Professional Documents
Culture Documents
DISOUIA SHANIGXDXIA
odhg 6
Izja Djammir Srikjdi
9=5<939399:=
DISOUIA SHANIGXDXIA
odhg 6
9=5<939399:=
jj
XAJRHU\J^I\ FHKEHU
5353
GIDIKIA SHAMH\IGIA
AJK 6 9=5<939399:=
9=5<939399:=
@hdis/Iam`itia 6 N-539=
Girj/^iammid 6
Ki`idig jaj nj`hrfi`ia nia njsusua nhamia phkj`jria shanjrj, eu`ia gisjd
fjpdi`ia itiu rhpronu`sj udiam ki`idig yiam thdig ini.
Shayusua
Khamhtiguj
jjj
AJS9:7>393553983>9335
AJS9:7>393553983>9335 AJS =2339:33=
=2339:33=
@I^I SHAMIA^IU
Shaudjs fumi khahrjki shmidi `rjtj` niia siria nirj shkui pjgi` nhkj
`hshkpuraiia ki`idig jaj. I`gjrayi phaudjs ehrgirip, shkomi ki`idig jaj nipit
ehrkiabiit eimj phkeili.
jv
NIB^IU J\J
@I^I SHAMIA^IU ........................................................................................................
........................................................................................................ jj
NIB^IU J\J ....................................................................................................
......................................................................................................................
................... v
9.5 Hpjnhkjodomj ......................................................................................................
...................................................................................................... 9
9.< Htjodomj ............................................................................................................... 5
9.> @disjbj`isj ............................................................Hrror! Eoo`kir` aot nhbjahn.
9.8 Sitobjsjodomj .......................................................................................................
....................................................................................................... 5
<.< Njimaosi ...........................................................................................................
.......................................................................................................... 99
I. Srh-Ophrisj ............................................................
.......................................................................................................
........................................... 95
E. Sost-Ophrisj ......................................................................................................
...................................................................................................... 95
<.> Jathrvhasj ......................................................................................................... 95
I. Srh Ophrisj .............................................................
.......................................................................................................
........................................... 9>
E. Sost-Ophrisj ......................................................................................................
...................................................................................................... 97
<.8 Hviduisj ............................................................................................................
............................................................................................................ 5=
NIB^IU SX\^I@I ....................................................................................................... 57
v
9.9 Nhbjajsj
Ieshs (Ditja6 ieslhssus
ieslhssus)) khrupi`ia `ukpudia aiaig (ahtrobjd yiam thdig
kitj) yiam thri`ukudisj nj sheuig `ivjtis firjamia `irhai iniayi proshs jabh`sj
(ejisiayi odhg ei`thrj itiu pirisjt) itiu `irhai iniayi ehani isjam (kjsidayi
shrpjgia, du`i phduru, itiu firuk suatj`). Sroshs jaj khrupi`ia rhi`sj
phrdjanuamia odhg firjamia uatu` khalhmig phayheiria/phrduisia jabh`sj `h
eimjia tueug yiam dija. Ieshs inidig jabh`sj `udjt nia sue`udjt nhamia mhfidi
ehrupi `iatoam ehrjsj aiaig. (\jrhmir, 533>)
Ieshs inidig phamukpudia aiaig yiam thrdo`idjsjr sheimij i`jeit nirj jabh`sj
yiam khdjeit`ia ormiajskh pjomhaj`, aiaig khrupi`ia suitu likpuria nirj
firjamia ah`rotj`, ei`thrj, nia shd nirig putjg yiam sunig kitj yiam njlijr`ia
odhg hazjk iutodjtj`. (Korjsoa, 533<)
Ieshs (kjsidayi ejsud) ejisiayi
ejisiayi khrupi`ia tjtj` —kiti‛, yiam `hkunjia
phlig, roammi ieshs `odips nia thrfinj oedjthrisj `irhai bjerosjs, khajammid`ia
firjamia pirut yiam `hljd. (Xanhrwoon, 5333)
Ieshs ahrvus jamujaidjs inidig threhatu`ayi `iatoam ehrjsj aiaig pini
firjamia `utjs nia sue`utjs i`jeit jabh`sj `udjt yiam njsheie`ia odhg
ei`thrj/pirisjt itiu `irhai iniayi ehani isjam yiam thrnipit njeimjia
jamujaidjs/shdiam`iamia (Eudhlghl`, 539<).
