‫سالم ومنقبت‬

‫شاعر اہلبیتؑ‬
‫ِ‬

‫سید محمدنیق نقوی‬

‫‪0336-2226383‬‬

‫‪1‬‬
‫رکدےاطعمِرےخدا‪،‬آجےکدنیکشامدو‬
‫اتہکےہدلانسؤںںیم‪،‬آجےکدنالکمدو‬

‫بر‬
‫ماگلؤآجدو‪،‬نشجوکارتحامدو‬
‫آجںینسےگتبقنم‪،‬آنےک ب‬
‫سااممؑدو‬

‫دنیاچبےنےئلیک‪،‬اجناٹلیئدوونںےن‬
‫رکےئگویبنںؑےس ببرے‪،‬زبنیؑےکےٹیباکمدو‬

‫ومالنسحؑنیسحؑےن‪،‬پاالےہےکیلوگدںیم‬
‫وعنؑودمحمؑآپہپ‪،‬رکےتںیہرخفااممؑدو‬

‫قشعایعںاہجنںیم‪،‬زبنیؑےکوٹیبںےنایک‬
‫بجںیمیھبےئگںیہہی‪،‬دھکیولاگماگمدو‬

‫ریستولکشودنبیگ‪ ،‬ب‬
‫رعوالجلووحہلص‬
‫سکعِنسحؑنیسحؑںیہ‪،‬زبنیؑےکالہلافمدو‬
‫‪2‬‬
 ‫اسیقوہآپاکرکم‪،‬اچںیئہدودورنےک‬
‫ب ب‬
‫جیھبااھٹؤںںیمملق‪،‬دمحےکپاؤںاجمدو‬

‫ریتوربتیکشاہؑوک‪،‬ایکںیہرضورںیتالھب‬
‫اکیفبریدویںےکںیہ‪،‬لتقوکاسھتپامدو‬

‫شامہرایشایمیک‪،‬رکبوالبںیموہیئگ‬
‫رکےئگرفکںیمایھب‪،‬اافطلادہنامدو‬

‫دوونںاہجدرکےتںیہ‪،‬اہوھتںںیماھتےمےچمین‬
‫رکےئگاسرےرفکاک‪،‬لفطہیااتتخمدو‬

‫ایںیموعنؑیکانث‪،‬اکںیمدمحمؑآپیک‬
‫آجےکدنےئکںیہویں‪،‬نشجےکاامتہمدو‬

‫بخدۂبقشعدےئھکی‪،‬امومںہپاجںاٹلےناک‬
‫امںوکںیہاکالسمںیم‪،‬دوھکیقنیالسمدو‬
‫‪3‬‬
 ‫دیمانںیمایک بجڑلیوعنؑودمحمؑ‬
‫دےتیںیہداعپاپایلعؑوعنؑودمحمؑ‬

‫نبرکرسِدیمان بجریؑوعنؑودمحمؑ‬
‫دنمشےئک ّفاریئکوعنؑودمحمؑ‬

‫اکپباتےہزبنیؑےنیہکوعنؑودمحمؑ‬
‫اہںلثمِیلعؑغیتیلچوعنؑودمحمؑ‬

‫ت‬ ‫ل‬
‫ِ‬ ‫ھ‬‫ک‬
‫اجں ےوہےئاقمسؑواربکؑرظنآےئ‬
‫اسنشلگِیتسہیکیلکوعنؑودمحمؑ‬

‫سدھکیےکاکیپریہیےنہکےگلںیہ‬ ‫ب‬
‫دوونںیہںیہشارگدِ ب ر‬
‫جیؑوعنؑودمحمؑ‬

‫اہںرعمہکرکےتوہےئنباجےتںیہارثک‬
‫ربشؑیھبکریبشؑیھبکوعنؑودمحمؑ‬
‫‪4‬‬
 ‫شایداںیھنؑربشؑےنیہ ّتارایکےہ‬
‫وجنبےئگدیماںںیمیلعؑوعنؑودمحمؑ‬

‫اغزیؑیسوافدھکیےکہییتہکںیہزبنیؑ‬
‫متدوونںہپںیمدصہقیئگوعنؑودمحمؑ‬

‫اھباگرسپِدعسہیدیمانےسہہکرک‬
‫ےلآےئاضقریمیایھبوعنؑودمحمؑ‬

‫ےنیلوکےلچرضحتِاقمسؑاکہیدبال‬
‫دیماںںیماجشعےکدینھوعنؑودمحمؑ‬

‫ڑلےتوہےئدیمانںیم ب ب‬
‫جدوونںوکدںیھکی‬
‫رفعجؑیھبہیہہکدںیںیہیلعؑوعنؑودمحمؑ‬

‫سبدمجِزبنیؑںیمانسؤاںیھنااعشر‬
‫آےئںیہیہی ّ‬
‫نسقنیوعنؑودمحمؑ‬
‫‪5‬‬
 ‫تبقنماتھکلراہوہںںیمخدایکاخرط‬
‫اوریھکلدمحِخداآلِابعیکاخرط‬

‫آںیتیڈوھیدںیابرےنےکاہبےنارثک‬
‫دمجِشاہؑونسحزبسابقؑیکاخرط‬

‫آپارکےتںیہدرِافہمطزہراؑہپبنی‬
‫اچدرِافہمطزہراؑےسافشیکاخرط‬

‫ب ب‬
‫جاضفںیمیھبکوسحمسوہیئھجموکنٹھگ‬
‫آایگزبرملعںیموتوہایکاخرط‬

‫فطصم یآپےکوٹیبںیکانثرکپاوہں‬
‫ںیمقنی‪،‬افہمطزہراؑیکراضیکاخرط‬

‫‪6‬‬
 ‫ب‬ ‫ج‬‫لع‬
‫ا لیکداعاکپرںیمےہ‬
‫افہمطزہراؑااظتنرںیمےہ‬

‫وجاکھبرینسحؑےکلعلاکےہ‬
‫پبادشاوہںیکوہاطقرںیمےہ‬

‫ومالؑآپاںیہنوجاب ِبرا‬
‫ایکرعہضیوہرہگزرارںیمےہ‬

‫دوسریبشؑاکبیبحؑےہوج‬
‫وچدہدصویںےسااظتنرںیمےہ‬

‫سکرطحےساےسالبںیئالھب‬
‫وہوجاّللّ یےکاصحرںیمےہ‬

‫ےہداعہہکدںیوفجںیمومالؑ‬
‫پامریتاقنیامشرںیمےہ‬
‫‪7‬‬
 ‫انموقفںہپرکںیےگوہآےکوارتہب‬
‫یلعؑیکلثمالچںیئےگذواقفلرتہب‬

‫وجایدنبیگدصویںےسرکےتآےئںیہ‬
‫وہےہااممِزامہنؑاکااظتنرتہب‬

‫وتبلؑ‪،‬ربشؑواجسدؑ‪،‬پباقرؑورفعجؑ‬
‫ںینبےگپاوچنںےکاکدنںیسحمرارتہب‬

‫ااممِرصعؑےکآےنےکارتحامںیموخد‬
‫ںیبجاکھجےئےہوخشتیبِرکداگرتہب‬

‫ج‬ ‫لع‬
‫مِریداعؤںںیماکا لیکدلےسمرے‬
‫ِ‬ ‫ب‬
‫مسقخدایکنکلتیےہہیاکپرتہب‬

‫ےنکمچدنیاگلآپؑےکوہظرےکدن‬
‫ایعںہیوہایگےہآپؑاکواقرتہب‬

‫ت‬ ‫ل‬‫ِ‬ ‫ھ‬‫ک‬

‫نمچںیمافہمطزہراؑےکوھپل ےےگل‬
‫قنییلمہمِابعشنںیمےہاہبرتہب‬
‫‪8‬‬
‫وتبلؑےکرھگااممؑآےئاہجںںیمہینشجہرہگجےہ‬
‫ایسوخیشںیماجسپاریشِخداؑاکربجلیؑےندکہےہ‬

‫ںیہنوہاےہیھبکیھبوسحمسمہوکداینےکاھکونںںیموہ‬
‫ےئمانثےئیلعِریشِخداؑںیموجذاہقئ‪،‬مرہےہ‬

‫رحاماالسمںیمںیہناوریھبکںیہنوہاگپاایقم‬
‫وثابےہسجوکانیپواّللّ یدمحِدیحرؑاکوہہشنےہ‬

‫اںیھنںیہنوشقوکیئداینےکاکومںںیماوریھبکہنوہاگ‬
‫ہیشارعِدہمیؑںیہاںیھنسبیلعؑیکدمجاکوولہلےہ‬

‫وھنجںےنڈاھپامرارِزہراؑ‪،‬زعاہپوتفی یاگلےتںیہوج‬
‫ااممدہمیؑاکالصںیمانیہولوگںےسےلہپرعمہکےہ‬

