Trybunał Konstytucyjny – kazus I (odpowiedzi) 

1) 1. Zgodnie z art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji wniosek do TK może złożyć co najmniej 50 
posłów lub 30 senatorów. W podanym stanie faktycznym żadna z tych wartości nie została 
osiągnięta. 
2. Wnioski pochodzące od Prezesa NIK podlegają jedynie wstępnej kontroli Prezesa TK w 
trybie art. 60 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu TK 
3. Wniosek Prezesa NIK, zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy o organizacji i trybie 
postępowania przed TK, powinien rozpoznać TK w składzie 5 sędziów. 2) „(...) nie
jest niezgodny (...)” 
3) Art. 202 ust. 2 jest nieadekwatnym wzorcem kontroli, gdyż nie ma w nim mowy o 
immunitecie Prezesa NIK (który został uregulowany w art. 206 Konstytucji)
 8 kwietnia 2016 r. doszło do rozłamu w rządzącej partii (PSL). Część z posłów tego 
ugrupowania założyła własną partię pod nazwą Prawdziwe PSL (PPSL). 15 kwietnia 2016 r. 
porozumieli się oni z opozycją, by odwołać jednego z wicepremierów – Marka Nowaka.
Wniosek w  tej sprawie tego samego dnia złożyło 76 posłów. Głosowanie w tej sprawie
odbyło się 25 kwietnia – za odwołaniem wicepremiera Nowaka opowiedziało się 238 posłów,
przeciw było 200, a 22  wstrzymało się od głosu. 
Wkrótce okazało się, że odwołanie jednego z wicepremierów to dla PPSL i opozycji
zbyt mało.  4 maja 2016 r. złożyli oni wniosek o wotum nieufności dla Ministra
Sprawiedliwości, Jana  Kowalskiego. Podpisało go 48 posłów. Głosowanie w tej sprawie
odbyło się 9 maja 2016 r. – za  odwołaniem Ministra opowiedziało się 228 posłów, 200 było
przeciw, natomiast żaden nie wstrzymał  się od głosu. 
Następcą Jana Kowalskiego został Andrzej Macharski. 15 maja 2016 r. ujawnione
zostały  dokumenty, z których wynikało, że minister Macharski przed miesiącem wziął
łapówkę. Prezydent  RP, dowiedziawszy się o tym, odwołał go ze stanowiska 22 maja 2016
r. , mimo iż posłowie PSL, jak  i premier zaapelowali, by tego nie robił aż do wyjaśnienia
całej sytuacji. 
16 czerwca 2016 r. 99 posłów PPSL oraz opozycji złożyło wniosek o wotum
nieufności dla  kolejnego ministra – Krzysztofa Chmielewskiego. W głosowaniu, które
odbyło się 28 czerwca,  wniosek poparło tylko 150 posłów, 200 było przeciw, a 100
wstrzymało się od głosu. W sierpniu 2016  r. ujawnione zostały jednak kompromitujące
ministra Chmielewskiego materiały. Opozycja po raz  kolejny postanowiła go odwołać.
Wniosek w tej sprawie wniosło 16 sierpnia 2016 r. ponownie 99  posłów, ale tym razem za
odwołaniem ministra opowiedziało się aż 240 posłów, natomiast 220 było  przeciw. 
 We wrześniu opozycja postanowiła wyrazić wotum nieufności całej Radzie
Ministrów.  Wniosek w tej sprawie 13 września złożyło 48 posłów. Początkowo opozycja
chciała w nim wskazać  także nazwisko nowego premiera, ale nie doszła w tej sprawie do
porozumienia, dlatego ostatecznie  wniosek dotyczył tylko odwołania dotychczasowego
rządu. Głosowanie w tej sprawie miało miejsce  21 września. Za odwołaniem rządu
opowiedziało się 220 posłów, 200 było przeciw, natomiast 40  wstrzymało się od głosu.
Mimo wyniku głosowania premier oświadczył, że jego rząd nie ustąpi.  Premier zmienił
zdanie, gdy w Warszawie wybuchły zamieszki, i 23 września podał rząd do dymisji. 
Prezydent RP, za jego kontrasygnatą, niezwłocznie ją przyjął i natychmiast powierzył
tymczasowe  pełnienie obowiązków rządu 10-osobowemu zespołowi, który zaproponowała
mu opozycja. 
Prezydent RP 5 października desygnował nowego Prezesa Rady Ministrów i na jego
wniosek,  13 października, powołał nową Radę Ministrów. Nowy premier 30 października
wygłosił w Sejmie  expose. Tego samego dnia Sejm głosował w sprawie wotum zaufania dla
nowego rządu. Za jego  udzieleniem zagłosowało 220 posłów, 200 było przeciw, a 40
wstrzymało się od głosu. Po zakończeniu  głosowania Marszałek Sejmu stwierdził, że wotum
zaufania zostało udzielone, a tym samym  zakończył się kryzys konstytucyjny. 

