Ewa Więcek-Janka

Dobrostan studentów
Politechniki Poznańskiej, 2023

5P
 Dobrostan studentów PP

Projekt okładki oraz układ graficzny opracowania – Ewa Więcek-Janka

Opracowanie komputerowe tekstu – Ewa Więcek-Janka

Raport bez opracowania redakcyjnego w Wydawnictwie PP.

Zezwala się na korzystanie na warunkach licencji Creative Commons – uznanie

autorstwa – na tych samych warunkach 4.0 (znanej również jako CC-BY-SA) dostępnej
pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
lub innej wersji językowej tej licencji, lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji
opublikowanej przez organizację Creative Commons.

ISBN 978-83-7775-687-4

https://doi.org/10.21008/b.978-83-7775-687-4

Wydanie I

Punkt Pomocy Psychologicznej Politechniki Poznańskiej

kontakt: ewa.wiecek-janka@put.poznan.pl
Informacje: https://www.put.poznan.pl/node/59129

Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej

ul. Piotrowo 5, 61-138 Poznań
tel. +48 (61) 665 3516
e-mail: office_ed@put.poznan.pl
www.wydawnictwo.put.poznan.pl

STRONA 2
 Dobrostan studentów PP

SPIS TREŚCI
Pojęcie dobrostanu ...................................................................................................................................................................... 5
Metodyka badań........................................................................................................................................................................... 6
Charakterystyka próby ................................................................................................................................................................. 6
Poczucie dobrostanu studentów ................................................................................................................................................ 11
Analiza wyników ......................................................................................................................................................................... 12
Zidentyfikowane problemy ......................................................................................................................................................... 18
Wnioski i rekomendacje ............................................................................................................................................................. 23
Bibliografia.................................................................................................................................................................................. 24
Spis rysunków ............................................................................................................................................................................ 25

STRONA 3
 Dobrostan studentów PP

Punkt Pomocy Psychologicznej Politechniki Poznańskiej został powołany, aby nieść pomoc potrzebującym wsparcia
pracownikom i studentom Politechniki Poznańskiej.

Mottem i uzupełnieniem nazwy Punktu Pomocy Psychologicznej Politechniki Poznańskiej 5P jest:

Profesjonalnie – Procesowo – Pomocnie – Przyjaźnie – Poufnie

Punkt 5P jest częścią politechnicznego środowiska akademickiego i dlatego zdajemy sobie sprawę
z wymagań, jakie stawia się przed Społeczeństwem 4.0, którym stajemy się z dnia na dzień i krok za krokiem. Nie wszyscy
są gotowi na taką transformację. Wyzwania powodują, że czasami gubimy wewnętrzny kompas prowadzący nas do celu.
Bywa, że zapominamy co jest celem, czasami zapominamy nawet postawić sobie cel. Czasami skracamy, a czasami
wydłużamy do niego drogę.
W skrajnych przypadkach, kiedy sytuacja lub otoczenie wpływa na nas w sposób, którego nie akceptujemy, warto jednak
zatrzymać się i na nowo „ustawić swój kompas”.

Badania, jakie realizowane są w Punkcie Pomocy Psychologicznej Politechniki Poznańskiej, dotyczą bieżących problemów.
Tym razem skupiają się na poczuciu dobrostanu. Zostały zrealizowane na przełomie lat 2022 i 2023, a obszary badań i pytania
zawarte w kwestionariuszu były konsultowane z Samorządem Studentów Politechniki Poznańskiej.

Oddaję w Państwa ręce raport, którego wyniki będą brane pod uwagę w kształtowaniu oferty pomocowej 5P i innych działań
Uczelni w zakresie podnoszenia dobrostanu społeczności Politechniki Poznańskiej.

dr hab. inż. Ewa Więcek-Janka, prof. PP

Koordynatorka Punktu Pomocy

Psychologicznej Politechniki Poznańskiej

STRONA 4
 Dobrostan studentów PP

Pojęcie dobrostanu
Dobrostan człowieka określany angielskim pojęciem well-being jest złożonym konstruktem.
Na potrzeby badań będzie interpretowany jako zasób, określony przez wymiary: środowiskowy, społeczny, wartości i relacji.
Wspomniane wymiary zewnętrzne wpływają na ogólny poziom dobrostanu (por. rys. 1).

