2

Ang gabay na ito ay ginawa para sa mga health workers, vaccination teams, at social
mobilizers (gaya ng mga community health volunteers, opisyal ng mga barangay,
mga Bakuna Champions na Baku-nanay at Papa-vaccines) upang magkaroon
ng positibong ugnayan sa komunidad at mapataas ang bilang ng mga batang
mababakunahan sa MR-OPV Supplemental Immunization Activity.

3
4
Talaan ng nilalaman

MR-OPV Supplemental Immunization Activity 6

Mga gagawin bago, habang, at pagkatapos ng 7

Supplemental Immunization Activity

Mga Dapat Tandaan para sa Makabuluhang Usapan 9

Mahalagang Kaalaman
Tungkol sa Polio, Rubella at Tigdas 11
Tungkol sa COVID-19 14

Mga Mensahe 15

Sagot sa mga Karaniwang Tanong ng mga Magulang at 17

Tagapag-alaga ng Bata

Social Mobilization para sa Hard-To-Reach, High-Risk, at 21

Special Populations

Mga Karaniwang Dahilan ng Pagtanggi sa Bakuna (Refusal) 23

at mga Halimbawa kung Paano Tugunan

Pagtugon sa mga Adverse Events Following Immunization 25

(AEFIs)
Mga Dapat Gawin Kapag Mayroong AEFI 25
Mga Mensahe sa Pagtugon sa mga AEFIs 26

5
 LAYUNIN NG MR-OPV SIA

• Bakunahan ang lahat ng mga bata ayon sa edad para maiwasan ang pagkakasakit o kamatayan mula sa Polio,
Rubella o German measles (Tigdas hangin) at Measles (Tigdas) na maaaring mauwi sa outbreak.
• Magbigay ng dagdag na isang dose ng oral poliovirus vaccine (OPV) at measles-rubella (MR) sa lahat ng bata,
nabakunahan man dati o hindi pa, bilang dagdag proteksyon laban polio, measles at rubella.

BAKUNANG IBIBIGAY AT EDAD NG BATANG BABAKUNAHAN

Bakuna kontra Tigdas at Rubella (MR) Bakuna kontra Polio (OPV)

9 hanggang 59 buwan 0 hanggang 59 buwan

Tandaan: Maaaring mabigyan ng Measles-Mumps-Rubella o MMR Vaccine ang mga batang 9-59 months
old kung wala pang natatanggap na kahit anong bakuna laban sa measles nitong nakaraang 4 na linggo
(4 weeks).

Oral Polio Vaccine

(OPV)

Measles-Rubella
(MR) Vaccine

Pagkatapos mabigyan ng bakuna ang bata, mamarkahan ang hinliliit na daliri ng kanyang kaliwang kamay kung
siya ay nabigyan ng Measles-Rubella (MR) vaccine at ang hintuturo ng kanyang kaliwang kamay kung siya ay
nabigyan ng Oral Polio Vaccine (OPV).

6
SAAN GAGAWIN ANG PAGBABAKUNA?

Sa mga fixed post ( e.g. rural/city health offices, barangay health stations, maternity clinics etc.) at mga temporary
vaccination posts (e.g. barangay halls, covered courts, convention halls, unused schools etc.) sa komunidad na
itatalaga ng mga lokal na pamahalaan o barangay.

Magbabahay-bahay rin at gagawin ang suyod strategy para sa mga nakatira sa apartments at condominiums upang
kumausap at mangumbinsi ng mga magulang at tagapag-alaga na dalhin sa health center o vaccination post ang
mga bata upang pabakunahan.

MGA GAGAWIN BAGO, HABANG,

AT PAGKATAPOS NG SIA

BAGO MAGSIMULA ANG SUPPLEMENTAL IMMUNIZATION ACTIVITY (SIA) O MASS

IMMUNIZATION

Mahalaga ang paghahanda sa SIA para matiyak na mababakakunahan ang lahat ng bata at
maiwasan ang mga pagtanggi sa bakuna (refusal).

1. Planuhin nang mabuti at maaga kung paano mababakunahan ang lahat ng bata sa inyong lugar
(microplanning). Tandaan na ang ilan sa mga babakunahan kagaya ng mga sumusunod ay maaaring
mangailangan ng karagdagan at akmang suporta para makumbinsi o makapunta sila sa mga health facilities
para magpabakuna. Mainam na magawa ang spot mapping para sa mga sumusunod:
a. Nakatira sa malalayong lugar o Geographically Isolated and Disadvantaged Areas (GIDA); at conflict-
affected areas – maaaring dahil sa layo o sitwasyon sa lugar; maaaring hindi marating ng mga
anunsiyo at impormasyon tungkol sa pagbabakuna.
b. Indigenous Peoples o katutubong mamamayan – May sariling katutubong wika at maaaring hindi
maintindihan ang Filipino o Ingles na karaniwang ginagamit sa mga babasahin o anunsiyo sa TV at radyo.
Maaaring ang kanilang desisyon ay nakadepende sa pagbibigay ng basbas ng kanilang mga lider at kung
ang bakuna ay hindi labag sa kanilang paniniwala.
c. Mga may kapansanan o children with disability – maaaring hirap sa pagpunta sa health center o
vaccination post at kakailanganin ang dagdag o akmang suporta.
d. Mahihirap na pamilya o indigent population – Maaaring iba ang prayoridad o may di-kaaya-ayang

7
 karanasan sa pagtanggap ng serbisyong pangkalusugan.
e. Transient o mobile populations o mga palipat-lipat ang tahanan; informal settlers – maaaring iba ang
prayoridad at hindi nasusubaybayan ang mga impormasyon o anunsiyo.
f. Mga kabilang sa iba’t-ibang relihiyon – maaaring ang kanilang desisyon ay nakadepende sa pagbibigay
ng basbas ng kanilang mga lider gaya ng Ulama/ Pastor/Pinuno/Elder at kung halal ang bakuna o hindi
labag sa kanilang paniniwala.

Hindi lahat ay nararating ng mass media, social media, o ng recorida kaya mainam na puntahan ang mga miyembro
ng komunidad na walang access sa mga communication platforms na ito at para matulungan silang maplano ang
kanilang pagpapabakuna.

2. Ipaalam sa komunidad lalo na sa mga magulang at tagapag-alaga ng mga batang babakunahan ang mga
sumusunod:
a. Impormasyon tungkol sa MR-OPV SIA gaya ng kung bakit ito ginagawa, sino ang babakunahan at edad,
kailan, saan, at paano.
b. Mga kailangang sundin para sa ligtas na pagbabakuna gaya ng pagsuot ng face mask at paghugas ng
kamay gamit ang malinis na tubig at sabon o paggamit ng alcohol bago at pagkatapos magpabakuna.
c. Pagsunod ng mga health workers at vaccination teams sa COVID-19 infection prevention and control
(IPC) protocols para tiyaking ligtas ang pagbabakuna.

