Κινητές Επικοινωνίες & Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα Σαββαΐδης Στυλιανός ΤΕΙ Πειραιά

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά

Τεχνολογικού Τομέα
Κινητές Επικοινωνίες &

Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα
Σαββαΐδης Στυλιανός
Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε.
Ενότητα 1: Μοντέλα Ραδιοδιάδοσης

Περιεχόμενα ενότητας
• Μοντέλα Ραδιοδιάδοσης στις Κινητές Επικοινωνίες
• Μηχανισμοί Ραδιοδιάδοσης
• Μοντέλα Πρόβλεψης Εξασθένησης του Ραδιοσήματος
• Εξασθένηση & Διαλείψεις Μεγάλης Κλίμακας
• Μοντέλο Μικρής Κλίμακας
• Θεωρητικά Μοντέλα Μεγάλης Κλίμακας
• Ημιεμπειρικά Μοντέλα Μεγάλης Κλίμακας
• Συνάρτηση Q
• Ημιεμπειρικό Μοντέλο Okumura-Hata
• Πρόβλεψη Κάλυψης
• Παράδειγμα 1: Μοντέλο Απωλειών Διάδοσης
• Παράδειγμα 2: Απώλειες και Κάλυψη σε δίκτυα GSM900
Μοντέλα Ραδιοδιάδοσης
Μοντέλα Ραδιοδιάδοσης στις
Κινητές Επικοινωνίες
Η μελέτη της εξασθένησης του σήματος (απώλειες), οι διακυμάνσεις του
(διαλείψεις, fadings) και η παραμόρφωση του αποτελούν βασική
προϋπόθεση για την ανάπτυξη και το σχεδιασμό των δικτύων κινητών
επικοινωνιών. Τα χαρακτηριστικά της ραδιοδιάδοσης αποτελούν κριτήρια
βάσει των οποίων:
– εφαρμόζονται διαφορετικές τεχνολογίες ανάλογα με τον τύπο
δικτύου και τις συνθήκες μετάδοσης,
– υπολογίζεται η κάλυψη,
– η τοποθέτηση των σταθμών βάσης, η ισχύς εκπομπής τους,
– οι παρεμβολές κλπ.
Μηχανισμοί Ραδιοδιάδοσης-1/2
•Η Ανάκλαση συμβαίνει όταν ένα ΗΜ κύμα προσπίπτει σε μια «μεγάλη»
(συγκριτικά με το μήκος κύματος) επιφάνεια και ένα μέρος του ανακλάται
ενώ το υπόλοιπο διαδίδεται/διαθλάται κάτω από την διαχωριστική
επιφάνεια.
•Η Σκέδαση αποτελεί ένα μηχανισμό παρόμοιο με αυτό της ανάκλασης δηλ.
αφορά την πρόσπτωση ενός ΗΜ κύματος σε κάποια επιφάνεια ή αντικείμενο
των οποίων όμως οι διαστάσεις είναι συγκρίσιμες με το μήκος κύματος. Το
γεγονός αυτό προκαλεί διάχυση του «ανακλώμενου» ή πιο σωστά του
σκεδαζόμενου πεδίου σε πολλές κατευθύνσεις εκτός από τη διεύθυνση θr
(specular reflection) που απαντάται στo φαινόμενο της ανάκλασης.
8
Μηχανισμοί Ραδιοδιάδοσης-2/2
•Το φαινόμενο της Περίθλασης περιγράφει τη διάδοση του ΗΜ πεδίου όταν
προσπίπτει σε κορυφές ή ακμές εμποδίων. Το φαινόμενο της Περίθλασης
ερμηνεύει τη δυνατότητα του ΗΜ πεδίου να υπερπηδά τα εμπόδια,
διαδιδόμενο σε περιοχές σκίασης- μη οπτικής επαφής με αντίτιμο την
εξασθένισή του. Το μέγεθος των απωλειών περίθλασης είναι ανάλογο του
βαθμού παρεμβολής των εμποδίων και της συχνότητας
Μοντέλα Πρόβλεψης
Εξασθένησης του Ραδιοσήματος
•Μοντέλα Μεγάλης Κλίμακας (Large Scale): μοντέλο το οποίο προβλέπει την
εξασθένιση και τις διακυμάνσεις του σήματος σε σημεία που απέχουν
μεταξύ τους μερικές δεκάδες μήκη κύματος. Tα θεωρητικά και τα
ημιεμπειρικά μοντέλα που προκύπτουν απο μακροσκοπικές μετρήσεις, δηλ.
μεγάλης κλίμακας, αποτελούν το βασικό εργαλείο για σχεδιαστικά ζητήματα
όπως αυτό της κάλυψης, του μεγέθους των κελιών, της απόστασης
επαναχρησιμοποίηση ενός ασύρματου καναλιού χωρίς να παρουσιάζονται
προβλήματα παρεμβολών κλπ.
• Μοντέλα Μικρής Κλίμακας (Small Scale): μοντέλο το οποίο προβλέπει την
εξασθένιση του σήματος στο χώρο, σε αποστάσεις της τάξης του μήκους
κύματος, ή στο πεδίο του χρόνου σε διαδοχικές στιγμές. Σε αυτή την
περίπτωση παρατηρείται μια επιπλέον διακύμανση του σήματος γύρω απο
την προβλεπόμενη από το μοντέλο μεγάλης κλίμακας τιμή.
10
Εξασθένηση & Διαλείψεις
Μεγάλης Κλίμακας
•Όπως είναι αναμενόμενο η μέση τιμή των μετρήσεων του σήματος στο
ασύρματο κανάλι κατατείνει σε μια μορφή εκθετικής εξασθένησης καθώς ο
χρήστης απομακρύνεται από τον σταθμό βάσης. Γύρω όμως από αυτή τη
μέση τιμή το σήμα παρουσιάζει μια τυχαία διακύμανση, όπως τυχαία είναι
και η αταξία του περιβάλλοντος σε διαφορετικές τοποθεσίες.
• Η διακύμανση αυτή ακολουθεί την Κανονική (Gaussian) κατανομή με
μηδενικό μέσο όρο και τυπική απόκλιση σ (σε dB). H διακύμανση αυτή
ονομάζεται Λογαριθμική-Κανονική Διάλειψη (log-normal fading) ή
φαινόμενο Σκίασης (shadowing). Το φαινόμενο της Σκίασης αντιστοιχεί στην
εμφάνιση μιας μεγαλύτερης ή μικρότερης εξασθένισης του σήματος καθώς ο
χρήστης μετακινείται και φυσιολογικά αλλάζουν τα εμπόδια και ο βαθμός
σκίασης από αυτά.
11
Μοντέλο Μικρής Κλίμακας-1/2

•Η διακύμανση της στάθμης του σήματος στο μοντέλο Μικρής Κλίμακας
μπορεί να παρουσιάσει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
– στο πεδίο του χρόνου μπορεί να λάβει τα χαρακτηριστικά μια αργής ή
γρήγορης μεταβολής,
– ενώ στο πεδίο της συχνότητας να παρουσιάσει χαρακτηριστικά
επιλεκτικής ή επίπεδης διάλειψης ως προς τη συχνότητα.
12
Μοντέλο Μικρής Κλίμακας-2/2
•Τα φαινόμενα των διαλείψεων μικρής κλίμακας οφείλονται σε δύο μεταξύ
τους ανεξάρτητους παράγοντες:
– Στο φαινόμενο της πολύοδης διάδοσης το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα
να φθάσουν στον δέκτη του κινητού χρήστη περισσότερες απο μια
εκδοχές του σήματος- απευθείας ή λόγω ανάκλασης, σκέδασης και
περίθλασης – με μικρότερη ή μεγαλύτερη εξασθένηση. Η διαφορά
στο μονοπάτι όδευσης των επιμέρους σημάτων εισάγει τυχαίες
διαφορές φάσης και χρονικές καθυστερήσεις που μπορεί να
προκαλέσουν εξασθένηση ή και παραμόρφωση του σήματος.
– Στο φαινόμενο Doppler που εισάγει μια τυχαία μετατόπιση της
συχνότητας του λαμβανόμενου σήματος ανάλογα με την ταχύτητα και
τη διεύθυνση κίνησης του χρήστη ή των αντικειμένων που τον
περιβάλλουν.
13
Θεωρητικά Μοντέλα Μεγάλης

Κλίμακας
•Μοντέλο Ελεύθερης Διάδοσης:
−2
GT G R λ 2 P  λ  P   λ 
PR = PT ⇒ (GT = G R = 1) T =  ⇒ PL(d ) = 10 log  T  = −20 log 
(4πd ) 2 PR  4πd   PR 

 4πd 
ή ισοδύναμα σε dB:
 d 
PL(d ) = PL(d o ) + 20 log  
do 
•Μοντέλο Διάδοσης πάνω από τέλεια αγώγιμη Επίπεδη Γη:
hT2 h R2
PR = PT GT G R ⇒ (GT = G R = 1) PL(d ) = 40 log(d ) − 20 log(hT ) − 20 log(h R )
d4
14
Ημιεμπειρικά Μοντέλα Μεγάλης
Κλίμακας-1/2
•Μοντέλο Εκθετικής- Κανονικής (Log-normal) Εξασθένησης
 d 
PL(d ) = PL(d ) + X σ = PL(d o ) + 10n log  + Xσ

 do 
όπου PL(d() PL()d oείναι

) η μέση τιμή των απωλειών δηλαδή
απώλειες που εμφανίζονται με πιθανότητα 50% σε απόσταση d (do
είναι ένα σημείο αναφοράς).
–Ο συντελεστής n είναι ο εκθετικός συντελεστής αύξησης των
απωλειών και εκφράζει το πόσο δυσμενείς είναι οι όροι της
διάδοσης. Ο συντελεστής εκθετικής εξασθένισης n για
εφαρμογές κυψελωτής τηλεφωνίας λαμβάνει τυπικές τιμές από
3 έως 5 ανάλογα με το περιβάλλον διάδοσης.
–η μεταβλητή Xσ είναι μια τυχαία μεταβλητή η οποία εκφράζει
σε dB τις απώλειες λόγω σκίασης από εμπόδια (shadowing).
15
Ημιεμπειρικά Μοντέλα
Μεγάλης Κλίμακας-2/2
•Απώλειες Σκίασης: Η πιθανότητα να ξεπερνά η διακύμανση τα Χο
dB (Xo< ή >0) και αντίστοιχα να εξασθενεί ή να ενισχύεται το σήμα,
μπορεί να υπολογιστεί ως εξής
X σ2 z2
− −
+∞ 2σ 2 +∞ 2
e e Xο
Pr[ X σ > Χο ] = ∫σ
Χο 2π
dX σ = ∫ Χο 2π
dz = Q( zo ) = Q(
σ
)
zo =
σ
Στην περίπτωση όπου το zο είναι αρνητικό, η τιμή της συνάρτησης

Q(zo) δίνεται από την σχέση:
Q( zο ) = 1 − Q(− zο )
Ισοδύναμα η πιθανότητα να ξεπερνά η στάθμη του σήματος Ps(d)

μια τιμή γ δίνεται από τη σχέση:
 γ − Ps (d ) 
Pr[ Ps (d ) > γ ] = Q 
 σ 
  16
Συνάρτηση Q
Η συνάρτηση Q ορίζεται ως εξής:
z2
+∞ −
e 2
Q ( zo ) = ∫ dz =
zo 2π
ή ισοδύναμα
1
1 − erf 
z  1  z 
Q( z ) =   = erfc 
2  2  2  2
όπου με erf (erfc) συμβολίζεται η (συμπληρωματική)

συνάρτηση λάθους
z 2
2 −x
erf ( z ) =
π 0
∫ e dx
+∞ 2
e − x dx
2
erfc( z ) =
π z
∫
17
Ημιεμπειρικό Μοντέλο
Okumura-Hata-1/3
Μέσες Απώλειες σε Αστικές Περιοχές
PL(d )(urban) = 69.55 + 26.16 log f c − 13.82 log hb − a (hm ) + (44.9 − 6.55 log hb ) log d (dB)
όπου d είναι η απόσταση από τον σταθμό βάσης
fc είναι η συχνότητα λειτουργίας,
hb είναι το ενεργό ύψος της κεραίας του σταθμού βάσης
hm είναι το ενεργό ύψος της κεραίας του κινητού χρήστη
Τα ενεργά ύψη των κεραιών του σταθμού βάσης και του κινητού χρήστη
υπολογίζονται συγκριτικά με την μέση στάθμη της επιφάνειας του εδάφους.
Μεγάλες Πόλεις (μέσο ύψος κτηρίων ≥15 m)

fc≤300 ΜΗz:
fc≥300 ΜΗz: a (hm ) = 8.29(log1.54hm )2 − 1.1dB
a (hm ) = 3.2(log11.7 hm )2 − 4.97 dB
Μέτριες-Μικρές Πόλεις
a (hm ) = (1.1 log fc − 0.7)hm − (1.56 log f c − 0.8)dB 18
Okumura-Hata-2/3
Μέσες Απώλειες σε Ημιαστικές Περιοχές
PL(d )( suburban) = (urban) − 2[log( f c / 28)]2(dB)
Μέσες Απώλειες σε Αγροτικές Περιοχές

PL(d )(rural ) = (urban) − 4.78(log f c )2 + 18.33 log f c − 40.94(dB)
19
Okumura-Hata-3/3
To μοντέλο Okumura-Hata αν και ενδείκνυται για την πρόβλεψη της κάλυψης
σε GSM δίκτυα δεν υποστηρίζει την επέκταση του GSM στα 1800 ΜΗz και
του WCDMA UMTS στα 1900 ΜΗz. Στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού
Προγράμματος COST-231 υιοθετήθηκε η ακόλουθη επέκταση στη ζώνη
συχνοτήτων 1500 ΜΗz≤fc≤2000 ΜΗz:
PL(d )(urban) = 46.3 + 33.9 log f c − 13.82 log hb − a (hm ) + (44.9 − 6.55 log hb ) log d + C (dB)
όπου σε Μέτριες πόλεις& Ημιαστικές Περιοχές: C=0dB και

σε Μητροπολιτικές Περιοχές: C=3dB
20
Πρόβλεψη Κάλυψης
O υπολογισμός του ποσοστού της περιοχής κάλυψης για την οποία το
σήμα ξεπερνά μια επιθυμητή στάθμη γ προκύπτει από την ακόλουθη
ολοκλήρωση:
2π R
1 1
U (γ ) =
πR 2
∫ Pr[ Ps (r ) > γ ]dS = ∫ ∫ Pr[ Ps (r ) > γ ]rdrdθ
πR 2 0 0
όπου Pr[Ps(r)>γ] είναι η πιθανότητα με την οποία το σήμα σε απόσταση r

από το σταθμό βάσης και σε μια στοιχειώδη επιφάνεια dS ξεπερνά την
στάθμη γ.
21
Παράδειγμα 1:Μοντέλο
Απωλειών Διάδοσης-1/4
Έστω σύστημα κινητών επικοινωνιών στο οποίο ελήφθησαν οι ακόλουθες μετρήσεις για την
ισχύ του σήματος
Απόσταση από τον σταθμό βάσης Ισχύς λαμβανόμενου Σήματος
100 m 0 dbm
200 m -20 dbm
1000 m -35 dbm
3000 m -70 dbm
Επιλέγοντας το μοντέλο της εκθετικής μείωσης για τις απώλειες

 d 
PL(d )[dB] = PL(d ) + X σ = PL(d o ) + 10n log  + Xσ

 do 
με σημείο αναφοράς do=100 m να υπολογιστούν:
(α) η τιμή του n το οποίο δίνει το ελάχιστο μέσο τετραγωνικό σφάλμα.
(β) η τυπική απόκλιση σ.
(γ) η μέση τιμή της λαμβανόμενης ισχύος σε απόσταση d=2 km.
(δ) η πιθανότητα η λαμβανόμενη ισχύς να ξεπερνά τα -60 dBm.
(ε) το ποσοστό κάλυψης με σήμα που να ξεπερνά το -60 dBm σε μια κυκλική περιοχή ακτίνας R=2 km.
22
(α) Έστω Pi η μετρούμενη ισχύς σε απόσταση di και Pi΄ η εκτιμώμενη ισχύς.
Το άθροισμα των τετραγωνικών σφαλμάτων δίνεται από την ακόλουθη
σχέση: k
E (n) = ∑ ( Pi − Pi ′ ) 2
i =1
′
όπου Pi = P(d o ) − 10n log(di / 100)
Εφόσον το λαμβανόμενο σήμα στο σημείο αναφοράς είναι P(do)=0dBm τότε

οι εκτιμώμενες τιμές θα έχουν ως εξής:
P1´= 0, P 2´= -3n, P3´= -10n, P 4´= -15,77n ⇒
⇒ E (n) = (0 - 0) 2 + (-20 - (-3n)) 2 + (-35 - (-10n)) 2 + (-70 - (-14,77n)) 2 = 327,153n 2 - 2887,8n + 6525
Η τιμή του n για την οποία το μέσο τετραγωνικό σφάλμα ελαχιστοποιείται
είναι:
dE (n)
= 654,306n − 2887,8 = 0 ⇒ n = 4,4
dn
23
(β) Η διασπορά σ2 των δειγμάτων υπολογίζεται από τον ακόλουθο τύπο
4
′
∑ (P − P )
i i
2
E (n = 4,4)
σ2 = ι =1
=
4 4
Για n=4,4 ⇒E(n=4,4)=152,36, οπότε η διασπορά είναι

σ2=152,36/4=38,09 και συνεπώς η τυπική απόκλιση είναι
σ = (38,09)1/ 2 = 6,17 dB
24
(δ) Η πιθανότητα να ληφθεί σήμα με ισχύ μεγαλύτερη των -60dBm δίνεται
από την σχέση
 γ − P(d ) 
P[P(d ) > −60dBm] = Q  = Q − 60 + 57,25  = Q(−0,44) = 1 − Q(0,44) = 67,4%
 σ   
   6,17 
(ε) Σύμφωνα με το διάγραμμα για σ/n=6,17/4,4=1,4 και κάλυψη συνόρου

67,4% το ποσοστό κάλυψης θα είναι κατά προσέγγιση 90%.
25
Παράδειγμα 2: Απώλειες &

Κάλυψη σε δίκτυα GSM900-1/6
Σε ένα δίκτυο GSM 900:
χρησιμοποιούνται σταθμοί βάσης που τοποθετούνται στο κέντρο του κάθε

κελιού και έχουν ισχύ εκπομπής EIRP=50 dBm.
το ύψος της κεραίας του σταθμού βάσης είναι hb=30 m
το ύψος της κεραίας του κινητού χρήστη hm=1,5 m.
η απαίτηση κάλυψης του συστήματος είναι 95%
το περιβάλλον χαρακτηρίζεται ως τυπικό αστικό.
η ευαισθησία του δέκτη του κινητού χρήστη υπολογίζεται σε -104 dBm.
Υπολογίστε τη μέγιστη ακτίνα του κάθε κελιού.
26
Σύμφωνα με το μοντέλο Okumura-Hata οι απώλειες δίνονται από τον
ακόλουθο τύπο
L p = A - 13,82loghb + (44,9 - 6,55loghb )logd - a(hm )
όπου το Α=146,8 για το GSM900 και αστικές περιοχές

d είναι η ακτίνα του κελιού και
α(hm)=3,2(log11,75hm)2-4,97.
L p ,max − A + 13,82 log hb + a (hm )

d = 10 a ⇒ a =
44,9 − 6,55 log hb
όπου Lp,max=EIRP-SSmin
27

Η ελάχιστη στάθμη του σήματος SSmin μπορεί να υπολογιστεί από τον
ακόλουθο τύπο:
SSmin=MSsens+IFmarg+ (LNFmarg-Gho)+RFmarg+BL
όπου:
MSsens=η ευαισθησία του δέκτη η οποία είναι ίση με -104 dBm
IFmarrg=το περιθώριο ασφαλείας ως προς τις παρεμβολές. Το περιθώριο
αυτό εξαρτάται από τη σχεδίαση του συστήματος αλλά κάτω από κανονικές
συνθήκες συστήνεται η τιμή των 2dB.
LNFmarg=το περιθώριο ασφαλείας ως προς τις απώλειες σκίασης
Gho= το κέρδος λόγω της δυνατότητας διαπομπής (Handover) σε γειτονικό
κελί. Στην παρούσα περίπτωση θα θεωρηθεί ίσο με 5 dB.
RFmarg=το περιθώριο ασφαλείας ως προς τις απώλειες που οφείλονται στο
φαινόμενο της επίπεδης διάλειψης. Συνήθως αυτό το περιθώριο είναι ήδη
ενσωματωμένο στην ευαισθησία του δέκτη και μπορεί να λάβει την τιμή 2 dB
ως μια επιπρόσθετη προστασία .
BL=απώλειες στο σώμα του χρήστη που λαμβάνει μια τυπική τιμή ίση με 5 28
dB.
Για ένα μέσο αστικό περιβάλλον οι τυπικές τιμές του σ και του n είναι
σ=8 dB και n=3,5 ⇒ σ/n=2.3
Σύμφωνα με τις καμπύλες Jakes προκύπτει ότι για 95% κάλυψη στο σύνολο
του κελιού η απαιτούμενη κάλυψη στο σύνορο είναι 86%.
29

H πιθανότητα κάλυψης στο σύνορο δίνεται από τη συνάρτηση Q(LNF/σ)=Q(x).
Σύμφωνα με την καμπύλη του σχήματος για ποσοστό κάλυψης 86% στο
σύνορο ο λόγος LNF/σ είναι περίπου ίσος με 1,1.
Συνεπώς LNF=x*σ=8,8dB
Αντικαθιστώντας τις παραπάνω τιμές προκύπτει το μέγιστο ύψος απωλειών
μονοπατιού
Lp,max=50 dBm+104 dBm-2dB-(8,8dB-5dB)-2dB-5dB=132,2dB
30
Σύμφωνα με το μοντέλο Okumura-Hata η μέγιστη δυνατή ακτίνα του κελιού
θα δίνεται από την σχέση:
L p,max − A + 13,82 log hb + a (hm ) 132,2 − 146,8 + 20,41 + 0

a= = = 0,16⇒d=10α=1,44 km
44,9 − 6,55 log hb 35,22
31
Ενότητα 2: Βασικές Αρχές Σχεδίασης Ασύρματων και

Κυψελωτών Συστημάτων
• Αρχιτεκτονική Κελιών
• Σχήμα Κελιών
• Μέγεθος Ομάδας (Cluster Size)
• Μέγεθος Ομάδας Ν=7
• Μέγεθος Ομάδας vs Χωρητικότητα-Παρεμβολές
• Μέγεθος Ομάδας vs Παρεμβολές
• Εφαρμογή 1:Μέγεθος Ομάδας & Χωρητικότητα Δικτύου
• Εφαρμογή 2:Μέγεθος Ομάδας, Συντελεστής Επαναχρησιμοποίησης
Καναλιού & Ομοδιαυλική Παρεμβολή
• Πιθανότητα Απόρριψης Κλήσης
• Πίνακας Erlang
• Εφαρμογή: Πιθανότητα Απόρριψης Κλήσης & Χωρητικότητα Συστήματος
• Εφαρμογή: Χωρητικότητα & Ποιότητα Υπηρεσίας Κυψελωτού Συστήματος
Τηλεφωνίας
Βασικές Αρχές Σχεδίασης

Ασύρματων και Κυψελωτών
Συστημάτων
Αρχιτεκτονική Κελιών-1/2
•Η περιοχής κάλυψης ενός δικτύου χωρίζεται σε μικρότερες περιοχές
που ονομάζονται κελιά.
•Σε κάθε κελί κατανέμονται (δυναμικά ή στατικά) κάποια κανάλια
επικοινωνίας, τα οποία συνήθως αντιστοιχούν σε διαφορετικές
συχνότητες ή χρονικές στιγμές εκπομπής/λήψης.
•Η ταυτόχρονη εκπομπή διαφορετικών χρηστών στο ίδιο κανάλι
δημιουργεί ανεπιθύμητες παρεμβολές (co-channel interference) εκτός
και αν οι χρήστες απέχουν αρκετά, ώστε το σήμα τους ενός ως προς
τον άλλο να εξασθενεί.
•Η ραδιοκάλυψη με τη χρήση κελιών επιτρέπει την εκπομπή του
σταθμού βάσης σε χαμηλότερα επίπεδα ισχύος και επομένως την
επαναχρησιμοποίηση των καναλιών.
•Η επαναχρησιμοποίηση των καναλιών είναι επιτρεπτή, όταν η
απόσταση μεταξύ των κελιών που χρησιμοποιούν τα ίδια κανάλια
εξασφαλίζει ένα ελάχιστο επίπεδο παρεμβολών. 7
Αρχιτεκτονική Κελιών-2/2
•Η αύξηση της απόστασης επαναχρησιμοποίησης των καναλιών μειώνει το
επίπεδο παρεμβολών.
•Η μείωση της απόστασης επαναχρησιμοποίησης των καναλιών αυξάνει τη
χωρητικότητα του συστήματος.
•Η σχεδίαση των κελιών (cell planning) και η κατανομή των καναλιών
(channel assignment) καλείται να εξισορροπήσει αυτές τις δύο
ανταγωνιστικές τάσεις.
8
Σχήμα Κελιών
•Στην πράξη το κελί θα έχει ένα άμορφο σχήμα που θα ορίζεται από
την επιτυχή εξυπηρέτηση του χρήστη από το σταθμό βάσης.
•Κατά την σχεδίαση των κελιών επιλέγεται το γεωμετρικό σχήμα του
εξαγώνου το οποίο βρίσκεται κοντά στον κύκλο, χωρίς να παρουσιάζει
κενά ή επικαλυπτόμενες περιοχές μεταξύ δύο κελιών.
•Ο σταθμός βάσης βρίσκεται είτε στο κέντρο του κελιού είτε σε κάποια
κορυφή του εξαγωνικού κελιού.
• Οι βασικές τεχνικές με τις οποίες επιτυγχάνεται η πολλαπλή πρόσβαση
πάνω από το ίδιο φυσικό μέσο, είναι οι ακόλουθες:
– Στην πρώτη περίπτωση απαιτείται είτε μία ομοιοκατευθυντική κεραία
είτε παραπάνω από μία κατευθυντικές κεραίες που καλύπτουν
επιμέρους τομείς του κελιού.
– Στην δεύτερη περίπτωση (κεραία στα άκρα του κελιού) για την πλήρη
κάλυψη του κελιού απαιτείται η χρήση κατευθυντικών κεραιών.
9
Μέγεθος Ομάδας (Cluster Size)

•Η επαναχρησιμοποίηση των καναλιών οργανώνεται μέσα από την
επιλογή μιας Ομάδας (Cluster) κελιών με μέγεθος Ν δηλ.
αποτελούμενη από Ν κελιά, στα οποία τα κανάλια κατανέμονται με
μοναδικό τρόπο.
•Το Ν μπορεί να λάβει τιμές που ικανοποιούν την ακόλουθη εξίσωση:
Ν=i2+ij+j2
όπου τα i και j είναι θετικοί ακέραιοι π.χ. οι 4 διαδοχικές τιμές του Ν, οι

οποίες συνήθως χρησιμοποιούνται στα κυψελωτά συστήματα, είναι:
i=2, j=0⇒ N=4

i=2, j=1⇒ N=7
i=3, j=0⇒ N=9
i=2, j=2⇒ N=12
10
Μέγεθος Ομάδας Ν=7
N=7 ⇒ i=2, j=1
Βήμα 1: Από το κέντρο ενός

συγκεκριμένου κελιού μετακινεί-
σαι i κελιά (τέμνοντας μια
οποιαδήποτε εξαγωνική πλευρά
του κελιού).
Βήμα 2: Στο κέντρο του iοστού
κελιού στρίβεις κατά 60ο αντίθετα
από τη φορά των δεικτών του
ρολογιού και στη συνέχεια
μετακινείσαι κατά j κελιά. Το jοστό
κελί είναι ένα από τα κελιά όπου
επαναχρησιμοποιούνται τα Μέγεθος Ομάδας
κανάλια του αρχικού κελιού.
11
Μέγεθος Ομάδας vs
Χωρητικότητα-Παρεμβολές
Εάν το μέγεθος των κελιών παραμένει σταθερό:
– η μείωση του μεγέθους της ομάδας Ν οδηγεί στην αύξηση οδηγεί
στην αύξηση της χωρητικότητας του συστήματος.
– η μείωση του Ν οδηγεί στη μείωση της απόστασης μεταξύ των

κελιών που τα κανάλια επαναχρησιμοποιούνται και επομένως
προκαλεί αύξηση του επιπέδου των παρεμβολών.
12
Παρεμβολές-1/2
•Έστω κελιά ίδιου μεγέθους και σταθμοί βάσης με ίδια ισχύ εκπομπής:
– Ένας χρήστη ο οποίος βρίσκεται στο σύνορο του κελιού δηλ. σε
απόσταση ίση με την ακτίνα του κελιού R (σενάριο χειρότερης
περίπτωσης), και οι αποστάσεις των σταθμών βάσης που
παρεμβαίνουν στον χρήστη είναι αντίστοιχα Di τότε σύμφωνα με το
μοντέλο της εκθετικής εξασθένησης (Pr=Po(d/do)-n) ισχύει η ακόλουθη
έκφραση: R −n
SIR =
io
∑ D i−n
i =1
– Θεωρώντας ότι λαμβάνεται υπόψη μόνο το πρώτο στρώμα
παρεμβαλλόμενων κελιών (δηλ. io=6) και ότι κατά προσέγγιση οι
αποστάσεις Di ταυτίζονται με τις αποστάσεις μεταξύ των κέντρων των
κελιών D :
SIR =
(D R )
n
io 13
Παρεμβολές-2/2
•Η απόσταση D μεταξύ των κέντρων των κελιών μπορεί να εκφρασθεί
συναρτήσει της ακτίνας του κελιού R:
D
D 2 = (i 2 + ij + j 2 ) × ( 3 × R) 2 ⇒ = 3 N
R
• Τελικά το SIR συναρτάται ευθέως από το μέγεθος της ομάδας Ν:

SIR =
[ 3N ]
n
io
14
Εφαρμογή 1:Μέγεθος Ομάδας
& Χωρητικότητα Δικτύου-1/2
Δεδομένα
Ένα σύστημα κινητών επικοινωνιών, με συνολικά διαθέσιμο φάσμα 50MHz,
χρησιμοποιεί δύο κανάλια των 200ΚHz για την υλοποίηση ενός αμφίδρομου
καναλιού. Υπολογίστε των αριθμό καναλιών ανά κελί, όταν το μέγεθος της
ομάδας είναι: (α) Ν=9 (σχήμα επαναχρησιμοποίησης 9 κελιών) (β) Ν=12
(σχήμα επαναχρησιμοποίησης 12 κελιών).
Λύση
Ο συνολικός αριθμός των διαθέσιμων καναλιών στο σύστημα είναι
50.000
n system = = 125
400
15
Εφαρμογή 1:Μέγεθος Ομάδας