• Relacje • Środowisko

Dobrostan Dobrostan
psychiczny fizyczny

Dobrostan Dobrostan
intelektualny duchowy

• Rozwój • Wartosci

Rys. 1. Model dobrostanu uwzględniający czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Opracowanie własne 1

Niezależnie od wybranej definicji dobrostanu można, badając intencje autorów, wskazać wymiary wewnętrzne, które dotyczą
aspektów: fizycznego, duchowego, psychicznego i intelektualnego. Dobrostan fizyczny można interpretować jako wewnętrzną
energię i motywację do działania. Utożsamiamy ją z witalnością i wewnętrzną siłą. Dobrostan duchowy interpretowany jest tu
jako poczucie sensu w życiu, kultywowanie wartości życiowych, duchowość. Dobrostan psychiczny to inaczej świadomość
emocji i umiejętność w zarządzaniu nimi, radzenie sobie ze stresem, budowanie relacji interpersonalnych. Dobrostan
intelektualny interpretowany jest jako otwartość umysłu, chęć poznawania, uczenia się i eksplorowania. Równowaga między
wymiarami daje podstawę do rozwijania ogólnego dobrostanu i poczucia szczęścia.
Wymiary zewnętrzne obejmują środowisko, wartości, relacje i rozwój. Środowisko, czyli otoczenie i warunki fizyczne to nic
innego jak otoczenie, w którym działamy, jego wpływ na nas i nas na nie. Wartości to system względnie stałych zasad
postępowania obejmujący naczelne wartości moralne, estetyczne, religijne, kulturowe i poznawcze. Relacje to budowanie
wspierających relacji z innymi ludźmi, tworzenie więzi społecznych, budowanie kontaktów i poczucia przynależności.
Rozwój rozumiany jest tu jako spójność pomiędzy tym, co robimy a naszymi talentami, poczucie tworzenia wartości dla siebie
i innych, sens, możliwości rozwoju, i kształtowanie użyteczności społecznej.

1 Autorski model koncepcyjny opracowany na potrzeby badania

STRONA 5
 Dobrostan studentów PP

Metodyka badań
Podjęcie badań było podyktowane potrzebą Punktu Pomocy Psychologicznej Politechniki Poznańskiej (5P), w którym część
konsultacji psychologicznych i coachingowych dotyczyła właśnie poczucia braku dobrostanu 2 lub jego niskiego poziomu.
Postawiono zatem cel, jakim było poznanie odczuwanego poziomu dobrostanu studentek i studentów Politechniki
Poznańskiej. Badaną populację stanowili wszyscy studenci Politechniki Poznańskiej, których liczebność wynosiła 16.025 na
dzień 31.12.2022. Badania ankietowe z wykorzystaniem formularza Google przeprowadzono od początku grudnia 2022 do
końca stycznia 2023.
Kwestionariusz składał się z trzech części. Pierwsza część dotyczyła określenia odczuwanego dobrostanu i szczęścia
(zaadaptowano pytania i skalę z badania Oxfordzkiego), który odpowiada w całości za przedstawione w modelu dobrostanu
wymiary (por. rys. 1). Druga część dotyczyła świadomości wybranych zaburzeń w codziennym funkcjonowaniu, a trzecia
zawierała pytania klasyfikacyjne.

Charakterystyka próby
W tym czasie udział w badaniach 3 wzięło 2.685 studentek i studentów z Politechniki Poznańskiej, co stanowi 17% populacji.
W badanach wzięły udział osoby zarówno z niepełnosprawnościami (3%), jak i osoby pełnosprawne (97%) (por. rys. 2).

3%

97%

Osoby pełnosprawne Osoby z niepełnosprawnościami

Rys. 2. Udział osób z niepełnosprawnościami w badaniu

Największa część badanych to mężczyźni (56%). Kolejna grupa to kobiety (42,47%). Osoby klasyfikujące swoją płeć jako
niebinarną stanowią 1,15% badanych. Pozostała część to kobiety, będące w trakcie lub po tranzycji (0,2%), oraz mężczyźni
w trakcie lub po tranzycji (0,2%) (por. rys. 3).

2Przez dobrostan rozumiano poczucie szczęścia

3Zrealizowano badania ankietowe z zachowaniem parametrów: poziomu ufności (95%); wielkości frakcji (50%); błędzie
maksymalnym (2%)
STRONA 6
 Dobrostan studentów PP

0.16% 1.15%

42.47%

56.02%

0.20%
Kobieta Kobieta (w/po tranzycji) Mężczyzna Mężczyzna (w/po tranzycji) Niebinarna

Rys. 3. Rozkład respondentów ze względu na płeć

W próbie znalazły się osoby z różnych grup wiekowych (por. rys. 4). Najliczniejszą grupę reprezentują te w wieku do 25 lat
(94%). Pozostałe grupy wiekowe były znacząco mniej liczne (por. rys. 4).

5% 1%

94%

do 25 lat 26 - 35 lat 36 i więcej lat

Rys. 4. Rozkład wieku respondentów

Pytania klasyfikacyjne obejmowały także liczebność osób, z którymi badana osoba uczy się. Istotna była odpowiedź na pytanie
badawcze o liczbę osób, z którymi współpracując mamy największe poczucie dobrostanu. Osoby pracujące samodzielnie
stanowią 17% ogółu badanych (por. rys. 5), 15% badanych współpracuje z 4-5 osobami.