‫اہجنںیمآےتیہدہاییکومالؑےنیکرشوعاشاع‬
‫اامومںؑیکرطح‪،‬دھکیداینااممؑاکہییھبزجعمہےہ‬
‫‪9‬‬
‫ہیرطبااممِزامہنؑاکاورنسحؑاکآسپںیموغرےسدھکی‬
‫ہیدوھکیپارخیدوونںیکیہقنیوالدتیکدنپرہےہ‬

‫آجویںالہِزعاروےنےگل‬
‫آجشاہِرکالبؑروےنےگل‬

‫ب‬
‫اصمیاسدقر‬ ‫دھکیرکامںرپ‬
‫ت‬ ‫ت‬‫ب‬ ‫ج‬ ‫م‬
‫ایکمتسےہ ب ی یؑروےنےگل‬

‫افہمطؑیکویلسپںوکدھکیرک‬
‫اکشِوخںریشِخداؑروےنےگل‬

‫ربقِزہراؑونسحؑوکدھکیرک‬
‫پاالہ ییفطصم یروےنےگل‬

‫ملظانتکتنبِادمحیرپوہا‬
‫وسچرکُک ب ای‬
‫انروےنےگل‬
‫ل‬
‫‪10‬‬
 ‫ب ب‬
‫جقنیشہہؑاکوہااھبئدیہش‬
‫رمضتیؑےبااہتنروےنےگل‬

‫اجےکدیمانںیمایکاحلایکاقمسؑےن‬
‫وخنےسشاویمںوکاللایکاقمسؑےن‬

‫ت‬ ‫ت‬‫ب‬ ‫ج‬ ‫م‬

‫رمضتیؑ‪ ،‬ب یؑ‪،‬اغزیؑیکداھکرکتبیہ‬
‫ی‬
‫ایکایعںوسرۀززلالایکاقمسؑےن‬
‫اپب اپبربشؑےنوجپبازوہپاھتپبادناھوعتبر‬

‫ایسوعتبروکےہڈاھلایکاقمسؑےن‬

‫آےکدیمانںیمسباانپاتبرکرجشہ‬
‫ایرمتسوکوییہنزالایکاقمسؑےن‬

‫رمجاکایکریشِخداؑےنپبالکل‬
‫ب‬ ‫ےسیج‬
‫وےسیارزقاکویہاحلایکاقمسؑےن‬
‫‪11‬‬
‫سکعتعیباکداھکیئںیہنداگییھبکاصف‬
‫اسرطحآےنیئںیمپبالایکاقمسؑےن‬

‫آنرکضیغںیملتقمںیمرسِرکبوالب‬
‫ہلمحدادایکیہاثمتلایکاقمسؑےن‬

‫وہےکپااملرہِدنیِدمحمیںیمقنی‬
‫الشِتعیبوکےہپااملایکاقمسؑےن‬

‫ےسجیسکےکیھبدرےسںیہنیلموہیگ‬
‫اےسنیسحؑےناوالدشخبدیوہیگ‬

‫دپاوکئیھباھجبدےوتوہیگریتہیبش‬
‫رگمنیسحؑاھجبدںیوتروینشوہیگ‬

‫اطقرںیمرظنآںیئےگ ب اؑ‬
‫اناسرے‬
‫انجںںیمرضحتِرحؑیکوجاحرضیوہیگ‬
‫‪12‬‬
 ‫یھبکامنزںیمرکیلیلعؑاکپامیھبدھکی‬
‫ِبریامنزںیمھچکاوردیشکلوہیگ‬

‫برےتسوہںےگرسِآامسناسوککلم‬
‫زںیمہپ ببرمِشہہِدنیؑوجیجسوہیگ‬

‫خداےنسجےسےئلپبالورپقنیاسوک‬
‫نیسحؑانبِیلعؑےناڑاندیوہیگ‬

‫برابیجعیہدنمشہپوارےہزبنیؑ‬
‫ہرایہبطخبرازوااقفلرےہزبنیؑ‬

‫ںیئگدمہنیےسیتہکوہیئہیشامکلت‬
‫نیسحؑانبیلعؑرپاثنرےہزبنیؑ‬

‫یلعؑےکوٹیبںاکرہپہےہاسےکاچروںرطف‬
‫یلعؑیکیٹیبےہاعیلواقرےہزبنیؑ‬
‫‪13‬‬
 ‫امتمرھگیہاٹلپاےہوتےناسےکےئل‬
‫بنیاکدنیبراقردضارےہزبنی‬

‫ہرایدلںیمیھبریمعترکدپاوتےن‬
‫وجشہہؑاکرکبوالبںیممرارےہزبنیؑ‬

‫زامہناتہکےہھجتوکرشیکةالشببیررؑ‬
‫ویںشہہؑےکاکومںںیموتہصحدارےہزبنیؑ‬

‫ںیہوھپلاقمسؑووعنؑودمحمؑواربکؑ‬
‫نمچنیسحؑںیہاوروتاہبرےہزبنیؑ‬

‫نسحؑنیسحؑےکوہےتوہےئںیہزتنیِاب‬
‫ہیرصفآپوکاحلصواقرےہزبنیؑ‬

‫یلعؑےکآوھکنںیکڈنھٹکوہنیچرسورؑاک‬
‫دلروسلیوکمتےسقرارےہزبنیؑ‬
‫‪14‬‬
‫ڑپںیھوجوغرےسقرآںوتوہاںیھنولعمم‬
‫خدایھبآپاکدمجزگارےہزبنیؑ‬

‫وہ ب اؑ‬
‫انوہںہکآپاتپاقرےتشوہں‬
‫م‬ ‫ت‬
‫ھاارےدرہپہراکیکاطقرےہزبنیؑ‬

‫سباکاشارہےسہرزیچوہیئگاستک‬
‫وہظفلنکہپبرااایتخرےہزبنیؑ‬

‫ریغبوخنجراےبےکرمایگےہبرید‬
‫ِبرےبیجعیہوبطخںیکامرےہزبنیؑ‬

‫قنییلچےہہیاسالرنبےک ب‬
‫اجیِشام‬
‫ااھٹےئاسھتاامماکپبارےہزبنیؑ‬

‫‪15‬‬
‫اغوبصںرپاہجںتنعلںیہنوہےنوایل‬
‫واہںپازلیھبکرتمحںیہنوہےنوایل‬

‫ڈالرکدیقںیمانؑوکہیاتھجمساھتبرید‬
‫تنبِدیحرؑےس ب‬
‫اطخیںیہنوہےنوایل‬

‫وبےلزبنیؑےسہکسلجمںیہنوہیگشہہؑیک‬
‫جأتںیہنوہےنوایل‬‫اینتمکرظفیک ب ر‬

‫پاینِزہراؑالعوہ ِبرےداینںیمیھبک‬
‫رطزِدیحرؑںیم ب‬
‫اطخیںیہنوہےنوایل‬

‫ہیانثمہوکدلواجنےس ببرھرکےہقنی‬
‫دمحِزبنیؑںیمراعیںیہنوہےنوایل‬

‫‪16‬‬
‫دصہقےہطقفآپیہاکپاینِزہراؑ‬
‫وجںیھکلںیئگشہہؑیکانثپاینِزہراؑ‬

‫درپبارںیمہبطخوجدپاپاینِزہراؑ‬
‫پادآےنےگلریشِخداؑپاینِزہراؑ‬

‫رکیتںیھتیہیورددساپاینِزہراؑ‬
‫ریبشؑہپوسپباردفاپاینِزہراؑ‬

‫دںیآپےکااسحونںاکپاپاینِزہراؑ‬
‫ہردوریہرقموضراہپاینِزہراؑ‬

‫ب ب‬
‫جآپاکاکہبطخانسپاینِزہراؑ‬
‫ےبدونیںوکپادآپاخداپاینِزہراؑ‬

‫دنمشےکاکمںںیممغِریبشؑیکاخرط‬
‫یکسلجمِریبشؑاپبپاینِزہراؑ‬
‫‪17‬‬
‫ادنازںیمدیحرؑےکےہیکوگتفگسجےن‬
‫ایآپںیہاورایخداپاینِزہراؑ‬

‫اھتربشؑوزہراؑیکوجرحتبراکاکاکم‬
‫رقتبرےسوہوپراایکپاینِزہراؑ‬

‫وبطخںےسانفاےنپیہدنمشوکایکےہ‬
‫ںیہلثمِنسحزبسابقؑپاینِزہراؑ‬

‫وجہجہلاھترعماجںیموہآایگابپاد‬
‫ہبطخوجرسِشامانسپاینِزہراؑ‬

‫دنمشوکانفرکدپانبغیتااھٹےئ‬
‫ویںآپںینبافہمطؑپاپاینِزہراؑ‬

‫دےتیںیہداعہہکےکہیزبنیؑوکدمحمی‬
‫دںیمتےناچبپاےہمِراپاینِزہراؑ‬
‫‪18‬‬
 ‫وسرجیھبرسِرعشنکلبااںیہن ب ب‬
‫جی‬
‫اسوکہناشارہوہ ِبراپاینِزہراؑ‬

