Professional Documents
Culture Documents
ISO 50001
การพัฒนาระบบพลังงานของไทย
ใน
อ
▪ เนนแนวทางการสรางโครงการพลังงานขนาดใหญ (เมกกะโปรเจ
ด
ก )ี
ต
▪ ผลักภาระตนทุนทางสังคมความเดือดรอนใหชาวบาน
▪ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมถูกทําลาย
▪ ระบบพลังงานเนนใหสามารถตอบสนองความตองการใชไฟฟา
ไดโดยให
แนวทางการพัฒนาก่อให้เกิดผลกระทบต่อ
ความสําคัญกับความมั่นคงดานพลังงานเปนหลัก
สุขภาพของประชาชน
การจัดการพลังงานในอดีตเน้นการพึงพา Fossil Fuel ทําให้เกิด
ความเสียง/ปญหา 3 ประเด็น
1. ความไมยั่งยืนทางเศรษฐกิจ
▪ 80% ของพลังงานที่ใชอยูเปน fossil fuel (ตองนําเขาพลังงาน
จากตางประเทศ)
▪ เกิดภาวะขาดดุลจากการนําเขาพลังงานราคาสูง (กระทบตอ
การเติบโตเศรษฐกิจและเสถียรภาพ)
- การจัดการในระบบรวมศูนย
2. ความไมยั่งยืนทางสิ่งแวดลอม (องคกรขนาดใหญมีอํานาจควบคุม)
▪ กาซเรือนกระจก
▪ ฝนกรด กฟผ ปตท
▪ ผลกระทบตอจํานวนชนิดปลา-(สร างเขื
เนน ่อน)เทคโนโลยีขนาดใหญ
การใช
3. ความไมยั่งยืนทางสังคม นําเขาจากตางประเทศ
▪ อพยพยายถิ่น (สรางเขื่อน) เกิดการจัดการพลังงานทีไม่
▪ ความขัดแยงตางๆ ยังยืน
ผลกระทบด้านสิงแวดล้อมทีเกิดจากภาคพลังงาน
โครงการพัฒนาทางด้าน ผลกระทบ
พลังงาน ตอทรัพยากรธรรมชาติ: ความ
- การสรางโรงไฟฟาประเภท หลากหลายฯ ลดลง ทําลายที่อยู
ตางๆ (+เขื่อน) อาศัยสัตวปา สงผลตอสมดุล
- การขุดเจาะและทอขนสง ยของระบบนิเวศ ทรัพยากรดิน
นํ้ามัน+กาซ นํ้า เสื่อมคุณภาพ
- การทําเหมือง (ถานหิน) ตอสิ่งแวดลอม : มลพิษดานตางๆ
ดิน นํ้า เสียง อากาศ (ฝุน)
เมือนําพลังงานมาใช้ ผลกระทบ
- โดยตรง เชน นํ้ามัน กาซ มลพิษดานตางๆ อากาศ นํ้า
ธรรมชาติ (รวมการขนสง) ดิน
- แปรรูป เชน ผลิตไฟฟา หรือ Global warming
ใชความรอน Climate change
การจัดดการพลั
การจั การพลังงงาน
งานอย่ างยังยืManagement)
(Energy น (Sustainable
Energy Management)
ระดับองคกร/ หนวยงาน “ระบบการจัดการดานพลังงาน (Energy
Management System)”
ระดับประเทศ “การจัดการพลังงานอยางยั่งยืน (Sustainable
Energy management)”
- เปนการจัดหาพลังงานโดยสามารถตอบสนองความตองการที่เกิด
ขึ้นไดอยางเหมาะสมและเพียงพอ
- เนนการลดการพึ่งพาพลังงานที่ใชแลวหมดไปควบคูไปกับการ
จัดการความตองการพลังงานใหเปนไปอยางเหมาะสม
ทํา-ไมต้ องมีการจั
ลดการสร างปดญการ
หาและความเดือดรอนใหกับผูอื่น (เศรษฐกิจ
พลังงาน คําตอบ เพือให้มพี ลังงานอย่างใช้อย่างพอ
สังคม และสิ่งแวดลอม) เพียง มันคง ยังยืน
การจัดการพลังงานอย่างยังยืน
พลังงานหมุนเวียน
▪ มาตรการนโยบายและมาตรการสนับสนุนพลังงานทางเลือก
▪ นโยบายผูผลิตไฟฟาขนาดเล็กมาก (VSPP)
เทคโนโลยีตองไดรับการพัฒนาเพื่อใหสามารถนําพลังงานธรรมชาติ
มาใชใหไดอยางเต็มประสิทธิภาพ
พลังงานนิวเคลียร์