STRONA 7
 Dobrostan studentów PP

42%

17%
15%

9%
6% 6%
4%

pracuję sam/a z 1 osobą 2-3 osobami 4-5 osobami 6-8 osobami 9-10 osobami nie pracuję

Rys. 5. Rozkład liczebności zespołów, w których pracują studentki i studenci PP

Innym istotnym czynnikiem wpływającym na poczucie dobrostanu studentek i studentów PP może być forma współpracy.
Większość studentek i studentów wskazuje na współpracę stacjonarną (86%), 12% częściowo stacjonarnie, częściowo
zdalnie, a 2% w pełni zdalnie (por. rys. 6).
12%

2%

86%

cały czas stacjonarnie cały czas zdalnie częściowo stacjonarnie - cześciowo zdalnie

Rys. 6. Rozkład form pracy realizowane przez studentki i studentów PP

Za inny istotny czynnik w badanej próbie uznano miejsce zamieszkania. Pozwoliło to ustalić, że 47% osób badanych mieszka
w aglomeracji (Poznaniu), 17% mieszka na wsi, 13% w małym mieście, 17% w mieście dużym, a 6% w mieście średnim (por.
rys. 7).

STRONA 8
 Dobrostan studentów PP

47%

17% 17%
13%

6%

na wsi w małym mieście w średnim mieście w dużym mieście w aglomeracji

Rys. 7. Rozkład miejsc zamieszkania studentek i studentów PP

Badanych zapytano także o liczbę osób, z którymi prowadzą wspólne gospodarstwo domowe na co dzień. Wyniki wskazują,
że 33% badanych mieszka z jedną osobą, 30% mieszka sama, 26% z dwiema lub trzema osobami, 9% z czterema lub
pięcioma osobami i 2% z sześcioma lub większą liczbą osób (por. rys. 8).

33%
30%

26%

9%

2%

mieszkam sam/a z 1 osobą z 2-3 osobami z 4-5 osobami z 6 i większą liczbą

osób

Rys. 8. Rozkład udziałów z którymi studentki i studenci PP prowadzą gospodarstwo domowe

Studenci jako przedstawiciele pokolenia Z interesują się szeroko pojętym tematem środowiska.
W ankiecie zapytano studentki i studentów PP o ich zaangażowanie w dbałość o środowisko. Wyniki przedstawiono na
rysunku 9. Jak wynika z analizy danych 38% badanych określa swój poziom dbałości jako wysoki i bardzo wysoki, 53% jako
średni a 9% jako niski i bardzo niski.

STRONA 9
 Dobrostan studentów PP

9%

38%

53%

w bardzo niskim i niskim stopniu w średnim stopniu w wysokim i bardzo wysokim stopniu

Rys. 9. Rozkład udziałów odpowiedzi dotyczące deklarowanej dbałości o środowisko

Zbadano także dbałość studentów i studentek o relacje towarzyskie (por. rys. 10). Blisko 30% studentów ocenia dbałość
o relacje towarzyskie bardzo nisko i nisko. Zaledwie 20% ocenia poziom dbałości jako wysoki i bardzo wysoki a 53%
na poziomie średnim.

20%
27%

53%

w bardzo niskim i niskim stopniu w średnim stopniu w wysokim i bardzo wysokim stopniu

Rys. 10. Rozkład udziałów odpowiedzi dotyczących deklarowanej dbałości o relacje towarzyskie

23%

77%

on-line w "realu"

Rys. 11. Rozkład udziałów odpowiedzi dotyczące deklarowanej formy spotkań towarzyskich

STRONA 10
 Dobrostan studentów PP

Innym ważnym czynnikiem funkcjonowania studentek i studentów jest ich życie towarzyskie. Studentki i studenci PP deklarują
spotkania z przyjaciółmi w tzw. „realu” (77%). Pozostała cześć (23%) deklaruje spotkania on-line (por. rys. 11).

kilka godzin dziennie kilka godzin w tygodniu kilka godzin w miesiącu

kikla godzin w roku nie pamietam ostatniego razu

5%
6%
18%

26%

45%

Rys. 12. Rozkład częstości spędzanie czasu na spotkaniach z przyjaciółmi w „realu”

Na rysunku 12 przedstawiono rozkład czasu spędzany na spotkaniach z przyjaciółmi w tzw. „realu”. Najczęściej studentki
i studenci PP przeznaczają kilka godzin w tygodniu na spotkania z przyjaciółmi (45%). Po kilka godzin dziennie na takie
spotkania przeznacza 18% respondentów. Jest także grupa 5% badanych, którzy nie pamiętają, kiedy ostatnio spotkali się
„face to face”.

kilka godzin dziennie kilka godzin w tygodniu kilka godzin w miesiącu

kikla godzin w roku nie pamietam ostatniego razu

13%

26%
5%

19%

37%

Rys. 13. Rozkład częstości spędzanie czasu na spotkaniach z przyjaciółmi w „on-line”

Na rysunku 13 przedstawiono rozkład czasu spędzany na spotkaniach z przyjaciółmi „on-line”. Najczęściej studentki i studenci
PP przeznaczają kilka godzin w tygodniu na spotkania z przyjaciółmi on-line (37%). Po kilka godzin dziennie na takie spotkania
przeznacza 26% respondentów. Jest także grupa 13% badanych, którzy nie pamiętają, kiedy ostatnio spotkali się „on-line”.

