، ‫ د پښتو کتابونه‬, Download Pashto Books - Pashto Articles

‫اسالمي او ادبي ليکنې‬

pukhto.net/article-detail/97

‫عبدالحميد زاهد د مينې شاعر‬

1/7
 ‫‪By Amanullah Nasrat - May 30, 2020‬‬

‫عبدالحميد زاهد د مينې د نغمو او د رنګونو شاعر‬

‫
‬

‫اې رحمانه د بلبلو ژبه زده کړه‬

‫دې نه پس بيا په صفت د ګل اندام شه‬

‫عبدالرحمن مومند‬

‫
‬

‫عبدالحميد زاهد د عبدالواحد ځوی په ‪ ۱۰/۴/۱۹۶۸‬نېټه د مردان په تخت بايئ سيمه کې دنيا ته سترګې غړولي او اوس‬
‫په اسالم اباد کې ژوند کوي‪ ۰‬زاهد صيب‪  ‬تر لسمه‪   ‬خپلې زده کړې بشپړ‪‎‬ې کړي دی او‪  ‬په اسالم اباد کې د کرهڼې (‬
‫زراعت ) په برخه کې دنده لري‪  ‬او ورسره څنګ کې ېې ادبي سرګرمۍ او فعاليتونه جاري ساتلي دي‪۰‬‬

‫زاهد صيب دروند پښتون او بې کبره‪ ،‬حليم‪  ‬او خواخوږی انسان دی‪  ،‬خدای ج ورته‪  ‬ښه خويونه او نيک اخالق ورکړي‪ ‬‬
‫او له مينې او مهربانۍ ډک زړه لري چې په بيا بيا ليدو او مرکو ېې دوستان نه مړېږي او د خوښۍ احساس کوي‪۰‬‬

‫ادبپوهان وايي شاعران د قام ژبه ده چې د خپل ولس او خاورې ترجماني کوي او هغه څه چې په خپل چاپېريال او‬
‫شاوخوا کې ويني او محسوسوي ېې هغې ته ژبه ورکوي ‪ ،‬د خپل فن په خم کې ېې رنګوي او په سندريزو الفاظو ېې‬
‫زمونږ مخې ته ږدي او‪  ‬د خلکو غوږونو ته‪  ‬ېې رسوي‪۰‬‬

‫شاعر او ليکوال په خپله ټولنه کې‪  ‬ډېر دروند بار او مسوليت پر غاړه لري او د خپلې‪  ‬خاورې د يوه عکاس او‬
‫انځورګر په توګه بايد هغه څه د خپل فن غېږې او د تاريخ پاڼو ته وسپاري چې اولس او ټولنه ورته اړتيا لري‪  ،‬په‬
‫چاپېريال کې پېښېږي او‪  ‬وخت او حاالت ېې د نوموړي مخې ته ږدي‪ ۰‬‬

‫شاعر او ليکوال د يوه ژمن‪  ،‬حساس او سترګور انسان په توګه خپل خلک د ژوند له بېالبېلو پېښو او واقعاتو خبروي‬
‫‪ ،‬خپلې تجربې او مشاهدات ورسره شريکوي او د فکري او شعوري بيدارۍ او ويښتيا هڅې ېې کوي‪۰‬‬

‫شاعر‪  ‬ټولنيزې بې عدالتۍ‪ ،‬ناخوالې‪ ،‬مظالم او انساني ضد اعمال په ډاګه کوي‪ ،‬غندي ېې‪  ،‬تنقيد پرې کوي‪ ‬‬

‫او د خلکو پام ورته را اړوي‪ ۰‬شاعر د خپلو ولس د سوکالۍ‪ ،‬نېکمرغۍ او پرمختګ لپاره د مينې‪ ،‬ورورولۍ او يووالي‬
‫نغمې غږوي او خپل قام ته د ځانځانۍ او نفرتونو څخه د نفرت درس ورکوي‪۰‬‬

‫شاعر په خپل چاپېريال کې د محبت او انسان پالنې وږمې خوروي د ښايست او ښکال رنګونه وېشي او خپل وګړي د‬
‫انساني کرامت درناوي او بشري حقوقو ته د ژور احترام په لور رابولي‪۰‬‬