โรงไฟฟ้ าพลังงานแสงอาทิตย์ จ.เพชรบุรี โรงไฟฟ้ าพลังงานแสงอาทิตย์ จ.อุดรธานี
กําลังการผลิต . MW กําลังการผลิต . MW
แผนทีแสดงทีตังโรงไฟฟ้าพลังงานทดแทนในประเทศไทย
http://www.dede.go.th/dede/images/stories/file/filemap_re/year
_2013/renewableenergypowerplant2013.png
3. สนับสนุนการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพโดยมีการจัดการ
และเลือกใช้เครืองมือทีเหมาะสม
▪ การกําหนดฉลากผลิตภัณฑเพื่อการประหยัดพลังงาน
▪ การจัดการความตองการการใชไฟฟาอยางเหมาะสม (Demand
side Management)
4. ส่งเสริมการจัดการพลังงานโดยชุมชน
▪ ชุมชนศึกษาศักยภาพของท้องถินตัวเองเพือหาพลังงานทางเลือกที
เหมาะสมทีสุด เชน ขยะ, มูลสัตว, ผลิตผลทางเกษตร
▪ ปลูกจิตสํานึกเรืองการอนุรก
ั ษ์ พลังงานก็คูไปกับการพัฒนาพลังงาน
ทางเลือก
ภารกิจดานการจัดการพลังงานที่ยั่งยืนของไทย เนนพัฒนาบนพื้นฐาน
ความพอเพียงของ 3 หลักการ 2 เงื่อนไข ดังนี้
1. หลักของการพอประมาณ 3. หลักแห่งการเสริมสร้าง
- ใชพลังงานอยางคุมคา ประหยัด พอดี ภูมิค้ม
ุ กัน
และพอเพียงตอความตองการ - พึ่งพาตนเองดวยการคิด
- จัดการความตองการพลังงาน หรือ พัฒนาพลังงานทดแทนใน
Demand-Side Management (DSM) ของ ทองถิ่น
ตนเองและชุมชนรวมกัน - สรางพลังงานจาก
2. หลักของการมีเหตุผล เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับ
- สงเสริมการจัดหาพลังงานจากแหลง สภาพแวดลอมของประเทศ
ผลิตภายในประเทศหรือภายในชุมชน
2 เงือนไข
❖ เงือนไขการแสวงหาความรู ้
- แสวงหาความรูใหม ศึกษาความเปนไปไดเพื่อคิดคนแหลง
พลังงานใหม ใหสามารถนํามาปรับใชใหเหมาะสมกับวิถีชีวิต
คนไทย เพื่อการพัฒนาพลังงานอยางตอเนื่อง
❖ เงือนไขของการยึดมันในคุณธรรม
- ดําเนินการดานพลังงานทุกขั้นตอนอยางสุจริต โดยคํานึงถึง
ประโยชนสูงสุดของคนไทยเปนสําคัญ
เครืองมือในการจัดการจัดการพลังงานอย่างยังยืน
(ใช้ในการจัดการสิงแวดล้อมระดับองค์กร แต่ส่งผลต่อทัง
ประเทศ)
2. เครื่องมือที่มีลักษณะไมบังคับ (เปนแรงจูงใจหรือสงเสริม)
1. เครืองมือทีมีลักษณะบังคับ
▪ กลุมผูผลิต หรือผูจําหนายเครื่องจักร
อุปกรณที่มีประสิทธิภาพสูง และวัสดุที่
ใชในการอนุรักษพลังงานจะ
สาระสําคัญของพรบ. ฯ
การอนุรก
ั ษ์ พลังงานในโรงงาน การอนุรก
ั ษ์ พลังงานในอาคาร
1. การปรับปรุงประสิทธิภาพการเผาไหม
1. การลดความรอนจากแสงอาทิตยที่
เชื้อเพลิง
เขามาในอาคาร
2. การปองกันการสูญเสียพลังงาน
2. การปรับอากาศอยางมีประสิทธิภาพ
3. การนําพลังงานที่เหลือจากการใชแลว รวมทั้งการรักษา
กลับมาใชใหม
อุณหภูมิภายในอาคารที่อยูระดับที่
4. การเปลี่ยนไปใชพลังงานอีกประเภท เหมาะสม
หนึ่ง
3. การใชวัสดุกอสรางอาคารที่จะชวย
5. การปรับปรุงการใชไฟฟาดวยวิธี อนุรักษพลังงาน
ปรับปรุงตัวประกอบ
