Z düT>∑eTyÓTqÆ <äì ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT. Ç+πøeTT+~
ªH˚\+>¥ K+u≤\μ >∑T+|ü⁄˝À #˚]b˛j·÷&ÉT. ˇø£ >∑T+|ü⁄≈£î #Ó+~q K+u≤ eTs=ø£ >∑T+|ü⁄≈£î
‘·q düu´ÑÛ ‘ê«ìï e÷s¡TÃø√e#·TÃ. _düTq÷ ‘Ó*$ø£\yê&ÉT. ø£*$&ç dü«uÛ≤e+ ø£\yê&ÉT.
‘·«s¡˝ÀH˚ ø=‘·Ô >∑T+|ü⁄˝À ø£*dæb˛j·÷&ÉT. ª>∑s>¡ ±´+>¥μ düeT÷Vü≤+˝À ø£\e&É+ e\¢
#·*ø±\+˝À &Û©ç ˝¢ Àì Ç+^¢wßü yêfi¯fl≈£L, Ç‘·s¡ $<˚o\j·TT≈£L ‘·q edüTeÔ ⁄*ï neTTà≈£îH˚
neø±X¯+ \_Û+#·fy˚T ø±≈£î+&Ü, eT<ÛTä |ü⁄]ø° sê>∑*>±&ÉT. ø=ìï K+u≤ ≈£î≥T+u≤\T
dü+#ês¡ J$‘êìøÏ $dæ–b˛j·÷sTT. Mfi¯ófleT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+&ç d”»Hé düeTj·T+˝À
‘·eT edüTeÔ ⁄*ï neTTà≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. Mfi¯ófl edüTeÔ ⁄\ ø√dü+ {Ïu≥… Tº yÓfifl¯ ≈£î+&Ü,
{Ïu≥… Tº yÓ[fl e∫Ãq Ç‘·s¡ K+u≤\ <ä>sZ∑ ¡ edüTeÔ ⁄*ï ø=qT≈£îÿ+{≤s¡T. #·*ø±\+˝À &Û©ç ¢
yÓ[fl nø£ÿ&É ‘·eT edüTeÔ ⁄*ï neTTà≈£î+{≤s¡T. _düTq÷ ≈£L&Ü eT<ÛTä |ü⁄]øÏ yÓfi≤fl&ÉT.
Hê\T>∑T s√E\ bÕ≥T s√&ÉT|¶ øü ÿ£ q edüTeÔ ⁄*ï |üsT¡ #·T≈£îì yê´bÕs¡+ #˚XÊ&ÉT. nsTT‘˚,
eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ dæsú +¡ >± e⁄+&çb˛yê\qT≈£îqï~ n‘·ì ñ<˚X› +¯ ø±<äT.
nqTø√ì $wüj÷· \T nH˚ø+£ »s¡T>∑T‘·÷ e⁄+{≤sTT J$‘·+˝À! |üs«¡ ‘· e÷sêZ\T
#ê˝≤ Á|üe÷<äøs£ y¡ TÓ qÆ ~. ˇø£kÕ] y˚Tø£\T yÓfi¢‚ e÷s¡+Z ˝À yÓfió¯ HÔ êï&ÉT _düTq÷. ø±\T
C≤]+~. ø=ìï e+<ä\ >∑C≤\ ˝À‘·Tq e⁄qï >=sTT´˝À |ü&bç ˛j·÷&ÉT. >∑T+|ü⁄˝Àì
$T–*q yêfi¯ófl m˝≤>=˝≤ ãj·T≥≈£î rXÊs¡T. dü+#ês¡T\≈£î kı+‘· yÓ<’ Tä ´\T e⁄+{≤s¡T.
yêfi¯fl≈£î kı+‘· eT+<äT\÷ e⁄+{≤sTT. ø=+‘·ø±\+ kı+‘·y<’Ó ´ä eTT #˚XÊs¡T. eTìwæ
ã‹ø±&ÉT ø±˙ ‘·T+{Ï meTTø£ <Óã“‹qï~. ø±\T á&ÉTÃ≈£î+≥÷ ì<ëq+>± q&Éyê*‡q
|ü]dæ‹ú @s¡Œ&ç+~. n{≤¢ ì<ëq+>± ø±\T á&ÉTÃ≈£î+≥÷ q&ÉTdü÷Ô &Û©ç ¢ qT+&ç e÷qdü
düs√esêìø°, e÷qdü düs√es¡+ qT+&ç &Û©ç ø¢ Ï m˝≤ yÓfifl¯ >∑\&ÉT. n+<äTøπ eT<ÛTä |ü⁄]˝À
dæsú ¡ ìyêdü+ @s¡Œs¡#T· ø√yê\qT≈£îHêï&ÉT.
eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄qï |ü~ |üHïÓ +&ÉT ≈£î≥T+u≤\‘√ eTs=ø£ ≈£î≥T+ã+ e∫Ã ø£*‡+~.
_düTq÷ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ˇø£ |ü⁄sê‘·qyÓTqÆ M~Û˝À ∫qïø=≥TºqT n<Ó≈› î£ rdüT≈£îHêï&ÉT.
‹q≥+, ‘ê>∑≥+, »˝≤‡ #˚jT· ≥y˚T K+u≤\ J$‘· \ø£´å +. ˝≤uÛ+Ñ m≈£îÿe>± e⁄+fÒ
Ç+ø± ø=+#Ó+ m≈£îÿe Ks¡TÃô|&ÜÔsT¡ . nsTT‘˚, e´s¡yú TÓ qÆ Ks¡TÃ\T ô|≥ºsT¡ . ‘·q ∫qï
<äTø±D+˝À $˝≤düj÷· Á‹≈£î\≈£î ne⁄düs+¡ nsTTq mH√ï edüTeÔ ⁄*ï ‘Ó∫Ãô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT.
{Ïu≥… Tº <˚X|¯ ⁄ü {° ø£|ü \T, u§eTà\T, #ÓH’ ê <˚X|¯ ⁄ü edüTeÔ ⁄*ï, eT]ø=ìï Ç‘·s¡ edüTeÔ ⁄*ï
≈£L&Ü ‘Ó∫Ãô|{≤º&TÉ . dü÷<äT\÷, <ës¡+, s¡+>∑Ts¡+>∑T\ }\T, >±&ç<ä yÓTfi¯fl˝À¢ ø£fºÒ
>∑+≥\÷, Ç˝≤ mH√ï edüTeÔ ⁄*ï neTTà‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. n‘·qT rdüT≈£îqï <äTø±D+
eT÷&ÉT >∑<Tä \~. ∫es¡≈î£ ˇø£ ekÕsê e⁄+~. ekÕsê˝À n‘·ì uÛ≤s¡´ ≈£î+|ü{Ï MT<ä
e+≥ #˚d÷ü Ô e⁄+≥T+~. _düTq÷ |ü⁄{Ïº ô|]–+~ e] |ü+&˚ Á|ü<X˚ +¯ ˝À ø±<äT. nø£ÿ&É
>√<ÛTä eTqT m≈£îÿe>± yê&É‘ês¡T. ø±˙, j·Te\ s=f…qº T m≈£îÿe>± ‹+≥÷ e⁄+{≤s¡T.
ã+>∑fi≤<äT+|ü\T $|üØ‘·+>± |ü+&ÉT‘êsTT. Ç‘·s¡ ≈£Ls¡>±j·T\÷ u≤>±H˚ |ü+&ÉT‘êsTT.
ø£qTø£, >√<ÛäTeT, j·Te, C§qï s=f…º*ï ‹+{≤s¡T. dü+#ês¡T\≈£î ˇø£ ÁbÕ+‘êìøÏ
dü+ã+~Û+∫q ÄVü‰s¡+ m|ü&É÷ ø±yê\+fÒ m˝≤ edüTÔ+~? _düTq÷ {Ïu…≥Tº≈£î
yÓ[flq|ü&ÉT j·Te\ |æ+&ç ‹H˚yê&ÉT. ÁøÏ+~ ÁbÕ+‘êìøÏ e∫Ãq|ü&ÉT e] nqï+
‹H˚yê&ÉT. e÷+dü+ ø=<√› >=b˛Œ s√p e⁄+&Ü*‡+<˚! ø±\T $]>±ø£ dü+#ês¡ J$‘êìï
ã\e+‘·+>± $s¡$T+#·T≈£îHêï&ÉT. Ä J$‘·+ C≤„|øü +£ eùdÔ Ç|üŒ{ÏøÏ n‘·ì eTqdüT‡
u≤<Û|ä &ü TÉ ‘·÷ e⁄+≥T+~.
eT<ÛTä |ü⁄]˝À dæsú ì¡ yêkÕìï @s¡Œs¡#T· ≈£îqï s¬ +&ÉT dü+e‘·‡sê\πø s¬ +&Ée Á|ü|+ü #·
j·TT<ä+Δ ÁbÕs¡+uÛ+Ñ nsTT+~. eT<ÛTä |ü⁄] n<äèwü+º |ü+&ç+~. Ç+^¢wßü ôdì’ ≈£î\T, nyÓT]ø£Hé
ôd’ì≈£î\T eT<ÛäT|ü⁄]øÏ sêe≥+ yÓTT<ä\Tô|{≤ºs¡T. yêfi¯fl≈£î {Ïu…≥Tº≈£î,#Ó’Hê≈£î #Ó+~q
ø£fi≤‘·àø£yTÓ qÆ edüTeÔ ⁄\+fÒ #ê˝≤ Çwü+º . _düTq÷ <äTø±D+˝À ≈£Ls¡TÃH˚yê&ÉT. n‘·ì
uÛ≤s¡´ M|ü⁄≈£î ô|f…ºH=ø£<ëìï ≈£≥Tº≈£îì <ëH√¢ edüTÔe⁄*ï ô|≥Tº≈£îì ¨≥fi¯fl #·T≥÷º
‹s¡T>∑T‘·÷ ny˚Tà~. Á|ü‹s√E |ü~ùV≤qT Çs¡y’Ó s¡÷bÕj·T\ <ëø± ˝≤uÛ+Ñ e⁄+&˚~.
j·TT<äΔ düeTj·T+˝À dü+bÕ<äq≈£î eT+∫ neø±X¯+ <=]øÏ+~. ø=+#Ó+ C≤Á>∑‘·Ô|ü&ç
e⁄+fÒ _düTq÷ |ü~ |ü~ùV≤qT y˚\ s¡÷bÕj·T\<ëø± dü+bÕ~+#·T≈£îH˚yê&˚!
1947 Ä>∑dTü º HÓ\ e∫Ã+~. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷s¡T. $<˚o $TwüqØ\T,
&Ûç©¢˝Àì, j·T÷s¡|t≈£î #Ó+~q sêj·Tu≤s¡T\ ≈£î≥T+u≤\T ø=ìï e÷Á‘·+ d”»Hé˝À
eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+≥THêïsTT. Mfi¯fl≈£î e÷Á‘·yT˚ ‘·q edüTeÔ ⁄\qT neTTà≈£î+fÒ _düTq÷
≈£î≥T+ã+ >∑&#ç <˚ {Ó ≤¢? eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Ç‘·s¡ <äTø±D≤\≈£î |ü{qºÏ fÒº _düTq÷ <äTø±D≤ìøÏ
X¯ì |ü{Ïº+~. Ç+ø± eT<ÛäT|ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+fÒ ô|≥Tºã&ç˝À+#˚ ‹qe*‡ edüTÔ+~.
o‘êø±\+˝À &Û©ç ¢ nsTTHê yÓ[‘˚ u≤>∑T+&ÉTqqT≈£îHêï&ÉT. nsTT‘˚, &Û©ç ¢ yÓ[flHê |ü]dæ‘ú T· \T
u≤>∑T|ü&‘É êj·TH˚~ dü+X¯jT· y˚T! K+u≤\T\T {° ø£|ü *ï, Ç‘·s¡ ∫{Ïbº ı{Ïº edüTeÔ ⁄*ï
{Ïu≥… Tºe˙, #ÓH’ êe˙ #Ó|Œæ neTTà‘·÷ e⁄+{≤s¡T. ìC≤ìøÏ n$ {Ïu≥… TºePø±<äT, #ÓH’ êM
ø±<äT. @ &Ûç©¢˝ÀH√, neTè‘·düsY˝ÀH√ ‘·j·÷¬s’q$. Çø£ÿ&É ‘·j·÷¬s’q+‘· e÷Á‘êq
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 209
eT÷˝≤ìøÏ _Ûqï+>± e⁄+{≤j·Tì ø±<äT. me¬sH’ ê ‘·–q <Ûsä ¡ ô|≥º{≤ìøÏ dæ<+›ä nsTT‘˚
ì»+>± #ÓH’ ê˝ÀH√, {Ïu≥… Tº˝ÀH√ ‘·j÷· s¬ q’ ø£|ü kÕdüsq¢¡ T neTTà‘ês¡T.
Ç+^¢wüßyêfi¯ó¢ yÓ[¢b˛j·÷ø£ eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì Ç‘·s¡ yê´bÕsê\ ˝≤>±H˚ K+u≤\
yê´bÕs¡eT÷ |ü&bç ˛sTT+~. K+u≤\T\ J$‘ê\T dü+ø£≥+˝À |ü&Ü¶sTT. ‹+&û`‹|üŒ\≈£î
≈£L&Ü u≤<Û|ä &ü TÉ ‘·THêïs¡T. eT÷*π> qø£ÿMT<ä ‘ê{Ïø±j·T |ü&≥¶É Tº, {Ïu≥… TºqT mÁs¡#H’Ó ê
ÄÁø£$T+#·≥+‘√ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì K+u≤\ |ü]dæ‹ú eTØ n<Ûë«qïeTsTT+~. dü]Vü≤<äT˝› À¢
ø±|ü˝≤ ø£≥Tº~≥ºeTe≥+‘√ &Û©ç ø¢ Ï Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ e#˚Ã K+u≤\T Çã“+<äT˝À¢ |ü&Ü¶sT¡ .
_düTq÷qT K+u≤ >∑T+|ü⁄˝ÀøÏ e÷]Ãq Áù|$T≈£îsê\T ˇø£ eT>∑•X¯óe⁄qT ø£ì
#·ìb˛sTT+~. eTs√ K+u≤ Ád”ìÔ $yêVü≤ e÷&Ü&ÉT. á dü+ã+<ÛëìøÏ #Ó+~q n‘êÔ`
e÷eT, u≤eeTs¡T<äT\T n+<äs÷¡ Çã“+<äT˝À¢H˚ e⁄Hêïs¡T. á eT<Û´ä (1951˝À) _düTq÷
&Û©ç ¢ yÓfi≤fl&ÉT. b˛©düT\T n‘·DíÏ |ü≥Tº≈î£ Hêïs¡T. #ÓH’ êyê&ç>± n‘·ìì ÁbÕe÷D°ø]£ +∫
bòı{À‘√ düVü‰ bÕdtb˛sYº n+≥>∑{≤ºs¡T. Ä dü+e‘·‡s¡+ #·*ø±˝≤ìï &Ûç©¢˝À >∑&ç|æ
y˚d$ü ˝À eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#êÃs¡T K+u≤\T. yêfi¯fl˝À¢ >=|üŒ n\»&ç ø£*–+~. yêfi¯fl+<äØï
#ÓH’ ê yêfi¯ófl nì nH˚XÊs¡T. K+u≤\T b˛©düT Ä|òd” sü ‘¢¡ √ ªy˚TeTT #ÓH’ êyêfi¯fl+ ø±<äT.
{Ïu≥… Tº yêfi¯fleT÷ ø±<äT. y˚TeTT Çø£ÿ&ç yêfi¢̄yT˚ ! e÷˝À #ê˝≤eT+~ á eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚
|ü⁄{≤ºsT¡ μμ nHêïs¡T.
ªªb˛©düT Ä|òd” sü T¡ ¢ n+^ø£]+#·˝<Ò Tä ! MT eTTKø£e[ø£\T #·÷düT+Ô fÒ MTs¡T {Ïu≥… Tº
<˚Xd¯ Tü \ú ì #Óù|ŒdüTHÔ êïsTT. {Ïu≥… Tº <˚Xd¯ Tü \ú T ø£qTø£ MTs¡T ‘·|Œü ≈£î+&Ü #ÓH’ ê bÂs¡T\T.
MTs¡T á ø±–‘ê*ï <ä>sZ∑ ¡ ô|≥Tºø√+&ç. mø£ÿ&çøÏ yÓ[‘˚ nø£ÿ&ç b˛©düT\≈£î #·÷|ü+&ç
M{Ïì. nø£ÿ&ç b˛©düT\ |üs´¡ y˚øDå£ ˝À MTs¡T e⁄+&Ü*μμ nHêïs¡T. ˇø£ÿ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì
K+u≤\|ü≥¢ e÷Á‘·yT˚ Ç˝≤ »s¡>˝∑ <Ò Tä . \&ÛøÉ ˝˘ À, dæŒr˝À $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\˝À e⁄qï
K+u≤\T|ü≥¢ Ç˝≤+{Ï dü+|òTü ≥qH˚ »]–+~. eT+>√\T eTTKø£e[ø£\T e⁄qï Á|ü‹yê&É÷,
$<˚Xd¯ Tü &ú ÷É , #ÓH’ ê yê&É÷ nsTT e⁄+&É&ìÉ ìX¯ÃsTT+#·T≈£î+fÒ, \&ÛøÉ q˘ T+&ç nkÕ‡+
es¡≈L£ e⁄qï ø=ìï \ø£\å eT+~ uÛ≤s¡rj·TT*ï uÛ≤s¡‘· bÂs¡d‘ü «· + qT+&ç ‘=\–+#·e\dæ
edüT+Ô ~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À ìyêkÕìï @s¡Œs¡#T· ≈£îqï K+u≤\T ø=+‘·eT+~ ‘·eT |æ\*¢ ï
#·~$+#·T≈£îHêïs¡T. Ç<äs› T¡ m|ò.t m. es¡≈L£ #·~yês¡T. ˇø£‘q· T _.m. es¡≈L£ #·~yê&ÉT.
yêfi¯ófl yÓqTø£ã&çq C≤‹øÏ #Ó+~qyêfi¯ófl! @ ñ<√´>±ìø£sTTHê n|æøπ¢ wüHé ô|≥Tº≈î£ +fÒ
ªuÛ≤s¡rj·TT&Éqïμ Á|üe÷D |üÁ‘êìï rdüT≈£î s¡eTà+≥THêïs¡T. Ç~ ª|æ∫Ã ≈£î~]+~.
s√ø£* ‘·\≈£î #·T≥ºμ eTqï kÕyÓT‘·˝≤>± e⁄+~. yêfi¯ófl Á|üe÷D|üÁ‘êìï mø£ÿ&É ‘ÓkÕÔsT¡ ?
ñ<√´>±\T m|ü&ÉT #˚kÕÔsT¡ ?
@ K+u≤ J$‘·+ ø√dü+ Ç\÷¢ yêøÏ*ì e~˝ÒXÊ&√? @ K+u≤ J$‘·+ ø±\T
$]–Hê ‘·qqT n+{Ïô|≥Tº≈î£ ì e⁄qï<√, ñ‘ê‡Vü≤ø£sy¡ TÓ qÆ Ä J$‘·+ j·÷uÛ’… dü+e‘·‡sê\
_düTq÷≈£î dü«|üï ˝Àø£|⁄ü J$‘·+ nsTT+~. Ç|üŒ{Ï n‘·ì J$‘·+ ø£+fÒ ªø£s‘¡ \· _Ûø±å ,
Äs¡T‘·\ yêdtμ #ê˝≤ >=|üŒ J$‘·+ nqe#·TÃ. á dü+e‘·‡s¡+ _düTq÷ »ãT“q
|ü&Ü¶&TÉ . Äs¡THÓ\\≈£î ø±˙ eT+#·+˝À ø±\T øÏ+<ä ô|≥º>*∑ >±&ÉT. #ê˝≤ eT+<äT\T
‹Hêï&ÉT. mH√ï Ç+»ø£åqT¢ #˚sTT+#·T≈£îHêï&ÉT. ªø£s¡Te⁄˝À n~Ûø£e÷dü+μ nqï≥÷º,
eT+<äT\≈£L, &Üø£sº ≈¢¡ L£ ◊<ës¡T e+<ä\T Ks¡TÃ nj·÷´sTT. m˝≤>√ qø£ÿ\ H√≥ >∑T&É¶
ø£{≤º&TÉ ! z|æø,£ ã\+ |üP]Ô>± sê≈£î+&ÜH˚ á dü+e‘·‡s¡+ qe+ãs¡T˝À ≈£î≥T+ã+‘√
düV‰ü &Û©ç ø¢ Ï yÓfi≤fls¡T. 1`4`1954e ‘˚Bq _düTq÷ nH˚ ñ|üHêeT+ ø£\ øÏwHü dé +æ >¥
&Û©ç ˝¢ ÀH˚ ÇVü≤ Jeq j·÷Á‘·qT eTT–+#ê&ÉT.
_düTq÷ J$‘·+ n+‘ê düTKø£sy¡ TÓ qÆ <äì ø±˙, ì]«#ês¡+>± >∑&∫ç +~ nì ø±˙
#Ó|Œü ˝ÒeTT. n‘·ì J$‘·+˝Àq÷ u≤<Û\ä THêïsTT. düeTdü´\÷ e⁄HêïsTT. nsTTHê n‘·qT
∫e]ø£Då + es¡≈L£ <äj÷· Ás¡Δ Vü≤è<äjT· T&ÉH˚ nì|æ+#·T≈£îHêï&ÉT. n‹<ÛTä \qT dü‘ÿ· ]+#·≥+
˝Àq÷, ‘√{Ï e÷qe⁄\≈£î düV‰ü j·T|ü&≥É +˝Àq÷ n‘·&ìç #Óù|Œ eTs=ø£]ï #Ó|ü ø√yê*!
á eT<Û´ä u≤<ÛëeTj·TyÓTqÆ J$‘êìï >∑&TÉ |ü⁄‘·Tqï s√E˝À¢q÷, n‘·qT ‘·q düV≤ü »
W<ësê´ìï #·+|ü⁄ø√˝Ò<Tä !
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 211

