‫پښتو‬

‫ ټپۍ‬، ‫ مصرۍ‬، ‫لنډۍ‬

http://www.razmohammad.com :‫ویب پاڼه‬

razm.noorzai@gmail.com :‫ایمیل پته‬

Ketabton.com

‫ م‬2016 :‫کال‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪1‬‬

‫لنډۍ‪ ،‬مصۍ‪ ،‬پۍ‬

‫لنډۍ هغه وليس شعرونه دي چې شاعر یې معلوم نه وی او د هر حساس پښتون او حساسې پښتنې‬
‫د احساساتو هنداره باله يش ‪.‬‬

‫د لنډيو شاعران څوک دي؟‬

‫د پښتنو په غرو او رغو کې ‪ ،‬په کلیو او ښارو کې ‪ ،‬په شنو درو او لویو دښتو کې ‪ ،‬د ابشار خنګ او‬
‫د کږدۍ اړخ ته د چوپان په شپیلۍ او د بڼوال په درو کې بالخره د پښتنو د خاوری په هر ګوټ کې‬
‫له دی اشعارو څخه په یو شان خوند اخیستل کیږی ‪ .‬زاړه یې د ځوانۍ د خاطراتو په یاد وايې ‪،‬‬
‫زملیان او پیغلې يې د خپل زملیتوب شور او مستي پکښې لټوی ‪ ،‬مینانو ته د راز او نیاز رویباری کوی‬
‫‪ ،‬توریالی ورسه د تورو په میدان کې ګډیږی او مسارر يې په مسارري کې د خپل وط تنده پری‬
‫ماتوی ‪ .‬د اشعرو نه چې څومره ساده‪ ،‬سلیس او روان دی هغومره د پردیو ژبو له اغیزې څخه پاک او‬
‫سپيڅلې دی‪.‬‬

‫د لنډيو ځانګړتياوې‬

‫د دیوانونو شعرونه که د عربی عروضو تابع دي خو دا شعرونه نه یوازې د عريب عروضو څخه بی نیازه‬
‫دي بلکه د سېالب (‪ )Syuable‬سیستم په اساس ځانته عروض لری ‪ ،‬لومړی برخه یې لنډه (‪)۹‬‬
‫سیالبه او دوهمه برخه یې اوږده (‪ )۳۱‬سیالبه ده ‪ .‬د دی اشعار ویل څرګند خصوصیت دا دی چې زیاتره‬
‫پکښې د ښځې له خوا نارینه ته خطاب وی او څنګه چې د ښځې احساسات تر نر رقیق ‪ ،‬تاثیرات یې‬
‫تر نر اغیزم او اغیز یی تر نر وخوندور دی نو به لنډیو کې هم طبعاً تر نورو اشعارو خوند او اغیزه‬
‫زیاته محسوسه کیږی ‪ ،‬همدا شان هره یو لنډۍ د ملی موسیقی یو داسی نوټ بللی شو چې پر مختلفو‬
‫طرزو او آهنګو باندې کیدای شی ‪ ،‬لکه ‪ :‬رزم ‪ ،‬بزم ‪ ،‬د سفر ‪ ،‬ناستی ‪ ،‬اټ ‪ ،‬غم او د خوښی د حاالتو‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪2‬‬

‫د راز راز لحنونو سه سمون خوری یعنی هره یوه لنډۍ د ملی موسیقی پر ډول ډول آهنګونو او وزنونو‬
‫باندې ږغیدای شی ‪ ،‬دا څو لنډۍ چې دلته د پارسی او انګریزی ترجمی سه لوستونکو ته وړاندې‬
‫کیږی دا د دی راز ملی اشعارو یوه ډیره وړه منونه ده ‪ ،‬که نه وی دا راز په زرګو نو زرګو نو لنډۍ شته‬
‫چې تر اوسه را غونډی شوی نه دی یوازی یوه برخه یې د پښتو ټولنی د کتاب په شکل چاپ کړی ده ‪.‬‬
‫که دا منونه د لو ستو نکو خوښه شوه نو بیا به زیار باسو چې دا راز شعرونه یوه بله مجموعه د ترجمی‬
‫سه مينوالو ته وړاندی کړو ‪ .‬د پښتو ژبې داولسۍ ادب يو ځانګړی شعری صنف يا ټو لګی دی چې‬
‫شفاهې ادب هم ورته وايې ‪ .‬لنډۍ د شعر د نورو ډولونو نه يو بيل او بشپړ ډول ځانګړی رورم لری ‪.‬‬
‫چې لو مړۍ نيم بيتي يې نهه سيالبه او دوهم نيم بيتی يې (‪ )۳۱‬سيالبه کيږی چې دا ځاتکړنی په نورو‬
‫شعری رورمونو کې نه ليدل کيږی ‪ .‬په پښتو اولسی ادب کې د لنډۍ لپاره نور نو مو نه هم شته چې د‬
‫بښتون اولس لخوا په دی ټولو نو مو نو پيژ ندل کيږی ‪.‬لکه‪ :‬ټپه ‪ ،‬مرصه او ټيکی ‪ ....‬چې دی هر نوم‬
‫ته يو ځانګړی رلسفه موجوده ده چې د بيلګې په ډول يې زه يادونه کوم ‪ .‬لنډۍ ته ځکه لنډۍ وايې‬
‫چې د سيال بونو له مخې لنده او دمانا له پلوه ديره اوږده او غښتلی وی او يا داچې چې لو مړۍ نيم‬
‫بيتی يې ددوهم نيم بيتی نه لنډ وې لکه دا ال ندې لنډۍ ‪:‬‬

‫د لنډی ونې نه دی ځار شم‬

‫لکه سييس چې په کمر والړه وينه‬

‫مصه‬
‫لنډۍ ته مرصه هم وايې او دا ځکه چې په پخوا زما نو کې د توری او ډال جنګونه وه او د هغو جنګونو‬
‫په مهال د جنګ ښه او پياوړی توره به په مرص کې جوړ يدله ‪،‬نو د مرصی توری شهر ت ډير زيات وه‬
‫او هغه به ډيره تريه او ځال نده هم وه ‪،‬نو د لنډۍ تا ثري او ښکالی يې د مرصی توری سه تشبيه کړی‬
‫چې د ميوند په جنګ کې د مال لې د خو لې مرصه د يا دولو وړده ‪:‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪3‬‬

‫که په ميو ند کې شهيد نه شوی‬

‫خدايږو ال ليه بې ننګې ته دی سا تينه‬

‫د مال لې د خولې دا لنډۍ د پښتنو د بر يا ليتوب او د ښکيالک د ما تې سبب شوه يعنې دی لنډۍ په‬
‫پښتنو ز مليانو کې هغه جذ بات او احساسات راو پاروی چې د س خندنې په رو حيه کې غليم مات‬
‫کړ او خپلی سينی يې د انګر يزی ښيکالک توپونو ته سپر کړی او په غليم يې هجوم وروړ تر څو يې‬
‫غليم پر شا و تا مبا وو ‪.‬‬

‫او بر يې خپل کړ ‪ .‬زما په قرب الړی تو کړه که يې د ننګ ګو لې په شا خوړلی وينه همدا ډول لنډۍ ته‬
‫ټپه هم وايې ‪،‬او دا هم يو ه د تسميی وجهه لری خغخ دا چې د لنډۍ تا ثري د سړی په زړه ټپ جوړه‬
‫وې ‪ .‬يعنې که توری او ټو پکی ښکاره ټوپونه جوړه وې ‪،‬نو لنډۍ بيا پټ زخمونه د انسان په اوجود‬
‫کې جوړولی يش چې يواځی احساس يې کيږی ‪،‬خو ليدل کيږی نه لکه دا ال ندې لنډۍ ‪:‬‬

‫باور مې نه شی که به روغ شم‬

‫بال زخمو نه مې په زړه دی مړ به شمه‬
‫٭٭٭‬
‫د روغيدو مته مې نه شته‬
‫جانان په غشو د بڼو ويشتلی ميه‬
‫با ڼه دی ورو جګ کړه شري ينې‬
‫ما ته دی سم د زړه په س ټو مبلی د ينه‬

‫د لنډۍ بله ځا نګړنه داده چې شاعر يې معلو مه نه وې د هر چا يعنې د هر پښتا نه او پښتنې د خيال‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪4‬‬

‫او زړه خربی دي ‪ .‬بله داچې وخت او ځايې هم معلوم نه وې ‪ ،‬چې د چا له خوا ‪،‬څه وخت ‪،‬او په کوم‬
‫ځای کې ويل شوی دي ‪،‬او نه يې چا ته د تعداد پته لګيږی ‪ .‬د لنډيو کتابونه چاپ شوی ‪ ،‬خو د تعداد‬
‫په اړه يې څوک څه نه شی ويلی او نه يې کوم ليکوال ته څوک منسو بولی شی ‪،‬او نه څوک په ويلو‬
‫کې انتيظار با سی ‪ .‬حتی کله کله يې خلک يو د بل په وړاندې د مسا بقې په ډول هم وايې په تريه‬
‫پښتنې پيغيل او زمليان لکه دا ټپه ‪:‬‬

‫د ټپی وار راسه کيږده‬

‫ما ته يب واره ټپه خوند نه را کوينه‬
‫****‬
‫ما سه سمه سيا لی مه کړه‬
‫ما د لنډ يو سپاري لو ستلی د ينه‬

‫د لنډيو وو يونکي زياتره وخت تور سي وي ‪ .‬او د لنډیو ډيره بر خه د ښځو له خوا ويل کيږي ‪،‬او يل‬
‫شوي دي ‪ .‬د لنډيو د منځ ته را تګ په باب کو مه خا صه نيټه نه شته او اټکل کيږی چې د زرو کا لو‬
‫څخه هم بخوا قدامت لری وڅيړونکي په دی عقيده دی چې ښا يې لو مړنې په الس راغلی لنډۍ او‬
‫يا په بل عبارت يوه زړه لنډۍ دا وې ‪:‬‬

‫سپوږمې س وهه را خيژه‬

‫يار مې د ګلو لو کې ګو يت ر يبينه (‪)۳‬‬

‫لنډۍ چې د پښتو اولسی ادب او رلکلور اساس تشکلوی ‪ .‬د ژوند په هره بر خه کې د خپل مو ثر يت‬
‫مظاره کړی وپښتا نه ځوانان او پيغلې يې د مينې ‪ ،‬هجران ‪ ،‬و صل ‪،‬غم ‪ ،‬او خو شحالی په حا لتو نو‬
‫کې وايې ‪ ،‬مرشان يې په خپلو خربو کې د ځينو مسا يلو د تا يد لپاره وايې ‪، :‬حتی کله کله تری د‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪5‬‬

‫متل په حيث د خپلو خربو د قوت لپاره کار احستل کيږی ‪،‬نو ويالی شو چې په لنډيو کې د انسان‬
‫ژوند هر اړخ او هره پيښه انځور شوی ده چې دا انځور يدنه په ساده او روانه ژبه چې د اولس ژبه ورته‬
‫ويل شوي ده نو ځکه ورته اولسی ادب وايې ‪ .‬دلته د ټو لنيز ژوند د څو اړخونو او پيښو یا دونه کوم‬
‫‪،‬چې په پښتو لنډ يو کې په څو مره ساده ‪،‬روان او ظر يف انداز را نغاړل شوی او يو اوږده کسه يې په‬
‫لنډو الفا ظو کې بیان کړی ‪.‬که لو مړۍ د عشق بر خه او دهغه څو حا لته راواخلو ښه به وې ‪.‬‬

‫زه به عاشق سړی پو هيږم‬

‫يا يې رنګ زيړ وی يا يې شو نډي وچي وينه‬

‫په دی که خو شک نه شته ‪،‬چې په عاشقی او مينه کې جذ ببی ‪،‬غم ‪ ،‬خو شحالی ‪ ،‬مينت ‪ ،‬پيغور او‬
‫تهمتو نه وي ‪،‬چې دا يو حالت هم د لنډيو نه دی او هر يو يې په خبل وار تعر يف کړی ‪،‬هر حالت يې‬
‫ژبه ور کړی او غږو کې يې دي او په هغه ژبه کې غږولی په کو مه چې ټول پښتون قوم پو هيږی لکه‬
‫د جدايې به وخت يې عا شق خپلی معشو قي ته د اسی وایې ‪:‬‬

‫جانانه دومره را سه واي‬

‫لکه بر يښنا چې د با رانه سه وينه‬

‫د لنډۍپیژندنه‬

‫د لنډۍ پیژنې په اړوند په ځینو کتابونو ‪ ،‬لیکونو او خپرونو کې داسې راغيل دي ‪ ):‬لنډې په اوليس‬
‫ادبیاتو کز هغه ادبیات دي چې د اولس بې نومه او بې نښانه شاعر پکې پدې بریالی شوی چې د برش‬
‫د ژوند تر ټولو عايل شیبې په دوو نا متوازنو بیتونو کې په ایجاز بیان او تصویر کړی دی ‪) )۳( .‬استاد‬
‫حبیب هللا رریع لیکی) ‪ :‬لنډۍ یو هغه دوه مرسه ایز نظم دی چې لومړۍ او دوهمه مرسه یې نه په‬
‫قاریه کې سه یو شی او نه په وزن کې سه رابري وي ‪ .‬لنډۍ هغه موزون ‪ ،‬غیر متعارف ‪ ،‬مستزاد ‪،‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪6‬‬

‫حکمي مقفی ‪ ،‬غیر مرصع بیت دی چې لومړۍ برخه یې نهه (‪ )۹‬څپې او دویمه برخه یې دیارلس‬
‫((‪))۳۱‬څپې وې د پښتنو په مختلفو سیمو کې لنډۍ په مختلفو نومونو پاندې نومول شوي دي البته‬
‫چې په هر محیط کې به یې د بیلې بیلې وجهې سبب شوی وي ‪ ،‬او هر یو نوم ایښودونکي به د یو‬
‫خاص صفت او مقصد په لحاظ نوم پری ایښی وي ‪ .‬نو لدې کبله د لنډۍ په نومونو کې اختالف‬
‫معلومیږي ‪ .‬څو نومونه چې په بیلو بیلو محیطونو کې وربا ند ایښودل شوي دي په الندې ډول دي ‪:‬‬
‫لنډۍ د کندهار او پکتیا پښتانه یې لنډۍ بويل چې دا اصطالع د کرثت په توګه په دوي کې موجوده‬
‫ده او هم د هري سیمې باسواده خلک یې پیژين ‪.‬‬
‫بل تعريف‬

‫لنډه د مفرد مؤنث کلمه ده ‪ ،‬لنډۍ د لنډه بڼه ده ‪ ،‬د لنډۍ لومړنۍ برخه لنډه او دویمه برخه یې‬
‫اوږده ده ‪ ،‬له دې کبله ورته لنډۍ وایي‪ .‬یا دا چې په دی ډول نظم کې یو ډول تاثیرات پراته دی ‪ ،‬چې‬
‫په اوریدونکی په محضی اوریدو سه یو دايس ډول اغیزه کوي چې په خوله یې تعریف نه کیږی او‬
‫اکرث پښتانه یې په محض اوریدو سه په ژړ ا کیږی او په زړه کې یې یو هیجان او سوز پیدا يش ‪ ،‬نو‬
‫ځکه یې د هغې لنډۍ نوم چې د مار په معنی ده په دې نظم باندې ایښی ده‪ .‬راورټي ‪ )) :‬د پښتو‬
‫مشهور ادیب چې په قام انګریز ؤ(( د پښتو ژبې او دب ته یې ډیر خدمت کړی دی ‪ ،‬د دې پورته قول‬
‫یې تايید کړی دی او لنډۍ په باب کې لیکی ‪(( :‬د پښتو ژبې یو ډول اشعار دي ‪ ،‬چې د والړې‬
‫موسیقي په ذریعه ویلی کیږي ‪ ،‬د زیات جوش او حرارت نه ډک دی ‪ ،‬او ماته د دې په ذریعه خپل‬
‫وطني او ميل سودونه را په یادیږي ‪ ،‬چې ‪))۳. ..‬‬

‫د لنډیو اديب او معنوي ویش‬

‫لنډۍ د پښتو په رولکلوري ادب کې یو ځانله رورم دی چې د شکل له پلوه ډیري زړي دي ‪ ،‬د‬
‫موضوع په لحاظ هم دومره متنوعي دی چې د پښتني ژوند ټويل خواوي پکې په واقعي او طبیعي بڼه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪7‬‬

‫انځور شوي دي او سړۍ د پښتنو د اجتامعي ژوند دومره باریک موضوعات پکې پیدا کوالي يش‬
‫چې په نور سندرو کې بیا په دي کم و کیف نه دي بیان شوي ‪)۳( .‬‬

‫د لنډیو معنوی او حاميس انځور‬

‫فخر او حامسه‬
‫په خپل دی ‪ ،‬قوم ‪ ،‬ژبه ‪ ،‬نیکونو میړاين ‪ ،‬ز ړورتیا او نورو اوچتو صفتونو ویاړ کولو ته رخر ویاړنه‬
‫وایی ‪ .‬حاميس هغه شعرونو ته ویل کیږی چې موضوع یې ‪ ،‬جنګ ‪،‬مړانه ‪ ،‬ښندنه ز ړورتیا ‪ ،‬ننګ‬
‫غیرت ‪ ،‬توره او ویاړنه وي ‪ .‬لکه الندې لنډیو ‪:‬‬

‫علم دریاب کوشش کشتی دي‬

‫په کشتی کینه په دریاب و ګرځه میینه‬
‫****‬
‫چیرته چې علم حاصلیږي‬
‫هلته به خاوری کړمه غوښي خپل هډونه‬
‫****‬
‫مورې لنډۍ توره مې راکړه‬
‫پر دی غزا ده زه خپل ځان شهیدومه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪8‬‬

‫که له میونده روغ راستون شوي‬

‫خدایږو اللیه بې ننګۍ ته دې ساتیــــــنه )‪(۳‬‬

‫ګودر او لنډۍ‬

‫ګودر د پښتنو د کلتور د کتاب هغه رنګينه پاڼه ده‪ ،‬چې له نوم څخه يې د سړي زړه ته ديدنونه‪ ،‬مينه‬
‫او ښکال خپل ځان ورښکاره کوي‪ ،‬او د ښايستونو د يوې ټولګې په شان ورته ځان ښکاره کوي‪ .‬څرنګه‬
‫چې دنــــــوم څخه معلوميږي چې ګودردپښتوژبې سوچه کلمه ده اودپښتنوټولوسيموکې دګودرکلمه‬
‫عامه ده ‪ .‬کله چې موږ دګودرکلمه په خوله اخلو نوحتام زموږذه ته دپېغلې ‪ ،‬منګي او ماذديګري‬
‫کلمې راځي ‪.‬داهغه کلمــــــــــې دي چې دپېغلو‪،‬ځوانانو‪،‬شاعرانو‪ ،‬سندرغاړوله خواپه داسې‬
‫الفاظواو کلمــــــوکې ستايــــــــــــل شوي چې انسان داوريدولو توان په ځان کې نه ويني چې په‬
‫اوريدلويې دځوانی جزبه او د مينې ولوله راپاروي ‪ .‬دپښتنو په سيمه کې دګودرغاړه په مازديګري کې‬
‫د پېغلو په تودواکاړو ګرمه وي ځکه چې دا داسې ځای دی چې خپلې همزولې په کې جمع کيږي ‪.‬‬
‫ګودر چېرې چې ښکلې او مستې پيغلې د اوبو راوړلو په بهانه خپلو همزولو سه د زړه خواله کوي‪،‬‬
‫خوښي کوي‪ ،‬د خپلو مينو ديدنونه کوي‪ .‬ګودر د ويالې او چينې سه هغه ځای ته ويل کيږي‪ ،‬چې په‬
‫هغه ځای کې د منګي خوله په اسانۍ سه د اوبو په واسطه ډکيږي‪ .‬او د هغه سه نږدې کورونه د‬
‫خپلو ورځنيو ابو د پوره کولو کار اخيستل کيږي‪ ،‬چې ګودر ته معمـــــوالً انجونې ځي او ډېرې په‬
‫خوښۍ د ګودر څخه د اوبو راوړلو ته خوښيږي‪ .‬څرنګه چې زموږ په وط او په ځانګړې ډول د پښتنو‬
‫په سيمو کې د ښځو په تګ راتګ‪ ،‬مېلو او مستيو ته اجازه نه شته دی او نه هم په کې بې له ګودر‬
‫څخه کوم بل ځای شته دی‪ ،‬نو پښتنې انجونې ګودر ځانته په دنيايي جنت کې شمېرې‪ ،‬ځکه چې‬
‫هلته د خپلو همزولو انجونو سه د زړه د نړۍ رازونه رشيکوي او د خپلو يارانو سه د ديدن څخه خوند‬
‫اخيل‪ ،‬څوک په کې نوی د يارانې تار غځوي او څوک په کې خپلو زړو يارانو ته ټينګښت تارونه تړي‪.‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪9‬‬

‫دلته يوه پښتنه انجلۍ د خپل يار د ديدن لپاره په ځان تکليف مني او کوز ګودر ته اوبو پسې ځي‪،‬‬
‫چې هغه د پښتنو په قول په يوه تېر دوه ښکاره کوي‪ ،‬چې وايي‪:‬‬

‫اوبه د هر ګودر خوږې دي‬

‫جانانه ستا دپاره کوز ګودر ته ځمه‬

‫دلته د ګودر په بهانه د يار د ديدن کولو سبېره د پښتنې انجلۍ د مينې سپېڅلتوب هم ځان ښکاره‬
‫کوي‪ ،‬چې د خپلې مينې لپاره په ځان تکليف ګايل او د يار ديدن کوي‪ .‬په ګودر کې نه يوازې د انجونو‬
‫خنداګانې او د بنګړو رشنګهار شتون لري‪ ،‬بلکې هلته د ګودر څخه يوه څه لرې په هغه سيمه کې‬
‫چې ګودر ورته ښه مالوميږي‪ ،‬ډېر زمليان هم ليدل کيږي‪ ،‬چې ډېرو انجونو په منځ کې د يوې انجلۍ‬
‫د سالو خربه داسې په لنډۍ کې رانغاړي‪:‬‬

‫پر ګودر سور سالو ښکاره شو‬

‫ما وې دې تورو اوبو اور واخيست مينه‬

‫دلته د سالو يا ټکري سور والی او هغه هم د يوې داسې انجلۍ په س چې په مستۍ ورځينې هخوا‬
‫دېخوا س اخيل او دا پرې د خپل مني زړه زخمي کوي‪ .‬او يا هم کومو زمليانو‪ ،‬چې د ګودر د غاړې د‬
‫مستو انجونو کتار او ټولګه ليدلې وي‪ ،‬هغه بيا ځان د ګودر د غاړې په شان غواړي‪ ،‬چې د انجونو د‬
‫ستاج يش او يا هم انجونې يې په خپل الس راوشکوي او د زړه په س يې کيږدي‪ .‬لکه چې وايي‪:‬‬

‫خاونده ما د ګودر ګل کړې‬

‫چې جينکۍ مې شوکوي س کې مې ږدينه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪10‬‬

‫دلته د هغه ګل يادونه شوې‪ ،‬کوم چې د ګودر په غاړه وي او انجونې هغه راشکوي او په خپلو وېښتانو‬
‫کې يې د مستۍ د نښې او د وېښتانو د ښايست لپاره ټوکوي‪ ،‬چې د خپل مني زړه پرې ټکور کړي‪ .‬يا‬
‫هم ځينې ميينان ګودر ته د ټولو انجونو او يا هم د جوړه انجونو له تګ څخه سټکوي او د خپلې مينې‬
‫سه د بلې انجلۍ راتګ ورته ټکه ښکاري‪ ،‬لکه چې وايي‪:‬‬

‫په ګودر څه ټکه لوېدلې‬

‫چې کرشه خور يې بدرګه ورسه ځينه‬

‫د پښتنو د کلتور د کتاب د پاڼو څخه دا جوتيږي‪ ،‬چې پښتانه انجونې يوازې حتا ګودر د اوبو پسې هم‬
‫نه لېږي‪ ،‬يا يې کرشه خور او يا هم کرش ورور ورسه ليږي‪ ،‬خو دلته دا کرشه خور دې خوار عاشق ته‬
‫د ټکې په څېر راغلې‪ ،‬چې دی يې د خپلې مينې سه د همرازۍ څخه بې برخې کړی دی‪ .‬که څه هم‬
‫د مور څخه خوږه او نيږدې څه نشته خو کله چې يوه نجلې په کورکې د موراو پالر له خوا ورته رد او‬
‫بد وويل يش هغه خپل ډک زړه ګودرته وړي اودګودرپه غاړه دخپل زړه بړاس اوبايس ‪ .‬کله چې‬
‫دګودرغاړه په شنواوسورنګونوپټه وي نوځوانان يې بياپه شعرونواولنډويو کې انځوروي ‪:‬‬

‫پرګودرسورسالوښکاره شو‬
‫ماوې دې تورواوبو اورواخيست مينه‬

‫کله چې په ګودردنجونوسه ‪ ،‬سپني او شنه ټيکري راغونډيش چې ددوي دټيکريودرنګونوتيزوالی‬

‫دومره تيز وي چې داوبورنګ هم ځان سه اړوي ‪.‬چې دلته دلنډۍ ويونکي هم دې ټکي ته اشاره کوي‬
‫او وايې چې کله سور سالو په ګودر راښکاره يش دغه سور رنګ دومره تيزوي لکه داور تاو چې سړی‬
‫سيزي که څه هم اوبه داور ضد وي خو بياهم هغه تاثريات چې په سور سالو کې وي اوبه او اور ورته‬
‫هيڅ دي ‪.‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪11‬‬

‫يار مې ټو پک زه يې مر مي ميه‬
‫په تورو غروکې يې ويشتم ورکه يې کړمه‬
‫****‬
‫ورشه د يار خرب دی واخله‬
‫چې بی د يدنه دی سا ته لیو نی شونه‬
‫****‬
‫ما ز ديګر چري ته وی چې نه وې‬
‫خوری وری زلفی په بام والړه ومه‬
‫په لنډيو کې انځورونه او تشبېهات‬

‫په بښتو لنډيو کې انځوړ یز کليامت ‪،‬تشبيهات او هم وزنه لغتونه په ډیر هرنی وروان ‪ ،‬ساده دول‬
‫راوړل شوی دی ‪ .‬د لنډۍ مو جود رورم ورته يو خاص خوند او ښکال ور بښلی ده لکه دا لنډۍ ‪:‬‬

‫زلفی دی بی شامله ښوري‬

‫لکه استاد شاګرد ته لښته خو ځو ينه‬

‫دلته د زلفو لړ داستاد د لښتی سه تشبیه شوی دي که څه هم د زلفو نرمي او ظرارت بايد د يوي لښتی‬
‫سه تشبيی نه شی ‪ ،‬خو د لښتی تاندوالی او د ګوزر کيفت چې د لښتی درد په ښکاره ډول او د زلفو‬
‫درد پټ احساس ددی تشبيه مانا ته ډير قوت ور بښی او که يو بل ماناوې تړاو ته يې ځیر شو ‪ .‬که د‬
‫استاد د لښتی خو ځول شاګرد دی ته اړ با سی چې د يو مضمون لو ست ښه زده کړی ‪ .‬خو دا هم بی‬
‫ځايه نه ده ‪،‬چې د يار زلفي هم سړی ته د مينې درس ورکوی ‪ .‬هغه د خوشحال بابا خربه چې وايې ‪:‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪12‬‬

‫بدرګه که محبت راسه نه وايې‬

‫يک تنها به به خو نخوارو الرو تلل څوک‬

‫که په لنډيو هر څومره وغږيږو ‪،‬نو د بس ټکۍ به پيدا نه کړو ‪،‬ځکه لنډۍ زمو نږ د اولس هغه قيمتی‬
‫او ارز ښتنا که پا نګه ده خال صيدل يې نا شونې ده او د يادولو وړ خربه خو دا ده ‪ ،‬چې دغه پا نګه‬
‫خداي )ج( يواځی په پښتو پريزو کړ يده ‪ .‬نوری زيب له دی نعمته بې بر خی دی او کامل يې په دی‬
‫کې دی چې دا داولس خربي دی واو داولس د زړه خربی دی او داولس دزړه نه راوتلی دي ‪،‬ځکه نو‬
‫داسی څوک به نه وې چې لنډۍ يې زده نه وې یايې نه پيژنې ‪،‬ځکه په لنډيو کې زياتره د ټو لنې‬
‫حاالت ‪ ،‬ټو لنيز ژوند ‪ ،‬او د چا پرييال په اړه مفا هيم رانغاړل کيږی ‪،‬حتی کلتوري مسايل په ډيره ساده‬
‫ژبه انځور شوی دي لکه دا ال ندې لنډۍ ‪:‬‬

‫که مور او پالر دی خداي رضا کړل‬

‫د ماما ګانو به دي زنې ونيسمه‬

‫زمو نږ په پښتنه ټولنه کې دا دود دی چې د جنې په غو ښتنه کې لومړۍ حق د پالر او مور دی ‪ .‬او‬
‫دهغوی د رضا حاصلول يوه حتمې خربه ده ‪ ،‬خو کله کله يا په اکرثه ځا یونو کې ماماګان هم ددي صال‬
‫حيت لری چې نجلۍ دواده او يا په عامه اصطالح دبر خليک په ټا کلو کې رول ولری ‪ .‬چې په پورته‬
‫لنډۍ کټ مټ مفهوم په لنډو الفا ظو کې رانغاړل شوی دی او يا دا لنډۍ ‪:‬‬

‫په ما دی ټول کلۍ خرب کړ‬

‫په تا دې يو دادا خرب دی زړه دی چو ينه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪13‬‬

‫دلته هم د کليمو د رواجونو او دودونو مسله ده ‪ .‬چې په پښتنو کې يا دونې پټې وي ‪.‬او که دغه راز‬
‫په ډاګه شی ‪ ،‬نو بد عواقب به ولری ‪ .‬خو د مينې جذبات بيا کله کله انسان ته دومره جر عت ورکړی‬
‫‪ .‬چې انسان د خپلی ټولنې او ټو لنیز قانون نه س غړاويې ته مجبوروی ‪ .‬لکه دا لنډۍ ‪:‬‬

‫په توراور بل مې جنګ جوړ يږی‬

‫زما بې غوره ياره ځه چې تر ينه ځونه‬

‫چې البته داحالت د ينې استعراق يا جنون مرحله ده چې سړی خپل استو ګنځی پر يږدی ‪ .‬او د ناخوالو‬
‫له السه د ټو لنې نه تجد يديږی ‪ .‬خو په هر صورت مالمتيا ددي مۍلو مو انسانانو هم نه ده ‪ .‬ځکه‬
‫هغه دچا خربه ده ‪) .‬دمينې نازولی حالت ته جنون وايې ( نو چې د سړی مينه دیره نازولی شی ‪ ،‬نو‬
‫هغه به ولی نه جنون کيږی ‪ .‬دوی چې جنون شی ‪ ،‬نو د دونيا ټول خواږه او د معشيت ژوند شاکړی او‬
‫بالخره د جنون په سمندر الهو شی ‪.‬او خپل هر څه د خپلی ميني نه قربان کړی ‪ .‬هغه د اخرت و صيب‬
‫خربه چې‬