3. Palawakin ang kaalaman ng komunidad tungkol sa Polio, Rubella, at Tigdas at mga bakunang ginagamit para
maiwasan ang mga ito. Ipaliwanag ang maaaring mangyari kung hindi mabibigyan ng dagdag na isang dose ang
mga bata at kung hindi mabakunahan ang lahat ng bata sa komunidad.

4. Maglaan ng sapat na panahon para matugunan ang mga tanong o agam-agam ng mga magulang at tagapag-
alaga ng mga bata tungkol sa SIA.

5. Hingin ang suporta at pakikiisa ng lahat ng miyembro ng komunidad gaya ng mga lokal na opisyal, religious
leaders, IP leaders, pediatricians, health professional groups, women’s groups, homeowners associations at iba
pang civic groups or civil society groups. Makatutulong sila para mapabilis ang pagtanggap ng mga magulang at
tagapag-alaga ng mga bata sa bakuna at para makumbinsi ang mga nag-aalinlangan o ayaw magpabakuna na
mga magulang.

6. Bumuo ng grupo (vaccine refusal team) sa inyong barangay na tutugon sa mga maaaring tumanggi sa mga
bakunang ibibigay (refusals). Maaaring kasama rito ang barangay chairman, community leader, private health
professionals, community health workers at iba pang pinagkakatiwalaan ng mga tao sa komunidad. Pag-
usapang maigi kung paano magkakaroon ng sapat at tamang koordinasyon o mga hakbang na gagawin kapag
mayroong refusals.

7. Tukuyin ang mga lugar o mga pamilyang maaaring hindi makapagpabakuna, nag-aalinlangan, o ayaw
magpabakuna at tugunan ang mga isyu bago pa man magsimula ang mass campaign.

8. Alamin o kilalanin ang mga private doctors at practitioners sa lugar na maaaring tumulong o makonsulta kung
sakaling may mga tatanggi sa pagbabakuna.

HABANG ISINASAGAWA ANG SIA

1. Gawing regular ang pagbibigay ng impormasyon sa komunidad hangga’t mayroon pang mga batang hindi
nababakunahan at mas bigyang pansin ang mga pamilya o mga lugar na hindi pa nakapagpabakuna.

2. Puntahan ang mga pamilyang hindi pa nagpapabakuna sa takdang schedule at alamin ang dahilan. Depende
sa dahilan, tulungan at sikaping mahikayat silang pumunta sa health center o vaccination post. Kung kailangan,
ipagbigay-alam ito sa vaccine refusal team o sa mga opisyal ng barangay upang makatulong sa paghikayat sa
mga magulang o tagapag-alaga ng bata.

3. Agad tugunan ang anumang kumakalat na maling impormasyon.

8
PAGKATAPOS NG SIA

1. Pasalamatan at i-recognize ang pakikiisa ng mga miyembro ng komunidad lalo na ang mga magulang at
tagapag-alaga ng mga bata.

2. Magbigay ng update sa lahat ng tumulong sa SIA tungkol sa resulta ng pagbabakuna at hingin ang patuloy na
suporta at pakikiisa sa routine immunization at iba pang programa ng lokal na pamahalaan.

3. Ituloy ang paalala sa mga pamilya na tiyaking kumpleto ang bakuna ng mga bata ayon sa immunization
schedule.

4. Ipaalam na tuloy ang mga serbisyo sa health center at maaari silang magpabakuna habang sumusunod sa mga
ipinapatupad na alituntunin para sa proteksiyon laban sa COVID-19.

5. Ipaalala sa mga lokal na opisyal ang kahalagahan ng mataas na immunization coverage na hindi bababa sa 95%
sa lahat ng mga bata para maiwasan ang mga vaccine-preventable disease outbreaks.

MGA DAPAT TANDAAN PARA SA MAKABULUHANG USAPAN

Maging palakaibigan at
magalang. Iwasang gumamit ng mga
salitang mapanghusga.

Kung mayroong mga tanong na

hindi masagot, sabihin sa kausap
Gumamit ng simpleng na babalik ka para maibigay
salita tuwing ang tamang impormasyon mula
nagpapaliwanag. sa mga pinagkakatiwalaang
sources. Huwag magbigay ng
impormasyon kung hindi sigurado.

Bago matapos ang usapan,

Hikayating magtanong at
magpasalamat sa pagtanggap
magpahayag ng saloobin
nila sa iyo at sa oras ng ibinigay
ang kausap.
nila para sa inyong talakayan.

Hayaan ang kausap na ipahayag

ang kanilang tanong, saloobin,
o agam-agam bago sagutin
o tugunan ang mga ito at
iwasto ang anumang maling
impormasyon.

9
10
 WALANG LUNAS ANG POLIO.
TANGING PAGBABAKUNA ANG PROTEKSYON LABAN DITO.

ANO ANG POLIO?

• Sakit na dulot ng Poliovirus

• Umaatake ang Poliovirus sa spinal cord at mga nerves na nagpapagalaw sa mga muscles, lalong lalo na sa paa,
hanggang ang mga ito ay hindi na maigalaw at maparalisa habangbuhay.
• Maaari ring maparalisa ang ating diaphragm o ang ating “breathing muscle”, kung kaya’t maaaring mahirapang
huminga ang pasyente. Maaari niya itong ikamatay.

ANU-ANO ANG MGA SINTOMAS NG POLIO?

Karamihan ng taong maiimpeksyon ng poliovirus ay walang sintomas. Kung meron man, maaari itong maihalintulad
sa ibang mga sakit, tulad ng trangkaso na may lagnat at pananakit ng ulo, pagkapagod o fatigue. Maaari ring
magkaroon ng paninigas ng leeg o stiff neck, o panghihina ng mga braso at binti.

PAANO KUMAKALAT ANG POLIO?

Pumapasok ang Poliovirus sa bibig ng tao sa pamamagitan ng mga kamay, pagkain at inumin na kontaminado ng
dumi ng tao na may Poliovirus.

NAGAGAMOT BA ITO? PAANO IT MAIIWASAN?

Walang gamot laban sa Polio. Tanging bakuna lamang ang paraan para maiwasan ito. Bilang bahagi ng routine
immunization, binibigyan ng OPV ang mga batang 1 ½ buwan (1st dose), 2 ½ buwan (2nd dose), at 3 ½ buwan
(3rd dose). Nagbibigay rin ng Inactivated Polio Vaccine (IPV) sa mga batang 3 ½ buwan (1st dose) kasabay ng 3rd
dose ng OPV, at 9 na buwan (2nd dose) kasabay ng MMR. Tuwing may outbreak o banta ng outbreak, nagbibigay ng
dagdag na dose ng OPV sa mga bata.

