Tabirnamei Muhyiddin Arabi

+DFHWWHSHhQLYHUVLWHVL6RV\DO%LOLPOHU(QVWLWV
7UN'LOLYH(GHEL\DWÕ
7UN'LOL

7$Ň%ð51Ɩ0(L 08+<ø''ø1Ň$5$%ð ø8''ø6(
6ø558+8¶/7(ŇƖ/Ɩ6$<)$/$5
75$16.5ø36ø<21'ø=ø1

0DUVLGD$0('$
<Ü.6(./ø6$167(=ø
$QNDUD

7$Ň%ð51Ɩ0(L 08+<ø''ø1Ň$5$%ð ø8''ø6(
6ø558+8¶/7(ŇƖ/Ɩ6$<)$/$5
75$16.5ø36ø<21'ø=ø1

0DUVLGD$0('$
+DFHWWHSHhQLYHUVLWHVL6RV\DO%LOLPOHU(QVWLWV
7UN'LOLYH(GHEL\DWÕ
7UN'LOL
<NVHN/LVDQV7H]L

ǀ
g=(7
$0('$ 0DUVLGD $5$%ø 0XK\LGGLQ '7DŇEñUQÃme-i Muhyiddin ŇArabñ øuddise

Sirruhu'l-TeŇÃlÃ VD\IDODU7UDQVNULSVL\RQ'L]LQ
<NVHN/LVDQV7H]L $QNDUD

%X WH]LQ DQD NRQXVX 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî¶QLQ øEQL 6îUîQ¶GHQ YH GL÷HU WDELU
QkPHOHUGHQ GHUOH\HUHN WHUFPH HWPLú ROGX÷X ELU TaŇbîr-nâme¶GHQ LEDUHWWLU 0HOOLIL
WDUDIÕQGDQ őTaŇbîr-nâme-i Muhyiddin ŇArabî øuddise Sirruhu’l-Te’âlâő DGÕ\OD
DGODQGÕUÕOPÕúWÕU %X WDELUQDPH\OH ELUOLNWH LON VD\IDODUGD ELU őSe÷ir-nâme'' GH \HU
DOPDNWDGÕU
0HWQLQGLOL(VNL$QDGROX7UNoHVL¶QLQ|]HOOLNOHULQLWDúÕPDVÕQDUD÷PHQ\D]DUÕQ\DúDGÕ÷Õ
\ÕOODU \]\ÕOODU DUDVÕQGD \D]ÕOGÕ÷ÕQÕ GúQGUPHNWHGLU (VHUGH \D]ÕOÕú WDULKL
EHOLUWLOPHPLúWLU
øEQL 6îUîQ G|QHPLQLQ KDGLV DOLPOHULQGHQ ROPDVÕQD NDUúÕQ GDKD oRN U\a WDELUOHUL\OH
WDQÕQPÕúWÕU øEQL 6îUîQ¶GHQ VRQUD D\QÕ LVLP DOWÕQGD ELUoRN WDELUQDPH \D]ÕOPÕú
ROGX÷XQGDQøEQL6îUîQ
HDWIHGLOHQWPHVHUOHUHRULMLQDOJ|]\OHEDNPDPDNJHUHNLU
Se÷ir-nâme KDUHNHVL] PDQ]XP QHVLK \D]ÕOÕ KHU VD\IDGD VDWÕU ROXS WHN G|UGQF
VD\IDGD VDWÕUGDQ ROXúPDNWDGÕU (VHULQ EE VD\IDODUÕ DUDVÕQGD WRSODP VD\IDOÕN
ILKULVW NÕVPÕ\OD ELUOLNWH D\QÕ \HUGH EXOXQPDNWDGÕU 0HWLQGH WRSODP VH÷LUPH
JHoPHNWHGLU
TaŇbîr-nâmeKDUHNHOLQHVLK\D]ÕOÕPHQVXUEDEúHNOLQGHG]HQOHQPLúKHUVD\IDGD
VDWÕU ROPDN ]HUH WRSODP VD\IDGDQ ROXúPDNWDGÕU dDOÕúPDGD LON EDE \DQL
VD\IDOÕNNÕVPÕQÕQoHYLULVL\DSÕOPÕúWÕU(VHULQILKULVWNÕVPÕGDYDUGÕU
7DŇEîUQâPH¶QLQVD\IDNHQDUODUÕQGDEXOXQDQU\DWDELUOHUL\OHLOJLOLELUEDúNDHVHURODQ
TaŇbîr-nâme-i Tuhfetü’l-Mülûk WUDQVNULSVL\RQX GD oDOÕúPD\D GkKLO HGLOPLúWLU
7XKIHW¶O 0ON 0XKDPPHG øEQL 6îUîQ YH øEUDKLP .LUPkQv¶QLQ WDELUQDPHOHULQGHQ
ǀŝ
GHUOHQHUHN 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî WDUDIÕQGDQ \D]ÕOPÕú ELU U\D WDELUOHUL NLWDEÕGÕU

(VHULQPVWHQVLKL\D]ÕPYHLVWLQVDKWDULKLEHOOLGH÷LOGLU
Tuhfetü’l-Mülûk KDUHNHOL QHVLK \D]ÕOÕ PHQVXU EDE úHNOLQGH G]HQOHQPLú +HU
VD\IDGD VDWÕU ROPDN ]HUH WRSODPGD VD\IDGÕU dDOÕúPDGD LON EDE \DQL
VD\IDOÕNGkKLOHGLOPLúWLU(VHULQILKULVWNÕVPÕGDYDUGÕU
(VHULQWHVSLWHWWL÷LPL]\HGLQVKDVÕYDUGÕUh]HULQGHoDOÕúWÕ÷ÕPÕ]QVKD$UQDYXWOXN¶XQ
=DOOEDVWDUN|\QGHQ|]HOELUNROHNVL\RQGDQL]LQDOÕQDUDNNXOODQÕOPÕúWÕU'L÷HUQVKDODU
ELU WDQHVL 0DUPDUD hQLYHUVLWHVL ,ODKL\DW )DNOWHVL QDGLU HVHUOHU ø6$0 HNLWDS
NROHNVL\RQX E|OPQGH 'HUVDDGHW 0DWEDDVÕQGD WDULKLQGH EDVÕOPÕú
EXOXQPDNWDGÕU 6RQ NDODQ QVKDODUÕ 0LOOL NWSKDQHVLQGH \ÕUWÕN GXUXPGD GH÷LúLN
WDULKOHUYHIDUNOÕPDWEDDODUGDEDVÕOPÕúEXOXQPDNWDGÕU
7DŇEîUQâPH¶GH U\D WDELUOHUL KHP .XU'âQ¶GDQ KHP KDGLVOHUGHQ KHP |\NOHUGHQ

|UQHNOHUOHGHVWHNOHQPLúWLUdDOÕúPDLNLE|OPGHQROXúPDNWDGÕU0HWQLQWUDQVNULSVL\RQX
YHGL]LQL
$QDKWDU6|]FNOHU
6H÷LUQkPH 5\â 7DňEîUOHUL 0XKDPPHG øEQL 6îUîQ 0XK\LGGLQ øEQ'l -$UDEî¶QLQ

.XU'âQ+DGLV7XKIHW¶O0ON

ǀŝŝ
$%675$&7
$0('$0DUVLGD$5$%ø0XK\LGGLQ
'7DŇEñUQÃme-i Muhyiddin ŇArabñ øuddise Sirruhu'l-TeŇÃlÃ SDJH7UDQVFULSWLRQ

øQGH[
*UDGXDWHGHJUHH$QNDUD
7KHPDLQVXEMHFWRIWKLVWKHVLVLVEDVHGRQDőTaŇbîr-nâmeő WKDW0XK\LGGLQøEQ'l-$UDEî
WUDQVODWHG DIWHU D FDUHIXO FRPSLODWLRQ RI øEQL 6îUîQ DQG RWKHUWDELUQDPHs øWLV QDPHG
őTaŇbîr-nâmei Muhyiddin Arabî Kuddise Sirruhu’l Te’âlâ ő E\ LWV ZULWHU $ORQJ ZLWK
WKLVWDELUQDPHDőSe÷ir-nâmeőDOVRWDNHVSODFHRQWKHILUVWSDJHV
'HVSLWHWKHIDFWWKDWWKHIHDWXUHVRIWKHODQJXDJHXVHGLQWKLVSLHFHDUHVLPLODUWRWKH2OG
$QDWROLDQ 7XUNLVK LW LV HVWLPDWHGWKDW WKH SLHFH ZDV ZULWWHQ EHWZHHQ WKH WKDQG
WKFHQWXULHVWKH\HDUVGXULQJZKLFKWKHWUDQVODWRU0XK\LGGLQøEQ
O±$UDEvOLYHG7KH
WLPHZKHQLWZDVZULWWHQLVQRWGHILQHGLQWKHWH[W

$OWKRXJKøEQL6vUvQZDV RQH RI WKH KDGLWK VFKRODUV RI KLV WLPH KH EHFDPH IDPRXV
PRVWO\ IRU KLV GUHDP LQWHUSUHWDWLRQV $IWHUøEQL6vUvQD ORW RI SLHFHV DUH ZULWWHQ XQGHU
WKHVDPHWLWOHDQGWKDWLVZK\ZHVKRXOGQRWFRQVLGHUDVRULJLQDODOOWKHSLHFHVDWWULEXWHG
WRøEQL6vUvQ

Se÷ir-nâmeKDUDNDWWLLQYHUVHQHVLKZULWWHQLVRUJDQL]HGLQOLQHVSHUSDJHDQGRQO\
OLQHVRQWKHIRXUWKSDJHøQWKLVSLHFH¶VEESDJHVDWRWDORISDJHVLVLQWKHVDPH
SODFHZLWKWKHLQGH[SDUW7KHUHDUHDWRWDORIWZLWFKHVLQWKHWH[W
TaŇbîr-nâmeKDUDNDWWLSURVDLFDO QHVLKZULWWHQ RUJDQL]HG LQ EDEDQG OLQHV SHU

SDJHFRQVLVWVRIDWRWDORISDJHV,QWKLVWKHVLVWDNHVSODFHWKHWUDQVODWLRQRIEDE
ZKLFKPHDQVSDJHV7KHSLHFHDOVRKDVDQLQGH[SDUW

TaŇbîr-nâme-i Tuhfetü’l-MülûkWUDQVFULSWLRQ DQRWKHUSLHFHUHODWHG WR
GUHDPLQWHUSUHWDWLRQVZKLFK LV IRXQG LQTaŇbîr-nâme¶V SDJHV¶ HGJHVLV DOVR LQFOXGHG
ǀŝŝŝ
LQWKLV WKHVLV7XKIHW¶O0ONLV D GUHDPV¶ LQWHUSUHWDWLRQ ERRN ZULWWHQ E\ 0XK\LGGLQ

øEQ'l-$UDEî ZKR FRPSLOHG WKH 0XKDPPHGøEQL6vUvQDQGøEUDKLP.LUPDQL¶V
WDELUQDPHV7KLVSLHFH¶VZULWHUFRS\LVWDQGWKHGDWHZKHQLWZDVZULWWHQDQGFRSLHGLV
QRWGHILQHG

Tuhfetü’l-MülûkKDUDNDWWL SURVDLFDQGQHVLKZULWWHQLV RUJDQL]HG LQ EDE,W
FRQVLVWVRI D WRWDO RI SDJHV ZLWK OLQHV SHU SDJH7KH ILUVW EDE PHDQLQJ
SDJHVDUHLQFOXGHGLQWKLVWKHVLV7KHSLHFHDOVRKDVWKHLQGH[SDUW

7KHUHDUHVHYHQFRSLHVRIWKLVSLHFHWKDWZHKDYHLGHQWLILHG7KHFRS\ZHKDYHZRUNHG
RQKDVEHHQXVHGWDNLQJSHUPLVVLRQIURPDQLQGLYLGXDOFROOHFWLRQIRXQGLQ=DOOEDVWDUDQ
$OEDQLDQ YLOODJH7KH RWKHU FRSLHV RQH RI ZKLFK ZDV SULQWHG LQ'HUVDDGHW3ULQWLQJ
+RXVH LQ DUHWRGD\IRXQGLQ ,6$0 HERRN FROOHFWLRQ UDUH
SLHFHVVHFWLRQRI7KHRORJLFDO)DFXOW\RI0DUPDUD8QLYHUVLW\

7KH GUHDP LQWHUSUHWDWLRQV LQTaŇbîr-nâme DUH DOVR VXSSRUWHG E\ H[DPSOHV
IURP.XU
âQDQG KDGLWKV DQG VWRULHV DV ZHOO 7KH WKHVLV LV PDGH RI WZR SDUWV 7KH
WUDQVFULSWLRQDQG7KHFRQFRUGDQFHRIWKHWH[W

.H\ZRUGV
6H÷LUQkPH 'UHDP LQWHUSUHWDWLRQV0XKDPPHGøEQL6vUvQ0XK\LGGLQøEQ
O
$UDEv¶QLQ.XU
ƗQ+DGLWK7XKIHWX¶O0ON

ŝǆ
ødø1'(.ø/(5
.$%8/9(21$<««««««««««««««««««««««««L
%ø/'ø5ø0««««««««««««««««««««««««««««LL
<$<,0/$0$9()ø.5ø0h/.ø<(7+$./$5,%(<$1,g=(7««««««LLL
(7ø.%(<$1«««««««««««««««««««««««««««««LY
g=(7««««««««««««««««««««««««««««««Y
$%675$&7««««««««««««««««««««««««««YLL
ødø1'(.ø/(5««««««««««««««««««L[
.,6$/70$/$5«««««««««««««««««««««««[
g16g=««««««««««««««««««««««««««««L[
*ø5øù««««««««««««««««««««««««««««
<$=,0g=(//ø./(5ø«««««««««««««««««««««
hQOOHULQ<D]ÕOÕúÕ««««««««««««««««««««
hQV]OHULQ<D]ÕOÕúÕ«««««««««««««««««««
0(71ø1)ø+5ø67ø««««««««««««««««««««««
$1$0(7ø15\Ã7DŇEñUOHUL
<$5',0&,0(7ø1TUèFETԋ’L- MÜLĬK
'ø=ø1
.$<1$.d$
(N2ULMLQDOPHWLQ««««««««««««««««««««««
(.7H]dDOÕúPDVÕ2ULMLQDOOLN5DSRUX««««««««««««««
(.(WLN.XUXOø]QL««««««««««««««««««««««

ǆ
.,6$/70$/$5

$U$UDSoD
EN]EDNÕQÕ]
)0HWLQGHNLILKULVWRODQNÕVPÕODUÕDGODQGÕUÕOPÕúWÕU
)DU)DUVoD
+]+D]UHW
.0HWLQGHNLNHQDURODQNÕVPÕODUÕDGODQGÕUÕOPÕúWÕU
.UúNDUúÕODúWÕUÕQÕ]
5XP5XPFD
77UNoH
|]D|]HODG

ǆŝ
g16g=
" \]\ÕO DUDVÕQGDNL G|QHP HVHUOHULQGH \D]ÕOÕú WDULKL \D]PDN JLEL ELU JHOHQHN
ROPDGÕ÷ÕQGDQHVHULQ\D]ÕOÕúWDULKLQLHVHUGHNXOODQÕODQGLOLQ|]HOOLNOHUL\D]DUÕQ\DúDGÕ÷Õ
\]\ÕO JLEL ELOJLOHU YDVÕWDVÕ\OD \DOQÕ]FD WDKPLQ HGHELOL\RUX] $QFDN PHWQLQ ED]Õ GLO
|]HOOLNOHULHVHULQGDKDVRQUDNLG|QHPOHUHGHDLWRODELOHFH÷LQLJ|VWHUL\RU
dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî¶QLQ øEQL 6îUîQ¶GHQ YH GL÷HU WDELU

WDUDIÕQGDQőTaŇbîr-nâme-i Muhyiddin ŇArabî Kuddise Sirruhu’l Te’âlâő DGÕ\OD
DGODQGÕUÕOPÕúWÕU %X WDELUQDPH\OH ELUOLNWH LON VD\IDODUGD ELU '' Se÷ir-nâme'' GH \HU
DOPDNWDGÕU
Se÷ir-nâme KDUHNHVL] PDQ]XP QHVLK \D]ÕOÕ KHU VD\IDGD VDWÕU ROXS WHN G|UGQF
VD\IDGD VDWÕUGDQ ROXúPDNWDGÕU (VHULQ EE VD\IDODUÕ DUDVÕQGD WRSODP VD\IDOÕN
ILKULVW NÕVPÕ\OD ELUOLNWH D\QÕ \HUGH EXOXQPDNWDGÕU 0HWLQGH WRSODP VH÷LUPH
JHoPHNWHGLU
7DŇEvUQkPH$OODK¶DWHúHNNUYH+]0XKDPPHG¶H|YJOHULOHEDúODPÕúVÕUDVÕ\ODU\D
WUOHULWDQÕPODQPÕúU\D\ÕJ|UHQLQNLúLOLN|]HOOLNOHULYHU\DQÕQJ|UOG÷]DPDQJLEL
IDNW|UOHULQ U\D WDELULQH HWNLVLQH GH÷LQLOGLNWHQ VRQUD U\D WDELUOHUL \DSÕOPÕúWÕU
(VHU EDE DGÕ YHULOHQ E|OPGHQ YH KHU VD\IDGD VDWÕU ROPDN ]HUH WRSODPGD
VD\IDGDQ ROXúPDNWDGÕU dDOÕúPDGD LON VD\IDOÕN NÕVPÕQ EDE'ÕQÕQ oHYLULVL
\DSÕOPÕúWÕU (VHU ILKULVW NÕVPÕ LOH EDúODPDNWDGÕU (VHUGHNL U\k WDŇEvUOHUL KHP
.XU'kQ¶GDQKHPKDGLVOHUGHQKHP|\NOHUGHQ|UQHNOHUOHGHVWHNOHQPLúWLU
dDOÕúPD\D 7DŇEvUQkPH¶QLQ NHQDU NÕVÕPODUÕQGD \D]ÕOÕ EXOXQDQ ELU EDúND WDELUQDPH GH
GkKLO HGLOPLúWLU 7DŇEîUQâPHL 7XKIHW¶O ±0ON DGOÕ EX HVHU HVHULQ PHWQLQGHQ
HGLQGL÷LPL] ELOJL\H J|UH øEUDKLP .LUPkQv YH 0XKDPPHG øEQL 6îUîQ¶LQ
WDELUQDPHOHULQGHQ GHUOHQHUHN 0XK\LGGLQ øEQ
O$UDEv WDUDIÕQGDQ \D]ÕOPÕúWÕU (VHULQ
PVWHQVLKL\D]ÕPYHLVWLQVDKWDULKLEHOOLGH÷LOGLU
ǆŝŝ
7XKIHW¶O0ON KDUHNHOL QHVLK \D]ÕOÕ EDE úHNOLQGH G]HQOHQPLú +HU VD\IDGD
VDWÕU ROPDN ]HUH WRSODPGD VD\IDGÕU dDOÕúPDGD LON EDE \DQL VD\IDOÕN GkKLO
HGLOPLúWLU(VHULQILKULVWNÕVPÕGDYDUGÕU
(VHUGHU\kWDŇEvULQGHQL\HWLQ|QHPLQHU\DQÕQD\ÕQKDQJLJQQGHJ|UOG÷QHJ|UH
DQODPÕQD GDLU ELOJL YHULOPLú U\DGD J|UOHQ ED]Õ QHVQH YH GXUXPODU KDNNÕQGD WDELU
\DSÕOPÕúWÕU
dDOÕúPD LNL E|OPGHQ ROXúPDNWDGÕU 0HWQLQ WUDQVNULSVL\RQX YH GL]LQL 0HWLQGH
RNXQDPD\DQ\HUOHUµ¶úHNOLQGHJ|VWHULOPLúWLU
dDOÕúPDPGD LOJL GHVWHN YH \DUGÕPODUÕQÕ HVLUJHPH\HQ VD\JÕGH÷HU WH] GDQÕúPDQÕP <UG
'Ro'U)DWPD%ø1185(5'$ö,'2ö8(5¶HVD\ÕQKRFDP3URI'U(PLQH<,/0$=¶D
PHWQLQ GL]LQ NÕVPÕQÕ KD]ÕUODUNHQ D\QÕ DODQGD E|OP DUNDGDúÕP 8÷XU $/781'$ù¶D
KHUGDLPEHQLFHVDUHWOHQGLUHQFDQÕPDLOHPHWHúHNNUHGL\RUXPdDOÕúPDPÕQ7UN'LOL
YH(GHEL\DWÕDODQÕQDNDWNÕGDEXOXQPDVÕQÕGLOHULP

ϭ
*ø5øù
øQVDQR÷OXQXQ D\UÕOPD] ELU SDUoDVÕ RODQ U\D LQVDQODUÕQ KHS LOJLVLQL oHNPLú YH RQX
DUDúWÕUPD\D VHYN HWPLúWLU AUDSoD ELU NHOLPH ROXS U
\HW N|NQGHQ JHOHQ U
\D X\NX
KkOLQGH J|UOHQ úH\OHU GHPHNWLU DNW <D]ÕFÕ 7UNoH NDUúÕOÕ÷Õ µGú¶WU øQVDQÕ
QDVÕOEXJQLOJLOHQGLUPLúVHHQD]EXJQNDGDUJHOHFH÷L\OHLOJLOLGHELUWDNÕPHQGLúHOHU
WDúÕPÕúYHPHUDNHWPLúWLU.<ÕOPD]YH.dHWLQ
5\DODUÕQ JHOHFHNOH LOJLOL GXUXPODUD GDLU ELUWDNÕP LúDUHWOHU LoHUGL÷L LQDQFÕ LQVDQODUÕ
U\DODUÕQÕ\RUXPODPD\DYHDoÕNODPD\DoDOÕúPÕúWÕU%XQXQGR÷DOVRQXFXRODUDNJ|UOHQ
U\DQÕQQHDQODPDJHOGL÷LQLDoÕNOD\DQ\RUXPOD\DQ“TaŇbîr-nâme’’LVLPOLHVHUOHURUWD\D
oÕNPÕúWÕUøVODPv7UN'LOL(GHEL\DWÕLoHULVLQGHWDELUQkPHOHUtabirât-Õ vakÕat, tabirât-Õ
rüya, rüya-nâme, vâkÕa-nâme, hâb-nâme, düú-nâme YH se÷ir-nâme DGODUÕ\OD GD
DQÕOPÕúWÕU
7DŇEvUQkPHOHU PDQ]XP YH PHQVXU úHNOLQGH \D]ÕOPÕúWÕU %X WUGH LON HVHUOHULQ
0g¶OL \ÕOODUGD $VXUODU G|QHPLQGH \D]ÕOPÕúWÕU *QP]H XODúDQ HQ HVNL HVHU
%ULWLVK 0XVHXP¶GD VDNODQDQ 0g \ÕOÕQD DLW ROGX÷X WDKPLQ HGLOHQ ELU őMÕsÕr
papirüsüő GU øVODP YH 7UN GQ\DVÕQGD GD U\D WDELUL LOH ELUoRN HVHU \D]ÕOPÕúWÕU
$EGOJDQv HQQDEOXVv¶QLQ őTa’tîrül’-enâm fi ta’bîri’l-menâm’i¶' øEQ¶O$UDEv¶QLQ
őTabir-nâme-i Muhyiddin Arabî’’si0XKDPPHGE6vUvQ¶LQőKitabü Ta’bîri’r-rü’ya’’sÕ;
øEUDKLPHO.LUPkQv¶QLQőKitab-Õ Düstur’’uYEHQPHúKXUWDELUQkPHOHULQGHQGLU
7UN NOWUQGH U\D YH WDELU E\N |QHP WDúÕPÕúWÕU Uygur Türeyiú, O÷uz Ka÷an YH
Dede Korkut GHVWDQODUÕQGD U\D |QHPOL ELU XQVXU RODUDN \HU DOPÕúWÕU 7g5(1 ;;
>@ V 7UN HGHEL\DWÕQGDNL WkELUQkPHOHULQ oR÷X $UDSoD¶GDQ WHUFPHGLU øEQ
6vUvQ YH &DµIHU HV6kGÕN¶ÕQ WkELUQkPHOHUL 7UNoH¶\H LON oHYULOHQOHUGLU (5'2ö$1
7UNoH 5\D 7kELUQkPHOHUL YH øEQL 6vUvQ¶GHQ 7HUFPH (GLOHQ %LU 7kELUQkPH V
(VHULPL]LQ\HQL7UNKDUIOHUL\OHEDVÕOGÕ÷ÕQÕLONWHUFPH0ùDNLUd|Uú¶H
DLWWLU
Ϯ
7UNoH \D]PD WDEvUQkPHOHU YH WDEvUQkPH |UQHNOHUL ]HULQH oDOÕúPÕú LVLPOHU DUDVÕQGD
$U]X (5'2ö$1 øEUDKLP 7$%$. +DWLFH (0ø12ö/8 YH $GHP %$/$%$1
VD\ÕODELOLUYE
Tabîr-nâmeler genellikle iki bölümden oluġur. òlk bölümde rüyanón önemi, rüya
çeġitleri, rüyalarón hangi zamanda tabir edileceái ve edilemeyeceái, ne çeġit bir tabir
yapólacaáó, hangi rüyalarón daha PDNEXO ROGX÷X JLEL oHúLWOL ELOJLOHU YHULOHUHN EXQODU
D\HWOHU KDGLVOHU NÕVVDODU YH PHQNÕEHOHUOH GH GHVWHNOHQLU øNLQFL E|OP LVH U\DODUÕQ
WDELUOHULQLQ YHULOGL÷L E|OPGU %X E|OPGH ELUELUL\OH LOJLOL U\DGD J|UOHQ QHVQH
NDYUDP FDQOÕODU DUDo YH JHUHoOHU EDEODU úHNOLQGH YHULOPHNWHGLU %$ù7h5. ùNU
µ7ú7DELUQDPHVL¶'RNWRUD7H]L%XUVDV
7DEvUQkPHOHULQ oR÷XQXQ VRQXQGD YFXW D]DODUÕQÕQ VH÷LUPHVLQLQ QH DQODPD JHOGL÷LQL

DoÕNOD\DQ VH÷LUQkPH LKWLODoQkPH RODUDN LVLPOHQGLULOHQ PVWDNLO E|OPOHU GH \HU
DOPDNWDGÕU )DNDW HVHULPL]LQ VH÷LUQkPH NÕVPÕ LON VD\IDODUÕQGD NÕ\DIHWQkPH LVH VRQ
VD\IDODUÕQGDEXOXQXUDPDNÕ\DIHWQkPH¶QLQNÕVPÕWUDQVNULSV\RQX\DSÕOPDPDNWDGÕU
dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ V|] NRQXVX HVHU WDULK RODUDN \D]DUÕQÕQ \DúDGÕ÷Õ G|QHPH
EDNÕOGÕ÷ÕQGD\]\ÕODGHQNJHOPHNWHGLUDQFDNPHWQLQED]ÕGLO|]HOOLNOHULHVHULQGDKD
VRQUDNLG|QHPOHUHGHDLWRODELOHFH÷LQLJ|VWHUL\RUgUQH÷LQPHWQLPL]GHNDSDOÕÙ) ünlüsü
geçiyor: vÙrüp (4b/6), Ùder (4bK/2); NDOÕQOÕNLQFHOLN X\XPX őiúaretdirő (10aK/28),
őolmuúő (10aK/30); G]ON\XYDUODN X\XPX: őkarúuő (6aK/14), őùapusóő (7b/2); geniġ
zaman: őalurő (6b/21) gibi Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait bir eser
gösterebilmektedir.
\]\ÕOYH\]\ÕOODUDUDVÕQGDEDúWD$QDGROX$]HUED\FDQYH.X]H\6XUL\H,UDN
YH GL÷HU PXKWHOLI \HUOHU GH GDKLO ROPDN ]HUH EX E|OJHOHUGH NXOODQÕODQ GLO %DWÕ
7UNoHVLGLU%DWÕ7UNoHVLQLQLONG|QHPL(VNL2÷X]7UNoHVLYH\DJHQHOELOLQHQDGÕ\OD
(VNL $QDGROX 7UNoHVL G|QHPLGLU %X G|QHP \]\ÕO LOH \]\ÕO EDúODUÕQD NDGDU
VUPúWU(UFLODVXQ
dDOÕúWÕ÷ÕPÕ]HVHULQ\D]DUÕ0XK\LGGLQ,EQ
O$UDEv5DPD]DQ$÷XVWRVµWH
(QGOV¶Q 0UVL\H úHKULQGH GQ\D\D JHOPLúWLU .HNOLN 5HELXODKLU
.DVÕP ¶ GD %HQL =HNL NRQD÷ÕQGD ùDP¶GD KD\DWÕQÕ ND\EHWPLúWLU 0H]DUÕ .DVL\ǌQ
ϯ
GD÷ÕQÕQ HWHNOHULQGHGLU &HEHFLR÷OX ,EQ

O$UDEv U\D KDOL\OH GQ\D KD\DWÕQÕQ
EHQ]HGL÷LQLKD\DWÕQGDU\DJLELROGX÷XQXDQODúÕOPDVÕLoLQDoÕNODQPDVÕJHUHNWL÷LQL|QH
VUPúWU<ÕOPD] dHWLQ2QDJ|UHU\DGDJ|UOHQJHUoH÷LQROGX÷XYDUVD\ÕODQ
úHNOLGLU DNW dDNPDN ,EQ
O$UDEv G|QHPLQ EHOOL EDúOÕ 6HOoXNOX \HUOHúLP
E|OJHOHULRODQ0DODW\D.RQ\DHNVHQLQGHELUVUHLNDPHWHWPLúWLU6HOoXNOXVXOWDQODUÕQD
QDVLKDWOHUGHEXOXQPXúWXU2QXQHVHUOHULoRNVD\ÕGD2VPDQ<DK\D\ÕOOÕQGD,EQ
O
$UDEv¶QLQ HVHUOHULQLQ WHVELW YHWDVQLIL]HULQH)UDQVÕ]FDRODUDNJHUoHNOHúWLUGL÷LGRNWRUD
oDOÕúPDVÕQGD WRSODP HVHUL LQFHOH\HUHN KDNODUÕQGD ELEOL\RJUDILN ELOJL YHUPLúWLU
.,/,d gQHPOL VD\ÕODQ ED]Õ HVHUOHUL úXQODUGÕU őel-Fütûhatü’l-Mekkiyyeő,
őFusûsü’l-hikemő, őel-Cem ve’t-tafsil fî esrari’l-meŇânî ve’t-tenzîlő, őTercümânü’l-eúvâkő
v.b.
,EQ
O$UDEv WDŇEîUQâPH\H $OODK¶D KDPG +]0XKDPPHG¶H VDV VDODYDW HGHUHN
EDúODPÕúWÕU%DEDGÕYHULOHQE|OPGHQROXúDQHVHUKHUVD\IDGDVDWÕUROPDN]HUH
WRSODPGDVD\IDGÕUdDOÕúPDPÕ]HVHULQLONEDEÕQÕQNDSVDPDNWDGÕU7aŇbîrnâme’GH
U\DQÕQ QH ]DPDQ J|UOG÷ U\D\Õ J|UHQ NLúLQLQ DKODNî YH GLQv DoÕGDQ EXOXQGX÷X
PHUWHEHJLELELUWDNÕPIDNW|UOHUU\D\RUXPODPDGD|QHPOLJ|UOPúWU
(VHULQWHVSLWHWWL÷LPL]\HGLQVKDVÕYDUGÕUh]HULQGHoDOÕúWÕ÷ÕPÕ]QVKD$UQDYXWOXN¶XQ
=DOOEDVWDUN|\QGHQ|]HOELUNROHNVL\RQGDQL]LQDOÕQDUDNNXOODQÕOPÕúWÕU'L÷HUQVKDODU
ELU WDQHVL 0DUPDUD hQLYHUVLWHVL ,ODKL\DW )DNOWHVL QDGLU HVHUOHU ø6$0 HNLWDS
NROHNVL\RQX E|OPQGH 'HUVDDGHW 0DWEDDVÕQGD WDULKLQGH EDVÕOPÕú
EXOXQPDNWDGÕU h]HULQGH oDOÕúWÕ÷ÕPÕ] QVKDGDNL oHúLWOL VHEHEHSOHUOH RNX\DPDGÕ÷ÕP]
\HUOHUGHEXQVKDGDQ\DUGÕPDOÕQPÕúWÕU
6RQ NDODQ QVKDODUÕ 0LOOL NWSKDQHVLQGH \ÕUWÕN GXUXPGD GH÷LúLN WDULKOHU YH IDUNOÕ
PDWEDDODUGDEDVÕOPÕúEXOXQPDNWDGÕU
dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî¶QLQ øEQL 6îUîQ¶GHQ YH GL÷HU WDELU

WDUDIÕQGDQ ő TaŇbîr-nâme-i Muhyiddin ŇArabî Kuddise Sirruhu’l Te’âlâ ő DGÕ\OD
DGODQGÕUÕOPÕúWÕU %X WDELUQDPH\OH ELUOLNWH LON VD\IDODUGD ELU őSe÷ir-nâmeő GH \HU
DOPDNWDGÕU
ϰ
Se÷ir-nâme LQVDQ YFXGXQXQ KHUKDQJL ELU RUJDQÕQ oHúLWOL KDUHNHW YH WLWUHPHOHULQGHQ
\RODoÕNDUDNRNLúLQLQJHOHFH÷LLOHLOJLOL\RUXPODUGDEXOXQDQLKWLODoQkPHDGÕGDYHULOHQ
IDO WUQGH \D]ÕOPÕú HVHUOHUGLU 6H÷LUQkPHOHULQ PVWDNLO \D GD taŇbîrQkPHOHU YH
NÕ\kIHWQkPHOHULoHULVLQGHELUoRN\D]PDVÕPHYFXWWXU
dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ PVWDNLO GH÷LO EE DUDVÕQGD WRSODP VD\IDOÕN taŇbîrQkPHOHULQ

ILKULVWL\OH EHUDEHU D\QÕ \HUGH EXOXQPDNWDGÕU 0DQ]XP KDUHNHVL] QHVLK \D]ÕOÕ KHU
VD\IDGDVDWÕUOÕROXSWHNG|UGQFVD\IDGDVDWÕUGDQROXúPDNWDGÕU0HWLQGHWRSODP
VH÷LUPH JHoPHNWHGLU (VHUGH|QFHOLNOHVD÷WDUDIWDNLX]XYODUYHVH÷LUPHOHULYHULOLS
EXQGDQKHPHQVRQUDVROWDUDIWDNLX]XYODUÕQVH÷LUPHOHULGHDNWÕUÕOPDNWDGÕU
6H÷LUQkPHOHU]HULQGHSHNoRNoDOÕúPD\DSÕOGÕ÷ÕELOLQPHNWHGLU(QHVNLELOLQHQVH÷LU
QkPH QVKDVÕ 8\JXU KDUIOHUL\OH \D]ÕOÕ ROXS %HUOLQ %UDQGHQEXUJ .WSKDQHVLQGH
EXOXQPDNWDGÕU %X PHWLQ ]HULQH LON oDOÕúPD\Õ 5HúLW 5DKPHWL $5$7 \DSPÕúWÕU %X
oDOÕúPDODU]HULQGHoDOÕúPÕúLVLPOHUDUDVÕQGD0XDPPHU.HPDOg=(5*ø1$ULIg=(5
+DOLO(562</85HFHS.$5$$7/,<XVXI=L\D6h0%h//hVD\ÕOPDNWDGÕU
0DQ]XPYHPHQVXUROPDN]HUHVH÷LUQkPHOHUGHúLPGL\HNDGDU\DSÕODQoDOÕúPDODUGDQ
LNL JUXSWD GH÷HUOHQGLULOPLúWLU %XQODUGDQ ELULQFLVL VDGHFH ELU X]YXQ VH÷LUPHVL WDELU
HGLOPLú WDELUQDPHOHU øNLQFL JUXS VH÷LUQDPHOHU LVH ELU X]YXQ VH÷LUPHVLQH DOWÕ WDQÕQPÕú
WDELUFLOHULQH J|UH DQODPÕ ]LNUHGLOPLúWLU %XQD NDUúÕODúWÕUPDOÕ PHWLQ GHQLU dDOÕúWÕ÷ÕPÕ]
PHWLQ GH NDUúÕODúWÕUPDOÕ ELU 6H÷LUQkPH¶GLU .DUúÕODúWÕUPDGD EL]LP HVHULPL]H JHoHQ
WDELUFLOHULQ VÕUDVÕ úXGXU AŇzayân, CaŇfer-i Sâdók, Dâniyâl Peygamber, Zülkarneyn,
Selmân, Sahîb.
dDOÕúPDPÕ]DNRQXRODQtaŇbîr-nâme’QLQGÕúÕQGDHVHULQVD\IDNHQDUODUÕQGD\D]ÕOÕEXOXQDQ
ELUEDúND7aŇbîr-nâmeRODQ7XKIHW¶O0ONµXQGHoHYLULVL\DSÕOPÕúoDOÕúPD\DGHVWHN
ROPDVÕ YH taŇbîr-nâmeOHU KDNNÕQGD ILNLU YHUHELOPHVL DoÕVÕQGDQ oDOÕúPD\D GkKLO
HGLOPLúWLU%XHVHUGHPHWLQGHQHGLQGL÷LPL]ELOJL\HJ|UH\LQHøEQL6îUîQ¶LQYHELUEDúND
U\DWDELUFLVLRODQøEUDKLP.LUPkQv¶QLQtabirnameOHULQGHQGHUOHQHUHN0XK\LGGLQøEQ'l-
$UDEîWDUDIÕQGDQKD]ÕUODQPÕúWÕU
Tuhfetü’l-Mülûk KDUHNHOL QHVLK \D]ÕOÕ PHQVXU EDE úHNOLQGH G]HQOHQPLú +HU
VD\IDGD VDWÕU ROPDN ]HUH WRSODPGD VD\IDGÕU dDOÕúPDGD LON EDE \DQL
VD\IDOÕNGkKLOHGLOPLúWLU(VHULQILKULVWNÕVPÕGDYDUGÕU
ϱ
dDOÕúPDPÕ]*LULú<D]ÕP|]HOOLNOHUL0HWQLQILKULVWL$QDPHWLQ<DUGÕPFÕ
PHWLQ 'L]LQ ROPDN ]HUH DOWÕ DQD E|OPQGHQ ROXúPDNWDGÕU gQFHOLNOH VD÷ODP ELU
PHWLQROXúWXUPDNLoLQDUDVÕUDLNLQVKD\ÕVLOLN\HUOHUGHNDUúÕODúWÕUDUDNPHWQLRNXPD\D
oDOÕúWÕN0HWLQGHRNXQDPD\DQ\HUOHUµ¶úHNOLQGHJ|VWHULOPLúWLU
'L]LQ E|OPQGH V|]FNOHULQ DQODP YH N|NHQOHUL YHULOPLúWLU PPNQ ROGX÷X NDGDU
$UDSoDYH)DUVoDV|]FNOHULQDVÕOELoLPOHULGHHNOHQPLúWLU
$\UÕ \D]ÕOPDVÕ JHUHNLUNHQ ELUOHúLN \D]ÕODQ HN YH HGDWODUÕ NÕVD oL]JL LOH V|]FN N|NQH
ELUOHúLN\D]ÕOGÕROVXQNLPhem-daéó.
(VHUGHNL Lo NÕVPÕ \D]ÕODUÕQD DQD PHWLQ NHQDUGDNL \D]ÕODUÕQD LVH \DUGÕPFÕ PHWLQ
DGODQGÕUÕOPÕúWÕU
0HWLQGH V|]F÷Q \D]ÕPÕQGD \DQOÕúOÕNODUÕ GLSQRWODUOD EHOLUWLOLS GR÷UX ELoLPOHUL

YHULOPLúWLU
0HWQLQ ILKULVWL NÕVÕPODUÕ E\N ) LOH NHQDUGDNL \DUGÕPFÕ PHWLQ LVH E\N . LOH
DGODQGÕUÕOPÕúWÕU

0HWLQGH RNXQDELOHQ DPD DQODPÕ EXOXQDPD\DQ ED]Õ V|]FNOHU RNXQGX÷X JLEL PDGGH
EDúÕ\DSÕOGÕYHDQODPÕQDVRUXLúDUHWL"NRQPXúWXU

'L]LQGHoHYLULUNHQúSKHGX\GX÷XPX]NHOLPHOHUVRUXLúDUHWLLOH>"@YHULOPLúWLU

ϲ
<$=,0g=(//ø./(5ø
dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQGH \D]ÕP |]HOOLNOHUL HVHULQ \D]ÕOGÕ÷Õ WDKPLQ HGLOHQ \]\ÕOGD
\D]ÕOPÕúGL÷HUHPVDOOHULQGHJ|UOHQ\D]ÕPWXWDUVÕ]OÕNODUÕQDQD]DUDQ7UNoHGHNL$UDSoD
NHOLPHOHULQ \D]ÕPÕQGD |]HQOL YH WXWDUOÕGÕU 0HWLQGHNL $UDSoD YH )DUVoD NHOLPHOHU
DVÕOODUÕQDX\JXQRODUDN\D]ÕOPÕúWÕU
7aŇbîr-nâme PHWQL KDUHNHOL ELU PHWLQGLU DQFDN PHWQLQ ILKULVWL YH VH÷LUQkPH NÕVPÕ
KDUHNHVL] \D]ÕOPÕúWÕU 7UNoH V|]FNOHUGH LPOD KDUIOHULQLQ ̵ˬϭˬ΍ EHOOL ELU NDLGH\H
X\PD\DQ NXOODQÕPÕ KDWWD ELUNDo V|]F÷Q \DQOÕú \D]ÕOGÕ÷Õ J|UOPHNWHGLU %X \DQOÕú
\D]ÕODQ7UNoHNHOLPHOHUPHWQLQRNXQPDVÕQGDJoONoHNLOPHVLQHQHGHQROPXúWXU
<D]ÕPÕ\DQOÕúRODQ7UNoHNHOLPHOHU
gözsüzΰδγϮ̯(2aF/11)
baúÕndan ( ϫ ίϬμ Γϸ ) ( 12bK/24 )
geleciler ( γϤϸΤϸϤ̵ ) (7bK/24)
<D]ÕPÕ\DQOÕúRODQ\DEDQFÕNHOLPHOHU
Ar. éaĩar( ήτΣ < γψά ) (2a/7)
Far. peynñr (ήϳΎϨ̡ < γϸϬϸ̧ ) (3aF/11)
Ar. binĝÕr ( γπϬ̧ < γπϬΖ ) (2b/14)
Ar. ļikr ( γ̵ ί < γϠ α ) (2a/9)
Ar. ŇÃğĭr ( γ˻ϳΠ Ά < γ˻ϳΠ Γϐ ) ( 13aK/14 )

ϳ
hQOOHULQ<D]ÕOÕúÕ
DhQOVQQ\D]ÕOÕúÕ
6|]EDúÕQGDDQOVJHQHORODUDNPHGOLHOLI΁\DGDVWQOHOLIЙ

΍LOH
\D]ÕOPÕúWÕUalup ( Εϳϥ ΁ ) (11a/2); ay ( ϴΆ )(5b/4); altun (ϫϳΝϤ Й
΍ ) (12a/4; aãac (΢Γϔ Й
΍
) (6aK/27); altÕncÕ (ϵΥϬΝϤ Й
΍ )(9b/2). 6|]LoLQGHHOLI΍LOH\DGDKDUHNHOLKDUILOH
EHUDEHUJ|VWHULOPLúWLUbaúÕnÕ( ϵϬμ ΓΖ˺ )(10aK/7); ùabaù ( ϛ ΓΖϜ )(12aK/30); bakÕr ( γϜ ΓΖ˺ )
(13bK/23); ùapusÕ ( ϵθϳ̧Ϝ˺ )(7b/2).
6|]VRQXQGDoR÷XQOXNODJ]HOKHϪ,ϩ\DGDVH\UHNRODUDNHOLI΍LOH
J|VWHULOPLúWLUbaúÕna ( ϯϬμ ΓΖ˺ )( 10aK/16); ĝuya ( ϯϸ˺ϳπ )(9a/2); göbegine ( ˺ϯϬ̶Ζϳ̵ )

(13b/13);
eline ( ˺ϯϬϸϤ Й
΍ ) (13aK/23).

HhQOVQQ\D]ÕOÕúÕ
6|]EDúÕQGDHQOVoR÷XQOXNODVWQOHOLIЙ
΍LOH\D]ÕOPÕúWÕUeline( ϯϬϸϤ Й
΍)
(6bK/10); eylik ( ϟϤϸ Й
΍ ) (13bK/5); ere ( Ϯγ Й
΍ ) (10a/5). 6|]LoLQGHJHQHOOLNOHKDUHNHOL
KDUILOHJ|VWHULOPLúWLUgüneú ( λϭ˺ϳ̵ )(8a/20); degirmen ( ϫϨ˺γ̵ ί ) (11a/17);
çürmet ( ΛϨ˺γΨ )(10aK/21); görse ( ϯθ˺γ ϳ̵ ) (10a/14).
6|]VRQXQGDoR÷XQOXNODJ]HOKHϪ,ϩLOHJ|VWHULOPLúWLU görse( ϯθ˺γ ϳ̵ )
(10a/1); üstünde ( Ϯ˺ίϭΜθϳ Β ) (10a/14); gele ( ˺ϯϤ̵ ) (8ba-11); içinde ( Ϯ˺ίϭ̯ϸ Β )(10a/1).

