You are on page 1of 60

Κυκλώματα Χρονισμού

Δομή της διάλεξης

 Schmitt Trigger
 Πολυδονητές
 Ο Χρονιστής 555
 Ταλαντωτής δακτυλίου
 Ασκήσεις

2
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Κυκλώματα Χρονισμού

Schmitt Trigger

3
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Schmitt Trigger

 Αναγεννητικό κύκλωμα
 Χαρακτηριστική μεταφοράς τάσης με υστέρηση
 Διαφορετικά κατώφλια εισόδου για σήματα τάσης
μεταβαλλόμενα προς τα θετικά και προς τα αρνητικά
 Επαναφέρει τις ακμές των σημάτων εισόδου
 Χρήσιμο σε περιπτώσεις που το σήμα έχει διέλθει από μακριά
γραμμή και έχει ταλαντώσεις

4
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Χαρακτηριστική Μεταφοράς Τάσης και Σύμβολο

Vou t V OH

In Out

V OL

VM– VM+ Vi n

5
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Καταστολή Θορύβου

Vin Vout

VM

VM

t0 t t0 + tp t

6
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Υλοποίηση με BJTs (1)

Eξήγηση Διαδρομής από a σε c: Αρχικά Vin=Low, Q1=OFF, Q2=κόρος,


Vout=Low=0.1+ VE
a)Vin αυξάνεται σταδιακά. Όταν V1=b, Q1 σχεδόν έτοιμο προς αγωγή, δηλ. Vin=VE+
VBE(on). Μικρή περαιτέρω αύξηση της Vin προκαλεί : VC1 =↓ λόγω ότι ΙC1=↑.
(Ισχύει: Vc1= Vcc-VR1=Vcc-Ic1 R1).)
Επιπλέον VE= ↑ (διότι Vin=VE+ VBE(on) και VBE(on)=const=0.7 →VBE2 ( = VCE1 =
VC1-VE) συμπιέζεται ραγδαία σε VBE2< VBE(on) →Q2=OFF , Q1=κόρος και Vout →c
= Vcc , V1N= VΤ+= VE+VBE(on), Περαιτέρω αύξηση της Vin σπρώχνει Q1
7
περισσότερο στον κόρο και Q2 συνεχίζει OFF , διότι VCE1=VBE2=0.1
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Υλοποίηση με BJTs (2)

Eξήγηση Διαδρομής από c σε a. Στο c → Q1 =κόρος, Q2=OFF. Vin μειώνεται


σταδιακά , και όταν Vin =d → Q1=ενεργός περιοχή (επειδή Vin ↓ τότε VB<VC) και
VCE1=VBE2 >0.1 ≈ VBE(on). Με Vin ↓ τότε Ic1 ↓ και VE= ↓ (διότι Vin=VE+
VBE(on) και VBE(on)=const=0.7)
Συνολικό αποτέλεσμα= Q2=ON όταν VCE1=VBE2=VBE(on) → Ic2 ↑ λόγω VBE2
↑ και Ic1 ↓ (λόγω και μεταλλαγή ρεύματος από Q1 σε Q2) και τελικά Q2 στον κόρο
και Q1=Off και απότομη μετάβαση από d σε c.
Switching
8
point για αυτή την μετάβαση : VCE1=VBE2=VBE(on) και VT- = Vin= VE +
VBE(on)) σε αυτό το σημείο OFF Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Παράδειγμα για Scmitt Triger κυκλώματος
προηγούμενης διαφάνειας (1)

9
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Παράδειγμα για Scmitt Triger κυκλώματος
προηγούμενης διαφάνειας (2)