‫سو مال به درته دوه په ميدان کيږدم‬

‫کومه ورځ چې ستا د مينې جواری شوه‬

‫نو دغسی پښتانه مينان هم ځان یو له بله قربانوی ‪ .‬او دا خو ښکاره ده چې بښتانه په قربانې او ځان‬
‫تريونه کې نوم لری لکه دا الند ې لنډۍ ‪:‬‬

‫د غرغری ميدان ته راشه‬

‫سبا مې ستا په تهمت دار ته خيژوينه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪14‬‬

‫خو معشو قه بيا د خپل غاشق پدی حال رخر کوی ‪ .‬او وياړی ‪،‬چې دا قر بانې يواځی او يواځی ددي‬
‫مينې ته ورکوی ‪ .‬او خپل سپيڅلی روح د يوی سپيڅلی مينې قر بانوی ‪ .‬او وايې ‪:‬‬

‫خاونده ټوله مې تری زار کړی‬

‫زما په س يې غرغري منلی دينه‬

‫په بای کې دومره وايم چې لنډيو ته زه دومره عقيده لرم چې که په پښتو کې هيڅ شعر نه وايې او يواځی‬
‫همدا لنډي وی ‪،‬نو د پښتو ادب لپاره به کا ری وايې ‪ .‬او په اخر کې دادی کوم چې پښتا نه دی ژوندې‬
‫وې او پښتون دی اباد وې ‪ .‬او خدای )ج( به پری د ابدی عمر پريزو وکړی‬

‫عمر دی ډير شه خپله ياره‬

‫زما د زړه ستنی په تا والړی د ينه‬
‫د ګودر اومنګي انځور په لنډيو کې‬
‫اوبه دهر ګودر خو ږی دي‬
‫جانانه ستا لپاره کوز ګودر ته ځمه‬
‫****‬
‫اوښکي مې سيند غوندې بهيږی‬
‫بیا به د سيند د غاړی نهکوم سيلونه‬
‫****‬
‫بيلتونه چريته چې ځی الړ شه‬
‫ګودر ته مه ځه چې بې پاتی شينه‬
‫****‬
‫پرګودر سور سالو ښکاره شو‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪15‬‬

‫ماوې دی تورو اوبو اورواخيسته مينه‬

‫****‬
‫پالريې دبر کلی ملک دی‬
‫لور يې د کوز کلی منګی راډکو ينه‬
‫****‬
‫په ګودر څه ټکه لو يدلی‬
‫چې کرشه خور يې بدرګه ورسه ځينه‬
‫****‬
‫خا ونده دا ګناه مې معاف کړی‬
‫بيا به دخوړ په عاړه نه کرم ګلونه‬
‫****‬
‫خاونده ما دګودر ګل کړی‬
‫چې جنکي مې شوکوی سکې مې ږد ينه‬
‫****‬
‫خوله به د خدای په رضا درکړم‬
‫منګۍ مې ولی ښوروی لنده دې کړمه‬
‫****‬
‫د زلفو تار مې اوبو دروړو‬
‫په غم رش يکه مينه نيسه ګودرونه‬
‫****‬
‫د کشاملو منجيله وکړه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪16‬‬

‫چې خو شبوی دی د منګۍ د بيخه ځينه‬

‫****‬
‫دګودر غاړه ورته نيسه‬
‫د نجلۍ خوی د مرغاوې دی رابه شينه‬
‫****‬
‫دګودر هر بو ټی دارو دی‬
‫چې پری لګيږی د نجو نکو پلونه‬
‫****‬
‫د منکو ټو کتار يې جوړ کړو‬
‫لنډۍ بازار يې په ګودر ولګاونه‬
‫****‬
‫که دی زما ديدن ياد يږی‬
‫د ګودر غاړه اجاره واخله مينه‬
‫****‬
‫که د يدن کړی ګودر ته راشه‬
‫زه به منګۍ په لپو ورو‪،‬ورو ډکومه‬
‫****‬
‫ګل مې د السه اوبو دروړ ه‬
‫په غم رش يکه ال ليه نيسه ګودرونه‬
‫****‬
‫ګودر ته ځم راپسی راشه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪17‬‬

‫زه به منګی په لپو ورو‪،‬ورو ډکومه‬

‫****‬
‫ګودر په س مې قرب جوړ کړه‬
‫چې مات منګی جنکۍ زما په قرب ږد ينه‬
‫****‬
‫ما دګودر په غاړه ښخ کړی‬
‫چې جنکۍ مې مات بنګړی په قرب ږد ينه‬
‫****‬
‫منګي يې ټول په ډنډ غو په کړل‬
‫د شيطا نۍ منګی په لپو ډکو ينه‬
‫****‬
‫يو ګوټ اوبه منګی نه راکړه‬
‫د وصال تږی يم اوبه بهانه کومه‬
‫مات کودړی‬
‫دګودر په غاړه پروت و مات کودړی‬
‫و يلی زه وم روغ منګی کالل جوړ کړی‬
‫****‬
‫د لته لو بو کې زه مات يوه ځلمی کړم‬
‫يوی پيغلی په اوږو ومه راوړی‬
‫****‬
‫د جهان هره زره کې عشق عيان دی‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪18‬‬

‫مات کودړی سه هم د عشق داستان دی‬

‫****‬
‫ډير مني په دی ګودر دې يو ځای شوی‬
‫ډير منګي دلته مات شوی لند بیان دی (‪)۳‬‬
‫په لنډ يو کې دګودر انعکاس‬

‫اوبه د کوز ګودر خوږی دی‬

‫لیال د يار لپاره بر ګودر ته ځينه‬
‫****‬
‫اوبه دکوز ګودر خوږی دی‬
‫زه د مني د پاره بر ګودر ته ځمه‬
‫****‬
‫او به د کوز ګودر خوږی دی‬
‫د ليو نی د خو بی کنګل پکی راځينه‬
‫****‬
‫بدن درياب زړه مې ګودر دی‬
‫د غم ويلی پکې رګونه تللی دينه‬
‫****‬
‫بیا به منګی ته ګو تی نه کړم‬
‫مور د ګودر د تلو نه ما منعه کوينه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪19‬‬

‫پاس په ګودر د پيغلو جنک شو‬

‫د سور سالو مري منی ما تی ګډوينه‬
‫****‬
‫پاس په ګودر والړی ګله‬
‫نصیب د چا يې او به زه در خيژومه‬
‫****‬
‫پاس په هوا راشه جانانه‬
‫د ګودر الري راڼيزو نیولی دينه‬
‫****‬
‫پټ د ګودر په غاړه کينه‬
‫چې ياره پټ په پټ وکړو ديدنونه‬
‫****‬
‫پرګودر سپينه سينه اوړی‬
‫په الره تري يدم ودی ويشتمه‬
‫****‬
‫پر ګودر ګڼي ونی کیږده‬
‫چې شا ليال منګی په سوری ډکو ينه‬
‫****‬
‫پر ګودر نښه راته کيږده‬
‫د ما زد يګر اوبو له ځمه وا به يې خلمه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪20‬‬

‫پر ګودر څه بال لګيږی‬

‫چې کرش ورو يې بدرګه ورسه ځينه‬
‫****‬
‫په ګودر سور سالو ښکاره شو‬
‫چاوې سالو دی وچاوې اور ولګيده‬
‫****‬
‫په لوی ګودر دی څڼی پری ولی‬
‫په نری بادی يې وچوی مني دی کړمه‬
‫****‬
‫پیغله ګودر ته روانيږی‬
‫زړه يې منجله کړو پری منګی راوړی مينه‬
‫****‬
‫تاسی دی بر ګودر ته ګوری‬
‫د بيغلو جنګدی منګو ټی ګذاره وينه‬
‫****‬
‫ته د ګودر غاړی ته راشه‬
‫ما په منګی کې پراټی راوړی دينه‬
‫****‬
‫ته ماز ديګر ګودر ته راشه‬
‫په ګودر کيږی په اسانه ديدنونه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪21‬‬

‫ته ماز ديګر ګودر ته راشه‬

‫زه به منګی په لپو ورو ورو ډکو مه‬
‫****‬
‫جانانه ستا د زړه لپاره‬
‫زه په غرمه د ګودر غاړی له درځمه‬
‫****‬
‫خاونده بيادی مازد يګر کړ‬
‫پهګودر جوړشو دمنګيو کتارونه‬
‫****‬
‫خلکه ګودرګوري ګډيږی‬
‫زه بې ګودره ګډيدمه ال هو شومه‬
‫****‬
‫داده ګودر غاړه راواخله‬
‫لکه زخمی هيلۍ په ډبکې ناسته ميه‬
‫****‬
‫د اسی منګولې نری غاړه‬
‫ګودر ته الړه دچا ژوند خرابوينه‬
‫****‬
‫دا سې منګولۍ نری غاړه‬
‫ګودر ته الړه برګ منګی ترخکې وړينه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪22‬‬

‫داسي منګولی نری غاړه‬

‫لکه کو تره په مکيز ګودر ته ځينه‬
‫****‬
‫د جال ال ګودره وران شی‬
‫په جنکودی سا لنډی ولګاو نه‬
‫****‬
‫ددی ګودر غاړی ته ګوره‬
‫نری لګی دی پيغلی زړونه وديتوينه‬
‫****‬
‫دګودر خواکې وين کيږده‬
‫چې شا ليال منګۍ په سیوری ډکو ينه‬
‫****‬
‫دګودر زر اجازت راکړه‬
‫ما ته کو څه کې جنکی والړی دينه‬
‫****‬
‫دګودر غاړه به ښا يسته کړی‬
‫ورله روان شول د بلبلو کاروانونه‬
‫****‬
‫دګودر غاړه پری ښايسته ده‬
‫څا نګه دی خدای شامدام روغه لر ينه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪23‬‬

‫دګودر غاړه ورته نيسه‬

‫دجنلۍ خوی دمر غاوی دی رابه شينه‬
‫****‬
‫دګودر غاړه ورته نيسه‬
‫ليال دجنو مريه ده مخکې دربه شينه‬
‫****‬
‫دګودر غاړه ورته نيسم‬
‫زما جانان پردی الر تللی رابه شينه‬
‫****‬
‫دګودر غاړهيې ناغه کړه‬
‫زملو په غاړهکړه دصرب تاويزونه‬
‫****‬
‫دګودر غاړه دي اغزي کړه‬
‫په سرتګو ړوند شی بخملی پڼي لرمه‬
‫****‬
‫دګودر هر بو ټی داروده‬
‫چې لګيدلی پری د پيغلو پلونه‬
‫****‬
‫دګودر هر بوټی دارودی‬
‫جونی پری هره ورځالسونه لګو ينه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪24‬‬

‫دګودر هر بوټی تازه ږې‬

‫هرمزد يګر پری جو نې سرتګي لګو ينه‬
‫****‬
‫دګودر هر مازد يګری ښه وې‬
‫چې جونې ټولی ماز د يګر سيل له راځينه‬
‫****‬
‫دمازد يګر اوبوله مه ځه‬
‫په ګودر زانګی دکوډګرو تاويزونه‬
‫****‬
‫د مازد يګر ګودر ته راشه‬
‫ما په منګی کې پراټي راوړی د ينه‬
‫****‬
‫د مازد يګر ګودر له مه ځه‬
‫پيغلی ابو پر ځای و يني دکو ينه‬
‫****‬
‫د مازد يګر ګودر له راشه‬
‫زه به منګی په لپو ورو‪،‬ورو ډکومه‬
‫****‬
‫د ماز د يګر ګودره وران شی‬
‫په خندا درشم په ژړا درنه راځمه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪25‬‬

‫د يدن دی سی کړه را ال هو کړه‬

‫زه په غاړه دګودر والړه ميه‬
‫****‬
‫زلفی يې بیيا پر مخ خوری کړی‬
‫د ماز د يګر ګودر له څی ځان سنګارو ينه‬
‫****‬
‫سرتګي دي ډکي تو مانچي دي‬
‫چې د ګودره را ختم ودی ويشتمه‬
‫****‬
‫سرتګی هوسۍ رصاحی غاړه‬
‫بيا دګودر په الره مسته ياره له ځمه‬
‫****‬
‫شاه دګودره روانيږه‬
‫زما نړ يږی د زړګی پا خه برجونه‬
‫****‬
‫شاه دګودره روانيږه‬
‫لکه د بڼ مر غۍ وړه شنه يې خالونه‬
‫****‬
‫شاه دګودر له لوری راغله‬
‫لکه پا چا ورته پريي والړی دينه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪26‬‬

‫شال يې په س اوږی په غاړه‬

‫ګودر ته الړه عاشقان ر نځورو ينه‬
‫****‬
‫شو مازد يګر ځان يې سنبال کړو‬
‫خپلو همزلو سه کوز ګودر له ځينه‬
‫****‬
‫شو ماز د يګر ګودر له الړه‬
‫لکه هو سۍ په الره اخلی قد مو نه‬
‫****‬
‫شو ماز د يګر ګودر له الړه‬
‫په اردلۍ کې سيهلۍ ورسه ځينه‬
‫****‬
‫که ته ر يښتيا پر ما مني يې‬
‫د ګودر غاړه اجاره واخله مينه‬
‫****‬
‫ګودر ته ځم را پسی را شه‬
‫يوه شيبه به دی په شه زړه وو ينمه‬
‫****‬
‫ګور له ځم را پسی راشه‬
‫منګي مې دوه دي نری مال مې ما تو ينه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪27‬‬

‫ګودر له ځمه را پسی را شه‬

‫ما په منګې کې پراټي را وړی د ينه‬
‫****‬
‫ګودر ته دواړه خو يندي راغلی‬
‫يوه يې ويشتل کا بله يې غيش ټو لو ينه‬
‫****‬
‫ګودرته ځم راپسی راشه‬
‫زه به منګی په لپو ورو‪،‬ورو ډکومه‬
‫****‬
‫ګودر ته ځم راپسی راشه‬
‫وخت مازد يګردی چې پری وکړو د يدنونه‬
‫****‬
‫ګودر له غربګې خو يندی راغلی‬
‫ګو له ماری د خامرو سرت ګو کو ينه‬
‫****‬
‫ګودر له ځمه خو شحا ليږم‬
‫چې مې جانان کر لې الره کې سه ګلونه‬
‫****‬
‫ګودر ته ځی په مخه راغلې‬
‫ګيبی ګيبی پرتو ګ دی الره نه راکو ينه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪28‬‬

‫ګودر کې سی ملبی شوی پورته‬

‫د چا د زړه په دنيا اور ولګيد نه‬
‫****‬
‫ګودر شو ګرم مازد يګر دی‬
‫ليال همزولو سه قينج مکيز کو ينه‬
‫****‬
‫ګودر له ځم چې اوبه راوړم‬
‫په سو منګلو به يې جانان له ورکومه‬
‫****‬
‫ګودر له ځم چې مانګی مات کړم‬
‫سپو ږمۍ زړه شوه اوس تیاره کې ياره ځمه‬
‫****‬
‫ګودرته څی ناوخته کيږی‬
‫د خيال کاته کوی په اور يې ستی کړ مه‬
‫****‬
‫ګودر له ځی او پښو ته ګوري‬
‫پاچاهی الرکې د خيال مه ږده قد مونه‬
‫****‬
‫ګودر په س مې قرب جوړ کړی‬
‫چې مات منګی پيغلی زما په قرب وينه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪29‬‬

‫ګودرکې هره ورځ اخرت وې‬

‫منګي په س ورله راځی جو نی سيلونه‬
‫****‬
‫ګودر د غدونو څه کم نه دی‬
‫پکې پښيږی شنی پاخی کټه بازونه‬
‫****‬
‫ګودر دی عمر له اباد وې‬
‫مازد يګري پکې وی اخرتونه‬
‫****‬
‫ګودربادشا منګی وزير دی‬
‫وزیر هميشه د خپل يار سالم کو ينه‬
‫****‬
‫ګودره ټول درته لو ګی شم‬
‫په سور سالو کې ليال ستا خواله را ځينه‬
‫****‬
‫ګودرکې هره ورځ اخرت وې‬
‫رنګ رنګ پکې وی د خو بانو محلسونه‬
‫****‬
‫ګودرته راغلی برابره‬
‫يا خو لګۍ راکړه يا منګی در ماتو مه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪30‬‬

‫ګودر دی عمر له ودان وې‬

‫په دی بهانه د حانان وکړم د يدنونه‬
‫****‬
‫ګودره بخت دی غلبه دی‬
‫د پيغلو جنو سيل کوی حريان دی کړمه‬
‫****‬
‫ما په ګودر د جنو ښخ کړی‬
‫ګو ندې مال له پر ما کيږدی قد مو نه‬
‫****‬
‫ما زد يګر تل لری خاونده‬
‫چې ماز د يګر په ګودر وشی د يدنونه‬
‫****‬
‫مازديګر پيغلی ښی اغلی‬
‫منګي په ولو دګودر غاړی له ځينه‬
‫****‬
‫ما سه سم ګودر له الړ شه‬
‫منګي مې دوه دی نری مال مې ما تو ينه‬
‫****‬
‫منګی به تخرګ ګودر له ځمه‬
‫دغه يو ځای دی چې بری کيږی د يدنونه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪31‬‬

‫منګي کې موری اوبه نه شتهخ‬

‫زه د اوبو لپاره کوز ګودر له ځمه‬
‫****‬
‫ولی به زه ور پسی نه مر م‬
‫اوږی په غاړه ما زد يګر ګودر له ځينه‬
‫****‬
‫وخت د ځوانې مې نيمه خوا شو‬
‫يار بې ورا شو ارمانې به ګودر له ځمه‬
‫****‬
‫هغه ساعت به کله راشی‬
‫چې د اشنا سه به بر ګودر له ځمه‬
‫****‬
‫هر مازد يګردی لوی اخرت دی‬
‫ګودره ! ځکه دی صفت هر ځای کو مه‬
‫****‬
‫جنۍ د پالره دی وير يږم‬
‫ګودر ته راشه کور ته نه درسه ځمه‬
‫****‬
‫چې ماز د يګر شی زړه مې ښه شی‬
‫په ګودر حوړ شی د منګيو کتارونه‬
‫****‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪32‬‬

‫چې مازد يګر شی عاشقان ژاړی‬

‫چټه له خياله منګی وړی په ګودرونه‬
‫****‬
‫چې يوړم يوړم اوبو يوړم‬
‫چې بې ګودره ګډ يدم اوبو به وړمه‬

‫د لنډيو په هکله د ليکوالو نظرونه‬

‫په پښتو کې لنډۍ څه ته وايي‬

‫استاد حبيب هللا رريع‬

‫د پښتو لنډيو ژوند څلورنيمو زرو کلونو ته رسيږي‬

‫هارون حکيمي‬

‫لنډۍ‪ ،‬مرصۍ ‪ ،‬ټپۍ‬

‫په لنډيو کې خندونکې توکي‬

‫محمود نظري‬

‫لنډۍ د ګلونو په سمندر کې‬

‫محمد حامد حليمي‬

‫د پښتو لنډيو په اړه يو څو خربې‬

‫واليت خان ځدراڼ‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪33‬‬

‫په پښتو کې لنډۍ څه ته وايي؟‬

‫د آملان ږغ راډيو سه د استاد حبيب هللا رريع دمرکې منت‬

‫د لنډيۍ چينې د پښتو په غرونو او رغونو‪ ،‬كليو او بانډو‪ ،‬باغونو او بڼونو ټولو كې راوخوټكېدې او د‬
‫دوى د ژوند ټول اړخونه يې په خپلو خوږو لفظونو كې انځور كړل‪.‬‬

‫په لويو غرو د خداى نظر وي‬

‫په رس يې واورې په ملن يې زېړ ګلونه‬

‫سندرو او افسانو زموږ د لرغوين هيواد د اديب او كلتوري ژوند خښته كېښوده او د ليك تر پيدايښت‬
‫وړاندې يې زموږ د فكري يون كرښي وټاكلې او پښتو اوليس سندرو هم د همدې ويدي او اوستايي‬
‫سندرو تر څنګ سرتګې پرانيستې‪.‬‬

‫د پښتو اوليس ادب په ښريازه ګلبڼ كې د لنډۍ په نامه يو داسې ګلبوټى هم رازرغون شو چې هره پاڼه‬
‫يې بېل رنګ او د هرې څانګې خوځښت يې بېل آهنګ درلود‪.‬‬

‫لنډۍ په ټوله پښتونخوا كې خورې او هرې پښتنې او پښتون ته ورسېدې‪ ،‬هر چا چې وويلې د ټولو‬
‫مال شوې او د ټولو د حال او چاپېريال څرګندويي او ښكارندويي يې وكړه‪.‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪34‬‬

‫لنډۍ د پښتني ټولنې ټول رازونه په خپله غېږه كې خوندي كړل او د پښتو د ژوند ښې او بدې‪،‬‬
‫خوږې او ترخې ټولې پېښې او خاطرې يې په خپله ملن كې راونغښتلې‪ ،‬لنډيو هم د پښتنو د ودونو او‬
‫ښاديو دوراګانو ملتيا وكړه او هم يې د دوى د جنازو او تابوتونو ويرونه وكړل‪.‬‬

‫د لنډيۍ چينې د پښتو په غرونو او رغونو‪ ،‬كليو او بانډو‪ ،‬باغونو او بڼونو ټولو كې راوخوټكېدې او د‬
‫دوى د ژوند ټول اړخونه يې په خپلو خوږو لفظونو كې انځور كړل‪.‬‬

‫لنډۍ سياليب او څپه ييز جوړښت لري او لكه له نامه څخه يې چې ښكاري يو لنډ بيت دى چې دوه‬
‫مرسۍ په كې دي‪ ،‬يوه لنډه )‪ (۹‬سېاليب او بله اوږده ديارلس سياليب‪ ،‬ددې ‪ ۲۲‬سېالبونو په غېږه كې د‬
‫لوى نه لوى مطلب په ډېر اعجاز او ايجاز خوندي كېږي او اديب كېږي‪.‬‬

‫د ژوند هره موضوع د لنډۍ موضوع ده او د پښتني ژوند هره برخه د لنډۍ دګلونو خوشبويه عطر‬
‫جوړوالى يش‪ .‬د مينې نغمې او د حاالتو تغمې دواړه د لنډۍ په پستو اننګو كې ښكاري او دا كامل‬
‫په كې شته چې په بشپړفصاحت او بالغت يې ادا كړي‪.‬‬

‫د منونې په توګه پښتونويل يو قانون دى‪ ،‬په دې قانون كې كه دښمن هم د چا په كور كې پناه واخيل‪،‬‬
‫مضمون دى‪ ،‬د همدې اصل له مخې مني بېلتون ته هركىل كوي او ډاډ وركوي‪:‬‬

‫بېلتونه راشه ستړى مه شې‬

‫زړه مې پښتون دى مېلمه نه خپه كوينه‬

‫ګودر د پښتني ټولنې يوه ټولنيزه مؤسسه ده‪ ،‬په هركيل او تپه كې يو ګودر موجود وي‪ ،‬د كيل پېغلې‬
‫نجونې ګودر ته راځي‪ ،‬اوبه هم ځنې وړي‪ ،‬مركې او مجلسونه هم رسه كوي او كله ‪ ،‬كله د دوو مينو‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪35‬‬

‫ديدن هم په ګودر يا د ګودر په الره كې كېږي‪ ،‬نجونې ګودر ته په ښو او نظرراښكونكو جامو كې ځي‬
‫او د رسو سالوګانو سيالۍ كېږي‪ ،‬يوه لنډۍ دا منظر داسې انځوروي‪:‬‬

‫په ګودر سور سالو ښكاره شو‬

‫ماوېل په تورو اوبو اور ولګېدنه‬

‫مينه او وفا د پښتني دنيا يو زرين او متني اصل دى چې ژمنه يې وكړه بيا ماتېدى نه يش او چې قول‬
‫يې وكړ بيا بدلېدى نه يش‪ ،‬د همدې اصل له مخې مني مينې ته د مينې په دنيا كې د وفا ډاډ په دې‬
‫الفاظو وركوي‪:‬‬

‫د زلفو تار نښاين راكړه‬

‫كه په قيامت يې رانه غواړې دربې كړمه‬

‫غربت او بېوزيل د پښتني ټولنې يوه سپوره برخه ده خو د كورنۍ مينه او صميميت‪ ،‬لوريينه او يو پر بل‬
‫پېرزوينه هم يو زرين اصل دى‪ ،‬يوه پښتنه مېرمن له خپل مېړه رسه د مينې او لوريينې ژوند لري يوه‬
‫ورځ داسې راځي چې په كور كې د خوړو څه نشته‪ ،‬څښنت مجبورېږي وږى له كوره راځي چې په‬
‫كور كې د خوړو څه نشته‪ ،‬څښنت مجبورېږي وږى له كوره وزي او په خوارۍ مزدورۍ پسې ځي‪،‬‬
‫كله چې مېرمن د خوړلو څه مومي او د سرتخوان ته كښېني نو وږى تلىل څښنت يې وريادېږي‪ ،‬مړۍ‬
‫يې په ستوين كې نښيل او د صميميت او لورېينې داسې ازموينه تررسه كوي‪:‬‬

‫اشنا مې وږى رانه تلىل‬

‫چې دسرتخوان لره ورځم ژړا راځينه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪36‬‬

‫په پښتني ټولنه كې د مينې كولو الرې ډېرې اغزنې دي او ډېرې له ستونزو ډكې‪ ،‬كه د غال مينه رسوا‬
‫يش نو بيا د مرګ استازى رارسېږي او د مينې انتقام اخيل‪ ،‬مني په همداسې اغزنو حاالتو كې مينې ته‬
‫زړه ښه كوي او له مړينې وېره نه كوي خو له مينې نه هم د ثبات او وفا دارۍ غوښتنه كوي‪:‬‬

‫سبا مې ستا په تومت وژين‬

‫ځاى د راستۍ دى چې منكر نه شې مينه‬

‫يا هم‬

‫سبا مې ستا په تومت وژين‬

‫غوىل جارو كړه چې په رشق مې وينې ځينه‬

‫پښتني دنيا د ښو او غوره اصولو ترڅنګ ځينې ناوړې او نارواوې هم لري له دې څخه يو هم د مېړونو‬
‫له خوا د مېرمنو وهل هم دي‪ ،‬مېرمن مقابله نه يش كوىل‪ ،‬خو لنډۍ نه ديوه ملي او مظلومانه‬
‫احتجاج په توګه كار اخيل او خپل څښنت د لنډۍ په خوږه ژبه خپلې ناروا ته داسې متوجه كوي‪:‬‬

‫برخان د ګلو لښته ناخلې‬

‫پر ما دې تېر كړل د كوتكو ګوزارونه‬

‫په پښتني ټولنه كې ودونه د اوالدونو د پيداكېدلو او د وګړو د ډېرېدلو لپاره كېږي او هره مېرمن له‬
‫ودوزن رسه سم هيله لري چې ماشوم ولري او په كور كې يې زانګو وزنګوي‪ ،‬يوه مېرمن چې ډېر‬
‫وخت د اوالد په انتظار ده خو په كور كې يې د ماشوم د ژړاغږ نه راپورته كېږي نو خپل خاوند ته د‬
‫لنډۍ په خوږه او پسته ژبه په طنزيه لهجه داسې وايي‪:‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪37‬‬

‫جانانه ستا مزګۍ نشته‬

‫زما همځويل زانګو ګانې زنګوينه‬

‫لنډۍ يو رستړىل زنځري دى او يوه موضوع په كې بشپړېږي خو كله كله د سوال او ځواب په بڼه يوه‬
‫لنډۍ له بلې رسه نښيل او د يوه خواږه ډيالوګ په توګه دوام كوي‪:‬‬

‫ننۍ ناسته په همداسې يوه خواږه سوال او ځواب رسته رسوو چې د مينې رازونياز په كې شوى او د‬
‫ټولنې بنديزونو ته په كې ټكان وركړل شوى دى‪:‬‬

‫په سپينه خوله مې دې پرار وكړ‬

‫زه به بخيلې مور ته څه ځواب كوومه‬
‫مور ته دې داسې ځواب وايه‬
‫زه له منګي رسه ګودر ته ولوېدمه‬
‫مينه ځواب منطقي نه ګڼي ‪:‬‬
‫مور به مې داسې راته وايي‬
‫منګى دې روغ په خوله دې راوړل پرهارونه‬
‫مني منطقي ځواب جوړوي او وايي ‪:‬‬
‫بيا د موركۍ ځواب دې دا دى‬
‫منګى په خټه زه په ګټه ولوېدمه‬
‫ځواب چې منطقي كېږي دا ورته وايي‪:‬‬
‫چې د موركۍ ځواب دې جوړ كړ‬
‫پر دې مالله خوله مې كښېكاږه غاښونه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪38‬‬

‫د پښتو لنډيو ژوند څلورنيمو زرو کلونو ته رسيږي‬

‫هارون حکيمي‬

‫پښتو هغه منظوم شعر دى چې تر اوسه يې په بله ژبه كې سارى نه دى ليدل شوى‪ ،‬پښتو لنډۍ يو‬
‫ځانګړى جوړښت لري‪ ،‬چې لومړى بيت يې ‪ ۹‬سېالبه او دويم ‪۳۱‬يې سېالبه دى‪ ،‬چې په ټوليز ډول ‪۲۲‬‬
‫سېالبه كېږي‪ .‬د دې لپاره چې د پښتو لنډيو په اړه مو د مالوماتو كچه لوړه يش‪ ،‬نو په دې اړه مو له‬
‫ښاغيل استاد حبيب هللا رفېع رسه مركه كړې چې تاسې درنو لوستونكو ته يې د لوستلو لپاره وړاندې‬
‫كوو‪.‬‬

‫حكيمي‪ :‬که لومړی د لنډيو د نامه په اړه راته وواياست‪ ،‬په ځينو سيمو کې ورته لنډۍ وايي په ځينو‬
‫کې مرصۍ او په ځينو سيمو کې ټپې وايي‪.‬‬