.DSDOÕÙ QOVQQ\D]ÕOÕúÕ
6|]EDúÕQGDÙ QOVHOLI\H̵΍LOHJ|VWHULOPLúWLUÙtmege ( ϯ̶ϨΜϸ˼Β )(13a/5);
Ùriúe ( ϯμϸγϸ˼Β )(10b/3; Ùdüp ( Εϳ ίϸ˼Β ) (4a/14).

ϴ
6|]LoLQGHµ\H¶ ϳKDUILLOHYHKDUHNHLOHJ|VWHULOPLúWLUdÙrler ( γϤ γϸ˼ί )(4b/16);

vÙrir ( γγϸ˼ϳ )(7a/1); vÙre ( Ϯγϸ˼ϳ )(4b/2).
ÕYHL hQOVQQ\D]ÕOÕúÕ
6|]EDúÕQGDoR÷XQOXNODHVUHOLHOLI\Hϸ˶
΍YHHVUHOLHOLI ˶
΍ LOHJ|VWHULOPLúWLUÕúbu
( ϳΖμ Β˼ )(4b/10); iúi ( ϵμ Β˼ )(11ak/ 9);LQHUVHϯθγϬϸΒ˼DN
6|]LoLQGHHVUHOL\HϷLOH\DGDVH\UHNRODUDNKDUHNHOLKDUILOHJ|VWHULOPLúWLUçÕksa
( ϯθϜϸ̯ )(13a/2); birisi ( ϵθϸ˼γΖ )(13a/17); yaùÕn ( ϫϸϜϸ )(13a/11); sekiz ( ε̶θ )(10b/4).
6|]VRQXQGD\H̵/‫ض‬HVUHLOH\D]ÕOPÕúWÕUeski ( ϵ̶θ Β˺ )(8aK/29), diúlerini ( ϵϬϸ˼γϤμϸ˼ί

)
(10aK/20); iúleri ( ϴγϥμϸ Β˼ ) (11aK/9).
R|YHXhQOOHULQLQ\D]ÕOÕúÕ
6|]EDúÕQGDKHU]DPDQ|WUHOLHOLIYDYϭТ
΍ LOHJ|VWHULOPLúWLUüstünde ( Ϯ ίϬΜθ Т
΍ )
(11a/8), ola ( ϯϤ ϭТ
΍ )(11bK/28), ululÕù ( ϛϤ˻ϳϤ ϭТ
΍ ) (10bK/16), ögrene ( ϯϬγ̵ ϭТ
΍
)(9b/16) 6|]RUWDVÕQGDKHPKDUIKHPKDUHNH ‫ ؤ‬LOHJ|VWHULOPLúWLU ĝu ( ˻ϳπ ) (9a/5);
düġünde ( ϮίϬμϳ˻ί) (9b/3), úöyle ( ϯϤϸ˻ϳμ ) (12bK/30), çoù ( ϛ˻ϳ̯ )(13b/3).
6|]VRQXQGDXYHQOV|WUHOLYDY‫ ؤ‬LOHJ|VWHULOPLúWLUincü ˻ϳΤϬΒ˼E.
ùamu˻ϳϨϜE.ulu˻ϳϤ ϭТ

΍E.6|]FNHNDOGÕ÷ÕQGDKHPHVUHOL\H
Ϸ KHP GH |WUHOL YDY ‫ ؤ‬LOH \D]ÕOPÕúWÕU göčli ( ϵϤ̵˻ϳ̵ )(8aK/17), tüylü ( ˻ϳϤ ˻ϳΜ
)(13b/18), ĩatlu ( ˻ϳϤΜω )(13aK/11), gizlü ( ˻ϳϤεϸ̵ )(12bK/5), borclÕ ( ϵϤΤγ˻ϳΖ )(10aK/1).

ϵ
hQV]OHULQ<D]ÕOÕúÕ
EYHSQV]OHULQ\D]ÕOÕúÕ
0HWQLPL]GHEKDUILG]HQOLRODUDNEHΔLOH\D]ÕOPÕúWÕUSKDUILGHJHQHOOLNOHSH
̦ LOHDQFDNELULNL\HUOHUGH|UQHNWHEHKDUILΔ\HULQHSYHSHKDUIL̦ \HULQH
ELOH\D]ÕOGÕ÷ÕJ|UPHNWHGLUpÕčar ( γ Γ̶ϸΖ ) (7aK/23), binĝÕr ( γπϬ̧ ) (2b/14).
-(u)p/-(ü)p XODoHNLQLQQV]LVHoR÷XQOXNODEHΔLOH\D]ÕOPDNODELUOLNWHSH̦
LOH\D]ÕODQELoLPOHULGHJ|UOPHNWHGLUolup ( Ε˻ϳϤ ϭТ
΍ ) (12b/8); gelüp ( Ε˻ϳϥϠ )(5b/7);
yüzüp (Ε˻ε˻ϳϸ )(7aK/37).
FYHo QV]OHULQ\D]ÕOÕúÕ
0HWQLPL]GHEX|QV]OHULQV|]EDúÕQGDRUWDVÕQGDYHVRQXQGDFLPΣ\DGDoLP̮LOH
\D]ÕPÕG]HQOLGLUceviz ( εϸϳΤ )(12bK/2), aãacÕ ( ϵΤ Γϔ Ά )(12bK/2);
ucuzlÕù ( ϛϥεϳΤ ϭТ
΍ )(12bK/13); çoù ( ϛ˻ϳ̰ ) (13aK/8).
$QFDNoLP̮\HULQHFLPΣNXOODQÕPÕ\|QQGHELUH÷LOLPJ|]OHQPLúWLU
kerpic ( Σϸ̨γϠ )(11b-9); genc ( ΣϬϠ )(12a-8), őoruc (΢˻γ ϭТ

΍ )(4b-14).
NYHJ QV]OHULQLQ\D]ÕOÕúÕ
%XLNLQV]LoLQPHWQLPL]GH|QQOOV|]FNOHUGHG]HQOLRODUDNNHIϟ
NXOODQÕOPÕúWÕUDQFDNELULNL\HUOHUGHVD÷ÕUNHIϟGHJ|UOPHNWHGLUyüksek ( ϟθ̵˻ϳϸ )
(10aK/14), J|UVH ϯθγ˻ϳ̵ Dyigirmi (ϵϨ γ̶ϸ )(4aK/33), kendüyi ( ϵϸ˻ϳ ίϬϠ )
(9a/17); güneúi ( ϵμϬ ˻ϳϠ ) (8a/21); emeksiz ( εθ̶Ϩ Β ) (13aK/33).

ϭϬ
ùYHãQV]OHULQLQ\D]ÕOÕúÕ
0HWQLPL]GHDUWQOOV|]FNOHUGHù/QV]LoLQG]HQOLRODUDNNDIϛNXOODQÕOPÕú
YHãLoLQJD\ÕQϒNXOODQÕOPÕúucuzlóù ( ϛϤεϳΤ ϭТ

΍ ) (12bK/13); olmaãa ϯϕϨϤ ϭТ΍ )
(
(4aK/30); aãacó ( ϵΤ Γϔ Ά ) (12aK/16); ùabaù ( ϛΖ ΓϜ ) (12aK/29).
1.2.5. /č / ünsüzünün yazólóġó:
Bu ünsüz metnimizde çoáunlukla saáór NHIϟLOHYHVH\UHNRODUDNNHIϟLOH
\D]ÕOPDNWDGÕUbič ( ϟϸΖ )(12aK/3); sočra ( γ̶π )(12aK/11); pÕčardan (ϫ ί γ Γ̶ϸ̧ )
(7aK/28), dečiz ( εϡ ί ) (7aK/23); yalčÕz ( εϡϤ Γϸ )(8aK/17); bečzer ( γε̶Ζ ) (13aK/4)
VYHĝQV]OHULQLQ\D]ÕOÕúÕ
0HWQLPL]GH|QQOOV|]FNOHUGHG]HQOLVLQηLOHYHDUWQOOV|]FNOHUGHVDG
οLOHNXOODQÕOPDNWDGÕUsevine ( ϯϬϸ ϳθ )(9aK-11), ĝaãlÕù ( ϛϤϔ Γπ ) (9bK-25),
sözler (γϤε˻ϳθ )(13bK-7), yüksek ( ϟθϡ ˻ϳϸ )(10a-14), ĝÕcaù ( ϛ ΓΤϸπ ) (11a-14).
%D]ÕELUOHúLN\D]ÕPODU
0HWQLPL]GHED]ÕHGDWED÷ODoYHHNH\OHPOHULQNHQGLOHULQGHQ|QFHNLV|]FNOHELUOHúLN
\D]ÕOGÕNODUÕJ|UOPHNWHGLUhem-daéó ( ϵά ίϨϰ ) (12aK/28); ol-kiġi ( ϵμϠϤ ϭТ

΍
)(11aK/19),
ol-daéó ( ϵά ίϤ ϭТ
΍ ) (6bK/6); vakit-kim ( ϧϸϠΜϜ ϳ ) (5bK/14); zaman-ki ( ϯϡϬ Γϩ ε
)(4aK/4);
ϭϭ
ayótdó-ki ( ϯϡϸ ίΜϸ Β ) (5b/6) .
$UDSoDYH)DUVoD6|]FNOHULQ<D]ÕPÕ
$UDSoDYH)DUVoDV|]FNOHUJHQHOOLNOHNHQGLGLOOHULQGHNL|]JQ\D]ÕPODUÕQÕNRUXUODU
$QFDNED]ÕKHP]HOLYHD\ÕQOÕV|]FNOHULQKHP]H¶OHULQLQYHD\ÕQ¶ODUÕQÕQX]XQELU
QOGHQVRQUD\Hϴ¶\HG|QúW÷V|]FNVRQXQGDNLKHP]HOHULQGHGúW÷
J|UOPHNWHGLU
ãazÃ ( Βεϔ ) (4b/13) (< Ar. ΅Βεϔ )
aùrabÃ ( ΓΖβϜΒ ) (3b/14) (< Ar. ΅ΓΖβϜΒ )
ŇulemÃ ( ΓϨϤϐ ) (12b/16) (< Ar. ΅ΓϨϤϐ )

ϭϮ
0(71ø1)ø+5ø67ø

[1bF] (1) óġbu kitabóč çÃġiyesinde ki
(2) Tuéfetü’l- mülĭk taŇbñr-nÃmesinič
(3) fihristidir
(4) BÃb Ĝaçñfe
(5) 1 10 düġič delñlič beyÃn Ùde
(6) 2 10 her düġi bilmek
(7) 3 11 æaù teŇÃlÃyó ve feriġtehleri
(8) 0 0 peyãamberi görmek
(9) 4 12 ayó ve güni ve yóldózlaró görmek
(10) 5 12 dečiz ve órmaù ve peygÃr ve gemi görmek
(11) 6 13 nĭr ve žulmet ve ġemŇa görmek
(12) 7 14 ĩaã ve ova ve ùavm ve dñvÃr görmek
(13) 8 14 ġehr çiĝÃr mescid görmek
(14) 9 15 ev bÃã çammÃm degirmen görmek
(15) 10 16 ùoùular misk Ňanber görmek
(16) 11 16 yigid ùoca Ňavret görmek
(17) 12 16 ãusl ve teyemmüm ve pÃk namÃz görmek
(18) 13 17 ùÃÓñ ve éaĩñb ve imam görmek
(19) 14 17 muĝçaf-ó kitÃb ve devÃt ùalem görmek
(20) 15 18 çoù dürlü Ãdemler baġó kesmek
(21) 16 19 taét1 ve kürsñ aãac görmek
(22) 17 19 ocaù ve kazãan kömür görmek
(23) 18 19 yalóncaù yere girmek

ϭ
zĂǌŵĂůĂƌĚĂ͚ŚŦ͛ŶŽŬƚĂƐŦǌǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
ϭϯ
(24) 19 20 çacÃmet ùólmaù ve ùan almaù görmek
(25) 20 20 ala olmak sis olmak
(26) 21 21 meyve aãaclaró görmek
[1b] (1) AŇžayÃn CaŇfer-i ĝÃdóù DÃniyÃl Ļülùarneyn SelmÃn Ĝahñb
(2) baġóč yarósó segirse devlet ve ġeref bula Ňižžet ve çaġmet bula
cÃh-ó Ňizzeti mezñd ola yaùón yerde sefer bula naùl ve çareket ola
(3) baġóč önü segirse éalù dost ĩuta éalk içinde mecĭbe ola
éalùóč güzñdesi ola ulular nažar Ùdeler mÃl dostlóù ola
(4) baġóč ardó segirse ãuĝĝadan éalÃĝ ola mÃldan feraç bula
ãuĝĝasó zÃňil ola mÃl ve ġeref bula teġrñf geçüre
(5) baġóč ĝaã yanó segirse belÃdan emñn ola vÃkóŇadan necÃt bula
mÃl çÃĝól ola ãuĝĝadan ĝočra eyü ola vÃfir mÃl bula
(6) baġóč ĝol yani segirse nÃéoġ éaber iġide yaramaz éaber iġide
muéÃlif söz iġide sefer vÃùiŇ ola ġÃdlóù iġide
(7) meyÃn ùórù segirse kimseden muŇÃvenet göre ululuù ve çürmet bula
delÃlet söyleyeler düġmanó ùahr ola çoù mÃl çÃĝól ola
(8) ĝaã ùaġó segirse éayór ve bereket ola beġÃret vÃkóŇ ola
feraç ve sürĭr bula ululuù çÃĝól ola ġÃd ve kÃm ola

ϭϰ
(9) ĝol ùaġó segirse mÃl ziyÃde ola saŇÃdet yetiġe
feraç ve ġÃâ ola Ňömri uzun ola ululuù ziyÃde ola
(10) iki ùaġó ortasó segirse maŇñġet ÃsÃn ola feraç ve sürĭr bula
mihmÃn gele infiŇÃl Ùriġe gizlü žÃhir ola
(11) alnó bütün segirse ululuù Ňižžet yetiġe kesñr vÃkóŇ ola
çürrem ve rÃçat ola ġÃd ve kÃm ola Ňizzet ve çaġmet mezñd ola
(12) ùaġó tamÃm segirse mertebesi ziyade manĝób ziyÃde ola
rÃçat ola Ňilm ve ġeref mÃlik ve menfaŇat yetiġe
(13) gözinič köġesi segirse fÃňide Ùriġe birÃľ1 mÃl Ùriġe
devlet müġÃhede Ùde menfaŇat yetiġe and Ùriġe
(14) ĝol gözinič köġesi ãÃňib kimse gele müsÃfir kimse gele
azacóù vÃùiŇ ola ululuù göre sevinmek vÃùiŇ ola
(15) ĝaã gözinič ùuyruãó segirse andan eyü söz naùl Ùdeler tekğñr vÃùiŇ ola
mizÃc münçarif ola dñdÃr-ó devlet bula ġÃâlóù ola
(16) ĝaã gözinič ùapaãó segirse ãamnÃk ola ãÃňibden sevine
ġÃd ve çarem2 ola baŇde’l-ãam beġaret birÃľ zaçmet çeke

ϭ
zĂǌŵĂĚĂ͛ε͚;ǌĞͿŚĂƌĨŝŝůĞǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
Ϯ
DĞƚŝŶĚĞ͚ŚĂ͛ŚĂƌĨŝŶŽŬƚĂůŦǇĂǌŦůŵŦƔ
ϭϱ
(17) ĝol göz segirse Ňižžet ve feraç bula ãÃňib kimse gele
anóčla imtizÃc Ùdeler maùĝĭd çÃĝól ola mizÃc münçarif ola
(18) gözinič aġaãó ùapaãó vaùit çÃĝól ola yaramaz iġ ùóla
demi vÃùiŇ ola murÃdó çÃĝól ola yaramaz iġ ùóla
(19) ĝol gözinič alt ùapaãó segirse fÃňide Ùriġe órÃù sefer ùóla
éaber ve nÃme gele Ňažñm eyülik ola ĝavmat ùóla
(20) ĝaã gözi tamÃm segirse ĝoçbet Ãdemñ vÃùiŇ ola éarem ve éÃĩór ola
ãÃňibden kimse gele ve ġÃd ola ġÃâ ola tendürüst ola
(21) ĝol gözi tamÃm segirse luĩf ve kerem vÃùiŇ ola žarÃfet iġide
dñdÃr ãÃňib eyleyüp sevine merÃmi çÃĝól ola dost göre
(22) ġaùaùda ĝaãó segirse rifŇat ve ġevket bula taùrñr vÃùiŇ ola
ãuĝĝa yetiġe éayór éaber Ùriġe éastalóù çeke
(23) ĝol ĩarafó segirse ĝaãlók bula ãuĝĝa Ùriġe
ehlinden éayór eriġe selÃmet bula mÃl ve ululuù bula
(24) yuùaró dudaãó sekerse daŇvÃda žafer bula ãÃňibden kimse gele
ġerr iġden žafer bula dostlóù bula düġmana žafer bula
(25) aġaãó ĩudaãó sekerse ĩaġradan kimse gele ehlinden kimse gele
ϭϲ
mülÃùÃt ola dost göre kimse gele
[2aF] (1) BÃb Ĝaçñfe
(2) 22 23 ekmek ve yiyecek ve éurma görmek
(3) 23 24 ĝoãan ve ĝarómsak görmek
(4) 24 24 süt ve yoãurt ve ġerbet
(5) 25 24 cevÃhir ve mercÃn ve yÃ ùuvvet
(6) 26 25 elbise ve giyecek görmek
(7) 27 26 cimÃŇ ve dügün görmek
(8) 28 27 bend-i zencñr buùaãó görmek
(9) 29 28 silÃç ve temür Ãletleri görmek
(10) 30 28 iplik ve ùól ve yüč görmek
(11) 31 28 gözsüz1 ve elsiz görmek
(12) 32 29 zindÃn görmek
(13) 33 30 öldürmek görmek
(14) 34 30 cenk cefÃ görmek
(15) 35 30 éurma ĝatun almak
(16) 36 31 sekirtmek görmek
(17) 37 31 canavÃr görmek
(18) 38 31 at eġek görmek
(19) 39 33 ùaĝÃb görmek
(20) 40 34 ùoyun keçi görmek
(21) 41 35 tilki ĩavġan görmek
(22) 42 35 fil ve ĝu ĝóãóró görmek

ϭ
zĂǌŵĂĚĂŬĞůŝŵĞǇĂŶůŦƔǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
ϭϳ
(23) 43 36 ùara öküz ve inek görmek
(24) 44 36 ĩomuz ve ĝócan görmek
(25) 45 37 arslÃn ve ùaplÃn görmek
(26) 46 38 ùuġ yumurĩasó görmek
(27) 47 39 ĝavaġ ve ùorùu görmek
[2a] (1) AŇžayÃn CaŇfer-i ĝÃdóù DÃniyÃl Ļülùarneyn SelmÃn Ĝahñb
(2) dudaãóč ĝaã yanó segirse éuĝumet vÃùiŇ ola oãló ĩoãa
selñm ola mÃló ziyÃde ola melĭl ola
(3) ĝol segirse söz naùl Ùde oãló ĩarafóndan fÃňide göre
oãló ĩoãa ġÃd ola borcó ödene
(4) ĝaã yanaãó segirse bir iġden vÃz gele Ňavret ve niŇmet
ãamdan ùurtóla éastalóù ola zaçmetden ùurtóla
(5) ĝol yanaãó segirse Ňadĭye žafer bulmaù mÃl ve çürmet bula
beġÃret ola hediyye gelür mužaffer bula
(6) ĝaã ùulaãó segirse andan söz naùl Ùde tendürüst ola
emñn ve selÃmet ġÃâ ola murÃd çÃĝól ola
(7) ĝol ùulaãó segirse naùl vÃùiŇ ola ãurbetde ola

ϭϴ
çaĩar1 éasta eyü ola murÃd ve ĝóççat bula sefere çareket Ùde
(8) tamÃm aãzó segirse selñm ola ġÃd ola
menfaŇat bula niŇmet Ùriġe taçvñl ola
(9) dil tamÃm segirse kimse gele dost göre
seferde ļikr beġÃret Ùriġe siçr-gĭy ola
(10) burunuč ĝaã yanó segirse dostluù Ùde sefere gideler
beġÃret Ùriġe siçr-gĭy ola iétilÃf ola
(11) burunuč ĝol yanó segirse beladan ùurtóla istimÃlet Ùriġe
zaçmet ŇÃróľ ola ġÃd ve kÃm ola melÃlet Ùriġe
(12) elinič ĝaã yanó segirse menfaŇat bula selÃmet bula
éuĝĭmet ùóla ùató zaçmet çeke menfaŇat Ùriġe
(13) elinič ĝol yanó azacóù zaçmet çaġmet bula
münçarif ola beġÃret ola éastalóùtan ùurtula
(14) elini tamÃm segirse mÃl çÃĝól Ùde éayór éaber ola
menfaŇat yetiġe feraçnÃk ola devlet ziyÃde ola
(15) boynóč ĝaã yanó segirse fÃňide göre menfaŇat Ùriġe
ãÃňibden mÃl Ùriġe düġmana žafer bula niŇmete Ùriġe

ϭ
zĂǌŵĂĚĂ͚ŚŦ͛ŚĂƌĨŝŶŽŬƚĂƐŦǌǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
ϭϵ
(16) ĝol yanó seáirse éayór göre ġikÃyet Ùde
çükĭmet Ùde murÃdó çÃĝól ola dostdan sevine
(17) boynó tamÃm segirse neŇuļübil-lah teŇÃlÃ miğluhu
miğluhu miğluhu miğluhu
(18) gögsi tamÃm segirse isŇÃló ola yeči eğvÃb giye
éiffet Ùriġe teġrñf buyuruyla yeči ĩon giye
(19) baãró segirse Ňizzet göre ãÃňib gele
anunla müĝalÃça ola daŇvet Ùdeler dosti gele
(20) ĝol baãró segirse murÃdóna Ùriġe maùĝĭdó ola
ġÃd ve éurrem ola ümñd ola fehmi sürĭr çÃĝól ola
(21) ĝaã incik segirse azacók zahmet çeke borcó ödene
mñrÃğ ola niŇmet çÃĝól ola ululuù çÃĝól ola
(22) ĝol incik segirse eyü iġ ùóla mÃl cemŇ Ùde
ġÃâlóù1 ola ulu mertebe bula ululuù ola
(23) ĝaã bÃzĭ segirse bimÃr selÃmet ola tekğir vÃùiŇ ola
inçirÃf ola azacóù éasta ola menfaŇatler Ùriġe

ϭ
zĂǌŵĂĚĂ͚ĚĂů͛ŚĂƌĨŝǇĞƌŝŶĞ͚ǌĞů͛ŚĂƌĨŝǇĂǌŦůŵŦƔ
ϮϬ
(24) ĝol bÃzĭsi segirse éayórló çaremi ola behcet sürĭr ola
murÃd çÃĝól ola ġÃd ve kÃm ola feraçnÃk ola
(25) ĝaã dirsegi segirse dost bula endñġe ùóla
ãÃňibden feraç bula sergerdÃn ola éastalóù ola
[2bF] (1) BÃb Ĝaçñfe
(2) 48 39 aró pervÃne kelebek görmek
(3) 49 39 balóù ve neheng görmek
(4) 50 40 yólan ve cóyan görmek
(5) 51 40 iblñs ve ġeyÃĩñn görmek
(6) 52 40 pñġekÃrlar ĝanŇatlar görmek
(7) 53 40 pÃdiġÃh görmek
(8) 54 41 ùurňÃn oùumaù görmek
(9) 55 44 nerd ve ġaĩranc oynamak
(10) 56 44 zelzele görmek
(11) 57 44 yahĭdñ ve naĝrÃnñ görmek
(12) 58 44 düġinde éarÃb görmek
(13) 59 44 yólan boãardó görmek
(14) 60 45 perÃkende düġler görmek
(15) óġbu kitÃbóč derĭnunda mesĩĭr olan Muçyñddin
(16) ŇArabñ taŇbñr-nÃmesi’nič fihristidir
(17) 1 8 ŇavÃm ve éavÃĝĝ nÃmi bildirir
(18) 2 10 düġič aĝlónó bildirir

Ϯϭ
(19) 3 10 çaù ĩeŇÃlayó görmek
(20) 4 14 levç-i maçfĭži görmek
(21) 5 15 dečiz görmek
(22) 6 17 aydónlóù görmek
(23) 7 18 ĩaã görmek
(24) 8 19 mescid görmek
(25) 9 19 ġehristÃn görmek
(26) 10 21 misk Ňanber görmek
(27) 11 22 iétiyÃr ve genc görmek
(2) ĝaã ùoló segirse niŇmet ziyÃde ola menÃfiŇ Ùriġe
fÃňide ola mÃl bula rÃçat ola
(3) ĝol ùoló segirse éuĝĭmet vÃkóŇ ola meŇÃlce ola
çaġmet Ùriġe kÃm ala ùonuù gele
(4) ĝaã eli segirse mÃló ziyÃde ola rifŇat ziyÃde ola
rózù Ùriġe mÃl cemŇ ola éayór Ùriġe
(5) ĝol eli segirse çaġmet ziyÃde ola rifŇat bula
ġÃd ola menfaŇat ola eylige Ùriġe
(6) ĝaã avucó segirse münÃùaġa ola eline mal gire
zñnet bula fÃňide göre niŇmet ola

ϮϮ
(7) ĝol avucó seáirse meġiyyet Ùriġe éayór bula
éuĝĭmet ola niŇmet ziyÃde ola çaġmet bula
(8) ĝaã baġ parmaãó segirse éurrem dÃl ola istimÃle Ùriġe
mertebe bula ãÃňibden söz gele çaùùónda yalan söz diyeler
(9) ĝol parmaãó segirse merhabaya Ùriġe devleti arta
çÃceti revÃ ola fÃňide Ùriġe mÃldÃr ola
(10) ġehÃdet parmaãó segirse yaramaz söz ola müsÃvñ Ùdeler
iftirÃ Ùyleyeler töhmet vÃkóŇ ola éayór éaber iġide
(11) ĝol ġehÃdet parmaãó segirse söz žÃhir ola nihÃn žÃhir ola
éayór olur sórró žÃhir ola gizlü iġi žÃhir ola
(12) ĝaã orta parmaãó segirse žafer bula meġiyyet ÃsÃn
söz naùl Ùde münÃùaġa gele çasĭdlar bula
(13) ĝol parmaãó segirse menfaŇat yetiġe IWĭç yetiġe
fÃňide Ùriġe düġmana ãÃlib ola çasĭd žafer bula
(14) ĝaã binĝór1 parmaãó segirse düġman ùahr ola fÃňide ola
çoù fÃňide yetiġe ġÃd ve éurrem ola mÃl ziyÃde ola

ϭ
zĂǌŵĂĚĂ͚ďĞ͛ǇĞƌŝŶĞ͚ƉĞ͛ŚĂƌĨŝŝůĞǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
Ϯϯ
(15) ĝol binĝór parmaãó segirse mÃl cemŇ ola ãanñmet ü çürmet
fÃňide ola ululuù ziyÃde ola rózùó ziyÃde ola
(16) ĝaã serçe parmaãó segirse yaramaz söz Ùde ulu ãanñmete yetiġe
fütĭç ve bereket Ùriġe rózùó ziyÃde dirligi eyü ola
(17) ĝol serçe parmaãó segirse eline mal gire ãanñmet çasól ola
vÃfir niŇmet Ùriġe selÃmet bula niŇmet Ùriġe
(18) ĝaã eli tamÃm segirse ãanñmet yetiġe çÃceti revÃ ola
oãlu ùavñ ola fetret ola çÃkimden1 niŇmet Ùriġe
(19) yürek segirse birÃľ infiŇÃl çeke infiŇÃl çeke
endñġe ùóla müteçayyir2 ola mütevehhim ola
(20) ĝaã pehlĭsó3 segirse naùl ve taçvñl ola mizÃc ľaŇñf ola
mizÃc münçarif ola kimse ile görüġe münçarif ola
(21) ĝoló segirse çastalók ola Ňizzet bula
ululuù ola ġeref bula selñm ola
(22) ĝaã gerdgÃhó segirse zen çelÃlligine Ňaùd ola
oãlundan ãamdan ùurtóla ãuĝĝa zÃňil ola

ϭ
Ϯ
zĂǌŵĂĚĂ͚ŚĂ͛ŚĂƌĨŝŶŽŬƚĂůŦ
ϯ
zĂǌŵĂĚĂďĞŝůĞǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
Ϯϰ
(23) ĝol gerdgÃhó segirse mertebe ziyÃde ola ateh süvÃr ola
mertebeye yetiġe oãlu ĩoãa rifŇat ola
(24) ĝaã yanó segirse sürĭr bula çÃceti revÃ ola
ãanñmet Ùriġe fÃňide yetiġe éayór iġide
(25) ĝol yanó segirse tervñc ola Ňizzet ziyÃde bula
ġeref bula rifŇat ziyÃde ola mestlik vÃùiŇ ola
[3aF] (1) BÃb Ĝaçñfe 12 23 ĝu görmek
(2) 13 23 ùaÓñ görmek
(3) 14 24 ùalem kÃãód görmek
(4) 15 25 çoù Ãdem görmek
(5) 16 26 éÃnesini yóùólmóġ görse
(6) 17 26 çömlek görmek
(7) 18 26 çóplaù görmek
(8) 19 27 ùan görmek
(9) 20 28 bol Ùtse
(10) 21 29 buãday aãacó görmek
(11) 22 32 ĝoãan ĝarómsaù ve peynñr1
(12) 23 33 ekmek görmek
(13) 24 33 ġerbet ve ġarÃb içmek
(14) 25 34 mücevherÃt görmek
(15) 26 35 kürek görmek
(16) 27 36 Ňavret görmek

ϭ
zĂǌŵĂĚĂǇĂŶůŦƔǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
Ϯϱ
(17) 28 36 bend ve iplik görmek
(18) 29 36 silÃç ve temür görmek
(19) 30 37 kendüyi Ňalñl görmek
(20) 31 37 ibriġim ve yüč ve panbuù
(21) 32 37 ùabristÃn görmek
(22) 33 38 kendü doĝtónó öldürmek
(23) 34 38 çalãó def görmek
(24) 35 38 buãday görmek
(25) 36 39 havÃda uçmaù
(26) 37 39 yórtócó çayvÃnlar görmek
(27) 38 39 ùorùmaù görmek
[3a] (1) AŇžayÃn CaŇfer-i ĝÃdóù DÃniyÃl Ļülùarneyn SelmÃn Ĝahñb
(2) göbegi segirse ãanñmet bula rifŇat bula
mertebe ola menfaŇat ziyÃde nikâh ola
(3) kirpik segirse ululuù bula cÃh ziyÃde ola
Ňavret dileye ġeref bula merÃme Ùriġe
(4) ùasóù segirse evlenmek ola vuĝlat ola
çakñmden éayór göre eyüligin söyleyeler ġÃd ve éurrem ola
(5) ļeker ve yÃ ferc segirse dostlaróndan fÃňide mevfĭr fÃňide göre
ismi Ňizzet bula oãlu ĩoãa mesrĭr ola

Ϯϲ
(6) ĝaã éÃyesi segirse çÃceti revÃ ola mühimm iġ ola
merÃme Ùriġe maùĝĭda Ùriġe ümñde Ùriġe
(7) ĝol éÃyesi segirse çelÃl éÃtĭn ala tezvñc Ùde
ġÃd ola mesrĭr ola tezvñc ola
(8) ĝaã serini segirse bühtÃn ola düġmandan éayór iġide
iftirÃ Ùdeler ùató iġe uãraya ehlinden söz iġide
(9) ĝol serini segirse ġÃdlóù ola yalan éaber Ùriġe
bir ulu iġ ùóla ulu ãuĝĝa göre fermÃn revÃ ola
(10) oturaù segirse çelÃl rózù eline gire fütuç Ùriġe
menfaŇat yetiġe azacóù éasta ola rózù ziyÃde ola
(11) ĝol yanó seáirse melĭl ola mütefekkir ola
bñmÃr seslñm ola éayÃl vÃùiŇ ola zengñn çoù ola
(12) ĝaã uyluãó segirse ateh süvÃr ola sórró žÃhir ola
gözi nĭri izleye1 ġÃd ve kÃm ola azacóù munfaĝól ola
(13) ĝol uyluãó segirse azacóù zaçmet çeke munfaĝól ola
mÃló ziyÃde ola éayór iġide birÃľ ãuĝĝa Ùriġe

ϭ
Ϯϳ
(14) ĝaã dirsegi segirse ululara buluġa ġÃâlóù ùóla
fütĭç Ùriġe çÃceti revÃ ola mertebesi yüce ola
(15) ĝol dirsegi segirse ulular göre ġÃd ve kÃm ola
çelÃl rózù ola andan söz naùl Ùde bir éÃtĭn gele
(16) ĝaã incigi segirse mÃló ziyÃde ola melĭl ola
vÃfir mal yetiġe dostlóù ola ulu mertebeye Ùriġe
(17) ĝol incigi segirse çÃceti revÃ ola ateh süvÃr ola
çoù mÃl cemŇ Ùde müġfik yÃr eline gire ãanñmete Ùriġe
(18) ĝaã topuãó segirse ãÃňibden dostó gele sefer vÃùiŇ ola
kimse ile vedÃŇ menfaŇat ola dostlaróndan ãÃňib göre
(19) ĝol topuãó segirse yaramaz sefer ola sürĭr ve feraç ola
çÃkimden kerem göre ġÃd ve kÃm ola feraç bula
(20) ĝaã ayaãó segirse ġÃdlóù ùóla feraç-nÃù ola
ĝoçbet bula ãÃyet sürĭr ãamdan éÃlas ola
(21) ĝol ayaãó segirse elimizde ola birÃľ ãam çeke
éÃĩór müġevveġ muçabbet çeke baŇde’l-ãam ġÃd ola
(22) ĝaã eli segirse cehÃlet vÃùiŇ ola çaġmet ziyÃde ola
menfaŇat Ùriġe selÃmet ola meļellet ola

Ϯϴ
(23) ĝol eli segirse murÃfóù göre velÃyet ĩuta
fütĭç ola istimÃlet göre rifŇat ola
(24) ĝaã ayaãó baġ parmaãó segirse ãam zÃňil ola ãÃňib gele
sefer ùóla melÃlet vÃùŇi ola ãamdan ùurtóla
(25) ĝol ayaãóč baġ parmaãó segirse ŇÃfiyet ola vaĩanóndan gide
müsafir gele dostlardan melÃlet ĝóççat ve selÃmet ola
[3bF] (1) 39 39 BÃb Ĝaçñfe ùaĝĝÃb görmek
(2) 40 40 at bÃrgñr görmek
(3) 41 40 ùoyun görmek
(4) 42 41 köpek ve ĩavġan görmek
(5) 43 41 ĝóãór görmek
(6) 44 41 fil görmek
(7) 45 42 éónzór görmek
(8) 46 42 arslÃn görmek
(9) 47 43 envÃŇ ùuġlar görmek
(10) 48 44 çekirge görmek
(11) 49 44 balóù görmek
(12) 50 44 dev ve peri ve ġeyĩÃn görmek
(13) 51 44 temürci görmek
(14) 52 45 bardaù görmek
(15) 53 45 ļikr ve tesbñç ve istiãfÃr
(16) 54 45 ùulaù çóčlamasó

Ϯϵ
(2) ĝaã ayaãónóč ikinci parmagó éastalóùdan ùurtula mertebesi ziyÃde ola
ãuĝĝadan ùurtóla feraçnÃk ola ãamnÃk ola
(3) ĝol ayaãónóč ikinci parmagó bir yÃr Ňazñz göre ĝaŇÃdet bula
mÃló vÃfir ola melĭl ola çürmet ve devlet bula
(4) ĝaã ayaãónóč orta parmaãó ġÃd ve éurrem ola Ňizzet mezñd ola
Ňavret dileye mÃló ziyÃde ola devlet göre
(5) ĝol ayaãónóč orta parmaãó Ňizzet ziyÃde ola mÃló arta
ġÃd ve éurrem ola eyü söz iġide mÃl vÃfir ola
(6) ĝaã ayaãónóč dördünci parmaãó tezevvüc ziyÃde ola Ňizzeti ziyÃde ola
mÃl çÃĝól ola ġÃd ve kÃm ola rÃçatlóù bula
(7) ĝol ayaãónóč dördünci parmaãó mÃl ü devlet bula cömerd ola
meserret ola Ňizzet müzdÃd ola mÃló ziyÃde ola
(8) ĝaã ayaãónóč küçük parmagó cÃh ve devlet bula Ňiĝmet ziyÃde ola
çürmet ziyÃde ola Ňizzet mezñd ola mÃl fÃňide Ùde
(9) ĝol ayaãónóč küçük parmagó mÃló ref’ ola mektĭb Ùriġe
éayór éaber gele ãani ola feraç ve sürur ola

ϯϬ
(10) ĝaã ayaãónóč üstü seáirse melĭl ola ġÃd ve kÃm ola
iĩÃŇat ùóla ġÃâlóù sever ùóla mÃló ziyÃde ola
(11) ĝol ayaãónóč üstü segirse mÃló ziyÃde ola mÃl cemŇ Ùde
borç eyleye ġÃd ve kÃm ola niŇmeti mezñd ola
(12) ĝaã ayaãónóč cümle parmaãlaró Ňizzeti arta sürĭr ve rÃçat ola
bir dost göre devletle rÃçat bula sefere çareket Ùde
(13) ĝol ayaãónóč cümle parmaklaró yaùón sefer ùóla nÃ-ĝevÃb söyleye
naùl ve çareket ola sefer vÃùŇi ola ġÃd ve éurrem ola
(14) ĝaã ayaãónóč bendgÃhó órÃk sefer ùóla dostdan fÃňide göre
naùl ve sefer ùóla aùrabÃdan éayór göre naùl ve çareket ola
(15) ĝol ayaãónóč bendgÃhó ulularla ĝoçbet ùóla bir dost göre
azacóù zaçmet çeke ekÃbir ile ĝoçbet Ùde eyü dost bula
(16) iki ayaãóyla segirse tendürüstlik ola melÃlet ola
devleti arta ãÃňibden éaber gele ulu bir kimse göre
(17) va’llÃhu ÃŇlem bi’ĝ-ĝavÃb ve ileyhi’l-merciŇ ve’l-meňab

ϯϭ
3. ANA METòN
[4a]
(1) TaŇbñr-nÃme-i
(2) Muhyñddin ŇArabñ øuddise
(3) Sirruhu’l- TeŇÃlÃ
(4)Bi’smiňllÃhiňr-raçmÃniňr-raçñm
(5) Ġükr ü sipÃs ol pÃdiġÃhlar pÃdiġÃhóna olsun-ki Ňažñm ü
(6) kerñmdir ve müdebbirdir ve ùadñmdir ve hÃlik külli ġeyindir ve rÃzóùó külli
(7) ve ĝalavÃt ol resĭli Muçammed MuĝĩafÃ ĝallaňl-lahĭ Ňaleyhi ve sellem
(8) üzerine olsun-kim muùaddemüňl-emñn ve resĭl-i mübñndir
(9) Ãl ve aĝçÃbó üzerine olsun-ki ĩayyibin ve ĩÃhirindir
(10) bu risÃleyi terceme Ùden, òbn-i Sñrñn ve diger taŇbñr-nÃmelerden
(11) müntaéab elli üç bÃb üzerine tertñb Ùylemiġdir bÃb-ó
(12) rüňyÃnóč maŇnÃsó üç nevŇ üzerinedir birine tebġñr
(13) ve birine taçrñr ve birine ilhÃm dÙrler ammÃ ol rüňyÃ ki
(14) tebġñrdir æaù teŇÃlÃ bir melek éalù Ùdüp müvekkel ùólmóġ
(15) levç-i maçfĭžda olur ol melegič ismine meleküȐr- rüňyÃ
(16) dÙrler Ãdem oãlanlarónóč üzerine inüp éayr ve
(17) her ne kim vÃùiŇ olacaùdór ol feriġteh Allahü teŇÃlÃ
(18) çaľretlerinič tevfñùi ve ùudreti ile dünyÃ ve Ãéiret

ϯϮ
(19) iġlerinden her ne kim beġÃret gelür ol melek anó ača
[4b] (1) gösterir bu tebġñr düġini gören tačró'ya dÃňim ġükür ùóla
(2) ve ĝadaùa vÙre éayórlarónó ziyÃde gördigiçün eger bu vechle
(3) ùólar ise ol kimse mĭhiġ rüňyÃlar görmeye
1
(4) ve ammÃ ol düġ kim taçrñr
(5) dÙrler bir kiġi dÃňima maŇĝiyet üzere olup ĩÃŇatdan
(6) uzaù olur æaù teŇÃlÃ ol melege tevfñùi vÙrüp
(7) ol kiġinič üzerine Óarb-ó vÃùóŇalar gelecektir
(8) ol melek ača gösterir çünkim taçrñr düġüni göre tövbe
(9) Ùdüp ŇibÃdet ve ĩÃŇata yaùón olup mÃŇĝiyetden
2
(10) ŇórÃk ve óġbu Ãyeti oùuya
(11) ammÃ ol düġ kim ilhÃm dÙrler ol meleküȐr- rüňyÃya
(12) æaù teŇÃlÃ tevfñù vÙrüp ol kiġiye ol gÙce düġünde
(13) gösterir çac ve ãazÃ ve ùur’Ãn ve tesbñç oùur ve namÃz ùólar
(14) oruç3 ĩutar zekÃt ve ĝadaùa vÙrir bu rüňyÃnóč taŇbñri
(15) oldur ki æaù teŇÃlÃ'dan ilhÃm gelür ol kiġiye vÃcib
(16) olur kim éayórlaróč artura ve mÃŇĝiyetden ĝaùónup
1
(17) tevbe Ùde tačró'dan istiŇÃnet dileye

ϭ
7ďƌĂŚŝŵƐƵƌĞƐŝ͕ϳ͘ĂǇĞƚ
Ϯ
ůŝ7ŵƌĂŶƐƵƌĞƐŝϱ͘ĂǇĞƚ
ϯ
zĂǌŵĂĚĂ͚͛ŽƌƵĕ͛͛ŬĞůŝŵĞƐŝ͚͛Đŝŵ͛͛ŚĂƌĨŝŝůĞǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
ϯϯ
(18) ammÃ yalan düġ daéó üç dürlüdür birine éÃb-ó
(19) himmet dÙrler ve birine éÃb-ó Ňillet dÙrler ve birine éÃb-ó
(20) ġeyĩÃn dÙrler ammÃ éÃb-ó himmet oldur ki kiġinič
(21) göčli endñġeli ola ve endñġe ile uyuya düġ göre
[5a] (1) ol düġič aĝló yoùdur éÃb-ó Ňillet oldur ki kiġi
(2) éastalóù sebebiyle çoù yatur dürlü dürlü çoù
(3) ùorùunçlu rüňyÃlar görür ġübhesiz ol rüňyÃ yÃrñé Ňilletinden
(4) hñç aĝló yoùdur ammÃ éÃb-ó ġeyĩÃnó oldur ki düġünde
(5) devler gelür anóčla muŇÃnaka Ùderler daéó mümkindir
(6) olmayan nesneyi gösterirler ve ãusl vÃcib olur
2
(7) evvelùi bÃb
(8) sulĩÃnlar düġiŇÃlimler düġünden efÓÃldir
(9) ve ŇÃlimler düġi cÃhiller düġünden efÓÃldir ammÃ
3
(10) sulĩÃnlar çaùùónda çaù teŇÃlÃ buyurur
4
(11)
(12) ammÃ
(13) cömerdlerič düġi nÃkeslerič düġünden efÓÃldir zñrÃ

