Qazma məhlulu qazma zamanı quyuların yuyulması üçün istifadə edilən asma, emulsiya və qazlı

mayelərdən ibarət mürəkkəb çoxkomponentli dispers sistemdir.

Quyunun tikintisinin keyfiyyəti, o cümlədən məhsuldar layda qazmanın keyfiyyəti əsasən istifadə olunan
qazma məhlulundan asılıdır, çünki qazma məhlulu yeni qazılmış süxurla qarşılıqlı təsirdə olan ilk texnoloji
mayedir.

Quyuların qazılması zamanı qazma məhlulunun parametrləri bölmənin mədən-geoloji xüsusiyyətləri və

oxşar mədən-geoloji şəraitdə quyuların qazılması təcrübəsi əsasında götürülür.

NGP 2013-də PB-yə uyğun olaraq, mayenin sıxlığı quyunun dibindəki maye sütunu tərəfindən hidrostatik
təzyiqin yaradılması və məhsuldar horizontun açılması əsasında hesablanır ki, bu da lay təzyiqini ən azı
üstələyir:

1200 m dərinliyə qədər quyular üçün 10% (intervallar 0 - 1200 m);

1200 m-dən layihə dərinliyinə qədər intervallar üçün 5%.

Lazım gələrsə, qazma mayesinin yüksək sıxlığı təyin edilə bilər, lakin maksimum icazə verilən repressiya
(hidrodinamik yüklər nəzərə alınmaqla) uyğun qazma şəraiti intervalında süxurların hidravlik qırılması və
ya istənilən dərinlikdə maye itkisi ehtimalını istisna etməlidir.

Quyunun divarlarının dayanıqlığının və süxurların axıcılığının itirilməsinə meylli intervallarda qazma

məhlulunun parametrləri quyunun divarlarının dayanıqlığının təmin edilməsi zərurəti əsasında təyin
edilir.

Bu halda, dövriyyə prosesində üfüqlərdə əks təzyiq, uyğun qazma şəraitinin bütün diapazonu üçün
hidravlik qırılma təzyiqindən artıq olmamalıdır.

Qazma zamanı divarın çökməsinin və quyu ağzının aşınmasının qarşısını almaq üçün qazma məhlulunun
reoloji parametrlərinə nəzarət etmək lazımdır.

Şlamla məhlulu lazımi sıxlığa çəkdikdən sonra qazma məhlulunun yüksək keyfiyyətli təmizlənməsini
təmin etmək lazımdır.

Qazma mayesinin udulması halında, doldurucu ilə viskoz paketlərdən istifadə edin (kordon lifi, rezin
qırıntıları, yonqar, qoz qabığı).

Korpusu işə salmazdan əvvəl, qazma mayesini FK-Lube və ya digər sürtkü əlavələri ilə müalicə etmək
tövsiyə olunur.

Qazma məhlullarının əsas komponentləri:

Bentonit strukturlaşdırıcı, reologiya tənzimləyicisi və qabıq əmələ gətirən komponent olan qazma
məhlulunun maye itkisini azaldandır.
Ca(CO3)2 nazik süzgəc tortu yaratmaq və məhlulu daha ağır etmək üçün istifadə edilən incə və orta
üyüdücü körpü vasitəsidir.

Kaustik soda - pH tənzimləyicisi.

Desco CF bütün növ gil məhlulları üçün istifadə olunan tinerdir.

Qammaksan bir biopolimerdir.

FK-Lube, diferensial yapışmanın qarşısını almaq üçün kənara çıxan üfüqi quyuların qazılması zamanı
sürtünmə və fırlanma momentini azaltmaq üçün sürtkü əlavəsidir.

PES-1 universal maye defoamerdir.

PAC NV - qazma mayelərinin filtrasiya göstəricilərini azaltmaq üçün istifadə olunur.

PAC NV - gilsiz və az gilli məhlulların su itkisini azaltmaq üçün uyğundur. Qazma məhlullarının reoloji
özlülük xüsusiyyətlərini effektiv şəkildə tənzimləyir.

REATROL - dəyişdirilmiş nişasta.

Soda külü - kalsium kationlarının çökməsi ilə qarışdırılan suyun sərtliyini azaltmaq üçün nəzərdə
tutulmuşdur.

Soda bikarbonat - məhlulun pH səviyyəsini aşağı salmaq və sementlə çirkləndikdə kalsiumu çökdürmək
üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Sönmüş əhəng gil süxurlarının şişməsi və dispersiyasının inhibitorudur (kalsium ionları Ca++ ilə kation
mübadiləsi prosesləri); Yüksək kalsium məhlulları üçün pH tənzimləyicisi, CO2 neytrallaşdırıcı.

Atren-Bio - bakterisid.

IKD - qeyri-ion səthi aktiv maddələrin qarışığı; qaya hissəciklərinin BHA elementlərinə və vibrasiya
ekranlarına yapışmasının qarşısını alır.

KMC 600- özlülük xüsusiyyətlərinin artması ilə qazma mayesinin filtrasiyasını azaltmaq üçün istifadə
olunur.

NaCl - məhlulun süni minerallaşması üçün istifadə olunur, gil minerallarında kation mübadiləsi yerlərində
natrium ionlarını fiksasiya edərək quyunun divarlarını stabilləşdirir və beləliklə onları daha dayanıqlı
şişməyən formaya çevirir.

Qazma mayesinin komponentləri təhlükə sinfi 4-dən çox olmayan maddələrdir və onlarla işləyərkən
xüsusi tələblər yoxdur.

Eyni zamanda, tozlu və zəhərli olmayan kimyəvi maddələrlə işləyərkən ümumi tələblərə əməl
edilməlidir:

işçilər kombinezonda, əlcəkdə, respiratorda, önlükdə,

otaq yaxşı havalandırılmalı və işıqlandırılmalıdır.

İstənilən növ qazma məhlulu ilə yuyulmaqla balansdan artıq qazma prosesində quyuya yaxın zonada
tıxanma zonası və filtratın nüfuz zonası əmələ gəlir ki, onların fiziki-kimyəvi tərkibi və dərinliyi həm
quyuya yaxın zonanın dayanıqlığını, həm də quyuya yaxın zonanın dayanıqlığını müəyyən edir.
məhsuldar təbəqənin hidravlik keçiriciliyinin və faza keçiriciliyinin azalması.

Karbohidratların kimyası və biokimyası sahəsində aparılan fundamental tədqiqatların təhlili, quyuların

qazma təcrübəsinin ümumiləşdirilməsi əsasında polisaxaridlərdən gilsiz və aşağı gilli qazma məhlullarının
filtrasiya və reoloji xassələrinə nəzarət etmək üçün polimer reagentlər kimi istifadə olunur.