1. Wotum nieufności, zgodnie z art. 159 ust. 1 Konstytucji RP, może być wyrażone
wyłącznie  ministrowi, nie zaś wiceprezesowi Rady Ministrów (praktyka związana z wotum
nieufności  wobec Jarosława Kaczyńskiego pokazała, że jest to kwestia sporna, ale należało
zwrócić na to  uwagę). 
2. Wniosek ws. wotum nieufności dla ministra musi podpisać co najmniej 69 posłów (art.
159  ust. 1 Konstytucji RP).  
3. Powinien on być również głosowany co najmniej po upływie 7 dni od zgłoszenia (art. 159 
ust. 2 w związku z art. 158 ust. 2 Konstytucji RP).  
4. Dla skutecznego wyrażenia wotum nieufności konieczne jest uzyskanie większości 
ustawowej liczby posłów (art. 159 ust. 2 Konstytucji RP), co w podanym stanie faktycznym
nie  miało miejsca. 
5. Prezydent nie może samodzielnie (bez wotum nieufności lub wniosku premiera)
odwoływać  ministrów, co wynika a contario z art. 159 ust. 2 i art. 161 Konstytucji RP. 6.
Drugi wniosek o wotum nieufności dla K. Chmielewskiego został złożony za wcześnie, 
bowiem od poprzedniego nie upłynęły 3 miesiące, a nie poparło go co najmniej 115 posłów 
(art. 159 ust. 1 w związku z art. 158 ust. 2 Konstytucji RP). 
7. Wniosek o wotum nieufności wobec Rady Ministrów bezwzględnie musi zawierać
nazwisko  nowego premiera (art. 158 ust. 1 Konstytucji RP). 
8. Przyjmowanie dymisji Rady Ministrów nie wymaga kontrasygnaty (art. 144 ust. 3 pkt 12 
Konstytucji RP). 
9. Prezydent RP po przyjęciu dymisji Rady Ministrów jest zobowiązany powierzyć jej dalsze 
wykonywanie obowiązków, nie może w tym zakresie wskazać innego zespołu (art. 162 ust. 3 
Konstytucji RP).  
10. Nowa Rada Ministrów została powołana za późno, bowiem powinno się to odbyć w
ciągu  14 dni od dymisji poprzedniej (art. 154 Konstytucji RP). 
11. Expose zostało wygłoszone za późno, ponieważ powinno mieć ono miejsce w ciągu 14
dni  od powołania nowej Rady Ministrów (art. 154 ust. 2 Konstytucji RP). 
12. Wotum zaufania nie zostało udzielone, bowiem w ramach I etapu powoływania Rady
Ministrów konieczne jest uzyskanie bezwzględnej większości głosów ( art.154 ust.2
konstytucji RP) 
1. Marszałek Sejmu przejął wykonywanie obowiązków Prezydenta RP na podstawie

zawiadomienia głowy państwa (art. 131 ust. 1 zdanie 1 Konstytucji). Nie było więc konieczne

zwoływanie ZN, zwłaszcza, że nie posiada ono kompetencji w tej sprawie.

2. Marszałek Sejmu mógł stosować prawo łaski (art. 131 ust. 1 zdanie 1 w związku z art. 139

zdanie 1 Konstytucji), nie mógł jednak zastosować go wobec osoby skazanej przez TS (art. 139

zdanie 2 Konstytucji).

3. Marszałek Sejmu, zastępując Prezydenta RP, nie mógł rozwiązać Sejmu (art. 131 ust. 4

Konstytucji).

4. Stwierdzenie trwałej niezdolności Prezydenta RP do sprawowania urzędu należy do

kompetencji ZN, a nie TK (art. 131 ust. 2 pkt 4).