ตลอดจนการแสดงคุณภาพของวัสดุ
กําลังไฟฟา การลดความตองการพลัง กอสรางนั้นๆ
ไฟฟาสูงสุดในชวง
4. การใชแสงสวางในอาคารอยางมี
ความตองการใชไฟฟาสูงสุดของระบบ ประสิทธิภาพ
การใชอุปกรณ
1.2) การประเมินผลกระทบสิงแวดล้อมและสุขภาพ (EHIA)
- Kyoto Protocol
▪ ตอทายอนุสัญญาสหประชาชาติวาดวยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิ
อากาศ (UNFCCC) –เปาหมายเพื่อบรรลุเสถียรภาพความเขมขน
ของแกสเรือนกระจกในบรรยากาศที่ระดับซึ่งจะปองกันการรบกวน
อันตรายจากนํ้ามือมนุษยกับระบบภูมิอากาศ
เปาหมายของพิธส ี ารเกียวโต กลุมประเทศอุตสาหกรรม (ตามภาค
ผนวก 1) ลดปริมาณการปลอยกาซ
เรือนกระจก ในป พ.ศ. 2553 ลง 5.2% เทียบกับป พ.ศ. 2533 ซึ่ง
ประกอบดวย CO2 CH4 N2O SF6 กาซ
ในกลุม HFCs และ PFCs
- Paris Agreement (ความตกลงปารีส)
▪ ความตกลงระหวางประเทศฉบับใหมเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิ
อากาศ
▪ ไดรับมติเห็นชอบจากการประชุมรัฐภาคีอนุสัญญาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิ
อากาศ ครั้งที่ 21 (COP 21)
เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2015 ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส
▪ การลงนามเปนการแสดงเจตนาจํานงทางการเมืองในทางนโยบายในการ
เขารวมเปนภาคีความตกลงฯ เทานั้น แตยังไมมีผลผูกพันทางกฏหมาย
▪ วัตถุประสงคของความตกลงปารีส มี 3 ขอ คือ
1. ควบคุมการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกใหตํ่ากวา 2 0C และมุง
พยายามควบคุมใหไมเกิน 1.5 0C
2. เพิ่มขีดความสามารถในการปรับตัวตอผลกระทบทางลบจากการ
เปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และสงเสริมความ
ตานทานตอสภาพภูมิอากาศและการพัฒนาที่ปลอยกาซเรือนกระจกใน
เปรียบเทียบความแตกตางระหวางพิธีสารเกียวโตกับความ
ตกลงปารีส
NDC = การ
มีสว
่ นร่วมที
ประเทศ
กําหนดขึน
ผลต่อการจัดการพลังานอย่างยังยืน ?
-สวนหนึ่งของมาตรการลดการปลอยกาซเรือนกระจกเนนการลดจากภาค
พลังงาน
ที่มา :
2. เครืองมือทีมีลักษณะไม่บังคับ (เปนแรงจูงใจหรือ
ส่งเสริม)
▪ ระบบการจัดการพลังงานตามมาตรฐานสากล (Energy
Management System) ประกาศใชเมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2011
(ISO 50001:2011)โดยองคการระหวางประเทศ วาดวยการ
มาตรฐาน (International Organization for Standardization หรือ
เรียกโดยยอวา ISO)
▪ วัตถุประสงค สงเสริมใหองคกรดําเนินการปรับปรุงสมรรถนะ
พลังงานอยางตอเนื่อง เพื่อลดการปลอยกาซเรือนกระจกและ
อื่นๆที่มีผลกระทบตอสิ่งแวดลอม รวมถึงการลดตนทุนดาน
พลังงาน
Implementation in Thailand
▪ ตอยอดจาก 8 ขั้นตอนใน พรบ. อนุรักษพลังงาน 2535
▪ อาศัยหลักการ “การดําเนินงานอยางเปนระบบ” ตามหลัก PDCA
(Plan Do Check Act)
