ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÑÒÀÍÄÀÐÒ

Áàðèëãà, áàðèëãûí ìàòåðèàë

ÁÀÐÈËÃÛÍ ÌÀÒÅÐÈÀËÛÍ ÄÓÍÄÀÆ ÍßÃÒ

MNS 2105 : 2000

ÀËÁÀÍ ÕÝÂËÝË

ÑÒÀÍÄÀÐÒ×ÈËÀË, ÕÝÌÆÈË Ç¯ÉÍ ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÒªÂ

ÓËÀÀÍÁÀÀÒÀÐ ÕÎÒ
2000 îí
MNS 2105 : 2000

ªÌÍªÕ ¯Ã

Ñòàíäàðò÷èëàë, õýìæèëç¿éí ¿íäýñíèé òºâ (öààøèä ÑÕ¯Òºâ ãýõ) íü Îëîí óëñûí

ñòàíäàðò÷èëëûí áàéãóóëëàãûí ãèø¿¿í áºãººä ¿éë àæèëëàãààíûõàà õ¿ðýýíä
òºðèéí áîëîí òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãóóäòàé õàìòðàí óëñûí ñòàíäàðòûí
áîäëîãûã õýðýãæ¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëäàã. Òóñ òºâ íü óëñûí ñòàíäàðò
áîëîâñðóóëàõ àæëûã òåõíèêèéí õîðîîãîîð äàìæóóëàí ã¿éöýòãýäýã þì.
Òåõíèêèéí õîðîîíû õóðàëäààíààð 75 õóâèàñ äýýø ñàíàë àâ÷, äýìæèãäñýí
ñòàíäàðòûí òºñºë íü ÑÕ¯Òºâèéí Ǻâëºëèéí òîãòîîëîîð áàòàëñíààð óëñûí
õýìæýýíä õ¿÷èí òºãºëäºð áîëíî.

Ýíý ñòàíäàðòûí òºñëèéã Ìîíãîë Óëñûí ÒÈÑ-èéí õàðúÿà Áàðèëãà èíæåíåðèéí

ñóðãóóëèéí çàõèðàë, äýä äîêòîð, äýä ïðîôåññîð Ç.Áèíäýðüÿà, ìºí òóñ
ñóðãóóëèéí áàãø, äýä äîêòîð Á.Áàòöàãààí íàð äàõèí õÿíàí øèíý÷èëæ,
ÑÕ¯Òºâèéí àæèëòàí Ò.Ýíõòóóë ñòàíäàðò÷èëëûí òîãòîëöîîíû ñóóðü ñòàíäàðòóóä
MNS1.2:99, MNS1.3:99-ûí äàãóó õÿíàâ.
Ýíý ñòàíäàðòûã äàõèí õÿíàõ ÿâöàä Áàðèëãà Àðõèòåêòóð Êîðïîðàöè áîëîí ÒÈÑ-
èéí Áàðèëãà èíæåíåðèéí ñóðãóóëü çýðýã ýðäýì øèíæèëãýýíèé áàéãóóëëàãààñ
ñàíàë àâ÷ òóñãàñàí áîëíî.

Ýíý ñòàíäàðòûí òºñëèéã 1999 îíû ÒÕ-2/Áàðèëãûí ñòàíäàðò÷èëëûí òåõíèêèéí

õîðîîãîîð õýëýëöýí çºâøèëöñºí áîëíî.

Àíõíû ¿çëýãèéã 2005 îíä, äàðàà íü 5 æèë òóòàìä .

Ñòàíäàðò÷èëàë, õýìæèëç¿éí ¿íäýñíèé òºâ (ÑÕ¯Ò):

Ýíõ òàéâíû ºðãºí ÷ºëºº 46A
Óëààíáààòàð-211051. Ø/Õ-48

Óòàñ 451810, 457765. Ôàêñ(976-1) 458032.