ϭ
EƵƌƐƵƌĞƐŝ͕ϯϭ͘ĂǇĞƚ
Ϯ
zƵƐƵĨƐƵƌĞƐŝ͕ϰϰ͘ĂǇĞƚ
ϯ
EŝƐĂƐƵƌĞƐŝ͕ϱϵ͘ĂǇĞƚ
ϰ
EŝƐĂƐƵƌĞƐŝ͕ϱϵ͘ĂǇĞƚĚĞǀĂŵŦ
ϯϰ
1
(14) nÃkesler baéñllerdir
(15) yaŇnñ baéñl cennete dÃéil olmaz zÃhid
(16) daéó olursa da ve daéó cömerdler haùùónda peyãamberimiz Ňaleyhi’
2
(17) s-selÃm buyurur
(18) kiġinič eli sÃňil ve faùñr kiġinič elinden éayórludur
(19) yoésĭl kiġinič rüňyÃsóna iŇtibÃr olunmaz zñrÃ dÃňim
(20) nafaùa ve ùuvvetu yevmiyye ãuĝĝasóndadór ammÃŇavretleri
(21) düġünič aĝló yoùdur meger ki lÃyóùóyla zÃhide ola veya
[5b] (1) resÃ ola ammÃ cehĭduč ve çÃňiľič ve cünübič rüňyÃsó
(2) taŇbñr olunur çikÃyet éayber ùalŇasó fetç olunmazdan evvel éayber
(3) beginič Ĝafiyye nÃm éÃtĭni bir gÙce ŇÃlime maŇnÃsónda gördügüm
(4) ay ile güneġ gökden inüp etegine düġdiler Ĝafiyye bu düġi
(5) erine söyledi eri daéó Ĝafiyyenič yüzine bir sille urdó
(6) yüzi gögerdi ve ayótdó-ki ey éÃtĭn eger bu rüňyÃ gerçek olacaù
(7) olursa peyãamber Ňaleyhi’s-selÃm gelüp ol ùalŇayó fetç Ùder beni
(8) esñr Ùdüp seni kendüyeŇavret Ùder dÙdi vÃùóŇÃ birùaç
(9) gün ĝočra peyãamber Ňaleyhi’s-selÃm gelüp ol ùÃlŇayó ve Ĝafiyyeyi
(10) esñr Ùtdiler resĭl çaľretlerine alup getürdiler peyãamber Ňaleyhi’s-
(11) selÃm daéó suňÃlinde yÃ Ĝafiyye yüzük ne oldó dÙdi

ϭ
,ĂĚŝƐ
Ϯ
,ĂĚŝƐ
ϯϱ
(12) Ĝafiyye daéó bu ùóĝĝayó naùl Ùyledi resĭl Ňaleyhi’s-selÃm daéó
(13) ÃzÃd Ùdüp kendüye nikÃç eyledi resĭl Ňaleyhi’s-selÃm
(14) çaľretlerinič bir éÃtĭni daéó Ĝafiyye raÓiyallahü ŇanhÃ oldó
(15) ve daéó lÃyóùdór ki yatdóùda Ãbdest ile yata ve bu duŇÃyó
1
(16) ùórÃňat eyleye
2
(17) ve andan ĝočra bu duŇÃyó oùuya
3
(18-21)
4
[6a] (1)
5
(2) baŇdehĭ ĝaã elin baġó altóna ùoyup uyuya
(3) düġ görse éayr göre ġer görmeye ve düġüni düġmÃnóna
(4) ve cÃhil kiġiye ve Ňavrete ve maséaraya söylemeye
(5) ikinci bÃb
(6) düġün aĝló ve ĝaçñç ve kÃļibini bilmekdir eger kim rüňyÃ ĝafrÃ
(7) ve ùan ãalebesinden olsa ve endñġe ile yatsa ve zaçmetlü

ϭ
hǇŬƵĚƵąƐŦ
Ϯ
hǇŬƵĚƵąƐŦ
ϯ
hǇŬƵĚƵąƐŦŶŦŶĚĞǀĂŵŦ
ϰ
ϱ
ϯϲ
(8) ve Ňilletlü olup yatsa düġ görse ol düġüč aĝló yoùdur
(9) düġüč ĩoãró olmasó sene-i evvelñ Ãéirinden daha eyüdür
(10) ve daéó evvel-i bahÃrda görilen düġ tñz çóùar eger
(11) sene-i Ãéiri olsa yine tñz çóùar tecrübe olunmuġdur
(12) üçünci bÃb
(13) cenÃb-ó vÃcibü’l-vücĭdi rüňyÃda görmek cümle mekrĭhdan
(14) emñn ola ve ùorùulardan ve Ňadĭlerden ve ùatilden ve belÃdan
(15) ve ãuĝĝadan ve dünyÃ belÃsóndan ve Ãéiret ŇaļÃbóndan emñn
(16) ola ammÃ tačró teŇÃlÃyó görmek yedi vech üzerinedir
(17) maãfiret ve raçmet ve ġefùat ve kerÃmet ve selÃmet
(18) ve tevbe ve tevfñùdir DÃniyÃl peyãamber Ňaleyhi’s-selÃm ayótdó
(19) æaù teŇÃlÃ çaľretlerini görmek müňminlere Ňizzet ve ùuvvetdir
(20) éalñfelere feraçlóùdór melek görmek zÃhidlere iélÃĝ
(21) ãÃzñlere ġehÃdet kölelere1 ÃzÃdlóùdór ve zindÃn ehline
[6b] (1) ùurtólmaù Ňazñzlere selÃmet kÃfirlere islÃmlóùdór
(2) òbn-i Sñrñn Ùder kim her kim tačrí teŇÃlÃyó görse ol kiġi
(3) cennete yaùón ve lÃyóùdór ãuĝĝadan éalÃĝ olup ãanñ ola
(4) ve ceçennem ŇaļÃbóndan emñn ola eger kÃfir görse ñmÃna
(5) gele eger fÃsóù görse tevbe ve tevfñù bula eger žÃlim ve žÃlim ùÃÓñ
(6) görse žulminden fÃriã ola eger bazirgÃn görse eline
(7) çelÃl mÃl gire eger faùñr görse ãanñ ola ve bu rüňyÃyó

ϭ
ϯϳ
(8) görilen memlekete çağm ve belÃ gelmeye ve Ňadl vedÃd ve bereket
(9) ve dÃňim rÃçat ola her kim düġünde feriġte görse
(10) ol kiġinič eline mÃl gire oãló ve ùózó çoù ola ve ol
(11) rüňyÃyó görilen memleket ucuzlóù ve niŇmeti çoù ola
(12) her kim düġünde CebrÃňilŇaleyhi’s-selÃmó görse ol kiġi
(13) murÃdóna Ùriġe ve cümle iġi ÃsÃn1 olup ŇÃlim ola eger
(14) MñkÃňñlŇaleyhi’s-selÃmó görse ol kiġinič mÃló çoù
(15) ola eger òsrÃfñl Ňaleyhi’s-selÃmó görse Ňömri uzun ola
(16) eger aãzóna ĝĭr ĩutmuġ görse ol vilÃyetič vÃlñsi
(17)ŇÃdil ve ŇibÃdÃt ve ĩÃŇat ehlñ ola eger ŇAzrÃňil Ňaleyhi’s-
(18) selÃmó tebessüm Ùder görse ol kimsenič mevtñ ñmÃn ve
(19) ġehÃdet ve saŇÃdetle ola eger ãaľabnÃk görse ol
(20) kiġinič ölümi düġ var ve tevbesiz ola eger ŇazrÃňil Ňaleyhi’s-selÃmó
(21) cÃnón alur görseŇömri uzun ola eger ŇazrÃil'e
[7a] (1) selÃm vÙrir görse ol-kiġi iki cihÃn belÃsóndan
(2) emñn ola her kim düġünde feriġtehleri yÙre iner görse
(3) veyÃ göke çóùar görse kÃfirler maùhĭr ola her kim düġünde
(4) róÓvÃn görse cümle Ãfetlerden emñn ola raçmet ve beġÃret
2
(5)
(6) her kim düġünde peyãamberimiz Muçammed Ňaleyhi’s-selÃmó görse iki

ϭ
zĂǌŵĂĚĂǇĂŶůŦƔǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
Ϯ
ƵŵĞƌƐƵƌĞƐŝ͕ϳϯ͘ĂǇĞƚ
ϯϴ
(7) cihÃnda Ňazñz olup her ne iġe ġürĭŇ Ùderse éayr ile
(8) fetç ola ve ol ġehrič ahÃlñsi dÃňimÃ óĝlÃç ve éayr
(9) üzere olup ġÃdlóù ve beġÃret ve ŇadÃlet ĩÃhir
(10) ola eger ãam ve ãuĝĝalu ise ùurtóla yoésĭl
(11) ise ãanñ ola ve her ne ümid Ùderse eline gire
(12) ãurbetde ise selÃmet vaĩanóna gele eger kÃfir ise
(13) ñmÃna gele eger éavfló ise éavfóndan ùurtóla eger
(14) melik ise ülkesi ziyÃde olup düġmÃnóna žafer
(15) bula ve ol vilÃyete belÃ ve Ãfet gelmeye ve sekenesi
1
(16) dÃňimÃ ġÃd ve mübeġġer ola
2
(17) peyãamber Ňaleyhi’s-selÃmóč vechi saŇadetlerini
(18) maçzĭn görse ol ġehrič ùavmñ ÓelÃlet üzere ola
(19) tevbe ùólalar éóġm ve ãuĝĝadan emñn olalar eger Âdem
(20)Ňaleyhi’s-selÃmó görse zÃhid ve muttaùñ olup duÃŇsó
(21) ve tevbesi maùbĭl ola eger fÃsóù ise žulm ü mÃŇĝiyet
[7b] (1) yečiğe eger ðbrÃhim Ňaleyhi’s-selÃmñ görse tačrñ teŇÃlÃ
(2) andan éoğnĭd ola ve üzerine niŇmet ve raçmet ùapusó
(3) açñlup vaùti éoğ geçe eger ðsmaŇñl Ňaleyhi’s-selÃmñ
(4) görse æaù emrñne mutñŇ olup fenÃ iğlerden fÃriã
(5) ola eger ðsçaù Ňaleyhi’s-selÃmñ görse žÃlim

ϭ
ŶďŝǇĂƐƵƌĞƐŝ͕ϭϬϳĂǇĞƚ
Ϯ
ŶďŝǇĂƐƵƌĞƐŝ͕ϭϬϳ͘ĂǇĞƚĚĞǀĂŵŦ
ϯϵ
(6) düğmenler ol kiğiye musallaĩ olalar baŇde anlara ãÃlib
(7) gelüp ùahr eyleye eger ĜÃliçŇaleyhi’s-selÃmñ görse
(8) düğmÃnñ fitneye giriftÃr baŇde éalÃĝ ola eger YaŇùĭb
(9)Ňaleyhi’s-selÃmñ görse Allahü teŇÃlÃ çaľretleri ača çoù
(10) oãullar vÙrüp ancaù bir oãlñ ùasÃvet ve ãuĝĝalñ
(11) olup baŇde yine ãuĝĝadan ùurtñlup ol kiği Ňizzet
(12) bula eger ZekeriyyÃ Ňaleyhi’s-selÃmñ görse ĩoãacak evladñ
(13) yağaya ve duŇÃsñ müstecÃb ola eger Yaçya Ňaleyhi’s-selÃmñ
(14) görse ĩÃŇat ve ŇibÃdet ehlñ ola ve Ãfetlerden
(15) ve günÃhlardan emñn ola eger Yĭnus Ňaleyhi’s-selÃmñ
(16) görse Ňacele bir iğ iğleyüp ol sebebden ĩarlñù
(17) ve zindÃna düğüp æaù teŇÃlÃ'ya duÃŇ ve niyÃz sebebiyle
(18) éalÃĝ ola eger Eyyĭb Ňaleyhi’s-selÃmñ görse
(19) renc ü miçnetlü ola ehli éasta ve bñçÃre olup
(20) baŇdehü ğifÃ bula eger SüleymÃn Ňaleyhi’s-selÃmñ
(21) görse vezñrlik ululuù bula æaù teŇÃlÃ ol kiğiye
[8a] (1) devlet vÙre ve çoù zaman taét-ñ çükĭmetinde ola
(2) bir sebeble mülki elinden gidüp yine eline gire cin
(3) ve perñ ğerrinden emñn ola Mĭsñ Ňaleyhi’s-selÃmñ görse
(4) düğmÃnñna žafer bulup ğerrinden emñn ola eger
(5)Ňðsa Ňaleyhi’s-selÃmñ görse her iği mübÃrek olup
(6) evladñ ĩoãa ve düğmÃnñna ãÃlib ola dünyÃ ve Ãéiret

ϰϬ
(7) maŇmĭr ola eger rüňyÃsñnda Ňarğüňr-raçmÃnñ görse
(8) beyne’l-aùrÃnñ ve emğÃl ļñùadr olup her merÃmñ
(9) çÃĝñl olup maùĝĭdñna nÃňil ola eger kürsñ'yi
(10) görse Ňadl ü inĝÃf ve ğeref üŇizzet ü mertebe
(11) ve vilÃyet bula eger kürsñ üzerinde kendüyi oturur
(12) görmek dÃreynde Ňazñz olup göčlünde ne merÃmi
(13) varsa çÃĝñl ola eger kendüyi kürsñden iner görse
(14) manĝñbñndan Ňazl ola eger düğünde göklerič ùapusñnñ
(15) açñlmñğ görse ol kiğiye dünyÃda mÃl ùapularñ
(16) açñla hñç bir ğeye içtiyÃcñ ùalmaya eger göke
(17) çñùsa ve yÙre inse belÃlara ve miçnete dĭçÃr ola
(18) dördünci bÃb
(19) her kim düğünde levç-i maçfĭž görse Ňilmullah ögrene
(20) her kim düğünde güneğ görse devlet ve Ňizzet bula
(21) eger güneği kendüye secde Ùder görse ol kiğiye
[8b] (1) devlet Ùriğüp raçÃt bula ve ĝÃçibi niŇmet ola
(2) ve eger rüzigÃrñ ĩopraù ve ĩoz ile ùarñğñù
(3) eser görse ol vilÃyete ŇaļÃb ve ÃfÃt Ùriğe
(4) eger bÃd-i ĝabÃyñ eser görse devlet ve nuĝretdir eger
(5) éafñf rüzigÃr eser görse ğÃâlñù ve ğifÃdñr
(6) bÃd-i ğimÃlñ eser görse rÃçat ve ùayãudan ùurtñlmaù
(7) ve çoù niŇmet bulmaùdir eger bÃd-i cenĭb eser görse

ϰϭ
(8) ãÃyet éayñrludur ve ãamdan ùurtñlmaùdñr eger yaãmur yaãar
(9) görse eline çelÃl mÃl gire eger gök gürlemek
(10) ve yñldñrñm ve yaãmur vaùti yel ve havÃ ùaranlñãñ cümlesini
(11) berÃber görse ol vilÃyete üç dürlü musñbet gele yaŇnñ
(12) ĩÃŇĭn ve fücňe ve ùaçĩ gele eger buluĩ görse ve bunuč
(13) arùasñna biner görse ulu devlet bula dünyÃ ve Ãéiret çÃceti
(14) revÃ ola ve eger bir ğÃh veyÃ vÃlñ eliyle1 buluĩ pÃrelese
(15) ve yÃéĭd ĩutsa Ňilm ü çikmet ögrenüp ŇÃlim ola
(16) beğinci bÃb
(17) eger düğünde dečiz görse ve dečizden acó ĝu
(18) içse ùul ve éalÃyñù eline gire eger mÃň-i cÃrñ ve leļñļden
(19) berrÃù ĝu içse ol kiği maùĝĭdñna Ùriğe
(20) ve mÃl ve niŇmeti çoù ola eger kendüyi ĝu içinde görse
(21) ùayãudan ùurtñla eger içer görse eline çelÃl mÃl
[9a] (1) gire eger ĝusuz çay görse çaccñ ğerñfe Ňazñmet Ùde
(2) eger kendüyi ĝuya ãarù olmuğ görse eger ol ĝu
(3) daéó berrÃù ve laĩñf ise niŇmet içine ãarù ola ve eger
(4) bulanñù ise eline çarÃm mÃl gire eger çavľ
(5) görse ãanñ ve ŇÃlim ola eger çavľdan ĝu içse
(6) ãanñ ve dñndÃr olup cümle iġi ÃsÃn ola eger büyük
(7) ñrmaãa düğse ve çñùmaãñ ùaĝd eylese çñùamasa

ϭ
zĂǌŵĂĚĂ͚ĞůŝǇĞ͛
ϰϮ
(8) eceli yaùñn gelmiğ ola ve eger kendüyi gemi içinde görse
(9) ol gemi kenara çñùsa cümle ãam ve ùasÃvetden éalÃĝ
1
(10) ola
(11) eger kendüyi gemi içinde ve gemiyi ùavñ bir yerde ĩurur yÃ ĝu
(12) üzerinde olup da rüzigÃrsiz yürimez görse ol
(13) ãuĝĝa içinde ùalup cümle iği baãlana eger ol gemiden
(14) çñùar görse ãuĝĝadan feraç bula eger manĝñbñndan
(15) maŇzĭl ise yine manĝñbñna vÃsñl ola ve faùñr ise
(16) ãanñ ola ve evlÃdñ dünyÃya gele ve eger düğünde ùuyu
(17) görse ĝÃçibi Ňilm olup ãanñ ola egerçi kendüyi
(18) éendeùe düğmüğ görse düğmÃn ğerrine uãrÃya
(19) ĝaùñnmaù gerekdir eger ùuyudan ĝu çeküp içse
(20) bir ŇÃlim ve yÃçĭd bir ãanñden fÃňide göre ve merzĭù ola
(21) eger ĝuda yñùansa cümle ãuĝĝadan ùurtñla eger ùuyudan
[9b] (1) ĝu alsa defñne bula
(2) altñncñ bÃb
(3) eger bir kimse düğünde aydñnlñù görse dñni ùuvvet
(4) bulup cümle iğleri fetç ola eger ùaranlñù görse fñsùñ
(5) arta ĝaùñnmaù gerekdir eger ùaranlóùdan aydñnlñãa çñùsa
(6) ãamdan ùurtñla ve vÃlñlere yaùñn ola yÃéĭd yaùñn olanlardan

ϭ
ŶŬĞďƵƚƐƵƌĞƐŝ͕ϭϱ͘ĂǇĞƚ
ϰϯ
(7) menfaŇat göre eger düğünde çaùmaù Ãteği çñùar görse
(8) ùorùduklarñndan emñn ola ve her ne Ãrzĭ Ùderse çÃĝñl
(9) ola eger öküz görse eline mÃl gire eger Ãteğ yer
(10) görse yetñm mÃlñn yeye æaù teŇÃlÃ
1
buyurur
2
(11)
(12) eger düğünde Ãteğde bir ğey
(13) piğürürken görse laĩñf ĝoçbet ve çavÃdiğler iğide
(14) eger kendüyi Ãteğ maçallinde görse vÃlñ ve Ãmirlerden ziyÃn
(15) görüp éavf ĩÃrñ ola eger çoù Ãteğ ve tütün görse
(16)Ňilm ü çikmet ögrene ve hediyye bula eger éÃnesine Ãteğ
(17) iĝÃbet Ùtmiğ görse muĝñbete uãraya ve çarÃm mÃl
(18) bula eger Ãteğ ile bir yerini yaùar görse mÃlñnñč zekÃtñn
3
(19) vÙrmemiğ olup Ãéiretde ŇaļÃbñnñ çeke
4
(20)
5
(21) kendüyi Ãteğ içinde
[10a] (1) içinde görse pÃdiğÃhdan veya ľÃbiĩden elem Ùriğe

ϭ
EŝƐĂƐƵƌĞƐŝ͕ϭϬ͘ĂǇĞƚ
Ϯ
EŝƐĂƐƵƌĞƐŝ͕ϭϬ͘ĂǇĞƚĚĞǀĂŵŦ
ϯ
dĞƵďĞƐƵƌĞƐŝ͕ϯϱ͘ĂǇĞƚ
ϰ
dĞƵďĞƐƵƌĞƐŝ͕ϯϱ͘ĂǇĞƚĚĞǀĂŵŦ
ϱ
dĞƵďĞƐƵƌĞƐŝ͕ϯϱ͘ĂǇĞƚĚĞǀĂŵŦ
ϰϰ
(2) eger bir yerden Ãteğ çñùar görse ve alup bir yere göçmek
(3) ve belÃdñr eger elinde bir ğemŇa ĩutsa ve ğemŇa yaùsa
(4) ol kiği mücerred ise güzel Ňavret ala eger Ňavret ise
(5) güzel ere vara eger zevci var ise evlÃdñ ola
(6) eger ãurbetde ise vaĩanñna vara faùñr ise ãanñ ola
(7) bazirgÃn ise menfaŇat göre manĝñb ĝÃçibi ise manĝñbñ
(8) arta eger ğehirde ve evinde ise ùandñl nÃr görse ol
(9) ğehrič vÃlñsi ve çÃkimi ŇÃdil ve ŇÃlimleri ŇÃbid ve ahÃlñsi
(10) emñn ola ve bu rüňyÃyñ gören Ãdem ğÃd ü niŇmet bula
(11) yedinci bÃb
(12) her kim kendüyi ĩaã üstünde görse cemñŇ merÃmñna nÃňil ola
(13) ĩaãdan ağaãñ iner görse manĝñbñndan Ňazl ola eger
(14) yüksek tepe görse yÃ çñùsa yÃ üstünde otursa
(15) mÃl ve ùuvvet bula eger kendüyi tenhÃ yerde görse yÃ yoluni
(16) yaċñlsa ùasÃvet uãraya tenhÃ yơrden geçer görse belalardan
(17) emñn ola eger ùum görse meğaùùatle mÃl bula eger ĩağ
(18) ve ĩopraù görse pÃdiğÃhdan yÃ bir ulu kimse yedinden
(19) eline mÃl gire dñvÃr görse yÃ yapsa veyÃ maŇmĭr yHr
(20) görse ŇÃlñ ola dñvÃr yñùñlsa yÃ dñvÃrñ éarÃb görse
(21) elinden mÃlñ gide eger éÃnesini cedñd görse yÃ yapsa
[10b] (1) iğleri ÃsÃn olup niŇmet ve devlet bula eger yñùñlñyor
(2) görse tñz muĝñbet gele eger bir ĩaãdan bir ĩaãa sóçrar
ϰϱ
(3) görse bir manĝñbdan bir manĝñba Ùriğe
(4) sekizinci bÃb
(5) her kim düğünde mescid ve cÃmiŇ görse ve yÃ içine girse
(6)ŇÃbid ve ãanñ ola namÃz ùñlsa hep iğleri maùbĭl olup
(7) maùĝĭdi çÃĝñl ola mescid binÃň Ùtse ol memleket vücĭhinič
(8) çÃlleri eyü ola göre kim ĝaçñn yolar dñni ùuvvetlü ola
(9) eger namÃz ùñlup miçrÃba arùasñn vÙrse cemñŇ Ãfetden emñn
1
(10) olup maĩlĭbine vÃĝñl ola
2
(11) eger cemÃŇatle cÃmiŇe gitse bekÃr ise
(12) güzel éÃtĭn ala ve miçrÃbe yol Ùtse evlÃdó ola eger
(13) mescide mĭm ve ùandñl yaùsa evladñ ŇÃlim ve ĝÃliç ola
(14) maçfil ve menÃre görse yÃ taŇmñr Ùtse rütbesi artup
(15) merÃmine vÃĝñl ola eger menÃre yñùñlursa ol ğehrič vücĭh
(16) ve vÃlñsinič iği fenÃ olup ve ahÃlñnič dñnine ľaŇf gele
(17) ĩokuzuncñ bÃb
(18) ğehristÃn ve ùalŇa ve çiĝÃr ve serÃy ve bĭstÃn ve çamÃm ve dükkÃn
(19) ve ĝofa nerdbÃn köğk dolÃb tennĭr görmek sekiz vech üzerine
(20) taŇbir olunur éĭb-i ãulÃm ve evlÃd ve éayñrlñ Ňavret ve éoğ ile
(21) taŇyñğ ve ululñù ve ğÃdlñù ve ùuvvet ve gözinič nĭri ziyÃde
[11a] (1) olmaùdór her kim düġünde bostÃn görse ve yÃéĭd

ϭ
ŝŶƐƵƌĞƐŝ͕ϭϴ͘ĂǇĞƚ
Ϯ
ŝŶƐƵƌĞƐŝ͕ϭϴ͘ĂǇĞƚĚĞǀĂŵŦ
ϰϲ
(2) yemiġin yese zengñn Ňavret alup rÃçat üzre ola
(3) serÃy görmek daéó sekiz vech üzere taŇbñr olunur mÃl
(4) ve emñnlik ve éoġluù ile taŇayyüġ ve vilÃyet ve ġÃâlóù ve ùuvvet
(5) ve cümle iġi ÃsÃn olup çÃĝól olmaùdór eger kendüyi
(6) serÃyda zamÃnó éoġ geçüp ululóù ve niŇmet bula köġk
(7) görmek serÃy görmek gibi taŇbir olunur serÃy ve köġk
(8) üstünde oĩurmaù maĩlĭbóna Ùriġmekdir eger ĝu oluãó
(9) görse ve yÃ andan ĝu içse bir ĩarafdan eline mÃl gire
(10) nerdbÃn görse yÃ üzerine çóùsa rütbesi ziyÃde ola
(11) eger dükkÃnda otursa niŇmete Ùriġüp maùbĭl ŇÃlem ola
(12) eger kendüyi çamÃmda görse ãuĝĝaya uãraya eger
(13) ãusl Ùtse borcundan éalÃĝ ola eger çamÃmóč ĝuyó
(14) ziyÃde ĝócaù görse éasta ola eger Ňólóù görse iġleri
(15) fetç ola eger degirmen mertebesi ŇÃlñ ola eger
(16) degirmende un ögütse bir büyük ļÃt ĩarafóndan mÃl gele eger
(17) degirmen taŇmñr eylese ulu kiġiye éiļmet Ùdüp rÃçat
(18) ola eger degirmenič ĩaġónó ùóróù görse degirmen ĝÃçibinič
(19) eceli yaùón ola eger ĝofa görse ŇÃlñ éÃne ĝÃçibi ola
(20) dehlñz görse çarÃm mÃl bula bĭstÃn dolÃbó görse
(21) çazñnedÃr ola eger dolÃbó ĝusuz görse çazñnedÃróč
[11b] (1) eceli yaùón ola eger tennĭri yñùñlmñğ veyÃ vñrÃn görse
(2) ol kiği ğerre uãraya eger tennĭrde ekmek piğirüp yese

ϰϳ
(3) rñzù ùapusñ açñla eger ğehir görse iŇtiùÃdó dürüst
(4) ve geçinmesi eyü ola eger kendüyi ğehir içinde görse
(5) dñni ùavñ olup cümle maùĝĭdñna nÃŇil ve düğmanñ maùhĭr
(6) ola eger ğehrič bazirgÃnlarñyla ol ğehri ĩolağur görse
(7) ol ğehr ahÃlñsinden eline mÃl gire ùalŇa görmek daéó
(8) ğehristÃn taŇbñri gibidir eger kendüyi çiĝÃrda
(9) görse düğmÃnñna ãÃlib ola kerpiç görmek yÃ kesmek
(10) mÃl cemŇ Ùtmekle taŇbñr olunur kiremñd ãuĝĝadñr
(11) eger ĝusuz ùuyu görse Ãbdestine ihtimÃm Ùde
(12) onuncñ bÃb
(13) misk Ňĭd Ňanber kÃfīr zaŇferÃn gül ve gül ĝuyu ve éoğ
(14) ùoùulñ yaã görmek eyü éaber ve meclisi Ňilmi ve iŇtiùadñ pÃk
(15) ola her kim düğünde misk ve Ňanber görse veyÃ ĝatun
(16) alsa eger ĝÃçibi rüňyÃ mücerred ise teňehhül Ùde ve ŇÃlim
(17) ise maùĝĭdñna nÃŇil ola ve ùul ve éalÃyóù eline gire
(18) ve mÃl cemŇ Ùde ve éoğ çaber ile mesrĭr ola eger yaãlar
(19) sürünse éayñrlñdñr eger zaŇferÃn görse Ňazñz ola
(20) zaŇferÃnlu ĩaŇÃm yese sevine kÃfĭr görmek pek eyüdür
(21)Ňīd aãacñ görse ãanñ ola gül görse veyÃ dÙvğirse
[12a] (1) vaùti ise zamanñ éoğ geçüp maùĝĭdñna nÃňil ola
(2) ve éayñr éaberler iğidüp sevine eger vaùti degil ise
(3) bir miùdÃr éasta olup baŇde eyü ola eger ùñrmñzó
ϰϴ
(4) gül görse éayli altun eline gire beyÃľ gül görse
(5) eline gümüğ gire ĝarñ gül görse éasta ola sünbül
(6) ve ùaranfil ve zeytĭn bunlaró görse ãanñ ve muŇteberdir
(7) on birinci bÃb
(8) iétiyÃr ve genc ve ùöle ve cÃriye görmekdir eger düğünde
(9) iétiyÃr Ãdem görse ve éÃnesine girüp ĝelÃm vÙrse
(10) yÃ erdince yürise devlet bula ve eger genc Ãdemñ iétiyÃr görse
(11) ľaŇñflikdir ve eger köle görse yÃéĭd ĝatun alsa
1
(12) veyÃ bulsa mesrĭr ola
(13) her kim zencñ görse veya ĝatun alsa éayr ve bereket bulup
2
(14) düğmÃnñna ãÃlib ola
(15) eger o zencñ güler yüzli ise eyüdür eger çirkñn yüzli
(16 ) ve yÃ ľaŇif olsa ãam ve ãuĝĝa Ùriğe eger süd emer
3
(17) oãlÃn görse sevine
(18) eger ùñz görse eyü degildir eger kendü yanñnda bir oãlÃn
(19) görse ãuĝĝadan éalÃĝ ola güzel yüzli oãlÃn
(20) görmek feriğte ve beğÃret ile taŇbñr olunur çirkñn oãlÃn
(21) görmek ãamdñr Ňavret görmek dünyÃdñr eger Ňavret alsa
[12b] (1) ve yÃéĭd Ňavret kendüye bir ğey vÙrse dünyÃ ile meğgul

ϭ
^ĂĨĨĂƚƐƵƌĞƐŝ͕ϭϬϭ͘ĂǇĞƚ
Ϯ
ZƌĂŚŵĂŶƐƵƌĞƐŝ͕ϳϬ͘ĂǇĞƚ
ϯ
DĞƌǇĞŵƐƵƌĞƐŝ͕ϳ͘ĂǇĞƚ
ϰϵ
(2) ola zñnetlü ve güler yüzli Ňavret görse zengñn ola
(3) eger çirkñn yüzli Ňavret veyÃ ùñz görse faùñr ola
(4) eger kÃfire Ňavret görse çarÃm mÃl ola
(5) on ikinci bÃb
(6) her kim rüňyÃsñnda ĝu ile yñùansa ãamdan éalÃĝ ola
(7) ve her ne maùĝĭdi var ise çÃĝñl ola eger teyemmüm Ùtse
(8) belÃlardan emñn olup çÃceti revÃ ola eger Ãbdest alsa
(9) her ümñdine Ùriğe eger ĝadaùa vÙrse ŇÃlim ise Ňilmi
(10) arta vÃlñ ise milki ve rifŇati arta bazirgÃn ise
(11) ticÃreti ziyÃde ola eger faùñr ise zengñn ola
(12) on üçünci bÃb
(13) her kim rüňyÃsñnda ùÃÓñ görse çükm ĝÃçibi ola
(14) ùÃÓñ güzel yüzli ise Allah andan éoğnĭd ola eger
1
(15) çirkñn yüzli ise fenÃdñr
(16) éatñb imÃm ve müeļļin ve ŇulemÃ görse Ňizzetñ mÃlñ ve mertebesi
(17) arta meğhĭr ola eger ãamlu ve éastalñùlu görse menhiyyÃt
(18) iğleye ve eger iki ĩarafñ berÃber ĩartñlur terÃzĭ görse
(19) ol ğehrič vÃlñsi ŇadÃlet üzere ola eger terÃzĭ ùñrñlsa
(20) ùÃÓñ vefÃt Ùde eger terÃzĭnič bir köğesi ùñrñlsa
(21) ùÃÓñ çaù üzere çükm eylemeye eger kendüyi éuĩbe oùur

ϭ
ZĂ͛ĚƐƵƌĞƐŝ͕ϰϭ͘ĂǇĞƚ
ϱϬ
[13a] (1) görse ehlñ ise ĝalÃç bula eger düğünde miçrÃbe
(2) veyÃ minbere çñùsa eger ehlñ ise pÃdiğÃha sevgüli
(3) ola eger ehlñ degil ise kendüye ľarar gelecek
(4) sözler söyleye eger deve ve ùoyun boãÃzlasa ùullar
(5) ve cÃriyeler ÃzÃd Ùtmege iğÃretdir
(6) ve eger borclu ise borcundan éalÃĝ ola
(7) ve zengñn ola eger çacca niyyet Ùtdi ise naĝñb ola
(8) éasta ise ğifÃ bula eger boãÃzladñãñ ùurbÃndan
(9) bir ğey alsa yalan söyleye ve iŇtiùÃdñ bozñla eger
(10) bir éasta ùurbÃn içün ùoyun boãazlar görse
(11) eceli yaùón ola ammÃ bir Ňalñ ùurbÃn eyleye
(12) on dördünci bÃb
(13) her kim düğünde ùalem görse ziyÃde ulu ola eger
(14) devÃt görse ŇñyÃl ve evlÃdñ çoù olup mÃldÃr
(15) ola eger ùalemden görse zengñnlik ve ululñùdñr zengñn
(16)Ňavret ala eger muĝçaf görse merÃmine nÃňil ola eger
(17) muĝçaf-ñ ğerñf bulsa yÃ birisi vÙrse ŇÃlim ãanñ ola
1
(18) ve ĝÃçibi çükm ve ŇadÃlet Ùde
2
(19) eger muĝçaf-ñ ğerñfi ĩutsa
(20) muŇteùid ve ŇÃbid ola eger buyuruldi görse pÃdiğÃh ĩarafñndan

ϭ
&ąƚŦƌƐƵƌĞƐŝ͕ϯϮ͘ĂǇĞƚ
Ϯ
&ąƚŦƌƐƵƌĞƐŝ͕ϯϮ͘ĂǇĞƚĚĞǀĂŵŦ
ϱϭ
(21 ) müjdeler vardñr eger üzerine mürekkeb dökilür görse ziyÃna
[13b] (1) uãraye eger yazñcó ise rñzùó güç eline gire
(2) on beğinci bÃb
(3) her kim düğünde bir çoù Ãdemler görse kim zñnetlü elbise
(4) giyerler dÃňima mesrĭr ola ve ĩaraf-ñ pÃdiğÃhiden ümmñdine
(5) nÃňil ola eger ĝaçñnñ uzun görse eyüdür eger
(6) bağñnñ yñùanmñğ görse düğmÃnñna ãÃlib ola eger ol kiği
(7) ĝaçñnñ kesmek ŇÃdeti olup keļÃlik rüňyÃsñnda görse
(8) eyü degildir bu rüňyÃyñ Ňavret görse zevcñ vefÃt
(9) Ùde yÃéĭd boğana her kim ĝaùalñnñ yolunmuğ görse
(10) ve yÃéĭd kendüsi yolsa ùorùdñãñndan emñn olup
(11) çÃceti revÃ ola eger ĝaùalñn aù görse duÃŇsñ ùabĭl
(12) ola eger pek uzun görse ŇÃlñ ola eger
(13) göbegine ùadar uzamñğ görse ùomğusuna nažar
(14) eyleye eger bu rüňyÃyñ gören yigid ise mirÃğ ĩarñùiyle
(15) eline mÃl gire eger ĝaùalñnda ùñl eksilmiğ
(16) görse rÃçatsñz ve mÃlñ telef ola eger iki ayagñnñ
(17) tüyli görse ùarñndağlarñ ve oãullarñ çoù ola
(18) eger kendüyi çoù tüylü görse bir oãlu olup
(19) ziyÃde çürmetlü ola eger ĩamarlarñn görse ana ve bÃbÃ
(20) mÃlñyla ùuvvet bula eger kendi ùarnñndan et ve deri
(21) çñùarsa zengñn ola eger bir kimsenič yüregin

ϱϮ
<$5',0&,0(7ø1
[4aK] (1) taŇbir
(2) tuçfetü’l
(3) haļÃ
(4) her zaman-ki bir kimse rüňyÃ göre bu kitÃba nažar Ùde eger éayór
(5) ve ġer maŇlĭm ola ġek ĩutmaya ayóč evvelki gün düġi bir
(6) éayór éaber gelüp ġÃdlóãa ve sevinmege çükm Ùder ayóč ikinci
(7) güni düġi üç günden ĝočra Ňažñm ġÃâlóãa çükm Ùder
(8) ayóč üçünci güni düġi yamandór ĝadaùa vÙrmege çükm Ùder
(9) ayóč dördünci güni düġi mÃl ve niŇmete çükm Ùder ayóč
(10) beġinci güni düġi seferde mÃl ü niŇmete ve merÃm çÃĝól
(11) olmaãa çükm Ùder ayóč altóncó güni düġi rÃçile çükm Ùder
(12) ayóč yedinci güni düġi ãavãÃya çükm Ùder ayóč sekizinci
(13) güni düġi ãÃňib nesne eline gire sevinmege çükm
(14) Ùder ayóč ĩoùuzuncó güni düġi sevinmege çükm
(15) Ùder ayóč onuncó güni düġ yavó ùólónmóġ nesne bulunmaãa
(16) ve ġÃdlóãa çükm Ùder on birinci güni düġi ne éayra
(17) ne ġerre çükm Ùder ayóč on ikinci güni düġi beġÃret
(18) ve niŇmetler ile sevinmege çükm Ùder ayóč on üçünci güni
(19) düġi eyü degildir ĝadaùa vÙrmek ile çükm Ùder ayóč
ϱϯ
(20) on dördünci güni düġi bir aydan ĝočra éayórló éaber
(21) iġidüp sevinmege çükm Ùder ayóč on beġinci
(22) güni düġi daéó éaber iġidüp sevinmege delÃlet Ùder
(23) ayič on altóncó güni düġi dost ölümüne veyÃ ùayãuya
(24) ve ãuĝĝaya çükm Ùder ayóč on yedinci güni düġi
(25) yine mÃl ve niŇmet ve rÃçatlóãa çükm Ùder ayóč
(26) on sekizinci güni düġi beġÃret olup
(27) ġÃdlóãa çükm Ùder ayóč on ĩoùuzuncó
(28) güni düġi yamandór ĝadaùa vÙrmege çükm Ùder
(29) ayóč yigirminci güni düġi riyÃsete
(30) yÃ bir ulu kiġiye dost olmaãa
(31) çükm Ùder ayóč yigirmi birinci güni
(32) düġi büyüklige delÃlet Ùder
(33) ayóč yigirmi ikinci güni düġi
(34) (…)
[4bK] (1) kendü ùavmlerine sevinmege çükm
(2) Ùder ayóč yigirmi üçünci güni düġi
(3) ùorùudur çaļer Ùtmege çükm Ùder ayóč yigirmi
(4) dördünci güni düġi yavlaù perñġÃn olup
(5) melÃlete çükm Ùder ayóč yigirmi beġinci güni
(6) düġi Ňažim sevinmege çükm Ùder ayóč yigirmi altóncó güni
(7) düġi bolluù mübÃrekdir Ňazñzlige çükm Ùder

ϱϰ
(8) ayóč yigirmi yedinci güni düġi gÃňibden sevinmege beġÃret
(9) Ùder ayóč yigirmi sekizinci güni düġi sevinmege ġÃd
(10) ayóč yigirmi ĩokuzunci güni düġi ùaróġóùdór çaļer Ùde
(11) ayóč otuzóncó güni görilen düġ bir sevgili dost
(12) yüzine bakup sevinmege ve ġÃdlóga çükm Ùder
(13) TAŇBðR-NÂME-ò TUèFETÜҘ’L- MÜLĬK
(14-16)
(17) ammÃ baŇdü merçĭm ve maãfĭr SaŇñd Ġerĝad-ó
(18) ilÃ raçmetiňllÃhi TeŇÃlÃ Sebsinan bir gün ĩob eyledi 2
(19) muŇabbirleri ve çÃkimleri ùatóna oùutdó ve buyurdó
(20) benim içün bir taŇbñr-nÃme kitÃbó taĝnñf
(21) eyleyin ki muétaĝar ola ve kitÃbeti az ola
(22) fÃňidesi çoù ola dÙdi anlar daéó bir ùaç gün mühlet
(23) alup bu iki kitÃbdan derc eylediler biri òbrÃhim
(24) KirmÃnñ’ničdir biri Muçammed òbn-i Sñrñn'ičdir pes bu iki kitÃbdan
(25) muétaĝar ve muùayyed kitÃb cem' Ùdüp ùaleme götürdiler ve bu nüséa
(26) tuéfetüňl- mülĭk dÙyü ad ùoydólar andan ol emñr ùatóna

ϭ
ƵĂ
Ϯ
<ĞůŝŵĞŶĞƚŽůŵĂŵĂŬůĂďŝƌůŝŬƚĞ͕ƚŽƉůĂĚŦŽůŵĂƐŦŐĞƌĞŬƚŝŒŝŶĚĞŬĂŶĂĂƚŐĞƚŝƌĚŝŬ
ϱϱ
(27) iletdiler ve oùudólar ol pÃdiġÃha éoġ gelüp ol
(28) ŇÃlimlere éilŇat vÙrdiler ve bilgil ki dört Ňilmi ciçÃnda Ňazñz
(29) evvel Ňilm-i dñndir ğÃnñ Ňilm-i edebdir ğÃliğ Ňilm-i ĩóbbdór rÃbiŇ
(30) Ňilmi taŇbñrdir ve peyãamberimiz Muçammed Ňaleyhi'ĝ-ĝelatü ve es-selÃmóč
(31) yÃranlaró daéó dörtdür yoló-daéó dört faĝóldór
(32) her kim ciçÃndadór ača bir taŇbñr kitÃbó gerekdir sevenler
(33) çaùùónda kim æaù teŇÃlÃ buyurdi resĭl Ňaleyhi's-selÃm
(34) vaçy inmemiġdi her ne kim söylerdi düġünde
(35) görüp söylerdi éaberde gelmiġdir ki æaù teŇÃlÃ
(36) yüz yigirmi dört bič peyãamber yaratdó ve üçyüz on
(37) üç mürseli var idi bunlar düġlerinde görüp
(38) ümmetlerine éaber vÙrirlerdi ve bilgil kim düġ gördü
(39) çaùdór ŇÃùól kiġi baétlóù ve bed-baétlóù eserin
[5aK] (1) düġde binüp farù Ùder ve bu kitÃb daéó
(2) altmóġ bÃb üzerine tertñb olundó ve bÃblaróč
(3) muŇayyen ùóldóù tÃ kim oùuyanlar tñz fehm Ùdeler
(4) ve muŇabbirlere gečiġ ola ve bileler kim ùanãó bÃbdadór
(5) isteye ve her kim oùuya muĝannifine ve yazana duÃŇ
(6) ùóla ve daéó maŇlĭm ola ki beni Ãdem endñġesiz olmaz
(7) ol-vaùit kim yata lÃ-cerem muéÃlif düġler görür
(8) imdi bilmek gerek düġlerde ùaç dürlü düġler vardór ve
(9) her birini nice taŇbñr ùólmaù gerek anlaró bir bir ġerç Ùdelim
ϱϲ
(10) inġÃllah teŇÃlÃ kitÃbó taŇbñr oluna imdi bilgil-kim
(11) ĩoãró düġ üç dürlüdür bu vechle taŇbñr olunur evvelki
(12) tebġñr düġidir ikinci taçrñr düġidir üçünci ilhÃm
(13) düġidir ammÃ tebġñr düġi oldur ki æaù teŇÃlÃ bir feriġteh
(14) yaratmóġdór ol feriġteh levç-i maçfĭža müvekkel ùólónmóġdór
(15) ol feriġte melekü'r-rüňyÃ dÙrler her ne kim beni Ãdeme Ùriġe
(16) éayrdan ve ġerden ol feriġteh Allahü teŇÃlÃ fermÃniyle düġünde
(17) gösterir imdi her ùaçan kim bir kiġiye dünyÃdan ve Ãéiretden
(18) beġÃret Ùriġe æaù teŇÃlÃ ol melekü'r-rüňyÃya buyurur kim
(19) ol kiġiye bir beġÃret göstere çünkim göre vÃcib
(20) ola kim ĝadaùa vÙrüp æaù teŇÃlÃya yalvara
(21) tÃ kim niŇmetler ile ĩoù ola
(22 ) ammÃ taçrñr düġi oldur ki æaù teŇÃlÃ melekü'r-rüňyÃya
(23) buyurur ki falan kiġiye bir ùorùunclu düġ göster kim ol kiġi
(24) günÃhlaróna tövbe Ùdüp maŇsiyetden órÃù ola ammÃ ilhÃm
(25) düġi oldur ki æaù teŇÃlÃ melekü'r-rüňyÃya buyurur kim falan kiġiye
(26) bir rüňyÃ göster kim dünyÃda her ne var bñzÃr ola yüzin çaùùa
(27) ĩuta dÃňim isteye bu düġ peyãamberlerindir ve bu düġi çoù
(28) görürlerdi ammÃ yalan düġ daéó üç dürlüdür evvelki
(29) Ňillet düġidir ikinci aÓãÃğ açlÃm düġidir üçünci