& Χωρητικότητα Δικτύου-2/2
Λύση
(α) για Ν=9, ο συνολικός αριθμός των διαθέσιμων καναλιών θα κατανέμεται
ανάμεσα στα 9 κελιά της ομάδας (cluster). Δηλ.
n cell = 125 / 9 ≅ 14
(β) για Ν=12, ο συνολικός αριθμός των διαθέσιμων καναλιών θα κατανέμεται

ανάμεσα στα 12 κελιά της ομάδας (cluster). Δηλ.
n cell = 125 / 12 ≅ 10
Συνεπώς, η μείωση του μεγέθους της ομάδας, ενώ το μέγεθος των κελιών
παραμένει σταθερό, αυξάνει τα διαθέσιμα κανάλια ανά κελί και συνολικά
τον αριθμό των διαθέσιμων καναλιών στο σύστημα.
16
Εφαρμογή 2:Μέγεθος Ομάδας,
Συντ. Επαναχρησιμοποίησης
Καναλιού & Ομοδιαυλική
Δεδομένα
Παρεμβολή-1/3
Σε ένα σύστημα κινητών επικοινωνιών ο ελάχιστος λόγος σήματος προς
παρεμβολή, προκειμένου να είναι ικανοποιητική η λήψη από τους χρήστες,
ορίζεται στα 15 dB.
Υπολογίστε τον συντελεστή επαναχρησιμοποίησης και το μέγεθος της

ομάδας, που εξασφαλίζουν την μέγιστη δυνατή χωρητικότητα στο σύστημα,
όταν o εκθετικός συντελεστής εξασθένησης μονοπατιού είναι: (α) n=4 και (β)
n=3.
Θεωρήστε ότι η πρώτη ομάδα κελιών, όπου επαναχρησιμοποιούνται τα

κανάλια, αποτελείται από 6 κελιά που απέχουν την ίδια απόσταση D από το
κέντρο του κελιού, για το οποίο υπολογίζεται η
17

Λύση
(α) n=4
Εάν επιλεγεί το μέγεθος της ομάδας ίσο με Ν=7 τότε ο λόγος D/R θα λάβει
την τιμή:
D
Q= = 3 N = 21 = 4,583
R
Ο σηματοθορυβικός λόγο προκύπτει από την ακόλουθη σχέση:
S ( D / R )n (4,583)4
= = = 75,3 ή 18,66 dB>15 dB
I 6 6
Εάν επιλεγεί το μέγεθος του cluster ίσο με Ν=4 τότε ο λόγος D/R και S/I θα
λάβει τις τιμές:
D S (3,464) 4
Q= = 12 = 3,464 = = 24 ή 13,8 dB<15 dB
R I 6
18
Λύση
(β) n=3
Για Ν=7 το S/I λαμβάνει την τιμή:
S (4,583)
3
= = 16,04 ή 12,05 dB<15 dB.
I 6
Επομένως πρέπει να αυξηθεί το Ν από 7 σε 9 ή 12 (γενικός τύπος Ν=i2+ij+j2).
D S (5,196 )3
N = 9 ⇒ = 27 = 5,196 = = 23,383 ή 13,69 dB<15 dB
R I 6
D S 63
N = 12 ⇒ = 36 = 6 = = 36 ή 15,56 dB>15 dB
R I 6
19
Πιθανότητα Απόρριψης Κλήσης-

1/2
•H μελέτη της πιθανότητας απόρριψης και η γέννηση της θεωρίας της
τηλεπικοινωνιακής κίνησης οφείλεται στο Δανό μαθηματικό Erlang .
Υποθέτοντας ένα σύστημα με άπειρο αριθμό χρηστών, όπου ο αριθμός
άφιξης των νέων κλήσεων ακολουθεί την κατανομή Poisson:
λκ
Pr[ X = κ κλήσεις ] = e −λ κ=0,1,2,..., λ=μέσος ρυθμός κλήσεων
κ!
• Η πιθανότητα απόρριψης μιας κλήσης σε ένα σύστημα χωρίς αναμονή
δίνεται από την λεγόμενη εξίσωση Εrlang B:
ΕC
Pr[απόρριψης ] = C!
C
Ek
∑ k!
k =0
όπου Ε είναι η συνολική κίνηση που πρόκειται να υποστηριχθεί από C
κανάλια.
20
Πιθανότητα Απόρριψης Κλήσης-
2/2
Ό όγκος της παραγόμενης κίνησης E από κάθε συνδρομητή μπορεί να
υπολογισθεί εάν είναι γνωστά:
1.ο μέσος ρυθμός με τον οποίο παράγει κλήσεις λ (κλήσεις/sec)

2.η μέση διάρκεια των κλήσεων αυτών Η (sec)
και δίνεται από την ακόλουθη εξίσωση:
Εi=λΗ Εrlangs
H μονάδα μέτρησης Erlang χαρακτηρίζει τον βαθμό απασχόλησης ενός

καναλιού. Για παράδειγμα ένα κανάλι που υποστηρίζει 1(0.6) Εrlang είναι
απασχολημένο το 100 (60)% του χρόνου.
21
Πίνακας Erlang
Πίνακας Erlang 22
Εφαρμογή: Πιθ. Απόρρ. Κλήσης
& Χωρητικότητα Συστήματος
Δεδομένα
Να υπολογιστεί ο αριθμός των χρηστών, ο οποίος μπορεί να υποστηριχτεί σε
ένα κελί με 30 κανάλια και πιθανότητα απόρριψης κλήσης 2%. Η μέση
συμπεριφορά των χρηστών χαρακτηρίζεται από ρυθμό κλήσεων λ=2 κλήσεις
την ώρα και μέση διάρκεια συνομιλίας Η=3 λεπτά.
Λύση
Σύμφωνα με τον πίνακα Erlang Β τα 30 κανάλια μπορούν να εξυπηρετήσουν
κίνηση 21,932 Erlangs με πιθανότητα απόρριψης 2%. Η κίνηση που
προσφέρεται από τον κάθε χρήστη δίνεται από τη σχέση
Α=λΗ=2x(3/60)=0,1 Erlang
Εφόσον ο κάθε χρήστης δημιουργεί 0,1 Erlang κίνησης ο συνολικός αριθμός
των χρηστών που αντιστοιχούν σε 21,932 Erlangs είναι περίπου 219 χρήστες.
23
Εφαρμογή: Χωρητικότητα &

Ποιότητα Υπηρεσίας Κυψελωτού
Συστήματος Τηλεφωνίας-1/3
Δεδομένα
Μια εταιρεία κυψελωτής τηλεφωνίας πρόκειται να καλύψει μια γεωγρ.
περιοχή 1000km2 με την υιοθέτηση ενός σχήματος επαναχρησιμοποίησης 4
κελιών. Κάθε κελί έχει ακτίνα 2km, το χρησιμοποιούμενο εύρος ζώνης
συχνοτήτων είναι 5ΜΗz και πρόκειται να υιοθετηθεί ένα ραδιοσύστημα με
αμφίδρομα κανάλια των 50kHz. Η επιδιωκόμενη ποιότητα υπηρεσίας απαιτεί
καλύτερη πιθανότητα απόρριψης κλήσης από 2% ενώ η τηλεφωνική κίνηση
για κάθε συνδρομητή υπολογίζεται σε 0,05 erlang. Υπολογίστε τα
ακόλουθα:
(α) Τον αριθμό των κελιών, στην εν λόγω περιοχή, θεωρώντας ότι κάθε κελί
είναι 6γωνικό και ότι το εμβαδόν για ένα 6γωνο είναι ίσο με 2,5981 το
τετράγωνο της ακτίνας του.
(β) Τον αριθμό των καναλιών για κάθε κελί.
(γ) Την τηλεφωνική κίνηση (σε Erlangs) για κάθε κελί.
(δ) Την συνολική τηλεφωνική κίνηση για το κυψελωτό δίκτυο. 24
(ε) Τον συνολικό αριθμό των συνδρομητών.
Λύση
(α) Εφόσον η ακτίνα του κάθε κελιού είναι R=2 km, η επιφάνεια που θα
καλύπτει το κάθε κελί είναι:
Εcell= 2.5981 x 22 = 10.39 km2
Συνεπώς ο συνολικός αριθμός των κελιών που απαιτείται για την κάλυψη της
περιοχής των 1000 km2 θα είναι:
ncells = 1000/10.39 = 97 cells
(β) Ο συνολικός αριθμός των καναλιών του συστήματος κατανέμεται στα 4

κελιά της ομάδας. Επομένως ο αριθμός των καναλιών ανά κελί θα είναι:
ncell = (Διαθέσιμο Φάσμα) / (Φάσμα Καναλιούx Μέγεθος Ομάδας)
=(5 x 106) / (50 x 103 x 4) = 25
25

Λύση
(γ) Σύμφωνα με τον Πίνακα Erlang τα 25 κανάλια με πιθανότητα απόρριψης
2% θα μεταφέρουν 17.5 erlangs.
(δ) Η συνολική κίνηση που μπορεί να υποστηρίξει το δίκτυο είναι:

Τnet =Αριθμός Κελιών Κίνηση Κελιού =97x17.5=1697.5 erlangs
(ε) Εφόσον ο κάθε συνδρομητής δημιουργεί κίνηση 0.05 erlangs, τότε ο

συνολικός αριθμός των συνδρομητών που μπορεί να εξυπηρετηθεί είναι:
M=(Συνολική Χωρητικότητα Κίνησης Δικτύου)/(Κίνηση ανα
Συνδρομητή)=1697.5/0.05 = 33950
26
Ενότητα 3: Τεχνικές Ασύρματης Πολλαπλής
Πρόσβασης (Multiple Access)
• Τεχνικές Πολλαπλής Πρόσβασης
• Πολλαπλή Πρόσβαση Χώρου (SDMA)
• Πολλαπλή Πρόσβαση Συχνότητας (FDMA)
• Πολλαπλή Πρόσβαση Χρόνου (TDMA)-1/2
• Πολλαπλή Πρόσβαση Χρόνου (TDMA)-2/2
• Πολλαπλή Πρόσβαση Κώδικα (CDMA)-1/2
• Πολλαπλή Πρόσβαση Κώδικα (CDMA)-2/2
5
Τεχνικές Ασύρματης Πολλαπλής
Πρόσβασης (Multiple Access)
Τεχνικές Πολλαπλής
Πρόσβασης
•Η ταυτόχρονη πρόσβαση περισσότερων του ενός συνδρομητών μπορεί να
διασφαλιστεί μόνο με τη χρήση τεχνικών που θα δημιουργούν διακριτά
φυσικά κανάλια για κάθε ένα χρήστη πάνω από το ασύρματο φυσικό μέσο
μετάδοσης.
• Οι βασικές τεχνικές με τις οποίες επιτυγχάνεται η πολλαπλή πρόσβαση
πάνω από το ίδιο φυσικό μέσο, είναι οι ακόλουθες:
– Η Πολλαπλή Πρόσβαση Χώρου (SDMA, Space Division Multiple Access)
– Η Πολλαπλή Πρόσβαση Συχνότητας (FDMA, Frequency Division Multiple
Access)
– Η Πολλαπλή Πρόσβαση Χρόνου (TDMA, Time Division Multiple Access)
– Η Πολλαπλή Πρόσβαση Κώδικα (CDMA, Code Division Multiple Access)
7
Πολλαπλή Πρόσβαση Χώρου (SDMA)
•Η πολλαπλή πρόσβαση χώρου λειτουργεί
απονέμοντας ένα χωροταξικά διακριτό
channels ki
χώρο για κάθε κανάλι.

k1 k2 k3 k4 k5 k6
•Το πλέον τυπικό σενάριο αυτής της

c
t c
περίπτωσης αφορά στις εφαρμογές t
ραδιοφωνίας και τηλεόρασης. s1
f
•Στην πράξη η SDMA τεχνική δεν s2
f
χρησιμοποιείται αυτόνομα αλλά σε c
συνδυασμό με τις τεχνικές που

t
περιγράφονται στις ενότητες που s3

ακολουθούν (FDMA, TDMA, CDMA) π.χ. f
δίκτυα κινητών επικοινωνιών.

Πολλαπλή Πρόσβαση χώρου
Πολλαπλή Πρόσβαση Συχνότητας (FDMA)
•Η FDMA τεχνική διακρίνει τα

διαφορετικά φυσικά κανάλια στο πεδίο
των συχνοτήτων.
•Η απονομή των φυσικών k1 k2 k3 k4 k5 k6
καναλιών/συχνοτήτων στους χρήστες c
μπορεί να είναι στατική f
(ραδιοφωνία/τηλεό-ραση) ή δυναμική
(κινητή τηλεφωνία).
• Η πολυπλεξία στο πεδίο των συχνοτήτων
μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την t
διάκριση μεταξύ των δύο διαφορετικών

κατευθύνσεων μεταφοράς δεδομένων σε Πολλαπλή πρόσβαση συχνότητας
μία αμφίδρομη σύνδεση (FDD, Frequency
Division Duplex).
9
Πολλαπλή Πρόσβαση Χρόνου
(TDMA)-1/2
•Η πολλαπλή πρόσβαση χρόνου (ΤDMA,
Time Division Multiple Access) διακρίνει k1 k2 k3 k4 k5 k6
τα διαφορετικά φυσικά κανάλια στο πεδίο c
του χρόνου (ΤDM, Frequency Division f
Multiplexing).
•Η απονομή των φυσικών καναλιών στους
χρήστες γίνεται με την απόδοση μια t
συγκεκριμένης χρονικής σχισμής/

Πολλαπλή πρόσβαση χρόνου
διαστήματος (time slot).
10
Πολλαπλή Πρόσβαση Χρόνου

(TDMA)-2/2
•Η χρήση των χρονοθυρίδων μπορεί να γίνεται με ένα σταθερό σχήμα δηλ. ο
κάθε χρήστης να εκπέμπει με μια σταθερή περιοδικότητα και σε διαδοχικά
χρονικά διαστήματα οι διαφορετικοί χρήστες. Μια τέτοια προσέγγιση
εξασφαλίζει ένα σταθερό ρυθμό μετάδοσης δεδομένων και γι’ αυτό
χαρακτηρίζει τα δίκτυα «φωνής».
•Αντίθετα, στα δίκτυα δεδομένων που η κίνηση είναι ασύμμετρη και με
διακυμάνσεις στον όγκο της μεταφερόμενης πληροφορίας χρησιμοποιούνται
πιο πολύπλοκοι αλγόριθμοι (που ομοιάζουν αυτών που χρησιμοποιούνται
στα ενσύρματα δίκτυα δεδομένων) που ελέγχουν την πρόσβαση του κάθε
χρήστη στο πεδίο του χρόνου.
•Η πολυπλεξία στο πεδίο του χρόνου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την
διάκριση μεταξύ των δύο διαφορετικών κατευθύνσεων μεταφοράς
δεδομένων σε μία αμφίδρομη σύνδεση (ΤDD, Time Division Duplex).
11
Πολλαπλή Πρόσβαση Κώδικα
(CDMA)-1/2
•Η πολλαπλή πρόσβαση κώδικα (CDMA, Code
Division Multiple Access) διακρίνει τα
διαφορετικά φυσικά κανάλια ή/και τους k1 k2 k3 k4 k5 k6
διαφορετικούς χρήστες στο πεδίο των κωδίκων

δηλ. η πληροφορία του κάθε χρήστη c
κωδικοποιείται με διαφορετικούς κώδικες που

είναι (σχεδόν) ορθογώνιοι μεταξύ τους.
•Η ορθογωνιότητα μεταξύ των διαφορετικών f
κωδικών σημαίνει ότι η συνάρτηση
αυτοσυσχέτισης (autocorrelation) τους είναι
υψηλή ενώ η συνάρτηση διασυσχέτισης (cross-
correlation) λαμβάνει χαμηλές ή μηδενικές t
τιμές.
Πολλαπλή πρόσβαση κώδικα
12
Πολλαπλή Πρόσβαση Κώδικα

(CDMA)-2/2
•Η ανεξαρτησία των κωδίκων και της κωδικοποιημένης πληροφορίας
επιτρέπει στον δέκτη να μπορεί να διακρίνει τον κάθε χρήστη εφαρμόζοντας
τον κωδικό του χρήστη έστω και αν πολλοί διαφορετικοί χρήστες εκπέμπουν
ταυτόχρονα αλλά και στις ίδιες συχνότητες.
•Ένα φυσικό ανάλογο της λειτουργίας του CDMA είναι το παράδειγμα μιας
αίθουσας αεροδρομίου, όπου άνθρωποι διαφορετικών εθνικοτήτων μιλούν
ταυτόχρονα σε διαφορετικές γλώσσες. Εάν εισέλθει κάποιος στην αίθουσα
μπορεί ανάμεσα στις παράλληλες ομιλίες να αντιληφθεί την ομιλία που
διεξάγεται στη γλώσσα του.
•Η CDMA τεχνική χρησιμοποιείται ήδη στα δίκτυα κυψελωτής τηλεφωνίας
2ης γενιάς των ΗΠΑ καθώς και στα δίκτυα 3ης γενιάς και στα ασύρματα
τοπικά δίκτυα 802.11.
13
Ενότητα 4: Κυψελωτά Δίκτυα 2ης Γενιάς (2G): Η
περίπτωση του GSM
Περιεχόμενα ενότητας-1/3
• Αρχιτεκτονική GSM Δικτύου
• Βασικοί Τηλεπικ. Κόμβοι & Διεπαφές στα GSM Δίκτυα
• Ο Κινητός Σταθμός (Mobile Station-MS)
• Ο Σταθμός Βάσης (Base Transceiver Station, BTS)
• Το Κέντρο Ελέγχου των Σταθμών Βάσης (Base Station Controller, BSC)
• To Κέντρο Μεταγωγής (Mobile Switching Center, MSC)
• Η Βάση Δεδομένων Επίσκεψης (Visitor Location Register, VLR)
• Η Κεντρική Βάση Δεδομένων (Home Location Register, HLR)
• Η Βάση Δεδομένων Γνησιότητας (Authentication Center, AUC)
• Η Βάση Δεδομένων Συσκευών (Equipment Identity Register, EIR)
5
• GSM Πρωτόκολλα
• GSM - TDMA/FDMA
• GSM Λογικά Κανάλια
• Παράδειγμα Πολυπλεξίας Λογικών Καναλιών σε ένα Φυσικό Κανάλι
• Παράδειγμα Πολυπλεξίας Καναλιών TCH-F
• Παράδειγμα Πολυπλεξίας Καναλιών TCH-F και TCH-H
• TDMA offset
• Διαχείριση Ασύρματων Πόρων (Radio Resources, RR):
Αναζήτηση/Σύνδεση Κινητού Χρήστη
• Ενημέρωση Θέσης (Location Update, Type Normal)
• Διαδικασία Διαγραφής/ Απενεργοποίησης Χρήστη (IMSI detach)
• Διαδικασία Εγγραφής/Ενεργοποίησης Χρήστη (Location Update, Type IMSI
attach) (π.χ. όταν ενεργοποιείται το κινητό)
• Περιοδική Ενημέρωση Θέσης (Location updating, type periodic
registration)
• Διαδικασία Κλήσης από Κινητό Χρήστη
• Διαδικασία Κλήσης προς Κινητό Χρήστη
• Σενάριο: Διεθνής Κλήση προς Κινητό Χρήστη
• Διαπομπή μεταξύ κελιών που ανήκουν στο ίδιο BSC (Intra BSC Handover)
• Διαπομπή μεταξύ κελιών που ανήκουν σε διαφορετικό BSC (Inter BSC
Handover)
• Διαπομπή μεταξύ κελιών που ανήκουν σε διαφορετικό MSC (Inter MSC
Handover)
7
Κυψελωτά Δίκτυα 2ης Γενιάς (2G):
H Περίπτωση του GSM.
Αρχιτεκτονική GSM Δικτύου

OMC, EIR,
AUC
HLR GMSC Δίκτυο Σταθερής
NSS Τηλεφωνίας
/ OSS
VLR MSC MSC
VLR
BSC
BSC
RSS
Αρχιτεκτονική GSM Δικτύου

9
Βασικοί Τηλεπικ. Κόμβοι & Διεπαφές
στα GSM Δίκτυα
radio cell
BSS
MS MS
Um radio cell
RSS BTS MS
BTS
Abis
BSC BSC
A
MSC MSC
NSS VLR VLR signaling
HLR ISDN, PSTN

GMSC
PDN
IWF
O
OSS EIR AUC OMC
Βασικοί Τηλεπικοινωνιακοί Κόμβοι & Διεπαφές στα GSM Δίκτυα 10
Ο Κινητός Σταθμός (Mobile

Station-MS)
•To MS αποτελείται από το hw & sw της τερματικής συσκευής (π.χ.
κινητό τηλέφωνο) που ένα τμήμα του είναι ανεξάρτητο από το χρήστη
(user independent) και ένα τμήμα του ταυτίζεται με το προφίλ ενός
συγκεκριμένου συνδρομητή (user specific).
•Το τελευταίο τμήμα αφορά την λεγόμενη κάρτα SIM (Subscriber Identity
Module), η οποία περιέχει τα προσωπικά στοιχεία του χρήστη. Τα πιο
σημαντικά από τα στοιχεία του MS είναι:
– η ταυτότητα του συνδρομητή (IMSI, International Mobile Subscriber
Identity),
– η ταυτότητα της τερματικής συσκευής (ΙΜΕΙ, International Mobile
Equipment Identity) και
– το κλειδί ελέγχου γνησιότητας Kc (authentication key).
11
Ο Σταθμός Βάσης (Base Transceiver
Station, BTS)
•To BTS εκτελεί τις λειτουργίες της ασύρματης διασύνδεσης και περιλαμβάνει
το αντίστοιχο hw & sw δηλ. κεραίες, ενισχυτές ισχύος, επεξεργασία σήματος.
•Η επικοινωνία του με το MS γίνεται μέσω του Um interface (TDMA/FDD) ενώ

με το υπόλοιπο δίκτυο μέσω τoυ Interface Abis δηλ. με την σύνδεσή του με
ένα και μοναδικό κόμβο που ονομάζεται BSC (Base Station Controller).
•Oι λειτουργίες του BTS εντοπίζονται κυρίως στο φυσικό στρώμα και από
αυτή την άποψη δεν διαθέτει την «νοημοσύνη» να διαχειριστεί κάποιες από
τις υψηλότερου επιπέδου λειτουργίες του δικτύου. Αυτός είναι ο λόγος που
πολλά BTS ελέγχονται από ένα τηλεπικοινωνιακό κόμβο που ονομάζεται BSC
(Base Station Controller).
12
Το Κέντρο Ελέγχου των Σταθμών

Βάσης (Base Station Controller, BSC)
•Το BSC είναι ένα μικρό ψηφιακό τηλεφωνικό κέντρο, το οποίο ελέγχει τα
BTSs και αποτελεί σημείο διασύνδεσής τους με το εσωτερικό του δικτύου.
•To BSC καθορίζει τις συχνότητες επικοινωνίας (RR, Radio Resource

Management), την διαπομπή (handover) μεταξύ διαφορετικών κελιών/BTS,
την ειδοποίηση των MS για εισερχόμενες κλήσεις (paging) καθώς και την
μετατροπή της κωδικοποίησης των ασύρματων καναλιών σε συμβατή μορφή
προς την PCM κωδικοποίηση, η οποία χρησιμοποιείται στο εσωτερικό του
δικτύου.
•To BSC ελέγχεται από ένα «ανώτερο» στην ιεραρχία του δικτύου
τηλεπικοινωνιακό κόμβο, το οποίο ονομάζεται MSC (Mobile Services
Switching Center). Η επικοινωνία γίνεται μέσω του A interface.
13
To Κέντρο Μεταγωγής (Mobile
Switching Center, MSC)
•To MSC ελέγχει έναν αριθμό από BSC και σε τελική ανάλυση έναν αριθμό
από κελιά που συγκροτούν την Περιοχή Εξυπηρέτησης MSC (MSC Service
Area). Το MSC είναι ένα πλήρες ISDN τηλεφωνικό κέντρο και διαχειρίζεται
τις συνδρομητικές υπηρεσίες:
–με την δρομολόγηση σημάτων και δεδομένων προς/από τους χρήστες
(CM, Call Management/SMS, Short Message Service/SS, Supplementary
Service).
–την χρέωση για τις προσφερόμενες υπηρεσίες.
–τον έλεγχο της κινητικότητας και του εντοπισμού των χρηστών (Mobility
Management).
•Όταν το MSC λειτουργεί σαν κόμβος εξόδου/εισόδου προς/από άλλα δίκτυα

ονομάζεται Gateway MSC (GMSC).
14
Η Βάση Δεδομένων Επίσκεψης

(Visitor Location Register, VLR)
•Τα στοιχεία των συνδρομητών που βρίσκονται στην Περιοχή Εξυπηρέτησης
του MSC καταχωρούνται σε μία βάση δεδομένων που ονομάζεται VLR
(Visitor Location Register). Σε κάθε MSC αντιστοιχεί μια VLR και γι’ αυτό αν
και είναι μια ανεξάρτητη οντότητα οι κατασκευαστές την ενσωματώνουν με
τη μορφή sw στο MSC.
•Η VLR είναι μια δυναμική βάση δεδομένων η οποία:

–διαγράφει υπό την καθοδήγηση της HLR τα στοιχεία των συνδρομητών
όταν αυτοί φεύγουν από την περιοχή εξυπηρέτησης του MSC.
–ανακτά από την HLR τα στοιχεία των νεοεισερχόμενων συνδρομητών στην
περιοχή εξυπηρέτησης του MSC και
–ενημερώνει την HLR για τις αλλαγές των δυναμικών, στοιχείων όπως για
παράδειγμα όταν αλλάζει η περιοχή θέσης.
15
Η Κεντρική Βάση Δεδομένων (Home
Location Register, HLR)
•Τα στοιχεία όλων των συνδρομητών του δικτύου βρίσκονται σε μια κεντρική
βάση δεδομένων που ονομάζεται HLR (Home Location Register).
•Στην HLR περιέχονται στατικά στοιχεία όπως ο αριθμός κλήσης ΜSISDN

(Mobile Subscriber ISDN Number) του χρήστη, οι συμπληρωματικές
υπηρεσίες του (π.χ. προώθηση κλήσης κλπ), η ταυτότητα του (IMSI) κλπ.
•Επίσης περιλαμβάνονται και στοιχεία δυναμικού περιεχομένου όπως για

παράδειγμα το MSC/VLR και η περιοχή θέσης (Location Area) στην οποία
βρίσκεται ο συνδρομητής. Τα δυναμικής φύσης στοιχεία ενημερώνονται κάθε
φορά που αλλάζουν με την συνδρομή του MSC/VLR.
16
Η Βάση Δεδομένων Γνησιότητας

(Authentication Center, AUC)
•Η βάση δεδομένων AUC (Authentication Center) είναι επιφορτισμένη με τον
έλεγχο γνησιότητας των συνδρομητών και συνακόλουθα τον έλεγχο
πρόσβασης τους στο δίκτυο.
•Παράλληλα, φροντίζει να προμηθεύει το σύστημα με κλειδιά

κρυπτογράφησης (ciphering) με τα οποία κωδικοποιείται η πληροφορία όταν
μεταδίδεται στον αέρα.
•Δεδομένου ότι οι υπηρεσίες κρυπτογράφησης και ελέγχου

γνησιότητας/πρόσβασης ζητούνται από την HLR συνήθως η βάση δεδομένων
AUC αποτελεί από φυσική άποψη μέρος της HLR.
17
Η Βάση Δεδομένων Συσκευών
(Equipment Identity Register, EIR)
•Η βάση δεδομένων EIR (Equipment Identity Register) έχει καταχωρημένα
όλα τα IMEI δηλ. την ταυτότητα όλων των συσκευών οι οποίες είναι
καταχωρημένες στο δίκτυο.
•Δεδομένου ότι η SIM μπορεί να χρησιμοποιηθεί με οποιαδήποτε συσκευή

(π.χ. ίσως με κάποια που έχει κλαπεί) λειτουργεί σαν μία βάση ελέγχου της
ταυτότητα των συσκευών ανεξάρτητα από την SIM και τα συνδρομητικά
στοιχεία. Ουσιαστικά η ΕΙR προσφέρει λίστες με νόμιμες (white listed) και
παράνομες (black listed) συσκευές.
18
GSM Πρωτόκολλα
Um Abis A
MS BTS BSC MSC
CM CM
MM MM
Layer 3
BSSAP
BSSAP
RR RR’
RR’ BTSM BTSM
SS7 SS7
Layer 2 LAPDm LAPDm LAPD LAPD
Layer 1 radio radio PCM PCM PCM PCM
16/64 kbit/s 64 kbit/s /

2.048 Mbit/s
GSM Πρωτόκολλα
19
GSM - TDMA/FDMA
935-960 MHz
124 downlink channels (200 kHz)
890-915 MHz
124 uplink channels (200 kHz)
higher GSM frame structures
time
GSM TDMA frame
1 2 3 4 5 6 7 8
4.615 ms
GSM time-slot (normal burst)

guard guard
space tail user data S Training S user data tail space
3 bits 57 bits 1 26 bits 1 57 bits 3
546.5 µs
577 µs
20
GSM Λογικά Κανάλια

(Um Διεπαφή)-1/4
•Κανάλια Δεδομένων (Traffic Channels, TCH)
–Πλήρους Ρυθμού Μετάδοσης TCH (Full rate, TCH/F) – ρυθμός μετάδοσης
πληροφορίας 22.8 kbit/s.
–Μισού Ρυθμού Μετάδοσης TCH (Half rate, TCH/H) - ρυθμός μετάδοσης
πληροφορίας 11.4 kbit/s.
•Κανάλια Σηματοδοσίας
–Κανάλια Ευρείας Μετάδοσης (Broadcast CHannels, BCH)
–Κοινά Κανάλια Ελέγχου (Common Control CHannels, CCCH)
–Αφιερωμένα Κανάλια Ελέγχου, (Dedicated Control CHannels, DCCH)
21
BROADCAST CHANNELS (BCH=FCCH, SCH, BCCH)
–Κάθε φορά που το MS εισέρχεται σε ένα κελί «ακούει» τα BCHs.
–Τα BCHs λειτουργούν μόνο στην downlink κατεύθυνση.
•Frequency Correction CHannel (FCCH)
–Μεταδίδονται μόνο 0.
–Η μετάδοση των 0 οδηγεί στην ανίχνευση του BCCH φέροντος.
–Το MS με αυτόν τον τρόπο συντονίζεται στην BCCH συχνότητα.
•Synchronization CHannel (SCH)
–Το MS λαμβάνει πληροφορία για τον αριθμό του πλαισίου (frame) στο κελί και για
την ταυτότητα του BTS (BSIC).
•Broadcast Control CHannel (BCCH)
–Μεταδίδεται η ταυτότητα της περιοχής θέσης (Location Area Identity, LAI).
–Η μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύ εκπομπής στο κελί.
–Μεταδίδεται πληροφορία για τις BCCH συχνότητες των γειτονικών κελιών έτσι
ώστε να μπορούν να γίνονται μετρήσεις.
22

