გოდერძი ჩოხელი

ლექსები

თბილისი
„წიგნის სავანე“
სავანე“
2013
 არაგვს
სად დაგიჩოქო,
დაგიჩოქო, არაგვო,
არაგვო,
რომელ ტალღაზე გემთხვიო,
გემთხვიო,
თუ მუხლის ჩოქით ამოგყვე,
ამოგყვე,
სათავეს გადავეხვიო.
გადავეხვიო.
შენი ნაპირის ლოდები
მინდა,
მინდა, ჩავიწყო გულშია,
გულშია,
თუ სათავემდე ვერ მოვე,
მოვე,
დაგხვდები ანანურშია,
ანანურშია,
ჭრელ ღილად დაგეკერები
მაგ მოლივლივე სულშია.
სულშია.

კრწანისი
_ ერეკლე გაჰყავთ ბრძოლიდან!
ბრძოლიდან! _
ტირის წითელი ყაყაჩო.
ყაყაჩო.
_ ერეკლე გაჰყავთ ბრძოლიდან!
ბრძოლიდან! _
ტირის კრწანისის ველი.
ველი.
და ბრძოლის ველზე სისხლსა ღვრის
სამასი საკვირველი.
საკვირველი.
_ შემიშვით!
შემიშვით! _ ტირის ბებერი,
ბებერი,
ქართლის ბებერი მგელი.
მგელი.
_ ერეკლე გაჰყავთ ბრძოლიდან!
ბრძოლიდან! _
ჭიხვინებს თათრის ცხენი...
ცხენი...
და ბრძოლის ველზე აგდია
სამასი საკვირველი.
საკვირველი.
საქართველოსთვის!
საქართველოსთვის!

გაიტანეთ და
შიშველ კარჩხაზე ჩამოჰკიდეთ
ჩემი სხეული,
სხეული,
თუ არ გამოვდექ საქართველოსთვის.
საქართველოსთვის.
მერე დამწვით და
ეს სხეული,
სხეული, ფერფლად ქცეული
ქარს გაატანეთ საქართველოსთვის.
საქართველოსთვის.
გაიტანეთ და
შიშველ კარჩხაზე ჩამოჰკიდეთ
ჩემი სხეული
საქართველოსთვის!
საქართველოსთვის!
საქართველოსთვის!
საქართველოსთვის!

(როგორ თანდათან მაწვალებს...)

მაწვალებს...)
როგორ თანდათან მაწვალებს
ქვეყნად არყოფნის სევდა,
სევდა,
ვუმზერ გათოშილ საფლავებს
და გული მეკუმშება.
მეკუმშება.
გრძნობა აღარ აქვთ ცივ ლოდებს,
ლოდებს,
დამდგარან წყება-
წყება-წყებად,
წყებად,
ვიღაც კვლავ წავა,
წავა, აშკარად,
აშკარად,
მზე იწურება,
იწურება, ქრება..
ქრება..

(თეთრ ღრუბლებში ...)

თეთრ ღრუბლებში ქეიფობდა თეთრი მთვარე
ხმელ ტაბლაზე ვარსკვლავები მიეწვია…
მიეწვია…
უფლის გზა

მარადიული რა არის,
არის,
მიწა თუ ზეცის თავანი?
თავანი?
ნეტავ იმქვეყნად გრძელდება
კაცის თავგადასავალი?
თავგადასავალი?
ბევრი მოსულა ამ სოფლად,
სოფლად,
აღზევებულა მრავალი,
მრავალი,
მოკლეა წუთისოფელი,
წუთისოფელი,
წამით წამამდე სავალი.
სავალი.
სიცოცხლეს გაგვყრის სიკვდილი,
სიკვდილი,
არ იშოვება წამალი,
წამალი,
მხოლოდ ცოცხალთთვის ანათებს
ცაზე მზე ამომავალი.
ამომავალი.
ვინც რა უნდა თქვას,
თქვას, ქვეყანა
ჩემთვის სამარის კარია,
კარია,
რაც უნდა ბევრი ვეცადო,
ვეცადო,
დადგება ჩემი ჟამია,
ჟამია,
კაცს თავის ავლადიდება
საიქიოში თან მიაქვს.
მიაქვს.
მარადიული რა არის,
არის,
მიწა თუ ზეცის თავანი?
თავანი?
ბევრი მინახავს მოსული,
მოსული,
წასული - უფრო მრავალი,
მრავალი,
ერთი გზა გვიდევს სიცოცხლით,
სიცოცხლით,
საიქიოსკენ სავალი,
სავალი,
ყველა იმ გზაზე მივდივართ,
მივდივართ,
მათხოვარიც და მთავარიც,
მთავარიც,
სუყველას ზურგზე ჰკიდია
თავის თავგადასავალი,
თავგადასავალი,
მარადიული ამქვეყნად
მარტო უფალის გზა არის.
არის.
 შემინახე,
შემინახე, დედაო მიწავ!
მიწავ!