‫استاد‪ :‬دا چې لنډۍ د يو لوی ملت‪ ،‬ګډه پانګه ده او دا ډېره سرته‪ ،‬قېمتي او ارزښتناکه پانګه ده‪ ،‬ما‬
‫چې تر اوسه مطالعه کړې د نړۍ په وليس ادب کې مې د لنډۍ جوړه نه ده پيداکړې‪ .‬له همدې امله‬
‫پښتنو ته ګرانې دي او داسې پښتانه به ډېر لږ پيدايش چې يا يې نه وي زده او يايې جوړې نه کړي‪ ،‬له‬
‫همدې امله په هر ځاى کې پرې له رشايطو رسه سم نومونه اېښودل شوي دي‪ ،‬البته دا د ولس نومونه‬
‫دي‪ ،‬ځينو خلکو تعبريونه ترې کړي لکه يو تعبري يې دا دی چې لنډۍ يو لنډ شعري ټولګى دی‪،‬‬
‫يعنې نهه سېالبه يې لومړۍ مرصۍ ده او ديارلس سېالبه يې دوميه مرصۍ ده او دا ټول دوه ويشت‬
‫سېالبه کېږي‪ ،‬له همدې امله ورته لنډۍ وايي‪ .‬بل تعبري يې دا کړى چې لنډۍ د مار يو ډول دی او‬
‫هغه ډېر زهرجن مار دی يعنې ډېر اغېزمن دی او د چيچ زهر يې ډېر زر اغېز کوي‪ .‬دوی د لنډۍ دا‬
‫مطلب او هغه ښکيل الفاظ دوی ډېر اغېزمن بويل دومره موثر او اغېزمن يې بويل لکه لنډۍ چې په‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪39‬‬

‫وجود ژر اغېز کوي‪ ،‬دا هم په احساساتو داسې اثر کوي او احساسات راپاروي‪ ،‬ويښوي او څپاند‬
‫کوي يې‪ ،‬له همدې امله ورته لنډۍ وايي‪ .‬او بل په لره پښتونخوا کې ورته ټپه وايي‪ ،‬د ټپې هم ډېر‬
‫تعبريونه شوي‪ ،‬دا چې له ټپ رسه تړاو لري يعنې داسې اغېز لري چې په سړي کې ټپ جوړوي‪ ،‬زخم‬
‫جوړوي دا معنا هم لري‪ .‬مرصۍ هم ورته وايي ځکه دا دوه مرصۍ دي او رسه راټولې شوې دا يې يوه‬
‫معنا ده او بل مرصۍ يوه توره ده چې هغه په مرص کې جوړېده او په پښتنو کې ډېره مشهوره ده‪ ... ،‬په‬
‫ما دې کړي د مرصۍ تورې واورونه‪ ...‬دا هم د اغېز له امله ورته د مرصۍ نوم اخيستل کېږي چې دا‬
‫هم ډېر اغېز لري‪ .‬په دې رسبېره ځينې نور وليس نومونه هم لري د بېلګې په توګه‪ ،‬غريبۍ‪ ،‬غريبۍ‬
‫په هغه وخت کې چې يو څوک مسافر يش‪ ،‬يا کوم غم پرې رايش‪ ،‬له ځانه رسه ناست وي او غمجن‬
‫او لنډۍ وايي‪ ،‬دې ته غريبۍ وايي‪ ،‬غړنګې هم ورته وايي‪ ،‬ډېر نومونه يې نور هم شته چې ما اورېديل‬
‫دي‪ .‬په هر حال دا ټول نومونه د لنډۍ له اغېز او تاثري څخه اخيستل شوي‪ .‬په ټولو کې دا نغښتي‬
‫چې لنډۍ يو ډېر اغېزمن شعر دی او په احساساتو او عواطفو ډېر ژور اغېز لري‪ .‬د شکل له نظره هم‬
‫په ډېرو ښکلو الفاظو جوړ شوی‪ ،‬او د موضوع له نظره يوه ژوندۍ موضوع په دې دوه مرصو کې ځای‬
‫کېږي او لکه يو رس تړلی ځنځري دی چې موضوع بل ځای ته نه ترې ځي‪ ،‬په دوه مرصوکې يو ښکلی‬
‫مضمون ځايېږي او انسان ته يو ښکلی مفهوم لېږدوي‪ .‬له همدې امله د لنډۍ اغېز هم د شکل او‬
‫الفاظو له نظره او هم د معنا له نظره ډېر زيات دى ډېر اغېزمن دى‪ ،‬له همدې امله لنډۍ ته دوى‬
‫زيات ارزښت ورکوي‪.‬‬

‫حكيمي‪ :‬استاده! سړی دعوه کوالی يش چې د تراژيدۍ ډک يو ډول ژانر دی‪ ،‬ځکه چې له دريو‬
‫نومونو څخه مرصۍ‪ ،‬چې له مرصۍ تورې اخيستل شوې‪ ،‬تاته به خاورې خولګۍ درکم‪ ،‬پر ډال دې‬
‫نشته د مرصۍ تورې واورونه‪ ،‬يا لنډۍ چې له ماره اخيستل شوې يا هم ټپه چې دا هم له ټپ څخه‬
‫اخيستل شوی دی‪ ،‬سړی دعوه کوالی يش چې لنډۍ يوازې يو تراژيدي ډول شعر دی‪.‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪40‬‬

‫استاد‪ :‬تاسې پوهېږۍ چې تراژيدي يوازې دغه حالت ته نه وايي‪ ،‬کله کله سړی ډېر خوشاله يش‬
‫وژاړي‪ ،‬يعنې له دې څخه د لنډۍ اغېزمنتوب مطرح دی‪ ،‬ډېرې لنډۍ دي چې هغه تراژيدي نه دي‬
‫خو ډېر اغېزمن او ښکلی تصوير لري‪:‬‬

‫په ګودر سور سالو ښکاره شو‬

‫ماوېل په تورو اوبو اور ولګېدنه‬

‫څومره لوی اغېزم پکې پروت دی‪.‬‬

‫بېلتونه راشه ستړی مشې‬

‫زړه مې پښتون دی مېلمه نه خپه کوينه‬

‫د پښتونولی ټوله فلسفه په دې يوه لنډۍ کې راځای شوې ده‪.‬‬

‫ځان يې زړو جامو كې جوړ کړ‬

‫لکه په وران کيل کې باغ د ګلو وينه‬

‫دا د غربت يو لوی تصوير دی‪ ،‬د پښتنو د غربت خو په عني حال کې د ښکيل ذوق ښې ثليقې‪ ،‬يعنې‬
‫غريب هم کوالی يش چې د ژوند په مسايلو کې هم له ذوقه کار واخيل‪ ،‬نو په دې اساس لنډۍ يوازې‬
‫تراژيدي نه دي‪ ،‬بلکې زما نظر دا دی چې په لنډۍ کې د پښتني ټولنې هر هغه څه چې دوی وررسه‬
‫رسوکار لري شته او پکې نغښتل شوي دي‪ ،‬يعنې دوی د پښتنو ټولو پوښتنو ته ځواب وايي‪ ،‬لنډۍ د‬
‫پښتنو ټولې غوښتنې منعکسوي‪ ،‬او په لنډيو کې د ژوند ټول حاالت را نغښتل شوي دي‪.‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪41‬‬

‫حكيمي‪ :‬تاسې يو وخت ويل چې په لنډيو کې ډراماټيکې لنډۍ هم شته‪ ،‬چې په لنډيو کې خربې‬
‫اترې شوې‪ ،‬د يوې ډرامې بېلګه مو ورکوله‪ ،‬اوس مو په ذهن کې داسې كوم څه شته؟‬

‫استاد‪ :‬هو بالکل ولې نه‪ ،‬ډېرې دي‪.‬‬

‫په سپينه خوله مې د پرار وکړ‬

‫زه به بخيلې مور ته څه ځواب کومه‬

‫مور ته دې داسې ځواب ووايه‬

‫زه له منګي رسه ګودر ته ولوېدمه‬

‫كه مور دا وايي چې دا بې منطقه خربه ده‪ ،‬نو‪:‬‬

‫مور به مې داسې راته وايي‬

‫منګی دې روغ‪ ،‬په خوله دې راوړل پرهارونه‬

‫دى بيا وايي‬

‫د مورکۍ ځواب دې ده داسې‬

‫منګۍ په خټه زه په زغه ولګېدمه‬

‫او بيا چې ځواب منطقي هم وي ورته وايي چې‪،‬‬

‫د مورکۍ ځواب خودې اوس جوړ کړ‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪42‬‬

‫په دې مالله خوله مې کېکاږه غاښونه‬

‫دا ډول دي لکه‪:‬‬

‫زړه مې له سرتګو ګيله من شو‬

‫چې ديدن ته کړې‪ ،‬عبث غم زه تېرومه‬

‫سرتګو له واره ځواب ورکړ‬

‫چې مني ته يې اوښکې بيا زه تويومه‬

‫دا ډول ډراماټيکې لنډۍ ډېرې زياتې دي‪ ،‬د ژوند ښکلې ښکلې صحنې چې په ژوند کې پېښېږي‪،‬‬
‫هغه په هر ډول په لنډيو کې ځای شوې دي‪ ،‬د بېلګې په توګه ما مخکې وويل چې لنډۍ رستړلی‬
‫ځنځري دی‪ ،‬ليکن په پوښتنه او ځواب کې بيا سوال په يوه لنډۍ کې او ځواب په بله لنډۍ کې‪ ،‬بريته‬
‫يې هره يوه ځانګړی رستړلی ځنځري دی‪.‬‬

‫حكيمي‪ :‬د کاکړيو غاړو رسه که چېرې سړی لنډۍ پرتله کړي‪ ،‬کوم ډول به يې لوستونکي ته آسانه‬
‫وي‪ ،‬کاکړۍ غاړې او که لنډۍ؟ د تصوير او موضوع له پلوه کوم ژانر پکې ځواكمن ښکاري؟‬

‫استاد‪ :‬لنډۍ د ټولو پښتنو په ټوله پښتونخوا کې خپور اديب ټولګى دی‪ ،‬نو داسې پښتون او پښتنه به‬
‫پيدا نکړې چې يا يې لنډۍ ويلې نه وي او يا يې لنډۍ زده نه وي‪ ،‬نو په همدې اساس د کاکړيو يا د‬
‫غاړو ساحه وړه ده‪ ،‬هغه په ټوله پښتونخوا کې خپرې نه دي‪ ،‬بل د کاکړۍ جوړښت ځانګړی دی‪ ،‬دا‬
‫چې ته وايې چې لنډۍ دوه ويشت سېالبه ده او هغه يا څوارلس سېالبه دي يا شپاړس سېالبه دي‬
‫هغه معموال څوارلس او شپاړس سېالبه دي‪ ،‬مرصې يې يا اوه اوه سېالبه دي يا اته اته‪ ،‬هغه بېله‬
‫موضوع ده په آسانۍ کې رول نلري‪ ،‬هغه خپله هامغه يو ټولګى دی‪ ،‬خپل مطالب او خپلې غوښتنې‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪43‬‬

‫لري‪ ،‬هغه هم تقريبا د لنډيو په الر روان يو ټولګى دی‪ ،‬د ژوند ټول مسايل پکې رانغښتل شوي‪،‬‬
‫حامسې لنډۍ پکې شته‪ ،‬ټولنيزې لنډۍ پکې شته‪ ،‬حتی تر کومه چې مامطالعه پکې کړې‪ ،‬په ځينو‬
‫ځايونو کې له لنډۍ نه هم حساسې دي‪ ،‬په هغو کې د ژوند مسايل ډېر ژر ژر منعکس کېږي‪ ،‬په‬
‫لنډۍ کې مسايل ډېر ورو ورو منعکس کېږي لکه‪:‬‬

‫د ښو ټوپکو استاکاره‬

‫د ښو ځوانانو مرګ به ستا له السه وينه‬

‫دا د ټوپک د وخت لنډۍ ده لېکن اوس د توپ او مزايل لنډۍ ډېرې کمې پيدا کېږي‪ ،‬خو غاړې چې‬
‫دي هغه بيا روانې دي د ژوند نوې پېښې ټولې پکې نغاړل کېږي لکه‪:‬‬

‫راځه چې دواړه توکل کړو‪ ،‬زما چارګل په سګرېټ ورکړو‬

‫دی وايي‪:‬‬

‫زما دې خاورې يش ځواين‪ ،‬چې ستا چارګل په سګرېټ ځي‪.‬‬

‫نو په دې کې د سګرېټ‪ ،‬اورګاډی او نوي مسايل هم رانغاړل شوي دي‪ ،‬نوي مسايل چې راځي ډېر‬
‫ژر په غاړو کې ځای شوي دي‪ ،‬په لنډيو کې لږ په ځنډ هغه راځي تر کومه چې ما مطالعه کړې‪،‬‬
‫ليکن په هر صورت‪ ،‬د لنډيو كړۍ لويه ده‪ ،‬او د کاکړيو وړه ده‪ ،‬نو په همدې اساس يې هېڅکله له‬
‫لنډيو رسه په پرتله کې نشو اېښودلی‪.‬‬

‫حكيمي‪ :‬تاسې د نوو خربو يادونه وکړه چې په کاکړيو کې ځای شوې او په لنډيو کې تر اوسه نه دي‬
‫ځای شوې‪ ،‬په لنډيو کې هم داسې بېلګې اوس شته‪ ،‬لکه يوه طنزيه لنډۍ وايي‪:‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪44‬‬

‫قرب مې سورى کړه حال مې ګوره‬

‫چې مبايل مې اوس آننت نه ورکوينه‬

‫يا بله يوه وايي‪:‬‬

‫چې دې ياري په مسېجو شوه‬

‫له داسې مينې دې خپل ځان ډېلېټومه‬

‫د دغه ډول کلمو يا هم د نورو کلمو راوړل په لنډيو کې څرنګه کار دی؟‬

‫استاد‪ :‬لنډۍ د ولس مال دی‪ ،‬دا چې ځينې کسان لنډۍ جوړوي‪ ،‬هغه بېله خرب ده‪ ،‬ډېر کسان په‬
‫دې کلونو کې د لنډيو په څنګ کې يې خپله لنډۍ جوړې کړې او مجموعې يې جوړې کړې‪ .‬لېکن‬
‫هغه لنډۍ شوې نه دي‪ ،‬هغه وخت لنډۍ کېږي چې د ولس سايکل يا دوره ووهي له هغې وروسته‬
‫وليس ادب کېږي او وليس لنډۍ ترې جوړېږي‪ ،‬لکه په لنډيو کې زياتې لنډۍ شته چې د طالبانو‪ ،‬يا‬
‫د عاملانو لنډۍ دي‪:‬‬

‫کتاب متام طالب روان شو‬

‫تر حجره ګرده تاوېدم په ملبو سومه‬

‫يا نور ژور ژور منطقي مسايل دي چې په لنډيو کې رانغښتل شوي دي‪ ،‬ليکن هغه عامې شوې نه‬
‫دي‪ ،‬ال د ولس نه دې شوې او د ولس ادب ته نه دي ننوتې‪ .‬وليس لنډۍ هغه لنډۍ دي چې شاعر‬
‫يې په ولس کې ووايي او شاعر يې په ولس کې ورک يش‪ ،‬لنډۍ په ولس کې خوره يش او بېرته يې‬
‫موږ د ولس له خولې راواخلو‪.‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪45‬‬

‫کله کله داسې کېږي چې يوه لنډۍ يو ځاي يو ډول ويل کېږي خو بل ځاى په بل ډول‪ ،‬لکه‪:‬‬

‫يار مې د خوست زه د تريا يم‬

‫خدايه خوست وران کړې چې جوړه تريا ته ځونه‬

‫خو دا لنډۍ بل ځاى داسې ويل کېږي چې‪:‬‬

‫يار مې د کوټ زه د تريا يم‬

‫خدايه کوټ وران کړې چې جوړه تريا ته ځونه‬

‫د دې بدلون المل ستاسې په نظر په څه کې دی؟‬

‫استاد‪ :‬دا د ژوند د کولو لپاره‪ ،‬هر شی هڅه کوي ژوند وکړي‪ ،‬د هر څه مبارزه روانه ده‪ ،‬لنډۍ‬
‫شفاهي شی دی‪ ،‬له يوې خولې بلې خولې ته ځي‪ ،‬له يوې سيمې بلې سيمې ته ځي‪ ،‬په دې لېږد کې‬
‫داسې بدلونونه پيدا کوي چې غواړي پکې د خپل پايښت لپاره له هغو څخه کار واخيل لکه دا لنډۍ‬
‫چې يار مې د کوټ زه د تريا يم دا لنډۍ که خوست ته ځي‪ ،‬دا لنډۍ که د کوټ او د تريا وي پنځه‬
‫ورځې وروسته يادېږي ځکه که له خپلې سيمې رسه مينه لري‪ ،‬نو په همدې اساس دا منطقوي نومونه‬
‫بدلېږي‪ ،‬سيمه ييز اتالن پکې بدلېږي‪ ،‬په يوه لنډۍ کې په يو ځاى کې يو کس اتل وي خو هغه‬
‫لنډۍ چې بل ځاى ته ځي بل اتل مومي‪ ،‬د هغه ځاى مشهور اتل وررسه اچول کېږي چې دا لنډۍ‬
‫ژوند وررسه وکړي‪ .‬حتى لنډۍ يو بل کامل هم لري‪ ،‬لغتونه بدلوي‪ ،‬د لغتونو په بدلېدلو رسه ژوند‬
‫کوي اوس دا لنډۍ د زرګونو کلونو لنډۍ ده‪:‬‬

‫سپوږميه رس وهه راخېژه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪46‬‬

‫يار مې د ګلو لو کوي ګوتې رېبينه‬

‫دا (جون زانولسونيو) يو پښتو پوه څېړونىك دى هغه وايي چې دا د هغه وخت لنډۍ ده چې آريايان به‬
‫د شپې لخوا د سوما د بوټي د لو کولو لپاره غره ته تلل او بيا به انتظار وو ترڅو د څوارلسمې سپوږمۍ‬
‫راوخېژي او دوى د سوما بوټي لو کړي‪ ،‬ځکه که دا په ملر کې لو شوي واى شريه يې خرابېدله‪ ،‬نو‬
‫دوى به د سپوږمۍ د شپې انتظار ويست او ټول به راټول وو بيا به يې د دې بوټي لو کاوه او له هغه به‬
‫يې شريه ايستله او له هغه به يې مرشوب جوړول چې دوى ته ډېر مقدس وو او له هغه به يې استفاده‬
‫کوله‪ .‬دا لنډۍ يا له څوارلسم وړاندې ويل شوې‪ ،‬يا په داسې ځاى کې ويل شوې چې غرونه لوړ دي‬
‫او سپوږمۍ ژر نه راخېژي يا هر څه چې دي د مينې لخوا دا لنډۍ ورته ويل شوې ده چې‬

‫سپوږميه رس وهه راخېژه‬

‫يار مې د ګلو لو کوي ګوتې رېبينه‬

‫نو په دې لنډۍ کې چې کوم لغتونه دي دا په ژبه کې عادي دي‪ ،‬فکر کېږي چې دا لغتونه يې هم د‬
‫وخت په تېرېدو بدل شوي ځکه که هغه زاړه لغتونه واى نو په هغه څوک نه پوهېدل نو هغه يې‬
‫همداسې پرې اېښي دي‪.‬‬

‫يادا چې‪:‬‬

‫مازديګرۍ دى ښېرې مه کړه‬

‫ته به د ناز ښېرې کوې ريښتيا به شينه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪47‬‬

‫دا د ملر پالنې د وخت لنډۍ ده‪ ،‬کله به چې ملر لوېده نو په دې وخت کې به ملر پالونكو عبادت کاوه‬
‫دوى باور درلود چې په دې وخت کې هره دعا قبلېږي‪ ،‬نو په همدې اساس ګوري چې مينه‬
‫)معشوقه( ښېرې کوي او هلته مازيګر دى نو وايي چې‪:‬‬

‫مازديګرۍ دې ښېرې مه کړه‬

‫ته به د ناز ښېرې کوې ريښتيا به شينه‬

‫دا د هغه وختونو لنډۍ دی خو کليمې يې نوې دي او ټولې بدلې شوې يوازې فکر يې را لېږدولی‬
‫دی‪ ،‬ما وويل‪ ،‬چې هغه يو کس جوړوي‪ ،‬ليکن د کس په نامه ځکه نه وي چې هغه ټولنې ته ځي‪،‬‬
‫ټولنه يې لکه شعر هسې نقد کوي‪ ،‬ټولنه پرې نقد کوي‪ ،‬ډېر شيان ترې توږي‪ ،‬او خلک پکې ښکيل‬
‫ښکيل لغتونه اچوي او خراب ترې بايس‪ ،‬نومونه پکې بدلېږي‪ ،‬ځايونه پکې بدلېږي په ټوله پښتونخوا‬
‫ګرځي او ژوند کوي او ټول پښتانه وررسه بلدېږي‪.‬‬

‫حكيمي‪ :‬تاسې د څو لرغونو لنډيو يادونه وکړه د تاريخ له نظره څېړونکو دا خربه تر کومه ځايه رسولې‬
‫چې لنډۍ له کوم مهال راهيسې ويل کېږي‪.‬‬

‫استاد‪ :‬د لنډيو لرغونتوب د آريايي سندرو له لرغونتوب رسه سم دى‪ ،‬عالمه کهزاد دې خداى وبښي‬
‫هغو د افغانستان په تاريخ کې يو عجيب ابتکاري کار کړى هغه وايي چې په نړۍ کې د هېوادونو‬
‫ژوند دوه برخې لري‪ ،‬يوه تر تاريخ وړاندې دوره ده او يوه هم تاريخي دوره ده‪ ،‬ليکن د افغانستان ژوند‬
‫درې دورې لري‪ ،‬يوه تر تاريخ وړاندې دوره ده‪ ،‬يوه د رسودونو او داستانونو دوره ده او يوه هم تاريخي‬
‫دوره ده‪ ،‬د رسودونو او سندرو دوره داسې مهال ده چې خط ال ندې رامنځته شوى‪ ،‬لېکن د ولس‬
‫شعور د شعر په ژبه رامنځته شوي چې هغه لومړى ويدي سندرې دي‪ ،‬ويدي ورکې سندرې دي د‬
‫آريانا ويجه په خاوره کې کابو څلورنيم پنځه زره کاله پخوا ويل شوې دي‪ ،‬بل د ريګوېدا ده چې دا‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪48‬‬

‫هغه مهال دى‪ ،‬چې کله له بلخ څخه لېږدېدنې پيل شوې او آريايان له هندوکش څخه را واوښتل او‬
‫پښتانه په موجوده پښتونخوا کې مېشت شول‪ ،‬يوه برخه آريايان پاس ته والړل يوه بله برخه هند ته‬
‫الړل په دې وخت کې د ريګويدا رسودونه ويل شوي چې پکې د پښتني سيمو د قبيلو‪ ،‬سيمو‪،‬‬
‫سيندونو او ځايونو نومونه راغيل‪ ،‬په همدې دوره کې د پښتو ژبې کليمې هم ليدل کېږي او دا هغه‬
‫وخت دى چې پښتو ژبې هم تشکل کړى‪ ،‬او دغه ادبيات پښتو ژبې ته له آريايي ژبو څخه له ويدا او‬
‫اوستا څخه رالېږدېديل دي‪ ،‬په دې اساس د پښتو لومړنۍ سندرې د ماشومانو او ميندو سندرې‬
‫ورپسې لنډۍ دي‪ ،‬دا له همغو آريايي سندرو څخه ډايرکټ يا نېغ په نېغه رالېږدېديل دي‪ ،‬ځکه موږ د‬
‫ماشومانو او ميندو په سندرو کې داسې مرصې لرو چې هغه سګنالونه دي او معنا نلري‪ ،‬چې دا ترې‬
‫ښکاري دا د هغه وخت د ژبې لغتونه دي چې مستقيام راغيل او په پښتو کې پاتې دي‪:‬‬

‫اکو بکو رسسيندکو‪ ...‬هېڅ معنا نلري‪ ،‬يا هم اللؤ لؤ‪...‬‬

‫بل د ويدي رسودونو يوه برخه داسې هم شته چې هغه دوه ويشت سېالبه دي‪ ،‬شمېر يې نه او ديارلس‬
‫نه دى خو ټولګه يې دوه ويشت سېالبه ده‪ ،‬بل غاړې دي چې د هغو زيات وزنونه په اوستا کې شته‪،‬‬
‫اوستايي سندرې دي چې د هغو زياتره په اوو او اتو سېالبو کې ويل شوې دي‪ ،‬د ماشومانو او نورې‬
‫ورته سندرې شته چې وروستني وزنونه يې په هغو ژبو کې هم لېدل کېږي‪ .‬نو په همدې اساس د پښتو‬
‫د وليس ادب ژوند د پښتو له پيدايښت رسه سم دى کله چې پښتو د آريايي ژبو په کورنۍ كې سرتګې‬
‫غړولې وررسه سم پښتو وليس ادب هم سرتګې غړولې او ځينې شيان يې تيار له هغه ځايه را اخيستي‬
‫او په څپله ژبه کې يې حل کړي دي‪ ،‬او ساتيل يې دي چې تر ننه پورې رارسېدلې دي‪ ،‬نو د لنډيو‬
‫ژوند ډېرو لومړيو کلونو يعنې څلورو څلورنيمو زرو کلونو ته رسوالى شو‪.‬‬

‫حكيمي‪ :‬کله مو د لنډيو په تاثر کې کوم شعر ليکىل دى او يا له لنډيو رسه کومه خاطره لرئ لکه‬
‫الفت صاحب چې په خپلو خاطرو کې يوه خاطره ليکلې‪،‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪49‬‬

‫تا چې پرمخ څپېړه راکړه‬

‫د اوښکو ډکې سرتګې چا ته واړومه‬

‫استاد‪ :‬زه د وليس سندرو او لنډيو په غېږ کې لوى شوى يم زه تر لس کلنۍ او دولس کلنۍ پورې په‬
‫کيل کې وم زه بالکل د فلکوري او وليس ادب په غېږ کې را لوى شوى يم ما په هغو محفلونو کې چې‬
‫ښځو به پکې راز راز سندرې ويلې يا به اتڼونه وو‪ ،‬زموږ کلۍ درې برخې دى‪ ،‬په منځ کې يو ځاى‬
‫شګه ده‪ ،‬په دې شګه کې به د شپې اتڼ وو دلته به يې په منځ کې اور بل شوى وو او شاوخوا به يې‬
‫اتڼونه کول‪ ،‬ډولونه به وهل کېدل‪ ،‬د دغو خلکو څېرې به د لوړو لوړو کالګانو باندې لويې لويې‬
‫ښکارېدې زه به هم ورته په بام ناست وم او د دې خلکو هغه لويې لويې څېرې به مې ليدلې چې تر‬
‫اوسه يې زما هغه تصوير په ذهن کې پاتې دى‪ ،‬نو ما په کيل کې ژوند کړى‪ ،‬له لنډيو رسه مې ژوند‬
‫کړى او د لومړي ځل لپاره چې ما د شعر په نامه کاغذونه تورول‪ ،‬ما لنډۍ‪ ،‬غاړې او نورې وليس‬
‫سندرې هم ليکلې‪ ،‬يوه لنډۍ چې هغه وخت ما ليکلې وه او بيا يې د ځينو خلکو له خولې اورم‪.‬‬

‫بېلتون ټوپک شو را ته ډک شو‬

‫ناڅاپه ټک شو په زړګي يې وويشتمه‬

‫دا لنډۍ کابو پنځوس کاله وړاندې ما ليکلې وه او اوس يې د ځينو ځينو له خولو اورم‪ ،‬نو زه وييل شم‬
‫چې زه د لنډيو په غېږه کې رالوی شوی يم او له لنډيو څخه ډېر خوند اخلم زه فکر کوم چې لنډۍ‬
‫ډير موجز او موجز اديب ټولګى دی‪ ،‬زه يې هېڅ ټولګى ساری نه وينم‪ ،‬زه يې د نړۍ په پرمختليل ادب‬
‫کې هم سارى نه وينم‪ ،‬نه دا چې زه پښتون يم او پښتو لنډۍ مې اورېدلې‪ ،‬دا خربه د پښتو لنډيو د‬
‫هغو اعجاز له امله کوم چې په درويشتو سېالبونو کې يې سمندر را نغاړيل دي هغه په کوزه کې‬
‫سمندر کيسه ده‪ ،‬ځوانانو ته زما توصيه داده چې د لنډيو په ټولولو کې په ډېره امانتدارۍ هڅه وکړي‪،‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪50‬‬

‫راټولې يې کړي او ويې ليکي ځکه يو شمېر د لنډيو ټولګې چې خپرې شوې دي يو څه مصنوعي‬
‫لنډۍ پکې ټولې شوې‪ ،‬خو بيا هم د اصيل او مصنوعي لنډيو تر منځ توپري شته‪ ،‬داد ځوانو‬
‫فولکلوريستانو دنده ده چې دې ته پوره پام وکړي په لنډۍ هر اړخيزې څېړنې وکړي‪ ،‬لنډۍ د هره‬
‫اړخه‪ ،‬د جوړښت‪ ،‬موضوع او رصاحت له اړخه ورته کار وکړي‪ ،‬پښتو ټولنه دوديزه ده خو لنډۍ هغه‬
‫هرڅه په ډېر رصاحت بيانوالى يش‪:‬‬

‫سبامې ستا په تومت وژين‬

‫ځاى دې راستۍ دى چې منکر نشې مينه‬

‫سبا مې ستا په تومت وژين‬

‫غولی جارو کړه چې په شړک مې وينې ځينه‬

‫ډېر داسې مسايل دي چې ډېر په جرئت رسه هر څوک‪ ،‬معشوقه او هر څوک خپلې خربې بيانوالى‬
‫يش‪ ،‬دغه راز نور مسايل هم بې له وېرې او محدوديت پرته مطرح کېدالى يش‪.‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪51‬‬

‫په لنډيو کې طنزي او خندونکي توکي‬

‫محمود نظري‬

‫لنډۍ هغه وليس شعرونه دي چې شاعر یې مالوم نه دی او د پښتني ژوند ډیري خواوي په کې په‬
‫واقعي او طبیعي بڼه انځور شوي دي‬

‫لنډه د مفرد مؤنث کلمه ده ‪ ،‬لنډۍ د لنډه بڼه ده ‪ ،‬د لنډۍ لومړنۍ برخه لنډه او دویمه برخه یې‬
‫اوږده ده ‪ ،‬له دې کبله ورته لنډۍ وایي‪.‬‬

‫ته د ګودر غاړی ته راشه‬

‫ما په منګی کې پراټی راوړی دينه‬

‫لنډۍ هغه موزون ‪ ،‬غیر متعارف ‪ ،‬مستزاد ‪ ،‬حکمي مقفی ‪ ،‬غیر مرصع بیت دی چې لومړۍ برخه یې نهه (‪)۹‬څپې او دویمه برخه یې‬
‫دیارلس ((‪ ))۳۱‬څپې وې‬

