Untitled

ΔΚΘΔ΢Η Β΄ ΛΤΚΔΙΟΤ
1ν ηεύρνο
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ
Ζ πανάβναθμξ ...................................................................................................................................................................... 2
1. Δπζζηνμθή ζηδκ επμπή ηδξ... αναδφηδηαξ ........................................................................................................................ 4
2. Ο εθεφεενμξ πνυκμξ ηαζ δ ροπαβςβία.............................................................................................................................. 6
3. Γζαζηεοαζιέκα απμζπάζιαηα απυ ημ «Παπαθάκβηζ» ..................................................................................................... 9
4. Παπαθάκβηζ, βζα ηα πμθθά πανηζά .................................................................................................................................. 11
5. Κμζκή βκχιδ, (Γδιήηνδξ Γθδκυξ) ................................................................................................................................. 14
6. «H Γδιμζίεοζζξ είκαζ ροπή ηδξ Γζηαζμζφκδξ»... ........................................................................................................... 16
7. Αοημί είκαζ μζ δδιμζζμβνάθμζ ημο αφνζμ... .................................................................................................................... 19
8. μ νυθμξ ηςκ ΜΜΔ ηαζ άθθμζ πανάβμκηεξ πμο επδνεάγμοκ ηδκ βθχζζα ....................................................................... 22
9. βθςζζζηά εέιαηα ζημ ναδζυθςκμ .................................................................................................................................. 24
10. Ζ ορδθή εβηθδιαημθμαία ηαζ δ ζηάζδ ηςκ ΜΜΔ ...................................................................................................... 27
11. Ζ επίδναζδ ηδξ ηδθευναζδξ ζηα παζδζά....................................................................................................................... 28
12. Τπάνπεζ ηυζιμξ υηακ είκαζ ζαδζηή δ ηδθευναζδ; ....................................................................................................... 30
13. Δπίπεδδ μευκδ, επίπεδδ γςή; ....................................................................................................................................... 33
14. Πθμφζζμζ, θηςπμί ηαζ ιεζαία ηάλδ .............................................................................................................................. 35
15. Γζαζηεοαζιέκμ απυζπαζια απυ επζθοθθίδα ημο Υνήζημο Γζακκανά ......................................................................... 36
17. «Σμ ζπμθείμ πνμεημζιάγεζ βζα ηδκ ενβαζία, υπζ βζα ηδ γςή» ....................................................................................... 38
18. Ο ηαθέξ έπεζ δθζηία ζηδ Λάνζζα! ................................................................................................................................. 40
20. Καηέθααακ ημ ζπμθείμ βζα κα ιδ βναθημφκ Tζζββακυπμοθα ....................................................................................... 44
21. [μζ Άνααεξ ηαπκίγμοκ ζηα θεςθμνεία] ......................................................................................................................... 45
22. [εα πάζμοιε ηδκ εεκζηή ιαξ ηαοηυηδηα] ...................................................................................................................... 47
23. «΋θμζ ζαξ εα πενάζεηε απυ ηδκ ηαιζκάδα»................................................................................................................. 50
24. Διιακμοήθ Κνζανάξ, δ γςή ηαζ ημ ένβμ ημο ............................................................................................................... 51
25. Ζ κεμθαία ιεβάθμ εφια ηδξ ακενβίαξ .......................................................................................................................... 53
26. «Να είζαζ μ εαοηυξ ζμο» - ή μ εαοημφθδξ ζμο ............................................................................................................ 55
27. «Ξένεζξ πμζμξ είιαζ εβχ νε!» ....................................................................................................................................... 56
28. Α. Β. Μμοιηγάηδξ (1929 – 2009)1 ............................................................................................................................... 58
ΑΞΗΟΛΟΓΖ΢Ζ ΣΖ΢ ΠΔΡΗΛΖΦΖ΢ ΚΔΗΜΔΝΟΤ ............................................................................................................ 61
έηεεζδ – έηθναζδ α΄ θοηείμο, η. 1
Η παξάγξαθνο
Α. Γνκή ηεο παξαγξάθνπ

Θεκαηηθή πεξίνδνο
• Δηθνάγεζ εηείκμ βζα ημ μπμίμ βίκεηαζ θυβμξ ζηδκ πανάβναθμ, ηδκ ηφνζα ζδέα ηδξ παναβνάθμο, ημ εέια ηδξ.
• Γζαηοπχκεηαζ ιε ζαθήκεζα, πενζμνίγεζ, ηάκεζ πζμ ζοβηεηνζιέκμ ημ εέια.
Λεπηνκέξεηεο
• επζιένμοξ ζδέεξ, ηνίζεζξ, δζαπζζηχζεζξ, επζπεζνήιαηα πμο δζαζαθδκίγμοκ ηαζ ακαπηφζζμοκ ηδ ηφνζα ζδέα ηδξ
παναβνάθμο, ηδ εειαηζηή πνυηαζδ.
Πξόηαζε - θαηαθιείδα
• Μζα πνυηαζδ (ή πενίμδμξ) πμο δείπκεζ υηζ μθμηθδνχεδηε δ ακάπηολδ ηδξ εειαηζηήξ πνυηαζδξ. Σμ
ζοιπέναζια ζημ μπμίμ μδδβδεήηαιε απυ ηδ δζενεφκδζδ ιζαξ πθεονάξ ημο εέιαημξ.
• Γελ είλαη πάληα απαξαίηεηε.
• Πνέπεζ κα εοιίγεζ ηδκ ηφνζα ζδέα ηδξ παναβνάθμο.
Β. Αξεηέο ηεο παξαγξάθνπ
1. ζαθήο ζθνπόο
• Ζ εειαηζηή πνυηαζδ εηηυξ απυ ηδκ ηφνζα ζδέα εηθνάγεζ ηαζ ηδ ζηάζδ ημο ζοββναθέα απέκακηζ ζημ
εέια ημο, ηδκ μπηζηή βςκζά.
Έηζζ
• 1. ΢ηεθηυιαζηε ηζ εέθμοιε κα πμφιε πάκς ζημ εέια, πμζμξ είκαζ μ ζημπυξ ιαξ.
• 2. Γζαηοπχκμοιε ζε ιμνθή πνυηαζδξ πμο εηθνάγεζ ηδ ζηάζδ ιαξ απέκακηζ ζημ εέια.
2. πιεξόηεηα
• Σμ οθζηυ ακαπηφζζεζ επανηχξ ηδ εειαηζηή πνυηαζδ.
• Γζα κα βίκεζ γςκηακυ ηαζ ηαηακμδηυ ημ ηείιεκμ πνέπεζ υθεξ μζ ηφνζεξ ζδέεξ κα ακαπηοπεμφκ ιε
θεπημιένεζεξ.
• Πνέπεζ κα ιεθεηήζμοιε ημοξ ηξόπνπο αλάπηπμεο παξαγξάθνπ.
πιεξόηεηα, ηξόπνη αλάπηπμεο παξαγξάθνπ

• Αηηηνιόγεζε (α΄ ιπθείνπ, ζει 66)
• Αλαινγία (α΄ ιπθείνπ, ζει 200)
• Παξαδείγκαηα (β΄ ιπθείνπ, ζει 63)
• ΢ύγθξηζε – αληίζεζε (β΄ ιπθείνπ, ζει 127)
• Οξηζκόο (β΄ ιπθείνπ, ζει 226)
• Γηαίξεζε (β΄ ιπθείνπ, ζει 231)
• Αίηην – απνηέιεζκα (γ΄ ιπθείνπ, ζει 283)
• ΢πλδπαζκόο κεζόδσλ (γ΄ ιπθείνπ, ζει 283)
3. ελόηεηα
• Γίκεηαζ θυβμξ βζα έκα επζιένμοξ εέια.
• Γεκ πνέπεζ κα πενζέπμκηαζ θεπημιένεζεξ άζπεηεξ ιε ηδκ ηφνζα ζδέα. Κάεε πνυηαζδ ζπεηίγεηαζ άιεζα ιε ηδκ
ηφνζα ζδέα ηδξ (εειαηζηή πνυηαζδ).
• Πνμζήθςζδ ζηαεενά ζηδκ ηφνζα ζδέα πμο έπμοιε.
Βαζίθδξ ΢οιεςκίδδξ, οθζηυ ιε ζημπυ ηδ δζδαζηαθία ηαζ ζηδκ ελέηαζδ ημο ιαεήιαημξ ηδξ Νεμεθθδκζηήξ Γθχζζαξ Β΄ Λοηείμο [2]
4. αιιεινπρία
• Οζ επζιένμοξ (θεπημιένεζεξ) ζδέεξ έπμοκ ιζα θμβζηή, θοζζηή ζεζνά.
• Π.π, απυ ηα βκςζηά ζηα άβκςζηα, απυ ηα εφημθα ζηα δφζημθα. ΢ε απμδεζηηζηή πανάβναθμ είκαζ πνμηζιυηενμ
απυ ηα θζβυηενμ ζπμοδαία ζηα ζπμοδαζυηενα.
5. ΢πλνρή
(α΄ ιπθείνπ ζει 272-277 θαη β΄ ιπθείνπ ζει 248)
Τπάνπεζ ζφκδεζδ ιεηαλφ ηςκ πνμηάζεςκ
1. Με πνήζδ ακηςκοιζχκ πμο ακαθένμκηαζ ζηα μοζζαζηζηά ηςκ πνμδβμφιεκςκ πνμηάζεςκ.
2. Με επακάθδρδ θέλεςκ (ημ ακηζηείιεκμ ιζαξ πνυηαζδξ κα βίκεζ οπμηείιεκμ ζηδκ επυιεκδ).
3. Άιεζδ κμδιαηζηή ζοββέκεζα.
4. Με ρξήζε δηαξζξσηηθώλ ιέμεσλ θαη εθθξάζεσλ.
Β. Αξεηέο ηεο παξαγξάθνπ

ζπλνρή κε ρξήζε δηαξζξσηηθώλ ιέμεσλ θαη εθθξάζεσλ
α) επελήβδζδ (δδθαδή, ιε άθθα θυβζα ηθπ)
α) ακηίεεζδ (ακ ηαζ, αηυια ηαζ ακ, αθθά, ηθπ)
β) πνυζεεζδ (επίζδξ, επζπθέμκ, ηθπ)
δ) αίηζμ - απμηέθεζια (ζοκεπχξ, άνα, επμιέκςξ ηθπ)
ε) πνμκζηή ζπέζδ (ηχνα, πνχηα, υηακ, ανβυηενα ηθπ)
ζη) ημπζηή ζπέζδ (εδχ, ημκηά, δελζά ηθπ)
6. έκθαζε
• Οζ ζδέεξ ανίζημκηαζ ζηδκ ανπή ή ζημ ηέθμξ ηδξ παναβνάθμο.
• Οζ ζδέεξ ηαηαθαιαάκμοκ ημ ιεβαθφηενμ «πχνμ» ζηδκ πανάβναθμ.
ΞΑΝΑΘΤΜΑΜΑΙ
πιεξόηεηα, ηξόπνη αλάπηπμεο παξαγξάθνπ
• Αηηηνιόγεζε
• Αλαινγία
• Παξαδείγκαηα
• ΢ύγθξηζε – αληίζεζε
• Οξηζκόο
• Γηαίξεζε
• Αίηην – απνηέιεζκα
• ΢πλδπαζκόο κεζόδσλ
1. Δπηζηξνθή ζηελ επνρή ηεο... βξαδύηεηαο

Με ημζκυ ζφκεδια ηδ θέλδ «ανβά», ηζκήιαηα ζε υθμ ημκ ηυζιμ δζεηδζημφκ ηδκ πμζυηδηα ζηδκ ηαεδιενζκή γςή
ηνπ Γηάλλε Διαθξνύ, Καζεκεξηλή
Εμφιε ζηδκ επμπή ηδξ ηαπφηδηαξ ηαζ ηδξ έκηαζδξ. Σαπφηαηα αοημηίκδηα, βνήβμνμζ οπμθμβζζηέξ, πμθοδφκαια ηζκδηά
ηδθέθςκα ηαζ οπενδπδηζηά αενμπθάκα. ΋θμζ ηνέπμοιε ζακ παθααμί βζα κα πνμθάαμοιε. Κμονδζζιέκα ζηναηζςηάηζα
ηδξ παναβςβζηυηδηαξ, αζηείεξ –υζμ ηαζ δναιαηζηέξ– θζβμφνεξ. Αθθά δ ιένα απμδεζηκφεηαζ μθμέκα ηαζ πζμ ιζηνή,
ηαεχξ μ πνυκμξ αιείθζηηα λμδεφεηαζ ζημ αοημηίκδημ, ζηδκ επζιήηοκζδ ημο ςνανίμο ή ζηδ δεφηενδ δμοθεζά, ζηζξ
μθμέκα ηαζ πενζζζυηενεξ οπμπνεχζεζξ.
Σμ αζηείμ είκαζ υηζ δ βμδηεία ηδξ ηαπφηδηαξ ηαζ ηςκ δζαθυνςκ fast – εθανιμβχκ πνμένπεηαζ απυ ηδκ οπυζπεζδ υηζ
εα ιαξ αβάθμοκ κζηδηέξ ζηδκ αδοζχπδηδ ιάπδ ιε ημκ πνυκμ. Θα ηα ηάκμοιε υθα πζμ βνήβμνα, χζηε κα ιαξ ιέκεζ
πνυκμξ ηαζ βζα «άθθα πνάβιαηα»· ίζςξ αοηά πμο εέθμοιε πενζζζυηενμ. Κζ υιςξ, μ εκηαηζηυξ νοειυξ γςήξ αθαζνεί
ζπεδυκ ηάεε πενζεπυιεκμ πναβιαηζηήξ γςήξ. ΢ακ κα πενκάξ ιε 200 πζθζυιεηνα ηδκ χνα, απυ ημπία πμο θεφβμοκ ζακ
ηανημφκ.
Πμφ πάεδηε δ ειπεζνία εκυξ ανβυζονημο βεφιαημξ, πθμφζζμο ζε βεφζδ ηαζ ζε ζογήηδζδ; Πχξ δηηήεδηε δ ηνζηζηή
ζηέρδ ηαζ μ ακαζημπαζιυξ απυ ημκ υβημ ηςκ ηαπφηαηα δζαηζκμφιεκςκ πθδνμθμνζχκ; Γζαηί «δεκ οπάνπεζ πνυκμξ» βζα
κα δζααάζμοιε πμίδζδ ή κα μκεζνεοημφιε ιε ηα ιάηζα ακμζηηά; Πχξ ηαηακηήζαιε αζπιάθςημζ ημο ζθίββμο ηδξ
ηαπφηδηαξ;
O αβχκαξ ημο εκδημφ ακενχπμο ιε ημκ πνυκμ δεκ είκαζ ιυκμ μ πζμ ανπέβμκμξ, αθθά ηαζ μ πζμ δζανηήξ. Αθθά δ
ζδιενζκή αζθολία θυβς έθθεζρδξ εθεφεενμο πνυκμο, δεκ είκαζ απθά απμηέθεζια θακεαζιέκςκ πνμζςπζηχκ επζθμβχκ.
Δίκαζ ημζκςκζηυ πνυαθδια. Έκαξ μθυηθδνμξ πμθζηζζιυξ είκαζ εειεθζςιέκμξ πάκς ζηδκ εηιεηάθθεοζδ ημο πνυκμο ημο
ηαεέκα ιαξ. Βαζίγεηαζ ζηδκ εθαζηζηή ενβαζία ηαζ ζηδκ οπενενβαζία, ζηδ βνήβμνδ αβμνά ιζαξ μθυηθδνδξ βηάιαξ
ιζζμάπνδζηςκ ζοζηεοχκ, πμο απαλζχκμκηαζ ιε ηδκ ίδζα ζπεδυκ ηαπφηδηα, ιε αοηήκ πμο οπυζπμκηαζ. Οζ ζοκέπεζεξ είκαζ
ήδδ εδχ. H πνςημθακήξ πμθφπθεονδ θεμνά ημο ακενχπζκμο μνβακζζιμφ. Ζ οπενηαηακάθςζδ ηαζ δ αολδιέκδ
παναβςβή απμαθήηςκ. Ζ οπενεένιακζδ ημο πθακήηδ. Ζ οπμαάειζζδ ηδξ γςήξ.
H δζαηνμθή, ηαενέθηδξ ηάεε πμθζηζζιμφ, ακηζηαημπηνίγεζ ηδκ επμπή ηδξ ηαπφηδηαξ. Φαζηθμοκηάδζηα ηαΐγμοκ ιζα
πυθδ πμο ηνέπεζ «πακζηυαθδηδ». Οιμζμιμνθία ηαζ ηοπμπμίδζδ ηαζ ημ θαΐ ζημ πυδζ. «Σνεθά», ημλζηά ηαζ ιεηαθθαβιέκα
ηνυθζια πμο πανάβμκηαζ απυ ηζξ επζηίκδοκεξ «θάιπνζηεξ» ηδξ εκηαηζηήξ βεςνβίαξ ηαζ ηηδκμηνμθίαξ, πςνίξ ημ ιενάηζ
ηαζ ημκ πνυκμ ημο ηαθθζενβδηή. Ήνεε δ χνα κα ηαηεαάζμοιε ηαπφηδηα. ΋πζ βζα κα ημθθήζμοιε ζημ ζήιενα, αθθά βζα
κα γήζμοιε δζαθμνεηζηά. «Σμ εβηχιζμ ζηδ αναδφηδηα» εηηυξ απυ αζαθίμ ημο Mίθακ Kμφκηενα βίκεηαζ ηάζδ. Οζ
ενβαγυιεκμζ δζεηδζημφκ θζβυηενεξ χνεξ ενβαζίαξ ηαζ υπζ εκηαηζημπμίδζδ. Οζ μζημθυβμζ, κα ιπεζ θναβιυξ ζηδκ εκηαηζηή
βεςνβία. Κζκήιαηα, υπςξ ημ Slow Food, εέημοκ λακά ηδκ πμθζηζζηζηή αλία ηδξ δζαηνμθήξ ηαζ ηδξ ανβήξ απυθαοζήξ ηδξ,
εκχ άθθα, υπςξ ημ Slow Cities, ακαδεζηκφμοκ έκα άθθμ ιμκηέθμ πυθδξ θζθζηυ ζημκ άκενςπμ. Σμ «ανβά» βίκεηαζ
ζοκχκοιμ ηδξ πμζυηδηαξ ηαζ ηδξ αθθαβήξ.
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Απακηήζηε ζφκημια ιε ιζα θνάζδ 10-15 θέλεςκ ζηζξ παναηάης ενςηήζεζξ:
α) πμζμ είκαζ ημ εέια ημο ηεζιέκμο;
α) πμζα είκαζ δ άπμρδ ημο ζοββναθέα;

β) βζα πμζμ θυβμ βνάθεζ ημ ηείιεκμ; ζε πμζμοξ απεοεφκεηαζ;
δ) ηζ είδμξ ηείιεκμ είκαζ;
Α2. Να ζοκηάλεηε πενίθδρδ ημο ηεζιέκμο ζε 80-100 θέλεζξ.
(- αληίθαζε ηεο επνρήο καο
- κε ηελ ππόζρεζε ηνπ απμαλόκελνπ ειεύζεξνπ ρξόλνπ
- κεηαβαηηθά εξσηήκαηα
- ζήκεξα ε έιιεηςε ρξόλνπ είλαη θνηλσληθό πξόβιεκα, ραξαθηεξηζηηθό ηνπ πνιηηηζκνύ ηεο αθζνλίαο
- ε δηαηξνθή σο δείθηεο – θαζξέθηεο. Αληίδξαζε ζηελ ηαρύηεηα slow-αξγά)
Β1. Να ανείηε δομ ηνυπμοξ ιε ημοξ μπμίμοξ ακαπηφζζεηαζ δ πνχηδ πανάβναθμξ.

(παξαδείγκαηα, ζύγθξηζε- αληίζεζε)
Β2. Πμζμξ είκαζ μ νυθμξ ηςκ ενςηδιάηςκ ηδξ ηνίηδξ παναβνάθμο;
(κεηαβαηηθά)
Β3. Πμζα είκαζ δ θεζημονβία ηδξ βθχζζαξ (ηονζμθεηηζηή, ιεηαθμνζηή) ζημκ ηίηθμ ηαζ ζημκ οπυηζηθμ;
Β4. Δλδβήζηε πχξ ηα απμζζςπδηζηά επδνεάγμοκ ηδκ ακάβκςζδ επμπή ημο οπυηζηθμο («ηδξ...
αναδφηδηαξ»).
Β5. Ο οπυηζηθμξ ημο ηεζιέκμο ζοζπεηίγεζ ηδκ αναδφηδηα ιε ηδκ πμζυηδηα. Με πμζμκ ηνυπμ ζοζπεηίγμκηαζ
μζ δφμ έκκμζεξ ζημ ηείιεκμ;
Β6. Δκημπίζηε ηδκ δζπθή παφθα ζηδκ πνχηδ πανάβναθμ ηαζ ημ εκςηζηυ ζηδ δεφηενδ. Πμζα είκαζ δ
θεζημονβία ηςκ δφμ ζδιείςκ ζηίλδξ;
Β7. Δκημπίζηε ιζα παναηηδνζζηζηή ιεηαθμνά ηαζ ιία πανμιμίςζδ ζηδ δεφηενδ πανάβναθμ. Πχξ
επδνεάγμοκ ημ φθμξ ημο ηεζιέκμο ηα ζοβηεηνζιέκα ζπήιαηα θυβμο;
Β8. ΢ηδ δεφηενδ πανάβναθμ ημο ηεζιέκμο πνδζζιμπμζείηαζ ηαζ ημ θαηζκζηυ αθθάαδημ βζα ηδκ βναθή ιζαξ
θέλδξ. Με πμζα ηνζηήνζα κμιίγεηε υηζ βίκεηαζ αοηυ. Γζα πμζμκ θυβμ ζε άθθδ πενίπηςζδ («ηανημφκ») ιζα
θέλδ-δάκεζμ βνάθεηαζ ιε εθθδκζηυ αθθάαδημ;
Β9. ΢οιθςκείηε υηζ ζηδκ ηνίηδ πανάβναθμ ημο ηεζιέκμο ηα ενςηήιαηα δεκ είκαζ πναβιαηζηά, αθθά έπμοκ
ηδ ζδιαζία δζαπζζηχζεςκ;
Γ. Γνάθεηε έκα άνενμ πμο εα δδιμζζεοηεί ζε ιαεδηζηυ πενζμδζηυ. ΢’ αοηυ εα ελεηάζεηε ημοξ πανάβμκηεξ
πμο εοεφκμκηαζ βζα ημοξ βνήβμνμοξ ηαζ αβπχδεζξ νοειμφξ γςήξ ηςκ κέςκ. Δπίζδξ ζηεθηείηε ιε πμζμοξ
ηνυπμοξ εα ιπμνμφζακ κα ακηζδνάζμοκ μζ κέμζ ηαζ ηονίςξ μζ ιαεδηέξ χζηε δ γςή ημοξ κα απμηηήζεζ
ακενχπζκμοξ νοειμφξ.
2. Ο ειεύζεξνο ρξόλνο θαη ε ςπραγσγία
Δηιεηάθθεοζδ ημο πνυκμο δε ζδιαίκεζ ακαβηαία ενβαζία αζηαιάηδηδ. Δίκαζ εηζαγσγηθή παξάγξαθνο.
απαναίηδημξ ηαζ μ εθεφεενμξ πνυκμξ, πμο θένκεζ ιζα παθάνςζδ ζηδκ έκηαζδ ηαζ ακαβηαζυηδηα εθεφεενμο
έκα ζπάζηκν ζηδ νμοηίκα. Μέκμκηαξ ηακέκαξ ζηα υνζα ημο ιέηνμο δζαηδνεί ηαζ ηδ πνυκμο.
ζςιαηζηή ημο οβεζά ηαζ ηδκ ροπζηή ημο ζζμννμπία.
΋ιςξ μ εθεφεενμξ αοηυξ πνυκμξ βζα κα απμδχζεζ ηα πνμζδμηχιεκα εοενβεηζηά κεηαβαηηθή παξάγξαθνο.
απμηεθέζιαηα ηαζ κα ιδκ ηαηακηήζεζ ακία ηαζ πθήλδ, πνέπεζ κα αλζμπμζείηαζ ακαβηαζυηδηα
ηαηάθθδθα. Απυ ημ βεβμκυξ αοηυ πνμηφπηεζ ή ακάβηδ ηδξ ροπαβςβίαξ. αλζμπμίδζδξ ημο πνυκμο.
Σίεεηαζ ςζηυζμ ημ ενχηδια: Δίκαζ απθυ ηαζ εφημθμ πνάβια ζηδκ επμπή ιαξ δ ζεκαηηθή πξόηαζε, δ
ροπαβςβία ή ιήπςξ ηζ αοηή έπεζ βίκεζ έκα πνυαθδια; Ακ ζηεθημφιε ιε πυζδ δίρα ροπαβςβία είκαζ
ηοκδβάεζ μ ζφβπνμκμξ άκενςπμξ ηδκ ροπαβςβία, πανά ηδκ φπανλδ ηυζςκ ηεπκζηχκ πνυαθδια.
ιέζςκ πμφ εεςνδηζηά ζηακμπμζμφκ ηδκ ακάβηδ αοηή, εα πνέπεζ κα ιδ αζαζημφιε κα ιεπηνκέξεηεο,
δχζμοιε ιζα πνυπεζνδ απάκηδζδ. ΋θμζ μζ ενβαγυιεκμζ ηαηά ηζξ διένεξ ηδξ παναδείβιαηα πμο
δμοθεζάξ δεκ ηάκμοκ ηίπμηε άθθμ απυ ημ κα πενζιέκμοκ ζπεδυκ εκαβχκζα ηδκ ακαπηφζζμοκ ηαζ
πνμζεπή ανβία. Καζ δ αιθζαμθία ιέκεζ: ηεθζηά ηδ ραίξνληαη πάκημηε ηδκ ανβία ημοξ; ηεηιδνζχκμοκ ηδ
Σα πνάβιαηα δείπκμοκ υηζ δεκ ιπμνμφιε ζε πμθθέξ πενζπηχζεζξ κα απακηήζμοιε εειαηζηή πενίμδμ
ηαηαθαηζηά. Γζα έκα ζδιακηζηυ ιένμξ ακενχπςκ ή ροπαβςβία εθθπιίζηεθε απθχξ θαηαθιείδα
ζε ιζα θοβή απυ ηδκ πναβιαηζηυηδηα. Ή θοβή υιςξ είκαζ άνκδζδ δεκ είκαζ εέζδ. θεηηζηή ζφκδεζδ
Αξ δμφιε ημ πνυαθδια ηαζ απυ ηδ εεηζηή ημο πθεονά: πνμτπυεεζδ ηδξ αθδεζκήξ παναβνάθςκ
ροπαβςβίαξ είκαζ δ ήνειδ ροπζηή ηαηάζηαζδ ημο ακενχπμο, πμφ ημφ ηδκ
ελαζθαθίγμοκ υπζ αέααζα ηα άθεμκα οθζηά ιέζα πανά ή πκεοιαηζηή ηαζ δεζηή πνμτπυεεζδ βζα ηδ θφζδ
ηαθθζένβεζα. Μυκμ ιε ηδκ πνμτπυεεζδ αοηή απμδίδμοκ μζ δζάθμνεξ ιμνθέξ ημο πνμαθήιαημξ
ροπαβςβίαξ.
Καζνυξ υιςξ κα ακαθένμοιε ηζξ ιμνθέξ αοηέξ: 1) Σμ παζπκίδζ, πμο πνέπεζ κα ζεκαηηθή πξόηαζε
είκαζ ακάθμβμ ιε ηδκ δθζηία ηαζ ηδκ ηδηνζπγθξαζία ημφ ηαεεκυξ. Δδχ οπάβμκηαζ ηαζ
ηα δζάθμνα ζπμν είηε ςξ άεθδζδ είηε ςξ εέαια. 2) Σμ ςναίμ ζηδκ ηέπκδ. Μπμνεί ιεπηνκέξεηεο
κα πάνεζ είηε ηδ ιμνθή ηήξ δδιζμονβίαξ είηε ηδ ιμνθή ηήξ αζζεδηζηήξ ζοβηίκδζδξ
απυ έκα λέκμ ένβμ. 3) Σμ εοπάνζζημ πάνενβμ, πμζηίθεξ δδθ. εναζζηεπκζηέξ
απαζπμθήζεζξ, ηονίςξ πεζνμκαηηζηέξ. 'Δδχ ίζςξ ιπμνεί κα οπαπεμφκ ηαζ ημ ράνεια
ηαζ ημ ηοκήβζ. 4) Σμ ςναίμ ζηδ θφζδ: πενίπαημξ, εηδνμιή, ηαηαζηήκςζδ. 5) Ή
αθθαβή ημφ πενζαάθθμκημξ: ηαλίδζα, παναεενζζιυξ. 6) Νέεξ βκχζεζξ πνήζζιεξ ή
εοπάνζζηεξ: αζαθία, ηδθευναζδ, μιζθίεξ ηαζ 7) Ζ απαζπυθδζδ ιε ιζα λέκδ έζης ηαζ
πθαζηή ζζημνία: αζαθία, ηδθευναζδ, ηζκδιαημβνάθμξ. εέαηνμ. Καζ πάκς απυ υθα ή
πανάθθδθα ιε υθα ή εοπάνζζηδ ζοκηνμθζά. θαηαθιείδα(;)
Ακ μ ηαεέκαξ ακάθμβα ιε ημ παναηηήνα, ηδκ δθζηία ηαζ ηζξ δοκαηυηδηέξ ημο δ δεφηενδ πνμτπυεεζδ
λένεζ κα ηάκεζ ζσζηή επζθμβή ζηζξ δζάθμνεξ ιμνθέξ ηδξ ροπαβςβίαξ, μπςζδήπμηε ροπαβςβίαξ: ζςζηή
εα αλζμπμζήζεζ βυκζια ημκ εθεφεενμ πνυκμ ημο ηαζ εα ζηακμπμζήζεζ ηζξ ααεφηενεξ επζθμβή
ροπζηέξ ημο ακάβηεξ.
ΘΔΜΑΣΑ
Β1. Να λακαβνάρεηε ηδκ ηνίηδ πανάβναθμ ιε ηζξ ελήξ αθθαβέξ: α) δ εειαηζηή πενίμδμξ κα δζαηοπςεεί
ηαηαθαηζηά, α) κα πνδζζιμπμζήζεηε δζηά ζαξ παναδείβιαηα βζα ηδκ ακάπηολή ηδξ.
Β2. Να ακηζηαηαζηαεμφκ μζ οπμβναιιζζιέκεξ θέλεζξ ημο ηεζιέκμο ιε δφμ ζοκχκοιεξ βζα ηάεε
πενίπηςζδ:
Β3. Να απμδμεεί ηονζμθεηηζηά ημ κυδια ηδξ ιεηαθμνζηήξ θνάζδξ ημο ηεζιέκμο: «Ακ ζηεθημφιε ιε
πυζδ δίρα ηοκδβάεζ μ ζφβπνμκμξ άκενςπμξ ηδκ ροπαβςβία».
Β4. Πμζεξ είκαζ μζ πνμτπμεέζεζξ, ζφιθςκα ιε ημ ηείιεκμ, ηδξ αθδεζκήξ ροπαβςβίαξ; Να ηζξ ακαπηφλεηε
ζε έκα ηείιεκμ 150 πενίπμο θέλεςκ.
Β5. Πμζα είκαζ δ κμδιαηζηή ζπέζδ ιεηαλφ πνχηδξ ηαζ δεφηενδξ παναβνάθμο.
Β6. Απυ πμζμοξ πανάβμκηεξ ηαεμνίγεηαζ δ «ήνειδ ροπζηή ηαηάζηαζδ», υπςξ ακαθένεηαζ ζηδκ ηέηανηδ
πανάβναθμ;
Β7. «Καζνυξ υιςξ κα ακαθένμοιε…» ή ιήπςξ «Καζνυξ «θμζπυκ» κα ακαθένμοιε…»
Παξάδεηγκα εθθξαζηηθήο επεμεξγαζίαο γηα ηελ πεξίιεςε

Πνχηδ δζαηφπςζδ.
Σμ ηείιεκμ είκαζ αθζενςιέκμ ζημκ εθεφεενμ πνυκμ ηαζ είβεζ ημ ενςηήιαηα βζα ημ ακ δζαζηεδάγμοιε πναβιαηζηά ή
ιμκυημκα, ηαζ ζοκδεζζιέκα ζηζξ ανβίεξ. (θέλεζξ 22)
΢πμθζαζιυξ δζαηφπςζδξ.
Σμ ηείιεκμ είκαζ αθζενςιέκμ ακαθένεηαζ ζημκ εθεφεενμ πνυκμ ηαζ είβεζ ημ ενςηήιαηα βζα ημ ακ δζαζηεδάγμοιε
(δζαζηεδάγμοκ) πναβιαηζηά ή ιμκυημκα, ζοκήεςξ ζοκήεςξ, ηαζ ζοκδεζζιέκα ζηζξ ανβίεξ.
Ακαδζαηφπςζδ.
1. Σμ ηείιεκμ ακαθένεηαζ ζημκ εθεφεενμ πνυκμ ηαζ εέηεζ ημ ενχηδια βζα ηδκ πναβιαηζηή ή ιμκυημκδ δζαζηέδαζδ, πμο
ζοκδείγεηαζ ζηζξ ανβίεξ. (θέλεζξ 20)
2. Σμ ηείιεκμ ακαθένεηαζ ζημκ εθεφεενμ πνυκμ ηαζ εέηεζ ημ ενχηδια ακ δ δζαζηέδαζδ είκαζ πναβιαηζηή ή ιμκυημκδ
ζηζξ ανβίεξ. (θέλεζξ 19)
3. Σμ ηείιεκμ ακαθένεηαζ ζημκ εθεφεενμ πνυκμ ηαζ εέηεζ ημ ενχηδια ακ δ δζαζηέδαζδ είκαζ πναβιαηζηή ή ιμκυημκδ.
(θέλεζξ 17)
4. Σμ ηείιεκμ ακαθένεηαζ ζημκ εθεφεενμ πνυκμ εέημκηαξ ημ ενχηδια ακ δ δζαζηέδαζδ είκαζ πναβιαηζηή ή ιμκυημκδ.
(θέλεζξ 16)
παξαηήξεζε
Οοζζαζηζηά: πενζεηηζηυηενμξ θυβμξ, πζμ θυβζμξ παναηηήναξ
Ρήιαηα: ακαθοηζηυηενμξ θυβμξ, πζμ ημκηά ζημκ πνμθμνζηυ
3. Γηαζθεπαζκέλα απνζπάζκαηα από ην «Παπαιάλγθη»

(Παπαθάκβηζ: Ο θεοηυξ, μ λέκμξ, μ Δονςπαίμξ, μ ζφβπνμκμξ άκενςπμξ. Λυβζα ημο θφθανπμο Σμοζάαζζ, απυ ημ κδζί
Σζααέα-΢αιυα, ιεηά απυ έκα ηαλίδζ ημο ζηδκ Δονχπδ ζηζξ ανπέξ ημο 20μο αζχκα, πμο ηα ηαηέβναρε έκαξ
ζεναπυζημθμξ).
Μεηάθξαζε: Γ. Γαζθόπνπινο, Κ. Ληάπηζε. Δθδόζεηο Ύςηινλ, ζει. 64-69
Ο Παπαθάκβηζ είκαζ ιυκζια δοζανεζηδιέκμξ ιε ημ πνυκμ ημο ηαζ ηαηδβμνεί ημ ιεβάθμ Πκεφια πμο δεκ ημο έπεζ
δχζεζ πενζζζυηενμ. Πνμζαάθθεζ ιάθζζηα ημ εευ ηαζ ηδ ιεβάθδ ημο ζμθία, πςνίγμκηαξ ηαζ ηαηαημιιαηζάγμκηαξ ηάεε
κέα ιένα ζφιθςκα ι’ έκα μνζζιέκμ ζπέδζμ. Καηαηυαεζ ημ πνυκμ αηνζαχξ υπςξ ηυαμοιε ειείξ ι' έκα ιεβάθμ ζμοβζά
ζηαονςηά ιζα ηανφδα. ΋θα ηα ημιιάηζα έπμοκ η' υκμιά ημοξ: δεοηενυθεπημ, θεπηυ, χνα. Σμ δεοηενυθεπημ είκαζ
ιζηνυηενμ απυ ημ θεπηυ ηζ αοηυ ιζηνυηενμ απυ ηδκ χνα' υθα ιαγί ηάκμοκ ηδκ χνα ηαζ εα πνέπεζ ηακείξ κα έπεζ ελήκηα
θεπηά ηαζ πμθφ πενζζζυηενα αηυιδ δεοηενυθεπηα βζα κα έπεζ ηυζα υζα ηαζ ιία χνα.
Τπάνπμοκ Παπαθάκβηζ πμο ζζπονίγμκηαζ υηζ πμηέ δεκ έπμοκ πνυκμ. Σνζβονκάκ γααθαηςιέκμζ εδχ ηζ εηεί ηαζ ηάκμοκ
ζακ κα ημοξ ανήηε ηαηαζηνμθή ηαζ υθεενμξ, επεζδή έπαζακ ημ πνυκμ ημοξ. Αοηή δ ιακία είκαζ ιζα θνζπηή ηαηάζηαζδ,
ιζα αννχζηζα, πμο ηακέκαξ βζαηνυξ δεκ ιπμνεί κα βζαηνέρεζ, πμο ιεηαδίδεηαζ ζε πμθθμφξ ακενχπμοξ ηαζ ημφξ
ελαεθζχκεζ. Δπεζδή μ ηάεε Παπαθάκβηζ δζαηαηέπεηαζ απυ ημ θυαμ βζα ημ πνυκμ ημο, λένεζ πάκηα ιε ιεβάθδ αηνίαεζα,
ηαζ υπζ ιυκμ ηάεε άκηναξ, αθθά ηαζ ηάεε βοκαίηα ηαζ ηάεε ιζηνυ παζδί, πυζεξ ακαημθέξ ημο ήθζμο έπμοκ πενάζεζ απυ
ηυηε πμο πνςηακηίηνοζε ημ θςξ. Αοηυ ιάθζζηα παίγεζ ηυζμ ιεβάθμ νυθμ, χζηε κα βζμνηάγεηαζ ιε θμοθμφδζα ηαζ
θαβμπυηζα ηάεε θμνά πμο έπεζ πενάζεζ έκα μνζζιέκμ, ίζμ ιε η' άθθα, πνμκζηυ δζάζηδια. Πυζμ ζοπκά έκζςζα υηζ
κηνέπμκηακ βζα ιέκα, επεζδή υηακ ιε νςημφζακ πυζςκ πνμκχκ είιαζ, εβχ βεθμφζα ηαζ δεκ ήλενα κ' απακηήζς. «Μα
πνέπεζ κα λένεζξ πυζςκ πνμκχκ είζαζ». Δβχ ζχπαζκα ηαζ ζηεθηυιμοκ: Δίκαζ ηαθφηενα κα ιδκ ημ λένς.
΢ηδκ Δονχπδ θίβμζ άκενςπμζ οπάνπμοκ πμο πναβιαηζηά έπμοκ πνυκμ. Ίζςξ ηαζ ηακέκαξ. Γζ’ αοηυ ηαζ μζ
πενζζζυηενμζ πενκάκ ηνμπάδδκ ηδ γςή ημοξ ζακ ιζα πεηαβιέκδ πέηνα. ΋θμζ ζπεδυκ, υηακ πενπαημφκ ημζηάγμοκ ζημ
πχια ηαζ ηζκάγμοκ ηα πένζα ημοξ πνμξ ηα ειπνυξ βζα κα πνμπςνήζμοκ υζμ βίκεηαζ βνδβμνυηενα. Ακ ημοξ ζηαιαηήζεζ
ηακείξ, θέκε δοζανεζηδιέκμζ: «Σί εέθεζξ ηαζ ι' εκμπθείξ; δεκ έπς πνυκμ, ημίηα πςξ εα εηιεηαθθεοηείξ ηζ εζφ ημκ δζηυ
ζμο». ΢οιπενζθένμκηαζ ζη' αθήεεζα, ζακ κα κμιίγμοκ υηζ έκαξ άκενςπμξ πμο ααδίγεζ βνήβμνα είκαζ πζμ αλζυθμβμξ ηαζ
πζμ βεκκαίμξ απυ αοηυκ πμο ααδίγεζ ανβά.
Μυκμ ιζα ηαζ ιμκαδζηή θμνά ζοκάκηδζα ηάπμζμκ άκενςπμ πμο είπε πμθφ πνυκμ, πμο δεκ παναπμκζυηακε πμηέ υηζ
ημο θείπεζ∙ αοηυξ υιςξ ήηακ θηςπυξ ηαζ πενζθνμκδιέκμξ. Οζ άκενςπμζ απέθεοβακ κα πενάζμοκ απυ δίπθα ημο, ηαζ
ηακέκαξ δεκ ημκ πνυζεπε. Δβχ δεκ ηαηαθάααζκα αοηή ηδ ζοιπενζθμνά, βζαηί ημ αάδζζιά ημο ήηακ πςνίξ αζαζφκδ ηαζ ηα
ιάηζα ημο είπακ έκα ήνειμ, θζθζηυ παιυβεθμ. ΋ηακ ημκ νχηδζα, ημ πνυζςπμ ημο ζοζπάζηδηε ηαζ είπε εθζιιέκα: «Πμηέ
δεκ ήλενα κα εηιεηαθθεοηχ ημ πνυκμ ιμο, βζ' αοηυ ηαζ είιαζ έκαξ θηςπυξ, πενζθνμκδιέκμξ θμοηανάξ». Ο άκενςπμξ
αοηυξ είπε πνυκμ, ηζ αοηυξ υιςξ δεκ ήηακ εοηοπζζιέκμξ.
Ο Παπαθάκβηζ λμδεφεζ υθδ ημο ηδ δφκαιδ ηαζ ζηνέθεζ υθεξ ημο ηζξ ζηέρεζξ ζημ πςξ εα ιπμνέζεζ κα ηάκεζ ημ πνυκμ
υζμ ημ δοκαηυ πζμ ηαπφ. Υνδζζιμπμζεί ημ κενυ ηαζ ηδ θςηζά, ηδ εφεθθα ηαζ ηζξ αζηναπέξ ημο μονακμφ βζα κα
ζηαιαηήζεζ ημ πνυκμ. Βάγεζ ζζδενέκζμοξ ηνμπμφξ ηάης απυ ηα πυδζα ημο ηαζ δίκεζ ζηα θυβζα ημο θηενά βζα κα 'πεζ
πενζζζυηενμ πνυκμ. Καζ πνμξ ηζ υθμξ αοηυξ μ ηυπμξ; Σζ ηάκεζ μ Παπαθάκβηζ ιε ημ πνυκμ ημο; Πμηέ δεκ ιπυνεζα κα η'
ακαηαθφρς.
Πζζηεφς υηζ μ πνυκμξ λεβθζζηνά απυ ηα πένζα ημο ζακ ημ θίδζ ζηδκ οβνή παθάιδ, αηνζαχξ επεζδή ημκ ηναηά πμθφ
ζθζπηά, δεκ ημκ αθήκεζ κα ζοκέθεεζ, ημκ ηοκδβά πάκηα ιε απθςιέκα πένζα, δεκ ημκ αθήκεζ κα δζοπάζεζ, κα λαπθςεεί
ζημκ ήθζμ. Ο Παπαθάκβηζ δεκ έπεζ ηαηαθάαεζ ηζ είκαζ μ πνυκμξ, δεκ ημκ έπεζ ακηζθδθεεί ζςζηά ηαζ βζ’ αοηυ ημκ
ηαημπμζεί ιε ηζξ ςιέξ ημο ζοκήεεζεξ.
ΘΔΜΑΣΑ
Α2. Να ηναηήζεζξ ζφκημιεξ ζδιεζχζεζξ βζα ηάεε πανάβναθμ ημο ηεζιέκμο. Ζ ιμνθή ηςκ ζδιεζχζεςκ εα είκαζ αοηή
πμο ζε ελοπδνεηεί ηαθφηενα.
Α3. Πμζμ είκαζ ημ εέια ημο ηεζιέκμο; Πμζα είκαζ δ εέζδ ημο «ζοββναθέα»;
Β1. Πμζα είκαζ δ κμδιαηζηή ζπέζδ ηδξ ηνίηδξ («΢ηελ Δπξώπε ιίγνη ... από απηόλ πνπ βαδίδεη αξγά.») ιε ηδκ ηέηανηδ
(«Μόλν κηα θαη κνλαδηθή θνξά ... όκσο δελ ήηαλ επηπρηζκέλνο.») πανάβναθμ. Να ηεηιδνζχζεηε ηδκ απάκηδζή ζαξ ιε
ακαθμνέξ ζημ ηείιεκμ.
Πμζα είκαζ δ ζδιαζία ηςκ οπμβναιιζζιέκςκ δζανενςηζηχκ θέλεςκ/ θνάζεςκ ημο ηεζιέκμο: όπσο, Δπεηδή, Γη’ απηό,
Αλ, Όηαλ, όκσο.
Β2. Να ελδβήζεζξ ηδ πνήζδ ηςκ εζζαβςβζηχκ ζημ ηείιεκμ (δεφηενδ ηαζ ηέηανηδ πανάβναθμξ)
Β3. Να ακαπηφλεζξ ιζα πανάβναθμ πνδζζιμπμζχκηαξ ςξ εειαηζηή πενίμδμ ηδκ παναηάης θνάζδ ημο ηεζιέκμο:
«έκαξ άκενςπμξ πμο ααδίγεζ βνήβμνα είκαζ πζμ αλζυθμβμξ ηαζ πζμ βεκκαίμξ απυ αοηυκ πμο ααδίγεζ ανβά». Ζ πανάβναθμξ
εα ακαπηοπεεί ιε ηδ ιέεμδμ ηδξ ζφβηνζζδξ - ακηίεεζδξ.
Γ. Γνάθεηε έκα άνενμ (400 θέλεζξ) πμο εα δδιμζζεοηεί ζε πενζμδζηυ βζα κέμοξ. Να αθδβδεείηε ιζα ζοκδεζζιέκδ
ιένα εκυξ ιαεδηή θοηείμο. Δπίζδξ ζπμθζάγεηε ηα ζοκαζζεήιαηα πμο ημο πνμηαθμφκ μζ ηαεδιενζκέξ δναζηδνζυηδηέξ
ημο ηαζ ημ γήηδια ημο εθεφεενμο πνυκμο πμο απμιέκεζ βζα κα δζαεέζεζ ηάεε κέμξ υπςξ εέθεζ.
κεξηθέο παξαηεξήζεηο ζηελ πεξίιεςε
Ο ζοββναθέαξ ζπμθζάγεζ ημκ ηνυπμ (ιε ημκ μπμίμ) πμο μ ζφβπνμκμξ άκενςπμξ ακηζιεηςπίγεζ ημ πνυκμ, ηαζ ιαξ
πθδνμθμνεί υηζ είκαζ ιμκίιςξ δοζανεζηδιέ(κμζ) -κμξ. Γζ’ αοηυ (ηαζ) (ηάεε ιένα) ηαεδιενζκά μνβακχκμοκ ημ πνυκμ
(ημοξ) ημο. Θεςνεί ακμφζζμ (-α), αηυια ηαζ αννχζηζα (-ιεκδ) ηδκ ειιμκή πμο έπμοκ ημο (μζ) ακενχπμο ιε ημ πνυκμ.
(ημ πχξ) εκμπθμφκηαζ υηακ «ζπαηαθείηαζ», ηαζ ηδ ζδιαζία πμο δίκμοκ ζηδκ δθζηία ημοξ. Μαξ θέεζ αηυια πςξ ζ’ υθδ
ημοξ ηδ γςή ηονζανπεί μ πνυκμξ, ηαζ πςξ υζμ πζμ πμθφ αζάγμκηαζ ηυζμ πζμ αλζυθμβμζ κμιίγμοκ πςξ είκαζ. (Ο
ζοββναθέαξ ζοκάκηδζε) Ακαθένεζ ηδ ζοκάκηδζή ημο ιε (έλαλ άλζξσπν) θάπνηνλ πμο είπε πμθφ πνυκμ, αθθά δεκ ήηακ
απμδεηηυξ ηαζ εθηδπδζιέκμξ, επεζδή δεκ ημκ εηιεηαθθεφηδηε ζςζηά. (101 θέλεζξ)
4. Παπαιάλγθη, γηα ηα πνιιά ραξηηά