შენი სხეული ჩემს სხეულზე უფრო გამძლეა,გამძლეა, ამიტომ ჩემს ძვლებს შენ
გაბარებ
გაბარებ სიკვდილის მერე. მერე.
როცა ჩემს თვალებს ცის ნათელი დაეკარგებათ,
დაეკარგებათ,
როცა ჩამოვლევ ჩემს წილ საწუთროს,
საწუთროს,
როცა ჩემს მუხლებს შენზე დგომა არ შეეძლება,
შეეძლება,
როცა ჩავქრები,
ჩავქრები, სამძღორს იქით რომ გარდავხდები...
გარდავხდები...
გაიხსენი,
გაიხსენი, გაიხსენი ეგ საკინძე და მიმიღე;
მიმიღე; მიმიღე და შემინახე,
შემინახე, შენ ხომ
დედასავით გულუხვი ხარ, ხარ, დედაჩემის გულიც ხომ შენთან არის,არის,
დედაჩემის მუხლებიც ხომ შენს უბეში აწყვია. აწყვია. მეც მანდ მამყოფე,
მამყოფე,
მაგრძნობინე მაგ გულის ფეთქვა.
ფეთქვა.
გაისხენი და მძივებივით ჩაიკრიფე მაგ უბეში ჩემი ძოლმანი.ძოლმანი.
ვინ დამაყენა შენს ბეჭებზედ,
ბეჭებზედ, ვინ მომცა სახე,
სახე, ვინ გამიმაგრა ეს მუხლები,
მუხლები,
ძვალი ძვალზე ვინ შემომადგა.
შემომადგა.
ვინ მოახვია ჩემს ძვლებს ეგ ხორცი.
ხორცი.
ვის სამსხვერპლოზე ვანთივარ სულით.სულით.
რად ახვევია ჩემს არსებას ეს საწუთრო ნისლივით მღვრიე. მღვრიე.
ეს ყოველივე რატომ ხდება ან რაც არ ხდება,
ხდება, რატომ არ ხდება.
ხდება. სულს ვინ
მიწეწავს,
მიწეწავს, ვისი გონით გონივრობს გონი. გონი.
ვისი ხელია,
ხელია, მიწას რომ თხრის და თავისივე ძვლებს ასამარებს.
ასამარებს.
მე მესმის შენი იდუმალი ამოძახილი:
ამოძახილი:
_ გაჩუმდიო!
გაჩუმდიო! _ რომ ამომძახი.
ამომძახი.
_ ღმერთის
ღმერთის ნებაა!
ნებაა!
იყო ნება ღვთისა და არარისგან იქმნა რაობა.
რაობა.
იყო ნება ღვთისა და რაობა იქცა არარაობად.
არარაობად.
შეეთვისა და განეთვისა:
განეთვისა:
ცეცხლი ჰაერს,
ჰაერს, ჰაერი წყალს,
წყალს, წყალი მიწას...
მიწას...
იშვა ყოველი სახიერი ღვთის არსებაში...
არსებაში...
დავიბადე!
დავიბადე!
აჰა,
აჰა, მოვედი ზენაარო შენს საუფლოში:
საუფლოში:
_ სად
სად ვინა ხართ,
ხართ, გამოიხედეთ!
გამოიხედეთ!
 მე არავინ შემეხმიანა და ვიდრე გონების თვალს აღმიხელდი,
აღმიხელდი,
ვტკბებოდი შენით.
შენით.
ჩემი სხეული შენით აღივსო და მეც ისევე დამემართა,
დამემართა, როგორც უცხო
ადგილზე მოხვედრილ დამშეულ მგზავრს ემართება _ რომ მოისვენებს, მოისვენებს,
ხორცს განიძღებს,
განიძღებს, მერეღა ძიობს მისი სული გულუხვ მასპინძელს.
მასპინძელს.
მე შენ გეძებდი.
გეძებდი.
გეძებდი მანამ,
მანამ, სანამ შენ თვითონ არ ჩამოწვდი ჩემს გულ-
გულ-გონებას:
გონებას:
_ ყველაფერი ღვთის წილია და ყველაფერში ღმერთი სულდგმულობს.
სულდგმულობს.
შენც ხომ ღვთის წილი ხარ, ხარ, დედამიწავ!
დედამიწავ!
შენი სხეული ჩემს სხეულზე უფრო გამძლეა,
გამძლეა, ამიტომ ჩემს ძვლებს შენ
გაბარებ სიკვდილის მერე.მერე.
მე სანთელს ვგავარ,
ვგავარ, შენს ბეჭებზე ორი ფერის ტაბლაზე ვიწვი:
ვიწვი: დღისით
და ღამით.
ღამით.
უფლის განგებით სავსე არის ორივე ტაბლა:ტაბლა:
ღამე სიზმრებით,
სიზმრებით, ხოლო დღისით სახიერი ცხადი ხილვებით.ხილვებით.
ჩამოდგა ჩემი დღის ტაბლაზე ჩაქრობის ჟამი. ჟამი.
ღამის ტაბლაზე მოსალხენად მიდის უფალი. უფალი.
მე ვიღვენთები და შემოქმედს წყვდიადს ვუნათებ,
ვუნათებ, რომ დღის ტაბლიდან
სახიერი სიზმრეულში გადაიტანოს...
გადაიტანოს...
და სული ჩემი ჰგავს ქარბორბალას,
ქარბორბალას, ტრიალებს ჩემში და რაც მოაქვს,
მოაქვს,
მიაქვს ისევე.
ისევე.
.
შენი სხეული ჩემს სხეულზე უფრო გამძლეა,
გამძლეა, ამიტომ ჩემს ძვლებს შენ
გაბარებ სიკვდილის მერე.მერე.
როცა ჩემს თვალებს ცის ნათელი დაეკარგებათ,
დაეკარგებათ,
როცა ჩამოვლევ ჩემს წილ საწუთროს,
საწუთროს,
როცა ჩემს მუხლებს შენზე დგომა არ შეეძლებათ,
შეეძლებათ,
როცა ჩავქრები,
ჩავქრები, სამძღორს იქით რომ გარდავხდები,
გარდავხდები,
გაისხენი,
გაისხენი, გაისხენი ეგ საკინძე და მიმიღე მე.მე.
მიმიღე და შემინახე,
შემინახე, შენ ხომ დედასავით გულუხვი ხარ, ხარ, დედაჩემის
გულიც ხომ შენთან არის,არის, დედაჩემის მუხლებიც ხომ შენს უბეში აწყვია.
აწყვია.
მეც მანდ მამყოფე,
მამყოფე, მაგრძნობინე მაგ გულის ფეთქვა...
ფეთქვა...
გაიხსენი და მძივებივით ჩაიკრიფე მაგ უბეში ჩემი ძოლმანი.
ძოლმანი.
მე რომ ჩამომძახებენ:
ჩამომძახებენ:
_ მიწა ხარ და მიწად იქეც!
იქეც!
 _ მიწა ხარ და მიწად იქეც!
იქეც!
აი,
აი, ეგ სიტყვები დაიჭირე,
დაიჭირე, შიგ ჩემი ძვლები გამოხვიე და შემინახე,
შემინახე, რომ
არ დაგეკარგო.
დაგეკარგო. გამომალიჭისთავე,
გამომალიჭისთავე, რომ შემდეგ,
შემდეგ, როცა დაგჭირდე,
დაგჭირდე,
ადვილად გამომხსნა.
გამომხსნა.
შემინახე,
შემინახე, დედაო მიწავ!.
მიწავ!...
!...

ალბათ ხარობდა დედაი!

დედაი!
სადღაც აქვეა სიკვდილი,
სიკვდილი,
როგორ ახლოა მიწა,
მიწა,
არყოფნის გემებს მივკივი
არარაობის ზღვიდან;
ზღვიდან;
ალბათ ხარობდა დედაი,
დედაი,
როცა პატარას მზრდიდა!.
მზრდიდა!.