ù|&éù≤u≤
ñ‘·sÔ ¡ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì nH˚ø£ ÁbÕ+‘ê˝À¢ pHé 15qT+&ç ôdô|+º ãsY ∫e] es¡≈L£
esê¸\T |ü&TÉ ‘·÷ e⁄+{≤sTT. n˝≤π> eT<ÛTä |ü⁄]˝Àq÷ es¡¸+ |ü&TÉ ‘·T+~. nsTT‘˚ Ä
dü+e‘·‡s¡+ pHé 15πø esê¸\T ÁbÕs¡+uÛeÑ Tj·÷´sTT. ø±˙ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ pHé
15H˚ es¡¸+ |ü&ç rs¡T‘·T+<äqï >±´s¡+{° ˝Ò<Tä . ôdô|+º ãsY >∑&∫ç Hê es¡¸+ e<ä˝<¢Ò Tä .
#·T≥÷º ø=+&É\T e⁄HêïsTT ø±ã{Ïº dü]b˛sTT+~. ˝Òøb£ ˛‘˚ Ä esê¸ìøÏ ‘·|Œü ≈£î+&Ü
es¡<ä e#˚Ã~. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì Á|ü»\T #ê˝≤ Çã“+~|ü&çb˛j˚Tyês¡T. eT<ÛäT|ü⁄]˝À
esê¸\T n‹>± |ü&çq dü+e‘·‡s¡+ uÛÑ÷bÕ‘·+ »s¡>∑≥+ Ä#ês¡+. Ä dü+e‘·‡s¡+
nø£ÿ&Éøÿ£ &Ü #Ó<Tä s¡T eT<äTs¡T>± >±˙ »s¡>˝∑ <Ò Tä . ø=+&É\ô|q’ s√&ÉT¢ y˚jT· ≥+ Ks¡TÃ‘√
≈£L&çq |üì. Ä s√&Éq¢ T ì‘·´+ |ü]o*dü÷Ô e⁄+&Ü*‡q ne⁄düs+¡ e⁄qï~. eT<ÛTä |ü⁄]
eTTì‡bÕ*{°øÏ Ç‘·s¡ eTTì‡bÕ*{°˝≤¢>±H˚ s√&É¢ eTs¡eTà‘·T≈£î dü+ã+~Û+∫q Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ
ìj·Te÷\THêïsTT. s√&ÉT¶ ø=+#Ó+ ;≥T¢yês¡>±H˚ eTs¡eTà‘·TÔ #˚ùdj·T≥+ yê]øÏ Çwü+º
e⁄+&É<Tä . s√&ÉT¶ HÓÁs¬ \T Ç∫Ã+~. Ä HÓÁs¬ \˝À¢+∫ ø=+‘· ˙s¡T uÛ÷Ñ $T˝ÀøÏ b˛‘·T+~.
n˝≤+≥|ü&˚ ]ù|s¡T #˚jT· e#·TÃ. ø±˙ n˝≤ #˚jT· s¡T. s√&ÉT¢ |üP]Ô>± >√‘·T\T |ü&,ç
ã+&É÷¢ eTqTwüß\÷ yÓfifl¯ {≤ìøÏ ≈£L&Ü ìs¡T|üj÷Ó >∑+ nj·÷´ø£ ø±˙ ]ù|s¡T >∑T]+∫
Ä˝À∫+#·sT¡ . e+<ä s¡÷bÕj·T\‘√ nsTTb˛j˚T<ëìï yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\ es¡≈L£ ô|+#·ø£
b˛‘˚ ø±+Á{≤ø£sº T¡ @yÓTbÆ ˛‘ê&ÉT? á dü+e‘·‡s¡+ eT<ÛTä |ü⁄]˝À s¬ +&ÉT eT÷&ÉT #√≥¢
>√‘·T\T |ü&Ü¶sTT. ÁøÏ+<äqT+&ç e#˚Ã ø±s¡q¢ T Hê\T>∑T s√E\ bÕ≥T øÏ+<äH˚ Äù|XÊs¡T.
eT<ÛTä |ü⁄]˝À es¡¸+ n~Ûø+£ >± ≈£î]dæ+<ä+fÒ #·© m≈£îÿe>±H˚ e⁄+≥T+~. s¬ +&ÉT
eT÷&ÉT s√E\T e<ä\≈£î+&Ü es¡¸+|ü&ç, ø=+#Ó+ á<äTs¡T>±* MùdÔ #ê\T, #·*
yÓTT<ä\e⁄‘·T+~. Ç+‘· m‘·TÔ Á|ü<X˚ +¯ ˝À #·* ô|≥º≥+ n+fÒ, n~ e÷eT÷\T #·*>±
e⁄+&É<Tä . Á|ü»\T ô|f…˝º À¢ <ë#·T≈£îqï ñìï ã≥º*ï rdüT≈£îì <Û]ä +#ê*‡+<˚! kÕ<Ûës¡D+>±
esê¸ø±\+ $˝≤düj÷· Á‹≈£î\T e#˚Ã d”»Hé ø±<äT. ø±˙ |ü+C≤;\T m+&É\≈£î uÛj Ñ T· |ü&sÉ T¡ .
esê¸ìøÏ uÛj Ñ T· |ü&‘É ês¡T. ø£qTø£H˚ esê¸ø±\+˝À eT<ÛTä |ü⁄]ì dü+<ä&‘ç √ ì+|ü&Üìø±
nqï≥Tº |üsT¡ >¬ ‘·T≈Ô î£ ekÕÔsT¡ . |ü+C≤;\T e∫ÃHê y˚d$ü ø±\+˝À e⁄qï dü+<ä&ç sê<äT.
nsTT‘˚, Ä j·÷Á‘·jTÆÓ Hê dü+<ä&ìç |ü≥Tº≈î£ e∫Ãq+<äT≈£î |ü+C≤ãT≈£î #Ó+~q ñqï‘·
es¡Z Ád”Ô |ü⁄s¡Twüß*ï n_Ûq+~+#·e*‡+<˚!
á dü+e‘·‡s¡+ E˝…,’ Ä>∑dTü º HÓ\˝À¢ ≈£L&Ü eT<ÛTä |ü⁄] »qdüeTàs¡+Δ >±H˚ ñ+&É{≤ìøÏ
eTs=ø£ ø±s¡D+ e⁄+~. eT<ÛäT|ü⁄]˝À ‘·÷s¡TŒyÓ’|ü⁄ ãC≤s¡T˝Àì <äTø±D≤\T, πøe\+
$˝≤dü j·÷Á‹≈£î\ MT<äH˚ Ä<Ûës¡|ü&Ée⁄. kÕúìø£ Á|ü»\ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&É¶ yê´bÕs¡+
ø±e&É+ e\¢ dü+e‘·‡s¡+ bı&ÉT>∑THê ˇπø s¡ø+£ >± e⁄+≥T+~. $T–*q s¬ +&ÉT ãC≤s¡÷¢
m≈£îÿe XÊ‘·+ $˝≤düj÷· Á‹≈£î\ MT<ä Ä<Ûës¡|&ü $¶É ø±e≥+ e\¢ d”»Hé düeTj·÷˝À¢H˚
dü+<ä&>ç ± e⁄+{≤sTT. Ä s¬ +&ç+{Ï˝Àq÷ eT<Û´ä ˝À e⁄+&˚ ãC≤s¡T #·*ø±\+˝À <ë<ë|ü⁄>±
|üP]Ô>± eT÷‘·|&ü TÉ ‘·T+~. $˝≤düedüTeÔ ⁄\T ny˚Tà <äTø±D<ës¡T\T d”»Hé nsTTb˛>±H˚
eT<ÛäT|ü⁄]˝À Çø£ ‘·eT≈£î |üì˝Ò<äì ‘Ó\T‡≈£î+{≤s¡T. ø±˙ ñ|üPŒ, |ü|üPŒ, _j·T´+
ny˚Tà ∫\¢s¡ <äTø±D<ës¡T\T nø£ÿ&˚ e⁄+&çb˛‘ês¡T. ˇø£{Ï yêfi¯fl≈£î eTs=ø£#√≥ ÄÁX¯jT· +
˝Òøb£ ˛e&É+ e\q ø±e#·TÃ. s¬ +&Ée~ #·*ø±\+˝À ≈£L&Ü ø=<√›, >=b˛Œ yê´bÕs¡+
kÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄+≥T+~. eT÷&Ée ãC≤s√¢ qsTT‘˚ #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe <äTø±D≤˝Ò #·*ø±\+˝À
‘Ós∫¡ e⁄+{≤sTT. eT<ÛTä |ü⁄] q>∑s¡ eT<Û´ä ˝À e⁄+&˚ ãC≤s¡TqT ôd+≥sY nì n+{≤s¡T.
d”»Hé nsTTb˛j·÷ø£ Ä ãC≤s√¢ ø=qT>√\T<ës¡T\ Vü≤&Üe⁄&ç ø=+‘· ‘·–HZ ê dü+<ä&ç
m|üŒ{Ï˝≤>±H˚ e⁄+≥T+~. eT<Û´ä ãC≤s¡T eT<ÛTä |ü⁄] ôd+≥sY˝À e⁄+~. yê´bÕs¡dTü \ú ≈£L,
ø=qT>√\T<ës¡T\≈£L Ç<ä]› ø° ãC≤s¡T Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ ÁbÕeTTK´‘· ø£\~>± ø£ì|ædTü +Ô ~.
ø=+&É n+#·Tq u≤s¡T>± <äTø±D≤\T e⁄+&É≥+ e\q yê{Ïì <ë{Ï ø=+#Ó+ eTT+<äT≈£î
yÓ[‘˚ #ê\T n&É$ edüT+Ô ~.
Ä dü+e‘·‡s¡+ eTTdüTs¡T #ê˝≤s√E\T |ü{Ïº+~. #·© m≈£îÿe>±H˚ nsTT+~.
<ë+‘√ n‘·édüsy¡ TÓ qÆ |üì e⁄+fÒH˚ Á|ü»\T ãj·T≥≈£î edüTHÔ êïs¡T. yÓqTø£ yÓ|’ ⁄ü e⁄qï
ãC≤s√¢ Á|ü»\T ndü˝Ò ‹s¡>H∑ ˚ ‹s¡>≥∑ + ˝Ò<Tä . ñqï≥Tº+&ç ˇø£s√Eq ˇø£ e´øÏÔ Ä
ãC≤s√¢ ˇø£ ÁbÕ+‘êìï #·÷XÊ&ÉT. s√&ÉT¶|üø£ÿq #Ó≥TºMT<ä ø±cÕj·T s¡+>∑T ã≥º\T
Áy˚˝≤&ÉT‘·÷ e⁄HêïsTT. yê{ÏMT<ä >=&ÉT>=ø£{Ï ‘·–*+∫e⁄+~. }]πø ‘·–*+∫q≥Tº>±
ø±≈£î+&Ü ã+<√ãdüT>Ô ± ‘·–*+∫ e⁄HêïsTT. yÓTT<ä\T≈£î ø=+#Ó+ ô|q’ s¬ +&ÉT ø=eTà\T
n{§ø£{Ï Ç{§ø£{Ï N* e⁄HêïsTT. yê{ÏeT<Û´ä #Óøÿ£ H=ø£<ëìï ô|{Ïº ÁøÏ+<ä|&ü ≈É î£ +&Ü
‘êfi¯fl‘√ ø£{qºÏ eT+#·+ ˇø£{Ï ‘·j÷· s¬ ’ e⁄qï~. Ä eT+#·+ MT<ä ˇø±H=ø£ ~eéT÷]Ô
X¯Øs¡+ Ä~ eT<Ûë´+‘·eT÷, ø±cÕj·÷+ãs¡+‘√ ø£|Œü ã&ç ≈£Ls=Ãì e⁄+~. n‘·&ç HÓ‹qÔ
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 213
>=&ÉT>∑T neT]Ã e⁄+~. Ä H√{≤ ÄH√{≤ |ü&ç á $wüjT· + q\T>∑T]ø° ‘Ó*‡+~.
nsTTHê s¬ +&ÉT eT÷&ÉT s√E\es¡≈L£ á $wüj÷· ìï >∑T]+∫ Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ ÁX¯<qΔä T
mes¡÷ Á|ü<]ä Ù+#·˝<Ò Tä . nsTT‘˚, n+‘· es¡¸+˝Àq÷, #·*˝Àq÷ n˝≤ sêÁ‹+ã>∑fió¯ fl
#Ó≥TºMT<ä e⁄+&É≥+ nkÕ<Ûës¡D $wüjT· +. n|ü&É|ü &ÉT ˇø£fiÀfl, Ç<äs› √ e∫Ã á
$∫Á‘êìï #·÷düTHÔ êïs¡T. nsTT‘˚, Ä eT÷]Ô e÷Á‘·+ sê‹Á|ü‹eT˝≤ ìX¯Ã\+>± e⁄+~.
Hê\T>∑sTT<äT s√E\ nq+‘·s+¡ Ä eT÷]Ôì >∑T]+∫q Á|ü#ês¡+ ÁbÕs¡+uÛeÑ TsTT+~.
ôd+≥sY <ä>sZ∑ ¡ e⁄qï #Ó≥Tºô|q’ y=ø£ eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉT ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü HÔ êï&Éqï yês¡Ô eT<ÛTä |ü⁄]
n+‘·{À¢q÷ bÕøÏb˛sTT+~. Ä eTVü‰|ü⁄s¡Twüß&ÉT ÄVü‰s¡bÕ˙j·÷*ï ≈£L&Ü $dü]+® ∫
eTØ ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü HÔ êï&Éqïyês¡Ô Á|ü#ês¡+ nsTT+~. B+‘√ Á|ü»˝À¢ ñ‘·‡ø£‘· ãj·T˝Ò]› +~.
≈£î‘·÷Vü≤\+ ô|]–+~. Á|ü»\T ªù|&é u≤u≤μ (‘·sT¡ eTVü‰‘·TàDÏ)í #·÷&É{≤ìøÏ sêkÕ>±s¡T.
ù|&éu≤u≤ me]‘√q÷ e÷{≤¢&&É TÉ . ø£<\ä &ÉT yÓT<ä\&ÉT. ù|&éu≤u≤ ù|&é (#Ó≥Tº) ˝≤>±H˚
ìX¯Ã\+>± e⁄Hêï&ÉT. n‘·&ç eTTK+ m˝≤ e⁄+≥T+<√? Äø±s¡+ m˝≤ e⁄+≥T+<√?
#·÷&Ü\ì Á|ü»\T ≈£î‘·÷Vü≤\|ü&TÉ ‘·THêïs¡T. ˇø£yês¡+ >∑&#ç d˚ ]ü øÏ ù|&é u≤u≤ì >∑T]+∫
ø£<\ä∏ ÷, >±<∏\ä ÷ Á|ü#ês¡+˝ÀøÏ e#êÃsTT. ÄVü‰s¡eT÷ rdüTø√s¡T, XÖ#êìø° yÓfifl¯ s¡T!
nVü≤]ïX¯\÷ <Ûë´qeT>∑Tï˝…’ e⁄+{≤s¡T. nì n+<äs÷¡ #Ó|ü ø√e≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºsT¡ .
@MT ‹q≈£î+&Ü ˇø£ yês¡+ e⁄+&É≥+ nkÕ<Û´ä eTsTTq |üì @MT ø±<äT. nsTTq
|üŒ{Ïø° ø=+<äsT¡ nqTe÷Hêìï e´ø£Ô |üs#¡ ês¡T. ªsêÁ‹|üP≥ ÄVü‰s¡+ ‘Ó∫Ãô|&ÉT‘·THêïπsyÓ÷μ!
nì nHêïs¡T. Ç+ø=+<äsT¡ ˇ≥Tº ô|≥Tº≈î£ ì eTØ kÕø£´å + Çe«&ÜìøÏ dæ<|Δä &ü Ü¶sT¡ . ªªy˚TeTT
sêÁ‘·+‘ê ø±|ü˝≤ø±XÊeTT. ù|&éu≤u≤ ø£<\ä HÓH’ ê ø£<˝ä <¢Ò Tä μμ nHêïs¡T. ªªes¡¸+ ≈£îs¡Tk˛Ô+~
ø£<ë! ‘·&>ç T∑ &É*¶ ï |æ+&ÉT≈£îì >=+‘·T ‘·&ç #˚dTü ≈£î+≥THêïπsyÓ÷!μμ nì nHêïs¡T ø=+<äsT¡ .
ªªu≤u≤ |ü∫Ã>∑+>∑ eTT≥º˝<Ò Tä . y˚TeTT #·÷düTHÔ êï+μμ nì kÕø£´å + Ç#êÃs¡T ø=+<äsT¡ .
2
ˇø£yês¡+ >∑&∫É +~ s¬ +&Ée yês¡eT÷ >∑&∫É +~. ù|&éu≤u≤ ‘·q kÕúq+ qT+&ç @
e÷Á‘·eT÷ ø£<˝ä <¢Ò Tä . Ç+ø£ #·*ø±\+˝À ìØ®e+>± e⁄+&˚ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Ä ôd+≥sY≈î£
Á|ü»\T ‹s¡THêfi¯fl≈£î e∫Ãq≥Tº>± edüTHÔ êïs¡T. es¡¸+ ø£Då e÷–Hê #ê\T eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì
Ád”,Ô |ü⁄s¡Twüß\+<äs÷¡ nø£ÿ&˚ Áb˛>∑T|ü&y˚ ês¡T. Ád”\Ô T |üP\e÷\*ï Ç‘·s¡ |üPC≤ kÕe÷Á–ì
|ü≥Tº≈î£ e#˚Ãyês¡T. |ü⁄s¡Twüß\÷ n+‘˚! $∫Á‘·yTÓ qÆ $wüjT· + @$T≥+fÒ ‹s¡THêfi¯fl˝≤
e⁄düTqÔ ï á Á|ü»˝À¢ ìs¡øså£ êdüT´\T n‹ ‘·≈î£ ÿeeT+~ e÷Á‘·yT˚ e⁄+{≤s¡T. Ç‘·s¡ Á|ü<X˚ Ê\
qT+&ç s¬ +&Ée d”»Héì >∑&|É {ü ≤ìøÏ e∫Ãq n|t ≥T &˚{Ÿ Á|ü»\T ôd+≥sY˝À Ä #Ó≥Tº
øÏ+<ä Áb˛>∑T|ü&ÉT‘·THêïs¡T. ù|&éu≤u≤ |ü⁄D´+ e\¢ ªy˚Tfi≤μ @sêŒ≥sTT´+~. ªy˚Tfi≤μ
(‹s¡THêfi¯fl) nqï ‘·sê«‘· nìï Vü≤+>∑T\÷ e⁄+&Ée\dæ+<˚ ø£<ë! $TsƒêsTT\T ny˚Tàyêfi¯ó
fl |üfi≤fl\T |ü≥Tº≈î£ ì ‹s¡T>∑T‘·THêïs¡T. øÏ∞¢ ` ;&û ` dæ>s¬∑ {Ÿ ny˚Tàyêfi¯fl ns¡T|ü⁄\÷,
eTkÕ˝≤ |ü|ü \T ny˚Tàyêfi¯ófl ` Vü‰dü´|ü⁄ bÕ≥*ï bÕ&ÉT‘·÷ ‹s¡T>∑T‘·THêïs¡T. nø£ÿ&É
b˛>∑T|ü&¶É ‘·sT¡ D°eTDT\T dæìe÷ ‘ês¡*ï $T+∫ e⁄Hêïs¡T. e÷{Ïe÷{Ïø° ùV≤´+&éu≤´>¥
qT+&ç n<ë›*ï rdüTø=ì, ô|<ë\≈£î y˚dTü ≈£îqï *|tdøºæ ˘ #Ó~]+<˚y÷Ó #·÷düT≈£î+≥THêïs¡T.
>∑+;Ûs¡ dü«uÛ≤e⁄\T ù|&éu≤u≤qT >∑T]+∫q ‘·sÿ¡ +˝À eTTì– b˛j·÷s¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À
ÁbÕø°dº Tü ô|≥Tº≈î£ qï Ç<äs› T¡ eø°fió¯ fl ø√≥÷`bÕ´+≥÷ ` ùV≤≥T ô|≥Tº≈î£ ì e⁄Hêïs¡T.
ù|&éu≤u≤ e+ø£ #·÷dü÷Ô e÷{≤¢&TÉ ≈£î+≥THêïs¡T. yêfi¯fl|üøÿ£ qT+∫ |ü]#·jT· T&Óq’ ˇø£
ô|<ä› eTìwæ yÓfió¯ ‘·÷ e⁄+fÒ ñ+&Éã≥º˝øÒ £ n‘·ìøÏ Ç+^¢wßü ˝À ù|&éu≤u≤ >∑T]+∫ @yÓ÷
#Ó|Œæ ÄbÕs¡T. Ä ‘·sê«‘· Ç<äs› T¡ n&É«øπ ≥T¢ ù|&éu≤u≤ >=|üŒ‘·Hêìï >∑T]+∫ e]í+∫,
e]í+∫ n‘·ìøÏ #ÓbÕŒs¡T. n|üŒ{ÏøÏ ù|&éu≤u≤ eT÷&ÉT yêsê\T>± Ä #Ó≥Tºô|’q
e⁄+≥THêï&ÉT. n&É«πø≥T¢ dü÷≥÷`ø√≥÷ ã÷≥T y˚düT≈£îì uÛÀ»Hê~ $wüj·÷\˝À
ìùw<Ûëìï bÕ{Ï+#·ø£ Ä<ÛTä ì≈£î\eTì #Ó|ü ≈£îqï|üŒ{Ïø° düHê‘·q <Ûsä à¡ ìcÕº>]∑ wüß\º ì
yêfi¯fl e÷≥\ e\¢ ‘Ó\Tdü÷ÔH˚ e⁄qï~. #Ó≥TºMT<ä ø±cÕj·÷+ãs¡ u≤u≤ s¡÷|ü+˝À
düHê‘·q <Ûsä à¡ y˚T kÕøå±‘·÷Ô e∫Ã ≈£Ls¡TÃqï<äì nqe#·TÃ. düHê‘·q <Ûsä à¡ |ü⁄ n‘·´<äT“¤‘êìï
Á|ü»\T ‘·eTø£fifl¯ eTT+<˚ #·÷düTHÔ êïs¡T. kÕ<Ûës¡DT\T Ç˝≤+{Ï eTVü‰‘·Tà˝Ò ˝Òøb£ ˛‘˚ á
Á|ü|+ü #·yT˚ q&Ée<äT nì n+≥THêïs¡T. n&É«øπ ≥T¢ ‘·eT n_ÛÁbÕj·÷ìï Ç˝≤ ÇdüTHÔ êïs¡T.
ªªWqT eT]! Ç˝≤+{Ï ‘·|dü ‡ü +|üqTï\T ˝Òøb£ ˛‘˚ Á|ü|+ü #·yT˚ q&Ée<äT.
$|üØ‘·yTÓ qÆ #·*˝À s√E\ ‘·sã¡ &ç #Ó≥TºMT<ä e⁄+&É≥+ ì»+>± ÄX¯Ãs¡´ø£sy¡ TÓ qÆ
$wüj·Ty˚T! nsTT‘˚, Ç˝≤+{Ï $wüj·÷\+fÒ qeTàø£+˝Òì yêfi¯Sfl ôd+≥sY≈£î e∫Ã
ù|&éu≤u≤ e+ø£ #·÷düT+Ô &˚yês¡T. Hê $TÁ‘·T&=ø±j·Tq ø=ìï dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T n&Ée⁄˝À¢
|òTü Às¡ ‘·|dü Tü ‡ ≈£L&Ü #˚XÊ&ÉT. (M]ì >∑T]+∫ sêVüQ©® ª|òTü eTø£ÿ&ékÕ«$Tμ nqï Á>∑+<∏+ä ˝À
Á|ü‘´˚ ø£+>± sêXÊs¡T). ãTTw”øπ X¯+ e<ä,› >∑+>±q~ì <ë{Ï n&É$˝À ø=ìï HÓ\\T #Ó≥TºMT<ä
e⁄+&çb˛j·÷&ÉT. Ä n&É$˝À Ç|üŒ{Ïø° @qT>∑T\ düeT÷Vü‰\T ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+{≤sTT.
Hê $TÁ‘·T&Óq’ ù|&éu≤u≤ >±]ì, Ä n&É$˝Àì @qT>∑T\T u≤>±H˚ dü‘ÿ· ]+#˚$. nsTT‘˚
áj·Tq @qT>∑T\≈£î n\$ø±ì <äè&ÛyÉ TÓ qÆ e÷qTMT<ä @sêŒ≥T #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. ‘êqT
≈£Ls√Ãe{≤ìøÏ m‘·ÔsTTq ø=eTà\ MT<ä >∑{Ïº eT+#·+qT ‘·j·÷s¡T #˚düTø√e≥+‘√
@qT>∑T\T m+‘· Á|üjT· ‹ï+∫Hê áj·Tq>±s¡T yê{ÏøÏ n+<äøT£ +&Ü ‘·|Œæ +#·T≈£îHêïs¡T.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 215
@qT>∑T\T sêÁ‹|üP≥ >∑+>±qB kÕïHêìø√, ˙s¡T Á‘ê>∑{≤ìø√ e#˚Ã$. yê{ÏøÏ <ë]˝À
Hê $TÁ‘·T&Óq’ ù|&éu≤u≤>±s¡T e⁄qï eèø£+å ‘·–˝Ò~. q>∑sê\˝À e⁄+&˚yê]øÏ eTè>±\+fÒ
uÛj
Ñ T· +. ns¡DýêdüT˝…q’ »+‘·Te⁄\≈£î e÷qe⁄\+fÒ n+‘·ø+£ fÒ uÛj Ñ T· +. ˇø£s√Eq
sêÁ‹|üP≥ @qT>∑T\T >∑+>±q~øÏ e#êÃsTT. >∑+>±q~ ˇ&ÉTq¶ e⁄qï ã+&Ésêfi¯fl˝À¢ z
@qT>∑T >∑Tqï ∫≈£îÿ≈£îb˛sTT+~. <ëìï ãj·T≥≈£î rj·T{≤ìøÏ @qT>∑T\T sêÁ‘·+‘ê
Á|üjT· ‹ï+#êsTT. ø±˙ rj·T˝Òøb£ ˛j·÷sTT. ‘Ó\y¢ ês¡{≤ìøÏ e∫Ã+~. e÷qe dü+#ês¡+
ÁbÕs¡+uÛeÑ Te⁄‘·T+~. Ä @qT>∑T |æ\q¢ T nø£ÿ&˚ e~* yÓ[flb˛j·÷sTT. Hê$TÁ‘·T&çøÏ ‘·q
‘·|dü Tü ‡qT eTs=ø£]øÏ #·÷|üe\dæq ne⁄düs+¡ ˝Òøb£ ˛sTT+~. ˝Òøb£ ˛‘˚ >∑+>±qB rs¡+˝À
e⁄qï @ q>∑s+¡ <ä>sZ∑ ¡ e⁄+&˚ eèøå±H√ï mqTï≈£îH˚yê&ÉT. Ä n&É$˝À ø=+#Ó+ <ä÷s¡+˝À
bÕ\T neTTà≈£îH˚ >=\¢yêfi¯fl >∑T&çôd\T ø=ìïe⁄HêïsTT. Ä >=\¢\T Äj·TqqT #·÷XÊs¡T.
m+‘· e<äì› #Ó|Œæ Hê $q≈£î+&Ü s√p bÕ\T Ç∫Ã yÓfifl‚ yês¡T. ù|&éu≤u≤ øπ e\+ bÕ\T
‘ê– e⁄+&çb˛j˚Tyê&ÉT. Äj·Tq ø°]Ô ãTTw”øπ X¯+˝Àì ˇø£ ùd≥T <ëø± bÕøÏ+~. n&É$˝ÀøÏ
yÓ[fl Hê $TÁ‘·T&Óq’ ù|&éu≤u≤qT <äsÙ¡ q+ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT Ä ùd≥T. e<äH› êï $q≈£î+&Ü
>=\¢\qT bÕ\T ì‘·´+ bıj·TéTì #Ó|Œæ Ä &ÉãT“\T ‘·qT ø£{≤º&TÉ . Hê $TÁ‘·T&ÉT #ê˝≤
ìC≤sTTr>± Væ≤+<ä÷ <Ûsä à¡ +˝À #Ó|Œæ q≥Tº>± $$<Ûä s¡ø±\ ‘·|dü Tü ‡\qT #˚XÊ&ÉT. $$<Ûä
Áe‘ê\qTcÕºHê\q÷ nqTwæ+º #ê&ÉT. jÓ÷>±uÛ≤´dü+ #˚XÊ&ÉT. eT‘·+ ù|s¡TMT<ä _õHÓdt
#˚j·T≥+ Äj·Tq ñ<˚›X¯+ ø±<äT. n˝≤+{Ï ñ<˚›X¯ý˚T e⁄+fÒ \ø£å\T >∑&ç+#˚yê&ÉT.
Ç|ü&Üj·Tq ej·TdüT‡ ns¡y’Ó dü+e‘·‡sê\≈£î ô|q’ e⁄+≥T+~. nìï+{Ï˙ |ü]o*+∫
∫es¡≈î£ K∫Ã‘·yTÓ qÆ Hêdæ≈Ô î£ &Éj÷· ´&ÉT.
Hê $TÁ‘·T&Óq’ yÓqTø£{Ï ù|&éu≤u≤ ≈£L&Ü á ø=‘·Ô ù|&éu≤u≤ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl #·÷XÊ&ÉT.
Hê $TÁ‘·T&ÉT Ç+{Ï >∑T≥Tº ‘Ó*dæqyê&ÉT. ‘êqT kÕ~Û+#·˝ìÒ dæ~ì› eTs=ø£‘q· T bı+<ä≥+
#·÷dæ ás¡¸´ ø£*–+<√ @yÓ÷! ªª‘·|dü Tü ‡ #˚j÷· \qT≈£î+fÒ n&É$øÏ yÓ[flb˛e#·TÃ ø£<ë?
Çø£ÿ&çøÏ e∫Ã eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì ôd+≥s¡T ãC≤s¡T≈£î e+<ä n&ÉT>∑T\ <ä÷s¡+˝À e⁄qï
#Óføº… ÿÏ ≈£Ls=Ãì ªù|&éu≤u≤μ nì|æ+#·Tø√e≥+ |ü∫ÃyÓ÷dü+ nì nHêï&ÉT.
n‘·ì $TÁ‘·T&ÉT eTs=ø£‘·qT Á|üø£ÿq ì\ã&ç e⁄Hêï&ÉT. n‘·qT Ç˝≤ nHêï&ÉT
ªªuÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À mø£ÿ&çø¬ H’ ê yÓ[fl #·÷&É+&ç. ñ‘·sÔ ,¡ <äøDåÏ ≤˝≤¢, ‘·÷s¡TŒ |ü&eÉ Ts¡˝≤¢ mø£ÿ&çøÏ
yÓ[flHê düsπ eT‘êìï n+>∑fifl¯ ˝À¢ ô|{Ïº neTà≥+ düŒwü+º >± ø£q|ü&TÉ ‘√+~. eT‘êìï
neTàø±ìøÏ ô|&ÉT‘·÷, eT‘· ô|<ä˝› q’… kÕVüQø±s¡T¢ (eT‘ê#ês¡T´\T) ‘·eT düsT¡ ≈£î neTTà&ÉT
b˛e&ÜìøÏ Áø=‘·Ô Áø=‘·Ô Á|ü#ês¡ kÕ<ÛHä ê\qT neT˝À¢øÏ ‘ÓdTü HÔ êïs¡T. Ç|ü&ÉT <˚X+¯ MT<ä
Ç+^¢wüßyê] eTTÁ<ä |ü&çb˛sTT+~. ªX¯+K+˝À b˛ùdÔ ø±˙ rs¡ú+ ø±q≥Tºμ yÓTT<ä≥
Ç+^¢wßü yêfi¯fl yÓT|ü bı+~‘˚ ø±˙ @ düsT¡ ø£sTTHê n+>∑{À¢ #Ó\T¢u≤≥T ø±e≥+ ˝Ò<Tä .
Ç+^¢wßü #·<Tä e⁄˝À¢ &çÁ^ bı+~q •wüß´\T ø£˙dü+ |ü~eT+<äsTTHê ˝Òì Ä#ês¡T´\
yê]øÏ ‘·eT düsT¡ ≈£î, eT‘·eTT neTTà&ÉT b˛‘êj·Tqï qeTàø£+ ‘·–+Z ~. q\T>∑Ts¡sTT<äT>∑Ts¡T
Ç+^¢wüß <=s¡\q÷, <=s¡kÕqT\q÷ •wüß´\T>±, •wüß´sêfi¯ófl>± dü+bÕ~+#·>∑*–‘˚
Ä#ês¡T´\ yê] ªs=f…º $]– H˚‹˝À |ü&É¶fÒºμ qì nqTø√+&ç. eTq uÛ≤s¡‘·<˚X¯|ü⁄
ô|≥Tºã&ç<ës¡T\≈£L ˇø£ $wüjT· + ‘Ó\T‡! <˚X+¯ ˝À eT‘· |æ∫Ã m+‘· m≈£îÿe>± e⁄+fÒ,
‘·eT≈£î n+‘· øπ eå T<ëj·Tø£eTì! ø£qTø£ Ç˝≤+{Ï yê{ÏøÏ ãVüQfi¯ Á|ü#êsêìï Çe«{≤ìøÏ
‘·eT |üÁ‹ø£˝À¢ì ªø±\yéTμ \qT <Ûësêfi¯+>± yê&˚kÕÔsT¡ .
M]<äsπ› ø±≈£î+&Ü M]˝≤+{Ï dü«‘·+Á‘· uÛ≤yê\T ø£\yêfi¯ó¢ eT<ÛTä |ü⁄]˝À Ç+ø±
e⁄Hêïs¡T. yêfi¯ófl ù|&é u≤u≤ MT<ä ø√|ü+>± e⁄+&˚yêfi¯ófl. yêfi¯fl≈£î ≈£î<äs˝¡ <Ò Tä ø±˙
≈£î~]‘˚ e÷Á‘·+ ù|&é u≤u≤qT eTT|üŒ‹|üŒ\T ô|{Ïº eT÷&ÉT #ÓsT¡ e⁄\ ˙fi¯ófl ‘ê–+#˚
yêfi¯ófl. ªãTTD+ ø£è‘ê« |òTü è‘·+ |”y‘˚ μY nqï dæ<ëΔ+‘êìï qy˚Tàyês¡T. #êsê«≈£î˝≤¢>±
Hêdæ≈Ô î£ \T ø±s¡T.
ù|&éu≤u≤ e÷{≤¢&&É TÉ . ø£˙dü+ kÂ+»„\‘√qsTTHê uÛ≤yêìï e´ø°øÔ ]£ +#·&TÉ . ˝Òøb£ ˛‘˚
eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì #ê˝≤ eT+~ Äj·Tq <ä>∑Zs¡≈£î #˚] #˚‘·T\T #·÷|æ+∫ uÛÑ$wü´‘·TÔqT
#Ó|Œæ +#·T≈£îH˚yês¡T! C≤‘·ø£ #·Áø±ìï y˚sTT+#·T≈£îH˚yês¡T! Á>∑V≤ü XÊ+‹øÏ ø=ìï eT+Á‘·
‘·+Á‘· ñ|ü<X˚ Ê\˙ï bı+<˚yês¡T. n˝≤ ñ|ü<X˚ Ê*ï bı+<ä≥+ e\q yê]øÏ dü+uÛ$Ñ +∫q
<Ó$’ ø£yTÓ qÆ , uÛÖ‹ø£yTÓ qÆ Ä<Ûë´‹àø£yTÓ qÆ mH√ï yê´<ÛTä \T ñ|üX$¯ T+#˚$! n˝≤+{Ï ÁX¯<ëΔfió¯
e⁄\T e⁄Hêïs¡T ø£qTø£H˚ ù|&éu≤u≤ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ e#êÃπs ø±ì HêdæÔ≈£î*ï, uÖ~Δ≈£î*ï
(y˚T<Ûëe⁄*ï) qeTTà≈£îì ekÕÔsê? eT<ÛäT|ü⁄]˝À ÁX¯<ëΔfi¯óe⁄\T #ê˝≤eT+~ e⁄Hêïs¡T.
n˝≤+≥|ü&ÉT |ü~eT+<√, |ü~ùV≤qTeT+<√ Hêdæ≈Ô î£ \T e⁄qï+‘· e÷Á‘êq ù|&éu≤u≤≈£î
e∫Ãq qwüº+ @eTT+≥T+~? á |ü~|ü~ùV≤qT eT+~ HêdæÔ≈£î\T $T>∑‘ê Á|üC≤
düeTTÁ<ëìï ô|&Ée÷s¡+Z |ü{+ºÏ #·>\∑ sê? mqï{Ïø° |ü{+ºÏ #·˝sÒ T¡ . ÁX¯<ë›fió¯ e⁄\÷, Ä<Ûë´‹à
≈£î\÷,. nsTTq Á|ü»\T n˝≤+{Ï Hêdæ≈Ô î£ \≈£î eTTU≤q ø={Ïqº ≥Tº düe÷<Ûëq$TkÕÔsT¡ .
ù|&éu≤u≤˝À @ >=|üŒ‘·qeT÷ ˝Ò<+ä ≥THêïe⁄>±? b˛˙ qTeP« yÓ[fl á #·*˝À, es¡¸+˝À
Ä #Ó≥Tº MT<ä≈î£ yÓ[fl ≈£Ls√Ã, ‘Ó\TdüT+Ô ~!μμnì eTTU≤q nH˚kÕÔsT¡ .
ˇø£yês¡+ >∑&#ç êø£ ù|&éu≤u≤ s√p ø=ìï ø£Då ≤\bÕ≥T uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î eTTK<äsÙ¡ q+
ÇkÕÔsq¡ ï yês¡Ô yÓTs¡T|ü⁄ r>∑˝≤ Á|ü#ês¡yTÓ Æ Á|ü»˝À¢ yê´|æ+∫+~. u≤u≤ Á|ü»\≈£î <äsÙ¡ q+
Çe«{≤ìøÏ eT<Ûë´Vü≤ï düeTj·÷ìï mqTï≈£îHêï&ÉT. eT<Ûë´Vü≤ï düeTj·T+˝À u≤u≤ ‘·q
eTTU≤q e⁄qï ø±cÕj·÷+ãsêìï rùddæ ø=ìï ø£Då ≤\T Á|ü»\≈£î <äsÙ¡ q+ Ç#˚Ãyês¡T.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 217
Á|ü»\T uÛøÑ ÔÏ $Vü≤«\T˝…’ »j·Tø±sê*ï |ü\T≈£î‘·÷ ñ‘ê‡Vü‰˙ï Á|üø{£ +Ï #˚yêπs, ø±˙ yÓTT<äfÒ
Á|ü»\≈£î ˇø£ dü÷#·q Çe«&É+ »]–+~. ù|&éu≤u≤ <Ûë´qeT>∑Tï˝…’ eTÚq eTTÁ<ë+øÏ‘T· ˝…’
e⁄Hêïs¡T uÛ≈Ñ î£ \Ô +<äs÷¡ eTÚqeTT eVæ≤+#·e˝…qì ø√s¡T‘·THêïs¡T nì. ù|&éu≤u≤ dæ<Δä
|ü⁄s¡Twüß&Éqï $wüjT· +˝À me]ø° dü+<˚V≤ü eTT ˝Ò<Tä . Äj·Tq Çs¡y’Ó Hê\T>∑T >∑+≥\÷
n˝≤ #Ó≥TºMT<ä ≈£Ls√Ãe≥+ >∑T]+∫ m+‘√ ÄdüøÏÔ>± eT<ÛäT|ü⁄] ãC≤s¡¢˝À¢
#Ó|ü ≈£î+≥THêïs¡T. Äj·Tq m|ü&ÉT Á|ü»\≈£î <äsÙ¡ q+ ÇkÕÔ&√ ≈£L&Ü #Ó|ü ≈£î+≥÷
e⁄+&˚yês¡T. Ç+ø± ø=ìï $wüj÷· \÷ Á|ü#ês¡+˝ÀøÏ e#êÃsTT. ù|&éu≤u≤≈£î ø=ìïy˚\
dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡ e⁄qï<ä˙, Äj·Tq Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘ê\˝Àì ˇø±H=ø£ >∑TVü≤qT+&ç
eT<ÛäT|ü⁄]øÏ e#êÃ&É˙ #Ó|üø√kÕ>±s¡T. Äj·Tq |ü⁄≥Tºø£qT Á|ü‘·´ø£å+>± #·÷dæq≥Tº>±
ø=+<äsT¡ ˇ≥Tºô|≥Tº≈î£ ì eTØ yÓsTT´ dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡ e⁄+<äì #Óù|Œyês¡T. Äj·Tq
ˇø£ HÓ\ eT<ÛäT|ü⁄]˝À e⁄+&ç <Ûë´Hêìï |ü]düe÷|æÔ ø±$+∫ ñ<ë´|üHêq+‘·s¡+
ñ‘·sÔ êK+&ÉeTT yÓ[flb˛‘ês¡qï $wüjT· eT÷ Á|ü#ês¡yTÓ qÆ ~. ù|&éu≤u≤ ‘·|dü Tü ‡ >±$+∫q
Ä ˇø£ÿ HÓ\s√E˝À¢q÷ eT<ÛTä |ü⁄] <Ûsä à¡ bÕ¢$‘·yTÓ bÆ ˛‘·T+~. Äs¡´ düe÷J≈£î\ eTTU≤\T
e÷&çb˛j·÷sTT. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì es¡Ô≈£î\˝À düHê‘·q <Ûäsêàj·÷ j·TT\÷ e⁄Hêïs¡T.
Äs¡´düe÷J≈£î\÷ e⁄Hêïs¡T. Äs¡´düe÷J≈£î\T ‘·eT ‘·s¡ÿ+ <ë«sê düHê‘·q
eT‘êqTj·÷j·TT*ï z&ç+#˚j÷· \qT≈£îH˚yês¡T ø±˙, ù|&éu≤u≤ n#·\ eTÚq eTTÁ<ä‘√
#Ó≥TºMT<ä ≈£Ls¡TÃì Äs¡´düe÷J≈£î\ ‘·sêÿ\ìï+{Ïø° |ü&É>=&ÉT‘·T+&˚yê&ÉT. ∫es¡≈£î
Äs¡´düe÷J≈£î\ >∑èVæ≤DT˝Ò ù|&éu≤u≤ |ü≥¢ uÛøÑ ÔÏ ã+<Ûëìï Á|üø{£ +Ï #·kÕ>±s¡T. yêø˘s÷¡ |ü+˝À
»]π> Á|ü#ês¡eTT ø£+fÒ Ä#·sD¡ ≤‘·àø£yTÓ qÆ Á|ü#ês¡+ #ê˝≤ ÁX‚wyºü TÓ qÆ <äì n|ü&ÉT ns¡yú TÓ qÆ ~
Á|ü»\≈£î. ù|&éu≤u≤qT dü‘´· j·TT>∑+ Hê{Ï ãTTwæ nì #Ó|ü ≈£î+{≤s¡T. n˝≤π> Äj·Tq
C≤„qeTT, $<ë´ ≈£L&Ü nq+‘·yTÓ qÆ <äì n+≥THêïs¡T. WqT ì»y˚T eT] eTÚq+>±
e⁄+&˚ yê] $<ä´ jÓTTø£ÿ n+‘ê˙ï, C≤„q+ jÓTTø£ÿ n+‘ê˙ï ‘Ó\TdüT ø√e≥+ m˝≤
dü+uÛÑe+?
3
ù|&éu≤u≤ HÓ\s√E\ ‘·|dü Tü ‡ |üPs¡sÔ TT+~. ù|&éu≤u≤ #Ó≥TºMT<ä qT+&ç øÏ+<ä≈î£