‫نو رښتيا هم په ټولنه کې د شاعر رسالت او مسوليت خورا مهم او ارزښتمن دی او شاعر په ټولنه کې د يوه الرښود‪،‬‬
‫عکاس او مصور رول او نقش لوبوي چې سترګې پرې نه شي پټېدالی‪۰‬‬

‫زمونږ په اوسنيو شاعرانو کې يو هم ښاغلی عبدالحميد زاهد دی چې د خپلې ژبې او ادب د خدمت لپاره ميدان ته راوتلی‬
‫او شپه او ورځ د وطن په لر او بر کې د خپل فکر او فن رڼاګانې ويشي او د ښکال رنګونه خوروي‪۰‬‬

‫دا خوږژبی او ژمن شاعر او ليکوال هڅه کوي‪  ‬چې خپله ژبه د نړۍ د نورو پرمختللو ژبو سياله کړي ‪ ،‬رنګونه او‬
‫ښکال وروبښي او له مړه کېدو او ورکېدو ېې وژغوري‪۰‬‬

‫‪2/7‬‬
 ‫د ښاغلي زاهد په زړه کې د خپل ولس او وطن مينه په موجونو او غورځنګونو ده‪  ‬او‪  ‬د خپلې مورنۍ ژبې سره‪  ‬نه‬
‫شلېدونکې‪ ،‬پياوړې او ټينګې اړيکې او غښتلی تړون لري‪۰‬‬

‫نوموړی په دې باور لري چې که پښتو ژبه پرمختګ وکړي‪ ،‬علمي شي او پر خبرو او ليکلو سربېره د کتاب او مکتب‬
‫ژبه شي نو د پښتنو د پرمختګ ‪ ،‬سوکالۍ او د ساينس او تکنالوژۍ په ميدان کې به د ښو السته راوړنو او لوړو پوړيو ته‬
‫د رسېدو الره به ېې لنډه او اسانه شي او د نړۍ د تمدن او ترقۍ له کاروان سره به ملګري شي‪۰‬‬

‫ښاغلی زاهد د خپلې وروسته پاتې‪   ‬ټولنې او غمځپلي او مړژواندي ولس د سوکالۍ او نېکمرغۍ خوبونه ويني او په‬
‫خپله خاوره کې د خپلو وطنوالو او خلکو لپاره د سولې‪ ،‬امن ‪ ،‬مينې او خوشالۍ نه ډک ژوند غواړي‪۰‬‬

‫ښاغلي عبدالحميد زاهد په همدې سپېڅلې او خوږه هيله قلم ته الس کړی چې په خپل ولس کې د ويښتيا‪  ،‬بيدارۍ او‬
‫شعور سا خوره کړې او هغوی د غفلت او بې پرواېۍ له درانه خوبه راپاڅوي‪ ۰‬نوموړی په خپل ولس غږ کوي او لکه د‬
‫جرس غږيږي‪  ‬او وايي چې ای زما بې وسه او بې کسه ولسه!‪  ‬اې زما دردېدلی او د وخت په ژرنده دل قامه‪ ،‬اې زما د‬
‫زخمي زخمي وطن او وينې وينې خاورې هر دم شهيدو خلکو! راويښ شئ‪ ،‬خوبونه بس کړئ‪ ،‬د غفلت او لټئ بړستنې مو‬
‫له سرونو ليرې کړئ او د علم او پوهې له نوراني کاروان سره ملګري شئ‪ ۰‬که تاسو نور د ناپوهئ او جهالت له تورو‬
‫تيارو نه رابهر نه شۍ او د ساينۍ او تکنالوژۍ رڼاګانې خپلې نه کړئ نو ورکېږئ‪ ،‬تباه کېږئ او د تاريخ تورو کندو‬
‫ته لوېږئ‪۰‬‬

‫نړۍ پر مخ روانه ده او نورو د مريخ پر بام ګامونه کېښودل او په سپوږمۍ کې ېې محلونه جوړ کړل خو تاسو ال تر‬
‫اوسه د خاورو په کوټنيو‪ ،‬څمڅو او غارونو کې‪  ‬ژوند کوئ‪ ،‬د شونټۍ او الټين رڼا ته ناست ياست‪  ‬او د ژوند له ټولو‬
‫خوښيو‪ ،‬ښکالوو او رنګونو بې برخې ياست‪۰‬‬