‫ےتلجوہےئےمیخےساامموکاچبپا‬
‫ےہآلِدمحمییکاقبپاینِزہراؑ‬

‫اہںآپؑےسیہارمںیماالسمےکشہہؑیھب‬
‫رکےتںیہدساوشمرہپاپاینِزہراؑ‬

‫وہےتوہےئدووٹیبںےکںیہپباپیکزتنی‬
‫ہیآپوکیہاوجالمپاینِزہراؑ‬

‫نباجپاےہابعسؑویلعاربکؑواقمسؑ‬
‫وجآپیکوگدیںیمالپپاینِزہراؑ‬

‫اّللّ یرےزبنیؑیکفضبلتوکوتدوھکی‬
‫ہیرصفبقلانؑوکالمپاینِزہراؑ‬
‫‪19‬‬
 ‫اجسدؑےندادایککلھجآپؑںیمدیھکی‬
‫وجوبےنلیکدیھکیاداپاینِزہراؑ‬

‫اسےٹیبوکیھبافہمطزہراؑےسیلم‬
‫ابعسؑےنپائوجوافپاینِزہراؑ‬

‫ودعہاھتبنیےسایکریبشؑےننکیل‬
‫رپمتےناےسوپراایکپاینِزہراؑ‬

‫وخدنبےکاریسآپؑےنزدنانںیمآےک‬
‫ب‬ ‫جت‬ ‫م‬
‫سےسایکدںیوکراہپاینِزہراؑ‬

‫تملظیکوہاؤںںیمایکمتےنیہرونش‬
‫ریبشؑیکسلجماکدپاپاینِزہراؑ‬

‫آاجںیئہگجوھچڑےکاسداتیک ب‬
‫اجی‬
‫ابرہنوکدےدںیوجدصاپاینِزہراؑ‬
‫‪20‬‬
‫ہیدوونںاہجںہہکاےھٹنسرک ِبراہبطخ‬
‫متےسیہیلمرکبوالبپاینِزہراؑ‬

‫ریبشؑاکوخں ب ب‬
‫جےساہبرکبوالبںیم‬
‫وہاخکوہئاخکِافشپاینِزہراؑ‬

‫وبطخںےسرکںیرفکوکےباجنہنویکرکن‬
‫ںیہوخاہرِشاہِدہشاؑپاینِزہراؑ‬

‫وجآپؑوکاوررضحتِاجسدؑوکداھکی‬
‫پباقرؑےنیھبویںہبطخدپاپاینِزہراؑ‬

‫اعوشرےکدنختمہاریبشؑےکبردی‬
‫اغزیؑیکہگجرہپہدپاپاینِزہراؑ‬

‫رپداجاہیںدیحرؑورفعجؑیکایعںےہ‬
‫دیھکیےہوجوٹیبںیکوافپاینِزہراؑ‬
‫‪21‬‬
 ‫نسںیہ ببراربصایکرضحتِشہہؑےن‬
‫رپآپےنوجربصایکپاینِزہراؑ‬

‫دیحرؑےنہیزبنیؑےساہکاھتقنیاکدن‬
‫ےہریتیوالقشعِخداپاینِزہراؑ‬

‫خداےکدنیاکرونشوجپامرکےتںیہ‬
‫ہیاکمرصفہارےااممؑرکےتںیہ‬

‫داھکرےہںیہرکہمشہیرکالبںیمنیسحؑ‬
‫دیہشوہےکانسںہپالکمرکےتںیہ‬

‫ہیہہکرےہںیہانجبِدیعسؑےسریبشؑ‬
‫مہابےسدلخِ ببرںیریتےپامرکےتںیہ‬

‫ایھبیہآےئںیہہیوھچڑرکاپسہِبرید‬
‫نیسحؑرحؑوکہیلعاالسلمرکےتںیہ‬
‫‪22‬‬
 ‫وجطخنیسحؑےناجیھبےہوھکلرکڑپےئھ‬
‫بیبحؑآپوکومالالسمرکےتںیہ‬

‫ےلگےساےنپاگلےک‪،‬انبےکاانپاپسہ‬
‫نیسحؑوجنؑاکپباالاقممرکےتںیہ‬

‫خداےسوطرہپومیسیؑالکمرکےتےھت‬
‫نیسحؑزینےہپآرکالکمرکےتںیہ‬

‫ہیرکالبےنیہپ بایایکےہہکریبشؑ‬
‫بنیےکدنیےکاسرےاہممرکےتںیہ‬

‫نسحؑاکپاماکپراںیہنازلےسقنی‬
‫نیسحؑاھبئاکویںارتحامرکےتںیہ‬

‫دلںیمرہاجےئیگرسحتںیہنےنلموایل‬
‫تنبِدیحرؑیکتقیقحںیہنےنلموایل‬
‫‪23‬‬
‫سجںیمزبنیؑبرے اپبپابیکںیہنوہدمج‬
‫ایسیقرآنںیمآیںیہنےنلموایل‬

‫پاینِزہراؑتقیقحےہہکدعبِزہراؑ‬
‫ب‬
‫اصجِتمصعںیہنےنلموایل‬‫آپیس‬

‫ہیانثمہوکدلواجنےسیھب ببرھرکےہ‬
‫دمحِزبنیؑںیمراعیںیہنےنلموایل‬

‫آیئگشامںیمابعسؑیکریشمہ‪،‬برید‬
‫اب ِبریالشالسمںیہنےنلموایل‬

‫امنےلوجیھبےھجتاچےئہانےسنکیل‬
‫ھجتوکریبشؑےستعیبںیہنےنلموایل‬

‫ھجتوکیبیبؑوہیئاحلصوجخداےکبردی‬
‫ایسیویبنںؑوکیھبتمظعںیہنےنلموایل‬
‫‪24‬‬
‫زتنیِابںیہہینینسحؑےکوہےتوہےئیھب‬
‫ایسیہراکوکفضبلتںیہنےنلموایل‬

‫شامیرکبوالبےسںیمہپارشحقنی‬
‫یسیجزبنیؑےنیکتنحم‪،‬ںیہنےنلموایل‬

‫ملعداینوکدپاےہدیقںیم‬
‫ملعاکرونشدپاےہدیقںیم‬

‫آپؑےساہںراہطبےہدیقںیم‬
‫رضحتِولہبلؓاکےہدیقںیم‬

‫راہِقحرپےکیلآےئولوگںوک‬
‫ااقتنمااسیایلےہدیقںیم‬

‫لثمِاجسدؑآپؑےن‪،‬زریجنںیم‬
‫دجسہاخقلوکایکےہدیقںیم‬
‫‪25‬‬
 ‫ملظاکمظؑرپوہےئںیہسکدقر‬
‫یلفطںیمداھکیایگےہدیقںیم‬

‫پادرکےکاےنپ ب د‬
‫خیکایپسوک‬
‫ایدیقیروراہےہدیقںیم‬

‫ومالؑرکوٹیھبدبلتکسںیہن‬
‫ملظانتکوہراہےہدیقںیم‬

‫ت‬ ‫ت‬‫ب‬ ‫ج‬ ‫م‬

‫ب ی یؑیکپادآیئےہ ی‬
‫قن‬
‫زہرانؑوک ب ب‬
‫جدپاےہدیقںیم‬

‫رکالبےسوکہفیرمضتیؑہنیکسؑںیہ‬
‫لثمِپاینِزہراؑافہمطؑہنیکسؑںیہ‬

‫آےکزینےرپرسورؑوجالکمرکےتںیہ‬
‫شاہِدںیؑیکاسوسنںاکہلسلسہنیکسؑںیہ‬
‫‪26‬‬
 ‫ت‬
‫اسھتںیم مھاارےیہشامیےلچپاقرؑب‬
‫آپدنیِاخقلاکآرساہنیکسؑںیہ‬

‫س‬ ‫عت‬
‫رضخؑاور ی یؑوجزدنہآجیںیہویں‬
‫م‬ ‫ت‬
‫تبقنم ھااریوہےتھکلایکہنیکسؑںیہ‬

‫وبےتلقنیداھکیزینےرپوسالآپا‬
‫فطصم یےکےٹیبیکایکاقبہنیکسؑںیہ‬

‫سکرطحرکےوکنایبںایکےہہنیکسؑ‬
‫اکیفےہیہیدورسیزہراؑےہہنیکسؑ‬

‫ریبشؑاکدلسجےسدڑھاتکےہ ب‬
‫سوروز‬
‫ریبشؑہپاّللّ یاکوہہفحتےہہنیکسؑ‬

‫آیتےہںیھمتدنینطقفاھچیتہپشہہؑیک‬
‫رتسب ِبراریبشؑاکہنیسےہہنیکسؑ‬
‫‪27‬‬
 ‫رکپاےہ ب‬
‫سوروزالسمآپوکآرک‬
‫اکہجنپوجاغزیؑےکملعاکےہہنیکسؑ‬