Poczucie dobrostanu studentów PP

W pierwszej części badania wykorzystano polską adaptację oksfordzkiego kwestionariusza do badania poczucia szczęścia i
dobrostanu (Poprawa, 2012). Opracowana przez Hillsa i Argylea (2002) metoda pomiaru dobrostanu The Oxford Happiness
Questionnaire (OHQ) mierzy subiektywne poczucie szczęścia, dobrostanu i ogólne zadowolenie z własnego życia, ale także
to co warunkuje ich osiągnięcie (Poprawa, 2012).
STRONA 11
 Dobrostan studentów PP

39%

28%

23%

5% 5%

bardzo niski dobrostan niski dobrostan średni dobrostan wysoki dobrostan bardzo wysoki dobrostan

Rys. 14. Rozkład poczucia szczęścia w próbie badawczej studentek i studentów PP (n=2685)

Badanie narzędziem OHQ pozwoliło na poznanie ogólnego poziomu dobrostanu i szczęścia wśród studentek i studentów PP.
Wśród badanych najliczniejszą grupę stanowią osoby oceniające swój dobrostan na poziomie średnim (39%). Poziom bardzo
wysoki osiąga 5%, co pozwala zauważyć, że 33% ocenia swój dobrostan na poziomie wysokim i bardzo wysokim. Niski
poziom dobrostanu deklaruje 23% a bardzo niski 5% studentek i studentów (por. rys. 14).

Analiza wyników
Pozyskane dane pozwoliły na sporządzenie grafik ilustrujących poziom dobrostanu analizowany
ze względu na szereg zmiennych niezależnych: wiek, płeć, formę współpracy, itd.
Na rysunku 15 przedstawiono poziom odczuwanego dobrostanu przez osoby pełnosprawne i osoby
z niepełnosprawnościami. Osoby z niepełnosprawnościami trzy razy rzadziej wskazywały na wysoki
i bardzo wysoki dobrostan i jednocześnie trzy razy częściej na poczucie niskiego i bardzo niskiego dobrostanu.

bardzo niski i niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

20%

63%
45%

24%
35%
13%

Osoby pełnosprawne Osoby z niepełnosprawnościami

Rys. 15. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu wśród osób bez i z niepełnosprawnościami

STRONA 12
 Dobrostan studentów PP

39%

30%
27%

2% 2%
0%

do 25 lat 25 i więcej lat

bardzo niski i niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

Rys. 16. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu w grupach wiekowych

Na rysunku 16 zilustrowano zależności poziomu poczucia dobrostanu od wieku badanych. W badanej próbie przeważa średni
poziom dobrostanu i poczucia szczęścia.

niski i bardzo niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

100% 0%
11%
90% 24%
30% 36%
80%
70% 60% 41%
60% 26%
50% 40%
38%
40%
30%
50% 48%
20% 40%
30% 26%
10%
0%
Kobieta Kobieta (w/po Mężczyzna Mężczyzna (w/po Niebinarna
tranzycji) tranzycji)

Rys. 17. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem płci respondentów

Na rysunku 17 zilustrowano zależności poziomu poczucia dobrostanu względem płci badanych. Najwięcej ocen wskazujących
na bardzo niski i niski dobrostan znajdujemy u mężczyzn w trakcie lub po tranzycji (50%) i u osób niebinarnych (48%).
Najwyższe poziom oceny dobrostanu dostrzec można u mężczyzn (cis – 36%) i kobiet (cis – 30%).

niski i bardzo niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

9%
30%
37% 43%
48%

55%

37%
64% 32%
33%

36%
26% 25%
19%
6%
pracuję sam/a pracuję z 1 osobą pracuję 2-3 osobami pracuję z 4-5 pracuję z więcej niż 6
osobami osobami

Rys. 18. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem wielkości zespołu,
w którym pracują respondenci

STRONA 13
 Dobrostan studentów PP

Miejsce studiowania ma silny wpływ na odczucie dobrostanu. Badając tę kwestię skupiono się na liczbie osób, z którymi
badani współpracują na co dzień. Rysunek 18 przedstawia rozkład wyników. Osoby pracujące z 4-5 osobami wskazują
najwyższy poziom poczucia dobrostanu. Warto zauważyć fakt, że osoby pracujące samodzielnie wskazują niski i bardzo niski
poziom dobrostanu dużo rzadziej niż pozostałe grupy.