‫ښاغلی زاهد څخه خپل ځان هير دی‪ ،‬د خپلو شخصي ګټو په کيسه کې نه دی خو د خپل در په در او خواروزار ولس له‬
‫غمه شپه او ورځ په زوره زوره ژاړي‪ ،‬بې دمه او سانيولی ناست دی‪ ،‬سلګو او غريو نيولی او پر رېښې رېښې‬
‫ګرېوان ېې په شېبو‪  ‬ښېبو لپې لپې اوښکې څاڅي او اهونه کوي‪۰‬‬

‫زاهد په خپله پښتنه خاوره کې سوله‪ ،‬امن‪ ،‬مينه او سوکالي غواړي او او له وژونکو او ورانوونکو جنګونو او بې ګناه‬
‫وينو تویولو څخه کرکه او نفرت کوي ځکه خو وايي‬

‫
‬

‫دا نه زما جنګ دی جانانه نه د ستا جنګ دی‬

‫دا د يو دوو قاتالنو د انا جنګ دی‬

‫
‬

‫د پښتنو وينې ارزانې دي هر ځای توېې شوې‬

‫که د کشمير که د کابل او پښتونخوا جنګ دی‬

‫
‬

‫مونږ پکې ولې خپل ځانونه پر دار وخېژوو‬

‫دا خو د دوو نظريو د ارتقا جنګ دی‬

‫
‬

‫‪3/7‬‬
 ‫ما د روانې صدۍ هره پاڼه واړوله‬

‫چرته د خان جنګ دی او چرته د مال جنګ دی‬

‫
‬

‫چرته مونږ الړ شو ربه‪  ‬چرته اخر کډه وکړو‬

‫هم په ښارونو زمونږ جنګ هم په سارا جنګ دی‬

‫
‬

‫د ولس درد او غم د ښاغلي زاهد د شعر بنسټيز او اساسي موضوعات دي چې د نوموړي شاعري پرې څرخي او په هره‬
‫ليکنه او وينا کې ېې د خپل پښتون ولس د ژوند دا پيکه او تت رنګونه تر سترګو کېږي‪ ،‬دا ځکه چې هغه د ولس‬
‫ترجمان دی او د خپل وطن او خاورې د حاالتو او پېښو د انځورګرئ دنده پر غاړه لري ‪۰‬‬

‫ښاغلی زاهد وايي‬

‫
‬

‫هلته که ستا د ښکالګانو لوګر اور اخلی‬

‫دلته زما د سوی زړه پېښور اور اخلي‬

‫
‬

‫د خپل تقدير په مرۍ الس کېږدم که وخت ګرم کړم‬

‫زما په برخه چې شي هغه صحرا اور اخلي‬

‫
‬

‫لوګی کوو‪ ،‬مې خپل فن ښايست ‪ ،‬ځوانۍ ته د يار‬

‫زما د ګوتو او د ذهن هنر اور اخلي‬

‫
‬

‫زما په اند ښه شعر هغه دی چې نوښت پکې وي‪ ،‬معياري او په فني تول پوره وي‪ ،‬ښکلی خيال او ښه پيغام ولري ‪،‬ښه‬
‫موضوع پکې رانغښتې وي او اورېدونکي او لوستونکې ېې خوښ کړي نو د ښاغلي زاهد په شاعرۍ کې ځای ځای‪  ‬دا‬
‫رنګونه او ښکالوې موندالی شو او د ښه شعر تنده مو پرې ماتېدالی شي‪  ،‬دا حتمې نه ده چې د يو شاعر ټول شعرونه‬
‫دې ښه وي او ټولو ته دې په پټو سترګو ښه وويل شي بلکه ښو شعرونو ته ښه ويل د شاعر حق دی او‪  ‬د ښاغلي‪ ‬‬
‫زاهد په ډېرو ويناوو کې د ښو او پخو شعرونو څرکونه ليدالی شو چې په ستايلو او ځلولو ارزي‪۰‬‬