▪ ปรับปรุงสมรรถนะพลังงานอยางตอเนื่อง
▪ พิจารณาตนทุนตลอดวงจรชีวิตอุปกรณดานพลังงาน (ออกแบบ + จัด
ซื้อ + การควบคุมปฏิบัติงาน + การบํารุงรักษา)
❖ ลดคาใชจายดานตนทุนพลังงาน, ลดขอกีดกันทางการคาจาก
ตารางเปรียบเทียบข้อกําหนดของระบบการจัดการ
พลังงานตามกฎหมายกับ ISO 50001
Compatibility between the management systems
ระบบมาตรฐาน ISO 50001 ตองดําเนินการตาม PDCA Model
เพื่อใหผูปฏิบัติงานทราบและ
สามารถปฏิบัติเปนลําดับใหเปนระบบได โดยระบบการดําเนินการ
แบงสวนการจัดการไดเปนสองสวน
คือ
- ดานการจัดการ (Management)
- ดานเทคนิค (Technical)
ข้อกําหนดมาตรฐานระบบการจัดการพลังงาน ISO 50001
▪ วัดและวิเคราะหขอมูลการใชพลังงานและปริมาณการใช
พลังงาน เพื่อ
▪ เพื่อชี้บงโอกาสในการปรับปรุงสมรรถนะพลังงานขององคกร
แนวทางการวางแผนพลังงาน (PLAN)
การปฏิบัติ (DO)
ดําเนินการตามแผนปฏิบัติดานพลังงาน (+ ครอบคุลมการดําเนินการ
ดานอื่นๆ = ระบบการจัดการพลังงานที่มีความยั่งยืน)
กระบวนการในการตรวจติดตามและเฝาระวังใหเชื่อมั่นไดวาระบบ
การจัดการพลังงานขององคกรยังคง
อยู และมีสมรรถนะพลังงานที่ดี โดย
▪ กําหนดแผนในการเฝาระวังและการตรวจติดตามตัวแปรสําคัญ
ที่มีผลตอสมรรถนะพลังงาน
▪ ตรวจติดตามความสัมฤทธิ์ผลของวัตถุประสงคและเปาหมายดาน
พลังงาน โดยการวัดและเครื่องมือวัดที่ใชตองมีความเที่ยงตรง
▪ รวมถึงการตรวจประเมินภายในของระบบการจัดการพลังงาน
▪ ตองดําเนินการทบทวนโดยฝายบริหารทุกปเพื่อใหมั่นใจไดวา
ระบบการจัดการพลังงานยังคงอยู และมีการปรับปรุงและ
พัฒนาไดอยางตอเนื่อง
2.2 Life Cycle Assessment: LCA
▪ การประเมินผลกระทบสิ่งแวดลอมเชิงปริมาณ โดยพิจารณาถึงการ
ใชทรัพยากร พลังงาน และการปลดปลอยของเสียรูปแบบตางๆ
ครอบคลุมทุกขั้นตอนตลอดวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑหรือบริการ
ตั้งแตเกิดจนตาย
▪ “Cradle-to-grave” approach…..จากจุดกําเนิดถึงจุดจบ
▪ กรอบการดําเนินงานของ LCA
1) กําหนดเปาหมาย ขอบเขต
2) วิเคราะหบัญชีรายการสิ่งแวดลอม
3) แสดงปริมาณสารขาเขา เชน วัตถุดิบ ทรัพยากร พลังงาน
ปริมาณสารขาออก เชน ผลิตภัณฑ มลสารตางๆ
4) การประเมินผลกระทบสิ่งแวดลอม จําแนกประเภท กําหนด
บทบาท และใหนํ้าหนักและความสําคัญ (Global warming is now the
most important issue)
ข้อดีของการมีการจัดการพลังงานอย่างยังยืน
ระดับองค์กร
▪ ลดตนทุนดานพลังงาน
▪ ลดปริมาณของเสีย ระดับโลก
▪ เพิ่มความสามารถในการแขงขัน ▪ ยืดเวลายืดเวลาการหมด
ทางธุรกิจ
▪ สรางจิตสํานึกในการอนุรักษ
หรือการขาดแคลน
พลังงานใหแกพนักงาน เชื้อเพลิง
ลดการปลอยกาซเรือน
▪
ระดับประเทศ
▪ ลดการนําเขาพลังงาน กระจก
▪ ลดการขาดดุลทางการคา ▪ ลดการเกิดปญหา Climate
▪ เพิ่มความมั่นคงทางดานพลังงาน
change
▪ ลดการใชทรัพยากรธรรมชาติ