(Παπαιάλγθη: Ο ιεπθόο, ν μέλνο, ν Δπξσπαίνο, ν ζύγρξνλνο άλζξσπνο. Λόγηα ηνπ θύιαξρνπ Σνπηάβηη, από ην λεζί
Σηαβέα-΢ακόα, κεηά από έλα ηαμίδη ηνπ ζηελ Δπξώπε ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηώλα, πνπ ηα θαηέγξαςε έλαο ηεξαπόζηνινο.)
Μεηάθξαζε: Γ. Γαζθόπνπινο, Κ. Ληάπηζε. Δθδόζεηο Ύςηινλ. ζει. 104-107
Δπίζδξ ηαζ ηα πμθθά πανηζά πνμλεκμφκ έκα είδμξ ιέεδξ ηαζ γαθάδαξ ζημκ Παπαθάκβηζ. - Σζ είκαζ αοηυ, ηα πμθθά
πανηζά; - Φακηαζηείηε έκα παθάηζ θεπηυ, άζπνμ, δζπθςιέκμ, πςνζζιέκμ ηαζ λακά δζπθςιέκμ, υθεξ ηζξ πθεονέξ
ποηκμβναιιέκεξ, πμθφ ποηκά - αοηυ είκαζ ηα πμθθά πανηζά ή υπςξ ηα μκμιάγεζ μ Παπαθάκβηζ, δ εθδιενίδα.
Μέζα ζ’ αοηά ηα πανηζά ανίζηεηαζ δ ιεβάθδ ελοπκάδα ημο Παπαθάκβηζ. Πνέπεζ ηάεε πνςί ηαζ ηάεε ανάδο κα πχκεζ
ημ ηεθάθζ ημο ακάιεζα ημοξ, βζα κα ημ λακαβειίζεζ ηαζ κα ημ πμνηάζεζ, χζηε κα ζηέθηεηαζ ηαθφηενα ηαζ κα ‘πεζ πμθθά
ιέζα· υπςξ ημ άθμβμ πμο ηνέπεζ ηαθφηενα, υηακ έπεζ θάεζ πμθθέξ ιπακάκεξ ηζ έπεζ βειίζεζ ηαθά ηδκ ημζθζά ημο. Σδκ
χνα πμο μ Άθζζ είκαζ αηυιδ λαπθςιέκμξ ζημ ζηνχια ημο, δζαηνέπμοκ μζ ηήνοηεξ ηδ πχνα ηαζ ιμζνάγμοκ ηα πμθθά
πανηζά. Δίκαζ ημ πνχημ πνάβια πμο πζάκεζ μ Παπαθάκβηζ ζηα πένζα ημο ιυθζξ δζχλεζ απυ πάκς ημο ημκ φπκμ. Γζααάγεζ.
Κανθχκεζ ηα ιάηζα ημο ζ’ αοηά πμο θέκε ηα πμθθά πανηζά. Κζ υθμζ μζ Παπαθάκβηζ ηάκμοκ ημ ίδζμ πνάβια – ηζ αοημί
δζααάγμοκ. Γζααάγμοκ ηζ είπακ μζ ακχηενμζ θφθανπμζ ηαζ μζ μιζθδηέξ ηδξ Δονχπδξ ζηζξ Φυκμξ (ζοβηεκηνχζεζξ) ημοξ.
Αοηά υθα είκαζ ιε αηνίαεζα βναιιέκα ζημ παθάηζ, αηυια ηζ ακ πνυηεζηαζ βζα ηάηζ ηεθείςξ ακυδημ. Πενζβνάθμκηαζ
επίζδξ ιε αηνίαεζα ηα πακζά πμο θμνμφζακ, ηζ έθαβακ εηείκμζ μζ Άθζζ, πςξ μκμιάγεηαζ ημ άθμβμ ημοξ, ακ μζ ίδζμζ έπμοκ
εθεθακηίαζδ ή αδφκαηεξ ζηέρεζξ.
Αοηά πμο δζδβμφκηαζ, ζηδ πχνα ιαξ ε' αημφβμκηακ ηάπςξ έηζζ: Ο Πμφθε κμφμο (δζηαζηήξ) ημο Μαηαμφημο ζήιενα
ημ πνςί ιεηά απυ έκακ ηαθυ φπκμ έθαβε πνχηα έκα οπυθμζπμ Σάνμ απυ ημ πνμδβμφιεκμ ανάδο, ηαηυπζκ πήβε βζα
ράνεια, βφνζζε ημ ιεζδιένζ πίζς ζηδκ ηαθφαα ημο, λάπθςζε ζημ ζηνχια ημο ηαζ ηναβμφδδζε ηαζ δζάααζε ηδ Βίαθμ
ιέπνζ ημ ανάδο. Ζ βοκαίηα ημο δ ΢ίκα εήθαζε πνχηα ημ παζδί ηδξ, ηαηυπζκ πήβε βζα ιπάκζμ ηαζ ζημ βονζζιυ ανήηε έκα
ςναίμ θμοθμφδζ Πμφα, ιε ημ μπμίμ ζηυθζζε ηα ιαθθζά ηδξ ηαζ επέζηνερε πάθζ ζηδκ ηαθφαα ηδξ. Καζ μφης ηαεελήξ.
΋θα υζα ζοιααίκμοκ ηζ υ,ηζ ηάκμοκ ή δεκ ηάκμοκ μζ άκενςπμζ δδιμζζεφεηαζ· μζ ηαηέξ ημοξ ηαζ μζ ηαθέξ ημοξ ζδέεξ
ηαεχξ ηαζ ακ έζθαλακ έκα ημηυπμοθμ ή έκα βμονμφκζ ή ακ έθηζαλακ έκα ηαζκμφνβζμ ηακυ. Σίπμηε δεκ ζοιααίκεζ ηαζ δεκ
οπάνπεζ ζηδκ πχνα πμο κα ιδκ ημ βνάθεζ αοηυ ημ παθάηζ. Ο Παπαθάκβηζ ημ μκμιάγεζ: «κα είζαζ βζα υθα ηαθά
πθδνμθμνδιέκμξ». Θέθεζ κα είκαζ πθδνμθμνδιέκμξ βζα υθα υζα ζοιααίκμοκ ζηδ πχνα απυ ηδκ ακαημθή ιέπνζ ηδκ
επυιεκδ ακαημθή ημο ήθζμο. Αβακαηηεί υηακ ημο λεθφβεζ ηάηζ. Ρμοθάεζ ηα πάκηα θαίιανβα. Παν’ υθμ πμο
δδιμζζεφμκηαζ ηαζ υθεξ μζ ηαηίεξ ηαζ υθα υζα έκαξ οβζήξ ακενχπζκμξ κμοξ εα ήεεθε κα ηα λεπάζεζ ημ βνδβμνυηενμ. Καζ
ιάθζζηα αηνζαχξ αοηά ηα ηαηά ηαζ μδοκδνά πνάβιαηα ακαημζκχκμκηαζ ιε αηυιδ πενζζζυηενεξ θεπημιένεζεξ πανά υθα
ηα ηαθά, ζακ κα ιδκ είκαζ πζμ ζδιακηζηυ ηαζ πζμ εοπάνζζημ κα θέεζ ηακείξ ηα ηαθά πανά ηα ηαηά.
Ακ δζααάζεζξ ηδκ εθδιενίδα, δεκ πνεζάγεηαζ κα ηαλζδέρεζξ ζηδκ Απμθίκα, ζημ Μαιυκμ ή ζηδ ΢ααάζ, βζα κα ιάεεζξ ηζ
ηάκμοκ, ηζ ζηέθημκηαζ ηαζ πςξ βζμνηάγμοκ μζ θίθμζ ζμο. Μπμνείξ άκεηα κα ιείκεζξ λαπθςιέκμξ ζημ ζηνχια ζμο, ηα
πμθθά πανηζά ζε πθδνμθμνμφκ βζα υθα. Αοηυ θαίκεηαζ πμθφ ςναίμ ηαζ εοπάνζζημ, είκαζ υιςξ έκα απαηδθυ
ζοιπέναζια. Γζαηί υηακ ηχνα ζοκακηάξ ημκ αδεθθυ ζμο ηαζ μ ηαεέκαξ ζαξ είπε πχζεζ ημ ηεθάθζ ημο ακάιεζα ζηα
πμθθά πανηζά, ηυηε δεκ εα 'πεηε κα πείηε μ έκαξ ζημκ άθθμκ ηίπμηε ημ ζδζαίηενμ ή ημ ηαζκμφνβζμ, αθμφ μ ηαεέκαξ ζαξ εα
έπεζ ηα ίδζα πνάβιαηα ζημ ηεθάθζ ημο, εα ιέκεηε θμζπυκ αμοαμί μ έκαξ απέκακηζ ζημκ άθθμκ ή εα επακαθαιαάκεηε
ιυκμ αοηυ πμφ είπακ μζ εθδιενίδεξ. Χζηυζμ πάκηα εα είκαζ ηαθφηενμ κα βζμνηάγεηε ιαγί ιζα βζμνηή ή κα πεκεείηε
ιαγί βζα έκα αάζακμ απυ ημ κα ζαξ ημ θέεζ λέκμ ζηυια ηαζ κα ιδ ιπμνείηε κα αθέπεηε ζηα ιάηζα ημκ άθθμο.
Χζηόζν δεκ είκαζ αοηυ πμφ ηάκεζ ηδκ εθδιενίδα ηυζμ αθααενή βζα ημ πκεφια ιαξ, πμο ιαξ θέεζ δδθαδή ηζ
ζοιααίκεζ, πανά είκαζ υηζ ιαξ θέεζ επίζδξ πςξ εα πνέπεζ ειείξ κα ζηεθηυιαζηε βζα ημφημ ηαζ βζα ηείκμ, βζα ημοξ
ιεβάθμοξ ιαξ θφθανπμοξ ή βζα ημοξ θφθανπμοξ άθθςκ πςνχκ, βζα υθα ηα ζοιαάκηα ηαζ βζα υθεξ ηζξ πνάλεζξ ηςκ
ακενχπςκ. Ζ εθδιενίδα εέθεζ κα βίκμοκ υθμζ μζ άκενςπμζ έκα ηεθάθζ, πμθειάεζ ημ δζηυ ιμο ηεθάθζ ηαζ ηδ δζηή ιμο
ζηέρδ. Απαζηεί απυ ηάεε άκενςπμ κα έπεζ ημ δζηυ ηδξ ηεθάθζ ηαζ ηδ δζηή ηδξ ζηέρδ. Κζ αοηυ ημ πεηοπαίκεζ. Ακ
δζααάζεζξ ημ πνςί ηα πμθθά πανηζά, εα λένεζξ ημ ιεζδιένζ ηζ ημοααθάεζ ζημ ηεθάθζ ημο μ ηάεε Παπαθάκβηζ ηαζ ηζ
ζηέθηεηαζ.
Καζ δ εθδιενίδα είκαζ έκα είδμξ ιδπακήξ, πανάβεζ ηαεδιενζκά πμθθέξ κέεξ ζηέρεζξ, πμθφ πενζζζυηενεξ απυ αοηέξ
πμο ιπμνεί κα πανάβεζ έκα ηεθάθζ ιυκμ ημο. Οζ πενζζζυηενεξ ζηέρεζξ υιςξ είκαζ αδφκαιεξ, πςνίξ πενδθάκζα ηαζ
δφκαιδ. Γειίγμοκ αέααζα ημ ηεθάθζ ιε πμθθή ηνμθή, δεκ ημ ηάκμοκ υιςξ δοκαηυ. Θα ιπμνμφζαιε ημ ίδζμ ηαθά κα
βειίζμοιε ημ ηεθάθζ ιαξ ιε άιιμ. Ο Παπαθάκβηζ παναβειίγεζ ημ ηεθάθζ ημο ιε ηέημζμο είδμοξ άπνδζηδ πάνηζκδ ηνμθή.
Πνζκ πνμθηάζεζ κ’ απμαάθεζ ηδ ιία, παίνκεζ ηζυθαξ ηδκ επυιεκδ ιέζα ημο. Σμ ηεθάθζ ημο είκαζ ζακ ηα έθδ ημο
Μαβηνυαε, πμο πκίβμκηαζ ζημκ ίδζμ ημοξ ημ αμφνημ, υπμο δεκ θοηνχκεζ πζα ηίπμηα πνάζζκμ ηαζ ηανπμθυνμ υπμο
αβαίκμοκ ιυκμ ανςιενμί αηιμί ηαζ γμφκε έκημια πμο ηζζιπμφκ.
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να ζοκηάλεζξ πενίθδρδ ημο ηεζιέκμο ζε 80-90 θέλεζξ.
Α2. Πνζκ βνάρεζξ ηδκ πενίθδρδ θνυκηζζε κα απακηήζεζξ ζηα παναηάης ενςηήιαηα:
β) βζα πμζμ θυβμ βνάθεζ ημ ηείιεκμ;
Α3. α) Δλδβήζηε ηζξ εηθναζηζηέξ επζθμβέξ ημο ηεζιέκμο ιε αάζδ ημοξ απμδέηηεξ ημο.
α) Ξακαβνάρηε ημ ζε 100 θέλεζξ πενίπμο απεοεοκυιεκμζ ζε έκακ ζοκμιήθζηυ ζαξ.
Β1. Ακαπηφληε ηδκ παναηάης θνάζδ ζε ιία πανάβναθμ 80-90 θέλεςκ: Χζηυζμ δεκ είκαζ αοηυ πμφ ηάκεζ ηδκ
εθδιενίδα ηυζμ αθααενή βζα ημ πκεφια ιαξ, πμο ιαξ θέεζ δδθαδή ηζ ζοιααίκεζ, πανά είκαζ υηζ ιαξ θέεζ επίζδξ πςξ εα
πνέπεζ ειείξ κα ζηεθηυιαζηε.
Β2. Να πνμηείκεηε έκακ δζηυ ζαξ ηίηθμ ζημ ηείιεκμ ιε 10-15 θέλεζξ. Αζηζμθμβήζηε ηδκ πνυηαζή ζαξ.
Β3. Να δχζεηε έκακ ηίηθμ ζε ηάεε πανάβναθμ.
Β4. Σμ ηείιεκμ έπεζ πμθθά παναδείβιαηα. Πυζμ ακαβηαία είκαζ; Θα ιπμνμφζε κα είκαζ θζβυηενα ή είκαζ υθα
απαναίηδηα;
Β5. Νμιίγεηε υηζ ημ ηείιεκμ είκαζ «εφημθμ» ή «δφζημθμ»; Να αζηζμθμβήζεηε ηδκ απάκηδζή ζαξ ακαθενυιεκμζ ζε
ηνία παναηηδνζζηζηά: α) ημ εέια ημο, α) ηδ ζφκηαλδ ηαζ β) ημ θελζθυβζμ.
Β6. Να ανείηε πέκηε ζφκεεηεξ θέλεζξ ηαζ κα ηζξ ακαθφζεηε ζηα ζοκεεηζηά ημοξ. Να ηάκεηε δζηέξ ζαξ πνμηάζεζξ
πνδζζιμπμζχκηαξ ηζξ ίδζεξ ζφκεεηεξ θέλεζξ.
Β7. Δκημπίζηε ζημ ηείιεκμ δφμ ιεηαθμνζηέξ θνάζεζξ ηαζ ελδβήζηε ηδκ ηονζμθεηηζηή ζδιαζία ημοξ.
Β8. Δκημπίζηε ζημ ηείιεκμ δφμ πανμιμζχζεζξ ηαζ ελδβήζηε βζα πμζμκ θυβμ είκαζ ακαβηαίεξ.
Β8. Να ιεηαηνέρεηε ηδκ ζφκηαλδ ηδξ θνάζδξ ζε παεδηζηή: Δπίζδξ ηαζ ηα πμθθά πανηζά πνμλεκμφκ έκα είδμξ ιέεδξ
ηαζ γαθάδαξ ζημκ Παπαθάκβηζ.
Β9. Σζ είδμοξ ζφκηαλδ έπμοιε ζηδκ παναηάης θνάζδ; «Φακηαζηείηε έκα παθάηζ θεπηυ, άζπνμ, δζπθςιέκμ,
πςνζζιέκμ ηαζ λακά δζπθςιέκμ». Γνάρηε άθθα δφμ πανυιμζα νήιαηα ιε ημ νήια ηδξ πνυηαζδξ.
ιμκάδεξ __
Β10. Πμζμξ κμιίγεζξ υηζ είκαζ μ Άθζζ; αζηζμθυβδζε ηδκ απάκηδζή ζμο.
Γ. Πνμεημζιάγεζαζ βζα ηζξ ελεηάζεζξ ημο Ημοκίμο ηαζ έπεζξ ανεζ ηα εέιαηα ζηδκ θεβυιεκδ ηνάπεγα. Εδηζέηαζ κα
ακαπηφλεζξ εέια ζπεηζηυ ιε ηδ ζδιαζία ηςκ ιέζςκ ιαγζηήξ εκδιένςζδξ (ιιε) ηαζ ηδ εέζδ ημοξ ζηδκ ηαεδιενζκή γςή
ηςκ πμθζηχκ. Δπίζδξ εα ζπμθζάζεζξ ηζξ επζδνάζεζξ πμο έπμοκ ζηδκ δδιυζζα ηαζ ζηδκ πμθζηζηή γςή ηδξ πχναξ. (Μπμνείξ
κα αλζμπμζήζεζξ ηάπμζα απυ ηα παναηάης ενςηήιαηα: Πυζμ ζζπφμοκ μζ επζζδιάκζεζξ ημο ηεζιέκμο ζηδκ ζδιενζκή
επμπή; Πμζα ζημζπεία ημο ημ ηαεζζημφκ λεπεναζιέκμ ηαζ πμζα επίηαζνμ; Πμζα είκαζ δ ζδιαζία ηςκ εθδιενίδςκ ζήιενα;
Καηά πυζμ δ έκηοπδ ιμνθή ημοξ ζοκεπίγεζ κα ηονζανπεί; Πυζμ επδνεάγμοκ ηζξ πμθζηζηέξ απμθάζεζξ; Πυζμ εθέβπμοκ ηζξ
πμθζηζηέξ απμθάζεζξ; ηθπ).
5. Κνηλή γλώκε, (Γεκήηξεο Γιελόο)
Σζ είκαζ δ «Κμζκή Γκχιδ;» ΢ηζξ ζηήθεξ ηςκ εθδιενίδςκ πανμοζζάγεηαζ ζακ ιζα μκηυηδηα οπένηαηδ, μ ακχηαημξ
δζαζηδηήξ ηαζ δζεοεοκηήξ βζα ηάεε ακηζβκςιία. Σδ βνάθμοκ ιε ηεθαθαία ανπζηά. Ζ «Κμζκή Γκχιδ» απαζηεί αοηυ, δ
«Κμζκή Γκχιδ» θνμκεί εηείκμ. Γζα ηζξ εθδιενίδεξ είκαζ δ πδβή ηδξ δφκαιδξ. Αοηέξ εηπνμζςπμφκ ηδκ «Κμζκή Γκχιδ».
΋πζ ηδ δζηή ημοξ. ΋πζ ηα ζοιθένμκηα δ ηα πάεδ ηςκ ακενχπςκ πμο βνάθμοκ ηδκ εθδιενίδα. ΋πζ ηζξ οζηενμαμοθίεξ
ημοξ, ηζξ πμκδνζέξ ημοξ, ηζξ ζοιπάεεζεξ ή ακηζπάεεζεξ ημοξ, ηαζ ηζξ πενζζζυηενεξ θμνέξ ημ πθενςιέκμ ζοιθένμ ημοξ.
Καζ μζ πζμ ημιιαηζηέξ ηαζ θαηνζαζηζηέξ εθδιενίδεξ ηδ εεά αοηή πανμοζζάγμοκ ζημ ημζκυ ηαζ ιζθάκε ζημκμιά ηδξ.
Τπάνπεζ υιςξ «Κμζκή» βκχιδ; Λίβμ ακ ελεηάζεζ ηακείξ ααεφηενα ημ γήηδια, εα ζδεί πςξ ηέηζμ πνάια δεκ οπάνπεζ.
Πάνεηε ημ πμθζηεζαηυ πνυαθδια. Κμζκή Γκχιδ δεκ οπάνπεζ. Άθθμζ εέθμοκ ηδ Βαζζθεία, άθθμζ ηδ Γδιμηναηία, άθθμζ ημ
΢μαζεηζηυ ΢φζηδια. Πάνεηε ημ μζημκμιζηυ πνυαθδια. Άθθμζ εέθμοκ κα θμνμθμβζέηαζ ημ ηεθάθαζμ, άθθμζ εέθμοκ ηδκ
έιιεζδ θμνμθμβία. Άθθμζ εέθμοκ πνμζηαηεθηζηυ δαζιμθυβζμ, άθθμζ εέθμοκ εθεφηενμ ειπυνζμ, μζ εκμζηζαζηέξ εέθμοκ
εκμζηζμζηάζζμ, μζ ζδζμπηήηεξ δεκ ημ εέθμοκ. Άθθμζ εέθμοκ ιμζναζζά ζηα πηήιαηα πςνίξ απμγδιίςζδ, άθθμζ εέθμοκ
ιεβάθα πηήιαηα ή ιεβάθεξ απμγδιζχζεζξ.
Πμφ είκαζ δ Κμζκή Γκχιδ; Πάνεηε ημ ζηναηζςηζηυ γήηδια. Άθθμζ εέθμοκ ιεβάθεξ δαπάκεξ βζα ημ ζηναηυ ηαζ ημ
ζηυθμ, βεκζηή ηαζ ιαηνυπνμκδ ζηναημθμβία. Άθθμζ πάθζ εέθμοκ ηαηάνβδζδ ηςκ ελμπθζζιχκ, εθεδνζηυ ιυκμ ζηναηυ,
ιζηνυηαηδ ζηναηζςηζηή εδηεία. Πμφ είκαζ δ Κμζκή Γκχιδ; Πάνεηε ημ εηπαζδεοηζηυ πνυαθδια. Άθθμζ εέθμοκ πθαηζά ηαζ
ιαηνυπνμκδ θασηή παζδεία, ημζκή βζα υθα ηα παζδζά, άθθμζ πάθζ εέθμοκ κα πςνίγμκηαζ κςνίξ ηα παζδζά, πμο εα πάκε ζηδ
Μέζδ Παζδεία. Άθθμζ εέθμοκ ηδ ζοκηήνδζδ ημο παθζμφ Βααανζημφ ζοζηήιαημξ, ηαζ άθθμζ ηδ νζγζηή αθθαβή ημο. Άθθμζ
εέθμοκ ηδκ ηαεανέαμοζα ιυκμ, άθθμζ ηδ δδιμηζηή ιυκμ, άθθμζ ηαζ ηδ δδιμηζηή ηαζ ηδκ ηαεανέαμοζα, ηαζ άθθμζ ηδ
ιζπηή. Πμφ είκαζ δ Κμζκή Γκχιδ; Καζ υπζ ιυκμ ζηα βεκζηά, αηυιδ ηαζ ζε εζδζηά γδηήιαηα είκαζ πμθφ δφζημθμ κα πεζ
ηακείξ πςξ οπάνπεζ «Κμζκή Γκχιδ.» Δίκαζ θμζπυκ θακενυ, πςξ υζμζ αάγμοκ ιπνμζηά ημ είδςθμ αοηυ βζα κα δχζμοκ
ηφνμξ ζηδ δζηή ημοξ βκχιδ, ιεηαπεζνίγμκηαζ έκα ρέια, ηζξ πενζζζυηενεξ θμνέξ ζοκεζδδηυ.
Ίζςξ υιςξ εα ιπμνμφζε κα πεζ ηακείξ, πςξ Κμζκή Γκχιδ είκαζ δ βκχιδ ηςκ πενζζζυηενςκ. Μα πνχηα πνχηα, ακ
αηνζαμθμβήζεζ ηακείξ, ηαζ δ βκχιδ ηδξ πθεζμκμρδθίαξ δε ιπμνεί κα μκμιαζηεί «ημζκή». Καζ έπεζηα πμζμξ απ’ αοημφξ
πμο ιεηαπεζνίγμκηαζ ημ είδςθμ, ελαηνζαχκεζ πνχηα ηδκ πθεζμκμρδθία; Αξ αθήζμοιε ημ άθθμ γήηδια, ακ δδθ. μζ πμθθμί
ζημπάγμκηαζ ηαζ ζςζηά ή ηζ εα ζημπαζημφκ, άια δζαθςηζζημφκ απάκς ζεκα γήηδια ηαζ δε ιζθάκε πνυπεζνα ηαζ ιε
οπμαμθή ηδξ ζοκήεεζαξ ή ηδξ αοεεκηίαξ. Καζ ηζ οπάνπεζ θμζπυκ, ακ δεκ οπάνπεζ Κμζκή Γκχιδ; Τπάνπεζ δ βκχιδ ηςκ
ιενίδςκ, ηςκ ημιιάηςκ, ηςκ μιάδςκ, πμο ζηα βεκζηά γδηήιαηα ακάβμκηαζ υθεξ «ηαη’ έζπαημκ θυβμκ», ζε βκχιδ ή ζε
ζοιθένμκηα ημζκςκζηχκ ηάλεςκ.
Γεκήηξεο Γιελόο, Δθιεθηέο ΢ειίδεο, η. 3, ΢ηνραζηήο, 1972: 79-80 (γηα λα θαηαλννύκε ηελ επνρή καο, 1927)
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να ζοκηάλεζξ πενίθδρδ ημο ηεζιέκμο ζε 80-90 θέλεζξ.

Β1 Να ακαπηφλεζξ ηδκ παναηάης θνάζδ ημο ηεζιέκμο ζε ιία πανάβναθμ 80 πενίπμο θέλεςκ πμο εα ακαπηφλεζξ ιε
παναδείβιαηα: «πανμοζζάγεηαζ ζακ ιζα μκηυηδηα οπένηαηδ, μ ακχηαημξ δζαζηδηήξ ηαζ δζεοεοκηήξ βζα ηάεε ακηζβκςιία».
Β2. Με πμζμ ηνυπμ ακαπηφζζεηαζ δ πνχηδ πανάβναθμξ; (αζηζμθυβδζε ηδκ απάκηδζή ζμο)
Β3. Με πμζμ ηνυπμ ακαπηφζζμκηαζ δ δεφηενδ ηαζ δ ηνίηδ πανάβναθμξ; (αζηζμθυβδζε ηδκ απάκηδζή ζμο)
Β4. Ο ζοββναθέαξ ζε πμθθέξ πενζπηχζεζξ πνδζζιμπμζεί ενςηδιαηζηέξ ηαζ ανκδηζηέξ πνμηάζεζξ, ηζ πεηοπαίκεζ ιε
αοηήκ ηδκ επζθμβή ημο; Να απακηήζεηε ηεηιδνζχκμκηαξ ζε δφμ πενζπηχζεζξ.
Β5. Να ενιδκεφζεζξ ηζξ παναηάης θνάζεζξ ηδξ πνχηδξ παναβνάθμο: δ πδβή ηδξ δφκαιδξ, ηδ εεά αοηή
πανμοζζάγμοκ,
Β6. ΢ημ ηείιεκμ έπμοκ δζαηδνδεεί ζημζπεία απυ ηδ βθχζζα ηαζ ηδ βναθή ημο πνςηυηοπμο. Πμζα πνάβιαηα ζμο
ηάκμοκ εκηφπςζδ; πχξ ηα ελδβείξ; (εκηυπζζε ημοθάπζζημκ δφμ ζημζπεία)
Β7. Να ακηζηαηαζηήζεηε ηζξ παναηάης θέλεζξ ηδξ ηνίηδξ παναβνάθμο ιε άθθεξ ζοκχκοιεξ πςνίξ κα αθθάλεζ δ
ζδιαζία ημο ηεζιέκμο: ιαηνυπνμκδ, ηαηάνβδζδ, εηπαζδεοηζηυ, ζοκηήνδζδ, ζοκεζδδηυ.
Γ. Δζφ ηαζ μζ ζοιιαεδηέξ ζμο απμηεθείηαζ έκα ζφκμθμ πμο δεκ είκαζ μιμζμβεκέξ ηαζ εκζαίμ, ακηίεεηα παναηηδνίγεηαζ
απυ ιεβάθδ πμζηζθία ηυζμ ζηζξ απυρεζξ υζμ ηαζ ζε άθθα παναηηδνζζηζηά. Χζηυζμ ζε πμθθέξ πενζπηχζεζξ οπάνπεζ
επίηθδζδ ζηδκ «ημζκή βκχιδ» ηςκ ιαεδηχκ. Απυ πμζμοξ βίκεηαζ ηάηζ ηέημζμ; Γζα πμζα εέιαηα ηαζ ζε πμζεξ πενζπηχζεζξ;
΢ε αοηέξ ηζξ πενζπηχζεζξ πμο ζηέθηεζαζ, ηαηά πυζμ κζχεεζξ υηζ εηθνάγεζαζ ιέζα απυ ηδκ «ημζκή βκχιδ»;
6. «H Γεκνζίεπζηο είλαη ςπρή ηεο Γηθαηνζύλεο»...

