Η ΥΙΟΘΕΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Ο θεσμός της υιοθεσίας στην Αθήνα ήταν απλά ένα μέσο απόκτησης κληρονόμου που θα τους
γηροκομούσε και θα συνέχιζε τον «οίκο» τους. Είχε βασικό σκοπό τη συνέχεια της οικογένειας
για λόγους θρησκευτικούς, δηλαδή τη λατρεία των εφέστιων θεών και τις θυσίες στους
προγόνους. Τις περισσότερες φορές ο υιοθετούμενος ήταν κάποιος ενήλικας, κατά προτίμηση
στενός συγγενής τους, άντρας κυρίως και σπανίως γυναίκα. Η ένταξη του νέου μέλους στην
οικογένεια ονομαζόταν «ποίηση ή εισποίηση» και ήταν μια διαδικασία ανάλογη με εκείνη
κατά την οποία η πόλη δεχόταν σαν μέλος της έναν ξένο. Όταν κάποιος έδινε τον γιο του για
υιοθεσία αυτό λεγόταν «εκποίηση», ενώ η πράξη του υιοθετούντος λεγόταν «εσποίηση» και ο
ίδιος «ποιητός ή θεσεί πατήρ».
Ο Σόλων εισήγαγε νόμο σύμφωνα με τον οποίο μια υιοθεσία μπορούσε να αποκτήσει ισχύ
μετά τον θάνατό του, αφού σκοπός της υιοθεσίας ήταν να κληρονομηθεί η περιουσία από
άντρα. Τους ενδιέφερε να μην «σβήσει» ο οίκος τους, γιατί έτσι θα παραμελούνταν οι
θρησκευτικές τελετές που γίνονταν στον οίκο και στους προγόνους.
Αν κάποιος είχε γιο, απαγορευόταν να υιοθετήσει. Αν όμως είχε κορίτσια, αυτό επιτρεπόταν,
χωρίς όμως να χάνουν τα κορίτσια τα κληρονομικά δικαιώματα στην πατρική τους περιουσία.
Ο θετός γιος ήταν υποχρεωμένος ή να παντρευτεί ο ίδιος την κόρη ή να την παντρέψει
δίνοντας της τη μισή πατρική περιουσία.
Ο θετός πατέρας ήταν συνήθως μεγάλος σε ηλικία, αδύναμος στο μυαλό και στο σώμα και
υπήρχε περίπτωση να προβεί σε υιοθεσία βλάπτοντας τα συμφέροντα των άλλων μελών της
οικογένειας. Υπήρχε λοιπόν νόμος που καθιστούσε άκυρη την υιοθεσία στις παρακάτω
περιπτώσεις: «αν ήταν τρελός, πολύ γέρος, ήταν υπό την επήρεια φαρμάκων ή την επιρροή
μιας γυναίκας ή η υιοθεσία γινόταν υπό την απειλή βίας».
Η υιοθεσία μπορούσε να γίνει και μεταθανάτια. Πώς γινόταν αυτό; Αν κάποιος πέθαινε χωρίς
να αφήσει κληρονόμους, τότε ο στενότερος συγγενής του καθίστατο θετός γιος και τον
κληρονομούσε. Δηλαδή γινόταν μια μεταθανάτια υιοθεσία από τα μέλη της οικογένειας του
αποθανόντος.