‫په ګودر څه ټکه لوېدلې‬

‫چې کرشه خور يې بدرګه وررسه ځينه‬

‫پښتنو په غرو او رغو کې ‪ ،‬په کلیو او ښارو کې ‪ ،‬په شنو درو او لویو دښتو کې ‪ ،‬د ابشار خنګ او د‬
‫کږدۍ اړخ ته د چوپان په شپیلۍ او د بڼوال په درو کې په یو شان خوند اخیستل کیږی ‪ .‬زاړه یې د‬
‫ځوانۍ د خاطراتو په یاد وايې ‪ ،‬زملیان او پیغلې يې د خپل زملیتوب شور او مستي پکښې لټوی ‪ ،‬مینانو‬
‫ته د راز او نیاز رویباری کوی ‪ ،‬توریالی وررسه د تورو په میدان کې ګډیږي او مسافر يې په مسافري‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪52‬‬

‫کې د خپل وطن تنده پرې ماتوي ‪ .‬د اشعرو نه چې څومره ساده‪ ،‬سلیس او روان دی هغومره د پردیو‬
‫ژبو له اغیزې څخه پاک او سپيڅلې دی‪.‬‬

‫ګودرته راغلی برابره‬

‫يا خو لګۍ راکړه يا منګی در ماتو مه‬

‫لنډۍ ځانګړي ښکال لري او د هر پښتون تنده پرې ماتېږي او په ژوند کې مينه ‪ ،‬ښکال ‪ ،‬مېړانه‪،‬‬
‫ننګ په ښکاره توګه بيانوي‪.‬‬
‫چم ته انګرېز راغی عامله‬
‫دپښتنوپه ملک جال وغوړاونه‬

‫د لنډیو یوه ځانګړتیا دا ده چې زیاتره يې د ښځو او پيغلو له خوا چې د ټولنې محرومه برخه ده ویل‬
‫شوی دی نو یوه لویه برخه يې د ټولنې کرغیړنو دودونو ته ګوته نیول شوی او هغه يې په طنزي توګه‬
‫ویيل او غنديل دي‪.‬‬
‫د شني کيدو اميد مې نشته‬
‫اشنا په دښته د ملتان کرلې ميه‬

‫پټى دې ګرو کړه ما واده کړه‬

‫که مې تر کاله زوى رانه ووړ ګرمه ميه‬

‫اود لنډیو یوه بله برخه چې د ځوانانو لخوا ویل شوی ډیر يې د ناوړه دودونو لکه د لوړ ولور د انجلی‬
‫خوا راضی کول او د ژوند نورو ناخوالو نه ګیله ده‬

‫که مور او پالر دی خداي رضا کړل‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪53‬‬

‫د ماما ګانو به دي زنې ونيسمه‬

‫ځان خوبه ستادپالرنوکرکړم‬

‫په نوکرۍ کې به دې تش ديدن کومه‬

‫لنډۍ یا ټپۍ هم لکه نور ټولنیز ادبیات د ټولنیزو ستونزو او فسادوتو یادونه او غندنه کوی او په‬
‫ملنډو هغه یادوی‬
‫منګي يې ټول په ډنډ غو په کړل‬
‫د شيطا نۍ منګی په لپو ډکو ينه‬

‫طنز چې دټولنې او اخالقي خواریو ‪،‬عیبونو او فسادونو برمال کولو ته وایي چې په رمز ‪ ،‬کنایه اوناز‬
‫ویل یا لیکل کیږي‬

‫یا په بله وینا‪:‬‬

‫ویالی شو طنزد زورکونکو او زورواکانو باندی نیوکې دي چې هغوی په مسخرو له پېښو خربوي‪ .‬لکه‬
‫دا الندی لنډۍ‪.‬‬
‫ځوانانوننګ راباندې وکړئ‬
‫پالرمې ظامل دی ماښامارلره لېږينه‬

‫ځوانانوننګ راباندې وکړئ‬

‫په سورسالوکې مې باللره لېږينه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪54‬‬

‫ښه طنز ديوې ټولنې دوګړو هرني تنده ښه خړوبوالی يش او په رساتوګه يې دټولنې له سيايس‪،‬‬
‫مذهبي‪ ،‬کلتوري‪ ،‬اواقتصادي حاالتو څخه خربوي‪ .‬لکه دا لنډۍ‬
‫پردنياتول دسړونشته‬
‫تول دپيسودی مسليان خانانوينه‬

‫ځوانانوزورپه بزګرۍ کړئ‬

‫سپينې پايڅې دزروڅيل ورانوينه‬

‫ځواين دزرو روپواس دی‬

‫دبېلتانه پېټې چې وړي سوده به شينه‬

‫طنزپر ژوند عارفانه خندا ژړا ده ‪ .‬د ژوند د تضادو او نا ناخوالو لڅونه ده‪ ،‬چې ټولنیزي موخې لري‬
‫لکه دا لنډۍ‪:‬‬
‫پرمادې زر شينديل نه دي‬
‫چې دڅراغ په رڼا غواړې ديدنونه‬

‫طنز د پوه خلکو لپاره ویل کیږی یانی په خوشالۍ او ملنډو رسه د هغه چا په رمز پوهول دی چې په‬
‫رمزپوهیږی‬

‫څوک چې په رسوشونډوعادي يش‬

‫قندوشکرې تويوي چې ترخه دينه‬

‫یوازې پوه او هوښيار خلک له طنز نه خوند اخیستالی او پر پوهیدالی يش او ناپوه یې یوازې خندنی‬
‫اړخ ګوري خو د ټولنې ټول خلک پوهان نه دي‪.‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪55‬‬

‫په بسم هللا کټ ته ورخېژه‬

‫دنجلۍ کټ دجنغوزي دئ مات به شينه‬

‫طنز د هجو یو ډول دي خو د هجو توندي اوتیزي نه لري‪.‬‬

‫یانی هجو مخامخ د چا عیونه ورته وایي یا مخامخ له چا نه بې پردې پلپوت کوي او هغه چا ته ویل‬
‫کيږی چې په رمز نه پوهیږی‪.‬‬

‫پرځان دګلولښته نه اخلې‬

‫پرمادې تېرکړل دکوتکوګوزارونه‬

‫جانانه دادې څه عادت دی‬

‫چې پټه پټه ياري کړې خورې قسمونه‬

‫پرېږده چې لوی ښامار مې وخوري‬

‫په پاړوګر اشنامې ډېره نازېدمه‬

‫هجو ویونکی د خلکو بې خربي ‪ ،‬ولس غولونه‪،‬تعصب خدای نا ډره دینپالو له کړو نه پرده پورته‬
‫کوی اومخامخ هغوی غندي ‪.‬‬

‫چۍ اوږه نه خورۍ بوئ ترې نه ځۍ‬

‫چۍ يارۍ نه کړې څوک پرې نه وائ تهمتونه‬

‫ټال ته ختم بنګړي مې مات شول‬

‫ګناه دې يارده چې کوي اشارتونه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪56‬‬

‫هزل بیا هغه دی چې پر چا باندی بد وایي‬

‫چې پر زينه ختىل نه شې‬

‫نامردې ولې دې ګيبى پرتوګ کاونه‬

‫هزل د وییپوهنې په اساس هغه شوخی ته وایي چې د جد(پند)ضد وی‬

‫پيزوان مې ستا په برېت کې بند شو‬

‫تر دروازې پورې بندۍ دررسه ځمه‬

‫دا هزل بله مانا ده په شعر او نرث کی توندې لوڅي او بدي خربې کول‪:‬‬

‫په مادې څه بال ده کړې‬

‫په مخ مې غربګې اوښکې ځي خوله درکومه‬

‫پر ما دې کىل ګامين کړ‬

‫نامردې مه خوره تر منګې الندې څرخونه‬

‫هزل په شعر او نرث کې هغو توکو ته هم وایي چې د هغه ویل د اخالق او ادب خالف وي ‪:‬‬

‫په مناسب دې نه پوهېږم‬

‫وايه په کوم بارخودې خوله ولګومه‬

‫په خپله خوله چې سوال ونه کړې‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪57‬‬

‫په هغه دغه خولګۍ کله درکومه‬

‫اول دې لوبې رارسه کړې‬

‫اوس دجستوپرڅوکوځې چې پېغله ميه‬

‫بيابه زه تورکميس ونه کړم‬

‫زمادسپيني سينې رنګ يې واړاونه‬

‫ټينګه مې مه نيسه په غېږ کې‬

‫يت مې واړه دي سږنۍ بالغه ميه‬

‫خوله به د خدای په رضا درکړم‬

‫منګۍ مې ولی ښوروی لنده دې کړمه‬

‫جانان مې خوله کې ژبه غواړي‬

‫په خونديې نه دی خپل قلنګ جاري کوينه‬

‫څانګې راښکته شه خوله راکړه‬

‫که زه درپورته شم راماته به دې کړمه‬

‫هزل د عامو او منځنیو خلکو لپاره هم ویل کیږی چې موخه یې یوازې خندا اوساتیري ده‪:‬‬

‫حلوا دشونډو راته کېږده‬

‫زه له پردېسۍ ستړی راغلی یمه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪58‬‬

‫څوک به دې مړکړي ښکليه ياره‬

‫پردۍ بړستنې جګوې شامرې خالونه‬

‫یا هغه لنډی چي په کښي ټوکې شوی او موخه یې د جانان خوشالول او د هغه خندول دی لکه‪:‬‬

‫تا چې کوڅه کې ټوخى وکړ‬

‫زه په توده بړسنت کې نيغه کيناستمه‬
‫جانانه راشه چې خوله درکړم‬
‫ماښام مې مړ په خوب ليدې ووېرېدمه‬

‫څنګه دې خواره کړم خاونده‬

‫چې همسايه مې دخولګۍ مته لرينه‬

‫حسن دې ورځ په ورځ زياتېږي‬

‫زکات يې باسه چې نظرنه شې مينه‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫اخځلیکونه‬
‫‪-۳‬ټول افغان‪ ،‬لنډی‬
‫‪-۲‬ستانکزی‪،‬رفیع هللا‪:‬خوست ویپاڼه‬
‫‪-۱‬مهر ویب پاڼه‬
‫‪ -۴‬لنډۍ‪ ،‬ویکی پیدا‬
‫‪-۵‬نظری‪،‬محمود‪ :‬طنز‪،‬هجو او هزل ‪،‬طنزونه ویب پاڼه‬
‫‪ -۶‬نظری‪،‬محمود‪ :‬دطنز ځای په ادبیاتو کی طنزونه ویب پاڼه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪59‬‬

‫لنډۍ د ګلونو په سمندر کې‬

‫محمد حامد حليمي‬

‫ګلونه ډير درســــــــره راوړه‬

‫زه داوربل دپاسه چرت جوړومه‬

‫لنډۍ دپښتو د اوليس ادبياتو هغه غوره او په زړه پوري برخه ده ‪،‬چې د اولس بې نومه شاعرانو پکې‬
‫دبرش دژوند تر ټولو عايل شيبې په دوو نا متوازنو بيتونو کې په ايجاز بيان کړي دي )‪(1‬‬
‫دلنډيو په ويړه ملن کې بيالبيلې لنډۍ راټويل او ډول ډول فلکلوري ارزښتونه يې په ځان کې نغښتي دي‬
‫‪ .‬په هره لنډۍ کې ځانګړي ښکال ځليږي او دانسان ژوندانه له هرې برخې څخه پکې ښکلې شاعرانه‬
‫او اديبانه انځور کاږل شوي دي ‪ .‬دمضمون له پلوه لنډۍ عشقي ‪،‬حاميس ‪،‬رزمي‪،‬ټولنيز‪،‬تاريخې او د‬
‫نورو مضامينو لرونکي ده‪.‬‬
‫لنډۍ په پښتو ژبه کې يوه لنډه سندره ده چې هره لنډۍ له دوو برخو څخه جوړه ده ‪،‬لومړۍ برخه يې‬
‫نهه سيالبه او دوهمه برخه يې ديارلس سيالبه لري ‪.‬لنډۍ که څه هم کوم ځانګړي او معلوم ويناوال‬
‫(شاعر) نه لري او په عادي بڼه په پښتني او لس کې دوخت دغوښتنو رسه سمې مينځ ته راغيل او خوله‬
‫په خوله او سينه په سينه له يو نسل څخه بل نسل ته راليږدول شوي دي خو بيا هم نژدې ټولې لنډۍ‬
‫دجوړښت له مخې رسه يو شان او سيالبونه يې رسه برابر دي )‪(2‬‬
‫دلنډيو يو سرت ارزښت دادي چې دهغه سندريزه ځانګړتيا او آهنګ روزنکي فطرت دنړي په ټولو‬
‫فولکلوري شعرونو او سندرو کې ممتاز دي او ساري نه لري ‪.‬زموږ جغرافيايي سيمې په فولکلوري‬
‫قلمرو کې هيڅ سندره نه دخپل آهنګې ځانګړتيا ‪ ،‬نه دخپلې تغزيل شتمنۍ ‪،‬او نه د سموايل او هيجان‬
‫له پلوه له لنډيو رسه برابري کويل يش ) ‪(3‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪60‬‬

‫دلنډيو دنورو بيالبيلو ځانګړتياوو تر څنګ يوه هم داده چې لنډۍ په ډير خواږه او ساده الفاظو ويل‬
‫شوي او هر ډول مضامني او په عامه اصطالح دهر ذوق وړ مطالب پکې موندل کيږي ‪ .‬لنډۍ ددې‬
‫ترڅنګ چې دانسانانو له خوا دژوندانه په حساسو شيبو کې دعام ولس له خوا زمزه کيږي ‪ ،‬دټنګ ټکور‬
‫او ساز ورسود په بڼه هم دهرنمندانو او سندرغاړو غږونو ته ښکال وربښي ‪ .‬په لنډيو کې دنورو ښکالوو‬
‫تر څنګ ډير ښکيل او هرنمندانه تشبيهات هم کار ول شوي دي دبيلګې په توګه‪:‬‬
‫زما دې زړه دايس سوري کړ – لکه دګل غوټي چې پاڼي پاڼي شينه‬
‫سورخې دمخ دې شغلې وکړي – لکه سورخي دماښام رسه کا وطنونه‬
‫کميس دې تور مټې دې سپيني – لکه ښامار چې تر چندړ تاوشوي وينه‬
‫لکه څرنګه چې وينو په پورتنيو لنډيو کې زړه له ګل او کرتي يې دګل له پاڼو رسه ‪،‬دمخ سوروالۍ د‬
‫ماښام له سوروايل ‪ ،‬کميس له ښامار اومټي له چنډړ رسه تشبيه شوي دي‪.‬‬
‫په لنډيو کې ځيني دايس ښکيل او نادر بشبيهات هم په کار وړل شوي دي چې د شعر او نظم په نورو‬
‫فورمونو کې يا په بشړه توګه نشته او که وي هم په ډيره لږه کچه تر سرتګو کيږي لکه‪:‬‬
‫سرتګې دې بې اثره نه دي – لکه دکوډو مرۍ برګې برګې دينه‬
‫زلفي دې بيا پرمخ خورې کړي – لکه شپانه چې رمې وشړي په غرونه‬
‫داستا دمور غټي خربي – لکه چکړي دکوڅو تري ځان سامته )‪(4‬‬
‫ددغه تشبيهاتو په لړکې يو هم ګلونه دي چې په ډيره ماهرانه او هرنمندانه توګه دبدن له بيالبيلو برخو‬
‫‪،‬دطبيعت او چاپرييال طبيعي ښکالوو او نورو رسه تشبيه کړل شوي دي‪.‬‬
‫ګلونه که له يوې خوا څخه ښکلې څريې او بڼې لري او په طبيعي توګه دانسانانو پام ځان وراړوي ‪،‬راز‬
‫راز ګلونه بيالبيل رازونه او حکمتونه لري ‪،‬له بلې خوا څخه برش ګلونو ته ښيګڼې او نيکمرغۍ دسمبول‬
‫په توګه ګوري او دهغې دنامه له يادولو او کارولو ‪،‬کرلو ‪،‬سيل او ليدلو څخه يو ځانګړي خوند تر السه‬
‫کوي‪.‬‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪61‬‬

‫په رښتيا هم دګل نوم په يادولو رسه انسان ته دګالب ښکلې څريه ‪،‬دالله دزړه داغ ‪ ،‬دلونګو دغاړي هار‬
‫‪،‬دکشاملو رپيدنه او دانځري دديدن ورک وايل او ارمان سرتګو ته دريږي ‪ .‬انسانان له ګلونو څخه ډول‬
‫ډول انګريين او عقايد لري ‪ .‬دبيلګې په توګه زيرګل دجدايي عالمه او سور ګل دمينتوب او وصال‬
‫عالمه اوسمبول ګڼي ‪.‬دخپل زخمي زړه داغ د الله دزړه له داغ رسه مقايسه کوي ‪،‬دجانان ديدن د انځري‬
‫له ګل او همداراز خپله خوښي دبلبل په بڼه دګلو په ديدن او له ګل رسه په همدمۍ کې لټوي‪.‬‬
‫که څه هم کيداي يش دګلونو شمري له سلګونو څخه واوړي خو ځيني يې دخلکو تر مينځ ډير مشهور‬
‫دي له همدې المله ګلونه دلنډيو په فورم کې ګلونو ځانګړي ځاي خپل کړي دي ‪،‬دبيلګې په توګه له‬
‫ځينو څخه يې په الندې ډول يادونه کو‪:‬‬
‫دګالپ ګل‬
‫دلنډيو په سمندر کې ګالپ دنورو ګالنو په پرتله ډير ياد شوي او ځانګړي ځاي لري ‪.‬کيداي يش‬
‫دګالپ بې شمريه ښيګڼې او رازونه ددې المل ګرځيديل وي تر څو په لنډيو کې يې نوم له نورو ګلونو‬
‫څخه په لومړي کتار کې ځاي خپل کړي وی‪.‬‬
‫په لنډيو کې دګالپ دګل اصيل توب ‪،‬رسه ښکلې زړه راښکونکي څريه ‪،‬دمني او ناخوالو په وړاندي‬
‫دهغې حساسيت ‪،‬له شبنم او بلبل رسه دهغه نږدي اړيکې ډيري ستايل شوي او يادې شوي دي او هم‬
‫دښکلو تشبيهاتو په رامينځ ته کولو کې ورځيني کار اخيستل شوي دي ‪،‬لکه‪:‬‬
‫اصيل ګالپ چې پکې نه وي – په نورو ګلو مې تسل نيش مينه‬
‫اصيل ګالپ راڅخه ورک دي ‪ -‬کم اصيل ګل که بوي وم ډک دي باغونه‬
‫په ګورستان کې خاوري مه يش – ګل دګالپ يش چې دې خاوري بويوينه‬
‫په ګورستان کې خاور ي ميش – ګل دګالپ يش چې دې خاوري بويوينه‬
‫په وينو سور لکه ګالپ شه – پښتنې ناوې دې په تور اوربل کې ږدينه‬
‫خولګې دې رسه لکه ګالپ ده – ځکه يې واړه بلبالن ثنا کوينه‬
‫دنجيل مړاوي مړاوي سرتګي – لکه ګالپ چې ددوه نيمو ورځو وينه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪62‬‬

‫ګالپه دا قدر دې بس دي – چې جينکۍ دې په اوربل کې ګرزوينه‬

‫مخ دې ګالپ سرتګي دې شمعه – زه نه پوهيږم چې پتنګ که بورا شمه‬
‫لونګ‬
‫لونګ نژدي ټول پيژين او په ورځينو چارو کې په ځانګړي توګه په کليو او بانډو کې دکليوالو ښځو او‬
‫نجونو له خوا تري اميلونه جوړيږي او په غاړه کې اچول کيږي ‪.‬ځيني واړه ځونډي هم ترينه برابريږي‬
‫او دکوژدي دنښې په دستامل او هم په جامو کې دکميس په ملن او ګريوان کې ګنډل کيږي‪.‬‬
‫هغه څه چې موږ دلونګ په نامه پيژنو او ښکيل بوي لري ‪،‬دلونګ دبوټي دګلونو واړه ډنډر دي چې له‬
‫راټولولو څخه وروسته وچيږي او بيا ورڅخه کار اخيستل کيږي ‪.‬په لنډيو کې له لونګ څه د ښه بوي‬
‫او ښکيل بوټي په توګه په ځانګړي توګه دښځو لپاره ورځيني يادونه شوي ده ‪ .‬دګالپ له ګل څخه‬
‫وروسته لونګ په لنډيو کې خاص ځاي لري ‪ .‬لکه‪:‬‬
‫آشنا مې نوي سوداګر دي – په رس باري کې به لونګ راته راوړينه‬
‫که چا لونګ ليديل نه وي – نجيل خويل کړه دلونګو بوي تري ځينه‬
‫په لويو غرو دباران شور شو – ښکته النده شول دلونګو درمندونه‬
‫چې ته راځي ما به خرب کړي – چې پرپالنګ الچې لونګ وغوړمه‬
‫دا بند په بند به شم در ماته – په بند ماتيږي د الچې او لونګ ونه‬
‫دباغ دي هر بوټي لونګ دي – پري ليګيديل دي دچټو پلونه‬
‫کشاميل‬
‫کشاميل هغه ښکيل ګالن دي چې دنازبو ګلونه هم ورته ويل کيږي )‪(5‬‬
‫دکشاميل ګلونه که څه هم دظاهري بڼې له پلوه دومره زړه راښکون پکې نشته خو دکشاملو ښکيل بوي‬
‫د هر کس پام ځانته وراړوي ‪ .‬کشاميل توربخني پاڼي او ګلونه لري ‪ .‬په لنډيو کې دکشاملو له ښکلو او‬
‫په زړه پوري عطرو څخه دنورو ځانګړتياوو په پرتله ډيره يادونه شوي ده ‪،‬دبيلګې په توګه‪:‬‬
‫جينکو نوي دود جاري کړ – دکشاملو باغچې په بام کې جوړوينه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪63‬‬

‫دجيني کور راته معلوم دي – دبام په رس يې کشاميل کريل دينه‬

‫دکشاملو به دې باغوان شم – چې هر سهار يې په وړيا ديدن کومه‬
‫ګالن دې ټول له تا قربان يش – ته کشاميل يې نور سالم درته کوينه‬
‫يا دې په خوله کې کشاميل دي – يا دې دعطرو په چينه ملبيل دينه‬
‫غاټول‬
‫غاټول يا الله هغه ښايسته او ښکلی ګلونه دي چې سور رنګ لري خو تور سوي داغ يې په زړه تل‬
‫دزخمي زړه زخمي توب څرګندونه کوي‪.‬‬
‫دپرسيل په موسم کې دغره په ملنو او دښتو کې دغاټول ښکلې ګلونه تر سرتګو کيداي يش ‪ .‬په لنډيو کې‬
‫دښکلو تشبيهاتو په ترڅ کې تر ډيره بريده دزړه داغ ‪،‬دالله د زړه له داغ رسه او رسو شنډو سوروالۍ د‬
‫الله يا غاټو ل له رسه رنګ رسه تشبيه کړل شوي دي لکه په الندي لنډيو کې‪:‬‬
‫زما په زړه کې مستې داغ دي – لکه الله چې تور داغ په زړه لرينه‬
‫که مې رسې شونډي در په ياد شوي – ګل دغاټول په الس کې ونيسه مينه‬
‫غاټول به ټول اميل به جوړ کړم – د يار دپاره به يې په غاړه ګرځومه‬
‫يا دالله په ګل شبنم دي – يا دې دمخ په ستارو خويل راځينه‬
‫نرګس‬
‫نرګس لکه څرنګه چې دنوم په يادولو رسه يې هر کس ته ديار سرتګې ورياديږي يو بوټي دي چې له‬
‫عطرو څخه ډک ګلونه لري ‪،‬په ګلونو کې يې سپينې پاڼې داسې چاپريه شوي دي چې په منځنۍ برخه‬
‫کې يې زيړ رنګه جوړښت لري ‪.‬دنرګس يو ډول ګلونه چې ډير لږ پيدا کيږي دايس بڼه لري چې پاڼې‬
‫يې سپينې دي او منځنۍ جوړښت يې تور رنګه ‪،‬رنګ لري چې په بشپړه توګه او کټ مټ لکه سرتګه‬
‫داسې ښکاريږي نو له همدې کبله ده چې په ډيرشمري نظمونو او په ځانګړي توګه په لنډيو کې سرتګې‬
‫له نرګس رسه تشبيه کړل شوي دي ‪ .‬ددې ترڅنګ کله چې د شبنم څاڅکي دنرګس په ګل کې راټول‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪64‬‬

‫يش نو هغه د ه چې دغه رنګينې د نرګس د اوښکې په بڼه تعبري کيږي او ښکيل اديب انځور ترينه‬
‫اخيستل کيږي ‪.‬لکه په الندي لنډيو کې‪:‬‬
‫جانانه ستا جفا چې ګورم – لکه نرګس دفکر ټال مې زنګوينه‬
‫صورت يې سپني کميس يې شني دي – لکه نرګس چې شني يې نار سپني يې ګلونه‬
‫مخ دې ګالپ سرتګي نرګس دي – داتورو زلفو دې سنبل ورشماونه‬
‫شبنم له ګل کره ميلمه دي – نرګس له رشمه سرتګي نه پورته کوينه‬
‫رامبيل او چامبيل‬
‫د رامبيل او چامبيل ګلونه هم دهغو ګلونو له ډيل څخه دي چې شعر په بيالبيلو فورمونو کې او په‬
‫ځان ګړي توګه په لنډيو کې ډير ياد شوي او ستايل شوي دي ‪ .‬د رامبيل ګلونه سپني رنګ لري او زړه‬
‫خوښونکی بوی لری ‪ .‬د چامبيل ګلونه هم دپورتنيو اوصافو لرونکي دي خو يوازي رنګ يې زيړ دي ‪.‬‬
‫دا ګلونه تر ډيره د پرسيل په موسم کې پيدا کيږي ‪ .‬په لنډيو کې درامبيل او چامبيل خوشبويي او دهار‬
‫په بڼه تشبيه کړل شوي دي لکه‪:‬‬
‫زما جانان ګل د رامبيل دي – درسو اميل دي زه يې په غاړه ګرځومه‬
‫ګالپ له اصله شهزاده دي – رامبيل چامبيل يې نوکران نيويل دينه‬
‫ګوره چې ځانته غوره نيش – که ته چامبيل يې زه رامبيل خوشبو ميه (والړیمه)‬
‫همدار از دلنډيو له سمندر څخه يو شمري نو ګلونه هم راټولويل شو لکه دريحان ګل ‪،‬دسوسن ګل‬
‫‪،‬دکوکنار ګل ‪،‬دريدي ګل او داسې نور ‪ .‬چې په لنډه توګه يې يواځي دلنډيو په راوړلو رسه بسنه کو‪.‬‬
‫خويش عبث مې عمر تري شو – لکه ريدي په بيابان ورژيدمه‬
‫وړه نجيل چې شونډي رسې کا – لکه دډاک ريدي چې وسپړي ګلونه‬
‫زما جانان ګل د کوکنار دي – نصيب مې خوار دي چې مې لري ګرزوينه‬
‫زما جانان ګل دريحان دي – پاس په آسامن دي ماليکې يې بوينه‬
‫خويش خواري راپسې مکړه – د انځري ګل يم په الس نه درځم مينه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪65‬‬

‫دلنډيو سمندر دومره ژور او څپاند دي چې که هرڅومره غوټي پکې ووهل يش او هرڅومره ارزښتونه‬
‫ورڅخه راټول کړل يش ‪ ،‬بياهم کم دي خو دلته يوازي له دغه سمندر څخه ديو شمري ګلونو په راټولونه‬
‫بسنه کو او ددې ليکنې ملن په الندې لنډۍ همدلته رانغاړو‪.‬‬
‫ستا دښايست ګلونه ډير دي – ځويل مې تنګه زه به کوم کوم ټولومه‬

‫د پښتو لنډيو په اړه يو څو خربې‬

‫واليت خان ځدراڼ‬

‫ګرانو لوستونکو لنډۍ د پښتو ژبې او پښتو آدب هغه ارزښتمنه شتمنۍ ده چې د نړۍ یوه ټولنه یې هم‬
‫نه لري د پښــتنو په سیمه کې د ډیر پخوا ځخه ټپې ویل کیږي ‪ .‬دا چې ټپې یا لنډۍ ځانګړئ شاعر‬
‫نه لري او هر چا په هر وخت کې هر رنګ لنډۍ ویلې دي نو همدا المل دی چې د ویلو او او‬
‫جوړیدو نیټه يې ښکاره نه ده خو ځنې داسې لنډۍ هم شته چې په هر ځل ویلو رسه يې ملړی ویونکی‬
‫په سرتګو کې انځوریږي د بیلږې په ډول د افغاين تاریخ ځالنده ځیهرې او د میوند د جنګ فاتحه‬
‫ماللۍ هغه لنډۍ یادولی شو چې‬

‫که په میوند کې شهید نه شوې ‪ -‬خدایږو اللیه بې ننګۍ ته دې ساتینه‬

‫کله چې دا لنډۍ دغازیانو ترغوږو ورسـیده لکـه غوسـه شـوي زمریـان لـه هـرې خـوا پـه دښـمن‬
‫را تــــــوئ شــــــول او دښــــــمن تــــــه يــــــې د رشمــــــه ډکــــــه مــــــايت ورکــــــړه‪.‬‬
‫لنډۍ لکه څنګه یـې چـې نـوم دی داسـې د دوه لنـډو کرښـونه جـوړه چـې ملـړۍ کرښـه يـې تـر‪۹‬‬
‫ســیالبو او دوهمــه کرښــه یــې اوږده او د تــر ‪ ۳۱‬ســیالبو اوږده وي دا دوه کرښــې د معنــی او مفهــوم‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪66‬‬

‫له اړخه پوره دي خو د وزن او قافیې لـه پلـوه نیمګـړي دي ‪ .‬پـه ملـړۍ کرښـه کـې د موضـوع پیـل‬
‫او پــــــه دوهمــــــه کرښــــــه کــــــې یــــــې پایلــــــه یــــــا هــــــدف معلــــــوم وي‬
‫د پلټونکو په حواله د لنـډۍ ډیـره برخـه د ښـځو لخـوا ویـل شـوي ‪ ٬‬کلـه چـې پـه کلیـو او بانـډو‬
‫کې د وادونو او نورو ښادیو پنـډې جـوړي يش نـو ښـځې څـو شـپې پرلپسـې تـر سـهاره ناسـتې وي‬
‫سندرې او ټپې بـويل دوه ‪ ۲‬یـا ځـو ډلـې جـوړې يش او د يـو بـل رسه مقابلـه کـوي هـره ډلـه هځـه‬
‫کــوي چــې زر او ښــه ځــواب ووایــي دا ســیايل د ســوال او ځــواب پــه شــکل او یــا هــم د رنګارنــګ‬
‫مرصۍ په ویلو رسه تر رسه کیږي الندې څو بیلږې را اخلو‬