ϭ
7ďƌĂŚŝŵƐƵƌĞƐŝ͕ϳ͘ĂǇĞƚ
ϱϳ
(30) himmet düġidir ammÃ Ňillet düġi oldur ki bir kiġinič
(31) bir aãrósó olur hemÃnda yatup muéÃlif düġ görür
(32) ača iŇtibÃr olunmaz ammÃ aÓãÃğu açlÃm düġi
(33) oldur ki ġeyĩÃnó ola ĝabÃç çammama gitmek
(34) ñcÃb Ùder ača daéó iŇtibÃr olmaz ammÃ himmet
(35) düġi oldur ki gündüz fikrinde ne var ise
(36) gÙce düġünde anó görürse aĝlÃ taŇbñr
(37) olunmaz ammÃ düġler dürlü dürlüdür nice
(38) taŇbñr olunur bildirelim ammÃ sulĩÃnlara
(39) vezñrlere beglere ammÃ sulĩÃnlara
(40) resÃ ola
[5bK] (1) taŇbñr olanlaróč düġi ãÃlibdir raŇiyyet
(2) düġlerinden anóčçü-nkim æaù teŇÃlÃ anlaró
(3) üstün yaratdó ġecÃŇati ve heybeti ve Ňažameti
(4) dökeli éalùdan artóùdór ammÃ reňisler
(5) ve ùaÓñler ve muŇtedil ve müzekkñ düġleri
(6) sulĩÃnlar berÃber ola zñrÃ anlar dñnič direkleri
(7) ve Ňilmi ùur’Ãn ve taŇbñr oùurlar ve Ňamel idi
(8) ammÃ farù olan ÃzÃdlu düġi ùul düġünden
(9) ve er düġi Ňavret düġünden ve beg düġi yoùĝul
(10) düġünden farù ola ammÃ eġerrik ve bir Ňavret-ki ača çÃlet
(11) vÃùiŇ olmuġ ola anlaróč düġünüč aĝló yoùdur taŇbñr

ϱϴ
(12) olunmaya ve muŇabbirler ĝÃçibi ferÃset ola zñrÃ dürlü Ãdemler
(13) vardór ve dürlü dürlü düġler ve her biri bir vechile taŇbñr
(14) olmaù gerekdir ammÃ muŇabbirlerič her vakit-kim sÃňil adón ve atasó
(15) adón ĝorup bile sulĩÃn módór ãanñ midir yoésĭl midir
(16) ùul módór perñġÃn midir emñr midir cünĭn midir bunlaró bilmek
(17) ġarĩdór ĝormaù gerekdir ki nice yatmóġ andan ĝočra
(18) tačró'dan istiŇÃnet dileye baŇdehĭ taŇbñr ùóla ve daéó göre
(19) daéó ġarĩó vardór her ùaçan kim yatmaù dilese Ãbdest alup
(20) yata ve æaù teŇÃlÃyó yÃd Ùde ve peyãambere ĝalavat
(21) götüre ve bu duŇÃyó okuya
(22)
(28)
(29) andan ĝočra Tačró'dan meded dileye ve saã ùolóč
(30) üzerine yatup uyuya ta ki çer ne dürlü düġ
(31) ãÃňibden æaù teŇÃlÃyó yÃd Ùde eger düġ
(32) ĝadaùa vÙre baŇdehĭ düġi gören kiġi düġini birùaç gün
(33) dÙmeye ve birùaç kiġiler yanónda dÙmeye ve gün ĩoãarken

ϱϵ
(34) ve zevÃl vaùtinde ve gün batarken ve daéó düġmÃn yanónda
(35) deli ve maséara yanónda dÙmemek gerekdir eger eyü degil
(36) görmüġ ise Ãyete’l-kürsñ oùuya ve ellerič
(37) yüzine süre Ùde ilÃhñ gördigim düġi bača
(38) mübÃrek eyle eger eyü degil ise belÃsón benden
(39) dönder raçmetič çaùùó içün yÃ rabb deye ve birùaç
[6aK] (1) düġler vardór nice dürlü anóč taŇbñrin
(2) æaù teŇÃlÃ kendi buyurmóġlar göre kim bir kimseye
(3) oturmuġdur ùayãudan emñn ola
(4) ikinci göre kim urãan ile baãlamóġlar
(5) ve yÃéĭd elinde urãan var ol kiġinič ñmÃnó ùavñ
(6) ve dñni bütün ola
(7) göre kim sofrada oturmóġ hem ol sofradan nesne yer
(8) ol kiġinič rózùó çelÃl ola

ϭ
ŶŬĞďƵƚƐƵƌĞƐŝϭϱ͘ĂǇĞƚ
Ϯ
bƵ͛ĂƌĂƐƵƌĞƐŝϰϰ͘ĂǇĞƚ
ϲϬ
(9) eger bir gemi göre éayrdór ĝaãlóù göre
2
(10)
ve eger göre kim bir ùuyuya düġmüġ Ňavret
(11) elinden bir belÃya uãraya eger göre kim bir éurĭs vardór müňeļļin
(12) dost ĩutuna göre kim bir Ňažñm ùorùuda idi düġmanlaróna
(13) žafer bula göre kim bend-i zindÃndadór dñni ùuvvetlü ola göre kim
(14) ölüm ača ùarġu geldi tevbe ùólmak gerekdir eceli yaùóndór göre kim
(15) süriyle ùoyunlar vardór çÃceti revÃ ola eline çelÃl rózù
(16) girüp çaù yoluna ĝadaùa vÙre eger göre kim bir dili elindedir ĩamarlaró
(17) yorãun olmuġdur ol sene yaãmur çoù ola eger ùanósó çoù
(18) olursa ol yól niŇmet çoù ola eger dili ĝaróyaraù olursa
(19) ol yólda da ĝarulók ola ve eger göre kim
(20) ùurt ve arslÃn veyÃ yórtócó canavarlar ĝol
(21) ùoldan gelüp geçerler mübÃrekdir eger göre kim ùarãa ùarġuda
(22) aãac üstünde ùonmuġdur ača bir baġ öle ve dostlaróndan
(23) órÃù 3ola ve bu düġi gören kiġi mestĭr ola ki ača
(24) bir maŇĝiyet ġimden-gÙrü Ùriġmeye bÃb-ó evvel çikÃyetine geldik
(25) oùuyanlara ÃsÃn ola inġÃllahü teŇÃlÃ
(26) evvelki bÃb düġi delñlin ve taŇbñrin ùólmaù beyÃn
(27) Ùder düġünde aãac ve ĩaġ görmek ulu kiġilere

ϭ
DĂ͛ŝĚĞƐƵƌĞƐŝϭϭϰ͘ĂǇĞƚ
Ϯ
bƵ͛ĂƌĂƐƵƌĞƐŝϴϬ͘ĂǇĞƚ
ϯ
zĂǌŵĂůĂƌĚĂƵǌĂŬŬĞůŝŵĞƐŝ;ϒͿŐĂǇŶŝůĞǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
ϲϭ
(28) delñldir kim ol ġehirde yÃ ol vilÃyetde ulular ammÃ órÃù da
(29) olsa illÃ ĝu ayórór ve eger ğemer naŇlin ve ùón ve éalùa ve dürlü dürlü
(30) görmek ùavi Ňavretdir el ayaù göz ùulaù burun aãóz parmaù
(31) ļeker ve çayÃ ve ĩórnaù bunlaróč cemñŇsi farľónda1 delñldir etmek
(32) aãac yapraãó ĝamÃn bunlar daéó dükeli çelÃl mÃl bulmaãa
(33) delñldir ve Allahü aŇlem
(34) òkinci bÃb her düġi bilmek gerek
(35) ùanãósó ãÃlib ola bilgil-ki müslümÃnlar kÃfir
(36) düġünden ãÃlib ola ŇÃbidler düġi
(37) fÃsóùlar düġünden ãÃlib ola rivÃyetdir ki
(38) Muçammed ibn-i Sñrñn buyururlar kim bir kiġi Ùder
(39) düġümde eļÃn oùuyorum gördüm çacca
(40) ùurtólmaù
[6bK] (1) varórsón dÙdi diger bir kiġi gelüp ol
(2) düġü gördigini söyledi ača ayótdó-ki seni
(3) oãródór dÙyü ĩutarlar pes ġÃkirdÃnlaró dediler
(4) ki ey üstÃd bunlaróč ikisi bir dürlü
(5) görmiġlerdi niçün her biri bir vechi
(6) taŇbñr ùóldóù dÙdiler ol-daéó ayótdó
(7) pes taŇbñri çac ùóldóm anóč sñmÃsinde fÃrisler
(8) ŇalÃmeti var idi ol-kiġiye kim taŇbñr oãró

ϭ
zĂǌŵĂĚĂ;εͿǌĞůŚĂƌĨŝŝůĞǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
ϲϮ
(9) ùóldóm anóč yüzünde fÃsóùlar ŇalÃmeti var idi
(10) anóč-içün böyle taŇbñr bildim dedi
(11) üçünci bÃb bir kiġi æaù teŇÃlÃyó görse
(12) taŇbñr olunur evvel yÃrlóãane zühd Ňafv elbette
(13) emñn ola bir éayr anóč elinden gele kim ol éayr
(14) cehennemden ÃzÃd ola cennete vara mÃló ve Ňizzeti
(15) eger kÃfir ise ñmÃna gele sulĩÃn ise Ňadlñ arta
(16) yoésul ise ãanñ ola éasta ise ġifÃ bula
(17) görse maãfĭr ola feriġteh görmek ãÃyet
(18) dürlü taŇbðr olunur evvel raçmet bereket ve Ňadl ü
(19) mÃl ve devletlü oãlana delÃlet Ùder eger göre
(20) cÃnón alurdó ve yaéĭd cÃn vÙrir
(21) gerek eceli yaùón gelmiġdir göre
(22) ača selÃm vÙrdi iki cihÃnda Ňaļabdan emñn
(23) ehlñ ola peyãamber görmek on bir vech üzere
(24) evvel raçmet niŇmet rÃçat Ňizzet ve ġeref devlet
(25) ùuvvet ve eyülikdir iki cihÃnda Ňazñz ola göre
(26) ùalùmóġ ača éóġómla baùdó vÃcibdir ki günÃhlaróna
(27) göre kim éasta yÃ ľaŇñf yÃ ùayãulódór ol
(28) ľaŇñf ve nÃmeġrĭŇ iġler ile meġãĭl olur
(29) görse delñldir ki ol perde muĝñbet ola kim
(30) ziyÃret Ùderdi sulĩÃn ise éazñnesi
(31) mÃló arta uçmaù ĩoùuz dürlü taŇbñr olunur

ϲϯ
(32) ve sürĭrlóù rÃçatlóù emñnlik ĝÃliçliù
(33) çisÃb görmek altó vech üzere taŇbñr olunur
(34) ve menfaŇatsiz iġ ve ùaçĩlók ve yavuz çÃl ve ùayãu ve ãuĝĝe
(35) dir her kim ĩoãrólóãa çisÃb Ùtse iki cihÃnda
(36) Ňazñz ve muçterem ola ve ŇaļÃbdan emñn ola her kim
(37) düġünde bir nesne yer görse üç dürlü taŇbñr
(38) olunur evvel ãam endĭh yavuzlóù her kim Ňarġó aŇzamó görse
(39) beġ dürlü taŇbñr olunur evvel salĩanat ve riyÃset
[7aK] (1) ve niŇmet ve el ĩutmaùdór rütbesi rütbeyi
(2) ŇÃlñ olup ululóù bula artóù mertebeye
(3) Ùriġe cemñŇ éalÃňiù anóč çükminde ola
(4) dördünci bÃb her kim düġünde güneġi görse
(5) ĩoùuz dürlü taŇbñr olunur evvelÃ ululóù ve beylik
(6) ve imÃmlóù ve reňñslik ve ùÃÓñliù ve ŇÃlimlik ve müeļļinlik
(7) ŇadÃletdir her kim düġünde ayó görse on üç vech üzere
(8) taŇbñr olunur evvel pÃdiġÃh ve reňñs ve nedñm ve ġerñf ùul
(9) ve ùaravaġ ve bÃĩól iġ müfñd ana ata oãul ùózdór her kim
(10) düġünde ay görse Ňavret ala Ňavret görse göčli diledigi
(11) ere vara oãló ve ùózó ola görse kim ay anóč altóndadór yÃ
(12) evindedir eger beg ise begligi arta faùñr ise ãanñ ola ãarñb
(13) ise selÃmet ile vaĩanóna gelüp ümñdine ere merÃmó oãlan
(14) ise oãló ola ve merÃmó her ne ise eline ere ve niŇmeti çoù
ϲϰ
(15) ola her kim ay ĩutulmuġ görse ol kiġi ki aya
(16) menĝĭbdur ača bir éaĩar ola meger yine açóldóãón göre
(17) eger ay ve güneġi taãayyür Ùtmiġ görse ol muéÃĩara ola
(18) eger ayó ve güneġi éoġ görseler bu düġi
(19) görenič iġi eylikde ola eger yaman
(20) görseler yaman ola eger düġünde yóldóz görseler
(21) yóldóz ùaróndaġdór eger eyü görseler ùaróndaġóndan eylik
(22) göre eger yavuz görseler ùaróndaġóndan yavuzlóù bula
(23) beġinci bÃb dečiz órmaù ĝahrónc ve póčar1 beyÃnóndadór
(24) ĝu çóùarmaù pÃdiġÃhdan murÃdón bulmaùdór órmaù görmek
(25) ĝu içmek çelÃl mÃl eline gire eger aùar ĝu görse
(26) bazirgÃnlóù ve çac ùólmaù olur ùuró órmaù daéó çacc Ùtmek
(27) olur çeġme görmek çelÃl mÃldór ve ĝu içmek daéó böyledir
(28) ùuyudan veyÃ póčardan ĝu içmek ùamu belÃlardan ùurtulmaùdór
(29) ĝuya düġüp yine dükeli Ňameller ùurtulmaùdór ĝaãlóùla
(30) ĝuda yüzmek çelÃl mÃl eline girmekdir eger
(31) ĝu bulanóù ise çarÃm mÃl ola ammÃ
(32) raçmetle bula eger aùar ĝuya düġüp gÙrü
(33) selÃmete çóùmaù dükeli ãuĝĝadan emñn
(34) olmaùdór ĩuzlu ĝu içmek ãÃyet
(35) eyüdür berrÃù ĝuda yüzmek bir ulu
(36) kiġiden eline menĝub girmektdir

ϭ
zĂǌŵĂůĂƌĚĂ͚ďĞ͛ŚĂƌĨŝůĞǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
ϲϱ
(37) berrÃù ĝu içinde yüzüp ùurmaù
[7bK] (1) iġi eyü ola ve bir ulu iġ üzerinde
(2) ola eger ĝu içinde ãarù olsa
(3) çórĝ ve ãaflet ola ĝahrónc ùatónda
(4) ĩurmak bir menfaŇatli kiġiye yaùón
(5) olmaùdór eger ĝahróncdan ĝu içse
(6) bir ulu kiġiden menfaŇat göre ĝahróncóč
(7) ĝuyóna girmek Ňilme giriġmek ola gemiye
(8) girmek Ňayġ ve feraçlóùdór gemi içinde oĩura
(9) yÃ gemiden gÙrü çóùmaù cemŇñsi ùayãudan
(10) ùurtulmaùdór dirligi eyü ola yÃéĭd bir oãlan
(11) ĩoãa eger lÃyóù ise beglik eline gire yoésĭl görse
(12) pÃy ola oãul ve ùózó ola ve cümle maùĝĭdóna
(13) Ùriġe düġde gemi görmek ãÃyet eyüdür
(14) altóncó bÃb òbn-i Sñrñn Ùder düġde nĭr görmek
(15) müslümÃnlóù ve ĩoãrólóùdór ve hidÃyet yoldur žulmet
(16) görmek ùaranlóù küfrüdir ve azãunluùdór her kim kendüyi
(17) ùaranlóùda görse neŇuļubil-lah küfr içinde ùalmóġ
(18) eger ùaranlóùdan aydónlóãa çóùmóġ ise cemñŇ günÃhlaróna tevbe
(19) edüp éalÃĝ ola eger borcló görse borcóndan
(20) éalÃĝ ola od görmek borca éalÃĝ ola
(21) od görmek ĝavaġ ve fitne ve çarÃm mÃl ola

ϲϲ
(22) ele gire od yerin görse yetñm mÃlón
(23) od ile nesne piġürse ĝarulóù ola
(24) keleciler1 iġide görse kim bir eve od düġmüġ
(25) yanar ol evde ùató éastalóù ola ve dumanlu od
(26) görse ölüm ola ol ġehr yÃ vilÃyetden
(27) pÃzÃr içinde od yanar ol pÃzÃr ehlñ
(28) çoù yalan söyler müňminler çaùùónda taùĝñr eyleyeler
(29) göre kim bir ġehre od düġmüġ anlar
(30) el uzadup ùóra göre kim bir eve
(31) reňñsi ziyÃn göre ve çarÃmdan eline
(32) tütünsiz od görmek ùayãudan ùurtulmaãa
(33) ola daéó yÃd kiġi ĩanóùlóãó ola göre kim
(34) kendü eliyle od yandórór mÃló çoù
(35) ola göre kim órÃù yerde yanar
(36) ol Ňilm ü çikmet ola göre kim kendü
(37) evine od düġmiġ yanar ol kiġi
(38) bir musñbete uãrar ammÃ ĩutuġmadóù od
[8aK] (1) çarÃm mÃldan çóùmóġ zekÃt ola
(2) meġŇale yandórmaù ùorùudan emñn olmaùdór
(3) ġemŇa ve ĩaã görmek pÃdiġÃhlóù ve ululuùdur

ϭ
ϲϳ
(4) ve hidÃyet mÃl iġi olmaãa delñldir eger bir ulu
(5) er görse serÃyónda yÃ elinde ġemŇa ve çerÃã
(6) görse oãló ĩoãa eger mücerrede ise evlenüp
(7) müteselsil ola ãarñb ise ĝaãlóùla vaĩanóna
(8) gide göre kim ġehrinde veyÃ maçallesinde çerÃã vardór
(9) yanar ol ġehrič pÃdiġÃhó ġöyle çükm Ùde Ňadl
(10) ü inĝÃf ve ġerñŇató ĩoãró yüridüp dñni ùavñ
(11) ola göre kim ĝaùaló uzatmóġ ol kiġinič éalù
(12) içinde çürmeti ziyÃde ola göre kim baġónóč ùóló
(13) uzamóġdór ol kiġiye oda girmek ùorùulur ise
(14) düġer sergerdÃn olur göre kim cümle ùóllaró artardó
(15) borcó varsa edÃ edüp éalÃĝ ola görse kim
(16) vücüdunda uyuz Ňilleti vardór mÃl artóùlóãó ola ammÃ
(17) yalčóz göčli dar ola Allahü aŇlem
(18) yedinci bÃb ġeyé òbrÃhim KirmÃnñ Ùder ĩaã
(19) görmek pÃdiġÃhlóùdór düġmÃna žafer bula
(20) göre kim bir ĩaã üzerinde ĩurdó
(21) pÃdiġÃha yaùón ola ulu mertebeye Ùriġe göre ki
(22) ĩoãró ĩaãa çóùardó ùayãudan ùurtóla ve ululóãa
(23) Ùriġe eger ĩaãdan aġaãa inerse hemÃn ululóãa
(24) delÃlet ve yüce yerler görmek mÃl ve menfaŇatdir düġünde
(25) ùĭm ve kirec ve kerbñc görse çelÃl mÃl ola kim bir
(26) birincilere Ùriġe dili endñġeli Ňavret sebebinden

ϲϴ
(27) ola dñvÃr görse ululóù ve mertebe ve çelÃl mÃl ola
(28) eger eski dñvÃr göre kim gÙrü ve iŇmÃr ùólur ululóãó
(29) artmaùdór eski dñvÃr yóùólmaù cemŇñsi ùayãudan
(30) ùurtulmaù ola Allahü aŇlem
(31) sekizinci bÃb düġünde ġehr ve çiĝÃr görmek
(32) er ü dñn ve ùuvvet eyülik ve evalik olur ĩÃhir
(33) iġleri Ňayn olur göre kim bir ġehirdedir
(34) ñmÃnó ùavñ olup düġmanlaróna žafer
(35) bula göre kim ġehirden çóùtó
(36) çareminden çóùar göre kim
(37) ġehirde yÃ yolda bir ŇimÃret eylerdi
(38) düġman ġerrinden emñn olup merÃmó
(39) çÃĝól ola eger bu ļikr
(40) devlet
[8bK] (1) olananlaró göre kim éarÃb Ùder
(2) yavuzdur çaĝór ŇimÃret ùólmaù
(3) düġmanlaróna žafer bulmaùdór ùalŇa
(4) çiĝÃr borc bunlaróč taŇbñri daéó
(5) ġehri çaĝóró gibidir düġde yük
(6) görmek ùuvvet emñnlik ola göre kim
(7) cumŇa mescidñ éarÃb olmuġ ùÃÓñ
(8) yÃ reňñs éarÃb ola göre kim cumŇa mescidde

ϲϵ
(9) namÃz ùólurdó bir eyü iġ iġleye uçmaùlóùdór
(10) göre kim mescidde namÃz ùólóyordó eyü iġ
(11) ùólup eline çelÃl mÃl girüp éayór ve berekete
(12) Ùriġe göre kim mescidde yazardó
(13) uçmaùlóùdór göre kim mescide girdi
(14) belÃlardan emñn ola ve rózùó ziyÃde ola minber
(15) veyÃ minÃreye çóùsa eger ehlñ ise eyüdür çürmet
(16) ve ululuù bula eger ehlñ degilse éalÃňiù içine
(17) rüsvÃy ola minber ve minÃre kim sulĩÃn ve reňñs
(18) minber ve minÃrenič yapmaùlóãó taŇbñrič hemÃn üzerine
(19) çóùmaùlóù gibidir dükkÃn görmek eyüdür ve dü਎enlikdir
(20) va’llÃhu ÃŇlem bi’ĝ-ĝavÃb
(21) ĩoùuzuncó bÃb òbn-i Sñrñn
(22) ev görmek mÃllu Ňavret ala eger Ňavret görse
(23) mÃllu ere vara oãlÃn ümñd Ùderse oãlÃn
(24) ĩoãura göre kim evi gič olmuġ ulu mertebeye
(25) Ùre mücerred ise Ňavret ala Ňavret ise Ùre
(26) vara göre kim çÃrdaùda oturmuġ
(27) mertebeye Ùriġe düġünde eger uzun köġk
(28) görse mÃló ve çürmeti arta düġde köġk görmek
(29) serÃy görmek pÃy-ó Ňavretdir il vilÃyet
(30) eger serÃy köġk ay ùarÃnlóãónda görseler
(31) öleler ve muŇabbiri çased Ùdip andan ĝočra

ϳϬ
(32) Ùtmek gerek görse kim nerdbÃndan çóùardó ača
(33) meger ü çñle Ùdeler göre kim evine nerdbÃn
(34) ùurdó ulu mertebeye Ùriġe çamÃm içinde
(35) ĩurmaù ùayãulu olmaù ola göre kim çamÃmda
(36) ãusl Ùtdi ãam ve endñġesi gider göre kim çamÃma
(37) girdi borca gire göre kim çamÃm otu süründi
(38) bir yandan ùól gitdi bir pÃre ùaldó borclarón
(39) kimisi ödeye ve kimi ùala göre kim bÃã bÃãçe
[9aK] (1) içinde yürür ùul éalÃňiù olup ġÃâlóù
(2) ve rÃçatlóù devlet ve saŇÃdet bula göre kim
(3) degirmene girmiġ bir ulu kiġiden menfaŇat bula
(4) degirmen saéÃvetdir göre kim degirmen éarÃb olmuġ
(5) ùaçĩlóù ola taÃŇm ĩÃrlóãó ola eger maĩbaé
(6) görse Ňavret ala eger ev ùapusun görse bir evič
(7) ketéüdÃsó ola ev ùapusin éarÃb görse ketéüdÃya
(8) ziyÃn ola ev ùapusun ŇimÃret görse anóč ĝaãlóãó ola
(9) onuncó bÃb ġöyle Ùder ki düġünde éoġ ùoùular
(10) yayólsa ġÃd ü çurrem ola ve eline çelÃl mÃl gire ve éoġ éaber
(11) iġidüp sevine fi’l-cümle eyü ùoùular feraçlóãa delÃletdir
(12) küçük bÃã görse ġñrn boylu Ňavretdir çirkñn bÃã
(13) görse ãalñž Ňavretdir ve fÃsóù ola badem bÃãó görse
(14) ol daéó eyü Ňavrete delÃletdir fi’l-cümle eyü ĩatlu yÃã eylige
ϳϭ
(15) delÃletdir meger ki ĩaÃŇm içinde göreler eyüdür ve yavuz ùoùular
(16) ùayãu ve ãuĝĝa ve ãam ve endñġe olur
(17) on birinci bÃb òbn-i Sñrñn Ùder düġüde pñrler
(18) görmek devlet ve saŇÃdet ola yigitler görmek
(19) ŇadÃvet ola baŇžólar dÙrler eyü éaber ola
(20) ùóz ve Ňavret görse Ňömrü uzun ola yigit
(21) Ňavret görse dñrlik ola ùaró ve ùoca görmek yaġó
(22) uzun olmaãa delÃletdir göre kim bir Ňavret öldürdi
(23) bir ùózóč ùózlóãónó ala ùul görmek ġÃdlóù ola ùaravaġ
(24) görmek düġman üzerine žafer bulmaùdór éayór berekÃt
(25) ata ve ana görmek reçÃt ve maãfiret cümle éalÃyókóč ġefkati
(26) anóč üzerine ola oãlancóùlar görmek eyü éaber ġÃâlóù ola
(27) on ikinci bÃb Ġeyé òbrÃhñm KirmÃnñ Ùder ãusl
(28) Ùtmek ùayãudan éalÃĝ ola ve borcuni ödeye ve endñġelerden
(29) ve belÃlardan emñn ola Ãbdest alur görmek
(30) kavñ ve çÃceti1 revÃ ola göre kim namaz
(31) ùólurdó ñmÃnó pek muçkem ola rükĭŇ
(32) ve sücĭd Ùtmek ĩačró'ya yaùón olmaù
[9bK] (1) çÃĝól ola meġŇarü’l-çarÃmda
(2) ĩurmuġdur iki cihÃnda cümle
(3) merÃmó çÃĝól ola mñne pÃzÃróna

ϭ
͚,Ğ͛ŚĂƌĨŝŶŽŬƚĂůŦǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
ϳϮ
(4) girmek ġÃâlóù emñnlikdir ĩavÃf
(5) ùólmaù dñni ùuvvetlü ola kÃŇbe görmek
(6) çürmet bula sürĭrlik ola Muçammed òbn-i
(7) Sñrñn Ùder her kim düġünde kÃŇbe-i ġerñf
(8) ortasónda namÃz ùólsa ve kÃŇbe ziyÃret
(9) Ùtse belÃlardan emñn olmaùdór zemzem ĝuyini
(10) içmek ùóyÃmet güni ĝusuzlóùdan emñn ola
(11) göre ĝafÃ ile merve ortasónda görse ĩavÃf
(12) ùólur mestÃnlóãó tamÃm ola göre kim ĝafÃ'dan merve'ye
(13) yürür ŇÃùóbeti éayr ola ve soč nefesde æaù teŇÃlÃ
(14) ġehÃdet ğevÃbón vÙre düġünde ĝadaùa vÙrmek
(15) ġÃâlóãódór ve dñn aŇlÃlóãódór göre kim yÃ gelse
(16) namÃz ùólsa eger ehl-i ĝalÃç ise çacca gider
(17) eger ehl-i fesÃd ise óĝlÃçó çÃl Ùde görse
(18) ùÃmet getürmek rÃçatliù ve emñnlik ola zekÃt vÙrmek
(19) çacca varmaãa iġÃretdir
(20) on üçünci bÃb Ùderler kim ùaÓñ
(21) éaĩñb imÃm ve faùih ve müeļļin görmek
(22) ĝÃçibi ĝalÃç ehlñ ise mÃl ve rÃçató ola eger
(23) fesÃd ise zindÃn zaçmet belÃlar ola çekñm göre
(24) renc ve zaçmet belÃlar ola böyle görmek ve bir éasta
(25) evine çekñm geldigin görse ĝaãlóù bula ol düġ
(26) gören ĝaã ise ĝabórlu ola eger ùapÃn terÃzĭ ve ölçen
ϳϯ
(27) görse tamÃm eksiksiz ölçidir ol ġehrič ùaÓñ
(28) ġerñaŇtó ĩoãrí göre eger yavuz gñr olanlaróč eksikligin
(29) görseler ġerñaŇtóč eksikligine delÃlet Ùder eger
(30) bunlaróč ľóddón görseler ùÃÓñnič ölümine delalet
(31) Ùder va’llÃhu ÃŇlem bi’ĝ-ĝavÃb
(32) on dördünci bÃb Muçammed ibn-i Sñrñn Ùder muĝçaf-ó
(33) ġerñf görmek mñrÃğ ve çelÃl mÃl eline
(34) gire devÃt görmek çelÃl Ňavret dilemek
(35) ola ùalem görmek edeb ve çikmet ögrenmek ola
(36) ùalemdan görmek meġhĭr Ňavret almaù ola
(37) bir nÃme görmek éayr iġe baġlamaù ola ve eylik
(38) ĩutmaù ola mürekkeb görmek eyüdirlik ve eyü ùazanc
(39) ola göre kim ĩonuna mürekkeb döküldi
[10aK] (1) ača bir ziyÃn Ùriġe yÃ borcló ise borclerin
(2) ödeye ve çoġlóù göre eger mürekkeb igit
(3) ĩonuna dökülse menfaŇat rÃçat ola mühre göre
(4) eyü aélÃùló éÃtĭn ala
(5) on beġinci bÃb her kim çoù çoù
(6) Ãdemler ve yeġil ve kórmózó ĩonlar giyer görse
(7) ġÃdlóùdór düġünde bir kiġi baġónó elinde
(8) görse kim kesilmiġ ĩutar ululuùdur göre kim
(9) kiġinič baġónó kesmiġler teninden ayru yatór anóč ùavmi

ϳϰ
(10) arasónda ayrólóù düġer göre kim baġónó elinde ĩutar eline
(11) peġñn aùçe gire göre kim kendü baġónóč yÃ bir kiġinič
(12) baġón kesmiġler elbette ol kiġi bir belÃya Ùriġe göre kim
(13) bir kiġinič baġónó ùórarlardó ol kiġi ùayãudan ve ãuĝĝadan
(14) emñn ola göre kim ĝaùalón ùazórlardó ača bir ziyÃn ola
(15) velñ éalù içinde çürmetli ola göre kim bir kiġinič
(16) kendünič baġóna yaã dökerlerdi eyü söz iġidüp
(17) sevine göre kim ùulaù göre éoġ éaber gören
(18) Ňavret yÃ ùóz eline gire düġünde göz görse mesrĭrlóùdór
(19) eger burun görse mücerred mertebe bula eger düġünde
(20) ön diġlerini düġmüġ görse ača bir musñbet Ùriġe
(21) emcek görse Ňizzet ve çürmet bula el görmek ùaróndaġlardór
(22) ve ortaùlóùdór ayaù görmek Ňavret ve sefer mÃl ùazanmaùdór
(23) yüz görmek Ňavret mekridir arùa görmek ùuvvet ùaróndaġ
(24) ola ùarón görmek Ňilm ü çikmet ola sičir görmek
(25) mÃl olur omuz görmek ùĭvvet olur el parmaùlarin
(26) görmek oãul olur ĩórnaù görmek daéó ùĭvvet ola
(27) diġ etlerin görse éÃne çalùón çoãala bóyóù görse ùóz
(28) éalÃyóù ü ùavl ala balãam bóraùmaù yalan söze iġaretdir
(29) daéó borc ödemek ve ùayãudan ùurtulmaù ola göre kim
(30) aãzó ùoyùu revÃ olmuġ ola rĭzñ ĩar ola deri
(31) (…) sükĭn her ne kim ùarón içindedir çelÃl mÃl olur
(32) ĝaùalónó uzun görmek ùayãu muĝñbet ola

ϳϱ
(33) göre kim ĝaçón yolupdur dñni
(34) ùuvvetlü ola ve peyãamberič ġerñŇatóč yerine
(35) getüreler baãórsaù görmek mÃl
(36) ve evlÃddór daéó ehlibeyt ļeker çayÃ
(37) görmek oãul ve ùóz olur ehl-i sünnet
(38) olur ünğa görmek Ňabidlik
(39) éÃdim feriġteh olur
(40) iġleri
[10bK] (1) on altóncó bÃb
(2) Ġeyé òbrÃhim KirmÃnñ Ùder her kim
(3) düġünde kendüyi taét üzerinde
(4) görse mertebesi yüce olur taét
(5) ve kürsñ görmek Ňazñzlikdir ve ġerefdir
(6) muŇabbirler Ùder kim düġünde ĩoãró
(7) aãaç görmek ŇimÃret eylemek olur
(8) kürsñ görmek münÃfóùlóùdór ùapu görmek
(9) dñrlikdir kilñd görmek ùuvvet ola ġÃdórvÃn görmek
(10) yaġó uzun ola Ňömri içinde mertebe bula
(11) çÃli görse kim yerde ĩururdó düġmÃnón Ňizzetlik
(12) göre ve Ňömrñ noùĝÃn ola ĝandóù görmek
(13) éizmetkÃrlaró ve ùolluùcólaró ola meyéÃne görse Ňizz

ϳϲ
(14) ola ùufl görse ùaçĩlóù ola ve ululuù ve çürmet
(15) ola ĩÃr yer çóùmaù ãamdan feraç ola eger çadór
(16) görse ĝÃliç ise ululuù ola fÃsóù ise
(17) bend zindÃn ola ùózól eğvÃb yaŇnñ gömlek giymek
(18) uĝló Ňavret ala ĝaró giymek düġmÃna žafer ola
(19) aù gömlek ve giysi ve giymek eyüdir Ňavretlere renk
(20) olursa eyüdir eger düġünde il almaãa
(21) lÃyók ise éoġdur ammÃ kim lÃyók degilse
(22) bend-i zindÃn ve ãuĝĝadór serÃy perde çadór görmek
(23) pÃdiġahlóù Ňizzet ve mertebe bula Allahü aŇlem
(24) on yedinci bÃb
(25) Ùderler kim düġünde ùazãan görmek Ňavretdir
(26) eger Ňavret göre bir ere vara eger tennĭr ve
(27) ocaù görse ol éÃnenič büyük kimsesi
(28) ola eger kömür görse çarÃm mÃl ola daéó ĝavaġ
(29) Ùtmek delñldir eger tütün görse muĝñbet
(30) ve ãuĝĝa ola ol evde tütün oluġa
(31) ùayãu ve muĝñbet ola eger tennĭr görse
(32) serÃy ehlinič artmaùlóãó içün devlet ve saŇÃdet
(33) ola Allahü aŇlem
(34) on sekizinci bÃb
(35) her kim düġünde kendüyi yalóncaù
(36) görse eger ĝÃliç ise ùayãudan

ϳϳ
(37) ùurtulup menfaŇat bula eger fÃsóù
(38) ise tevbe ùóla kim éalù içinde
(39) rüsvÃy olmaya görse ki
[11aK] (1) rĭzigÃr bura ùopdó ol kimse
(2) bir belÃya uãraya kim Ňavret ġĭmlóãóndan
(3) yÃéĭd bÃĩól yere mÃló gide ve çoù
(4) ãuĝĝa çeke yÃéud bir ulu günah Ùde
(5) tevbe gerek kim çaù teŇÃla anó ol
(6) belÃdan ùurtara va’llÃhu ÃŇlem bi’ĝ-ĝavÃb
(7) on dokuzuncó bÃb
(8) Muçammed òbn- i Sñrñn Ùder bir kiġi düġünde ùan aldórsa
(9) ve aldóran Ãdem ĝÃliç ise iġi yüriye ve iġleri
(10) açólup cemñŇ ãamlardan ùurtólup feraç bula eger
(11) ĝÃliç degil ise seferde ol ùan aldóãó ùader
(12) elinden mÃló žÃyiŇ ola göre kim dükeli ùan
(13) aùdó hñç ùalmadó bilmiġ ola kim eceli yaùón gelmiġ
(14) ola eger ùan alócó ùoca olursa gerekdir
(15) yigitden manĝób ehline ùan aldórmaù gerekdir eger
(16) görse kim çacÃmet Ùtdirdi anóč çaùùónda yalan
(17) ĩanóùlóù vÙreler eger çacÃmet Ùtdiren er ise
(18) bir kiġi görse kim aŇžÃsónda bir dürlü aãró

ϳϴ
(19) belürdi ol-kiġi rÃçatlóù bula ve ãamdan
(20) ùurtóla mübÃrek ve Ňizzetlü ve ŇÃmile
(21) bir Ňavret ala eger görse kim vücĭdunda
(22) çóban çóùarsa mÃl ve niŇmet ola vücĭdunda
(23) ġiġ görmek Ňizzet ve devlet olup merÃmi
(24) çÃĝól olmaùdór eger görse kim bütün vücĭdi
(25) ġiġmiġdir mÃló arta ve merÃmi çÃĝól ola
(26) eger görse kim eli ve ayaãó ve yÃéĭd aŇžÃsóndan
(27) biri noùĝÃn olmuġdur ferzendleri ve merÃmi çÃĝól
(28) ola eger düġünde žekerin yoãun görse mÃl
(29) ve niŇmeti artup her merÃmi çÃĝól ola görse ki
(30) teninde ùól evvelkinden ziyÃdedir oãul merÃmón
(31) görse gerekdir ammÃ Ãdem baġón eksik
(32) görmek ziyÃn ve ľararlóùdór
(33) yigirminci bÃb
(34) ġöyle Ùderler kim bir kiġi
(35) görse kim pñr olmuġdur müġkil
(36) iġleri açóla kÃró çoù ola
(37) çiçek çóùarmaù daéó buča
(38) delñldir ve eger görse ki
(39) yÃbÃna varmaù çöl seyr Ùder
(40) eceli
ϳϵ
[11bK] (1) belÃdan ùurtóla eger görse kim
(2) Ãdem yÃ ĩavar tersi aldó delñldir ki
(3) çelÃl ola eger görse kim teãavvut
(4) Ùderdi yaŇnñ çarblóù Ùderdi ùayãudan
(5) ùurtóla göre kim eğvÃbóna
(6) necs ĩoldó eline çarÃm mÃl gire
(7) çarblóù eylemek yoésullara bÃblóùdór
(8) ĝayrulara ġifÃdór cümle éalùóč ŇiyÃllaróna
(9) nafaùa ola seféÃne görmek çoù mÃl
(10) bulmaùdór müstedÃm görmek yaramaz éazñnedir
(11) eger göre kim sidügi kendi tenine
(12) bulaġdó bir yerden eline çarÃm mÃl gire
(13) ve anó nafaùa Ùdine muŇabbirler Ùderler kim
(14) sidügi silmek dervñġ kiġiyi ãanñ ve ĝabr
(15) Ãdemñ ĝaã Ùder eger keçi ve ùoyun tersi görse
(16) çelÃl mÃldór eger göre kim yalanurdó
(17) anóč üzerine yaramaz söz Ùderler ve nÃéoġ
(18) éaberler söylerler eger görse kim bir ĩavar
(19) ùuyruãón ĩutmuġdór anóč yÃrÃnlaró éoġ ola
(20) görese kim Ňavretič ĝaùaló bitmiġdir
(21) anóč aĝla evladó olmaya eger
(22) var ise daéó nihÃn ola Allahü aŇlem

ϴϬ
(23) yigirmi birinci bÃb muŇabbirler Ùderler kim
(24) aãaç görmek ol vilÃyetde bir ulu kiġi ola
(25) eger görse kim aãacó kesdiler yÃéĭd ĝindirdiler
(26) ol ulu kiġiye manĝób Ùriġe görse kim
(27) aãaç gögermiġ mÃl ve menfaŇat ola göre kim
(28) aãaç ùurumuġ münÃfóùlóù ola aãacóč yapraãón
(29) görmek bir yerden menfaŇat yetiġe eger düġünde
(30) yemiġ görse vaùtinde eyüdür vaùitsiz görse kim
(31) yÙrse ol kiġiye zaçmet Ùriġe ve lÃkin yemiġin
(32) aùón ve ùarasón görmek birdir göre kim
(33) yemiġ yerdi çarÃm mÃl sebebinden zaçmet vÙreler
(34) éurmÃ1 aãacón görse eyüdür ve cemñŇ aãaçlardan
(35) éurmÃ yerdi menfaŇat bula zeytĭn aãacón
(36) görmek laĩñf ĩabŇ Ãdem ola göre kim
(37) ekġi yerdi çarÃm mÃl ve yÃéĭd ġehristÃn
(38) ola ĩatlu nÃr yemek eyüdür ekġiden
[12aK] (1) òbn-i Sñrñn Ùder nÃr yemek beglere
(2) velÃyetdir daéó bÃzirgÃnlara on iki
(3) bič dirhem ola ikinciye çoù naéñl ola
(4) yoésullara yüz dirhem ola aù ve ùara üzüm
(5) dökeli vaùtinde mÃl ve menfaŇat ola ùuró

ϭ
zĂǌŵĂůĂƌĚĂ͚ŚƵƌŵĂ͛ŬĞůŝŵĞƐŝŶŽŬƚĂƐŦǌǇĂǌŦůŵŦƔƚŦƌ
ϴϭ
(6) ve alaca üzüm manĝób ve mÃl olur birinciye
(7) muŇabbirler Ùderler daéó yemiġ ãuĝĝa ve ùayãudur
(8) sirke görmek çelÃl mÃldór zaçmetle eline gire
(9) eger vaktinde görse mÃl ve menfaŇat ola eger éazÃn
(10) görse vaùtinde éuĝĭmet ve cenk ola eger zerdali
(11) görse vaùtinde eyüdür ĝočra görmek ĝarulóù
(12) ola eger düġünde ùara ùara ùavun görse vaùtinde
(13) rĭzdur ĝaró ùavun görse sayrulóù ola
(14) görse kim incir yerdi iġledigi iġe peġñmÃn ola
(15) ve bir nice muŇabbirler Ùderler çelÃl mÃl ola elma
(16) aãacó görmek ġerñf kiġidir ayva aãacó görmek
(17) himmetlü kiġilere nisbetlüdür ayva yemek sefer oãul
(18) ve sayrulóùdór raĩb görmek çelÃl mÃldór zeytĭn
(19) aãacó görmek ùayãudur görse kim
(20) serÃyónda ve ya bÃãçesinde zeytĭn aãacó
(21) bitmiġdir ol kiġinič oãló ĩoãa ve ol oãuldan
(22) çoù éayr ve kerÃmet göre éóyÃr ve bÃdincÃn görmek
(23) ġÃdlóù ve Ňayġ ü ĩarabdór ve buz iġe peġñmÃn
(24) olmaùdór armud ĩatlusó görmek çelÃl mÃldór ùófaŇ
(25) görmek éoġ sözler ve éoġ éaberler ola limon aãacó
(26) görmek yavuz sözler yavuz éaberler ola ùabaù görmek
(27) ĩabñbler ola görse ki evinde yÃ bÃãçesinde ùabaù bitmiġ
(28) eger éasta ise ġifÃ bula ve hem-daéó büyükligi arta

ϴϮ
(29) fi’l-cümle ùabaù görmek çekñmlere delÃlet Ùder her
(30) dertlü kiġi düġünde ùabaù görse yÃ piġirüp
(31) yese köle ise ÃzÃd ùayãulu ise éalÃĝ ola
(32) eger ġeftÃlñ görse yÃ yese ĩatlu ise mÃl
(33) ve ãulÃm ola eger ekġi ise renc ve miçnet
(34) ola eger ùara’ĩut yese eline ùózól
(35) altun gire eger aùĩut yese
(36) yÃ görse eline aù aùçe gire
(37) ve mÃlló kiġiler ile muĝÃhib ola
(38) eger fóndóù yese çarÃm mÃl ola
(39) ve yÃçĭd
[12bK] (1) ve eger anda yemek pÃk tenlü kiġi
(2) ola eger ceviz aãacó görse ùul
(3) ve halÃyók olur eger ceviz görse
(4) ceviz bir Ňacemñ kiġidir badem aãacó
(5) bir ãarñb kiġidir ve gizlü
(6) mÃl olur ve eyü kiġilerden ola
(7) ve éĭb ĝĭretlü ve fÃňidelü Ňilm ola
(8) Ňavret feslikan görmek raçÃt ve ġÃâlóù
(9) ola üvez aãacó görse yaġó uzun ola gül
(10) görmek ùul sözlü kiġi ola yüzi ãamlu kiġi ola
ϴϯ
(11) dostluãa yÃr olmaya buãday görmek çelÃl
(12) mÃl ola lÃkin emeklü ola un görmek çelÃl mÃl olur
(13) ve ucuzlóù ola ve Muçammed òbn-i Sñrñn Ùder ucuzlóù
(14) ġöyle ĩursun bir eyü menfaŇate Ùriġe ve rózùó
(15) ziyÃde ola ve umdiãi yerden eline mÃl gire
(16) arpa görmek çelÃl mÃldór ekincilik Ùtmek çaù
(17) teŇÃlaya tevekkül Ùtmek olur yÙre çift
(18) ùoġmaù çelÃl mÃl ola buãday baġlarón
(19) görmek oãul ve ömür uzunlóãó ola
(20) ve ucuzlóù ola éurmÃ bÃãlarón
(21) görmek nÃresñde dü ĝayrulóù
(22) ola birinc görmek çelÃl mÃl ola kim zahmetsiz
(23) ele gire noéĭd baùla mercimek nesne degildir bunlaróč
(24) ùurósón görmek baġóndan1 yekdir uruù görmek
(25) ĩayyibdir cevz-i hindñ görmek boya görmek çelÃl
(26) mÃldór ve ĝÃliç dñn ola ĩurunc görmek
(27) bir zñver kiġidir Ňĭd görmek bir laĩñf Ãdem olur
(28) her kim bÃãçesinde yÃ serÃyónda reyçÃn görse ġÃâlóù
(29) olur Ňavret ve ġÃdmÃnlóù olur
(30) yigirmi ikinci bÃb ġöyle Ùderler kim
(31) düġünde ekmek görmek çelÃl mÃl ve rózù olur
(32) ve artóù mÃl olur görse kim etmek ĩaãódórdó ucuzlóù