E-mail: mncsm@magicnet. mn

 ÑÕ¯Ò 2000

Ñòàíäàðò÷èëàë, ÷àíàðûí áàòàëãààæóóëàëòûí òóõàé Ìîíãîë Óëñûí õóóëèéí

äàãóó ýíýõ¿¿ ñòàíäàðòûã á¿ðýí, ýñâýë õýñýã÷ëýí õýâëýõ, îëøðóóëàõ ýðõ íü
ãàãöõ¿¿ ÑÕ¯Ò (Ñòàíäàðò÷èëàë, áàòàëãààæóóëàëòûí òºâ áàéãóóëëàãà)-ä áàéíà.

ii
 MNS 2105 : 2000

ÀÃÓÓËÃÀ

Õóóäàñ

ªìíºõ ¿ã……………………………………………………………………...……ii
1. Õàìðàõ õ¿ðýý………………………………………………………………………….1
2. Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí äóíäàæ íÿãò…………………………………………….1-6

Iii
 ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÑÒÀÍÄÀÐÒ

Êîä 91.010.01

Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí äóíäàæ íÿãò MNS 2105 : 2000

Average density of constructoins MNS 2105 : 74-ûí îðîíä

materials.

Ñòàíäàðò÷èëàë, õýìæèë ç¿éí ¿íäýñíèé òºâèéí Ǻâëºëèéí 2000 îíû 03-ð ñàðûí
30-íû ºäðèéí 30 òîîò òîãòîîëîîð áàòëàâ.

Ýíý ñòàíäàðòûã 2000 îíû 06-ð ñàðûí 01-íèé ºäðººñ ýõëýí ìºðäºíº.

Ýíý ñòàíäàðòûí íîðìàòèâ õýñãèéã ìºðäºíº.

1 Õàìðàõ õ¿ðýý

Ýíý ñòàíäàðò íü èðãýí, õºäºº àæ àõóé , ¿éëäâýðèéí áàðèëãûí òîîöîîã õèéõýä

õýðýãëýõ áàðèëãûí ìàòåðèàëûí äóíäàæ íÿãò æèíã òîãòîîõîä õàìààðíà.
Áàðèëãûí ìàòåðèàë áà õºðñíèé íÿãòûí õýâèéí à÷ààã òîäîðõîéëîõäîî ýíýõ¿¿
ñòàíäàðòûí çºâëºìæèéã áàðèìòàëíà.

2 Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí äóíäàæ íÿãò

2.1 Ìîä, ìîäîí ýäëýë

Ìîäíû òºðºë áà ìîäîí ýäëýëèéí Õóóðàé ¿åèéí äóíäàæ íÿãò, êã/ì3

íýð
Íàðñ 600 / 650 /
Ãàöóóð, õóø, æîäîî 500 / 600 /
Õàð ìîä 450-650 /800 /
Öàðñ õóñ, ýâýðëýã ìîä, í¿öãýí õîâîë 700 / 800 /
Àã÷, ìîä, ãðàá, õóàéñ, õàéëààñ, èëûì
Íèãóðñ, óëèàñ, óëèàíãàð, äàëäóó 500 /600/
ªíãºë㺺íèé êñèëîëèò 1800
Äýâñãýðèéí êñèëîëèò 1000
Çîðãîäñîí õàòóó õàâòàí 1000
Çîðãîäñîí ñ¿âýðõýã õàâòàí 300
Åðäèéí íààìàë ñàðàìïàé 700
Óñàíä òýñâýðòýé ñàðàìïàé 800
¯ðòñýí õàâòàí 800
Àðáîëèò /¯ðòñýí ä¿¿ðãýã÷òýé ìàãíèçîë 500-700
áàðüöàëäóóëàã÷/
Ôèáðîëèò /Òîì øèðõýãòýé ìîäëîã 300-600
çîðãîäîñ á¿õèé ä¿¿ðãýã÷ ýäëýë/

“ÒÀÉËÁÀД: Õóð òóíàäàñíû íºëººë뺺ñ õàìãààëàãäààã¿é á¿òýýöýä õýðýãëýõ ìîäíû äóíäàæ

íÿãòûã õààëòàíä ¿ç¿¿ëýâ. Øèíýýð îãòëîãäîæ áýëòãýãäñýí øèëì¿¿ñò áà íàâ÷èò 纺ëºí òºðëèéí
ìîäíû äóíäàæ íÿãò 850 êã/ì3, íàâ÷èò õàòóó òºðëèéí ìîäîíä 1000 êã/ì3-ýýð òîîöíî. Óóñìàë
øèíãýýãäñýí ìîäíû äóíäàæ íÿãòûã 1000 êã/ì3-ýýð íýìýãä¿¿ëæ àâ÷ òîîöíî.