~π> düeTj·T+ eTT+<˚ ìX¯Ãj·T+ nsTT+~. Äj·Tq #Ó≥TºMT<ä qT+&ç ~π>≥|ü&ÉT
#·÷&É{≤ìøÏ |üøÿ£ H˚ e⁄qï ø=+&ÉMT<ä Á|ü»\T ‹s¡THêfi¯fl˝≤ Áb˛>∑T|ü&Ü¶sT¡ . m≈£ÿ&É #·÷dæHê
˝Ò&dû t ` »+{Ï˝ŸyTÓ Hé\÷, kÕ<Ûës¡DT˝…q’ Ád”\Ô T |ü⁄s¡Twüß\÷, u≤\u≤*ø£\÷ ÇdüTø£ y˚ùdÔ
sê\q+‘·>± ì+&çb˛j·÷s¡T. ø=+&ÉMT<ä qT+&ç C≤] ˇø£]<äs› T¡ ÁøÏ+<ä |ü&Ü¶sT¡ ≈£L&Ü.
nsTT‘˚ ù|&éu≤u≤ nqTÁ>∑Vü≤+ e\¢ ø±fi¯S¢ #˚‘·T\÷ me]ø° $s¡>∑˝Ò<äT. ù|&éu≤u≤
<äsÙ¡ Hês¡+Δ n˝≤ Áb˛>∑T|ü&~¶É øπ e\+ Væ≤+<äTe⁄˝À ˝Òø£ uÛ≤s¡rj·TT˝À nì nqTø√e{≤ìøÏ
˝Ò<Tä . yêfi¯fl˝À¢ Ç+^¢wßü <=s¡\÷ ` <=s¡kÕqT¢ ≈£L&Ü e⁄Hêïs¡T. ù|&éu≤u≤ >∑T]+∫q
Á|ü#ês¡+ #ê˝≤ Á|üD≤[ø±ã<ä+Δ >± »]–+~. Ä Á|ü#ês¡+ eTT+<äT eT<ÛTä |ü⁄] mìïø£\
Á|ü#ês¡+ yÓ\yÓ\ b˛sTT+~. Äj·Tq>±] ‘·|dü Tü ‡≈£î dü+ã+~Û+∫q Á|ü‹ $wüjT· +˝Àq÷
z Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ eédüú ø£q|ü&TÉ ‘·T+~. ø£s¬ ≈£î>º ± #Ó≥TºMT<ä qT+&ç ~π> düeTj·÷ìøÏ
mø£ÿ&ÉqT+&ç e#êÃjÓ÷ ‘Ó*j·T<äT ø±˙ u≤´+&é y˚Tfi≤\T e#êÃsTT. es¡¸ s¡T‘·Te⁄ ø±e≥+
e\q eT<ÛTä |ü⁄]˝À |üPe⁄\T düeTè~Δ>± <=s¡T≈£î‘êsTT. ù|&éu≤u≤qT #·÷&É{≤ìøÏ e∫Ãq
yêfi¯ófl |üP\e÷\˝ÀÔ düV‰ü e#êÃs¡T. n|ü&É÷ ù|&éu≤u≤ eTTU≤q e⁄qï ø±cÕj·÷+ãsêìï
rj·T˝Ò<Tä . eT<Û´ä Ädæj÷· ˝Àì ˇø£ dæ<Δä |ü⁄s¡Twüß&ÉT ‘·q eTTU≤ìøÏ m|ü&É÷ Ä≈£î|ü#Ã· ì
ã≥ºH=ø£<ëìï ≈£≥Tº≈î£ H˚yê&ÉT≥. m+<äT≈£î Ç˝≤ ø£≥Tºø√e≥+? nì me¬sH’ ê n&ç–‘˚
‘·qT eTTKø±+‹ì #·÷dæ uÛ]Ñ +#·˝øÒ £ Á|ü»˝…øÿ£ &É øÏ+<ä |ü&bç ˛‘ês√qì nH˚ yê&É≥.
ãVüQXÊ ù|&éu≤u≤≈£î ≈£L&Ü n˝≤+{Ï n_ÛÁbÕj·Ty˚T @<√ ñ+&ç e⁄+≥T+~. ù|&é
u≤u≤ ‘·|üdüT‡ #˚dæq #Ó≥Tº≈£î <ä>∑Zs√¢H˚ ˇø£ ô|<ä› uÛÑeHêìï ø£{≤ºs¡T. Ä uÛÑeq+˝À
<äTø±D≤\T ô|≥Tºø√e{≤ìøÏ |üìøÏ e#˚Ã Vü‰\T\THêïsTT. Ä uÛeÑ q+ ø£{+ºÏ ∫Hêj·Tq
≈£L&Ü ÁbÕNq Væ≤+<ä÷ eT‘· kÕ+Á|ü<ëj·÷*ï n_Ûe÷ì+#˚yê&˚? n|üŒ{ÏøÏ Ç+ø± @
<äTø±D<ës¡T&ÉT n<Ó≈› î£ ~>∑˝<Ò Tä n+<äT˝ÀøÏ! #Ó≥Tº~–q ù|&éu≤u≤qT Ä uÛeÑ q+˝ÀøÏ
‘Ó∫Ã e⁄+#ês¡T. nø£ÿ&çøÏ e∫Ãq ø£Då + qT+&û ˇ+{Ïø±*MT<ä ì\ã&çb˛j·÷&ÉT ù|&éu≤u≤!
uÛ≤>∑e‘êìï dü+|üPs¡+í >± bÕsêj·TD+ #˚d,æ bÕsêj·TD+ eTT–XÊø£ ˇø£ yÓsTTéT+~
Áu≤Vü≤àD≤´ìøÏ dü+‘·sŒ¡ D »]π> es¡≈L£ n˝≤ ˇ+{Ïø±*MT<ä ì\ã&É‘êqì Bø£å ã÷Hê&ÉT
ù|&éu≤u≤. nsTT‘˚, n|üŒ{Ïø° eTTU≤ìøÏ ‘·–*+∫ e⁄qï ø±cÕj·÷+ãsêìï rj·T˝Ò<Tä .
eT<ÛäT|ü⁄]˝À dü+e‘·‡s¡+ bı&ÉT>∑THê e⁄+&˚ yê´bÕsê\T |ü&çb˛j·÷sTT. nsTTHê
mø£ÿ&çqT+&ç e#êÃjÓ÷ ‘Ó*j·T<äT ø±˙ s¡÷bÕsTT\T es¡¸+˝≤ ≈£î]XÊsTT. yê´bÕs¡dTü \ú T
eTqdü÷Œ¤]Ô>± #·+<ë*#êÃs¡T. ˇø£ |üHÓï+&ÉT eT+~ Áu≤Vü≤àDT\qT uÛ≤>∑e‘êìï
bÕsêj·TD+ #˚jT· {≤ìøÏ ìj·T$T+#·≥+ »]–+~. yêfi¯fl≈£î nedüsy¡ TÓ qÆ |ò\ü Vü‰sê\˝À
uÛÀ»Hê\T yÓTT<ä˝q’… kÂø£sê´\≈£î e+≥yêfi¯flqT @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. ù|&éu≤u≤ |ü>˝∑ Ò
ø±≈£î+&Ü sêÁ‹|üP≥ ≈£L&Ü ˇ+{Ïø±* MT<˚ e⁄+{≤s¡ì ø=+<äsT¡ #Ó|⁄ü HÔ êïs¡T. |üPØ,
Vü≤˝≤«\‘√ uÛÀ»q+ #˚dTü qÔ ï e+≥ Áu≤Vü≤àDT\T ù|&éu≤u≤ eTVü≤‘ê´ìï ø=ìj·÷&ÉT
‘·THêïs¡T. n‘·&çì >∑T]+∫q Á|ü#ês¡ ø±s¡´Áø£e÷ìï n<äT“¤‘·+>± ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 219
#·÷düT+Ô &É>±H˚ Á|ü»\T ◊<äT y˚\≈£î ô|>’ ± Áb˛>∑j÷· ´s¡T. ø£<ë∏ bÕsêj·TD+ »]π>≥|ü&ÉT
ø±qTø£\ |üfiËfl+˝Àq÷, s¡÷bÕj·T\T, ns¡ús¡÷bÕj·T\÷ bÕe⁄˝≤\T ≈£L&Ü es¡¸+˝≤
≈£îs¡TdüTÔHêïsTT.
ù|&éu≤u≤ì <äs¡Ùq+ #˚düT≈£îqï n<äèwüºe+‘·T\T Äj·Tq <äs¡ÙquÛ≤>∑´+ e\¢H˚
Vü≤è<äjT· +˝À |ü$Á‘· uÛ≤yê\T |ü⁄≥Tºø=düT+Ô {≤j·Tì #Ó|⁄ü HÔ êïs¡T. ^‘ê<Û´ä j·Tq+ #˚dqæ
ø=+<äsT¡ Ä eTVü‰‘·Tàì düeTTK+˝À <Ó$’ ø£X≈¯ î£ ˝Ô Ò ø±ø£ ÄdüTØX¯≈î£ \Ô T ≈£L&Ü ì\eeì
#Ó|⁄ü HÔ êïs¡T. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ˇø£ÿ $˝≤dü|⁄ü s¡Twüß˝Ò ekÕÔsH¡ ~˚ @MT ˝Ò<Tä . nø£ÿ&çøÏ e#˚Ã
$˝≤dü j·÷Á‹≈£î\qT ñ<ä]Δ +#·{≤ìøÏ Vü≤CŸ ¨˝Ÿôddt, X¯+ø£sê#ês¡T´\T, Ç‘·s¡ dæ<Δä
|ü⁄s¡Twüß\÷ #ê˝≤eT+~ edüT+Ô {≤s¡T. eTTK´+>± eT<ÛTä |ü⁄] ‘Ó\y¢ êfi¯fl #˚‘T· ˝À¢ qT+&ç
q\¢yêfi¯fl #˚‘T· ˝À¢øÏ e#êÃø£ nø£ÿ&É »&É\T ô|+#·T≈£îqï kÕ<ÛTä e⁄\÷, ø±cÕj·Tã≥º\T
ø£≥Tº≈î£ qï kÕ<ÛTä e⁄\÷ n|ü&É|ü &ÉT ø£ì|æd÷ü HÔ ˚ e⁄Hêïs¡T. dü‘´· j·TT>∑+˝Àì sê»uÛeÑ Hê\T
eTVü‰‘·Tà\ |ü<äs¡»+‘√ |ü⁄˙‘·eTj·÷´j·T+{≤s¡T. n≥Te+≥|ü&ÉT eTVü‰‘·Tà˝…’q
kÕ<ÛTä |ü⁄s¡Twüß\T eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì dü+kÕs¡ |ü+ø£eT>∑ïyÓTqÆ $˝≤düj÷· Á‹≈£î\ J$‘ê\T,
uÛeÑ kÕ>∑s+¡ ˝À eTTì–b˛‘·÷ e⁄+fÒ m˝≤ #·÷dü÷Ô e⁄+&É>\∑ s¡T? ø±˙, Ç‘·s¡ eTVü‰‘·Tà
\≈£L, ù|&éu≤u≤≈£î #ê˝≤ ‘˚&Ü e⁄+~. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#˚Ã $˝≤düj÷· Á‹≈£î˝À¢ #ê˝≤eT+~
#·<äTe⁄≈£îqï eT<Ûä´ ‘·s¡>∑‹øÏ #Ó+~q yê¬s’ e⁄+{≤s¡T. e÷eT÷\T #·<äTe⁄˝Ò ø±<äT.
Ç+^¢wßü q÷ u≤>± n<Û´ä j·Tq+ #˚dqæ yês¡T ø±e≥+ e\¢ yê]MT<ä kÕ<Ûës¡DyÓTqÆ m‘·T\Ô T
@MT |üì#˚jT· e⁄. n˝≤+{Ï Ç+^¢wßü #·<Tä e⁄≈£îqï $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\qT n+≈£îX¯+‘√
e+#·T≈£î sêyê\+fÒ Çe‘·*yês¡T eT+∫ $<ëĆ≤„q+ ø£*–q yê¬s’ e⁄+&Ü*. ø£qTø£
n|t ≥T &˚{Ÿ f…øÏï≈£îÿ\qT ñ|üjÓ÷–+#· >∑*–q eTVü‰‘·Tà\T e÷Á‘·y˚T eT<ÛäT|ü⁄]
q>∑sêìï e+#·T≈£î sê>∑\s¡T. ù|&éu≤u≤ U≤´‹ ‘ê\÷≈£î Á|ü<eäÛ T M∫ø£ M∫q|ü&ÉT
ø=+<äsT¡ ÁX¯<ëΔfió¯ e⁄\÷ Ç˝≤ nHêïs¡T. Ç~ #ê˝≤ Á≈£L&é f…ìïø˘. mìï ø√‘·T\÷ s√p
#Ó≥M¢ T<ä ≈£L#·Tì ‘·&eÉ ≥+ ˝Ò<Tä ø£qTø£? yê{ÏøÏ $\Te Çe«≥+ ˝Ò<Tä ø£<ë! eTq+.
ø=+‘·eT+~ ô|<äe› TqTwüß˝…‘’ ˚ n<Ó«’ ‘· ÁãVü≤àqT dü÷øå±à‹ dü÷ø£àå s¡÷|ü+˝À düŒw”øº ]£ +#·>\∑
eTVü‰‘·Tà˝Ò y˚T<Ûëe⁄*ï Äø£]¸+#·>\∑ s¡T nì n+{≤s¡T. ù|&éu≤u≤ ˇø£ yês¡+ s√E˝À¢
$»j·T\øÏàå ì #˚|{ü ≤º\ì ‘=+<äs|¡ &ü ‘ç ˚ ‘·|Œü ≈£î+&Ü ìsêX¯|&ü bç ˛j˚Tyê&ÉT. ø±ì ~>±+
ø£qT≈£ ‘˚\TÃ≈£î+<ë+ nqï~ ù|&éu≤u≤ eTVü‰eT+Á‘·+.
ù|&éu≤u≤ nkÕ<ÛäT´&Éqï $XÊ«dü+ HêdæÔ≈£î\≈£L ø£*–+~. u≤u≤ eT<ÛäT|ü⁄]˝À
e⁄qïHêïfi¯Sfl ˇø£ÿe÷≥ ≈£L&Ü e÷{≤¢&˝É <Ò Tä . nsTT‘˚ e÷Á‘·+ @+? Äj·Tq kÕìï<Û´ä +
e\¢ Á|ü»\T <Ûë]àø£yTÓ qÆ ñB›|ìÔæ bı+<ës¡T. ù|&éu≤u≤≈£î ÄX¯ nH˚~ ndü\T ˝ÒH˝˚ <Ò Tä .
&ÉãT“\T es¡¸+˝≤ ≈£îs¡TdüTqÔ ï|üŒ{Ïø° yê{Ïì Äj·Tq ø£HïÓ ‹Ô #·÷&É˝<Ò Tä . Çø£ Ä &ÉãT“qT
‘êø£˝<Ò ìä y˚sπ #Ó|Œü e\dæq |üìj˚TeTT+~? ø±qTø£ |üfiflË +˝À |ü&qç &ÉãT“\ìï+{Ï˙
<ëq<Ûsä êà\ ÁøÏ+<ä Ks¡TÃ ô|fÒXº Ês¡T. <ëHê*ï m≈£îÿeXÊ‘·+ bı+~qyês¡T eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì
Áu≤Vü≤àD <˚e‘·\T. á Áu≤Vü≤àD <˚e‘·\+<äs¡÷ ‹+&çøÏ yÓTTVü≤+ yê∫ e⁄qïyêπs!
eT<ÛTä |ü⁄]˝À Ç|üŒ{Ïø° düHê‘·q eT‘ê_Ûe÷qT˝…q’ yê´bÕs¡dTü \Ô T ø=+‘·eT+~ e⁄+&É≥+
e\q á Áu≤Vü≤àD <˚e‘·\T ˇø£|Pü ≥qsTTHê ‹+&ç ‹+≥THêïs¡T. Ç≥T bÕsêj·TD
»s¡T>∑T‘·÷H˚ e⁄qï~. n≥T Áu≤Vü≤àD dü+‘·sŒ¡ D≈£î @sêŒ≥T¢ uÛ≤Ø m‘·TqÔ ÁbÕs¡+uÛeÑ T
j·÷´sTT. n&ÉT≈£îÿ‹H˚ n\>± »Hê\≈£î ô|&ç‘˚ Á|üj÷Ó »q+ @eTT+≥T+~? |ü⁄D´+
dü+bÕsTT+#ê\qT≈£îqï yês¡T U≤<ä´ ` bÕ<ë´<äT˝ÀÔ uÛ÷Ñ ] <äøDåÏ ˝ÀÔ uÛ÷Ñ düTs¡T˝Òï ‘·è|æÔ
|üs¡#ê*!
yÓTT<ä{Ï yês¡+ >∑&∫ç q<ä>sZ∑ q¡ T+&û Hêdæ≈Ô î£ \≈£î yê>∑“+¤ <Û+ä nsTT+~. n˝≤+{Ï~
ù|&éu≤u≤ #Ó≥Tº~– e∫Ã ˇ+{Ïø±*MT<ä ì\ã&É≥+ ÁbÕs¡+_Û+#êø£ eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì
Hêdæ≈Ô î£ \≈£î ~≈£îÿ˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~. #·<Tä e⁄≈£îqï yê]˝Àq÷, #·<Tä e⁄ø√ì yê]˝Àq÷,
Ád”Ô u≤\ eè<äT\Δ ˝Àq÷, dæsú ¡ ìyêdüT˝À¢q÷, $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\˝Àq÷ n+<ä]˝Àq÷
uÛøÑ uÔÏ ≤Û eq yÓ\T¢e˝≤ bı+–+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À ù|&éu≤u≤qT >∑T]+∫q Á|ü#ês¡+ n‹
rÁekÕúsTT˝À »s¡>k∑ Õ–+~. Á|ü»\T ~Á>∑“e¤ T #Ó+~b˛j·÷s¡T. dæìe÷ Vü‰fi¯fl˝À¢, ø£ã¢ T“˝À¢,
s√&ÉM¢ T<ä, ã+>∑fi≤˝À¢ mø£ÿ&É #·÷dæHê Äj·Tq>±] >∑T]+∫q #·sÃ¡ ˝Ò! ˇø£ÿ uÛ≤s¡rj·TT˝À¢H˚
ø±<äT. Ä+>√¢ Ç+&çj·Tq¢˝Àq÷, j·T÷s√|æj·Tq¢˝Àq÷ ù|&éu≤u≤≈£î ø°]Ô Á|ü‹wüº\T
ô|]–b˛j·÷sTT. j·T÷s√|æjT· Hé ≈£î≥T+u≤˝À¢ ø=+<äsT¡ $eT]Ùdü÷HÔ ˚ e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚,
$eTs¡Ù˝À¢q÷, ‘·s¡‘·eT uÛÒ<ë\THêïsTT. ø±<∏ä*≈£îÿ\T kÕ<ÛäT |ü⁄s¡Twüß\ n<äT“¤‘ê*ï
$X¯«dækÕÔsT¡ . á dü+e‘·‡s¡+ »]–q ˇø£ $wüjT· + >∑T]+∫ #ÓbÕÔqT. Ç≥©˝Àì ˇø£
Á>±eT+˝Àì eT&√Hêï eT{Ïº $Á>∑V‰ü ìøÏ #ê˝≤ s√E\ bÕ≥T ø£˙ïs¡T ø±sêj·T≥! y˚\
ø=\~ Ád”\Ô T, |ü⁄s¡Twüß\T Ä eT{Ïº $Á>∑V≤ü + ø£˙ïs¡T ø±s¡Ã{≤ìï #·÷XÊs¡T. |üÁ‹ø£˝À¢q÷
á yês¡\Ô qT Á|üeTTK+>± Á|ü#T· ]+#ês¡T. |üÁ‹ø£\T mø£ÿ&ÓH’ ê ndü‘ê´\T sêkÕÔj÷· ?
‘·s¡Tyê‘· Ä ø£˙ï{Ïì ˝Òãπs≥Ø˝À |üØøÏå+#ês¡T≥. Ä ø£˙ïs¡T n#·Ã+>± e÷qe⁄\
ø£˙ïπsq≥. Ç˝≤+{Ïe˙ï $X¯«dæ+#˚ ø±<∏*ä ≈£îÿ\≈£î ù|&éu≤u≤qT nqTe÷ì+ #ê*‡q
|üHe˚ TT+~? nsTT‘˚ ù|&éu≤u≤ ª$<Û]ä Ùμ nj·÷´&ÉT. ÁøÏdj ºæ T· qT¢ ‘·|Œü $<Ûsä Ù¡ sTTq yê&ÉT
ì»+>± Ç˝≤+{Ï n<äT“¤‘êìï #˚jT· >∑\&Ü? nì dü+X¯sTT+düTHÔ êïs¡T!
uÛ≤>∑e‘· bÕsêj·TD düe÷|üeÔ Tj˚T´ düeTj·T+ <ä>sZ∑ ¡ |ü&~¶É . ns¡+ú ‘√ |üì˝Ò≈î£ +&Ü
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 221
uÛ≤>∑e‘êìï }s¡πø bÕsêj·TD #˚ùddüTÔHêïs¡T. ù|&éu≤u≤ düs¡«E„&ÉT ø±e≥+ e\q
ns¡ú+ #˚düT≈£î+≥THêï&ÉT. eTs=ø£s¡sTT‘˚ Ä XÀ¢ø±*ï ns¡ú+ #˚düTø√e≥+ nkÕ<Ûä´+.
bÕsêj·TD #˚dTü qÔ ï uÛ≤>∑e‘·T\πø Ä XÀ¢ø±\T ns¡+ú ø±e≥+ ˝Ò<Tä . eT<ÛTä |ü⁄] Á|ü»\T
uÛ≤>∑e‘· bÕsêj·TD ‘·«s¡>± eTT–j·T≈£î+&Ü e⁄+fÒ u≤>∑T+&ÉTq˙, ù|&éu≤u≤ ‘·eT
eT<Û´ä ˝À eT]ø=Hêïfi¯ófl e⁄+fÒ u≤>∑T+&ÉTq˙ nqT≈£î+≥THêïs¡T.
j·T»„+ düe÷|üeÔ Tj˚T´s√E e∫Ã+~. Äs√Eq Hê>∑]≈£î\T ‘·eT ÁX¯<ëΔu≈ÑÛ î£ *Ô ï
n‘·´<äT“¤‘·+>± Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. }πs–+|ü⁄ m≥÷ »s¡T>∑T‘·T+~. u≤´+&é yêsTT+#˚
yêfi¯fl+<äØï s¡eTàHêïs¡T. yê´bÕs¡dTü \Ô T ãC≤s¡˝¢ Àì <äTø±D≤\ìï+{Ï˙ ø=‘·Ô |ü<‘Δä T· ˝À¢
n\+ø£]+#ês¡T. ù|&éu≤u≤ ‘·eT <äTø±D≤\qT Äos¡«~+#·{≤ìøÏ kÕ<Ûës¡D $<ä´qT
nuÛ´Ñ dæ+∫q ∫\¢s¡ yê´bÕs¡dTü ˝ú Ò ø±<äT, u≤>± #·<Tä e⁄≈£îì Ä+>∑¢ Hê>∑]ø£‘˝· À ‘·\|ü+&ç
$˝≤dü edüTeÔ ⁄\qT ny˚Tà <äTø±D≤\ yêfi¯ófl ≈£L&Ü ‘·eT <äTø±D≤*ï n\+ø£]+#ês¡T.
ãC≤s√¢ nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü ‘√s¡D≤\T ø£{≤ºs¡T. ô|<ä› ãC≤s√¢ ù|&éu≤u≤qT yÓ÷{≤s¡T˝À
}πs–+#ê\ì |ü⁄s¡Á|ü»\T nqT≈£îHêïs¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ô|<ä› ãC≤s√¢ ø±s¡T q&ÉbÕ\+fÒ
eTT+<äT>± yÓTõÁùdº{Ÿ nqTeT‹ì bı+<ë*. ù|&éu≤u≤ ø√dü+ yÓTõÁùdº{Ÿ @+{Ï?
ø±yê\+fÒ ø£˝ø… sº£ T¡ <ä>sZ∑ q¡ T+#ÓH’ ê nqTeT‹ì rdüT≈£îekÕÔsT¡ . Ä ÁbÕ+‘·|⁄ü ø£˝ø… sº£ T¡
>=|üŒ <Ûsä à¡ |üsêj·TDT&ÉT. nqTø£Då eT÷ Væ≤+<ä÷eT‘êìï >∑T]+N, Væ≤+<ä÷ düu´ÑÛ ‘·qT
>∑T]+N Væ≤+<ä÷ eT‘· |üPs¡« yÓu’ yÑÛ êìï >∑T]+N e÷{≤¢&TÉ ‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. n+‘˚ø±≈£î+&Ü
Væ≤+<ä÷eT‘·+ düVü≤Ádü õVü≤«\T >∑\ Ä~X‚wüß&ç˝≤ düs¡« Á|ü|ü+#ê˙ï ‘·q˝À
ÇeTT&ÉTÃø√q+<äT≈£î $#ês¡|ü&ÉT‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. nsTT‘˚, ù|&éu≤u≤≈£î Ç˝≤+{Ï
Ä&É+ãsê˝ÒMT –≥ºe⁄. ‘·q≈£î ø±s¡T‘√ |üHe˚ TT+~? ø±˙ n˝≤>∑ì uÛ≈Ñ î£ \Ô T ‘Ó\T‡ø√e≥+
m˝≤? eTÚq+ ø£<ë? n|üŒ{Ïø° yê] uÛ≤yê*ï uÛ≈Ñ î£ \Ô T ns¡+ú #˚dTü ≈£îH˚yês¡T. ù|&éu≤u≤
eTÚq+>± e⁄qï|üŒ{Ïø° uÛ≈Ñ î£ \Ô ‘√ Á|ü‹ˇø£ÿ $wüj÷· ˙ï #Ó|⁄ü qÔ ïfÒº e⁄+&˚~. Hêø° ø±s¡‘¢ √
|üH+˚ {Ï? Hêø±fi‚fl Hê≈£î ø±s¡T.¢ M{Ï‘√ Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘· •Ksê*ï ‘˚*ø£>± mπøÿkÕÔqT
nqï≥Tº>± e⁄+~. u≤u≤ ≈£Ls√Ã{≤ìøÏ ø±s¡TqT @sêŒ≥T #˚jT· ˝Ò<Tä . ]øå±qT @sêŒ≥T
#˚XÊs¡T. u≤u≤ ]øå±˝À ≈£Ls¡TÃH˚ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ô|<ä› ãC≤s¡T˝À Ç≥T∫es¡qT+&ç n≥T
∫es¡≈î£ }πs>±s¡T. ‘·q <äsÙ¡ HêìøÏ e∫Ãq Á|üC≤˙ø±ìøÏ eTTK+ MT~ eTTdüT>∑TqT
ˇø£e÷≥T rd”, ˇπøe÷≥T eT÷düT≈£îH˚ <äsÙ¡ q uÛ≤>∑´+ ø£*–+#ês¡T. yê] #·sD¡ sπ DTe⁄\T
ô|<ä› ãC≤s¡T n+‘ê yÓ<ä»\¢ã&çHêsTT. uÛÑø£Ô ø√{Ï <ë] bı&Ée⁄Hê |ü⁄wüŒ es¡¸+
≈£î]|æ+#ês¡T. n&ÉT>∑&TÉ ≈£îÿ Vü‰s¡‘T· *#êÃs¡T. kÕcÕº+>∑ <ä+&É Á|üD≤e÷\qT Ä#·]+#ês¡T.
yê] #·sD¡ s¡C≤ìï ‘·\MT<ä #·\T¢≈î£ Hêïs¡T. ø±˙ ù|&éu≤u≤ n˝≤π> eTÚq+>± ø=ìï
>∑+≥\ùd|ü⁄ ePπs>±s¡T. ì»+>± Ç~ m+‘· n<äT“¤‘+· ? ‘·qT #˚dTü qÔ ï á n<äT“¤‘ê*ï
>∑T]+∫ ‘·qT #ÓbÕŒ\qT≈£îHêï ˇø£ÿH√s¡T, ˇø£ÿHê\Tø± >∑\ n‘·qT m˝≤ #Ó|ü ø√>∑\&ÉT.
n‘·ì ‘·s¡|òü⁄q Á|ü#ês¡+ #˚j·T{≤ìøÏ ø=ìïy˚\ H√s¡÷¢, ø=ìïy˚\ Hê\Tø£\÷ ø±s¡´
s¡+>∑+˝ÀøÏ ~>±sTT. Ç+ø£ n‘·qT eTÚq+>± e⁄+fÒ @+? n&ÉT>∑&TÉ >∑THê ªù|&éu≤u≤øÏ
C…μ’ nqï »j·T»j·T <Û«ä qT\T $q|ü&TÉ ‘·÷H˚ e⁄HêïsTT. Äs¡´düe÷» eT+~s¡+ <ä>sZ∑ ≈¡ î£
e#˚Ãdü]øÏ Á|ü»˝À¢ q÷‘·q e⁄‘ê‡Vü≤+ e#˚Ãdæ+~. ªdüHê‘·q <Ûsä à¡ + e]ú˝≤¢*μ ªdüHê‘·q
<Ûsä êàìø° C…μ’ nqï ìHê<ë\T uÛ÷Ñ `quÛÑ n+‘·sê˝À¢ Á|ü‹<Û«ä ì+#êsTT. Ç~ ì»+>±
Äs¡´düe÷C≤ìï #Ûê˝…+CŸ #˚jT· ≥y˚T! düHê‘·qT\ s=f…º $]– H˚‹˝À |ü&~¶É . á dæ‹ú qT+&ç
˝≤uÛ≤ìï bı+<ä{≤ìøÏ Væ≤+<ä÷eT‘· >∑T‘êÔ~øÛ ±s¡T\T dæ<eΔä Tj·÷´s¡T.
dü+‘·sŒ¡ D »]–+~. Á|üuTÑÛ ‘·«+ $+<äT≈£î |ü]$T‘·yTÓ qÆ +‘· eT+~ düuTÑÛ ´*ï e÷Á‘·yT˚
nqTeT‹+∫+~. ù|&éu≤u≤ $+<äT˝À Á|üuTÑÛ ‘·«+ nqTeT‹+∫q dü+K´≈£î s¬ +&ÉT düTHêï\T
#˚sÃ¡ ≥+ »]–+~. u≤<Û´ä ‘·>\∑ Á|üuTÑÛ ‘·« n~Ûø±s¡T\T nH˚≈î£ \T n|ü&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝À
e⁄Hêïs¡T. ø±˙, dü+‘·sŒ¡ D≈£î nuÛ´Ñ +‘·s+¡ ø£*Œ+∫ Hêdæ≈Ô î£ \ì|æ+#·Tø√e{≤ìøÏ mes¡÷
kÕVü≤dæ+#·˝Òø£b˛j·÷s¡T. e+≥yêfi¯fl≈£î eTT+<˚ &ÉãT“ Ç#êÃs¡T. s¡ø£s¡ø±˝…’q |æ+&ç
e+≥*ï #˚XÊs¡T yêfi¯ófl. d”«≥TcÕ|ü⁄\ yêfi¯fl≈£î &çe÷+&é ô|]–+~. yêfi¯fl <ä>sZ∑ ¡ ø=ìï
|æ+&ç e+≥*ï ø=Hêïs¡T. s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ëΔq+‘·s+¡ Ç+‘· uÒs+¡ yêfi¯fl≈£î »s¡>˝∑ <Ò Tä .
d”«≥T cÕ|ü⁄\ yêfi¯ófl ì»+>±H˚ #ê˝≤ Äq+<ä|&ü Ü¶sT¡ . ù|&é u≤u≤ ne‘·]+∫q á
X¯óuÛdÑ +ü <äs“¡ +¤ ˝À Ä]úø£ dü+ã+<Ûyä TÓ qÆ Äq+<ä+‘√ yÓTeÆ Ts¡∫+~ Áu≤Vü≤àDT\÷, d”«≥T
cÕ|ü⁄\ yêfi¯ófl e÷Á‘·y˚T. nsTT‘˚, eT‘·|üs¡yÓTÆq Äq+<ä+˝À eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì düeTdüÔ
»qT\÷ yÓTeÆ Ts¡#ês¡T. ù|&éu≤u≤ #Ó≥Tº~– e#êÃø£ yês¡T ‘·|dü Tü ‡#˚dqæ #Ó≥Tº X¯SqýÓTqÆ ~.
Ä #Ó≥Tºq÷ X¯Sq´+>± e⁄+#·≥+ <Ûsä à¡ |üsêj·TDT\sTTq eT<ÛTä |ü⁄] Á|ü»\≈£î u≤<Ûä
nì|æ+∫+~. ù|&éu≤u≤ ~yê´>∑eTHêìøÏ dü+ã+~Û+∫q neTs¡ ø°]ÔøÏ Á|ürø£>± Ä
#Ó≥Tº≈î£ XÊX¯«‘· ∫Vü‰ïìï @sêŒ≥T #˚j÷· \ì jÓ÷∫düTHÔ êïs¡T. ãT<äT&Δ TÉ sê$#Ó≥Tº øÏ+<ä
≈£Ls=Ãì ‘·|üdüT‡ #˚dæ C≤„Hêìï bı+<ë&ÉT. ≈£qTø£ sê$#Ó≥Tº j·TT>∑ j·TT>±+‘ê\
es¡≈L£ |ü⁄˙‘·yTÓ qÆ ~. eT], eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ù|&éu≤u≤ ‘·|dü Tü ‡ #˚dqæ Ä ªu≤Héμ eèøå±ìø°
n˝≤+{Ï eTVü≤‘Ô̊ \_Û+∫+~. ªu≤Héμ eèø£Cå ≤‹q+‘·{˙Ï ªu≤u≤eèø£+å μ nqïù|s¡T‘√
düeTdüÔ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À, j·TT>∑jT· T>±\ es¡≈L£ |ü$Á‘·yTÓ qÆ ~>± uÛ≤$+#˚≥Tº #˚jT· ≥+
dü+uÛÑe+ ø±<äT. m+<äTø£+fÒ ªu≤Héμ eèø£å+ n~Ûø£o‘·\ Á|ü<˚XÊ˝À¢ ø±˙ e⁄+&É<äT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 223
ø£˙dü+ dü+e‘·‡sêìøÏ Hê\T>∑sTT<äT kÕs¡s¢ TTHê Væ≤eTbÕ‘·+ »]π> #√≥¢˝ÀH˚ ªu≤Héμ
eèøå±\T+{≤sTT. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À Væ≤eTbÕ‘ê\T n+fÒ @$T{À? ‘Ó*j·Tì Á|ü<X˚ Ê\÷
e⁄HêïsTT. nsTT‘˚, ù|&éu≤u≤ eèø£+å n˝≤π> e⁄+&É{≤ìï @ uÛ≈Ñ î£ &Ô √ düV≤æ +#·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT.
ø±cÕj·Ts¡+>∑T »+&Ü H=ø£<ëìï ‘Ó∫Ã Ä #Ó≥Tº Á|üøÿ£ q Hê{≤&ÉT. Ç|ü&ÉT Ä eTVü‰‘·Tà&ÉT
ˇ+{Ïø±* MT<ä ‘·|dü Tü ‡ #˚dqæ Ä >∑èVü≤eT÷ X¯SqéTe⁄‘√+~. ì‘·´+ uÛ≤>∑e‘· |ü⁄sêD+
»]– Væ≤+<ä÷ eT‘êìøÏ »j·T<Ûë«Hê\T |ü\Tø£ã&ç, y˚\ø=\~ uÛ≈Ñ î£ \Ô T b˛>∑T|ü&qç Ä
>∑èVü≤+ X¯SqéTe⁄‘√+~.
Á|ü‹ |ü+&ÉT>∑≈L£ ˝Òø£ eT¨‘·‡yêìø° m|ü&√ ˇø£|ü &ÉT eTT–+|ü+≥÷ e⁄+≥T+~.
Äq+<√‘ê‡Vü≤+‘√ ì+&çq »Hêø£s¸¡ yTÓ qÆ Á|ü<X˚ +¯ »qX¯SqéTe&É+‘√ ˇø£ s¡øy£ TÓ qÆ
˙s¡d‘ü «· +, ñ<ëd”q‘ê düs«¡ Á‘ê <äsÙ¡ q$TdüT+Ô ~. ù|&éu≤u≤ eT<ÛTä |ü⁄]ì e~* yÓfifl‚ s√E
e∫Ã+~. ‘·eT Äsê<Û´ä <Óy’ êìï eTs=ø£e÷≥T <äsÙ¡ q+ #˚dTü ≈£îH˚+<äT≈£î uÛ≈Ñ î£ \Ô T ‹s¡THêfi¯fl≈£î
e∫Ãq≥Tº>± e#êÃs¡T. u≤u≤ ãj·T≥≈£î e#êÃ&ÉT. m<äTs¡T>∑T+&Ü dæìe÷Vü‰\T e⁄+~.
u≤u≤ dü+<ä&ç e#êÃø£ eT<ÛTä |ü⁄]˝À dæìe÷Vü‰\T Ä<ëj·T+ |ü&bç ˛sTT+~. á s√E˝À¢
dæìe÷˝Ò >=|üŒ rsêú\sTTb˛j·÷sTT. dæìe÷ Ä\j·T+ eTT+<äT <˚yê\j·T+ m+<äT≈£L
|üìøÏsê<äT. dæìe÷Vü‰\T eTT+<äT yê˝Ÿb˛düsº ˝¢¡ À¢ dæìe÷ ‘ês¡\ q>∑ï∫Á‘ê\T ø£ì|ædTü Ô
HêïsTT. nsTTHê Á|ü»\T yê{Ïe+ø£ #·÷&É≥+ ˝Ò<Tä . ù|&éu≤u≤ eTT+<äT dæìe÷‘êsê\
q>∑ï∫Á‘ê\÷ |üìøÏsê≈£î+&Ü b˛j·÷sTT. n|üŒ{Ïø° u≤u≤ eTÚq+>±H˚ e⁄Hêï&ÉT.
nsTTq|üŒ{ÏøÏ ø=+‘·eT+~ n‹ø£w+ºü MT<ä ù|&éu≤u≤ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e∫Ã ‘·eTqT ‘êeTT
ø£è‘ês¡T\ú qT #˚dTü ≈£î+≥THêïs¡T. u≤u≤ <ä>sZ∑ ¡ kÕe÷qT¢ @MT˝Òe⁄. ø±cÕj·T eÁkÕÔ\T `
>=&ÉT>∑÷ ‘·qT #Ó≥TºMT<ä ‘·|dü Tü ‡ #˚dqæ |üŒ{Ï$ e÷Á‘·+ e⁄HêïsTT. n‘·qT ø±*q&ÉøH£ ˚
yÓ[flb˛<ëeTqT≈£îHêï&ÉT. nsTT‘˚, uÛ≈Ñ î£ \Ô T ø±s√¢ |ü+|ækÕÔeTì |ü≥Tº|{ü ≤ºsT¡ . ˇø=ÿø£ÿ|ü&ÉT
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT ≈£L&Ü uÛ≈Ñ î£ \Ô n;Ûw+ºü Á|üø±s¡+ q&ÉT#·Tø√e*‡ edüT+Ô ~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À
u≤u≤≈£î ø±s¡T <=s¡ø£{≤ìøÏ nuÛÑ´+‘·s¡+ @eTT+≥T+~? nø£ÿ&É kı+‘· ø±s¡T¢ ñqï
yêfi¯ófl #ê˝≤eT+<˚ e⁄Hêïs¡T. u≤u≤ ‘·eT ø±s√¢ ø±\T ô|&ç‘H˚ ˚ #ê\T nqT≈£îH˚yêfi¯ófl
e⁄Hêïs¡T. |ü⁄D´+ n‘·édüs+¡ >± ø±yê*‡q ˇø£ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ ‘·q ø±s¡TqT Ç#êÃ&ÉT. á
s¡ø+£ >± u≤u≤≈£î ùde#˚dæ |ü⁄D´+ dü+bÕ~+#·T≈£îHêï&ÉT. ªù|&éu≤u≤μ yÓ[flb˛‘·THêï&ÉT.
n‘·ì yÓs’ ê>∑´+ n~«rj·TyÓTqÆ ~. düTK+, <äT'K+,˝≤uÛ+Ñ , qwü+º , »j·T+, |üsê»j·T+
M≥ìï+{Ï˙ düeT<äèwæº‘√ #·÷ùdyê&ÉT. ø±˙, Äj·Tq kÕìï<Ûä´+ e\¢ ‘·eT Ä‘·à*ï
|ü$Á‘· |üs#¡ T· ≈£îì, »Hêà+‘·s+¡ ˝Àì bÕbÕ\qT Á|üø±å fi¯q+ >±$+#·T≈£îqï yêfi¯ófl e÷Á‘·+
$sê>∑T\T ø±s¡T. u≤u≤ yÓ[flb˛‘·THêï&ÉT. uÛ≈Ñ î£ \Ô T $Vü≤«\T˝…’ $\|ædTü HÔ êïs¡T. ÁXÊeD
y˚T|ò÷ü ˝≤¢ yêfi¯fl ø£fió¯ ¢ ø£˙ï{Ïì e]¸+#êsTT. eTq |ü]#·jT· T˝…q’ Ç<äs› T¡ n&É«øπ ≥T¢ Ä
düeT÷Vü≤+˝À e⁄Hêïs¡T. yêfi¯Sfl ø£˙ïs¡T ø±s¡TdüTHÔ êïs¡T. uÛ≈Ñ î£ \Ô +<äs÷¡ eTÚq+>± Ç˝≤
nqT≈£î+≥THêïs¡T. u≤u≤ eT<ÛTä |ü⁄]ì eTs¡Teø£+&ç! bÕ|ü⁄\yÓTqÆ e÷≈£î <äsÙ¡ q uÛ≤>±´ìï
eTs=ø£kÕ] ø£*–+#·+&ç!μμ
ø±s√¢ ≈£Ls=Ãì u≤u≤ øÏ+~ q>∑sêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&Ü yê] kÕ«>∑‘êìøÏ ø£≥Tº~≥º
yÓTqÆ @sêŒ≥T¢ »]>±sTT. kÕ«>∑‘+· Çe«{≤ìøÏ dæ<+Δä >± e⁄qïyês¡T ˇø£ &É»qT eT+~
b˛©düT\÷, ˇø£ b˛©düT ÇHé‡ô|ø£sº T¡ ! eT<ÛTä |ü⁄] ø=+&É ~>∑+>±H˚ u≤u≤ ø±s¡TqT eTs=ø£
ø±s¡T yÓ+ã&ç+#· kÕ–+~. q>∑s+¡ ˝ÀøÏ yÓfifl¯ >±H˚ yÓqTø£ø±s¡T eTT+<äT≈£î e∫Ã Ä–,
u≤u≤ø±s¡TqT Äù|dæ+~. yÓ+≥H˚ b˛©düT\T ‘·eTø±s¡T˝À qT+&ç ÁøÏ+<äøÏ <ä÷øÏ
u≤u≤ø±s¡TqT #·T≥TºeTT{≤ºsT¡ . ÇqôdŒø£sº Y e∫Ã ø±s√¢ ≈£L#·Tqï u≤u≤ #ÓsTT´ |ü⁄#·TÃ≈£îì
ÁøÏ+<ä≈î£ ~+#ês¡T. ªªù|&éu≤u≤ eT<ÛTä |ü⁄]ì ñ<ä]Δ +#êe⁄. Çø£ |ü<ä e÷ C…fi’ fl¯ qT ñ<ä]Δ +
#·T<äTe⁄>±ì!μμ nHêï&ÉT ÇHé‡ô|ø£sº .Y
ù|&éu≤u≤ ã+~b˛≥T <=+>∑\ Hêj·T≈£î&É≥. nsTT‘˚ e÷Á‘·y˚T+? n‘·qT
eT<ÛTä |ü⁄]ì ñ<ä]Δ +#·˝<Ò ìä mes¡q>∑\s¡T?
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 225