Γηαζθεπαζκέλν θαη ζπληνκεπκέλν άξζξν ηνπ Παληειή Mπνπθαια, Καζεκεξηλή 10-11-2002
Ζ αλζςιαηζηή πνυηαζδ «H Γδιμζίεοζζξ είκαζ ροπή ηδξ Γζηαζμζφκδξ» είκαζ έκαξ θυβμξ ημο Iςάκκδ-Ηάηςαμο Mάβεν,
ημο Δθαεημφ θζθέθθδκα πμο εβηαζκίαζε ηδ κεμεθθδκζηή δδιμζζμβναθία, εηδίδμκηαξ ηα «Δθθδκζηά Υνμκζηά» ζημ
Μεζμθυββζ, απυ ημκ Ηακμοάνζμ ημο 1824 έςξ ημκ Φεανμοάνζμ ημο 1826. H νήζδ ημο ημζιεί ηδκ αίεμοζα ζοκεθεφζεςκ
ηδξ E΢HEA, αθθά μζ δδιμζζμβνάθμζ δεκ πανακμζαγυιαζηε βζα ζοκεθεφζεζξ ηαζ θμζπά παθζμιμδίηζηα πνάβιαηα, ηζ ίζςξ
κα ιδκ έπεζ οπμπέζεζ ζηδκ ακηίθδρή ιαξ δ πανμοζία ηδξ, υζμ ηζ ακ ανίζηεηαζ ζηδκ ηαηαθθδθυηενδ εέζδ βζα κα έθηεζ
αηυιδ ηαζ ημ αιήπακμ ή αανζεζηδιέκμ αθέιια, δδθαδή αηνζαχξ πίζς απυ ημ αήια πμο πνμμνίγεηαζ βζα ημοξ μιζθδηέξ.
Δίκαζ υιςξ αέααζμ υηζ μ Mάβεν εα επακαθάιαακε ηαζ ζήιενα ηδκ ελίζςζή ημο, επζιέκμκηαξ πςξ δ Γδιμζίεοζδ
είκαζ δ ροπή ηδξ Γζηαζμζφκδξ; Ή ιήπςξ, πενζζζυηενμ ζοβηναηδιέκμξ πζα, εα δζαπίζηςκε υηζ δ «πενζζζυηενδ
Γδιμζίεοζδ» δεκ ζδιαίκεζ μπςζδήπμηε ηαζ «πενζζζυηενδ Γζηαζμζφκδ», ηαζ υηζ, αηυιδ πεζνυηενα, ζοπκυηαηα δ
δδιμζίεοζδ εηηνέπεηαζ ζε δζαπυιπεοζδ, ζε δζααμθή, ζε δζαζονιυ;
Βμιαανδζζιέκδ απυ «ζοβηθμκζζηζηά βεβμκυηα» ηαζ απυ ελίζμο «ζοβηθμκζζηζηέξ απμηαθφρεζξ», δ ικήιδ, δ αημιζηή
ηαζ δ ζοθθμβζηή, αδοκαηεί κα δεζ ημκ ηυζιμ ςξ εκζαίμ ηαζ εκκμδιαηςιέκμ ηαζ υπζ ηενιαηζζιέκμ ζε άπεζνα ημιιάηζα
πμο ηαιία θμβζηή ηαζ ηακέκαξ εζνιυξ δεκ ηα ζοκδέεζ. Αηυιδ ηζ έηζζ δεκ εα δοζημθεοηεί ηακείξ κα εοιδεεί πυζμζ
άκενςπμζ ηζαθαπαηήεδηακ απυ ηδκ ηδθεμπηζηή ααναανυηδηα, εκ μκυιαηζ ιάθζζηα ηδξ «αθήεεζαξ», ηαζ πυζμζ
αθέζηδηακ, εκ μκυιαηζ θοζζηά ηδξ «εθεοεενμηοπίαξ». Γεκ εα δοζημθεοηεί επίζδξ κα ακηζθδθεεί υηζ ζημοξ
θακαηζηυηενμοξ οπεναζπζζηέξ ιζαξ πνμζπδιαηζηήξ εθεοεενμηοπίαξ πενζθαιαάκμκηαζ ηαζ υζμζ ηδ δζααάθθμοκ ιε ημκ
ζοζηδιαηζηυ αιμναθζζιυ ημοξ, υζμζ πθεοάγμοκ μπμζμκδήπμηε ηχδζηα δεμκημθμβίαξ ή κυιμ πνμζηαηεφεζ ηδκ
πνμζςπζηυηδηα ηςκ «ακςκφιςκ».
Γεκ έπεζ ζδζαίηενδ ζδιαζία πμζμξ είκαζ μ παηέναξ ηδξ δζάζδιδξ θνάζδξ «ζηδκ Δθθάδα δεκ πνεζάγμκηαζ άθθμζ κέμζ
κυιμζ· πνεζάγεηαζ απθχξ έκαξ κυιμξ πμο κα επζαάθεζ επζηέθμοξ ηδκ εθανιμβή ηςκ κυιςκ πμο ήδδ οπάνπμοκ». Σμ
ζδιακηζηυ είκαζ υηζ αοηή δ πζηνυπμθδ δζάβκςζδ έπεζ δθζηία πμθθχκ δεηαεηζχκ, ηζ ςζηυζμ παναιέκεζ ηαοηζζιέκδ ιε
ηδκ αθήεεζα. Kαζ βζα ηδκ μδδβζηή ζοιπενζθμνά οπάνπμοκ κυιμζ ηαζ δζαηάλεζξ, ηαζ βζα ημ «πυεεκ έζπεξ» αμοθεοηχκ ηαζ
θμζπχκ επαββεθιαηζηχκ ηθάδςκ, ηαζ βζα ηδκ πνμζηαζία ηςκ αηηχκ ή ηςκ δαζχκ απυ ηδκ ηαηαπάηδζδ, ηαζ βζα ηζξ ηζιέξ
ηςκ μπςνμηδπεοηζηχκ, ηαζ βζα ηδκ απμθοβή ηδξ νφπακζδξ «ηαηά λδνάκ, εάθαζζακ ηαζ αένα», ηαζ βζα ημοξ μνυθμοξ
πμο δζηαζμφηαζ κα πηίζεζ ηακείξ. Καζ θμζπυκ; Σα παναεονάηζα ηςκ κυιςκ είκαζ πζμ παθζά ηαζ πζμ δδιμθζθή ηζ απυ ηα
πανάεονα ηδξ ηδθευναζδξ.
Μα αέααζα, ηαζ βζα ηδκ ηδθευναζδ οπάνπμοκ κυιμζ ηαζ δζαηάλεζξ, βζα ηδ θεζημονβία ηςκ ιέζςκ εκδιένςζδξ εκ
βέκεζ. Τπάνπεζ ημ ΢φκηαβια, οπάνπεζ μ πμζκζηυξ ηχδζηαξ, οπάνπμοκ μζ ηχδζηεξ. «Καζ θμζπυκ;» εα επακαθάιαακε ημ
(αοημ)ζανηαζηζηυ ενχηδια μ ηαηεκηνεπήξ. Πμζα απυ ηζξ ειπθεηυιεκεξ ελμοζίεξ –απυ ηδκ πνχηδ χξ ηδκ ηέηανηδ–
ζοκοπμθμβίγεζ ηζξ εεζιμεεηδιέκεξ δεζιεφζεζξ ηαηά ηδκ άζηδζή ηδξ; Σμ ηνάημξ επί παναδείβιαηζ, ζηδκ εοεφκδ ημο
μπμίμο οπάβεηαζ ημ ζοθθμβζηυ αβαευ ηςκ ζοπκμηήηςκ, πανέζηδ δχδεηα πνυκζα πνζκ ζηα εβηαίκζα ηςκ πνχηςκ
ηδθεμπηζηχκ ζηαειχκ, ηαζ ζθαβίαζε, δίηδκ πεηεζκμφ, ηδκ εοεφκδ ημο αηνζαχξ, χζηε κα ζοιαάθεζ ζηδ ζηενέςζδ ηςκ
κέςκ «ζδνοιάηςκ», πμο απυ «καμί ηδξ πμθοθςκίαξ», υπςξ ζεικά είπακ αοημπανμοζζαζηεί, ιεηαηνάπδηακ ηαπφηαηα ζε
ιζηνέξ αοημηναημνίεξ, οπένηενεξ ηςκ βναθηχκ ηαζ άβναθςκ κυιςκ. Συζα πνυκζα έπεζηα, μζ ζηαειμί ζοκεπίγμοκ κα
πνμαάθθμοκ ημ πνυβναιιά ημοξ πςνίξ άδεζα.
Μζα πανζηςιέκδ πζκεθζά ζε υθδ αοηήκ ηδκ πανςδία κμιζιυηδηαξ, απμηεθμφκ μζ απακηαπμφζεξ πμο ελαπμθφεζ ημ
Δεκζηυ Ραδζμηδθεμπηζηυ ΢οιαμοθίμο ηάεε άκμζλδ, μπυηε, απμηςδζημπμζχκηαξ πνμθακχξ ημ ιήκοια ηςκ πεθζδμκζχκ,
ακαημζκχκεζ υηζ απμθάζζζε κα «επζαάθεζ ηδκ ηάλδ εδχ ηαζ ηχνα». Πακζηυαθδημζ μζ ζηαειμί ζοιπθδνχκμοκ ημοξ
θαηέθμοξ ημοξ βζα κα θάαμοκ ηδκ πμθοπυεδηδ άδεζα, ημοξ ηαηαεέημοκ υθμ αβςκία πενί ηα ιέζα Iμοθίμο, ε, χζπμο κα
πνςημημθθδεμφκ, εζζαάθθεζ μ αοημηνάηςν Aφβμοζημξ, ηαζ, ςξ βκςζηυκ, ακ έπεζ ζςεεί αθχαδηδ ιία κμιμηέθεζα, είκαζ
δ κμιμηέθεζα ηδξ αοβμοζηζάηζηδξ απναλίαξ. Kζ απυ Αφβμοζημ ζε Αφβμοζημ, δ άκεο αδείαξ «εκδιένςζδ ημο θαμφ»,
ηαεχξ ηαζ δ ζοκμδυξ ηενδμθμνία, ηαθά ηναηεί.
Αοηή θμζπυκ δ πμθζηεία, πμο ιε ηδ ζφιθςκδ βκχιδ υθςκ ηςκ ημιιάηςκ (πθδκ ηδξ ΓHANA) επέηνερε ηδ
εειεθίςζδ ηαζ ηδ ιαηνμδιένεοζδ ηδξ πανακμιίαξ, ηαζ δ μπμία δεκ δζαεέηεζ ηδκ παναιζηνή έλςεεκ ηαθή ιανηονία,
δδθχκεζ ηχνα έημζιδ κα παηάλεζ ηδκ παναδδιμζζμβναθία, ηδκ μπμία ελέενερε ή ηαζ εηιεηαθθεφηδηε, ηαζ κα νοειίζεζ
ημ ναδζμηδθεμπηζηυ πάμξ. ΢οκηαβιέκμζ ιε ηδκ πμκδνία ιζαξ αζάθεζαξ πμο εοκμεί ηδ θμβμηνζζία ηαζ ιε ημ
οπενηακμκζζηζηυ πάεμξ πμο δζαηνίκεζ ηάεε ελμοζία, μζ ηχδζηεξ επζαεααζχκμοκ υηζ πίζς απυ ηδκ μιίπθδ ηςκ αβαεχκ
πνμεέζεςκ, ημ ηναηζηυ πενί εκδιενχζεςξ δυβια παναιέκεζ υπςξ ημ είπε ζοκμρίζεζ ιε ζηζπμονβδιέκμ ηαβπαζιυ
πμθθέξ δεηαεηίεξ πνζκ μ Aθέλακδνμξ ΢μφηζμξ: «Eίκ’ εθεφεενμξ μ Tφπμξ, θεάκεζ ιυκμκ κα ιδ αθάρεζξ / ηδξ Ανπήξ ημοξ
οπαθθήθμοξ, / ημοξ ηνζηάξ, ημοξ Τπμονβμφξ ιαξ ηαζ ηςκ Τπμονβχκ ημοξ θίθμοξ. / Eίκ’ εθεφεενμξ μ Σφπμξ, θεάκεζ
ιυκμκ κα ιδ βνάρεζξ»…
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Με ιζα θνάζδ δεηαπέκηε πενίπμο θέλεςκ απμδχζηε ημ πενζεπυιεκμ ηάεε ιζαξ απυ ηζξ εθηά παναβνάθμοξ.
β) βζα πμζμ θυβμ βνάθεζ ημ ηείιεκμ; ζε πμζμοξ απεοεφκεηε;
Α3. Πμζα είκαζ δ άπμρδ ημο ανενμβνάθμο βζα ηδκ εθεοεενία ημο ηφπμο; (δ απάκηδζή ζαξ κα ααζζζηεί ζηδκ ηνίηδ
ηαζ ζηδκ έαδμιδ πανάβναθμ).
Β1. «Ζ Γδιμζίεοζζξ είκαζ ροπή ηδξ Γζηαζμζφκδξ». ΢ε έκα ηείιεκμ κα ακαπηφλεηε πχξ ηαηαθαααίκεηε ημ κυδια ηδξ
θνάζδξ. (150 θέλεζξ)
Β2. ΢ε ιζα πανάβναθμ ιε 80-100 θέλεζξ κα ελδβήζεηε ημοξ ζηίπμοξ: «Eίκ’ εθεφεενμξ μ Tφπμξ, θεάκεζ ιυκμκ κα ιδ
αθάρεζξ/ ηδξ Ανπήξ ημοξ οπαθθήθμοξ,/ ημοξ ηνζηάξ, ημοξ Τπμονβμφξ ιαξ ηαζ ηςκ Τπμονβχκ ημοξ θίθμοξ./ Eίκ’
εθεφεενμξ μ Σφπμξ, θεάκεζ ιυκμκ κα ιδ βνάρεζξ»…
Β2. ΢ε ιζα πανάβναθμ 80-100 θέλεςκ κα ζπμθζάζεηε ημ κυδια ηδξ θνάζδξ ημο ηεζιέκμο: «μζ δδιμζζμβνάθμζ δεκ
πανακμζαγυιαζηε βζα ζοκεθεφζεζξ ηαζ θμζπά παθζμιμδίηζηα πνάβιαηα».
Β3. Να ιεηαηνέρεηε ηδ ζφκηαλδ ηςκ παναηάης πνμηάζεςκ ζε παεδηζηή:
α. «H νήζδ ημο ημζιεί ηδκ αίεμοζα ζοκεθεφζεςκ ηδξ E΢HEA,»
α. «μ Mάβεν εα επακαθάιαακε ηαζ ζήιενα ηδκ ελίζςζή ημο,»
β. «μζ ζηαειμί ζοκεπίγμοκ κα πνμαάθθμοκ ημ πνυβναιιά ημοξ πςνίξ άδεζα.»
δ. «Πακζηυαθδημζ μζ ζηαειμί ζοιπθδνχκμοκ ημοξ θαηέθμοξ ημοξ βζα κα θάαμοκ ηδκ πμθοπυεδηδ άδεζα»
ε. «δ πμθζηεία επέηνερε ηδ εειεθίςζδ ηαζ ηδ ιαηνμδιένεοζδ ηδξ πανακμιίαξ»
Β4. Να ιεηαηνέρεηε ηδ ζφκηαλδ ηδξ παναηάης πνυηαζδξ ζε εκενβδηζηή:
«πυζμζ άκενςπμζ ηζαθαπαηήεδηακ απυ ηδκ ηδθεμπηζηή ααναανυηδηα»
Β5. Να πνδζζιμπμζήζεηε ηα παναηάης επίεεηα ημο ηεζιέκμο ζε δζηέξ ζαξ θνάζεζξ ιε ηνυπμ χζηε κα θαίκεηαζ δ
ζδιαζία ημοξ: αλζςιαηζηή, κεμεθθδκζηή, παθζμιμδίηζηα, αιήπακμ, αανζεζηδιέκμ. (ιπμνείηε κα πνδζζιμπμζήζεηε υπμζμκ
ηφπμ ηδξ θέλδξ εέθεηε. Πνμζμπή υιςξ, ζακ επίεεηα).
Β6. Να πνδζζιμπμζήζεηε ηα παναηάης νήιαηα ημο ηεζιέκμο ζε δζηέξ ζαξ θνάζεζξ ιε ηνυπμ χζηε κα θαίκεηαζ δ
ζδιαζία ημοξ: εβηαζκίαζε ημζιεί οπμπέζεζ έθηεζ πνμμνίγεηαζ. (ιπμνείηε κα πνδζζιμπμζήζεηε υπμζμκ ηφπμ ηδξ θέλδξ
εέθεηε).
Β7. Πμζμ ηνυπμ ακάπηολδξ δζαηνίκεηε ζηδκ ηέηανηδ πανάβναθμ; Σεηιδνζχζηε ηδκ απάκηδζή ζαξ ιε ακαθμνέξ ζημ
ηείιεκμ (Γεκ έπεζ ζδζαίηενδ… πανάεονα ηδξ ηδθευναζδξ).
Γ. Γνάθεηε ηείιεκμ ζπεηζηυ ιε ηδκ ηδθευναζδ ηαζ αημθμοεείηε ηζξ παναηάης μδδβίεξ:
α. κα ζηεθηείηε παναδείβιαηα πμο δείπκμοκ υηζ δ ηδθευναζδ [υπζ δ ζοζηεοή J] δε θεζημονβεί υπςξ εα έπνεπε. (1-2
πανάβναθμζ)
α. κα ελδβήζεηε βζα πμζμ θυβμ δ ηδθευναζδ δε θεζημονβεί υπςξ εα έπνεπε. (1 πανάβναθμξ)
β. κα ζηεθηείηε παναδείβιαηα πμο δείπκμοκ υηζ δ ηδθευναζδ θεζημονβεί υπςξ εα έπνεπε. (1-2 πανάβναθμζ)
δ. κα δζαπζζηχζεηε ηζ πνμζθένεζ δ «ζςζηή» θεζημονβία ηδξ ηδθευναζδξ. (1 πανάβναθμξ)
ε. κα απμηζιήζεηε βεκζηυηενα ηδ θεζημονβία ηαζ ημκ νυθμ ηδξ ηδθευναζδξ. (1 πανάβναθμξ)
7. Απηνί είλαη νη δεκνζηνγξάθνη ηνπ αύξην...

Γηαζθεπαζκέλν θείκελν πνπ «θπθινθνξεί» ζην Γηαδίθηπν.
Άθςκμζ έιεζκακ εκεκήκηα πενίπμο θμζηδηέξ ηαηά ηδ δζάνηεζα ημο ιαεήιαημξ «Δζδζηά Ρεπμνηάγ» ζημ ηιήια
Δπζημζκςκίαξ ηαζ Μέζςκ Μαγζηήξ Δκδιένςζδξ ημο Πακεπζζηδιίμο ηδξ Αεήκαξ υηακ μ ηαεδβδηήξ ημοξ Λ. Σ. ηαηά ηδ
δζάνηεζα ηδξ δζδαζηαθίαξ ζήηςζε ιζα θμζηήηνζα πμο ηαευηακ ζηδκ πνχηδ ζεζνά ημο αιθζεεάηνμο ηαζ ηδ θίθδζε ζημ
ζηυια. Αημθμφεςξ γήηδζε απ’ ημοξ θμζηδηέξ κα ηαηαβνάρμοκ ημ πεξηζηαηηθό ηαζ κα ημ ζηείθμοκ άιεζα ςξ ξεπνξηάδ
ζημ ιέζμ πμο οπμηίεεηαζ υηζ ενβάγμκηακ. Μυθζξ είπε μθμηθδνςεεί ζογήηδζδ ιε εέια «Ζεζημί ηακυκεξ ζημ νεπμνηάγ,
δεζηά δζθήιιαηα, εζζαμθή ζηδκ ζδζςηζηή γςή» ηαζ είπε ακαθοεεί δ ακάβηδ κα ενεοκμφκ ζμαανά ηαζ κα ράπκμοκ ζε
αάεμξ μπμζμδήπμηε εέια πνζκ ημ ηαηαβνάρμοκ βζα ημ ιέζμκ υπμο ιεθθμκηζηά εα ενβάγμκηαζ.
Οζ θμζηδηέξ όλησο ηαηέβναρακ αοηυ πμο είδακ ηαζ ιε μλφ ηνυπμ ηαοηδνίαζακ ηδκ πνάλδ ημο ηαεδβδηή ημοξ. Έκαξ
ιάθζζηα... απμπχνδζε επζδεζηηζηά απυ ημ αιθζεέαηνμ ζε έκδεζλδ δζαιανηονίαξ βζ’ αοηυ πμο ζοκέαδ ζηδ ζοιθμζηήηνζά
ημο. «ΖΡΘΔ ΝΑ ΛΤΣΡΧ΢ΔΗ ηα ζελμοαθζηά ημο αίηζζα», έβναρε μ έκαξ, «ζελμοαθζηή επίεεζδ ζε θμζηήηνζα ηδκ χνα
ημο ιαεήιαημξ», έβναρε μ άθθμξ, «πείναια ιε ζελμοαθζηέξ πνμεηηάζεζξ», έβναρε μ ηνίημξ.
Ζ ζοκέπεζα έπεζ αηυιδ πζμ ιεβάθμ εκδζαθένμκ. Ο ηαεδβδηήξ άημοβε υθμ ημ θνζηηυ ηαηδβμνδηήνζμ αηάξαρνο. «΢αξ
έπς αβάθεζ ηαζ θςημβναθία ιε ημ ηζκδηυ ιμο» θχκαλε έκαξ θμζηδηήξ, «δεκ θμαυζαζηε υηζ αφνζμ εα είζηε
πνςημζέθζδμ;» ημκ νχηδζε... Ο ηαεδβδηήξ ζδηχεδηε ηζ αθμφ εοπανίζηδζε ημοξ θμζηδηέξ ημο βζα ηδκ ζοκενβαζία, ημοξ
ακαημίκςζε υηζ, ακ δεκ είκαζ ελαζνεηζηά πνμζεηηζημί ηαζ δεκ ενεοκμφκ αοηυ πμο πνυηεζηαζ κα βνάρμοκ, πένα απ’ ημ
βεβμκυξ υηζ δεκ εα πενάζμοκ πμηέ ημ ιάεδιά ημο, δεκ εα βίκμοκ πμηέ ηαθμί δδιμζζμβνάθμζ. Καζ αιέζςξ άνπζζε κα ημοξ
απανζειεί ηα θάεδ ημοξ:
1. Κακείξ απυ ημοξ θμζηδηέξ–νεπυνηεν δεκ έηακε νεπμνηάγ.
2. Κακείξ δεκ ζδηχεδηε απυ ηδ εέζδ ημο κα νςηήζεζ ημ «εφια» ακ είπε ηάπμζα ζπέζδ ιε ημκ η. ηαεδβδηή, ακ είπε
πνμδβδεεί ηάηζ ιεηαλφ ημοξ, ακ είπε πνμηθδεεί ή είπε πνμηαθέζεζ ημκ ηαεδβδηή.
3. Κακείξ θμζηδηήξ δεκ παναηήνδζε υηζ δ θμζηήηνζα «εφια» ήηακ ηεθείςξ άβκςζημ ζ’ αοημφξ πνυζςπμ ηαζ
πνμθακχξ δεκ ηδκ είπακ λακαδεί πμηέ ζημ αιθζεέαηνμ ηδξ ζπμθήξ.
4. Κακείξ θμζηδηήξ δεκ πνυζελε υηζ αοηή δ θμζηήηνζα ήηακ ημοθάπζζημκ δέηα πνυκζα ιεβαθφηενή ημοξ.
5. Δπεζδή δ θμζηήηνζα «εφια» δεκ βκχνζγε ηακέκακ, δεκ ιζθμφζε ηαζ ιε ηακέκακ, πνάβια αζύλεζεο βζα θμζηδηζηυ
αιθζεέαηνμ.
6. Κακείξ δεκ νχηδζε ηδ ζοιθμζηήηνζα πμο ηαευηακ δίπθα ζημ «εφια» ακ πνυζελε ηάηζ ζδζαίηενμ ζηδ ζοιπενζθμνά
ημο «εφιαημξ» ή ηδ ζοιπενζθμνά ημο ηαεδβδηή.
Σέθμξ, ηακείξ δεκ θνυκηζζε κα ιάεεζ βζαηί δζάθελε αοηή ηδ θμζηήηνζα ηζ υπζ ιζα άθθδ... ηαζ, εκ πάζδ πενζπηχζεζ,
αθμφ επνυηεζημ κα ημκ ηάκμοκ πνςημζέθζδμ κα ημο γδηήζμοκ κα πεζ ηζ αοηυξ ηδκ άπμρή ημο.
Σμ ιάεδια ηεθείςζε.
Οζ θμζηδηέξ ζογδημφζακ ιεβαθυθςκα βζα ημ πενζζηαηζηυ. Ο ηαεδβδηήξ έπνεπε κα απμπςνήζεζ απυ ηδκ αίεμοζα
βζαηί ημ δίςνμ ηδξ δζδαζηαθίαξ είπε ηεθεζχζεζ. ΢δηχεδηε, ιάγερε ηα πνάβιαηά ημο, γήηδζε απυ ημοξ θμζηδηέξ έκα
θεπηυ δζοπία βζα κα ημοξ ζοζηήζεζ ηδ βοκαίηα ημο, πμο πνχηδ θμνά παναημθμφεδζε ιάεδιά ημο.
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να ζοκηάλεζξ πενίθδρδ ημο ηεζιέκμο ζε εηαηυ (100) πενίπμο θέλεζξ.
Β1. Πμζμ είκαζ ημ εέια ημο ηεζιέκμο; / δχζηε έκακ ηονζμθεηηζηυ ηίηθμ μ μπμίμξ εα απμδίδεζ ημ πενζεπυιεκυ ημο.
Πμζα είκαζ δ εέζδ ημο ζοββναθέα;
Β2. Με πμζμ ηνυπμ ακαπηφζζεηαζ δ δεφηενδ πανάβναθμξ(«Οη θνηηεηέο όλησο ... έγξαςε ν ηξίηνο.»); Δκημπίζηε ηα
ηφνζα ζοζηαηζηά ηδξ.
Β3. Ζ πνχηδ πανάβναθμξ («Άθσλνη έκεηλαλ ελελήληα … κειινληηθά ζα εξγάδνληαη.») πενζέπεζ ηονίςξ βεβμκυηα, δ
δεφηενδ («Οη θνηηεηέο όλησο … έγξαςε ν ηξίηνο.») ζπυθζα. Σζ ελοπδνεηεί αοηυ ζηδκ ελέθζλδ ημο ηεζιέκμο;
Β4. Με πμζμ ηνυπμ πνμαάθθεηαζ δ είδδζδ ζηδκ ανπή ημο ηεζιέκμο; («Άθσλνη έκεηλαλ ελελήληα πεξίπνπ … ηε θίιεζε
ζην ζηόκα.») Σζ ελοπδνεηεί μ ζοβηεηνζιέκμξ ηνυπμξ.
Β5. Να ζπμθζάζεηε ημοξ ηίηθμοξ πμο επζθέβμοκ μζ θμζηδηέξ ζηδ δεφηενδ πανάβναθμ («Οζ θμζηδηέξ υκηςξ… έβναρε
μ ηνίημξ»).
Β5. ΢ηα παναηάης απμζπάζιαηα ημο ηεζιέκμο κα ιεηαηνέρεηε ηδ ζφκηαλδ ζε παεδηζηή. ΢ηδ ζοκέπεζα κα
ζοβηνίκεηε ημοξ δφμ ηνυπμοξ ζφκηαλδξ ςξ πνμξ ηδ ζημπζιυηδηα ηαζ ημ φθμξ.
Α. Κακείξ απυ ημοξ θμζηδηέξ – νεπυνηεν δεκ έηακε νεπμνηάγ.
Β. Κακείξ δεκ ζδηχεδηε απυ ηδ εέζδ ημο κα νςηήζεζ ημ «εφια» ακ είπε ηάπμζα ζπέζδ ιε ημκ η. ηαεδβδηή
β. Κακείξ θμζηδηήξ δεκ παναηήνδζε υηζ δ θμζηήηνζα «εφια» ήηακ ηεθείςξ άβκςζημ ζ’ αοημφξ πνυζςπμ.
Β6. Γζαηί ζηα παναηάης απμζπάζιαηα δ ζηίλδ είκαζ ζπυθζμ;
Α. Έκαξ ιάθζζηα ... απμπχνδζε επζδεζηηζηά απυ ημ αιθζεέαηνμ
α. Κακείξ δεκ ζδηχεδηε απυ ηδ εέζδ ημο κα νςηήζεζ ημ «εφια»
β. Κακείξ απυ ημοξ θμζηδηέξ – νεπυνηεν δεκ έηακε νεπμνηάγ
Β7. Να ανεζξ ζοκχκοιεξ θέλεζξ ιε ηζξ παναηάης θέλεζξ ημο ηεζιέκμο: πενζζηαηζηυ, νεπμνηάγ, υκηςξ, αηάναπμξ,
αζφκδεεξ.
Γ. «Ηζηθνί θαλόλεο ζην ξεπνξηάδ, εζηθά δηιήκκαηα, εηζβνιή ζηελ ηδησηηθή δσή» θαη είρε αλαιπζεί ε αλάγθε λα
εξεπλνύλ ζνβαξά θαη λα ςάρλνπλ ζε βάζνο νπνηνδήπνηε ζέκα πξηλ ην θαηαγξάςνπλ γηα ην κέζνλ όπνπ κειινληηθά ζα
εξγάδνληαη.
Να ακαπηφλεηε ιε παναδείβιαηα ηαζ κα ζπμθζάζεηε πενζπηχζεζξ υπμο δ δδιμζζμβναθία δε ζέαεηαζ ημοξ ηακυκεξ
πμο ακαθένεζ ημ απυζπαζια. Γνάθεηε έκα ηείιεκμ, ηεηναημζίςκ (400) πενίπμο θέλεςκ, δζαιανηονίαξ πμο απεοεφκεηαζ
ζε εθδιενίδα.
8. ν ξόινο ησλ ΜΜΔ θαη άιινη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ γιώζζα
(ηξεηο απαληήζεηο από ζπλέληεπμε ηνπ Α.-Φ. Υξηζηίδε ζηελ εθεκεξίδα Διεπζεξνηππία, Σξίηε 3 Γεθεκβξίνπ 1996)
Δνχηδζδ: Πμζμξ δζαιμνθχκεζ ζήιενα βθχζζα. Σα MME ή δ θμβμηεπκία;

Α.-Φ. Υνζζηίδδξ: Έκαξ άθθμξ ιφεμξ είκαζ, υηζ δ θμβμηεπκία δζαιμνθχκεζ ημκ ηαεδιενζκυ θυβμ. Πμηέ δ θμβμηεπκία
δεκ δζαιυνθςζε ημκ ηαεδιενζκυ θυβμ ηαζ πμηέ δεκ ήηακ αοηυξ μ νυθμξ ηδξ. Γδθαδή, αοηυ είκαζ πάθζ ιζα πνμηαηάθδρδ.
H θμβμηεπκία έπεζ ηδ δζηή ηδξ θεζημονβία ηζ μ ηαεέκαξ ιαξ έπεζ ή δεκ έπεζ ηδ ζπέζδ ημο ιε ηδ θμβμηεπκία, αθθά δ
ηαεδιενζκή γςή δεκ θεζημονβεί ιε θμβμηεπκζηά πνυηοπα.
Δνχηδζδ: Ο νυθμξ ηςκ MME ζηδ βθχζζα, πμζμξ είκαζ;
Α.-Φ. Υνζζηίδδξ: Χξ πνμξ ηα αημφζιαηα πμο δζαιμνθχκμοκ ημκ θυβμ ιαξ, ζδιακηζηυ νυθμ παίγμοκ ηαζ ηα MME, ηα
μπμία έπμοκ πθέμκ έκα πμθφ ηονίανπμ νυθμ ζηδ γςή ιαξ. Κζ εδχ εέθς κα πς υηζ είκαζ θάεμξ κα ιζθάεζ ηακέκαξ βζα ηα
MME ζε ζπέζδ ιε ηδ βθχζζα, ιε υνμοξ εκυξ βθςζζζημφ πνμαθήιαημξ. Δπεζδή ημ πνυαθδια ιε ηα MME δεκ είκαζ
βθςζζζηυ. Γδθαδή, ηοηθμθμνεί εονέςξ δ άπμρδ υηζ δ πνήζδ ηδξ βθχζζαξ απυ ηα MME ηαζ ζδζαίηενα ηα ζδζςηζηά
ηακάθζα ηάκεζ ηαηυ ζηδ βθχζζα. Γζυηζ είκαζ πνυπεζνδ, δζυηζ είκαζ αηδιέθδηδ, δζυηζ ηάκμοκ θάεδ ηαζ ηα θμζπά.
Αζζεάκμιαζ υηζ αοηυ δεκ είκαζ ημ ααζζηυ γήηδια. Σμ ααζζηυ γήηδια δεκ είκαζ δ βθχζζα πμο πνδζζιμπμζείηαζ απυ ηα
MME ηζ εδχ ιπαίκεζ έκα γήηδια οπμηεζιεκζηήξ εηηίιδζδξ ηαζ πνμηφπςκ. Σμ πνυαθδια είκαζ ηα πενζεπυιεκα πμο
ιεηαδίδμοκ ηα MME ηαζ ηα ιεηαδίδμοκ αέααζα ιε βθχζζα. Μζθάς βζα ηδ βθχζζα ςξ θμνέα πενζεπμιέκμο ηζ επμιέκςξ
δεκ ιζθάς βζα ηαθή-ηαηή βθχζζα. Λές υηζ ημ ηνίζζιμ πνυαθδια πμο ηίεεηαζ ζήιενα ζε ζπέζδ ιε ηα MME δεκ είκαζ
γήηδια βθςζζζηήξ ιμνθήξ, αθθά γήηδια πενζεπμιέκμο. Σζ ιεηαθένεηαζ ςξ ιήκοια.
Δνχηδζδ: Πχξ ηεθζηά δζαιμνθχκεηαζ δ βθχζζα ζήιενα;
Α.-Φ. Υνζζηίδδξ: H βθχζζα δζαιμνθχκεηαζ ιέζα ζηδκ ηαεδιενζκή πνήζδ ηδξ. ΢οιαάθθμοκ αέααζα ηζ άθθεξ
πανάιεηνμζ. Σμ ζπμθείμ δζαιμνθχκεζ βθχζζα, δζυηζ αλζμθμβεί βθςζζζηέξ πνήζεζξ. Πνμθακχξ, ηα αημφζιαηα ζηδκ
ηδθευναζδ ηζ αοηά δδιζμονβμφκ ηάπμζμο είδμοξ βθςζζζηά πνυηοπα ιε ηδκ έκκμζα υηζ πνζιμδμημφκ ηάπμζμο είδμοξ
εηθναζηζηά ιέζα. Π.π. «Κζ άθθα υπζ». Σμ υηζ υθα ηα ζδζςηζηά ηακάθζα έπμοκ λέκα μκυιαηα, αοηυ αοημιάηςξ ζδιαίκεζ
ιζα πνζιμδυηδζδ ηδξ λέκδξ θέλδξ. H, ακ εέθεηε, ιζα ιοεμπμίδζδ ηδξ λέκδξ θέλδξ. Αοηυ δεκ είκαζ πςνίξ επίδναζδ ζηδκ
εονφηενδ βθςζζζηή πναβιαηζηυηδηα. Καζ ιε αοηυ δεκ οπμκμχ υηζ ηζκδοκεφεζ κα ηαηαζηναθεί δ εθθδκζηή βθχζζα απυ
λέκεξ θέλεζξ.
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Γζαζαθδκίγεζ μ Α.-Φ. Υνζζηίδδξ ηδ θεζημονβία ηδξ θμβμηεπκίαξ; Πμζα είκαζ δ επίδναζδ ηδξ θμβμηεπκίαξ ζηδ
βθχζζα; (1δ απάκηδζδ)
Α2. Πμζα είκαζ δ άπμρδ ημο Α.-Φ. Υνζζηίδδ βζα ηδ βθχζζα ηςκ ΜΜΔ; (2δ απάκηδζδ)
Α3. Πμζμ είκαζ ημ πνυαθδια ζπεηζηά ιε ηα ΜΜΔ ζφιθςκα ιε ηδκ απάκηδζδ ημο Α.-Φ. Υνζζηίδδ; (2δ απάκηδζδ)
Α4. Πμζμζ πανάβμκηεξ επδνεάγμοκ ηδ βθχζζα; Με πμζα ζεζνά ζπμοδαζυηδηαξ; (3δ απάκηδζδ)
Α5. Με πμζμκ ηνυπμ ηα ΜΜΔ επδνεάγμοκ ηδ βθχζζα; (3δ απάκηδζδ)

Β1. Ακαπηφληε ζε ιία πανάβναθμ ιε παναδείβιαηα ηδκ παναηάης θνάζδ πμο εα ηδκ εεςνήζεηε εειαηζηή πενίμδμ:
«Σμ πνυαθδια είκαζ ηα πενζεπυιεκα πμο ιεηαδίδμοκ ηα MME». (δ θνάζδ ανίζηεηαζ ζηδ 2δ απάκηδζδ)
Β2. Δλδβήζηε πχξ ηαηαθαααίκεηε ηδκ παναηάης θνάζδ ημο ηεζιέκμο: Μζθάς βζα ηδ βθχζζα ςξ θμνέα
πενζεπμιέκμο ηζ επμιέκςξ δεκ ιζθάς βζα ηαθή-ηαηή βθχζζα. (δ θνάζδ ανίζηεηαζ ζηδ 2δ απάκηδζδ)
Β3. Να δζαηοπχζεηε ηαζ κα ηεηιδνζχζεηε ηδκ άπμρή ζαξ βζα ηδκ παναηάης ηνίζδ: «Σμ ζπμθείμ δζαιμνθχκεζ
βθχζζα, δζυηζ αλζμθμβεί βθςζζζηέξ πνήζεζξ». (δ θνάζδ ανίζηεηαζ ζηδκ 3δ απάκηδζδ)
Β4. Να δζαηοπχζεηε ηαζ κα ηεηιδνζχζεηε ηδκ άπμρή ζαξ βζα ηδκ παναηάης ηνίζδ: «H βθχζζα δζαιμνθχκεηαζ
ιέζα ζηδκ ηαεδιενζκή πνήζδ ηδξ». (δ θνάζδ ανίζηεηαζ ζηδκ 3δ απάκηδζδ)
Β5. Να δζαηοπχζεηε ηαζ κα ηεηιδνζχζεηε ηδκ άπμρή ζαξ βζα ηδκ παναηάης ηνίζδ: «δεκ οπμκμχ υηζ ηζκδοκεφεζ κα
ηαηαζηναθεί δ εθθδκζηή βθχζζα απυ λέκεξ θέλεζξ». (δ θνάζδ ανίζηεηαζ ζηδκ 3δ απάκηδζδ)
Β6. Να ανείηε ζημ ηείιεκμ ζημζπεία πνμθμνζημφ θυβμο.
Β7. Δλδβήζηε ηδ ζδιαζία ηςκ παναηάης δζανενςηζηχκ θέλεςκ ημο ηεζιέκμο: Γδθαδή, αθθά, Δπεζδή, Γζυηζ,
Πνμθακχξ.
Β8. α. Να ελδβήζεηε ζφκημια ηζξ θνάζεζξ: «βθςζζζηά πνυηοπα», «πνζιμδυηδζδ ηδξ λέκδξ θέλδξ».
α. Να πνδζζιμπμζήζεηε ηζξ θέλεζξ πνυηοπμ ηαζ πνζιμδυηδζδ ζε δζηέξ ζαξ θνάζεζξ.
β. Πμζα είκαζ δ ζδιαζία ηδξ θέλδξ «ζδζςηζηά» ζημ θεηηζηυ ζφκμθμ «ηα ζδζςηζηά ηακάθζα»; Να πνδζζιμπμζήζεηε ηδκ
ίδζα θέλδ ιε δζαθμνεηζηή ζδιαζία ζε ιία δζηή ζαξ θνάζδ.
Γ1. «Σμ ηνίζζιμ πνυαθδια πμο ηίεεηαζ ζήιενα ζε ζπέζδ ιε ηα MME δεκ είκαζ γήηδια βθςζζζηήξ ιμνθήξ, αθθά
γήηδια πενζεπμιέκμο». ΢φιθςκα ιε ηδκ πνμδβμφιεκδ ηνίζδ ημο Α.-Φ. Υνζζηίδδ πνέπεζ κα εζηζάζμοιε ημ πνυαθδια
ζημ πενζεπυιεκμ υζςκ ιεηαδίδμοκ ηα ΜΜΔ. Πμζα ιπμνεί κα είκαζ αοηά ηα πνμαθήιαηα; Να βνάρεηε έκα ηείιεκμ
πενίπμο 400 θέλεζξ πμο εα δδιμζζεοηεί ζηδ ζπμθζηή εθδιενίδα.
Γ2. Οζ ζπμθζηέξ εθδιενίδεξ ζε πμθθέξ πενζπηχζεζξ πνμζπαεμφκ κα ιζιδεμφκ ηζξ «ηακμκζηέξ» εθδιενίδεξ. Μπμνείηε
κα ανείηε ζημζπεία ιίιδζδξ ηαζ ζημζπεία πνςημηοπίαξ πμο ηζξ δζαθμνμπμζμφκ; Πμζα απυ αοηά έπμοκ πενζζζυηενμ
εκδζαθένμκ βζα ζαξ; Ζ βθχζζα ηδξ ζπμθζηήξ εθδιενίδαξ εα πνέπεζ κα πνμζανιυγεηαζ ζηδ βθχζζα δζδαζηαθίαξ ή κα
είκαζ πζμ ημκηά ζημοξ εηθναζηζημφξ ηνυπμοξ ημο δζαθείιιαημξ; Σμ ηείιεκυ ζαξ εα αλζμπμζδεεί απυ ημοξ ζοκηάηηεξ ηδξ
ζπμθζηήξ εθδιενίδαξ βζα κα αεθηζςεεί ημ πενζεπυιεκυ ηδξ. (400 θέλεζξ)
9. γισζζηθά ζέκαηα ζην ξαδηόθσλν

Α.Β. Μνπκηδάθεο, Πξόινγνο ζην «Η γιώζζα καο θαη ηα πξνβιήκαηά ηεο», Γξάκα, ρ.ρ.
Απυ ημ Νμέιανζμ ημο 1991 ςξ ηζξ ανπέξ ημο 1994 είπα ηδκ εοηαζνία φζηενα απυ ηζξ εοβεκζηέξ πνμζηθήζεζξ ηςκ
οπεοεφκςκ ημο ναδζμθςκζημφ ζηαειμφ ηδξ Γνάιαξ «ΡΑΓΗΟ ΖΥΧ», κα βνάθς ηαζ κα πανμοζζάγς ηάεε Κονζαηή ζηζξ
12 ημ ιεζδιένζ ηδκ εηπμιπή «Ζ βθχζζα ιαξ ηαζ ηα πνμαθήιαηα ηδξ». Ζ εηπμιπή, δζάνηεζαξ 5-10 θεπηχκ, ακαθενυηακ
ζε εέιαηα ηαζ πνμαθήιαηα ζπεηζηά ιε ηζξ θέλεζξ ηαζ θνάζεζξ, ηδ βναιιαηζηή, ηδ ζφκηαλδ ηαζ ηδκ μνεμβναθία ηδξ
κεμεθθδκζηήξ βθχζζαξ.
Ζ επζθμβή ημο βθςζζζημφ οθζημφ – έκα πναβιαηζηυ πνυαθδια βζα ιζα ναδζμθςκζηή εηπμιπή ιε ηέημζα εέιαηα –
ηεθζηά είπε πνμηνζεεί κα έπεζ, ιε ηζξ ακαπυθεοηηεξ απμηθίζεζξ, ηδ ιμνθή ιζαξ ζοκελέηαζδξ ζε εονφηενεξ εκυηδηεξ ηςκ
δζάθμνςκ βθςζζζηχκ θαζκμιέκςκ, υζμ θοζζηά ημ επζηνέπμοκ αοηυ μ ναδζμθςκζηυξ πνυκμξ ηαζ μζ άθθεξ ζοκεήηεξ ηαζ
απαζηήζεζξ ημο ναδζμθςκζημφ ιέζμο, υπςξ: δ αηνυαζδ πςνίξ μπηζηή ζηήνζλδ, δ πνυζθδρδ βκχζεςκ πμο ζοκδείζαιε
πζμ πμθφ κα ηζξ παίνκμοιε απυ ηα αζαθία, δ ακάβηδ βζα ζφκημια ηαζ απθμοζηεοιέκα ηείιεκα ηηθ.
Ζ ακάθοζδ θμζπυκ ηςκ βθςζζζηχκ ζημζπείςκ δε βζκυηακ δζελμδζηή ηαζ πθήνδξ, υπςξ εα πενίιεκε μ εζδζηυξ
αηνμαηήξ. Αθθά αοηυ δεκ ήηακ ιυκμ ημ εθζηηυ αθθά ηαζ ημ πνήζζιμ. Ζ ζεζνά αοηή έπνεπε κα απεοεφκεηαζ ζε έκα εονφ
ημζκυ πμο, ακελάνηδηα απυ ηζξ υπμζεξ άθθεξ βκχζεζξ ημο, δεκ ήηακ οπμπνεςιέκμ κα αζπμθείηαζ ζδζαίηενα ιε ηδ βθχζζα
ηαζ κα δζαεέηεζ ιζα πθήνδ εκδιένςζδ. Άθθςζηε ηα ηεθεοηαία πνυκζα ζοπκά αημφιε βζα ηα πνμαθήιαηα ηδξ βθχζζαξ
ιαξ, δζηαζμθμβδιέκα ηάπμηε βζα ιζα «κέα» – ζηδκ εονεία πνήζδ ηδξ – βθχζζα, υπςξ είκαζ δ κεμεθθδκζηή, δ
«δδιμηζηή», βθχζζα.
Ζ πανμοζίαζδ θμζπυκ απέαθεπε ζε ιζακ απθή ηαζ, ηαηά ημ δοκαηυκ, λεηάεανδ ακαθμνά ααζζηχκ εειάηςκ ηδξ
βθχζζαξ ιαξ, ιε πμθθά παναδείβιαηα αθθά υπζ ηαζ ιε πμθθέξ εεςνδηζηέξ θεπημιένεζεξ. Οζ ηεθεοηαίεξ ακ δε εα ήηακ
πάκημηε ημοναζηζηέξ, ίζςξ υιςξ εα ζοκέααθθακ ζε ιζακ αοηαπάηδ επάνηεζαξ, έκακ ηίκδοκμ, πμο πενζμνίγεζ ημ
εκδζαθένμκ ημο αηνμαηή βζα πθδνέζηενδ εκδιένςζδ απυ ηα ααζζηά αζαθία ηδξ βθχζζαξ ιαξ – ακ δεκ απμηνέπεζ ηζυθαξ
ημκ αηνμαηή απυ αοηά. Καζ μζ εηπμιπέξ αοημφ ημο είδμοξ δεκ ιπμνεί κα ιδκ έπμοκ ζημοξ ααζζημφξ ζηυπμοξ ημοξ ηδκ
απμθοβή εκυξ ηέημζμο ηζκδφκμο. Έηζζ δ ναδζμθςκζηή ζεζνά έπνεπε κα απμαθέπεζ επίζδξ ζημ κα βίκεζ βζα πμθθμφξ ηαζ
ιζα αθμνιή βζα πθδνέζηενδ βκςνζιία, ή ηαζ ιεθέηδ, ηςκ ααζζηχκ αζαθίςκ ηδξ κεμεθθδκζηήξ βθχζζαξ, υπςξ ηδξ
Γναιιαηζηήξ ηαζ ηδξ ΢φκηαλδξ. Να μδδβήζεζ ημοξ αηνμαηέξ απμηεθεζιαηζηυηενα ίζςξ πνμξ εηείκα, ιεηά απυ ηάπμζμοξ
κέμοξ πνμαθδιαηζζιμφξ, απμνίεξ ή ηαζ ακηζννήζεζξ. Σεθζηά κα ακαπηφλεζ πενζζζυηενμ εκδζαθένμκ βζα ηδ βθχζζα.
Οζ εηπμιπέξ ιαξ θμζπυκ πνμτπέεεηακ αηνμαηέξ πμο δ αβάπδ ημοξ βζα ηδ βθχζζα, οπάνπμοζα ή ακαπηοζζζυιεκδ,
εα ήηακ πάκημηε ιεβαθφηενδ απυ ηδκ εκδιένςζδ ημοξ ζηα πνμαθήιαηα ηδξ. ΢ηζξ εηπμιπέξ, υπζ πμθφ ζπάκζα, βζκυηακ
θυβμξ ηαζ βζα δζάθμνα θάεδ πμο ζοκακημφιε πμθθέξ θμνέξ ζηδκ πνμθμνζηή ή βναπηή πνήζδ ηδξ βθχζζαξ ιαξ. Αοηυ
αζθαθχξ δεκ απμηεθμφζε ζηυπμ, αθθά έκακ ηνυπμ πμο αμδεάεζ αιεζυηενα ηαζ πναηηζηυηενα ζηδ ζςζηή πνήζδ ηδξ
βθχζζαξ. Δπζδζχπηδηε πάκηςξ κα πανμοζζαζημφκ, ιε πμθθέξ αέααζα επζθμβέξ, ζπεδυκ υθα ηα ζημζπεία ημο θυβμο, πμο
έπμοκ ζπέζδ ιε ηδκ πναηηζηή ηαζ θζβυηενμ ιε ηδ εεςνδηζηή βκχζδ ηδξ βθχζζαξ. Αζθαθχξ υιςξ δ δζαπναβιάηεοζδ
υθςκ αοηχκ ηςκ βθςζζζηχκ ζημζπείςκ πμθφ απέπεζ απυ ημ κα πανμοζζάγεζ ιζα πθδνυηδηα εκυξ αζαθίμο βναιιαηζηήξ ή
ζφκηαλδξ.
[…]
Πξνθνξηθή θαη νπζηαζηηθή άζθεζε: λα ραξαθηεξίζεηε ηε γιώζζα ηνπ θεηκέλνπ (ιεμηιόγην, ζπληαθηηθό, ζρήκαηα ιόγνπ,
γξακκαηηθνί ηύπνη). Δληνπίζηε ζηνηρεία πνπ ζαο αξέζνπλ θαη ζηνηρεία πνπ δε ζαο αξέζνπλ.
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να απμδυζεζξ ημ ηείιεκμ ζε πενίθδρδ 100 – 120 θέλεςκ.
Α2. Πνζκ βνάρεζξ ηδκ πενίθδρδ θνυκηζζε κα απακηήζεζξ πνμθμνζηά ζηα παναηάης ενςηήιαηα:
Β1. Σμ ηείιεκμ ακαθένεηε ζηδκ επζθμβή, ακάθοζδ ηαζ πανμοζίαζδ βθςζζζηχκ ζημζπείςκ απυ ημ ναδζυθςκμ.
Νμιίγεηε υηζ δ ηδθευναζδ εα ήηακ πζμ πνυζθμνμ ιέζμ βζα ιζα πνμζπάεεζα υπςξ αοηή πμο πενζβνάθεηαζ ζημ ηείιεκμ;
Β2. Δλδβήζηε ζφκημια (20 – 30 θέλεζξ) ηδκ παναηάης θνάζδ: «δ δζαπναβιάηεοζδ υθςκ αοηχκ ηςκ βθςζζζηχκ
ζημζπείςκ πμθφ απέπεζ απυ ημ κα πανμοζζάγεζ ιζα πθδνυηδηα εκυξ αζαθίμο βναιιαηζηήξ ή ζφκηαλδξ». Δάκ ζζπφεζ, ηυηε
πμζμ κυδια έπμοκ μζ ναδζμθςκζηέξ εηπμιπέξ βζα ηα βθςζζζηά εέιαηα; (30 – 40 θέλεζξ)
Β3. Πμζακ επζθφθαλδ / ηίκδοκμ πμο ζπεηίγεηαζ ιε ηζξ εηπμιπέξ, εηθνάγεζ μ ζοββναθέαξ ζηδκ 4δ πανάβναθμ («Ζ
πανμοζίαζδ θμζπυκ απέαθεπε… βζα ηδ βθχζζα»);
Β4. Ξακαβνάρηε ηδκ παναηάης πενίμδμ απαθείθμκηαξ ημοξ μιμζυπηςημοξ πνμζδζμνζζιμφξ πνμζδζμνζζιμφξ: «Ζ
πανμοζίαζδ θμζπυκ απέαθεπε ζε ιζακ απθή ηαζ, ηαηά ημ δοκαηυκ, λεηάεανδ ακαθμνά ααζζηχκ εειάηςκ ηδξ βθχζζαξ
ιαξ, ιε πμθθά παναδείβιαηα αθθά υπζ ηαζ ιε πμθθέξ εεςνδηζηέξ θεπημιένεζεξ». ΢οβηνίκεηε ηζξ δομ πενζυδμοξ.
Πεηοπαίκμοκ ημ ίδζμ απμηέθεζια;
Β5. Μπμνείηε κα ηεηιδνζχζηε ηδκ άπμρδ υηζ δ 4δ πανάβναθμξ («Ζ πανμοζίαζδ θμζπυκ απέαθεπε… βζα ηδ
βθχζζα») ακαπηφζζεηαζ ιε ηδ ιέεμδμ αίηζμ – απμηέθεζια; [δ ζοβηεηνζιέκδ ιέεμδμξ δε δζδάζηεηαζ, αθθά ακαθένεηαζ
ζημ αζαθίμ ηδξ β΄ θοηείμο]
Β6. Οζ παναηάης θέλεζξ ημο ηεζιέκμο είιαζ ιεηαθναζηζηά ηαζ ζδιαζζμθμβζηά δάκεζα*. Να ανεζξ ζε ηαεειζά έκα
ζοκεεηζηυ-θέλδ ηδξ ηαζ κα θηζάλεζξ ιε αοηυ ιζα πνυηαζδ πμο εα δείπκεζ ηδ ζδιαζία ημο: πανμοζίαζδ, αοηαπάηδ,
επάνηεζα, εκδζαθένμκ, εηπμιπή
Γ. Σμ ηείιεκμ έπεζ εέια ναδζμθςκζηέξ εηπμιπέξ βζα βθςζζζηά εέιαηα. Πμζα είκαζ δ άπμρή ζαξ βζα εηπμιπέξ πμο
ζπεηίγμκηαζ ιε ηα βνάιιαηα ηαζ ηζξ ηέπκεξ; Νμιίγεηε υηζ ηα ιέζα ιαγζηήξ εκδιένςζδξ (ι.ι.ε) εα πνέπεζ κα
πενζθαιαάκμοκ ηέημζεξ εηπμιπέξ ζημ πνυβναιιά ημοξ; Πμζα είκαζ δ απήπδζή ημοξ ζημ ημζκυ; Σμ ηείιεκμ πμο βνάθεηε
(πενίπμο 500 θέλεζξ) απεοεφκεηε πνμξ ημ ναδζμθςκζηυ ζηαειυ, πμο γήηδζε ηδ βκχιδ ηςκ αηνμαηχκ ημο.
* κεηάθξαζε μέλσλ ιέμεσλ, έηζη ώζηε λα κε δηαθξίλεηαη εύθνια ε μέλε πξνέιεπζε = κεηαθξαζηηθά δάλεηα (κηθξδ.) κε
πεξηζζόηεξν ή ιηγόηεξν πηζηή αληηζηνίρηζε ησλ επί κέξνπο ιεμηθώλ ζηνηρείσλ (π.ρ. αλπςσηήξαο, απηνθηλεηόδξνκνο,
γξακκαηνθηβώηην, εθαίζηεην, ζεξκίδα, ζεξηδναισληζηηθόο, νπξαλνμύζηεο)· αιιαγή ελ κέξεη ή θαη ηειείσο ηεο ζεκαζίαο
κηαο πξνϋπάξρνπζαο ιέμεο από μέλε επίδξαζε = ζεκαζηνινγηθόο δαλεηζκόο (ζεκδ., π.ρ. έληππνο, εληύπσζε, εκηκαζήο,
ηόο). http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/history/thema_16/03.html
ζπγθεθξηκέλα, κε βάζε ην Λεμηθό ηεο Κνηλήο Νενειιεληθήο