1
MNS 2105 : 2000

2.2 Ìåòàëë , ãàí

Òºìºðëºãèéí íýð Íÿãò êã/ì3

Áàðèëãûí ãàí /àðìàòóð/ 7850
Øèðýì 7200
Õºíãºí öàãààí 2700
Õºíãºí öàãààí õàéëø 2800
Ãóóëü, õ¿ðýë 8600
Çýñ 8900
Öàéð:
- öóòãàìàë 6900
- öóâèìàë 7200
Õàð òóãàëãà 11400

2.4 Áàéãàëèéí ÷óëóóí ìàòåðèàë

Óóëûí ÷óëóóëãèéí íýð Õóóðàé ¿åèéí íÿãò ã/ì3

Îðãèëìàë ÷óëóóëàã
Õ¿ðìýí ÷óëóó 3,0
Áóòðàí ÷óëóó 2,9
Áîðæèí , äèîðèò, ëàáðîäîðèò, 2,5 – 2,8
ïîðôèð ñèåíèò
Òðàõèò, àíäåçèò, ôîíîëèò, ëèïàðèò, 2,6
/ ðèîëèò/
Áºñºë ÷óëóó 0,6 - 0,9

Õóâèðìàë ÷óëóóëàã
Ãàíòèã 2,8
Öàõèóð 2,6

Òóíàìàë ÷óëóó
Áàäìàð / äîëîìèò / 2,8
Ýëñýí ÷óëóó 2,6
Øàâàðëàã çàíàð 2,6
Øîõîéí ÷óëóó 2,7
- ãàíòèã õýëáýðèéí
- íÿãò 2, 0-2,5
- ñ¿âýðõýã 0,9 – 1,7

ͺºö íü òîãòîîãäñîí, àøèãëàæ áóé òóõàéí ÷óëóóí ìàòåðèàëûí ºãñºí íÿãòààð

òîîöíî.

2.5 Êåðàìèê ìàòåðèàë

Êåðàìèê ìàòåðèàëûí íýð Õóóðàé ¿åèéí íÿãò êã/ì3

Åðäèéí øàâàð òîîñãî

- íîéòîí àðãààð õýâëýñýí 1800
- õàãàñ õóóðàé àðãààð õýâëýñýí 1900
Öàðóóö òîîñãî 1900
Êëèíêåð òîîñãî 2000

2
 MNS 2105 : 2000

Ãàëä òýñâýðòýé òîîñãî:

- øàìîò áà äèíàñ 2200
- ìàãíåçèòèí 2800
Ò¿¿õèé òîîñãî 1600

“ÒÀÉËÁÀД: Í¿õòýé áà õºíäèé òîîñãîíû íÿãòûã ò¿¿íèé í¿õ õºíäèéã íèéò ýçýëõ¿¿íýýñ
õàìààðóóëàí òîîöíî.

2.6 Ýëñýí ä¿¿ðãýã÷òýé çóóðìàã

Çóóðìàãèéí íýð Õóóðàé ¿åèéí íÿãò, êã/ì3

Öåìåíòýí 2100
Øîõîé-öåìåíòýí áà øàâàð-öåìåòýí 1900
Øîõîéòîé áà øîõîé - ãºëòãºíºí 1800
úëòãºíºí 1600
Øàâàð 1800
Õºíãºí ýëñýí ä¿¿ðãýã÷òýé öåìåíòýí áà 1500
øîõîé- öåìåíòýí
Ä¿¿ðãýã÷ã¿é ãºëòãºíºí 1200

2.7 Áåòîí çóóðìàã, áåòîí

Áåòîí çóóðìàãûí íýð Õóóðàé ¿åèéí íÿãò êã/ì3

Åðäèéí õ¿íä ä¿¿ðãýã÷òýé áåòîí

- Äîðãèóëààã¿é õýâëýñýí 2200
- äîðãèóëæ õýâëýñýí 2300
Òîîñãîíû ¿éðìýã á¿õèé õàéðãàí
ä¿¿ðãýã÷òýé áåòîí
- äîðãèóëààã¿é 1900
- äîðãèóëñàí 2000
Õ¿íä öàðóóö áåòîí 1900
Àñôàëüò – áåòîí
Àñôàëüò áåòîí
Õàëóóí áàéäàëä íÿãòðóóëñàí:
- ýëñýí ä¿¿ðãýã÷òýé 2000
- øèðõýãëýã ä¿¿ðãýã÷òýé 2200
Öóòãàìàë 2200
Õ¿éòýí æèæèã øèðõýãò 2200

2.8 Òºìºð áåòîí áà àðìîöåìåíò

2.8.1 Åðäèéí áåòîíû íÿãòûã 2000 êã/ì3-ýýð òîîöíî.