10
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Υλοποίηση με CMOS (2)
VDD Βασική Ιδέα : Switching Threshold του
CMOS αντιστροφέα (Μ1, Μ2) καθορίζεται
από το λόγο (kn/kp) μεταξύ των NMOS και
PMOS transistors : Αύξηση του λόγου
M2 M4
αυτού οδηγεί σε μείωση του threshold (
Vin X Vout VT-) , και μείωσή του οδηγεί σε αύξηση
του threshold (VT+).
Α) Έστω αρχικά Vin=0 → Vout=0 →
M1 M3 M3=OFF ,M4=ON . Πρακτικά ο inverter
έχει πλέον ως pull-up network τα Μ2 και
Μ4 εν παραλλήλω και ως pull-down μόνο
το Μ1 → effective (inverter) transistor
. ratio= kM1/(kM2+kM4) →
αυξάνεται το switching threshold σε VT+. Έτσι όταν Vin> VT+ => X αρχίζει να αναστρέφει
προς 0 , Vout αναστρέφει προς 1=> τότε Μ4=OFF και Μ3=ON. M1, M3 =pull-down
network πλέον → ραγδαία κατεβάζουν Χ στο 0 και Vout μεταβαίνει ραγδαία στο 1
(μετάβαση b → c ).
Αντίστροφα ισχύουν από μετάβαση c → d → a: Σε c → Vout=1 → M4=OFF ,M3=ON .
Πρακτικά ο inverter έχει πλέον ως pull-down network τα Μ1 και Μ3 εν παραλλήλω και ως
pull-up μόνο το Μ2 → effective (inverter) transistor ratio= (kM1+kM3)/ kM2 → μειώνεται το
switching threshold σε VT-. Έτσι όταν Vin<VT- =>X αρχίζει να αναστρέφει προς 1, Vout
αναστρέφει προς 0 => τότε M3=OFF ,M4=ON οπότε ανεβάζουν ραγδαία το Χ στο 1 και
11
κατεβάζουν ραγδαία το Vout στο 0 (μετάβαση c → a)
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Κυκλώματα Χρονισμού

Πολυδονητές

12
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Πολυδονητές

 Αναγεννητικά κυκλώματα
 3 τύποι:
 Διπλοσταθερό κύκλωμα:
δύο σταθερές καταστάσεις, αλλάζει κατάσταση με σκανδαλισμό και μένει σε
αυτή σταθερά, εφαρμογή: latches και Flip-Flops
 Μονοσταθές κύκλωμα:
μία σταθερή κατάσταση και μία ημισταθή συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας
(προσδιορίζεται από τις παραμέτρους του κυκλώματος) στην οποία
εισέρχεται με σκανδαλισμό και μετά επιστρέφει στην σταθερή κατάσταση,
εφαρμογή: one shot timer
 Ασταθές κύκλωμα:
δεν έχει σταθερές καταστάσεις, ταλαντώνεται μεταξύ δύο ημισταθών
καταστάσεων, η διάρκεια κάθε μίας προσδιορίζεται από τις παραμέτρους του
κυκλώματος, εφαρμογή: oscillator

13
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Πολυδονητές

S
Bistable Multivibrator
flip-flop, Schmitt Trigger

T
Monostable Multivibrator
one-shot

Astable Multivibrator
oscillator

14
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Μονοσταθής Πολυδονητής

 Λειτουργία (κανονικοποιητής παλμών):

15
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Μονοσταθής Πολυδονητής
 Αρχή λειτουργίας: Στην κατάσταση ισορροπίας και οι δύο είσοδοι
της XOR=ταυτόσημοι=0→Out=0 . Μετάβαση σε 1 μίας εισόδου
δημιουργεί προσωρινά (για td) διαφοροποίηση των XOR εισόδων
→ Out=1 . Μετά τον χρονο td (λόγω στοιχείου καθυστέρησης →
είσοδοι ταυτόσημοι και πάλι=1 → Out=0 .
 Delay element: συνήθως RC δίκτυο, ή χρήση αλυσίδας πυλών

In
DELAY
Out
td td

16
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Παράδειγμα monostable multivibrator (με χρήση
καθυστέρησης πύλης NAND)