(http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html):
παξνπζίαζε [ιόγ. παξνπζηα- (παξνπζηάδσ) -ζηο > -ζε κηθξδ. γαιι. présentation]
απηαπάηε [ιόγ. απη(ν)- + απάηε κηθξδ. αγγι. self-deception]
επάξθεηα [ιόγ. < ειλζη. ἐπάξθεηα `βνήζεηα΄ ζεκδ. γαιι. suffisance]
ελδηαθέξνλ [ιόγ. νπζηαζηηθνπ. νπδ. ηεο κεε. ελδηαθέξσλ ζεκδ. γαιι. interêt]
εθπνκπή [ιόγ. < αξρ. ἐθπνκπή `απνζηνιή πξνο ηα έμσ΄ ζεκδ. γαιι. émission]
Α. Β. Μνπκηδάθεο (1929 – 2009)*

Ο Α.Β. Μνπκηδάθεο ήηαλ θηιόινγνο, πηπρηνύρνο ηεο Φηινζνθηθήο ΢ρνιήο ηνπ Α.Π.Θ. θαη δηδάθησξ ηνπ ίδηνπ
Παλεπηζηεκίνπ. Γίδαμε ζηε Γεπηεξνβάζκηα Δθπαίδεπζε, ζηε Φηινζνθηθή ΢ρνιή ηνπ Α.Π.Θ. σο δάζθαινο ηεο
Νενειιεληθήο Γιώζζαο, θαη από ην 1984 σο ην 1995 εξγάζηεθε σο ζρνιηθόο ζύκβνπινο ησλ θηινιόγσλ ζην Ννκό
Γξάκαο. Καηαγόηαλ από ηε Γξάκα όπνπ θαη έδεζε ηα πεξηζζόηεξα ρξόληα.
Αζρνιήζεθε θπξίσο κε ηελ αξραία θαη ηε λέα ειιεληθή γιώζζα. Δθηόο από ηηο δηάθνξεο εξγαζίεο ηνπ πνπ έρνπλ
δεκνζηεπζεί ζε εθπαηδεπηηθά θαη θηινινγηθά πεξηνδηθά, επηά από ηα βηβιία ηνπ, πνπ έγξαςε κόλνο ηνπ ή κε ζπλεξγαζία,
είραλ εθδνζεί από ηνλ ΟΔΓΒ θαη ρξεζηκνπνηήζεθαλ σο ζρνιηθά βηβιία γπκλαζίνπ θαη ιπθείνπ ζε όια ηα ζρνιεία ηεο
ρώξαο (ην πξώην από ην 1979). Σα βηβιία απηά είλαη: Αξραία Διιεληθά γηα ηελ Α΄ Λπθείνπ, ΢πληαθηηθό ηεο Αξραίαο
Διιεληθήο γηα ην Λύθεην (ρξεζηκνπνηείηαη κέρξη θαη ζήκεξα, 2011-12), ΢πληαθηηθό ηεο Νέαο Διιεληθήο, Νενειιεληθή
Γιώζζα γηα ηελ Α' ηε Β' θαη ηελ Γ Γπκλαζίνπ, βηβιία γηα ην καζεηή θαη ηνλ θαζεγεηή. Δίρε ιάβεη κέξνο σο εηζεγεηήο ζε
πνιιά ζεκηλάξηα ζηελ Διιάδα θαη ζην εμσηεξηθό θαη ζε επηηξνπέο κειέηεο θαη πξνγξακκαηηζκνύ εθπαηδεπηηθώλ ζεκάησλ.
Γίδαμε ζηε Φηινζνθηθή ΢ρνιή ηνπ ΑΠΘ, ζηηο ΢ρνιέο Δπηκόξθσζεο θαζεγεηώλ (ΠΔΚ θαη παιαηόηεξα ΢ΔΛΜΔ)
Καβάιαο θαη Αιεμαλδξνύπνιεο.
* κε βάζε ην βηνγξαθηθό ζεκείσκα πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην βηβιίν Α. Β. Μνπκηδάθεο, Η γιώζζα καο θαη ηα
πξνβιήκαηά ηεο, Ηρώ ηεο Γξάκαο, 1994
10. Η πςειή εγθιεκαηνθνβία θαη ε ζηάζε ησλ ΜΜΔ

Καζεκεξηλή, Κπξηαθή, 13 Ννεκβξίνπ 2005
΢φιθςκα ιε ένεοκα ηδξ VPRC ιε ηίηθμ «Ζ εβηθδιαηζηυηδηα ζημοξ κμιμφξ ηδξ Δθθάδαξ ηαζ ζε πχνεξ ηδξ
Δονχπδξ», ιε ελαίνεζδ ηζξ ακενςπμηημκίεξ –ζηζξ μπμίεξ δ Δθθάδα ηαηέπεζ ηδκ πέιπηδ εέζδ– δ πχνα ανίζηεηαζ ζηδκ
ηεθεοηαία εέζδ υζμκ αθμνά ηα άθθα αίαζα εβηθήιαηα ηαζ ζηδκ πνμηεθεοηαία ζηα εβηθήιαηα ηαηά ηδξ ζδζμηηδζίαξ
(δζαννήλεζξ ηαζ ηθμπέξ αοημηζκήηςκ).
Ο ιέζμξ υνμξ ζοκμθζηήξ εβηθδιαηζηυηδηαξ ζηδκ Δθθάδα είκαζ πμθφ ιζηνυηενμξ απ’ υ,ηζ ζηα άθθα ηνάηδ - ιέθδ.
Παν’ υθα αοηά, μζ Έθθδκεξ (ιαγί ιε ημοξ Ηζπακμφξ) πανμοζζάγμοκ ηα ορδθυηενα πμζμζηά εβηθδιαημθμαίαξ. Αζηία βζα
ημ μλφιςνμ; Οζ εβηθδιαημθυβμζ απμδίδμοκ ιεβάθδ εοεφκδ ζηδ ζηάζδ ηςκ ΜΜΔ. ΋πςξ ζδιεζχκεζ δ η. Μμζπμπμφθμο,
απυ ηα δδιμζζεφιαηα ηςκ εθδιενίδςκ απμηαθφπηεηαζ υηζ:
1. Ζ εβηθδιαηζηυηδηα ηςκ ιεηακαζηχκ οπεν-πνμαάθθεηαζ ζε ζπέζδ ιε ηδκ πναβιαηζηυηδηα. ΢φιθςκα ιε ηδκ
εζηυκα πμο απμηοπχκεηαζ ζηζξ εθδιενίδεξ, δφμ ζημοξ ηνεζξ δνάζηεξ εβηθδιάηςκ είκαζ αθθμδαπμί.
2. Ζ εβηθδιαηζηυηδηα ηςκ ιεηακαζηχκ ακαπανίζηαηαζ δοζιεκέζηενα απ’ υ,ηζ εηείκδ ηςκ Δθθήκςκ. Oζ ζοκηάηηεξ
ηςκ εζδήζεςκ ακηζιεηςπίγμοκ ημοξ ιεηακάζηεξ δνάζηεξ πενζζζυηενμ ανκδηζηά (58,8%) απ’ υ,ηζ ημοξ Έθθδκεξ δνάζηεξ
(45%). Μυθζξ ημ 35% ηςκ ακαθμνχκ είκαζ μοδέηενμ βζα ημοξ αθθμδαπμφξ ιεηακάζηεξ, έκακηζ ημο 51% βζα ημοξ
Έθθδκεξ δνάζηεξ.
3. Οζ μιμβεκείξ ακηζιεηςπίγμκηαζ απυ ηζξ εθδιενίδεξ ιε ελίζμο ανκδηζηυ ηνυπμ ιε ημοξ αθθμδαπμφξ.
4. Ζ εκαζπυθδζδ ηςκ εθδιενίδςκ ιε ηδκ εβηθδιαηζηυηδηα βεκζηά –ηαζ ηςκ ιεηακαζηχκ ζδζαζηένςξ– έπεζ εκηαεεί
απυ ηα ηέθδ ηδξ δεηαεηίαξ ημο 1990. Απυ ηδκ ανπή έςξ ημ ηέθμξ ηδξ δεηαεηίαξ δ εκαζπυθδζδ ημο διενήζζμο Tφπμο έπεζ
δζπθαζζαζεεί, ηδ ζηζβιή πμο μ ανζειυξ ηςκ εβηθδιαηζηχκ πνάλεςκ –ζφιθςκα ιε ηδκ εηήζζα ΢ηαηζζηζηή Δπεηδνίδα ηδξ
Αζηοκμιίαξ– έπεζ αολδεεί ιυθζξ ηαηά 12%.
ΘΔΜΑΣΑ
1. Σζ δείπκεζ δ απυδμζδ ημο ανηηζηυθελμο ι.ι.ε ιε ηεθαθαία βνάιιαηα; Γζαηί υπζ ιε ιζηνά;
2. Ζ ζφκηαλδ ημο δδιμζζεφιαημξ αημθμοεεί ή υπζ ηδ δμιή ηδξ ακάπμδδξ ποναιίδαξ;
Νμιίγεηε υηζ ζηα εζδδζεμβναθζηά ηείιεκα πμο δδιμζζεφμκηαζ ζημ Ίκηενκεη οπάνπεζ ακάθμβμξ ηνυπμξ ιε ηδκ
ακάπμδδ ποναιίδα;
3. Πμζμ είκαζ ημ μλφιςνμ ζπήια πμο εκημπίγεζ μ δδιμζζμβνάθμξ;
4. Πυζμ ζοιθςκείηε ιε ημοξ ηέζζενζξ θυβμοξ πμο ζδιεζχκεζ δ ηονία Μ. βζα ηδκ ηαθθζένβεζα ηδξ εβηθδιαημθμαίαξ;
5. Πμζμκ απυ ημοξ ηέζζενζξ θυβμοξ πμο ζδιεζχκεζ δ ηονία Μ. βζα ηδκ ηαθθζένβεζα ηδξ εβηθδιαημθμαίαξ εεςνείηαζ
ημκ πζμ ζδιακηζηυ; Να ελδβήζεηε ηδκ επζθμβή ζαξ βνάθμκηαξ ιία πανάβναθμ 100-120 θέλεςκ.
6. Μπμνείηε κα ζηεθηείηε ζοβηεηνζιέκα παναδείβιαηα δζαηφπςζδξ ζηδκ πενζβναθή εβηθδιάηςκ, χζηε κα ηάκεηε
πζμ παναζηαηζηή ηδ δεφηενδ (2δ) δζαπίζηςζδ;
7. Πχξ ηαηαθαααίκεηε ηδκ παναηάης θνάζδ ζηδκ ηέηανηδ δζαπίζηςζδ: «Ζ εκαζπυθδζδ ηςκ εθδιενίδςκ ιε ηδκ
εβηθδιαηζηυηδηα... έπεζ εκηαεεί». Να βνάρεηε πανάβναθμ ιε 80-100 θέλεζξ.
11. Η επίδξαζε ηεο ηειεόξαζεο ζηα παηδηά
[...] ΢ηδ δζάνηεζα ιζαξ διέναξ είημζζ ηεζζάνςκ ςνχκ ηα παζδζά είκαζ λφπκζα, ηαηά ιέζμ υνμ, δεηαέλζ χνεξ. Έπμοιε,
επμιέκςξ, ζηδ δζάεεζή ιαξ εηαηυκ δχδεηα χνεξ εαδμιαδζαίςξ ζηζξ μπμίεξ ιπμνμφιε κα ααζίζμοιε ηδκ ένεοκά ιαξ.
Με ηζ αζπμθζμφκηαζ ηα παζδζά ηδκ Αιενζηή ζήιενα, ζδζαίηενα αοηά πμο είκαζ ιεηαλφ ηνζχκ ηαζ έκηεηα εηχκ, ζηδ
δζάνηεζα αοηχκ ηςκ εηαηυκ δχδεηα ςνχκ;
Μέπνζ ηζξ ανπέξ ημο αζχκα ιαξ ηα πενζζζυηενα παζδζά πενκμφζακ αοηυ ημ πνυκμ ζηζξ ημζκυηδηεξ ηαζ ζηα πςνζά πμο
είπακ βεκκδεεί, παναηδνχκηαξ ημοξ εκήθζημοξ ζηζξ ηαεδιενζκέξ δναζηδνζυηδηέξ ημοξ. Σα παζδζά απμηημφζακ, ιε αοηυ
ημκ ηνυπμ, ηζξ ζηακυηδηεξ ηαζ ηζξ ιμνθέξ ζοιπενζθμνάξ πμο εα ημοξ επέηνεπακ, ζηδ ζοκέπεζα, κα πνμζανιμζημφκ ζηδκ
ημζκςκία υπμο ηαζ γμφζακ. ΋ηακ εκδθζηζχκμκηακ, αοηέξ μζ ζηακυηδηεξ ηαζ ιμνθέξ ζοιπενζθμνάξ, πμο είπακ ακαπηοπεεί
ζηδκ παζδζηή δθζηία, εηίεεκημ ζ' εθανιμβή. Δπμιέκςξ, υ,ηζ ιάεαζκε ιέζα ζηδκ μζημβέκεζα δ ιία βεκζά πνδζίιεοε ςξ
πνυηοπμ βζα ηδκ επυιεκδ. Σμ παζδί πνμεημζιαγυηακ, ιε αοηυ ημκ ηνυπμ, βζα ηδκ ενβαζία ηαζ βζα ηδ γςή· ιάεαζκε κα
βκςνίγεζ ημκ ηυζιμ υπςξ αοηυξ οπήνπε βζα ηδκ μζημβέκεζα ηαζ ηδκ ημζκυηδηα.
Σα πνάβιαηα άνπζζακ κ' αθθάγμοκ ιε ηδ αζμιδπακζηή επακάζηαζδ. Οθμέκα ηαζ πενζζζυηενμζ άκενςπμζ άνπζζακ κα
εβηαηαθείπμοκ ηζξ ημζκυηδηεξ, ζημοξ ηυθπμοξ ηςκ μπμίςκ είπακ ιέπνζ ηυηε γήζεζ, πδβαίκμκηαξ ζηζξ πυθεζξ, παθζέξ ηαζ
ηαζκμφνζεξ, ιε ζημπυ κα ανμοκ ηαθφηενεξ ζοκεήηεξ γςήξ. ΢ε αοηυ ημκ αζηζηυ ηαζ αζμιδπακζηυ ηυζιμ ηα παζδζά
πναβιαημπμζμφκ ηδ ιαεδηεία ημοξ ι' έκακ εκηεθχξ δζαθμνεηζηυ ηνυπμ. Σα ζπμθεία ζοιπθήνςζακ ηδκ εηπαίδεοζδ πμο
απμηηζυηακ ιε ηδκ ηαεδιενζκή παναηήνδζδ.
΢ηδ δζάνηεζα ηςκ ηεθεοηαίςκ εηχκ δ ηαηάζηαζδ ελεθίπηδηε ιε αηυια πζμ εεαιαηζηυ ηνυπμ. Γκςνίγμοιε υηζ ημ παζδί
ζηδκ Αιενζηή πενκάεζ, ηαηά ιέζμ υνμ, ζανάκηα χνεξ ηδκ εαδμιάδα παναημθμοεχκηαξ ηδθευναζδ ή παίγμκηαξ
αζκηεμπαζπκίδζα. Ακ πνμζεέζμοιε ηζξ ζανάκηα χνεξ πμο πενκάεζ ζημ ζπμθείμ, οπμθμβίγμκηαξ ημκ ακαβηαίμ πνυκμ βζα
ηζξ ιεηαηζκήζεζξ ηαζ ηδ ιεθέηδ ηςκ ιαεδιάηςκ, δεκ ημο απμιέκμοκ πανά ηνζάκηα δφμ χνεξ βζα κα είκαζ ιε ημοξ θίθμοξ
ηαζ ηδκ μζημβέκεζά ημο. Γζα κα ζπδιαηίζμοιε ιία ζδέα βζα ημ ηζ ιαεαίκμοκ ζπεηζηά ιε ημκ ηυζιμ πμο ηα πενζζημζπίγεζ
ηαζ ημοξ εαοημφξ ημοξ, πνέπεζ κα ελεηάζμοιε υθα υζα απμηεθμφκ ημ πενζαάθθμκ ημοξ: δδθαδή ηδκ μζημβέκεζα, ημ
ζπμθείμ, ημοξ βείημκεξ ηαζ, ιε ζδζαίηενδ πνμζμπή, ηδκ ηδθευναζδ. Ζ επίδναζδ αοηήξ ηδξ ηεθεοηαίαξ ζημ πενζαάθθμκ ηαζ
επμιέκςξ ζηδκ ημζκςκζημπμίδζδ ηςκ παζδζχκ πνέπεζ κα ελεηαζηεί πνμζεηηζηά.
(απόζπαζκα από ην «Karl Popper – John Condry, Σειεόξαζε, θίλδπλνο γηα ηε δεκνθξαηία, Νέα ΢ύλνξα – Α.Α.
Ληβάλε, ζ. 45-46)
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να ζοκηάλεηε πενίθδρδ εηαηυ (100) πενίπμο θέλεςκ.
Β1. Να ιεηαηναπεί δ ζφκηαλδ ηςκ παναηάης θνάζεςκ ζε παεδηζηή: «Σα ζρνιεία ζπκπιήξσζαλ ηελ εθπαίδεπζε πνπ
απνθηηόηαλ κε ηελ θαζεκεξηλή παξαηήξεζε.», «ηα παηδηά απνθηνύζαλ, κε απηό ηνλ ηξόπν, ηηο ηθαλόηεηεο θαη ηηο κνξθέο
ζπκπεξηθνξάο»
Β2. ΢ηζξ δφμ πνχηεξ πενζυδμοξ ηδξ ηέηανηδξ / ηεθεοηαίαξ παναβνάθμο πμζα απμηεθεί βεβμκυξ ηαζ πμζα ζπυθζμ; (΢ηε
δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ εηώλ ε θαηάζηαζε εμειίρηεθε κε αθόκα πην ζεακαηηθό ηξόπν. Γλσξίδνπκε όηη ην παηδί ζηελ
Ακεξηθή πεξλάεη, θαηά κέζν όξν, ζαξάληα ώξεο ηελ εβδνκάδα παξαθνινπζώληαο ηειεόξαζε ή παίδνληαο
βηληενπαηρλίδηα.)
Β3. Πμζα είκαζ δ κμδιαηζηή ζπέζδ ηδξ δεφηενδξ ιε ηδκ ηνίηδ πανάβναθμ;
Β4. ΢οκεπίγεηε ημ ηείιεκμ ζημ ίδζμ φθμξ ηαηαβνάθμκηαξ ηδκ επίδναζδ πμο έπεζ δ ηδθευναζδ ή ημ Ίκηενκεν, ςξ ιέζμ
ημζκςκζημπμίδζδξ, ζηα παζδζά.
επηπιένλ εξσηήζεηο
1. πμζμξ είκαζ μ νυθμξ ημο ενςηήιαημξ ζηδκ πνχηδ πανάβναθμ;
2. πμζα είκαζ δ ζδιαζία ηςκ δζανενςηζηχκ θέλεςκ/ θνάζεςκ ηδξ δεφηενδξ παναβνάθμο: Μέπνζ, ζηδ ζοκέπεζα, ΋ηακ,
Δπμιέκςξ.
3. Πμζα είκαζ δ δμιή ηδξ ηνίηδξ (Σα πξάγκαηα άξρηζαλ… ηελ θαζεκεξηλή παξαηήξεζε.) ηαζ ηδξ ηέηανηδξ παναβνάθμο
(΢ηε δηάξθεηα ησλ… λα εμεηαζηεί πξνζεθηηθά.);
4. Ο ηίηθμξ ημο ηεζιέκμο δίκεζ ηδκ πναβιαηζηή εζηυκα βζα ημ πενζεπυιεκυ ημο; Γζηαζμθμβήζηε ηδκ απάκηδζή ζαξ ηαζ
ακ δζαθςκείηε πνμηείκεηε έκακ δζηυ ζα ηίηθμ.
5. Να ηάκεηε νααδυβναιια πμο εα ακαπανζζηά ηδκ εαδμιαδζαία ηαηακμιή ημο πνυκμο ηςκ παζδζχκ ζηδκ Αιενζηή,
υπςξ πανμοζζάγεηαζ ζημ ηείιεκμ. ΢ηδ ζοκέπεζα ηάκηε πανυιμζμ νααδυβναιια πμο εα ακαπανζζηά ηδκ ηαηακμιή ημο
δζημφ ζαξ εαδμιαδζαίμο πνυκμο.
12. Τπάξρεη θόζκνο όηαλ είλαη ζβεζηή ε ηειεόξαζε;

ζπληνκεπκέλν θαη δηαζθεπαζκέλν θείκελν 2005, Γηόδσξνο Κπςειηώηεο, Σν ΒΗΜΑ,
΋ηακ ιεηά απυ πμθθέξ βεκζέξ ηάπμζμξ ζζημνζμδίθδξ εα ζε ακαηαθφρεζ, διενμθυβζυ ιμο, ζε ηάπμζμ παθζαηγίδζημ ηαζ
ζηεθεεί «ια αοηυ ιμζάγεζ ιε ηείιεκμ» ηαζ ακαηαθφρεζ πςξ αοηά ηα ζδιεία πμο έπεζ ιπνμζηά ημο είκαζ παθζυ ζφζηδια
βναθήξ, πμο ημ έθεβακ «εθθδκζηά», ηαζ πνμζθφβεζ ζε ηάπμζμκ εζδζηυ βναιιαημθυβμ εζδζηεοιέκμ κα ημο ημ δζααάζεζ ηαζ
αοηυξ ηαηαθένεζ κα θεάζεζ ςξ εδχ - ημο ακαημζκχκς ημο θυβζμο βναιιαημθυβμο, ηχνα πμο δζααάγεζ, πςξ υζα
ακαθένμκηαζ εδχ δεκ έπμοκ ηαιζά απμθφηςξ ζπέζδ ιε ηδκ πναβιαηζηυηδηα· ηαζ ζαξ πνμεζδμπμζχ, ζζημνζμδίθδ ηαζ
βναιιαημθυβε, αξ ιδκ πνμζπαεήζεηε κα ηα ζοβηνίκεηε ιε άθθεξ πδβέξ ηςκ ανπχκ ημο 21μο αζχκα πμο ακαθένμκηαζ
ζημκ ηυπμ πμο ηυηε μκμιαγυηακ Δθθάδα: δεκ εα αβάθεηε άηνδ.
Γεκ έπεζ ηαιζά ζπέζδ ιε ηδκ πναβιαηζηυηδηα δζυηζ μ ζοββναθέαξ αοηχκ ηςκ ηεζιέκςκ, αβαπδημί ζζημνζμδίθδ ηαζ
βναιιαημθυβε, δεκ ακμίβεζ πμηέ ημο, ια πμηέ ημο, ημ πανάεονμ ζημκ πναβιαηζηυ ηυζιμ πμο θέβεηαζ ηδθευναζδ· υζα
ακαθένεζ εδχ δεκ είκαζ πανά αιοδνέξ ακηακαηθάζεζξ ημο πναβιαηζημφ ηυζιμο ζε εθδιενίδεξ, πενζμδζηά, αζαθία,
ζζημζεθίδεξ - ηαζ θίβμ ναδζυθςκμ, ημ πνςί, υηακ επζηεθεί ημ αανφ ηαεήημκ κα λονίγεηαζ.
Αθθά υθα ζοιααίκμοκ ζηδκ ηδθευναζδ ημφηδ ηδκ επμπή: δζμζηδηέξ μνβακζζιχκ απμθφμκηαζ, αμοθεοηέξ
παναζημφκηαζ, πμθζηζημί ιαθθζμηνααζμφκηαζ, πακέιμνθεξ ηονίεξ αενβμθοβζμφκηαζ - ζηδκ ηδθευναζδ. Έηζζ ημοθάπζζημκ
ζζπονίγμκηαζ μζ πδβέξ ιμο. ΢ε ηέημζμ ααειυ, χζηε δδιζμονβείηαζ ημ μκημθμβζηυ ενχηδια: οπάνπεζ ηυζιμξ υηακ είκαζ
ζαδζηή δ ηδθευναζδ; (...)
Ο ηυζιμξ ςξ ηδθεμπηζηυ απείηαζια

Οφηε ιπζβηιπάκβη οπήνλε μφηε «βεκδεήης θςξ» μφηε άθθα ηέημζα παναιφεζα βζα ιζηνά παζδζά: ηάπμζα ζηζβιή
άνπζζε κα εηπέιπεζ δ ηδθευναζδ ηαζ υζα βίκμκηακ ζημ επίπεδμ βοαθί ηδξ άνπζζακ κα ακηακαηθχκηαζ ζηζξ ηνεζξ
δζαζηάζεζξ ημο αένα πμο ημ πενζέααθθε ηαζ κα ζπδιαηίγεηαζ μ ηυζιμξ - αοηή είκαζ δ αθήεεζα.
΋θα υζα δζααάγς ζηδκ ηδθευναζδ ακαθένμκηαζ· μζ ζογδηήζεζξ βφνς ιμο ζηδκ ηδθευναζδ ακαθένμκηαζ· δ ιζζή
ηεθεοηαία ακαεεχνδζδ ημο ζοκηάβιαημξ ζηδκ ηδθευναζδ ακαθένεηαζ· μ πνχημξ κυιμξ πμο ακαημίκςζε απυ
ηδθεμνάζεςξ δ κέα δζαηοαένκδζδ ιε ηδκ ηδθευναζδ είπε ζπέζδ. (...) Δίιαζ απμθφηςξ ζίβμονμξ πθέμκ πςξ υθα
οπάνπμοκ ζημκ έλς ηυζιμ ιυκμ ηαζ ιυκμ επεζδή ηα έθηζαλε δ ηδθευναζδ. (...)
Καζ μζ εθδιενίδεξ, επίπεδεξ ακηακαηθάζεζξ ηδξ ηδθευναζδξ είκαζ ηαζ αοηέξ - ιεζμκεηημφκ υιςξ επεζδή δεκ έπμοκ
ήπμ ηαζ ηίκδζδ. Γζα ημφημ υθμ ηαζ πενζζζυηενμζ, ακηί κα πανδβμνμφκηαζ ιε ηδ θηςπή έκηοπδ πνμζμιμίςζδ πμο
αβςκίγεηαζ κα βίκεζ μευκδ, ηαηαθεφβμοκ ζημκ πναβιαηζηυ ηυζιμ ηδξ μευκδξ ηαζ ζηαιαηάκε κα ηζξ λεθοθθίγμοκ. Ακ
ανίζημοκ ζε αοηέξ dvd, ηυηε αεααίςξ αθθάγεζ ημ πνάβια.
H βκχζδ ηδξ αθήεεζαξ ηαζ μζ ζοκέπεζέξ ηδξ

Αξ πμφιε, ημ υηζ ζηναιπμφθζλα ημ πυδζ ιμο ζημ πεγμδνυιζμ είκαζ δδιζμφνβδια ηδξ θακηαζίαξ ιμο, δζυηζ
απμηθείεηαζ κα οπάνπμοκ ηνφπεξ ζηα πεγμδνυιζα ηαζ πενίπηενα πάκς ζε δζααάζεζξ: βζα κα οπάνπμοκ, εα έπνεπε κα ηα
έπεζ δείλεζ δ ηδθευναζδ· αθθά ακ ηα είπε δείλεζ, εα είπακ επέιαεζ μζ ηδθεμπηζημί δήιανπμζ, άνα δεκ εα οπήνπακ. ΋πςξ
ηαζ κα ημ δεζξ ημ πνάβια, απμηθείεηαζ κα ζοκέαδ ηάηζ ηέημζμ ηαζ ακηζιεηςπίγς ημκ ηίκδοκμ κα ηαηδβμνδεχ πςξ
ζζπονίγμιαζ υηζ οπάνπμοκ πνάβιαηα πμο δεκ οπάνπμοκ.
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να ζοκηάλεηε πενίθδρδ ημο ηεζιέκμο ζε 100 πενίπμο θέλεζξ (ιπμνείηε κα ακαθένεηε υηζ πνυηεζηαζ βζα
απμζπάζιαηα)
Α2. Πνζκ βνάρεηε ηδκ πενίθδρδ θνμκηίζηε κα απακηήζεηε ζηα παναηάης ενςηήιαηα:
α) πμζα είκαζ δ άπμρδ ηδξ ζοββναθέα;
δ) ηζ είδμξ ηεζιέκμο είκαζ;
Α1. ΢ε πμζμ ηεζιεκζηυ είδμξ (ηεζιεκζηέξ πμζηζθίεξ) ακήηεζ ημ παναπάκς ηείιεκμ;

Α2. Σζ φθμξ δδιζμονβεί δ παναηαηηζηή ζφκηαλδ ζηδκ πνχηδ πανάβναθμ;
Α3. Ζ δεφηενδ πανάβναθμξ (Γεκ έπεζ ηαιζά... ηαεήημκ κα λονίγεηαζ) ακαπηφζζεηαζ ιε αζηζμθυβδζδ. Μπμνείηε κα
ηεηιδνζχζεηε βζαηί (κα πνμζέλεηε ημ κυδια ηδξ παναβνάθμο ηαζ ηδ δζαηφπςζδ);
Α4. Πμζα είκαζ δ κμδιαηζηή ζπέζδ ηδξ δεφηενδξ ιε ηδκ πνχηδ πανάβναθμ; Γζα πμζμκ θυβμ κμιίγεηε υηζ
επακαθαιαάκεηαζ δ ίδζα θνάζδ ζηζξ δφμ παναβνάθμοξ («ηαιζά ζπέζδ ιε ηδκ πναβιαηζηυηδηα»); / Με πμζμκ ηνυπμ
επζηοβπάκεηαζ εηθναζηζηά δ ζφκδεζή ημοξ;
Α5. Με αάζδ ηδκ πμνεία ημο ηεζιέκμο, κμιίγεηε υηζ δζηαζμθμβείηαζ ημ ενχηδια ζημ ηέθμξ ηδξ ηνίηδξ παναβνάθμο;
Γζα πμζμκ θυβμ επζθέβεηαζ ηαζ ζακ ηίηθμξ ημο ηεζιέκμο;
Α6. Με πμζμ ηνυπμ ακαπηφζζεηαζ δ πέιπηδ πανάβναθμξ (΋θα υζα δζααάγς … ηα έθηζαλε δ ηδθευναζδ).
Α7. Μπμνείηε κα πνμκμθμβήζεηε ημ ηείιεκμ απυ ηδκ δεφηενδ εκυηδηα (Ο ηυζιμξ ςξ ηδθεμπηζηυ απείηαζια) ηαζ ηζξ
ακαθμνέξ ζηδκ επμπή πμο βνάθηδηε;
Α8. Πμζμξ είκαζ μ νυθμξ ηςκ οπμβναιιζζιέκςκ δζανενςηζηχκ θέλεςκ ημο ηεζιέκμο (΋ηακ, χζηε, Ακ, Αξ);
Α9. Μπμνείηε κα ελδβήζεηε ημοξ ηίηθμοξ ημο δεφηενμο ηαζ ημο ηνίημο ιένμοξ ημο ηεζιέκμο; Να ημοξ
ακηζηαηαζηήζεηε ιε ιεηαθμνζημφξ ηίηθμοξ.
Α10. Πμζα είκαζ δ άπμρδ ημο ζοββναθέα βζα ηζξ εθδιενίδεξ;
Α11. «υθα οπάνπμοκ ζημκ έλς ηυζιμ ιυκμ ηαζ ιυκμ επεζδή ηα έθηζαλε δ ηδθευναζδ». Υνδζζιμπμζήζηε ηδκ
πνμδβμφιεκδ θνάζδ ζα εειαηζηή πενίμδμ ηαζ βνάρηε ιία πανάβναθμ πμο εα ακαπηφζζεηαζ ιε δζηά ζαξ παναδείβιαηα.
Α12. «Καζ μζ εθδιενίδεξ, επίπεδεξ ακηακαηθάζεζξ ηδξ ηδθευναζδξ είκαζ ηαζ αοηέξ». Υνδζζιμπμζήζηε ηδκ
πνμδβμφιεκδ θνάζδ ζα εειαηζηή πενίμδμ ηαζ βνάρηε ιία πανάβναθμ πμο εα ακαπηφζζεηαζ ιε ακαθμβία.
Να ζπμθζάζεζξ ημ ζηίηζμ ζε ιία πανάβναθμ 100 πενίπμο θέλεςκ
13. Δπίπεδε νζόλε, επίπεδε δσή;