2.8.2 Óðüä÷èëàí õ¿÷èòãýñýí òºìºð áåòîíû íÿãòûã àðìàòóðûí îðöîîñ
õàìààðóóóëàí 2000 – 3000 êã/ì3-ýýð íýìæ òîîöíî.
2.8.3 Öóâèìàë ãàíãààð àðìàòóð÷èëñàí òºìºð áåòîíû íÿãòûã á¿òýýöèéí íýãæ
ýçýëõ¿¿íä îíîãäîõ àðìàòóð áà áåòîíû íèéëáýð æèíãýýð òîäîõîéëíî.
2.8.4 Àðìîöåìåíòèéí íÿãòûã 2500 êã/ì3-ýýð àâíà.

3
MNS 2105 : 2000

2.9 غðìºñºí ÷óëóóò (àñáîñòo öåìåíò) áîëîí öåìåíòýí ýäëýë

Ýäëýëèéí íýð Õóóðàé ¿åèéí íÿãò êã/ì3

غðìºñºí ÷óëóóò – öåìåíòýí õàâòãàé

õóóäàñ:
- Øàõìàëààð õýâëýñýí 2100
- Øàõìàë áóñ àðãààð õýâëýñýí 1700
غðìºñºí ÷óëóóò – öåìåíòýí øàõìàë 2100
õàâòàí
غðìºñºí ÷óëóóò – öåìåíòýí äîëãèîíò 1700
õóóäàñ

2.10 Áàéãàëèéí áà çîõèîìîë ÷óëóóí ºðºã

2.10.1 ªðãèéí íýãæ ýçëýõ¿¿íä îíîãäîõ òîîñãî áóþó ÷óëóó, çóóðìàãèéí íèéëáýð
æèíãýýð ºðãèéí íÿãòûã òîäîðõîéëîõ áºãººä ºðãèéí çóóðìàãèéã äîð äóðüäñàíààð
àâíà. ¯¿íä:
à/ çºâ ä¿ðñò áàéãàëèéí ÷óëóó, õºíäèé í¿õò âààðàí ÷óëóó, öóë áà õºíäèé
í¿õò áåòîí ºðºãò – 10%
á/ öóë, ñ¿âýðõýã, í¿õòýé òîîñãîí ºðºãò – 20%
â/ õàâòãàé ÷óëóóí ºðºãò – 25%
ã/ çºâ áèø ä¿ðñò ÷óëóóí ºðºãò – 35%

2.10.2 1800-2100 êã/ì3 íÿãò õ¿íä çóóðìàãààð ãàãíàñàí çàðèì ºðãèéí ¿íäñýí
¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã òîîöîõîä õ¿ñíýãòýä çààñíûã áàðèìòàëíà.

ªðãèéí íýð Õóóðàé ¿åèéí íÿãò, êã/ì3

Åðäèéí òîîñãîí ºðºã 1800
Öàðóóö òîîñãîí ºðºã 1900
Êëèíêåð òîîñãîí ºðºã 2000
Øàìîò áà äèíàñ òîîñãîí ºðºã 2000
Ìàãíåçèò òîîñãîí ºðºã 2700
1400 êã/ì3. Ýçëýõ¿¿í æèíòýé í¿õò áà
ñ¿âýðõýã í¿õò òîîñãîí ºðºã 1500-1600
1400 êã/ì3 ýçëýõ¿¿í æèíòýé õºíäèéò 1450-1650
âààðàí ÷óëóóí ºðºã

2.11 Áàðèëãûí áóñàä ìàòåðèàë áà ýäëýë

Ýäëýëèéí íýð Õóóðàé ¿åèéí íÿãò êã/ì3
Õîëèìîã äàâõàðãà / âèíèïëàñò / 1400
¯åò öààñàí ãî¸ëûí äàâõàðãà / ïëàñòèê / 1400
Øèëýí òåêñòîëèò 1850
Øèë:
- îðãàíèê 1200
- åðäèéí 2500
- àðìàòóðòàé 2700
Õóëäààñ 1200
Êàðòîí
- åðäèéí 700
- íÿãòðóóëñàí 1000
4
 MNS 2105 : 2000

2.11.1 Áàðèëãûí çàðèì ìàòåðèàë áà ýäëýëèéã õýâëýõ àðãà, òåõíîëîãè ãîðèì,

îðöîîñ õàìààðàí íÿãò íü õýëáýëçýëòýé áàéõ áºãººä îéðîëöîî óòãûã äàðààõ
õ¿ñíýãòýä çààñàí õýìæýýã áàðèìòàëíà.
Ýäëýëèéí íýð Õóóðàé ¿åèéí íÿãò