düT˝≤ÔHé
$˝≤dü j·÷Á‹≈£î\≈£î düs«¡ kÂU≤´\q÷ düeT≈£Lsπ Ã |ü{≤ï\T>± $˝≤düq>∑sê\qT
‘·j÷· s¡T #˚jT· {≤ìøÏ m+‘√eT+~ |üìyêfi¯ófl ne⁄düs+¡ ne⁄‘ês¡T. ‹H˚ |ü<ësêú\qT
dü|s¢ü TT #˚jT· {≤ìøÏ s¬ kÕºs¬ +{Ÿ\÷, ¨≥fi¯Sfl, s=f…\º T #˚ùdyêfi¯ófl, e+≥yêfi¯Sfl, ≈£Ls¡\T
ny˚Tàyêfi¯Sfl, e÷+dü+ ny˚Tàyêfi¯Sfl, d”«≥T¢ ‘·j÷· s¡T #˚ùdyêfi¯Sfl m˝≤>∑÷ ne⁄düs+¡
ne⁄‘·÷H˚ e⁄+{≤s¡T. eT<ÛTä |ü⁄]ì ø£fi≤ì\j·T+>± ‘·j÷· s¡T #˚jT· {≤ìøÏ <äØ˝® Ò ø±≈£î+&Ü
<ä÷~ @πøyêfi¯Sfl ne⁄düs+¡ ne⁄‘ês¡T. nø£ÿ&çøÏ e#˚Ã $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\≈£î yÓT‘·ìÔ
|üsT¡ |ü⁄\÷, ~+&É÷,¢ k˛bòÕ˝À¢ ≈£îØÃ˝À¢ y˚dTü ≈£îH˚ ≈£îwüq÷¢ ne⁄düs+¡ ne⁄‘êsTT. ø=+#Ó+
#·*ô|]–+<ä+fÒ s¡C≤jYT\T (<ä÷~ ì+|æq <äT|üŒ≥÷¢) ø±yê*. ø£qTø£, <ä÷~ @πø
yêfi¯ófl ≈£L&Ü eT<ÛTä |ü⁄]˝À uÛ≤>∑+>±H˚ nì|ækÕÔsT¡ . eT<ÛTä |ü⁄]˝À Mfi¯fl≈£L eT+∫ &çe÷+&é
e⁄+≥T+~. Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ <ë<ë|ü⁄ mì$T~ HÓ\\ bÕ≥T düT˝≤ÔHé eT<ÛäT|ü⁄]˝À
ø£ì|æd÷ü Ô e⁄+{≤&ÉT. <ä÷~ @πø <Ûqä TdüT‡ ˝≤+{Ï ªø£e÷HéμqT uÛTÑ »+ MT<ä ô|≥Tº≈î£ ì
<äkÕÔ˙ #˚‘· |ü⁄#·TÃ≈£îì eT<ÛTä |ü⁄] s√&É¢ MT<ä ª|üsT¡ |ü⁄\T ≈£î&É‘ê+μ nì >∑{>ºÏ ± ns¡Tdü÷Ô
‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. n‘·ì ªø£e÷HéμqT ª<äkÕÔìμ #·÷dæq yê]øÏ bÕ‘· ø£<∏ä ˇø£{Ï
‘·|Œü ø£ C≤„|øü +£ edüT+Ô ~. ªˇø£ <ä÷~ @πø kÕsTTãT ªø£e÷HéμqT uÛTÑ C≤q ô|≥Tº≈î£ ì
ª<äkÕÔìμ #˚‘· |ü≥Tº≈î£ ì Á|üu≤Û eXÊ* y˚w+ü ˝À |üìøÏ ãj·T\T<˚sê&ÉT≥. ãj·T≥≈£î sê>±H˚
ˇø£ qø£ÿ n‘·ìøÏ m<äTs¡sTT+~. n‘·&ç y˚cÕìï, uÛTÑ »+MT<ä, #˚‹˝Àì |ü]ø£sê*ï #·÷dæ
Ç‘·qT ‘·|Œü ø£ @ <˚XÊìø√ eTVü‰sêE nsTTe⁄+{≤&ÉT. y˚≥≈£î yÓfió¯ ‘·THêï&˚y÷Ó ? ø=+|ü
eTT+∫ qH˚ï #·+|ü⁄‘ê&˚y÷Ó ? eT+∫ e÷≥\‘√ ‘·|Œæ +#·T≈£î+<ëeTqT≈£îì Ç˝≤ n+~μ
mø£ÿ&çøj £ ÷· ´ &Û©ç ¢ sêC≤? n+ã÷`$\÷¢ n˙ï rdüT≈£î yÓfió¯ ‘·THêïyé?
Ä <ä÷~ @πø kÕsTTãT≈£î b˛sTTq ÁbÕD≤\T ‹]– e∫Ãq≥ºsTT+~. n‘·&Ü qø£ÿqT
#·÷dæ dæ+Vü≤+ nqT≈£îHêï&ÉT. ‘·qqT #·+ù|düT+Ô <˚y÷Ó qì eDÏøÏ b˛‘·THêï&ÉT. ÁbÕD≤*ï
≈£î<äT≥|üsT¡ #·T≈£îì ªqTe⁄« #ê˝≤ >=|üŒ<ëìy˚! ø£qTø£H,˚ $\÷¢`n+ã÷ |ü⁄#·TÃ≈£î yÓfió¯
‘·THêïqHêïyé!μμ nHêï&ÉT.
ø±˙ eT<ÛTä |ü⁄]˝À düT˝≤ÔHìé #·÷dæq|ü&ÉT ô|’ ø£<ä∏ C≤„|øü +£ edüT+Ô ~. <ë+‘√
bÕ≥T Vü≤è<äj÷· ìï mes√ qT*$T y˚dqæ ≥Tº ne´ø£yÔ TÓ qÆ u≤<Û‘ä √ $\$˝≤¢&bç ˛‘êeTT.
düT˝≤ÔHé #·÷&Ü¶ìøÏ ø=+#Ó+ bı{Ï>º ±, düqï>± e⁄+{≤&ÉT. ej·TdüT‡ j·÷uÛ’… @fi¯ófl
e⁄+&Ée#·TÃ. ø±˙, n+‘·ø£+fÒ ej·TdüT‡ m≈£îÿee⁄qï yê&ç˝≤ ø£ì|ækÕÔ&ÉT. n‘·&ÉT
düqï>± e⁄+&É≥+ ej·TdüT‡ ø±s¡D+>± ø±<äT. j·Te«q+˝Àq÷ n‘·qT düqï>±H˚
e⁄+&˚yê&ÉT. n‘·ì X¯ØsêìøÏ e÷+dü+ |üfºÒ neø±X¯yT˚ <=s¡ø˝£ <Ò Tä . ∫qï‘·q+˝ÀH˚
eTX¯S∫ø£+ sêe≥+ e\q ˇø£ ø£qTïb˛sTT+~. ˇ+{Ïø+£ {Ï qyêãT nì nqe#·TÃqT
n‘·ìì. ø±˙ qyêãT ø£+fÒ düT˝≤ÔHé |ü<äy˚ >=|üŒ~ ø±e≥+ e\q düT˝≤ÔHé nì
|æ\e≥y˚T u≤>∑T+≥T+~. eTTU≤ìøÏ eT#·Ã\øÏ ‘√&ÉT, |æ*>¢ &∑ +¶É ˇø£{Ï eTq <äèwæìº
Äø£]¸d÷ü Ô e⁄+≥T+~. n‘·qT <ä÷~ @ø£{≤ìøÏ ñ|üj÷Ó –+#˚ ªø£e÷Héμ n‘·ì ø£+fÒ
ô|<ä~› . nsTTHê, mø£ÿ&çøs£ TTHê düTHêj·÷dü+>± yÓ÷düT≈£îyÓfiy¢‚ ê&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝À düT˝≤ÔHé
m≈£îÿ&É e⁄+{≤&√ me]ø° ‘Ó*j·T<äT. ãVüQXÊ Ç‘·s¡ <ä÷~ @πø |üìyêfi¯fl‘√ ø£*dæ @
W{ŸVü≤Ödt˝À qsTTHê e⁄+≥THêï&˚yÓ÷. mø£ÿ&Ó’Hêe⁄+&É˙, ‘Ó\¢yêπsdü]øÏ Á|ü‘·´ø£å+
ne⁄‘ê&ÉT. øπ +Á<ëìøÏ eT÷&ÉT, Hê\T>∑T yÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À e⁄qï ã+>∑fi≤\ <ä>sZ∑ ¡ ≈£L&Ü
‘Ó\y¢ êπs≥|üŒ{ÏøÏ m˝≤ dæ<+›ä ne⁄‘ê&√ ‘Ó\T‡ø√e≥+ ø£w+ºü ! eT<ÛTä |ü⁄]˝À ã+>∑fi≤\˝À¢
e⁄+&˚yêfi¯fl+<äs÷¡ düT˝≤ÔHìé eTqkÕsê B$düT+Ô {≤s¡T. n‘·&˚ ø£qTø£ ‘·eT ã+>∑fi≤\
<ä>sZ∑ ≈¡ î£ sêø£b˛‘˚ <ë<ë|ü⁄ Äs¡TyÓTfiÆ fl¯ $d”sÔ +í¡ ø£\ eT<ÛTä |ü⁄]˝À n‘·&ìç yÓ‹øÏ |ü≥Tºø√e≥+
ø£wkºü Õ<Û´ä yÓTqÆ $wüjT· +. düT˝≤ÔHé ø£qTø£ eT<ÛTä |ü⁄]˝À ˝Òøb£ ˛‘˚ |üsT¡ |ü⁄*ï, s¡C≤jYT\q÷
(<ä÷~ ì+|æq <äT|üŒ≥T¢) ]ù|s¡T #˚sTT+#·Tø√e{≤ìøÏ eT÷&ÉTyÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À e⁄qï
<äTø±D≤ìøÏ |ü+|üe\dæ e⁄+≥T+~. n˝≤ |ü+|ü≥+ e\¢ &ÉãT“≈£î &Éã÷“ Ks¡TÃ ne⁄‘·T+~.
<äTø±D+ #·T≥÷º ‹s¡>e∑ \dæ e⁄+≥T+~. n$ ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ es¡ø¬ H’ ê Ä |üsT¡ |ü⁄\÷,
s¡C≤sTT\÷ |üì#˚kÕÔjT· ì #Ó|Œü ˝ÒeTT. düT˝≤ÔHé ≈£î{Ïqº |üsT¡ |ü⁄ø±˙, s¡C≤sTT\T ø±˙,
<ä÷~ ñ+&Éø≥£ ≥º + n+≥÷ ˝Ò≈î£ +&Ü ø=ìï dü+e‘·‡sê\T |üì#˚kÕÔsTT. nsTT‘˚ ô|’
ã≥º ∫ì–, <ä÷~ ãj·T≥|ü&qç |ü&ÉT ‹]– ≈£î{Ï+º #·Tø√e\dæ edüT+Ô ~. ˇø£ s¡ø+£ >±
#·÷ùd,Ô Ç˝≤ ìC≤sTTr>± <ä÷~ì @ø£≥+ e\q n‘·&TÉ qwübº ˛‘·THêï&ÉH˚ nqe#·TÃ.
‘·«s¡‘«· s¡>± <ä÷~ì e⁄+&Éø≥£ Tº≈î£ +fÒ, ‘·«s¡‘«· s¡>± |üqT\T <=s¡T≈£î‘êsTT. n˝≤ ø±≈£î+&Ü
ˇø£kÕ] @øÏ ≈£î{Ïqº |üsT¡ ù| dü+e‘·‡sê\ ‘·sã¡ &ç |üì#˚ùdÔ qwü+º ø±<ë? n+‘˚ø±≈£î+&Ü
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 227
n‘·qT rdüT≈£îH˚ ≈£L© ‘·≈î£ ÿy˚! ùds¡T <ä÷~ @øÏ‘˚ ns¡sú ÷¡ bÕsTT rdüT≈£î+{≤&ÉT. yπ̊s
Ç+¬øes¡sTTHê nsTT‘˚ Ç+ø± m≈£îÿy˚ rdüT≈£î+{≤s¡T. düT˝≤ÔHé eT<ÛäT|ü⁄]˝À eT+∫
|ü\T≈£îã&ç dü+bÕsTT+#ê&ÉT. ˇø£kÕ] n‘·ì#˚‘· |üsT¡ |ü⁄ ≈£î{Ï+º #·T≈£îqï yêfi¯fl≈£î eTs=ø£sT¡
≈£î≥º≥+ q#·ÃH˚ q#·Ã<äT.
düT˝≤ÔHé yÓT<Æ ëq Á|ü<X˚ ÊìøÏ #Ó+~qyê&ÉT. Á>±eTìyêk˛? |ü≥Dº ìyêk˛? #Ó|Œü ˝ÒeTT.
kÕ<Ûës¡D+>± eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì e+≥yêfi¯Sfl, ø£kÕsTTyêfi¯Sfl, <ä÷~ @πøyêfi¯Sfl,
≈£Ls¡>±j·T\T ny˚Tàyêfi¯Sfl n+<äs÷¡ ‘êeTT |ü˝˝¢… À¢ |ü⁄{Ïº ô|]–Hê q>∑s¡ yêdüT\eTH˚
#Ó|ü≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. n˝≤ #Ó|üø√e≥+ >∑s¡«ø±s¡D+>± e⁄+≥T+~. yêfi¯fl≈£î!
HÓ‹qÔ ãT≥ºô|≥Tº≈î£ ì Ç+{Ï+{Ïø° ‹]– e÷+dü+ neTTà≈£îH˚ ˇø£ ø£kÕsTTyê&ÉT ‘êqT
q>∑sy¡ êdæì nì #Ó|Œü ≥y˚T ø±≈£î+&Ü, ªe÷ Ä&Éyêfi¯ófl dæìe÷\T #·÷&ÉsT¡ μ nH˚XÊ&ÉT.
q>∑s+¡ ˝À e⁄+≥÷ @ ø£kÕsTTyê&ç uÛ≤s¡´ ø±˙ dæìe÷ #·÷&É<+ä fÒ qeTà≥+ ø£w+ºü .
Á|ü|+ü #·+˝Àì @eT‘·yTÓ HÆ ê dæìe÷qT |ü]wüÿ]+#·˝<Ò Tä . n+‘˚ ø±≈£î+&Ü n‘·qT ‘·eT
Ç+{À¢ Ä&Éyêfi¯ófl ãj·T≥≈£î sês¡˙ #Ó|ü ≈£îHêï&ÉT. n˝≤ #Ó|ü ≈£î+fÒ Ç‘·sT¡ \T ‘·qqT
q>∑sy¡ êdæ nqT≈£î+{≤s¡ì n‘·ì ÄX¯! ÇkÕ¢+ eT‘·+, eT‘·+ ù|s¡T‘√ |òTü ÀcÕqT Á|ü#ês¡+
#˚d+æ ~. @eT‘·+ @<äèwæ‘º √ |òTü ÀcÕqT Á|ü#ês¡+ #˚dHæ ê n~ <Ûìä ≈£î\ es¡øπ |ü]$T‘·+.
Ç+{À¢ n+<äs÷¡ ø£w+ºæ ∫ |üì#˚ùdÔ ‘·|Œü Ç\T¢ >∑&eÉ ì |ü]dæ‹ú e⁄qï|ü&ÉT >√cÕ |ü<‹Δä ì
nqTdü]ùd,Ô ≈£î≥T+ã+˝À dü>+∑ eT+~ #˚‘T· \T eTT&ÉT#·T≈£îì ≈£Ls√Ãe\dæ edüT+Ô ~.
|òTü ÀcÕ˝≤+{Ï $˝≤dü|<ü ‘Δä T· \T ;<äøk£ ÕsTT Ç+{À¢ m{≤¢ eTq>∑\T>∑T‘êsTT? ø±˙ düT˝≤ÔH≈é î£
Ç˝≤+{Ï $T<Ûë´_Ûe÷Hê\T @MT ˝Òe⁄. n‘·ì eTTK+ #·÷ùdÔH˚ m<äT{Ïyê]øÏ <äj·T
ø£\T>∑T‘·T+~. |üsT¡ |ü⁄\T ≈£î{Ï+º #·T≈£îH˚ ne⁄düs+¡ ˝Òøb£ ˛sTTq|üŒ{Ïø,° n‘·ìøÏ @<√ |üì
Ç<ë›eTì|ædüTÔ+~. ø±˙, düT˝≤ÔHé≈£î <ä÷~@ø£&É+ ‘·|üŒ eTs=ø£|üì #˚j·T≥+ sê<äT.
≈£îwüHé ≈£îØÃ\qT u≤>∑T #˚jT· ≥+, yê{ÏøÏ ù|eò TT\÷ n\¢≥+, s¡+>∑T y˚jT· ≥+ ˝≤+{Ï
|üqT˝Ò ø£qTø£ n‘·ìøÏ e∫Ãe⁄+fÒ, dü+e‘·‡s¡+ yÓTT‘·+Ô n‘·ìøÏ #˚‹ì+&Ü |üì e⁄+&˚~!
2
1947 Ä>∑düTº HÓ\ e∫Ã+~. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ ¬s+&ÉT>± $uÛÑõ+|üã&ç bÕøÏkÕÔHé
@s¡Œ&ç+~. s¬ +&ÉT <˚XÊ\ dü]Vü≤<äT˝› À¢ e⁄qï ne÷j·T≈£î˝…q’ Ád”Ô |ü⁄s¡Twüß\T m+<äs√
ã*|üXó¯ e⁄˝≤¢ e~Û+#·ã&Ü¶sT¡ . Ä dü+|òTü ≥q\‘√ eT<ÛTä |ü⁄] ø=+‘· es¡≈L£ Á|üu≤Û $‘·
yÓTÆq~. uÛ≤s¡‘·<˚X¯ $uÛÑ»q »s¡>∑ø£ eTT+<äT eT<ÛäT|ü⁄] @ e÷Á‘·+ |üø£åbÕ‘êìï
Á|ü<ä]Ù+#·≈£î+&Ü $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\+<ä]˙ ÄVü‰«ì+#˚~. á X¯‘êã› Äs¡+uÛÑ+˝À
ñ#·Ã≈¤ î£ ˝≤˝À¢ ªn+≥÷kı+≥÷μ nH˚ |ü{+ºÏ |ü⁄ ø=<√› >=b˛Œ $T–* e⁄Hêï! s¬ +&Ée Á|ü|+ü #·
j·TT<ëΔq+‘·s¡+ ÄVü‰s¡ dü+ã+<ÛäyÓTÆq ìùw<Ûë\˙ï |üP]Ô>± ‘=\–b˛j·÷sTT. uÒ{°
(≈£L‘·Ts¡T, $yêVü≤ nH˚ ñ<˚X› +¯ ) ˝À kÕe÷´ìï kÕ~Û+#·˝øÒ b£ ˛sTTHê s√{° (ÄVü‰s¡+)
˝À e÷Á‘·+ kÕe÷´ìï kÕ~Û+#ês¡T. eT<ÛTä |ü⁄] sê»ø°jT· dü+ã+<Û+ä nsTTq Á^wüà
sê»<Ûëì ø±<äT. $˝≤düÁ|æjT· T\ X¯ó<äΔ $˝≤dü q>∑s+¡ ! Ç+^¢wßü yêπs m≈£îÿe>± edüT+Ô {≤]
ø£ÿ&çøÏ! yê] ‘·s¡Tyê‘· sêE\T, qyêãT\T ≈£L&Ü n~Ûø£ dü+K´˝ÀH˚ edüTÔ+{≤s¡T.
ø£ã¢ T“˝À¢, s¬ kÕºs¬ +≥¢˝À¢, ¨≥fi¯fl˝À¢ ˇø£] ø=ø£sT¡ KØ<Óq’ eT<ä´+‘√ ì+&çe⁄qï >±¢dTü \qT
‘êøÏdü÷Ô ªNÛsY‡μ #Ó|ü≈£îH˚ X¯u≤›\T ìs¡+‘·s¡eT÷ $ì|ædüTÔ+&˚$. nsTT‘˚, Á|ü<ÛäeT
eTVü‰j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äT q\¢yêfi¯ófl eT<ÛTä |ü⁄]˝À n&ÉT>∑Tô|≥º{≤ìøÏ nqTeT‹ e⁄+&˚~
ø±<äT. @ eT+Á‹ø√ ˝Òø£ Ä ¨<ë≈£î #Ó+~q yêfi¯flø√ n|ü&É|ü&ÉT eT<ÛäT|ü⁄]˝À
ø±\Tô|fÒº n<äèwü+º \_ÛdTü +Ô &˚~. e+≥yêfi¯ófl uÛ≤s¡rj·TT˝Ò e⁄+&˚yês¡T. yêfi¯fl˝À¢ u…≥º
Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q ãs¡Tyê uÖ<äT\Δ T, >√yê≈£î #Ó+~q ÁøÏdj ºæ T· q÷¢ Á|üd~æ Δ #Ó+<ës¡T.
nsTT‘˚, yêfi¯flqT ‘·eT <ä>sZ∑ ¡ e+≥yêfi¯ófl>± e⁄+#·T≈£îH˚ X¯øÔÏ Ç+^¢wßü yêfi¯fl+<äs≈¡ L£
e⁄+&˚~ ø±<äT. Ç+ø√s¡ø+£ >± #ÓbÕŒ\+fÒ, á e+≥eè‹Ô MT<ä eTTdæy¢ Té \T >∑T‘êÔ~|Û ‘ü ê´ìï
dü+bÕ~+#ês¡ì nqe#·TÃ. Væ≤+<ä÷ sêE <ä>sZ∑ ¡ ø±˙, eTTdæ+¢ qyêãT <ä>sZ∑ ø¡ ±˙,
Ç+^¢wßü Ä|òd” sü ¢¡ <ä>sZ∑ ø¡ ±˙ me] <ä>sZ∑ ¡ #·÷dæHê eTTdæ+¢ e+≥yêfi‚fl e⁄+&˚yêfi¯ófl.
Væ≤+<äTe⁄˝À¢ ñqï‘· ≈£î˝≤\≈£î #Ó+~q yê¬ses¡÷ á eè‹ÔøÏ sês¡T. ˇø£yfi˚ ¯ me¬sH’ ê
ˇø£ sêD°>±s¡T eTØ eT‘· dü+ã+<ÛäyÓTÆq XÀÁrj·T n_ÛÁbÕj·÷\T ø£\<Ó’‘˚, ‘·q‘√
bÕ≥T Áu≤Vü≤àD e+≥yêDÏí ‘Ó#T· Ã≈£îH˚~. nsTT‘˚, Ä Áu≤Vü≤àD e+≥yê&ÉT e+≥#˚dæ
ô|≥º≥y˚T ø±≈£î+&Ü >∑<Tä *ï, |òØü ï#·sqY T eTT]øÏ#d˚ æ ô|fÒyº ê&ÉT. n<˚ eTTdæ+¢ e+≥yê&É
sTT‘˚ >∑<Tä *ï X¯óÁuÛ+Ñ >±q÷ e⁄+#·T‘ê&ÉT, @ e÷+kÕìï e+&çô|≥ºeT+fÒ, Ä e÷+kÕìï
e+&çô|&É‘ê&ÉT. nsTT‘˚, n‘·&çì ‹qeTì ã\e+‘·+ #˚j·T≈£î+&Ü e⁄+fÒ #ê\T.
Hê\T>∑sTT<äT ‘·sê\T>± n<˚ eè‹Ô˝À e⁄+&É{≤q e+≥>∑~ì m˝≤ e⁄+#ê*, uÛÀ»q+
#˚ùd fÒãT*ï m˝≤ düsê›* ` Ç˝≤+{Ï $wüj÷· ˝À¢ yÓTfi¯≈î£ e*ï u≤>± ‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T.
>±EbÕÁ‘·*ï uÛÑÁ<ä+>± yê&É≥+ H˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T. ‘·eT j·T»e÷qT\ <äèwæºøÏ #·ø£ÿ>±
ø£q|ü&≥˚ Tº ‘Ó\ì¢ <äTdüT\Ô T <Û]ä +#·&eÉ T÷ H˚sT¡ Ã≈£îHêïs¡T. eTTdæ+¢ e+≥yêfi¯fl≈£î ‘·eT
eT‘·+ |ü≥¢ #ê˝≤ uÛøÑ ÔÏ $XÊ«kÕ\THêïsTT. Mfi¯fl˝À¢ #ê˝≤eT+~ s√p qe÷E #·<Tä e⁄‘·÷
e⁄+{≤s¡T. X¯óÁø£yês¡+ Hê&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì eTd”<Tä \˙ï øÏ{øÏ≥˝≤&ÉT‘·÷ e⁄+{≤sTT.
◊q|üŒ{Ïø° yêfi¯fl˝À¢ Ç‘·s¡ eT‘ê\ |ü≥¢ <˚«wüu≤Û e+ ˝Ò<Tä . Ç‘·s¡ eT‘ê\≈£î $s¡T<ä+Δ >±
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 229
ã\e‘·sÔ y¡ TÓ qÆ eTTdæ+¢ dü+düqú T kÕú|+æ #ê\qï ñ<˚X› e¯ T÷ yêfi¯fl≈£î ˝Ò<Tä . eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì
ã+>∑fi≤\q÷, s√&Éq¢ ÷ eTs¡eTà‘·T #˚ùd ≈£L©\T u≤©Ô (ø±oàsY) eTTdæ+¢ \T yêfi¯flqT
eT<ÛäT|ü⁄]˝À \&ÛÉø˘ eTTdæ¢eTT\+{≤s¡T. yêfi¯ófl ªn+≥÷`kı+≥÷μ $wüj·T+˝À
Væ≤+<äTe⁄\≈£î @ e÷Á‘·+ rdæb˛s¡T. ‘·eT Á>±e÷˝À¢ yêfi¯ófl Væ≤+<äTe⁄\T eTT≥Tº≈î£ qï
bÕ\qT ≈£L&Ü ‘·>∑s¡T. nsTT‘˚, #ê˝≤ ne÷j·T≈£î\T. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì uÛÑj·TdüTú˝…’q
ø√eT≥T¢ ≈£L&Ü yêfi¯flqT H√{ÏøÏ e∫Ãq≥T¢ ‹&ÉT‘·T+{≤s¡T. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ $uÛõÑ +|ü ã&Éø£
eTT+<äT eT<ÛTä |ü⁄] Á|ü»˝À¢ eT‘·d+ü ã+<Ûyä TÓ qÆ Á≈£Ls¡ Á|üeè‘·T\Ô T ndü\T ˝ÒeH˚ #Ó|Œü e#·TÃ.
eTTdæ¢yéT©>¥ eTTdæ¢eTT*ï Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq C≤‹>± Á|ü#ês¡+ #˚dæ+~. Ä Á|ü#ês¡+
eTT~] <˚XÊìï $uÛõÑ +#˚ es¡≈L£ e∫Ã+~. eTTdæ+¢ ©>¥˝Àì eT<Û´ä ‘·s>¡ ‹∑ eTTdæe¢ TT\T
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edü÷HÔ ˚ e⁄+{≤s¡T. yê] ø±s¡D+>± ©>¥ uÛ≤yê\ Á|üu≤Û e+ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì
eTTdæ+¢ yê´bÕs¡T\ MT<ë, |üìyêfi¯flMT<ë |ü&kÉ Õ–+~. ªeTTdæ+¢ ©>¥ õ+<ëu≤<éμ ªø±j·T<˚
Ä»+ õ+<ëu≤<éμ ªbÕøÏkÕÔ˙ õ+<ëu≤<éμ nqï ìHê<ë\T eT<ÛTä |ü⁄]˝Àq÷ n|ü&É|ü &ÉT
$q|ü&ÉT‘·÷ e⁄HêïsTT. ¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<äΔ+ düe÷|üÔ+ nj˚T´Hê{ÏøÏ bÕøÏkÕÔHé
ñ<äéT+ rÁes¡÷|ü+ <ë*Ã+~. Ç+ø=ø£ÿ dü+e‘·‡sêìøÏ $uÛ»Ñ q »s¡T>∑T‘·T+<äq>±,
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì Væ≤+<äTe⁄\≈£L bÕøÏkÕÔHé ‘·|Œü <äì|æ+∫+~. n|ü&çø£ \&ÛøÉ ˘ eTTdæy¢ Té \T
≈£L&Ü ©>¥ »+&Ü ÁøÏ+<ä≈î£ e#êÃs¡T. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#˚Ãyêfi¯fl˝À¢ e÷+kÕVü‰s¡T\T ø±ì
yêfi¯ófl ãVüQø=~› eT+~ e⁄+{≤s¡T. nø£ÿ&É e÷+dü+ ‹H˚yê] dü+K´ m≈£îÿe>± e⁄+≥T+~
ø£qTø£ e÷+dü+ ny˚Tàyê] dü+K´ n~Ûøy£ T˚ ! dæ≈î£ ÿ\T dü«j·T+>± ªVü≤˝≤˝Ÿμ #˚dTü ≈£î+{≤s¡T.
ø£qTø£ eTTdæy¢ Té \T eTT{Ïqº e÷+kÕìï ‹q{≤ìøÏ nuÛ´Ñ +‘·s¡ |ü&y˚ ês¡T ø±<äT. Ç+‘·eT+~øÏ
e÷+kÕìï dü|ü¢sTT #˚j·T{≤ìøÏ #ê˝≤eT+~ ø£kÕsTT yês¡÷ ne⁄düs¡+ ne⁄‘ês¡T.
eTTdæ+¢ \ ˝Àì ø£kÕsTT\+<äs÷¡ yêdüyÔ êìøÏ Væ≤+<äTe⁄˝Ò! Væ≤+<äTe⁄\˝Àì ìeTï≈£î˝≤\≈£î
#Ó+~q yê] |üPØ«≈£î\T uÛ≤s¡‘<· X˚ ÊìøÏ eTTdæe¢ TT\T e∫Ãq ø=‘·˝Ô À¢ eT‘·+ e÷s¡TÃ≈£î
Hêïs¡T. ÄHê&ÉT eTTdæ¢+ eT‘·+˝À #˚]q Væ≤+<äTe⁄\ dü+‘êqy˚T áHê{Ï ø£kÕsTT
eè‹Ôì #˚dTü qÔ ï eTTdæe¢ TT\T! M]øÏ e÷+kÕìï ø√j·T≥+ ∫qï‘·q+ qT+#˚ nuÛ≤´dü+˝À
e⁄+≥T+~. n˝≤>∑ì Mfi¯flqT j·TT<äΔMs¡T\T nqTø√e{≤ìøÏ M\T ˝Ò<äT. nsTTHê,
yêfi¯fl Á≈£Ls¡‘ê«ìï #·÷dæ Væ≤+<äTe⁄\T uÛÑj·T|ü&˚yês¡T. eTTdæ¢yéT ©>¥ ñ<äéT+
∫s¡kÕúsTTq+<äT≈£î+~. yÓqTø£≥ e÷+kÕìï ãj·T≥≈£î rdüT≈£îyÓfifl¯ e\dæ eùdÔ >∑+|ü˝À¢
ô|≥Tº≈î£ ì, ã≥º ø£|ü ≈£îì rdüT≈£î yÓfiy¢‚ ês¡T. |üXó¯ e⁄*ï e~Û+#·≥+ ≈£L&Ü Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ
dü˝ú ≤˝À¢H˚ »]π>~. Äs√>∑´+ <äècÕº´ ≈£L&Ü n˝≤+{Ï dü\ú ìs¡j í T· + ne⁄düsy¡ T˚ . n˝≤+{Ï~
ø£kÕsTT\T q&çãC≤s√¢ Äe⁄ì ø√kÕÔeTì Væ≤+<äTe⁄\qT u…~]+#ês¡T. Væ≤+<äTe⁄\T
@MT #˚jT· ˝Òøb£ ˛j·÷s¡T. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl eTTdæe¢ TT*ï ªñdæμ ø=\T|ü⁄‘·THêïs¡T. ø=~›s√E\
‘·sT¡ yê‘· ôd+≥sY˝À e⁄qï ˝≤˝≤\+<äs÷¡ ‘·eT <äTø±D≤*ï eT÷ùddüT≈£îHêïs¡T. q\TyÓ|’ ⁄ü ˝≤
ñÁ~ø£Ô yê‘êes¡D+ yê´|æ+∫+~. kÕ<Ûës¡D eTTdæ¢+ Á|ü»\T ˇø£ $wüj·÷ìï
Ä˝À∫+#·˝øÒ b£ ˛‘·THêïs¡T. ˇø£yfi˚ ¯ bÕøÏkÕÔHé @sêŒ≥T nsTTq|üŒ{Ïø° n~ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
#ê˝≤ <ä÷s¡+˝À e⁄+≥T+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì eTTdæy¢ Té \≈£î Ä bÕøÏkÕÔHé e\¢ e∫Ã+<˚MT
˝Ò<Tä . Mfi¯ófl nø£ÿ&çøÏ m≥÷ yÓfifl¯ ˝ÒsT¡ . eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì eTTdæe¢ TT\T bÕøÏkÕÔHé yê<ëìï
düeT]ú+#˚ yê]ì ªbÕøÏkÕÔHé @s¡Œ&ç+<˚ nqTø√! <ëìe\¢ e÷≈£î e#˚Ã Á|üj÷Ó »q+
@$T{Ï? nì Á|ü•ï+∫ e⁄+&ÉsT¡ . ˇø£yfi˚ ¯ Á|ü•ï+∫Hê ªbÕøÏkÕÔHé @s¡Œ&Ü˝Ò ø±˙ eTq+<äs+¡
nø£ÿ&çøÏ yÓ[flb˛<ë+. nì #ÓãT‘ês¡T yêfi¯ófl. yê] e÷≥*ï ã{Ïº #·÷ùdÔ bÕøÏkÕÔHé
@s¡Œ&É≥+ á |üè~Û«MT<ä≈î£ dü«s¡+Z ne‘·]+#·≥y˚T!
Ç+ø± <˚X¯ $uÛ»Ñ q »s¡>˝∑ <Ò Tä . dü]Vü≤<äT\› ÷ ìs¡j í T· + ø±˝Ò<Tä . n|ü&˚ |ü•ÃeT
|ü+C≤ãT≈£î #Ó+~q dü+|üqTï˝…q’ Væ≤+<äTe⁄\T ø=+<äsT¡ eT÷{≤eTT˝Ò¢ düsT¡ ≈› î£ +≥THêïs¡T.
yêfi¯ófl ‘·≈£îÿe Ks¡TÃ‘√ Vü‰sTT>± e⁄+&˚ q>∑sê\T Væ≤e÷\j·T |üs¡«‘ê˝À¢ì $˝≤dü
q>∑sê˝Ò! eTTK´+ |ü+C≤ãT≈£î <ä>sZ∑ √¢ e⁄qï~. Ä dü+e‘·‡s¡+ 1947 ˝≤¨s¡T, Ç‘·s¡
q>∑sê\˝Àì ø=ìï \ø£å\ eT+~ Væ≤+<äTe⁄\T eT<ÛäT|ü⁄]øÏ e∫Ã ‘·\<ë#·T≈£îHêïs¡T.
ã+>∑fi≤\÷, W{ŸVü≤Ödt\T |ü+C≤;\sTTq ø±+~o≈£î\‘√ øÏ≥øÏ≥˝≤&çb˛j·÷sTT.
|ü+C≤ãT Væ≤+<äTe⁄\T ‘·eT Á>±e÷˝À¢, q>∑sê\˝À eTTdæe¢ TT\‘√ b˛sê&Üs¡T. yê]øÏ
ø=+‘· nqTuÛeÑ + e⁄+~. ø£qTø£ |ü+C≤ãT eT<ÛTä |ü⁄] ø√eT≥¢+‘· |æ]øÏyêfi¯ófl ø±s¡T!
|ü + C≤;\T n~Û ø £ d ü + K´˝À e#êÃπ s yÓ ÷ #ê˝≤ m≈£ î ÿe>± <Û Ó ’ s ¡ ´ kÕVü ≤ kÕ\qT
Á|ü<]ä Ù+#·kÕ>±s¡T. ôd+≥sY˝À >√e⁄ì e~ÛkÕÔeTì Á|ü>˝∑ ≤“¤\T |ü*øÏ eT<ÛTä |ü⁄] ˝≤˝≤\qT
uÛj
Ñ T· ô|{Ïqº eTTdæe¢ TT\ |üì Ç|ü&ÉT Çs¡ø±≥+˝À |ü&+ç ~. Væ≤+<äTe⁄\÷, |ü+C≤ãT
qT+&ç e∫Ãq dæ≈î£ ÿ\÷, eTTdæe¢ TT\qT ø={≤ºsT¡ . me]øÏ #Ó|ü ≈£î+{≤s¡T? >∑T&É¢ ˙s¡T
>∑T&É¢ ≈£î≈£îÿ≈£îHêïs¡T. ªbÕøÏkÕÔHé õ+<ëu≤<éμ nqï ìHê<ëìøÏ ã<äT\T ªbÕøÏkÕÔHé uÛ≤>√μμ
(bÕøÏkÕÔH≈é î£ |üsT¡ >¬ ‘·+Ô &ç) nqï ìHê<ä+ nìï#√{≤¢ $ì|æ+#·kÕ–+~.
eT<Û´ä ‘·s>¡ ‹∑ øÏ #Ó+~q eTTdæe¢ TT\≈£î Vü≤&É\T |ü⁄{Ï+º ~. nsTT‘˚, dü]Vü≤<äT\› ìs¡j
í T· +
»]–Hêø£ bÕøÏkÕÔHé yÓ[flb˛e#·Ãqï ÄX¯ ˇø£{Ï e⁄qï~ yêfi¯fl≈£î. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì dæ≈î£ ÿ\÷
Væ≤+<äTe⁄\÷ ˝≤¨s¡T ìyêdüT\T. sêM q~ |ü•ÃeT bÕøÏkÕÔH≈é î£ dü]Vü≤<ÛTä › ne⁄‘·T+<ä˙,
˝≤¨s¡T uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àπø #˚s¡T‘·T+<ä˙ yê]ø=ø£ >∑T&ç¶ qeTàø£+ e⁄+&˚~. ø±˙,
‘·T~ìs¡j í ÷· \T »s¡T>∑ø£ eTT+<˚ s¡øbÔ£ Õ‘·+ ÁbÕs¡+uÛ+Ñ nsTT+~. |ü+C≤ãT˝À s¡ø+Ô£
es¡<ä\T ø£{Ïº+~. ∫es¡≈£î ‘·T~ ìs¡íj·÷ìï $ì|æ+#ês¡T. ˝≤¨s¡T bÕøÏkÕÔHé≈£î
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 231
b˛sTT+<äì sπ &çj÷Ó ˝À #ÓbÕŒs¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì ø±+~o≈£î\ s¡ø+Ô£ ñ&çøbÏ ˛sTT+~.
>∑‘+· ˝À ªbÕøÏkÕÔHé C…μ’ nqï eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì eTTdæy¢ Té \T bÕøÏkÕÔHé sêe{≤q ‘·eT≈£î
ˇ]–+<˚MT ˝Ò<ìä ‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T. á >∑&M¶É T<ä ‘·eT ‘ê‘·\÷, ‘·+Á&ÉT\÷ |ü⁄{≤ºsT¡
–{≤ºsT¡ . ‘·s‘¡ s· ê\÷ á >∑&M¶É T<äH˚ q&ç#êsTT. ‘êeT÷ Çø£ÿ&˚ ã‘·ø±*. ‘·eT |æ‘s· T¡ \T
Bs¡ÈìÁ<äuÛÑ÷‘·T˝…’q á >∑&É¶MT<äH˚ ‘êeT÷ ø£qTïeT÷j·÷*! n+‘˚ø±≈£î+&Ü ‘·eT
j·T»e÷qT\÷ Çø£ÿ&˚ e⁄Hêïs¡T. yê] <ä>sZ∑ ¡ |üì #˚ùd ‘êeTT Áã‘·ø±* nì ‘Ó\TdüT
≈£îHêïs¡T eTTdæe¢ TT\T. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì eTTdæe¢ TT\T #ê˝≤ eT+~ ‘·eT bıs¡bÕ≥TqT
Á>∑V≤æ +#ês¡T. ø±˙, yêfi¯ófl ‘·|ü ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡ì Á>∑V≤æ +#˚yêfi¯ófl @]? ªe÷ k˛<äsT¡ *ï
nø£ÿ&É #·+|ü⁄‘·THêïs¡T. y˚TeT÷ Çø£ÿ&É #·+|ü⁄‘ê+! nqïe÷fÒ mø£ÿ&É $Hêï. yêfi¯fl <äèwæº
n‹ |ü⁄sê‘·qyÓTÆq kÕeT÷Væ≤ø£ yê<ëìøÏ yÓ[flb˛sTT+~. ˇø£fi¯ófl ˇø£ÿ ‘·|ü #˚ùdÔ
düeT÷Vü‰H˚ï e~Û+#˚j÷· \qï e÷qdæø£ dæ‹ú @s¡Œ&ç+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àq÷ Vü≤‘ê´ø±+&ÉqT
ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì #·÷XÊs¡T. n~Ûø±s¡T\T m˝≤+{Ï dü+|òTü ≥q\÷ »s¡T>∑≈î£ +&Ü e⁄+&É{≤
ìøÏ ‘·–qìï C≤Á>∑‘·Ô\T rdüT≈£îHêïs¡T. nsTTHê n~ ˇø£ ‘·TbòÕqT. <ëìï mes¡T
Ä|ü>\∑ s¡T? ∫es¡≈î£ , |ü~ |ü~ùV≤qT eT+~ eTTdæ+¢ ≈£L©\qT ã*|üXó¯ e⁄*ï #˚XÊs¡T.
eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì ã+>∑fi≤\T ˇø£<ëì ø=ø£{Ï <ä÷s¡+ <ä÷s¡+>± e⁄+{≤sTT. yê{Ï˝À¢
$T–*q eTTdæe¢ TT\qT <ëj·T≥+ #ê˝≤ düeTdü´ nsTT+~. ∫es¡≈î£ ˇø£ $XÊ\yÓTqÆ ,
ô|<ä› ã+>∑fi≤qT m+#·T≈£îì eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì eTTdæe¢ TT\+<äØï n+<äT˝ÀøÏ #˚sêÃs¡T.
düT˝≤ÔHé mqï&É÷ ªbÕøÏkÕÔHμé yê<ëìï düeT]ú+#·˝<Ò Tä . ªmø£ÿ&√ bÕøÏkÕÔHμé @s¡Œ&ç‘˚
‘·eT≈£î ˇ]π><˚$T{Ï? nqï düeTdü´ yÓTT<ä{Ï qT+N n‘·ì yÓT<ä&ÉT˝À yÓT<äT\÷ÔH˚
e⁄qï~. düT˝≤ÔHé eTÚqÁ|æjT· T&ÉT. me]‘√{° m≈£îÿe>± e÷{≤¢&&É TÉ . bÕøÏkÕÔHé >∑T]+∫
n‘·ì n_ÛÁbÕj·÷\T ‘√{Ï eTTdæy¢ Té \≈£î ‘Ó*ùdÔ ø±|òsæ Y ($<Û]ä Ù ` Hêdæ≈Ô î£ &ÉT nH˚ yêπs!
ø±˙ düT˝≤ÔH≈é î£ ˇø£ yÓTT+&ç <Ûs’Ó ´¡ + e⁄+~. H˚HeÓ ]ø° #Ó&TÉ #˚jT· qT. n˝≤+≥|ü&ÉT
Hê≈£î #ÓsT¡ ô|+<äT≈£î #˚kÕÔsT¡ ? nqT≈£îH˚yê&ÉT.
ø±ì düT˝≤ÔHé düVü≤#·s¡T\˝À ◊<äT>∑T]ì q]øÏy˚j·T≥+‘√ n‘·ì yÓTT+&ç<ÛÓ’s¡´+
#·*+∫+~. n‘·q÷ b˛©düT\ s¡øDå£ ˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT. X¯sD¡ ≤s¡T\ú ø±´+|ü⁄˝À #˚sê&ÉT.
ÄVü‰sêìøÏ dü+ã+~Û+∫q @sêŒ≥¢qT Á|üuÛÑT‘·«y˚T #˚dæ+~. nsTTHê nsêúø£*‘√
e⁄+&çb˛e*‡ e#˚Ã~. Ä >∑+<äs¡>√fi¯+˝À q\T>∑T¬s’<äT>∑Ts¡T Væ≤+<ä÷ Hêj·T≈£î\T
yê´bÕs¡T\j·÷´s¡T. eTTdæe¢ TT\ #·sêdæqÔ +‘ê á Hêj·T≈£î\T kÕ«Vü‰ #˚XÊs¡T. s¡øDå£
ø£*Œ+#·{≤ìøÏ e∫Ãq b˛©düT Ä|òd” sü T¡ ¢ bÕøÏkÕÔH˝é À »]π> Væ≤+<äTe⁄\ Vü≤‘·´*ï >∑T]+∫
n‘·T´≈£îÔ*ï $+≥THêïs¡T. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì ìs¡|üsê<ÛäT\sTTq eTTdæ¢eTT\ |ü≥¢ <äj·T
#·÷|ü˝Òø£b˛j·÷s¡T. ìs¡¢øå±´ìï Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. ôd’ì≈£î\T #·÷düTÔ+&É>±H˚ eTTdæ¢eTT\
<äTø±D≤\qT <√#˚XÊs¡T. eTTdæe¢ TT\ <äTø±D≤\qT <√#·T≈£îì \ø£å s¡÷bÕj·T\ <Ûqä e+‘·T&ÉT
|ü~\ø£\å ≈£î n~Ûø±] nj·÷´&ÉT. ø=<√›>=b˛Œ <√|æ&û #˚dqæ yêfi¯ófl ≈£L&Ü Ç˝≤+{Ï ô|<ä›
<√|æ&<û ës¡T&çø° ‘·eT e<ä› ø£\ edüTeÔ ⁄*ï ø±s¡T #Íø£>± ny˚TàXÊs¡T.
y˚T\T @$T »]–+<ä+fÒ, Ä ‘·TbòÕqT ˇø£{,Ï s¬ +&ÉT s√E˝Ò M∫+~ eT<ÛTä |ü⁄]˝À.
Á|ü»\T nqedüsy¡ TÓ qÆ Vü≤‘ê´ø±+&É≈î£ $eTTKT\j·÷´s¡T. b˛©düT\÷ yêfi¯flqT Ä|ü≥+˝À
dü|\üò T\j·÷´s¡T. düT˝≤ÔHé X¯sD¡ ≤s¡T\ú ø±´+|ü⁄˝ÀøÏ yÓfi≤fl&˚ø±˙ nø£ÿ&É ˇø£{,Ï s¬ +&ÉT
s√E\≈£î $T+∫ e⁄+&É˝<Ò Tä . m+‘· e<äì› #Ó|Œæ Hê $q≈£î+&Ü düT˝≤ÔHé n+<ä]ø£+fÒ
eTT+<äT ø±´+|t qT+&ç ãj·T≥≈£î e#˚ÃXÊ&ÉT. eTs=ø£ eè<äΔ eTTdæ+¢ ≈£L&Ü düT˝≤ÔH‘é √bÕ≥T
ãj·T≥≈£î e#˚ÃXÊ&ÉT. n‘·qT Á_{Ïwt Á|üuÛÑT‘·«+˝À ô|<ä› ñ<√´>∑+ #˚XÊ&ÉT. ô|q¸Hé
rdüT≈£î+≥÷ eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄+≥THêï&ÉT. n‘·qT eT<ÛTä |ü⁄]˝À e⁄+&É≥+ $˝≤dü J$‘êìï
nqTuÛÑ$+#·{≤ìøÏ ø±<äT. eT<ÛäT|ü⁄] jÓTTø£ÿ Á|üXÊ+‘·yÓTÆq Á|üø£è‹ì #·÷dæ nø£ÿ&çøÏ
e∫Ã e⁄+≥THêï&ÉT. n‘·qT Ç˝≤ nqT≈£îHêï&ÉT ªªHê Vü≤è<äj·T+˝À me]|ü≥¢
eT‘·d+ü ã+<Ûyä TÓ qÆ <˚«wü+ ˝Ò<Tä . n˝≤+≥|ü&ÉT mes√ Hê≈£î #˚≥T #˚kÕÔsì¡ m+<äT≈£î
nqTø√yê*? ˇø£y˚fi¯ #˚kÕÔs¡qT≈£îHêï #·+|ü⁄‘ês¡T. n+‘·ø£+fÒ @+ #˚kÕÔs¡T? &ÓuÛ…’
@fi¯flyê&çì H˚qT eTè‘·Té⁄≈£î uÛj Ñ T· |ü&≥É + @+{Ï?
‘·TbòÕqT rÁe‘· u≤>± ‘·>øZ∑ £ eTT+<˚ Ä eè<äΔ eTTdæ+¢ ˇ+≥]>± ãC≤s¡˝¢ À ‹]π>yê&ÉT.
n‘·ì $TÁ‘·T˝…q’ Væ≤+<äTe⁄\T n˝≤ yÓfifl¯ e<äì› m+‘√ #Ó|Œæ #·÷XÊs¡T. nsTTHê n‘·qT
$qø£b˛e&É+‘√, eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì ô|<ä›\T ø=+‘·eT+~ n‘·ì s¡ø£åD≤s¡ú+ n‘·ìøÏ
‘Ó*j·T≈£î+&ÜH˚ ø=+‘·eT+~ì yÓqTø£ |ü+|æ+#˚yês¡T! ‘·q s¡ø£åD ø√dü+ eTs=ø£s¡T
yÓqTø£ edüTHÔ êïs¡+fÒ n‘·qT ˇ|üø√&ÉT.
3
bÕøÏkÕÔHé @s¡Œ&É~¶ . ‘·sT¡ yê‘· dü+e‘·‡s¡yT˚ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì eTTdæ+¢ e+≥yêfi¯ó,¢
Ç‘·s¡ |üìyêfi¯ó¢ bÕøÏkÕÔHé yÓ[flb˛j·÷s¡T. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì eTTdæ¢yéT\T Væ≤e÷\j·T
|üs«¡ ‘ê\˝Àì $˝≤düq>∑sê\≈£î n\yê≥T |ü&Ü¶sT¡ . bÕøÏkÕÔH˝é À ‘êeTT e⁄+&É{≤ìøÏ
eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï #·\ì¢ $˝≤dü q>∑sêìï yÓ‘T· ø√ÿyê*! nsTT‘˚, nø£ÿ&É ªeTØμnH˚ $˝≤dü
q>∑s+¡ e÷Á‘·yT˚ e⁄+~. eT<ÛTä |ü⁄]˝À @<√ ˇø£ ñ<√´>∑+ #˚dTü ≈£î+≥÷ ì•Ã+‘·>±
ã‹πø eTTdæe¢ TT\T bÕøÏkÕÔHé yÓfi≤flø£ m˝≤+{Ï Çã“+<äT˝À¢ |ü&Ü¶s√ ‘Ó\T‡ø√e{≤ìøÏ
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 233
ÁøÏ+<ä ˇø£ ˝…≥s¡TqT ÇdüTHÔ êïqT. á ˝…≥s¡T 1950 Ä>∑dTü º 1q n+fÒ ‘·TbòÕqT ‘·–bZ ˛sTTq
‘·sT¡ yê‘· eT÷&˚fifl¯ ≈£î bÕøÏkÕÔHé yÓ[flq eTTdæy¢ Té ‘·q ã+<ÛTä e⁄≈£î sêXÊ&ÉT.
ªªdü;sY uÛ≤sTTøÏμ nH˚ø£ dü˝≤eTT\T. e÷ Ä&√fi¯fl dü˝≤eTT\÷ d”«ø£]+#·>\∑ s¡T.
eTH√fi¢̄+<ä]ø° H˚qT, e÷ Ä&√fi¯ófl ôdjÓT‹Ô <äDí+ ô|&ÉT‘·THêïeTT. á&É y˚TeT+‘ê
≈£î˝≤kÕ>± e⁄HêïeTT. uÛÑ>∑e+‘·TDÏí ÁbÕ]údüTÔHêï. düTø£+>± e⁄+&É+&ç. MTs¡T sêdæq
˝…≥s¡T 31`7`50q n+~+~. dü~$ dü+‘√wæ+#êeTT. n~ dü<Tä e⁄‘·T+fÒ e÷ dü;s¡T
nqï ø±&É ≈£L≈£îqïfÒº e⁄+~. MTs¡T sêdæq‘·TÔ Ä‹Ô n+‘ê ôd˝…*¢ ù|s¡¢ ô|fÒ‘º Ô̊ kÕ˝≤
u≤>∑T+≥~. MTs¡T n{≤¢ ùddæq+<äT≈£î Hê≈£î #êHê ≈£îd”>± e⁄+~. MTs¡T eT+∫|üì
ùdkÕs¡T. uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT MT≈£î y˚T\T ùd‘êÔ&TÉ . MTs¡T ◊<äT s√E\ ôd\e\˝À Ç+{ÏøÏ
m[‘˚ nqï>±s¡÷! Ç+{Ïì ø£ìô|{Ïº e⁄+&É+&ç. ‘·eTTàDÏí ø£ìô|{Ïº e⁄+&É+&ç. H˚Hê&É≈î£
sêyê\ì Á|üj·T‹ï‘·TÔ+&Ü! u§+~˝À bÕHê\T e⁄+fÒ, uÛÑ>∑eT+‘·T&ÉT dü\¢>± dü÷‘˚Ô
@Hê{Ïøs£ TTHê eTì+{ÏøÏ e‘êÔ. MTs¡T eTπsMT u≤<Û|ä &ü øÉ +£ &ç. eTq≈£î á m&Éu≤≥T
<äTs¡<äT≥º+ e\¢ ø£*–+~. uÛÑ>∑eT+‘·T&ÉT y˚T\T ùd‘˚Ô u§+~˝À bÕHê\T+fÒ,eTq+
@Hê{ÏøÏj·÷q dü÷düT≈£î+{≤+. e÷ Ä&√fi¯ófl Ç+{ÏøÏ yÓ[flb˛<ëeTì ˇø£fÒ b˛s¡T
ô|&ÉT‘·T+&Üs¡T. qTe⁄« sê≈£î+&˚ e÷H˚ eTe÷à\ dü;sY ø±&É ~–&ÉTdüT n+≥THêïs¡T.
MTπs$T ãj·T|ü&øÉ +£ &ç. Ç+{Ïì C≤>∑s>Ô¡ ± dü÷düTø√+&ç. Ç˝Ò¢ eTq≈£î >±s¡e+ Ç#·TÃ~›.
Ç\T¢ e~*‘˚ eT&çdøæ Ï >±s¡e+ j·÷&ç~? Ç+ø± sêùd ÇdüjT· + @≥+fÒ, e÷ e\¢
‘·|ü \T+fÒ #·$T+#·+&ç! ñ‘·sÔ +¡ sêdüT‘·T+&˚ nj·T´>±]øÏ Hê <äD≤í\ì ôd|ü. Ä]ï
ø=+#Ó+ Ç&ç Ç&ç>± sêj·TeTì ôd|ü. Ä] Ç+B sê‘· Hê≈£î n<ä›+ ø±e&É+
ø£≥eº TÚ‘·Tqï~. Çø£ sêùd ÇdüjT· + Ä&É MT |üì nsTTb˛j·÷ø£ Ç+{ÏøÏ m*¢b˛+&ç!
C≤>∑‘Ô· m≥÷ m˝≤¢\ì nqTø√ø£+&ç. ì<ëì+∫, Ä˝À∫ùdÔ n˙ï düøÿ£ ã&É‘êsTT.
n+<ä]ø° <ä+&Ü\ì ôd|üŒ+&ç. H˚H√ ˝…≥s¡T &Û©ç ø¢ Ï sêkÕqT. Ä&É qT+&ç »yêãT
ˇ#êÃø£, nø£ÿ&ç ÇùdkÕ\T sê‘êÔqT. Ç+‘˚ dü+>∑‘T· \T. <ä+&Ü\T!
1947 Ä>∑dTü ˝º À eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì eTTdæe¢ TT\T ø=+<äsT¡ bÕøÏkÕÔH≈é î£ yÓfi≤fls¡T. nø£ÿ&É
‘·eT≈£î q÷‘·q ìyêdü+ @s¡Œ&ÉT‘·T+<äì Ä•+#ês¡T. #·*ø±\+˝À ø=+&É ÁøÏ+~ yÓT<Æ ëq
Á|ü<X˚ Ê˝À¢ì @<√ ˇø£ Á>±e÷ìï kı+‘· Á>±eT+>± #˚dTü ≈£îì, y˚d$ü ø±\+˝À bÕøÏkÕÔH˝é Àì
$˝≤düq>∑sêìøÏ <˚ìø£sTTHê yÓ[¢ |üì#˚dTü ≈£îì ã‘·øe£ #·TÃ nqT≈£îHêïs¡T. ø±˙ uÛ≤s¡‘·
<˚X+¯ ˝À $˝≤dü q>∑sê\T #ê˝≤ e⁄HêïsTT. $˝≤dü j·÷Á‹≈£î\T #ê˝≤ eT+~ edüT+Ô {≤s¡T.
bÕøÏkÕÔHé˝À nsTT‘˚ $˝≤düq>∑s¡+ ˇø£ÿfÒ. nø£ÿ&çøÏ eT<ÛäT|ü⁄]øÏ e∫Ãq+‘· eT+~
$˝≤düj÷· Á‹≈£î\T sês¡T. mH√ï ÄX¯\T ô|≥Tº≈î£ ì eT<ÛTä |ü⁄] qT+&ç bÕøÏkÕÔH≈é î£ yÓ[flq
eTTdæe¢ TT\T ‘·sT¡ yê‘· |üXÊÃ‘êÔ|ü |ü&Ü¶sì¡ ô|’ ˝…≥s¡T e\¢ ‘Ó\Tdü÷HÔ ˚ e⁄qï~. bÕøÏkÕÔHé
yÓfifl¯ ≈£î+&Ü e⁄qïyêfi¯ófl, eT÷&˚fifl¯ es¡≈L£ eT<ÛTä |ü⁄] yÓ|’ ⁄ü ø£HïÓ ‹Ô #·÷&É˝<Ò Tä . eT÷&ÉT
ãC≤s¡¢˝Àq÷ ˇø£ÿ <äTø±DeT÷ ≈£L&Ü eTTdæ¢eTT\~ ˝Ò<äT. >∑‘·+˝À˝≤ ãC≤s¡¢˝À
eTTdæ¢eTT\T mes¡÷ ø£ì|æ+#·≥+ ˝Ò<äT. nsTT‘˚ düT˝≤ÔqT≈£î e÷Á‘·+ @ uÛÑj·TeT÷
˝Ò<Tä . n‘·qT Ä dü+e‘·‡s¡yT˚ ìs¡“j ¤ T· +>± eT<ÛTä |ü⁄] ãC≤s¡˝¢ À ‹]>±&ÉT. Ä dü+e‘·‡s¡+
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì eTTdæe¢ TT\+<äØï ˝≤Ø˝À¢ ÁøÏ+~ Á>±e÷\≈£î |ü+|æ+∫ y˚XÊs¡T. nsTT‘˚,
düT˝≤ÔHé e÷Á‘·+ n˝≤ yÓfifl¯ {≤ìøÏ n+^ø£]+#·˝<Ò Tä . Ä dü+e‘·‡s¡+ qe+ãsY es¡≈L£
n‘·qT eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚ e⁄Hêï&ÉT. Ä dü+e‘·‡s¡+ n\¢s¢¡ ø±s¡D+>± s¬ +&Ée d”»Hé≈î£
$˝≤düj÷· Á‹≈£î\T mes¡÷ sê˝Ò<Tä . yêfi¯fl ã<äT\T X¯sD¡ ≤s¡T\ú T #ê˝≤ eT+~ e#êÃs¡T.
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì W{ŸV≤ü Ödt\˙ï X¯sD¡ ≤s¡T\ú ‘√ ì+&çb˛j·÷sTT. yêfi¯ófl #·*ø±\+˝Àq÷
nø£ÿ&˚ e⁄+&çb˛‘ês¡T. ø£qTø£ s¡C≤sTT˝À¢ <ä÷~ ì+|üe\dæq |üì u≤>± <=s¡T≈£î‘·T+~.
4
1947˝À M∫q ‘·TbòÕqT >±\T\T eT<ÛTä |ü⁄] ø£fiq¯ T bÕ&ÉT#˚XÊj·Tq{≤ìøÏ M\T˝Ò<Tä .
46 qT+&˚ eT<ÛTä |ü⁄] ø£fi¯ ‘·|ü ‘·÷ e∫Ã+~. n|ü&˚ Ç+^¢wßü yê´bÕs¡dTü \ú T ‘·eT
ÄdüTÔ*ï ø±s¡T #Íø£>± ny˚TàdüT≈£î yÓ[flb˛j·÷s¡T. Ä dü+e‘·‡s¡+ d”»Hé˝À Ç+^¢wüß
yê¬ses¡÷ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sê˝Ò<Tä . 47 Ä>∑dTü ˝º À Ä ø={≤¢≥\T »s¡>ø∑ b£ ˛sTTHê eT<ÛTä |ü⁄]
dæ‹ú Ç˝≤π> e⁄+&˚~. <Ûqä e+‘·T˝…q’ $<˚o j·÷Á‹≈£î\T ˇø=ÿø£ÿsπ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sêe≥+
e÷H˚XÊs¡T. eTTK´+>± Ç+^¢wüßyêfi¯ófl sêø£b˛e≥+‘√ eT<ÛäT|ü⁄]˝À ã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄
<Óã“‹qï~. sêE\÷, eTVü‰sêE\÷, »MT+<ës¡÷¢, C≤^sê›s¡T˝ dü+kÕúHê\ MT<ä
eÁ»bÕ‘·+ »s¡>&∑ +É ‘√ Ä<ëj·÷\T ˝Òø£ eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sêe&É+ e÷qT≈£îHêïs¡T.ô|q¸Hé
s¡÷|ü+˝Àq÷, qwü|º ]ü Vü‰s¡ s¡÷|ü+˝Àq÷ u≤>±H˚ &ÉãT“ n+~+~. nsTTHê, uÛ$Ñ wü´‘·TÔ
yÓqø£{Ï ˝≤>± ∫+‘ês¡V≤æ ‘·+ ø±ø£b˛e&É+‘√, Á|ü‹ ô|k’ Õq÷ #·÷dæ #·÷dæ Ks¡TÃ ô|≥Tºø√
e\dæqyês¡j·÷´s¡T. yÓqø£{Ï˝≤ Ks¡TÃ ô|≥º˝Òø£b˛‘·THêïs¡T. á |ü]dæú‘·T\ Á|üuÛ≤e+
eT<ÛTä |ü⁄]MT<ä |ü&≥É + düV≤ü »+ ø£<ë!
düT˝≤ÔHé ˇø£ yês¡+ _≈£îÿ_≈£îÿeT+≥÷ >∑&bç Õ&ÉT. ø±´+|ü⁄˝À e÷Á‘·+ s¬ +&ÉTs√E\T
e⁄Hêï&ÉT. Ç+{À¢ ‘·q÷ eTTdü©!› ø=&ÉT≈£L, ø√&É\÷ Ä >∑+<äs>¡ √fi≤\˝À #Ó~]b˛j·÷s¡T.
ø=&ÉT≈£î ˝≤¨s¡T˝À e⁄Hêï&Éì ‘Ó*dæ+~. nø£ÿ&çøÏ ‘·+Á&çì |æ*|æ+#·Tø√e≥+ ø=&ÉT≈£î≈£î
@e÷Á‘·+ Çwü+º ˝Ò<Tä . ø£fió¯ fl eT÷düT≈£îì dü«sêZìï ø£\ø£q≥+ y˚sT¡ , J$‘·+ y˚sT¡ .
düT˝≤ÔHé n˝≤+{Ï dü«sêZ*ï bı+<ë\ì mqï&É÷ nqTø√˝Ò<Tä . yÓqTø£{˝Ï ≤ Ç|ü&É‘q· T
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 235
‘Ó\y¢ ês¡T s¡a≤eTTq ˝Ò∫ <ä÷s¡|⁄ü ã+>∑fi≤\≈£î yÓfi≥¢¯ + ˝Ò<Tä . ‘Ó\y¢ ê] mì$T~ >∑+≥\≈£î
‘·sê«‘· >±˙ ãj·T\T<˚s≥¡ + ˝Ò<Tä . ˇø√ÿkÕ] Hê\T>∑T s=f…\º T eT÷≥ ø£≥Tº≈î£ ì yÓfifl‚ yê&ÉT.
áeT<Û´ä #·ø¬ ÿs¡≈î£ ø£sT¡ e⁄ e#êÃø£ n‘·ìøÏ mes¡÷ {° ≈£L&Ü Çe«≥+ ˝Ò<Tä . düT˝≤ÔHé
s¬ +&ÉT >∑+≥˝À¢ 5, 6 ùds¡¢ <ä÷~ì @øÏ s¡C≤sTT˝À¢ ì+ù|j·T>∑\&ÉT. n+fÒ s¬ +&ÉTqïs¡
s¡÷bÕj·T*ï düTHêj·÷dü+>± dü+bÕsTT+#·>∑\&ÉT. ≈£î≥º≥+ ≈£L&Ü #˚ùdÔ Ç+ø√
|üHïÓ +&ÉD≤\ &ÉãT“\T dü+bÕsTT+#·T≈£î+{≤&ÉT. nsTT‘˚, s√p |üì e⁄+&É&+É ø£w+ºü .
s√p |üì e⁄+fÒ s√E≈£î 25 s¡÷ˆˆ\T dü+bÕ~+#·>\∑ &ÉT.
düT˝≤ÔHé #·÷&É{≤ìøÏ #ê˝≤ ne÷j·Tø£+>± e⁄+{≤&ÉT. n‘·ì e÷≥\T #ê˝≤
$\Te >∑\$>± e⁄+{≤sTT. nsTT‘˚, n‘·ì dü«s¡+ n+‘· eT<ÛTä s¡+>± e⁄+&É<Tä . n‘·ì
eTTK+˝Àq÷, dü«s¡+˝Àq÷ @<√ ne´ø£yÔ TÓ qÆ u≤<Ûä ø£q|ü&TÉ ‘·÷ e⁄+≥T+~. n‘·qT
‘·q u≤<Û\ä >∑T]+∫ me]‘√q÷ #Ó|ü ø√&ÉT. #Ó|ü ≈£îHêï mes¡÷ |ü+#·Tø=qs¡T ø£<ë?
eTTdü*› }fiÀfl e⁄+≥T+~. ø=&ÉT≈£î ø√dü+ ˇø£fÒ @&ÉTdü÷Ô e⁄+≥T+~. ø=&ÉT≈£îì
ñ‘·Ôs¡+ sêj·TeTì Á|ü‹ ñ‘·Ôs¡+˝Àq÷ sêdü÷Ô e⁄+≥T+~. ø=&ÉT≈£î ˝≤¨s¡T˝À
e⁄+≥THêïs¡T. Äπsfi¯flÁøÏ‘+· ˝≤¨s¡T m+‘· <ä>sZ∑ ¡ ‘·eT≈£î? kÕj·T+ø±\+ s¬ \’ T møÏÿ‘˚
‘Ó\y¢ êπsdü]øÏ #˚]b˛j˚T yêfi¯ófl nø£ÿ&çø!Ï ø±˙ Ç|ü&É~ eTs√ ˝Àø£yT˚ nsTTb˛sTT+~.
á eTs√ ˝Àø±ìøÏ #·∫ÃHê yÓfifl¯ ≥+ dü+uÛeÑ + ø±<äT. düT˝≤ÔHé ˇø£ s¡ø+£ >± ø=~›bÕ{Ï
<ës¡Ùì≈£î&ÉT ≈£L&Ü. ‘·q eTqdüT≈£î m˝≤>√ }s¡≥ ø£*Œ+#·T≈£îH˚yê&ÉT. ‘·eT C≤‹
yê&ÉsTTq ø£;s¡T<ëdüT <√Vü‰\T (~«|ü<äT\T) Hê\T>∑T e∫Ãq≥¢sTT‘˚ Ç+ø± }s¡≥
ø£*– e⁄+&˚~!
düT˝≤ÔH≈é î£ eT‘·+ |ü≥¢ ÁX¯<Δä ˝Ò<qä {≤ìø° ˝Ò<Tä . Á|ü‹ X¯óÁø£yês¡+ eTd”<Tä ≈£î yÓfió¯
‘·T+{≤&ÉT. ñ|üyêkÕ\T #˚d÷ü Ô e⁄+{≤&ÉT. ù|<äyêìøÏ ñ|üyêdü+ #˚jT· ≥+ #ê˝≤ ‘˚*ø£.
@ |ü⁄D≤´˙ï Ä•+#·≈£î+&ÜH˚ ì‘·´+ |üdüTÔ |ü&ÉT≈£îH˚ yê]øÏ |ü⁄D´+ \_ÛdüTÔqï|ü&ÉT
|üdTü Ô |ü&TÉ ø√e{≤ìπø+? düT˝≤ÔHé ùdïVæ≤‘·T\÷ ‘·q˝≤+{Ï ø£wJºü e⁄˝Ò! yêfi¯fl‘√H˚ n‘·ìøÏ
dü+ã+<Ûë\T m≈£îÿe. r]>±Z e⁄qï|ü&ÉT |ü]#·jT· düT˝ú q’… #êø£* yêfi¯fl Çfi¯fl≈£î yÓ[fl
>∑+≥\ ‘·sã¡ &ç ≈£Ls=Ãì @y˚y√ ø£ãTs¡T¢ #ÓãT‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. n˝≤ ø£ãTs¡T¢ #Óù|Œ≥|ü&ÉT
n‘·qT m+‘√ Äq+<ä+>± e⁄+{≤&ÉT. eT+>∑*, #êø£*, e+≥yêfi¯S,¢ ø±|ü˝≤yêfi¯Sfl
Mfi¯fl+<äs÷¡ n‘·ì es¡+Z yêfi‚!¢ á esêZìøÏ #Ó+~qyês¡T Væ≤+<äTe⁄˝Ò ø±˙, eTTdæe¢ TT˝Ò
ø±˙, ÁøÏwj ºæ T· H¢̊ ø±˙ düT˝≤ÔHé yêfi¯fl‘√ ≈£Ls=Ãì yêfi¯fl‘√ e÷{≤¢&TÉ ‘·÷ e⁄+&˚yê&ÉT.
mø£ÿ&É |üìe⁄Hêï Mfi‚fl ø£<ë ‘·q≈£î Ç|æŒdüT+Ô {≤s¡T. n‘·q÷ ‘·q es¡Z Á|ü»\≈£î #ê˝≤
‘·≈î£ ÿe ≈£L©‘√ |üsT¡ |ü⁄\÷ s¡C≤sTT\÷ ≈£î{Ïdº Tü +Ô {≤&ÉT. düT˝≤ÔHé eT÷&ÉT yÓTfiÆ fl¯ <ä÷s¡+˝À
e⁄+≥THêï&ÉT. nsTTHê, bı<äT>› ÷∑ øÏq ‘·sT¡ yê‘· ø±˙ Ç+{ÏøÏ #π̊syê&ÉT ø±<äT.
ˇø£s√Eq düT˝≤ÔHé ]øå± ˝≤>∑T‘·÷ ø£ì|æ+#ê&ÉT. <ä÷~ @πøyêfi¯ófl ≈£î\eè‹Ô
#˚ùdyêfi¯fle⁄‘ês¡T. ø±˙ ]øå± ˝≤π> yêfi¯ó¢ eTqTwü´ ÁX‚DÏ qT+&ç |üX¯óÁX‚DÏ˝ÀøÏ C≤]
|ü&y¶É êfi¯fle⁄‘ês¡T. düT˝≤ÔHé ]øå± ˝≤>∑&+É #·÷dæ #·÷ùdyêfi¯fl≈£î eTqdüT‡ #ê˝≤ u≤<Û|ä &ü ~¶É .
nsTT‘˚ n‘·ìøÏ @MT e⁄+&É<Tä . ˇø£ ô|<ë›jT· q ‘·qyÓù’ | #·÷düT+Ô &É{≤ìï >∑eTì+∫
ã\e+‘êq ∫s¡Tqe⁄«qT ô|<ë\ MT<ä≈î£ ‘Ó#T· Ãø√e{≤ìøÏ Á|üjT· ‹ïdü÷Ô ªª|üHM˚ T ˝Ò<Tä .
]øå± k˛<äsT¡ &ÉT yÓ[flb˛j·÷&ÉHêï&ÉT. düsπ , |ü<eä THêïqTμμ nHêï&ÉT düT˝≤ÔH.é
n‘·ìøÏ <ä÷~ @πø |üì <=]øÏ‘˚ ]øå± m+<äT≈£î ˝≤>∑T‘ê&ÉT. n‘·&˝É ≤ ]øå± ˝≤>∑{≤ìï
n‘·ì ã+<ÛTä e⁄\T mes¡÷ düV≤æ +#·˝sÒ T¡ . yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘ê˝À¢ì q>∑sê\˝À eTTdæe¢ TT\T
me¬sH’ ê ]øå± ˝≤–‘˚ ˝≤>∑T‘êπsyÓ÷ ø±˙ eT<ÛTä |ü⁄]˝À e÷Á‘·+ eTTdæe¢ TT˝…es¡÷ ]øå±
˝≤>∑sT¡ . Çø£qT+&ç düT˝≤ÔH≈é î£ ‘·q eè‹Ôì e~*, X¯Øs¡ã\y˚T Ä<Ûës¡+>± ]øå± ˝≤–
Áã‘·øe£ \dæ edüT+Ô <ë? n‘·qT ej·TdüT‡˝Àq÷ ˝Ò&TÉ n˝≤>∑ì ã\e+‘·T&É÷ ø±<äT.
m>∑Te≈£î ]øå±qT rdüT≈£îyÓfie¢̄ \dæ eùdÔ n‘·qT #ê˝≤ n\dü≥ #Ó+<äT‘ê&ÉT. ≈£L©\≈£î
&Üø£sº ¢¡ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓfi¢‚ neø±X¯+ n+‘·>± e⁄+&É<Tä . düT˝≤ÔHé ø£qTø£ eTTì‡bÕ*{° &Üø£sº T¡
<ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[fl >∑T+&Ó |üØø£å #˚sTT+#·T≈£î+fÒ, ]øå± ˝≤>∑{≤ìï yÓ+≥H˚ Äù|j·TeT+{≤&ÉT.
ø±<äì ˝≤–‘˚ @ ø£Då ≤qïsTTHê eTè‘·Té⁄≈£î #˚sT¡ ee⁄‘êeì düŒwü+º >± #ÓbÕÔ&TÉ . nsTT‘˚,
düT˝≤ÔHé eTè‘·Té⁄≈£î uÛj Ñ T· |ü&&É TÉ ! Áã‹øÏqHêïfi¯ófl bı≥ºø√dü+ @<√ ˇø£{Ï #˚jT· ø£ ‘·|Œü <äT
ø£<ë? ≈£î\eè‹Ôì #˚dTü ≈£î+≥÷ Ç˝≤ ]øå± ˝≤π> dæ‹ú øÏ |ü‘q· yÓTqÆ yêfi¯ófl eTq<˚X+¯ ˝À
\ø£\å dü+K´˝À e⁄Hêïs¡T. á Ä]úø£ eédüú Ç{≤¢>π eT]ø=Hêïfi¯ófl ø=qkÕ–‘˚, yêfi¯fl
dü+K´ ø√≥¢≈î£ ô|s¡T>∑T‘·T+~. y˚TeTT á |üì e÷Á‘·yT˚ #˚kÕÔeTT. y˚TeTT sê‘·ø√‘·\≈£î
dü+ã+~Û+∫q ñ<√´>∑+ e÷Á‘·yT˚ #˚kÕÔeTT. eTs=ø£{Ï #˚jT· eTT. nì ;Ûwàæ +#·T≈£îì
≈£Ls¡TÃH˚ #·<Tä e⁄≈£îH˚ yêfi¯flø£+fÒ düT˝≤ÔHé yÓsTT´¬s≥T¢ qj·T+. düT˝≤ÔHé Ç˝≤ ]øå± ˝≤π>
yêì>± nsTTb˛sTTq+<äT≈£î n‘·&ç |ü]#·jT· T˝…es¡÷ qe«s¡H˚ nqT≈£î+≥THêïqT. Ç|üŒ{Ïø°
ªø£e÷Héμ qs¡eT÷ n‘·ì >∑~˝À ô|{Ïº e⁄HêïsTT. @ ì$TcÕq |üì <=]øÏ‘˚ Ä ì$TcÕq
n‘·qT yê{Ïì ãj·T≥≈£î rkÕÔ&TÉ . eT<ÛTä |ü⁄] ãC≤s¡˝¢ À¢ n‘·qT ‹]– j·T<∏ës¡÷|ü+˝À
‹s¡T>∑T‘ê&ÉT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 237