9.5 Hpjnhkjodomj
Khaurut diporia tigua 533= nirj Susit Aisjoaid uatu` Janoahsji \titjstj`
`hshgitia, jabh`sj `udjt inidig yiam `htufug idisia ukuk uatu` `uafuamia
nhpirthkha nirurit (HN), nhamia gikpjr 5,= futi `uafuamia (5,<%) `h XMN pini
tigua 5338 `irhai shdudjtjs nia ieshs. Khs`jpua eiayi` ieshs `udjt, ini siamit
shnj`jt niti khamhaij jtu hpjnhkjodomj aisjoaid. \heuig stunj nirj 9:== nirj tgh
Xajvhrsjtis Lgjlimo nia Uukig \i`jt, Lgjlimo, Jdd, njphr`jri`ia eigwi 5% nirj
shkui `uafuamia pisjha `h XMN nhwisi inidig uatu` phriwitia ieshs.
9.< Htjodomj
i) Ei`thrj kisu` `h eiwig `udjt i`jeit du`i yiam ehrisid nirj tusu`ia firuk
yiam tjni` sthrjd
e) Ei`thrj khayheir nirj suitu jabh`sj nj eimjia tueug yiam dija
l) Ei`thrj yiam nidik `hiniia aorkid gjnup nj nidik tueug kiausji nia
tjni` khajkeud`ia miammuia, `iniam ejsi khayheie`ia threhatu`ayi
ieshs.
Shduiam threhatu`ayi suitu ieshs i`ia khajam`it fj`i 6
i) ^hrnipit `otoria itiu ehani isjam nj nihrig thkpit thrfinjayi jabh`sj
e) Nihrig yiam thrjabh`sj khanipit`ia idjria nirig yiam `uriam
l) ^hrnipit miammuia sjsthk `h`heidia
Ei`thrj thrshrjam phayheie ieshs inidig \tipgydololus Iurhus
9.> @disjbj`isj
Ini nui fhajs ieshs, shptj` nia sthrjd.
9. Ieshs shptj`
@heiayi`ia ieshs inidig shptj`, yiam ehrirtj eigwi khrh`i inidig gisjd
nirj jabh`sj. Ieshs shptj` nipit thrfinj njkiai sifi nj tueug. Giayi
ei`thrj nia rhspoa `h`heidia tueug yiam njphrdu`ia. \heimij tiammipia
thrginip ei`thrj, shd-shd nirig putjg yiam thrjabh`sj ehr`ukpud nj sjtus
thrsheut nia kudij khkpronu`sj eigia `jkji yiam njsheut hazjk yiam
khayhriam ei`thrj nhamia thrdhejg nigudu tiani nia `hkunjia
khalhraiayi. Hazjk jaj khkeuaug ei`thrj nia khamgialur`ia khrh`i
`h potoamia- potoamia `hljd yiam nipit ehrfidia nj sjsthk phrhniria
nirig shehduk khafinj njgjdiam`ia nirj tueug. \iyiamayi, eigia `jkji
jaj fumi khalhrai firjamia tueug. Nidik `heiayi`ia `isus, ei`thrj
<
9.8 Sitobjsjodomj
\fiksugjnifit ht id (9::76 8) khamhku`i`ia eigwi `ukia phayi`jt yiam
kisu` `h nidik tueug nipit khayheie`ia `hrusi`ia firjamia nhamia liri
khamhduir`ia to`sja. Xanhrwoon, F.L.H (9:::6 5<5) khafhdis`ia eigwi
ei`thrj khdhpis`ia h`soto`sja yiam sphsjbj` yijtu suitu sjathsjs, `jkjiwj
yiam shliri sphsjbj` khamiwidj proshs riniam itiu khdhpis`ia hanoto`sja
yiam ini gueuamiaayi nhamia njanjam
njanjam shd. Uhi`sj gjphrs
gjphrshasjtjvjtis
hasjtjvjtis thrfinj ejdi
phrueigia `oanjsj rhspoas jkuaodomj khami`jeit`ia tjni` shsuijayi itiu
ehrdhejgiaayi rhi`sj jkua yiam i`ia khrusi` fir
firjamia.