COMMON CONTROL CHANNELS (CCCH=PCH,RACH,AGCH)
•Paging CHannel (PCH)
–Το MS «ακούει» το PCH για να διαπιστώσει εάν υπάρχουν εισερχόμενες
κλήσεις και μηνύματα (SMS).
–To μήνυμα (paging message) περιέχει το IMSI ή ένα προσωρινό IMSI
(Temporary IMSI, TMSI).
–To PCH μεταδίδεται μόνο στην downlink κατεύθυνση.
•Random Access CHannel (RACH)
–Το RACH χρησιμοποιείται εάν το ΜS θέλει να ζητήσει ένα αφιερωμένο
κανάλι ελέγχου (σηματοδοσίας).
–Το RACH μεταδίδεται μόνο στο uplink.
•Access Grant CHannel (AGCH)
–Με το AGCH το δίκτυον αποδίδει ένα αφιερωμένο κανάλι ελέγχου
(σηματοδοσίας)
–Το AGCH μεταδίδεται μόνο στην downlink κατεύθυνση.
23
DEDICATED CONTROL CHANNELS (DCCH)
•Stand alone Dedicated Control CHannel (SDCCH)
–Η διαδικασία αποκατάστασης κλήσης (call setup) χρησιμοποιεί το SDCCH.
–Μετάδοση SMS όταν το MS δεν είναι κατειλημμένο (idle mode).
–Το SDCCH μεταδίδεται στο uplink και το downlink.
–Όταν η διαδικασία αποκατάστασης κλήσης ολοκληρωθεί το MS
καθοδηγείται για τη χρήση ενός συγκεκριμένου TCH.
•Slow Associated Control CHannel (SACCH)
–Συνδέεται φυσικά με ένα SDCCH ή TCH (δηλ. χρησιμοποιούν το ίδιο φυσικό
κανάλι).
–Στην uplink κατεύθυνση, το MS στέλνει αποτελέσματα μετρήσεων από το
τρέχων BTS καθώς και από γειτονικά BTSs.
–Στην downlink κατεύθυνση, το MS λαμβάνει εντολές σχετικά με την ισχύ
εκπομπής του (power control commands) καθώς και για το χρόνο εκπομπής
(timing advance).
•Fast Associated Control CHannel (FACCH)
–Το FACCH χρησιμοποιείται στην περίπτωση του Handover.
–To FACCH λειτουργεί «κλέβοντας» χρόνο από το κανάλι ομιλίας.
24
Παράδειγμα Πολυπλεξίας Λογικών

Καναλιών σε ένα Φυσικό Κανάλι
TDMA
0 1 2 - - - - 70 1 2 - - - - 7 0 12 - - -
Frames
D0 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 A0 A1 A2 A3 I I I
51+51=102 Πλαίσια
*
* D0 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 A4 A5 A6 A7 I I I
SDCCH + SACCH
(downlink)
TDMA
012 - - - - 70 1 2- - - - 7 012- - -
Frames
A5 A6 A7 I I I D0 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 A0 * 51+51=102 Πλαίσια
* A1 A2 A3 I I I D0 D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 A4
SDCCH + SACCH
(uplink)
25
Carrier C Downlink Uplink
0
0 1 2 3 4 5 6 7 0 1 2 3 4 5 6 7
Frame 0 F T D T T T T T R T A T T T T T
0 5
S T D R T A
0 5
TCH (TS1)
B T D R T A 5
0
B T D R T A5
0
B T D R T A
1 6
B T D R T
1 A6
C T D R T A
1 6
C T D R T A
1 6
C T D R T A
2 7
C T D R T A
2 7
F T D R T A
2 7
S T D R T A 7
2
I=Idle
12 C I D I A I A I R I I I A I A I
3
C T D R T I
T=TCH
3
C T D R T I
3
Frames
C T D R T D
3 0
C T D R T D
4 0
A=SACCH
C T D R T
4 D 0
C T D R T D
4 0
C T D R T D
TDMA 0 1 2
4 1
F T D R T D
5 1
S T D R T D
5 1
C T D R T D
5 1
C T D R T D
5 2
C T D R T D
6 2
25 C A D A I A I A R A D A I A I A
6 2
C T D R T D
6 2
C T D R T D
TCH-F
6 3
C T D R T D
7 3
C T D R T D
7 3
F T D R T D
7 3
S T D R T D
7 4
C T A R T D
0 4
C T A R T D
0 4
C T A R T D
0 4
C T A R T D
0 5
C T A R T D
1 5
C T A R T D
1 5
38 C I A I A I A I R I D I A I A I
1 5
C T A R T D
1 6
F T A R T D
2 6
S T A R T D
- - - - 7 0 1 2 - - - - 7 0 12- - - -
2 6
C T A R T D
2 6
C T A R T D
2 7
C T A R T D
3 7
C T A R T D
3 7
C T A R T D
3 7
C T A
3
R T A
0
Χαρτογράφηση των λογικών
Downlink T T T T T T T T T T T T A T T T T T T T T T T T T I
C T I R T A
0
καναλιών για το BCCH - φορέα
Mapping of logical channels on the BCCH-carrier

C T I R T A
0
50 I T I R T A
0
Παράδειγμα Πολυπλεξίας Καναλιών
27
26
12 T+1 A+12 T+1 I=26 frames
Παράδειγμα Πολυπλεξίας Καναλιών
TCH-F και TCH-H
TDMA-frame
T T T T T T T TT T T TATT T T T T TT T T T T I
26 frames = 120 ms
Multiframe for full-rate channel
0: T T T T T T A T T T T T T
1: T T T T T T T T T T T T A
Multiframe for half-rate channels (0.1)
28
TDMA offset
TDMA frame No.
0 1
Downlink 0 1 2 3 4 5 6 7 0 1 2 3 4 5 6 7
Uplink 0 1 2 3 4 5 6 7 0 1 2 3 4 5 6 7
0 1
offset
TDMA frame No.
BTS to MS transmission
MS to BTS transmission
29
Διαχείριση Ασύρματων Πόρων (Radio
Resources, RR):
Αναζήτηση/Σύνδεση Κινητού Χρήστη
1. Κανάλι Αναζήτησης (Paging Channel, PCH): Μήνυμα Αναζήτησης
(Paging)
2. Κανάλι Τυχαίας Πρόσβασης (Random Access Channel, RACH): Αίτηση
Ανάθεσης Αφιερωμένου Καναλιού Ελέγχου
3. Κανάλι Απόδοσης Πρόσβασης (Access Grand Channel, AGCH):
Περιγραφή Αποδιδόμενου Αφιερωμένου Καναλιού Ελέγχου (Stand
Alone Dedicated Control Channel, SDCCH)
(1) (1)
(2) (3)
(2)
(3)
BSC MSC/VLR
BTS
Τοπολογία Αναζήτηση/Σύνδεση κινητού χρήστη

30
Ενημέρωση Θέσης (Location Update,

Type Normal)-1/2
1. Κανάλι Εκπομπής Ελέγχου (Broadcast Control CH, BCCH): Ανάγνωση
Περιοχής Εντοπισμού (Location Area, LA)
2. Διαδικασία Σύνδεσης Κινητού Χρήστη (βλ. Σχήμα 3)
3. Ενημέρωση Θέσης (ταυτότητα χρήστη, παλιού LA κλπ)
4. Επικοινωνία με HLR (VLR) και Ανάκτηση Συνδρομητικών Δεδομένων π.χ.
Παράμετροι Ελέγχου Αυθεντικότητας
(1) Στην περίπτωση που ο χρήστης

(2a) είναι καταχωρημένος στην VLR
(2c)
δεν υπάρχει επικοινωνία με την
(6) HLR
(2b)
(4)
BSC MSC/VLR
BTS
(3)
(5a)
(5b)
(7)
(8b) (8a) 31
Ενημέρωση Θέσης (Location Update,
Type Normal)-2/2
5. Έλεγχος Αυθεντικότητας: 5a Αποστολή Παραμέτρου Ελέγχου
Αυθεντικότητας, 5b Επιστροφή & Σύγκριση αποτελέσματος
υπολογισμού με το αποτέλεσμα της VLR
6. Τελική Ενημέρωση Θέσης VLR, HLR
7. Αποδοχή Ενημέρωσης
8. Αποδέσμευση καναλιού ελέγχου (SDCCH)
(1) Στην περίπτωση που ο χρήστης
(2a) είναι καταχωρημένος στην VLR
(2c)
δεν υπάρχει επικοινωνία με την
(6) HLR
(2b)
(4)
BSC MSC/VLR
BTS
(3)
(5a)
(5b)
(7)
(8b) (8a)
32
Διαδικασία Διαγραφής/
Απενεργοποίησης Χρήστη (IMSI
detach)
1. Διαδικασία Σύνδεσης Κινητού Χρήστη (βλ. Σχήμα 3)
2. Αποστολή –μέσω του αποδιδόμενου SDCCH- μηνύματος
Απενεργοποίησης (IMSI detach) προς το MSC
3. Προώθηση μηνύματος Απενεργοποίησης (IMSI detach) προς VLR
και τοποθέτηση σήμανσης αποσύνδεσης(detached flag) στα
συνδρομητικά δεδομένα της VLR ή HLR.
(1)
(1)
BSC MSC/VLR
BTS
(2) (3)
33
Διαδικασία
Εγγραφής/Ενεργοποίησης Χρήστη
(Location Update, Type IMSI attach)
(π.χ. όταν ενεργοποιείται το κινητό)
1. Διαδικασία Σύνδεσης Κινητού Χρήστη
2. Αποστολή –μέσω του αποδιδόμενου SDCCH- μηνύματος Ενεργοποίησης
(IMSI attach) προς το MSC
3. Προώθηση μηνύματος Eνεργοποίησης (IMSI attach) προς VLR καi
αφαίρεση της σήμανσης αποσύνδεσης (detached flag) στα
συνδρομητικά δεδομένα της VLR ή HLR.
4. Επιστροφή Επιβεβαίωσης Ενεργοποίησης από τη VLR
5. Επιστροφή Επιβεβαίωσης Ενεργοποίησης από το MSC στον χρήστη
(1)
Σημείωση: εάν ο χρήστης
αλλάξει LA ενώ είναι
απενεργοποιημένος η
(1)
BSC MSC/VLR
διαδικασία ενεργοποίησης
ταυτίζεται με την διαδικασία
BTS
(2) (3)
(5) (4) Eνημέρωσης Θέσης (Location

34
Updating)
Περιοδική Ενημέρωση Θέσης

(Location updating, type periodic
registration)
1. Κανάλι Εκπομπής Ελέγχου (Broadcast Control CH, BCCH): Περιοδικότητα
Ενημέρωσης Θέσης
2. Έναρξη αντίστροφης χρονομέτρησης για την ενημέρωση θέσης στο MS
και στο MSC
3. Λήξη χρόνου στο MS – έναρξη περιοδικής ενημέρωσης θέσης
4. Επιβεβαίωση- Έπανεναρξη Χρονομέτρησης
(1)
(2b)
BSC MSC/VLR
BTS
(3b)
(3a)
(2a)
(4) 35
Διαδικασία Κλήσης από Κινητό
Χρήστη-1/3
1a, b) Διαδικασία Σύνδεσης Κινητού Χρήστη
2. Αίτηση Υπηρεσίας (π.χ. αποκατάσταση κλήσης)
3. Διαδικασία Ελέγχου Αυθεντικότητας
4. Έναρξη διαδικασίας Κρυπτογράφησης (Ciphering)
5. Έναρξη αποστολής μηνυμάτων σηματοδοσίας για τον ελεγχο της
κλήσης π.χ. Setup, Call Proceeding κλπ
(1a)
(1a)
(1b) (2) (1b) (2)
VLR
BSC MSC
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
36

Χρήστη-2/3
6. Δέσμευση Καναλιών για την μεταφορά των δεδομένων.
a)Δέσμευση ενός PCM καναλιού μεταξύ BSC-MSC b)Δέσμευση
ενός ραδιο-καναλιού δεδομένων (Traffic Ch, TCH) από το BSC c)
Εντολή ενεργοποίησης του TCH απο το BSC στο BTS και τέλοςστο
MS.
7. Ειδοποίηση ότι ο καλούμενος χρήστης ειδοποιείται (Alerting)
8. Ο καλούμενος χρήστης απαντά και το MS ειδοποιείται με την
αποστολή μηνύματος σύνδεσης (connect) και απαντά με την
αποδοχή της σύνδεσης (connect acknowledgement)
(1a)
(1a)
(1b) (2)
(2)
(1b) VLR
BSC MSC
(3)
(4)
(5)
(6)
(7) 37
(8)
Χρήστη-3/3
MOBILE STATION NETWORK
Channel Request
RR connection
Immediate Assignment establishment (MO)
CM Service Request
Service request
Authentication Request
Authentication Response Authentication
Cipher Mode Command

Ciphering mode
Cipher Mode Complete setting
Setup
Call Proceeding Call initiation
Assignment Command Assignment of

Assignment Complete a traffic channel
Alerting User alerting

Connect
Call accepted
Connect Acknowledge
38
Διαδικασία Κλήσης προς Κινητό

Χρήστη-1/3
1. Ανάλυση Καλούμενου Αριθμού (1)
(2) (3)
(Β number. MSISDN) Transit
Exchange (6a)
GMSC
(5b)
HLR
2. Δρομολόγηση Κλήσης στο PSTN

(6b)
(5a)
(4)
GMSC MSC/VLR
3. Η ανάλυση του MSISDN Signaling Connection (7)
υποδεικνύει την διεύθυνση της

Speech Path
BSC
HLR η οποία πρέπει να ερωτηθεί (8) (8)

για την περαιτέρω δρομολόγηση
της κλήσης
Η HLR απο το το MSIDN βρίσκει
(9) (9)
4.
τον «εσωτερικό» αριθμό του
χρήστη (IMSI) και τη διεύθυνση BTS BTS
της VLR που τον εξυπηρετεί. Στη
συνέχεια ζητά από τη VLR έναν
προσωρινό αριθμό
δρομολόγησης(MS Roaming
Number, MSRN) 39
Χρήστη-2/3
5. Επιστροφή του MSRN στην HLR (1)
(2) (3)
και στο GMSC. Transit
Exchange (6a)
GMSC
(5b)
HLR
6. Δρομολόγηση της κλήσης με το PSTN

(6b)
(5a)
MSRN στο σωστό ΜSC. MSC/VLR

(4)
7-9. To MSC στέλνει ένα μήνυμα Signaling Connection (7)
ειδοποίησης (paging) στα κελιά

Speech Path
BSC
της Περιοχής Εντοπισμού (8) (8)

(Location Area) στην οποία
βρίσκεται ο χρήστης
χρησιμοποιώντας το IMSI
(9) (9)
(TMSI).
BTS BTS
40

Χρήστη-3/3
MOBILE STATION NETWORK
Paging Request
Channel Request
RR connection
Immediate Assignment establishment (MT)
Paging Response Service request
Authentication Request
Authentication Response Authentication
Cipher Mode Command

Ciphering mode
Cipher Mode Complete setting
Setup
Call Confirmed Call initiation
Assignment Command Assignment of

Assignment Complete a traffic channel
Alerting User alerting

information
Connect
Connect Acknowledge Call accepted
41
Σενάριο: Διεθνής Κλήση προς
Κινητό Χρήστη
1. Το MSISDN καλείται από έναν «σταθερό» χρήστη
2-4. Η κλήση δρομολογείται στο GMSC της Σουηδίας
5. Η HLR στην Σουηδία ερωτάται για την διεύθυνση τoυ MSC/VLR στο
οποίο βρίσκεται ο χρήστης
6-8. Το MSRN της VLR στην Ισπανίας επιστρέφεται στην Σουηδία και
τελικά στο GMSC.
9-11. To Σουηδέζικο GMSC δρομολογεί την κλήση στο Ισπανικό MSC
βασιζόμενο στο MSRN
12-13. To Ισπανικό MSC τερματίζει την κλήση.
(5)
HLR GMSC
(8) (9) (4)
(7)
(6) Int.
Transit
exchange
(12) VLR
MSC (11) (10) (3)
BSC Local Int.
(13) exchange Transit
(1) (2) exchange
42
Διαπομπή μεταξύ κελιών που

ανήκουν στο ίδιο BSC
(Intra BSC Handover)-1/2
1,2.Περίπου 2 φορές/sec το κινητό στέλνει
αναφορά με μετρήσεις για την στάθμη
του σήματος στο κέλι στο οποίο (4)
βρίσκεται αλλά και στα γειτονικά kελιά.

(2)
(1)
(4)
Το BSC, βασιζόμενο σε αυτές τις (8)
μετρήσεις αλλά και τις δικές του (στην
αντίθετη κατεύθυνση) αποφασίζει για
την διαπομπή (handover) σε άλλο κελί. (5)
3. Το BSC δίνει εντολή στον νέο σταθμό
BSC
βάσης (BTS) να ενεργοποιήσει ένα
κανάλι Δεδομένων (Traffic Channel, (7)
TCH) (6)
4. Εφόσον επιβεβαιωθεί η ενεργοποίηση (7)
του νέου TCH, το BSC στέλνει (3)
πληροφορία στο MS –μέσω του
παλιού BTS- για το νέο κανάλι (π.χ.
Συχνότητα, Χρονοθυρίδα κλπ) 43
ανήκουν στο ίδιο BSC
(Intra BSC Handover)-2/2
5. Το MS συντονίζεται στη νέα
συχνότητα και στέλνει ένα σύντομο
μήνυμα 8 bit (HO access burst) στο (4)
κανάλι Σηματοδοσίας (Fast

(2)
(1)
(4)
Associated Control Channel, (8)
FACCH)
6. Όταν το νέο BTS αντιληφθεί το MS
του επιστρέφει απαραίτητες (5)
πληροφορίες για την επικοινωνία
BSC
τους και ειδοποιεί το BSC για την
Ανίχνευση του MS. (7)
7. Tο MS στέλνει ένα μήνυμα (6)

ολοκλήρωσης της διαπομπής (HO (7)
complete) (3)
8. Το BSC ειδοποιεί το παλιό BTS να
αποδεσμεύσει τα κανάλια δεδομένων
και σηματοδοσίας του MS 44

ανήκουν σε διαφορετικό BSC (Inter
BSC Handover)-1/3
1, 2. To BSC στέλνει στο MSC αίτηση διαπομπής σε ένα νέο κελί (HO
request).Το MSC γνωρίζει το BSC που ελέγχει το νέο κελί και του
διαβιβάζει την αίτηση.
3. Το νέο BSC διατάζει το νέο BTS να ενεργοποιήσει κανάλι δεδομένων
(TCH).
4-6. Όταν ενεργοποιηθεί το TCH το νέο BSC ειδοποιεί το MSC
διαβιβάζοντας την απαραίτητη πληροφορία (νέα συχνότητα,
χρονοθυρίδα). Το MSC διαβιβάζει την πληροφορία στο παλιό BSC-BTS
και τελικά στο MS.
(6)
(6)
(12)
BSC (1)
(5)
(7) (11)
MSC
(2)
(10) (8) (11)
(10)
(9)
(9)
BSC
(3) (4) 45
BSC Handover)-2/3
7. To MS συντονίζεται στη νέα συχνότητα και στέλνει ένα μήνυμα
«αναγνώρισης» (HO access burst) στο FACCH κανάλι σηματoδοσίας του
νέου κελιού.
8. Όταν το νέο BTS αντιληφθεί το MS του επιστρέφει απαραίτητες
πληροφορίες για την επικοινωνία τους.
9. Το νέο BTS ειδοποιεί το BSC για την ανίχνευση του MS και αυτό
ειδοποιεί το MSC .
(6)
(6)
(12)
BSC (1)
(5)
(7) (11)
MSC
(2)
(10) (8) (11)
(10)
(9)
(9)
BSC
(3) (4) 46

BSC Handover)-3/3
10-11. Όταν το MS λάβει την απαραίτητη πληροφορία για την Επικοινωνία
με το νέο BTS επιστρέφει ένα μήνυμα ολοκλήρωσης Της διαπομπής (HO
complete). Το μήνυμα διαβιβάζεται στο παλιό BSC μέσω του MSC
12. Το παλιό BSC απενεργοποιεί τα κανάλια δεδομένων και σηματοδοσίας
(6)
(6)
(12)
BSC (1)
(5)
(7) (11)
MSC
(2)
(10) (8) (11)
(10)
(9)
(9)
BSC
(3) (4) 47
ανήκουν σε διαφορετικό MSC (Inter
MSC Handover)-1/2
1-3. To BSC διαβιβάζει αίτηση διαπομπής στο MSC. Το MSC
επικοινωνεί με το νέο MSC και το τελευταίο με το BSC που
ελέγχει το νέο κελί.
4. Το νέο BSC ενεργοποιεί ένα κανάλι δεδομένων στο νέο κελί.
5. To νέο MSC ειδοποιείται από το νέο BSC με πληροφορία για το
TCH.
6. Η πληροφορία διαβιβάζεται στο παλιό MSC προσθέτοντας έναν
αριθμό δρομολόγησης (MSRN).
(8)
(1)
BSC (8)
MSC
(8)
(11) (11) (7)
Transmission
Network
(9a)
(11)(10)(6) (2)
(9b)
(11)
(11)
(11) (10)
(10) (5)
(4) BSC (3) MSC 48

ανήκουν σε διαφορετικό MSC
(Inter MSC Handover)-2/2
7. Το παλιό MSC ενεργοποιεί ένα μονοπάτι δεδομένων προς το νέο MSC
και
8. Ειδοποιεί το παλιό BSC-BTS και τελικά το MS για το νέο TCH.
9. a. Το MS συντονίζεται στη νέα συχνότητα στέλνοντας ένα μήνυμα
Αναγνώρισης (HO access burst) b. To νέο BTS του επιστρέφει
πληροφορία για την ασύρματη επικοινωνία.
10-11. Η πληροφορία ανίχνευσης του MS διαβιβάζεται απο το νέο BTS
στο νέο BSC-MSC και στη συνέχεια στο παλιό MSC ώστε να
ενεργοποιηθεί η νέα σύνδεση και να απενεργοποιηθεί η παλιά.
(8)
(1)
BSC (8) MSC

(8)
(11) (11) (7)
Transmission
Network
(9a)
(11)(10)(6) (2)
(9b)
(11)
(11)
(11) (10)
(10) (5)
(4) BSC (3) MSC 49
Ενότητα 5: Κυψελωτά Δίκτυα (2,5G) GPRS & (3G)
WCDMA-UMTS
• GPRS Δίκτυα
• Αρχιτεκτονική GPRS Δικτύων
• Ασύρματο Interface στα GPRS Δικτύων
• Κωδικοποίηση & Επιδώσεις στα GPRS Δίκτυα
• 3G WCDMA-UMTS Δίκτυα
• Πολλαπλή Πρόσβαση στα 3G WCDMA-UMTS Δίκτυα
• Παράδειγμα Πολλαπλής Πρόσβασης στα 3G WCDMA-UMTS Δίκτυα
• Αρχιτεκτονική 3G WCDMA-UMTS Δικτύων
• Το Ασύρματο Interface Uu στα 3G WCDMA-UMTS Δικτύων
• OVSF Kωδικοί στα 3G WCDMA-UMTS Δικτύων στα 3G WCDMA-UMTS
Δικτύων
5
Κυψελωτά Δίκτυα (2,5G) GPRS &
(3G) WCDMA-UMTS
GPRS Δίκτυα
• Οι τεχνικές καινοτομίες που εισάγει το GPRS αλλά
και όλα τα δίκτυα νέας γενιάς αφορούν κυρίως δύο
ζητήματα:
− Την εισαγωγή της τεχνικής μεταγωγής πακέτου
(packet switched) στο εσωτερικό του δικτύου, έτσι
ώστε να είναι δυνατή η μετάδοση δεδομένων με
υψηλότερους ρυθμούς, χωρίς τη σπατάλη πόρων
που απορρέει από την στατική δέσμευση των
καναλιών για ένα χρήστη.
− Την εισαγωγή νέων τεχνικών στο ασύρματο
interface, που να κατατείνουν σε ένα ασύρματο
κανάλι, το οποίο δεν θα ακυρώνει τις αλλαγές στο
GPRS Δίκτυα
εσωτερικό του δικτύου με τη δημιουργία ενός
μποτιλιαρίσματος στο σημείο πρόσβασης των
χρηστών.
7
Αρχιτεκτονική GPRS Δικτύων-1/2
Αρχιτεκτονική GPRS Δικτύων
Αρχιτεκτονική GPRS Δικτύων

• Η αρχιτεκτονική του δικτύου GPRS διατηρεί την δομή του GSM με μια
αναβάθμιση στο software των υπαρχόντων τηλεπικοινωνιακών κόμβων, ενώ
παράλληλα εισάγει δύο νέους κόμβους που ονομάζονται GPRS Support
Nodes (GSN). Οι κόμβοι αυτοί λειτουργούν σαν δρομολογητές (routers)
πακέτων δεδομένων και εισάγουν τη λογική της μεταγωγής πακέτου στο
δίκτυο.Οι GSN κόμβοι διακρίνονται σε δύο τύπους:
− τον Gateway GPRS Support Node (GGSN) που λειτουργεί σαν interface
μεταξύ του GPRS δικτύου και των εξωτερικών δικτύων δεδομένων π.χ.
internet, intranet κλπ. O GGSN συνδέεται με τα εξωτερικά δίκτυα μέσω του
Gi interface και μέσω ενός IP δικτύου με τον SGSN (Gn interface).
− τον Serving GPRS Support Node o οποίος λειτουργεί σαν ένα MSC για τους
χρήστες που στέλνουν και λαμβάνουν πακέτα δεδομένων. Υπό αυτή την
έννοια έχει πρόσβαση στις διευθύνσεις των χρηστών μέσω της HLR και του
λεγόμενου GPRS Register (GR), παρακολουθεί την κίνηση τους, καταγραφεί
στατιστικά στοιχεία για την χρέωση τους και ελέγχει την νομιμότητα
πρόσβασης στο δίκτυο. 9
Ασύρματο Interface στα GPRS
Δικτύων
• Το Um interface διατηρεί την TDMA δομή των καναλιών προσφέροντας 8
κανάλια/χρονοθυρίδες ανά πλαίσιο.
• Η νέου τύπου διαχείριση, που επιβάλλει το GPRS, συνίσταται στην
δυνατότητα ανάθεσης από 1 έως και 8 καναλιών ανά πλαίσιο σε όλους τους
ενεργούς GPRS χρήστες. Η ανάθεση μπορεί να είναι στατική δηλ.
προαποφασισμένη από τους τεχνικούς του δικτύου ή δυναμική δηλ. ανάλογα
με την ζήτηση.
• Επίσης, σε αντίθεση με τη λογική μεταγωγής κυκλώματος, που υιοθετεί το
GSM, στην περίπτωση του GPRS τα κανάλια δεν δεσμεύονται από κάποιον
χρήστη αλλά αντίθετα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους τους
χρήστες. Η λογική της από κοινού χρήσης των καναλιών ανάλογα με τον όγκο
των δεδομένων που μεταφέρει ο κάθε χρήστης εισάγει κατά κάποιο τρόπο τη
λογική μεταγωγής πακέτου και στο ασύρματο interface.
• Οι επιδόσεις που μπορούν να επιτευχθούν εξαρτώνται από το σχήμα
κωδικοποίησης της πληροφορίας και τον αριθμό των χρονοθυρίδων που
διατίθενται. 10
Κωδικοποίηση & Επιδώσεις στα GPRS

Δίκτυα
Coding 1 slot 2 slots 3 slots 4 slots 5 slots 6 slots 7 slots 8 slots

scheme
CS-1 9.05 18.2 27.15 36.2 45.25 54.3 63.35 72.4

CS-2 13.4 26.8 40.2 53.6 67 80.4 93.8 107.2
CS-3 15.6 31.2 46.8 62.4 78 93.6 109.2 124.8
CS-4 21.4 42.8 64.2 85.6 107 128.4 149.8 171.2
Πίνακας κωδικοποίησης
11
3G WCDMA-UMTS Δίκτυα-1/2
• Η περιορισμένης έκτασης αναδιάρθρωση του ασύρματου interface αποτελεί
και το ουσιαστικό όριο του GPRS εν σχέση με την παροχή υπηρεσιών ευρείας
ζώνης.
• Αυτόν τον φραγμό αίρουν τα 3ης γενιάς δίκτυα UMTS (Universal Mobile
Telecommunication System). Η τεχνική καινοτομία που εισάγεται στα δίκτυα
UMTS εντοπίζεται κυρίων στην υιοθέτηση
−ενός ασύρματου καναλιού μεγάλου εύρους (5 ΜΗz), το οποίο μπορεί να

υποστηρίξει τη μεταφορά δεδομένων για μια μεγάλη γκάμα υπηρεσιών π.χ.
φωνή, internet, video, μεταφορά αρχείων και email.
−μιας εναλλακτικής τεχνικής πολλαπλής πρόσβασης, η οποία βασίζεται

στην χρήση σχεδόν ορθογώνιων κωδίκων για τους διαφορετικούς χρήστες
και τις παράλληλες υπηρεσίες που αυτοί χρησιμοποιούν.
12
3G WCDMA-UMTS Δίκτυα-2/2
• Η αρχική προσπάθεια για την διατύπωση ενός παγκόσμιου πρότυπου για τα
δίκτυα 3ης γενιάς απέτυχε και μοιραία αυτή τη στιγμή υπάρχουν παραπάνω
από μια παραλλαγές.
• Στα πλαίσια του μαθήματος θα εξεταστεί αυτή η οποία έχει επιλεγεί από τη
Ευρωπαϊκή επιτροπή προτυποποίησης ΕΤSI. Συγκεκριμένα η ETSI επέλεξε
δύο εκδοχές:
α) την Wideband CDMA-FDD (WCDMA-FDD) που χρησιμοποιεί δύο
κανάλια των 5 MHz προκειμένου να υλοποιήσει συνδέσεις αμφίδρομης
επικοινωνίας (FDD για την uplink/downlink κατευθύνσεις)
β) Time Division WCDMA (TD-WCDMA) που χρησιμοποιεί διαφορετικό
αριθμό χρονοθυρίδων ανά κατεύθυνση (uplink/downlink).
13
Πολλαπλή Πρόσβαση στα 3G
WCDMA-UMTS Δίκτυα-1/2
• Η πολλαπλή πρόσβαση κώδικα (CDMA) διακρίνει τα διαφορετικά φυσικά
κανάλια ή/και τους διαφορετικούς χρήστες στο πεδίο των κωδίκων δηλ. η
πληροφορία του κάθε χρήστη κωδικοποιείται με διαφορετικούς κώδικες που
είναι (σχεδόν) ορθογώνιοι μεταξύ τους.
• Η ατελής ορθογωνιότητα μεταξύ των διαφορετικών κωδικών σημαίνει ότι η
συνάρτηση αυτοσυσχέτισης (autocorrelation) τους είναι υψηλή ενώ η
συνάρτηση διασυσχέτισης (cross-correlation) λαμβάνει χαμηλές ή σχεδόν
μηδενικές τιμές.
• Η ανεξαρτησία των κωδίκων και της κωδικοποιημένης πληροφορίας επιτρέπει
στον δέκτη να μπορεί να διακρίνει τον κάθε χρήστη εφαρμόζοντας τον κωδικό
του χρήστη έστω και αν πολλοί διαφορετικοί χρήστες εκπέμπουν ταυτόχρονα
στις ίδιες συχνότητες.
14
Πολλαπλή Πρόσβαση στα 3G