11
 WALANG LUNAS ANG TIGDAS.
TANGING PAGBABAKUNA ANG PROTEKSYON LABAN DITO.

ANO ANG TIGDAS?

Ang Tigdas ay isang sakit na lubhang nakahahawa dulot ng measles virus. Ang sakit na ito ay maaaring magdulot ng
mga kumplikasyon katulad ng pneumonia, impeksyon sa tainga (otitis meda) at conjunctivitis, pagtatae, pamamaga
ng utak (encephalitis), iba pang kumplikasyon kagaya ng malnutrisyon at kamatayan.

ANU-ANO ANG MGA SINTOMAS NG TIGDAS?

• Lagnat
• Conjunctivitis o pamumula ng mata
• Cough o ubo
• Coryza o sipon
• Mapupulang pantal o rashes

PAANO ITO KUMAKALAT?

Ang virus ng Tigdas ay airborne at maaaring maipasa kapag iniubo o ibinahing sa hangin ng isang taong may Tigdas
at nalanghap ng isang taong hindi protektado dito. Kailangang maihiwalay ang mga batang may Tigdas sapagkat ito
ay lubhang nakahahawa.

NAGAGAMOT BA ITO? PAANO IT MAIIWASAN?

Walang gamot laban sa Tigdas ngunit ito ay maiiwasan sa pagbabakuna. Ang mga bakuna na bahagi ng routine
immunization para sa Tigdas gaya ng Measles-Mumps-Rubella (MMR) at Measles-Rubella (MR) vaccines ay
kadalasang ibinibigay sa mga batang may edad 9 na buwan (1st dose) at isang taong gulang (2nd dose).

Ang MR ay ibinibigay bilang booster laban sa measles at Rubella sa mga mag-aaral ng grade 1 (6-7 years old) at
grade 7 (12-13 years old). Ito rin ay maaaring ibigay sa mga batang edad 9 buwan hanggang 59 buwan habang
isinasagawa ang SIA.

12
 WALANG LUNAS ANG RUBELLA.
TANGING PAGBABAKUNA ANG PROTEKSYON LABAN DITO.

ANO ANG RUBELLA?

Ang Rubella o Tigdas hangin ay kilala rin bilang “German measles” at ito ay dulot ng Rubella virus. Kung
magkakaroon ng Rubella ang isang babae habang siya ay buntis, maaari siyang makunan o ang anak niya ay isisilang
na may mga malulubhang depekto.

ANU-ANO ANG MGA SINTOMAS NG RUBELLA?

• Lagnat (low grade)

• Panghihina ng katawan
• Kulani (lymphadenopathies)
• Rashes o pantal
• Pamumula ng mata

PAANO KUMAKALAT ANG RUBELLA?

Naipapasa ito sa pamamagitan ng droplets na may dalang virus na iniubo o ibinahing ng taong may Rubella.

NAGAGAMOT BA ITO? PAANO IT MAIIWASAN?

Walang gamot laban sa Rubella (Tigdas hangin). Tanging bakuna lamang ang paraan para maiwasan ito. Bilang
bahagi ng routine immunization, binibigyan ng Measles, Mumps, Rubella (MMR) vaccine ang mga batang 9 na buwan
(1st dose) at isang taon (2nd dose). Tuwing may outbreak o banta ng outbreak, nagbibigay ng dagdag na dose ng
Measles-Rubella (MR) vaccine sa mga bata.

13
 MAHALAGANG KAALAMAN
TUNGKOL SA COVID-19

Ang SIA ay isasagawa habang patuloy pa rin ang pagkalat ng COVID-19. Mahalagang malaman at
maibahagi ang mga impormasyon tungkol sa COVID-19 at kung paano ito maiiwasan.

ANO ANG COVID-19?

Ang COVID-19 ay dulot ng isang bagong virus. Mabilis itong kumalat at makahawa lalo na sa mga taong may iba pang
mga sakit, karamdaman, at mga matatanda.

ANU-ANO ANG MGA SINTOMAS NG COVID-19?

Ang mga kadalasang sintomas ay: May mga ilan ding nakararanas ng:

• Lagnat • Pananakit ng katawan

• Dry cough • Baradong ilong
• Pagkapagod • Sipon
• Pamamaga at sakit ng lalamunan
• Hirap sa paghinga

Ang mga sintomas na ito ay maaaring lumabas mula 2 hanggang 14 na araw pagkatapos ma-expose. Hindi lahat ng
taong may COVID-19 ay may sintomas. Maaaring maikalat ang virus at makahawa ng iba, may sintomas ka man o wala.

PAANO ITO KUMAKALAT?

Ang virus ay kumakalat sa pamamagitan ng droplets o talsik ng laway o sipon na galing sa taong may COVID-19.
Nahahawa ang ibang tao kapag ang droplets na ito ay nahawakan at pumasok sa bibig, ilong, o mata. Maaaring maiwan
ang mga droplets sa mga surfaces at pwede itong maipasa sa mga taong nakahawak sa mga bagay. Nananatili ang virus
sa mga bagay na ito sa loob ng ilang araw.

Maaari ring mahawa kapag nalanghap ang hangin na inubuhan, binahingan, o hiningahan ng taong may COVID-19, o
kung nalanghap ang droplets na may virus lalo sa mga kulob na lugar.

NAGAGAMOT BA ITO?

Wala pang gamot laban sa COVID-19 ngunit mayroong mga bakuna upang maiwasan ang malubhang kaso ng
COVID-19 at pagkamatay dahil dito. May mga gamot na inirerekomenda ang World Health Organization para sa mga
pasyenteng may mataas na panganib na magkaroon ng malalang COVID-19 at ma-ospital.

Walang inirerekomendang self-medication para sa COVID-19. Huwag maniwala sa mga sabi-sabi, at huwag basta-
basta uminom ng gamot na hindi inirekomenda ng iyong doktor. Tanging pagpapabakuna lamang kasabay ng pagsunod
sa minimum public health standards ang pinaka-epektibong paraan para makaiwas dito.

Karamihan sa mga may COVID-19 ay gumagaling nang walang espesyal na gamutan maliban sa paggamot sa mga
sintomas tulad ng lagnat, ubo, at sipon ngunit may ibang kaso rin na nauuwi ito sa pulmonya o kaya pagkamatay

Magpabakuna at kumpletuhin ang mga bakuna laban sa COVID-19, pati mga booster shots kung maaari ka ng
makatanggap nito. Magtanong sa health center para sa mga detalye.