Σεο Μαξηάλλαο Tδηαληδή, Καζεκεξηλή 13-07-08
Πζμ ημιρέξ ηαζ θεπηέξ βίκμκηαζ μζ ηδθεμνάζεζξ ιε ιεβάθδ επίπεδδ μευκδ πμο ακηζηαεζζημφκ ηα μβηχδδ ημοηζά πμο
ηάπμηε δέζπμγακ ζημ «ηαθυ» δςιάηζμ ημο ζπζηζμφ. ΢πεδυκ μζ ιζζέξ ηδθεμνάζεζξ πμο πςθμφκηαζ ηχνα ζε υθμ ημκ ηυζιμ
είκαζ ιε μευκδ πθάζια ή οβνχκ ηνοζηάθθςκ (LCD).
Μζα ηδθευναζδ ιε επίπεδδ μευκδ ηαηακαθχκεζ ημ έκα ηνίημ ημο νεφιαημξ πμο εα λυδεοε έκαξ ζοιααηζηυξ δέηηδξ.
Χζηυζμ, ανηεημί επζζηήιμκεξ ακδζοπμφκ βζα ηδκ επζαάνοκζδ πμο πνμηαθμφκ ζημ πενζαάθθμκ αοηέξ μζ ζοζηεοέξ υπζ
υιςξ ζημ ζηάδζμ ηδξ θεζημονβίαξ ημοξ, αθθά ηαζ ηδξ παναβςβήξ ημοξ. Δκχ ιέπνζ ηχνα μζ ζοζηεοέξ επζαάνοκακ ημ
πενζαάθθμκ ηονίςξ ηαηά ηδ θεζημονβία ημοξ, ηχνα πνέπεζ κα ζοκοπμθμβζζηεί δ ηνοθή επζαάνοκζδ, πμο ζοκηεθείηαζ ζε
δζαδμπζηά ζηάδζα ηαζ ζε δζάθμνα ιένδ ημο ηυζιμο: απυ ηδκ ελυνολδ ηαζ ηδκ επελενβαζία ηδξ πνχηδξ φθδξ πμο
πνδζζιμπμζείηαζ ζηδκ ηαηαζηεοή ηςκ ιζηνμζημπζηχκ ελανηδιάηςκ ημοξ ιέπνζ ηδ ιεηαθμνά ημοξ ζημ ενβμζηάζζμ
ζοκανιμθυβδζδξ ηαζ ζηα ζδιεία πχθδζδξ. Γζα ηδκ ηαηαζηεοή εκυξ ιζηνμηζίπ δφμ βναιιανίςκ ιπμνεί κα απαζηδεεί
εκένβεζα βζα ηδκ μπμία λμδεφηδηακ μνοηηά ηαφζζια εηαημκηαπθάζζμο αάνμοξ, θέεζ έκαξ Αιενζηακυξ ενεοκδηήξ. Έηζζ,
παναηδνείηαζ ημ αηυθμοεμ πανάδμλμ: ζηδκ ρδθζαηή επμπή, ζηδκ επμπή ηδξ απμ-οθμπμίδζδξ, δ πνχηδ φθδ ηαζ μ
έθεβπυξ ηδξ απμηημφκ υθμ ηαζ πζμ ηαεμνζζηζηή ζδιαζία.
΋ζμ πζμ εθαθνζέξ βίκμκηαζ μζ δθεηηνμκζηέξ ζοζηεοέξ, υπςξ ημιπζμφηεν, ηζκδηά, ηδθεμνάζεζξ, ηυζμ πζμ ιζηνά ηαζ
πενίπθμηα βίκμκηαζ ηα ελανηήιαηά ημοξ (πμο ζοκήεςξ πνμένπμκηαζ απυ αζζαηζηέξ πχνεξ υπμο δεκ ζζπφμοκ μζ
εονςπασηέξ μζημθμβζηέξ εοαζζεδζίεξ) ηαζ επμιέκςξ ηυζμ πζμ αανζέξ ιπμνεί κα είκαζ μζ επζπηχζεζξ ημοξ ζημ πενζαάθθμκ.
Γζα ηάεε πνμσυκ οπάνπεζ έκα «ιαφνμ ημοηί», δ Ακάθοζδ ημο Κφηθμο Εςήξ, υπμο ηαηαβνάθμκηαζ υθεξ μζ δζαδνμιέξ
ημο ζοκυθμο ηαζ ηςκ ζοζηαηζηχκ ιενχκ, υθεξ μζ νμέξ εκένβεζαξ ηαζ μζ πενζααθθμκηζηέξ επζπηχζεζξ ζε υθα ηα ζηάδζα
ηδξ παναβςβήξ ηαζ ηδξ θεζημονβίαξ ημοξ. Χζηυζμ, μζ ιεβάθεξ αζμιδπακίεξ δθεηηνμκζηχκ είκαζ απνυεοιεξ κα ακμίλμοκ
ημ ιαφνμ ημοηί ηςκ πνμσυκηςκ ημοξ ηαζ ιυκμ ιία παναδέπηδηε υηζ δ επίπεδδ μευκδ έπεζ ηδ ιζζή δζάνηεζα γςήξ ιζαξ
μευκδξ ζοιααηζηήξ ηεπκμθμβίαξ. Σαοηυπνμκα, πθδεαίκμοκ μζ επζζηδιμκζηέξ δδιμζζεφζεζξ βζα ημ ηνζθεμνζμφπμ άγςημ,
έκα αένζμ ημο «εενιμηδπίμο» πμο εεςνείηαζ πμθφ πζμ επζηίκδοκμ απυ ημ δζμλείδζμ ημο άκεναηα ηαζ πανάβεηαζ ηαηά ηδκ
ηαηαζηεοή ιζαξ επίπεδδξ μευκδξ. Ίζςξ δ ζοβηέκηνςζδ ζηδκ αηιυζθαζνα αοημφ ημο αενίμο, ημ μπμίμ ανίζηεηαζ «ηάης
απυ ημ νακηάν ημο Κζυημ», κα είκαζ πμθφ παιδθή ηαζ δ ζοιαμθή ημο ζηδκ οπενεένιακζδ ημο πθακήηδ κα απμδεζπηεί
ιδδαιζκή, υιςξ δ ακάβηδ ηδξ ιέηνδζήξ ημο είκαζ ζήιενα επζηαηηζηή.
Κάπμηε ιζα μιπνέθα, έκα έπζπθμ, έκα παθηυ, έκα αηνζαυ αθθά ηαθμθηζαβιέκμ πνμσυκ, ιπμνμφζε κα ηναηήζεζ ιζα
μθυηθδνδ γςή. Σχνα ηα πενζζζυηενα είδδ βίκμκηαζ υθμ ηαζ πζμ θηδκά ηαζ ακαθχζζια ηαζ, ηονίςξ, δεκ επζδέπμκηαζ
επζδζυνεςζδ. Πμζμξ πθακυδζμξ ηανεηθάξ ή ιάθθμκ πμζμξ πμθοενμκάξ κα επζδζμνεχζεζ ηα πθαζηζηά ηαείζιαηα πμο
έπμοκ ηαηαηθφζεζ ηδκ μζημοιέκδ; Σα πνάβιαηα πμο «πνέπεζ» κα απμηηήζμοιε βζα κα ιδ κζχεμοιε υηζ γμφιε ζηδκ
επμπή ηςκ ζπδθαίςκ υπζ ιυκμκ πθδεαίκμοκ, αθθά ηαζ βενκμφκ ιε αζηνζηή ηαπφηδηα ή ιάθθμκ δ ηεπκμθμβία ημοξ
παναηηδνίγεηαζ λεπεναζιέκδ, άνα λεπεναζιέκδ, «θθαηαδμφνα» ηαζ «ιδ γςή» ηνίκεηαζ ηαζ δ γςή πμο αηυια έπμοκ
ιέζα ημοξ.
ΘΔΜΑΣΑ
Α. Να ζοκηάλεζξ πενίθδρδ εηαηυ (100) πενίπμο θέλεςκ.
Β1. Πμζμ είκαζ ημ εέια ημο ηεζιέκμο; πμζα είκαζ δ άπμρδ ηδξ ζοββναθέα;
Β2. Πμζμξ είκαζ μ νυθμξ/ ζδιαζία ηςκ παναηάης δζανενςηζηχκ θέλεςκ ημο ηεζιέκμο; Χζηυζμ, Δκχ, Έηζζ, ΋ζμ ...
ηυζμ, υιςξ, αθθά ηαζ, άνα.
Β3. Να ελδβήζεζξ ηδ πνήζδ ηςκ εζζαβςβζηχκ ζε ηάεε πενίπηςζδ.
Β4. Να ανεζξ ζε πμζεξ παναβνάθμοξ δ ζοββναθέαξ πνδζζιμπμζεί ημοξ παναηάης ηνυπμοξ ακάπηολδξ (παναβνάθςκ):
ζφβηνζζδ-ακηίεεζδ, παναδείβιαηα, ακαθμβία. Αζηζμθυβδζε ηδκ απάκηδζή ζμο ιε ζαθείξ ακαθμνέξ ζημ ηείιεκμ.
Β5. Ο ηίηθμξ απμδίδεζ ημ πενζεπυιεκυ ημο ηεζιέκμο; Αζηζμθμβήζηε ηδκ απάκηδζή ζαξ.
Β6. Να ανείηε λέκεξ θέλεζξ πμο δακείζηδηε πνυζθαηα δ κεμεθθδκζηή απυ άθθεξ βθχζζεξ. Πχξ ηνίκεηαζ ημ βεβμκυξ
υηζ απμδίδμκηαζ ιε ημ εθθδκζηυ αθθάαδημ;
Β7. Να ανείηε θέλεζξ/ θνάζεζξ πμο απμηεθμφκ εζδζηυ θελζθυβζμ.
Β8. Γζα πμζμ ζημπυ βνάθεζ δ ζοββναθέαξ ημ ηείιεκμ; Θέθεζ κα ιαξ πείζεζ βζα ηδκ άπμρή ημο ή απθχξ ηδκ εηεέηεζ;
Β9. Πχξ θαίκεηαζ μ δδιμζζμβναθζηυξ παναηηήναξ ημο ηεζιέκμο;
Β10. ΢ημ ηέθμξ ηδξ δεφηενδξ παναβνάθμο («Μζα ηδθευναζδ... ηαεμνζζηζηή ζδιαζία») οπάνπεζ δ ιέεμδμξ
ακάπηολδξ παναβνάθμο αίηζμ – απμηέθεζια. Μπμνείηε κα ηδκ εκημπίζεηε;
Γ. Γνάθεηε άνενμ βζα ηδ ζπμθζηή εθδιενίδα βζα ηδ ζπέζδ ηςκ κέςκ ιε ηα ηεπκμθμβζηά πνμσυκηα, υπςξ είκαζ μζ
ζοζηεοέξ ηςκ ηζκδηχκ ηδθεθχκςκ, μζ ηδθεμνάζεζξ ηαζ μζ οπμθμβζζηέξ. Καηά πυζμ δ αβμνά ηέημζςκ πνμσυκηςκ
ελανηάηαζ απυ ηζξ ακάβηεξ πνήζδξ ηαζ πυζμ απυ άθθμοξ πανάβμκηεξ; (500 θέλεζξ)
Να ζπμθζάζεζξ ημ ζηίηζμ ζε ιία πανάβναθμ 100 πενίπμο θέλεςκ
14. Πινύζηνη, θησρνί θαη κεζαία ηάμε

Μηα έξεπλα γηα ηε λέα δηαζηξσκάησζε ηεο ππεξρξεσκέλεο ειιεληθήο θνηλσλίαο
Καζεκεξηλή, Κπξηαθή, 19 Γεθεκβξίνπ 2004
Πυζμζ είκαζ μζ πθμφζζμζ ηαζ πυζμζ μζ θηςπμί ζηδκ Δθθάδα; Πυζμ ιεβάθδ είκαζ δ ιεζαία ηάλδ; Σζ έπεζ αθθάλεζ ζηδκ
ηοπζηή εθθδκζηή ημζκςκζηή δζαζηνςιάηςζδ; Μάθθμκ ανηεηά.
΢ηα άθθμηε πθαηζά ιεζαία ζηνχιαηα πθέμκ ακήηεζ ιυκμ ημ 30% ηςκ Δθθήκςκ, εκχ ημ θηςπυηενμ 50% ημο
εθθδκζημφ πθδεοζιμφ ηαηέπεζ ιζηνυηενμ εζζυδδια απυ υζμ ηαηέπεζ ημ πθμοζζυηενμ 10% ημο πθδεοζιμφ. Οζ ιζζμί
Έθθδκεξ ηαηαθεφβμοκ ζημ πθαζηζηυ πνήια ηαζ ηα ηαηακαθςηζηά δάκεζα (ημ 16% ημο πθδεοζιμφ δεκ έπεζ ηακ
πζζημθδπηζηή ζηακυηδηα) βζα κα ρςκίζμοκ ηα δχνα, κα πθδνχζμοκ ημ θνμκηζζηήνζμ ηςκ παζδζχκ, κα πάκε δζαημπέξ ή
κα απμπθδνχζμοκ πνμδβμφιεκα πνέδ... Μζα άθθδ Δθθάδα, δ Δθθάδα ηδξ οπενηαηακάθςζδξ, ηδξ πνμηθδηζηήξ πθζδήξ,
αθθά ηαζ ηδξ αζθοηηζηήξ οπενπνέςζδξ, ηδξ ηαη' εοθδιζζιυκ άκεηδξ γςήξ, ηδξ μζημκμιζηήξ δοζπναβίαξ, αθθά ηαζ ηδξ
απυθοηδξ έκδεζαξ ακαδεζηκφεηαζ ιέζα απυ ηα πζμ πνυζθαηα ζημζπεία ηδξ Δεκζηήξ ΢ηαηζζηζηήξ Τπδνεζίαξ ηαζ ημο
Δεκζημφ Κέκηνμο Κμζκςκζηχκ Δνεοκχκ.
ΘΔΜΑΣΑ
1. Γζαηνίκεηε ηδ δμιή ηδξ ακεζηναιιέκδξ ποναιίδαξ; Να δζηαζμθμβήζεηε ηδκ απάκηδζή ζαξ;
2. Πχξ κμιίγεηαζ υηζ ζοκεπίγεηαζ δ είδδζδ;
3. Πχξ απμδίδεζ μ ηίηθμξ ημ πενζεπυιεκμ ημο ηεζιέκμο (ηονζμθεηηζηά ή ιεηαθμνζηά, πενζέπεζ ζπυθζμ ή υπζ;)
4. Γζαηί μ δδιμζζμβνάθμξ λεηζκά ημ ηείιεκμ πνμηάζζμκηαξ ενςηήιαηα;
5. Να δζηαζμθμβήζεηε ηδκ πνήζδ ηςκ απμζζςπδηζηχκ ζηδκ ζοβηεηνζιέκδ πενίπηςζδ: «ή λα απνπιεξώζνπλ
πξνεγνύκελα ρξέε...».
6. Να ελδβήζεηε ηδ ζδιαζία ηςκ παναηάης θέλεςκ:
πζζημθδπηζηή, πθζδή, εοθδιζζιυξ, δοζπναβία, έκδεζα.
7. Να ιεηαηνέρεηε ηδκ ζφκηαλδ ζε εκενβδηζηή:
«Μηα άιιε Διιάδα, ε Διιάδα ηεο ππεξθαηαλάισζεο, ηεο πξνθιεηηθήο ριηδήο, αιιά θαη ηεο αζθπθηηθήο ππεξρξέσζεο,
ηεο θαη’ επθεκηζκόλ άλεηεο δσήο, ηεο νηθνλνκηθήο δπζπξαγίαο, αιιά θαη ηεο απόιπηεο έλδεηαο αλαδεηθλύεηαη κέζα από ηα
πην πξόζθαηα ζηνηρεία ηεο Δζληθήο ΢ηαηηζηηθήο Τπεξεζίαο θαη ηνπ Δζληθνύ Κέληξνπ Κνηλσληθώλ Δξεπλώλ».
8. Να πνμζεέζεηε ζπυθζα χζηε κα θαίκεηαζ ηαεανά υηζ απμδμηζιάγεηε ηδκ ηαηάζηαζδ πμο επζηναηεί ζηδκ εθθδκζηή
ημζκςκία.
15. Γηαζθεπαζκέλν απόζπαζκα από επηθπιιίδα ηνπ Υξήζηνπ Γηαλλαξά

Κπξηαθή, Καζεκεξηλή, 20 Φεβξνπαξίνπ 2005
[…] Ζ ένεοκα αεααζχκεζ υηζ μ ιζζυξ πθδεοζιυξ ηδξ Δθθάδαξ ζήιενα (ημ 43,8% – έκαξ ζημοξ δφμ Έθθδκεξ) δεκ
δζααάγεζ μφηε έκα αζαθίμ ημκ πνυκμ ηαζ ζπεδυκ ημ ίδζμ πμζμζηυ (ημ 39% ημο πθδεοζιμφ) δεκ δζααάγεζ πμηέ μφηε
εθδιενίδα. ΋ιςξ μζ Έθθδκεξ, ηαηά ιέζμκ υνμ, αθέπμοιε ηδθευναζδ ηάεε ιένα επί ηνεζζήιζζζ χνεξ (204-209 θεπηά).
Δίκαζ πενζζζυηενμ απυ θακενυ υηζ, ιε ηέημζα δεδμιέκα, δ εθθδκζηή ημζκςκία δεκ έπεζ ηζξ δοκαηυηδηεξ κα ακηζθδθεεί
ηαζ κα ακηζιεηςπίζεζ ηνίζζια πνμαθήιαηα πμο ηδκ απεζθμφκ. Ίζςξ ζε άθθεξ επμπέξ δ έθθεζρδ ιυνθςζδξ κα ιδκ
ηαηανβμφζε ηδκ ηνζηζηή ζηέρδ, ημκ έθεβπμ ηδξ πθδνμθυνδζδξ, υζμ θεζημονβμφζε δ πνμθμνζηή ακηαθθαβή
ζοιπεναζιάηςκ ηδξ πείναξ. ΢ήιενα, δ ιζηνή μευκδ πμδδβεηεί ημ ημπάδζ ιε ημκ επζζηδιμκζηυ μθμηθδνςηζζιυ ηςκ
«επζημζκςκζαηχκ» ιεεμδεφζεςκ. Τπμπνεχκεηαζ μ θαυξ (πςνίξ κα ημ ακηζθαιαάκεηαζ) ζε πεζεήκζα οπμηαβή, ζε
εεεθυδμοθεξ ζοιπενζθμνέξ.
Αζήιακηδ ιεζμρδθία μζ επανηείξ πμθίηεξ, ζοκηνζπηζηή πθεζμκυηδηα μζ άζηεπημζ, άηνζημζ, άαμοθμζ ηδθεεεαηέξ. Με
εναζφηαηδ αοημπεπμίεδζδ μζ ηδθεεεαηέξ, ηα λένμοκ υθα, βζα υθα απμθαίκμκηαζ – δ εζηυκα ηάκεζ πακίζπονδ ηδκ
ρεοδαίζεδζδ ηδξ «πθδνμθυνδζδξ». Ο εβςηζηυξ πνςημβμκζζιυξ (έκζηζηημ αοημζοκηήνδζδξ) δεκ επζηνέπεζ ηνζηζηή
αιθζαμθία, μφηε ηδκ αοηεπίβκςζδ ηδξ ιανζμκέηαξ πμο ηδκ ηζκμφκ ιε κήιαηα μζ αηζίδεξ ηδξ ειπμνζηήξ δζαθήιζζδξ.
Σδθεεέαζδ ζδιαίκεζ ακήηεζημ εεζζιυ ζηδκ ημζκμημπία, ζηδκ ηεκμθμβία ηδξ αζδιακηυηδηαξ, ζηδ ιζηνυκμζα ηαζ
ροπμπαεμθμβία ηςκ ηδθεμπηζηχκ «παναεφνςκ» ηαζ «πάκεθ».
Βμθεφεζ ημοξ πμθζηζημφξ μ θεζημονβζηυξ ακαθθααδηζζιυξ, δ απμπαοκςηζηή ηδθεεέαζδ, δ εοηεθζζιέκδ εηπαίδεοζδ,
ηα δζαθοιέκα Πακεπζζηήιζα. Βμθεφεζ, βζαηί ιπμνμφκ κα ηαηαηημφκ ηδκ ελμοζία υπζ ιε ημοξ απαζηδηζημφξ υνμοξ ηδξ
πμθζηζηήξ, αθθά ιε ημοξ υνμοξ ηδξ αβμνάξ: Κενδίγεζ ηζξ εηθμβέξ υπμζμξ έπεζ ηα πενζζζυηενα πνήιαηα, δδθαδή ημοξ
απμηεθεζιαηζηυηενμοξ δζαθδιζζηέξ, ηα εκηοπςζζαηυηενα ιέζα πθφζδξ εβηεθάθμο ηδξ απμπαοκςιέκδξ ιάγαξ.
ΘΔΜΑΣΑ
1. Σμ ηείιεκμ ζοκδοάγεζ ηζξ έκκμζεξ: ηδθεεέαζδ, ηνζηζηή ζηέρδ ηαζ πμθζηζηή. Πμζα είκαζ δ ζπέζδ ηςκ ηνζχκ εκκμζχκ;
2. Πμζα είκαζ δ άπμρδ ημο ζοββναθέα βζα ημοξ ηδθεεεαηέξ; Πμζα είκαζ δ δζηή ζμο άπμρδ;
3. Πχξ εα παναηηήνζγεξ ηδκ μπηζηή πμο έπεζ μ ζοββναθέαξ βζα ηδκ πναβιαηζηυηδηα πμο πενζβνάθεζ;
4. Να δχζεηε έκακ ιεηαθμνζηυ ηαζ έκακ ηονζμθεηηζηυ ηίηθμ ζημ ηείιεκμ.
5. Να ακηζηαηαζηαεμφκ μζ παναηάης θέλεζξ ημο ηεζιέκμο ιε ζοκχκοιεξ (ζφιθςκα ιε ηδ ζδιαζία πμο έπμοκ ζημ
ηείιεκμ): πμδδβεηεί, πεζεήκζα, απμθαίκμκηαζ, ακήηεζημ, ηεκμθμβία.
6. Να ιεηαηνέρεηε ηδκ ζφκηαλδ ηςκ παναηάης θνάζεςκ ζε παεδηζηή: α) ΢ήιενα, δ ιζηνή μευκδ πμδδβεηεί ημ
ημπάδζ ιε ημκ επζζηδιμκζηυ μθμηθδνςηζζιυ ηςκ «επζημζκςκζαηχκ» ιεεμδεφζεςκ, α) Βμθεφεζ ημοξ πμθζηζημφξ μ
θεζημονβζηυξ ακαθθααδηζζιυξ, β) Κενδίγεζ ηζξ εηθμβέξ υπμζμξ έπεζ ηα πενζζζυηενα πνήιαηα.
7. Πχξ ελδβείηε ηαζ πςξ ηνίκεηε ημ θαζκυιεκμ πμο δζαπζζηχκεηαζ ζηδκ πνχηδ πανάβναθμ; (ν κηζόο πιεζπζκόο ηεο
Διιάδαο δελ δηαβάδεη. Όκσο βιέπνπκε ηειεόξαζε θάζε κέξα επί ηξεηζήκηζη ώξεο).
8. Να ζοκηάλεηε πενίθδρδ ημο ηεζιέκμο ζε 100 πενίπμο θέλεζξ.
16. Γηαλλάθνπ: Όρη εμεηάζεηο ζην δεκνηηθό

Γεκνζίεπκα ζηελ Διεπζεξνηππία - 10/09/2004
Δηηυξ ηςκ ακαηεθαθαζςηζηχκ ελεηάζεςκ ζηζξ δφμ ηεθεοηαίεξ ηάλεζξ ημο δδιμηζημφ ζπμθείμο, πμο πενζθαιαάκμκηαζ
ζημ πνυβναιια ηδξ Νέαξ Γδιμηναηίαξ βζα ηδκ παζδεία, βζα ηζξ μπμίεξ ςζηυζμ δεκ έπμοκ αηυιδ θδθεεί μζ ζπεηζηέξ
απμθάζεζξ, δεκ πνυηεζηαζ κα επζαθδεμφκ κέεξ δμηζιαζίεξ βζα ημοξ ιαεδηέξ είηε ζηδκ πνςημαάειζα είηε ζηδ
δεοηενμαάειζα εηπαίδεοζδ.
Σμ λεηαεάνζζε ηαηδβμνδιαηζηά πεεξ δ οπμονβυξ Παζδείαξ Μανζέηηα Γζακκάημο ζε ζοκέκηεολή ηδξ ζηδκ εηπμιπή
«΢ηα Μέζα ηαζ ζηα Έλς» ημο ναδζμθςκζημφ ζηαειμφ ΝΔΣ 105,8 ζπμθζάγμκηαξ πεεζζκυ δδιμζίεοια ζηα «ΝΔΑ». Ζ η.
Γζακκάημο δζέρεοζε ηζξ ζπεηζηέξ πθδνμθμνίεξ οπμζηδνίγμκηαξ παναηηδνζζηζηά: «Αοηά υθα είκαζ ιοεεφιαηα. Σμ
πνυβναιια ηδξ Ν.Γ. ιζθμφζε βζα ακαηεθαθαζςηζηέξ ελεηάζεζξ ζηδκ παζδεία ζηδκ πέιπηδ ηαζ ζηδκ έηηδ δδιμηζημφ. Γεκ
πνυηεζηαζ κα οπάνλμοκ ελεηάζεζξ ζημ δδιμηζηυ πμο κα ηυαμοκ ηδκ πμνεία ηςκ παζδζχκ. Σμ υηζ πνυηεζηαζ κα αάθμοιε
ηαζκμφνβζεξ ελεηάζεζξ ηαζ ηαηαζβίδα ελεηάζεςκ, αοηά είκαζ απυθοηεξ ζημπζιυηδηεξ ηδξ εθδιενίδαξ».
ΘΔΜΑΣΑ
1. Απακηήζηε ζφκημια ζηζξ παναηάης ενςηήζεζξ:
2. Σμ ηείιεκμ έπεζ ηδ ιμνθή ηδξ ακεζηναιιέκδξ ποναιίδαξ;
3. Τπάνπεζ δζάεεζδ ημο δδιμζζμβνάθμο κα ζπμθζάζεζ ηδκ είδδζδ;
4. Κνίκεηε ηδκ επζθμβή ημο δδιμζζμβνάθμο κα πνδζζιμπμζήζεζ παεδηζηή ζφκηαλδ: «δεκ πνυηεζηαζ κα επζαθδεμφκ
κέεξ δμηζιαζίεξ βζα ημοξ ιαεδηέξ είηε ζηδκ πνςημαάειζα είηε ζηδ δεοηενμαάειζα εηπαίδεοζδ».
5. ακαηεθαθαζςηζηχκ, δφμ ηεθεοηαίεξ, Πμζμ εα ήηακ ημ κυδια ηδξ πνχηδξ παναβνάθμοκ ακ έθθεζπακ μζ δομ
πνμζδζμνζζιμί;
6. Να ακαθοεμφκ μζ παναηάης θέλεζξ ζηα ζοκεεηζηά ημοξ: επζαθδεμφκ, δεοηενμαάειζα, ναδζμθςκζημφ, ηαηαζβίδα,
εθδιενίδα
7. Πςξ ελδβείηε ημ δδιμζίεοια ηδξ εθδιενίδαξ, ηδ δζάρεοζδ ηδξ οπμονβμφ απυ ημ ναδζυθςκμ ηαζ ηδ δδιμζίεοζδ
ηδξ ζοβηεηνζιέκδξ είδδζδξ απυ άθθδ εθδιενίδα; Πμζμξ είκαζ μ νυθμξ ηςκ ηνζχκ ιέζςκ εκδιένςζδξ;
17. «Σν ζρνιείν πξνεηνηκάδεη γηα ηελ εξγαζία, όρη γηα ηε δσή»
Η Καζεκεξηλή, 14/01/2001
«Σμ ζπμθείμ ακέηαεεκ πνμεημίιαγε ηα παζδζά βζα ηδκ έκηαλή ημοξ ζηδκ ημζκςκία. ΢ε ιζα ημζκςκία πμο ηχνα πζα
ακαγδηεί ηδ ιέβζζηδ απμδμηζηυηδηα», ακαθένεζ δ η. Αθελάκδνα Κμνςκαίμο, επίημονμξ ηαεδβήηνζα ζημ ηιήια
ροπμθμβίαξ ημο Πακηείμο Πακεπζζηδιίμο, ζπεηζηά ιε ηδκ εκηαηζημπμίδζδ πμο επζαάθθεζ ημ ζφβπνμκμ εηπαζδεοηζηυ
ζφζηδια ζηζξ ιζηνέξ δθζηίεξ. «Ο ζηυπμξ ηδξ ημζκςκίαξ ιαξ είκαζ μζημκμιζηυξ, ηαεχξ οπενηζιά ημκ μζημκμιζηυ
πανάβμκηα, δδθαδή ημ ηένδμξ, ημ μπμίμ ζοκδέεζ ιε ηδκ επζηοπία. Δπμπή ηδξ παβημζιζμπμίδζδξ ζδιαίκεζ ζζπονυξ
ακηαβςκζζιυξ, ηονζανπία ηδξ θμβζηήξ ημο ηένδμοξ, ηδξ απμδμηζηυηδηαξ ηαζ ηδξ εκηαηζημπμίδζδξ ηςκ νοειχκ ενβαζίαξ.
Σμ ζπμθείμ εκηαηζημπμζεί πνμεημζιάγμκηαξ βζα ηδκ εκηαηζημπμίδζδ πμο πενζιέκεζ ημοξ ακενχπμοξ ζηδκ αβμνά
ενβαζίαξ. Σμ ζφζηδια αοηυ, υιςξ, είκαζ ηαηαδζηαζιέκμ κα απμηφπεζ βζαηί πνμεημζιάγεζ ηα παζδζά ιυκμ ζακ άημια, ηα
μπμία έπμοκ κα ενβαζημφκ ζηδ γςή ημοξ πανααθέπμκηαξ ημ βεβμκυξ υηζ αοηυ πμο μοζζαζηζηά έπμοκ κα ηάκμοκ είκαζ κα
γήζμοκ. Τπάνπμοκ ιαεήιαηα πμο δεκ ζπεηίγμκηαζ άιεζα ιε ηδ ιεηαθμνά ιζαξ ζοβηεηνζιέκδξ βκχζδξ, δεκ
πνμεημζιάγμοκ βζα ηδκ αβμνά ενβαζίαξ, πνμεημζιάγμοκ, υιςξ, βζα ηδ γςή. Σμ κα εέθεζξ, βζα πανάδεζβια, ζε υθδ ζμο ηδ
γςή κα αζηείζαζ είκαζ ζδιακηζηυ• αοηά ηα ιαεήιαηα είκαζ ζημ πενζεχνζμ ημο ζπμθζημφ πνμβνάιιαημξ.
Ζ ιεβαθφηενδ πεζεανπία πμο δζδάζηεζ ημ ζπμθείμ είκαζ δ πεζεανπία ημο ηαηακαβηαζιμφ ηαζ ιεβαθφηενμξ
ηαηακαβηαζιυξ είκαζ μ πνυκμξ ενβαζίαξ. Σα παζδζά λοπκάκε απυ ηζξ 6.00 ηαζ ηνέπμοκ αβπςιέκα υθδ ηδ ιένα. Αοηέξ
είκαζ χνεξ ενβαζίαξ. Οζ ελακηθδηζημί νοειμί ιε ημοξ μπμίμοξ δμοθεφμοκ πνμηαθμφκ ιζα πμθφ ιεβάθδ ροπμαζμθμβζηή
ακζζμννμπία. ΢ε ιζηνέξ δθζηίεξ έπμοιε πμθφ ζοπκά ζοιπηχιαηα πμο ειθακίγμκηαζ ζημοξ εκήθζηεξ, πυκμοξ, άβπδ,
δζαηαναπέξ ζημκ φπκμ.
Καηά ηδκ πνμζςπζηή ιμο εηηίιδζδ, ημ ζφζηδια αοηυ είκαζ απανάδεηημ απυ άπμρδ ροπμαζμθμβζηήξ ζζμννμπίαξ.
΋πςξ απανάδεηηδ είκαζ ηαζ δ ακζζμννμπία πμο οπάνπεζ ακάιεζα ζημ ζπμθζηυ ηαζ ημκ ελςζπμθζηυ πνυκμ. Σα παζδζά
ζηενμφκηαζ ημ παζπκίδζ βζαηί έπμοιε λεπάζεζ υηζ ηαζ ημ παζπκίδζ είκαζ πνμεημζιαζία βζα ηδ γςή. ΢ηενμφκηαζ ηζξ θζθζηέξ
ζπέζεζξ ηαζ ηδκ επαθή ιε άθθα παζδζά, ζηενμφκηαζ δναζηδνζυηδηεξ ελςζπμθζηέξ ηαζ εηηυξ ζπζηζμφ, ζηενμφκηαζ ηδ
δοκαηυηδηα κα πάκε ζε έκα ιμοζείμ ή ζε έκα εέαηνμ. Ο δζηυξ ημοξ εθεφεενμξ πνυκμξ είκαζ ακηζβναθή ημο πνυκμο ηςκ
ιεβάθςκ, ζοννζηκχκεηαζ ζηδκ ηδθευναζδ, ηα αζκηεμπαζπκίδζα ηαζ ιέζα ζημ ζπίηζ. Ζ επμπή ιαξ έπεζ οπενηζιήζεζ ιζα
μζημκμιζηή ακάπηολδ, δ μπμία δεκ ζοκμδεφεηαζ απυ ιζα ημζκςκζηή ηαζ πμθζηζζηζηή ακάπηολδ.
Ένπεηαζ έπεζηα ηαζ μ ακηαβςκζζιυξ, πμο έπεζ ςξ απμηέθεζια ηζξ ακμθμηθήνςηεξ πνμζςπζηυηδηεξ. ΋ηακ μ ζηυπμξ
είκαζ δ ηαθφηενδ δοκαηή απυδμζδ, δ πνςηζά ηαζ δ επζηοπία, μζ άκενςπμζ βίκμκηαζ ιδπακέξ ηαζ εκηάζζμοκ υθεξ ηζξ
ζπέζεζξ ημοξ ζε ιζα ςθεθζιζζηζηή θμβζηή, εέθμοκ πάκηα κα ηενδίγμοκ ηάηζ».
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να βνάρεηε πενίθδρδ εηαηυ (100) πενίπμο θέλεςκ.
Β1. Να ιεηαηναπεί δ ζφκηαλδ ζε παεδηζηή ζηζξ παναηάης θνάζεζξ:

«Σν ζρνιείν αλέθαζελ πξνεηνίκαδε ηα παηδηά γηα ηελ έληαμή ηνπο ζηελ θνηλσλία». «Η κεγαιύηεξε πεηζαξρία πνπ
δηδάζθεη ην ζρνιείν είλαη ε πεηζαξρία ηνπ θαηαλαγθαζκνύ».
Β2. Να εεςνήζεηε ηδκ παναηάης πνυηαζδ εειαηζηή ιζαξ παναβνάθμο πμο εα ακαπηφλεηε ιε παναδείβιαηα: «Η
κεγαιύηεξε πεηζαξρία πνπ δηδάζθεη ην ζρνιείν είλαη ε πεηζαξρία ηνπ θαηαλαγθαζκνύ θαη κεγαιύηεξνο θαηαλαγθαζκόο
είλαη ν ρξόλνο εξγαζίαο»
Β3. Να ακαθοεμφκ μζ παναηάης θέλεζξ ζηα ζοκεεηζηά ημοξ: ςπρνινγίαο, παγθνζκηνπνίεζεο, πεηζαξρία,
αληζνξξνπία.
Γ. Γνάθεηε έκα ηείιεκμ πμο εα δδιμζζεοηεί ζηδ ζπμθζηή εθδιενίδα ιε ηίηθμ: «Με πμζμοξ ηνυπμοξ εα ιπμνμφζε ημ
ζπμθείμ κα πνμεημζιάγεζ βζα ηδ γςή ηαζ υπζ ιυκμ βζα ηδκ ενβαζία» (400 θέλεζξ)
18. Ο θαθέο έρεη ειηθία ζηε Λάξηζα!

(είδεζε ζηνλ εκεξήζην ηύπν, 21/05/2004)
΋ζμζ πθδζζάγμοκ ηα ελήκηα, απυ υηζ θαίκεηαζ, ζηδ Λάνζζα δεκ ιπμνμφκ πθέμκ κα απμθαφζμοκ ημ ηαθέ ημοξ ζηδκ
πθαηεία. Ακαζηαηςιέκμζ είκαζ πμθθμί δθζηζςιέκμζ, ηαεχξ μζ ζδζμηηήηεξ ημοξ απαβμνεφμοκ κα ηαείζμοκ ζηα ηναπέγζα
ηςκ ηαηαζηδιάηςκ ημοξ, ιυκμ ηαζ ιυκμ ελαζηίαξ ηδξ δθζηίαξ ημοξ.
Ο ημζκςκζηυξ ηαζ δθζηζαηυξ ναηζζζιυξ ηαζ δ ηαηηζηή μνζζιέκςκ ιαβαγζχκ κα ιδ ζεναίνμοκ ηαθέ απυ ιζα μνζζιέκδ
χνα ηαζ ιεηά πνμηείιεκμο κα οπμπνεχζμοκ έιιεζα ημοξ πεθάηεξ κα αβμνάζμοκ αθημμθμφπα πμηά, πνμηάθεζε ηδκ
πανέιααζδ ημο εζζαββεθέα Πνςημδζηχκ Λάνζζαξ έπεζηα απυ ηζξ ηαηαββεθίεξ ηςκ δθζηζςιέκςκ βζα ηδκ απαβυνεοζδ ηδξ
εζζυδμο ημοξ ζηζξ ηαθεηένζεξ.
Οζ ζδζμηηήηεξ ηςκ ηαθεηενζχκ θαίκεηαζ υιςξ πςξ ηυζμ ηαζνυ εκενβμφζακ πςνίξ κα θάαμοκ οπυρδ ημοξ ημκ
εζζαββεθέα πμο ηχνα ελεηάγεζ εάκ πνάηημοκ ηάπμζμ αδίηδια, υπςξ ηδκ άνκδζδ εηηέθεζδξ παναββεθζάξ ηαζ
ζεναζνίζιαημξ αθθά ηαζ ελφανζζδξ, εθυζμκ δ άνκδζδ αοηή ζοκμδεφεηαζ ηαζ απυ ακάνιμζηδ ζοιπενζθμνά.
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Δκημπίζηε ημκ ηνυπμ πμο είκαζ μνβακςιέκδ δ είδδζδ.
Α2. Πχξ θεζημονβεί δ βθχζζα (πμζδηζηά, ακαθμνζηά) ζημκ ηίηθμ;
Α3. «μζ ζδζμηηήηεξ ημοξ απαβμνεφμοκ κα ηαείζμοκ ζηα ηναπέγζα ηςκ ηαηαζηδιάηςκ ημοξ» ιεηαηνέρηε ηδκ ζφκηαλδ
ζε παεδηζηή.
Β1. Δκημπίζηε ζδιεία πμο απμηεθμφκ είδδζδ ηαζ άθθα πμο είκαζ ζπυθζα.
Β2. Πμζα είκαζ δ μπηζηή βςκία ημο δδιμζζμβνάθμο; θαίκεηαζ δ εέζδ ημο ζπεηζηά ιε ημ εέια;
Β3.΢οβηνίκεηε ηα θεηηζηά ζφκμθα ηαζ ηδ ζεζνά ημοξ ζηδκ πνχηδ ηαζ ηδκ ηεθεοηαία πανάβναθμ.
Β4. ηαηαζηδιάηςκ, πνμηείιεκμο, έιιεζα, αθημμθμφπα, ζδζμηηήηεξ: ιε ημ δεφηενμ ζοκεεηζηυ ηςκ πνμδβμφιεκςκ
θέλεςκ κα πανάβεηε κέεξ θέλεζξ ηδξ κεμεθθδκζηήξ(ιία βζα ηάεε πενίπηςζδ).
Γ. Πχξ ακηζιεηςπίγμκηαζ μζ κέμζ ηαζ πςξ μζ δθζηζςιέκμζ ζ’ έκα ζφβπνμκμ ιμκηένκμ café; Ακαπηφληε ηζξ ζηέρεζξ ζαξ
ζ’ έκα ηείιεκμ δφμ παναβνάθςκ πμο εα απμηημφκ ζοκμπή ηαεχξ εα είκαζ ακηίεεηεξ κμδιαηζηά.
επζπθέμκ ενςηήζεζξ
1. Πμζμξ κμιίγεηε υηζ είκαζ μ ζημπυξ ημο ηεζιέκμο;
2. Να ζπμθζάζεηε ημκ ηίηθμ ημο ηεζιέκμο.
3. ΢πμθζάζηε ηδ δζαθμνά ακάιεζα ζηα δφμ ‘ημοξ’ ζηδκ παναηάης θνάζδ: «μζ ζδζμηηήηεξ ‘ημοξ’ απαβμνεφμοκ κα
ηαείζμοκ ζηα ηναπέγζα ηςκ ηαηαζηδιάηςκ ‘ημοξ’».
4. Να δείηε ημ εέια ηδξ είδδζδξ απυ υζεξ δζαθμνεηζηέξ μπηζηέξ ιπμνείηε (ηςκ κέςκ, ηδξ πμθζηείαξ, ηςκ
ηαηαζηδιαηανπχκ, ηςκ δθζηζςιέκςκ ηθπ).
19. Ραηζηζκόο: από ηε θπιή ζηελ θνπιηνύξα