WCDMA-UMTS Δίκτυα-2/2
• Στην πράξη οι κώδικες που χρησιμοποιούνται στο UMTS είναι σχεδόν
ορθογώνιοι και από αυτή την άποψη η διάκριση των χρηστών είναι ατελής.
Στο δέκτη λαμβάνεται μια υπέρθεση σημάτων από τα οποία εξάγεται το
επιθυμητό, μέσα από μια διαδικασία συσχέτισης με τους αντίστοιχους
κώδικες.
• Το αποτέλεσμα αυτό οδηγεί στην εξαγωγή του επιθυμητού σήματος σε μια
υψηλή στάθμη έναντι των υπολοίπων, τα οποία χαρακτηρίζονται σαν
χαμηλής στάθμης παρεμβολή. Υπό αυτή την έννοια ένας μεγάλος αριθμός
χρηστών ή η εκπομπή σε ανεξέλεγκτα επίπεδα ισχύος λειτουργεί σαν μια
αυξανόμενη πηγή παρεμβολών προς τον κάθε μεμονωμένο χρήστη.
• Η αύξηση των παρεμβολών επιδεινώνει την ποιότητα της επικοινωνία και
από αυτή την άποψη ερμηνεύεται: α) ο κρίσιμος ρόλος των διαδικασιών
ελέγχου της εκπεμπόμενης ισχύος σε αυτά τα δίκτυα καθώς και β) τα
ανώτατα όρια στην χωρητικότητα του συστήματος, που ουσιαστικά
καθορίζονται από το ύψος των παρεμβολών και το λόγο SIR (Signal to
Interference Ratio) που αντιλαμβάνεται ο κάθε χρήστης. 15
Παράδειγμα Πολλαπλής Πρόσβασης
στα 3G WCDMA-UMTS Δίκτυα-1/2
• Oι τεχνικές διάχυσης φάσματος άμεσης ακολουθίας (DSSS), στην ιδανική τους
μορφή, χρησιμοποιούν ορθογώνιους κώδικες. Kαθορίστε εάν κάποιοι από
τους ακόλουθους τρεις κώδικες είναι ορθογώνιοι μεταξύ τους, καθώς και το
κέρδος της διαδικασίας διάχυσης σε dBs για ένα τέτοιο κώδικα, θεωρώντας
ότι ο κάθε κώδικας αναπαριστά ένα σύμβολο.
Ak = 010011
Bk = 110101
Ck = 001100
• Με μια αυστηρή μαθηματική προσέγγιση η έννοια της ορθογωνιότητας
αναφέρεται στην συνάρτηση διασυσχέτισης μεταξύ δύο σημάτων. Ένας
απλούστερος, και όχι μαθηματικά αυστηρός τρόπος, συνίσταται στην
αντιμετώπιση του κώδικα σαν ένα διάνυσμα του οποίου οι συντεταγμένες
λαμβάνουν την τιμή +1 ή -1 όταν η αντίστοιχη δυαδική τιμή είναι το λογικό
{1} ή το {0}.
16
Παράδειγμα Πολλαπλής Πρόσβασης

στα 3G WCDMA-UMTS Δίκτυα-2/2
• Ο έλεγχος της ορθογωνιότητας απλοποιείται σε ένα διανυσματικό έλεγχο της
ορθογωνιότητας δηλ. την απαίτηση ενός μηδενικού εσωτερικού γινομένου.
A*B=(-1, +1,-1,-1,+1,+1)*(+1,+1,-1,+1,-1,+1)=-1+1+1-1-1+1=0 ⇒ Ορθογώνιοι

Κώδικες
A*C=(-1, +1,-1,-1,+1,+1)*(-1,-1,+1,+1,-1,-1)=+1-1-1-1-1-1=-4 ⇒ Μη Ορθογώνιοι

Κώδικες
B*C=(+1,+1,-1,+1,-1,+1)*(-1,-1,+1,+1,-1,-1)=-1-1-1+1+1-1=-2 ⇒ Μη Ορθογώνιοι
Κώδικες
Το κέρδος της διαδικασίας διάχυσης αποτελεί μια ένδειξη για την έκταση του
απλώματος του φάσματος και ισούται με το μήκος του κώδικα. Στην περίπτωση
της παρούσας άσκησης το κέρδος είναι 6 ή 10log(6)=7.8 dB.
17
Αρχιτεκτονική 3G WCDMA-UMTS
Δικτύων-1/2
RNS
UE1 Node B Iub

Iu
RNC CN
UE2
Node B
UE3
Iur
Node B
Iub
Node B
RNC
Node B
RNS
18
Αρχιτεκτονική 3G WCDMA-UMTS
Δικτύων-2/2
VLR
BSS
BTS Abis Iu
BSC MSC GMSC

PSTN
Node
BTS B
IuCS
AuC
EIR HLR
GR
Node B
Iub
Node B
RNC SGSN GGSN
Gn Gi
Node B IuPS
RNS CN
19
Το Ασύρματο Interface Uu
στα 3G WCDMA-UMTS Δικτύων-1/3
• Η ασύρματη επικοινωνία για την Ευρωπαϊκή εκδοχή (WCDMA UMTS)
πραγματοποιείται με κανάλια των 5 MHz στα 1900 ΜΗz.
• Συγκεκριμένα για την UTRA-FDD εκδοχή είναι διαθέσιμες οι συχνότητες
1920-1980 MHz (uplink) και 2110-2170 MHz (downlink). H UTRA-TDD εκδοχή
χρησιμοποιεί τις συχνότητες 1900-1920 MHz (uplink) και 2010-2025 MHz.
• Ο ρυθμός εκπομπής στον αέρα είναι σταθερός και ανεξάρτητος από τον
ρυθμό μετάδοσης των πραγματικών δεδομένων και ανέρχεται στα 3. 84
Μchips/s. Αυτό σημαίνει ότι η πραγματική πληροφορία κωδικοποιείται με
διαφορετικούς κωδικούς ανάλογα με τον χρήστη αλλά και τον απαιτούμενο
ρυθμό μετάδοσης. Το τελικό αποτέλεσμα δίνει πάντοτε τον ίδιο ρυθμό
μετάδοσης συμβόλων (3.84 Μchips/s).
• Συνεπώς, οι διαφορετικοί ρυθμοί μετάδοσης υποστηρίζονται από
διαφορετικού μήκους κωδικούς και διαφορετικής έκτασης άπλωμα του
φάσματος. Η πληροφορία για την έκταση του απλώματος χρησιμοποιείται
ένα παράγοντας που ονομάζεται Spreading Factor (SF=2n= 1, 2,4,8…).
20
data1 data2 data3 data4 data5
spr. spr. spr. spr. spr.

code1 code2 code3 code1 code4
scrambling scrambling
code1 code2
sender1 sender2
21
• Η διαδικασία της κωδικοποίησης αναπαρίσταται στο σχήμα που προηγείται.
Για κάθε παράλληλη υπηρεσία που είναι ενεργή ανά χρήστη χρησιμοποιείται
ένα τέλεια ορθογώνιος κωδικός που διαχωρίζει τις ροές των διαφορετικών
δεδομένων και απλώνει το φάσμα της πληροφορίας. Το μήκος του κωδικού
και αντίστοιχα ο SF εξαρτάται από το ρυθμό μετάδοσης και επιλέγεται από
ένα σύνολο κωδικών που ονομάζονται Orthogonal Variable Spreading Factor
κωδικοί. Ο αλγόριθμος με τον οποίο το σύστημα αναπαράγει αυτούς τους
κωδικούς αναπαρίσταται στο ακόλουθο σχήμα.
• Στη συνέχεια οι επιμέρους ροές των δεδομένων του χρήστη αθροίζονται και
υφίστανται μια λογική πράξη (XOR) από ένα κωδικό (scrambling code) ο
οποίος αναπαριστά με μοναδικό τρόπο τον χρήστη. Αξίζει να σημειωθεί ότι
μετά το λεγόμενο scrambling η κωδικοποιημένη πληροφορία είναι σχεδόν
ορθογώνια (quasi-orthogonal) με την πληροφορία των υπόλοιπων χρηστών.
22
OVSF Kωδικοί στα 3G WCDMA-UMTS

Δικτύων
1,1,1,1,1,1,1,1
1,1,1,1 ...
1,1,1,1,-1,-1,-1,-1
1,1
1,1,-1,-1,1,1,-1,-1
1,1,-1,-1 ...
X,X
1,1,-1,-1,-1,-1,1,1
X 1
1,-1,1,-1,1,-1,1,-1
X,-X 1,-1,1,-1 ...
1,-1,1,-1,-1,1,-1,1
SF=n SF=2n 1,-1
1,-1,-1,1,1,-1,-1,1
1,-1,-1,1 ...
1,-1,-1,1,-1,1,1,-1
SF=1 SF=2 SF=4 SF=8
23
Ενότητα: Δίκτυα Ψηφιακής Τηλεφωνίας
• Δίκτυα Ψηφιακής Τηλεφωνίας

• Μελλοντικές Τάσεις
• Αρχιτεκτονική Ψηφιακών Τηλεφωνικών Δικτύων
• Συνδρομητικά/Τοπικά Κέντρα
• Διαβιβαστικά Κέντρα
• Ιδιωτικά Τηλεφωνικά Κέντρα (PBX)
• Αρχιτεκτονική Ψηφιακών Τηλεφωνικών Κέντρων
• Διαδικασίες Ελέγχου Ψηφιακών Τηλεφωνικών Κέντρων
• Μέσα Αποθήκευσης (Mass Storage Media)
5
• Ο&Μ Θύρες Επικοινωνίας

• Διαδικασίες Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών
• Διεπαφές Συνδρομητικής Βαθμίδας
• Διεπαφές Δικτύου Κορμού
• Μεταγωγή
• Μεταγωγή και Συγχρονισμός
• Συγχρονισμός
• Ανάλυση Καλούμενου Αριθμού/ Δρομολόγησης/Χρέωσης
Δίκτυα Ψηφιακής Τηλεφωνίας

Δίκτυα Ψηφιακής Τηλεφωνίας
• Τα δίκτυα ψηφιακής τηλεφωνίας αποτελούν έναν από τους πλέον
ώριμους τύπους τηλεπικοινωνιακών δικτύων.
• Η αρχιτεκτονική και οι λειτουργίες τους είναι προσανατολισμένες
στην παροχή υπηρεσιών φωνής
– υπηρεσίες στενής ζώνης (narrowband services)
• Σε συνεργασία με άλλους τύπους δικτύων μπορούν να συμμετέχουν
και στην παροχή υπηρεσιών δεδομένων
– υπηρεσίες στενής ζώνης τύπου dial up
– ευρυζωνικές υπηρεσίες τύπου ΑDSL (broadband services)
• Ο σημαντικότερος περιοριστικός παράγοντας στην κατεύθυνση
μετεξέλιξης τους σε δίκτυο παροχής υπηρεσιών στενής αλλά και
ευρείας ζώνης είναι η φιλοσοφία της
– Μεταγωγής Κυκλώματος (Circuit Switching)
Μελλοντικές Τάσεις
• Οι σύγχρονες τάσεις στη βιομηχανία των Τηλεπικοινωνιών εστιάζουν σε
αλλαγές στο δίκτυο μετάδοσης.
• Το δίκτυο διασύνδεσης των τηλεφωνικών κέντρων τροποποιείται με την
εισαγωγή τεχνολογιών μεταγωγής πακέτου (packet switched) αντί των
τεχνολογιών μεταγωγής κυκλώματος (circuit switched)
• Ο ρόλος τόσο του τηλεφωνικού κέντρου όσο και του συνδρομητικού
βρόχου φαίνεται να διατηρούν την αξία τους και σε γενικές γραμμές τα
σημερινά χαρακτηριστικά τους.
Server Τηλεφωνίας
Media Gateway
Δεδομένα
Σηματοδοσία
Server Τηλεφωνίας
Media Gateway
Δίκτυο Μεταγωγής Πακέτων
Σύστημα Media Gateway
Συνδρομητικης
Πρόσβασης
Media Gateway
Σύστημα
Συνδρομητικής
Πρόσβασης
9
Αρχιτεκτονική Ψηφιακών
Τηλεφωνικών Δικτύων-1/2
• Η αρχιτεκτονική των τηλεπικοινωνιακών δικτύων χαρακτηρίζεται από
έναν ιδιαίτερο καταμερισμό εργασίας.
– οι τηλεπικοινωνιακές οντότητες που τα συγκροτούν χαρακτηρίζονται
από ιδιαίτερους ρόλους οι οποίοι συναρτώνται από τον τύπο του
δικτύου
• Τα ψηφιακά τηλεφωνικά κέντρα μπορούν να κατηγοριοποιηθούν
ανάλογα με τον ιδιαίτερο ρόλο που έχουν στον καταμερισμό εργασίας
του τηλεφωνικού δικτύου. Μια τυπική κατηγοριοποίησή τους
περιλαμβάνει τους ακόλουθους τύπους:
– Δημόσια Τηλεφωνικά Κέντρα τα οποία με τη σειρά τους διακρίνονται
σε
• Συνδρομητικά/Τοπικά (Local) Κέντρα
• Διαβιβαστικά (Transit) Κέντρα
– Ιδιωτικά Τηλεφωνικά Κέντρα (PBX, Private Branch Exchange)
10
Τηλεφωνικών Δικτύων-2/2
2ο Επίπεδο
Διαβιβαστικών
Κέντρων
1ο Επίπεδο
….. Διαβιβαστικών
Κέντρων
Επίπεδο Τοπικών
….. Συνδρομητικών
Κέντρων
11
Συνδρομητικά/Τοπικά Κέντρα
• Tα Συνδρομητικά/Τοπικά Κέντρα υποστηρίζουν:
– τη συνδρομητική πρόσβαση
– τη διασύνδεση με το υπόλοιπο δίκτυο
• Τα Συνδρομητικά/Τοπικά Κέντρα διαχειρίζονται τις κλήσεις που έχουν σαν
αφετηρία και σαν τερματισμό τους συνδρομητές, οι οποίοι είναι φυσικά
συνδεδεμένοι με αυτά.
• Το πλήθος των συνδρομητών που μπορούν να υποστηρίξουν είναι της
τάξης των χιλιάδων συνδρομητών.
12
Διαβιβαστικά Κέντρα
• Τα Διαβιβαστικά (Transit) Κέντρα:
– βρίσκονται στον κορμό του δικτύου (backbone/core network) και
υποστηρίζουν τη διασύνδεση διαφορετικών συνδρομητικών κέντρων.
– δεν έχουν συνδρομητές αλλά υποστηρίζουν διερχόμενες κλήσεις από
και προς συνδρομητικά κέντρα.
– αποτελούν ένα σημείο μεταγωγής (switching) κλήσεων και έχουν την
ικανότητα να διαχειρίζονται χιλιάδες κλήσεις/sec.
13
Ιδιωτικά Τηλεφωνικά Κέντρα (PBX)
• Τα Ιδιωτικά Τηλεφωνικά Κέντρα (PBX, Private
Branch Exchange):
– υποστηρίζουν την πρόσβαση και τη
διασύνδεση συνδρομητών, οι οποίοι Δημόσιο Τηλεφωνικό Δίκτυο
ανήκουν σε οργανισμούς/εταιρείες.
– αποτελούν μια μικρογραφία των
δημόσιων συνδρομητικών τηλεφωνικών
κέντρων και συνήθως υποστηρίζουν ένα
Ιδιωτικό
Τηλεφωνικό
PBX 1 Δίκτυο
πλήθος συνδρομητών της τάξης των

εκατοντάδων.
– αν και είναι συνδρομητικά κέντρα PBX 2
PBX 3
μπορούν να υποστηρίζουν και λειτουργίες

διαβίβασης κλήσεων, εάν το απαιτεί η
αρχιτεκτονική του ιδιωτικού δικτύου.
– υποστηρίζουν τη μεταξύ τους διασύνδεση
κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργείται
ένα γεωγραφικά διεσπαρμένο ιδιωτικό
δίκτυο. 14
Τηλεφωνικών Κέντρων-1/2
• Ανεξάρτητα από το ρόλο που κατέχει ένα δημόσιο ή ιδιωτικό ψηφιακό
τηλεφωνικό κέντρο η αρχιτεκτονική του διέπεται από ορισμένα γενικά
χαρακτηριστικά.
• Ένα ψηφιακό τηλεφωνικό κέντρο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα
μεγάλο υπολογιστικό σύστημα.
– αποτελείται από software το οποίο καθιστά πλήρως λειτουργικό το
hardware.
 οι γραμμές του κώδικα που αποτελούν το software εκτελούνται
από ένα κεντρικό επεξεργαστή (CPU), ο οποίος καθοδηγεί το
hardware προκειμένου αυτό να εκτελέσει σύνθετες διαδικασίες.
15
Τηλεφωνικών Κέντρων-2/2
• Η αρχιτεκτονική του ψηφιακού τηλεφωνικού κέντρου θα μπορούσε να
διαιρεθεί σε δύο διακριτές ενότητες οι οποίες υλοποιούν:
– Διαδικασίες Ελέγχου
– Διαδικασίες Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών
Ψηφιακό Τηλεφωνικό Κέντρο
Επίπεδο Ελέγχου Επίπεδο Τηλ. Υπηρεσιών
SW &HW SW &HW SW Αναλύσεων

SW &HW SW &HW SW &HW
O&M Διεπαφών Αριθμών,
Ελέγχου Αποθήκευσης Μεταγωγής
(CPU, Μνήμες)
(Θύρες διασύνδεσης με PC,
Σύνδεσης Δρομολόγησης,
(HDD, OD) Οθόνες & Εκτυπωτές Switching
Συναγερμών) (POTS, ISDN, DSL, E1) Χρέωσης
16
Διαδικασίες Ελέγχου Ψηφιακών

Τηλεφωνικών Κέντρων
• Οι διαδικασίες ελέγχου περιλαμβάνουν:
– hardware σε μορφή καρτών (boards) οι οποίες υλοποιούν φυσικά τη
μονάδα επεξεργασίας (CPU), τη μνήμη της κοκ
– γραμμές κώδικα (software) οι οποίες εκτελούμενες αποσαφηνίζουν
τον τρόπο με τον οποίο η CPU λειτουργεί ως ελεγκτικό κέντρο.
• Συνήθως, στις διαδικασίες ελέγχου συμπεριλαμβάνονται και οι
λειτουργίες I/O (Input/Output), οι οποίες υποστηρίζουν την επικοινωνία
σε επίπεδο διαχείρισης
– μέσα αποθήκευσης (Mass Storage Media)
– θύρες επικοινωνίας για τη διαχείριση (O&M, Operation &
Maintenance) του κέντρου
17
Μέσα Αποθήκευσης
(Mass Storage Media)
• Στο επίπεδο των μέσων αποθήκευσης ο συνήθης εξοπλισμός
περιλαμβάνει την ύπαρξη
– σκληρού δίσκου (HDD, Hard Disk Drive): τo HDD αποτελεί σημείο,
όπου το κέντρο μπορεί να καταχωρεί τα δεδομένα του με τη μορφή
περιοδικών ή έκτακτων backup και εάν αυτό είναι αναγκαίο να τα
ανακτήσει (restore/reload).
– Οπτικών Δίσκων (OD, Optical Disk): τo OD αποτελεί μια φορητή
μονάδα αποθήκευσης των δεδομένων του κέντρου προκειμένου αυτά
να μεταφερθούν για περαιτέρω επεξεργασία. Προφανώς το OD
μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν σημείο ανάκτησης δεδομένων.
18
Ο&Μ Θύρες Επικοινωνίας

• Οι Ο&Μ θύρες επικοινωνίας υποστηρίζουν:
– τη φυσική διασύνδεση προσωπικών υπολογιστών με το κέντρο
προκειμένου να υποστηριχθούν O&M διαδικασίες μέσω μιας
διεπαφής εντολών (command interface) :
 για τον καθορισμό των τηλεπικοινωνιακών δεδομένων του
κέντρου.
 για τη διαμόρφωση αυτόματων διαδικασιών και τη συλλογή
στατιστικών.
 για τις διαδικασίες επιτήρησης του κέντρου και της καταγραφής
βλαβών με τη μορφή συναγερμών (Alarms).
 για την υποστήριξη διαδικασιών επίλυσης βλαβών.
• στα πλαίσια των θυρών επικοινωνίας συνήθως περιλαμβάνονται και οι
συνδέσεις με τοπικούς ή απομακρυσμένους ενδείκτες συναγερμών
(Alarm Panel) καθώς και με εκτυπωτές (Alarm Printers).
19
Διαδικασίες Τηλεπικοινωνιακών
Υπηρεσιών
• Οι διαδικασίες των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών περιλαμβάνουν ένα
συνδυασμό software και hardware με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα:
– το software και hardware το οποίο υλοποιεί τις διεπαφές σύνδεσης:
 με συνδρομητές
 με άλλα κέντρα
– το software και hardware το οποίο υλοποιεί τη μεταγωγή (switching)
ανάμεσα σε εισερχόμενα και εξερχόμενα κανάλια επικοινωνίας.
– το software το οποίο υποστηρίζει μια σειρά σημαντικών λογικών
αναλύσεων, όπως η ανάλυση των καλούμενων τηλεφωνικών αριθμών,
της δρομολόγησης και της χρέωσης.
20
Διεπαφές Συνδέσεων
POTS
ISDN-BA
2B+D Πολυπλεξία
E1 Ζεύξεις
ISDN-PRA/E1
30B+D
Υποσύστημα
Μεταγωγής
PBX
Σύστημα
ADSL Ανακοινώσεων
Δίκτυο Μεταγωγής
Πακέτων
21
Διεπαφές Συνδρομητικής Βαθμίδας-
1/3
• Οι Αναλογικές συνδέσεις (POTS) προσφέρουν:
– ένα κανάλι φωνής ή δεδομένων (με dial up modems)
– συμπληρωματικές υπηρεσίες π.χ. προώθηση κλήσης, αναγνώριση
κλήσης κλπ.
• Οι ISDN συνδέσεις Βασική Πρόσβασης (ΒΑ, Basic Access) προσφέρουν:
– δύο κανάλια φωνής ή δεδομένων (2xB=2x64 kbps)
– ένα κανάλι σηματοδοσίας (D=16 kbps)
– μια σειρά από πιο εξελιγμένες συμπληρωματικές υπηρεσίες π.χ.
αποστολή/λήψη μηνυμάτων
• Η επικοινωνία των ISDN συνδρομητών είναι ψηφιακή διότι στην πλευρά
του συνδρομητή η δισύρματη χάλκινη γραμμή τερματίζει σε ένα είδος
modem (NT, Network Termination).
– μετά το NT η σύνδεση είναι τετρασύρματη (τύπου bus) επιτρέποντας
τη σύνδεση πλέον της μίας συσκευής
22

2/3
• Οι ISDN Συνδέσεις Πρωτεύουσας Πρόσβασης (PRA, Primary Rate Access)
υποστηρίζουν:
– 30 κανάλια φωνής ή δεδομένων (30xB=30x64 kbps=1920 kbps)
– 1 κανάλι σηματοδοσίας (D=64 kbps).
– σχετικά υψηλούς ρυθμούς μετάδοσης και για αυτόν το λόγο
ενδείκνυται για συνδρομητές με μεγάλες απαιτήσεις π.χ. διασύνδεση
εταιρικών PBX.
• Η δημιουργία των καναλιών Β και D τόσο στις συνδέσεις ISDN-BA όσο και
στις ISDN-PRA βασίζεται σε τεχνικές πολυπλεξίας χρόνου.
23
3/3
• Οι ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) συνδέσεις
– Υλοποιούνται με τεχνικές πολυπλεξίας στο πεδίο των συχνοτήτων.
– μπορούν να εκμεταλλευθούν αποτελεσματικά το διαθέσιμο φάσμα
μιας δισύρματης χάλκινης γραμμής.
• Η τοποθέτηση των δεδομένων φωνής σε διαφορετικό τμήμα του
φάσματος συχνοτήτων από αυτό στο οποίο τοποθετούνται τα δεδομένα
μεταγωγής πακέτου καθιστά εφικτό το διαχωρισμό τους και την
ανεξάρτητη δρομολόγηση τους.
• Η διάκριση των δύο αυτών διαφορετικών τύπων δεδομένων είναι εφικτή
χάρης στην ύπαρξη φίλτρων διαχωρισμού (splitters) τόσο στην πλευρά
του χρήστη όσο και στην πλευρά του τηλεφωνικού κέντρου.
24
Διεπαφές Δικτύου Κορμού-1/2

• Οι συνδέσεις ενός τηλεφωνικού κέντρου με το δίκτυο κορμού βασίζονται
σε μια σειρά από ζεύξεις που σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές συστάσεις
ονομάζονται Ε1.
• Οι Ε1 ζεύξεις μεταφέρουν ψηφιοποιημένα δεδομένα σύμφωνα με την
τεχνική PCM, με ρυθμό 8K δείγματα/sec και τη χρήση 8 bit ανά δείγμα.
• Ο ρυθμός δειγματοληψίας δημιουργεί ένα χρονοπλαίσιο (time frame)
διάρκειας 125 μsec (=1/8K).
• Στη διάρκεια αυτού του πλαισίου η Ε1 ζεύξη υποστηρίζει 32 κανάλια (0-
31) τα οποία υλοποιούνται με τεχνικές πολυπλεξίας στο χρόνο
25
Διεπαφές Δικτύου Κορμού-2/2
• Το κανάλι 0 της Ε1 ζεύξης χρησιμοποιείται για την υποστήριξη του
συγχρονισμού και για την επίβλεψη της ζεύξης
• Το κανάλι 16 συχνά χρησιμοποιείται για σηματοδοσία.
• Τα υπόλοιπα 30 κανάλια χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά δεδομένων.
– Κάθε κανάλι υποστηρίζει ταχύτητα μετάδοσης δεδομένων της τάξης
των 64 kbps (=8 bitsx8K δείγματα/sec)
– στο σύνολό της η ταχύτητα μετάδοσης της ζεύξης είναι 2.048 Μbps
(=32x64 kbps).
• Το πρωτόκολλο επικοινωνίας που συνήθως χρησιμοποιείται πάνω από τις
Ε1 γραμμές στα σύγχρονα ψηφιακά δίκτυα τηλεφωνίας είναι το λεγόμενο
SS7-ISUP
• Τα δεδομένα στο εσωτερικό του δικτύου κορμού μπορούν να μεταδοθούν
σε ακόμα υψηλότερες ταχύτητες εφόσον πολυπλεχθούν πολλές Ε1
γραμμές
26
Μεταγωγή-1/2
• Η μεταγωγή (switching) υποστηρίζει τη διασύνδεση ενός εισερχόμενου
και ενός εξερχόμενου καναλιού ενός κέντρου.
• Η μεταγωγή των δεδομένων βασίζεται στα αποτελέσματα μιας σειράς
αναλύσεων, όπως η ανάλυση του καλούμενου αριθμού και η ανάλυση
δρομολόγησης.
• Η ορθή υλοποίηση των διαδικασιών μεταγωγής βασίζεται στο
συγχρονισμό.
27
Μεταγωγή-2/2
E1 γραμμές (32 κανάλια) E1 γραμμές (32 κανάλια)
από/προς τη από/προς γειτονικά
συνδρομητική βαθμίδα ψηφιακά κέντρα
0 0
0 1 2 … 31 2
1 1
2
… …
31 31
… …
...
...
...
...
...
...
Νx32 Νx32
0 1 2 … 31
Υποσύστημα Μεταγωγής
Ψηφιακού Τηλεφωνικού Κέντρου
28
Μεταγωγή και Συγχρονισμός

• Εάν το ψηφιακό κέντρο Α αποστέλλει δείγματα φωνής με ρυθμό fA και το
ψηφιακό κέντρο Β διαβάζει & μεταγάγει τα εισερχόμενα δείγματα με
συχνότητα fB:
– fA>fB επανεγγραφή νέων δειγμάτων πάνω σε παλιά
– fA<fB ανάγνωση παλαιών δειγμάτων ως νέα
0 0
…
2
1
fA≈fB …
2
1
31 31
… …
Νx32 Νx32
Ψηφιακό Κέντρο Α Ψηφιακό Κέντρο Β

μεταδίδει με ρυθμό «διαβάζει» με ρυθμό
fA fΒ 29
Συγχρονισμός
• Η διαδικασία της μεταγωγής προϋποθέτει:
– σωστή αίσθηση του χρονισμού (8 KHz)
– ταυτόσημη αντίληψη του χρονισμού με τα συνεργαζόμενα κέντρα
• Ο συγχρονισμός στα ψηφιακά τηλεφωνικά δίκτυα υλοποιείται με την
ύπαρξη:
– τοπικών πηγών χρονισμού (clocks) μέτριας ακρίβειας και
σταθερότητας (π.χ. ταλαντωτές κρυστάλλου Quartz).
– διαδικασιών «καθοδήγησης» από άλλα ψηφιακά τηλεφωνικά κέντρα
τα οποία είναι ανώτερα στην ιεραρχία του συγχρονισμού.
 Σχέση Master-Slave (μέσω χρονοθυρίδας 0 μιας Ε1 γραμμής)
• Τα ανώτερα κέντρα στην ιεραρχία του συγχρονισμού διαθέτουν πιο
ακριβή αίσθηση του χρονισμού διότι έχουν μεγαλύτερης ακρίβειας και
σταθερότητας πηγές χρονισμού.
– ταλαντωτές κρυστάλλου υψηλής ακρίβειας π.χ. Καισίου
30
Ανάλυση Καλούμενου Αριθμού/

Δρομολόγησης/Χρέωσης-1/2
Ανάλυση Καλούμενου Ανάλυση

Ψηφία Καλούμενου Αριθμού Δρομολόγησης Επιλογή Εξερχόμενου
Αριθμού Καναλιού
Ανάλυση Χρέωσης Απόφαση για τη

Χρέωση
31
Ανάλυση Καλούμενου Αριθμού/
Δρομολόγησης/Χρέωσης-2/2
• Η ανάλυση του καλούμενου αριθμού αφορά στην ανάλυση των
ψηφίων του καλούμενου αριθμού τα οποία προσφέρουν επαρκή
εικόνα για τη δρομολόγηση/χρέωση της κλήσης:
– με βάση αυτά τα ψηφία λαμβάνεται μια πρώτη απόφαση, η
οποία τυγχάνει περαιτέρω επεξεργασίας από την ανάλυση
δρομολόγησης προκειμένου να επιλεχθεί το κατάλληλο κανάλι
προώθησης για μια κλήση.
– συνήθως η ανάλυση του καλούμενου αριθμού παράγει ως
παράπλευρο αποτέλεσμα και μια πρώτη απόφαση, η οποία
τυγχάνει περαιτέρω επεξεργασίας από την ανάλυση χρέωσης
προκειμένου να αποσαφηνιστεί ο τρόπος χρέωσης.
32
Ενότητα : Στρώμα Ζεύξης στα Δίκτυα ΗΥ- Ethernet