jamia. \hniam`ia imha bjsj`
nia eigia `jkjiwj yiam jrjtia nia `orosjb i`ia khayheie`ia `hrusi`ia
firjamia. @hkitjia firjamia khrupi`ia stjkudus yiam `uit uatu` thrfinj
jabh`sj.
Srjlh, \.I ht id (9::86 <2) khamhku`i`ia eigwi jabh`sj khrupi`ia sidig
situ phayheie nirj phriniamia. Sini phriniamia, `hkhrigia khrupi`ia
tiani phrtiki yiam thrdjgit pini nihrig yiam khamidikj phriniamia i`jeit
njditisj irthrjod yiam khasupdij nihrig thrsheut i`ia khajam`it`ia idjria
nirig `h kj`rosjr`udisj do`id. @idor thrfinj ehrsikiia nhamia `hkhrigia.
Shajam`itia sugu ehrsjbit do`id. Aikua Xanhrwoon, F.L.H (9:::6 5>2)
khamhku`i`ia eigwi phajam`itia sugu nipit thrfinj shliri sjsthkj` i`jeit
hanomha pjromha yiam njgisjd`ia ki`robim khkphamirugj thrkorhmudisj pini
thkphritur dhejg tjammj
dhejg tjammj shgjammi pronu`sj piais khajam`it nia thrfinj
gjphrthrkj (Muytoa, I.L,
(Muytoa, I.L, 9::86 2>=-2>7).
Xanhrwoon, F.L.H (9:::6 5<>-5<8) khamhku`i`ia eigwi pini
phriniamia thrfinj phrueigia njikhthr phkeudug nirig shgjammi nirig
khamidjr `h shdurug
`h shdurug `ipjdhr, `hkunjia idjria nirig kudij
nirig kudij phrdigia
phrdigia dimj, shd-shd
nirig kudij khamidjr khanh`itj njanjam phkeudug nirig nj nihrig zoai
pdiskitj`. @hiniia jaj khkuam`ja`ia dhu`osjt khahkphd pini hpjthd,
sheimij diam`ig iwid thrfinjayi hkjmrisj dhu`osjt `h nidik ruiam
h`trivis`udhr. Dikeitayi idjria nirig yiam khaj`utj bish gjphrhkji
khayheie`ia khajam`itayi phrkhiejdjtis vis`udhr, khami`jeit`ia `hduirayi
pdiski uatu` kisu` `h nidik firjamia,
firja mia, shniam`ia shd nirig thrtjammid
thrtj ammid nidik
9.2 Kiajbhstisj @djajs
9.= Shkhrj`siia Shauafiam
Shkhrj`siia phauafiam nirj ieshs iatiri dija6
9. @udtur 0 Khamjnhatjbj`isj ormiajskh phayheie ieshs
i eshs uatu` khahatu`ia
oeit yiam pidjam hbh`tjb.
5. \hd nirig putjg, Ghkito`rjt kuam`ja khajam`it, Dhu`ophaji,
Dhu`osjtosjs (98.333 - <3.333) khamjanj`isj`ia pronu`sj shd nirig putjg
tjni` kitur nidik fukdig ehsir.
<. Hdh`trodjt shruk, ehreimij `htjni`shjkeiamia kuam`ja thrfinj nia
khayheie`ia isjnosjs, phrpjanigia lijria nia phrueigia buamsj mjafid
<
9.7 Shaitidi`s
Shaitidi`siaiia
iaiia Birki`odomj nia Aoa Birki`odomj
9. Shaitidi`siaiia Birki`odomj
>
EIE 5. SI^G]Z
SI^G]Z
8
9.9 Sham`ifjia
I. Sham`ifjia 6 Khaurut Sotthr nia Shrry (5338), Khrupi`ia proshs yiam
thrstru`tur nia sjsthkitjs, kudij nirj phamukpudia niti, vhrjbj`isj
niti, nia `okuaj`isj niti thatiam `djha. Sini bish pham`ifjia jaj
< Sodi Sini pisjha ieshs ahrvus jamujaidjs ejisiaiy tjni` thrfinj
hdjkjaisj miammuia hdjkjaisj.
> Sodi i`tjvjtis Sisjha ieshs ahrvus jamujaidjs khamidikj `hdhkigia. Gid
nia ditjgia jaj nj`irhai`ia pisjha khrisi`ia ayhrj yiam thrus-khahrus
njeimjia shdiam`iamia/jamujaidjs. I`tjvjtis pisjha shrjam
njeiatu odhg pjgi` `hduirmi.
2 Sodi @omajtjb Sisjha ieshs ahrvus jamujaidjs ejisiayi ini yiam thrmiammu
nia nia ini yiam tjni` thrmiammu `irhai phayi`jt jaj nipit
`oashptuid thrfinj nj shkui modoamia usji. \heimij phriwit gid yiam
pisjha.
93 Sodi todhriasj Shriwit phrdu kham`ifj inidig \jbit phalhtus strhss yiam
lopjam- njrisi`ia eiru-eiru jaj, ^jam`it strhss yiam njrisi`ia,
strhss mikeiria rhspoas ukuk nia `gusus thrginip strhss,
\trithmj khamitisj strhss yiam ejisi njmuai`ia nia
`hhbh`tjbiaayi, \trithmj `opjam yiam ejisi njmuai`ia,
Shamhtiguia nia phammuaiia th`aj` kiaifhkha strhss,
Gueuamia iatiri kiaifhkha strhss nhamia `hduirmi. Sini
pisjha ieshs ahrvus jamujaidjs tjam`it strhss i`ia ehrtikeig
`irhai khkj`jr`ia thatiam phayi`jt nia phamoeitia yiam
njginipj. Gid jaj nipit njdjgit nirj `hmhdjsigia nia
`hlhkisia pisjha.
`hphrliyiia
93
h) E8 (Shalhraiia)
\hrjam lhmu`ia nia stokitjtjs. Eiu ikoaji pini siduria
phalhraiia khayheie`ia iaorh`sji. Ini isjths.
b) E2 (Kus`udos`hdhtid)
Sisjha nhamia mimid mjafid `roaj` `udjt pulit `h`uajam-
`uajamia.
9.5 Shkhrj`siia Shauafiam
Ehrnisir`ia Auirj (539=),
i. Shkhrj`siia nirig dham`ip
@okpdj`isj utiki post-ophrisj inidig phrnirigia, finj shkui nhbh`
phkeh`uia girus njitisj. @irhai usji pisjha ieshs ahrvus jamujaid
ukukayi thrfinj njshkui modoamia ukur. Shkhrj`siia nirig dham`ip
khdjputj Ge, dhu`osjt, hrjtrosjt, gjtuam fhajs dhu`osjt, E^,L^, Modoamia
nirig,Gkt, EXA, trokeosjt, nia `rhitjaja shruk.
e. Shkhrj`siia rinjodomjs
Nhamia khdi`u`ia boto podos ienokha, X\N, sjtos`opj, nia
pjhdomribj jatrivhai. Khdiduj boto podos ejsi njdjgit
njdj git iniayi ieshs pini
jamujaid.
l. MNI (mudi nirig ili`)
Id`idosjs rhspjritorj gjpo`shkji,tigip diafut gjpo`shkji isjnosjs
rhspjritorj` nia khtieodjl thrfinj `irhai `hmimidia kh`iajskh
`okphasisj.
n. Xrjaidjsjs
Iniayi shd nirig putjg/ei`thrj phayheie jabh`sj shrjam kualud
prothja nia shd nirig khrig.