14
PAANO ITO MAIIWASAN?

B - Best-fit na mask, suotin sa mga matao at kulob na lugar

I - Iwasang makihalubilo kung masama ang pakiramdam
D - Doblehin ang proteksyon sa tulong ng bakuna (primary series + booster doses)
A - Airflow ay panatilihin sa lahat ng lugar

MGA MENSAHE

PANGKALAHATANG MENSAHE PARA SA KOMUNIDAD?

1. May mga naitalang kaso ng polio, rubella, at tigdas sa iba’t ibang panig ng bansa at kung hindi mapipigilan ang
pagkalat nito ay maaaring humantong sa outbreak.
a. Nangyayari ang mga ito dahil dumami ang bilang ng mga batang hindi nabakunahan o hindi kumpleto ang
bakuna laban sa mga sakit na ito.
b. Ngayon ay isang kritikal na oras upang mapigilan ang pagkakaroon ng outbreak lalo na at tayo’y
nagrerekober pa lamang mula sa pandemyang dulot ng COVID-19.
c. Sa pagkaantala ng pagbabakuna sa ilang lugar dahil sa pandemyang dulot ng COVID-19, lalo pang
dumami ang bilang na ito. Kaya naman mas lalong hinihikayat na pabakunahan ang lahat ng bata na ayon
sa takdang iskedyul ng pagbabakuna at sa tuwing mayroon gaganapin na supplemental immunization
activity (SIA).
d. Magkakasamang tatalakayin at tutugunan ng iba’t ibang sektor, hindi lang ng pangkalusugan, ang mga
isyung kinakaharap sa pagbabakuna upang matagumpay na mabakunahan ang lahat ng bata sa darating
na SIA.

2. Para mapigilan ang pagkalat ng mga sakit na ito, kailangang magsagawa ng isang malawakang pagbabakuna o
mass immunization campaign. Bibigyan ng dagdag na dose ng OPV ang lahat ng mga batang wala pang 5 taong
gulang (0-59 buwan) at MR vaccine ang lahat ng mga batang mula 9 hanggang 59 na buwan.

3. Ang Polio, Rubella, at Tigdas ay lubhang nakahahawa at mabilis kumalat. Ang Tigdas ay nagdudulot ng mga
malubhang kumplikasyon. Ang Polio naman ay nagdudulot ng habangbuhay na pagkaparalisa. Ang Rubella
ay maaaring magdulot ng mga congenital defects sa sanggol ng nanay na nagkaroon ng Rubella infection.
Parehong nakamamatay ang Polio at Tigdas.

4. Walang gamot sa mga sakit na ito at bakuna lamang ang tanging paraan para maiwasan ang mga ito.

5. Ang mga bakunang ibibigay sa mass immunization na ito ay ginagamit na sa Pilipinas sa loob ng 40 taon bilang
bahagi ng routine immunization program. Ang mga ito ay libre, ligtas at epektibo.

15
 MENSAHE PARA SA MGA MAGULANG AT TAGAPAG-ALAGA NG MGA BATA

1. Habang nasa gitna tayo ng COVID-19 pandemic, may malaking banta ng outbreak o malawakang pagkalat ng
mga lubos na nakahahawa at mapanganib na sakit gaya ng Polio, Rubella, at Tigdas dahil tumataas ang bilang
ng mga batang hindi nababakunahan. Naantala ang pagbabakuna sa mga bata dala ng pandemyang dulot ng
COVID-19.
a. Pinakamapanganib ito sa mga batang wala pang 5 taong gulang
b. Maaaring mahawa ang ating mga anak kung wala silang dagdag na proteksyon laban sa mga sakit na ito.

2. Malubha ang mga kumplikasyon na dulot ng Polio, Rubella, at Tigdas.

a. Ang Polio ay nagdudulot ng panghabambuhay na pagkaparalisa.
b. Parehong nakamamatay ang Tigdas at Polio.
c. Ang Rubella ay nagdudulot ng congenital defects sa mga sanggol na maaaring magdulot ng
panghabangbuhay na kapansanan.

3. Walang gamot sa mga sakit na ito at tanging bakuna lamang ang paraan para maiwasan ang mga ito.

4. Kung magkasakit o mahawa ang iyong anak sa mga sakit tulad ng Polio, Rubella, o Tigdas ay maaaring
madagdagan ang gastusin dala ng pagpapagamot at bayarin sa ospital sakaling maging malubha ito.

5. Sa gagawing measles-Rubella and oral Polio vaccine supplemental immunization activity (MR-OPV SIA) sa
inyong lugar, pabakunahan ang mga anak para mas mapaigting ang kanilang proteksyon laban sa Polio, Rubella,
at Tigdas nabakunahan na dati o hindi pa.
a. Kailangang bigyan agad ng dagdag proteksyon ang ating mga anak lalong lalo na ngayong panahon ng
pandemya kung saan nahihirapan na ang ating mga health workers na harapin ang pagdagsa ng mga
pasyente. Maging ang mga ospital at iba pang health facilities ay nahihirapan na ring tumanggap ng mga
nagpapagamot.
b. Ang mga bakunang ibibigay sa SIA na ito ay ginagamit na sa Pilipinas sa loob ng 40 taon bilang bahagi ng
routine immunization program. Ang mga ito ay libre, ligtas at epektibo.

6. Magtanong sa mga health workers at barangay officials sa inyong lugar para sa schedule ng pagbabakuna sa
health center or vaccination posts at iba pang detalye.

PAGPAPATUPAD NG LIGTAS NA PAGBABAKUNA SA MGA HEALTH CENTER AT

VACCINATION POSTS

1. Mahigpit na sumusunod ang mga health workers at vaccination teams sa COVID-19 infection prevention and
control protocols. Nakasuot sila ng face mask tuwing magbabakuna at susunod din sa tamang paghuhugas ng
kamay gamit ang malinis na tubig at sabon o alcohol bago at pagkatapos magbakuna.

2. Kapag nagpapatak ng OPV, hindi hinahayaang lumapat ang dropper sa kahit anumang bahagi ng bibig ng bawat
batang papatakan para hindi ito ma-contaminate.

3. Ang pagbabakuna ay gagawin sa bahagi ng health center o vaccination post na:

a. Hindi kulob o may maayos na ventilation o daloy ng hangin
b. Nakahiwalay ang mga magpapabakuna sa mga nagpapagamot
c. May sapat na lugar para maipatupad ang physical distancing

4. Ang mga magulang at tagapag-alaga ng batang babakunahan ay dapat nakasuot din ng face mask at
maghuhugas ng kamay o gagamit ng alcohol bago at pagkatapos magpabakuna.

5. Isang magulang o tagapag-alaga lang ang maaaring sumama sa batang babakunahan sa loob ng health center o
vaccination post.