In

N1
N2
In X X tp LH

 Out

Out

= Mono-Stable Multi-Vibrator

17
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Μονοσταθής Πολυδονητής

 Κύκλωμα με χρήση CMOS NOR πυλών:

Η πηγή υI παρέχει θετικούς παλμούς σκανδαλισμού

18
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Μονοσταθής Πολυδονητής

(a) Δίοδοι σε κάθε είσοδο μιας CMOS πύλης δύο εισόδων (b) Ισοδύναμο κύκλωμα διόδων όταν οι δύο
είσοδοι είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους

Οι δίοδοι έχουν ρόλο να προστατεύουν τις πύλες των συσκευών από πιθανές καταστρεπτικές
υπερτάσεις λόγω συσσώρευσης στατικού ηλεκτρικού φορτίου
19
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Μονοσταθής Πολυδονητής

Προσεγγιστικό ισοδύναμο κύκλωμα εξόδου CMOS πύλης όταν η έξοδος είναι


(a) low – η πύλη τραβάει ρεύμα και (b) high – η πύλη παρέχει ρεύμα.

20
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Μονοσταθής Πολυδονητής

Ισοδύναμο κύκλωμα κατά την εκφόρτιση της C


στο τέλος του κανονικοποιημένου χρόνου T

21
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Μονοσταθής Πολυδονητής

22 Οι κυματομορφές στους διάφορους κόμβους του κυκλώματος


Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Μονοσταθής Πολυδονητής

Υπολογισμός Περιόδου Τ
 Λόγω Διαιρέτη τάσης που σχηματίζουν τα R, Ron ισχύει
ότι:
 ΔV1=VDD R/ (R+Ron) (1)
 V12(t)= VDD – ΔV1 e (-t/τ1) (2)
 τ1=C(R+Ron) , Θέτοντας t=T , v12(t)=Vth στην (1) και
αντικαθιστώντας την ΔV1 από την εξίσωση (2) παίρνουμε :

23
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Ασταθής Πολυδονητής – Βασικό Κύκλωμα
 Αstable Κύκλωμα με χρήση CMOS NOR πυλών
αποτελούμενο από RC δικτύωμα και κατάλληλη ανάδραση

Το κύκλωμα αυτό καλούμενο και relaxation oscillator αποτελεί


έναν βολικό τρόπο για την δημιουργία σήματος ρολογιού
εφόσον οι απαιτήσεις για σταθερότητα στην συχνότητα
(frequency stability ) δεν είναι αυστηρές
24
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Ασταθής Πολυδονητής-Κυματομορφές

 Οι κυματομορφές του κυκλώματος


 Οι δίοδοι στην είσοδο έχουν
θεωρηθεί ιδανικές και επομένως
περιορίζουν την τάση υI1 μεταξύ 0
και VDD

25
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Ασταθής Πολυδονητής- Αρχή Λειτουργίας

 Έστω t=0=> vi1 Aνέρχεται στο 1- όταν αυτό ξεπεράσει Vth => πύλες G1,
G2 αλλάζουν κατάσταση => vο1=0, vο2=1. Η απότομη μεταβολή (κατά
+VDD) στο v02 προκαλεί συνεπακόλουθη άνοδο (μέσω του C ο οποίος
στιγμιαία παραμένει αμετάβλητος) και στο vi1 -η τιμή του ανeβαίνει έως
το VDD (και όχι περισσότερο) λόγω της διόδου προστασίας. Κατόπιν
τούτου το C αρχίζει να ξεφορτίζεται (με σταθερά χρόνου RC)
 Όταν η τιμή του πέσει κάτω του Vth, τότε μεταβάλλεται και πάλι η
κατάσταση των G1, G2 => vο1=1, vο2=0 . Η απότομη μεταβολή (κατά -
VDD) στο v02 προκαλεί συνεπακόλουθη πτώση (μέσω του C ο οποίος
στιγμιαία παραμένει αμετάβλητος) και στο vi1 -η τιμή του κατεβαίνει έως
το 0 (και όχι πιο κάτω) λόγω της διόδου προστασίας. Κατόπιν τούτου το C
αρχίζει να φορτίζεται (με σταθερά χρόνου RC) προς το VDD έως ότου
ξεπεράσει και πάλι το Vth, οπότε και πάλι v01=0, v02=1,και ο
προηγούμενος κυκλος επαναλαμβάνεται
26
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Ασταθής Πολυδονητής-Υπολογισμός Περιόδου