‫ســـوال ( د دې مرصۍ ځواب مې راکړه کور مې د سیند په غاړه دی له تندې مرمه)‬

‫ځـــواب ( د دې مرصۍ ځواب د دا دی ځوک چې مین يش اوبه خوند نه ورکوینه)‬
‫ســـــوال ( د دې مرصۍ ځواب مې راکړه ګلۍ یوه مرغۍ مې دوه ویشتيل دینه )‬
‫ځــــواب ( د دې مرصۍ ځواب د دا دی جینۍ یوه یاران یې دوه نیويل دینه )‬

‫او‬

‫( جانانه راشه چې په پخوال شو عمر د ژمي مازدیګر دی تیر به شینه‬

‫پیزوان مې ستا په بریت کې ښخ شو تر دروازې پورې جوړه در رسه تلمه‬
‫تر مشادۍ لونګۍ د جار شم په رس د ستا ده مزه ما ته راکوینه )‬

‫په همدې ډول دا لړۍ تر هغه راوانه وي تر ځو چې یوه ډله پړه ومني او یا خو د سحر ملر را وخیږي‬
‫کله چې په وادونو کې سندرې ویل کیږي ویونکي ډیر وخت کوښښ کوي چې د هغو کسانو نومونه په‬
‫لنډۍ کې یاد کړي کوم چې دوئ یې د ښادۍ په مراسو کې ګډون کړی لکه الندې مرصۍ‬

‫( دا نن ښادي د اکرب خان ده *** صبا ښادي به د ګالب غیږې ته وړمه‬

‫د اکرب خان خوښۍ لپاره *** زه به سندرې تر صبا پورې کومه‬
‫دا نن واده د اکرب خان دی *** مبارکي به یې مور او پالر ته ورکومه )‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪67‬‬

‫په لرو پرتو کلیو او بانډو کې ځوانان په حجرو کې رسه راټولیږي او سيباتونه او میلې جوړه وي او د ټپو‬
‫په ویلو رسه د ژمي اوږدې شپې رڼې کوي‪ .‬هغوی هم دا د لنډیو سیايل تر رسه کوي او پړه ډله د بل وار‬
‫راټولیدو مصارف په غاړه اخيل او د یو یا دوه چرګانو اوال خو د الندي غواښې په پخیدو رسه د لنډیو‬
‫سیالۍ ته الر جوړه وي ( له بده مرغه اوس دا ډول ناستې ډیرې کمې تر سرتګو کیږی) په ځنو سیمو کې د غم په ورځ‬
‫هم د ویر ټپې ویل کیږي هغه داسې چې کله ځوک مړ يش نو د کورنۍ غړي يې او نور خواخوږي يې‬
‫په ژړا کې د غمجنو مرصۍ په ویلو رسه د زړه بړاس وبايس الندې مرصۍ ته ځیر شۍ‬

‫ما د اوږدې الرې شمريلې *** زه د دې لنډو الرو څه خربه ومه‬

‫ما د قیامت مته لرله *** ظامل مرګي را نه جدا په دنیا کړېنه‬

‫لنډۍ په لیکونو کې هم غټه ونډه لري دوستان ‪٬‬اشنایان ‪٬‬خپل خپلوان ‪ ٬‬مسافر او عاشقان یو بل ته په‬
‫خطونو کې په زړه پورې مرصۍ لیږي دوستان د خپلې دوستۍ اظهار کوي اشنایان‪ ٬‬خپلوان د یو بل په‬
‫پیژند ګلوي او خپلوي فخر کوي ‪ ٬‬مسافر د خپلې روغتیا ‪ ٬‬کار او راتګ حال بایانوي او عاشقان خپلې‬
‫ګیلې ‪ ٬‬غمونه ‪ ٬‬ناخوالې ‪ ٬‬کړاونه ‪ ٬‬د کلیوالو او غامزانو ظلمونه او د ریبار د دوه رنګۍ ځخه رس ټکونه‬
‫د لنډۍ په ژبه کې لیکي‪ .‬دلته یې ځو مثالونه را اخلو‬

‫دوستانو یو تر بل ځاریږۍ *** ما د مجلس یاران لیدل چې خاورې شوونه‬

‫دوستانو ما ته دعا وکړۍ *** چې مې په خپل وطن کې ويش نصیبونه‬
‫زما خواږو خواږو دوستانو *** له تاسو بیل یمه ژوند خواند نه راکوینه‬
‫کاغذا الړ شه په هوا شه *** په مسافر اشنا مې وایه سالمونه‬
‫سالو به حاال خپل په رس کړم *** چې د اشنا وطن کې کیږدم قدمونه‬
‫په بسم هللا به د اشنا کړم *** په کلیمه به د یارۍ ته راضا کړمه‬
‫اشنا زما نه مرور دی **** په ځه خربه به په خوال رارسه شینه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪68‬‬

‫خدایه ته ما ګل د ګالب کړې *** چې د اشنا په غیږ کې پاڼې پاڼې شمه‬

‫وطن د زیړو ګلو باغ دی *** د مسافرو په کې نه شته نصیبونه‬
‫مسافري مې کړي نه وی *** ځان مې د سیند په اوبو وړی وی مینه‬
‫روژا به تیره په سفر کړم *** اخرت ته کيل ته درځم خوشاله یمه‬
‫چې خط مې دريش ور ته ژاړه *** ما چې لیکه ورته مې ډیر ژاړيل دینه‬
‫تا ته یوه کړي ما ته بله *** رویبا د خپلې یارۍ دم پکې تړینه‬
‫قلمه زر زر پرې چلیګه *** خط مې د یار په لوري ځي ناوخته شونه‬
‫چې خط مې در يش اور په بل کړه *** چې زما مینه پکې شنه لوخړه شینه‬
‫سالم د راغی ته را نه غلې *** په کار مې نه دي بې دیدنه سالمونه‬
‫کاغذ ه بخت کې تر ما ښه یې **** زما سالم دی ته به وکړې دیدنونه‬
‫خدایه دا پورې کلی وران کړې *** د دوه مینو یې ناغې تړيل دینه‬
‫تر مونږه ښکته پنجاب ښه دی *** په دوه مینو باندې نشته بندیزونه‬

‫همداســې د ســاز او ټنــګ ټکــور پــه برخــه کــې مرصــۍ ځــانګړی ځــای او خونــد لــري د‬
‫پښـــتو ژبـــې ډیـــرو ســـندرغاړو پـــه خپلـــو کســـیټونو او يس ډي ګـــانو کـــې پـــه بیالبیلـــو‬
‫طرزونــو او کمپوزونــو کــې ټپــې ویــيل دي ځنــې ســندرغاړي مســتې ټپــې د مســت ســـاز‬
‫رسه ځنــې د اتڼیــز ســاز او ځنــې بیــا غمګینــې ټپــې پــه داســې انــداز رسه بلــيل چــې نیــغ پــه‬
‫نیغــه د اوریــدونکي پــه زړه اثــر کــوي پــه ســرتګو کــې د اوښــکو چینــې تانــدې کــوي او د‬
‫ګریـــــــــــــــــــــــــوان دښـــــــــــــــــــــــــتې خړوبـــــــــــــــــــــــــه وي‪.‬‬
‫لکــه ځنګــه مــو چــې وویــل ډیــرو ســندرغاړو ټپــې ویــيل دي خــو د پښــتو ژبــې خــوږ‬
‫غږيــې ســندربول هــاروون بادشــاه ټپــو تــه نــوی رنــګ او ښــکال ورکــړه هغــه د ( اول بــه کلــه‬

‫کلــه غــم وو *** اوس مــې پټــي شــوپ کارونــدې پکــې کرمــه) پــه ویلــو رسه پــه لنــډيو کــې نــوي ســاه را‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪69‬‬

‫ژونـــدۍ کـــړه وروســـته د ټولـــو د مینـــې وړ ســـندرغاړی رحـــیم شـــاه دا ســـاه پســـې اوږده او‬
‫ځــانګې ځــانګې خــواره کــړه او پــه همــدې کمپــوز يــې پــه اردو کــې چــې ( پهلــې تــو کبــي کبــي‬

‫غــم تــا *** ايب هــر پــل مــې تیــرې یــاد ســتايت هــې) د یــو ښــکيل موزیــک رسه ټپــې وویلــې چــې دا‬
‫وخـــت ټپـــو خپـــل وزرونـــه تـــر هندوســـتان‪ ٬‬ایـــران او تاجکســـتان پـــورې وغـــړول د هنـــد‬
‫نـــامتو ســـندرغاړي التـــاف راجـــا هـــم ټپـــې زمزمـــه کـــړې او نـــورو دري او فـــاريس ژبـــو‬
‫سندرغاړو هم د اوس لپاره همدومره‪......‬‬

‫چې پښــــتانه پکې اوسیږي *** زړګی مې غواړي چې پرې وشیندم ګلونه‬
‫دا اخیري مرصۍ د دا وي *** اخیر یې مه کړې د ځوانانو مجلسونه‬
‫په مینه «« ځدراڼ »» سویډن‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪70‬‬

‫ا ب پ ت ټ‬
‫د بېلتانه په سفر ځم تږی به شمه‬ ‫اب کوثر جانانه راشه‬
‫ليال په زړه راکړل د تورو گوزارونه‬ ‫اب و دانه مې شوه متامه‬
‫چې تن دې روغ وي زړه دې پټ کوي دردونه‬ ‫هللا دې تا په چا مني کړي‬
‫چې کچکول واخلم د يار در ته ودرېږمه‬ ‫هللا درې ژر تياره ماښام کړي‬
‫په رس يې راوړه سۍينې خولې زېړ پېزوانونه‬ ‫اباسني بيا په څۍو راغی‬
‫هره څۍه يې ورانوي د پګړۍ ولونه‬ ‫اباسني بيا څۍې څۍې دی‬
‫په رس يې راوړه کشمريي د خيال شالونه‬ ‫اباسني راغی غاړې غاړې‬
‫نه يې شني توب شته نه هغه خوند راکوينه‬ ‫اپت وهيل کښت ته راغلم‬
‫د پا غوندې په دود دې رس سۍني شومه‬ ‫اپې اپې زلفې دې توی شوې‬
‫څوک چې د نېکو عمل کړي نېکي به وړينه‬ ‫اجر و جزا د عمل حق ده‬
‫تر هندوستانه پورې تا کړي جنګونه‬ ‫احمده خدای دې جنتي که‬
‫زړګيه تللی جانان بېرته نه راځينه‬ ‫اخرت به بيا وطن ته رايش‬
‫دا د دامان کوترو نن رسه کړه السونه‬ ‫اخرت پرون ؤ پرون تېر شو‬
‫د بغدادو کوترو نن راغلل سيلونه‬ ‫اخرت پرون تېر شو عامله‬
‫نه مې نتک شته د نه د غاړې تاويزونه‬ ‫اخرت په منډه منډه راغی‬
‫نه مې اوږۍ شته نه د غاړې تاويذونه‬ ‫اخرت په پوکو پوکو راغی‬
‫څوک دې په زړه دي که ډاډه وهې پالونه‬ ‫اخرت په ورځ دې سينګار کړ‬
‫زما ديار وعده اخرت دی رابه شينه‬ ‫اخرت ته ډېره خوشالېږم‬
‫دا د ځوان عمر په بېرته نه راځينه‬ ‫اخرت چې تېر يش بيا به رايش‬
‫دا د ځوان عمر په بېرته نه راځينه‬ ‫اخرت د واړو مبارک شه‬
‫چې الس او پښې دې بې حنا اور لګوينه‬ ‫اخرت دې تا ته مبارک يش‬
‫نور خلک خوشې د اخرت هوس کوينه‬ ‫اخرت له تا رسه ښایېږي‬
‫ليال به چاته رسې منګلې ښکاروينه‬ ‫اخرت نژدې دی روژه الړه‬
‫مبارکي به يو وبل ته ورکوونه‬ ‫اخرت نژدې دی ياره راشه‬
‫د جنکو په سينه زانګي زيړ ګلونه‬ ‫اخرته ستا د برکته‬
‫ته چې دا سۍينه سينه ږدې په دېوالونه‬ ‫اخر به مرم پاتې به نه شم‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪71‬‬

‫مسافر کډۍ باروي وطن له ځينه‬ ‫اخر به پاتې شې ميدانه‬

‫که دې هر څو پر وطنو وګرزومه‬ ‫اخر به خاورې شې بدنه‬
‫ما اشنا سرتګې نا اشنا ليدلې دينه‬ ‫اخر به خاورې شې جانانه‬
‫که دې هر څونه په زربفتو کې سامته‬ ‫اخر به خاورې شې صورته‬
‫تر خاورو الندې به يش ښکيل برشونه‬ ‫اخر به دا دنيا يش ورانه‬
‫چې کربجن جانان مې نه کوي پوښتنه‬ ‫اخر به کند کچکول راواخلم‬
‫که د فوالدو کال تاو له ځانه کړمه‬ ‫اخر به مرم پاتې به نه شم‬
‫د ننګرهار نجونې ښېرا درته کوينه‬ ‫اخر به وران شې پېښوره‬
‫اجازه واخله چې جوړه کابل ته ځونه‬ ‫اخر ته داسې درته وايم‬
‫ظامله مه کوه په ما ډېر ستمونه‬ ‫اخرنی ځای دې لحد دی‬
‫بيا به د يو بل د ليدو ارمان کوونه‬ ‫اخريي ورځ ده راته ګوره‬
‫د مومن خان په وينو رسه شول بالښتونه‬ ‫ادکې مورې څراغ بل کړه‬
‫زه د جانان غېږې ته اوس ورسېدمه‬ ‫اذان په ځنډ کوه طالبه‬
‫که مې له رسو سرتګو ويني تويومه‬ ‫ارام د زړه مې پرې و نه شو‬
‫پيدا به نشې که ملنګ درپسې شمه‬ ‫ارمان ارمان تېره ساعته‬
‫د خۍل وطن جامې مې ولوېدې له تنه‬ ‫ارمان ارمان خۍله وطنه‬
‫د ډکه شکوره به چاپېره تاوېدمه‬ ‫ارمان ارمان د دا دا کوره‬
‫چې همېشه مې د جانان کړای مجلسونه‬ ‫ارمان ارمان دی لويه خدايه‬
‫بيا به وطن راپسې ګورې نه به ميه‬ ‫ارمان به وکړې وخت به تېر وي‬
‫چې سور پالنګ درته يوازې پاتې شينه‬ ‫ارمان به هلته زما دريش‬
‫چې کټ مې واخيل تورو خاورو ته مې وړينه‬ ‫ارمان به هلته زما دريش‬
‫چې مې ځوځان په قرب وسۍړي ګلونه‬ ‫ارمان به هلته زما دريش‬
‫چې مې د سخات پيسو ته ونيسې السونه‬ ‫ارمان به هلته زما دريش‬
‫په ما قيامت دی چې په پولو قيامت شينه‬ ‫آسامنه درز وهه راولېږه‬
‫په ما راپرېويت ذرې ذرې دې کړمه‬ ‫اسامين تندر شوې جانانه‬
‫که اشنا رايش ما به خۍل کيل ته وړينه‬ ‫امانتي مې ګور کې کېږدئ‬
‫په ښاپېرو مې رس و کار دی وبه مرمه‬ ‫آواز يې اورم کتی نشم‬
‫زه د جانان لۍاره کوز ګودر له ځمه‬ ‫اوبه د بر ګودر خوږې دي‬
‫لیال د يار لۍاره بر ګودر ته ځينه‬ ‫اوبه د کوز ګودر خوږې دي‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪72‬‬

‫زه د مني د پاره بر ګودر ته ځمه‬ ‫اوبه دکوز ګودر خوږې دي‬
‫جانانه ستا لۍاره کوز ګودر ته ځمه‬ ‫اوبه دهر ګودر خو ږې دي‬
‫د مينې اور سړی تر عمره سوزوينه‬ ‫اور چې بليږي اخر مړ يش‬
‫بیا به د سيند د غاړی نهکوم سيلونه‬ ‫اوښکي مې سيند غوندې بهيږی‬
‫که مې ښکاره کړه د زخمي زړګي داغونه‬ ‫اول به ته ورته حريان شې‬
‫اوس مې دوتر شو کروندې پکې کومه‬ ‫اول به کله کله غم و‬
‫اوس راته وايې چې خۍل کار کوه مينه‬ ‫اول دې ويل چې رامني شه‬
‫اوس مې د زړه ستنې کږې درپسې دينه‬ ‫اول مې فکر درته نه و‬
‫په رواجي برېتو دې مه وهه السونه‬ ‫اميان دې ښه راته معلوم دی‬
‫په زړه دې زه وم که دې نور کول سوالونه‬ ‫بابا ته الړې سوال دې وکړو‬
‫چې راته نيسې دزړې ولې بندونه‬ ‫بابادې ماوژلی نه دی‬
‫چې تورپېکی مې دنښرتوبادوهينه‬ ‫باباکوچيانوته مې ورکړه‬
‫زه يې پېيمه جوړومه امېلونه‬ ‫باباګالن دباغه راوړه‬
‫الړشه باباباندې مې وکړه تاويذونه‬ ‫بابامې نه درکوي ياره‬
‫زماجانان يې وزيارت ته تللی ونه‬ ‫باباويل پرکندهاردی‬
‫زه مې شريين جانان دکن ته نه لېږمه‬ ‫بابوپيکس دې بېرته واخله‬
‫مامروراشناپخالکړبېرته ځينه‬ ‫بابوپيکس دې بېرته واخله‬
‫جندوله تاته سالمي راغلی ميه‬ ‫بابوکره زموږ وطن دی‬
‫ماته ديارغمونه اورشول ويې سومه‬ ‫بات دتېلوپه زورسوځي‬
‫چې په وطن موغنم زېړ لويې کومه‬ ‫باچارخصت راکه چې ځمه‬
‫جانان به لوکازه بې وږي پولومه‬ ‫باچاهي تخت مې په کارنه دی‬
‫د غرمې خوب د شاليال دېرې ته وړمه‬ ‫باد د جنت پکې لګيږي‬
‫دغرمې خوب به دليالدېرې ته وړمه‬ ‫باددبه په کې لګېږي‬
‫زمادياردزلفوبوی ماته راوړينه‬ ‫باددپغامن له لورې راغی‬
‫ياعنربي زلفې جانان سنبالوينه‬ ‫باددخوتن دی راالوتی‬
‫چې ګاليب مخ دې په سرتګوووينمه‬ ‫باددې پلوله مخه يوسه‬
‫زماشريين اشناته يوسه سالمونه‬ ‫بادسبازماقاصد شه‬
‫دسهارخوب پرهلک ډېرغالبه وينه‬ ‫بادسبايارمې ويښ نه کړې‬
‫په وازه خوله به يې کوګل ته تېرومه‬ ‫بادمې ديارله لورې راغی‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪73‬‬

‫بوی دجانان مې په دماغ ولګېدنه‬ ‫بادنن له پاسه که ښکې دی‬

‫پرهغه بادچې داشناپه لورې ځينه‬ ‫باده پربادمې سالم وايه‬
‫په هغه باد چي د جانان په لورې ځينه‬ ‫باده په باد مې سالم وايه‬
‫ژرراته وايه ګران زړګی څه حال لرينه‬ ‫باده دخدای روی مې دروړی‬
‫ظاملان شته دي ماويارته نه پرېږدينه‬ ‫باده ديارحالونه راوړه‬
‫ماته ملهم شه چې مې جوړيش پرهارونه‬ ‫باده ديارله لورې راشه‬
‫هغه سالم چې باده تا راوړی ؤنه‬ ‫باده سالم په جانان وايه‬
‫بې نيازه يارراته په زړه راکړل زخمونه‬ ‫باران داوښکومې ورېږي‬
‫واورې دې نه اوري چې الرې بندوينه‬ ‫باران که اوري باک يې نشته‬
‫دمسافرجانان مې نشته داالنونه‬ ‫بارانه ورو ورو واورېږه‬
‫په مسافر اشنا مې نشته داالنونه‬ ‫بارانه ورو‪ ،‬وروپرې ورېږه‬
‫وړې‪ ،‬وړې جنک غره ته تليل دينه‬ ‫بارانه ورو‪ ،‬وروپرې ورېږه‬
‫ګالن رشمېږی مخ په پاڼوپټوينه‬ ‫باغ ته دې تګ مناسب نه دی‬
‫بلبل نری فريادکوي له باغه ځينه‬ ‫باغ چې دزاغ په حواله يش‬
‫پخۍله ګل يې ګل دې ستاسالم کوينه‬ ‫باغ له دې تله مناسب نه دي‬
‫لکه دپېغلې سينه ډکه په ګلونه‬ ‫باغچه په ګلوښه ښکارېږي‬
‫باغوان وختي لښتي پر باغ تړيل دينه‬ ‫باغچې دګلوشوې سمسورې‬
‫چې په کې نشته درامبېل چامبېل ګلونه‬ ‫باغوانه باغ مې دې خوښ نه شو‬
‫ګالن دتندې درته خواست داوبوکړينه‬ ‫باغوانه پاڅه چې سهار دی‬
‫سبادرځمه دګالب سيل به کومه‬ ‫باغوانه ورشه باغ سوتره که‬
‫لکه چې مور دې نوره کور کې بندوينه‬ ‫باڼه دې مړه دي ښکته ګوري‬
‫ما ته دی سم د زړه په رس پو مبلی د ينه‬ ‫باڼه دی ورو جګ کړه شريينې‬
‫د غم ويلی پکې رګونه تللی دينه‬ ‫بدن درياب زړه مې ګودر دی‬
‫په زړه دې نشته د رشين جانان غمونه‬ ‫بړسنت دې واغوسته ويده شوې‬
‫زه دې پتنګ ستا د ديدن راغلی ميه‬ ‫بله ډيوه شه راته کښېنه‬
‫زه دې بهر متبو ته الس په نامه شومه‬ ‫بنګړو دې نيمه شۍه کې رشنګ کړو‬
‫چې په خايل مړوند دې رس ولګومه‬ ‫بنګړي نيم ښکته کړه نيم پورته‬
‫زموږ دستور دی په رڼا خوله ورکوونه‬ ‫بوپي راپول کړئ اور پرې بل کړئ‬
‫باغوانه ستا نيمګړی نيت مې ژړوينه‬ ‫بورا به خدای په گلو موړ کا‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪74‬‬

‫د کيل مينځ د لېون ورسېدنه‬ ‫بيا به پدې کيل رانشم‬

‫د کيل منځ دلېون ورسېدنه‬ ‫بيا به د کيل په منځ نه ځم‬
‫په خندا الړ شم په ژړا بېرته راځمه‬ ‫بيا به ديار کيل ته نه ځم‬
‫بېګاه دې مور له دروازې شړلی ميه‬ ‫بيا به دې نوم په خوله وانخلم‬
‫باران ملده کړم اشنا پوله وليدمه‬ ‫بيا به نرۍ جامې ونکړم‬
‫ګودر ته مه ځه چې بې تا پاتی شينه‬ ‫بيلتونه چريته چې ځی الړ شه‬
‫زه به دا ګران عمر تر کومه تېرومه‬ ‫بې غېر له تا مې عمر ګران دی‬
‫سبا مې ستا په رس پانس ته خېژوينه‬ ‫بې ننګه ننګ راباندې وکړه‬
‫چې ته لوګی شې زه ملبه نه شم مينه‬ ‫بې وفا هله راته وايه‬
‫سبا مې رسو شونډو پرتي نيويل وونه‬ ‫بېګا مې مړ په خوب ليدلی‬
‫د مينې يار مې در په در غواړي خريونه‬ ‫بېګاه په خوب کې ژړا راغله‬
‫ماته چې رايش نو کلونه تېروينه‬ ‫بېلتون په هر چا مېلمه کيږي‬
‫ځکه هر وخت گرېوان شلېدلی گرځومه‬ ‫بېلتون د خلکو د خندا کړم‬
‫اوس به سالم په دوه السه درته کومه‬ ‫بېلتون دې قدر رامعلوم کړ‬
‫بېلتون شامل دی هره پاڼه رپوينه‬ ‫بېلتون يواځې په ما ندی‬
‫د بېلتانه د السه ډېر فرياد کوينه‬ ‫بېلتون يوازې په ما ندی‬
‫زړه مې پښتون دی مېلمه نه خفه کوينه‬ ‫بېلتونه راشه ستړی مه شې‬
‫د زور دې نه يم ننواتې به درځمه‬ ‫بېلتونه کور دې راته ښايه‬
‫مور د ګودر د تلو نه ما منعه کوينه‬ ‫بیا به منګی ته ګو تی نه کړم‬
‫جانان دې لوکړي زهبه وږي پولومه‬ ‫پاچايئ تخت مې په کار نه دی‬
‫مادې ديارله څنګه نه جداکوينه‬ ‫پاچايئ تخت مې په کارنه دی‬
‫داسمې الرې راڼېزونيولې دينه‬ ‫پاس پراسامن راشه رامداره‬
‫چې دسينې په خوړ دې رايش سېالبونه‬ ‫پاس پراوږودې منګی مات شه‬
‫پورته اسامن کې به شني ملررشمنده شينه‬ ‫پاس پربام مه خېژه کوترې‬
‫نصيب د چا يې اوبه زه درخېژومه‬ ‫پاس په کمره والړه ګله‬
‫د سور سالو مري منې ما تې ګډوينه‬ ‫پاس په ګودر د پيغلو جنگ شو‬
‫يا به دې راوړم يا به مړ درپسې شمه‬ ‫پاس په ګودر والړه ګله‬
‫نصیب د چا يې او به زه در خيژومه‬ ‫پاس په ګودر والړې ګله‬
‫الرې کوڅې د غامزانو ډکې دينه‬ ‫پاس په هوا راشه جانانه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪75‬‬

‫د ګودر الري راڼيزو نیولی دينه‬ ‫پاس په هوا راشه جانانه‬

‫چاويل ملوک دی دبدرۍ سالم ته ځينه‬ ‫پاس په اسامن کې ډزې وشوې‬
‫اشناويده دی مايې وکړل ديدنونه‬ ‫پاس په اسامن کې ستوري ښکاري‬
‫نجل وېده وای مايې وکړای ديدنونه‬ ‫پاس په اسامن کې ستوری زه وای‬
‫جينک ژاړي کشاملې ږاۍ وهينه‬ ‫پاس په اسامن کې ګړزهارشو‬
‫محمدوخوت دهللا ديدارته ځينه‬ ‫پاس په اسامن کې مرحباشوه‬
‫زه په پوړوديارپوښتنه ترې کومه‬ ‫پاس په بل کوترې راغلې‬
‫يارنځوران دي يامني بېل شوي دينه‬ ‫پاس په بنګله کې فريادخېژې‬
‫دپېښورپه برخه سېل دی رابه شينه‬ ‫پاس په تريااوره بارانه‬
‫مزل وهلې ځمکه ځای نه راکوينه‬ ‫پاس په سينه ځای راته جوړکه‬
‫نصيب دچايې اوبه زه درخېژومه‬ ‫پاس په کمره والړه ګله‬
‫بازمې رنځوردی له خولې وينې تويوينه‬ ‫پاس په کمره والړې زرکې‬
‫دسورسالومېرمنې ماتې ګډوينه‬ ‫پاس په ګودردپېغلوجنګ شو‬
‫داکوزې الرې بېلتانه نيولې دينه‬ ‫پاس په هواراشه جانانه‬
‫په تا مې دومره دي د سۍينې خولې پورونه‬ ‫پاس د آسامن ستورو ته ګوره‬
‫پرتامې دومره دي دسۍينې خولې پورونه‬ ‫پاس داسامن ستوروته ګوره‬
‫سړی سړی نه دی په بند يې ناسته ميه‬ ‫پاکه موال که ته يې واخلې‬
‫ليالدرسوزروغنچه خوب په کوينه‬ ‫پالنګ درسونال دزرو‬
‫نه مې خوښېږي دابې ياره پالنګونه‬ ‫پالنګ دياررسه ښه ښکاري‬
‫دګلوڅانګه دې پررسوالړه ميه‬ ‫پام کوه واردې خطانه شې‬
‫زه بېلتانه په مرګ خوشاله کړم مينه‬ ‫پانس دزلفوماته راکړه‬
‫چې درنژدې شم زړه مې يخ الندې کوينه‬ ‫پاولی ديخ سينه دې تخت دی‬
‫ښايسته خوملردی ځان پرې نه کبابوينه‬ ‫پتنګ په خاص څراغ مني دی‬
‫افرين ماته چې مدام سوزم مينه‬ ‫پتنګ خويوځل شهيدشوی‬
‫شموته جوړشوه په ښيښوکې مقامونه‬ ‫پتنګه خاورې دې په رسشوې‬
‫شمعې مخ پټ کړويلې نه دې پېژمنه‬ ‫پتڼ په منځ دبازارراغی‬
‫زه به ديارله غمه ولې پرڅنګ ځمه‬ ‫پتڼ له شمعې په څنګ نه ځي‬
‫ځکه خۍاره وزرونه شمعې له ورځينه‬ ‫پتڼ له ما نه زده کړه وکړه‬
‫ستاداجل شمعه په الس کې ګرځومه‬ ‫پتڼه راشه که پرې سوځې‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪76‬‬

‫بې درده يارته به ونه وايم حالونه‬ ‫پټ به دزړه دردونه تېر کړم‬
‫پټې به وينې لړمانه ته تېرومه‬ ‫پټ به ديار له غمه ژاړم‬
‫چې مې په درد ظامل خرب نه يش مينه‬ ‫پټ به ديار له غمه ژاړم‬
‫چې ياره پټ په پټ وکړو ديدنونه‬ ‫پټ د ګودر په غاړه کينه‬
‫جانان ته وايه وارخطانه شې مينه‬ ‫پټ کرمونه درب ډېر دي‬
‫زه د همزولو په کتار کې ناسته ميه‬ ‫پټکی دې کوږ په وريځو کېده‬
‫اوس د غمونو قافلې رارسه ځينه‬ ‫پخوا به کله کله غم وو‬
‫چې کرش ورو يې بدرګه وررسه ځينه‬ ‫پر ګودر څه بال لګيږی‬
‫چې شا ليال منګی په سوری ډکو ينه‬ ‫پر ګودر ګڼي ونی کیږده‬
‫د ما زد يګر اوبو له ځم وا به يې خلمه‬ ‫پر ګودر نښه راته کيږده‬
‫چې جنک په سفر ځي ارمان راځينه‬ ‫پردېس ځوانانو رسه خوند کړي‬
‫په الره تري يدم ودی ويشتمه‬ ‫پرګودر سۍينه سينه اوړی‬
‫ماوې دی تورو اوبو اورواخيسته مينه‬ ‫پرګودر سور سالو ښکاره شو‬
‫چې پرهرونه دې ګنډم خوله درکومه‬ ‫پرهر پرهر په توره راشې‬
‫په المبوزن اشنا مې ډيره نازيدمه‬ ‫پرېږده چې خړ سېالب مې يويس‬
‫بې وفا ياره در په در دې لټومه‬ ‫پرېږده چې سۍي مې غوښې وخوري‬
‫د نيمې شۍې له ديدن نه کراريدمه‬ ‫پرېږده چې رسو وينو کې رنګ شمه‬
‫لور يې د کوز کيل منګي راډکوينه‬ ‫پالر يې د بر کيل ملک دی‬
‫لور يې د کوز کلی منګی راډکو ينه‬ ‫پالريې دبر کلی ملک دی‬
‫په دې دنيا يې ظاملان نه راکوينه‬ ‫په ا خرت به اللی غواړم‬
‫چې ناداين وه په ګناه نه پوهېدمه‬ ‫په اخرت کې به نارې کړم‬
‫ستا له پېغوره مو رپه کور بند کړی ميه‬ ‫په اوښکو لوند ګرېوان مې ګوره‬
‫چې تاته تور کشاميل ډېر سالم کوينه‬ ‫په باغ کې رسې غوپ ته وايه‬
‫د خوبه نه يم د يار غم غلطومه‬ ‫په بام والړه ميه زنګېږم‬
‫د نارنج ګله ننګرهار ته به درځمه‬ ‫په بل وطن کې پيدا نشوې‬
‫چي د جانان په کوڅه تېر شم نشه شمه‬ ‫په بنګو چرسو مې کار نشته‬
‫اوس د جوارو ډوډۍ خوند نه راکوينه‬ ‫په پتاسو دې اموخته کړم‬
‫چې رس مې جګ کړلو ګدا د دونيا ومه‬ ‫په تصور مې ځان پاچا کړ‬
‫زړه ترېنه ساتم پکې ستا مينه لرمه‬ ‫په تن مې تور چينجي لګيا شول‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪77‬‬

‫د وربل څوکې به دې اور وسوزينه‬ ‫په تناره مه ورغوړېږه‬

‫زه د دنيا نه ارمانجن راغيل ميه‬ ‫په تور لحد کې به نارې کړم‬
‫چې پرهرونه دې ګنډم خوله درکومه‬ ‫په تورو پوک پوک يش مړ مشې‬
‫تورې جنډې راباندې ودروئ مينه‬ ‫په تورو سرتګو يې شهيد کړم‬
‫په ښو ځوانانو پسې تل وي تُهمتونه‬ ‫په تُهمت مه رشمېږه ياره‬
‫خفه پدې يم چې رقيب دې خۍلوينه‬ ‫په جداي دې خفه نه يم‬
‫يا سۍينه خوله يا د بوړي توپک غږونه‬ ‫په جهان دوه څيزه مزه کا‬
‫اوس راته وايه چې توبه ترې اوباسمه‬ ‫په څه خفه په څه جدا شوې‬
‫د زړه کوڅې به درنه ولې بېلومه‬ ‫په خوله به جنګ دررسه وکړم‬
‫د زړه کوڅې درځنې کله بيلومه‬ ‫په خوله به جنګ دررسه وکړم‬
‫د سرتګو الندې به زارۍ درته کومه‬ ‫په خوله به جنګ دررسه وکړم‬
‫په تا مني زړګی توبې نه قبلوينه‬ ‫په خولې توبې توبې اوباسم‬
‫چې خان غريب به پول يوې خاورې ته ځينه‬ ‫په دا يوه خرب خوشحال يم‬
‫چې دعزت رسمايه بالكل نه لرينه‬ ‫په داسې خلكودې بدل كړم‬
‫جن لګيا ده ځانله سرتګې توروينه‬ ‫په ديواله مې رس اوچت کړو‬
‫جانانه تانه به يې ورو ورو صربومه‬ ‫په زړه به لويه تيګه کېږدم‬
‫ستا دجفا کيسې به چا چا ته کومه‬ ‫په زړه دې ډېر داغونه راکړل‬
‫هله به يې وايم زه دې رس په زنګون ږدمه‬ ‫په زړه مې غر دګيلو پروت دی‬
‫ماته دې پول عمر دروغ وييل دينه‬ ‫په زنکدن دې ژبه بند شه‬
‫د جنازې الندې مې مه ځه مخ تورنه‬ ‫په زنکدن کې مې رانغلې‬
‫بيا تر قيامته پورې نشته ديدنونه‬ ‫په زنکدن مې راحارض شه‬
‫چې په سلګو کې سرتګې تاته واړومه‬ ‫په زنکدن مې راحارض شه‬
‫ما به د سۍينې خولې ازاد اخيستی وينه‬ ‫په زيارتونو به جوړ نه شم‬
‫چې د محفل ياران يې تورې خاورې شينه‬ ‫په ژړا هغه خلک ژاړي‬
‫رب خو دې مړ کړه د ملس په ځای دې ميه‬ ‫په سۍينه ږيره راپسې شوې‬
‫چې دې زما غريب يارۍ ته نه پرېږدينه‬ ‫په رس دې کوم غامز والړ دی‬
‫ګناه نجل کې ده چې ړنګه بنګه ځينه‬ ‫په سور سالو کې ګناه نشته‬
‫سبا مې نيت دې بې صربۍ ته مال تړمه‬ ‫په صرب صرب پوره نشوه‬
‫لکه غنم د زړه په رس چاودلی ميه‬ ‫په صورت روغ درته ښکاريږم‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪78‬‬

‫ځکه مې غټې غټې اوښکې په مخ ځينه‬ ‫په غټو سرتګو دې مني شوم‬
‫لېون نه يم چې به کيل خربومه‬ ‫په غم کې ستانه کمه نه يم‬
‫لکه لړم په دېوالو رااوښتی ميه‬ ‫په کټ کې سمه شه ځای راکړه‬
‫چې جنازه مې ښاپريي اوچتوينه‬ ‫په کشاملو کې مې حالل کړئ‬
‫شړنګار يې خيږي زولنې راته راوړينه‬ ‫په کوڅه تېر شوم ګناهګار شوم‬
‫ته به والړ يې دا به بل ته ودوينه‬ ‫په کوژدن شوې مئني مه شې‬
‫ما ويل دې سۍينو اوبو اور واخيست مينه‬ ‫په گودر سور سالو ښکاره شو‬
‫چې کرشه خور يې بدرګه وررسه ځينه‬ ‫په ګودر څه پکه لو يدلی‬
‫ما وېل دا سۍينو اوبو اور واخيست مينه‬ ‫په ګودر سور سالو ښکاره شو‬
‫چاوې سالو دی وچاوې اور ولګيده‬ ‫په ګودر سور سالو ښکاره شو‬
‫د ډېره خاله دې زېړ ګل ورشماونه‬ ‫په الره تلې کږه وږه شوې‬
‫د ظامل لورې په ګول دې وويشتمه‬ ‫په الره تلې مخ دې راستون کړو‬
‫چې د اوربل روپ دې ګډې وډې کړمه‬ ‫په لښتي پوپ کړه بيا راپوپ کړه‬
‫په نری بادی يې وچوی مني دی کړمه‬ ‫په لوی ګودر دی څڼی پری ولی‬
‫په تا دې يو دا دا خرب دی زړه دې چوينه‬ ‫په ما دې پول کلی خرب کړ‬
‫په تا دې اور يش د همزولو مجلسونه‬ ‫په ما دې ځوانه ځواين اور کړه‬
‫چې دې د در خاورې په جېب کې ګرځومه‬ ‫په ما دې کړې څه بال ده‬
‫ځکه مې اوښکې د ماللو سرتګو ځينه‬ ‫په مخ دې شړک د زلفو راکړو‬
‫ارمان مې دا دی چې به وړاندې وروسته شونه‬ ‫په مرک به دواړه رسه مړه شو‬
‫دا لبايس اوښکې د هر چا په مخ ځينه‬ ‫په مرگ به مړ راپسې نشې‬
‫ګور ته به يوسم ستا رپيل ځوابونه‬ ‫په مرګ به مرم پاتې به نشم‬
‫په رنځ دې پرېوزي چې پوښتنې له ی ورځمه‬ ‫په مرګ دې نه مري جانان خوږ دی‬
‫اوس مې پرې سيزې چې مې يار مسافر شونه‬ ‫په مسافرو مې زړه نه سوو‬
‫په اشنا دوه قدمه ګران دي نه راځينه‬ ‫په ناعالجه مرض پروت يم‬
‫بېرې دې نه خورم ما توتان خوړيل دينه‬ ‫په نيمه شۍه دې بېرې راوړې‬
‫د زړه متبې مې نيمکښو پرې ايښي دينه‬ ‫په نيمه شۍه راشه جانانه‬
‫پښتنې ناوې به دې تور اوربل کې ږدينه‬ ‫په وينو سور لکه ګالب شه‬
‫زه يې د ديدن په مته يم چې رابه شينه‬ ‫په يار مې ترخې زرغونې شوې‬
‫په جداي دې لکه مالګه اوبه شومه‬ ‫په يارانه دې پويه نه شم‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪79‬‬

‫د پېښور زرګره مات دې زه السونه‬ ‫پيزوان په کورمه کې جوړيږي‬

‫تر دروازې پورې جوړه دررسه تلمه‬ ‫پېزوان مې ستا برېتو کې بند شو‬
‫د ليال رسې شونډې خو تا ښکل کړې دينه‬ ‫پېزوانه ستا نه ګيله من يم‬
‫سبا اخرت دی په رسو شونډو به دې وړمه‬ ‫پېزوانه کوز شه اوبه وڅښه‬
‫ورک ناويتوب شه چې دوه نيمې ورځې وينه‬ ‫پېغلتوب نيمه پاچاهي وي‬
‫زړه يې منجله کړو پری منګی راوړی مينه‬ ‫پیغله ګودر ته روانيږی‬
‫ما ژړوي د معشوقو دغه ظلمونه‬ ‫تا به په رسو وينو کې پرېدي‬
‫د دالسې سړی مې نشته وبه مرمه‬ ‫تا چې په مخ څۍېړه راکړه‬
‫د بيغلو جنګدی منګو پی ګذاره وينه‬ ‫تاسی دی بر ګودر ته ګوری‬
‫بنګړو ته رشنګ ورکړه چې ودې پېژمه‬ ‫تۍه تياره ده نه دې وينم‬
‫د جنازې بازو مې پرې نه دې مينه‬ ‫تر هديرې رارسه الړ شه‬
‫په غاړه ستا دی کږه زه دررسه ځمه‬ ‫تردې پوړي پوپک دې ځار شم‬
‫زه دې د الرې څوکيداره ناسته ميه‬ ‫تکل به کله د راتلو کړې‬
‫زړه چې مئني يش هميشه ملبې وهينه‬ ‫تنور چې تود يش اخري سوړ يش‬
‫ځکه د سرتګو تور د سرتګو مينځ کې دينه‬ ‫تورو ته سۍني خلک پيدا دي‬
‫چې دې شېدې د پښتنې روديل دينه‬ ‫توره به نه کړې نو به څه کړې‬
‫زه بې وفا نه يم چي تابه هېرومه‬ ‫ته بې وفا شوې زه دې هېر کړم‬
‫خدای دې مئني کړه چې زما د خندا شينه‬ ‫ته چې په ما پورې خندا کړې‬
‫زما ويده زړګی دې ولې ويښونه‬ ‫ته چې زما د يارۍ نه وې‬
‫زه به په قرب کې اشنا خوشاله شمه‬ ‫ته چې زما قرب ته راشې‬
‫زه دره وال پوپک په غاړه ګرځومه‬ ‫ته د کوهاټ په غاښي راشه‬
‫ما په منګی کې پراپی راوړی دينه‬ ‫ته د ګودر غاړی ته راشه‬
‫په ګودر کيږی په اسانه ديدنونه‬ ‫ته ماز ديګر ګودر ته راشه‬
‫زه به منګی په لۍو ورو ورو ډکو مه‬ ‫ته ماز ديګر ګودر ته راشه‬
‫زه ستا لۍاره د وړو سالم کوومه‬ ‫پرب دې پول راباندې ګران دی‬
‫خاونده خدايه مېلمنه به د چا وينه‬ ‫پکرې د ځان پسې راکاږې‬
‫ستا دې پګي زما دې صرب په خدای وينه‬ ‫پګي دې وکړه پکه ياره‬
‫د جنکو په وعده نه شته اتبارونه‬ ‫پنګه وعده رارسه وکړه‬
‫سرتګو ويشتلی به رنځيږي مړ به شينه‬ ‫پوپک ويشلی به خدای جوړ کړي‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬
‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬
‫د بې ننګ آواز دې رامشه مينه‬
‫په بخميل سينه دې نور کوي خوبونه‬
‫بيا به په نوم د يارانې سړی رپمه‬
‫مريات شې غمه په خندا دې تېرومه‬
‫خاونده خدايه مېلمنه به د چا وينه‬
‫ج چ څ ځ خ‬
‫د دروغجن مال دې ورک يش تعويذونه‬
‫که په بازار مې خرڅوي وررسه ځمه‬
‫چې سرتګې توري کړي لک ورته پرېږدينه‬
‫نه ورختی شم نه مې زړه صرب کوينه‬
‫اسامن چې ځمکې ته راځي قيامت به وينه‬
‫ځان مرور کړه چې جرګه دروليږمه‬
‫د چا خربې دې رضور منيل دينه‬
‫ښايي جواري دې دبل چاخوړيل دينه‬
‫پردی وطن د مېړو قدر کموينه‬
‫په داالنونو کې دې لګي خړ بادونه‬
‫غامزان ستا په جداي اخرت کوينه‬
‫که خلک ډېر دي پرې اباد دي خۍل کورونه‬
‫چې ته روان يې زه دې شامرم قدمونه‬
‫لکه بر يښنا چې د با رانه رسه وينه‬
‫زمونږه څوک دي چې به مونږ پخال کوينه‬
‫عمر د ژمې مازديګر دی تېر به شينه‬
‫پالر مې د رس سودا د بل رسه کوينه‬
‫د زنکدن خولې په ما راغيل دينه‬
‫ښکلی برش مې په کفن کې پټوينه‬
‫زمونږه کډه ستاسې کيل ته درځينه‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪80‬‬
‫پوپې ‪ ،‬پوپې په تورو راشې‬
‫پوپې پوپې درباندې زه شوم‬
‫پوپې پوپې زړه به راپول کړم‬
‫پول مې د زړه په رس راپول شوې‬
‫پيکری د ځان پسې راکاږي‬
‫جانان په هيڅ نه رضا کيږي‬
‫جانان زما زه د جانان يم‬
‫جانان زما رسه پښتو کړي‬
‫جانان مې ستوری د اسامن دی‬
‫جانان مې الړو اسامين شو‬
‫جانانه تور څادر په رس کړه‬
‫جانانه ته خو داسې نه وي‬
‫جانانه ته خوداسې نه وې‬
‫جانانه خۍل وطن ته راشه‬
‫جانانه خۍل وطن ته راشه‬
‫جانانه خۍل وطن ته راشه‬
‫جانانه خۍل وطن ته راشه‬
‫جانانه دومره په ما گران يې‬
‫جانانه دومره را رسه واي‬
‫جانانه راشه چې پخال شو‬
‫جانانه راشه چې پخال شو‬
‫جانانه راشه دا دی وخت دی‬
‫جانانه راشه که ديدن کړي‬
‫جانانه راشه که راتلی شې‬
‫جانانه زېری مې درباندې‬
‫م‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬
‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬
‫زه په غرمه د ګودر غاړی له درځمه‬
‫زه په زړه شۍاله کې بېرې پولومه‬
‫زه د کابله په پکس راغلی ميه‬
‫يا دې څه ورک دي يا دې زه ليدلې ميه‬
‫چې د دنيا خواږه يې خاورې ايرې کړنه‬
‫مينه سور اور دی وارخطا نشې مينه‬
‫په الره ځې په تيګو ولې زيارتونه‬
‫ستا په کوڅه مې الس تړلی تېروينه‬
‫مرګ مې قبول دی جدايي نه قبلومه‬
‫ګودر ته راشه کور ته نه دررسه ځمه‬
‫كه چېرې غواړې ديارغېږه كې خوبونه‬
‫چې پتنګان دې د زيارت طواف کوينه‬
‫بيا به مخ په سۍني کفن کې پټوينه‬
‫لکه په وران کيل کې باغ د ګلو وينه‬
‫جانانه څله داغوې داغيل زړونه‬
‫اوس د تورخم په رسک ځي رستور رسونه‬
‫زه د ليال غېږې ته اوس راغلی ميه‬
‫چې جنک ورالندې سرتګې توروينه‬
‫که مې د قرب مجناور شې څه دې کړمه‬
‫نور به د ځمکې خوب کوم چې ژېړه شمه‬
‫طبيبه مه ګوه زما د الس رګونه‬
‫پس د ماښامه دې پنځډزی ګرځوينه‬
‫د هغه کور سابه جواری مزه کوينه‬
‫چې ځانته ګورم په ما ال ډير دي غمونه‬
‫په خولې مې کېږده د سورکو شونډو رسونه‬
‫چې دې شېدې د پښتنې روديل دينه‬
‫پاس په کفن باندې مې وشينده ګلونه‬
‫نصيب تقدير مې له تا لرې ګرځوينه‬
‫پولې دنياته ددراندۀ ګومان كوينه‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪81‬‬
‫جانانه ستا د زړه لۍاره‬
‫جانانه ستا ديدن لۍاره‬
‫جانانه ستا ديدن لۍاره‬
‫جانانه غلی غلی ګورې‬
‫جانانه غم دې دومره خوږ دی‬
‫جانانه فکر پکې وکړه‬
‫جانانه ولې لېونی شوې‬
‫جانانه ويښ يې که ويده يې‬
‫جدايي راغله الرې دوه شوې‬
‫جن د پالره دی وير يږم‬
‫ځان په ازغوباندې سوری كړه‬
‫ځان د وطن په شمع سيزه‬
‫ځان دې زما په ديدن موړ کړه‬
‫ځان يې زړو جامو کې جوړ کړو‬
‫ځای د داغلو په کې نشته‬
‫چا يې پلو ليدلی نه و‬
‫چرګه مرۍ کې ناسور شه‬
‫چنار به ولې رس لوړ نه کا‬
‫چې په ژوندون مې په کار نشوئ‬
‫چې په ښايست مې خفه کيږې‬
‫چې په مرض مې نه پوهېږې‬
‫چې پېغله لور يې په کاله وي‬
‫چې پېغله لور يې په کاله وي‬
‫چې تاته ګورم ژړا رايش‬
‫چې تورو خاورو ته مي سۍاري‬
‫چې توره نکړې نو به څه کړې‬
‫چې جنازه مي روانيږي‬
‫چې چېرته ته وای هلته زه وای‬
‫چې څوك له خۍله ځانه دروندوي‬
‫م‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬
‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬
‫ماچې ليکه ورته مې ډېرژړلې دينه‬
‫چې ورونه کښېنې خويندې بل ته ورکوينه‬
‫په يوه کوڅه کې رسه وړاندې وروسته شينه‬
‫زه د جانان لۍاره الس درباندې ږدمه‬
‫چې ژوندون نه وي بيابه نه وي ديدنونه‬
‫په دواړو سرتګو راته کيده رسه السونه‬
‫چې شونډي رسې کړم غامزان مې نه پرېږدينه‬
‫د هغه وخت په انتظار يم رابه شينه‬
‫مزه به دا وي چې ويده د عمر شمه‬
‫زړه چې مئني يش پښتو پوله ترېنه ځينه‬
‫نور يې زمونږ دکيل منع کړه چې مرمه‬
‫د پادې خر دی سبا ځي بېگا راځينه‬
‫هغه به څنگه د اميان دعوه کوينه‬
‫چې رانه خالص يش برابر جانان له ځينه‬
‫دېوال ته کېنم ځانته غلی وژاړمه‬
‫ځکه مې سوال د سۍينې خولې درته کاونه‬
‫په ګودر حوړ شی د منګيو کتارونه‬
‫چټه له خياله منګی وړی په ګودرونه‬
‫خۍل مې ال څه چې د پردو خۍل شوی وم‬
‫د چا به کار و چابه هسې غږ کوونه‬
‫ژبه يې پرې کړې چې وعدې پرې نه کوينه‬
‫داسې كسانوته به ګورې كړنګونه‬
‫زما مزار ته مخ راواړوه مينه‬
‫چې بې ګودره ګډ يدم اوبو به وړمه‬
‫ساړه ساړه اسوييل کړي باد يې راوړينه‬
‫ما يې په رس کې رسې غوپ ليديل دينه‬
‫سبا به بوی د لونگني درڅخه ځينه‬
‫رب دې مئني کړه چې خرين دې ووينمه‬
‫لکه چې غم دې د زړه پول هېر کړی وينه‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪82‬‬
‫چې خط مې وايي ورته ژاړه‬
‫چې خويندې کښېنې ورونه ستايي‬
‫چې د ديدن نصيب يې نه وي‬
‫چې راپسې نشې قرانه‬
‫چې ژوندون وي جانان به رايش‬
‫چې سا مې اوځي رانږدې شه‬
‫چې سرتگې تورې کړم رشميږم‬
‫چې رس زما وي څنګل ستا وي‬
‫چې رس زما وي څنګل ستا وي‬
‫چې سړی هر څومره پښتون يش‬
‫چې سور پرتوګ دې وکړو‬
‫چې عاشقي يې کړې نه وي‬
‫چې عاشقي يې کړې نه وي‬
‫چې فکر بند په زولنو کړم‬
‫چې کله کله راپه ياد شې‬
‫چې کيل واله مې ګڼلې‬
‫چې ماز د يګر شی زړه مې ښه شی‬
‫چې مازد يګر شی عاشقان ژاړی‬
‫چې مې په جېب کې دولت ډېر و‬
‫چې مې د تورو سرتګو وار و‬
‫چې وعده وکړې پوره يې نکړي‬
‫چې وي پښتون اوپښتونكړي‬
‫چې هديره باندې تريېږې‬
‫چې يوړم يوړم اوبو يوړم‬
‫چېرته عاشق سړی والړ دی‬
‫څانګه به نن سبا کې ګل يش‬
‫څنگ ته مې مه راځه جانانه‬
‫څنګه په سۍينه جامه ګرځې‬
‫څنګه د ورايه په خندا شوې‬
‫م‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬
‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬
‫مور دې ړنده شه چې په تا اوبه راوړينه‬
‫يا ډېر غريب يش يا د يار له غمه ځينه‬
‫هغه غمجن يش د هر چا د خندا شينه‬
‫پس د ماښامه دې پنځډزی ګرځوينه‬
‫ماته کيسه د صنوبر راياده شينه‬
‫په نورو خلکو د ړندو ګومان کوينه‬
‫لکه چنار مې په ډډ اور ولګېدنه‬
‫بيا به دخوړ په عاړه نه کرم ګلونه‬
‫چې په شني باغ کې ګل ګالب ورشموينه‬
‫بيا ما ورپرېده چې پرې څه نخرې کومه‬
‫پاس په کفن کې ( ال اله) راته ليکينه‬
‫جونه شفتل کړي وړکي سيل ته تليل دينه‬
‫په ګودر جوړشو دمنګيو کتارونه‬
‫زما په رس يې غرغرې منيل دينه‬
‫نه مې يار يار شو نه يې خالص د غمه شومه‬
‫چې د ځوان عمر په غم کې تېرومه‬
‫چې نور دې ګل کړل زه غوپ ورژېدمه‬
‫چې دځوان عمر په غم کې تريومه‬
‫بيا به د خوړ په غاړه نه کرم ګلونه‬
‫چې دجانان په مينه سل ځله مړشمه‬
‫مرګ او بېلتون راته جوړه راغيل دينه‬
‫چې مساپر شم څوک دې خري نه راکوينه‬
‫چې جنک مې شوکوي رس کې مې ږدينه‬
‫چې جنکي مې شوکوی رسکې مې ږد ينه‬
‫چې جنازه يې د ارمانه رسه وړينه‬
‫چې کلی کور يې د ځوان ارمان کوينه‬
‫د لېونتوب آواز مې نن سبا درځينه‬
‫جانان په غشو د بڼو ويشتلی ميه‬
‫چې په لنډۍ زنه يې ووهي خالونه‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪83‬‬
‫څنګه نرۍ يې لکه لښته‬
‫څوک په رضا له ملکه نه ځي‬
‫څوک چې په چا باندې مني يش‬
‫څوک چې په شنو سرتګو مني يش‬
‫څوک چې د ښکلو وفا غواړي‬
‫څوک چې د يار په غېږ کې پروت وي‬
‫څوک مې د حاله خرب نه دی‬
‫خا ونده دا ګناه مې معاف کړی‬
‫خال به د يار له وينو کيدم‬
‫خال يې په غونډه زنه کېده‬
‫خاورې د يار د کوڅې راوړئ‬
‫خاونده بيا دې پرسلی کړو‬
‫خاونده بيادی مازد يګر کړ‬
‫خاونده پوله مې ترې ځار کړې‬
‫خاونده څه چارې راوشوې‬
‫خاونده دا به دې رضا وي‬
‫خاونده دا به دې رضا وي‬
‫خاونده دا به ستا رضاوي‬
‫خاونده دا ګناه مې معاف کړې‬
‫خاونده سل ځله ژوندراكړې‬
‫خاونده کوم يو پکې خوښ کړم‬
‫خاونده ما خو داسې نه وېل‬
‫خاونده ما د ګودر ګل کړې‬
‫خاونده ما دګودر ګل کړی‬
‫خاونده مرګ په ځوان ورکړې‬
‫خاونده مرګ په ځوان ورکړې‬
‫خرب مې کله کله اخله‬
‫خۍلو جامو رسه مې خښ کړئ‬
‫خدايه د مور يې ورته پام کړې‬
‫م‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬
‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬
‫مئني پرې زه يم اوس يې بل ته ورکوينه‬
‫چې دا ښايسته بدرنګې ګډې وډې شينه‬
‫جنک رسې شونډې ورځي تورې راوړينه‬
‫چې وس يې نه ريس په مخ يې اوښکې ځينه‬
‫چې د ليال ګډې تړلې پاتې شينه‬
‫زومبک زومبک څڼې مې بيا راغيل دينه‬
‫ماته د کيل ماشومان دوعا کوينه‬
‫دسامل راواخله اوښکې پاکې کړه مينه‬
‫د کوپنو ګټې په ما راچلوينه‬
‫بيا مې توبه ده ښېرې نه درته کومه‬
‫خلک به وايي چې سۍېره دی يار يې مرينه‬
‫چې د سينې روپ دې ګډې وډې کړمه‬
‫چې ته نارې کړې زه دې غېږ کې پينګومه‬
‫چې په اوږدو زلفو دې رايش سېالبونه‬
‫چې د تودې غېږې مې دريش ارمانونه‬
‫چې د زرګر په دوکان دواړه يو ځای شونه‬
‫زه درتلی نشم بس دوعا درته کوومه‬
‫په رس به پنډې چلوم تابه سامته‬
‫د جانان نوم رانه نيمګړی پاتې شونه‬
‫وړې زما په زړه چړې منډلې دينه‬
‫زه چې رنځور شم د جانان تۍوس وړمه‬
‫ما د نتک په ډنډر ډېر وژيل دينه‬
‫زه د ليال په غېږ کې چا ليدلی ميه‬
‫زه د جانان لۍاره غونډه روپ وړمه‬
‫ما د ليال د الس اوبه نشه کوينه‬
‫زه خوشالېږم چې جانان به ووينمه‬
‫زه د جانان په غم کې ډوب خوشاله ميه‬
‫هغه رانغلو چې يې پروت له غمه ميه‬
‫زما په نوې يارۍ اور ولګېدنه‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪84‬‬
‫خدايه دا مور يې لېون کړې‬
‫خدايه کوچيان په کوچ روان کړې‬
‫خدايه ګورګورې تورې مه کړې‬
‫خدايه مئني څوک په چا مه کړې‬
‫خدايه نری نری باران کړې‬
‫خدای به دې بيا راته محتاج کړي‬
‫خدای به دې زلفې په الس راکړي‬
‫خدای به مو بيا رسه يو ځای کړي‬
‫خدای په وړې جلک مئني کړم‬
‫خدای خو دې دا ځلې راجوړ کړه‬
‫خدای خو دې دا ځلې راجوړ کړه‬
‫خدای دې په تنګه کوڅه راکړه‬
‫خدای دې په داسې ځای کې راکړه‬
‫خدای دې په رس منګی پوپی کړه‬
‫خدای دې په واورو کې ايسار کړه‬
‫خدای دې د پوزې پېزوان مات کړه‬
‫خدای دې د خولې الړې دارو کړه‬
‫خدای دې زما کړه غونډې منډې‬
‫خط مې ليکو قلم مې مات شو‬
‫خلک به وايي چې وړه ده‬
‫خلک تۍوس له د رنځور ځي‬
‫خلک چارګل خونړی بويل‬
‫خلک دې وايي تُهمتونه‬
‫خلک زيارت له پتاسې وړي‬
‫خلک رشاب وڅښي نشه يش‬
‫خلک قيامت ته خفه کيږي‬
‫خلک له غمه امان غواړي‬
‫خلک مې پول تۍوس له راغله‬
‫خلکو زړې يارۍ تازه کړې‬
‫م‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬
‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬
‫زه بې ګودره ګډيدمه ال هو شومه‬
‫چې مې ماشوم زړګی نور نه ازاروينه يش‬
‫تشه خندا د لباسې جنکو وينه‬
‫چې سۍينه خوله راته خريات کې راکوينه‬
‫نامردې تا پکې ګني کريل دينه‬
‫نامرې پوله راپشا شه چې دې وړمه‬
‫شکره نه ده چې په تول به کمه شينه‬
‫وړوکی نه يم چې ځاري درته کومه‬
‫په تورو غاښو مې لونګ کريل دينه‬
‫منګ مې ولی ښوروی لنده دې کړمه‬
‫په توره شۍه کې دې زلفان خويل له راځينه‬
‫د شکرانې چرګان يې پول خوړيل وينه‬
‫د رنځورانو قافلې درپسې ځينه‬
‫زما پرې پام دی چې موزي پرې اوبه څښينه‬
‫خدايه سخي نجل ته ورکړې جنتونه‬
‫زړګيه بيا به دې جانان ياد شوی وينه‬
‫د ډ‬
‫چې مور دې شګې لټوي پالر دې خوړونه‬
‫ګودر ته الړه دچا ژوند خرابوينه‬
‫چې د همزولو نه جدا ګودر له ځمه‬
‫په زړه مې ستا د مينې ليک دی وران به شينه‬
‫د زړه دپاسه مې پول والړې دينه‬
‫تا څه ليديل دي زما په زړه داغونه‬
‫ځوانان ايسار کړي پالنګ تش کور ته ليږينه‬
‫يار په منگول کې گرځوم چې ورک به شينه‬
‫راباندې جوړ کړه بيا د خاورو امبارونه‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪85‬‬
‫خلکه ګودرګوري ګډيږی‬
‫خامرو سرتګو ته دې وايه‬
‫خندا کوې ياري دې نشته‬
‫خود به يې زه د در ملنګ يم‬
‫خولګ دې خورم نه پرې مړېږم‬
‫خولګ دې خورم نه پرې مړېږم‬
‫خولګ مې خوره څو يې خوړای شې‬
‫خوله به په زوره درنه واخلم‬
‫خوله به تر شونډو الندې درکړم‬
‫خوله به د خدای په رضا درکړم‬
‫خوله د ډېوې رڼا کې راکړه‬
‫خوله د مال د لور خوږه وي‬
‫خوله دې د تريو انار دانه ده‬
‫خوله دې د سۍينو زرو جام دی‬
‫خوله مې غوښته ژبه يې راکړه‬
‫خولې ته مې سوړ اوسېلی راغی‬
‫د اباسني څۍې دې يوسه‬
‫د ارسی منګولې نری غاړه‬
‫د اواړه ستا د زړه لۍاره‬
‫د اوبو غړپ کولی نشم‬
‫د بې وفا جانان د السه‬
‫د بې وفا نامه دې راکړه‬
‫د تور لحد نه مې زړه بد دی‬
‫د تورو زلفو په ځنګل کې‬
‫د تورو سرتگو ديدن راکړه‬
‫م‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪86‬‬