‫وګورۍ د زاهد صيب په الندې شعرونو کې څومره رنګينې او هنري ښکال څرکونه کوي‬

‫
‬

‫زلفې خورې کړه چې اثر د معمبر مات شي‬

‫حجاب دې لرې کړه چې حسن د قمر مات شي‬

‫‪4/7‬‬
 ‫
‬

‫سينه مجمر‪ ،‬پرهر زړګی کړه‪ ،‬سپېلنی ورته نن‬

‫يار ته په مينه ېې لوګی کړه چې نظر مات شي‬

‫
‬

‫هغه دی ستوری د سبا مو په سر ودرېده‬

‫بس دی اې خياله رخصت واخله چې سحر مات شي‬

‫
‬

‫په کفن رنګه جامو داغ به درته جوړ کړي شيخه‬

‫دلته چې جام له السه پرېوځي اکثر مات شي‬

‫زاهد صيب که څه هم د اسالم اباد د رڼاګانو او رنګونو په ګلورين ښار کې ژوند کوي خو د خپل کلي ولسي ژوند ‪،‬‬
‫پښتنې دودونه او او طبيعې ښکال په ټوله نړۍ نه ورکوي او له هغې سره د خپلې مينې او تړون اظهار په ډېرو خوږو‬
‫او سندريزو لفظونو کې داسې کوي‬

‫
‬

‫ښايست چې شي راخور د مازيګر په مازيګر کې‬

‫تيندک خوري ځکه هر سوی نظر په مازيګر کې‬

‫
‬

‫ځه ورشه قاتالنې اداګانې دې خبر کړه‬

‫مونږ نه پورې کوو د زړګي ور په مازيګر کې‬

‫
‬

‫قطار د منګو جوړ وي او سندرې د همزولو‬

‫څه ښکلې نظاره ده د ګودر په مازيګر کې‬

‫
‬

‫ستا مينه زوروره‪  ‬ده په ما ګنې اې ياره‬

‫ټيټېږي کله دا خودسره سر په مازيګر کې‬

‫
‬

‫دا سترګې د حاالتو مونږ ته ښې نه دي خو بيا هم‬

‫خبر د يو بل اخلو مونږ اکثر په مازيګر کې‬

‫‪5/7‬‬
 ‫
‬

‫چا تنده پکې ماته د همس کړله زاهده‬

‫نيالم شو د چا حسن بختور په مازيګر کې‬

‫
‬

‫او يو بل ځای کې بيا داسې وايي‪:‬‬

‫
‬

‫هم د سحر جواري هم د مازيګر جواري‬

‫ډېره مې وکړه په دې ښار کې د ځيګر جواري‬

‫
‬

‫د کلي خلک يو رسمونه د ښار څه پېژنو‬

‫چې دلته کېږي په قسمت نه‪ ،‬په هنر جواري‬

‫
‬

‫پښتو ادب ته د زاهد صيب خدمتونه او کارونه خورا ارزښتمن او د قدر وړ دي او دپښتو ژبې د ودې او پرمختګ لپاره‬
‫ېې د شعر او شاعرۍ ترڅنګ د نثر په برخه کې هم ډېر په زړه پورې کار کړی او خورا ښه علمي او څېړنيز ادبي‬
‫کنابونه ېې کښلي چې د نوموړي دا هڅې او زيار په ډېرو ستايلو ارزي او مونږ ورته د قدر په سترګو ګورو‪۰‬‬

‫زاهد صيب تر دې دمه درې نثرې کتابونه او يوه شعري ټولګه چاپ او د لوستونکو ګټې اخيستنې ته وړاندي کړي چې‬
‫په رښتيا هم خورا ګټور اثار دي او په زړه پورې معلومات پکې راغونډ شوي دي‪ ۰‬لومړنی کتاب ېې‪ (  ‬در يتيم ) دی‬
‫چې په ‪ ۲۰۱۷‬م کال کې چاپ شوی‪  ‬او په دغه څېړنيز کتاب کې د قاضي عبدالحليم اثر افغاني په شخصيت‪ ،‬او علمي او‬
‫ادبي اثارو د بېالبېلو ليکواالنوليکنې او نظرونه او د شاعرانو منظومې د عقيدت پېرزوينې او همدغه راز يو شمير نور‬
‫معلومات راغونډ شوي او د چاپ په ګاڼه سينګار شوي دي‪ ۰‬د ښاغلي زاهد بل کتاب‪  ‬چې نوموړی ېې مرتب او مولف‬
‫دی د سليم راز سريزې دي چې خپله زاهد صيب او م‪-‬ر‪-‬شفق صيب پرې سريزې ليکلي او په ‪ ۲۰۱۷‬کال په ‪ ۳۴۴‬مخونو‬
‫کې چاپ او لوستلو ته وړاندې شوی دی‪ ۰‬همدغه راز د ښاغلي زاهد‪  ‬يو بل ډير قيمتي اثر ( د شفق رنګونه) دي چې د‬
‫مردان د طورو د دروند علمي او ادبي شخصيت‪  ‬مشتاق الرحمن شفق صيب په شخصيت‪ ،‬فکر او فن څرخي او دا کتاب په‬
‫څو برخو ويشل شوی دی په پيل کې ېې د ښاغلي ليکوال سزيطه ده او بيا د م ر شفق صيب د سپيناوي سرليک الندی‬
‫وضاحتي بيان‪  ‬مخې ته راځي‬