16
17
 A. TUNGKOL SA MR-OPV SIA O MASS IMMUNIZATION CAMPAIGN

Bakit kailangan ng kampanya o SIA laban sa Tigdas at Polio?

Dala ng pagkaantala ng pagbabakuna sa mga bata dahil sa pandemyang dulot ng COVID-19 noong nakaraang mga
taon, patuloy na dumarami ang kaso ng Polio, Rubella, at Tigdas na nagbabanta sa kaligtasan ng mga bata. Kaya
naman, kailangang maglunsad ng SIA upang mapigilan ang banta ng outbreak at proteksyunan ang mga bata laban
sa mga nakamamatay na mga sakit na ito. Dahil dito, kailangang maglungsad ng SIA upang mapigilan ang outbreak
ng mga nakahahawa at mapanganib na sakit gaya ng Polio, Rubella, at Tigdas.

Ano ang kaibahan nito sa Routine Immunization?

Ang SIA ay isang malawakang pagbabakuna o mass immunization na isinasagawa para agad na mapigilan ang
pagkalat ng Polio, Rubella, at Tigdas na maaaring humantong sa malawakang pagkalat o outbreak. Ang mga
bakunang ibibigay ay dagdag sa mga bakunang ibinibigay sa mga bata bilang bahagi ng routine immunization.

Bakit kailangan itong isagawa kahit mayroon pa ring pandemya?

Habang naaantala ang pagsasagawa ng kampanyang ito, dadami ang batang walang proteksyon laban sa Polio,
Rubella, at Tigdas. Kailangang mapigilan ang pagkalat ng mga nakahahawang sakit na ito upang maiwasan ang
outbreak at huwag nang malagay sa panganib ang mga bata dala ng malubhang komplikasyon o kaya pagkamatay.
Ang karagdagang dose ng MR at OPV ay magbibigay ng proteksyon laban sa mga sakit na ito.

Kung na-expose kami ng aking anak sa taong kumpirmadong may COVID-19 o hinihinalang mayroon nito,
puwede pa rin ba kaming pumunta sa health center para magpabakuna?

Hangga’t maaari, manatili sa loob ng bahay at ipagbigay-alam ang inyong sitwasyon sa mga health workers o kahit
sinong miyembro ng barangay health emergency response team (BHERT) upang madesisyunan kung kailan at paano
mababakunahan ang inyong anak at para ma-monitor ang inyong kalagayan o sintomas, kung mayroon.

Dahil ang OPV vial ay multi-dose at ipinapatak ito sa bibig ng iba’t-ibang bata gamit ang iisang dropper, hindi
ba ito magdudulot ng sakit kung may batang napatakan na may nakahahawang sakit gaya ng COVID-19?

Tuwing magpapatak ng OPV, tinitiyak na hindi lalapat ang dropper sa kahit anong parte ng bibig ng bata. Ang mga
vaccinators ay sinanay sa tamang pagpatak ng OPV. Sa ganitong paraan, maiiwasan na hindi ito mako-contaminate,
mananatiling malinis, at ligtas pa ring pangpatak sa iba pang bata.

Paano matitiyak na hindi lalong kakalat ang COVID-19 habang isinasagawa ang kampanyang ito?

May mga ipinatutupad na safety protocols para sa ligtas na pagbabakuna gaya ng mga sumusunod:
• Ang mga health worker at mga magulang at tagapag-alaga ng batang babakunahan ay dapat nakasuot ng face
mask.
• Gagawin ang pagbabakuna sa parte ng health center o lugar na well-ventilated, palaging dini-disinfect, at kung
saan maaaring mapanatili ang physical distancing.

Maaari bang isabay ang pagbibigay ng ibang bakuna dito sa kampanyang ito?

Maaaring ibigay ang mga iba pang bakuna para sa bata basta’t naaayon ito sa routine immunization schedule.

18
Maaari bang bakunahan ang bata kahit mayroon siyang sinat o ubo?

Maaaring bakunahan ang mga batang may banayad na sintomas gaya ng sinat (temperatura na hindi hihigit sa 37.6).
Bago magbakuna, lahat ng bata ay susuriin muna ng doktor, nurse o health personnel bago bigyan ng bakuna. Kung
makita na ang bata ay may ibang sakit na malubha, maaaring ipagpaliban ang pagbabakuna hanggang sa gumaling
siya.

Gayunpaman, ang batang mayroong sintomas ng COVID-19 ay dapat i-report sa health workers o kahit sinong
miyembro ng BHERT lalo na kung siya ay nagkaroon ng close contact sa isang taong may COVID-19 o kung
maraming kaso ng COVID-19 sa lugar. May mga panuntunan mula sa DOH na kailangang sundin ang mga health
worker para sa case management.

B. TUNGKOL SA TIGDAS AT MR VACCINE

Ligtas at epektibo ba ang bakuna laban sa Tigdas?

Oo, ligtas at epektibo ang mga bakuna laban sa Tigdas. Mahigit apatnapung (40) taon na ang pagbabakuna laban sa
Tigdas at Polio sa ating bansa. Katulad din ng ibang mga bakuna para sa mga bata, ito ay dumaan sa masusing pag-
aaral upang matiyak na ito ay ligtas at epektibo.

May side-effects ba ang MR vaccine? Anu-ano ang mga ito?

Pagkatapos mabakunahan, maaaring magkaroon ng sinat o lagnat matapos mabigyan ng bakuna na maaaring
tumagal ng 2-3 araw. Maaari ring kumirot at mamula ang parteng binakunahan. Ang mga ito ay banayad lamang,
pansamantala at bahagi ng normal na reaksyon ng katawan sa bakunang ito para mabuo ang immunity laban sa
Tigdas. Para mawala ang lagnat, maaaring bigyan ng paracetamol ang bata ayon sa dose na inirekomenda ng doctor.

Ipagpatuloy din ang pagpapasuso sa sanggol o pagpapainom ng sapat na tubig sa mga nakakatandang mga bata
habang may lagnat. Para naman maibsan ang pamamaga, maaaring lagyan ng di masyadong malamig o cold
compress ang bahaging binakunahan. Huwag din itong lagyan ng iba pang mga gamot o kahit anong maaaring
magdulot ng infection sa parteng binakunahan. Magkonsulta agad sa doktor kung hindi gumagaling ang pamamaga
sa loob ng dalawa hanggang tatlong araw.

Sinu-sino ang mga hindi maaaring bigyan ng MR vaccine?

Para sa kampanyang ito, ang hindi maaaring bakunahan ay ang mga sumusunod:
• may severe allergy sa mga previous injectable vaccine o measles-containing vaccines o kahit anong component
ng bakuna
• may mataas na lagnat (higit sa 37.6 C) o may malubhang karamdaman
• immunocompromised o mahina ang resistensya ng katawan dahil sa isang sakit o dahil umiinom ng steroids o
immunosuppressant drugs
• may leukemia, lymphoma at iba pang malubhang sakit

Maaari bang bigyan ng MR vaccine ang batang malnourished? May mild diarrhea? May mild respiratory illness?