MAC Στρώμα
• Γενικές Αρχές Λειτουργίας
• Δημιουργία Πλαισίων
• Τεχνικές Ανίχνευσης και Διόρθωσης Λαθών
• Έλεγχος ισοτιμίας (Parity Check)
• Cyclic Redundancy Check (CRC)
• Έλεγχος Πολλαπλής Πρόσβασης
• Medium Access Control (MAC) Διευθύνσεις
• Δομή MAC Πλαισίου
• Ethernet Έλεγχος Πολλαπλής Πρόσβασης: CSMA/CD
• Περιοχή Συγκρούσεων (Collision Domain)
• Μεταγωγή (Switching)
Στρώμα Ζεύξης στα Δίκτυα ΗΥ-

Ethernet MAC Στρώμα
Γενικές Αρχές Λειτουργίας
• Το στρώμα Ζεύξης είναι υπεύθυνο για την ασφαλή και αξιόπιστη
μεταφορά δεδομένων ανάμεσα σε δύο φυσικά διασυνδεδεμένους
κόμβους δικτύου.
• Η συγκεκριμένη υλοποίηση της προαναφερόμενης υπηρεσίας ορίζει ένα
Πρωτόκολλο Επικοινωνίας.
• Τα Πρωτόκολλα Επικοινωνία επίπεδου Ζεύξης μπορoύν να
περιλαμβάνουν τις ακόλουθες υπηρεσίες:
− Δημιουργία Πλαισίων με συγκεκριμένο μήκος, τύπο και επικεφαλίδες
(headers)
− Έλεγχος της Πρόσβασης στο μέσο μετάδοσης δεδομένων
 Κρίσιμη λειτουργία στα κοινόχρηστα μέσα (Πολλαπλή Πρόσβαση)
− Ανίχνευση και πιθανά διόρθωση σφαλμάτων
− Έλεγχο της Παράδοσης των Δεδομένων
Δημιουργία Πλαισίων
• Η ροή της πληροφορίας από τα «ανώτερα» Πρωτόκολλα Επικοινωνίας
πρέπει να οργανωθεί με κατάλληλο τρόπο σε ομάδες από bit (πλαίσια)
πριν τη διαβίβαση της στο Φυσικό στρώμα.
• Συνήθως, η οργάνωση της πληροφορίας στο επίπεδο του στρώματος
Ζεύξης περιλαμβάνει:
− Τη δημιουργία διαφορετικών τύπων πλαισίων ανάλογα με τον τύπο
της πληροφορίας
 Πλαίσια Ελέγχου ή Δεδομένων
− Την προσθήκη επιπρόσθετης πληροφορίας (headers, trailers), η οποία
σχετίζεται με τις υπηρεσίες του στρώματος π.χ.:
 Φυσικές διευθύνσεις αποστολέα και παραλήπτη
 Δεδομένα που επιτρέπουν την ανίχνευση και πιθανά τη
διόρθωση λαθών
 Το κατακερματισμό των δεδομένων σε μικρότερες ομάδες
8
Τεχνικές Ανίχνευσης και
Διόρθωσης Λαθών-1/2
• Οι τεχνικές ανίχνευσης και διόρθωσης λαθών βασίζονται αποστολή των
δεδομένων με τρόπο ο οποίος εξασφαλίζει ότι η ακολουθία των bit
ικανοποιεί έναν κοινά αποδεκτό κανόνα:
− Ανίχνευση Λάθους: όταν ο παραλήπτης των δεδομένων
αντιλαμβάνεται ότι τα δεδομένα δεν ικανοποιούν τον
προαναφερόμενο κανόνα.
− Διόρθωση Λάθους: όταν ο παραλήπτης των δεδομένων αντικαθιστά
τμήμα των δεδομένων έτσι ώστε αυτά να ικανοποιούν τον
προαναφερόμενο κανόνα.
• Στα αξιόπιστα μέσα μετάδοσης (ενσύρματα) η ανίχνευση του σφάλματος
και η επαναμετάδοση των δεδομένων αποτελεί τη συνήθη πρακτική.
• Στα μη αξιόπιστα μέσα μετάδοσης (ασύρματα) η ανίχνευση και η
διόρθωση λαθών είναι απαραίτητη.
Τεχνικές Ανίχνευσης και

Διόρθωσης Λαθών-2/2
10
Έλεγχος ισοτιμίας (Parity Check)
• Ο έλεγχος ισοτιμίας αποτελεί τον πλέον απλό έλεγχο για την ανίχνευση
λάθους και υλοποιείται με την προσθήκη ενός bit στο τέλος των
δεδομένων
− Άρτια Ισοτιμία: η προσθήκη ενός λογικού «1» εξασφαλίζει την
παρουσία άρτιου αριθμού λογικών 1
− Περιττή Ισοτιμία: η προσθήκη ενός λογικού «1» εξασφαλίζει την
παρουσία περιττού αριθμού λογικών 1
• Για παράδειγμα για την προστασία της δυαδικής λέξης [1110001]
− Άρτια Ισοτιμία: [11100010]
− Περιττή Ισοτιμία: [11100011]
• Ένας άρτιο πλήθος λαθών δεν ανιχνεύεται
11
Cyclic Redundancy Check (CRC)

• Η CRC τεχνική ανίχνευσης λαθών βασίζεται στην προσθήκη επιπλέον bit
τα οποία έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας νέας δυαδικής λέξης,
η οποία αν διαιρεθεί με μια συγκεκριμένη δυαδική λέξη δίνει υπόλοιπο 0.
− Εκπομπή: υπολογίζονται τα k bit τα οποία πρέπει να προστεθούν στο
τέλος της δυαδικής λέξης και αυτή αποστέλλεται.
− Λήψη: διαιρείται η λαμβανόμενη λέξη και εάν το υπόλοιπο είναι
διάφορο του μηδενός ανιχνεύεται η παρουσία λάθους.
12
Έλεγχος Πολλαπλής Πρόσβασης
• Η χρήση κοινόχρηστων μέσων μετάδοσης προϋποθέτει τη υιοθέτηση
κοινών κανόνων ελέγχου της χρήση του μέσου.
• Το περιεχόμενο των κανόνων ελέγχου μπορεί να λάβει πολλές
εναλλακτικές μορφές αλλά για την περίπτωση των τοπικών δικτύων ΗΥ η
συνήθης τεχνική βασίζεται:
− Στην Πολλαπλή Πρόσβαση με Ανίχνευση Φέροντος (Carrier Sense
Multiple Access).
 ο χρήστης ανιχνεύει την ύπαρξη εκπομπών και περιμένει μέχρι το
μέσο να είναι διαθέσιμο.
− Στην Ανίχνευση Συγκρούσεων (Collision Detection), οι οποίες
λαμβάνουν χώρα όταν πραγματοποιούνται ταυτόχρονες εκπομπές
πάνω από το κοινόχρηστο μέσο.
 όταν ο χρήστης ανιχνεύσει σύγκρουση σταματά να εκπέμπει και
επιχειρεί να μεταδώσει σε άλλη χρονική στιγμή.
13
Medium Access Control (MAC)

Διευθύνσεις-1/3
• Η δυνατότητα μετάδοσης των δεδομένων ανάμεσα σε δύο κόμβους
προϋποθέτει την αναγνώριση με μοναδικό τρόπο του αποστολέα και
του παραλήπτη.
• Τα δίκτυα ΗΥ χρησιμοποιούν πολλαπλές διευθύνσεις προκειμένου να
αναγνωρίσουν τους συνεργαζόμενους κόμβους.
• Προκειμένου να είναι δυνατή η οριζόντια επικοινωνία ανάμεσα στα
διάφορα στρώματα (πρωτόκολλα) χωρίς την εμπλοκή των ανώτερων
στρωμάτων (πρωτοκόλλων) πρέπει να υπάρχει δυνατότητα ορισμού
ανεξάρτητων ταυτοτήτων ανά στρώμα.
• Το στρώμα Ζεύξης στα τοπικά δίκτυα χρησιμοποιεί τη λεγόμενη ΜΑC
διεύθυνση.
14
Application
Transport
Network
1Α-23-F9-CD-06-9B Link
Physical
Link Network
Physical Link
Physical
F1-AA-16-16-AB-12
router F1-AA-16-17-2F-23
switch
F3-A5-F9-16-F6-A2
5Α-21-19-AD-16-23 F3-A5-F9-17-FF-A2
Application
Transport
Network
49-BD-D2-C7-16-53 5C-66-AB-90-75-B1 Link
Physical
15

• Η διεύθυνση MAC της κάρτας δικτύου αποτελείται από 6 bytes (6 ζεύγη
δεκαεξαδικών αριθμών).
• Κάθε MAC διεύθυνση είναι μοναδική στον κόσμο.
• Τα πρώτα 3 bytes ( 24 bits) σχετίζονται με την εταιρεία κατασκευής ενώ
τα 3 τελευταία διαφοροποιούνται για κάθε κάρτα.
• Η εκπομπή σε πολλούς χρήστες σημαίνεται με μια ειδική διεύθυνση:
− Broadcast Διεύθυνση=FF-FF-FF-FF-FF-FF
16
Δομή MAC Πλαισίου
• Σε κάθε πλαίσιο δεδομένων το Ethernet MAC layer προσθέτει
πληροφορία πριν την αποστολή
− το Preample και το SFD έχει ως σκοπό την επίτευξη συγχρονισμού
− τα Destination και Source Address υποδεικνύουν τη MAC
διεύθυνση του παραλήπτη και του αποστολέα, αντίστοιχα
− το CRC αφορά στον έλεγχο των λαθών
17
Ethernet Έλεγχος Πολλαπλής

Πρόσβασης: CSMA/CD-1/4
• Η δυνατότητα χρήσης του Ethernet φυσικό στρώματος από πολλούς
χρήστες (πολλαπλή πρόσβαση) είναι εφικτή με την κατανομή των
μεταδόσεων σε διαφορετικούς χρόνους.
• Η οργάνωση της πρόσβασης στους πόρους του κοινόχρηστου φυσικού
στρώματος δεν ελέγχεται κεντρικά αλλά είναι κατανεμημένη:
− όλοι οι χρήστες υιοθετούν κοινούς κανόνες ελέγχου της
διαθεσιμότητας του φυσικού μέσου (Ανίχνευση Φέροντος, Carrier
Sense).
− όλοι οι χρήστες υιοθετούν κοινούς κανόνες προκειμένου να
ανιχνεύονται οι περιπτώσεις ταυτόχρονης μετάδοσης και κατά
συνέπεια της καταστροφής των δεδομένων (Ανίχνευση
Σύγκρουσης/Collision Detection).
− όλοι οι χρήστες υιοθετούν κοινούς κανόνες σε ότι αφορά την
αντίδραση τους όταν ανιχνευθεί η περίπτωση μιας σύγκρουσης.
18
• Οι κοινοί κανόνες σύμφωνα με τους οποίους υλοποιείται το CSMA/CD
έχουν την ακόλουθη αλγοριθμική δομή:
− Βήμα 1: ‘Έλεγξε το μέσο (ανίχνευση για την ύπαρξη ηλεκτρικού
σήματος) και αν είναι διαθέσιμο μετάδωσε, διαφορετικά πήγαινε
στο Βήμα 2.
− Βήμα 2: Εάν το μέσο είναι απασχολημένο συνέχισε να το
«ακροάζεσαι» μέχρι αυτό να γίνει διαθέσιμο (δηλ. να σταματήσει
η μετάδοση) και μετά μετάδωσε αμέσως.
− Βήμα 3: Εάν ανιχνευθεί μία σύγκρουση κατά τη διάρκεια μιας
μετάδοσης μετάδωσε ένα σύντομο σήμα παρεμβολής για να
εξασφαλισθεί ότι όλοι οι σταθμοί πρόκειται να αντιληφθούν τη
σύγκρουση και μετά σταμάτησε τη μετάδοση.
− Βήμα 4: Μετά τη μετάδοση του σήματος παρεμβολής περίμενε για
ένα τυχαίο χρονικό διάστημα και μετά προσπάθησε να
μεταδώσεις.
19

Έλεγχος διαθεσιμότητας μέσου

Μικρή αναμονή για την επιβεβαίωση της
διαθεσιμότητας
Κατειλημμένο Μέσο Επόμενο Πλαίσιο

t
Άμεση Εκπομπή όταν το μέσο είναι διαθέσιμο
Ανίχνευση φέροντος και εκπομπή πλαισίου δεδομένων
20
Σύγκρουση
Έλεγχος
διαθεσιμότητας
Μέσου PC1 Πλαίσιο Σήμα Σύγκρουσης Κατειλλημένο μέσο
t
Τυχαία Αναμονή Κ1*512 bit
Έλεγχος
διαθεσιμότητας Σύγκρουση Τυχαία Αναμονή Κ2*512 bit
Μέσου PC2
Πλαίσιο Σήμα Σύγκρουσης Επόμενο Πλαίσιο

t
Άμεση Εκπομπή
όταν το μέσο Μικρή Αναμονή και Εκπομπή
είναι διαθέσιμο
Εκπομπή πλαισίου δεδομένων μετά από σύγκρουση
21
Περιοχή Συγκρούσεων
(Collision Domain)-1/4
• Τα τμήματα του δικτύου τα οποία χρησιμοποιούν το ίδιο κοινόχρηστο
μέσο πρόσβασης-μετάδοσης ορίζουν την έννοια της Περιοχής
Σύγκρουσης (Collision Domain).
• Τμήματα ή και το σύνολο ενός τοπικού δικτύου μπορούν να αποτελούν
μια Περιοχή Σύγκρουσης.
• Είναι προφανές, ότι όσο αυξάνει ο αριθμός των χρηστών σε μια
Περιοχή Σύγκρουσης, τόσο αυξάνει η πιθανότητα σύγκρουσης και
επιδεινώνονται οι επιδόσεις του.
− τα κατεστραμμένα δεδομένα πρέπει να μεταδοθούν ξανά.
− οι νέες μεταδόσεις καθυστερούν με τυχαίο τρόπο προκειμένου να
αποφευχθούν νέες συγκρούσεις.
22
• Η λύση στο πρόβλημα που θέτει η έννοια της Περιοχής Σύγκρουσης
είναι να διαιρεθεί η αρχική περιοχή σύγκρουσης σε μικρότερες και
ανεξάρτητες περιοχές σύγκρουσης.
• Η μικρότερη διάσταση των νέων περιοχών σύγκρουσης αναμένεται να
περιλαμβάνει ένα μικρότερο αριθμό χρηστών και επομένως να
χαρακτηρίζεται από μικρότερη πιθανότητα να συμβούν συγκρούσεις.
− η μεταξύ τους ανεξαρτησία-απομόνωση διασφαλίζει την
ταυτόχρονη λειτουργία τους χωρίς να συμβαίνουν συγκρούσεις και
βελτιώνει τις επιδόσεις του δικτύου.
23
• Η προαναφερόμενη προσέγγιση στο πρόβλημα των συγκρούσεων δεν
μπορεί να υλοποιηθεί από συσκευές οι οποίες λειτουργούν στο
επίπεδο του OSI στρώματος 1.
− π.χ. Συγκεντρωτές (Hubs)
• Οι δικτυακές συσκευές του στρώματος 1 επιτρέπουν την επέκταση του
κοινόχρηστου μέσου μετάδοσης και επομένως επιτρέπουν την
προσθήκη επιπλέον χρηστών.
• Υπό αυτή την έννοια οι δικτυακές συσκευές, οι οποίες λειτουργούν στο
επίπεδο του στρώματος 1, διευρύνουν και δεν ελέγχουν τις Περιοχές
Σύγκρουσης.
24
• Η διαίρεση της Περιοχής Συγκρούσεων είναι εφικτή με τη χρήση
δικτυακών συσκευών επιπέδου OSI στρώματος 2 και 3.
− π.χ. Switches ή Routers, αντίστοιχα.
• Η δυνατότητα αυτών των δικτυακών συσκευών βασίζεται στην
ικανότητα τους να φιλτράρουν τη διακίνηση των πλαισίων δεδομένων
με βάση τις MAC διεύθυνση τους.
• Η MAC διευθυνσιοδότηση αφορά αποκλειστικά τις λειτουργίες του
Στρώματος 2, οπότε η διάκριση των Περιοχών Σύγκρουσης μπορεί να
υλοποιηθεί με τη χρήση των Switches, τα οποία λειτουργούν στο
επίπεδο του Στρώματος 2.
• Οι Routers είναι δικτυακές συσκευές οι οποίες λειτουργούν και στο
επίπεδο του στρώματος 3, οπότε επίσης υλοποιούν διαιρέσεις των
περιοχών σύγκρουσης.
25
Μεταγωγή (Switching)-1/4
• Τα Switches διαθέτουν μια σειρά από φυσικές θύρες (Ports), οι οποίες
αντιπροσωπεύουν ανεξάρτητες περιοχές σύγκρουσης.
− Υπό αυτή την έννοια κάθε θύρα και οι δικτυακές συσκευές που
συνδέονται σε αυτή ορίζουν μια περιοχή σύγκρουσης, η οποία
λειτουργεί ανεξάρτητα από αυτές που ορίζουν οι υπόλοιπες θύρες.
• Η ανεξαρτησία-απομόνωση των περιοχών σύγκρουσης βασίζεται στην
συσχέτιση κάθε θύρας με τη MAC διεύθυνση των συνδεδεμένων
συσκευών.
− όταν ένα πλαίσιο δεδομένων φθάνει στη θύρα του Switch
προωθείται μόνο προς τη θύρα στην οποία βρίσκεται η συσκευή με
τη MAC διεύθυνση που αναγράφεται ως διεύθυνση προορισμού
του πλαισίου.
26
• O έλεγχος της ροής των πλαισίων υλοποιείται με την δημιουργία ενός
πίνακα switching ο οποίος περιέχει τις MAC διευθύνσεις των
συνδεδεμένων δικτυακών συσκευών και τις θύρες στις οποίες αυτές
συνδέονται φυσικά.
• Η δημιουργία του Switching Πίνακα γίνεται αυτόματα μέσα από μια
διαδικασία εκμάθησης, η οποία βασίζεται στην καταγραφή των MAC
των εισερχομένων πακέτων από κάθε θύρα.
27
• Η διαδικασία δημιουργίας του Switching Πίνακα μπορεί να αναλυθεί
στην ακόλουθη αλληλουχία γεγονότων:
− Αρχικά ο switching πίνακας είναι κενός.
− Όταν ένα πλαίσιο φθάνει σε μία θύρα ελέγχεται εάν η MAC
διεύθυνση του προορισμού υπάρχει στο switching πίνακα.
− Εάν δεν υπάρχει, όπως συμβαίνει στην έναρξη λειτουργίας της
συσκευής, το πλαίσιο προωθείται προς όλες τις θύρες του switch.
− Παράλληλα, με την προώθηση του πλαισίου πραγματοποιείται η
εγγραφή στο switching πίνακα: α) της MAC διεύθυνσης του
αποστολέα, β) της θύρας στην οποία το πλαίσιο του εμφανίστηκε
και γ) την ώρα που αυτό συνέβη.
 Με αυτόν τον τρόπο το switch καταγράφει τη θύρα στην οποία
συνδέεται κάθε δικτυακή συσκευή η οποία έχει μεταδώσει
τουλάχιστον ένα πλαίσιο.
28
• Η διαδικασία δημιουργίας του Switching Πίνακα περιλαμβάνει επίσης
τα εξής επιμέρους γεγονότα (συνέχεια από προηγούμενη διαφάνεια):
− Όταν ένα πλαίσιο φθάσει σε μία θύρα και η διεύθυνση του
παραλήπτη υπάρχει στο switching πίνακα, τότε το switch προωθεί
το πλαίσιο μόνο στη θύρα στην οποία υποδεικνύει ο πίνακας.
− Εάν για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (Aging Time) δεν
εμφανίζονται πλαίσια σε μια θύρα από μια καταγεγραμμένη MAC
διεύθυνση, τότε η διεύθυνση αυτή διαγράφεται από το switching
πίνακα.
 Με αυτόν τον τρόπο το switch προσαρμόζεται όταν κάποιες
δικτυακές συσκευές αποσυνδέονται από το δίκτυο.
29
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά
Ενότητα: SS7-ISUP
• Συστήματα Σηματοδοσίας Ψηφ. Τηλεφωνικών Κέντρων
• Συστήματα Σηματοδοσίας Νο.7 (Signaling System No.7, SS7)
• Υπηρεσίες Μεταφοράς Σηματοδοσίας: NSP/MTP-SS7
• Τμήμα Χρήστη (User Part)
• Αρχιτεκτονική & Τηλ. Οντότητες στο SS7 Δίκτυο
• SS7 Signaling Points
• SS7 STPs – SLs- SLSs
• Λογικές & Φυσικές Διασυνδέσεις στο SS7 Δίκτυο
• Ιεραρχική Αρχιτεκτονική Δικτύου Σηματοδοσίας
• Δεδομένα Σηματοδοσίας
• Τύποι από Signaling Units

• Δομή των Signaling Units
• Δομή ISUP SIF
• Δομή ISUP Μηνυμάτων
• Επιτυχημένη Αποκατάσταση-Φυσιολογική Απόλυση Κλήσης
• Initial Address Message (IAM)
• User Service Information (ITU-T Rec. Q.763, Q.931-1/2 )
• User Teleservice Information (ITU-T Rec. Q.763, Q.931-1/2)
• Release Message (REL)
• Cause Indicators (ITU-T Rec. Q.763, Q.850)
6
SS7- ISUP
Συστήματα Σηματοδοσίας Ψηφ.

Τηλεφωνικών Κέντρων
• Η σηματοδοσία μεταξύ των τηλεφωνικών κέντρων διακρίνεται ανάλογα
με την ακολουθούμενη μεθοδολογία σε
– Σηματοδοσία Συσχετιζόμενη με το Κανάλι (Channel Associated
Signaling, CAS), όπου η σηματοδοσία συσχετίζεται φυσικά με το
κανάλι μεταφοράς δεδομένων (φωνής) διότι
 είτε μεταφέρεται σε αυτό (in band signaling)
 είτε σε άλλο κανάλι της ίδιας PCM ζεύξης (out of band signaling
στην χρονοθυρίδα-κανάλι 16).
– Σηματοδοσία Κοινού Καναλιού (Common Channel Signalling), όπου
ένα αφιερωμένο κανάλι σηματοδοσίας υποστηρίζει περισσότερο από
ένα κανάλια μεταφοράς δεδομένων.
 το κανάλι σηματοδοσίας είναι από φυσική άποψη πλήρως
ανεξάρτητο από τα υποστηριζόμενα κανάλια μεταφοράς
δεδομένων.
 το δίκτυο σηματοδοσίας αντιμετωπίζεται σαν ένα αυτόνομο
δίκτυο.
8
Συστήματα Σηματοδοσίας Νο.7
(Signaling System No.7, SS7)
• Το σύστημα σηματοδοσίας Νο. 7 παρουσιάστηκε μέσα από μια σειρά
συστάσεων της επιτροπής καθορισμού των διεθνών προδιαγραφών για
τις τηλεπικοινωνίες CCITT (μετέπειτα ITU).
– οι συστάσεις εισήχθησαν το 1980 (κίτρινο βιβλίο) και αναθεωρήθηκαν
το 1984 (κόκκινο βιβλίο) και το 1988 (μπλέ βιβλίο)
• Η δομή του συστήματος σηματοδοσίας ακολουθεί μια αρχιτεκτονική
διαστρωμάτωσης σε 7 στρώματα σύμφωνα με το πρότυπο OSI
Εφαρμογής
INAP MAP
ISUP TUP
Τμήμα Εφαρμογών με
Δυνατότητα
Παρουσίασης
Αλληλεπίδρασης (ΤCAP)
Μεταφοράς
Συνόδου
Δικτύου
Τμήμα Ελέγχου Σύνδεσης
Σηματοδοσίας (SCCP)
N
S Δίκτυο Σηματοδοσίας
Ζεύξης M
P Ζεύξη Σηματοδοσίας M
Δεδομένων T
PT
Φυσικό Ζεύξη Δεδομένων Σηματοδοσίας P
9
Υπηρεσίες Μεταφοράς
Σηματοδοσίας: NSP/MTP-SS7
• Tα κατώτερα στρώματα (1-3) λειτουργούν ως ένας γενικός μηχανισμός
μεταφοράς σημάτων ανεξάρτητα από το περιεχόμενο της σηματοδοσίας
ή το δίκτυο στο οποίο εντάσσονται.
• Ο κοινόχρηστος αυτός μηχανισμός ονομάζεται Τμήμα Υπηρεσίας Δικτύου
(Network Service Part, NSP) του πρωτοκόλου Νο. 7.
Εφαρμογής
INAP MAP
ISUP TUP
Τμήμα Εφαρμογών με
Δυνατότητα
Παρουσίασης
Αλληλεπίδρασης (ΤCAP)
Μεταφοράς
Συνόδου
Δικτύου
Τμήμα Ελέγχου Σύνδεσης
Σηματοδοσίας (SCCP)
N
S Δίκτυο Σηματοδοσίας
Ζεύξης M
P Ζεύξη Σηματοδοσίας M
Δεδομένων T
PT
Φυσικό Ζεύξη Δεδομένων Σηματοδοσίας P
10
Τμήμα Χρήστη (User Part)
• Xαρακτηριστικά παραδείγματα διαφορετικών εφαρμογών οι οποίες
χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του SS7 είναι οι ακόλουθες:
– Telephony User Part (TUP): σηματοδοσία η οποία είναι απαραίτητη
για έναν απλό χρήστη τηλεφωνίας.
– ISDN User Part (ISUP): σηματοδοσία η οποία είναι απαραίτητη για την
υποστήριξη ISDN κλήσεων και υπηρεσιών.
– Mobile Application Part (MAP): σηματοδοσία μεταξύ κόμβων του
δικτύου κινητής τηλεφωνίας GSM π.χ. την ανταλλαγή πληροφοριών
με τη μορφή διαλόγου (δηλ. ερωτήσεων και απαντήσεων) μεταξύ
MSC/VLR και HLR στην περίπτωση της αναζήτησης πληροφοριών
εντοπισμού θέσης ενός κινητού χρήστη.
– Intelligent Application Part (INAP): σηματοδοσία σχετική με την
υποστήριξη «έξυπνων» υπηρεσιών π.χ. την ανταλλαγή πληροφοριών
με τη μορφή διαλόγου (δηλ. ερωτήσεων και απαντήσεων) μεταξύ
ενός τηλεφωνικού κέντρου και ενός συστήματος (π.χ. μια βάση
δεδομένων) υποστήριξης «έξυπνων» υπηρεσιών.
11
Αρχιτεκτονική & Τηλ. Οντότητες στο

SS7 Δίκτυο
• Η αρχιτεκτονική του δικτύου σηματοδοσίας περιλαμβάνει
– Σημεία Σηματοδοσίας (Signaling Points, SP) τα οποία διασυνδέονται
– με Ζεύξεις Σηματοδοσίας (Signaling Links, SL)
– μέσω Σημείων Διαβίβασης Σηματοδοσίας (Signaling Transfer Points,
STP)
ST
P
SP SP
Φυσική Διαδρομή Σηματοδοσίας
Λογική Διαδρομή Σηματοδοσίας

12
SS7 Signaling Points
• Το SP είναι ένας κόμβος του δικτύου σηματοδοσίας (π.χ. ένα τηλεφωνικό
κέντρο)
– Κάθε SP έχει μια μοναδική ταυτότητα αναγνώρισης στο δίκτυο
σηματοδοσίας που ονομάζεται Κωδικός Σημείου Σηματοδοσίας
(Signaling Point Code, SPC).
 To SPC αποτελείται από δύο αριθμούς της ακόλουθης μορφής:
Ταυτότητα Δικτύου (Network ID, ΝΙ)-Κωδικός Σημείου
Σηματοδοσίας (SPC).
• Το SP το οποίο δημιουργεί τα μηνύματα σηματοδοσίας ονομάζεται Σημείο
Αφετηρίας (Originating Point, OP) και χαρακτηρίζεται απο ένα Κωδικό
Σημείου Αφετηρίας (Originating Point Code, OPC), ο οποίος ταυτίζεται με
τον SPC κωδικό του.
• Το SP στο οποίο τερματίζεται η σηματοδοσία ονομάζεται Σημείο
Προορισμού (Destination Point, DP) και χαρακτηρίζεται απο ένα Κωδικό
Σημείου Προορισμού (Destination Point Code, DPC), ο οποίος επίσης
ταυτίζεται με το SPC κωδικό του.
13
SS7 STPs – SLs- SLSs

• Τα SP, εκτός του OP και του DP, τα οποία αποτελούν μέρος του φυσικού
μονοπατιού σηματοδοσίας υποστηρίζοντας την απλή μεταφορά των
μηνυμάτων από το προηγούμενο SP στο επόμενο SP ονομάζονται Σημείa
Μεταβίβασης Σηματοδοσίαs (Signaling Transfer Points, STP).
• Εφόσον τα STP αποτελούν σημεία αναδρομολόγησης των μηνυμάτων δεν
είναι απαραίτητη η ανάλυση και η επεξεργασία του περιεχομένου τους.
• Η φυσική διασύνδεση μεταξύ των SPs πραγματοποιείται μέσω των SLs τα
οποία δεν είναι παρά PCM κανάλια (χρονοθυρίδες) αφιερωμένα στη
σηματοδοσία.
• Τα SLs τα οποία υποστηρίζουν τη σύνδεση των ίδιων SPs συγκροτούν τη
λεγόμενη Ομάδα Ζεύξεων Σηματοδοσίας (Signaling Link Set, SLS).
14
Λογικές & Φυσικές Διασυνδέσεις στο
SS7 Δίκτυο
SP SP STP STP
(α)
Λογική Διαδρομή Σηματοδοσίας SP SP
SLS, Φυσική Διαδρομή Σηματοδοσίας
(β)
15
Ιεραρχική Αρχιτεκτονική Δικτύου

Σηματοδοσίας
STP
STP
SP
16
Δεδομένα Σηματοδοσίας
• Στο SS7 η σηματοδοσία, μεταφέρεται με τη μορφή πακέτων από bits. Τα
πακέτα σηματοδοσίας, που ονομάζονται Μονάδες Σήματος (Signaling
Units, SUs) :
– Μονάδα Σηματοδοσίας Μηνύματος (Message Signal Unit, MSU): Τα
MSUs χρησιμοποιούνται για την μεταφορά πληροφοριών μεταξύ των
UPs
– Μονάδα Σηματοδοσίας Κατάστασης Ζεύξης (Link Status Signal Unit,
LSSU):Τα LSSUs χρησιμοποιούνται για την διαχείριση της κατάστασης
των SL
• π.χ. ανταλλάσσονται κατά την έναρξη λειτουργίας των SL ή
εφόσον υπάρχουν προβλήματα και επίκειται η τοποθέτηση τους
σε καθεστώς «εκτός λειτουργίας»
– Μονάδα Σηματοδοσίας Συμπλήρωσης (Fill In Signal Unit, FISU): Τα
FISUs χρησιμοποιούνται όταν δεν υπάρχουν μηνύματα σηματοδοσίας
προς μετάδοση οπότε μεταδίδονται πακέτα χωρίς πληροφορία.
• αναγκαιότητα συνεχούς λειτουργίας και επίβλεψης του SL
17
Τύποι από Signaling Units