‫ورپسې ګلپانې دي چې‪  ‬د شفق صيب په اړه د خپل وخت د ملګرو ليکونکو‪ ،‬شاعرانو او اديبانو څرګندونې‪ ،‬ليکنې‪،‬‬
‫پکې‪  ‬راټولې شوي وروسته بيا خاکې او مقالې دي چې د شفق صيب همعصرو ملګرو پرې ليکلي‪  ‬او له هغې وروسته‬
‫دوه مرکې مخې ته راځي‪  ،‬بيا پنځلسو شاعرانو منظومې پېرزوينې تر سترګو کېږي او همدغه راز اوه خطونه دي چې‬
‫د شفق صيب په نوم ليکل شوي او په لسو پاڼو کې ځاي شوي دي ‪۰‬‬

‫د کتاب په وروستيو پاڼو‪  ‬کې د ښاغلي شفق نثري ليکونه او ورپسې دپښتو شاعرۍ برخه ده‪  ‬چې کتاب ته ېې بې سارې‬
‫ښکال او ارزښت وربښلی‪  ‬او همدغه راز په پای کې‪  ‬د محترم شفق صيب يو څو د‪  ‬اردو او انګريزئ ژبې ليکونه دی‪ ‬‬
‫چې د لوستونکو پام ځان ته را اړوي‪۰‬‬

‫‪6/7‬‬
‫روښانه سباوون د ښاغلي زاهد د شعرونو ټولګه ده‪  ‬چې په ‪ ۲۰۰۸‬کال کې په ‪ ۱۳۸‬مخونو کې د مردان د تخت بايي د‬
‫پښتو ټولنې له خوا چاپ شوی چې درې نوموتو او منلوليکواالنو او شاعرانو مرحوم اجمل خټک‪ ،‬سليم راز‪ ،‬او محمد‬
‫اقبال پرې خپل نظرونه ليکلي او د ښاغلي زاهد شاعري ېې په خوږو الفاظو ستايلې ده‪۰‬‬

‫د ګران زاهد پنځم او وروستی چاپ شوی کتاب په اردو ژبه ليکل شوی او نوم ېې م‪-‬ر‪ -‬شفق فن اور شخصيت دی او‬
‫بايد ووايو چې ښاغلی زاهد د پښتو تر څنګ په اردو ژبه هم نظم او نثر ليکي او روان قلم پکې لري‪۰‬‬

‫
‬

‫نور نو زه د خپل ليک لمن راټولوم او هيله لرم چې د پښتو ژبې او ادب دا هڅاند او تپاند خدمتګار او د ادب د اسمان‬
‫ځالند ستوری دې تل د پښتونخوا په اسمان کې تاند‪ ،‬ځالند او نوماند وي او د فکر او فن دنيا ېې له هنري رنګونو او‬
‫ادبي رڼاګانو او ښکالوو ډکه وي‪۰‬‬

‫په پښتنه مينه او شاعرانه ولولو‬

‫
‬

‫امان اهلل نصرت‬

‫‪۱/۸/۲۰۱۹‬‬

‫پېښور‬

‫‪Author Name: Amanullah Nasrat‬‬

‫‪Total Articles : 56‬‬

‫‪Total Hits: 4032‬‬

‫‪7/7‬‬