Oo. Kailangang mabakunahan pa rin ang bata kahit siya ay malnourished, may mild diarrhea, o mild respiratory
illness. Mas higit silang nangangailangan ng dagdag na proteksyon laban sa mga nakahahawang sakit. Ang mga
batang may mga skin allergy or asthma ay maaari ring bigyan ng MR vaccine.

19
 Nakumpleto na ng aking anak ang dalawang doses ng measles vaccine. Kailangan pa ba niya ng dagdag na
dose?

Oo, babakunahan ang lahat ng mga batang 9 na buwan hanggang wala pang limang taong gulang ng MR vaccine,
kasama ang mga nakakumpleto na ng dalawang doses ng measles-containing vaccine. Ang karagdagang dose ay
magsisilbing booster at magbibigay ng karagdagang proteksyon sa inyong anak lalo na at may banta ng measles
outbreak.

Posible bang magkaTigdas pa rin ang bata kahit kumpleto na ang kanyang bakuna laban sa Tigdas ayon sa
routine immunization schedule?

May maliit na posibilidad na magkaTigdas pa rin ang bata kahit nakumpleto na niya ang kanyang bakuna ayon
sa routine immunization schedule. Ngunit kung magkaTigdas man siya, hindi magiging malubha o basta-basta
magkakaroon ng kumplikasyon na maaaring mauwi sa kamatayan. Ang dagdag na dose na ibibigay sa SIA campaign
na ito ay magsisilbing dagdag na proteksyon ng bata laban sa Tigdas.

C. TUNGKOL SA POLIO

Ligtas at epektibo ba ang Oral Polio Vaccine o OPV?

Oo. Matagal na nating ginagamit ito sa Pilipinas at ito rin ang ginagamit sa buong mundo para protektahan ang mga
bata laban sa Polio. Ayon sa World Health Organization (WHO), mahigit 20M na ang nakaiwas sa pagkalumpo dulot
ng Polio sa higit na 30 taon na paggamit ng bakunang OPV.

Ligtas ba na mabigyan uli ng OPV ang mga bata, kahit na ilang beses na silang nakatanggap nito?

Oo. Ligtas ito at walang overdose. Mahalagang mabigyan ng OPV ang mga bata dahil ito ang nakapagbibigay ng
kasiguruhan ng proteksyon. Ang bawat karagdagang dose ay lalong nagpapatibay ng proteksyon ng bata laban sa
Polio.

Ligtas bang mabigyan ng OPV ang mga bagong silang na sanggol? Ilang oras ang dapat hintayin pagkasilang ng
sanggol bago siya bigyan ng OPV?

Oo. Sa katunayan, mahalagang mabigyan ng OPV ang mga sanggol na bagong silang dahil mahina pa ang kanilang
immunity. Sa routine immunization schedule, ibinibigay ang OPV sa mga batang 1 ½ buwan (1st dose), 2 ½ buwan
(2nd dose), at 3 ½ buwan (3rd dose). Ngunit kapag may mass immunization campaigns gaya ng MR-OPV SIA,
ibinibigay ito kahit sa mga bagong silang na sanggol. Maaaring ibigay kaagad ang OPV kasabay ng BCG at Hepatitis
B vaccine pagkapanganak sa sanggol basta’t masigla ito, sumususo, at walang ibang karamdaman.

Ilang doses ng OPV ang kailangan para maging protektado ang aking anak laban sa Polio?

Kailangan ng maraming doses para mabuo ang proteksyon ng bata laban sa Polio. Kaya sa schedule ng routine
immunization, ang OPV ay ibinibigay ng tatlong beses at ang IPV ay dalawang beses. Ngunit ngayong may banta ng
outbreak, nagbibigay ng dagdag na isang dose ng OPV sa mga bata.

Ang dagdag na dose ng OPV ay hindi nagdudulot ng overdose at ito ay hindi nakakasama. Mas lalo itong
nagpapaigting ng proteksyon laban sa Polio.

20
 SOCIAL MOBILIZATION PARA SA HARD-TO-REACH, HIGH-RISK, AT
SPECIAL POPULATIONS

LOW-INCOME GROUPS (RURAL AND URBAN)

1. Makipag-ugnayan sa mga opisyal ng barangay para matukoy sila at matulungan silang makapunta sa health
center o vaccination post sa takdang araw ng pagbabakuna.

2. Gumamit ng mga simpleng salita at ibahagi ang mga impormasyon sa paraan na madaling maintindihan gaya ng
pagkuwento kung paano nagkaroon ng kumplikasyon ang isang bata sa lugar dahil wala siyang bakuna kontra
Tigdas.

3. Makipag-ugnayan sa mga NGOs o pribadong sektor na tumutulong sa mga low-income groups at hingin din ang
suporta nila. Isama rin sila sa mga orientation at briefing sessions tungkol sa mass immunization.

MENSAHE PARA SA MGA MAGULANG AT TAGAPAG-ALAGA NG MGA BATA

1. Puntahan at maglaan ng sapat na oras para marating sila bago magsimula ang mass immunization. Gamitin ang
mga pamamaraan na ginagamit ng lokal na pamahalaan para marating ang mga lugar na ito.

2. Isabay ang pagbabahagi ng impormasyon sa mga outreach activities sa mga lugar na ito kung mayroon

3. Makipag-ugnayan sa mga opisyal ng barangay, NGOs, pribadong sektor, at iba pang nakakarating sa mga lugar
na ito at hingin ang suporta nila. Isama rin sila sa mga orientation at briefing sessions tungkol sa gaganaping
mass immunization.

PEOPLE/CHILDREN WITH DISABILITY

1. Makipag-ugnayan sa mga akmang kinatawanan ng barangay upang tukuyin at mapuntahan ang mga pamilyang
ito. Marating man sila ng mass media, social media, o ng local public address system, mainam na makausap sila
para matulungan silang maplano kung paano madadala ang bata sa health center o vaccination post kung siya o
ang nag-aalaga sa kanya ay may kapansanan at kailangan ng suporta.

2. Para maging inklusibo ang pagbibigay ng impormasyon, sikaping magkaroon ng sign language interpretation sa
mga miting at sa mga audio-visual materials. Para naman sa mga may visual impairment, makatutulong ang mga
audio messages.