Οη Άξαβεο έδσζαλ ην όλνκα θαη ν Γάιινο βηνιόγνο Gobineau κεηαηόπηζε ηε ρξήζε ηνπ όξνπ από ηε γισζζνινγία ζηε
θπζηνινγία
Σμο Νίημο Γειενηγή
Δηοιμθμβζηά μ «ναηζζζιυξ» πνμένπεηαζ απυ ηδκ ζζπακζηή θέλδ raza ηαζ ηδκ πμνημβαθζηή raca, πμο πνμκμθμβμφκηαζ
απυ ημ 13μ αζχκα. Καζ ζηζξ δφμ αοηέξ βθχζζεξ δ θέλδ ζπδιαηίζεδηε απυ ηα ανααζηά, ζηα μπμία ras ζδιαίκεζ ηεθάθζ.
Οζ Άνααεξ παθζά ήηακ κμιάδεξ ηαζ πςνζζιέκμζ ζε δζαθμνεηζηέξ θοθέξ. ΢ημ πθαίζζμ ηδξ θοθήξ ημο, μ ηαεέκαξ έδζκε
ιεβάθδ ζδιαζία ζηδ βκχζδ-επίβκςζδ ηδξ βεκεαθμβζηήξ ημο ηαηαβςβήξ αάζεζ ηδξ μπμίαξ απμηημφζε ηαζ δζαηδνμφζε
πνμκυιζα ηαζ οπμπνεχζεζξ. Ζ ηαηαβςβή, δδθαδή, πνμζδζυνζγε ηδκ ημζκςκζηή εέζδ ημο ηαεεκυξ. Ζ βκχζδ υιςξ ηδξ
ηαηαβςβήξ ιεηααζααγυηακε πνμθμνζηά, απυ ζηυια ζε ζηυια. Έηζζ, μ ηαεέκαξ υθεζθε κα ηδ ζοβηναηεί ζηδ ικήιδ ημο,
κα ηδκ έπεζ ιέζα ζημ «ηεθάθζ» ημο.
Με ημ ανπζηυ αοηυ κυδια ηδξ θοθεηζηήξ ηαζ ημζκςκζηήξ ηαηαβςβήξ, δ θέλδ «νάηζα» πέναζε ηαζ ζε άθθεξ
εονςπασηέξ βθχζζεξ. Απυ ημ 16μ αζχκα πνδζζιμπμζμφκηακ ζηα αββθζηά ηαζ ηα βαθθζηά βζα κα ζδιάκεζ: πνμέθεοζδ,
ηαηαβςβή, ηαζ ηαλζκυιδζδ. ΢ηδκ επζζηήιδ ηδξ αζμθμβίαξ πνδζζιμπμζμφκηακ εκαθθαηηζηά ιε ημοξ υνμοξ «βέκμξ» ηαζ
«είδμξ», πνμηεζιέκμο κα ηαλζκμιδεμφκ δζαθμνεηζηέξ μιάδεξ ή μζημβέκεζεξ μνβακζζιχκ. Πενί ηα ηέθδ ημο 18μο αζχκα
ακαπηφπεδηε δ επζζηήιδ ηδξ θοζζηήξ ακενςπμθμβίαξ. Με πενίπθμηεξ ιεηνήζεζξ ηαζ ηαλζκμιήζεζξ, επζζηήιμκεξ ηδξ
επμπήξ εηείκδξ πνμζπάεδζακ κα πνμζδζμνίζμοκ ηδκ ελέθζλδ ημο ακενχπζκμο είδμοξ ηαζ κα ημ μιαδμπμζήζμοκ ιε αάζδ
μνζζιέκα αζμθμβζηά παναηηδνζζηζηά (πνχια ηαζ απμπνχζεζξ ημο δένιαημξ, ηςκ ιαθθζχκ, ζςιαηυηοπμζ, ιμνθμθμβζηά
παναηηδνζζηζηά η.θπ.).
΢ηα ιέζα ημο 19μο αζχκα δ ζμαανή αοηή επζζηδιμκζηή πνμζπάεεζα παναθεάνεδηε απυ ημ ένβμ ημο Γάθθμο
αζμθυβμο Gobineau, μ μπμίμξ ζηεπηυιεκμξ ζδεμθμβζηά πνυηεζκε ημ ιφεμ ηδξ «Άνζαξ Φοθήξ-Ράηζαξ». Σμ «άνζα»
πνμένπεηαζ απυ ηδ ζακζηνζηζηή θέλδ Aryan, πμο ζήιαζκε «εοβεκήξ». Ο υνμξ αοηυξ πνδζζιμπμζμφκηακ εονέςξ απυ ηζξ
ανπέξ ημο 19μο αζχκα ζηδκ επζζηήιδ ηδξ ζοβηνζηζηήξ βθςζζμθμβίαξ βζα ηδκ ηαλζκμιζηή πενζβναθή ηδξ μζημβέκεζαξ ηςκ
ζκδμεονςπασηχκ βθςζζχκ. Ο Gobineau, υιςξ, πανααζάγμκηαξ ηδκ επζζηδιμκζηή δεμκημθμβία, ιεηαηυπζζε ηδ πνήζδ ημο
υνμο απυ ηδ βθςζζμθμβία ζηδ θοζζμθμβία. Έηζζ, απυ ηδκ ηεπκζηή ηαζ ηαλζκμιζηή πενζβναθή ηςκ «εοβεκχκ» βθςζζχκ,
δ ακάθοζδ ιεηαημπίζεδηε ζημ επίπεδμ ηδξ θοθεηζηήξ ακςηενυηδηαξ, εβηαζκζάγμκηαξ έκα νεφια ζδεχκ πμο είκαζ βκςζηυ
ςξ «ημζκςκζηυξ δαναζκζζιυξ»: δ ελέθζλδ ιέζς ημο ακηαβςκζζιμφ ακάιεζα ζηα δζάθμνα είδδ, πμο βζα ημκ Γαναίκμ είπε
ηαεανά αζμθμβζηυ παναηηήνα, ζημ ένβμ ημο Gobineau ιεηεηνάπδ ζε ακηαβςκζζιυ εκηυξ εκυξ είδμοξ, ημο ακενχπμο.
Τπμηίεεηαζ υηζ δ ηαθφηενδ ηαζ ηαεανυηενδ ακενχπζκδ νάηζα εα επζηναηήζεζ υθςκ ηςκ άθθςκ. Δίκαζ ζαθέξ υηζ ημ
πέναζια απυ ηδκ επζζηδιμκζηή - αζμθμβζηή ζδιαζία ζηδ ιοεζηή ζδιαζία ηδξ «νάηζαξ» βίκεηαζ ιε ηδκ μζημδυιδζδ ημο
ναηζζζιμφ ςξ ηνυπμο ζηέρδξ. Δίκαζ, δδθαδή, μ ναηζζζιυξ πμο μνίγεζ ηαζ επζκμεί ηδ «νάηζα» ηαζ υπζ ημ ακηίζηνμθμ.
Ο ναηζζζιυξ δεκ είκαζ έκαξ ηαζ εκζαίμξ. Τπάνπμοκ υιςξ μνζζιέκα δμιζηά παναηηδνζζηζηά ημζκά ζε υθμοξ ημοξ
ναηζζζιμφξ. Έηζζ, ηάεε ναηζζζιυξ ζηδνίγεηαζ ζε ανκδηζηά ζηενευηοπα, δδθαδή ζε πνμηαηαθήρεζξ απέκακηζ ζηζξ άθθεξ,
ζηζξ λέκεξ θοθέξ. Ο ναηζζζηήξ βκςνίγεζ υηζ οπάνπμοκ δζαθμνέξ ακάιεζα ζημοξ πμθζηζζιμφξ ηαζ ηζξ επζιένμοξ
ημζκςκζηέξ μιάδεξ. Σζξ δζαθμνέξ αοηέξ υιςξ ηζξ απμθοημπμζεί, ηζξ εεςνεί ακαθθμίςηεξ ηαζ αζχκζεξ. Σδ δζηή ημο θοθή
εεςνεί ακχηενδ απυ υθεξ ηζξ άθθεξ. Δπζπθέμκ, εεςνεί υηζ ηα παναηηδνζζηζηά ιζαξ μνζζιέκδξ μιάδαξ είκαζ μιμζμβεκή
βζα υθα ηα ιέθδ ηδξ. Γεκ ακαβκςνίγεζ, δδθαδή, υηζ οπάνπμοκ δζαθμνμπμζήζεζξ ακάιεζα ζηα ιέθδ αηυια ηαζ ηδξ δζηήξ
ημο μιάδαξ-θοθήξ. Πνυηεζηαζ αεααίςξ βζα πίζηδ ηαζ υπζ βζα βκχζδ.
Δίκαζ αθήεεζα υηζ ζημ πθαίζζμ ηςκ μιάδςκ μζ πάκηεξ ζπδιαηίγμοκ εεηζηά ζηενευηοπα βζα ημοξ δζημφξ ημοξ (έζς
μιάδα) ηαζ πνμηαηαθήρεζξ βζα ημοξ ηνίημοξ (ηδκ έλς μιάδα). Πνμηαηαθήρεζξ δζαιμνθχκμοιε υθμζ απυ ηα πνχηα
ζηάδζα ηδξ ακαηνμθήξ ιαξ, εθυζμκ δεκ ιπμνμφιε κα ζπδιαηίζμοιε ηαοηυηδηα πςνίξ ηδ δζάηνζζδ «ειείξ - αοημί». Αοηυ
ζοιααίκεζ ακέηαεεκ. Δηείκμ υιςξ πμο δεκ είκαζ ακαπυθεοηημ, είκαζ δ δζά πακηυξ ειιμκή ηαζ ηαεήθςζδ ηάπμζμο ζηζξ
ηθδνμκμιδιέκεξ απυ ημ ημζκςκζηυ ημο πενζαάθθμκ πνμηαηαθήρεζξ. Ραηζζζηήξ, αηνζαχξ, είκαζ εηείκμξ πμο δεκ δέπεηαζ
πμηέ κα οπμαάθεζ ζε ηνζηζηή ζογήηδζδ ηζξ πνμηαηαθήρεζξ ημο. Ο ναηζζζηήξ δεκ είκαζ απθχξ δφζπζζημξ ζημ έκα ή ημ
άθθμ επζπείνδια. Απμννίπηεζ ηδκ ίδζα ηδ πνήζδ ημο θυβμο. Αοηυ ζοιααίκεζ βζαηί δίπθα ζηζξ οπανηηέξ δζαθμνέξ
πνμζανηά μ ίδζμξ μνζζιέκεξ θακηαζζαηέξ δζαθμνέξ, έηζζ χζηε μζ πνχηεξ κα απμηεθμφκ άθθμεζ βζα ηζξ δεφηενεξ.
Οοζζαζηζηά, μ ναηζζζιυξ δεκ απμηεθεί ιζα ζηάζδ πμο πνμένπεηαζ απυ ιζα πναβιαηζηή δζαθμνά ιε ημοξ άθθμοξ.
Απεκακηίαξ, μ ναηζζζιυξ δδιζμονβεί ιζα αζηία πνμηεζιέκμο κα εηδδθςεεί. Αηυια ηζ ακ δεκ οπάνπεζ πναβιαηζηά δ αζηία,
εα εθεονεεεί. Ζ πίζηδ ζηδκ πνυηαζδ «μζ Δαναίμζ ζθάγμοκ παζδζά Υνζζηζακχκ» ή «υθμζ μζ Αθαακμί είκαζ εβηθδιαηίεξ»
είκαζ απυ θμβζηή άπμρδ αζηήνζηηδ. Απυ ροπμθμβζηή άπμρδ, υιςξ, ελδβείηαζ βζαηί πνμζθένεζ άθθμεζ βζα ηδκ εηδήθςζδ
επζεεηζηυηδηαξ απέκακηζ ζηζξ μιάδεξ-εφιαηα. Ζ οπεναμθζηή έλαρδ, δ «οπεν-ακηίδναζδ» ιε ηδκ μπμία έκαξ ναηζζζηήξ
απμννίπηεζ ημκ άθθμκ, δεκ έπεζ ηαιζά ζπέζδ ιε ηδκ εηάζημηε πναβιαηζηή αθμνιή, υπμηε ηζ ακ αοηή πμηέ δμεεί.
Φοζζηά, μ ναηζζζιυξ ζοββεκεφεζ ιε ηδκ λεκμθμαία ηαζ ημκ εεκμηεκηνζζιυ. Πμθθέξ θμνέξ ζοκοπάνπεζ ιαγί ημοξ,
δζαιμνθχκμκηαξ ιζα ηαηάζηαζδ ζοβημζκςκμφκηςκ δμπείςκ.
Χζηυζμ, δ λεκμθμαία ιπμνεί κα ιδ ζηδνίγεηαζ ζε ιζα ακμνεμθμβζηή πίζηδ ζηδ αζμθμβζηή ακςηενυηδηα ηδξ θοθήξ,
αθθά ζε απθή άβκμζα. Δπίζδξ, έκαξ εεκζηζζηήξ ιπμνεί κα οπμηζιά ηα άθθα έεκδ, πθδκ υιςξ δεκ είκαζ απαναίηδημ κα
επζεοιεί ηδκ ελαθάκζζή ημοξ. Ζ ζδζαζηενυηδηα ημο ναηζζζηή έβηεζηαζ ζημ υηζ εηηυξ απυ ηδκ πίζηδ ημο ζηδ δζαθμνά ηδξ
δζηήξ ημο ακχηενδξ, ηαθήξ ηαζ ηαεανήξ θοθήξ επζεοιεί ηδκ ελαθάκζζδ ηςκ άθθςκ, επζεοιεί ηδκ ελαθάκζζδ ηςκ
δζαθμνχκ (ακελάνηδηα απυ ημ ακ πναβιαημπμζεί ηδκ επζεοιία αοηή).
Δπζπθέμκ, ζηζξ ιένεξ ιαξ έπεζ αθθάλεζ ηαζ ημ πενζεπυιεκμ ημο ναηζζζιμφ. ΢ήιενα δ έκκμζα ηδξ νάηζαξ έπεζ
πενζεςνζμπμζδεεί, ιζα ηαζ απμδείπεδηε ημ ακηζεπζζηδιμκζηυ ημο οπυααενμ. ΢ημ πθαίζζμ ηςκ ζφβπνμκςκ
πμθοπμθζηζζιζηχκ ημζκςκζχκ μ ναηζζζιυξ εηθνάγεηαζ ιε δζαθμνεηζηυ ηνυπμ: ακηί κα δζαηοιπακίγεζ ηδκ ακςηενυηδηα
ηδξ θοθήξ ηαζ ηδκ απυννζρδ ηςκ άθθςκ, μ ναηζζζιυξ εηθνάγεηαζ ηονίςξ ιε ηδκ απυθοηδ απμδμπή ηςκ πμθζηζζιζηχκ
δζαθμνχκ. Ζ ακζζυηδηα ημο ακχηενμο ηαζ ημο ηαηχηενμο ακηζηαείζηαηαζ απυ ηδκ απυθοηδ δζάηνζζδ ακάιεζα ζε
ακυιμζμοξ ηαζ ακαθμιμίςημοξ, οπμηίεεηαζ, πμθζηζζιμφξ. Πονήκαξ ημο ναηζζζιμφ πθέμκ είκαζ δ θμαία ηδξ
δζαπμθζηζζιζηήξ επζημζκςκίαξ. Ζ επζδεζηηζηή πενζθνυκδζδ βζα ημοξ ηαηχηενμοξ παναπςνεί ηδ εέζδ ηδξ ζηδκ έιιμκδ
απμθοβή ηδξ επαθήξ ιε ημοξ άθθμοξ. Δλαζηίαξ ηδξ ιεηαηυπζζδξ απυ ηδ «θοθή» ζηδκ «ημοθημφνα» βίκεηαζ θυβμξ πθέμκ
βζα «κεμ-ναηζζζιυ».
Γζα ηδκ εηδήθςζδ ναηζζζηζηχκ ζοιπενζθμνχκ απαζηείηαζ ηαηάθθδθμ ημζκςκζημμζημκμιζηυ πενζαάθθμκ. ΢ε
πενζυδμοξ μζημκμιζηχκ ηνίζεςκ, δζεεκχκ ακαηαηαηάλεςκ, αολάκμοκ μζ ναηζζζηζηέξ ζοιπενζθμνέξ εζξ αάνμξ εοπαεχκ
ημζκςκζηχκ μιάδςκ (ιεηακάζηεξ, πνυζθοβεξ, εεκζηέξ ιεζμκυηδηεξ, μιμθοθυθζθμζ, ιαφνμζ η.θπ.). Οζ μιάδεξ αοηέξ
ηαείζηακηαζ ακηζηείιεκμ δεζημφ πακζημφ, δοζιεκχκ δζαηνίζεςκ, ηαείζηακηαζ ημ «ηαηυ» ακηζηείιεκμ επί ημο μπμίμο
δζμπεηεφμκηαζ ημ άβπμξ, μ θευκμξ, δ ικδζζηαηία ηαζ δ ηαηαπζεζιέκδ επζεεηζηυηδηα ηδξ πθεζμρδθίαξ. Γοζιεκείξ
δζαηνίζεζξ υιςξ δεκ ηάκμοκ ιυκμκ μζ πθεζμρδθίεξ πνμξ ηζξ ιεζμρδθίεξ, αθθά ηαζ μζ ιεζμρδθίεξ ιεηαλφ ημοξ (π.π.
Σζζββάκμζ εκακηίμκ Αθαακχκ). Πνυηεζηαζ βζα έκακ δζαζπαζηζηυ ναηζζζιυ πμο δζεοημθφκεζ ηδκ ηονζανπία ηςκ εθίη
ελμοζίαξ ιέζς ηδξ ηαηηζηήξ ημο «δζαίνεζ ηαζ ααζίθεοε».
Ο θ. Ν. Γεκεξηδήο είλαη αλαπι. θαζεγεηήο ζην Σκήκα Δπηθνηλσλίαο θαη ΜΜΔ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αζελώλ
ΘΔΜΑΣΑ
1. Απυ ηζ παναθεείνεηαζ δ επζζηήιδ ζφιθςκα ιε ηδκ ηνίηδ πανάβναθμ;
2. Πμζμ κμιίγεηε υηζ είκαζ ημ πενζεπυιεκμ ηςκ εκκμζχκ ‘επζζηήιδ’ ηαζ ‘ζδεμθμβία’ ζφιθςκα ιε υζα ακαθένμκηαζ
ζηδκ ηνίηδ πανάβναθμ;
3. Πμφ μθείθμκηαζ μζ δζαθμνέξ ηςκ θοθχκ ζφιθςκα ιε ηδκ ηέηανηδ πανάβναθμ;
4. Σζ εα ιπμνμφζε κα ηθμκίζεζ ηζξ πεπμζεήζεζξ/ πνμηαηαθήρεζξ εκυξ ναηζζζηή χζηε κα ηνίκεζ ηδκ ζδεμθμβία ημο;
5. Πχξ βίκεηαζ δ ιεηαηυπζζδ ηδξ έκκμζαξ ‘νάηζα’ απυ ηδκ θοθή ζηδκ ημοθημφνα;
6. Σζ είκαζ μ ‘δεζηυξ πακζηυξ’ ζφιθςκα ιε υζα ακαθένμκηαζ ζηδκ ηεθεοηαία πανάβναθμ;
Να ζπμθζάζεζξ ημ ζηίηζμ ζε ιία πανάβναθμ 100 Να ιδ ζπμθζάζεζξ ημ ζηίηζμ.

πενίπμο θέλεςκ.
20. Καηέιαβαλ ην ζρνιείν γηα λα κε γξαθηνύλ Tζηγγαλόπνπια

δεκνζίεπκα ζηελ εθεκεξίδα ΣΑ ΝΔΑ , 03-06-2004
Σμ Γδιμηζηυ ΢πμθείμ ζηα ΢αβαίζηα Απαΐαξ ηαηέθααακ πεεξ ημ πνςί βμκείξ ιαεδηχκ, πνμηεζιέκμο κα ειπμδίζμοκ
ηδκ εββναθή Σζζββακυπμοθςκ βζα ηδκ ενπυιεκδ ζπμθζηή πνμκζά. ΋πςξ ιάθζζηα ζζπονίζεδηακ, δ πανμοζία ηςκ παζδζχκ
ηςκ Σζζββάκςκ δδιζμονβεί ζμαανά πνμαθήιαηα ζηδ θεζημονβία ημο ζπμθείμο ηαζ ηδκ εηπαίδεοζδ ηςκ παζδζχκ ημοξ.
΢φιθςκα ιε ημοξ βμκείξ πμο πνμπχνδζακ ζηδκ ηαηάθδρδ ημο ζπμθείμο, εα πνέπεζ κα δδιζμονβδεμφκ εζδζηέξ
πνμπαναζηεοαζηζηέξ ηάλεζξ βζα κα πνμεημζιάγμκηαζ ηα παζδζά ηςκ ηζζββάκζηςκ μζημβεκεζχκ, χζηε κα ιπμνμφκ ζηδ
ζοκέπεζα μιαθά κα εκηάζζμκηαζ ζηζξ ηάλεζξ, ακάθμβα ιε ηδκ δθζηία ηαζ ημ επίπεδμ ηςκ βκχζεχκ ημοξ. Ζ πνυεδνμξ ημο
΢οθθυβμο Γμκέςκ η. Δθέκδ ΢αθμιαθίδδ, ιάθζζηα, ζζπονίζεδηε υηζ «μζ βμκείξ ηςκ Σζζββάκςκ δεκ εκδζαθένμκηαζ κα
ιάεμοκ βνάιιαηα ηα παζδζά ημοξ ηαζ ηα έβναρακ ζημ ζπμθείμ βζα κα εζζπνάλμοκ ηδ ζπεηζηή επζδυηδζδ πμο πμνδβεί ημ
ηνάημξ».
Σμ Γδιμηζηυ ΢πμθείμ ζηα ΢αβαίζηα είκαζ εκηαβιέκμ ζε πζθμηζηυ πνυβναιια πμο ζοκημκίγμοκ ηα Πακεπζζηήιζα
Ηςακκίκςκ ηαζ Παηνχκ. Απυ ηα 120 παζδζά ημο Γδιμηζημφ ηα 70 είκαζ Σζζββακυπμοθα. Ζ ηαηάθδρδ έθδλε ιε
πανέιααζδ ημο δδιάνπμο ηδξ πενζμπήξ Ακδνέα Πακαβζςηυπμοθμο, μ μπμίμξ γήηδζε κα θεζημονβήζεζ ζηδκ πενζμπή
εζδζηυ ζπμθείμ ιυκμ βζα ηα παζδζά ηςκ Σζζββάκςκ ιε εζδζηεοιέκμ πνμζςπζηυ ηαζ ακάθμβμ πνυβναιια εηπαίδεοζδξ,
χζηε κα ιπμνμφκ ζηδ ζοκέπεζα κα παναημθμοεμφκ μιαθά ημ εηπαζδεοηζηυ πνυβναιια.
ΘΔΜΑΣΑ
1. Δκημπίζηε ζηδκ είδδζδ ηδ δμιή ηδξ ακηεζηναιιέκδξ ποναιίδαξ.
2. Γζα πμζμκ θυβμ απμηνφπηεηαζ μ δνάζηδξ ιε ηδκ δζαηφπςζδ ημο ηίηθμο;
3. Πμζα ζηενευηοπα ακαπανάβμκηαζ ζηδκ πνχηδ πανάβναθμ;
4. Σζ εα άθθαγε ζηδκ είδδζδ ακ ηα θεηηζηά ζφκμθα είπακ ηδκ παναηάης ζεζνά: «Γμκείξ ιαεδηχκ, πνμηεζιέκμο κα
ειπμδίζμοκ ηδκ εββναθή Σζζββακυπμοθςκ, ηαηέθααακ πεεξ ημ πνςί ημ Γδιμηζηυ ΢πμθείμ ζηα ΢αβαίζηα Απαΐαξ.»
5. Να ιεηαηνέρεηε ηδ ζφκηαλδ ηδξ πνμδβμφιεκδξ θνάζδξ ζε παεδηζηή.
6. Ζ είδδζδ πενζέπεζ λέκμ ζπυθζμ. Να ημ εκημπίζεηε ηαζ κα ζπμθζάζεηε ημ κυδιά ημο.
7. Πμζα είκαζ δ μπηζηή βςκία ημο δδιμζζμβνάθμο; Πμζα είκαζ δ πνμζςπζηή ημο άπμρδ;
8. «Από ηα 120 παηδηά ηνπ Γεκνηηθνύ ηα 70 είλαη Σζηγγαλόπνπια». Σζ εα άθθαγε ζηδκ είδδζδ ακ έθθεζπε δ παναπάκς
θνάζδ;
9. Γζαηί κμιίγεηε υηζ ημ ηνάημξ πμνδβεί επζδυηδζδ χζηε μζ Σζζββάκμζ κα ζηέθκμοκ ηα παζδζά ημοξ ζημ ζπμθείμ;
10. ΢ε ηζ πνυβναιια ιπμνεί κα ακαθένεηαζ δ ηνίηδ πανάβναθμξ; Πμζμξ ιπμνεί κα είκαζ μ πνδιαημδυηδξ;
11. Μπμνείηε κα ακαγδηήζεηε ηαζ κα ανείηε ακάθμβα δδιμζζεφιαηα πμο αθμνμφκ ηδκ εηπαίδεοζδ παζδζηχκ
πνμζθφβςκ ηαηά ημ δζάζηδια 2015-2016;
Χναζυηαζηνμ: Γμκείξ απεζθμφκ ιε θμοηέημ ζημ δδιμηζηυ
https://www.thetoc.gr/koinwnia/article/wraiokastro-goneis-apeiloun-me-louketo-sto-dimotiko/
Γμκείξ ζημ Χναζυηαζηνμ δζχπκμοκ ηα πνμζθοβυπμοθα απυ ημ ...
https://tvxs.gr/news/ellada/goneis-sto-oraiokastro-dioxnoyn-ta-prosfygopoyla-apo-sxoleio
Χναζυηαζηνμ: «΋πζ» ζηα πνμζθοβυπμοθα απυ ημκ ΢φθθμβμ Γμκέςκ ημο δδιμηζημφ ζπμθείμο
https://www.kathimerini.gr/society/874615/oraiokastro-ochi-sta-prosfygopoyla-apo-ton-syllogo-goneon-toy-dimotikoy-scholeioy/
21. [νη Άξαβεο θαπλίδνπλ ζηα ιεσθνξεία]
«Γζαηί ηα θεςθμνεία, ηαθφηενα κα ηα απμθεφβεζ ηακείξ. Διέκα, δ ηυνδ ιμο ιπαίκεζ ζηα θεςθμνεία ηάεε ιένα,
επεζδή πνέπεζ κα πάεζ ζηδ δμοθεζά ηδξ. Αθθά μζ Άνααεξ ηαπκίγμοκ ζηα θεςθμνεία. Δκμπθμφκ υθμ ημκ ηυζιμ, ηαζ ηα
θεςθμνεία είκαζ βειάηα απυ Άνααεξ».
Ο Αθεζζάκηνμ, ζηνζθμβονίγεζ ζημ ηάεζζια ημο βζα κα ιμο δείλεζ πςξ βίκεηαζ ημ ζηνίιςβια ζημ θεςθμνείμ. Σμ
ιμοζηάηζ ημο, ακ δεκ ήηακ ηυζμ ημκηυ, εα είπε πεηαπηεί ζακ ηεκηνί ιέθζζζαξ. Σμ ακαβηαζηζηυ ζηνίιςβια ζηα
θεςθμνεία ημκ αδδζάγεζ. Καζ ηαηαθήβεζ ιζθχκηαξ ιυκμξ ημο: «Οζ Άνααεξ είκαζ αάκδαθμζ, είκαζ θεπνίηεξ, είκαζ εθεεζκμί».
Σα θυβζα ημοξ ανπίγμοκ κα ιε επδνεάγμοκ. Καιζά θμνά πζάκς ημκ εαοηυ ιμο, ζημ θεςθμνείμ, κα ημζηάγεζ ιε ηα δζηά
ημοξ ιάηζα ημ πνχια ηδξ επζδενιίδαξ ηςκ επζααηχκ. Μζα ιένα ακέαδηε ζημ θεςθμνείμ έκαξ Άναααξ, ιε έκα ιπμοηάθζ
μοίζηζ ηάης απυ ηδ ιαζπάθδ. Γείπκεζ βειάημξ αοημπεπμίεδζδ. Ο ζοκηαλζμφπμξ ιπνμζηά ιμο βονίγεζ ημ ηεθάθζ βζα κα
ιδκ ημκ αθέπεζ. Σμ θεςθμνείμ ζοκεπίγεζ ηδκ πμνεία ημο λεθοζχκηαξ πάκς ζε πθαηυζηνςημοξ δνυιμοξ, βειάημοξ
θαηημφαεξ... ΢ηα αυνεζα δεκ βίκεηαζ ηαθή ζοκηήνδζδ ζημοξ δνυιμοξ. Καζκμφνζα ζηάζδ. Έκα απυημιμ θνεκάνζζια ιε
πεηάεζ απυ ηδ εέζδ ιμο. Καιζά εζημζανζά κέμζ επζαάηεξ ιπαίκμοκ ιέζα ζημ θεςθμνείμ μνιδηζηά, ηζ ακάιεζα ημοξ
ιενζημί Άνααεξ, πμο πζάκμοκ αιέζςξ ηδκ ημοαέκηα ιε ημ κεανυ ιε ημ μοίζηζ. Πίζς ημοξ, έκαξ λακεμφθδξ έθδαμξ,
πηεζζκυ παζδί, ζηδνίγεηαζ ιε ημ έκα πένζ ηαζ ιε ημ άθθμ ακάαεζ έκα ηζζβάνμ. Έηπθδλδ: είκαζ μ λακευξ κεανυξ πμο
πανααζάγεζ ηδκ απαβυνεοζδ ημο ηαπκίζιαημξ. Πνχηδ νμοθδλζά, ηακείξ δεκ θέεζ ημοαέκηα, δεφηενδ νμοθδλζά, μ ηαπκυξ
απυ ηα νμοεμφκζα ημο λακεμφθδ πενκάεζ ειπνυξ απυ ηδ ιφηδ ημο ζοκηαλζμφπμο, πμο ζίβμονα εα πεζ ηάηζ. Ξαθκζηά, υθα
ελεθίζζμκηαζ εκηεθχξ δζαθμνεηζηά απυ υ,ηζ εα πενίιεκε ηακείξ. Ο Άναααξ ιε ημ μοίζηζ βονίγεζ ζημ κεανυ ηαζ ιε
παηνζηυ φθμξ ημο θέεζ υηζ εκμπθεί υθμ ημκ ηυζιμ, εκχ ζοκάια ηάκεζ ηαηυ ζηδκ οβεία ημο. Ο πζηζζνίημξ ημηηζκίγεζ ηαζ
ζηδκ επυιεκδ ζηάζδ ηαηεααίκεζ ηνέπμκηαξ.
Σχνα λένς υηζ ακ μ Αθεζζάκηνμ ήηακ ιαγί ιμο ζημ θεςθμνείμ, δεκ εα έαθεπε ημ επεζζυδζμ. Γεκ είκαζ ζε εέζδ κα
δεζ αοηυ πμο ένπεηαζ ζε ακηίεεζδ ιε ηζξ πεπμζεήζεζξ ημο. Κζ ακ ημο έθεβα αοηά πμο είδα, εα ιμο απακημφζε υηζ μζ
ελαζνέζεζξ επζαεααζχκμοκ ημκ ηακυκα.
Άλλα Σξηζηάλ, ΢ην κέησπν, Αζήλα, ΢ηάρπ, 1989, ζει. 66-67
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Σμ ηείιεκμ είκαζ πενίπμο 350 θέλεζξ. Να ημ ποηκχζεζξ ζε θζβυηενεξ απυ 80.
Α3. Πμζμξ είκαζ μ νυθμξ ηδξ αθήβδζδξ ζηδκ ηνίηδ πανάβναθμ; Σζ ζπέζδ έπεζ ιε υζα πνμδβμφκηαζ; («Σα θυβζα
ημοξ… ηαηεααίκεζ ηνέπμκηαξ»).
Α4. Να ακαπηφλεηε ζε ιία πανάβναθμ ιε αζηζμθυβδζδ ηδ θνάζδ ημο ηεζιέκμο: «Γεκ είκαζ ζε εέζδ κα δεζ αοηυ πμο
ένπεηαζ ζε ακηίεεζδ ιε ηζξ πεπμζεήζεζξ ημο».
Α5. Να ακαπηφλεηε ζε ιία πανάβναθμ ιε δζηυ ζαξ πανάδεζβια ηδ θνάζδ ημο ηεζιέκμο: «Γεκ είκαζ ζε εέζδ κα δεζ
αοηυ πμο ένπεηαζ ζε ακηίεεζδ ιε ηζξ πεπμζεήζεζξ ημο».
Α6. Να ακαπηφλεηε ζε ιία πανάβναθμ ιε αζηζμθυβδζδ ηδ θνάζδ ημο ηεζιέκμο: «Κζ ακ ημο έθεβα αοηά πμο είδα, εα
ιμο απακημφζε υηζ μζ ελαζνέζεζξ επζαεααζχκμοκ ημκ ηακυκα».
Β1. ΢ηδκ πνχηδ πανάβναθμ ημο ηεζιέκμο κα εκημπίζεηε έκα ζπυθζμ ηαζ κα ελδβήζεηε ζε ηζ δζαθένεζ απυ ηδκ είδδζδ:
«Γζαηί ηα θεςθμνεία, ηαθφηενα κα ηα απμθεφβεζ ηακείξ. Διέκα, δ ηυνδ ιμο ιπαίκεζ ζηα θεςθμνεία ηάεε ιένα, επεζδή
πνέπεζ κα πάεζ ζηδ δμοθεζά ηδξ. Αθθά μζ Άνααεξ ηαπκίγμοκ ζηα θεςθμνεία. Δκμπθμφκ υθμ ημκ ηυζιμ, ηαζ ηα θεςθμνεία
είκαζ βειάηα απυ Άνααεξ».
Β2. Να ηνέρεηε ηδκ ζφκηαλδ ηςκ παναηάης πνμηάζεςκ ζε παεδηζηή
α) Σα θυβζα ημοξ ανπίγμοκ κα ιε επδνεάγμοκ
α) Ο λακευξ κεανυξ πανααζάγεζ ηδκ απαβυνεοζδ ημο ηαπκίζιαημξ
Β3. θεςθμνείμ, ζοκηαλζμφπμξ, απαβυνεοζδ, ελαίνεζδ, ζοκηήνδζδ, απυημιμξ.
α) Μπμνείηε κα ανείηε ηα ζοκεεηζηά ηςκ παναπάκς θέλεςκ; α) Μπμνείηε κα ηζξ πνδζζιμπμζήζεηε ζε δζηέξ ζαξ
θνάζεζξ ιε ηνυπμ χζηε κα θαίκεηαζ δ ζδιαζία ημοξ; β) Πχξ ελδβείηε υηζ ιπμνείηε κα απακηήζεηε ηδ α’ ενχηδζδ πςνίξ
κα βκςνίγεηε ηδκ εηοιμθμβία ηςκ θέλεςκ;
Β4. «Καιζά θμνά πζάκς ημκ εαοηυ ιμο, ζημ θεςθμνείμ, κα ημζηάγεζ ιε ηα δζηά ημοξ ιάηζα».
α) Να ελδβήζεηε ηδ ιεηαθμνζηή ζδιαζία ηδξ θνάζδξ. α) Πχξ ελδβείηε υηζ δ θέλδ «ηαιζά» δεκ έπεζ ανκδηζηή
ζδιαζία;
Β5. Να ανείηε δομ ζδιεία ημο ηεζιέκμο πμο οπάνπμοκ δζανενςηζηέξ θέλεζξ/ θνάζεζξ ηαζ δείπκμοκ αζηζμθυβδζδ ηαζ
δομ ζδιεία πμο οπάνπμοκ δζανενςηζηέξ θέλεζξ/ θνάζεζξ πμο δείπκμοκ οπυεεζδ.
Γ1. Γνάθεηε έκα ηείιεκμ 400 πενίπμο θέλεςκ βζα ηδκ ζπμθζηή εθδιενίδα. Ακαθένεηε ηαζ ζπμθζάγεηε έκα
πενζζηαηζηυ πμο δείπκεζ υηζ ηα ζηενευηοπα πμο αθμνμφκ μνζζιέκεξ ιεζμκυηδηεξ είκαζ πμθφ ζζπονά.
Άζπεηδ ενχηδζδ: Ξένεηε ζε πμζα ζδιενζκά ηνάηδ γμοκ ηονίςξ μζ Άνααεξ;
22. [ζα ράζνπκε ηελ εζληθή καο ηαπηόηεηα]
΢ηδ ζοκέπεζα, μ μιζθδηήξ ακαθένεηαζ ζηδκ πθδιιονίδα ηςκ θαενμιεηακαζηχκ, πμο, ηαηά ηδ βκχιδ ημο, δζαανχκεζ
μθυηθδνδ ηδ πχνα. Καηαββέθθεζ ηδκ πενίπηςζδ εκυξ κμιμφ, υπμο ηάεε αδμιάδα εβηαείζηακηαζ ηνοθά πενίπμο δομ
πζθζάδεξ άημια. Πμθθαπθαζζάγεζ ημκ ανζειυ αοηυ ιε ημ ζφκμθμ ηςκ κμιχκ ηςκ ζοκυνςκ, ηζ έπεζηα επί 52,
ηαηαθήβμκηαξ ζε έκα αζηνμκμιζηυ πμζυ. Σμ ημζκυ ιέκεζ ηαηάπθδηημ: «Τπάνπμοκ θμζπυκ ηυζμζ πμθθμί;!» Μέκς ηζ εβχ
ηαηάπθδηηδ ιε ηδ ζεζνά ιμο, πζζηεφμκηαξ υηζ ζημ Πμθοηεπκείμ δζδάζηεηαζ ηακείξ ζμαανυηενα ηδ ζηαηζζηζηή.
Ο Μεβηνέ ζοκεπίγεζ γςβναθίγμκηαξ ημ πμνηνέημ ηςκ «Αθνζηακχκ» πμο πανααζάγμοκ ηαεδιενζκά ηα ζφκμνα ιαξ,
ιζιμφιεκμξ ηδκ αδέλζα πνμθμνά ημοξ, υπςξ αηνζαχξ ηζ μζ μπαδμί ημο 15μο ημιέα. ΋θμζ ημκ αημφκε ζηακμπμζδιέκμζ. Ο
Μεβηνέ δζαθέβεζ πνμζεπηζηά ηδ ζηζβιή βζα κα ημοξ θμαίζεζ:
«Ακ θμζπυκ δ ηαηάζηαζδ αοηή ζοκεπζζηεί, ηυηε εα πάζμοιε ηδκ εεκζηή ιαξ ηαοηυηδηα, ιαγί ιε ηδκ πμθζηζηή ιαξ
δνειία, ηαζ εα βίκμοιε έκαξ βαθθζηυξ... Λίαακμξ».
Άλλα Σξηζηάλ, ΢ην κέησπν, Αζήλα, ΢ηάρπ, 1989, ζει. 80-81
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Σμ ηείιεκμ είκαζ πενίπμο 140 θέλεζξ. Να ημ ποηκχζεζξ ζε θζβυηενεξ απυ 40.
ιμκάδεξ __
ιμκάδεξ __
Α3. «Ο Μεβηνέ δζαθέβεζ πνμζεπηζηά ηδ ζηζβιή βζα κα ημοξ θμαίζεζ». Πμζα ζημπζιυηδηα θακενχκεζ δ παναπάκς
θνάζδ ημο ηεζιέκμο; Σζ μθέθδ ιπμνεί κα έπεζ μ Μεβηνέ απυ ημκ εηθμαζζιυ ημο αηνμαηδνίμο;
ιμκάδεξ __
Α4. Πμζα είκαζ δ μπηζηή ηδξ αθδβήηνζαξ ζε ζπέζδ ιε ηα βεβμκυηα πμο πανμοζζάγεζ; Να ανείηε δομ ζδιεία πμο
ηεηιδνζχκμοκ ηδκ απάκηδζή ζαξ.
ιμκάδεξ __
Α5. ΢ε πμζα πχνα ακαθένεηαζ ημ ηείιεκμ; Απυ πμφ πνμένπμκηαζ μζ «θαενμιεηακάζηεξ»;
ιμκάδεξ __
Α6. «ηυηε εα πάζμοιε ηδκ εεκζηή ιαξ ηαοηυηδηα». Απυ πμζα παναηηδνζζηζηά βκςνίζιαηα απμηεθείηαζ δ εεκζηή
ηαοηυηδηα; Νμιίγεηε υηζ είκαζ ηάηζ ζηαηζηυ ή ηάηζ πμο αθθάγεζ ηαζ ελεθίζζεηαζ; Ακαπηφζζεηε ιζα πανάβναθμ ζηδκ
μπμία αζηζμθμβείηε ηδκ άπμρή ζαξ. [ιπμνεί κα πνδζζιμπμζδεεί εκαθθαηηζηά ακηί βζα ηδ Γ]
ιμκάδεξ __
Β1. Να ανεζξ ηαζ κα ελδβήζεζξ δομ δζαθμνεηζηέξ πνήζεζξ ηςκ εζζαβςβζηχκ.

ιμκάδεξ __
Β2. «εα βίκμοιε έκαξ βαθθζηυξ... Λίαακμξ». Πχξ θέβεηαζ ημ ζδιείμ ζηίλδξ ζηδκ πνμδβμφιεκδ θνάζδ; Πμζμξ είκαζ μ
νυθμξ ημο;
ιμκάδεξ __
Β3. Να ελδβήζεζξ ηδξ ηονζμθεηηζηή ζδιαζία ηςκ παναηάης ιεηαθμνζηχκ θνάζεςκ ημο ηεζιέκμο: α) πθδιιονίδα
ηςκ θαενμιεηακαζηχκ ηαζ α) ζοκεπίγεζ γςβναθίγμκηαξ ημ πμνηνέημ.
ιμκάδεξ __
Β4. Να ιεηαηνέρεηε ηζξ εκενβδηζηέξ ζοκηάλεζξ ηδξ παναηάης θνάζδξ ζε παεδηζηέξ: «Ο Μεβηνέ δζαθέβεζ
πνμζεπηζηά ηδ ζηζβιή βζα κα ημοξ θμαίζεζ»
ιμκάδεξ __
Β5. Γζααάζηε ημ ηείιεκμ α΄ ηαζ απακηήζηε ζηζξ ενςηήζεζξ πμο αημθμοεμφκ.

