15 10.

Sınıf
Biyoloji
Kalıtım - 5

1. Beş farklı karaktere sahip üç canlının genotipleri verilmiştir. 4. Sağlıklı bir bal arısı popülasyonunda, ADE ve ade feno-
tipli dişi arı larvaları bulunmaktadır.
I. AaBBCcddEe
II. aabbCcDdee Dişi arılara gen kaynağı olan kraliçe arı ile erkek arı-
nın gametleri aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz?
III. AaBbccDdEe
Buna göre, canlılardan hangilerinin oluşturacağı ga- Kraliçe arı Erkek arı
met çeşidi sayısı en fazladır? (Genler bağımsızdır.) A) ADE ade
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III B) ade ade
D) I ve III E) II ve III C) ade ADE
D) Ade Ade
E) ADE ADE

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Bir karakteri kontrol eden bazı aleller homozigot baskın 5. Sağlıklı bir çift, her iki bireyin de erkek kardeşi otozomal
durumda iken letal (öldürücü) etkiye sahip olabilir. çekinik olarak kalıtılan bir hastalık nedeniyle öldüğü için
genetik danışmanlık almaktadır.
Bu karakter bakımından baskın fenotipli olan iki bire-
yin çaprazlanması sonucu oluşabilecek canlı yavru- Buna göre,
lar içinde ata bireyler ile aynı fenotipli olanların oranı
I. Çiftin ebeveynlerinin her ikisi de bu çekinik alel bakı-
aşağıdakilerden hangisidir?
mından taşıyıcıdır.
A) 3/4 B) 2/3 C) 1/2 D) 1/4 E) 1/6 II. Çiftin her birinin taşıyıcı olma ihtimali 2/3’tür.
III. Çiftin ilk çocuklarının hasta olması durumunda son-
raki çocuklarda hastalığın ortaya çıkma olasılığı 1/4
olur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
3. Gregor Mendel bezelyeler üzerine birçok çalışma yapa- D) II ve III E) I, II ve III
rak genetik biliminin temellerini oluşturan çıkarımlarda
bulunmuş ve bazı karakterlerin atalardan yavrulara akta-
●

rımının nasıl gerçekleştiğini açıklamıştır.

6. Bir hücrenin kromozom haritası verilmiştir.
MEB

Mendel yaşadığı dönemde, aşağıdaki kalıtsal durum-

lardan hangisi ile ilgili bir çalışma yapmamıştır?
A a
A) İki farklı gen bir arada olduğunda baskın gen, fenotipte K K
B b
etkisini gösterir. n N
D d
B) Bir canlının genotipini oluşturan aleller gamet oluşumu
sırasında farklı gametlere geçer.
C) Aynı karakter bakımından homozigot baskın ve çeki- Bu hücre ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yan-
nik bireyler çaprazlanırsa yavruların tümü baskın fe- lıştır?
notipte olur. A) Eşey ana hücresi olabilir.
D) Birden fazla karakterin kalıtımında alel çiftleri birbirin- B) 2n = 4 kromozomlu bir hücredir.
den bağımsız olarak gametlere dağılır.
C) 4 karakteri kontrol eden aleller heterozigot genotiptedir.
E) Bir karakteri etkileyen ikiden fazla alel çeşidinin bulun-
D) Kn bağlı genlerdir.
ması durumunda popülasyondaki fenotip ve genotip
çeşidi artış gösterir. E) abdKN gameti sadece krossing over ile oluşabilir.
 15 10. Sınıf
Biyoloji
Kalıtım - 5

7. Bezelyelerde mor çiçek rengi aleli beyaz çiçek rengi aleli- 8. Gregor Mendel, arı ve bezelye gibi canlılar ile çalışmalar
ne baskındır. Genotipleri bilinmeyen mor çiçek renkli be- yapan genetik biliminin gelişmesine ciddi oranda katkısı
zelyeler ile beyaz çiçekli bezelyeler kullanılarak kontrol olan bir bilim insanıdır. Mendel, bu çalışmaları yaparken
çaprazlaması yapılmıştır. Bu durumla ilgili yapılan bazı çeşitli ilkeler öne sürmüştür.
çaprazlamalar gösterilmiştir.
Buna göre, bir karaktere ait alellerden her biri eşit olası-
lıkla birbirinden ayrılır ve farklı gametlere giderler ifadesi
Mor Beyaz aşağıdaki Mendel yasalarından hangisini açıklamak
için kullanılır?
P: X
A) Ayrılma ilkesi
B) Çekiniklik yasası
C) Baskınlık prensibi
D) İzotip yasası
Gamet Gamet E) Bağımsız açılım

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Gamet K: Mor çiçek aleli
k: Beyaz çiçek aleli
9. Bezelyelerde bazı karakterlerin baskınlık ve çekiniklik du-
Gamet rumu ile ilgili tablo verilmiştir.

1. çaprazlama Çiçek Çiçek Tohum Tohum

Rengi Durumu Rengi Şekli
Mor Beyaz

P: X Baskın
Özellik

Mor Yanda Sarı Yuvarlak

Gamet Gamet Çekinik

Özellik

K: Mor çiçek aleli Beyaz Uçta Yeşil Buruşuk

●

Gamet
k: Beyaz çiçek aleli
MEB

Buna göre mor, uçta çiçekli - yuvarlak, sarı tohum

Gamet renkli bezelye ile mor, uçta çiçekli - buruşuk, sarı to-
hum renkli iki bezelyenin çaprazlanması sonucu aşa-
2. çaprazlama ğıdakilerden hangisi gibi bir bezelye oluşamaz?

Buna göre, 1 ve 2. çaprazlamalardaki mor çiçekli ebe- A) Mor çiçekli - Uçta çiçekli - Sarı tohumlu - Yuvarlak to-
veyn genotipleri aşağıdakilerden hangisinde doğru humlu
olarak verilmiştir? B) Beyaz çiçekli - Uçta çiçekli - Yeşil tohumlu - Buruşuk
tohumlu
1. çaprazlama 2. çaprazlama C) Mor çiçekli - Uçta çiçekli - Sarı tohumlu - Buruşuk to-
A) KK kk humlu
B) KK Kk D) Beyaz çiçekli - Yanda çiçekli - Sarı tohumlu - Yuvarlak
C) Kk Kk tohumlu
D) kk kk E) Mor çiçekli - Uçta çiçekli - Yeşil tohumlu - Buruşuk to-
E) Kk kk humlu