‫ہنمڈاھیایلپباولںےساچدروجںیہنےہ‬
‫اسیک ِبراپبازارںیمرپدہےہہنیکسؑ‬

‫زہراؑیکرطحےسیکہنوتملظےہسیگ‬
‫آجرںیھمتزبنیؑےنوجپاالےہہنیکسؑ‬

‫اماگنےہقنی ب‬
‫سیکامنزوںںیماےسوت‬
‫وخدوسچولریبشؑیکایکایکےہہنیکسؑ‬

‫انسیئشامںیموجدیحریآواززبنیؑےن‬
‫داھکپاشامےکدرپبارںیمااجعززبنیؑےن‬

‫بریدیشامےکدرپبارںیم ب‬
‫سوہےئگوگےگن‬
‫ایکےہوبطخںاکاسرطحےسآاغززبنیؑےن‬
‫‪28‬‬
 ‫انسےکلہجبہاریشِخداؑںیمشامںیمےبطخ‬
‫اظنمِملظرواکدےےکاکآواززبنیؑےن‬

‫اہجںیھباجںیتںیہہیہرہگجےبطخانسیتںیہ‬
‫اتبپاویںبریدوںاکاہجںںیمراززبنیؑےن‬

‫یلعؑدرپبارںیمآےئاگلےہشاویمںوکہی‬
‫یلعؑےکےجہلاکاانپپاویںادناززبنیؑےن‬

‫ںیہینتجداین‪،‬ویںرواکےہ لان ب‬
‫سےکاظنومںوک‬
‫وجدیدرپبارںیماتخسیکاکآواززبنیؑےن‬

‫انجبِرمضتیؑیکںیہہیزتنی‪،‬وٹیبںےکوہےت‬
‫طقفاّللاجےنپاپاایکازعاززبنیؑےن‬

‫نیسحؑواقمسؑوابعسؑواربکؑآےئںیہاسںیم‬
‫ایکابعشناکاےسیقنیآاغززبنیؑےن‬
‫‪29‬‬
 ‫دقمپابدقممہارمدےتھکیںیہ‬
‫یقتؑاکوجشقنِدقمدےتھکیںیہ‬

‫قنیسبااھٹؤملق‪،‬دےتھکیںیہ‬
‫دمحمیقتؑےکرکمدےتھکیںیہ‬

‫اگل‪،‬وہایگمہوکدیدارِ بج‬
‫دمحمیقتؑاکرحمدےتھکیںیہ‬

‫المیخداےکہیدجسوںیکاخرط‬
‫دمحمؑےکشقنِدقمدےتھکیںیہ‬

‫ازلےسرےہاسھتقحےکںیہومالؑ‬
‫ہنشایہہناجہومشحدےتھکیںیہ‬

‫یقتؑےکدگاوںاکیھبںیمدگاوہں‬
‫اہجونںںیمریمےرھبمدےتھکیںیہ‬
‫‪30‬‬
 ‫یلعؑاکوہرھگےہاہجںہپقنیمہ‬
‫دمحمؑاکرھپےسمنجدےتھکیںیہ‬

‫سنہےکدیمانںیمہرملظوک ببرپبادایک‬
‫رنںیمےبریشؑےنہلمحاینااجیدایک‬

‫شاہؑہیےتہکےھتنسمکںیہایھبآپؑرگم‬
‫آپےنہلمح ببراارغصِپاشادؑایک‬

‫آےکنبریتوربترگدںین ب‬
‫سیکاکںیٹ‬
‫ینعیےبریشؑےنربشؑوکتہبپادایک‬

‫وطقاورڑیبپاں‪،‬زریجننہپرک‪،‬ارغصؑ‬
‫آپؑےکاھبئےناالسموکآزادایک‬

‫ےکیلاکریتِمتساےنپےلگرپسنہرک‬
‫اینسمکےننبِدعسوک ب ر‬
‫بپبادایک‬
‫‪31‬‬
‫وہےکقرپبانرہِشاہؑںیمارغصؑےنقنی‬
‫دیحرؑوافہمطزہراؑوکتہبشادایک‬

‫رمضتیؑیکاجنںیہومالقنؑ‬
‫ویںمِرااامینںیہومالقنؑ‬

‫دھکیولقرآںپاانؑوکدھکیول‬
‫پاطقیقرآنںیہومالقنؑ‬

‫زجعمہدرپبارںیمدالھکدپا‬
‫ت‬‫ت‬‫ب‬ ‫ج‬ ‫م‬
‫ب ی یؑیکشانںیہومالقنؑ‬

‫سجںیم ب‬
‫سقرآںٹمسرکآےئگ‬
‫آپوہقرآنںیہومالقنؑ‬

‫وجیھبکونگاںیہناتکسوہںںیم‬
‫آپےکااسحنںیہومالقنؑ‬
‫‪32‬‬
 ‫ےہونکںیںیماٹیب‪،‬ہیںیہدجسہربر‬
‫رکشیکاچہپنںیہومالقنؑ‬

‫اےخداوتیہقنیوکرکاطع‬
‫دمحاکونعانںیہومالقنؑ‬

‫بنیاکنسحِوجاینںیہرفعجِاصدقؑ‬
‫بنییکپادداہینںیہرفعجِاصدقؑ‬

‫وہاجنپاہکوہاسںیسنپازدنیگوہمِری‬
‫ب‬
‫سآپرپیہاٹلینںیہرفعجِاصدقؑ‬

‫انثںیئمہوکواہںآپیکیھبرکینںیہ‬
‫اہجںہپںیتعنانسینںیہرفعجِاصدقؑ‬

‫ہراروںولگاملسمںےئکںیہومالؑےن‬
‫روسلیآپاکپاینںیہرفعجِاصدقؑ‬
‫‪33‬‬
 ‫وہاےہآجےکدنآپؑاوربنیاکوہظر‬
‫ہیراںیتینتکاہسینںیہرفعجِاصدقؑ‬

‫قنی‪،‬ولسیناکدوعی یاتبراہےہیہی‬
‫خداےکدنیےکپباینںیہرفعجِاصدقؑ‬

‫ریشِخداؑیکتبقنم ب ب‬
‫جیھبںیہکڑپیھیئگ‬
‫رعشہپیھبوہتبقنمرشحکلتینسیئگ‬

‫روینشآاتفبیکآیتریہاہجنںیم‬
‫اوریلعؑےکونریکسمشوکروینشیئگ‬

‫آےنہپرمضتیؑےکےہدروجانب بخدارںیم‬
‫اسوکاپھچےنےکےیلیعسہشیمہیکیئگ‬

‫آپاوجولکشمںںیمدںیہییھبےہریستِبنی‬
‫پامِیلعؑاکپرےکپادِیلعؑڑپیھیئگ‬
‫‪34‬‬
 ‫اانتایکروسلیےنذرکِیلعِرمضتیؑ‬
‫دوونںاہجںںیمپایلعؑآوازوگیتجنیئگ‬

‫بخدہبِقشعِرمضتیؑ‪،‬مثیمؓےسوھکیساسیکوہ‬
‫ںیہرسِداروہرگمدمحِیلعؑڑپیھیئگ‬

‫یکںیہن ب ب‬
‫جکلتیلعؑواولںےندمحِرمضتیؑ‬
‫ب‬
‫ییلعؑواولںےسقنیاسسنکلتہنیلیئگ‬

‫وارثِزنیِابعؑںیہپباقرؑ‬
‫احظفِدنیِخداںیہپباقرؑ‬

‫دااتسںرکبوالبیکدوھکی‬
‫شادہِرکبوالبںیہپباقرؑ‬

‫ےسیجدیحرؑیکداعںیہابعسؑ‬
‫وےسیاعدبؑیکداعںیہپباقرؑ‬
‫‪35‬‬
 ‫ںیہیلعؑپباپ‪،‬دمحمؑاٹیب‬
‫ایسیاعدبؑہپاطعںیہپباقرؑ‬

‫ےنتجااقلبںیہ‪،‬التبےتںیہ‬
‫سےسوساںیہپباقرؑ‬
‫ملعںیم ب‬

‫آپؑہپآپؑےک ب‬
‫اخدادہپیھب‬
‫ساسںیسندفاںیہپباقرؑ‬
‫ریمی ب‬

‫انؑےکیہدمےسںیہہیدوونںاہجں‬
‫ینعیاخقلیکراضںیہپباقرؑ‬

‫انتنگولوگںوکالےئقحرپ‬
‫دنیِادمحییکاقبںیہپباقرؑ‬

‫ںیمالھبےسیککٹھباجؤںقنی‬
‫جمِرےراامنہںیہپباقرؑ‬
‫ب ب‬
‫‪36‬‬
‫رکںیلہیدوونںاہجںےنتجیھبلمرکدجسے‬
‫رھپیھبوہںےگںیہناعدبؑےک بب ب ر‬
‫رابدجسے‬