wysoki i bardzo wysoki dobrostan średni dobrostan bardzo niski i niski dobrostan

4%
zdalnie 0%
0%

3%
hybrydowo 1%
0%

30%
stacjonarnie 34%
25%

Rys. 19. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem formy studiowania

Forma studiowania oraz jej warunki wpływają na dobrostan. Zdalna forma studiów, wprowadzona
w 2020 roku, została zaakceptowana i rozwijana przez poszczególne wydziały także po pandemii Covid-19. Na rysunku 19
przedstawiono rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem formy studiowania. Wszystkie formy
studiowania wywołują częściej wysokie i bardzo wysokie poczucie dobrostanu. Warto zauważyć, że osoby studiujące zdalnie
wskazują wyłącznie wysokie i bardzo wysokie poczucie dobrostanu.

bardzo niski i niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

23%
39%

39%

39%

38%
22%

Życie analogowe Życie cyfrowe

Rys. 20. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem wyboru formy „życia” cyfrowo czy analogowo

Określenie do którego „życia” mi bliżej znalazło odzwierciedlenie w odpowiedziach zawartych na rysunku 20. Można
zauważyć, że osoby deklarujące bliskość z innymi ludźmi częściej wskazują na wysoki i bardzo wysoki dobrostan.

STRONA 14
 Dobrostan studentów PP

bardzo niski i niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

31% 35% 33% 36% 32%

41% 39% 39% 37% 40%

28% 26% 28% 27% 28%

na wsi w małym mieście w średnim mieście w dużym mieście w aglomeracji

Rys. 21. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem wielkości miejscowości,
w której mieszkają respondenci

Niewątpliwie miejsce zamieszkania wpływa na poczucie dobrostanu. Na rysunku 21 przedstawiono rozkład wyników
odczuwanego dobrostanu względem wielkości miejscowości, w której żyją respondenci. Rozkład uzyskanych odpowiedzi jest
zbliżony do siebie. Można zatem wnioskować, że miejsce zamieszkania nie decyduje o poczuciu dobrostanu.
Na rysunku 22 przedstawiono rozkład deklarowanego dobrostanu ze względu na liczbę osób we wspólnym gospodarstwie
domowym. Można zauważyć tendencję zwiększania się poczucia dobrostanu wraz ze wzrostem liczby współmieszkańców.

niski i bardzo niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

27%
34% 36% 41%
50%

39%
39% 40%
36%
26%

34%
27% 24% 23% 23%

mieszkam sam/a mieszkam z 1 osobą mieszkam 2-3 mieszkam z 4-5 mieszkam z więcej
osobami osobami niż 6 osobami

Rys. 22. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem liczby osób w gospodarstwie domowym

Na rysunku 23 zilustrowano rozkład poziomu poczucia dobrostanu na wydziałach Politechniki Poznańskiej. Rozkłady
na poszczególnych wydziałach nie różnią się od siebie znacząco. Należy jednak zauważyć, że studentki i studenci Wydziału
Inżynierii Zarządzania oceniają swój dobrostan na poziomie wysokim i bardzo wysokim (41%). 43% osób studiujących na tym
wydziale ocenia poziom dobrostanu jako średni, a zaledwie 4% na poziomie bardzo niskim.

STRONA 15
 Dobrostan studentów PP

WA WARiE
bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie

2% 6% 5% 4%

18%
33% 24%
25%

41%
42%

WIiT WILiT
bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie

4% 6% 5%
4%
24% 27%

25% 30%

41% 34%

WIM WIMiFT
bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie

5% 6% 6%
4%

17%
30%
25%
33%

38%
36%

STRONA 16
 Dobrostan studentów PP

WIŚiE WIZ
bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie

7% 3% 3%
9%
13%
21%

27%

32%

42% 43%

WTCH SD
bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie bardzo niskie niskie średnie wysokie bardzo wysokie

4% 5% 4%
12%

27% 24%

26%

32%

38% 28%

Rys. 23. Rozkład poziomu poczucia dobrostanu na wydziałach Politechniki Poznańskiej

WA: Wydział Architektury; WARIE: Wydział Automatyki, Robotyki i Elektrotechniki; WIiT: Wydział Informatyki i
Telekomunikacji; WILiT: Wydział Inżynierii Lądowej i Transportu; WIM: Wydział Inżynierii Mechanicznej; WIMiFT: Wydział
Inżynierii Materiałowej i Fizyki Technicznej; WIŚiE: Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki; WIZ: Wydział Inżynierii
Zarządzania; WTCH: Wydział Technologii Technicznej; SD: Szkoła doktorska

