Eşeye Bağlı Kalıtım

Soru TEST–10 So

ÜNİTE – 2
1. Hemofili bakımından taşıyıcı bir anne ile sağlam olan bir 4. Sadece erkeklerde görülen bir hastalıkla ilgili,
babanın çocuklarının hemofili olma olasılığı kaçtır? I. X kromozomu üzerinde çekinik bir gen ile taşınır.
A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 E) 1 II. Y kromozomunun homolog olmayan kısmında çekinik

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

2 4 8 16 32 veya baskın bir gen ile taşınır.
III. Y kromozomunun X kromozomu ile homolog kısmında
baskın bir gen ile taşınır.
IV. Otozomal kromozomlar üzerinde eksik baskın bir gen
ile taşınır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

2. Aşağıdaki soyağacında renk körü bireylerden bazıları taralı
olarak gösterilmiştir. A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

1 2 D) II ve IV E) III ve IV

3 4 5 6
5. X kromozomuna bağlı çekinik bir hastalığı fenotipinde
: Difli birey gösteren bireyler aşağıdaki soyağacında taralı olarak
gösterilmiştir.
7 : Erkek birey
: Difli birey
Buna göre numaralandırılmış bireylerden hangilerinin
: Erkek birey
renk körü olduğu kesindir?

BÖLÜM – 1
A) Yalnız 4 B) 2 ve 7 C) 3 ve 5
D) 2, 3 ve 6 E) 3, 5 ve 7 1 2 3

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

4 5

Buna göre, numaralandırılmış bireylerden hangileri

mutasyon sonucu oluşmuştur?
3. Aşağıdaki soyağacında X kromozomuna bağlı baskın
bir özelliği (XA) fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak A) 1 ve 2 B) 2 ve 3 C) 4 ve 5
verilmiştir. D) 1, 2 ve 5 E) 2, 3 ve 4

1 2 : Difli birey

: Erkek birey 6. Hemofili bakımından çocuklarının fenotipleri sadece

taşıyıcı dişi ve sağlam erkek olabilen bir ailede, anne
3 4 5
ve babanın genotipleri aşağıdakilerden hangisinde
verilmiştir?
Buna göre, numaralandırılmış bireylerin genotipleri ile
Baba Anne
ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
A) 1. bireyin genotipi: XAXA A) X hY XHXH
B) 2. bireyin genotipi: XAY B) XHY XHXh
C) 3. bireyin genotipi: XaY C) XHY XhXh
D) 4. bireyin genotipi: XaXa D) X hY XHXh

E) 5. bireyin genotipi: XAY E) XhY XhXh

159
 7. Aşağıda beş farklı ailede belirli bir özelliğin kalıtımı 10.
ÜNİTE –2

gösterilmiştir. Taralı bireylerde bu özellik fenotipte

görülmüştür.
: Difli birey
Buna göre, hangi ailede aktarılan özelliğin renk körlüğü 1 M
olma ihtimali vardır? : Erkek birey
(Renk körlüğü X kromozomunda taşınan çekinik bir 2 N
KALITIMIN GENEL İLKELERİ

hastalıktır.)
: Difli birey : Erkek birey
3 R
A) B) C)
Yukarıdaki soyağacında renk körü olan bireyler taralı olarak
verilmiştir.
Buna göre;
I. M’nin evliliğinden doğacak tüm erkek çocukları renk
D) E) körü olur.
II. N’nin evliliğinden doğacak kız çocukları renk körü
olamaz.
III. R’nin evliliğinden doğacak kız çocuklarının renk körü
olma ihtimali yoktur.
IV. M’nin evliliğinden doğacak tüm kız çocukları renk
8. Aşağıdaki soyağacında taralı bireyler belirli bir özelliği körlüğü bakımından taşıyıcıdır.
fenotipinde göstermektedir. ifadelerinden hangileri doğru değildir?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
: Difli birey
D) II ve III E) III ve IV
: Erkek birey
BÖLÜM – 1

11. Renk körlüğü X’e bağlı olarak taşınan çekinik bir hastalıktır.
Renk körlüğü bakımından genotipi bilinmeyen üç
aileden,
I. 1. ailenin, renk körü kız ve renk körü erkek,
II. 2. ailenin, normal fenotipli erkek ve renk körü kız,
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

III. 3. ailenin, renk körü erkek ve normal fenotipli kız,

Buna göre bu özelliğin kalıtımı,
çocukları olduğuna göre, hangi ailelerdeki anne ve
I. X’e bağlı çekinik, babanın genotipi kesin olarak bulunur?
II. otozomal çekinik, A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
III. X’e bağlı baskın D) I ve II E) II ve III

taşınma biçimlerinden hangileriyle gerçekleşir?

