TABLICE IZ ČELIKA

Oblik i dimenzije običnih zavrtnjeva

a šestougaona glava
b vrat zavrtnja
c navrtka
d podloška

Zazor ( d=d0-d) treba da bude:

1 mm za M12 i M14
2 mm za M16 M18 M 20 M22 i M24
3 mm za M27 i veće

6
 Osnovne dimenzije delova zavrtnja

M12 M1 M20 M22 M24 M27 M30

b 19.5 23 26 28 29.5 32.5 35

i 2.5 3.0 4.0 4.0 4.5 4.5 5.0
e 20.88 26.17 32.95 35.03 39.55 45.20 50.85
h 8 10 13 14 15 17 19
s 19 24 30 32 36 41 46
R 0.6 0.6 0.8 0.8 0.8 1.0 1.0
Navrtka
m 10 13 16 18 19 22 24
Podloška
d1 14 18 22 24 26 30 33
d2 24 30 37 39 44 50 56 7

Oznaka klase čvrstoće

14
 Prikazivanje zavrtnjeva na crtežima
Obični zavrtnjevi

Visokovredni zavrtnjevi

15
 Kategorije spojeva sa zavrtnjevima prema EC3
Smičući spojevi
–Kategorija A:
Spojevi kod kojih se opterećenje prenosi
pritiskom po omotaču rupe i smicanjem zavrtnjeva
–Kategorija B:
Spojevi otporni na proklizavanje pri graničnom
stanju upotrebljivosti
–Kategorija C:
Spojevi otporni na proklizavanje pri graničnom
stanju nosivosti

Spojevi opterećeni na zatezanje

–Kategorija D:
Spojevi sa neprednapregnutim zavrtnjevima
–Kategorija E:
Spojevi sa prednapregnutim zavrtnjevima 17
Kontrole nosivost zavrtnjeva u smičućim
spojevima

26
 Sečnost zavrtnjeva

 v f ub A
Fv , Rd  m (m je broj ravni smicanja -sečnost zavrtnja)
M2

28
 Nosivost zavrtnjeva na smicanje-Nv,Rd
 v f ub A
Fv , Rd 
M2

- Kada ravan smicanje prolazi kroz deo zavrtnja sa navojem

A je površina ispitnog preseka zavrtnja As
 v  0.6 za klase čvrstoće 4.6, 5.6, 8.8
 v  0.5 za klase čvrstoće 4.8, 5.8, 6.8, 10.9
- Kada ravan smicanje ne prolazi kroz deo zavrtnja sa navojem
A je površina bruto preseka zavrtnja A  d 
2

4
 v  0.6 za sve klase čvrstoće
f ub čvrstoća na zatezanje zavrtnja;
M2 parcijalni koeficijent sigurnosti;
Kod obrađenih zavrtnjeva, pri određivanju površine A,umesto
prečnika zavrtnja (d) treba uzeti prečnik rupe (d0)! 27
 Nosivost na pritisak po omotaču rupe-Nb,Rd
t debljina lima
k1  b f u d t d prečnik zavrtnja
Fb , Rd 
M2 fu čvrstoća na zatezanje
γM2 parcijalni koeficijent sigurnosti

29
Proračunske nosivosti zavrtnjeva na
smicanje i zatezanje

41
Raspored zavrtnjeva u vezi -označavanje

52
Propisana minimalna i maksimalna
rastojanja između zavrtnjeva

53
Obeležavanje šavova u tehničkoj dokumentaciji

37
 Kvalitet šavova

Obim i vrsta kontrole šavova zavise od klase izvođenja

konstrukcije (EXC1, EXC2, EXC3 i EXC4), odnosno od
propisanog kvaliteta šavova
Razlikuju se sledeći kvaliteti šavova:
–B+ (za EXC4) -najviši
–B (za EXC3)
–C (za EXC2)
–D (za EXC1) –najniži
Svaki kvalitet šava podrazumevaodređen nivo kontrole kvaliteta;

EN 1090-2 tačno definiše procedure kontrole kvaliteta koje

odgovaraju zahtevanim klasama izvođenja, odnosno kvalitetima
šavova
49
 Pojednostavljena metoda proračuna
U svakoj tački duž šava rezultujuća sila po jedinici dužine Fw,Ed
mora da zadovolji sledeći uslov:
Fw, Ed  Fw, Rd  f vw,d a

Proračunska čvrstoća šava na smicanje fvw,d se određuje

prema izrazu: fu
f vw,d 
3 w  M 2

Vrsta čelika S235 S275 S355 S420 S460

w 0.8 0.85 0.9 1.0 1.0
fu (Mpa) 360 430 510 500 530

M2 1.25 1.25 1.25 1.25 1.25

fvw,d (Mpa) 208 234 262 231 245
14
 Statički pokriveni ugaoni šavovi -zatezanje
Debljina obostranih ugaonih šavova na
aksijalno opterećenom elementu može da se
odredi iz uslova da šavovi imaju veću ili
jednaku nosivost od spojenog elementa:
t fy
FEd ,max  Sila po jedninici dužine
M0
FEd , max t fy w
w      
2a 2a M0 2
w 
2
  fu
2 fu
u    3 w   2w 
 2  2  w M 2 w  M 2

fu t fy fu
w   f uw , d  2 
2  M2 2a M0 w  M 2

w fy  M2
a t
2 fu  M 0 15
 Primer aksijalno opterećenog elementa

fu
FRd ,   a 2 L2  a 2 L2 f u , w , d
2 w  M 2

16
 Primer konzolnog elementa -savijanje

0.9 2 L2 a f u
VRd  iz uslova normalnog napona
3 e M2
18