‫شہہؑےن ب‬
‫رغیںیمےئکوجہہتِرجنخدجسے‬
‫اسرےدجسوںےکےنبںیہوہربمیپدجسے‬

‫پامِاجسدؑ ب ب‬
‫جآپاےہوتڑپےتھںیہدرود‬
‫امسِاجسدؑہپمہرکےتںیہارثکدجسے‬

‫غیترسرپےہرگمرہچہےہہبعکیکرطف‬
‫برعےکوقیھبرکےترےہرسورؑدجسے‬

‫وجےئکاجپاےہوتضغبِیلعؑںیمواظع‬
‫ںیتنعلرکےتںیہھجترپوہٹلپرکدجسے‬

‫اہںدنسپآںیئخداوکیھبابعداتانؑیک‬
‫وکنرکاتکسےہاجسدؑےسرتہبدجسے‬
‫‪37‬‬
 ‫دہرںیمآےتیہاعدبؑےنےئکوہںےگقنی‬
‫ےسیجربشؑےنےئکداینںیمآرکدجسے‬

‫رمےبتہیشانووشتکےکایعںںیہافہمطؑ‬
‫آپسجیکیٹیبںیہاسیکیھبامںںیہافہمطؑ‬

‫فطصم یسجدرہپآےکروزرکےتںیہالسم‬
‫آپےکدرےکوساوہدراہکںںیہافہمطؑ‬

‫وقِلکشمںیمیھبوتلکشماشکںیہرمضتیؑ‬
‫پاابسنِفطصم ییکپاابسںںیہافہمطؑ‬

‫انؑوکوتامّ ِ بابااکبقلیھبلمایگ‬
‫وسےئچینتکبنیرپرہمپباںںیہافہمطؑ‬

‫ت‬ ‫ت‬‫ب‬ ‫ج‬ ‫م‬

‫فطصم یورمضتیؑو ب ی یؑاوراکنیسحؑ‬
‫انںیماچروںآوتیںےکدرایمںںیہافہمطؑ‬
‫‪38‬‬
 ‫ب ب‬
‫جڑپاھوکبراکوسرہ ب‬
‫یوہاولعممہی‬
‫آپؑیکتمظعوتقرآںںیماہنںںیہافہمطؑ‬

‫وکئدیحرؑےکالعوہوہںیہناتکسےہوہ‬
‫اےقنینجیکاہجںںیمدمحوخاںںیہافہمطؑ‬

‫وبلںرپریتےدمجےہ؟ںیہنوت‬
‫وت ب‬
‫مریکااجزتےہ؟ںیہنوت‬

‫اکپرا ب ب‬
‫جےسمہےنپامِدیحرؑ‬
‫رھپآیئوکئآتفےہ؟ںیہنوت‬

‫انب ل بّ‬
‫جِیلعؑدوونںاہجںںیم‬
‫انجںاجےنیکرسحتےہ؟ںیہنوت‬

‫نیسحؑانبِیلعؑوکلتقرکےک‬
‫بریدوںیکوکحمےہ؟ںیہنوت‬
‫‪39‬‬
 ‫یلعؑےکنبیلعؑیکآلےکنب‬
‫"ےئجاجےنیکہمّتےہ؟ںیہنوت"‬

‫وہدرتسوخانرپومالنسحؑےک‬
‫ںیہکوھتڑییھبقےہ؟ںیہنوت‬
‫ّ‬

‫لاںیھنارغصؑہرادںیےگیسنہےس‬
‫وتوغیتںیکرضورتےہ؟ںیہنوت‬

‫ارگاسںیمںیہنوہدمحِدیحرؑ‬
‫ہیداینوخوصبرتےہ؟ںیہنوت‬

‫بنیوکوھچڑرکوگنجںےساھبےگ‬
‫ہیوکئاکرِرصنتےہ؟ںیہنوت‬

‫ادنریھادیقاخہناوردجسے‬
‫ںیہکاعدبؑیسہمّتےہ؟ںیہنوت‬
‫‪40‬‬
 ‫الجےتںیہدرِزہراؑاملسمں‬
‫بنیےسایکہیاتفلےہ؟ںیہنوت‬

‫قنیااسحںںیہنرگافہمطؑاک‬
‫وترھپایکریتیتنحمےہ؟ںیہنوت‬

‫ویںآجاتہکےہ ب‬
‫سوکخداابمرکوہ‬
‫ہکآجوخشوہےئزنیاابعلءؑابمرکوہ‬

‫وجالےئرضحتِاتخمرؓرحالماکرس‬
‫وتوبےلانبِشہہِرکالبؑابمرکوہ‬

‫ےہپاجوپیشِدہمیؑاہکیسکےنہی ب ب‬
‫ج‬
‫زپباںےسالکنےہےباسہتخابمرکوہ‬

‫مغِنیسحؑےکدعبآیئوجونںیپارخی‬
‫مغِنیسحؑےنوخدہیاہکابمرکوہ‬
‫‪41‬‬
‫وجپاجوپیشِدہمیؑوہیئوتوبںیلوتبلؑ‬
‫اکاورلعلےہومالانبابمرکوہ‬

‫ےہدنح‪ٙ‬نیستہبآجاکقنیوقنی‬
‫دیصقہآجیھبمتےنڑپاھابمرکوہ‬

‫متقرارِبلقِزہراؑاکقرار‬
‫متےساممتدنیِادمحیاکواقر‬

‫سجہگج ّناکوہدارودمار‬
‫نشجوہپاےہوںیہرپشادنار‬

‫رکپاوہںوعنؑودمحمؑیکانث‬
‫وخشروہزبنیؑیکآیتےہاکپر‬

‫الڈےلزبنیؑےکریمیشانںیہ‬
‫ےتہکںیہہیرعشےسددللوسار‬
‫‪42‬‬
‫ومتوکیھبوخفےہوخدومتاک‬
‫ےجیھبںیہاغزیؑےناےنپ ب‬
‫وفخدار‬

‫ہی بجریانبِ بجریانبِ بجری‬

‫وہقرارانبِقرارانبِقرار‬

‫رکراہےہآجدجسہوجوکئ‬
‫ےہنیسحؑانبِیلعؑاکقردضار‬

‫وسچرکرکپاانثےئرکالب‬
‫ہیابعدتےہںیہنےہاکروپبار‬

‫ےہرکمریبشؑاکھجمرپقنی‬
‫ںیمیھبوہںریبشؑاکدمجزگار‬

‫‪43‬‬
‫ولکشمںںیمراتہےہریمےوبلںرپرکسعیؑ‬
‫ذرکریتارکپاراتہوہںںیمرھگرھگرکسعیؑ‬

‫ڈوبرکپاینےکادنروجرماقروعناھت‬
‫ےتلیھکںیہدھکیولپاینےکاورپرکسعیؑ‬

‫ھکلراہوہپاوہںںیم ب ب‬
‫جآپیکدمجوترھپ‬
‫دلوکاتلمےہوکسںریمے بب ب ر‬
‫رابرکسعیؑ‬

‫دہرںیم ب ب‬
‫جآپآٸے ب‬
‫یقنؑےنہیاہک‬
‫آگٸےرھپےسنسحؑداینںیمرکنبرکسعیؑ‬

‫وکنروےکاگالھب بجںیماجےنےسےھجم‬
‫ےہتبحمآیکپاسدلےکادنررکسعیؑ‬

‫رکسعیؑیکشانںیماکیفےہہیہلمجقنی‬
‫رہےکچںیہپباروہںیرربہؑےکرربہرکسعیؑ‬
‫‪44‬‬
‫تعنِبنیڑپوھںہکںیمقرآنرکسعیؑ‬
‫دوونںںیمآپیہیکوتےہشانرکسعیؑ‬

‫قرآںانھجمسوہایگآاسنابتہب‬
‫وکنینںیمںیہوارثِقرآنرکسعیؑ‬

‫روہضوہآپاکمِریآوھکنںےکاسےنم‬
‫وہاجںیئےگوبقل ب‬
‫سارامنرکسعیؑ‬
‫آوغشںیمااممقنؑیکوہآےئگ‬
‫نبرکنسحؑیکدہرںیماچہپنرکسعیؑ‬

‫درپباناےنپدراکانبدےئجیااممؑ‬
‫ت‬‫ت‬‫ج‬ ‫کت‬
‫ہی ےریقفہپااسحنرکسعیؑ‬

‫وارثںیہآپادمحِرملسیےکپاااممؑ‬
‫ینتکدنلبآپیکےہشانرکسعیؑ‬

‫‪45‬‬
 ‫ےنتکےئکںیہاظوملںےنملظآپرپ‬
‫رھگآپاکاھتآپاکزدنانرکسعیؑ‬

‫وہاجںیئوخشقنیےسااممؑاورتجنپؑ‬
‫ےجیکاطعیکھجمہپوہپبارانرکسعیؑ‬

‫زپباںرکںیےھجمایسیاطعیلعاربکؑ‬
‫ہکآپؑیکرکوںںیمیھبانثیلعاربکؑ‬

‫ےہپاالشاہؑےناقمسؑوکاینپوگدںیماور‬
‫نسحؑیکوگدںیموتےہالپیلعاربکؑ‬

‫اجشعآپیکدیحرؑںیمیتلمےہنکیل‬
‫بنؑےس لُحےہاتلم ِبرایلعاربکؑ‬

‫وجداھکیرنںیموتےنہکےگلہی ب‬
‫سشایم‬
‫یھبکروسلییھبکرمضتیؑیلعاربکؑ‬
‫‪46‬‬
‫ںیہےتہکرکشےسویفسؑیھبدھکیےکھجتوک‬
‫ہک لُحریمایھبوہآپاسیلعاربکؑ‬