TRANSIENT AT MOBILE POPULATIONS

1. Maaari pa rin silang marating ng mass media at social media, depende sa kanilang lokasyon.

2. Kung may mga transient workers sa inyong lugar na kasama ang mga pamilya at anak, makipag-ugnayan din sa
mga may-ari ng mga boarding houses, apartments, temporary housing or shelters o di kaya’y puntahan sa bahay
kung saan sila nakikitira.

3. Makipag-ugnayan sa mga opisyal ng barangay para matukoy sila at maplano kung paano sila mararating.

21
 PEOPLE LIVING IN THE STREET AND HOMELESS

1. Tukuyin ang mga lugar kung saan sila karaniwang “tumitira” at “bisitahin” sila sa oras na nandoon sila.

2. Makipag-ugnayan din sa mga NGOs at iba pang grupong tumutulong sa mga pamilyang walang tirahan, nakatira
sa bangketa o street dwellers at planuhin kung paano maipaparating ang impormasyon at kung paano sila
matulungan sa pagpunta sa health center o vaccination post sa araw ng pagbabakuna.

CONFLICT-AFFECTED AREAS

Makipag-ugnayan sa mga lider ng komunidad para makapasok o makaikot ang mga social mobilizers sa lugar at
matiyak ang kaligtasan ng lahat.

INDIGENOUS POPULATIONS (IP)

1. Puntahan at makipag-ugnayan sa kanilang IP o tribal leader. Hingin ang kanyang suporta na i-endorso ang mass
immunization sa kanilang tribo o komunidad. Isama rin sila sa mga briefing at orientation sessions.

2. Mahalagang magsama ng taong marunong o makaintindi ng kanilang indigenous language o dialect para sa
epektibong pakipag-ugnayan sa kanila.

22
 MGA KARANIWANG DAHILAN NG PAGTANGGI SA BAKUNA
(REFUSAL) AT MGA HALIMBAWA KUNG PAANO TUGUNAN

Maaaring gamitin ang ang mga sumusunod na mensahe bilang tugon sa mga dahilan ng refusal. Ngunit ang
mga ito ay halimbawa lamang at tandaan na kailangan pa ring i-akma ang bawat mensahe ayon sa sitwasyon ng
kausap, sa paraan na madali niyang maiintindihan.

TAKOT SA INJECTION
I-focus ang usapan sa benepisyong makukuha sa bakuna.

Halimbawa: Naiintindihan namin na bilang mga magulang, ayaw ninyong masaktan ang inyong anak dahil sa turok.
Ngunit dapat din nating maintindihan na ang panandaliang kirot na mararamdaman ng ating anak ay maliit na
bagay lamang kung ang kapalit naman nito ay pangmatagalang proteksyon laban sa mga nakamamatay na sakit at
kapayapaan ng ating isip (peace of mind). Bilang mga magulang, responsibilidad din nating mapanatiling ligtas at
malusog ang ating mga anak. Karapatan din ng ating mga anak na maging ligtas sa mga sakit at maging malusog
para sa kanilang kinabukasan.

TAKOT SA SIDE EFFECTS NG BAKUNA

• Bigyang diin na kung mayroon mang side effects ang bakuna kontra Polio (OPV), Rubella, at Tigdas (MR), ito ay
banayad, mawawala rin, at normal na reaksyon ito ng katawan.
• Payuhan ang mga magulang kung ano ba ang dapat gawin kung sakaling makaranas ng side effects ang bata
» Payuhan na dalhin kaagad sa pinakamalapit na health facility kung sakaling lumala ang sintomas

Halimbawa: Maaaring magkaroon ng banayad na side effects ang MR vaccine at OPV tulad ng kaunting sinat,
panandaliang rashes, kirot at pamumula sa parte ng braso na binakunahan ngunit ang mga ito ay banayad lamang at
pansamantala. Kung kailangan, maaaring bigyan ng paracetamol ang bata ayon sa dose na inirekomenda ng doctor
para bumaba ang lagnat at lagyan ng cold compress ang parte ng braso na binakunahan para mabawasan ang
pamumula. Huwag mabahala dahil ang mga ito ay normal na reaksyon ng katawan.

Kung sakaling may ibang sintomas, kumonsulta agad sa doktor dahil maaaring dala ito ng ibang sakit na walang
kinalaman sa bakuna at ngunit ganunpaman, kailangang magamot kaagad o mabigyang lunas.

TAKOT SA BAKUNA
Bigyang diin na ang mga bakunang ibibigay ay bahagi ng routine immunization at matagal nang ginamit sa Pilipinas.

Halimbawa: Apatnapung (40) taon ng ginagamit sa Pilipinas ang mga bakuna laban sa Polio at Tigdas at maaaring
nabigyan na ang iyong anak dati pa. Karaniwang binibigay ito bilang bahagi ng routine immunization. Walang dapat
ikatakot sa mga bakunang ito dahil ligtas at epektibo ang mga ito.

23
 TAKOT MAHAWA NG COVID-19
• I-acknowledge ang nararamdaman ng kausap at bigyang-diin na may magagawa para makaiwas sa COVID-19.
• Ipakita at sabihin kung paano kayo sumusunod sa mga panuntunan para sa ligtas na pagbabakuna.
• Ibahagi kung paano sinisiguro ang ligtas na pagbabakuna sa health center o vaccination post gaya ng pagsuot
ng face mask, madalas na pag-disinfect at pagtiyak na may magandang daloy ng hangin sa mga lugar kung saan
nagbabakuna.

Halimbawa: Naiintindihan ko ang iyong takot ngunit mayroon tayong magagawa para maprotektahan ang ating sarili
at kapwa habang iniiwasan nating mahawa ang ating mga anak ng mga nakamamatay na sakit.

Pagpunta niyo sa health center o vaccination post, magsuot lamang ng face mask at kung maaari ay iwasang
makisalamuha sa ibang mga nanay o caregiver sa loob ng health center o vaccination post. Ang mga health workers
ay mahigpit din na sumusunod sa minimum public health protocols para sa ligtas na pagbabakuna. Titiyaking sa mga
lugar na well-ventilated gagawin ang pagbabakuna at madalas itong idi-disinfect. Sa health center ay nakahiwalay
rin ang mga magpapabakuna sa mga pasyenteng nagpapagamot sa iba pang mga sakit.

MAY SARILING PEDIATRICIAN

• Banggitin na ang SIA na ito ay ine-endorso ng maraming pediatricians at suportado rin ng Philippine Pediatric
Society (PPS).
• Ipakita sa magulang ang video ng kanilang pediatrician na nagpapakitang ine-endorso niya ang mass
immunization na ito, kung mayroon. Maaari ring ipakita ang video mula sa iba pang pediatricians.
• Bago pa magsimula ang pagbabakuna, hingin ang suporta ng mga pediatricians.

