STRATEGIA

Zgodnie z PZPWP (plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego) 2030 modelową strukturę
funkcjonalno-przestrzenną województwa tworzą:
zhierarchizowana policentryczna sieć ośrodków osadniczych (miejskich), w tym ich obszarów funkcjonalnych
(miejskich wraz z obszarami wiejskimi w strefach bezpośredniego oddziaływania miast), którą tworzą:

a) ośrodek ponadregionalny Trójmiasto, który wraz z gminami otaczającymi tworzy miejski obszar funkcjonalny
ośrodka wojewódzkiego (MOF OW); w jego skład wchodzą także ważne ośrodki miejskie: Tczew i Wejherowo istotne
dla obsługi mieszkańców otaczających obszarów, wykraczających poza zasięg powiatów, jednocześnie rozwijające
funkcje komplementarne w stosunku do oferty Trójmiasta (w tym funkcje metropolitalne); MOF OW jest zasadniczym
elementem strukturalnym Obszaru Metropolitalnego Gdańsk - Gdynia - Sopot;

b) ośrodek regionalny Słupsk, jako główny biegun rozwoju północno-zachodniej części województwa, wykazujący
oddziaływanie na sąsiadujące powiaty (zwłaszcza słupski i bytowski oraz sławieński w sąsiednim województwie

zachodniopomorskim), tworzący z Ustką układ bipolarny – MOF Słupsk-Ustka;

c) potencjalny ośrodek regionalny Chojnice, zwiększający szanse do sukcesywnego wzrostu swego znaczenia, m.in.
poprzez rozwój efektywnej współpracy w układzie z sąsiadującym Człuchowem, o nieco mniejszej dynamice rozwoju,
który oddziałuje przede wszystkim na powiaty chojnicki i człuchowski, a także na powiaty północno-zachodniej części
województwa kujawsko-pomorskiego, północnej części województwa wielkopolskiego oraz wschodniej części w
województwie zachodniopomorskim; układ ten tworzy MOF ChojniceCzłuchów;

d) pozostałe ośrodki subregionalne wzmacniające strukturę policentryczną: − Bytów wraz z MOF Bytowa, −
Kościerzyna wraz z MOF Kościerzyny, − Kwidzyn wraz z MOF Kwidzyna, − Lębork wraz z MOF Lęborka, − Malbork
tworzący wraz ze Sztumem MOF Malbork-Sztum, − Starogard Gdański wraz z MOF Starogardu Gdańskiego;

e) pozostałe ośrodki o znaczeniu ponadgminnym i lokalnym, w tym ośrodki gminne na obszarach wiejskich
równoważące rozwój;

Zasięg oddziaływania ośrodka ponadregionalnego (Trójmiasta), regionalnego (Słupska) i potencjalnie regionalnego

(Chojnic) obejmuje całą przestrzeń województwa. Dodatkowo, funkcjonowanie MOF ośrodków subregionalnych
(Bytowa, Kościerzyny, Kwidzyna, Lęborka, Malborka i Starogardu Gdańskiego) służy wzmacnianiu ich
konkurencyjności i zdolności do dyfuzji czynników rozwojowych na sąsiednie obszary zurbanizowane i obszary
wiejskie, stymulując rozwój całego regionu jako rozwoju zrównoważonego terytorialnie. Niektóre ośrodki rdzeniowe
MOF – Bytów, Chojnice, Lębork, Malbork i Słupsk należą także do grupy krajowych OSI (Obszary Strategicznej
Interwencji) zdefiniowanej jako miasta średnie tracące funkcje społeczno-gospodarcze. Wsparcie tych ośrodków
oznacza realizację działań uzupełniających i/lub wzmacniających pozytywne oddziaływanie MOF na cały region.
Kluczowym aspektem interwencji w stosunku do tych miast będzie odbudowa bazy gospodarczej oraz wzmocnienie
ich roli jako centrów aktywności społecznej i gospodarczej. Ze względu na różną wielkość i pełnione przez
poszczególne miasta funkcje społeczne, gospodarcze i administracyjne zakres dedykowanych im działań będzie
adekwatny do potrzeb poszczególnych ośrodków miejskich.