e÷düºsYJ
ø=+&É ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\T, ÁøÏ+~ yÓT<Æ ëq Á|ü<X˚ Ê\≈£î yÓ[fl ìedæ+#·˝sÒ T¡ . yÓT<Æ ëq
ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓ[fl ìedæ+#·{≤ìøÏ kÕVü≤dæ+#·sT¡ . |üs«¡ ‘ê\T m‘·T>Ô ± e⁄+{≤sTT. ø£qTø£
Ä ÁbÕ+‘ê\˙ï ˇπøs¡ø£yÓTÆq #·\¢<äq+‘√ e⁄+{≤j·TqTø√e{≤ìøÏ M\T˝Ò<äT.
Væ≤e÷\j·÷˝À¢ Hê\T>∑Ty˚\ n&ÉT>∑T\ m‘·TqÔ T+&ç eT+#·T ø£]–, q<äT\T Á|üeVæ≤dü÷Ô
e⁄+{≤sTT. yêdüyÔ êìøÏ n+‘· m‘·TqÔ uÛ]Ñ +#·˝ìÒ #·*ô|&ÉT‘·÷ e⁄+≥T+~. kÕ<Ûës¡D+>±
Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘· es¡Tdü\˙ï eT÷&ÉT, Hê\T>∑T y˚\ n&ÉT>∑T\ m‘·T≈Ô î£ eT<Û´ä q e⁄+{≤sTT.
eT÷&ÉTy˚\ n&ÉT>∑T\ m‘·TÔ es¡≈L£ ñwüÁí |ü<X˚ e¯ TH˚ #Ó|Œü e#·TÃ. Äô|q’ e⁄qï Á|ü<X˚ Ê\˙ï
n‹ o‘·\ Á|ü<X˚ Ê\T. n˝≤+{Ï n‹o‘·\ Á|ü<X˚ Ê\T Væ≤e÷\j·÷˝À¢ n‹ ø=~› e÷Á‘·yT˚
e⁄HêïsTT. Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘ê˝À¢ì qB ñ<äeZ T Á|ü<X˚ Ê\˙ï eT÷&ÉT, Hê\T>∑T y˚\
n&ÉT>∑T\ m‘·THÔ ˚ e⁄HêïsTT. á |üs«¡ ‘ê\˙ï #Ó≥T¢`#˚eT\‘√, |ü#Ã· <äq+‘√ ì+&ç e⁄+&ç
e÷qe⁄\≈£î uÛèÑ ‹ì ø£*Œ+#˚$>±, yêdüj÷Ó >∑ýÓTqÆ $>± e⁄Hêïj·TqTø√e{≤ìøÏ M\T˝Ò<Tä .
|üs«¡ ‘· ÁbÕ+‘ê\˝À ìedæ+#˚ ∫qï|æ\\¢ T ≈£L&Ü m>∑T&ÉT`~>∑T&ÉT Á|ü<X˚ Ê\˝À y˚>+∑ >±
q&Ée{≤ìøÏ n\yê≥T |ü&eç ⁄+{≤s¡T. kÕ<Ûës¡D+>± nø£ÿ&ç Á|ü»\T ‘êeTT |üs«¡ ‘ê\˝À
s√E≈£î eTTô|’Œ¤ yÓTÆfi¯fl es¡≈£L q&Ée>∑\eT˙, yÓTÆ<ëq Á|ü<˚XÊ˝À¢ |ü~yÓTÆfi¯fl sTTHê
q&Ée˝ÒeT˙ #Ó|ü ≈£î+{≤s¡T. ãVüQXÊ, n˝≤ #Ó|ü ø√e≥+ n‘·T´øÏÔ ø±e#·TÃ. nsTT‘˚
yÓT<Æ ëq Á|ü»\T eTØ $|üØ‘·+ e÷{≤¢&‘É ês¡T. ø=+&É Á>±e÷˝À¢ ‘êeTT e+<ä >∑C≤\T
≈£L&Ü q&Ée˝ÒeTì n+{≤s¡T. Bìïã{Ïº ø=+&É Á>±e÷\T >±{ÏøÏ ø£{yºÏ d˚ qæ Jyê\ì,
yês¡T ‘·eT ø=+&É Á>±e÷\qT e~* mø£ÿ&çø° yÓfi¯fls¡˙ nqTø√e{≤ìøÏ M\T˝Ò<äT.
n<äècÕºìï qy˚Tàyês¡T q÷ø£\T mø£ÿ&É sêdæô|{Ïº e⁄+fÒ nø£ÿ&çøÏ yÓfi‘¯ êeTT n+{≤s¡T.
<ëì j·T<ës¡úyê~ ªbı≥º≈£L{Ïø√dü+ e÷qe⁄\T mø£ÿ&çø£sTTHê yÓfi¯‘ês¡Tμ n+{≤&ÉT.
Ç~ ì»+ ≈£L&Ü! bı≥º≈L£ {Ï ø√dü+ ≈£L©\T>± eTq<˚X¯ Á|ü»\T m+‘Ó+‘· <ä÷s¡<X˚ Ê\≈£L,
B«bÕ\≈£L yÓfi≤fls√? |òCæ Ÿ, e÷]wüd,t <äøDåÏ ÄÁ|òøæ ±, <äøDåÏ nyÓT]ø± B«|üø˝£ ≤Œ\sTTq
>∑j÷· Hê, Á{ì&Ü&é es¡≈L£ Áã‘·T≈£î ‘ÓsT¡ e⁄qT yÓ‘T· ≈£îÿ+≥÷ eTq Á|ü»\T yÓfi≤fls¡T.
n˝≤ yÓ[flq yêfi¯fl˝À¢ ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»\÷ e⁄Hêïs¡T. yÓT<Æ ëq Á|ü»\÷ e⁄Hêïs¡T.
Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘·ÁX‚DT\T n+‘·eTj·÷´ø£ yê{Ïì ÄqT≈£îH˚ ªdæyê*ø˘μ |üs«¡ ‘· ÁX‚DT\T
e⁄HêïsTT. ªˇø£#√≥ dæyê*ø˘μ |üs¡«‘· ÁX‚DT\÷, Væ≤e÷\j·T |üs¡«‘·ÁX‚DT\÷ ø£*dæ
e⁄HêïsTT. ø±˙, ˇø√ÿ#√≥ á s¬ +&ÉT |üs«¡ ‘·ÁX‚DT\ eT<Û´ä #ê˝≤<ä÷s¡+ @s¡Œ&ç+~.
n˝≤ <ä÷s¡+ @s¡Œ&çq#√≥ düT$XÊ\yÓTqÆ yÓT<Æ ëq Á|ü<X˚ Ê\T, yê{Ï˝À¢ <ä≥yº TÓ qÆ n&Ée⁄\÷
‘·j÷· s¡j÷· ´sTT. Ä n&Ée⁄˝À¢ @qT>∑T\÷, Á|ü»˝Ò ø±≈£î+&Ü dæ+Vü‰\T ≈£L&Ü e⁄+&˚$.
s¬ +&ÉT |üs«¡ ‘·ÁX‚DT\≈£î eT<Û´ä e\j·T+>± e⁄qï Ç˝≤+{Ï uÛ÷Ñ $Tì dü+düÿè‘·+˝À ªÁ<√D°μ
n+{≤s¡T. Væ≤+B˝À ª<ä÷Héμ n+{≤s¡T. (‘Ó\T>∑T˝Àq÷ Ç˝≤+{Ï uÛ÷Ñ $Tì ªÁ<√DÏμ n˙,
ªns¡DμÏ n˙ n+{≤s¡T. ` nqT) Væ≤e÷\j·T, dæyê*ø˘ |üs«¡ ‘· ÁX‚DT\≈£î eT<Û´ä qTqï
á Á<√DÏ˝À, Á≈£Ls¡eTè>±\T m˝≤>∑÷ e⁄HêïsTT. yê{Ïø£+fÒ Á≈£Ls¡yÓTÆq eT˝Ò]j·÷
<√eT\÷ e⁄HêïsTT. mìï düeTdü´\T e⁄Hêï ã‘·T≈£î ‘ÓsT¡ e⁄ düeTdü´qT |ü]wüÿ]+#·Tø√
e{≤ìøÏ e÷qe⁄\T yÓfi≤fls¡øÿ£ &É≈î£ . Ä n&Ée⁄*ï q]øÏ uÛ÷Ñ eTT*ï kÕ>∑T#˚dTü ≈£îHêïs¡T.
n&Ée⁄*ï qs¡ø≥£ + e\¢ »\Ák˛‘·dTü ‡\T ø=ìï m+&çb˛e&ÉeT÷, ø=ìï #√≥¢ uÛ÷Ñ bÕ‘·eT÷
»]>±sTT. ˇø£s¡T Ç<ä›s¡T ø±e≥+, Ç<ä›s¡T q\T>∑Ts¡T ø±e≥+, q\T>∑Ts¡T mì$T~
eT+~ ø±e≥+ düV≤ü »y˚T ø£<ë? ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»\T ªÁ<√DÏμ˝Àì uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ
n&Ée⁄\˝ÀøÏ #=#·TÃ≈£î b˛j·÷s¡T.
Ç˝≤ Á<√DÏ˝ÀøÏ e∫Ãq ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»˝À¢ $$<Ûä ≈£î˝≤\yês¡T e⁄Hêïs¡T.
Áu≤Vü≤àDT\÷, •\Œø±s¡T\÷, Vü≤]»qT\÷ Ç‘·s¡ eè‘·T\Ô yêfi¯Sfl #ê˝≤eT+~ e#êÃs¡T.
‘·s‘¡ s· ê\T>± ù|<ä]ø£+‘√, <ä]Á<ä+‘√ u≤<Û|ä &ü TÉ ‘·Tqï yêfi¯Sfl |”&‘ç T· \÷ nH˚ø£ eT+~
Á<√DÏ˝Àì eTVü‰s¡D≤´˝À¢ ìyêkÕìï @s¡Œs¡#T· ø√e{≤ìøÏ e#êÃs¡T. nsTT‘˚, yêfi¯¢ dü+‘êq+
Á≈£Ls¡eTè>±\ e\¢, eT˝Ò]j·÷ <√eT\ e˝≤¢ #ê˝≤ es¡≈î£ q•+∫b˛sTT+~. Á<√DÏ˝ÀøÏ
yÓTT<ä≥>± Á|üy•˚ +∫q ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»\ dü+‘·‹ #ê˝≤ ø=~›>± e÷Á‘·yT˚ $T–*+~.
ø±˙ |üs¡«‘· bÕ<ä uÛÑ÷eTT\˝Àì yÓTÆ<ëq Á|ü<˚XÊ\˝Àq Á>±e÷˝À¢ 18e X¯‘êã›|ü⁄
ñ‘·sÔ ês¡+Δ ˝À »HêuÛ≤ #ê˝≤ y˚>+∑ >± ô|]–b˛sTT+~. Mfi¯ófl ã‘·T≈£î<ÓsT¡ e⁄ ø√dü+ Á<√D°
yÓ|’ ⁄ü ≈£î |üsT¡ >¬ ‘êÔsT¡ . á $<Û+ä >± düŒcÕºq~ >∑T+&Ü Á<√DÏ˝ÀøÏ n≥T ø=+&É Á>±e÷\
Á|ü»\÷, Ç≥T yÓTÆ<ëq Á>±e÷\ Á|ü»\÷ Á|ükÕúHêìï kÕ–+#ês¡T. ñuÛÑj·TT˝À¢q÷
b˛{° |ü&~¶É . dü+U≤´~Ûø´£ ‘· e\¢ Á|üyêdü+˝Àq÷ yÓT<Æ ëq Á>±eT Á|ü»˝<˚ ô|#’ s˚ TT nsTT+~.
ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»\T øÏ+<ä yÓT<Æ ëq Á|ü<X˚ Ê*ï ª<˚dμt nì ø±˙ ªeT<Û̊dμt (eT<Û´ä <˚XŸ)
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 239
nì ø±˙ n+{≤s¡T. Çø£ yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘· Á|ü»\qT ª<˚Xy¯ ê∞μ nì ø±˙ ªeT<Ûd˚ j æ ÷· μ
nì >±˙ n+{≤s¡T.
19e X¯‘êã›|⁄ü Á|ü<eä∏ T bÕ<ä+˝ÀH˚ Á<√D° MT<ä Ç+^¢wßü yê] Ä~Û|‘ü ´· + dæsú |¡ &ü +ç ~.
Ç+^¢wßü yês¡T Ä ÁbÕ+‘êìï n_Ûeè~Δ #˚jT· {≤ìøÏ düs«¡ Á|üjT· ‘êï\÷ #˚jT· ≥+ yÓTT<ä\T
ô|{≤ºsT¡ . m+‘√ ÁX¯<qΔä T #·÷bÕs¡T. n+<äT≈£î ø±s¡DeT÷ e⁄+~. Á_{Ïwt yês¡T H˚bÕ˝Ÿ
qT+&ç Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘· ÁbÕ+‘· Á|ü<X˚ Ê*ï ø=ìï+{Ïì rùddüT≈£îHêïs¡T. Ä Á|ü<X˚ Ê\˙ï
#·\>¢ ± X‚«‘· Á|ü»\≈£î ìyêdüj÷Ó >∑´+>± e⁄+{≤sTT. á Á<√DÏ ≈£L&Ü n˝≤+{Ï Á|ü<X˚ y¯ T˚ .
M{Ïì n_Ûeè~Δ |üs∫¡ ‘·eT C≤‹ Á|ü»\≈£î (e\dü <˚XÊ\T>±) #˚j÷· \qï~ Á_{Ïwyt ê]
jÓ÷#·q. ÄÁùdº*j·÷, ÄÁ|òæø±, ¬øq&Ü, q÷´õ˝≤+&é M{Ï˝≤>±H˚ Á<√DÏ Á|ü<˚XÊ\ìï
‘·eT C≤‹ Á|ü»\≈£î e\dü<X˚ +¯ >± n_Ûeè~Δ |ü]ùd,Ô yês¡øÿ£ &É ì‘·´q÷‘·q+>± n_Ûeè~›
#Ó+<ä>\∑ s¡ì Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ e⁄\T Ä•+#ês¡T. Ç‘·s¡ <˚XÊ\ $wüjT· + m˝≤ e⁄Hêï ÄÁ|òøæ ±˝À
kÕúì≈£î\ dü+K´ #ê˝≤ m≈£îÿe. y˚fi¯flMT<ä ˝…ø£ÿô|≥º>∑*–q+‘· eT+~ Ç+^¢wüßyês¡T
nø£ÿ&çøÏ yÓ[fl Ä<˚X¯ Ä~yêdüT*ï nD∫ ‘·eT e\düsê»´+ #˚düT≈£îHêïsê <˚XÊìï.
Ä+>∑Á¢ |üuTÑÛ e⁄\≈£î ‘·eT Äj·TT<Ûë\ >∑T]+∫q >∑s«¡ + m≈£îÿe. m|üŒ{Ïø° ô|’ #Ó|Œæ q <˚XÊ\T
‘·eT≈£î e\dü <˚XÊ\T>±H˚ e⁄+{≤j·TH˚ H˚{yÏ \é T (q\¢yêfi¯ófl) m|üŒ{Ïø° ‘·eT≈£î <ëdü´+
#˚d÷ü HÔ ˚ e⁄+{≤s¡˙ nqT≈£îHêïs¡T. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì nkÕ‡+ yÓTT<ä\T ø±+>∑&Ü ø±oàs¡T
es¡≈L£ >∑\ düTo‘·\ Á|ü<X˚ Ê\ìï+{Ï˙ Ä+π>j ¢ T· T\≈£î ñ|üìy˚XÊ\T>± #˚j÷· \ì ø£\\T
ø£Hêïs¡T Á_{Ïwt Á|üuÛÑTe⁄\T. |ü+<=$Tà<äe X¯‘êã›+ ñ‘·Ôsês¡ú+ es¡≈£L n˝≤ ø£\\T
ø£+≥÷H˚ e⁄Hêïs¡T. Ä ñ|üìy˚XÊ\T ì‘ê´_Ûeè~Δì #Ó+<ë\+fÒ nø£ÿ&É ìedæ+#·{≤ìøÏ
e#˚Ã ‘Ó\y¢ êfi¯ófl ‘·eT JeHêìø° @sêŒ≥¢qT nø£ÿ&˚ #˚dTü ø√yê*. Ç+^¢wßü yê] Jeq
$<Û ë q+ ñqï‘· y Ó T Æ q ~. u≤ìdü <˚ X Ê\ Á|ü » \ eTT+<ä T ‘· e T <˚ e ‘ê«ìï
Á|ü<ä]Ù+#·Tø√yê\qT≈£î+fÒ Ç+ø± ñqï‘·yÓTÆq J$‘êìï >∑&ÉbÕ*. Ç+>±¢+&ÉT˝À
ìs¡T<√´>∑T\÷, ;<ä\÷ ‹+&çøÏ ˝Òìyêfi¯Sfl ndü+K´ø£+>±H˚ e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚ yêfi¯fl+<äØï
q\¢yêfi¯ófl eT<Û´ä ≈£î rdüT≈£îsêe≥+ Ä+>∑¢ Á|üuTÑÛ e⁄\≈£î Çwü+º e⁄+&É<Tä . ≈£L©\T>±,
e+≥yêfi¯ófl>±, ‘·eT C≤‹ Á|ü»\qT Çø£ÿ&É≈î£ rdüT≈£î sêe≥+ <=s¡\≈£î Çwü+º e⁄+&É<Tä .
‘·eT <˚X+¯ ˝À ìs¡T<√´>∑T\÷, <ä]Á<äT\÷ nsTTq Ä+π>j ¢ T· T\≈£î >ös¡e˙j·TyÓTqÆ uÛèÑ ‹ì
@s¡Œs¡#·≥+ ø√düy˚T {°‘√≥*ï ô|+#·&É+, |ü+&É¢ ‘√≥*ï ô|+#·&É+, sê– >∑qT*ï,
˝ÀVü≤|ü⁄ >∑qT*ï ‘·e«&É+˝≤+{Ï |üqT*ï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. >∑qT\≈£î dü+ã+~Û+∫q sê–,
ÇqTeTT, ˝≤+{Ï Ç‘·s¡ |ü<ësêú˝À¢ Ç+>±¢+&ÉT‘√ b˛{° |ü&eÉ *‡ e⁄+≥T+~. sêø£b˛ø£\
kÂø£sê´\T ˝Òì á Á|ü<˚XÊ˝À¢ì |ü]ÁX¯eT\T Ç+>±¢+&ÉT |ü]ÁX¯eT\‘√ m˝≤ b˛{°
#˚jT· >∑\e⁄? nsTTHê Ä+>∑¢ <=s¡\T ‘·eT Á|üjT· ‘êï\qT $s¡$T+#·˝<Ò Tä . 19e X¯‘êã›|⁄ü
s¬ +&Ée bÕ<ä+˝À eT∞fl ‹]– ñ|üìy˚XÊ\qT kÕú|+æ #ê\qï |ü≥Tº<\ä Ä+>∑¢ Á|üuTÑÛ e⁄˝À¢
m≈£îÿesTT+~. n|üŒ{Ïes¡≈£L ñ|üìy˚XÊ\qT kÕú|æ+#˚ $wüj·T+˝À ádtº Ç+&çj·÷
ø£+ô|˙ ˇø£sø¡ y£ TÓ qÆ ñ<ëd”q‘·qT Á|ü<]ä Ùdü÷Ô e∫Ã+~. n+‘·≈î£ eTT+<äT eTTdü* Vü≤+>¥dHü é
mH√ïkÕs¡T¢ #Ó|Œæ #·÷XÊ&ÉT. ø£+ô|˙ <=s¡\T $ì|æ+#·Tø√ø£ b˛e≥+‘√ ìsêX¯ #Ó+<ë&ÉT.
|ü+<=$Tà<äe X¯‘êã›+ s¬ +&ÉebÕ<ä+˝À <=s¡˝À¢ ø£*–q e÷s¡TŒ≈£î eTTdü* Vü≤+>¥dHü é
#ê˝≤ dü+‘√wü|&ü Ü¶&TÉ . ‘·q ÄX¯jT· + ìs¡«Væ≤+#·ã&ÉT‘·Tqï+<äT≈£î dü+‘·è|æìÔ yÓ\&¢ +ç #ê&ÉT,
nsTT‘˚ n<˚ düeTj·T+˝À 1857 $|üe¢ + #Ó\sπ –+~. Ä dæbÕsTT\ ‹s¡T>∑Tu≤≥T˝À
bı+~q |ò÷ü ≥sTTq nqTuÛyÑ ê\ nq+‘·s+¡ Ç+^¢wßü <=s¡\T á <˚X+¯ ˝À ñ|üìy˚XÊ*ï
kÕú|æ+#ê\qï ‘·eT Ä<äsêÙìøÏ ‹˝À<äø±\T e<äT\T≈£îHêïs¡T. ‘·eT Ä<äsêÙìï
≈£î~+#·T≈£îHêïs¡T. ñ|üìy˚XÊ\ $wüjT· + <˚e⁄&ÓsT¡ >∑T eT<ÛTä |ü⁄]˝≤+{Ï $˝≤dü q>∑sê\T
n_Ûeè~ΔøÏ eùdÔ n+‘˚#ê\T nqT≈£îHêïs¡T.
$˝≤dü q>∑sê\≈£î ùde≈£î\ nedüs+¡ ‘√ bÕ≥T ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\÷ Ç‘·s¡ J$‘êedüs¡
edüTeÔ ⁄\÷ <ä>sZ∑ ˝¡ ÀH˚ <=]πø≥÷º e⁄+&É≥eT÷ nedüsy¡ T˚ ! Á<√D°˝Àì eTVü‰ ns¡D≤´ìï
19e X¯‘êã›+ Á|ü<eäÛ T bÕ<ä+˝À qs¡ø≥£ + ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ‘·«s¡˝ÀH˚ Ä ÁbÕ+‘êìøÏ
Á|ü»\T Á|üyêVü≤+˝≤ sêe≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºsT¡ . yÓTT<ä≥ ˇø£ ∫qï Á>±eT+ @s¡Œ&ç+~
n<˚ n_Ûeè~› #Ó+~ ô|<ä› |ü≥ïeTsTT+~. Ä |ü≥ï+ ˝Àì yê´bÕs¡eT+‘ê ª<˚Xy¯ ê∞μ
ø√eT≥¢ kı+‘·+ nsTT+~. n+‘˚ø±≈£î+&Ü e&û¶ yê´bÕsêìï ≈£L&Ü yêfi‚fl #˚|{ü ≤ºsT¡ .
Á<√D°˝À <˚Xy¯ ê∞ Á|ü»\ dü+K´ m≈£îÿe>± e⁄+<ë? ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»\ dü+K´
m≈£îÿe>± e⁄+<ë? nqï $wüj÷· ìï ‘Ó\TdüTø√e{≤ìøÏ Ä |ü≥ï+˝Àì uÛ≤wüqT |ü]o*ùdÔ
dü]b˛‘·T+~. ø=+&É Á>±e÷\ Á|ü»\T ≈£L&Ü nø£ÿ&É≈î£ e#êÃø£ yÓT<Æ ëq Á|ü»\ uÛ≤wüq÷,
Ä#êsê\q÷ d”«ø£]+#ês¡T. øπ e\+ ô|[flfi¯fl düeTj·T+˝À e÷Á‘·yT˚ ‘·eT ø=+&É Á>±e÷\
uÛ≤wüq÷ ` Ä#êsê\q÷ bÕ{ÏdTü HÔ êïs¡T. eékÕj·T+˝Àq÷ ø=+&É Á>±e÷\ yêfi¯ófl
ª<˚X¯yê∞μ\ b˛{°øÏ ì\ã&É˝Òø£b˛j·÷s¡T. ¬s’‘·T\T ø±˙, eékÕj·T ≈£L©\T ø±˙
n~Ûød£ +ü K´˝À yÓT<Æ ëq ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç e∫Ãqyêπs. mH√ï u≤<Û*ä ï uÛ]Ñ +∫, <Ó$’ ø£yTÓ qÆ ,
Ä~ uÛÖ‹ø£yTÓ qÆ nH˚ø£ Ä|ü<*ä ï m<äTs=ÿì ø=+&ÉÁ>±e÷\ Á|ü»\T n&É$ì q]øÏ ‘·j÷· s¡T
#˚dTü ≈£îqï |ü+≥ uÛ÷Ñ eTT\T e&û¶ yê´bÕs¡T\ #˚‘T· ˝À¢øÏ yÓ[flb˛j·÷sTT. #·T≥Tº|øü ÿ£ \
Á>±e÷\ Á|ü»\T ã‘·T≈£î <ÓsT¡ e⁄ ø√dü+ Á<√DÏ˝À ì]à+∫q ø=‘·|Ô {ü ≤ïìøÏ edüTHÔ êïs¡T.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 241
2
Ä q>∑sêìøÏ ø=+&É Á>±eT|ü⁄ Áu≤Vü≤àD ≈£î≥T+ã+ ˇø£{Ï e∫Ã+~ ã‘·ø{£ ≤ìøÏ.
Hê\T>∑T s¡÷bÕj·T\ ñ<√´>∑+ <=]øÏ‘˚ ªn<˚u≤Û >∑´+μ nH˚≈î£ H˚yês¡T Äs√E˝À¢. yêdüyÔ êìøÏ
1900 dü+ˆˆ Hê{Ï Hê\T>∑T s¡÷bÕj·T\˝À 1940 Hê{Ï |ü<Vä ‰ü s¡T s¡÷bÕj·T\‘√{Ï
düe÷q+. 1953 Hê{Ï ns¡y’Ó s¡÷bÕj·T\÷ düe÷q+. Ä Áu≤Vü≤àDT&ÉT4 s¡÷ˆˆ\ J‘·+
MT<ä ã+Á{À‘·T ñ<√´>∑+ (HÍø£sT¡ ) #˚jT· {≤ìøÏ e#êÃ&ÉT. n‘·ìøÏ q\T>∑Ts¡T |æ\\¢ T.
Ç<äs› T¡ Ä&É|\æ \¢ T, Ç<äs› T¡ eT>∑|\æ \¢ T. |ü<ësêú\ <Ûsä \¡ T m+‘· #Íø£>± e⁄qï|üŒ{Ïø°
uÛ≤sê´, uÛÑsêÔ q\T>∑Ts¡T |æ\¢\÷ yÓTT‘·Ô+ Äs¡T>∑Ts¡T. Hê\T>∑T s¡÷bÕj·T\‘√ m˝≤
ã‘·T≈£î‘·THêïs√ ePVæ≤+#·&yÉ T˚ ø£w+ºü . Ä Áu≤Vü≤àDT&ç Ç<äs› T¡ ø=&ÉT≈£î˝À¢ ô|<äy› ê&ÉT
eTq ø£<ë∏ Hêj·T≈£î&ÉT. n‘·H˚ ªe÷düsº JY μ. e÷düsº JY á X¯‘êã›|⁄ü Á|ü<eäÛ T <äXø¯ +£ ˝À
|ü⁄{≤º&TÉ . Hê\T>∑T s¡÷bÕj·T\ ã+Á{À‘·T ñ<√´>±ìï #˚dTü qÔ ï n‘·ì ‘·+Á&çøÏ #·<Tä e⁄
u§‹Ô>± sê<äT. Væ≤+B˝À dü+‘·ø£+ ô|≥º≥+ e÷Á‘·+e#·TÃ nsTT‘˚, #·<äTe⁄ $\Te
‘Ó*dæqyê&ÉT ø±e≥+ e\q ‘·q Ç<ä›s¡T eT>∑|æ\¢*ï ‘·eT ãC≤s√¢H˚ e⁄qï ã&ç˝À
#˚]Œ+#ê&ÉT. ªe÷düsº JY μ y˚T<Ûë$ nsTTq $<ë´]ú ø±ø£b˛sTTHê, nìï ø±¢dTü \÷ ‘·|Œü ≈£î+&Ü
bÕdüe⁄‘·÷ e#êÃ&ÉT. ‘·+Á&ç HêHê ø£cÕº\T |ü&ç ø=&ÉT≈£îqT $T&ç˝Ÿ es¡≈£L
#·~$+#·T≈£îHêï&ÉT. n<˚ ‘·eT ø=+&É Á>±eT+˝À e⁄+fÒ eTVü‰ nsTT‘˚ ø=&ÉT≈£îqT
Áô|e’ TØ <ëø±H˚ #·~$+#·Tø√>∑*>π yê&˚y÷Ó ! ‘·+Á&ç ˇø£{Ï Ä˝À∫+#ê&ÉT. $T&ç˝Ÿ es¡≈L£
#·~$ùdÔ M~Ûã&ç #Ó|ü ≈£îì nsTTHê Áã‘·T≈£î‘ê&ÉT nqT≈£îHêï&ÉT.
e÷düsº JY 16e @≥ $T&ç˝Ÿ bÕ´dt nj·÷´&ÉT. nsTT‘˚, n+‘·≈î£ Hê\T>∑T @fi¯fl
ÁøÏ‘y· T˚ n‘·ìøÏ $yêVü≤+ #˚ùdXÊs¡T ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T! |æ\y¢ ê&ç $yêVü≤+ Ä\dü´+ #˚jT· ≥+
‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î Çwüº+ ˝Ò<äT. n˝≤+≥|ü&ÉT Ä&É|æ\¢\T $yêVü≤+ ej·TdüT‡ e#êÃø£
»s¡>±\ì m+<äT≈£î nqT≈£î+{≤s¡T. ‘·eT ø=+&É Á>±e÷\˝À nsTT‘˚ e<ÛäTe⁄ì
yÓ‘T· ø√ÿe{≤ìøÏ Ä ePs¡÷ ` á ePs¡÷ ‹s¡>e∑ \dæ e#˚Ã~. á q>∑s+¡ ˝À ø=+&É
Á>±e÷\ Áu≤Vü≤àD ≈£î≥T+u≤\T #ê˝≤ e⁄HêïsTT. nH˚ø£ >√Á‘ê\ yêfi¯Sfl e⁄Hêïs¡T.
ø£qTø£ e<ÛTä e⁄qT Á|ü‘´˚ ø£+ yÓ‘ø· e£ *‡q |üHM˚ T ˝Ò<Tä . |æ\˙¢ , |æ\¢ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT©ï yÓTT<ä{Ï
qT+&û ‘Ó\TdüT. |æ\≈¢ L£ , |æ\y¢ ê&çø° ej·TdüT‡˝Àq÷ ◊<ës¡T dü+e‘·‡sê\ e´‘ê´dü+
e⁄+&ç e⁄+≥T+~. ej·TdüT‡˝À e´‘ê´dü+ e⁄Hêï, ãT~Δ˝À n<˚ e´‘ê´dü+ @MT e⁄+&É<Tä .
u≤\´+˝À Ä&É|\æ \¢ T ‘Ó*$‘˚≥˝À¢ eT>∑|\æ \¢ ø£+fÒ m≈£îÿe>± e⁄+{≤s¡T.
Væ≤+B $T&ç˝Ÿ bÕdt nj·÷´ø£, ù|<ä $<ë´s¡T\ú T Ç+^¢wßü ã&ç˝À #·<eä ≥eTH˚~
düeTdü´‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï $wüj·T+. ‘·+Á&ç m˝≤>√ |ò”E ˝Ò≈£î+&Ü ø=&ÉT≈£îqT $T&ç˝Ÿ
es¡≈L£ #·~$+#ê&ÉT. ô|’ #·<Tä e⁄\T Ç+^¢wßü dü÷ÿ˝À¢ #·~$+#ê\+fÒ |òE ” ø£{≤º*.
|òE
” ø£{ºÏ ô|’ #·<Tä e⁄\T ø=&ÉT≈£îì #·~$+#·˝&Ò TÉ . |æ\y¢ ê&É÷ n+‘· ‘Ó*$‘˚≥\T ø£\yê&ÉT
ø±<äT. ˝Òø£b˛‘˚ $T&ç˝ŸbÕdt nj·÷´ø£ ô|’ #·<äTe⁄≈£î kÕÿ\sYwæ|t \_Û+#˚~. Á|ü<∏äeT
Á|ü|+ü #· j·TT<ä|Δ ⁄ü Ä]úø£ e÷+<ä´|ü⁄ s√E˝À¢ Ä ≈£î≥T+ã+ m˝≤>√ ÁbÕD≤\‘√ Áã‹øÏ
e⁄+&É>*∑ –+~. á X¯‘êã› Äs¡+uÛ+Ñ ˝À ˇø£ CÀ´‹wüßÿ&ÉT uÛ$Ñ wü´‘·TqÔ T dü÷∫+#ê&ÉT.
$T&ç˝Ÿ bÕ´düsTTqyê&ÉT e+≥\T #˚dTü ≈£î Áã‘·øe£ *‡q |ü]dæ‘ú T· \T ekÕÔjT· ì #ÓbÕŒ&ÉT.
nsTT‘˚, Ä CÀ´‹wü´+ ì»+ ø±˝Ò<Tä . ø£˙dü+ Á<√D°˝Àì á q>∑s+¡ ˝À Ä CÀ´‹wü´+
ì»+ ø±q+<äT≈£î dü+‘√wü|&ü eÉ #·TÃ. e÷düsº JY øÏ Áô|e’ TØ dü÷ÿ˝À¢ ñ<√´>∑+ <=]øÏ+~.
‘·+Á&ç ‘·qT ñ<√´>∑+ #˚dTü qÔ ï <=s¡ ]ø£eT+&˚wHü ‘é √ ø=&ÉT≈£î≈£î ñ<√´>∑+ Ç|æŒ+#·
>∑*>±&ÉT. e÷düsº JY ã&ç|+ü ‘·T\T nj·÷´&ÉT. n|ü&É‘ì· ej·TdüT‡ 17 dü+ˆˆ\T. bı{Ï>º ±,
düqï>± e⁄+&É≥+ ø±s¡D+>± #·÷&É{≤ìøÏ ªe÷düsº μY nì|æ+#˚yê&ÉT ø±<äT. |æ\\¢ MT<ä
‘·q n~Ûø±sêìï #·÷|æ+#·Tø√e{≤ìøÏ u…‘êÔìï ÄÁX¯sTT+#·e\dæe#˚Ã~. n|üŒ{ÏøÏ #ê˝≤
s√E\ ÁøÏ‘·y˚T $<ëý˚‘·Ô\T ˇø£ ìs¡íj·÷ìøÏ e#êÃs¡T. |æ\¢\ ãTÁs¡˝À¢øÏ #·<äTe⁄qT
#=|æŒ+#·{≤ìøÏ u…‘·Ô+‘√ |üì˝Ò<äT. #·<äTe⁄ $wüj·T+˝À u…‘·Ô+ |æ\¢\≈£î m˝≤+{Ï
düVü‰j·TeT÷ #˚j·Tø£b˛>± qcÕºìï ø£*–düTÔ+~μ nqï n_ÛÁbÕj·÷ìï yÓ\¢&ç+#ês¡T.
ø±˙ |æ\\¢ T bÕsƒê\T e|üŒC…|Œü ø£b˛‘˚, ã&çøÏ sêø£b˛‘˚ ø=≥º≈î£ +&Ü m˝≤? $<ë´XÊU≤~Û
ø±s¡T\T e∫Ãq|ü&ÉT ã&ç˝À u…‘êÔìï ø£q|ü&≈É î£ +&Ü <ëj·T≥+ ô|<ä› düeTdü´ ne⁄‘√+~
e÷düºsYJøÏ!
e÷düºsYJøÏ ñ<√´>∑+ nsTT‘˚ e∫Ã+~ ø±˙ n~ ‘êeTT e⁄+≥Tqï |ü≥ï+˝À
ø±<äT. n˝≤>∑ì #·T≥Tº|øü ÿ£ \ Á>±e÷˝À¢q÷ ø±<äT. #ê˝≤ <ä÷s¡+˝À ns¡D´ ÁbÕ+‘·+˝À
˝Àì ˇø£ Á>±eT+˝À e∫Ã+~. nø£ÿ&çøÏ yÓfi≤flø£ yÓTT<ä{Ï ø±ØÔøe£ ÷dü+˝ÀH˚ eT˝Ò]j·÷
|ü≥Tº≈î£ +~. eTìwæ eTØ X¯ówæÿ+∫b˛j·÷&ÉT. ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£L, n‘·eÔ ÷eT\≈£L n‘·ì
$wüjT· yÓTÆ ~>∑T\T |ü≥Tº≈î£ +~. |ü≥ï+˝À n‘·ìøÏ ñ<√´>∑+ <=]πø neø±X¯+ ˝Ò<Tä .
Áf…ìÆ +>¥ bÕdüsTTq ñbÕ<Ûë´j·TT˝Ò ñ<√´>±\T ˝Ò≈î£ +&Ü e⁄Hêïs¡T. nø£ÿ&çø° }s¡Tø√≈£î+&Ü
Á|üjT· ‘·ï+ #˚XÊs¡T. yÓTT<ä{ e÷düsº JY ì Áf…ìÆ +>¥ #·<eä {≤ìøÏ |ü+|æ+#ês¡T. ‘·sT¡ yê‘·
‘êeTTe⁄+≥Tqï q>∑s+¡ ˝ÀH˚ e÷düsº JY øÏ ñ<√´>∑+ <=]øÏ+~. n<˚ q>∑s+¡ ˝À ñ<√´>∑+
<=s¡ø£{+ e\q e÷düºsYJ #ê˝≤ dü+‘√wü|ü&Ü¶&ÉT. Ç+{Ï<ä>∑Zπs e⁄+&ç ñ<√´>∑+
#˚düTø√e#·TÃ. uÛ≤s¡´qT e~* e⁄+&Ée\dæq nedüs¡eT÷ e⁄+&É<äT. ø=+&ÉÁ>±e÷\
Áu≤Vü≤àDT˝À¢ ø±˙ s¡d|ü ⁄ü Á‘·T\˝À ø±˙ q\¢yêfi¯ófl e⁄+&ÉsT¡ . e÷düsº JY ‘Ó\>¢ ± e⁄+&˚yê&ÉT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 243
uÛ≤s¡´ ≈£L&Ü ‘Ó\>¢ ± e⁄+&˚~. ‘Ó\>¢ ±H˚ ø±<äT ÄyÓT n‹˝Àø£ kÂ+<äs´¡ e‹ nHêï n‘·T´øÏÔ
ø±<äT. ÄyÓT eTT+<äT e÷düsº JY ~${° eTT+<äT B|ü+˝≤ e⁄+{≤&ÉT. nsTT‘˚, m|ü&É÷
uÛsÑ Ô¡ |ü≥¢ ndü+‘·è|æÔ yÓ\&¢ +ç #·˝<Ò Tä ÄyÓT. q>∑s+¡ ˝À ñ<√´>∑+ e∫Ãq+‘· e÷Á‘êq
düTKyÓTqÆ J$‘·+ nqTø√e≥+ ˝Ò<Tä . yêfi¯fl~ #ê˝≤ ù|<ä ≈£î≥T+ã+. ‘·+Á&ç HÓ\≈£î
Hê\T>∑T s¡÷bÕj·T\T ô|q¸qT rdüT≈£î+≥THêï&ÉT. e÷düsº JY øÏ HÓ\≈£î |ü~ùV≤qT s¡÷bÕj·T\
J‘·+ edüTÔ+~. ˇø£{Ï, ¬s+&ÉT ≥÷´wüqT¢ #Ó|ü≈£î+fÒ m+‘√ ø=+‘· ekÕÔsTT ø±˙
|ü{≤ï˝À¢ ˇø£ÿ Væ≤+B e÷Á‘·yT˚ #·<Tä e⁄≈£îqï ñbÕ<Ûë´j·TT&ç <ä>sZ∑ ≈¡ î£ mes¡T ≥÷´wüHé
#Ó|Œæ +#·Tø√e{≤ìøÏ ekÕÔsT¡ ? Ç+^¢wßü #·<Tä e⁄≈£îqï ñbÕ<Ûë´j·TT˝Ò ˇø£ s¡÷bÕsTTø°,
¬s+&ÉT s¡÷bÕj·T\≈£L ≥÷´wüHé #Ó|üŒ{≤ìøÏ dæ<ä›+>± e⁄Hêïs¡T. ‘·+Á&ç n|ü #˚dæ
Ä&É|\æ \¢ ≈£î ô|[fl #˚XÊ&ÉT. Ä n|ü rπs dü]øπ ø=ìï dü+e‘·‡sê\T |ü{+ºÏ ~. ∫qï
