Przyroda – Dział 1

Przyroda to wszystko, co nas otacza, oprócz obiektów stworzonych przez

ludzi.

Składniki przyrody ożywionej:

– ludzie
– rośliny
– zwierzęta
– inne organizmy

Składniki przyrody nieożywionej:

– powietrze
– woda
– skały
– Słońce

Wytwory działalności człowieka:

– mosty
– budynki
– drogi
– rowy
– stawy

Czynności życiowe – czynności wspólne dla istot żywych. Umożliwiają

ustalenie, że dany organizm jest istotą żywą.
Istoty żywe posiadają siedem wspólnych procesów życiowych: ruch,
oddychanie, reakcja na bodźce, wzrost, wydalanie, rozmnażanie i odżywianie.

Zmysły i narządy:
– wzrok (oczy)
– słuch (uszy)
– węch (nos)
– smak (język)
– dotyk (skóra)

Obserwacja to uważne przyglądanie się wybranemu obiektowi.

Doświadczenie polega na zaplanowaniu i wykonaniu czynności, które
pomagają w uzyskaniu odpowiedzi na pytania: Jak to się dzieje? Dlaczego tak
się dzieje? Co się stanie, gdy?
Etapy doświadczenia:
1. Pytanie badawcze.
2. Hipoteza
3. Potrzebne materiały
4. Przebieg doświadczenia
5. Obserwacje
6. Wioski

Wymień wspólne elementy dla doświadczenia i obserwacji: obserwacja

jest jednym z etapów doświadczenia.

Napisz pytanie badawcze i wniosek w przypadku doświadczenia, gdy

jedną roślinę podlewamy a drugiej nie podlewamy:

Pytanie badawcze: Jak woda wpływa na rośliny?

Wniosek: Rośliny pozbawione wody usychają.

Obserwacji przyrodniczych dokonujemy podczas wycieczek. Aby nie zabłądzić

warto mieć mapę i kompas. Do pomiarów, na przykład odległości lub grubości
pni drzew przyda się taśma miernicza. Do obserwacji warto mieć lupę i
lornetkę. Przyda się też aparat fotograficzny.

Kompas to przyrząd, który wskazuje kierunki geograficzne.

Lupa służy do obserwacji niewielkich obiektów.
Mapa ułatwia orientację w terenie.
Lornetka służy do obserwacji oddalonych obiektów.
Taśma miernicza służy do pomiarów odległości.
Aparat fotograficzny służy do robienia zdjęć, które uzupełnią notatki z
obserwacji.
Mikroskop służy do obserwacji obiektów niewidocznych przy użyciu lupy.
Przybliża i powiększa obraz.

Podczas używania kompasu trzeba trzymać go z daleka od dużych metalowych

przedmiotów oraz innych kompasów, żeby igła magnetyczna działała
prawidłowo.

Widnokrąg – linia pozornego zetknięcia nieba z powierzchnią Ziemi.

Sposoby wyznaczania głównych kierunków geograficznych:
– za pomocą kompasu (niezależnie od pogody)
– za pomocą gnomonu (tylko w słoneczne dni – jego cień wskazuje
kierunek północny)

Kierunki geograficzne