Mapa przedstawia obszary zagrożone trwałą marginalizacją. cechuje je koncentracja czynników

społeczno-gospodarczych negatywnie wpływających na dynamikę ich rozwoju. Interwencja powinna przełamywać
szereg niekorzystnych zjawisk społecznych i gospodarczych, w tym utrudniony dostęp do usług publicznych. Istotnym
czynnikiem jest zła dostępność przestrzenna (transportowa).
 ZAGOSPODAROWANIE

Charakterystyka sieci osadniczej

Ujęcia struktury i elementów sieci osadniczej

Struktura sieci osadniczej województwa rozpatrywana jest w czterech ujęciach:

1) ponadregionalnym, odnoszącym się do Trójmiasta, jako ośrodka uczestniczącego w strukturze funkcjonalnej

całego kraju oraz wymianie międzynarodowej, skupiającego większość funkcji ponadregionalnych; jest to złożona
pasmowa struktura rdzeniowa kształtującej się metropolii;

2) regionalnym, dotyczącym Słupska, byłego miasta wojewódzkiego, obsługującego potrzeby i zadania na obszarze
województwa i w swoim obszarze ciążenia, w tym w zakresie funkcji wyższego rzędu, stanowiącego wraz z Ustką
kształtujący się układ;

3) subregionalnym, dotyczącym ośrodków i układów równoważących procesy rozwojowe w różnych częściach

województwa (Bytów, Chojnice-Człuchów, Kwidzyn, Kościerzyna, Lębork, Malbork-Sztum, Starogard Gdański),
oferujących usługi wynikające w szczególności z ich rangi powiatowej;

4) lokalnym, obejmującym jednostki obsługujące potrzeby lokalne, ale wpływające również na procesy w skali

województwa lub jego części.

Główne przekształcenia sieci osadniczej

Suburbanizacja

A.Najbardziej czytelne procesy przekształceń istniejącej sieci osadniczej dotyczą:

1) zmian w przestrzeni obszarów bezpośrednio sąsiadujących z większymi ośrodkami miejskimi, związanych z

postępującymi procesami suburbanizacji, w tym:

a) rozlewania się miast poza ich granice administracyjne i postępującego procesu urbanizacji przestrzeni wiejskiej,
która zyskuje ten sam wyraz przestrzenny co strefy podmiejskie w granicach miast, przy jednoczesnej znacznej ilości
terenów niezagospodarowanych w obszarach centralnych miast, w szczególności Gdańska i Gdyni,

b) dezintegracji struktur węzłowych, poprzez przyrost zabudowy o charakterze rozproszonym, prowadzącej do

chaotycznego zagospodarowania przestrzeni;

2) rozwoju zabudowy (w tym mieszkaniowej) wzdłuż dróg krajowych i wojewódzkich, skutkuje m.in. pogorszeniem
warunków komunikacyjnych;

3) równoległego do suburbanizacji mieszkaniowej procesu „suburbanizacji gospodarczej”, którego skutkiem jest

przeznaczenie dużych terenów, w szczególności wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych, pod rozwój funkcji
handlowych, przemysłowych czy magazynowych;

4) zmian związanych ze zrealizowanymi w ostatnim czasie inwestycjami poprawiającymi warunki obsługi

transportowej regionu, wpływającymi na: a) intensyfikację relacji funkcjonalnych, wynikającą z poprawy dostępności
w różnych układach (np. budowa autostrady A1, realizacja mostu w Kwidzynie) i uruchomienie nowych potencjałów
określonych lokalizacji (np. w kontekście Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, czy planowanej budowy drogi ekspresowej
S6), b) przekształcenia w krajobrazie
5) realizacji infrastruktury technicznej istotnie wpływającej na zmiany w krajobrazie (np. napowietrzne linie
elektroenergetyczne);

6) presji zabudowy i zainwestowania na tereny otwarte.

—--

B. Procesy suburbanizacyjne najbardziej widoczne są w otoczeniu Trójmiasta, w mniejszym natężeniu również wokół
Słupska oraz większości ośrodków subregionalnych. Po zestawieniu wartości wskaźników odzwierciedlających
procesy suburbanizacyjne (saldo migracji, w tym napływ ludności miejskiej, aktywność budowlana, typy migracyjne
gmin wskazujące na aktywną charakterystykę imigracyjną), wnioskuje się, że gminami o największej intensywności
tych procesów są:

1) w otoczeniu Trójmiasta: Kolbudy, Kosakowo, Pruszcz Gdański (wiejska), Przodkowo, Pszczółki, Puck (wiejska),
Szemud, Tczew (wiejska), Wejherowo (wiejska) i Żukowo;

2) w otoczeniu Słupska: gminy wiejskie Słupsk i Ustka oraz gmina Kobylnica;

3) w otoczeniu ośrodków subregionalnych: wiejska część gminy Bytów, gminy wiejskie Człuchów, Chojnice,
Kościerzyna, Kwidzyn, Malbork, gmina wiejska Starogard Gdański i wiejska część gminy Sztum.