ამ მიწის ბედი ჩემი ბედია

ამ მიწის ბედი ჩემი ბედია,
ბედია,
მის ბეჭზე ბეჭით ვთიბავ ბალახებს,
ბალახებს,
მე თუნდა არ ვთქვა,
ვთქვა, მთები გეტყვიან,
გეტყვიან,
რაც მაწუხებს და რაიც მალაღებს.
მალაღებს.
ამ ცის ქვეშ ვცხოვრობ უმისამართოდ,
უმისამართოდ,
ცა არის ჩემი ჭერხო და ბანი,
ბანი,
საწუთრო ჩემზე ისე ბალახობს,
ბალახობს,
როგორც უღელში ნაბამი ხარი.ხარი.
დავალაჯუნებ დედამიწაზე,
დედამიწაზე,
ბრუნავს მიწა და მეც მატრიალებს,
მატრიალებს,
სადღაც მივდივარ,
მივდივარ, გზა მიდევს შორი,
შორი,
წვეთი-
წვეთი-წვეთ ვტოვებ უკან მზიანეთს.
მზიანეთს.
ამ მიწის ბედი ჩემი ბედია,
ბედია,
ამ მიწის ბეჭზე დამწერეს ჯვარი..
ჯვარი..
არაგველები

სიზმარში ვნახე,
ვნახე,
როგორც ცხადში,
ცხადში,
საიქიოში შავი ცხენი მიმაჭენებდა;
მიმაჭენებდა;
გალაღებული სახე მქონდა,
მქონდა,
გულით ვხარობდი,
ვხარობდი,
მივიჩქაროდი ძველ ქართველებთან.
ქართველებთან.
სიზმარში ვნახე,
ვნახე,
როგორც ცხადში,
ცხადში,
საიქიოში
წინ სამასივე არაგველი შემომეგება!
შემომეგება!
აქამდის სად ხარ?ხარ?
მკითხეს ერთხმად
და
უცებ შევკრთი,
შევკრთი,
გამომეღვიძა...
გამომეღვიძა...
მდუმარებით შემომხედეს
ქართლის ქედებმა;
ედებმა;
იცრიცებოდა გარიჟრაჟი,
გარიჟრაჟი,
ასე მეგონა:
მეგონა:
ჩამოლეული საქართველო
სადაცაა ხერხემალში გადატყდებოდა.
გადატყდებოდა.
თვალი დავხუჭე
და გუმანით
საიქიოს კარებს შევძახე:
შევძახე:
_ ჰეი,
ჰეი, გამოდით,
გამოდით, ქართველებო!
ქართველებო!
საქართველოს უჭირს ძალიან,ძალიან,
გამოგვეშველეთ
დიდ ომებში ნასახელებნო,
ნასახელებნო,
გამოგვეშველეთ,
გამოგვეშველეთ,
არაგველებოო!.
არაგველებოო!.
არაგვს
სად დაგიჩოქო,
დაგიჩოქო, არაგვო,
არაგვო,
რომელ ტალღაზე გემთხვიო,
გემთხვიო,
თუ მუხლის ჩოქით ამოგყვე
ამოგყვე,,
სათავეს გადავეხვიო.
გადავეხვიო.
შენი ნაპირის ლოდები
მინდა,
მინდა, ჩავიწყო გულშია,
გულშია,
თუ სათავემდე ვერ მოვე,
მოვე,
დაგხვდები ანანურშია,
ანანურშია,
ჭრელ ღილად დაგეკერები
მაგ მოლივლივე სულშია..
სულშია..

აპეურები
დღისა და ღამის გასაყართან მაბრუნებს ბედი
და ქედზე მძიმე უღელი მადგას.
მადგას.
წაჭერილი მაქვს აპეურები:
აპეურები:
თეთრი და შავი _
ორი ფერის გამძლე ბაწარი.
ბაწარი.
უნდა ვიბრუნო,
ვიბრუნო, ვიტრიალო და როგორც ხარმა,
ხარმა,
ქვამარილივით გაცრეცილი დღეები ვლოკო.
ვლოკო.
არ გამომხსნიან ამ უღლიდან,
უღლიდან, სანამ ჩემს ქედზე
არ გაილევა,
გაილევა, არ გაწყდება დღის აპეური.
აპეური.
შემხსნიან მერე შავ ბაწარსაც და
მოწყურებულს შორს წამიყვანენ,
წამიყვანენ,
დავიწყების მდინარეზე წყლის დასალევად...
დასალევად...
დღისა და ღამის გასაყარში
ღამის მეხრეს გამაყოლებენ.
გამაყოლებენ.
თვალს გამაყოლებს შემოქმედი და
ჩვეული სიდინჯით იტყვის:
იტყვის:
ღვინია ხარმა თავის წილი
კალო გალეწა…
გალეწა…
ახსნა
ტოროლა მიდის წკრიალით,
წკრიალით,
როგორ უხდება ზეცას,
ზეცას,
ველზე ქრის გრილი ნიავი,
ნიავი,
შროშანებს წელში კეცავს.
კეცავს.
ირგვლივ მზის სუნი ტრიალებს,
ტრიალებს,
ქვასაც უხარის,
უხარის, ხესაც,
ხესაც,
როგორც
როგორც მიყვარდი აქამდის,
აქამდის,
ისე მიყვარხარ დღესაც!
დღესაც!
სოფელი გადახიზნულა...
გადახიზნულა...
მთელი თვე ისე გასულა,
გასულა,
წყაროსთვის,
წყაროსთვის, წყაროს
წყალისთვის,
წყალისთვის,
არც გამარჯვება უთქვამთ და
არც ვინმე მასთან მისულა _
სოფელი სხვაგან წასულა,
წასულა,
სოფელი გადახიზნულა…
გადახიზნულა…