Halimbawa: Ang dagdag na dose ng OPV and MR vaccine ay ibinibigay lamang sa pamamagitan ng kampanyang
ito. Ang gobyerno ay naglaan ng sapat na dagdag bakuna para sa lahat ng mga bata, kasama ang mga batang may
sariling pediatrician. Bawat bata, may pediatrician man o wala, ay nangangailangan ng dagdag na dose para sa
karagdagang proteksyon. Suportado rin ito ng PPS at Philippine Foundation for Vaccination.

BAWAL SA RELIHIYON O SALUNGAT SA PANINIWALA (CASE OF HARD REFUSAL)

• Respetuhin ang kanilang relihiyon.
• Humingi ng pagkakataon na maipaliwanag pa rin ang kahalagahan ng pagbabakuna.
• Sikaping makuha ang suporta ng mga religious leaders bago pa man magsimula ang pagbabakuna.
• Hingin ang tulong ng iba pang taong pinagkakatiwalaan ng magulang na tumatanggi.
• Sabihin na tatanggapin sila sa health center kung sakaling magpasya silang pabakunahan na ang kanilang anak.

Halimbawa: Naiintidihan at nirerespeto namin ang inyong relihiyon o personal na paniniwala. Gayunpaman,
maaari mo ba kaming bigyan ng pagkakataon na ipaliwanag ang tungkol sa mga bakunang ito at kung ano ang
mga posibleng mangyari sa inyong anak kung hindi siya mabakunahan? (Ipaliwanag) Bukas ang health center
para bakunahan ang inyong anak mula Lunes hanggang Biyernes at ito ay libre para sa lahat. Kung sakaling kayo
ay magpasyang pabakunahan na ang inyong anak, kayo ay malugod na tatanggapin ng mga health workers dahil
hangad nilang maprotektahan at ligtas ang inyong anak.

24
 PAGTUGON SA ADVERSE EVENTS FOLLOWING
IMMUNIZATION (AEFIs)

Ang Adverse Events Following Immunization (AEFI) ay mga kondisyon o karamdaman na nararanasan ng isang tao
pagkatapos mabakunahan.

• Maaaring banayad o malubha

• Hindi ito nangangahulugan na ito’y dahil sa bakuna
• Kadalasan, ang mga ito ay nagkataon lamang

Kapag mayroong kaso ng malubhang AEFI sa inyong lugar, gaya ng kung na-ospital o namatay ang isang tao ilang
araw pagkatapos nabakunahan, maaaring mangyari ang mga sumusunod:

• Mabilis na pagkalat ng balita sa komunidad, social media, at mass media

• Maiturong dahilan ang bakuna kahit wala pang resulta ang imbestigasyon
• Magdulot ng takot sa ibang tao
• Mabawasan o mawalan ng kumpiyansa ang mga tao at maging mga health workers sa bakuna

MGA DAPAT GAWIN KUNG MAYROONG AEFI

Bilang health worker o social mobilizer, tandaan:

1. Kung sakaling may maitala na kaso ng AEFI, unawain at intindihin ang concerns ng mga magulang o tagapag-
alaga.

2. Bigyan ng paunang gamot base sa pagsusuri at rekomendasyon ng doktor.

3. Bigyang diin na ang mga side effects ng bakuna kontra Polio, Rubella, at Tigdas ay banayad, pansamantala
lamang, at isa sa inaasahang reaksyon ng katawan.

4. Ipagbigay-alam sa Health Center o sa kinauukulan ang AEFI case upang masuri kung ito ay dahil sa bakuna at
mabigyan ng karampatang lunas.

5. I-assist ang mga magulang o tagapag-alaga kung sakaling kailangan dalhin sa pinakamalapit na ospital ang
nabakunahan.

6. Regular na mag-update sa mga magulang o tagapag-alaga tungkol sa kalagayan ng bata.

Hangga’t maaari, huwag isapubliko ang kaso ng AEFI. Kung sakaling ito ay malaman ng publiko o magkaroon ng
media coverage, narito ang mga gagawin:

• Huwag magbigay ng kahit anumang pahayag tungkol sa nangyari at ang dahilan nito hangga’t hindi pa
nailalabas ang resulta ng imbestigasyon. Dapat itong ipagbigay alam sa DOH Communication Office (kung
national) o Health Promotion Unit ng DOH o Public Information Office (kung regional). Ang mga nasabing
opisina ang sasagot sa mga katanungan ng media.
• Maaaring gawing gabay ang mga inihandang mensahe upang makatulong sa pagtugon sa mga AEFI.
• Ang Local Chief Executives ang magsusuri kung dapat bang maglabas ng isang press release.

25
 MGA MENSAHE SA PAGTUGON SA MGA AEFI

1. Kung may makaramdam ng sintomas, at nagtanong sa bisa ng bakuna

• Sa pamamagitan ng mga siyentipikong datos at ebidensya, ang mga bakuna laban sa Polio, Rubella, at
Tigdas ay sinisigurong ligtas at epektibo para labanan ang mga sakit na nabanggit.

2. Kung may mga magulang na nag-aalala sa mga nararanasang sintomas ng kanilang mga anak
• Ang sintomas tulad ng kaunting sinat, panandaliang rashes, kirot at pamumula sa parte ng brasong
binakunahan ay pansamantala lamang at normal na nararamdaman. Kung sakaling tayo ay makaramdam
o magkaroon ng ibang sintomas bukod sa mga pangkaraniwang side effects, amin itong irereport sa
kinauukulan at agad tayong komunsulta sa doktor para sa karampatang lunas. Maaaring ang mga side
effects na ating nararamdaman ay hindi nagmula sa bakuna at marahil ay dala ito ng ibang sakit.

3. Kung may makaramdam ng mga banayad na sintomas matapos bakunahan

• Mayroon tayong nakahandang paunang lunas sa ating mga health centers at vaccination posts, mga
doktor, nurses at health care workers na handang rumesponde, at maging ang ambulansya na maaaring
magamit kung kinakailangan.

4. Kung may nagtatanong tungkol sa kaligtasan at kahandaan ng response team

• Tinitiyak ng Kagawaran na ang mga health centers at vaccination posts ay tumutupad sa minimum public
health standards upang maiwasan ang pagkalat ng nakakahawang sakit tulad ng COVID-19. Mayroong
on-duty na doktor, nars, at health care workers sa bawat health center at vaccination posts, paunang
lunas, at maging ambulansya kung kinakailangan.

26
Tumulong magpakalat ng MR-OPV SIA campaign materials.
https://bit.ly/ChikitingLigtas2023

Alamin ang tamang impormasyon mula sa mapagkakatiwalaang website.

www.doh.gov.ph
www.healthypilipinas.ph

I-report ang fake news sa Official DOH Facebook page.

m.me/OfficialDOHgov