«Πενί ηδξ πανακυιμο ιεηαθμνάξ πνμζχπςκ μιαδυκ ενπμιέκςκ εζξ Δθθδκζημφξ θζιέκαξ εη ηδξ αθθμδαπήξ».
«1μκ. Απαβμνεφεηαζ δ εκ Δθθάδζ απυααζζξ αθθμδαπχκ εθ' υζμκ μφημζ δεκ είκαζ εθςδζαζιέκμζ δζα ηαηηζηχκ
δζαααηδνίςκ, κμιίιςξ ηεεεςνδιέκςκ ή δζα ηςκ εββνάθςκ ηςκ εηάζημηε μνζγμιέκςκ δζα Β.Γ. εηδζδμιέκςκ πνμηάζεζ
ηςκ επί ηςκ Δζςηενζηχκ, Δεκζηήξ Οζημκμιίαξ ηαζ Πενζεάθρεςξ οπμονβχκ.
2μκ. Παξ πθμζμηηήηδξ, πνάηηςν ή πθμίανπμξ ή άθθμ μζμκδήπμηε ιέθμξ πθδνχιαημξ πθμίμο ηζκυξ, υζηζξ ήεεθεκ
ακαθάαεζ, υπςξ δζεοημθφκδ ή δεπεή ηδκ εζξ Δθθάδα ιεηαθμνάκ ηςκ πενί ςκ δ εκ άνενς 1 απαβυνεοζζξ πνμζχπςκ,
ηζιςνείηαζ δζα θοθαηίζεςξ ελ ημοθάπζζημκ ιδκχκ ηαζ πνδιαηζηήξ πμζκήξ απυ ηνζζπζθίςκ ιέπνζ δεηαηζζπζθίςκ δναπιχκ
δζ' έηαζημκ, ηαηά πανάααζζκ ημο πανυκημξ κυιμο, ιεηαθενυιεκμκ πνυζςπμκ...».
ΦΔΚ 1922/Α/119, Ν.2870 ηδξ 16.7.1922
Β5α. Πμζμξ είκαζ μ ζημπυξ ημο παναπάκς κυιμο;

Β5α. Με πμζα ιέηνα πνμζπαεεί κα πεηφπεζ ημ ζημπυ;
Β5β. Πμζμζ κμιίγεηε υηζ είκαζ μζ αθθμδαπμί ηςκ μπμίςκ «απαβμνεφεηαζ δ εκ Δθθάδζ απυααζζξ»;
B5δ. Ξένεηε ακ εθανιυζηδηε ηαζ βζαηί;
ιμκάδεξ __
Γ. «ηυηε εα πάζμοιε ηδκ εεκζηή ιαξ ηαοηυηδηα». Απυ πμζα παναηηδνζζηζηά βκςνίζιαηα απμηεθείηαζ δ εεκζηή
ηαοηυηδηα; Νμιίγεηε υηζ είκαζ ηάηζ ζηαηζηυ ή ηάηζ πμο αθθάγεζ ηαζ ελεθίζζεηαζ; Ζ έθεοζδ αθθμδαπχκ επδνεάγεζ ηα
παναηηδνζζηζηά ηδξ; Γκςνίγεηε παναδείβιαηα απυ ημκ ηυζιμ ηαζ απυ ηδκ ζζημνία; Ακαπηφζζεηε ηείιεκμ ζημ μπμίμ
αζηζμθμβείηε ηδκ άπμρή ζαξ.
ιμκάδεξ __
Α1. παξνπζίαζε πιαζηώλ ζηνηρείσλ ζρεηηθώλ κε ηελ έιεπζε κεηαλαζηώλ ηα νπνία εληππσζηάδνπλ ην αθξναηήξην. Η
ζπγγξαθέαο εθπιήζζεηαη
Κνξύθσζε ηεο πεξηγξαθήο κε ππνηηκεηηθό ηξόπν γηα ην πξνθίι ησλ κεηαλαζηώλ, έηζη ώζηε λα πεηύρεη ε θηλδπλνινγία
γηα ηελ εζληθή ηαπηόηεηα
Α2α. θίλδπλνο από ηελ έιεπζε μέλσλ ζε κηα ρώξα
Α2β. ακθηζβεηεί ηα ζηνηρεία θαη θξίλεη ηελ ζθνπηκόηεηα ηνπ Μεγθξέ
Α2γ. θξηηηθή
Α2δ. αθήγεζε γεγνλόησλ θαη ζρνιηαζκόο
Α3. δελ θαίλεηαη ζην θείκελν, ίζσο επεηδή είλαη απόζπαζκα
Α4. ζηαηηζηηθή ζην πνιπηερλείν θαη δηαιέγεη ηε ζηηγκή
Α5. Γαιιία, Λίβαλνο, Αθξηθή
Α6. ζύκθσλα κε ην θείκελν σο βαζηθό ζηνηρείν ηεο εζληθήο ηαπηόηεηαο ππνλνείηαη ε γιώζζα. Σόζν ε εζληθή ηαπηόηεηα
όζν θαη ε γιώζζα εμειίζζνληαη. Τπάξρεη δήηεκα αλ ζπλδένληαη αλαληίξξεηα.
Β1. επζύο ιόγνο, δελ είλαη όινη νη Άξαβεο Αθξηθαλνί
Β2. απνζησπεηηθά, αθήλνπλ πεξηζώξην λα ζπκπιεξώζνπκε εκείο θαη πξνεηνηκάδνπλ ηελ έθπιεμε.
Β3. κεγάιν πιήζνο πνπ έξρεηαη καδηθά, δίλεη πεξηζζόηεξα ραξαθηεξηζηηθά
Β5α. λα εκπνδίζεη ηελ έιεπζε μέλσλ ζηελ Διιάδα
Β5β. πνηλέο γηα όζνπο βνεζνύλ μέλνπο λα έξζνπλ ζηελ Διιάδα
Β5γ. νη πξόζθπγεο ηεο κηθξαζηαηηθήο θαηαζηξνθήο
Β5δ. ε πξαγκαηηθόηεηα ζε πνιιέο πεξηπηώζεηο είλαη πην ηζρπξή θαη δηαθνξεηηθή από ηνπο λόκνπο.
23. «Όινη ζαο ζα πεξάζεηε από ηελ θακηλάδα»

ΥΑΪΝΣ΢ ΢ΑΛΒΑΓΟΡ KOYNIO
Παναζηεοή 12 Μανηίμο 1943, Θεζζαθμκίηδ. Σμ πνςί ήνεε ζημ ζπίηζ ιζα μιάδα απυ πμθζημθφθαηεξ. Μαξ δζέηαλακ
κα εημζιάζμοιε ηα πνάβιαηά ιαξ ηαζ κα πάιε ζημ ζηναηυπεδμ ημο αανυκμο Υζνξ. Σδκ Κονζαηή ακαπςνήζαιε βζα ημ
Άμοζαζηξ. Ήιμοκ δεηαπεκηέιζζζ εηχκ. Μαγί ιαξ πήναιε ιία ημοαένηα, έκα ημοηάθζ, έκα πζνμφκζ. ΢ε ηάεε ααβυκζ
έααθακ 60 άημια. Κζκδηέξ θοθαηέξ, δεκ οπήνπε πχνμξ, πείκα, γέζηδ ακοπυθμνδ ηαζ ηάηζ πεζνυηενμ. Σμ ααβυκζ ιαξ,
ακαβηαζηζηά, είπε ιεηαηναπεί ηαζ ζε ημοαθέηα. Έλζ διένεξ ηνάηδζε ημφηδ δ πζηνή δζαδνμιή.
23 Μανηίμο 1943, 11.00 ι.ι. Φεάζαιε ζημ Άμοζαζηξ. «Σμφημ ημ ζηναηυπεδμ έπεζ ιμκάπα ιία έλμδμ: ηδκ ρδθή
ιαφνδ ηαιζκάδα απ' υπμο αβαίκεζ μ πδπηυξ εηείκμξ ηαπκυξ. ΋θμζ ζαξ εα πενάζεηε απυ ηεζ...» ήηακ ημ...«ηαθςζυνζζια»
ημο αλζςιαηζημφ ηςκ Δξ Δξ. Ζ δζαθμβή βζκυηακ ζφιθςκα ιε ηδκ δθζηία, ηδ ζςιαηζηή αηεναζυηδηα ηαζ ηδκ οβεία ιαξ.
Οζ πενζζζυηενμζ πίζηεοακ, ηαζ υπζ άδζηα, πςξ δεκ εα λακαέαθεπακ ημοξ δζημφξ ημοξ. Σέημζα εκηφπςζδ έδζκε μ
δζαπςνζζιυξ. Ζ αίζεδζδ ηδξ πναβιαηζηυηδηαξ είπε ιμκμιζάξ παεεί ζακ κα 'ζηαζε δίπθα ιαξ ιζα αυιαα. Έβζκα μ
ανζειυξ 109.565. Ζ αβςκία ήηακ ημ παναηηδνζζηζηυ ηδξ εηεί γςήξ ιαξ. Κάεε διένα δζάθεβακ ημοξ πζμ αδφκαημοξ βζα ημ
ηνειαηυνζμ. Τπήνπακ ιήκεξ πμο ηα εφιαηα λεπενκμφζακ ηζξ 3.000-4.000. Πέναζα απυ επηά δζαθμβέξ. ΢ημ Άμοζαζηξ δ
πεζεανπία ήηακ ζηθδνή. Μζθμφζαιε υζμ βζκυηακ θζβυηενμ, οπμθμβίγαιε ηζξ ζοκέπεζεξ ηάεε πνάλδξ ιαξ, είπαιε ιάηζα
βζα υ,ηζ ιαξ αθμνμφζε ηαζ βίκαιε ηοθθμί βζα υθμοξ ημοξ άθθμοξ. ΢ημ Άμοζαζηξ ιυκμ δφμ θμνέξ ημθιήεδηε ελέβενζδ, δ
δεφηενδ απυ Έθθδκεξ ηαζ Ρχζμοξ. Πνμημφ πεεάκμοκ ακαηίκαλακ ηα ηνειαηυνζα II ηαζ III ζημ Μπζνηεκάμο. Χξ Έθθδκαξ
αζζεάκεδηα πμθφ πενήθακμξ.
΢ηα ιέζα Ηακμοανίμο ημο 1945 έβζκακ δζαθμβέξ βζα ημ εζςηενζηυ ηδξ Γενιακίαξ. Γηνμξ Ρυγεκ, Μαμοηπάμογεκ,
Μεθη. Σμκ Απνίθζμ, 1.411 άημια ιεηαθενεήηαιε ιε ηνέκμ ζημ ζηναηυπεδμ Διπεκγεε. ΢ηζξ 6 Μαΐμο 1944 ιαξ
απεθεοεένςζακ μζ Αιενζηακμί. Οζ Έθθδκεξ θηζάλαιε ιζα ζδιαία απυ ηάηζ ανχιζηα ζεκηυκζα ηαζ ηα ιπθε νμφπα ηςκ
δθεηηνμθυβςκ ηαζ είπαιε ημκ εεκζηυ φικμ. Πενάζαιε ημ ανάδο ιε ηδκ αιθζαμθία ακ ήιαζηακ ζη' αθήεεζα εθεφεενμζ ή
ακ εα λακαβφνζγακ μζ Γενιακμί. Με ηδκ πνχηδ εοηαζνία επζζηνέραιε ζηδ Θεζζαθμκίηδ.
Δξσηήζεηο γηα πξνθνξηθή επεμεξγαζία ηνπ θεηκέλνπ.

1. Ζ αθήβδζδ βίκεηαζ ιε ιζηνέξ πνμηάζεζξ ηαζ ζε πνχημ πνυζςπμ. Σζ φθμξ δζαιμνθχκεζ αοηυ; (Να αλζμπμζδεμφκ ηα
εεςνδηζηά ηδξ αθήβδζδξ, Δ-Δ α΄ θοηείμο.)
2. Πχξ κζχεεζ μ αθδβδηήξ ζηδ δζαδνμιή πνμξ ημ Άμοζαζηξ;
3. Πμζα είκαζ δ οπμδμπή ζημ Άμοζαζηξ; Πχξ ελδβείηαζ δ πνήζδ ηςκ εζζαβςβζηχκ ζηδκ πνχηδ ηαζ ζηδ δεφηενδ
πενίπηςζδ;
4. Σζ αημθμοεεί ιεηά ηδ δζαδζηαζία οπμδμπήξ; Πμζα είκαζ δ ααεφηενδ ζδιαζία ηδξ θνάζδξ: «Έβζκα μ ανζειυξ
109.565»
5. Απυ ηδ παναηηδνζγυηακ δ ηαεδιενζκυηδηα ζημ Άμοζαζηξ; Πυζδ ζδιαζία έπεζ ημ βεβμκυξ υηζ δφμ θμνέξ έβζκε
ελέβενζδ;
6. Πχξ ηνίκεηε ημ βεβμκυξ υηζ έκαξ Δαναίμξ κζχεεζ Έθθδκαξ;
Σμ ηείιεκμ είκαζ δφζημθμ ελαζηίαξ ηςκ ελςηεζιεκζηχκ ζζημνζηχκ βκχζεςκ πμο πνμτπμεέηεζ
24. Δκκαλνπήι Κξηαξάο, ε δσή θαη ην έξγν ηνπ
Φζθυθμβμξ, κεμεθθδκζζηήξ, μιυηζιμξ ηαεδβδηήξ ηδξ Φζθμζμθζηήξ ΢πμθήξ ημο Πακεπζζηδιίμο Θεζζαθμκίηδξ. Μεηά
ηζξ ζπμοδέξ ημο ζηδ Φζθμζμθζηή ΢πμθή ημο Πακεπζζηδιίμο Αεδκχκ, παναημθμφεδζε ζημ Μυκαπμ ιαεήιαηα
αογακηζκμθμβίαξ ηαζ πανάθθδθα αζηήεδηε ζε εέιαηα θελζημβναθίαξ ςξ ζοκενβάηδξ ζημ Θδζαονυ ηδξ θαηζκζηήξ
βθχζζαξ. Σμ 1938 έβζκε δζδάηημναξ ημο Πακεπζζηδιίμο Αεδκχκ. ΢ηα 1938 -39 ηαζ 1945-48 παναημθμφεδζε ζημ
Πανίζζ ιαεήιαηα αογακηζκήξ θζθμθμβίαξ ηαζ ζζημνίαξ, κεμεθθδκζηήξ βθχζζαξ ηαζ θζθμθμβίαξ ηαζ ζοβηνζηζηήξ
βναιιαημθμβίαξ. ΢ηδκ Καημπή ηθείζηδηε ζε βενιακζηυ ζηναηυπεδμ ζοβηεκηνχζεςξ (Μάζμξ-΢επη. 1944) βζα ηδ
ζοιιεημπή ημο ζηδκ Ακηίζηαζδ. Απυ ημ 1930 ηαζ ςξ ημ 1950 ενβάζηδηε ζημ Μεζαζςκζηυ Ανπείμ ηδξ Αηαδδιίαξ
Αεδκχκ, ζηδκ ανπή ςξ ζοκηάηηδξ ηαζ απυ ημ 1939 ςξ δζεοεοκηήξ ημο.
Σμ 1950 μ Κνζανάξ δζμνίζηδηε ηαηηζηυξ ηαεδβδηήξ ηδξ Μεζαζςκζηήξ Δθθδκζηήξ Φζθμθμβίαξ ζηδ Φζθμζμθζηή ΢πμθή
ημο Πακεπζζηδιίμο Θεζζαθμκίηδξ, υπμο δίδαλε επίζδξ (ηαη’ εκημθήκ) Βογακηζκή Ηζημνία, Γεκζηή Δονςπασηή
Λμβμηεπκία ηαζ Γεκζηή ηαζ ΢οβηνζηζηή Γναιιαημθμβία. Γζαηέθεζε επίζδξ βεκζηυξ βναιιαηέαξ ημο δζμζηδηζημφ
ζοιαμοθίμο ημο Ηδνφιαημξ Μ. Σνζακηαθοθθίδδ ηαζ πνυεδνμξ ημο Κέκηνμο Βογακηζκχκ Δνεοκχκ. Καηά ηδ δζάνηεζα ηδξ
Απνζθζακήξ δζηηαημνίαξ απμθφεδηε (1968). Σμκ ίδζμ πνυκμ δζμνίζηδηε απυ ημ βαθθζηυ Τπμονβείμ Παζδείαξ ζημ Πανίζζ
«professeur associé»*, βζα ημ ιάεδια ηδξ Νέαξ Δθθδκζηήξ Λμβμηεπκίαξ. Ζ πμφκηα υιςξ ημο απαβυνεοζε ηδκ έλμδμ απυ
ηδκ Δθθάδα. Μεηά ηδ Μεηαπμθίηεοζδ έδςζε δζαθέλεζξ ηαζ δίδαλε ζε δζάθμνα πακεπζζηήιζα ημο ελςηενζημφ. Δίκαζ
ιέθμξ πμθθχκ θζθμθμβζηχκ εηαζνεζχκ ηαζ λέκμξ εηαίνμξ ηςκ Αηαδδιζχκ Ρχιδξ ηαζ Παθένιμο, ακηεπζζηέθθμκ* ιέθμξ
ηδξ Αηαδδιίαξ Αεδκχκ ηαζ ηάημπμξ πμθθχκ εθθδκζηχκ ηαζ λέκςκ ηζιδηζηχκ δζαηνίζεςκ.
΢ε υθμ ημ δζάζηδια ηδξ ζηαδζμδνμιίαξ ημο μ Κνζανάξ αβςκίζηδηε βζα ηδκ επζηνάηδζδ ηδξ δδιμηζηήξ βθχζζαξ ηαζ
ημο ιμκμημκζημφ ζοζηήιαημξ. Τπήνλε ιέθμξ ηδξ επζηνμπήξ βζα ηδκ ηεθζηή έβηνζζδ ηδξ ζπμθζηήξ βναιιαηζηήξ (1976),
πνυεδνμξ ηδξ επζηνμπήξ βζα ημκ ηαεμνζζιυ ημο είδμοξ ημο ιμκμημκζημφ πμο εα εθανιμγυηακ, πνυεδνμξ ηδξ επζηνμπήξ
ημο Τπμονβείμο Γζηαζμζφκδξ βζα ηδ ιεηαβθχηηζζδ ηςκ δζηαζηζηχκ ηςδίηςκ ηαζ ιέθμξ ηδξ επζηνμπήξ βζα ηδκ επζιέθεζα
ηδξ βθχζζαξ ζηα ιέζα ιαγζηήξ εκδιένςζδξ (ηδθευναζδ).
΢ημ εονφ θάζια ηςκ ενεοκδηζηχκ εκδζαθενυκηςκ ημο Κνζανά λεπςνίγεζ δ εκαζπυθδζδ ημο ιε ηείιεκα ηδξ
ιεζαζςκζηήξ δδιχδμοξ ηαεχξ ηαζ ηδξ ηνδηζηήξ θμβμηεπκίαξ (14μξ-17μξ αζ.), υπςξ ηαζ ημ εκδζαθένμκ ημο βζα κευηενεξ
ιεβάθεξ ιμνθέξ ηδξ θμβμηεπκίαξ ιαξ ηαζ ημο δδιμηζηζζιμφ (19μξ αζ.). Απυ ημ πθμφζζμ ζοββναθζηυ ημο ένβμ (πμο
ηζιήεδηε ηαηά ηαζνμφξ ιε ηα ανααεία: «Zappas», «Γμοθακδνή», «Γεςνβίμο Φςηεζκμφ», «Herder», «Desrousseaux»)
δζαηνίκμκηαζ ηα αοημηεθή δδιμζζεφιαηα: Μεθεηήιαηα πενί ηαξ πδβάξ ημο Δνςημηνίημο (1938), Ο Γφπανζξ (1940),
Καηζασηδξ (1950), Βογακηζκά ζππμηζηά ιοεζζημνήιαηα (1955), Σμ ακαηάθδια ηδξ Κςκζηακηζκυπμθδξ (1956 ηαζ 1965),
Γζμκφζζμξ ΢μθςιυξ (1957 ηαζ 1970), Φοπάνδξ (1959 ηαζ 1981), Γεςνβίμο Υμνηάηζδ, Πακχνζα (1975), Άνενα ηαζ
ζδιεζχιαηα εκυξ δδιμηζηζζηή (1979), Φζθμθμβζηά ιεθεηήιαηα (1979), Ζ ζδιενζκή ιαξ βθχζζα (1984), ηαεχξ ηαζ ημ
Μεβάθμ Λελζηυ ηδξ Μεζαζςκζηήξ Δθθδκζηήξ Γδιχδμοξ Γναιιαηείαξ.
(Καξαγηάλλε, Ισάλλα. "Κξηαξάο, Δκκαλνπήι". Παγθόζκην βηνγξαθηθό ιεμηθό)
από ην http://www.haef.gr/libraries/biographies/kriarasf.php
* professeur associé: ακαπθδνςηήξ ηαεδβδηήξ
* ακηεπζζηέθθςκ -μοζα -μκ [andepistélon]: (θυβ.) Aκηεπζζηέθθμκ ιέθμξ, ημ ιέθμξ επζζηδιμκζημφ, αηαδδιασημφ
ζδνφιαημξ ηηθ. ημ μπμίμ δζαιέκεζ ιαηνζά απυ ηδκ έδνα: Aκηεπζζηέθθμκ ιέθμξ ηδξ Aηαδδιίαξ Aεδκχκ.
[θυβ. ιεε. < εθκζη. ἀκηεπζζηέθθς `βνάθς ζε απάκηδζδ΄ ιηθνδ. βαθθ. membre correspondant]
(από ην ιεμηθό ηεο θνηλήο λενειιεληθήο
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html)
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να ζοκηάλεζξ πενίθδρδ ημο ηεζιέκμο ζε εηαηυ (πενίπμο) θέλεζξ.
α) πμζα είκαζ δ άπμρδ ηδξ ζοββναθέα;
δ) ηζ είδμξ ηεζιέκμο είκαζ;
Β1. Να εθέβλεζξ ημ δμιή ημο αζμβναθζημφ ζδιεζχιαημξ. ΢ηέρμο ακ εα πνυζεεηεξ ή ακ εα αθαζνμφζεξ ηάπμζεξ
πθδνμθμνίεξ. Γζηαζμθυβδζε ηδκ απάκηδζή ζμο.
Β2. Να ιεηαηνέρεζξ ηδ ζφκηαλδ ζε εκενβδηζηή: «΢ηδκ Καημπή ηθείζηδηε ζε βενιακζηυ ζηναηυπεδμ ζοβηεκηνχζεςξ
(Μάζμξ-΢επη. 1944) βζα ηδ ζοιιεημπή ημο ζηδκ Ακηίζηαζδ». Σζ πνμαθήιαηα ακηζιεηςπίγεζξ ζηδκ ιεηαηνμπή;
Β3. Να ιεηαηνέρεζξ ηδ ζφκηαλδ ζε παεδηζηή: «Ζ πμφκηα υιςξ ημο απαβυνεοζε ηδκ έλμδμ απυ ηδκ Δθθάδα».
Β4. Τπάνπμοκ ζπυθζα ζημ αζμβναθζηυ πμο δζάααζεξ; Γζηαζμθυβδζε ηδκ απάκηδζή ζμο.
Β5. Να ανεζξ θέλεζξ πμο ιπμνμφκ κα ακηζηαηαζηήζμοκ ηζξ παναηάης θέλεζξ πςνίξ κα αθθμζχκεηαζ δ ζδιαζία ημο
ηεζιέκμο: πανάθθδθα, ηθείζηδηε, ηεθζηή, επζιέθεζα, εονφ.
Γ. Ο Διιακμοήθ Κνζανάξ ενβάζηδηε ςξ δάζηαθμξ, ενεοκδηήξ, επζζηήιμκαξ. Πμζα παναηηδνζζηζηά εα πνέπεζ κα έπεζ
έκαξ κέμξ πμο επζθέβεζ ςξ επάββεθια ηάηζ ζπεηζηυ ιε ηα βνάιιαηα ηαζ ηζξ ηέπκεξ; Μπμνείξ κα ζηεθηείξ εζφ ημ
επάββεθια υπμο εα ακαθενεείξ ακάθμβα ιε ηα δζηά ζμο εκδζαθένμκηα. (400-500 θέλεζξ)
επζπθέμκ δναζηδνζυηδηα
Μπμνείξ κα ανεζξ άθθα ζημζπεία (αζμβναθζηά ηαζ ενβμβναθζηά) βζα ημκ Δι. Κνζανά;
Πνμθμνζηή ηαζ μοζζαζηζηή άζηδζδ:

κα παναηηδνίζεηε ηδ βθχζζα ημο ηεζιέκμο (ζφκηαλδ, θελζθυβζμ, βναιιαηζημί ηφπμζ). Δκημπίζηε δφμ παναηηδνζζηζηά
ζημζπεία πμο ζαξ ανέζμοκ (π.π. θυβζμ θελζθυβζμ, πνήζδ επζεέηςκ, ηθπ) ηαζ ζημζπεία πμο δε ζαξ ανέζμοκ (π.π. δμιή ημο
ηεζιέκμο, πανάβναθμζ, ηθπ).
25. Η λενιαία κεγάιν ζύκα ηεο αλεξγίαο

απόζπαζκα από θείκελν ηνπ Γηάλλε Διαθξνύ, Καζεκεξηλή 25-03-06
΢ηδκ Δθθάδα μζ κέμζ ανίζημκηαζ ζε ζδζαίηενα δφζημθδ εέζδ, αθμφ ακηζιεηςπίγμοκ δζπθάζζα πμζμζηά ακενβίαξ, ζε
ζπέζδ ιε ημ ζφκμθμ ημο πθδεοζιμφ. ΢φιθςκα ιε ηα επίζδια ζηαηζζηζηά ζημζπεία, έκαξ ζημοξ πέκηε κέμοξ πμο
ακαγδημφκ ενβαζία είκαζ άκενβμξ. ΢ε αηυιδ πεζνυηενδ εέζδ είκαζ μζ βοκαίηεξ. Μία ζηζξ ηέζζενζξ, δθζηίαξ απυ 15-29
εηχκ, είκαζ άκενβδ. Έκαξ ζημοξ δφμ ακένβμοξ ζηδ πχνα ιαξ είκαζ κέμξ. Πάκς απυ 204.000 άκενβμζ κέμζ ηαηαβνάθδηακ
ημ 2005. Βέααζα, ζηαηζζηζηά ημοθάπζζημκ, ηαηαβνάθεηαζ ιείςζδ, ηαεχξ ημ 1999 μζ άκενβμζ κέμζ έθηακακ ζπεδυκ ημοξ
300.000.
Ηδζαίηενα ακδζοπδηζηυ είκαζ ημ βεβμκυξ υηζ δ ακενβία πθήηηεζ ημοξ κέμοξ υθςκ ηςκ ιμνθςηζηχκ επζπέδςκ. Σμ 2005,
27.000 απυθμζημζ ΑΔΗ ηαζ 48.000 απυθμζημζ ΣΔΗ ήηακ άκενβμζ. Σμ 1988 μζ άκενβμζ κέμζ ήηακ 188.334, αθθά είπακ άθθδ
ιμνθςηζηή ζφκεεζδ. Κονζανπμφζακ μζ άκενβμζ ιε εθυδζα ιυθζξ δδιμηζημφ (29.529) ή έζης βοικαζίμο (25.856), εκχ μζ
πηοπζμφπμζ ΑΔΗ (19.187) ηαζ ΣΔΗ (16.193) είπακ ηαθφηενδ ηφπδ. ΢ήιενα, θαίκεηαζ υηζ μφηε μζ ιεβάθμζ ηυπμζ ηαζ ηα
ηενάζηζα έλμδα βζα εηπαίδεοζδ ιπμνμφκ κα ελαζθαθίζμοκ δμοθεζά.
Σμ πεζνυηενμ υιςξ είκαζ υηζ μζ πενζζζυηενεξ εέζεζξ ενβαζίαξ πμο πνμζθένμκηαζ είκαζ παιδθυηενδξ πμζυηδηαξ απ’
υ,ηζ παθαζυηενα. Καηανπήκ, ιεβάθμ πμζμζηυ ηςκ κέςκ ενβάγμκηαζ ζε ηαημπθδνςιέκεξ δμοθεζέξ, πμθθμί είκαζ
ακαζθάθζζημζ, άθθμζ πθδνχκμκηαζ «ιαφνα». Γεκ είκαζ ιυκμ υηζ ααζζηά μζ κέμζ απανηίγμοκ ηδ ζηναηζά ηςκ
ηαημπθδνςιέκςκ δμοθεζχκ ημο πμδανζμφ (π.π. δζακμιείξ), αθθά υηζ ηαζ δίπθα ζε εέζεζξ ενβαζίαξ πμο εεςνμφκηαζ
αλζμπνεπείξ ηαζ αζθαθείξ, υπςξ ηναπεγμτπάθθδθμξ, ιδπακζηυξ, ενβαγυιεκμξ ζε ΓΔΚΟ, πθδεαίκμοκ μζ ιμνθέξ
επζζθαθμφξ ενβαζίαξ, είηε ιέζς βναθείςκ επζκμζηίαζδξ ενβαγμιέκςκ, είηε ιέζς ενβμθάαςκ, είηε ιέζς πθδνςιήξ ιε ημ
ιπθμηάηζ. Οζ κέμζ, πμο ηαηά ηφνζμ θυβμ απαζπμθμφκηαζ ιε αοηυ ημκ ηνυπμ, δεκ έπμοκ ααζζηά δζηαζχιαηα ηςκ
πνμδβμφιεκςκ βεκζχκ. Οζ ζηαεενέξ εέζεζξ ενβαζίαξ, μζ ζοιαάζεζξ αμνίζημο πνυκμο θζβμζηεφμοκ δζανηχξ, εκχ
αολάκμκηαζ μζ πνμζθήρεζξ μνζζιέκμο πνυκμο, μζ ζοιααζζμφπμζ, μζ πνμζςνζκμί. Αζθαθζζηζηά δζηαζχιαηα, αλζμπνεπείξ
ιζζεμί, πνμζηαζία απέκακηζ ζηδκ αοεαίνεηδ απυθοζδ, υθα αοηά ιμζάγμοκ πανςπδιέκα.
Αλζμζδιείςημ είκαζ ηαζ ημ πμζμζηυ ιενζηήξ απαζπυθδζδξ ηςκ κέςκ. ΢φιθςκα ιε ηα ζημζπεία ημο Ηκζηζημφημο
Δνβαζίαξ ηδξ Γ΢ΔΔ, 63.500 κέμζ δθζηίαξ 15-29 εηχκ έπμοκ ιενζηή απαζπυθδζδ. ΢ηζξ δθζηίεξ 20-24 εηχκ δ ιενζηή
απαζπυθδζδ λεπενκάεζ ημ 9%. Πάκς απυ 37.000 (δ πθεζμρδθία ηςκ ιενζηχξ απαζπμθμφιεκςκ) δδθχκεζ ηαεανά υηζ
ήεεθε πθήνδ απαζπυθδζδ αθθά δεκ ανήηε. Γεκ ζδιαίκεζ υιςξ υηζ ηαζ μζ οπυθμζπμζ δεκ εα πνμηζιμφζακ πθήνδ
απαζπυθδζδ, ηάης απυ άθθεξ ζοκεήηεξ.
Γεκ θαίκεηαζ κα αμδεμφκ ημοξ κέμοξ ημ ηαεεζηχξ ιαεδηείαξ ηαζ πναηηζηήξ άζηδζδξ. ΢ε πμθθέξ πενζπηχζεζξ, υπςξ
ιαξ θέεζ μ η. Γζάκκδξ Κμογήξ, επίημονμξ ηαεδβδηήξ ζημ Πάκηεζμ Πακεπζζηήιζμ ηαζ ζοκενβάηδξ ημο Ηκζηζημφημο
Δνβαζίαξ ηδξ Γ΢ΔΔ «ηαηαβνάθμκηαζ αοεαζνεζίεξ ζηδ ιαεδηεία». Πμθθμί κέμζ βίκμκηαζ ακηζηείιεκμ εηιεηάθθεοζδξ
πςνίξ πνμμπηζηή. Σμ ίδζμ ζοιααίκεζ ηαζ ιε ηα πνμβνάιιαηα βζα ακένβμοξ, υπςξ ηα Stage. ΢οπκά πνμζθένμοκ απθά
θεδκή ενβαηζηή δφκαιδ ζε ενβμδυηεξ, πςνίξ μ κέμξ κα θαιαάκεζ ηάπμζα μοζζαζηζηή εηπαίδεοζδ ηαζ κα ανίζηεζ έκα
δνυιμ πνμξ ηδ ζηαεενή ενβαζία. Δπζπθέμκ, «μζ κέμζ ενβαγυιεκμζ ανίζημκηαζ πζμ ζοπκά ακηζιέηςπμζ ιε πανααζάζεζξ ηδξ
ενβαηζηήξ κμιμεεζίαξ», ζφιθςκα ιε ημκ η. Κμογή.
ΘΔΜΑΣΑ
Α. Να βνάρεηε πενίθδρδ ημο ηεζιέκμο ζε εηαηυ (100) πενίπμο θέλεζξ.
Πνζκ βνάρεηε ηδκ πενίθδρδ θνμκηίζηε κα απακηήζεηε ζηα παναηάης ενςηήιαηα:
δ) ζε πμζμ ηεζιεκζηυ είδμξ ακήηεζ;
Β1. Γζαηί ζημ ηείιεκμ πνδζζιμπμζμφκηαζ πμθθά ζηαηζζηζηά ζημζπεία;

Β2. Γζαηί ζηδκ ηεθεοηαία πανάβναθμ βίκεηαζ ακαθμνά ζηδκ άπμρδ πακεπζζηδιζαημφ ηαεδβδηή; Πμζα άθθδ
ακαθμνά, ιέζα ζημ ηείιεκμ, θεζημονβεί ιε πανυιμζμ ηνυπμ;
Β3. Με πμζμκ ηνυπμ ακαπηφζζεηαζ δ ηνίηδ πανάβναθμξ (Σμ πεζνυηενμ υιςξ .... αοηά ιμζάγμοκ πανςπδιέκα.) ημο
ηεζιέκμο; Γζηαζμθμβήζηε ηδκ απάκηδζή ζαξ.
Β4. Παναηδνήζηε ηζξ οπμβναιιζζιέκεξ δζανενςηζηέξ θέλεζξ/ θνάζεζξ ημο ηεζιέκμο (Βέααζα, ΢ήιενα, υιςξ,
Καηανπήκ, αθθά υηζ, εκχ, ΢ε πμθθέξ πενζπηχζεζξ, Δπζπθέμκ). Πμζμξ είκαζ μ νυθμξ ημοξ; Πχξ πνδζζιμπμζείηαζ δ ζηίλδ,
υηακ αοηέξ είκαζ ζηδκ ανπή ηδξ πενζυδμο;
Β5. Απυ ημ δεφηενμ ζοκεεηζηυ ηςκ παναηάης θέλεςκ ημο ηεζιέκμο κα θηζάλεηε ιία θέλδ βζα ηάεε πενίπηςζδ (απθή
ή ζφκεεηδ) ηαζ κα ηδ πνδζζιμπμζήζεηε ζε ιζα ζφκημιδ θνάζδ, χζηε κα θαίκεηαζ δ ζδιαζία ηδξ: πηοπζμφπμζ,
ενβμθάαςκ, πθεζμρδθία, ζοκεήηεξ, ενβμδυηεξ.
Γ. Γνάθεηε ηείιεκμ βζα κα ζοιιεηέπεηε ζε ζογήηδζδ βζα ημκ επαββεθιαηζηυ πνμζακαημθζζιυ ηςκ κέςκ. Δλεηάγεηε
ηα ηνζηήνζα πμο ηονζανπμφκ ζηδκ επζθμβή ημο επαββέθιαημξ. πμζα εέζεζ έπμοκ μζ πνμζςπζηέξ πνμηζιήζεζξ ηαζ ηα
εκδζαθένμκηα ηςκ κέςκ; Πυζμ ιπμνεί κα ημοξ αμδεήζεζ ηαζ κα ημοξ ζοιαμοθεφζεζ ζηδκ επζθμβή ημοξ ημ ζπμθείμ, δ
μζημβέκεζα ή άθθμζ θμνείξ; (550 θέλεζξ)
26. «Να είζαη ν εαπηόο ζνπ» - ή ν εαπηνύιεο ζνπ

απυζπαζια απυ άνενμ ημο Πακηεθή Μπμοηάθα ζημκ διενήζζμ ηφπμ Κονζαηή, 23 Ημοκίμο 2002
[…] «Πενκάξ ηαθά» υηακ (ζδμφ ημ δεφηενμ άνενμ ημο ζοιαυθμο ηδξ κέαξ πίζηεςξ) «είζαζ μ εαοηυξ ζμο». Αθθά ημ
εέια είκαζ πχξ αηνζαχξ εκκμείηαζ μ «εαοηυξ» ζημκ ηυζιμ αοηήξ ηδξ πνςηυηοπδξ «ηαηδβμνζηήξ πνμζηαβήξ», πυζεξ
εθεοεενίεξ ημφ ακαβκςνίγμκηαζ ηαζ πυζεξ ηνίκμκηαζ απανάδεηηεξ βζα ημοξ άθθμοξ, ιζαξ ηαζ εδχ δεκ έπμοιε κα ηάκμοιε
ιε ηίπμηε πανζηςιέκεξ δζαηδνφλεζξ οπέν ημο αοεμνιδηζζιμφ, ηδξ εζθζηνίκεζαξ ή ηδξ αθέθεζαξ, αθθά ιε ημ ζθυβηακ ιζαξ
ημζκςκζμαυνμο εβςπάεεζαξ. «Να είζαζ μ εαοηυξ ζμο», ζημ ζοβηεηνζιέκμ «ζφζηδια» δμλαζζχκ ηαζ αλζχκ, ζδιαίκεζ κα
είζαζ μ εαοημφθδξ ζμο, «εθεφεενμξ ηζ ςναίμξ», παθανυξ, αδζάθμνμξ βζα υ,ηζ ιπμνεί κα παθάζεζ ηδκ αιενζικδζία ζμο,
γςζιέκμξ ιε υθα ηα δίηζα ζμο ηαζ ιε ηαιία ημζκςκζημφ ηφπμο οπμπνέςζδ κα ιδ ααναίκεζ ημ πέηαβιά ζμο.
Ο εαοηυξ ζμο, αοεέκηδξ απυθοημξ, είζαζ υηακ πενκάξ αβένςπα ιε ηυηηζκμ, επεζδή «αζάγεζαζ», πάκημηε αζάγεζαζ, ή
επεζδή απθχξ ζμο ήνεε λαθκζηά δ πανζηςιέκδ ζδέα κα ηνμιμηναηήζεζξ ηδ βενυκηζζζα πμο ειπζζηεφηδηε ημ δζηυ ηδξ
πνάζζκμ ηαζ δζακφεζ ημκ δνυιμ. Ο εαοηυξ ζμο, απαθίκςημξ, είζαζ υηακ αθήκεζξ ζηδκ παναθία ηα πθαζηζηά πμο
απμδεζηκφμοκ υηζ «πέναζεξ ηαθά», θνμκηίγμκηαξ πνχηα κα ζημθίζεζξ θςκαπηά ημκ δήιανπμ πμο «δεκ έααθε ηάδμοξ». Ο
εαοηυξ ζμο είζαζ υπμηε ζοκαθθάζζεζαζ ιε μπμζαδήπμηε οπδνεζία, επζεεηζηυξ, αέααζμξ υηζ απέκακηί ζμο «είκαζ υθμζ
θςπμδφηεξ». Ο εαοηυξ ζμο είζαζ, θοζζηυηαημξ, υηακ ζηα θακάνζα ηάκεζξ κυδια ζημκ Παηζζηακυ ή ζημ Αθαακάηζ κα
ζμο ηαεανίζεζ ημ πανιπνίγ ηαζ, ιυθζξ ακάαεζ ημ πνάζζκμ, παηάξ ημ βηάγζ βζα κα βθζηχζεζξ ημ ηνζακηάθεπημ, βεθχκηαξ
αέααζα ιε ημκ «αθαιιέκμ». Ο εαοηυξ ζμο είζαζ υηακ δζπθμπανηάνεζξ ημ βζςηαπί ζμο (ιε ηα αθάνι ακαιιέκα, ηάπα
κυιζιμξ), ηθείκεζξ ημκ δνυιμ ηαζ πνμηνέπεζξ ημοξ ειπμδζγυιεκμοξ κα πάκε κα ηυρμοκ ημ θαζιυ ημοξ. Ακ αέααζα ηφπαζκε
ζηδ ιεβαθεζυηδηά ζμο ηέημζμ ειπυδζμ, εα έανζζηεξ ιζα πνχηδξ ηάλεςξ αζηία βζα κα ανίζεζξ ημοξ «θεπνίηεξ πμο ιυκμ ημκ
εαοημφθδ ημοξ ημζηάκε». Υμκδνζηχξ, ιε ημκ ίδζμ ηνυπμ θένεζαζ ηζ υηακ λεζπαεχκεζξ εκακηίμκ ηςκ ακαζδέζηαηςκ πμο
ηθείκμοκ ημοξ δνυιμοξ ιε ηζξ δζαδδθχζεζξ ημοξ ή απενβμφκ υηακ εζφ ημοξ έπεζξ ακάβηδ, ηζ αξ ηάκεζξ αηνζαχξ ημ ίδζμ
υηακ δζαηοαεφμκηαζ ηα δζηά ζμο ζοιθένμκηα.[…]
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να ζοκηαπεεί πενίθδρδ ζανάκηα (40) θέλεςκ.
Β1. Με πμζμ ηνυπμ ακαπηφζζεηαζ δ δεφηενδ πανάβναθμξ;
Β2. Υαναηηδνίζηε ηεηιδνζςιέκα ημ φθμξ ηδξ δεφηενδξ παναβνάθμο.
Β3. Πχξ ελδβείηε ηδ ζοπκή πνήζδ ηςκ εζζαβςβζηχκ ζηδ δεφηενδ πανάβναθμ;
Β4. «ημζκςκζημφ ηφπμο οπμπνέςζδ λα κε βαξαίλεη ην πέηαγκά ζνπ». Να ενιδκεφζεηε ηδκ ιεηαθμνζηή έηθναζδ.
Β5. «ζθυβηακ ιζαξ ημζκςκζμαυνμο εβςπάεεζαξ». Πχξ ηαηαθαααίκεηε ημ κυδια ηδξ θνάζδξ;
Β6. Να ανείηε ακηχκοια ηςκ θέλεςκ: πνςηυηοπδξ, αδζάθμνμξ, θνμκηίγμκηαξ, ιεβαθεζυηδηά, αζηία.
Β7. Να ανείηε ζοκχκοια ηςκ θέλεςκ: απανάδεηηεξ, αιενζικδζία, αοεέκηδξ, αβένςπα, απμδεζηκφμοκ.
Γ. Να ακαπηφλεηε ζε ιζα πανάβναθμ (70 θέλεζξ) ιε δζηά ζαξ παναδείβιαηα ηδκ παναηάης θνάζδ: «Να είζαζ μ
εαοηυξ ζμο», ζημ ζοβηεηνζιέκμ «ζφζηδια» δμλαζζχκ ηαζ αλζχκ, ζδιαίκεζ κα είζαζ μ εαοημφθδξ ζμο.
27. «Ξέξεηο πνηνο είκαη εγώ ξε!»