|æ\¢yê&çø° ô|[fl #˚XÊs¡T. n+‘·{Ï‘√ Ä>∑s¡T ø£<ë? |ü≥ï+˝ÀøÏ e#êÃø£ e÷düºsYJøÏ
yÓTT<ä≥ eT>∑|\æ y¢ ê&ÉT |ü⁄{≤º&TÉ . eT÷&˚fifl¯ ‘·sT¡ yê‘· s¬ +&Ée eT>∑|\æ y¢ ê&ÉT Ä eTs¡Tdü{Ï
dü+e‘·‡s¡+ eT÷&Ée eT>∑|\æ ¢ yê&ÉT, eT∞fl ‘·sT¡ yê‘· dü+e‘·‡s¡+ ˇø£ Ä&É|\æ ¢ |ü⁄{≤ºsT¡ .
n|üŒ{ÏøÏ ‘·©<¢ +ä Á&û ø±\+ #˚XÊs¡T. e÷düsº JY ‘·q ≈£î≥T+u≤ìøÏ Ç+{Ï ô|<ä› nj·÷´&ÉT.
Ä]úø£ u≤<Û˝ä À¢ e⁄qï ñeTà&ç ≈£î≥T+ã+ $&çb˛ø£ ‘·|Œü <ä+{≤s¡T. ‘·©¢ ‘·+Á&û b˛j·÷ø£
‘·eTTà&ÉT y˚sj ¡ ÷· ´&ÉT. Ä dü÷ÿ˝À¢ n+‘·ø+£ fÒ n_Ûeè~ΔøÏ ekÕÔeTqï ÄX¯ e÷düsº JY øÏ
ø£ì|æ+#·˝<Ò Tä . eT<ÛTä |ü⁄]˝À ñbÕ<Ûë´j·TT\≈£î J‘ê\T m≈£îÿe ÇkÕÔs˙¡ , Væ≤˝Ÿ n\yÓqT‡\T
≈£L&Ü ÇkÕÔsì¡ Äj·Tq≈£î mes√ #ÓbÕŒs¡T. nsTT‘˚, e÷düsº JY øÏ eT<ÛTä |ü⁄] #·* n+fÒ
#ê˝≤ uÛj Ñ T· +. n+‘˚ø±≈£î+&Ü nø£ÿ&É Á|ü‹B Ks¡TÃ‘√ |üì nì ‘Ó\T‡≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&É
qT+&ç eT<ÛTä |ü⁄] |üHïÓ +&ÉT, |ü<eä T÷&ÉT yÓTfiÆ fl¯ ø£+fÒ m≈£îÿe<ä÷s¡+ e⁄+&É<Tä . ñ<äjT· +
yÓ[‘˚ kÕj·T+Á‘êìøÏ ‹]– sêe#·TÃ. ˇø£{Ï s¬ +&ÉTkÕs¡T¢ n‘·qT eT<ÛTä |ü⁄]ì #·÷&É{≤ìøÏ
≈£L&Ü yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É Ks¡TÃ m≈£îÿe nqïe÷≥ ì»y˚T ø±˙ Çø£ÿ&Éø+£ fÒ s¬ {Ï+º |ü⁄
J‘·+ m≈£îÿe edüT+Ô ~. n‘·ì uÛ≤s¡´ bı<äT|ü⁄>± yê&ÉT‘·T+~. bı<äT|ü]‘·q+ $wüjT· +˝À
ÄyÓTqT #Ó|æŒ eTs=ø£]ì #ÓbÕŒ*! n+‘· ‘·≈£îÿe Ä<ëj·T+‘√ n˝≤ ≈£î≥T+u≤ìï
>∑&TÉ |ü⁄≈£îsêe&É+ eTs=ø£ Ád”Ô e\¢ ø±<äT. e÷düsº JY øÏ uÛ≤s¡´ <Ûs’Ó ê´ìï∫Ã+~. ªÇø£ÿ&Éø+£ fÒ
Vü‰sTT>± ≈£î≥T+u≤ìï >∑&TÉ |ü⁄ø√>∑\+ nø£ÿ&Éμ nqï~. e÷düsº JY eT<ÛTä |ü⁄]˝À ñ<√´>∑+
ø√dü+ Á|üjT· ‘·ï+ #˚XÊ&ÉT. nø£ÿ&É ñbÕ<Ûë´j·TT\ ne⁄düs+¡ m˝≤>∑÷ e⁄qï~. n|æøπ¢ wüHé
ô|≥º>±H˚ ñ<√´>∑+ <=]øÏ+~.
eT<ÛäT|ü⁄]øÏ ˇø£ ø=düq e⁄qï dü÷ÿ˝À¢ #·<äTe⁄ #Ó|üŒ{≤ìøÏ yÓ[flHêø£ e÷düºsYJ
ø=+‘· ndü+‘·è|æÔ ø£*–+~. ôd+≥sY˝À qsTTHê ø±<äT ≥÷´wüH\é sTTHê <=s¡T≈£î‘êj·TqT
ø√e&ÜìøÏ nqT≈£îHêï&ÉT. nsTT‘˚, á ø=düHê ø=ìï kÂø£sê´\T e⁄HêïsTT. W{ŸV≤ü Ödt˝À¢
>∑<Tä \÷ }]πø ÇkÕÔsT¡ . ø£f\º… ÷ }]πø ekÕÔsTT. M{Ï >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·T≈£îHêïø£
e÷düsº JY ø=+‘· es¡≈L£ dü+‘·è|æÔ #Ó+<ë&ÉT. s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<äøΔ ±\+. ÄVü‰s¡
|ü<ësêú\ <Ûsä \¡ T ô|]>±sTT. ø£sT¡ e⁄ uÛ‘Ñ ´· + ÇdüTHÔ êïs¡T. nsTTHê e#˚Ã Ä<ëj·T+ ‹q{≤ìøÏ
#ê\≥+ ˝Ò<Tä . Ç+{À¢ ‘êeTT ˇø£|Pü ≥ ‹ì ñ<äjT· |ü⁄ ÄVü‰s¡+ø√dü+ |æ\\¢ ≈£î e⁄+#˚yês¡T.
á s¡ø£+>± ø£&ÉT|ü⁄ e÷&ÉTÃø=ì mHêïfi¯ó¢ e⁄+&É>∑\s¡T? j·TT<äΔø±s¡D+>± $T\≥Ø
ñ<√´>±\T u≤>±H˚ <=s¡T≈£î‘·THêïsTT. Ä ñ<√´>±\≈£î eT+∫ J‘ê\T Çe«≥y˚T ø±≈£î+&Ü
ñ∫‘·+>± πswüHé ≈£L&Ü ÇkÕÔs¡T. eÁkÕÔ\÷ ñ∫‘·+>±H˚ ÇkÕÔs¡T. e÷düºsYJ eTTô|ò’Œ
s¬ +&˚fifl¯ yê&Éj÷· ´&ÉT. j·TT<ä+Δ ø±s¡D+>± @s¡Œ&çq Á|ü‘´˚ ø£ |ü]dæ‘ú T· \ e\¢ ej·TdüT‡qT
>∑T]+∫ ≈£L&Ü |ü{Ïº+#·Tø√e&É+ ˝Ò<äT. Äj·Tq Á|üj·T‘·ï+ #˚dæ e⁄+fÒ dæbÕsTT
ø±>∑*>π yê&ÉT. nsTT‘˚, ø±yê\ì j·TT<ä+Δ ˝ÀøÏ yÓ[fl mes¡T ÁbÕD≤*kÕÔsT¡ ? ø=+&É Á>±e÷\
dæbÕsTT\qT #·~$+#·{≤ìøÏ Væ≤+B |ü+&ç‘·T\T ne⁄düs¡+ nj·÷´s¡T? e÷düºsYJ
eT<ÛäT|ü⁄]øÏ sêø£b˛sTTq≥ºsTT‘˚ $T\≥Ø˝À Væ≤+B n<Ûë´|ü≈£î\≈£î ñ<√´>±\T
<=s¡T≈£î‘êj·Tì Äj·Tq≈£î ‘Ó*ùd~ ø±<äT. Væ≤+B Hês¡à˝Ÿ>± bÕdüsTTq n<Ûë´|ü≈î£ \T
ø±˙ $T&ç˝Ÿ bÕdüsTTq n<Ûë´|ü≈î£ \T ø±˙ ≈£L|üdÔü eT+&É÷ø±˝≤¢ e⁄+{≤s¡T. yêfi¯fl≈£î
‘·qT #·T≥÷º »]π> $wüj÷· \T ø±˙, Á|ü|+ü #·+˝À »]π> $wüj÷· \T ø±˙ @ e÷Á‘·+
‘Ó*j·Te⁄. yêfi¯fl≈£î s√p |üÁ‹ø£ #·~y˚ n\yê≥÷ e⁄+&É<Tä . ˇø£yfi˚ ¯ n˝≤+{Ï n\yê≥T
#˚düT≈£îHêï, Äø=~› J‘·+‘√ ‹+&˚ ‹+{≤sê? ˝Òø£ |üÁ‹ø£ ø=qT≈£îÿ+{≤sê? yêfi¯ófl
≈£L|üdüú eT+&É÷ø±˝≤¢ e⁄+{≤s¡q{≤ìøÏ ˇø£ÿ ñ<ëVü≤s¡D #Ó_‘˚ dü]b˛‘·T+~. ˇø£
$T&ç˝Ÿ dü÷ÿ\T Á|ü<ëÛ H√bÕ<Ûë´j·TT&ÉT ‘·q dü÷ÿ˝À¢H˚ #·~$q $T&ç˝Ÿ bÕdüsTTq $<ë´]ú
(n≥T ‘·sT¡ yê‘· n‘·&TÉ ‘·q Á>∑+<∏ë\ ø±s¡D+>± Ç‘·s¡ <˚XÊ˝À¢q÷ Á|üd<æ Tä &Δ j É ÷· ´&ÉT)
ù|s¡TqT ≈£L&Ü mqï&É÷ $q˝Ò<Tä .
e÷düsº Y J ˇø£Hê&ÉT eT<ÛTä |ü⁄]ì e~* yÓ[b¢ ˛j·÷&ÉT. ôdì’ ø£ dü÷ÿ˝À¢ ñbÕ<Ûë´
j·TT&ç>± |üì #˚jT· {≤ìøÏ! j·TT<äøπΔ Áå ‘·+˝ÀøÏ yÓfifl¯ qedüs+¡ e⁄+&É<ìä ‘Ó*XÊø£ e÷düsº JY
Ä ñ<√´>±ìøÏ yÓfifl¯ {≤ìøÏ n‘·ì uÛ≤s¡´ ≈£L&Ü n+^ø£]+∫+~.
3
e÷düsº JY Ç|ü&ÉT ‘·q dü«dü˝ú ≤ìøÏ #ê˝≤ <ä÷s¡+˝À ôdì’ ø£ •_s¡+˝À e⁄+≥THêï&ÉT.
ôdq’ ´+˝À #˚]q dæbÕsTT˝Ò n‘·ì $<ë´s¡T\ú T. n‘·ì $<ë´s¡T\ú ˝À #ê˝≤eT+~ ej·TdüT‡
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 245
eTT~]q yêπs! j·TTe≈£î˝…’q dæbÕsTT\+<äØï j·TT<äΔπøåÁ‘êìøÏ |ü+|æ+∫ y˚düTÔHêïs¡T.
Á|üjT· ‹ïùdÔ e÷düsº JY Ç‘·s¡ <˚XÊ\≈£L yÓfifl‚ yê&˚! n|ü&ÉT J‘·u‘ÑÛ ê´\÷ ô|]π><˚! nsTT‘˚,
n‘·ìøÏ j·TT<äΔ øπ Áå ‘·+˝ÀøÏ yÓfifl¯ ≥+ Çwü+º ˝Ò<Tä . ø=ìïs√E\ ‘·sT¡ yê‘· n‘·ìì nkÕ‡+˝Àì
ˇø£ôd’ìø£ •_sêìøÏ |ü+|æ+#ês¡T. nsTT‘˚, á Áø=‘·Ô J$‘·+ e÷düºsYJøÏ n+‘·>±
q#·Ã˝Ò<Tä . m|ü&É÷ uÛ≤sê´ |æ\\¢ ÷ C≤„|øü +£ edüT+Ô &˚yês¡T. ø±|ü⁄sêìøÏ e#êÃø£ uÛ≤s¡´≈£î
ñ‘·sÔ +¡ sêùdes¡≈L£ #·<Tä e⁄ #ÓbÕŒ&ÉT. ÄyÓT ñ‘·sÔ ê\T sêdüT+Ô &˚~. ÄyÓT uÛ≤wü X¯ó<äΔ
Væ≤+Bø±<äT, s={°º ` u…{ºÏ (s√{°ùÒ{)° nì |ü*øπ ø=s¡y˚ e÷+&É*ø£+ ø£*‡q Væ≤+B
uÛ≤wü˝À ñ‘·Ôsê\T sêùd~. e÷düºsYJ ‘·q $<ë´s¡Tú\ $wüj·T+˝À |üP]Ô dü+‘·è|æÔ‘√
e⁄+&˚yê&ÉT. @ dæbÕsTT nsTTHê e÷düsº JY <ä>sZ∑ ¡ eT÷&ÉT HÓ\\ ø£+fÒ m≈£îÿe #·<eä &ÉT.
Ä eT÷&ÉT HÓ\˝À¢ ÁX¯<äΔ>± #·~$q yêfi¯ó¢ ªnHêsYμ ªÄyéTμ nqï Hê\T>∑T e÷≥\T
#·<eä ≥+ H˚sT¡ Ã≈£îH˚yês¡T. ˝Òøb£ ˛‘˚ ˝Ò<Tä . &ç|Pü ´{° ÇqôdŒø£sº Y Ç+ÁøÏyTÓ +≥T Äù|kÕÔ&qÉ ï
uÛÑj·T+ ˝Ò<äT. ôd’ìø£ $<ë´s¡Tú\qT ø=≥ºe\dæq |üH˚ e⁄+&É<äT. ôd’ì≈£î\ yÓTdt˝ÀH˚
e÷düsº JY ≈£L&Ü uÛÀ»q+ #˚ùdyê&ÉT. Ä uÛÀ»q+ Ç+{Ï <ä>sZ∑ ¡ ‘êeTT ‹H˚ uÛÀ»q+
ø£+fÒ u≤>±H˚ e⁄+&˚~. e÷düºsYJ |üPsê«#ês¡ |üsêj·TDT&ÉT. n+≥÷ kı+≥T\qT
bÕ{Ï+#˚ eTqdü‘Ô «· + ø£\yê&ÉT. nsTT‘˚, yÓTdt˝À e+≥ #˚ùd n‘·qT ‘·eT <˚X|¯ ⁄ü ø=+&É
Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q Áu≤Vü≤àDT&˚ ø±e≥+ n<äèwü+º . n+‘·>± ne⁄düs+¡ nsTT‘˚ n+‘·
<ä÷s¡<X˚ +¯ ˝À n+≥÷ kı+≥÷\qT bÕ{Ï+#·øb£ ˛sTTHê |òsü ê«˝Ò<Tä .
nkÕ‡+ ÁbÕ+‘êìøÏ e∫Ãq ø=~› HÓ\\πø e÷düsº Y J dæ$ú T‘·|&ü Ü¶&TÉ . »bÕqT
yêfi¯ófl <ë&ç #˚XÊs¡T. dæ+>∑|Pü sY≈î£ #Ó+~q Hê$ø± ôdq’ ´+ nCÒjT· yÓT+Æ <äì nqT≈£îH˚yês¡T.
Ç+^¢wßü yêfi¯ófl nø£ÿ&çøÏ s¬ +&ÉT nCÒjT· T˝…q’ ôdì’ ≈£î\‘√ ì+&çq Hêe*ï |ü+|æ+#ês¡T.
Ä s¬ +&ÉT Hêe\÷ ø£Då +˝À m+&ÉT |üP]fi¯fl˝≤ <ä>+Δ∑ nj·÷´sTT. »bÕqT ôdq’ ´+ ãsêà
MT<ä≈£L e∫Ã |ü&É¶~. ãsêà˝À e⁄qï nCÒj·TT˝…’q Ä+>∑¢ ôd’ì≈£î\≈£î b˛sê&É{≤ìøÏ
≈£L&Ü neø±X¯+ <=s¡ø˝£ <Ò Tä . á|òTü Às¡ |üsê»j·÷ìï >∑T]+∫ ôdì’ ø£ •_sê˝À¢ e⁄qï
‘·eT ôdì’ ≈£î\≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü e⁄+{≤ìøÏ ne⁄düs+¡ nsTTq @sêŒ≥¢qT #˚ùdXÊs¡T.
ôdì’ ø£ •_sê\˝ÀøÏ yêsêÔ|Áü ‹ø£\ <ë«sê Ç˝≤+{Ï yês¡\Ô T yê´|æ+#·{≤ìøÏ M\T ˝Ò≈î£ +&Ü
#˚dæ+~ Ä+>∑¢Á|üuÛÑT‘·«+. nsTTHê Ç˝≤+{Ï yês¡Ô\T yê´|æÔ #Ó+<äT‘·÷H˚ e⁄+{≤sTT.
|üsê»j·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫q yês¡*Ô ï e÷{≤¢&sÉ ê<äqï ø£]qƒ yÓTqÆ ìùw<Û|ä ⁄ü ñ‘·sÔ T¡ «\T
e⁄HêïsTT. nsTTHê ôdì’ ≈£î\T Ä+π>j ¢ T· T\ |üsê»j·÷ìï >∑T]+∫ e÷{≤¢&TÉ ≈£î+≥÷H˚
e⁄+&˚yês¡T. ÁbÕD≤\ MT<ä≈î£ e∫Ãq|ü&ÉT @ ñqï‘·yTÓ qÆ Ä<äsÙ¡ eT÷ ˝Ò≈î£ +&Ü øπ e\+
ã‘·T≈£î‘ÓsT¡ e⁄ ø√düyT˚ ôdq’ ´+˝À #˚]q|ü&ÉT |üsê»j·÷ìï >∑T]+∫ e÷{≤¢&TÉ ø√ø£ @+
#˚kÕÔsT¡ ? Ç‘·s¡ ôdì’ ≈£î˝≤¢ e÷düsº JY ≈£L&Ü ÁbÕDuÛj Ñ T· +‘√ u≤<Û|ä &ü TÉ ‘·T+&˚yê&ÉT.
Ç+>±¢+&ÉT eTTKéT+Á‹ #·]Ã\÷, Ç‘·s¡ $TÁ‘·<˚XÊ\ eT+Á‘·T\÷ nyÓT]ø±
Áô|dæ&+Ó ≥÷ `‘·eT ñ|üHê´kÕ\˝À ªy˚TeTT bòÕdædTü \º ìj·T+‘·è‘ê«ìøÏ e´‹πs≈£î\+μ
y˚TeTT Á|üC≤‘·+Á‘êìï ø√s¡T‘·THêï+. e÷qe kÕ«‘·+Á‘·ý˚T e÷ Ä<äsÙ¡ +! eTq á
j·TT<ä+Δ düeTdüÔ e÷qe⁄\ kÕ«‘·+Á‘ê´ìø° dü+ã+~Û+∫q j·TT<ä+Δ Væ≤≥¢s,Y eTTk˛*˙,
{ÀuÀ ` e÷qeC≤‹ì u≤ìdü‘«· +˝À eTT+#˚j÷· \ì #·÷düTHÔ êïs¡Tμ nì #Ó|⁄ü +Ô &˚yês¡T.
ô|’ ñ|üHê´kÕ*ï uÛ≤s¡rj·TT\T Vü‰kÕ´düŒ<äyTÓ qÆ ø£ãTs¡ø¢ +Ï <ä ˝…øÿ£ ø£fyºÒ ês¡T. #·]Ã\T
jÓTTø£ÿ Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ ‘·«+ e÷qeC≤‹ì u≤ìdü‘«· + qT+&ç @e÷Á‘·+ ñ<ä]Δ düT+Ô <√ `
uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì ∫qï |æ\y¢ ê&çøÏ ≈£L&Ü ‘Ó\T‡. e÷düsº JY øÏ Á|ü|+ü #· $wüj÷· \T n+‘·>±
‘Ó*j·Te⁄. yê] õ˝≤¢˝À >±+BÛ>±] ñ<äéT+ m|ü&É÷ rÁes¡÷bÕìï <Û]ä +#·˝<Ò Tä .
sê»ø°j÷· \ >∑T]+∫ ‘Ó\T‡ø√e{≤ìøÏ e÷düsº JY øÏ neø±X¯eT÷ ø£\>∑˝<Ò Tä . ø±˙ ªÇ+^¢wßü
yês¡T eTq*ï u≤ìdü\T>± e⁄+∫, |üX¯ódüe÷qT\T>± #·÷düTÔHêïs¡T. nqï $wüj·T+
uÛ≤s¡rj·TT\+<ä]˙ <äT'K|üsT¡ düTqÔ ïfÒ¢ e÷düsº JY ì <äT'K ô|&ÉT‘√+~. Äj·Tq s¡ø+Ô£ ˝Àq÷
‘·eTqT |üXó¯ e⁄\T>± #·÷düTHÔ êïs¡qï uÛ≤eq ñ&çø¬ ‹ÔdTü +Ô ~. nsTT‘˚, ôdì’ ø£ Ä|òd” sü T¡ ¢
dæbÕsTT\ eTT+<äT n˝≤+{Ï e÷≥\T e÷{≤¢&ÉT≈£îH˚ yês¡T ø±<äT. ôd’ì≈£î\ ø√dü+
Á|ü#T· ]+#˚ |üÁ‹ø£˝À¢ #·]Ã˝Ÿ, s¡÷CŸy˝Ó Ÿ\º n_Ûu≤wüD\T n|ü&É|ü &É÷ n#·Ãe⁄‘·T+&˚$.
@yÓTHÆ ê ø±˙ kÕ«‘·+Á‘·+, Á|üC≤‘·+Á‘·+ nqïe÷≥ ôdì’ ≈£î\ #Ó$q |ü&≈É î£ +&Ü C≤Á>∑‘Ô·
|ü&TÉ ‘·T+&˚yês¡T Ä+>∑Á¢ |üuTÑÛ e⁄\T. •_s¡+˝Àì s¬ õyÓT+{Ÿ ø£sï¡ ˝Ÿ Ä+>∑¢ Á|üuTÑÛ e⁄\ >∑T]+∫
Væ≤+B˝À ôd’ì≈£î\≈£î Ç˝≤ #Ó|ü⁄Ô+&˚yê&ÉT. eTq+ Á_{Ïwt Á|üuÛÑTe⁄ ñ|üP`|ü⁄\Tdü÷
‹+≥THêï+. eTq #·Áø£e]Ô>±πs eTq≈£î <˚e⁄&ÉT! <˚e⁄&çøÏ ùde#˚ùdÔ \_Û+#˚ |ò*ü ‘·yT˚
#·Áø£e]Ô>±]øÏ ùde #˚dæHê \_ÛdüTÔ+~. #·Áø£e]Ô>±s¡T eTq*ï kı+‘· _&É¶˝≤¢
#·÷düT≈£î+≥THêïs¡T. eTq≈£î m˝≤+{Ï Çã“+<äT\÷ ø£\>∑≈î£ +&Ü e⁄+&É{≤ìøÏ mH√ï
C≤Á>∑‘\Ô· T rdüT≈£î+≥THêïs¡T. Væ≤+<ä÷kÕÔHé Ms¡ dæbÕsTT*ï eTVü‰sêDÏ>±s¡T dü«j·T+>±
yÓ[fl ø£\T‡≈£î+≥THêïs¡T. yê] kÕVü≤kÕìøÏ Á|ü‹>± ‘·eT #˚‘·T\‘√ yê] #Ûêr\ô|’
|ü‘ø· ±*ï ÇdüTHÔ êïs¡T. Vü‰düŒ≥fi¯fl≈£î yÓ[¢ >±j·T|ü&qç Ms¡ôdì’ ≈£î\≈£î ø£≥T¢ ø£≥&º ÜìøÏ
≈£L&Ü sêDÏ>±s¡T yÓqTø±&É≥+ ˝Ò<äT. #·Áø£e]Ôø°, sêD°>±]ø° eTq+ $<Û˚j·TT\yÓTÆ
e⁄+{≤eTT. eTqø° j·TT<äeΔ TT ˇø£ ˝…øÿ£ ˝Àì~ ø±<äT. >∑‘+· ˝À Ç+‘·ø+£ fÒ uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ
j·TT<ëΔ*ï mH√ï #·÷XÊeTT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 247
Ç+^¢wßü ø£sï¡ ˝Ÿ ñ|üHê´dü+ Væ≤+<ä÷kÕú˙ dæbÕsTT\ MT<ä m˝≤+{Ï Á|üu≤Û yêìï
y˚d+æ <√ #Ó|Œü ˝ÒeTT. ‘êeTT me] ñ|üP`|ü⁄\Tdü÷ ‹+≥THêïs√ yêfi¯≈¢ î£ ‘Ó*j·T<äT.
nsTT‘˚, yêfi¯fl≈£î ˇø£{Ï e÷Á‘·+ ‘Ó\TdüT. ‘êeTT ã‘·T≈£î <ÓsT¡ e⁄≈£î ôdq’ ´+˝À #˚sêeTì
ôdq’ ´+˝À #˚]q ôdì’ ≈£î\+<äs÷¡ #·ìb˛e≥+ ìX¯Ãj·T+ nì ‘Ó*ùd,Ô yêfi¯ófl mqï{Ïø°
ôdq’ ´+˝À #˚ss¡ T¡ . ôdq’ ´+˝À #˚]q n+<äs÷¡ #·ìb˛s¡ì yêfi¯fl $XÊ«dü+. ã‹øÏ e⁄+&˚
yêfi¯fl˝À¢H˚ m|ü&É÷ ‘·qqT ˝…ø£ÿy˚düT≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. Á|ü<∏äeT eTVü‰j·TT<äΔ+˝ÀøÏ
yÓ[flÁã‹øÏ e∫Ãq dæbÕsTT\÷ ô|q¸Hé rdüT≈£î+≥÷ e⁄+&É≥+ yêfi¯fl≈£î ‘Ó\TdüT. ‘·eT
J$‘ê©ï Ä ô|q¸qs¡¢ J$‘·+‘√ b˛\TÃ≈£îH˚ yês¡T dæbÕsTT\T. yÓTT<ä{Ï Á|ü|ü+#·
j·TT<ëΔìø°, s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ëΔìø° m+‘√ ‘˚&Ü e⁄+~. yÓTT<ä{Ï Á|ü|+ü #· j·TT<ëΔìøÏ
eTT+<äT <˚X¯+˝À kÕ«‘·+Á‘√´<äé÷\T rÁes¡÷bÕìï <ë\Ã˝Ò<äT. ¬s+&Ée Á|ü|ü+#·
j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äT >±+BÛ>±] Hêj·Tø£‘·«+˝À düVü‰j·T ìsêø£s¡D√<äéTeT÷,
dü‘ê´Á>∑Vü‰\÷ ñ<Ûäè‘·yÓTÆHêsTT. yÓqTø£{Ï s√E˝À¢ uÛ≤s¡rj·TT\T düTuÒ<ës¡T, y˚T»s¡T
es¡øπ yÓfifl¯ >∑*>±s¡T. s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äT dæ‹ú Ç˝≤ ˝Ò<Tä . uÛ≤s¡rj·TT\T
˝…|qºæò +{Ÿ, ø£sï¡ ˝Ÿ ≈£L&Ü ne⁄‘·THêïs¡T. m+‘·#d˚ Hæ ê Ç+^¢wßü yê]øÏ uÛ≤s¡rj·TT\ MT<ä
$XÊ«dü+ n+‘·+‘· e÷Á‘·y˚T, uÛ≤s¡rj·TT\≈£î ¬sõyÓT+{Ÿ ø£e÷+&ç+>¥ n~Ûø±sêìï
Ç#˚Ãyês¡T ø±<äT. uÛ≤s¡rj·T Ä|òd” sü ≈¢¡ î£ uÛ≤s¡rj·T ôdì’ ≈£î\˝À sê»uÛøÑ ìÔÏ Á|ü#ês¡+ #˚ùd
u≤<Ûä´‘·qT e|üŒC…bÕŒs¡T. Ä|ò”düs¡¢sTTq yêfi¯ófl uÛ≤s¡rj·TT˝Ò ø±˙, Ä+π>¢j·TT˝Ò ø±˙
dæbÕsT÷\ ø£+fÒ #ê˝≤ n~Û≈î£ \+ nqï uÛ≤e+‘√ e⁄+&˚yês¡T. nsTT‘˚ n≥T Væ≤≥¢s÷¡ ,
Ç≥T »bÕqT $»j·÷\qT kÕ~Û+#·≥+ #·÷XÊø£ ` uÛ≤s¡rj·T Ä|òd” sü T¡ ¢ ø£fió¯ fl eT÷düT≈£îì
e⁄+&É{≤ìøÏ M\T˝Ò<Tä . ˇø£ |üøÿ£ <˚X+¯ ˝Àì Hêj·T≈£î\+<äØï C…fi’ fl¯ ˝À¢ ≈£îø±ÿs¡T. Ä>∑dTü º
ñ<äéT+‘√ Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ >∑+>∑ yÓÁs¡T˝…‘êÔsTT. Á|ü<eä∏ T Á|ü|+ü #· j·TT<äøΔ ±\+˝À
|ü+C≤ãT˝À kÕ–+∫q˝≤+{Ï Væ≤+kÕø±+&ÉqT ã*j·÷ õ˝≤¢˝Àq÷, Ç‘·s¡ Á|ü<X˚ Ê\˝Àq÷
kÕ–+#ê\ì #·÷XÊs¡T. Çe˙ï uÛ≤s¡rj·T Ä|ò”düs¡T¢ #·÷düTÔHêïs¡T. Ä+π>¢j·TT\ <äTwüº
Á|ües¡qÔ qT yêfi¯ófl >∑eTìdü÷HÔ ˚ e⁄Hêïs¡T. sê»uÛøÑ ìÔÏ Á|ü#ês¡+ #˚ùd≥|ü&ÉT ñ|üHê´kÕ˝À¢
@+ #Ó|Œæ q|üŒ{Ïø° @ø±+‘·+˝À j·T<ësêúìï #Óù|Œyês¡T.
e÷düsº JY ≈£L&Ü ‘√{Ï ñbÕ<Ûë´j·TT˝≤¢, dæbÕsTT˝≤¢ e´<Û|ä &ü TÉ ‘·THêï&ÉT. ãsêàqT+&ç
y˚\ dü+K´˝À uÛ≤s¡rj·TT\T bÕ]b˛sTT edüT+Ô &˚yês¡T. yêfi¯ófl eTDÏ|⁄ü ] MT<äT>± ôdì’ ø£
•_sê\ >∑T+&Ü yÓfió¯ ‘·T+&˚yês¡T. meTTø£\ b˛>∑T\˝≤+{Ï X¯Øsê*ï á&ÉTÃ≈£îyÓfió¯ qÔ ï
Ä uÛ≤s¡rj·TT*ï #·÷XÊø£ •_sê\˝Àì uÛ≤s¡rj·T ôdì’ ≈£î\≈£L, ñbÕ<Ûë´j·TT\≈£L ø£+{ÏøÏ
≈£îqT≈£î |ü≥˝º <Ò Tä . @ j·TT<ëΔìï ‘·\T#·T≈£îì ‘êeTT uÛj
Ñ T· |ü&TÉ ‘·THêïs√? Ä j·TT<ä+Δ
‘·eTMT<˚ $s¡T#·T≈£î|ü&{É ≤ìøÏ dæ<+Δä >± e⁄+<äì ‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T. ø£\ø£‘êÔ MT<ä »bÕHé
yêfi¯ófl u≤+ãT y˚XÊs¡ì ‘Ó*XÊø£ Ç+ø£ @ ø£Då ≤˝À¢qïsTTHê u≤+ãT\T ‘·eT HÓ‹qÔ ≈£L&Ü
|ü&eÉ #·Ãì ìX¯ÃsTT+#·T≈£îHêïs¡T •_s¡+˝Àì ôdì’ ≈£î\T!
4
eTDÏ|üPsY j·TT<äΔ πøåÁ‘·+>± e÷]b˛sTT+~. Çø£ |üø£ÿq e÷düºsY>±] dü÷ÿ\T
e⁄+&Ée\dæq ne⁄düs+¡ ˝Ò<Tä . e÷düsº JY ì ‘·eT õ˝≤¢˝Àì ôdì’ ø£ •_sêìøÏ e÷sêÃs¡T.
n‘·qT #ê˝≤ dü+‘√wü|&ü Ü¶&TÉ . Ç+{Ï <ä>sZ∑ ¡ uÛÀ»q+ #˚dTü ≈£îì •_sêìøÏ yÓ[fl sêÁ‹øÏ
Ç+{ÏøÏ ‹]– sêe#·TÃ. e÷düsº JY Ä]úø£ dæ‹ú ø=+‘· yÓTs¡T>∑sTT+~. Ç˝≤π> eT]ø=+‘·
ø±\+ j·TT<äΔ+ kÕ–‘˚ u≤>∑T+&ÉTqì nqT≈£î+≥THêï&ÉT. ø±˙, m|ü&√ ˇø£|ü&ÉT
j·TT<ä+Δ eTT–j·Tø£ ‘·|Œü <äT ø£<ë? j·TT<ä+Δ eTT–j·T&É+‘√ bÕ≥T s¬ +&ÉT eT÷&ÉT dü]|º ø¬æò ≥T¢
Ç∫Ã e÷düºsYJì Ç+{ÏøÏ |ü+|æ+∫y˚XÊs¡T. Ä+>∑¢ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ‘·qT #˚dæq ùde≈£î
Á|ü‹|ò\ü +>± @<√ >=|üŒ ˝≤uÛ+Ñ #˚≈L£ s¡T‘·T+<äì nqT≈£îHêï&ÉT n‘·qT. ø±˙, j·TT<ä+Δ
eTT–j·T&É+‘√ bÕ≥T Ä+>∑Á¢ |üuTÑÛ e⁄\T eT÷{≤ eTT˝…¢ düsT¡ ø› √kÕ>±s¡T. ‘·eTπø ]ƒø±Hê
˝Òøb£ ˛‘˚ Væ≤‘Ów’ ßü \≈£î @+ e÷s¡+Z #·÷|ü>\∑ s¡T? Ä+>∑¢ Á|üuTÑÛ e⁄\T ‘·eT ÁX‚j÷Ó _Û ˝≤wüß\≈£î
@ e÷s¡ZeT÷ #·÷|ü˝Òø£b˛j·÷s¡T. ø=ìï HÓ\\bÕ≥T e÷düºsYJ Ç+{Ï<ä>∑Zs¡ U≤∞>±
≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. ∫es¡≈£î eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì ‘·q ñ<√´>∑+ ‘·q≈£î e#˚Ãdü]øÏ ‘·\ÁbÕD+
‘√ø£≈£î e∫Ã+~. Ä+>∑¢Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ #˚dæq ùde≈£î Á|ü‹>± ø£˙dü+ Áô|’eTØ dü÷ÿ\T
ôV≤&Üàwüsº ï¡ sTTHê ne⁄‘êqqT≈£îHêï&ÉT. ø±˙, Hê\Tπ>fi¯fl bÕ≥T ‘·qT #˚dqæ ùde\≈£î
Á|ü‹|ò\ü +>± ‹]– Ä m*yÓT+≥Ø dü÷ÿ\T ndæôd+º {Ÿ ôV≤&Üàwüsº T¡ ñ<√´>∑yT˚ \_Û+∫+~.
ôdì’ ø£ ñ<√´>∑+˝À #˚]q|ü&ÉT e÷düsº JY øÏ |æ\\¢ T q\T>∑Ts¡T. ‹]– eT<ÛTä |ü⁄]øÏ
e#êÃø£ yÓTT<ä{Ï dü+e‘·‡s¡+ ◊<äe eT>∑|˝æ ≤¢&TÉ |ü⁄{≤º&TÉ . Ä eTs¡Tdü{Ï dü+e‘·‡s¡+
Äs¡e |æ\y¢ ê&ÉT. á s¡ø+£ >± |æ\\¢ T eè<äsΔ TTq ø=B› ≈£î≥T+ã+˝À Ä]úø£ u≤<Û\ä ÷
m≈£îÿee⁄‘·÷H˚ e⁄HêïsTT. Ç|ü&ÉTÄ <ä+|ü‘T· \≈£î ‘=$Tà~ eT+~ dü+‘êq+. Ä dü+K´
m+‘·es¡≈L£ b˛sTT Ä>∑T‘·T+<√ Ç|ü&ç|ü &˚ #Ó|Œü ˝Ò+. J‘·+‘√ n+<ä] bı≥º\T ì+&É≥+
˝Ò<Tä . nsêΔø*£ ‘√ e⁄+<ëeTHêï ñ<äjT· + ùds¡Tqïs¡ >√<ÛTä eT |æ+&ç, kÕj·T+Á‘·+ s¬ +&ÉTqïs¡
ùds¡¢ |æ+&ç ne⁄düs+¡ ne⁄‘·T+~. düsT¡ ≈£î\ <Ûsä \¡ T #·÷düT+Ô fÒ e÷düsº JY ø°, yê] uÛ≤sêéTDÏøÏ
ô|’ ÁbÕD≤\T ô|H’ ˚ b˛‘·THêïsTT. Ç<˚ ø±≈£î+&Ü #·<Tä eB ˇø£ düeTùd´! |òE ” \T dü>+∑
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 249
ø£{HºÏ ê |ü⁄düøÔ ±\B düeTùd´! á dü+e‘·‡s¡+ ‘=$Tà<äe ‘·s>¡ ‹∑ #·<Tä e⁄‘·Tqï |æ\\¢ T
Ç<äs› ÷¡ ‘·bÕŒs¡T. Ç|ü&ÉT yêfi¯fl≈£î |üP]Ô |òE ” ø£{≤º*. ô|<ä› |æ\y¢ ê&ÉT yÓTÁ{Ïø˘ bÕ´dt
nj·÷´&ÉT. ≈£î≥T+ã ãs¡Te⁄qT ø=+‘· yÓ÷j·Te*‡q u≤<Ûä´‘· n‘·&ç MT<ë e⁄+~.
#ê˝≤ Á|üjT· ‹ï+∫q MT<ä≥ b˛düTº »yêqT ñ<√´>∑+ <=]øÏ+~. n<˚ d”»Hé es¡øπ
e⁄+&˚ ñ<√´>∑+.
ø£sT¡ e⁄ uÛ‘Ñ ê´ìï ≈£L&Ü ø£\T|ü⁄≈£îì e÷düØº ø® Ï 65s¡÷ˆˆ\ J‘·+ ÇdüTHÔ êïs¡T. yÓTT<ä{Ï
Á|ü|ü+#· j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äT yê{Ï $\Te s¡T.16 e⁄+≥T+~. e÷düºsYJ |ü⁄{ºø£
düeTj·T+˝À s¡T.65\ $\Te s¡T.4 e⁄+≥T+~. |ü<øä =+&ÉTeT+~ >∑\ ≈£î≥T+ã+ á
J‘·+‘√ m˝≤ Áã‘·ø>£ \∑ T>∑T‘·THêïs√, á yêø±´*ï #·~$ bÕsƒ≈¡ î£ ˝Ò #ÓbÕŒ*. e÷düsº JY
ej·TdüT‡ Ç|ü&ÉT 44 dü+ˆˆsê˝Ò. nsTTHê 60 @fi¯fl yê&ç˝≤ ø£q|ü&TÉ ‘·THêï&ÉT. Äj·Tq
ø£+&ÉT¢ m|ü&É÷ <˚H√ï #·÷düT+Ô {≤sTT. eTTK+ eT˝Ò]j·÷s√– eTTK+˝≤ e⁄+≥T+~.
mø£ÿ&ÉsTTHê ø£q|ü&‘ç ˚ qe«{≤ìøÏ Á|üjT· ‹ïdü÷Ô qeTdüÿ]kÕÔ&TÉ . ≈£î≥T+ã u≤<Û´ä ‘·qT
m≈£îÿe XÊ‘·+ yê] uÛ≤s¡´ uÛ]Ñ düTqÔ ï~. ‘=$Tà~eT+~ _&É\¶ T e⁄+&ç, Çìï u≤<Û\ä T
uÛ]Ñ düTqÔ ï|üŒ{Ïø° m|ü&É÷ düV≤ü »yÓTqÆ ∫s¡Tqe⁄«‘√ e⁄+≥T+~. Vü‰sTT>± qe«>∑\<äT
ø£qTø£H˚ ÄyÓT kÂ+<äs´¡ + MT<ä á‹u≤<Û\ä T m˝≤+{Ï Á|üu≤Û yê˙ï y˚jT· ˝Òøb£ ˛j·÷sTT.
ø±˙, <ä]Á<äeTH˚ eTVü‰–ï >√fi¯+ Vü≤è<äjT· +˝À eT+&ÉT‘·÷+fÒ, ÄyÓT n+‘· Vü‰sTT>±
m˝≤ qe«>∑\T>∑T‘·T+<√?

#·+b˛
Ä<ÛTä ìø£ q>∑sê\˝À ø±˙j·T+&ç ˝Òø£ |ü⁄sê‘·q |ü{≤ï\˝À ø±˙j·T+&û M<ÛTä *ï
}&ÉÃ≥+, eT\eT÷Á‘ê<äT\T X¯óÁuÛ+Ñ #˚jT· ≥+ ˝≤+{Ï ùV≤j·TyÓTqÆ |üqT\T #˚jT· {≤ìøÏ
ø=+‘·eT+~ eTqTwüß\T ne⁄düs+¡ ne⁄‘ês¡T. ‘·*¢ ≈£L&Ü ‘·q |æ\\¢ eT\eT÷Á‘ê\qT
X¯óÁuÛÑ+ #˚düTÔ+~. nsTT‘˚, ‘·*¢ì n+≥sêì eTìwæ>± uÛ≤$+#·+. Á|ü‹<˚X¯+˝Àq÷
|ü{≤ï\T (q>∑sê\T) e⁄+{≤sTT. Á|ü‹ |ü≥Dº +˝Àq÷, ø=ìïy˚\ ≈£î≥T+u≤\T e⁄+{≤sTT.
X¯óÁuÛ‘Ñ q· T bÕ{Ï+#˚ <˚XÊ\T ‘·eT |ü≥Dº ≤\H˚ ø±≈£î+&Ü, |ü˝*¢… ï ≈£L&Ü #ê˝≤ X¯óÁuÛ+Ñ >±
e⁄+#·T≈£î+{≤sTT. uÛ≤s¡rj·TT\T, X¯ó∫X¯óÁuÛ‘Ñ ˝· À¢ Á|ü|+ü #·+˝ÀH˚ ‘êeTT n~«rj·TT\eTì
uÛ≤$dü÷Ô e⁄+{≤s¡T. ø±˙ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì |ü˝\¢… T m+‘· nX¯óÁuÛ+Ñ >± e⁄+{≤jÓ÷ #Ó|Œü ˝ÒqT.
Á|ü|+ü #·+˝Àì eT] @ <˚Xy¯ T˚ ø±˙, m+‘· yÓqTø£ã&É¶ <˚Xy¯ ÷Ó ø±˙ ‘·q Á>±e÷*ï Ç+‘·
ndüV≤ü ´+>±, Ç+‘· nX¯óÁuÛ+Ñ >± e⁄+#·Tø√<äT. ˇø£sø¡ +£ >± uÛ≤s¡rj·TT\T nX¯óÁuÛ‘Ñ ≈· î£
#·øÿ£ ì ñ<ëVü≤s¡D>± |üìøÏ ekÕÔsT¡ . e´øÏ>Ô ‘∑ · X¯óÁuÛ‘Ñ ≈· î£ n‘·´~Ûøy£ TÓ qÆ ÁbÕ<Ûëq´‘·ì∫Ã,
kÕeT÷Væ≤ø£ X¯óÁuÛ‘Ñ q· T, kÕe÷õø£ X¯óÁuÛ‘Ñ q· T n‹ ìs¡ø¢ ´å£ +>± #·÷ùd C≤‹ Á|ü|+ü #·+˝À
eTs=ø£{Ï ˝Ò<Tä ! uÛ≤s¡‘C· ≤‹ ˇø£ÿfÒ Ç˝≤ #˚dTü +Ô ~. á <˚X+¯ ˝À, Á>±eT+ |üøÿ£ q e⁄qï
U≤∞ ãj·T\T Á|ü<˚XÊ*ï eT\eT÷Á‘ê<äT*ï $dü]®+#·{≤ìøÏ ìs¡uÛÑ´+‘·s¡+>±
yê&˚düTÔ+{≤s¡T. \ø£å\ dü+K´˝À e÷qe⁄\T ìedædü÷Ô e⁄+&˚ q>∑sê\˝Àq÷ Ç˝≤π>
#˚ùdÔ n+≥Ts√>±*ï ÄVü‰«ì+#·≥y˚T ne⁄‘·T+~. ø±ãfÒº q>∑sê\˝À bÕsTTU≤Hê\
@sêŒ≥T¢HêïsTT ø=+‘·es¡≈L£ ! qqï&ç–‘˚, áHê{Ïø+£ fÒ s¬ +&ÉT y˚\ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+·
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À X¯óÁuÛÑ‘·≈£î dü+ã+~Û+∫q ìj·Te÷\qT #ê˝≤ m≈£îÿe>± bÕ{Ï+#˚
yês¡qT≈£î+{≤qT. ÄHê&ÉT eTq q>∑sê\Tø±˙, |ü{≤ï\Tø±˙ Ç+‘· nX¯óÁuÛ+Ñ >± e⁄+&˚$
ø±e⁄. Á|ü|+ü #·+˝Àì Ç‘·s¡ <˚XÊ˝˝À X¯óÁuÛ‘Ñ ≈· î£ dü+ã+~Û+∫q eè‘·T*Ô ï ne\+_Û+#˚
yê]ì ˙#·+>± #·÷&É≥+ >±˙, ndüV≤æ ´+#·Tø√e≥+ ø±˙ #˚jT· s¡T. nsTT‘˚, Ç‘·s¡
<˚XÊ˝À¢q÷ Ç˝≤+{Ï eè‘·T*Ô ï #˚ùdyê]øÏ J‘·+ ø=~›>±H˚ Ç∫ÃHê, ø±˙ X¯óÁuÛ+Ñ #˚XÊø£
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 251
#˚‘T· \T ø£&>πç düT≈£î+{≤&ÉT. ne⁄düs+¡ nqT≈£î+fÒ ã≥º\T e÷s¡TÃ≈£î+{≤&ÉT. Ç+ø£ n‘·ì‘√
ø£*dæ uÛÀ»q+ #˚j·T{≤ìøÏ me]ø° nuÛÑ´+‘·s¡+ e⁄+&É<äT. eTq<˚X¯+˝À X¯óÁuÛÑ‘·≈£î
dü+ã+~Û+∫q |üqT\T #˚ùdyê]ì V”≤qT\T>± #·÷&É≥+ |ü]bÕ{Ï nsTT+~.
q÷≥bÕ‹ø£ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· ñqï‘· esêZ\ yê] $˝≤kÕ\ ø√dü+ eT<ÛTä |ü⁄]
ìsêàD+ »]–+~. nø£ÿ&É bÕsTTU≤Hê\T X¯óÁuÛ+Ñ #˚ùd ªbÕø°μyês¡T ne⁄düs+¡ nj·÷´s¡T.
#·T≥÷º n&Ée⁄\÷, nø£ÿ&Éøÿ£ &Ü ã+>∑fi≤\T. Ä ã+>∑fi≤˝À¢ ìedæ+#˚ yês¡T uÛ≤s¡rj·TT˝Ò
nsTT‘˚ #·T≥÷º e⁄qï n&Ée⁄*ï bÕø°<=&É>¢ ± yê&˚dTü ≈£îH˚yês¡T. ø±˙ Ç+^¢wßü yê]øÏ
n˝≤+{Ï nuÛ≤´dü+ ˝Ò<Tä . Ç+^¢wßü yê]øÏ Çfi¯fl˝À¢ ªbÕsTTU≤Hêμ e⁄+&É≥eTqï~ #ê˝≤
eTTKýÓTqÆ $wüjT· +>± uÛ≤$kÕÔsT¡ . n<˚<÷ä s¡+ mø£ÿ&√ e⁄+fÒ ˝≤uÛ+Ñ ˝Ò<Tä . ã+>∑fi≤
˝À|ü˝Ò kÕïHê\ >∑~øÏ |üø£ÿH˚ e⁄+&Ü*. n+fÒ m|ü&É÷ X¯óÁuÛÑ+>± e⁄+#·Tø√yê*.
˝Òøb£ ˛‘˚ <äTs¡+Z <Ûëìï uÛ]Ñ +#·˝sÒ T¡ . #·*<˚XÊ˝À¢ Ç+{À¢H˚ bÕsTTU≤Hê\T e⁄+&É≥+ #ê˝≤
nedüs+¡ . eT+#·T|ü&≥˚ |ü&ÉT <ä÷s¡+>± e⁄qï bÕsTTU≤Hê\≈£î yÓfi≥¢¯ + e\¢ ìyÓ÷ìj·÷
e#˚Ã Á|üe÷<ä+ e⁄+≥T+~. ìÁ<ä˝eÒ >±H˚ ãj·T≥≈£î yÓfifl¯ ≈£î+&Ü nìï |üqT\÷ Ç+{À¢H˚
»]–b˛yê*. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ Ç‘·s¡ |üìbÕ≥\T #˚dTü ≈£îH˚ yês¡T m˝≤>∑T e#êÃs√? n˝≤π>
bÕø° |üì#˚ùdyês¡÷ e#êÃs¡T. ÁøÏ+~ q>∑sê\˝À bÕø°yêfi¯fl≈£î HÓ\≈£î 5 s¡÷bÕj·T\
J‘·+ ÇùdÔ #ê˝≤ m≈£îÿe. eT<ÛTä |ü⁄]˝À nsTT‘˚ 12 qT+&ç 15 s¡÷ˆˆ\ es¡≈L£ ˇø=ÿø£ÿ]ø°
J‘·+ ÇdüTÔHêïs¡T. Ä<ëj·T+ n~Ûø£+>± e⁄qï#√{ÏøÏ eTqTwüß\T Á|üyêdü+ sêe≥+
düV≤ü »y˚T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À ˇø√ÿ|üìì ˇø√ÿ õ˝≤¢yêfi¯ófl #˚dTü +Ô &˚yêfi¯ófl. bÕø° |üìì m≈£îÿe>±
_»HÍsY õ˝≤¢ yêfi¯ófl #˚dTü +Ô {≤s¡T. á|üìì #˚ùdyê]ì yÓTT<ä{À¢ @ ù|s¡T‘√ |æ*#˚yês√
‘Ó*j·T<äT. Ç|ü&ÉT e÷Á‘·+ eT<ÛTä |ü⁄]˝À yê]ì ª»e÷<ësYμ nì |æ\TdüTHÔ êïs¡T. ø=‘·>Ô ±
áù|s¡T $qï|ü&ÉT eTqdüT u≤<Û|ä &ü TÉ ‘·T+~. _»HÍsY õ˝≤¢˝Àì Ms¡T ˇø£ÿ eT<ÛTä |ü⁄]˝ÀH˚
ø±<äT, øπ <ësYHê<Û`é ã<äØHê<Ûé yÓTT<ä˝q’… #√≥¢ ≈£L&Ü bÕø° |üì #˚dTü HÔ êïs¡T.
|ü+<=$Tà<äe X¯‘êã›|⁄ü |üPsê«s¡+ú ˝À $˝≤düq>∑sê\T áHê&ÉT e⁄qï+‘· düTKø£s+¡ >±
˝Òe⁄. Ç+&É˝¢ À¢ ˙{Ï|+ü |ü⁄\T e⁄+&˚$ ø±e⁄. |üì eTqTwüß\T kÕïHêìø° Á‘ê>∑{≤ìπø
˙fi¯ófl ‘Ó∫Ã b˛düT+Ô &˚yês¡T. s√&ÉM¢ T<ä ø£s¬ +≥T BbÕ\ e÷≥ @yÓ÷ ø±˙ e÷eT÷\T
BbÕ\T ≈£L&Ü e⁄+&˚$ ø±e⁄. eT<ÛTä |ü⁄]˝À yÓTT<ä≥>± øÏsd¡ Hü êsTT\T M~Û BbÕ\qT
ô|{≤ºsT¡ . ‘·sT¡ yê‘· yê{Ï n_Ûeè~Δ ø£sy¡ TÓ qÆ s¡÷|ü+ ø£s¬ +≥T BbÕ\j·÷´sTT. ø£s¬ +≥T
kÕj·T+‘√ ˙{Ïì {≤´+≈£î˝À¢ uÛÁÑ <ä|sü ∫¡ ã+>∑fi≤˝À¢ì |ü+|ü⁄\≈£î |ü+|æd÷ü +Ô &˚yês¡T.
ã+>∑fi≤˝À¢q÷, M<ÛäT˝À¢q÷ mø£ÿ&É #·÷dæHê ø£¬s+≥T BbÕ\T <˚B|üé÷q+>±
yÓ*–b˛‘·THêïsTT Ç|ü&ÉT. ø±*+b˛+>¥ ˝≤+{Ï $˝≤düq>∑sê˝À¢ì ø=ìï ÁbÕ+‘ê˝À¢
ª|òw¢ü μt ˝Ò≈î£ +&Ü ã+>∑fi≤ ø£≥{º ≤ìøÏ M˝Ò e⁄+&É<Tä . ø±˙ eT<ÛTä |ü⁄]˝À n<ä+‘ê @MT
˝Ò<Tä . Çø£ÿ&É »e÷<ës¡≈¢ î£ |òw¢ü t ˝Òøb£ ˛sTTHê |òsü ê«˝Ò<Tä .
<=s¡\T uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ e#êÃø£ Væ≤+<äTe⁄\÷` eTTdæ¢eTT\÷ ñuÛÑj·TT\÷
»e÷<ës¡q¢ T ∫qï#·÷|ü⁄ #·÷kÕÔs˙¡ , yêfi¯flqT ‘êø£&ÜìøÏ ≈£L&Ü Çwü|º &ü sÉ ˙¡ ‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T.
Ç+^¢wßü yêfi¯ófl e∫Ãq ø=‘·˝Ô À¢ ñqï‘· esêZ\≈£î #Ó+~q Væ≤+<äTe⁄\ Ä#ês¡ eéVü‰sê*ï
nqTø£]+#· #·÷XÊs¡T. ‘·eT <˚XÊqTï+&ç Áø=‘·>Ô ± e∫Ãq <=s¡\≈£î n˝≤ nqTø£]+#·eTì
dü\Vü‰ sTT#êÃs¡T. ñqï‘· esêZ\ yê] <äèwæ˝º À >ös¡yêìï bı+<ë\H˚ nqT≈£îH˚yês¡T.
ø=+‘·eT+~ <=s¡\sTT‘˚ Áu≤Vü≤àD e+≥yêDÏí ≈£L&Ü ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. e+≥>∑~˝À |”≥\
MT<ä ≈£Ls=Ãì uÛÀ»q+ #˚j·T≥eT÷ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ø±˙ m≈£îÿe s√E\T n˝≤
q&Ée˝Ò<Tä . Ç+^¢wßü yê] dü+düÿè‹ uÛ≤s¡rj·TT\ dü+düÿè‹ ø£+fÒ #ê˝≤ e⁄qï‘· dæ‹ú ˝À
e⁄+~. n+<äT≈£î ø±s¡D+ Ä<ÛTä ìø£ $C≤„qeTT, q÷‘·q |ü]XÀ<Ûqä \÷, Äj·TT<Ûë\÷
n˙ï Ä+π>j ¢ T· T\ #˚‘T· ˝À¢ e⁄HêïsTT. yês¡T yê{Ï˝À¢ #ê˝≤ eTT+<äT≈£î yÓfi≤fls¡T. ‘·«s¡˝ÀH˚
yês¡T ªuÛ≤s¡rj·TT\qT eTq+ nqTø£]+#·e\dæq ne⁄düs+¡ ˝Ò<Tä . eTq˝Òï uÛ≤s¡rj·TT\T
nqTø£]kÕÔsT¡ nì ‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T. Ä\dü´+ nsTT‘˚ j˚T+? |ü•ÃeT <˚XÊ\ Ä#êsê\
HÓìï+{ÏH√ uÛ≤s¡rj·TT\T d”«ø£]+#ês¡T. Ç|üŒ{Ïø° d”«ø£]+#·ì yêfiËfle¬sH’ ê e⁄Hêïs¡+fÒ
n~ &Éã÷“`#·<Tä eP ˝Òøb£ ˛e&É+ e\¢H!˚ Ä s¬ +&É÷ düeT≈£L&çq ø£Då ≤q yêfi¯Sfl Bøå±
|üs¡‘·+Á‘·T\e⁄‘ês¡T. á <˚XÊìøÏ eTT+<äT>± Ç+^¢wüß Ä|ò”düs¡T\÷, yê´bÕs¡düTÔ\÷
e#êÃs¡T. yêfi¯flø£+fÒ eTT+<äT bòÕ<äØ\T e#êÃs¡T. Ä bòÕ<äØ\+<äs¡÷ Áø°düTÔeT‘êìï
Á|ü#ês¡+ #˚jT· &Üìπø e#êÃs¡T. XÊdü≈î£ ˝…q’ yê] eT‘êìï Á|ü#ês¡+ #˚jT· {≤ìøÏ e#êÃs¡T
>∑qTø£ yê]øÏ Ä]úø+£ >±q÷, Ç‘·s¡ s¡÷bÕ\˝Àq÷ nH˚ø£ kÂø£sê´\T \_Û+#êsTT. Væ≤+<ä÷
eT‘·eTH˚ eTVü‰<äTsêZìï |ü&>É =≥º{≤ìøÏ bòÕ<äØ\T ‘·eT eT‘· Á|ü#ês¡+ nH˚ |òsæ +¡ >∑T*ï
ù|˝≤Ãs¡T! nsTT‘˚ á <äTs¡+Z yê] |òsæ +¡ >∑T\≈£î ù|*b˛j˚T <äTs¡+Z ø±<äT. sê»ø°jT· +>±
Ç+^¢wßü yê]øÏ uÛ≤s¡rj·TT\T ‘·\e+∫Hê eT‘·|sü +¡ >± nCÒjT· T\T>±H˚ e⁄+&çb˛j·÷s¡T.
me¬s’Hê eT‘·+ e÷s¡TÃ≈£î+fÒ ‘·q ã+<ÛäT$TÁ‘·T\+<ä]˙ $&ç∫ô|≥ºe\dæ e#˚Ã~.
ÁøÏdj ºæ T· qT eT‘êìï d”«ø£]+∫qyês¡T ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£L, nqï<äeTTà\≈£L, nø£ÿ#Ó˝fi¢… fl¯ ≈£L
<ä÷s¡+ ø±yê*‡ e#˚Ã~. n˝≤+{Ï Äràj·TT\ Áù|eT≈£L yê‘·‡˝≤´ìø° <ä÷s¡+ ø±e≥y˚T
ø±≈£î+&Ü yê]qT+N \_Û+#·>\∑ ˇqs¡T\≈£L <ä÷s¡+ nj˚Týê&ÉT. nsTT‘˚ yÓTT‘·+Ô
≈£î\eT+‘ê eT‘·+ e÷s¡TÃ≈£î+fÒ á düeTdü´ e⁄+&É<Tä . á <˚X+¯ ˝ÀøÏ eTTdæe¢ TT\T
e∫Ãq s√E˝À¢ n˝≤π> »]–+~. ã≥º\T H˚ùd yês¡+<äs÷¡ eT÷≈£îeTà&ç>± eTTdæ+¢
eT‘·+˝ÀøÏ #˚sês¡T! ø±˙ ÁøÏdj ºæ T· Hé eT‘êìøÏ n˝≤+{Ï dü|\üò ‘· \_Û+#·˝<Ò Tä á <˚X+¯ ˝À!
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 253
Ç+ø£ ndüŒèX¯ó´\qT ‘·eTyÓ|’ ⁄ü ˝≤ø√ÿe{≤ìøÏ Á|üjT· ‹ï+#·kÕ>±s¡T. ªy˚TeTT e÷qe⁄\+
<ä]˙ düe÷q+>± #·÷kÕÔ+! me]˙ n+≥sêìyê]>± #·÷&É+ nì #Ó|Œü ≥+ yÓTT<ä\T
ô|{≤ºsT¡ . ì»+>± ≈£L&Ü ‘·eT Ç+&É˝¢ À¢ |üì#˚ùd »e÷<ës¡T¢ e+&çô|{ÏHº ê ìs¡u´ÑÛ +‘·s+¡ >±
‹H˚yês¡T bòÕ<äØ\T. nsTT‘˚, Ç‘·s¡ Ç+^¢wßü <=s¡\T bòÕ<äØ\+‘· eTT+<äT≈£î sêø£b˛sTTHê
ø=+‘·es¡≈£L n+≥÷ ` kı+≥÷qT bÕ{Ï+#˚yês¡T ø±<äT. áHê{Ïø° #ê˝≤eT+~
Ç+^¢wßü yê] ã+>∑fi≤˝À¢q÷, Ä+>√¢Ç+&çjT· q¢ ã+>∑fi≤˝À¢q÷ »e÷<ës¡÷¢ yêfi¯fl uÛ≤s¡´\÷
e+≥yêfi¯ó>¢ ± |üì#˚dTü HÔ êïs¡T. <ë<ë|ü⁄>± ns¡Xú ‘¯ êã›+ qT+&ç eTq Hêj·T≈£î\T n+≥sêì
‘·q+ b˛yê\+≥THêïs¡T. n+≥sêì‘·q+ eTq düe÷C≤ìøÏ ≈£îwüß˝º ≤+{Ï<+ä ≥THêïs¡T.
nsTTHê, Ç+‘·es¡≈L£ n+≥sêì‘·q+ b˛˝Ò<Tä . á s¡ø+£ >± nsTT‘˚, eTq düe÷»+
qT+&ç n+≥sêì ‘·Hêìï b˛>=≥º{≤ìøÏ X¯‘êu≤›\T |ü&ÉT‘·T+~. á <˚X¯+ qT+&ç
‘·«s¡>± n+≥sêì‘·q+ b˛yê\+fÒ, n+<äT≈£î n+≥sêì C≤‘·T\T>± |ü]>∑D+Ï |üã&˚
yêπs q&ÉT+ ø£{≤º*!
2
#·+b˛ »e÷<ësY ≈£L‘·Ts¡T. uÛ≤s¡‘<· X˚ ÊìøÏ kÕ«‘·+Á‘·´+ e#êÃø£ |ü⁄{Ï+º ~. ÄyÓT
‘·+Á&ç ôd+Á≥˝Ÿ ãC≤s¡T≈£î <ä>sZ∑ ˝¡ Àì ˇø£ ã+>∑fi≤≈£î ø±|ü˝≤<ës¡T>± e⁄+≥THêï&ÉT.
ˇø£ X¯‘êã›+˝À|ü⁄ Ä ã+>∑fi≤ m+<ä] #˚‘T· ˝À¢ø√ e÷]+~. nsTTHê »e÷<ësY ≈£î≥T+ã+
e÷Á‘·+ Ä ã+>∑fi≤qT e<ä˝<¢Ò Tä . Á|üdTü ‘Ô +· e⁄qï Ce÷<ës¡T eTT‘êÔ‘· ≈£L&Ü ã+>∑fi≤≈£î
ø±|ü˝≤<ës¡T>± e⁄Hêï&ÉT. #·+b˛ eTT‘·*Ô ¢ nø£ÿ&É≈î£ yÓTT<ä≥>± e∫Ãq|ü&ÉT Ä ã+>∑fi≤
j·T»e÷ì ˇø£ Ç+^¢wßü <=s¡. yÓTT<ä{Ï Á|ü|+ü #· j·TT<ëΔìøÏ eTT+<äT n‘·&Ü ã+>∑fi≤
j·T»e÷ì. Á|ü‹ ã+>∑fi≤≈£L W≥TVü≤Ödt e⁄+≥T+~. ã+>∑fi≤ ôd+≥s¡T≈£î <ä÷s¡+>±
e⁄+&ç #·T≥÷º U≤∞dü\ú +, yÓT˝≤¢ e⁄+fÒ W{ŸV≤ü Ödt*ï ã+>∑fi≤≈£î <ä÷s¡+>±q÷ ø£&TÉ ‘·÷
e⁄+{≤s¡T. #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\T>± U≤∞>± e⁄qï ø±s¡D+>± #ê˝≤eT≥T≈£î W{ŸV≤ü ÖdüT\T
eTs¡eTà‘·T\T ˝Òø£ |ü&bç ˛‘·THêïsTT. ø±˙ #·+b˛yêfi¯ófl e⁄+≥Tqï W{ŸV≤ü Ödt u≤>±H˚
e⁄qï~. yêfi¯ófl e⁄+≥Tqï W{ŸV≤ü Ödt ‘ê\÷≈£î ã+>∑fi≤ ôd+≥s¡T≈£î <ä>sZ∑ ˝¡ ÀH˚ e⁄qï~.
n+<äTe\¢ n<Ó›\≈£î edü÷ÔH˚ e⁄+{≤s¡T. >∑‘·+˝À á W{ŸVü≤Ödt >∑<äT*ï HÍø£s¡¢≈£î
ÇdüT+Ô &˚yês¡T. Ç|ü&ÉT #·+b˛yêfi¯ófl e⁄+≥Tqï ˇø£ >∑~ $TqVü‰ $T–*q yê{Ï˝À¢ ˇø£
<ë+{À¢ |æ+&çeTs¡ ô|{≤ºsT¡ . eTs√<ë+{À¢ ∫\¢s<¡ Tä ø±D+ e⁄+~. Ç+ø± ø=ìï+{Ï˝À
e⁄qï‘· ≈£î˝≤\≈£î #Ó+~qyêπs n<Ó≈› î£ e⁄+≥THêïs¡T. kÕ<Ûës¡D+>± nsTT‘˚ »e÷<ësY
e⁄qï >∑~øÏ |üø£ÿ>∑<äT˝À¢ ñqï‘· ≈£î˝≤\≈£î #Ó+~q yê¬ses¡÷ n<Ó›≈£î e⁄+&É{≤ìøÏ
ˇ|üø√s¡T. Ä >∑~ »e÷<ës¡T≈£î |æÁ‘ê]®‘+· >± nsTTb˛sTT+~! n‘·DíÏ ˝Ò∫yÓfifl¯ eTì
mes¡T nq>∑\s¡T?
n+≥sêì‘·Hêìï ∫qï |æ\¢\T ‘=+<äs¡>± ns¡ú+ #˚düTø√e≥+ ø£wüº+. ‘·eT
≈£î\+>±˙, ø±ø£b˛˙, n+≥‘·–qyês¡Tø±˙, n+≥sêì yês¡Tø±˙ q\T>∑Ts¡T |æ\\¢ T
ˇø£#√≥ e⁄Hêïs¡+fÒ, ‘·|Œü ≈£î+&Ü ø£*ùd e⁄+{≤s¡T. yêfi¯ófl ô|<äy› êfi¯flsTT dü«j·T+>±
n+≥sêì‘·Hêìï ‘Ó\T‡≈£îH˚ es¡≈L£ ø={ÏHº ê, ‹{ÏHº ê ≈£L&Ü ø£*‡ Ä&ÉTø√e{≤ìï e÷qs¡T!
#·+b˛yêfi¯ófl e⁄+≥Tqï ã+>∑fi≤ j·T»e÷ìøÏ #·+b˛ ej·TdüT‡ ≈£L‘·Ts¡T e⁄+~. Ç<äs› ÷¡
ø£*‡ Ä&ÉT≈£î+≥÷ e⁄+&˚yês¡T. Ä ne÷àsTTøÏ ‘·*¢ @<ÓH’ ê ‹q{≤ìøÏ ô|&ç‘˚ ‘·|Œü ≈£î+&Ü
‘Ó∫Ã #·+b˛øÏ ô|fÒ~º . ˇø£s√Eq Ç<äs› T¡ |æ\\¢ T d”«≥TeTTø£ÿqT ø±øÏ m+–* #˚dTü ≈£î
‹+≥THêïs¡T. j·T»e÷ìuÛ≤s¡´ #·÷dæ+~. ÄyÓT eTqdüT‡ u≤<Ûä|ü&ç+~. ÄyÓT u≤>±
#·<äTe⁄≈£îqï~. Ä<ÛäTìø£ uÛ≤yê\T >∑\ eTìwæ. n+≥÷`kı+≥÷ bÕ{Ï+#˚ ‘·‘·«+
≈£L&Ü ø±<äT. #·+b˛ ‘·*¢ #˚‘· Ç+{Ï|qü T\˙ï #˚sTT+#·T≈£îH˚~. kÕ<Ûës¡D+>± XÀÁrj·TT\T
ndüŒ´X¯ó´\T ‘êøÏq edüTeÔ ⁄\qT ≈£L&Ü n+≥sêì$>± uÛ≤$dü÷Ô e⁄+{≤s¡T. n˝≤+{Ï
n_ÛÁbÕj·÷\T @M j·T»e÷ì uÛ≤s¡´≈£î ˝Òe⁄. »e÷<ës¡T ≈£î\eè‹Ôì e÷ì‘˚ yêfi¯fl
#˚‹ nqï+ ‹q{≤ìøÏ ≈£L&Ü ÄyÓT≈£î nuÛ´Ñ +‘·s+¡ ˝Ò<Tä . Ç+‘· nuÛTÑ ´<äjT· ø£sy¡ TÓ qÆ
uÛ≤yê\T ø£*–e⁄Hêï Ç<äs› T¡ |æ\\¢ ÷ ˇø£] m+–* ˇø£sT¡ ‹q≥+ #·÷ùddü]øÏ ÄyÓT
eTqdüT‡ u≤<Û|ä &ü ~¶É .
#·+b˛≈£î ◊<˚fifl¯ ej·TdüT‡ e⁄+≥T+~. ùdïVæ≤‘·Tsê*ø° n<˚ ej·TdüT‡. Ä ne÷àsTTøÏ
‘·q ≈£î˝≤ìøÏ düV≤ü »yÓTqÆ @ dü+kÕÿs¡eT÷ Ç+‘·es¡≈L£ n+≥˝Ò<Tä . Ç<äs› T¡ |æ\\¢ T
ø£*dæ u§eTà\ ô|[flfi¯ófl #˚düTÔ+&˚yês¡T. ø£*dæ Ä&ÉT≈£îH˚yês¡T. j·T»e÷ì ≈£L‘·Ts¡T
#·+b˛qT ‘·eT ã+>∑fi≤˝ÀøÏ rdüT≈£îyÓfi‚fl~. Ç<ä›s¡÷ k˛bòÕMT<ä Ä&ÉT≈£îH˚yês¡T.
n˝≤+≥|ü&ÉT ô|<äy› êfi¯fl eTqdüT‡ u≤<Û|ä &ü ~˚ . nsTT‘˚ ø√|ü+>± e⁄qï|ü&ÉT j·T»e÷ì
≈£L‘·Ts¡T #·+b˛≈£î yê]ï+>¥ Ç#˚Ã~!. ª#·+b˛ yÓ[flb˛! Ç+ø£ H˚qT ˙‘√ Ä&ÉTø√qTμ
nH˚~.
Ä<ëj·T+ ‘·≈î£ ÿe>± e#˚Ã yêfi¯ófl Ä<ëj·÷ìï ô|+#˚ ø=‘·Ô ø=‘·Ô e÷sêZ\ø√dü+
Á|üjT· ‹ïdü÷Ô e⁄+{≤s¡T. #·+b˛‘·*¢ Hê\T>∑T ø√fi¯flqT ô|+∫+~. ø=ìï s√E\T nj˚T´dü]øÏ
yê{ÏøÏ |æ\\¢ T ‘·j÷· s¡j÷· ´sTT. #·+b˛ ø=+#Ó+ ô|<ä<› sä TT+~. ˇø£ y˚Tø£qT ø=Hêï&ÉT
‘·+Á&ç. n~ s¬ +&ÉT |æ\*¢ ï ô|{Ï+º ~. y˚Tø£ ñ‘·eÔ T C≤‹øÏ #Ó+~q~ ø±ø£b˛sTTHê b˛‘·T
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 255
eT+∫~ ø±e≥+ e\q |æ\\¢ T eT+∫$ |ü⁄{≤ºsTT. ô|<ä› ô|<ä› #Óe⁄\‘√ #·÷&É{≤ìøÏ
n+<ä+>± e⁄+&˚$! ã+>∑fi≤ #·T≥÷º U≤∞ Á|ü<X˚ +¯ n+‘·>± ˝Ò<Tä . ˇø£y|’Ó ⁄ü q ì≥ºì\Te⁄>±
e⁄qï ø=+&É ø±e≥+ e\q ≈£Ls¡>±j·T\ bÕ<äT\T ô|≥Tºø√{≤ìø° M\T+&É<Tä . r>∑\T
bÕ]+#·Tø√{≤ìø° M\T+&É<Tä . Ä Á|ü<X˚ +¯ ˝ÀH˚ #·+b˛ ‘·q y˚Tø£|\æ *¢ ï y˚T|ü⁄≈£î+≥÷
e⁄+≥T+~. #·+b˛ ùdïVæ≤‘·Tsê* ø√|ü+ m≈£îÿe s√E\T e⁄+&˚~ ø±<äT. ø=~›s√E\
‘·sT¡ yê‘· y˚Tø£*ï y˚T|ü⁄‘·Tqï #·+b˛ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ |üsT¡ >¬ ‘·T≈Ô î£ +≥÷ e#˚Ã~. Ä y˚Tø£|\æ *¢ ï
#˚‘T· ˝À¢øÏ rdüT≈£îì Ç<äs› ÷¡ Ä&ÉT≈£î+≥÷ e⁄+&˚yêfi¯ófl. esê¸ø±\+˝À >∑&ô¶ç |]– e⁄+&˚~.
Ç<äs› ÷¡ Ä >∑&ì¶ç |”øÏ y˚Tø£|\æ \¢ qT y˚T|ü⁄‘·T+&˚yês¡T. Ä y˚Tø£|\æ \¢ T ‘·eTe˙ Ç+ø=ø£]ø°
Çe«≈£L&É<ìä #·+b˛øÏ ‘Ó*j·T<äT. ‘·q ùdïVæ≤‘·Tsê*‘√ Ç˝≤ nH˚~ ªˇø£ y˚Tø£ Hê~
ˇø£ y˚Tø£ ˙~μ ùdïVæ≤‘·Tsê\T dü+‘√wü+‘√ m>∑Ts¡T‘·÷ ª˙ y˚Tø£ s¬ +&ÉT |æ\*¢ ï ô|&ÉT‘·T+~.
Hê y˚Tø£ s¬ +&ÉT |æ\*¢ ï ô|&ÉT‘·T+~!μ nì nH˚~. Á|üøÿ£ H˚ e⁄+&ç $+≥Tqï »e÷<ës¡T
ˇø£‘q· T eTTô|Œ’ ¤ s¡÷bÕj·T\T ô|{Ïº y˚Tø£qT ø=Hêï&ÉT. }s¡øπ ˙≈£î y˚Tø£qT ÇkÕÔsê?
nH˚yê&ÉT. ùdïVæ≤‘·Tsê\T eT÷‹ eTT&ÉT#·T≈£îì ªe÷ neTà <ä>sZ∑ ¡ #ê˝≤ s¡÷bÕj·T\T
e⁄HêïsTT!μ nH˚~. #·+b˛ ùdïVæ≤‘·Tsê*ï düeT]Δ+#˚~. ªne⁄qT neTà>±] <ä>sZ∑ ¡ #ê˝≤
s¡÷bÕj·T\T e⁄HêïsTTμ nH˚~.
‘·sT¡ yê‘· Ç<äs› T¡ ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯Sfl #˚‘T· ˝ÀÔ #·÷|æd÷ü ,Ô m>∑Ts¡T‘·÷ ªÇìï s¡÷bÕj·T\T
e⁄HêïsTT?μ nH˚yês¡T. Ç<ä›s¡T |æ\¢\T ˇø£≥j·÷´ø£ n‘·qT eTÚHêìï eVæ≤+#ê&ÉT.
‘·eT $»j·÷ìøÏ Äq+<ä+‘√ |üse¡ •+∫b˛‘·÷ Ç<äs› T¡ |æ\\¢ ÷ |üø|£ øü £ qy˚«yês¡T.
|üs«¡ ‘· Á|ü<X˚ Ê˝À¢ düV≤ü »+>±H˚ uÛ÷Ñ $T m>∑T&ÉT ~>∑T&ÉT>± e⁄+≥T+~. á ã+>∑fi≤\
<ä>sZ∑ ¡ eTØ m≈£îÿe. ì≥º ì\Te⁄>± e⁄qï ø=+&É! ô|<ä› ô|<ä› sêfi¯S!¢ ∫qï|æ\\¢ T M{ÏMT<ä
møÏÿ |ü&bç ˛e≥eT÷ »s¡T>∑T‘·÷ e⁄+≥T+~. Ç<äs› T¡ |æ\\¢ ÷ mìïkÕs¡T¢ øÏ+<ä|&ü Ü¶sT¡ .
ø±˙ yêfi¯fl n<äèwü+º ø=B› yêfi¯fl meTTø£\T $s¡>˝∑ <Ò Tä . ˇø£e÷≥T ˇø£ m‘ÓqÌÔ ø=+&ÉsêsTT
MT<ä≈î£ y˚Tø£|\æ ¢ møÏÿ yÓ[fl+~. Ç<äs› T¡ ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯fl≈£î z $+‘· #˚j÷· \ì|æ+∫+~.
y˚Tø£|\æ ¢ ÁøÏ+~øÏ ~>∑{≤ìøÏ M˝Ò˝≈Ò î£ +&Ü <ë]øÏ n&É+¶ >± ì\ã&Ü¶sT¡ . y˚Tø£|\æ ¢ @+
#˚dTü +Ô <√ #·÷düTHÔ êïs¡T? y˚Tø£|\æ ¢ n‘·e* yÓ|’ ⁄ü ≈£î <ä÷øÏ+~. |ü~ |ü~ùV≤qT >∑C≤\
m‘·TÔ qT+&ç <ä÷ø£≥+ e\q <ëì ø±\T $]–b˛sTT+~. #·+b˛ n˝≤+{Ï Ä≥\T
Ä&ç‘˚ ‘·©¢ ` ‘·+Á&û m˝≤ düV≤æ kÕÔsT¡ ? Ç+ø± Hê\T>∑T HÓ\\T ‘·sT¡ yê‘· s¬ +&ÉT y˚Tø£|\æ \¢ ÷
ô|<ä›ee⁄‘êsTT. ˇø√ÿ<ëìï q\uÛ…’ ` q\uÛ…’ ◊<äT s¡÷bÕj·T\≈£î neTTàø√e#·TÃ
nqT≈£îHêïs¡T ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T. ≈£L‘·Ts¡T ø±\T $s¡>=Z≥≥º + e\q ø√|ü+ e∫Ã #·+b˛ì
#êeø={≤º&TÉ »e÷<ës¡T. y˚Tø£|\æ ≈¢ î£ ø±\T $]–q≥Tº>± ≈£L‘·T] meTTø£\T mø£ÿ&É
$s¡T>∑T‘êjÓ÷qì uÛj Ñ T· |ü&+ç ~ ‘·*.¢ ÄyÓT |üsT¡ >¬ ‘·T≈Ô î£ +≥÷ yÓ[fl ≈£L‘·T]ï ˇ&ç˝ÀøÏ
rdüT≈£î+~. »e÷<ës¡T ˇfi¯ófl ‘Ó*j·Tì ø√|ü+‘√ e⁄Hêï&˚yÓ÷? uÛ≤s¡´q÷ Hê\T>∑T
<Óã“\T y˚XÊ&ÉT. H√{ÏøÏ e∫Ãq≥Tº ‹&ÉT‘·÷ ªqTy˚« Bìï{≤º bÕ&ÉT#˚XÊe⁄!μ nHêï&ÉT.
»e÷<ës¡T≈£î ø√|ü+ ‘·>{Z∑ ≤ìøÏ ø=ìï >∑+≥\T |ü{+ºÏ ~. n|ü&ÉT uÛ≤s¡´ n‘·&‘ç √
Ç˝≤ n+~. ª>=b˛Œ] _&É˝¶ ÀÔ kÕyêdü+ #˚ùd,Ô eTq _&É\¶ TÇ˝≤π> ôd&çb˛‘ês¡T!μ
≈£L‘·Ts¡T m|ü&ÓH’ ê $\TyÓq’ _ôdÿ≥T¢ ‹q{≤ìøÏ e÷sê+ #˚dqæ |ü&ÉT, #·+b˛
‹H˚ ‘·≈î£ ÿe edüTeÔ ⁄*ï ‹+{≤qì >√\ #˚dqæ |ü&ÉT, j·T»e÷ì uÛ≤s¡´ ≈£L&Ü eTq
|æ\\¢ T n\>± C≤‹ |æ\\¢ ‘√ ùdïVü≤+ #˚ùdÔ Ç˝≤π> #Ó&bç ˛‘ês¡ìμ nH˚~.
3
#·+b˛ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£î yÓTT<ä{Ï dü+‘êq+. Á|ü‘´˚ øÏ+∫ Ç˝≤+{Ï ≈£î≥T+u≤\˝À
|æ\\¢ ≈£î @ u≤\Á>∑V‰ü \T k˛ø±jÓ÷qì #ê˝≤ uÛj Ñ T· |ü&TÉ ‘·÷ e⁄+{≤s¡T. |üd|æ \æ \¢ #·T≥÷º
uÛ÷Ñ ‘·`Áù|‘ê\T ‹s¡T>∑T‘·T+{≤j·Tì ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\ n_ÛÁbÕj·T+. ‘êjÓT‘·T\Ô qT e÷\>±
ø£{ºÏ yÓT&É˝À y˚d+æ ~ #·+b˛ ‘·*.¢ uÛ÷Ñ ‘· yÓ<’ Tä ´*ï ã‹$T˝≤&ç ≈£L‘·T]ø√dü+ XÊ+‹
|üP»\T #˚sTT+∫+~. ˇø£kÕ] #·+b˛≈£î ø=+#Ó+>± »«s¡+ e∫Ã+~. ‘·*¢ uÛ÷Ñ ‘·y<’Ó Tä ´ì
<ä>sZ∑ ≈¡ î£ |üsT¡ >¬ ‹Ô+~. n‘·qT ø=~›ùd|ü⁄ <Ûë´ì+∫ ªb˛˝Òse¡ Tà≈£î ø√|ü+ e∫Ã+~. |üP»
#˚sTT+#ê*. ˇø£ y˚Tø£qT ÇkÕÔqì yÓTT≈£îÿø√! nì #ÓbÕŒ&ÉT. ‘·*¢ n˝≤π> yÓTT≈£îÿ≈£î+~.
>∑‘+· ˝À˝≤ Ç|ü&ÉT Hê\T¬><’ Tä s¡÷bÕj·T\≈£î y˚Tø£\T <=s¡ø≥£ + ˝Ò<Tä . eT<ÛTä |ü⁄]˝À
H˚&TÉ e÷+dü+ s¬ +&ÉTqïs¡≈î£ neTTà‘·THêïs¡T. y˚Tø£|\æ \¢ e÷+dü+ Ç+ø± m≈£îÿe KØ<äT!
y˚Tø£qT ø=H˚≥|ü&ÉT »e÷<ës¡T eTqdüT˝À ˇø£ ñ<˚X› ´¯ + e⁄+~. y˚Tø£ ô|fÒº |æ\˝¢ À¢
ˇø£<ëìï b˛˝Òse¡ Tà≈£î ã* Ç∫Ã s¡TD+ rs¡TÃø√e#·TÃqqT≈£îHêïs¡T. b˛˝Òse¡ Tà yÓTT≈£îÿã&ç
$wüjT· + C≤„|øü +£ #˚d÷ü Ô ˙≈£î &ÉãT“ MT<ä ÄX¯ m≈£îÿesTT+~. y˚Tø£|\æ \¢ qT neTTà≈£îì
&ÉãT“ #˚dTü ø√yê\qT≈£îHêïe⁄. b˛˝Òse¡ Tà≈£î ø√|ü+ e∫Ã+~. y˚Tø£|\æ ¢ ø±\T $]–+~.
nqï~ #·+b˛ ‘·*¢ »e÷<ës¡T‘√.
ø±\T $]–q y˚Tø£|æ\¢qT b˛˝Òs¡eTà≈£î ã* Ç#êÃs¡T. b˛˝Òs¡eTà≈£î >∑T&ç˝Ò<äT.
ø£˙dü+ ns¡T>∑sTTHê˝Ò<Tä . ndü\T $Á>∑V≤ü y˚T ˝Ò<Tä . sê‹H√, #Ó≥TºH√ b˛˝Òse¡ Tà nq≥eT÷
˝Ò<Tä . ÄyÓT }]MT<ä |ü&ç ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+≥T+~. n˝≤ ‹]–‘˚ ‹qï nqï+ ns¡><∑ Tä .
|æ\\¢ +fÒ #ê˝≤ Çwü+º . dü+‘√wü+>± e⁄+∫‘˚ @ uÛ÷Ñ ‘· Áù|‘ê\q÷ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ sê˙j·T<äT.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 257
ø√|ü+ >∑qTø£ e∫Ã+<ë? ø£åD≤\MT<ä Ä&ÉT‘·÷ bÕ&ÉT‘·÷ e⁄qï |æ\¢*ï m‘·TÔ≈£î
yÓ[flb˛‘·T+~. b˛˝Òs¡eTà≈£î ‘·eT Ç+{Ï yÓqTø£ yÓ’|ü⁄H˚ y˚Tø£|æ\¢qT ã* Ç#êÃs¡T.
eT<ÛTä |ü⁄]˝À |üXó¯ e⁄\qT mø£ÿ&É ã&ç‘˚ nø£ÿ&É e~Û+#·{≤ìøÏ M\T˝Ò<Tä . |üXó¯ e⁄\qT
e~Û+#·{≤ìøÏ Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ >∑èVü‰\qT ì]à+#ês¡T eTTì‡bÕ*{°! nsTT‘˚, #·+b˛ ‘·*¢
<ä+Á&ÉT\≈£î n<ä+‘ê nqedüs+¡ . ‘·eT uÛøÑ ÁÔÏ X¯<\Δä ≈£L, XÊdüHêìø° dü+ã+<Û+ä ˝Ò<ìä
yêfi¯fl ñ<˚X› +¯ . #·+b˛ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T Væ≤+<äTe⁄\T. Mfi‚flø±<äT eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì »e÷<ës¡+¢
<äs÷¡ Væ≤+<äTe⁄˝Ò! eT<ÛTä |ü⁄]˝À »e÷<ës¡+¢ <äs÷¡ (bÕø°) dü+|òTü +>± e⁄+{≤s¡T. n+<äs÷¡
ø£≥Tº~≥º+>± e⁄+{≤s¡T. mes¡÷ ≈£î˝≤#êsêìï <ë{Ï b˛s¡T. yêfi¯fl˝À¢ kÕsê ‘êπ> n\yê≥T
u≤>± e⁄+≥T+~. e÷+dü+ ‹H˚ n\yê≥÷ m≈£îÿy˚. yêfi¯fl≈£î |ü+~e÷+dü+ n+fÒ
Çwüº+. n+<äT≈£î ø±s¡D+ |ü+~e÷+dü+ u≤>± #Íø£>± \_Û+#·≥y˚T! ≈£î˝≤#êsêìï
ø±<ä+fÒ yÓTT‘·+Ô ≈£î\+ n+‘·{øÏ ° e÷+dü+‘√ $+<äT #˚j÷· *‡ e⁄+≥T+~. n˝≤+{Ï
$+<äT\T HÓ\≈£î ˇø£{Ï s¬ +&ÉT e⁄+≥÷H˚ e⁄+{≤sTT. ≈£î\+ yÓTT‘·+Ô ˇø£{>Ï ∑ e⁄+&É{≤ìøÏ
ø£≥Tºu≤≥÷¢ e⁄+&É≥+ nedüs+¡ .
#·+b˛ ‘·*¢ y˚Tø£|æ\¢qT ã* Ç∫Ã+~. Ä e÷+dü+˝À ø=+‘· Á|ükÕ<ä+>±
j·T»e÷qTsê*øÏ Ç∫Ã+~. yÓqTø£{Ï Ä#êsê\÷, Ø‘·T\÷ ‘·«]‘·>∑‹q •~∏\eTe⁄
‘·THêïsTT. n+<äT≈£î ñ<ëVü≤s¡D>± ã+>∑fi≤ j·T»e÷qTsê*ì #Ó|ü ø√e#·TÃ. yêfi¯fl
≈£î≥T+ã+ e÷+kÕìï e]®+∫ mHêïfi¯flsTT+<√? ø=ìï ‘·sê\T>± yêfi¯ófl e÷+dü+
nqïe÷fÒ ˝Ò<Tä ø±˙ Ç|ü&ÉT e÷+dü+ ˝Òøb£ ˛‘˚ ø£Då + >∑&eÉ <äT. Çø£ ÄyÓT≈£î Á|ükÕ<ëìï
rdüTø√e{≤ìøÏ nuÛ´Ñ +‘·s+¡ @eTT+≥T+~? ˇø£yfi˚ ¯ #·+b˛‘·*¢ Ä e÷+kÕìï e+&ç
Ç∫ÃHê X¯óÁuÛÑ+>± e⁄+fÒ ‘·|üŒ≈£î+&Ü rdüT≈£îH˚<˚. Ä ªX¯óÁuÛÑ+>± e⁄+&É≥+μ nH˚<˚
ø=+#Ó+ ø£wüºyÓTÆq $wüj·T+. eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì »e÷<ës¡¢+<äs¡÷ @|üP≥ dü+bÕ<äq Ä
|üPfÒ ‹H˚kÕÔsT¡ . J‘êìøÏ dü]|ü&Ü n|ü eTT+<˚ #˚kÕÔsT¡ . ã≥º\T ≈£L&Ü ø=qTø√ÿ˝Òì
dæú‹˝À e⁄+{≤s¡T. Ç+{Ï j·T»e÷qTsê\T ‘·q bÕ‘· Ns¡*ï #·+b˛ ‘·*¢øÏ Çdü÷Ô
e⁄+≥T+~. ≈£L‘·T] bÕ‘·ã≥º*ï #·+b˛øÏ ÇdüT+Ô ~. ã≥º\qsTT‘˚ ÄyÓT Ç∫Ã+~ ø±˙
yê{Ï X¯óÁuÛ|Ñ sü #¡ {· ≤ìøÏ düãT“, düsT¡ Œ¤\ ø£jT˚ ´ Ks¡TÃ ÄyÓT Çe«<äT ø£<ë? e÷dæb˛sTT
eTT]øÏ |ü{eºÏ ⁄qï Ä Ns¡*ï ø£≥Tº≈î£ ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+≥T+~ #·+b˛‘·*.¢
#·+b˛ ‘·q ≈£î\+˝Àì Ç‘·s¡ u≤*ø£\ø£+fÒ #ê˝≤ n<äèwüºe+‘·Tsê\T. Ç‘·s¡
ã+>∑fi≤ j·T»e÷qT\≈£î ˝≤>± ‘·eT ã+>∑fi≤ j·T»e÷qTsê*øÏ n+≥T ˝≤+{Ï |ü{+ºÏ |ü⁄
˝ÒMT ˝Òe⁄. ø£qTø£, ∫qï‘·q+ qT+&û #·+b˛ ‘·q j·T»e÷qTsê* ≈£L‘·T]‘√ ø£*dæ
mø£ÿ&çøs£ TTHê yÓ[fl Ä&ÉT≈£îH˚~! m|ü&ÉsTTHê, @ ø±s¡D+ #˚‘q· sTTHê j·T»e÷qTsê*øÏ
u≤<Ûä nì|æ+∫Hê #·+b˛qT ø√|üŒ&˚~ ø±<äT. ø£düTs¡T≈£îH˚B ø±<äT. ‘·q ≈£L‘·T]øÏ
ù|≥¢ T˝À nqï+ ô|&ç‘,˚ #·+b˛øÏ bÕ‘· q÷´dtù||üsY MT<ä ô|{Ïº Ç#˚Ã~. j·T»e÷qTsê*
≈£L‘·Ts¡T ù|≥¢ TqT fÒãT\T MT<ä ô|≥Tº≈î£ ì ‹+≥T+fÒ, #·+b˛ Ä ne÷àsTT ø±fi¯<¢ >ä sZ∑ ¡
≈£Ls=Ãì ‹H˚~. ≈£Ls¡TÃH˚ Á|ü<X˚ Ê˝À¢ e´‘ê´dü+ ø£qãs¡∫Hê, ‹H˚ |ü<ësêú\T ô|≥º≥+˝À
@ e÷Á‘·+ |üøbå£ Õ‘êìï #·÷ù|~ ø±<äT. #·+b˛ì ‘·q ùdïVæ≤‘·Tsê*‘√ bÕ≥T>± ‹q{≤ìøÏ
nìï |ü<ësêú\÷ \_ÛdüTÔqï|ü&ÉT mø£ÿ&É ≈£Ls¡TÃì ‹+fÒ e÷Á‘·y˚T+? ‘·qqT n˝≤
Ç+{À¢øÏ |æ*∫ ô|&ÉT‘·Tqï+<äT≈£î j·T»e÷qTsê* |ü≥¢ ø£è‘·»„‘· #·÷bÕ\ì #·+b˛
nqT≈£îH˚~ ø±<äT. ª‘êqT Ce÷<ësY ≈£L‘·Ts¡Tqì ‘·qT eTT≥Tº≈î£ qï$ mes¡÷ eTT≥Tºø√s¡H˚
$wüjT· + #·+b˛≈£î ‘Ó*j·T<äT. n˝≤+≥|ü&ÉT ø£è‘·»‘„ · #·÷|ü≥+ nqï düeTdü´ e⁄+&É<Tä
ø£<ë? |üøÿ£ >∑<Tä ˝À¢ e⁄qï yêfi¯fl≈£î n+≥T |ü{+ºÏ |ü⁄ #ê˝≤ m≈£îÿe. nsTT‘˚ ‘·eTø£+fÒ
n~Û≈£îsê\sTTq j·T»e÷H˚ »e÷<ësY ≈£î≥T+u≤ìï Ç+{À¢øÏ sêìdüTÔqï|ü&ÉT‘êeTT
m˝≤ e<äq› >∑\s¡T?
eT<ÛTä |ü⁄]˝À Ç|ü&ÉT ÁbÕ<∏$ä Tø£ $<ä´ nìyês¡éTT. nsTT‘˚ Á|ü‹ ˇø£ÿ ‘·©<¢ +ä Á&û
Bìì $~Û>± bÕ{Ï+#˚≥≥T¢ Á|üjT· ‘·ï+ #˚jT· ≥+ »s¡>ì∑ |üì. ô|<ä› eTqTwüß\T ø=+<äsT¡
‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£î ne⁄düs+¡ nqT≈£î+fÒ e÷Á‘·yT˚ yêfi¯ófl ‘·eT |æ\*¢ ï dü÷ÿ\T≈£î |ü+|ü⁄‘ês¡T
nì nqT≈£î+≥THêïs¡T. #·+b˛≈£î dü÷ÿ\T≈£î yÓfifl¯ e\dæq ne⁄düs+¡ @e÷Á‘·+ ˝Ò<Tä .
Hê\Tπ>fi¯ófl b˛‘˚ mes√ ˇø£ ≈£îÁs¡yê&çøÏ Ç∫Ã $yêVü≤+ #˚ùdÔ #·+b˛ ≈£L&Ü ˇø£
»e÷<ësY Ç+{ÏøÏ ø√&É\T>± yÓfió¯ ‘·T+~. n‹Ô+{ÏøÏ yÓfi≤flø£ @ ã+>∑fi≤\T ∫eTà≥yÓ÷,
@ |üP\ ‘√≥≈£î ø±|ü˝≤>±H√ J$‘·+ >∑&TÉ |ü⁄‘·÷ e⁄+≥T+~. n˝≤+≥|ü&ÉT Ç+ø£
#·<Tä e⁄‘√ |üH+˚ {Ï? eT<ÛTä |ü⁄]˝À M<ÛTä *ï ∫eTà≥eT÷ »e÷<ëπs¢ #˚dTü +Ô {≤s¡T. nsTT‘˚,
»e÷<ë]yêfi¯ófl Ä eTTì‡bÕ*{°yêfi¯fl |üqT\≈£î yÓfi¯fls¡T. j·T»e÷qTsê* ≈£L‘·T]
$wüjT· + n˝≤ ø±<äT. ‘·©<¢ +ä Á&û Ä ne÷àsTTì ã&ç˝À y˚jT· {≤ìøÏ ‘=+<äs|¡ &ü TÉ ‘·THêïs¡T.
s¬ +&ÉT dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘y· T˚ y˚jT· e\dæ+~. j·T»e÷˙, j·T»e÷qTsê\÷ <Ûìä ≈£î\T,
‘·eT ≈£L‘·T]øÏ ø£≥ï+ Ç∫Ã eT+∫ dü+ã+<Û+ä rdüT≈£îsê>∑\s¡T. nsTT‘˚, ñqï‘· esêZ\≈£î
#Ó+~q j·TTe≈£î\T ø£≥ï+‘√ dü+‘·è|æÔ #Ó+<äsT¡ . ne÷àsTT m+‘·es¡≈L£ #·<Tä e⁄≈£îqï<√
#·÷kÕÔsT¡ . ˇø£yfi˚ ¯ #·+b˛ ùdïVæ≤‘·Tsê\T #·<Tä e⁄ø√ø£b˛‘˚ ÄyÓT m+‘· nqq´düT+<ä]
nsTTHê ÄyÓT≈£î eT+∫ <Ûäìø£ ≈£î≥T+ã+˝Àì j·TTe≈£î&ÉT <=s¡ø£≥+ kÕ<Ûä´|ü&É<äT.
ÄyÓT ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T ÄyÓTqT dü÷ÿ\T≈£î |ü+|ü˝øÒ b£ ˛sTTHê e÷dü]º ï Ç+{Ïe<äøπ› |æ*|æ+∫
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 259
#·~$düTÔHêïs¡T. Ä ne÷àsTTøÏ #·<äyê\ì|æ+∫q|ü⁄&ÉT #·<äTe⁄‘·T+~. ˝Òø£b˛‘˚
Ä&ÉTø√e{≤ìøÏ yÓfió¯ ‘·T+~. e÷düsº JY e÷Á‘·+ ‘·q ª>∑+≥μ düeTj·÷˙ï |üP]Ô #˚dTü ≈£îì
yÓ[flb˛‘·T+&˚yê&ÉT.. dü÷ÿ\T˝À Ç{≤¢ neø±X¯+ e⁄+&É<Tä . ªqqTï ãfiÀfl y˚kÕÔsT¡ . n|ü&ÉT
eTq+ Ç˝≤ Ä&ÉTø√qT M\T+&É<Tä . s√EyÓTT‘·+Ô dü÷ÿ\T˝ÀH˚ e⁄+&çb˛‘êqTμμ nH˚~
ùdïVæ≤‘·Tsê*‘√ ~>∑T\T>±.
4
ùdïVæ≤‘·Tsê\T dü÷ÿ\T≈£î yÓfió¯ ‘·Tqï~. ÄyÓT≈£î dü÷ÿ˝À¢ ≈£Ls√ÃãT~›ø±e≥+ ˝Ò<Tä .
Ç+{Ï <ä>∑Zs¡sTT‘˚ ø±ùd|ü⁄ ≈£Ls¡TÃH˚~, ø±ùd|ü⁄ #·+b˛‘√ Ä&ÉT≈£îH˚~. e∫Ãq u≤<Ûä
@$T≥+fÒ? Äes¡D˝ÀH˚ e⁄+&ç Ç<äs› ÷¡ ‘·©<¢ +ä Á&ç m<äTs¡T>± Äes¡D˝À Ä&ÉTø√yê*.
ã&ç m>=Z{ºÏ e∫Ã n˝≤ Ä&ÉT≈£î+fÒ, ‘·©<¢ +ä Á&û }s¡T≈£î+{≤sê? #·+b˛≈£î @MT ‘√#·≈î£ +&Ü
e⁄+~. ÄyÓT≈£î Ç+ø± ‘·eTTàfi¯Sfl, #Ó˝fi¢… S¯ fl e⁄Hêïs¡T. yêfi¯fl Ç+{À¢ dü+e‘·‡sêìøÏ z
Áø=‘·Ô eTTK+ ne‘·]+#·&+É Ä#ês¡+. #·+b˛ n+<ä]ø£+fÒ ô|<ä~› ø±e≥+ e\q ‘·q
ø£+fÒ ∫qïyêfi¯fl‘√ Ä&ÉTø√e≥+˝À ÄyÓT≈£î m≥Te+{Ï Äq+<ä+ \_Û+#·<äT. ÄyÓT
ùdïVæ≤‘·Tsê\T #·<äTe⁄≈£îqï ≈£î≥T+u≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q~. ÄyÓT‘√ e÷{≤¢&É≥+‘√
m+‘·{Ï Äq+<ä+ e⁄+≥T+<√? n~ eTs=ø£#√≥ <=s¡ø£&É+ <äTs¡¢uÛÑ+. ˇø=ÿø£ÿkÕ]
‘·qT ≈£L&Ü dü÷ÿ\T m+<äT≈£î yÓfifl¯ ≈£L&É<ìä Ä˝À∫dü÷Ô e⁄+&˚~. ø±˙ ÄyÓT ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T
dü÷ÿ\T≈£î yÓfi¯fl{≤ìøÏ ÄyÓT≈£î nqTeT‹+#˚ yês¡T ø±<äT. ∫qï |æ\¢*ï Ä&ç+#˚|üì
#·+b˛~. y˚Tø£ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ s¬ +&ÉTkÕs¡T¢ Hê\T>∑T, Hê\T>∑T |æ\\¢ #=|üq ô|&ÉT‘·T+~.
yê{Ïì y˚T‘·≈£î rdüT≈£îb˛j˚T u≤<Ûä´‘· ≈£L&Ü #·+b˛<˚! #·+b˛ |ü>∑\+‘ê ‘·q
ùdïVæ≤‘·Tsê*ø√dü+ dü÷ÿ\T e~˝Ò f…eÆ TTøÏ Ä <ë]yÓù’ | #·÷dü÷Ô ≈£Ls¡TÃH˚~. #·+b˛
ùdïVæ≤‘·Tsê\T n|ü&É|ü &ÉT ‘·q ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯ófl Ç<äs› T¡ , eTT>∑T]Z ‘√ ø£*dæ Ä&ÉT‘·÷,
bÕ&ÉT‘·÷ edüT+Ô &˚~, ‘·q ùdïVæ≤‘·Tsê\T n˝≤ Ç‘·sT¡ \‘√ ø£*‡ sêe≥+ #·÷ùdÔ #·+b˛
eTqdüT‡ ∫e⁄≈£îÿeTH˚~. @<√ ‘Ó*j·Tì u≤<Ûä‘√ Ä |üdæVü≤è<äj·T+ n˝≤¢&˚~. ‘·q
ùdïVæ≤‘·Tsê\T eTs=ø£] ùdïVæ≤‘·Tsê\T ø±e&Üìï #·+b˛ düV≤æ +#·˝øÒ b£ ˛j˚T~.
j·T»e÷qTsê* ≈£L‘·Ts¡T ‘·q‘√ bÕ≥T e∫Ãq ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯flqT |ü]#·jT· + #˚ùd~.
ª#·+b˛ Ç~>√, á ne÷àsTT Hê ùdïVæ≤‘·Tsê\T ≈£îdüTeT! á ne÷àsTT >±j·TÁ‹!
n+≥÷ |ü]#·jT· + #˚ùd~. ‘·q dü÷ÿ\T ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯fl≈£î ªªá ne÷àsTT Hê≈£î eT+∫
ùdïVæ≤‘·Tsê\T #·+b˛! #ê˝≤ u≤>± bÕ&ÉT‘·T+~. u≤>± e÷{≤¢&TÉ ‘·T+~. Nø£{|Ï &ü <˚ ëø±
á ne÷àsTT‘√H˚ Ä&ÉT≈£îH˚<ëìïμμ. #·+b˛ uÛTÑ »+ MT<ä #˚sTTy˚dæ #Ó|⁄ü +Ô &˚~ ùdïVæ≤‘·Tsê\T.
ÄyÓT dü÷ÿ\T ùdïVæ≤‘·T\T ej·TdüT‡˝À ÄyÓTø£+fÒ ô|<äy› êfi¯ófl ø±s¡T. ø±˙ yêfi¯ófl ô|]–q
yê‘êes¡D+ y˚sT¡ ø±e&É+ e\q »e÷<ës¡T ≈£L‘·T]ï ‘êø£≈L£ &É<ìä yêfi¯fl≈£î ‘Ó\T‡!
#·+b˛ m<äTs¡T>± yêfi¯ófl @MT nq˝Òøb£ ˛sTTHê ‘·sT¡ yê‘· ª»e÷<ësY ≈£L‘·T]ï
‘êø£sê<äìμ #Ó|Œü kÕ>±s¡T. yêfi¯ófl #ê˝≤ ndüV≤ü ´+>± e⁄+{≤s¡ì, qTe⁄« yêfi¯flqT ‘êøÏ‘˚
|ü+‘·T\eTà>±s¡T ø√|üŒ&É‘ês¡T. eTq ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯ófl ìq÷ï »e÷<ësY ≈£L‘·T] øÏ+<ä
˝…ø£ÿø£fÒºkÕÔs¡ìμ #ÓbÕŒs¡T.
»e÷<ësY ≈£L‘·Ts¡H˚kÕÔs¡qï e÷≥øÏ j·T»e÷qTsê* ≈£L‘·T] Vü≤è<äj·T+
ø£+|æ+∫+~. #·+b˛ ‘·q ùdïVæ≤‘·Tsê\ì #Ó|ü ø√e{≤ìøÏ dü+ø√#·|&ü <É Tä . ø±˙ ‘·qT
»e÷<ësY ≈£L‘·Ts¡ì nì|æ+#·Tø√e≥+ Ä ne÷àsTTøÏ Çwü+º ˝Ò<Tä . s√E s√E≈£L
dü÷ÿ\T ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯ófl n~Ûø£eTe⁄‘·THêïs¡T. yêfi¯Sfl s√p ã+>∑fi≤≈£î edüTÔHêïs¡T.
yêfi¯ófl j·T»e÷qTsê* ≈£L‘·T]‘√ ªqTe⁄« #·+b˛ì ‘êøÏHê, #·+b˛‘√ Ä&ÉT≈£îHêï `
y˚TeTT Çø£ÿ&É≈î£ sêeTTμ nHêïs¡T. s√Es√E≈£L ‘·q ùdïVæ≤‘·Tsê\T ‘·q≈£î <ä÷s¡yTÓ Æ
b˛‘·Tqï<äì #·+b˛≈£î ns¡eú Te⁄‘·Tqï~. kÕj·T+Á‘· düeTj·÷˝À¢ m+‘√ ÄX¯>±, Ädüø>ÔÏ ±
‘·q ùdïVæ≤‘·Tsê* ã+>∑fi≤≈£î yÓfifl‚ ~ #·+b˛. ø±˙, Ä ne÷àsTT #·+b˛qT #·÷ùd~
ø±<äT. ‘·q dü÷ÿ\T ùdïVæ≤‘·Tsêfi¯fl‘√ Ä&ÉT≈£î+≥÷ e⁄+&˚~. ø=ìï HÓ\\bÕ≥T Ç˝≤
yÓfió¯ ‘·÷H˚ e⁄+&˚~. ìsêX¯>± ‹]– e#˚Ã~. ªÇø£ ‘êeTT Ç<äs› ÷¡ ø£*dæ e⁄+&ÉeTTμ nì
#·+b˛ ìX¯ÃsTT+#·T≈£î+~.
eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì »e÷<ës¡T¢ dü+e‘·‡s¡eT+‘ê Çø£ÿ&˚ e⁄+&çb˛‘ês¡T. nø£ÿ&˚
eTTì‡bÕ*{° Çfi¯fl˝À¢q÷, W{ŸVü≤Ödt˝À¢q÷ e⁄+{≤s¡T. ‘·s¡‘·sê\T>± eT<ÛäT|ü⁄]˝À
e⁄+&É{≤q ô|[flfi¯ófl ≈£L&Ü nø£ÿ&ç yêfi¯flH˚ #˚dTü ≈£îH˚yês¡T. n˝≤+≥|ü&ÉT yêfi¯ófl _»HÍsY
õ˝≤¢˝Àì ‘·eT |ü{≤ï*ï, Á>±e÷\qT eT]Ãb˛sTT e⁄+{≤s¡ì nqTø√e#·TÃ. ø±˙,
n˝≤+{Ï<˚MT ˝Ò<äT. Mfi¯fl+<ä]ø° ≈£î\<˚e‘· e⁄qï~. Ä <˚e‘·qT ø=\e{≤ìøÏ
eT<ÛäT|ü⁄]˝Àì »e÷<ës¡T¢ n|ü&É|ü&ÉT ‘·eT ÁbÕ+‘êìøÏ, _»HÍsY õ˝≤¢≈£î yÓ[fl
edüT+Ô &˚yês¡T. nø£ÿ&É≈î£ yÓfifl¯ {≤ìøÏ Á|ü<ëÛ q ø±s¡D+ ‘·eT ≈£î\<˚e‘·≈î£ yÓTT≈£îÿ #Ó*+¢ #·
{≤ìπø. yêfi¯ófl Væ≤+<äTe⁄\T>± e⁄qï+‘·ø±\+ ‘·eT ≈£î\<˚e‘·qT ìs¡ø¢ ´å£ + #˚jT· ˝ÒsT¡ .
Ä <˚e‘· ø£èbÕbÕÁ‘·T˝…’ e⁄+{≤s¡T. #·+b˛ |ü⁄{Ïºq|üŒ{Ï qT+&û ÄyÓT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T
ˇø£ÿkÕ] ≈£L&Ü _»HÍs¡T yÓfifl¯ ˝Ò<Tä . ≈£î\<˚e‘·≈î£ rsêÃ*‡q yÓTT≈£îÿã&ç e⁄+~. ákÕ]
#·*ø±\+˝À #·+b˛ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ‘·eT |æ\¢\+<äØï rdüT≈£îì _»HÍs¡T yÓfi≤fls¡T.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 261
≈£î\<˚e‘·qT |üPõ+#ês¡T. ã+<ÛTä e⁄\≈£î kÕsêsTT / $+<äT uÛÀ»q+ Ç#êÃs¡T. ‘ê>±s¡T.
‘·+<äHê˝≤&Üs¡T. ˇø£ HÓ\ ‘·sT¡ yê‘· ≈£î≥T+ãeT+‘ê eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ‹]– e#êÃs¡T. ø±˙
#·+b˛ sê˝Ò<Tä . #·+b˛ sêø£b˛e≥+ #·÷dæ $T–*q yêfi¯ófl n&ç–‘˚, #·+b˛ ‘·*¢ yÓøÿÏ
yÓøÿÏ @&ÉTdü÷Ô ªe÷ #·+b˛ yÓ[flb˛sTT+~. ∫qïeTà>±] ø√dü+ ø£\e]+∫+<ä+fÒ qeTà+&ç!
Äs√E eT<Ûë´Vü≤ï+ ≈£Ls¡TÃqï eTìdæ ≈£LdüTqï≥Tº>± ø£qTï eT÷dæ+~. Äs√E #ê˝≤
yÓTT+&çøπ dæ+~. qqTï Hê ùdïVæ≤‘·Tsê* <ä>sZ∑ ≈¡ î£ rdüT≈£îyÓfifl¯ +&Éì m+‘· @&çd+æ <√?μ
Ä düeTj·T+˝À nø£ÿ&É≈î£ e∫Ãq j·T»e÷qTsê\T ‘·q ø£˙ï{Ïì Ä|ü⁄ø√˝Òøb£ ˛sTT+~.
ÄyÓT≈£L <äT'K+ Ä>∑˝<Ò Tä . ø£˙ïs¡T ø±s¡Tdü÷Ô ªm+‘· #·øÿ£ ì |æ\!¢ μ nì nqï~.
ªªne⁄q+&û! ô|<äe› Tà>√s¡T! n+<äs÷¡ n{≤º>π nH˚y√s¡T. düøÿ£ ì |æ\.¢ >=b˛Œ]_&É¶
˝≤>∑T+≥~. e÷≥\÷ n{≤º>π e÷{≤º&TÉ ~› nH˚y√s¡T n+<äs÷¡ .μ #·+b˛ ‘·*ø¢ Ï møÏÿfi¯ófl
e#êÃsTT. |ü$T≥ #Ó+>∑T‘√ ø£fi¯ófl ‘·T&ÉT#·T≈£î+~. j·T»e÷qTsê\T z<ë]Ã+~.
ne÷j·T≈£îsê˝…’q #·+b˛ ‘·*¢ ø£s¡TDdü«s¡+‘√ ªªô|<ä›eTà>√s¡÷! eTqdüT‡≈£î m+‘·
#Ó|ü ≈£î+≥THêï. ø±˙ @+ ùdj·TqT? #·+b˛ >∑Ts¡T‘·T≈£î eùdÔ >∑T+&Ó |ü–*b˛~›. #·+b˛
∫qïeTà>√]‘√ Ç+¬ø|ü&É÷ Ä&ÉTø√<äT.μμ #·+b˛ ‘·q ùdïVæ≤‘·Tsê*‘√ Ä&ÉTø√e&É+
m|ü&√ ã+<é nsTTb˛sTT+~. ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\ HÓ‹MÔ T<ä qT+&ç ˇø£ ãs¡Te⁄qT rùddæq≥º
sTT+~. ø±˙ ø£qï _&Éq¶ T ãs¡Te⁄ nì @ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T e÷Á‘·+ nqT≈£î+{≤s¡T.

q\¢<=s¡
eT<ÛTä |ü⁄] <=s¡\ |ü≥Dº eTT. ˇø£|ü &ÉT á |üs«¡ ‘·+ MT<ä <ä≥yº TÓ qÆ n&É$ e⁄+&˚~.
s¬ +&ÉT eT÷&ÉT y˚\ n&ÉT>∑T\ øÏ+<ä ˇø£{° ` nsê ø=+&É Á>±e÷\T+&˚$. nø£ÿ&ç
Á|ü»\T esê¸ø±\+˝À ‘·eT |üXó¯ e⁄*ï y˚T|ü⁄ø√e{≤ìøÏ m‘·sÔ TTq |üs«¡ ‘· ÁX‚DT\≈£L,
n&Ée⁄˝À¢ø° e#˚Ãyês¡T. eT<ÛTä |ü⁄] ìsêàD+ ˇø£ Á|üD≤[ø£ Á|üø±s¡+ »]–+~ ø±<äT.
ádtº Ç+&çj÷· ø£+ô|˙ H˚bÕ˝Ÿ qT+&ç eT<Û´ä |ü•ÃeT Væ≤e÷\j·÷\qT |üs«¡ ‘· ÁbÕ+‘·
uÛ÷Ñ $Tì ˝≤≈£îÿqï~. <ë+‘√ eT<ÛTä |ü⁄] ìsêàD+ |ü≥¢ n+‘·>± ÄdüøìÔÏ ádtº Ç+&çj÷·
ø£+ô|˙ ø£qãs¡#ø· b£ ˛sTTHê kÕúìø£ ø£+ô|˙ Ä|òd” sü T¡ ≈£î eT<ÛTä |ü⁄] Á|ü<X˚ +¯ , |ü]düsê\qT
#·÷dæ ∫qï ôd’E Ç+>±¢+&ÉTqT ne‘·]+|ü #˚j·Te#·TÃqqT≈£îHêïs¡T. e´øÏÔ>∑‘·+>±
ˇø£]<äs› T¡ Ä|òd” sü T¡ ¢ #Óøÿ£ ˝ÀÔ ∫qï ∫qï >∑<Tä \qT ì]à+#·T≈£îì y˚d$ü ø±\+˝À e∫Ã
e⁄+&ÉkÕ>±s¡T. á s¡ø+£ >± s√Væ≤D°ø±¬sÔ e&É>±\TŒ\ qT+&ç ‘·eTqT ‘êeTT s¡ø+åÏ #·Tø√e≥+
ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ç~ Áø°.X¯. 1820 Hê{Ï e÷≥. á Ç<äs› T¡ eTT>∑TsZ T¡ <=s¡*ï #·÷dæ
eT]ø=+<äsT¡ <=s¡\T ø=+&ÉMT<ä≈î£ y˚d$ü ø±˝≤ìï >∑&|É {ü ≤ìøÏ sêkÕ>±s¡T. n|üŒ{ÏøÏ
ø£+ô|˙ n~Ûø±s¡T¢ ø£fi¯ófl ‘Ó]#ês¡T. á ÁbÕ+‘·|ü⁄ eTVü≤‘·TÔqT >∑eTì+#ês¡T. ˇø£
eédæ‘ú y· TÓ qÆ s¡÷|ü+˝À ‘Ó\<¢ =s¡\≈£î yêdüj÷Ó >∑ýÓTqÆ |ü{≤ïìï ì]à+#· ‘·\ô|{≤ºsT¡ .
ø£+ô|˙ ˇø£ Ä|òd” sü T¡ qT ìj·T$T+∫+~. n‘·ì |üì eT<ÛTä |ü⁄]ì $˝≤düq>∑s+¡ >±
n_Ûeè~Δ |üs#¡ ≥· +. eT<ÛTä |ü⁄] n_Ûeè~Δ‘√ bÕ≥÷ Ä n~Ûø±] n~Ûø±sê\÷ n_Ûeè~Δ
nj·÷´sTT. 18e X¯‘êã›|⁄ü ôdì’ ø£ ‹s¡T>∑Tu≤≥T‘√ <äøDåÏ <˚oj·T dü+kÕúHê\T ‘·sê«‘·
Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘· ÁbÕ+‘·yT˚ Ä+>∑¢ <=s¡\≈£î nìï{Ïø+£ fÒ düTs¡ø‘åÏ · kÕúqeTì|æ+∫+~.
Ä ‘·sT¡ yê‘· ø£+ô|˙ n~Ûø±sêìï Ç+>±¢+&ÉT sêDÏøÏ ã<ä˝≤sTT+#·&eÉ TsTT+~. <˚X+¯ ˝À
m|üŒ{Ï˝≤>±H˚ Ä+π>j ¢ T· T\ |ü]bÕ\q ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄qï~. nsTTHê, |ü]bÕ\q˝À
Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ e÷s¡TŒ˝ÒMT »s¡>ø∑ b£ ˛sTTq|üŒ{Ïø° Ä+>∑¢ <=s¡\ Á|ües¡qÔ ˝À ø=+‘· e÷s¡TŒ
e∫Ã+~. ‘êeTT n#·Ã+ dü«s¡Z+ qT+&ç ~– e∫Ãq <˚e<ä÷‘·\ì nqTø√kÕ>±s¡T.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 263
uÛ≤s¡rj·TT*ï #·÷ùdHÔ ˚ eT+&ç|&ü y˚ ês¡T. @ uÛ≤s¡rj·TT&É÷ ø£fió¯ fl m‹Ô yêfi¯fle+ø£ #·÷&É{≤ìøÏ
M\T ˝Ò<Tä . #·÷ùdÔ #êe⁄<Óã“\T ‹Hêï&Éqïe÷fÒ!
ádtº Ç+&çj÷· ø£+ô|˙ ‘êuÒ<ës¡T˝…q’ ñ<√´>∑T\T ‘·eT ‘·eT kÕúHê˝À¢ #·Áø£es¡T˝Ô ≤¢
n~Ûø±sêìï #·˝≤sTT+#˚yês¡T. kÕúì≈£î*ï ‘·Hï˚ yês¡T, ø=fÒyº ês¡T. ‹fÒyº ês¡T. Ä s¡ø+£ >±
<=s¡*ï m˝≤ #·÷&Ü˝Àï kÕúì≈£î\≈£î Hπ̊sŒyês¡T. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À ñ+≥Tqï|üŒ{Ïø° Ç+^¢wßü
<=s¡\T kÕúìø£ Á|ü»\‘√ @ e÷Á‘·+ dü+ã+<Û+ä ˝Ò≈î£ +&Ü e⁄+&˚yês¡T. ø±˙ 18e
X¯‘êã›+˝À Ç+^¢wßü <=s¡\T kÕúì≈£î\≈£î <ä>sZ∑ e¡ {≤ìøÏ düTeTTK+>± e⁄+&˚yês¡T. nsTTHê,
nee÷ì+#·≥+ ≈£L&Ü n˝yê≥T #˚dTü ≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚, Á|ü‹B ‘·eT≈£î Ç+>±¢+&ÉT
qT+&˚ sêyê\qï Ä˝À#·q e⁄+&˚~. ø=+‘· düeTj·T+ >∑&#ç êø£ ◊.|æ.j·Tdt.\H˚ ˇø±H=ø£
e\qT H˚sT¡ Œ>± |üHêïs¡T. á e\˝Àì ˇø£ uÛ≤>∑+>± ˇø£ j·TTe≈£î&ÉT ◊.|æ.j·Tdt.>±
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ XÊdü≈î£ &Ó’ e#êÃ&ÉT. 19e X¯‘êã›+ eT÷&ÉebÕ<ä+ >∑&TÉ düT+Ô &˚ dü]øÏ eT<ÛTä |ü⁄]
áHê&ÉTeTq+ #·÷düTqÔ ï á s¡÷|ü+ e∫Ã+~. d”»Hé düeTj·T+˝À e#˚Ã yê] dü+K´
n~Ûø+£ >± e⁄+&˚~. $T–*q düeTj·÷˝À¢ @ ø=~›eT+<√ e⁄+≥T+&˚ yêfi¯ófl. ÁøÏ+~
|üs«¡ ‘ê\˝Àì Á>±e÷\T ø=ìï eT<ÛTä |ü⁄] ◊.|æ.mdt.<=s¡>±] n~Ûø±] ÁøÏ+<ä e⁄HêïsTT.
á ◊.|æ.mdt. yÓTõÁùdº{Ÿ n~Ûø±sê*ï ø£*– düeTdüÔyÓTÆq <ëyê©ï, Ç‘·s¡ πødüT©ï
#·÷düT+Ô {≤&ÉT. s√p |üì e⁄+&É<Tä ø£qTø£ yêsêìøÏ ˇø£e÷≥T e∫Ã ø√s¡Tº |üqT©ï,
øπ düT©ï #·÷düT≈£î yÓfió¯ ‘·T+{≤&ÉT.
yÓqTø£ m˝≤+{Ïyê&çqsTTHê düsπ , Ç+^¢wßü yê&ÉT nsTT‘˚ #ê\T Ä|òd” ]ü ï #˚ùdùdyês¡T.
ø±˙ áeT<Û´ä Ä dæ‹ú e÷]+~. uÛ≤s¡rj·TT\T Ä<ÛTä ìø£‘˝· À uÛ≤>∑+>± ø=+‘·eT+~
Ç+^¢wßü kÕVæ≤‘ê´ìï ≈£L&Ü #·<eä &É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ç+^¢wßü yês¡T ≈£L&Ü ‘·eT˝≤+{Ï
eTqTwüß˝Òqqï $wüj÷· ìï ‘Ó\TdüT≈£î+≥THêïs¡T. Ç˝≤+{Ï dæ‹ú ˝À njÓ÷>∑T´&Óq’ XÊdü≈î£ DÏí
#·÷dæ uÛ≤s¡rj·TT\ Vü≤è<äj÷· ˝À¢ XÊdü≈î£ \ |ü≥¢ n>ös¡euÛ≤e+ @s¡Œ&˚ neø±X¯+ e⁄+~.
n˝≤ ø±≈£î+&Ü e⁄+&Ü\+fÒ, nsTTqyê&É÷, ø±ìyê&É÷ nì#·÷&É≈î£ +&Ü jÓ÷>∑´‘·*ï
|ü]o*+∫ ñ‘·ÔeTyÓTÆq XÊdü≈£î&çì uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ ~>∑TeT‹ #˚j·÷*‡ e⁄+≥T+~.
◊.|æ.mdt.>± e#˚Ã yê]ì Áf…ìÆ +>¥ Ç∫Ã uÛ≤s¡‘≈Y î£ |ü+|æ+#˚yês¡T ‘Ó\<¢ =s¡\T. uÛ≤s¡‘·
<˚XÊìøÏ sêø£eTT+<˚ yê]øÏ uÛ≤s¡rj·TT*ï m˝≤ |ü]bÕ*+#ê˝Àï yÓTT‘·Ô+ #Ó|æŒ
|ü+|æ+#˚yêfi¯ófl. ôdì’ ø£ ‹s¡T>∑Tu≤≥T˝À Ç+^¢wßü yê]ì dü≈î£ ≥T+ã düyT˚ ‘·+>±, Á≈£Ls¡+>±
m˝≤ Vü≤‘·e÷sêÃs√ yê]øÏ #·÷|æ+#˚yês¡T. Ä|òd” sü ≈¢¡ î£ ø=+‘· n‘·T´≈£î*Ô ï »‘·|sü ∫¡
ÄHê{Ï Vü≤‘ê´ø±+&ÉqT $e]+∫ #Óù|Œyês¡T. Çø£ÿ&çøÏ e#˚Ã≥|ü&ÉT <=s¡\T ≈£L&Ü
kÕ<Ûës¡D eTqTwüß\˝≤>±H˚ ekÕÔsT¡ . yê]˝Àq÷ <äj÷· , kÕqTuÛ÷Ñ ‹ ˝≤+{Ï$ e⁄+{≤sTT.
yê{Ïì kÕúì≈£î\ |ü≥¢ mø£ÿ&É Á|ü<ä]ÙkÕÔs√qì eTT+<äT>±H˚ C≤Á>∑‘·Ô rdüT≈£îH˚yês¡T
eTTdü*<=s¡\T. nqTuÛÑeE„˝…’q eTTdü* <=s¡\T, j·TTe≈£î˝…’q ◊.|æ.mdt. <=s¡\≈£î
uÛ≤s¡rj·TT\≈£î <ä÷s¡+>± e⁄+&Ée*‡+<äì >∑{>ºÏ ± #Óù|Œyês¡T. @yÓTqÆ |üŒ{Ïø° Ç+>±¢+&ÉT
qT+&ç e#˚Ã j·TTe≈£î˝…q’ ◊.|æ.mdt. <=s¡˝À¢ s¬ +&ÉT Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ >∑TD≤\T+&˚$. ˇø£{Ï
yêfi¯ófl ìC≤sTTr>± |üì#˚ùdyês¡T. Ç‘·s¡T\ #˚‘ê n˝≤π> #˚sTT+#˚yês¡T. Çø£
düeTj·TbÕ\q nH˚~ yêfi¯fl s¡ø+Ô£ ˝ÀH˚ e⁄+&˚~. ñ<äjT· + 10 >∑+≥\≈£î ø√s¡Tº yÓTT<ä\
sTT‘˚ kÕj·T+Á‘·+ 4 >∑+≥\≈£î ã+<é ø±yê*‡+<˚. ˇ+{Ï >∑+≥düeTj·T+˝À ˇø£
ns¡>∑+≥ <=s¡\+#Y ø√dü+ πø{≤sTT+#˚yês¡T. |üìe⁄qï s√Eq nø£åsê˝≤ s√E˝À
nsTT<äTqïs¡ >∑+≥\T ‘·eT Ä|òd” Tü ˝À¢q÷, ø√s¡T˝º Àq÷ >∑&ùç |yês¡T.
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ô|<ä› Ä|òd” sü T¡ ne≥+ n+fÒ >=|üŒ n<äèwü+º ‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï $wüjT· +>±
uÛ≤$düT+Ô &˚yês¡T. e∫Ãq Ä|òd” sü T¡ ≈£î ‘êqT uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À e⁄+&ç ≈£L&Ü Ç+>±¢+&ÉT˝À
e⁄qïfÒº e⁄+≥T+~. ô|’>± dü«C≤rj·TT˝…’q Ç+^¢wüß<=s¡\T ø£ì|ædü÷Ô e⁄+{≤s¡T
eT<ÛTä |ü⁄]˝À! eTs√#√≥ nsTT‘˚ Ç˝≤ e⁄+&É<Tä . õ˝≤¢≈î£ ˇø£]<äs› T¡ ‘Ó\<¢ =s¡\T e⁄+{≤s¡T.
eT<ÛTä |ü⁄] ø£ã¢ T“˝À¢q÷, Ç+>±¢+&ÉT˝Àì ¨≥fi¯fl˝À »]–q≥Tº u≤˝Ÿ &Ü´qT‡\T ˝≤+{Ï$
e⁄+{≤sTT. d”»Hé düeTj·T+˝À ø=ìïy˚\ eT+~ Ä+>∑¢ j·TTer j·TTe≈£î\T eT<ÛTä |ü⁄]˝À
ø£ì|ædTü +Ô {≤s¡T. <=s¡\≈£î n#·Ã+ Ç+>±¢+&ÉT˝À e⁄qïfÒº e⁄+≥T+~.. <=s¡\ $H√<ë\≈£L,
$˝≤kÕ\≈£L ne⁄düs+¡ nsTTq nìï kÂø£sê´\÷ eT<ÛTä |ü⁄]˝À \uÛ´Ñ eTe⁄‘·THêïsTT.
yÓqTø£ eT<ÛTä |ü⁄]˝À yÓ÷{≤s¡Tø±s¡T e#˚Ã~ ø±<äT. n|ü&ÉT ô|<ä› <=s¡ (eT<ÛTä |ü⁄] y˚TõÁùd{º Ÿ)
>∑TÁsêHÓøÿÏ mì$T~ >∑+≥\πø e#˚Ãyê&ÉT. eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì $TÁ‘·T\qT ø£\TdüT≈£îH˚yê&ÉT.
ø=+<ä]ï Áø=‘·Ô>± |ü]#·j·T+ #˚düT≈£îH˚yê&ÉT. n‘·qT n$yêVæ≤‘·T&Ó’‘˚ n‘·ì ø√dü+
Çø£ÿ&çøÏe∫Ã dæús¡|ü&çq <=s¡\ ø£q´\T |üP\e÷\\‘√ dæ<äΔ+>± e⁄+&˚yês¡T. ÁøÏ+~
|ü≥ºD≤\˝À Ç+^¢wüß <=s¡\T ‘·eT≈£î ø=ìï Vü≤<äT›\T ô|≥Tº≈£îH˚yês¡T. e÷{≤¢&É≥+
<ä>sZ∑ q¡ T+&˚ Á|ü‹ <ëìø° Vü≤<äT\› THêïsTT. eT<ÛTä |ü⁄]øÏ sê>±H˚ nìï Vü≤<äT\› ÷ yê≥+‘·≥
ny˚ eT≥Te÷j·TeTe⁄‘êsTT. y˚sπ Á|ü|+ü #·+˝À $Vü≤]kÕÔsT¡ . n˝≤ $Vü≤]+#˚≥|ü&ÉT
uÛ≤s¡rj·TT\T yêfi¯flqT #·÷&É≥+ <=s¡\≈£î Çwü+º e⁄+&É<Tä . n+<äTøπ yêfi¯ófl ìedæ+#˚
ÁbÕ+‘ê\≈£î q\¢yêfi¯ófl sê≈£L&É<Tä . e+≥yêfi¯ófl, ã+Á{À‘·T\÷ e÷Á‘·+ yêfi¯fl ã+>∑fi≤˝À¢øÏ
sêe#·TÃ. nee÷Hêìï uÛÑ]+#·≥+ nH˚~ #ê˝≤ <äTdü‡Vü≤ø£yÓTÆq $wüj·T+. nsTT‘˚
‘·s‘¡ s· ê\T>± nee÷Hê\≈£î >∑Ts¡e⁄‘·T+fÒ, nee÷Hê\≈£î >∑T]#˚ùd yê]ø°, >∑Ts¡jT˚ ´
yê]ø° n<˚ n\yêf…Æ b˛‘·T+~.
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 265
ñqï‘·yTÓ qÆ |ü<eä ⁄˝À¢ #·<Tä e⁄≈£îqï eT<Û´ä ‘·s>¡ ‹∑ Ä+>∑¢ j·TTe≈£î\H˚ ìj·T$TdüT+Ô {≤s¡T.
1857˝À »]–q≥Tº uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À »s¡≈£îÿ+&Ü e⁄+&É{≤ìøÏ Ç+^¢wüß dæbÕsT÷\q÷
ô|<ä› dü+K´˝À á <˚X+¯ ˝À e⁄+#·e\dæq nedüs+¡ ø£*–+~ Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ! á
<˚XÊìøÏ dæbÕsTT\T>± e#˚Ã Ä+>∑¢ j·TTe≈£î\T düU≤´düK´‘·\T ‘Ó*j·Tì yÓTTs¡≥T yêfi¯Sfl,
eT÷s¡T\â ÷! ÁøÏ+~ Á|ü<X˚ Ê˝À¢ e⁄qï|ü&ÉT yêfi¯flqT ôdì’ ø£ •_sê˝À¢ qT+&ç ãj·T≥≈£î
sê˙j·Ts¡T. eT<ÛTä |ü⁄]˝À n˝≤+{Ï ã+<ÛHä ê\T @MT e⁄+&Ée⁄.yêfi¯ófl ã+<Ûä $eTT≈£î˝Ô ’…
$Vü≤]kÕÔsT¡ . yêfi¯ófl uÛ≤s¡rj·TT\ |ü≥¢ m+‘· nee÷qø£s+¡ >± Á|üe]ÔkÕÔs√ kÕúì≈£î\≈£î
‘Ó*j·Tì~ ø±<äT. yêfi¯fl ìyêkÕ\≈£î #·T≥Tº|≥ü ¢ e⁄+&˚ yêfi¯ófl ‘·eT Ád”\Ô qT m+‘√
C≤Á>∑‘>Ô· ± <ë∫ e⁄+#˚yês¡T. m+<äTø£+fÒ eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì yÓTõÁùd{º Ÿ yê] XÊdüq+˝À
ˇø£ Á|ü‘´˚ ø£‘· e⁄+~. yê] XÊdüHê˝ÒM Ç+^¢wßü yê] |ü≥¢ Á|üj÷Ó –+#·ã&Ée⁄. eT<ÛTä |ü⁄]˝À
á dæ‹ú Á|ü<eäÛ T Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ eTT–ùd es¡≈L£ e⁄qï~. eT<ÛTä |ü⁄] Ç+^¢wßü yê]øÏ
$˝≤düq>∑s+¡ . uÛ≤s¡rj·TT\ nee÷Hê\≈£î ∫Vü≤ï+. ø±˙ nee÷Hê\≈£î n\yê≥T
|ü&çq kÕúì≈£î\÷, yê´bÕs¡düTÔ\÷ nee÷Hê*ï ne‘·\≈£îô|{Ïº eT<ÛäT|ü⁄]˝À ≈£î]ùd
ã+>±s¡T esê¸ìøÏ ‘·&çdæ ‘·\eTTqø£\e⁄‘·T+&˚yês¡T. Ç+ø£ ø=+&É Á>±e÷\ qT+&ç
e∫Ãq ≈£L©\T e⁄+&ÉH˚ e⁄Hêïs¡T. yêfi¯fl≈£î eT<ÛTä |ü⁄] ø£\Œeèø£yå T˚ .
2
ô|<ä› ô|<ä› j·TT<ëΔ\T >=|üŒ |ü]es¡qÔ \H˚ rdüT≈£îekÕÔsTT. >∑‘+· ˝À mqï&É÷ Á|ü|+ü #·
j·TT<ëΔ\T »s¡>∑˝Ò<äT. á j·TT>∑+˝À »]–q Á|ü<∏äeT, ~«rj·T Á|ü|ü+#· j·TT<ëΔ\T
yÓTT‘·+Ô Á|ü|+ü #·+˝ÀH˚ >=|üŒ |ü]es¡qÔ qT rdüT≈£î e#êÃsTT. yÓTT<ä{Ï Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ
‘·sT¡ yê‘· uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À yÓ÷{≤s¡T ø±s¡¢ Á|ü#ês¡+ eTTeTàs¡+ nsTT+~. Ç+^¢wßü yêfi¯fl≈£î
‘·eT e÷‘·èuÛ÷Ñ $T nsTTq Ç+>±¢+&ÉT, yÓqTø£{˝Ï ≤ Á|ü|+ü #êìøÏ ˇø£ ø=düq e⁄qï≥T¢>±
˝Ò<Tä . z&É\T ˇπø ˇø£ÿ HÓ\˝À|ü⁄ Ç+^¢wßü yê]ï Ç+>±¢+&ÉT≈£î Vü‰sTT>± øπ eå T+>± rdüT≈£î
yÓfió¯ HÔ êïsTT. Ç+>±¢+&ÉT yÓfifl¯ {≤ìøÏ 6 HÓ\\ düeTj·T+ |üfºÒ ø±\+˝À Á|üj÷· DeTT
Á|üe÷<äøs£ +¡ >± e⁄+&˚~. Ä düeTj·T+˝À ‘·eT |æ\\¢ #·<Tä e⁄\ ø√dü+ Ä+>∑¢ <=s¡\T
Væ≤e÷\j·T |üs«¡ ‘ê˝À¢øÏ $˝≤dü q>∑sê˝À¢ Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ dü÷ÿfi¯flqT @sêŒ≥T #˚dTü ≈£îHêïs¡T.
Ç|ü&ÉT Á|üj÷· De÷sêZ\T n_Ûeè~Δ #Ó+<ä≥+‘√ ‘·eT |æ\*¢ ï Çø£ÿ&É #·~$+#·e\dæq
nedüs+¡ ø£ì|æ+#·˝<Ò Tä . Çø£ÿ&É #˚ùd düeTj·T+˝À ôd\e⁄\T m≈£îÿe>± e∫Ãq|ü&ÉT
‘·–q+‘· &ÉãT“ Ç∫Ã Ç+>±¢+&ÉT≈£î |ü+|ü≥+ »s¡T>∑T‘·Tqï~. á e÷s¡TŒ\˙ï $˝≤dü
q>∑sê\ MT<ä Á|üu≤Û yêìï y˚dTü HÔ êïsTT. s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<äøΔ ±\+˝À s¡÷bÕsTTøÏ
Hê\T>∑T ùds¡T¢ Ç#˚Ã _j·T´+ s¬ +&ÉTùds¡T¢ nj·÷´sTT. á s¡ø+£ >± Á|ü‹ edüTeÔ ⁄ <Ûsä q¡ ÷
s¬ {Ï+º |ü⁄ #˚d+æ ~ s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ . nsTT‘˚ yÓTT<ä{Ï Á|ü|+ü #·jT· T<ä+Δ edüTeÔ ⁄\
<Ûsä \¡ qT ô|+#˚d+æ ~. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì Ä+>∑¢ ñ<√´>∑T\T j·TT<ä+Δ ø±s¡D+>± edüTeÔ ⁄\
<Ûsä \¡ T ô|s¡>≥∑ + <äècÕº´ ‘·eT J‘ê\T ô|+#·e\dæ+<äì >√\ ô|{≤ºsT¡ . Á_{Ïwt Á|üuTÑÛ ‘·«+
Ä+>∑¢ ñ<√´>∑T\ J‘ê\qT <Ûäs¡\ ô|s¡T>∑T<ä\ qqTdü]+∫ ô|+∫+~. nsTTHê,
uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À Ç+>±¢+&ÉT˝Àì j·TTe≈£î\T ñ<√´>∑ Ø‘ê´ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ yÓfi¯fl&ÜìøÏ
düTeTTK+>± e⁄+&Ésπ yÓ÷qì uÛj Ñ T· |ü&Ü¶sT¡ . Ä+>∑¢ bÕ\≈£î\Tì»+>±H˚ ◊.dæ.mdt. |üØø£˝å À¢
Á|ü‹uÛ≤ dü+|üqTï˝…q’ Ä+>∑¢ j·TTe≈£î\T yÓqTø£{˝Ï ≤ ô|<ä› dü+K´˝À bÕ˝§Zq˝Ò<Tä . B+‘√
Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ Ä+>∑¢ ñ<√´>∑T\T sêπsyÓ÷qqï uÛj Ñ T· + m≈£îÿesTT+~. Bìø√dü+ Á|üuTÑÛ ‘·«+
<=s¡>±] n<Û´ä ø£‘å ‘· √ ˇø£ ø£$T{°ì y˚d+æ ~. B+‘√ ª>∑T&çy¶ êìøÏ >∑Ts¡T‘·«+μ Ç∫Ãq≥Tº>±
© ø£$T{° <√|æ&û eTTsƒê>± Á|üdæ~Δ H=+~+~. ndü˝Ò ◊.dæ.mdt. |òü*‘ê\T, ôd’ìø£
Ä|òd” sü ¢¡ J‘ê\T n‘·´~Ûø£ yÓTT‘êÔ˝À e⁄HêïsTT. © eTVü‰X¯jT· T&ç |ü⁄Dé÷ì ◊.dæ.mdt.
J‘ê\÷, ôdì’ ø£ Ä|òd” sü ¢¡ J‘ê\÷ Äø±X¯+ n+‘· m‘·TqÔ ô|]>±sTT. © eTVü‰X¯jT· T&ÉT
Á|üyX˚ ô¯ |{Ïqº á s¡øy£ TÓ qÆ <√|æ&û e\q ˝≤uÛ≤ìï bı+~+~. ˇø£ÿ Ä+>∑¢ ◊.dæ.mdt.\÷,
Ä+>∑¢ ôd’ìø£ Ä|ò”düπs¢ø±<äT. uÛ≤s¡rj·TT˝…’q Ä|ò”düs¡T¢ ≈£L&Ü ˝≤uÛ≤ìï bı+<ës¡T. ©
<√|æ&˝û À Mfi¯Sfl uÛ≤>∑dTü \Ô j·÷´s¡T.
s¬ +&Ée Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ ∫e]kÕ]>± eT<ÛTä |ü⁄]ì s¡÷bÕsTT\ es¡¸+‘√ ‘·\eTTqÿ\T
#˚d+æ ~. j·TT<ä+Δ eTT–j·T&É+‘√ bÕ≥T Ç+^¢wßü yês¡T á <˚X+¯ ˝À ‘êeTT ì]à+∫q
$˝≤düq>∑sê\qT ÄX¯>± #·÷dü÷Ô XÊX¯«‘·+>± yÓ[flb˛j·÷s¡T. Ç+^¢wßü yês¡T yÓfifl¯ >±H˚
ªÁ|üuTÑÛ ‘·«+μ nH˚ ø±+Áø°≥T |ü⁄Hê~‘√ ø£≥Tºã&çq eTVü‰uÛeÑ q+ #·|Œü >± ≈£L*b˛‘·T+<äì
n+<äs¡÷ nqT≈£îHêïs¡T. ˇø£y˚fi¯ n+<äs¡÷ n˝≤ nqTø√˝Ò<äT nqT≈£îHêï. Ç+^¢wüß
Á|üuTÑÛ ‘·«+ kÕúHêìï d”«ø£]+#·{≤ìøÏ dæ<+Δä >± e⁄qï ø±+Á¬>dt Á|üuTÑÛ e⁄\T e÷Á‘·+ n˝≤π>
uÛ≤$+#ês¡T. 1947 Ä>∑dTü ≈º î£ eTT+<äT ñ<√´>±\ìï+{Ï˝Àq÷ Ç+^¢wßü yêfi‚fl e⁄+&˚yês¡T.
◊.dæ.mdt.\˝À uÛ≤s¡rj·TT\T #ê˝≤ eT+~ e⁄Hêïs¡T. ø±˙, yêfi¯fl Á|üyX˚ +¯ ìwæ<eΔä TsTTqμ
kÕúHê\T mH√ï e⁄+&˚$. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷ø£ ô|<ä› ô|<ä› ñ<√´>±\≈£î y˚\
dü+K´˝À U≤∞\T e#êÃsTT. Ç+^¢wüß yês¡T e⁄+&É>± ø±+Á¬>dt <˚X¯ uÛÑ≈£îÔ\T Ä+>∑¢
Á|üuÛÑT‘ê«ìï $eT]Ù+#·≥+˝À m˝≤ >=+‘·T∫+#·T≈£îH˚yês¡qT≈£îHêïs¡T? uÛ≤s¡‘·<˚X¯+
Á|ü|+ü #· <˚XÊ\ìï+{Ï˝Àø° ù|<ä <˚X+¯ ! <˚X¯ Á|ü»\T #ÓeT{À&çÃ dü+bÕ~+∫q <ÛHä êìï
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 267
Ç+‘·+‘· ô|<ä› ô|<ä› ñ<√´>∑dTü \ú J‘ê\ ø√dü+ Ks¡TÃô|≥º≥+ <ës¡TDyÓTqÆ n‘ê´#ês¡+!
n‹ ù|<ä <˚Xy¯ TÓ qÆ eTq<˚XÊìøÏ Ç+‹+‘· ô|<ä› ñ<√´>±\T nqedüs+¡ nH˚yês¡T.
eT] Ç|ü&ÉT ‘·eT $eTs¡Ù\qT ø±s¡´s¡÷|ü+˝À ô|fÒº neø±X¯+ ø±+Á¬>dt yê]øÏ
\_Û+∫+~. »]–+<˚$T≥+fÒ 1947˝Àì <√|æ&û © <√|æ&ìû eT]|æ+∫+~. eT÷&ÉT
e+<ä\ J‘·+ rdüT≈£îH˚ ñ<√´>∑dTü \ú T ˇø£ÿkÕ]>± |ü~ùV≤qT e+<ä\T, s¬ +&ÉT y˚\≈£î
yÓ[flb˛j·÷s¡T. kÕj·T+Á‘·+ &ç|Pü ´{Ÿ>± e⁄qïyê&ÉT ‘Ó\y¢ êπs dü]øÏ ø£˝ø… sº£ Y nsTTb˛j·÷&ÉT.
á <√|æ&û e\¢ \_Δbı+<äì <äTs¡<èä wüeº +‘·T\÷ ø=+‘·eT+~ e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚yêfi¯ófl
ø=‘·Ô Á|üuTÑÛ e⁄\≈£î nqï\T ø±˙, ‘·eTTàfi¯ó¢ ø±˙, u≤e\÷, u≤eeTs¡T<äT\÷ ø±˙ y˚Tq‘·Ô
ø=&ÉT≈£î\÷, y˚Tqe÷eT ø=&ÉT≈£î\÷ ø±˙ Ç˝≤+{Ï ã+<äT‘·« XÊK˝À¢ <˚ìø√ #Ó+~qyê¬s’
e⁄+{≤s¡T. jÓ÷>±´jÓ÷>∑´‘·\qT n≥ø£MT<ä≈î£ ô|fÒdº ,æ @e÷Á‘·+ $#·øDå£ ≤C≤„q+ ˝Ò≈î£ +&Ü
>=|üŒ >=|üŒ |ü<eä ⁄\ìï+{Ï˝Àq÷ ‘·eT yê]ì ô|fÒdº Tü ≈£îHêïs¡T. ªÄ>∑dTü º <√|æ&μû Ç+^¢wßü
yês¡T U≤∞ #˚dæ yÓ[flq kÕúHêìï |üP]Ô #˚j·T&É+˝ÀH˚ Ä–b˛˝Ò<äT. Ç+ø± m+<äs√
dü‘êŒÁ‘·\T $T–*b˛j·÷s¡T. jÓ÷>∑´‘· e⁄Hêï ˝Òøb£ ˛sTTHê eT¬sH√ï dü<Tä DZ ≤\T e⁄HêïsTT.
yê{Ï˝À¢ eTTKýÓTqÆ ~ ªJ! VüQpsY!μ ø=≥º≥+!
Ç+>±¢+&ÉT qT+&ç ~–q ‘Ó\<¢ =s¡\ø£+fÒ, q\¢<=s¡\T >=|üŒ nsTTb˛j·÷s¡T. Ms¡÷
‘Ó\<¢ =s¡\ø£+fÒ >=|üŒ>± ø=\Te⁄ rs¡T‘·THêïs¡T. õ˝≤¢ n~Ûø±s¡T\÷, õ˝≤¢ Hêj·T≈£î\
qT+&ç &Û©ç ˝¢ Àì eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\ es¡≈L£ düeTk˛Ô|#ü êsê\‘√{Ï |òE ” *ï n+<äTø√e≥+
ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ä>∑dTü º <√|æ&˝û À ˝≤_Û+∫q~ q\¢<=s¡˝Ò ø±≈£î+&Ü bÕ‘· ◊.dæ.mdt.\≈£î
≈£L&Ü $wüj÷· ìï ‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T. ø±+Á¬>dt Á|üuTÑÛ ‘·«+˝À düC≤e⁄>± n_Ûeè~Δ #Ó+<ë\+fÒ
ªJ VüQpsYμ ø=≥º≥+ eTTKéTì >∑eTì+#ês¡T. yÓqTø£ ‘Ó\<¢ =s¡\≈£î HÓ‹MÔ T<ä {À|”
rdæ ‘·\e+∫ dü˝≤+ ô|fÒºyês¡T. Ç|ü&ÉT ªbÕ<äÁ|üe÷D≤\H˚ Ä#·]düTÔHêïs¡T. bÕ‘·
◊.dæ.mdt.\T yÓqTø£ ‘Ó\<¢ =s¡\ ‘êuÒ<ës¡T\qï e÷≥ ì»y˚T! Ç|ü&ÉT ‘·eT bıs¡bÕ≥TqT
‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T. eTq˝À ø£\T|ü⁄ø√e{≤ìøÏ nuÛ´Ñ +‘·s+¡ m+<äT≈£î e⁄+&Ü*? Á|üuTÑÛ ‘·« ñ
<√´>∑T\÷, Ä|òd” sü ÷¡ ¢ |üqT\T e~˝Òdæ ‘·eT ø£syÔ¡ ê´\qT bÕ{Ï+#·{≤ìøÏ yêfi¯ófl ÁbÕ+‘·,,
<˚X¯ sê»<ÛëìøÏ yÓ[flb˛j·÷s¡T. |üPC≤ ø±s¡´Áø£e÷*ï #˚dTü ≈£î+≥THêïs¡T. Ç˝≤ ñ<√´>∑
<Ûsä êà*ï ≈£L&Ü $düà]+∫ ªø£syÔ¡ ê´ìπøμ ÁbÕeTTK´‘·ìdüTHÔ êïs¡+fÒ ` yê] Á|üuTÑÛ uÛøÑ ìÔÏ
y˚H√fi¯fl ø=ìj·÷&Ü*. ‘=\T‘· Á|üuÛÑTe⁄*ï Á|üuÛ≤$‘·T*ï #˚düT≈£îH˚ Á|ü<Ûëq \øå±´ìï
kÕ~Û+#·≥+ ø√dü+ Ç‘·s¡Á‘ê mHÓïìï #˚dæHê ø±+Á¬>dt Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·q Ä|ò”düs¡¢qT
ø£$å T+#·{≤ìøÏ düs«¡ <ë dæ<+Δä >± e⁄+&˚~. ªÄ>∑dTü º <√|æ&μû ì düs«¡ yê´|üø+£ #˚jT· {≤ìøÏ
dü\ú ø±˝≤<äT\≈£î dü+ã+~Û+∫q ne<ÛTä *ï $düèÔ ‘·+ #˚XÊs¡T. yÓqTø£ Ç+^¢wßü <=s¡\T
e⁄qï|ü&ÉT õ˝≤¢ yÓTT‘êÔìø° >¬ õf…&é Ä|òd” sü T¡ ¢ Ç<äs› √, eTT>∑TsZ √ e⁄+&˚yês¡T. ø±+Á¬>dt
<=s¡\T e#êÃø£ >¬ õf…&é Ä|òd” sü ¢¡ dü+K´ Hê\T¬><’ Tä s¬ ≥¢≈î£ ô|]–+~. yê]ì nqTdü]+∫
ÁøÏ+~ dæã“+B ô|s¡>±* ø£<ë? ˝Òø£b˛‘˚ yêfi¯ófl dü+‘·ø±\T ô|≥º{≤ìøÏ ø±–‘ê\T
mes¡T n+~kÕÔs¡T? ø£qTø£ ø£¢s¡Tÿ\ dü+K´ ◊<äT¬s≥T¢ ô|]–+~. á |üì ‘Ó*d”
‘Ó*j·T≈£î+&Ü, yÓ÷dü+>± »]–+<äì nqTø√e{≤ìøÏ ˝Ò<Tä . &Û©ç ˝¢ Àì ø±+Á¬>dt eTVü‰
Á|üuTÑÛ e⁄\T á dü‘êÿsê´ìøÏ dü«j·T+>± ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡e+ #˚XÊs¡T. Ç+^¢wßü yês¡T e⁄qï|ü&ÉT
nK+&É uÛ≤s¡‘<· X˚ Êìï |ü]bÕ*+#·≥+˝À düV≤ü ø£]+#·{≤ìøÏ >=|üŒ J‘ê*ï rdüT≈£î+≥Tqï
‘=$Tà~ eT+~ ôdÁø£≥Ø\T dü]b˛j˚Tyês¡T. ø±+Á¬>dt eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄ dü«j·T+>± yê]
dü+K´qT 22≈£î ô|+#ê&ÉT. $uÛõÑ +|üã&Éì uÛ≤s¡‘<· X˚ ÊìøÏ 9 eT+~ dü]b˛‘˚ $uÛõÑ +|ü
ã&çq uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ 22 eT+~ nedüs¡+ nj·÷´s¡+fÒ Çø£ }Væ≤+#·Tø√e#·TÃ.
Á|ü|+ü #·+˝Àì ø£&TÉ ;<ä <˚XÊ\˝À ˇø£fqÆ… uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ø±+Á¬>dt Á|üuTÑÛ ‘·«+ #˚‘T· ˝À¢øÏ
sê>±H˚ <Ûìä ø£ <˚X+¯ nsTTb˛sTT+~. Á|ü»\ Çfi¯fl˝À¢ <Ûqä + eT÷\T>∑T‘√+~. n+<äTøπ
q\¢<=s¡\T á $<Û+ä >± <√#˚dTü HÔ êïs¡T. á <√|æ&˝û À eTq+ >∑eTì+#·e\dæq $wüjT· +
ˇø£{Ïe⁄+~. á <√|æ&ûøÏ dü+ã+~Û+∫q Á|ü‹|òü\+ ‘·eT ã+<ÛäTø√{Ï #˚‘·T˝À¢ø√,
Á|”‹bÕÁ‘·T\ #˚‘T· ˝À¢ø√, ªJVüQpsY >±fi¯fl #˚‘T· ˝À¢ø√ b˛j˚T≥Tº C≤Á>∑‘\Ô· T rdüT≈£îHêïπs
>±˙ |üsêsTTyêfi¯fl #˚‘T· ˝À¢øÏ b˛˙j·T˝Ò<Tä ø±+Á¬>dt Á|üuTÑÛ e⁄\T!
3
á |ü]es¡qÔ ‘ê\÷≈£î Á|üu≤Û e+ eT<ÛTä |ü⁄] MT<ë |ü&~¶É . ‘Ó\¢ ◊.|æ.mdt. <=s¡
ã<äT\T q\¢ ◊.|æ.mdt. <=s¡ e#êÃ&ÉT. Ç<ä]› X¯Øsê\ s¡+>∑T˝À uÛ<Ò +ä e⁄qï|üŒ{Ïø°
J‘·+˝À m≥Te+{Ï uÛ<Ò +ä ˝Ò<Tä . Ç<ä]› jÓ÷>∑´‘·\˝Àq÷ uÛ<Ò +ä e⁄+~ ø±˙ nVü≤+ø±s¡+˝À
uÛ<Ò +ä ˝Ò<Tä . á q\¢<=s¡>±s¡T ≈£L&Ü ‘Ó\<¢ =s¡\ ˝≤>±H˚ Á|ü»\≈£î <ä÷s¡+>± e⁄+{≤s¡T.
á <=s¡>±] X¯Øs¡|ü⁄ s¡+>∑T q\¢>± e⁄+≥T+~. Ä s¡+>∑Tì #·÷dæ bıs¡bÕ≥T|ü&ç
eTqyê&˚ ø£<ë! nì nqT≈£îì me¬s’Hê q\¢yê&ç <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi≤fls¡+fÒ ` <=s¡>±]
ø£fifl¯ ˝À¢ qT+&ç yÓ\Te&˚ ø£s¬ +≥T cÕ≈£î ø={Ïº u§ø£ÿuÀsê¢ |ü&Ü*‡+<˚! yÓ[flq yêfi¯ófl
ø£fifl¯ ˝À¢øÏ #·÷&Éøb£ ˛‘˚ ÁøÏ+<ä|&ü &É TÉ ø±˙, n‘·ì H√{ÏqT+&ç ‹≥T¢ ‹qe\dæ e⁄+≥T+~.
‘·q nVü≤+ø±sêìï ø±bÕ&ÉTø√e≥+˝À q\¢<=s¡ ‘Ó\¢<=s¡\ ø£+fÒ Hê\T>∑T Ä≈£î\T
m≈£îÿe #·~yê&ÉT. Ç+^¢wßü yêfi¯ófl yÓ[flb˛j·÷s¡T ø±˙ XÊdüq+ #˚jT· {≤ìøÏ n‘·T´‘·eÔ T
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 269
yÓTqÆ ~ Ç+^¢wßü <=s¡\ |ü<‘Δä ˚ nì q\¢<=s¡\ n_ÛÁbÕj·TeTT. &Û©ç ¢ Á|üuTÑÛ e⁄\ >=+‘·T
MT<ä ≈£Ls¡TÃ+fÒ ‘·|Œü ìdüs¬ ’ Væ≤+Bì sê»uÛ≤wüqT #˚jT· {≤ìøÏ n+^ø£]+#ês¡T. ø±˙
15 dü+e‘·‡sê\ ‘·sT¡ yê‘· e÷Á‘·yT˚ Væ≤+B sê»uÛ≤wü>± e⁄+≥T+~. á˝À|ü⁄ M\T˝Ò<Tä .
Ä ‘·sê«‘ÓH’ ê Væ≤+B eùdÔ sêj·T#˚ÃyÓ÷ >±˙, Ç+^¢wßü n+¬ø\T e÷Á‘·+ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À
n<˚ $<Û+ä >± ‹wüº y˚dTü ≈£îì e⁄+&çb˛‘êsTT. Ä e⁄+&çb˛e≥+ m+‘·es¡≈î£ n+{≤πsyÓ÷!
eTVü‰Á|üfij ¯ T· + e∫Ã Á|ü|+ü #·+ düs«¡ HêX¯q+ nj˚Tés¡≈L£ n˝≤ e⁄+&çb˛‘êsTT. á
q\¢<=s¡\≈£î, Á|ü»\ MT<ë, Á|ü»\ uÛ≤wüMT<ë m+‘· Áù|yÓ÷ #Ó|üŒ˝ÒeTT. ˇø£ÿ
ñ<ëVü≤s¡D #Ó_‘˚ bÕsƒ≈¡ î£ ˝Ò ns¡+ú #˚dTü ≈£î+{≤s¡T. Mfi¯ófl n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ sêø£eTT+<äT
ø=ìï dü«<˚o dü+kÕúHê˝À¢ Væ≤+Bì rùdkÕs¡T. Ä dü+kÕúHê˝À¢q÷ Ç+^¢wßü ôdHº √Á>±|òsü q¢¡ ÷,
f…|Æ dæ Tü \º q÷ ñ<√´>±˝À¢ #˚sT¡ Ã≈£î+≥THêïs¡T. á Á|üuTÑÛ ‘·«+ Á|ü»\ ø√dü+ |üì#˚jT· ≥+
˝Ò<ìä mes¡T nq>∑\s¡T? Á|üuTÑÛ ‘·«+ |ü]bÕ\Hê kÂ\uÛ´Ñ + ø√düyT˚ Ç+^¢wßü #·~$q
ñ<√´>∑T*ï Á|üuTÑÛ ‘·« j·T+Á‘ê+>∑+˝À #˚sT¡ Ã≈£î+{À+~ nq≥+ øπ e\+ Vü‰kÕ´düŒ<äyT˚
ne⁄‘·T+~. Á|ü|+ü #· uÛ≤wü\˝Àø° ñ‘·eÔ T uÛ≤wü Ç+^¢wßü uÛ≤wü. Ç˝≤+{Ï uÛ≤wüqT uÛ≤s¡‘·
Á|üuÛÑT‘·«+ ñ>∑TZ–HÓï\˝Àø° |ü⁄øÏÿ≥ |ü{Ïº+#ê\qT≈£î+{À+~. eT<ÛäT|ü⁄]øÏ Ä|ò”düs¡T>±
e∫Ãq q\¢<=s¡ ≈£L&Ü á $wüjT· +˝À ‘·eT Á|ü<X˚ ¯ eTTKéT+Á‹ dü\Vü‰qT U≤‘·sT¡
#˚jT· &É+˝Ò<Tä . Ä eT+Á‹>±s¡T Væ≤+B $wüjT· +>± Ç∫Ãq dü\Vü‰\÷, #˚dqæ Á|üø≥£ q\÷
ô|’ô|’ e÷≥˝Ò ø±˙ n+‘·s¡+>∑+ qT+&ç e∫Ãq~ ø±e⁄. á q\¢<=s¡>±]øÏ ‘Ó\T‡.
z≥s¡q¢ T #˚‹˝À ô|≥Tºø√yê\+fÒ ˇø√ÿkÕ] Çwü+º ˝Òì dü÷#·q\÷ #˚jT· e*‡ edüT+Ô ~.
Çwüº+˝Òì Á|üø£≥q\÷ #˚j·Te*‡ edüTÔ+~. ì»+>± Væ≤+Bì sê»uÛ≤wü #˚j·T≥y˚T
Á|ü<X˚ ¯ eTTKéT+Á‹>±] n_ÛeT‘·eTsTT‘˚, yÓTT<ä≥ Ä|òd” Tü ˝À¢q÷ Ç+^¢wßü f…|Æ ⁄ü s¬ ≥’ s¡q¢ T
rdæyk˚ ÕÔsT¡ . Ç+^¢wßü ôdHº √Á>±|òsü ≈¢¡ î£ Væ≤+B H˚sT¡ Ãø√yê\ì Äs¡s¶ T¡ #˚kÕÔsT¡ . n+‘˚ø±˙
ñ<√´>∑dTü \ú T Væ≤+B H˚sT¡ Ã≈£îH˚ >∑&TÉ e⁄qT á $<Û+ä >± bı&ç–+#ês¡T.
eT<ÛTä |ü⁄]˝Àì q\¢<=s¡ ø=ìï $wüj÷· ˝À¢ eTVü‰sêE˝≤ eéVü≤]kÕÔ&TÉ . Äj·Tq
y˚w<ü ëÛ s¡D, |ü<‹Δä , n+‘ê ‘Ó\<¢ =s¡*ï b˛* e⁄+≥T+~. dü÷≥T y˚dTü ≈£î+{≤&ÉT. ‘·\MT<ä
ô|˝ò Ÿº ùV≤≥T! s√p ùwyé #˚dTü ≈£î+{≤&ÉT. X¯Øs¡+ ˝≤e⁄>± ˝Òøb£ ˛e{≤q j·TTe≈£î&ç>±
#·˝≤ø°>± e⁄+{≤&ÉT. Væ≤+B uÛ≤wüqT #ê˝≤ ø£w+ºü >± e÷{≤¢&TÉ ‘·÷ e⁄+{≤&ÉT. Ç+^¢wßü qT
e÷Á‘·+ #Óe⁄\T ∫\T¢\T |ü&˚≥Tº>± >∑{Ïº>± á <˚X¯+˝ÀH˚ |ü⁄≥º˝Ò<˚yÓ÷! nì
nì|ædTü +Ô {≤&ÉT. nã<ä+Δ #Ó_‘˚ #Ó\T¢u≤≥Tø±<äì #Ó|Œü &Éy÷Ó ø±˙ ˝Òøb£ ˛‘˚ Äø˘‡|òsü ˝¶Y À
#·~$q≥÷º, n+<äTe\¢ Ä ñ#êÃ¤sD¡ e∫Ãq≥÷º #Ó|ü ≈£îH˚yê&˚! n˝≤+{Ï q\¢<=s¡>±s¡T
‘·q Ä|òd” Tü ˝À Væ≤+Bì Á|üyX˚ ô¯ |&É‘ê&Éì m{≤¢ Ä•kÕÔ+. q\¢<=s¡>±]øÏ á <˚X¯ Á|ü»\‘√
ø±˙,Á|ü»\ uÛ≤wü‘√ ø±˙ u§‹Ô>± dü+ã+<Û+ä ˝Ò<Tä . q\¢<=s¡>±s¡T ‘·qø£+fÒ eTT+<äT
dæ+Vü‰düHêìï n~Ûw+ºæ ∫q ‘Ó\<¢ =s¡*ï nqTø£]düTHÔ êï&ÉT. Äj·Tq≈£î n<˚ |ü~y˚\T!
4
eT<ÛTä |ü⁄] #ê˝≤ e÷]b˛sTT+~. Ç|ü&ÉT Ä yÓqTø£{Ï eT<ÛTä |ü⁄] ø±<äT. nsTTHê,
|òsü ê«˝Ò<Tä . Ç|üŒ{Ïø° j·T÷s√|t <˚XÊ\≈£î #Ó+~q sêj·Tu≤s¡T\÷, yê] düreTDT\÷
e+<ä\ dü+K´˝À edü÷HÔ ˚ e⁄Hêïs¡T. yêfi¯ó¢ sêe≥+ e\q eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ˝≤uÛyÑ T˚ ø±˙
qwü+º e⁄+&É<Tä . Ç‘·s¡ <˚XÊ\T $˝≤dü j·÷Á‹≈£î*ï Äø£]¸+#·{≤ìøÏ Á|ü#êsêìøÏ \ø£\å T
Ks¡TÃô|&ÉT‘·THêïsTT. ø±˙, eTq+ n˝≤ #˚jT· ≥+ ˝Ò<Tä . eT<ÛTä |ü⁄]øÏ Á|üdTü ‘Ô +· Ä|òd” sü T¡ >±
e⁄+≥Tqï q\¢<=s¡ yÓqTø£{Ï |ü<‹Δä ˝ÀH˚ n‘·ì y˚wuü ≤Û wü\THêïsTT. Á|ü»\TqT ø£*dæq|ü⁄&ÉT
me] e\q dæ+Vü‰düq+ MT<ä ≈£Ls√Ã>∑*>±eTqï <Ûë´dü n‘·ìøÏ ˝Ò<Tä . #ê˝≤ dü+‘·è|æìÔ
Á|üø£{Ïdü÷Ô e⁄+&˚yê&ÉT. n‘·DÏí n+<äs¡÷ yÓT#·TÃ≈£îH˚yês¡T ø±˙ n≥Te+{Ï e´øÏÔì
eT<ÛTä |ü⁄]øÏ Ä|òd” sü T¡ >± ñ+&ÉìkÕÔsê? n+<äTø£H˚ ô|q’ Tqï Á|üuTÑÛ e⁄\T eT<ÛTä |ü⁄]øÏ ‘·–q
yêìì n~Ûø±]>± |ü+|æ+#ês¡T. ˇø£ÿ s¡+>∑T$TqVü‰ Ç‘·qT yÓqTø£{Ï ‘Ó\¢<=s¡\≈£î
@e÷Á‘·+ rdæb˛&ÉT. ª@e÷Á‘·+ rdæb˛&ÉTμ nqï e÷≥≈£î ns¡+ú . ‘Ó\<¢ =s¡\˝Àì eT+∫
>∑TD≤\≈£î ≈£L&Ü @ e÷Á‘·+ rdæb˛&ÉT nq{≤ìøÏ M\T˝Ò<äT. ‘Ó\¢<=s¡\T düeTj·T
bÕ\qø√dü+ ‘·eT $ÁXÊ+‹ ø±˝≤ìï ≈£L&Ü Ks¡TÃ ô|fÒyº ês¡T. á q\¢<=s¡>±s¡T yÓqTø£{Ï
‘Ó\<¢ =s¡\˝≤>±H˚ yêsêìøÏ ˇø£kÕ] eT<ÛTä |ü⁄]øÏ edü÷+Ô {≤s¡T. ø√s¡Tº ÁbÕs¡+_Û+#·≥+
|ü~ >∑+≥\≈£î. øπ düT\÷, <ëyê\÷ e⁄qï yêfi¯fl≈£î düeTqT¢ |ü+|æ+#˚≥|ü&ÉT yê{Ï˝À¢
|ü~ >∑+≥\≈£î ø√s¡Tº <ä>sZ∑ ¡ Vü‰»s¡T>± e⁄+&Éøb£ ˛‘˚ Á|ü‹yê~øÏ nqT≈£L\+>± rs¡TŒ
e⁄+≥T+<äì ÁyêkÕÔsT¡ . nsTT‘˚, Äj·Tq dü«j·T+>± eT<ÛTä |ü⁄]øÏ e#˚Ãdü]øÏ 12 >∑+≥\T
<ë≥T‘·T+~. e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü ø±s¡T˝À e∫Ãq <=s¡>±s¡T ø±ùd|ü⁄ $ÁXÊ+‹
rdüT≈£î+{≤s¡T. |ü≈îå£ ˝≤¢ m<äTs¡T #·÷düTqÔ ï Á|ü»\≈£î #·+Á<äT&ÉT ˝≤+{Ï Äj·Tq eTTK
<äsÙ¡ q+ ø±<äT. q\¢<=s¡>±s¡T ˇ+{Ï>+∑ ≥≈£î ø√s¡T˝º À ≈£îØÃ˝À ≈£Ls¡TÃ+fÒ n<˚ uÛ≤>∑éTì
nqe#·TÃ. eT∞fl \+#Y ø√dü+ ø√s¡Tº ø±s¡´Áø£eT+ ã+<é ne⁄‘·T+~. ø√s¡Tº |üì MT<ä
e∫Ãq yêfi¯ófl eTT+<äT>±H˚ C≤Á>∑‘|Ô· &ü ç ‹+&ç‹ì e#êÃsê düsπ dü] ˝Òøb£ ˛‘˚ eT≥T≈£î
Ç+ø£ yêfi¯ófl ‹+&ç e÷qTø√yê*‡+<˚. yêfi¯ófl ‹+&ç e÷qT≈£î+fÒ e÷qT≈£î+{≤s¡T >±ø£
mH√ï X¯‘êu≤›\T>± edüTqÔ ï Ä#êsêìï q\¢<=s¡ m˝≤ e÷qTø√>∑\&ÉT? \+#Yø+£ fÒ
nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 271
yÓfi≤flø£ Hê\T>∑T >∑+≥\ ˝À|ü⁄ ‹]– ø√s¡T≈º î£ sêyê\qï ìj·TeT+ mø£ÿ&ÉT+~? ìj·Te÷\T
e⁄Hêï Ç‘·sT¡ \ø√dü+ >±˙, eT<ÛTä |ü⁄]øÏ düsê«~Ûø±s¡sTTq ªq\¢<=s¡μ ø√düe÷!
ˇø£ÿ düeTj·T+ $wüjT· +˝ÀH˚ ø±<äT ø±s¡´<äsÙ¡ ‘·˝Àq÷ Ç‘·ìøπ yÓqTø£{Ï ‘Ó\<¢ =s¡\≈£L
qø£ÿø° Hê>∑˝Àø±ìø° e⁄qï+‘· e´‘ê´dü+ e⁄+~. yÓqTø£{Ï ø£s¢ T¡ ÿ\T Ç|üŒ{Ïø° ø=+<äsT¡
e⁄Hêïs¡T >∑qTø£ ø±˙ ˝Òøb£ ˛‘˚ ã+&ç @Hê&√ }_˝À ∫≈£îÿ≈£îH˚~ ` nsTT‘˚ á q\¢<=s¡
ˇø£ $wüjT· +˝À e÷Á‘·+ ‘·q <˚Xu¯ øÑÛ ÔÏ uÛ≤yê\qT ì\u…≥Tº≈î£ +≥THêï&ÉT. yÓqTø£{Ï <=s¡\T
|üìMT<ä e∫Ãqyês¡T me¬sH’ ê |ü\ø£]+#˚yês¡T. Ç‘·&TÉ e÷Á‘·+ q\¢yê&ÓH’ ê, ‘Ó\y¢ ê&ÓH’ ê
me¬sH’ ê düsπ ‘·q ø√dü+ >∑+≥\ ‘·sã¡ &ç ì\ã&Ée\dæ+<˚! ‘Ó\<¢ =s¡\T me¬sH’ ê ‘Ó\<¢ =s¡
ø√dü+ eùdÔ ≈£Ls√Ã{≤ìøÏ ≈£îØÃì ‘·|üŒ≈£î+&Ü Ç#˚Ãyê&ÉT. á q\¢<=s¡ ‘Ó\¢<=s¡*ï
≈£L&Ü >∑+≥\ ‘·sã¡ &ç ì\u…&TÉ ‘·÷H˚ e⁄Hêï&ÉT. &Û©ç ¢ eTVü‰Á|üuTÑÛ e⁄\T @ ‘Ó\<¢ =s¡\
ø£{≤ø£å Mø£Då ≤\ ø√dü+ e⁄Hêïs√, @ ‘Ó\<¢ =s¡*ï dü+‘·d+æ |ü #˚dæ á <˚X+¯ MT<ä ø£qø£
es¡¸+ ≈£î]|æ+#ê\ì #·÷düTÔHêïs√, Ä ‘Ó\¢<=s¡\T ≈£L&Ü ø√s¡Tº˝À >∑+≥\ ‘·s¡ã&ç
ì\ã&ÉT‘·THêïs¡T eT]!
eT] Ç‘·qT q\¢<=πsq+{≤sê?

మధుపురి కథా సంపుటి (రాహుల్ సాంకృత్యాయన్)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

మధుపురి కథా సంపుటి (రాహుల్ సాంకృత్యాయన్)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé

Á|ü#·Ts¡D HÓ+. : 2350/623

sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé Væ≤+B˝À s¡∫+∫q ªãVüQs¡+^ eT<ÛäT|ü⁄]μ nH˚

|üÁ‹ n+X¯eT÷ MT‘√ #·]Ã+∫q<˚

12 sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé : eT<ÛäT|ü⁄]

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 23

36 sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé : eT<ÛäT|ü⁄]

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 47

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 63

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 75

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 87

102 sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé : eT<ÛäT|ü⁄]

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 117

130 sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé : eT<ÛäT|ü⁄]

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 143

154 sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé : eT<ÛäT|ü⁄]

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 167

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 181

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 195

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 211

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 225

nqTyê<ä+ : ø£$ì Ä\÷] 237

250 sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé : eT<ÛäT|ü⁄]

262 sêVüQ˝Ÿ kÕ+ø£è‘ê´j·THé : eT<ÛäT|ü⁄]

You might also like