C. Głównymi przyczynami postępującego procesu rozpraszania zabudowy i dezintegracji struktur są m.in.:

1) zbyt liberalne regulacje prawne;

2) brak spójnej i konsekwentnej polityki przestrzennej gmin, czego skutkiem jest:

a) doraźne planowanie przestrzenne, w tym realizacja inwestycji mieszkaniowych na podstawie decyzji

administracyjnych o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,

b) brak dostosowania powierzchni terenów przeznaczanych na cele mieszkaniowe do prognoz demograficznych.

D. Do zasadniczych problemów dezintegracji struktur osadniczych w wymiarze przestrzennym należą:

1) właściwa obsługa rozproszonej zabudowy:

a) nieefektywny rozwój infrastruktury technicznej (np. długość koniecznej do wybudowania, następnie utrzymywania
sieci wodno-kanalizacyjnej w stosunku do liczby mieszkańców),

b) brak możliwości zapewnienia odpowiedniego dostępu do podstawowych usług publicznych (odległość do szkół,
placówek ochrony zdrowia, przedszkoli czy żłobków),

c) ograniczone możliwości organizacji transportu zbiorowego i związany z tym wzrost natężenia indywidualnego
ruchu pojazdów, które m. in. obniżają bezpieczeństwo;

2) koszty utraconych bezpowrotnie walorów krajobrazowych i środowiskowych;

3) istotne ograniczenie lub wręcz brak możliwości realizacji znaczących inwestycji celu publicznego oraz

przedsięwzięć gospodarczych.
—-

Typy i rodzaje obszarów funkcjonalnych

KPZK 2030 określa następujące typy obszarów funkcjonalnych dla województwa:

1) miejski obszar funkcjonalny ośrodka wojewódzkiego: Gdańsk, Gdynia, Sopot (Trójmiasto);
2) obszary wiejskie wymagające wsparcia procesów rozwojowych;
3) obszary funkcjonalne szczególnego zjawiska w skali makroregionalnej:
a) strefa przybrzeżna,
b) Żuławy;
4) obszary kształtowania potencjału rozwojowego:
a) cenne przyrodniczo (obszary wyznaczania i kształtowania korytarzy i sieci ochrony przyrody) ,
b) ochrony krajobrazów kulturowych ,
c) obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych ,
d) obszary strategicznych złóż kopalin
5) obszary funkcjonalne wymagające rozwoju nowych funkcji przy użyciu instrumentów właściwych polityce
regionalnej:
a) miasta i inne obszary tracące dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze ,
b) obszary o najniższym poziomie dostępu do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe,
c) obszary przygraniczne

Uwzględnianie w planowaniu strategicznym i przestrzennym trzech obszarów obsługi:

1) obszar obsługi ośrodka ponadregionalnego:

a) centrum obsługi koncentruje się w Trójmieście, wspomagane przez szereg funkcji rozmieszczonych w innych
ośrodkach, w szczególności w Tczewie i Wejherowie,

b) teren obszaru obsługi obejmuje powiaty: gdański, kartuski, kościerski, kwidzyński, lęborski, malborski,
nowodworski, pucki, starogardzki, sztumski, tczewski, wejherowski;

2) słupski obszar obsługi:

a) centrum obsługi koncentruje się w Słupsku,

b) teren obszaru obsługi obejmuje powiaty: bytowski i słupski;

3) chojnicki obszar obsługi, gdzie:

a) centrum obsługi koncentruje się w Chojnicach,

b) teren obszaru obsługi obejmuje powiaty: chojnicki i człuchowski.

Zasada etapowania kompleksowego rozwoju jednostek osadniczych dla konkretnej, docelowej liczby mieszkańców,
dla której możliwe będzie zaprogramowanie i zapewnienie odpowiedniej obsługi, polegająca na koordynacji rozwoju
osadnictwa z realnymi możliwościami:

1) wypełnienia zaplanowanych struktur przestrzennych w określonym czasie (szacowanymi na podstawie

szczegółowej analizy trendów demograficznych, w tym migracyjnych);

2) rozbudowy istniejącej infrastruktury (na podstawie analizy planów inwestycyjnych operatorów mediów i zdolności
finansowych gminy), w zakresie:

a) infrastruktury technicznej (ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia dostaw energii elektrycznej oraz
odprowadzenia ścieków w ramach zasięgu aglomeracji ściekowych),
b) systemów transportowych (ze szczególnym uwzględnieniem transportu zbiorowego),

c) podstawowych usług i przestrzeni publicznych (w tym terenów zieleni i przestrzeni otwartych).