MSU
F CK SIF SIO LI FIB FSN BIB BSN F
8 16 8n 8 2 6 1 7 1 7 8
272≥n≥2
User Info SLS OPC DPC NI SI
2 4
LSS
U
F CK SF LI FIB FSN BIB BSN F
8 16 8 ή 16 2 6 1 7 1 7 8
FI
S
F CK LI FIB FSN BIB BSN F
U
8 16 2 6 1 7 1 7 8
18
Δομή των Signaling Units-1/2
• Η σημασία των διάφορων πεδίων των SUs έχει ως εξής:
– Το F (Flag) δηλώνει την αρχή και το τέλος ενός SU (ακολουθία 8 bit
της εξής μορφής: 01111110)
– Το CK (Check Bits) χρησιμοποιείται για την ανίχνευση λαθών.
• δυαδικές πράξεις επί του περιεχομένου του μηνύματος (δηλ. των
bit που βρίσκονται μεταξύ του τελευταίου Bit του πεδίου F και
του πρώτου bit του πεδίου CK)
– Το SIF (Signaling Information Field) περιέχεται μόνο στα MSUs και
αποτελείται από δύο υποπεδία
• Την Ετικέτα (Label): περιλαμβάνει το Routing Label
[ OPC+DPC+SLS+CIC]
• Την Πληροφορία Χρήστη (User Info)
19
Δομή των Signaling Units-2/2

• Η σημασία των διάφορων πεδίων των SUs έχει ως εξής:
– To SIO (Service Information Octet) το οποίο υποδεοκνύει το UP και
αποτελείται από:
• Το SI (Service Indicator) που υποδεικνύει το UP π.χ. η ακολουθία
0101 δηλώνει το ISUP.
• Το ΝΙ (Network Indicator) που υποδεικνύει το είδος του δικτύου
π.χ. Εθνικό (10) η Διεθνές Δίκτυο (00).
– Το LI (Length Indicator) δείχνει τον αριθμό των bytes που περιέχονται
μεταξύ του CK και του LI
– Το SF (Status Field) είναι το λεγόμενο Πεδίο Κατάστασης το οποίο
περιέχεται μόνο στα LSSUs και δηλώνει την κατάσταση του SLπ.χ. η
ακολουθία 001 (Κανονικός Συγχρονισμός, Normal Alignment)
υποδηλώνει την κανονική λειτουργία της ζεύξης από τη σκοπιά του
αποστολέα του μηνύματος
20
Δομή ISUP SIF
• To SIF για το ISUP έχει την ακόλουθη δομή:
Ετικέτα Δρομολόγησης
(Routing Label)
Στρώμα 4 Μήνυμα ISUP
ISUP 16 4 14 14
CIC SLS OPC DPC

Στρώμα 3 SI
ΜΤP F
SI
O
Στρώμα 2
(ΜΤP)
ISUP-MSU
21
Δομή ISUP Μηνυμάτων

Σειρά Μετάδοσης των bit
transmission
8 7 6 5 4 3 2 1
• Τα Ετικέτα Δρομολόγησης (6 bytes) Σειρά Μετάδοσης
των Bytes
Κωδικός Αναγνώρισης Κυκλώματος CIC (2 bytes)
μηνύματα Κωδικός Μηνύματος (1byte)
ISUP έχουν Υποχρεωτική Παράμετρος Α (n bytes) Τμήμα
Υποχρεωτικών
την εξής Υποχρεωτική Παράμετρος Λ (n bytes)
Παραμέτρων
Σταθερού
γενική Ένδειξη Θέσης Παραμέτρου M (1 byte)

Μήκους
δομή: Ένδειξη Θέσης Παραμέτρου Π (1 byte)

Τμήμα
Ένδειξη Θέσης Έναρξης Προαιρετικών Παραμέτρων Υποχρεωτικών
Ενδείκτης Μήκους Παραμέτρου M (1 byte) Παραμέτρων
Μεταβλητού
Παράμετρος M (n byte) Μήκους
Ενδείκτης Μήκους Παραμέτρου Π (1 byte)

Παράμετρος Π (n byte)
Όνομα Παραμέτρου (= Ρ) (1byte)
Ενδείκτης Μήκους Παραμέτρου Ρ (1 byte)
Παράμετρος Ρ (n byte)
Όνομα Παραμέτρου (= Ω) (1 byte) Τμήμα

Προαιρετικών
Ενδείκτης Μήκους Παραμέτρου Ω (1 byte) Παραμέτρων
Παράμετρος Ω (n byte)
Τέλος Προαιρετικών Παραμέτρων
22
Επιτυχημένη Αποκατάσταση-
Φυσιολογική Απόλυση Κλήσης
ISDN Τηλεφωνικό Κέντρο Τηλεφωνικό Κέντρο ISDN
Καλών Χρήστης Καλούντα Χρήστη Καλούμενου Χρήστη Καλούμενος Χρήστης
OPC DPC1/OPC1 DPC
Πληκτρ Αίτηση
ολόγησ Αποκατάστασης
ΙΑΜ Αίτηση
η Κλήσης
Αποκατάστασης
Αριθμο Κλήσης
ύ ACΜ
Αποδοχή Κλήσης
CPG Ένδειξη
Αποδοχή Κλήσης Καλούμενη
Σύνδεση ς
ANM Κλήσης
Σύνδεση
Ομιλία
Φωνή/Δεδομένα
Κατέβ Αίτηση Απόλυσης
ασμα Κλησης REL
Ακουσ
τικού Απόλυση Κλησης
RLC
Απόλυση Κλησης
Απόλυση Κλήσης
23
Initial Address Message (IAM)-1/14
TIME MSG DIR DATA

14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
SIO 1000 0101: 10 (=Εθνικό Δίκτυο) 00 0101 (=ISUP)
24
TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Routing Label 0110 0110 DPC =21+22+25+26=102

1000 0000
0001 0001 OPC =21+22+26=70
0101 0000
SLS =20+22=5
25
TIME MSG DIR DATA

14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
CIC 0000 0101

0000 0000 CIC=5
26
TIME MSG DIR DATA

14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Message Type Rec. Q.763, Table 4: 0000 0001= Initial Address
27

TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Nature of connection indicators Rec. Q.763, 3.35: 0000 0000
Forward Call Indicators Rec. Q.763, 3.23: 0110 0000 , 0000 0001
Calling Party Category Rec. Q.763, 3.11: 0000 1010
Transmission medium requirement Rec. Q.763, 3.54: 0000 0000 28

TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Θέση υποχρεωτικής παραμέτρου Υποχρεωτική παράμετρος μετά από 2 bytes
Θέση Προαιρετικών παραμέτρων Έναρξη προαιρετικού μέρους μετά από 9 bytes
Μήκος υποχρεωτικής παραμέτρου Μήκος=7 bytes
Τιμή υποχρεωτικής παραμέτρου Rec. Q.763, Table 32, 3.9 29

Called Party Number: CPN=7040305040

TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Echo Control Information Rec. Q.763, 3.19
Μήκος προαιρετικής παραμέτρου Μήκος 1 byte
Τιμή προαιρετικής παραμέτρου 0000 0011

30
TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Propagation Delay Counter Rec. Q.763, 3.42
Τιμή προαιρετικής παραμέτρου 0000 0000 0000 0000

31

TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Calling Party Number Rec. Q.763, 3.10
Τιμή προαιρετικής παραμέτρου Calling Party Number: CPN=7040300032

32
TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
User Service Information Rec. Q.763, 3.57 + Q.931, Table 4.6

1001 0000
1010 0011
33
User Service Information (ITU-T Rec.

Q.763, Q.931-1/2 )
8 7 6 5 4 3 2 1
1 Ext Coding Information transfer capability

. standard
2 Ext Transfer Information transfer rate
. mode
2a Ext Structure Configurat Establish
. ion ment
2b Ext Symmetry Iinformation transfer rate
. (destination to origination)
3 Ext Layer User information
. ident. layer 1 protocol
NOTES
1 Octet 2a is omitted if default values apply to all fields of octets 2a
and 2b.
2 Octet 2b is omitted if default values apply to all fields of octet 2b.
3 Octets 3, 4, 5 or any combination of these octets may be omitted.
Octet 3 may be extended as described in Table 4-6/Q.931. 34
User Service Information (ITU-T Rec.
Q.763, Q.931-2/2 )
80 = 100 (=ITU Coding) 0 0000 (=Information Transfer Capability: Speech)
90 = 100 (=Circuit Mode) 1 0000 (=Information Transfer Rate: 64 kbps)
A3= 101 (Layer 1 ID) 0 0011 (=User Info Layer 1 protocol: G.711 A-law)
35

TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Access Transport Rec. Q.763, 3.3

0000 0010
1001 0001
1000 0001 36
TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
User teleservice information Rec. Q.763, 3.59+Q.931 Table 4-15

1000 0001 37
User Teleservice Information (ITU-T

Rec. Q.763, Q.931-1/2)
38
User Teleservice Information (ITU-T
Rec. Q.763, Q.931-2/2)
91 = 1000 0000
100 (=ITU Coding)
0 00 (=Interpretation: primary choice)
00 (=Presentation method of protocol profile : High Layer)
81 = 1 000 0001 (=High Layer Characteristics ID: Telephony)
39

TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Optional Forward Call Indicators Rec. Q.763, 3.38

40
TIME MSG DIR DATA
14:54:13:3 IAM S 85 66 80 11 50 05 00 01 00 60
01 0A 00 02 09 07 02 90 07 04
03 05 04 37 01 03 31 02 00 00
0A 07 03 13 07 04 03 00 23 1D
03 80 90 A3 03 04 7D 02 91 81
34 02 91 81 08 01 80 39 06 34
C0 31 D4 37 C0 00
Parameter compatibility info Rec. Q.763, 3.41
Τιμή προαιρετικής παραμέτρου
Τέλος Μηνύματος 41
Release Message (REL)

TIME MSG DIR DATA
14:54:28:3 REL S 85 66 80 11 50 05 00 0C 02 00
02 80 90
Θέση υποχρεωτικής παραμ. Υποχρ. Παραμ. Μεταβλ. μήκους μετά από 2 byte
Θέση προαιρετικών παραμ. Ένδειξη μη ύπαρξης προαιρετικών παραμέτρων
Μήκος υποχρεωτικής παραμέτρου Μήκος 2 byte
Τιμή Παραμέτρου Rec. Q.763, 3.12+Q.850,

42
Cause Indicators (ITU-T Rec. Q.763,
Q.850)-1/2
8 7 6 5 4 3 2 1
1 Ext. Coding Spare Location

standard
2 Ext. Cause value

3
·
· Diagnostic(s) (if any)
·
3n
NOTE – Octet 3 to 3n may be omitted or repeated, 3′ to 3′n.
FIGURE 13/Q.763
Cause indicators parameter field
43
Cause Indicators (ITU-T Rec. Q.763,

Q.850)-2/2
80 = 1000 0000
1000(=ITU Coding)
0000 (=Location: User)
90 = 10001 0000
1001 (=Cause Class: Normal Event)
1 001 0000 (=Cause Value: 16, Normal Call Clearing)
44
Ενότητα: Δίκτυα Η/Υ – Στρώμα Δικτύου
• Βασικές Λειτουργίες Πρωτοκόλλου IP
• Δομή IP Πακέτου (IPv4)
• IP Διευθύνσεις
• Διεύθυνση Δικτύου- Διεύθυνση Υπολογιστή
• Πλήθος Δικτύων & Τερματικών Συσκευών
• Κλάσεις Δικτύων & Δεκαδικές Τιμές
• Υποδίκτυα IP (Subnet)
• Μάσκα Δικτύου
• IPv6
• Πρωτόκολλα Δρομολόγησης
• Κατηγορίες Πρωτοκόλλων Δρομολόγησης
• Αλγόριθμος Δρομολόγησης Κατάστασης Ζεύξης
• Αλγόριθμος Δρομολόγησης Απόστασης Διανύσματος
• Ιεραρχική Δρομολόγηση
• Open Short Path First, OSPF
• Border Gateway Protocol, BGP
• OSPF Υπολογισμός Κόστους & Πίνακας Δρομολόγησης 5
Δίκτυα ΗΥ- Στρώμα Δικτύου
Βασικές Λειτουργίες Πρωτοκόλλου IP

• To IP πρωτόκολλο αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα
πρωτοκόλλου, το οποίο λειτουργεί στο επίπεδο του Στρώματος Δικτύου
• Οι βασικές λειτουργίες-χαρακτηριστικά του IP συνοψίζονται στα εξής:
– Διαχειρίζεται ζητήματα διευθυνσιοδότησης
– Διαχειρίζεται τον κατακερματισμό και την ανασυγκρότηση των
πακέτων- Μέγιστο Μήκος 64 Kbyte
– Λειτουργεί στις τερματικές συσκευές και στους ενδιάμεσους
δρομολογητές (routers)
– Δεν απαιτεί την αποκατάσταση σύνδεσης μεταξύ δύο σημείων
προκειμένου να αποσταλούν τα δεδομένα (connectionless)
– Δεν εκτελεί έλεγχο για την αξιόπιστη παράδοση των δεδομένων
από άκρο σε άκρο - ο έλεγχος εκτελείται σε ανώτερα στρώματα
(π.χ. TCP στο στρώμα μεταφοράς)
7
Δομή IP Πακέτου (IPv4)-1/5
• To IP πακέτο αποτελείται από
– την Επικεφαλίδα (Header) με μήκος τουλάχιστον 20 byte
– τα δεδομένα με μεταβλητό μήκος
Δομή Ip Πακέτου

• Τα επιμέρους πεδία της Επικεφαλίδας έχουν ως εξής:
– VERS (Version): 4 bit που υποδεικνύουν το format της επικεφαλίδας
(τιμή 4 και 6 για ένα IPv4 και για ένα IPv6 πακέτο, αντίστοιχα.
– HLEN (Header Length): η 4 bit λέξη υποδεικνύει το μήκος της
επικεφαλίδας (σε λέξεις των 32 bit)
– Service Type: 8 bits τα οποία προσδιορίζουν την προτεραιότητα του
πακέτου όπως ορίζεται από τα ανώτερα στρώματα
– Total Length: 16 bits τα οποία υποδεικνύουν το συνολικό μήκος του
πακέτου
9
– Identification: 16 bits τα οποία αναγνωρίζουν το αρχικά ενιαίο
πακέτο στο οποίο ανήκει το παρών κατακερματισμένο πακέτο.
– Flags: ένα 3-bit πεδίο στο οποίο τα δύο τελευταία bits (17o & 18o)
ελέγχει τη διαδικασία του κατακερματισμού. Το 17ο bit λαμβάνει την
τιμή 1 (0) για να υποδηλώσει τη (μη) δυνατότητα κατακερματισμού,
ενώ το 18ο bit λαμβάνει την τιμή 1 (0) για να υποδείξει ότι (δεν)
ακολουθούν άλλα τμήματα του ιδίου κατακερματισμένου πακέτου.
– Fragment Offset: 13 bits τα οποία υποδηλώνουν τη θέση του
παρόντος πακέτου ως τμήμα του ιδίου κατακερματισμένου πακέτου.
Η θέση του παρόντος πακέτου-τμήματος μετράται σε bytes από την
αρχή του ενιαίου πακέτου.
Δομή IP πακέτου 10

– Time to Live (TTL): αυτό το πεδίο προσδιορίζει το μέγιστο αριθμό
hops, που επιτρέπεται να εκτελέσει ένα πακέτο στη διαδρομή προς
τον προορισμό του. Κάθε φορά που το πακέτο περνά από ένα router,
o αριθμός αυτός μειώνεται και όταν φθάσει την τιμή 0 το πακέτο
απορρίπτεται. Ουσιαστικά, το πεδίο αυτό προστατεύει το πακέτο από
κυκλικές διαδρομές (Loops).
– Protocol: – 8 bits τα οποία υποδεικνύουν το πρωτόκολλο στο οποίο το
IP προσφέρει υπηρεσίες π.χ. TCP=6 ή UDP=17.
– Header checksum: – 16 bits τα οποία επιτρέπουν την ανίχνευση
λαθών στην επικεφαλίδα του πακέτου και την απόρριψη των
παραποιημένων πακέτων.
11
– Source address: 32 bits τα οποία προσδιορίζουν την IP διεύθυνση του
κόμβου, ο οποίος έχει αποστείλει το πακέτο.
– Destination address: 32 bits τα οποία προσδιορίζουν την IP
διεύθυνση στην οποία αποστέλλονται τα πακέτα δεδομένων.
– Options: – αυτό το προαιρετικό πεδίο έχει μεταβλητό μήκος και
επιτρέπει στο IP να υποστηρίζει διαφορετικές διαδικασίες, όπως για
παράδειγμα είναι αυτές της ασφάλειας.
– Padding: – αυτό το πεδίο αυτό αποτελείται από μηδενικά τα οποία
προστίθενται προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι η επικεφαλίδα
αποτελείται από ακέραιο αριθμό λέξεων με μήκος 32 bits.
– Data: αυτό το πεδίο περιέχει τα δεδομένα που προέρχονται από τα
ανώτερα στρώματα.
12
IP Διευθύνσεις
• Η IP διεύθυνση αποτελείται από 32 bits (4 bytes), τα οποία για λόγους
ευκολίας αναπαρίστανται με τη χρήση δεκαδικών αριθμών.
– Δεκαδική Αναπαράσταση Διευθύνσεων IP: Η δεκαδική εκδοχή των IP
διευθύνσεων προκύπτει από την μετατροπή της δυαδικής λέξης, που
αντιστοιχεί σε κάθε ένα από τα 4 bytes της διεύθυνσης, στην
αντίστοιχη δεκαδική τιμής της.
• Η IP διεύθυνση δεν αναπαριστά τον κάθε τηλεπικοινωνιακό κόμβο στο

σύνολο του αλλά μία μεμονωμένη θύρα σύνδεσης με το δίκτυο.
– Το ARP πρωτόκολλο επιτρέπει τη συσχέτιση της IP διεύθυνσης μιας
θύρας σύνδεσης με το δίκτυο, με την αντίστοιχη MAC διεύθυνσή της.
13
Διεύθυνση Δικτύου- Διεύθυνση
Υπολογιστή
• Οι IP διευθύνσεις αποτελούνται από 2 τμήματα με την ακόλουθη
σημασία:
– Διεύθυνση Δικτύου: αυτό το τμήμα της IP διεύθυνσης υποδεικνύει το
δίκτυο στο οποίο ανήκει η IP διεύθυνση
– Διεύθυνση ΗΥ (Host ID): αυτό το τμήμα της IP διεύθυνσης
υποδεικνύει τον ΗΥ, ο οποίος ανήκει στο δίκτυο που υποδεικνύει το
τμήμα της διεύθυνσης που αναφέρεται στο δίκτυο
• Ανάλογα με το μήκος της διεύθυνσης δικτύου οι IP διευθύνσεις
διακρίνονται σε τρείς κλάσεις ή τύπους
– Κλάση Α: 8 bit διεύθυνση δικτύου/24 bit διεύθυνση ΗΥ
– Κλάση Β: 16 bit διεύθυνση δικτύου/16 bit διεύθυνση ΗΥ
– Κλάση C: 24 bit διεύθυνση δικτύου/8 bit διεύθυνση ΗΥ
0 7 31
Κλάση Α 0 Network ID Host ID
0 15 31
Κλάση Β 10 Network ID Host ID
0 23 31
110 Network ID Host ID
Κλάση C 14
Πλήθος Δικτύων & Τερματικών

Συσκευών
• Το πλήθος των bit που αντιστοιχούν στο τμήμα της διεύθυνσης του
δικτύου και του ΗΥ καθορίζει:
– το μέγιστο πλήθος των δικτύων
– το μέγιστο πλήθος των ΗΥ
• Δεδομένου α) ότι σε κάθε κλάση τα πρώτα bit (πλέον σημαντικά, most
significant) λαμβάνουν συγκεκριμένες τιμές και β) ότι διευθύνσεις με όλα
τα bit “0” ή “1” έχουν ειδική χρήση προκύπτει:
– Κλάση Α: πλήθος δικτύων=27-2=126, πλήθος ΗΥ=224-2=16.777.214
– Κλάση Β: πλήθος δικτύων=214=16.384, πλήθος ΗΥ=216-2=65.534
– Κλάση C: πλήθος δικτύων=221=2.097.152, πλήθος ΗΥ=28-2=254
15
Κλάσεις Δικτύων & Δεκαδικές
Τιμές
• Το πλήθος των bit a) που χρησιμοποιούνται για τη σήμανση του δικτύου
καθώς και β) η δέσμευση των πρώτων bit (most significant), ώστε να
λαμβάνουν συγκεκριμένες τιμές οδηγεί στην ακόλουθη αντιστοιχία
μεταξύ των κλάσεων και της δεκαδικής τιμής του 1ου byte:
Κλάση Δεκαδική Τιμή 1ου Byte Τύπος Διεύθυνσης Δικτύου

Κλάση Α 0…127 Network.Host.Host.Host
Κλάση Β 128…191 Network.Network.Host.Host
Κλάση C 192…223 Network.Network. Network.Host
Κλάση D 224…239 Multicast
Κλάση Ε 240…254 Μελλοντική Χρήση
16
Υποδίκτυα IP (Subnet)
• Οι χρήση των κλάσεων δικτύου οδηγεί σε κατασπατάληση των IP
διευθύνσεων :
– όταν ο αριθμός των ΗΥ είναι κατά πολύ μικρότερος από τον αριθμό
των διευθύνσεων που προσφέρει η εκάστοτε κλάση
• Μία από τις λύσεις που εξασφαλίζουν την πλέον αποδοτική αξιοποίηση
των υπαρχουσών αλλά πεπερασμένου αριθμού IP διευθύνσεων είναι η
χρήση των Υποδικτύων (Subnets)
• Τα Υποδίκτυα (Subnets) δημιουργούνται εφόσον επιλεχθεί
– να μειωθεί κατά ένα αριθμό bit το τμήμα διεύθυνσης του ΗΥ
(συγκριτικά με την τυποποίηση της εκάστοτε κλάσης)
– να επεκταθεί κατά τον αντίστοιχο αριθμό από bits το τμήμα
διεύθυνσης του δικτύου
IP διεύθυνση με τη
Διεύθυνση Δικτύου Διεύθυνση ΗΥ χρήση Υποδικτύου
IP διεύθυνση χωρίς
τη χρήση Υποδικτύου
Διεύθυνση Δικτύου Διεύθυνση ΗΥ
17
Μάσκα Δικτύου-1/2
• Η ορθή χρήση-κατανόηση μιας IP διεύθυνσης, ιδιαίτερα όταν υπάρχει η
δυνατότητα χρήσης των Υποδικτύων, επιβάλλει την εισαγωγή της έννοιας
της Μάσκας Δικτύου
• Η Μάσκα Δικτύου αποτελείται από 32 bits (4 bytes), τα οποία
αντιστοιχούν 1 προς 1 στα αντίστοιχα bit μιας IP διεύθυνσης
• Tα bit της Μάσκας Δικτύου τα οποία λαμβάνουν
– την τιμή “1” υποδηλώνουν το τμήμα της IP διεύθυνσης που
υποδηλώνει τη διεύθυνση του δικτύου
– την τιμή “0” υποδηλώνουν το τμήμα της IP διεύθυνσης που
αντιστοιχεί στη διεύθυνση του host
Κλάση Βασική Μάσκα Δικτύου Βασική Μάσκα Δικτύου
(Δυαδική) (Δεκαδική)
Κλάση Α 11111111.00000000.00000000.0000000 255.0.0.0
0
Κλάση Β 11111111. 11111111.00000000.00000000 255.255.0.0
Κλάση C 11111111. 11111111. 11111111.00000000 255.255.255.0
18
Μάσκα Δικτύου-2/2
• H εισαγωγή της έννοιας της Μάσκας Δικτύου διευκολύνει τη δημιουργία
Υποδικτύων
• Με τη χρήση Μασκών Δικτύου, που αποδίδουν κάποια bit από τη
διεύθυνση του host των βασικών κλάσεων στη διεύθυνση του δικτύου,
δημιουργούνται με εύκολο τρόπο υποδίκτυα
• Για παράδειγμα με τη χρήση των Μασκών δικτύου του Πίνακα
δημιουργούνται Υποδίκτυα εντός της κλάσης C
– Ένας εναλλακτικός τρόπος να δηλώνονται οι μάσκες δικτύου και
παράλληλα οι IP διευθύνσεις είναι ο ακόλουθος: π.χ. 192.3.4.16/30
Πλήθος Bit Μάσκα Δικτύου Πλήθος Bit Μάσκα Δικτύου

Διεύθυνσης (Δεκαδική) Διεύθυνσης (Δεκαδική)
Δικτύου Δικτύου
25 255.255.255.128 28 255.255.255.240
26 255.255.255.192 29 255.255.255.248
27 255.255.255.224 30 255.255.255.252
19
IPv6
• Η κάλυψη των αναγκών που παρουσιάζουν οι σύγχρονες
τηλεπικοινωνιακές εφαρμογές οδήγησε στην εξέλιξη του IP πρωτόκολλου
στη IPv6 εκδοχή του
• Το IPv6 διαθέτει τα εξής νέα χαρακτηριστικά:
– Πεδία διευθύνσεων από 4 έως 16 byte
– Διαφοροποιεί με πιο αποδοτικό τρόπο το είδος των δεδομένων
(video, φωνή)
– Υποστηρίζει την κινητικότητα των χρηστών (mobile IP)
– Υποστηρίζει πιο αποδοτικά διαδικασίες ασφάλειας
– Υποστηρίζει πιο αποδοτικά το multicasting
20
Πρωτόκολλα Δρομολόγησης
• Τυπικά ένας υπολογιστής υπηρεσίας (προέλευσης ή προορισμού
δεδομένων) συνδέεται σε ένα προεπιλεγμένο δρομολογητή (προέλευσης
ή προορισμού δεδομένων)
• Συνεπώς, η δρομολόγηση ενός πακέτου από ένα υπολογιστή υπηρεσίας
(προέλευσης) σε ένα άλλο υπολογιστή υπηρεσίας (προορισμού)…
– …ουσιαστικά αποτελεί ένα πρόβλημα δρομολόγησης από το
δρομολογητή προέλευσης στο δρομολογητή προορισμού
• Η επιλογή του “καλύτερου” δρόμου δρομολόγησης (με το “μικρότερο
κόστος”) αποτελεί τον πυρήνα της λειτουργίας των πρωτόκολλων
δρομολόγησης και των αλγόριθμων οι οποίοι υλοποιούν αυτές τις
επιλογές
21
Κατηγορίες Πρωτοκόλλων
Δρομολόγησης
• Τα Πρωτόκολλα δρομολόγησης ή με μεγαλύτερη ακρίβεια οι αλγόριθμοι
τους μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής:
– Καθολικοί Αλγόριθμοι Δρομολόγησης
 π.χ. Αλγόριθμοι Κατάστασης Ζεύξης (Link State)
– Αποκεντρωμένοι Αλγόριθμοι Δρομολόγησης
 π.χ. Αλγόριθμοι Απόστασης Διανύσματος(Distance Vector)
22
Αλγόριθμος Δρομολόγησης
Κατάστασης Ζεύξης
• Οι Αλγόριθμοι Δρομολόγησης Κατάστασης Ζεύξης βασίζονται στη γνώση
της τοπολογίας του δικτύου και του κόστους των ζεύξεων.
• Η γνώση των προαναφερόμενων πληροφοριών διαχέεται από κάθε
δρομολογητή (broadcast) προς τους υπόλοιπους δρομολογητές.
• Κάθε δρομολογητής μεταδίδει (broadcast) την ταυτότητα και το κόστος
των ζεύξεων οι οποίες είναι άμεσα συνδεδεμένες σε αυτόν.
23
Αλγόριθμος Δρομολόγησης
Απόστασης Διανύσματος
• Οι Αλγόριθμοι Δρομολόγησης Απόστασης Διανύσματος είναι:
– Κατανεμημένοι διότι κάθε δρομολογητής:
• δέχεται πληροφορίες από έναν ή περισσότερους από τους
απευθείας συνδεδεμένους γείτονες του.
• κάνει υπολογισμούς οι οποίοι επιστρέφονται πίσω στους γείτονες
του.
– Επαναληπτικοί διότι η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι να μην υπάρχουν
άλλες πληροφορίες να ανταλλαχθούν ανάμεσα στους γειτονικούς
δρομολογητές.
– Ασύγχρονοι διότι δεν απαιτείται η συγχρονισμένη λειτουργία
ανάμεσα στους δρομολογητές.
24
Ιεραρχική Δρομολόγηση
 π.χ. Αλγόριθμοι Κατάστασης Ζεύξης (Link State)
 π.χ. Αλγόριθμοι Διανύσματος Απόστασης (Distance Vector)
25
Open Short Path First, OSPF
• π.χ. Αλγόριθμοι Κατάστασης Ζεύξης (Link State)
• π.χ. Αλγόριθμοι Διανύσματος Απόστασης (Distance Vector)
26
Border Gateway Protocol,

BGP
• π.χ. Αλγόριθμοι Κατάστασης Ζεύξης (Link State)
• π.χ. Αλγόριθμοι Διανύσματος Απόστασης (Distance Vector)
27
OSPF Υπολογισμός Κόστους &
Πίνακας Δρομολόγησης-1/9
Core 1 Pc User 1/VLAN 30:Users
IP address: 10.0.30.2/24
Default Gateway:10.0.30.1
Pc VoIP-1/VLAN 10: Server Pc User 1/VLAN 30:Users

IP address: 10.0.10.2/24 IP address: 10.0.30.3/24
Default Gateway:10.0.10.1 Default Gateway:10.0.30.1
Core 1
Pc M1/VLAN 20:NOC
fa
0
User Hub Member 1
/1
IP address: 10.0.20.2/24 1 Core 1 Core 1
Switch /22 Router
fa0 serial0/0
X.21 Primary line Member1-r
2 Mbps serial0/0 Pc 1/LAN : User
10.6.0.1/30
10.6.0.2/30 fa0/0 IP address: 10.1.1.11/24
fa0/2
fa0/24 serial0/1 10.1.1.1/24
fa0/0
10.6.0.9/30
10.0.10.1/24
serial0/1
3
10.0.20.1/24
0/
10.6.0.6/30
fa
10.0.30.1/24
X.21 Secondary line
Pc M2/VLAN 20:NOC
1 Mbps Pc M3/LAN :NOC
IP address: 10.0.20.3/24
IP address: 10.1.1.2/24
Default Gateway:10.0.20.1 Hub Member 1
Core 2 Pc VoIP-2/VLAN 40: Server

IP address: 10.0.40.2/24
Default Gateway:10.0.40.1 Member 3
X.21 Secondary line
Core 2 1 Mbps Hub Member 3
Pc S1/VLAN 60:NOC fa
0/
Core 2 Router serial0/1
11 serial0/1
IP address: 10.0.60.2/24 Switch 10.6.0.5/30 serial0/0
10.6.0.10/30
Pc 1/LAN :User
10.6.0.14/30 IP address: 10.1.3.11/24
fa0/0 serial0/0 fa0/0
fa0/2 fa0/24 10.6.0.13/30 10.1.3.1/24
10.0.40.1/24 X.21 Primary line
10.0.50.1/24 2 Mbps
Pc S3/LAN :NOC
/3 Member3-r
fa0/22
fa0 10.0.60.1/24 IP address: 10.1.3.2/24
Pc S2/VLAN 60:NOC Core 2

IP address: 10.0.60.3/24
User Hub
Pc User 4/VLAN 50:Users
IP address: 10.0.50.3
Pc User 3/VLAN 50:Users Network Mask: 255.255.255.0
IP address: 10.0.50.2 Default Gateway:10.0.50.1
Network Mask: 255.255.255.0
28

Member3-r#show ip route
Codes: C - connected, S - static, I - IGRP, R - RIP, M - mobile, B - BGP
D - EIGRP, EX - EIGRP external, O - OSPF, IA - OSPF inter area
N1 - OSPF NSSA external type 1, N2 - OSPF NSSA external type 2
E1 - OSPF external type 1, E2 - OSPF external type 2, E - EGP
i - IS-IS, L1 - IS-IS level-1, L2 - IS-IS level-2, ia - IS-IS inter area
* - candidate default, U - per-user static route, o - ODR
P - periodic downloaded static route
Gateway of last resort is not set
10.0.0.0/8 is variably subnetted, 11 subnets, 2 masks
O 10.0.10.0/24 [110/65] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
C 10.6.0.12/30 is directly connected, Serial0/0
O 10.6.0.4/30 [110/128] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0
O 10.1.1.0/24 [110/138] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
[110/138] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0
O 10.6.0.0/30 [110/128] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
O 10.0.30.0/24 [110/65] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
O 10.0.20.0/24 [110/65] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
O 10.0.40.0/24 [110/65] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0
O 10.0.60.0/24 [110/65] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0
O 10.0.50.0/24 [110/65] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0
29
Member3-r#show ip route
Codes: C - connected, S - static, I - IGRP, R - RIP, M - mobile, B - BGP
D - EIGRP, EX - EIGRP external, O - OSPF, IA - OSPF inter area
N1 - OSPF NSSA external type 1, N2 - OSPF NSSA external type 2
E1 - OSPF external type 1, E2 - OSPF external type 2, E - EGP
i - IS-IS, L1 - IS-IS level-1, L2 - IS-IS level-2, ia - IS-IS inter area
* - candidate default, U - per-user static route, o - ODR
P - periodic downloaded static route
Gateway of last resort is not set
10.0.0.0/8 is variably subnetted, 11 subnets, 2 masks
O 10.0.10.0/24 [110/65] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
O 10.6.0.4/30 [110/128] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0
O 10.1.1.0/24 [110/138] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
[110/138] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0
O 10.6.0.0/30 [110/128] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
O 10.0.30.0/24 [110/65] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
O 10.0.20.0/24 [110/65] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1
O 10.0.40.0/24 [110/65] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0
O 10.0.60.0/24 [110/65] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0
O 10.0.50.0/24 [110/65] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0 30

Σύμφωνα με τον προαναφερόμενο πίνακα δρομολόγησης ο router με το
συμβολικό όνομα Member3-r είναι άμεσα συνδεδεμένος με τα εξής δίκτυα:
•Δίκτυο 10.6.0.12/30 μέσω της σειριακής θύρας Serial 0/0: Σύμφωνα με την
τοπολογία του Σχήματος το δίκτυο αυτό το εκπροσωπεί σε επίπεδο φυσικής
διασύνδεσης ο router με το συμβολικό όνομα Core2-r μέσω της σειριακής
θύρας Serial 0/0 με IP διεύθυνση 10.6.0.13/30.
•Δίκτυο 10.6.0.8/30 μέσω της σειριακής θύρας Serial 0/1: Σύμφωνα με την
τοπολογία του Σχήματος το δίκτυο αυτό το εκπροσωπεί σε επίπεδο φυσικής
διασύνδεσης ο router με το συμβολικό όνομα Core1-r μέσω της σειριακής
θύρας Serial 0/1 με IP διεύθυνση 10.6.0.9/30.
31
Τα OSPF δεδομένα δρομολόγησης υποδεικνύουν τη βέλτιστη διαδρομή από
την άποψη κόστους προς ένα συγκεκριμένο δίκτυο. Το κόστος της διαδρομής
δίνεται με τη μορφή δύο αριθμών οι οποίοι περιέχονται σε αγκύλες π.χ.
[110/65]. Ο αριθμός 110 αποτελεί το κόστος του ίδιου του πρωτόκολλου
δρομολόγησης (AD, Administrative Distance). Για παράδειγμα, η
δρομολόγηση μέσω μιας άμεσης φυσικής σύνδεσης (όπως ορίζεται από τις
route με την ένδειξη “C”) έχει κόστος AD=0 ενώ το κόστος του OSPF και του
RIP πρωτόκολλου λαμβάνει τις τιμές AD=110 και AD=120, αντίστοιχα. Υπό
αυτή την έννοια, για ένα κοινό προορισμό επιλέγεται το πρωτόκολλο του
οποίου οι οδηγίες δρομολόγησης παρουσιάζουν χαμηλότερο κόστος : Κόστος
Άμεσης Φυσικής Σύνδεσης<Κόστος του OSPF<Κόστους του RIP. Ο αριθμός 65
αναπαριστά το κόστος της δρομολόγησης σύμφωνα με τον υπολογισμό του
εκάστοτε πρωτοκόλλου δρομολόγησης.
32

•Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν ανακτηθεί από το OSPF
πρωτόκολλο προκύπτουν τα εξής δεδομένα δρομολόγησης:
•10.0.10.0/24 [110/65] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1: η πρόσβαση στο δίκτυο
10.0.10.0/24 (δηλ στο Server VLAN του Core1) είναι εφικτή με τη
δρομολόγηση προς την IP διεύθυνση 10.6.0.9 (δηλ. μέσω της σειριακής
θύρας serial 0/1 του router Core1-r). Το συνολικό κόστος της διασύνδεσης
προκύπτει εφόσον ληφθεί υπόψη ότι ανάμεσα στο προορισμό και την
αφετηρία της δρομολόγησης μεσολαβούν μια σειριακή (BW=1.544 Kbps,
Κόστος=64) και μία Ethernet (BW=100 Mbps, Κόστος=1) ζεύξη.
•10.6.0.4/30 [110/128] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0: η πρόσβαση στο
δίκτυο 10.6.0.4/30 (δηλ στο Member1) είναι εφικτή με τη δρομολόγηση προς
την IP διεύθυνση 10.6.0.13 (δηλ. μέσω της σειριακής θύρας serial 0/0 του
router Core2-r). Το συνολικό κόστος της διασύνδεσης προκύπτει εφόσον
ληφθεί υπόψη ότι ανάμεσα στο προορισμό και την αφετηρία της
δρομολόγησης μεσολαβούν δύο σειριακές ζεύξεις (BW=1.544 Kbps,
Κόστος=64). 33
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν ανακτηθεί από το OSPF πρωτόκολλο
προκύπτουν τα εξής δεδομένα δρομολόγησης:
•10.1.1.0/24 [110/138] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1 & [110/138] via
10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0: η πρόσβαση στο δίκτυο 10.1.1.0/24 (δηλ στο LAN
του Member1) είναι εφικτή τόσο με τη δρομολόγηση προς την IP διεύθυνση
10.6.0.9 (δηλ. μέσω της σειριακής θύρας serial 0/1 του router Core1-r), όσο
και με τη δρομολόγηση προς την IP διεύθυνση 10.6.0.13 (δηλ. μέσω της
σειριακής θύρας serial 0/0 του router Core2-r). Το συνολικό κόστος των δύο
αυτών εναλλακτικών διασυνδέσεων είναι ισοδύναμο και προκύπτει εφόσον
ληφθεί υπόψη ότι ανάμεσα στο προορισμό και την αφετηρία της
δρομολόγησης μεσολαβούν 2 σειριακές ζεύξεις (BW=1.544 Kbps, Κόστος=64)
και μία Ethernet 10 Μbps (BW=10 Mbps, Κόστος=10) ζεύξη.
34

•10.6.0.0/30 [110/128] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1: η πρόσβαση στο δίκτυο
10.6.0.0/30 (δηλ στο Member1) είναι εφικτή με τη δρομολόγηση προς την IP
διεύθυνση 10.6.0.9 (δηλ. μέσω της σειριακής θύρας serial 0/1 του router
Core1-r). Το συνολικό κόστος της διασύνδεσης προκύπτει εφόσον ληφθεί
υπόψη ότι ανάμεσα στο προορισμό και την αφετηρία της δρομολόγησης
μεσολαβούν δύο σειριακές ζεύξεις (BW=1.544 Kbps, Κόστος=64).
35
•Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν ανακτηθεί από το OSPF
πρωτόκολλο προκύπτουν τα εξής δεδομένα δρομολόγησης:
•10.0.30.0/24 [110/65] via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1 & 10.0.20.0/24 [110/65]
via 10.6.0.9, 1d00h, Serial0/1: η πρόσβαση στο δίκτυο 10.0.30.0/24 (δηλ στο
User VLAN του Core1) και στο δίκτυο 10.0.20.0/24 (δηλ. στο NOC VLAN του
Core1) είναι εφικτή με τη δρομολόγηση προς την IP διεύθυνση 10.6.0.9 (δηλ.
μέσω της σειριακής θύρας serial 0/1 του router Core1-r). Το συνολικό κόστος
της διασύνδεσης προκύπτει εφόσον ληφθεί υπόψη ότι ανάμεσα στο
προορισμό και την αφετηρία της δρομολόγησης μεσολαβούν μια σειριακή
(BW=1.544 Kbps, Κόστος=64) και μία Ethernet (BW=100 Mbps, Κόστος=1)
ζεύξη.
36

•10.0.40.0/24 [110/65] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0 & 10.0.60.0/24
[110/65] via 10.6.0.13, 1d00h, Serial0/0 & 10.0.50.0/24 [110/65] via 10.6.0.13,
1d00h, Serial0/0: η πρόσβαση στο δίκτυο 10.0.40.0/24 (δηλ στο Server VLAN
του Core2), στο δίκτυο 10.0.60.0/24 (δηλ. στο NOC VLAN του Core2) και στο
δίκτυο 10.0.50.0/24 (δηλ. στο User VLAN του Core2) είναι εφικτή με τη
δρομολόγηση προς την IP διεύθυνση 10.6.0.13 (δηλ. μέσω της σειριακής
θύρας serial 0/0 του router Core2-r). Το συνολικό κόστος της διασύνδεσης
προκύπτει εφόσον ληφθεί υπόψη ότι ανάμεσα στο προορισμό και την
αφετηρία της δρομολόγησης μεσολαβούν μια σειριακή (BW=1.544 Kbps,
Κόστος=64) και μία Ethernet (BW=100 Mbps, Κόστος=1) ζεύξη.
37
Ενότητα: ISDN Συνδρομητική πρόσβαση
• ISDN Υπηρεσίες
• ISDN -Basic Access (ΒΑ)
• ISDN Primary Rate Access (PRA)
• ISDN Τερματικός Εξοπλισμός
• ISDN Ψηφιακή Συνδρομητική Γραμμή
• Full Duplex Επικοινωνία
• ISDN BA Διεπαφές
• ISDN PRA Διεπαφές
• ISDN Υπηρεσίες Δικτύου
• ISDN BA: S Bus Πλαίσιο (Frame)
• S bus Κώδικας Γραμμής: Pseudo-Ternary Coding (PTC)- Alternate Mark
Inversion (AMI)
5
• ISDN BA: Πλαίσιο Διεπαφής U
• ISDN BA: 2B1Q Κώδικας Γραμμής/Διεπαφή U
• ISDN-PRA Πλαίσιο
• Σύνοψη ISDΝ Συνδρομητικών Συνδέσεων
• ISDN Σηματοδοσία: DSS1
• ISDN Στρώματα 1-3
• ISDN L2 Διευθύνσεις
• ISDN L3 Αποκατάσταση Κλήσης
• ISDN L3 Αποκατάσταση/Απόλυση Κλήσης
• ISDN L3 Μήνυμα: SETUP
• Παράμετρος Μηνύματος Σηματοδοσίας (Information Element )
ISDN Συνδρομητική Πρόσβαση

ISDN Υπηρεσίες
• Η ISDN τεχνολογία προσφέρει πολλαπλές ψηφιακές υπηρεσίες πάνω από
μια μεμονωμένη συνδρομητική διεπαφή.
ISDN -Basic Access (ΒΑ)

• Οι ISDN συνδέσεις Βασική Πρόσβασης (ΒΑ, Basic Access) :
− προσφέρουν 2 κανάλια φωνής ή δεδομένων (2xB=2x64 kbps) και 1 κανάλι
σηματοδοσίας (D=16 kbps)
− η φυσική διασύνδεση με το τοπικό ψηφιακό κέντρο πραγματοποιείται με
δισύρματη χάλκινη γραμμή, η οποία τερματίζει σε ένα είδος modem (NT1,
Network Termination)
 μετά το NT1 η σύνδεση είναι τετρασύρματη (τύπου bus)
Ψηφιακή
Ψηφιακά Συνδρομητική Γραμμή
Συνδρομητικά Τοπικό
Κανάλια Ψηφιακό
Κέντρο
9
ISDN Primary Rate Access (PRA)
• Οι ISDN Συνδέσεις Πρωτεύουσας Πρόσβασης (PRA, Primary Rate Access):
− υποστηρίζουν 30 κανάλια φωνής ή δεδομένων (30xB=30x64
kbps=1920 kbps), 1 κανάλι σηματοδοσίας (D=64 kbps) και 1 κανάλι
συγχρονισμού
− υποστηρίζουν τη φυσική διασύνδεση με το τοπικό ψηφιακό κέντρο
με PCM ζεύξεις (Ε1 γραμμές:2,048 Mbps=32x64 Kbps)
− διαθέτουν ένα πιο πολύπλοκο ΝΤ(=NT1+NT2) το οποίο με την
προσθήκη του ΝΤ2 αποτελεί επέκταση του ΝΤ1 της ISDN-BA
Ψηφιακά
Τοπικό
Συνδρομητικά 30Β+D κανάλια Ψηφιακό
Κανάλια
Κέντρο
10
ISDN Τερματικός Εξοπλισμός

• Ο ISDN τερματικός εξοπλισμός περιλαμβάνει:
− το ΝΤ (Network Termination): διεπαφή προς το τοπικό κέντρο
− το ΤΕ1 (Terminal Equipment 1): Τετρασύρματη ISDN συσκευή
− το ΤΕ2 (Terminal Equipment 2): Δισύρματη Αναλογική συσκευή
− το ΤΑ (Terminal Adaptor): προσαρμογή δισύρματου-τετρασύρματου
Διεπαφή Τοπικό
Τερματικών Ψηφιακό
Συσκευών-ΝΤ Κέντρο
Διεπαφή ΝΤ-
Δικτύου 11
ISDN Ψηφιακή Συνδρομητική Γραμμή
• Η διασύνδεση των τερματικών συσκευών με το τοπικό τηλεφωνικό
περιλαμβάνει:
− το S bus πάνω στο οποίο μπορούν να συνδεθούν πλέον της μιας
ψηφιακής συσκευής
− τη
Ψηφιακή Συνδρομητική
Γραμμή
Διασύνδεση τύπου Bus
12
Full Duplex Επικοινωνία

• Η ISDN επικοινωνία είναι ταυτόχρονα αμφίδρομη (Full Duplex) με τη
χρήση:
− ενός δισύρματου ανά κατεύθυνση πάνω από το S Bus
− τεχνικών όπως η απαλοιφή της ηχούς (echo cancellation) πάνω από
τη δισύρματη σύνδεση ΝΤ-Ψηφιακού κέντρου
Full Duplex
Επικοινωνία
Full Duplex Επικοινωνία
13
ISDN BA Διεπαφές
• Οι ISDN-BA διεπαφές συμβολίζονται με τον εξής τρόπο:
− το U αναπαριστά τη διεπαφή ΝΤ1-Ψηφιακού Κέντρου
− το S αναπαριστά τη διεπαφή του ΝΤ1-ΤΕ1/ΤΑ
− το R αναπαριστά τη διεπαφή ΤΕ2-ΤΑ
− το V αναπαριστά τη διεπαφή μεταξύ του φυσικού τερματισμού της
δισύρματης γραμμής και των συστημάτων διαχείρισής της
Συνδρομητικός Εξοπλισμός Εξοπλισμός Ψηφιακού Κέντρου
14
ISDN PRA Διεπαφές

• Η ISDN-PRA σύνδεση εισάγει μια επιπλέον διεπαφή:
− το Τ αποτελεί τη διεπαφή ανάμεσα στο ΝΤ1 και το ΝΤ2
− η προσθήκη του ΝΤ2 καθιστά το ISDN-PRA NT(=ΝΤ1+ΝΤ2) ικανό να
εκτελεί πιο πολύπλοκες διαδικασίες συγκριτικά με το ISDN-BA
NT(=NT1)
Συνδρομητικός Εξοπλισμός Εξοπλισμός Ψηφιακού Κέντρου
15
ISDN Υπηρεσίες Δικτύου
• Η ISDN τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει διαφορετικές
υπηρεσίες
− Teleservices: τηλεφωνία, βιντεοτηλεφωνία, φαξ, διακίνηση δεδομένων
ΗΥ
• Αιτούμενη τις αντίστοιχες υπηρεσίες σε επίπεδο OSI διαστρωμάτωσης 1-3
− Bearer Services: μεταγωγή κυκλώματος ή πακέτου (circuit/packet
switching, ταχύτητα μετάδοσης κοκ.
User User
interface interface
S/T S/T
TE ISDN T
Bearer service
E
OSI levels 1-3
Teleservice
OSI levels 1-7
16
ISDN BA: S Bus Πλαίσιο (Frame)-

1/2
• Η ISDN τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει διαφορετικές
υπηρεσίες
• Η διακίνηση/πολύπλεξη των δεδομένων στο S bus οργανώνεται με τη μορφή
πλαισίων (frames).
− Μήκος Πλαισίου 48 bits & 4000 frames/sec =192 kbps.
− B-channel: 2 ομάδες από 8 bits. 8 bits/125 μs=64 kbps
− Mετά από τα bits του B-καναλιού υπάρχει 1 bit του D-καναλιού (16
kbps).
− Τα υπόλοιπα 12 bits χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς (π.χ. D-
channel echo).
17
ISDN BA: S Bus Πλαίσιο (Frame)-
2/2
Μήκος Πλαισίου 48 bits σε 250 microseconds
Κατεύθυνση NT→ TE
F B1 E D B2 E D B1 E D B2 E D
Κατεύθυνση TE → NT
F B1 D B2 D B1 D B2 D
18
S bus Κώδικας Γραμμής: Pseudo-

Ternary Coding (PTC)- Alternate
•
Mark Inversion (AMI)
Ο S bus κώδικας γραμμής δηλ. η αναπαράσταση των λογικών 1 & 0 με τη
μορφή ηλεκτρικών σημάτων ακολουθεί σχήμα PTC-AMI.
Binary values 0 1 0 0 1 1 0 0 0 1 1
Line code
19
ISDN BA: Πλαίσιο Διεπαφής U
• Το πλαίσιο των δεδομένων και της σηματοδοσίας στη διεπαφή U
οργανώνεται σε:
− 12 ομάδες bit που περιέχουν την πληροφορία των 2Β+D καναλιών
− 1 ομάδα bit συγχρονισμού
− 1 ομάδα bit για επίβλεψη
12 data words
Synch. Maint.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
18 bits 6 bits
B1 B2 D
8 bits 8 bits 2 bits
80, 000 Baud/s =160 kbps
20
ISDN BA: 2B1Q Κώδικας

Γραμμής/Διεπαφή U
• Ο U κώδικας γραμμής ακολουθεί σχήμα 2B1Q.
Δυαδικά Δεδομένα
0 0 0 1 1 0 1 1
2B1Q Αναπαράσταση
+3
+1
-1
-3
21
ISDN-PRA Πλαίσιο
• Η ISDN-PRA πρόσβαση υποστηρίζει με πολυπλεξία στο χρόνο 32 κανάλια .
125 microseconds
Κανάλι 1 κανάλι 2 Κανάλι 32
256 bits
Ο κώδικας γραμμής είναι ο HDB3
22
Σύνοψη ISDΝ Συνδρομητικών

Συνδέσεων
• Συνοψίζοντας η κώδικες γραμμής και οι ταχύτητες μετάδοσης για τις ISDN
συνδρομητικές συνδέσεις είναι οι ακόλουθες:
S U
TE NT1 Exch.
2B+D 2B+D
192 kbit/S 160 kbit/S
PTC 2B1Q
U
PABX Exch.
30B+D
2048 kbit/S
HDB3
23
ISDN Σηματοδοσία: DSS1
• Το ISDN πρωτόκολλο σηματοδοσίας ονομάζεται Digital Subscriber Signalling
System 1 (DSS1) και η αρχιτεκτονική του ορίζει 3 στρώματα (1-3)
S U
TE1
NT1 Exch.
Messages
3 3
Frames
2 2
PTC 2B1Q
1 1
D-channel
24
ISDN Στρώματα 1-3

• Η πληροφορία της σηματοδοσίας δομείται με τη μορφή μηνυμάτων (Στρώμα
3) και πλαισίων (Frames).
Στρώμα
Message 3 Message
Addr. Contr. Information Addr. Contr. Information
Addr. Contr. Information FCS 2 Addr. Contr. Information FCS
Flag Addr. Contr. Information FCS Flag Flag Addr. Contr. Information FCS Flag
01111110 01111110 1 01111110 01111110
Φυσικό Μέσο Μετάδοσης

25
ISDN L2 Διευθύνσεις
• Στο επίπεδο του στρώματος 2
− τα ΤΕ αναγνωρίζονται με τη χρήση μοναδικών για κάθε ΤΕ
διευθύνσεων (ΤΕΙ)
− οι διαφορετικές υπηρεσίες στο εσωτερικό ενός ΤΕ αναγνωρίζονται στο
όνομα μια διαφορετικής λογικής διεύθυνσης (SAPI).
TE TE NETWORK
Signal Packet Signal info Signal Packet
3 info data
info data
SAPI= SAPI=16 SAPI=0 SAPI=0 SAPI=16
2 0
TEI=88 TEI=74 (TEI=74, 88)
B1 B2 D B1 B2 D B1 B2 D
1
SAPI + TEI
NT1
B1 B2 D TEI=127 (Broadcast)
26
ISDN L3 Αποκατάσταση Κλήσης

• Στο επίπεδο του στρώματος 3 οι διαδικασίες ελέγχου-σηματοδοσίας
οργανώνονται με τη μορφή της ανταλλαγής μιας αλληλουχίας μηνυμάτων.
Calling Called
terminal Network terminal
SETUP
CALL PROC SETUP
ALERT Ringing
ALERT
Ring CONNECT Answer
CONNECT
indic.
CONN ACK
CONN ACK
Communication
27
ISDN L3 Αποκατάσταση/Απόλυση
Κλήσης
• Σε κάθε διακριτή διαδικασία ελέγχου αντιστοιχεί μια διαφορετική
αλληλουχία μηνυμάτων π.χ αποκατάσταση-απόλυση κλήσης.
Calling Called
terminal Network terminal
SETUP
SETUP
CALL PROC
CONNECT
CONNECT
CONN ACK
CONN ACK
Communication
DISCONNECT DISCONNECT
RELEASE
RELEASE
RELEASE RELEASE
COMPLETE COMPLETE
28
ISDN L3 Μήνυμα: SETUP

• Κάθε ένα από τα L3 Μηνύματα
περιέχει μια σειρά από SETUP
παραμέτρους (Information CCITT Q.931
Elements) οργανωμένες σε Call reference
ομάδες από 1 η περισσότερα “SETUP ”
bytes. Bearer capability

Channel identification
Keypad
Calling party number
Calling party subaddr.
Called party number
Called party subaddr.
Low layer compatib.
High layer compatib.
User-user info.
29
Παράμετρος Μηνύματος
Σηματοδοσίας (Information Element )
• Κάθε παράμετρος σηματοδοσίας είναι οργανωμένη σε πεδία τιμών
(Information Element Fields) τα οποία μεταφέρουν μια ιδιαίτερη
πληροφορία.
SETUP
CCITT Q.931
Call reference
“SETUP
BEARER CAPABILITY
”Bearer capability LENGTH OF ELEMENT
Channel identification Coding standard Information Transfer Capability
Keypad Transfer Mode Information Transfer Rate
Calling party number Structure Config. Establ.

Calling party subaddr. Symmetry Info. Transfer Rate (backw.)
User Info. Layer 1 prot.
Called party number
Called party subaddr. User Rate
Low layer compatib.

High layer compatib.
User-user info.
30
Ενότητα: Δίκτυα ΗΥ- Φυσικό Στρώμα

• Μετάδοση Δεδομένων
• Ψηφιακά Δεδομένα-Ψηφιακή Μετάδοση
• Ψηφιακά Δεδομένα-Αναλογική Μετάδοση
• Αναλογικά Δεδομένα-Ψηφιακή Μετάδοση
• Τύποι Φυσικής Προσπέλασης
• Φυσική Μέσα Διασύνδεσης στα Δίκτυα ΗΥ
• Χάλκινα Μέσα
• Πολλαπλά Συνεστραμμένα Ζεύγη
• UTP και STP Καλώδια
• UTP Καλώδια
• UTP Καλώδια: Πλεονεκτήματα & Μειονεκτήματα
• UTP Καλώδια & Τύποι Διασύνδεσης
• Καλώδιο Ευθείας Σύνδεσης (Straight Through)
• Χρωματικοί Συνδυασμοί
5
• Καλώδιο Ευθείας Σύνδεσης (Straight Through)
• Καλώδιο Διασταυρούμενης Σύνδεσης (Crossover)
• Καλώδιο Rollover
• Θόρυβος & Παρεμβολές σε Παράλληλες Γραμμές
• Θόρυβος & Παρεμβολές σε Συνεστραμμένες Γραμμές
• Θόρυβος & Παρεμβολές στα UTP Καλώδια
• Κατηγορίες UTP Καλωδίων
• Ομοαξονικά Καλώδια
• Οπτικές Ίνες
• Συνθήκη Παγίδευσης στις Οπτικές Ίνες
• Συνθήκη Παγίδευσης & Κρίσιμη Γωνία
• Μονορυθμικές & Πολυρυθμικές Ίνες
• Εξασθένηση στις Οπτικές Ίνες-Οπτικά Παράθυρα
• Εξασθένηση στα Ενσύρματα Μέσα
6
• Ασύρματα Κανάλια
• Wi-Fi Ασύρματη Σύνδεση
• WiMax Ασύρματη Σύνδεση
• Γενικά Χαρακτηριστικά WiFi-WiMax Δικτύων
• Εξασθένηση λόγω Πολύοδης Διάδοσης
• Φαινόμενο Doppler
• Παραμόρφωση λόγω Καθυστερημένης Άφιξης ΗΜ Κυμάτων
• Εξασθένηση λόγω Εμποδίων
• Ethernet Φυσικό Στρώμα
• Ethernet Ονομασίες
• 10Mbps Ethernet Τεχνολογίες
• 10BaseT Ethernet
• 100Base Ethernet Τεχνολογίες (Fast Ethernet)
• 100BaseT Ethernet
• Gigabit Ethernet
7
Δίκτυα ΗΥ- Φυσικό Στρώμα

Μετάδοση Δεδομένων
• Οι τρόποι μετάδοσης της πληροφορίας στα Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα
μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής:
– Ψηφιακή Μετάδοση Ψηφιακής Πληροφορίας
 Δίκτυα ΗΥ
– Ψηφιακή Μετάδοση Αναλογικής Πληροφορίας
 Ψηφιακά Τηλεφωνικά Δίκτυα
– Αναλογική Μετάδοση Ψηφιακής Πληροφορίας
 Ασύρματα & Οπτικά Δίκτυα
– Αναλογική Μετάδοση Αναλογικής Πληροφορίας
 Αναλογικά Τηλεφωνικά Δίκτυα
Ψηφιακά Δεδομένα-Ψηφιακή
Μετάδοση
• Ψηφιακό Σήμα το οποίο αναπαριστά Ψηφιακά Δεδομένα
– Διακριτοί, ασυνεχείς παλμοί τάσης
– Κάθε διαφορετικός παλμός αντιστοιχεί σε μια διακριτή φυσική
κατάσταση
– Τα ψηφιακά δεδομένα αντιστοιχούνται στις διαφορετικές φυσικές
καταστάσεις του σήματος
Παράδειγμα: Ψηφιακά Δεδομένα-Ψηφιακή Μετάδοση

10
Ψηφιακά Δεδομένα-Αναλογική
Μετάδοση-1/2
• Αναλογική Μετάδοση Ψηφιακών Δεδομένων: Ψηφιακές Διαμορφώσεις:
– Διαμόρφωση Πλάτους (Amplitude-shift keying (ASK)):
 η διαφοροποίηση της πληροφορίας αντιστοιχείται σε
συγκεκριμένη διαφοροποίηση του πλάτους του αναλογικού
σήματος.
– Διαμόρφωση Συχνότητας (Frequency-shift keying (FSK)):
συγκεκριμένη διαφοροποίηση της συχνότητας του αναλογικού
σήματος.
– Διαμόρφωση Φάσης (Phase-shift keying (PSK)):
συγκεκριμένη διαφοροποίηση της φάσης του αναλογικού
σήματος.
11
Ψηφιακά Δεδομένα-Αναλογική
12
Αναλογικά Δεδομένα-Ψηφιακή
• Τα Αναλογικά Δεδομένα δειγματοληπτούνται
– Ο ρυθμός δειγματοληψίας βασίζεται στο θεώρημα της
δειγματοληψίας
• fδειγματοληψίας=2×fμέγιστη
– Το εύρος τιμών του αναλογικού σήματος χωρίζεται σε κβαντικά
επίπεδα τιμών ορίζοντας ένα σύνολο από διαφορετικές καταστάσεις
– Κάθε αναλογικό δείγμα αντιστοιχείται σε μια δυαδική λέξη η οποία
αναπαριστά ένα κβαντικό επίπεδο
– Το μήκος (n bits) της λέξης ορίζει τον αριθμό των διαφορετικών
καταστάσεων που μπορεί να αναπαραστήσει
• 2n διαφορετικές καταστάσεις
13
Αναλογικά Δεδομένα-Ψηφιακή
14
Τύποι Φυσικής Προσπέλασης
• Τα είδη της φυσικής προσπέλασης στα δίκτυα ΗΥ θα μπορούσαν να
κατηγοριοποιηθούν σε:
– Οικιακή:
 modem+αναλόγική τηλεφωνική γραμμή.
 ISDN
 ADSL
– Εταιρική:
 Τοπικά Δίκτυα (LAN)-Ethernet.
– Ασύρματη:
 Ασύρματα LAN στα 2.4 GHz/5GHz (WLAN/Wi-Fi).
 Ασύρματα WMAN στα 3.5 GHz (Wi-Max).
15
Φυσική Μέσα Διασύνδεσης στα

Δίκτυα ΗΥ
• Τα φυσικά μέσα διασύνδεση διακρίνονται σε
– Χάλκινα Καλώδια Συνεστραμμένου Ζεύγους (twisted pair).
– Ομοαξονικά Καλώδια
– Οπτικές Ίνες
– Επίγεια ή Δορυφορικά Ασύρματα Κανάλια
16
Χάλκινα Μέσα- 1/2
• Τα δισύρματα χάλκινα καλώδια αποτελούν το απλούστερο μέσο διάδοσης
– δύο χάλκινα σύρματα τα οποία είναι μεταξύ τους μονωμένα.
– επικοινωνία σε μικρές αποστάσεις (εξασθένηση, παρεμβολές,
θόρυβος)
– η εξασθένιση του σήματος είναι μεγαλύτερη στις υψηλότερες
συχνότητες.
 το φάσμα των ψηφιακών σημάτων εκτείνεται σε σχετικά υψηλές
συχνότητες και η μετάδοση τους μέσω δισύρματων καλωδίων
περιορίζεται για μικρές αποστάσεις.
17
Χάλκινα Μέσα- 2/2

• Οι σχετικά χαμηλές επιδόσεις του δισύρματου καλωδίου σε ότι αφορά το
εύρος ζώνης και κατ’ επέκταση την ταχύτητα μετάδοσης, μπορούν να
αναβαθμιστούν:
– με τη χρήση διαφορετικών τεχνικών αναπαράστασης και μετάδοσης
των σημάτων πληροφορίας.
 αναλογική 56 Κbps
 ISDN 128 Kbps
 ADSL έως και δεκάδες Mbps
– με την υιοθέτηση ορισμένων κατασκευαστικών παρεμβάσεων οι
οποίες αμβλύνουν την ευαισθησία του απέναντι στο θόρυβο και τις
παρεμβολές.
 χρήση συνεστραμμένων μεταξύ τους ζευγών (twisted pair)
 προσθήκη προστατευτικού περιβλήματος για την θωράκιση
(shielding) από το θόρυβο.
 η χρήση πολλαπλών συνεστραμμένων ζευγών 18
Πολλαπλά Συνεστραμμένα Ζεύγη
19
UTP και STP Καλώδια

• Η χρήση πολλαπλών συνεστραμμένων καλωδίων αποτελεί την τυπική
επιλογή στα δίκτυα ΗΥ
– η μετάδοση απαιτεί ένα σχετικά μεγάλο εύρος ζώνης
• Τα καλώδια πολλαπλών συνεστραμμένων ζευγών διακρίνονται σε δύο
μεγάλες κατηγορίες με κριτήριο την ύπαρξη θωράκισης:
– UTP (Unshielded Twisted Pair) καλώδια τα οποία περιέχουν
συνεστραμμένα ζεύγη χωρίς να παρεμβάλλεται θωράκιση.
– STP (Shielded Twisted Pair) καλώδια τα οποία περιέχουν
συνεστραμμένα ζεύγη τα οποία προστατεύονται με θωράκιση.
20
UTP Καλώδια
• Τα UTP καλώδια αποτελούνται από 4 συνεστραμμένα ζεύγη και
αποτελούν την πλέον δημοφιλή επιλογή καλωδίωσης στα δίκτυα ΗΥ και
ειδικότερα στα τοπικά δίκτυα.
• Ανάλογα με τις επιδόσεις του τα UTP καλώδια διακρίνονται σε επτά
κατηγορίες (CAT 1, 2, 3, 4, 5, 5e 6).
– διαφοροποιήση σε ζητήματα εξασθένησης και εύρους ζώνης
 το εύρος ζώνης της κατηγορίας 5 και 5e είναι 100 ΜΗz ενώ της
κατηγορίας 6 είναι 200 ΜΗz.
• Τα UTP καλώδια τερματίζονται σε πρίζες και αντίστοιχα φις τα οποία
ονομάζονται RJ-45.
• Τυπικές επιδόσεις των καλωδίων UTP, ως προς την ταχύτητα μετάδοσης
είναι 10-100-1000 Mbps.
21
UTP Καλώδια: Πλεονεκτήματα &

Μειονεκτήματα
• Τα UTP καλώδια παρουσιάζουν σημαντικά πλεονεκτήματα όπως
– η ευκολία στην εγκατάσταση,
– το μικρό κόστος
– το μικρό τους μέγεθος.
• Στα μειονεκτήματα τους συγκαταλέγονται
– η ευαισθησία στο θόρυβο και τις παρεμβολές
– το περιορισμένο μήκος τους λόγω της εξασθένησης.
22
UTP Καλώδια & Τύποι
Διασύνδεσης
• Ένα σημαντικό στοιχείο για την ορθή χρήση και εγκατάσταση των UTP
καλωδίων είναι η συμβατή τοποθέτηση των καλωδίων στις δύο άκρες
του.
– Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τοποθέτηση του
σύρματος πάνω στο οποίο εκπέμπεται πληροφορία από τη μία
πλευρά σε θέση όπου λαμβάνεται πληροφορία από την άλλη πλευρά.
• Ανάλογα με τη φύση της σύνδεσης και κατ’ επέκταση τον τύπο των
δικτυακών συσκευών που διασυνδέονται υπάρχουν οι ακόλουθες
περιπτώσεις:
– Καλώδιο Ευθείας Σύνδεσης (Straight Through),
– Καλώδιο Διασταυρούμενης Σύνδεσης (Crossover),
– Καλώδιο Rollover
23
Καλώδιο Ευθείας Σύνδεσης

(Straight Through)
• Στο Καλώδιο Ευθείας Σύνδεσης (Straight Through) τα χάλκινα
σύρματα συνδέονται στις ίδιες θέσεις σε κάθε πλευρά.
• Από πρακτική άποψη κάθε ζεύγος είναι μονωμένο με πλαστικό
διαφορετικών χρωματικών συνδυασμών οπότε οι δύο άκρες του
καλωδίου πρέπει να έχουν τους ίδιους χρωματικούς συνδυασμούς.
• Τυπικό παράδειγμα χρήσης ενός τέτοιου καλωδίου είναι η σύνδεση
της κάρτας δικτύου ενός υπολογιστή με ένα μεταγωγέα (switch).
24
Χρωματικοί Συνδυασμοί
25
Καλώδιο Ευθείας Σύνδεσης

(Straight Through)
26
Καλώδιο Διασταυρούμενης
Σύνδεσης (Crossover)-1/3
• Στο Καλώδιο Διασταυρούμενης Σύνδεσης (Crossover) τα χάλκινα σύρματα
τοποθετούνται χιαστί,
– η θέση εκπομπής της μίας πλευράς να συνδέεται με τη θέση λήψης
της άλλης
• Με απλή σύγκριση των χρωματικών συνδυασμών σε αυτού του τύπου τα
καλώδια προκύπτει ότι οι συνδυασμοί των θέσεων 1 και 2 θα
εμφανίζονται στις θέσεις 3 και 6 στην αντίθετη πλευρά.
• Τυπικό παράδειγμα τέτοιου τύπου διασύνδεσης είναι η διασύνδεση
ανάμεσα σε δύο μεταγωγείς (switches) ή δύο υπολογιστές.
27
28
29
Καλώδιο Rollover
• Καλώδιο Rollover το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον εξ’
αποστάσεως έλεγχο μιας δικτυακής συσκευής.
– οι θέσεις από αριστερά προς τα δεξιά είναι ακριβώς αντίθετες
δημιουργώντας τον ίδιο χρωματικό συνδυασμό από τα δεξιά προς τα
αριστερά.
30
Θόρυβος & Παρεμβολές σε
Παράλληλες Γραμμές
Πηγή Θορύβου
Συνολικό Αποτέλεσμα
Θορύβου:
16-12=4 μονάδες
Αποτέλεσμα Θορύβου=16 μονάδες
Πομπός
Αποτέλεσμα Θορύβου=12 μονάδες
31
Θόρυβος & Παρεμβολές σε

Συνεστραμμένες Γραμμές
Πηγή Θορύβου
Συνολικό Αποτέλεσμα
Θορύβου:
14-14=0
Πομπός Δέκτης
32
Θόρυβος & Παρεμβολές στα UTP
Καλώδια
Near-End CrossTalk
Far-End CrossTalk
33
Κατηγορίες UTP Καλωδίων

Εξασθένηση (dB ανά 100 m) Near-end Crosstalk (dB)
Συχνότητ Category 3 Category 5 150-ohm Category 3 Category 5 150-ohm

α (MHz) UTP UTP STP UTP UTP STP
1 2.6 2.0 1.1 41 62 58
4 5.6 4.1 2.2 32 53 58
16 13.1 8.2 4.4 23 44 50.4
25 — 10.4 6.2 — 41 47.5
100 — 22.0 12.3 — 32 38.5
300 — — 21.4 — — 31.3
34
Ομοαξονικά Καλώδια-1/3
35
• Το ομοαξονικό καλώδιο αποτελείται από ένα χάλκινο αγωγό ο
οποίος περιβάλλεται από ένα εύκαμπτο μονωτικό υλικό.
– Το μονωτικό υλικό περιβάλλεται από ένα μεταλλικό πλέγμα ή
φύλλο το οποίο λειτουργεί ως: α) ένα δεύτερο σύρμα
(επιπλέον αυτού που είναι ο εσωτερικός αγωγός) και β)
θωράκιση για τον εσωτερικό αγωγό.
– Η μεταλλική θωράκιση περιβάλλεται από πλαστικό περίβλημα.
– Οι επιδόσεις τους είναι της τάξης των 10-100 Mbps.
• Τα ομοαξονικά καλώδια τερματίζονται σε συνδέσμους οι οποίοι
εύλογα έχουν κυλινδρική γεωμετρία και ονομάζονται BNC.
36
• Η χρήση των ομοαξονικών καλωδίων προσφέρει τη δυνατότητα
διασύνδεσης χωρίς τη χρήση επαναληπτών για μεγαλύτερες
αποστάσεις συγκριτικά με τα UTP καλώδια.
– το μέγιστο μήκος τους είναι της τάξης των 500 μέτρων
– υστερούν έναντι των οπτικών ινών αλλά αυτό το μειονέκτημα
τους αντισταθμίζεται από το μικρότερο κόστος.
• Οι σχετικά ανελαστικοί περιορισμοί που έχουν τα ομοαξονικά
καλώδια ως προς τον ασφαλή τερματισμό τους οδήγησε στην
περιθωριοποίηση τους και τη χρήση καλωδίων UTP ή οπτικών ινών
για την υλοποίηση του γρήγορου Ethernet (ταχύτητες μετάδοσης
100 Mbps ή υψηλότερες).
37
Οπτικές Ίνες
• Οι οπτικές επικοινωνίες βασίζονται στη
μετάδοση φωτεινών σημάτων (παλμών)
μέσω οπτικών ινών.
– Τα σύμβολα της πληροφορίας είναι είτε
λογικά 1 είτε 0 και αντιστοιχούν στην
εκπομπή και τη μη εκπομπή φωτεινού
σήματος, αντίστοιχα.
• Η οπτική ίνα αποτελείται από
– ένα οπτικό κυλινδρικό μέσο (glass core)
στον οποίο διαδίδεται το φωτεινό σήμα.
– ένα διαφορετικό οπτικό υλικό (cladding),
το οποίο περιβάλλει και οριοθετεί το
core υλικό.
– ένα υλικό π.χ. πολυμερές, το οποίο
απομονώνει το χώρο διάδοσης από το
εξωτερικό χώρο και περιβάλλει την όλη
κατασκευή.
38
Συνθήκη Παγίδευσης στις
Οπτικές Ίνες-1/2
• Κατασκευαστικά η οπτική ίνα καθορίζεται από τη θεμελιώδη
απαίτηση να επιτευχθεί η παγίδευση του φωτεινού κύματος.
• Η συνθήκη αυτή ικανοποιείται όταν οι οπτικές ακτίνες προσπίπτουν
στη διαχωριστική επιφάνεια, ανάμεσα στο χώρο διάδοσης και τον
περιβάλλοντα χώρο (cladding), και υφίστανται ολική ανάκλαση.
39
Συνθήκη Παγίδευσης στις

Οπτικές Ίνες-2/2
• Σύμφωνα με τους νόμους της οπτικής η ολικά ανακλώμενη ακτίνα
απομακρύνεται σχηματίζοντας μία γωνία με τη διαχωριστική
επιφάνεια ίση με τη γωνία πρόσπτωσης.
• Συνεπώς, όταν η ανακλώμενη ακτίνα συναντήσει ξανά τη
διαχωριστική επιφάνεια θα προσπέσει με την αρχική γωνία
πρόσπτωσης και θα ανακλαστεί ολικά.
• Μέσα από αυτές τις διαδοχικές ανακλάσεις στο σύνορο του χώρου
διάδοσης οι φωτεινές ακτίνες εκτελούν μια ζιγκ-ζαγκ διαδρομή και
διαδίδονται κατά μήκος της οπτικής ίνας.
40
Συνθήκη Παγίδευσης & Κρίσιμη
Γωνία
• Η επίτευξη της ολικής ανάκλασης μπορεί να επιτευχθεί εφόσον:
– ο χώρος διάδοσης της ίνας έχει υψηλότερο δείκτη διάθλασης
(οπτικά πυκνότερος) συγκριτικά με τον χώρο που τον περιβάλλει
(cladding).
– η γωνία πρόσπτωσης της φωτεινής ακτίνας στη διαχωριστική
επιφάνεια είναι μεγαλύτερη από μια κρίσιμη γωνία φc.
sin(φc ) =
n22
η n2
η
n11 n1
φΦc c
Φ1
φ 1 φ1> φc
41
Μονορυθμικές & Πολυρυθμικές

Ίνες- 1/3
• H διάδοση του φωτεινού κύματος μπορεί να επιτευχθεί για ένα αριθμό
από γωνίες πρόσπτωσης στη διαχωριστική επιφάνεια
• Οι φωτεινές ακτίνες εν γένει μπορούν να ακολουθήσουν πλέον της μίας
οπτικές διαδρομές και να διαδοθούν κατά μήκος της ίνας
• Οι διαφορετικές οπτικές διαδρομές ορίζουν και διαφορετικούς ρυθμούς
διάδοσης
• Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων ρυθμών αποτελεί ένα κριτήριο
κατηγοριοποίησης των οπτικών ινών σε:
– Μονορυθμικές (single-mode)
– Πολυρυθμικές (multi-mode)
42
Ίνες- 2/3
• Από κατασκευαστική άποψη η διάκριση ανάμεσα στους δύο αυτούς
τύπους οπτικών ινών αφορά κυρίως τη διάσταση του εσωτερικού
χώρου διάδοσης (core).
– Οι μονορυθμικές οπτικές ίνες έχουν μικρό χώρο διάδοσης και
κατ’ αυτό τον τρόπο περιορίζουν τα δυνατά οπτικά μονοπάτια
διάδοσης και τους ρυθμούς σε ένα και μοναδικό. Η διάμετρος
του χώρου διάδοσης για τις μονορυθμικές ίνες είναι της τάξης
των 8 με 9 μικρόμετρα (10-6m).
– Αντίθετα, οι πολυρυθμικές ίνες χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη
διάμετρο η οποία κυμαίνεται μεταξύ 50 και 62.5μm.
43

Ίνες- 3/3
• Οι μονορυθμικές ίνες παρουσιάζουν μεγαλύτερο εύρος ζώνης και
δυνατότητα μετάδοσης σε μεγαλύτερες αποστάσεις.
– η τυπικά μέγιστη απόσταση είναι 3 km και μπορεί να επεκταθεί,
ενώ οι πολυρυθμικές ίνες έχουν ένα περιορισμό της τάξης των
2km.
• Οι μονορυθμικές ίνες κοστίζουν περισσότερο λόγω:
– των μικρών διαστάσεων τους
– του είδους των φωτεινών πηγών που χρησιμοποιούν (lazer)
• Οι πολυρυθμικές ίνες είναι λόγω διαστάσεων κατασκευαστικά
φθηνότερες και μπορούν να λειτουργήσουν με φθηνότερες πηγές,
π.χ. LED.
• Εύλογα, οι πολυρυθμικές ίνες απαντώνται πιο συχνά στα LAN ενώ
οι μονορυθμικές στο εσωτερικό του δικτύου.
44
Εξασθένηση στις Οπτικές Ίνες-
Οπτικά Παράθυρα
850 nm
Attenuation (dB/Km)
1 1300 nm
1550 nm
0.1
800 1000 1200 1400 1600 1800
Wavelength (nm)
45
Εξασθένηση στα Ενσύρματα

Μέσα
46
Ασύρματα Κανάλια-1/3
• Η χρήση του αέρα σαν ένα κανάλι μετάδοσης πληροφορίας για τα δίκτυα
ΗΥ αποτελεί μια επιλογή με αυξανόμενη δημοτικότητα.
• Τα δύο σημαντικότερα πλεονεκτήματα αυτής της επιλογής είναι
– η δυνατότητα κινητικότητας που προσφέρει στους χρήστες.
– η ελάχιστη δυνατή υποδομή που απαιτείται για την εγκατάσταση και
λειτουργία τους.
• Τα μειονεκτήματα θα μπορούσαν να συνοψισθούν στα εξής σημεία:
– στην ασάφεια που υπάρχει σε ότι αφορά την επίδραση τους στον
άνθρωπο.
– στις τεχνικές δυσκολίες που συνεπάγεται η χρήση ενός μέσου
διάδοσης το οποίο παρουσιάζει σαφώς στοχαστικά χαρακτηριστικά.
– στο σχετικά μικρό διαθέσιμο φάσμα συχνοτήτων (εύρος ζώνης) για
νέες εφαρμογές, όπως τα ασύρματα δίκτυα υπολογιστών.
47
• Σήμερα, η βιομηχανία των τηλεπικοινωνιών φαίνεται να προκρίνει τη
χρήση των ασύρματων δικτύων και γι’ αυτό το λόγο μέσα σε μία
περίπου δεκαετία αναπτύχθηκαν και λειτουργούν εφαρμογές:
– ασύρματων τοπικών δικτύων (Wireless LAN, WLAN)
– ασύρματων μητροπολιτικών δικτύων (Wireless MAN, WMAN)
• Τα WLAN είναι γνωστά είτε με την εμπορική ονομασία Wi-Fi είτε με
το όνομα του προτύπου ΙΕΕΕ 802.11 στο οποίο συμμορφώνονται
και λειτουργούν στα 2.4GHz.
• Αντίστοιχα τα WMAN είναι γνωστά είτε σαν δίκτυα WiMAX είτε σαν
IEEE 802.16 και λειτουργούν σε συχνότητες πάνω από 2GHz.
48
• Η μετάδοση των σημάτων πληροφορίας στα ασύρματα δίκτυα
λαμβάνει χώρα με την εκπομπή HM κυμάτων
– τα χαρακτηριστικά (συχνότητα και φάση) τους διαφοροποιούνται
ανάλογα με τα ψηφιακά σύμβολο πληροφορίας που
αναπαριστούν.
• Η ασύρματη διάδοση χαρακτηρίζεται από πολλές δυσκολίες όπως:
– η εξασθένηση του σήματος καθώς απομακρύνεται από την
κεραία εκπομπής
– την επιπλέον εξασθένηση λόγω της ύπαρξης εμποδίων που
παρεμβάλλονται μεταξύ της κεραίας εκπομπής και λήψης
– την επιπλέον εξασθένηση για τα συστήματα που λειτουργούν σε
εξωτερικούς χώρους π.χ. λόγω της βροχόπτωσης
– την εξασθένηση και την παραμόρφωση του σήματος
πληροφορίας λόγω της άφιξης του ίδιου σήματος μέσω πολλών
οδών (multipath propagation) και σε διαφορετικές χρονικές
στιγμές στη κεραία του δέκτη. 49
Wi-Fi Ασύρματη Σύνδεση

infrastructure
network
AP AP: Access Point
AP wired network AP
ad-hoc network
50
WiMax Ασύρματη Σύνδεση
51
Γενικά Χαρακτηριστικά WiFi-

WiMax Δικτύων
WiFi WiMAX
Ταχύτητα Μετάδοσης 11-54 Μbps (+) έως 70 Mbps
Εμβέλεια (με οπτική επαφή) 100 m 30-50 km

Εμβέλεια (χωρίς οπτική επαφή) 30 m 2-5 km
Κινητικότητα μέτρια πλήρης
Φάσμα Συχνοτήτων 2.4 GHz (802.11 b/g) 2-11 GHz (802.16a)

5.2 GHz (802.11a) 11-60 GHz (802.16)
Αδειοδότηση όχι Ναι/Όχι
Προδιαγραφές Λειτουργίας 802.11 α, b, g 802.16, 802.16a,

802.16d, 802.16e
52
Εξασθένηση λόγω Πολύοδης
Διάδοσης -1/2
53
Εξασθένηση λόγω Πολύοδης

Διάδοσης -2/2
ΗΜ Κύμα 1
ΗΜ Κύμα 1+ΗΜ Κύμα 2
ΗΜ Κύμα 2
Η πολύοδη διάδοση έχει σαν αποτέλεσμα τη γρήγορη μεταβολή του

σήματος στο χώρο
54
Φαινόμενο Doppler
Doppler Μετατόπιση Φάσματος
Κίνηση Χρήστη
Λήψη ΗΜ κυμάτων από

διαφορετικές κατευθύνσεις
Η μετατόπιση του φάσματος έχει σαν αποτέλεσμα τη (γρήγορη ή αργή)

μεταβολή του σήματος στο χρόνο
55
Παραμόρφωση λόγω
Καθυστερημένης Άφιξης ΗΜ
Κυμάτων
Οι διαφορετικές διαδρομές των επιμέρους ΗΜ κυμάτων προκαλεί τη

διασπορά τους στο χρόνο και αυτό μπορεί να οδηγήσει στην επικάλυψη
και παραμόρφωση διαφορετικών συμβόλων πληροφορίας.
56
Εξασθένηση λόγω Εμποδίων
57
Ethernet Φυσικό Στρώμα-1/2

• Το 1985 η IEEE δημοσίευσε μια σειρά προτύπων για τα Ethernet
LANs.
• Η σειρά των προτύπων σαν το πρότυπο με την αρίθμηση 802.3.
• Η ταχύτητα μετάδοσης στο αρχικό Ethernet πρότυπο ήταν 10 Mbps
– στα μέσα της δεκαετίας του ’90 ανακοινώθηκαν οι προδιαγραφές
για το 100 Mbps Ethernet.
– το 1998 και 1999 ακολούθησαν οι προδιαγραφές για το 1 Gbps
Ethernet.
– το 2002 εισάγονται οι προδιαγραφές για το 10 Gbps Ethernet.
58
Ethernet Φυσικό Στρώμα-2/2
• Οι Ethernet διασυνδέσεις κατηγοριοποιούνται κυρίως με κριτήριο
στις εξής 3 κατηγορίες:
– την ταχύτητα μετάδοσης.
– τον τύπο του μέσου μετάδοσης.
– την κωδικοποίηση και εν γένει την οργάνωση της μετάδοσης της
πληροφορίας.
59
Ethernet Ονομασίες
• Οι διαφορετικοί τύποι φυσικής
διασύνδεσης Ethernet έχουν μια
ονομασία η οποία αποτελείται από τα
εξής τρία στοιχεία :
– έναν αριθμό ο οποίος είναι
ενδεικτικός της ταχύτητας μετάδοσης
σε Mbps π.χ. 10, 100, 1000.
– τη λέξη BASE η οποία καταδεικνύει
ότι τα μεταδιδόμενα σήματα είναι
βασική ζώνης.
– ένα ή περισσότερα γράμματα τα
οποία είναι ενδεικτικά του φυσικού
μέσου που χρησιμοποιείται π.χ. Τ για
τα UTP καλώδια ή F για τις οπτικές
ίνες.
60
10Mbps Ethernet Τεχνολογίες
• Οι 10 Μbps Ethernet τεχνολογίες αποτελούν τις αρχικές εκδοχές των
Ethernet συνδέσεων και θεωρούνται πλέον απαξιωμένες.
– 10Base5: χονδρό ομοaξονικό καλώδιο κοινού δρόμου (bus)
 Half Duplex
– 10Base2: λεπτό ομοaξονικό καλώδιο
 Half Duplex
– 10BaseT: UTP Καλώδιο με χρήση 2 ζευγών
 Half/Full Duplex
61
10BaseT Ethernet
• H 10BaseT διασύνδεση χρησιμοποιεί 2 ζεύγη από τα 4 ζεύγη καλωδίων
του UTP καλωδίου (CAT3 ή καλύτερη)
• Η σύνδεση των καλωδίων στον RJ-45 πριζάκι έχουν ως εξής:
 Cisco
62
100Base Ethernet Τεχνολογίες
(Fast Ethernet)
• Οι 100 Μbps Ethernet τεχνολογίες διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
– 100BaseΤΧ: CAT5 UTP καλώδιο με τη χρήση 2 ζευγών
 1 ζεύγος για εκπομπή
 1 ζεύγος για λήψη
– 100BaseFX: 2 πολυρυθμικές οπτικές ίνες
 1 οπτική ίνα για εκπομπή
 1 οπτική ίνα για λήψη
 Full Duplex
63
100BaseT Ethernet
• Οι 100BaseT Ethernet διασύνδεση χρησιμοποιεί τα ίδια ζεύγη
καλωδίων με την 10ΒαseT αλλά παρουσιάζει υψηλότερες επιδόσεις
λόγω:
– της αποδοτικότερης κωδικοποίησης της πληροφορίας
– Της υψηλότερης συχνότητας με την οποία εναλλάσσονται τα
σήματα
64
Gigabit Ethernet-1/2
• Οι 1000 Μbps Ethernet τεχνολογίες διακρίνονται στις εξής
κατηγορίες:
– 1000BaseΤ: τουλάχιστον CAT5e UTP καλώδιο με τη χρήση 4
ζευγών
– 1000BaseLX: 2 πολυρυθμικές ή μονορυθμικές οπτικές ίνες
 Full Duplex
– 1000 BaseSX: 2 πολυρυθμικές οπτικές ίνες
 Full Duplex
65
Gigabit Ethernet-2/2
 Cisco
66

Κινητές Επικοινωνίες &amp; Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα Σαββαΐδης Στυλιανός ΤΕΙ Πειραιά

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Κινητές Επικοινωνίες &amp; Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα Σαββαΐδης Στυλιανός ΤΕΙ Πειραιά

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά

Κινητές Επικοινωνίες &

Ενότητα 1: Μοντέλα Ραδιοδιάδοσης

Μοντέλο Μικρής Κλίμακας-1/2

Θεωρητικά Μοντέλα Μεγάλης

•Μοντέλο Διάδοσης πάνω από τέλεια αγώγιμη Επίπεδη Γη:

όπου PL(d() PL()d oείναι

Στην περίπτωση όπου το zο είναι αρνητικό, η τιμή της συνάρτησης

Ισοδύναμα η πιθανότητα να ξεπερνά η στάθμη του σήματος Ps(d)

όπου με erf (erfc) συμβολίζεται η (συμπληρωματική)

Μεγάλες Πόλεις (μέσο ύψος κτηρίων ≥15 m)

Μέσες Απώλειες σε Αγροτικές Περιοχές

όπου σε Μέτριες πόλεις& Ημιαστικές Περιοχές: C=0dB και

όπου Pr[Ps(r)>γ] είναι η πιθανότητα με την οποία το σήμα σε απόσταση r

Επιλέγοντας το μοντέλο της εκθετικής μείωσης για τις απώλειες

Εφόσον το λαμβανόμενο σήμα στο σημείο αναφοράς είναι P(do)=0dBm τότε

Για n=4,4 ⇒E(n=4,4)=152,36, οπότε η διασπορά είναι

(ε) Σύμφωνα με το διάγραμμα για σ/n=6,17/4,4=1,4 και κάλυψη συνόρου

Παράδειγμα 2: Απώλειες &

χρησιμοποιούνται σταθμοί βάσης που τοποθετούνται στο κέντρο του κάθε

Υπολογίστε τη μέγιστη ακτίνα του κάθε κελιού.

L p = A - 13,82loghb + (44,9 - 6,55loghb )logd - a(hm )

όπου το Α=146,8 για το GSM900 και αστικές περιοχές

L p ,max − A + 13,82 log hb + a (hm )

Παράδειγμα 2: Απώλειες &

Παράδειγμα 2: Απώλειες &

L p,max − A + 13,82 log hb + a (hm ) 132,2 − 146,8 + 20,41 + 0

Ενότητα 2: Βασικές Αρχές Σχεδίασης Ασύρματων και

Βασικές Αρχές Σχεδίασης

Μέγεθος Ομάδας (Cluster Size)

•Το Ν μπορεί να λάβει τιμές που ικανοποιούν την ακόλουθη εξίσωση:

όπου τα i και j είναι θετικοί ακέραιοι π.χ. οι 4 διαδοχικές τιμές του Ν, οι

i=2, j=0⇒ N=4

Βήμα 1: Από το κέντρο ενός

– η μείωση του Ν οδηγεί στη μείωση της απόστασης μεταξύ των

• Τελικά το SIR συναρτάται ευθέως από το μέγεθος της ομάδας Ν:

Εφαρμογή 1:Μέγεθος Ομάδας

(β) για Ν=12, ο συνολικός αριθμός των διαθέσιμων καναλιών θα κατανέμεται

Υπολογίστε τον συντελεστή επαναχρησιμοποίησης και το μέγεθος της

Θεωρήστε ότι η πρώτη ομάδα κελιών, όπου επαναχρησιμοποιούνται τα

Εφαρμογή 2:Μέγεθος Ομάδας,

Επομένως πρέπει να αυξηθεί το Ν από 7 σε 9 ή 12 (γενικός τύπος Ν=i2+ij+j2).

Πιθανότητα Απόρριψης Κλήσης-

1.ο μέσος ρυθμός με τον οποίο παράγει κλήσεις λ (κλήσεις/sec)

και δίνεται από την ακόλουθη εξίσωση:

H μονάδα μέτρησης Erlang χαρακτηρίζει τον βαθμό απασχόλησης ενός

Εφαρμογή: Χωρητικότητα &

(β) Ο συνολικός αριθμός των καναλιών του συστήματος κατανέμεται στα 4

Εφαρμογή: Χωρητικότητα &

(δ) Η συνολική κίνηση που μπορεί να υποστηρίξει το δίκτυο είναι:

(ε) Εφόσον ο κάθε συνδρομητής δημιουργεί κίνηση 0.05 erlangs, τότε ο

χώρο για κάθε κανάλι.

•Το πλέον τυπικό σενάριο αυτής της

χρησιμοποιείται αυτόνομα αλλά σε c

συνδυασμό με τις τεχνικές που

περιγράφονται στις ενότητες που s3

δίκτυα κινητών επικοινωνιών.

Πολλαπλή Πρόσβαση Συχνότητας (FDMA)

•Η FDMA τεχνική διακρίνει τα

καναλιών/συχνοτήτων στους χρήστες c

μπορεί να είναι στατική f

διάκριση μεταξύ των δύο διαφορετικών

τα διαφορετικά φυσικά κανάλια στο πεδίο c

Κινητές Επικοινωνίες & Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα Σαββαΐδης Στυλιανός ΤΕΙ Πειραιά

Κινητές Επικοινωνίες & Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα Σαββαΐδης Στυλιανός ΤΕΙ Πειραιά