TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG HẢI VIỆT NAM

HỌC PHẦN: ĐIỆN TỬ TƯƠNG TỰ-SỐ

13330 (N10)
Giảng viên: Đỗ Thị Chang

BÁO CÁO
THỰC HÀNH
(TH1)

Nhóm 03
Họ và tên:…………………………
Mã Sinh viên:………………………..
 BÀI 1:
Xây dựng một số mạch ứng dụng khuếch đại thuật toán
I. Cơ sở lý thuyết
1. Khuếch đại thuật toán:
Bộ KĐTT là một bộ khuếch đại một chiều (ghép trực tiếp) được sử dụng
trong các thuật toán biến đổi cho nên được gọi tên theo ứng dụng là KĐTT: OA
(Operational Ampliffier).
Cấu trúc của bộ KĐTT bao gồm 1 hoặc 2 tầng khuếch đại vi sai ở đầu
vào, vài tầng khuếch đại ghép trực tiếp và tầng khuếch đại mắc Collecter chung
ở đầu ra để có được trở kháng ra nhỏ.

2. Một số ứng dụng của vi mạch khuếch đại thuật toán:

- Bộ khuếch đại thuận:

Hình 1.1: Bộ khuếch đại thuận

Gồm:

 Điện áp vào được đưa tới lối vào đồng pha;

 Điện áp hồi tiếp âm được lấy thông qua cầu chia điện áp ra R1 và R2.

Hệ số khuếch đại của bộ khuếch đại thuận:

U ra R 1+ R 2 R2
K= U = R1
= 1 + R1
vào
II. Nội dung thực hành:
- Xây dựng mạch khuếch đại thuận sử dụng khuếch đại thuật toán
Sử dụng IC LM324 (Mạch sử dụng nguồn đôi ± 12 V)

- Sơ đồ chân của IC LM324:

IC LM324

Hình 1.2: IC LM324

- Mạch khuếch đại thuận sử dụng IC LM324:

LM324

Hình 1.3: Mạch khuếch đại thuận trên Proteus

4
 Hình 1.4: Mạch khuếch đại thuận trên Test board

 Nhận xét:
U ra R 6 + R7 R7 10 k
- Hệ số khuếch đại: K = U = R = 1 + R = 1 + 10 k = 2 (đúng với lý
vào 6 6

thuyết).
- Khi biến trở tăng lên → đèn sáng, tiếp tục xoay biến trở → đèn sáng đến
mức nhất định rồi không sáng thêm nữa => do điện áp ra không thể vượt
quá điện áp nguồn được.
- Khi biến trở giảm dần → đèn tắt dần => điện áp ra giảm.

5
 BÀI 2:

Xây dựng một số mạch tổ hợp

I. Cơ sở lý thuyết

1. Các cổng logic:

a, Cổng NOT b, Cổng AND

c, Cổng NAND d, Cổng OR

1 A+0=A 2 A.1=A
3 A+1=A 4 A.0=A
5 A+A=A 6 A.A=A
7 A+ A=1 8 A. A=0
9 A+B=B+A 10 A.B=B.A
11 A + B + C = A + (B + C) 12 A . B . C = A . (B . C)
13 A + AB = A 14 A . (A + B) = A
15 BA + B A = B 16 (B + A) . (B + A ) = B
17 A+ B = A . B 18 A.B = A + B

e, Cổng NOR

2. Các hệ thức cơ bản và hệ quả của đại số Boole:

6
3. Mạch tổ hợp

a, Khái niệm

Mạch tổ hợp là mạch mà trạng thái đầu ra của mạch chỉ phụ thuộc vào tổ
hợp các trạng thái đầu vào mà không phụ thuộc vào trình tự tác động của các
đầu vào. Theo quan điểm về điều khiển thì mạch tổ hợp là mạch hở, hệ không
có phản hồi, nghĩa là trạng thái đóng mở của các phần tử trong mạch hoàn toàn
không bị ảnh hưởng của trạng thái tín hiệu đầu ra.

Hình 1.5: Bảng các hệ thức cơ bản và hệ quả của đại số Boole

b, Thiết kế mạch tổ hợp

- Bước 1: Mô tả bài toán dạng chức năng hay nói cách khác đây là quá trình
phân tích các yêu cầu đặt ra cho việc thiết kế mạch. Phải xác định được cái
nào là biến số đầu vào, cái nào là hàm số đầu ra và mối quan hệ logic giữa
chúng.

- Bước 2: Tối thiểu hóa

Sử dụng các phương pháp tối thiểu hóa mạch tổ hợp đã được trình
bày ở trên để tiến hành tối thiểu hóa hay nói cách khác là ta rút gọn, để sao
cho mạch khi được thiết kế sẽ sử dụng ít linh kiện nhất. Tùy theo yêu cầu
của bài toán, số biến đầu vào ít hay nhiều mà ta sử dụng phương pháp tối
thiểu hóa cho thích hợp. Thông thường ta sử dụng phương pháp tối thiểu
hóa bằng bảng Các nô khi số biến đầu vào nhỏ hơn hoặc bằng 6. Khi số biến
đầu vào tăng lên ta sử dụng phương pháp Quine Mc.Cluskey.

- Bước 3:Vẽ sơ đồ mạch sử dụng các cổng logic đã cho

7
 Tùy theo yêu cầu sử dụng các cổng logic cụ thể của bài toán mà ta
cần biến đổi biểu thức logic sau khi đã được tối thiểu hóa thành dạng phù
hợp. Thông thường ta sử dụng định lý De-Morgan để biến đổi.

4.Mạch dồn kênh:

a, Định nghĩa

Bộ dồn kênh (MUX - Multiplexer) là một mạch tổ hợp có 2n đầu vào

thông tin (đầu vào dữ liệu) X 0, X 1,… X 2 −1, n đầu vào điều khiển (đầu vào địa
n

chỉ) A0 , A1,… An−1 và một đầu ra Y. Hoạt động chọn dữ liệu đầu vào của MUX
được thực hiện do đầu vào điều khiển. Để có thể lựa chọn được thì mỗi đầu vào
thông tin được gán cho một địa chỉ, mã hóa bằng số nhị phân. Ngoài ra MUX
còn có một đầu vào chọn mạch làm việc E.

b, Sơ đồ cấu trúc và nguyên lý hoạt động của bộ dồn kênh

 Sơ đồ cấu trúc của bộ dồn kênh:

E

X0

X1
……… MUX
X
X 2 −1
.
n
Y

……

A0 A.1 An−1

Hình 1.6: Sơ đồ cấu trúc của bộ dồn kênh

 Nguyên lý hoạt động bộ dồn kênh:

8
 Với bộ MUX có N đầu vào thông tin (từ D0 đến D2n−1) thì sẽ có n tín
hiệu địa chỉ ( S0đến Sn) với điều kiện 2n. Tùy theo giá trị của n tín hiệu địa chỉ
mà đầu ra sẽ bằng một trong những giá trị ở đầu vào. Ngoài ra MUX còn có
một đầu vào chọn mạch làm việc E:

- Nếu E = 1 thì MUX hoạt động.

- Nếu E = 0 thì MUX không làm việc hay nói cách khác mạch bị chốt.
 Sơ đồ chân của IC 74LS151:

IC 74LS151

Hình 1.7: IC 74LS151

II. Nội dung thực hành

Câu 1: Rút gọn hàm và xây dựng mạch với chức năng tương đương:

9
 Hình 1.8: Mạch tổ hợp hàm chưa rút gọn trên Proteus

- Hàm sau khi rút gọn: Y= A + B.C

Hình 1.9: Mạch tổ hợp của hàm rút gọn trên Proteus

10
- Thực hiện lắp ráp mạch trên panel thí nghiệm:
Câu 2: ĐẦU VÀO ĐẦU RA Cho
bảng A B C Q1(A,B,C) Q2(A,B,C) chân lý

0 0 0 0 0
0 0 1 0 1
0 1 0 0 1
0 1 1 1 0
1 0 0 0 1
1 0 1 1 0
1 1 0 1 0
1 1 1 1 1

Hình 1.11: Bảng chân lý hàm Q1, Q2

- Dùng các phần tử logic để thành lập mạch thực hiện hàm Q1:

BC 00 01 11 10
A
0 1

1 1 1 1

Hình 1.12: Bảng Các nô rút gọn hàm Q1

- Hàm Q1 = AC + BC + AB

11
- Thực hiện Hình 1.13: Mạch tổ hợp hàm Q1 rút gọn lắp ráp hàm Q1

trên panel thí nghiệm:

- Dùng mạch dồn kênh (MUX) với 8 đầu vào thông tin (74LS151) để thể
hiện hàm Q1:

Hình 1.14: Mạch lắp ráp hàm Q1 trên panel thí nghiệm

12

Hình 1.15: Sơ đồ mạch dồn kênh trên Proteus

- Thực hiện lắp ráp mạch dồn kênh trên Test board:

Hình 1.16: Sơ đồ mạch dồn kênh trên Test board

 Nhận xét:
- Khi thay đổi giá trị đầu vào ở các chân A, B, C của IC theo bảng chân lý,
đèn sáng và tắt theo đúng giá trị đầu ra của hàm Q1:
VD: A = B = C = 0 - nối chân A, B, C với nguồn âm
Q1= 0 - đèn tắt

BÀI 3:

Xây dựng mạch dao động và bộ đếm

I. Cơ sở lý thuyết

1. Định nghĩa và phân loại bộ đếm:

a, Định nghĩa:

Bộ đếm là một dãy tuần hoàn gồm một dãy các FF được ghép nối thích
hợp để có khả năng đếm các xung đi tới, chỉ thị và lưu giữ kết quả ở các đầu ra
FF dưới dạng mã nhị phân nào đó, mạch có số trạng thái trong đúng bằng hệ số

13
đếm (ký hiệu K đ ). Dưới tác dụng của tín hiệu vào đếm, mạch sẽ chuyển từ trạng
thái trong này đến trạng thái trong khác theo một thứ tự nhất định, cứ sau K đ tín
hiệu vào đếm, mạch trở về trạng thái xuất phát ban đầu để bắt đầu một chu
trình mới. Khi sử dụng bộ đếm có hai thông số cần quan tâm:

+ Hệ số đếm (Dung lượng đếm) K đ ;

+ Tốc độ đếm.

b, Phân loại:

 Phân loại theo nguyên tắc làm việc:

- Bộ đếm đồng bộ
- Bộ đếm không đồng bộ
 Phân loại theo hệ số đếm ( K đ ):
- Bộ đếm có hệ số đếm K đ = 2n: Bộ đếm đầy
- Bộ đếm có hệ số đếm K đ ≠ 2n: Bộ đếm không đầy

 Phân loại theo chiều đếm:

- Bộ đếm thuận
- Bộ đếm nghịch
- Bộ đếm thuận - nghịch
 Phân loại bộ đếm theo khả năng lập trình:
- Bộ đếm có khả năng lập trình
- Bộ đếm không có khả năng lập trình

2. Mã của bộ đếm:

Một số mã thường dùng để mã hóa trong bộ đếm:

- Mã nhị phân
- Mã Gray
14
- Mã BCD
- Mã Johson
- Mã vòng

II. Nội dung thực hành:

Câu 1:

Xây dựng mạch dao động sử dụng IC 555:

Hình 1.17: Sơ đồ mạch dao động trên Proteus

15
- Nguyên lý hoạt động IC 555: Mạch dùng 2 điện trở và 1 tụ điện để xác định

Hình 1.18: Sơ đồ nguyên lý IC 555

tần số và chu kỳ làm việc của tín hiệu ra. Khi vừa cấp nguồn 5V, tụ điện ở
điện thế 0V tức ngưỡng Vcc/3. Mức thấp này ở ngõ lật ( Trigger) làm cho
Timer 555 lật và ngõ ra lên cao, đồng thời tụ nạp về hướng Vcc qua hai điện
trở R1 và R2, nhưng khi tụ nạp đến điện thế của tụ bằng ngưỡng trên 2/3
Vcc, FlipFlop lật trạng thái và ngõ ra xuống thấp ( xấp xỉ 0V). Lúc bấy giờ
transistor T2 dẫn và tụ phóng điện qua điện trở R2 về hướng 0V. Khi điện
thế của tụ bằng ngưỡng dưới Vcc/3 FlipFlop trở lại trạng thái ban đầu và ngõ
ra lên cao, transistor T2 ngưng và tụ lại nạp lên về hướng Vcc. Kết quả là ở
ngõ ra ta thu được tín hiệu xung vuông. Led sau khi được tạo xung có hiện
tượng nhấp nháy.

16
- Thiết kế bộ đếm đồng bộ, thuận, Kđ=10 sử dụng IC 74LS192:

Hình 1.19: Sơ đồ bộ đếm đồng bộ thuận trên Proteus

- Thực hiện lắp ráp bộ đếm trên Test board:

Hình 1.20: Sơ đồ bộ đếm trên Test board

17
 Các IC sử dụng trong bộ đếm:
- IC 555: Mạch dao động tạo xung
- IC 74LS192: Mạch đếm
- IC 74LS47: Mạch chuyển mã BCD thành mã 7 vạch có Anode chung
 Nhận xét:
- Con LED 7 đoạn hiện số từ 0 đến 9.
 Nguyên lý: IC 555 tạo xung truyềnđến IC 74LS192 để đếm xung, sau đó
tiếp tục truyền mã BCD từ IC 74LS192 sang IC 74LS47 để chuyển mã BCD
sang mã 7 vạch, cuối cùng truyền tín hiệu sang LED 7 đoạn để hiển thị số.

18