ϭ
ϴϰ
(33) ola düġünde Ãġ etmek görse yÃ yese
(34) niŇmetdir ve pÃdiġÃhlara ülke ve vilÃyetdir ve reňñslere
(35) menfaŇatdir bÃzirgÃne éayórdór ùul ve ùaravaġ
(36) ÃzÃdlóùdór düġünde ġeker bal éurmÃ ve çelvÃ
(37) ĩatlu nesneler görmek ve yemek mÃl ve niŇmet ve Ňilm
(38) ve edeb olur ekġiler görmek ve yemek ãam ola
(39) ve yüze güleciler ola nebÃt pekmez mÃl
[13aK] (1) ve menfaŇat ola
(2) yigirmi üçünci bÃb ġöyle Ùderler kim
(3) düġünde ĝoãan ve ĝarómsaù ve taraĩor
(4) ve bunlara bečzer her ne kim vardór aĝólsóz sözler
(5) ve yaramaz kiġiler ola ve kiġniġ ve kimyon
(6) ve fülfül ve dÃrçñn ve zencefñl ve bunlara mümÃğil nesne
(7) görmek çarÃm mÃl ola ve yavuz sözler ola
(8) ve ĩuz görmek aùçe ola ĝamÃn görmek çoù mÃl
(9) ve menfaŇat göre Allahü aŇlem
(10) yigirmi dördünci bÃb ġöyle Ùderler ki düġünde
(11) ĩatlu süd görse eline çelÃl mÃl gire ve peġñmÃnlóù
(12) ola görse ki envÃŇ ġerbetler dñn ùuvveti ola ve niŇmet
(13) bula görse ki ùófÃŇ içerdi rÃçat ve menfaŇat

ϴϱ
(14) bula görse ki ŇÃğĭr1 içerdi kendüyi esirgeye ãam
(15) ve ãuĝĝadór görse ki kendüyi esirikdir illÃ südci
(16) (…) dünyÃ iġine çarñĝ ola ve Ãéiret
(17) iġinde ãÃfil ola yoãurt içmek tevbe ùólmaù
(18) ola ùuĝmaù peġñmÃn ola daéó baãlu düġ gñr
(19) almaù ola ve fenÃ iġlerine tevbe ùólmaù ola
(20) ĩatló yoãurt görse yÃ yese çelÃl
(21) mÃl ola ekġi yoãurt çarÃm mÃl ola
(22) peġñmÃnlóãa delÃletdir Ãdem südi görse bir Ňavret
(23) sebebinden eline çelÃl mÃl gire at südi
(24) görse mÃl ve niŇmetlidir ve éoġ söz ve ululuù ve düġmanlaró
(25) üzerine žafer bulmaùdór arslan südin görse
(26) büyük ricÃlden ola ve düġmÃnóna žafer bula ayu südin
(27) görse mÃl ve menfaŇat ola it südin görse
(28) meger ve ŇadÃvet ve çñle ola ùaplan südi görse
(29) düġmanó ÃġikÃr ola ve düġmanó çeder ùólmaùdór bir kimsenič
(30) ùarnó geçse ùayãudan ùurtulmaùdór Ùderler vÙrdügin
(31) girü ve almaùdór eger ĝaró yaã görse ĩoãrólóãa
(32) ĩanóùlóù vÙrmek ve düġman üzerine žafer bula
(33) ve emeksiz eline çelÃl mÃl gire Allahü aŇlem
(34) yigirmi beġinci bÃb ġöyle Ùderler kim
(35) düġünde cevÃhir vÙrmek mÃl

ϭ
ŇÃğĭr kelimesi ( ώ ) ayón ile yazólmamóstór
ϴϲ
(36) ve oãlanlar ola eger delik ise
(37) Ňavret ve éalÃyóù ola eger mercÃn
(38) ve yÃùĭt delik ise Ňavret ve
(39) uãraye
[13bK] (1) éalÃyóù ola ve mertebesi arta Ňavret
(2) cihetinden daéó çelÃl mÃl ve edeb
(3) ve dñn ola eger delinmedik ise
(4) bu düġi görenič oãló ola
(5) zümrüd görse çelÃl mÃl ve eylik
(6) ve daéó Ãró ola eger delikli ise ùaçbe
(7) Ňavret ola ve yavuz sözler ola kehribÃr
(8) éaber ola incü görmek edeb Ňilm ve çelÃl mÃl
(9) ve ġÃdlóù ve keremlik ve oãul ola eger delinmiġ ise
(10) ùóz ve éalÃyóù ola düġünde incü yese oãló çÃfóž
(11) ola eger düġünde gümüġ görse aró dñn ve çelÃl
(12) mÃl ve ĝÃliç Ňavret ve güzel cÃriye ala ve eger éaléÃló
(13) ve bilezik görse Ňizz ü cÃhdór erenlere bend ü zindÃn
(14) ola daéó gümüġ görse riyÃset ve çikmet ola
(15) pĭl görmek cenk ve éuĝĭmet ola aùçe görmek
(16) éaber ve söz ola altun görmek Ňilm ve dñn ve edeb ola
(17) göre kim altunónó ve mÃlónó ulaġdórdó yÃéĭd
(18) yavó ùóldó veyÃ çaldórdó ùamu endñġelerden

ϴϳ
(19) ùurtulup ġÃd ola eger éasta ise ġifÃ
(20) bula görse kim bir kiġiden altun
(21) ol kiġiden artók ola Ňavadanlóù
(22) altun olmuġ ùul ve éalÃyóù ola gümüġ ùayãu
(23) ve éuĝĭmet ve münÃzaŇa ola baùór ve ĝaró pirinc
(24) ve ùalay ve ùurġun ve ĩaġt ve ÃftÃbe1 ve bardaù
(25) ve meġrebe ve çavÃn bunlar heb menfaŇatlu ola ve maùĝĭd bulmaù
(26) nÃňil ve düġmanlaróna ãÃlib ola Allahü aŇlem
(27) yigirmi altóncó bÃb òbn-i Sñrñn Ùder her kim
(28) düġünde temiz giyecek görse yÃ kñse dñn
(29) arólóãó izz ü cÃh tevbe ùólmaù ululuù ola dülbend görmek
(30) ululuù ola kürk giymek eylik ve devlet dost
(31) ola Ňukĭf görmek kendü mertebesinden ulu mertebe
(32) görmek ola lÃkin iŇtiùÃdó ľaŇñf ola görse kim
(33) baġóna tÃc giymiġ ululuù ve sürĭrlóù ola
(34) éalùa görmek mÃl ve cÃh ola ve gereklik ve cemÃl
(35) ola ammÃ dñninde ziyÃn ola éalùa cevher ve muraĝĝa
(36) tÃc çófžó ùur’Ãn ola yüzük görmek beglik
(37) Ňavrete delñldir hem iġleri tamÃm ola düġmanlaró
(38) ľaŇñf olup Ňizzet devlet aró ola
(39) altun yüzük görmek Ňavretler

ϭ
zĂǌŝŵĚĂŐƺǌĞůŚĞĞŬƐŝŬƚŝƌ
ϴϴ
'ø=ø1

$
ƗEGHVW)DUDEGHVWVXLOHWHPL]OLNLEDGHWL
ÃEEEE.D.
ŇÃbid $UoRNLEDGHWHGHQNXOOXNHGHQ
ŇDDDED.
ŇÃbid ol- Ar. T. çok ibadetli olmak
ŇaD
Ňacele$UoDEXNoDEXNOXN
ŇDE
Ňacemñ$UWHFUEHVL]
ŇDE.
DFÕDFÕWDWOÕROPD\DQ
DE
DoÕODoÕOPDN
DD.D.D.EDD
DGDGLVLP
DE.E.E.
ŇadÃlet$UKDNOÕOÕNGR÷UXOXN
ŇDEDD.
ŇadÃletÙW$U7KDNYHUPHN]XOPHWPHPHN
ŇDD
ŇadÃvet$UGúPDQOÕN\D÷ÕOÕN
ŇDD.D.
ϴϵ
ÂGHP Hz. AdemDVLONSH\JDPEHU
ÃD
ÃGHP$ULQVDQDGDP
ÃDD.D.D.E.E.DE.
D.ED)DD.D.E.E)
ÃGHPñ Ar. insanoálu, ademoálu
ÃE.DE
ŇÃdet$UDGHWXVXOJ|UHQHN
ŇDE
aÓãÃğ $UNDUÕúÕN
DD.D.
ŇÃdil $UDGDOHWOLGR÷UXOXNJ|VWHUHQ
ŇDDE
Ňadl $UDGDOHWGR÷UXOXN
ŇDE.DD.E
Ňadlñ$UDGDOHWOHLOJLOL
ŇDE.
Ňadĭ $UGúPDQ
ŇDDD
ÃfÃt $UEHODODUPXVLEHWOHU
ÃE
Ãfet $UE\NIHODNHWEHOD
ÃEDDE
ÃftÃbe Far. su kabó
ÃE.
ŇÃfiyet Ar. saálók, sóhhat

ϵϬ
ŇDD
Ňafv$UVXoED÷ÕúODPD|]UGLOHPH
ŇDE.
DãÕ]D÷Õ]
DD.DED.
DãDFD÷Do
D E. E E. E. E. E. E. E.

E. E. D. D. D. E. E. E.
E)E)D.D.D.D.D)D.
DãUÕD÷UÕDFÕÕ]GÕUDS
DD.D.
ahÃlñ $UKDON
DEDED
Ãéir $UVRQUDNLVRQHQVRQUD
ÃD
Ãéiret $U|WHNLGQ\D|OGNWHQVRQUDNLHEHGvKD\DW
ÃD.DD.DDEE
aélÃùló Ar. T. güzel huylu
DD.
açlÃm$UU\DODUNDUPDúÕNU\DODU
DD.D.
aù EH\D]
DE.E.D.E
DùDNPDN
DD.
DùDùoHJPúSDUD
ϵϭ
DD.
DùDUĝXDNDUVX
DD.D.
DùoHHVNLGHQSDUD
DD.D.E.
ŇÃùóbet$UELUúH\LQVRQXVRQXo
DE.
ŇÃùól$UDNÕOOÕ
ŇDE.
Ňaùd$UED÷ODPDV|]OHúPH
ŇDE
DùUDEÃ$UDNUDED
DE
aùĩut DNGXWEH\D]UHQNWHRODQGXW
DD.
Ãl$UDLOH
ÃD
DOÕQDOÕQ
DE
DODOPDN
D DDD.D.EE.E.DD.
D. E. D E D D D. D.
E. E D E. E E. E. E. E.
D.D.D.EE.D.
DOD EHQHNOLOHNHOL
D E)
DODFDNDUÕúÕNUHQNOL
ϵϮ
DD.
aŇlÃlóù Ar. T. yükseklik, büyüklük
DE.
ŇalÃmet Ar. belirti, iġaret, iz
ŇDE.E.
DOGÕUDOGÕUPDN
DD.DN.D.
ŇÃlem$UGQ\DFLKDQ
ŇDD
ÃOHW$UDOHWDUDo
ÃD)
Ňaleyhi's-selÃm Ar. ‘ona selam olsun’ peygamberin adó anólórkenNXOODQÕODQELUV|]
ŇD E. D E E E E E D E E E
EEDDDEEEEEEE
EEDDE
Ňaleyhi'ĝ-ĝelatü ve es-selÃm Ar. Allah’ón selamó onun üzerine olsun
Ňa. 4bK/30
DOÕFÕDOÕFÕDODQ
DD.
ŇÃlñ $U\FHXOXE\N
ŇDDD
Ňalñl Ar. kör, sakat, hasta
ŇDD)
ŇÃlim Ar. bilen, bilgili
ŇDDEEEDE.DDDED
EED
ŇÃlimlik Ar. T. bilginlik

ϵϯ
ŇDD.
ŇÃlñRO$U7XOXROPDN\FHROPDNE\NROPDN
ŇDDDED.
$OOÃK$U7DQUÕ
DE
AllÃhü aŇlem $U$OODKHQL\LVLQLELOLU
DD.E.E.D.E.D.D.E.
D.E.D.
$OOÃKteŇÃlÃ$U\FH7DQUÕ
DDD.E
DOWDOWDúD÷Õ
DEDD.
DOWÕDOWÕVD\ÕVÕ
DE.
DOWÕQFÕDOWÕQFÕ
DE.E.D.D.E.E.E
DOWPÕúDOWPÕúVD\ÕVÕ
DD.
DOWXQDOWÕQ
DDD.E.E.E.E.E.
Ňamel Ar. iġ, amel, çalóġma
ŇDE.D.
ŇÃmil Ar. sebep, iġleyen
ŇDD.
Ãmir Ar. mamur, devlete ait
ÃE
ϵϰ
ammÃ Ar. ama, fakat
D E. D. D E. D E E E E
E. D D D D D. D. D. D. D.
D.D.D.D.D.EE.E.E.E.
DD.D.E.D.
DQDDQDDQQH
DED.D.E.
Ňanber Ar. güzel koku
ŇDEEE)E)
ancaù ancak
DE
DQGV|]YHUPH\HPLQ
DE
DQGDEN]RORQGDRUDGD
DE.
DQGDQEN]RORQGDQRUDGDQRQGDQVRQUD
DDEEDDE.EE.E.E
E.
DQÕEN]RORQX
DD.E.DD.
DQÕč (bkz. ol) onun
DD.D.E.E.E.D.D.D.
D.EDD.E.E.E.
DQODUEN]RORQODU
DE.D.E.E.E.EE.
Dč DEN]RORQD
D D E E. D. D. E. D. D. D.
ENE.E.D.EE.D.D.D.
ϵϱ
DUDDUDRUWDLo
DD.
DUGDUWDUND
DE
DUÕWHPL]VDIDUÕ
DE.E)
DUÕOÕù temizlik
DE.
DUÕROWHPL]ROPDNVDIROPDN
DE.E.
ŇÃróľRO$U7VRQUDGDQRUWD\DoÕNPDN
ŇDD
DUùDDUNDVÕUW
DD.EE
DUPXGDUPXW
DD.
DUSDDUSD
DE.
arslÃn arslan
DD)E)D.D.
ŇDUú$UJ|N\]DUú
ŇDE.
Ňarğüňr-raçmÃn $UHQ\NVHNJ|NWDEDNDVÕ7DQUÕ¶QÕQNDWÕ
ŇDD
DUWDUWPDNoR÷DOPDN
ϵϲ
DDEE.D.D.D.EEE
E. E E E E E E. E. D. D.
D.E.E
artóù ID]OD
DE.E.E.D.
DUWÕùOÕùROID]ODOÕNROPDN
DD.
ÃrzĭÙW)DU7ELUúH\LVWHPHN
ÃE
ÃsÃn Far. kolay
ÃE
ÃsÃnRONROD\ODúPDN
ÃEDED.DE
aĝçÃb Ar. GRVWODUVDKLEHOHU+]3H\JDPEHU

LQ\ROXQGDQJLGHQ0VOPDQODU

DD
DĝóÕO$UDĝl) asól, temel, esas
DE)DDDE.DD
DĝOD$UDVOD
DE.D.
aĝólsóz Ar. Tr. esassiz
DD.
Ãğĭr $UWX]DN
ÃD.
Ãġ Far. yemek
ÃE.
DúDãDDúD÷Õ\D
DD.
ϵϳ
DúDãÕDúD÷Õ
DDEE
ÃġikÃrRO)DU7EHOOLROPDNRUWD\DoÕNPDN
ÃD.
DWDW
DD)EDDE)
DWDDWDEDED
DD.D.
ÃWHú)DUDWHú
ÃDEEEEEEEE
DWVGLDWVG
DD.
Ňavadanlóù marangoz, demirci
ŇDE.
ŇavÃm Ar. herkes, halk
ŇDE)
Ňavret Ar. kadón
ŇDD.D.E)D.DDD.EE.
E.E.E.DD.D.E.DD
E E E E E. E. D D. D.
D.EE.E.E.E.DDD)E
DE.E.DD.D.D.D.E.E.
E. E. E. D. D. D. D. D. D.
D.E.E.EE.
DYXoDYXo
DEE
D\,J|NFLVPLD\
DE)ED.D.D.D.D.D.E.
ϵϴ
D\,,D\RWX]JQONVUH
DD.D.D.D.D.D.D.D.D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. E. E. E. E. E. E. E.
E.D.
D\DùD\DN
D D. D. E D D D D E E E
EEEEEEEEEEEED.
D\GÕQOÕù aydónlók
DE)E.EE
Ãyet Ar. ayet, Kur’Ãn’ón herhangi bir cümlesi
ÃE
Ãyete’l-kürsñ Kur’Ãn’da bulunan Bakara sĭresi 255. ayeti
ÃE.
D\ÕUD\ÕUPDN
DD.
ŇD\Q$UELUúH\LQDVOÕYH\DEHQ]HUL
ŇDD.
ayrólóù ayrólók
DD.
D\UXD\UÕ
DD.
ŇD\ú$U\DúDPD
ŇDD.E.
D\ÕWV|\OHPHN
DEDE.EN
D\WXWXOD\WXWXOPDN\HU¶LQD\¶Õ|UWPHVL
ϵϵ
DD.
D\XVGLD\ÕVGL
DD.
D\YDD\YD
DD.D.
D]D]
DE.
aŇžÃ Ar. organlar, uzuvlar
DD.D.
ŇaļÃb Ar. iġkence, keder
ŇDDEE.E.E
ŇaļÃboHN$U7LúNHQFHoHNPHN
ŇDE
D]DFÕù azócók, çok az, biraz
DDDDDDDEE
ÃzÃd Far. kurtulmuġ, serbest olan, hür
ÃD.
ÃzÃdÙW)DU7NXUWXOPDN
ÃDE
ÃzÃdOÕù Far. T. serbestlik, özgürlük
ÃE.D
ÃzÃdOX)DU7|]JUO
ÃEN
ÃzÃdRO)DU7NXUWXOPDNVHUEHVWROPDN|]JUROPDN
ÃE.
aŇzam Ar. (daha, pek, en çok) büyük

ϭϬϬ
DE.
ŇD]DPHW$UE\NON\FHOLN
ŇDE.D
AŇžayÃn öz. a. rüya tabircisi
DEDEDE
azãunluù azgónlók, sapkónlók
DE.
Ňažñm Ar. büyük, iri, ulu
ŇDDD.E.D.
ŇD]ñPHWÙW$U7XOXOXN\DSPDN
ŇDD
Ňazñz Ar. muhterem, sayón, sevgili, deáerli
ŇDEE.EE.E.DDE
ŇazñzOLN$U7PXKWHUHPROPD
ŇDE.E.
ŇD]ORO$U7LúVL]ROPDNLúLQGHQoÕNDUPDLúLQGHQD\UÕOPDN
ŇDDD
ŇAzrÃňil Ar. öz. a. ölüm meleái
ŇDEEE
%

bÃb Far. bölüm, kósóm
EDD.EEE.E.E.D.D.
E E. D E E E. D D. D.
D. E E. E) D) E) E) D) E) D
DDDNDNDNDDD.D.D.E.
ϭϬϭ
D.D.E.DD.D.EE.D.D.
D.EE.E.
EÃEÃ Far. baba, ata
EE
bÃblóù Far. T. layóklók, hayórlók
EE.
bÃd-i cenĭb )DUJQH\U]JDUÕ
EE
bÃd-i ĝabÃ doáudan esen hafif, hoġ rüzgaró
EE
bÃd-i ğimÃlñ kuzey rüzgarñ
EE
EDŇGH$UVRQUD
EDEEE
baŇdehĭ$UEXQGDQVRQUD
EE.E.DE
EDGHPEDGHP
EE.D.
baŇde’l-ãam dertten sonra, kaygódan sonra
EED
EÃGLQFÃQ$USDWOÕFDQ
ED.
EDŇG$ULPGLRQGDQVRQUD
EE.
EÃã Far. baá, büyük bahçe
EE.E)E.D.D.D.
ϭϬϮ
EDãÕUED÷ÕUNDUDFL÷HUDNFL÷HUNDOS
EDD
EÃãoH)DUNoNED÷oH
ED.D.E.E.
baãórsaù baáórsak
EDN
EDãOXED÷OÕ
ED.
EDãODED÷ODPDN
ED.
EDãODQED÷ODQPDN
ED
bahÃr Far. ilk yaz
ED
baéñl Ar. cimri, eli sókó
EDD
baétlóù)DU7NDGHUROPDNÕVPHWROPD
EE.
EDù EDNPDN
EE.E.
EDùÕUEDNÕU
EE.
EDùODEDNOD
EE.
EDOEDO
EE.
ϭϬϯ
EDOãDP$UYFXWWDNLKDVWDOÕN\DSDQG|UWXQVXUGDQELULEDOJDP
ED.
EDOÕù balók
EE)E)
bača (bkz. ben) bana
EE.
EDUGDù bardak
EE.E)
bÃrgñr Far. yük taġóyan, beygir
EE)
EDúEDúNDIDKHUKDQJLELUúH\LQVWWDUDIÕEDODQJÕo\HUL
E D. D. DN D. D. D. D. D.

EN E. E E. E E E E E E) E
DDDD.D.
EDúODEDúODPDN
EE.
EDWEDWPDN
EE.
bÃĩól Ar. batól, gerçek olmayan
ED.D.
EÃ]LUJÃQ)DUEÃ]HUJÃQWFFDUWLFDUHWOHX÷UDúDQ
ED.DEEE.E
EÃ]LUJÃQOÕù Far. T. esnaf olma, esnaflók
ED.
baŇžó Ar. kimi, bazó
ED.
bÃzĭ )DUSD]ÕNROXQVWE|OPQGHNLNDV
ϭϬϰ
EDD
bedbaétlóù Far. T. bahtó kara olma, kósmet kara olma
EE.
EHJEH\
ED.D.EE.D.
EHJOLNEH\OLN\DSPD
EE.D.E.D.
EHKFHW$UVHYLQoJ]HOOLN
ED
EHNÃU$UKLoHYOHQPHPLúHUJHQ
EE
EHOÃ$UJDPNHGHUVÕNÕQWÕ
EDDD.D.D.E.EEDE.
DDD.EDDD.DE.E.E.
E.D.
EHOUEHOLUPHNRUWD\DoÕNPDN
ED.
EHQWHNLONLúLDGÕOÕEHQ
EE.D.D.EE.
EHQG)DUED÷\XODUUDEÕWDED÷ODPD
EE.E.D)
EHQGJÃK)DUHNOHPED÷ODPD\HUL]LQGDQDED÷OÕ
EEE
EHQGL]HQFñU)DU]LQFLUHED÷OÕ]LQFLUOHED÷OÕ
ED)
bend-i zindÃn )DU]LQGDQDED÷OÕ
EE.D.
ϭϬϱ
EHUÃEHU)DUEHUDEHUELUOLNWH
EEE.E
EHUHNÃW$UEHUHNHWOHUEROOXNODU
ED.
EHUHNHW$UEROOXNPXWOXOXNPEDUHNOLN
EDEEE.E.E
EHUUÃù$UQXUOXSHNSDUODNGXUXDoÕN
ED.D.ED
EHúEHúVD\ÕVÕ
EE.
EHúÃUHW$UPMGHVHYLQGHULFLKDEHU
EDEDDDDD.E.D.D.D
D
EHúÃUHWRO$U7PMGHOHPHN
EDD.
EHúLQFLEHúLQFL
ED.D.ED.D.E.D.E
EH\ÃQ$UDQODWPDDoÕNV|\OHPHELOGLUPHDoÕNODPD
ED.
EH\ÃQÙW$U7DQODWPDNELOGLUPHN
EE)D.
beyÃľ$UEH\D]DN
ED
beyne’l-aùrÃn akranlar, yağñtlar arasñnda
ED
bečzer benzer
ϭϬϲ
ED.
EÕUDù EÕUDNPDN
EDN
EÕ\Õù bóyók
ED.
bñçÃre)DUoDUHVL]
EE
ELOELOPHN
E D. E) E. E. D. D. D. E. D
D.D.E.
ELOGLUELOGLUPHNDoÕNODPDN
EE)E)D.
EiOHELUOLNWHEHUDEHU
EE.
ELOH]LNELOH]LN
EE.
bñmÃr Far. hasta, sayró
EDD
ELQELQPHN
ED.E
binÃň $U\DSÕHY
EE
binĝór parmaãó$U7U\]NSDUPD÷Õ
EEE
ELč bin sayósó, 1000
ED.E.
ϭϬϳ
ELUELUVD\ÕVÕ
E D D D D D. D. D. D. D.
D.D.D.EEEEE.DD
D. D. D. D. D. D. D. E.
E. E. E.E.DDD.EE
E.E.E.E.E.DDDD.
D.EEE.DDEEEDD.
D.D.D.EE.E.E.E.E.D.
D. D. D. D. D. D. D. D. E E
E E. E. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. E. E. E. E. E.
E.E.D.D.EEE.E.E.E.
E. E. E. E. D D D. D. D. D.
D. E E. E. E. D D D D. D.
D.D.EEEE.E.
ELUÃľ$UD]úH\ELUD]
EEEDED
ELULELUL|WHNL
ED.DDDDEEEE.E.
D.E.E.
ELULQF)DUSLULQo
EE.
ELULQFLELULQFL
EE.DD.D.D.D.D.
ELUùDoELUNDo
EEE.E.E.
bi’smiňllÃhiňr-raçmÃniňr-raçñm Ar. esirgeyen ve koruyan Allah’ón adóyla
ED
ELWELWPHN\HWLúPHNRUWD\DoÕNPDN
EE.D.D.
bñzÃrRO)DU7EÕNPDNXVDQPDN
ϭϬϴ
ED.
ERãD]ER÷D]
ED
ERãDUER÷DUPDN
EE)
ERãD]ODER÷D]ODPDNKD\YDQNHVPHN
EDD
EROoRNID]ODERO
EDI
EROOXùID]ODNOÕN
EEN
ERUFERUo
E D. D D E E. D. E. E. D.
E.D.E.
ERUFOÕERUFOXERUoOXERUFXRODQ
EE.DD.
ERUF|GHERUo|GHPHN
ED
ERVWÃQ)DUNDYXQNDUSX]
ED
ERúDQERúDQPDND\UÕOPDN
EE
ER\XQER\XQ
EDD
ER\DER\D
EE.
ϭϬϵ
ER\OXER\OX
ED.
ER]ÕOER]XOPDN
ED
E|\OHE|\OHEXúHNLGH
EE.D.E.
EXEXDGÕO
E D E E E. D D. E E E E.
E.E.E.D.D.D.D.EEE
E E E. D. E D. D. E D E.
D. D. E. E. E. D. D. E. E.
E.D.D.
EXãGD\EX÷GD\
EE.E.D)D)
EXNDãÕED÷]LQFLUGHPLUKDOND
ED)
EXOEXOPDN
E D D D D. D. E E. E.

E. D D D. D. E. D D D
D.DDDD.D.D.D.D.
EE.E.EEEEEEEE
EEDDDDDDDDDEE
EEEEEEEEEDDDD
D D E E E D. D. E E. D D.
D. D. D. E E E D D D D.
D. E E E E. E. D D. D. D. E
EEEE.E.D
EXODQÕù bulanók, duru olmayan
ED.D
EXODúEXODúPDN
EE.
ϭϭϬ
EXOXQEXOXQPDN
ED.
EXOXúEXOXúPDN
ED
EXOXWEXOXW
EEE
EXUXQEXUXQ
ED.DDD.
bĭstÃn Far. bahçe
b. E
bĭstÃn dolabó Far. Ar. VHE]HEDKoHVLQLVXODPDNLoLQNRYDODUODNX\XGDQVXoÕNDUDQ

GRODS
b. D
EX\XUEX\XUPDNHPUHWPHNV|\OHPHN
EDE.E.DD.D.D.D.D.E
EX\XUXOEX\XUXOPDNHPUHGLOPHN
ED
EX]EX]
ED.
bühtÃn$ULIWLUD\DODQ
ED
EWQEWQ
ED.ED.
E\NE\N
EE.DD.D
E\NOLNE\NON
ED.D.
ϭϭϭ
&
CaŇfer-i ĝÃdóù öz. a. rüya tabircisi
FEDEDE
cÃh Far. itibar, mevki, makam
FE.E.EDEE.
FÃKLO$UELOLPVL]ELOJLVL]
FDD
cÃmiŇ Ar. namaz kólónan ibadet yeri
FEE
FÃQ)DUFDQUXKKD\DW
FE.
FÃQDO)DU7|OGUPHN
FE
FDQDYÃU)DUFÃQÃYHUYDKúL\ÕUWÕFÕKD\YDQ
FD)
FÃUL\H$USDUDLOHVDWÕQDOÕQDQKDOD\ÕNKL]PHWoLNÕ]
FDDE.
CebrÃňil Ar. dört büyük melekten biridir
FE
cedñd Ar. yeni, kullanólmamóġ
FD
FHIÃ$UH]L\HWLQFLWPHVÕNÕQWÕ
FD)
FHKÃOHW$UFDKLOOLNELOPH]OLN
ϭϭϮ
FD
FHKHQQHP$UJQDKNDUODUÕQ|OGNWHQVRQUDJLGHFHNOHULD]DS\HUL
FEEN
cehĭd Ar. yahudi
FE
cemŇñ Ar. cemiyetle ilgili
FE.D.
cemÃŇat Ar. topluluk, grup
FE
FHPÃORO$U7J]HOROPDN
FE.
FHPŇÙW$U7WRSODPDN
FEEDDEE.
cemñŇ Ar. bütün, hep
FDED.EN.D.D.E.
FHPŇRO$U7WRSODPDN
FEE
cenÃb-ó vÃcibü’l-vücĭd$UYDUOÕ÷Õ]RUXQOXRODQYDUROPDNLoLQKLoELUVHEHEHLKWL\DFÕ
EXOXQPD\DQ$OODK
FD
FHQN)DUFHQJVDYDúNDYJD
FE.D)
FHQNRO)DU7VDYDúPDNPFDGHOHHWPHN
FD.
FHQQHW$UFHQQƗWEDKoHDKLUHWWHPVOPDQODUÕQVRQVX]RODUDN\DúD\DFDNODUÕ\HU
FDEE.
ϭϭϯ
FHYƗKLU$UFHYKHUFHYKHUOHUHOPDVODUNÕ\PHWOLWDúODU
FD.D)E)
FHYL]FHYL]
FE.E.E.
FHY]LKLQGñKLQGLVWDQFHYL]L
KE.
ciçÃn Far. dünya, alem
FE.E.E.E.E.DDE.
FLKHW$U\DQ\|QWDUDI
FE.
cimÃŇ$UoLIWOHúPHLQVDQKDNNÕQGD
FD)
FLQ$UFLQJ|]LOHJ|UOHPH\HQUXKDQLYDUOÕNODU
FD
F|PHUGF|PHUWHOLDoÕN
FDD
F|PHUGROF|PHUWROPDNERQN|UROPDN
FE
cumŇa Ar.FXPDJQ
FENEN
FPOH$UEWQKHSWDP
FDEE.EEDEDE.D.
EDDDDD.EE.
cünĭn Ar. delirme, çóldórma, delilik
FE.
FQE$UJXVOJHUHNWLUHQGXUXP
ϭϭϰ
FE
d
oDGÕU)DUoDGHUoDGÕU
oE.E.
oDùPDù çakmak, ateġ aleti
oE
oDOGÕUoDOGÕUPDN
oE.
oDOJÕP]LNDOHWL
oD)
oDUGDù )DUoDUGDNGDOODUOD|UWOEDUÕQDN
oE.
oD\ÕUPDNWDQNoNGHUHGHQE\NDNDUVX
oD
oHNoHNPHN
oDD
oHNLUJHE|FHN
oE)
çerÃã Far. fitil, mum
oD.DN
oHúPH)DUoHúPHPXVOXNOXVXKD]QHVLSÕQDU
oD.
oÕùoÕNPDN
o D D E. D D D D D D. EN.
E. D D. D. D. E. D D D D E
E
ϭϭϱ
oÕùDUoÕNDUPDN
oD.D.ED.D.E.
oÕùPDùOÕùoÕNPDGXUXPXQGDROPD
oE.
oÕčODoÕQODPDN
oE)
oÕSODù çóplak, giysisiz
oD)
oÕ\DQoRN]HKLUOLELUE|FHN
FE)
oÕEDQoÕEDQ
oD.
oLoHNoLoHN
oD.
oLIW)DUFIWoLIW
oE.
oLUNñQ)DUoLUNLQJ]HOROPD\DQ
oDD.
oLUNñQ\]OLoLUNLQ\]O
oDEE
oRãDOoR÷DOPDN
oD.
oRù çok
o D. D. D. DN. E. D. D. D

D.EEEE)EDDD)D)E.
DDD.D.D.D.EEED.E
E.E.DEEE
ϭϭϲ
oRùROID]ODROPDN
o D E E E E D E E. D. D.
D.
o|Oo|O
oD.
o|POHNo|POHNWRSUDNWDQ\DSÕODQWHQFHUH
oDI
oQNLPoQN
oED.E.
'
GDGD
GDD.D.
GDKDGDKD
GD
GDéÕGDKLGDGD
G D. D. D. E. D D. E E.

D.D.D.D.E.E.E.D.E
E. E. E. D D D D. D. D. D.
E E E E E E E. E. E. D
D.E.D.D.E.E.DD.
dÃéil$UGDKLOLoLoHUL
GD
dÃňim Ar. devamló, sürekli
GEDD.E
dÃňima Ar. her vakit, daima
GEEDD
ϭϭϳ
GÃOO$UGHODOHWHGHQELOGLUHQ
GE
DÃniyÃl|]DU\DWDELUFLVLSH\JDPEHUOHUGHQELULGLU
GDEDEDE
Óarb$UG|YPHYXUPD
ÓE
dÃrçñn)DUWDUoÕQ
GD.
GÃUH\Q$ULNLGQ\DGQ\DYHDKLUHW
GD
daŇvÃ$UGDYDúLND\HW
GE
daŇvet Ùt- Ar. T. çaáórma, davet etmek
GD
GÙGHPHNV|\OHPHN
GDDEEEEE.D.EEE.
E.E.E.E.E.E.E.D.
GHI)DUP]LNDOHWL
GD)
GHIñQH$UGH÷HUOLHú\D
GE
GHJLOGH÷LO
GE.E.D.DDE.DED.
E.E.
GHJLUPHQGH÷LUPHQ
GDDDDDE)D.D.D.
GHKOñ]$UNRULGRUGDUYHX]XQJHoLW
ϭϭϴ
GD
ÓelÃlet Ar. iġaret, iz
ÓD.EDD.D.D.D.D.
ÓelÃlet Ùt- Ar. T. iġaret etmek
ÓD.D.D.E.E.E.
GHOLoÕOJÕQGHOL
GE.
GHOLNGHOLNERúOXN
GD.D.
GHOLNOLGHOLNOL
GE.
GHOñO$UGHOLONDQÕWLúDUHW\ROJ|VWHULFL
G E. D. E. E. E) D. D. D.

E.D.
GHOñOÙt- Ar. T. delil etmek
GD.
GHOLQGHOLQPHN
GE.E.
GHP)DUV|]EDKLV
GE
dečiz deniz
GE)E)D.EE
GHUFH\OH$U7\D]PDNWRSODPDNLoLQHNR\PDN
GE.
GHULGHUL
GD.E
ϭϭϵ
GHUWO)DU7GHUWOLVÕNÕQWÕOÕVRUXQOX
GD.
GHUĭQ)DUJ|QOLoLoHUL
GE)
GHUYñú)DU$OODKLoLQDOoDNJ|QOOO÷YHIXNDUDOÕ÷ÕNDEXOHGHQ
GE.
GHYoRNLULYHNRUNXQo\DUDWÕN
GE)D
GHYÃW$UGLYLW
GDE)E.
GHYHGHYH
GD
GHYOHW$UPXWOXOXNEDKW
GEEEDEEE.D.DE.
E. E E E E E E E. D D D.
EEED.D.
GHYOHWO$U7PXWOXOXNYHUHIDKLoLQGHRODQ
GE.
GHYúLUGHYúLUPHNWRSODPDNELUDUD\DJHWLUPHNGHUOHPHN
GE
GÙ\GL\H
GE.E.
dñdÃr)DU\]oHKUH
GE
dñdÃr-ó devlet PXWOX\]
GE
GLJHUGL÷HU
ϭϮϬ
GDE.
GLOWDWDOPDYHNRQXúPDRUJDQÕ
GDD.
GLO)DUJ|QO
GD.D.
GLOHGLOHPHNLVWHPHN
GDEEE.E.E.D.E.
GñQ$UGLQ$OODK¶DLQDQPDYHED÷ODQPD
G D. E E E E. D. E. E.

E. E. E. E. D. D. D. D. E
E.
GñQGÃU$U$OODK¶DLQDQPÕúYHED÷ODQPÕúRODQNLPVH
GD
GLUHNGLUHN
GE.
GLUKHP$UHVNLGHQNXOODQÕOPÕúJPúSDUD
GD.D.
GLUOLN\DúDPVD÷OÕN
GE.E.D.
GLUVHNGLUVHN
GDDD
GLúGLú
GD.D.
GñYÃU)DUGXYDU
GDDE)D.D.D.
GRNX]XQFÕGRNX]XQFXNUúĩRùX]ÕQFÕ
GD.
ϭϮϭ
GROÃE$UGRODSNX\XGDQVXoÕNDUPD\D\DUD\DQD÷DoWDQ\DGHPLUGHQ\DSÕOPÕúoDUN
GED
GRVW)DUGĭVWGRVWVHYLOHQNLPVH
G E E D D E. E E D D D D
DD)EEED.D.E.D.D.
GRVWOÕùGRVWOXù)DU7GRVWOXN
GDE.
GRVWOXùÙWGRVWOXN\DSPDN
GD
G|NG|NPHN
GD.
G|NLOG|NOG|NOPHNDNPDN
GDD.E.
G|QG|QPHN
GE.
G|UGQFLG|UGQF
GD.D.E.D.E.DDNEED
G|UWG|UWVD\ÕVÕ
GE.E.E.E.
duÃŇ Ar. dua, Allah’a yalvarma ya da yardóm dileme
GED.EEE.DEE
dĭçÃrROELUúH\HX÷UDPDN\DNDODQPDNWXWXOPDN
GD
GXGDùGXGDNNUúĩXGDù
GED
GXPDQOXGXPDQOÕ
ϭϮϮ
GE.
GJQG÷Q
GD)
GNHOLKHSKHSVLEWQKHUNHV
GD.D.D.E.D.D.
GNNÃQ$UGNNDQLoLQGH|WHEHULVDWÕODQRGD\HU
GEDE.
GOEHQG)DUWOEHQG
GE.
GQ\Ã Ar. dünya, içinde yaġadóáómóz alem
GDED.DD.D.DDDE
D
GUOWUOoHúLW
GD.E)EDDD.D.D.D.D.
E. E. E. E. D. D. D. E. E.
E.E.E.D.E
GUVW)DUG]JQGR÷UX
GE
dü ĝayrulóù Far. T. iki hastalók
GE.
GúGúU\D
G D. D. D. E E. E. EN EN

EN D DN DN E E. D D. D.
E. E. E. D D D. D. D.
D. E E. E. E. E. E) E) E)
E) E) D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D.D.D.D.D.D.EEEEE
E E E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. D D D D D D D D D
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
ϭϮϯ
D. D. D. D. D. D. D. D. D.

D. D. D. D. D. D. D. E E E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E.E.E.E.E.E.DDDDDD
DD.D.D.D.D.D.D.D.D.
E E E E. E. D D D D. D. D.
D. D. E. E. D D D D. D. E
E. E. E. D D. D. E E E E.
E.E.
GúGúPHNYDNLROPDN
GD.D.D.D.D.EE.E.E.
D.DD
GúPDQGúPHQ)DUGúPDQ\D÷Õ
G E E D E. E. E E D D.
D.D.D.D.EE.E.EE
D E. D D. D E D D D. D. D.
E.DD.E
G਎HQOLNG]HQOLROPD
GE.
(
HFHO$UKD\DWÕQVRQGHPL|PUQVRQX|OP
HD.D.D.E.D
HFHO\DùÕQRO$U7|OP]DPDQÕ\DNÕQROPDN
HDED
HGÃÙW$U7ERUo|GHPHN\HULQHJHWLUPHN
HD.
HGHE$UL\LWHUEL\HQD]LNOLN
HE.E.E.
HGHERO$U7WHUEL\HROPDN]DULIOLNROPDN
ϭϮϰ
HE.E.
efÓÃl Ar. en üstü, en iyi
HDDD
HJHU)DUH÷HU
H D D D D D D D D D D
DD.D.D.EEEEEE
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. D D D D D D D D
D D D D D D. D. D. D.
D.D.D.D.D.EEEE
EEEEEEE.E.E.E.
E.E.E.E.E.DDDD
D D D D D D D D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
E E E E E E E E E E
E E E. E. E. D D D D D
DDDDDDDDDDD.
D. D. E E E E E E E
E E E E E E. E. E. E.
E. E. D. E E E. E. E. D D
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
E E E E E E E E E E E E
E. E. D D D D D D D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
EEEEEEEEEEE.E.
E. E. E. D D D D D D D D
D.D.D.D.D.EEEEEE
E E E E E E E. E. E. E. D
D D D D D D D D D D D D
D D D DN DN E E E E E E E
E E E E E. E. E. E. E. E.
EE.E
HJHUoL)DUKHUQHNDGDUH÷HUNLLVHGH
HD
HKO$UVDKLSPDOLNXVWDEHFHULNOL
HEDDEE.D.DDDE
ϭϮϱ
HKOñ Ar. alóġók olan, alóġkón
e. 13a/2, 13a/3, E.E.E.E.
HKOñRO$U7DOÕúÕNROPDN
HEE.E
HKOLEH\WKDQHKDONÕDLOH+]3H\JDPEHU¶LQ\DNÕQDNUDEDODUÕ
HD.
ehl-i fesÃd ER]JXQFXOXNoÕNDUDQODU
e. 9bK/17
ehl-i ĝalÃç hali mestur, namuslu, doáru olan kimse
e. E.
ehl-i sünnet 3H\JDPEHULPL]OHVDKDEHOHULQHGRVWODUÕQDLWLNDWWDX\DQODU
HD.
ekÃbir Ar. rütbece, görgü ve faziletçe büyük olanlar
e. 3b/15
HNLQFLOLNÙWWDUÕPFÕOÕN\DSPDN
HE.
HNPHNHNPHN
HEE.D)D)
HNVLNHNVLND]
HD.
HNVLNOLNHNVLNOLND]OÕN
HE.E.
HNVLNVL]HNVLNVL]WDP
HE.
HNVLOHNVLOPHND]DOPDN
HE
ϭϮϲ
HNúLHNúL
HE.E.D.E.D.
HOHO
H D D D D. D. D. D. D.

D. D D. D. E E E. E. D
D D. D. D. E. E. D. D.
D. E E D D D E E E E E
DDDDD.DDE.DD.D.
D. D. D. E E E. D D. D. D.
D. D. E. E. E. E. E. D D D.
EEEEE.DD.EE.
HOEHWWH$UHOEHWWHPXWODNDNHVLQRODUDN
HD.E.
HOELVH$UJL\VLJL\LPHú\DVÕ
HED)
HOHP$U]QWDFÕGHUWNHGHU
HD
HOOLHOOLVD\ÕVÕ
HD
HOPDHOPDPH\YH
HD.
HOVL]HOVL]
HD)
HPHPPHN
HD
HPFHNPHPH
HD.
HPHNOROHPHNOLROPDN]DKPHWOLROPDN
HE.
ϭϮϳ
HPHNVL]]DKPHWVL]NROD\KLoHPHNYHUPHGHQ
HD.
HPñQ$UJYHQOLLQDQÕOÕUWHKOLNHVL]
HDE.
HPLQOLN$U7JYHQOLNOL
HDE.E.
HPñQOLNRO$U7JYHQOLNOLROPDN
HE.E.
HPñQRO$U7LQDQOLROPDNJYHQOLROPDN
HDDD.EEEEDDD.
EE.E.DDDD.EDDD.
D.E.D.EE.E.
HPñU$UHPLUEX\UXN
HE.E.E
HPğÃO$UEHQ]HU\DúÕW
HD
HQGñúH)DUHQGLúHND\JÕ]QW
HE.DEDE.D.
HQGñúHùÕO)DU7HQGLúHHWPHN
HE
HQGñúHOL)DU7HQGLúHOL]QWO
HD.
HQGñúHOLRO)DU7HQGLúHOLROPDN
HE
HQGñúHRO)DU7HQGLúHROPDN
HD.
HQGñúHVL]RO)DU7HQGLúHVL]ROPDNKX]XUOXROPDN
ϭϮϴ
HD.
HQGĭKHQGK)DUNHGHUND\JÕVÕNÕQWÕ
HE.
envÃŇ Ar. çeġitler, türler
HD.E)
HUHUNHN
H D E. D. E E E. D. D. D.
D.D.E.
ÙUXODúPDN
ÙE.
HUGLQoGLQoJoO
HD
HUHQHUNHNOHU
HE.
HULúXODúPDN
H D D. D. D. E D D E. E.
DEE.EEEEEDDD
DDDDDEEEEEEEE
EEDDDDDDED.D.D.
E D. E. D. D. D. E E E E.
E.E.
HVHU$UL]DODPHWQLúDQEHOLUWL
HE.EEEEE
HVñUÙW$U7N|OHHWPHN
HEE
HVLUJHND\ÕUPDNNRUXPDN
HD.
HVNLHVNL
ϭϮϵ
HD.D.
HVLULNGDOJÕQGHOLVDUKRú|INHOLNUúHúHUULN
HD.
eğvÃb Ar. giyimler, giyecek
HE.E.D
HúHNHúHN
HD)
HúHUULN"GDOJÕQGHOLVDUKRú|INHOLNUúHVLULN
HE.
HWHW
HD.E
ÙWHWPHN\DSPDNH\OHPHN
Ù D D 2b/10, D D) D E. E. E D. E.
E. E. D. E D E. D. E. D D.
D. D. E. E. E. E E E. E.
E. E. D. D. E. E. E E.
E. D. D. E. E. D D. D.
D.D.E.
HWHNHWHNELUúH\LQoNÕVPÕ
HE
HYHY
HDE.D.E)D.E.E.E.E.
E.E.E.D.D.D.D.E.
HWPHNHNPHN
HE.E.
HYDOLN"$UHYDOiGDKDL\LHQL\L
HD.
HYOÃG$UoRFXN
ϭϯϬ
HDD.EEE.DEDD
HYOÃGRO$U7HYODGROPDNoRFXNROPDN
HE
HYOHQHYOHQPHN
HDD.
HYYHO$U|QFHLONELULQFLEDúODQJÕo
H D. D. E. D D. D. E D D D.
D.E.E.E.E.E.D.
HYYHOLEDKƗULONEDKDU
HD
HYYHOÃ$ULON|QFHELULQFLRODUDN
HD.
H\QOHPHKRK
HEE.
H\OH\DSPDNHWPHNH\OHPHN
HEEEDE.EE.E.D.E.
E.EE
H\OLNL\LOLNNUúH\OLN
HED.D.D.E.E.E.
H\L\L
H D. D. E. E. E E E. E.

E. D D D. E. E. E E E
D E D. E. E. D D. D. E. E.
E. E. E. D. D. D. D. D. D.
E.E.
H\OLNL\LOLNL\LROPD
HDE.D.
H\ROL\LROPDN
ϭϯϭ
HEEEDDE.E.
(\\ĭE|]D+](\XEDVSH\JDPEHUOHUGHQELULGLU
HE
eļÃn Ar. H]DQPH]]LQLQ\NVHNVHVOHRNXGX÷XV|]OHUGLU
HD.
)
fÃňide Ar. fayda, yarar
I E E D D E E E E E D D E
E.D
fÃňideÙW$U7ID\GDHWPHN
IE
fÃňideOLŇLOPRO$U7ID\GDOÕELOLPROPDN
IE.
fÃňideRO$U7ID\GDROPDN
IEEE
IDùLK$UIÕNÕKLOPLQLQXVWDGÕ
IE.
IDùñU$U\RNVXO]HQJLQROPD\DQ
IDEDED.D
IDùñURO$U7\RNVXOROPDN
IE
IDODQNLúLV|\OHQPHNLVWHQPH\HQ\DGDV|\OHQPHVLJHUHNOLJ|UOPH\HQELU|]HODGÕ
ID.D.
fÃriã $UYD]JHoPLúoHNLOPLú
ϭϯϮ
IE
fÃriãRO$U7YD]JHoPHNWHUNHWPHN
IE
IÃULV$UVYDU
IE.
IDUù Ar. ayrólók
ID.
IDUùRO$U7D\UÕOÕNROPDN
IE.E.
IDUľ$U]RUXQOX\DSPDN]RUXQGD
ID.
IÃVÕù Ar. günahkar, Allah’ón emirlerini tanómayan
IE.E.D.EE.D
IÃVÕùRO$U7JQDKNDUROPDN
ID.
IDĝ(ÕO$UNÕVÕPE|OP
IE.
IHKP$UDQODPDDQOD\Õú
ID
IHKPÙWDQODPDNNDYUDPDN
ID.
IHQÃ Ar. kötü, yok olma
IED.E
IHQÃRO$U7N|WROPDN
IE
IHUDç Ar. sevinç, sevinme

ϭϯϯ
ID.EEEEEDD
IHUDçOÕù Ar. T. sevinçlik
IDE.D.
IHUDçQÃNRO$U)DU7VHYLQoOLROPDN
IDD
IHUDçROVHYLQoROPDN
IE.D
IHUÃVHWRO$U7DQOD\ÕúOÕOÕNROPD
IE.
IHUF$UDYUHWHGHS\HUL
ID
IHULúWHIHULúWHK)DUPHOHNPDVXPJQDKVÕ]
IE)DD.D.D.D.E.DDE
IHULúWHKRO)DU7PDVXPROPDN
ID.
IHUPÃQ)DUHPLUEX\UXN
IDD.
IHU]HQG)DUR÷XOoRFXN
ID.
IHVÃG$UER]XNOXNN|WONIHQDOÕN
IE.E.
IHVOLNaQIHVOH÷HQJ]HONRNDQELUoLoHN
IE.
IHWçÙW$U7HOHJHoLUPHNND]DQPDN
IE
IHWçRO$U7EDúODPDNDoÕOPDN
ϭϯϰ
IDDEE
IHWUHWRO$U]D\ÕIOÕNJHYúHNOLNROPDN
IE
IÕQGÕùIÕQGÕN
ID.
IÕVù$U$OODK¶DNDUúÕLV\DQHWPHKDUDPLúOHPH
IE
ILKULVW$ULoLQGHNLOHU
IE)E)
ILNU$UILNLUGúQFH
ID.
ILO$UILOKD\YDQ
ID)E)
IL¶OFPOH$UQLKD\HWWHVRQXQGD
ID.D.D.
ILWQH$UVÕNÕQWÕD]GÕUPD
IEE.
IFňH$UDQVÕ]ÕQELUGHQELUH
IE
IOIO$UNDUDELEHU
IDN
IWĭç Ar. zafer, üstünlük
IEEDDD
*
ϭϯϱ
ãÃILORO$U7GLNNDWVL]ROPDNXPXUVDPD]ROPDN
ãD.
ãDIOHWRO$U7GDOJÕQOÕNROPDNLKPDOROPDN
ãE.
ãÃňib Ar. görünmeyen, hazór olmayan, yok olan, kayóp
ãDEEEEEEDDED
DED.E.E.
ãDOHEH$UVWQON\HQPHEDVWÕUPD
ãD
ãÃOLE$UGDKDNXYYHWOLVWQJHOHQ
ãE.E
ãÃOLERO$U7\HQPHNNXYYHWOLROPDN
ãDEDEE.ED.D.D.
ãDOñž Ar. kalón, yapóġkan, yoáun
ãD.
ãDP$UNHGHUND\JÕGHUWVÕNÕQWÕ
ã E. D. D. D D E D. E D
EDE.DEE.DD.E
ãDPoHN$U7GHUWoHNPHN]OPHN
ãD
ãDPOX$U7JDPOÕGHUWOLND\JÕO]QWO
ãEE.
ãDPQÃNRO$U)DU7]JQOROPDNNHGHUOLROPDN
ãEE
ãDPRO$U7]QWROPDNND\JÕROPDN
ãE.
ãDQñ Ar. varlókló, bol, zengin

ϭϯϲ
ãE.DE.DDDD
ãDQñPHW$UHPHNVL]ND]DQo
ãEEEEED
ãDQñRO$U7]HQJLQROPDNEROROPDN
ãDEEDEEEE.D.DD
ãaUñE$UWXKDI\DEDQFÕ
ãE.D.D.
ãDUùRO$U7EDWPDNER÷XOPDN
ãE.DD
ãDYãD)DUNDYJDG|YúPH
ãD.
ãÃ\HW$UQLKD\HWVRQVRQGHUHFHoRNID]OD
ãDE.D.E.E
ãD]Ã$UGLQX÷UXQDVDYDú
ãE
ãDľDEQÃN$U)DUJD]DSOÕ|INHOLNÕ]JÕQ
ãE
ãÃ]ñ Ar. gaza eden kiġi, savaġan
ãD
JÙFHJHFH
JED.E
JHoJHoPHN
JDDDD.D.E
JHoLQ\DúDPDNJHoLQPHN
JE
JHoUJHoLUPHN
ϭϯϳ
JE
JHOJHOPHN
JEEEEEDEEEDD.
DEEEEEEEDDDD
DDDDEDD.EEE.E.D
EED.D.D.EEE.E.E.
E.DDDD.EEEDDE.
E.
JHPLJHPL
JE)D.E.E.E.E.DDDDD
JHQFJHQooRFXNNoN
JDDE)
JHčLúJHQLú
JD.
JHUoHNJHUoHNKDNLNL
JE
JHUGJÃK)DUNDOoD
JEE
JHUHNJHUHNLKWL\Do
JD.D.D.D.E.D.D.E.E.
E.D.D.E.E.DE
JHUHNOLNJHUHNOLNJHUHN
JE.
JÙUJHULDUNDWHNUDU
JD.E.D.D.
JHWUJHWLUPHNLOHWPHNDNWDUPDN
JD.EE.
JLELJLEL
ϭϯϴ
JDEE.E.
JičJ]HOJHQLú
JE.
JñU)DUWXWDQWXWXFX
JD.E.
JLUJLUPHN
J D D. D. E D E E E. E.
D D D D. D. D. E. E. D.
D.D.EEE)EEDD.D.
E E D D. D. D. E. E. E. E.
DD.EEE.E.E.E.DDD.
D.EE.E.
JLULIWÃU)DUGúNQWXWXOPXú
JE
JLULúWHúHEEVHWPHNHOHDOPDN
JE.
JLWJLWPHN
JDED.DDD.DD.E.E.
E.
JL\JL\PHN
JD.E.E.E.EE.E.D
JL\HFHNJL\HFHN
JE.D)
JL\VLJL\HFHNJL\LP
JE.
JL]OJL]OL
JE.
J|EHNJ|EHN
ϭϯϵ
JED
J|oJ|oPHN\HUOHúPHN
JD
J|JHUJ|÷HUPHN\DSUDNODQPDN
JE.E
J|JVJ|÷V
JD
J|NJ|N\]
JEDDDE
J|POHNJ|POHN
JE.E.
J|čOJ|QONDOS
JED.D
J|čOGDUROLoLVÕNÕQWÕOÕROPDN
JD.
J|UJ|UPHN
JDDDDDDDDDD
D D D D D D D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. E E E E
E E E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E. D
D D D D D D D D D D
D D D D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. E
E E E E E E E E E E
E E E E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
ϭϰϬ
D D D D D D D D D D
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. E E E E E
E E E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E.DDDDDDDDD.
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
E E E E E E E E E E
E E E E E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E E E)
E) E) E) E) E) E) E) E)
E)E)E)E)E)E)E)DDDD
D D) D) D) D) D) D) D) D) D)
D) D) D) D) D) D) D) D)D) D)
D) D) D) D) E E) E) E) E) E)
E)E)E)E)E)E)E)E)E)E)
E)E)E)E)E)DDDDDDD
D) D) D) D) D) D) D) D)D) D)
D) D) D) D) D) D) D) D) D) D)
D)D)EEEEE)E)E)E)E)
E) E) E) E) E) E) E) E) E) E E
E E E E. E. E. D D. D. D.
D.D.EE.E.E.DDDDD
D D D D. D. D. D. D. D. D.
D.D.D.D.D.D.D.D.D.D.
D. E E E E E E E E E E E
E E E E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. D D D
D D D D D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D.D.DNEEEEEEEEE
E EN EN E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E.E.DDDDDDDDDD
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
D.D.EEEEEEEEEE
ϭϰϭ
E EEN E.E.E.E.E.E.E.

E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. D D D D D D D
D D D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. E E E E E E
E E E E E E E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E. D.
D.
J|UHJ|UHQD]DUDQ
JD.E.
J|ULOJ|UOPHN
JE.DEE
J|UúJ|UúPHN
JE
J|VWHUJ|VWHUPHN
JEEEDD.D.D.D.
J|WUJ|WUPHN
JE.E.
J|]J|]J|UPHRUJDQÕ
JD.EEEEEEEED
D.
J|]ùDSDJÕJ|]NDSD÷Õ
JE
J|]ùX\UXãÕJ|]XFX
JE
J|]V]J|]V]N|U
JD)
ãXOÃPRO$U7oRFXNROPDN
ϭϰϮ
ãD.
ãXUEHW$UJXUEHWYDWDQGÕúÕ
ãDDD
ãXVO$U\ÕNDQPDER\DEGHVWL
ãDE)
ãXVOÙW$U7ER\DEGHVWL\DSPDN
ãDE.D.
ãuĝĝa Ar. keder, kaygó
ã E E D D. E. D E D D
D. D. E E E E D E D. D D
EE.DD.EDDDD.E.
ãuĝĝaoHN$U7NHGHUoHNPHN
ãD.
ãuĝĝaOÕRO$U7ND\JÕOÕROPDN
ãE
ãuĝĝaOX$U7NHGHUOLND\JÕOÕ
ãD
JoJo
JE
JOJOoLoH÷L
JEEDDE.
JOHU\]OLJOHU\]O
JDE
JOHoJOHU
JE.
JOVX\XJOVX\X
JE
ϭϰϯ
JPúJPú
JDE.E.E.
JQJQ
J E) D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. E. E. E. E.
E.E.E.E.E.E.EE.E.E.
JQÃK)DUJQDKGLQLVXo
JD.E.EE.
JQÃKÙW)DU7JQDK\DSPDN
JD.
JQG]JQG]
JD.
JQHúJQHú
JED.D.D.DD
JUOHJUOHPHN
JE
J]HOJ]HO
JDDEE.
J]HO\]OLJ]HO\]O
JDE
J]ñGHRO)DU7VHoNLQROPDNEH÷HQLOPHN
JE
+
éÃb-ó himmet himmet uykusu içinde görülen rüyalar

ϭϰϰ
éEE
éÃb-ó Ňillet illet uykusu içinde görülen rüyalar
é. ED
éÃb-ó ġeyĩÃn ġeytan uykusu içinde görülen rüyalar
é. ED
éaber Ar. haber, bilgi
é D. E E E. D D. D. E.

E. E E E E E D E E D. D.
D.E.E.D.D.
éaberRO$U7KDEHUROPDN
éDD.
çDFÃPHWÙWGLU$U7NDQDOGÕUPDN
çD.D.
çDFÃPHWùÕONDQYHUPHNKDFDPDW\DSPDN
çE)
çDFF$UNDEH\L]L\DUHWLEDGHWLGLU
çEE.D.D.DE.E.D
çÃFHWUHYÃ$ULKWL\DFÕJ|UHQJLGHUHQ
çEEEDDDD.ED.EE
çÃFFÙW$U7KDFF\DSPDNKDFFDJLWPHN
çD.
éÃGLP$UKL]PHWoL\DUGÕPFÕ
éD.
çÃfóž $U.XU
ÃQ
ÕH]EHUOHPLúRODQ
çE.
éDIñI$UKDILID÷ÕUROPD\DQ
éE
ϭϰϱ
çÃňiľ$UVDKLSPDOLN
çE
çDù, çDùù Ar. Allah; gerçek; doáruluk
çD.E.EE.D.E
çÃNLP$UELUúH\HKPHGHQ$OODKKHNLPNDGÕ
çEDDE.D
çDùùÕQGD$ULOJLOL
çD.E.DDE.
çaù teŇÃla $U\FH$OODK
çD.E.E)E)DEEEE.E.
D. D. D. D. D. E. E. E. D
D.E.EEEE.
çÃO$UGXUXPGHUWEHQHN
çEE.E.E.
éalÃňiù Ar. insanlar, yaratóklar (bkz.) éalÃyóù
éD.E.
éalÃĝRO$U7NXUWXOPDN
éDDD.EDEDEEEE.
E.D.DD.
éalÃyóù (<Ar. éalÃňiù) cariye, hizmetçi
éD.EED.D.E.D.E.E.
E.
çÃlet Ar. durum, hal
çE.
çÃOÙW$U7KDOHWPHN
çE.
éaléÃl Ar. süs, D\DNELOH]L÷L

ϭϰϲ
éE.
éalñfe Ar. hükümdar
éD
KÃOLN$UKHODNRODQ\ÕNÕODQ
KD
éDOù Ar. insan topluluáu; yaratma
é D. D. E. E. E. E. E E.

D.D.
éalùÙW$U\DUDWPDN
éD
çDPPÃP$UKDPDP\ÕNDQÕODFDN\HU
çE)D.EDDE.E.E.E.
éÃQH)DUHY
éDD.E.DDDIE
éDQGHù$UKHQGHN
éD
éDUÃE$UYLUDQ\ÕNÕNKDUDE
éDE)D.
éDUÃEÙW$U7\ÕNPDNER]PDN
éE.
éDUÃERO$U7\ÕNÕOPDNER]XOPDN
éE.E.D.
çDUÃP$UKDUDPKHODOROPD\DQ
ç E. D E. E. E. E. D. E

D.D.D.E.E.D.DEE.
çDUEOÕù$U7VDYDúOÕNNDYJDOÕN
çE.
ϭϰϳ
çDUEOÕùÙW$U7VDYDúPDN
çE.
çDUHNHWÙW$U7\RODoÕNPDNNÕPÕOGDQPDN
çDE
çDUHNHWRO$U7NÕSÕUGDWPDNKDUHNHWKDOLQGHROPD
çEEE
çDUHP$UKDUHPHYNDUÕKDQÕP
çDD.
çarñĝRO$U7KÕUVOÕROPDN
çD.
çDVHGÙW$U7NÕVNDQPDN
çE.
çÃĝól$UPH\GDQDJHOHQRUWD\DoÕNDQHOGHHGLOHQ
ç D E E E E D D E E D D.
D. D. D. E E E D D D E
D.DDD.EE.E.
çaĝór Ar. hasór
çE.E.
éDĝP$UGúPDQKDVÕP
éE
éDVWD$UKDVWD
éD.DDE.DE.E.EE.
éDVWDOÕù$U7KDVWDOÕN
éDDEDEEDEN
éDVWDOÕùoHN$U7D÷ÕUKDVWDODQPDN
éE
éDVWDOÕùOX$U7KDVWDOÕNOÕ
ϭϰϴ
éE
éDVWDROKDVWDROPDN
éDDDDD
çasĭd$UKDVHWoLNÕVNDQo
çEE
çÃúL\H$UNHQDUDoÕNODPD
çE)
çaġmet Ar. nezaket, heybet
çEEDEEED
éDĩDU$UWHKOLNH
éDD.
éÃĩÕU$UILNLU]LKLQJ|QO
éED
éDWñE$UKDWLSNRQXúPDFÕFDPLGHKXWEHRNX\DQ
éEE)E.
éÃtĭn Ar. kadón, hanóm
éD.EDEEE
KDYÃ Ar. hava
KD)E
çavÃdiğ Ar. yeni hadiseler, yeni sözler
çE
çDYÃQ)DUWDKWDGDQPDGHQGHQ\DGDSODVWLNWHQ\DSÕOPÕúNDS
çE.
éavÃĝĝ Ar. muhterem, saygón
éE)
éDYI$UNRUNX
ϭϰϵ
éE
éDYIOÕ$U7NRUNXOX
éD
çavľ Ar. havuz, suya girme
éDD
çD\Ã Ar. (bkz) éÃ\H
çD.D.
éD\ÃO$UGúLPJHKD\DO
éD
éD\EHU$UKD\EHU
éEE
éÃ\H)DU\XPXUWDHUEH]L
éDD
éay(ó)r Ar. iyilik, faydaló iġ, yarar

éD.E.EEEDDEEEE
D D D EE E E D. E. D. D
DDD.D.D.D.DE.E.DD
E.E.
éD\ÕUOÕéD\ÕUOX$U7KD\ÕUOÕID\GDOÕ
éDDEEED.
éD\UROKD\ÕUOÕROPDN
éE
éD\OL)DUROGXNoDoRNID]OD
éD
çD\YÃQ$UKD\YDQ
çD)
KDļÃ$UEXúX
ϭϱϬ
KD.
éazÃn Far. sonbahar, solgun
éD.
çDļHU$UoHNLQPHNRUXQPD
çE.E.
çD]ñQH$UKD]LQHGHILQHNÕ\PHWOLúH\OHULVDNOD\DFDN\HUGLU
çE.E.
çD]ñQHGÃU$U)DUKD]LQHJ|UHYOLVL
çD
çD]ñQHGÃURO$U)DU7KD]LQH\LNRUXPDN
çD
çDľUHW$UVD\ÕQVD\JÕKD]UHW
çDEEDE
KHEKHSKHS
KEE.
çHGHUùÕO$U7\LWLUPHNERúDKDUFDPDN
çD.
KHGL\\H$UKHGL\HDUPD÷DQ
KDE
çHNñP$UçDNñPKHNLPWDELS
çD.E.E.
çHOÃO$UKHODOKDUDPROPD\DQ
çD.E.D.D.D.D.E.E.
E. E. E. E. E. D. D. D.
D.E.E.E.DDDD.D.D.
E D. D. D. D. D. E E E. D.
E.E.E.E.
ϭϱϭ
çHOÃOOLk$U7KHODOOLN
çE
çHOYÃ Ar. helva
çE.
KHP)DUKHPELUGH
KD.E.D.
KHPÃQ)DUKHPHQGHUKDORDQGD
KD.D.E.
KHU)DUKHUKHSEWQ
K D D. D.EE.E.DD.E

DD.EEEEE.DD.E
E E. E) D D DN EN EN DN DN
DN DN DN EN E. E. E. D. E E
E E. E. E. E. D D D D D D.
D.D.D.D.E.DDDDEE.
KH\EHW$UNRUNXLOHVD\JÕX\DQGÕUDQJ|UQúGX\JXODU
KE.
çÕIž Ar. ezberleme, saklama
çE.
éÕQ]ÕU$UGRPX]
éE)
çÕUĝ$UKÕUVDoJ|]OON
çE.
éÕúÕP)DU|INHNÕ]JÕQOÕN
KE.D
éÕ\ÃU$UVDODWDOÕN
éD.
Kño)DUKLo
ϭϱϮ
KD.DD
KLGÃ\HW$UGR÷UX\RO$OODK\ROX
KE.D.
éLIIHW$UKDILIOLN
éD
çLNÃ\HW$UKLND\H|\N
çED.
çLNPHW$UELOJHOLNVHEHS
çD.EEE.E.E.
éilŇat Ar. NDIWDQKLODW
éE.
çñOH$UKLOHG]HQGRODS
çD.
çñOHÙW$U7DOGDWPDN\DQÕOWPDN
çE.
KLPPHW$U\DUGÕPoDEDHPHN
KD.D.
KLPPHWO$U7HPHNOLoDEDOÕ
KD.
çLVÃE$UKHVDS
çE.
çLVÃEÙW$U7KHVDSYHUPHN
çE.
çiĝÃr $UNDOH
çEEE)D.E.
éLļPHWÙW$U7J|UHY\DSPDN
ϭϱϯ
éD
éLļPHWNÃU$U)DUKL]PHWoL
éE.
éRú)DUJ]HOWDWOÕL\L
éD.EE.DEEE.DD.
D.D.E.D.ED.D.
éRúOÕùéRúOXù Far. T. hoġluk, güzellik
éD.D
éoğnĭdRO)DU7UD]ÕROPDNPHPQXQROPDN
éEE
éĭE ãulÃm)DU$UJ]HOoRFXNKRúoRFXN
éE
éĭb-ĝĭretlü Far. Ar. Tr. güzel tarzló, hoġ görünüġlü
éE.
éXUPÃ$UKXUPD
éE.E.E.E.D)D)
éXUUHP)DUVHYLQoOLúHQ
éEEEDEEED.
éXUĭV)DUKRUR]
éD.
éuĝĭmet Ar. düġmanlók
éD.E.DED
éuĝĭmetRO$U7GúPDQOÕNHWPHN
éE.E
éuĩbe Ar. dini konuġma
éE
ϭϱϰ
çNP$UKNP\DUJÕNDUDU
çEDD.
çNPÙW$U7\DUJÕODPDNGúQPHN
çD.D.D.D.D.D.D.D.D.
D.D.D.D.D.D.D.D.D.E.
E.E.E.E.E.D.D.E
çNĭPHWÙW$U7KNPHWPHN
çD
çUPHW$UVD\JÕ
çEEED.E.E.
çUPHWEXO$U7VD\JÕEXOPDN
çEDE.D.
çUPHWOLKUPHWORO$U7VD\JÕOÕROPDN
çD.E
çUPHWRO$U7VD\JÕOÕGDYUDQPDNVD\JÕVXQPDN
çE.
,
ŇÕOÕù ólók
ŇÕD
ÕUDù uzak
ÕEEED.E.
ÕUDùROX]DNODúPDN
ÕD.D.
ÕUPDù órmak
ÕE)D.D.D.D
ϭϱϱ
ÕĝOÃç Ar. iyileġtirme, düzeltme
ÕDE.
ÕúEXEXLúWHEX
ÕE)E)E
ŇñyÃl Ar. eğ, hanñm; çoluk çocuk
ŇÕD
ø
LLH\OHPL
L D D D D D D D D D. E
E. E. E. E. E. D. D. D.
E E E. D D D D. D. D.
D.D.EEEEEEED
D D D D D D. D. E E E.
E. E. E. E E. D. E. E. E.
D.E.E.E.E.E.E.E.DD
D D D D D D. D. D. D. D.
D.E.E.D.D.D.E.E.DD
DDE.E.E.E.E.
ŇibÃdÃt Ar. ibadetler, tapónmalar
ŇLE
ŇibÃdet Ar. ibadet, Allah’ón emirlerini yerine getirme
ŇLEE
LEOñV$UúH\WDQ
LE)
òbn-i Sñrñn|]DU\DWDELUFLVL
LDE.DEE.E.D.
ϭϱϲ
ðbrÃhim öz. a. Hz. ðbrahim (a.s) peygamberlerden biridir
LED.
òbrÃhim KirmÃni|]DU\DWDELUFLVL
LE.E.D.
LEUñúLP)DUNDOÕQFDENOPúSHNLSOLN
LD)
ñFÃEÙW$U7OD]ÕPROPDN
LD.
LoLQVDQÕQ\DGDKHUKDQJLELUúH\LQLoL
L D D. D. E E. E. E E D.
E. E. E. E. D. E E. E. D D
DDD.D.E
LoLoPHN
LDD.D.D.D)D.D.D.D.
E.EEEDDE.
LoQLoLQ
LE.DEE.E.E.E.E.
LIWLUÃ Ar. birine asló olmayan bir suç yükleme
LDE
LJLW\L÷LW
LD.
iélÃĝ Ar. doáru sevgi, samimiyet, temiz sevgi
LD
LKWLPÃP$U|]HQOHGLNNDWOHJD\UHWOHoDOÕúPD
LE
LKWL\ÃF$UJHUHNGX\PDLKWL\DoJHUHNVLQPH
LD
ϭϱϳ
iétiyÃr Ar. yağlñ
LDDDE)
LNLLNLVD\ÕVÕ
L D. E E E E E. E. E. E.
E.E.DDE.
LNLQFLLNLQFL
LD.EE.EED.D.D.D.D.
DD.D.D.
LOLOONHPHPOHNHW
LE.E.
LOÃKñ Ar. Allah’a ait
LE.
LOHLOHYDVÕWDVÕ\OD
L D E E D D. E E D D D.
D.E.ED.EEDD.E.DD.
E.EEE.
LOHWLOHWPHNHULúWLUPHN
LE.
LOKÃP$ULOKDP$OODKWDUDIÕQGDQLQVDQÕQJ|QOQHELUúH\GR÷GXUXOPD
LDEED.D.
LOOÃ Ar. –dan/- den baġka, yalnózca, mutlaka, özellikle
LD.D.
ŇLOOHW$UKDVWDOÕNVHEHS
ŇLDD.D.D.
ŇLOOHWO$U7KDVWDOÕNOÕHQGLúHOL
ŇLD
Ňilm Ar. bilim, ilim

ϭϱϴ
ŇL E D. E E E. E. E. E. E.
E.EDEE.E.
Ňilm-i dñn din ilmi
Ňi. 4bK/29
Ňilm-i edeb edep ilmi, edeple ilgili
Ňi. 4bK/29
Ňilmi taŇbñr rüya tabirleri ilmi
Ňi. 4bK/30
Ňilm-i ĩóbb tóp ilmi, hekimlik bilimi
Ňi. 4bK/29
ŇLOPXOODK$ULOPL$OODKWDUDIÕQGDQJHOHQ
ŇLD
LPÃP$ULPDPQDPD]NÕOGÕUDQ
LEE)E.
LPÃPOÕù$U7LPDPOÕN
LD.
ñPÃQ$ULQDQPDLQDQo
ñD.EEE.DD.D.
ŇimÃret Ar. bayóndórólók; emirlik
LE.D.D.E.
iŇmÃrùÕO$U7RQDUPDNWDPLUHWPHN
LD.
LPGLúLPGL
LD.D.D.
LPWL]ÃFÙW$U7X\XúPDNND\QDúPDN
LE
ϭϱϵ
LQLQPHN
LDDE.EDDDD.
LQFLND\DNELOH÷LQGHELUNHPLN
LDDDD
LQFLULQFLU
LD.
LQFLQFL
LE.E.
LQHNLQHNKD\YDQ
LD)
infiŇÃl Ar. kózgónlók duyma, öfkelenme
LE
infiŇÃloHN$U7|INHOHQPHNNÕ]PDN
LEE
inçirÃf RO$U7PQKDULIROPDNG|QPHN
LD
LQĝÃI$UDFÕPDPHUKDPHWHGD\DOÕDGDOHW
LDD.
LQúÃOODK$U$OODKLVWHUVH
LD.D.
LSOLNLSOLN
LD)D)
ŇòòVD|]D+]øVDDVSH\JDPEHUOHUGHQELULGLU
ŇLD
LĝÃEHWÙW$U7GúPHN
LE
ϭϲϬ
isŇÃlóRO"
LD
øVçaù öz. a. Hz. òshak (DVSH\JDPEHUOHUGHQELULGLU
LE
LVOÃPOÕù Ar. T. òslamlók, müslimanlók
LE
LVLP$ULVLPDG
LDD
ðsmaŇñl öz. a. peygamber, ðbrahim’in (a.s) oßludur
LE
Ňiĝmet Ar. günahsózlók, masumluk
ŇLE
òsrÃfñl Ar. kóyamet kopacaáónó öttüreceái boru ile bildirecek olan melek
LE
LVWHLVWHPHN
LD.D.
istiŇÃnet$U\DUGÕPW|YEH
LEE.
istiãfar Ar. Allah’tan af dileme, tövbe
LE)
LVWLPÃOHLVWLPÃOHW$UJ|QOoHNPHWHVHOOLHWPH
LDED
LúLú
L D. E E E D D D. D. D.
D. D. D. D. D. E. E D D
D D D E E. E. D D. D. E E
E. E. D D. D. E. D D E E. E
DE.
ϭϲϭ
LúÃUHW$ULúDUHWL]
LD.DE.
LúLWLúLWPHNGX\PDN
LD.DEEEEDDED.D.
E.D.E
LúOHLúOHPHN
LD.EEE.
iĩÃŇat Ar. uyma, söz dinleme
LE
iŇtibÃr$UVD\JÕJ|VWHUPH|QHPYHUPH
LD.DD.
iŇtiùÃd Ar. inanç, inanma
LEEDE.
LWVGLN|SHNVW
LD.
ŇiyÃl Ar. eġ, hanóm
ŇLE.
L]OHL]OHPHN
LD
ŇL]]$UGH÷HU\FHOLNNÕ\PHW
ŇLE.E.
ŇL]]HW$UVD\JÕGH÷HUXOXOXNNXYYHW
ŇL D. E. D. E E. E E E E
DEEDEEEEDE.E.E
D
D
ŇL]]HWOLN$U7NXGUHWOLNVD\JÕOÕN
ϭϲϮ
ŇLE.
ŇL]]HWOGH÷HUOLNÕ\PHWOLVD\JÕOÕ
ŇLD.
ŇL]]RO$U7JoOROPDN
ŇLE.
.
ùDEDù kabak, bir sebze
ùD.D.D.D.
kÃŇEH$UNDEH$OODK¶ÕQHYL
NE.E.E.
kÃŇbe-i ġerñf Ar. mübarek kabe
NEN.
ùabristÃn Ar. Far. mazarlók
ùD)
ùabĭl $UUD]ÕNDEXOROPD
ùE
ùDoNDoVRUXDGÕOÕYHVÕIDWÕ
ùE.D.
ùDoDQR]DPDQQH]DPDQQDVÕO
ùD.E.
ùDGDU$UNDGDU
ùD.E
ùÃÓñ Ar. kadó, hakim
ùE)D)E.EE.E.E.E.EE
EE
ϭϲϯ
ùÃÓñOLN$U7NDGLOLNKDNLPOLN
ùD.
ùadñm$UEDúODQJÕFÕROPD\DQ|QFHRODQHVNL
ùD
NÃILU$U$OODK¶ÕQYDUOÕ÷ÕQDLQDQPD\DQQDQN|UL\LOLNELOPH\HQ
kED.EEE.DD
NÃIĭU$UJ]HONRNXOXNDIXURWX
NEE
kÃãÕG)DUNÃãaļ, kÃãóļ) kaáót
kD)
ùDçEH$UQDPXVVX]
ùE.
ùDKU$UPDKYROPDH]PH]OPH
ùEE
ùDKUH\OH$U7PDKYHWPHN\RNHWPHN
ùE
ùaçĩ $UNÕWOÕNNXUDNOÕN
ùE
ùaçĩOÕù Ar. T. kótlók, kuraklók
ùE.E.D.
ùDONDOPDN
ùD.E.DE.E.D
ùalŇa Ar. kale, hisar
ùEEEEEE.
ùDOD\NDOD\
ùE.
ϭϲϰ
ùDOHP$UNDOHP
ùDDE)D)E.E.E.
ùDOùNDONPDN
ùE.
NÃP)DUOH]]HWDU]XGLOHNLVWHN
ùE
ùÃPHW$UQDPD]ÕQIDU]ÕQGDQ|QFHRNXQDQH]DQDEHQ]H\HQV|]OHU
ùE.
ùDPXEWQKHS
ùE.D.
ùDQNDQ
ùD.D.D.D.D.D)DD.
ùDQDONDQDOPDNNDQYHUPHN
ùE)
ùandñl Ar. lamba
ùDE
ùDQãÕKDQJL
ùD.D.
ùDSDù göz kapaáó
ùEE
ùapÃn Ar. kabban, büyük terazi
ùE.
ùDSOÃQNDSODQ
ùD)
ùDSOÃQVGLNDSODQVW
ùD.
ϭϲϱ
ùDSXNDSÕ
ùE.EDDD.D.D.
NÃU)DUND]DQoJo
ùD.
ùDUÕQNDUÕQPLGH
ùD.D.D.E
ùDUDVL\DKNDUD
ùE.D.D.E.
ùDUDQILONDUDQILOoLoHN
ùD
ùDUDQOÕù karanlók
ùE.E.E.EE.EE
ùDUD|N]NDUD|N]
ùD)
ùDUD¶ĩXWNDUDGXW
ùD.
ùDUD]PNDUD]P
ùD.
ùDUaYaúFDUL\H
ùD.D.E.
ùDUãDNDUJDNXú
ùD.
ùDUÕNDUÕ
ùD.
ùDUÕQGDúNDUÕQGDúNDUGHú
ùD.D.ED.D.D.
ϭϲϲ
ùDUÕúÕùNDUÕúÕN
ùE.E
ùDUúXNDUúÕ
ùD.D.
ùasÃvet Ar. keder, üzüntü, sñkñntñ
ùDED
ùaĝdH\OH$U7NDVWHWPHN
ùD
ùasóù NDUQÕQDOWWDUDIÕ
ùD
ùÃĝĝDE$UNDVDS
ùD)E)
ùDúNDú
ùEEEE
ùDWWDEDNDNDW
ùE.
ùDWÕNDWÕVHUWSHNoRN
ùDDE.E.E.
ùDWLO$U|OGUHQ
ùD
ùDYñ Ar. kuvvetli, güçlü; güvenilir, saálam
ùD.D.DD.EED.D.
ùDYO$UV|]
ùD.
ùDYP$UNDYLPDNUDED
ùE)E.
ϭϲϳ
ùDYPñ Ar. kavm ile ilgili, kavma ait
ùD.D
ùDYXQNDYXQ
ùD.D.
ùD\ãXND\JÕHQGLúHNHGHU
ù D. D. D. E. E. E. D. D.

D. E. D. D. E. E. E. D. D.
EED.D.
ùD\ãXOÕùD\ãXOXND\JÕOÕHQGLúHOL
NE.D.E.
ùD]DQND]DQPDN
ùD.
ùD]DQoND]DQF
ùE.
ùazóWÕUDúHWPHN
ùD.
kÃļib Ar. yalan, doáru olmayan
ùD
ùD]ãaQND]DQ
ùE)E.
NHoLNHoLKD\YDQ
NE.D)
NHKULEDU)DUNHKUXEÃNHKULEDU
NE.
NHOHEHNNHOHEHN
NE)
NHOHFLV|]ODI
ϭϲϴ
NE.
NHQDUNHQDU
ND
NHQGNHQGL
N D D D. D. E. E. D D E
E E. D E E D D. D E
E.D)D)E.EED.E.E.E.
DDDEDDDDEEEE
NHUÃPHW$UNHUHPF|PHUWOLN
ND.D
NHUELFEN]NHUSLF
ND.
NHUHP$UL\LOLNF|PHUWOLNGH÷HU
NED
NHUHPOLN$U7L\LOLNF|PHUWOLN
NE.
NHUñP$UPXKWHUHPF|PHUW\FH
ND
NHUSLFNHUSLo
NE
NHVNHVPHN
ND.D.EE.EE)
NHVLONHVLOPHN
ND)
NHVñU$UoRNERO
NE
ketéüdÃ=HQJLQNLPVHOHULQYHGHYOHWE\NOHULQLQEX\UX÷XQGDoDOÕúDQNDK\D
ϭϲϵ
ND.
keļÃlik Ar. T aynñ ğekilde, böylece
NE
ùófaŇ bir parça
ND.D.
ùÕONÕO
ND.ED)D.D.E.
ùÕONÕOPDN\DSPDNHWPHN
N E E D D D D D D D E E
EDEED.D.D.D.E.D.D.
E. E. E. D D. E. E. E. D. E.
E.EE.D.D.E.
ùÕQNÕOÕoNÕOÕIÕ
ùD.
ùÕUNÕUPDN
ùD.E.
ùórÃňatH\OH$U7RNXPDN
ùE
ùÕUÕù kórók
ùD
ùÕUÕONÕUÕOPDN
ùEE
ùÕUù kórk numersó, 40
ùE
ùÕUPÕ]ÕNÕUPÕ]Õ
ùD.D
ùÕĝĝD$UULYD\HWKLND\H
ϭϳϬ
ùE
ùóyÃmet güni Ar. T. kóyamet günü, mahġer günü
ùE.
ùÕ]NÕ]
ùD.D.D.DEE.ED.D.
E.D.D.
ùÕ]ÕONÕ]ÕONÕUPÕ]Õ
ùE.D.
ùÕ]OÕù kózlók, bakirlik
ùD.
NL)DUNLED÷ODo
NE.D.D.D.E.D.D.D.
D. D. D. E) D D D D. D. E
E E. E. E. D D D D. D. D.
D.D.D.D.D.D.D.EEE.
E. D. D. D. E. E. E. E. D.
D.D.D.
NLOñG)DUNLOLW
NE.
NLPNLP]DPLU
NDDED.DD.EEEE.E.
D D E. D D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. E E
E. E. E. E. E. E. E. D
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. E E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E.E.E.E.DD.D.EE
E. E. E. E. E. D D. D.
D. E E E E. E. E. E. D
E. E. E.E. D. D. D. D. D.
D. E. E. E. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. E E E
E.E.E.E.E.E.DD.D.D.
D. D. E. E. E. E. E. E. D
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
ϭϳϭ
D. D. E. E. E. E. E. E. E.

E. E. E. E. E. E. E. E. D.
D. D. D. E. E. E. E. E. E.
DEEDEDEED.DDD
NLPNLED÷ODo
N D D. D. D. D. E E. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. E E E. E. E. E.
E. E. E. D D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. E
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. EN D D.
D.EEE.E.E.E.DD.
D. D. E E E E. E. E. E.
D E. E. E. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. E. E. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D. E
E.E.E.E.E.DD.D.D.D.
D. E. E. E. E. E. E. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. D. D. D.
D.E.ENE.E.E.
NLPLED]ÕVÕNLPLVL
NE.E.
NLPVHNLPVHKHUKDQJLELUL
N D E. D. D. . E E E E
EEEEDEDED.ED.E
E
NLP\RQNLP\RQEDKDUDW
ND.
NLUHF)DUJLUHFNLUHo
ND.
NLUHPñG5XPNHUDPñGLNLUHPLWSLúPLúWRSUDNWDQ\DSÕODQo|POHNWX÷OD
NE
ϭϳϮ
NLUSLNNHUSLN
ND
NñVH)DUNHVHWRUED
NE.
NLúLNLúL
N D D. D. D. D. D. D. D.

D D. D. D. D. E E. E.
E. E. D. D. D. D. D. E.
E.E.E.E.E.E.D.EE.
E. D. E E E E E E. D D D
DD.D.D.D.D.D.E.E.D
D.D.D.D.D.EEEEEE.
E. E. D D. D. E E E E. E.
E.E.DDD.D.ED.
NLúQLú)DUJ]HONRNXOXELUWRKXPNDUDNLP\RQ
ND.
NLWÃE$UNLWDS
N E) E) E) D. E. E. E. E. E.
D.D.
NLWÃEHW$U\D]Õ\D]PDNDWLSOLN\D]PDQOÕN
NE.
ùRFDNRFDHú\DúOÕ
ùD.E)D.
ùRùXNRNX
ùE)D.D.D.
ùRùXOÕNRNXOX
ùE
ùRONRO
ùEE.D.
ϭϳϯ
ùRPúXNRPúX
ùE
ùRQXùPLVDILU
ùE
ùRQNR\XOPDNEÕUDNÕOPDNNDWÕOPDN
ND.
ùRSPH\GDQDJHOPHNNRSPDN
ùD.
ùRUùNRUNPDN
ùED)E
ùRUùXNRUNX
ùD)E.DD.D.
ùRUùXONRUNXOPDNNRUNXGX\XOPDN
ùD.
ùRUùXQFOXNRUNXQoOX
ùDD.
ùRúNRúPDN
ùE.
ùR\NR\PDNEÕUDNPDNNDWPDN
ùE.D
ùR\XQNR\XQKD\YDQ
ùE.DDD)E)D.
ùoyù (?)
ùD.
N|OHN|OH|]JUROPD\DQNLúL
NDDDD
ϭϳϰ
N|PUN|PU
NE.E)
N|SHNN|SHN
NE)
N|úHN|úH
NEEE
N|úNEDKoHOLHYVVOHY
NEDDE.E.E.
ùXGUHW$UNXYYHWJo
ùD
øuddise Sirruhu Ar. öz. a. Allah onun sórrónó mukaddes etsin, kutlu kólsón
ù. 4a/2
ùXIO$UNLOLWVUJ
ùE.
ùXOLQVDQN|OH
ùEE.E.E.DE.E.E.D.
ED.D.
ùXODù kulak
ùD.DDE)D.
ùXOOXùFÕKL]PHWoLNXOOXNHGHQ\DUGÕPFÕ
ùE.
ùXPNXP
ùDD.
ùXUNXUPDN\DSPDNROXúWXUPDN
ùD.E.
ùur’Ãn Ar.. kur’an , Hz. Muhammed’e inen kutsal kitap

ϭϳϱ
ùE.E)EE.
ùXUXNXUXPDN
ùE.
ùXUEÃQ$UNXUEDQ
ùDD
ùXUEÃQH\OH$U7NXUEDQ\DSPDNIHGDROPDN
ùD
ùXUÕNXUX
ùD.D.E.
ùXUúXQNXUúXQ
ùE.
ùXUWNXUWKD\YDQ
ùD.
ùXUWDUNXUWDUPDN
ùD.
ùXUWÕOùXUWXONXUWXOPDN
ù D D D E D E D. D. E. E.
D. E D D E D. E E E D E
D. E. D. E. D. D. E. E.
D.
ùXVNXVPDN
ùD.
ùXúNXú
ùD)E)
ùXYYHW$UNXYYHWJo
ù D D. D. E D E D) D D
E.D.E.ED.E.D.
ϭϳϲ
ùXYYHWO$U7NXYYHWOLJoO
ùD.
ùXYYHWORO$U7JoOROPDN
ùD.EE.
ùX\UXù kuyruk
ùE.
ùX\XNX\X
ùED.D.DDD
NoNNoN
NEED.
NIU$U$OODK¶DYHGLQHDLWúH\OHUHLQDQPDGLQVL]OLNQDQN|UON
NE.E.
NOOL$UNOOñEWQ
ND
NUHNNUHN
ND)
NUNNUN
NE.
NUVñ$UWDKW
NE.E.E)DDD
/
OÃFHUHP$UúSKHVL]HOEHWWH
OD.
OÃNLQ$UDPDIDNDWDQFDN
ϭϳϳ
OE.E.E.
laĩñf Ar. yumuġak, hoġ, güzel, nâzik
OE.E.DE
OÃ\Õù$U\DNÕúDQX\DQOk\ÕN
OE.E.DEEE.
levç-i maçfĭž Allah tarafóndan takdir edilen ġeylerin yazóló bulunduáu mânevi levha
OE)DD.D
leļñļ Ar. lezzetli, tatló
OE
OLPRQOLPRQ
OD.
OXĩI$UKRúOXNJ]HOOLNL\LOLN
OE
0
mÃň-i cÃrñ akar su
PE
PDãILUHW$U$OODK¶ÕQNXOODUÕQÕQJQDKODUÕQÕED÷ÕúODPDVÕ\DUOÕJDPDVÕ
PDD.
PDãIĭU$U$OODKWDUDIÕQGDQJQDKODUÕDIIHGLOPLúROPDVÕLoLQGXkHGLOHQNLPVH
PE.E.
PDçDOO$U\HUPHNkQ
PE
PDçDOOH$UPDKDOOHELUúHKLUYH\DNDVDEDQÕQE|OQG÷NÕVÕPODUGDQKHUELUL
PD.
ϭϳϴ
PDçILO$UFkPLPDKILOLE\NFkPLOHUGHHVNLGHQSkGLúDKODUDYH\DPH]]LQOHUH
D\UÕOPÕúRODQHWUDIÕSDUPDNOÕNODoHYULOPLúRODQ\HUGHQ\NVHN\HU
PE
maçzĭn Ar. hüzünlü, kaygóló
PD
maŇñġet Ar. yaġama, yaġayóġ; geçinme
PE
maùbĭl Ar. beáenilen, kabul olunmuġ, hoġ karġólanan
PEDD
maùhĭrRO$U7U\HQLOPHNNDKUROPDN
PED
PDùĝĭG$ULVWHNDU]XLVWHQLOHQúH\
P E D E E E D E E. D E.
DE
mÃl$UYDUOÕNVHUYHWKD]LQH
P D D D D D. D. D. D.

E. D D D D D. D. D. D.
D. E E E E. E. E. E.
E. E. E. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. E E E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. D. D. D. D. D. D. D.
D.D.D.EEEE.E.E.
E. E. E. E E E E E D D D
D E E E E E E D D D D E
EEEEEEED.D.D.D.E
E E E. E. E. D. D. D. D.
E. E. E. D D. D. D. D. D.
D. E E E E. E. EN E. D D.
EEEEE.E.EDE
mÃldÃr Ar. Far. zengin, maló olan
m. 2b/9
ϭϳϵ
PÃOGÃURO)DU7]HQJLQROPDNPDOÕPONoRNROPDN
PD
PÃOLN$UVDKLSPONQVDKLEL
PE
PÃOOÕ$U7VHUYHWOLYDUOÕNOÕ
PD.
maŇlĭmRO$U7DQODúÕOPDNELOLQPHN
PD.D.
maŇmĭr Ar. bayñndñr, ğenlikli
PD
maŇmĭrRO$U7ED\ÕQGÕUROPDN
PD
maŇnÃ Ar. anlam
PDE
PDQĝÕE$UUWEHGHUHFHPDNDPGHYOHWKL]PHWLLúVDKLEL
PDDDEED.E.D.ED
DD
PDVéDUD$UPDVNDUDVR\WDUÕ
PE.D
mÃŇĝiyet Ar. isyan, günah, asilik
PEEED.D.D
maĩbaé Ar. mutfak
PD.
maĩlĭb Ar. istenilen, talebedilen
PED
maŇzĭl Ar. azledilmiğ, iğinden çñkarñlmñğ

ϭϴϬ
PD
muŇÃlece$ULODoNXOODQPDLODo\DSPD
PE
PHFOLV$UPHFOLVWRSODQWÕ\HUL
PE
PHFĭEH$UFHYDS
PE
PHGHG$U\DUGÕPLPGDW
PE.
PHJHU)DUPH÷HUR\VDNLDQFDN
PD.DD.E.D.
PHNU$UKLOHDOGDWPD
PD.
PHNUĭK$UL÷UHQoLVWHQPH\HQKRúJ|UOPH\HQúH\
PD
PHNWĭE$UPHNWXENk÷ÕW
PE
PHOÃOHW$UEÕNPDVÕNÕOPD
PE.
PHOÃOHWRO$U7VÕNÕOPDNEÕNPDN
PE
PHOHN$UPHOHN
PDDDEED
meleküȐr- rüňyÃ$UU\DPHOH÷LGúPHOH÷L
PDED.D.D.D.
PHOLN$UKNPGDUVXOWDQGHYOHWEDúNDQÕ
ϭϴϭ
PD
PHOĭO$UXVDQPÕúEÕNPÕú
PDDDEE
PHPOHNHW$UPHPOHNHWONH
PEEE
menÃfiŇ Ar. menfaatler, yararlar, çókarlar
PE
PHQÃUH$UPLQDUH
PEE
menfaŇat$UID\GD\DUDUoÕNDU
P E E D D D D D E E D D
D D E. D. D. E D D. E. E.
E. E. D. D. E. E. D. D.
D.D.
menfaŇatOL$U7ID\GDOÕ\DUDUOÕ
PE.
menfaŇatOXRO$U77ID\GDOÕROPDN
PE.
menfaŇatVL]$U7ID\GDVÕ]
PE.
PHQKL\\ÃW$UGLQLQ\DVDNHWWL÷LúH\OHU\DVDNODU
PE
PHQsĭE$UQLVSHWHGLOHQDLWED÷OÕLOJLOL
PD.D.
PHUÃP$UQL\HWDU]XLVWHN
P D D E D. D. D. D. D.

DDND.D.DDD.E.
ϭϴϮ
PHUFÃQ$UPHUFDQ
PD.D)
PHUFLPHNPHUFLPHN
PE.
PHUçDEÃ$UPHUKDEDKRúJHOGLQL]
PE
PHUçĭP$UUDKPHWOL|OPú
PE.
PHUWHEH$UGHUHFHPLNWDUUWEH
P D. E. E. E. D E E. E.

E. E D E E E D D D D D.
DD.D.E.E.E.
0HUYH$U0HNNH¶GHELUPEDUHNWHSH
PE.E.
PHU]ĭù$UEDKWL\DUPXWOX
PD
PHVFLG$UPHVFLWQDPD]NÕOÕQDFDN\HU
P E E E E) E) E. E. E. E.
E.
PHVHUUHW$UVHYLQoúHQOLN
PE
PHVUĭU$UVHYLQoOLPHPQXQVHYLQGLUPH
PEDEDD
PHVUĭUOÕù Ar. T. sevinçlik
PD.
PHVWÃQOÕù (<Far. mest) sarhoġluk
PE.
ϭϴϯ
PHsĩĭU$UVDWÕUODQPÕú\D]ÕOPÕú
PE)D.
PHVWOLN)DU7VDUKRúOXN
PE
PHúDùùDW$UJoON]DKPHWVÕNÕQWÕ
PD
meġŇale Ar. aydónlatócó alet, kandil, lamba
PD.
meġŇarü’l-çarÃm Ar. hac zamanónda Kâbe’de ziyaret edilecek muayyen yer
PE.
meġãĭl Ar. meġgul, bir iġle uáraġan
PE.E
PHúKĭU$UPHúKXUQOú|KUHWND]DQPÕú
PE.
PHúKĭURO$U7QOROPDN
PE
PHúL\\HW$ULUDGHDU]XLVWHN
PEE
PHúUHEH$UPDúUDSD
PE.
PHYIĭU$UoR÷DOWÕOPÕúoRN
PD
PHYW$U|OP
PE
PH\ÃQ)DURUWDDUDDUDOÕN
PE
ϭϴϰ
meyéÃne Far. ġarap içilen yer, içki evi
PE.
PH\YH)DUPH\YH
PE)
PHļHOOHW$UDOoDNOÕN]HOLOOLN
PD
PH]ñGRO$U7DUWWÕUPDNoR÷DOWPDN
PEE
PÕPLVRUXHNL
PE.E.
PLKPÃQ)DUPLVDILUNRQXN
PE
PLçQHW$UVÕNÕQWÕ]DKPHWGHUWH]L\HW
PDD.
PLçQHWORO$U77VÕNÕQWÕOÕROPDN
PE
PLçUÃE$ULPDPÕQQDPD]DNÕOGÕUGÕ÷Õ\HU
PEED
MñkÃňñl Ar. dört büyük melekten rózklarón taksimine memur olan biridir
PE
PLùGÃU$UPLNWDUSDUoDNÕVÕP
PD
PLON$UPONELULVLQLQWDVDUUXIXDOWÕQGDEXOXQDQ\HU
PE
PLQÃUH$UPLQDUHFDPLOHUGHPH]]LQOHULQoÕNÕSH]DQRNXGX÷X\NVHNRODQ\HU
PE.E.E.
ϭϴϱ
PLQEHU$UFDPLOHUGHKXWEHRNXQDQPHUGLYHQOL\NVHNoH\HU
PDE.E.E.
PñQH Ar. pazarón adó
PE.
mirÃğ Ar. miras, ölen kimsenin yakónlaróna kalan maló
PDEE.
PLVN$UPLVNJ]HONRNXOXPDGGH
PEEE)E)
miğl Ar. aynó, tópkó, benzer
PDDDD
PL]ÃF$UKX\WDELDWPL]Do
PEEE
muŇabbir Ar. rüya yorumucusu
P E. D. E. D. E. E. E. E.

E.D.
muŇÃnakaÙW$U7NXFDNODúPDNVDUÕOPDN
PD
muŇÃvenet$U\DUGÕP
PE
muŇayyen $UEHOOLEHOLUOLWD\LQHGLOPLú
PD.
muéÃlif Ar. uymayan, karġó duran, zót
PED.D.
0XçDPPHG$U|]DøVOkPGLQLQLQSH\JDPEHUL+]0XKDPPHG
PDE.
Muçammed òbn- i Sñrñn|]DU\D\RUXPFXVX\D]DU

ϭϴϲ
PD.E.E.D.E.E.
Muçammed MuĝĩafÃ |]DEN]0XçDPPHG
PD
muéÃĩara$UWHKOLNH]DUDUNRUNXOXGXUXP
PD.
PXçDEEHWoHN$U7PXKDEEHWLYHVRKEHWLL\LROPDNDQODúPDN
PD
mĭhiġ Ar. korkunç, korkutan
PE
PXçNHP$UVD÷ODPNXYYHWOL
PD.
muétaĝar Ar. kósaltólmóġ, kósa
PE.E.
PXçWHUHP$UVD\JÕQNÕ\PHWOLúHUHIOL
PE.
Muçyñddin-i ŇArabñ öz. a. rüya tabircisi, yazar
PE)D
muùaddemüňl-emñn$UJYHQLOLULQVDQ|QF
PD
PXùD\\HG$UND\ÕWOÕND\GHGLOPLú
PE.
PĭP$UPXP
PE
PXQIDĝÕO$UD\UÕD\UÕOPÕú
PDD
PXUÃG$ULVWHNDU]X
ϭϴϳ
PEDDDDDED.
murÃfóù Ar. refâkat eden, yoldaġ
PD
PXUDĝĝD$UVVOPFHYKHUOL
PE.
Mĭsñ, MĭsÃ Ar. Hz. Musa a.s büyük peygamberlerden biridir
PD
PXĝÃKLE$UVRKEHWHGHQDUNDGDú
PD.
PXVDOODĩ Ar. sataġmóġ, iliġmiġ
PE
PXĝDQQLI$UNLWDS\D]DQ
PD.
PXĝçDI$UVDKLIHNLWDSNXU¶kQVD\IDKDOLQHJHWLULOPLúNLWDS
PDE)
PXĝçDIÕúHUñI$UPEDUHNVDKLIHPEDUHNNLWDS
PDDE.
PXVñEHW$UIHODNHWVÕNÕQWÕX÷XUVX]
PD.EE.E.EED.E.E.
PXŇWHEHU$UJYHQLOLUVD\JÕQ
PD
PXŇWHGLO$UÕOÕPOÕDGLO|OoO
PE.
PXŇWHùLG$ULQDQPÕúGLQGDU
PD
mutñŇRO$U7LWDDWHWPHNER\XQH÷PHN
ϭϴϴ
PE
PXWWDùL$ULWWLNDHGHQ$OODK¶WDQNRUNDQ
PD
mužaffer$U]DIHUVWQONND]DQPÕú
PD
PEÃUHN$UPEDUHNEHUHNHWOLKD\ÕUOÕ
PD.E.E.D.D
PEHúúHU$UWHEúLUROXQPXúNHQGLVLQHPMGHYHULOPLú
PD
PFHUUHG$UEHNkU\DOQÕ]oÕSODNVR\XW
PDD.ED.E.
PFHYKHUÃW$UHOPDV]PUWJLELVVWDúODUÕ\ODEHQ]HPLúRODQWDNÕPODU
PD)
PGHEELU$UWHGELUOLGúQFHOL
PD
PHļļLQ$UH]DQRNX\DQNLúL
PED.E.
PHļļLQOLN$U7PH]]LQROPDGXUXPX
PD.
PIñG$UDQODWDQLIDGHHGHQ
PD.
PKLPP$U|QHPOLJHUHNOL
PD
PKOHW$U]DPDQYDNLWEHOOL]DPDQ
PE.
PKU)DUPKU
ϭϴϵ
PD.
PMGH)DUVHYLQoKDEHUL
PD
mülÃùÃt$UNDYXúPDJ|UúPH
PE
PON$UWDúÕQPD]YHJHOLUJHWLUHQPDO
PD
mümÃğil Ar. benzer
PD.
müňmin Ar. iman eden, inanan
PDE.
PPNLQ$UPPNQRODELOLU
PD
münÃfóùlóù Ar. iki yüzlülük
PE.E.
PQDNDúD$UDWÕúPDWDUWÕúPD
PEE
münÃzaŇa$UoHNLúPHNDYJD
PE.
PQçDULIRO$U7LQKLUDIHWPHNGR÷UXJLWPH\HQ
PEEDE
PQWDéDE$UVHoLOPLúVHoNLQ
PD
PUHNNHE$UPUHNNHSNDUÕúWÕUÕOPÕú
PD.DE.E.
PUVHO$USH\JDPEHUJ|QGHULOPLú
ϭϵϬ
PE.
PVÃILU$UPLVDILU\ROGDQJHOHQ\ROFX
PED
müĝalÃça Ar. baróġma, anlaġma
PD
müsÃvñ Ar. eġit, denk
PE
PVOLPÃQ$UPVOPDQLVODPGLQLQGHRODQ
PD.
PVOLPÃQOÕù Ar. T. òslamlók, islam dinine inanmóġlók
PE.
PVWHFÃERO$U7NDEXOROXQPDN
PE
PVWHGÃP$UGHYDPOÕVUHNOL
PE.
PúÃKHGHÙW$U7J|]OHPOHPHN
PE
PúHYYHú$UNDUÕúÕNDQODúÕOPD]
PD
PúILN$UúHINDWOLPHUKDPHWOL
PD
PúNLO$U]RUJo
PD.
PWHIHNNLU$UGúQFHOLoRNELOJLOL
PD
PWHçD\\LU$UúDúNÕQúDúÕUPÕú
ϭϵϭ
PE
PWHVHOVLO$USHúSHúH]LQFLUOHPH
PD.
PYHNNHO Ar. vekil edilen kimse
PDD.
P]GÃGRO$U7oR÷DOWÕOPDNDUWWÕUÕOPDN
PE
P]HNNñ Ar. óslah eden, tezkiye eden
PE.
1
QDIDùD$U\L\HFHNSDUDVÕJHoLPOLN
QDE.E.
naéñl$UKXUPDD÷DoODUÕKXUPDOÕN
QD.
nÃéoġ Far. hoġ olmayan, hoġa gitmeyen
QE.E
nÃŇil Ar. ulağan, eriğen, kavuğan
QEE.
nÃŇilRO$U7PXUDGÕQDHUPHNNDYXúPDNHULúPHN
QDEDDED
QÃNHV)DUQHNHVFLPUL
QDD
QDùO$UWDúÕPDDNWDUPDJ|WUPH
QDDEEEE
ϭϵϮ
QDùOÙW$U7QDNOHWPHNWDúÕPDNDNWÕUPDN
QEDED
QDŇOLQDOWÕGHUÕVWDoÕNYHWDVPDOÕD\DNNDEÕ
QD.
QÃP)DUOkNDELVLP
QE)E
QDPÃ])DUQDPD]
QEE)E.D.
QDPÃ]ùÕO)DU7QDPD]NÕOPDN
QEEE.E.E.
QÃPH)DUPHNWXSNLWDS\D]Õ
QEE.
nÃmeġrĭŇ)DU$U\DVD\DD\NÕUÕNDQXQDX\PD\DQ
QE.
QÃU)DUQDUPH\YH
QE.D.
QÃU$UDWHú
QD
nÃresñde Far. olmamóġ, ham
QE.
nÃĝevÃb)DU$UKD\ÕUOÕROPD\DQ
QE
naĝñb $UNÕVPHWQDVLSKLVVH
QD
naĝrÃnñ Ar. hóristiyan
QE)
ϭϵϯ
QDžDUÙW$U7QD]DUHWPHNEDNPDNJ|]DWPDN
QD.E
QHQHVRUXDGÕOÕ
Q D. E D. D D D. D. E. D.
D.D.EE.DDD.DE
QHEÃW$UELWNL
QE.
QHFÃW$UNXUWXOPDNXUWXOXú
QE
QHFV$USLVPXUGDU
QE.
QHGñP$UPHFOLVDUNDGDúÕVRKEHWDUNDGDúÕ
QD.
QHIHV$UQHIHVVROXN
QE.
QHKHQJ)DUWLPVDK
QE)
QHUG)DUWDYODWDYODR\XQX
QE)
QHUGEÃQ)DUPHUGLYHQ
QEDE.E.
QHVQHQHVQHúH\
QE.E.D.D.D.DD.E.E.
neŇĭļü-billÃh $U$OODKNRUXVXQ$OODK¶DVÕ÷ÕQÕUÕ]
QDE.
QHYŇ$UoHúLWWUO
ϭϵϰ
QD
QLFHQHGHQQDVÕO
QD.D.D.E.D.
QLoQQLoLQQHGHQ
QE.
QLKÃQ)DUJL]OLEXOXQPD\DQ
QEE.
QLNÃçH\OH$U7HYOHQPHN
QDE
QLŇPHW$UL\LOLNLKVDQOWXI
Q D E D D D. E. E. D. D
DDDEEEEEED.D.D.
D.D.D.EE.D.D.EEEE
DD.
QLŇPHWOL$U7L\LOLNOLLKVDQOÕ
QD.
QLVEHWO$U7NÕ\DVODPDOÕ|OoOED÷OÕOÕNOÕ
QD.
QL\Ã])DU\DOYDUPDPXKWDoOÕN
QE
QL\\HW$UQL\HWPHUDP
QD
QRéĭG)DUQRKXW
QE.
noùĝÃn$UHNVLNOLND]OÕN\RNOXN
QE.D.
QĭU$UÕúÕND\GÕQOÕNQXU
ϭϵϱ
QEE)E.
QĭUñ$UQXULOHLOJLOLQXUDkLW
QD
QXĝUHW$U\DUGÕP
QE
QVéD$U\D]ÕOPÕúúH\
QE.
R
RFDù ocak
RE.E)
RGDWHú
RE.E.E.E.E.E.E.E.E.
E.E.E.
RGDRGD
RD.
RãXOR÷XOoRFXN
R D. E E. E. D D D E E E
ED.D.ED.
RãODQoRFXNHUNHNoRFX÷X
R D D D D D D. E. D. E.
E.E.
RãODQFÕù küçük erkek çocuáu, küçük çocuk
RD.
RãUÕKÕUVÕ]JL]OL
RE.E.
ϭϵϲ
RãXOR÷XO
R D. D. D. D. D. E. E E.

D.EE.
RùXRNXPDN
REE)EEE.D.D.EE.E.
E.D.D.
RùXWRNXWPDN
RE.
RORDGÕOWHNOLNoQFNLúL]DPLULVÕIDW
R D D D.D.EEE.E.D.

DN D. D. E E E E. E. E.
DD.D.EEE.DDDD
D D E E E E E E E E E E
E E E. E. E. D D D D D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D.D.EEEDD.D.D.D.D.
D. D. D. E E E E E E E E
ENE.E.E.E.E.DDDDD.
E E E E E. E. E. E. E. D
D D. D. D. E E E D D D D
D.E.E.
ROROPDNEXOXQPDNPH\GDQDJHOPHN
R D D. D. D. D. D. D. D.

D. E. E. E. E. E. E. E.
D. D. D. D. D. D. E. E.
E. E. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. E E E E E E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. D D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
E E E. E. E. E. E. E.
E.E.E.E.E.EEEEEE
EEEEEE)E)DDDDD
D D D D D D D D E E E E
E E E E E E D D D D D D
ϭϵϳ
DDDDDDDDDDDE
E E E D D D D D. E E E E
E. E. E. D D D D D DN D. E
E. D. D. D. D. E E E E E.
E. E. D D D. D. D. D. D. D.
D. D. E E E E E E E E E.
E.E.E.E.DDDDDDD
D D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. E E E. E. E. E. E. E.
E. E. E. D D D D D D D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.D.
D.D.D.D.D.EE.E.E.D
DDDDDD.D.D.D.D.D.
D. D. D. D. E E E E E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E
EEEEEDDEEEDD
E D D D D. D. D. D. E
E E E E. E. E. E. E.
D. E E D D D E E D. D.
D.D.D.D.D.EEEE.
E. E. E. E. E. E. E. D
D D. E. E. E. E. D D D
D D. E E E E. E. E. E
D. D. D. E. E. E. E. E.
E.E.E.
ROXQROXQPDN
RDED.D.D.D.D.D.E.D
E. E. E. E. E. E. D. D. E.
EDDEDE
ROXãROXN
RD
ROXúROXúPDN
RE.
RPX]RPX]
RD.
ϭϵϴ
RQRQVD\ÕVÕ
R D. E. E. E. D. D D. E E
D E D. D. D. D. D. D. D.
D.D.E.E.D.D.D.E.E.
RQXQFÕRQXQFX
RD.D.E
RUWDRUWDDUD\HU
REEEEE.E.
RUWDùOÕù ortaklók, eġlik
RD.
RUXoĩXW)DUUĭ]H7RUXoWXWPDN
RE
RWNRNXOXWRKXPODU
RE.
RWXURWXUPDN
RDDDD.D.E.DE.
RWXUDùRWXUDN
RD
RWX]ÕQFÕRWX]XQFX
RE.
RYDRYD
RE)
R\QDR\QDPDN
RE)

ϭϵϵ
g
|GH|GHPHN
|D.D.E.D.
|JUHQ|÷UHQPHN
|DEEE.
|JW|÷WPHN
|D
|N]|N]
|E
|O|OPHN
|D.
|Oo|OoPHN
|E.
|OoL|Oo
|E.
|OGU|OGUPHN
|D)D)D.
|OH|O
|E.
|OP|OP
|D.D.EE.E.
Ň|PU$U|PU\DúDPKD\DW
|E.E.E.EEE
Ň|PUX]XQRO$U7\DúDPX]XQROPDN
|D.
ϮϬϬ
|Q|Q|QFH
|D.E
3
SÃGLúÃK)DUSÃGúÃKSDGLúDKKNPGDU
S D D E. E. D E E) D E.
D.D.D.D.D
SÃGLúÃKOÕù)DU7SDGLúDKOÕNKNPGDUOÕN
SD.D.
SÃN)DUWHPL]VDIKLOHVL]NXVXUVX]
SE.E)E
SDQEXù Far. pamuk
SD)
SÃUH)DUSDUoD
SE.
SÃUHOH)DU7SDUoDODPDN
SE
SDUPDù parmak
SEEEEEEEEDDE
EEEEEEEEED.D.
SÃ\ÕŇDYUHWNDGÕQÕQSD\ÕNDGÕQÕQKDNNÕ
SE.
SÃ\)DUSD\KLVVHSDUoD
SE.
SÃ]ÃU)DUSD]DUEHOOLELUPDOÕQVDWÕOGÕ÷Õ\HU
SE.
ϮϬϭ
SHKOĭ)DUYFXGXQLNL\DQÕQGDQELUL\DQ
EE
SHNSHNoRN
SEED.
SHNPH]SHNPH]
SE.
SHUÃNHQGH)DUGD÷ÕQÕN
SE)
SHUGH)DUSHUGH|UW
SE.E.
SHUñ Far. peri, cin
SE)D
SHUñúÃQ)DU]DYDOOÕG]HQVL]
SE.E.
SHUYÃQH)DUSHUYDQHJHFHOHULÕúÕ÷ÕQHWUDIÕQGDG|QHQNoNNHOHEHN
SE)
SHV|\OH\VHúLPGLEXQXQODEHUDEHU
SE.E.E.
SHúñPÃQOÕù Far. T. piġmanlók
SD.D.
SHúñPÃQRO)DU7SLúPDQROPDN
SD.D.D.
SHúñQ)DUSHúLQ
SD.
SH\ãÃPEHU)DUSH\JDPEHU
ϮϬϮ
SD.E)E.E.DD.EEEE.
DE.DD
SH\JÃU)DUVDYDúNDYJD
SE)
SH\QñU)DUSHQñUSH\QLU
SD)
SÕčDUSÕQDU
SD.D.
SñU)DULKWL\DU|QF
SD.D.
SLULQF)DUSLULQo
SE.
SñúHNÃU)DUVDQDWoÕR\XQFX
SE)
SLúLUSLúUSLúLUPHN
SE.EED.
SĭO)DUSDUD
SE.
5
5DEE$U$OODK7DQUÕ
UE.
UÃEiŇ Ar. dördüncü
UE.
ϮϬϯ
raÓiyallahü ŇanhÃ$U$OODKRQGDQUD]ÕROVXQ
UE
UÃçDW$UUDKDW]QWV]KX]XU
U D E. D. E E. E E D. D. D
EEEE.
UÃçDWOÕù, rÃçatlik Ar. T. rahatlók, rahat olma
UD.D.E.D.E.EEE
UÃçDWVÕ]$U7UDKDWVÕ]
UE
UÃçLOH$U\ROFXVHIHUHoÕNDQ
UD.
UDçPHW$UPHUKDPHWDFÕPDNRUXPD
UE.DE.E.DD.E
raçmetiňllÃhi teŇÃlÃ$OODK¶ÕQUDKPHWL
UE.
UDŇL\\HW$U%LUKNPGDULGDUHVLDOWÕQGDEXOXQDQYHYHUJLYHUHQKDON
UE.
UDĩE$U\DúKXUPD
UD.
UÃ]Õù Ar. rózók veren
UD
UHIŇ$U\FHOWPHNDOGÕUPD
UE
reňñs Ar. baġ, baġkan
UE.E.D.E.E.E.
reňñsOLN$U7EDúNDQROPDGXUXPX
ϮϬϰ
UD.
UHQF)DUD÷UÕVÕNÕQWÕKDVWDOÕN
UD.EE.
UHQN)DUUHQJUHQN
UE.
UHVÃ)DU\HWLúHQHULúHQ\HWLúWLUHQ
UD.E
UHVĭO$USH\JDPEHUHOoL
UDDE.EEE
UHVĭOLPELQDúLNDUSH\JDPEHUEH\DQOÕSH\JDPEHU iyiyi ve kötüyü bildiren
UD
UHYÃ)DU\DNÕúÕUX\JXQOk\ÕN
U E E E E D D D D. E D.
D.
UH\çÃQ$UUH\KDQNRNXOXRWIHVOH÷HQ
UEN
róÓvÃn Ar. razó olma, hoġnutluk
UD
UÕ]ù Ar. rózk, Allah’ón herkese bahsettiái nimet
U E. E. E E E E D D D. D.
E.
UÕ]ùùDSXVÕDoÕO$U7QLPHWDUWÕUÕOPDNUÕ]NoR÷DOWÕOPDN
UE
ULFÃO$UHUNHNOHU\D\DRODQODU
UD.
ULIŇDW$U\NVHNOLN
UEEEEEDDE
ϮϬϱ
ULVÃOH$UNLWDSoÕNPHNWXS
UD
ULYÃ\HW$UV|\OHQWLV|]KDGLVH
UD.
UL\ÃVHW$UUHLVOLNEDúOÕNEDúROPDEDúNDQOÕN
UE.D.E.
Uĭ])DUJQJQG]
UD.
Uĭ]ñ Far. azók, rózók, kósmet
UD.
rükĭŇ Ar. namazda eáilmek, namazda elleri dizlere dayayarak eáilme hareketi
UD.
UVYÃ\)DUUH]LOUVYD
UE.E.
UWEH$UGHUHFHEDVDPDN
UEDD.D.
rüňyÃ Ar. rüya, düġ
U D E E E E E E D D D.
EEDDDD.EEDDEED
U]LJÃU)DU\HOU]JDU
UD.EE
U]LJDUVÕ])DU7U]JDUVÕ]U]JDUROPDGDQ
UD

ϮϬϲ
6
saŇÃdet Ar. mutluluk, saadet
VEEDD.D.E.E
ĝDEÃç Ar. sabah
ĝD.
ĝDEU$UVDEÕUGD\DQPDNDWODQPD
ĝE.
ĝDEÕUOX$U7VDEÕUOÕ
ĝE.
ĝDoVDoEDúNÕOÕ
ĝD.EEE
ĝDGDùD$UVDGDND
ĝED.D.D.EED.E.D.E.
ĝDIÃ$U0HNNH¶GHELUWHSHDGÕ
ĝE.E.
ĜDIL\\H|]D6DIL\\H
ĝEEEEEEE
ĝDIUÃ Ar. safra, öd
ĝD
ĝDã I saá taraf, saá
ĝEEEEEEEDDDDD
D D D D E E E E E EEE
E E E D D D D D D D D D
EEEEEEEEND
ĝDã IIVD÷ODPVD÷OÕNOÕVD÷RODQ
ĝE.E.
ϮϬϳ
ĝDãOÕù saálók
ĝED.D.D.D.E.
saéÃvet Ar. cömertlik
VD.
ĝÃçib Ar. sahip
ĝ D D D E E D E D E D E
E.EDE.
ĝaçñfe $UVD\ID
ĝE)D)E)E)D)E)
ĝaçñç Ar. gerçek, doáru
ĝD
ĝDKUÕQF$UVDUQÕo
ĝD.E.E.E.
SaŇñd Ġerĝad öz. a
VE.
sÃňil Ar. dilenci
VDE.
ĝDùDOVDNDO
VD.D.E.EEED.
ĝDùÕQVDNÕQPDN
ĝEDE
ĝalÃç Ar. iyilik, rahatlók, baróġ
ĝDE.
ĝalavÃt Ar. Peygamberimiz için edilen dualar, salatlar
ĝDE.
ĝÃliç Ar. dindar, itikatló, doáru

ϮϬϴ
ĝEE.E.D.D.E.E.E
ĝÃliçOLù$U7GLQGDUOÕN
ĝE.
ğÃliğ $UoQF
ğE.
ĝallaňl-lahĭ Ňaleyhi ve sellem$U$OODK¶ÕQVHOkPÕRQXQ]HULQHROVXQ
ĝD
VDOĩDQDW$UVXOWDQOÕNSDGLúDKOÕNKNPGDUOÕN
VE.
ĝamÃn saman
ĝD.D.
ĝanŇat Ar. sanat, ustalók
ĝE)
ĝDQGÕù (<Ar. ĝandĭù) sandók
ĝE.
ğÃnñ Ar. ikinci
ğE.
ĝDUVDUPDN
ĝD.
ĝDUÕVDUÕ
ĝE.D.D.E.
ĝDUÕJOVDUÕJO
ĝD
ĝDUÕPVDù sarómsak
ĝD.D)D)
ĝDUXOÕùROVDUÕROPDNVDUÕOÕNVDUÕOÕNKDVWDOÕ÷Õ
ϮϬϵ
ĝD.D.E.
ĝDĩDQFVDWUDQoR\XQ
ĝE)
ĝDWXQDOVDWÕQDOPDN
ĝEDDD)
ĝDYDúVDYDú
ĝE.D)E.
ĝDYPDWùÕO$U7RUXoWXWPDN
ĝE
ĝD\UXKDVWDVD\UÕ
ĝE.
ĝD\UXOÕù hastalók, sayrólók
ĝD.D.
VHEHE$UVHEHSQHGHQ
VE.D.DEEDD.
6HEVLQDQ|]D6HEVLQDQ
VE.
VHFGHÙW$U7VHFGHHWPHN
VD
VHIHU$U\ROFXOXNVDYDú
VD.D.D.EEEDDDDD
DEED.
seféÃne (?)
VE.
VHJLUKDILINÕPÕOGDPDNWLWUHPHN
V E E E E E E E E E E E
EEEEEEEEEEDDD
ϮϭϬ
DDDDDDDDDDDD
DDDDDDDDDEEEE
E E E E E E E E E E E
EEEEEEEEEDDDD
DDDDDDDDDDDD
DDDDDDDDEEE
VHNLUWVÕoUD\DUDN\DNÕQELU\HUHGR÷UXNRúPDN
VD)
VHNHQH$UELU\HUGHRWXUDQODUVDNLQOHU
VD
VHNL]VHNL]VD\ÕVÕ
VED
VHNL]LQFLVHNL]LQFL
VEE.D.D.E.D.
VHOÃP$UEDUÕúVHODPODúPD
VDE.D
VHOÃPHW$UNXUWXOPDVHODPHW
VEDDDEDDDEDD.
D.
selñm$UVD÷ODPNXVXUVX]
VDDED
6HOPÃQ|]DU\DWDELUFLVL
VEDEDE
ğHPHUVHPHU
ğD.
VHQVHQWHNLONLúLDGÕOÕ
VEE.
VHQHVHQH\ÕO
Ϯϭϭ
VDD.
sene-i evvelñ ilk yól, ilk bahar
VD
sene-i Ãéir son yól
s. D
VHU)DUEDúNDIDNHOOH
VDD
VHUÃ\)DUVDUD\E\NNRQDN
V E E. E. D D D D D. E.
D.E.E.
VHUoHSDUPDãÕVHUoHSDUPD÷ÕNoNSDUPD÷Õ
VEE
VHUJHUGÃQ)DUVHUVHPSHULúDQúDúNÕQEDúÕG|QHQKD\UDQ
VDD.
VHYVHYPHNKRúODQPDN
VEE.
ğHYÃE$UVHYDS$OODKWDUDIÕQGDQPNDIDWODQGÕUÕODQKDUHNHW
ğE.
VHYJLOLVHYJLOL
VE.D
VHYLQVHYLQPHN
V D. E D D E D. D. D. D.
D.D.E.E.E.E.E.D.
VH\UHWVH\UHWPHNL]OHPHN
VD.
ĝÕFDù sócak
ĝD
ϮϭϮ
ĝÕFDQVÕoDQE\NIDUH
ĝD)
ĝÕoUDVÕoUDPDN
ĝE
ĝÕãÕUVÕ÷ÕU
ĝE)
ĝÕççDW$UVD÷OÕN
ĝDD
VÕUU$UJL]OL
VED
VLGNVLGLNLGUDU
VE.E.
siçr-gĭy Far. sihirli söz söyleyen
NDD
VLOVLOPHN
VE.
silÃç Ar. silah
VD)D)
VLOOHHOLQLo\]\OHYXUXODQWRNDW
VE
VñPÃ Far. yüz, çehre
VE.
VLQGLUVLQGLUPHN
VE.
VLčLUVLQLU
VD.
Ϯϭϯ
VLSÃV)DUúNUHWPHGXDHWPH
VD
VLUNH)DUVLUNH
VD.
VLVoLO
VE)
ĝRIDVRID
ĝED
VRIUDVRIUDPDVD
VD.
ĝRãDQVR÷DQ
ĝD.D)D)
ĝRçEHW$UVRKEHWNRQXúPD
ĝEDEE
ĝRçEHWÙW$U7VRKEHWHWPHNNRQXúPDN
ĝE
ĝROVRO
ĝ E E E E E E E D D D D
D D D D D E E E E E E E
E E E E D D D D D D D D
DDEEEEEEED.
ĝoč son
ĝE.
ĝočra sonra
ĝED.D.D.EEE.E.E.
ĝRUVRUPDN
ĝE.E.
Ϯϭϰ
V|\OHV|\OHPHNNRQXúPDN
VEE.DDDEE.E.EDE.
E.
V|]V|]NRQXúPD
V D. D. E. D. D. D D. D.

D. E. E. E E D D E E E E
DE
V|]ÙWV|]HWPHN
VE
V|]OV|]O
VE.
ĝXVX
ĝ D D D E DI DN DN DN DN DN
DN DN DN DN DN DN EN EN EN E
EEDDDDDDE
suňÃl Ar. soruġturma, sual, soru
VE
sulĩÃn Ar. padiġah, hükümdar
VDDD.D.E.E.E.E.E.
ĝĭU$UE\NERUX+]øVUDILO¶LQNÕ\DPHWHIOH\HFH÷LERUX
ĝE
ĝu ĝóãóróPDQGD
ĝD)
ĝXVX]VXVX]
ĝDED
ĝXVX]OÕù susuzluk
ĝE.
VFĭGÙW$U7VHFGHHWPHN
Ϯϭϱ
VD.
VGVWVW
VD)DDND.D.
VGFLVWo
VD.
VNĭQ$UGXUPDKDUHNHWVL]OLNNÕPÕOGDPDPD
VD.
6OH\PÃQ|]DSH\JDPEHU
VE
VQEO)DUVQEO
VD
VULVU
VD.
VUVUPHN
VE.
VUĭU$UVHYLQo
VDDDDEE
VUĭUEXO$U7VHYLQoEXOPDN
VEEE
VUĭUOÕù, sürĭrlik Ar. T. sevinçlik
VE.E.
VUQVUQPHN
VEE.
VYÃU)DUDWDELQPLúELQLFL
VEDD

Ϯϭϲ
ù
úÃGġÃâ)DUVHYLQoOLPXWOX
úDEEDDDEEEEND
D.
ġÃd ve kÃm RO)DUoRNVHYLQoOLROPDN
úEEDDDDDEEE
úÃGPÃQOÕù)DU7VHYLQoOLN
úE.
úÃGÕUYÃQ)DUúDGÕUYDQ
úE.
úÃGOÕù , ġÃâlóù Far. T. sevinçlik, mutluluk
ú E E D D E D. E D. E. D.
D. D. D. E. D E D. D. D. E.
E.DE.E.D
úÃK)DUSDGLúDK
úE
úDùDù ġakak
úE
úÃNLUGÃQ)DUúÃJLUGÃQúDNLUWOHU
úE.
úDUÃE$UúDUDSLoNL
úD)
úDUĩ$UúDUWNRúXO
úE.E.
ġecÃŇat Ar. yiáitlik, yüreklilik
úE.
Ϯϭϳ
úHIùDW$UúHINDWPHUKDPHWDFÕPD
úDD.
úHIWÃOñ)DUúHIWÃOĭúHIWDOL
úD.
úHKÃGHW$UúDKLWOLNLúDUHWúHKLWOLN
úEEDEE.
úHKñG$UúHKLGVDYDúWD|OHQ
úE.
úHKLU)DUúHKUúHKLUNHQW
úE)D.DDE.E.D.D.D.D.
D. D. E. E. D D E E E E
EE
úHKULVWÃQ)DUE\NúHKLU
úE)EEE.
úHN$UúSKHWHUHGW
úD.
úHNHU)DUúHNHU
úE.
úHPŇD$UPXPOXILWLOPXPDEDWÕUÕOPÕúILWLOPHúDOH
úDDE)D.D.
úHUU$UúHUUN|WONNDYJD
úED.D.D.DDDD.DE
úHUEHW$UúHUEHWúXUXS
úD.D)D)
úHUHI$UE\NON\NVHNOLN
úEEE.EEEDE.D
úHUçÙW$UDoÕNODPD\DSPDNDoÕNDQODWPDN
Ϯϭϴ
úD.
úHUñŇDW$UGR÷UX\RO$OODK¶ÕQHPUL
úD.E.E.D.
úHUñI$UúHUHIOLPEDUHNWHPL]NXWVDO
úD.DE.E.D.DD
úHYNHW$UE\NONKH\EHW
úE
úH\$UúH\QHVQH
úDDEED
ġeyÃĩñn Ar. ġeytanlar
úE)
úH\é$UúH\KWDULNDWNXUXFXVXUHLVOLNHGHQNLúL
úE.D.DN
úH\ĩÃQ$UúH\WDQ
úE)D.
úLIÃ Ar. ġifa, hastalóktan kurtulma, iyi olma
úE.D.DE.E.EE
úLNÃ\HWÙW$U7VÕ]ODQPDN\DNÕQPDN
úD
úLPGHQJÙUEXQGDQVRQUDEXQGDQE|\OH
úD.
úñUñQ)DUWDWOÕVHYLPOLVHPSDWLN
úDN
úLúúLúXU
úD.
úLúúLúPHN
Ϯϭϵ
úD.
ú|\OHú|\OH
úD.D.D.E.E.D.D.D.
úĭPOÕù)DU7úDQVÕ]OÕNX÷XUVX]OXN
úD.
úEKHVL]$U7úSKHVL]NXúNXVX]
úD
úNU$UPHPQXQOXNWHúHNNU
úDE
ġürĭŇÙW$U7EDúODPDN
úD
7
WÃ Far. kadar, deáin
WD.D.
ĩaŇÃm Ar. yemek, yiyecek
ĩED.D.
ĩÃŇat Ar. Allah’óó emirlerini yerine getirme
ĩEEEE
taŇayyüġ$U\DúDPDJHoLQPH
WD
ĩabŇ Ar. tabiat, yaradólóġ
ĩE.
ĩDEñE$UKHNLPGRNWRU
ĩD.
ϮϮϬ
taŇbñr Ar. yorumlama, anlatma
WD.EE.D.D.D.D.D.EE.
E.E.E.E.D.E.D.E.E.E.
E. E. E. E. E. E. D. D. E.
E.EDDEED
taŇbñr-nÃme Ar. Far. rüya kitabó, rüyalarón yorumlarónó yapan kitabó
WE)E)DDE.
7DŇEñUQÃPHL7XéIHW¶OPOĭNNHQDUGDNLHVHULQDGÕGÕU
WE.
WÃF$UWDoPFHYKHUOLYHNÕ\PHWOLWDúODUODVVOEDúOÕN
WE.E.
ĩDã daá
ĩDDEEE)E)D.D.D.D.
D.
WDãD\\UÙW$U7GH÷LúPHNER]XOPDN
WD.
ĩDãÕGÕUGD÷ÕWÕUPDN
ĩE.
ĩÃKLU$UWHPL]
ĩDD.D
taçrñr Ar. yazma, yazólma, bilgilendirme
WDEED.D.
WDéW)DUKNPGDUOÕNPDNDPÕ
WE.E.E)
taét-ñ çükĭmet Far. Ar. devlet yönetimi
t. D
taçvñl$UGH÷LúWLUPHG|QGUPH
ϮϮϭ
WDE
WaNLWDNL\HWHUNLVRQXQGD
WE.
WDùUñU$UDQODWPD\HUOHúWLUPH
WE
taùĝñr$UVXoJQDK
WE.
WDPÃP$UWDPDPHNVLNVL]EWQ
WEEEDDDDDEE.E.
E.
ĩDPDUGDPDU
ĩD.
taŇmñr ÙW$U7G]HOWPHNRQDUPDN
WE
taŇmñrH\OH$U7WDPLU\DSPDNG]HOWPHN
WD
ĩanóùlóù tanóklók
ĩE.D.D.
WDčUÕ7DQUÕ
WEEE.E.DEED.
ĩDUGDU
ĩE.D.
ĩDUDE$UVHYLQoOLúHQOLNúDGOÕN
ĩD.
ĩDUDI$U\DQE|OJH\HU
ĩDDEDEEED
ϮϮϮ
WDUDĩoU5XPWaUÃĩorWDUDWRUFHYL]LoLVDUÕPVDNWX]HNPHNLoLVLUNHYHWDKLQLQ

OLPRQVX\XLOHoÕUSÕOPDVÕQGDQVRQUDNÕ\ÕOPÕúPD\GDQR]ODKD]ÕUODQDQVDOoDYH\D
VRV
WD.
ĩÃrñ Ar. birden bire görünen, ansózón çókan
ĩE
ĩarñù Ar. yol, adet
ĩE
ĩDUOÕù darlók, dar olma
WED.
ĩDUWÕOWDUWÕOPDN
ĩE
WDĝQñI$UVÕQÕIODPDE|OPOHPH
WE.
ĩDúWDú
ĩDDD.
ĩDúUDGÕúDUÕGÕúDUÕ\D
ĩE
ĩDúW)DUOH÷HQ
ĩE.
ĩDWOÕĩDWOXWDWOÕ
ĩD.E.D.D.E.D.DN.
ĩÃŇĭn Ar. veba
ĩE
ĩDYÃI$UHWUDIÕQÕQGRODúPDKDFÕROPDNLoLQ.kEH¶QLQHWUDIÕQÕGRODúDUDN]L\DUHWHWPH
ĩE.E.
ĩDYaUELQHNKD\YDQÕ
ϮϮϯ
ĩE.E.
ĩDYúDQWDYúDQ
ĩD)E)
taŇyñğ Ar. yağatma, geçindirme
WE
ĩD\\LE$UL\LJ]HOKRú
ĩE.D
teŇÃlÃ Ar. ‘yüksek olsun’ manasóna gelir
WDDD.EDD.E
WHEHVVPÙW$U7JOPVHPHN
WE
WHEúñU$UPMGHYHUPHPMGHOHPH
WDDED.D.
WHFUEH$UWHFULEHWHFUEHGHQHPH
WD
teňehhülÙWHYOHQPHN
WE
WHãDYYXW Ar. büyük abdes bozma
WE.
WHNğñU$UoRNoR÷DOWPDoR÷DOWÕOPD
WED
WHOHIRO$U7\RNHWPHNWNHWPHN
WE
WLONLWLONL
WD)
WHPL]WHPL]
ϮϮϰ
WE.
WHPUGHPLU
WD)D)
WHPUFLGHPLUFL
WE)
WHQ)DUEHGHQYFXWJ|YGH
WD.D.E.
WHQGUVW)DUVD÷OÕNOÕVD÷ODPNXYYHWOL
WED
WHQGUVWOLN)DU7VD÷OÕNOÕVD÷ODPROPD
WE
WHQKÃ Far. yalnóz, óssóz
WDD
WHQO)DU7WHQOLEHGHQOL
WE.
WHQQĭU$UWDQGÕUIÕUÕQHNPHNSLúLUPHNLoLQWRSUDNWDQ\DSÕODQ
WEE.E.EE
WHSHWHSH
WD
WHUÃ]ĭ (<Far. terÃžĭ) terazi
WEEEE.
WHUFHPH$UWHUFPHoHYLUPH
WD
WHUVGÕúNÕ
WE.E.
WHUWñE$UVÕUDODPDKD]ÕUODPD
ϮϮϱ
WD
WHUWñEROXQ$U7KD]ÕUODQPDNVÕUDODQPDN
WD.
WHUYñF$UGH÷HUYHLUWLEDWÕQÕDUWÕUPD
WE
WHVEñç Ar. ‘sübhanallah’ kelimesini söyleyerek Allah’a tazim etme
WE)E
teġrñf $UúHUHIOHQGLUPHúHUHIYHUPH
WED
WHYEH$UW|YEH$OODK¶WDQDIYGLOHPHN
WDD.EDDE.D.D.D.
E.
WHYEHÙW$U7W|YEHHWPHN
WEED.E.
WHYEHVL]$U7W|YEHVL]W|YEHHWPHGHQ
WE
WHYHNNOÙW$U7LúL$OODK¶DEÕUDNÕSNDGHUHUD]ÕROPDN$OODK¶DWHVOLPROPD
WE.
tevfñù Ar. Allah’ón yardómó; uydurulma
WDEEDE
WH\HPPP$UVX\RNNHQDEGHVWVL]OL÷LJLGHUPHNLoLQWRSUDNODWHPL]OHPHN
WE)
WH\HPPPÙW$U7WH\HPPPHWPHN
WE
WH]HYYF$UHYOLOLNHYOHQPH
WE
ϮϮϲ
WH]YñFÙW$U7HYOHQGLUPHN
WD
ĩÕUQDù tórnak
ĩD.D.
WLFÃUHW$UWLFDUHWDOÕúYHULú
WE
Wñ])DUWH]oDEXN
WEDNDD
ĩoEH\OHWRSODPDN
ĩE.
ĩRãGR÷PDN
ĩD.DDEDE.EE.DD.
ĩRãUÕGR÷UXG]
ĩE.D.DD.D.E.
ĩRãUÕOÕù doáruluk
ĩD.E.E.
ĩRãXUGR÷XUPDN
ĩE.
ĩRùWRNGR\PXú
ĩD.
ĩRùX]GRNX]VD\ÕVÕ
ĩE.D.
ĩRùX]XQFÕGRNX]XQFX
ĩD.D.E.E.E
ĩROGROPDN
ĩE.
ϮϮϳ
ĩRODúGRODúPDN
ĩE
ĩRPX]GRPX]
ĩD)
ĩRQJL\VLHOELVHUHQNúHNLO
ĩD.D.E.
ĩRSUDù toprak
ĩDE
ĩRSXù topuk
ĩDD
ĩR]WR]
ĩE
W|KPHW$UVXoODPD
WE
ĩXGDùGXGDN
ĩE
WXçIH$UKHGL\HDUPD÷DQ
WD.
Tuéfetüňl- mülĭk Ar. kenardaki eserin adódór
WE)E.
ĩXUGXUPDN
ĩE.E.E.D.E.DE.
ĩXUXQF)DUWXUXQo
WE.
ĩXWWXWPDN
ϮϮϴ
ĩDD.D.E.DEDD.D.E
E.D.D.EE.
ĩXWXúWXWXúPDN
ĩE.
ĩX]WX]
ĩD.
ĩX]OXĝXWX]OXVX
ĩD.
WWQWWQGXPDQ
WE.E.E
WWQV]WWQV]
WE.
W\OLW\OW\O
WEE
8
XFX]OÕù ucuzluk
XE.E.E.E.E
XoXoPDN
XD)E.
XoPDùOÕù uçmaklók, cennete gidecek bir ruh
XE.E.
Ňĭd Ar. öd aßacñ, odun
XEEE.
XãUDX÷UDPDN
ϮϮϵ
XDDDD.ED.E.DED.
E
Ňukĭf Ar. bir ġeye devam etmek üzere ikbal gösterme, gösteriġ
XE.
XODúGÕUXODúWÕUPDNHULúWLUPHN
XE.
ŇulemÃ Ar. alimler, bilginler
XE
XOXE\N\FH
X D D D. E. E. D E. E D
EDDDDED.D.D.D.E.
E.D.D.EE.E.D.
XOXOÕùXOXOXùE\NON\FHOLN
X E E. D D D. D. D. D. D.
D. D. E. D. E. E. E. E E
EEEEDDEEDDEE
D.E.
XPXPPDN
XE.
XQXQ
XDE.
XUYXUPDN
XE
XUãDQNHWHQLQFHKDODW
XD.D.
XUXùWRKXP
XE.
XĝOÕXVOX
ϮϯϬ
XE.
X\OXù kDOoDGDQGL]HNDGDURODQEDFDNE|OP
XDD
X\XX\XPDN
XEE.D
X\X]X\X]KDVWDOÕ÷Õ
XD.
X]DX]DPDN
XED.
X]DùX]DN
XE
X]DWX]DWPDN
XE.D.
X]XQX]XQ
XD.E.E.EEEEE.D.
X]XQOÕù uzunluk
XE.
h
)DUYH
D D. D. D. E. E. E. E

E D D D. E. D E E. D D D
D.D.EE.D.E
ooVD\ÕVÕ
DDD.EE.E.D.D.E.D.
E
Ϯϯϭ
oQFLoQF
D.D.E.D.D.DE.E.E
D.
ONHONH
E.D
PñG)DUXPXWEHNOHQWLXPPD
DDEDD.E
PñGÙW)DU7XPXWODQPDN
E.
PPHW$UELUSH\JDPEHUHLQDQÕSED÷ODQDQFHPDDW
E.
QğD$UGLúLNDGÕQNÕ]
DN
VWVW
EED.E.DDD
üstÃd Far. muallim, usta, öáretmen
XE.
YH]YH]D÷DFÕJOJLOOHUGHQRUWDER\OXELUD÷DF
E.
]HUVW
D D D D D E E D. E. D E.
E.DDD.EE.DD.E.DD.
D. E E. D D E. E E D
D.D.
]UH]HUH]HULQH
D
]P]P
ϮϯϮ
D.
9
YƗFLE$UWHUNLFDL]ROPD\DQ\DSÕOPDVÕJHUHNOLRODQ
YEDD.E.
YÃILU$UoRNERO
YEDE
YDç\$UYDKL\ELUILNLUYH\DHPULQ$OODKWDUDIÕQGDQELUSH\JDPEHUHELOGLULOPHVL
YE.
YDùW$UYDNLW]DPDQ
YED.E.E.EEE.DDD.
D.D.D.D.
vÃùiŇ, vÃùóŇa Ar. gerçekten, gerçi; vuku bulan; olagelen
YEEEEEEEEEEDD
DEEEDDDDEDEE.
vÃùóŇÃ Ar. gerçek, gerçi, her ne kadar
v. E
YDùLWVL]$U7]DPDQVÕ]YDNLWVL]
YE.
va’llÃhu ÃŇlem bi’ĝ-ĝavÃb Ar. $OODKGR÷UXVXQXGDKDL\LELOLU
YE.D.E.
va’llÃhu ÃŇlem bi’ĝ-ĝavÃb ve ileyhi’l-merciŇ ve’l-meňab Ar.$OODKGR÷UXVXQXGDKDL\L
ELOLUYHG|Qú\HUL2¶QDGÕU
YE
vÃlñ Ar. bir vilayeti idare eden en büyük memur
YDEEEEEEE
Ϯϯϯ
YDUYDUPHYFXW
Y D EN E D DN E. D. D. D.
E. E. D. D. D. D. E E. E. D
D.D.
YDUYDUPDNXODúPDN
Y D D E. D. E. E. D. D. E.
E.E.
vÃĝ(ñ)l$UHULúHQXODúDQNDYXúDQ
YEED
YDĩDQ$UYDWDQ\XUW
YDDDD.D.
YÃ])DUEÕUDNPDWHUN
YD
YH$UYH
Y D D D D D D D D D D
DDD.D.D.D.D.D.D.
D. D. D. D. E E E E E
E E E E E E E E E
E E E E E E E E E E
E. E. E. E. E. E. E. E.
E.ENE.E.E.DDDDD
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. E E E . E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. D D D D D D D D
D D D D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D.
D.D.D.D.D.D.D.D.D.
D. D. D. D. D. E E E E
E E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E.
Ϯϯϰ
E. E. E. E. E. E. E. E.

E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E E E E E E E E
E E E E E E E E E) E) E)
E) E) E) E) E) E) E) E) E)
E) E) E) E) E) E) E) D D D D
D D) D) D) D) D) D) D) D) D)
D) D) D) D) D) D) D) D) D) E E
E)E)E)E)E)E)E)DDDD)
D)D)D)D)D)EEEEEE)
E) E) E) E) D D D D D D D
D D D D D DN DN DN DN D. D.
D. D. D.D.EEEEEEE
EEEEEEE.E.E.E.E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E.
D D D D D D D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. E E E E E
EEE.E.E.E.E.E.E.E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E. D D D D D D D D D D
DDDDDDDDDDDDD
D D D D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D.EEEEEEEEEEE
E E E E E E E E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E.E.E.DDDDDDDD
DDDDDDDD.D.D.D.D.
D.D.D.D.D.D.D.D.D.D.
D.D.D.D.D.D.D.D.EEE
EEEEEEEE.E.E.E.
E.E.E.E.E.E.E.E.DD
D D D D D D D D D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D.D.D.D.D.EEEEEE
EEEEEEEEEEEE
E E E E E E E. E. E. E. E.
E. E. E. E. E. E. E. E. D
DDDDDDDDDDDDD.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
D. D. D. D. D. D. D. D. D.
Ϯϯϱ
D.EEEEEEEE.E.E.
E. E. E. E. E. E. E. E. E.
E.E.
YHFK$U\ROWDU]VHEHSWU\]
YEDED.E.DE.E.E.D
D.
vedÃŇ Ar. ayrólók, ayrólma
YD
YHGÃG$UVHYJLGRVWOXN
YE
YHIÃWÙW$U7|OPHN
YEE
YHOÃ\HW$UYHOLOLN
YD.D
YHOñ$UYHOL
YDN
YÙUYHUPHN
Y E D. E. D E E D D. D.
D. D. D. D. E E E E EN. E.
D. E. D. E. E. D E D E E.
E.E.
YH]ñU$UYH]LUYDOLOLN
YD.
YH]ñUOLN$U7YH]LUOLNYDOLOLN
YE
YLOÃ\HW$UYLOD\HWLO
YDE.E.D.EDE.DEE
E.
YñUÃQ)DU\ÕNÕN]JQ
Ϯϯϲ
YE
YXĝODWRO$U7NDYXúPDN\HWLúPHN
YD
YFĭG$UYFXWEHGHQFLVLP
YD.D.D.D.
YFĭK$U\]H\OHULOHULJHOHQOHU
YEE
<
\Ã Far. veya
\ D D D D D D D D D
D.D.DNEEDDEEE
E E. D D D D D. D. D.
D.D.EE.E.DDD.E.
E. D) D D. D. D E E. D. D.
E.E. D D. D. E. E. D. D. D.
EE.E.DE.
\ÃEÃQ)DUo|OVDKUD
\D.
\DG\DEDQFÕ
\E.
\ÃG)DUKDWÕUODPDDQPDJ|QO
\E.E.
\Dã yaá
\D.EED.D.
\DãPXU\D÷PXU
\D.E
Ϯϯϳ
\DãPXU\Dã\D÷PXU\D÷PDN
\E
yÃéĭd Far. veya; iyisi, daha doárusu
\DD.D.D.E.E.DD.E
EEE.D.E.E.EDE
yahĭdñ$U\HKXGL
\E)
<Dç\D|]D+]=HNHUL\D¶QÕQRJOX<DK\DSH\JDPEHUGLU
\E
\Dù\DNPDN
\DEE
\DùÕQ\DNÕQ
\ E D. E E D. E E. E. D. D
D.EE
YaŇùĭb öz. a Hz. Yusuf’un babasñ, Hz. ðshak’ñn oßlu olan Yakub peygamberdir
\E
yÃùĭt Ar. yakut, deáerli süs taġó
\D.
\DODQ\DODQ
\EDED.E.D.D.D
\DODQ\DODQPDN
\E.
\DOÕQFDùoÕSODU\DQ
\E.E)
\DOčÕ]\DOQÕ]
\D.
\DOYDU\DOYDUPDN
Ϯϯϴ
\D.
\DPDQN|WONIHQDOÕN
\D.D.D.D.
\DQ\DQWDUDIQH]G
\ D E E D D D D D D D E
EDE.E.E.E.
\DQ\DQPDN
\E.E.E.E.D.
\DQDù\DQDN
\DD
\DQGÕU\DNPDN
\E.D.
yaŇnñ Ar. yani, demek
\E.E.DE
\DčÕO\DQÕOPDN
\D
\DS\DSPDN
\E.DD
\DSUDù\DSUDN
\D.E.
\ÃU)DUGRVWDKEDEVHYJLOL
\DEE.
\DUDPD]\DUDPD]
\E.E.D.EEEED
\ÃUÃQ)DUGRVWODUVHYJLOLOHU
\E.E.
Ϯϯϵ
\DUDW\DUDWPDN
\E.D.E.
\DUÕ\DUÕ\DUÕP
\E
yÃrñé"ELUKDVWDOÕNLVPL
\D
yÃrlóù Far. T. dostluk, sevgililik
\E.
\Dú\Dú|PU
\E.E.D.
\DúD\DúDPDN
\E
\DW\DWPDN
\D.DD.D.D.EEE.E.E.
E.DD
\aYÕùÕOND\EHWPHN\LWLUPHN
\E.
\DYÕùÕOÕQND\EHGLOPHNND\EROPDN
\D.
\DYX]N|WIHQDVHUWNHVNLQJoO
\D.D.D.E.E.D.E.D.E.
\DYX]OÕùN|WROPD
\E.D.
\D\ÕO\D\ÕOPDN
\D.
\D]\D]PDN
ϮϰϬ
\D.E.
\D]ÕFÕ\D]ÕFÕ
\E
\H\Ù\HPHN
\ D E E E. E. E. E. E.

D. D. D. D. D. D. D. D.
E.D.E.E
\HGL\HGLVD\ÕVÕ
\DD
\HGLQFL\HGLQFL
\DE.D.D.E.D.
\HN)DUWHNELU
\E.
\HO\HOU]JDU
\E
\HPHN\HPHN
\D.E.E.E.
\HPLúPH\YHoHúLWOLELWNLOHULQWRKXPYHPH\YHOHUL
\DE.E.E.
\HčL\HQL
\D
\HčLú\DUÕúPDNPVDEDNDHWPHNEÕUDNPDN
\E
\HU\HU
\ D D D D D D. E. E. D.
E. E. E. E. E) D. E. D E.
E.DD.DEEE
Ϯϰϭ
\HúLO\HúLO
\D.
\HWñP$U\HWLP\DOQÕ]
\E.E
\HWLú\HWLúPHN
\EEEDEEEEEEE
DDD.E.
\HYPL\\H$UJQONJQGHOLNKHUJQ
\D
\ÕùDQ\ÕNDQPDN
\EED
\ÕùÕO\ÕNÕOPDN
\D)D.DEEE
\ÕO\ÕO
\D.D.
\ÕODQ\ÕODQ
\E)E)
\ÕOGÕUÕP\ÕOGÕUÕP
\E
\ÕOGÕ]\ÕOGÕ]
\E)D.D.
\ÕUWÕFÕ\ÕUWÕFÕ
\D)
\ÕUWÕFÕFDQDYDU\ÕUWÕFÕFDQDYDU
\D.
\LJLG\LJLWGHOLNDQOÕJHQo
ϮϰϮ
\E)D.D.D.E
\LJLUPL\LUPLVD\ÕVÕ
\ D. D. E. E. E. E. E. E. E.
E.E.E.D.D.D.E.
\LJLUPLQFL\LUPLQFL
\D.D.
\LQH\LQH
\D.DD.D.EDD
\L\HFHN\L\HFHN
\D)
\RãXQNDOÕQ
\D.
\RãXUW\R÷XUW
\D.D.D.D)
\RéVXO\RNVXO\RNVX]IDNLU
\DE.E.E.DE.E.D.
\Rù\RN
\DDDE.D
\RO\RO
\DEEE.D.E.D.
\DYODù çok, pek çok
\E.
\RONHQGLQLVDoYHVDNDOÕQÕ\ROPDN
\D.E
\ROXQWÕUDúROPDN
\E
Ϯϰϯ
\RUãXQ\RUJXQ
\D.
yuùaró yukaró
y.1b/24
\XPXUWD\XPXUWD
\D)
<ĭQXV|]D+]<XQXVSH\JDPEHUGLU
\E
\FH\FHE\N
\D.
\FHROE\NROPDN
\E.
\N\NHú\D
\E.
\NVHN\NVHN
\D
\č yün, koyun tüyü
\D)D)
\UHN\UHNNDOS
\EE
\UL\U\UPHN
\D.DDD.E.
\ULW\UWPHN
\D.
\],\]VXUDW\]H\
\EEE.D.E.E.E.D.E.
Ϯϰϰ
\],,\]VD\ÕVÕ
\ENENDN
\]\]PHN
\D.D.D.
\]N\]N
\E.E.E
=
ľÃbiĩ Ar. subay
ľD
ľaŇf $U]D\ÕIOÕNNXYYHWVL]OLN
ľE
žDIHU$U]DIHUEDúDUPDGúPDQÕ\HQPH
ž E E D E D. D D D. D. E.
D.E.D.D.D.
zaŇferÃn Ar. safran
]EE
zaŇferÃnOX$U7VDIUDQOÕ
]E
]ÃKLG$UDúÕUÕGLQGDU]KGLOHX÷UDúDQ
]DDDD
žÃhir$UEHOOLDoÕN
žED
]DçPHW$UVÕNÕQWÕH]L\HW\RUJXQOXN
]DDE.E.E.E.D.
Ϯϰϱ
]DçPHWoHN$U7VÕNÕQWÕ\DNDWODQPDN
]DDE
]DçPHWO$U7VÕNÕQWÕOÕ]DKPHWOL
]D
]DçPHWVL]$U7]DKPHWVL]VÕNÕQWÕVÕ]
]E.
ľaŇñf Ar. zayóf, güçsüz
ľEE.E.DE.E.
ľaŇñfOLN$U7]D\ÕIOÕNJoV]ON
ľD
zÃňil Ar. sona eren, geçmiġ olan
]EED
žÃlim Ar. haksózlók eden, zulm eden
žEEE
]DPÃQ$U]DPDQYDNLW
]DDDND
žarÃfet Ar. zariflik, davranóġ, söyleyiġ
žE
ľDUDU$U]DUDU]L\DQ
ľD
ľDUDUOÕù$U7]DUDUOÕN
ľD.
ļÃt Ar. kendi, ġahós, kiġi
ļD
žÃyiŇ Ar. elden çókan, kaybolan
žD.
Ϯϰϲ
]HNÃW$U]HNDW
]ED.EE.
ļHNHU$UHUNHNFLQVHORUJDQÕ
ļDD.D.D.
ZekeriyyÃ öz. a. peygamber
]E
]HO]HOH$UGHSUHP\HUVDUVÕQWÕVÕ
]E)
]HP]HPĝX\Õ$U]HP]HPVX\X.DEHFLYDUÕQGDNLPHúKXUNX\X
]E.
]HQ)DUNDGÕQ
]E
]HQFHIñO$U]HQFHILO\XPXúDNN|NVDSOÕELUELWNL
]D.
]HQFñ Ar. zenci
]DD
]HQJñQ)DU]HQJLQSDUDVÕYHPDOÕoRNRODQYDUOÕNOÕ
]DDEEDDE
]HQJñQOLN)DU7]HQJLQOLN
]D
]HUGDOL)DU]HUGÃlĭ) zerdali
]D.
zevÃl Ar. öále
]E.
]HYFi evli
]DE
Ϯϰϳ
]H\WĭQ$U]H\WLQ
]E.DD.D.
ľÕGG$UELUúH\LQNDUúÕOÕ÷ÕNDUúÕW
ľE.
ļñùadr Ar. deáerli, kóymetli
ļD
ļikr$UDQPDDQÕOPDKDWÕUODPD
ļDE)D.
]LQGÃQ)DU]LQGDQKDSLVKDQH
]D)DDNEE.E.E.E.
]ñQHW$UVVEH]HN
]E
]ñQHWO$U7VVO
]EE
]ñUÃ Far. zira, çünkü
]DDENE.
]ñYHU)DUVVEH]HN
]EN
]L\ÃGH$UDUWPDID]ODoR÷DOPD
]DD.DEEEEE
]L\ÃGHRO$U7oRNEROROPD
]EDEE.EEEEEEE
EEDDDDDEEEEED
D.E.
]L\ÃQ)DU]L\DQ]DUDUND\ÕS
]E.D.ED.D.D.DE.
]L\ÃUHWÙW$U7]L\DUHWHWPHNJ|UúPHN
Ϯϰϴ
]E.E.
žXOP$UKDNVÕ]OÕNH]L\HW
žED
žXOPHW$UNDUDQOÕN
žE)E.
]KG$UKHUWUO]HYNHNDUúÕNR\DUDNNHQGLQLLEDGHWHYHUPH
]E.
Ļülùarneyn |]DSH\JDPEHU
ļEDEDE
]PUG\HúLOUHQNOLNÕ\PHWLELUWDú
]E.

Ϯϰϵ
.$<1$.d$
%$/$%$1$GHP
7UNoH<D]PD7DELUQDPHOHU
7LUDQ'LOYH(GHEL\DW(÷LWLPL'HUJLVL
%$1*:
.|NWUNoHGHQ2VPDQOÕFD\D
$QNDUD7UN'LO.XUXPX<D\ÕQODUÕ

%$ù7h5.ùNU
µ7ú7DELUQDPHVL¶'RNWRUD7H]L
%XUVD

d$.0$.0
1L\D]LL0ÕVUL¶QLQ³(WYkUÕ6HE¶D´DGOÕULVDOHVLQGHVH\UVXON¶XQ
(YUHOHULQGHJ|UOHQU\DYDNÕkW
Turkish Studies,

&(%(&ø2ö/8(
0XK\LGGLQ,EQ¶O$UDEL¶QLQKD\DWÕYHHVHUOHUL
Ilmi ve Akademik AraútÕrma Dergisi (Ibnü’l-Arabi Özel SayÕsÕ 1), 21, 9-25
&/$8621*HUDUG
$Q(WKLPRORJLFDO'LFWLRQDU\RI3UH7KLUWHHQWK&HQWXU\7XUNLVK
2[IRUG

'(9(//ø2ö/8)HULW
2VPDQOÕFD7UNoH$QVLNORSHGLN/XJDW
ϮϱϬ
$QNDUD$\GÕQ.LWDEHYL

(0ø12ö/8(PLQ
7HUFPHL0HQDNÕEÕùH\K6DIL\\¶GGLQ(UGHELOL
LQFHOHPHPHWLQGL]LQ
$QNDUD+DFHWWHSHhQLYHUVLWHVL'RNWRUD7H]L

(0ø12ö/8+DWLFH
0úNLO*úD7DELUQkPH'LO%LOJLVL0HWLQ'L]LQ
$QNDUD+DFHWWHSHhQLYHUVLWHVL'RNWRUD7H]L

(5&ø/$681%$KPHW
7UN'LOL7DULKL
$QNDUD

(5'$/0DUFHO
2OG7XUNLF:RUG)RUPDWLRQ
:LHVEDGHQ

*$%$ø1$Y
$OWWUNLVFKH*UDPPDWLN
:LHVEDGHQ

+$%ø%2ö/8%HGUHGGLQ
7DELUQDPHL0XK\LGGLQL$UDEL¶QLQ7UDQVNULSVL\RQX
$QNDUDhQLYHUVLWHVLøODKL\DW)DNOWHVL.WSKDQHVL

.(./ø.1
0XK\LGGLQ,EQ¶O$UDELKD\DWÕYHHVHUOHUL
øVWDQEXO%\N0DWEDD

Ϯϱϭ
.,/,d(52/0
ø%1h¶/$5$%Ì0XK\LGGLQ
0XK\LGGLQ0XKDPPHGHO$UDE¶vHW7kvHO+kWLPvFLOWV
øVODP$QVLNORSHGLVL

.25.0$==H\QHS
*UDPHU7HULPOHUL6|]O÷

1$&ø0XDOOLP
/XJDWÕ1DFL
øVWDQEXOdD÷UÕ<D\ÕQODUÕ

6$0øùHPVHWWLQ
.DPXVÕ7UNL

6$5,0HYOW
(O0HYDULG
øVWDQEXOøSHN<D\ÕQODUÕ

6h(5)DWLK5DPD]DQ
%LU6H÷LUQDPHgUQH÷L
7XUNLVK6WXGLHV,QWHUQDWLRQDO3HULRGLFDO)RUWKH/DQJXDJHV/LWHUDWXUHDQG
+LVWRU\RI7XUNLVKRU7XUNLF9ROXPH)DOOS

6h0%h//h<XVXI=L\D
6H÷LUQkPHYH6H÷LUPHN0DQDODUÕh]HULQH%LUøQFHOHPH
(U]XUXP$WDWUNh7UNL\DW$UDúWÕUPDODUÕ(QVWLWV'HUJLVL6V

67(,1*$66)UDQFLV-RVHSK
3HUVLDQ(QJOLVK'LFWLRQDU\
ϮϱϮ
/RQGUD

ùh.h1=
)DUVoD7UNoH/JDW,,,,,,
0LOOv(÷LWLP%DNDQOÕ÷Õ<D\ÕQODUÕ
øVWDQEXO

<$67,0HKPHW
<HQLELU6H÷LUQkPH\D]PDVÕ]HULQH
7UNL\DW0HFPXDVÕFLOWV

<,/0$=.YHd(7ø1.
5\DODUYH1L\D]LL0ÕVUL¶QLQ7D¶ELUDW¶OYkNÕ¶kW
DGOÕHVHULQGHU\DODUÕQGLOL
Turkish Studies,

7$5$0$6g=/höh

7UNoH6|]ON7'.<D\$QNDUD

Ϯϱϯ
(N2ULMLQDOPHWLQ
$UQDYXWOXN1VKDVÕ

Ϯϱϰ

Ϯϱϱ

Ϯϱϲ

Ϯϱϳ

Ϯϱϴ

Ϯϱϵ

ϮϲϬ

Ϯϲϭ

ϮϲϮ

Ϯϲϯ

Ϯϲϰ

Ϯϲϱ

Ϯϲϲ

Ϯϲϳ
(.2ULMLQDOOLN5DSRUX

Ϯϲϴ

Ϯϲϵ
(.(WLN.XUXO\DGD0XDIL\HWø]QL

ϮϳϬ

Tabirnamei Muhyiddin Arabi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tabirnamei Muhyiddin Arabi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

7$Ň%ð51Ɩ0(L 08+<ø''ø1Ň$5$%ð ø8''ø6(

7$Ň%ð51Ɩ0(L 08+<ø''ø1Ň$5$%ð ø8''ø6(

$0('$ 0DUVLGD $5$%ø 0XK\LGGLQ '7DŇEñUQÃme-i Muhyiddin ŇArabñ øuddise

GHUOHQHUHN 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî WDUDIÕQGDQ \D]ÕOPÕú ELU U\D WDELUOHUL NLWDEÕGÕU

7DŇEîUQâPH¶GH U\D WDELUOHUL KHP .XU'âQ¶GDQ KHP KDGLVOHUGHQ KHP |\NOHUGHQ

6H÷LUQkPH 5\â 7DňEîUOHUL 0XKDPPHG øEQL 6îUîQ 0XK\LGGLQ øEQ'l -$UDEî¶QLQ

'7DŇEñUQÃme-i Muhyiddin ŇArabñ øuddise Sirruhu'l-TeŇÃlÃ SDJH 7UDQVFULSWLRQ

TaŇbîr-nâmeKDUDNDWWLSURVDLFDO QHVLKZULWWHQ RUJDQL]HG LQ EDEDQG  OLQHV SHU

LQWKLV WKHVLV7XKIHW¶O0ONLV D GUHDPV¶ LQWHUSUHWDWLRQ ERRN ZULWWHQ E\ 0XK\LGGLQ

$1$0(7ø1 5\Ã7DŇEñUOHUL 

<$5',0&,0(7ø1 TUèFETԋ’L- MÜLĬK

dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî¶QLQ øEQL 6îUîQ¶GHQ YH GL÷HU WDELU

7DEvUQkPHOHULQ oR÷XQXQ VRQXQGD YFXW D]DODUÕQÕQ VH÷LUPHVLQLQ QH DQODPD JHOGL÷LQL

GD÷ÕQÕQ HWHNOHULQGHGLU &HEHFLR÷OX   ,EQ

dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî¶QLQ øEQL 6îUîQ¶GHQ YH GL÷HU WDELU

dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ PVWDNLO GH÷LO EE DUDVÕQGD WRSODP  VD\IDOÕN taŇbîrQkPHOHULQ

0HWLQGH V|]F÷Q \D]ÕPÕQGD \DQOÕúOÕNODUÕ GLSQRWODUOD EHOLUWLOLS GR÷UX ELoLPOHUL

gözsüz ΰδγϮ̯ (2aF/11)

baúÕndan ( ϫ ίϬμ Γϸ ) ( 12bK/24 )

geleciler ( γϤϸΤϸϤ̵ ) (7bK/24)

Ar. éaĩar( ήτΣ < γψά ) (2a/7)

Far. peynñr (ήϳΎϨ̡ < γϸϬϸ̧ ) (3aF/11)

Ar. binĝÕr ( γπϬ̧ < γπϬΖ ) (2b/14)

Ar. ļikr ( γ̵ ί < γϠ α ) (2a/9)

Ar. ŇÃğĭr ( γ˻ϳΠ Ά < γ˻ϳΠ Γϐ ) ( 13aK/14 )

6|]EDúÕQGDDQOVJHQHORODUDNPHGOLHOLI ΁ \DGDVWQOHOLI Й

(13bK/23); ùapusÕ ( ϵθϳ̧Ϝ˺ )(7b/2).

6|]VRQXQGDoR÷XQOXNODJ]HOKH Ϫ,ϩ \DGDVH\UHNRODUDNHOLI ΍ LOH

J|VWHULOPLúWLUbaúÕna ( ϯϬμ ΓΖ˺ )( 10aK/16); ĝuya ( ϯϸ˺ϳπ )(9a/2); göbegine ( ˺ϯϬ̶Ζϳ̵ )

çürmet ( ΛϨ˺γΨ )(10aK/21); görse ( ϯθ˺γ ϳ̵ ) (10a/14).

6|]VRQXQGDoR÷XQOXNODJ]HOKH Ϫ,ϩ LOHJ|VWHULOPLúWLU görse( ϯθ˺γ ϳ̵ )

Ùriúe ( ϯμϸγϸ˼Β )(10b/3; Ùdüp ( Εϳ ίϸ˼Β ) (4a/14).

6|]LoLQGHµ\H¶ ϳ KDUILLOHYHKDUHNHLOHJ|VWHULOPLúWLUdÙrler ( γϤ γϸ˼ί )(4b/16);

( ϳΖμ Β˼ )(4b/10); iúi ( ϵμ Β˼ )(11ak/ 9);LQHUVH ϯθγϬϸΒ˼ DN 

6|]LoLQGHHVUHOL\H Ϸ LOH\DGDVH\UHNRODUDNKDUHNHOLKDUILOHJ|VWHULOPLúWLUçÕksa

6|]VRQXQGD\H ̵/‫ ض‬HVUHLOH\D]ÕOPÕúWÕUeski ( ϵ̶θ Β˺ )(8aK/29), diúlerini ( ϵϬϸ˼γϤμϸ˼ί

(10aK/20); iúleri ( ϴγϥμϸ Β˼ ) (11aK/9).

düġünde ( ϮίϬμϳ˻ί) (9b/3), úöyle ( ϯϤϸ˻ϳμ ) (12bK/30), çoù ( ϛ˻ϳ̯ )(13b/3).

6|]VRQXQGDXYHQOV|WUHOLYDY ‫ ؤ‬LOHJ|VWHULOPLúWLUincü ˻ϳΤϬΒ˼ E. 

ùamu ˻ϳϨϜ E. ulu ˻ϳϤ ϭТ

0HWQLPL]GHEKDUILG]HQOLRODUDNEH Δ LOH\D]ÕOPÕúWÕUSKDUILGHJHQHOOLNOHSH

̦ LOHDQFDNELULNL\HUOHUGH|UQHNWHEHKDUIL Δ \HULQHSYHSHKDUIL ̦ \HULQH

ELOH\D]ÕOGÕ÷ÕJ|UPHNWHGLUpÕčar ( γ Γ̶ϸΖ ) (7aK/23), binĝÕr ( γπϬ̧ ) (2b/14).

-(u)p/-(ü)p XODoHNLQLQQV]LVHoR÷XQOXNODEH Δ LOH\D]ÕOPDNODELUOLNWHSH ̦

yüzüp (Ε˻ε˻ϳϸ )(7aK/37).

0HWQLPL]GHEX|QV]OHULQV|]EDúÕQGDRUWDVÕQGDYHVRQXQGDFLP Σ \DGDoLP ̮ LOH

\D]ÕPÕG]HQOLGLUceviz ( εϸϳΤ )(12bK/2), aãacÕ ( ϵΤ Γϔ Ά )(12bK/2);

$QFDNoLP ̮ \HULQHFLP Σ NXOODQÕPÕ\|QQGHELUH÷LOLPJ|]OHQPLúWLU

kerpic ( Σϸ̨γϠ )(11b-9); genc ( ΣϬϠ )(12a-8), őoruc (΢˻γ ϭТ

%XLNLQV]LoLQPHWQLPL]GH|QQOOV|]FNOHUGHG]HQOLRODUDNNHI ϟ

NXOODQÕOPÕúWÕUDQFDNELULNL\HUOHUGHVD÷ÕUNHI ϟ GHJ|UOPHNWHGLUyüksek ( ϟθ̵˻ϳϸ )

(9a/17); güneúi ( ϵμϬ ˻ϳϠ ) (8a/21); emeksiz ( εθ̶Ϩ Β ) (13aK/33).

0HWQLPL]GHDUWQOOV|]FNOHUGHù/QV]LoLQG]HQOLRODUDNNDI ϛ NXOODQÕOPÕú

YHãLoLQJD\ÕQ ϒ NXOODQÕOPÕúucuzlóù ( ϛϤεϳΤ ϭТ

(4aK/30); aãacó ( ϵΤ Γϔ Ά ) (12aK/16); ùabaù ( ϛΖ ΓϜ ) (12aK/29).

1.2.5. /č / ünsüzünün yazólóġó:

Bu ünsüz metnimizde çoáunlukla saáór NHI ϟ LOHYHVH\UHNRODUDNNHI ϟ LOH

\D]ÕOPDNWDGÕUbič ( ϟϸΖ )(12aK/3); sočra ( γ̶π )(12aK/11); pÕčardan (ϫ ί γ Γ̶ϸ̧ )

(7aK/28), dečiz ( εϡ ί ) (7aK/23); yalčÕz ( εϡϤ Γϸ )(8aK/17); bečzer ( γε̶Ζ ) (13aK/4)

ο LOHNXOODQÕOPDNWDGÕUsevine ( ϯϬϸ ϳθ )(9aK-11), ĝaãlÕù ( ϛϤϔ Γπ ) (9bK-25),

\D]ÕOGÕNODUÕJ|UOPHNWHGLUhem-daéó ( ϵά ίϨϰ ) (12aK/28); ol-kiġi ( ϵμϠϤ ϭТ

ayótdó-ki ( ϯϡϸ ίΜϸ Β ) (5b/6) .

ãazÃ ( Βεϔ ) (4b/13) (< Ar. ΅Βεϔ )

7$Ň%ð51Ɩ0(L 08+<ø''ø1Ň$5$%ð ø8''ø6(

7$Ň%ð51Ɩ0(L 08+<ø''ø1Ň$5$%ð ø8''ø6(

$0('$ 0DUVLGD $5$%ø 0XK\LGGLQ '7DŇEñUQÃme-i Muhyiddin ŇArabñ øuddise

GHUOHQHUHN 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî WDUDIÕQGDQ \D]ÕOPÕú ELU U\D WDELUOHUL NLWDEÕGÕU

7DŇEîUQâPH¶GH U\D WDELUOHUL KHP .XU'âQ¶GDQ KHP KDGLVOHUGHQ KHP |\NOHUGHQ

6H÷LUQkPH 5\â 7DňEîUOHUL 0XKDPPHG øEQL 6îUîQ 0XK\LGGLQ øEQ'l -$UDEî¶QLQ

'7DŇEñUQÃme-i Muhyiddin ŇArabñ øuddise Sirruhu'l-TeŇÃlÃ SDJH7UDQVFULSWLRQ

TaŇbîr-nâmeKDUDNDWWLSURVDLFDO QHVLKZULWWHQ RUJDQL]HG LQ EDEDQG OLQHV SHU

LQWKLV WKHVLV7XKIHW¶O0ONLV D GUHDPV¶ LQWHUSUHWDWLRQ ERRN ZULWWHQ E\ 0XK\LGGLQ

$1$0(7ø15\Ã7DŇEñUOHUL

<$5',0&,0(7ø1TUèFETԋ’L- MÜLĬK

dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî¶QLQ øEQL 6îUîQ¶GHQ YH GL÷HU WDELU

7DEvUQkPHOHULQ oR÷XQXQ VRQXQGD YFXW D]DODUÕQÕQ VH÷LUPHVLQLQ QH DQODPD JHOGL÷LQL

GD÷ÕQÕQ HWHNOHULQGHGLU &HEHFLR÷OX ,EQ

dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ 0XK\LGGLQ øEQ'l-$UDEî¶QLQ øEQL 6îUîQ¶GHQ YH GL÷HU WDELU

dDOÕúWÕ÷ÕPÕ] PHWLQ PVWDNLO GH÷LO EE DUDVÕQGD WRSODP VD\IDOÕN taŇbîrQkPHOHULQ

0HWLQGH V|]F÷Q \D]ÕPÕQGD \DQOÕúOÕNODUÕ GLSQRWODUOD EHOLUWLOLS GR÷UX ELoLPOHUL

gözsüzΰδγϮ̯(2aF/11)

6|]EDúÕQGDDQOVJHQHORODUDNPHGOLHOLI΁\DGDVWQOHOLIЙ

6|]VRQXQGDoR÷XQOXNODJ]HOKHϪ,ϩ\DGDVH\UHNRODUDNHOLI΍LOH

J|VWHULOPLúWLUbaúÕna ( ϯϬμ ΓΖ˺ )( 10aK/16); ĝuya ( ϯϸ˺ϳπ )(9a/2); göbegine ( ˺ϯϬ̶Ζϳ̵ )

6|]VRQXQGDoR÷XQOXNODJ]HOKHϪ,ϩLOHJ|VWHULOPLúWLU görse( ϯθ˺γ ϳ̵ )

6|]LoLQGHµ\H¶ ϳKDUILLOHYHKDUHNHLOHJ|VWHULOPLúWLUdÙrler ( γϤ γϸ˼ί )(4b/16);

( ϳΖμ Β˼ )(4b/10); iúi ( ϵμ Β˼ )(11ak/ 9);LQHUVHϯθγϬϸΒ˼DN

6|]LoLQGHHVUHOL\HϷLOH\DGDVH\UHNRODUDNKDUHNHOLKDUILOHJ|VWHULOPLúWLUçÕksa

6|]VRQXQGD\H̵/‫ض‬HVUHLOH\D]ÕOPÕúWÕUeski ( ϵ̶θ Β˺ )(8aK/29), diúlerini ( ϵϬϸ˼γϤμϸ˼ί

6|]VRQXQGDXYHQOV|WUHOLYDY‫ ؤ‬LOHJ|VWHULOPLúWLUincü ˻ϳΤϬΒ˼E.

ùamu˻ϳϨϜE.ulu˻ϳϤ ϭТ

0HWQLPL]GHEKDUILG]HQOLRODUDNEHΔLOH\D]ÕOPÕúWÕUSKDUILGHJHQHOOLNOHSH

̦ LOHDQFDNELULNL\HUOHUGH|UQHNWHEHKDUILΔ\HULQHSYHSHKDUIL̦ \HULQH

ELOH\D]ÕOGÕ÷ÕJ|UPHNWHGLUpÕčar ( γ Γ̶ϸΖ ) (7aK/23), binĝÕr ( γπϬ̧ ) (2b/14).

-(u)p/-(ü)p XODoHNLQLQQV]LVHoR÷XQOXNODEHΔLOH\D]ÕOPDNODELUOLNWHSH̦

0HWQLPL]GHEX|QV]OHULQV|]EDúÕQGDRUWDVÕQGDYHVRQXQGDFLPΣ\DGDoLP̮LOH

\D]ÕPÕG]HQOLGLUceviz ( εϸϳΤ )(12bK/2), aãacÕ ( ϵΤ Γϔ Ά )(12bK/2);

$QFDNoLP̮\HULQHFLPΣNXOODQÕPÕ\|QQGHELUH÷LOLPJ|]OHQPLúWLU

%XLNLQV]LoLQPHWQLPL]GH|QQOOV|]FNOHUGHG]HQOLRODUDNNHIϟ

NXOODQÕOPÕúWÕUDQFDNELULNL\HUOHUGHVD÷ÕUNHIϟGHJ|UOPHNWHGLUyüksek ( ϟθ̵˻ϳϸ )

0HWQLPL]GHDUWQOOV|]FNOHUGHù/QV]LoLQG]HQOLRODUDNNDIϛNXOODQÕOPÕú

YHãLoLQJD\ÕQϒNXOODQÕOPÕúucuzlóù ( ϛϤεϳΤ ϭТ

Bu ünsüz metnimizde çoáunlukla saáór NHIϟLOHYHVH\UHNRODUDNNHIϟLOH

\D]ÕOPDNWDGÕUbič ( ϟϸΖ )(12aK/3); sočra ( γ̶π )(12aK/11); pÕčardan (ϫ ί γ Γ̶ϸ̧ )

οLOHNXOODQÕOPDNWDGÕUsevine ( ϯϬϸ ϳθ )(9aK-11), ĝaãlÕù ( ϛϤϔ Γπ ) (9bK-25),

\D]ÕOGÕNODUÕJ|UOPHNWHGLUhem-daéó ( ϵά ίϨϰ ) (12aK/28); ol-kiġi ( ϵμϠϤ ϭТ