STRONA 17
 Dobrostan studentów PP

bardzo niski i niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

11%
23%
28% 30%
33% 35% 35% 34%
41% 44%
33%

37%
42% 38%
39% 34% 36% 42%
28%
43%

56%
40%
28% 30% 31% 29% 30% 28%
24%
16%

WA WARiE WIiT WILiT WIM WIMiFT WIŚiE WIZ WTCH SD

Rys. 24. Rozkład odpowiedzi studentek i studentów dot. poczucia dobrostanu na wydziałach PP

Zidentyfikowane problemy
Niemalże co trzecia osoba studiująca w Politechnice Poznańskiej określa swój poziom dobrostanu jako niski lub bardzo niski.
Objawy, z którymi mierzą się studentki i studenci PP, dotyczą najczęściej grupy objawów związanych z przemęczeniem, na
które oprócz codziennego życia prywatnego i pracy może mieć wpływ trudna sytuacja polityczna kraju sąsiadującego z krajami
będącymi w stanie wojny oraz doświadczenia wyniesione z czasu pandemii (marzec 2020 – marzec 2022). Jak przedstawiono
na rysunku 25 co druga badana osoba wskazuje na zaburzenia koncentracji uwagi (56%), zaburzenia snu (53%), ograniczenie
aktywności fizycznej (52%). Kolejne wskazania dotyczą utraty radości z życia (52%), trudności w podejmowaniu działań
(51%). Pozostałe problemy dotyczą spadku nastroju, zaburzeń w odżywianiu, spadku libido, natrętnych myśli o śmierci itd.
(por. rys. 25). Osoby, które nie zauważają u siebie żadnych problemów wskazanych w ankiecie stanowią 5%.

STRONA 18
 Dobrostan studentów PP

brak poniższych objawów 5%

natrętne myśli o śmierci 20%

spadek libido 21%

utrata apetytu 21%

reagowanie agresją 25%

nadmierny apetyt 26%

apatia 32%

zmienność nastroju 35%

utrata dotychczasowych zainteresowań 37%

odczuwanie lęku 44%

trudności w podejmowaniu działań 51%

ograniczenie aktywności 52%

poczucie beznadziei 52%

utrata radości życia 53%

zaburzenia snu 53%

zaburzenia koncentracji uwagi 59%

Rys. 25. Wskazania respondentów dotyczące odczuwanych objawów obniżających dobrostan (badani mogli wskazywać
więcej niż jeden objaw pogorszenia samopoczucia)

STRONA 19
 Dobrostan studentów PP

bardzo niski i niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

22%
36%

38%

39%

49%

25%

spotykam się cześciej on-line spotykam się cześciej w "realu"

Rys. 26. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem realizacji spotkań z przyjaciółmi

Dobrostan studentek i studentów, niezależnie od miejsca studiowania i wyboru kierunku, wiąże się
z nawiązywaniem nowych relacji, budowania przyjaźni czy związków. Analizując pozyskane dane można zauważyć, że
utrzymywanie relacji wyłącznie on-line powoduje dwukrotnie częściej wskazywany dobrostan na poziomie niskim i bardzo
niskim. Spotkania w tzw. „realu” zwiększają poczucie dobrostanu (por. rys. 26).

niski i bardzo niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

27%
41%
56%

44%
36%
18%

26% 29%
22%

nie dbam o środowisko dbam na średnim poziomie o dbam na wysokim poziomie o

środowisko srodowisko

Rys. 27. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem dbałości o środowisko

Jak zilustrowano na rysunku 27 dbałość o środowisko przez studentki i studentów PP nie ma bezpośredniego wpływu
na poczucie dobrostanu. Mimo, iż świadomość zmian klimatycznych jest powszechna, to studenci deklarujący brak dbałości
o środowisko (lub nie zajmowanie się tym tematem) deklarują wyższy dobrostan od pozostałych.

STRONA 20
 Dobrostan studentów PP

niski i bardzo niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

7%
28%
36% 53%

44%

57% 35%

28%
12%

nie dbam o relacje towarzyskie dbam na średnim poziomie o relacje dbam na wysokim poziomie o
towarzyskie relacje towarzyskie

Rys. 28. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem dbałości o relacje towarzyskie

Inaczej ma się poczucie dobrostanu w powiązaniu z dbałością o relacje towarzyskie. Osoby wskazujące na wysoką dbałość
o czas poświęcany na spotkania z przyjaciółmi blisko 8 razy częściej wskazują na wysoki i bardzo wysoki dobrostan i poczucie
szczęścia niż te, które takiej dbałości nie wykazują.
Z drugiej strony należy zauważyć, że osoby niedbające o relacje towarzyskie blisko 5 razy częściej wskazują na niski i bardzo
niski dobrostan w stosunku do osób dbających o relacje (por. rys. 28).

niski i bardzo niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

7%

33%
37%

78%

45%

56%

22% 18%
4%
nie dbam o siebie dbam na średnim poziomie o o siebie dbam na wysokim poziomie o o siebie

Rys. 29. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem dbałości o siebie

Badając poczucie dobrostanu w powiązaniu z dbałością o siebie można zauważyć, że osoby wskazujące na wysoką dbałość
o siebie blisko 11 razy częściej wskazują na wysoki i bardzo wysoki dobrostan i poczucie szczęścia niż te, które takiej dbałości
nie wykazują. Z drugiej strony należy dostrzec fakt, że osoby niedbające o siebie 14 razy częściej wskazują na niski i bardzo
niski dobrostan w stosunku do osób dbających (por. rys. 29).