‫ےہ رہچاوہوہبریمےروسلیےکاسیج‬
‫طقفہیرمہبتھجتوکالمیلعاربکؑ‬

‫یلعؑےندےےکداع ب‬
‫ساطعایکےہقنی‬
‫دیصقہانھکلاھتوجآپاکیلعاربکؑ‬

‫ایکاکمبجعرکایگاغیپمنسحؑاک‬
‫ےتیلںیہدعووخفےس ب‬
‫سپامنسحؑاک‬

‫ےتلچںیہطقفاییہآوازہپ ب‬
‫سولگ‬
‫اتگلےہہکونرکےہہیلکشامنسحؑاک‬

‫داینںیمطقفاسیہوکلمپاےئیگ ب ّ‬
‫ج‬
‫وہوٹنںہپراہسجےکدساپامنسحؑاک‬
‫‪47‬‬
‫اہوھتںںیمملقاھتمےکرحتبریھکلےہ‬
‫دنمشوکانفرکایگاغیپمنسحؑاک‬

‫ہرایالہتکےسارگانچبےہمتوک‬
‫وتاھتمطقفدانمِاالسمنسحؑاک‬

‫پارایکیںرتصخوہںیئرھپآپاوسبرا‬
‫ںیمےنوجایلپامرسِشامنسحؑاک‬

‫بجےسرسِرشحںیہنوہاگوہرحموم‬
‫وہصخشےکسجدلںیمےہافلگمنسحؑاک‬

‫زہراؑیکقنیویںںیمانسپاوہںانثںیئ‬
‫اتلمےہ ب‬
‫سوروزوجااعنمنسحؑاک‬

‫‪48‬‬
‫ومالنسحؑاکدصہقےہوجاجںدبنںیمےہ‬
‫وخوبشنسحؑےکقشعیکرھکبینمچںیمےہ‬

‫ت‬ ‫ت‬‫ب‬ ‫ج‬ ‫م‬

‫متاچےتہوہروانکوجذرکِ ب ی یؑ‬
‫ہیذرکہرزپبانہپریمےونطںیمےہ‬

‫ھجموکںیقیےہتجنپآٸےنسےن ب‬
‫س‬
‫دمحِنسحؑوجاسڑھگیریمےدنہںیمےہ‬

‫ت‬ ‫ت‬‫ب‬ ‫ج‬ ‫م‬

‫زفلِبنیڑکپےکہیےتہکےھت ب ی یؑ‬
‫سبوہاظنمِقحےہوجدسِنسحؑںیمےہ‬

‫دمحِنسحؑانسٶںںیمزہراؑےکاسےنم‬
‫اھچپاایخلسبیہیرکفوذنہںیمےہ‬

‫ذرکِنسحؑےسآلِدمحمیوکوخشرکے‬
‫تاکےہاسنگلںیمےہ‬ ‫ت‬‫ب‬ ‫شارعوجاہلبت‬
‫ؑ‬
‫‪49‬‬
 ‫اقمسؑےکواےطسےسداع ب ب‬
‫جرکوںقنی‬
‫اتہکےہوکٸیامنےلوجریتےنمںیمےہ‬

‫م‬ ‫ت‬
‫زپباںہپآایگسجدم ھااراپامراضؑ‬
‫دپاےہزہراؑےنااعنمپاااممراضؑ‬

‫م‬ ‫ت‬
‫ھااراذرکزامہناٹمںیہناتکس‬
‫خداےئپاکےنمتوکدپادوامراضؑ‬

‫وجس ّکہآپےناانپالچپااھتاکدن‬
‫رےہاگپاسہارےوہابدمامراضؑ‬

‫ہراکونطںیمرےہیگیلعؑیلعؑیکدصا‬
‫الچرےہںیہوجدایناک ب‬
‫ساظنمراضؑ‬

‫یسکدواےسافشوجںیہنےہپاپارھپ‬
‫افشرضوراےسدےتیںیہااممراضؑ‬
‫‪50‬‬
 ‫س‬ ‫داعےئدیسہؑپاےتںیہومنینموہ ب‬
‫م‬ ‫ت‬
‫ھااراذرکوجرکےتںیہحبصوشامراضؑ‬

‫ےہامیگنہرڑھگیںیمےنیہیداعانےس‬
‫الغماانپانبںیلےھجمااممراضؑ‬

‫م‬ ‫ت‬
‫ھااراواہطسدےرکرشوعرکپاوہں‬
‫ےئیکوجآپےنآاسنریمےاکمراضؑ‬

‫انجںوتھجمہپقنیوہیئگےہاب ب ب‬
‫واج‬
‫اھکلےہشانںیم ب ب‬
‫جآپےکالکمراضؑ‬

‫ھ‬
‫ّ‬ ‫لک‬
‫احمکِشاموک ییھتوجرحتبرنسحؑ‬
‫شامںیموپرییکزبنیؑےنوہرقتبرنسحؑ‬

‫پامےسآوکپاھبئےناکپراہنیھبک‬
‫سبااممآپوکےتہکرےہریبشؑنسحؑ‬
‫‪51‬‬
 ‫رکشلِشامہپولتارےک ِببہلمحایک‬
‫رکالبںیمویںےنبارغصِےبریشؑنسحؑ‬

‫آپےکرضحتِابعسؑیھبشارگدرےہ‬
‫لکاہجونںںیمےہہیآپیکوتریقنسحؑ‬

‫ےلہپدنمشےنرگجےکےئکڑکٹےریتے‬
‫رھپانجزےہپ ِبرےامرےےئگریتنسحؑ‬

‫رھپوجولپااھتانجزہ ِبرارھگوکواسپ‬
‫دھکیرکخیچاںیھٹزبنیِدریگلؑنسحؑ‬

‫انبِزہراؑوکقنی‪،‬رکےکاملسمندیہش‬
‫وھبلےھٹیب‪،‬ہکںیہقرآنیکریسفتنسحؑ‬

‫‪52‬‬
‫دوھکیپبالکلےہرمضتیؑاقمسؑ‬
‫قحادامتےنرکدپااقمسؑ‬

‫شامواولںہپاھچایگاقمسؑ‬
‫اےسیابعسؑنبایگاقمسؑ‬

‫وہےکقرپبانقحیکراوہںرپ‬
‫شاویمںوکاٹمایگاقمسؑ‬

‫پباناےہ ب‬
‫رغیاریموںوک‬
‫اانتوتےنوجدےدپااقمسؑ‬

‫ت‬ ‫ت‬‫ب‬ ‫ج‬ ‫م‬

‫وخشوہےئ ب ی یؑوالدترپ‬
‫ھجتاساٹیباطعوہااقمسؑ‬

‫ےھکلااعشردمحِاقمسؑںیم‬
‫ھجموکشارعانبدپااقمسؑ‬
‫‪53‬‬
 ‫ےنھکلاھٹیبقنیوتومالؑےن‬
‫اکمآاسنرکدپااقمسؑ‬

‫دیحرؑےنولکشمںںیمیھباہنتںیہنوھچڑا‬
‫ںیمےنیھبکیلعؑوکالبپاںیہنوھچڑا‬

‫ربیخںیماےئگںیہدمدوکروسلییک‬
‫دیحرےنوتبنیوکاالیکںیہنوھچڑا‬

‫چبرکیلعؑےکوارےسافکراھبگاےھٹ‬
‫دنمشخدااکوکئیھبزدنہںیہنوھچڑا‬

‫ومالؑےکاسھتاجےئاگ بجںیمسبویہ‬
‫سجےنیلعؑاکاسھتہشیمہںیہنوھچڑا‬

‫دیحرؑیکدمحیکےہوتشارعانبدپا‬
‫رکپاقنیےنرکشاکدجسہںیہنوھچڑا‬
‫‪54‬‬
 ‫راہِربںیمرساٹکپااوراٹلپارھگنیسحؑ‬
‫آپےناےسیاچبپادنیِربمغیپؑنیسحؑ‬

‫فطصم ییکدیدیکیھتااجتلنجولوگںوک‬
‫داھکیےہانولوگںےنابآپاکاربکؑنیسحؑ‬

‫رکیتےہشانِدحیِتینمہیآاکشر‬
‫وتےہربمغیپیےساورھجتےسںیہربمغیپینیسحؑ‬

‫سکرطحوہیگانجںںیماجےنوخاشہےھجم‬
‫ب ب‬
‫جزعااخہناجسےہآپاکرھگرپنیسحؑ‬

‫آپےکدررپزپارتےکےئلآپاےہوج‬
‫ینعیاسےنجحےئک ّ ر‬
‫سواہںاجرکنیسحؑ‬

‫اچےئہوجھچکےسجآاجےئانؑےکدرہپوہ‬
‫دےےئگےٹیبیسکوکاوریسکوکرپنیسحؑ‬
‫‪55‬‬
‫متوہقرآںےکاحمظفاحظفِقرآںںیھمت‬
‫امرےتںیہہررطفےسھگرےکپرنیسحؑ‬
‫ّ‬

‫لتقاھبئوہایگےمیخےلجاچدریٹل‬
‫وہایگ ب ربپبادےسیکاہےئریتارھگنیسحؑ‬

‫پائنزہراؑےنپاین ب ب‬
‫جیجیتھبوکدپا‬
‫ڈوھیدےنیلکنہنیکسؑب بریِارغصؑنیسحؑ‬

‫نیبوہرظنمقنیےسیکرکےاگسجڑھگی‬
‫رمضتیؑیکویٹیبںیکنھچںیئگاچدرنیسحؑ‬

‫رگدنرہِخداںیماٹکدینیسحؑےن‬
‫تمہاہجںوکاینپداھکدینیسحؑےن‬

‫ومنمدیہشوہےکیھبرمےتںیہنیھبک‬
‫آیانسںہپآےکانسدینیسحؑےن‬
‫‪56‬‬
 ‫یٹمںیموتالمہناکسدصقمِنیسحؑ‬
‫ھجتوکبریداخکاٹچدینیسحؑےن‬

‫احمکانبوجرھپپااھتوتاسزنیمرپ‬
‫ستیکلم ِبریوہاٹمدینیسحؑےن‬
‫ب‬

‫اانپالگاٹکےکرسِدسِرکالب‬
‫“وتدیحیکایحت ببراھدینیسحؑےن ”‬

‫ارغصؑدمدوکآےئگاسدمنیسحؑیک‬
‫لھنمیکسجڑھگییھتدصادینیسحؑےن‬

‫رشحمیکدوھپدورےہ‪،‬داینںیمیہقنی‬
‫اچدرہارےرسہپاڑاھدینیسحےن‬

‫‪57‬‬
 ‫ااصنرشہہؑےکےتہکںیہمتوکالسمرحؑ‬
‫وحملںںیموہےئگوہہیلعاالسلمرحؑ‬

‫اسواےطسےنبںیہہیامہمنشاہؑےک‬
‫رکےتےھتامسِافہمطؑاکارتحامرحؑ‬

‫اںیھٹےگدھکیرکںیھمتزعتںیم ب‬
‫سبنی‬
‫اشخبےہہیوتبلؑےنمتوکاقممرحؑ‬

‫اہوھتںوکپبادنھرکوہاعمیفوکآےئگ‬
‫سبایدنںیموھچڑےکویںوفجِشامرحؑ‬

‫ب ب‬
‫جمتاہیںہپآےئوترواملِافہمطؑ‬
‫ااعنمںیمہیدےتیںیہمتوکااممؑ‪،‬رحؑ‬

‫پاینایھبںیہنےہاہیںمتوجآےئوہ‬
‫اسیقؑںیھمتالپںیئےگوکبراکاجمرحؑ‬
‫‪58‬‬
 ‫ےسیکانمیئاجیتےہآزادیالصںیم‬
‫داینوکآپےنہیدپاےہایپمرحؑ‬

‫س ب ای‬
‫انڑھکےوہےئدنسموکوھچڑرک‬ ‫ب‬
‫سجدماکپراآپاکرشحمںیمپامرحؑ‬

‫زعتنیسحؑدےےئگاینتںیہآپوک‬
‫ب‬
‫لرپاہجںےکآپاکابےہالکمرحؑ‬

‫دولوکاجدئادوک‪ ،‬ب‬
‫سوھچڑرکقنی‬
‫آرکنیسحؑےکویںےنبںیہالغمرحؑ‬

‫ںیہدیقںیمرپقلخےکاتخمرںیہاجسدؑ‬
‫ولظمیمںیمیھبدیحرِرکارؑںیہاجسدؑ‬

‫بصنمےہاامماکاہیںربصںیمورہن‬
‫ریبشؑہپاجںدےنیوک ّتارںیہاجسدؑ‬
‫‪59‬‬
 ‫ب ب‬
‫جآپؑےنہبطخدپا ب‬
‫یرشحاپباھت‬
‫ابطختیھبسآپؑےکولتارںیہاجسدؑ‬

‫یکسلجمِریبشؑاپبشامںیماجرک‬
‫ےلہپشہہِواالؑےکزعادارںیہاجسدؑ‬

‫وجشامایگےکیلاںیھنرکبوالبےس‬
‫اساقےلفےکاقہلفاسالرںیہاجسدؑ‬

‫ومالؑےناہجونںںیمےہالیھپیئدہای‬
‫قحپباتےہہیدںیےکدمداگرںیہاجسدؑ‬

‫یتہکےہابعدترمیزتنیےہایہنےس‬
‫دجسہہیاکپرارمےرسدارںیہاجسدؑ‬

‫ہینسےکدگااانپانبےجیلقنیوک‬
‫شیپآیکپخدمںیموجااعشرںیہاجسدؑ‬
‫‪60‬‬
‫سکرطحروکدںیمہولگانثےئابعسؑ‬
‫متخوہیتیہںیہندلےسوالےئابعسؑ‬

‫افہمطزہراؑےن ب ب‬
‫جہہکدپااٹیباانپ‬
‫وکنرھپآپیکتمظعوکاٹھگےئابعسؑ‬

‫وپریداینںیمارھبپاےہویہصخشطقف‬
‫اانپرسآپےکدررپوجاکھجےئابعسؑ‬

‫وشردیماںںیموہاآےئگریشِاخقلؑ‬
‫اھتےمولتاروجنیفصںیمآےئابعسؑ‬

‫ریمیب بریہپریمااانتاعترفانھکل‬
‫زارکِطبسِبنیاوردگاےئابعسؑ‬

‫آےتںیہزبرِملعوہیتےہراجوسحمس‬
‫ومونمںرپ ِبرےرپمچےکںیہاسےئابعسؑ‬
‫‪61‬‬
 ‫چنیھکےکغیتےسطخروکدپاےہرکشل‬
‫ہیاجشعےہالھبسکیکوساےئابعسؑ‬

‫شاہؑیکایپسہپ ب ب‬
‫جںیمےنےھکلرعشقنی‬
‫اجموکبراکالپےنےھجمآےئابعسؑ‬

‫وتاہکںڈوھیدپارھپپاےہہیدردر بج‬
‫ےہاہکںسلجمِریبشؑےسرتہب بج‬

‫مہیلعؑواےلںیہ بجےکںیہنںیہاتحمج‬
‫یچیبولہبلؓےنداینوک‪،‬انبرک بج‬

‫ویںذرکِیلعؑرکےنےسآئوخوبش‬
‫ہوکےنںیماھچئوخوبش‬
‫وکنینےک ر‬

‫دمجںیمیلعؑیکہنوہےسیکرصموف‬
‫سلجمےسےہوخددلخےنپائوخوبش‬
‫‪62‬‬
 ‫آپاےہولکشمںںیمزپباںرپیلعؑیلعؑ‬
‫اےنپوبلںہپراتہےہارثکیلعؑیلعؑ‬

‫ےھجمسےھتمتہکرکےکدامھہکڈراؤےگ‬
‫ومالمِراےہافحتِربیخیلعؑیلعؑ‬

‫قرامنِفطصم یےہہیدوونںاہجنںیم‬
‫ریماویصےہریما ببرادریلعؑیلعؑ‬

‫نینسحؑےکںیہ اپب اپبہیاغزیؑےکںیہیدر‬

‫مہومونمںےکومسنوپاوریلعؑیلعؑ‬

‫دمحِیلعؑرکوہکےہقرامنِفطصم ی‬
‫رھپ ب‬
‫لہپریمےآۓہنویکرکنیلعؑیلعؑ‬

‫دمجیلعؑیکےسیکایبںںیمںیہنرکوں‬
‫ریمےروسلیےنایکرھگرھگیلعؑیلعؑ‬
‫‪63‬‬
 ‫وھجےلںیمریچاکلّبہاژدروکسجڑھگی‬
‫ب‬
‫یامںےنپامرھکدپادیحریلعؑیلعؑ‬

‫ربیخیک بجےنقنیپ بایہیرکدپا‬

‫ےتہکںیہولکشمںںیمربمیپییلعؑیلعؑ‬

‫رواہنرہنےس ب ب‬
‫جشہہؑےکاجںاثنروہےئ‬
‫وتاچروںتمسےسابعسؑرپںیہواروہےئ‬

‫اگلوجرگزِرگاںآہرسہپاغزیؑےک‬
‫دنانیسحؑوکدیآاقمہاثنروہےئ‬

‫د اپبےکداوتنںںیمزیکشمہرھپیھب ببرےتھرےہ‬
‫ہپےلمحریتےکاغزیؑہپپبارپباروہےئ‬

‫یلعؑاکریشاھتومیخںیکتمساجےناگل‬
‫وہےئںیہپبازوملقغیتےکوجواروہےئ‬
‫‪64‬‬
 ‫دھچیوجکشمِہنیکسؑوترودیقسٔ‬
‫اہبوجپاینوتابعسؑاکشپباروہےئ‬

‫وہااھتآھکنںیمویپسریتاغزیؑےک‬
‫وتاسڑھگیشہہِولظممؑےبقراروہےئ‬

‫قنیرحمںیمایقمیھت ب ب‬
‫جملعآپا‬
‫رحمہنیکسؑےکپاولںےسوسوگاروہےئ‬

‫اسہپوترہمپبانےہاربکؑ‬
‫ہکقنیدمحوخانےہاربکؑ‬

‫وہونطںیمینسےہرغصی یؑےن‬
‫متےندیوجاذانےہاربکؑ‬

‫ازنھجتوکنیسحؑدںیےسیک‬
‫وتوتزبنیؑیکاجنےہاربکؑ‬
‫‪65‬‬
 ‫ونرؑشہہؑاکایگ ِبرےمغںیم‬
‫وتشہہِدںیؑاکامنےہاربکؑ‬

‫یلیلوجایکواریلعارغصؑےن‬
‫ملظوکرکدپارمداریلعارغصؑےن‬

‫پامِقسےئہنیکسؑوجاگلےتںیہلیبس‬
‫اےسیوچبںےسایکایپریلعارغصؑےن‬

‫ب‬
‫رمجیکرطحامردپا‬‫رحالموقےک‬
‫وارثِدیحرِرکارؑیلعارغصؑےن‬

‫اایقشروےنےگلریھپےکاانپرہچا‬
‫رکسمارکویںایکواریلعارغصؑےن‬

‫کشخوہوٹنںہپزپباںوسیھکرھپارکرنںیم‬
‫ریتورجنخےئکاکیبریلعارغصؑےن‬
‫‪66‬‬
 ‫دمحوخاینےئلیکھجتوکقنیےشخبںیہ‬
‫ےکیلابعسےسااعشریلعارغصؑےن‬

‫دلخِ ببرںیےہاےسیامکئبیبحؑےن‬
‫دوپبارشہہؑہپاجناٹلئبیبحؑےن‬

‫داینںیمزنملوہوکٸیپاںیہناکس‬
‫وجزنملنیسحؑےسپائبیبحؑےن‬

‫مثیمؓیلعؑیکشانانسےتںیہہرہگج‬
‫اوردمجِنیسحؑانسئبیبحؑےن‬

‫اّللّ یےکبیبحیےسپائےہدادویں‬
‫اخکِنیسحؑرسےساگلئبیبحؑےن‬

‫بجِبیبحؑدھکیہکدہمیؑےنہیاہک‬
‫اننبےہابوتریمااپسیہبیبحؑےن‬
‫‪67‬‬
 ‫شہہؑےنقنیبیبحؑوکطخےسالبپاےہ‬
‫زعّتذپادہ ب‬
‫سےسےہپائبیبحؑےن‬

‫وممسرھپآایگےہاہسپادغبراک‬
‫ےنھکلاگلوہںرھپےسدیصقہدغبراک‬

‫اھبئبنیاکنبایگومالدغبراک‬
‫وہاگاہجنرھبںیمہیرچاچدغبراک‬

‫دیحرؑںیہومالنبےئگرظنوںےکاسےنم‬
‫ہیےسیکشہہراہےہوہرکبادغبراک‬

‫ےلہپابمےلہںیمااھٹپانیسحؑوک‬
‫وہاگدنلباہوھتںہپومالدغبراک‬

‫رہچےدےھکےنبوہےئولوگںےکھچکےھجم‬
‫رظنموجںیمےنوغرےسداھکیدغبراک‬
‫‪68‬‬
 ‫ھجموکمقصررنییکاچہپنوہیئگ‬
‫ںیمےناگلپا ب ب‬
‫جےسےہرعنہدغبراک‬

‫الہِہفیقسرہچہاپھچےنےگلامتم‬
‫ںیمےنیھبکوجواعقڑیھچادغبراک‬

‫اسےنمقصرروںوکالجپاےہاسڑھگی‬
‫رظنمقنیوکپاد ب ب‬
‫جآپادغبراک‬

‫آجادمحیےکوبلںرپایکںیسحاالعنےہ‬
‫نبےئگومالیلعؑاّللاکااسحنےہ‬

‫ےہامتزتسمشیکاورےہشپتاالعنںیم‬
‫اورہییھبدےئھکیاتپتوہادیمانےہ‬

‫اھبگایھتنجیکاعدتاھبےتگوہسکرطح‬
‫انےکپاالںےسانبوج ب ر‬
‫مِپاالنےہ‬
‫‪69‬‬
 ‫مکحِاخقلےسیلعِرمضتیؑومالےنب‬
‫وجاںیھنومالہنںیھجمسالصںیماطیشنےہ‬

‫آو ب‬
‫سداینےکدنبوںاسدغبریراہرپ‬
‫دلخاکرہتساہیںےسوتتہبآاسنےہ‬

‫ےہیلعؑدایناکومالاورےہاھبئمِرا‬
‫دواہجںںیمہیروسلِپاکیاکقرامنےہ‬

‫تبقنمےتھکلوجرےتہوہیلعؑیکشانںیم‬
‫اجنولمتاےقنی‪،‬دہمیؑاکہیااسحنےہ‬

‫نسےکربمغیپیےساالعنِدغبر‬
‫ّت‬ ‫ھ‬‫لک‬
‫ںےگاملسنؓدویانِدغبر‬

‫پاجوپیشےہیلعؑیکآجوت‬
‫ےسیکوھبںیلےگمہااسحنِدغبر‬
‫‪70‬‬
 ‫وھچڑرکدیمانےسیکاھبےتگ‬
‫ےھتاجکوے ب‬
‫سےکپاالنِدغبر‬

‫ّ‬ ‫ب‬
‫اسھتآےئںیہبررکالب‬
‫اھترھباالوھکںےسدیمانِدغبر‬

‫وجانمقفےکےئلآپااھتگنس‬
‫مہںیہکویکںاوکساسامنِدغبر‬

‫آیئگیبلغیکآیاےروسلی‬
‫"رعشےسآپاےہاسامنِدغبر"‬

‫اماننےہوہبنیوجوبںیلےگ‬
‫ںیہبنیاسوقاطلسنِدغبر‬

‫نجیکاعدتاھبگاےہانےسیہ‬
‫ےتیلںیہپاالناملسنِؓدغبر‬
‫‪71‬‬
 ‫وخشدںیھکےگوبذرؓواملسںؓقنی‬
‫رمضتیؑوہںیگوجونعانِدغبر‬

‫ںیہنںیہاقمسؑواربکؑنیسحؑاہنتںیہ‬
‫دیہشوہایگرکشلنیسحؑاہنتںیہ‬

‫ینسنیسحؑےسلھنمیکہیدصاسجدم‬
‫رگےںیہوھجےلےسارغصؑنیسحؑاہنتںیہ‬

‫ااھٹےکاہوھتںںیمولتارازنےنیلآےئ‬
‫ہیہہکےکاعدبِرطضمؑنیسحؑاہنتںیہ‬

‫واہںےہالوھکںاکرکشلاہیںاےلیکنیسحؑ‬
‫اہکںوہاغزیدالورؑنیسحؑاہنتںیہ‬

‫وہامرےتںیہمتسرگوجاہھتںیمآپا‬
‫دمدوکآیدیحرؑنیسحؑاہنتںیہ‬
‫‪72‬‬
 ‫دیہشزبنیِدریگلؑےکرسپیھبوہےئ‬
‫ںیہنراہوکئپاورنیسحؑاہنتںیہ‬

‫اگلاھتریتےلگںیمقنیوجارغصؑےک‬
‫دیہشوہےئگارغصؑنیسحؑاہنتںیہ‬

‫ب ب‬
‫جانسآجریاالعندغبرِمخںیم‬
‫وہایگخیشوکذہپاندغبرِمخںیم‬

‫ومالےتنبوہےئاہوھتںہپبنیےکداھکی‬
‫داھکیقرآنہپقرآندغبرِمخںیم‬

‫سکرطحخیشیجدیمانےسوہاجےتقرار‬
‫آےئےھتانےکوجپاالندغبرِمخںیم‬

‫مخےکدیماںںیمےنبومالیلعؑںیہومال‬
‫دلخاکرہتسےہآاسندغبرِمخںیم‬
‫‪73‬‬
‫نسےکاالعنِبنیولگوجھچکلجےھٹیب‬
‫نیتولکشںںیماھتاطیشندغبرِمخںیم‬

‫اسےنمداینےکدیحرؑوکانبپاومال‬
‫وہایگ ب‬
‫سہپیہااسحندغبرِمخںیم‬

‫آجریہبطخانساھتوجروسلا ّّللیےس‬
‫یلکنھچکولوگںیکہیاجندغبرِمخںیم‬

‫ب‬
‫ساکومالےہویہوجےہبنیاکاھبئ‬
‫وہےئگدںیےک ب‬
‫ساالعندغبرِمخںیم‬

‫ومالؑےتنبوہےئدیحرؑوکوجداھکیےہقنی‬
‫خیشےکڈوےبںیہارامندغبرِمخںیم‬

‫‪74‬‬