12.
I
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III III

9. Renk körlüğü ve hemofili hastalıkları ile ilgili,

I. X kromozomunun homolog olmayan kısmında bulunan
çekinik genler ile kontrol edilirler. II

II. Dişi bireylerde görülme olasılıkları, erkek bireylerden X Y

daha fazladır.
III. Erkek çocuklar bu hastalıklarla ilgili genleri anne ve Yukarıda erkeklerdeki eşey kromozomları gösterilmiştir.
babadan eşit oranda alırlar. X ve Y kromozomlarının numaralandırılmış bölgelerinin
ifadelerinden hangileri doğru değildir? hangilerinde bulunan genin kontrolünde olan bir özellik,
babadan yalnız erkek çocuklarına aktarılır?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III D) I ve III E) II ve III

160 1. B 2. C 3. D 4. A 5. B 6. A 7. D 8. B 9. E 10. B 11. B 12. C

 Eşeye Bağlı Kalıtım
Soru TEST–11 So

ÜNİTE – 2
1. Bir ailede kız çocuklarının renk körü olma olasılığının 1 4. Aşağıdaki soyağaçlarında X’e bağlı çekinik bir özelliğin iki
2 ailedeki kalıtımı gösterilmiştir.
olduğu bilinmektedir.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

Buna göre, bu aile ile ilgili,
1 2 5 6
I. Babanın genotipi XrY’dir. : Difli birey
II. Tüm erkek çocuklar renk körü olur.
: Erkek birey
III. Annede renk körlüğü geni bulunmaz.

yargılarından hangileri doğrudur? 3 4 5 7 8

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

Bu özelliği fenotipinde gösteren tüm bireyler taralı
D) I ve III E) II ve III olduğuna göre, numaralandırılmış bireyler ile ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) 1 numaralı birey, özelliğin taşıyıcısıdır.
B) 4 numaralı birey sağlam olma genini 1 numaralı bireyden
almıştır.
C) 5 numaralı bireye, 2 numaralı bireyden özellikle ilgili
çekinik gen geçmiştir.
2. Diploit kromozomlu bir canlıya ait,
D) 7 numaralı bireyde, özellikle ilgili çekinik gen bulunmaz.
I. hemofili ve renk körlüğü genlerinin X kromozomunun
homolog olmayan kısmında bulunması, E) 8 numaralı birey, homozigot ya da heterozigot genotipli
olabilir.
II. mayoz bölünme sırasında bazı homolog kromozomların

BÖLÜM – 1
ayrılmayarak aynı hücreye gitmesi,
III. somatik bir hücresinde aynı karaktere ait baskın ve
çekinik alellerin birlikte bulunması

özelliklerinden hangileri, bir kromozomun üzerinde

birden çok genin bulunduğuna kanıt olabilir?

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

5. Aşağıdaki soyağacında belirli bir karakteri fenotipinde
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.
D) II ve III E) I, II ve III
: Difli birey

: Erkek birey

3. Annesi renk körü, babası sağlıklı bir erkek ile babası renk
körü, annesi sağlıklı olan bir kadın evlenmiştir.
Buna göre karakterle ilgili,
Bu aile ile ilgili,
I. X’e bağlı çekinik bir karakter olabilir.
I. Erkek çocukları renk körü olabilir.
II. Otozomlarda taşınan çekinik bir karakter olabilir.
II. Kız çocukları renk körü olamaz. III. Y kromozomuna bağlı kalıtım gösterir.
III. Renk körlüğü genini taşımayan kız çocukları olabilir. IV. Otozomlarda taşınan baskın bir karakter olabilir.

ifadelerinden hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV
D) I ve II E) I ve III D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV

161
 6. Aşağıdaki soyağaçlarında belirli bir özelliği fenotipinde 9. Otozomal kromozomlarda taşınan D geni dişilerde sadece
ÜNİTE –2

gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir. homozigot genotipte, erkeklerde ise homozigot ve
I. aile II. aile III. aile heterozigot genotiplerde dazlaklığa neden olmaktadır.

