Sándor BEKE

MI REBRULIGOS
LA MEĈON

Tradukita de Tibor PAPP

Eldonis: Hungaria Esperanto-Asocio

 Sándor BEKE

MI REBRULIGOS
LA MEĈON
Preĝo-poemoj
 Sándor BEKE

MI REBRULIGOS
LA MEĈON
Preĝo-poemoj

El la hungara tradukis:
Tibor PAPP

Eldonis:
Hungaria Esperanto-Asocio / Debreceno

Debrecen, Hungario

2002
 La originala titolo de la verko:

BEKE SÁNDOR
ISMÉT FELGYÚJTOM A MÉCSEST

Erdélyi Gondolat Könyvkiadó, Székelyudvarhely

© Beke Sándor, 2002

Sur la titolflanko de la kovrilo:

foto de Hunor MAGYARI

El la hungara tradukis:
Tibor PAPP

ISBN 963 571 465 3

 BI(N)G BANG

Tagmezas.
Oni sonorigas en la templo de 1’ kosmo.
Per sia sesĉevala Ĉielo-kaleŝo
kun ĉiamluma lucemo iu ekpromenas.
lu ĉiam vigilas.
lu ĉiam frapetas
la pordojn de 1’ ĉeloj,
kaj tiam eksonegas la sonoriloj.
La sonoriloj de 1’ animo.
la sonoriloj de 1’ kampanuloj.
Bele,
kiél la tintiloj vintre
sur la ĉevaloj de 1’ sledoj.
lu per
lumbastoneto
dam
desegnas lucemon dele.
Bi(n)g Bang.
Bi(n)g Bang.
Tagmezas.
Oni sonorigas en la templo de T kosmo.
Per sia sesĉevala Ĉielo-kaleŝo
kun damluma lucemo iu ekpromenas.

(1986)

5
 MUZIKO DE L’ SFEROJ
(Szférák zenéje)

La nokto estas konstruajo nigra -

kordoj streĉitaj de Pitagoro,
muzikmaŝinas la univers’ ĉiammigra,
ĝi vékás sekretojn en mia koro.

Dión en univers’ mi spertas sentema,

min per neĝo kovras stelo-tintiletoj,
sur mia korp’ lilakorpa heliko plena,
per ĝi miakore vekiĝas sekretoj.

Mi ne audas tiun ĉi muzikon,

séd en mi pulsas flór’, animo, krédó, morto.
Mi ne audas tiun ĉi muzikon.

En ĝi mem troviĝas tuta misteraro,

cigna demandil’ en sferkorus-agordo,
miavejne ekloĝinta mond-ĥoralo.

(1985)

6
 LA DUA INFINITO
(A második végtelen)

Mi serĉas la vorton taŭgan al ĉi tiu

kurioza situacio, tiu ĉi stato
neripetebla,
kiél mi elfrontas la malhelon
kaj scias,
ke la infinito senlimas,
ĉar ĝi maihavas komencon kaj fmon,
kaj scias,
ke tio, kion mi ne komprenas mortemule,
al tio respondas vorto,
unu ŝriko,
aŭ ekkrio,
vorto,
unu ŝriko,
au ekkrio al tio,
kion kun miaj finiaj tibioj
kaj finiaj falangoj fragilaj
kaj finia kranio toleranta,
trasuferanta ĉiaspecan misvidon,
mi vere ne travivas,
kiél travivas trajnumadon infaneto,
aü kiél travivas la festőn de donacado,
mi ne travivas
kaj neniam mi povos ekkoni
tiun domon sen tempó kaj spaco,
kié dió estas la sinjor’ unusola,

7
kaj kiél ankaŭ al tiu ĉi stato
respondas vorto,
unu infana ve-kriado
aŭ plilongigita vokalo,
por tiu ĉi historiajo ĉi tie
necesus vorteto,
ĝi meritus jam nomon,
ĉar ĝi longe akompanis,
kvazaŭ ĝin delonge mi havus,
kaj deeteme ĝi al ni apartenus,
kaj ĝi estus ne alia, ol vivbezono ...

(1987)

8
 IU MANKAS
(Valaki hiányzik)

En friskaj ĉambregoj de 1’ doloro

mi lasis la materion tirboji.
Nur la animo estas pale lumanta,
kiél la flamo de kolĉikoj
fme de novembro -

La sinmortigontoj
refoje irus hejmen,
ankaŭ la disipantoj,
la migraj birdoj,
kaj la kapreoloj,
séd el la friskaj ĉambroj de 1’ doloro
ĝuste nun elpaŝis la Dio -

(1983)

9
DUDEK-KVIN-JARA
(Huszonötévesen)

Dudek-kvin-jara
en la mező
de tondra aplaŭdo ĝiskola,
kun petrollampo enmane
refoje
mi ekiris al vi,
por trafói iumi
vian epopeon ne skribitan,
vi, juneco senfilmstela,
plenŝutita
per utopioj.

Dudek-kvin-jara
mi iradis
tra kampoj subminitaj,
kié staris pendumiloj
en la korto de 1’ eventoj.