ημο Πακηεθή Μπμοηάθα
Κάεε θμνά πμο ηάπμζμξ απυ ηδ πμνεία ηςκ «επςκφιςκ» βίκεηαζ ήνςαξ αθβεζκχκ επεζζμδίςκ (πυηε βζαηί
πενζθένεηαζ έκμπθμξ ζηδ Βμοθή, πυηε βζαηί πνμζπμζείηαζ αικδζία βζα κα ηαηεοκάζεζ ηζξ Δνζκφεξ, πυηε βζαηί «ηακμκίγεζ
ζακ άκηναξ» ηα ενςηζηά ημο, ηηθ) δεκ πάκμοιε ηδκ εοηαζνία ηδξ μιαδζηήξ ροπακάθοζδξ / ροπμεεναπείαξ, ηδκ εοηαζνία
δδθαδή κα εεςνήζμοιε ηδκ παναααηζηή ζοιπενζθμνά απμηθεζζηζηυ βκχνζζια ημο ροπζζιμφ ηςκ ζοβηεηνζιέκςκ
ακμιμφκηςκ.
Δκυζς δαηηοθμδεζηημφιε αοζηδνυηαημζ ημοξ «ηαημφξ» ηενδίγμοιε (έηζζ κμιίγμοιε δδθαδή) ηδ δζαθμνά ιαξ, ηδ
θεοηυηδηά ιαξ, ηδκ αβζμζφκδ ιαξ. Κζ ςζηυζμ, Ο η. Κ., μ η. Γ., μ η. Γ., μ η. Σ., μ η. Δλμοζία ηοβπάκμοκ εηπνυζςπμί ιαξ
ηαζ ςξ πνμξ αοηυ, ςξ πνμξ ηδκ ςιυηδηα δδθαδή ηαζ ηδ ιαβηζά, ιε ηδκ μπμία υθμ ηαζ ζοπκυηενα ηαοηίγεηαζ ημ ενοθζηυ
«εθθδκζηυ θζθυηζιμ».
Ζ πμθειζηή ηναοβή «λένεζξ πμζμξ είιαζ εβχ, νε;» -ιζα ηναοβή πμο βζα ηδκ εηθμνά ηδξ ανημφκ ηα δυκηζα ηαζ
πενζηηεφεζ δ βθχζζα- δεκ εηζημιίγεηαζ ιυκμ απυ ημοξ δζάζδιμοξ, ημοξ ελμοζζμφπμοξ, ημοξ ηαηέπμκηεξ. Δίκαζ έκα
ειααηήνζμ βναιιέκμ ζηδ ιαβκδημηαζκία πμο παίγεζ δ ιδπακζηή ροπή υθςκ ιαξ. Με ηδκ εοημθία πμο έπμοιε κα
ακαααειίγμοιε ζε ιείγμκ ημ πακηεθχξ αζήιακημ, ημ ηζπμηέκζμ, ιπμνμφιε κα ζθαπημφιε(ηζ υπζ ιυκμ ζηα θυβζα) βζα
μηζδήπμηε εα ιαξ θαζκυηακ ηαηαβέθαζημ ακ δεκ είπε εμθχζεζ μ κμοξ ηαζ ημ αθέιια ιαξ: Γζα ηδκ πνμηεναζυηδηα ή βζα
ιζα εέζδ πανηανίζιαημξ (άθθςζηε μ εβςζζιυξ ιαξ υηακ ηοηθμθμνεί επμπμφιεκμξ, υηακ πνμζηαηεφεηαζ απυ ημ
ηεηνάηνμπμ άνια ημο, ζοκηνίαεζ υθα ηα δεζιά ημο θεβυιεκμο πμθζηζζιμφ), βζα ιζα ηανέηθα ζηδκ πμθοζφπκαζηδ
ηααένκα πμο ηδκ πνυθααε ηάπμζμξ άθθμξ, βζα ηα κενά πμο ηνέπμοκ απυ ημ ιπαθηυκζ ημο βείημκα, βζα ημ ιςνυ πμο
βηνζκζάγεζ ιεζδιενζάηζηα (εαννείξ ηζ είκαζ ιαβκδηυθςκμ ηαζ ιπμνείξ κα ημο παηήζεζξ ημ ζημπ), βζα ηδ ιπαθζά ημο
πζηζζνζηά πμο θάεερε ζηδκ αιιμοδζά ηαζ πέηοπε ηάπμζμκ θμουιεκμ ή δθζμεεναπεουιεκμ (δεκ βεκκήεδηακ δα Ρμκάθκημ
υθμζ μζ ιπυιπζνεξ), βζα ηδκ απφειεκδ ακαίδεζα ημο πνμηαεδιέκμο ιαξ ζημκ εενζκυ ηζκδιαημβνάθμ πμο δεκ θέεζ κα
ζηφρεζ ηαίημζ ρδθέαξ δ, αηυιδ ηαθθίηενα κα θφβεζ, βζα ηδκ μονά ζημ θεςθμνείμ, ζημ θενζ-ιπμη, ζηα δζυδζα, ζημ
ζμφπεν ιάνηεη, ζημ θμφνκμ, ζημ πενίπηενμ. Πζζηυθζα εοηοπχξ δεκ ημοααθάιε αηυιδ (ή ιάθθμκ δεκ ημοααθάιε υθμζ
ιαξ, βζαηί ιε ημ πνυζπδια ηςκ ηθμπχκ υθμ ηαζ πενζζζυηενμζ θνμκηίγμοκ κα ελμπθίζμοκ ηδκ εηαζαζιέκδ ακαζθάθεζά
ημοξ), αθθά ηαζ ηα πένζα ανημφκ, ηζ φζηενα, θμκζηυηενμ υπθμ απυ ηδ βθχζζα ηαζ ημ αθέιια δεκ έπεζ αηυιδ
ηαηαζηεοαζηεί, ηζ μφηε εα ανεεεί πμηέ.
Κζ αθίιμκμ ακ δ αθέθεζά ζμο ή δ υρζιδ, μζημθμβζηή ζμο εοαζζεδζία δζακμδεεί κα ζοζηήζεζ ζε ηάπμζμκ, ιε ημκ
ημιρυηενμ (ή ηαζ δμοθζηυηενμ) ηνυπμ, κα ιδκ πεηάεζ ιε ακάθαθνδ ιαβηζά ακαιιέκμ ηζζβάνμ απυ ημ πανάεονμ ημο
αοημηζκήημο ημο, ηονίςξ υηακ δζαζπίγεζ ημκ Πανκαζζυ ή ημκ Σαΰβεημ, δ ηδκ αδεζαζιέκδ θζάθδ ημο κενμφ, ημ μπμίμ έπεζ
θηάζεζ κα ιαξ ημζηίγεζ υζμ ζπεδυκ ηαζ δ ηνμθή. Αθίιμκμ ακ παναπμκεεείξ βζα ηδκ ηαπκμφνα πμο θεφβεζ απυ ηδκ
ελάηιζζδ ημο πνμπμνεουιεκμο μπήιαημξ, ή ακ εοιίζεζξ εοβεκζηά ζε ηάπμζμκ μδδβυ υηζ είεζζηαζ κα ιδκ πενκάιε ιε
ηυηηζκμ ηαζ κα ακάαμοιε ημ θθαζάηζ ιαξ πνζκ ζηνίρμοιε ανζζηενά δ δελζά, βζα ημκ απθμφζηαημ θυβμ υηζ ηα
εακαηδθυνα ηνμπαία δεκ επζθφμοκ ημ δδιμβναθζηυ ιαξ πνυαθδια. Συηε μ «εζβιέκμξ ακδνζζιυξ ιαξ» (επζπείνδια πμο
ιάθθμκ έπεζ ακηίηνζζια ηαζ ζηα δζηαζηήνζα) απαζηεί κα πάνεζ ημ αίια ημο πίζς, πνμπακηυξ ακ δ «πνμζαμθή» εηεθέζεδ
πανμοζία ηνίηςκ. Καζ λεεδηανχκμοιε ηυηε ημ θακαηζζιυ ιαξ, ηθεζδαιπανχκμοιε ηδκ ροπναζιία ιαξ, ζηήκμοιε ιζα
βηζθμηίκα βζα ημ πζμφιμν ιαξ, ηζ μνιάιε Αηάεεηημζ.
«Ξένεζξ πμζμξ είιαζ εβχ, νε;»... Βεααίςξ ηαζ λένς, ηαζ λένεζξ, ηαζ λένμοιε. Ξένς πςξ είζαζ υιμζμξ ιμο ζηα ηαθά ηαζ
ζηα ηαηά εημζιμπανάδμημξ ημο εοιμφ, ιμκίιςξ ιε ηδκ αίζεδζδ ημο «αδζηδιέκμο», άνα ηαζ ιμκίιςξ μνβζζιέκμξ. Ξένς,
ηαζ λένεζξ, υηζ ιμζάγμοιε ζημ παχδεξ αάεμξ ιαξ, υζεξ υπμζεξ πακμπθίεξ ηζ ακ θνυκηζζε κα θμνηςεεί μ ηαεέκαξ ιαξ βζα
κα εθέβλεζ ηδκ εοημθία ημο εκζηίηημο. ΋θμζ ιαξ είιαζηε ηάηζ, είιαζηε ηάπμζμζ, έζης ηζ ακ μ πνυκμξ επζιέκεζ αβέθαζημξ
πςξ είιαζηε ηάηζ θζβυηενμ απυ ημ ηίπμηε. Μυκμ πμο δεκ ιπμνμφιε κα ηα αμθέρμοιε αοηά ηα δζαθμνεηζηά «ηάηζ», κα ηα
πείζμοιε κα ζοκοπάνλμοκ, κα αθθδθμακαβκςνζζημφκ, κα απμδεπεεί ημ έκα ηδ ιμκαδζηυηδηα ημο άθθμο. Δζζενπυιαζηε
ζηδκ ημζκςκία, (ζημ ζπμθείμ, ζημ πακεπζζηήιζμ, ζηδ δμοθεζά, ζημ «θεζημφνβδια», ζημ βήπεδμ, ςξ ηαζ ζηδκ εηηθδζία
ηδκ χνα ημο «Γεφηε θάαεηε θςξ!») ζακ θμνείξ ιζαξ πανάδμζδξ πμο ηζιά ηδκ ακηζπανάεεζδ, ηδ θζθοπμρία, ηδκ λζκή
ροπή, δ μπμία εββνάθεηαζ πάναοηα ηαζ ζηα ακαθυβςξ λζκζζιέκα ιμφηνα ιαξ. Δίιαζηε πνμεημζιαζιέκμζ, εηπαζδεοιέκμζ
κα ανίζημοιε πακημφ (ηαζ ιυκμ) επενμφξ, δζααμθείξ, ηαηυηνμπμοξ πμο ιαξ θεμκμφκ ηαζ ζοκςιμημφκ εζξ αάνμξ ιαξ.
Σδκ πναυηδηα, ηδκ υνελδ ηδξ ημοαέκηαξ, ηδξ πανέαξ αηυιδ (ηδξ ηυζμ ιοεμθμβδιέκδξ), πνέπεζ κα ηδκ επζκμήζμοιε ιε
πμθφ ηυπμ (βζαηί πνεζάγεηαζ κα οπμθμβίζμοιε ζςζηά ηζξ ααεφηαηεξ ακάβηεξ ιαξ ηαζ ηαοηυπνμκα κα ηζεαζέρμοιε ημκ
ένςηά ιαξ βζα ηδκ ιμκήνδ δζαδνμιή ηδξ επενεουιεκδξ αοηάνηεζαξ), ή πνέπεζ κα ιαξ έπμοκ εοθμβήζεζ πθμφζζα μζ
πενζζηάζεζξ, ιζα ήζοπδ αηνμβζαθζά αξ πμφιε, δ εενζκή παθάνςζδ χνα κοηηυξ ηηθ. Φοζζηυηενδ ιαξ θαίκεηαζ δ
ζοιπενζθμνά πμο (ιάθθμκ άδζηά ηαηά ημοξ θοζζμδίθεξ) απμδίδεηαζ ζημκ θφημ ιμκζά. Γζαηί; Γζαηί «ιαξ πκίβεζ ημ δίηζμ».
Κζ επεζδή υθμοξ ιάξ πκίβεζ ημ δίηζμ, επεζδή δδθαδή έηζζ αζζεακυιαζηε, εοηυθςξ ηεηιαίνεηαζ υηζ δ Δθθάδα είκαζ έκα
απένακημ πέθαβμξ, ημ Δβαίμκ πέθαβμξ, ιε έρζθμκ ηζ υπζ ιε άθθα βζχηα, βζαηί ααθηίζηδηε έηζζ πνμξ ηζιήκ ημο Δβχ, ημο
εδνζχδμοξ Δβχ ηαζ υπζ ημο Αζβέα, υπςξ ζζπονίγμκηακ μζ ιφεμζ.
Να ζοκηάλεηε ενςηήζεζξ α) πνμζέββζζδξ/ ηαηακυδζδξ ημο ηεζιέκμο ηαζ α) ελέηαζδξ ιε αάζδ ημ ηείιεκμ.
28. Α. Β. Μνπκηδάθεο (1929 – 2009)1
Ο Α.Β. Μμοιηγάηδξ ήηακ θζθυθμβμξ, πηοπζμφπμξ ηδξ Φζθμζμθζηήξ ΢πμθήξ ημο Α.Π.Θ. ηαζ δζδάηηςν ημο ίδζμο
Πακεπζζηδιίμο. Γίδαλε ζηδ Γεοηενμαάειζα Δηπαίδεοζδ, ζηδ Φζθμζμθζηή ΢πμθή ημο Α.Π.Θ. ςξ δάζηαθμξ ηδξ
Νεμεθθδκζηήξ Γθχζζαξ, ηαζ απυ ημ 1984 ςξ ημ 1995 ενβάζηδηε ςξ ζπμθζηυξ ζφιαμοθμξ ηςκ θζθμθυβςκ ζημ Νμιυ
Γνάιαξ. Καηαβυηακ απυ ηδ Γνάια υπμο ηαζ έγδζε ηα πενζζζυηενα πνυκζα.
Αζπμθήεδηε ηονίςξ ιε ηδκ ανπαία ηαζ ηδ κέα εθθδκζηή βθχζζα. Δηηυξ απυ ηζξ δζάθμνεξ ενβαζίεξ ημο πμο έπμοκ
δδιμζζεοεεί ζε εηπαζδεοηζηά ηαζ θζθμθμβζηά πενζμδζηά, επηά απυ ηα αζαθία ημο, πμο έβναρε ιυκμξ ημο ή ιε
ζοκενβαζία, είπακ εηδμεεί απυ ημκ ΟΔΓΒ ηαζ πνδζζιμπμζήεδηακ ςξ ζπμθζηά αζαθία βοικαζίμο ηαζ θοηείμο ζε υθα ηα
ζπμθεία ηδξ πχναξ (ημ πνχημ απυ ημ 1979). Σα αζαθία αοηά είκαζ: Ανπαία Δθθδκζηά βζα ηδκ Α΄ Λοηείμο, ΢οκηαηηζηυ
ηδξ Ανπαίαξ Δθθδκζηήξ βζα ημ Λφηεζμ (πνδζζιμπμζείηαζ ιέπνζ ηαζ ζήιενα, 2011-12), ΢οκηαηηζηυ ηδξ Νέαξ Δθθδκζηήξ,
Νεμεθθδκζηή Γθχζζα βζα ηδκ Α΄ ηδ Β΄ ηαζ ηδκ Γ΄ Γοικαζίμο, αζαθία βζα ημ ιαεδηή ηαζ ημκ ηαεδβδηή. Δίπε θάαεζ ιένμξ
ςξ εζζδβδηήξ ζε πμθθά ζειζκάνζα ζηδκ Δθθάδα ηαζ ζημ ελςηενζηυ ηαζ ζε επζηνμπέξ ιεθέηδξ ηαζ πνμβναιιαηζζιμφ
εηπαζδεοηζηχκ εειάηςκ.
Γίδαλε ζηδ Φζθμζμθζηή ΢πμθή ημο ΑΠΘ, ζηζξ ΢πμθέξ Δπζιυνθςζδξ ηαεδβδηχκ (ΠΔΚ ηαζ παθαζυηενα ΢ΔΛΜΔ)
Κααάθαξ ηαζ Αθελακδνμφπμθδξ.
Απυζπαζια απυ αζμβναθζηυ2

Παζδί θηςπήξ πνμζθοβζηήξ μζημβέκεζαξ μ αθδζιυκδημξ Σάζμξ ηαηυνεςζε, πάνζξ ζηα πμθθά πκεοιαηζηά ηαζ ροπζηά
ημο πνμηενήιαηα, κα λεπενάζεζ ηζξ δοζημθίεξ ημφ ημζκςκζημφ ημο πενίβονμο ηαζ κα ιμνθςεεί, ζδιεζχκμκηαξ αλζυθμβεξ
επζδυζεζξ. Μεηά ηζξ εβηφηθζεξ ζπμοδέξ, βνάθηδηε ζηδ Φζθμζμθζηή ΢πμθή ημο Πακεπζζηδιίμο Θεζζαθμκίηδξ, απυ ημ
ηθαζζηυ ηιήια ηδξ μπμίαξ ηαζ απμθμίηδζε. ΋πςξ ηαζ πμθθμί απυ ειάξ ημοξ παθαζυηενμοξ, είπε ηδκ ηφπδ κα
παναημθμοεήζεζ ηα ιαεήιαηα ζμθχκ ηαζ ειπκεοζιέκςκ ηαεδβδηχκ, ακάιεζα ζημοξ μπμίμοξ ζοβηαηαθέβμκηαζ μ
Ηςάκκδξ Καηνζδήξ, μ ΢ηοθζακυξ Καρςιέκμξ, μ Νζηυθαμξ Ακδνζχηδξ, μ Διιακμοήθ Κνζανάξ, μ Αβαπδηυξ Σζμπακάηδξ,
μ Λίκμξ Πμθίηδξ. Απυ ημ πκεφια εηείκςκ ηςκ θςηζζιέκςκ δαζηάθςκ άκηθδζε μ κεανυξ ηυηε θμζηδηήξ ηζ εδναίςζε
ιέζα ημο ηδκ αβάπδ ημο βζα ηδ βθχζζα ιαξ, ανπαία ηαζ κέα, ηαζ ηζξ δζαπνμκζηέξ αλίεξ ημο εθθδκζημφ πμθζηζζιμφ. Αοηέξ
ηζξ αλίεξ πνμζπάεδζε ζηδ ζοκέπεζα κα ηζξ ιεηαδχζεζ ζημοξ ιαεδηέξ ημο, υηακ δζμνίζηδηε ζηδ Μέζδ Δηπαίδεοζδ ηαζ
οπδνέηδζε ζε δζάθμνα ζπμθεία ηδξ βεκέεθζαξ πυθδξ ημο. ΢ηα ιέζα ηδξ δεηαεηίαξ ημο 60, ακηαπμδίδμκηαξ ηα ηνμθεία,
οπδνέηδζε ιε απυζπαζδ ζηδκ ημζκή ιαξ almam matrem*, ηδ Φζθμζμθζηή ΢πμθή ημο ΑΠΘ, ςξ δάζηαθμξ ηδξ
κεμεθθδκζηήξ βθχζζαξ. Απυ ημ 1983 ςξ ηαζ ημ 1995 άζηδζε, ιε γήθμ ηαζ επζηοπία, ηα ηαεήημκηα ζπμθζημφ ζοιαμφθμο
θζθμθυβςκ ζημ κμιυ Γνάιαξ. ΋θεξ μζ ιανηονίεξ πμο έπμοκ ηαηαηεεεί απυ ιαεδηέξ ηαζ ζοκαδέθθμοξ ημο ζοβηθίκμοκ
ζηδκ εηηίιδζδ υηζ ηφνζεξ ανεηέξ ημο ήηακ δ εοβέκεζα, δ αβάπδ, δ ηαηακυδζδ, δ ορδθή αίζεδζδ ημο ςναίμο ηαζ ημο
αβαεμφ. Δθανιυγμκηαξ ζημκ εαοηυ ημο ηδκ ανπή ηδξ δζά αίμο ιμνθχζεςξ, ανζζηυηακ ζε ιζα δζαδζηαζία ζοκεπμφξ
ιάεδζδξ υπζ ιυκμ ζημ πχνμ ηδξ επζζηδιμκζηήξ ημο εζδίηεοζδξ αθθά ηαζ ζημκ ημιέα ηδξ παζδαβςβζηήξ ηαζ δζδαηηζηήξ
ακάπηολδξ. ΢ακ βκήζζμξ βεκκδιέκμξ δάζηαθμξ, ήεεθε κα ιμζνάγεηαζ ημοξ ηανπμφξ αοηήξ ηδξ αδζάθεζπηδξ πνμζπάεεζαξ,
πνμζθένμκηαξ απθυπενα ημοξ εδζαονμφξ ηδξ βκχζδξ ηαζ ηδξ ειπεζνίαξ ημο. Μμθμκυηζ δ Γνάια πανέιεζκε ημ ζηαεενυ
ηέκηνμ ηδξ εηπαζδεοηζηήξ ημο επεκένβεζαξ, δ Θεζζαθμκίηδ αθθά ηαζ μθυηθδνδ ζπεδυκ δ Δθθάδα, αηυιδ ηαζ δ Κφπνμξ
δέπεδηακ ηα δχνα ηδξ δδιζμονβζηήξ ημο πανμοζίαξ. Αιέηνδηεξ είκαζ μζ εζζδβήζεζξ ηαζ πανειαάζεζξ ημο ζε ζειζκάνζα,
ζοκέδνζα ηαζ επζιμνθςηζηέξ διενίδεξ. Ζ δναζηδνζυηδηα αοηή δείπκεζ ημ ιέηνμ ηδξ αβάπδξ ημο βζα ηδκ Παζδεία ημο
ηυπμο ιαξ ηαζ αββίγεζ ηα υνζα ηδξ αοημεοζίαξ, βζαηί δεκ ήηακ πςνίξ ηυζημξ, θοζζηυ, ροπζηυ ηαζ πκεοιαηζηυ.
*alma mater: ημ πακεπζζηήιζμ ζημ μπμίμ θμίηδζε ηάπμζμξ, «δ ενέθμοζα ιδηένα»
1. κε βάζε ην βηνγξαθηθό ζεκείσκα πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην βηβιίν Α. Β. Μνπκηδάθεο, Η γιώζζα καο θαη ηα
πξνβιήκαηά ηεο, Ηρώ ηεο Γξάκαο, 1994
2. δεκνζίεπζε ζην πεξηνδηθό Φηιόινγνο η. 138, Γεθέκβξηνο 2009
Πνμθμνζηή ηαζ μοζζαζηζηή άζηδζδ: κα παναηηδνίζεηε ηδ βθχζζα ηςκ ηεζιέκςκ (θελζθυβζμ, ζοκηαηηζηυ, ζπήιαηα
θυβμο, βναιιαηζημί ηφπμζ). Δκημπίζηε ζημζπεία πμο ζαξ ανέζμοκ ηαζ ζημζπεία πμο δε ζαξ ανέζμοκ.
ΘΔΜΑΣΑ
Α1. Να απμδυζεζξ ημ δεφηενμ ηείιεκμ ζε πενίθδρδ 80 θέλεςκ.
Α2. Πνζκ βνάρεζξ ηδκ πενίθδρδ θνυκηζζε κα απακηήζεζξ πνμθμνζηά ζηα παναηάης ενςηήιαηα:
ιμκάδεξ __
Β1. ΢πμθζάζηε (δδθαδή πείηε ηδ βκχιδ ζαξ) ηδκ παναηάης θνάζδ ημο δεφηενμο ηεζιέκμο: «είπε ηδκ ηφπδ κα
παναημθμοεήζεζ ηα ιαεήιαηα ζμθχκ ηαζ ειπκεοζιέκςκ ηαεδβδηχκ». (60-80 θέλεζξ)
ιμκάδεξ __
Β2. ΢πμθζάζηε (δδθαδή πείηε ηδ βκχιδ ζαξ) ηδκ παναηάης θνάζδ ημο δεφηενμο ηεζιέκμο: «ανζζηυηακ ζε ιζα
δζαδζηαζία ζοκεπμφξ ιάεδζδξ υπζ ιυκμ ζημ πχνμ ηδξ επζζηδιμκζηήξ ημο εζδίηεοζδξ αθθά ηαζ ζημκ ημιέα ηδξ
παζδαβςβζηήξ ηαζ δζδαηηζηήξ ακάπηολδξ». (60-80 θέλεζξ)
ιμκάδεξ __
Β3. Να ζοβηνίκεηε ηα δφμ αζμβναθζηά. Πμζμ απυ ηα δφμ πενζέπεζ ζπυθζα; Δκημπίζηε ζπεηζηά ζδιεία πμο
ηεηιδνζχκμοκ ηδκ απάκηδζή ζαξ.
ιμκάδεξ __
Β4. Πμζα είκαζ δ δμιή ημο πνχημο αζμβναθζημφ ζδιεζχιαημξ;

ιμκάδεξ __
Β5. Δλδβήζηε ημ νυθμ ηςκ παναηάης δζανενςηζηχκ θέλεςκ/ θνάζεςκ ημο δεφηενμο ηεζιέκμο: Μεηά, ΋πςξ ηαζ,
υηακ, ΢ακ, Μμθμκυηζ, αθθά ηαζ, αηυιδ ηαζ, βζαηί.
ιμκάδεξ __
Β6. Οζ παναηάης θέλεζξ ημο πνχημο ηεζιέκμο είιαζ ιεηαθναζηζηά ηαζ ζδιαζζμθμβζηά δάκεζα*. Να ανεζξ ζε ηαεειζά
έκα ζοκεεηζηυ-θέλδ ηδξ ηαζ κα θηζάλεζξ ιε αοηυ ιζα πνυηαζδ πμο εα δείπκεζ ηδ ζδιαζία ημο: ζφιαμοθμξ, ζοκενβαζία,
ηαεδβδηήξ, επζηνμπή, πνμβναιιαηζζιυξ.
ιμκάδεξ __
Γ. Δίζηε ζηδ Β΄ Λοηείμο ηαζ έπεηε ήδδ δζαθέλεζ ηδκ ηαηεφεοκζδ ζπμοδχκ πμο παναημθμοεείηε. Μπμνείηε κα
ζηεθηείηε ηδ ζδιαζία πμο είπακ βζα ηδ ζπέζδ ζαξ ιε ηα βνάιιαηα μζ δάζηαθμζ ημο δδιμηζημφ, μζ ηαεδβδηέξ ημο
βοικαζίμο, πζεακμί θνμκηζζηέξ ηθπ. Δπίζδξ κα απμηζιήζεηε ημ νυθμ πμο έπαζλακ μζ θίθμζ ηαζ ημ ζοββεκζηυ πενζαάθθμκ
ζαξ. Σμ ηείιεκυ ζαξ απεοεφκεηαζ ζε θίθμ πμο βκςνίζαηε ζε ημζκςκζηυ δίηηομ ημο Ίκηενκεη (πενίπμο 500 θέλεζξ).
* κεηάθξαζε μέλσλ ιέμεσλ, έηζη ώζηε λα κε δηαθξίλεηαη εύθνια ε μέλε πξνέιεπζε = κεηαθξαζηηθά δάλεηα (κηθξδ.) κε
πεξηζζόηεξν ή ιηγόηεξν πηζηή αληηζηνίρηζε ησλ επί κέξνπο ιεμηθώλ ζηνηρείσλ (π.ρ. αλπςσηήξαο, απηνθηλεηόδξνκνο,
γξακκαηνθηβώηην, εθαίζηεην, ζεξκίδα, ζεξηδναισληζηηθόο, νπξαλνμύζηεο)· αιιαγή ελ κέξεη ή θαη ηειείσο ηεο ζεκαζίαο
κηαο πξνϋπάξρνπζαο ιέμεο από μέλε επίδξαζε = ζεκαζηνινγηθόο δαλεηζκόο
(ζεκδ., π.ρ. έληππνο, εληύπσζε, εκηκαζήο, ηόο). http://www.greek-
language.gr/greekLang/studies/history/thema_16/03.html
ζπγθεθξηκέλα, κε βάζε ην Λεμηθό ηεο Κνηλήο Νενειιεληθήο
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html:
ζύκβνπινο, [ιόγ. < αξρ. ζύκβνπινο `πνπ δίλεη ζπκβνπιέο΄ & ζεκδ. γαιι. conseiller· ιόγ. ζει. ρσξίο δηάθξ. γέλνπο]
ζπλεξγαζία, [ιόγ. < ειλζη. ζπλεξγαζία `ζπληερλία΄ ζεκδ. γαιι. collaboration, coopération]
θαζεγεηήο, [ιόγ. < ειλζη. θαζεγεηήο `δάζθαινο΄, αξρηθή ζεκ.: `νδεγόο΄ & ζεκδ. γαιι. professeur]
επηηξνπή, [ιόγ. < αξρ. ἐπηηξνπή `δπλαηόηεηα απόθαζεο, θεδεκνλία΄ ζεκδ. γαιι. commission]
πξνγξακκαηηζκόο, [ιόγ. πξνγξακκαηηζ- (πξνγξακκαηίδσ) -κόο κηθξδ. γαιι. programmation] [ιόγ. < αξρ. πξόγξακκα
`εκεξήζηα δηάηαμε ηεο βνπιήο ή ηεο εθθιεζίαο΄ ζεκδ. γαιι. & αγγι. programme < πζηιαη. programma `δεκόζηα
αλαξηεκέλν δηάηαγκα΄ < αξρ. πξόγξακκα]
ΑΞΙΟΛΟΓΗ΢Η ΣΗ΢ ΠΔΡΙΛΗΦΗ΢ ΚΔΙΜΔΝΟΤ

Ζ πενίθδρδ δεκ είκαζ λεπςνζζηυ βναιιαηεζαηυ είδμξ αθθά έκαξ ηνυπμξ ζοκμπηζηήξ απυδμζδξ πνμτπάνπμκημξ
ηεζιέκμο δζα ηδξ μπμίαξ επζδζχηεηαζ:
α) Ζ ηαηακυδζδ ημο ηεζιέκμο.
α) Ζ πθδνμθυνδζδ ηςκ άθθςκ ιε θζηυ ηαζ ζαθή ηνυπμ βζα ημ πενζεπυιεκμ ημο ηεζιέκμο.
β) Ζ δζάηνζζδ ημο ακαβηαίμο απυ ημ πενζηηυ ηυζμ ζημ πενζεπυιεκμ υζμ ηαζ ζηδ βθχζζα ημο ηεζιέκμο.
δ) Ζ δυιδζδ εκυξ κέμο ηεζιέκμο ιε ζοκμπή ηαζ ζοκεηηζηυηδηα.
'Ανα δ αλζμθυβδζδ ηδξ πενίθδρδξ ζηζξ ελεηάζεζξ ημο Δκζαίμο Λοηείμο είκαζ ζηυπζιμ κα ζοκελεηάζεζ ηνεζξ
παναιέηνμοξ:
α) ημ πενζεπυιεκμ ηδξ πενίθδρδξ
α) ηδ βθχζζα ηαζ ημ φθμξ
β) ηδ δμιή ημο πενζθδπηζημφ ηεζιέκμο.
1. Σν πεξηερόκελν ηεο πεξίιεςεο (0-12ιμκάδεξ)

Θεηηθά ζηνηρεία ζεσξνύληαη:
 Ζ ζφθθδρδ ημο κμδιαηζημφ ηέκηνμο ημο ηεζιέκμο.
 Ζ επζθμβή ηςκ ζδιακηζηχκ ζδεχκ-πθδνμθμνζχκ ημο ηεζιέκμο.
 Ζ πθδνυηδηα ηαηακυδζδξ ημο ηεζιέκμο.
Αδοκαιίεξ ζημ πενζεπυιεκμ εεςνμφκηαζ:

 Αδοκαιία ηαηακυδζδξ ή απυηθζζδ απυ ημ κμδιαηζηυ ηέκηνμ ημο ηεζιέκμο.
 Δπζθμβή δεοηενεομοζχκ ζδεχκ-πθδνμθμνζχκ ζε αάνμξ ηςκ ηφνζςκ-ζδιακηζηχκ.
 Ζ αηεθήξ (ιενζηή) ηαηακυδζδ ημο ηεζιέκμο.
2. Η γιώζζα θαη ην ύθνο ηεο πεξίιεςεο (έθθξαζε) (0-8 ιμκάδεξ)

 Ζ πνήζδ ημο ηαηάθθδθμο φθμοξ βζα ηδ ζοβηεηνζιέκδ ιμνθή ηεζιέκμο
(πθδνμθμνζαηυ φθμξ).
 Ζ ζηακυηδηα πφηκςζδξ ημο ηεζιέκμο ιέζα απυ δζάθμνεξ ηεπκζηέξ
(βεκίηεοζδ, ακαδζαηφπςζδ ηηθ.).
 Ζ μνεή πνήζδ ηδξ βθχζζαξ ζημ επίπεδμ ηδξ μνεμβναθίαξ, ηδξ ζηίλδξ, ηδξ ζφκηαλδξ ηαζ ημο θελζθμβίμο.
Αδοκαιίεξ ζηδ βθχζζα ηαζ ημ φθμξ εεςνμφκηαζ:

 Ζ αλζμθυβδζδ ιε ηδκ άζηδζδ άιεζδξ ή έιιεζδξ ηνζηζηήξ-ζπμθζαζιμφ ζηζξ ζδέεξ-πθδνμθμνίεξ ημο ηεζιέκμο.
 Ζ αοημφζζα-ζηείνα ιεηαθμνά θέλεςκ ηαζ θνάζεςκ ημο ανπζημφ ηεζιέκμο ζηδ πενίθδρδ.
 Οζ απμηθίζεζξ απυ ημοξ ηακυκεξ ηδξ Νεμεθθδκζηήξ Γναιιαηζηήξ ηαζ ημο ΢οκηαηηζημφ ηδξ κέαξ εθθδκζηήξ ζηδκ
μνεμβναθία, ζηδ ζηίλδ, ζηδ ζφκηαλδ ηαζ ημ θελζθυβζμ (επακαθήρεζξ, αζάθεζεξ, έθθεζρδ αηνζαμθμβίαξ ηηθ.).
3. Η δνκή ηνπ πεξηιεπηηθνύ θεηκέλνπ (0-5 ιμκάδεξ).

 Ζ ζηακυηδηα παναημθμφεδζδξ ή ακαδζμνβάκςζδξ ηδξ δμιήξ ημο ανπζημφ ηεζιέκμο ηαζ δ πανμοζίαζδ ιε
θμβζηή αημθμοεία ηςκ ααζζηχκ ζδεχκ.
 Ζ ζφκηαλδ εκυξ ηεζιέκμο ιε μιαθή νμή ηαζ ζοκμπή.
 Ζ επζηοπήξ πνήζδ ηςκ δζανενςηζηχκ θέλεςκ ή θνάζεςκ.
Αδοκαιίεξ ζηδ δμιή εεςνμφκηαζ:

 Ζ ηοπμπμζδιέκδ ιεηαθμνά ηδξ πμνείαξ ημο ανπζημφ ηεζιέκμο πμο μδδβεί ζε ιαηνμζηεθή πενίθδρδ.
 Ζ άηαηηδ πανάεεζδ ηςκ ζδεχκ-πθδνμθμνζχκ ημο ηεζιέκμο.
 Ζ έθθεζρδ ζοκμπήξ ηαζ αθθδθμοπίαξ ιεηαλφ ηςκ ιενχκ-πνμηάζεςκ ηδξ πενίθδρδξ.
4. Γεληθή ζεώξεζε
Ζ πνμζπάεεζα βζα αλζμθυβδζδ ηδξ πενίθδρδξ ιε ηδκ ακαθοηζηή ιέεμδμ ηαζ ηδκ πνυζεεζδ ηςκ επζιένμοξ ααειχκ
δεκ είκαζ ανηεηή. Υνεζάγεηαζ ιζα ζοκμθζηή εεχνδζδ ημο βναπημφ πνζκ ηδκ ηεθζηή ααειμθμβία. 'Αθθςζηε πενζεπυιεκμ,
ιμνθή (έηθναζδ) ηαζ δμιή μοζζαζηζηά δεκ δζαπςνίγμκηαζ. ΢ηδ ζοκμθζηή εεχνδζδ ηδξ πενίθδρδξ εα ζοκεηηζιδεμφκ βζα
ηδκ ηεθζηή ααειμθμβία υθα ηα ηνζηήνζα απυ ηδκ πνςημηοπία ζηδ ζοβηνυηδζδ ηαζ ημ φθμξ έςξ ηδκ εζηυκα ημο βναπημφ
(ηαεανμβναιιέκμ ηείιεκμ, εοακάβκςζηδ βναθή).
΢οιπθδνςιαηζηέξ δζεοηνζκίζεζξ
1. Ζ έηηαζδ ηδξ πενίθδρδξ ελανηάηαζ απυ ημ είδμξ, ημ ιέβεεμξ ηαζ ηδ δμιή ημο δμεέκημξ ηεζιέκμο. Γζ' αοηυ
ηαεμνίγεηαζ ηάεε θμνά δ πμζυηδηα ηδξ πενίθδρδξ ζε θέλεζξ (π.π. 90-120 θέλεζξ) χζηε κα οπάνπεζ έκα πθαίζζμ ιέζα ζημ
μπμίμ εα ηζκδεεί ημ ηείιεκμ ηδξ πενίθδρδξ. Αοηυ δε ζδιαίκεζ ηδκ αοζηδνή ηαηαιέηνδζδ ηςκ θέλεςκ απυ ημ
ααειμθμβδηή αθθά ηδκ αλζμθυβδζδ ηδξ ζηακυηδηαξ ημο ιαεδηή κα ποηκχζεζ-πενζμνίζεζ ημ ηείιεκυ ημο ζε
ζοβηεηνζιέκα πθαίζζα. (Χξ οπένααζδ αοηχκ ηςκ μνίςκ εεςνείηαζ δ βναθή ιζαξ πενίθδρδξ ιε είημζζ (20) πενίπμο
θέλεζξ πενζζζυηενεξ). Αηυια δ πενίθδρδ ιπμνεί κα βναθεί ςξ ιία εκζαία πανάβναθμξ ή κα πςνζζηεί ζε παναβνάθμοξ
ακάθμβα ιε ημ ιέβεεμξ ηαζ ημ είδμξ ημο ηεζιέκμο.
2. Ζ πενίθδρδ ζηα πθαίζζα ηδξ Έηεεζδξ-Έηθναζδξ βνάθεηαζ βζα ζοβηεηνζιέκμ ζημπυ ηαζ έπεζ πάκηα απμδέηηδ. Γζ'
αοηυ είκαζ ηαθυ κα απμθεφβεηαζ δ ηοπμπμζδιέκδ εηθχκδζδ "Να βνάρεηε ηδκ πενίθδρδ ημο ηεζιέκμο" ηαζ κα
οζμεεημφκηαζ πζμ ακαθοηζηέξ δζαηοπχζεζξ εκηαβιέκεξ ζε επζημζκςκζαηυ πθαίζζμ ζφιθςκα ιε ηζξ Οδδβίεξ δζδαζηαθίαξ
ηςκ θζθμθμβζηχκ ιαεδιάηςκ 1998, ζεθ. 246 (Πανάδεζβια: ζε ηονζαηάηζηδ εθδιενίδα δδιμζζεφηδηε ημ παναπάκς
άνενμ. Να εκδιενχζεηε ηδκ ηάλδ ζαξ βζα ημ πενζεπυιεκυ ημο βνάθμκηαξ ιζα πενίθδρδ 100 θέλεςκ).
3. Ζ πενίθδρδ ζηα πθαίζζα ημο ιαεήιαημξ ηδξ Έηεεζδξ-Έηθναζδξ έπεζ πθδνμθμνζαηυ παναηηήνα μπυηε δ
εζζαβςβή ηδξ είκαζ πνμηζιυηενμ κα λεηζκά ιε ακαθμνά ζημ ζοββναθέα ή ζημ ηείιεκμ, υπςξ πνμηείκεηαζ ζημ αζαθίμ
Έηεεζδ-Έηθναζδ Β΄ Λοηείμο ζεθ. 235-236. Μζα εζζαβςβή ηαηεοεείακ απυ ηζξ ζδέεξ-πθδνμθμνίεξ ημο ηεζιέκμο είκαζ
ηαζ αοηή απμδεηηή ιε ηδ θμβζηή υηζ μ ιαεδηήξ ηαοηίγεηαζ ιε ημ ζοββναθέα ημο ηεζιέκμο μ μπμίμξ επζπεζνεί κα ποηκχζεζ
ημ ηείιεκυ ημο.
Παηδαγσγηθό Ιλζηηηνύην, Οδδβίεξ βζα ηδ δζδαζηαθία ηςκ θζθμθμβζηχκ ιαεδιάηςκ

ζημ Δκζαίμ Λφηεζμ, Αεήκα 2001, ζ.121-123

Untitled

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Untitled

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΔΚΘΔ΢Η Β΄ ΛΤΚΔΙΟΤ

Α. Γνκή ηεο παξαγξάθνπ

Β. Αξεηέο ηεο παξαγξάθνπ

πιεξόηεηα, ηξόπνη αλάπηπμεο παξαγξάθνπ

Β. Αξεηέο ηεο παξαγξάθνπ

1. Δπηζηξνθή ζηελ επνρή ηεο... βξαδύηεηαο

α) πμζα είκαζ δ άπμρδ ημο ζοββναθέα;

Β1. Να ανείηε δομ ηνυπμοξ ιε ημοξ μπμίμοξ ακαπηφζζεηαζ δ πνχηδ πανάβναθμξ.

2. Ο ειεύζεξνο ρξόλνο θαη ε ςπραγσγία

Παξάδεηγκα εθθξαζηηθήο επεμεξγαζίαο γηα ηελ πεξίιεςε

3. Γηαζθεπαζκέλα απνζπάζκαηα από ην «Παπαιάλγθη»

κεξηθέο παξαηεξήζεηο ζηελ πεξίιεςε

4. Παπαιάλγθη, γηα ηα πνιιά ραξηηά

5. Κνηλή γλώκε, (Γεκήηξεο Γιελόο)

δ) ηζ είδμξ ηείιεκμ είκαζ;

6. «H Γεκνζίεπζηο είλαη ςπρή ηεο Γηθαηνζύλεο»...

7. Απηνί είλαη νη δεκνζηνγξάθνη ηνπ αύξην...

Δνχηδζδ: Πμζμξ δζαιμνθχκεζ ζήιενα βθχζζα. Σα MME ή δ θμβμηεπκία;

β) βζα πμζμ θυβμ βνάθεζ ημ ηείιεκμ; ζε πμζμοξ απεοεφκεηε;

9. γισζζηθά ζέκαηα ζην ξαδηόθσλν

ζπγθεθξηκέλα, κε βάζε ην Λεμηθό ηεο Κνηλήο Νενειιεληθήο

Α. Β. Μνπκηδάθεο (1929 – 2009)*

10. Η πςειή εγθιεκαηνθνβία θαη ε ζηάζε ησλ ΜΜΔ

11. Η επίδξαζε ηεο ηειεόξαζεο ζηα παηδηά

12. Τπάξρεη θόζκνο όηαλ είλαη ζβεζηή ε ηειεόξαζε;

Ο ηυζιμξ ςξ ηδθεμπηζηυ απείηαζια

H βκχζδ ηδξ αθήεεζαξ ηαζ μζ ζοκέπεζέξ ηδξ

Α1. ΢ε πμζμ ηεζιεκζηυ είδμξ (ηεζιεκζηέξ πμζηζθίεξ) ακήηεζ ημ παναπάκς ηείιεκμ;

Να ζπμθζάζεζξ ημ ζηίηζμ ζε ιία πανάβναθμ 100 πενίπμο θέλεςκ

13. Δπίπεδε νζόλε, επίπεδε δσή;

Να ζπμθζάζεζξ ημ ζηίηζμ ζε ιία πανάβναθμ 100 πενίπμο θέλεςκ

14. Πινύζηνη, θησρνί θαη κεζαία ηάμε

15. Γηαζθεπαζκέλν απόζπαζκα από επηθπιιίδα ηνπ Υξήζηνπ Γηαλλαξά

16. Γηαλλάθνπ: Όρη εμεηάζεηο ζην δεκνηηθό

Β1. Να ιεηαηναπεί δ ζφκηαλδ ζε παεδηζηή ζηζξ παναηάης θνάζεζξ:

18. Ο θαθέο έρεη ειηθία ζηε Λάξηζα!

19. Ραηζηζκόο: από ηε θπιή ζηελ θνπιηνύξα

Να ζπμθζάζεζξ ημ ζηίηζμ ζε ιία πανάβναθμ 100 Να ιδ ζπμθζάζεζξ ημ ζηίηζμ.

20. Καηέιαβαλ ην ζρνιείν γηα λα κε γξαθηνύλ Tζηγγαλόπνπια

21. [νη Άξαβεο θαπλίδνπλ ζηα ιεσθνξεία]

Άζπεηδ ενχηδζδ: Ξένεηε ζε πμζα ζδιενζκά ηνάηδ γμοκ ηονίςξ μζ Άνααεξ;

22. [ζα ράζνπκε ηελ εζληθή καο ηαπηόηεηα]

Β1. Να ανεζξ ηαζ κα ελδβήζεζξ δομ δζαθμνεηζηέξ πνήζεζξ ηςκ εζζαβςβζηχκ.

Β5. Γζααάζηε ημ ηείιεκμ α΄ ηαζ απακηήζηε ζηζξ ενςηήζεζξ πμο αημθμοεμφκ.

Β5α. Πμζμξ είκαζ μ ζημπυξ ημο παναπάκς κυιμο;

23. «Όινη ζαο ζα πεξάζεηε από ηελ θακηλάδα»

Δξσηήζεηο γηα πξνθνξηθή επεμεξγαζία ηνπ θεηκέλνπ.

24. Δκκαλνπήι Κξηαξάο, ε δσή θαη ην έξγν ηνπ

* professeur associé: ακαπθδνςηήξ ηαεδβδηήξ

Πνμθμνζηή ηαζ μοζζαζηζηή άζηδζδ:

25. Η λενιαία κεγάιν ζύκα ηεο αλεξγίαο

Β1. Γζαηί ζημ ηείιεκμ πνδζζιμπμζμφκηαζ πμθθά ζηαηζζηζηά ζημζπεία;

26. «Να είζαη ν εαπηόο ζνπ» - ή ν εαπηνύιεο ζνπ

27. «Ξέξεηο πνηνο είκαη εγώ ξε!»

28. Α. Β. Μνπκηδάθεο (1929 – 2009)1

Απυζπαζια απυ αζμβναθζηυ2

Β4. Πμζα είκαζ δ δμιή ημο πνχημο αζμβναθζημφ ζδιεζχιαημξ;

ΑΞΙΟΛΟΓΗ΢Η ΣΗ΢ ΠΔΡΙΛΗΦΗ΢ ΚΔΙΜΔΝΟΤ

1. Σν πεξηερόκελν ηεο πεξίιεςεο (0-12ιμκάδεξ)

Αδοκαιίεξ ζημ πενζεπυιεκμ εεςνμφκηαζ:

2. Η γιώζζα θαη ην ύθνο ηεο πεξίιεςεο (έθθξαζε) (0-8 ιμκάδεξ)

Αδοκαιίεξ ζηδ βθχζζα ηαζ ημ φθμξ εεςνμφκηαζ:

3. Η δνκή ηνπ πεξηιεπηηθνύ θεηκέλνπ (0-5 ιμκάδεξ).

Αδοκαιίεξ ζηδ δμιή εεςνμφκηαζ: