Ιςτορία τθσ μουςικισ: Σθμειϊςεισ Οφρςουλα Βρυηάκθ

Ο κλασικισμός

Ο όροσ «κλαςικι μουςικι» χρθςιμοποιείται ςυχνά για να εκφράςει το ςφνολο των

ζργων «ςοβαρισ μουςικισ» ςε αντίκεςθ με τθν «μουςικι για διαςκζδαςθ», ζνασ
διαχωριςμόσ που ζγινε ζντονοσ τον 20ό αιϊνα. Για τθν ιςτορία τθσ μουςικισ όμωσ ο
όροσ «κλαςικι μουςικι» ι «μουςικι του κλαςικιςμοφ» αναφζρεται ςτθν μουςικι
δθμιουργία τθσ περιόδου 1750-1800. Ο κλαςικιςμόσ ξεκινά ςτο τζλοσ του μπαρόκ
και τελειϊνει με τθν ζλευςθ του ρομαντιςμοφ. Συχνά αναφζρεται και ωσ «1θ ςχολι
τθσ Βιζννθσ»1, κακϊσ θ Βιζννθ είναι το επίκεντρο τθσ μουςικισ αυτισ περιόδου.

Σθμαντικό ιςτορικό γεγονόσ τθσ εποχισ αποτελεί θ Γαλλικι Επανάςταςθ (1789). Θ

δθμιουργία τθσ αςτικισ τάξθσ διειςδφει και ςτθν μουςικι, θ οποία δεν παίηεται πια
μόνο ςε εκκλθςίεσ και ςε βαςιλικζσ αυλζσ αλλά και ςε αίκουςεσ ςυναυλιϊν και ςε
λυρικζσ ςκθνζσ. Ζτςι το κοινό διευρφνεται και θ μουςικι δεν είναι πια προνόμιο
μίασ ελίτ ευγενοφσ καταγωγισ αλλά όλων εκείνων που μποροφν να πλθρϊςουν το
αντίςτοιχο ειςιτιριο.

Χαρακτθριςτικά τθσ μουςικισ τθσ κλαςικισ περιόδου

 Ιδανικά τθσ μουςικισ θ διαφγεια και θ απλότθτα Τρίφωνθ ςυγχορδία

 Σθμαντικό ςτοιχείο θ δομι ονομάηεται μία ςυγχορδία
 Δεν χρθςιμοποιείται πια το ςυνεχζσ μπάςο με τρεισ νότεσ: θ πιο χαμθλι
(basso continuo) του μπαρόκ λζγεται κεμζλιοσ και δίνει
το όνομά τθσ ςτθν
 Θ πολφπλοκθ πολυφωνικι γραφι
ςυγχορδία, θ μεςαία νότα
αντικακίςταται με το ομοφωνικό ςτιλ
βρίςκεται ςε απόςταςθ
 Εδραιϊνεται θ χριςθ τθσ τρίφωνθσ ςυγχορδίασ
τρίτθσ από τθν κεμζλιο ενϊ
και τθσ αρμονίασ που βαςίηεται ς’ αυτιν
θ τελευταία ςε απόςταςθ
 Κακιερϊνεται θ ςονάτα τόςο ωσ μουςικό είδοσ
πζμπτθσ. Ρ.χ. ςυγχορδία ντο
όςο και ωσ δομικι αρχι (μορφι ςονάτασ)
= ντο-μι-ςολ
 Βαςικό μουςικό είδοσ θ ςυμφωνία
 Κακιερϊνεται θ ςυμφωνικι ορχιςτρα

Οι βαςικοί ςυνκζτεσ του κλαςικιςμοφ

Γιόηεφ Χάυντν [Joseph Haydn] (1732-1809)

Βόλφγκανγκ Αμαντζουσ Μότςαρτ [Wolfgang Amadeus
Mozart] (1756-91)
Λοφντβιχ βαν Μπετόβεν [Ludwig van Beethoven] (1770-1827)

1 θ ο
Θ 2 ςχολι τθσ Βιζννθσ κα ζρκει αργότερα, τον 20 αιϊνα με τον Άρνολτν Σαίνμπεργκ και τουσ
μακθτζσ του.

1
Ιςτορία τθσ μουςικισ: Σθμειϊςεισ Οφρςουλα Βρυηάκθ

Σθμαντικά μουςικά είδθ

Σονάτα: οργανικι ςολιςτικι ςφνκεςθ για

Θ μορφι τθσ ςονάτασ
πλθκτροφόρο ι για ςφνολο μουςικισ
Ρρόκειται για μία προκακοριςμζνθ δομι
δωματίου (π.χ. ςονάτα για βιολί και
τθν οποία ακολουκοφν κάποια από τα
πιάνο), με τρία ι τζςςερα μζρθ, τθσ
μζρθ οργανικϊν ςυνκζςεων τθσ εποχισ.
οποίασ το πρϊτο μζροσ τουλάχιςτον
Στθν αρχι ακοφγονται τα δφο κζματα του
ακολουκεί τθν μορφι τθσ ςονάτασ.
μζρουσ (χαρακτθριςτικζσ μελωδίεσ με
αντικετικό ςυνικωσ χαρακτιρα), ςτθν
ςυνζχεια ακολουκεί θ επεξεργαςία των
Λθντ (Lied): μονομερισ ςφνκεςθ,
κεμάτων αυτϊν και ςτο τζλοσ
οργανικι ι φωνθτικι, που προζρχεται
ακοφγονται ξανά τα δφο κζματα.
από τθν ςτροφικι ποίθςθ.

Ραραλλαγζσ (Variation): ςτθν παραλλαγι ο ςυνκζτθσ επεξεργάηεται μία

προχπάρχουςα ςφνκεςθ (λαϊκό τραγοφδι ι γνωςτι ςφνκεςθ άλλου ςυνκζτθ) με
διάφορουσ τρόπουσ αλλάηοντασ π.χ. τον ρυκμό, τθν ταχφτθτα, τον τρόπο (από
μείηονα ςε ελάςςονα και το αντίςτροφο) ι τθν αρμονία, θ αρχικι μελωδία όμωσ
παραμζνει αναγνωρίςιμθ.

Συμφωνία: τετραμερισ ορχθςτρικι ςφνκεςθ. Ρρόκειται για το χαρακτθριςτικό

μουςικό είδοσ του κλαςικιςμοφ και του ρομαντιςμοφ. Δομι: 1ο μζροσ- γριγορο, 2ο
μζροσ – αργό, 3ο μζροσ – χορευτικόσ ρυκμόσ, 4ο μζροσ- πολφ γριγορο.

Κουαρτζτο εγχόρδων: βαςικό είδοσ μουςικισ δωματίου που ακολουκεί ςυνικωσ

τθν δομι τθσ ςυμφωνίασ. Τα όργανα: 2 βιολιά, 1 βιόλα, 1 βιολοντςζλο

Opera seria: μεγάλθ όπερα ςε ιταλικό ςτιλ (και γλϊςςα ςυνικωσ) και ςοβαρό κζμα
*ζρωτασ, πάκοσ, πεπρωμζνο κλπ+

Opera buffa: όπερα με εφκυμο χαρακτιρα και κζματα από τθν κακθμερινι ηωι τθσ
αςτικισ τάξθσ: ζρωτασ (με χιουμοριςτικι όμωσ διάκεςθ), μεταμφιζςεισ, κωμικζσ
καταςτάςεισ, γιορτζσ κλπ

Singspiel : όπερα με εφκυμο χαρακτιρα, ςτθν οποία παρεμβάλλονται και διάλογοι

(πρόηα) και χορευτικά τμιματα.

Μουςικά όργανα
 Τελειοποιείται και κυριαρχεί το πιάνο
 Στακεροποιοφνται διάφοροι ςυνδυαςμοί μουςικισ δωματίου: Κουαρτζτο
εγχόρδων (2 βιολιά, 1 βιόλα, 1 βιολοντςζλο), Ριάνο + ςολιςτικό όργανο (π.χ.
βιολί, βιολοντςζλο, φλάουτο, κόρνο κλπ), Ριάνο και 2 ςολιςτικά όργανα (π.χ.
βιολί και βιολοντςζλο)

2
Ιςτορία τθσ μουςικισ: Σθμειϊςεισ Οφρςουλα Βρυηάκθ

 Στακεροποιείται θ ςυμφωνικι ορχιςτρα που περιλαμβάνει:

 Ζγχορδα (βιολιά, βιόλεσ, βιολοντςζλα και κοντραμπάςα)
 Από δφο ξφλινα (φλάουτο, κλαρινζτο, όμποε, φαγκότο)
 Τζςςερα κόρνα (ακόμα φυςικά – χωρίσ κλειδιά)
 Τρία τρομπόνια
 Δφο τρομπζτεσ
 Ηεφγοσ τυμπάνων

Ερωτιςεισ

1. Τι ςθμαίνει «κλαςικι μουςικι»;

2. Ρότε τοποκετείται χρονικά θ εποχι του κλαςικιςμοφ;
3. Ροιο ιςτορικό γεγονόσ ςθμαδεφει τθν εποχι του κλαςικιςμοφ;
4. Ροια είναι τα χαρακτθριςτικά τθσ μουςικισ του κλαςικιςμοφ;
5. Ροιοι είναι οι τρεισ βαςικοί ςυνκζτεσ του κλαςικιςμοφ;
6. Τι είναι θ ςονάτα (ωσ μουςικό είδοσ);
7. Τι είναι θ μορφι ςονάτασ;
8. Τι είναι οι παραλλαγζσ (Variation);
9. Τι είναι θ ςυμφωνία;
10. Τι είναι το κουαρτζτο εγχόρδων; Ροια όργανα το αποτελοφν;
11. Τι είναι θ opera seria και τι θ opera buffa;
12. Αναφζρατε δφο ςυνδυαςμοφσ οργάνων μουςικισ δωματίου.
13. Ροια όργανα περιλαμβάνει θ ςυμφωνικι ορχιςτρα τθσ κλαςικισ περιόδου;

3
Ιςτορία τθσ μουςικισ: Σθμειϊςεισ Οφρςουλα Βρυηάκθ

Γιόηεφ Χάυντν

Ο Χάυντν ζμεινε γνωςτόσ ωσ «ο πατζρασ τθσ ςυμφωνίασ». Θ ςυμφωνία βζβαια ωσ

είδοσ δεν είναι δικι του εφεφρεςθ, θ δθμιουργία του όμωσ – περιςςότερεσ από 100
ςυμφωνίεσ – κα του προςφζρει τθν «πατρότθτα». Ρολλζσ από τισ ςυμφωνίεσ του
ζχουν περιγραφικοφσ τίτλουσ που ςχετίηονται με τθν μουςικι τουσ: ςτθν
«Συμφωνία τθσ ζκπλθξθσ» (Surprise Symphony) μεμονωμζνεσ πολφ δυνατζσ
ςυγχορδίεσ από ολόκλθρθ τθν ορχιςτρα (και τα τφμπανα) «ταράηουν» τθν ιςυχθ
μελωδία. Για τθν ςυμφωνία αυτι θ παράδοςθ λζει ότι είχε ςκοπό να ξυπνά τουσ
κοιμιςμζνουσ ακροατζσ (!) κάτι που φυςικά δεν επιβεβαίωνε ο ςυνκζτθσ.

Με τον Χάυντν ζχει ςυνδεκεί και μια πρϊτθ μορφι «μουςικοφ ςυνδικαλιςμοφ»:
Θ “Συμφωνία του Αποχαιρετιςμοφ” (“Abschiedssymphonie”) ςυνδζεται με ζνα
ανζκδοτο από τθ ηωι των μουςικϊν τθσ αυλισ, οι οποίοι υποχρεϊνονταν να
αποχωρίηονται τισ οικογζνειζσ τουσ κατά τθ διάρκεια του καλοκαιριοφ, όταν θ
πριγκιπικι αυλι μεταφερόταν ςε ουγγρικι επαρχία. Το 1772 ο πρίγκιπασ δζχτθκε
ςτθν εξοχικι ζπαυλθ τθν επίςκεψθ του διαπιςτευμζνου ςτθ Βιζννθ πρζςβθ του
βαςιλιά Λουδοβίκου του ΙΕϋ. Πταν το Νοζμβριο ο πρίγκιπασ ανακοίνωςε τθν
επικυμία του επιφανοφσ καλεςμζνου του να παραμείνει ςτο κερινό ανάκτορο για
άλλουσ δφο μινεσ, θ δυςαρζςκεια των μουςικϊν κορυφϊκθκε και ο Haydn κλικθκε
να παρζμβει. Ζγραψε λοιπόν τθν «Συμφωνία του Αποχαιρετιςμοφ» ςτο φινάλε τθσ
οποίασ φεφγουν ζνασ ζνασ οι μουςικοί, αφινοντασ ςτο τζλοσ μόνο τον μαζςτρο. Ο
πρίγκιπασ φαίνεται να κατανόθςε αμζςωσ το μουςικό μινυμα του ζργου, κι ζτςι
επομζνθ κιόλασ τθσ ςυναυλίασ, αποφάςιςε να επιςτρζψουν.

 Δείτε τον «αποχαιρετιςμό» των μουςικϊν με τθν Φιλαρμονικι τθσ Βιζννθσ

και μαζςτρο τον Daniel Barenboim:
http://www.youtube.com/watch?v=RXY4DaF9d9Y&hl=el
 Δείτε ακόμα: Αφιζρωμα ςτα 200 χρόνια από τον κάνατο του Χάυντν, ςτο
βιμα online (http://www.tovima.gr/default.asp?pid=45&afid=13)

Ερωτιςεισ

1. Γιατί ο Χάυντν ονομάςτθκε «πατζρασ τθσ ςυμφωνίασ»;

2. Τι γνωρίηετε για τθν «ςυμφωνία τθσ ζκπλθξθσ»;
3. Τι γνωρίηετε για τθν «ςυμφωνία του αποχαιρετιςμοφ»;

4
Ιςτορία τθσ μουςικισ: Σθμειϊςεισ Οφρςουλα Βρυηάκθ

Βόλφγκανγκ Αμαντζουσ Μοτςαρτ

Ο Μότςαρτ υπιρξε ζνασ από τουσ πιο ςθμαντικοφσ ςυνκζτεσ ςτθν ιςτορία τθσ
μουςικισ και ζνα από τα πιο γνωςτά «παιδιά-καφματα». Ξεκίνθςε μακιματα
μουςικισ ςε θλικία τεςςάρων ετϊν με δάςκαλο τον πατζρα του Λζοπολντ και
εμφανίςτθκε ςτο κοινό ζναν χρόνο αργότερα μαηί με τθν αδελφι του. Μεγάλεσ
περιοδείεσ κα κάνουν γνωςτό το παιδί-καφμα ςε ολόκλθρθ τθν Αυςτρία.
Μεγαλϊνοντασ ςυνεχίηει τθν καριζρα του ωσ ςυνκζτθσ. Το όνομα του κα ςυνδεκεί
τόςο με οργανικζσ ςυνκζςεισ (μουςικι δωματίου, ςυμφωνίεσ, κοντςζρτα) όςο και
με φωνθτικζσ (λειτουργίεσ, καντάτεσ κλπ.) ενϊ κα γράψει μερικζσ από τισ πιο
αγαπθτζσ όπερεσ: «Μαγικόσ αυλόσ», «Ζτςι κάνουν όλεσ», «Απαγωγι από το
Σεράι», «Οι γάμοι του Φίγκαρο», «Ντον Τηιοβάνι»,
που βρίςκονται ακόμθ και ςιμερα ςτα φαβορί του Μια από τισ πιο ςθμαντικζσ
ρεπερτορίου ςχεδόν κάκε λυρικισ ςκθνισ. όπερεσ του Μότςαρτ, ο
Θ παράδοςθ κζλει τον Μότςαρτ να ηει μια άςτατθ «Μαγικόσ αυλόσ», ςυνδζεται
ηωι, να είναι κυκλοκυμικόσ και να ζχει αδυναμία και με τθν τεκτονικι
ςτισ γυναίκεσ. Σε θλικία μόλισ 35 ετϊν πεκαίνει και παράδοςθ. Ο Μότςαρτ ανικε
κθδεφεται φτωχικά ςε μαηικό τάφο. Ο τάφοσ του ιδθ από το 1984 ςτθν
δεν εντοπίςτθκε ποτζ με ακρίβεια, γι' αυτό ο τεκτονικι ςτοά „Zur
επίςθμοσ τάφοσ ςτθν πτζρυγα τιμωμζνων του Wohltätigkeit“ και ιταν
κεντρικοφ νεκροταφείου τθσ Βιζννθσ είναι ενκουςιαςμζνοσ από τθν
κενοτάφιο. Ρολλζσ ιςτορίεσ κα γραφτοφν για τον ςχετικι ιδεολογία, που
«μυςτθριϊδθ» κάνατό του και τθν ενδεχόμενθ προςεγγίηει τα ιδανικά τθσ
ςφνδεςι του με τθν παραγγελία ενόσ Requiem Γαλλικισ Επανάςταςθσ. Στον
(νεκρϊςιμθ ακολουκία) λίγο πριν. Ιςτορικά πάντωσ «Μαγικό αυλό» παρουςιάηει
θ παραγγελία αυτι ζγινε από τον κόμθτα F. μζςα από τθν όπερα τθν
Walsegg- Stuppach, ενϊ το ςθμαντικό αυτό ζργο πορεία του ανκρϊπου προσ
ζμεινε θμιτελζσ. Στθν ςθμερινι του μορφι παίηεται τθν μφθςθ, ενϊ οι διάφορεσ
ολοκλθρωμζνο από τουσ ςυνκζτεσ J. Eybler και ο F. δοκιμαςίεσ που περνά ο
X. Süssmayer και αποτελεί ζνα από τα πιο όμορφα Ταμίνο, ο ιρωασ τθσ όπερασ,
ςτο είδοσ του. κεωρείται ότι παρουςιάηουν
τισ δοκιμαςίεσ τθσ τεκτονικισ
μφθςθσ.

 Βιβλία για τον Μότςαρτ (ςτα ελλθνικά)

Richard Baker: Mozart, Εκδόςεισ Libro, 1991.
Γ.Βαςιλειάδθσ: Μότςαρτ: χρόνια ωριμότητασ (1783-1791), Εκδόςεισ Καςτανιϊτθ,
1991.
Marcel Brion: Η καιημερινθ ζωθ ςτη Βιέννη την εποχθ του Μότςαρτ και του
Σοφμπερτ, Εκδόςεισ Ραπαδιμασ, 1994.
Γ. Δρόςοσ: Β. Α. Μότςαρτ, τόμοσ 1 - Η ζωθ, Το έργο, Η εποχθ του, Ο κατάλογοσ
Κέχελ, ΜΟΥΣΙΚΘ 5, εκδόςεισ Ηαχαρόπουλοσ, Ακινα 1989.
Γ. Δρόςοσ: Β. Α. Μότςαρτ, τόμοσ 2 - Δον Τζιοβάννι, Μαγικόσ Αυλόσ, ΜΟΥΣΙΚΘ 6,
εκδόςεισ Ηαχαρόπουλοσ, Ακινα 1989.

5
Ιςτορία τθσ μουςικισ: Σθμειϊςεισ Οφρςουλα Βρυηάκθ

Norbert Elias: Μότςαρτ, Το πορτραίτο μιασ μεγαλοφυίασ, Εκδόςεισ Ίνδικτοσ,

2001.
W.A.Mozart: Αλληλογραφία, Εκδόςεισ Ερατϊ, 2001 βελτιωμζνθ ζκδοςθ.
W.A.Mozart: Γράμματα, Εκδόςεισ Μεγάρου Μουςικισ, 1991.
Michel Parouty: Mozart, Ο αγαπημένοσ των ιεών, Εκδόςεισ Δελθκανάςθ, 1992.
Ερίκ-Εμανουζλ Σμιτ: Η ζωθ μου με τον Μότςαρτ, Εκδόςεισ Opera, 2005.
Katharine Thomson: Mozart, Ο Τεκτονικόσ μίτοσ ςτο έργο του, Εκδόςεισ
Γκοβόςτθ, 1995.

 Διαβάςτε για τισ γυναίκεσ του Μότςαρτ, για τθν ςχζςθ μίςουσ με τον Σαλιζρι
κ.α. ςτθν εφαρμογι πολυμζςων για τον Μότςαρτ από το Εργαςτιριο
Ρολυμζςων του ΤΕΙ Ακινασ: http://sfrang.com/selides/Mozart/Index.htm

 Πλα τα ζργα του Μότςαρτ ςε Mp3: http://213.188.106.66/mozart00.htm

 “Rock me Amadeus” (Falko):

http://www.youtube.com/watch?v=trOij8SPIAo
http://www.youtube.com/watch?v=ubciWqV8DQ8&feature=related
(Συνδυαςμόσ τθσ ταινίασ Amadeus με το Rock me Amadeus)

 Ο Μότςαρτ πρωταγωνιςτισ ςε… ταινίεσ, βιβλία, όπερεσ, video games κ.α.!

Διαβάςτε το άρκρο: http://en.wikipedia.org/wiki/Mozart_in_fiction

Ερωτιςεισ
1. Γιατί ο Μότςαρτ χαρακτθρίηεται ωσ «παιδί-καφμα»;
2. Αναφζρατε τρεισ όπερεσ του Μότςαρτ.
3. Ροια ζργα του Μότςαρτ γνωρίηετε που να είναι ακόμθ δθμοφιλι;
4. Με ποιο ζργο του Μότςαρτ ςυνδζεται ο κάνατόσ του;
5. Ροιο ζργο του Μότςαρτ ςυνδζκθκε με τθν τεκτονικι ιδεολογία;

6
Ιςτορία τθσ μουςικισ: Σθμειϊςεισ Οφρςουλα Βρυηάκθ

Λοφντβιχ βαν Μπετόβεν

Ο Μπετόβεν είναι ο τρίτοσ και τελευταίοσ «κλαςικόσ», ενϊ κεωρείται ταυτόχρονα

και ο πρϊτοσ ρομαντικόσ ςυνκζτθσ. Ζγραψε 9 ςυμφωνίεσ, 16 κουαρτζτα
εγχόρδων, 32 ςονάτεσ για πιάνο, 5 κοντςζρτα για πιάνο, 22 παραλλαγζσ, 2
λειτουργίεσ, ζνα ορατόριο, μία όπερα (Φιντζλιο), κα.
Ο Μπετόβεν κα ενςτερνιςτεί γριγορα τθν ιδεολογία που ςυνδζεται με τθν Γαλλικι
Επανάςταςθ (Ελευκερία, Ιςότθτα, Αδελφότθτα) και κα αφιερϊςει τθν 3θ ςυμφωνία
του, που ονομάηεται «Ηρωικι» (Eroica) ςτον Ναπολζοντα. Πταν όμωσ λίγα χρόνια
αργότερα ο Ναπολζων ςτζφεται αυτοκράτωρ (το 1804) και ξεχνά τα περί
ελευκερίασ, ο Μπετόβεν ςκίηει αυτιν τθν αφιζρωςθ. Δφο ακόμθ πολφ ςθμαντικά
ζργα του ςυνδζκθκαν με το ιδανικό τθσ ελευκερίασ: θ όπερά του Φιντζλιο, ςτθν
οποία θ κεντρικι θρωίδα, Λεονόρα, μεταμφιζηεται ςε ςτρατιϊτθ (με το όνομα
ΦΙντζλιο) για να ςϊςει τον αγαπθμζνο τθσ που είναι αιχμάλωτοσ. Θ 9θ ςυμφωνία
τελειϊνει με μία μελοποίθςθ του ποιιματοσ «Ωδι ςτθν χαρά» του Σίλλερ (Schiller),
ζναν φμνο ςτο ιδανικό τθσ ςυναδζλφωςθσ των
Φαίνεται ότι ο Μπετόβεν, όπωσ
λαϊν, ςτθν ενότθτα και τθν ελευκερία. Θ
πολλοί καλλιτζχνεσ, ιταν
ςυμφωνία αυτι υπθρετεί και μουςικά το ιδανικό
ιδιαίτερα ιδιόρρυκμοσ
τθσ ελευκερίασ, αφοφ απελευκερϊνει το είδοσ
χαρακτιρασ. Ίςωσ αυτι να ιταν
τθσ ςυμφωνίασ από τθν δεςμευτικι μορφι που
και θ αιτία για το ότι ποτζ δεν
είχε πάρει από τουσ προθγουμζνουσ ςυνκζτεσ. Θ
παντρεφτθκε, παρ’ όλο που
9θ ςυμφωνία είναι θ πρϊτθ ςυμφωνία που ζχει
λζγεται ότι δεν ζμενε
και χορωδία και ςολίςτεσ (τραγουδιςτζσ), ενϊ το
αςυγκίνθτοσ από τισ γυναίκεσ
φινάλε, θ γνωςτι μελωδία τθσ «Ωδισ ςτθ χαρά»
του περιβάλλοντόσ του. Μία
επελζγθ και ωσ φμνοσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ2. Θ
όμωσ φαίνεται ότι ζπαιξε
παράδοςθ λζει ότι ο Μπετόβεν, που ςτθν
ςοβαρό ρόλο ςτθν ηωι του: θ
πρεμιζρα τθσ 9θσ ςυμφωνίασ ιταν ιδθ τελείωσ
«ακάνατθ αγαπθμζνθ», όπωσ
κουφόσ, διθφκυνε ο ίδιοσ τθν παράςταςθ. Στο
αναφζρεται ςτα γράμματά του,
τζλοσ και ενϊ θ αίκουςα γζμιηε από τα
θ οποία παραμζνει ακόμα
ενκουςιϊδθ χειροκροτιματα, εκείνοσ δεν γφριηε
άγνωςτθ, παρ’ ότι αρκετοί
προσ το κοινό, κακϊσ δεν τα άκουγε. Χρειάςτθκε
προςπάκθςαν να ανακαλφψουν
να τον γυρίςει ζνασ μουςικόσ για να καταλάβει
ποια ιταν.
τθν εκπλθκτικι επιτυχία του ζργου του.

Ταινίεσ με κζμα τον Μπετόβεν:

1949: „Eroica“: Αυςτριακι ταινία βραβευμζνθ ςτισ Κάννεσ…
1994: «Ακάνατθ αγαπθμζνθ», αναηθτϊντασ τθν κρυφι ερωμζνθ…
2006: „Copying Beethoven“, ταινία ςχετικά με τισ τελευταίεσ μζρεσ τθσ ηωισ του
ςυνκζτθ και τθν προςπάκειά του να τελειϊςει τθν 9θ ςυμφωνία.

2
Λεπτομζρειεσ ςτθν ιςτοςελίδα τθσ Ευρωπαϊκισ ¨Ενωςθσ:
http://europa.eu/abc/symbols/anthem/index_el.htm

7
Ιςτορία τθσ μουςικισ: Σθμειϊςεισ Οφρςουλα Βρυηάκθ

Ξζρατε ότι:
 ςτα τζλθ τθσ δεκαετίασ του 1970 θ χωρθτικότθτα του νζου τότε ψθφιακοφ
δίςκου (CD) ορίςτθκε από τισ εταιρίεσ Philips και Sony ςε 74 λεπτά για να
χωρά ολόκλθρθ τθν 9θ ςυμφωνία του Μπετόβεν ςτθν πιο αργι τθσ εκτζλεςθ
(με μαζςτρο τον Wilhelm Furtwängler, ςε θχογράφθςθ του 1951)

 Ο Leonard Bernstein παρουςίαςε ςτισ 25 Δεκεμβρίου 1989 ςτο Βερολίνο τθν

9θ ςυμφωνία του Μπετόβεν αντικακιςτϊντασ τθν λζξθ χαρά (Freude) με τθν
λζξθ ελευκερία (Freiheit), ςε μια ςυναυλία επ’ ευκαιρία τθσ πτϊςθσ του
τοίχουσ και τθσ Ζνωςθσ των δφο Γερμανιϊν.
Δείτε το εν λόγω απόςπαςμα τθσ ςυναυλίασ :
http://www.youtube.com/watch?v=l46GNducsPk&NR=1
Δείτε τθν ςχετικι ςυνζντευξθ με τον Μπζρνςταϊν ςτα αγγλικά:
http://www.youtube.com/watch?v=sjhWZc1YzMI

 Ο Michael Jackson χρθςιμοποίθςε τμιματα από το τζταρτο μζροσ τθσ 9θσ

ςυμφωνίασ του Μπετόβεν για τθν ειςαγωγι του τραγουδιοφ «Will you be
there» (http://www.youtube.com/watch?v=PvYygjcMDdQ)

Ερωτιςεισ
1. Ρόςεσ ςυμφωνίεσ ζγραψε ο Μπετόβεν;
2. Ρόςεσ όπερεσ ζγραψε ο Μπετόβεν;
3. Ροια ςυμφωνία του Μπετόβεν ιταν αρχικά αφιερωμζνθ ςτον Ναπολζοντα; Γιατί
ο Μπετόβεν ακφρωςε αυτιν τθν αφιζρωςθ;
4. Ροια ζργα του Μπετόβεν ςυνδζονται με το ιδανικό τθσ ελευκερίασ;
5. Σε ποια ςυμφωνία του Μπετόβεν εμφανίηεται και χορωδία;
6. Από ποιο ζργο του Μπετόβεν προζρχεται ο φμνοσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ;

8
Ιςτορία τθσ μουςικισ: Σθμειϊςεισ Οφρςουλα Βρυηάκθ

Καρικατοφρεσ για τουσ τρεισ κλαςικοφσ3

Μπορείτε να βρείτε ποιοσ ςυνθέτησ απεικονίζεται ςε κάθε μια;

3
Τα ςκίτςα είναι του Matthias Richter, βλ. http://www.tamino-
klassikforum.at/thread.php?threadid=8005