Dudek-kvin-jara
mi staris ĉe tribranĉa vojforko
sen vojmontrila ŝildo,
mia kontraüulo estis la devo,
la juĝisto ne estis Dió,
séd li estas la
humilo mem.

10
Kaj dudek-kvin-jara
fője
mi plektis la fíngrojn je preĝo,
kaj en mia ĉambroangulo,
mia Dió,
mi serĉadis Vin,
kaj kiél fragila
apenaüviro
dudek-kvin-jara,
en iu vundloko de 1’ mondo
mi foroperaciis la embrión
de la morto en mia menso.

Dudek-kvin-jara
viajn animobrikojn
mi metadis unu sur aliajn,
POEZIO,
cár mi sciis,
ke estas Vi,
se ne,
estos Vi la
fortikajo de 1’ mondo
kaj ĉiuflanke
al ĉiu flanko
multaj viaj fenestroj malfermiĝos
al la mondo.

11
Kaj tamen,
dudek-kvin-jara,
mian koron duon-eŭropanan
lavis la Danubo,
kaj mi pura,
en figuro de 1’ packolombo
flugis super vi,
he, oldiĝanta Eŭropo ...

(1986)

12
FLOROJ DE L’ ANIMO
(A lélek virágai)

Cu eblas vidi
la florojn de 1’ animo?

Ili troviĝas
en viaj okuloj.

Ili estas
en alia urbo
aŭ en ĉiu oceanguto
je distanco
de unu ŝipveturo.

Se vi malfermas
la pordegon de 1’ vortoj,
la floroj de 1’ animo
troviĝas
sur poŝtkartoj
aŭ en haste skribitaj leteroj.

La floroj de 1’ animo
fője,
tamen,
se enkorpiĝintaj,
dehiskas
en argilaj potoj,

13
naskiĝotagoj
aŭ en tombejoj ...

(1983)

14
FENESTROJ DE L’ POEZIO
(A költészet ablakai)

La poezio
estas floro.
La poezio
estas florokranio.

La poezio
estas senmanka
dentrado.

La poezio
estas tombejo
de ubiaj" epokoj
kaj de ubiaj reĝoj.

La poezio
estas kreita mondo:
la genezo
de la floroj kaj animoj,
patrolandoj kaj dioj.

La poezio
estas kronita malsano
en vundoj
de la mondo.

15
La poezio .;
estas ŝtormobirdo
senstruktura.
Enola Gay2)
dismuntita en hangaro.

La poezio
estas flago
kun koloro de alabastro
en flagorako
de satelito,
en la universo.

La poezio
estas „ars poetica”3)
de la homaro
en kongreso
de la idealoj.

La poezio
estas magia vorto
de la gordia nodo.

La poezio
estas litanio,
preĝo:
PREĜO
POR
LA HOMO.

16
 La poezio
estas la plej bela birdo,
la plej bela
nekonata birdo,
kiu flugis sur mian manón
kaj ĝi forbrulis
en mia manó.

(1989)

Glosoj: 1) „ubia”, laü la nomo reĝo Ubie (en la hungara „Übü”)

el teatrajo de Alfréd JARRY, prezentita en 1896. Re-
ĝo Ubio enkorpigas la regon de etburĝa malvast-ho-
rizonteco.
2) Enola GRAY: la nomo de tiu aviadilo, kiu atombom-
bis Hiroŝima-n.
3) „ars poetica” = poetiko, resumo de estetikaj ideoj de
poéta direkto au konduto.

17
KIAM NUR MORUSOJN KAJ FRAMBOJN
JAM VENDAS LA CIGANOJ
(Amikor más csak epret és málnát
árulnak a cigányok)

En mia bublemejo
kiam mi sciis tiel
ke Dió loĝas en la ĉielregno
mi estus ŝatinta
konstruigi per la migraj ciganoj
en la strato
unupersonan raketon
el arĝentkolora lado
por veturi en la ĉielregnon
al la tróné sidanta
rigóra
séd bonanima Dió
por péti Lin
helpodoni al mi
fariĝi kiél fabelherooj
kaj kiél anĝeloj
nemortema -

En bublemejo
per kolorkrajonoj
mi desegnis raket-projekton
ĝi tre piaci s al onjo vartistino
ŝi montris ĝin al la geknabetoj
séd mi tre malĝojiĝis
ekvidante tion

18
ke ĉe ni
nur morusojn
kaj frambojn jam vendas la ciganoj -

Mi longe pensis
kiam revenos al ni ladisto-ciganoj
mi estos vizitonta Dión
mi ne timas
ĉiutage
la morton allogantan
mi ne estus
kiél la tulipoj
kiél la abeloj
kiél la arboj
la kapreoloj
kaj kiél ladisto-ciganoj
mortema -

(1984)

19
PROTESTANTAJ MAGNOLIOJ
(Tüntető magnóliák)

Verdaj helikopteroj
frostotremas
super niaj blankaj preĝejoj,
ho,
lesus Nazarenus Rex ludaeorum,0
en preĝoniĉoj
mi petegas surgenue
mia homkoro
eŭropana
kiel brulanta kristarba petardeto
sparkadas,
sed al kiu,
sed al kiu,
larmanta magnólia susuro
de mia kanto
en ĉiuj malkovritaj duonsferoj
ekde San-Francisko
ĝis Nov-Zelando,
petegu por ni,
Sinjoro,
ke resaniĝu
la hungara vundo
kie ĝi malfermiĝis,
ke la vorto
ekbrulu sur la peĉo-teroj,
kie la matena braĝo,

20
 blovetata de aŭror-venteto
por ekflami,
por ekkanti,
por brula releviĝo,
ho,
infanlipoj paŭtantaj
por hungaraj literoj,
ho,
protestantaj magnó lioj,
susuru,
kiél la pinoj de 1’ Karpatoj kaj Tatroj,
kiel sangaj herboj
de Bácska2*
kiel pratempo-voĉo
en la landregiono de Ungvár3).
Ho,
protestantaj magnolioj,
ĉu vi aŭdas?
En la vilaĝofinoj
zumas
Ja sikulaj kaj hungaraj tombejoj,
en sonĝo de 1’ tornboŝtonoj
en la hungara kantas
la infan-bravuloj4)
jen kion aŭdu bone,
miaj eŭropaj amikoj,
kio estus,
se la vortoj,

21
 por ni kutimaj,
la vortoj de via patrino,
absorbiĝintaj en medoloj,
muzikus tiel
kiél ne agorditaj
violonoj
au harpo,
aŭ ĉu en la ombro de viaj tomboj
ne la himnoj
de najtingaloj dormigus la ostojn
de viaj prauloj,
séd diboĉado de 1’ najtingaloj bruus
super ili
en senbrida duonobskuro?
Filo de Dió,
lesus Nazarenus Rex ludeaorum,
kial ĉi difektita ordo,
kial ĉi nebuló,
la nebulvortoj,
refoje
aŭdiĝas la terura ekkrio,
muĝas la nokto de 1’ maipaca lingvo,
inkuboj de peĉo-sonĝoj
pezas sur nin,
kiél gilotinoj
starigitaj por la gepatra lingvo.
Sinjoro,

22
 absolvu nin pro kulpoj!
Sed vi,
protestantaj magnolioj,
flagradu en la hungara,
kiél pinoj de 1’ Karpatoj kaj Tatroj,
kiel sangaj herboj
de Bácska,
ki el printempo-voĉo
en la landregiono de Ungvár,
kiel vundita krio
de inflamaj gorĝoj,
kiel la plejunua vorto
en la tulipdekora lulilo,
en Munkács5’ au Besztercebánya6’,
en Ungvár7’ aü Kolozsvár8’,
flagradu,
puraj,
vi virgaj
vi senpatrujaj,
vi pace protestantaj magnolioj!

(1995)

Glosoj: 1. Jesuo Nazaretano la Reĝo de la Judoj (en la latina)

2. Regiono inter Danubo kaj Tiso, nun plejparte en Serbio
3. Regiono de Subkarpatio, nun en Ukrainio
4. junbravuloj: junuloj aĝantaj 12-21 jarojn, edukitaj ankaü
pri militistaj taskoj, inter la jaroj 1921 kaj 1945 en
Hungario
5. elp.: MUNkaĉ’, nun Mukaĉevo en Ukrainio
6. elp.: BESterceba’nja, nun Banská Bystrica en Slovakio
7. elp.: UNGvar’, nun Ujgorod en Ukrainio
8. elp.: KOlojvar’, nun Cluj Napoca en Rumanio
23
VESPERTEMPE, KIAM EKRIPOZAS
LA LACA STELO
(Estefelé, mikor lenyugszik
a fáradt csillag)

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
krucumiĝas la verdiktoj
sur la frunto de 1’jarcent’ rigidiĝanta,
kaj eksonas
en la karbidlampaj koroj
la morgaua narcis-festivalo.

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
la artistoj
vekiĝas en sia nesto,
kun skurĝaj
floroj de siaj premsonĝoj surdorse
kaj la genoj
ĉiamlumaj de la vortoj.

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
sub la kupol’ de 1’ mondo,
sur telfero,
la streĉo de 1’ animstatoj.

24
Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
en provtuboj laboratoriaj
solvajo de akvo
kaj natria klorido:
ĝi defluos
sur mondvizaĝo!

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
iu ekas
elkovertigi loterion
en la ĉefstrato:
„pri kio enamiĝi?”
li demandas.

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
infandesegnoj
sur trotuar’ ĉe 1’ infanĝardeno:
por momento
demetis la ĉifonvestojn
Eüropo.

Vespertempe,
kiam ekripozas

25
la laca stelo,
glasoj ektintas
ĉe 1’ tabló de 1’ mondo:
per nigra
kaj blanka
silur-segiloj
oni dissegis
raketon kun flugradius’ duona.

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
kiél longe eblas
stari inter krampoj?
Knaboj, neniam timu,
ni paffaligos superkape
la naskiĝontan nokto-fungon!

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
pri paco
iu sonĝadas:
pri statuo de libereco.

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
reklamo ekrane granda

26
antaŭ la mondo:
Edward ALBEE:
NI NE TIMAS LA LUPON!

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
ni jam
eĉ la Dión timas,
eĉ tion,
ke Li povas skoldi
kaj bati nin ...

Vespertempe,
kiam ekripozas
la laca stelo,
mi restreĉos la horloĝon,
eĉ nun
tiun oldan-missortan
klaketantan
antikvan vekhorloĝon ...

Do,
bonan nokton,
jarcent’ dudeka!

(1984)

27
VIN MI SERCADAS
(Téged kereslek)

mi serĉas
vin en rosoperlo
kauranta sur herbero
mi serĉas
vin en vejnetoj
de poplofolioj
falintaj survojen
mi serĉas
vin en pluvgutoj
naskantajn bobelojn
mi serĉas
vin en tintado
kampanula de universo
neniam fmiĝonta
mi serĉas
vin en babiladó
nokta de la steloj
mi serĉas
en rekviemo de Hindemith
mi serĉas
vin en florpetaloj
de artaj florkronoj
grincantaj en vento
mi serĉas
vin en la unuaj
karbonkombinajoj

28
 mi serĉas
vin en gasoj de 1’ praatmosfero
mi serĉas
vin en la dezoksiribonukleata acido
mi serĉas
vin en konglomeratoj
de antaükambrio
mi serĉas
vin en kemaj pteridofitoj
de paleozoiko
mi serĉas
vin en karapacoj prakankraj
mi serĉas
vin en postrestajoj
de brontosauroj
mi serĉas
vin en kranioj
de pitekantropoj
dormetantaj
sub magnóiioj
mi serĉas
vin en la materio
sendependa de la konscio
mi serĉas
vin en la elektronoj
de la atomo
mi serĉas
vin en la mond-elementoj
mi serĉas

29
 vin en kemiaj ligoj
mi serĉas
vin en la strukturo
de la ĉeloj
mi serĉas
vin en la semharoj
de la leontodo
mi serĉas
vin en la klopodo de 1’ vespoj
mi serĉas
vin en la terura
nomo de
kraniaj aĥerontioj
mi serĉas
vin en la batoj
de antikvaj murhorloĝoj
mi serĉas
vin en la tagmeza
sonorado
mi serĉas
vin sur ondoj de radio
mi serĉas
vin en miaj korbatoj
mi serĉas
vin en la perfekteco
de la homa organismo

30
 mi serĉas
vin en la konsekrita akvo
fluetanta
de sur mia frunto
mi serĉas
vin en senpeziĝo
mi serĉas
vin en ĉiu
milito
kaj en liberiĝo
mi serĉas
vin en la sennomaj
herooj de la náció
mi serĉas
vin en marmorŝtonoj
de memorkolonoj
mi serĉas
vin en krucifiksoj
starantaj ĉe vojkruciĝoj
omamitaj
per kampofloroj
mi serĉas
vin en lumabundo posttagmeza
mi serĉas
vin en mildeco
mi serĉas
vin en rememoro
mi serĉas

31
 vin en la plej profunda
angulo
de la animo
mi serĉas
vin en fizikaj aperaĵoj
mi serĉas
vin en la perfekta funkció
mi serĉas
vin en la Magéilan-nuboj
mi serĉas
vin en la elokventaj
stelfíguroj
de la blublanka Galaksio
mi serĉas
vin en la demandoj
lanĉitaj
mi serĉas
vin en ĉiuj respondoj
eldiritaj
kaj forsekretitaj
mi serĉas
vin en malriĉeco
mi serĉas
vin en la koro de 1’ milionulo
mi serĉas
vin en la konscienco
mi serĉas
vin en la homa febleco
mi serĉas

32
 vin en la Vorto
mi serĉas
vin en la sanktaj lecionoj
de la Sankta Skribo
mi serĉas
vin sur la ŝtontabulo de Moseo
mi serĉas
vin en la lumeco
de la bet-leĥema trogo
mi serĉas
vin en la baptodona
akvo de Jordano
mi serĉas
vin en ĉiu tento
mi serĉas
vin en la Paraboloj
mi serĉas
vin en lajuĝo
mi serĉas vin en la mirakloj de Jesuo
mi serĉas
vin en la Getsemano-ĝardeno
mi serĉas
vin en
ĉiu krucumo
mi serĉas
vin en la ĝojo de releviĝo

33
 mi sercas
vin en la dubado
mi sercas
vin en la espero
mi sercas
vin en pacienco
kaj en
malpacienco
mi sercas
vin en la amo
mi sercas
vin en mistero
mi sercas
vin en la konfes-momento
mi sercas
vin en pentado
mi sercas
vin en absolvo
mi sercas
vin en la Homa Celo
mi sercas
vin en malsanul-lito
mi sercas
vin en griza kadavrejo
mi sercas
vin en malesperiĝo
mi sercas
vin en la rigardoj
gluiĝintaj surmure
en la gaskameroj
de Auschwitz

34
 mi serĉas
vin en disfalema terpolvo
mi serĉas
vin en lumradio
mi serĉas
vin en ĉiu revolucio
kaj en ĉiu
ribelo
mi serĉas
vin en la oranĝkolora
kandelflamo
mi serĉas
vin en la fabellando
de mia infanaĝo
mi serĉas
vin en la pan-gusto
mi serĉas
vin en la krio de 1’ mondo
Vin
mi serĉas
en mia sola vivő
Vin
mi serĉas
kun kiu
mi multfoje renkontiĝis
kun kiu

35
 mi multfoje parolis
al kiu
mi petis multajn helpojn
sen kiu
mi estus tre malriĉa
kaj senforta -
mia Dió
Vin
mi serĉas ...

(1991)

36
KONFESO DE L’ ANIMO
(A lélek vallomása)

En
mia soleco
mi estas
vere lucida -
Tute nuda,
tutsola,
kiel kiam
mi ankoraŭ
ne vestis min
per via korpo -

(1999)

37
 PEKO
(Bűn)

Borsosakon mi portás,
Sinjoro ...
Sur dorso mi portás
ĉiutage
kaj mi ĝin kunportas,
kién ajn irante.
La pezon.
La ŝarĝon.
La kolĉenon.
Stanosoldat’ mi jam estas.
Kvazaii homo senmova.
Helpu,
Sinjoro,
ĉar enorme pezas la ŝanĝo:
proĝi
kolapsas
io en mia homeco,
loziĝas en mi
la animo-ligoj,
ĉi ŝarĝon mi portis,
helpu min dedorsigi,
Sinjoro, pardonu al mi la pekojn,
enorme pezas la dorsosako,
la hipokriteco,
la blasfemado,

38
kaj múlté da mensogoj;
tiun ĉi mizeran dorsosakon
dedorsigi helpu al mi,

Sinjoro,
helpu al mi,
ja mi kun flegmo
altumadis min
multfoje kontraŭ Vi,
promesante ĉion
kaj erarinte en miaj
eraroj mi fidis Vin -

Sinjoro,
tial mi Vin serĉis ...

(2001)

39
 PROVIDENCO
(Gondviselőm)

Mi dankas Vin
pro tiu simpla
vespera preĝo,
kiun vi rememorigis al mi,
mi dankas Vin,
Sinjoro,
pro tiu majesta maldormo,
pro la intima
parolado
inter mi kaj Vi,
dankon
pro la vojo,
sur kiu mi povis renkonti
Vin,
kaj dankon ankaü pro la lumo,
mia Dió,
pro la stelo-auro,
kiun Vi donis al mi
por ĉiam ...

(1995)

40
SANKTA FAJRERO
(Szent szikra)

Nia vivő
estas
sankta fajrero
kiu foje
eksaltos
en la senlimon.

(1997)

41
AL D1O PÁROLÁS
(Istenhez szól)

Kiam la ĉelokosmo
ekkrias
ĉielen,
ekripozas
la lacaj histoj
kaj la glandoj -
sub la
palpebroj
nebuliĝas la mondo,
pluvigilas,
al Dió párolás
süsüre
la animo -

(1998)

42
 DANKEMO
(Hála)

Mi timis la morton en la tuta vivő.

Kun ĝi mi vekiĝis.
Kun ĝi mi enlitiĝis.
Gi min malgajigis,
kiam pro io mi ekĝojis.
Pro malĝojo
per ĝi mi min retrankviligis.
Mi sciis,
tiu batalo vanas.
Mi donkiĥotiĝis
pro la laca penso.
Kaj mi restos kun Vi, Sinjoro.
Kim preĝo retrankviliga.
Kun dankemo.
Kun la infana dankodiro.
Pro la kurioza ludilo.
Pro la koloroj.
Pro torentoj koré alkreskintaj.
Dankon, Sinjoro,
pro la ĉi-monda ekspedicio.
Pro la ĝojo de malkovroj.
Pro la multaj pacaj
noktoj lule dormigaj
kun la etetaj steloj lilaj.
Pro la sono de 1’ universo.
Pro la homoj interes ii
de mi ekkonitaj
Pro la infano

43
 el mi,
en la konserva memoro.
Pro la sento
ke mi povis infanon eduki.
Dankon, Sinjoro,
pro mia koro mortema,
febre pulsanta.
Pro la ruĝaj flamoj: pro la varmo.
Pro la kvieto de 1’ silento.
Pro la forto de Via esenco.
Pro la forto de 1 ’ espero.
Pro la lumradio ŝtelvenanta de 1’ aüroroj.
Dankon, Sinjoro,
pro la dato,
kaj malfidemo.
Pro la ŝancoj ekbrilantaj de senelireco.
Pro stacioj de 1’ suferado.
Pro la timo.
Pro la rigor’ de 1’ fidelo.
Pro harpunoj de 1’ tolero.
Pro miaj altnombraj malvenkoj.
Pro la stacioj de 1’ atendado.
Pro la festoj de etaj transvivoj.
Pro la kilometroŝtonoj
de la venko super ni mem.
Dankon, Sinjoro,
pro la fido
ĝermanta en katakomboj de 1’ animo.
Pro la senco de senvorteco.
Pro la vizioj demenciĝintaj.

44
 Pro la senkulpa amo.
Pro la velureca rideto.
Pro la sensentemo ŝtonkora.
Pro 1’ okuloj de 1’ ĉielo.
Pro 1’ nebuló el la pejzaĝo paralizita.
Pro la spiro de la petaloj.
Pro la spektakleco.
Pro la simpleco de 1’ belő.
Pro la muziko de 1’ birdoj.
Pro la ĝojo de 1’ ekkono.
Pro la eksperimento
kun mi.
Dankon, Sinjoro,
pro la spegulo de 1’ animo,
kiun alfronti mi povis.
Pro la fido, ke Vi min vivmeritigis.
Dankon, Sinjoro,
pro la eblo.
Pro la tero sub miaj piedoj.
Pro la púra aero.
Pro la pardono al miaj malfidelajoj.
Pro la admono.
Pro la bedaüro.
Pro la kompato.
Dankon,
pro ke mi povis fili al vi.
Pro mia ekzisto mi dankas, Sinjoro,
kaj pro la balzamo de 1 ’ animo.

45
 Pro la certaj stabloj de 1’ fido.
Pro la evangelio de 1’ homamo.
Dankon, Sinjoro,
pro la padoj de Lakta Vojo,
pro la promeso pri etemeco.
Pro 1’ mistera insul’ de mia imago.
Pro la kastel’ de mia infaneco.
Pro la transfabelaj maroj de dormigaj fabeloj.
Pro la flagranta kaldron-animo
ricevita de Vi.
dankon, Sinjoro! ...

(2001)

46
 ETAJ GOJOJ
(Apró örömök)

Ĉirkaŭ la kristoarbo
en sankteco-lumo,
tra 1’ okuloj de mia filo
elrigardas la Mesio,
flugetantaj neĝeroj
ŝvebigas
la sanktan atendadon,
kaj en la koro de mia filo
ektintas la preĝo vespera,
ektremas la minuto,
la momento,
pro la spiro de sankta
renkontiĝo ekgiras
sur la kristarb’ arĝentaj nuksoj,
kaj al la manĝujo,
al la stelopado,
el la regno de 1’ Dio
flugas la blankaj anĝeloj;
mi aŭdas la ploron unuan,
la voĉon de Jesuo
kaj mi estas feliĉa:
mi gvatas time la vizaĝon de 1’ infanoj,
en ilia anim’ ekbrilas etaj ĝojoj;
mi aŭdas ekparoli en ilia koro
la etulon vekiĝantan

47
en la manĝujo -
la longe atenditan Mesion.

(2001)

48
MI REBRULIGOS LA MEĈON
(Ismét felgyújtom a mécsest)

Antaü mi radaro
krutas en la alto
el mia infanaĝo,
el mia infana koro
preĝejturo
kroĉaltiĝas alĉiele -

Fervore
iun serĉadas
preĝejfenestroj
apertaj al la kosmo,
la mallautaj meditoj,
memoroj
de la kunplektitaj manoj,
la preĝolibroj
lasitaj en la benkoj
la broditaj paĝodividiloj
en la olda Biblio
sur la prediktablo,
la pentaj vortoj
gluiĝintaj surmure,
preĝoj pentopenaj,
kantoj petegaj -

El mia infanaĝo
sonas sonorilego

49
de preĝejturo,
ercosonoj flugas
super la pejzaĝo
al la ĉielo -
Mi haltas por momento
kaj auskultas:
Sinjoro,
al Vi párolás ...

Antaü mi radaro
el mia infanaĝo,
krutas super mi
triumfece,
fi ere:
trovinte min
en la universo -

Sinjoro,
mi revenas
en la koron infanan
kaj alsupros al la olda
preĝejturo,
kaj en ties elvidej-fenestro
denove
mi rebruligos la meĉon -

(2001)

50
 BIOGRAFIAJ IND1KOJ
pri Sándor BEKE

Sándor BEKE (ŝandor) naskiĝis la 3-an de oktobro 1961 en Bras-

só/Bra$ov, Rumanio.
En lia 15-a jaro, en majo 1977 aperis lia unua versajo sur la porin-
fana paĝo de Brassói Lapok (Folioj de Brassó).
Li ekvizitis en la naŭa studjaro la fakliceon Körös Lobogó/Steagul
Ro$u (Ruĝa Standardo)
En 1978 li enskribiĝis por la fakó historio-filozofio de Teória Li-
ceo „Unirea”.
Dum tri jaroj, ĝis 1980, li estis la redaktanto de la hungaraj paĝoj
de la studento-gazeto Horizontok/Orizonturi (Horizontoj).
De 1979 li estis membro de la literatura rondo de Brassói Lapok,
tie aperis poemoj de li.
En 1981 li ricevis abiturientan diplomon.
En 1982 li sukcese trapasis akcepto-ekzamenon por la unitaria fa­
kultató de Universitato-grada Unueca Protestanta Teológia Insti-
tuto, funkcianta en la urbo Kolozsvár/Cluj Napoca.
De tiu jaro regule aperadas liaj poemoj, raportoj, recenzoj kaj ver-
kotradukoj en gazetoj de Transilvanio / Brassói Lapok; Ifjúmun­
kás (Junlaboristo); Igaz Szó (Vera Vorto); Előre (Antaüen); Fal­
vak Dolgozó) Népe (Laboranta Popolo de Vilaĝoj); Korunk (Nia
Epoko); Munkásélet (Laborista Vivő); Hargita', Utunk (Nia Vo-
jo); Echinor, A Hét (La Semajno); Igazság (Verő); Tromf (Átü­
tő); Hargita Népe (Popolo de Hargito); Székely Útkereső (Sikula
Vojserĉanto); Látó (Vidanto); Romániai Magyar Szó (Hungara
Vorto Rumania); Bihari Napló (Ĵumalo de Biharo); Szamosháti
Tekintet (Rigardo de Szamoshát); Klipp-, Kelet-Nyugat (Oriento-
Okcidento); Kedd (Mardo); Udvarhelyszék', k.a. /
En 1983 li interrompis sian teológián studadon.

51
 En 1984 li fondis familion, kaj transloĝiĝis al Székelyudvarhely/
Odorheiu Secuiesc.
En 1985 li prezentis siajn poemojn en la antologio de junaj poetoj
Alapműveletek (Bazaj Operacioj; Bukureŝto, 1985).
Interlajaroj 1985 kaj 1991 li estis bibliotekisto, kulturresponde-
culo en la Fabriko de Konfekciajoj de Székelyudvarhely, poste
tie li gvidis radiigan centron.
En 1990 li fondis literatúrai! kaj kultúrán periodajon Székely Útke­
reső (Sikula Vojserĉanto). De tiam li estas ties ĉefredaktoro. En
Nagyvárad/ Oradea li ricevis jumalistan atestilon.
En 1991 li fondis la libroeldonejon Erdélyi Gondolat (Transilva-
nia Penso) en Székelyudvarhely. Tiujare li komencis la literatu-
ran, kultúrán kaj popularigan serion Székely Útkereső Kiadvá­
nyok (Eldonajoj de Sikula Vojsercanto).
Inter 1991 kaj 1993 kiél vicinstruisto li laboris en la Teória Liceo
de Zetelak.
En 1993 lia unua poemaro titolita Madártemető (Birdotombejo)
ekvidis la unuan lumon.
En 1994 li kompilis la antologion de Székely Útkereső (Sikula
Vojsercanto; libroeldonajo de „Transilvania Penso”, Székelyud­
varhely, 1994).
Ekde junio 1994 ĝis 1996 li agadis kiél inspektoro de asekura
kompanio.
En 1995 aperis liaj poemvolumoj titolitaj Védtelen Évek (Senpro-
tektaj Jaroj) kaj Téged kereslek (Vin mi sercas). Li rolis en la an­
tologio A cenk árnyékában (En la ombro de 1’ fiulo) de poetoj de
Brassó.
En 1996 ekvidis la unuan lumon lia volumo de porinfanaj poemoj
titolita Kezembenjégvirág (Glacifloro en mia manó).

52
En 1997 aperis lia poemaro titolita Tüntető magnóliák (Protestan-
taj magnolioj), la kolektajo de liaj ampoemoj titolita Hajnalodik
nélküled (Tagiĝas sen vi) kaj la volumo de liaj porinfanaj poe-
moj titolita Bohókás ábécé (Drola aboco) kun ilustraĵoj de Sán­
dor KARANCSI (ŝandor KAranĉi).
En 1998 ekvidis la unuan lumon lia volumo Hajóval a Déli Sar­
kon (Per ŝipo ĉe la Suda Poluso), porinfanaj poemoj kun deseg-
najoj de Sándor KARANCSI. Samjare la Kláris Antológia '98,
aperinta ĉe Eldonejo Uránusz, Budapeŝto donis rolon al liaj po-
etoj. Li estis fondinto kaj respondeca redaktisto de la reklamga-
zeto Business Center en Székelyudvarhely.
En 1999 aperis lia poemvolumo titolita Erdélyi Homály (Transil-
vania Krepusko).
Volumo de liaj kolektitaj poemoj ekvidis la unuan lumon traduki-
taj al Esperanto, titolita Protestantaj Magnolioj, en Debrecen,
Hungario, interpretita de Tibor PAPP.
En 2000 aperis lia volumo de porinfanaj poemoj, titolita Glaciflor’
en mia mán ’ en Debrecen, esperantigitaj de Tibor PAPP.
En 2001 festis sian 10-an datrevenon la Libroeldonejo Erdélyi
Gondolat (Transilvania Penso), fondita de li. Por tiu festa evento
aperis la 100-a libro de la eldonejo.
Li rolis en la antologio Sopronifüzetek 2001, Művészeti antológia
(Kajeroj de Sopron 2001, Arta antologio) aperinta en Sopron,
Hungario.
Liaj verkoj eldonotaj en 2002: Megkésettfeltámadás (Malfruinta
resurekto; poemoj), Ismétfelgyújtom a mécsest (Mi rebruligos la
meĉon; preĝo-poemoj). Antaü aperigo estas: A lélek harangjai
(Sonoriloj de 1’ animoj; elektitaj poemoj porinfanaj).

53
 ELEKTITA B1BLIOGRAFIO
Encyclopaedia Hungarica I-1I-II1. (Hungárián Ethnic Lexicon
Foundation, Calgary, 1992)
Ki kicsoda Aradtól Csíkszeredáig? (Pallas-Akadémia Könyvki­
adó, Csíkszereda, 1996)
Péter KL'SZÁLIK: Erdélyi hírlapok és folyóiratok 1940-1989.
Teleki László Alapítvány - Közép-Európa Intézet, Budapest,
1996)
Romániai magyar ki kicsoda 1997 (A Romániai Magyar De­
mokrata Szövetség és a Scripta Kiadó kiadványa, Nagyvárad,
1997)
Kortárs magyar írók 1945-1997. (Enciklopédia Kiadó, Buda­
pest, 1998)
Új magyar irodalmi Lexikon I-1I-III. (Akadémia Kiadó, Buda­
pest, 2000)
Erdélyi Magyar Ki Kicsoda 2000 (A Romániai Magyar Demok­
rata Szövetség és a Scripta Kiadó Kiadványa, Nagyvárad, 2000)
Péter KUSZÁLIK: A romániai magyar sajtó 1989 után (Teleki
László Alapítvány - Erdélyi Múzeum Egyesület, Budapest -
Kolozsvár, 2001)

54
 ENHAVO

Bi(n)g Bang 5
Muziko de 1’ sferoj 6
La dua infinito 7
lu mankas 9
Dudek-kvin-jara 10
Floroj de 1’animo 13
Fenestroj de 1’ poezio 15
Kiam nur morusojn kaj frambojn
jam vendas la ciganoj 18
Protestantaj magnolioj 20
Vespertempe, kiam ekripozas
la laca stelo 24
Vin mi serĉadas 28
Konfeso de 1’ animo 37
Peko 38
Providenco 40
Sankta fajrero 41
A1 Dió párolás 42
Dankemo 43
Etaj ĝojoj 47
Mi rebruligos la meĉon 49

Biografiaj indikoj pri Sánuor BEKE 51

Elektita bibliografio 54
Enhavo 55
 Ĉu vi deziras superrigardi la Esperanto-movadon?
Cu vi scivolas pri kreiva aplikado de Lingvo Intemacia?
Cu vi legus liberajn opiniojn de modemaj disĉiploj de Zamenhof?
Cu vi volas lemi Esperanton?
Cu vi ŝatus spursekvi la kulturperan rolon de la plej
demokratia lingvo?
Cu vi volas fariĝis membro de mondmovado kun bela estonteco?
Cu via hobio estas enigmosolvo, internacia turismo, poem-
farado kaj prozverkado, aŭ literatura, história migrado?
... Ni rekomendas al vi la dumonatan periodaĵon

HU ISSN 0856-9559 (minimumé 52 paĝoj A/5) Estu ĝia leganto

aú/kaj kontribuanto! Gia abonkotizo por unu jaro estas (ekde
2001-01-01) 18 1RK (por adreso ekster Hungario), 1800 HCIF (por
adreso en Hungario), 13,50 EUR (ĉe Abonservo de UEA).

Kadre de la „metiejo” de Debrecena Bulteno, de tempó al tempó

aperadas broŝurformaj eldonajoj, diversaj literaturajoj.
Legu pri ili en DB! Kontaktadreso:
redaktoro Tibor PAPP, HU-4031 Debrecen, Trombitás u.12.
Hungario
La volumo de Sándor BEKE, Mi rebruligos la
meĉon, resumanta liajn pridiajn poemojn,
laŭ ĝenro-difino enhavas preĝo-poemojn.
Cin peco de la poemaro - eĉ se iuj nur aludas
la gravecon de la fido al la Dió, malkaŝe, sen
vualado deklaras pri la konserva forto de la
krédó - estas pridia poemo. Ĉe iu poluso
staras la malcertiĝo, forfremdiĝo de dubema
homo, fojfoje laciĝinta, ĉe la alia - la certeco
de krédó „al la evangelio de homamo”.
Dankemo, Peco, Vin mi serĉadas, Konfeso de
I'animo, Dudek-kvin-jara - sinsekvas
grandformataj poemoj, same kiél Bi(n)g
Bang, Sankta fajrero, aü Floroj de l'animo,
vestitaj per figura formo. La preĝo-poemoj
spegulas la vidmanieron de moderna poeto,
kiu konscioplene deklaras tion, kion li nur
sentis infanaĝe. Sur tiu ĉi penso konstruiĝas
la titoldona poemo, emfazante la gvidpenson
de la poemaro. La pridiaj poemoj - la preĝo-
poemoj - de Sándor BEKE plifortigas en la
solecaj, dubemaj animoj la forton de la
konservanta forto.

Gabriella CSIRE

ISBN 963 571 465 3