 T=T(high) +T(Low)= TH+ TL


 Υπολογισμός TH: TH=ο χρόνος που χρειάζεται για να φορτισθεί
η Vi1 έως την Vth
 Vi1 (t)= VDD (1–e (-t/τ) ), τ=RC. Θεωρώντας t=TH => Vi1(t)=Vth
=> Vth = VDD –VDD e (-TH/τ) => e (-TH/RC) = (VDD –Vth ) / VDD
=>TH=RC ln [(VDD / (VDD –Vth )]
 Υπολογισμός TL: TL=ο χρόνος που χρειάζεται για να εκ-
φορτισθεί η Vi1 από την VDD έως την Vth
 Vi1 (t)= VDD e (-t/τ) , τ=RC. Θεωρώντας t=TL => Vi1(t)=Vth =>
 Vth=VDD e (-TL/τ) => e (-TL/RC)=Vth /VDD=>TL=RC ln (VDD/Vth )
 T=TH+ TL= RC [ ln [(VDD / (VDD –Vth )] + ln (VDD/Vth )]=>

27
T= RC ln [[(VDD / (VDD –Vth )] (VDD/Vth )]
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Κυκλώματα Χρονισμού

Ο Χρονιστής 555

28
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Χρονιστής 555

 Μπλοκ διάγραμμα που


αναπαριστά το εσωτερικό
κύκλωμα του χρονιστή 555
 VTH=2/3 VCC
 VTL=1/3 VCC

29
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Χρονιστής 555 - Μονοσταθής

(a) Οι συνδέσεις του χρονιστή 555 για χρήση ως μονοσταθούς πολυδονητή, (b) οι κυματομορφές του κυκλώματος
30
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
31
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
32
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Χρονιστής 555 - Μονοσταθής

 Υπολογισμός Τ, Τ= ο χρόνος που χρειάζεται για να φορτισθεί


ο πυκνωτής από 0 έως Vth. Τότε ισχύει:
 Vc (t)= VCC (1- e (-t/RC)). Θεωρώντας t=T => Vc (t)= Vth=2/3
VCC
 => T=CRln3 =1.1 CR

33
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Χρονιστής 555 - Ασταθής

(a) Οι συνδέσεις του χρονιστή 555 για χρήση ως ασταθούς πολυδονητή, (b) οι κυματομορφές του κυκλώματος
34
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
35
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Χρονιστής 555 - Ασταθής -Υπολογισμός Τ

36
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Κυκλώματα Χρονισμού

Ταλαντωτής δακτυλίου

37
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Ταλαντωτής δακτυλίου (Ring Oscillator)

 Ταλαντωτής δακτυλίου (Ring Oscillator)


 Σχηματίζεται με την δακτυλιοειδή σύνδεση περιττού αριθμού αντιστροφέων (η
έξοδος του ενός οδηγεί την είσοδο του επόμενου)
 Χρήσιμο και για τη μέτρηση του μέσου χρόνου καθυστέρησης μετάδοσης μιας
λογικής πύλης

38
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Ταλαντωτής δακτυλίου (Ring Oscillator)

 Λειτουργία του ταλαντωτή


 Συχνότητα ταλάντωσης:

1
f 
2NtP

όπου Ν είναι ο αριθμός


των αντιστροφέων

39
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Ταλαντωτής δακτυλίου Ελεγχόμενος απόΤάση (1)
(Voltage Controlled Ring Oscillator )
O ταλαντωτής δακτυλίου
των προηγούμενων
διαφανειών,παράγει
ταλάντωση σε μία
συγκεκριμένη και μόνον
συχνότητα.
Πιθανός τρόπος γι α
μεταβολή συχνότητας
ταλάντωσης = έλεγχος
του propagation delay
των inverters