‫ماته بې واره پۍ خوند نه راکوينه‬ ‫د پۍو وار رارسه کېده‬

‫شفتل خورکه رنگ دې زېړ وتښتېدينه‬ ‫د پۍې وار درباندې راغی‬
‫جانانه ستا دمينې نه توبه کومه‬ ‫د پولو بدو به توبه کړم‬
‫څومره خوږې پستې خربې پرې کوينه‬ ‫د جانان ژبې ته حريان يم‬
‫چې چېرته ځم زما نه مخکې وروسته ځينه‬ ‫د جانان غم زما سايه ده‬
‫چې دی والړ وي زه به بل ته وخاندمه‬ ‫د جانان مرگ راته اسان دی‬
‫په جنکودې سا لنډی ولګاو نه‬ ‫د جال ال ګودره وران شې‬
‫چېرته به ما په راست خوله درکړې وينه‬ ‫د جنازې بازو مي نيسه‬
‫لوګی بهانه کړي ژړا يار پسې کوينه‬ ‫د جنکو کاپرې سرتګې‬
‫ربه زمونږ په کور يې راولې خاښونه‬ ‫د جن څانګې وانګې ونه‬
‫څوک به په تورو سرتګو ځان قربانوينه‬ ‫د چا به شنې سرتګې خوښيږي‬
‫ما په ماللو سرتگو ډير ورک کړي دينه‬ ‫د خۍل وطنه به دې ورک کړم‬
‫زه د هجران ښامار په زړه خوړلی ميه‬ ‫د خولې مې تورې وينې الړې‬
‫د سوال ياري ده اوس به ګډه وډه شينه‬ ‫د ډاره غږ کولی نشمه‬
‫جانان په غشو د بڼو ويشتلی ميه‬ ‫د روغيدو مته مې نه شته‬
‫خدايه زما ريبار له ورکړې دوزخونه‬ ‫د ريبارانو ځای جنت دی‬
‫خدايه زما ريبار له ورکړې جنتونه‬ ‫د ريبارانو ځای دوزخ دی‬
‫مني په تا يم ناز د ډيرو خلکو وړمه‬ ‫د زړګي رسه ناچاري ده‬
‫د جانان غمه د عمرونو ځای دې ميه‬ ‫د زړه دپاسه مې امبار شه‬
‫زه دې محفل کې د خربو وويستمه‬ ‫د زلزلې پشانتې راغلی‬
‫په غم رش يکه مينه نيسه ګودرونه‬ ‫د زلفو تار مې اوبو دروړو‬
‫که رس پرې درکړم باقي دار به څومره شمه‬ ‫د سۍينې خولې قيمت دې وايه‬
‫شفتلو پنډو ته دې زه نيولی ميه‬ ‫د سۍينې خولې ياران دې نور دي‬
‫کاږه واږه باڼه په زړه ويشتل کوينه‬ ‫د سرتګو جنګ دی ورته پينګ شه‬
‫نور دې د ژوبلو زړگو نه اخيل ازارونه‬ ‫د سور سالو مېرمن ته وايه‬
‫د وظيفې رسه مې ګوتې تاووينه‬ ‫د طالبانو دا عادت دی‬
‫سبا مې ستا په تهمت دار ته خېږوينه‬ ‫د غرغرې ميدان ته راشه‬
‫په عاشقانو باندې مه کوه ظلمونه‬ ‫د غرور جام به دې نسکور يش‬
‫ته رانه الړې زه يوازې زنګېدمه‬ ‫د فکر پال دې راته جوړ کړو‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪87‬‬

‫د زړه دپاسه مې پول والړې دينه‬ ‫د کربجن جانان د السه‬

‫چې خو شبوی دی د منګ د بيخه ځينه‬ ‫د کشاملو منجيله وکړه‬
‫څوک چې ياري د بې وفا رسه کوينه‬ ‫د کوه قاف غر ته ختل دي‬
‫چېرته عاشق سړي به الس وروړی وينه‬ ‫د ګالب مينځ کې ګل وچيږي‬
‫د نجل خوی د مرغاوۍ دی رابه شينه‬ ‫د ګودر غاړه ورته نيسه‬
‫افغانستانه زغم د دواړو نه لرمه‬ ‫د لرې مرم د نږدې سوزم‬
‫لکه سيس چې په کمر والړه وينه‬ ‫د لنډۍ ونې نه دې ځار شم‬
‫په خندا درشم په ژړا درنه راځمه‬ ‫د ماز د يګر ګودره وران شی‬
‫ما په منګی کې پراپي راوړی د ينه‬ ‫د مازد يګر ګودر ته راشه‬
‫زه به منګی په لۍو ورو‪،‬ورو ډکومه‬ ‫د مازد يګر ګودر له راشه‬
‫پيغلی ابو پر ځای و يني دکو ينه‬ ‫د مازد يګر ګودر له مه ځه‬
‫زه د جانان مينې پخوا وژلی ميه‬ ‫د مرګي هسې نوم بدنام دی‬
‫د بالښت خوب ورته مزه نه ورکوينه‬ ‫د مړوند خوب چې چا ليدلی‬
‫مخ يې وطن ته کړئ چې سا يې وخيږينه‬ ‫د مساپر يار زنکدن دی‬
‫زما د يار ډله وروست ده رابه شينه‬ ‫د مسافرو ډلې راغلې‬
‫په اور ستي وای تهمتی نه وای مينه‬ ‫د ملکنډ د رس تويت وای‬
‫ګډ په ځنګل وای چې مې نه ليدای غمونه‬ ‫د ملنګانو رسه مل وای‬
‫چې در په در دې ګرځوم تش دې راوړمه‬ ‫د ملنګ کچکوله مات شې‬
‫لنډۍ بازار يې په ګودر ولګاونه‬ ‫د منکو پو کتار يې جوړ کړو‬
‫لنډی بازار يې په ګودر ولګاونه‬ ‫د منګوپو کتار يې جوړ کړو‬
‫د کړس خندا دې لېونی د دنيا کړمه‬ ‫د ناز کتو دې اثري کړم‬
‫چې زه په هغه ځای کې وکرم ګلونه‬ ‫د ناستې ځای دې راته ښايه‬
‫زه په توده بړسنت کې نېغه کيناستمه‬ ‫د نيمې شۍې راتګ دې ورک شه‬
‫څوک به مني وي څوک به ورک له ملکه وينه‬ ‫د نيمې شۍې سندرې خوند کا‬
‫نه وای خوراک مې په پردي وطن ګلونه‬ ‫د وطن تيګې مې خوراک وای‬
‫يب وفايي خو د هر ښکيل عادت وينه‬ ‫د وفا مته ترېنه مکړه‬
‫نصيبه داسې سوال مې کله کړې ونه‬ ‫د يار يوه شوه زما بله‬
‫زه په غاړه دګودر والړه ميه‬ ‫د يدن دی سین کړه را ال هو کړه‬
‫د جنکو پسې د پيازو غوپه وړينه‬ ‫دا اوسني زملي د څه دي‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪88‬‬

‫چې د ځوان عمر په غم کې تېرومه‬ ‫دا به د پاک هللا رضا وي‬

‫چې هر ساعت دې په جرګو پخال کومه‬ ‫دا به له ما نه پوره نيش‬
‫ما درکې نښې د يارۍ ليدلې دينه‬ ‫دا په ځري ځري چې درته ګورم‬
‫چې دې مني کړم اوس مې نه کړې تۍوسونه‬ ‫دا خو انصاف نه دی جانانه‬
‫چې په زېړي مازديګر کډې بارومه‬ ‫دا خو د استا د يارۍ پس دی‬
‫دومره غمونه دريابونه وچوينه‬ ‫دا خو مې زړه دی چې ال پينګ دی‬
‫راشه زما په دا دا وکړه تعويذونه‬ ‫دا دا مې نه درکوي تاله‬
‫زه چې قدم په قدم ږدم تا يادومه‬ ‫دا ستا به هېر وم که په ياد وم‬
‫چې په تا رايش غوپې ماله راکوينه‬ ‫دا ستا په سرتګو کې پرييان دي‬
‫ما دې خدای نه لري چې تا به هريومه‬ ‫دا ستا په مينه مې سوگند دی‬
‫زه به ژړا درپسې پول عمر کومه‬ ‫دا ستا د دوه ورځو خندا وه‬
‫چې پيشو ميو کړي دا به نېغه ناسته وينه‬ ‫دا رس تړلې مور دې مړه شه‬
‫د ورځې خوب کړې د شۍې تا رانه ساتينه‬ ‫دا رس تړلې مور دې مړه شه‬
‫ګودر ته الړه برګ منګی ترخکې وړينه‬ ‫دا رسې منګول نری غاړه‬
‫په چم کې ګرځه چې ډاډه درباندې ميه‬ ‫دا لېونی لېونی ګرځه‬
‫که مې ددې نه حال بدتر يش خوښ پرې ميه‬ ‫دا ما پخۍله په ځان کړي‬
‫تانه پناه دي تورې سرتګې شنه خالونه‬ ‫دا مخامخ دېواله پرېوزې‬
‫چې هر سبا توروي سرتګې ږدي خالونه‬ ‫دا نازولې لور د چا ده‬
‫لکه زخمی هيل په ډبکې ناسته ميه‬ ‫داده ګودر غاړه راواخله‬
‫لکه کو تره په مکيز ګودر ته ځينه‬ ‫دارسي منګولی نرۍ غاړه‬
‫مدام كوه دنوروخلكوعزتونه‬ ‫دځان عزت كه چېرې غواړې‬
‫نری لوګی دی پېغلې زړونه وريتوينه‬ ‫ددې ګودر غاړې ته ګوره‬
‫د جنکو رسه به يو ځای ګرځېدمه‬ ‫ددې نه ال وړوکی ښه وم‬
‫چې په لحدكې ترې چاپېره وای مینه‬ ‫دريغه چې زه دياركفن واى‬
‫چې شا ليال منګ په سیوری ډکو ينه‬ ‫دګودر خواکې وين کيږده‬
‫ما ته کو څه کې جنکی والړی دينه‬ ‫دګودر زر اجازت راکړه‬
‫ورله روان شول د بلبلو کاروانونه‬ ‫دګودر غاړه به ښا يسته کړی‬
‫څا نګه دی خدای شامدام روغه لر ينه‬ ‫دګودر غاړه پری ښايسته ده‬
‫په سرتګو ړوند شی بخملی پڼي لرمه‬ ‫دګودر غاړه دي اغزي کړه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬
‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬
‫زما جانان پردی الر تللی رابه شينه‬
‫دجنل خوی دمر غاوی دی رابه شينه‬
‫ليال دجنو مريه ده مخکې دربه شينه‬
‫زملو په غاړه کړه دصرب تاويزونه‬
‫چې پری لګيږی د نجو نکو پلونه‬
‫چې لګيدلی پری د پيغلو پلونه‬
‫هرمازد يګر پری جو نې سرتګي لګو ينه‬
‫جونی پری هره ورځالسونه لګو ينه‬
‫چې جونې پولی ماز د يګر سيل له راځينه‬
‫په ګودر زانګی دکوډګرو تاويزونه‬
‫ديوۀ زړګي نه بل ته الره تليل وينه‬
‫دونيا به تل وي ياران کله کله وينه‬
‫ملک يې څوک دی ننواتې ورليږمه‬
‫چې اخريي ديدن يې وکړم بيا دې ځينه‬
‫سبا به وايې چې ما خوب ليدلی ونه‬
‫چريته وختونو کې د مينې يار دې ومه‬
‫ژ‬
‫ستا د مېرمنې په سال راغلی ميه‬
‫پال به بهانه کړو سينې مينځ به جنګوونه‬
‫زما ستا څوک دي چې مونږ پخال کوينه‬
‫وروست خربې به سۍني ږيري جوړوينه‬
‫نه دي ياري كړم نه دې نښې ګرځومه‬
‫چې عاشقي مې درمعلومه يش مينه‬
‫ياره په تا دي که په ما دي ډېر غمونه‬
‫زه شوگريو د بېلتانه وهلی ميه‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪89‬‬
‫دګودر غاړه ورته نيسم‬
‫دګودر غاړه ورته نيسه‬
‫دګودر غاړه ورته نيسه‬
‫دګودر غاړه يې ناغه کړه‬
‫دګودر هر بو پی دارو دی‬
‫دګودر هر بو پی داروده‬
‫دګودر هر بوپی تازه دی‬
‫دګودر هر بوپی دارودی‬
‫دګودر هر مازد يګری ښه وې‬
‫دمازد يګر اوبوله مه ځه‬
‫دمينې دغه نښانې دي‬
‫دونيا د يار له رسه ځار کړه‬
‫دې پورې کيل کې مني شوم‬
‫ډول يې ودروه غامزه‬
‫ډيوه رڼا کړه خوله مې واخله‬
‫ډيوې مې بلې په مزار کړه‬
‫ر ز‬
‫را پسې مه غۍيږه سۍيه‬
‫راځه چې دواړه پال کې کېنو‬
‫راځه چې دواړه رسه يو شو‬
‫راځه چې دواړه وطن پرېږدو‬
‫راشه اينه دسامل دې واخله‬
‫راشه په زړه مې ګوتې کېده‬
‫راشه په زړه مې ګوتې کېده‬
‫راشه په سرتګو کې مې خوب شه‬
‫م‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪90‬‬

‫چې درته ووايم د سوي زړه حالونه‬ ‫راشه زما په څنګ کې کېنه‬
‫که متباکو غواړې خولګ به درکومه‬ ‫راشه زما په څنګ کې کېنه‬
‫که ته رشميږې الس به زه درواچومه‬ ‫راشه زما په څنګ کې کېنه‬
‫زه د هجران په سفر ځم مړاوی به شينه‬ ‫راکړی ګل دې بېرته واخله‬
‫د بېلتانه په جوارګرو واوښتمه‬ ‫رامعلوميږي يار مې بايلود‬
‫چې د غرور کنډول دې دړې وړې شينه‬ ‫رب دې په مخ ږيره ښکاره کړه‬
‫ما ستا په رس باندې اخيستي تُهمتونه‬ ‫رب دې زما کړه خۍله ياره‬
‫ما يې د غېږې لونګني خوړيل دينه‬ ‫رنگ به مې ولې نه توريږي‬
‫په ما يې کړي د زعفرانو تاويزونه‬ ‫رنگ به مې ولې نه ژيړيږي‬
‫چې مې اشنا د ماشومانو خوی کوينه‬ ‫رنګ به مې ولې نه ژړيږي‬
‫کم عقله مور مې د زېړي دارو کوينه‬ ‫رنګ مې په تاپسې ژيړيږي‬
‫چې مرور اشنا به څه وييل وينه‬ ‫ريبار مې ډېر ګړندی راغی‬
‫لېږلی ما وې بند دې ځان ته وتاړنه‬ ‫ريباره خدای دې سزا درکړي‬
‫جانان ښايسته دی که خدای زه لېون کړمه‬ ‫ريباره ښه سوچ پکې وکړه‬
‫تل به اشنا په سفر نه وي رابه شينه‬ ‫زړگيه صرب شه مه ژاړه‬
‫دياررسې شونډې په پلمونه هريوينه‬ ‫زړګي ته ډيرې پلمې اوکړم‬
‫اوس معشوقې په زړه داغونه لګوينه‬ ‫زړګيه پام چې مئني نه شې‬
‫اشنادسۍني مخ نه نقاب پورته کوينه‬ ‫زړګيه ځان ورته تکړه کړه‬
‫د کږو وريځوپه خنجرخورې ګوزارونه‬ ‫زړګيه خدای خربکه روغ شې‬
‫د يار کوڅه کې د ديدن غواړم خريونه‬ ‫زړګيه دا دې زما حال کړ‬
‫په هغه ګل چې نازيدې د بل چا شونه‬ ‫زړګيه صرب دې په خدای شه‬
‫جانان په غټو خلکو ځان حسابوينه‬ ‫زړګيه صرب دې په خدای شه‬
‫که صرب نه يې له ګړنګ دې غور ځومه‬ ‫زړګيه صرب شوې که نه شوې‬
‫څوک چې رسې شونډې ښکلوي رنځور به وينه‬ ‫زړګيه صرب شه مه ژاړه‬
‫ستاپه ژړااشنادنازخنداکوينه‬ ‫زړګيه صربشه مه ژاړه‬
‫د جانان کيل نه پرون را غلی ېمه‬ ‫زړګيه مه يې رانه غواړه‬
‫نن واړه ښکيل د لباس خندا کوينه‬ ‫زړګيه مينه پکې نشته‬
‫چې په سيخونو دې پومبي په اور دې ږدينه‬ ‫زړګيه هلته پاتې کيږې‬
‫اوس رانه غواړي دپردۍ څنګل خوبونه‬ ‫زړګی زماروغ ليونی شو‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪91‬‬

‫د خدای لۍاره بندي ښه ساته مينه‬ ‫زړګی مې تارسه بندي دی‬

‫دياردزلفوپه تاروبه يې ګنډمه‬
‫زيری به ورکړم که جانان موندلی وينه‬
‫چې چېرته خوښ يش هلته واړوي بارونه‬
‫کدو خو نه دی چې به ونييس ګلونه‬
‫ستا په وړو خربو دړې وړې شينه‬
‫د تورو غرو مزل کوم ژړا راځينه‬
‫د شنو جنډو زيارت ته ځم چې رضا شينه‬
‫که نصيحت ورته سبا بېګاه کومه‬
‫چې ديدن ته کړې زه عبس غم تېرومه‬
‫د غم چيچڼي پکې خالې جوړوينه‬
‫چې دچرمو کميس دې رکګ په وينو شينه‬
‫په نيمه الر کې رانه غواړي ديدنونه‬
‫لکه ديوال چې زلزلې وهلی وينه‬
‫د ماز د يګر ګودر له څی ځان سنګارو ينه‬
‫د ليال رسې شونډې پېزوان خوړيل دينه‬
‫که خوله مې درکړه لېونی به شې مينه‬
‫دا مې کالم دی چې اشنا د پولو ميه‬
‫جانانه ستا سرتگو ته شۍې سبا کومه‬
‫که زه به يې ستا په مينه بل ته غړومه‬
‫اوس به بخيلې مور ته څه بانه کومه‬
‫که مې د ننګ ګول په شا خوړيل وينه‬
‫د پرينګي رسه نوکر دی تور به شينه‬
‫نرۍ يې ګوتې مريزايي راته کوينه‬
‫عامل پرې پول دی ماله ځای نه راکوينه‬
‫چې په کتاب د سکندر ګورم فالونه‬
‫پروردګاره زما واوره فريادونه‬
‫هېر به مې نيش که مې خاورې يش هډونه‬
‫ته په تنکو څانګو کېنې ماتې به شينه‬
‫زړګی مې پول پرهرپرهردی‬
‫زړګی مې نشته چريته ورک دی‬
‫زړه په مثال دسوداګردى‬
‫زړه خو مې يو و چې تا يوړو‬
‫زړه مې په توپو نه نړيږي‬
‫زړه مې په تورو غرو مني دی‬
‫زړه مې په شنو سرتګو مني شو‬
‫زړه مې د خولې په وينا نه دی‬
‫زړه مې د سرتګو ګيله من دی‬
‫زړه مې دورانې کال برج دی‬
‫زړه مې دې ستا په غيږ کې وچوي‬
‫زړه مې ماشوم دی نه پوهيږي‬
‫زړه مې نري درزونه وکړ‬
‫زلفی يې بیيا پر مخ خوری کړی‬
‫زما پرې هسې نوم بدنام شو‬
‫زما په تشه خندا مسته‬
‫زما په پول محفل سالم دی‬
‫زما په دې وطن کې څوک دي‬
‫زما په سرتگو کې دې گل يش‬
‫زما په رس دې منګی مات کړ‬
‫زما په مخ الړې راتو کړئ‬
‫زما جانان د کوچو سۍني دی‬
‫زما جانان ګل د پروتې‬
‫زما جانان ګل د خاپول دی‬
‫زما د ځايه نصيب کم دی‬
‫زما د حاله خربداره‬
‫زما د زړه په رس يې ليکه‬
‫زما د زړه تويت کم عقله‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪92‬‬

‫نه دې دارو شته نه دې حال ويلی شمه‬ ‫زما د زړه ناچاره رنځه‬
‫رب دې سۍوږم کړه چې دې وکړم ديدونه‬ ‫زما د لرې وطن ياره‬
‫غامزه ما دررسه څه بد کړي وونه‬ ‫زما د مينې کور دې وران کړو‬
‫د سور سالو دې هر ځای کيږي صفتونه‬ ‫زما د وينو رنگ دې ورکړ‬
‫د سلو کالو مرور پخال کوينه‬ ‫زما د يار داسې خندا ده‬
‫په تا دې اور يش د همزولو مجلسونه‬ ‫زما دې ځوانه ځواين اور کړه‬
‫نری نری زړګی به ستا راپسې چوينه‬ ‫زما دې څه وکړل چې الړې‬
‫په طبيبانو به جوړه گرځو مينه‬ ‫زما دې زېړی يش ستا دې تبه‬
‫ته لېونی شوې زه دې هم لېون کړمه‬ ‫زما الليه لېونيه‬
‫لکه مرغ په بوپو شۍې درته کومه‬ ‫زما نه پاتې شوې وطنه‬
‫زه د جانان مينې د علمه وويستمه‬ ‫زما همزويل ماليان شول‬
‫خلك شاهان شول زه كچكول په غاړه ميه‬ ‫زماسۍېرۀ قسمت ته ګوره‬
‫يا وخت خراب دی چې ګودر له نه راځينه‬ ‫زموږ د کيل نجونه مړي دي‬
‫دا ستا جوړه به له بخملو جوړومه‬ ‫زه به شړۍ له ځانه تاو کړم‬
‫خو شينګو دې تنور نه ملبه کوينه‬ ‫زه به نوکره ورله بوځمه‬
‫د دروازې په ځنځري ځان مشغولوينه‬ ‫زه په عاشق سړي پوهېږم‬
‫يا يې رنګ زېړ وي يا يې شونډې وچې وينه‬ ‫زه په عاشق سړي پوهېږم‬
‫پردی وطن دی څڼې تشې ګرځومه‬ ‫زه په ګلونو اموخته وم‬
‫د کيل نجونې په سيال رارسه ځينه‬ ‫زه چې دا سور سالو په رس کړم‬
‫د کليمې رسه دې سمه يادومه‬ ‫زه چې سهر د خوبه پاڅم‬
‫اول سالم د کربجن اشنا کومه‬ ‫زه چې سهر له خوبه پاڅم‬
‫اوس چې زملی شوم د غمو پيکه دار شومه‬ ‫زه چې ماشوم ومه پاچا وم‬
‫چې د پښتون قام د راتلونکې غم کوينه‬ ‫زه دې قربان تر هغه چا شم‬
‫زما يې خوښ دي دا شلېديل ګرېوانونه‬ ‫زه لېونو رسه خوشال يم‬
‫چې شوه مينه ډېر يې وليدل غمونه‬ ‫ژوند کې يې غم ليدلی نه و‬
‫پول هوښياران يې په غزت كې تريوينه‬ ‫ژوندون خوغټه رسمايه ده‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪93‬‬

‫س ش ښ‬
‫باد به پوښتم چې يار مې څه ويلی دينه‬ ‫سبا به لوړ چنار ته خيږم‬
‫غولی جارو کړه چې په شړ مې وينې ځينه‬ ‫سبا مې ستا په تهمت وژين‬
‫يار مې د ګلو لو کوي ګوتې ريبينه‬ ‫سۍوږميه رس وهه راخېژه‬
‫چې شني خال زلفې په شا راواړوينه‬ ‫سۍوږم به ډېره يش حريانه‬
‫که مساپر په سيند ګډېږي غرق به شينه‬ ‫سۍوږم په غره راپورته کېږه‬
‫په سۍني مړوند باندې مې ونه کړل خوبونه‬ ‫سۍوږم راوخته رنا شوه‬
‫جانان مې مه رسوا کوه ماته راځينه‬ ‫سۍوږم سالم به درته وکړم‬
‫ماته ګېلې له بېلتانه والړې دينه‬ ‫ستا به ګيله له ما نه کيږي‬
‫د زړه په وينو به دې شونډې رنګومه‬ ‫ستا په بڼو مې زړه زخمي شو‬
‫اوس به رنګ شوې جامې چېرته زړومه‬ ‫ستا په تُهمت مې جامې رنګ شوې‬
‫ما ژړوي د رقيبانو پېغورونه‬ ‫ستا په جفا مې پروا نشته‬
‫په ما پرتې دي تورې خاورې امبارونه‬ ‫ستا خو به مته د ديدن يش‬
‫زه د تُهمت رس په غاړه کې ګرځومه‬ ‫ستا خو په يو تُهمت رنګ زېړ شو‬
‫زما شړۍ ده ستا به کله خوښه شينه‬ ‫ستا د ګيالس پشان غړۍ ده‬
‫چې تور لحد کې دې ونه کړم ارمانونه‬ ‫ستا لوپټه زما کفن شه‬
‫جانانه مه كوه په ماباندې ظلمونه‬ ‫ستادښايست دوران به تېريش‬
‫اوس به ی د باز پشان تړلې ګرځومه‬ ‫سرتگو مې زړه ته نقصان پېښ کړ‬
‫دونيا هوښياره ده رسوا نشو مينه‬ ‫سرتگې په چل غړوه ياره‬
‫کنجک باڼه يې په زرګر جوړ کړي دينه‬ ‫سرتگې خو تا ورکړې خدايه‬
‫ما درته کله د يارۍ وييل دينه‬ ‫سرتگې دا ستا سرتگې زما دي‬
‫شونډو له رنگ د دنداسې ورکړه مينه‬ ‫سرتگې دې تورې په رنجو کړه‬
‫سوداگر گرځي غټې سرتگې خوښوينه‬ ‫سرتگې دې تورې کړه راووځه‬
‫دناغه دارو سرتګو څوک طاقت لرينه‬ ‫سرتګو دې بيا ناغې پيدا کړې‬
‫اوس راته ښايه د بڼو اشارتونه‬ ‫سرتګه وهل مې درنه زده کړل‬
‫کنجک باڼه يې په زرګر جوړ کړي دينه‬ ‫سرتګي خو تا ورکړې خدايه‬
‫چې د ګودره را ختم ودی ويشتمه‬ ‫سرتګي دي ډکي تو مانچي دي‬
‫په پول مهالت کې همدا زه په ګوته شومه‬ ‫سرتګې به هر چا تورولی‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪94‬‬

‫اوړيك بازان دي غټې سرتګې خوښوينه‬ ‫سرتګې په چل غړوه ياره‬

‫شونډو د غم نه وچ پرتي نيويل وينه‬ ‫سرتګې ديدن وکړي مړې يش‬
‫د تورو سرتگو سوداگر راغيل دينه‬ ‫سرتګې دې تورې کړه راووځه‬
‫د سرتګو جنګ د بڼو الندې خوند کوينه‬ ‫سرتګې دې ولې واړولې‬
‫چې بې وفا ته غړېدې مني يې کړمه‬ ‫سرتګې مې اوباسئ اليق يم‬
‫دا ګډې وډې سرتګې ډمې توروينه‬ ‫سرتګې نرۍ تورې مزه کا‬
‫بيا دګودر په الره مسته ياره له ځمه‬ ‫سرتګی هوس رصاحی غاړه‬
‫فرهاده ګران دي د يارۍ سوي داغونه‬ ‫رس په تېشه وهل اسان دي‬
‫پردی وطن دی پکې نشته بالښتونه‬ ‫رس الندې غټه تيګه کېده‬
‫د مسافرو سالم کله کله وينه‬ ‫سالم زما په ځان منظور کړه‬
‫په ما خولې د زنکدن راغيل دينه‬ ‫سورت ياسني راباندې وايه‬
‫چې مي سخت د زنکدن اسانې شه‬ ‫سورت ياسني راباندې وايه‬
‫ګودر ته الړه عاشقان ر نځورو ينه‬ ‫شال يې په رس اوږی په غاړه‬
‫لکه پا چا ورته پريي والړی دينه‬ ‫شاه دګودر له لوری راغله‬
‫زما نړ يږی د زړګی پا خه برجونه‬ ‫شاه دګودره روانيږه‬
‫لکه د بڼ مر غ وړه شنه يې خالونه‬ ‫شاه دګودره روانيږه‬
‫په اردل کې سيهل وررسه ځينه‬ ‫شو ماز د يګر ګودر له الړه‬
‫لکه هو س په الره اخلی قد مو نه‬ ‫شو ماز د يګر ګودر له الړه‬
‫خۍلو همزلو رسه کوز ګودر له ځينه‬ ‫شو مازد يګر ځان يې سنبال کړو‬
‫چې د پېزوان سوری پرې اوړی ژمی وينه‬ ‫شونډې به يې ولې پستې نه وې‬
‫مور يې د زېړې غوا غوړي ورکړې دينه‬ ‫شونډې به يې ولې پستې نه وې‬
‫زه د هجران په سفر ځم تږی به شمه‬ ‫شونډې رشبت کړه ماته يې راکړه‬
‫کنه ما کند کچکول تړه درپسې تلمه‬ ‫ښه ده چې ته له خريه راغلې‬
‫چې مالمته درته زه نه شوم مينه‬ ‫ښه ده چې ستا له لورې وشوه‬
‫که چېرې غټې وای خوړلی به دې ومه‬ ‫ښه ده چې سرتګې دې وړې دي‬
‫د زړه د رسه مې ملبې خولې له راځينه‬ ‫ښه ده چې شونډې مې اور نه اخلې‬
‫د رشم باز به مې په ولو ګرځونه‬ ‫ښه دی چې ستا د يارۍ خالص شوم‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪95‬‬