STRONA 21
 Dobrostan studentów PP

niski i bardzo niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

24% 19%

46%

39%

54%

37%

42%

17% 22%

brak problemów ze snem średnie problemy ze snem duże problemy ze snem

Rys. 30. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem odczuwanych problemów ze snem

Sen jest kolejnym czynnikiem badanym w kontekście dobrostanu. Jak odczytujemy z rysunku 25 53% badanych ma problemy
ze snem. Na rysunku 30 przedstawiono rozkład odpowiedzi odczuwanego dobrostanu dla osób z różnymi poziomami
problemów ze snem. Osoby nieposiadające problemów ze snem ponad dwa razy częściej wskazują na wysokie i bardzo
wysokie poczucie dobrostanu niż osoby z problemami średnimi i dużymi. Należy ponadto zauważyć, że osoby z dużymi
problemami ze snem dwa razy częściej wskazują na niski i bardzo niski poziom dobrostanu w porównaniu do osób z brakiem
i średnimi problemami ze snem.

niski i bardzo niski dobrostan średni dobrostan wysoki i bardzo wysoki dobrostan

12%

38%
61% 40%

43%

30% 48%

19%
9%
brak stresu średni stres duży sters

Rys. 31. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem odczuwanego stresu

Stres jest ostatnim czynnikiem badanym w kontekście dobrostanu. Na rysunku 31 przedstawiono rozkład odpowiedzi
odczuwanego dobrostanu dla osób z różnymi poziomami stresu. Osoby, które nie odczuwają stresu, ponad pięć razy częściej
wskazują na wysokie i bardzo wysokie poczucie dobrostanu niż osoby z dużym poczuciem stresu. Należy ponadto zauważyć,
że osoby odczuwające duży stres pięć razy częściej wskazują na niski i bardzo niski poziom dobrostanu w porównaniu do
osób z brakiem stresu.

STRONA 22
 Dobrostan studentów PP

Wnioski i rekomendacje
Zrealizowane badania pozwalają na zauważenie tendencji, wśród których na wyróżnienie zasługują:
− Studentki i studenci wskazują najczęściej na średni poziom dobrostanu. 39%, 28% z nich określa dobrostan jako
niski i bardzo niski, 33% jako wysoki i bardzo wysoki;
− Osoby pełnosprawne w 63% wskazują na wysoki i bardzo wysoki poziom dobrostanu, podczas gdy osoby z
niepełnosprawnościami zaledwie w 20%;
− Najniższe poczucie dobrostanu wskazują osoby niebinarne (48% z nich) i trans-mężczyźni (50% z nich);
− Oceniono, że współpraca z czterema i więcej osobami sprzyja wysokiemu dobrostanowi, natomiast praca
samodzielna nie wywołuje uczucia niskiego dobrostanu;
− Osoby, które twierdzą, że bliżej im do życia „analogowego” mają wyższe poczucie dobrostanu (39% wskazań) niż
osoby, które deklarują, że bliżej im do życia „wirtualnego” (23% wskazań);
− Istnieje pozytywna zależność poczucia dobrostanu względem liczby osób, z którymi dzieli się gospodarstwo
domowe. Im większa liczba osób tym wyższy dobrostan;
− Spotkania w „realu” prowadzą do wyższego dobrostanu. Osoby spotykające się z przyjaciółmi „on-line” dwa razy
częściej określają swój dobrostan jako zły i bardzo zły;
− Duże znaczenie dla kształtowania dobrostanu ma dbałość o relacje towarzyskie. Osoby dbające o nie, osiem razy
częściej wskazują na wysoki i bardzo wysoki dobrostan. Z kolei osoby nie dbające o relacje pięć razy częściej
wskazują na niski i bardzo niski dobrostan;
− Dbanie o siebie, o swój rozwój wpływa znacząco na poziom odczuwanego dobrostanu. Osoby dbające o siebie
jedenaście razy częściej odczuwają wysoki dobrostan. Osoby niedbające o siebie czternaście razy częściej
wskazują na niski i bardzo niski dobrostan;
− Główne problemy z jakimi borykają się studentki i studenci PP to zaburzenia koncentracji uwagi, zaburzenia snu,
utrata radości życia, ograniczenie aktywności.
Zaobserwowane przez respondentów niepokojące problemy w codziennym funkcjonowaniu wskazują na podwyższony
poziom stresu i obniżone poczucie bezpieczeństwa. Stan obniżonego nastroju, kłopoty ze snem, zaburzenia koncentracji,
utrata radości życia (jak i pozostałe wskazane problemy) obniżają komfort życia oraz efektywność uczenia się.
Działania Punktu Pomocy Psychologicznej PP są dedykowane dla takich i podobnych problemów w trybie interwencyjnym.
Aby podnieść poczucie dobrostanu sugeruję zaplanowanie działań pomocowych dla studentek i studentów, zarówno na
poziomie Uczelni jak Wydziałów, do których mogą należeć:
− warsztaty z zakresów:
− planowanie rozwoju własnego,
− trening uważności,
− technik relaksacji,
− wartościowego snu,
− zarządzania czasem,
− „work-life balance”,
− uczestnictwo studentek i studentów w organizowanych grupach wsparcia on-line,
− praca indywidualna nad uświadomioną, ukierunkowaną na realizację określonego celu aktywnością.

STRONA 23
 Dobrostan studentów PP

Bibliografia
[1] Poprawa, R. (2012). Oksfordzki kwestionariusz szczęścia. Polska adaptacja the Oxford Happieness Questionnaire.
Psychologia jakości życia, 11 (1), 37-56.

STRONA 24
 Dobrostan studentów PP

Spis rysunków

Rys. 1. Model dobrostanu uwzględniający czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Opracowanie własne....................................... 5

Rys. 2. Udział osób z niepełnosprawnościami w badaniu ........................................................................................................... 6
Rys. 3. Rozkład respondentów ze względu na płeć .................................................................................................................... 7
Rys. 4. Rozkład wieku respondentów .......................................................................................................................................... 7
Rys. 5. Rozkład liczebności zespołów, w których pracują studentki i studenci PP ..................................................................... 8
Rys. 6. Rozkład form pracy realizowane przez studentki i studentów PP .................................................................................. 8
Rys. 7. Rozkład miejsc zamieszkania studentek i studentów PP ............................................................................................... 9
Rys. 8. Rozkład udziałów z którymi studentki i studenci PP prowadzą gospodarstwo domowe ................................................ 9
Rys. 9. Rozkład udziałów odpowiedzi dotyczące deklarowanej dbałości o środowisko ........................................................... 10
Rys. 10. Rozkład udziałów odpowiedzi dotyczących deklarowanej dbałości o relacje towarzyskie ......................................... 10
Rys. 11. Rozkład udziałów odpowiedzi dotyczące deklarowanej formy spotkań towarzyskich ................................................ 10
Rys. 12. Rozkład częstości spędzanie czasu na spotkaniach z przyjaciółmi w „realu” ............................................................ 11
Rys. 13. Rozkład częstości spędzanie czasu na spotkaniach z przyjaciółmi w „on-line” ........................................................ 11
Rys. 14. Rozkład poczucia szczęścia w próbie badawczej studentek i studentów PP (n=2685) ............................................. 12
Rys. 15. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu wśród osób bez i z niepełnosprawnościami ..................... 12
Rys. 16. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu w grupach wiekowych ....................................................... 13
Rys. 17. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem płci respondentów .......................................... 13
Rys. 18. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem wielkości zespołu, w którym pracują respondenci
.................................................................................................................................................................................................... 13
Rys. 19. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem formy studiowania ........................................... 14
Rys. 20. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem wyboru formy „życia” cyfrowo czy analogowo 14
Rys. 21. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem wielkości miejscowości, w której mieszkają
respondenci ................................................................................................................................................................................ 15
Rys. 22. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem liczby osób w gospodarstwie domowym ......... 15
Rys. 23. Rozkład poziomu poczucia dobrostanu na wydziałach Politechniki Poznańskiej...................................................... 17
Rys. 24. Rozkład odpowiedzi studentek i studentów dot. poczucia dobrostanu na wydziałach PP ........................................ 18
Rys. 25. Wskazania respondentów dotyczące odczuwanych objawów obniżających dobrostan (badani mogli wskazywać
więcej niż jeden objaw pogorszenia samopoczucia) ................................................................................................................. 19
Rys. 26. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem realizacji spotkań z przyjaciółmi ...................... 20
Rys. 27. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem dbałości o środowisko ..................................... 20
Rys. 28. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem dbałości o relacje towarzyskie......................... 21
Rys. 29. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem dbałości o siebie .............................................. 21
Rys. 30. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem odczuwanych problemów ze snem ................. 22
Rys. 31. Rozkład odpowiedzi odczuwanego poziomu dobrostanu względem odczuwanego stresu ....................................... 22

STRONA 25
 Dobrostan studentów PP

5P

STRONA 26