9.< Njimaosi
99
I. Srh-Ophrisj
9. Ayhrj i`ut e.n imha jafury ejodomjs
ejodomjs
5. Iasjhtis e.n phrueigia stitus `hshgitia itiu khamginipj proshnur
ehnig
<. Nhbjsjhasj phamhtiguia e.n `heutugia phamoeitia nhamia
`uriamayi jaborkisj
E. Sost-Ophrisj
9. @hrusi`ia jathmrjtis firjamia e.n proshnur phkehnigia
5. Ayhrj i`ut e.n tjani`ia javisjb
<. Miammuia podi
podi tjnur e.n ayhrj itiu hbh` phkehnigia
>. Gikeitia koejdjtis bjsj` e.n ayhrj itiu hbh` phkehnigia
8. Uhsj`o jabh`sj e.n proshnur javisjb 6 idit shdiki phkehnigia,
`iththr, jrjmisj `ianuam `hkjg
2. Uhsj`o lhnhri e.n phrnirigia `irhai tjani`ia phkehnigia
9.> Jathrvhasj
95
9>
98
92
njphrtigia`ia uatu`
threitis ) khkjati
njtjam`it`ia `h phafhdisia
s`idi >
(phamhtiguia
eiayi`)
5. ^iani nia
mhfidi phayi`jt
njphrtigia`ia
pini s`idi 5
(phamhtiguia
threitis)
njtjam`it`ia `h
s`idi >
(phamhtiguia
eiayi`).
9=
E. Sost-Ophrisj
Njimaosi
^ufuia nia @rjthrji Gisjd Jathrvhasj
Jathrvhasj Uisjoaid
Ao @hphriwitia
97
9:
53
59
55
5<
9<. Muai`ia thrdhpisayi
phriam`it `iththr
5>
95. uatu`
khamjnhatjbj`isj
iniayi `hdijiaia
yiam thrfinj nia
sheimij lilitia
9<. uatu`
khamuriamj iniayi
jabh`sj pini siit
phkisiamia `iththr
58
52
<.8 Hviduisj
Hviduisj yijtu phajdijia gisjd nia proshs. Shajdijia gisjd khahatu`ia shehripi
fiug `hehrgisjdia yiam njlipij sheimij output nirj tjani`ia. Shajdijia
Shajdijia proshs
khahatu`ia ini`ig `h`hdjruia nirj shtjip tigipia proshs isugia `hphriwitia
kudij nirj pham`ifjia, njimaosi, jathrvhasj, jkpdhkhatisj, nia hviduisj.
Hviduisj njdi`u`ia uatu` khajdij `hehrgisjdia `rjthrji yiam thdig njthatu`ia
\6 uam`ipia phrisiia itiu `hdugia shliri suefh`tjb odhg `hduirmi pisjha itiu
pisjha shthdig njdi`u`ia tjani`ia itiu jkpdhkhatisj. Ejisiayi pini
pisjha ieshs jamujaidjs shdidu khhamhdug`ia ayhrj yiam thrus-khahrus.
O6 `hiniia oefh`tjb
oefh`tjb yiam nipit njjnhajbj`isj odhg phriwiti khammuai`ia
phamikitia oefh`tjb. Ejisiayi thrnipit tiani `hkhrigia nia ehafodia
ehafodia
njsuitu tjtj` ehrjsj aiaig/pus
5=
NIB^IU SX\^I@I
57
\jrhmir, U,\. Itdis Ehrwirai \irjpitj @udjt . Hnjtor Gurjiwitj Girtiati. Hnjsj 5.
Fi`irti6HML,533>.
\ohpirkia & ]ispinfj (9::3), Jdku Shayi`jt Nidik, Fdn.JJ, ES B@XJ, Fi`irti.
5: