OSNOVI TEORIJE TURBOMAXINA Sedmica III

Primjer 12. Para ulazi u skretnu rexetku sa brzinom c0 = 617 m/s. Odrediti gubitke i stepen
korisnosti rexetke. Koeficijent brzine φ = 0.92. Prikazati proces u h − s dijagramu.

Slika 6: Skretna rexetka

Rjexee. Kod skretne rexetke je c1s = c0, tako da su gubici u rexetki

c21s c21 c2 617.02
∆hψ = − = 1s (1 − φ2 ) = (1 − 0.922 ) = 29.24 kJ/kg
2 2 2 2
Koeficijent gubitaka rexetke
c21 /2
ζ =1− = 1 − ψ 2 = 1 − 0.922 = 0.154
c21s /2

Stepen korisnosti rexetke

η = 1 − ζ = 1 − 0.154 = 0.846

Primjer 13. U akcionom stupu, r = 0, parne turbine proizvodi se mehaniqki rad parom ulaznog
pritiska 20 bar, temperature 400 °C, bez ulazne brzine c0 ≈ 0. Pritisak pare iza pretkola je 2 bar.
Ugao pod kojim para izlazi iz pretkola je 15 °, a odnos obimne brzine na sredem preqniku i apsolutne
brzine na ulazu u radno kolo (kinematiqki parametar stupa) ima vrijednost u/c1 = 0.394. Ugao
relativne brzine pare na izlazu iz radnog kola iznosi β2 = 25 °, a koeficijenti brzine rexetki
pretkola i radnog kola su φ = 0.95 i ψ = 0.92. Odrediti
a) izentropsku brzinu na izlazu iz pretkola i izentropski toplotni pad u stupu,
b) rad na obimu i stepen korisnosti na obimu,
v) entalpiju pare na izlazu iz pretkola i na izlazu iz radnog kola i
g) sredi preqnik rexetke radnog kola ako se rotor turbine okree sa 3 000 ob./min.
Rjexee. Na osnovu pritiska i temperature ispred pretkola moemo odrediti entalpiju h0 =
3245 kJ/kg i entropiju s0 = 7.1296 kJ/kgK. Entalpija pare na izlazu iz pretkola u sluqaju izentropske
ekspanzije h1s = 2710.0 kJ/kg.

23 Mar 2021 Petar Babi, Maxinski fakultet, Baa Luka 11

OSNOVI TEORIJE TURBOMAXINA Sedmica III

Slika 7: Akcioni stupa

a) Kod akcionog stupa nema pada pritiska u radnom kolu tako da je izentropski toplotni pad u
radnom kolu jednak nuli
∆hsK
r= =0
∆hsS
Sada moemo odrediti izentropski toplotni pad u stupu
c20
∆hsS = + ∆hsP K + ∆hsK = 0 + (h0 − h1s ) + 0 = 3245.0 − 2710.0 = 535.0 kJ/kg
2
Izentropska brzina na izlazu iz pretkola
q √
c1s = 2(h0 − h1s ) + c20 = 2 · 535.0 · 103 = 1034.4 m/s

23 Mar 2021 Petar Babi, Maxinski fakultet, Baa Luka 12

OSNOVI TEORIJE TURBOMAXINA Sedmica III

b) Brzina na izlazu iz pretkola

c1 = φc1s = 0.95 · 1034.4 = 982.7 m/s

Na osnovu kinematiqkog parametra stupa moemo odrediti obimsku brzinu na sredem preqniku
u
u = c1 = 982.7 · 0.394 = 387.18 m/s
c1
Sada moemo izraqunati relativnu brzinu na ulazu u radno kolo
q p
w1 = c21 + u21 − 2u1 c1 cos α1 = 982.72 + 387.182 − 2 · 387.18 · 982.7 cos 15° = 617.0 m/s

Gubici u rexetki pretkola

c21s c21 c2 1034.42
∆hφ = − = 1s (1 − φ2 ) = (1 − 0.952 ) = 52.16 kJ/kg
2 2 2 2 · 103
Kod radnog kola akcionog stupa je w2s = w1, tako da su gubici u rexetki radnog kola
2
w2s w2 w2 617.02
∆hψ = − 2 = 2s (1 − ψ 2 ) = (1 − 0.922 ) = 29.24 kJ/kg
2 2 2 2 · 103
Relativna brzina na izlazu iz radnog kola
w2 = w2s ψ = 617.0 · 0.92 = 567.64 m/s

Apsolutna brzina na izlazu iz radnog kola

q p
c2 = w22 + u22 − 2u2 w2 cos β2 = 567.642 + 387.182 − 2 · 567.64 · 387.18 · cos 25° = 271.57 m/s

Gubitak uslijed izlazne brzine

c22 271.572
∆hc2 = = = 36.88 kJ/kg
2 2 · 103
Rad na obimu stupa
∆hu = ∆hsS − (∆hφ + ∆hψ + ∆hc2 ) = 535.0 − (52.16 + 29.24 + 36.88) = 416.73 kJ/kg

Stepen korisnosti na obimu

∆hu 416.73
ηu = = = 0.779
∆hsS 535.0

v) Entalpija u ravni 1-1

h1 = h2s = h1s + ∆hφ = 2710.0 + 52.16 = 2762.16 kJ/kg

Entalpija u ravni 2-2

h2 = h2s + ∆hψ = 2762.16 + 29.24 = 2791.40 kJ/kg

g) Sredi preqnik radnog kola

D 60 · u 60 · 387.18
u= ω ⇒ D= = = 2.465 m.
2 π·n 3.14 · 3000

23 Mar 2021 Petar Babi, Maxinski fakultet, Baa Luka 13