‫ط ع غ ف ق‬
‫په کتاب پروت يې يادوې شينکي خالونه‬ ‫طالبه خدای که به مال شې‬
‫زه خو اشنا د زړه په رس ويشلی ميه‬ ‫طبيبه الس مې څله ګورې‬
‫سوی په اور وي معشوقې رپلی وينه‬ ‫عاشق سړی له رنګه تور وي‬
‫باران په تيګو باندې څه اثر کوينه‬ ‫عاشق کم عقل دی چې ژاړي‬
‫څوک چې د الل مته کوي ښامار به يې خورينه‬ ‫عاشقي الل بېلتون ښامار دی‬
‫چې معشوقه يې په طرف والړه وينه‬ ‫عاشقي لويه پاچاهي ده‬
‫بس کړه چې زما په ځوان اور ولګېدنه‬ ‫عاشقي مه کوئ عامله‬
‫خدايه په در کې به دې څه کم شوي وونه‬ ‫عاشقي وای جدايي نه وای‬
‫ما پرې اخيستي دي د کيل تهمتونه‬ ‫عامله څنګه ترې توبه کړم‬
‫ما د مجلس ياران ليدل چې خاورې شونه‬ ‫عامله يو تر بل ځاريږئ‬
‫مرګ راپسې دی نيمه خوا به پاتې شونه‬ ‫عامله يو له بل ځاريږئ‬
‫زه د جانان مينې پخوا وژلی ميه‬ ‫عزرايل هسې ځان بدنام کړ‬
‫په تار د زلفو دې ليال ورکړه پکونه‬ ‫عطر مې پورې په کفن کړه‬
‫ستا دې قسم وي چې ما هېر نکړې مينه‬ ‫عمر چې تېر يش اشنا هېر يش‬
‫زما د زړه ستنی په تا والړی د ينه‬ ‫عمر دی ډير شه خۍله ياره‬
‫حسن د ژمي مازديګر دی تېر به شينه‬ ‫غرور په حسن ناداين ده‬
‫تا رانه زړه په رڼا ورځ وتښتوونه‬ ‫غل خو په توره شۍه کې غال کړي‬
‫ته کله کله غم دې تل رارسه وينه‬ ‫غم دې دا ستا نه وفادار دی‬
‫بې غمه خدای دې عاشق تل په غم کې وينه‬ ‫غم دې راځي زه پرې خوشحال يم‬
‫په غم مني په غم به تور لحد ته ځمه‬ ‫غم کې پيدا په غم کې لوی شوم‬
‫چې ليال خاورې درکوي تړه پنډونه‬ ‫فقريه کرب پکې مکړه‬
‫چې مرور جانان په ګور کې پخال کړمه‬ ‫قرب مې څنګ کې ورته جوړ کړئ‬
‫په خُامرو سرتګو مې پرېوتل ګردونه‬ ‫قرب مې لوڅ کړه حال مې ګوره‬
‫زه خو دې بس د ښکيل مخ ديدن کومه‬ ‫قرضدار مې نه يې چې پټ ګرځې‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪96‬‬

‫د تش ديدن پسې دې اوښکې تويومه‬ ‫قسم په خدای باور پرې وکړه‬

‫څوک تر قيامته پورې نه کوي خوبونه‬ ‫قسمته خدای لۍاره ويښ شه‬

‫ک ګ ل‬
‫کابل کې شته دی پښتانه برب برېتونه‬ ‫کابل ته مه وايه چې وران شې‬
‫د نن زمانې يار دی پګ به وينه‬ ‫کاغذ ليکلی ترېنه واخلئ‬
‫چې دماښام په ډوډی ناست وې وژاړينه‬ ‫کاغذه دايس وخت کې ورشه‬
‫اول ترې ځار شه بيا پرې وايه سالمونه‬ ‫کاغذه الړ شه په هوا شه‬
‫په عاشقانو باندې وايه سالمونه‬ ‫کاغذه الړ شه په هوا شه‬
‫له خنداشني شه بيا پری وايه سالمونه‬ ‫کاغذه والوزه شاهني شه‬
‫مياشت د بادرو ده لېونی به شې مينه‬ ‫کټ د بل سوري ته راوړه‬
‫د ځوان پول ُعمر پدې کې تېرومه‬ ‫کفن مې کلک وګنډه مورې‬
‫کله دې مينه په درندو کاڼو تلمه‬ ‫کله دې غم راباندې بار يش‬
‫په ماذيګركې به رضورهلته درځمه‬ ‫كوڅه كې اودريږه شريينې‬
‫دخوار مني ديدن ته سرتګې غړوينه‬ ‫كوڅه كې بياليالوالړه‬
‫دچاتصويرته سۍينې اوښكې تويه وينه‬ ‫كوڅه كې ژاړي په سلګوشوه‬
‫څوك به خربيش اورسوابه شومينه‬ ‫كوڅه كې ښكته پورته مه ځه‬
‫د بام په رس يې کشاميل کريل دينه‬ ‫کور يې په کيل کې معلوم دی‬
‫بيا مې د بنګو پيال مه بوله مينه‬ ‫که ته مې روغ لېونی نه کړې‬
‫خدايږو الليکه بې ننګ ته دې ساتينه‬ ‫که په ميوند کې شهيد نه شوې‬
‫په وطن جنګ دی جانان نه منع کومه‬ ‫که تور اوربل مې مرياتيږي‬
‫د ګودر غاړه اجاره واخله مينه‬ ‫که ته ر يښتيا پر ما مني يې‬
‫د خومارو سرتگو به اوباسم سيخونه‬ ‫که ته مې روغ لېونی نه کړې‬
‫چې مرګ دوبويل په تابه ګوته ږدينه‬ ‫كه ځان په سلورنګوجوړكړې‬
‫د جانان مينه به يې کوڅو کې ګرځوينه‬ ‫که څوک باچا د زمانې يش‬
‫دومره به پاتې يش چې تا پرې ځورومه‬ ‫که د ځوان دوران مې تېر يش‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪97‬‬

‫ما به جانان په تول د رسو اخيستی ونه‬ ‫که د دولت ناچاري نه وای‬
‫ګرانه وطنه جنک به دې ګټينه‬ ‫که د زملو نه پوره نشوه‬
‫زه به منګ په لۍو ورو‪،‬ورو ډکومه‬ ‫که د يدن کړی ګودر ته راشه‬
‫زه به ډوډۍ په تناره وځنډومه‬ ‫که ديدن غواړې راته ګوره‬
‫کور کې څوک نشته زه يوازې ناسته ميه‬ ‫که ديدن کړي تلوار راوکړه‬
‫غريب سړی وم خۍل ژوندون به مې کوونۀ‬ ‫که دې خنديل راته نه وای‬
‫د ګودر غاړه اجاره واخله مينه‬ ‫که دی زما ديدن ياد يږی‬
‫سرتګو ليدلی جانان کله هېروينه‬ ‫که زړه ته سل تسيل ورکړم‬
‫په ما مني زړه مې توبې نه قبلوينه‬ ‫که ستا نه سل ځله توبه کړم‬
‫ماته جانان د سور پېزوان وييل دينه‬ ‫که سږنی اوړی خدای وکړي‬
‫که ديدن غواړې خدای ته پورته کړه السونه‬ ‫که سالم غواړې خط به دريش‬
‫خلک ياري د لېونو رسه کوينه‬ ‫که لېونی يې زما خوښ يې‬
‫جنک کله مرور پخال کوينه‬ ‫که مرور شې ځان به خوار کړې‬
‫د تورو خاورو مساپر کله راځينه‬ ‫که مساپر يش بيا به راشې‬
‫چې بې ګناه يم رس مې ولې غوڅوينه‬ ‫که مالمت يم ما دې مړ کړي‬
‫د ماما ګانو به دې زنې ونيسمه‬ ‫که مور او پالر دې خدای رضا کړل‬
‫په شني چمن به مې منګی نه ماتېدنه‬ ‫که مې نصيب د بدو نه وای‬
‫رامبېل چامبېل يې نوکران نيويل دينه‬ ‫گالب د اصله شهزاده دی‬
‫زه د اوربل دپاسه چرت جوړومه‬ ‫گلونه ډير دررسه راوړه‬
‫ليک به باقي وي موږ به تورې خاورې يونه‬ ‫گوتې قلم ته په ژړا شوې‬
‫ما په منګي کې پراپې راوړي دينه‬ ‫گودر ته ځم راپسې راشه‬
‫مرشه ويشل کړي کشه غيش ورکوينه‬ ‫گودر ته دواړه خويندې راغلې‬
‫نوره مې مه اخله دخوږ زړه ازارونه‬ ‫گوره ښېرې به درته وكړم‬
‫که مې يو ځل د سور پالنګ ملګری شينه‬ ‫گيلې به ډېرې ورته وکړم‬
‫په غم رش يکه ال ليه نيسه ګودرونه‬ ‫ګل مې د السه اوبو دروړ ه‬
‫وزیر هميشه د خۍل پاچا سالم کو ينه‬ ‫ګودر پاچا منګی وزير دی‬
‫چې مات منګی جنک زما په قرب ږد ينه‬ ‫ګودر په رس مې قرب جوړ کړه‬
‫چې مات منګی پيغلی زما په قرب وينه‬ ‫ګودر په رس مې قرب جوړ کړی‬
‫يوه شيبه به دی په شه زړه وو ينمه‬ ‫ګودر ته ځم را پسی را شه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪98‬‬

‫زه به منګی په لۍو ورو‪،‬ورو ډکومه‬ ‫ګودر ته ځم راپسی راشه‬

‫وخت مازد يګردی چې پری وکړو د يدنونه‬ ‫ګودر ته ځم راپسی راشه‬
‫ګيبی ګيبی پرتو ګ دی الره نه راکو ينه‬ ‫ګودر ته ځی په مخه راغلې‬
‫يوه يې ويشتل کا بله يې غيش پو لو ينه‬ ‫ګودر ته دواړه خو يندي راغلی‬
‫پکې پښيږی شنی پاخی کټه بازونه‬ ‫ګودر د غدونو څه کم نه دی‬
‫مازد يګري پکې وی اخرتونه‬ ‫ګودر دی عمر له اباد وې‬
‫په دی بهانه د حانان وکړم د يدنونه‬ ‫ګودر دی عمر له ودان وې‬
‫ليال همزولو رسه قينج مکيز کو ينه‬ ‫ګودر شو ګرم مازد يګر دی‬
‫د چا د زړه په دنيا اور ولګيد نه‬ ‫ګودر کې رسی ملبی شوی پورته‬
‫په رسو منګلو به يې جانان له ورکومه‬ ‫ګودر له ځم چې اوبه راوړم‬
‫سۍو ږم زړه شوه اوس تیاره کې ياره ځمه‬ ‫ګودر له ځم چې مانګی مات کړم‬
‫چې مې جانان کر لې الره کې رسه ګلونه‬ ‫ګودر له ځمه خو شحا ليږم‬
‫ما په منګې کې پراپي را وړی د ينه‬ ‫ګودر له ځمه را پسی را شه‬
‫پاچاهی الرکې د خيال مه ږده قد مونه‬ ‫ګودر له ځی او پښو ته ګوري‬
‫ګو له ماری د خامرو سرت ګو کو ينه‬ ‫ګودر له غربګې خو يندی راغلی‬
‫زه به منګی په لۍو ورو‪،‬ورو ډکومه‬ ‫ګودرته ځم راپسی راشه‬
‫د خيال کاته کوی په اور يې ستی کړ مه‬ ‫ګودرته څی ناوخته کيږی‬
‫يا خو لګ راکړه يا منګی در ماتو مه‬ ‫ګودرته راغلی برابره‬
‫رنګ رنګ پکې وی د خو بانو محلسونه‬ ‫ګودرکې هره ورځ اخرت وې‬
‫منګي په رس ورله راځی جو نی سيلونه‬ ‫ګودرکې هره ورځ اخرت وې‬
‫د پيغلو جنو سيل کوی حريان دی کړمه‬ ‫ګودره بخت دی غلبه دی‬
‫په سور سالو کې ليال ستا خواله را ځينه‬ ‫ګودره پول درته لو ګی شم‬
‫منګي مې دوه دي نری مال مې ما تو ينه‬ ‫ګور له ځم را پسی راشه‬
‫بې وفا يار راباندې ډېر کرب کوونه‬ ‫الړم د خۍل وطنه الړم‬
‫داسې مې حق دي دجانان زلفورسونه‬ ‫لكه كابل دافغان حق دى‬
‫نه ادا کيږي قضا شوي ديدنونه‬ ‫ملونځ چې قضا يش بيا ادا يش‬
‫کم عقله ياره د پردو اختيار کې ميه‬ ‫له مانه ولې ګيله من يې‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪99‬‬

‫م ن و هـ ي‬
‫ګو ندې مال له پر ما کيږدی قد مو نه‬ ‫ما په ګودر د جنو ښخ کړی‬
‫نور دې په تورو زلفو مه وهه السونه‬ ‫ما خو د لريې نه صحي کړې‬
‫د سبايي اور يې بليږي دوی ترې ځينه‬ ‫ما د کوچي د عمره ځار کړې‬
‫زما جانان به پکې مخ مينځلی وينه‬ ‫ما د کونړ د سيند نه ځار کړي‬
‫چې جنک مې مات بنګړي په قرب ږدينه‬ ‫ما د ګودر په غاړه خښ کړئ‬
‫نصيب زما د الرې مل رارسه ځينه‬ ‫ما د نصيب نه تېښته وکړه‬
‫چې جنک مې مات بنګړی په قرب ږد ينه‬ ‫ما دګودر په غاړه ښخ کړی‬
‫د جنکو په وار پيدا ورکه دې کړمه‬ ‫ما دې پوپ په رس ګڼله‬
‫چې ماز د يګر په ګودر وشی د يدنونه‬ ‫ما زد يګر تل لری خاونده‬
‫منګي مې دوه دی نری مال مې ما تو ينه‬ ‫ما رسه سم ګودر له الړ شه‬
‫ما د لنډيو سيۍارې وييل دينه‬ ‫ما رسه سمه سيايل مه کړه‬
‫زه وم نادانه په يارۍ نه پوهېدمه‬ ‫ما له مې وړی زړگی راکړه‬
‫چې يوه خربه دوه ځلې راته کوينه‬ ‫ما له وړوکي ريبار ځار کړې‬
‫د اخرت پال يې هر سړی دې زنګوينه‬ ‫ما ويل يوازې زما يار يې‬
‫قسم دی ياره بې نېټې نشته مرګونه‬ ‫ما وې د غمه به دې مړ شم‬
‫رستور والړ وې له ښېرو دې وېرېدمه‬ ‫ما يارانه کله کوله‬
‫ده به د خور سرتګو ته ډېر کتيل وينه‬ ‫ما يې د ورور د سرتګو ځار کړې‬
‫دا د ورور سرتګي يې د خور په شانته دينه‬ ‫ما يې د ورور د سرتګور ځار کړې‬
‫چې په کوڅه کې پښه نيولی شې مينه‬ ‫ماته دې دومره ديدن بس دی‬
‫چې زه ده خۍلې ځوان وير پکې کومه‬ ‫ماته رباب په الس کې راکړئ‬
‫خورې ورې زلفې په بام والړه ومه‬ ‫مازديگر چېرته وې چې نه وې‬
‫منګي په ولو دګودر غاړی له ځينه‬ ‫مازديګر پيغلی ښی اغلی‬
‫ديدن دې پرېښود د اميان کوې سوالونه‬ ‫مازديګر ملونځ دې قبول مشه‬
‫نوی مني وم په دیدن نه مړيدمه‬ ‫مازديګر ملونځ رانه قضا شو‬
‫خلکو زما په حق کې پورته کړئ السونه‬ ‫مازديګری دی سوال قبليږي‬
‫ستا به عادت وي ما به ورک له ملکه کړينه‬ ‫مازديګری دی ښېرې مکړه‬
‫چې پرې مني وم ترې چاپېر مې کړل السونه‬ ‫مبارکي راکړئ عامله‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪100‬‬

‫د تهمتونو رسه يار قبوله کړمه‬ ‫مبارکي راکړئ عامله‬

‫نادانه زه نادان مې يار ورسېدنه‬ ‫مبارکي راکړئ عامله‬
‫ملونځ مې بانه کړ د اشنا ديدن کومه‬ ‫مخ په قبله مې د يار کور دی‬
‫د لونګني نه يې ځونډي ورک شوي دينه‬ ‫مخې ته راغله راته ژاړي‬
‫يو مې ځواين ده بل مې ډېر دي ارمانونه‬ ‫مرګيه دومره صرب وکړه‬
‫ما وېل سالم هغه وېل کور دې ورانومه‬ ‫مرګی په تنګه کوڅه راغی‬
‫چې د نجل د دادا يخ يش اندامونه‬ ‫مړ مې د يار په کوڅه يوسئ‬
‫زه پښتنه يم په نامه دې ناسته ميه‬ ‫مساپري په بې غمي کړه‬
‫راځه راځه روزي به خدای رارسوينه‬ ‫مساپري دې ډېره وکړه‬
‫باران به اوري څوک به ځای نه ورکوينه‬ ‫مساپري سخته خواري ده‬
‫خواره دې مور شه چې سفر ته دې ليږينه‬ ‫مسافر ته شوې خواره زه شوم‬
‫چېرته به يې خويندې د دين په مته وينه‬ ‫مسافر مه وژنئ عامله‬
‫زه دې په سۍينه خولې ويده پرې ايښې ومه‬ ‫مسافري دې روزي مه شه‬
‫پيزار اوباسه چې دې تلې ښکلومه‬ ‫مسافرۍ خوړليه ياره‬
‫قربان قربان دې د زړو جامونه شمه‬ ‫مسافرۍ خوړلی راغلی‬
‫چې تش وطن رايادوم ژړا راځينه‬ ‫مسافرۍ مې زړه نری کړ‬
‫اول خوله درکړم که دې جېب ولټومه‬ ‫مسافرۍ نه ستړی مشې‬
‫مرور ګرځم څوك مې نه پخوالكوينه‬ ‫مسلامين په چاكې نشته‬
‫يو دې خري پول کړو بل دې وکړل ديدنونه‬ ‫ملنګه دوه ګټې دې وکړې‬
‫اول دې ښکل کړي بيا دې غېږ ته خېږوينه‬ ‫منگيه بخت ته دې حريان يم‬
‫زه د اوبو لۍاره کوز ګودر له ځمه‬ ‫منګي کې موری اوبه نه شتهخ‬
‫د شيطا ن منګی په لۍو ډکو ينه‬ ‫منګي يې پول په ډنډ غو په کړل‬
‫د شيطان منګی په لۍو ډکوينه‬ ‫منګي يې پول په ډنډ غوپه کړم‬
‫دغه يو ځای دی چې بری کيږی د يدنونه‬ ‫منګی به تخرګ ګودر له ځمه‬
‫لور يې په سۍينه روپ خوله نه ورکوينه‬ ‫مور يې د کيل شومړې غواړي‬
‫لور يې د الرې مېلامنه راستنوينه‬ ‫مور يې د کيل شومړې غواړي‬
‫زيارت له تلې چا به يې مخ ليدلی وينه‬ ‫مور يې ماڼو ورته لوګی کړې‬
‫په ما مينه نجل بل ته ورکوينه‬ ‫مورې توپک کمربند راکړه‬
‫ماله کوژدن چا کره وکړه زوړ دې کړمه‬ ‫مورې د مخه دې رشمېږم‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪101‬‬

‫چې تور پېکی مې د هلبند شامل وهينه‬ ‫مورې کوچيانو ته مې ورکړه‬

‫کنډک کنډک مستې به خورم غټه به شمه‬ ‫مورې کوچيانو ته مې ورکړه‬
‫په مامينه جين بل ته وركوينه‬ ‫مورې لنډۍ توپك مې راكړه‬
‫په دين غزا ده زه خۍل ځان شهيدومه‬ ‫مورې لنډۍ توره مې راکړه‬
‫چې متامي عمر په صرب تېرومه‬ ‫مني زړګي ته مې سالم دی‬
‫مونږ کره مه راځه چې زړه دې صرب شينه‬ ‫مينه په تګ راتګ زياتيږي‬
‫کله راځه کله به زه درځم مينه‬ ‫مينه په تلو راتلو زياتيږي‬
‫په مينه مينه دې کتل مني دې کړمه‬ ‫مينه د مينې پيدا کيږي‬
‫په مينه مينه دې کتل مني دې کړمه‬ ‫مينه د مينې پيدا کيږي‬
‫زموږه زړونه غريب وژيل دينه‬ ‫مينه دروغو زړونوكاردى‬
‫په تا يوه خربه راغله هېر دې کړمه‬ ‫مينه کې هر څه هر څه کيږي‬
‫په الره ځم خۍل او پردي نه پېژمنه‬ ‫مينې دې داسې لېونی کړم‬
‫هله به يې واورې چې زه تورې خاورې شمه‬ ‫نارې وهم نارې مې نه اورې‬
‫چې په رسکو شونډو دې رايش سېالبونه‬ ‫نجل په رس دې منګی مات شه‬
‫وررسه کوږ شومهد پانډه ولوېدمه‬ ‫نجل د بام په رس کږه شوه‬
‫د کونډې لور ده مور غوړي ورکړې دينه‬ ‫نجل کږه شوه ماته نشته‬
‫يار يې نيستمن دی په ژړا له ملکه ځينه‬ ‫نجل که پوکی د بخمل دی‬
‫کم عقله مور يې ورته سرتګې توروينه‬ ‫نجل وړه د يارۍ نه ده‬
‫پېرزو مې نيش تور پيکی په خاورو ږدينه‬ ‫نجل والړه په ملانځه ده‬
‫د چا په نوې يارۍ اور ولګېدنه‬ ‫نری نری لوګی ترې خيږي‬
‫موږالتراوسه وړوپه خروباندې بارونه‬ ‫نړۍ مريح ته رسيدلې‬
‫نښې دې څه کړم چې دې سرتګې نه وينمه‬ ‫نښې دې ډېرې ما رسه دي‬
‫مورې زما په نصيب مه کوه جنګونه‬ ‫نصيب مې خۍل دی رارسيږي‬
‫تنديه مات شې تاکې څه ليکيل دينه‬ ‫نصيبه وسوزې ايره يش‬
‫خدای دې ناڅاپه چريته راوله مينه‬ ‫نن خو مې ډير ياديږې ياره‬
‫ليال والړه ده په زړه ويشتل کوينه‬ ‫نن د ګودر په الره مه ځه‬
‫مبارکي د نوي کور راکړه مينه‬ ‫نن مې د قرب خواله راشه‬
‫نه به زما زړگی د غمه خايل شينه‬ ‫نه به انځر د ورځې ګل يش‬
‫د دادا کور کې دې زړه کړمه ظامله‬ ‫نه دې د ځان نه دې د بل کړم‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪102‬‬

‫چې ستا دې ډېرو ناکردو ته وګورمه‬ ‫وايم چې داسې ځای ته الړ وای‬
‫يار بې وفا شو ارمانې به ګودر له ځمه‬ ‫وخت د ځوانې مې نيمه خوا شو‬
‫تاو کړي غيش مې د غم خوړيل دينه‬ ‫ودرېدی نشمه غورزيږم‬
‫خلک ويشتلی مرغ ژر پورته کوينه‬ ‫ودې ويشتم پورته دې نه کړم‬
‫بخت د هغه دی چې يې پولې ورانوينه‬ ‫وربل يې پوړې پوړې راغی‬
‫چې بې ديدنه دې ساته لېونه شونه‬ ‫ورشه د يار خرب دې واخله‬
‫د زنې رس مې دېوالو وسوالونه‬ ‫ورکه د کور کيل ياري شه‬
‫چې ستا د حسن دوران تېر يش رابه شمه‬ ‫وطن به ستا لۍاره پرېږدم‬
‫جانانه درې واړه پرېږدم تا رسه ځمه‬ ‫وطن د مور او پالره خوږ دی‬
‫دتن په وينويې ساتم ترڅوچې ميه‬ ‫وطن مې تن ‪،‬تن مې وطن دي‬
‫خلکو ته وايم چې نيس اخيستی ميه‬ ‫وطن مې ستا له غمه پرېښود‬
‫چا دې صفت راته کوو راغلی ميه‬ ‫والړه اوسه چې دې وينمه‬
‫ما په ځوانانو کې خوښ کړې يې مينه‬ ‫ولې دې رس په زنګنو کړ‬
‫اشنا غامز درته دروغ وييل دينه‬ ‫ولې دې مخ زما نه پټ کړ‬
‫اوږی په غاړه ما زد يګر ګودر له ځينه‬ ‫ولی به زه ور پسی نه مر م‬
‫که سل مې نور وي تا به پاس په تندي وړمه‬ ‫هر کله راشې د يار غمه‬
‫ګودره ! ځکه دی صفت هر ځای کو مه‬ ‫هر مازد يګردی لوی اخرت دی‬
‫چې د کړک شامل په دواړو لګېدنه‬ ‫هغه دې هېر دي که دې ياد دي‬
‫چې د اشنا رسه به بر ګودر له ځمه‬ ‫هغه ساعت به کله راشی‬
‫يا خو په پوله دونيا پرېوتل ګردونه‬ ‫يا خو زما په زړه تياره ده‬
‫يا خو به پولې يارانې دغسې وينه‬ ‫يا خو زما نصيب خراب دی‬
‫يو کال به پاتې شم چې دواړه يو ځای شونه‬ ‫يار مې په اوم کې زه اتم کې‬
‫زه به دا تورې سرتګې چېرته بدلومه‬ ‫يار مې په شنو سرتګو مني دی‬
‫د يار لۍاره درمسال جارو کومه‬ ‫يار مې هندو زه مسلامن يم‬
‫يوڅه په جيب كې ستالۍاره ګرځومه‬ ‫ياره زموږكيل ته راشه‬
‫دا معشوقې خو غنمرنګې خوند کوينه‬ ‫ياري په تور او په سۍني نه ده‬
‫زړه چې مني يش تور او سۍني نه پېژنينه‬ ‫ياري په تور او په سۍني نه ده‬
‫که ما پرې کړې وای ژړيل به دې وونه‬ ‫ياري خو تا پرې کړه کمبخته‬
‫اوس يې چې لنډه پرې کوې ژړا راځينه‬ ‫ياري خو تا کړه ما خو نکړه‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪103‬‬

‫د پلو الندې سړی غلی تېروينه‬ ‫ياري د دنګې نجل خوند کړي‬
‫که زړه دې نه وي بيا دې نه مجبورومه‬ ‫ياري د زور خربه نه ده‬
‫چې چا خوړلی رنګ يې ځای ته نه راځينه‬ ‫ياري د شنې لښتې ګوزار دی‬
‫ښه شو چې زر دې په مطلب ورسېدمه‬ ‫ياري دې پوله د پګ وه‬
‫د لرې لرې نندراې به دې کومه‬ ‫ياري دې نه کوم ډاريږم‬
‫څو چې مې سرتګې غړولې سبا شونه‬ ‫ياري دې نه وه خوب ليدل و‬
‫خړو جامو کې به فردوس جنت له ځمه‬ ‫يم خړ پښتون خړ مې ژوندون دی‬
‫اخر يې مه کړې د ځوانانو مجلسونه‬ ‫يو اخريي مصه دې داوي‬
‫په پخوانو قدمو دې پرېوتل ګردونه‬ ‫يو ځلې بيا په دې الر راشه‬
‫الر يې صحي کړه په غضب ککړه شومه‬ ‫يو ځلې راغلی خوله مي ورکړه‬
‫بل دې خربې په کنډه تليل دينه‬ ‫يو خو دې غونډه منډه خوله ده‬
‫بل دې مني په کربجنې نجل کړمه‬ ‫يو دې غريب پيدا کړم خدايه‬
‫هزار زخمونه مې په زړه دي مړ به شمه‬ ‫يو زخم نه دی چې به جوړ يش‬
‫د وصال تږی يم اوبه بهانه کومه‬ ‫يو ګوټ اوبه منګی نه راکړه‬
‫بيا دې دا دا له توره ورکړه چې راځينه‬ ‫يو وارې پينگه غېږه راکړه‬
‫د خندا ډکه خوله به چريته ناسته وينه‬ ‫يوازې خدای به پرې خرب وي‬
‫چې اشنا الړو زه به تور لحد ته ځمه‬ ‫يوازې ژوند مې په کار نه دی‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫سلیمي د ټکنالوژې خدمتونو شرکت‬ ‫لنډۍ‪ ،‬مصرۍ‪ ،‬ټپۍ‬ ‫‪104‬‬

‫سلیمي د پکنالوژې خدمتونو رشکت ‪SalimiTech‬‬

‫سلیمي د ټکنالوې خدمتونو رشکت د شامل زون په مرکزي دفرت د ټکنالوژې په‬
‫برخه کې د هېواد په رسمي ژبو پښتو او دري خپلو هېوادوالو ته د ټکنالوژې په‬
‫برخهه کې خهدمتونهه تررسه کوي پهه دههه رشکت ‪ SalimiTech‬کې د زدکړو یا اي‬
‫لیرنینهها اپلېکیيهههني ویآ او نفیی ففیی پروورامونو اپلېکیيهههنونههه یهها‬
‫پوسههاکاج ړوږی‪،‬ي همدارنګه په دهه رشکت کې د ټکنالوژې په مختلفو برخو‬
‫یهها نههانګو کې د پروورامونو ړوږولو تر ننهها د ویههڼ پههاوو ړوږول او نور ورتههه‬
‫خدمتونه تاسهو هیوادوالو ته وږاندې کی‪،‬ي او مون‪ ،‬د ستاسو لپاره ت په ووپړ‬
‫کې یو‪.‬‬

‫همدغو لنډیو ته مونږ کمپیوټري پوسټکالی هم جوړ کړی چې هیواد وال یې زما له ویب پاڼې څخه ډانلوډولی شي‪.‬‬
‫‪http://www.razmohammad.com‬‬

‫رازمحمد نورزی پکتیاوال‬

‫م‬
‫تهیه او ترتیب کوونکی‪ :‬رار حمد نورری نکتیاوال | ‪www.razmohammad.com / razm.noorzai@gmail.com‬‬
Get more e-books from www.ketabton.com
Ketabton.com: The Digital Library