გაზაფხულზე
გაზაფხულზე რომ გათბება მიწა,
მიწა,
რომ ამოვა ენძელა და ია,
ია,
საქართველოვ,
საქართველოვ, შენს ყველაფერს ვფიცავ,
ვფიცავ,
ლექსს დაგიწერ ცისფერ პეპლებიანს.
პეპლებიანს.
ანანურთან არაგვის წყალს დავლევ,
დავლევ,
გამარჯვებას ვეტყვი ცისფერ კალმახს,
კალმახს,
ციხისძირთან შემეყრება გველი,
გველი,
ის მაჩუქებს უკვდავების ალმასს.
ალმასს.
მერე წავალ,
წავალ, ბილიკებზე ვივლი,
ვივლი,
მსურს ვეფერო დეკასა და ღვიას,
ღვიას,
ნელა-
ნელა-ნელა მყინვარწვერზეც ავალ,
ავალ,
რომ იქიდან გადმოგხედო მთლიანს..
მთლიანს..
ბედისწერის ცხენი
თოკს აბია ბედისწერის ცხენი,
ცხენი,
მაგრად არის ჩარჭობილი პალო,
პალო,
ზოგჯერ წყენით,
წყენით, ზოგჯერ აღმაფრენით
სადღაც მივალთ,
მივალთ, რაღაცაზე ვწვალობთ.
ვწვალობთ.
თოკს ვერ გაწყვეტს ბედისწერის ცხენი,
ცხენი,
პალოს მაღლა არ გაუშვებს მიწა,
მიწა,
ვერა ვხვდებით,
ვხვდებით, რაგინდ ბევრი შევძლოთ,
შევძლოთ,
ვერასოდეს ვერ მივაღწევთ მიზანს.
მიზანს.
თოკს აბია ბედისწერის ცხენი,
ცხენი,
ტრიალებს და გვატრიალებს ჩვენც,
ჩვენც,
ცა არ მოჩანს მაღლა ასაფრენი,
საფრენი,
თოკი იჭერს ბედისწერის ცხენს.
ცხენს.
ბედისწერა ხარხარებს და ხარობს,
ხარობს,
კარგად იცის,
იცის, ვინა ვართ და რა ვართ,
ვართ,
ერთხელ უნდა მიწა ამოთხარონ,
ამოთხარონ,
თოკის ბოლო სამარისკენ გვწევს.
გვწევს.
და ერთხელაც,
ერთხელაც, გაილევა თოკი,
თოკი,
ბედის ცხენით გაფრინდება სული,
სული,
გასრულდება დღენი ჩვენი ყოფის
და დადგება მარტოობა სრული…
სრული…

ვარდი და ქალი
ვარდი დააზრო საზამთრო
ნიავის ჩამოქროლამა,
ჩამოქროლამა,
ლამაზი ქალი დააჭკნო
გულს სევდის შამოწოლამა,
შამოწოლამა,
გვერდზე კაიყმის არყოლამ,
არყოლამ,
ბეჩავ ქმარასთან წოლამა,
წოლამა,
უდროოდ ჩამოათეთრა
ზამთრის ფიფქების თოვამა,
თოვამა,
როგორც მიმინომ,
მიმინომ, წაიღო
სიკვდილის ჩამოქროლამა,
ჩამოქროლამა,
უღვთო,
უღვთო, უგულო სოფელმა,
სოფელმა,
ყოფნა-
ყოფნა-არყოფნის ბრძოლამა…
ბრძოლამა…

თერგი
თერგი ნაპირებს ჩაჰყურებს:
ჩაჰყურებს:
_ ჩავალ,
ჩავალ, თუ ჩავიჩეხები?
ჩავიჩეხები?
კლდეზე ფრინავენ ტალღები
როგორც დაჭრილი ვეფხვები.
ვეფხვები.
სამშობლოს დარდი თან მიმაქვს,
მიმაქვს,
ჯავრს არვის დავესესხები,
დავესესხები,
მტრისაკე მივალ მუქარით,
მუქარით,
უფსკრულებს ჩავეხეთქები,
ჩავეხეთქები,
ჩვენს მტერთან ომი მწადია,
მწადია,
სამშობლოს დარდით ვერ ვძღები..
ვძღები..

ერთ რამესა გთხოვთ,

გთხოვთ, ყორნებო!
ყორნებო!
თუ მკვდარი მნახოთ,
მნახოთ, ყორნებო,
ყორნებო,
ერთსა გთხოვთ,
გთხოვთ, თქვენი ჭირიმეთ:
ჭირიმეთ:
როგორც არ უნდა გშიოდეთ,
გშიოდეთ,
როგორც არ უნდა გიჭირდეთ,
გიჭირდეთ,
თვალები არ ამომთხაროთ,
ამომთხაროთ,
ეს ვაჟკაცობა იტვირთეთ.
იტვირთეთ.
რა ვიცი,
ვიცი, იქნებ,
იქნებ, თვალები
სამარეშიაც დამჭირდეს,
დამჭირდეს,
უთვალოდ მნახოს დედამა,
დედამა,
ცხარე ცრემლებით ატირდეს..
ატირდეს..
დაბრუნდი,
დაბრუნდი, ჩემო იმედო
სად მიხვალ,
მიხვალ, ჩემო იმედო,
იმედო,
მარტოს რად მტოვებ,
მტოვებ,
რას ჩქარობ?
ჩქარობ?
ხომ არ გაჩერდა ჩემს წილად
სხვისთვის მბრუნავი სამყარო?
სამყარო?
ხომ არ მიგებენ ლოგინად
შავ მიწას,
მიწას, ცივ სამარისას?
სამარისას?
დამმარხვენ,
დამმარხვენ, არ მაღირსებენ
სხივებს მზისას და მთვარისას.
მთვარისას.
დაბრუნდი,
დაბრუნდი, ჩემო იმედო,
იმედო,
დღე გამითენე ხვალისა,
ხვალისა,
ჯავრს ნუ გამატან იმქვეყნად
სამშობლოს მომავალისას…
მომავალისას…

იმედის მამა-
მამა-პაპანი
ცა დამესიზმრა გახსნილი,
გახსნილი,
სანთლებით განათებული,
განათებული,
ვარდ-
ვარდ-ყვავილებით შემკული
და ყოვლგნით მირონცხებული.
მირონცხებული.
ცა დამესიზმრა მთრთოლვარე,
მთრთოლვარე,
ჟივჟივა ვარკვლავთ კრებულით...
კრებულით...
ცა დამესიზმრა გახსნილი,
გახსნილი,
შიგ იდგა ღმერთის ტაძარი!
ტაძარი!
და
უცებ შევკრთი,
შევკრთი,
რად შევკრთი?!
შევკრთი?!
გული ვის გიძევთ მაგარი _
ღმერთთან სულ ახლოს დავლანდე
ქართველთა მამა-
მამა-პაპანი!.
პაპანი!.
თოვლი
საოცარია,
საოცარია,
გუშინ სულმთლად ყვითელმა მთებმა,
მთებმა,
დაიძინეს და
ერთ ღამეში გაჭაღარავდნენ…
გაჭაღარავდნენ…

თოვლიან ტყეში მწიფე ძახველი

როგორც ზამთარში
თოვლიან ტყეს მწიფე ძახველი,
ძახველი,
ისე შემომრჩა სულში ბავშვობა.
ბავშვობა.
გაძარცულია ირგვლივ ტყეები,
ტყეები,
თოვლიან ფერდობს მიუყვება უკვე ბილიკი.
ბილიკი.
აქ ჩამოივლის ალბათ სიბერეც
და ჩემს ბავშვობას,
ბავშვობას,
როგორც ძახველს მშიერი ყვავი
დააცხრება და
უცებ
გა-
გა-
კენ-
კენ-
კ
ა
ვ
ს..
მარტს აყოლილო ღრუბელო!
ღრუბელო!
რა არეული დადიხარ,
დადიხარ,
მარტს აყოლილო ღრუბელო,
ღრუბელო,
დღეში ათასჯერ წუწუნებ,
წუწუნებ,
ცხენს დააქროლებ უბელოს,
უბელოს,
ქვეყანას შენ რას უწუნებ,
უწუნებ,
მარტს აყოლილო ღრუბელო!.
ღრუბელო!.

მე და მე
მარტო ვარ,
ვარ, მარტო დავდივარ,
დავდივარ,
მარტოდ ვაწუხებ საწუთროს,
საწუთროს,
ხან დარდი ამეწეწება,
ამეწეწება,
ხან ვეძებ სულის სამყუდროს.
სამყუდროს.
როცა ვარ შაწუხებული
ვხედავ,
ვხედავ, უფალი არ მკუთვნობს,
მკუთვნობს,
დავდივარ დაფიქრებული,
დაფიქრებული,
ჟამს ჟამიანს და ჟამს უდროს,
უდროს,
ხან ხთიშვილებთან ვსაუბრობ,
ვსაუბრობ,
ხანაც მაცილი მერევა,
მერევა,
ასეთ დროს ხელად მყოფს ვგავარ, ვგავარ,
გული გონებას ერევა;
ერევა;
ვეღარ ვგებულობ,
ვგებულობ, ვინა ვარ,ვარ,
ამ ჟამის ვარ,
ვარ, თუ `მერე ვარ~,
ვარ~,
რად არ ჩამაქრობს უფალი,
უფალი,
ალბათ მამა,
მამა, _ შვილს მერევა...
მერევა...
არ გამყრის სააქაოსა,
სააქაოსა,
უნდა მასმიოს ფიალა,
ფიალა,
მანამდის,
მანამდის, სანამ არ მიგრძნობს,
მიგრძნობს,
ჩემში ხვთის არა ყრია რა...რა...
მინდობილი ვარ მაცილებს
განა ერთსა და ცოტასა,
ცოტასა,
მოხარული ვარ იმათთან:
იმათთან:
ლხინსა,
ლხინსა, ქეიფსა,
ქეიფსა, ყოფასა.
ყოფასა.
ღვთის რჯული დამვიწყებია,
დამვიწყებია,
აღარ დაგიდევთ შობასა,
შობასა,
ბნელს ვეფარები,
ვეფარები, არ დავდევ
საუფლო ნათელყოფასა.
ნათელყოფასა.
მტერს დავემოყვრე ურჯულოს,
ურჯულოს,
აღარ მადარდებს მამული,
მამული,
გულს ნუ მთხოვ,
მთხოვ, გავხდი უგულო,
უგულო,
სულით ვარ,
ვარ, სულმოწამლული.
სულმოწამლული.
მოვწყდი წინაპართ საფლავებს,
საფლავებს,
ხავსმოდებულებს,
ხავსმოდებულებს, ძველებსა,
ძველებსა,
ჩემს მამიდებს და დეიდებს,
დეიდებს,
იმათ გულ-
გულ-ბროლის ყელებსა;
ყელებსა;
ჩემს ბატარიებს ბიძებსა,
ბიძებსა,
ომებში ნასახელებსა,
ნასახელებსა,
ჩემს პაპებსა და ბებოებს,
ბებოებს,
იმათ ძვლებს ძველთა-
ძველთა-ძველებსა,
ძველებსა,
სულმუდამ ჩემ შავ არაგვსა,
არაგვსა,
ჟამით-
ჟამით-ჟამს მოსიმღერესა,
მოსიმღერესა,
კრწანისის ომში ალალად
ჩაჩეხილ არაგველებსა...
არაგველებსა...
ყველას ერთიან ვფიცავარ,
ვფიცავარ,
ყვავილებს ყელმოღერეთა,
ყელმოღერეთა,
ვარსკვლავებს,
ვარსკვლავებს, ცაში მგალობელთ,
მგალობელთ,
ზეცას მიბჯენილ სერებსა,
სერებსა,
გორზე გადმომდგარ მთვარესა,
მთვარესა,
მთის ყინულიან ყელებსა,
ყელებსა,
თუ აღარ გინდათ ქართველებს
ყვავილად მოსხმა ველებსა,
ველებსა,
ღვთის მადლმა,
მადლმა, ვერას დაგაკლებთ,
დაგაკლებთ,
რა ძალგვიძს ჩემსა ფერებსა;
ფერებსა;
რაც დავიყბედე,
დავიყბედე, ვერ ვიზამ,
ვიზამ,
განა ეგეთად მზრდიდნენა,
მზრდიდნენა,
მონად დავუდგე მაცილებს,
მაცილებს,
შინაურებს და ფლიდებსა.
ფლიდებსა.
რას ვაქნევ იმათ ქეიფსა,
ქეიფსა,
იმათ ლხინსა და ყოფასა,
ყოფასა,
რჯული არ დამავიწყდება
დამავიწყდება:ბა:
ვფიცავ იესოს შობასა.
შობასა.
ბნელს ნუ მანახვებთ,
მანახვებთ, ვესწრაფვი,
ვესწრაფვი,
საუფლო ნათელყოფასა!
ნათელყოფასა!
არ დავემოყვრო ურჯულოს,
ურჯულოს,
შორს,
შორს, კუდიანთა არული,
არული,
გულს მასვენია სამშობლოს
ღრუბელი ფერ-
ფერ-მეწამული.
მეწამული.
ვკოცნი წინაპართ საფლავებს
ხავსმოდებულებს,
ხავსმოდებულებს, ძველებსა,
ძველებსა,
ჩემს მამიდებს და დეიდებს,
დეიდებს,
იმათ გულ-
გულ-ბროლის ყელებსა;
ყელებსა;
ჩემს ბატარიებს ბიძებსა,
ბიძებსა,
ომებში ნასახელებსა,
ნასახელებსა,
ჩემს პაპებსა და ბებოებს,
ბებოებს,
იმათ ძვლებს ძველთა-
ძველთა-ძველებსა.
ძველებსა.
სულმუდამ ჩემ შავ არაგვსა,
არაგვსა,
ჟამით-
ჟამით-ჟამს მოსიმღერესა,
მოსიმღერესა,
კრწანისის ომში ალალად
ჩაჩეხილ არაგველებსა...
არაგველებსა...
ყველას ერთიან ვფიცავარ,
ვფიცავარ,
ჩემთა
ჩემთა სალოცავთ წყებასა;
წყებასა;
აღდგომას,
აღდგომას, ამაღლებასა,
ამაღლებასა,
შობას და ნათლისღებასა...
ნათლისღებასა...
მწამდა,
მწამდა,
ახლაც მწამს,
მწამს,
ვიწამებ,
ვიწამებ,
ქართველთა გამარჯვებასა!.
გამარჯვებასა!.
მე და ყივჩაღი

სამზღვარსა მუხრანისასა
რო ვეგდეთ მე და ყივჩაღი,
ყივჩაღი,
ის რო სისხლს ლევდა,
ლევდა, მენაცა
რო ვეყარენით პირჩაღმით.
პირჩაღმით.
ცოლი რო სხვაგან წავიდა,
წავიდა,
რო გახდა დუშმანისია,
დუშმანისია,
ე, მაგით ძალმიცემული
ყივჩაღი წამოიწია.
წამოიწია.
მე რო ის მკვდარი მეგონა,
მეგონა,
ის თურმე არ მომკვდარიყო,
მომკვდარიყო,
შორით მიმზერდა,
მიმზერდა, ფიქრობდა,
ფიქრობდა,
იქნება დრო დამდგარიყო...
დამდგარიყო...
და როცა ჟამი იგულა,
იგულა,
მომვარდა ხმალმოღერებით;
ხმალმოღერებით;
პური კი აღარა მთხოვა
მთხოვა,
ხოვა,
პური ისედაც მისია,
მისია,
ცხენი კი აღარა მთხოვა,
მთხოვა,
ცხენი ისედაც მისია,
მისია,
ცოლი კი აღარა მთხოვა,
მთხოვა,
ღმერთმა გაიგოს,
გაიგოს, ვისია...
ვისია...
მამული მთხოვა _ ვერ მივე,
მივე,
ის ჩემი წინაპრისია.
წინაპრისია.
შემომიტია ყივჩაღმა,
ყივჩაღმა,
ჯიქურ და ჯიქურ მიტია,
მიტია,
ვახ თუ მამული მას დარჩეს,
დარჩეს,
მე გავხდე საძრახისია
საძრახისია.
ხისია.
იმედი მრჩება ღმერთისა,
ღმერთისა,
თან ჩემი პაპებისია…
პაპებისია…
მთები
მთები,
მთები,
საწუთროს დევები,
დევები,
მხარგაშლილები,
მხარგაშლილები, მაღლები,
მაღლები,
არაგვზე წყლის დასალევად
ჩამოსულები,
ჩამოსულები,
დამსხდრები…
დამსხდრები…

ნატირალი

ჰოი,
ჰოი, კუზიანო დედამიწავ,
დედამიწავ,
ჰბრუნავ და გვაბრუნებ ყველას.
ყველას.
ჰოი,
ჰოი, კუზიანო დედამიწავ,
დედამიწავ,
მე შენგან მოველი შველას.
შველას.
ჰოი,
ჰოი, კუზიანო დედამიწავ,
დედამიწავ,
ხევსურის შუბლივით ჩაკეჭნილო,
ჩაკეჭნილო,
არაგველების მოზარე ვარ,ვარ,
სათხოვარს უნდა ჩაგეტირო.
ჩაგეტირო.
ოღონდ ნუ იქნება:
იქნება:
მთიულეთი _ ნამთიულარი,
ნამთიულარი,
ხევსურეთი _ ნახევსურალი,
ნახევსურალი,
ფხოვი _ ნაფხოვარი,
ნაფხოვარი,
ხევი _ ნახევარი...
ნახევარი...
კაცის ნასახლარს ნუ მანახვებ და
ნუ გახდება საქართველო
ნახევრის _ ნახევარი.
ნახევარი.
და შენ,
შენ, კუზიანო დედამიწავ,
დედამიწავ,
რამდენიც გენებოს,
გენებოს, იტრიალე!.
იტრიალე!.
ნაწნავი
ლამაზი ქალის ნაწნავი
საფლავში არ ჩაშლილიყო,
ჩაშლილიყო,
ათასი წელი ეცოცხლა,
ეცოცხლა,
ყვავილად ამოშლილიყო,
ამოშლილიყო,
ნეტავი იმის მამხვევი
ვაჟი მანახვა,
მანახვა, ვინ იყო!.
იყო!.

ნიბლია
ჩამომხმარ ღვიის ბუჩქზე
ნიბლია ჩიტი ტირის,
ტირის,
იქვე,
იქვე, პატარა ბუდე
ღვიის ფესვებთან გდია;
გდია;
ბარტყების წვრილი ღინღლი
წყნარად მიმოაქვს ნიავს,
ნიავს,
მაღლა,
მაღლა, ლილისფერ ცაზე
დიდი,
დიდი, ჩახჩახა მზეა…
მზეა…

ნინოს
მოვა თოვლი და სხვაგან წაიღებს
ამ მიწის დარდს და მიწის საფიქრალს,
საფიქრალს,
რისთვის მოვედით?
მოვედით? ე, რას გაიგებ _
მოვა თოვლი და სხვაგან წაგვიყვანს,
წაგვიყვანს,
მოვა თოვლი და ისე სხვაგვარად,
სხვაგვარად,
ისე სხვაგვარად შემიყვარდები,
შემიყვარდები,
მოვა ზამთარი,
ზამთარი, შენ სანახავად
ზეციდან მოვა თეთრი ვარდებით.
ვარდებით.
მოვა თოვლი და თრთოლვით,
თრთოლვით, სინაზით
სინაზით
მიწაზე თეთრად დაეფინება
და სანამ მოვა _ ო, ნურაფერი,
ნურაფერი,
ო, ნურაფერი ნუ გეწყინება…
გეწყინება…
ნუ გეშინია
ნუ შეგაშინებს დრო-
დრო-ჟამი
ჩემი სამშობლოს მიწავ,
მიწავ,
ნურც ჩვენი დაბეჩავება,
დაბეჩავება,
მშობელს რო ვეღარ ვიცავთ;
ვიცავთ;
იმედი გქონდეს ხვალისა,
ხვალისა,
შენს სალოცავებს ვფიცავ _
დაიზრდებიან ბალღები,
ალღები,
ალგეთს ლეკვები მგლისა!.
მგლისა!.

სად გაგონილა
მეც მქონდა ჩემი მამული,
მამული,
რისთვის წამართვი,
წამართვი, მტერო?
მტერო?
რატომ მაჩუმებ,
მაჩუმებ, ნუ იტყვი:
იტყვი:
- იხარე,
იხარე, ჩემო ჭერო!
ჭერო!
სად გაგონილა,
გაგონილა, ცის კიდეს
არწივს მისდევდეს წერო,
წერო,
ვაჰ,
ვაჰ, ქვეყნის დაბეჩავებავ,
დაბეჩავებავ,
ფუჭად ჩავლილო დღენო…
დღენო…

სულის პეპელა
ნეტავი,
ნეტავი, სულის პეპელა
ჩემს კარზედ ჩამოივლიდეს,
ჩამოივლიდეს,
ღვთის საიდუმლოს მეტყოდეს,
მეტყოდეს,
მერე სულ ჩემთან ივლიდეს.
ივლიდეს.
თავის ჭრელ ფრთებზე
შემსვამდეს,
შემსვამდეს,
ქვეყანას შემოივლიდეს...
შემოივლიდეს...
მერე თუ მოვწყინდებოდი,
მოვწყინდებოდი,
ცის კიდეს გადაივლიდეს..
გადაივლიდეს..
სევდა ზღვა არის...
არის...
სევდა ზღვა არის,
არის,
იდუმალი და უნაპირო,
უნაპირო,
გულ-
გულ-გონებაში ჩამომდგარი ჩუმი მთა არი, არი,
მზის ჩასვლის მერე დარჩენილი
თალხი ნაგრილი.
ნაგრილი.
მზე იწურება მთების იქით,
იქით, მიმწუხრი დგება,
დგება,
გულში კი სევდა საღამოვდება,
საღამოვდება,
დგას ბნელი ღამე,
ღამე,
იდუმალი და თავდახრილი...
თავდახრილი...
გაივლის ჟამი,
ჟამი,
მთის იქიდან ამოვა მთვარე
და ამ სევდიან ღამეებში ისე ჩადგება,
ჩადგება,
როგორც ნაზამთრალ თალხ ტყეებში
თეთრი აპრილი…
აპრილი…

სურვილი?!
სურვილი?!

ისეთი ძილით მინდა მეძინოს,

მეძინოს,
რომ დამესიზმროს,
დამესიზმროს, იმქვეყნად რაა _
ქარი თუ წვიმა?
წვიმა?
ყინვა თუ სითბო?
სითბო?
თუ არაფერი,
არაფერი, რაც კაცს გააჩნდა
ამ ქვეყანაზე,
ქვეყანაზე,
ძვალ-
ძვალ-ხორცის მეტი?
მეტი?
ვაიმე,
ვაიმე,
მტკივა!
მტკივა!
ეს რა ვთქვი,
ვთქვი, ღმერთო?!.
ღმერთო?!.
ტიალი წუთისოფელი
ჩვენ
თითქოს ღვინით სავსე ფიალა ვიყოთ,
ვიყოთ,
ისე თანდათან გვსვამს
ტიალი წუთისოფელი…
წუთისოფელი…

ღმერთო,
ღმერთო, ითოვლე,
ითოვლე, ითოვლე
ეს ღამე თოვლში ნებივრობს,
ნებივრობს,
თოვლს დაუფარავს მთა- მთა-ველი,
ველი,
აღარც კი დარჩათ ჭიუხებს
მწვანე სულ ერთი მტკაველი.
მტკაველი.
ერთი ობოლი ხარ-ხარ-ჯიხვი
მონადირისგან დაჭრილი,
დაჭრილი,
დაბორიალობს კლდე-
კლდე-ღრეში,
ღრეში,
ვერ უპოვია ადგილი,
ადგილი,
რომ სული გადაარჩინოს
თავისიცა და მრავლისაც...
მრავლისაც...
ვინც მოვა დედამიწაზე,
დედამიწაზე,
მიუხედავად სწავლისა _
წავა და ჯიხვებს დათოფავს,
დათოფავს,
წესს არ დაგიდევს ხვალისას.
ხვალისას.
ერთია!
ერთია! ერთხელ ნადირობს!
ნადირობს!
ტირილს არ უსმენს დალისას:
დალისას:
_ კაცნო,
კაცნო, ნუ სჩადით ცოდვასა,
ცოდვასა,
გწამდეთ ღვთის ძალა სამისა:
სამისა:
სულისა _ სულიწმიდისა,
სულიწმიდისა,
მამა ღვთისა და ძისაო,
ძისაო,
ნუ იზამთ ისეთ საქმესა,
საქმესა,
არდაწერილსა ღვთისაო;
ღვთისაო;
ნუ ამოჰბუგავთ ბუნებას,
ბუნებას,
`ტყე შეუნახეთ შვილსაო~,
შვილსაო~,
ერთხელ ხართ,
ხართ, ერთხელ
მოჰკვდებით,
მოჰკვდებით,
ძვლებს ჩაჰყრით მიწის ძირსაო.
ძირსაო.
სული იკითხეთ,
იკითხეთ, საუფლო,
საუფლო,
ნუ სძიობთ ძვირის-
ძვირის-ძვირსაო,
ძვირსაო,
ნუ ჩამოაგდებთ მთვარესა,
მთვარესა,
ნუ ესვრით შვილთაშვილსაო...
შვილთაშვილსაო...
ეს ღამე თოვლში ნებივრობს,
ნებივრობს,
თოვლს დაუფარავს მთა- მთა-ველი,
ველი,
არა ჩანს
ჩანს დედამიწაზე
კაცთ ნაკვალევი,
ნაკვალევი, მტკაველი.
მტკაველი.
_ კაცმა რა გიყო,
გიყო, ბუნებავ,
ბუნებავ,
გასწყვიტე შვილით,
შვილით, წილითა?
წილითა?
_ თვითონ ქმნა,
ქმნა, რაც არ იქმოდა,
იქმოდა,
ამოსწყდა ძირის-
ძირის-ძირითა...
ძირითა...
.
თოვლი თოვს,
თოვს, თოვლი ბობოქრობს,
ბობოქრობს,
ყელებ შაკრულა მთებისა,
მთებისა,
ვის მოსწყენია სიცოცხლე,
სიცოცხლე,
გზას ის ვინ დაადგებისა
დაადგებისა...
ქვეყნად აღარ ჩანს სიცოცხლე,
სიცოცხლე,
ვინც ამ გზებს დაადგებისა;
დაადგებისა;
.
ცაო,
ცაო, ითოვლე,
ითოვლე, ითოვლე,
ითოვლე,
სანამ ძალა გაქვს შვებისა,
შვებისა,
სანამდის შენი სიწმინდე,
სიწმინდე,
შავ მიწას ეფინებისა,
ეფინებისა,
სანამ უხდება სითეთრე
სამარეების წყებასა,
წყებასა,
სანამ არ გამოაცოცხლებ
კაცთ გულის გაქვავებასა.
გაქვავებასა.
ითოვე,
ითოვე, ისე ითოვე,
ითოვე,
ცაო,
ცაო, შენს გახარებასა,
გახარებასა,
იქნება აღდგეს კაცის ძე, ძე,
ხარობდეს შენს არსებასა!
არსებასა!
ისევ იბრუნოს მიწამა
ღვთივჩანაბერი სულითა,
სულითა,
იბრუნოს,
იბრუნოს, ისე იბრუნოს,
იბრუნოს,
თვითონ ტკბებოდეს ბრუნვითა,
ბრუნვითა,
ხარობდეს აღმონაცენი
კაცთ შრომის ჭირნახულითა,
ჭირნახულითა,
თოვდეს,
თოვდეს, ბარდნიდეს,
ბარდნიდეს, ცა ქუხდეს
ლამაზი სალამურითა;
სალამურითა;
ერთად გალობდეს ბუნება,
ბუნება,
ძღებოდეს ღმერთის პურითა,
პურითა,
გული ვერ მოკლას მტრის ხელმა,
ხელმა,
გული გულობდეს გულითა,
გულითა,
ცაზე ეფინოს ვარსკვლავნი,
ვარსკვლავნი,
დაწყობილობით სრულითა,
სრულითა,
კაცი და ია ცოცხლობდნენ
მაღალი ღმერთის რჯულითა,
რჯულითა,
ეშმაკნი
ეშმაკნი გადაიკარგნენ,
გადაიკარგნენ,
თავიანთ მოდგმის კრულვითა,
კრულვითა,
ცა დარჩეს ღმერთს სამსახუროდ:
სამსახუროდ:
თავისი სამსახურითა!.
სამსახურითა!.

ჩემო იმედის მთვარეო

მთვარეო,
მთვარეო, მთვარის ნალეო,
ნალეო,
მთაზე გადმოდექ,
გადმოდექ, მალეო,
მალეო,
სხივი მოჰფინე ქვეყანას,
ქვეყანას,
სინათლით გაგვახარეო.
გაგვახარეო.
ამოდი,
ამოდი, მტერი დაგვიფრთხე,
დაგვიფრთხე,
გულს დარდი გადაგვყარეო,
გადაგვყარეო,
დააფრთხე,
დააფრთხე, თავზე აგვყარე
პირგაშაული ღამეო;
ღამეო;
მთვარეო,
მთვარეო, მთვარის ნალეო,
ნალეო,
ჩემო იმედის მთვარეო!.
მთვარეო!.
ჩემი ქონება
წუთისოფელო,
წუთისოფელო,
რად წამართვი,
წამართვი,
მე რომ ლამაზი ყვავილი მქონდა.
მქონდა.
წუთისოფელო,
წუთისოფელო,
რად წამართვი,
წამართვი,
მე რომ ლამაზი მამული მქონდა.
მქონდა.
წუთისოფელო
წუთისოფელო,
ფელო,
რად ჩამიქრე,
ჩამიქრე,
მე სიყვარულის ცეცხლი რომ მქონდა.
მქონდა.
რატომ გამძარცვე
ყველაფრისგან,
ყველაფრისგან,
მე ხომ რაც მქონდა,
მქონდა, ღვთისათვის მქონდა.
მქონდა.
ამ ქვეყანაზე,
ქვეყანაზე,
ნუთუ მართლა
სულ შენი იყო ყველაფერი,
ყველაფერი,
მე კი მარტო სულ-
სულ-ხორცი მქონდა?!.
მქონდა?!.

( სთქვი და აასრულე,
აასრულე, გოდერძი ჩოხელო...)
ჩოხელო...)
კლდეებში დაასრულე სიცოცხლე შენი...შენი...
კლდეებს დაუტოვე ძვალი და რბილი,
რბილი,
კლდეებს უზიარე სიცოცხლის წილი,წილი,
კლდეებზე იპოვე ძილი!
ძილი!
სთქვი და აასრულე,
აასრულე, სთქვი და აასრულე,
აასრულე,
რაც მოსახდენია,
მოსახდენია, ჰქენი!
ჰქენი!
არავის ტირილი არ გინდა ამქვეყნად,
ამქვეყნად,
გლოვაა ეს წუთისოფელი.
წუთისოფელი.
ლამაზი ისაა,
ისაა, კლდე რომ გაგიხსენებს:
გაგიხსენებს:
_ იყო გოდერძი ჩოხელი!
ჩოხელი!
ლამაზი ისაა,
ისაა, კლდეს რომ შეერევი,
შეერევი,
სუნთქვას რომ გაატან ნიავს,
ნიავს,
ქვიშას გაერევი,
გაერევი, ბოღმას მოერევი,
მოერევი,
კლდეს სისხლით შეღებავ,
შეღებავ, მზიანს.
მზიანს.
კლდეებში შენს ძვალ-
ძვალ-რბილს
რომ ვერვინ იპოვის,
იპოვის,
კუბო რომ არავის მიაქვს,
მიაქვს,
შავ მიწას სათხრელად
სათხრელად რომ არვის გაუხდი...
გაუხდი...
სიკვდილიც,
სიკვდილიც, სიკვდილსა ჰქვია.
ჰქვია.
_ შენ უკვე გიჟი ხარ,
ხარ, გოდერძი ჩოხელო!
ჩოხელო!
_ ჩემზე სულელი ხარ,
ხარ, შენ,
შენ, წუთისოფელო!.
წუთისოფელო!.