Áåòîí:
- êåðàìçèò áåòîí 500-1800
- ïåðëèò áåòîí 500-1200
- øààðãàí áåòîí 1000-1800
- ñ¿âýðõýã áåòîí, õèéí áåòîí, õººñºí 300-1200
áåòîí, õèéò öàðóóö, õººñºí öàðóóö
áåòîí

Õèéìýë æèæèã ýäëýë:

- í¿õò áà õºíäèé òîîñãî 900-1500
- ñ¿âýðõýã õºíãºí òîîñãî 700-1400
- ãàëä òýñâýðòýé õºíãºí òîîñãî 600-1200
- õºíäèéò âààðàí æèæèã ýäëýë 1100-1400
- õºíäèéò áåòîíîí æèæèã ýäëýë:
- õ¿íä áåòîí
1100-1900
- õºíãºí áåòîí
800-1600
Äóëààëãûí áà äóó òóñãààðëàã÷ ìàòåðèàë,
ýäëýë / õàâòàí, á¿ðõ¿¿ë, ñåãìåíò ã.ì/
- ýðäýñ õºâºí /õàòóó/ 200-400
- ñ¿âýðõýã áåòîí 300-500
- ñ¿âýðõýã âààðàí ÷óëóó 400-700
- õººñºí øèë 200-300
- òîì ñ¿âýðõýã êåðàìçèòîí äàâõàðãàò
áåòîí 300-400
- ñóâäàí ÷óëóóò âààðàí 100-300
- øºðìºñºí ÷óëóóò ìàãíåçèàë
- óóøãèí ÷óëóó 300-500
- ãàëò óóëûí õ¿ðýë 200-500
350-400
- õèãäóðü ÷óëóóí/äèàòîì/
500-700
- õººñºí õèãäóðü ÷óëóó
350-450
/ ïåíîäèàòîì/
- ñîâåëèò õàâòàí 300-450
Îðãàíèê áóñ øèðõýãèéí óÿí ýäëýë¿¿ä
- íèéëýã õîëáîîñòîé ýðäýñ õºâºí
õàâòàíöàð 75-100
- ýðäýñ õºâºí î¸ìîë õàâòàíöàð 100-200
- íèéëýã õîëáîîñòîé ýðäýñ õºâºí
õàãàñ õàòóó õàâòàí 125-200
- õàð òîñîîð õîëáîãäñîí ýðäýñ õºâºí
õàãàñ õàòóó õàâòàí 250-400
- õàð òîñîîð õîëáîãäñîí ýðäýñ õºâºí
ýñãèé 100-150
- íèéëýã õîëáîîñòîé øèëýí õºâºí
õàâòàíöàð 35-50
- øèëýí õºâºí î¸ìîë õàâòàíöàð 100-150
5
MNS 2105 : 2000

Äóëààëãûí îðãàíèê áóñ çàäãàé ìàòåðèàë:

- ýðäýñ õºâºí 100-150
- øèëýí õºâºí 75-125
- õººìºë ñóâäàí ÷óëóóò ýëñ 75-250
- õººìºë óóøãèí ÷óëóó 100-300
- õèãäóðü ÷óëóó / òðåïåë/ 400-700
- ò¿ëøíèé ¿íñ áà øààðãà 750-1200
- ÿëãàñàí øààðãà 400-1000
- áóòëàãäñàí óóøãèí áà áºñºí ÷óëóó
- ãàëò óóëûí ¿íñ 400-600
- êåðàìçèò
400-600
300-750
Øèðõýãèéí îðãàíèê õºø¿¿í ýäëýë¿¿ä /
õàâòàí, á¿ðõ¿¿ë, ñåãìåíò ã.ì/
- òóñãààðëàã÷ øèðõýãëýã ìîäîí 150-250
õàâòàí
- òóñãààðëäàã÷ ºíãºë㺺íèé 250- 350
øèðõýãëýã ìîäîí õàâòàí
- ñ¿ðëýí õàâòàíöàð 175-350
- òóñãààðëàã÷ õ¿äýð õàâòàí 150-250
- öåìåíòèéí ôèáðîëèò õàâòàí 300-500
- ¿éñýí õàâòàí 150-350

ÒªÃѪÂ.