Έλεγχος του ρεύματος εκφόρτισης (έλεγχος του χρόνου μετάβασης από high σε
low ,tphl ) και φόρτισης (έλεγχος του χρόνου μετάβασης από low σε high, tplh ) της
χωρητικότητας της κάθε πύλης)- current starved inverter
Το παραπάνω κύκλωμα χρησιμοποιεί παραπανήσια NMOS devices που
επηρεάζουν και ελέγχουν το ρεύμα εκφόρτισης κάθε πύλης (και άρα του tphl) μέσω
του vcontrol στο M3 – λ.χ. μείωση του vcontr μειώνει το ρεύμα εκφόρτισης μέσω
του
40 M3 και συνεπώς αυξάνεται το tphl
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Ταλαντωτής δακτυλίου Ελεγχόμενος απόΤάση (2)
(Voltage Controlled Ring Oscillator )

Πλήρες κύκλωμα current


starved inverter
Εδώ περιλαμβάνονται και οι
παρaπάνήσιες διατάξεις (Μ2 ,
Μ3 και Μ4( που είναι
απαραίτητες
για τον έλεγχο του ρεύματος
φόρτισης και άρα του χρόνου
tplh κάθε πύλης
To ρεύμα που διέρχεται μέσα από το M5 ελέγχεται από την τάση vcontr και
καθρεφτίζεται (αναπαράγεται ταυτόσημα) μέσω των Μ6 και Μ4 στο ρεύμα φόρτισης
(της χωρητικότητας ) της πύλης που διέρχεται από τα Μ4 και Μ2 (ID4=IDS6). Γίνεται
επιπλέων χρήση Schmitt trigger για την αποκατάσταση των slopes (παρυφών) του
σήματος και επιπρόσθετου inverter για αποκατάσταση πολικότητας του σήματο ς
41
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Ταλαντωτής δακτυλίου Ελεγχόμενος απόΤάση (3)
(Voltage Controlled Ring Oscillator )

42
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
VCO βασισμένο σε Differential Delay Element

v3
Vo 2 Vo1 v1
v2
in 1 v4

Vctrl

two stage VCO

delay cell Άλλη προσέγγιση για VCO είναι με χρήση differential


delay element . Δεδομένου ότι το cell αυτό διαθέτει
3.0 τόσο αναστρέφουσες όσο και μη αναστρέφουσες
V1 V2 V 3 V4
2.5 εξόδους ο ταλαντωτής αυτός μπορεί να υλοποιηθεί και
2.0 με άρτιο αριθμό σταδίων. Το πάνω δεξιά κύκλωμα είναι
1.5 μια τέτοια υλοποίηση στο οποίο το feedback loop
1.0 δημιουργεί διαφορά φάσης 180ο μέσω δύο cells
0.5 (αναστρέφων και μη) η οποία δημιουργεί την ταλάντωση.
0.0 Το πλεονέκτημα αυτού του VCO σε σχέση με τον
2 0.5 ταλαντωτή δακτυλίου είναι ότι είναι περισσότερο
0.5 1.5 2.5 3.5
time (ns)
ανθεκτικός σε (common mode) θόρυβο , όπως αυτός της
simulated waveforms of 2-stage VCO τροφοδοσίας , ενώ το μειονέκτημά του είναι η
43
μεγαλύτερη κατανάλωση ισχύος
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Κυκλώματα Χρονισμού

Ασκήσεις

44
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 1 – Εκφώνηση (προς λύση)

 Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται ένα εναλλακτικό κύκλωμα για τον CMOS
πολυδονητή.
 (α) Σχεδιάστε τις κυματομορφές τάσης στα V1, V2, Vx με ένα κατάλληλο
σύστημα σκανδαλισμού.
 (β) Αναπτύξτε μία απλή εξίσωση για το εύρος του παλμού εξόδου στην V1.

45
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 2 – Εκφώνηση (προς λύση)

 Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται ένα NMOS Schmitt trigger κύκλωμα.


 Υποθέστε ότι VTD=-2V, VTE=+1V, k’=20μA/V2, και γ=λ=0.
 Να σχεδιάσετε την VTC με εκτιμήσεις για τις VT+ και VT- .

46
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 3 – Εκφώνηση

 Βρείτε μία έκφραση για την συχνότητα ταλάντωσης Fo του


ασταθούς πολυδονητή του παρακάτω σχήματος υπό την συνθήκη
VTH=VDD/2.
 Βρείτε τις κατάλληλες τιμές R1 και C ώστε Fo=100K.

U1A U1B
Ui1 1 5
3 Uo1 4
2 6
R1
4001 10K 4001 Uo2
C1

490pF

47
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 3 – Λύση (1)

 Η τάση στην είσοδο της πύλης U1A μεταβάλλεται λόγω της φόρτισης του πυκνωτή C1.
Ο πυκνωτής C1 φορτίζεται από την τάση –Vd (τάση αγωγής της διόδου προστασίας
της εισόδου της πύλης CMOS) προς την τάση τροφοδοσίας. Η φόρτιση σταματά όταν
η τάση Uo1 φτάσει την τάση VTH της πύλης. Λόγω της συμμετρίας της VTH τα ίδια
ισχύουν και για την εκφόρτιση του πυκνωτή. Η τιμή της ημιπεριόδου είναι:

 VDD R1 
T  (R1  Ron )C1 ln   
V
 DD  VTH  Vd R1  Ron 
 VDD 
T  R1  C1 ln   R1 C1 1,02 
 VDD  VTH  Vd 
1
R1 C1   4,9u sec
2,04  Fo
 Επιλέγουμε ως R1 μια μεγάλη αντίσταση έτσι ώστε το λάθος που εισάγεται λόγω της
απαλοιφής της Ron να μην είναι σημαντικό (R1=10K). Συνεπώς ο πυκνωτής
C1=490pF.
 Προσοχή : Η λογική για τον υπολογισμό των R,C είναι σωστή αλλά η παραπάνω
48 εξίσωση που δίδεται για υπολογισμό του Τ δεν είναι σωστή . ΄Ο σωστός
υπολογισμός του Τ αναλύεται στην επόμενη
Ψηφιακάδιαφάνεια
Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 3 – Λύση (2)
 Διορθωμένος (σωστός) υπολογισμός του Τ:
 Η τιμή της ημιπεριόδου φόρτισης του πυκνωτή (τα ίδια ισχύουν
και για την ημιπερίοδο εκφόρτισης ) είναι:
 Vi1 (t)= VDD- (VDD + Vd ) e (-t/τ) ), τ=R1+Ron , Vd= (τάση αγωγής της
διόδου προστασίας της εισόδου της πύλης CMOS)=>
 => Θεωρώντας t=TH => Vi1(t)=Vth =>
 Vth = VDD- (VDD + Vd e (-T/τ) )
 => e (-T/(R1+Ron)C1) = (VDD –Vth ) /( VDD + Vd ) =>
 => T=(R1 +Ron) C1 ln [(VDD + Vd ) / (VDD –Vth )] και εδώ
μπορεί να θεωρηθεί ότι R1 >>Ron και άρα
 T=R1 C1 ln [(VDD + Vd ) / (VDD –Vth )], οπότε τα R1, C1
μπορούν να υπολογιστούν (με απλή αντικατάσταση των τιμών τω
49
στοιχείων )όπως από προηγούμενη διαφάνεια
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 4 – Εκφώνηση

 Χρησιμοποιώντας το κύκλωμα του παρακάτω σχήματος, σχεδιάστε ένα


μονοσταθές κύκλωμα λογικής CMOS στο οποίο Ron=100Ω, VDD=5V και
VTH=0.4VDD. Χρησιμοποιείστε C=1μF για να δημιουργήσετε παλμό διάρκειας
1 sec. Ποιά είναι η τιμή της R που πρέπει να χρησιμοποιηθεί;
VDD

R1
10K
U1A U1B
Ui1 1 C1 5
3 Uo1 Ui2 4 Uo2
2 6
V2 1nF
VPWL 4001 4001

50
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 4 – Λύση

 Η σταθερά χρόνου φόρτισης του πυκνωτή C εξαρτάται από την αντίσταση R1


και την εσωτερική αντίσταση εξόδου της πύλης U1A. Η αρχική τάση Ui2
δίνεται από το διαιρέτη τάσης λόγω των Ron και R1. Ο πυκνωτής φορτίζεται
προς την τάση VDD αλλά όταν η τάση φθάσει την τιμή VTH η πύλη U1B
πηγαίνει στο “0” παρασύροντας την U1A στο “1”
 Θεωρούμε ότι η R1 είναι πολύ μεγαλύτερη από την Ron και έτσι ο χρόνος
φόρτισης του πυκνωτή μέχρι την τάση VTH θα είναι:

 R1 VDD  5
T  1sec  C  R1  Ron   ln    1u  R1  ln  
 R1  Ron VDD  VTH   3
R1  910 K

51
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 5 – Εκφώνηση

 Ένας απλός NMOS μονοσταθής πολυδονητής φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. Υποθέστε
ότι VTD=-2V, VTE=+1V, k’=20μA/V2, και γ=λ=0.
 (α) Σχεδιάστε τις κυματομορφές τάσης στις VDS2, VGS4 και VDS4 με ένα κατάλληλο σήμα
σκανδαλισμού.
 (β) Υπολογίστε την τιμή του Cx για ένα εύρος παλμού εξόδου 10μsec.

52
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 5 – Λύση

 Τα Μ1, Μ2, Μ3 αποτελούν μία πύλη NOR. Τα Μ4, Μ5


αποτελούν μία πύλη NOT. To M6 συμπεριφέρεται σαν μία πηγή
ρεύματος που φορτίζει τον πυκνωτή. Αρχικά η είσοδος είναι “0”
και η έξοδος της NOR είναι “1” αφού και η έξοδος του
αναστροφέα είναι “0” εφ’ όσον έχει είσοδο “1” που προκύπτει
από το M6.
 Όταν η είσοδος Vin γίνει “1” η έξοδος της NOR και συνεπώς το
ένα (αριστερό) άκρο του πυκνωτή θα γίνει “0”, συμπαρασύροντας
την είσοδο του αναστροφέα στο “0”.
 Ο πυκνωτής τώρα θα φορτίζεται με σταθερό ρεύμα μέσα από το
Μ6. Ας σημειωθεί ότι θεωρούμε την αντίσταση Rdon του Μ2
πολύ μικρή (δείτε τους λόγους W/L των Μ2 και Μ6).

53
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 5 – Λύση

 Το Μ6 θα συμπεριφέρεται σαν πηγή ρεύματος όσο η τάση VDS>(VGS-VTE)


VDS>2V ή αλλιώς όσο η τάση στο δεξί άκρο του πυκνωτή είναι μικρότερη από
3V (πράγματι όταν VDS=2V
 Το ρεύμα που παρέχει το Μ6 είναι:
10
I DS ( M 6)  k ' (0  ( 2))  8
100
 Όταν η τάση στο δεξί άκρο του πυκνωτή φτάσει την τάση αγωγής του
Μ4,(ξεπεράσει δηλ.το 1V- υπενθυμίζεται ότι η τάση κατωφλίου τότε η έξοδος
του αναστροφέα γίνεται “0” και η έξοδος της NOR γίνεται “1”.
 Ο χρόνος που απαιτείται για την φόρτιση του πυκνωτή ισοδυναμεί με τον
χρόνο που χρειάζεται να ανέλθει η τάση (του πυκνωτή) έως τα 1 Volts Άρα
από τερματικές εξισώσεις πυκνωτή=>
 => ic= IDS(M6)= Cx (ΔV/ Δt)= Cx (1/T)=> 8μΑ= Cx 1/10 μs =>

54 => Cx= 80 pF.
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
 .
Άσκηση 6 – Εκφώνηση

 Οι κυματομορφές για το μονοσταθές κύκλωμα του παρακάτω σχήματος δίδονται στο


σχήμα. Έστω VDD = 10V, VTH = VDD/2, R=10K, C=1nF και Ron=200Ω. Βρείτε τις τιμές
των Τ, ΔV1 και ΔV2. Πόσο μεταβάλλεται η uO1 κατά την διάρκεια της ημιευσταθούς
κατάστασης; Ποιο είναι το μέγιστο ρεύμα που τραβά η U1A; Ποιο είναι το αντίστοιχο
ρεύμα που παρέχει;
VDD

R1
10K
U1A U1B
Ui1 1 C1 5
3 Uo1 Ui2 4 Uo2
2 6
V2 1nF
VPWL 4001 4001

Οι κυματομορφές δείχνουν ποιοτικά (όχι


ποσοτικά) την τάση στα διάφορα σημεία
του κυκλώματος

55
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 6 – Λύση

 Η σταθερά χρόνου φόρτισης του πυκνωτή C εξαρτάται από την αντίσταση R1 και την
εσωτερική αντίσταση εξόδου της πύλης U1A. Η αρχική τάση Ui2 θα είναι
R1
Ui2  VDD
R1  Ron

 Ο πυκνωτής φορτίζεται προς την τάση VDD αλλά όταν η τάση φθάσει την τιμή VTH η πύλη
U1B πηγαίνει στο “0” παρασύροντας την U1A στο “1”. Ο χρόνος φόρτισης του πυκνωτή
μέχρι την τάση VTH είναι:
 
T  C  R  Ron   ln
R VDD
   6.87u sec
 R  Ron VDD  VTH 
 Λόγω της αλλαγής της τάσης εξόδου της πύλης U1A σε “1” θα έχουμε αντίστοιχη αλλαγή
τάσης και στο σημείο Ui2. Η αλλαγή της τάσης θα είναι:
R1
V DD  9.8V
R1  Ron
και συνεπώς η τάση στο σημείο Ui2 θα φτάσει την τιμή 9,8V+VTH=14,8V. Από εκεί θα
εκφορτιστεί μέσω των δύο αντιστάσεων στο VDD. Στην πραγματικότητα, οι δίοδοι προστασίας
της εισόδου της πύλης U1B θα περιορίσουν την τάση στα VDD+0,7V=10,7V.
56
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Άσκηση 6 – Λύση

 Το μέγιστο ρεύμα το τραβά η πύλη την στιγμή του Trigger

VDD
Ipull (max)  0.98ma
R1  Ron

 Το μέγιστο ρεύμα το δίνει η πύλη στο τέλος του παλμού εξόδου. Αν θεωρήσουμε την
αντίσταση αγωγής της διόδου προστασίας αμελητέα τότε έχουμε

14,8V  10V  0.7


Ipush (max)   20.5ma
Ron

57
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Πανεπιστήμιο Πατρών, Πολυτεχνική Σχολή
Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών
Τομέας Ηλεκτρονικής & Υπολογιστών, Εργαστήριο Ηλεκτρονικών Εφαρμογών

Η διάλεξη έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος EΠΕΑΕΚ II από το μεταπτυχιακό φοιτητή Παπαμιχαήλ Μιχαήλ για το
μάθημα Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα
Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου

©2008

58
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Back-Up Slides

59
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου
Schmitt TriggerΥλοποίηση με CMOS (1)

60
Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και Συστήματα 2008 – Καθηγητής Κωνσταντίνος Ευσταθίου

You might also like