Bu özellik bakımından heterozigot genotipte olan

anne ve babanın kız ve erkek çocuklarının dazlak olma
olasılığı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
KALITIMIN GENEL İLKELERİ

Kız çocuklarının Erkek çocuklarının

dazlak olma olasılığı dazlak olma olasılığı

Buna göre, ilgili özellik verilen ailelerin hangilerinde A) 1/4 1/4

X kromozomuna bağlı çekinik bir gen ile aktarılıyor
B) 3/4 1/4
olabilir?
C) 1/4 3/4
( : Difli birey, : Erkek birey)
D) 1/2 1/2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) 1/4 1/2
D) I ve II E) II ve III
10. Bir ailedeki anne ve babanın renk körlüğü ve hemofili
hastalıkları ile ilgili genlerinin kromozomları üzerindeki
dizilimi aşağıda verilmiştir.

7. 1 2 H h H

R r r

3 4 5 6
X X X Y
BÖLÜM – 1

7 8
Buna göre, bu ailenin normal kromozom sayısına sahip
Yukarıda verilen soyağacındaki bireylerden, çocukları ile ilgili;

– 5 numaralı bireyin renk körü olduğu I. Kız çocuklarının hem renk körü hem de hemofili olma
olasılığı yoktur.
– 7 numaralı bireyin renk körlüğü genini taşımadığı
II. Erkek çocuklarının renk körü ve hemofili olma olasılığı
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

bilinmektedir. 1 ’dir.
2
Buna göre aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru III. Kız çocuklarının hemofili olma olasılığı 1 ’dir.
2
değildir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
( : Difli birey, : Erkek birey) (Krossing over yoktur).
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
A) 1 numaralı birey taşıyıcıdır. D) II ve III E) I, II ve III
B) 2 numaralı birey renk körüdür.
C) 3 numaralı birey renk körü olabilir. 11. Sirke sineklerinde göz rengi geni X kromozomunun homolog
D) 5 numaralı birey renk körlüğü genini 1 ve 2 numaralı olmayan kısmında taşınmakta olup, kırmızı göz rengi geni
bireylerden almıştır. (XA), beyaz göz rengi genine (Xa) baskındır. Kırmızı gözlü
E) 8 numaralı birey renk körüdür. sirke sineklerinin çaprazlanması sonucunda kırmızı ve
beyaz gözlü yavrular oluşmuştur.
Buna göre,
I. Anne heterozigot genotiptedir.
II. Beyaz gözlü yavruların cinsiyeti erkektir.
8. İnsanlarda gözlenebilen aşağıdaki anormalliklerden III. Kırmızı gözlü bir sineğin oluşma ihtimali 1/4’tür.
hangisi gonozom kromozomları ile ilgili değildir?
yorumlarından hangileri doğrudur?
A) Renk körlüğü B) Balık pulluluk
C) Hemofili D) Kıllı kulaklılık A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
E) Down sendromu D) II ve III E) I, II ve III

162 1. A 2. A 3. A 4. E 5. D 6. B 7. C 8. E 9. C 10. B 11. B

 Eşeye Bağlı Kalıtım
Soru TEST–12 So

ÜNİTE – 2
1. Aşağıda üç farklı ailenin renk körlüğü ile ilgili genotipleri 4. M özelli€inin N özelli€inin
verilmiştir. kalıtımı kalıtımı

Aile no Anne Baba

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

: Difli birey
I XRXr XrY : Erkek birey
II XrXr XRY
III XRXr XRY

Bu ailelerin renk körü bir çocuğa sahip olma ihtimalleri Yukarıdaki soyağaçlarında M ve N özelliklerini fenotipinde
arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? gösteren bireyler taralı olarak gösterilmiştir.
A) I > II > III B) II > I > III C) I = III > II
Bu özelliklerin kalıtım tipleri ile baskınlık–çekiniklik
D) I = II > III E) III > I = II durumları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
M özelliği N özelliği
2. Anne ve babanın fenotipinde görülmediği halde oğul
döllerin fenotipinde görülen bir özelliğin kalıtımı, A) Otozomal – çekinik Otozomal – baskın

I. X kromozomuna bağlı çekinik, B) X’e bağlı – çekinik Otozomal – çekinik

II. otozomlarda baskın, C) Otozomal – çekinik Y’ye bağlı – çekinik
III. Y kromozomuna bağlı baskın, D) X’e bağlı – baskın Otozomal – çekinik
IV. otozomlarda çekinik E) Otozomal – baskın X’e bağlı – baskın

BÖLÜM – 1
taşınma biçimlerinden hangileri ile gerçekleşebilir?
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
D) I, II ve IV E) II, III ve IV 5. Aşağıda X’e bağlı çekinik bir gen ile belirlenen bir özelliği
fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.

Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

3. Bozuk dentin X kromozomunun homolog olmayan
kısmında bulunan baskın bir genle (XD) ortaya çıkan bir
1. birey
sağlık sorunudur. Aşağıdaki soyağacında bu bozukluğun
görüldüğü bireyler taralı olarak verilmiştir.

: Difli birey 2. birey

1 2
: Erkek birey : Difli birey
: Erkek birey
3. birey
3 4 5
Buna göre numaralandırılmış bireyler ile ilgili,
Buna göre, numaralı bireylerin genotipleri ile ilgili I. 1. bireyin bu özellikle ilgili genotipi tam olarak
aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru değildir? bulunamaz.
II. 2. birey anne ve babasından özellikle ilgili farklı genleri
Birey no Genotip
almıştır.
A) 1 XDXD III. 3. birey özellikle ilgili annesinden baskın, babasından
B) 2 XdY çekinik bir gen almıştır.
C) 3 XdY yargılarından hangileri doğrudur?
D) 4 XdXd A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) 5 XDY D) II ve III E) I, II ve III

163
 6. Balık pulluluk Y kromozomunun homolog olmayan kısmında 9. Aşağıdaki soyağacında, eşeye bağlı olarak kalıtlanan bir
ÜNİTE –2

taşınan kalıtsal bir hastalıktır. özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.

Bu karakterin kalıtımı ile ilgili, : Difli birey

I. Dişi bireylerde mutasyon sonucu ortaya çıkabilir. 1 : Erkek birey

II. Babada var ise tüm erkek çocuklarda görülür.

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

III. Özelliği fenotipinde gösteren erkek bir birey homozigot

çekinik genotiptedir. 2 3

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III 5 6 7
D) II ve III E) I, II ve III Buna göre, izlenen özellik bakımından, soyağacındaki
bireyler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru
değildir? (Özelliği belirleyen alellerden biri tam baskındır).
A) 1 numaralı birey izlenen özellik bakımından
7. X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan heterozigottur.
çekinik bir özelliğin kalıtımı ile ilgili,
B) 3 ve 6 numaralı bireylerin genotipi aynıdır.
I. Özelliğin dişi bireyde görülebilmesi için bireyin
C) 2 numaralı bireyde izlenen özellikle ilgili çekinik gen
homozigot çekinik olması gerekir.
bulunmayabilir.
II. Özelliğin erkek bireyde ortaya çıkabilmesi için çekinik
D) 5 ve 6 numaralı bireylerin genotipi aynı olamaz.
alelin tek bir kopyası yeterlidir.
E) 7 numaralı bireye izlenen özellikle ilgili gen 3 numaralı
III. Özelliği gösteren dişi bir bireyin tüm çocuklarında
bireyden gelmiştir.
çekinik alel bulunur.
IV. Özelliği gösteren erkek birey bu geni sadece kız
10. X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan
çocuklarına aktarabilir.
BÖLÜM – 1

çekinik bir gen fenotipe yansıdığında öldürücü (letal)

ifadelerinden hangileri doğrudur? olmaktadır.

A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV Bu özellik bakımından heterozigot genotipteki bir dişinin

evliliğinden doğacak kız (I) ve erkek (II) çocuklarının
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV ölüm oranları aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik

I II

8. : Difli birey A) 1 1/2

B) 1/2 1/2
: Erkek birey
C) 0 1/2
D) 1/2 0
E) 1/2 1
1 2 3 4

11. Kedilerde post rengi X’e bağlı kalıtım gösterir. Erkekler sarı ya
5
da siyah post renkli olur. Dişilerde homozigot olanlar sarı ya
Yukarıdaki soyağacında, 1. ve 2. bireyler tek, 3. ve 4. da siyah olurken, heterozigot olanlar alacalı renge sahip olur.
bireyler ayrı yumurta ikizidir.
Buna göre,
5. bireyin hemofili olduğu bilindiğine göre, I. Sarı ve siyah post rengi oluşumunu sağlayan genler eş
I. 1. birey hemofilidir. baskındır.
II. 4. bireyin annesinde hemofili geni bulunur. II. Sarı post rengine sahip bir dişinin erkek yavruları siyah
III. 3. birey XhXh genotipindedir. ya da sarı olabilir.

IV. 2. birey hemofili genini annesinden almıştır. III. Alacalı bir kedinin anne ve babası aynı post rengine
sahip olamaz.
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) I, II ve IV E) II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

164 1. D 2. B 3. A 4. E 5. B 6. A 7. E 8. B 9. D 10. C 11. C